________________
૧૫૫
કોડાકોડ સાગરોપમથી અધિક) સ્થિતિને બાંધે નહિ તે નિયમ શુકલપાક્ષિક હોય એટલે ઉત્તરોત્તર આત્મવિકાસને યોગ્ય હેય, આધ્યાત્મિક વિકાસની પ્રાથમિક ભૂમિકાને પામેલે હેવાથી પાપકર્મોમાં તીવ્ર આસક્તિ રહિત હોય, સંસારની ભયાનક્તાનું ભાન થવાથી સંસાર પ્રત્યે તીવ્ર આદર ન હોય, સર્વત્ર ઔચિત્ય વ્યવહારને આચરે. (આ અપુનબંધકનું લક્ષણ જાણવું)
માર્યાભિમુખ અને માર્ગપતિતઃ અહીં માર્ગ એટલે મોક્ષમાર્ગ અર્થાત્ દુરાગ્રહ, વિષય તૃષ્ણારૂપ વકતા વગેરે ટળવાથી પ્રગટેલા મધ્યસ્થતા, સંતેષ વગેરે પ્રાથમિક ગુણેઆ ગુણની સમુખ એટલે રુચિવાળે (અપુનબંધક) તે માર્ગાભિમુખ અને એ ગુણેને પામેલે તે માગપતિત. અહીં માર્ગ પતિતને અર્થ માગને પામેલે-માર્ગે ચડેલે, એ પ્રમાણે જાણ.
સમકિતદષ્ટિ ઉત્તરોત્તર વિશુદ્ધિરૂપ અપૂર્વકરણ, અનિવૃત્તિકરણ અને અંતઃકરણરૂપ અધ્યવસાના બળે મિથ્યાત્વ મેહનીય કર્મને ઉપશમ, ક્ષયે પશમ કે ક્ષય થવાથી પ્રાપ્ત થયેલ આત્માની શુદ્ધ તવરુચિ, સંસાર પ્રત્યે નિર્વેદ (કંટાળેથાક) રાગ-દ્વેષાદિ દોષથી મુક્ત થવાની તીવ્ર તાલાવેલી, સર્વ જી પ્રત્યે આત્મતુલ્યવૃત્તિ, દ્રવ્ય – ભાવ દયા અને જિનવચન પ્રત્યે અટલ વિશ્વાસ વગેરે સમક્તિનું લક્ષણ જાણવું.
નિર્ભય હોય તે જ મધ્યસ્થ બની શકે માટે હવે નિર્ભયતાનું વર્ણન કરે છે.
