________________
ભાવાર્થ : જ્યાં સુધી આત્મા સંપૂર્ણ શુદ્ધ થાય નહિ ત્યાં સુધી આત્માની શુદ્ધિ કરે તેવી જ્ઞાનપૂર્વકની શાસ્ત્રાનુસારે કરાતી શુભક્રિયા ગુણનું બહુમાન અને સ્વીકારેલા વ્રતાદિના સતત સ્મરણ વગેરે દ્વારા આત્મામાં પ્રગટેલી શુદ્ધિની રક્ષા કરે છે, અને ઉત્તરોત્તર વિશેષ શુદ્ધિને પ્રગટ કરે છે. આત્મશુદ્ધિ ક્રિયાને વિશિષ્ટ બનાવે છે અને વિશિષ્ટ ક્રિયા આત્માને સવિશેષ શુદ્ધ કરે છે.
જેમ ઉચિત ન્યાયપૂર્વકના વ્યાપારથી ધન-ઉત્સાહ વધે છે, અને એ વધેલા ધન અને ઉત્સાહથી વ્યાપાર વધે છે. ધનના રાગીને વ્યાપાર ધનની સાથે જેમ ઉત્સાહની પણ વૃદ્ધિ કરે છે, તેમ મુક્તિના રાગીની ક્રિયા પુણ્યની સાથે પરિણામને (અધ્યવસાયરથાનકેને) પણ વધારે (શુદ્ધ કરે) છે, અને એ વધેલા પરિણામ ક્રિયાનું બળ વધારે છે. એ રીતે પરસ્પર વૃદ્ધિ થતાં આમા જ્યારે પૂર્ણ શુદ્ધ થાય છે, ત્યારે બાહ્ય ક્રિયા પૂર્ણ થાય છે, અને સ્વરૂપરમાણુતારૂપ ક્રિયા ચાલુ રહે છે. આ સ્વરૂપરમાણુતારૂપ ક્રિયા તે સિદ્ધોમાં પણ સતત હોય છે.
શ્રાપશમિકભાવપૂર્વકની ક્રિયાની ઉપકારકતા જણાવે
છે–
क्षायोपशमिके भावे, या क्रिया क्रियते तया । पतितस्यापि तद्भावप्रवृद्धिर्जायते पुनः ॥६॥
