________________
૧૬૬
(તારે) છે, અને પોતે જ પિતાના ગુણોને પકડે (ગાય) તે તે તેને સંસાર સમુદ્રમાં ડૂબાવે છે. | ભાવાર્થ : ગુણેની એવી વિચિત્રતા છે કે એક ગુણીના ગુણને બીજાએ (સ્તુતિ વગેરે દ્વારા) આશ્રય કરે (પ્રશંસા કરે) તે તેને ગુણે વધે છે. અર્થાત્ તેનું હિત થાય છે. પણ પિતે પિતાના ગુણોને આશ્રય (રવમુખે પ્રશંસા) કરે તે તેના ગુણે તેને સંસારમાં ડૂબાડે છે.
ઘડો અધૂરો છલકાય છે, પૂર્ણ ભરેલે છલકાતું નથી. તેમ ગુણથી અધૂરે (તત્ત્વથી નિર્ગુણ) પોતાના ગુણને ગાય છે તેમાં સ્કર્ષનું એય હેય છે, અને તે વિભાવરૂપ હોવાથી પ્રાપ્ત ગુણોને પણ નાશ થાય છે. માટે આત્મશ્લાઘા અકરણીય છે.
હવે સ્કર્ષને તજવાને ઉપાય કહે છે– उच्चत्वदृष्टिदोषोत्थ-स्वोत्कर्षज्वरशान्तिकम् । पूर्वपुरुपसिंहेभ्यो, भृशं नीचत्वभावनम् ॥४॥
અર્થ : ઉચ્ચપણની દૃષ્ટિરૂપ દેશમાંથી પ્રગટેલા આત્મપ્રશંસારૂપ તાવને શાન્ત કરનાર ઔષધ પૂર્વપુરુષસિંહેથી પિતાનું અત્યંત ન્યૂનપણું ભાવવું તે છે.
ભાવાર્થ : માણસ ત્યાં સુધી જ પિતાને મહાન– માટે માની શકે છે, કે જ્યાં સુધી તેણે પૂર્વકાલે થઈ
