________________
૧૭૬
ભાવાર્થ : બહિષ્ટિ જીવને ચર્મચક્ષુથી શરીરમાં માત્ર ઉપરની ચામડી સુંદરતાના તરંગે જેવી પવિત્ર દેખાય છે, તે જ શરીરને અંતરાત્મા જ્ઞાન દષ્ટિથી કૃમિઓનું ઘર અને હાડ-માંસ-રુધિર વગેરે અશુચિના. કથળારૂપ દેખે છે.
પુનઃ બન્ને દૃષ્ટિનું સ્વરૂ૫ રાજભુવનના દષ્ટાન્તથી જણાવે છે–
गजाश्वैर्भूपभवनं, विस्मयाय बहिर्टशः । तत्राऽश्वेभवनात् कोऽपि, भेदस्तत्त्वदृशस्तु न ॥६॥
અર્થ : બહિદષ્ટિ આત્માને હાથીઓ અને ઘડાઓથી શેભતું રાજભુવન વિસ્મય પમાડે છે, અને તત્વષ્ટિ આત્માને તે રાજભુવનમાં હાથી-ઘોડાના જંગલથી કઈ વિશેષતા ભિન્નતા) દેખાતી નથી. - ભાવાર્થ : હાથી, ઘેડા વગેરે વૈભવથી યુક્ત રાજ. મંદિર બહિર્દષ્ટિ આત્માને મેહ પ્રગટાવે છે. જ્ઞાનીને તે ત્યાં હાથી–ઘેડાના વનથી અધિક કંઈ પણ જણાતું નથી. અર્થાત્ તે રાજભવનને પણ માત્ર હાથી-ઘડાના વન તુલ્ય સમજે છે. અને તેમાં તે જરા પણ આશ્ચર્ય પામતે નથી.
પુનઃ બીજી રીતે જણાવે છે– भस्मना केशलोचन, वपुर्धतमलेन वा । महान्तं बाह्यडगू वेत्ति, चित्साम्राज्येन तत्त्ववित् ॥७॥
