________________
૧૧૯
અ : પરસ્પૃહા એ મહાદુઃખ છે અને નિઃસ્પૃહતા એ મહાસુખ છે, એ પ્રમાણે (જ્ઞાનીઓએ) સુખ-દુઃખનુ લક્ષણ સક્ષેપથી કહ્યું છે.
ભાવાર્થ : તત્ત્વથી પરાધીનતા-પરતંત્રતા એ જ દુઃખ છે—સૌથી માટી જેલ કરતાં પણ અધિક દુઃખ પરાશ્રીનતા—પરસ્પૃહાનું છે, જેને પરસ્પૃહા નથી, તેને આ જગતમાં કઈ પણ પ્રકારનુ દુઃખ નથી. માટે નિઃસ્પૃહતા એ જ મોટામાં મોટું સુખ છે. આ સુખ-દુઃખનું આટલું જ લક્ષણ જ્ઞાનીઓએ સંક્ષેપમાં કહ્યુ છે. એના સાર એ છે કે દુઃખથી મુક્ત થવુ' હાય અને સુખ અનુભવવુ હાય તે બાહ્ય-જડ પદાર્થાંની સ્પૃહા છેડીને નિઃસ્પૃહ મને ! સ અનુષ્ઠાનાના સાર પણ એ જ છે કે મમતાને તજીને સમતાસમાધિના આનદ લેાગવા !
આ નિઃસ્પૃહતા મૌનથી સિદ્ધ થાય છે, માટે હવે મૌનનું સ્વરૂપ જણાવે છે.
