________________
૨૬. અનુભવજ્ઞાન અષ્ટક
-
સઘ્યેય વિનાન્નિમ્યાં, વહ થયો. પૃથકૢ । बुधैरनुभवो दृष्टः केवलार्कारुणोदयः ||१||
અર્થ : જેમ દિવસ અને રાત્રિથી સધ્યાકાળ ભિન્ન છે, તેમ કેવળજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનથી ભિન્ન છતાં કેવલજ્ઞાનરૂપી સૂર્યાંય પૂર્વે અરુણાદય તુલ્ય એવું અનુભવજ્ઞાન જ્ઞાનીઓએ જોયુ છે.
ભાષા : શ્રુતજ્ઞાન પછી અનુભવજ્ઞાન પ્રગટે છે અને ત્યાર પછી અંતર્મુહૂતમાં જ કેવળજ્ઞાનરૂપી સૂર્યના ઉડ્ડય. થાય છે. અર્થાત્ અનુભવજ્ઞાન શ્રુતજ્ઞાનનું કાય છે અને કેવળજ્ઞાનનું કારણ છે. આ અનુભવજ્ઞાન ક્ષેપકશ્રેણીમાં પ્રગટે છે. જેમ રાત્રીને અંતે ઉષા અરૂણૢાદય થાય છે. અને તે પછી સૂય્યદય થાય છે તેમ શ્રુતજ્ઞાન અને ચારિત્રના પરિપાક થતાં (બારમા ગુણુસ્થાનકે જીવમાં) અનુભવજ્ઞાન પ્રગટે છે. તે પછી અંત માં કેવળજ્ઞાન પ્રગટે છે એમ જ્ઞાનીઓએ પેાતાના જ્ઞાનથી જોયુ છે. આ અનુભવજ્ઞાનને શાસ્ત્રમાં પ્રાતિભજ્ઞાન પણ કહ્યું છે.
હવે અનુભવજ્ઞાનના મહિમા જણાવે છેव्यापारः सर्वशास्त्राणां दिगप्रदर्शन एव हि । पारं तु प्रापयत्ये कोऽनुभवो भववारिधेः ||२||
