________________
ભાવાર્થ ઃ આ લોકમાં કે પરકમાં પણ મુક્તિની સાધના કરનારા ઘણા લેતા નથી. બાહ્ય સુખ સોને ઈષ્ટ. છે. તેથી આ જન્મમાં કે પરજન્મમાં બાહ્ય સુખ સાધનારા ઘણું હોય છે. મુક્તિના સાધક ઘણું હેતા નથી. જગત સ્વભાવે પણ જેમ રત્નના વેપારીઓ (ઝવેરીઓ) ઘેડ હેય છે. તેમ સ્વ-આત્મહિતના (મુક્તિના) સાધક પણ થોડા જ હોય છે. અર્થાત્ આત્મતત્વને બેધ (જ્ઞાન) અતિ દુર્લભ છે, તેથી પણ તેની રૂચિ અતિતરદુર્લભ છે, અને તેથી પણ તેની સાધના અતિતમ દુષ્કર છે.
લેકસંજ્ઞાને વશ પડેલા જીવોનું સ્વરૂપ જણાવે છે–– लोकसंज्ञाहता हन्त ! नीचैगमनदर्शनैः । शंसयन्ति स्वसत्याङ्ग-मर्मघातमहाव्यथाम् ॥६॥
અર્થ: ખેદજનક છે કે લોકેષણાથી પરાભવ પામેલા છે, પિતે નીચું (ધીમે) ચાલવાથી અને નીચું જેવાથી જાણે પોતાના સત્યરૂપી અંગમાં મર્માઘાત થવાથી મહાવેદનાને અનુભવતા હોય તેમ જણાવે છે.
ભાવાર્થ : ખેદકારક છે કે લેકમાં યશ મેળવવા માટે ધીમી ગતિએ, અને નીચું જોઈને ચાલતા જ જાણે પિતાના (આત્માના) સત્યરૂપ શરીરમાં મર્માઘાત થવાથી મહાપીડાને અનુભવતા હોય તેમ લોકોને જણાવે છે.
જેમ કેઈ માણસને મર્મસ્થાનમાં પ્રહાર થવાથી શીઘ્ર ચાલી શકે નહિ, અને ઊંચું દેખી શકે નહિ, તેમ