________________
૨૨૧ દેવ) રૂ૫ ન બને, પણ વૈરાગ્યની વૃદ્ધિમાં કારણ બની પૂર્વે બાંધેલાં કર્મોથી પણ છોડાવે. એ અપેક્ષાએ અહીં બંધ ન થાય તેમ સમજવું.
હવે જ્ઞાનીને ધર્મોપરણાદિ પણ પરિગ્રહનું કારણ બનતાં નથી, પણ અપરિગ્રહતાને દઢ કરે છે તે જણાવે છે–
चिन्मात्रदीपको गच्छेद् निर्वातस्थानसन्निभैः । निष्परिग्रहतास्थैर्य, धर्मोपकरणैरपि ॥७॥
અર્થ : જ્ઞાનમાત્ર દીપકને ધારણ કરનાર સાધુ પવનરહિત સ્થાન સદેશ ધપકરણ વડે પણ નિષ્પરિચહભાવમાં સ્થિરતાને પામે છે.
ભાવાર્થ : પવનરહિત સ્થાનમાં જેમ દીપક સ્થિર થાય છે, તેમ જ્ઞાનરૂપી દીપકને ધારણ કરનાર અપ્રમત્ત સાધુને તે પવનરહિત સ્થાન તુલ્ય ધર્મોપકરણે પણ નિષ્પરિ. ગ્રતાને દઢ કરે છે.
તત્વથી ઉપકરણાદિ પરિગ્રહ નથી, પણ તેમાં મૂછ– મમતા કરવી તે પરિગ્રહ છે. ભગવાન મહાવીર દેવે મૂછને પરિગ્રહ કહ્યો છે. જે એમ ન માનીએ તે આહારપાણી કે શરીર વગેરે પણ પરિગ્રહ બની જાય, અને શરીર તથા તેના આધારભૂત આહારપાણી વગેરે વિના તે સંયમ