________________
૧૩૧
હવે શરીરમાં પવિત્રતાના ભ્રમ કેવા વિષમ છે તે જણાવે છે.
शुचिन्यप्यशुचीकतु, समर्थेऽशुचिसंभवे । देहे जलादिना शौच-भ्रमो मूढस्य दारुणः ॥ ४ ॥
અર્થ : પવિત્ર પણ વસ્તુઓને અપવિત્ર કરવામાં સમથ અને અશુચિમાંથી ખનેલા એવા મલિન પશુ શરીરમાં પાણી વગેરેથી તેને પવિત્ર મનાવવાના મૂઢ આત્માનાભ્રમ અતિ ભયકર છે.
ભાવાથ: આહાર, પાણી, વસ્ત્ર, પુષ્પ, વિલેપન વગેરે સવ પવિત્ર વસ્તુઓને શરીર ક્ષણમાં અપવિત્ર મનાવે છે પણ પાતે કઈ રીતે પવિત્ર બનતું નથી, એ શરીરનું સામર્થ્ય આબાલ-વૃદ્ધ પ્રસિદ્ધ છે, વળી તે અશુચિમાંથી ઉત્પન્ન થયુ છે, અશુચિથી પાષાયેલું છે, અને અશુચિથી ભરેલુ છે, એ પણ પ્રસિદ્ધ છે. છતાં તેને જળ વગેરેથી પવિત્ર બનાવવાને મૂઢ જીવના ભ્રમ પ્રત્યક્ષ જોવા, જાણવા અને સમજવા છતાં દૂર ન થાય તેવા અતિ ભયંકર છે.
હવે આત્માની પવિત્રતા વિષે જણાવે છે કે—
यः स्नात्वा समताकुण्डे, हित्वा कश्मलजी मलम् । તનને યાતિ માહિયં, સેન્તરાત્મા પઃ સુશ્વિક ખા
