________________
( ૮૭ ) तन्वंगीतनयग्रास-वास:संसाधनं धनं ॥ ध्यायतस्तस्य गलितं । कवित्वकलया क्रमात् ॥ ५४ ॥
અર્થ – સ્ત્રી તથા પુત્રના ભેજન તથા કપડાંના સાધનરૂપ ધનનું જ ધ્યાન ધરતાં થકાં અનુક્રમે તેની કવિત્વશક્તિ ઘટતી ગઈ. ૫૪
आस्तां पंचशती तस्या-न्यदा गाथे उभे अपि ।। કારતાં ચિંતાશા#ત ા રૂવાતમની | પદ્ધ છે
અર્થ—અને તેથી તેની પાંચસો ગાથાઓ તે એક બાજુ રહી, પરંતુ બે ગાથા પણ જાણે ચિંતારૂપી પત્થરથી દબાઈ ગઈ હેય નહિ તેમ ( તેના મુખથી ) પ્રકટ થઈ શકી નહિ. એ પપ છે
અછાજ્ઞા લી–મારું શું શશાંવત છે. तमन्यदा नृपोऽपाक्षीद् । भोः किमेतदजायत ।। ५६ ॥
અથ–એવી રીતે અમાવાસ્યાના ચંદ્રની પેઠે તેનું બુદ્ધિરૂપી તેજ નષ્ટ થવાથી અને કવિત્વલાને ક્ષય થવાથી રાજાએ તેને એક દિવસ પુછયું કે અરે કવીશ્વર! આ તને શું થઈ ગયું ? કે ૫૬ છે
त्वं सदाशुकविर्भूत्वा । मञ्चेत:पंजरे स्थितः ॥ काकायसे किमद्याथ । श्लोकमेकं पपाठ सः ।। ५७ ॥
અર્થ:–નું તે ( હમણાસુધી ) શીઘ્રકવિ ( શુકરૂપ ) થઈને હમેશાં મારા ચિતરૂપી પાંજરામાં રહ્યો હતો, ત્યારે આજે આમ કાકસરખે કેમ જણાય છે ? ત્યારે તે કવિ એક લેક બેલ્યો કે, ૫૭ ૧
अनंता गृहचिंतेयं । तोयराशिसमा नृप । - यदेकया स्त्रिया नष्टा । गाथापंचशतीं मम ॥ ५८ ॥
અર્થ:–હે રાજન ! ઘરસંબંધી આ અનંતી ચિંતા મહાસાગર સમાન છે, કેમકે ફક્ત એક સ્ત્રી પરણવાથી મારી પાંચસો ગાથાઓ નાશ પામી છે. ૫૮ |
एवं तात कलाभंग-मंगनाभ्यो विदन्नपि ।। पाणिग्रहणपर्याये । पाशे पत्स्याम्यहं कथं ॥ ५९ ॥
અર્થ –એવી રીતે હે પિતાજી સ્ત્રીઓથી થતો કલાઓને વિનાશ જાણતા છતા વિવાહ નામના પાશમાં હું શા માટે પડું ? એ ૫૯ છે
सुरेंद्रोऽथालपत्पित्रो--रेवं दुर्वाक्यपशुभिः । વાશrછતા વિશે | વા નો છેત્તર | હ |
