________________
વિષયને ભગવનારા, છતાં અતૃપ્ત ઈન્દ્રો અને રાજા મહારાજાઓ વગેરે સર્વે પણ સુખને બદલે માનસિક અસમાધિથી રિબાતા અને કષાયથી પીડાતા હોય છે, માત્ર વિષયથી વિરક્ત રાગ-દ્વેષાદિ અંતરંગ શત્રુઓને વિજેતા એ જ્ઞાનાનંદથી તૃપ્ત એક મુનિ જ વિષય સામગ્રીના અભાવે પણ ઉપશમના આનંદને અનુભવો અલૌકિક સુખને ભેગવે છે.
એ રીતે આત્મસ્વરૂપમાં તૃપ્ત-વિષાથી પર બનેલ આત્મા સંસારમાં વર્તવા છતાં કર્મોથી પાસે નથી, એ જણાવવા હવે નિલેપ અષ્ટક વર્ણવે છે.
