________________
૧૨
નિર્ણય, તે રુચિ એટલે શ્રદ્ધા છે અને એ રૂચિદ્વારા થતું સ્વરૂપ રમણુતારૂપ અભેદ પરિણમતે આચાર એટલે ચારિત્ર છે.
એમ મુનિને એવંભૂત નયથી જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર, એ ત્રણ જુદાં નથી, એક જ આત્મસ્વરૂપ છે, માટે મુનિને જ્ઞાનાદિ ત્રણ રત્નોમાં અભેદ પરિણતિ હોય છે, અર્થાત આ જ્ઞાન, આ દર્શન અને આ ચારિત્ર એવી ભિન્નતા રહેતી નથી. એક રસ બની ગયેલા દૂધ-સાકરમાં આ દૂધ અને આ સાકર એ ભેદ પાડી શકાતું નથી તેમ નિશ્ચયનયથી આત્મસ્વરૂપ બની ગયેલા શુદ્ધ ગુણમાં આ જ્ઞાન, આ દર્શન, આ ચારિત્ર, એ ભેદ ઉપલબ્ધ થતું નથી.
હવે આ જ્ઞાનાદિ નયભેદે ભિન્ન છે તે કહે છે – चारित्रमात्मचरणात् , ज्ञान वा दर्शनं मुनेः । शुद्धज्ञाननये साध्य, क्रियालाभात् क्रियानये ॥३॥
અર્થ : શુદ્ધજ્ઞાનનયના મતે મુનિને ચારિત્ર, જ્ઞાન, કે દર્શન આત્મસ્વરૂપમાં રમણતાથી સિદ્ધ થાય છે અને ક્રિયાયના મતે મુનિને (જ્ઞાન–શ્રદ્ધાના ફળસ્વરૂપ) કિયાની પ્રાપ્તિથી (જ્ઞાનદર્શન-ચારિત્ર) સિદ્ધ થાય છે.
ભાવાર્થ : આ કલેકમાં મુનિને (આત્માને) જ્ઞાનદર્શનચારિત્રની પ્રાપ્તિ ભિન્ન ભિન્ન નયના મતે કેવી રીતે સિદ્ધ થાય છે તે જણાવતાં કહે છે કે જે નય ક્રિયાથી જ સર્વ કાર્યોની સિદ્ધિ માને છે તે ક્રિયાનયના મતે જ્ઞાન અને શ્રદ્ધા
