________________
૧૭. નિર્ભયતા અષ્ટક
यस्य नास्ति परापेक्षा, स्वभावद्वैतगामिनः । तस्य किं न भयभ्रान्ति-क्लान्तिसन्तानतानवम् ॥१॥
અર્થ: માત્ર સ્વભાવ – આત્મ સ્વરૂપમાં લીન જે મહાત્માને પર (પૌદ્ગલિક સુખ વગેરેની અપેક્ષા નથી તેને તે તે વિવિધ ભયેની ભ્રમણાના થાકની પરંપરામાં ન્યૂનતા (ઘટાડે) કેમ ન થાય? અર્થાત્ ભને ઘટાડે થાય જ.
ભાવાર્થ: તત્વથી ભય તેને જ હોય છે કે જે પરાયી વસ્તુમાં મમતા – માલિકી કે ભેગ કરે છે, કારણ કે તે અન્યાય કરે છે. પિતાની વસ્તુના માલિક બનવામાં કે ભેગવ વામાં કઈ ભય નથી, કારણ કે તે પિતાની છે. પોતાના ઘરમાં પ્રવેશ કરનાર કે રહેનાર નિર્ભય હોય છે અને પરાયા ઘરમાં પ્રવેશ કરનાર અન્યાયી, ચેર વગેરે મનાય છે. તથા હમેશાં તે ભયભીત રહે છે માટે જે મહાત્મા સ્વ–પરને જાણે છે અને સ્વમાં રમે (૨) છે, પરની ઈચ્છા પણ કરતે નથી તે નિર્ભય બને છે, જેને પરઘરમાં પ્રવેશ કરતા ભય લાગે છે, તેને બીજાને ભય નડતે નથી એમ અહીં પણ આમા પરની પૃહા તજીને સ્વઘરમાં સ્વ સ્વરૂપમાં રમે (રહે) તેને ય કેમ હોય? અર્થાત્ તેના સર્વ ભયે નાશ પામે છે. આમધન એવું છે કે તે કેઈથી લૂંટાતું નથી અને