________________
૧૪
૩ જાણવાનુ સાધન જે કરણ તે જ્ઞાનયોગ પશુ પેાતે જ છે, કારણ કે શુદ્ધ આત્મા જ્ઞાનેયાગ સ્વરૂપ છે.
૪ સંપ્રદાન એટલે ક્રિયા જેને માટે કરાય તે પણુ. આત્મા જ છે, કારણ કે શુદ્ધ આત્માને જાણવાની ક્રિયા આત્મા માટે જ કરવાની છે.
૫ અપાદાન એટલે ભિન્ન થવાની મર્યાદા-હદ-ભૂમિ. અહી શુદ્ધ આત્મા એ પૂર્વ જ્ઞાનપર્યાયથી અન્ય ઉત્તર જ્ઞાન પર્યાય જાણવાના છે, માટે પૂર્યાંય તે અપાદાન છે તેના આધાર પણ આત્મા પોતે જ હાવાથી તે સ્વયં અપાદાન પણ છે. ૬ જેમાં ક્રિયારૂપ પ્રવૃત્તિ થાય તે અધિકરણ. અહી શુદ્ધ આત્માને જાણવાની ક્રિયા પણ પેાતાનામાં જ હેાય છે. માટે તે અશ્વિકરણ પણ છે. તાત્પય કે આત્મા આત્મા વડે, આત્મા માટે આત્માથી (પૂ` પર્યાયથી ભિન્ન) આત્માને (ઉત્તર પર્યાયને) આત્મામાં જ જાણે તે ષટ્કારક સંગતિ
સમજવી.
ધ્રુવે વિવેક વડે આત્મા મનેા નાશ શી રીતે કરે તે કહે છે—
संयमात्र विवेकेन, शाणेनोत्तेजितं मुनेः । धृतिधारोल्बण कर्म, शत्रुच्छेदक्षमं भवेत् ॥८॥