Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Varfulletin, dhithalie Malothin citsukhamuniviracitA. natra pradIpikApratyavasarUpamunikRtanayanaprasAdinITI kA sahi tA-nirmalenova siMhe napari zodhitA- prArabhyate //
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||AUM likhI gnneshaaynmH|| yannityanizvagrahasvamahimAH meyasabhAce mahA mAyAvezvazAdya vartanavi pAyagmatu | baumukhaiH|| bhAvaistattadanena vizvamamayairvidhvastabhedoDave ninAvadhibodha mohajala dhivadema hI po mandaH // 1 // uni bhramara sohaniSadyAnirgacchadaccharu cinirjitannandrakA niM // hArojvalA li sphaTikAsa kuM bhamudrAkSa pulakakapraNamAmivANI // // avirala vigalitamadajalavilulita lpamanulambaH // vipuleka pola phala ko dalapatu laMbodaroduritam // 3 // yadiyA dhavalairvibharniviSucaiH maryAdinA pIDamunmI tvako ra kAkulAvavizvabhareyabhRtA // ghoro jJAnaTuna yekanikara protsArividyA nadI mUla nau mithunI | ndramanvaha mahavidyAgine gurum // 4 // yatpAdapA vijaH parAge devi vishjtmaadhuH|| sa siviDiyaniHsunA gAnAna bhAna kazama ma // // // yasakAzAtyatvAdAsa kala vibudhaiau nesalI socibhanizAnA yahiye sarvAnIca jAvanane vandeviyAguru maviranaM mAnasaM tIrtha mAm // 6 // bhUvi citrapradI kAnaya azAna nama zrImAnasana yana prasAdinITI kA // 7 // dodhanamujvalaguNA apiyAM mithuna runnateH kimarthacehatiraskRteH kiM esa // doSopi yenuguNanAmupayAti bhUyAstebhyonamoharAnanabhu vijjanebhyaH // 8 // mArI nisvaprakaraNa sthani narAyaparisamAziparipandhihuni // hu
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ | aliphliaassttrijjblssaarijnyaanyjaabiNhmaalmissingg ykhaabaajiipur'r`phisuulukhaabilillaalblini bishbbidyaalbhuur'i hiy'aaluyaay'i maadaaniy'uphiy'aan jaalaalu bybskaattulishii kaalibaabaa blykhwnyjN jiibnyaashii:yaalenyjiNngkhaagulisthaalik shaabil sundr'iir'nyjiilaadinibdbaanni dhrmiiyaanyHkhlaahihaakhaal shiilkhaay' aakhyaalghr'nnir'khr'iir'bilityaakhr' kthaakhini| jgny maanussngginibimukh jl yur'i baa olii aalaakhni vyAkhyAtanabhavanadanenasarvagatatvamubhavAni ||svegnmpinaiyaayikaadevilvstunHprichinnsyaadinin nivRttayesarvAnmanAmAhayApAMcAlanapA~cajanyavapuSAvyAdivizvAtmanainipaMcAnanasamvandhipAcAnenaye aapni bishbaalaani bi sbinaahliiy'aar'isbiaablmbaa|
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhU ci.su. vyutpatteH siMhosRgendraH paMnyAsyatyamara siMhokezca paMcajana gaH syaH pumAMsaH paMcajanA tine vo TI. na. hiksaMsye saMjJAyA minisamAsAbhidhAnAcca tatsamvandhiSAMcajanya pAcAna ne cana tyAMcajanyanvati pacAnanA jampatArazerapuH pAncAnanapAMcajanyavapuH narasiMhAnnakA pAvyAdinA vizeSeNokkA vizvAnyaH vizvarUpatApena yasyenivAsanatheoktaH nanvasanI anenaiva sarvagatale side haithA pRthakkathana ni niyA ananyatvA yanAnpiAdiprasiddhaM sarvagatatva sarvAtmakAle maLUna mayAmaka Tina mijhaayaa| vivacitatvAnna deva sarvagatatve sarvAnna kampa cokkA parama kAruNika rUpabhaktAnugRhInumAmAha mAdeti pra prahlAdAbhihitArthatatkSaNa mila duSTapramANe hariH so vyAdaHzara hiMdasuMdaratanuH siMdAhi hrAdenAbhihitArthaH prahlAdAbhihitArthastasiMstansa samasamyameva milancaramAna juuddaamnniH||1|| diSTa pratyakSenyAvansAco kA re sAtha kanyA pramANeyaH nanayeokaH pramANazabdasya nityanapuMsakatvAnmatithi pAdayiSa tatpuruSasamAsana yA svapradhAnatvAcca saMgaDUtaevapramANaMdaririti sAmAnAdhikarapa sa vAtmakasya paramezvarasya staMbhAdisarvavastugata tvaMhi mahAdena pratyabhijJApitatra cAga monu mAnaM vA yttenvn| vIpramANena nparokSa mevA hetu sAkSAtkArathivyAmItyabhimAna nastaMbhodanAnniragAdityarthaH zaradidamudaratanaH zaradiTavatsarAca
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ banAnanu syamanayonA siMhAdezyUDAmaNi siMhAdinnUDAmaNiH siMhagiryalaMkAraH siMhagirinivAsItyarthaH yA bi:bibi: adhyaaghshbbir'mmaaaalnnikhkhaalukhaady o mAthimadarzanArthamayamanyamAnyatranidinaH samAdhirnAmakAcyavizeSasyatrANavizeSaH kAvyavizeSasyahi dazAmANAHkavibhiH parigaNitA:yathAhuHzleSaHprasAdaH mamalAmAdhurya sukumAranA arthavyanirudAvamA jaH kAnissamAdhayaH iti vaidarbhamAgasyaprANAdazaguNAH smRtAini tathAnyadharmalanonyatralokImAna dhinA samayUgAdhIyane yAtrAsamAdhiH sunAyathA kumudAni nimIlaMni kamalAnyunmipati cenyatrahinanA aabegiibiliilaapii bhubaalaaghaakhilkhi shyaa| nivedanAsamAdhyalaMkArozinA bhavani pAcAlIcehIrItyAzyAMjasa vavaiSamyAdathacavedonazAstra prakaravAnadiyayAdibhinava mastIni darzayitulezatanadApisUcina tathAhi hariviyanAjAna ne kAryAsArikhadarzanAnniInopAdhivyAdhipari9pratyayaMtrahmAprayojana sUcina vyAdiSTavizvAtmane itya ninAropinamAyanayAne pratyayabhUnaca brahmAviSayodarzitaH predvAdazabdena nAgadhikAryayazabdasUci nopisacina: aryAcazAvAlagogahanumaddhAdarUpaH zAstrAnanya jJAnayA ra nvajJAnaphalayodhakAyayakAra gAbhAvarUponatphanajhAnananayoRviSayaviSaSimAvarUpa zAstramanvayAcapranipAdyamaniyAIkamAvarU
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( padavidhaH samvandhadarzinaityanenaiva prkrnnaarmmopismrthinH|| naTe mAsabIna varadevanApUjinA gu rupUjayApi bhavitavyaM yasyandeve parAbhakti ye yA devenathA guraunasyene kathitArthAH prakAzene nehAnmanaitidevanAbha krivamurubhanera vividyAnAta raMganAmAntadarthaM guruM namaskaroti jyotiyadityAdinA satyAnedeti sa tyAnaMdapadAbhyAM prakAzita athavA satyAnaMdA papadyate itiSadene no hinaM sphuritaM ityabhAvettRtIyA ane naca gurudevatayorekA mukta vedAnavedhUna sukharU tipAdaka ve do nApekSitanyAyasUtraNA pavyAsapadavI myaa| punastadarthAviSkaraNA yazaMkarAcAyye nAnAvyArtha vivaraNAya ca jJAnonamanAmupAgamaditibhAvaH // zAya jyotirthadakSiNAmUrttivyA saMzekara zabdite / jJAnI numAsyaMta desAyA neTpadodinam // 2 // vighatapamAnAnagA lAganiyatevindukhamuninAmatyanannapradIpikA ni dyapi zArIraka viSayAdina viSayAdinane siDA nidhAya sAdhAraNAnyaparANyapina (DA kranyAnyeva anya pATathagAraMbha vaiyarthyAdinyasAdhAraNAmA vimanivabhidyAteti vitraniSyattI mI grAmaH samUhastadeva - dhvInaM na syadhvaMseprasAdRTanara nyAyopanA vAgvA svA bahubhASiNI AlajATa nau bahubhAviNIti pANi nisAraNAtsyA jalapA karatu bAbA locA pATo vAgityabhidhAnAca anenAseTha himAnI carojIca svatace pAramA cikaM rUpaM niratizayAnaMda nirastAna yaMtrAneva vanaspapradIpideva pradIpikA prakAzaka mAn sanduktaM bhavati yadyapizArI Ana : 'rAma.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaanaar'aakhinir' kaar'baar'r' baandhindinaand daash philaadilli| maanbik strii ityaaplikhaani giniiiaa iaaaair'iikhaali || r'iikssaakhaakaaebikhaa igur`iikhlini sbmbiliinykti sbiikaal liy'aajulbindi thaay'aali junisbaar'aa adhikaar| laani saani gaar' paachaakaar'iiikhaadimbishbbidyaaly' nibibikhaan ayaasaajr'yr'imiilaalaahu yr'ibl|| | shaakhaa likhrityaanggaalishii shikssaa smaajaambiy'aay' gunyjaahaandhii| gryaaphaali gaangkaalsiidyaalaaklinilkssaabh jaani khey'aaH ' ynggbidyaa saathiy'aampaani r'iks jeli phaakaas aakhlr'i gchnilinggaalinggaandhaangkhaanaalaalaagaar bimaar'sr'uutter'|aalini bll bikaalii: baanggaalmaalaamuy'aal bybsthaa 45 kaay'aalitti oy'aalaaisbitbaablmbii: bibhaanggaa phuliiskiily'aakhaabilimphityaashiy'aa: aaabRpili nir'aajii : / { |
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jibi shaan isndhaajhaari chaammillibikaaljy'aa sbaam ijhimli || &iil aakaaNkhaalaa nibaahbissttaa maataaljjiaasthaan hy' khilaari 4 haajjaa sbaann gaambili hsthaalaabaaraakaandhb kaaliikbi jsii baaligaaliianusstth! yaa piithaagedbimuphaaslikhbejniilimRgriikaaksphir'i jbr'uule baaNlaalaay'ns liNk: bhililaadbiaaibi blbeniiaashbji, bilaatljaa? aahlo bishb jaarmiijaantaae| laaliittor'bi chil aaro bhaalaaemhy'aarbaalaa |Nlinyjiniy'aarshiiraail paalaacchi| shikssaabil lyaanilii: bihur'iir'ibaasiir'shiil zijAyanaparigrahalathApisabhApamAnavAhibhinnadUSaNa vAcavineyamAna vikAsAyopanyaskheta jJAnAviSayIya |||adybaahi bilaalpaalaa sR: ; kaaraagaar' / aaliigyr'iiilimaa laatmiiidi niilaa | w . ' er
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ shN sttbaatbiliidbndij guchiyaaektRiphijimby'aalbini nHiilaabaalikaaljbiaar'aa jilaasthygaalaa arthjhil jlaajaalaalshaakaandlnkaampaay'aali bishb 6 aalllllllnik:thke baali phyaanichil bishbbidaalaal ki || asunishriiinibhaallimmaa akaaliin snibbi khbr laabsthaa kaaliji likhaagriy'aa kaar'iissmkhlichbikhaanaa dbiaayishsbii | laalii ruupaar'ighr'ghr'iiy'ngulir taalikaa| shin dilshaakhaalbaalaai haalkhaaliiphaaksimmaanhaanii sbtblilaalimuur'iibinyaal bidhiaan thyaa mukhlikheliy'aa: baandhijibi : gni gir'ir'aathngk: raahulr'aal gaali chil | sbaas: baahaaiil anur'aalublibhiy'aadhiishr'yaatmiili ltiph
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ biy'e ashaalikhii arthaaaabilni naaghbidhiliy'aakhaali bikaal shniligndhmaaljikaalukhaalbilmbaalmbi dbaadhr'iaa baanijaatiik| sndhaan yjnyskaay'aaliiipi: lkssmiikssbyaadhisoy'aakhaali klikhini ghaandhii| ayaaljjiaakaabilaadydbgjl lNngkhaay'ii aaasaajkhbr'kaakaalindaal: aarthib jngkhiaanumuk yaakhyaa lginiibaahii baalkaasurinaadijaa aajaadii gnggaahaanggii sii lkssmiir brissttaan| maasthi hiNlaajaa baandhlkssaajhaalkhilaahilaagulu laaki sbaambiN sbtbaatbilaambliijaattbiaabaar / shiinishbaalaakhaaiid lniy'aakini ttir'iy'iiyaatmiaabilaa yaakaasaabliil: spikssaa: blini: naalil: shaajaabaarthiN sndhaa zAvyabhicArAn sAriNazvarajJAnenavAmAnasamAyakSeNavetyarthaH ghaTAdAvapitulyametat // 7 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ naalaakini lr'aalr'iaashir'aanibaalaalingkaanii asusth kaar'iy'aasaalr'b laalkhiir' r'isbtbaabdyaaji| siiniilaanggaaliilaalikhinaar'nyjiibni htyaay' anyaa maalbaahaailaakaani aariniubaalaa dbisb asbni| navAha pradIpajJAnamini viziSzvedanasyavizeSaNAlevanacaniyamAn viSayajanyatvAJcanajAnaspapradInaambiy'aa:subyaabghiy'aa rmaajaan alok bilunijbihbyaahr'i laaikhaay'aa andhe saakssyaa sbaarthhaasilbhaabliilphaa aalibl| ajuluphilisyaa ----haaliy'aakhaathibirbhaab ajaanliini bidyaa liri :yaapilaadhitb raahmr'khiilaachaay'aablinyji baalliniy'aamaay'aakaannaa insaay'aagnijhkhaady thlilithl:jhaalkaa
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.sa. nAyaanavasthApAnAn dvitIyenirasya dvitIyadvitIyaMzakane sUkhyamAtra nanviti nalakSaNasiddhirinilakSyasva TI. na rUpamAcanAnayyanaDajJAna vAdibhiracitA canmAtrAgI kA rAjJetyarthaH jJAnAviSayAne satItnyantreya dijJAnaviSayatvaM pratiSidhyatena kiM vedadya vejJAna ke meva bAnAdAsA dhAmabhavasya darzinanAdityAha avinayAnakheti dditIyani kiMvavyavahArahetutvaM vizeSaNam pulakSaNaM vA nAdyaH mukrimalayAdAvaprAnnernahitoya: ucala ni piNagAna rUpamAna Ana Ana Ana yAsamina lakSaNa siddhinIpiSaNaHsa nakAzAca sAdhakAnumA nanyajJAnaviSayatve nalakSaNasyAsaMbhavitvAtna svApyaviSayatve kathAbhavatyanupapattenApirotrama: aviSayana syaivAsaMbhavena nirastAcAhiSayatvazabdenakarmacA sAyAgurumatAnusAriNAmAnyanyati vyAnecanasya grAhaka nayA siddhasyA viSaya tviSpaparokSanAyA haina raMgI kArAnnAppaSTamaH prAcIna bedhani viSayatveti prAbhAkarANAma vidAzrayatayA siddhasyAnmanojJAnAka meve nA parokSa (doSAnuSegAt // nAstItyagI kArAdativyAnirityarthaH IAravAdinA najjJA nAka mena yA parope jaga nimnamaviSaya saMsargenca vedoninoca sAmivedyasukhAdAnani vyAtirityapivyaM mAnI nadoSAnuSaMgAdini vyavahAraviSayacanyamukridazAyAma se bhavA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ lisilaa sunggiini shuccitrbiiksaaljisuniilshibaandhaa sthlaabhilish sNsthaa bin khaatbaabdkii lilaaniblmbaalkninyjaamsul phinyaangkyiaalijchaakaaliiijllaashbaaljaajoyth kti baarssiiilishilikhaalidbiiikRitbaannii bishbbidyaaliissmkaaliidbaar khaabaar khaadyaalii yubaaraa atyaaliishikhaay' aakhyaangkhi yaakhaaH baalaakhaanaakhaalii prthme phbr'ittiy'aal bkssaangkhitaaphaa chimukhii baalikaaghaalaani asbiikaarkaalli astrhaajir'aailaajphaaliy'e yaacchil bii sthaay'ii kaarybidhisthllaallaabityaahaar aatmbikaalaapgbaaghaabaalktsaanggaakaaraa aammaajaamaangginiilphsthiiphphksikssaajbii inyjikaajjaabiib| biinnaaphiy'aakhaagaakhaamaarii:gulibingkhlaa maagiibaajaakhaalaar bhaabe paaly'ijul ljibikaash jinissii
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ likhaalidighii grdhaariishkssuini gunyjaa laasilittri khyaatmiaa dhiikhiilyaali nissikhaali khaalikhiraabaani o lebaaNhaati diy'e srijesbiddhaant gurutb dibaaniph snggm ||iibinyaa ykhtmdir'sbtbaadhikhiliphiijaa nijaaihi bi sb sb trimaassttaa hy'raanikaalikaapraagaanilaa yntrnaa phjghii gaangkhaa lilibiy'iiHrH gugl jaakaailH(jaa:tb| ghntbbid miilaanyjlil jaalaalaahaanggaamlaagulo chaatriinikhaal dbaar'iissmnnaalikaassr'iikssaar'bili o bRhRngkhimun:jinaar`r'iir'ittbikthaa kiNkhaalaathishr'iikhnir'nyjaampaanilihaakhlnaaghaalaakilini muji: aammaadinaa bhumliglini mukikhilaar' likhaar'r'r'ir'libiy'aa; |:gj: jiy'phul aashiilibdhiH nnsil:liy'aanbhur'i kblaamuur'inyjiaab| bimii:nyjinniitti likhaa baalybinaalibaanlinggaa khnaa|
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadAha nizcitauhivArdakurunaitinA piparasyanasyApyanuvyavasAyena nirNItavAdana eva no bhayo sasmAdavivasi tasyale vizeSa risAnItyasyana kenca nArthe pazyAmaH naca ke valavyatirekiNvana siddha vizeSa nAnAmanadUSaNamiti menavyaM nayA sanivasudhA zazaviSANo likhi nAva sudhAvAdityAdinA / viSANAderapi siddhiprasaMgAna athanatrama ||mANAta vA dhapATucanA nAma siddhavizeSaNanayeti brUSetantrabAdhakA siMhenahi zazaviSa nAmabhAvAvedakamA mANamantinasya pramANAMtara yogyatA yogyanayorabhAvA siddheH prathaniyama NAnupalebho bAdhakaH nano nizi kAnahikAnA mAtra siddhavizeSaNanenighaTTakuTIprabhAtAyite atha viSa bAdhakana kI bhAvAt sakivipakSenAtha asapAnavezinasadharaNAna katakapAnAna vapabhA dhananAtha: ka: gAnAnaha gAnacAnaya Ana AnarAna vikoSa yogAbhAvAn prathamenunako bhA Ana AnaSaNa ci kevalavyatirekitvAdeva keva sapavaSa sana: sI ganAka balAnya vaNanA kathA goDa sanaiti satyatyo kevala bya cAraNA naikAnikamA cetidUSaNamukke natra mAnA mAyebhUnevala vyatirekAnvayavyatireko va bhavaci nizaMkamAna gha sarApakSaH khIkane vyathA cocamA maha masida nAhAnirasA haddubhAvAna
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bishbsaabilaa shshaakhiiy'raaphinaanighniilgriy'aay' 8 bilimbikaalir'aashi subinr'iiliiglihaabib jaakaa asthigilpghaassaa: phaanaaphillkhrissiHkhnaa phaaskaalikini lubbiaa baatbikaalhaajir kaali bighi hisaaalaaHangkitaaH nimmlilipikaanyjliiy'aalkhiir'aajiibinyaabhililaadilijaa baanijibljikaathaabbijnynyjinikhaadyaabhaalbibhaaji nhinaagraaphaar'Hshbkaaliiphaajilaanisbaar'iir'iaajblaa ni jiibaatmkaahinggaar`aakhilsaani nir'iaakhlaasii nibaas abishbaa bishbnr'iiir'gksin dyaakhythsdishaatmyaansitti lnyj | di ar'mmndhilaakhmaalshnbiaaghiaalaaglaam| khaprakAzanAkavAkevalavyatire kinedi
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ nthilaa sbaasbyaakishnibndhilbdhiighaa dyaarthiini byaaktinimaalaa| likhaagulibihiin absthaa jaanilaay'aakhaa dilki absthaayiihmaakhljjaahii nisaa : bishbyuddhaa ijhaadi lkssaabibiidbnyaatbaatbilaanlilaam abaanijjiaaljaar'iy'aaksaabhilibl aalii jilaar'haalkhaalghissyaansaar athbnggrilaaldiilinggdhiikhr' khbr' kaalpribaalaandhbiilkhaabaanggaalilH baahaabii sblaatbttbaatmiaalmbiilimaalaalaa lyaamb jindaabaali lngkaabor'iir'ikhlibhaar'iir'ibaalaaghaaghr' || raakhilaahitymnki nyaaniphaamaal nir'ibilibhiy'tbshbsRssaanibih dhunyjibhuukhli ajnyaani mukhaali bisphohimghdyaaliishriibaahul uly'aanuujaa ili sbaablshaalaangkssiaaglaa ekhii| yaay' |
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasyAzcAnyatrApIti anuvyavasAyAdiSvapItyarthaH ci.su. nadApivaktavyaM yatadupalacitatvena dvizeSaNamupalakSaNe vA Adye vayati tathApIti saeva doSajJa nikaivarUpA TI-navasthA yonamAbAda svayaMprakAzatva prasaMgaityarthaH upalakSitatva myopalakSaNaca pani anena bhaviveni pakSo pinirastoveditavyaH uktadUSaNajAnedhAcA nAcAyyaudIritAnu mAne pyanidizati eteneti yetenetyenadeva vidyuNeoti natrApIti tadeve svaprakAzatva saMbhAvyA calaninvasya sAdhyo na bhavesa eva doSaH anena bhavecaprakAzasvarUpatA yA eva sAdhyatvAt ta svAzcAnyacApisiddhatvAna na kevala vyatirevAnu mAnAva kANa: khatenAnubhUtiranubhAvyAnabha vanyanubhUtivAdityAdiprayogo piparAtaH tatrApyatra siddha vizeSaNa nAyAH duHprihrtaan| jJAne vedadya vastatvAhuTavaditi pratiprayoga saMbhavAjJa nanvahetvasiddhiH sattAdhikaraNavalakSa povastu vazyAvadhIritakalpitAka spina vizeSasya // mAnAnuyAnAnidUSayitvA vedyaneSyanumAnamA ha jJAnamityAdinA pratiyeogeti pratiSasa sAdhaketpurthaH sanpratipakSanAvAnanu kimide vastu hetUne kiMkAlpani kasalamA ho siddhAstavasatvamitinAdya ubhayA siddhernottaraH advaitavAdinaH sAdhanavikatvAdityana Aha naca deva siddirini sAdhanavaikalpasyApyupalakSaNametana athavA kiMva stunvanAma kAlpaniko dharmaH unA kAlpanikaH nAdA svAsinottaraH mamAmiddhe rinyAze kyA vivasinavizeSamAdAyA ye parihAraH sannAdhikaraNatveti svarUpa sattAvi
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kblilaarini aghaasudibaaiilmaar'ikr'ii shr'iiakhuligrphlikilaani bhaalbhaarinny'inii baahindhinilikhitr'r'billaalti paanyjaabi bjlulnikjhilimijilaa ghdidi ljiir'iaalr'ibr'ghr'kr'ihmaakilili naabil aalminaayiaakr'ilphishihaasthnibhiy'aabinaamRtmaatmthunyaal = sbaar'aar' naam laaphiatyaakaar'iir'iliikr'aandhir'ikaa nikilghlkini aabbaabljbaalaakhaalikhi thaakaa khaajsthaaguli laal laahaaekhilji bibhaaji | suukssmaar'iblmbaalkhilaabilimbishbsbaasthmaalthaa| susth bishbbidymaatraa baanggaaliighaalaaghaatt jy'y'iitbr'nyjlir'aatmaa jaaliy'aajit lingkaar, kaajir'nthiaalii gulibikublithikthuir'i[bhaassaalkilikaaHlstukaaliin yaay' jbaal nighlikil baandhbii nbbiimuulkHshibbaakilaa ttu thaakaash bishbkaap gilmbiike gulibrssii bguru - abil hikaay'khulkaalbiditkhn riliji y'aamH
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ athmbninaabaaki (ljiibkel suutr sbaabhaaskrinir'ntu aakaangkhaanumuhit| bikhyaakhbidi nijaamiimaa:haarikh likhaalikhini bnggsthaa dhiinsthlaabhighaartjssaabilaaljNlii bimaanbaalaakhaalaarthshaalii nitydi lini lijaaraalaalibghntriir girigili hRddh lipsipi khaaddhaay' mithilaa | asaajaalaaludaalaali lyaab maalaaliilaa baabnyjaabisaakib ingkhiiiphur'iiir' thbiibr'thr'aassaabilaahiir'aar`aa ki, dbaarklithisddhjaaphphkhiin khlnaagulirghaass| hinii:iNlyaasisbaasthbikhshiiniilaar'iiissyaadi| | ljjaa // 5 / ghjiibaattthni gaar'u nir'i phingaani olaabihiss|| ddhaangguthi:sunniaaluilniili lulaakhulibr'innaaliir' gndhy'aalaakhuyul julphishiliimbaalhir'ilaalpunraanbshli|| |haasimaakhaa binychinaakH jisaanaakhaalpaalaa| 3 / . 4 /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sh by'Hsndhilini ghnbndhnr`r'r'iiiy' siddhaaglaani sndhaay' aatmghaadhikhaan jnmbaari llaaktaaktyujnir'aamaatti| nAnaH asmAkaMpane aparesAnyavahaZcahArasya yogyasyavyadhikaraNeSonathA dhIpadasyasacidaviSayasavamA bhaalbni paani bnimm haanjindaalyaa | sb:phuliibndhuriishriinibaasii sbaamiin:r'iy'aani bnaanshyiaalilithri sthaalinsbaar'thiinimii: haaliighnyji ni sbaar'nlir'ighiii gaalaagaalimlenikhkhaalaaklbilmbaatbk hRthaagulinibijliian thaambnyaarthpth: haaraasssthaa: sbaaksssbaamiiphHshbnaath = laabbaalaalkhaan baajaakhaaliiphaakssmaaliniibaalaakhaalit sbaanychniishaasphiaaltbsbaaniidbaadhniishaabiithiistaab || blaakaar'iir'ibssiisaalishaalbni ljjaaghr' khir'inir'iihybaan, blilaabaal blbidyaa baalaagaalmnisbiighiaamaanni kaalkhilishbrnniii lr'aar'uutblighaabaahinggaalaaghaatiibaandhaa * * *
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAna ci.su. rabhasaMgAt atha ghaTapratiyogile samAnepivaMsargamAdAnyarUpa vizeSaNamedAda saMkarastayorevUna himAbhAti ne kena saMsargaTI.na. nAdAnyyayeorevobhayatra mattiyo ginna ghara spenako bhAvaH nahibhAve tu vAryaniyamaH vistareNa cainaTupa 19 | ga kAnaza sI Ana vipi bhogyatAdhikaraNena denyanAbhAvAnadhikaraNameveti siddhe madaMgI karma vaya mita guNavatra savya lakSaNa gAna thama bacabhavanA gAne: ya cai thA dvitIyaparicchede nakSaNa khaNDana prestA vevi nepAni vedayiSyate naramAnadattAbhAvAnadhikara mevana guNavannAnyenAbhAvAnadhi (vananAna saDAna: Anadha prama jyejala zAnapagAna agAna: sAna makana vanapavaiAna zaraNanadatrApisamAnamabhiniveza ma yinyabhisaMdhirAha guNavAnyaneti yathAvya9tamitisurezvaronArya | rosavyavahAraviSayatvAnyanA dhikaraNatvameva lakSaNaM bhavati tathApyAmakre vidyamAna yogya nAtyAgAyedamukkaM bhava divamavyAtriSa : kimauSadhamityata Aha nASya siddhAnaiti kaH khalveveva de saMsAra mivikAra tyanikadharmAH nase :kiMvAvayU cimparazcedipadAdyAropasamartha ne nama yaH uttare mAnavAkonase 1 | mana yati akSamAbhavataityAdinA advitIyAnsUnaH sAdhu kandra kalpanA yA keyamakSamA asahisunAbhavataH kiM tatraivasama svamapecakalpitaM na pazyasinanotpatyamidamityarthaH viSayiNala
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiiy'aar'Hqtyaann yubtii:dbaandhiaanyjli dbishbrysthiliibi sushilikhaalilukhaalighr'r'likhir'ii:Nghrjndibihbaan shikhaa byaakhaa :shaandhlkssaablinik yaay'ni sumbindhbnghaanbiiglabhAcarUpatvenAMgIkRtatvAt abhAjabhASayArevavidhasthalezananirekastIkArAcanadoSAsanacokasyavivaraNa sanIlakSaNavizeSaNAnokRtyamohaaparolpAdigAavetazabdenajJAnAviSayatvamabhimanAmanidhInaHzakate nnvini| sbaalaani kaalimaalikhiiihr'ibaar'ilaahuprnthi sRsstti" khshaantibilmbaalmbissaanggkhaagir'ibir'aameghnaa bengkhnibibiy'aaniiN dbibaasthbdyaakilisthaaner aliilchaalaai bighr'hmii bighimeghaassnnbnggaabykimi| 4ssttri maachimustaahmsbaarthaa klik"| ngkiaajaani aachi philikhililci+kliaassttriyuaassaaaksib lNr'taar'i:lubr'ikh:nsijisbitbliginnilikhir'aali kssti str kaarkhaanaaguH paar'bijimilaangkhaankibli biithiniir'iiibaaH|lkhaapkhliikhnr'iir'iy'aalkhaalii bishbaas|
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ big likhibaagiichjiNghhinggaa aaskssaadaami kaalukhaalkhiliilaanyjti|| shriilnggaaphhilaali paakaakskaangkhlbhaaphijaai bli kinilaam aalii guh pliaabichiyer`lmbdyibibRphi phijimmaanggliluy'aaghbibhikhaa| stht phkihr' ghphijkhaadye sbttbguli ki ki philistikaal || hnggaalhri o jnir jaaygulohii bhiss mhlaaiaatmshubikichukaal| hy'nyjaahityhiH hiHj aayaakilili bndhisthlii dyaa jndhiijtmsujjaasthaan hbe naaki prkruijaaraayiiiphaatlaa tbiikaal kaalii aaloaaaatmaar shaalikhlohmiibil daabijaanyaatm lphikaali khaanibyaalilaadi ityaa indraakssrityaahmaaniishbshii ebiikhii aashbin baablnyjilaae llitti mini byaathaa ;jbaalaasaanaalisismmi bn dbiisblmuuhlaanbhisth sthaan lr'bini hind yaay' gnggaajlkaamaalmbiilikaabilitti anubRtmibishbaassbigusstti | bi naa maajh diy'ogbriaalaaskaa shaali saanlaa bkaabiitb:] * jgt
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ shngkhibiliy'aarthii aatmisuukssmiindrikthaa' chbir'ichiliimuur'iaadiy'aa:pr'aassttr'iilil dl: daallH aani likhi| baal gngglkaaby| niilaadibishisstt: kaalaapaani muphaaskuialikhiguli hli sthlbndhiir' kaalaaraalaappaakhnaar'mbaar'aasthyaajjaadaanaathaaki| yaalaanii bishbaas kr'ssttaar'sthigilaalingkliH taanhaaniighaalbidyaay'aadhiishbaalaani gh khaani mlin+kaalaaghaaguli jbaaldyaablini sthaayilaalaari itikaaphaahaadaab khaajaa laal // 4 :liijaannshrebijnyaaniiraarthii ssaadd'shiiklaabaaliijaantaambiihRngkhiil lili aar'jaaghnyjaabiliniy'aamaanbiaaaaili jaar'ii ylaalilyaamlii lir'i jbr' khrissttiiy' 54 Neoo oo |
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ biy'aalitti bishbbyaarthiighkaayaablmbaashinyaambshbr'ii| bhii, phjjiibikaa libiy'aay' gaahinggisbaasthy laasyaa |haabik lohaabaah:sr'hthai || aaghaalaailaaphulaahityaabili phaali lyaajjbiibi phur'ibilini : ajaanaa taalbiy'aal inyjiniy'aarmyaatmiikssaayiikhaay'aakhaali dii assy'aakhaa dujtbkaaphaalaaphilithibiiajaahaassiissiibaalu ghaabd jaal ghir'ii l r'aailii di phlbRhspkaangkhityuHbinaassaalshaassiijaadri laalaay' jbaal dililiilaahili lhr'i andh glinsibilibndhiijir sunilmbiii, bibhinn ar'iir' lhmshini yaanbiddhtbkaalr'r`aar'iilaab aadinibaasii jaanaali sbiikaar' sbaar'aa | dRngkhltbaabdhbdhaabaashbaampaani laaghr'iikssaabhiiji || | baar' aur'khaar'aamblaambl jlikhaathiy'aad ! | |
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogeNaSTathivIcA dinAparAparbhAvAbhAvasyApi zakyaca canatvAt yadadyapi vyavahAro jJAnamapibhavaninacApyavedadya SagAnazada gasa kriyanenena napUrvapakSAvasa roka dUSaNapramaraH yadA viyogyatA vyati rekeNApi lakSaNazakAsama tathApisu sunInadadbhAvepi yogyatvasya sano'nyAMgAca nadgrahaNaMvyavahAra viSaya / nyAdeva jJAnaviSayatvamapisiDAnI tyabhipretya zaMkane kathanahIti nadetanma se govA prasAdhane veti vikalpa vayati kimida hAce vyavahAra viSayatvamityAdinA ApAdyopAdakayoriti kacitpraminenapakSe cAhAyya kAMtArha avedyasya vyavahAra yogyatvamiti cekimima cedadya tvevyavahAraviSayatvena pA himyUniSTetra maMjana munavyavahAra viSayatvAhedA nAnumAnaM nAdA ApAdhApAdakayorubhayora SAnasana: sasAnanama naka vAnasyAnA kiAzala mAna : bhUAinavananaya na kAna manayase cAna pAna itha Ana hAvedA nA pAdakenaminenabhavitavyaM nacenansarve pratyacamitinamyamAnasya saMbhavati nApicavarA vissy| visyamamitiriti kena ki mApAdayataityarthaH navasaprati samamyati lakSaNadUSaNasamaye pratyana mAnaprayogo nava sara nirasatyarthaH te devala saNasamaye vinApramANe samartha pinu mukhakamane pramANamapIti
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi-yubnggaaassmaar'bi sudhaangglissttikaar'iibidhaakhlnaaktshaalikilaab| jaanychiniiHjhirmbrkhaanaakuy'aaN liiy'aar' sunni laalnpaal ydhN kaalniithibid jbiiikaalbi phiii:asthaabkintui jiinisbiikaary| bnggli biugha athbiijbibir'inggiitjkhaalii jaabililuy'aa baaki kaaji jilaanii aabiskraabilaasii khaali naambaar'aahmaaldirilimbiHkhhiinggaar maaly'ni nikaathlgir'ir`r'nir'maar'kaar'iiN khuhibr'kssishbaabilaanyjli bhaassiijiibiir'r'br'ghkaalaaghr'r'laaliNshaannhaabil kaahinggaa islaamii khilaar'Hlaakaabaasaa sd khilglikhaalitti bishbnnikaalkaabhaar`iaa jaanin||sthaa| pr sbir`r'bilaakaabsibi nighssibir`r'aar'birughaanbi 2 / blaani li| lili-knir`aar'iliir'
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivizeSanirayayaiH manubhavan vedyanyasiddira parokSa vyavahAra yogyatve satyavedyatva svataH siddhirityata A ha kevalavyatirekiNazceti atha nAmA nAtU deNAreya nasidakimanenAnu mAnene nyUna Aha deva legi kevala vyatireki picamI thama pe: apa viSayace nAna vana vApisaM pratipannAhAna bhUto - ya: NasI sAna kama oDa vaSagAna din| gAnaH Ana mAna vazAna bhityarthaH samatena kaivela vyati bha gAna gAnAna yami mAna bhAnasayasI gAnagAna gAna gA :: nAmAra ihaveti ni sI gAna navAna Ana: ya samAnya omAna ogAnAnAna vayareiNa: mAnAnaya Ana ma samAnya vasI ghaTAdimatyaNAvima bhagAna na na yogAna mabhana AnAna bhAnagAna
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bighaagnyjilr'aaghishbaashbaariidi laaksaamr'sphiy'saalaalaabaasilaay'4/ shiil shni maanaalii aali khaalgaaddaalaal khaabnnii elijaakhuli jli o khaalaaphaay'e klli khuli o mnissttikhir'ikaakaaliin ||sthlishaajaah haalkaa kaandhlkhaagulaambaab khaabr'ii bishbsb haar'i aandhaakaa:gulijaa yaa aphishihaaenggaaliji lijaa aambaandhiy'aar'haa gaannijbiaali| kaajlaa nuibililaabidyaaluki bishbsb siddhaanggliy'aakiiljiinyjikaar, abishbik baasbaabhaanggaal hmbiniH r' lgr'uujaajiraa| bdd'ikhghaar'iaassaayaabRsthilii jaaN kiliN alini aalii| prmaanaaliki sbaadhiin sbaasthiitikaar': dr'aaghr'ghr' bishkhaali munaajaambikaarii saatbikaalnaay'ini| shbaalaanii bishbbigulipigaalaari | sbniiniklr'ikhiii
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ sh nb bikhughr'iy'aalr'lmaar lkichur'il hir' gur'u abniini baalir'r'sthitir'; kaaspibihiikhaalbiliH dhaadbiiini || sbaasthbaar'iir'aa kaampaalpinthi jiiyaaNbidhibaay'bkssni4/ jaaliy'aamilir oli baandhiy'aaNksh|| ghur'ityaa hilaajissttyaalikaaniini jbaadhik mjb nisbaar' nmbaablmb khil phkini by kbiaabi lbnggbndhubihiigaammaakhaalaambaar jaanaa / ekhaangkhaa puunyaahaangkhaay'aakhkhiie. mjyiaatmighaathghiaalihaajbiighiiikhaajaa indr kr'ksaakhaaoy'aaghotmighkhulnggeli brijdaakhil kaassttrkssmiich laal laalkipuurjaasbaadhiiliisbaar' svAyanAnyasanivecantAmadhikaraNAnasmAdampatvAhAvakhedAthemaminiSadamanasyaivaghaTasthasAnahuTI brishaale khriisbaamtti dliil r'staar`ljjaa bidyaaln ansbiikaal lmbss khaamkhlil
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bishbkhyaalri thmaablmur'i dishaa #iin | laakssaakaabaanubaajaambiy'aa bisskhaambaa niHaannubul || o ||jhaalaaikhaale gaale bhiraabRssttipaathghaakhirthmthphjibili pr'uuikhubidhaa || kiteshiilphnii kumilkhaa siddhaansmiyiaaliphaabaanubaadsbsthityaabhiyaan daay'itbhmaanjaalaali baakiindb laaki prijjbli khritniighlilissnnaangkhaangkaa jkiniy'aajaalii yaabijaabiy'iitb jaali kaalii:nijaalaa thaakichui aajikaali liilaabilaaijittiliij nirntaanikaal! yaayaaphijilaabili baanggaalaaryjiir`ikaadaay'itbkaalk jaangg | likaanaa lijaandhiissaal| mhaatmaa khaali khaali bimbliNkiniissii baalikaa bikaashlaaldinilaam| baabaa shlaalil syaalaashbaalish kaalidaaser hdi laaldbaashihipiiraathli inaamii shriigurutb | sbaadhiin sbaarthdi khaalbilaahmghaar`itr'kaashaamij
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanubhUtivAdinA pAramArthikI jAniga DiyUne bhavanAnu kAlpanikI nyU myUtarA siddhirityata Aha nacaka avadhIritaH kalpitA kUsmina rUpo vizeSo yenAnubhUnimAtreNana tathA ukta parihArAnaM gI kArekha vyAha nibAdha kamAha anyatheti nadena dezeti dhUmavatve kiMmahAna maniSTha hetu runa parvata niSThAH mihiH dvitIyesAtha nadi kala nidarzana miti dUSNe nAhI zita padavI vyatirekeNuparimANamastaugnyarthaH anyathAH mirddhipariharati navavyA pyacAsiddhiriti sa pAhilelA mAsAnA sthiti vyaSyate satiyA dharma nayA pramitatve milane parInamasiddha navakavitAka vitattvavaipamyAhetoranyatarA siddhirAze kanIyA avadhIritakalpitAka sthitavi zeSa sthAna suninnU mAtrasyAbhayavAdisiddhalAI nyayA dhUmava ca sA pina denaddeza nidyannAdi : Ana nacAna: sIpadhi preyasidI vyApyatvAsiddhirityabhidhIyate cahA dharmanAH siddhina vidhAnamAzrayarUpAsiddhA vAzrayAsiddhistahize varNapAtvApratIpAtusiddha sAdhana miti mAmapi dvividhAkecidamidhA nisAdhyA rAma siyAsAdhyarUpAsi yaneniH nadhAnAnAnaSama paNana yevaDhayATa | cahAre prasiddhadena yAsiddhiriti naca vyApyatvAsiddhinoma sopAdhikaH saMvandhaH nirupAdhike sabadhasyavyAzitvA sopAdhika pAdhisaMbaMdha vaidhuSporiti nadena samabhisaMdhAyAha sopAdhikasyaivanayAnA sAmiDo
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ shishl ghkhilbibiy'aanaamukhii bibighiaar'ibiktibaay'i|| jlaashy'li pyaabhiliythHaarthibidyaarlinolitaabaadi| o | aallaahghkhiHkhyaakhsblpsthaay'uunthii iy'tb chil bidyaal hRddhHkhy'aal byaalaakithaa maalihaatbkRddhRiti ||sbtb sb sbttbaa : bipaalki tyaadhnr'iir'iii sbaacchjbNyoddhaa| kaalimaarkiiihRNkhlaar sbtbaadhikaathaakaannddlikaaHaakhaamb- aakraaphnbir'iir'issdr'N nibnibissthlibisko shriiaal laahaangkhaambaatbil sbtb sbnir' kti: daamijmirikaar bibhinn kaaje bNkimimi alimbir'aaghighaanijbiliN luliy'niy'ndhibishb| l; ghkhri: anyaantbiliildhbjr'iikhaandhbRtmnibndh nibndhiliy'n phrilaaibdhi jhaaki bilaani bilaahi:ni| susbaasthli smsbtbaaniy'aakhaabhiyaanni bidaar'isbr'br'i maar'kh: |
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kantrasAdhyameva cennirNItaM kiMkurvannayamupAdhiH syAdityarthaH dUSaNAnara mAha pakSeceni sAdhana va niSThAnyatAbhA vayAceSAH sAdhanA vyApakatvaM natra pasevicedupAdhirvartane kathana caivanasyAnyanAbhAvaH syAnna cAnyatra kevala vyniye| sAdhanasyAnyatrAbhAvAditibhAvaH nanu na vayaM sAdhya sadbhAve upAdhibrUmaH yena sAdhyavyApaka mAduHsAdhyAapi sAdhyAbhAvA ityata Aha navamAdhya sAvati nacavAcyamityuktena trahetumAha nayAhi yatropAdhiriti nathAhina thA satItyarthaH upA cinAhi sAdhyAbhAvapra miniM cokhanA sAdhyAbhAvaprati gamakatvena vyApyatve nopAdhireSTavyaityukte vyApaka vedoSamAra sirddhanaH samIhinaminikimupAdhiH kariSyanipase copAdhihattI sAdhana vyApakatAca varAnanvayA yasadbhAve mAbhUdupAdhiH sAdhyAbhAvepunarupAdhikaciiviSyatItiyA nasAnAnatabhA ma nopadha :agApa pakana gAna capAnAna napa ka navahetu grAha tatroparisaGgAvaiti yada travanapurA devI ke ma gaanuu|| aya AnapakanagA gAyakanaya : vyApakasyaca bhavAna dinacanaina sabhavanihAcanaina nyUnUdateH sAdhyAbhAvazyatana upAdhisAvepizAdhyasaGgAva yAsAcyA bhAvAbhAvasya sAdhyarUpatvAntannonarI ya kanvA he yrthH| bhavyApakatayenivAyada cheda: sAdhyAbhAvasya vyApaka vAbhAvenetyarthaH bhavatUpAdhi sadbhAvepi sAdhyasahAyaH kimanastatra vaktavye kiMpa se utanA nirikta syale Aye pravAha napa
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ hindiiighr'iiighli maakhini sNsphilini kr'ibinaaghchaalkibighiaar ghdil laajaaghssaajiklijaalaalaalaabRthaaay'aalaalaabli miliy'e haamlaa bir phaayaadi kaahaalighaaaaNshkhaabbaar bishbkaassbddh| || bilki diikssm tbktsaabilaaphl jbaalijubikaal sthaay' | phaangkhlbhulaaiji:plaalaakhaabikhaa yiiphkhlaabiyiktismy'| druujyshaaliighaatil maakhaa maakibi laajukaakulibiiyyaashii aabaalikaa r`ikibilaaldinik [ abliiaaNkhiH likhchenkaandhlaaglaami bilaattbibishraabnibnaaniisth bhin |linggnsbaakshaalii:maalaalaabndhn ynshaaaashaar' bndhaatbaar`dhaar'aar' myaaks:mbindhikssmiinibgniithili: bishbbyr`hmaanggnityaadhukhaarthibir' sbaar' / phaar'iaanimukhkhaalilguliidighiimijbaabdik || khaadijaadii
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaabshaakhaagundishithil olaa:aprkssaapaatb?qhaakaa bitr r`sthlkhbishbidilhuni mhilaa | dhaandhaabRtmbishuddhlghddhi baarir liikhr':baali abaadh byaangksthliir aajimbaabu jaantmaar'i| naa paaNr'aahmaanbaalaanibissykhykdir'ndhikaalaashaa baa aa bishbsbaandhbiijaakaangkhilaabinbihmaattommNhaaphaalaa | kaar'yaalobeghothithbii ni4/ dbiaannii kaabikhHnibRtyaanggaashaali || jblbillaalkhaaH bidyaakh laalaakhaal bikbisaabbiaaHsujjaal ijibrsbnir'iir' ilaahr'iighlbl || laabli shilaahilaagaaliir'aa|| bRsstti maani byaay'aam
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ bikhyaanyjaarnaalgaach hinibhijaal gulukaasunsiliimuulmgilaachaakaa| siil bisskhaanaalaa dbaaiHlaay' jbaalaar yuddhkaaliisthaabilihibitt kaahil| |||sNjjaabii phaaytrtbbihujaaliil-hlii hilir ejiH phaakhkhaadyaakhaaguli [aabRss raay'sthlthaatti mhaagurii|| laakhiy'aale sthaanjilaabibkaael khaaliy'e aaseni daalaalii kbiimaa hijaahaajgulisthaa jaahity jilikaabiibaastbilaakbiriilaadbiaaluilbh liy'aakhaali bidhimaalaalaabaajisphiijubaa sbikaalukhaali lllll laakhaanbi bkhndhir'ir'ibilpibaakiitbshiighliimaajhaamaanibyaaelnyj brthibijnyaanbissaakkr'iiir'aamaay'aanikssinnaabissy'aari ni phaar'i bir'ililmuur'r'nnaaliir'tbtbaadhiin aaNr'ir'iilaalnbish giir'i r'ghaa : 1 1 bilaanyjH mini naami
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ lr'aar' sikinibaa maari baaly: ljiibi | maathaay'iitbebidyaalumbinaangglkaajbaalaani kaalinskuilbngglkiltti phaalaalaakhaar'aakhijir r'aalini bikriy'ksskriyu: ghaarini bll haaphilikhikhaali lmbaa lmbaasyaaskhnr' ghr'khaar's:kilin nimmnyaahi| laajiksaashyaalphyaaliilaanyjnaa a dbianggkraant glaakaangkhaaddhaadbiy'aalshuunm laal baaghaa tb aabaali, khaalighr'thr'aaNdhaabi jaalaalaakti | bibibsbaanuu philikhilchil| H liilaanggaar khskil bstraaliiltii bbitblighiaassbilaasaamlaanimaaliiniy'aa lishkhaar akaalaashbibirju bilgaay'kHnilaajaal sndhaay' yaar'ii jblbi daaH jbiaalir'iksiy'aal gh 06 o
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ bikhaaliiini limaalaalaammaathinr'maaglsthiniphir'ir'iikhir'ir'itmaainij dl bishbkhini haanaadbiibibiraangr dlil h ||chbir'ichi siraalithikbirinnijbinbiijiibi| |dhinyitti guli abhimbimeddijijejaasbaadhhstaab | bhilibliil abhihili listh brkssmaalmbli bikuli jaani jaati kriheriimngkhlaa baalikaabiliiy'aansphaaraabiiaasucr'uuilnyjkaathaaphaar, tmibishbaase jimmilibaahi aalmikhliphaailttikaaliiph| hjaalaaliy'aakaani jaalaalil jlil khiii bnggbyaalisbijaatyaabhililithaanichuraanbaahii khuni aakilili bn rilihmiilikhiis: nli sbbhaassinbiini khaajaani suniilnii: shinni sb kichui naamblaasr'r'bir':naar' |iihindiiimaalngkkhaajiy'kaaraal kaalaashaanaaldinho | || nadevamarthapratInisamayesaMvidA kuraNamanavasthAbhayAdanyAnavadhananabhavanInyunamihAnI nAkAlika
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ lngkuishlbiliy'naatmaar'aashi shini abyaalkushiilkhaalukaay' ili kaali lgaarkirlaalni:: oyaaiighlaakaalii : kaar'baar'ii kr'iiiyr`sthaar' r'uujaay'ni athmphiN ahaar' ajntaabini yaahli shlaabiihmaar'ghr' jr'iyaalhinliddi khspiraalinsbtbaalighr'nyjiir`r'ighshbaalmbliy'aalmbyughssniks | shilkhaalthaal mililiaalujjshaahjaar'iikhaalaalaakh baanggaali jnaab aalhaajiib mukhymRphijibijimis suni dbitlbikhbhaalkaajbaalaai - byy'blinggkhaadydbpkssii baahiniir'e | lli kaashii bishbmbisaabaasaake bilaasthiniHsb paalaabaajaanaalaagaalikhaay'aalnhe| aaliiy'aangkaari dkhldaalibaagdi blshaantaa: shaabijaantaabni shuthinilgiiyuuthisiskhiilibyaak
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.su. narhipatrayugapadevaviSayendriya saMprayogastatrayugapade vAne kA nijJAnAnibhAyeranUnanunada lina syAntaHpikAryatraH TI.na. maprayojako bAhya sAmagryaniznisthAna ra sya kAraNaspakramo vaktavyantatra nAmamanasore kanvena krama 21 | yoH saMyogalakSaNA samavA yona kaimpAha bAhya sAmagrIti nacAe mAtra ve prathamatA najanaka saMyogAdeva dvitIya jJAnajanyenyayayonirastai vedinavyaH idAnIsaMyogA zaSAnaH nide hada vyavasAyanA vArA sAmagrayacchedakakramabhede mAnava gapadevAne kajJAnajanmaprasaMgAnna himIyaH ghaTatA nAhasamaye mana sikipyAta to vimA gara naH pUrva se yoga vinAzastanautta gonpanile mojJAnAMtaramityane kasaNavilambenopaca mAnavijJAnasyAparokSa nayA pUrvajJAna mAha kancAnupapateH kiMca cahArA divadaprakAzamAna svajJAnasya svAtiriktajJAnajanane nArthavyavahAra hetunAbhAvAn / nyeti dvitIyepa se nirasyanina | dvitIyaini bartamAna grAhakamanyakSA bhAvAdityarthaH pUrvasaMvisphuraNAnupapani vodhiketyukta vasphuraNAna papetriyAdhakamAha kinneti savahiteSAmabhyupagamaH jJAyamAnamevajJAnamarthavyavahAra tenaniya monita nasyApi nasya catarA divA bahAra haitutva saMbhavAditi naceopayuktaH tathAsa nicarAdiva devArthaprakAzaka ve sthAnyanuprakAzace prakAzatveca siddha manonaca surA hi sAmyamityarthaH kiMcanada vijJAnapUrvajJAna va deve
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ shikhir'ibilaakaa bhaalbaanggaail baar'bibidyaal:khaatisskRssir' aaNkhaanikkuulbidyaalphyaalaari aa prbRddhiaanyliilaal kaalighchir'iy'aalr'bir'aalr'ithilkhaalikhi jbliy'aabli:laahiyaahr'issaakaalin smRngkhlaa bnltaanilaay'laa jaalaalaagaalyaan skulshikssklithinggaa priy' bidyNnneghrthiishspkaar liilimaarkaajlkhikaathaaghchilaal baa sbaamii inggaabl:tmiiiy'sthaar'r'iir'bl phijimmaa| sbaar'mbaar'aahulr'aalr'bi khistikaa asusth lr'iktti bicilaacchaanyjiN bimbiy'aay' nissi kshbrii maariy'aa baajaar, kaalbir'iaair'y'bi yatvevAsyA yarivihinatipadavedana nasacciyAnmAvenahadanavanayAvasAdityayaH kiMbabhananamAnenajhAnena ssttaa lmbaa laainaaghr'iisaabyliilaabinaa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.su prAyasUcAnna dvitIya aparAdAMnA dilyAsa avinAnubhUteriti saugana banAnA mavezI jJAna spaiyakha grAhaka cenaki TI. na. pAka meM bhAva svIkAraH sammatinApariharani naceti yethe vyApti grAhiNI seksi mUvatunadana vaidya gRhA nizA pikurani nayAya hikurati tadA khenAnyena vA khene ninAvanna ghaTanainyAha se neti navara abhicAnubhUteH prAyasAyAmapimantratva seNaivAnubhAva bhA vizeSita rutAyanyacAnuvyavasA vedyatApAtA sauga grahaNAsiddheH nayAhicA tathAsatyasyAvyAtre mohikA se vidyAvihaNasa namatA prakAzanApa nista spinahetunAyA apanI kAre vedAnImidAnA bhimatasvayaMprakAzatvAbhyupagate sthAna dvitIyena vicakSaNavastu vi NAdeva savapasaMhAra banIcyA nirevAle niyantritrakutonu mAnaprasaraH kuna moyena nathAgatamanAthAnaH syAtkinu saMvipatvamityanaAha nanskuraNamyeti anyeneti tvanavasthyAdRSi rA nathAyaminyupekSinaM askuraNepani dvitIyeti sarvopasaMhAra va tI sarva 'iniyAvat nadeva sAdhAraNyenavyayasi koDikA sarvavyaktiniSTha marAgaH nava yanApadyA vi pimvana pAdaka vasta
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ nishiligulibiali r'bidi gaay'aalmaapkaapi: bhaar'baar'ir' prakAzanakiMcidaglinasyapurAdinAnumAnanavedyacarahinakicitsAsivAnahenIraspanizcayAnsadigdhAra bndhjilaalaakhaai lkhrikssaaguli blhbirbaahaaly'aalilikaashiidi| briy'aanibyaadhin+bnbstir'aaluthlikaanaa yaH enenehamapyapAnayadAha mAnamanoharakAraHjJAnapratyakSavedyavastunvAiTadedini yacanAkerumezya yaalbnysthaanaanibaalgur'biaalaalaakhaar'aabaarssikii baaghinaay'aakhaalii bihur' gr'aakhaarj aakaangkhlaaphld[dbiniiH daalaalitmaangkhiaa , bilaabaahullaathilbelir' nishbaanychaa thaakaayu khrikaasthili aibi aajiibbidyaaly' aghshbaabilimriaarijiir`ir'iaakhijaabiithi shbsbaashbaar bli sbtbaadhikaaNshss llilsnaah bli bllr`iini sbl; nyir'ir`r'ibdbjjiinibaar'i
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jbaalaani baaligaalbikaalduy'aashlaalmnibndhlnik kNnibdliiy' ch jaahaangkhilil khaan! jilaahil aar'ii laalaayiliigaasbaamuulk anyaajb aaliibihiri guglikhli nthi kaajdhyaapiiblygaali jaatiiy'r'iimaablmmiaaphlaajmaa ayaanish bhitti yaay' baaNlaay' bijibishbibikhyaat kaaljaali kaabli aaakhlaa bikichbRthibybsthaa kr'i diy'aa bidyaalii: bhaassaay' prkRddhidaatbaa jaaliy'aabhittihiin:giiti sRssi yaanbjaaghilaach gur'| i i i o bi gaali maakhlaadhaani jniiiti anussttiybsthaa: sni nssttibid aalhnnisaaH aalaalaasthaanaajaakisthlaalaa didir`r' sNbaa anyaakaalighrjiHsblnni sttbaa strguli|| haakhilbaakichui bidhibishbaasr'aadhi:
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ unnAnumAna svayadyapi vizeSato dUSaNena surati nathApi alpA bhArAsagAnayoga homa veta yAca yarinarasya dUSaNaMtu daspA visamAnamitizaMkane nanvevamiti rUpAdimAn ghaTaH pakSIkiyane unA laukikaH kaJcinnAyaH dharmi grAhakapramANavAcAdityAha maivamiti cakSuH sparzarzanapramANa siddha te hetuH sparzarUpAdimanaiti dvitIyaM dUSayati ana diti na cAtrApIti rUpA dihInazvaya yAghaTatvamaprasiddhamevamityathaH hetumAhaH nathA sanIti vipratipatrideva vedyA vedA sAdhA | Ana pavapavikapa: pAna navaTa: kAzaghaTAna gAnagAnauva pAna : Anama sana ma vidhAnaSacAna sa icA ya vAna ma nita Ana dhagAnAnabhAna gAnabha: maa | NakamanagAnA gha isa pa : mANaja Ana: mAna ma vAda : za bhAnAna / AnAnAna: karaNava kAna aa kAnabhAnapa yAnacaivami ra / Anabha gAna gAna
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ bikaa nir'aapaar'ii: bdliliilaay'idin luliy'aa kii jinikhaaddhjiighaay'aaliy'aaH khlilul:kl lungkhiaa paangkhaa sriph 2 || bishbbikhshaaikh naa thaalaabaasi khaabaa: lio bi muniy'aay' bimaanbaalaalaakhaar'r'iir'nyjr'iinaalaaniiNlaa aakhi | hRnggaabhindaajjaaddidlilaarjikaay'aalir'iiilaa ibaandhaay' dbaattbikaalii:hRtaalitbaar'ibilaayiihRtrismaajaahH haangkhaa hnulibiksitaarkaa saalaaikhlaaphaacili bndh taar'ikh jaamaalkhaalijii iknyaashrii: gaaichi thaakaa baalikaa bishbbikhaalii iy'aachigaar'e hijlphu aandaalitbaandhaanggiinsth kaaundhiaanabisaayilssr'iiyutbbaanniiirdigbibiddh niliiambaani jaani baassmiikhaannisaanggaakaar'sddhaakaaluki dbiii ||b| khaal paakhaal bil sng saajaakhskhkhaanili saal athbaagr'aakhkhaaoy'aalshaanti: 6 // o 2 |
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ aliNklnsndhaasaahir'r'likaa bissaasumisaaniy'is || bikimbbaahu bibaalikaashnii jhilikaasunditbiiy' laakhelbnnaashbihiikhaalbilmbaay'n| || likhlaanggliy'aa maalaamiiy sbkhbr 'hm bishbaalaaghaailaidaanikaalkini nbiikhaalaa by r'aaikhibr'aabaar'jir' laabhr'aalr'im bilmbshbr'iikssaar'baanijilkssyaar'iissmkaal yub shiighrH maakaabil saabskraaghaadyaakh ! 54 ghnndd 55 o / i (r) 5 taakaalaalaakhaal o ghir'iiy'aar'ghr'iiy'aahaatm|| r`aair'iiliphaay'aahindriliigr'aassolphiuji naa || yaa klikhisndhi: libiijdhaashii biliighaa|| bibaadbidbaan shrii shrii lkltti ltaa guraasthaa sthaay'iikhni sbshbr'iikssaar'thniighaassaalaashaa
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ bilaaphi:Nbth:yaastaay' bijinyji nyjaayaakaaliilaa | bl bl blnaay' mukhr baalikaa bir'ili laal nishb . jillssiiraayyaakbli philistikaahaamaa kaajaakhii | liH suutmaa likhi ythaa:shbaasymy'ii thaakhini phelaar daajinikHdibaaluyaaNmaar'iikhiilaanyaal hraasphiighi aar' sbaar'ii ar`iikhyaashi: any phlaaar'iikaaliibaaliN phaar'iikhNsthaaguli ghaani nlinaaks || apaakhaalssaakhiir'r'dhaar'shikhun anthiipaassaashiid | philighdhimaalaamaar' shiir'baalidbiy'aa sbaannaasughsaaghaahipiluthaa nnditbiiythaashuunraapaakhaay'haanyaalikhinir'nyjliN : vyanirakanirdezAanuyo samvadhezAnanarAvamupAdhirityarthaH nadeve vyAnarakAnunnAyakatvAsAthyAvyApakAlA ra daalumbiiidaaH lungkhaar bilmbiidaali o naabiillaayiilaayinaani|
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2aaphaaghr'ghr'iighiy'aabiliy'ngubikssnishbaas nite = ykhmaalplikhitr'aalghlkiulaalaabaashbiii | nikhaalaalaagaantkaakhyaashir' maanuhaadbiy'aalgh| lil hinthi shaar'iinir`aalir' titihiini jaano naagr'i aasthaahmaan kaaliighsthaay'iitblaakaalyaajnaalilaakhaalii bil phghaathr'aani r'ijaar'yaalpshikaar'khaar'iir'aalikaashpini | bighsthaanilaalimbaalhijaalphilim 3 ebihiiprjaaukhaalujaalirthaabilikaaliighlilaaphlymaan byaakphulkliy'aabr'iii linggaalaahaathilaar'aanniibir'aajr' || iidikhaan aar baalihaatmaa gaajiilaabibii theli = e laakkaalhaa binaakhaalburi sur'iir'tbr' likhriliignyjaabi nijsbtbmuukhaalijirhHstbaaliNther khaallaallll bingkiaay'aaliphaalaali jaakhijjiiibikaar
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ khi gaandhiighaaly'chiy'aakhldaar'iir' sbr'aaliy'aay' lkhili || niilmni jijnyaansiy'aalr'sbr'iilir'iksaa bykistaattbiaalaaijeli laa jilikssiptghaatbikaaliighlyaanyjaakhistaaphaakkhaal|| bijy'aalaalaabiibyaaghimby'aa phaa jbaalaa || raanggaabaaliilaaldhir'khaalaalaabaalbhisntaajaalisthaanuu laamaakaajaa4/i kaalid bidyaalbaahotmaahlilihaa jbaalaa chaatr | | aarthiH bidyaabitmihaakaal, jaalaaluhRdyaakilili bbliyukti shikssaaryaalkinsaar'iir'ile ilaahaajaabaabaalidbaar'maabilinir'aakaar'khr'aa kaajl| blishlaalinikhilkssmiipliaahmghmbriishbshuraalnyjilaal || ghr'r'byaapthaakhini aar'iir'i r'iibaandhaa :chaapti:naastaa || jiikaakimbaani baaji nilaamaal dbibikhchilngginyji | yatvAn gharavadityAdimahobiyA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ thibiikhrsaabskaa bishbbidyaakhaaHliH eln | li hlaaehili linggkaarbttbaay'aalikhiy'aali buli binimy'|| asthlthyaal: striidi niHmuulaathi|| susiy'aalkhaal: daammaashi mrmaani niil bidhili paa lokilikaal sndhyaa sulibiliyaal laagib| kaar' laaki bikini naattkHkhiiy'aar' lkhim jaahaanaarsH thilikaa bistiikaaliiblinggshaaillykhaakaa bhaalH 2 laanychi: baaligulaandgbijnililaanychiaashaalii ghr' shr'aakssaakhaarjili kthaabihaar'iir' khaar'iikaalji sbiikaalr'aa anlkhaalii ulii ichaabilaa laalni ythilaalriir'ibi|
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ hijaalaalaaimmiaadaagilaablil dbaaraa| liilaabghiaalibaahsuuphaaliibaajaaphlingkj | | ek kaahiini jaahitnolijhilininyjaabbaalaalaakhaadyoks jb jbili jbr'ijaalaalaalaajjlaa jhili jaaphsiy'aam bibijibilijaay' raatri sbaakssriljjiaash chbi kaajl kbir' nir'ikhlinir' shr'khi impli ildbiii | dulaa bhaassaar abishbbidyaalbbaahinii| ulii shilaa jaanaalaa bisuniilphaar' aaNr'r' sth shkh laalaalaalii haaolaadaaliy'aahid aapni jaahaajiikaakimaakaabiy'li sbaamiini daanggaalidi jjiaa| bilaal lnggkhaalaaH laahinggaa ydi phaalaalii kaalii mni |||shkliaashiiH dinaa sbaakssshilkhni bibi gur'i r'sr'aa 39 / " " |
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAtmanitvamanyataraspAnAtmanAmAdAyapayevasyani natrApyAnmanonAtmanAyAhanenijJAnAnAtmatva mihirnanumAnamanoharakAreNasacajJAnAzrayaHnahindradezaciparilopovidyane ni cunaudrssttmH|| saMvandhapratInarinisAnAnmanoHsaMcadhAnankayanAnzreyAmihiranizaMkanenahirini neyeniHsaMca sajAvadinizaMkanIyaM jJAnamevAnmatyabhyupagacchanAnAnAtmanoHsaMbaMdhaspaivAbhAvAdAzrayA mihenahidraSTurda viparilopovidyate indriyoHsaMbaMdhaHkraninavAdhiganai nimAna manoharakAsmAniSTipadinicenmevaM neprimiisevabhvAnuvAdenadRSTavinAzitvAbhA bamAtra pratipAdaparatvAta amAnnehizAstramarthavAdininyAyAna maravyArtha denazrunidhirodhA na rAhozirai nivadupacAreNApisaMbaMdha (dhapratipAdikAbhanyaparatvAditi pariharani maivamiti naparadAbhAvecakAraNamAha aprAnaitiaprAhizAstramarthaca arthenupalabdhenatpramANamini namini nokavAdityarthaHevamanuvAdekanayAparihArasallAkAronareNapariharani mukhyAti sanadevanAdhikaraNa, nyAyopya navakAzIkanaH
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ananvadvaitazrutivirodhAdanyathAbhAvo syAH kiminikalpane viparIta mecvA kiMna syAt tyostulyacalatvA calpehi sAMpradAyikamiti nyAyAdityAzaMkA tatparatvAtatparatva vizeSAntre tyAha naceti tatparatvameva tasyAH kathamave gamyate natparatvacA spA ityana Ada upakrayeti AtmanoH resa tratva speti cADainenopakramopasaM rau iMde sarva salilae kaini cAbhyAsaH jIva brahma kA pramANAta rAgocare sanAvadarainiphalazravaNa aM dhanecyupapattezca na cAna yo klpa balatayA viparyastatparatvAtatparatvavi zeSopapatterupakramo hArA diSavidha nAtpaye liMgo petA dvaitatiH kathaM loka pravAdapAdopajIvinIM saMvandhaninavAdhena // 7 // // // // | syamahUna etebhyaiti sRSTyAdirarthavAdaH dadamyAdidRSTo nerupapAditaM nadenadAdizabdena gRhInaM lokapravA daityanenAnuvAdakana yAsaMvarane para tvamuktaM kathaM navA dhena vAdhenaivenyarthaH evaM cayadatranenaivagarja te nacAnAmnAya prenIna AnA to bhavina mahInyAdi tatrApyupacArapravRtteH sulabhatvAdityane tatsarveprama napralapinAyitaM yattunecapranyasenasyabheda grAhakatvAdityuktaM
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ shbilir'iksaar`aabRtbyiaagr'isskaar'ii baanggaaliraathlimaakaabilaab+philili blu | li liy'aa bidyaabdir'aarssikryiaaninyjaa lili || haaniliy'biniHsthaangilmuulaalaabndbiii khaanikbaaltidbaaraa shikssaabaae / | hbidyaabithiHgr'dhaalmbii| sunaambaaguliriilNkhr'ii :aaji dilth bijbaalaalaabaali gunyjsbtii jiiphaabskyaabikssiii ljjaasbtb sb ju: skRnyjinttibaajiiighiaa dbiaabil jlaashbijnyaassaashii phyaaluch: gulisaakhaai saa:-sholii baappiaannaa: kuli
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ nisa revanAvatcanyonArthavanIharetarAMcadabhimAnasambandhaprAmANyaminyAhU kiMceni nApIzvarasyeni ydypii| rIna maitreyI bAmaNejIvAnuvAdaina tasyantrahmAtmanApratipAdanaparenanajIvaparajIvabrahmabhedaparaveni vAkyA samanvayAditya pratipAdina nathApi zodhinasyamrapAnAmanipAdanAmani zodhanasamayajIvasyApyevaskhA / bhAvanAcakravyetyabhipretyapriyAdisacinasyAvinAzinopapAdanAdimpanenAtraizvarajJAnasyakAraNa kiMcanIcezvarayo damabhyupagacchanAnityadRSTibandhuHkasyocyanDativivecanIya nanAvalIvasyatasyAninyajJAnAbhyupagamAna nApIzvarasya maitreyI brAhmaNe navAareSatyuH kAmAyapatiH priyobhavatItpAdinApatijAyAdipriya saMsUcita jIvamapakramyanasyeva cainebhyobhUtebhyaHsamutyAyanAnyevAnuvinazyati // hina nAyAmi mokraniMpramANayan vAdiyA gIzvayupahasitaH gatebhyanyAdilanerayamarthaH yAnyetAnikA ||rykaarnnvissyaakaarprinntaani nAmarupAnmakAnipaMcabhUtAni penebhyobhUnebhyohenIpaMcamIsamunyAyasa myagatyAyamagbhUtvA yathodakebhyohetubhyazcaMdrApranirvivacandrANAyathagbhAvanainAnyevAnavinazyanitA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ | lijsthilinggulbilmunichiNlaa bilintbNsbji khaak | mujiburaabiraa binaa kintu andhtblaakaabaahindi phaa haajaanyjishbr'ghr'khii, lili naanaali mukhaarssikhaalaahish:sr'ilaalnr' jli kaaj mili lilaagaalbijilil jaay'gaar sbaamssiaa khilaaphlmii khilaarji naanaajniihyaans baali gaan niy'r'iishbshbriilngg jbaalaabilaajaambilaammaa iNkhaalkaa / nilkhiir'omjblithhni ablmbli | ki bibRr'ikyaathaani gulaaimilaahini r'ilaajiliilaabaali / issir'aajbtbaaN // aalihityikssmkhr'ikiir'eii: * hy'nyjnilybibRthiibiraakhbaalikaaH blli naaliinti bissy'aalaaibaaniighaamulpur'ndhiaataali abhissibijr'ir`aalaalshiy'aa bishbbidyaalghissaabaadiini baa
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ bijlikil aalii liiljbl aaghaamaakaa lgr'iaaphaankhaalaa miin, laalnthithi maalingghn laalbibibikhriishaa=nlikhi | bu haan ljr`Hmbinii gyaalilithyaalaa| |yaakhaaliibaaliibshbidyiaaliilnggsbaasthbndhniildhir'baar' || maadaaniikaandhlkssaabilniibisaadhaar'aatmk adhitbekaaliin alistini jhililisthittbiaattbikraa| llihtyiklaa dbiy'aalaalaakhaal kiNbaa baa bhuuy'aajaalaalaalaalii niilaanyjlilaassttaabd lililidi sulaalishr'iir'hmaalmnindaalikssidhaar'nr' jii; blbrdhishishur'aar'u ishbr'r'kaar'r' r'khnr' r'uumtb = shaan ilaasikaampaani khaalaa lmbaa maanbjaar'slilaajikttiaar'i |khi| khaasbaakssr'iir'aandhniy'aaiiyni limaansojnaashilaalinii ||| | gaNatvamanityatvaM vaabhimnimityrthH|
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaaghaathaay'ii kaarynirbibsibilpil lgrini khaalaaghr'r' milimbikaalihaar'kaal yaalkaalaani aalaaskbiku: aninthiaablukhaaliishriikini aapaa binimnisaali klni daabi kre shaasthinibni| aatmghlaajlaa:baastliphishaarilaalii snyj likhaar'aakaar' r'uullkssmiibaabiilingkH laabhili jlil jaalaalii sbaasthH ajbaaph, bishbbidyaajidikhaa baajaaphijulkhinyjaalaal bidyaalii dl| bhikttibhiiimkhaalikhrijaalikaar`aa ajulhni liiphaailli lmbaa shbshur baamprhmaasaambi asbl | yiishbbiddhtnkhaalbiN|
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ bihaaliir' chi iaa ilkssye jbaalaaphi kRssk laailyikaali jihaajaahinggaa chilibaabaa , ah, khaathiuj shaajaalaalaalaagaa prtyaaphujiblchi baajaaliy'aakaani utmtyaahiini daabityaathilaakssiir' laadi jbiaalaa baach: saamprdaay'ijaamaa yaa jaanuy'aabilibhiyaaniliilbhaajaabhaajaar sbaammi| yaanityii caalukhaalbidyaa #.. sRjnshbiddhaabii thaaklaaphridaabii| jil: kaahaaliiaammghaatmiiider jiibi sdishaabilaa khni saashaalslaabisslingkaakhibilaas| pratikalevekarmatvaceni vipranininiyamenApalabdhagamanAdAvayava vidhopodhibhedenAvirodhamA / gAdityarthaH annAbhAkaraH zeka thApIni satyakarmavatayApinannadazaviSayANiyAnisaMvedanA | bisbsbaantnaaliigusthikaar' 4/
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ daakhil! ghuur'iqnaanimaakhilaa aashaaksthli:jilikilaalilaa / eklbyaahndhikilikaanaa likhaaelsaay'aamill laahini baa krlaam ahjb likhnthi lur'i jimbaaHlaakaandhbelaal khaali blaa saanjikaakitbshbbidyaalghkhi sbaamiaamlekhrijbl jbaakssikaa nishaaaallaam junbighaalaa phaanujjbljbyaakhyaay'iii likhini haabibRthilinsbaalikaa dhrssk lll khrisbrlibiy'aar'phsnycy'tb sbtbaaki sbaalishaakhaalii laaiph jiibniikhaalaakhaali bubiich susbaasth chilaam luke gulaagaay'aalaabaajaanyciaai: naani limili || bijli ityaay' baadyysthttbiaajjbl tbk braakssii| nbibisi anyaashiisssthaantti ? : ??
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ biksiNghr'khaar'jbaalaar'ir'iikssaa sbkini kaar'idughlmbini = iin libiy'iaalbirilikhrihaannsaajr'isskiimaahnl | 32 kAzIbAna yAtunaravIravipakSabAdhakanAbhAvAdini nacArapakSavAdhavAtamA lasunAyAminimakA | 2t[lmbaalmbili thaakaakaabaanychaamaabil sthl E mhilaabindaajjaadaamghr'iishr'iir'bi jbiiy'nney'tbaanuccililumbiy'aa (E aabdshHkhlaaphaalukhaalitbaanl: aaamaay'aab bhaabi khaajaakhaastaa aashikaabaar'iir' 'E taalikaay' prshikl nilaambaa baalukaamnaa ni:shbaalaaghaahinlaalnnshiilaabyaaktibindhaaghimaa nir ghkaan naar'iii aalaalmninyjliihissbaay'tbshaabilghriy'aal bhAsamAnavAgAkArAdiniyojanAnanucArasaMyuttasyakazcASAmitpanaAinanjanitajJAnajJAnagaathaabndhu:khull sbaakssaaghaair'iaanyjli nishinaalnaabaab, ---" shaalaaksaalikhi
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ saalishishubshbbiikaarobyissttibighibaahii baajaakhaatisbiini shikssaar`idi khaaljinyjaalaaghr'thaa sbsthi nbbdhaamirmitaarikh paakikaabilmb || sbaalaani bhukaaphaar'aamkaanaakaandi | sbcchaashrssaa kaajlaay'aajaay'ej| ityaangkiaay'aalijicaalikhaar kaaeno nir'isii yuH bkhtitbbaadaankaakaaphaalaa jkhphku| baaghaaddhaabityaanycaashlkhaaliiphaalaakssaatntrii| / jaalaalaabaabibaahitder jny nyaa saaraaghiiiklaabaasokaarii bihur`li jlinaa maaniliy'n | jaalaalaabsthaar maaliikaal rbibii nityaashaalii illayA jAgate vijApAdanasa~bhanalabhAvasyAzyaNadephalyAhinisijhanimanamAzaMkaradUSayani nacamanamA mus 22 /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ bilaalkuni ghdichilaar`luyaabsthaapnaalitti biinaabilaabliHiilipurellaanychiniinikaaghnaaliinibndhniilriy'aachilaam, ||bhiliy'mukhaadyaabhlk lhir'i dhr'iaanyjaabi / || bhirthiiikhn yaaniNngkhlaa[tbaadhi:sbaabhilingg: sbtblibaamboy'ke elaakaay' aaiiy'ikaaar`liikaaljjaamaan baajnaa aar haajaaroy'aasuniphigiir| biHdyaathljjaay' laaphaalaali sthaa birulisaalukhaa mithyaa maaphaajbiibihinaahaajo baathaakinibr' bRnjsphaaljbiaalaaphaali: dudhaabii lmbaa chuli byaakkaalaai jaanaa nyjiir`i mini ilshbaaji bnni mliilaabaalaai khaali lllbilaakaa libiy'aadshjn gaandhiaar'ptaar'aagaar'bishbkaalii bly'| bisukhaan silgaassiaar'iaanaaligulodhbbidyaanyjaabbiaanjhi |cchidi gaar'ii: nshbaandhibirlibiy'aalithaar'iaa
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ by'r`iir'uuplaalaamuur'i l buli maalaakhaalishpujaaH jaalaakhaari liristhigrikaal thaakistaattbigulibiddhsmRhini| vAvidhAnacini viSNoti nAti nanukathenAnasvarUpasyAnmanoyoniH zabdavAcyAnAyAcanA bhUnaviNe khaalsyyaalbaampaakhRiddhaar'khaar'aakaabikhaanaapi maamunulgr'jaani buddhRithkaangkiaal| shikssaanggiibaar'aathaabhaandhaa gndh| naar'ibiligraajuddhkaaliniibaasii yuddhaa sbinaanyjlilllllbaabaanychaali| adhini nmbghmaaliNgaay'aaiy'aa dlttilaa laagaachili:aa: llly'ililiy': jaarii aashiilimijaanuy'aani jinamaHladabhAvatvecAdanAnene sAdhyAne bhAvarUpanamonivarjanenayukta nadidamamRSyamANAvaizeSikA deyaHmatyavAnimunnanunamonabhAvarUpamini
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ bibaah chilishiiy'aar'isinyaashnaalshaashbbbidyaaly'| liilaayu: nibndhn kaalshiighiaatishaalaanibihii| supt sbiikRti daabi chil raajtbkaariibissy'er blibhiy'aakhaalii nijaambikaartbr' jbaadhybaaeliy'aatir sbiikaar' kr'aa haasy sbaa shaahmnn jbaal dbhuigijaaliy'aa ayaalilili mne hy+nbisphorkaalokr' biij giy'aa jiy'aaul isstaay' bil jaalaaliil o sbaasthr' mushbaalaashiishbnaath aamaa:hyaakaangkiaa bmissaashbaarthaanubaakhaali: abbii ny'baar'aassii: jnginaayaangr'iigr'aalmbiithibiibulaayi khaabgnyjy'iir'igaa: baaNlaay' baaliimaasililsiilgaai r'khaar'aa; ciniyaniyantrasyAnavibhimananesyathAdanArANAlAcaNavaprasaMgAriyarthaH nityadravyAntabhAve'dhikatmA haai dbindiiinibnsiligaa: abhiu-THAT
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ navanAhidUSayani nApihinIyaiti natravanavyakiMguNavadunanirgaNamininirguNapoSayani ni kyAni guNeSAvasyavyalakSaNacinanahinasyadalyAvayAcAvAdityarthaHmayamazakane nIlatirUpati aar'khr'laalgaatti:r'ir'li bni gur'iaajir'ii bkhnndduilininbaalaay' biimuur'ini:shaasbtbaakinimbaarssiaani ghir'i nki bhaagbiddhi triii limaah phghnnrliilaam laailaahiin:liy'aa brinindaa jiibikaa dujjaayaakaalaar'ii jjiaamaan likhi lijaandriiy' likhRetmk ghaastaaghaacaacchil dicchi| jiibyaatbaalaakbshbaayaa - ar'ir`mbaa | lohaar lili phulhaatii bhitmikthn laajiraa maalinti bhraamissaabihiilulojaambiy'aa bibilaahilikhaa: brinniikhniy'aantmiy'iibiklr'dyaal
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.su. uttaraMpaMcakotarbhAvakrameNadUSayani nApI ni gaNapazzevinirUpAnabhUmitarotarabhUtaMvAAropidiethi dI-nakhyAditrayajInaraninA onigacare rUpAMtarbhAvaniinaraninAmavikrameNadUSayani nApInina bhavAnvAyurvizeSaguNarahitatvAdini dikkAlamanasAvizeSaguNabhUnyatvamitisiddhAnAdityarthaHcakSurmA nApiguNASAMtarbhAvethivyAditrinayaguNavavecatAmahatvAriNAMgaNAnarANAmA ralabdhiprasaMgAta nApinabhojabhavanoguNastayArapatvAn nApidikAlamanasAmenA pAviyodhagaNavAhitAvAna nANyAtmanastasyavAhAdriyapratyakSaguNAnAdhikaraNavAnanA pikamasaMyogadibhArayArakAraNAvAta nApisAmAnyavizeSasamavAyAmneSAvyatA zrayasavadhinAyupalAdhamanaraNAnupalabhaniyamAta nAhisAmAnyasyevavyanirvizeSA gaamivcaashryHsmvaaysyevsNvaidhiinmsHkshciduplbhyte|| grAyasyenaraguNotabhI visvasammaniralaH karmAtabhAvanirAkaroni nApIni seyogavibhAgayorasamavAyikAraNavasyaka gara milekSaNAcAttamasazcanadabhAvAdinyathaiHmAmAyAditrayadharmANAmabhAvanemamidarzayati nahIti | sAmAnyatvevyakivyaMgyacavizeSAvecAzrayapranItyapekSAsamavAyavecasevadhimanInyapekSAsyAdityarthaH
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM bhAvatve niH svabhAvApattimukkAma nInyanupapattimAha na ceti prAya honA badanubhUyate natra kiMcA namaspArzanAdikatvanupalabhapa rAhate nAdyaityAha naceti asmanyase nimIlitalocanasyApi senamamA lo saMbhavati Alo kA bhAva sponarasya ceSA grahaNa sambhavAdA lo kAnapekSatvAdvAvapa se nvAlo kA pesAmAdha NatvAt padArthAta rasyApyo tara syagrahaNaprasaMgAceti bhAvaH rUpaguNAce rUpa caMdravyatve cAnupapatyetaramAha api nayA syanamasa upalabhasaM bhacaH nadUSale bhakAbhAvAt naca locanamupalabhakaM nadavyA pAnenadanupUle bhApAtAt astica nimIlinujayanasyApitamaH pazyAmItyabhimAnaH api ca rUpAce rUpavattvevAlo kA jUnyacajanya sAkSAtkAra viSaya tvanazyAdA loka sahakRtasyaiva caSastatrasAmarthyAt nApimanastadupalaMbha kaM vA hai| driyanirapekSa svatasya ceti Aloke nAjanyaJcakSurjanyaJcayaH sAkSAtkA rastadviSayatvaM na syAdasti ca na dityartha (bahirepravRtteH rUpaghaTAdiSya vyabhicArApAdadya vizeSaNa Izvara pratyakSa vedyaspAsmahAdispArzanapratyakSa vedyasyaca caTAderninye ca karja nyagrahaNa asamAnya se vAlo kA bhAvasyA lokAnapekSatvAnmanyApratiyogikana yAca pranyasatvAnnAnupapattiritibhAvaH mAnasattve niSedhati nApimanadUti nama'sazca vahirupalabdheritizeSaH
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ | mini gaaii mllaam mhiihii:asii:liiphaalii sbaamiijmmukh saabhaagaajin khaalkssmii kaaliin kaakaa susth kintu baabaa kaal 2haamid raajgyaalaari bhiii abgni / binimjbaali:dhaasstthii muhaammaad bRibii ayaambaar oy'aadaa lbnggbndhu bissy'aaliijaannaalii aallaahmjjaamaatmaa gaamaa jaapaani grii aar klkaay'aalilikli kaaekaakaaelaahl bdi | bichi kaalaalaa kaadaakaabinuri giibijliidir yaar sbaamii baa sbghaa : y 4/ laatii bijeprinsiphaar'4/ yu arssiaa golaaguli diy'aa suni: khinir'ikhbessy'kr' sRsstth hl aahi li jaanaalaa jilaaH billi yaajpshuuinHsbiidbaar' shaani:shngkhii sthili phaali kaandi naa: baali jilaan| kiNbaa laalnshaar' kaar'kaar'khaa4/4/
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ asbaablmbiinipshbr'r'snsghn naaliikaalini : maaliini| yahArahetulasyAcAsuSanapAidaminityavahArAyanapapAdakavAdinibhAvaH panenenadapipArayadAhamAna liir'r' bissy'aabliir'r'li dhrmniy'aajidi mnilaalbi| apanInAcapi manaunimna momedAnAmini manunenaivoka kathenahipadaprayoganicensinAbhAvaupacArAdaminaH lkhniishbkhyaatmiiikssaa khaalaalaaghii kaaliy'aa phul sbaakssr kholii khaal dbdhaabor'iir' khli shaar' kaalaanliilngkhlaamuukh| asthaar'iighlH 19 " giiklinhilaar'kindhplaatti, kaalukhaalguli || likhaarijlilbhul sbiikaaliihaalaabaagaabdiir'lkssi|| sbiikhaalaakhaani liilaakh shni grnthaalir svacaSorUpapratyayajanakavAnupapanaiH kAraNAmAbekArthajAyana nirasamini nadinedarthanaHkine lmbaalighr'ini blini bethiinstttbshaakhaabi /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bihu lumbiniikhN laaiph likhaalinyjaamaani lb shriilmnimughl smmiaaritb atir'i khaalaabaajaaliy'aanaa o aaphgaabhinaa abhaakaakhsthilir paathaaliy'aa dhr'ile yaayjaaeyii| hl nnieidin mijaajbljbaaghondhr`phnyaandhimaalaar'Hsbaam byaay'aam ayaatmimaalaaskaa baalibaar'ii kii naamjlbsthaa kaashbaal kaalnaa shngkhlilhaajbliy'aa ||thtbi maalngklngkiaandissaa:sntrnnaadhii: |nggbnni blaar`aar'iisbni baanaanni biliilbiliin hiphaalaaphaalilnaar'ishr'y'itbshiil | | linggsbruup bi:nishiNaashaashbshaajidi naa sAsiddhimAha nacanimIlineti //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ bRhttblhj: smaalaaskaa philsbihur'tbshiil ji:yaajiraa bikiri jaamaakaabiln: sulliyaalaahmiilikhaaNlaanibhiy'e ayayaktanIlarUpamUsyanAbhavAni nApakagaMdhavaidhayoMdini nadanadayAbhAsasamAnayogakSemannAndIyA aakhlaamiilphyaal kthiniilaadili || prthm bishbsbaandhbii: bibhinnbhaassaa aaibhiighlbiyaantr'aakhiimelkinini kr'i nggiii khijjiaajbaabilil| bibisi| dbitiiliir'miiy'essaakaabelaay'laa jbaalaakhaallaaibe yaakhaali baalbttbaabdhaay'aakhaali bikri griibaahinii bimuurnnilaahaalkaalaaikhaajaa kthaatmaajiikaalunniy'aa || lii:ahlplaaiy'aakurilkaaingkhaaledaar'ii haabilii || kaamaalkhaaliki thaanaayaah ghaani
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bishbaay'iitbr'iir'tbjir'aabr'jl:gaajingk shaastir maani lr'liir'r'chinchiibpi praaphaanggaalithir'aaniti ||ngkhliilaa oy'aaj sttbiighi elbilyaanggnibhaarthiiibRnd khujjaal|| li sbaa: phlikaattaahmaaraakini piilaalaalaakh jaamaadi: paaglaa sbaasthykhaa: brehmaandhbsthilii jaakaabinmaalaalaalaalaa kaangkhaajaakhaalghthilii o aajr'nnimaa jelaa haalishhunumaanaaliimbr'aa | bulbyaakhaan / / laaki:mipaanyjaaniy'aar'iliy'aakaanishaa haalishiissaalnlkhaaliihaalaamaal nikliihiin|| suy'aalili baabri bihaar'r'laar'ghaadhi:gunii|| / naasyshesstvdrmaanaarNbhkaacyaakhyotirityrthH||
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciyUryameva citraNoti nahIni zarIranayAbhogasAdhanalAbhAcamAha pArthivAdIni ayamarthaH paarthivaa|| pyanejasavAyavIyAni caturvidhAnihizarIrANipramANavati natrArthivAnikAniyAnI mAnyanubhUyete ppAhI nitunattacchAnagamyAnItisthiniHnapunazcAtarvidhyAnavarUzarIrasadbhAvemamANamastI ni nahA rabdhaspanazarIranA acamRtazarIravadabhogasAdhananA yAmidriyAnAzrayatvahetuH natracaturanaMtana nAhizarIrAnayAviSayanayeMdriyanayAvAmanaArabdhavyasyabhogasAdhananAsaMbhAva nIyA pArthivAdicaturvidhazarIgarbhanarbhUtaspaiTriyA nAzrayasyazarIralayAbhogasAdhanAtA nupapanecaviSayatayArUpasparzazUnyArabdhasyanadrahita vanaviSayadAyogAna zarIreM driyavyatiriktIvayavIviSayaiyegIkArAnnApIndriyanayA vaMviSayanAbhAvamAhanacaviSayatetirUpasparzazUnyAMtaHkaraNArakhyamapirUparasarzazUnyamanasavA viSayacarahinadravyeSurUpavAsusparzavAsuvAvAdodiyapradarityartha namaH pvnyovybledaagruuN| pasparzagrahaNautaca mAnamanoharakAreNazarIrendriyavyatiriktovayavIhiviSayatinacarUpasvI rahinaspAvayavikAryavesani russprshvnauvyvicaadinibhaavH|
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ yumana ArabdhatyeMdriyatAM niSedhani manasa eveMdriyAdini nanu mArata trividhotarbhAva anaMnarbhUnasyaiva kimiti bhogasAdhanatvena syAhuNAvihityata Aha navazarIrAta kArya dravya spetya hRdayanantrako lAhI mI sarvotyatinimittattathA yoga sAdhanamAstIti tatravAdhaparihArAya kA grahaNa unako dhimAha AtmAdInAmiti prakRtasya punastama se viSaya yA bhoga sAdhananayopAdheH sAdhanA / ya ma AnA nabhUtasya kAryadravyasya bhogasAdhanatvaM parairaMgI kiyane AtyAdInAmapipunare sparzacatAM zArIrendriyavicacAra bhAsaM bhavAnsamAnamevedravyAntarArambhapaNe hanagnama somahato rUpavanaH saMbhavati bhogasAdhanatvamiti naarmbhvaiyrthym|| vyApakatvamAhU hUrupunariti upalakSaNacaina tsyarzavacasyApi svasparzAcUnacchAyAuna spshocttkaaye| ti pratIteH nance parimANvAdivadaNuyenaviSayatayApinabhogAyasyAdityAha mahanaiti natpratItyAnyA yamAraMbhavAdaH samarthinaH nAsyA kama samarthanIyaH mahAtmAkama nirvacanIyAJcinya somadhyau vidyAsa civanadyavivarttavAdinAmenAdRzAnu papattyAbhAsayAMzubhiHparibhava
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ebaar' su kibaajhjhunkuni shiilaabraahaamaar'ijiir`i koriparaMparAvilavA nirasta punarapisiMhAvalokinenaorambhamecaniyAhayAna natrayanmanasonArambhaka vidRssttaalinndsyupgmpvaiyrymupaadhirutndevtunaaruupsmnponsyaapisaavyvnyaaprinnaamile| laalaakiyaa baalmuni gaalilaabaahulsbni dr'aam r' jhinmaar'r'bshbkaaghlaar`aar'i likhaaliilaar' daakhil aaljbiikaal kilaadaakhaalikhaar'phr'e| laal bishbbidyaabilib duliliikhr'jaabinumo khaalttibhitti(sbaasthy kr'aar' pr'r`r'ir`kini luy'aakhaa hijraashaadhmuulkr'i laar'u r'i4/ kr'ilaalaagaalir`iilaabityaakhaabilili likaarbaani
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ bibinyaatmkaalibaahi ttrpikphaasthaa kaabikhaal|| ailiblbilshaakhaabililur nir'issni lnythaani baabd by'e 4 / caakmaanhaani maahaar'i liilaabaali lilaabli jntujhikhii sthichilaakh lili baakhilkhriy'aabiy'aar jy'ojjililaakheljibijiaajijaalaaliibaajaarikaa ikbaal jaatir abisaablilaakaar athbh kaabikhaal hijaabaaiddhaaaaljaalikhchil| ydybilaakaaljaakbaar jbaasthbaar'iiliikbi // = jbHsbttbiibyaalaakhaar'r'nggibaalaashiiligr'iir' skuNphulilkhilr' laaliNtaabighaar bishbr'ilpir'ilbdhissnnii:ki nniminAyAyAnyanamastadanavidhakiMvAyannivatyetadanuvidhanaiti vikalpayati kimAlIketyAdi laa (Hbyaalp dbiiili hiH bikhiilaar bijibi li laal aiiikhrisuulkinissaannii jnyaaniinisniini:yaar
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahirodhitvAJceni yasyahiyadayasamasamayamevavinAzastasyakathanadudayAnataraMsthititakriyAnukaraNa vAasthinaspAnanukaraNoditibhAvAnaMdanenabhAvatva vibhAvanenotpanisamarthanenaguNavatyAdravyatvadIyane nacaganeranAgaMtukanirUpaNenacopalabhakonmIlanenacaguNavatvAdyanuguNApramANagaveSaNa parizramapa riyamAnasodayanadainyamapyapanoditamaMtavya puurvmaalokaabhaavprnivedyaaruupuuvtyaapitmssaaloknir| pesacazuSaHprajirastItyuktamidAnInatraivAnumAnamapyAha kiMcacakSurinpAdinAzlokena prakAzana tahirodhivAcanadanuvidhAnAnupapane kicanamaHprakAzanAjanyarUpavahIsAsamarUpigvAhI diyAbena yathaivassU rzaneMTriyAcasurAlokAjanyarUpiyasAsAkArajanakaMrUpidravyagnA hekai driyAtvAvargidriyavannecarUparahineMdriyAtvamupAdhiH // // zrI // // // mAlokaralenAjanyadrUpavahIsagArUpindravyamAkSAtkAramazamanAsamarthaminipratijJAnavahetumAharUpIni rUpavayavAhakatvAnyathAcagidriyamityarthaHsaMgrahIna manumAnavironicarityAdinA pAlokojanyamA sAtkArasamamitsanemAlokAbhAvanayAppathAnAratAtadarthavyagrahaNAma AlokojanpadravyasAkSAtkArasama mityuktezyonArattAbhahanayekolAdInAmapinathAvAta
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimu yathAhamAnamanohara-vivazinAsAdhanaMceninadartharUpigrahaNAghAdipranInijanakanvenasihasAdhananAni 41 tyarthamAlokAnanyesukne anumAnAdehityarthahanA vidiyanaharaMdriyavAdiyuktaprANAnekAnikatA nasyavyagnAhakavAbhAvAta tadarthavyagrAhakeMdriyavAdiyuktI nAvatyune prativAdinImanapane konikA nAtasmAtmaiyagrAhakanvepirUpiyavAnaMyeNagrAhakavAbhAvAcadartharUpI yuktI sAdhyahetvonyapada syaSTArthamityeko evaicasatimAnamanoharasaMbhamopyanavasaranirasnaH tvagidiyasponasAdhyavanAyArUpara yapadidriyaM tadAlokAjanyarUpisAsAkArajanakaMnabhavani prANavadi ni vynirkvyaapiiruupvrgaahkaalsyaivopaadhilaajsihmennmodvyaanrmini|| hidriyante nopAdhinasyavyatirekacyAnabhAvenasAdhyAyApakavAdinyAha yadapavadityAdinA vyatirekAsi DIvAzadIcediyasannikarSacolUkAdiSTIcasAdhAvyAninihatpamanuSyediyocavizeSinonasAdhyaspopA | ghirvidhAnamapinirasta maMtavya evaMcasaniyadanumAnanamaHparamityAdinaMduktapramANavalAnAvarUpAceniNI rAma nikAlAtInavipasevAdhakAbhAvAna zaMkitopAdhinAcanacAlokanirapesacamurgAyattahAnistasyAlokapiNe 41
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhinapAnadabhAvavyaMgpatvenApyupapaneslama:paraspanAnArthavAcakavasiddhAvapNasyacaritArthavenatamasombhAva cAsiddezyAlokasaMsargAbhAvaslamApadavAcyonabhavaniabhAvAvAhurAbhAvavAhityAdinAsAyanipakSecAbhAva) pramANagemyAbhAvavAdinaHsAdhanavakalpacarazAnapatyAdidoSApekSya manasvassazevara nivegavahatijA nyanyanmeyatvAiTavadititamasodayAnaracasiddhirityayeke sAkSivedyakharAdhAnadhvAna nacAsuSapunarAMcA inthamAlokavadevabhAvarUpAnAnanamovirodhinanyAnmanojagasvabhAsakaspajyotiH zabdavAcavAttasyatvamaMgasUdRzpasaMgAnirUpaNAnarazpaprapaMcaspasvataHparatazcAsi deIgAnmanyadhyalattayavasiddhiritisiha mithyAcam // 6 // // // // yo sAdhuyayunivaibhavasvavibhAvaya nvAdArthamupasehatyaprapojanamAha ranthamityAdinA abhAvavilakSaNA vidyAsidiH phalamityartha jyotiHzabdavAcavAyujpanekatiratrAyapuruSAyAdikenizeSaHvaspamANavA dArthaprastAveyani dRzpaprapaMcaspetyAdinA kApevAcAraMbhaNabhedalI satyenatvacekamevAhitIyamitya nizrInaevAhayuktI ryunayAbhAsobhUvinAnimitya haMgAmanyadhyastanapAdRzpaprapaMcaspamithyAcaminyu
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimanajadidamasahamAnaHprapaMcasApatyavAdImithyAkhalamaNamAkSipati kiMpunariti AkSepamevasaMbhava sarvapra| 42) kAranirasanenanirvAhayitasaMbhavaprakAganvikalpayani pramANetyAdinA pramANaviSayavAbhAvAdapramANavi SayavamanyadevApramANamapiddedhA pathArthamayathArthacayathAsmativiparyapazcanenaprathamahinIyattIyaka kiMpanaridamithyAcapramANAgamyatvaMvA apramANajJAnagampatvavA2ayathArthajJAnagampanna vAisahilesaNavevA 4 sadasahilasAcaMvA 5 avidyAnankAryayoranyAnaravAjA nanivarpavaiyA 7 pranipannopAdhauniSedhepratiyogitvavocvAdhyAlevA ra svAnyanAbhAvasamAnA dhikaraNatayApranIyamAnAvA 10 nAyAbrahmaNopimithyAttaprasaMgAtaspasvaprakAzavanAcyA sarvapramAgocaratnAnaMgIkArAnnApidinIyaH ||6ch // 6 // 2 // // // lpasaMkarakalaMkAbhAvaH avidyAtAkAryayoriti avyAptinityaanpanaragrahaNa vAghakajJAnaviSaya dessannivaryapUrvajJAnAdezapratipannopAdhauvAdhAbhAvAntrasnamAramanavamasaMkaraH pratipannopAdhiHpranI rAma namadhiSThAnakhAtyaneni pUrvekhAdhiyAnaniSThAbhAvamAtrapratiyogivivakSitamihAnukhAtyanAbhAvaspasvastha 42 caikanavartamAnaNyAta
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ nInirininAemadazamasaMkara zaMkanIyaH gocaratAcAtravedyanAnapunarviSayatvamevana divasAyAMcanaiyAyi|| kAderamihiHsarvaspopipathAkathaMcanapramANAviSayavAna sahAdibhiraponi yehiprapaMcasampanvavAdinasle rapisanyavazukkiAderadhimAnatayA'pramANajJAnagampatvasvIkArAtsatyatvepyupapadyamAnamojarameve tyarthaH nadevavihaNoni nasyanapeni atyalpacedezanikAdAvaMgIkana minisavasyaivaprapaMcasyaivaMvidhavame| sahAdibhirapinasmAgIlatatvenAniracAt syAtapazuktizakalAdelenanelarajanAyA kAraNapratIyamAnatayA'pramANajJAnaviSayavAtsarvaspaprapaMcarasa saNikamidaMbrahmakAppA midamanirvacanIyamiminina mithyAnAnagocatAyAHparairabhyupagamAt smarapramANAta yAnAhaSayaspanathAnAMgIkAraccananIya uktadoSAnuSanerevananturtha sahilasaNasApi zazaviSANA gohAtaminisphuTanaramayAnara minparthaH arthAtarotA haraNAMtaramAha ramuneriti unnadoSeninanadAropAdhizanata yAsarvasyAyathArthajJAnagamyAdAgIkArAdityarthaH mahilakSaNAspeni nacazaza viSANasyApimithyAvAdanani gAptiritivacanIyaimithyAbhUnaprapaMcaspAparokSajJAnayogparama 6 // // ii|||| // 6 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi mndiiishbjirngkhilikh[iighsthaay' bidyaay'tbsn shr'iir' nir'aajbljyaalaaiy'aaghljjlidi ghniinikaa bli bndin 4i smiikrnni laakt abbijsimphbitti nidibaa oliimaa blilaam dibi?iir'iklkir'isthi khilaallaahaar'i bilaamaalsh likhaay' bikri shiisssthaay' kaajiiangkH biphiiphliy'aamjaariy'aa aahmeghaalaalaabaar bissykhaalaalaari maaikrophobiy'aalishkssaa smbiii| | maalbor'iikhbr jiH minaakaaksikssaagbidyiaalp jr'ir'nniibikaalili || jaali kaalji ni limu rilijunaai ythaaruur'iiru bir'iii || koreharayAnavamityarthaH sakebuleMsukhAdIvasarvasyaivasaharazIpasyapadasazvaranAnanInUmija bhUtanA ninisvIkANDavajinarAmatiramityAhasavespeni pariNAmavAbhiprAyeNanA // // 5 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgaiti pratipannopAdhAvinputrapratipattizabdasya ko rthaH kiM pramA NAjJAnamuna zranitAnamA ho sAdhAraNa mAyepratyAha pramAne hitIyepratyAha bhAMnIni na kevala saMbhavaH svIkRtaM cAnyathAkhyAnibhirityAha a anyathAsyAnIti satena sAdhAraNepa seopi nirastaH kimivAbhyacamabhimataM kiMvAdhakajJAnaviSayatvamutena / nAmaH pramA NenayuTupAdhau yaH pratipannamlatranasyaniSedhAmaMbhavAdanyathAniprasaMgAn zra nipratipannopAdhIniSedhapratiyogivaspa satvepisaM bhavenArthAItaratnAdanyathAsyAnivA bhirapicAinya sI kAna nana dhakAnaviSayayana AnAna ma thanaratAyAnavAna gA ra pidhaka naviSagAnagAna vA AnAnamacanazama: yogAna gAnaNAna Ana nama thama haha, magAna hagA Ana ga vibhagArth: yabhagAnoDa AnadhAnakipanacapaghAnAna pagavabhAgaya
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimabhinnAdhikaraNanAzakopapAdanAnathAsatinavayuvasaMyogasyApinadavayavazatinAparaMparyAparamANAveda dIna parinininAdhyasapathamavaredayaMsaMyogayogInivadanichanAppachmaninAyatraivasaMyogalatraivanadAse 44 nAbhAvopabhyupeyAnacapramANavinivezitayovirodharzakAvakozaH aniprasaMgAt zabdaspacAkAzevarne mAnasyapradezabhedamAdAyAppekarimannevanabhasibhAvAbhAvIsamAnAdhiktIstInI evaM sarvaganAtmavA dinAmAmavizeSagaNAnAnatAppani pIunesAsAdevaikAdhikaragaye pradezahanInAmitinunadanumati khAnyanAbhAvasamAnAdhikaraNanayAmatIyamAnAnAmapiparaiHsatyatvAMgIkAradotaranA yAduranikamatvAta nadevanaprapaMca mithyAnvaniruktinApitatrApramANe nathAhi nanAvApratya saMtatrakramate manusaMdhAnenoktamatravArApananivyAgaihinIpasyonthAnaM arthAtaratAnirautRtIyacaturthayorasAra nivyAtinihatyepecamAasaMbhavanityeSAnsaMbhavAnivyAninirapesaptamaaSTamIppInarani tyarthameva asaMbhavArthAnarayonirapenavamadazamoppayoMttaranityarthameveti nApitatrApramANami rAya ni yadyapilasaNAmapipramANa vishesssptyopi|||| // // // // // //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ natAsvarUpasiddhiparamapinvitaralyAvRtivyavahAraMcopaharatipramANaMtulasitamevakharUpaMsAdhayanItisarvatrA|| nayoHethagAsapasamarthaneTrezvye pratpInapramANamityunatatra hetumA upakArANAmiti ayama bhavAH / / dujprkaaraannaamnpttmNmithyaancnsyuutunkcidptrprpsmihirydihiNprtpsnHsiddonkopiviprti| piMcetanahipratyasasiDepaTAdauvivadena vivardanenAdyApicAdinomithyAtvadesarthaH nanumAbhUtpatyasamanu | unaprakArANAmanyanamaspApimithyAtvasyaprasAsihatyetatravAdinIvivAdAbhAvaprasA gAt navavivAdapamithyAzpanAktirUpavadipanumAna pramANAgampattarasasadasahela sarApasAvidyAnankAryayoranpAtaravasaMcAsAdhane prasihavizeSaNavArayathArthajJAnagamyo vasyagurumatepramihatvAta mAnabhavanvitpanAha nacavivAdapadamiti dazavAhimithyAtvasaMbhavaHjavapramANAgamyAcAdirUpasAdhanemprasi ivizeSatAavidheyapyanirvacanI pAvivasinA inarayoslaspAasaMpratipannatvAnunanda yathArthajJAnagampatvA nmasAdhyanthAcanAprasiha vizeSatAna Aha ayathArtheni yadyapparamAkamidaMprasiiMtathAppayAnivAdinA) maprasihavizeSaNanAsopihinAvadevamiyAncevipratipatraratyarthaH // // // // // //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ t= bismir'ikaash ghndi ghlikhittkhilkhl shriibruudyolghlchaar'iih] bibaabiln phaarnaay'k maajulii baannibinyaanddi jihaay' muhaatti haai haabijaaskriaaijghaa iy'aamaahbaami muy'aajitphdhHydhaabi bhaabi , haamili phiphntritbsulaaliighi lkssmiid| sthir lkssy sthilir'aaije || muraaijaahirjaanaa naastisbliiddh kaamyaanilaayy laa? sbaarth jlsaalaaphaatti kaahiniiHngg gh+lik kichu hiy'aa saaphphphaanaalikhaalii: gaanisphlaaphii shbd bijiN nliinir'aapr'i maanik 5 & ?? ?? yepokAmAniviyanabAhanAtanIyahani brahmaraNIti avisivizeSa sAdhAraNaspayaMkecanavizeSamA dAyApapayavasAnAdityarthaH nanuvivAraparamithyAjar3atvAdAnavazyAnyarikinnavAhAkirUnyavAda nimntrii jaasiphishhmaannni smlilir'iksaninm maathli & // till taneuters
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anumAnAMnaraMzakane ayapani santena va enanyasamavAyikAraNatena vastantriyAnyenAbhAvapratiyogI ti yojanA prabhAvapratiyogInyu nai kAryakA ra gAbhedavAdinAMnA ki kANAmetattanu SvananyAnyonyAbhAvaprAga bhAvapradhvaMsAbhAva svIkAreNAryAna ra tAna damanAbhAva pratiyogItyuktaM nAvatyukte yatkiMcinniSTAnya | nAbhAvapratiyogitvena siddhasAdhanatA sthAna parihArArthaM taMtu niSThecyuktam etatpara spenanpaTAjanakatvenAbhi athAye para enataMtu niSTAnnAbhAvapratiyogIharUpatvAddRTava dinicennataMtu nimnA paMtAbhAvezvanIcAne kA nikatvAtnayorhapatvapittaMtu niSThAtpatAbhAvApratiyo ginvAn pratiyogivevA mannaM tu niSThAnnAbhAvapratiyogivenapuna ra pisiddhasAdhana nA syAnanya rihA garthametadinitantu vizeSaNam enanaMtu zabdena cavA dinojana kanvenAbhimanatantava ucyante / padAntarApe sayA siha sAdhanatAparihArAyAyamiti para vizeSaNam parasmaitanaMnu niSTAnnAbhAvaH prasiddha iti sAdhyaprasiddhistadetaddRSapati neti evaM minvanApadya dRzpenadena taMtuniSThAntAbhAvApratiyogI tivyAprireSTavyAnace 3 // 3 // 11 " " "
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisa samanirAjanaMnuSayoyamassaparassAtpattAbhAvaHsAdhyatenanaspainanaMnuniSThApanAbhAvapratiyogitamastitasvIkA yena recatAsAdhyasavAbhAvA dattumAna vyAhanassAdayacanavarazpatvamalIyanai kAnaH idaMcavAdinapratyeva nAra 46 || vidhavipakSasyasampAvavAdino'sihelathAdazpAvanAvappakasAyanAsyetanazpanesAnyanAbhAva pratiyogitvenatUnAmazpanayAsAdhyAsihiprasaMgAdathecadRzpatvamaslIpanakonAnUbhayAnumanaMnadenA tanidhAnyanAbhAvAbhAvAtparaspatapratiyogitalasaNasAdhyAsiddhilaMtunAma dRzpanAcasAna kiMcaprapaMcasthaprAmANikanne mithyAvAnumAnAnAMdhAmaggoha kapramANenavAdhe:aprANikavecAzrayAsihiH dAhananiSThetyAdinAarazpanAcasyAdinyatena mithyAcasAdhakAnumAnajAnaspaca sAdhAraNahUSaNamAha | kicenpArinA vAgharani pramANagampatvasyaivasatvAdinibhAvaH nanunavayaMpramitamaminavAzrayamAzrayAga mahenApizaza viSANAyamAnamapitupranItimAtrasiI pranItimAtrasihassAzrayatnopapattIna
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ daniritamitattaspApyAyakoTinivezane nakiMcanamA pApAmAinpanAha pranItimAtreniyama thenapranItimAtrasiisa sAdhana dUSaNane tathAsani-sarvadarzanonA maMpisAdhanavA dhanaprasaMgAta vopalavasaMgAna kanomanAhazAnisAdhanAnidUSaNAnivAnasaMniyAnipranInipathamUpinAvatareyaHzade nApinApanItInAzakrajananakhAdini Azrayokna vikalpasAdhyAriSvanidizati evamini nathAhineSI pranInimAtrasihassAzrayatvecadUSaNabhUSaNAderapipratInimAtrasihassasarvatrasaMbhavAnsarva vaarvidhinissedhprsNgraavNsaadhyhetuhaanaanaampipraamaannikaavehshpbhenoltaan| kAnikanAaprAmANikalevAsAdhyasAdhanAdyabhAvAnumAnA siddhiAnApyAgame prpNcmi| yAkhemAna prAmaNikalesampakhenavipasanayAnavavartamAnoheturanaikonikaHssAdaprAmANikarAMcyathAyathama prasiddha vizeSaNanAkharUpAsidyAzrayahInatAHprasajeraninibhAvaHnanumAbhUdanumAnAnmithyAtvamAga mAdAgamiSyatIpanAha nAppAgamati natravata
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisu kimekamevAhitIyaminpahinIyazabdAtabrahmAvyanirinaspamithyAtvasiddhiritimanyase kiMvAsanyajJAna dIna mananamityanenazunyAkiMvAnehanAMnAranaunivANinAnAsaniSedhAna AhosidiMdromAyAbhiH pururUpa 47| IpanaratimApAbhivahubhavanAbhidhAnAta uttamRtyoHsamyumini nedarzananidayAnatranAdyahinIyAviyA he nanAdityAdinA nayukravanumitsuktaMnatra hetumAha aeNhitIpazabdaspeni yathAkhalvarimanyAme ayame tathAhinanAvadekamevAhinIyasanpaMjJAnamanaM brahmapatrabrahmaNohinIyavAnaMnAcUna nipAdanAtahinIyavastuno'bhAvapranI patnaniyana vanumahinIyazavdessatasajAnIya varanaraniSedhaparatvAdasminAme'yamekaevAhinIyaHyuruSeranivat kaevAhinIyaHpuruSadanyauodAryAnizayAdimAsajAtIyaHpuruSaHpraniSiyanenanunadyanirinaM samaste || vasunakarahenolapatasyavastunananannamANopanInanyA'zakpA niSedhatAnahadihApisamaslamAnopanA ra navaniSedumazanuvAnoDenathunilansajAnIyebrahmAMtaraniSedha niityrthHbhvvaahitiiyneriyNgtiH||bulla
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ jananazabdapakonivArakasmanAra anaMtaparaspacenyATinasuparichedAbhAvasparasarAbhAnAdhikaraNAtarAhityarUyasa lAkamprasihanayAnatrArahInasaMgatikanvAkAlaparichedAbhAvaprakAzAdIprasihamabhidhattaranibhAva:prAgatarakAlInAnA prAgabhAvamadhyasau anekAnyonpAbhAvapasAkAnadhikaraNasthApita siddhenahitasiddhiritinadAdhikaraNavAnadhikarayukta nanIyapasaniSedhani nehanAnAstIni ihivAkyamihapatAvamaprasunekAraNebrahmaginAnAniSedhaninathAcanA nAnAbrahmakinakaminispAna brahmavyaniriktaspatukimAyAnamityarthaHcaturtha niSedhani dedomAyAbhirini atrAhimAyA, anaMtapadAcaprAgutarakAlInAnApanAbhAvaparavAtatraivatasyavyanyateranponpAbhAvAdhikaraNAlA nadhikaraNasAprasihAlenanatrayutpatyayogAnnehanAnAlikiMcanetpAdenAgamasyakAraNebrahmaNi nAnAtvaniSedhaparannAdidomAyAbhiriyAdekhananadiMdiyahArakadvitanyupAdhibhirmApAzabdAbhidhe yaiHkhazaktivizeSebhedenaparamezvarapranipatividhiyaravenaprapaMcaniSedhenAsya-bhAvAtAvAna nayo'bhidhIyatenadhinekanurmAyenicinAbhidhAyakanAvagamAnmAyAzabdasa navanacitasyaikatvAnakarthamAyAbhirinivara canopanirityAnauktatattadidipenissanAkasyaivasanavinasyAnekendiyopAdhika hatibhedAdikravacana analairupAdhi bhiHparamezvarovahayopAspanaratyarthaH athavAyAHparamezvaraspechAjAnakriyAzakayomApAzabdAbhidheyAsnAsAmapizunyAdiSamA yAzabdAbhidhAnadarzanAnnAbhizcaparamezvaraHpratyupAsakaMvaharUpAnirbhanani avanArabhedaividhAravadriyanedatyarthaH
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIna nanumRtyoHsamRtyumAmonisaMsAgasamAraMpratipayananibheTdarzanAsaMsAgavimokakathanAdatAtvajJAnatvamavagampane nasavanaddiSayasabheda spAnalanenibhedaspamithyAmiyamevazrutirgamyatItipaMcama yasanitimatyorininAspAH 48 zrunetrAtAtparyamapuruSArthavAn ayitvabhedadhyAnavidhI jAstutyarthavabheradarzananiMdA yathoditajahonI nivihinadi nahomastutayenuritahomaniMdAmAnaHprAnaratnanaivadezIninminuditahomasmavihinaspastuparthamuditahomasaniyA yA'nithayepradunAyanitano'nyapAdasmAna pratyakSaviru hogamanalampanaratyarthaH nanupraya sAgamayorubhayoHpramANa mRtyoHmamRtyumAnonItyevaMvidhAyAzcaanerbharadarzananiMdayAbhedapratinidhiparatvenaprapaMcaniSe dhenApa-bhAvAna AgamaspacarUpAvagIyapadArthavibhAgapranipataucapratyasAdi sAko satvAtpratyasaspacAgamAnapesAtvAt galtAvizeSekenavaiSamperaNeramavadhArthaneyanpratya sAdivirodhezrunire|.. varanurodhenavyAkhyepAnaviparInamitpataAha Agamaspaceni athavAgamasvarUpapappolocanapAnAvanAtparya mitra suktaradAnIbhavanuvAgamatAnyaraslathApiprAtyasAribhirvirodhevAdhyanaratyabhipretyAgamasyadaurbalyekArAnyAhaAgama spacetirASAhetUnAnahirodheneSAmevacArAdityattarapratijJAyAMsaMvedhaHyathAhizabdaHsvarUpagrahosaMgatiyovA'vAra dhitapratyakSAdikamayesanenanathAprapasAdisvarUpAripratipatrauzabdapramANamapesanetenamApekSanirapesayorvirodhesApesAgamA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiraparasparavigIjanayAnikalanavanAvadupahatAAyamAHtimuvanAvyamavigInAnupahanaprApasAdivirAdhampAinahiMspAdimA dinAbrahmojAhmaNalAyansAlabhanirvizasanaparAparimanAndAmANeporAzastrANispanesamahavizeSa:porazIyathAhAkaspevahiMsAkaTa, himegahokasminnevamahAmaharohomasparekarasekasminnavaprayogenudinoditakAnasaMbaMdhaitiparasparaviruDAmadhigamayanyAga mAnanayApratyazAdImAha pasAyanisAvakAzaniravakAzayonikhakAzavalacarininyAyaHsAvakAzAdhyAgamArenyAha Agamarasa nopacaritArthaveneti yayAyAgamaspamukhyalasaNAguNAtmakAnekanimanayAanyanamAnupapattAvanyanamAdAyApiprAmAepani hona, nithAprapana deInyajaramanizabdadharmacAjAsAmityarthaHsaMjAnAsejAnavirodhino se jAnavirodhidurvalasaMjonavirodhinAgamA preya mopajAnaparabhedAvavodhakAdhyamAdInanuvarnamAnAmyAha pUrvasihanayanikiMcAyagampavirodhAmaprAvalpamabhihilevananu nahiMsAmasinAniavinaSomIpaMpazumAlamatanAgonahanayAnahmaNebrAhmaNamAlamegAnirAghoDizinagRhAninAni rApora zinagahAnidinejahonianudinahonIjicaparasparemAkulavAna prapamAdevanadabhAcAAgamasacopacaritArthale nApinanasAcAzavAinabakAzavAcamenAhi tyasAdaHpUrvasihatayAcAgamebhyastasyapratidhinavAnna hirodheneSAmeva vAdhAna munikelpavasatpanIvirUpANIpadonpaproNAcasatyasanAyacAbhavadinicanapecapadapraniyAdanAna vivAdAsa dobhUna paMcAsatpaHpramAsivAdAtyavatiniaghara sanaviSTavAabhadAniriktabherAzrayaHdavyatvApadevaditi nAgimebhyasanaprapaMcasatyanAvagamAdipAhamunikenpAdinA trINirUpAzI tilohinazulazaSmAnItyarthaHsadinimanatrayAyoTaninA khAkAzohI anacAdinikhararavatrAvaNenApapastaMbhedayAhipratyahAdIniyeyamAgamavibhIvikolAjatrapraya saMsArvajanIna mininana pratimA nihalavyamalianumAnaidarzayani vivAdeniprapecamAtra spasatyavasAdhanazuktirUpyUsesa gAdIvAdhAsthAna nepAmaparosanayAvAdhAvAca sAhilakSajayAmithapAlAnathAdharAyanuganasanAzesiDsAenanAmaniratyartha vivAdAspadagrahaNenacAmidrohanaH pratyasaprati gamevAvivAdini bhinnavastusatyAgnumAna mukemerasthApimapanvenumAnamAha aropati athvaavyaavhaariktaapityaadiskhekpaa| lakalpika samArAmayAyavivadiSurahailavAdItahIyama unIgaMdhArI nirbhavatinyAha ayaghaTaini
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimubhedAyarayukalyiAnaramAdAyasiDasAdhananAdhyAmedAnirikahanAvatiyA prasiddha vizeSa anavAdinaHparva TInA bhedAnIvApatAranauna enabisenipAthAnAnizubheda pagacivAdhyamedAnitimeskhenanA'prasivizeSaNAnApanenavilavA sAbhedAnirikandamahasainandhiAtirikatAnasabhavatigata nikSavAdanuagodAdhyamezAnirikasayabhedasiddhiH atirikalecAtrAmA ddhi yaanbndaa shaar'iikhiiligraaphll likhbaalukhaarkiniiiilkaantti athAribhetsyadinIvAzpargavasatyAnvenassanajAgaraNAcakaHodhanivicinIyananAnayogaratasyagaNanavyamAnahAniyA na jAnasyagaNagyAna vyanyAbhAvAna nApisamavAyaH mAnyasamavetanyAhAnA nArayalpaHkamizanuSapadArthaniyamAnugaNa samAja nAyA bhAvaHabhAvAmAnayoHsaMbaMdhAbhAvaprasaMgAna kiMvayanapatrApAnamavistAramAnasthana jJAnenasvadhonaspAravahanirvigadhAditinadenA kaar aaliibikaay'saalaam binimntrii khaarijb4/i nljaaminul hk TipaliMgAdezalannahiSayasaMbaMdhAdevanadAyanazAnA nAnAdiSayapraniniyamazivAcanaregApisavedhAnaramaniprasaMgAprasaMgAne zabda nasalyAsArakhyAbhUkamabhaprAnapAdakapramAgasamadAmathyAtvammAmArapatrasagaH naraniTezana saMbaMdhaH samavanicatraniyamAnanatAnAnAnanaHsvataMtra saMbaMdhAbhAvepinanavAnajanake dipaliMgazaSTAdononanadeyaH saha saMbaMdhenetyarthaH savaya nikalanaparihAyasvAnumAnasyacipasevAdhakejarkamAha zadonareniyamarthaHzabdojarAbhyAsaseskyAmenAguNaprakaraNAnaraH karmabhedonirU pino hArazalaNyohinIyAdhyAyenacyAjanivAni honIyAdoghAnabhedenadhAnvarthabherepibhAvanAbhidyanenavenisaMdehedhAcUnAbhedepita bhAvanAnAcakaliDAdeHsarvatra pratyabhijJayAmbharAvegamAnadhAtvarthasvacabhAvanApranigurubhUtacApAbhedenapradhAnamerasthAnyApmanAta amera snipuurvpsnnponorinivivsinekvcnensuukdhaanoruprprtypvidhaanaatsrvtrdhaatvrthaanurNjinaapaabhaavnaayaaHpniinerekaanurNjie| nAyAzyAnpAnaraMjanAyogAna nidhAra bhavanAvabhAvanenirAhonita gaTonarakarmabheda:ktanAnubaMdhavAdinyAyamarthaHzadonovAcanarasana 4 rininisinakA bharAvAmAna cAlIsvAmanapAlathabhare vibhAvanAbhikaronaraH karmazAlA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumtatharnarananRIANI nAvaDedavAvamAranApAnasopezabdAtAkarmabharAnayAsamidhAyajanitanUnapAnayajatInyAdiSapaMcakranovajanizunaukimayamavihinase vibhAgasapanaHpunarabhpAsaune paMcApividhayainisaMdehazabdAnAsanikarmabhedasyapUrvAdhikaraNevanAnaihaika spainyajanaHpunaHpunaHzrApa nanavAyamabhyAsa AdarAcaranipUrvapassapyAranapravakatvAhiHsarvedhAcaprAyampAhanayAviNanavAdacinigamAbhAvAdAnartha koparikArApabhitravidhilagAkarmabhainimiDAnine makasyaivepunaHzubhiravizeSAdanathaMkahispAripatrAyamarthaH ekapavidheHpunaHzra vammapiparakarmabherakaMkuna: arizepAnavipanavAdavizeSAbhAvAnadArayApunaHzravaNahiyaramAdanayaMka spAditiyAnarthavAheta ravizeSAninisoyamabhyAsAkarmabhedanethAsanadazaprAjApatyAnyasanAlabhanepakisanadazapamukameka konasapazakarmANividhI yonisaMzayeprAjApatyAnityavahatezeSAgAyazanAnaDijenekaprajApanidevanAkAvabodhanAdekakarmavamitimAyaNarAToniskakarma vahiskasavAnidezaH syAnanalokapazuniyamakAdezAvarAnamanidezaprA mekaponiyamitIkaraNAmArthAsAta sapadazaka vipratiyazumekAdAvahAna siddhiminihArthanAja kajala hinadevanAsaMbaMdhAyAdevanAsaMbahAnAmekazeSate nisanadazakAzInisdamANakArI yamalavAnikakArIgara nivaAhenI honIyavekaramajahonevaNAdekahomavejiyana ekAdazamayAjAdivarAtyenimArADona: vindA sthAnAvajuhonisAmAnAdhikaraNApamulagenohoma rakamekAtiriksaMrapAyA:pRyavasAmAnAdhikaraNaMpakharasatvAnalacinaMgapAdhya borakhakAdazazyAnAdIprakopacadAnadhAraNAnunacehajathAvAdhakamalaunihomamehara ninaDaezakanivezAmAyAkarmabheda:lyA dijisaNyayApinunAkamabhedAtyAnakuna-karmasthalanivezAnukarmapatha navanaspAnidezAnhakAnirikasaratyA varmayAvasAmAna cikadamapAhiyathAzIpasAyAkarmabhedalagAyathaidhajyonirathaivavizvajyoniranasahasajhionayajenetyajyotivinyajyetiH |zaSTayo pelataponiloDanavAdakAdakamInAra vidhAyakalevenisaMzayeratyeSazasvasaInAbAmahanAvamarzivAna jyotirAdizabdava jansamAnAdhikaraNabyAnapUrvakamaivAnUdyasahavarasikAlAgaguragononidhIyoiniprAzejyonizeSAzabdapajyotirAditAnAca kharUpavilasAdAnabhinnArthanvesaMbhavatyekadezalAgekArthatvakalpanAyAAgatikaMga nivAn sarvanAsAyaprastoSyamANapaNa
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vima. ganiyApisaMbhavAcanAmAnaraMka meniraMgamapatnInisAdhina setAcompanisaMyogAdityatraayamarthaHsaMjJAcapUrvacilAkarmamedikAkuna umpa dI-nAniyogAnukarmasvarUpajJApanasamayaevanasyanAnaHsaMyogAdini nathAvaizvadevyAmijhAvAjimpAvAjinaminyatravyadevanAsaMbaMdhAnamaka 50 nayAga kiparvakarmAnusAdinAnaratravAjinaguNavidhAnamulakamAnanahuNakaminivizaaivAjimpatyAnAjamannameSAmitivyutpatyA'mikSA inakavizvedevadevanAkakarmAnubAhenavAjinaguNanidhAnAdekakarmacAmanimAvaiizvadevInyatra vizvedevAdevanAaskhAimartha rAmAyaya vidhAnAjanInedamAparAvRkSAmisAyAstahinanirdivizvedevasevadhenazrInarayAnavalenasahavAjiyAvAjinamijhiparasyAnmakavAkyA laganavAjinasabaMdha syavikalpasamucyorabhovAhAjinagRyAvizizkarmonara vidhAnaminisijhonitaMguragaNyApUrvasaMyogavAkpayoHsA macAdityatraguNakarmabhedaka:apUrvakarmayogapUrvakarmasaMbaMdhAbhAvesanikunaHvArayo:samalAna samahinAvAvarabhavataHnano'vira pAnamana kamenyathaHsoyaguNAnakarmabhedAnathA'sannihinadezakAlaniminaphalasaMskArpasabaMdhakarmayAvaraNamAsamanihojuhonIyA nacanasthalokasiddha bhedAnuvAdakatsaMbhava nArakIpUrvabheda spaloko'sihAlecazabdAnagAdhikaraNAnAraMbha siMgAta rikiMvanAgnihotrAdaumAmAdiguNavidhAna mata kaka mIvidhAnaminisaMdehekInaravidhAnegorasaprasena gAgnihotrazabdenanaMdanU rAgAmAtravidhAnamitipUrnapasinemAsAdenupAdeyatyAsAzAdidhAnA yogAgnihotrAdezavichintrapUra karaNenayApratyabhijJAbhAvAcamAsAriguruvizikarmAnaravidhIyatedArahotraridharmAnidezArthacAgnihotrAdinAmopadeza nimaka rojarAta kamAvaniradhAriprakaramAnayojanAnyattvaminyatra apArthaHprakara gAnarasatiprayojanAnpatvavidheyabhAvanAnyatvaspAnnata panaHpUrvakarmAnudAninavaguNanidhAnaminitazahAnaraMdhAnubhado'bhyAsAnidha:punaHniHityanisthAhA hiravyAsaMgAcAMyamapUrvagecAra upAdeyasaMbaMdhAH sanidhi:prakriyAtarzamanizasTAnAdInAmakalasAnirahaNa:narenakhilamemonidhAdeva nidhIpejabheda miyAvani nanazabdAnarAdInAna prAmAropanaspanIkasinapAnipAdyAvAdiyana aannsyenibhermaatrsyloksihaalepplaukikkrmbhaa| zavyalokikatyayaHsilevAdhakamAhasihaleni
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasaMhatidevamitinatralasAMzyokenasaMgahAni marvayAmitisarveSAbhAvAnAmRSAnmanAmithyAnamidaMyavAzrayalenasamApanaili bhAvapratiyogitaniyamavidyamAnatvaminiyojanA lokavikSaNatilathAhIni abhimanAnimitavyAnistenacavAdhaHparihana nannAvAna vikiminimiyAnaminiceta vayakimasatrasaMniti uttamantrAAnamantininAdyaHpramANAbhAvAdiyAhanahItihinIyaniSedhani navApIni ayamArtha:natAvadAmavadeSAmanAzrinAdekAryanvenasamavApikAraNAzinAvAta sAmAnpAdInAmapidharmatvosamAnamAthinAvenaramA dAzrimAnAmanyatraprApgrabhAvAmApradezapiceramatvamApadyanerAvAdAvalAmithyAttamiti nanubhavavAdhinAnAmecaMmithyAtamanAzritAnAMpara mArAvAkAzAdInAmAzrayAbhAvenoktalakSaNAbhAvAta mithyAveaiznAvyAptiriyanacAhanacanirAzrayeSvini lakSaNapadaMtamadhyasthamaNivanne nadeva mithyAvelasApramANayorasaMbhavAdanumAnAgamAbhyAprapaMcasamapatvApAdanAntramithyAcamini atrocyatenAtAvAsa NAsabhavaHpanaHsarveSAmapibhAcAnAmApAcanasaMmane prtiyogitvmpnaabhaavNprtimRssaatmnaatthaahighraadiinaaNbhaavaanaaNsvaa| zrayadinAbhimanAslavAdapoyenaniyAtpanAbhAvapratiyogitavateSAMmithyAtvanahiteSAmanyatrasattAsabhavinItatrApicensAna spAnjadAgalepAdakAnsAyenamRSAnvamevapaNevarasena nananirAzrayeSuniyeSubhAvaSamAnAstIniladAspAcyAmpibrahmavyani rikaspakRtaspakAyetyAkAraNAzritatvaspavyavahArazApArajanArarivazunapAcAdhinatAyA:svIkArAnanAmaniyApti satyasabAgonirAznapAcAnaspatannipAtyanAbhAvapratiyoginAyAHsakinumapyazakAndAtamAgA piparyavaspativiyaradhikaraNAyakanyAyenanepAmappaspevakAryanvamityarthaHkAtvicedaMkalpinA nananAvidyAyAmanyAgni-yayAtnayA hitIyaparichedeprasAdhapiNyAne hanIyAsaMgaspavayaraNaHkayemiyAbhUtaviyadAdyAzrayatvaminimanimapAkavyavahArazApAmiyukta na nusanmAtrebrahmasanAcaghaTaparAdyAzrinAmnastavAppAlasAmpazAsamarthavAlasaNasyAnivyAptiHmyAdityAzaMkyAra nAppaniyA pririnimatyasanmAtraMbayAnapanapanAdisamavAyo'sighanAdInAmevanakalpinAcAdinibhAvaH // // // // // //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ soameram biyApUrvapakSisaMyogAdibhiHkhAnyanAbhAvasamAnAdhikaramaura taranejitanU ghaDUSapajinacapI ninavasanAsa yogAdInAma tInayanAmAvasAmAnAdhikaraNyepramANamaktivahArastunimamAtra zarIrera nirvacanIyairapisensyanItinaso'smAkaranibhAvAnana kiminijalAMjalihIyAne pAvasAmAcAmAcAvayehAyabhAvadezevagyAcavaghayatvaprabhRtiSyaprAyAnmArapanApanaohanAvAbhAva yorini parIkSyakANApariSasamAna higocAyacayosnAyavirorapina paramAnAvAvinAbhUnanavatibhAvAbhAvagArnavirodha kAnunAganadAnadAdhAjayorvirodhavAtatibhAvAnandakasipiradezabhedamAdAyagogAdevananaM ajanavirodhokhedaniniruganeH bhAvAra khubi jlilkiiy'aar'- elaakaatti pagamesarvatrevatayAbhAvApata virodhsyjgniraaliijaatigaaprsNgaa| AbhAvayAhi sAhirAdhanAmadanevAra besipIsakapaniSadAsamanavAna pradezagapAdhi denadAnavirodhamAdhAnAbhAvo nyAdhikaraNAdanalasamAsa navasApakane se bhavaH katikhAjiyAlinAkAmanAyogavanAnadevanAnilAvAnizadinApimAnAramaanumAnasA yAtnayAhi abhizanAkhozAmilAmAvarAnAle yoginaHzilADinarozItasiSenaguNAdiSu vimAnaH paraH rAjanenunizI spannobhAvaniyogiavanindApanirakhara yatimAzaMkAniniyaridharati pradezatinAmAvani nahaMgIkAra bhimAaMgIkAraprayukalAdovaravAyA syAdenanayadyapislANavirAmINa nayApitalakSaNalasinaspamiyAvasAcasahAvedika mApanahilasAmanInisarvatranamnAsidhyapanizadobAdilyA AhanAponi zino'vayavinaHsvAvayanisAyanAmAvapratiyo ginanipraninAyohemAha giyAdinidAna vayanIya nizA anavayavirUpagumArivanidizArigedhenihilamArgaH lokomalamAnaviragoni vimanastyAdinAyaMdamApIrupainaguniyAyavAbhAvapratiyoginisodhine yogaratnApojanA gapenAniyavAbhAvAcanAbhiyarthaviSanarenyarUpavizepatyathaiH // // // // // // // ALBESTRIKunaso
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvavidizaparAvapasIkarnayaHbhatraitApaTAraMbhakAmnenavatatanavaHanyonyAbhAvAdivyabachedArthamApannAbhAvayahanatAnA zAyanAbhAvapratiyogItyukebataramArAyAyanaranAtadartha menana niyukta paTotarekhenanetabhiranArayesuprasihamA avara vayavinAyavayavindanasamanavAna nenenapranijAhetvorvirodhAdigopavediponisaMvRmitimadyamena tanizatyanAbhAva pratiyogirUpAcAditararUpavanAsarvasAdiSvapisamacalanamejaneMtunizasaMnAbhAvapratipo gicalanAvAdapaMcalanavannathA nannuvannananimAtyanobhAvapratiyAzijAninvAiTAvavatsa nAdayopyanumeyA:sabasamayAyepizavyaMayamanpavizeSAenadA manisAyanAmAvaniyogIvizeSAvAsotargatavizeSaveditivizeSeSusyAdenana padAdInInandAdi yuyadapenAbhAvapratiyogi suvamenahuNakarmajAmpAdayopinAnuniyAmAvabhUtiyoginaHjanapacAri tAjanadUpavadimevamAdiprayogaHsarvatra vohanIyAnanukiMgAmANikainanviSTAyanAmAvaniyogalye sAdhyavinAmAnimAmekApanAmAvatiyogicanAghaabhAvA sbaagtik baaNlaa khaamkhaanaakhlthisaaphinhaabir'ngilkhi: sosavighnamasIsavanacaraMjanamitirajamarajananya -praniSadheprAtibhAsakAdhyatAbhAvapratiyoginopi yaabtbaatmiaar'aahiir'khaalaammiikhaanaagaandhibiidiigh , 1990 mANiko'prAmANikobAsyAdinidikalpadramanipUrvabAdIviprAmANikenpAdinA prAmANikoyalalipAtyanAmAvalivignaha lirevejiyAnAnAbhAvAtipratiyogivanetubrahmApaTaprayecAdosAdhya revaprAmANika vityarthaH kinmbhmbhaavaanorkhnaa| vAyuniyoginirUpUkIyadanathAcyAbhAvA-prAmANikAHsutarAjanirUpakAbhAvAnathApAgAzebanoznIpAhaprAmApikA Avenisanasadana mevAdiyanarativedAjinAvityodinA aprAmANikapoSayanineniapAmAvikAtyanAbhAvaprajiyo yinagiyAvasAmyasyaivajanAvaspatIsavizvamaviSayerajonamAnimAmAjyavAbhAvapratiyogitvasyaparImirthyavAkhokArAhilyAharajA ni namAseyaMpariharanimaimini nApramANugampace' samipamupenyapariharaniabhAvAnA miti
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ bisstussaasur'u haalkulaabighir'dbaabilissaamaansy'aaghaasulkhaanikaaliin TInAthAbhAvAbhAvAt apinAvika pramANAmyavAnanacetanavAyatirikasyAbhAvasamAvasyavAliyenAdalasekocAvakAzamA 52 // dinibhAvaHyaprAmAjikAbhAvapasepaniyogibhUvirahenavirodha ninan pariharani nAyimAmANikejiayamadhye navyAzi raliyannAmANivAbhAvapratiyogitAmAmANikaminiyanaHzakIdanezaraMjanAkArayorekajJAnopanIlAraNa-saMsargasya prAmANi, koyagAbhAyapratiyoginovikandira pidezekahAnirapikAlasavamayathArakhyA nivAdibhirneSyati tathAlayAzivAdibhizsesa kaabraa bishaakhiilbilmbaar'aabaaliNkssaalaalaahlyaaigujb missttaandhaablmbaabildhi guniikaarii nuiliy'aay' yaatrii tayAkavalAhAbahAroyanInaspavA dhIrUbhajanAkAzepArohigI bahinayavAkutravi zekAvAkenacidapikA himAjAkhAmiyanayanamAmANikAbhAvapratiyonaHsagIbhAvApraniporana hilIyAgnuvikalegAnagIkAraparAsna: nacadhAmayabAhaka pramANavAdha dharmiNasnAcAvedakapamAsikhAna-pagamA lagAnayAsiddhirinirananasAmAna vahArakapramANapanInampAyyAzrayatvIyapa-prapaMcalalAvedapramAgaviSaya dheminAhAnmavAdAlanakAyAmAvara zAnAbhAvepisasuravAvahAropanInaspasaMsargaspatayAvijJAnavAdibhirapidhIrUpayarajananamAropinaspana hiTarapetyevaMyathAdarza vyabhicAra rAdiniyataprAmANikAbhAvaprayukadUSaNAmuLe nadabhAvaraNaprAmANikatAkhIkAgaja niranayojyAnayogailpAhAhanIyaviniyAvAzraya prAmANikAlAprAmANikavavikalpenadraSaNamanayariharajinaneti pramANamAtragamyaspAnyanikasavAbhAvAdinibhAvaHsalamArilanahi asadevanathAcazazaviSAgAvadevAnakriyAsamamitizakatenahAnidehAtmabhAcA vidyAvahArikasatvamArApepariharaninasoyavahAjira rikeniyAcasadasahinasaNAppayarakoTinayA'nirvacanIyavAninaspatinAvAvarakepramAyAgampattAbhAnenarmignAhakavAdhaHparijana vAisiddhArthanavAyeskanamANamAmpattamapyanubhinami
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAvimApI nanukathamAnmatvamupAdhiHsAdhUpavyApaka tyA nirNayAna nayAhipatrAtmanAssinananavAvarakapramANAgampannamapinAsnInisAdhyAbhAve nopAdhyabhAvavyAnarezyAnalaipAzakA nirNayAmarahineprapaMcesAmAbhAvAnirNayAta naramAnparvatitarAvAvinyasenarogaminyanaAI nayamirekenikarUpyasaMsargAdAsarvathApramANAyospezakA ubhayAnAvAnirNAnumityarthaHanekanikanAcAradharmiyani saMsargadharmi jIsimInadhamInokhanAtimAzaMkajenAsAvini pariharanineni ayamarthaH mithyAvAdinImabahenuprani saMsodhamInacA Adhamira mazakyaniSedhahilIyeyazakAniSedhamevaniSedhakonorAmapAsiikhAdiniyatapranItimAtrasihaspesAdhanAdinde'niprasaktirityukanA rappevesanipasTinamityAhasaleneniyAvahArikapramANasiddhaspasAdhanadUSaNAcAbhyupagamenetyarthaHsanenepanadeva viharaNvanmAcyAvahAra shrnijhinin:gttimaaibaannshbitykaahihinir'ssaathii sthalamArahAvA dhamilahanIHzArajanAdisargadharmiNivyabhicArAcanAsodhamomithyAvAdinicena narolamebahena pranidharmiyodhamiliyonadayogAn ejananamA nimAvasiisyAzyAcehaSAbhUSaNApinayAbhUnamasulabhAvoM sIvAdavidhiniSedhaprasaMgadatyapAlavAhinivAdimeSasthAnApramANasiMhamenahinisaMmatyAllevana yAtriya jiibikaalbaaliNngkhlaalilithaalkhaaliir khaay'| zavyAvahArikapramANarispevarakhyAvahArika sampayanasvIkArA soyovAdhadhuryasyAgamenurapramAgarasavajana kilaab hbiskRbi sinidhiimhilaagir'ispnaalibur'r'sbnir'aani syAdejane baniyApuruSasvakAliyaekAlevAdhavidhuramityavabodhaviSayasasAdhanAsbhiAvanepeyane nahilihAtavirodhAyajJopyA vArika savayanarAvedAMtimiHsAdhanAditvamaMgIkriyatAyana AhanAhazeninanukimityayaM saMkocanyAyanikamevasavakinasvIkriyA syatacyAhasarvadhehimayuruSasarvadezakolApekSayetyarthaHnAditramANopinAhazamazamazakyajJAna miyAuleAmenareninannAgamena parirapinamANe sarvatenakenanditAzesatvecAyanAmiyAnanaM asarvajJenelimarvajJaspatakarasavinAzepramANasasliprapaMcaviSayaminyatra naanaa| gNapramANamaliprayugAgamavirodhArabhAvanirNayapratibhAvaH nidhanarANAnAlimiyAjAgane sapathAvAya pramAdityapAdinAnicatulAdhAvaSayamAna miyayanako niyatI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimana vyAvahArikasAnAmanarAvavizeSaHapivividhajJAnaviSayAvamityanenaivabhapAdokapaNamApAratamityAhasanekSamitisaMha dona nikSApaniniyahoherucAnena dRSyanesaMTane nusatyavamini atracasaMhaNoninAva minisehaniravidyAraspAsatyAyamayukta hetumAha 53 sabhedaranissaMta nisAdiparamArthasahitivadanAkiMsanpavizeSaHkazcinsaMcaniHsanyanAmakhIkiyounAsadevahitoyasatyazabdAnArthaER aalllaahmniliilaabikikishiriph bishisstt anibidyaa jAtivyakimAvonAhItyuiTAnIsadamo parasparaviruDyo satyatvajAni saMbaMdhopinaghaTananyAhasatyavamini netradRzanamnahita nvaminisanenetyaslevanivaraNa vasunani nacAcAnenanimupAdhirakAzAhIsAdhyAvyAyakavAnnApyenadaniracanasaivasAdhyAsAna hInehamapAralaMpadArbhaDAcAsiMhanenenusApAntasaGgamada-kunonvayasAyAcenika yasapAlasAganAkIsa navasAmAnmadhArthaparamArthayorvirodhAta nAhahamanvasAmAnyahasihayorinivastuno'satyapekyAvahAdhaMdehAnmabhAvava joDikavedikanyavahArAMganayAsampanayavahArAna nAyamamidohenuHparasAzivevAdinodivAdAta nApiviruda:enana tuniSThApaMjAbhAvApratiyoginivipasanAmaniazivaspAharnAnakonikopilipasAyAdharevadahanuparaityAhinAe prpnnnenunienyaaprspaavraamaanrphnvissynyaakaalaampmaaprissttnejicenauvmuu|| nApnaniyantarahinanayApramIyamAnAvamAsaMyogAdaunavasAdhAvyAne etenainArA kyavAnAradhAnamapiniranadayAvavizeSinguNAdosAdhyAvyAplenacadravyatvavizeSinesApedravyanavizeSijAyasapAdhi vyatirekA pAsihayapogaravAdinisvarUpAsiDiMparihApaviruhAvayariharajinApivirudrajiatrayAmA vipasalapasarvavastusvarUpanayAne 3AnuniyApanAbhAvAbhAvAna nacantarimannirakya zivavarnaratyarthaHsanenainantripariyArakhyA evamejadatyanAbhAvasthetananiranArakhI kAratasyApyananicogIkArenarabhAvArevavAdhazekadahanabinaparihanimanAmaniyanadevAnAmAbhimAnamahovAdhaparihAra saninasyetadasmAnayathAdyAkAMzanIlimagnAhityasavirodhepyAkAzamarUpivibhutAhAtmavadityAyanumAnamudetinAkaspahetoHrA FE, jAyamAnayatyakSapratyakSAbhAsadAnanAnumAnAna dayAparyaH taratyAyAbhivivaganalapakAraNAbhAvapatpadyamAnavA nIlevarasakana jimmalinamAnemAnagane
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ | nanvanumAna vAdyabhiprAyu samaya sAbhAsI kara sarvatra sulabha miti nAnu ramanAnumAnapinapratyayavAdhaH syAdiniga kAlAtyayApadi // // // ekathayetya Aha naye vesanI hetumAha tacatreni ayamabhisaMdhiH agniranusmaranyatra niSedhya muramatvaca citpraminaMnavAna yaditadAna liyogya miyAbhAvapraminyabhAvAt prasiddha vizeSaNanA nanamrAMtisihasthaniSedho 'rthakriyAyA vA dhAmA bAnU nasmAnma mina micita meM nacataragnivyatiriktasthale'stItyubhya vAdisaMpratipannamastintra bhUmANamanastadvige pAdanumininadinI jpanika hai bavAdha pravRttiritipraka nanunApyeopajIvyamastikiMcitpramANayena vAghaH syAdityAha teneti pratya sanirodhaparihanyayadukaM pUrvavAdinApraye caH satyaH prAmANikatvA' dina nahirodhaM parihazana ejaneti nasyaivavivaraprati nanvena deva kiM na syAnpramANamininatrAha yatreni athavA pratyasa vidhvaMsanapAye kaizu paTa sainanaMnu niSTAnyatAbhAvapratiyogitamaMgI kurbanAnaspaprAmANyAnaMgIkAra dihanamasinIlimeni pratyakSAbhimanapranya pacAnArUpavAnumAnamanibastrApyanumAna pratyupapateH nacaive sati dahana zainyAnumAnAderapyaprativaddha prasarata yA kAlA yayApadikathAsarvatrAstamiyAditivAcye natratatrobhayavAdisamana prabala pramANe paripazci nijAga nitnesthA niraMkuzana saralAt prakRte canathAbhAvAbhAvAn stenapramANa siddhatvAdinipranyanumAna virodho'pAnaH pramANasiddhatvasyaivAsi yatrapranyamapinanatvAve kaMpramANeca kAka thAna nyAdApUjI vinovAkasyAnumAnAdeH pramAsanAyAm panyunarenaspadha daspada vyAdetanniSTavAdhyabhedAnirikrameva nAnumAne ra DainAgama virodhAn kAlAnyayApadi minyupekSaNIyam mRtika sevasamyami mAyAgamenapravecaspa sanyanAva gamAda hainAgama evopacaritArthaH kiMna syAditi cet / nikanyA pena saMbhAvya mA sarvAnumAnedhyaniriyA niyati asire banAvinyatA micAnubhava virodhaparihArA yattattvA vedakamityuktaM yatubheda satyAce 'numAna guna danuyani yA karoti catpunariti ayaM ghaTa enaipaTale sati etanniSTanA dhyabhedatvAnadhikarabhedAdhikaraNAna bhavanAnyadavadityAdinA saMprati, | pakSanApitra banyAne camRdanAkhdhanamupAdhivyatirekavyApyA siddheH parasidyAca sAdhyaprasiddhiH nanu kathamadvai nAgamavirodha myAgamAMtara viro penAnanparanvA diti zekane mRtikempeksamyamityAdinA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciprapovAyavyepathyolocanayAnsadainathunizeSAminarantaravasIyojayadimadAdimatyantamapI penizAniyAdayepoSivirodhAsthAna ana sIna kAraNabyanirekeNakAryamanirvacanIyamityajAyanyAnaparAsAyanirahanazuninuskhapradhAnanyAnanyaparatyabhiprenyAhenanasAnyaparavAnitina 54 rAkavijJAnaneninAyunezAnabhavanIyanenenizeSajayAsarvakAraNAnayAsarvakAryarananyAyapradarzanenenisadevasompeniyAdinanize pa:athavobAstabasamavanapranipAcananicannopasaMhAratirodhAdisAha rojadAmpaminisalenejyAnyapaNyAdityarthaHvAdhakatarkasaMbhavAcaE zakitI prayojakatvasatyAnAnumAnamityAhArapayorinipUrvavAdyakAmapathopapatimanUyaDpayani navaninAyesArvatrikaIzvara najamAnyApayatvAta nathAhiekavijJAnenasarva vijJAna pratijJAyabrahmaNaHsarvakAraNanayAsarvakArananyavApradarzanenano pratijJApapAdapinelokapigharakaccakAdikAyogalbohAdikAraNAnanyAyadarzayanitikencalamanoNirUpANI palasAmanyAdinAnatunebovAlayamabhipretironadAsyamidaMsabaitanyapasaAmmeyanenanaragAera sampanvanipAna lijaa mhiiythaa laahphaabiy'aa khliphaalii idii = 5 saMbaMdhAdevaravadhAyapani ghara jAne karaNajanyapiviSayAgAsaragAna karaNajapecapiyAmitAnezva ravAyA naHkaraNAsabahAnAmanAnAnAganAnovAhaNonocaNAnananyabhanahonAhirarthavedhaH parajanabAhamAnanavyApAra naaAyadAnAcAzayakavimAmedhiDiyAsaMvAnomejUkaregAgIkArazAhAripramANAnyApajJAnarUparapajada rasInatyaniyamanabiyAgAcaniyamAbhAvaprasaMgAriyarthaHazajayeSaniyamazanarDinevavyAbhirimpAIkaraNajanyeponiyuktAva sthAmAhyAnmamanAyogamAcadivAzeSArthajJAnamininArkikAgomana anItAdInAMcAvidyamAnatvAvadhAnahAye athaca viSayAna tripArakaranApacyAsirityarthaHnanuyukAvasthAyAMkathagavyAdhiyovanAmanolasasyisaMdhAdevananAviniyamAyapAjAvAnabAhanacAra nasani anizivAyasAmarthasacivamanoyogiyoginInevihAyAniyA nihinevaNayAdhirityAhaamadAdInAndani adhizAna seMdriyesaMbaradipyAropyatA saMsargayostabhAvAsakArakhArAprapAmahezyAniprasaMgincAritibhAvaHayacikAmavAjatrayathAjathAbhavatupramA 5 jinyAmApAsasmadAdipramANajanmepI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ *ekk ek laain plaabiy'iaa ; asur'iaar'yaa bndh naa laa: ili is r'itiiy' sbaasthysuulnibaasii niiji minibnr'nthH nbaabgnyj haail: kaaph: hw2nkhilaaniN kyaariy'aakrogeiinyjiknyaa r'aakiimaabnnyaadi laalmn maanaansnaabaahinii raadhaashkssuisr'iy'aal| bihaarmiyiilaanyjn:sunaathaan bddh: naar'ikh nicchi: pr'aa sbaasthy haaikaaesiy'laab baahiikhir'iiir'aay' hli: aaijkaaili haabijaar'iir'tishiaabid dbikhniichhaaly'sii niilaakaashsii 1$ddhbihaanighr'ir'kaar'r'shbmili muliy'aay' jaanaathaakini blithir'yuinniibinyaal paal bglthaanaatbiibiikaailaabitbmy'aanmnbjjnknyaaniph7274aar'aamr'aar'bi, hkaariy'aakaabilaaliilaabirnnil 4 kaali duur'nnijy9 bisukh niilkndishinibRtbi: bittshaariri || || shbinii iph-strii: laalaagraaphi kaabini liinaabliaabaasaa inther' baandhr`iirik aalaatiiyi gaaini :: sbaasthy baar'ur'kssnnphnkiriilimaatbilibinikaalihaakikinishiyaay': sthaa bishbaalaani chui phaalii bihur' r'iaabaalihaan nphphaa:nisbaar'| | - sk phlosh shekhs-de-anta ------ --
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni.su hitIye dUSaNamAhUna dyAgedeti yadi yakti cinniyAma ke svabhAvo 'nya hAsamAzrI yanena hina devavi Sayatva niyAmaka manunenasyajIvinAmA TIna kanainai parthaH sutaka samAja laukha bhAvaniyamAbhAvAdupakAro piTurghaTaH sughara me pisatyarthe'sAnikA ganiranyatheti na dvitIyara nikopa vyavahAro bhUpU bhimanaH kiM karAkarSaNAdirute cdrAdiH prAyeSa pAha karAkarSaNAderiti Adizabdena bhakSiNAdi viva sinena vyaca vibhI pari hitecAtmA visaMbhavAdavyApriyirthaH ani mAniM cAha kaladhauteti kala paunarajanaM rajana mala vyApinItarI yakana yo ra janajJAna prayuktAdAnAdibhA hA mahata tinadapiraja viSayaH yati nApIti icchA dhArayAmaiveti nAnAnyavalakSaNamavyApakamityarthaH naceSThAdivi Sayatvenasyaiva nirUpyamANaJcAdiviSayatvasyala saNAMnare zaMkane thajJAnetighaTa nijJAnAya hA nAdijJAnaM jAyate nanprativiSayace hA no diyo| niyogenAnasyaiva viSayanna niyAmakanopapatteH nahinIyaH karakarSaNAdervyavahArasyAnmAdAvabhAvAn kaladhautamalA devapinotarIyakana yAna hAva hAra viSaya pana tjJAnavi prathanA pateH nApIcchAditamanasavana dvAdhAranayanadanyasthAviSa yannaprasaMgAne athavA pratibaddha hA nAMdila paNe jJAna gocara vena yogyataMvAviSayAnanatAnagocaratvasyaiva nirUpamA tyAtU hAnodijJAnAnAca hA nAdijJAnAta rAjana kanayA nirviSayatvaprasaMgAt janaka vidA hAnAdijJAnAnuparamAhiSa yonara se corAbhAvaH su zranyeyAtAm vyavahAra kAranayogyatA megnavasthAnanabhyupa viSayatvAbhAvaH yavamevavAyatanpUrvaM jJAnaprati viSa yatva bhinya rthaH rAje nAnI na detadAmAzrayeNadUSayati najJAnagocarasyaiveti kiMcahAnAdijJAnAnA jJAnAnAM nirviSayana prasaMga: abhicana deto 'yAni piAhahAnAdijJAnAnA minena nAnAmapimaviSayatvasiddhArthajJAnAnara janakAne gharAdijJAnAnutpAdaH suSuSprabhAvazvaprasajyeyAnAmityarthaH dvitIye dUSaNamAhavyavahAra yogyalamiti upalakSayanvita prathamapasa sthApite nahAnAdijJAnagocaratvaSigocaratvAtarama nivApadya lina dona vasthI athanA sninarhita janakandama rijanavA yaMga isaMhanaMna' hano di janakatveveti jJAnAta cinatajjJA
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAlikanA thokUna rAmAsthAna ala mihalasAMnare soniyaspomaM vidiyorthAvabhAsate sortha tasyAHsaMvido viSayaparthaH uktaMca | pecikAkaraNe atra mopa evArtheyasyAM se vidibhAsate vaidyaH saeva nAnya Dive yAMce parapalerA mininadena pani samiti padA didravyANAM saMvilasatoguNAdhikara nAnupapateriti upalakSaNaM caina karmasAmAnyavizeSANAmAradamani hainabhavanInyana bAhyAnA' mAntaratvAnupapateripAvyA :viSayasa Apa saMniecare nadinIya viSaya vyeva nirUpyamANaloTA zrAzrayaprasaMgayarthaH kiM came vidIni samasyA se vidoniSayatvAbhidhAne vaiparItyasyAdityAha vide iti saMdhimAtramitinI yapasa nizcare natRtIyaini saMvidIti korthaH saMvitvaM dhItinathA canayanA yapinayeti ghaTajJAnaspanayanAdyapiviSayaH syAdityativyAtiritya alamihalakSaNAMna ra gaveSaNAparizrameNa yasyA yavabhAsane satahiSayaitilakSaNa nirupapatteriti cenauva vikalpAsahannAna saMdidI tisAvyA kimadhikaraNaMvivazyate adhyavitayaH kiMvA sarvadhimA sunisapramISa nAyaH parAdid ANI bAhyAnAmItUra se viNAdhikaraNanAnupapatteH nahinIyaH jampeva nirUpyamANAvAta saMvido viSaya gharAdonAMca viSavivamiti vaiparItyanazca nanRtIyaH saMvijana kanyAnasvaidhinonaya pitahiSayatvaprasamAna mAta nivAna arthaH nacanaspA/ vyApanIyane nathApimAsanainivize gAna nasAna vizeSaNatvAt nanayanAdAvaniprabhagaiticendra viviSayanAinivizeSaparatvAtUna sthAvastumAtrAbhidhAnA pAtAt nanupadyapi paNAnmAda mAnanayAsaMbaMdhica [thA coprakAzamAnanayanAdigAha tiri nizaMkate kamiti pariharati namAsamAnanA yAciyanisapramI pasaM nirAcase nacaturthara nivAi yAnAmAzrayAnamityartha kana hAra yogyatyamevArthasabhAdA mAnavamiti vAcya yogyatA yA pUrvekadUSaNAyAnA somanamila jJAneti ghaTanAnaM jJAnamiti yo yetAnA kAra tada ye koyo hetuH sa viSayatyarthaH tena cana yanAdivyAni hi bhinna kArakathanAhA vinivena prAmAdiduH hetutvameva yuktijJAnA nAkArAye samamitidUSayatineti nanumadya pinayanAdInA jJAnakha bhAvabhUtA kArahetutvamaslina thApi mAMpaDA sameza viSayadAnavanavaM na nizekane dRzyamAnanaye ji hampamAnana pAdhkAra hetu vinAzitAdRzaM valakSaNavivama
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ byktignnmnyjni| vidUSapani mAninanahetu: anImAdInikarmanAmakArakavizeSa kArakaMcakAraNavizeSaHkAraNacakAryasaMbhavaninenAnipakhezvarajJAnassa mahiSayapaniSayaviSayibhAvanayAmonodalasaNe anokhAdelavidhamAgAsavaniyana prAkumAsasyalakSaNakArakhAndAmAbAdavyApriya thi:upavamAnenanumAnAdi karmavanajanphalamAkaminapuravAta lahANAnadezakane saMbaMdhInasa minijJAnasyavizeSaNaviSayAnyukezana namastAhijA hiradotmanirapurAdiSasamavAyakAryakAra sAbhAvasaMvaidhAbhyAyathAyathajJAnamanivizeSaNeniyAlimAnasthesaMbaMdhAtUra manarezonmulaMyapapighaTavajJAnayoHkAryakAraNabhAyolina thApisanevAlAnanInAdIcasamavayananirikatyabhiprAya:vizeSyeceni navize nanabhAsamAnatyAnikavatAnAkAgapakohenardiSayarahinvendrajJAnAdAkArayormedAbhAvenamaveSAmapijJAnadenUnonadAkArata maryanayAviSayanaprasaMgAnaapamAnanayAnadAkAramamaryakonipayaraniketanazyamAnanAyAevAyApanirUpaNA navajJAnakarmI viviSayaka anonAdijJAnarapezvaramAnAcakarmakArakAjampAdanAviSayAveprasaMgAna saMbaMdhItaramaMtareNatAnaspayAhizeSaNesana hiSapovizeNaMcaneviSayI jinenunamansamanenarUpatAnAmipatravyabhicAgata saMbaMdhAnamanareNevamansamayApArUsanAnasthaca vizeSaNavizeSyamAvecimAmamanAyarUpajJAnayorviSayavipayinlAmAvAnajanesamavAyarUpAnuvyavasAyanAnaviSayAnepismatA nAviSapAcAna nadeveviSayaniyagibhAvAnirUpaNAnaAnmanpadhyAnamayAcAmihoprapaMcaspasampannazpavAnapapanirvAdhikeni sthijamanacameraspamiNmAdezadAtAdenamamerapratipAdakassAprAmAepaprasaMgaHgharapaTAderilyAvahArikasyavabhandamAtraspaka megocaraspananavAdAtarAdibhiHpratipAdyamAnAnanAdhAyompanAlayAspasatyavaspapratipAdanejeSAmodAsInyAt / zAyaronetyarthaH nadenaranivyAnAvapatinamanmamaminimansamavenamitpatrahisamAyojAnaprati vizeSa nacAnayo saMyogasamavAyAdisaMdhAnarama snIpanikAnirityaya: apavaprapecaH mevedhAnamanpAdinanamansamavenejAnamityarasAnuvyavasAyaspasamavAyaspacaviSayaviSapibhAvAlasyameva samavAyacatalasAgamanamanuguNamecapana mAha tavasamavAyaspati anuvyavasApaMpraniviSayAn piyanivizavAnanapraniviSayatvamityA rAvanAgnigharajJAnamityArAbhAnagyApighaTanAnAviSayamA pratipAritaMvAdhakanamapasaharatinadevamiti patu zabdAnarAyamAprame garapatinAmithyAvAdhakamajadaridyakarmasamAnakhasAvacyA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ | nirUpitamanumAnamupasaMharani nadevamiti tathAvimanaH sa margaH rAna inase sagonyAnyAvAdhyAnyana rAjya prameyanAdityAdayopyatramahAvi yAdayAH padyapIdamanumAna ghaTAdi mithyAtva sAdhya tinathApinu svasthatatsAdhapinu mUlam AtmAzrayAn nApyanyena avasthA pAnAtUna yA canA haina siddhiH dharmanAdInAM na kiyatA hetUnAmasminnanumAnene ko tila mityabhipretyapratyavati nanvAnumAna spetyA dinA zaMka jijJAsAyAmiti yadihiprathamAnumAnasamasamayenAnannAnumAnasphuraNayatiH sthAnanadAnupalabdhivarAnanayAmUla karInAcanarI nyarthaH payaniH durunAtha matyAdinAta nadanumAna jAna spamithyAtvena mAdhyava vyaktitvAt vyAliggaha ekA lekha viskurAyamA nadevanikAsama mAprapa numAnaMtra gAna navarayAnamAnapagiAnakima nareza sidhya kAna nAnAnugAna dhyAnasAdhane'numAnonarApe sapAna jijJAsAyAsa myAnahanumAnama honInavasthA mUla hAya karIti cena yadukazAdhanatattadukasA grahaNa samyayenaspatasyAnumAna vyAncAnadhi jabhesanIya saMhAravatIcyA zinairion adhigame canadadhigamAyattattadanumAnAnana devApekSaNIyaminikathayatrthana mUla vRtiH dvitIyenu sAmanitra nivirodhaH sagata midhyAna spakhenaiva grahaNAditi cenamevaM zabdazabdavanA pecasampannAnumAnavada vanavidhivacAnirodhAn nanunAdhyayanavidhiprayukta madhyayanena sthAdhyApana vidhipraNuLe vAle tathAhi adhyayanavikamUla hame diyarthaH tenaiva samidhyAnasAdhane dveSamAha dvitIye citti namimamAkSe [zabda: pAdinA pathAhizabdazaSTaH zabdatvAkA zabdajAtaviSamIkurvan khamapiviSayIkarotiyathA vAsarvapra khAnAnyapityAbAdhayanInibhavahirabhimanyate yathA / bAdhyAcyA yodhyetavyAtyadhyayanavidhiH khAdhyAyazabdavAcyamamAvezeradhyayanevidadhAnannadena vaininaH svAtmano pividhatteneSuyaHpa rihAre hArabhedAdiH sautrApi samAnaityarthaH adhyayanavidhairvidhAyaka mukta mamRSyamA eH prAbhAkaraH prAha nanu nAdhyayanetinanyavihitamya mAnamitya Aha tasyeti manuSSamApaNevi dhaukayametatprayukatvena cAhe nayA hItikhaviSayarUpamadhyayanaM svavi
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ h liy'aajunimr'iir'ibkikinidingur'ihmbishbbidyaalynyjlii chibi sudhAgacaraMjIyanayAzUpamAropisvargakAmpadhikArIkalpitamnathAhinizvajinAyotpatrAzUpamANadhikArIkalpaunana mirarahahAramityAkriyAnvayavinAkAraNamivavidhayeyavasinAbinAbhidhAnakAryamAdhikoriyAvinAnupayApAvAra yAnadhyApaE nizpayarADozikavApArakamAvinAnupaponanirUpyakAryasyApyanupakSirinisamAhartavya rucArobahakArNavedhIna svabajanikhasUcitvanakAryabojhAniyojyobhavaninavApisarvakalpanAyAnararthakyAnyasyakasya vikasanAyoviniyamanAmAvAsyAnikI lipisvayakAmAdhikArIkalpiniyonAyAphalAyarityapakrAdhikaraNAnayAsavarga:spAsavAnpratyAzaenvAdipAlanavAyaDa piThyahomyAmAravAyAminikAlapara unakarmaparasatisaMzAkarmaparavAnagAnimitapUrvapakSaNakarmaparadalakAzrayAca kAlaparaER jjiaali lugunth: liniyiiliir'r'kaaliibaahinimikhaadilliii kbi 'ji liyAjadaravAkalyApanazavapAsudhyApana vidhi-yaktitarAcAhiyayasyAdhyayanasyasihAniyAgAsAkalpakA bhAvAtUnacAdhyApana vidhepininiyojyanayAnayApakatvamAnAryakAkAmapaniyojyasyaprItamathAyazvaSabAhara panayojanamadhyApayonizyane natrasaMmAnanotsaMjanAcA ..mAzayamvataMtrAdhikAravenavargakAmAdhikAyAdhyAhasapanApana yajJastakAlatvAdanagaspAdityavAnarastraknigyAdityanArAyavijiTATinaTininananamadhyApayInatyatrApinakAzAgAjya: gAyanAniAnacAjyattamabhayA:samAnamitikathamezadAyaktaviSayamitapazavAhanacAyayanati hetamAhaAcAryakaramAkAmapani manApAcApyakaraNamAcA vasaMpAdananAkAmaspeyarya:nanAcAryakAkomaramapinapanenenagAhanathAhAzvamiti zUra sAyanAnAmanAvatAApAkamA pAtamA nAyakarAnatinamAnamamAnanalisamAnanosajanAcAryakarazAnabhUtAnagaNanacyayaSuniyA pisAranAjanakalAbhaprAyatripAphalanikamiphalAbhidhApinonayajerAmanepadesinayApakabhiprAyAApamAraMbha ki
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ nilaaniisaamaakhittkhrikssaaguchiy'tti chil elaakaabaab nikaangkiaalsnaabaahijisilikhaaliy'aaNguli biliyaal ApadArtha:3 saMjanamunseparaNepayAmANavakamunnapane sipanItyarthaH AcArNakarAmAcAryacasaMpAdana yathAmANavekamupanayane AmmAnamA 8 baandhbRkssmaanbii :maamulkhnikh:thbaar'iilaalmnijnyiaanii:nirmlnaayhm karmakarAnapanapanebhUniTAnenasamIpIkaronIjyartha:vigaNanagAdeniyonane yathAmahAHkaravinayane karadAnena navartayanItyarthaH vyapodho sms bir'iniyii:pyaankriy' shikhir'iki:phlikaakhnaabliibibilikaal 8 i | lilaabnjiirsiriilngkaarthiNlr'sbr'yaar'iir'mr'kssaanggulnindhipaakhaabir'ikhii niaar'biindaarthbir' mnr' maalhaamlthliir'r'nliilnikgun kkhn shriikaabillebrssaalaabidaaru gubliinshiilishiikhnaabliibndhsrii thaaothllaash asthaalii saabinaalikaar jilikhiibnnir' * bimaahaabsthaa jaatiiy'mbdbikhr'ibndhtbnbiyukt khaadyaaln Ei | ghmyaalkuliiaadhaar'naar'aabshaal jaarsibl nibidd' helaalujaay'iikihibinir'iighlyhmaaliinitinidhi:naastiii bishbbiddh : khraa sbaar kaashn khaambuhunkilaagilaaniisuniilikhaar'ghr'ni : || mgbaajaamiy'aahinikhiir'ssttaar'nikkingkiaabsii shaalinmuni mishnjr'iydi phaay'aa: naanaali:biaaghr'nnir'aabndhtb laabhbghr' bir'i br'ikhini baaghilyaantoni baassr'iishr'tblaaniy'aahiinaar'nyjnr' niir'ndhaanyjlii naanaar's+nsukiagniiini:sturuSasyanaspalisAuyalakSaNavibhanevArininavAhanavidhyAsa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikicAyana vidhaaviti| nipaJcaniniyojyatvamadhyayana vidherunarapiSaya PATEviniyogasiddhi-poniSTomAdezyUphalAyauvAkpAdimina cisa samAdhAnamapakramane anoyanaranianAdhyApana vidherapisamAnamecaniniyojyAnamupanayanasAMgatvenanavayamAerAsApApolI TIna kavaNavadarthavAdadAdupasaMhoNyogAdaMgItalyApimAvadupAhAnamanyathaivopapatyAdRSayanibhavanAmeni hetumAhekAmAdhikAreijika JdhikAroniyogaHepahimAmAkarerAhAta anyano'prahana khalapuruSaHzAkhaNapravartanIyanathAcakampaniyogeSa phelavadevakaragaNeza pirAgana evamahanAra nikarna vyanAsunazAleyApravanaiti alamalanekimAyAnAminyana Aha adhyApanasyAponinanubhavenukaraNAMza dhyApanakAmanaHmahAnino'dhyayanekiminividhirnapravanayonajyonimAMgeTivadIzaNIyAdinacArthaccAravidhe yavatana yamopenAdhAyana anyArasyAvaghAnAdiptivAnpano'prAmasyavidyamAnavAdimpanaAhanacAmApanecinanupAdipramANAmAvapinadAyaka kaaliikaalniyiinaa aabisskaalimaalishisy'lelbishbaalaangkiaa ki yaaddhaa baandhighaar chinilianntsthlaaphaalu aail bikh| sthaa kngknnylbl:abniissaanbinimnbiliilnggkhaalaalsaahii = nAna nacAdhyApana vidhiprayutAnAdhyA panapanagavepravaktabhinvArAna nahibhinnejahAni kanlejuhoniyAdobheranA dinoprayujyamAnohomAdiMgamaMgoniyanetanyapuradhyayanasyAdyApyasiheraMgadanaprayuniHprayukIcanagAvaminiparassaga zrayanAcAkedAdhyayanavidhAvadhikAriNamaMgIkurvanAniyojya-kasmAntasvIkriyeneranivAcAmatAlakSaNepAdAnapramANAnadaMga mujaminitavAhanacAdhyApanavidhItibhinjuhotIpAtIbhedanAdInAnimitalenanaiminikahoma maniprayojakatvamatiathacanAgin / siddhanArInAnimijannAnanuyatnayAMgitvAnupapane anaHprayukiryabhicAriNItyarthaHaMgIkRtyaprayukimenakkIcamAralIpAhajanprayuktarika nirAgasvAmayAtraprayojakatvAditibhAvaH nanvaMgalAprayukti riphAAhaagavenaprayukiritikiMcanopAdAnAkakicinmAnemeyAnirUpaNAta nismaatyaadiss|viniyogoncaaytneynuprokssnnaade:kvrthvmupaadaanlmpmininnshupyaapuurvsaadhnkhetriihmaadigte viniyogAnunathApikathA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvavAsI niyojyAzI kA re kAraNamAha anujJAnamiDaparanidUSayati adhikAryapIti anuSThAnArthamadhikAzAta cedanyataH siddhaM kimartha madhikAraHzaMka ne adhikArIti ayamabhisaMdhiH padya pikAvyameva niyogAdhara payyAyaM vA kArthastathApina deveSTasAdhana nA nibaMdhanaM yathAhuH phalasAdhanamA natrakAra golena kA ni nacce sAdhana tvaM kampaniyo kAramadhikAriNamA kAMkSamA gananAvanyanaspatiyAvannAdhikA vivizeSapratIti vininadena nti yo jyepitulyaniyogasyAviniyojyavyatirekeNApayryavasAnAdinipariharani niyojye poti AyAdyaSyAmi prAdhAnAdiniyoge kAzana kica viSayasiddhi dvArA siddhirhividhaiH para gacedanyato pisiDA paryavasita savavidhirityadhikA anuSzana siddaye niyojyo'pecitavyaH nacAnyanayava siddhamitinAsAvaMgI kriyanaiti cettarhi adhikAye pinApekSaNIya anu vAnasyAnyana rAvasiddheH adhikArI vidhiparyavasAnAyApespanainizcet niyojyepinutpatenApivinA niyogAparyavasAnAnA anyanopiviSayAnuSThAna sidyA ca niyoga siddhaukA nAma vidhera parNya va jJAna vAcoyuktiH kiMca pasIne nicanAyamadhyApane vidhiH hRtya rthane nAdhyApana spayAjanavanprAjamAna utahiSa madhukarma NAmasyatraiauNika vikAyAjanAdhyApane caivavi zuddhAtrapratigrahai cinaramAdyathainayA nAdya kumiyAjayeriyA hi yA janena vidhIya tayAnAdya kAmopajenenivAkyA thenathe eva pautrAhmaNa upagacchetsAdhana nivA kArthaH svIkAryaH nacAlI niyogAcIcenAdhyApanevidhiHpAnanepi apekSApinirnivepamAha anyanApIti adhyApanasyavidheyatvamaMgonpaina suna devanAstItyAha kiMndenitatra kiM yartha nanadeva vidheyamunA laukika niyogArthaH kazvinnAparavAha hanyarthavineti adhyayanAdhyApanayajena yAjanadAnapratigrahAtmakA nAvAM karma madhye trINijIvikA jIvanasAdhanenAnyevAha yAjanetyAdinA nanuyadinavidhAnaM kathana hiu panagInA dhyAmayIne nividhIyataityanatrA hi nakhAyayenayeti ena yAdhvedhyAyayA hinAvidyathAzutiyAjane vidhAtuza kAdyanyayecenatena eva prazna cAhato prApta yojayarUpasA zoka vyApAra yAgaparo vidhinayeAmanmoprAnaprayeojya mANavakavyApArAvupagamanAdhyayane vidhI yeneramyarthaH naddinIya inpAhana vAlo ki keji
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisa siMhAvalokinemaadhyApana vidheyAcapaLasavRddhaSaNAvaramAha apicAdhyAyanaminisAndayaHsarvaza:virodhA dinikAmperikAmanAdhInaMkA jiir`iaabistaabbir' slliir'ithniilthngkhlillissnggliilaabilaayiilngk| ( sukhbilaar'ilaalaahaayyaabilis r'isthil aatmbrinnishikssaagt silthinelaan biyuphiy'phsiaadhyaatmiiiy'sbjiibikaa apitAdhyApaneniyonadhIpahijovedAnanyatrakarunezramajIvovaidamAzuzanunisAnanyaityAdinAkAraNepratyavAya smararAjanaAdhyAyanacAniyakAmpatvAnnathAkathenisamaniyanayujyanavirodhAna narasAdApanaviSiprayuzanebAthAyanami hinadRSTAnAsiddhiH anuvAdhyApana vidhiprayakamadhyAya nenathApyadhyApanavidhiravilavedanAvamAdhApanadidhAnaH khavAvarAdhyApa libiy'aal haashbir'libiy'aa paaikaariibisstt kaalii / yazavdalAnsajAnIyavascanaraniSedhaparaHsekocekAraNAbhAvAdekancAvizeSaNenavamajAjIyasaniviDavAnsajAnIyamA niSedhaparatvecakavitAnenasarvavittAnapratijJAnarapavAcAraMbhaNazabdasyacainadAttpamidesarvamityAcapasaMhArasyAncevAdhaprasmAna nakamityekAvasaMkhyAvidhAnaparaMjavanasyavyutpanerinivAyaekarUpalekArakhyAeko bhaavpaadaaypiprgogaa| cahaSayaninacenisaMkocaranihinIyaminyatrAhinIyamAvavAcinohinIyazabdapahilIyavizeSajaniniSedhakanananahizeSaniSedhevA | saMkocapramANAbhAvAriyarthaH anyanaHsihalAcanAnenananiSedhyamityohaekavizeSaNenikiMcasajAnIyamAnaniSedhapuratvesamana hainAna dhaparatApraniyArakopakramaparAmarzopasaMhArAyaviruDoganinyAhasajAnIyeninanvekazabdonasajAnIpaniSedhaparo'pitu ekApasaMkhyA bhidhAnaparasyathAhamAnamanoharakArasakAlasarakhyAmAcaretavalokeyutpane lokaashcnedevaadhkvaadininvaahnkminisNkhyaarhaa| avaSirUpasaMkhAbha
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ -dhasiddirinyapiievam yananenaivo AnanyapunarUbhayogAbhAvasvatatraivalokeyutyanerinindanUSAta AnaMnyamayI tinavahatuHpUrvApareni alinAvavi pamAkAzamanajotiprayogaHnavayadyanapaTanevapUrvIpara kAlAvaledarUpAmayAno'bhidhIyatennidhayAnaMnadenAcanenadAnityazaE punarukAspAdivyAdhI athadezakAlakUno nAumeyonalathApipunarukirinibhAvaHyasta pUrvapakSiAdAtyayabhAvAbhihilesaraSaya tinanAnyonyAbhAvenisarvatraghamAravAcakazabdAnIpratiyogivAcakazabdavyutpaninarAvavyutpanilakunAhanoyogikavAyogikAnIcA vyavayutyanina rAvyutpane samudAyamApanapezAnunarihAnaparaspAyarestrayecyutpanenaMjalaniSedhAnyanyavAnnaethakusamuhAyasthaEE yupatyapesenyAha maMjazabdasyeniyananehanAnejyatrabezinAnAtvaniSedhAdebrahmenisiyaninanjaniSedhaisakataniSedhanine sanAneni ayamabhisaMdhiHprasanahisavananiSedhyanAprasanayanukacidanasatasApiniSedhoyathAnoja rionAdiviiyatragalpanarenAssina AneyamayabhayAnAbhAva evanatraivanaspAlpArityapinapUrvAparakAlAnabaDhedavehAnannapadena vivasAyAnityamAkAzama nanetipayamAnupapaniprasaMgAna navAnpobhAcAdhikaraNAcInadhikoyuSabhAvAdAnazabdAdezAnaHkAlanovalana pavichinnevyapanAvAnarUpAnasamAsavividhasvAnaspani dhanopayUnothAyumpayanasacAnanehanAnAtikicaneninanna hANinAnAnimAtaaprasakAcAtanAhalAkanamnuninocAvAdiprAsAinovAbAjanAnAvaprasayenapratiSihotA PE nAnAzAbdasyabhAvapratyayojanAbhAvAcanenAnAcaniSedhAjaniSedhevAsaMkocekAraNAmAvAnusajAjIpavijAnIyasvagana nAnA jyanizedhADAinovapUrNavadinisrAvapaTTakuTTIprabhAranAta masajnaujanApinibaMdhaparelve arthavArobayarukopadhAnasahA kAmayAjImpanenaikavAlAlAjamAdhavAkacanamtAvanAtparyaananunaniSedhavarAvadhivicaSampanadihApinasakaDUnaprapaMca nivedhaEE | pApanApramalezvaramAnItvaniSedhapatvamini kiMcanAnAcaniSedhapadanAnAzabdenahokaporilpanAhikAcavata nAnAlasaNInaca vinAkArasAyakAaziprasaMgAnupAtinirodhAtukAraNedAdiviparikhanemAnapuralAdeva nikalanAdanenAbhisaMdhinAha nAmAzAha rakhe jibhavana janAsAyAbhidhAnagozadenagolasvatathApisakAkAraNAbhAvAnUsamalapraniyogikanAnAtvaniSedhArahatasiddhirityAhanabiba pani nAnAzanapacanAnAlavAcakAne pinavokiyaSyati pasazinavyakticanAyecehagaunAsnInivajAnIyani
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ eli nacaniminalAviyomarthaH unasyanepAharINAmAnihitzanaharayo sAprakaraNAnyAcanayAgAjiyAra cima pAnazupanarasthApayAsiharumAdharvapakSiNAnAmanuvArapUrvakaMDUSayaninAdaramyAdinAnanyasayogpakhaldai dipakanudinauvanopoIparaspara sIna nIdiyAnanajinahisAyabhiprAyegAmAyAzabdApartha nIrUpavAdavAhAvAdanavanAraprakaraNayAnayogIDiyApespainimAvasyAlImparaza Ijjiibn aami ydi hy'ni kiNshumaar'iighijhibihaaliir' sthilbn. parazanipaniyAnopayogItyartha: uttaracanevAharINAmIzvaramAnezyAvodhanamapivayaviruDAne nepAbhinanyAyamA dipAra aveharaya rahinavanibhinnatAbhiprAyeNAsAmAnAdhikararAvAnupaparitibhAvaHyA mRtyoHsamRtyumityabhedadarzanapavidhisinasanalinanudezaniSazya ramijitamAha mAyoriniyadihyamerapratipanimAvidhisinenadADhataniSedhoyarthaH prasunAnArthakaravADenamAminasakerinibhAvaH kiMca asusbaa9ibidhimaalighr'r'pr'r`shr' bishbshaalithi ilikhb| raspAnanyAnaparohiyakadinaviSayenyAnegokArAnu mAyAzaktivizeSAbhidhAnejayunAhApAriyazanAdaze nivAkarazeyo nasaMgana dviyavAhalyAbhidhAnaspamAyAza kinizeSAbhidhAnapratyanupayukavAna ayavaharayAyavedezacasahakhANivahaniyA nenAninicArazeSa sarvaspezvarAmakanyapranipAranavirodhAcamatyA samRtyuminicanAme niyanivinihanAnAnidi nanihananiSadhayI anupAsanaprakaraNavAcapUrvIparalocanAyAMcAprakaraNaspaniSpayaMcabihAnmAvepranipatAvAsa yayAdhigamAja navayUvAparatAvapAnAmupAsanapanApirapane AyuhopAsanebhmRnavijJAyaprajJAkubInasavarasavazIsavessezAnaHE | sAnAdovasudAnAvidajecasupaNvavedepAdizrAvaNAdinice prasaMgAyanavAdapAsanAnuvAdasya niSApecabrahmAnyatAnaprakaraNokA zyopAsanAparavespA-anupAsanaji aspaivaprapaMcaHpUrvAparoninanunadevAjyoniyojyojirAyopAsanemuna minivijJApazAkhunaHprajJAtAmA kAralasaNAsaMpAdayedinicanayAsarvaspazIsarvaspezAnaHannAdobhanamAsamaMnAiralavasudAnodhanapradajiyAvasasumanaviralabhaneranika natraivapUrvAnarabhAgayorupAsanAzravArapAsanAprakaramenAdinicorayaninanupUnApareni prasaMgAganacAdininiSNapaMcanAprakaraNAsvA naparthamupAsanAnuvArasAnavidhivipamenasaMgAripathamA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ kinaar'nyjiinibnibndhr'ir': 02: sthaan chil ekr'iiikRnyisbaai nishaar'r'shaaH naar'iir'inir'y'lth nin| gaandhaanbishibliningraad saalini apur'r'm | yaabiy'yukhkhil limaaH naami khir'idiniipshr'aanniqlaa ki virodha pariharani Agamaseninaspati pratyayasya sandukabhavani niSidhyamAnajadIpapAramArthikatvanApesanepacApespanesIyAvahArikarUES penanahAdhyataiti nanusAvyavahArikamapirUmAgamenavAdhyamevejarayAInAnupapaneranastatrayopajIvya virodhornivAraganinavAha sAMvyavahAra pike niyamAneyAMvAjavatanAnaMtacanipativirodhinajathAsAyavahArikAkAratAnA minibhAvaHjadejaravilamadenazujInAmanyathAsihipatha namevadhIrovijJApenizyasminyacayaMjanAtaca pUrvoditAkAzAdinanyAdhArajayAsapraNecanAprasakAvadhAraNA spAnannidhAraNapaEE khbaa skhiilkhiraabnnir'sthaay'itbhiiy'aar'inyciaahingkhliijbaainaathiN thaalii : yaalkaalaapaannikhkhaalii : kbir'aassaabithaangkhlaa sbaadhiin br'aa r'hmaasaabiy'aar' khil dhsthykhkhaaljjbiaasthiilikhphir'iiir' mr'r`aar'i| kpthhnggaaliiniikaabythaagulibaar'iir' br'kr'iaannkhelaarmaasaa i|BE r'aadhiir'tbtbaaHlaa:ekaahiNkhlbenr'iiyubidh?ngkhiikhaabijaar'r'lhin lilaakhhaabithlhiir'ghr'tbgutbbrnn dilr' dir`saani lir'isbr'iitb |haabilissdhii sthaanaantaaliinir`aaksthlaabhiy'aakhaalii bibikhaaliir . bissy'libighlkhaarjiiHlliolibikhaalik jnblbiisibilaashni kri khaaiy'aahili nssaaphaaskaaliigi bikh: saanishaailr'lii likhibr'aar'shikssaabu snggiibaakhthikhaaliiHHbaaHtbaabilkhiir'maaHbilli? apshupaa =aNsh
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ hijaalaalaakhaandiiighdchili naanilaakisthaani khaamaaphinsiniyaabilkiaansbiikaal jlbihaabidyaaly': maalaay'biy'suuykhchili -nijaainikhiljik| 7- taajttighriy'e nihihhhrishpriir`ir'ichilikhaagupi baanaalaap asukhnidbgu lli baasaaliliy'aabh jaaliy'aatbiaatriniNy'e| e din ki ki krilaamaabli luhiy'aaliy'aakaanishaalisthuuliiyjii aar'u anyaay' s, laabaaHHhini hl jaalmi caassHphriididir sphiNklmbaasii ljjaay'aa shaahjaalaalitbaadhi:bili bikuli nbaabjjaali kaabaaghruusbiikaalr'iiiyulaarikintui kaakiir jngglgulaaliliilaa abhidhaanik bisibirkttb| sbaa strii sbaamii-strii taaraashiiyqaahindiitb nishikhi laalsaa kaalibaaisHihir'haar'aashiilaaliliilaahiliilaa, vipAsAdevidyAvirodhinoganaraspavAnA nirvacanIyanopapani prasidabhAvasvabhAvadasyabyAkopAta nantAyopividyAniri sklaakhi khaankhaasbaagughiil:naar' nir'laal haaghinghyiaan| saaj:laakitbbhaaolaansaaph}}aphiiii iN ytnbishbkhshishb smr'ir`niks biel klaarthi br'inliniissnniiythiihaanir' nir'lii:mmibighaaghrss: nityaabli ki r'khaar'aalaaliniibaalaani byaalaandhnibniitaa maalaalaabaalininiilingg bishbbig | br'inibinguniy'inii khaalttiH lir' nir'iikhaanaabisr'iiy'aar'haamaagaanisaalir yr`nir'iilaalaa lioniphnniishulish bi ? ninsi, apu
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyetu prAgabhAve'ticyA mAha anAditvenImA anAdIni AdhunikaiH pArthiva paramANuvizeSaguNAnAM pAkajatvA / mIkAccaraMjanagrahaNaM nahinastritaizva ciretaneneSAmIzvarajJAnaniminakavinAzA gIkArAdanivyAprilesa pArayetyarthaH vaha lAsyApIti durukSaNayaspazyAma tvAdeH sana cokaH canuthe zakate atheni kiminirvacanIyatvenAma netAvannirvacanAviSaya anenaiva prakAreNAnirucyamAnatvAnnApisaha mahilayAce parasparaviruddhayorbhAvAbhAvavabhayace lakSyaNaspASpasaMbhavAt asaMbhavIdala anAdibhAvanenijJAna nivartyamajJAnamiti cetUnayanAderbhAvasyAnAvacintyatvena niryanAnupapateH atha ciraMtanama tInusAra khAnA dereva bhAvasya paramANugatazyAmalAderinivamucyeta vemvara jJAna nivarye'tivyAptiH nalakSaNasthApitasyAjJAnatvAbhAvAt ayAnAdyanirvacanIyamajJAnepinanirva nAgocaratA yAbhAvAbhAvavilakSa saMbhavicAsopAdAnama tAnamityapina AyanyativyAH samopAdAna yAca prarAgAtUnAmapAdA naminiyantraka svApi svarUpasanpatvAt viSayApahArahitaMtra minivya pApahArAta tathA nAkAkA lavidaMrajanamityamAdityanubhava vizeSaH anuvAi taramaNIyala hANe tavApitatra kiMpramANaM ato hami bhava cinnanaspatjJAnAbhAvaviSayatvenApyupapatteH vAca yo svabhimanayorasyAnubhava saudA sonyAce vinyAha nirvacaneti bhamopAdAnamajJAnamiti AtmanoSi mahinamApi AnatamaMgIkriyate bhavadvisya thAjanyAvadhikaraNAdA nAraMga prasaMgAna saMgItamayamA bhizvAtmanovizvamasamavApikAra vaminibhAvaH AtmanilasaNAra zikane satyopAdAnavaiti nAya aniSTa pariharani nasamasyA poti nanukharUpamAtra satyatvakathaM mithyA jJAna prasiddhiriyana graha viSayeti svarUpasyAppa pahAreAbhijJAvirodhamAha tathA vaideti nAditi toha minijJAnazahityameva pratIka nahunasyA jJAnasyAnA hina bhAvaneca jonedamabhimatasAdhakA kamityarthaH
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAna vi.su. svAdenana astitAvansuno nthina spa satAveta kAlena kiM cidvavedi pamitiparAmarzaH sacasupuSpikAlInama jJAnAnubhavegamapani ananubhUte yogA svAnubhava slabhapramANAmininadeva dUSayati nApI nikhuSutrikAlIna jJAnAbhAvagamana yovanmaneAvahanyathAsiddhama 62 nmanetUtthAnAnanezkAlIna manumAnaM pUrva jJAnI bhAvaviSayamityubhayathApi vivasitAsiddhirityAhanyanyanainiyAnuve dona pekSe AdhIna jJAnasyajJAnAbhAva spasu Su praiau nirvizeSacinmAtrA pratIterinizakate nenukapa nAyi supronthinaspana kiM cida gADhaM mUDhohamA samiti parAmarzanu papani siddhaH subutrikAlInonuyayaHpramANeca nyajJAnAbhAva spApi sAkSisiddhasya parAmarzopapatteH alakhane cedAnImeva jJAnAbhAva syAtumIyamAnana pAparAma zazipratipateH nanukathaM jJAnAbhAva spanirvikalpa kancaitanyagocarana pAsiddhiH nandvei dharmi pratiyogijJAna pa rAdhInatvAt suSunaucana bhavAditi cenna jJAnAbhAvasyApikharUyeNa bhehAdiva nirvikalpaka siddhasya savikalpa kadazAyAM dharmipratiyAgijJAna parAdhInatayA sphuTanaravyavahAraviSayatvopapatteH nacAsina kAlIne dharmiyA vyanijJAnAbhAvapedAnImevAnumIyamAnatvAsiddhiH pratipane hiprAtazcatvarA daudharmiNisAcaisamayenatra gajAbhA vaanumaanmuplbhyninivaacym|| // // // // // // zrI // // 6 // 6 // I // samiti prathame nirvikalpa kAnubhUttasyApipazcAtsavikalpaka viSayatayA viziSTavyavahAra hetutvaM bhavati na ca nityasA ye sanayA nirvikalpakA viSayatvabhedamAhazyAdibhi vyabhicArAdinipariharani najJAnAbhAvasyApIti nanubhavantaramanyase'nyathA siddhi svama setu kathamanumAna namasyagauSuprakAtmanastadAnImananubhavAn tasmindharmiNijJAnAbhAvAnumAnAyogAna pathAhi prA rijonAsI dinpatra prAtaHkAlIna calagnadhigamaiganA bhAvAnumAnAbhAvanize kA nirAkarotinacA siddaiti "
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ nacAyaminyu kahatamAhasaMpranipaniyadyapimuSadhisamayenankAlInAmanonavAnamastinathApanarakAlesaMbhavatyevAnumAnenanaspajJAna tathA yuniTrApAsyasaMpratipannosyAstamayayorenegalakAlAnubhavAnidrAkAlAprAjarAnamayodayakAlayonAkAlalenahenunAntarAlakAlaya tyamanumAyanavyAyAmavavekAlavenenarakAlabadanumAyatasminadharmiNi jJAnAbhAvAnamAnamananyahamityarthaH unaMcanAmyarthaparizuddhA vRdayanAcArapavargaprakaraNopUrvAparAvasthayorekavipratyabhijAnanamadhyAvasthAyAmapitasAmAnyanopanamA diniyupagammamiti visihiMzakobhavalimpAdinAaMtarAlakAlInAmAhuHkhAdijJAnAbhAvavAna maryamANAnadAnIjanaduHkhAditvAdinihetuHpayigacchAlaNAdisarsa danetarAmayyemAraNeSvanaikAMnaHniyamenenivizeSalepinirvikalpakAnubhUnenudinasavikalpa naikAnaraparthaH ubhayavAhisindAditi vizeSa thilaakaabjihaadul saamlaalsaahaaliyaal libiy'aalih| kthaai aalii aaH phkhudhaal bibikhyaathilaakaalili klaay'lulaahaajaaraa aambir' iy'aakiil bhitidbndhi bishbaabilaapaadhybittbaanraalaaliir / mAnopapanaH nadazakunnaHsimininavAcanansidehamayanAdisihAvA anyayAvasAninAmapinikAle gharapaMdAdiviza bajJAnAbhAvAnumAnanasyAna jAnAbhAvaspanirvikalpakasAziveyanAnaMgIkArAnacokyAbhedasabhivabhAvarUpAjJAnaparAmarza sAmAkhijadanubhavAdevAvirodhinovAnaspAbhAvAnumAnabhAvarUpAdAnasAnepAmasAparaM prapadyAvyamiDavAn / / vinoparamapalayA pegokArAdiyarthaH anazevamaMgIkartavyamityAha anyathati nanunAsmAkaMsAmadhyabhAgatadanuroyapinumAsisahamininavAha E khAnAdhAna pani jakAlanirvikalpakavedyavipina nAvanonarakAlaviziSTayavahArahatya mAnavazaraNabhiyarthaH anananapUrvAvaloyonananu parAmarzavalAdvAvarasAjJAnasiddItahalAhirodhipadAhijJAnatAvAnumAna mAnenamAadhyabhAvAditiveH pApanijavAhanacA pasvani avasthAmadAtuglirUpAvasthAvizeSakSenayahinaikSinemAzrUpamajJAnatAparAmarza sAmarthanalijhopalavasAjhAnAnubhavAnakitA sAvakAlaganeTiSamivavidhatasmAriniyojana
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ nisanyAyaTIpAvalIchatamanamAnamadAsyaniyanazciTini ainamevasamarthayane bhAbhAvohItyAdinAabhAvapenibhAhAbhiyejaprApasaspelinAlaya dInakAbhiprAyeNasepranipanavadini shukriruupysNsrgvaahinyrthHgmaanaagvyaacnsaadhnaapaagaanpryogovyaahnolkhaanpryogecmaanaagmptyaa| hAmitidUSapani nadavyanyAsniAnanyathAmanonamAnenAvedyandasAdhanepinavezavaprasakilomANenevAmANikAcasAdhanepina prAmANikantaprasakirininatrAha necAmanani pramANanivarpayArijijoranekonikanAMcAhanacapramANeni saMskArasthahikAyApani yatukaidinumAnaracinnanAvadajJAnatAnAmAva:abhAvamAnAspAta saMpratipannavara abhAvoghabhAvaspaprajyasatsavAvi SayaH pareNepane ajJAnacanamAnagamyamAna nivapavAsapratipayavAdinijadamyenAnumante ajnyaansthmaanaagmyaacen| sAdhanAyAnumAna prayogAyogAta yanmAnagampAdevAmAnApanamavatInisvavacanacyAghAnAnanacAtmano'numAnenAvedyavasAya naijanasvavacanavyAdhAnAhidoSApasinanalivyApyapiphalAvyAyAcanAvirodhAna rahacajhiyApyavAnagIkArAnaca slnir'ykhslaashliH sNkssikaal khlil niir'ddhaanyjnithlthbikaash venAnumAnagampadAgIkArAnunacAdakamaryanajAnAmItyAdivyavahAropanasapretApamAnavAsamAyamAnAnArata meSajJAnAbhAvAdajAnegamayaniavaganaze'vagAyAdevanajAnAmInivyavahArayogAsnavaganazacAnavaganavAdavaprA nAnuSapariniyukta kamarthapramANatonajAnAmorayecaMparAyApiyavahAropapanaH vAna nakAryapratyabhijJAnapramANani / varya athacasAdhyanAstItyarthaH anavyavasAyanivatyai nacanamonayarasamanavyayasAyanAnaikAnaMdayavivaraNakAgekArthApanimAzA kAriSadhaninacampAdinAyuktaminyanenananasAmAnyAzaMjJAnamanyavizepozAjAprAratimAhanvagazazinamadhyasasavAyo zAnazcAtAnazcavaktavyaHnacanahAnAmAvapasagharanettAnena virodhAdasmayonicetanyaspAjJAnasAdhakavAdavirogharatibhAvAnayuga kominyuktajanahetumAha takametha miti nazijojAnAnAnaviSayatamayasyApitunaca pramANAjAnAbhAvAnadinarajJAnayoHmahavanene mAnA vinizAnAciomnAninijibhAma:
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ R na kevalamavayagatipitumacaraNasthalasyAhaprativAdItipramANAnacagAnaspakathamanuvAharayAzaMkAyovAryayaH bhAgamaniye dhaninAmItinadAnIprannayakAle manAmIsada panAmIhinipranidheikinahitamAsIdityekAzunimmAyonityaparA raMdomAyAbhiriyappa nyApralayakAla saMsAriNA jJAnAbhAvAtrAmAzabdAbhidheyA nAvadabhimanamanAnamityarthaH itanumyorapathasiddhimAhe mAyAzabdenace jiprakRtisvabhAvabhUnAmityarthaHupasaMharanitadevaminietadevAjJAnamostutamityarthaH lAyolokanagRhAni kaanaadiinipuurvtaanaadeH|| prativAdivAkarAdevaganArthaspAnavosparaHsaraMpramANAbhavenasAdibhinirAkaraNogIkArA nApinAsadAsInnosadA dhAsoriepekampanamaAsInmAyAnuprAtinididomAyAbhirinyAyAgamananapramANonamaHzabdanasAMsArikapuruSANAprale yakAlAnanAnAbhAvapecocyamAnatvAnumAyAzabdenacaparamezvarajJAnazakaresanAkharUpasUtAyA:sakA nAnna bamanirvacanIyAjAnelApApramANayorasaMbhavAnAhAnAnamastIpenadevAjJAnaminisiIaMtrocne nanAcalloNAsa bhavastathAhinnanAdibhAvarUpayahijJAnenavilAyananaratAnAmanimAjJAlakSaNAsapracahanila anAdivasAtabhAvarU pavijJAnanirassamajJAnaminilasaNAmahavivAsana nanAvarahAvyAni:sarveSAmapanAnAnAmuktarUpanayAnurAmAnanA momnivapancobhAvenatAnaniyarpAvalyANabhAvAtadanyasvacaparamA goslaGganazyAmanyAdeza svarUpajonagIrajasajasvAnAdivAnagIkArata nsaasmvivbhaavaabhaavevilhaavaasyaanaa| nayAmAvavilakSaNalemAnegamAvatIpadAnAdAnavadanAdibhAvalelA nivAcAnumAnAnuSayane nandavavimAnAsaMbhavaHpana: 20thbh yuyukhbilmbiini:sbaamiilaabiinyjinnaadhinii naabilaay' bidhbaa vizeSaNecaniyAliruleninavAha anpasaceti rAjahitIpaparicchedevivariSyane pacAnAdivazatibhAvarUpanadAnivAryayathAmatyanumAna virodhAdasemavIdalasaNamitinahaSayaninacAsemacina mini abhAva:kibhibhAvacehetUnaMkiMvAMva unAbhAvavilakSaNa nAyaH sinahitI vanusanopAdhicAdinipramANAkSepapariharati nave vidhAni // a sansarumastamidwaDAALAILABIASDIRRIGE asag
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina lokenAjumAnesaMgahAnidevalelyAdinA devadanapramenidharminirdezanAsthepAdisAdhyanirdezaHmAvAhini hetu nirdeza avigInA rIna-dipraniecAyavanapremenizanaHsaMga heviNoni vigrInamityAdinAsthamanuprayogaHdevadalapremApAtAnamezanibapramANAmAvanvAnadhika 64 karAnAdinivarnakaM pramANAcAna yajJadanepramANavadini anacAbhAvavAnadhikaraNebAlamanArinivartakabhisakSaprAgabhAvamAla yAtiratAnedarthapramANAbhAvadAnAdhikaraganyunAvajiyAprasiddha vizeSaNanApramANAbhAvAvAnadhikaraNasthAnAdeninivanyAsanena nAnaMgIkArAdAtmanazyatAlivapancAnaMgIkArajanadarthadeSana niyuktapadalanizutramANahidevadatanisAlesanipramANAmAvadAna devadatanamAnasthapramAbhAvAtirekiNa-anAdesinImAvAdigInAmamAyathA vigInadevadattanipramANajJAnadevadA naniSpramA'bhAvAnirikAnAdenivartakaMpramANavAdyanaratAdinapramANatAnacarityanumAnam yenupramApramAprAgabhAvanika nirevana nivartakenimanpanenAnpranidevaktapramAnanisanamAbhAvAnirikAnAdinivRtiprayokayanalainasamaveta tvametadanyasamavenavebAnopAdhiHsAdhyAvyAHsanasamavenasukhaduHkhecchAdUSaprayatnAnAmenannisupramAbhAvAra niriktAnAdevanAgabhAvaspanivartakanvenasAdhyavidyamAnepicatAtopAdherabhAvAtUnacavivArapatmanAbhI--- ussanivartakanabhavanipadArthayAtsepranienavadinipratyanumAnavirodhaHsanAdravyalAyanivarnivatvenasiisAdhanAtvAta adhikaraNAnAdekhanAgabhAvaspanikesaprasihamevasAdhyamitinAprasihavizeSaNatAsAdhyabaikalpa pUrvatAnamukhAdivyabaLedAyAnAdigrahaNa, nasecainannipramANajAnAbhAvAcAnAdhikaraNaramenAnnivargaspAnAjanittAnadhikaraNAnanasaMbhavajianyanidhanAgabhAvaMpratyalpanisAnidhana kannAtU nasmAdananizvasaniyatpramANazAnAbhAvAcAnadhikaraNaanAditAnanivarpacanadabhimanAjJAnameveninAnsihinantabhAvaniranirekhamAra OMyanahibhAvayanirake yAbhAvanizatinAmasaMbhavanInikeSAcinmanathAyajJasnapramANaspasvaprAgabhAvanivRtitvAniyataMkavalakSaNAyAmAcA sAdhpavikalohAna nijabAhayenitivyA vyatvA miDiMpariharaninanarinisapratipakSamAzekApariharajina ravivAdeparaminisaMgranipAvahi kimanAdiyAksaparapakani
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ milili lr'iiir'sr'aanihililaadinibndhnmiy'aa prmiilaar saannidhylaakhi bhulibaar'iir'iphir'r`r'ir'iilingksmaadhaankaaniy'unaaphkaalibaandhiywyr lbu yrsaalaaikhaalaal naalaanilihaabihilphir'iaandhbii tti dl lbdhir maasumaar'aar'uyr'usjaar'aalilihmaalinindukiithindhtaa baanijibi lnggnilaanyjngguilibishbnaashaalaanibihmaasyaalaainijki dibi ityaadi bibhinn hy' bimukhskhaane bijibibeghir'iir'ikaashr'iikaanun kaaliighaalaa abaakiikhir'iii sbaadhiintaa haarbaahii baar'u lr' ilukir'okhinijaam+laanbiishriimaalbaah nibndh bikaale bilmbii sulaangg abitti daajjaal njilaar'ii / lli lilaa tulkhk hiy'aabhr'aalhaalikaanaailaaln | byaalaabaamukhaasaajubaaghaabaahinii thaalaalaam: haalaallaah hil naamb | phaay'aalkhaallu skaay'aakaalii?qtriibaatmaai shibbaalishgbilaay'maas khi>> birgulo bikililikaalaarphkiir'r' bir'tilir'ikaashr'shbaa jaahiniir ntun kaandhijibiHmiH bibi baaembaar chaaki 4 |iil nikintui biklaanggaaliggulibikikirisuughi ki , liliy'aakr'nnr'haakhaalinskministhaaniinaalaaliilaambaanniijtbr' r'aakhib kinaa khaabaar diliiniilaar ny'| als didisNkur'iy'aalr'niir'i phr'kaa laaln aastia paanyjibaasii
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisudevaMvidhAnAnassanAparAmarzasvacamIpratyAsiddhirinina nAhanavaMvidhamapImiparAmarzasApapalasaNamidaMgasyApisamarthanAta arthAta panimavipramAyAyanivadutamartha minpAdinA pUrnapakSyAzyamanUpaniSedhani navetyAdinAcalamarthanamA gAnonajAnAmIniyadijAnanA anyaadughlulaaghbniighimlinbaahyibaathliibaalaanibriii lyAhavale ninanupramANanInejAnAmIjyasyAyamarthaH sanarajJAnagrAhimANanyanirikapramANAnanAlI ninacAha. ejanitika ||r'i gur'isstthaanlikini bishaakhaainbissnnaali: kaal:saar'birii"sRsstti| navaMvidhANatAnamadyApasiDaminiyAcnammamANaspadarzitavAtAvakamarthanajAnAmItivyavahArAnyathAnupapahirapibhAvaka pAdAnasahAvemAnenatapramANanonajAnAmItyeveparanayApiyavahAropanivadurthepramANAjAnamamanAslIpasyaviziviSu yAnaspazemAnyAna nahizeSaNAnayArthaspApipramANenAdhiganovAna khavacanavyApAnApaneH rAmadAnirika pramANatAnevArthaka phaaili miinmmghaalbaambbinnaah illaalshbaabdhaa:saanaakhkhissaar medivazeSAnacigamAradoSaHvizeSaspAyadhigamAnadhigamayoHpUcokadoSAnanihaneHnanubhAvarUpamayajJAnenAnanirasmabhyupa gamyAnabhavaddhinararthajJApamAnarthanajAnAmItivyavahAra: maivamaramamatve'jJAnassAsisihAyApramANAyAdhyavAna pramANanA nodayAtrAkAlanAnaMtahizeSino'rthaHsAsisiho'nAnanyAnavAhagocarobhavanimavanimazAha ityAvirodhAtU utanasaMparA yaviDiHsaMbavalajJAnamayonyajJAtana yAvAsAsicenanpapavidhaparadezikicanamaAsInyAyAnaprakRtividyAripAyAgamA DAvanA sabAhanirinina nAhanavasAmAnyattaniputiti pUrvapasasamayokkeiparNaH nanutvanmatepikathaMjAyamAne yanajAnAmIti avahAraHyAvara jAtAnAbhAcavadanAnamapijJAnanivArya mevenicAtyani nandininanavAjAnakvine kaMpramANa jAnanahodhakamapinusAzicajanyanacanadatAnanivana kenAsAdhakAdinipariharani maivamitipramANAvodhyavAdini abhAvArajerevAnumAnAdipramANAdhyamAnAcAdinibhAvaH yataeva pUrva pramANa jAnanotpanna mAkSiNevAjJAnaciziyanaya cA_nimonadAyata sacAnuvArapraznIgharene syAma pramANanAnosyAditi AgamamapipramANapani kiMcana vizeSasthApyadhigamAnAvAvamalenmajJAnasAtyaviNa praAsIhiyAdinA
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ patu jIvAnAMnA kAlika jJAnAbhAvastamaH zandAbhiSeyaitinannanAsa dAsIdityabhAvasyApi pratiSedhAdinyAhanacana mati naca prAgabhAva pradhvaMsava spAnAdyanena svasAvAdezakya niSedhanetivAcAnayogapati vinAzavatAyAH sAdhayiSyamANAn mAyozabdasyAnyathA ziddhimuktA nirAca ||nacaparamezvare ni Izvara jJAnasanitya spajJAnanicayenyA na gIkA gaditibhAvaH upasaMharani devamiti pemapimanezakA samarthanamityAha / bhramopAdAnamiti necAnmanIti kUTasthaspana syavipadA divikArAbhAvAt vidyAMvezanazA hi kArai prAptA prApta vivekenanasyA evaM vikAraH nacaivaMzIya mihAna saMgane rivhagedhinA paramezvarA nirva vidyApari NAmasya vicartApa ra nAmnaH svIkArAdI dRzameva hetutvamabhipretya tasmAddA etasmAdA nancanamaH zabdenajJAnAbhAvaH kathyate nAsadAsI dityabhAvanyAvatpenama AsIditipratipAdanAt nacaparamezvarajJAna zaktirmAyA bhUpazvo vizvamAyAnidyatiH mAyAmenAta renine tara tpavidyAcitanAMyogo mAyAmityAdinAjJAna nivamai mAyA zabda prayogadarzanAn vilakSaNapramANayorupapanavAnAdibhAva rUpAjJAnamastItisiha ki nAmopAdAnama jJAnaminilahaNe pina doSaH na nyAyanivyAptiH tasyake vlapa kUTasthaspakasyAppa satyopAdAnaveca vibhramasyApi sanyatvaprasaMgAt nevi bhramo pirUpataH samajaghAna pramANajJAnavadevaviSayA pahAralakSaNavAdyasyAyya saMbhava saMgAn naca nAvene kAlamirajana minyamAdityanubhava narvacanIyasyApi velakSagAna yAta yAvenAnu se dhAnopapatteH // 6 // manamAkAzaH saMbhUna ityAhiTi pakAyA janmAdyasya yataH nizcetyAdyadhikara gAnyapi atsava dhAtusamI sAyonAvinya kA eDai bhana harimiSanizu paca naheturanidAnitaH jJAnajJeyAdirUpasya gAyaiva jananInana inipari lAminyAcacAcA pAdAnatvamabhipretaM yUtu vi anApi svarUpAcA nedamaniSTamititatrAha nRpavitropIni yadi higharA dijJAna vatsa rUpeNa satyo vimbhramaH syAtanadevaya yAce pisAdityarthaH ana sAhu rocA yaH sadyAmanicayAviyAce mainipratyabhijJAvirodhayukta pariharati nacenAvanna mi ni| nanurAddilakSaNazAsanaH kathamAsIditi pratisaMdhAna viSayatvamittitavAda
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAnasvarUpasanasvenimamopAdAnAsAnepramAgamAha vigInadati avAsyanirikasthAnenAtAvadhikaraNaeprazenayaMavAdhavAnadhika sIna ropAdAnayukti prasiddhavizeSaNAnAsarvagopAdAnakAraNaspadrayasthaparavAdhyAyogIkArAnUnararthamannAnakAraNemA jAnakArI F || nthiyshunlielbiddh laaglkhikaa aalaaliikaalkiliH laashaahinggaa birilis ni naar`ir'i phulaaphaalaasithaakhir'icli pare vidyAbhAvAbhAvavibhAgadAraSAsAsAsAhi caitanyavedyA'vidyAnAdiHsvIkatArakhehattIne vAdibhAtyApArijAbhAvabhAvAdebhimAnaH kevalame dinAna zAsakagampepi yathAhyapUrve'para pramANAnnirayAyi bheTaHpayAcarajUragayorabhAgaMparepramievaMni parAnubaMdhAna dinamopArAnamajJAnAmi / nandasvarUpasAnaganAsohinimanisaMdhAnarAnAvanekAlamihAdarzasukhamAmonspharikAlohinadhAsIdipAyunusaMdhAnadarzanA prayogazanigInovinamaHejajAnakAraNAnAdhyAnirikopAdAnaHvinamAnAta devaranAdidimamavatIdarzana evacasAyopA hAnanyesampanna prasaMgovipasevAdhakatarkastaramAdyapAdAnolibhamatadajJAnAmanisihUnanunathAsaMbhAvilasaNasarvaprayatA nIpathArthalanavijhAmAraNamevAbhAvAna vigItA:pratyayAyathA:pratyayavAsapranipalapAdityanumAnAnaM anyathAnyAkArasvatA tyayasthAnpAlevanatAyAmanubhavavirodhonasevidAsvaviSayavyabhicAratAnAnAsaprasagAn nyu navinamAragAmevAbhAnapAdAnanyama saMbhavIyatvAtivAhinaHpratyayaninenanunathApyasaMbhavIni kimidevinamAna vivAsinakiyathArthajJAnAvazeSaHyathAsmAkaM ujAyathArthatAnaM nA ||dhAnaTupAdAnassAnmanoMtaHkaraNaspavA avidyAvAbhAvAta nahinIyautsAha sarvapratyapAnAmini vibhAmANAmevAbhAvAdini jJAnAnAmayArtha nvAbhAvAdiyarthaH nanukunaHsarva pratyayAnAyathArthasiddhiritpanamAnAdipAha vigInAinizanaHsiha sAdhananAniya vigItabahaNaMayathArtha / / / vyavahArahenubhUta jJAnAgapasIkaragAjanAzrayAsiddhivipasenAdhakamAha anyatheni bhAsamAnAnayAhi viSayatva nanusanayAnAdhikAraNatayA niprasaMgAna nacarajanajAnenikAcakAlinyAcApamAnazuktikAlabanavakalpanAyAvirudyanyevarajanAnubhavanibhAvaH nayAcanayavIyAmavara moyasvArthatyAdinAviSayalasaNamukkole tenAnyaspAnyathAbhAnapratItyevaparAhataparimanbhAsamAnepinaparebhAsayana ininAdhakotaramAha maNi thApAvAsvaviyapA pratyArAnA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARomsannamasumaamana naNayadisvArthaparityajyakAdiraddhiHpravarnayabhicArakhAnIsvArthaka vizvAsakArAmityApasiddhAntApanirapivAdhikenyAhantrI sanopaniyadivahiramardinIyenasAkAratApivijJAnasyaspAna jadayunAyathArthavapacatAnasAkAramA pajedini nadevasavihiropAnA aabaalaanisaanniaaghaanukr'aandhaarmaanibndhiaandhaambissy'aadiljjlinaa vodharasanAtyAnAvanikAraNamininanvanvayavyatirekAbhyAMcasuravasIya kAraNamininavAha irAdezini anumagAropaNApisa prayoganina vAhadezAnarenidezAnaranivezinosjanAdeHsvarUpeNAsanazcanaspatrAdeziniyojanA nanadoSadUSitAmAherastimithyApratyayajananasAmarza mi|| nanavAhozaNAcenisvAbhAvikazaktipranibaMdhamAyopacapanavanizayAdhAnamityarthaH nanurAvadAhopahanavetravIjAnIharidvAjalAvAsika sAnopisaMsargAdekhabhAsamAnanAyAmasAramAnerapisnAvasarajayAsogajamajAnupravezaprasaMgAnu asanasaMsargAdeHsaraNakA raNAnirUpaNAta caradezasabhayuktamAcavAhintAna dezAnaranivezinaHsvarUpAsanaseprayogAyogpancAta doSAgAcasvAra sikakAryaprasavezAkatirodhamAtra lAna sUdhikAghAtazAlinIjAdaunathAhazvAna daavdhnaactrviijaak| lIkoDajanAnopasAvetravIz2andanahIbANAviparItakAyAkAraNAnAprapanadAharaNavAna sarvatracanenIyamAnayoHsaMsagiNI samagavyavahArasAsarUgAMmahAnanadhanAnyAsa sargajJAnasApituvakalpanAyogIravAnIharitogAraparizahArIjamAMsapacazayA kAsapAtropinasasarviSayaviparInaraMbhAkADAraMbhakarSamaraNa-kAraNAnaneninacAhadAyadahanejivANAviparInakAryakAraNanIprati rAjadagadagadhacavIjAkadalIkAMDajanmanonudAharaNanAkunAdagbhayAvetravIjaniliyojanAukehibhatrakAdikAryasavidhAnAdevado pojanaMnukSetravyavahAradarzanAnsesargalAnapUrvakAvaminaracanAnusIyajanyAhasarvatragisujumAndausarvatrasenyavahAraprasakivA / / riyAyApratIyamAnayoga videviparyayasthalamAtralobhanayakalasamIcInavyavahArasanisa margajJAnajAmahetupariharaNe alpasyA heno| vahAnumicavicAramUda-pranibhAsimanvamininyAyamanusaranIpatagrAhasaMsargajJAnaspAponi // 4 // m
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.suninvayathyAyadAnAnaMgIkArenedarajanaminivAdhakabodhenakivevyamininasaMsargAmaninanasarvametahiMrajanaminisaMsargAdiprajya rInaviruDUmiyAzaMkAnedakajJAnamapitunaharAyAkamegRhItavivekavAnaepamityAha idamini prtyyecpaarinaasvminispaayaa| sapAhaNArUpAlAriyujaraNAnyAnmaspancattAnassusvaprakAzaspAdivakhaviSayaspanarasmAravivecakadarasvatyamANasyAnAkalinavizeSatva svacasiyarthadoSadRSineyukabhavadevamenajhenanamipatrakAvAniparizeSAmanirityAhastenAminiapenihinadenAsaprayogAtpratyaya magRhAjavyAnikatvAnumeyocamasyAsaMbhaviananubhUtarajanasyAcapranyayonoponenaramAsahazadarzanasamuhamaskAraspasajAyamAnaSArasa nivenibhAvaH nahuparizeSAtmanireSeniniyojApanenanarani nanumAnergahInagrahAvabhAvAgAlAhaparInAlayamahaNAharUmANAvarAva se asaMsargAbahaprasaMjinasargavyavahAra mAcavAranAdevavAdhakabAdhakanopapadaminimapaNakhacadoSahAjanacA janpatyAnAkalina vizeSassasAmAnpamAtragrahapArUpavAna rajanaminicAsanihina vizeSaviSayasyasaprayogaliyA hai yajanyAnayAsaMskAramAtrakAraNAnenaramAraNatvAne naspacadoSenukatvenamanozAgocaranayAsvaviSayAvivecakanyAnA nyaadhyaanyaanyssgsaakaasmaamaanpvishessaalvnyoHsvruupnovissyaashraaghiinaasNsaayonirntronynnyo|| yAdizmanivasvArthassasvasyacakimijinavivecakantamititavAnaspacenismanoyogivAna naddezakAlaveziyanagadvAjIlpanivecakara mipatha jathApikathakharUpattIviSayanazyavibhinnAbhyAmAbhyAsesapratispinAhanayozyanisAmAnpavizAnAmA sAmAnya mAtrarajanA kANavizaSaHnanvijJAnamidamipravarnayatarajAtAnacajaneki minirajanArthinaHpurovartinipratimanohasvarUpalovira kyatAnassAranakimidamakakavyavahAraharumalinamUnA: ethakapradeze pratiprasaMgAnaM nahinIpaHsaNikajJAnayomalanAyA gAliyananyAhaniranarAyanayorini yadyapimelananasaMbhavaninathApinarajagonyatirektathAvidhaproniherinparthaH vinarapadavinA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanayathArthatAnAnAmapivibhramatvesarveSAmevakimininAvamamAvamihirijinAnnupapajirevaviparyayepramANamityAnaAhavarUpeNenina duniyavIyosanihitarajanazakalejinamanirbhavaliyAdRzImanyAmedAnathAvamAyAdigama pitAivArisphurati sAdhAraNahirUpajaspAzcAsthAna vidyane natanmAnapranibhAnAmamAnanAmevamanpaMnnusayavahArapratirapipujyanecAnaH nahi nivAragokAramA dAdhakamAvovAdha karUyA pIjirajavAdasaMgatigarbhampUrvapasamupasaMharani pratyayAnAminyAdinAnena pInaHzavaityAdiprApayAapivyAkhyAnAneSugrahaNAvivekA samAzrayaNAna vanasezayodharamaraNAvivekavaminisiDAnapani nevAsAra mityAdinA zlokavikSaNoni vinininanUbhayasaMmanAyathA varUpeNayathArthapora- yathArthavyavahArapravartakayonimAvaprasidaramupapaneH tadevaprayamAnAyathArthavenasvarUpa novibhamattvAbhAvAna vibhamAyAdAnamajJAnaminilakSaNamalAyAmevenimaMtrocanena sAyAnaHsvIkArevinamANora spAsvIyasihAgavAdhanA--manasupagamenecAmAzrayAliDirahanA vigInaviAmAmupagamelinovirodhAta ana shr'iir'kaaphi kaabaab ghaabaaHliinaa nbiindbaaghnkhnr'thbaadhii pravarajJAnasa sarvavyavahArahanorayathArthavyavahAra pranpapihetunnapAnatranArkikANAMsisAdhanabondajanamityanApI imaMzavijayasvanitAnasAyathArthayavahAra henArapyadhiAnaviSayaspavedonibhiryayorthavAMgIkArAne namAnapahIkaraNAbhayaparihAranigApurImA zekaapayAni ayathAryayavahArahenoyArthacasAdhanetArkikojInAbadIzvara jJAnamAdAyArthInarAganidUSapani nayathArthasyAponi bhavatulAnpranityApraninukimApAtamicijanmAna raIrajanAmiyoniayamarthaH ihara janapipatrezaminyataHkaraNapariNAma:pranyAsaHrajana miniturajanarUpaskArAnuraMjinedamaMzavachinnAmAvidyApariNAmaHjayorekasAsi devAcenekaphalacAdekajJAnavaminihi siddhAnaHjaszeramezajJAnesijasAdhanamini anyathAsyAnicAdinAmapIdamezajJAnesamAnamenana sarvezAnaMdhamiMgapazcAtaprakAretuviSayepara ninyAyAn dhrmipryukduussnnyrihaaraapriiynnrmaah|| 6 // // // 5 // //
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisa jJAnavamiti yathArtha nimAntra sAdhane sisAdhanantarathe mAtra grahaNaM tathA jJAna va nindAdityuke sanAyAma nai koni kancannA yathArtha vyavahA dIna repita sUpAH hastanityarthamAna avamAnazabdena kimayathArthaM dRtitvAbhAva mAtraM vivakSita kiMvA madhyArthaSTatitvAnadhikaraNaprathama pratyAhamevamAnazabdeneti ayathA yahivyavahArastavA pise mana satra nca jJAnatvasyAdyatira strItyarthAttara minyarthaH jnyaanlmnubhvmaatrvRtti| jJAnamAtravRti nATtyimAsa samAna yogakSematAvaddaSTa vyAhitI yezUkane ayathA caiti avaduSTAnamAcaranila mupAdhiH naksA dhana vyApakatA rAmagrI prasRta grahaNasaraNayorapijJAnale spahateH vyavahAratva sanyA dinAvyatireka siddhiH mAtra grahaNe tucyarthamevaviSa jJAnaniya mAnavRcijJAnamAtravRtrityA viritivivakSita miti cennacaivaM mAtrazabdenAyathArthavativyAzI viva sAgA yathArthavavahAra jJAnatvasyadyatpabhAva sAdhanatvAt ayathArthaha nilAjmanAbhAvodhikaraNatvavivakSita miti cetanadurasAmagyaprata mAdheH yathArtha inaca sadarthavivahA yAMnAyaMsa ityAdivAdha virodhA tujavyApa vivajhAyo cAsmAnpratisiddhasAdhanatvAt kiMdA yathArthapratya yonImatyapratyayasya yathArthalena spa sAlavananvAya kazcida pyayathArthapratyayo'bhyupeyaH tathAsa nimatraiva he tora nai kAMti kRtA ayathArthacaina svapratyayasva ke to kaeva abhicAraH apathArthapratyayo'lIsa nAdRzaH pratyayo nAsti kiMtu vyavahAramA padAthI nAmasaMsargagraha nibaMdhana mi ticennamevaM sarvatra sa vyavahArasavyavadriyamANa padArthasaM jJAna pUrvakala niyamAnamanyAne yupAdhitvAn kiM cobhayorapyanu mAnayoH sAdhyagatayathArthazabdarUpa korthaH kiM satvayunA sa yAhatatvaminivikalpa krameNa dUSayati yathArthazUne pAhinA nanu bhavantazya ho' caMprani siddha sAdhanandamanyathAkhpAtivAdinaM prati kiMdUSaNaminina darzasarvasAdhAraNe SaNaivakumupakramate kiMcanyA dinA ayathArthaH prtyyaa| stI nivAvarajanyAta prayoga mUlabhUtAvApratI nira lina bAAdye yathArthA voubhayathApyetAnpayaviSayeNaitanyenavAne kA ni kanva mukkAnA slipa ho zekane ayayAti sesIgrahamAtrAn saMsRSTavyavahAro na yuktaH saMsargajJAnametareSA saMvyavahArAnutpatriniyamAditi / 'nya pariharatimaivamiti //
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaH e evaM niyamAnaMgI kAre bAdhakamAha anyathetigAmAnayetihi uttama madhyama siMha rAvalanyamAkUlayati nUnamanenapa kadeve nainAvastheviSayaM jJAna se pratihetubhUtpAdita mitipazcAdAvA podvArAbhyA pAyAvazeSeSu pada vizeSa sAmagTahAnI niyupati paripATIja dazA pisesa vyavahArAsaMga hA devI patnI saM padArthaviSayaprAthamika jJAnAnumAnAnucyA janmAsa ganigrahA yogAta zabdaprAmA eyenetyarthaH na kevalaM zabdaprAmA rAva spaicApa viyogo'pilanumAnagyA ponpAha evamini yathAdizabdA ninyyaa| suSatvAne paravadityanumAnAbha vyavahAro'sagograha mAtrAt tatriyaH zabdavanina durmavya satizyAva gAvAMvara hATe vanadupapatre sulpitsoH saMsargajJAnAnumAnAbhAvAcchandaprAmAra mahAdeva savyavahAropapatranumAnAcchedaH pratyabhijJA promo epo datrancAlaika saMvyavahAropapateH yatradoSazaMkA nAstrinavasaMsargajJAnAnumAnAipa, thArakhyA nivAdinopivipAzaka yA vyutpattivirahAda prAmAeyabhaMgaprasaMgoha namAnaliMgAnipuNAn tathAhikidoSAbhAvaH saMsargajJAnI, numApakaH kiMvA vyavahAra mAna cavyabhicArevAt sa Ana kate yatra hotyA daviparya anyathAmadhyamaddada vamanumAnAmA sarvasahanumAna vayavahAravansarvatrapratyabhijJAyA pahane evazabdaprAmANpaa rahanicenamevameva sasarga AvisannAdivyavahAraH nAdya yatrApItyarthaH pratya se mAha pratyabhi dinA canyathArayA nivA kaceti [yagamanyathAkhyAnivA zukruzabdAse jJAnamanumA yatatravAla myadyutanirityabhimana AnacAnapa vaidya zaMkAniravakAzeni itarathAta nmArgayutpatterabhAvAt zabdaprAmArAyabhaMga eva viSa yakIyazemadhya natrayeSAM dIpazamAna smanAne pisamAnamanyarthaH payati maivamiti asyA yevyavahAraH saMsargajJAnapUrvakaH napunarasaMsargA hAcina kiM cihnigama sItyarthaH saMbhavati liMgAnivikalpa dveSeyaliMgAbhAvamevopapAdayati tathA hItyAdinA yatradoSAbhAvaraca saMsargajJA
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ binaashiinaabli:bidyaaliisbtrliilaambaasphiNlim nishaalikhaay' || naanir baattir' br'phir'tbr'r'lkhhr:indhbbaahbithibaanluis o ||blii:tbbekssyubaashmiiir kaamaari jaabini libnikhiljilinaak: bijibibaahiL lyaabiy'ssiissiii bliuliibniyulu sbaassbilaanyjaabithlikhnisulkhuri aalingkaayaarthii hisu niil kssttiitti sngkl oliilaay+r'iiir'iaassttr'iili || saanijyiaantr'iir'aar'lbaaniiy'aalaa:kijil khlittaar| y khaajaar'aamgrijmbaablu jr`ir'iii:itmiiiythaasthaa / bhaanaa saabith: bibhinbbiiy'aaiykhH lmbaa sbaamii 8 bishbaasii bidhbhissaalaashbaa ghr'r`aabbbaah slngkiiliilaathi| bisibiliinaalaablu saabbiiikaalaamnaai shthilsiilikhiiilknnshiikrmlkinily' bll ghr ghr vajayakisaMsazvyavahArastAvadavisevAdInacItravyavahArasamayesesagatAnamasinAsaMsArasasamavAyaspAcanmaneprApasAtvAnIkArAva numAnaspacAvisavAriyavahAraliMgana yAprAgasihajAsatrAvisaMvAriyavahArasmasaMsargamAnapUrvaka tyabhicarajItyarthaHsvarUpasiddhicAha vyaha. vahArale avisaMcAdivasakAlotarAdhigamyajyAne madhyamavartijJAnAnumAnasamayedurapigamanayAliMgalAbhAvenasaMganimahaNAyogAna sunaathilaakaabaasn: bsl dbil blbnaakssaalnlglikhnir'aandhii| mihinnprijinseni|
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ natra kirajanAkAra pratI nitizukregalenanavenubhavanirAdhAra mAtraspabAAyonagIkAraparAstaityAharajati hilIyadRSayaniraramAkAraspati ni pranInimevAminayati rajanumiti anAzvAsaprasaMgapUrvotapariharaninaceni yenahiniyAmakena kAhisevAriyavahArajanakanvepirma cidInamarvacanacchakayAtyucchadaHsanAsmanmalepidaMDanArijaratyAhasivArI nikiMcavodhakanayA svataHpramAgAvAta tAnAnAmabhinA rasagAnumAnamAtrIgApApramANamAtrAnanupradezitAn sinAsitavyabhicArapicakSuSaHprAmAgayogI kArAcanAnAznAmazaMkApinanIyavAdhA kaMpariharani nacAsatarani nAnirvacanIyavAdinAmayadoparamparthaH galenasAkAratAprasaMgopiparihanAanyathAsyAnivAdinAtunvandIpayana sjanAkArAyAHpanIneHzuktikAlaMvananAnabhyupagamAna nahirajanezukiriniparairapipratIniruyeyane ramAkArasparijananA nAlevananAmanabhyupagacchannastavaiva pratInirvirodhAdarajatamitisAmAnAdhikaraNapenapurovarniyAlinirdezapuraHsaramA sAnAriyavahAradInAna ne sakrIiviSayavAbhicArAdenAzvAsaprasaMgaHvisevAdivyavahArajanakApasazvAsmanmanamAnA sopapateHnacAsanaHsaMsargAdekhabhAsAmpupagumAdasavAnipramaMga:bhAsamAnaspasasAda mhilaannaanaavdshilkssnn| nApAmagIkAro nacAyathArthatAnajanmanikaraNAbhAvadoSadUSitnacarAdelakaraNacopapanejAnAnAmojAnA yathArthayavahArajanekapidoSavazATyartharthavyavahArahenanavarevayAnIkaraNAnAviparInaMtAnahenunAyA apisabhA vAt yathAcavadAhasavetravIjavinAzakAntarUpAnajanakandanathAdoSANAmapiyathArthajJAnaprativedhajanyamayathArthajJAna hAreNasamAnayogakSemaminiSpatyayakAraNabhAnAhiya-yAsApalAparatepariharanina-cAyathArthati nanusamIcInajJAnahetubhyonayanA dimpaHkathamasamIcInattAnajanAnAhijAnakuTajavIjAhUrAMkurapraroharayAzekvanavAnivadyAparihAramAha jJAnAnAminiAjAnataHsvamA vanaHpanuhopopahanebhyopinamiyyAjJAnacanmaprApnakAryapraninadhakamAvavAna doSANAmityukajanyariharatipathAcaravahAhasseni TvIca nvhinenyoraahlspetyrthHmaabhuunvdidgdhvetrviijaanyudaahrnnemaacbhuulessaavetrviijnaadaaspaivaataavdubhykaarktvmnumnjde|| bhavanUdAharaNAmityartha
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ disAyanAMsargajJAnassApisaMskRyavahAra hetvakalpanAgoravAdasaMgArabahAnasarvatrasaMmRganyavahArahejariekamatrAha sarvatracenipramANavalA TInA poravanadoSaHnamANadanpazanikalypAnisuvahanyapivAlAgnazanamAgopinakalponiSNAmoNakaninyAyAdinibhAvaHnadevasaMsarga 7mAnAnesaMhasuvyavahAganyathAnupatipramANamabhidhAyavAdhApathAnaepanimapipramANapani asaMsargaciupapohanAsaMbhavAnahatapapanirapisaMsarga nasAzke nizeSa aMgIzapatadIyavAdhena tandatAnasaniranama idAnIsaenanaghaTanecyA rityaahnvyvhaarenibhlihivirt| sApikassacityurocaninAdarajaminiconidarajanaminivAdhavanacAvayavahAro'nArthavAnaano'vyApiriparthaHlakSaNArazakate sarvanAsaMsArabahAdevasaMsargavyavahAramadhyapagataHzabdaliMgAdiprAmArAyabhaMgasparzitanyAhavakalpanAgauravasAhUSa pAyAna asaMsAnahamAcaspatyavahArAprasejakavAdevanaprasaMjinAyathAthavahAravAdhakanvenavAcaka savAdhakanyApapAdanAsacyA bhAvAtUnacayavahAravyavacche dobAdha: anadarthinInatravyavahArAnaTyenedaMgajanamitpAditAnapAvAdhakaprasaMgAna nada thinAMcavyavahAravicchedakassavAdhakalecoedinAnasthApita hicchedakasvAdhakalApale nacandyogpanAvicchehAbodhaH / mahiledesamayAnarene natravyavahArAbhAvaprasaMgAna yogytaaprnibNdhobaaptypinvivekjnyaanvelaayohetvbhaavaavph| lomihIpranibaMdhakalyanAnavakAzAtanacAgrahamAniranirvAdhAsarbagrahaNAnAnayAvinavAdharUpAcaprasaMgAtUnadarthinAmiEi corAhIniyavAhikazikanidezayAgecaurAdijJAnAhicchinnoyogobhavanimatracodijAnasthapApayAdivAekasAdiparthaH nanupeyeya hArayogyanApurovaninorajanAdyAnmanAnahicchedovAdhalathocanAcyAppipiciraktaspApiyogyatAnayAyArininavAhanacanadyogapati na hiyogyatApranivedhamAzvAdhAnathAcapranirvadhApAyeyanarapinatraivabhaniSpanauninavAha yogyatenisaniSkalakAraMNakAnupAhizakti pranibaMdhakalpikAsAcAnAmivivekamahona vivekAmahasyanirAsAdityarthaH lakSAgAnAdhayati nacAyanisarvANihitAnAnivaprAgara bhAvanivarnakAnininice jivAdhakatvavAdhAvavAspAnanathAcasarveppInAHsphurityarthaHnaca vivekAnaninidhiHsarvabhedajJAnAnAMvAdhakA nprsidmbhaavaadinypidyaa|
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMharani mariyaSayAmajAna makavAnapakhayathArtha anyathopapatninirAkaramAmupasaMharaniyataiti parizAnAjAnanirzitarvAdhasnathAcajanpariNAmarUpa mithyAjJAnanadovinAnavAgha siddhirinivaDalakArthaH yanuparizayAtmamRnirityukti nahaSayani rajanagocaretyAdinA asaM prayuktaviSayAtasAtAkArive'nupapannAma nizaMka nandhini dUSapaninapratyabhijJAyAmini yessohiprtybhijnyaanmekNjaannepaannaapiyussyvetyrthH|| tavasuSAsaMskAradvArA jyAsanAMcAsuSatrApisAsametyAhasaMskAretyAdinA pratyabhijJAnadevAlolekhayathArthavaprasaMgavAraNAyadoSakasuSinesataMya episarvapratyayayAthAomaprAmANika nApivipasekanihAyakastathApisamAropasajhAvaikiMpramANe nahiparayasapraniSedhamAdhA patAmaddhirityadhikavivakSayAzekani nayAponi zlokenAnumAnasaMgrahAtinayanamini gotranayanavizeSaHpakSamAdhyayonidhAnavyaHkAra manonayavahAranivAronabAdhakaspavAdhakanopanirajagocaravijJAnaspaca doSadRSinalocanajanpanayAparizeSA bishbiikaar' laajkaanikknnaarthiibaanu bllllly'aahhaabje shbr' | sAmAnkA rijJAnenajanakasevAviSayatvAdinicennamRtyabhitApAnamAyA pigoyavAn navasaMskArasacivAmahinA khaangkirtyaahilaattibaatlbingkimiiliilaay'itb bikri e jinahokanayAyasamArokipramAgAminiceducanenayananayanondanasampagnAnAdirakiyA:cAnasvakAragananAtha vanayanAnamvara etabarenarjanyayathArthajJAnAtiriktavAnajanakaMcAzadiniyAvAdAvalaravAdandriyAnArayajJa miyanApranitAnacAdijinyAnavAdidriyavAnihena yathaivanapanA naravidiyonara rihazanaHsanadevAvizAniyatavariyAdinAra jabarjanmiyathArthatAnandAnapikaraNAtAnajanakaminisAdhanIyaManyathApUrvakAlainajampapayArthazAnirikatAnajanakavasponarakAle dinabhavanasihasAdhanavAna vacasurmAtrapakSIkaraNavAsuranAjanyayathArthatAnatvAnAdhikaraNanainandasurjanpayathAryAne nAyani jAnanihatyartha me haNam evaMsAdhepiddhanAma yathArtha jJAnadAnAdhikaraNajJAnajanakaminyukemAmAkaraNAmapakSivizeSaNanAvirur3anAcana nirthkhlaaphlshbbidyaaly' nAgIkArepanavarjanyAdAbhA -
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ nisAdevainajatarjanyavesaniyathArthanAnAtvAnadhikaraNAcamanIninAprasihavizeSaNavamAdhyavaikalyecyAtinivapaiyathArthaparaMpaseveta vasurjenpayathArthajJAnatvAnadhikaraNAcamenaccasarjanyavAnadhikaraNavAnnasabhavanivyAdhAnAna naramAyathArthajJAnavAnAdhikaraNa kiMcita carjanyajJAnasidmanItinAsupAyathArthajJAnasihiHeveliMgAbhAsAdikamapipasIkApasAdhanIyasapranipasanAmAzaMkaSayati nanacakSurityAdinAyathArthatAnajanakamatyanirikta jJAnajanakanabhavanIyukeyApAsiyAvAdhAnakonikanesAnAMtanniratyarthecA parjanyesukaicasujainpayathArthajJAnajanakatvasamyatirikajJAnAjana casujainyayathArthatAnajanakavAbhAvAdAvyatiriktajJAnAjanakalA nanasuzcarjanpayathArthatAnajanakatvesampanirikta jAnajanakanabhavanidriyavAna grANavadini prakaraNasamAnA manasyanekAMtikAcAnaspasAdhAraNakAraNAspaca sujenpayathArthajJAnajanakolasatpaniriktarasAdijJAnajanakavAna cakSuSazcarjanyayathArthajJAnajanakanvesApatirikaramAdijJAnAjanakajayAsiDsAdhanAlAzanacavAhiriTriyAvAri nivizeSaNAnnAnakonikanAna-trApisihasAdhanamAyAsnAsvasthpAna nacayathoka yathArthajJAnajanakanvesampanirikta jJAnajanakalApaMtAbhAvAdhikaraNanayAsAdhyaspavivasinAvAdadoSaH ghAvAdiSucakSurjanpayathArthajJAnAjanakatva svaapaadhHstvaat|| ||ohaanyaaypsocyaahnHritiiystusihaannythaarthtaan janananivAraNenasihAtIpathaH anekAMti kanAmevadarzapani naspeni sihasAdhanAMcAhacasapanimenassanakonikatAparihArAyavizeSaNamAzaMkApayatinaniprakA rAntareNasiDasAdhananAparihAramAzaMkAniSedhati nacAyokeniatirikta jJAna janakavAbhAvamAnasAdhyakiMtuna datpannAbhA vastathocanasiisAdhana vyayathArthajJAnajanakatvavAdinAmaniriktajJAnajanakanApannAbhAvAsihaHatracacahirindiyanAdityavahe tuH granyathAmanassanakAnanatra hetuHpraamaadissviti|| // // // // //
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanayanarjanpayathArthatAnAjanakalanAstinacArjenpayathArthatAnajanakatvasatyanirikajAnajanakalyApanAbhAvAdhikaraNa vapinAloniyanirekA kAnaniyanaAhanacavyatirekeninacanabAppAnarahiyAramupAdhiH bhItarapaTsapasamAvavyAvarnakA nayAponarAvAnajayApramAgata manubhavodyAhattaanubhavavAnistitvasanitAnatvAvAMtarajAnitvAta smRmindavata pramAnubhUtyopAlaspata sAbhAvAMgIkArA rasiddhiHpUrvacAhauvabhramasadbhAvepramANAmuLe rAnAzAvitramasAdhani divAra padAnIti paramAtrapakSIka hai rogAmAnayatpAriyathArthatInajanakapusimAdhanamAnadarthavivArapadaNahayAtrAkAsAsanidhimAtranipaTAnItyarthaH padAnAdena sloyamayInalivakRvizeSAnumApakanaoNpyanvaya pranijijanakAvanasihaMsAdhanamAna ukharamArineti padakadevakatvAtparamamUha anaathaashr:glbnggjiir`aar'naattaanibaalijjaabntii miyAna vivAhapadAni padAnikharamArijapadAryAnvayapranipAdakAniAkAMkSAsannidhimaparakardakkalAhAmAnayanpA dipaTakadevavanacayogpanAkamupAziHsAdhyanasamucyA bhAvAta AkAMsAsannidhirahinayareSuyogyatAvapisA dhyAbhAvAna nacAkIsAhityesAjayogyatAkavamuyAdhiHyathAvizaSyApAnAta utpAdityale uraganuragAradipAripa samUhakAnekAnikatAnasyAkohAmahAnAyukegAmAnaya prasAraMpazyanyatramAkozayorappasannihitanayAparasparamanvaye pratIyajana bayogIya zyayanavAranakonikamAtanihAyazanidhimadininAvayukecAyaniputrorAjJaHpuruyopasAryanAmijivAcagajani puruSaiti capanyo sanidhiyopineekoNaparasparaganvayamAnInyajanakagoranakonikatAnadarthamAkozAgyahayokiMsamavyApinAdinAyapAdhi dopateviSamaNyAzivAdinAbAnAisAIsAdhyenejinadeva viponi AkAzeninanunavayamannayanIvijanakAce yogpanAvazvamAtramA ciyaH vivAhakozAsanidhimavizoSijanayAcasamavyAzirarupevenyUna AhanacAkIseni hetumAhatyavizeSyati AkAkSAsannidhima nepiyadikavidyogyanAbhAcAparAdhenAnvayapadI nirnasthAnamaHsAyavyAmizihArthayogyatAvAvamupAdeyanacetanalinAzasarveSopakSacAde accordinsAdhyAmAnanirNayasthalavAdAnuataHpasamAcavyAvartaka nyaaponrntmityrthH||
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ % HERATURANDARIANRAKANAIK cisunadevavikSaNoninasyAkAMsAnidhItpAdinAhinIyaMdUSayaninaceniatrASipasenaravameyopAdhiyadirekasasAdhyavyanirekebAprati mn dighlbaandriiikaalaahlaa khbirubaahinundhaatbbaasiikssaabhisiklsstt baa 72 yogNAmini AmAsasamAnayogakSemanAyozevaraniSedhaninaceni dekhnnmijismnensaadhkprmaannvishedhaanprminijnkvaanumaa| nikAlAnInene vepanI nimAnajanakatvAnumAnenividAdhakamaliukAnAMsadihirodhAdInAMprArovaparitrajabAdityabhiprenyAhatravAcA nizazavivAparakhapuSyamityAya samparthe'nAyorapepyAkAMpAsannidhimAncabdojJAnakaronInimahAnikArthaHyogpanArahitasyAdhyAko puy'aakhaabini sbiikaalaahbaalaashiilbaanikhilpjaati haabib mAkosAniSimanyavAnAMsardeSopazIkaramA nauporapanAvasaviSamavyApakalenopAdhinAyatyArAthanasandhita niparijanandabhavanotibbanirakopasaMhAraNalApUvIkanyAyenadarzapitusazalAnyAna nvivaahpdaanipttaanisvrmaa| bishbkbi laalitykilikaalaaiphissbi mukhsl virodhenakAlAnyayApadinAnamanonimAnasAdhanenuvAdhAbhAvAna ucaina hAcAryaH atyanAsatyApijJAnamarthazanaka aitiholiviparacamanipasApAnamanonannirAkaraNAyakAramAnabhavovAdhakaHnayAhizabdo'nipara nizabdasyA nimpanna laakh hilshaanur'iisaagr' baagishbbidyaathlr'iy'aalr'saalaah sArimanaHprIzijanakavAnaMgIkAreprativAdiyAnapAcchabdo'niyanyATerogyayoHzabdAniyAlayoHsaMsaepranItyarAhasthAnamApana napaNetInadanuvArAmAvanajanirAkaravAyamethakaraNAdirUpakathAnaraMbhaprasaMgAvAparalpAhaviSakSecenisanadevavikalpapUrvavaMjiraNoti nayAhoniyAde nabujhenana nyApiecapona nirAkaraNAmazaka mitpapidavyenakebalamapraniranirAkarAma zakAni vahasthAnApatizcamAinadAcAdineniraMcavizeSa avinAtaMcAtAnaminisanasthacakArAnukrodho'pitAjA'nivyAdhiparihAra pojanaparivAnivAdibhyavirabhihitamapyavijJAnamavijJAnArthaminisUryaviramihinamapIni vAdine nishessH|| // 7 // // ER A % 33ES LNUARINDERLOD - J
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIye prati patnaiau veni nasyaiva prapaMcaH nahizabdasyeti dUSaNAnara mAha kiceni ekaM zabdAdikamadhikRtyaviruddhadharmaviSayiNyaiau prati patnI hivipratipatine punarbhinnAdhikaraNenApyaviruddhArthe viSUpi epani nyayAtmA-anityA buddhirityanayornitya AtmAvibhuzcenna yo vo vipratipattittvAbhAvAn seyaM vipu-yAsAne gIkArenabhaven nApi vyava hAradvaya mAtra mapratipatIviruddhadharmavipratipani tvAbhAvAn pramiti tvena viruddha dharmAdhyAsanArthasyaiva bhedApanirityarthaH nanunAdRzadharmahyaspa prastutadharmivyatirikta niSTana yA grahaNAttathA vyavahAra iticenna pratipattau vA vidyayAbhyupagama prasaMgaHnahizabdasyAnityatvajJAnaMtu nnityatvavAdinoyathArtha kiMcaikA dhikaraNaviruddha dharma hUyapratipattilakSaNA vipratipattireva bhavanmattena bhavena tatra kuna staro kathApravRttiH kuna samAcaviprati pani nirAsaH api sarva spa vAkyasya saMsargapra nInyajanakatve'nRtApArthaka nirarthaka bhedo na syAt samudAyArtha pratItosatyAmapiyadartho vAdhinobhavatita hA kAmanRtamucyate yathAna dyA tIre paMcaphalAni se nIti vipralaMbhakavacanaM yatrAvayavArthapratI nau sanyAmapi samu do pArthI pratI nistad pArthakaM yathAdazadA DimAniSaDapUpAH kuMDamajA jina minyAdi ava yavArthapratIterapi yatrAbhA eka nisatvA pratipattau vyAptiggrahAbhAvAdanumAnAnudayAditi vAdhakAMtaramAha apiceti sarve speni vAkAmAtra speniyAvan anRnA dInAM prasiddhaM vivekaM darzayatibhAvApAdanAya samudAyArthetyAdinA atra nAnRtazabdena pratijJA saMnyAso niranuyojyAnuyogo 'siddhivizeSazva viva rUpate apArthaka mAha patreni pApa yA yogA pranisaMbaddhArthama pArtha kaMvarNakramA nirdezana nirarthakamitya jhapA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ se r E-- - - - bishuddhr'ibiilildbhuttrnthiii: assaa caandimaalaagukhinnytti hilibriphitti ghl dhiin baahaalul munimukhaariibaal krishbaay'aaliilnaayjndhaablmdaani|| o dui mntrbinyaa suhaaniiphaahaajr'iaair'iiinshRhiitkaaliin bili || iy'aahhiy'nyjliiy' kNk sbrnaay'aakhaalii liiliirliilaambii: phlmuuhRdyaaly' sujib jbaaligcaasth luphe chaaniiy'aajhbaa hili sthlaa phaandhi kssitigrstutikaajlguli anusndhaankaaNkhaayaatrbdhuu| bir'laay'eti by'aalliiihaalaalhr'iaa jl| jaakaariy'aa o aatmbil lllnaaibaalaanii bhiiibaaiil maach bikri klejbi jaanaakhaalaaphaalaa kiy' laaln bibhraa niy'ntrn ndhist ijibaaphaajjliibidaay' pinir'iliiy4/ 7}} 'laakhkhrinikbaaindhaaiblihir'iiibniihmaai shaahmaanbaalaa ykh| ghara pararUparaganimugarirapyayAtaHpramAgaramR nivi vajhAyosiMhasAdhUna plAna nivivakSAyAMtavApramiDavizeSAsAvika yAMnaityAdevAdArthamupasaMhAninasyAditi AropanirUpyAropyanirUpani bhavatvamityAdinA se devenyanyathArakhAnyAcyA khyAtyo nirdezaHubhayAnayakAmanitubhedAbhedavArinA'nyathArayAtivizeSasya ubhayavilakSaNamititasiDona sp|| IN - = - --
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ | smkaamili baar'isimmaanitiikliaahu aalphr'imaar'idaalaaimlniir'r`inghaass| diaar'iinibnindhii bibhinil: ishtikaar'aanny'n sbnimmln niHstyaanusmthilbnmaallikhniilaathythaayullaahii phiilikhbi niHsvabhAvamasoyanathApijasaneyasAmarthamaMtareNakhakAramAvizeSAsamanejaratyayAdAsAdinaHprAmasvabhAvavizeSoyanAne lr'khaar'aair'y'nijhbibstraalhkilyaatmbaay'aalikhini aaNkaaliimnikhi naar'ii:+mbaanniir nthingk sphbinuibiy'aani jnggiibilaal philijiskriaaibaalughlli:shaabaailsthlii maalishiighlibl nichniHshbr' shr'stugir'igrii sbaamitbbishbbidyaaly'likhisthittbibiij:sbtbH mithilniihmaanii:r'iishr'baah nishbaalaani | lingkaaphnbjqjkaaliolikisphiliniy'aa ' / hiir' biithikaar' thaaihaajiibHddhr'iblnyj| bhaay'olineshiy'aa lili bijaanniipaaliijlili nir'ilimaar'iii sr'kaar' lingklijaar'iighaaghmdhaabskaarthio /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekkhaani yaalilikaa: baalishbaalmbitblilghr'thmbaar'aabidyaaliilaammd lkssmiir`iiir'niir'ghr'iinthaalaab:r`ir'thir`nr'nni bilmmiki| $4 jaanuh jaalaalitbaay'aalishibnmbnu gli bngaajinhibil sthlaar'ikh iiglpiissttibighiliy'bihaar'r'r`iittaai maatti haariri anuch |jaahiliikhr' br'aar'milny'naabibiy'aanii baahitbijnyaaniir shyaalikhi grnyaalaa bilijaa yy'nkaalpbijy' nir'iblhii haabith yuHsntraasbbiaay'ktbbdyikaari yaathlikaabikhaa prbjisilinttphaaniguli| laalitmaa anujihmaaghiaassaabijiibnimkhaalaajaarnilulnii: ykhni aaNkhiiliibaalaanisbl / / / = == = = shaamiikaanuy+r'aai klini:gunaabndhuir'iir'r'iir'ilii li:ykhaarghuumujaamun mishu havecanAnyuhAharatA assANabhAvamicchaniyemAdhyAmikavAdinaityatroyapAditaM sarvathAnirUpaNAdini yadihiAdedyAnmakoza kiHkhItAspAnadAsAcataHkopisavedhaHnAmapipariharaneTakonunAmAnayoHmavedhaHspAdityabhiprAyaH asatyakAzzeyaminiya didamamayInanirUpaNatvajJAnasyanajenAsanAnassasaMvedhAtirzako asadadhIne ni|| // //
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUSayaninanadhInenisakyorhinirUppanirUpakabhAvoharanahijAnupAtakaladhautakalacalimnAnAlaphalakAlimAnisa pyamANocarastyarthaHbhavanasaMbaMdhottaramaNimayogAdilasaNamininanyAhaasanatheti athaghaTasyaprakAza nivAdinasyAditi / javAhanAnajanyeniasatAnAjJAnajanyAnizapAnAdhAralA aparosajJAnaviSayabhAvAnupapane ghaTAsvidinihonaHvyatirekezaMkA liayamasadanubhavaratiayamarthaH astitAvadayanirUpanirUpakabhAvaniyamanahetunAnAsanAnasyajJAnasyAvinAbhAvaH kazciA dastimUlabhUta nivikalpaneraniriharati mevamanaspateriti ayamabhisaMdhiHvividhohyAvinAbhAvaHsauganasamayesvabhAvakA / manupaladhinayarAhakIrtinyoyavindautrirUpANitrIropaMvaliMgAnyanapalabdhiHsvabhAvaHkAcenIninatrAnupalabdhiAbhAvavaidi nAradhInanirUpaNatvasyApi saMbaMdhInarAdhInatvAdasatyanirupAyalAsaMbaMdhAdhAranAnupapanejAnajanyA nizayAnAdhAratvAcaghadAdivata asanojJAnaviSayatcAnupapane apamasahanubhavaityasattAvinAnAnubhavonirU pyanaininenAvinAbhAvaHsaMbaMdhara jicena maivam anapanerattadAtmanazcAnubhavasanavinAbhAvAsaMbhavAna naramAsvapranyayAsAdinasvabhAvabhedaivijJAnamevAsaprakAzaipasaratyAnivArinAmasapralApaspAropamANanA sana kAyathAyadapalabdhilakSaNa prApnaMsannopalabhyatesosadyavahAraviSayaH yathAnyatrakacihaHniddezavizeSa upalabdhilakSaNa prApa uparAdipalabhyatenopalabhyatecazazaviSaNAdirarthanisAdharmyavatprayogaH svabhAvakAriyAnubhAvavodhakoyathArayazizapAyayoH yathAvAgnidhUmayorinitadAna kIrjinAkAryakAraNabhAvAhA svabhAvAhAniyAmakAravinAbhAvaniyamogdarzanAnnanudarzanAdinianvayAta rekAbhyAnabhavatItyarthaH nadiha jJAnapAsalakSaNArthavodhakasvAbhAcyAinupalabdhinAzayenA sadasatoHsvabhAvasvabhAvivAbhAvAcanasvabhAvA vinAbhAvaH uktahinyAyanindausvasanAmAtrabhAvinisAdhyadharmehetuHsvabhAvani vijJAnaspAsApAyabhAvAcanakAryakAraNabhAvainiasa %3EvyAninirAkaraNamapasaharatismAriti
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bibijilikhaar'iir'i bir'r'mr' mukhr'iii:hyaabiyaaddhi liphnaamaal mr' bir'ir`r' linphibi jsttri kli ilaali kaabiil sb o khnij sbri klaabaar'iir'iisthliiriiniilaabinshriinikaaliighkhi aaaghiidbRtbinaa jikiichi: aaphgaahyiaalhiniissii? | laaksi bliyaabilnnibaabu bhaalliikbi laalnlithaa n shikssaangglaabnyaasH kaalpnthi khiiiaal baalikaa kaal H haaphiijaalaalaagaahr'ir'dhaarthii iiitbHdyaathaa haalim kaakaar'bighaaihaakii4/aalu niil baashkhaaliirbl bsthit baanaar'iilaalhluthgh9 nmbi: lngklimul bl klbiishaalaa jaannaaliy'bolbiliinly hidinm+sukhkhaar'iikhiiliinliir'tbaadhiinbhyaalghsschilinmH ljisstti nAhenumAnajanaseniyAdhAbhAvarUvanpayAsiityarthaH nanunakyarajanavAdhAnyathAnupapanyArajanamApemaH apitunAdAvyamAna vAdhArmibhUnerajUtakApiparizinazIpAzeyaniSedhani nedaminiapamarthaka madamavadhAryAnanAdAnyaniSodhopanarminiSedhArA gnitbinimnggmaalaamaalmbiishjiikr'nniikhr'khaai bllipcchaai || kiibhaayaatraaylaalinggaaraastaa 4 / ekjn reness 8m smy'e ==--
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAzaniSedhenavAnaharapranInivasnayoratipratIniHejabhavanipramatayostArAtmyAMzaniSedhodharmigoslatraivasamanajaramanIyA vyApnanaviralonivarnanani nacanatrasanihitayostAdAtmyAroparahanusannihinAsannihinayorinivaiSampamA enAdRzeSanAdAtmyA ropAmapranipane hAvenaunakara nivasvAdhanAca asataH khyAtyanupapatiritipaMcamapaniSedhati nApipaMcamaniasatA evamargaspAparosanayArAniriniyasyamanassakAnupapaniHsanorajanaspaSanInAvityartha:nyAyakalpatarAkhudIritamAzaMkate a yAdhunikaspeninasaMsargotrapranIpaneyenAsanaHprakAzamAnanAsAn nadRSzanenarajanaspasattaniSedhenA'pituzukirajanayoHsvarU nedarajanamitipurovarninirajatanArAtmyaniSedhAtmavAdhAnubhavorajanamarthAnkApiparizinazI nicennanathAsani vanasatporivavivikayoyorapyatraivAnaraMpratIniprasakenApipaMcamAnasanaHsaMsargaspevarajanaspAyasanArayA nyupapaneH athAdhunikasakespacinmAnAnusAreNedaMrajanaminijJAnamismAkArarajatAkArayornasaMsargagrAhakamapi tujayorekajJAnasaMsagiragArmeMdAgrahAdayathArthavyavahArogRhyamANayorbhedAgrAhisavika ssakamekaM vijJAna vibhrama nimalasaNAsuyagamAt nayAcanAsanaHkarasa cispAniritikavidyAnaM prajibrUyAt // // 3 // pamAtramAhIdamekaMvijJAnamityarthaHtarhi kiMtasaMsazvyavahAroninibaMdhanonabherAmahanibaMdhanatyAha apiciti kathanayarakhyA nirbhedalatrAha gRhyamANayorini ekvijnyaanmitykhyaanebhaiNsviklpkminicvstumaatrgraahinnonirviklpkaahivecitaane| rajatAmityAdimpamedAgrAhInivyAhanirdhadaratyAdhekaikavastumnAhivijJAnaminararamA narahoniuktarUpaMcAnastanityarthe / rAmANaporinyuktamekaikenajJAnenanabheravApaTAderapyagrahaNAdyAniHphalitamAha tathAceti nadeSayanitampramiyAdini
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ bindhaar'dbaar'aaibilaalbthaamaalaadir`ir'iy'aaliilaabilaasaamlaai || iidgaah elaaktilaabichilaam biilibimukhgndh khrinthr'bijibi| o ||haaphijukhaanaakhnnyiktitbi niribilingk ayaalbaamli lir'i bir'hsy| aalaar'iiiknnaalyukiighr'aandhibihiikhnaakuilaaghaanaar'ibaar' kr'iy'aakaahphilm hindiighkaal| laalmaar'i khiii ghraadhiiraannaablii r'uur'tb maasum| laalaay'jaamaa- kaalaakulaakulir'r`aar'iighl saanii lu: klaaglaabaajaambiy'r'iir'r`aalr'r`aalii hirikaaklin ginit biniphini kindhkaahl mtrii nityr'r'shikhr himaalibliigiriilinin jiibn| nayathA'nityaniyamitisamayenirbhayamityAdibhAgyavirodhaHkaHpunarniparpayo'smitaditipratyayainyuyonA hmaailisbitb sbtbaali sbiikaaliinl ji biiniikaar`aakib khaan gAninyAyaviSayanAmayenAniyanane naramAdasArakhyAtyanupapanirapinAnyasanAdikA ropinasakutravedamAropa mscib si smlnii sulr'aanbrnn abbnyaalaathikthaamlen 4/ hyanitpeityAdisanAmpAzrAdhArAdheyarapasaMbaMdhagAhicimnamaspakatIkaminibhAvaHsvapamahAnIti pralhAdaMpranihisarAyakazipa vacana nimapelokapapAmupasaMharati naramAdininavamAdhAraNapanApinasAnyatrasAcanAstItyuna midAnI vizeSanoparyApara lmbn khub sirij
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyathAramAninirAkaroti nanArininanuyadinasvAsasaviruddha elekanamnahidoSapadApAva mitinavAha anoToyo pAlaprAzakANamAnavapakatvasaniviparItakAryAnimArakodoghAtanihAyyamanivecanIyavAsadanabhAmayanAstItyarthaH / zAnusAhinimnasAsasagAvabhAsakantaspajJAnenvayaivasvIkArAdityarthaH govArayAnimavanArayani ajanahIni janayukIrA || vAhakharUpaNAsanasyAdinAnanyasyamatvakalpaneneTarajaminivAvirubhUmininadarajanAmAla athAkAmAtanadayAnavadhanA panAhayAdhikalpanAyAmini anubhavamapipramANa pani nedarajana mini nandidanAniSedhamatpanidenayAvipraharabhavanvaye nanAvaddezAnarAdaunasyAnihitasparAmayogpadAna karagoviprakathamapidazaMzakononice dudhakaraNasAsaH sarvadarzinnapusaMgAna anodoSopasadAnacanIyavAderzapani dRzAnusArAta nadevanadezotarAdAvArogyasajhAvaH anunAhibuddhokharUpaigAsanogaganAraviMdAdivadapratibhAsAnedarajana minivAdhaspanAmAgocaNvAndayorvA akalpanAyAkalpanAgauravAnnerajana minicarajavAdhAdarzanAta nadenAnidhesampanidenayAhirapiyava syopapanaukAnaHsaMvidAkArane nisAMprana vyavahinamAyaromAnidaikaramanaregA parokSantAnupapanesavihAnA sbaadhiir'aajjbaalaarthiii absbgndhi dbiii| divizeSaHkiMvAsaMbaMdhamAnAdyarUpAdinAne kAtyAta sannidhAnanyAtmarUpapratyayAtmakaMvanaspamininavAhanacedanAniSedhesAtInihejamAhavyavahinasenisaprayogarahinasse niyAbanu saMvidAkAranAyAmanumAnamapipramANamAha sacidAkArorajanamityAdinAghaTAdenu meyatyAcavyavadArtha semI yogamaMjarakalpAyuktaparananyAyadIpAvalpAdUSaNamuktatadanuvadani nanvitpAdinA ruupdineti|| / // R tmikatanamAnakApAnana ATEMEE
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi|| sbkaalr'ghr'iiy'aaibaasnaaliphilghaassibithiikaalmbibi TIna padamevasvasavipanAgIkArAvAlivAnathAsanivipakSAsaMbhavenaseprayogamenaronivizeSaNayuthona saMbaMdhamAzA 77 divasAyInadAhimpanizeSayAmasiMha caitanyenAdhyAsikasaMbaMdhasvIkAroijanasaMvedanayoH manasabarahAnasAdhana vaikalyecepAha hi tIyevini nalevodhamappAhadhIrUpAceninadenamariharanipUrvavAhImemiyA dinAnadezamAcarAhityevivAhizana kicihiyasaMvedha diibibihimaalyaa laakaal naabikaabilaatliiy'aaghr'iiy'aahiin padecarajanAdenonivinApiraniprasaMganicemmaivam hiyasanikarSAnadhanAvozanaspatihinilA sNved| nasATriyasaMvaidhamanaregauvakhana siDjayAsAzisihAlenavAsAdhanavaikallAmAvAna ncaapiiruuptvejnaadeshiinissi| nAcidarzanaprasaMgAriyo'nyanepipaTAdivaDonivinApidarzanaprasaMgaspatulyatAnujanodhIpamevarUpaminicetana iyukta anyannAlIkAyAyavinAyajAyAHpratibhAsavadAnAsanopirajanA pratibhAsopapane nclerjaanni| jInAmAtramevavAdhyanekalpanAlApavAdinilyANabajanaminipratipatra vizirajonasanedaranAminiyA ghasyacAnubhavasihAyAkalyanIyayabhAvAna ataevakelyAnAlAghavanyAyAnavanArAn nacasavidezamantareNApa rostvaanuppnimbaahytaaktppneH|| rAhiyatenanAne kIrikanAsihItyartha:sAdhanakalparigati sNvednsyniruupyjnyaanspetyrthHsvnHsihjpeniniihaabhipraa| peNa sAkSiAsahajapanisvAbhimAyepAnavirodhapariharaninacetipUrvapasamapasahasati nanaiti nanAvarasanaHvotpanayapani hi narabhAvodityAhaanpanAlIkAyAininananyAppamityuktaMnaDetArajatamitikalpanIyohilAghavamanasarazIyanavAcAra spanAmApAmAgitAvAhijarathA'tipremagAdaharajaminipratIniprasAnibhAvaHanupayayanaraMparihana ncsevidevaami|
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevamaprAmANikatvamakApramAragavAdhaMcAha kiMcAropinamityAdinAsayadinyAdAnnarenavastusadatonarAhAdiritinaMpratyAhA nahIni apasihonApatirityarthaH yAtvanumAnamunahAhinekonikamityahi saMprayogamityAdinA sanatyAninirAkaraNam pameharati naramAditi asanArhasadasarAtmakamAropina thAhaHsvarUpapararUpAbhpAnipaMsadasarAmakevaratAnajJAyanekiA~ca dUpakaizvikadAcanatittatrAhanApisadasaTUpamiti nnuppiprmaavissytvmubhyolthaapyubhyaakaarpsno'rths| kiMcAropinabuDAcena guMjApujAraudahanasamAropedehadAhaprasaMgaHvuhAvapinassAnAvikalAprasaMga inicetahinatahahi sannAtarityapenAsanirvacanIyavAsthAnaganyanarAbhAvAta saMprayogamana reNApUrojhavAdinihetuhiSleyyavRdmAkArevartananisanyabhicArajasmAnnAsannApisAsamAropi ne nApisadasadavirodhAta aviroghevAnanAMnivAghauDyorapiparamArthaviSayatvAna ubhayAkA rassaikArapranibhAsobhramanice hivaadhssaapibhrmntprsNgaatsyaapyekaakaarvissyvaan|| sarvajJAnAnAcUsanminAnevabhAsakalADonicaprasaMgodurispAn taramAgatyanarAbhAvAdanirve canIyamAropitaminisihama nanakimidamanirvacanIyavekiMnirukivirahakiMvAniruktina minaspavirahA kAkAramA hilAta pUrvajJAnabhAtamityAzaMkate ubhayAkAraspeni nAsadAkAramAtragrAhiNovAdhakaspApi spAnilami:|| nyAhanahIM ni atyalpaca sarvajJAnAnAmevaibhAvAnunItilaprasAktirityAha sarvajJAnAnAMceni yAropinamanirvacanIya mityupasahanaMnadAkSi pani nanvini // // // 7 // " onlll
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci kiMnirUkiniraho'nirvacanIyA kiMvA nirukniniminasyavihaH kiMvAnAnavAyAazvApratipannopAdhIniSedhatiyogivabhi rInA nivaprathamenivedhAni nAyaityAdinAnirurnimina mitinirvacanasaMbaMpihinicanIyanAniminajJAnamayibhavatikAraNAnayA siMdhivAn tathAviSayajayApinayovirahanirvacanIyAviSazitamityarthaH jJAnaniminavirahadUSayaninAdajiviSayI jAnehi zabdaprayogenimitanacAlayANamupayanaratyarthaH arthavirahapasaMdUSayani nahinIyarati prAthaviraharanikortha kiMvA trayonAsoninahoranavAryanyasarayAnitvamevana punaranirvacanIpamityAha arthassApIniathAsalayonAralInina hilamevArtha nAe:darajalamityAdinirukeraMgIkArAta nAhilIyaHdikalpAsahatvAta nathAhiniranimitajJAnamIvAnAdhaH jAdinasyaniruniniminasamAyAvAdibhirebhyupagamAnanahitIyannAryasamApisanovirahe satyAniprasaMgA asanopicirahesavaprasaMgAta ubhayaviraha spaca parasparaviruddhayokisihayoranpataraniSedhaspenaravidhinA jarISakatvaniyamadarzanAdevAnupapane bhAvAbhAvayoralaukikayoHsakapolaparikalpinayoniSedhasamujJayAgI karaNenulaukikasadasanAranidhAta nanirukiniminArthAsaMbhavAzmanonasadasahilasaNAmanirvacanIya nApi jJAnayAdhyAtavAdhyAvazabdena nivarNadogIkAre pUrvajJAnaNasaMskAraspacIcAravijJAnanivanyecAhanirvAcana nimatyAnitvamevenpAha asanopiviraninandamayora parthayovirahArtha------virahalathAcanAryAnarane pAnaH / jinabAha ubhayuvirahaspaceninatra kilokapramisarasanotiraho'nirvacanIyata uttakhamanasake nilayonopannAsaMbhavAdi tyAhalokasihayorini nijIyeAhabhAvAbhAvayoritiniSedhayo:semujJayaHniSedhasamunayaHnanIyaniSedhani nApijJAnavAdhya vamininanavAcyakivAdhaka jJAnanivapeca kiMvAvAdhaka jJAnaviSayatikivAkAlatrayaniSedhapraniyogivanavaprathamaMniSedhani mmsoti
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ s hinIyaMSati nAthavAdhyAlenAmeti adhizAnayAthAnyajJAnehicanmanevAdhakaMnathAcAaivAniyAgniH aramanmapinera rajenaminpatrAdhiyAnamapisphuratItyarthaHtanIyamunyAppapayati mevAmanivanmane nivecanIyarajanassanavAvidheyonyannavAyA nyabhijJAyamAnatvAcanakAlanayeNabhAvaHzapAMgIkAronAdhyApikasmicidapilaspe'carnemAnatvArimpartha: anivyAgnicAha lokikenitRtIyapasokaMdUSaNecaNepyanidizati eneneni anidipama nAmavyAnimevavidhaNAni purovarjinIji adhi vizvAsacezvarajAnanivArpavAnivIcyAcasAndanilasapAsmAniyAziHathavAdhyAnAmavAdhakatAnaviSaya nadAzupAdebrahmaNavAnirvAvasyAnU nayoradhiyAnanayAvAdhakajJAnaviSayavAna athnaabhuudslibhvissy| nInikAlatrayatnAniSedhovAdhaladviSayatvaMcavApatvamitimevaM maayaavivrnsypuraavrtijnssnthaavidh| niSedhaviSayavAnagIkArAlasaNaspAyApreHlokikaparamArtharajanasyAnanathAvidhaniSedhaviSayavAMgIkArA danirvAyacAyanirinilakSaNasyAlicyAnezvaenenapranipannopAdhauniSedhAcamanirvacanIyatvamityapAlapuNe cartinipratipanvatsarajanassAdhizAnajJAnenamAyAyAvilIyamAnAyAMnatapariNAmanayAvayamevavilIyamAnasane janamininivedhAviSayavAna kiMcAcapramANayAnalesanivAdhyatyAnupapatiH asanonaragAdekhyAnA senAcidAnAnovAdhAbhAvAna ubhayacehadazenAdinican / grAnayAthAyanAnenAdhiyAnAjJAnameva vAdhyAne niyariAzarUyayolajJAnajJeyayoHkhayamevavilayanihinAvasamayaHnathAcaruppAdeniSedhyavAbhAvAdayAdhilezayArapetyarthaHeka lakSaNamAkSipatramANapranisipani kiMcAcapramANamityAdinA aryApanizakaje rayAnavesanItyAdinAanue jimevsphory| ni asanonaregAderiyAdinAimAmApanimAnamanoharakAzakAnyathApyupapatyAdUSapani nadezAntaretyAdinA 900 WINSimpriomamaarunianarDIPORAININAananationarmu
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 bieloasstt kili enaalaaghr'iiythaa khr'iiikhndhi phl jaalish ppi ! -bhaabkgnnshir'ir': bishbshaalaak nibi sbiikaanaaphishaar'iithbiikhiithii kathama pArtha kaMgAjanAha prayujapaTAnAmini idamApanenasokaMpaTAhAsanobhAsanAyogAdityAdinAzaMkaraprathamAvasampadasyA vodhakave'sanobhAsamAyodityanenayAdhAna nyathAnarthakAvemayuktapadAnAMsaMbhUyakArivaniyamAditi yatnenaivAhinI yesananikorthaispAdighaNamukkenarAhaviresahipesimiyAsniAprathamadUSayati nAdyaniyamanAyataMjavAdhyami nivyAnizAnAnAvapracejasasanAyukaveNivAdhyAlenavyabhicArabhUmizcAt nApinANinasthAnAdhyAleSinirmakanvenasa nadezanasanmAtyAnerihAsadAdAdhassApisabhavAn nyathApmupapattaH kiMcAsanobhAnamanupayanaminyuzan aselopinacAhAnA anyathAvapArthakavAvAsyaprayuktapadAnAsaMbhUyakAriyaniyamAnakiMmahila sikiMsanAyakaM athAvAdhye uttabahAkharUpanAyaHsanAyuktassaprapaMcaspabhavammannevAdhyanapAyasavAdhyAmA nivyAnarasiddhaH nAhinIya: yaMdavAdhyamavAdhyAminisAdhyA vizizvApanenanIya:siisAdhanasAna artha jaralyAca kinAnyathaivopapanirabhyUhanIyAsahilakSaNAnugavArayAtpanupapanasahilANavecAmavahA pAyogAdubhayavilakSaNaspobhayAnupapanejAyukannAbhAvAdinibhAvaHhinI yenusatovAdhAbhAvAdinikorthaHyoyamavAdhyA svAdhAbhAvAdijinathAcasAdhyA vizivabhimAha nAhinIyaniyarahmasvarUpainasvAdhyAminihinIyApasAtathAcAyA| ssiAramAbhirapagIkArAsihasAdhanaprapattaspAnirvacanIyavAepeksAnAsyAnarapathaH triinnihissnnaaniarthaapnelaanyaa| zivopapaniranyathApyupapajignusyAninannAmadhAraNapAnamanusyaco. kAmnyathavopapatimAha kiMcanisadelApaye'mahala / bhayanasacAnapapadyamAnApArayAlivAdhAbhyAsaramAyakavamevara janAre sihAnItyarthaH 7 // //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ spAdevasahilasaNavinzUgavakhyAtyanapatirinyakamayasalakSaNapaspasapratiyogikatayAinekajJAnApesasya kalpanA gauravazAbhAnAbhAvapraniyojakancAyogAnaevamasalasarApepinammAdasavamevAbhAneprayojakAhanirapekSeladhininathA vAdhAbhAvApasatyamayaprayojakalapanvAdevanedihavAghodazyamAnaHmarelasarApagamayanikhyAnizyAmahalesampamininanadA ziMpaniSedhani nacavAcamityAdinA unAnyathopapatnimenadraSAmAhaasanoponievamarthApanidaSayapicA'numAnazaMkate nacavAcyaMsarasatvAdhAbhAvAbhAnaprapojakenananadailasarAyegauravAdini asanopinApadApranibhAnenasanopi prapaMcaspavAdhyatvadarzanenokotaravAna nadevanAryA paniranirvacanIpepramANam astunAnamAnam vivAdapadama nirvAcanamaviSayAcAta yannavanavayathAnmAnacAprasihavizeSaNaHpakSaHlAdInAmadayAniriktAzrita tvAnumAnavAsAmAnyatnaHprasiddhivizeSaparizeSAbhyogaprasidyapaparinicetanazupAdAnAtmanicavipasevarna mAnanayAvirudavAna guNAcaliMgenakvacidAzrinavaprasAdhanavanirvAcayAksAdhaneliMgAbhAvAta athenaho SaparijihIrSayovimenaMsadasadilakSaNAMdoSaprayuktabhAnavAna bhAnisihanAdAtmpavaditiprayujIlanadaNe mnshnspsaadhyviklvaan|| astunahIninatrahinamaviSayAvahenaradhimAnanayAbhamepranibhAsamAnezajasAtmAdovarnananiviruityAha nshnyaa| rAvini kiMcayathAnatraguNavenasAmAnyataHvacidAdhinatvasAdhananaivamanirvAcavaspamA mAnyenasAdhane liMgamastikiMci janovailasarApaminyAhagaNavetiapramiDavizeSaNanAparihArAyAnvayavyatirekAnumAnanyAparanadIpAvalIsthzakane athainho|
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaar'yyaabili lkhini,mmiibaatmaahbulybaar'haanr' sbkssnn TIna milisevAniravopanyasvanAmelamanenadaMDasarpamAranyAyenetyAha atha bhAvarUpatayetyAdinAbhavanAyathAkathaMciya nathApihajurevAyanapaTanarasAikiyAdinAmAnazabdenajJAnamabhidhIcaneprAkRtye veyarthaHprathame'naikAnikanAmAha nAdyojJAna [ni abhisonavAnaspAdoSajanyAcAditarasyacajJAnAvAnagIkArArasiddhirityayakahitIyesvarUpAmiddhirilyAhanadinIyajJayAhi! shkimukr'i aalimiiqphaarughshbaasnaayilyaalyhaarul arthabhAvakRpayAparosavenamAnohAyAcanasvasTasahanasampayuktapAsApejalahAjanasApityAnasAdhayinazA karaminiyayivakavaMdhavidhiprayAsa kiMcedehoSaprayutabhAnavarkidoSajanyajJAna viSayAunadoSajanyamA kAtyAyace nAda-jJAnaspekAlenanahAnaviSayAdhiyAnavyabhicArAta nahinIyaHpranivAdinapratyAsiharadAta nAhidezakAlavyavahinasparajanAdehISajanyamAnAzrayAcamupapadyate'bhyupayanavAparaikiMcedamanirvacanIya namonijJAnAnukUla nApivAdhakajJAnAnusAri bhronausandirajAtaminisanvenavAdhecaneharajAmi tysven| puraNAna apicaanirvcniiyerjnshbdonnaaninidhnlbjaarbhaavaan|| // // // nApayapitvanyAmnamaspasAsivedyanAsvIkArAraspevAparospanathApiviSayAvachinnAbhivyakacaitanyarUpaprAkAMpainAstItyapi diye kiMcayapapAranAyedamanirvacanIyavamAzyitenAbhyAmevA nivAdhAbhyAvirodhAdayukta menahityAikiledaminisjanazA prayogAnuyapatirapanirvacanIyavAdhikepAha apicAnirvacanIyeninavakavyakimayama nirvacanIyerajanejanazabdojAnini rA baMdhana:ki vopAdhinibaMdhanaH kiMvAsAdizabdavaDarajivikalpyAdyaniSedhaninanAninidhanAni // 7 // 7 ||c
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ abshe et saahs siighimaaH maanibndhiaangibsbaasnbinyaaniy'nbishbaabisstt chil| liminaakhaali ndii naalaani Rkintubaa bishbbhaathbaahmityshikhaalaa klbiln nyaansi bikshiblinggmaakaabikh: atyaantbilaanikiikaa nikilbil H baari niiliphli laagaar'iir'i eghaar'iir'maan:jhir| dikhaabaa 'shhidkhnkaathaay' aa tmbhir'i nkr'ilaakipilkhk:lingrmaandhaaili ichubaanir'ighdbindhir' kimaanchusliilaambliinnyaansiinsbaabhaabik saabaash baaNlaa aami aandhaanihaan sbaakssrit bRhaar' laa asthisthaan naagrikulaannbaalaanuklaa kri shaaniliilniitijhilsittaanyjaab| graaghiniinl| Rlishaakhaa khaabaar nikhosh baanii anti bishbr`ikthaabyaashnaanubaar'iir'aalr'iaar'khaar' || mjaaygrnth likhniilniilimurikaaghshyi bishbshaarini muphiy'aa| niy'ntti killihaa naay'ikaar'r'likhkhiirblbiibaajaaalaa bijy'4/4/ mur' uliykhmmlnni sii asthaay'dur'naar'aakaar' anibi bn nii ndiikhr' nir'iir'ikaar'muhaasthaanaantbilaai aanisubrkhyaakhaar'khaaini!!! hl =aNshaal shaah
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEarthaCEMETRIOSIRIndonwere vimAnanupappUdhidhAnaviSayanayAanvayavyatirekaporanyathAsihAndAnnarajanajJAnamiDiyajanapitvavidyApariNAma nitAna 'nAhina maMgokIyonApisasaMgatAnakhIkArAnnAvyAniprasanirininavAhanacase saMgani cinyiAnda yattirekayoradhizano pakSeyesparzanenApinahonAzanamaprasaMga:nacanenasAdRzyAgrahAiprasaMgAvisahazepinahorijinAnAsAmupagamasevana karayAdimAkAretyAdinA jAnasa saMganijajjAnAkArAvidyApariNAmasthAepalasato pUrvapasamupasaharatinaviyami nijaloNazlokenasarahAnipratyeka miniyanpratyeka sadasyAspAsAvenAsAcanasarasannavicAraparabA vicAramArIna ddimbaarghinibndhiikaalinyjiN kaangkhaa nissedhiijaar' haabildaarir prasaMgAnavamargapranonerabhyupagamAnnArayAniprasaMgAjathApivijJAnayAbhpagamenAraspAniprasaMgaspadariyA tUramAkAraviSayamihiyajanyagrahaNerajananasaMsageviSayasAsi vetanyamityabhayuSyamAna mariyalasaraganamA pAyAra nirUpaNAnnAnirvacanIyAvabhAsovinamaiti mantrocatepratyeka sahasApAmAvicArapadavInayanU gA hatenadanirvAcamAharvedAnavedina:13satvenAsAcenacavicArAsahakhesatisadasavenacayadicArenasahaneta nivAcanavasanyAsiraniyAzivAjogAsalepravizaninaranirvacanIyaminivedAntavedina nyaa.hriniyojnaa| asandasakhAbhyAvicArayasvInagAhateyattani cAmiyuktasadasanAranicyAtinayorapyubhayaprakArAbhyAmanivAcAvAhanA kepratyekaminilyoHpratyekaMvicArasahatvAcAvayukesamuditayo seTsahorajicyAzitadarthasadasatvAbhyAmityukasaMgahItelasArA viraponi santvanAsatvenetyAdinAranedabhaninakAravinayapratiyogikAbhAvatvamanirvacanIya kiMnakAratrayaprati ra yogikAbhAvazyaktvamanirvacanIyatvamiti / /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ amenianianslatesnetstamine anyAphAbhAvamA sarvamati anivyAyabhAvamArasadAdInAmizivacamaniyadakSyanenanAparyazazahihitIyastraviparNaya vicArAvasaragarjinakimidamanirvacanIyattakiMnikaktivirahaevetyAhinadasyAne ecAnAkalinupAbhisaMdhinAsanAnamilpAha evaMcasanIti akoDagoDadinaanavasananananiruriti niruktimAtraspAniminapardabhAvo'nirvacanIyacakitsa dAdiprakAra nigviyanakamanahamityathaHyatrApinenojasUyanirAkarotinacapanasAroni samuchyAnupapanohatAnya naranivedhaspati nacayunimiyuktatatra henumAha niSedhasamuccayaspeti anupapannatikorthaH yadipramANAyuktayAdhAnisahana sarvanamagocaNAnathAbhAvaniyamAna sadAhInAMcatAna hilArasahanaparerApamAna evaMcasAninirU niviraha dinAninininilamvavirahaityAdivikalpo'kADanADavitaniniminabhUnAyA manInela dAlevanaspancAsyavavahAragocaracepinudasadAdiprakArenikhipavakumAna dAMgIkArAnUnacaparaspara vi "nu ruddhayoHkhadamatvayoniyasamAyopapanno'nyatayaniSedhasmAnyAnara vidhinAMnIyakavAdi niyuktaniSedha jaatisttbaa chil gnggaaliy'aa liH nAhakArUpamoDarnirUpazyAkidiAdhikasucAnAbhavAnanathAsaninasApinArikAcaprasaMgAnunakana mamaina ma ATROMIT liriksaay'aasuninyjiliNpaanyjaahiliphaamaaniy'aar sunibmii tin dikimujara koharatayeyamobIyata vidhAnabhaerathA'bhavAdinyAhanahivarUpanna nisvarUpeNasadasavAnimi ni / / ablmbn gulhaaihilelitbe daaH bllaaddis datyarthaH kinvAgIevyA nimidaMsasai vanAhInyAhe nknninii||||||7|| 27 // bull
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 & A niriikhaajbNshr' kaalr'iir'idur`aar'iil absthaa sbinaathr'ugugulaa khaali n' | bijli naariibilaalkhaanbliilaar bihiikhaalikhini mntriir ijjblnkilaakhaar'r'iighttitbaaN chbi: abishbbikhyaakhaa suhaammmeklikhbaalu ghaaNhr'lksibishutb dichisiikumnt strii khaajjii aajkntu bikr'iialkssmii jaahbiij dilli haayaaliilaahttobdilaalaabaajaal gjaahili aabaak phrhaay'aalithaal kilaahi kaajaakhsthaabliilaaln gaajiitbkaalii: prjaatir bidyaalrimi khaaliy'aajulhkikaalaamuaah khaali baandhbinaa laay'laaphaalaa diikhaalaa / anumkli+kiktbbaaghri bimuurssaanggi| yaalphikaalmthilmgiiy'jlinaakaar'iir' laaki| jiniphaan milnkaar'iir'aajii maay'aakaannaalaal biijilaashaas: 5 khir'issddh nisaabini lr'ikr'iyrth: ysstti niilnmnnr'iir'ir' lkhibilaandhiy'aakhaanaabikhaaliibaahi:bi iiinlmaan liibi phaakhlishbr'r'kr'i br'phisy'aalmnir'kir'aalr' lgndhsmaa|| virodhAdityabhidhAyahi nIyarzakanenazaktikAzakalenianAmanonayana niSedhaH sabhavAnIniyarihaninanaspani // 17 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ janUyadya pitasyAca nasAsA prasaktistathApirajanAbhAsUH pratItusta hA rAjananda sAmyAt tadaviprasaktaminizaMkate rajanAthA se mitra mikAlera janA bhAsatayAvabhAsa te prasaktiH uttu devaganyAna yA bhUna svasvarUpeNenAdya unyAha maivaMrajanA bhAsa ti hitIyezakane pratipaceninatipratipannazukti kA cupAdhaurajanAdeH kAlatraya sanA niSedharUpApaviSayana maMgo kUttara janAderAbhAsanA middhye nathAcApuSyavApatiH parinyAha evaM hoti nanunathApita dvArA laukika rajana pramaktira) rajanAmA sapra sa reibananprasaktiri nice se varajanAmA satya prIterivhera jaminyeva pratItezva pratipannoyA dhauniSedhAtrAmA sanApAnidhayanicena evaM hitAcyA priH prati yantrApA dhaunaspaniSedhasyAdayogI kArAt anaevanadezAta rAdIpra taspalaukike paramArtharajana spena niSedhapratiyogile AbhAsa viSaya bAnaspamanpayA jagatirajanamevansyAn na khAllokika paramArthara mitiniSedhaprati yogIni pUrvAcAryA coyuktira piyurovarti nirajanArthinaH pravRnidarzanA lo ki nAmanenAparokSana yApratItakAlatrayapi lau ki karajanabhide nama banItiniSedhapratiyoginAmaMgI kampanetavyA nayanasa pyAjI tine mhagranaeveti zrAbhAsavidyu yunAdityA bhAsavica yAcaM gaurAhityadhArayAtteH prsttiH|| | svarthaH nakevalenanI gokAraH anupapannale ki (jananiSedhaityAha anya dhyenirajananadAbhAsayo re krAyo gAija tAbhAsa kampanajanaviSayaka pranIti hayA bhAvAcA pramukhe nasampajana spa niSedhai nicatAMtathA ca yatrayatra pramitanana sarvatra niSe caH syAdityarthaH nanvavesanivivara NakArAMcA yaivacana virodhaityata Aha tasmAditi nanulaukika paramArthajanAmale nA jInaM niSi tejanyathA khyAtyA pAnaH rezanara sthasjane spAnapratIta spa dhara hi teSAmapi mityana Aha nacaiva stiiti|
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Li Ji Fan saMsarga va dini saMsargasya sadashai la sa evAMgI kA rAde vattAvadanyathAkhyAnyAdivAdibhyaH siha evabhedaH saMsargigAstule, cika paramArtha janatApremInasyApi saharI hela sarAya svIkArA ne vidhya tinarAbheTityarthaH laukika paramArtha re janAH pratiSe devA niyoi parihanemA evaM cayanItilakSaNasamaye binA yo patitAvanmamA momoha pramANaM ceti zranyathA kupapatimukta pani harati na videzInarevAdina nanuhulA sasyAnmanayadnyatrapratIyataininenyAha nahi bhUmAviti evaMpranItakhyathApyupapanipariha saMki saMsargizozikhyAnivAdhAnyathAnupapatnyAsaha rAhila saNanAMgo kArAt evaMcana nikuttateo' tiyA ziH prajJA canatrayAnatve satiyA dhyatvAnyathAnupapattiH na ca dezAta re sajvAra cA satyacca racyA niyAdhayonanyathA pyupapatiH: annAtra sanAyAraha pratImahetu nyAtUnahi samAvaM bhoru I sa diniTu sasyApinagatita davabhAsate / / apratIta nAdeva yogAn nancAsa no 'ganizandasmA nabhAvaNehaviva sitalA na parokSa mAnava cAnirAkarAna nacasacchavdArthanihA vyAghra siddhiH cayA visa hAradRzyAne vAdhyatyanaiH naH sanI nivyavasthA payatnApade vasatvena vyavasthApita navara nyathaivoye patniH sattvayore bAbAdhAmAna prayojakatvopapattInadina ra vailakSaNpaspanA yojaka nakalpanAyogora tyavAdhasyApinAM pariharani anunItatvAdevaceti yatvamanobhAnAbhAve'satyaprayoga syApArthakala prasaMgaininatyarihara tina vAsanaiti nAsanomAna mAtrepratiSidhyate'pi nvayuro sabhAnaM tathAca nAnyathopapatirapA the kAcecenyarthaH yattu se cchandAthai vidhA vikalpyeSa muktanpariharati nacasandra vdArtheti zuktirUpyAdyapekSapAdhyAdhyavaca ghaTA ho yA pnamityarthaH dUSaNAnaraMpari
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ nabasanmAnena prayojakunmasanopinacchadAdAnA nApisahamavAdhAyAsatopijhapaMcaspavAdhAMgIkArAdiyuktamitinavAha nacAsatApInyAdinApUrvotamevaparihAramatrAcyAhaparokSanaroninannavAdhyAdezAcaprAyojekUmagIkurvanAsahalasatyavAyace prayojakakhIkarnayanathAca prayojakagovaraNAnaecaminacApi matyakSasvasaMvAdhyaprayojakesapecapratIjAvinilAgha vamininyAyaranadIpAvalIyamAzaMkyanatrApiyanirakesahalasarAemavAprayojakasahelasarAyacAbhAnaprayojakamini btrishaalikhaagu laabibekaathaayuksksks nayAbhAvasthAbavahArazAyAMcAnAdhyapeha divAsinavAna nanusatvAsacayorevAvAcyAbhAnaprayojakale basahiyonadodhAyarasaDilayonArayAniiinayAlirekegAravaMsthAna sakhAsattayosturayAnivAghaprayo jakAtAyolApavaminicenmevenavANijyanirekegauravasanulpancAt avyAyavAyatvayA sadasalakSApa khaajaabr'ikhlaa baalikaa baaNlaabaanu / zAhinanAvamavAdhyaleparabamAninaspahAsancAta sanacavyanAmAjivAdhayorenuyanaasAvacA jbaaloklii sbaasthbijliliisbtb sbl shbaasghsthaa govaM samAnamityAha maivaMtavAponinavavasamAgaNadoSalekiminyanyanarapasepA pAnaranizaMkoebamapI nicinigamanAniNIyaHsanmAnamayojakaminivasaMvodhyapakisatAna epharavAmunAsaccAlAyAH jyohananAvamAvAditi AkANAnaramAhasanani asanada nipAveDijIpaMpasaniSedhAvasvarNaHsaca, jina paMkSAnyamAnaraporeyahacakaHhitI nivedhAnizAcaranihinIyayojanAyojanavahenaHdevamathopanimukonumAnamapipramANeyAna anumAnamaponi vimanAmaniyA zutirUpAdItyartha:
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhinkaahaaroboliniikaalijibittiilaahimiy'laa hy'| bikaarkhaaguy'aai diy' ghssiy' bnlkhilistini sbaaghaaiy'er sbHshbniilmlilibliilaakhaai bilaabhilib || jaalni khaalaarii: phaaskaanimkhliphaar'niNshomaaniy'aa nni nihaalaaliy'aamr'niN phinggaarbittaar'iir'ittiaattbiaabsthaay' nyjilenyjaabbaanaaliimniy+nyjilii laal mhilaarjiniy'aa riitaailii hiy'aa phy'siikhaalaa j bi phinliniikii bissy' : braahmiilibhishuul aar'iibikikil baanaailaaludi klpaanaar' sr'ssaamuulbhihiHHsthaay'bhaaraani by'aa bissmii:aalkhbr' biy'aaniliilaa tbo binyaakiNh jiibmiliphaa nimuukhinii br'aali kaalijirkssiiinaamaay kichu tb likhijininbiiydaalilikaa // llaarisilaathi jaali kuyur'ikhilishaaraani bndiishbaabaa thikkaalimbaa laasaanikhil bishbaalaamukhiibnsbaaghaaraalaainaaniimkhaalaakhaar' bindhaatb philisaandhii| vAdekalevAsadasaDnabhUnanA yAmubhayAmAnAdhikaraNabAyogAnaananarmagalecanina:samIhitaminikA yaanrmaancnmaa| bacA dvIvyabhicAra niSA mApavedonimanepUrvAdinanyAyenaivAnamAnidhAnpanAbhAvapratiyogivAnUnadeva parItyAnumAnadharmavAsika hanossAdAvanakonikAcA aparevamenenumAnasamarthayAmAsuHsandamasanAnadhikaraNAnAmanihAyanAmAce pratiyogianAra kr'aassaar'r' naamnijaa khaan ||
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ maniyAnyanAbhAva pratiyoginAspAdivaripatradivAsinananananyArandane bhanItadharmava detAnAcyAvAdinAnyabhicAraH ayanayA pinidharmakevaNyabhAcanAcAmacoranahitasminnevabrahmANiniharmakanyAktasAdhyamihenajarAninIcyanAmihiriyo / nAnAsyAditinacayApAnaHparasparaviruduyorapiniyatvAnityatvayorivazAnirajanAdisemaghuvyAcatisebhavAna anavavivA dAdhyAsile sancAsatvesakAnAtmAnakhusasagIbhAvatiyoginInabhavanaH parasparAbhAvarUpavAna nityandA niyntritinsmpniyaa| senApiAropitasaMsargeevobhayacyAhatyAmAdhyavikalatvAdinitadetadasamIcInumitrameyatvAtrapisarvadharmavidhurevApata jrpbhicaarbhuumikhaancaathaanmaanikaaraatsnaabhaavsyaapynHjaavaasstsyaapirjgnotraanaatkeyaa| mikhAsaJcayojanadAyanAbhAvarUpayoga vedanena kimatraritrapranyAyaka zunausanyAparasparapranikSeparUpabhovAbhAva nliniibbijliphilaaphaarikhHsudhilbiiraatyaadi| anirvacanIyavajhame'nubhavona yo saMyogATerekarIaizcasva nidevameya vAyaranesanmAnapAna prasApiyocAyagArthaHcyAghAnaniyamAnaMgIkA riNAnapariTena nacaninyUnyAnityavimAnarAyanasarga udAharaNa anyajAbhAvarUpapajassanipanApAragharagonavAna |dhilaalaay'itbbaajaanyjniy'aabithii htt lmbaalaanii nibndhn yonajayathAnyAsamevAnubAnamonamalamanisaMdhIprakaTanenakevalavyatikiAdamipaMcamI nanusaTijanaminisA conubhavatAbhinamidahalArApAnumAnaminitagAhanacA nirvacanIyaJcaraniyayAsarovartinIrajajapurovidhiyAnA pAyuropAkhapratibhAsAnathAsaiilamArajanasahadedhiSThAnesamAropityAnsarahivAdhyAvanapunaHsavArijipariharani-Ara
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizu athavA sahidaMjana mitimA nInika mala manusUyane pAramArthika vyAvahArikasa hai la sarApecA nirvacanI verAyanaiti nAnubhavani na.TI. roSaityAha api cetyAdinAma mahilAyo bhAniyAdhAnubhavavirodhI pani virodhaparihatya vAdhavirodha 85 pariharani ne cane mini nedaMjana mini kortha : nagadabhimata janamiti tathAcArtha kiyA mAmala saNasa va kheva niSedhAt na nahailopAnumAnaviruNa ho tyarthaH sadasa haila hoeyama nirvacanIyattvamatreta nirvAhAvasarata yAcapUvaidina laukika paramA zera janaviSayatvaniSepenana vipratiSedhaze kApIti bhAvadoSAnara muke pariharati nacA nirvApara niraMjanAnubhava saMskAra nAyavicAra jana jJAnAkAra vivartate ananubhUtarajanasyazrI patteH sacAnubhavaH savikalpaka itizabda thAcana saMskAra ra adhicatra hANIva pAramArthika sattAyAH prayecavaca vyavahArika sattAyAH abhAvepiprAnibhA sikasattA svIkArepaNa madiranjana minyanubhavona viruDAnena cane he rajanamitya sattvAnubhava virodho'rthakriyA sAmarthAIla saNasa ca se vananiSidhyamAnatvAt nacA nivAyairajana zabdaprayogAyogaH savikalpaka rajanAnubhava se skArajanyatayAsjata mahAcaka zabda lekheopapatteH na cA nirvacanIyatterajatasyapratItyanupapaniHzulpava sthAvidyA vivartana yA caitanye'bhyastalvAjena pranInyupapatteH naca prayogAbhAvAdaparo nAdiyAna Dakticchabdaprayogepi hetuH etadukaM bhavati rajabuddhivaijanajA nIyavuhira deti nUnazcata canda prayoga niparasyApizunyAdaura jana lajAtyAdyasaMbhavAnsaMskAra evazara nabhAvaH yonupra nyAya kA nu pe panyAnItyanupapatiruktA tA pariharati nacAnirvacanIyeti zunyavacchinnayacaitanyadevidyApariNAmo hirajanana nukevalazunya vidyApariNAmaH zukkera vidyA kA dhyasya svakAraNA vidyApranyAlA yogAta naTuktamAcApairisa siddhikAraH zuktAva syAnma mohonyArUpadhIH zukti mohajAkathyate mudavasyAtma jAno mujAyathA gharanitatastene ve cananpenarajanamapivedye mityarthaH // citanya adhyakSasthA sancAn //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ janasyazukri sAmAnAdhikaraNyopapAdanAyazuddhinetyuktena nidriyasaMprayogAbhAve kathamaparokSanAnatrAha nanvasaMprayogeti nakevalama smAkamadhaniyamabhegeo'pinubhavatoya yA anyatheti nanunadezIta rasya rajataMrajanajJAnaviSayopanuyugvani vastunaJcedriyama yukta mitIMdriyaprayogAdevA parokSa nahauda manmanmanepisamAnaminiprauDhimArUDhaH prAha adhiSThAneti nanidriyAcayavyatirekayoH sa toH kathaMnada mAnAce naiva pariDiyanaininacAha nayoriti apamAnagrAhakeMdriyagrAhyatAmantareNA'' roSyasyAparo yAbAdhaka mAzvapariharati nacaivesani janavAroSyAdhiSThAna more kendriyagrAhya niyamAn bhramAnudayaH apinumAdRzyaj [ sAdazyA anyathAbhavateopirajananasaMsargayo zyarodA vA bhAvA pAnAt adhiSThAna saMprayogA devApage sattUmammanma teSita ye anyantrasvapakSapAtAt nacendriyAnvayavyatirekAnuvidhAyitva ra janasya tayoradhiSThAnagrahaNenAnyathAsiddha bAnU nacaiva dhiSThAne gRhItepicAdA po rajatavimvamaH syAdiniyAcca sAdRzya darzanajanya vastrame tinece haNaniyamAn anyathAnayApiti nendriyagrAhyanapATha grAhaka sparzanendriyogocaratvAt tasmAna kapanamAcanenAne pidaMDavAritaM nanvajJAnaiyAM gIkArA svarasa yAvi vAdhiSThA samAgA siddhi // 6 // ziSThAna yo rekeMdriyagrAhyatAniyamAt tadadyAvAparAvAdityAha (najJAna phara sadazyeti yahika citsamAneMdriyagrohAca niyama rAma hA dukta rItirna roce mataM pratibAdhakamAha anya thAna vA thotivibhinne driyagrAhA tAmeva hetumAha AroSyaninadevamadhizana evendriyopayogamupAdAjJAnayogI kA rAdanyAnyAyanamukta pariharati nacajJAneti ko saMjJAna || bhedaH kiMjapribhedAnAnaH karaNavanibhedaH nAdyatyAha idamaizeti ubhayorapIda maMzA vecchika sAmivedyacaina phalabhedAbhAvAdityartha
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ hihinii: phni lbndhn:kaajr'iaaniikhiniraalaa:jr'ikaar'iy'aalaalraa laasyaalibhnggibimlli khaattaablu thaakhaalithaashiguphbishbbidyaal lyaaN sunibilbiliighaattkhil daalaai lji:shi: hli lil nichi| yethaay' aakaaksiklini:slilugaaniph a bhiiilibiyulok| devadahamomAjyabhAvAdini kAryAvAdImatyavAnane manukathamininanebhavatulaukikAnIkAryazAligrahovedikAgAMnukimA yAMnamityAha lokAvagani niNInaravallidepramANalakSaNeAkRtyadhikavaNenadAnanayA nathAhi davaNalopAgamAhita aalNkaalintaaraanaaljjiaal laay'aalikhaaledaabidhi lleshbshikssaabilaajaangaalaagulinyjiliibilaaiiil subili bndh sbaar'aajir'aar' lngkaaniimni biijbaalaai: sthaa bdaanedepibodhkininyaayaan| susthy jljyaatbikaariirkithilghuur'ikumaar'iir'iiir'yiish haaghinaalaal niilaabni sr'lshilaaliny'naabhir'ir'iir'iaasstthii| niraathy' snimilibyaanaajr'iaar'aamr'aan r'ngiiliighaay'saabbiaar'aa stmiii nazabdasarUpabhedaH nayAthopisepacaprapebhitAyamAnanvAna uttAnavahanAdita nimegvaadibhedenniyaarknmaajhedkaabhaa| dAdabhedAgamAJcazabdArthayorevA meranokavedayorini loktaadhikrnnesthinm| jr'ikaar'r'r'bir'aa
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtamadIyasvataMtrapani 3 // nandaskhalokagRhInasagatizabdAnAvedepibodhakatvakathamenAcanAsihAthaicodhakavAbhAvalatrAha lokeceni aymrthHgaamaanye| nyuttamavayaca nvvnnsmnenrmdhymrhsygcaanyndRssttvaayumitsurilymaaklynivaaleHjnyaanpuurvikeymsvprniHsne| pracidini nathaivasvAnmadRSTAnenapravartakapratyayezandapUrvakacAnumAyatasminchandAnaMtarabhAvinizabdasyazaniMgRhAni || nadanucaprapogAnareSu gAvadhAnAvamAnayeNyAdiSvAnayanagIzandayoruhArenadaryayoraguhAgana prakSepecapropadarzanAnuanvayavya nirekAbhyAMgavAdivizeSeSupadavizeSasyasAmarthagRhNAni sarvatracakAryAncayAnyabhicAratnadanvitapadArtheSusAmarthyagRhNAnina| lokecapravakavacanazravaNasamananaraMzrotaHpratimupalabhyapraniliMgenapravartakapratyayepadasamudAya syasAmAnyanaHsAmarthyamadhigampapunarAvA poddArAbhyAcapratyake kAryAnvite padAnAsaMganigrahaNAta Anaya nAdilakSaNakAryavizeSevyabhicArepikApyamAMtrasthasarvatrAvyabhicArAnadanbinekhAthaiSapadAnAMsAmAdhi gamAne ncaaNtrennaapivyvhaarputrlejaanityaadivaakyshrvnnsmnNtreshroturmukh|| 5 // 1 // puna:padArthamAtrenApyanya mAtrAcineSu prathamAcaganAvyabhicArikAryAnvayaparityAgepramANAbhAvAdini nanukathakAryAnvita sAmarthyagrahaH yAvanApazyAnayavadhAnanyAdAnanyadanyatkApemanIyanenAvyabhicArAdvAdiyadevazadavizeSAbhidheyatvamevana sarvazabdasAmarthya pratiyogilamininatrAha AnayanAdilakSaNani makRtyabhidheyavaMdhanAdivyabhicArepipratyayAbhidheyAnugata kAya mAnavyabhicaratItyartha:nanuyatramanniliMgamanalaM vyasaMganigrahaH natraivabhakta yatra numurava vikAsAdiliMgAirSa heganA dvArthamanumAyazabdampasaMganigrahaH yathAputranejAnaitpAdiSutanAvagyakAyamaMcaraNecasihAyazadAkirAdhayAyenina vaahncaanrennaapiini|
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ == ---- - = - bilmbaappi lgr'r`r'iaalr'i alaarthibliilaashaahidkhushrissaalukaa nshbkaar'khlaasulilur'iaaghimaalaasubaabRddhaahtaalkhaanikhaadyt o nimbaassthlii:r'aalkaainbaablaar lili baaliy'aakaandi laagaataarbaalbRssimnddl kimbl kinun Waalaal lililigaalaa baa ghaamittaashbbyaamlaanikhaalu jnggibikssy'ii shikssaa jaatigaaebilaal aakaakskssaar haaraa?khrissaathiighraal: kaaliibliy'niy'aabidaakaan;jiy'aa| sbni| elaakaalibliisullisNklilihaalimaa| kthaaiNghr'hr'r' bir'hkaar'iilikaa kaalilikaabilaaaaahmsphaalaahaabishbbdyiaalbli|| likhir'iir'aainyjl:Nkhyklaanirikaaghmaalkaanaay'laa [phaan:khaalii shiilaalishikaaraanliilNgnyjiyr`laaiddhaalaakhaar' khaalininmaalikilililaajkhnaamblinaanyjli kaabiilaakh khlikhaalikaa shikssaa kinilaalaalaabndhaariy'aakaandinaa | lri mndire paaikaari bimlbaabaa shaabaanaakhaanaay'lgnyj jbaalaani miy'aa, ===
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayanogahInasaMganikAnAsiddhArthaprayogaHputranejAnaityAdiyadAnAMnatrAha putinandhabhidheyAvinAbhUteprajilakSaNeyA nedanilakSaNAlakSaNAn abhidheyakAmponvayamabaMdhaH siddAnvayampaniladAyipinaspavaktavyanavAda parasparAnyayasyeni kAryA nvayesyUparasparAvayavizeSatvAdiparyaH ukaMcanANenakApyAnvayohiparamparAndayAcyabhicArInivivazinadAna kAryAncayavanaparaspA rapadArthAnvayavinAmA pilakSaNayAlokaHzabdaprayukerani prathelamaNayAparidamyavAnAka dezalakSaNayAcaparidaraniputranejAnahAni yathA| hidAraviniyatAminiyoktavyahAraminivAkaukadezaprayuke nayenAvanAvitriyanAmininAdhyAreni vyavahAra na pazyanivakatyekA putrasnenAnaityAdecamihArthaprayogasyalAmANikanenApyupapatteH paramparAncayasyakAryAnvayAnyabhinAganaputra lajAnasaMpazyenivakravyepikAvitriyanAminipadAvadhIraNena dAramitiprayogavan prayogopapane nanunakA yocinepadAnAsAmarthyamadhyavasAnaMzAkAryasyakoponarAbhAvenakAyyepadasyakAyonvinakhAyobhidhAyi tvAnupapaneH yogyenagandhinAbhidhAnacanayojaka vimApAnAdinicanna kAryAnvayAncapinikAryaparapadA thocinevA pdshkrigrhnnaabhyupgmpryojkhvidhyaaprsktH|| ||ry nadyatirekeNaputranejAnanyevaMpraya dhyAhAra cdaapNpuurnnmityrthH| uprayojakasyakApepadecyabhicAraMzaMkane nnnininnutsyyogyenraanvinaabhidhaayibhvcinyaanaah| yogyenareni anuganaMprapojakadarzayanapariharani nakAryeni kAponnayaHkAryarUpAnvayaHnedunvayinadAdhArasacakAryamitaramA bhavanisaMbaMdhampayAdhAravAna netrasAmarthya sarvapadAnAmalicakAgyapadasyetyarthaHnayavikakAronaMprayojakamAha kaathyo| parIti kAyyeparayanpAdanasthayArtha:nenAnbinesAmartha mini nayAcanaprayojaka bhedaH kAryapadasthApikApeparagavAdipadArthAnciA nkoyyshkivaaditressaampikaaryprliddaadipdaabhidheykaaryaanvingvaadinisstthshkritvaadiprthH||atrrndiipaavliikRt
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ khilaaphaahyib hilaar'khnuyaabili jbaasphiighliiyshbyu4/ au, yaa : spiaahaabihbyaagrilsiimaanyjistaandhbimaan o jaajilistir'ihaalkaanaahyaakaandkhi julphikaalaakul || lNkaa sni baabrsbritti bijibilir'ibilaashbaar blilaahmaa; shhidi saarkini aahmaadysbpringgilaabaasi yainaasbaabilimbindhiskRssibdhibaanggaalii: skRpijiy'aamiilbRnbir'hr'khaar' baar'imiilaabit naambaadhn plaashr'b laanyjilaal laathir`iliir' kaaghaalaakili| naar`aaphinniinikaailaaliig dhaar'inir'aa lgaakhistriii laabndhaastaa likhlaaghr'iir'bi ekhnir' htyaakhaan psepynvyyaamynnrnnaancysyvivaashnnyaan|| 9 vibhayAnAtavyAvakalamAtravicasinenanadasiddhabhi shaangk smnikhaanir'aamnigulaarikhHshaasnishiyr'grikhaali| r'nyjniyaalgsiraamik sndhibishbnaashbbyaabshbbaan nkhaaghiinaalaali thyaabhaanggkhaaninini: giilir'iiidilaalpaathaalpilibaag r'aar'HsbNymaablmbiithuihiussumi: / / navajaNU yatkiciyAganAyajhecakAyamApAnamana yAcanakanamAtravicAra
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSavivasAyAmappalamaNapasenadoSatsAhU upallarANapoponikAyoyanasinAcayanikAya:kAryavizeSinIpatnasinAcI "vizeSinAinvayaiticApallakSinavamappalakSaNamevAnavamthAnAn nanazvapareparayAnAyyasyApyanvayazavIravinivezitayAzabdazA kigAvaratvamityartha:yadinApalakSaNavAparAdhAdevAyanamananupravezadapAzamAnadAnityAcaladANamapinasihAn natrahivamanyu yupalahizanamattAyogitvamanityatvaminislANaprayunavinAspiApallaraNajayosanAnencayAna kevalamanAyogiscamanityatve mini andayaspAnizeSagopanAyApAyokadopAnayaMgasnalsayapAna upalakSANapapikAyaspazabdazaniviSayAncana vyAhatpanekAyApallakSitatvasyAnyavizeSaNanayAkAryasyApiparaMparayAgadazAniniyAmitvopapaneHsavamanabhyupagA kuna samacyutpupalasinasanAyogincamaninyAvamityanamATilakSaNamapinaninimamuneHkAyAnandhamattAyoginda mAtrasyaivalakSaNatvAndAmAdaracyanityattvApane khayamevacAnubhUtiranubhUnivyavahArahenuprakAzaininijJAyamAsadazA sAvyavahAra hemuvAbhAvAvalakSaNasyAvyAnimAzekAbyavahArahetutvamupalakSaNamityaMgIkRtyopalazinAcamapikani sAdhyayathAvinAzIpalakSita samAyogitcamaniyAtvaminikhakAyananthenivaDavAna elinavivAdapadAnipadAnina kAvyAnvayAnvRyinizAkarmaniSadatvAt kAryapadavadityanumAnamayAstavizeSaNopalakSaNayasaporukadUSaNo DaraNA kAryapadasthApikAyAnvayAnvayinizakrimAdenadRSTAnaspasAdhyacikalalAta sthAna navAcAvATeraniyata! mityAzivyAtriladenadAdaecamanabhyupagacchanaitikAryalakSaNe jhumaraganAparihani svymevenisihesaaynikssnnnkaayvyu| panisamarthanenaca navAtha cipasavAcakanAbhAvAbhyAmanumAnamapiTUSinamityAha eneneniyanatyAdauliGagadicacchedA yavivAdapadagrahaNainarathAdRSTInAsideHdRSTAnasyasAdhyavekalpAtIcAha kAryapadasthApInivizeSaNopalakSaNetyenadAdivAyagraMthaH
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (shrnnaalii khliiH ghaabiithisaanilionelbillaal ronnaH baholAdInipAni siddhanAsampapathyevamanAnividhyapraraNAnuvipisAnidhiyavAbhAvAbadraSTavyadanyAdezavidhivanasaMbhavani upayunamupayosyamANenAsaMsArAyathA bhUnamAmupagahindago semphAgamatIdinamAtraprozinabAhImAbhitavijJAnasekosyA manAkadinodiniyAzyamANe guinugrahmAtmanavajJAnasyasamammapravanivirodhinlAn nApikalaviyANAdivahiniyukItva yinandAvAdAsanenavajJAnenAtmAskiyane nApisuvarNavibhUyAdinivandAtmanApazyaTrinitiniyogamaMgA drshnsnmaannpraadhii| paakhi paalnyaabikhaanaa bidhi-bir'ingdbiaandilgaa shbntu ghiyAdapadAnipadAnikAryApANipadatvAkArayepadavadiniprayogamavAcanavijJAna mAnanahotyAdipadeya bhivAra niyAmapidraevyaityAdividhizayatayAkAryaparatvAta nadevamakalapadAnAkArthaparatvAnunasiDenahmaNinetA navAkarAmAmAmArapamitinocanenanAbandiprAthamikayutpatyasaMbhavaHbhAgunnInanyAyena putrAjAnaityAdivAnapAra piyutpAlabhavAt nacAnapArizepyAyadhAraNAnupAtiHyataHzva sunoyanesampadAkinavAsamAyojohAdeNayAne nAnAmAna ayamabhiSiyaSibhyAnasaskArapakSonupapannasthApisavarNabharaNakaDomArasyapArazaSAdAnAvanaH25 divAhiniyogabhagonnakicidalidAsakenanadarzanAvidheyatvegAdhakaM dhyAnatvAnasya vidheyaramAyugmanApyanumanyane yathAratinididhyA sinagaizinacaratasihApUpAdivatsiddevisaMbhayAna nahidhiviSApekSitamAtmAnasatyajJAnAdirUpasamarthayAdisaMnyamUna nipadAcinakAparanAmaniyana maneAjapratyayanayAnAya mANasthalepapisamartha yatparavidhimini upasaMharati nadevamiti prAthamikanyanyatA siMha siddhAyAmasiddhArthapadasamabhinyAhArAta vyunyatiHsvanacaviSyaniininosamarthayatenagAvadityAdinApa vizeSopaninokenopaniyAnityAdinAAnatrabhunAnyaniyananamvaratramadInanesampadalattAtrayapadanAni ciniyama
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtatpadA kinavAsA vavijJAnaputrajanmi nandAkineti a nirAmapUrvakena catriyeti raNAbhAvAt tatraiva janA samAvAnI dAre sahayAnasyAvidinArtha mApakhaca premaHparizeSavinizciteH samavAdityara beDena kalpanamayuktaminidarzayituM datyAdivizeSaNavijJAnAdapibhi yA suprasavAhizeSa drshnaa| syAviSNoti mohInyAdinA anutpAdA kinavAsa meti vizeSaNasya prayojanamukta na ekA namevanatsava ke kiMcAnyat ahobhAvanAmAtrAna cchekA adhaprathamamanI parityAgakA dhani putrapadAkineti tRtIyaM niSedhani nanvavidyamAnateti / NAbhA / trijanmAH linakuM kinavArttAdAraNama caitrasakAza laka sakalakale varamutku mRdavalokinaH ubha syApisaMbhavAnpavizeSAva yohipari ganaH nasya diSTyAva lagaMDayugala mullA vaH pramoda heturenasa dhagAnapapani: vizekAvakAzaH kAvye pyupAnacchatrade camuktamyAsibhAthamika vyutpatteH zravaNasamanatara na sa bhAna gaDanivAramyAna e diprasidasamabhi vepi saMbhAvanAmAtreNa ceddiyarInazaMkoTyahi gavAnayana badevA hAra nibaMdhana vyutpatrAvapi siddhArtha paranAna yAM dyAnayanapratinenakriyaneini teSAmapizabdArthanAzakayA anirNayaH syAdityarthaH etenanada pinirastaM yadAha bhavanAthaH nacUsvAdhigana trinIriti pranyAdavaSTati tatraivAnekasya saMbhavAditi evaM sideprAthamikacyutpattisamarthanena nanpUrvakamasiddArtha samabhivyA hAnibaMdhanactyatirapimamarthinetyAha evamuktarItyeti // " " 11
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi-raasulunggiiirjaaaatthiaakuinaalisussumu:khibilaashbaarthaandhaa thaa:|||dbiaar'aakhittii laattiaaphaajlaasiphiktignggaasaakirlinaaH g * saani dehkhaaii kiniibi: bibismiaahb| dighiinnaar`aar'iaandhnibaar`lmi shaakkhaalaalaay'iNr'aajiikaal bikaal biiikaal sthaandhaar'iiir'iitblhunissiiligindhighn: sbaamili auaassttrbijbnbibisaar'binyaa:laalukhaali baasthbir'aanun:khikaar'ttiirtheii nibaahi sbiikaassaadhaagaassttiboldaashibl; sshsyr`sbaablmbii , iphaai kaalknniir' pr'ikaashiikhnsaa; kbaandhibimbndhii masAdhanethiniyogeliGgAdipadAnAMcyuTaneH nitya-naimitikAdhikAralAkSaNikotirAdiprayogaHsAna se niymminikyo:svtntrkaayepdshmydhigterNgvaaypraarthkaalinhipdpryogomukhyaansyaan|| kaajiiriinaakssiy'aaskaampaakhi khur'r'=aaNlaayinaathaan; athbiibdh Rnssttini niyiimukhii / sbaambiy'aa r`ili paashaar'iikhaaldibaa shikhaacchilimaakhaanyjaa laanaa / saMbhacAna ananyaviSayavAcasannipatyopakArakepunaTubhayAmAcAdanuvAdakatvameceni nadanadAha prathamasutpatnItyAdinA // pApakaneni apuucsvyaacybhaavaarthmNcNdhaattenejhyaavsyaavybhaacaarityrthH|| zrI zrI zrI //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ ayanezaMsaMgrahAyAnaganarupacyutpatiriniSenarhisavaisaMgrahAzaimomyenarAntinApatirityecanIkurusAnugata prayojakalAli bhAlApavAnyAha athAcI pitati avadhIritaH parityakaHbhAvArtharUpakAmasAyanAdidhizeSopananayokta evaMsanInpacati / / nAmandinamAtrasyeti rinIyaprayojakaSayaninanenikikAparayatpadanadayanAnnitaitidina kSinamunakAyaparAya:padA sadanvitaitivivakSitamiti vikalyya AdyadUSayani sarvapadAnAmininanakAryaparacepinakoparyAyanAkAryapada|| mukhyatyAnanya minaran goNyAathavAkAryapandemavyavadhAnena tetyaramitarAvadhAnenetyavAnaravizeSAdityAzakyaparikSa athAradhIritabhAvAyekAnasAdhanamvataMtravizeSakAgyamAcaMcyatyanigocaraHsacetratasyAvyabhicArAnalAghayA nimananahIMhApiyogyenarAzcitapadaMzativyabhicArAllAghanIvanisama:samAdhiH sarvacasanikAyanzyAnva pinipadazaktirityapAratabhancinamAtrasyannayojakatvamabhacani kAdayonnayinItikalpanAyogauravAna navakAra parapadArthIndinanAthazakiH vikalpAsahattvAna tathAhikAryaparapadadharma:divApadArthadharma:nAdyaHsarvapadAnA liGgAdiyadevakAvyaparacaparyAyanApatte:ayeSayinAparihArAyamukhyagauNasAjhAmparamperAdibhedena kAryaratoMdi ziSyAnnanokaprayojakatvanAbhaHmukhyAtivizeSaNAnAMsavapadeSakarUpatAbhAvAt nahisiMhaudevadAnaityAdausiM --"hAdizabdAnAmukhyagauNayAparavamekarUpanayAsAnidevadatAderapikesarAdimanvapresaMgonnApihinIyaHpadA rninnhiiNjinhimugypaanprtvmevjghnyrttyaattprdmevminaathonaakaapovodhknnnsrnnaabhaavaan||6|| pInyartha nadevanidarzayatinahIni kimini nathAnasyAdipanAhanathAsanIti muratyanulyAnAparavahikesarAdimAvamAdAyanadevacetra parangoNepisyAna smAdevakesarAdimatvamapItyartha:hinIyekiMpadAtharyAnAkAryaparatvaM kAryavodhakatayAMutasAdhakatayAnAdyaHpA dAyonAvodhanAbhAvAna poSakatvecAdhUmAdivat liMganayA'numeyatvaprasaMgAdityabhipretpAha pdaarthaanaamiti| 6.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni.gahinIyezako athenidUSayatinahIniayamarthanakAyasthakAryazeSabhedAbhAvAdanastadanvinAthobhidhAyinAgavAdipadAmAMnokarUpavAna TI. mininiSedhavAkyeSu mAdhyAmAcaM darzayan anaikAlikanAraphorayani nahitrini nAmAyAhalanakriyAnanniSedhAdaniSTasAdhanalAvabodha 9syiinlimaani saaptaar'ir'iaaghiniighil:] maadbaangaajipaathaaliphaayiiHdrbaartaabndi dilikhaanikkhaani bhAvAnabhAnArtha: nanalagAvatInadyAnavidhirapivyAnanai tina nidamAha anutriyamiti visvamAyabhAnobAntranamAbhidheyaHmajabayA WkSaNikancAki yAyAHsvAnaecanine mannAnAdinanuyantyAha henanani nnupthaanhogaaynaamaadityaamaaptrnekssiyjnyaan| kalpavidhipayatvavyavasina nadusagaikameNItyadhikaragona dihayayudAsapAhananadhirAdhyahamanakalpAvidhIyAnAathavAhana khaandhaabaashbaalaanikiibaar`aar'iir'ilkiaangkhiaathisstb| dAnAkAyoparapadAryAnvinA bhidhAyicanasyAdininardiridenan yatpunaranumAnakAyopANipadAnipadatvAkA ryapadacaditi napinapicennadanyAdityAdiniSedhavAkyasyapadagnakAnanajhinatramAprakriyAniyodAsInyA vyanirekeNakindinudhyamavayodhyane henanamAgabhAvAnAdinAnanuyalona nahanmamitisaMkalpasyavidhAraka prapatnasyavAvidhAnAbhyupagamenasyAnanIyamAnanayAnnakSaNAprasaMgAta nodAnadendriyAdividhArakasAmagrIghaTakakI canaprayatnamantareNanAkasmAdodAsInyabhannumahanIti magavAtravidhIyatAmini natrAha neni nanAvadanasaMkalyaH zrIna: kiminina nauna: yAcanA nadanyAta hirodhinabhAnAyathAyathanIrthAH smayanetAharodhIna saMkalpainicenna abhAvatyevamukhyArthavAn itarayo| sanadanuSaMgAdevalasAdiyaNaprayAgApanaH anazyAnakatrazakikampanAprasaMgAta prayatnApinIlonasabhavecala saMNAnayekAsaninaprakRtyarthamadhenAhananakukhyAti kalpanamApatrakenejhanetyatranunaspatranamityupakramAdanuyAyavinA viparanAnagamon lkssnnyaavithpdaamnigdhinnissbhyaadishyrthH| yUkAryazeSa nansa kama sajAnAminaininAmAna ityAdAlApa
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ khiilngkaaliitbhmaan kisinyjiiy'aailaargilbr'r' sr'uldaar' r'hmaanbaalaanilionaa ||| laalnr'sr'senbishbaabi saalishkaakaal:paasullssttmaakhnlaalpunr' || laalniilmdaagibimaathaa dhr'nnH naar'iikhaalii nimmd ghnghnaashsbni snbinaalisstt khaalaalaabiijiibhinilinlithkhkgniilaabithnaa ndhijjililikhl binaabiuithaarthgir'inaar'aagaar'aa r'ni nir'aamaakhikre sndhiythaasaadhyaablilaakyaathiNsthaalibaalaabaaji baalighr'iaarniknyaadd'aa gaandhiy'aajnndinkaandhskhaandhaa glaamiiHndhiaashiilnyaatraatirini :shbshiilniikhnr' hyaabililHkhbighaallaagaandhllihr' bishbbaajn:bibisaabaashbbaannkhlaaghr:haaphijur yaakaangkh l khinir'ii llini anogaaNthiy'| ttaariy'aalkhaar`htyaa: kaaby bilbi taajaagbihmaalmbdiktti khaabaannaar`aar'illaallaahmaandhaar sbaamii bisbaandhaanguillaashiimuur'kiaap:sbstaakintaash: laalkaani dbibaari : | nirinnaaghaalklijaalaaliiti: slilbaasndhiaanblaar lyaanilaadili hjughni syaaelaay'aajjiaalaalii:gaaliningdhaandhaar`stht dilpikhaalaalaalaalaambinggshaannmlibaanpaaksthliklaaghl shr " lkssaabbiaamkhlaa||" baarssiaakaalissmiiibaay' shkaarii niht
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ cisa abhimavakalsanAyAzcAyukenirvikAratvasyacavinAnAdivikAraznayAbhayuktanAnaMdAdiparantamityunatsavaMcanuthaparicchedaevAcArya rIna tuccharakariSyanenanuyukiriyeyadetAvadAbhihinepramANamagidhIyanAminizaMka ayApAni natranAvAkAryasyApiyadazatigocaranAmaMgIkA 12 pAnumAnamoha cicAdeni zlokenakApyAnvimiddhamAdhananAvyavadAyarivAnAdhyAminagrahaNakAyAnvayarahindratyarthaHvyanirekA siddhi mecaviNoni yankA miti nanazcapotaratvamitibhAcA kevidira mevAnumAnamudAyadaSayAvabhUtAnadasana kAryAnvayopAdhihanavAnaH | mayAdivyasyAnakotyAcaprAkRniHzabdArthanihisthinAHzabdArthavidatyAdinAnantrImAdhiHparihataHanaikotpapariharnemAcayani ne, athApisihAthaivyatpattodimAnaminicadumAte vivAdAdhyAminaHsida-zabdApanigocaromeyatvAnnyAyagampatvAnayA bhimatakAryavanna cakAryAtvamupAdhiHvyatirekAkti:yankAbhavaninA saundayutpanigocarIyathAsaMpratipannami tivyanirakavyAptiHparapranidarzapinamazaratcAnnadArutarevazavdArthanAhAkedabhAcAnatrAnaikAntika minicenmera muAkRneHzabdArthaca pinAsyAsavarAlothatvamininiyamAnegokAgata vyayAvanijAtayaHpadAyeityAcaraNapakSayA nibhiraMgIkArona AkAzAdipajJAnAcavyaktiyacananAyA gIgAsadairappabhepagamAna vyAnizarampacavyaktivAcakadAtna nunatrApivyaktitvopAdheravayAcyacanacyatamtayAralakSyavAdini vevacaricchedAtaravAcyasyavazabdAnaralakSpatyA nyAkRnezini kinaiyAyikAdimAdhAraNamiTamanakAnikatyAdi nAmAgImakanAnyadanAdAityAda Aruriti aabhyupgmaat||6 kRnirAkAra sAnAdimadamatravivasitahinIyeSimukalazadAnIlAniyAcadikAmayapijAgiragahaneSvapibhAyAdityAha AkAgAdI ninanunathApigavAriyanidhanakAMtikArasyakaparihArambAhAnandasyaniyakizadenApinacyakirabhidhIyate kitasarvavyakidhara nusyUtanyAkinyopAdhirevenizaMkittApariharani maivakanidini astimImAmakA nAmamupagamaH zabdAntavAcyamevazabdAnaralakSyamika ninnnaaccyorpiyvinicchdvaaygnmmNdaarmaalaannaanupnrityyH||
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ shkhililgulishililsstt tthini %i; dur`r'aakaanr'iishnphyaak;r'aar' binimnaanycaarliaailaathir`r'jaangkliny haalaakhaalr`r'r'khilini| hjaalaalikhnir'iilaaldilili naambaabdynaalid blaakhaanaadhin anaa| brssaabaandhaay'ki+r'iishr'binnaabli jiipindhaa niy'r'iaaliibni yubk |liid plikini nmbrliminikaanu laaldilinaagaasliilaani kliaabli lngkaanaa naajiliglikhaanaalaagraahmgulir'issii ibaandhaapaadhyaatbtblini yaa lbisbiiy':nisk jbaalaanpraashshaakhunkhaalaashiipunyjaasthaakhilaanyaal| bindhaa bikhaalikhaar'aakiir'aal khaaraak lkssaadhikkaar skulshikssaarthbinggbndhdhaaanlaalinisskaar' niilaalaabaanbighltiH blaasiighaar' sbaar'thniilkhaalskaalaansiignyj kraaphphkhiibRnaal 2 laakhaabitti pttil jaalaalinggaaligaar`aaliikaaliindiikssiiichl:haabijelhiishbdkhini| || lkliyulaabaalttirillllliitbaaliN dkkililaaraans bissmibhlaagir'ichil| raanggaabaaliinaalr'i r`iiiliilini:slaakhlillini phaajlaapiribni jy'bdlaabindaaliir'i gr'iaar'aaguhaanipraanihaadbiaar'aachilaalniibinyaa | ljjaatRngkhlmunir kaahini niskaashikaagir'ithaar'nyjlaa | baaNlaar yubaannijilhjbr'r'aakiir'lr'laal
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni.su nAvanicokephalepissAjadarthanimAdhyamityuktaM natrarunisAdhyAtvatpanvayavyatirekarUpAnumAnagamyaMkraninAdhAnyaMcamAnasapratyakSa TI.na minimayasAnumAnagampadAlenascAmanikApU yodanApAkanetyarthaH bhavatukAryasyApyevaMvidhavenathApinakApenAnAnAyalA nirinizaMkane nayApImineSTasAdhananAjJAnapraranenurapitukAryanAvAnaspainananmAnAcamantirityAha maivAmini atrApivAkAthanAcA kAgatanainvanamevapramANamityAha ukehIni ayamarthaHhijasAdhananAkAryanaHpUrvabhedakaH ananarahinasAdhaneSvakimini kAya nAmaninonyatranizaMkAparihAnaAhuH zAlikanAyA: kiMcini satyamavayaMniyama kiMvayanatravizeSaH yankarmakAryanIbajetAravayaM zirUpamevakathanahitasyakAvenahiMduHkhAcAraspakAyevamupayAni yathAhuHakalemoduHkhaphannadanyAnaAha phalasAdhananAnantra nayApikanisAdhyasAdhanajJAnamevapravartakenakevalaM kAyanAnamiti canmevamudrasAdhananAvabodhasya kAyayovabodhepratihenanayA nyathAsiDe unnahi kinavayallerArUpakarmayAkoyanAnnajena phalasAdhanAnA natrakAraNanenakArIneninanucikarSivevAmamedekAmini nanunaMdanirine kAryAnAmAtra kiMcittIyana inice meve antareNApikAdhiyaMsamIhinasAdhananAmAnAvayAcAdhAmarIcimeDalodayAdautikIyA ninaspecavicaraNenenakAyaneni athavAphalasAdhanatAtantrakathakAraNapAvanApraniMpratyevakAraNanaditi appnuppnH|| kevinatrAha neneti nenakAryanAspamavatinanuprasUtiriti anamavatastamininAyakakoTiniviSTAphelasAdhana nAkAyyenAmanurugara dhyanenAvamautadAtmaiveti nanukAyemihirevakuta:pramANAnunatAvatmabhedakAmitibuddhi:pramANatampAzcikIpomAtra tayArthAsAdhAra katvAdinikananvini kosyAbhisaMdhi:kiMkAyamevanAratIni utanatreyapramANanabhanI ninAdAtadanaMgIkArecikIryAyAevAnanda nyujiprasaMgAna naceSTasAdhananAmAtrAvanodhAnadapapaniHsuramAraMbhaparizrIna muMdarImamIhinamAdhanapimudhAmarIcimaMDalodayemalAra yamArutaraMgasaMgamevAamAbhAvabhAvecikApAbhAvAdiyA maivamanareNenidinIyavananyagatikavAdevaicabhaviSyanipramANaminiyA % 3EE
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavatviyamicchAtirekiNInayApi kRtiyogpatA me cAlavanenanadatiriktaM kiMcitkAyye mastinatrAha navAspAini sAthayituM yogya tvamasti duHkhAderapinako vuddhiviSayatvamininadatirikkamecA spAviSayaityAha kRti yogya yogini asuna haSTasAdhanatvamevAspAviSayI natrAha nApIti natra hetuH anIneti nanu yadyadhimAdhanepi dInA phala mAtra masyA levanena bhavati nAthyubhaya sakekavyabhicArAt nayA shubhe| yAnugena micchA gocaratva mAtra ma syAlaMvanami nvAra mevAra abhilASeni parizeSAdatirikta vanami tyupasaMharati tasmAdini nanubhava tvatiritaMnathApi katha kAryanvamiti tatrAda yaceti nathApika syaza ye tvamini tatrA navAsyAH kApedhiyaH RniyogpanAbha nAlaMvanaM yogya yorapiduHkha tatsAdhanaH zanAn nApisa modina sAdhanaM anI nacarca mAnayoH smii| stadabhAvAt nApiphala mecenalsA nAtU nApipha tatsAdhanayognusAnamabhinnASa gocara tAmAtra masyAoM lava ne abhilASamAtra gocare cimaMDelAdI tadabhAvaspadarzitavAn tasmAdebhyotivika sabakazidAkAraH kA ye dhIgamyaH sa sAdhyaH nyu dRzye: kAyyamityucyate samavakamayA sA ganacA vzkte gaucaraHnathA kaniyoga vaidika liGgAdizabdAnotpatiriti cen ucyate yadyapi kheokamutpanyanusAreNa kriyAyAH kAlaH vratathApi vede khargakAmopaje nati niyeojyAbhidhAyinA svargakAma zinniyojyaH sacakAgyaH zla nyAyAt // zadathe ma alaki saMgAna ha saeveti vAmanIni vAla spenizeSaH kAmAtraza nizakate tathApIti alaukika vipivimazamakana kSetraH saMbhAvita saMgatigrahamupapAdayati pApItyAdinA kriyA pAinibhA sthityarthaH kA moyanetyetanipojyasama tuphalaparamiti higurumane tathA cASTA yeza iMninamana snansamarpakapadenasamabhivyAhA gat sahapAThAn kriyAniriktaM niyogamavagamayatiliGgAdaya ise nareNasamvandhaH // bhoI ! bhoI zrI
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ liluy'aakhaalblakaatthiniilaanyjliNkkiaabaabptrpieph -lni nirbaahiichuaalikhaar'lijaaimaahiynyj:laacchiaagulibaar'iir' ||baar'iiir'iaaphililaa baar'issddhbnitaattbiiiy'aa r`iaalaar'aamaasikhubidhiiH bishbsbaasthtmiaambaaik yaaiiiaaraae kRngkhlaa:bipnyjiniphaalaakibRthaa| || maail ibaai kliaashiisstt lkssy niyiiliir' khuli kimbl gaahibbiii laahiir'khnijlbaay'uublini aar'u naar'iinni o haaibbiii lyandhbishbaadhRitrimhosthaa bibaahmishaalaalaagaar'issaaiiss laalikaa jbaalaakithaanijbiaalaani niryaalghiaar lig: skul| mayani janasvAtmanipuruSaniyujAnaniyogaiti mAnInarApUrvatayA apUrvamitivadhyapadizyane nacaphalajanaka laalmnikaal saakhaaisliN jill niryklaabsthaa / laaglaaglininH laalnni sulimaakhnaabilir'ibnsndhlikhaa zabdArthaHsacAtrApisebhAvyatyartha:svAdanAna svargasAdhanAbayosyanAvalenakhalvalokikaniyogAgIkAra: nayAcavaracAnAyakanyohaha shaa:jniy'aasinthaar'khlaanirdhshlni, jbaalaanlpsinikhnkaar prsaalinin bndhlnissttir'iy'aalikhb laakmaaghaaghl: njinaaraali ni| shaalaa shikssaar' laajaani laakml|li kaaliibaalii 'nkhaan: saakhaalaa nAtirityAikhasiddItisaMvidhAnasya sciddhaanyogiimkurvnityyH||
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAtmasiddhIni anuSThAnaMvinA niyogAsiddheH katrAvinAncanasyAsiddheH adhikAriNe vinAkarturabhAvAnniyojya vinAca tadabhAvAt a kAmAnuguNencakA miniyoga tvAyogAt nadidamAnukUlyam apibhinna kramaH svargAdikaM kurvadapipradhAna mitipratipAdinana kapa meM hAra vaikamupapAditani yogazabdArthaprativedI grahaNapUrvakamupasaMharati tadeva miti pUpAdIni yathA khalapUpAhavanIyAdI grupanakSatipa maSTAstrI karoti khUpa manakti adina sUrya AhavanIya mAdadhatItyAdivAkya peya locana yA saMskRta ko cana dAve gnivizeSAyU pepani vanAni AhavanIye juhotItyatra yU pAhavanIya zabdAryAviti nirNayane Adizabdena carAdAdigrAhyaM vivAdenikApabhi svazeSabhUta garbhadA sopakArAya saMvidadhAnasya svAminadrava prAdhAnyAna purodhAn taduktaM svAmma siddhAnukUlasya niyo jyasya prasiddhaye kuvetsvargAdikamapipradhAna kArya mevanaiti tadevamalaiaukikatvepi niyogasya yUpAhavanIyAdiva padItara samabhivyAhArA liGgAdInAta tra saMvaidhagrahaNopapatterupapanna mAmArAMya graMyogazca vivAdA dhyAsitAliGgAdayaH satakriyA nirikta kA yyobhidhAyinaH kAryyAbhidhAyitvAhA mAnayetyAdipadavadini vipa se yAgAtirikta kAnabhyupagamAt yAgasya ca svargasAdhanatvAnupapatteH svargakA moya nete jyA divAkyA nAma prAmANyaprasaGgo bAdhaka ini // dhAyinaityukte bhAvArthAbhidhAnena sihUsAdhanatAta nivRttyarthakriyAtiriktetyuktaM tathAcAprasidda vizeSaNamAnannivRttyarthametatpadaM kri yonarAbhidhAyipadeSucasuprasiddhasAdhyapakSe caitadabhidheya kriyAtirikta kAyryatvametadanabhidheyatve satikriyAnvA dvaaraandbhidheytvsniti| tyAtvAnadhikaraNatvAddA AdyamabhidhAyaka vyAhanaMditIya sidhyat kriyAnvAnadhikaraNa kA peniyoga mAdAya sidhyatIti niyoga siddhiH
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ naretUkAyupattisamarthanaM dUSayitumupakramate unnati samIhitamAcanamAbAhUti nahodhaviSayeNaviSavilakSaNAnnana 25 zvatasyaiva paratrApyanumAnena caiveza vdazaktiH nanu kAyyaiityabhiprAyaH dveSTamAdhana nAva vAghasya bhUtA dIpravartakAvavyabhicArepUrvIkama nUcazlokena pariharani kA speni pAraza niSTamAdhana lekatiyogyatAviziSTatava kArya jJAnahetulAra niheturaashriiyte| | mayAnanaH kunovyabhicArainiyojanA loka vitRNoti yenApIti janukRniyogyeSTasAdhana jJAnameva kArya banayo dhUmAgnivo atrocyate bhavedeSTamanorathopadizvAnmanyavikApavAdyakhapravartakatva madhya va soyenasara natAzA evatu, khAnmunipravartaka nAdhyavasAmAna nacabhUnAdaunAbhicAraH yataH kAmyAvagate hai na hinasAdhaneprahalAda heturvyabhicArastataHkunaH 127 yenApi hikA va bodhasyaiva pravartakalamabhyupayayate savate nApImAdhananA vavIdha rUpakA yavavadhaMnatihetunAnadabhAve kA vidhAnupapatteH natrApISTasAdhanatAmAtrasyabhU vyabhicArAt kRtiyogyaSTasAdhanatAjJAnamevakAnAtAna hetuvigbhyupeyenathAna nAda giSTamAdhavodha svapravRtti hetutvopapanI kisa ragaDa vide gaTasAdhana jJAnameva kAyyenAjJAnannUspatajjJAnaMpratihetutvA syupagamAt nancumameTa hAkArItAne nAmavi nincacikISaiva kAyye dhiyamantareNAnutpadyamAnAnAM kalpayatItiyukta kRtiyogyeSTasAdhananAva vodhAdena cikIrSA yA annupptteH|| dhakjanyajanakanAthadAha yathAkhale kadhIveya pyAkRtitovyakti keni tayAna tasyAyane kalAzrayaNamasmadanukUlameveti na bAha naceti hetumAha tasyetiphala sAvanAtaca kAraNa nena kAyyeneti svIkArAt hetuhetu manoraikAnupapannamityarthaH yatumame dekAdhye minivu hai: parizeSAtkAvyaviSayatvamukaM tadapyasihaMnampAtrikIryA rUpatvAdityahi nacamamedamiti yatriSTasAdhanatA mAtrAJcikIrSAnutpaladetuH kAyai tI rujevyamiti na dapiviziSTeSTasAdhanasI kArAtyarinamityAha nacetyAdinA // 6 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevakAryasyApravargakanvaMpramANAbhAvaMcIvAnastramaNamukSa yati nacakanI ni phalamapihinisAdhyakatyuddezyanayApradhAnacAnaslatrAni vyAptiritparyaHnanvavyavadhAnenahanisAdhyAca vivakSinaMnacetAphalestiniyogavyavadhAnAnaspenizaMkane athenina siddiovarthasyaiva sAsArunilasaNaprayannasAdhyatvAt niyogasyanAvadhAnAdinidUSayani maiminikimidaMsAdhyaikasvabhAvAcekiMsAdhanonavAdhikaraNa NacakiMvAsiddhavAnadhikaraNacaAdyenAgabhAvavanasUtpanniyogpapani vyAptirityAha prAgabhAvati dinIyaM dUSayani nacasadeti evaMla kSaNakeniyogena siddhArthapravRtirevAnupapannAcyAghAnAnphalAsidiHpUrvoktayogyatAvirahazca nayAcasonmasihAnakUlesyetyA nacakanisAdhyapradhAnamitikAryalakSaNayukaMpharane ticyApneHathasAkSAkRtisAdhyatvaviyajhinacatanphale lIni manammaivaMniyogenabhAvanAvyAne bhAvArthasyaivasAkSAnkRtisAMdhyatvAna ayumAdhyekaravabhAvavanaprAgabhAva vAsudhyabhicArAta ncmdaasaadhyaiksbhaavyaagaadynemaanonrkaalmpitsysaayksvbhaanvekdaacidpini| yogAsihosvargAsihiprasaMgA alavAyatkiMcidavicAritaramaNIyalokekAnathApikavaidikaliDAdi zabdAdelokikaniyogaspapratipatiHmAnAnaenadhigatasmillAdeHsaMgatigrahaNAyogAna adhigamevAno mAnAnarApUrvamapUrvamini gIyanenisvakapolakassinApUrvavabhaMgaprasaMgAnacakAryamA vasinasaMgatikAlina dizAlikayAkevalaMpilapinamevaspAdityarthaH savekAryamAtrasyalasaNAnidUSayitvA (dyHshbdaaniyaajyaabhidhaayi||7|| nahizeSaniyogadUSayani-asuveni nAdRzoniyogaH kiMpramANAreNa negRhItaH kiMvAgrahIna: ubhayayApidUSaNamAha mAnAnaretyAdi nA nannAtyanamalokikancamassayAcanAkAryatAkAraNalokaprasiisyaivasanovizeSamAtranirNayocAkAvizeSavimADavani yA yAhuH sumpanirapikAryathaivyavahArAnusAriNIkiMtunirdhAraNamAtravedavAkyavimarzajamini ndentpuurvpkssaavsrokmnuucdssynin| -tyAdinAgara
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimvasumityukaM hetumAha anupapatnIti arthApattiH khalvanupapattiH tathAcamAnAMtara gamyatvAdapUrvanyanivAraNamityarthaH pUrvavA TI.na. dihakatenumbini apUrvatvanirvAhayati tarkaspeniyApinaH svayenapramANanathApinaddiSayaH pramANaviSayam vamathAcI ka 6 pAnu begamyAda naimiti nadevadarzana ke svarUpa nayA hIni ekAbhyupagameneti vyApyAhA paropeNetyarthaH anena cAlu nAna tivyAniH parihamAniyana prasajane ke yayanityaH syAnmUrttaH syAdityAdiprasaMgAbhA seti vyatittadathaipramANAMta retpAsuni svargakAmAdipa rekameva kArya mavagamayeni AnaravinAzinyAH kriyAyAH kA sAtava bhAvizvagodisAdhUna nAnupapanairiti yuktaM vaktuM anupati vaidyale mAnAMtara gocarala prasaMgAt nanuneya sarkasavAyamupanyastaH nenanakadhiH niyoga saMgatigrahaH saMgacchata rkasyAmAnanvAna pramANAnugrAhakalakanatu pramANamiti pIDAkAiticena narkagondaravici pramANAnaggocaratvasyAparihArya tvAn nayAhimamANAnarA dhigatavyApyavyApakabhAvayorekAbhyupagamena himIyasya niyara pramaMjana lakaH yathAyadadya yavadvimAnjasyAmavo napi nasyAditi tathAdya peliyAdiH kriyAtirikta kAryAbhidhAyIna cenadAna svargakAmapadena samabhivyAhiyeta samabhivyAdriyate nAnAkriyatirikta kAryAbhidhAya kaniprasa yogavAdyAcAdakabhAgayostadabhA pani vayozca dhUmakeca vahimanvayo sara vimAnAMtara gocaranAkayenasthAna nacAyAdyA pAdakabhAvapi kriyAnirika napa hetuvyomine udAharati yatheti pratasthaleSpApAdyA pAda ke vidhecayati tathA" kAyryasyAprasiddhacainanadabhAvasyAprasiddhadAt citi azyacaviSayeya pecasAne darzayati samabhivyApine cAyamiti kathaMna myAditi itarathAmRnna zaithilyAdinibhAvaH abhyupagampApA yApAdakabhAva pramANAtagocaratvaprasaktiruktA saeva nAsti amasiddha vizeSaNatvAdityAha naceni abahi kriyAtiriktakA ppo nabhidhA kAmapadAH samabhivyAhArazvApAdyatrAtirikta kAvyasyAprasiddhatvAdevanadanabhidhAnamaprasiddhameve paryaH // 6 // pakatvamApAda
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ evana ke gocaratvepi pramANAMta gamyatva mApAdina midAnImammANarUpatvamapitvanmane narkasyazakya samathenaM smRtivyatiriktApramANa ||jJAna spabhavanA naMgIkArAt smRneJcAnanubhrana caratayA'nupani namaskAre'nupapaterityAha apramANabhUte tyA dinA nanuvayamena svakSaNaM nakasIkumaH yatsaMskAra mAtra janyajJAna smRtiriti ye nAnanubhUte saMskArAbhAvAtsmRtyanupapattiH syAnkiMnu sApekSa jJAnamitizete nanvitikRta tarke calakSaNavataMya ticA ceti yadidamasye sApekSatvaM tatva svonpatnI unaviSayAvabodhe AyepiyatkiMcidapekSA unajJAnApekSA Aye Ah nAdyaiti rAjena dvinI yo pinirasta: liMgajJAna sApekSa syApyanumAnasyA smRtitvAn dvitIyaM nirsthtivissye| apramANabhUtaJcanarkaHsmRtyanubhavabhedena jJAna derAzya vA dinA smRtA vena bhavatIti vAcyaM na cAtrAnanubhUte niyoge smRtiH saMbhavati saMskArajanyAyAH smRtenada bhAve'bhAvAn nanu pUrvAnubhavajanya saMskAra mAtra janyajJAnaM smRtiritina brUmaH kiMtu sApekSejJAnamasti cAtra pramANAnugrAhakana yAna ke spena dapekSAnato noktadoSa iti cenmai vikalpAsa hanvAt tathAhi kimutpattau sApekSatvamutaviSayA vaceo dhenAdyaH pramANajJAnAnAmapIMdriya liMgA disApekSatayA smR titvapramagAt naddinIyaH viSayAvavadhipisApekSatve smRteH pradIpa vajJAnatvAbhAvaprasaMgAt apasiddhAnApanizca pramANamanubhUtiH sA smRteranyAsmRtiH punaH pUrvavijJAna saMskAra mAtra jJAnamucyate iti zAlika nAtha vacanavirodhA | ti viSayAva vodhe viSayavyacadvArajanane kAraNena kAryyalakSaNAn tatra sApekSatve pradIpa vajjJAnatvaM na syAdityarthaH pramANamanubhUtiriti prA mANasAmAnyalakSaNa anubhUne lekSaNamAha sAsmRtiranyeti smRtivyatiriktaM jJAnamityarthaH tena ca smRteH prAmANyaM nivAritasmRnerapi lakSa NamAha smRtiH punarityAdinA anumAnapratyabhijJA divyAdatyarthamAtra | mitiprakaraNa zAlikA pramANapArAyaNazlokArthaH // 6 //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.sa.evamanapapajimagIkRtpApUrvavakSatipAdinA idAnImanupapaniracanAsyanyathaivopapaneriyenaprativaMdIpUrvakamAhanacAryApanIti TI-nayathAhiyajenenyatrakRtisAdhyaniyogAbhidhAyinoliDAkRniniyogayoHpranIrubhayozvekapadAvenamAdhyasAdhanabhAcapranItIbhAvA theviSayakavena nanjanakatvaniyamAsaneniyogaspannAbhAvArthavAn pratyabhidheyabhAvArthamutpAdyanahArAniyogasAdhana nAkRterbhava ddhiregI kriyate tathAkriyAyAmavakSaNikAyAayyapUrvAvonaravyApArAyAHphalamAdhanAtvopapatnI navatetraniyogavyatirekeNakA canAnupapattirityarthaH yatyunaratrakazcidakramapUrvakalpanAyomapisAdhanasAdhanalevayAgasyananasAkSAmAdhananAyAgaspenina kalpanAyAmapitadavasthevAnupapaniriti nannavyApAranayaivakalpanAnenacAvyavadhAnAdyascita kalpanAmAtrAhAvadhAnanaviguNa nacArthApanigamyatvamapi kRterbhAvArthajananadArA pUrvasAdhanAtyakriyAyAevApUrvAvAttakhyApAgayA:sa rgamAdhanacopapaneH apicayobAhmaNAyAvagurenezatenayAtayAdinyatrAvagaraNakarmaNaHkSaNikasyApiTuri nApUrvajananadvArAkAlIna vizanayAnanAphalasAdhanatvavansaNikAyAapiyAgakriyAyAapUrvajananA hArAsvargasAdhanetAkiMnasthAna nanvavagaraNedurutApUrvakalpanAkAmAdhikArekiyAnirikaniyogasihAttara NAdAvapisyAditi prativedIgRhAni apiceniyApuruSotrAhmaNAyAvagarecchastramadyamena mudyanAyudhanadevArakAlInoM / vagaraNa zanenayonayAntya bhAvetRtIyAmAvatparatrAnenadaHkhamutpAninanaHrAjaguNayAtanAmanubhAvayet athavAzanasaMvatsarerA NayAnayA nAma saMvatsarona pilAMkanaprajAnA nIni cAkAzeSAnamantrahikAlIna cizatayAtanAdeHsaNikAvaguraNAdisAdhana mAmititicidaritApUrvakalpanIyamitinacanadapiTInaduHkhaphUlana yAakAryatvenAzakyArthatvAnyAcavaguraNetAdRzApUrvakalpanameva || umarakhanana niyogegamayani namatareNanadanupane rininayavivekakAreNIkanabhAvayani nnviti||
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ nisiyujarakArananAmevadazeyani nathAhInyAdinA apacanasya kalpanAnupapane kAmAdhikAramihoniyogotrakaraspanaratyaya anya tranidAvevahetuHnalisahIni satyamanyatraTakalyane nanunatrAvAnacyApAra lenevaraznavanavacetanyabhinityaparihani maivAmityA bilaa jbaar'iilaalmbitbbishb baanninithisbaarthaandhr' r'aabhaa | mpi gulibni shunlaamuli niilini:shn:skaalaani:shbaasghaassaaliilaa bikhkhaalishn: jilaar''laaliithinsaar niryaa khaanir'iankhaanmi saani ngr'hr'innaali:shikhlaadhiishbshaakhl shbaalaanibilaashbshubaanbni maaldbaabhaabiy'aa kaaphiy'aa naanaan dhbniphinimitr kaaliikir' jr'ikaannmiln kushaakhaay'k ghiaanulikhaa haambaa linaa aakhiithniigulisaakhaaliidikhaan niiti lukdmr'aassttr'iir'bibiddh buliphaamaadi r'aar'hmaai nidaanii aabaabibaa strii saahlaannsthaa biddi haaihilthaalukhaari ashru bisbaanunaathilaakaabaalaalaalaalaalaalaalii sbttaabibi| phlshriidhaanyjlaashaalii bihunibndhr' bicaar'ky'dighlksikssaa| naanaangkshaalpaalr' mr'igr'aakhii iki sbaadhiikstaalibaaniy'aa || kaalikaa baakilaa sbaalaakssinnaatmiinnaamaaniligbijlikhaa liphaar'khlmbaashbaay'tbshaalii hy' niilyaangkisthaani shaasn va nenovagaraNepinAkalpa naasiNhenniyogencinonupptirityrthH|
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ / sacamAlAmacanana yogaspAniyogamAlani apUrva phalaparilAbhAnakalanAmasaMga taaphaakhbighaaptaar'uubaaliighr'r'puur'tiimaa asmr'aay' bikssikaabktbbaasii bikhi likhaaliaakhndnaathlelinkilaasl nsstt dioy'aan shriilngknilaanhmnaalkni ojukhkr'aar'aandhshyaamaaldininm 2 || kr': jbaalaa jbaalijmaaliliphaa:gnyji binyjaabi || apie phaajisibibijihmaandhaabsklkaangkhlaaghr' bir'ni kaaliipujaae hjm buli jaay'guimsyaanggaatmiikaaksaambishbaaebaa; nijsbtbaahaakaamni dhiimaa klghaathssllaagaaaaadhuniktaay'aakhaaliisbrlipins baatil laatriii| haa khaandhaakaandhilir'iaar'aabndhaabsky naath liphaakhkhaabnyjlaalnshiil binggaabbaalaalaabny sbaadhiinulkaalaarghnissaarthii sbaay'aalkhaasbaamhaatmaa sbtb sbaadhiin nijsbblaamuskiNniisubiiy' sbiikaal shnibaar | laashnaal maashaaki aar'iishriijaain shthikhaani buddhinaamaarbaajaakhlaadhaar'shir'aalr'ikh |nigmaanbimukhr'aainnghaaghaabaar'iiir'shbr'saar'yaalgbilaahm nirialibiyaanbbnaashiilghinthiddhr'iii nhmnn| ||| shnbibhinninsi slulaabigldaabsgrinaathr'aachur' sniaakhnaariishb| diininsaadhnaaniimaashaapdessyninvopniimaadinaa| ==
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ jrthiaath shr'khaar'iikhaanipthkhaagulishaakhaabikhaakaakhaalish4/ gur'blgaathaa ghukhiiilaalini khaadipshukhur'iiygur'iinaamaangkhi :niii | |nnithiri lir'i paar'idbiaar'aabaakhiiikaakibaalikaabinir'blpninnaarthiili baalusl : jaahiniikaabiijilaakmikhlaanlithilinsbaasthyaalunilkiNbaa sblbe| ki jaatiiy' graamaanyjaaphilaalilaaghil aahyyaahaabaagkaardini baasnaaly'| bistphaakaaskkiaashaabaanubaadbiipraatyaay' jnmiche: lN laasiynyjndhbNr'aar'aaghaa baahubli li. sbaagt baaNlaay' bishbaalkhilaal bishbaambindhaatuluthaalaal| haakhilaabidhisthllaalaaskaa paakisthaanaantsbiaastilpindhi tmibishbaalaani bndh likhaaHlaahaaglaambiy'laali lingkaakaantssttiksi braahmiishaalaaphaalaa i | | l lrdhshlNkaay'sthaandhkhaallikhaani saashH 1aani khaalishaakhuthikaar'uuptaali | shissikaantilaakssaatrbidhaaniknyaa sntussaali aashbbidyaaskhnnyaathaa baastbaarssiaalaar'aannaaghaalaakaandghiinaaraatyaahi: saashbbaahubaaliiuaamaar || hk khaali siiln shriil dyaaluliyii: paani: lskaanimghaani aadhkhaal khiiir'aay' || | bidyaalshaajpthshishu:sbnaamkhaasibikaaldi laaskaalaapur'nikdin * ||
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ naasaannaar'nni jnaarikhHkh! khaankhaa khaangini gaaligaapti n||naarmityaabshbnaashkaal : ekhni: saarbikssninmlikhini| |"pn:sknaar': asthaa : sbaar`iir'lkhnir'baalaakikhaallili ny'aaki rssttinaamaatr'iir' nlbaar'r'y'aal libiybi: "mhmmlikhitbaar`lii r': | sbaajhaal lbnaakaalukhshbnaathbndhulisyaagur'i shbshpinthi blmbiy'aalii phinaanibaaH api khaaebaapsnishbsn:nusr'ibishb:nlbaasikhushi|| Rl shbaalaakhaar'r'y'aalkaabilaakhaaldaajilluniilnirbsthaay' aagaathbiigiil gaalibndiilaamby'aakhaali kilimaaiilili gaanHthaaniibaalaaiy'aagbilaajaaniibaalii:saadhaanaathaalaal byaag aanlishir'aa kthaakhaaliikhn r'l laalkhaan baandhbii| haarisulaalaalaalaalaaghl: jimbaanyjaaniy'aamul lutb githaakibil | nibnikhitthaad baasupilikhaa gaandhiikikhaanipaakhaa || prmiilaabli shr'nnkhiniHshbaaibhi: dl kliigraakhi hitaangkhlaa sthaa nbijiiy' kbi kaahiini maa sbaasthy sukhulitti maakhaalaas lini: sbaalaani saajjl | pishii: dlish supaarii baagdhii: niy'gili bichaatt likhaa shr' baabe nir'iikaaph ngnitaanaabriy'aanikhil| mithishaalaay'aalkhushi / ! pAhatoya pizavanAmA rAma
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ divayatimeSamiti viSayaniyonyanirUpyaHkazrikApyanipogonAma yayAhaHkAyacenaniyojpayaHsvAtmanirayantrasoniyogani mImAMsAniyAdarabhidhIyatenina yAca niyonyanirUpaNAtriyoganirUpaNamapratiniyogenananirUpayasIni prspraanvyityrthHycc| kanyuhezyancamAdhAnyajegIpane gurumanAnugaribhistadapidUSayaninavaniyogasyeni puruSArthanaprayojake drshynnpuruuyaarthnaameveviyo| visuni nnukimitinpurussaarthvyovnaavodimaadhnaanpaamukhsaadhnaavmliityaashNpnityniyogephlrhikRtyudeshynaanaa| spAdiyAnacayAdinIspahina rokelviyakamAyansuravAscituSTayAnyanamasapuruSArthanivedenuniyogamihirevapuruSArthati] maibhiyAniriktakAyyesiDomiyojyAnvayasiddhiAniyolyAnvayamidAdhInAnakriyAnirikakAryasiddhinitiparaspA zrAyamasaMgAnanavaniyogasyaktAyuzyantamapuruSAyecAna susvaduHkhaprAdhiparihAganadumayasAdhanavApuruSArthaHnace dhAmanyanamoniyogoyenapuruSArthanayAkAyudezya syAt nacasvargAdisAdhananayApuruSArthavinityanAmAnika niyo gayonadabhAva nakRtyuddezpanAvagyopAnAmaniyoganidezvacapuruSArthava niyogasyAsvargasAdhananAyupagamAnathevara prbaal shaalaakishmilaalaakhaar'ghnisstthaakhaalpkssiishaan thilaan n saadhysyniyogsyphlaanrsaashntaaniytvnkaaminaa'dhikaar:naapiphlemaanikrnniimunsyvaaNgspni| blr`ir'ikr'iaapissaabitbaabsthaajir'aagluthbii: paalki naa likhini Rn kriskhililaabhissiip (jigucch(mutti| citpavanacakAparakhugekAdhanasvAbhAvamasaMgaH khagekAminulletrAdhikAritvAnazcargaka rajasatyAganiyogaprativiSayavAcanA nabhuvanAmanantratagoviphalananAvamAniyogaspAruSArthanAanAvarakAmyAkhAdhyavinudinizuddhA:nityazunagAdRzodhikArI: mApinAdazIviSayakaraNaapityakAbhiniyogaMmanyaviSayaHkaraNaMcAnAvihirahita niyogamInApuruSArtha: anazcaivamenara yadrarathAbhayathApyanivitaphalnakalemabhAvavAniyakAmavibhAgAnuyaparijinadenennityakAmyayopanirikaphalakavipinakA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.vaiSampadarzayandUSayani maitamityAdinAdizcanindAdisaMgrahArthamAda kalyAne ninanuphalavAmadevalambAnakimini nimtyepidizvani tIna didhavinakalyAnekAma:timinivAnakAdhyamityAta uttayakaraNeceniyana prtyvaaynrnnnnkrupmityrthHniphinphlni| saminiDalavA deSApAnavAyadakaraNepratyavAyonadRzyAne nakAmyapatravabhUyaneniyananiminanaliyabAraNecyA niyaneniminenanvailinikamini dimAga:karmaNApitalokainizAstrAcaninyAnophantavanAdhigamaHnityezubhahanistAnasevA vaiSampayuktapipAha nityanaiminikamoveninalukiminina maniHyAcanAniyogohinanAsAdhanecyAyaH nadohinasAdhane lijaabyaathaattaa ghaay'i :lyaabishbiNsaaliliy'aa| kAlpanidAnAkApayatrapulanavipadakaraNecamotyavApanadinAdinivaiSampAna nityanaiminikayodhyapAladhamyAna hi dkhldaasgulibnnjaaglbiyaabi: kaaphrutbaabdhaagrstuthilaa : likhchiH limllpinthi yaahaajnir'inittaar' gur'ni laarssiaa vaiSampabhUgamagAta nAriphalanikaraNIbhUtayAgAhInAganAthacanaraniiimakalavyezunavedhokAmAdhikAdanitye junakarAni karnayanayodhicinaspana pratininicamyanavAbhimane nacadebhanyatAnayogasyaphasnarUpatvenAnAkaraNe yAmAdAvapinAganasadaprasupacanaH kiMcedeyAgasyaphalapratikaraNalakraniliDAzimya uttaniyogAnupapaliyA narati bhavatInizakale nananimogeni vaicammaMgamevIpapAdayati nayAdiphalaMpranIti yatra snAyaHzutpAdodarzanAnA karaNerAgAtmaniralakAmyayanapunaHkaraNepividhita marAsinanityaminihinityakAmyavaiSamyamabhimanantra sthAna nityapapika ra raNIbhUnayAmAdizurAgAdevArattarityayaHyadapUrvaphalaMpratikaraNIbhUnaspayAgaspaniyogaprativiSayatvamininadapiTurnirUpamiH nyAhU kiMcedami nyAdinA kimAniliMgADimpamitpanenAnvayaHvanavidArthaHzrutyAdaradarzanAditi // 8-07 //
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ any2i2aathaabyaathaakilaahmiishaakhiir'aammsaathpnth:sbaar':ykhaakaabaashbaarthbiliiy'aar' khaam:sbiikhr'ii:ysth:shbaaghbaajigii:nirmaaskhaalikhi shikssaanggraaenaaghshbbie saadhk, naaikssmaanychibi:dkhaab shaal kaalbi | phaajaal thilaalaay'n adhybaahi nil| 'shrmikhiinkhaalaa sthaay'ii h y'nir'aakhi: tmiaarityaakhyaalgilikhichukhstaabnaa paannghaapaar'aachulndhlghaabaagh:sbaanshaar'phulunribinimy'aalilsnaarji | biijghaar'iir'iblaasbynggniil:ghly'aakyaal sniighrnaa baadhaanyjliisbsbaanu khilliii bijnyaan r`ilikhaar'aaNbiiy'aabaa| kngkaal aaNr`sbngkiolkhilnyjaabinikaathaapi :khiiptaalaa r'aakhichil khrihyaabidhiH pHthaar'iilikhaar sbtbaa| byaapaathaabdiighlaa dekhiyemnphr'iaar`aar'nyjnighaam: aili sbiy'aallaal| liikhaalaal giir'inyjiiibikaaliiriky'ni:suiliniissaanggnaa subidhaa paathrumbiHkaathaaNsaaN laaryaabli saaphiyiilphaa| khristtaal athaay'khlaadhiikhaalidphaalaaphiNkaarsh'}} jaakhaaluthaalaaghaassnnaahiy'aamaahindoltiiphilis kr'ichil4/ bir'odhr'ii llissaaghaassnnaa ythaasthlaalilaanisbaagnisbaarthr' 4/ill akinyjaajini sbaadhiin
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ kilkilaa: ghishbaajaanjilaalilaaaaplaablukhaanijn byaabibi jndhii | niilpdblir' bhisbhuulilbilmbindhimaadiir' pr'idhik nibiaar gughaanaajaajilikini byaakhlbaaj baaNlaa anlaair'e by'aa klinaakaariy'aa shaahaadaatlaabini saashrnii biimaahiini jijiil baaNlaa maa llipu aamaar' shur'iir' pr'li khtiy'ei guchnby'ii maa, ayaaraanbiii saani lili sthlmaankhaaghaasuraa : byaabsthaa byaanaajir' sbr'uulniitini haalaar'bihaalim prshikssk ndhikaalaabnr'istaatbilaa nklaajiniy'aa, pAna athapAhiekativyApyatvaMkaraNAcanenasAdhanayAbhAvaidhikaraNAnA dinasyAditivananahiniyogaH jaambiiikRir'miaar'aandhaar' naar'iaahiniirmni khaalukh| nirhaanaadaalndhngnymaany nbdhaabaadiy'aal nnbir'uur'shligur`pnaay' hy'naa blchi sb aalnaaghaanni in ibinishaa shaakistaani baagulaal sphiy'aasbhilikhr'i bni kaahaalunggiy'aakhaalii nisbii yaanilaagir'i laakhnsik, saali baasnaa lilikaaH hiHkyaalsl || gaitpatniyAtyAnvayani bhvmiti||
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ mattasAdhananna vyAcanaukaraNatvavyAhRtirityuktatyahi rokane ubhayeoriti pramAnAre va yAgasyevargapratisAdhana nA vizeSeprayA jAderini karttavyatvabhitara svakaraNalamitiprasiddhAvibhAgAnasthAna ataH karaNainika rnavyavibhAgalobhAdevA sAdha nisveva yAgasya vargapratikaraNatve vIka meM vyamityarthaH pariharani nUnacApIti yathA hi niyoge pratisAdhanatvAvizeSeNyayavi bhAgastathA svage pratI nibhAvaH yazca kAmAdhikAre karaNeti karttavyAvibhAgo guru matAnusAribhiH parikalpanenamapi sAhU payati nacakAraNAzaiti athavA sAdhana vA vizeSeSikAmA vikAra karaNatvaprayojaka mAzakyaninadRSyate tatrahenuH seniko ubhayoH sAdhananA vizeSe karaNeti karttavyatAlakSaNo vibhAgo na sidhyediti cenna navApiniyogasAdhane yAge naditi kartavyeSunca sAdhanatvAvizeSAdibhAgAnupUyane tulpavAn nacakaraNazirAgataH pravRnniriti kartavye vidhi vibhAgozukraH se! hameM vyanAkasyaivakaraNanacAte rAgataH bhaTanera bajenIyatcAt tathA lokesane naye nAgnISomIya vaiSamyamapya pAstezyenavadgnISomo sepirAgataH prasamonacA navathama kAphalenasaMbadhyate apane viSayAsudyamananiyA ! A nacathama gA manuSyApAra viziSTasai nakuTa ra kAraNa ve nanu kevalasyUnathAseti karttavyanAkaMkarana svapirAgamana saininavibhAgaityarthaH athavA nikartavya nAsAdhyopakAra sAye satyAkaraNasya tdpe| pirAgataH pravRnirupa theH tathA nitye vibhAgAnupapatrirityepiSTam karana karnavyatayovAganaH prahanimA dina nazyenAgnISomIya yAgayo ravi vaiSamyamapAlamiyAha etenenisanenetyasyaivaviraNe zyena vadini nanneti karttavyatAsuvAganaH prabhiH prathamata evaniyogena | saMbaMdhAnasya varAgaviSayatvAbhAvAn yAgasyatu naivaM prathamenaH phalasaMvedhinvAn phalamyaca rogaviSayanayAna karaNepirAgata evama vara
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ laa mukhlikhn:sblshaalaakssnpliblli ! - sbaablmyaakkaal: ghr'khaalidhH nmbrekh: shiglith nyjyiaakhyaaphaaniliir'thsstt:bibiaaghaallaal | dinaathngkguniy+dhii: kiy'aahaabibibhiiikhiiiy'aar'iilaalaam| phighimaalmbr'hr'iishj:nmblmbiinimbr'thbii! haalkaasuniliimuupisbaadhii ' bighssdh grhghgraahmbishbsbtb / jbaalaantisttbaatmiiiyaanulaalkhaali, shssaajhikhaalaamaanyclingkaar .. bybinyaatbe aanyjaakhiir'yaaly'r'iir'aaijiliy'niyujjaashiilaakaalunggil . bishb nidihi jaalikhaa sth lsii laal jikRithibssy'guli: aaliimukhiisthilii priy' priy' chaatblaathriiibijnyaanii bishb yaai haajir'aa:jyiaathitelikhlnaa haalimbii riy'haakikini| 8 mnirujjaal: ymr'aar':ni:shbaalaalghaanbir'hity shiliimuliididighlupt laal sthaanHr'aari ayaalisyaakbiini khaan: pthilkssnn sthaan bihissiikqiikssmaaglr'r' tr'idhibishbaalaalaaisipaabiir`kichu!i " binirmaansthl nibndhiir`aanr'?pir'ir`ikti dbaaraa kaali giiti pli- khaali / dinayAcaprasaMga
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ bsaambi 7 baaNlaassttithichithi likhiiil naar'idaanr' aaNtthaaNlaabishisstt: khaadybibi/ dharTIyanayana yA gasyAcamenAmupapAdayani pUrvavAdInandityAdinAnadenagnISomIyAhimAyAmapimamAnaminiyanihanilA naa baa bhuuir'i sndhaabaarmikaannaar ninyjy'liiHHH lir'iii: ::hmbaadbiaan kussttiy'aay'jaalH:aay'aatr'sy'aalkhaalaamr'i dhr'i likhilaansbidlighr' nthilaa ca naiminikAlenApyupeyajeH niSiddhavidhAnAbhAyajividhAnAcaniyainveparasparAzrayamitibhAvaHnanusapohanI nur bijimmiaabaar'iissmiibaaNlaay' ' l phaaNthr'aakhiibaajaajaangklin| philimpiuhaakhaaliisbsthyaajjbl skaathaay'ii kaaliicaalaacche ghr'r' baalukhmy' jaamaay'aat sthaane bimaan haarun jibhenycm r'aa:"biniuj sibir dbikhyaatibchr lliH suphibulaalaakhaal o khaabaar bibikhaanaalaalaani ber`ikr'i hyaatmihaasthtishaarlin jaalaal sbaamii taanitti klikhitb 24 khaanaakhn lingg l jimbaambini gaantkaahitisbiishuiliyushbnyciaar`aar'ii By: dH paanaangulo bndhbishbaay'aalir'lr'y r'aakhi : laaph hi littaar'khilli: haaHhiinsbaar'aa: ni bndiishaal bulni sbaaksaanijyiaaiilnaa bnni / 5 o Jamese
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ rNgulaaliNgr'r`r'pni pithilikhiraalmbipaakRithib:glen dlguptipaakhaaghirilisaaghsbinbikchisklaanggl phulbaambaath simbli kh shbaashguhaayiihijaalbini naan khey'aal nishtti phyaaligr'tyaahmjbjor`aalbhuur'inthgaasbksspikhiir'aanniiiydhaanyjlkhaanaal| kaachaakaakaaliiblinglnaadhii+kaakaaen nirdiaaphaalaali naa, bishriiiyHbhtyaakaalimbaandriaakaassttrbidhaanaaiplaai yaa khubi bilelisskhaalbinti baahyiaakuliy'e sthiriibibiy'aanaa jaanaanr`aan khaariji, baaji lmbaa| gulaanggnaathniil bithiNkhaalaayntraasbaad nayAsipenasunagarbhadAsasthAnIyoniyojya:sasavasAya pratAniyogamevasvAzeSatayAravIkuppona nandasvagADimuvasyAtyAyanAntabhAvavaiyatItyAyana yadartha sarveyanAspArthanamukhaminihiM mukhazyalakSaNamA nil baanaabidh r'aaniindhikkaaniyiihyyur'iiyaamil| anlrirthii: lnddnlimaathaakhaanaa:lniniiy' p nny / bhivetsAhaprayuneninanukathamivamavadhAyenekhagezeSoniyogaHnavipIna mitinatrAinaceniathavApUrvamacenanavAtriyogaspara namargasthanaccheSatvamityanaidAnIsvabhAvavirodhAdapinanayetyAhanacasvagAdIni yavanAnyArtha nAsarakhamiyakadAdepispAdanakrayA darthaminisvAdisaravazyAnyaprAyadayacanAnyAyaminilakSaNavirudamityarthaH yattupAhavanIyAdiSTAtinanadapivaiSampadarzayanapari tti laaliinyjiliibit sanaprajirItyartha na kevalAyatavazeSoniyoga:nastagAdIni yavanAnyArtha nasukhaminadavivaSamyadarzayana
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ hipatirAhavana |'kaayaaliilngkaani dbiaandinaadiniinyjikriy'aashiolaanaakhuhibaarbibaabbndhir'ib4/ | shhii: hijaalaakliaandhaa graakhinNsh:li khaanaakhii baalinggaaanggiyaas laakililipukhii bidaakhilkaar'r'laalbr'ssbibaaki shaalaakitbksimaaglaabaagulaanndaa| vAdhakanvenapranirodhakanyAmi: samacalavodhinasAdhyaviparyayale nannAtrasamavannavaadhikavalavAdinarasyadacalandAjadohaDasA dhaneni mAdinAvedAninainihitIyAsAdhyavailyameva vikRNotilaukikenietakriyAnirikakAmAbhidhAyi vegaamaanyetyaa| nyugaaliibrdiishaakilkilaambiy'aaghaalughuurnniaablighjhil shiir'kaar' aaNr'nyr'jaaghaalaal lijibijighiaayuilaalnksaalbaarn raajaathlgni bishbbir`ii:nyjiphaamili: jaambliigishbir| thaakilaapi:gnibindhytb ki libikhyaathlbndhii phaar'u pur'nthir'aaNlaa likhiblgaaliy'aalmaanr'iilkhri = yaaberbnaashkaalkaair'i khaajbaattiphillaajE || moyanenetyAdivAkarAmAmAgyamanamaHkriyAyAsavAdAvAnavavyApArAyAHparamezvaraprasAdAcInanavyAyAgayA biebi baaeilaaoli shunrbikaaghlkhaabililaashikhbistaabhttiiiliibRtha. skaaimukh byktitbthaay' khaali ghaabbir' sNr'aar'ir`iighl nilaanyjii = | sbaabibaa yaantriaakhi naastbaay'n nishir'i baassshaabl philiH bkhnthiaagraar phaagraajilikhushaaririkh:anlr'ighr'aath: nkr'ikhrisuuljulkaani naa
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ bidaay'iitb lunggiiiphsbaasth dl siphaali biddhsthlaabihir'iighlbdilaal liilaaji khaayaalilihaabilkhaaluraabili kaajlyaandhisthaali bli| 20.limmiliiir'bbRhhaabmubiliiy'aaNshbiniishkhaa bijaarnn| ajaanaa anejesululltaahaalimaar'iddhaanyjaabi haajbiikaal sbaa lir'iH laaksaphiljsthilikaabyaanyjli dbaar'aassttr'aakiini yaa ykssmaa dbiin hiphbrhmaar'| kinaanyjlibiy'ssiibaannijbiaatriraatyaahik raajaakaar jubiliilaabaalikaar'iilini laalbaajaashaahaaphjluj khaatbaa naa lmbssttaakh-sb sbiik hijaanniji aliggulote ei sukhoi niy'e aami gulibiddh hy' bishb khaady sbaasthy sNkhyaangilkhaar`+shr`aar'iir'tbaabsthaapnaa Ei sil lghinychiniiy: khlilaamikaannaabliilaadbiindaa billi maanniy'mithyaabaandhaadiH laakh laakhaaninyjniaali byktitb humaayth:pr'ibr'i maar'iiilaallikaabhaagishbr': nbsbaashkhaa :gaay'aaliignnddkiirssiaakaar'bilaakaalaailaatu saalaaphilinggik naabikhaabilaa: bhiilishr'iilngkaakaabsthaaH
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ lkhimdbiaadhnnycbaasthiliyussaanggginnibitt:sndir'aar'bili thkaar' | beshiilimaanik: bishbbdhaali ayaapiinaalaakhaalppnthi bilaakaantaarkinibr'iishnggaa baarshinibn:naahinighnissdhichil sr'i r'khaar'aaNgish ny'aadimbinaashr'iir'r' r'aarth| liiikh: hir'iighnyjiNbiiinilaabitribaani srbrkhni laari aamaathr'aar'bir'aa r'bishbbiy'aalikaay'aaliphaadhikaari jubaalaar'iaaichilaalaakhuli khulininbaalij: tini| baandhir'ichilaaphaakhli paalaakhulinsibisbaasstthii bngg lni:sbaagshiraaghaalmilkiikhaalaakhaappiighnishbth kinyjlaalaagedyiaalbaabhaaii jbilaamraajjbl / bybsthaa bidhisstthir'aar'aannddaasnaaliibaalbaarthaalaah| hilil lilikaadhaabibi suniilkhaalii:r'aassaa| haambaaly'iniilimaar'iklyaanniijnbilaalibaag sbiikaal mAityAdinA dilIyaMzekane vaktamAtremeveni dUSayani nayApIni bhedAbhAvenadra lakSya ne kiminarebhyovyArenepanIyanena ghilaach o giini maanthli briaahyaabhliiaahiH khrinaali sliilaabili kbi| 'khyAvatakamupalakSaNanA manasyancAvyAcaneka vyaahtmityrthH| Likaiseases.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ laakhaalgaalishbrikaaghaanni philikrmiikhaali jaabiniishni yssttisukhbr'lokoss biil mdinphishil gunnaagaaNgolthaabibngkhbiliinaasilaangkhiighRi:haakhaa| "?ogy:akhiibi liikhiir'naar'aach jillaamor'aadhaa naaibaaniismuuhHtyaa spmaanitbjijaachnaay'aakhnHsphiighaalaalsaanijbiaasthybiliithililaahi sni bishbsbtbbiidbaamibi' iklibinggaabdiir' pthaar' kaahiniiH hykaalii:aakhaaliy'aakaathaanijjiaahaanggtbaaksibih sbaasth baadbitiiy' bishbaaytnaaNssaar'pnthaa| (aal khaai khaaibaaki kintu aangi jibaan: dH etti dbiaaraatmiaani byaaglssttmiilaadi hAthAyanADAthatvAnaepaneH nApinIyaHnApyanyanovyAtasyamanipAdanemAcInadoSAnugAnda maaldighaaly'r'sr'aahindaa laambishbr'Hlmbaahaan sbsthil: andhr' bilmpithilinkhaabishbnbniryaalr'ir' / jApAdayaHnakapadamAtrAnsabaryAvyavadAnadarthamAtraNenareghAMvirodhAbhAvAn anonapadAnarayUthyeminizakanekleye ni dRzyani nanadanikarityAdinAnAnandamAtrapratipAdanecyavacchedaviziSTavalamani poinecasaMgadhArthanayAakhaMDArthanA khilinir'iinibglilili bliiythkhni r'aakhiiinir`r'aashaapaali pacamapasaSayAna nApAni sarvatrahivAkpArthakyapadArthamaMsarganayAvAsaMsadapadArthanapAcA saMsarogrAhivAkAmitvasabhavilakSaNa kkjmar prkaash
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ vima siddhAnyabhimata saMmavasthalamA zakyate nanu prakRSTeti anahi caMdrAtipadikAryaM etadvAkyaviSayaH napunaH prakaSodisatA | spAnubhutsitanAdini naniminidinaracyA nirvAnandavyavahA rovA lekSaNArtha: ubhayathApi saMsArthaparatAna nimna nista dinakarSAdisaMsargaparanAbhAvepi bhavameva vidhAnare samarAthetvamityatheH udAharaNAta mAzaka namusoya devada iti devadane kA kupadAdapisibI kA vaivamAzaMkyA bhedakAma vyudAsaneti padya vilakSaNa nAkA saMbhavati tathA nAmAbhavanyaiva bhUmi ritInhamAza kiMjaM yadidyubhayo ra vilakSaNa pAde badanamA |desyA!! rAdilakSaNanAko buddhae~ saMsarga gocara pramitijanakatvamini mailahANacA kavairapi yogAnutta pAdanAt tacchaderya vahateyyanenapratipAda teH nanu soyare vadanaityAdidevarenaganameAmasudAmena rUpamAtra payaivasAyitvama minideva nanApi parozadezakAlo palakSina spenaddezakAlaviziSTa tvapratipAdakatayA sAdbhavapadalakSaNAbhyupagamaigI pramAjJAnadevanA AnAna naya nireAnamAna NavAna pa saMghaSTAcA : Ana ka: SinamAnaka raviAnasIAna nadAhAryatvamAvenadastri syaiva kevala lakSaNAmyaNAn nAnyAtrAdevamekamAninivRteH vinAkAraNalakSaNamabhisaMgAna nadAha maiyaM nabhasoti gauravama gAditi prathamamurecyArtha pratIti satyazinyajya saMbaMdhAtaramanIti ni : AnAna hAIkAca pratipAdanamityapipAstam dANAgoradhA devayadatra nyAyavAdIpAvalA manumAnamuinuvadati maSTetyAdinA ti isAdhana tAnityarthamAtra grahaNasaMpadApImAyAmA dina caMdra pahA therapA pitAsI kArAt tantra sthAna yo darzana " canumaSTaH lakSyatyasa na navaya
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vttara nishumaalttimithilrilklimbililaar'iir'iklaar'r'phiktir' -jbilaalkilaashbaachaakhaa r`iaaibririilphaabeikhaastphlisthiraail { btraaghaaguraashaabyklaathiliraaur'iikhaalgHHbini mmilibaablmbii khythaalaabniimuur'r'linggtthaay'itbkaaghr'iibaahii [khRssttaakhaanbitbaabgnyj thaaNlaayiikhaalaakhulibilibhiy'aajijaabodh| jihaalithgitaasycaaliy'e likhiliphaa nrhhinn kr'ibhaityaayjiibnkhaaiiiishbbidyaalumithilaa thii pyaapt paani tbbishbaalighdd'igrnthaagaalingkaapijjaasthaan naahaashishilaalilith sklaagaaiNgaalki shunyaanybhkhaalaamelaaly'r'r'y'aalaa klkaataangglaaph yaakaaddaastrii thaakaakaalihaanggiibaabdhaanggliibiklaakhaar'aabaahik bngkhiaalikaanaa shngkaalu o bRddhllikhiii( dbitblinir'aakhi| haabijaasthaay'iighlaabi:r'aar`aalshaar'iir'iaalir'ikilaakili, niili:klini:skhaashHybhaakhkhaambaaksbaathkaaliy'aagbibibrtiaa saMyUjaraveni jabaddhavaH kevalapodakAmpodvAriszuito gAyanimavANinavAraNAeni putrakAmArojanha mAyAlezunasya phaainaar'i: byaanaasliksaanilnynaalii: 3 o o = == ===
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanukhaM chidra vinyAnyamantinasAdhyamasti aneka padArthAbhAvena sago bhAvAT nonyabhicAraininatrAha khekiGga mitI nisa samAdhAnamupakramane aceti sati girAma pyIyazabdAnA yA saMsagI viSayatvasati samyagdhInanAiyamArthanA kA a thavA teSAmevazabdAnA tantrAtipadikArthanAnadini saMmaga hinpena lakSina mekace pAzani ekaprAtipadikArtheneni lakSaNa se grAhaka zloka yojanAanenaca caturtha yannamapasoparigRhIno loke vitRNoti apayyAyani hastaH karatyAdau vyabhicAravAraNAyA nacakhaM vidramityAdaunyabhicAraH tasyAvilakSaNacApalena lakSyasyUma jAtIya vijAnIyebhyo vyAvRttipratipAdanaparatvenA vaDAye lAbhAvAta nava cipasevAdhakata ko bhAvaH saMsargapranItyajanakatvena nAce donA nAmiti dAnamyAnipadikArthanA apaya devanAkhaMDA mira kiM piseTa Deniyukta vi [nAdya: mAinipranipAda nisacodanArthaini nyAyAna anyathAgA khetyAdivAko ka nsaDAcAn pAdanaparatvAnanta vya yAni pratipAda sidhyanorthavazavdArthannA piyagrahaNe iMdriyayAramai zabdagrahaNa mAmAnayetyAdivyavacchedArthase sogocara grahaNe vAkyA bhAsa vyAvRtyarthamaminigrahaNena saDrAvAla kSaNa sAcAdityarthaH nacApi saMsAre pUrvavAdinA manUditaM dUSayituM vikalpayati kiMkRTetyAdinA sAkSAdityabhidhAnenetyarthaH a nimonIyanayAityarthaH pazvAthI kunArthanAnarIyakamayA labhyate na ca savodanAtha vedArthainizavara svAmivAlArthaH navAcA yAnayana yo vRttiracina hA kArtha: / vAkya bheda prsNgaaditibhaavH|| hAmati sAdamyato kinacA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ aal-na-sei tel| bi- priishikssikaabaasghaalll lkhnaakaani din khaarijinaa niil aaminhr'laal hbigldaabaar' nir'ichil phunntth |ii naa le kichukhililiilaabihiHbaai ablmbaal iaattbiaa baaghssttimuul sijddaajaalaalaabdlikhi || aniru:smuuhelikojaakhsbmlaay'laatkaa bilbaaniligaalaaj hymik sblbhaabaabilaa tthlikaanaabijmughluhulbulibijimmiaacn sNlhjaahitbimgaahaab: bibihiraasthilaakaa| raastaaghaattbi priliminaati kaamaal billipaakaabilmbi| hRthipaalaay'aakhaall lisaannbaalaa haasthaanaajaar'aa jilaabhisbiddhaakribilaakaaliimun 'nsbaattbidyiaabaagulaanggaalisilaa haabiy'aamr'likhilkhidilonlaam| khaanjaamukhililr'ikiikhbimlaan khaalaar'ikh:ambikaagir'il !y bir'aak baa naalishir'Nlaanin naaki shyaalikaarminyaashnaal baalaagnyjy'| hiraasthililaanikhaadynaaliisbaami br'maar' linii paani|
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ ktishaar'iinishingaamndini aabissnnby'aalishibnaannbsbrniilaa maancitr vizeSaNanonivArapani nAmnimaprasirininyavAnumAnenodhArayitumalamityabhiprenyAha aapktaanpyognihitiiye| dridizeSinavyavahAraHvicaMdralakSaNArtha nizedhinI vyavahAra ucaMdrazaMdaviAdhinaHhinIyasaprAthamika dinIyavikalpasamA n:pr'ikr'iaar'ir'ibinikhaadaa=nidhiHnirmisaaN nbiin bhaar'iaakhir'iiy'aar' khninaathni aabissttniikhni kssaant: snmnibndh sir'aakhilgggn || aadnaa:r'r`r'r'iiir'aair'r`iniighidbiiidbaar'iblbdhiraa ar`sthaanaangk:r`aar'aagaar'r'khilaabiliaaphlgulibr'iaajilaapi subr'aajnr'khaar'ghuurimbsbaandhnnaalnaakaal lkhniilgaaikhbRthniilshaalikhaalii thaanaa briaaghaaingkhlbhaakhillaamyaalaathiykhaab:kh bRddhaabhaajyaa jaalaalaabdhaakhaalii laalgaaljaaliy'aakhaajinaalikhaaliy'aashaalisttrldiighdbiaar'mbljbghaa byaaghaalmaar'aabibaalaalityshilaammilliilaalmdhir'aa lmbaabithiibihyaabitynyjndhr'aarthiiji luy'aaNjulaambikhr'khaalghlkaani: janmArakavAkyasthapadAnomapAnimakatrivizyamAdityarthaH natilakANamevaneSupayethuna yAkavyanayAcagarnasatyajJAnamanana / lilitaabhulsniitibaarbiiypaat dlkirileshniikhyur bibhnnbhaan|
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ bilmbaalphyaaniliiyaaliliiirlaay'eb laalbaajaallikbidhi:caarthiraalinaanyjlikhaay'aakhaaldbdhr'hy' |haak naajilkiiy'aa laagaabaahaarthiilimaakrili] |||bdhiniraathmishssek nlini jaanlaam nishibisbiiyy aatmhtyaa ||nbbidyaar'iikhaalaaphaalaaphiksibihudinjbaalaani chiktitb| anytrtbbhaari praathgilbaathiNlaanibihaariilaanychi: haakhaalikulkhaa haalikaa bidyaalkaaessaaliniibaalaa chil bnd (kaabithNguy'aabiniilNkaaNkhaali sbaasthybaangglili lksslaabhby billil jaaliy'aalli:liittiglbgyaaraabikaal | angkhlnggkhaalaanlaabithsbtbaadhikaachajlsthaar' dhrmmmmaaliikhn:naaphisnyjlpgndhaay'msuNliilaasbhul saaphaaskaalaain likhnir'aandhilaagaali h gubaak-nirmi: gniphithaaii aa laal lngkaabH dbiaaraal pikaahaani biy'aariN ||ghaassaal thlthlr'thmnjimbaandhishr'tbtbaar`aar'iir'i vibhinnavAn nanona semarArthanAvaimainyukkienadevalokikodAharaNenadarzayani nayAhItyAdinA sanamasaMviSamaH sgndi gaar`aalii laagdikhaanli laal mlliH o 8. l
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanukiminisvarUpamAtraparamAtrayarNanapunaryathAprakarSAdisaMsargaparata mini nabAha anyatheni parihisvarUpamASSTraguNA disamagI pratipAdayena zraddheyabucanaHsyAdityarthaH pacapUrvapakSiNAtredhAvikalyadRSaNayamunanirAkaroni nacapAcanInina nUtana rUpamAtreparavapadonaraveyayAmini natrAhavyAvasyabhedeneninadevalokikedAtyadhivAsinasatyATviAyarallakSaNavattA ni nayAcedapIninanukhabAcyapropeNeva padAnAMvirodhivyAvannanamapradoNacAnanAcadvitIyaHvirodhyadarzanenAnRnAdi vyAranerazAjJAnavAna prathameta vibhinnajJAnAcAdibhirAkAraiyaNopyanekAkArAvAmininavAhanacevamanekAkAroni anyathAvataravamusinamartha pratipAdayano'navadheyavacanAtyanasaMgAn nacalyAvRtiparadevyAnimatyaravivAra saMsaSTArthasvarUpamAparalevapadonavavaryaminivAcya vyAnnidvArApadAlosvarUpamAtraparyavasAcintA gIkArAn vyAvapamedanAvepathyobatacAvadepisanyajJAnamana netrahInpAdAsanyajJAnAnedAnanAmazabdAanU najaduHkhAnavavAnonmatvayAninihanihArAlasyebrahmaNiparyAcaspati nanvebamAnekokAravijJAnajanA kaamaaltlaasphaanggaabaalkaadhikblaalmbisbttaa -- laalilimliilNkaalsaaraajtbkaale bishbaalaarijaatntrlaalr'aathaabitmiaablmblaambaar'aaibdhi sphaaNlaandhiiijii bhaasbaalidijaa:snbinimnnir'r'khi| nAmAnumAyAroparahinabrahmabhAnapanidini nadyAvadanAdivyAvRjilAcadevasanyAlAdyAkArAgAsthiniHniranezananeNuenerA vAkArAanunAjAyanika khalavizavAinRnAdimirAkArANAmanavirodhena lAdekAnaMdakiparamevasatyAdivAkavanasatyatvAdipa rilAyanunAdi jyAvaniyamityarthaH vidhimukha vAkyezuukta pAyaniyedhamudinapratipAdakesapyAnadizAnievecanajarajanye ni
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi! shphi|khlilbaar'ikhlaabndhaar'r'iiir'ghir'ibshbaasghnphr'i4/ dii-n| unacanAdini nanirIyakavAnikesanyajJAnamanena minijAvaravyAkhyAnasamayeinizeSaHpadAsatpAda-padArthasatyavAdibrahmaNipratiyA 20aanr'iiidhaar'iir'iiithibiissgaajaakhaani lilithaaniinydhr'aadhiliimurdighii kaajiipaabiinikttibhisaaraabishbnbiniHsthaay'binimkhlibaabaa :shbbihaarii baandhb jbaar`ibliil dbiibihiskaanimaalaamaalkhni4/ lngkaa haaldbiipaa: llitbaathaaiihllaayni nnisaa baalnni ly' yudHshbnaath bishbshhichil:ajyaakkaalaalinggaalthaa aar'ii r'aalissttittaa gaaliilaaln: gaabliilaay'| baaccaa khrissttiiy'aa baadiikaaennbikibiior`iaar'iaamin| sthaantti bhaangaagaansisngkhiaanuplir'iaandhnimbkbi liy'aakaandilii :snhaa:ny'nulaamr'iiikssaar' maaly'aalaabndhghighbilissttraahaammaadkhaalbinikhil blilaagaar'aaniir' khaaldhishaaliir':bishbbikhaankhaay ndidhr'iaapti churkinibnimn bkhini yshaar'aalr'bHshbr': biaaahmaanilil ghaanaamaachinishipaakhnaaiihur'i shaar' lr'ni shaabdik ankhaalaakhaa? smsyaar smy'ini bibaasii br'kmini skul maakhlumiki: gu pt / |
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakevalamabhusinArthaparavanubhunninArthaparAnanAdipandanigavazvapAhasadanibhAnAdavekArthapranipAdakAnenAkAranivArakanya naravirodhazcamAha ekavetyAdinA janmasiddhamancanapana samihaMgaganAradidAdanazanAdarzanAn aprasiddhaca brahmasarvapramANAgA phlaabishisstt nijsbkhaabokhaashiykhaan ?vakhlaabighniy'naaniphslphi| yaHnakevalamasmAkamevedIniH apitasarveSAmevalakSaNavAdinAmityAha anyayanighaTAdiSasAmAnyanapramiisyazathivIcyavahA rasyenarespIbhedasyakaparamAravAdibhUgolakAnasamudAya pramidasyalaNanamAdhanAmaniyarogIkAMgadityarthaHyanumAyadevasnaDApatrA sarvanonayannivasnubhUtipAdanaparabrahmAnanazabdAmpAvirodhAca ekadhaivAnadaSTavyasakamevAdinIyamityAdhekaramAncana nipAikavAvAvirodhAvanehanAnAklivinAyanekuvamAdapraniSedhAcanacAmasindAhmaNolakhyAnAsaMbhavaHmatyagAtma blaablisilbhaanidbaadhikaar'baar'thlaahityi blmbaashbaambaabilshaantrishaaphinlsliHkhiissmiibaandhaa sthlbaay'u sbaabllith jinaalmiy'gaalithaanaantbaablaamnnjillumukhii = lavaiziyasyadRSTavanAnubhusinavAna nacapUrvakAlopannezinaspainAkAlavaiziSTApranipAdanepibhedanamanirAma siyAra nonivAtharasanalAlaviziSTayapUrvakAlasaMvadhAsamavanandapalasinAcaspAsaMbhavAnunayavibhedapratipAdanAvapAzA DArthanA'AvAyapUrvapakSiNokanatrAyukanyAyamanidizani sananenisanenenyasyavivaraNadevadacasvaninancinaradapibubhutinaMdira nasyArunAhidevadanamAtramenakenacinye nalakSaNavAkyavajanmAtramevamunsinasyAdininabAheenaTininakevalamasinAvATnati gAdyasuminAvikopAJcalyA hananeni nakkimenakAnavizirasyapRrvakAlopalakSitanakAvodhayAnikiMvApUrvakAlopalasinaspena kAlavizAhenanAdhAiyAhasanAkAralenivaDaravallUpalakSyanAmavanacainakAlaviziSTasyapUrvakAla saMbaMdhaHsaMbhavAmisanAkAlapUrvakA lAmAvAdanAnAnapArekAmiyarthaHga mANokrajannAnanyAyAnmAtramevAntAvodhayAnikivAghuvara
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazaMkate nanviti kimupala sina svaviziSTe nAbhedaH zabdagamyaH kiMbopalakSine vaiziSTyamAtraM zabdArthaH abhedaranAnupapattikainivi TI.na. kalpahUcayati maivamityAdinA sanatkAlaviziSTa kAlopalakSita svarUpamya cai kasA saMbhavena prathamaM pasaMdyayati nAthai 110) saMbhavaste vAhanathAsamIti dvitIyenu zabdA hi ziSTamanvarUpamAtrai kAma nikalpanA gauravAha raMzabdAdevI bhayopalakSina skAprati pAdanamityA sAkSAdeveti nanu sAkSAcha bheTamaniyanta NAma sajyeta na to varame kalaha pApAra vyAzrayaNami nizaMka ne ubhayeni pApayye kalpanA vo lakSaNAzrayeNaMgyANa vyApAra gauravAn vyApAra yasvAna yaduddizya nanunathApi pUrvakA lopalakSi kAnnavaiziSTamaM videvana yogbhedapratipa Ana kiM pUrvakA lopalakSitastatkAlaviziSTenAbhedaH manipAdyataityucyate kiMvA pUrva kAlopakha mAnakAlavaiziSTapala hANadharmapratipAdanenArthAdabhedaH si nAyaH viziSTA viziSTa svarUpayo nakAna vazaSTa bhavAna pUrvamapisAva nApi dvitIyaH sAjha ubhaya vAtUna dane buDilAghavampadA ukkecapratijJAca bhusinArtha rUpasAdhanA gatva patinA anityazabdava sAkSAdabhedapratiyo bhayane nibrUmaH yAnityaH zanakA navAkAM pravartane naspatubhutsitasyAbhedasya sAkSAnpratipAda ppe itarathAnudiSTampa mAkSAnmA vatiSyadeva kiMciducyate udiSTasya pArepapyeti kriSTakalpanAstnadena dRdinidhAya pariharati mainamatrApIti anadhigana parAbhimaMdhi: zaMkane tathApInivini gamanA nirNaya: abhisaMdhi muddATayanpariharani vubhutsita ni bhutsitasthArthikamaniyataiH sAkSAnpratipattirabhyarhitpatrAcArya vAcasya 9 tivacanamapi pramANapani uktaM cani nUdAharaNAvayavadUyavAdinogataMtrani pratijJAnAnantaryaheto truvanai nyarthaH // OM //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ | atracayakRta tadanityamityudAharaNa nirdezaH kunakaJcazabda iti nirdeza bhavati cadyapyudAharaNa hetu nirdezAdapyaryA cdrasyAnityatvapacaspati tathA pisAvAda nirdezApAdibhidhAnamini enenetyasyeca vivaraNa bubhumi nArtheni lakSaNasamarthana musaharani nadevamini prabhA |kiNyarthe yaste sanmAdayaH padArthA yuddhAni satyajJAnAdIni sunyajJAnAdigI kAme natsaMsargavyatire hine pramANamitima nirdeza: zeSavizadaM siddha sAdhanatAnida tatsarvanamevanudyAnamayetinativAdI tiene nobhayapadalakSa cankRtakaMnadI maninA kRtakaca zabda pAsvIkAre gaurava do po nirastraviditavyaH bubhutsitArthapratipAdana prayojana nA yA gaurava nivAna bhagANavatya dezA nikalpAnisuvahanpapItinyAyAt tadeva marava : nApipramANAsaMbhavaH nathAhi nAdagIreta saMsargavyatireki Ni arthapramANamAna mANavat tyAdivAkyametat padArtha saMsarganirikte'yaima gAnAna karasatva pratipAdakazrunInAmudAhanAnAmaprAmANyaprasaMga: bubhutsite hmaNimAmAcyA bhAvamasaMgaca vAdhakata vAnAna mAna yaH yannavA nizanividhAna pidieM utanI visaMsargapratItijanakatvAbhAve piyAbA copapatteH svayaMvarga vyatirekiNInyukte tathApiyati / vyatiriktacenArthAna bajAnA parthametatpadaM 9 saMdigdha vyatirekI hetuH|| yadyapigAmAnayenyAdivAkA saMsargaviSayatayApyena tsaMsargavyatirekiNyarthe pramANameceni navyabhicAraH nanazvAsaMsRSTArthapramiti janakanna siddhiH enadeva vitRNoti sajyA divA kA mityAdinA pUrvamadvainattInAmamAmANyaprasaMga uktaH idAnIM sanya jJAnAdivAkA svaguNaguNyAdiparatveSyabhAmANyaprasaMgamA cubhutsineti pUrvapakSiNAnumAnaM dUSayani yatcityAdinAviSabAdhaka na ko bhAvAcche kinopAdhinAM cAha unnati uktanItyA vAkya tvoya parne vinisaMbaMdhaH //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ bimaanbaalaakhaal paarekhinggaalilaar`aaliir'uulH jaakaalim bl= likhilaaphaalihiir'uuhr'aalkhilchilaaghlaailaakaalikhi thaa:jlkhaandaabikaabilaabhissaangkhaakaabsthaankaale chbi || ntaa iy'aabaailmbaalhisstthaa baarthib bidyaaly' jaanini| jbaalaakitbni mukhrit niy'ntriaabhaaibaannaahdi klinyjiNbidhbii khilaa paanyjaabiikhrssaa biilyaarthpaalaa lNbiikaar' bir`libl phaajjoy'aaliphilaanili jbaadhuiphilim naariibililaalimbiy'aanii gaadhaaraabaalikaaraalaali kaalijiiaakhnuptaabybishaakhii thisiliilaalijisthimaalaalkRgaanijiNshbinti taaraashgbe:o:#dibaalNlaagenibidi liijtti lilk bil diy'e klibihu gunn lnyjililaabbaajaan" bipgndhaanyjnggiibigndhthaaki saaraanilimaalibaagbnikhgulaa :pddhshkssaanggaa| 19 haakimpaassaanr'ihghr'aakhkaan kiruupaai thir`r'aachili naaki laagbe 8 shikhlilukhaalgulikhini r'aalilikHkhiinibndhiikr'ii Ei liji likhaar'iir'ishaalin| dibyaakhyaakhaan: saakssaakaar'iisr' is nin linithniiii llaakhaalinipaassaabaahunHpaalaagaaraalisbr'H , jaanstaasbaamiir' gaar'aabaar'aar'thiiskaalir'kr'iaanaaliimgin shaah,
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ virodhAdinisvaspavasvakAraNatayAnAkularANemandakAnayAcaprAgasatyaminicyAghAnAdityarthaHdinIyaniSedhani nApIniyanaca khaa-shiir'khldaashibaangkaalnirmkhaandhiaar'khaankhaalaakaanaalniniilibdhaan| laadini shlaanyaatmichi biniitaaraambni:shlNbaad saakssaatbaasidhu| sbiikaangkhiighbaahiinibaarnaaphilisliaaisunilaalbikaani graamkhlikh: |r'idbaar'aaghr'sbtbaann:shyaamniishdraa gr'aakiir'baalaani nisaa ljbil laagilgaalolaabdlaadsiniyiruushyaabl bidhimiilaanyjlndhaantiir'baar'iaalir'skaar' dbiaabinir'baalbiddhptaah saal khaalaa:shbaalaangki sbaar dilinaapaar'aar'paar'ijaalaalraa daamiilNkaar'obaar'iaar' sr'aadhaansminulghjiibRn sbaasthybaan praanspaaer'r'saallaagaali byaaktitb bilaahidaassiialaaliir'maahtaachaaHkriyuktitbe baasikgaathaashbnikhinishudinr'hsin jaalaal ||ngk baalukhaaliindriyurikaaghaarpdhaandhiibaajtbr'r'nyjniyaanishbmbbin ||shbdili maalbikaashr`ikaamliilaa mhaaniphaalaabitriir sbiikRddhi snyjaar kaalidaasgunnimaaldbaamiilaadinikyaagir'ih:knggiini daanggaay' bndhn praapijiibinyaaplir`iaar'paasshilbiliy'bili saattbiliti rtiii
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhaatthi bishbkhyaanggaattaashiikaayiphaaribiy'aaphur'istibidhbaanggaaliki -hRpinaa khuligaambeljbl; khelikhichiraangaa tRtt anaabinyjaabiihraa: hlgutbbdhaagr'iiitir'ekhaal| jbbiddhsndhikaajaaghr'iir'isbaadhiikaar pussiddh h le laalaaphaay'aaeHkhaarijaal nihaay'aakhaalpaathaalnichk agaasthaa:ahhilaaiy'aa diptir`ikaantraalpyaathlebaas hili lilaa lilihaailbisskriy'aay' jaalaalaabaaji dhbgaamiikaal sbaabhaabioy'aaimphaasklikaataalidhuliiyojmbaabdhaay'kaar| shr'iilngkgulaalikhi dil ttlbir'aajbNshii:susbiikaarulish| sukatvasyanadaMgabhUtasAmagrIjanyavAnamirekAlaca nipaniyAviziSTasAmagrIjanyAvAsamavAdinacennI sbaasimiilikhey'aalptr'aasliil: saaibhinibyaakhyaabilinli lulur'iissttuilsyugdhlbdhyiaaktir nly' nin dananenisadIvAbhAvAdina toyasyAsAmagrAsAnadanabhUnAsAmagrIathavInabhAnamadIna nabhAceniSThAnadaMbhovavanIsAmagama gonyatha: nanadarbhasAmagrIjanyAca nahigaNavanyaprayukadravyavaminyanaguNavattadravyatvayojyanyajanakabhAvaHparaspara mekasyo / aarthiklkhaanninir'aapaakhiir':asmiini bikilili| nyjlilaamiikssaay'bikshbisbaamililidiliHshbisundh| 3% e| 53 ||
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ek kaap jiy'aakhaalaamaalsaabaabini maa bythaamukkaani:shaar'baar'idinr'br'ikr'iki bishaakhr'r'shilaathikRtthikaanaa tussttijaataalr'br' jilkhlilutbaar2: biir'itr'ibir'kaabikhaar`r'khaamaakhi drynyaanshlisbr'uur'tr'aadhikbaakaashir'kaar'iijhikhlblaakaabaaini4/ mumbaai nibndhkilkhk:dbiiinidbhuu:sr'aapr'ibaar'ssir' r'nth thecA bhaassaabhaacivaadyaanmnnkaaryaavshipsikaarnnaavmpinyaashivaayeniyuukiimaavddrcodynenbhaavaapaanthaabhaavH| bdhaantkaal jimyaajmbaadhiighlkhaankhaaoy'aadaaoy'aailH || maalaalisphiaalaaludaamgndhaablaakhaali gaalihaar'iik| thaakaar'iikssaabhkhaagdhiishbkaar'gr'hmaanniignyjgaakhil ekhchiddhibndhr'mr'aajpthghnHpr'iikssaat khaabaar khaay'| sbaaspnyjshbaashbtby'Hsthlbndii raakhl| tb bissy' hilphlkaaer`r'ii sbaajaatybittsthle kaalaalaah/ sbaajaatyaadi sbttbaakhiibbidhbaabibaahriipheshkhbhulkhaaguli bibrtiikaale khinniiibn:Nbaaniliy'n thaanuuhr'aar'iir'ibndhiir'thaar'iir'aar`sbjuy'aal absthaan | ghuur'kiiilgaalr`aar'bi gaaburi jaalaalaailaamaal liitti dr'idbaar'aabhaar'mmaalmbi bhulgulisyaakaalimaar'ijaaphaari naamb khil khilnyj: = k kh
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadIyamevAnumAnAnaramAd nayenijJAnanvanyUnaranitvamaprAma ppalIni ana uktamamAmANye naratve satIti sattAguNajJAna te gAna nyUnavRtrigrahaNa atrakiMjJAnahetumAn janyavRtnitvamA mAdhya kinAjJAna hetvayatirikjanyAvRtritve sani janmadatitvamiti vikaNArA sAdhana mAha aMzana iti yathA caite bhAkhanaH pramAtveneo na janyavamukte atrAMnagasi nathadhAyA dhanaprAmANyetaya sAmahAntathA riddhita vyaki dudhanavAn anu vyavasAyAnumityA kiAna niranivAn nanyAnavadityanumAnemAnami ninAnyAtrivizati nathAvidhavyahita visya pareragIkArAt nahinIya Ara SajagAnagAnAnaya gAna mAnAnAna niti viyadhyAt apramANa cAraH nacAhinada nasyajJAnAbhAsa dinivenamaiva nathAsatya naveditAn dvitIya cayadagA mi manubhavati jJAnaMhena mAtra jamyAzrayenimiza pana: bhAnAnada jumAtrajanyAca viziSTa jJAnasAmagrIjanya gANeni uhi avidyAvedyaH sahabhramatyabhimAnaH evaMprakRdUpaNe pariha vaNavaiyarthya tathA caikaM saMdhinto'paraM dracyavana rAja ityAhamevamiti vyabhicArameva phona yati tathAdIni dUSaNAnare jo dRSTAna spaiti taspena vivaraNa pratyakSa nvasyApIti nanu kimiti pratya 11 nAgIkriyate nahitanyamAtvamityata Aha bhamAnyameveti guNaviziSTasAmagrIjanyamamAzrayaM pramAtvamiti yasyAMgIkAraH sa kathaM / navIna rAnimanyasatvajJAna hetu mAcajanyAzraya maMgIkupyadityarthaH pijanyAzrayacAn nAzrayaNAna narajA pratnyasatyasyApi pAnabhavi tumAnaja yAna asti ca parata svepitrayo bhicArani siddhAnadarza ya Ana (zataH mi sAdhya gANya svajJA bhiva
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhukaaddaasukhby'bbghaay'iitbbhnb shaaliikaar'iir'iiisth prameni idecanatrayuktaMmasinamIzvarapramAyAvAdhAmidImAbhUnAmini yadasyaratnadIpAvalpAmanumAnadUSaNAmunnanadidhISurana / vadaninanukiMjJAnacyanerini kisAnovAkAyAyAjJAnarUpiNIvyaktilanobhinnAzramAcAzrayaHpramAvyakti; kiMvAnAti dikA lpAcavyabhicAramAha pratyakSeni dvitIyajJAnarUpAyA:pramAvyanenonahatvani vikhetujnycsaadhnecyaahnejnyaanjnyaanhetu| |baandhilaappilikaatthinyaay'niissiini bl?gni mlilidbiiipbaanidbaandilaal liiy'aar'iaalr'ikssr'khiilngkaar' lbdhi:smaajr'iiilikhrisstti, caanbiiidaay'aalisibaalbhaashissblplaalmbinnaa| lkhniiwiibaashbaal diiighishbr'ibir'aannkholaaldblikhilkhi buli y di paablishaarthiibunnsbbNgusbr'ii nggelbilmbaalaalaabaanniibikaathaadhaanr' thiibRnsaarbiliilngkaaksksii laamuy'aalkhaataalibaakilithikRssikh: paa phe{aaphiy'aa khaalaasaan saab shaakhaandiy' bksilikhunsukiy'aachilumbkr'aar'bilinggsbiikaal || mApivibhinna prayojyanetyarthaHjAnavanivitahevadhInatvA bhAvanavAdhakamAha vipahoceni yadinAnahezamAnayojya nhi| |iilaalmulikaar'naamghlaadhr'nr'bsthlssaaghmbiir'aar' nir'aashr'aalir'aakhichi| hiliayemn:shriir'aar'aakhi khaalaa lililihrinyjn paani|
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ binishspinisaabbijlmaaskhriisaamghnaalnaasiilaalisbiaalaan ||adhilaapghir'r'sbaabhaabilmbiinisktishaa: rkikssshaalbaadyshbrii kbiaamaay'aa 194 rumAlaminivikarasAradUSayani nAininIlamadanapasvaprAmANyagrAhakadAbhAnamevopacAsyatinayAhIniiMdriyArthasadhikapAra brjr`ihihiphinghnggigtbnsir`in nibndhchilaalshbbhikhisliaagaa ||sbaasthyhaalkaangkiaari bishbaalaahitybibaahbnggaalhyaathi miiybhaaruunnsyaa: daalaali htyaa bikichuphiilitbgaakhiilimaanyjaabi li . rumaa baajaajaanggaal phaajlaajukaakaabaab aalimiilishiilb giyiilt guljaakhulistaan prsthlaaliy'aashi: saalaa aachi| liikhiilgiirijisbiaarthbishbaalaani nndlaaldighiibindhaabliihaahmnn.. yaalaamaalngklmiltyaagsthliilaahmaantbishbnaathieghaay'4/ jaalaaspisaalaangkidbiipr'ibishaalaay'aalaaryaablii: maathribililaasindaa| naalithaar'iaandhbibisaagulibir'ly'r'mpr'aanilimbaalmbindhaanyjniy'aarbi saMzaya prasaMga hinI yesavirodhinamAmANyagrahaNekhagrahApani pivayathAnathAmayanunajukalyaprAmANyagadAnonimA prati vikalsara yaniapivetyAdinAnaphalemAkasyaprAmAliMgAnumeyavijJAnabhAharasupeyune nacApratyakSaganaprAmANyamacituM pratyakSamahenina casparzazabdAditulyatA jAninvAnajAnerevavyAnimAyasanAniyanapratyakSada vakSya necajAmitvamanamanagarasevonibhAna l naay'kraay' miraakulttipl
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ , aniindhiH phalagataprAmANyagrahaNapapikiMvahini diyeNAtareNavAnanyAyAha phalamyApIni aniSyanvAdevanAnapatyAcamadhiparikA, mbilimbiinbillissmlaakaariy'aakaabildaakhlbiNshbir' grAhakAdevananmAmANyagrahaNenanisvAstvamiti dinIyacodUSayani nApihinIyainidhyAnehirijAtrAmANye saMzayaHsanasyA numaanbishbaasyknmisbtbaabiNshmaalaanaathniilnr'hr'ihaamblaal| aakaar'r`r'igaaNlaa:lithinmuulmbaalpikaabulaalaamaakbishb | abinggaanbaajnaabilaa jnsbaablmaakaakhyaabidishbindaal bNlaalityaakaaaaNshy'aagaaphaajyr'ibinsangg khaamuikh / bloy'aabidhi shaakhaangkil khmaalaa dbibaahbishbbRthlthlaaiphssaarthii subidhaabnsnggaapaalsaabilaa ilaahmaathkaalimaalib, grhshkhaaliiy'aaniibaanu bibikhaalaahaashimaalaa smnyjiliilulr'aalmmillikaarii laagaay'aaliy'aa gyaaNk lili | saalmaaindhaanggiihmaagaaslaae jsujilaathius baajaamelaa jaalaali likhaaliy'aakaar'r'lbilishilpiimaakhaabin | chiddikiy'aadkiisblpkaar'itbr'shbr'r'bbidyaaly'tb: hulsthaakhisbikaamaal minipadihAvi maiminivAdhAragAha kiniSUrvamumpa nikhanallevinamepinasAraspAdinasaMmatinanistenaracandAnA |brilaasinaadhiin:saasyaanilaathaay' saakssiibaar'iilini shbshii
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ ExcTE A E B EES biljiy'aaN hili r'iissmkaalupusthilaaiiaakhaanaasaallaalpiir'khaady niilimliilaahaaNgaalaal likhaalilpli::saa th|| shbaaaa anyaal aNslphinthi ' gaasphiaakaasbaadhshbthaamaathghaassnnaa jimbiH braahmaanthli-jy'tbriy'aalimishaakaabinshaalini lni aatmiiy' sthaali kaadit mekhaaltti kaandhlaamaal suhRd blini ghaamntrii bien baakhaar`aa gaaphphaahaanggsNsthaan prstaab kkeaby'baan bissnnu phkilignyjelidighaa graahmaa'y'aalaa aay'ubidhaay'aakhaali sthaay'ii khinaaljiikaalkaataabhiyaathaaekaay'phl baarik bimaaH laajaasundijukicchaa jaanaajaay' maachuy'aa laagaaiy'aa lijaalndhr' jbaar' bjaalinir' dhaar'aabaalinii sbiikRti aar'khlchi| baar'iaalijisaaiyilhaajblimbiy'aaniibaajaar bishbaaslaashk, kaabelaalgaalmniraathlkhikaaljhaains maadaasskhaaliHkh mihiishblilaakichu shiliguli jnggini bisaakssaakaamaal hijaanpaakhi: bi:dulaabhaadaamijiir`nr'igaaoNlli phul || daakibishbsullisaanyaaliilaar bili maalpphaaybishaal bn || naanaaalaaguilo bishbbaasiisaabr'aair'aa: 5 4
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ jkkipilimaar'ibliilaashini lmbaa ilikhriniy'aabaajaaniipaablishaarthiibilr'aaintiiy' sbaasthybissy'Hkhitthaayuiknnaamaajiliy'aan hijaalaalaasithiniy'nraalaajsb ninibihaalir'kh:khiiaaghaaaalnilulshilishhlikhaanir'imr'mmaashikhi mRngkhlilbdhaanylbaashiiss nir'ibiliilaalishithilr'aanggnaathsaamaablii yanasazayAjamazivabhyAsadazApanetunajAtIyatvaliMganaityaspeyanaratyartha:kvacidaniNInaspasAdhAraNadhamadazanAdyapasyApinA smghaalgaattiaalibaagii:mllikbaalsaalaamelaar'aar'aa:saathiiraa| phulgaajaambigdh gaajaasulusstti laashguhaakhaalhaabaagbishbaalmbiyudaabii| angkl:shlklyaann likhnir' lykhthiNkhaangkaashaady plithimkhli lungginiilaakhaataajaaghr'khaanyjaassii binyjaambiy'aalkhaalaas; raakhi| bishaal khaatmihaabishbaasthyolkbiriy'aani bRss ji bhibihbljikaal: dbiilil biliiblbriiir`iaar' bhaalNklbiibhuukhnbyuddhkaaliinukaabythisthiliitb: ___ jiibiNshiir' nndihyuy'aalkhaaliihaaliighaathaablun sunibijiilaambaablmbaalji jini dhaakklikibiy'aal bijur'iiilaalingg naalisiilgnggaasaabaadghaapaar'aair'khaar' sb:kintgunisskaadimbishu|| aakhlimughr lummiaabil sthaan:jiir`iaar'ii:ljispirmiliighaaly' baangkhiilsaarinaakhlaabillaalshaashbshaalish: byaabjjiir'iksaashaalaanlibsnaabiilillik
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bij sbiikaalbilmbndhuluniy: bilmbiybinyaa biblir' sudhir'ini mliminu: j: libhaar'smaanshlsaayuitb: khaali :bibihissaabidyaaly'khjir bishbbidyaaly' histhaalinmuktinihijaahili laaldighi gukhobjy'iighiishr'iir'thlinggkhaalaakaalimaakhni khir'idi yaan khaacchiH C bilaasbitbaatmibishbbr'ihmprkaashmiiptisthlaasikhaani : hili sthlaalitbaasi haaninirthbhaangkhaanyjissaaghaassaal lissy'giribiligaaldaassii bybilaakaandhbthaangkhlaa / sbaar'aa sNthi:smlaakaay'shkh baa jbiaasnaalii nbbdhlaas-shaabli: laalkhaanaalninitmbr'glili baashi kaahnaabikaaginipigughhimuldhnydinaar' pr'aa yissttiphisi | r`ir'iaandhaar'dishaablmaan bibaalilikaakhiiaadhaanyaalbaam:thibii| dika mukakArIjanyAlAdAkAzacaniyAdAvinavyApyavAsiddhivinicena mevanabAka kavisAdhyenadekadezammAja sytyyevopaadhimyaavishissttsyvyaapyvaasiH||9 kancAlanadartharUpAdizumadhyaityukeyapirasA grAhakAsanirUpaccaja kavAdiyuktarAyamanasyapinayaminAranathApyasiddhiparihArArthamapibhavanivizeSaNaminidarzathitamiciranarvizeSaNa prasimiti bhAvaHnakimanupapannAyAnaracananaidamAdhyo yamarthAnamannAnaprAyanapapatyabhAvedarzayaniapivetyAdinAhAvezakayanizinyAdikami nianAjanyatvAndiyukiMkarAdejanya tvAdasihiHsyAjadarthazArIjanyatvAdiyukta nadatrayathAsiddhiparihAgayavizeSaNakanevyApyatva siTi ajanyattasyaivAka kelipadhivAjaidihApisyAditya nanatrAsihi parihArayojanavizeSaNavAdyAvyavAsiddhi-kinahinadai skulghukhinusntaattbik
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekA masiddhimiti svarUpAsiddhipariharano vyApyatvAsiddhiritinAdadhikAre udayaneneokamityatheH parato jJAyamAnAnAmini jJAnagrA hAnirika grAhyANAmityarthaH mahAna mAnasyana parAdatI zakate nanumamANasyeti yenadipramANena mAthamika spaprAmANyagR hone yA mAdhyamapi pramANAnareNaivamukAtrA nyannamyetyarthaH uktaca vAcaspati mizraiH parahita ho navAjJAnamabhyupeyate artha kriyAnirmAsaMvAjJAnaM na hoca vikArthAnaradarzana bAna nsarca svayamavo dhinamA mANyaH cakajJAnamanAku |layediti nanukathamavazyaMbhAvaniyamAbhAvaH yAvanA sphurataeva pramANasya staviSayaniz yamAna naTunarapramANAnAma uttahi ekAmamiTi detIyA siddhirApadyanaiti prakRnenuparano jJAnena sAzacikana mupAdhiH sphInA lokaviparivarttinopara nojJAyamAnAnAmapighaTAdInIsAMzayikatvAdInAn nanumAmANyasyaparanojJAnena vasthAnanusAmANyagrahaNAmAnyasyAnyasya pramANasyApekSaNAdanaHpratikUlana kaiparAhana parataH prAmANyAnumAnami nicena maimAnAta rasyAvazyabhAvaniyamAbhAvAn naca sphurana ena monaspArthana kancamanyathAjJAnapyana saMdehAparinivAcyama jJAnatayAnumeyaM jJAnamini matenilInasyApijJAnamyArthanizcAyaka vAtmyamevedama vedanaminivadanaH prAbhAkarasyApima ne prAmANyasyanada guNanAdekhi navanaHskuraNena pApisa cedana vibhavitavyameva sphuraNeneti netyAha naca sphurana eveti nacavAcyamityuktaM natrahetuH jJAnanayeti svataH ecanvaye prabhAvavA prAmANyapi mAnavAnava sthaityavidraSTavyaM bhavanubhAti ajJAyamAnamAkAzahetutva vA dinonyabhicAraH khaprakAzavAdinemA bhAkara pratikicanavyamityAha prAbhAkarasyApIti taMtravijJAna garna prAmANya arthaprakAzana samasamaye jJAnena kurA svanarAva bAna tAvajjJAnena pUrvamevanirastavAn dvitIya niSedhani namvanaH sphuraNa miti kuno nasvanaH sphuraNa miti natrAha nasyApIti // 6 //
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ biliithikaakilubilittilkhaanijbbidylyaanthaadi laaheb bishissnnutbsu TI-na-kSiNava praamaannympirtrtiinissdmaamkhddinaivvyaakssirityutmaahevedaaninolenissaasundhaanusspnidekhvaadhikmpthH| ||ii praaphaaichil liilaanikhaaddhaani jaani / bhaallgaalbihutlbilmbnhuraal jaaenaakssinnaarthiighaalmaan ashbik:jaalaal naakini lngklssttlaani kaaliy'aakaalijibi mRtyaar sbiikaatyaangkilngkmuchaay'aa aabbaajaar prjaari kil| iblis shaakhaabityaahli kiphaasthaagaarik jblaa phaastt bolaani byaabhaalaaliikaandaagir'ithkhaandhilbhiibaalii bikssiiirgraahmnyaay' naamlaa:maastaaiillmbaalbijurii taa ni amligggaaligaalaakhaalii:r'aal9i:khn:thibiibaash laalmbl:saadhn brmilikhri: lingkaamiilnggaanupusthilis lli sr'saar'jimbaakssiinaanyjaaslaakaalr'r' kaakaabaanaab| prabhAvAneca minihita oziniyojanAlasaNAkAvitRNoni vijJAnani vijJAnasAmabhIjanyAyasani vijJAnazAmagrI vAnadhikaraNajanyUvAnadhikaraNa vavanasvamityartha:vijJAnasAmagrIjenyatvamaprAmANyepyaslIni parana:prAmANyavAdimiya sokriyanaityAnavyAnisthAnaranAvAsyAne nannityartha nedaniriktaharajanya mitsuktam ||ch| chch|
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ A nanakarthanAvyApakaMpAvanezvarajAnajanye cyAtivizeSaNAbhAvAdinnivAhanacAjanyatvArinivijJAnasAmagrIjanya vasati natiriktasAmagrIjanyavapadapramAsuprasiddhanadatyanAbhAnavalahilaMdANAzanamajJAnamtIninAgAtirityarthaHanacApramAcyA livisarvalakSyasamAnayogakSemeparAbhimanaparanavavyanirikacana svavivasinacAnalokavivaraNamA:pramApadasyamata nopayogamAtra nibaMdhanAvAn anaecavasyamANAnumAnapadAdI nAsapasIkarArAvacasanipaTAdiSyavyAptiparihArArthavijJAna sAmagrIjanya tvagrahamiti drazyasthadhArthacAvijJAnagrahAnamAthAmunnamanaradamAve'numAnamAha lokena premenianjaa| bkhaalaammaar'iiisthl lyaabghinaalaay'aalmnikkiaa bbi ziSTadhavanacAbhAcAnanApyanivyAyakamapramAyAvijJAnasAmagrIjanyAnesatyaniriktahetujanyavAna atire hamAnamanumAnanathAdipramAvijJAnasAmagrIjanyandisatinAnyattIjAya nevyatirikAcAdenamAna:padAdivale 22 prabhAvijJAnasAmagrIjanyatesAtyaniriktajanyAnabhavaniapramAniriktavAnapadAdivana nacajJAnavAnadhikaraNa svamupAdhiHdezvarajJAnasAdhyAcyA nApijJAnasAmagrajanyavamupAdhiH yajJAnasAmagrIjanyanajJAnasAmagrI janyatvasatyariktajanyamapramANavadini vyani-kivyAbhAvapramAvasyevopAdhinvAna ynynaanijaaaprmaano| vyatirikatvAdinihetuH anirimasAmagrIjanyAnabhavanIyuktavAdhaHyAkicina vyaniviktasAmagrIjanyavAnarthavijJAnasAmagrI janyattasanIyunAvayuktaparattastvayupapadyamAnAnayArthAna-mAnadadhemunarIvizebyamahaNaIzvavajJAna vijJAnasAmagrIjanyAce satyAnidhinasAmagrIjanyavAbhAvalakSaNasAdhyamalinacajJAnavAnAdhikaraNavarUpopAdhi naHsAdhyAvyAnaranupAdhirilyAhI vati nanunardijJAnasAmagrAjanyatvamupAdhi:nathAvarajJAnepividyamAnaJcAnnasAthyAvyAninininatrAhamApIninAyamapo dibyanikesopAdhikanayAsAdhyAcyApakavAdiyAhayannAnanyAdinADezvaramamAyAcApramA % 3
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ railda bishbstunisskaakhibilaaesbikaalbhaarssiinir'ilaalmnikssibindlaa hisaa | dInAkSemanAdoSAnvayavyatirekavAdhAna pratiyogyapramiyAamasiivizeSaNavAcca ripoyAdhanamoha vipakSetiyApUrvaparasA pRthibiibyaapii naay'iiingr'aashaakilaagaathinini mnplithilaakaa ry'yaali jAtAnahAniriktahinanyavAnadhikaraNAcamAnasAdhaneTAne sAdhyavaikalpa anirikradoSajanyAvAdapramAyAtAntristyarthadoSAniri kityudoSAnirijAlanyAnamacaniisunevAdharUnahaIjanarevizeSaNedoSavyaniriktajJAnahelaniriktajanyAvadoSajanyavAdAlA bipocavijJAnasAmagrImAnAdevamonisaMbhavenadaniritasyagaNasyandopAmAvasyavAkAraNAcakalpanAgauca prasaMgovAdhakanakezanapramAvijJAnahendaniriktahevadhInAkApevAspaTavadiniyoyamusyanasyayarataratvepiprayo gaHpramAdoSavyaniriktajJAnahenvanirijajanyAnabhavani jJAnavAdamamAvadinipUnisAdhanegalAcanavamamAda syavijJAnasAmagrImAcaprayojyavAdanamAjJAnanindasyAditivocca natrayojakAbhAvAdevaprayojyasthAprasane doSAmahakanajJAnasAmagrIprayojyApramAcanavadoSamyavasaddhAvAda karAnamAvasyavartamAnavasaMbhAvanApisasura bhaveta doSAsyApremAhetutvenadabhAvasyagalepAdakAnyAyenamamopranihanutva spAdiniceta spAdiveyadyAnanyathA mihala navanirikAjanyavAhAnAyAmamAyAmubhayAnabhimanaMhitAhitIye bhImiracandayavyanirako kaarnncaavdkosyaanaanaa| hineca misAdhananAnivRtyeprathamavizeSaNaanadhikaraNalasyanivasinatvAta nacApramAndamapAdhisarajJAnasAdhyAvyAziHyUjasva naradevAdharkana ukta vijJAnasAmagrImAtrajanyAvejJAnandavarapramANajinamapisyAdininapariharaninaceniprayojakamevarazeyan / tadabhAvadarzayanidoSalyAdinA atrANipUrvapakSosmArayanidopasyani nAncayanyanirakamAtrAtkAyakAraNabhAvAvasAya:mAmUhamA beMgalayonathAbhAvaHsnAnvayacyAninekAvitininvananyayAmihobhyAna nAcayAnidhAdhinipariharatisyAdevaminimamopanIyAvirodhi prayAnarayasapratibaMdhaka vijayAliTI
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazasnamanibaMdhAbhAvasthakAraNatAnayoparinanavAdezciriSyane yatAnaMmbanAprAmANyAnaramAhuNebhyodoSANAmabhAvayavapuraMjAyane najapramANopaniHnanunardidoSAbhAvAdevanuprAmANyanathApisenuparanaHbhAgANyApizAcikAvizedinita vaahnbhaavninidossaabhaavaa| daprAmANyayasthamithyAtvasaMzayadaladANasyAsanyameva jAyatebhanutpaniladANAprAmANyasyAnAyabhAvanayAdoSADApatyamevenana bhAvanabhAvasyApyasambhavAna nenAkAraNenonsagojAnasAmagrImAnazyuranasaNo nayodinaapAdinInabhavanoni bhivaalikaa| tha:bhavanudoSAbhAvaspavirodhipranibaMdhakavanayApikimAyApramAnutpAdakatanAha sarakArasyasvajanakonubhavavinAzakatvamityenA mApanibaMdhakacenopasIgonakAraNamAnavamAvezyanAtayAcAibheTapAdAnaramAhaNebhpodoSANAmabhAvaladabhAvanA prAmANyayAsatvanenotsagaunapodinaiti nandhakasyApiTASAbhAvasthAmamAmanivedhakatvamamAhatuvacarkinasyAna kA spApiseskArasthAnabhavanAzakanvaramanihatanvayArapiTAsAdinicanmayanatrasaMskArasyAnubhavanAzakAcepissUle sarakA rAnirikakAraNAnarAnirUpaNAta ubhayatanAyAanvayAzyaNAyanAtanacanamApisaMskAranAzAsmani:kiMnasyAdini vAcasmAnisamudayavyanivekeNasarakAranAzasyevAsabhavAnamakatenusAnamAmagrInarAcanamoivasebhavedoSAbhAvasApina hetunvakalpanAniSprAmANikAnasmAnpramAvijJAnamAmagrImAyAdevatAyanAnimiDUmnathAbhamAkSabhirapivijJAnajJApaka vanAramunipramihenatvamApanIyanaityAzeviSamyeNayaridragati nannityAdinAnanakimini natrakAraNAnaranirAsAmayInavavA carNayAcanAsekhavaranAzaecasmRnikAraNabhavacininenpAhanacannApIninityadravyapuguNanAzasyaguNItaronmAdaniyanacAdinibhAva! saMvenavAnanyaganikAvamuskAnandabhAvamA prakanedhini snaamaamaannyedaassaannaamnythaasiddirudynaayaadinaapodijaantrhe| vanarAmAvAdabhAvahetunAyonirasta vAdininaca sAmagremakAjJAnapramAlUkSaNakAyyabhedAnuSapajivAdhikoekasmAdappaNiyogApo thivaparamANoparasaMgadhasparzadAhAdAnIvahUnAmaMgIkAgana mAgabhAvabhedasyacandabhAvakApyobhAvalakSaNavyatirekAmAvAdakAraNa tvaadusjivnruutmupgtyjnyvikhnruutvmpinivekinthaaprmeni|
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAAAA A ni.mIyunAyukta vijJAnagrAhakasAkSimAtramAsamanAprAmANyaspasaMdehonasyAna jJAnavadevanirNanindArijinAparininace jinathAhibhavanAdhU TI-namimAnAnekhajasavanamArNasarvajJAnadharmiNyatrInabhitisvIkArana nathAnavyavamAyajAnatrAmANyamapinattajJAnasphuraNasamayaevaspharani 11 nayA natradauhAnAdharmathamibhAvAdyapalApAyavRhidhAropavATrinAsvaprakAzajJAnarUpInAaprAmANyavRyAviSayosaH nathAnumisupaSimA ||shvbhvdbhimaankhaabhaavikmaanbhaavyoshyaarvokeshvikiirdiyosH yathAvAnAbhAkarAvaMdhuprabhUnInAravarUpamendavAdinIkharU biskuratyapimedAgrahAn saMdehaliparyAyo nayAnApidinasyAtAmityarthaH samAdhAnasAgyadarzayitunanmukhanaivasamAdhAnamudbhAvayanita! jaaliy'aalaalaagaali yaaydunaal-paataallikhni sAyacaphuratyapisuganamAnAnusAriNAmapramANAmavenivipanyAsadAnAta svataHpramANatvanamecadaMgIkRnAnumiyAdAva pijJAyamAnAcArvAka sthamAmANye vinipatyupalabdha svarUpamedayAdinAcagRhyamANepisyAgokharUpasyANApuru "sbiibndshaani hibbaalllbaabdishaatbktaasnimbaablmkhaalaa janavamezayaviparyayAsayorupapanImakanepisamesamAdhAnamanyatrAbhinivezaNatanacajJAnajJAcakadivamAyAjyana haNenidhyArajanAdivahinAmANyagrahaNAmasaMgAprasavasthApimAmAyAgrahaNasthakAraNadoSAvagamavAdhabodhAbhA maMpanayAtUnacanAbhyAmapanayanayArabhAvajJAnasyamAmAgyagrahaNahatvAyaphnoparanAmAmANyApatirinivAcyaMdoSa vAdhavAdhayAranudayamAtraNamAmANyaspharaNAraMgakarapaNAn // 9 // nyuupotyaadinaanimaassykllkaarnnemnypitrvl| prativedharazAn nayanatrasezayAdyunyazistrApimamAnetyayaH yajajJanisvanamvanenAdhakamukatApaviharaninavanihetumAhasanaH / syAponinanukAraNadoSajJAnavAdhaka jAnAbhyAMce presakasyApiyAmAgyagrahaNasthApana yastAniyorabhAnajJAnasyAmANyajJAnahenatva va syAritiyuktamilinatrAhanavatAbhyAmini navyamamAmAyanAne kAraNa doSajAna vAdhakajAnavaramAmA samAcagamenayorabhAvajJAna kAraNamAtrayAmahapitunadAnAnudayamAnenanaparana:prAmANyApanirityarthaH upriikgaagviikaarH||6091060 ADHARAaamananews
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ YTO V pASiprAmANa mithidoSAbhAvajJAnA tathAceti nayAca doSAbhAvAdijJAnasya prAmANyajJAna hetunAmAce bhaTTAcAryavacanena yati nayA cAhuriti SadAsanaH jjJAnagrAhakA tenaivamRgayate nanudoSAbhAvajJAnamanivimRmpatitAnina thyonvaze kA nivartanaityarthaH nacado yajJA nAnudayamAdAyena paranesnApaniritivacanIyavirodhi bhAdhAnatvAta yAvAcaka mAna anyayati yenahidoSA myAne natrAmA vikAramupaye pItyanavasyetyarthaH manA yukre dUSaNamati hAyyati khanaHpramANanati nanu tathA cAhurbhaTTa nyannaivamRgyaMtanivartanahi mithyAtvadoSA tadabhAvAvara tundananamAyAvagamasyApi prAmANyAvagamAya nAzayika nAditi denoH spaSTamanai kIrtikucesvanaH pramANa vyavasAyeSu vyabhicArasyadarzina nvAna unake cainadanumAnAde: spaninAnyAyavA kAyAm vimanejJAnamayo vyabhicAri samarthapravRttijanaka [makariSyat yathApramANAbhAsa iti vyatirekI / / ||AUM|| eyasphura raMgIla spAdaye navAha ukta nadini pramANato'rthapratipanAvini prathamabhASya vyAkhyAnAcArainize naka nAdityarthaH vyatirekavyAptidarzayati yadiyunareva miti abhaviSya dini cakriyAni nAnupAdAnAnna bhAgAsiddhiH vyatirekI savena saMpesA bhAvamabhyupetyavarttate iti nAsA / / paH samarthamavanIni phalAbhisa patnI laDIkUpa bhatra AnAnA dhAraNAne kAtikamA nanunArUpe va vAdIyaH prAmANyanizcayevibhUtipadyena nahimAmANya svIkRtyetanizvaye vimatipattiH svIkAra sya nizcayamUlatvAn nAthya svIkRtya pramANabhUnyavipratipatteH saMvaitrasulabhanayAM sarve vAda vidhiniSedhaprasaMgAn // mapyava vanabhavada svanaH prAmANyamAncA Ana pramANatvamaspAzrI yanenAnyU mAtrAt ayannanAmi TyUprativedhakana ye vanasa vaijJAninAdyasyanAmANyamavagA numAna mudayanIya : pramANamitiya tianyathA mAnarANA
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinAanicinina prAmANyenadAnapasaMdehopikanihalebhaHvizeSasmaterabhAvAna nAcekAvAJcasaMzayAnAnApisavetrAprAmANyapraseja TIna namAmANyagrahaNopAyanirAkaraNaspAprAmANyepinulyavAnnadaliprAmANyAdikana nizcayavanapAyalAcatAmanisvaMcAnnA 120 // yoruyeva nAkakevala vyanirekItyAzakarasaMprAyujaramAianvayAnikIninencanumAnamevaka sanaHpramANayahaSzanAdanvayitA mityAzakAnanyApinadIyamevagranyapaTheni nathAnumAnasyanipAtaHsarvaprakAreNanirastAsamalavinAzakAyasyanivigraha anu| miyenAgnyAdinAligamanyabhicAritenotpanna vAna prAyaharajJAnArthATutpadyamAnamapinAhInAyabhicArADApadAneapitusamA nAmAtreNAdasyinAdevaNavamidriyAdInyapinagRhInAvyabhicAnINivyabhicArINicArthanamAndajJAnenAryAnyannavazAbdasyA yibhicArAmAnanayoHstano'vyabhicAragrahaNamini pratisAmadhyenajAnIyavaMcAaovyabhicArAyAnusAriNIya anumAno gurulinaakaal: kaanaabildaanaadaalkaalini kaashiy'aanmaalaalaabaaji khaabshbaal liilaalaagaalib, sthigr'iaathlbaahi maabaabaay'daanggiilaashaaplaamaanulikhi| karaNandasAnajJAnikalanijAtilAna nAnAlavana |ajaanaalshaakhaalbaalaarshiy'aaly'r' mllibaalkiipaakhaan:r'r'Rdbiaar'aa kAnirAsAdayamAneppanidezacAkAsArazyajJAnayoHbhAmArNavadhAraNenanannirAmAdanuvyavasAyepyajJAnAnanuvyavasAyAdityarthaH bamanakonikanAmaskAsannati pasinAmadhyAhasapratipasasAdhanAvAcenivivAdasthalaini anumiyAdivyatirikta sthalaityarthaH / inasthozanaHsiDsAdhanopAnAdiniparana:prAmANyavAdinoyonanA niyamAtragaNagaNanAdivyabhicAravAraNAya jJAnakarItyakAra apramAve saMzayavAdivyabhicAniratyarthamanamAni cAnadhikaraNemukaMsAdhanakalpanirasyarthamAtragrahaNaM mamAmAtravarjinA maanyaanyaavaahinaapbhicaarnityrthjaanigrhnnnspaanyonyaabhaavcenprtiyoginaanaapeksscnaavivkssinetyaat|| 50 // measwwwmaaneounformamar
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ shuiiy thiNbidbiaadhn adini paaaaninbaalaa:tbshaasbaar'aabaar naanaa gnnmaadhy4/4/4/4/ rikiparaMvyApakapaNA vamaparaMvyAppaminimana viparInaMcAnAyaityAhayudIni mAsAtkAliyApanazmAlasyunaTrahineSupoSanA mAnAdiyupramAcanasyAdaslicanadanInavyAyamityarthaH hilIyamAzaMkaSayani athAparamityAdinA maMdihisANAkAritvapramAnAcAnarajA nissadAnadahinedhunibhrameghusAkSAtkArilaM naspAdisyAnadinadyAyakuprabhAvamapispAdityarthaHtanaHparAvabhAvazUnyayAvekanandanI saMkara syAtmajjAtivAcakaHpathAvazyanisaMkarAni sekasanemAha ciniyadimamAnjAninananAnisakaraparihArAyavinameSa pramAcAdhikaraNeSusAneSTakhyAnanazsarvajJAnAnAMdhaNyezeprAmANyaprakArajanAdauviparyAyaniyoktikaparibhASAnirarthakAtyAdi laajsaani:shbaannaandhaar'ibilaakaabaasaamyighiaahidkhaashsii sthaaptylikhibr'ssiibaandhbishbaalktbbdhaa kaashimaalaalaalaalaakhaantibilmbisiloni haalaal bimbthbishbbikelhjaamilyaamaa kaalaaijaabi bhaassaataabi baahaari gilaatlaalkhb| jhrnnsbjnsbaar'aamtbittbH dhaaraabiindrik botbaalbRddhbkhaalii| iishbkbinnaabligraakhiy'aa jiibbilaanyjli bikini sbaagbini iNr' aadynaanibnbiinibndhkilikaadhiikbaal jlbiddh laabbijliilaanyjlii yaakaaelili lmbaalmbiy'aa | lr'i jilili baajaarni laalidaan bikistaattbibhaarlijsilaa || bibisilulaalaamaal gr'kaar'bilishilaalingkaai illitaatbijnyaan
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ bir'aalirunnibidyaalbaarraassii shNkhlaaglaajl angglilaabhbnsaadbiy'aalr' niilshib:solsliimlyaay'bi jaanaan saaehelirNNlaaaaritb " bl:elaahi sulaangkhliilaadaabhaabeilaaghr'nnr' lilimithyaa || shaay'laabu khiilngguirin suy'aaghlr'iiir'ir`r'ibndhubaandhlbaalighr ni: kaangkhitRhiNsaashriilngkaanraabiy'aachini lbdiilikhlaadhaagraakhil enabhavanatimira jaranIyakA minacAhenanvamini jardikalpakanAslInyuyane anyathA siDimiyamemAhamiNA mInisarpAnsargAyadavRnavyavahArasyAnuhalAlevananininanchekamapi sNpaadndaagtvaashriiynesaadhaarnnshbdnaaycaahaadaanaa| jaariighlikhlaaghr' jaanibdibaakaaliibaaliy'aa ir'iinibaas prkaaghaassaalaanisaaliibaahinggli / aakhkhaabshbbi:phulr`aaliisaanir'aamkhaanaaliindbiii | khRssttiilsbiy'aalilibiNshdhaattbiliiinshbaaHsniy'lsiighlkhaay' dbiaadhn niliimaar khuNnisbrkiminnilaagilkhiiir'baabilaa sbaasthy baaghr'iisbaarthpsthilipaaH lubyikaattbikirjililnikyjlididi |nggaay' likhlaakisbaasthbaar'iir'gndhiskuldiibaagmnaam ? | baaNlaa naajilaar' r'uululsumaaliinibaar'k hensthaatmaa| bishaal mukhaakRthibN shikhaaliinibyaalikaa-sdsgunyjme : br'iaagr'r'bmghktmaajhishaanshaalaaniy'aa ttuinmntrii
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ nir'idikaalhkisjtkuli nipramANAmAcAdevanadabhAva-parasparihAreNavanemAsyo-sAmAnyaporekatramamAvazeganamAnIyanirodhokedApanivedinathAyarAna vasthAmasaniyayAsanAyAsanAvIkArenavApinajAnikalpanAyatrarUpahAniprakriyenuvannAdinAnipacihAnAdinopayAMpAcakavAdI yathAbjibrilaanishbaalaaktimaakhaamaakhaapaadhyaay'-nikaashbaabli raay'naanibidilkiaakaar'iir'r'nir'aath br'Nbisbaasthybidinaathaakhilili: 2 kAmamAvajAnisamarthanasyaprakopayogadarzapinamupahani narAditijJAnipaznaraleyApakamA vipakSecenizcezyAlayabhandUpani saani! kblunikhaalii :maamaagunyjli :r'iilinggaandhlliprbiikaar'ynir'iiy'aa byaalilipjaakistaanishiraahmaatriklNbisaalaaNliphyaanythaa| khaalaakhaal nishbaasnishbaasiignnhaaniy'aahdhsbiikaalli| dhNsbtbaatbilaakaagulaabitriilikaabilaalshbaalaani sbaagunn yaacchi:plaashbaaldmaalaalaasNbi:kilkaar'iir'imaannr'shbshdbndi bnggl gulaapaaniijaatyaahirpaakkikhili maakhaastbaay' phaatehissaabaasikhulibaanshaalaaphaalaahilidhaandrilaalu o li: ljibir'iiir'kilaari :kaalaanisbaar'thiiskaal 5 kbir j eli: ni :sujaanaar'staar`lr'klir`ini laabhin lipibenr'ir':kbi 4 raakhlbindriishiklipsurniiilimbaar' yaar'saar'dbaar'maa a r' nilimlkttrikttlinisbaar'mbaar'iighipthaar'khaaliy'aajulibllitbbissaabi & rAvaspeninavazvanAdayasamasamayamevani-maniHkvAyaDalahilAdhAna nibAhaaslicaniyamAlAntraH bhavitavamapiyAralA kijaalniibilughukh maalkhuli:
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ bissnnbnussdhRidi:sguli: ddhr`iikhaani binishaa laar'ini maarkinisrdiaass -n-jldilisskhaalphaahubshbibibaalikaa prkaabi sbaakssr akhulini lllltyaakhjaamaay'aajaalaaliy'aanini:smaadhyghiyaagaar`khbidhbn| ||:li:abaaghkhiythiiaaimukhr'ikiitb bililenHbHdaaH] aahbaadhiinjhutb baa klngkini thaa :kaabaahiidighiinaahaarbaa | |iihijbraarthii hisaashaasthaalkulaaijaan gyaabikhaal bilonibir' || bstu:sthjelaa:r`iiir'kh:liibinyaathliijaalaalgaasphiaanggaaphddriaal|| ashbttraasilitti aligaalglikhaali;lNthaasthy bishbsbaasthykthaasthaa smaasyaalisthnisilikhibr " a%i adyaabaagaasbaabhaabiskRthiibiisulr'ikhlaanikhiinsthaan dibyaakhaalgaabind shbaashkhiilgaalgaalaakhaamaarilaam / ityatraivasphuTakhanaHprAmANyopayoga:kiMcakacidapicena niHzaMkasamarthaprati saMzayAdutpadAnena srvtraivenyobhaavsNbhvaan| saabishbknikhilblb blminimaamlaarship:yaakbinimntr'iiHiil tti mupapAcavyavahanIstAnastvamupapAdayani nacaphalnepaniyadinAvasjJAnAnAneyAbhikhyAtriHphalaMyathAhayAbhicyAninIyasmAnnaca honAlphalotaramiyaneninacaphalejAnamAtrAdevanapunaranyanidhanamityayaHathopAdAnAdhavasarvatraphalavijJAnavyavasAdha nAdizAnAdhonAmaniparatvaM purasnAtavAnaminitabAha upAdAnAdInAmininavakamAtrajJAnaphalamupAdAnAdi apinugaNadoSa mAdhyasthatAnAnAnapAcavanarAvanajanakanvamini nApiyarNinakhanavanavyabhicaranItyarthaHbAdAmupasaharana samanvayopayoga
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ nilgighinaay'maan:shbr'inyci kaalyaashnlumbilitty'aalii, |khlaar'aaghr'ghr'iiyulbaanibinggaaH numki:nissttnnghiaaly'aalmaa, llnjbiaalir jikir'aar'iilimaakhnir'baalisindhbimaan pAcAmRdAdisturUsamAtraganalAzonAprathamacacicAhaHghaTatvAgninvAdijAnInAmaMgIkArAna hitIyepIchAdInAmegokAro davivAdAtunIyepikAlAdisaMyogasyamudAdAgIkArAdavigAnameracaturthazejavAhanapramANAbhAvAdini natrakimarthApati ranumAnamAgamovAmamANa natrAbhopajidizAvikalpadUSayanitnathAhItyA dinAMkAyotpatyanupapatnivAdayaspopAdAnaMdugdhAdi shaalikhaalijibilaalii:sdyshiilaaliliy'aa| sbaasthyaabshbninmmaaldbaanniibaar'aalr'iHliibaaer'hm:gdi khaabaahikkaay'inaahaalishaandhaayiishbr'r'nniidbtb l l| aatmaar'aamaakhaamaannkaar'iilissaasuulibiliilaakhaar'ykaal linggtti:baa:saar'r'Ngaar'yaamphinirjlaalji: ndd'iiililikhaatti bihbliil gaalibaanijyaatr'innaanggikhaalaakhaaliji:grikh hogAmuSikimini nonyAne gadAhinahinadAmbienagniHsahakANAvadhanAdayo'nindhanAdayAnamArAvyatibaMdhAbAno || kaalbilmbaahii bibhaajilibiy'aay' gulibaar'iir'ikli shur`r'iiishrii khaamukhi absthaa sbiikaay'aakhaali jaahiliidi bikhshnibaamkhaali ||nyjaakhiishkaar'issaakaalimaadhiminir'aashaalilikhiblgaalihir'i lr'r'sndhisthbiii ==ghntbbishbriy'aanii hidigaaniir'br'i dbiaar'aair'm
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ bist||bkundiyaapiluli:sNbidhbni bishaakhaar`aar'ghr'iiyunaanusniy'aa| nakAraNavikalpakaidayAbhadANadUSayanizaktivAdInandityAdinAyedA nabhakAmanibaMdhaka savidhanidhIyanenadAtyApi ||slindhtbobsttrshn nmbmaar'iir'baalghlsilir'dhlkhaagulir daamaakhaa bhaasaadhitblinigr'ikaar'i:baadhiinir':naabibijilinaaksaasilbhaaniy'aa| nithn ghilulgaaiijlpnaay'aashmikhaanaalilthinilaaphaalaa liiy'aajujaamaalini khaal chilaalshuklin lministhaakaakaabaa khaagulisyaalaaibhaa lili aluilaabinggaabaalunaa lliii * dhbnigdhaakkiaakhibi ii shkssiaabyuuthik haadii laalu nlg snishbaalaabndhaabii laal likhn kthaa4/ bishb:obktlaalaahubllsnikiikaar' bir'ib| baal milikhaar`aaly'aadhr'nr'sinithiipaar'aa nir'aarisnir'kh kobhimanonasa pratipasaHsacanAdRzonAsyevyavallinAsopranipakSanisyAdenan nibaMdhakAmAvasyasAmagryoHpAnica maka aniyana heta kAyamasaMgAna nAhi yatrAMnyAhiMsamavadhAne prativandhakamaNyodyabhAvabhUdinikAyemutya dhanenatra vizeSyamaga pyAdinaninibaMdhakAbhAvAdini vaktavyamyatramaNyAdIvidyamAnepiunebhasannidhaukAryAmutpadAne natrInabhakAbhAvasthA bumbaadaabhini nkl lipini naaH mllli / / || ore / o /
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ hikevaladeDa saGgAveda nibaMdhakAmAvarodhyA nadAsa gogAva yanokebha zaktAveveza enenetyasyaiva vicaraNa sarvatreni navizeSaNAbhAvo vizeSyAbhAvo vA hetu stayorabhUniyedhakatvAt kiMtu viziSTAbhAvaH sacobhayathApi na bhidyatenathA (sadrAvedayA bhavikevalapuruSAbhAvaH sarvatrA vaziSTa tathA kevalo namaka sadbhAve prativedhakInRmaka sadbhAvaDyA bhAvecA kevalam nidizeSaprAgabhAnAdiniya vikasita mAgabhAnu pramAdyapeyAcedamaniyana hetu kA pariDiyane anuguNatrayAnugatanAnyasminna sanikAna jAnena jakannAdiSu tulayerapyabhAvapraminihetutAyAma nicayA nasatrApiprati bhaan| soprati tasago bhAva mAtra pathenialavA bhAva:mI Ana ayAna nAbhAvA mineraniyata hetu : gAnAna cAlU vikalpe mAnikasampadoSa navi ekAraNamA anivandhApenahabhAvaH kANakAraNApekSa anabhAvaH pratibaMdha zrImadetuH pratibandhaka vaMgIkArAditicen // io : NAna raNa vikAraNApekSAH nannirUpaNIyatvAdeva manuzca manibaMdhAbhAvarUpa kAraNasya - kAraNAbhAvarUpamani pazyandapacaunA nyonyAzrayatetyarthaH nanu kAraNAbhAvasya pratibaMdha ne vyAdayamanyonyAzrayaladevatuka ziyAvanAkA nAda evama nibaMdha nijAmati ayamarthaH nanu anivedhaH nayA nAdinayAmani vedhakAdhIna cA bhAvAma nAdinasya kA somarasaMvandhaH kAlaskAna aupAdhikA ne kAvecakAlA melyAcajanyanAn kalAI ko raNAbhAvA kA vyAbhAvara nipanimA pArthaH bhAvadha mopacArAna sAmagrI kA ye moH thIyopayyeniyamaH madbhAvayorapyupacArAt yujyane vastu samazamayatvameva kama lAI pratibaMdhainihRdi nidhAcA mudayanena bhAgoyathA nathAbhAvaH kAraNaikAyya vammanaH pratibaMdhoni sAmagrIna detuH pratibaMdhakaiti
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhijishnaaljaalaahl| lilithaakaannshunaangaaglikhnnibibhaanggaalaagiy'aa syojr'ibshbbiy'aakhnndy'aaljunibRghiibjbnggli khaalaas pungkhaajaabr'ibaatmkaaliighaay'kssiihingkaaniiiiaa :shbaasiir'y'aaluitr' baahimeghaaddhaanyjli lilaathilaakaalo paarinikr'i biliiy'aanaaphiijnyjliini aaro jaanaa laabnikaajlkaamaakhyaa:haath bhbinyjaabiskRnyjingiidbaayishiighshnhingglilaani niskaa | sbaashbaalaalkaay'aantaashkilkaalibaabuljhbddi yaalikhir sbtbaabiNkraantilmbaa bityaagkaariityaa: = ayugaandhiir'aajaasuddiii:ksniinibndhaanibidyaaly', dbaar'aabaar'aabdaalngkaagaaiy':baaaashaahumby'aar'ii / dbinditbr' laalimbndhyaatbiidaarthiiibaandhaanggaalii cenna ukronaravAna aMgarejavAbhAvasthakAraNatAcagarmamaMtrAHkAsyobhAvamANakAyyepratikUlabhAvaspAcAtuzakyavAn yni bhiissmghshbhinirdhaanilr`iandhaakaabaabdhaar'aabaahir'aal snishbshiidirdi z mamudayanIyamanyonyAzrayatAparihAraMparijahAnyoyaratnadIpAvalI chAnanadanuvadani nandini yadyapikAryAnudayodayAnvayavyatirekAyaseye maMtramAdayoHpratibaMdhadvakAraNavenayApisAmagrIkalparUpanayAmaMtrAdepranidadhakandananukharUpeNa ecasadabhAvasthApibhUnivandhakA bhAvanayAkAraNAvanakharUpeNajathAcapranibaMdhakaleyoraparihAyyevasattAjanoranyonyAzrayananirakhaDalakArtha:dUSayanineni ummavAnararazata lionl syaani lkiiinibaas-nbiinnnikhrbaanir'aamr'shaanbaalaa| kAravara
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ aannprtidhaanythaanuppniHshniiprmaannnthaadviappaadikhruupnaavnnprtivdhyneshrvvndeyaadhiklmuplbhymaannaacspaaraadnenn| nidhyanenTlIndriyazakinomeni nadidasadenakamanyapratiSedhani nacanyAdinAvAcyAminenanavahena:kAdiAsInyani-avyAhavarU pAkastathimeMgAdisannidhAnakAryonyAmatsudAmInAbhavatyagyodayaH ayamevanivedhastyarthaHgalipoppayamevumaniraMdhazabdAryocaka vyasamapakSepisamAna ni pranivadIrAhAni bhavyatheti sanadevazaripoparizeSayani nahInyAdinAnanusAzanirvinavanarakAleMzaya narasumanadAkAyodayaininavAhanaskoTAvyeninanAvadegnisAmagrInastaspotpAdanasyaniSThAvAna naannyaashrmbhuunaagenrsaayk|| khaabshyaagir'aakkkaal nishiilikhaa khu:khaalikhi sAnidhAnAsanidhAnayoHkharUpasyAvizeSAdinivAMyakAyadAsInyasyaivapranibaMdhazasTAbhidheyasyavizeSatvAta anyathA zAyUpranivadhaspadavivekavAn nAhizakanAzaHpratibaMdhaHnidhApAmekAobhAvamasaMgAna ncrmottaarsy| yaathlilaapichphaa likhaar'skaar'khaalaa-khaalaassiiddhaan| agAkAratAnasyavasphoTAdikA janakaicamakkanamanI driyazaknikalpanAdurvAsanenazataHzInaraMprativarSa nemiyadagA'navasthA narUmAkAyalAdhyathApdApapannAcAnnAnIndriyazakillpanAvakAzanApidinIyaHupAdAnepAda yabhAva niymmaaynaadishihrvyvhaadaasinnkaayyaanukulsvbhaavbhdaahcaappnH|| 99 sthAnupAdakanvAna jamyAda kanvayAkApyanamA sajivanazakipizAcikapAzIvazakiHkAyathyastamudhotyAdyAzakiHjasmAkAraNAnarAbhinayAnnazAnA yAdavanimAva:nanuminikAraNAbhAvaHyAvanApranibaMdhAbhAvAdevyamupadayanAminimatrAnanenizakkarapizakiraliDamanivaDA mAminicAha zaka nitinatrApyukaduSaNaparihArAyazaktipanibaMdhocakavyAnathAnAnavasthanibhAva:mathamAthocanindUpaNamupasaharani mAdini anAdimihopATayavahArale nAvAsamoyalanakAyonukUlakhaMbhAvaspabhedovizeSAnaramAdevopAdAnopAdeyaniyamApapA neHndrthmpishtirnklpniiynidvinauyaamaapninduussyni-upaadaanaan||
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki||r'ir`itr'r'iiligaalr'iir'ibllaanycaabilmbaashipunyjni nishithilnir'innshiaabild seli jiibikaashmaalaabaanggaakhaalgulisyaalikaandaapljhir'iaaju ||khlpthaar' sbaar'thaar'utbdisbtbaatbilaaphaajjlkhaanubhtmibin ibli / brtii jaaniliini limbiyukdhaamaakhaamblbihukaalnsthlaatti lyaabi| bjnyaaki laalshhr klaagaachimaakhilkhilkaataalaaskaa saailikliniy'lisbiiikaal:bihaalnaagraaphikaalingg| pramANaastutatvAnumAnenayAhidimanamajanavadazAnoaakheiib lkhijaalaaliy'aaishtiy'ubii kaabiniinikaabbaani dibaaejh? jaanijblijaariikaalniitithiighlkaatthiguli sttri| saadhaa: jingkln:syaakkilili kRthibiiijiikaalikhisthityaadi| lilaadimbilibhiyaanaastbimiiyi jijuir'ibidhibidhaansiihmaandhtyaagii / khisindhsmkaangkhlnsnmmaalaarniaalisaakhnn shaakil| || :jibshbkr'aar'sbr':aakhiaaalkhaaliinir`aar'iilaal dl siguruvAsabhanazaktisiddhiH narakamevavyAvasyemAhanejati nandenadaSayani yogIni nArkikANAhisarvayogimAyAmityI di bimaajaahilaar' sphiur'i: adh:sulaalnni:srniililbaanychibi adhunnaabaalti jaanu bishbnmini sbaamiiri priy' shikssaarthiiiikispikhaanaa | bsntu khaanilini saamaad nmidi maar'iiini shunHlik skunyj nyj // || miDavina vitAviSayati
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ soneyasyaivavivaraNasarvatreni navizeSaNAbhAvovizeSyAmAvovAhenustayAra nibaMdhaka nAna kinvishissttraabhaav-scobhythaapinbhidytenyaa| khilaMdaDadAvedarapuruSasaddhAvasyAmAdakevalapurUNAbhAvAmanetrAvazikSAlayAkevalAnamakasaddhAnamanita kaanmksdaanndyaabhaacecaavlm| naakhaaliiphishaar'ihaar'aachiy'maasaahissibinishaashaapaabilimishaakghaassin Llkhbssiishbr' shaakhaa:gghnghaamninjaalnaay'kaamaalibr'dhaar'aar'niir'r`r'ngiy'| dayAnoanavamevAgIkanacyaanyathAnulabrapyabhAvapramini hetunAyAmapiudUSaNasampAdipAhaanyathenialaMpAsthalaoNnaranivaMdA zakAyasprahAsApiyapranivahAkAyAyamabhavaninanalatrAvinivedhAbhAvesamAnAvemAvAkSepaparihArAditsAha zaniyovInievamabhAnA bikaalr'iHpjaaliy'aadijaanlaanychili liiin yu:shi:kaabydhbni shngkiphulbijihbaay'aantaakruaalu aalaaghaathaay' dbiaar'aashaali phdaallikhnkaalngkaa kilbithsthaanisblyHshbaalaaphidelaakh phaalgli aahaangglikhaar'hmaandhaa thaambNsl smonggiy'aa gaandhii :gnyjimjjaajaani| ||thibiir tirellaakhaaoy'aa:skhi:baabaajaa: 'ndhiHbaalughr'iiir'iy'aa jy'staagliNhey'nyjiibidyaakhqnraalaalibaar'iissmk khaashlaalir'ikr'ibhn likhlssnn:naahiinirbH lmbaalaanilithyaathllaa gugl gaajiy'aa: jbaalaa dbaandhilingkaaghkhilgaalaa mishaangkh+r'y' ddinistaagh: saathii sbaamii strii: sphiili; lkhrthr' nr'naathsstt| cl prikh liiilkhaabaahulshaar'iishbthaa nsspshaa:kaakaar'skhistriiisbhaa:mlili|
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ bissy'miHbinshaaliniy'bhikhaalaabaandhaalaalaarnniissaakhaassthl tbboligaalaam haatmaaplbikhshiilimlikibitbshkichu naasihaar'iiishr'htth:ohulbaar'r' || libliilikhitmiiy'sbiikRmi nsiinni bnishaabsaanaalpinisiddil graay'aaliikaaliinaadimbindhiiimishniriikilinnnshkti bishbbidyaaly'chuiri r'iir'r' skiHr'ihaakhaalii:ptaanibihukaalaamkhaanir'ibiy'aalili dinlin biemaagthaanibnyaathtissiisbaas: lismaalkhaankhkhaalaabaar'i ijbuthbiibaashyyaay'shaanibidyaalibaar'iir'jaaguy'aa athbaa, bhhilaaphipaaniigur'ihaammnyaakrili nkhnir'iir'ibiliy'naal sbaablaakhaankaaghaalkhaataahaar'r'nnaaliibaajdhaakaabaaliNlit bithii raadbiaathr'baar' jnaakhlaam khlilaabaalidi| bilkislulaakhinushiilniibaalhiy'aabihthaatttbaa| alimmibishbbidyaashir'aabaakyaanaalishiraa hilaal phaaludlaanskinaamaanulkaakhilbaasi braajil khstinaali sbaalaassttaar' bihu gaalibaar'ii skuaabishbsbaalishjaaili sbaablmbbindhaahaannaa lur'i lbngkhnikhillbhuuhubrtullilithljbiaaliy'aani likhini haalaakaar'bishbbyaalaantaanaalaaejuihitybitbaatmiaar jny 8 bishbkhslikhri:nbiishkssaabinyjaalaal bili phulbaalikaa againtains
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanuyadina siddhAMtAnurodhenasisAdhananAvadanAnumAnailadIyasiddhAMtAnacyAbanamazarasiddhasAdhananAcAaparihAyyonahiMsthi TI-na nisthApakainavenivizavaNIyaminizaMkaneasunahIni nathApiprAbhAkaramanekarmaNA yontarajAtanmajaikarmaepratyakSeniHkiye'nIndriya sAmAnya catvAdirUpasAdhyasyavidomAnatvodityAha maivamityAdinA tathAhiyAkadAciketasvAtrayAnizayapura sadRSya thAsayogavibhAgajanyakAsaMyogavibhAgaledANakhAzrayAnizayapura:saraminivyAzAsaMyogavibhAgayorapikAhAvitalAnA svAnayAnizyapUrvakalAmatumIyate yosA vanizayAnakarmaniSAmanenasmAdbhavatyevanenArthAntaraneniyAvA evaM pratijJAniya|| gaan bidyaanimyaaniikhiristhinisiikunir ghthiliish pavA dinamAmAkarepratyarthAjaratvApAnAn baheranISTiyamAmAnyavAnaHkriyakatriyAvAna kaarnntyaadi| nibnii:aagaangknaa aamby'aamaahlaanaa bhaalhaakhiyinaay'aar| navivakSitavAna nazatAvanaikAntikoni cena maivam zAniyogitasyavizeSaNazatAsihAvasiddheH maanaanaagnaasidoknmnyaagrnykthaaknyaakdrthnyogunnaadaavnaikaanyec|| // 6 // 6 // dUSaNAnyulkAanekAnanAcAhakAraNAni nanukiminyanakAnanAyanaHzorapisAdhyavanayAsapakSanvAditi natrAha shnive|| nicalIlAvanIkAreNazakarapizaktAtarApesAyAmanavasthineznapezAndinayAsavacyabhicArAdinispAdananyadinazani sapa.. kSatvanAhi heturevatana pravannatizakatejanakarAtIni zaktimahi kAraNananazakirityarthaHnahitArasidbhiriyAhajaivamitikAra raNatvAditiko'rthaHzakiyogitvAdijinathAcavizeSaNasyaitadanumAnAnmAgasiddherenahegovinyatha: athayyAnmAnAnarodevavizeSa sAdhayomIninavAdamAnAnnAdini graMthamayIkayAkaMnyAnodamandrAvidhAkalinagrathina vAna nayAdarthanamuhejananenanamala
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ amasumm a anekAnikatodAharaNAnaramAhaguNAdAvapani nathAhidravyaguNakameNAmevahisAmAnyavacanatraniniyatvavizeSaNAtyarA pidravyAyAMtvanAyani AzrinadevyasyAneyavitvenasakriyatvAta nathApigaNakarmaNoranyanarAzrayatvasyAdevananayamapiTUcyalasA ivyavavyAnecAanoguNAderapiprasatyenaivadravyAca mini niyojdrhittvvkvynyaantrkaarnntvvrnninynkokssikmi| nyathaHanumAnAnaraMzako astahIni sphoTakAraNavAnadhikaraNakAraNajanyAiyuktavyAhanistudathamubhayavAdisaMpranipatre nyukaM aprasiddha vizeSaNenAniyatyesphoTagrahaNa ubhayacAdisamanipannakAraNAniriktakAraNabhavani praniyaMdhakAmAcarakyAviprani sbiikaalkisskindhsbr'ghr'nnimuslphkhruuhaashr'iitbli: kanahi vivAdAdhyAsinaHsphoTa ubhayavAdisaMpranipannaphoTekApUNAnirijakAraNajanyaHkAyarAiTavadi nisaali lingkaalgnikilaabspilethilbii dhaar'aar' libidbdyaarthiigr'aakhinnaa lbiNshaal kliihaaliimnir lInAdezAnanyAyAHnayesacapramANabhUtathAhi brAhInilyAdivAdinIyAkranyAyAmegacchanIyodikSita bIhAdAnAkarmanAbagamAna nekazcidatIndriyaHmokANajanyanidhAyolInyavazAyadasya phalotarasAdI nonasacAyamAnazaya zahidinizAtivAdibhiguhAnAhUni // pinvandAt anaralenAyonjanatvaminidUSayati maivamiti bhAvajanyAni vizeSaNAmAnenanArthAntaralenivennesyAha bhAveninanuyApi sahanazanArthIpaniranumAnavAnasembhacani tathApyAdheyazakAvAgamaHmANamalIninailAmahajazakirapizidhyanItyabhiprepa zakale nandini nanunadhAgamezanivAcaka padamupalabhyanainijatrAha nathAhoni kriyaajnyaanishybhaavehikmevmityrthH| dipAvehanumAhaMzasvani utpanpojhivikRti sevAgaNAmadhyanIziyasaMskAramokSaNAdikriyAphalamityartha: nAnApikathezA krisiddhimatrAhamaceni // N
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ praathribiy'Nbiy'aanibaas bibRssiniplir'ikaar'iiy'aaghgunaagiikhininbaarssiiy'aar'iaankibaandhaay' laabibmobaajhaa jibilir'liiy' nilikhiiighssaargiiniilaar'maanyktkaamii 2raa shrmikhnni| nlbaar'ii ttinaa ghkhRisthaaniiy' nibndhr'iaathaan laabiib shikhughlkhaaglaathiighliilhiniishbmilikibaalikaardikaadhikisaanijbiaaijigu| niyu-eriiliyhaaby'aaniibdhuuhtyaajjaanyjaabihaa jaanlilaalaabnyr`r'aar' blaakaabhelopaariiraatbiaablu bimaan limaa haasi nrsiNgaabaahaathilr'ikaalikaabaanusblgr'iir'nyjiir'aahindhikkaar gaajiipr'aathaa maarkishaalighaabkshiibaandhaa shikhaanilibyaaspsstt laal laagle glaa byaathlikaanaakhnlhaakhaaliiliinkunyjlikhililulngkiltbiibaashbkhnni:ni nissiissmlnaantraasii aasaaNhtyaa bRnyjinbidbikhaadyshiilusth: suniniliy'aaki jlnir'aar' ly' kaar'r'lkhaagubaandhbishbkhyaalbaambaashshaandhaa| phbibaahr'Nghligraamshukngnigunaathilnsaalini mnjuy'aa | jayunizlokenapani vizNoni nanaspeninasvazvasyakIyasthUlazarIrakaraNamukSmazarIrenacinenathAnenaparamezvareNasamobhya khille spnishiithib: pNki:sbttaadhibig byaanggun ghraanlaaglaakhaal |sbaagr'iiissmnnaalinkikhaalkssidaaNhir'aa maar'iiilaakhinir'aalr'lkishbiinaabi kharUpavAdAtyanAdhyatAcityamAyAzaktivibhinemiti shvetaashvtropniyntrsyaarthH|| // // ll =
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ maandhaanggnaamaangginiilaashaabilaabndhiaar'shibir'r`r'ichil4/ bilaasiighaalkhii:niilaar'aar':: liin: phrilaanikhaalaakhaalii mocinideyAnmAbrahmAnasyazakimanAdyanirvacanIyAcimpAnanazakimayAmahAmAyAsvaMguNe:savarajasle mAmayeviyadAdikAyai / / likaar`aali:andhkaaphaalaahi:khinaar'aabaalir noniconAvanopaniSanmantrI smRtivivRNoni zakla yajJani nayAvilaparANa niNasyAprameyaspavizuhasyaparAnmanaHkadhasagI diklpdbnikhunimaaichisiiraa:bishaalaayinaaliibinyaajr'ir' graalaaelkhaalaahaattigniy'aa sbiiHkhjukhaani aashaabaanaa macinyajJAnagAvarAyanonIbrahmaNastAstusamAthAbhAvazAya sarvajJAtAninodhiyodharasvAnaMcatAnityamA kaalihaandhir'ipaar'ikhlaa kininisthaaniiy'aalaa jil ghraant daalikilaanighnindhaar'gndhiaabililaa ||shaalubaar'iikhaalaakhaal biliilaabilaa:haa:nin:th saaipraalaar kaalidaapaakhaanodikaalaap:saanilingg:shbkhyaaHmaaH || nuruni aabbaajaali shthir`iilaalsbr':bi:khbiliiniikaar k |haakaakslaakhiy'aaliphaa:kinnrkhaadbkhnr'aapr' lgulir || laalmnittininsnggliiy'aar'iiipaalikhiraalii: astuhur'iaandhbi knngubidkhlaa bikri naaliinibndhaakr'ir' nir'i bir'ikhntaakaalaahaar'iaamghr'r' | //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNavAbhAvezanipAunAna athavAdavaupakramAmadhanyatayA hy'nyjaalaalaain baanilonii:sukur'nyjnikhulaa bir'ikhni nikhil TI-navisabhedAyogAna sakasyAnakavAyogAcatyartha naiyAyikAdibhiHsvIkanecAsAmIzvaraparalamityarthaH neyApikani poranISaNAmApadino 22navayiSyAmaH prathamomopani samarthayane nayAhInisdAdauni pratibaMdhAbhAvasthakAraNatvAbhAvezakkaramanivAyA kAraNAdanasyAditiyA DanaDikalyadUSayati bhaivaminipranibaMdhAbhAvasthakAraNAvAbhAvezanikAraNalApalApalakSaNapratikUlanadazIyanAviparyayepaNa lingg:Nghaattikaadlilithaanaahaanibibikhaa kaaj niyamAnAnaghUyamANAyohakarUpabrahmatvAsaMbhavAcanacAmAMzrutismanInAmarthavAdanamuupakramApasaMhArAdiliMga nezvaralarUpalAdhyavasAyAnnaiyAthikAdibhiretAsAmIzvarakharUpaparacAbhyupagamAna athevamapinAryAyanyenusAra nevimAnArkikamanyasuSyanibhavAnanadIpattyanumAnApanyAsanabhavanaparitoSayAMmaH tathAhisphoTAdikAmora nyathAnupAtilakSaNAdAhalevArthAyani:nanutantrApyadinavAnyayAppapatiH pranibaMdhakAmAcasaMhanAdevavani kharUpAnkAyotyatteH nacamAgabhAvamadhvaMsAbhAvAdicikalpanAbhAvasAkAraNazaktAvapinamagaravatulyavAna mivahAyArAvazataHkAraNAvAdinicanmaiva vikalyAsahantAt tathAhiyadinaniyaMdhakobhAvakAraNenaspantristhAnahi zanirapikApUrNamini manikUlenamAtramidaMkiMvAbhacanicazaktiHkAraNananAmanibaMdhakAmAnApikAvaNamiti viparyAyeparyavasAnArabhAvasthakAraNacasAdheravAnAdhAnamAtrasyopAlabhAnagAvAta nanarabhavaticazaktiH kAvaNaminiviparyayaspazaktimanicchanAvamazakyatvAt ||vsaanruupprmaannaadbhaavsykaarnnnaasaadhkvmiti hitIyapakSadarzayani bhavanItyAdinA viparyayeparyavasAnarahinaspanakobhAsavAnnananaHpranipakSenirAkaraNasiddhirityAhanAvAra nihinIyadUSayani ne naI ni sarvahi viparyAyapayyevamAne mRdAdivizeSaNamanibaMdhAbhAvakAraNepranivedhAbhAvatvAt zaktivizeSa pratibaMdhAbhAvacarini nanacchakyAnamAneSTona syaattaayhiintvaadidossgrsttvaadityrthH||
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahi zanimAdhikaraNebhAyaparasyAniTara blhir'ibndh:paathaalu:sniy'mbnaa yr'idughshbbdbissmyaakaakaal| laalsaaldhgulidighighaasintt: taalaay'aakhaalililgaa bli| limn:skhinaahibisminnddiiidkssinsaarsbtiitb lilaadinsulighaassikssyaabiliinRsi| khiiin:pr'dr'iaadhikaar'r`ini dhaarkikkaalnirhaadaabaali liil' plaabin baabnyjnilkhaaguthl:lnir'khlr'iiir'iaalir'iilnmnibndhiiirbi liijr'ir`aalr'kh:ghaassaaili shillaa bishb kinaalikhndhiaabyaathaa llikhaalikhissinggaaliir'ikRthibyaaligraadhikaalkini tyaakaau: jhikhaakhiinibddhiimaand skhiji:mili| yllllllllNkini laailaatngk bhuur'i4/snikhlijibili:| likhnni: khaajaagulliaah:ninsbaarthliy| lilithyaalaa phaal nikhiljinyjiniy'aari:jaalaaldighlkssmiibaali ghr junaakhuli shyaanyjaamukaanijlaathi khaanikaataabdiighli ghr|| TkhlaalingklinisaaliniNgulaar bindhaatb sbaabhaabikhaataay'kh ||: khiighlimphoskaay'aanthaakhittingkr' phlsbiijii udbiiindbiiip hy'aar'khaar':adhikaar' likhaar'ushki lr`ikaar'iissttii: khgaakhaaliibaanu shaakhaandaannkhyaa blchiniligH laalu| k
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ hilaalii: sbaablmbkaapshaal kssaandhtb eskaanaadhr'nnr'shbbiy'aal kiilnggbhilaassiighliy'aashlaalilitaabaalinggaahibaakliy'aa miirjaariighlibidbaar'iir' aalphaar'aannbilaaichaa ki krben plkhimbaaik:aaphiyiiljbihaaibilaakaacaar'aajsbkhilaa lilaathiy'naagulaandhaabaay'ii khr'ikr' bir'hmghlaakaay' bRssttinnaa kibhaalkhaalii ||khaalaalaangkiaaliighshbaalaa bll aabibaalikaa baar'ikhr'aalir' jaaliyshkssikaabiibaajaalikaar'biaalaalaahulibRddhaandhaabaar'iikhiilkhikaa laabityaabl klinir'iikhaalbil biibikaalidhiiliji = nilaaki thaashilaabhililbaabaad bikaalibaar'iikhnkaariy'aan = nir'ichi; gbinunininibiy'aabaajr'ikr'iimaar'hr'inaathaaki, najAtasyamivayobhAvanAyevApekSINAvAdidamasvakAraNamayacayanivavAbhAvaniparIkSAkANavizeSAvedhAraNameva |baaNlaanikhaal kiluini maalni kaaliibndhglikaanaasbiikaalaah phinyaansiy'aalnkaar'kh: kintnirdilshaalbdi sr'ibili | alili thaabihiHbiddhplikhHsrnyjaakiriilNkaar'ichilnsthsniy'r nimr'ilninniilimur'r'lkhristhbilimbi sblaakbaampniHshaahmrmaantini || l/gnilaasinikhaamaalijhinjhunighnikaaliimiilaaln paar'i 4/ bhaaglpkssensihotsvkaarnnsysvaidhuljhnnprnibNdhaabhaavruupvaadityrthH||
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . biHkhbaataabr'nnr'maan bi 'baakshnir'aapsnishaandhbndbinui shnibndhbihiin sbdibikhshaar'i4/ multbaabsphaar'iaa laabaandhaahtaakaaNkhaaHlaahil maadraasaay'thaakilr'ir' parihatAyAdhudinA prativedIsmAdayanipUrcanAdInahAupalavdhariti zalyahina nApinacaMdAbhAcolabdhervirodhinIgharopelazilA / kmbr'hr'iijiibaanugaandhbRthaabythaarinindaanuyaaddhaastaagnnmaadhym haabishRh:tbaatmikaalir'aamaar'aammaablmbiiraadhaandhaabaay'aaldibaahir' prjaasbtbaar'ikur'iaagnyjinbilunggsthaay'ibhaalikaakaar taar'ikhr'khlaadhiikhaanaalbn briiitilaalaakhaanaay' bishbnbihaali snikkhaalaabaali muhitphaa| litti bl blnaar'iiskaal baahaalkhaagaan bishi dhaadhaagrsth sbtbsaaklaam likhib laaskry| bili bblinsilkhaanaa htyaakul| sunidhibndhiaane baadhaahii bi baaribiyaal inyjinggibikithlaa ||khaay' baalikaadhitaay'aalaakssshaalaakssaadby'aathrumaagaadhiraajjaalaal jiikaar' kr'iaahilipr'aar'kr'iaalii dbiiini jkhmpur'ni4/ lnlithaar'ibr'iy'aalr' saar`nichi suhRddhaastukaaliibaahi ilibshy | sthliittbijnyjibhaanuthikRbishbsbtb sbtbaattbiaakaamiy'aamil bijlil bishbbir'aar'aapaar'aar'biligiiy'aar'ii llibi o o m ge, translate as usue news sourass nek aa
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ PERCO cinAyenApadosvabhAviddhAnidevenyAzavAnavavAdhAbhAvAdinyAhagatpanadeti viziramanInerubhayavArisamAnAvAmUlasaMbaMdhahinI - bibidh bilaasdhbnidil naabikhyaanyjaabaal bishbbyaaktibiin prkaashnaa cAdayogaundriyANAjaddhArtha grAhakavaniyamabhagonAMgIkaraNIyaHinirdhabhUnalaminivyavahArasvAyaghAgarukSepUrvanopahiyAni |syaambishbaandhiy'saalaadaanaaghnniibi sbili iikhlisbiiikaansaathiittijaar || mAnupae navabudayamAha amAveni khAnAparokSabar3oniyAdityartha: vizeSaNAdibhAvenugatya narenAli AzvAsyopaniTa gAyanAsoyAbbeniveda maicaMayogibhanyatApreminAvidriyANAsaiddhArthagrAhakalaniyamatyATrigalarjumazetarAvA tU abhAvamanIneraparosadasyAsihAvAdidriyAnvayavyatirekorAdhikaraNagrahaNamAtrayatApasINatasanyuthAra vijJAnAnandadhikaraNagrahaNamAtrAMpasINacamanvayavyAnizkavArayaMkaadhasyatva giTriyaNApamAnaghaTAndrAvika yAbhAyamAnAni prastugAn AdhikaraNasyagRhInAvAn indriyesyacAbhAvAgrAhakavAda namAvasyAyAma prAhakAmayAbhAvAvarUpAbhAcamanojyanadhyamiyoyanathAcAbhAvasyendriyakadakSiAzAsanAcamaa ya bhaacsymniyaagigraahkeNdigraadyntmdhynedhsyaadhimeyaaroghttnttryaadyaabhaavsycaarcaaknsthaan| bhUmana minimanoti ghaTogaruzyamityAdidhadinibhAya: adhikaraNAniyAnayenTiyAnvayavyatirikyAranyathAmsAharaghukkAnamA siMgodinizakane naciniyadihAbhAcamyanendriyagAdAnAnahAdhasthApivagAdinA ghttaadaavdhikrnnegRhiintcruupaabhaavgrhnnprsaa| phlgHkhkhy'aal raakhaagshaaly'lisi"-kaay' sthaan laabhaal dAndrayamabhAvagrAhakavakanyaminyAraspATininAmimAmazyanIyomanayapaniMpariharani sevAmAna yasyAApamanamAniyA gigraahdiyaa| grAdyAcamabhAcasyAbhimane narapAsannihitamanadoSavAdAbhAca:kiminikaSAnagRyana iniyamyanuyAgayaHparihAra pratiyogigrAhakeMdriyAna haNamadhikaraNasyamo'smanmanevi samAna nirNvddlkaarthH|| // 6 // RISHAILORAMusiasmitaKANNAIKHANIAMAR
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ caitranIi yadi niyogiyA hU keNAdhikaraNe gRhIne'bhAvasya yogyAnupaladhigamyandanardigaMdhagrAhakeMdriyA gocare kusume rUpagrAha keMdriyAgoca recavAyogaM dharUpa yora bhAvona yogyAnupannadhigampaiti pratyucatavyaH manasyAne pratyakSatvave sthalasamAhitamudayanenAkAze zabdAbhAvasya janmasamarthanAn evaM hi menedhaminikayau nidAnena punadharmigrahaNaM bhUtalAdauna vAna ho mAhAranyAya nadharmidhiSaNAsa munmiSati natvabhAvagrahopuyogitayA nasmAdindriyasannikRSTeca miNyabhAvaH niHzabdAbhAvaH pranya hAina pariharatimAbhUditi atranAvaddA hozapAnamevazara nivedayatvanA cyupapane: pratyuna pratiyogivaddhama gopyabhAva nahAsyai bhAvaitye nanuna zrAzuSa tveSyadhikaraNasyA trirUpAbhAvazvAsa Sai nicena evaMnamiSi naadhasyatvagidriyagRhAne ghaTAda grAhaka dhikaraNasya ghaTAderagrahaNAna nA jAgocara kusumAdovAMgIvAH nAdakAM viH pratyayo na syAdinicena mAbhUtrapramANAntarave anveSitAvahArAvirodhAt nacamarvatra paSTa palabdhigamya aicAbhAva itiniyamaH vyApakAbhA vAdyAcyA bhAvaspakAraNAbhAvena kAyyA bhAvasya cA vIkArAtvapratIteH uca vRhaiH sayAmabhAvonirUya ninAsajyAmiti vyasaMyogAdimaniyogikA vaSayaM saMkoce pramANAbhAvAna nasyArmigrahaNamapi kAraNamevA bhAvagrahaNe nahineSuca pramANAMtaravedyatvamityevariye zrI paMthAH pramANAta raMca kusumedhAnupalabdhireva tadabhAve'nu mAjavAyAvadhi pattasamAnAdhikaraNadravya vA vAnarajAtyanadhikaraNatvAdibhi namityAdisthAna tadyasyavAdinaH pratyakSAnumAnAgameH yathA vazyamabhAvAgRhAne inimanasyevasthAna yasya yogyacamatyanupalabyaikace dyo'bhAvaH pratiyogi grAhakeMdriyagRhIna eva dharmiNi tasya kharAni virodhaH syo minAha nanveti ayamarthaH yadihi vaizyamAna saMmativazAt pramANAMtara gamyatvamapyabhAvasyAstitta hAyogyAnupaladhigamya sthala evaM pratiyo gigrAhakeNAdhikaraNagrahaNa niyamaH na kasya hainauH nena vinA bhUta kAraNa vyatirikta koraNa
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi||khiiin:nikhliphrkini naabill bnaany'nmnddiy'ir'iy'aaHsr'iiiy'raa| nlchili thkaashaay'aajaalaal nijaamiininddaalaalghaamaalighr'nnir'aandhnii hy' bissy'rillaamiiliikhaakaakhchinimiyiihili:shaanghrthblaamaajhi kyaatmiiiy'aayyini khrth: aaliishaanaal spelkhaan maakhn ltiph| jubilaamur'ir' jiiphaah kobilmujjaabidbaare || ityaay'itb: baaNlaalitbaabhitti mubilygulaal sikaaliliddhiaantiikaaliniisklhaajblilr' gNspir Rlibidhbaashiisskaar saalaanaaighshbsaay'ikaar'ir'r'| laashiijinyaal baar'iiir' gchn jlaar'aabaahiniilaakhaa akaaptaaimiy'aa aabaar'iissttiyaandinibaar sthaa| bissmy'kaalkisaanulaalmaar'ibaar'aaghglikhaali magrIjyagIkArA nanamanivedhatvasAmagrInvayAranyonyapisamevAdhiganirini parasparAnayanA kathenasthAna ilmHli dlkini sndhiaay'taabybrjiblsmaamiH paablitknyaashbsbshbbid nyaali baajdhr'ir`aalni skuledighlblbishbaalaaghr'iilNnin||| aangk thaar`iaar' ginir'kh: slikhlaadhulaabjaamngdhaandaay'aanshiil || sApekSyamaNyAvasAmarUpanibaMdhAcajJAna maNyAmanibaMdhanvajJAnAdhInanadamAvasyazomAnabhAvajJAnamalidhAbhAvalA csskaar'r'pr'aashr'maannaalibaayaalpshinibndh: % / |oNoNoN / }} ma
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ / prativaMcavaspasvAbhAcasyasAmagronIvajAnApesatAnalepinaramAvasyamAmanabhAvaH manibaMdhanAnAnapekSAzAjJAnaM nAgyAdeHkAraNA cidabhAvasyacisAmagrIbujJAnAdhInAmaniparaspAnnayaparihAraMpuraivIkasmArayanipUrvavAdI nanciniparihanimaimini anugn| rUpamAdAyadyAnvayanyanirako matIyenenanuyaranenasthAnamatvamAMzapajJAnavAna ghttvishessnikaayaamuuhishessaapaadaanaavppneshn| hAnadyamityenahAkenvayavyanirakAcabhUtAnahizeSasvabhAganupaneH anuganinopinAdazAbhavinayapadanAnimasaginadihaniyA bhAvasthApikAyamamihendavyAnAkAdeNAzayagrahaNaMsadanuganaMpuraskaroni rUpama'bhAvAcAnugatamadhyanimasaMginacobhAveSujAni naambaabdhaashglshiilkhaallaashybir'shiily'aakaa lir' / kAspAmevavAhiratarUpavansAmanabhAvAvaganisaMbhavAnnAnyonyAzrayAnenicanavadhikalpAsahanyAnayAhikimA NyAdyamAcA:pratyakamanvayavyatibekAyAkAraNAnayAavasAyane athavAmanivedhAbhAcavIpAdhinAkoDInAnAthaH kaabiibaajshniibaandhlikaabhsiddhaantbnysthaanniinApihinIyaHjathAsani cisAmagrIlamaNapratibandhajJAnAdhInapranivanyAbhAvApAdhijJAnamanareNamaNyA liilaal bishbbyaanggaatmaanuhbolaa liHjaari | manabhyupagackanAmivazaktimayupagacchamAmayikAraNAnokAyAdAsInasvamanibaMdhanApapaneH vaisAmagrArayana vivasvAdhinarItyAniralavAna e rakSinapranibaMdhAbhAvAcamanaganarUpamupAdhimAdAyakAthaiNAnvayavyatirekAva gaMnavyAyadAhodanaHmAbhUtAni nanadupahinagRhItAnAmevavyavahArAMgAvesarvatropAdhimAvahAralopaprasaMgAdityanAtha duSpari havaevaMdarAmAvasyAnayanadenahikalpapUrvakamAha ciklpyaadiyrktshkipokHnivedhaatinaashshetyaadinaapnibNdhaabhaa| vAbhihilebAhanacaninananaparasyakAyodAsInya manivaMdhoyenedasamIkriyene apitu sAmagrImevenatrAha sAmagro speni udorina rIni:parasparAyaHyadatralolAcatIkAreNApatimAzapatinatrAnyathevopapanaH maNimaMtrAdinAdAha pratipakSabhUlasyonasamA harabhadasyonyA
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ bikaalbilaakaashyyaabilibl gniligaalilithgrhgunnaanycir'i gr'laakh phaaki kii kaanijml shaamil: kiriishkhaalihaaliy'aaniblchillidi kriy'aay'khulchaa baakRpiliN hijaalaalaabaahumuur'aabdiikingkaachaabijaasaasmuhsechilim nilu blbikaanggaalaaghbtbaay'idaahHsmbnyaarssaadhinggiyr'iy'aache priyur'iiisbaaksbaabhaabik liilaanggaa:tbaabliiliikhaalaakhaanibjaagl // yaal laay'liilngkaajbiidbaar'aalnaanyjliiaaijniighilaahmiibRdilth taaliiHjilyaany prkaashnaay'aakhdhriliilaaghaablidaanublitti thesstt laalmaakhnk+ddhbil smRti sbaasthy bibaahbaalikaabijaabir ityaashaalaaikaabilaay' bisby'kaakaaelkaa: anyaanyaal haabib nyaabhilir baahiinityjil r'ijbaandhilbhiir'ksaakhbi kaaliy'aakaandhibdyaaliijiibithiibissaaH $ / liBiiikaal mnggl thaanli lgaarki baahiniilaakaashr'aapaarshaal sbniy'aamilaaer`aar'ibishsyaanikilaabynaaliiH ghaablidhaar'aaghsthaa suhaambaa khaaligaalaanaadlr'biikRpr'iaay'ur'aashiir'uuaanistaan |yaanir'iaalaaiNtyaakaar'iir'aanhaaddisgunbr'br'khaanlaadimbiy'aa u:shbnitti baaghiaghtt:shaasbir'iy'mr' khaabaaN lmbaar'aa
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyavizeSeSayarasparanyAcani:svabhAvavazAnunakasyahenovizeSavizeSAnarasvIkAraneSAmapyanuganarUpavanayArUpAdinanyA vizeSavahAneranevasyAnAcatitvagatyAnirvizeSasI kAreca teSAmevAnyavizeSatvAdini nahunnityadrayANAmapisvabhAvavAdyA yUnivahinanakatayoginAminyanyavizeSA' palAyaini khAlakArtha: upaledANadainankAralAdevanAsavedhamanareNasandavaditA reSAmapisyAdinikAsnAdyapalApatyApiTezvayam dvitIyamAzakApariharati athetyAdinA upAdAnAdrigrahaNamupalakSaNavarakarA dInAMrUpAdigrahaNaniyamasyApinahisannikarSa mAtrAnasaMbhavaHrasAdarapinatsyAdevamApanisamArthayitvA anumaanmpismrth| yitu zlokenasaMgRhAnisthinisthApakenidahana nidharminirdezaHpUrvAInamAdhyanirdeza:saMgraha vizNonivahinimyAdinAA| athayatra yatrapramANamalitanAva vanarAdhInasacunAvahAra yatratatannAstinanasvabhAvabhandAdevanya vahAra nivyavasthenicanhanevamanApinamANasadbhAcAdevasvarUpAnirakiNIzatiraMgIkiyanAkanakhabhAvacA bllngkaalkininispaataass laahitmibishsy tIndriyAdhiSThasaMzrayaHdahanogaNayogindAharuvAtrayakumavat 24 cahirahiSTAnoMdiyasthinisthApakenarabhAvA zrayaHguNavavAna ghttvnnceshvrvaadinaamtiindriynvemsiddhm|| kAzAdisaMyogavyAratyartha ahiTakarUpAdivyAdartha atIndriyesupranpahAvayavina:pakSavAhANukAdigatarUpeNa nAyInaranAsthinisthApakaniya sthitisthApakenayuktaanIndriyAkAzAAnyonsomAvasyAgniganesyavyAMgayarthabhAvagrahaNa mltyaadhniyaamikhlkhililu lukaathkaalimaakhaar`aar'aabaashbaarthsiniEi AkAzAdAcapasamAcAdinApUrvavAcakamadApani nAcepadinAmamINAzamAnavizeSaNAstUvanavyatirikramelacyA yAyavyatirivAramadAdiprApAnada viSayodhamanIndriyavadini nabagurutvA pratiinenanapUrvokinividhAmasiviMza janAyanAranina
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ bishaaltmchileHiini smaajaahiini aatmsthlaahiliy'aapaakhaakhaa bhaarmitaamaakhii||| jii-khaal dbiimtbinimy' nikhgubriaahinggthsnbissiighliiphi laabhuunaabinyjaa || prthm raakhe bibaahbir'i daar`aalaar' hiNsthaaguli 'nbaalaaniNhninisugniphur'ir`iir'lbaaguihaabib | nbilibdhilaakhkhaani:smpaangkaalkindinaailtti bir'iniibaajbi aagun bikichujhaalaalaabaajaarsihaar'iy'hr'haaliiaaiihi| bishbbidyaaly'aa khaaliilaabaaplibiinis lilisstth| sthlaabhilibaabaaraadbiy'aalkhbhul jije. laashkaangkhaasthlpdyliilaanyjliniilaalilik dliil gaandhaaisstti baathiilaagibhaarthitr'aadhiitlssssyaamblbringkiaar ligdh| mozrayacinamomAsakasyAntarajAzaktivArinorapiprAbhAkaravaDAivedAtinA kamAnAndriyAvasyAlincA na cipasencavahiravarUpasyaicakAraNacAna pranidedhakAmAvakAraNa puraslAnislavAnmacAdisamadhAnasamavadhA nayAvizeSaNakAyejananamasaMgovAdhaka: manamAnanayo:karmapratyasavAditvAtU mAmAkaraspanunAnimAtramA | baalikaa:lnyjikaandbikaaliy'aagnik binyaay'siNki saar'thisbaamdhaabsthaa| kiyAsAvAdAviSphonavAnacaniyanayAsegAgAdinityanApattiHkondAcikAcaMdanizayAnarapUrvakRtva'navasthAanancaka || aar'ulshaadh; dbidhuurtyaakhyaa dbikhlilithaalglikhaar'aashaapkhiir'aasr'iissttiy'aa| lniibaandh:liinibchr'iir'aa r'aanrmikhaalaakhaar'ghr'nnir' kinibaas|
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ aalekjaay'gaa ghr'r'liy'aar'iir'i lr'bilibbidyaaphilir'ithminussybinaamuuHmisihtyaar kerUpajanadavAnarajonyAzrayattamAtrAmatvamakiHathanadaNanekannati vAhiemapibhavatInimananathApiguNacanacaMdrayana AjakanacanhaNAdAyapyatIni nadravya vasakniriyAhaneSAmini nninevgnnaadhikrnnmpinsNjniiymitincaahen| camini prazithilamUlanapAApAdanaMdaSayanipragasyAni evAsyanievyeya:vipratipannaguNAdavavidhadhamonadhikaraNa |gaabindhaabr'aahidibaapliaakliyunissikyaabilimbikaarniy'aami blumbiiispssddhmiii bibslaakhaangkiaalbighaaprbl hr'isthiguinissaadbidbshkhi lukaay'itbpaaln bishbbidyaaliilimaalikisbilaakaa aphisblpaahaar'uuimbaa / mntrii haaphilimbikaani liiijaanulmbiaaimlin taalbinaakhlmaanhaakistaanir'iii shaakhaaleliphiphth| jaaliy'aattbiaablmRtbkhaadydbaabbiaai bithsbtbblaa suphiy'aa khaa-khaaraabiy'aalaahurikaaliibinybibisliaahukhkhaalaammaambljbaabhaabiy'aalliiikbitaay' jniy'mbshidir'ilikiulaalb: sussaaliinkaalpdidhbsbaadhtti baaNr'aalr'nggbn:msyaalukhbilaandhiijibaajaar'tiikingkikaalaar saalHkhlaabibibhiniitur'i shr'aalijiraariikaalilibllhulibilaakaar'ii sby'khaalaaliijaalaaliisbaalighninnin khaali thaanbishbr'kaar'r'
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ spA:zaktaja ci.mu. bhAisyApItyupalakSaNena hinityaganityazakkA vavyAprirityAze kA niSedhati nace nyU dinA nityadravyeSu yadena nityaguNe TI.ne buguNatvena sAmAnyAdiSuca zakrAnyanityatvena saMpratipannavadevazaktyanumAnAdinibhAvaH svAdena sAdhyatAnAmanityatAnukampA 134 yAvanAza pAdhAvika rUpAyonityatA nityatvavizedhAditi natrAha malileni idama cAkUneyeza ki tyatvamajanyatvavavipraniSidhyate apitu pratipadArtha vibhinnAnayAcA nayaviSu nityAce vidrUpasya pAtha. pAca kUparamANe buni nyatvavannityatva kiMnasyAditi Ave yazaktA nAgamaM pramANamarthayate mIhI niti yatumukhyArthAnupapatyupanyAsenArthAtiyatva nacaivaMsaninityeSuzatA bhAvaprasaMga: anityeSuzaktisiDauna dRSTI nAvabhanayacaninyebhUpinasiH sali suparamANurUpAdivatrityanasyAnitya copapanaiH cI hI prosanInyAdiddinIyAzrutibhizravadyAdiSu bhartI ndriyazaktisadbhAvasiddhi: vAdRSTasya cenanadharmasyA zrIyA divasabhavAn kriyAjanyanA mAtreNana dIyatvapratipatyupapattezva dvitIyAka nirgINIti vAcyaM dharmAdharmalakSaNAdRSTa vilakSaNa sevakasya cidatizayasyataMDula diparamparayA syAbhyupagamAt // muktanadanU dUSayati nacetyAdinA vAcyamityanena ca hanumAna dharmAdharmeti nAmAbhidharmAdharmAtmakAdaSTujI hyAdivvamyupeya te avinunahilezaNa nahAtIdriyAtizayaH sarvoodhamAdhamobhicAnogatvA de ravina saMgAta mauhisukhadu:tuphalopuruSA thocaniza yo puruSa samaye nau nau nAmaSyAmi dhAna zenyAdipramANe vargamAdityarthaH yathAnvamokSaNa dInAM guNa ke matayA svataMtrATa ce kalpanAnavakAzaH nayA medannasaNe bhAcArya yadi nAnidhe gunnprdhaanbhuutaaniitytroktm|| 3
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ shriiriikaalr'minaashaalkaar'ibr'aagkhaalaadhuuliklkttishnndishaalkhaalir'ishnaangg lithaalaal bimaanghaalishbr' klaabidhil jlkhaanaakhnmmghbkhshilpgndh; gumnaa paaligyyegnnshunulmmiaan prdlsbinkhlaa baahinii| # khaattipi asbiiniiguliini niskyaalii ghr' saadhaar'nnr'j'likhuniil khaalaalaangkhiliphr'iishbaaghsthaan:shr`inir'iisthaapir'inisthlkhiliphaakaa: baahaari baasstthii liilaangkhliiphaakilisn shaakhaa bhuululiilaal jaasttri skulgaalaakhaanaangku l r`r'iikssaa libaabaa maay'aakaaliighshbaalaali saantnaalukhyaa laalkhisthiliiphaalr'itmaa ki jaanistaanaa suutyaadi shphaal laa| baaliy'aakaannor`aalr' kaalimaayunaaljikaalihaatibihiikhiilraasul siddhaangguli snikhaai bli nlkssmii hijaalaalilili biaainjiibiipkhaaliite bindhaar't muhaammaalbiy'aakhaaliibaaliy'aakaandiliiy' bishbbyaaghaar`aar'i: bhAnuganAyo: naniprasaMgI sunirUpaHsatpratipakSavAcanathAhi vivAdapadekharUpamAtrasavadvAnIndriyamapeiMjayajanakandA
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ bishbaasnggaalbaagaan baalikaar'aaniidishr'gaay'aaghaabiindshaalaa, dhii||mmghaathbaa bissdhaaniilaadbgnsguliphaay'aabibir blaaphaahaaniighdbiiinlaamkaattbiaabgnaaghaassnnti bijnyaa binyjir'aay'daajhaanyjaabiiy'aarll:plnnisr'ibr'aali sbiikaar'ii || diikhaasbaay'mbiinogaabtlghnisbiikaary hilaa ||liilaablindi saaklliilaabhliiblbaambaandhi: jbilaaliighdd'i meghmaalaani bybsthaa shibir'r'nnaai lilaasiphaali : laalaakhuliblilaaniniilili o lbnnaakyaaligraaphiguli| biphokilini abyhiinsbaarthaanyaany aphishiliimunaaphili| baajaakhaalaammaaddiighiaalaabndhaan naakibihasskri! lyaambaar'aach bliy'aaklaaiimmaanhaakimbaar'aamtmghaa sibibaagh: khilaalikhiaaghaalaanibir'yaalir'ikichudibaalaabi 8 rAmAyAharuvI ninomUlantAn niHprayodhabhayano'vidyAsahAyohinAmAnirdiyamapatyayasyavizahAnaMdamavodhoddhenithunAmA hivaladAdhamamalaMbadebhavAnIpani padAryAnvayananiyaniHpalahANayAminItyunatrayadArthAnAmandinAvasthAepadezAmadhe / baanilinidhr'chil: gniliilikaabikhaanlmulyaannii | nibaaiindhaankhaalaabaajaasbaamiinnbyaaii raa /
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhgilgaaliin naamibishblilaashiqshlaaliginishir'iaar' l|| caar'ibaar'ikl gaarsiaahiphinggaamaakhilkaa:iy'aarki baalikaa biini pdi yntrlikhaabibibibikhaanaa saabaashbbkinilaam kaalji pur`aar'aamkhaailaakaayimaadhaanthnir'ssaar'u ghaanaapaanishuni:sbnaash gyaalilitaabdhaar'nnr' mhaamaanlophaali laaki:chinaar'aalir'ni| hbigunigaabintaagaadaagaanisbaar'aashir'bishbaalaani sptaar' khaalbildaakhaalaamulaaipaarssik nil mllihiidsh sthlaanisbaar'aakhkhlilithaalpinilaambaablmbiibikhnii| bllaannkaalni:sbaasthsnnir`iaakhaalgaach yaannhaalkhaatlaay'| liphnaakhikhaalilshikhnn bishbbyaapii bikaale likhe yaacchiaalaa nrmaalinyaakilili blchil ghiinaadittbikkhaalithaalpaathaal| shikhaalaabaali laaikkhaathilaalmiddiy'aay'iir`Ngrgti lawkhaaglaabaajaar ityaakhaalinggaaliy'aam jelikhlaa raandaabaandhaa jiy'aash anyaany bishbriy'aa laa ilaah lmbaalkhilkaarbaaldaakhiliilumijimbaalaanibr'iilikaa shailbaalaamy' bilishlaalithibii anulisk: mili bishaalthaar'r'baar'iiigiinis andhkaalijiiliy'aag
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi||shaashbthyaakhyaathliy'aatissthbikhshaapshikhaahmiiliNN|| blu || sikim tbhaaipaal kulkhshaa:khinaar'iir'thsthaar'utbr'| likhchi bhutaaetbinuph bissy'aabliklibismbaalikraa aliHkhgaassybinyaay'biliy'nulmithaailhaaniphlkhiaalNghntun dbiaadhyilkhbilaan khaalaapithospshutbpuurnn haaiddroliphingkhlaabililaakh bllekhaai ahngkaariissttaabaahihelaa bishaal duliy'aakaanmil lkssmiibaaccaakaaccaa [ hity| thNCyaatrnnaaly'khri dhbNyphy'saalaahliil kr'i " sthaay'ii stbaay'tbshbr'laalaagaalaam haabibaaguiniy'aajaal ghaasphnaamaakhyaadaahaar'ilaakhlikhaar'jiibi ghssol ghrbstugaalgaalaabaagiishmithlgini ithibijnypilithin khaabaaghr'ghaaghri ghiddin baahaakaandiipaathuthaa laanyjli pikr'i thaalaar nijsb:yaadaashnisukhkhaalir'aaly'|| shaalaa aagaamiighriddhaanyjngkhiaayiy'aalkhlaabiniibaar'chilibl khsaabilaa masaMgane mantavyatarAsminneva prayogagopadamapipazyatpanenakriyAvAdinAnAkokSinAthamArakamasaMganamatasyAnapazyanyasyamA yaatrii dhaatlaabini|
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ manonapAinaparizadanAnamanasya unAmavyavasthAsarvanAkoSanidizAninathAcenisAhIvizeSaSipadArthAnaravaiSampazaMkane nandini vyabhicArepibhUyodarzanAdyAhi nasaMskArodoghAitpadyamAnAspani nandhinAvineSadAyorviziSyanainiparihAni bhaivAmini bhAvanAsaMskAra shhiinpinddi| jbiikRssishbaasnubhaabe: haanilnlilir'thmkhaaliir'iikhaa evaMnathAcyabhicAriNiyayA anyabhicAriNipadArthamAtra dinvaahnaanaadhniprviidhrhodhHprignninebhyHprnnidhaanshaahcodibhyo| budhiismaaguraaghssiyuthikaar'r'stuniluphr'i dhr'iaajir'aar`aar'ikur'ir`r'khaanaar'ii khilaasitaaghr'iir'khaalaa:ki: lipikhaanaakkiaay'itb baahaakhir'iligulaalkil rbibaagnnagtyaadhulisyaalistin jimbaabl thaaichaakhaanaa:shbaassnnaadhiikaar'aan baathlbiy'aalkhaalikhinaabaahikllaacchiaashryaaejnaali: jkhaaliinibaar'nndholaagur'iaagr'khib lkssaabissr'iir'iiikhaanaappi| bhaalbaambaay'itb ythaasthaashiitibillihaa | naambaashaaitbaadhiir'thiikRbissybaadhiin4/ shbk ttu / likhaacchilaaphulaanibissttkhir'isr'aajiipaalikaar'yyaammibishbr'kaar'haar' dhjaahaanjaalaalthaar'iaalkhaattaabdhlaashsbiidbaan er khujjaabr'iii: muktdhbbiy'uaalaay'bidaayydbaandhbkhaalbilsli lillaar'iikh 4 khaalebnggbisaamr'ikaar'r':bulujnyiaanlaamRdhiin bndhiaa:ntriaaghbliykh; mAsubhAnubhaviSayasaMskArohodhakIyasyAdevamanninAbhidhAnapakSInaghaTane'nomihinAnvayapakSaevayoniyupasahaniabhihinA
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.sa. mamAnvinAbhidhAnavAdIvapakSahUSaNamanivAsamAdadhAni maivamityAdinApadArthApanapadairabhidhIyatejadacayanulanerani yasyA dIna bhihimAnyAyavAhigomananenApipadArthaviSapA pratyayoHpramANavenanAMbhyupagazavA: anadhigaNArthaganavAbhAyAna srvsymttvprse| 47 gAva nApiniyasasaMzayavAnyAyAniyavAdanaH pavizeSAvasAnasamaviSTavyoH nAzzanapadArthamAcugInarAHsahanarinadarzanAnA rakhavayasalArohodhaHsAhatyecantita:pahArtha nalnatinairiyAyubhavAvadinamnazAcaranyAnapipadArthamAvasyaprathamaya raNo'yamAnyIyavANIbhavanazahatI nibhovAnanAdavidhAramuniH padaninAmAhayAbhidhAnAcagannasAhecanvipina mAna abhiyAna pArthamAne abhidhAnadArAcayaramArina nadevayAnayAndiyIpUyauginenaradini bamodevadayAmAnayatyAdInanta sthaay'ikaalimaakaabikhaaliikaalbyaaghaalibaabul aamaakhaar`aar'iilaalkhaan:khilaaghlkssinn jbaalaani shaakhaag:shkssiiisbaasghphilibiir`iilaambaanycaanggaalasdhshaan ghaambishb| rthasmaraNahetaHsacayadhyApadAnosvAthAnanathAthonnathuniSAcyabhicAditvAta nathAcasvarUpamAtraNavapadamyaH | smArinA-padAthA: AkAzAdimanaH padaradinAbhidhIyannainina parasparAzrayanAgala hrijyjnaadernyyaa| darzanAnanovaizampamininavAhanani hetumAhagaMgAyAmini yadihAbhidhAnena mArinameyavAkpAryopayoginahinIrAdipadArthAnAMvAkyA thAnvayonatyAneSAmabhidhAnAbhAvAtmacyArthasAhacadeivasmArinacAdityarthaH nakimevamanaparanimamyApAdanenaniTa nobhavAnnayA camanAnujJArAjayakSmakAhIkAra:sAdityanaHsvapazeparihAramAha abhyAsani yasmAdvyabhicAripadAtheSabhyAsAnizayAnAvanmAtrasya prathamasmaraNopapatiH anaHpUniHparasparAyaparihAraH yinarAvetyAhanathAceti nadakazAnTeniNe ye kameNovaganAnayAnsU gapahanAnAthamimIranyadonoti nAnyonyAzramadoSane ni nAyapizUyamANapadasavaimpAditAnanditArthakaMnyAyasepAditavyakti pazvAhApAthavodhakasmRnisannihinaidekhamaranvitamAnmanaH arthamAheM padasamini naanyonpstryni|
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ khbr'ghaalaa jbaalaashbinaamkhaalikhaaibaaghbaalaa shithir'aar'aa| ekhaan eyaalaakhaa:phshikhchilimujighaassnmghaalmaaldbdhaanikaal li kaajl| binyjlinaamikhaanaakhshi yaabinaamy'khilaankhaalaalaakhaal bilmbiy'aalinyjinnir`ikaa| gyapadAvamAdityabhimanyapariharAti nApInincapadatrayAyAnmake anyanarAnAkAkSAkAraNahUyobhAcAdinivAcyaazrUyA mANehi nayAyamANenuranapaTanyAyenAkAsAkaspanona abhidhAnAparyavasAnodAharaNamAha yathArakSeni mAiniMpadenApi saathilaalaaphaajjaammidiy'aa likhaa r'aashinaath| yaatmiy'raanijjiaasthsminaal byaalilith| kaachaakaachintylikhaalibaanggaamphaampaakhisilaam phaabiy'aalijblplaiibaaghbaalaay'indhiaabo / du 4 bishbsuniy'tthaain: briaashlibijuliishaandhubillaajilimimi4/ nihissldhaabrinaanu aathihijaaliy'aabilaataantripli maadibhiskRaarthiir sbjaatir laalitbaadhiin philikhilbessiibaandhlbhiibaalikaaimphgulibiddh |khaaliiy'aanaasbtbaabn bibhiitil baa saakhaair'y'aaltti || miikaalkir'ikhliphkaalidbiilebaahaantaahr'r' r'isthit
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ baaghiaassikaamy'khini shikhiiismaabir'iidhaar'aajjipttinistaaghbssy' dI-nadIpadAnAmapitAmaya kalpanAyokelpanAgorabaMdUSaNamityabhihitAnvayava dIkine nandiniyadihiNUdAnAlasargarodhakAra 128 sthAnadAnapahAyapadAnAmapisAmadhyekalpanAyAsAhevagauradana dakSimamANAMtarAhInapadozvadarzanAdinyAhaba mAnanAdhanAkanavAnIpAzakiHmAnAnagahanAkalyAMviziTorthaparaMpadasaMsparzabhAvinairAna pramANAvagahInAmA maNavalalagesodhakolaminizaMkane nanini ahihazyamAna zenamArapasavyaktakamenyUyamANocahepAsturanikSepazavya shbaay'aalaabaalaani lithaal jile llsnaahinggbi&ikhaarii laaliighaahinggaalaakRthsthaaaaaahiNsaabshbsbtb bibi saalaatiy'aalaalaakhaailaas phaakbaaNlaa anubaashbaalaa, hevAzamavaNvAnakhanisapazavdavacanozadhAvalIni bhAgininyAyAdopavadAyonAsaMsargavodha anakApIya nindanna anumAnodarthApanevInatrasaMsagAvagamA nayAhieSApadArthAnAmekAdhikararNana yAvaganAnAnanyAyakatvenAnumAnAnanikaHvizavalinAganAnAvAnirAbhAve nizcineyopanineva zvetozyodhAvatIni saMsargavaiiMjanayanItyarthaHbhatrakimekAnidhana pariziSyane anizcinavanavyavasAyaevAra sAvarAnamenayasaMsargabodhakevizavalina nayAvAprathamenumAnanIdIyani nayAhI niyatrotannamamekatrAzanananAmyavRddhA TaminiyAmAbodhakavAdanumAnamityarthaH dvitIyepaninAmAha vizakalineninandaniyamAvevinicinenupapattAbandavodha, kanvAivedoMpatitvamajivAbhAvopiyadAnanidhinastadA kayamApanivamiti navAha anidhinevini|
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ lishbnmaalibaakhaardlmaakhmaalbnshaalishiibbi baa skhin shkaahinlaalkilaamiHkhini paaaalaalaabaalin haay'dr' skhinaarthnaasyaalaapshaaHkhridhaalaainyaanikhy'aaghlaachuy'aakhaalii nmini kaalolaalaaljnisulaalaakhaambaa ashbthaanikaashnaakhaasaa linathApinasAmathrya dinaapituspolpamAtraminibhAvaH atracasAmarthayAbhidhAnaprAthamikepadArthabuhaiH sAhacayotsmRti prnthibdyaalbaarthpaadprsaashyaal sbaatbilaa, nanabhAvAna kiMcapadAthonAmanabhihinAnAmasagedodhavAbhAvAdabhihinAnAbhavanadaSTayanayAncapahAyonA baagbaalaalaabaadaaghaaldaashir'ir'iisbaalaani jlbii| laay'aakil:kaalidhaalbaalibndhiibaaghaabnaanikhaangkhlaaphl jbiin tbshiighliblgshbnni jaalaalaabaali baalishur bi laakhilgliliH daayudiibiikaa: sbemaall blaablmbaaghaasullithuy'aanibaajuiimRtyaansaalthbhaaijul / || oy| nirekAmyApahAyasUtInIcAcArthapranyUyadeva canAvadavasIyane camabhipretyai nacaparihArAvasare khayamevasphaTI jbilisskhaakaastaaghiilikhlillllaadi shishikhaainijiilaalaagaay' bishbbielaakljaaliyaaibaablaamuyaakhaa gniribilmbaabilaanyjliibinr'iiy'aa 'jiiltbaadhiinr'khinyjinginaar'iir'ssaakaalinipii:kiir'ibir'll maalingksur khaanyjiiishr'nnaar'aamr'i
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimapUrvapakSiNo'nuzayavIjUmunmUlayani nace nyAdinA vizakannipadArthamAvasmanInAmadarzaneSipadasmArita padArtha sthAnInAsA hakArivazApapadyanaityartha mahakArInisahakAriNAmedauvizeSatasedhAdityarthaH anyatrAdRSTasyakathakalpanAmityAzavarAmanivadAga 934DhAnikathAbhiniyathAnyatra vibhinna viSayani nayAdRSTayAzyaka saMskArayoHpratyabhijJAyAsahikArivaicitryavAnmAyadevadarasA kArthaviSaya mevayatrApisabhAvya tadanyupapAyasanamapramANavepadArthAnAmApadinapariharatinaceninathAhi krmivaarsbhaayaa| nAzadarUpa viliMgaprakaraNAsyAnAnAnazabdarUpatvaathavanazabdAprathakapramANacanathahApAtyarthaH yadyApamakaraNamapyagacAkalA pasamadhAnavAvaraminizabda rUpamevapranIya thApInikocya nAkAzA yAartharUpAvAdazavamabhipreta minidraSyaviniyAjapAlAdAna nayapadArthaharUpamAtraniSayaspatInAmanyonyAnvayavodhakAva manuSapandamanyatrAdRSTavAdinivAcyama smaraNamA trasmasAmayobhAvepisamabhidhyAdetapadakadavakasamupajaninapadAsamatInAmAkAkSAdisaMhakAraNAnAsamava nyavanahAdhakatvamahakAribheDApAdonAna kathamanyathA sarakArendriyeyAnyantraparasparasaMganAthaviSayayAHpratya mijJApAsUkhAparandezakAnamamuaikavalavodhakatvaparasparasahakAritayAnapAcanaprakanepitulyanacapadAthama. nInArasanAnAvApadAryAnAmancayavodhakatamannamapramANAbhyupagamamamagaliMgaprakaraNasthAnAnAmivAnana mAnabhAnopapatnanaliMgAdiyukanikalpayitvavaviniyoganIne daakaaraacchaabdvenvirudyn||17|| dviliMgAdonisAzAsiniyojakAnIviliMgAziyoceSampAyana tahamA mAnavazAsyArthasthApakSinAtha zAbdenaivasamapeNa yAnamamANAtaraNanahitrayAtrAyaNAAganA: kamAlapatyakAMtIyamamAnirdizatamaMda prAsaminAsaninakADinyA itizanavasamarpayatanAdihApitibhirevacajanandaMgAnimamapantamamampani nadInapradhAnenana narayAna nikalyanayanavAlAna gAdInAciniyojakandanamnAnapeNaRtikalpanAyAcavamA zaratAnAratamya nepAnagarapadAcamyayathAha pazmarSi:avinakAna hiniyarisakahavicanaSNacanamAyakAcitaMnyAya manivaSampaliMgArinokAyarAna% 85515
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtenuvaiSamyamAhahacini nazabdasyanizeSAnancazadanapipadArthAnAMzadAvaganavAnanjanyamAnAnirapizavdIsavaninAni prasagAipAsapAhazabdAcaganAnanAmimArzakopariharati midraaNtiimaivmitinaavshbdaavgnnpdaarthjnytvmaatraadcymnaanH| zAndatvamucyanayanAnAmanarapicAsaSavaprasaktiHkilazayAvAnaracyApArarUpapaTAyesmaraNananyavAna tAhamAsAvadhApakva | nipadArthapratipAdanavaNAstathApitasminparNAvasyatinipannavApArthaminayeteSAmavRttAnAnarIyakapAkacAlavakASThAnApadA pratipAdana mini nanonAniprasakkirinibhAvaH nanunathApipadArthavyavadhAnAna padAnAkathamanvayamnIni pranikaraNacenoM ihanupadArthasmRtI nAsmRtAnAvApadArthAnAmancayabodhakatvamitivaiSamyamazabdAvaganapadArthajanyatvanAnva yapratItaH zAndavacakSaSAcaganadhUmajanyasyApidinAnasya cAkSapalasaMgainicenmaya anvayanI nijanayanApadAnAmavAnaravyApAravAnyadArtha smaraNAnAMnacammamApAravyavadhAnAdyApAravanaHkaraNa tvavihanyane yAgAdInAmapUrva vyavadhAnenaphalamAdhakAnAmakaraNacaprasaMgAta naracakSayAnnigajJAnama vAntaravyApAraH agRhInAvinAbhAvasyAnamAnAnudayAna acA kssymylepiliNgsyvodhkvaan|| naMtaraphala caminita vAhana ceti yAgAdInAmini gurumanepiyAgasyaphalapranikaraNavamasyevenibhAvaH padArthabhyoliMganA naspavaiSampamAhanaceni athakimiti nacyApAraslatrAha bhagRhIneninajanyastadAdhinAvAsanakriyAheta:sahinayApArInoM manathAcakacakaSivyApriyamANepyagRhItavyAnikasyaligajAnamanutpadyamAnaMcakSavyopAraspAna nahidhUmajJAnamAtrIliM gajJAnamapinucyAnaspasanaH paradharmatayAjAnaminibhAvaH cakSayanirakaNAnpaMdyamAnatvAdapinanayAporavaminpoha acAsa Seni atharAnaMcasujenyAnumiti:tasminsatyepiniyamenotpatyabhAvAna asninotprtonensyvyaapaarnigrnthaarthH||
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ biss-gulisaakhaalbilaalikhaali: saar'r'baaplikhnir'aaniipibili niilaabbaalaaliilikhi styii ydi haardikushliimuddlbighaathaaninaali kaali oe ||ghlaanaaphiisdi: shbaalpr'naar'aan nrilijaa kaaliniyul prbRddhir' byr`iir' thkaathaayyr' bir'ihmbimaanbjkissaannibi phini limaar'iklr'laalilidiljjaak laalussaahinibilingkiniilaanaakssnikliilkhaalndaalndiigrnth| kaach lkhaaliki saadhaarn sundriikhaalaanaathpulphi dbaajaatyaaghlslr'ilikhbnaashinibnyaangklH sujimbaablmbaalaainkilmbnaay'kithlbniinir laal kii laagilkinilaaghblinikaa, sbiikaar ghnaalaailaahiilaalilaaguligaandhbishbkaalr'yudhiijaani| vAcakaSipadavyAkinadanyUyayo vivanivAcyam vikalyAmahalota nathAhidijAtivAcakapadanavyakedivala | bkhiilniibaalaa baalkhilaamikhaalaasn maalaalaagnyjlkhaabshkaalurkinaar' baar'idaabithNkhlaar' glaalikilaapilimaar nbbi kinaalirubinshaalaay'ni baanir'iaapthaalinir'ishaani laay'ni shilpinaashbimbismmkhaanishbr': ko /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinIyenazannitrayamavazyaMbhAvInyAhanAranIyaranisapadiyayAtrAdhinAbhidhAnavAdazakritrayanahotadaye trayamapitaekarAcavizihorthapa nasavizavaNalA mivazarininaprakArAnareNazaniyamApAdayanikiMceni epAhi avinAbhidhAnaparipATIprathamazrayamANaiHspardAmA sAyadairanyonyAsamArthA pratyApyanebhanpapadobAraNAnaMtaracekammRnyAmdAnitAnvapadAnipadAryAnanyonyAndinanapAmani dayanIni nathAcapadArtha mAtra saMsapadArthapucamanyayAdhAnepadA nAMsAmarthyadUyamekalapadaviSayasmaraNasyamakalapadeSunninAbhidhAnAma*dhAnasAmarthya nanIyamekasmRnyanArUDhapadAnAnAsAmobhAcArityarthaHnanazaktitrayakalpanAyAmubhayo:samAnAyA kopamAgrahaHyadamihinAnvayavAdasa bizreyAninina nAhanaceni ananyalabhyohizabdArtha:labhyanecAnyebhyopivyavahAra samarthasaMsaSTapadArthabodhAryayuktapada smArinebhyaH padArthamaH nkliiikaalnaaginiihaar'ikaasthy sbaabhaallaallaakimulaanaamr' shr'iissaalmbndh thaaldinliir'khaa yaasylipikhaankkhaani nikhil khaalbilmbaalmikhaalylaan baa binilaaaaagaasstthii sb:khinijaam shbaasyutbpaalaaraalthkhaabikhaalaakhaa lakSyamANatvanApapanaHzakakalpanIyatvAdalapaHzabdArtha iti nyAyAle unavaviziSTAdhezyunAhisamabhinyAhAni nacanasyAmAdale zabdevalakSyamANavAdonazakitrayaminivaDalakArthaHrAjadabhavanipaTAnApadArthammatija janarAja nakavanavApinulvesnapadArthAnAmanvayapranipanidejanAmAtramapinulyamevaitarathAprAthamika padArthasmRtavApiyonakaraNava jumayApineSyane padAnApadArthaSpanbayapratijananamAmathyodhAnasAmaya bhavadIya samudAyasmRnisAmarthanatulyapadAnAmunapadArthAnvaya vidhinayamAmayamabhidhAnAtmakaMnvayAparikalpyateta matpakSenAslInimapadolApUvamini janemadhyamaloka vyavahAra nivA/ padasamAmA hatirujamaraspaparayayogIvAciziyAyemapatani mehnmiyaaniyojnaa|| 7 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.su. parasparAnvaye padA mAlakSaNaiva vRnine mukhye nyu ke nadAkSipatimukhyavRttiMma nyAno nvinAbhidhAnavAdI nanuneyamini lakSaNAbhA TI.na. caMdrazenizA linAtha nakSaNamAha nathAhI tivAcyasyArthasya gaMgAdi rUpasya vAkyAthai ghoSaprativAsAdirUpe saMbandhAnupa 141 nAvAcyA viMdhavazAna mAnasya vAkAyAnda yA he no yozabdasyanatra pravRttiH sAlakSaNe nizlokArthaH prahAne vayAcyArthAgIdA kA saMvandhAnupapatirUpalakSa gonAstItyAha naveti bhoIra tsaMbandhavazAt prApresyAnnamA hitilakSyamANArtha punavavicAce pinAstI nyAha nacapadArthairinityatravAkyArtheDa yenalakSya mANavA AsavaM nanuneyaMlakSaNAbhavitumarhati tatraNAbhAvAn tathAhi vAcyasyArthasya vAkAthai saMvaMdhAnupapaninaH nansa badhazAnaya yAca kSaNAcyUneiti na caiaudanaM cainnaH pacaniSi ityAdIce piTharAdInAmarthAnA kArthasaMva upapatriH neca padArthailI citAyAH padA vasyAyAH punaranva limAnene rahAdinicennaivaM avyApakatvAdanam NAlakSaNacA nyAdAnatrakSaNamasti natra sabai pApadAnAM lakSakatvenavAcyArthAbhAvAn vAcyArthAvi dhobhavet khenaiva svasaMva dhAnupapatteritibhAvaH lakSaNamevedalakSaNAyAna saMbhavani adhyApaka tvAn ananyayAbhAvAca // nainadabhAva mAtrakSaNAya niriharati abhihitAnvayavAdI me vamityAdinA vAkyArthesina dhAnupa picAcapArtho / bhimanaH kiM nyAyaparizodhana yoniSpannorthaH kiMvA kriyA Aho pariziSTa padavAcyorthaH nAdyaH tadAnImaniSyanna cAn vA pArthaye tyabhipretyAha nahIni nApi dvitIyaH viSama trakriyAyA avivakSitatvAna svetyasyApinAntraniparatvAt anayacanIyatyA | zyavAnAca natreniina ropilakSaNAzonAlI tyA vAcyAyeti nahibhojananivRttivyatirekeNApa rovAvA yati yenAnviyAdinibhA na vibhuva svacAvacAnapu
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSaNamanuvadati yadapIti mukhyArthasvaparigrahe mAnAnavizeSeni mukhyAyenAvinA bhUte sana ina yAca maMcA: kozanI nyatrAvinAbhAvAdarzanAt nRsminnavinA bhUteyAma nauniH sAlakSaNo nyena niyojana atikuMDa pApinAmaya naganaka me mAsUma grihotra jujhatIti zrUyamANaM natra cAgnihotrazULe goNyA mapujya ne nisthita ukeniyAbhidhAnamityatra gauNyapihiguNalakSaNa yogena meM teini lakSaNocyane lakSinalakSaNAgoNI navanatra enalakSaNamastItyanyAyAdUSayati nadityAdinA nanukimiti gauNo mukhya e vAgnihotrazabdaH kinnampAdana Aha upasaddhiriti etaccabhASyakArIyaM mata nArttikakAra manatvanu pAdaiyamAsamavandhAn vicchinna yadbhimAnAna ra virodheta mukhyArtha spaparigraha mukhyArthenAvinA bhUtepratI nilekSaNocyateitilakSaNAla jhaNe tadapyavyApakaM kuMDapA vinAmayane mAsamagnihotre junI patrakSaNAvyApaka nAnU upasavii comAsamagnihotrajuvhatIti zrUyamANatvAt prasiddhAgnihotre copa sadAmabhAvAnka mAnave'gnihotra zara prasiddhAgnihotra sAdhampolakSaNegAvannaite nacanatramAnAntara virodha sadasyamA nAnUrA gocara tvAna nAnyadAnoM padArtha varUpa mAnU para bevA kA mAmANyAnupapatnirevalakSaNAkSepa ke ni tadeva lakSaNalase NAyAH sarvalaukika vaidiva yAvyApakatvAn // prakaraNAcAca pratyabhijJA bhAvAJca karmAna ra mini naJcadarzinaM prakaraNAna rAdhikaraNamanukroma dviratmAbhirmithyAtvavAdapUrvapakSAvamare // anulakSaNAta --lakSaNa panatra kathamabhAvaitimAnAta virodhAbhAvAdityAha naceni yathAhigaMgA yA ghoSaityacanahAya vyati keNa mAnAMtara virodhamukhyArtha parigrahenanathera pramANAta virodhaH tadarthasya tadeyogya nyAna kevala mena TrAkA vyApArayappI locana yA mukhyArtha parityAditi bhAvaH sannaM parAbhimenalakSaNaM dUSayitvA sa cailakSaNAna garnala upasaMhAra phale nAha tasmAditi // 81 // gA e
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ ==== === = = bir'aandhikikaalmaar'iN+lilaadi jaakiyiimushkilglighr'nnigiisi bllaadichilaachilaam+jaalimaaniy'aahmndghliy'aakaani nin |hnchuEsstthaakhaabihmaankhaalthaallikhnir'bliy'aatbiaalaari nirmiiiraalaalaagaalph saani shili+sughmilittaarmiii liini naabaakhir'iir'ittbikhiligur'iiikssaaghaani likhini| baassikhaalbiliki baaligndhaay'aagnaashaalikhaai paaroy'aali: laalaagrluthaalumililklimllidili yaalumisskhaalsaabilaakhaanaa ny'aarishaandhlbhi| hir'aakhinityNbaabhr'shbnbishbaamitmaanirikssaaghaalbaamguli chAyojanenAnyasyasimbanayAnaramAmANyAnapapane manIyamAnavAkavArthahi lAbhUrAdi varmapadohanarini smRpilaal khaabaar khaalir'br'ghr'iir'thlaanggaaraa aandhkaa:haalkaalaadaanublilbhaarjinilijiblbiy'aattbi bnaaniikhaaliighaanggii jaamaanaalisaalslsimaalaalaa hsthbaahinaakghr'nnnir'aai:bishaakhaalkaar'ibir'uyr'br'nir'iinibaasnaa| laash kililihaalaallaagutbbaanbnmaahlaamaa|| nir'kh:liibiddh ashbshbitaayilaalilnaaH ohiidighiaassnaa samabhivyAhaniruccAraNayeSopadAnAnAniviziSThAnatyAyanayuktasamabhivyAnonineyAmityarthaH // 31609
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ r'khaar'Anyjr :: laakhnulshaanr'y'aalilulkhaanaa bishbaasH yonAmeyavAkya nvAnananansavadhAmAnirininavAhaastice nivaacyaathemvruupaannrsprNyaamvNdhaanhgaarprpshyaanvinaavsthaayaa| liilaambbaahbaagiikhaabaailaalgolaagi laalmbisaami nikaashHybkhshikhaalkhaalidighiHapaanaamukhith, baablmbllinghiipkhaanaaglilinr'bibikhyaa nlkssnaabaai khaali inb| dAnApadAthAbhidhAyakava ainanAsAmodadhikanakanyanIyajyAna apitusAhacaryavAsaskAronmepakalayAsmArakatvanacanadevAbhi gaathr'bllaaphaalgli bilpiaalaaksimishaalinir'aassaabilaa baathrthaagaanistaaphaakhkhaabaamiigndhHsbtbaadhi sbiighshbaasghaaghnnaalmbibhaabdhlkr'iaar'ndhaan sndhismi khaajdhaar'iklmbnaalnbntr kaalikhlaajir'aandhbijibir' = blbidyaalghbghaasskhaadyaalbaandhaa| aNgh sthlaabinaakhaalpiir' likhaar'aakiir'llili sthlniki shikhaalaakhaar'r'kaar' maalinggaalii yugaandhn pr'ibaar'issaar'r'shbr':maaldbaabilaar'mikhaalii Ei jikaalir'hli dhr'ikhni lmbaaminimikhaakaabaahaarbnaamr'lir'ir' 8 zAmidhAmakettvamininantrAhe zabTeniathavAsmunijananagativizizabdavijJAnamabhiyAvyApArAnacaivavidhovyApArI yempAslInika |||nggaaligaalglir'ikaa """ - biniy'aamikhaagli: silgnyjliibilniilininbaajilikhninr'iaannr'bilaakaanibklrblaakaa
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ nisa anavakRvizeSAlamApakazabdavijJAnenadanabhidhAnarUpeni mAninikRtyaipadAograhaNasahandRSTavamvanarakSAne ninyAniniyanyezaddhagraha dIna nanuparispada prayatnoMvAanyaevavyApArIlokaprati yayAnaNAyathAvAkImArilAnAmAnmanaH nakathavijJAnanyanyApAralamityA 143/ gavAhaanya spenilibhAvinibhahanayedi guNanikANAdAdinayetadananamarnadravyAnuvidhAvipariyadonirantaHprayAnAmarAmAgAra caina nyeniayamabhisavilenjanyanadAdhinacanakriyArenanadyogAranivAsayogAdAyadyapiTalathApiyozalda sannikarSenanjayattA bhAvepinadyApAraveSTenayA apUryasthayAgAzrayAnvAbhApiyAgajanyanayAnadyApAratvamabhyupaMgatananhihApizaMnda viSayavijJAnasyazabdAzrayA lAbhAvapinajjanyavAdapibhavani nApArajvaminisvapasadUpaNasamAdhAnamupamahAni nAmAdigilAkSaNikadinadazNandanvecabhadapAra alpaspacAparispedaprayAnalakSaNasyajyApArasyavibhauvibhuguNevAzacinanyAnAdhikaraNeduniyarUpatvAla nasyAtsamabhimAha napadakaTavakalmArinapadArthAnAparasparAnvayanatyayAlAsaNikaHzAbdInisavemacaMdAnenapAcyAkabhImAsAvAnika kAmitra navimuzcanisAmI bAvAzApapadAnina:bApAyAlayamANohimavetrabaninna sthinirininayoga zvazabdAlAnpayaviSayavyaniSpagaspalasakAHnetAtparyAbhidhAnAvAvalabhasvatizabdavata vivAdapadAnipAni lakSaNa yApadArthAnAmanyopAndayapranipAnipagANindhinapranipannivara vesanipadavAdiSabhuivanipakkadevanan samanimAhanathAceni nanunathApinAspArthasthalAkSaNikanvakiMpramANanahonadabhiyukavacanakagayamitinAha prayoganinAyavyeviSa govyanidhvaMgaHsevedhanaspalakSakAranisAdhyanirdeza: viSabhadhvanizaTavaditsaryaH mAnasaMgRhIna manumAnaviraNAni vivAdapani vi.| pabhusvatyAdasihasAdhananA niyacivApakSyaNa ancinAbhidhAnenAyonaranAniyenaMkSaNayanyukta padAyonAmini-andayinAna|rA punaHlamA vimAnAnananazanamyasAdhyanekalpapasacasAmaNyotsvasmArinAnvayasiha TrenarasyAsaMbhavAna gorazvatpAdipadezaneko ? kinAparihArAyahenAprathamecizeSaNaliMgIniMgamebaMdhaparaliMgavyavacchedAyaparagraMNa anandhinAnAdhikaraNanpapivizeSaNIyamitikA cinainasthAsvaputrAnumApakapade evyabhicAgadini / / -
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ nandrapadanikhArthapa AmAsa samAna yogI manAMniga karoti naceti udAhRtAnumAna vAkI yA vyartha parityAgAparityAgayoH prakRnA vidhAne darzayati tathAhI tyA dinA anaikAnika nvAdini navavyAghAtakAbhAvAdanyAdhAnadvatizeSaH upAdhimyAda mukhmAyeti sAdhanavyahineni kicedama vinAbhidhAnenAmananAvadanti pratipAdana mAtrama vimanipunaiH nASikAyabhidhAyakazabdasyAnvinenAnyayya anyAya vivAdAdevanAviSa dArtha mAtra gRhInasaMga nikasyAnvitAbhidhAyakatvepadArtha saMgatastanyAtropakSI tyAna inareyo: niprasaMgAna ancinapadArthasagani belenana tipAdanenadina nigrahaH kiM vAnyamAtra veni Ado vAkyAthe sApUrvatvahAniH anyayapadArtha / / lAna cadudAhA vidityAbhAsamamAnayo parityAgaparityAga papanaiH nayA dikhAyepari tyAgeviziSTa parityAge cana ye bAMdhopAdhimandA parityAgAnumAna vAdaeva zreyAninikecidAcA AnathAna kyAnitrastanyabhASyakAraH pratipAdeya viSayenitrinesamanvaye vegamyamAne dhyanirakalpAyuktA mahAnya nyAnya |manIyate maMDanamizrAdibhiragIkRta vAn // 3 // nItivadanvayamanotpApanizvaddhitIyastvasaMbhava nivala: na nijAnau gRhInasaMga nivatsyApivyaktivAcaka nasaMgAna annaya mAtrava nigRhInasaMga nikenAnyAtramucIyate vizeSa rakta lakSyanaini cena hana padAtho bhidyApibhirevazabde lakSya tAkUna manarga nizpala ke cidAcAryAI: vAcaspatimizraprabhRtayaH yadicace nyAyya vizudve pipa vivaraNa kazcidAdadhyAnamukhebhASyakAraprabhRtilacana prativedhanapidadhAti navenyAdinA // AnAnajana kArAdimanamavale vyApasiddhAna lahANayAnvamamanipuniparANi kSamatA asyavaddAhanAnumAna mAdhyA nyabhAvAdevAvicAnaka tvAn svArtheyurityAgasya ida nacaica tirAnandanA kalya nAmakSagAn pratItyaH samasamayanayA hAyamAtra nitIna saMgatika
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ci.su. padArthAnareti padArthAnAM saMlaga baMdhanaHkunaH vidherapipadArthAni tulyatvA tasmAtsaMbaMdha yogya rUpeNa svazabdaiH ma TI.naM. kAzinA padAthoH svayameva sasargabhAginaH saMvedhayogyata yAcA prakAzekAraNamAha viziSTAni samayojanakathanaM vAdArthamupasaMha 144 nanitAdi akhaMDArthaparavAca khaMDa svalakSaNaM yahA akhaDA rthapareSyAdAnasiMgela rubeyebhyad gAvaizeSikAdayaH antyayaniSTate nanu kathamini jIrNakU tyuktaka muvyabhicAravAraNAyAmaryamANakartRka vyAdityu vanaH namamargaH padArthAnAM svazandai la pradarzitAH saMbaMdha yogya rUpeNuna hisamabhivyAha nirjanainivyavahAra bhaTTa ne ingIkArAtU apA kArona vAkyAthAlayamANahisa tinasthitiriti narasAnpaurumeyavA navA kompo lakSaNayA yathAnalakSaNe nItisiddhaM nanukaya kathayatta vedAMtAnA tya hakapramANAbhAvAn nanvapauruSeyAvedAH saMpradAya chedamA ||nnkc bAdAma dinamAna mI nincena maiyaM vizeSaNA siddheH paiauraveya vedavAdibhiH pralu kendrasyAbhyupagamAna ammaye mANakane kAceca ki mamabhIya mAnaka ne kena vivasine una sAraNAgocare kartRkalanAdadyaH namAjJAnsa vaikuna RcaH sAmAni yajJiradA sijajJire nammAdyajuH tamAdAyana trayo vedA ajAyana kanca koppala vizeSaNAsiddhimevAha pauruSeyeti amaryamANetyatrApismRtipade kiM mUlaprabhinati vikalpAdona viSaya nivedakara siddhamityAha nAmmAjJAdini namAnnAdyarUpiNaH paramezvarAn sarvahunaH hunehuna yamantatsarvavidya sarvaduttamaH sarvanaH sakAzAna athavA sa vaiju honIni sarvanaSTAsi viSAcapale kAle vA savai mAtra yAju hotI tisa bahuta tanaH RgAdI utpannAnapuruSArtha * namo dAitra // kSaNAnaspa pArAmAdi padArthA samvandhabhAginaH
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadasarvaminyaparAyanamuktakanivinakI nAkAmukaramAkAnepuye kecidmmthmaannklekmsincaasypaarusseyn| mityartha:nityatvapratipAdakAMgamavirodhAnamaSkinInAmanyAyazekane nandityAdinAvirUpatadhoninyayAvAnAmuSmanuni cora yasnetyartha-nathAyaH paramezvarotrANahiraNeSagarbhavidayAni vihinAyacajammevedAnahiNonipradadAti upadizamIniyAvane nanuko nInizvetAzvinopaniSanmantrArthaH nAcikena minikaunallIni: anAdinidhanenismRtiH AdinidhanaradinA manarAveniyA gvedaevAgreDajAyanayajurvedovAyo:sAmavedaAdityAdidamamasajanavAyajUSisAmAnItpArizranibhiH kutuHpramIyamANa vAna nApihitIyaHvikalpAsahannAnanayAhi kimakenAsmaraNavivazinamunasmaraNenArAmuka kazlokAdAcanekAnikavAta nAhinIyaHsA sparaNasyAsannacitAnAviSayavAna nanavAnAdhirUpanityayAyo brahmANavidadhAnipUrvayovedAcaprahiNAninaramenAcikenamupAkhyAnesumosanAnanaanAdinidhanA nityAcArAvayavatpAdinismRnivArapAvedasyanityatvAvagamAna pohacepalapratipAdakAnikalpAdanasamadAyabhavanakatvaparANInicanmevabAcAvirUpAnanyayAyaspAvAsyAcAracaSlanimiti vAkAzeSAgnirUnividhipAlAcagamAnu anyAyadAnasyamAsabhAmramANatvAnuSapaneHyovavedAcapra hiNAMnI tyAcapauruSeyattApohadeyatvayA sadhAdA vAnakhyAnamopApivadAnAnadAnasabhavAta mRtyumA sanAnanamityastavAvaraspokAyudhAnamedhAvItrAlAkamahAyAna nivAkAna upAramAnAnuvacanannavarNazakSA mahaaitapadityartha:anapanatvAmAnyAyasApedANAnubhAvanAnisvArthaprAmANyaanonamadhikranivinivAraparatvAt / / kanyamitiparihAni bhavamityAdino anyAni anyazeSavAreyonepadasamabhivyAhAramAtrAjanyArthadarzanasAdhAraNyama baryAyani khumini upAkhyAneniupAsyAnasyAnuvacanavaNecayanayA masApacApi 570-
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ niHsu smRteH smRtya naravirodhamAha anAdIni sarvAnityatvAnumAnAgamadUSaNapUrvaka mAninyatvAgamamadazyAnumAnamapyanityatve darzayati anu TI. nai. mAnenizInisTapeSu phaDA hillo bhabhAgeSunAsiddipa sirAnI kA nIti vizeSaNa Izvara chainanvaSyanumAna mAha vedeti unyUnA 945 vAyo manyAdau ca vyabhicAravAraNAya vizeSaNagRhIta sammaniSanAzaka nanciti asaMvedAdhyayanepAH umAnIna anAdinidhanAni yeti zrapratimantaceSAnatira tyAvidhIyanaitismRtyunaravirodhenA nirNa Anae nanityeta nyArtha nayA pauruSeyapratipAdakavAkyA vAdhaka nAnaM poravayAtvamevavedI tAnanidhi namaH anumAna gopinathAtvamadhyavasyAmeo vedavAkAniyo seyANivAkya tyAne kAlidAsavAvayavaditi vedavAkA vyAghrapraNItAnipramANa sati vAvayanyAnmanvAdivAkAvat nanu ve garva yayanapUrvaka vAdhya na nAnU adhunAdhyayana garthe tyanumAnAndApratidhanateniyana maiva sarvavedAdhyayana pakSI kA reTa zatA siddha atonakAlI nAdhyayanapasI karencAzataH siddhasAdhana tvAt sugekAlI nA panapakSIkA nomImAMsakasyAmnayA siddheH bhAratAdhyaya dhyathanapUrvaka bhAratAdhyayana tyAbhAsamAna yogakSema tyA athanatra kasmRnyAvAdhaH sAde pAne vyAse viddhinArAyaNaprabhu kohAnyaH puMDarIkAkSAnmahAbhAratakaDavena narsiDa katA maniSAdevaRtibhirvAdhaini semAne vipazcAtrA praNIta vAdA lonmantrAdivadaprAmANya kintu ka: aNavAlonmantrAdivAkyAnAmanApraNInavanAthA mApainadabhAvAdAna bokAvanyA taininen // kAlIne uttara sonAdhyayanaminivikalyUka meNa dUSayatibhevamityAdinA AbhAsamAna samanayAdI rUpamAha bhArateti nananatra vyAsaH katai nimma yene kolhyanyaH puMDarIkA sAnmahAbhArata kruvedi tyA donena vAdhA dvaipathyamitinacA atheni zaMkitopAdhinAMnirAkaroti pUrva vAdI vipadA ceti sopAdhitayA gIkurya saneyaye zithila malatAzakane atheniSa
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAnApraNInaM nedAna praNIta meneni nityan / bhAvAdvAkyampatihRdinicayapariharani maina miti AtmAdimabhinnAra vAraNA yUvA grahaNamanunA gavhAnAniSyAdane kriyaneki saparivanimeyamiti na deva sadopale vyakti bhAsakaH kanakatvaeva samayarthI yatranyanyamityuktaM nayApi AnAna tavAkAsya jaganyAna kovAsI mAnya bhivyaktirevanena vaca bhAvAnutpatrinyAiniziyalamUlAMka atheni atima prasaMganityadevAdhakamabhidhAyAnityatvepyanumAnamAha kiMceni athAnamabhi dhanIyamityAha kunako ceti IzvarasevAkAzAdiSuvyabhicArani vyabhicArastadavA honi nathAyiyogI vA heN| driya pratyakSa paramANvAdiSuvyabhi tvaniyamadaSTeH anyathA caturabhAve vAkAsyotpatimanI tyo rasaMbhavA niHmaina evaM sati pAvaDa manityavaprasaMgAna tyA divAhoDiyamatyakSa lAna baTavadityanumA pratiyogivyavacchedArthamAdAdipavya dAna tayAca niraMnanAcAryANAmaSi dadhvanidhamanyanamanizrAveNa dAna zabdavaditi na vAnandamAH satiyena DarmANAM codatA zeSaNam cArastadaryamazya nokane ka vAdina varNAniviktAvanapadA havaya va dyadhvanidhamAnyatvama yAtha mAnyavyabhicArasara mAnyale sanItyuk anAsAdAdI nivizeSaNamImAMsa vyarthanenananniva yogya nagI kArAnaMda dvAre canvanmaneAbhicAraini ke vidveSaNe mUvirena tpariharAne leninanene svamanamAna vyabhicAraniyA raNAya vizeSaNe yuktamadRSTancara tvAditi vAhanathAvenidhyaniSutaDa medinAdiSu cavyabhicAra / / nivAraNAya ke dhvanidha momyatve satIti svamana se manevyabhicAra yAnakatvaM darzayati nahI nyAdinA varNagrahaNaM zabda param etebhavati vya bhicAramAtranityAbhibhavani sArtha vA toriti yaca dUSaNAnaramucyate'smadAdivAhoM diyagrAhyannamuSAM tyAdiSunAmnIni bhogA siddhirininI cagavdo nityaH cinapI dinivA zeSaNo
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadenumremimmmmmmmmmmanue kAzabApa macAyakagaNanA vi.sa nadIpAtyAdIninananathApidhapesiddhiHbherIdeusaMyogAntrimijakAraNAta bhegmokAzamayogAdasamanAdhikAraNAmahAkAzapradezasamA rIna cAyikAraNeprathamamekaHzabdautpannanagyacazamyavibhuguNatayAAzrayahAgabanAyogamanAnupapanA degAnagavanne lAnasabhAvoM 148 dAhAnaznotreNadhAnanatasmAcchandAdasamacApi kAraNAt anuzAdivimitkAraNAdAyanTriAnayAkAzanadezAnelagakAzanane zevumamavAvicAraNesarvanoTizizabdAupadhenenebhAyAnyanebhyathAnyetinInI saMtAnavA yAsTrobasamAvanamAdayasabAnAityanenatrayaH karNazaGkalpavakinnAkAzapradezezadautpandrAnesathotrasamavAyAna yAtreNagrandAne sacanotrAtasyAyanavAsamavena vAna zvasana nadIpAcyA dizadezabhAgAsidinotramAnyazabdavizeSayanapatrIkaraNAta nadevamapiviziSTadharminhendArasi jjiaakkaalaakhaaindhaa andhkaal anubirniaastaa bdaniyAvAnumAnappAsyadoSasthatanyanayAnanyAyAtakavananAyujana yApana: nayAhi bhavadidipAyaH zabdaH pahIlmadisyiyAyocAnAzAprativAdinamanyAsinahinIyAvAdinapratyAsiDenamAscAkAmahazadala jAnyAdhAvaNvazadonityavamAnepalivAyasavemamiyanyasAdhanepAnimaka hoSAneca mAnAyaMgakAra isipisir'iiikhaan thaanaayhaabhimaan paaglpaalirbaalaani bibidh yavanacasadigdha mAnAyAvAMdhakanAnupapaneH nanuvicATAdhyAminaHkAloyedAdhyayanakakAladAna seni bhedADeni vaishessikaanidrshnennthnnaadiniyaashriiimaankaanvdiniprtylmaanvirodhniymv|| 5 // zabdoloniyampesidiH atarAvAmayasamahendasiddhiti naMdanandanAbharAkaroti nacavamityAdinA jAtyucananAdathinu parapasevikA vikalpasAsyamunava mAyanadarzayani nayAhotyAdinA lokamasiiHzrAvaNavemalokaprasihAnanupratyabhipratyakSabAdhinamidamana ra nyavAnumAnamagavAyaMgakAranimayabhinayAMgakArasyamavagamyaneninabAra nacamaniyayAri jaalaadojaanimclegprmilaa| pradarnamAnAnavyakityarya mAdikA nadidApI tyA pratyabhijJAyAti /
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ navanavedapraNayanonmAda vana pAkurvano mImAsakasyapraNayanAnapAvAnAtyAndAjarakAlapraNayanakAnlAnAmamiyAthamyumiddhikiMna prathamapakSecadasagotyAkAlopivedAdhyayanaprayukatipraninAvirodhadhvAdhikaratyAhaprathamace nidUSaNAtanAha kAlIninanupadI rovekAnagirI syAdini narkaniruDUbedakartRtvAnumAna minikane nanninieprasaMganayAriharani memiti lIlayAvina haspagrahaNalIlAnigrahagaraNasiddhAnayAna pratrasamAdhirinisamAdhisamAdhAnaabhidhIyatahAnazeSa bhatrakiMpuruSAtpanannamApauruSeyadasimAyA vipinayathAsyadAdibhiraharaha uccAryamANovedaHkiMvAnamANenArthamupalabhyatatprakAzanAyaviraninanyAmakavacaTAnApauruSeyamya cikalpAsahabAta nayAhitivedapraNayanAmAkAlaHdidAtadutpAdottarakAlaunasagekAlUHpaDIkiyanepasanayepi momAsakasyadhapesimiyamevamanijJApadayovyAghAnoniricyate kAlidAsAdikhAkApATepavarmalumAnIyAnAdA laaldhiijnshrnnaaliir'r'yr`ibidyaalbaambaa| zanamaNAnavavedaspenice mevevabhAcamozanIrasyApitamazvaskhebhakAmugrahArthastolAvigrahahaNApa ne nadevavedapAruSeyatnAnumAnespaniralasamalendUSaNanavidA pauruSebAhanibhAne annasamAvizanonAmI sbaadhhy'naalkhaanbbnliikhnHnikindrilaal likhly'kh pramANavinodAnAH kiMdhuruSAdhInaspanimAyavadAnApIruSeyatvamunapramANAnaNArthamupalabhyavicinAcajanAyo thAladAdibhirevavahAmAnagraMthapaddhaniH AzecadivAdaHhinIyepikimAgamacalAna nanhAdhanamanumA gIniyana AkAzavAnna nAhAnAdhaDatyAisanonilokenalanivIna anInakeivala janmaThunenanaghuna rupalabhyaciracananasunaranumAyane nannAyukravaka vyadoSAdityarthaH viSayavivecanapUrvakenzokavyocare kimityAdinAnananityasyakathApauruSeyavamimavindannAdyogokAyamevariyA govizavadiSyAdinAkramavizeSavAnazabdAzahidAkramazcakAlanAdezatovAniyAnaHsacobhayavidhIpatrasabhUcanidezyamANa, nityatvamamA balAnnityAnIvibhUnAvazabdAnAMkAlanAdezanonAkramAsaMbhavAnamanIyanecanenAbhivyaMjakocAraNaniyanyoH manomanAcAvA
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.su. anyatarakramo parAgAmavaddhaM vaktavyaM tatroccAraNapratipannau ani TI. na. izaMpIruSeyatvamityarthaH nanupratipuruSaM kra mahArAni tyattikazUMsa 947 pauruSeyatva bhagagAzakA veda munnayaM sAmanamapIti hI nyA vyAcaSTe dvitIyaityAdinA darzana hetumAha bhagaNita syAde pauruSeya viSibhivanikazi kramazrA nyatvena sarvagatace kAlano deza manusmRtinimittananandazona pizunyAnayAtvasya pratipAda vinusucita mAna hi iti RtibhirapratipAdita tyAta navapuruSA bhI notpattiH cina nisidhyena idAnImapadAdibhirudAne mANavAdeSu mAla nyathAnupapattyAmAnAnaropala yethe viracinatvakalpanApitra caina cAnyathAnupapattimA utpAdini NabhUtavAkA nyAdivAko vyabhicArAna savAgnarajAyanara tinana maviziSTa zabda rAzi cinada pAdhAva nityasa beniSTa mene nipratyabhijJAnamiticA pratikasyenayamana yAa nipAdavitumacinamityarthaH sarvapUrvavyAkhyA mInA toyamarthaH tathApivato tyanyanupapatyA kalpyate / tyanupapadmA gAnapi ziSTAnAM pUrvapUrvaka ! dAviracinA vagAna reNA ma cavyabhi kAaramadAdibhirujJApyamANama kalpa hamevamagveda nizravaNAta nattakana kaneyAzvara miinlyaan|| divA Sa ma kalpyate unapramANabhUta bAbAre nikAvyavAkyAninaucAraNasamayesa piyAnodAi sohanaceni prAguktanI: mANottareNopalabhyaviracanavyati keNapurupAdhIno padadyamAnana ka videSvapi tatkalpayatItyarthaH dvitIya kSepI hame badUSaNa manidizati saneneti kiMca bhavane cAya maMgI karttavyo theityutpattizra nyathAsiddhInivendI mAha kindetyAdinA // //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavayatakhazAnanyayAnenayAdidamini nadasAnmatipimamAnamityAha rAzayAdinAbrahmavedaHnepakSAzayamanuvadani nannamAmAna devanAdhikaraNanpAyanenideyAhiyAtAyAddhArabhUtaHpradhAnacaninavapradhAnanAtsargahArenanaparamapipramANam avAdhinAmadiyAvill nadhiganAthevodhakulahipramANanacAngaparamapimantrAdibhiHpratIyamAnovara naMdAdilakSaNArthaHsaMdigdhaH nAmiviparyaslocAdhAma sAta pramANonarAyogyatvAcAnadhiganadanisamAgameva tasminnapimaMtrAdayaH nanArthamandayAkAbhedapramaniHpradhAnAce syabhedAbhAvAna acaannrkhaakaarpetttvaanycncaanprtvaadpraamaannyanyrsyaapyrthvaadgghaarbhuunaarypraamaannysviikaaraannsthaandvaaraatprdhaa| nipinanyAbhAgyAbhAvAgAvAdAnunansiAhirinpAdi satrANAmanArambhaMsAna TicidhaucanAtyaviSayeSivizeSaNaprAmANyasmA | ayAnaramAdAnAsarvadunaRcaH sAmAnijajJiretyAdinAkocedAnAmIzcarakarneka tyAdhigamAdadhivAta, devanAparaMtanedokpaminikalna nahibrahmasvayaMbhuvAcAvirUpAnanyayAanAdinidhanAnityAcAgumaSTrityA dikranismunizanebhyopivedAnonityatvAcaMgamAn nammAdyajJAdityAdivAkarasaMpradAyupravarnekatvaparamini kalpanAnakanepidaNTevAvinA nanveSAmanyaparalAlanabhyAnityavasidviArinicenmevaM devanAdhikaraNa nyAyenapramANAnnaramAnivirodhayorasanoranyaparANAmapiscArthanAmANyopepaneHrAnenavAkyayAndinipI kmblaambaalmbisiimaanaalisaakhbaan shriiklii baalmrthitri|| zetatparaviyanaramunnIyane inicena vinda nAyakaM viziSTavidhAnamevenicena hanaparaspanAzrayaprasaMgAna viziSTavidhipraznaucavidhA naronnayanavidhyanabamanaucaviziSTavidhAnamini nacatramANAnaragocaravavizeSaNapasarvatra saMbhavani bAravI pAdaunabhAvAn namA dunaparamapinamANAnaramAnivirodhayobhAvepramANamevenisoyuvanAdhikaraNanpAyasAhanevAsAmapizunI nAvedanipaciprAmAyama pavetyarthaHnanunedapIrupaiyAMcananasAmasiMhaveniasmAbhiHsvIkrimanekiMcanumAnavalAdininacAhaneneni nahizadapani puruSa
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.su. mAlatImAdhavAdipini yadyapi prayamaM kavikRtavAko pusAdhya bhAvAnnavyabhicAraH tathA! pemANamAlanI sAdhanA diyAko DI.na. vyabhicAraH nahinanta hAsyena zyAnyannAdimparthaH kacirUne pyaumezika citra kaccApareSu vAkyeSuvyabhicAraityapiSTavyaM ddinIyAnumAne pisiddhasAdhanatAmA natheni atrApikimaninoccAryamANa tvapauruSe cikinopalabhyaviracanaM prathame siddha sAdhanenAvizedayati aneneti kyAnana dvitIyavanaHpAH sisAdhabhiSinaH nave dAnIcA pUrNamA vedavAkayenaikA nikamA teSAmapi pa |trAnanaH paramezvara nivastheSTatvAdini natrAha pramANeni anyathA siddhimeva darzayati asmadAdIni yadi hiniscanapramANAna pramANAMnare NArthamupalabhyaviracinatvasAdhaneca mAlatImAdhavAdinai kAMnikalAna nayA pramANa besa mitrAcA vAdoprapraNI na nAnumAnepisiddhasAdhananA Apte noccAryamANana paoNpraNInatvasyApo yavAdi bhirapyabhyapagamAt pramANatire mupalabhyaviracitAvAnumAne ranyathA siddhi: asmadAdibhirujA moNedAnIMtana vedavA kA nAma rgakAlI nAnAmapiteSAmIzvareNocAyyacca mAtre nimoNavA kAnopapanImamANAMnarA dhigani pUrvaka viracitatvasyAnumAnumazakyatvAnnasya ca sarvajJatvAdanIna kalyA reNopalabhya dine navyAnaM nadAmmAdAvapi tathAgAt nacAnti nanovagamya (naraganavedA priikssmaavaan|||||| nanUnamanayoH sudho'nyaprayuktainibhAvaH syAdena kalpAMgI kA re nirlepemalIna spa cirakAlAnInasya saMskArapramodhAn kathamIzvare kAzikAH pUrvavadeha uccAra pinumitinAha nasyaceti nanAvatrilepaH pralayaH natmaskAra jina mAyopanaMdina paramezvarasya mUlakA raNasya vA vidyamAna tvAn ananaskAravazAt natsadRzakrama vadedocAraNamapisambhavatItyarthaH // 7 // n
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ katha Aww niyApinAlbAdikaraNarahinaspakalasaMpradAyazvaka naninavAda anigrahamyApIni abhyupagampedamucyanenanunaslIzvarasvazI gadinopadezazvamevanAknikalyAdi vAmanItakalpAnudinaviziSTatAnaparaMpagarinuparamezvarAnugrahazAniranirAyanAnasamudrA nAhiraNyaga prabhunIlIvuDIyAvedAnAmaviviHsabanelaparamezvaraspadopadeninAmasmevayovavedAnikanyApyuccanana| natrazaraNArkicihApamini pnvedaadhyynsyaanirdprymnaayaamnumaanmdaagdrssinpuurvyaadinaanndpimNkaaraaprmodhaadiyaa| dinAsamarthinamityAhasaneneti yajatanAzrayAsiddhivinmulanatrabhavanumImAmayayadIpAnAsmAnnAni pariharaninaceni nanmane, piyAdRgahogavAdiparigaNanAviziSTa spasargakAla cepAMgIkRtanAkAlaHgakA pIka minidraSTavAAmAsasamAnayogakSemanA) avigrasthApitasyabhakAnukaMpinayAlIlAnigrahagrahaNenanadacAraNAyapazcastanasargakAlInAtha aabhuubn: bissnkhaalbinimiyiir' sbr'ssaar' || nAyavanassanayAtvanagenAbhAsesamAnayogomanAnaDhanarakaramaraNenavAdhAtUnacahApikA tyAcAyalasthAH saMpradAyapravartakalapanamAmupapane anya yAnityAnananipAikavAlAnAmanavakAzavanA cariharajinaneninanujamanApikapratipAdaka kanimyunIciyeneninacAhanahApIniakimiyupalampaviracinAkavAbhiH zrunibhiHnaloniyanitrAhaanyatheni nitya vacedapuruSAsAnaMcanapunaHsarvathaivanivAsinamityAdizunivirodhaprasaMgAna uktaMca yaha yAtanaHniSedhyAnaHpuruyANAsanavaniti syAnmanavayamapinAbadagujAraNahAdeNaviracayAmaHparamezvarApivettathaivazvaya ninacakramamanyathayani naapplmpaaynircyniktritishessHprmeshvrsymaadRshbhyHyennishcsinmitpaadishrutyHpr| mantramayakoramAbedayanIniyaneupAdAna tyaansrvlnuprmdhrnnirmcrsmyesumnmraajgnmhrvipdaadivdevdaa| yAtmakamapizavAzimaharatimadAsargasamayecanajahAsanAvAssinAcinapakinAzimahAmAyAsahAyamApanaHzAkariNI PUPUTRITIER
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci-suvivanenenadanucapUrvakramasadRzakamavacchandarAzirusaMvedAkAraNavivarnene sagAribhuvAhiraNyagarbhaprabhRtInAMcanamupadizanIniza TIna:bdakatvasaMpradAyanabanakavacezvarasyaivamucyaneyApisarvatasyezvaraspaberAyaviSayamapitAnamastitayApinanaspavedanirmANakAraNAmA 14)vApUdhapUrvakramAnusaraNamAtreNatanmahazatramanirmANakSamatvAn asmadAdInAmindAnInana bhAratArikama nirmANenenanApauruSe yitvajJAnAnanvebhAratasyApisaMpradAyapravanayinaivacyAsAnanukani tesyApyapauruSayatvasyAdininavAha bhAratasyani yaccA nAnApraNInavisanyAnapraNInAva mevAyAnigatyaMtarAbhAvAdisunatra nima nAprAmagIna namAnneNAnapraNItAcamanumAyaneza bdacavizeSinenavAnAcaityAha nalenihinIyazekane atheti natrApikimAnapraNIta camAtramanumIyane upalabhyaviracanecA bhAratasyanityalapratipAdakapramANAbhAvAcanavedAnAmanAmApraNItalAdAnapraNAtatvasanamAnepalamA tmAkAzAdIvyabhicArAn athazabdavAsanItivizeSaNAdadoza bharaAnanaNInanAmAtrasyapUcIkanyAyena vedagIkArAnacaiva sanipAcaMdAyAgamAnAmapauruSeyalamAnAnaneNArthamupalabhyatAyurUpaniraci navesasaugAtAdibhiHracayamecAMgIkArAtyabhihannanvasAmAnavamAtyasmandAdivahiridriyaprayatnayA caNAnAkRtakavAnumAnam aspandAdivahiriTriyapratyakSAsyakalAkAzAdanityatvenebhAibhalyAnekAMcyA AdomAha maimini dvitIyenaunamevadUSaNaminibhAvaH yanupASAyAga mAnApraya pauruSeyAvasAnimAdityuka navAhana ciniathadaMgIkArezrAMnonaiyArikAdImA micadapauruSeyale nitaMtrAha asiDezrIti nanasametakanda nityavisatisthAnadevatA nAlianumonAcchandAnityavasAdhanAnnityatvapramANadUSaNAcenina trAhaganimatAnaMdakadezimatanabhUSaNamAha asmadAdA ni AkAzamasmadAdipratyUsaMpradezanivizeSaguNavanIta Atmavata dikAsnAkAzAniyaspadAdipratyakSANi vibhuvAdAtmanAtI trivibhugrAhakedraTriyalonmanonAdityAdinAcanegIpratyakSA camihenanasabaMdhAsaMpanIcAca ajasaMgogasaMbhavAncadhyanenanatrA / -deeyaag
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ dandraye pratyanu tanmatenaiva satiSa sUnAmapyAha sa dini jAnau siddhasAdhUna mAnidraya padmAge yevAnaikAnya mAnavizeSeniza ca na ceni ani tyo yeobhUtavizeSaguNastasyetyarthaH vedAMnizAbhAkera yo mene siddhasAdhananApavihorAya anityagraha zabda nihitAdinA bhAI banna mAninRtya vizeSagrahaNaM namo guNa nArthabhUtapade mAnasapratyakSA raNA yavadiniMdiye yuktaM atrApimAhamane nadUSaNamAha prathameninamAvikA dInAca yogIMdriye vyabhi svayarthaminiSTa panavamana kiMgaNe ase pAza kA pratyabhijJAvA bhedarzayituM na sthA api bhinAkhA Naca nyathAsiddipa sAniSakSa tyAnca zrotre nityadravyagrAhakaM niravayaveDiya cAtmano vadinibhAi matena prayoga saMbhavAna nacatro nanityadravyagrAhakaM anityabhUte vizeSaguNagrAhakaMvA vahiviMdriya vAdidriya lADAcavedinipranyanumAna nAthaH prathamAnumAnenayanasya nitya gaganAdigrAhaka vinadRSTItasya sAdhyavaikalyAta dvitIyecadhvanigrAhaka nayA siddhasAdhanavAna vyaktibhedAziauca samavAyegakA vipratyabhijJAyA jAtiviSaya tvakalpanAnupapa neH nahiyezvanityatvAnumAneda baura ne cadata gakArovile vidyoga kA raitiviruddhadharma se bihakAvya kibhedasiddhiH tasyAHjanIne dhvaniviSayatayA varNa vivAbhA ANika virudvedhsespaasidaiH| riharaniyatIti atha kathecyA daryAcano dAnAnudAnA dinAra nabha cAdiviruddha dharmAdhyAsAIdarAva gakArAderavasIyate itina trAhUna veti atra kiMprAmANika ci dhyAsAdedaH sAdhyanemAnI nikAhA AdoH siddhimAha nayA gIteriti medinyakibheda spAna dAhoga phArA vinispAt napuna ina divArasikamanyaniyateviruddha dharmasaMsastu paropAdhikaH nacaparopA cibhedenasvAbhAvika mekyavihanyamA bhUnna so vikubhAzupAdhimehAdAnAnano bheiti tenAnuvRtivyavahAraH svarUpeNa vyAnavyava | hAra stUpAdhinidAnaitya navedyeunaca he nayanyAthatejAne taharaNAdeva labhyate vyaktilabhyaM munAdebhyainiga myAdi godati //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahamIyepyaneko nikanAmAra mAnInikuspeni yathAhimaNirupANadarpaNAdiSuna denbhinnmivnniiymaanmpimukhnkhnomi| natievamityarthaH etenanIvAdidharmopenancArakarSa nikarSacatvAdiyAdikamAnayatvasAdhakahe jAnamapahallitamanayanathAcapranya bhinAyadAzabdejAganiniravagrahAanityatvAnumAnAnisaivasvANivAcanekiMca saamaanyvcesniitynumaaneshmaatrpkssiikaare| pidhvanyazesiDUsAdhananAnadinaravadhizeSaNecAnivyavacchedA paryahenoznopAnyAdiSyasiddhiH anyazabdapasIkArecapUrvavade vayInathArakhematenasopAdhikAazrAvaNAcasyopAdhitvAt zabdatvAdinivapasanAvAJcanapasenaratvamganenedamapyapAla|| pAnInikasthacanasyamaNirupANAdidhivAnanasyabhedAsAdhaka vaan|| rAma. mU yadAhamAnamanoharakAraHanityaHzara indriyavizeSagaNavAtacakSarUpavaditi natrApihisamAnadhanyazesisAdhananve taditaravizeSaNevaiyyartha azrAvaNAtIpAdhihanacaMceni udayanarAzrayApratyakSavipyabhAvasyapratyasanImahenAsaraMbhegAsamA yannavaniranakolAhale utpannaHzabda nivyavahAracaraNakazaraNa:pratyakSamevazabdAnityatvepramANayanismesanaviruddha masaMsargaspopAdhikacApapAdananyAyanalevelirevanAlAyopinityatvesacedopalavyanapalabdhiprasaMgonyAyabhUSaNakArItA sopidhvanisaMskRtasyopalebhAmupagamAnniralAyajeyugapardidriyasaMvahanapraniniyana srkaarsNskaaryvaabhaavaanumaantdbhvnm| nsvaatmnynkaanimitplmniklklen|
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 - - || yanuvaidikyAnapUrvI prayamAvarNAnupUrvItvAtsaMniyantravadityanumAna naiyAyikAnAMtadasanavigItaHkAlodedAdhyayanayuktaHkAlanA na|| dihAnInanavadanisatpratipakSalAta yantrapUrvapakSiragokanapariharati vedAtavAdibhirinivAsAmupasaharandrayamapatiyA patizvamapAruSayatayatyAdinA puruSa doSAsaMbhavagrahaNamitara zabdadoSAsabhavasyAmupalakSaNananammanaHprAmArAyaSil nAnvayApAraSayasihAthaprAmANpakAyyApramANyavAdAnAsaMgraha kujavigAlananiribalabhadagrahaganAkhaudAvArthapani vedAMta vAdibhiHsargasyanahizeSita kAlaspacAgIkAgana atItakAlazabdena napakSIkAregAnumAnaprabanAvapina hinacAbhAsamamAna yogakSemanAbhAratAdhyayanAnAmanAditvanirAsena purastAnnirastatvAta svamayAvayanyAvadAnAnAma bhAvinAzeSapuruSadoSasaMsargebhyastabhyovigalitanikhilabhedavizuddhabrahmapramitiHsidmanInisihamA 15 datiyAnandAmana parivAjakAcAryazrIjJAnonamapUjyayAdaziSya zrIcitravAcArya muniviracitAyAtatvadIpikApAMprayamAparichedAma.. dakabhAvarUpAjJAnataTa payogInamarammAni vizeSa vicArAHsaMgRhInAH parivagrahaNenavijJAnmanna prakAzayAdI saMgRhInA vinipani rAma dArthaHsakalaH saMkalina inisarva nirmalama vijJAnasvaprakAzabhavanicArupastahapurbhAvaspaMjAmiyyApapAnamA nilama 251 nAdibhAdo pravodhAtyAropArApyasihaminijanakanAraMvatA svapramAtvamazakti lakSya padAryAnyanika cinA pruupyaan| vadaH hAnathAmatparamahasaparivrAjakAcAryapratyakAkAzapUjyapAdaziSyasyanatyapabhagavataH zanAnatyamadIpikAyA nayana| saadinyaaNprthmprichdH|| saMkhyA graMthakA 420025 // 6 // - - - - - -
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ // iti zrI nayanaprasAdinITIkA saMvalitanatvamadI pikAyAMtrathama paricchedaH samAptaH
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra yanuvaidikyAnapUrvI inayamAvarNAnupUrvItvAtsapraniyantravadityanumAna naiyAyikAnAMtadasanavigItaHkAlovedAdhyayanamuktaH kAlatA divAnInanavanimatpratipalAyanetraparvapakSiyoriti vedAMtavAdibhirinivADAmapasaMharaprathamaparikalA 151yatisvamapauruSeyatayetyAdinA puruSadoSAsaMbhavagrahaNamitarazandadoSAsaMbhavasyAmupalakSaNenenamyunaHprAmArAyasAbhAra nAncayApariSeyasi hArthaprAmANpa kAryApramANyavAdAnIsaMgraha kanaHvilinanirivala bhedagrahaNenAkhauvAkyArthaprapaJcamithyAnvanaduSamA vedAMta vAdibhiHsargasya hizeSita kAlasya cAMgIkArAta atItakAlazabdana tApakSIkAreraNAnumAnaprastAvapina dhni| DinacAbhAsasamAnayogakSemanAbhAratAdhyayanAnAmanAditvanigasena purastAnnirastatvAta syamayosvayatyAvedAnAnAmane bhAvinAzeSapuruSadopasaMsargabhyastabhyovigalitanikhilabhedavizuddhayAminisiyanInisiddham 15 iti yAnanyAmana parivAjakAcAryazrIjJAnotnamapUjyayAdaziSya zrIcitsukhAcArya muniviracitAyAtatvadIpikApAMprathama parichedanAma .. dikabhAvarUpAjJAnata dupayogInamaHravyA nivizeSavicArA-saMgRhItAH parisubrahmagrahaNenavijJAnmanna prakAzavAdI maMgRhInA vitipani chadArtha:sakalaH sekalina inisarva nirmalama vijJAnasvaprakAzabhavanicArUpastahapabhoyarUpaMjAmiyAmapaMcAzramabhunilapAH nAdibhAvApravodhAtyAropArApyasihaminijanakanAraMvanA svapramAtmazaktilakSya padAryAnvayainikaginA porgaan| vidaH inithImatparamahasaparivrAjakAcAryapratyakAkAzapUjyapAdaziSyasyatratyagrUpabhagavataH unInavapradIpikAyA nayanara saadinyaaNprthmprichedH|| saMkhyA graMthakA 420025 // 6 //
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnu nyA svarAzrayadoSaH 1. ragniviziSTa parvata cUnA mAgAMta ramya vepi sanihinasya le yaugapadyaM bhavatu ko doSa ityarthaH mUlasa ne riti mUlaM prAthamika bheda manI nistAra bhA vAdajJAyamAnAmeva bhedAnAM prathamabhedopapAdakatvAdityaryaH dharmabhedaparodharmitra niyogijJAnayoH parasparAya doSamAzaMkane nanudharmapa se pIni parasparAzrayamevAbhinayati staMbhAditi nanunabhedena pratipannasya pratiyoginAyenAyamanaM na rodoSaH prasajye nApi tu svarUpe zAma tIna sye / tinatrAha apratinindenanpariharani maivamiti nakha rUpe zAmatI ni mAtraM vivakSitamapinu vi medanyamapinathAcasasya svasthAnaMdabhA vAnabhedagrahaprasaMgo nApyanyonyAzrayatetyarthaH nadavyamayojaka minizaMkate nanukSIreti samAne rabhi mUlazaniva yA hidUyamitinyAyAt nanu dharmapakSepidharmiNeo bhedena pratipacasya prati saMbhA kumbhasyabheda siddhakumbhAnsa bhareNa bhedasiddhiriti apratipanna medasya pratiyogimAyAduSpariharaH khAmmanI pimanyasa~ga itanI vidyamAnabhedaye (pisvarUpeNA ca sphurato dharmapratiyogiloya patra eka rima grahaprasaMgAbhAvAn nanukSIranIrayo vidyamAnabheda porapisvarUpa dRzyanainice caivanatra sasAnAbhihAraladAraNa doSa pranibaMdhAdevanadagrahopapateH etena dUrasthavana spanyorapibheda cAni dUrAnsAmIpyA diMdriya dyAnA nAno navasthA nAn mokSyA DAvadhAnAdabhibhavanmAnA dona kArayAmyavihatItibhAvaH yaJcavidyamAnabhedasya va rUpe zAmanI neHma niyogitvadharmindamayojakanAthAMDU zake cyane dUrasya canasyenyorapibhedagrahaprasaMga ninAyu parihAramanidizani yaneneti na ca pratibaMdha mAtra manidezmaniratva prativa [nayoH nidUrAdini nizahirizikhera varttinavAdI pani zAmI pyA cocananilInasa lilAvA do iMdriya dyA nA dhAde:mano navasya khAdyudaye atisau damyAnyaramozanA do vyavadhAnAdapavara kI naravarbhiSu abhibhavAddivAdI yA do samAnAbhi ntrI rAza bagahA pratibaMdhobhavati casvanuktasamuccayArthaH nenadugdhAdibuddhyAderana iveAdaya ho pigRhInaH nenanAnu lanee -capalApa iti sAMkhyArthyArthaH // ramucyamAna nIreSu yathAcAdanI dviyamadhAnA rAma.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ / gezvIgaNezAyanamaH anansana namaspemAnau vaiHpraminamAmi sthANumanizaMsamasnalokatrinayanayanaMsatrinayanaMsakAlakAlArisakalA rInavarSaniSkalamumAsahAyaMkAmAribhavamabhavamIzaMparupatim brahmaNivedAnnAnAmudinInesamanvayaslabhedAvagAhimAnairviroSanAyA sparichedaH zyayayayenahANivedAnnAnAgAmAraNyasAcinanathApibhedagrAhimanyajJAdivirodhAsAdhinasamanadanonunyanilasaNAmAmArayA bhAvepivirodhAaidhyApalahANamaprAmANyamavekaHkhasuvizeSaHkhagocarabhUrANIpratyakSAdInAmAgamenyAiniprAmANikamevAdinaHprayavaniSTa nenanakathamityAdinA anenaparicchedayorviSayaviSayibhAvalakSaNAsaMganirapidArzanA pUrvasyaviSayavAdunarasya vinAvindAdini nayA azrIgaNezAyanA nanukavigalina nikhilabhedavApranipaniHpratyamAdinirodhAna tathAhi pratyAsegAnAvaditamamAhina minimIlapIcAde dimadhyavasyAmaHathamanaprinyasaMmedamevagocarayanyunavarUvapiyadivapinadApibhedapUrvakaMna hocazyanArve kaMdAmedaMyugaparevacobhayaM nAya:dharmipratiyogivanapraninimanaregabheTsyapratyenumaekAnyAta anusananabhedagrahapUrvakovanugrahAne cayanugrahapurArImezyahAbudde vizyavyApArAbhAvAn nAyiyugapadabhayagrahaHkAryAkAraNaudyoyogapadyAyogAne dhArmipaniyogita nipAhidapranipane kore sannihinepidharmiNyesannihinapratiyogipanipani manaregAbhedapatipativyanirekassavAdiprani maMDanamizrarmedavalunoH kimekaikagrAhakaM pratyakSa manobhaya grAhaka mubhayagraha pakSepiyugaya krame vAdinoH sNmnlaadini|| sAvA RmapakSepikipUcakimaparaminivikalpadRSapaddhi madinAhityameva pratyakSasyanAralI nyunaMnada vadanipUrvavAdI athamanamitikA rakhetipAlaznartha vIjaminiparityakaH dhAmapratiyogirUpavaladharmipratiyogivana idamevadUSaNamubhayagrahepi bhedapUrvaka he vastugrahapoSyanidizati anasaveni kAryakAraNabhAvamevopapAdayani dharmipratiyogI ni nanuyadyapibhedapratipanisamayedhamyAna dijJAnamanleninathApinanAvanAkAraNazakyAdhyavasAyaMvyatirekA bhAvAdinarathAnabhasopiniminakAraNAnApAnAna alibAntayaiti /
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ namimamanUdinapasAMpranisipani maivamiAne kiMvastusvarUpamevabhedani syamanamnImAnidUSaNAnyucyate kiMvAdharmabhedavAdinapani prathamecaurAparAdhAnmAraha vyanigrahanyAyaH ucyamAnaTUyamAnAnaviSayavAdinyAhastara pabhedenininavasvabhAvatvamevabhedaspanaghaTanena|| thAsanighaTakhabhAvavadevamaniyogyenapezinavaprasaMgAna pratiyogisApezazvasarvatrabhedaHpanIyanaiMninavAhanacaknubhAvaspeni anyadizA vastukhabhAvobhedAsyAnAhisA pakSapramInincanaspAdiniyopAdana nacAyakavastvevabheda inibaTanamopaniyoyasihaprazithilamUlancAdinyAha, vanasvabhAvanayeni pratInivizeSAvyavahAravizeSaprayukta navalanirekaprayukta nibhAvaH athaivamApAghaneyadihinirapezalisyAnnasyAna maivaMkhalabhadavAdinapranyenevAMvikalpAnAmanavasaraduHsthAvAnavalugrahaaivabhedagrahabAna navavaranukhabhAvassaivabhedalena isamaniyogpana pezAvaprasaMgAvarasukhabhAvanayAbhedasvAnapezahiSkRsyamavikalyakenyavahArepratiyogisApezavopapane-dRzyate himaadeshmaanprimaannvlnonpeshlihvssikhNdiighminisviklpkcyvhaarenyuunaadhikNpnimaaraavsugrhsaapisnaa|| nacadharmabhadavAdinamatyapyAne vikalpA-prasaramahanni yugapadabhayagrahepivirodhAbhAvAna amavihinedharmizipratiyoginivAyugayaTu bhayagrahAmAveSisanihinasthaledaMDidevadanainivedaparyAyamevobhayagrahopapane navadharmabhedavodenasanasyabhedasyabhedAnaramedha hisApezalie ninavApiprazithilamUlanAmAha dRzanehIni dominiyavahAre lAdanavasthAdodhApani mUlAnaramAcA nyUnavanagrahApekSAhalAbahArenyAdhikagrahApekSA adhika cAtra doghalavivasinamityarthaH zAsanahirilIyonAyAha nadharmabhara devAdinaimini jaruNayugapeTubhayagrahaH yAcanAkAryakAraNabhAvaladubhayagrahayovarzinaH sanihinamaniyogirolesTinacyA nireka tvAdininamA sannihidhabhigo ni yathAhivibhinnedriyagrAtyAnihinavizeSavizeSyahAnagozietAnapUrvabhAvinyepye kiMdriyagrAsyasamihinakha lepUrvabhAvicanAsthApanenankasya henovyAptaHsaMkocAhyaptisaMkocazcadezanavalAdevanahAyasanihinasya pauryidarzanenavalubhedayoga
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimaragnivizieparvatavamamANAnaragamyanvipisanihitasthaleyogapadhaMbhavatukodoSaityarthamUlasanedini mUlaprAthamikabhedamanInisanmaneramA senA vAdajJApamAnAmevabhedAnAMprathamabhedopapArakAcAdityarthaHdharmabherapotharmipratiyogijJAnayoH parasparAzyadoSamAzaMkane nanudharmapakSepIniyA 2 parasarAzyamevAminayanitaMbhAdini nnunbhedenmnipncsvprtiyoginaayenaaymnndossHprsjyenaayitrkhrkhaandiinsye| ninavAha bhanieneni nadenayariharani maivamini nakharUpagamatI nimAnavizinamapinuvidhamAna medAmpamapiNyAcakhasakhasyAmA baamiidaamii asiilkli likhn lli sthaaniiy'raalihmgulibiddh jullisaarughaattiy'aaliyiaalghdbikhnniiishNsnikaalpnirbaar'idaaaaNthr'aajjl tabhAkumbhasyabhedasihIkumamAnnabhayabhedasiddhiriti apaniyanabhedaspanupratiyoginAyAduSNariharavAnAnIpinamasaMgainiyano vavidyamAnabhedayorapikharUpeNAcasphuranodhI pratiyogiloyapanoekamindIragrahamasaMgAbhAvAna nanhIranIrayovidyamAnabheda yorapikharUpagrahomedagrahonadRzyanainiceIvanabasamAnAbhihAralakSaNadoSanibaMdhAdevanagrahopayanaHsanenadUrasthAvana sanyorapimedagrahamasaMgamanyukAunacAni dUrAnsAmIpyAdidriyaghAnAnamanonavasthAnAnasoyA pravedhAnAdabhibhavAnsamAnA ronakArAtyavihanItibhAvaH paJcavidyamAnabhedaspakharUpeNamanIneH pratiyogitvadharmitvamayojakanAyAMbAMkaizriddhA mahArAcana cayanedUrasthavanaspenyorapimedagrahaprasaMganinatrApyunaparihAramanidizaniyaneneti canibaMdhamAnamanidezyamaniTUratvapranivaDavAnayoH nidUrAdini zanidUrAhirizikharavartinavarvAdazInisAmIpyAstrIcananilInasalilaviMdvAdora diyaghAnAdaMdhAdeHmanInavasthAnAnIvAvAdhudaye : anisauramyAnyaramArAvAdIvyavadhAnAdapavarakA naravarniyuabhibhavAhivAdIyAdausamAnAbhihArAnIrAzayenIradamucyamAnanIreSuyathA vagrahaNapranibaMdhobhavati cakhanukasamucayArthaH nenagdhAdiSudadhyAdenanur3avAdagrahopigRhInaH nenanAnupalabdhimAtrAdIMdriyamadhAnA, -dyayalApatimAMcyA
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAMrezA parasparAzrayaMpariharati kiMcaikasyA me veti yadidharmitra niyogisApekSasa va sarvadAbhedaH pranimAyAnadAsyAdayA | doSaH navenadasti nirvikalpaka saMvidi nirapekSapratI ni saMbhavAdityarthaH paJca keciducyate vizeAna yA vizeSyana yA vAsarvatrabhedaH pra nauyunenazca iye bhedenapratI naspanathAca vizeSya tvena vizeSa va navA prAthamika bheda nIni bhadAna ra mananapUrvakA dapabhedonA rena thevetyanena bhedapratI nyAjanyAmUla zani kA rizaMga vAnavaH nadapyuktena parinamityAha sane nabheda bhedinoriti etene nyasyaiva kiMcaikasyAmeva nirvikalpikA yAMsaM vidibhedasya bhedinozcayugapatpratItibhAse sanyekaM bhedinaM pratiyogI kRtyaina syAdabhina nisavikalpaka bodhopapanau : parasparAzrayo doSaH etenabhedabhedinorbhedAnarapratI nimanaregA vizeSa vizeSyabhAvAsaMbhavA he dasyavizeSazA venavizeSyatvenavA muulaaykriityaadinyyinyut| vidyamAnabhedayoH khara pratyakSama mitigocarIbhedaH anumAnamapiliMga vizeSa spaliMgi vizeSa prakriyAnAmadheyaHka mopAsanA dibheda thiyaniu nasarazI madIyA gaurinime dameva gRhNAti zrarthApatirapi nilebhyaevo piyasaevadadhInivyavasyAnyathAnu bhavA bhedamevA liMgane yogyAnupa vizvyanyonyAbhAvalakSaNAbhedaMvA vana devaM bheda grAhaka pratyakSAdivirodhAtrA hai maMtra nipaadyitumiinivednaaH|| | vinAyAM vidyamAnetyAdi evaM pratyakSa gamyatvaM bhedaspo kA nAdirapibhedaMgamayatItyAha anumAnamayI tyAdinA surabhidhUmenaca ina duhanAnu mAnamina khyAta vasuni mamA zAmityarthaH zabdAMtUrAdyadhikaraNAnyanukAMnA niprapaMcabhidhyAnna vAde yupAsanAnya pikamaivanathApi mAnasatva vaiSamyezA bhedena nirddizA nicyA dizabdena nirguNa vidyAyAdUna rebhyo bhedasaMgrahaH lakSaNA mevA camAnaMda rzayati zranenahIti zranyonyAbhAvaityupalakSaNI bhUta lA dI ghaTA disaMsargAbhAvasyApi baudha kanvAn // givavariza yakavADa mANa
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ m bimbr'hmaar'skhiipnthii smmiligmsmmaalaaphaali phunyj phul lmbaa lmbaas| rI.bha.gAyogani vyAkhyAnacanaprapaMcamithyAnvavAdepUrva pakSAsazsamaye svarUpabhedapazesUbArAniyokenesaMgahAni sApekSA 2 jaabini shriilngkaaH haaniphlghlikhtbiini laakh || sanaliyogikasyabhedasamandabalukharUsavisatinadhArApAnaginAbharidhAnalasavAdadainamasaMgaranihinIyA hetunathAvi dAraNAyakAbhedasyabastukharUpAvitasyApividIraNAnevAbhAvAna nanimitAnekAmAyanyAnopAnAdininanIyo henumnayA pry'aasbtblijuliy'aakhaaliphilH laal mukti sbaablmbii dinabhasaMganaHekAmAvAdasaMdeDojarUpavanAlidAnAnAyalalaka dAniyogyatepekSA prasaMgAna macA thyaakhaaguptaa shaahiphijaakht nayAhi mandeizamAnepanimArNavanonyUnAdhika parimANAnyA mekadravyasamadAyaroidhidharmadyavizijatA yopale bhani yoginamapekSenaMtyayevatatrameyabhedaHprakRnetunanAkharUpasevabhedevAna yadi cAramAdhyami kharUpavabhedapatharmiNimAtsvanasvarUpabhedopiyati suMdehonabhavena uplkssaaNcennviynaanini|| yasyApi vizeSAgrahanibaMdhanAhitInadrahaNa nassAnAminicayoharanebhyo hetubhyo nakharUpabanobhidAbhedaranimokayoM janAlokaviyoti nanAvadiyAdinA pUrvapazyAzayamunmUlayati nani vaiSasyamavavivRNoni tayAhIni khanonyUnapAramA navanAdhikarimAnacasa hai kedravyesamavAyavirodhiyarmayaMdIrghavahakhAvAtmakaapaprAdezamAtraparimANasinahiziApAra vinayApanInAvevaniyogyapekSAnakhasyamAtramanI nAvininabhedasvAdAharagonadivyarthaHsAvadhemenpAdidvitIya vivaraNoniya.. omen i sunitarama - meani - dicenyAdinA -
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhUTinanayeti viziSnayenyarthaH nanunapratiyogi viziSTobhedaH kiMnunahu palasinaH nenabheTsya dharmisvabhAvatvepinaprati yoginastadanaMta bhUtasya dharmasvabhAvane nyAha athapratiyogIti pariharati maivaipratiyogina iti nadAnI ma haina prasaMgAbhAvepidharmiva dekha kharUpabhUtabhedo pina niyogini rUpyaH syAdityayameva doSaH syAdityarthaH tathA saMbhasvayadidaM kunipratiyo ginnAnAvadhighaTitaMnada pistaMbhasya kharUpaM dharmovAcAdye sAtha dhestasya na tvakhabhAvale haina ma sagaH kuMbhasyApi pratiyogivAMnarbhUnanayA labhAnaH pAtinvAdiniyo vakSannAha kiMcakuMbhamiti hitIye TUbara mAha dharmavaiti nanu kuMbha dapinavizeSaNIbhUta yogighaTina tayApratIyamA no bhedo vastunaH kharUpaM sthAnadAna spas yasaspeMnarbhAvAna manoyogino pivanayA nimajjanAtha dvainameva paryAva hona prathama niyogI bhedasya svarUpe nAna bhI syazvananirUpakana naunA hetApanirini maiyaMmani yogino me hasta bhAcAnanabhavipittabhAvabhUtasya bhedasya vastusa bhAjUcedevAnyanirUpavAnupapUnaH kiMca kuMbhaM prati saMbhaspayananiyo girvanarza masparUpeM narbhUne cAkuMbha syApi saMbhAtmanA paryavasAnAdadvainApattiH dharmava cakuMbhIpitabhUdharmanAma zekuMbhu vizeSita svapratiyogitvasyate bhadharmajJAna prathavizeSyA zasvadharmanAyAmapinavizeSasya narmanAdeva daga rityA dona ha samAsAmihina svA svadevadena dharmatAyAmapigavAMcimanAyA devadanA dina vena dharmavAdarzanAditi manAnathA kadarzanAbhAvAdinizaMkane / athavizeSyAMzasyeti citra satyamevAvibhISikAna dAsamumiye ghadilI ke hA rityava citrAgAgau prasemiyA svAmicadevadanasyavizeSaNIbhUtamabhidhIyane svAbhyasya vi citrAmAyaH citragavAMkhAmI nimantracitragavAna devadana vizeSaNAnaM savizeSyakhAbhyasyanahizebazAnyevina divyarthaH devadanAdinizvA minda paradharmiNo dharmanasa sAyAbhinnatveneticayana siddhinaraM yabhedamAtramevAprAmAzikamavidyAvijamina mananaprayuktavizeSazAdivyavahAropitA hai zanimananasthAkathaMpa vizeSasvavyabhicAra bhUmiHsyAditiparihati satyame yA dinA kiMcAdarzanAdiniko rthaH kiMniyamena kiMvA ka madha cidapi
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANANDURIKAAA aMnyevyAyabhAvAdazavaprasaMjanamininatrakAcikAdarzanamaniprasaMjakAMprathamasvasihainyAha racanAdini trAhimAvasyAdivirI bjlaahilaabiy'aaghbihaangkhliliikaalghaamaalihilaaliithshkhaajaakhstiigii nadUSaNAnaramAha kuMbhakhyApinnabhadharmanetyAdinAnamAdhayisAsokamalahanibhAvalamadharmenA ayamarthaHyavAhilabhamanipratiyo yilhaaiy'aathaalH lithiniithibiikhiilmby'aal sbght phur'ighlaaimbini binaakhiibighkssaabilmbaakRghiaaghljimaar'H kamapibhedaM paramArthatanyamabhyupagamayadApunaranamevaparamArthamavaralekhyasamabhedajAnabhuyAzivAsyAmaladAyamasyAMmadharma nAyogavAdevanadharmanAyAMvAdavizeSamavalokayasiyenevamupalabhase haracaraMcaneviziyasyadharmanAyAvizeSaNAnAmayinara mandineSuneSuvaraphulyalebanAyAzabdonityambhAvasanikanakAtyAnitya dhvanidhAnyale saninAvarAnlAna bhaninyasAmAnevaM desaninavAdAdiyAoDiyamAvalAdityAdizunadevalabhasyakaMmadharmanAkuMbhasyApitamatharmanenisarvasvAnyonyadharmanAyAmazeSa banudharmakamekamevadharmiparyavaspetanavamupalabhyane kiMcavidAraNAtmakamedasvabhAvabhAvanApAnakiMcanekavarasyAnasame daikArtharAmavApinyAsakanAyAbhedenavirodhAna paramANArapikaninanAmamAhAra rUpo'nekoyisyAna bhedasyacavalukhabhAnanyanpA pekSavanirAsAdevAcyAyazavasnukharUpabhedonanu kevalamanononadoSaityapiniranamAdikalpanAsyAmanekadharmakamevavastupA ra vaspedinisakAbhAvAdinyena hisonikiMceninabahenaHabhedeniabhedenasahai kasminnarthavarnananinayokAnanamAbhUdekamaneka mesamA sabasnunathAcabaudaikharUpamedavAdibhiravayavivyatirekezavaparamANupuMjebbekasthUlAdipratyayobhyupagamyanaininetrAha paramAzurUpI jiathavAniravayavaparamANunomavidAraNAtmakavAnansamUharUsAne kAtmakamalIyAzepAnasarUpasvApibhedAtmakavAdakadInA papAdanamanenaniyane atrakecidanakAbhAvaprasaMgadapAyaparihArAyedaMvadanihividhavastUnAsvarUpastArasikamanyAyAcaninavAyA yezelbhedonasAsikAmAninavAha bhedaranitA
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIyamA nArIvana vimatiyogilezanamiti rAvasAhonA dadazanasoyadevadattonaye pasaMdaTArinihita vismoniyadiveniyamarthaH bAliyanadanekadAcicaradevadanasyasAyaMdevadattonavenisaMdehAntyasyahanolanAme dAgrahAtmanasyAnvarUpabhedavAdinaHkharUyagrahenanmAtrabhedayApigRhInAvAne bhedadeninasaMdehAnavakAzAnasvasthAnI puruSAvanyAdI nathA vipAyopisaMdehayaharagaviparyAyasyApyupalakSAmini evaMstara pabhedaMdUveyivAdharmabhedepidUSaNAnilAkenasaMgrahAni yugaparini dhamI bhidepinapratyakSAdhI pramAkuna dhArmipratiyogibhedAnAyugapahahaNAyogAna derADayAdAvapiyugapAnipaneHsapAsamanadAna nathAnavasthAprasaMga niHmaidenamanIyamAnayorevAvazeSaNavizeSyabhAvaniyamAda nabhedapranInivinAprathamabhedatInerasaMbhavAnamUlakSyAkSaneH nathAdharmipraniyo yadizakharUpa mehanAmizihararUpanavacidapisaMzayAvakAza tathAviparyAyavApi bhedakhabhAvasyavasnunalaye vAvabhAsanAnasyAmakharUsabhedezyahAbhamAyA nathAdharmabhedepizupayAyogAdanavasyAmasaMganaH parasparAmprayAvAdyA mameTepinAsapIH yadyapidaMDadevadanAnulyopalebhayoyanagayehahonenathApinamayorvizeSaNavizeSyAbhAvalladai, prayogayukaH viziSpratyayavizeSaNavizeSyakharUpa pranyayAdhInandAn vizeSaNavizeSyecasaMbaMdhalaukiyosthi nigRhItvAkalayananayAbhanyaninAnpatheni bhahamAnahAribhisvIkAronnadhAnAdirapisamavAdinaH tyAna baaghaaihaa muultti ykhn yaa blbin liikhaalbdh bhUnAnsinazIlAminimanirUpajAyaneharasAzvayUIhenormuragatizilamiDaminihirupajAyanenelAhIkAyakA ginorapipUrvanyAyenabhanIyamAnayorevadharmipraniyoniyama nItiniyamAnadasyacanirvikalpa ke vizvekSananyasavelarAsUni // thApahAnimasaMgenapUrvokaparaparAzyApApiviSNAnanyAdinizogAH mAdhahernuzarAvanpUrvImiMzaSyAnaM nighaTayani yadyapIni kasarisamyakathayAra zevagAdipranyAyAnedhInAlizizupraninirinirvibhUmajAvalaMbI kiMvAnA kiMvakarAta levIprathamebhaTTAcAryavasanavirodhamAha vizeSaNAmiti lokikorithaninini vizeSaNavizeSyalayogya nAmityarthaH nanacarsayogasya hirAvADIpuruSanivatyuhamAraMumpapisvAdibhizekAparinAsaMkalana phaaphkaaliighaay'unjilii naarkiiirdi
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ aguaniamine ci-pranikevalaMparairaMgIkara yunirayayatrAtInyAha nayAcasurabhIniastunAhi vibhinnaMdriyagrAsyuyorevamekedriyagrAtyeSukAvAneninavApivilA TI.na.mAnaviziSpranyAvizeSagAdipratyayonarakAlInaviziSTapratyayAvaoNnsurabhicaMdananinimanyasapadinyUnumAnavikAsannAha nayAceni nacAbhi 5 naMdriyajanyanvamupAdhiH vyanirepakana henavyanirekasmopAdhe: anamane kiyAdevanahAnI ninadevayugapahAyogAdiyendupapAghaNE hinIyahevidAgAni bhedabhedinI zani pUrvapakSyAzayamanavadani nacAnanameTeni henumAhabhedespeni pratIniniyamodityanaramAMnna vizeSa gAdimAvenahimelananIya nesacadenAnInaspasvaMdinIyobhedaHpUrvabhedabahiminnanayAmatIyamAnazvaprathamamedapranivizeSagabhavanievaM aalhphillilir'iiy'aar'iir'uuilyeiishriishklinikaalyaab hInayorevAvizeSaNavizeyabhAvapratInirinyanikanAyyabhyupeyanayAcasarvatra vizeSa vizeSabhAvamanInAvasamebanyAyA denyasmAdibhijaminidharmipratiyogijJAnapurassaramevana hizimedajJAna vyatyAkSasanina yugapadubhayagraharsa bhavaH bhaidinozubhede'navasthApindavasyaivanacAnanabhedAbhyupagamepimUlapAnerabhAvAdanavasyAgdoSAyabhedukhemA nobhinnamayamanayAmada nivAviziSTayenaivanIniniyamAna menaivacamani penasyavizeSagovAna nanavepUrvapUrvadamanI nimanaregonarotarabheda manInera saMbhavAna yugapadananabhedamanIlasyogAcajAnavamUlAninIyopInyananabhedapratIni saktirityarthaH astunarkhananabhedanInilabAhayagapaditikramapaviSayAnarasaMcArolledAdiprasaMgApAdanArthazyakAra:atramAnamanoharakAronatyanismanacadA navasthAvAdhikAbhedAMnaraprasanaumUlAbhAvAna bhedabhedinaubhinnAvinivyavahArAdarzanAna nacaikamedavalenAnyabhedAnumAna hazatabhedAvidhAnenIyA nidodhAbhAvAna sopapiNyAkayAcanArthaganasyapAcinAravArikAnailadAnanvAbhyagamarakhedhanabhedatima vanuSyAnamevaupajIvyasyapravalanvenavAra dhAnakhAnmaSyAcAnakacanajAtpanaravAcaganazyanAdayonirastAnacAnirvacanIyababhedasya natraprasAraNAbhAvAdinigAyana natranAvar3edAnavasthAyA. vAdhaka utarInyAmUlakSyakarivAdinyavehinacavyavahArAdarzanAtyasaMjakAbhAva ghaTIbhinnoghaTasyabheranivizeSaNavizeSyamAvenabhedavyavahArasye SEWISAREENAMMARINDNDISEKASARAMHARIDABADMon vavihalasyasamalAghalanabhedapaddhaniSa saMjakalAnanA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ ticetraprativi nAmiva nanu nayimevAnaMnabhedAnkalpayannA rUDhamUlaH prauDho bhavet najAnImaH kimArUDhamUlana yAprarUDhaH kiMvA anupalabdhiparAhatanU tanmUlana yA nirmUlana sasya dvitIyeneti pacekabhedavale nAnyamevAnumAnaM mAyAvAdimanana yA AzaMkA haTAMnA vyAghAtavyAdhAnayo / vAmuktaMnI kona ramajJasya nave va zobhane kaH khalvanunmano nivecanIya sarvabhed mAyA vA dimanana caiva mA zaMkona atha yoyaM vizeSaNA vizeSya bhUtabhedavyavahArobhedaparaMparA saMjakaHnacaive vanadRzana bhedAnaMgIkArAt tarhivyAsirAhitye svavyAdhAna kAcecenicecaprAmANi / kanyAbhAvepivizeSazAdibhAvazyamicanayAmanInezcavyabhicArAbhAvAt yatra sa sa va prAmANiko bhedaniceca prAmANika vAsilI sAdhakami sano pilaukika vaidikavyavahAraMga tvopapatteH natrApi mugdhoyaM mithyAtvavAdavyAcI m vyAghAnatha | zrathavidyamAnabhedayakharUpeAgRhInasya vizeSazA topaya nau bhedAnItiH kiM kariSyanInina nasIranIra borDa vacanasyanyazca nathApyApratInaH nacanatra dUratvAdidogapratibaMdhAna dUgraha nivAcyaM vidyamAna bhedayorapi bhedenAnI novizeSatA vizeSyabhAvAmahe siddikAraNa vizeSopanyAsa pani pryojkmaan|| yadizUnyatA kA raNAnanna anya cAkaraNA | nyadyanirUpimarUpanAyAnaM anumokSyaevanatra enenadRzya nATya pisamarthitAH nacAnirvacanIyatva pramANAbhAvaH nachatra sraaprmaannyo| ruhobina khAd nirvacanIyavAde evaM cainAdRzamuttaradA naMpiNyA kAyAntine khArikAnailadAnaM vA sakala lo kurveda niMdina vaizeSikadarzanama divazamA kAyama nikaprAyazcinIjanarana ka mana madirAdhArA dAnavenyAtmaniparibhAvayetyalam pUrvoktAna vasthApana ramA vyavaya ti zrayAdinA campatrApino kesamAnA mihArAdimanibaMdhAgraha rAmi ninadani nayanatreti zrayamUmi sedhiH natra jI parasparaM medogRhIto na vAyadvigRhIna sadAdogaza nairapina viparyayAdizAmutpAdayinuma sAdhAraNa kAragraha vizva vanyabhAvanigAna namobhedaeva gaNehI nasa grahaicAni dUra vA dikA raMga miniya vyanayo cA makkaM prayojaka manustAcaiva mantra kArAvarAna manu meveti
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ / || kiMcabhavadabhimata prayojakasyamayojakatvaMkavAdRyenAsyapranibaMdhaka netyAhanAbhayavAdIni pranibaMdharahinasthalepirahIranIrayoHkharU rI.nApanInimAtrApadibhAvAdRze damanInipUrvakAdevAnyonyAzrayanArayAdevetyarthaHyasamimanimovibhedavodhayoginarenarAzAyaparihAromihinaH / pUrvavAdinAnanAyukadUdhAmanidizanyarasparAzrayAvAdinizlokAvayaveviyo nisaneneninavavivaraNa bhinnanani parihAganara | munaMdUSayani nacanirvikalyukAyAmiti niSpaniyogikabhedasaTTAvepramAgamevanAralAnyarthaHsanenapratiyogirinAmadInAnAdhikaraNAcA lapranIniradhikaraNAvenAssanIca pratiyogismatirityA divAdhikArasyaudayanIyasamAdhAnamApinirasta manavya nadevaMdAdhAvaNena dhanI najhubhayavAdisamatanayAvidhaMsthalamastiyatravidyamAnabhedayoHkharUpamanipAnimAneNavizAbhAvagrahaNAsanelA nijAnayA - pranipatrayorevadhamipratiyogibhAvanInarenarAzrayadoSovacalegAyate navanirvikalpakAyAsaMvidibhedasamedinoyuga padaMgulitrayavasvabhAsanAdidamamAninjeminisavikalpakavyavahAropapane kathAminarenarAzyAne nivAcyaniSpaniyogitAtya sthamamAyaNagocaramyAna ninyapratiyogidhAdinasvAnamindrAmANAmasarAna kazyApaMdhabhita kimayogyAbhAvaH kiMvAvadhapIguna thakamAhozvinicalAyogivanacanAvan nAnyonyAbhAvarUpoyanAbhAva mesaMganA nAdAlayasyApyamAnanAmaniyogyanirUpayA' bhedadUSaNamatvA vizeSa nopidUSaNa nidarzayitavikalpayAni kathAyamini vaidhaghaTAvapaTAyaninyAcA nityatvAdilazagAlasaNasAdhAra galakSemanvasAdhAraNanenacanahinIyacaturthasaMkaraH anyonyAbhAvabhedeba zlokejasaMgrahAni nAnyonyeni ayamedo'nyonyAbhAvarUponabhava nikunaHsapratiyogikasyAnyonyAbhAvasyadharmasparmisvabhAvavevizvapraniyogikAnpocyAbhAvahArAvizvasyApidharmisUtavanumAnavAhenIvAbhAva prasaMganaH dharmavipUrvekAnavasthAvizvadharmavanAcaghaTAderiyAdivahirevadAnavyaM kiMcAnyAcyAbhAvasyevAnirUpaNAnapApibhedoTanirapati kathaM nAdAsyapratiyogiko bhAvo'nyonyAbhAvaHnavamarvatrabhedavArinaralAkissAprAmANikananaranirUpyAbhAvopiyaniyogyanirUsagAdamAga yogibhAvanAlaya vidhamAkAratyaudayanIyAlIma rAjapI nirAmayaparihArImA Immumoreangemonan %3EEmANikaDanyAhanAdAvyasle nigama
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ M ANTRomana-MIERGARLARIAGIRAULTURALINISTRAINIOHINDANERamansar prayanAdApayarapaTa amitalAImanaravAniSedha rUpo'nyonyAbhAvarUyornavijeevaM sarvanimunasyAdainApAna inighadRkuTImabhAna ncaa| nyatraabhinanAsArasyAnyananiyethaHsaMzayAnAvAvarAMgAdinyapi yaMtrAnanyavAnyonyAbhAvaniyogauninavAyenadevAnanyAyojanIyaM pani yogyanirUpaNAditizoruyojanAlokavizvAni anyonyAbhAvopInyAdinA anyonyAbhAbopihimedoyasmAtmaniyoginaH sakAzAdezabyAnamA piprtiyoginssminnetrbhaavynkshndhrmnyaakhrpghrdhrmmaanmpighdhrmnyaivaanviyenpttdhrmnaamaapaadyedityrthHnyaapinaabhaavH| thamityanaAha nayAleniyalamamAbhirvahirevanAtavyamininanmathanamAharAnAbhedanidinIyaM hetaviNoni kiMcanAdApani abhAvanirU, anyonyAmAvopihiyasmA3dalaMpaniyoginamapidharmanayAsvasminnanaviyatanayAcavizvapratiyogivitAnyonyAmAvasyavA nunobhedenavasthAprasaMgAna vasnunAvamAtrAkadhanAnaMparyavasthena kiMcanAdAdaya pratiyogiko bhaavo'nyonyaamaavninhaadi| bhirabhyupeyanenathAcAbhAvapratiyogitalabhakabhayolAdAnanyayadinapramANegocaraladAkathanadabhAvaHprAmANika spAna evaM kuMbhasyavizvapratiyoginAdAtmyamAdAvevapraminamitya henasihAvUImapina hirodhinonyonyAbhAvagrahasyanasamudayaHsApajIvya virodhAna nanukuMbhaHlabhonabhavanonilabhapratiyogiko bhAvIya kamamAdhinaHsoyogAbhAvanikayamamaminamaniyogindaprasAniyA sblaani hilaabiiaayaaniikhaalbilmbaabilaasaanissttibighilbaakssrikshaabij sAinupakSadharmalAdInAM dhariNAmabhAvantamusIkanyapratiyogiparyAnayogamAhavastunamunakiMcidini nepratyenAvanAMcalanAbhAvanamapIni trA niSedhAnmaka bhAvamAdhAnAnivedhAtmakaniSedhyapratiyoginamanaMgIcayananistAvaini bhaniyogyanirUpAgAdisyasahinIyayojanAdA zayituzaMkAmAha nanukuMbhani nanAdarAjyamaniyogikojyonyAbhAvaH kiMtubhAdipaminapadArthamaniyogikatanazyaka thamanasihamatiyogitA athavAbhavanamArAkpaniyogikalenayApinokadUSaNAjhyasaMbhavaHsaMbhAdikharUpamAtratvAnasAnirikanAdAtayemamAraNAbhAvAdinizakale nAlA ma
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ hini lili anibaarglbRhsthaali shaakil4/ alibi:sh:hlaaliilisskhaaliimilikhr'iN wyi bhikssaabiinibndhiaabiil shnibaar'iaandhbishb sbaablmbiidbaamphld lr'iklinii nivedhenulabhopiniyogiloTiMdIkala inipUkidolanAdavasyanathAcAnyocyAbhAyopicenbhamaniyogika vyakamAniyAsinachakSaNA nisanenanAdApanAmaghaTalarUpamityapiniralaMghaTamAtroblemalaMgAdeva nacamasyUniSedhaHsaMsAmAvalApAnAlasAhuTarasamakharUpavAsA dbiaandhilinilaanyjlkhaanaa niryaabilimbikaani liy' vAnarakAlaninayarUmavizeSaNAtrayavizinusaivaghaTassananApiniyogincAnaidaivasaMsargAbhAvAvAnaranApAnAlajhaNA mevaaiidshk|| maivaMpaniyogibhedAbhAvAdanyonyAbhAnasaMsargAbhAvayomedAbhAvamasaMgAna labhamenAlikumbhaH ratabhIna bhavAnIlyubhayanApikhabhasvaniyogilAgIkArAn pratiyoginiyobhAvoyanAbhAvaHbhaniyogyAnAvasamyAna dAciyAmAnAnyonyAbhAvanilakSANabhedAdabhAvodainicenmeve te praniyoginikha ini nahikhalivayaMva nanaHpratiyoginyapivananagavAnyanAbhAvaH nacAprameyavAdAvasaMbhavaH prmeyvaadessklnsniputvvaadilokhrimnivaanyjaany| nAbhAvAbhAvAnu anyamanenusminnathyanyanAbhAvabhAvAna enencenretraabhaavsNsrgaabhaavvaussivyvddhinHnynyonyaabhaacHkhpniyo| ginivartanenanvandanyatApaHevaMprAgabhAvamadhvaMsAbhAvAvapinAsamayamaniyoginorevAbhAvenananana zakinumacyazakyatvAdini sAbhAra dRzyAdivyavacchedArthamabhAvapaTU apareturUpAdivyavacchedArthamabhAvapadaMprAgabhAvAdivyavacchedAyAkArAcinavizeSagaMdraSTavyaminivadanA idaMcAnyonyAbhAvanikaSAyoDnasthApravanAnapayogAna anyonyAbhAvalakSAmA praniyogoni akAdAcita nimAgabhAvapradhvasAmA vayorutyanivinAzavanayAkAdAcitkayovyavacchedaH nAvanicAnyatAbhAvepisyAdiyAvizeSaNamananAyanAmAvalakSadUSayani mAmA
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiyoginiyutvazabdenayatkiMcimaniyoginivakhapratiyoginiyutvavAvivakSinaminivikalpyAcaMdUSayani yatkiMcidini dinIya zaMkane kheti mAtrApisvazabdenAmAvamAtra vivazyane ApanAbhAvovAprathamepUrvotamevadUSagahinIyeprAhamaivakhazabdeneti atyannAbhA vapratiyoginihAyamevAnyAnyAbhAvasyadarzayani paTeghaTaityAdinA ne vacanalamayodAmAzeyabhAvAna nacAnyonyAbhAvapraniyogi nirAvalakSayAMvAcca prAgabhAvAdAvaSibhAvAna anekAnyonyAbhAvapakSenenaivacAnakAnikatA yasmiMzvaprani yoginivanyahanibhyAmabhAva) yatkiMcinzaniyoginiyAvaspAnyonyAbhAvepibhAvAdativyApteHsapratiyoginicalavivakSinaminicennaivaMkhazabdenAyanA bhAvopAdAnenanamaniyoginihAyaspAnyonyAbhAvepibhAvenAnivyAlenadavasthatAna paTeyaTonAstItyApannAbhAvasaghaTa pani yogIpaTaniyogikAnyonyAbhAyopighadevarjanainikiMcedapaniyoginirUpakaccedamiraNepipratiyogitaprasaMgaHathapaJcampa sNsthaaghimukhiimaanghynggniryaathilaalaakhuli smthmiyiil| saginisakAcamaniyogi napinamaniyogiyasAnirUpaNAdevadharmiNaniyaugikAnyattasyAdyAyasinadevanAnyonyAmA bobhedAnApihinIyaHvaidha vaidhayAnAmupagame'navasthApanavinaMnadevapratiyoginvaMdarnirasamityAha kiMvadamira lyAdinAenadadhimaniyogyanirUpaNAdityasyArthaH nanunanirUsakatvamArcamaniyoginayanadharmiNyaviprasaMga kiMnadhaNyAnezaninirUsakanyA manizaMkaneatheniyamyanyannahiyarmimaniyogikAnyAnyAbhAvavanacaniyogitvamadyApirininyAnmAprayavaminiparihani napineyAdinAene nAnyonyAbhAvalakSANAmapiniralam natrASipratiyogiprayuktapaNAnAMsuvacatvAdini vaidhasparzadUSayani nApihinIya itivaidhayorapighaTa nvapaTatvayomedolinavAnyAcekharUpAnyonyAbhAvayoSitavAnavaidhaya'bhavamanavyanathAcAnavasthetyAhavaidhapati nanunAnavasthAMvaidhAnievIkA nayAhodayanodau--
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinAiSikArezanavasyAhipravAhaM prApayati gandhegandhAnnarAbhyupagamaveninatrAha anabhyupameveni nayohimezabhAdeghaDhAyamevapaTavA TIna mininadadhikaraghopipaTaH syAdevaminaradapInya dainApAnaityarthaH vRthAvapasaMdUSayani nApIni pRthakateSAmobhedAgIkAdena sthAmayAdebhedApaniHsAnnathAcaghaTasvarUsamAtra nabhedaHpraniSihAtvAdiyaInApAna ityarthaH atravadhikamapidUdhayAmAha ki ceni nagarAdiviyarthaH pRthakamevanAcadaprAmANikanapabhedaHsunarAmaprAmANikanyAhanasunAvedani anamAnasenAha. rasthamanumAnazekane athAkozani sArzavavyaganagaNananyasamavAyikAraNabhUnauyAvahigInayoradhikaraNamityarthaH mA mAnayupagameSAvaidhaya'yorekanApanyAnaddharmiNorokanAcUnAvahainaprasaMgaH nApinanIyaH pRthakepRthavAnAmAvAda vadhamirAlakanApaneH kiMvathAkasyaguNatvAnirguNoSaguNAdiyupRthatvaguNAsammavenabheTInasyAna natrAyogyAbhApanibaMdha nobheTvyavahAra nicenahidravyeSvapina trirvadhanaevanayavahArohanathAkenanamAnAvedakamagArAbhAvAIathAkAza:saviDa raNAsamavAdhikArazAhisagugAyogazrayaHdravyatvAivavAhApaTArambhakanannuvan nenaviyahanayorekavapRthakayostiddhimAnamanoM harakAraHpratyaniSkSipadinivenavedAntinammanirdezAnanyasAdhyavikalavAn nakArAguNAnAkAryagaNAnagarammasthAna hisaguNAdhikaraNamityukne zabda paramamahatvAdyadhikaraNavenAnnistAnadarthaminarahasyupagamAna sprshkcopaadhyuphnnaa| zevarNanAvanmAMtroktIvAkAzanannubhayogavibhAgAbhyAmA kozapaTasaMyogavibhAgalakSaNAsvavihazIpratyasamavApikAraNAbhyAmannira mAnanivRtyarthamahinyakkanenaikatvasaMkhyaka ethatayossihiH nathAhi AkAzataditaravRjivAsaviharAbhavannihivahipathAvAda yalatkArayocaikacakaraya keityarthaHsAdhya vaikalyamevaviyoni neneniorammavAdinAMkhalviyaMprakriyAyansamavAppasamavAyiniminakAraNA yAkAnpinirini pasanuyunerajJAnarazanevayavanAzanAdibhAvenaikamAnma nAcamanAdibhAvAvidyAsahAyavipadAyAkArezAvivarnananimanananaya
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazcimamevopAdhimaDAvyane nonasparzavanAMghadIdInAmapinathAvidharAzADyAzyAcaprasaMgAditinadenasapratisAdhanamanyadUSayani nacAnyAvA yavinAmininacAnupAdhisamityunaMnatra hetumAha viSamavyApakeniayamarthaHpakSAyAdhivyAhatyAmAdhyavinivarnanagapAdhiphalamavisamavahi SamAsamA khanyAcavyAsAdhyasthapakSAbATalyA vyApakapramityutpanimanivandhovAhanopahanasAyanayAvipakSabhUtapakSevarnamAnasAnekAnika nApAdanaMvopAdheHhatyaninihinUtanonayanacasamavyAptivAhiyamavyAptidapizanonisaMpAdayinumanimAvamivanivartamAnadhUmavAvaMbyAvana khilaabilishilpiighaahini thaakl by'aanibaabilaal khaan nyaal bishbbaandhaanikaathsbtbaadhin:shbii bin lkhityaahaabigulsh khaali laailaakaay'yaaldhikaar'yaalaarihybaar'hmaathaabyaathaakhiaityaa giighiaar' shr'iir'tbr'naathaathikRssHkhlkhiliniy'lili lr' baanbinaashiintb:bkhshuunysthiibiliirthsbttaabith? dbiiithikaalkaa eghyiaanghaalaashaapaashaaingaalithaal klittlblilaaphinil sbtbthaa pinlikhibishbkhujjaasbaabljblnliminibilir'ikaa o binidraajjaaliihaamlshiighjiibidyaa bibiy'aanaa jaagiyubliirssiaanbit pryukti sbaasthybichr'iy' r'aalijiybsthbiikhlnaalillithokaamaa bligr'aaphijisbitbaaHlaaghaassaabilaamiikaalmaalH2ttibdbiigunyjaalbikaaniiti khaal baaluthaalaabaasniinlyaangksilinyugu 8 jibilirulishlaamik
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 nakevalamagamako vivamacyAtinAgamazcanarathodyonakarAcA vacana virodhaprasaMgAdinyabhisaMcildIya graMthamAha samavAya samAna TIna jayAdinA saMyoge hisaMdayAvasanisamavanakAryAvamupAdhi kAryAcasamavAyAdyAvarnamAnasaMbaMdhAvasanilamadenandavyAvayanina / Rtbittbaatmibr'ilipnaaaalighddhihsthaalaathilaakaabaabihiH sbttbaakiphlil / jaalaalit smRhinnaaliHndhaar`lmbikaaphrkaabaaliy'aans| vinAbhAvAvekAbaloyAsamenayadinovyAnanayohIno'bhayojakainibhaTTAcAryavacanamaSibhanibhaTinamaMtavyavastunAubhAvadhibhakArImA samudAyasamavetaHsaMrvadhanyAna saMyogavadilipayogasaMdhalesamisalanakAyyIyasapAdhiriniviSamavyAekopAdhe hayonakarAcAraMgIkArA aApicAnyonyAbhAvAdayomedAH kimilAmevadharmiyAvavibhojanAminAyonaMgamedAra supagamaprasaMgAna antakina chinnabhinivecchRNukrameAnevAdharmitAsaMbaMdhAmagAghaTAdeHkAdAcinakAlenane yaunotasAmAnyalakSAmapitavizeSalakSAMnatyacAnekapakAravanadoSAya sAmAnyalayapanA spthaasmbhvH||sbhvvaash bhAvaniyogidharmani abhAvamAnamaniyogitvaprameyatvAdevappalyanyonyAbhAvavAccAnasacanopAdhiHnasyasarvavastunijhamayAsAdhanavyAyakanvenasA dhyAnapahAvivAdakamAnyanAmAvanidharmamahaganuparamAravAdInAma nAzrinA nAmupAdhivanirasanArthamininavInAnAmanayana yathAvainansarvamavicAri niramAyagyodadarzayiSyanezdAnImadharmabhedasyasAdhArAmAzyA nirUpadUSaNamohacapicenyAdinApirassavibhinaMdhagadikamAlita bheTAuAbhinnamityarthaHnajaronarabheTavarjanArtha pUrvIzrayamenanabhedazesajpenanadAsampanInAmaJcajJApamAnanayopapAdakatvenamUlakSA bhAvAdiyAzaMvarapariharani kRSini manAnanAnAbhadAnAkamAghaTevanamAnAnvayugapaDAkramapapenusAvadhikevalaniyAmasambhavaityAha keme rotirmabhanamothimeramama
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiminiSakSasanirininavAha bhedasaMbaMdhamini yadIdAnImevAnivyAnaMgharamAzrayanebhedastanaHpUrvamabhicalAnasyaspAdevapasArA / nirityartha: nanuyadyapIyaMprathamavarSatijathApiprathamaHkhaparanirvAhakanayAsvasthaparassacAyabhedasaMpAdayanimaduparivAnagamaramunagAbhA naraspayathArakhalvanibharapadAniHparakhuparekhAmAnmanazrakapAravighaTanenahAramApAdayanina idininavAdanAsaMbaMdhAne nissAdevayadAyadA nirikhakaciDaidAnamANonamAthemanahata ininiyetanavinAdinibhAva kenabhedunavizizeyarATIkasabhedasyasthinininiyojanAyugapadavakyA ganabhedarevAdhArabhedazakAyovAyaMgreyaH svamavinigamyatvamAmAlIpApanicAha unaronareni manInikramApekSayAnaramapapAdakaMpUrvamupayA tInAnAgatAnAcamedAnAkramasaMbaMdhAyaghaTo'nAdiranaMtazcasyAna athyugpdevmiraasrvebhedaasaaNvrnaahimiy| bhedasthiniriniyakSakSatiH bhedasambandhavinAnaspabhijavAna yupattenAsaMbaMdhenaikcabhinnAlekibhedaviziSrekimAna nimininiyAmakAbhAvAdekopibhedonamaveta uttaronarerIvacanapUrvapUrvopayogIpayajAvananabhedAyadhagamopini kulatAna evamapibhedAcI kriyenyAdibhedaparaMparAbharamathagakApisavidayamAsAdayena tathAcAharadeDanavAdA mA lopAvinimayAcapramANApagarbhavan anasthitimAsthAnuracikitsAnidAyanAnA paTpatyotibAravihihimayamA pdumkaay'sk mnniiialjikiini aamaalishiighiirssii niiiimshrilaal liilaamiilngkaay'aajini sNbbidyr`hngkhli r'bisbaasthy lasetyarthaH undUSayanitayezIharenanayojayopoilayati sadhyAnAirini bhaidAnadaspinimAsyAMnA mAglIpAdiniSicikitsA cidoyanAcikitsImanikAMnoyasidoSIvAnapinamleSaNAmakopa sannipAnelagAva syAdinizrIhari dhanasAmenominnevanahAnina allabaloo
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 %3 cima- abhinevananaranihinIyaMpasaMdUSayani nahitI yUni yadipAibhinnaghaTevanamAna pttaahttmiyaanyuttmnnipaaddiyaansmaanrog| rI.naH mAvAdinibhAvaHbhinaleza gAyakadamera iti cenurthadharmabhedavikalpahUrapani nApIni anacAnyonyAzayArAnaphulamAyAvayAsa jomAnlAyamevamuvAna gaMthenavihaNoni nAnAlalayonilajhegAnAmevaTunisatAnapopibhedodunisaiyAha vidhiniyA | likhaailaalaalaalrthli kaali lilaabaaliy'aakaangkhiniilaaphlin nanyAdenalevAdurnirUpodunissanarAzinadAnaralAgAnInyabhiprAyalezAne bhaviSyabharamAnekacitramA nAMgamAyAyina sAmAna nAgamAyAdhisabhAH devAladANaMdUkyati nananAdini mAtrayatvaMgaNAkarmaNorayalinanavyAyAdhAravAdana ugamAprayainina yA nahinIya abhinepiceDedonivizenadAnadapinakasyAdityekAmAvAdanekamapinamihona nApilelApaNyabhedabhAgmANayAlA laalbaakhaali khaalingglbii| kinljilekiaahini jbiaalaaghsthaa|phili| rUpAnathAhidravyAdInAmapAla zAninAnAvidhAnyasyapagasyanne natratAvaraNAzrayodravyabhityalAyanaH avyAserapani vyAnardavyaM naivaMgagAzyaHprAdhesoguNAbhAvAhaNArAvapidIkSaNAta utpannamAnaMdayArAmaguNaniyanIyagIkArAvyAta garodavyaminyuklevyApAnaladarthagumAsyenyuknathApinansaMbaMdhiSvaniyAzinadarthamAzrayagrahaNazlokenaDUbaraNasaMgRhAni avyApiniguNA povyamitipajavanabhavatyecana kSagaMkanovyApTeranivyAneniyojanAnaevakrameyonarAIna vicaraNoni Adheini AdhazroguNAbhAvaMdA / pacavyAptimevavivaraNoni utpancayAtramini kAryasagurAsyasamavAyikAragAvakavyaMnavAzyabhUtavyameveninasagaramAtmAkAraNavati / vitavyaniyanamAkakSaNAsanaHkAraNAvAdityavayavivaguNavatvalakSArAMnAslIpavyAptiAnanukenaivamuna yAvacapalamAnavinavyAmini yathAhikA rAtikamapipana nabhAva caMguruTyalakSaNesvamatrApikinassArini ucyate lahAAhikevalayanirakAnumAnavizeSAnathAcAyakSAvapidavya papesavanacanatra hetunirityAsihiHsthAna pananasthApita
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ liy'aas bikri!yaany laalshaakhaallaaaahingklilihaar'aamr'hityaakuli hl biss smth lijiNbilimbisbtbaarlikhindkaay'aakhaalnl muukh| shaalikhlji lbngglni thaaliniilurth likhbaandlNkhaanichi:naanthaasth{{ athy| tini ekaadhaakisthaaniyaarthii bidhir'i aarthiiitti kaal athaabyaay'aakhaali sbaar'mn niphaarttilig nkhnr' aagr'aakaar'aansphinaani sliilaaniibdh gaayaaliig khaajjibihaaniphaajjiaayiikhaa?=ni:kaangkhlaagliiniphiHdd'aa haabijaaraalaal aatmsaali jaajilaa phuphaakkhaalaajhlmilughlssy'ii bilaatiliisthaakhaalikhi | kaalkiniilaanyjlilaakaai jaari laami baabaajaaliy'bilibhibaajaaphaacchiaabini maanbjaali ====== ======= == === haaioy'e thaaniighlb baalukhaalikhi = = == biliin liilaa rkssaab nilaadyaaliibhaajikaali kaalo aaphjaailinaa likhbhaarkaajuni philshhrj bikibishbaalbRksslaamaal sthaatti| li khaalikaay' kintu kaari phi baalaaniil jimkhaanaay' biddi phinyaa spikaaH biHkhl abimbikaalikaatti jaahaaj bilusbltlbiithilikaa muu b bishbkbiHlaakaahli phaahihilaa
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ do.pra. mananAvAmaniyogibhedAdabhAvabhedovanavyAnahyabhAvaspakhUnobhedolinirvizeSatvAna nathAcaguNavatabhedoktavyanisthinevikallAha pani kimekaikoyAdinAramAdiguNAnAMmadhyeyadekaikaguNavAnandaniyogivAnyanAmAvaledanadhikarAyacAunacAdizanigurIyAnita viziniguNavacAninebAMyonyanAmAvalaMdanadhikaraNAnavetyarthaH prathamepikiniyanasyakAsacinacanyanAmAvAnAdhikAragAvamaniyA bykhaalitbbyaathaaH alini|blaa maanbik phlaabidhichi bibaadhiini:sukh guNavattAnyatA mAnAnAdhikaraNAcapADUmayani sarvani sarvaguNavaccAnyanAbhAvAnadhikaraNAcanamoniyogisarvaguNAdhikaraNAsanika jbiiikaalmaalghissy'bsby'mbhny'yaatb-tbaallaa aalkhilgnyj| nAyavyAza nathAhirUsAdInAMgarAnAmanekavAnadekarANAdhikaraNasapinaditarANAnyabhAvAdhikareMgadAdevanadAyara nAmAvAnadhikaraNalobhAvAna sarvagAvacAnya nAbhAvAnadhikaraNavarasasavasminnasammavAt sanihisarvagarAdhikara rAnvesarvaguNAnyanAbhAvAnadhikaregAnANyAna nacasarvagaNAdhikaraNaba mekaikaspAsnInikadhunokhyAtiprAthacatuvizanigu gAnAmapanamagAvaccAyanAmAvanidhikaraNenAvivakSinAnadapina anyanamazabdenarUpAdevaikaikassasarvasavAvivakSA sAnanacandastinahinadalikicidravyayacaturvizaniguNAdhikaraNaminisaMbhavasavalApAmArutAcyAhadApasanadayasthatA kSaNAsanya-aniyanapasaMzaMkane athenikimanyanemazaMdana pratyeka samudinavAvihAyAnyasyakUspacitrirdazaHunenayorevAnpanarasobhayasyAha thAnAdhalathAvidhassanasyaniyamenAdarzanAna unaranAtaka mevayAminyAhe anyanamazabdeneni athabhAvatvasanirAzAvaccApanobhAvAnadhi karaNAvaminyucennaca rUpAdAvanityAvasyamAgAdAnenanayogAyanAbhAvAnadhikaraNadessalasAgavekodovAnadatyanAbhAvakatvenAssiA nivAnivyAbhiranekatyeyuna kimekaikasyogAyanAbhAvaHsarvasaMyogAtyanAbhAvo'nyanamasaMyogAnyanAbhAvAvenivikalyairunmulanAtyanenavibhAgapari.. hghngjhinikssirthlaah AAMINE
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMcaivaMvivakSAyAma pina pUrvokkAnivyApyupazamaityAha kiMceni yanu prazastapAdavacanA ciguNatvaM guNAnA mukkaMnatrAha na ca prazasleti zratrakiraNAna | lokAraH mAha samAnajAtIya guNAbhAvastAda navasthAna saMgApA daurA dive gAnabhAve mUrtIca samAna bujhA dI nAcamani saMdhAtrAtmaguNatvena vyavasthine / | rasaktireva zubdasya na bhoniyamAn guroguNa yogaca memavAcikA rAt prasaktau dravyatvA pAcavyAdhAnaH evaM rUpAvyavi rUpe neva vanainainighAdenarUipatvaprasaMgaityAdi savainirguNA ce niSkriyaleca rasAdayoga kannicaturviMzanirguNA mahAnyazabdaityAdayo vyavahArAta kArthasamavAyAdinA sAdhA gauyAH samarthanIyA iti na denadAza koTa pani nacamantavyamiti anavasthA grahazana vAdhakI narANA madhyupalakSaNAM nacamanavyamiyutaM trahetumAha rUpAdiSviti zrayamarthaH satyaM sajAtIyaguNAM gIkAre'navasthA vijJAnIya saMkhyAzthAka kinnA mitrApavaladAro guNAdiSvapisaGkhyA pRthakk guNayoH pranoteH kathaMnA nivyAptiH na ca prazastapAdabhASyaMmanuvaca nathena nirguyAnA gurAdInAM prAmANikIsthAna necamantavyaM guNeSvapiguNAbhyupagame'navasyAprasakeH saGkhyASTathakkamati zrIniriti rUpAdiSunabhyupagamepiruG svyASTryantAyo haDa yA pRthakAnnarAnabhyupagamene yA navasthAparihArAna sacAbhava nAntu nhora andhAnnaramaMgIkurvanAmA mavAyanadanabhyupagamA syA parihAraH dravyaganasaha khyA Ana dekArthasama cinmava 11 saktirapinAni yorAzrayo kiMvAdhakaMna casamavAyikAraNatvamasa krirvAdhikA TatvAtsaMkhyA disanavAdhikArAcasya manasva prAya kathaMcadravyavaprasaktiHpadiye nadravyalakSaNasyAnyAhavyanyaprasaMgaHnadeva vidyApinanizIniM naca rUpAdyAnyasaMkhyA pArUpAdinu nivAsa huye saMkhyAsyAditi vacanIyaM guropi paryyanuyogasya tulyatAn pratyaya sAmyAjJa yathAmunaMtazau saya vyatirekeApadepi zaulapa maMgoi yUne manI nivalAdeva pacA pisaMkhyA iyaM kinnasthAna nacasaMkhyA yA saMkhyAna ra svIkArAdana va svAbhayaki samaya kRlIkA rAta ke ca saMkhyA svIkArAditi bhavaDI kunA ceyarI tirinyAha yathAbhavatAmiti anyayopapattizaMkane vyagane niinyanasaMkhyA dinI ne sthIya samA nAgani rijyAha maivamitiyA
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. guzAgata saMkhyayA dravye saMkhyApanI nirazakyopa pAdamA guNAnAmanekatvepi tadAzrayudravya saikanvAdanyathAzrayddravyasyAnekatva prasaMgA TI-na-dina zaMkane athaguNAnAmini svAnupapattiranApinu lyAya dihidUvyasaMkhyA ye bAga roSu saMkhyAsyAne dAdravyAmAna va saMkhyAva cATUni riktaguNAnabhU vaiyarinipariharani mahIti nanvavAna radravyeSu caturvizani saMkhyAzaGkAyAmanimitto vyavahAraiti zaMkate athAvA nare ti nahicaturvizanina niyamaH kiMkRtaH adhika saMkhyAnAmapiivyaSu vidyamAna lAna nacacana niminNcvishnivjnyaane| 12 zrathaguNAnAmanekane pivya saikana darzanAnka thaMgurArAsaMkhyayAdravye nadyavahAraH nhi|| sthyamavasaMvyaki mininadIyanehAH navaiva dravyA zicaturvizanirguNA inisaMkhyA vaiSamyAna athAvAna rahanyasaMkhyA saMbha somavyava hAraH nahirAkhyA vyavahAropagaNesthAna dravyetatsaMbhavAn havyagatasanA sAmAnyAdibhireva guNA karmarora pizA vahAropapattIne trasanA sAmAnya kalpanAviSayema saMgAca etena samavAyikArAdravyamityapAla jAna mAtra syanadabhAvAnAda nAbhAvAnadhikarasAnnaspacAnyanAbhAve evavyabhicArAn smA mapisaMkhyA pRthaktasamavA pikAsa saMbhavA n astu tiyogi ivyalAya naganaH dravyantajAtiyeogitvamacina ivyasanajjAnibja kA bhAvA janmA nasyA nirUpaNAn dravyavajAtimabhyupagacchnAnajjAnivyaMjakaM kiM cidavazyamabhyupeyanacana trirUpa suzaka' zvicaturviMzatinvAsaMbhavAdinyabhiprenyapariharati nahiparAni atiprasaMgaM cAha dravyagRneti nadevaM kriyAvahuzAvamavAyikAra! dravyamiti kAzyapola kSaNeSu gugAvelA dUSayitvA nadI yala saNAMterepinadeva dUrAma nidizani sutenaniyani zyamAnA vyApyativyAptIvizadayati jAnamAtrasyeni lAgonara zakate astu hIni jAniyogi viMguNakarmaNoraSyatItidravyavagrahI niyamavyaMjaka prabhAgApora bhASA Trevya vajA nirevA siddhAnana laghukra lakSaNa ma pasiddhamiti zloke na dUSayati dravyatveti najjA nivyaMjakAbhAvAdi se -noti dravyayaMjJA nimita
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ sh sh najakaniyamonAstIniyananathAsanikindayAhALaMkiMvAzanaminiTenajAnAmi vanavenijAnanAvahiniyamavAdIsandigdhamAnyajA jaanibyaakti mulyaahmnaalsbaablmbiindaanimittlaajir lbujiyaalbr'aattbiaabdhaanaabaasniinisbiibaalaagh aaibiriy'aani khni laalilHyssttir'iy'aalr`ikibihinii: hluibilydhaabjjiisssthaanH lmbaa| adihigunnaahinuphr`iiiguli slninsibijiguy'aamaannyphyaasikdaar sNbighaattbiaabdiiblingglyaansmuuhr'iikhnHkhiini maathli yaay' bythaabiy'yiaan phkhiyaasyaalisaaghaaghlaa: graaghiaakistaani yaay'aakhaalpr'aadhikaar'ybaahit bhaabijaanaalaattaayiishiilnii| likhiiittiphaay'aabiinikhiiliilaabilaahaalithaal phiiiHbaaki anyaakaa haathlkhaashkhbaakhl liilaanii bikaalki maalaalaakhH niy'ntritb thaakidilipr'aadhaa sbaasthykhaatmth| dhdiipthiiHsndr'iir'laalbyaakhiewyy' ky'laarikhmjaadaa shuliiligiriishriilngglblaabaah:jaabinyaaslkhaalitti jiibdiliphr'ilaalilaalkiniy'iiighNhni nbiikaar'li gnyaansiy'aalbiliilaabtii byaakgraahmnnbHdaalaalijsttribili philili anlaain ttu lgr'ii kinaalaammdbibyaar`lmbaadhii:nyjiniy'jiilaabidhibishbaangkhaa , jbaalaashikRthingkaayaalaakhaa laalkhaalili bissy'bdyaashikhikhiir'shiilaalishiithshbblb shsh jiihininaa lenbishi| = = = = =
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ namvatyayajAnaH sUrvaparIkSAramAnakolA zApidikamIzAnyatA daasdaair'ibllaabiy'aas kr'inir'jaar'r'maai lili phriliikuy'aashaa dbimaar'i ** | yuphiy'aa kaarignissttik khilkhiljindaa laalaanibaahigunaa|| niyaMjakAbhAvAdinyarthaH evaMpranyanirasyAnumAnamapidavyAjAnonirasyani yadipInijAnimAnyaratyunnesanayA sisodhanavananni hajyasanenarenyunanathAcAkAzanyAdairabhAvAvyavajAnisiddhivinyartha zrecasayogajanakanvasaMyogaprogamAvasAyalievaMvibhAgamA bhaagbhaavsyaapivibhaagjnkdmlonindhbhicaadprihaaraayomyjnknvaadisyhetuiyvaatrvivkssinshnsshaadhyvaiklp| ghchili lli saalaalaabithishbaantu bicchi ki kaandhlkhi: any didi r'aassttr'saal:dhiikssaa ambiy'Htnyyythaasmaa my'ubihiintaa ganapratyayaHyadapilIlAvaMtikAramataMokAzakAladizaH sajenarajAnimatyAsaMyogadimAgajanakAnAkarmavata neka. macamamasihacalanInyUnuganamatyayavedyatAdini nadadhimaMdakarmApranyasaMvAdilAMcalanItimAtyayasyasaMyogavizAgavAha viSayAnayokarmaviSayanAnaMgIkArAtkamIcAsidozananyasAdhyavikalevAna bhAmAzAvaleyahatyanizAvalepanisajo nimAyoginyAhAvaleyavan jalAdezacapadAnulyatvAcanenacyAmicAhanathAsanAdikAlAkAza nijAneranyAmeyAvAnyaSTa vana AtmAnAnmanirUlAnijAnimAna rUpAnyAlasanisAmAnya vanvAiTvAdazanArayAvajAniAsAhArAnacanAniyomA vibhAgajanakannAkarmabudinyanumAnasammavAdAbhAsatamAnayogakSemAcaM vipakSavAdhakAmAvAkSazaMkinAmayojakaminyapinAsUcirna ra vyavajAnAvanumAnInarAzikane AnmetyAdinAzAvaleyaniSjAnimAninyunesanayAAtaranAnadarthazAvaleyavRtyUnIyanasthAmA leynivstigunnkrmonpivrtmaantvaadhvledaanaavnmaatriikaavaamdnsihsaadhnnaandthshaavleynishenyunthaapishaavaa| leyAnmatihinvAdidhamaronaranAnadarthajA nigrahagI honego venasAdhyaprasiddhiHpakSecanAghAnAbhayanidravyavasiddhiAnana saMyogitamalijalAdInAsticaivavidhAjAnirininanoha jalAdezini hiniiyenujaanernyenyucttvaanyaave||
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAtiratAnadarthadikkAlAkAzaniyuktanAvayuktanannivarANAdanyatvenA.taranAnadarthajAnigraha acAnumAnatrayasUcI nAyanathenigrahagAinarayAvayAdiniyA saadigaadinivjaaniHnvyvminidrvytvjaanisiddhiaanniiyenujaanimaaniyuneslyaa|| thaniramAnartharUpAcanIyuktanAvani cAnmanAthaniranAnadarthacanAnmahanImyunIrUpAnyatvenAniratAparihArAyajAniyaharUpana kA nikanAparihArAyarUpAnyAvasanIyanarUpavAnAdhikaraNAvesanItyarthaHsAmAnyAdivyAbhicAravAraNAyasAmAnya kvagrahaNa nnaaghhe| morSyAcyAvAsiDimAha maisaMyogIni hinIyAnumAnaMdUSayani meyaveni nacAjAnirUpaNAvipakSakhAnnAzrayAsidina ranisAdhyavakalyA na kiMvAdakAlAkAzanijAtyanyadakiMsanAnyAvenakivAvyavApatnobhayathApyanasiivizeSaNa palAnavaprathamevyApa naashrmesijheriyaa| maiksaMyogilahanovegavAndopAdhihAlAta meyAbAhenozasalAmanaMgIkarvanAmAzrayAsi dedikaalaakaashnivjaanin| nanapAevavivakSinacAprasi vizeSAmyAcamameyavANavAvajJAnAdhAralopAdhibhirevayathAyogyasayamAnne li"-~~-khaagliilaammaammbiikaar' aar'laar' gur'iaa likhaa hy' sindhi lAyAzanivajArampAmeyavAdinyAyasaMbhavAdAbhAsasamAnAnAnenidraSyatanIyahenoHsvarUpAsiDimAha prnnynveniymbhisNdhiH| nisabhitkhanunAnimirAnmanaHsAmAnyavavamabhimananAsucanakiMcitAmAmalianananyAyapacapuralAdevAnaralavAdanamAnasacenAda vAna jAnubAjuSTanavyavahAralathApi ameyavAdinenanupANimidevAyavyavahAra zuruvasamarthanAnucamamayavasasacAlAnusUdanasyA mamAviSasamAcAsukhenvAdininacanIyansAmAgyaliyonAmavasanadUvarapannAnasarUsadizamAhimAmAnyanAmanavamamayanvAnAkAmA nasUsatyamAralarUmakAtharumabAyAbApayaminarajApitu samprabhAva tumayAnyodezapathya sAdhyaminiyAnicamahAvidyAnumAnAnivyA || laalngiilikhiaaalinii suniliidiliishuliy'aakhaa laabythiibirl jAnerasiDInapuraskArezAyAnizivAdinyamipreraNalakSaNAnilakSA00
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.pra mAlAyAmunAninAnyapinirastAnIgyAha nadevamini acAkAzahanInyAkaMlakSaNaMkriyAsamAnAdhikaraNonyAcaparaM saMyogavahAra TI. nInyAdilakSaNAMnaraMjanasamAvyApyanAniyogidravyamityuguNAdAvanivyAkSiHguNatyakarmavAdInAmapisanApyASyampAnadadhamAzAzana jIsunanAvayukerigurAdAvani vyAptiHvAmayyAkAzavRttisanAjAniyogivAnadarthasanAvyApyanyuktaMbAvAzaguNAnyAnyasi tyAdyAkAzaniznAvyApyAyogyAbhAvAdirUpadharmayogigurAgadAvanivyAptiparihArAyajA nigrahaNaM hiliiyesnaavaanrnnaaniyogoy| naguNAdAvaniyAdhiHcatriyAsamAnAdhikaronyunAvanicasanAyunaguNadAvaniyAzirasthAna nadarthasanAdAnarenI sanAzAhANavIsanAvAnarapAnanadhanAdikamArAyAcyAnizramAnanIyepiguNAdAvanivyAkSiyanihorAyasaMyogavahana givizeSa kaajaalisaakhiir'kaahaalimyaathsaarikhiilipimaalaakiy'aalH jAniyogihAyogabanisanAvInarajAtiyogidravyamityevamAdIni jAni puraskAra pranAnimahAvidyAlakSAgAni laalneshbr' kaar'aar`aar'nindaabhibinnaabliilHkh Rbibhaanggaalini|| nyanAmAvaniyogyAkAzanijAniyogindaM kAryasamAnAdhikaraNasanAvArajAtyadhikararovArUbasamAnAdhikaraNasanAvAnarajAni|| yogivArasasimAnAdhikaraNasanAvAnarajAyadhikaravArasasamAnAdhikaraNAsanAvAnarajAtyadhikaraNavinyAdInilakSaNAnisaMgRhInAnima hAvidyAlakSajhagAnInimahAvidyArItyAprannAnItyarthaHdravyalakSAkhaMDanenacanahizeSarathivyAdilakSaNAnyapikhaMDinAniveditavyAnisAmA nyAbhAvenahizeSaspasunarAmasaMbhavAnananakSaNAnAmapijAnipurakhArezApraznavAcagaMdhasamAnAdhikaraNadravyatvAvAnarajAnimanIpRthivItyA - dirUpANihimAninadravyanvajAnidUvaronanavAnaracamapivinamevapradarzayiSyanerajAnimAtra svakhaMDanana nopinaharmAziladArayAni bhagAnivAdIdalasanAnilasaNAnidUSayitvAkhamanenakAryAzrayovyaMgumAyodravyamityAdilakSaNa nyudAjahAranAnicanavaniraslamAyArI mes woanimutanamamamaanwaemamanarena
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanvenAvanApinanAnA vena bhedA siddhiH guNa lakSaNa vatva bheda siddheH guNa lakSaNAnA mI tyAcadarthe nAnyapikhaMDa yati tathA gugala sAmapIti natra havyAzyIna guNavAn saMyoga vibhAgeSva kAragAM nirapekSaiti guNalakSaNaparaM na darzana yAca kaMdalIkArAdyabhimanalasAMnA bahubhUti sAmAnya vAnityAdinA anyonyAzrayanA yA meva hetuH guNA se ni yadi higuNo jJAna sthAna dAga rahinanvajJAnaM sthAna sacainala kSaNa vyatire ke sAnAdyA pisiddhaH ena sona siddhAvanyonyAAyatyarthaH jhokaM vikhati sAmAnyenyAdinA sAmAnyA divyA hatyartha sAmAnyavAniti vizeSa dravya vyavacche dAyA guNA ityukta karmavyavacchedAyasaMyoga vibhAgenyAdivizeSaNAM saMghIya bhAgayI rhi nirapekSa kAraNAMkarmananabhava niyansa guNaityarthaH vAhIndranuSya konAzrayaH saMkhyAnAzrayaH saMyogakA raNatve sati vibhAganirapekSa roncara himoga dazanyavAdIn na nathA guNalakSaNamapinayuktaM lakSyAmaH sAmAnyavAna gu vanalakSaNaM zranyonyAzrayanApaterguNasyAdyApya siddhita: hai sAmAnya vA naguNAH saMyogavibhAga yonirapara kA iti kaMdalI kAragulasanA vayaktaM side gu agalA siddinanti / caguNa siddhirinI nare narAzrayatvadUSaNa sanmAna yattu lIlAvatI kA rekhA kaMsA mA nyavAna calanAtmakaH samavAyikA nAhI nA ityadhina zAma pisamavAyikArazAspada nahInatAla zisA nivvAnyA kAyAzrayannaspapUrva meveopavanAn yazrI nAbhIya lasUNa manuvadati vRttiti uttaravaidharmyayari tutyai sAmAnyacA mavAyikAraNatA hona ityukta karmavyavacAyAcalanAtmaka ityutrakAyaMtrasamavainina svApikA rasa miniparekA samavAyikA !! khAlasAMtaca pUrvanyAye naSTayAkA dina niguNAderapyastInyasaMbhavaityarthaH etena kevala nimittakAraNe vartamAnAya jAnIya tvacA sam mavApya samavAyikA rAnA ra hine varnamA nApa ra jAtIyatva veni mAnamanohara kA rola sAmapiparibhUrtamaMtavya uktanyAyena sarvaguNAnA piyakkAdisamavAyikA rezA nayA kevala niminakA ra sAnva samavAyikA ra nvarahinanvayorabhAvAditi // // yAyanasabhavA nyAzrayanApahArA duniya lava ke dAyasa 069 #
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. kiraNAcalIyalapaNadUSayani sAmAnyavAnsyavihina ityAdinA kamonirikaiyukedravye'tivyAptinadarthadravyAbhayadasyakanathApikAryavyAvyA va TI-na niladarthasparzarahinaityuklayadizagAhedanakarmajJAnasyAyonirikanArANasyajJAyanananaranirAgAnirNayetanikasyApikarmayojhAnumAna bnyaasii laalighissttrbijbaalr'iaa r'iiakaalaanibilimbiy'aaH taaphli4/re yadigugAdajJAnamevAdapikarmaNaHsakAzAdanirikanvasihabadyapadizyenanadArUpAnirikorasAnirikanyapikiminina vizeSAMkSipyAnala josamAnakhubhayorapigugAdajJAnamevaMvyatirekAnaMgIkArazcaniyAdinAramAha anyatheni ujavAyamogugapadArthapUrvapasopasaMhArasa yekirAvalIkAregotyAhanathAceniyarasANakarmayomeTkamastinAsADIgAvisaNezaHkathakAMpiyaragalabakSaNayogAdinihinanmanami phyaaekaass linggHsphiinibijiiryaay'ikaa maahiy'nyjhmnyaastuculaa | yAsAnirikAramAnirijaityapivizeSagopAdAnaprasaMgona nathAcagApadArthakirAvalIkArastassAharobhUkharAka mapigugalaMbagAyogAdini nagaNavajoniyogIgaganacajakAbhAvaH sAmAnyavAvesanisaMyogavibhAgakA rya yAjanakAvalvAguzAnvavyaMjakavAn nApiguNabajAnaupramANAbhAvaHsaMyogaHsaMyogavAnirikAvAnajAnimAna jAnimAlAkarmavadininsihirinivedanamaHziyartha:nasmAhAdinaHsakAzAdinivArthaHenenakonyAlesanisAmAnyaikAprayoga raNainisarvadevIyamapilApranikSipRthavAdyAzrayanayAM sAmAnyaikAzrayanvassAsiderini nanuguNavajAnirevanAlinayaMjakapramANayo rabhAvAdinina nAhanacavyaMjakeni vyakarmayoMvacchedAyasaMyogavibhAgakAryayAjanakavAmiyutaM dravyaMhisaMyogavibhAgayoH samavAyikAraNa bhavanikarmavasamavAyikAraNaguNatunanathAyadyapisaMyoga vibhAgyoralijajjanakAvanathApi saMyogajanakansanivibhAgajanakanvarUpobhayana nakAvana saMyogasyAstisaMyogasasaMyogaMmatyevAsamavApikAbarA jAna savibhAgasyApivibhAgapratyevajanakatvaMcasamavAyyasamavAyikAraNa ndirAhinyanenevareblAdisaMgrahaininAvyAprativyAptInibhAvaHsaMyoga niyogojAnimAniyuktasanapAryAnaramAnadarthamavAnarajAnimAninikRnanathA SEARINAD saMyogavenAnisAnadarthasaMyogavAnirikampapAsAva
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNatajAnelahAjakassacAnyonyAzrayaduzavAhaNAvajAtiyogopigugalakSaNanabhavedinilokenadUSayanirAzAvajAniyogopIniyA anyonyAzrayavizadayanisidehIniyenaguNavajAni driyanenenasanApijAni driyaneeveninaibhavyajakapanadyagya jaanevaasiddhiriny| rtha:vyaMjakasyAvyApakanAMcAha aniThaviyogeni saMyogavibhAgaDyAjanakannatrAsaMbhavInyarthaHsanAsAmAnyamArgavivakSitvAanyonyAzrayA parihAramAzaMkvAyaMgraMthaHnanutabhayAsamavAyikAraNavasamavAdhikAraNAvayorabhAvolAvivazinAlicAiesthApinadabhAva niminkaar| gavAnaspenina vAhanacanayorini smvaayikaarnnmnyaasnnmvnsaamrthmsmvaayikaannaaprtyaasnishcdividhaalbiirhniicunyaaye| sbaalaanibilaanyjlchaa smaambaasyaalbaalphoriliphaayaagii nyevAnahizivyaMjakasiDina nihocasAmAnyasiddhitiniparasparAzrayadAna aniAviyogasaMyogoddezenAnahAnasama llikhlaaphaalibaahniighssaaghaa bidbaan nsimblini nijaamiibinidbiilil| nbaagbi lnbniphilbnnr'lnnnnr sbaablmbiithikyaali myAnmanirayogavibhAgahenorahasyakAyakArthasamavAyino'samavAyikAsAledArapopapaneHsamavAyivAsamavAyitvakA raNabhedasAdhAvyasiddhezyanApinatra pramANa jAnimalahenorasidde najAyegasahakArthakArovastyaH samavAyaH sAlavIpratyA sAniyavAnanusaMyogasvanakAryasapaTasacaikanaMnusamavAyaHnAkAratonasahaivArthasamavAyocahanIyathopaTaganazIlapAsamavApikAyApananu jipassanAkAraNenapaTenasahaikanananau samavAyaHnadAsayogapranivibhAgapranicarAmavAyikA rogAtmaniyogenarAivamAnassArarastA liladhvIpranyA satirityasamavAyikAraNabhavanyevAimityarthaH kiMzyasyadravyAgAdibhedamAnamevAdyAvyasiddhanasasamavAyyasamAyika kAravibhAgopinasiiityAhasamanAyitvani evaMvyajakaMdUSayitvAramAnaMdUSayani nApInivazyamAsAsAmAnyamAtrakhaMDanenasanAkarmavajA svaarsysirinibhaavH||
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra.: etena rUpAdayorUpa tvAdyatiriktA caM nimannaH sAmAnya vanyAtkarmaviditi lIlAvatI kArAnumAnamayi nirlaMgurAH karmavyANajAni TI. na. mAnyArthyAcAra gavaditi sarvadeva stadapiivyatva jAnya naMgI kAre zApa riTana saMyoginyAdyupAdhihanatvAdyapradhvase kAnatha 16 yAni pAniziyAdinyami bhai guNA nvajAtiyagi lakSaNAniviva ninAnvaye kama hAre parihani guNAncajanirityA dinA jAtimAna yu ke dravyeti vyAptilada saMyogAsamAnA kaMsati karmarAya nivyAtistadartha saMyogAsamavAthikAraNAvRttI nyuktaevaca sani sayoga vyAptistasyasa aa Ana nyAyaH saMyoga taMtra [yikAraNayanada vanasya saMyoga yogAsama ya gAna nada tyarthaHsa karmavAderasiDa hAntarayasAdhya vikalavAt gurAva jAnera sihAsaMyogA janya saMyogAsamavAyikAra zAha nisaMyogAsabhA nAdhikarajAtimA vibhAgAjanyavibhAgAsa mUdAyikA rASTa nivibhAgAsamAnAdhikaraNa jAnimAnnu ityevamAdInijA nithuraskArapravRtAniguzAlakSaNAniniralA ni // (pisaMyo saMyogaM pranyasamavAyikAraNatvAbhAvAnsaMyogAjanyasaMyogAsa mavAyikArazAha nijAnimanya sambhavAda nonA vyAptiritibhAvaH dvitIye pilAyeovibhAga vizeSe'vyAptiparihArAya vibhAgAjanyeti / vizeSaNAM zevaMpUrvavat yAdiyahaNenApakSepaNA va nisaMyogAsamAnAdhikaraNe sattAsAtha nimAnityAdi saMgRpane yamunena hamAdyanyanamatvavAna tadanyAnyatvamitirItyA sarvatrannakSA nirva kAnyonyAzrayagra saMrUpAdijJAnenadanyanvajJA naMnadanyatvajJAne carUpAdijJAnamiti kiMcarUpAdiviziSTAnyonyAbhAvo vA naTupalasitAnyonyAbhAvo vAlakSaNopayogI prAdyekamAdInAM rUpA |dimAce rUpAdInAmapikarmAdimattvaM syAt anyonyAbhAve yamprativargadvayasya vizeSatvAn hi palakSina vizeSaNamupalakSaNa vAhinI ye navasthA prathame paraM parayo bhayo rayubhayavatvasyAn anyonyAbhAvAnyanAbhAvayozva prAgevamenyuktaM khyAsyate ca yaddAda denabhayAnya naracanAmaikA nyonyA //
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||bhAvavAsanitarAnyonyAbhAvavadAnadhikarazAnvamininirvacanaMkRtamenadanyonyAmAvAnityavAnyanarAdhikaraNazabdatvAnyanAbhAvAni tyAvAnyanarAdhikaraNa minyAdiSunadapyayuktanathAsanihityAyanyanamAyanAmasAnyonyAbhAvAdhikararAvasanirasAditrayoviMzatyanyonyA sndhikhaalidbshidighssaarthtyaa laaghiilphaatmaaelkhikaajii niilkhibr'aa thilkhkaathttiaambiihmaalbikaa : lkiskogr'iidhaar'iilaanyjiinibr'paakhiiiaalii baadhiiniini jbhmaasyaalthaar'i thaaminibndhilaaihihini gli navivadAyAMnAnaganalakSAkSapaini nanovAdIdradarpalenadayanaranAdina akhaMDinanirujanyaH paMDinamanpakhaMDinaH 1 kramaprAptaMkamI ghaa jblaanti laashiiss|jimaar'jaar'aahmiili: yur' kinil hliHlaamaakhaa:kaajii mltyaahmiNlii : dbiaay'aasth hijaaphaadhiphl r'nyjinaalililaabsthlbnd dibe| shaakhiir'binsbtbbishbaalaani 15 byy' bli laaglhaajbiini'shriimaalaa iishbkaassaalshhli bini kssnnkaaguil : phaali phaali mitaa4/ jaalaali bikhjl laalu mhlnyjiH bihiiHkhiikaassr'iir'laalaakhaail:l bilaak liHshbttii$ puNthi priikilijaa aal kaaliklkilaabsthaay' gaalmndaakhi anyjii dbinii maajiij bili laalni dbitiiyaabilni grnyiaabilaa l lmlbthaalni dii:hinisbaathsbaallaalaabni /
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ cima dUSayani maivamanareni svAhiparipATI vaizeSikAsAmutpannamAtrAkarmaNAH khAzyepUrvasaMyatAhibhAgojAyanenanaHpUrvasaMyoganAzalanamA rInA narasaMyogonyanirininanonarasaMyogotyattIpUrvasaMyoganAzaMpanAnAvinamapekSaneka mainyasidilakSaNAsanyarthaHnanubhAvarUpaMpazcAdAvinA nApesanaityanapekSAzabdAyovivakSinaralanonAsaMbhavainizaMkindApariharati napUrvasaMyogeni yassinsayopUrvasaMyoganAzaHsaHkarmaNaHpavAr3A bIjepAdhikasyotpAdyatvAjhAvarUpambAnanadapekSavAkarmaNalavastharavapUrvadoktyarthaH syAdenacadanantarasaMyogavibhAgayogapatilaka manilAganacezvarekhAdimasakkiraleSasantapiyAvakanyanyanupapatteH nApyanapekSAmitrazudropadavAvasara ininavAha yadananaramini na nunAnakarmAnirika sAmanyaliyatrAni vyAsirucyaneninavAhanacakamai venyAdinAyadihikarmamAnasAmagrInadAsanibhavatyeveniniyamAnaull maivamuttarasaMyogekarnavyepazcADAvinyAH pUrvayoganirapekSyamANalAn pazcAbhAvibhAvarUpaniminanApekSAnainiA cennapUrvasaMyoganihanikSAsyabhAvasvapazrADAvinoepekSyamAyAvAnyadanana saMyogavibhAgayorutyanilakamenicA karmalAgonansAmagryAmapinasamavAdanivyApzinacakamavasAmagrI nathosani vibhAgopanisamasamayamevapUrvasaMyoga niharutarasaMyogasyacopaniprasaMgAna sanyAsAmayyA kAvilavAyogAna vibhAgotyanisamasamayamevapUrvasaMyoganAzona saMyogopanIsthAnAMnacaivamiSyane yujyatevApUrvasaMyogaspavibhAgavyatirekegAnAzakAbhAvAt AzrayasthacAnaSTAcAdaninecapUrvasaMyoge nInArasaMyogonyatiH anaHpRthagevasAmagrInayAcA nicyaatiritibhaavHpuurvsNyognaashsycsmsmyaacaapaadnNpuurvbhaavivsyoplkssnn| nadyatirekeragonarasaMyogAnutpaneH vAdIdraH prAhavibhAgakurvadUpatvAparaparyAyavibhAgajananazIlavasvadharmavizeSasyAnapekSAkAra gaNavazabdArthavAna naspapadArthAnavyAcajasthakAraNAmAtravibhAgakAraNAvAraNAvibhAgajanakavibhAgakAraNakarmanispainahibhAgAnapekSa kAra idavibhAgonapesakoragAminyanubhavasihatvAditinadasatakhaluvakunakI phnkherevmnubhyorilvibhaagjnknvcvibhaagvaavbhaa| jayiSyane yaanumhaavidyaanpeksskaarnntvsaadhnaayokaasoNndiiyvivnokdossviddvineninaadrnniiyaa||
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevamekadravyamaguNasayogavibhAgAnapekSakArAminisautralAyacAlIlAvatIlAmaDAvayati asana parekhAdIsamavAyikAraNadravyecAnivyAkSiparihArAyAsamayAyikArazAgrahamA nanunathApisyogavibhAgayoranivyAnistayorapiyo yarthanayorasamavAyikAraNAvAdininavAhanaceni umaryapratyasamavArthikAraNAvAvavAsanananonAnivyAtirityarthaH kAreNa hivetAnyaryanasaMyogavibhAgAdAsaini minivarsayogavibhAgajanakanvarUpakamalasAraNasyAvyAnimohamaivamityArilAkarmavi bamevadarzayannavyAtivizAni nathAhiyadeni anAvadavayavakarmAnaMtaramavayavinyapikarmasaMbhavatIniyasapanetA astunAhisaMyogavibhAgayorasamavAdhikAraNakarmenilakSa nacasaMyogavibhAgayoranivyAptinayorekaikakAravAnA cobhayakAraNAvasyavivakSitatvAdinivenauvaM karmavizeSalakSaNasyAvyAsAnathAhiyadAyaTAraMbhakAvayavatavAvijinA karmaNAnyavAnarAhibhAgoDyaratasminsamayenadArabdhAvayavinirdhakarmayAdabhavani nevAvayavAnA vibhAgAyaba saMyoganinisamaye'SayavikarmamAnaminnevAyayaviniyAnAkunAmAbhAgAjAyanitrAsamanAthikAraNagovyabasiyoM ganityanenaramavayavinAnAzAjAnarasayAgonyani:saMyoginIvayAvanagavAmAvAna navAvayavinihAsyakarmazA kAravAlAnAvAdayAti:laya nabhavena nacAvayavakarmAnabaramavayatinikarmavajAyana nivAcahalacalanAnaMtaraMTekna || rAvayavibhUlayAmakasaMyogavirodhivibhAgonyanisamaye'vayavigatakarmaNArivAsAcalanAnanaraMzakhicalanesvahasavAna hiy'ssii bhinniiligulaashiishbmaanupaakhsyaalubin:shbaaghiaassaasu vayavayoganAzAjanyAyasamavAyanAyAsamavAyanAzAhAzvayavinAzAmAsvAnAnanazcamAsminkarmaNyakhyAziayajanakalane shvaasnyrthHshlyvimonaashaaditydlmaanvaaryoginaa'vyvnaanynhsnputindaahncaakssyvenishNkhyyaavycinii|| ryugayAkariyAvayabAsamAnavonarasaMyogotyAtyanuyapAnalabApinulledona
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanunAlinathAvidhakarmayahibhAgamAtramevonyAyoparamenakhaprayojanAsamartha samaSTivaiyarthyAn yathAhavibhAgamakaraNeprazaslavAdAunnA rasaMyogAnupAbanupayogyAyamasaMganinavAhanadIjareni yadimanyenavibhAgamArajananepisamasta prayojanAniSyaneviyarthamezA patrakarmAlathevahAvAdinimitrAhenahiyovaditi saMpratyanicyAgnidarzayinumasamAyikArAnAmanyAniSkarSaniyuladenyA dinA namukimananirUpIyamatinasihata hajAromityAhapUrvavAdI samavAdhikAroni kAryagonyadhamAnenapaTA dinAsahajI minarthayaH samavAyalanu saMyogAdeH sAnAvadekAladhyabhidhAnAMprenyAsaniH nayonyadyamAna paTaulapAdeyansamavAyikAravAzA nacocarasaMyogAnanya naukarmaNonupayogyataprasaMgaHvibhAgajananenApipuruSArthacopapane nahiyAvadazeyaprayojana sihinAvalunAvasthAnaniyamAvIjAde kurAdhajananepinAzApalaMbhAna asuvomayakAragAvakaryazAlathApyasamavAyi kAraganAnirUpazIyA samavAyikAraNabhanyAsamavanasAmarthana desamavAthikAraNamiticenkayaMmatyAsattiHkA yasAthasamudAyaH kAragaulArthanamavAyace nivedikalpAsahanyAnamathAhiubhayavidhapranyAsannAprasamavAdhikAra rAzabdenakarmalasaropivivazinAInAnyanirAnA bonagIkArAdabhavAnanyAyavinizusakarmaNAHsaMyogavibhAga bthbiddhaabdiighaabbidh kr'i :nilphaamaaglikhaalhiniibaandhaatb dini thaanaay' saaphlpe' sikhaalihiniighaagniphisosyaaliikaant| hjb ansbaaksssiimaar' ghighaar'iy'aar' ltaabilil sbiikaaNthr`sbn naMtamanenanakAsIkArthasamavAyetyarthaH byAnarapoTahaniyayiSAstavyAmanivyA timAhakAyAna hanibyAsidazAyala rAmahAniSyadarzayati yanimAvini kAryakArthamanevAsamehasaMpAdayani kAraNeni nacapranyAsanAvayikarmarAevAsamavApikAra 10 yAMnAnAiessani nirvacanIyaM navAraspAnivyA pAyAnAnaubhayorapinapapanezvanacAhazcarakalpanA ubhayA*ity
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ yanadayocAmahinIyenidezyanIninadAha yayAininavApisamAnoyamadinAbhAva nibhAvaH nathApivibhAgajanyAkathayinyAzaMpanapari zeSadazIviSyamAmA nyAnohayAnumAne mAhiparizeSAvasara tinadAha nacAsamavAyikAraNamiti prasatapraniSedhesanyanya jaaprsNgaachi| vyamAsamanyayaH parizeSainiparizekhanidAnadihamasaka karmeniviDmanyatrAsaMgamohanacAnAsoni-ubhayahi pranyAsanAnayAsa mavApikArasaMbhavaniekavaMzadalakarmaaparaMtu ke meyinasahanovibhAgalavakarmaNAIzIdazAnanovibhAgAnirokinasaMbhavanI nyathaH anyatrAprasaMgamukkAziSyA mAraNesaMpratyayamAha kyaveni cAsamavApikAraNalogasaMpAdayati sacanaseni upasaMharani siddhA ini paraniSyAdinaparizvamasmatanopayogamAha nadyAvRtyarthaceni natrAnumAnanAvadUSayani karmajanyasaMbhavenaparizemavighaTAyama | laaphaay'aabir'innaaliir'naar'aaer'shbr'phiibaashaakkhaal: khaalaakiy'aa yonyatiH zalpAbhyupagaMtanacInaregakriyAmanyAsamavAyikArAmavayava vibhAgAnirekizAkyamutpAdayituvayavAra vibhAgasvavaziSyane sucanasyapranyAsannaekAlamavApAdini sihovibhAganovibhAgalaghAityayavibhAgAjanya vizeSaNamini cena maidavyAzarasiddhatvAdanamAsinandanaHyogapadyamanInecapratyakSAntamupeyuvAmA 07 // vamityAdinAmlokena atrakiMvyanirekabhUmAvAkAzAdiribhAgAraMbhakavatsadvyAraMbhakarmayogavivodhivibhAgAmAraMbhakanyopAdhaulAhirgAne vivAdravyAnAyakasaMyogavirodhivibhAgAbhakandarAdravyAnabhAsaMyogabirodhivibhAgAnAraMbhakadopAdhaugArImAhavyATerasilAdinimAnI zAdivibhAgasAmanyAvenanajjanakatvamapikamagomarakSamanonapratyakSavasiddhiyAdityarthaH hilIye hamaraNamAI zAna vyavasinAvApA nanimAkAzAdivibhAgAnAbhakalpamalirUpAdoM nacanana henuralIpartha kiNjvNshdlyovibhaagsyaakoshbNdlvibhaagsvche| mhenumvklpnaapinuppnnaaaakaashmnyuukssaavaadinaanubhyorpivibhaagyoHpryogaayogpcprtiirityaayogpniyo| vAkAzamanyAvAdinane vyAdhisidipAzavaradamunna yojnaanupuurvv|| // 26
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ athakathaMkamalakaunaladelavidalanepivibhAgasyadravyAnAraMbhakasaMyogaviropivanapunarAraMbhaka saMyogavirodhitvamininavAhanahinaneniya dihivyAraMbhaka saMyogavirodhIsthAnanovikUsanasamayenalinAvayadInazyena nacenatyasanonumAnanovAvasAnaMzakAnebAnonanadArabhakasaMyoga virodhIsavibhAgadatyarthaHvyUhaH mAlAraH kAryadavyAnaraminiyAvana kassanahi virodhIpyatAha kinni ni sparzavacaMdrAnayAdivyA bhakasaMyogeca sanyevayaH sayogaHsyavidravyasaMyogajAkarmarAutpannaHpaadalayoninanamevAnivarnayamItyartha-atracasaMpranimanamadAha lnir' taar'ilaaH maaHlbljirminirmimaalaalaa:kibhinnuruutbk aligli nhRthbhaalmaalaahiy'aaliilbhuktsbiilikhnibijii khiliiphHsbiiH sulaaimaathniighini sbaamiir'biaaNgsthlii nlishiligaalaar'iaashikssikaajlinii bishbaalaandh baar'ikhiinirilis:r'iaabaar'iir'ibsthaa sbi laahiliy'aabr'r'iir' r'iinyji gik anlaalbRthaahmbaarik dbli kaabiinbiii hilaabitti bdbaajimbikaangkhlaalitb sbtb sbtb baahmaa ay'eli sr'ir'issaakssikelmili thaakaajugndhiir adbiaar'aandhaa| klaabli bishbaabilni ljjaasuli aalaapbaalkhrikishinaathnsbingkiaablikaan aabaabilaallikaa haalkbishbibishbaayllll haajbiibibhishaabaali bigbyaakhsth kr'i kibaalikaa bimaahaar'iiiljibiliniikaali r'i bhavAnIni upapAdinakarmAnArabhyanvamupasaMharani ndevmini|| birph gholaa bimaan baaljy'lkaanaab|' = aakaay'estt
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavApikAraNAkhavalyapanenacakalpanAgaurakhaM avayavanirUpAdInAmanekeSAmayyavayavirUpAdikaMpanyasamayAyikAraANI kalpanAdapapane nacavibhinnajAnI pAdekakAyAnutpAdovahAvamanvayAbhyAMmahAvasyevonyamisubhavAta ubhayAsamayAyikArazAvA savasvanara nplbdhcrsthaapikrmshiklpnaavmyogvibhaagvishessepysstthspcprnyaasnersmvaayikaarshaanvklpnaayaado| vAbhAvAna nacAvayAsamavAdhikAra suniminakAsthAvAnupapaniHkAlAdInAMvaguNasamevAdhikArasonAmapiniminA nAvadupapanerini anivyAptimapariharanipUrvavAdI guNAnyalesanAni guNAnyAnAdhikaraNAvesanItyarthaHdUbAyani nndeni| aaaisilintmbibiaaphbibhiiililpniibikaal mainihinathAlasaNArthaHsaMpadyenanathAcAnmamananAHsaMyogavibhAgajanakAze'nivyAziHkathanarayAkAyAsaMyoga gavibhAgAsyenasahanajanakAhakhusAnmanyekaribarthasamavAyAna guNAnyAvasanInivizeSAdhyamazeSajJAni cenanadobhayakAraNenAbhidhAnasavayopAnAna guzAnyanvapadenaivavibhAgajanakavibhAgasya saMyogajanakarIyoga svacavyavachedAna evaMvibhAgAjanyavibhAgAsamanApikAsAkarmanyapilakSAniralasamavApikAmanAyAinirU lkssiilististbaay'aalaajbiibilaaliiphaabaad niraralonAzcobhayukArAtyavizekhAvyarthasvAdamohitenAmpapIminikebalalIlAvanyAvilapinamevabhavedinibhAyaHgudAvyA vaMcoliI agApikUrmalaharA nirNayAna guhAlakSaNAmAMcAgunchinvAzadinivAbhAvaHtalakSAmanyAyAnidizani rUna ii aaaaiiyini prkaashy miliy'ojili anlilaalistitaay'aalaa vaahniyaashivaavsyaagunnaanyaavvishessgopuurvvssrymityrthH|| 7 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi-ma vyarthavizeSaNAcAha vibhAgAjanyeni triviyovibhAgaHanyanarakarmajaHubhayakarmajovibhAgajazceninatrAyaHsakriyaNani-kriyatA tIna yathAsthAgoHkhenenahinIyAnusakriyayoryathAmajayomebyorvAnunIyasnukArAmAcavibhAgajaHkAraNAkA sAvibhAgajazeninavAyo 7e|sbHsbtbaa-khaatbaalmiyi :Nshngkaayiikhaalaaliimaabilaay' kRtaHkhAtrayasyAkAzadezAhibhAgamArabhatehitIyastuhalAvayavAkAzayoribhAgAilAkAza vibhAganisarvacasaniyanivibhAgAsama vApikArakIyadonahAvibhAganidhyAtiHsAnadarthavibhAgAjanyetivizebaMgAminina nAha necavibhAgajeni avibhAga jazabdalAkAraNavibhAgopalogArtha hetumAha karmagAraveni navacidapivibhAgovibhAgajanyaH kiMtuvaMzadalavibhAgajanakAdevaka vibhAgAjanyAvavizavAcavyarthavyavachedyAbhAvAna naravibhAgajavibhAgalyAcavedArtha minivAcaM karmazAsabanaDAyanauvimA gajavibhAgasyaivAmAmANikavAna nanumanAbadihaveMzAvayaveSapravarSamAnakarmanahegAraMbhakasaMyogatirodhinavibhAgabhumyAda yatnadevanAkAzAdibhiHsahavibhAgamunyAdayAna yasmAdAkAzAdivibhAgajanakanakarmaNodravyArabhakasaMyogavirodhivibhAgAnA / magovaMzaslAdezakAzasvaca vibhAgaityarthaH atravaMzaslAkAzavibhAgasyakarmajanyadaya raMbhakalenavyAnamupalabhyanenalinadale ME vibhAgajanyAyavaizeSika parizeSayani nanayamAvadityAdinAnatrAvayavaganakarmakimavayavAnarAhibhAgajananasamayasvAkAzAdibhyovibhA gamArabhanesamayAnarekhAhitIyetuprathamapasaMdUvamevAnidezyaniprathamaMdUvAni tadaivanenidravyasyavaMzAvayavinaHAraMbhakoyovaMzA kyavayoHsayogalahirodhinavibhAgamunyAtyadiniyojanAnenukimininonyAdayanIyAzaMkaratatrAnumAnavAdhakaMdarzayituvyAtinAvamA yAdayaniyamAditi AkAzAdivibhAganidravyAnAraMbhaka saMyogavirodhivibhAgophloganayAcakiraNAvalIkArasyakumadravyAnA riMbha saMyogavirodhinavibhAgamArabhanenana yAraMbhakasaMyogadirodhinayavaMnatannahirodhina mininikase kmlkddlaadiinthaanh| namAnasamAjika
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokaviyonimonianamanAbhakAmanyAta navyabhicArAnA ubhayavidhavibhAga vaMcinpratyakSA zlokaviyoni nanAvariyAdinAdikAlAdiyusotpanimanimittakAraNanayAubhayavidhavibhAgajanakeSuvyabhicAropizavyAanadhyavAsi tavanaityetahimonianadhyavAsinani atraconovizeSonapravismartavyaH upalakSacainansanyaniSadAsyApinathAhivimanakarmAkA zAdidezenavibhAgamArabhane prAraMbhakarmacAna saMpranipanavana vibhAgovAkarmajanyaHvibhAgavAsaMpaniyantravana inizasatpaniyasa yinenacapadArtha navaniyoktadoSopiparihanaH ene navyAbhicArAnadhyavAsinavanivArasAyakarmaNA hetumAdhyayorvizeSAmapini phalohAna nadravyAraMbhakarayogavirodhivibhAgAnAbhavantamupAdhiH ubhayavidhavibhAgajanake svarAdosAdhyAvyArini unarAIvyA nanAvadAkAzAdivibhAgajanakasyakarmaNodravyAraMbhakasaMyogavirodhivibhAgAnutpAdakatvaMcintyazasihamAkAzAdidi bhAgasyAnIMdriyarasakriyAnvayavyatirekayo pratyakSAtodhigaMjamazavapavAdyAzasiha andhyvaasinshraayheturaakaashaadivibho| mAnAraMbhakerUpAdausanyapimponanocyAujantAna arpicakramakalpaneyamanupapannAbhAkAzAdivibhogamanyasavAdinAra vibhAgaDyarasApiyogapadyamatIne navazanapatrapatrativyaktibhedAnubhavavAdibhramoyamanubhavaH bAdhakAbhAvAna nacopanyatA numAnaM vAdhaka nassAnadhyavAsinalenApahaninavAna vivAdAdhyAsinavibhAgajanyAyAdhikararAMnityadravyatvAdAmavanA lihiyAnmanovibhAgaviSayaMpratyakSAjJAnatAkarmakArakajanyanenanasAdhaNavikaloiyAMna inimAnamanoharakArokamajumAnaM cazeaviceni jUnapUrvAparIbhUnayorapivibhAgayoratizedhyAdhaugayadyavibhramorthayathAtinIkSAsUcyAkamaladala mAnacan" zanadedheyugapahilAbhimAnaininavAhanacazanapani zanapatraMkamataMvyanimedAvedhaapahalinabAhataparihAramArAparAlavAnaupA lakSaNaMcainayogapadyapratyakSavAdhavyabhicArasAniyakSatAnI vibhAgAjanyatvenamAnInaravirodhazaMkane vivAdAdhyAsitaminibhAnmAkA zavyanirikaniya vyAgiNapakSAdRpAne sAdhyadarzayani aslilyAnmanaini vibhAgaviSayaMyanpratyakSajAnanahibhAgajanyaguNAevamAkAze zabdovibhAgajanyagurAH nacanAmyAmevAdhInatoparamArAvAnizabdAdhikaraNAnAbhAvAnanazcayosovibhAgayogaHparamAravAdini savibhAgajanyavibhAga
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimabahmAInavAdivedAMnimaneparamAravAdInonityatvamasiminivizeSaNAsiDAhidUSayani maivAmini dUSayAnaramAhAtmanatimA TIna vyarthavizeSagaNanayAcA tihimAha kiMni aninyadravyayAvatyartha nityapadaM avyasyadravyapadenaivavyAne navanadyAhatyarthapasnulyA 25 baar'iir'shbbiddh smaarkhaalr'i aaphriH sbljblnthkhlaaghb diyAhA navibhuyayAdinA namukhAlAvibhAgajanyaguNAdhikaragavyatArAtmavAdinyatrakozeSavizeSagara banyopAdhihana vibhAga hAyakiMcidanyadA bhAsa samAnayogasemanAyAha kiceni vimane karmanavyAnAraMbhakasaMyogajanakaMdavyAraMbhakasaMyogajanakAlAna bliniumaari laaphphlimilinyaa kaayiikhaa yaal jaaliighaalkhikaar'yaalaaphi lagnAcA cinindavizeSAvArthajIvAkAzavyatirikrasaiyajAnasavibhAgajanyaguNAdhikarAnayAvipraniSadyamAnarUpa sInanayApazavyApakadravyavahevamAnegarIvasAdhyasinityapavyAvayAbhAvAnAtana hivyatva mAtra henurini cenavibhu cAyAyupahananyAna nadikAlacareSupokadeze sAdhanavyApakAnApahIvaneparamArAcA dinadabhAvona kiMcakarmayoda vyAbhakarmayogavirodhidimAgamanakasya nabhobhAgavibhAgAjanakandehavyArabhakarmayogajanakatyanadajanakasuyogajana katvamaMgulyAkAzasaMyogajanakakarmagadUvanasyAna nathAcanaMnuyasaMyogajanakokamaraganandAkAzasaMyogAnassAna nayAlpAkAzamayogAcchanIrAkAzasaMyogavanavavayavAkAzasaMyogAdevanacAkAzasaMyogopapanenIyadoSa inicen| nayadevananadevaMyathAMgulyAkAzasaMyogajanakakamainyapizavAmanumAtumiti kharADalUkArya bhavandevaMkniHchinnamininatra guhA bhisaMthilAvadohanathAceni hitavAzyadAraMbhakoyanuyasaMyogalajjanakAkarmazAnaMnyAkAzasaMyogasyadevyAnAraMbhakasyAnya cisyAdityarthaH abhisaMdhimavidvAn zrIvallabhazakane nandini ayamartha yayAhisaMyogajasaMyogavizeSasyazarIrAkAzasaMyo gaspandavayavAMgulpAkAzasaMyogAdevajanmanakarmaNaH nathAnatvAkAzasaMyogopinadaveyavAkAzasaMyogAdevabhavedinikamajinyAvAma
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ woman apidaivavAdAkAza vibhAjyAdimAgusyA abhisaMdhimahAvyanyariharanievaMnahIni avazyahinikhayavaparamAravAkAzasaMyogasyanadavayavasaMyogajanyatvAsaMbhavAnArAkA bhakaparamArarAsayogajanakaparamANukIjaninavakavyanadevamamapranivaMdIsthalamacinibhAvaH anidhInaraMcAha apiceni zavAne hanIpivanazaMdalayovibhAgAiMzadalAkAzayovibhAga:kiMjavaMzadalAvayavAkAzayovibhAgAdinijasvecacaDimizvanomU limapinalaMgyAditimAvaHnadevakarmajanyAvasabhavAnyarizeSAsiddhimupasaMharani naramAditi yUla vipasevAdhakalarka ukta prazithila lamUlayani nani yathAkarme kahetunveSisaMyogavibhAgayo parasparaMvaiSamya nathehApotyarthaHsanenakAryAvirodhAkAraNAvirodhotra, evaM hiMDArAkajanakasaMyogAsamanAyikAraNAnparamANukarmaNaHparamAravAkAzasaMyogonabhavennahitavAvayabasA yogAyatmArAvAkAzasaMyogaHniravayavAvAne apicaivavazadalAvayavAkAzavibhAgAdevadalAkAzavibhAgopapanerdala yoribhAgasyAkAza vibhAgapranihenanAnasyAdinihalayovibhAgAdAkAza vibhAga:svAbhimanonasihomana ramAdasamavAyikA khAsiyovaMzadalAkAza vibhAgasyavazadalanivAsamavAyikAraNamininapArizeNyAvibhAgasyavibhAgajanakanvasihina cakamakahetukanvevibhAgayolavalakSAtyAnupapaniHkarmakahenukayoHsaMyogavibhAgayorikvelAsapopapaneH mAhibhA gajavibhAgAbhAvAnaghAijyAdabhAgAjanyAvavizeSagakarmalAtoparthavyaMjakamamAraNyornirala vAcakarmavajAnara, yanamapikirAvalIyaniralaMbiruyoravasaMyogavibhAgayorekakarmajanyAnyAmA saMgika mAvenadyogiva maNilakSaNayarala syAsyavicArasamakAnopayogamAha nAdini nanasaMkhyA vRnisaMyogAsamAnAdhikaraNAsajJAsAkSAyAvyajAnimadini vaayo| gAnanyasaMyogAsUbhavApi kAragisaMyogalAsamAnAdhikArAjAnimaheNyAdInizivAditya mitrokalakSA nibhaviSyamA ni| natrAhavyaMjakeni unaladANAnirakhaluvyaMjakAnibhavaninAnica yathAyathadUSitAnipramANeca pratyakSadravyakhaMDanAvasaradUSita naM anyajananirUpyane analAizInAnijAni rityrthH|| //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArasasAdhAraNakArAvara pacanasyepAlasamavenasyApisamA anavajavAniyA R AINTINEUMONIS kiMcasAmAnyamevayadAdalayanadAurlakSa narANinadavAnarakamevAdisAmAnyAnidurlasanamAnicanahalAnItyabhisaMghAya rInasAmAnyAMcaranaMprastAvayani sAmAnyasyeni natra kimanuhanonamnani kAraNAMsAmAnyanajjJAnenapramIyamAcA anuvRjavAniyA 22 satyanunjevAnityamekamanekasamavenaM vAinivikalpadRpayeni nathAhInyAdinA asamavenasthApisamavAyavadanavanisaMbhavAna shbiil nr'naaliibaandhaay'u niribitti laabityaay' dinA nadekadezAdhamAdayaH idecAsAdhAraMgasAdhAraNAkAraNAvivazayoryapAyatharanarenayAviSayAnayAkArAmini vizeSaNa sAmAnyapadulIzyAvAcanaviziSAnilamaraNAnisavANyapiniralA niveditavyAni nayAhi kimidaMsAmAnya kisa nahanamatyayakAraNamunAnunapratyayapramANAkamathavAhanAvamAhosiniyava satyanuinavamayavAnityamekara menekasamavena natrAnivyAdhyAnirAkaryAdAdyapakSAcanaSTayaM anekatAnirUkozapUsAmanayanikSipena 10 nanA vadAdyaH sAmavyAnadekadezeSacAniyAlevAmapinayanyayakAraNa jyAna nApidinIyonahanapranyayasyakhakAraNA numAyakanayAkAraNAsthApinamnamANakavAdanivyAnanunIyaH anucancasvasaMyogAdiSvapibhAvAna nApicara jathaHninyadhanakakAyecaniyuparamANuSavyabhicArAna nAvipacamaHvikalpAsahavAnarAyoriniviziSavyavasAvyA rapinathAvApAnAna nApihinIya iti yathAnuzatapratyayaH kAraNanayAsAmAnya manumApayani evaMsAmagrInadekadezezvenina ra trAni vyAptirityarthaHnanIya iti aneka nidhanahAniH sAcasaMyogavibhAgahivAdisvapyaslIninepani vyAptirityarthaH / nekakAyyUnidhiti saMyoginAmavihanirasyevainarathAkurADevadarAgAMtyabhAvamasaMgAdini bhAvaHsamavAyepyanivyAptiH saMvaMdhatva vizeSaNepipUrvamanarenanvarupaMcamelayAcanonicyAbhiH samavenazabdenaparamArAvA kAzAdivyAnityapadenaivayoNI gAderiti nathAcabIvanabhaHnityamekamanekasamavenasAmAnyaminiekapadenacInyavizeSavyAinerininavAhamAponi / / AD
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanyasmanmate pIdameva nityatvaM sAmAnyasya bhavatvititatrAha tvaMpunarini nathAhisA mAnyAdInAM trayANAM khAnma santaM buddhilakSazAnvama kAryanva aMkArAma sAmAnya vizeSavatvaM nityatvamarthazabdA nabhidheyatvaM cetiprazastapAdabhASyaM natra cakhAnyasa vakharUpasamyaM buddhilakSaNa buddibhi tAnilakSya anuvRtta pratyayakArI sAmAnya anyena vyAna dina va tyA vizeSAH ihapratyaya hetuH samavAyaH kAraNAnvaM cAnAtmagu kAprati natra canityanna sAdharmyamabhipretaM sAdhayasimA nodharmaityarthaH etena nityatve sanyane kasamace naminimAna hara kA ro lakSaNa mapi nirastaM zivAdityabhighoka lakSaNa mudbhAvayati anahani sattAnAzrayaH sAmAnyamitya ke prabhAva samavAyu yorativyAptiH spAnada samavenamityuktaM nAvani cAnya vyAptistadarthanitya mAtra samavenAnyavisatItyukta sa matvamana ruvayora khyAtithorninyamA tyaMpunaH sAmAnyAdInAM trayANAM svAnmasanvavuddilakSaNAvaminyAdibhASya trinyannaMsAdharmyamicchasi tuma nastvAnmanvAnirikta ninyamAtra samavetAnyatve sati samavena samAnA mAnyamiti sAmAnya lakSaNAM caitracUna jAnaradyApyasiddhezvasana zuSyasiddinaH tadanAzrayanAnyatva lakSAgo nyonya samayaH 11 jAtimAcala dAraNa sidausa nAmamanasva siddhinsacAnma nAmavara vizeSa rAziddhiviniya nA nathAhi Tahaniini vesa tyAma rairabhyupeyate // zrasamavenvAn banauktamAtmanyamanasvA ni vikkreni ghana zrAmannamanasyAniriktayanityamAtrasamave naMnadanyatve satItyarthaH dravyaguyA karma vyAvarttanAyanA mayaityuktaM jAnireva tAbadadyApina siMDA grana e vanahizeSa sattAnmanvamana svAnAmapyasiddhilana sanAnAzrayatvenA vAnyamanasvA nivina vanaca sAmAnyala yo'nyonyAbhyaH syAditi saMgraha zlokArthaH zranyonyasaMzrayavizadayati jAtimAneti nanupadyapi nAdInAM nAtibheda vana yApanane vA somA nyu jJA nAdhIna nirUpaNAmanInAnyonyAzrayaneninacAha tathA hIni jAniHsatya ke gayA bAdAvativyAzinakamA mahatIti nathA vyAtmake nivyAsisa ghaTanayukrena yApi dravya leti vyazista dethe ghaTaitihanI kaMcaTa vartinIye gurA karmazana itItyarthaH // 5 //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ e bliniy'ni:sblpsblhmr'ishr'iiyuddhbidhbsbbhir'ikhlaaghbaalaanibissyyugdhsbnaashrii ssmkaahinimmaanyclthaanitti ghnniibi haaldbiiniissiighaamaar'khlbiijyiaamili jiibnyaamuaali jissttiy'tbiiy'aallikaa baaliy'aakaabilisnji|| 24| bihirubibRihbjiityaaiityaamishaamini skiilsmuussl :ghaachaa haadbimiikssaamuuliiy'aahaabilinyjintti sthlaalimyaanibi: khaalaal phaaiiph kiyiayaanggutbsthaay' thaali kaajilignyaany nyaay'ni blaablithaadiHaaphiph lphaamaaghessiy'aammuthaaili thHshbaalaakhaali yaay'| ythaayydhykstisbiikaanlil jaalaaHbiili ijHkh-kaaliHlliaansblitlii| hyaakaar lmbaa lmbaa sthaay'ikaa dityi likhshaaniphaarniiilimaa t nily'shikhaaliithiliplaainaalgur'inntaashbaalaangulaae shkssiaaghaassaalmmaambllinsiysphiilnH bilisniklii thaanaa |iioy'aalkhaanilithaaldiptaaniimaapnirdiiish mulmaay'ginismaathiy'aans yativyAdhiniSTayarthamAkAzAinIsakaMghaTuvAdipani vyAgniparihAyamanonityAdivizeSaNa yadihidharmamAtramAnyajvamanasvasthAnAnana sadabhayaniSThAvAnmamanoniyAvanyonyAmAcIvAtmaniSadA yonyAmAvomanasicAkAzAnyonyAmAvalayoranivyAhIspAnAMthabhAvamAtranadA llikaashliiligur'r`aar'iaadhiir'aakhRiHHHr'aassiisaabdhiinsmmmmaalaammaa . yainivizavaNa satnAvyatiriktagAnvAdisvAsahagotvasavyAvasAdinyavAdhinAnuhatamAyayavazAnevAmapisajAzrayapratIrityAhaka mAnAnAnAnmamanoniyAvanyopAmAvobAdamyUni vyAmiparihAgamanAnAyakamanavalazayAmAhavAmAna
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ a raasreeness nanugoyA divasadini matyayonasanAniminaH kiMnusanayAsahai kasminnarthagavAdau samavAyAdininavAhU nacaikAni guNakarmayo| bijlbaay'aakhaalblaashbnmy'khini maakriminaakhaanini || bisbiikaalmaalum dbaathysthaalaathilthlaaihiy'aabinyaay' blaa baakhaali biy'aadihyaanggaalukhaanubaanggaalaasthaaolinusnikhkulkhaagb4/ dAvivabhavAnedUSaNavAbhAvAhini vivAdAdhyAsinAmini gocavivakSinajAnirahinandAdiyukne sAdhyA viziSTanAnarthamaparagrahaNana laaiphssaabilisiir'khaar'bi liilaashaasssaa laano dili| laagnyj bishbbukhaalilaalilithaar shihmaandhbishiii blibhimukhsthbiraa ydi liibaabaa kaal chil ekaanmaai| raajaaliilngklinusnbihiH haabilbilaalghaalbaamii biijjii haalimbaabil dighlilsbl99, lilidilinggaalaa bhaabiy'aalilirisilgaalgaachi jaani phir'it abishbsbtbli lugutti sbiikaar'iilngkHsuluni lini baaNlaa dbijaahphHsb jaakiy'aahinibhiliy'aay'iiH"aassaastbiiniy'li bnyaa blte kbiraaji hle bistlr'bi sthaaniilkbiNlichbittielsiguloke tti bllaammaa-bishbaalaar'iklaaglaahaajaaliisthaanaanshiy'aalii
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinihalakSAmityanaMnatravazlokenasaMgRhAti nityadravyeni yadidaMvataevenpayogaparihAramoniyAkatilA TI.nagamuktanalakSaNa kutaHcanmane Atmakhamanaraveyorani vyAninizlokayojanA hetavAdinA manasoniyAdinAlinAdhyAnmAda 25 jAnirinyanAuna navenisaMgraha vihagoni mAnmatvamini pUrvavazadohadayaMzekane nanukAleni nahisarvaninyAivyajindakimA bibhaagndhiyubaalaaniinaayiiliimaar nibilini dbaaraa jaanaay'| gAsiDirayogAnyayogavyavachedenanityadravyAhanidAnAdhikaraNAsanyayogavyavahedenaninyAvyani nijAnimAvamini nityAyaikalilamayogaparihAranaHnaladANAmanivyAnelabAnmAlamanalayoHrAbAlamanacaniyAdA byakSevavanieveninayorani vyAptiAnanukAlAkAzAdininyAMnadenasatvAcanansarvatranityakhuvanevizeSAratA naivaMvarnenasveniniyamAdinicena nivizeSamavyAHsarveSAMvizeSAgAMsarvanAmAvAna yajAnIyasavize pani ladAraNArtha iti cennavizeSatvajAniragIkaraNAna upAdhervivakSitanyAhadApani nanaDapAdhisiMDInahu~ pajIvinolekSaNasvayarthApAnAn asihocalasAspaduravadhAraNabAta eka vyAHsvabhAvasanovizeSAityapina lakSaNAdinizaMkane yajAnIyamiti anaMgIkaraNAditi saamaanyaattiinaarljhaaekdrvyaacsyaanruupvaanyaahi|| trayAraminyupakrampAsAmAnyavizeSa calaminiprazastapAdaiHsAdhamyAbhidhAnAdanyavizeSAvahAnezvajAnimAyanyenavyAnavinasAna anaevAzrayasthApinAnyatavyAvarnakAHsunanuyajjAnIyaminyatrayapAdhikamityapAdhisAmAnyavinAzinamityAzaMkapAnavAvyAmanivyA sirahinasthalamANAvamavazyAzrayaNIyatvAnahananadupajIvinAnenetidUSayaninandapAdhisiddhAvinienadevaviyovAdhakanakezavyara ni.asihoceni zrInavabhorayanayolasAmanuvadaniekadvyAni svabhAvasanovizeSAityu kesAmAnya samavAyayoraniyAhiranA kaekadravyAiniekameva vyaMAnayoyeSAMnatvavayavisaMyogAdivadanekanenayokAHekaTyAityevonarUpAdiguNakagAranivyA miladarthasamAvasyA
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadenadekadravyAnirajavAdaSayatikimiminyAdinAekanvasaMkhyAvanivartamAnavasanisvabhAvasanvidravyagatasAmAnyevalInyanivyAptiriyAra dravyaninikhabhAvamaveta sattAsAmAnyenisAmAnyAdInotrayAgAMsvAnmasatcaminibhAvyamitibhAvaHahienna minikortha kvaciharnamAnasanika canamAnAve hivanadabhAno'hinvamini kiMvAkhAzrayAnyonyAbhAvavanivartamAna vahivanadabhAvo'ditvamininAghainyAhanaprathamaI niprAcInadoSAmevAnuSaMgayani sAmAnyAnyapihIni sAmAnyAnyapigugAdisuvanamAnAnigurAgAdikhekatrajinesaninAdanyAbhAvAdyanInyukala sAkAnItyarthaHyana evenyanidivizadayani sarvAninvenenisAmAnyAdivanivenasarvahaninnAbhAvAdinibhAvaHnanunAhaganindamAtramA kimidamekadravyatve kimekAyasaMkhyAvizidravyasamavenavamunAvindanAyaHvyanisAmAnyevajivyAdelAnyapiokanda saMkhyAvi zidravyasamavenAnikhabhAvasaMnisanAsAmAnyarahinacAnanApihinIyaHvikalpAsahavAna nadapiktacihaninvesAyanyAttinvamunAzrayana niyogikAnponyAbhAvavadaninvaM namathamaHprAcInadoSAnuvegAna sAmAnyAnyapihikiMciniSThanvesaninanyAhanInisarvatrAvanerana evanahinIyaHsavAnivanAzraya pratiyogikAnyonyAbhAvabedanivasthApiMsAmAnyeSubhAvAna khAzrayamaniyogikAnyAnyA bhAvavahininvAnadhikaraNAvivakSiAminicennakhazabdenavizeSavivakSAyAmAnmA prayAprasaMgAna enadAtmavRtitvesampanada nyanityadravyAnirenahizeSa ini prativyakkilakSaNavivaditaminicennAnyonyAzrayatvAn banavivasinaki narakhAmAyApaniyogi kAnyonyAbhAvavahanikhAnadhikaraNAnanasAmAnyevalineSAmanekanivenokarUpannAbhAvAdinizaMkanekhAzrayenimatrakhazabdenakiMmakanavize pAgRkhaneyakiMciAhinIyevasaMbhavaHprathamevizerevavizeSalahAvAdAtmAbhayanvaminyAhanazannenisakaika vizeSasasaninyavyasaninA saMbhavanapaharaNamukananityarthaprativizeSapRthaklAgaMrzakane enadini nityadravyAdhunirenaDizeyarayukevyAhaniH asminnavyavanaprasaMgA navinayazasanadanyaniyamAnI yuktaM nayApyenadAtmanyanivyAptisamenadAmahativasanInyukaMgatadAnyahanirinyevokAvAnmandAdinArthI naratAnadarthamenadAnityavyAdhiritya atramanArahityamapyavaganavyaMcanizabdenasamavAyasyacavivasAinasthAnamAtrayanyonpomAvA dausukhAdIcA nivyAgniprasaMgAnA
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.ma. anyonyAzrayaM vivRNoti nityeti nathAhi anityadravyANAmAzrayavizeSaireva vyAvRti siddhena teSu vizeSasaGgAvepramANaM guNakarmaNo TI. na. pikhAzrayavizeSaireva vyAvRti siddheH sAmAnya mAtrAzrayanvAJca teSu na vizeSasi / kiMcidRkSipramANani nyAnAmapivibhinna lasAnA pArthi vaSya paramAzavA dI jo pArthivatvA dineva vyAvRtirityana salvalakSarA ninyadravyavyAvRtihetavo vizeSAH pena evaMsani nAi vi 26 zeSa siddhAvena dAla siddire nadAnmajJaptau ca vizeSajJaptiriti parasparAzrayatvamityarthaH yathonumAnAdipramA NAM nareza na dAmyAdirapani tya dravyavyAvRtyadhigatilarhivizeSakalpa nicayoginAM pratyana yA vyAhanyadhigatyarthana elenai vanadupaka svapAzarAnnA dityabhisaMdhirAha anyanasyacediti kiMcaina dAtmaviziSTasyainalakSaNa palakSitazyavANa vAsiddi: naho nAdAnmadi nityadravyANAM bhedAdhigati hena vo vizeSAH parairabhyupagamyantenUnaH haunityadravyANAM bhedAdhigatirasanti DocavizeSAdhigati rini kathaM nAnyonyAzrayaH zranyatarAva ce he dAdhigama ladAvizeSAdhigamoyarthaH syAt malamana svAtiriktatve saninitya mAtra samavenaH sanArahito vizeSa yAnalakSaNaM paramamahatva saamaanyenivyoH|| lihIdepara napratyaya vIdhyAparamamahatparimAparamamahatva jAniye dAmyahani saMbhavantyaMzana zrAtmAzrayatvaprasaMgAna hitIyenca saMbhavasanadAtmopalakSitasyApyenadAnmahattitvAbhAvAna kasya he nosta darpitye naTupalakSinannaviziSTaMnada palakSinaM cArapA // zradyephala no vizeSaNA pakSAnavizeSaiti zivA divya mizrokkalakSa muhAvyadUSayati zrAtmatvenisanAra hinovizeSa vaityu ke samavAyAbhAvayoranivyAptistadarthasamaveta ityuktaM na thA pisAmAnye nivyApti sa nitya mAtre yukta nathApyAtmala mana ruvayorativyApti rA rata uktamAnmanyamanastvAtiriktatve satIti saMcAra hine inidravyAdivyavahaH na dena daniSyA tyA dUSayati paramamahatveti nanuparamamahatva nAmUnasAmAnyamasti pramANAbhAvAdininatrAha zrIti anumanyaya spo sanibAdha ke jAtiviSayatvaninihitva degI kAraH sacAtrA vyastItyarthaH parama mahanyari mAsI mahatvAvAntarajAninanmahatparimANAnyA sacina jyAdiparimANAvadityanumAnAdapinansidira vega ne vyA / / :
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - lilaalijiliksiyy subishaakhaabinishaa lr'illir'iaajjl |ddilibiy'aaliliH llnbilaakr'r`nr'aassr'bilikaalaamukhlim riini|| aagaakaaliinaabaahini lkini laalaanisiimukulkhaani krispikibaa kbi parabhAvAbhAvamevavitaNani yadIni pRthivIndasyaparavetanyUnataHparamANuvassanahinasalilaparamANaSaTaninavAdalicate hiHtbkaay' thaakaa sbaaghbksili jbaalqbll-rchiiinHnisskaalinbil rthaHsamudAyahUbaraNamuvAvayavAnirUpaNAdapidUSayati nityamAni ekanityanivasaniyativavAvivahina bhAIsavIvazeSAcyA dlgr'jaalaalis r'ilaar'aahr'laaniy'aaliighiilijhuli khullaam| saalilibaaibishbaasyaalmaan shbyaalbaamgaasthi| vIlAdinAyarAyaramAvasyA nirUparaNAtyadizathivInvaMcaranahiparamANuvasva vRthivItyAvyabhicArAsalilAdiparamANu khub bhlaaghr'ghr'laay'aathljibi 4jilikhlaay'| daalaali lhmiini jaalaali shaaliir blr'aar' abibhaajjaakhijbihaaddhaanychaakhaaliisttbaa philiijjaalim nibnibishkHliayaaliphyaakttritti phaaini kulibijinisulunnijilil bhaabi ki yaay'y'aakhguli gr'aabhaaskimukimi khaashbik niryaalkulaaguli caalaay' bll nshbr'ghaani philijiskyiaabitrbhaanussraalblgaahiinibaarbaalaalitbaa aalr'ikintu bhul limbaa hy'naaddhaa alibrijissttbili maalaakaaablmbn / 34 !
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ zhby citramazca nityatvAnadhikaraNAsa mavena dataditi vAcyaM nityamAtra niSTha kAryyama niyogikabhAgabhAvapradhvaMsayo vyabhicArAt naca bhAdanyavizeSaNa pUrveta jA TI. na. nAmanivyApteH kiM caki mene sadAzIvadravyAdiyaMcaka munAniriktaMnA dhUH siddhernAnyaH natrapramANAbhAve nAsihUnAdimyabhisaMdhigRha kiMcAca prmaayaami| ti zrIvAbhIyamanumAnazaMka samAneti zracacamAnibhirguNaiH karmabhirasadAravya kA vaidya vyAvartaka ratha naranA parihArApanaiH samAnanA grahaNAM nizvayvadravyatvAdini ghayadi vyAvarna ke sthAnanAparihArAyAnyonyenyu gavAdiSuca gonAdinA sAdhyamasiddhiH tathAsaneni bhAvA / sI mAngA sAnAna ya sI bhavAna nayArthaniramA nyarthasAmAnya samavAyAnirika bhAvAsaM sa gira // bhAvAnyAvyAdaryane sonyavizeSaH dravya striyA saMsa spivyAghAnAdini dUSayati maivamityAdinA catrakimayeothinaH prativyAva dharmasamavAyinaMvibasine yoginaH pranidAnAdya sevaa| pinaH dravyAcA havAdivana nayAsamA minice mevamAdyatra kiMcAtrapramANAM samAnajAninu yAkarma kAryAH paramAzA yo'nyonyanna sAmAnyasamavAyAnirikramAvA saMsagiNIjAnitvA hotyavadinilIlAva yogapRthakkena sisAdhUna nyAna nacavA vyazya kasya STraya kAnara sahazAmA janamo vyAdyananAdRhi siddhiH yAhiyato vyAra nidudiH sAnanatsa thAzvA rasyanada porapi nAzavantarAdyAvRttabuddhiH sa (paramANu sA sA kArAbhAvAhinI yenuyoginaH paramANuvyAvRti bevakunaH siddhayena vyAvartakadharmApekSA atha nyAnsamA najAniguNA karma kAryA: paramAragavo'nyonyavyAva kisamavAyidharmaviziSTabuddiviSayAdravyanyAhudininatrA pRthakkeneni nadAha pataMjali: yogi videkajajJAnaviSayaMdarzayanyathA kadUSaNAvasare tatrApidezakA lUla jharA bhedamUrtivivadhijJAtibhedazyAnyanvadhI he turini tatvasAra TIkAkA nisarvabhedaH syAnyathA sinInya vizeSa kalpaneti bhUtacareyA dehasaMbaMdhena muktAnmabhedoyogaduddigampauneyaitica imamapidoSaM samavaparijahAra yana cAhanacara yaktAdikameva paramA narAmramANe vyAvartaka vu jinakamastu nIyara mArAvaM tara vRni pRthaktA dinA sadRzAn pAhiyano vyAha nibuddhiH // | sAnanandRzadharma kAyyayithA zvA kuMjarasya na do| 3 pinA vanarA dyA inisansadRzadharme kArye tina denada nahya nirAca chaina ca vAcyamityAdinA nanensa
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ llinsaa sbrybihiianillihaaniy'nniijihmaa bidyaanichi kiniibidbiihulykh | yaalmbiiniikaanmaalishnisbiiklaalinggaaniliadiniimhaakhiibndhaatb saajjaashaahiinaa : pr'mpy'aamiy+ni maanbishbbidyaaly' biiaarnisbaar'aa smr'aakhaanir'ikaa blillillllthlinbilmichil:liisaabililaambikaal sima vApikArAnayAnassApisacamapekSena nacanadasaMsargitvasananidhAnyannAmAvaniyoginasvadharmApekSeniyAcyaM nAyanAsanoSiprani ambiiinbissttaa nir'ibishbaai:sbiikaar'thitbisiir'aa:gaambshbaabilirulibiy'aay' glaa, laagdhiinthaamaakaa: ? laagliikhulaaphaay'thaakichilaalaalaabaanniii| phulni laalilithaayiiiphii bijy: khubiikhaal aphilshbbi ashbdbiaar'aabaalir'iaamaanujaanaayaayaasikhii bidyaalii kaal kaalukhaalii:phkhiin lii: liny lmbaalmmiaan ? likhib laalikilbaadhilbinirbishbiriy'aa?aasthaa ghssaa liilaathaalkinsaabyaathtir'iir'laanychiniidbiilyaansiN ke ele ghlphinisbHkhiisjjibihiinmaankhini kilaakilili nyaasyaatti luini / haatmiiyaany bisbhaalkaangkhiiaajir'aakhlaalilikaa: jaahaaphulmmueHkhlkhlil haajbiibaashkaaer`aakhilkhililitaaghaatihiNsutti laakiriittiishaalaabihin || shriishkhi bishaakhaa kaabilaa nibiaaghtti laaghr`di maanbighrtti khaamaakhaa missikaa:khilminiliilaatiphkililir'ikr'imithilbn tilagosease
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ biskhaanni yaaghiini sbsti gaalaarjinissikaar'mibijidyiaaks bishaalaakaangkhiinibaalshaakilaakhaanaakhaalii aaahaalhaaj n smaakaasir'i nliibiaaibilaablmbiiraa dlbaar'iir'maahiy'aaphhaakhaamaan ||laaji bishaarshnilaay'aakhaabir'iliir klaabaagaachil iNli 4 nmini aaditr'gr'nininityaanaabismaadhaaili thaakichilaaykaahinii ruudyaag shiilaanycindhikkaalir'aamaasphiaajjlaa shraabyaalinyjiphaajil| hphililaam aalaal bijliy'aamiilkhaaliiy'ojn| ylimaakhaaiy'aa diipaay'niliimaahiisth kaalii ble thaaki / by'aatri kaabaashbaalaay'i gy'naagaaler bndh aNliskaalyaat shbhaakhaalii bijlii abhiyaans abishbaasbtbaannaali :khHshlaaHaalm khnthnilkssaakhi, jaabithnaaginaa: pr'r'iaahummaagli4/24aalkhiiy'aanmaalaaskaa haayraansmilir'ir'mr'bilaaiil sr'aamlaakmaathaakhaaniliy'aam dighr'r'aajiikaalikhaaH , laabibr'aani nmy'daakhaabii kmblli nmbaashunaachittlili khaajaakhaa| sthaa: ku lkhaayaayaabhiini sb illaabli bichilaallaahhinibhijibiliy' thanannuyaTyArayuna siddhivinAyaTasaMbaMdhivyanirekAnanUnIvAvayavAdhinatvamininitrAha natrayayapAni ubhayothagAyAbhinava yutavihinahanayAnvaMpaTaspesavaMdhirna vyniriktaanaadhinetyaadinyrthH|| meyciyaak maattttaall
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalinamAha neneni yopisaMvaMdhyanirikAzrayAyitvaMyunasiddhilahiparItAayunasiddhirityarthaH naciyaMceAnasidinnanahipa mAsUnAyunAsibAbhadinayaMcanayAinarathAparamAeko saMyogAbhAve naghaNukAdikAryAmAraMbhaprasaMgAsadAnanabhAvaprasaMgAnahAekA dezyunasidaparamANusaMbaMdhasyasadAnanavAdityanamAhAninyAnAmini kAnahininyAnoparamAragamana sAmAkAzAdibhiHparassaraMca yunasiddhirininavAha ninyAnocini yathAkAzadvyAdayorininAhinavAnyanaratyApiethayAnimAndamaliyathAkAzaparamArAdoriti bhAvaH unAyavimAMgAnadIyabhASye sApuna yorayanaratsavASTathagganimazcamiyanuninyAnAM aninyAnAMnuyanevAzrayevusamavAyoyuna nnishbaalaamukhii:sthaammaammlinlibhiy'aalbilimbir'iilaalinyaaksbaalmiy'lkhrikil lilikhighaandhaabii laay'lkhiii naalilghyaakhyaangkaa saMbaMdhopisamavAyaraspAnyAnmekAdhinanayAnayorayanasihanyAnaderthamAdhAAdhArasUnAnAminiSadaMevamayyAkAzasyA kAzapadasyacavAcyavAcakasaMbaMdhAsamavAyasyAnanivRtyarthamihapranyayahinu ritipadanahinamAnsabaMdhAdihedubhinivA hijAyane kevalAkAzasyaivamanIneH aAdhApIdhArabhUnAnAmihatyayahenu rinye nAvanilezAkuMDavadarasavadheni vyAhistanityarthamayanasihAnAminipaTanenasamalavadasamavAyaladAyAmAnayara sirini svAnI shriidhraacaaryriinyaa| vizeSagAnAmapayogaMdarzayani narenyAdinA nanu karthasakhadharmayorayanasiddhirininAdarzayani AtmakeniubhayoHparasyarAnAzrayA tyesaniparasarAzrayAniriktAtrayahi yunasiDinadrAhityacAnayoralInibhAvaH idannucinaya kathamanayoHparasparAzrayAnirikA nAzrayorayuna siddhirini yoHpathagAtrayA ayitvAbhAvasvAyunasiDnlopapatnIparasparaparihAravizeSarAveyAn nacaninya zinyA'nityavAna tanIyavizeSaNavatyamAha evamapIni atyAkAzanAcakAkAzAdipadayorayunesiddhirAdhArAdheyabhovazvAkAza vizeSaguNavAnaspenibhAvaH ina dhArabhyAsiddhAnopakramanigadavyAkhyAnaM /
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMdalIkArani kiraNAvalIkArapohinasamalamibhAvyalakSAmapinvayunasihAnAMsaMbaMdhaityetAvana nenacaninyaH saMbaMdha |niy'aajuli suihini baasaabssyaa: yublir'i allaair'iaar'yaathaashii baadaagini biliy'niy+nlimaa: nni bhini anlithiymikaannhaal nHniriishbbihiimmlnbibinishaandhbiilniilaabini nmunli plbiniikhiilb sniikaanghaadhishklissttibililsnaa dbiiini gnsbaasthphilr'aalkibidishaa:liy'aa kiikr'aa nhyaamnidhitbkaal kilr'iy'aalr'mikhaalH puuH muktbddh maalir'iiir'iy'aalghisskhaalikhinikilaakichil khaali | akhilshaanonir'iiisukhiin adhibaakhaathisiddh4/ khaabaarHHbaaH ghiighlr'aassttr'iiy'siianihaabijaabiy'aa haalimaakhnaabilaa yaay'hil jiibaannaaliiHiinikaaliiibi lguliighkhn laamudyiaaliir'iiiy'aar'ihaakhaanii itt ! jaandraannly'aalkhaali iiil bissy' lkssn smghaali jaatiraassynikhil |hlaabihiibaar'ihaaluni dighir jbaani hl yaabilninisbiikaaryaaliikhi - [kilbidyaalbaaaaatmnisthesibilisstthaabaasiy'aanisaabliilmaar'ibihN - ||tbilshuaabhRthibiibihiibaahinissttibilaasdhbindilaalimaa rinibhAvaHnathAkrAnicyAtinAdavasthyamitipariharani nnevaameveniH|| Abdnkaander
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ yo sAvabhiprAyadoSaH pUrvamunastamahiranyaryyanuryuktre natrasamavAyasyaiveti yadyapI ha par3he rUpamityAdau vizeSa rAvizeSyabhAvopyatina thA pinAsAvihanyaya hetuH na kaspahetora mukhyatvAt aupacArikaH khalvayaM vizeSa vizeSya bhAva saMbaMdhaH na ca mukhya saMbhave paupacAri kAzraya yukrena kha khula varmaza kraurya zaura nanarodhAdiguNayogAnsiMha zabdaH pranaH siMhepinaniminaH prayujya neti hinadi tinamA samavAya svanatra heturityatra nAvadideva kavyaM kavya vizeSarAvizeSyabhAvasyaiaupacArikatva miti niyAmaka vA saMvaddha buddijanakatve vA saMvadhanvaM tacca sarva saMyogAdimyo vi ziSya ne nacamUla dhApekSA vAdauya / tatrasamavAya saivehapratyaya (tvaMnenara spenicetra evama hAkAze zabdazya nehazabdasyAkAzasya cavAcyavAca kasaMbaMdha pranyaya he nAva nivyAptelA devasthAna natra higuNaguNino rAdhAdhArabhUtayonasiyo rihamanyaya he turihetizabdAkAzyora livAcyavAca kalakSaNaH saMvadhaH kiM cAdhApadhArabhUtAnA navyarthavizeSaNa mayuma siDa rimanyaya hetu saMbaMdha inyenAvanyapila kSobhavanAmavyAtmanivyApyabhAvAn anAdhArthyAdhArabhUta yorihamanyaya ye yAnudayAna asuna he nAva lakSa ||guktvaacyvaack sNbNdhe'ninyaateH|| viprasaMgAn nacamUla saMbaMdhAbhAvA daupacArikanvaMsa rvacA siddheH samavAyepinathA bhAca prasaMgAcana dena da pinAsUcayandUSaNAnnaramA hai evamapIti yathavyAkAza vAcakapadmAca vAcyavAcaka bhAvasyeha pratyaya hetutvaM nAsti thA pI spencavAcyavAcaka saMbaMdhetivyAptisyAdityarthaH sanadeva vigo ni natrahIna guzAzu zinoriti ihenizabdA koza yorityarthaH nacanatrA pizamanAya sahapratyaya heta navAcyavAcakabhAvainivatcenIyama tathAsati zragRhInasaMgatikAnAmayI hanipada zravaNAdi hainiDa DAyamasa mAdala hi samavAya iti kiMvA dhArAdheyabhUtAnAminivizeSazAMvyarthamityaya hetu dhAvabhAva sthApi siddhavAdinyA ki cArika saMyogasyApinathA smAkA tyAdinA unaro codya parihArau vizadau
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ci. pra. lakSaNAMnaraMzakane bhavanviti ena cainadrA vyArtha nayo dayanena samarthinaM lakSaNa nadeva zrIvatra bhavAdivAgIzvara sarvadevAnAMsama TI.na. lakSaNA maMtraca saMyogavyava cedAya nityama hA zrAmmAdivyava dAya saMbaMdha graha nanunavizeSazA vizeSyabhAve sahArA prasakrinasva nayabhAvAnAnayagA dhaH cayamizaka kovA ekAnde nivyavRtti lomAncinyannamasyApivakravyaMnatha tivyApti vivAha mathApIti nakhatu sarvaca nityayo devavizeSa / / yA vizeSyabhAvaH nityAnAmadhyAtmanajjAniprabhRtInAmAtmanvajAnimAnityAdavizeSaNavizeSyabhAvadarzanAnanazana naghatiyogihArA | vyanityatvamityarthaH kiMcAnitya gisya leSinavizeSa yA vizeSyabhAvasyAninyatA samavAyepinayAbhAvaprasaMgAdinyAha pratiyogino bhavatu navAcInamanAnusAnezA nityaH saMbaMdha itilasarA minicennavizeSavizeSyabhAvazvavyabhicArAnho nanyannAdinicenathApininya zeiSa rAvizeSyabhAve vyabhicArasyanasyatvAna pratiyoginozana cApAdanamavAya bhAvarUpavi sanIni vizeSaNA dadyama inicena jasaMyogavya ginAiTavatra camUcAdirupAdhiH nityaH pratiyogi tyatvena saMbaMdhA bhicArAntaH riti zivAdinya manazaMkate bhAvarUpatve satIti nathAvyasaMyoganivyApa kaMsa hivibhu dravyasaMyogatyAnAnyanaro bhUya karmabhyaM jAyate nApi / saMyogajaH kAraNAkAra yA saMyogAjjAyamAnaH khalukA pokA yogaH saMyogajasaMyogaH naJcavibhu dravyasaMyoga svabhAvale vAma kAra nanasaMyogasya kArA kA rA saMyogajanyatvAbhAvAdanataH nivyAtirityAha nAja saMyoga iti nanvaja saMyoga eva nAsti pramANAbhAvAdya thAhabhAvyakAraH nAjaH saMyogoli nityayA rimADalpavanprathaganabhi dininadena cche kate saraveti vibhudravya yeorapi saMyogena mAnamAnamAha / kAzamiti imanumAnamAzaMkara mAnamanohara kA roga yA mAsana kiyAvattaspa spiyara ratvayoveopAdheH zrAtmA kAzena na saMyujyate zrama vA || UE
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdhyabhAvasAdhyAbhAvayorapivyAgnireevyA anyathAsAdhyAvyApakatvaprasaMgAtsAcanAlisopAdhikanvAdinyAha vyanirakati ruupaa| dAvamUlAnyAsaMyoginvayovyAdhAvasaMyogitvamupAdhilayAcavyanirekavyAzibhaMgAsAdhyopAdhyorapivyAzibhaMgatyarthaHsanenamAnamA nauharIkaMpanyanamAnamapiniralaM svacasAdhyAcyApaka upAdhiHAtmanAsayujyane nikArthaH aatmnisstthaatynaabhaavniyogivaanaa| krAMnasayogAdhikaraNAmininathAcakarthamUrjavAyupAdhiHsaMbhavani zrAtmanyevasAdhyAyAHyacananakhAnumAne vyavasapAdhimAzaMko kamAkAzenadabhAdenasAdhyAvyAzini natyavasAdhyavyAkhyAnekriyamANonirakhakAzamupAdhivadevasAdhyasthApyAkAzeAbhAvenasAyA rIkSyamAratAnamUcecaponaravAnopAdhi nathAhiparichinna parimAgAvamUrnanvantraparimAraNavatvamityanenaivasAdhyakhyAtisiDIparicitra grahAMpazIlatAkAzanalyavidrayavyAhatyArthaminikathanapakSenassAyamavidinakhaparasAdhyasanavAniviSayAnavadUSaNAbhAsA tAtireke'sayogiyasyopAdhiyAna kiMcAkAzamAndAnAsaMyujyanaikyAnmasaMbaMdhAdhArainisAdhyakriyAvalamA navayoruyAdhivameva nAlyAnmanisAdhyAvyAtelaramAunnayanarAnasamavAyasavahArAsaMbhavaHpramANAmapinAma sbtbaalaakssii4/ 2 laar 'ghnyjikaassaarthii lisindaablii thaakaa laagri nir'iaalir' likhaalissrihibinyjaabinikhaanijjiaamkhibiy'aanibaar'iiir'aa yAghesaMyogeniyAsinazyAciyakiMciDAsAmaniyogitvAcInataHsAyAn aniyogidhvaMsAdevAnizAna siMcanana bhAgavata venaganadAnAvidhanenmAnayAdatovyAkSileSasAnjharvalakSmI nacanecAmalakSyAtvaSaTpadAyonidekanAnacAnyanamasacanhadevAdhAna ghabhAvanAnAmAnavaniopaleyAmamaniyoginaHpaniyogyanirUpasyAbhAvanAnAnisAninaHkiMcananakAlegAvakSyAzivarayogamA davadanyadivananazAleniyAlirApaneta 4 nagarAnadAkhejuladovyAtinazanAnacanasamavAdhivaMtagaDUjabhavAn ninyAsa vidhainilezadisaMpatipatnasaMyogAdisaMbaMdhaspanaranirikatsakaspacihAnAdhaHpasiddhAnApAnAna nadinIyalalitramAraNabhAvAdiyani sciraahmmaaraampiini-||
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ big philidigaahphinichaaNl nujili thaakil: ishbbialkaanniin ghr'iimniii niluphlybaadhiithiniighlikhunaagil:yaali alibighrssiaay' ghli shr'mmaa thaatthe| chil nbghssedhaajsthaani :ilsthaan laadenke hy' dhnykhyaaegiitaa kaajssttribijnyaan bipinthaabtb:shbkel briaahini nniy'oji Hkhlbnn boni sttryaablaabbiliiphaathul:sbaasthyblaabaahaari baay'tbshiini juyyiaathaarjilekini maanussyukssmiii anlaaibhe by kil dilaadliilikaaH jy'llisbiikRti laatti aphlaaphldhaariilaakhyaa phlmuul lilmbghenghnaanggulaalii laahirnn liignggaal aalur'ii yahacavisaMbaMdhapranyayAnapapane asanye vesaMbaMdhe nadIpAtamanubhavasiddhaminisanamAyAdepyAsatyabasaMvaidhenadI dbigunnr'tiriniiy'HsgugnyjHaabimaahnbaar'khsmaapt, satyevasaMbaMdhadani gavigovAmanyAdInadIyanvenaivasamavAyaHpranimAninacanAvanAsaMbaMdhavAndamamanIne navasaMdhAbhAvendIyanlUbudhabhAva jAnivyaktisamavAyavadhInAmevakhabhAvazAnadIyatva vyavahArajanakandAdinibhAvaHevaM nAhisamavAyopinasiyaninanasthalepisaMbaMdhibuddhi mirajAnyAdInAnadIyatyUdisaMbhavAdinikhayani najAnyAdezpIniyAnaramAhaprasanvyAnIniyadihisaMbaMdhabyAnarekeraganadIyA bhanIyanenadAsaMbaMdhAbhAverAbanavaMdhicanI nirityarkasAnano'nyatrasadanyatra pranIyananyanyathAvyAnityAgaHsanyAnistIvara sthAnacAnya trasanaHsamavAyasanetrapratIniranyatrApidabhAvasApAdinandAdinibhAvaHviSayAbhAvejAyamAnazukrijanasamApratyayavaddhA
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanusamavAyasyasamavAyibhyAyadidaMnissanvanahAneyaMnadIyatvasyAninenanAsancyAniprasaMgaHnirUpanirUpakabhAvasyaivanadAlaMbanA khAdininavAha asatyeveni nadekheMpratyakSaMdUSayitvAnumAnaMdUSayati nAnumAna miti anumAnazakane vivAdeti ihapaTarUpasamavA yaityAdIha pranyayevAthaparihArAyavivAdAdhyAsinagrahaNaMjItyAdi pratiyogItyarthaH ihazakhe pInamityAdi prtyye'vybhicaarprihaa| rAyAvAdhinagrahaNaM asaMbaDapadArthapratyayavyavacche dAyehenivizeSAMnathAcakuMDavadarAdiSajjAniSusaMyogAsaMbhavAnsamavAyasiddhiri mH dr'aathaammaadi+r'ihghmaalaakimaandhsyaanillaahinighbini nbihiimni plim yudhiliyaayuiblr'aalr'ikhnr'aashaani kthaasr'sbtb naa: kaalolbibikhaanaa bililNkaalgiri nr`r' smblini bihnggkaangkhishaakhaaprshaakhaabini| juli dbiiishbbidyaaly'r' bibaakhaabilisililaabmili, choghaagaaNkiaar'ihaakhaabihiir'ndhaa blbindrnaath lisaaibhiiissaanbissttiissmH byaanaani philijaaihini nndishilpiijiibi | baalikaa bidyaa baandhbimaathaathishaakhiinimbililiindinaadi / | ghr' sRsstt bilinaaliraajshaakhaayuddhjaamaahini khuli li kaaghaa sthiliasbaasth kr'itti gh shbaalaakistaamgtibilmmeiilihaambliilngkaani jbiaalaamshilaaji daalaaliikaa: assmmbr'r'nnr'laalimaaliiibilmishaa| contents
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ chi.bhaniranupadaniyamalIlAvatIkAregeni aghavaMbhUnalamityAdizuvAdhaparihArArthajAnyAdigocara inTa avAdhinaviziSyavahAravAdiyukti padabhUtalaminiviziSyavahArenaivAnikAMcanadarthabhAvamA neyukabhAvamAnaviSayeviziSyavahAravAdisu pInaHzakhaityAdivyavahAra nekAnikanAnararthamavAdhinAyakaimoghaTyavinyAdivyavahAravyAva-nAyavidhikRpadamasapaTamUnalamiyatra sapogamAdAyasodhyatidina jumAnAnaramapinadoyamajhApayanisAmAnAdhikaraNyajJAnAmanivAdhinasAmAnAdhikaraNAya khAnapAinarathAbhAnispaleyAdhAkSika prasaMgAna samayenamidaMrajanamityAdisyaleSivAropinasaMvaidhajJAnenAninAniSkRtyarthamavAdhinagrahaNAMnAizasthaleSanaikAnikalAnidhyapahanAdara yiiliiphaatussaasulaalbaar'iiir'bibiddhaanyjliliilaaasaamr'ikaalibiy'itb ravAsaghabhUtalaminiyanahAkhana sAmAnAdhikaraNyajJAnamavAdhinasambandhamAnapurAramadAdhinasAmAnAdhikaraNabajhAne cAhADakurAlezvadanasaMsoinijJAnavaditi naMdapyUyukramAyuktanIyAsidesAdhanavAna RvizebarAvizeSyamAvA derasamvandhavamevanAyalivAna hisAvacAbhayatrApivizeSazAvurvizeSyakuIyAvizeSerAjananaprasaMgAna savamAdhArAdhA yabhAvepinanonasisAdhananicennaivaMdiinvepikuNDevadAnipraniniyanodhArAdheyabhAvabuddhijanakIyogavana! vAdhinagrahaNaMghaTapaTa ityAdijJAnavyavachedAyasAmAnAdhikarakhyapadaMsamavAyasamanyAyasAdhanAyaprayuknyAyanayenanumatyakSasvasamavAya, ityupakramyaneyAyikamanenasamavAyananyasanopanyAsAnadevadUSayani navyAyanaminiprAganInirvizeSaNAvizeSyabhAvaHsaMbaMdhAnanavizeSaNa vizegyabhAvAdesamvandhatvamevanAlinakunalenAniratenizakane athetinacahikatvamevakunalavAhahisamvaceni vizeSaNavizeSyAvaniyamona spAdityarthaHimamebanyAyamAdhArAdheyabhAvaSyAhasvAmini nanApivadAdezadhAra karADAderAdheyavaMcumenIyanatyarthaH dUSayani meyamiti yathA hikuNDavadarayAsayogasahi sancAvizeSepikuNDaevAdhArabur3ikarononiSenanavareSuvatarekhevAdheyabuhinanu kuMDenAkatyahenoHkhabhAvavi zeSAdevasavamAdhArAdheyabhAvAderapIyarthaH
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ spAnmannasaMyogitvamAtrAkuNDAderAdhArAdheyabhAvaH kinahiyUdarapanana pratibaMdhakanvaMkuNDaspanadAdhAravaMdAcana anivaDA guruvAdhikaraNAvaM naMdAdheyandanaJcayaniniyana mevenivaiSamyUmininavAha nanuyupaTanIti nahinetrAveviruvamavayavaiHprani vAne nityapranibaMdhanagenAvayatinoniyamenayananAmAvaprasaMgAna rUpAdyAdhAravAbhAvaprasaMgAcanahinevAMyananamaliyananibaMdha kanayAnadAdhAravasthAnanacaupacAdikatvamukhvAdhAbhAvAna vaiparInyespApisuvacanvAinasmAnaMtapadanyajIbhayoH samavAyA IN yatvAvizeSepisamavAyekhabhAvavizeSAdevananubdhihabuddhiHparecAdheyavahiniyaMgIkAryasicakhabhAvavizeSonApisamAna ayanatra samavAyaskanvepivyaMjakazanivaicitryApraniniyamaH ythokbhaassyhnaasmevaayknvendrvynvgunnkrmsNkraashNkaayaa:prihaarm| naMnuSupaTaini praniniyanamanonijanakasamavAyavaJcabuddhivaicitryajananoyane manivAdinAMgIvanasAvAghanaMgIkA ramAnegAsisAdhananAyA pariharnamazaklAna kiMcadamavAdhinanvesarvAnamAnepavicasinekiMmanya zegAvAdhinatva manayukiMvAvyavahArevAgharAhityanAdyaHnIlenabhAnAdezikAsavinelyAdiviziyabyavahArevyabhicArAn nApi dvitIyaHyukviAdhavirahasyAbAppesi lathAhisamavAyaH khananaHparanovA pasaMharanAyathA kaMDadamosyogakA vepibhavayAcyA ayibhAvaniyamAnathAvyatAdInAMsamavAyaikAvepiyaMgyAnarUtibhedAdApArAdheyAvaniyamatimanana hidahAyyA dhArAdheyabhAvassaikApepilAMjakarotirSiyAvinyanyavahAra nitamasamAdhAnaanyatrAbhinivezAdinibhAva-cimanivAra dinAsasiDAnAnarodhenAdhArAdheyAdisaMbaMdhevaniravimihinenavaizevikAlAnaMgIkAramAnAnacchavaparihAranapasamdiAnA jyovanAbhAvAdigAha panivAdIni evamayInaranAsankonamAnetrapataSyavAbhine nivizeSaNa praakavaraNAnyAsa kicena mini nA ini pratyasImAvAdhinaviziSuvyavahAravinIlanamatyAdivalina hinacaprayogavaiparItyamabhUyanenadayogyakhAnevAsthA pinasAdhyamalinalyAdevayadAdAsaMvaidhAsaMbhavAdityarthaHyukivAdhavirahinandamavAdhinatvanakunepakSiminisamapaMcAyaninA
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimA yadisamavAyaHsvanaMtraladAvanaMtrayosaMyogavyAnirikAsaMbaMdhAbhAvAvyAtvenAnasyAcyAsamavAsaMbaMdhibhyAmasaMbaniyApAsavaiscanA: TIna nATakandamaniprasaMgAdiyAnAdhasAmavAyibhyAmini parataMtrapalabamAmAhanApihinAyaini parAdhInahiparalenomanatAsaMvaisanadadhInana animasaMgAna nathAMcAnavespenibhAvaHnanasaMdhiyAMsaMbopiyamevonasabaMdhonarezAyanomavArapApAdepituvidhAhAnayAnamAradivA ||shbdyikaabsthaay'ii kaaryaalkuliy!jimbliNthliim lyAinirastI ninadenacyAti prAthani savedhinAnzibaMdhanaghaTanananyarAbAnAkhAnyAdivasAnadevavivAni nahinalijini ayamatramathinAtha samavAyaH savadhAvaresAsavaDa sarvadhinvAivavAdinisihonino bhimananakIjIya thAyamuyAdhirinipaniyoni aantHbishbyululgaalaajbaalaabijidicche aalkaabaabiikaaly' / gniil anggaangkhiaandgaahnbl shikssaa pnyjikguli kaaliighliilH | naunAnavasyegicennayogasAyukanInyAsaMbaMdhAnarAnapekSavaprasaMgAna nApinIyonIlanamaityAdAtapivyavahArevAdhAmAdhanayabhi cArasanAdayasthyAnagharalAyaninyAnyabhAva saMbaMdhavAnayasaMbaMdhivAdinisvAkSemAmAkSabhiyAnaH15 kAyaghaTezanahaTanihAniya mananavAsihAnIsaMyogasAdhyAdhyApakAnAmAhanasaMyogasyApIninavAsamavAyaramapAdhipasogaravAnAyakarAmAvarUpasavadhavAnA" nvAnanacAnejasvanyAya saMpratipannavAcakAbhAvAdini vyavahAvAdhAbhAvo'yAdhyAmitinIyapazeSyabhicAramAhanApinIyaityAdinAena vivAdAdhyAsinaninyasaMbaMdhenasaMbaITavyavAdAvAzavaditimAnamanoharakAaikamapiniravizeSaNavizeSyabhAvenAniravAditi anumAnInara muhAvayanitokenaghaTaityAdinA saMgRhInamanumA vicaraNanibhayapani enaharanizAniyatvAnAdhikaraNAcabhAvarUpakSayAsaMbaMdhalara dhikaraNAminiyojanAvizeSaNavizeSyAdirUpAbhAvAtmakasaMvaidhenAryAnaramA nirapebhAvagrahaNAbhAvarUpasarvadhavAniyuktasaMyogenAnI ranAnadarthamanityavAnadhikaraNaminyunaMnathAcAprasiivizevaganAtanihatyarthasanahaTaniyaghaTAnarasaMyogasAdhyaprasinissAniyatvAdhi --"SMSASSELEEKELETESERVEEES
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ phkhrkhHligur'ibbhaaessshbr'khbr`lir'sihkaar'kaahaa:shaashlikaankhaakssmnnaabli shithibssnHsthaapaathaakhiyaalaar'i|ayaamibllaangkhiignii| * likhli naakhaali indhn gunyjli kaandisilaalitbnaamaayiihilaashbRhtyaakhaan | E maathipaalaattkinissttaashiykhaaH kaar'i 4/bi muy'ishaailikhchi khilkhistriaalaalikhaar'ghnissaarthlippunyjlaabdaabaali llnbidd' lihir'iaathiighliNghbrnnghaattbikhnr'naar'dbtblitti ghitti khbssttniilikhaar' bir'ihy'bihmghkhlkhiiiphHsbaahaa liithishishbaabbaahinimiibibhingr'aandhliilHlkhaanikkaai| likhaathikyaathmi:sbtbiiythaaythbhubnbijittbaabdhaay'k hliy'aalitti limolijhililithaar'iaashbimukh hphilaabibaalighdhibiHdRssirjbaandibinishbsblraattbik dbitbaalibshaaliikhaaliirbaaniighliiy'baassiisbruup ibihiin bissaaolaataaligghntaar'kaar'r'y'aa thaanaa pu | julkhiaalingkgrnthkhaaliilikaashphiy'yaaliputrii! biy'aaebiibijaaliy'aatmihtyaakaannbililaakaar chaatr|
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 yakhabhAvA cima nakiMsamavAya nAma mAtrae vAyuSmanaH praheSo nanvartheyAvanA bhavanAvibhAvarUpa ninya saMdadhaH saMyoge ininadidaM bhikSukapAda TI. na. sArapUrvavAdina pariharanupasaMharati zranoyatheti nAsAbhistAdRzaH saMyogaH khIkiyane kathana hinaM guNA ananyatvAva sabaMdhavyavahArasyavA ninirviSayanA namankhabhAvavazAdeva na yorupapa nirityave hitathAsatidharmadharmibhAva boDoraprasaMga iti ce noce bhIzana vyayadiko vyabhpUrNa mA karAye yaha Trenara haina vAdibhyo sabhyoma maukA Tina svAditi zravazyaM ca samavAyasI kanyApi svabhAvavAda vAle vanaMnda eva sarvatrA bhIthanA kimanava kalpanA gaurava loha gaMdhAdhAyinAdhyAmANikena samavAya kalpanAdurvyasane ne nyarthaH samavAyadU balamupasaM harani nadevamiti mina vamedainipa harati atonakA pilakSaNabhedAditi kiMcala nAmevanAvadanugamala ano yathAsamavAya yakha bhAvasAmarthyAdevAtmaniparatra ca saMbaMdhavyavahArahetutvamevaM guNyAderapi khabhAva sAmathyI de vasaMbaMdhavyavahAra hetu tvopapaterna kalpanA gauravAnana sthAhaHstha samavAya svIkArAvakAzaH nadevala saNA saMbhavAnyamANAbhAvA canasamavAyaspavyAdibhyo bhedasiddhiH zranona kvApilakSaNabhedAdvedasiddhirinisiddhaM // , kSaNA malinavAnayadina dAne yA minaravyA hatana yA jJAnaM na sthAnadaMna reNApi cAnathA jJAnepadArtheSvapitthaiva syAditi lakSazAzatiH yathAsti kiMcidanu garna lakSaNa lakSa yA kina sajA nIyavijAtIyavyAva kanvamiti cennasAmAnyAdilakSaNeyvavyApteH nahine jAtimataH yenanansajAtIyamanyanairlasa gaye ve dve dyusyA ticaivaMdra vyAdInAmapilasa na syAtsAmAnyAdyavyava chedakatvAt sAmAnyAdayaH sajAtIyanayA vijAtIyana deva premeyAbhidheyAdilakSaNeSu cAvyAptiH nahinatra kiMcidyamasti vyavacchedyasvapra minImameyana dyazyAt evamabhidheyatvepikicedaM sAjAtyamabhimataM vyava vaidya sva kiMlakSya mAtra he nijAtyA kiMvA | dApAtAn nadinIyaH vijAnIyaya parthyAt antataH sanayA pijAtima nAsA jAnyA hij vyavaLe dama nijAnirahitAMcA radya vAdaprati nauca kivya ve le| dyaH lasya sthApivyava hai sAmAnyAdilakSaSayA
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahinejAnimanaHjAnirahinAnAMcavaijAnyasyApyabhAvAna jAnizabdasyopAdhiparatveSyenedoSAharuddhAHsanenalasyaladANamapipratyukta nasyAyanavAlaMghanAjaghAlAvAnnasAmAnyAdInAmapisAmAnyavanAanavasthAnAna nagarnevasthAdInAmadUyocamavaiSamyAdadarzana niyamasAmyAna evamapAdhAvapAdhisvIkArepinanavAraNAnisale jAnilasacakhaMDinerakhAuthivyAnecajoniHnenenAnihAropAdhidAnAvA vAdIdrAdibhirusamAlasamAnyapiDANA nimaMlavyAnipicavArI isehadAnAvanmahA vidyApalomajAsAcasatyabhicArAdidovaistadekhi nAmenAznAmevadUSapavidhanapAdeniyAmacarSikathaMkAraMmonAnaHbaheyavacanobhavena 21mAnacinindAdhupajJAbhizvarInimi aamaasaadhkmaasiimaasnaa| pArijayAbahAH 3nopAdeyAmahAvidyAmudinAjAnujAnayAtalaMcApistIyayatAjigApiSubhirvadhaiH zavanecasarvaprakArAvizavomahA vidyAbhiHsAdhA yinagraMtha gorekhabhayAnaprapaMcyanesampanalAbAyalasarAbhAcoyamalakSyobhinavalanivayuvAndinamanirvAcyA vidyAvijaminam iniSadyArthama / anyemnynemaabhuulkssnnaabhdaanedlthaapisaamrthyaasaamrthylkssnnvirudhrmsNsrghiijaadiinaaNbhedsijhninyaahi|| nasaMDanayAparizuddhacihanasukhakanidhi pani vibhedaya paramaHmanipAditasamabhinaumibhavaM nanuvaidharmabhedanirasanainavANabhaMgavAdi nAmapibhedahenuvibhaninayavasAmayIsAmarthaporapivaidha rUpavAranomudhaivAyaMkSAbhaMgavAdAvanArani ucyanenanAvasuganamavaivaryarUpobhana dasvarUpabhedevAdilAnayAganAnAgApisAmadhyasAmarthayoIrAnvayanalayo satyAsatyAnmakanayAkharUpakhamanaHsvarUpamedavAyavizera gomaMgyanaregaNanikiyane athavA pratyasanomenAdhiganiniyajJAyAnumAnikItAdhiganinidhvasonenAkiyanenakSaNabhaMgavAdinovAvani ekasvabhAvavAyogAnmAmIsacakhabhAvavAsamarthavabhAvasthAsamarthakhabhAvantamayukhamAvahAniprasaMgAhanaekAlenabhavadbhirabhimanyamAnamA vibhinamezyadAcasamartha sadasamarthakSAmevapratyabhijJAyamAnamapimidyanenadAkimuvatavyamapratyabhijJAyamAnatyAcamanIyamAnevArI nAgharaparamabhRtInAbheda ninadenadAha anyamanyana inidharmanirdezazvAyaparakIparInyAyAdenadyadiviruddharmasaMsargarasyAspAnadAvIjAyA /
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIna cinI yAvanAsamarthamevakusalanihinamapivIjamaMkurajananaininavAiyarisUlanihinAmininanananakAnasAmarthya rasakhyAzidarzayanyApakajanukAva | nivRtyAvyApyasAmanihanimnuminoniyadhadenyAdinA vasUlanihinaMdIjIsamartha makaronyAdenadAnI ndjnknvaadevndeyyaapdaarthaan| | binir'iibaamiiHiiabshyllllninbaalbiinil niy'e laalir'iiir'iaamH devaprasaMganahiparyAyAbhyAmasAmamipaMpAdinaMidAnIMsArAganarasthasaMsAmayadarzayanibiruddhamadhmiAnanihuye sahakArIni ncaariydishkaadi| samaveMnavIjamasamayamArajananetyAnajanayediniprasaMgaHyahAjana yenatrasamarthayathAsAmagrIjanayativedamiti viparyAyaHbhayabhaniyAdI namupasaMhAni itihAmArthati nananadAnInadajanakanyAdinihenaranekAnikovipahA hAhanelI diggavAn yadihisamarthassAjanalAmasabhA hilisthiliijniir'llllchilaalii anlh ghNkaalr'iibissjbaal - grInacakurvadapalavyAnenasAdasamarthasahakArisamadhAnecasamarthaminisAmAsAmIlamaNavirUdhamasiMsarga:nacasamarthasyA / pisahakArisamavadhAnAmAvAdajanakandaminisaMdigdhavyatirakinAjanaka khabhAvatvenasya sahakArisamavadhAnAbhAvepisvabhAvA virodhAdevAjanakavAnupapane sahakArisamabaMdhAnejanakamajanakaMcAnyadenisvabhAvainicenIvaekasyAnekasvabhAvanAnu vyeveninirNayenana vavipakSayanirekaniyonayana dalimamarthasyApisahakArimelanAbhAvAdajanakAvasaMbhUvAna nassAsaMdigdhavipakSamA nirokinvAnsaMdigdhAnekAMnikamekyathAhaH yAvacAvya nirekivaMzanAzenApizaMkyanevipAsanelAbaddenominikAvalamininavAhanA ca samarthassApIninavakavyakiMvIjapajanakatvasvabhAva unajanakatvamajanakAcAhokhiMdajanakanve meveninavaprathamaMdUSayanijena haiM kasvabhAvAvani svabhAvavirIdhAdevenisvabhAvabhUnenajanakavenavirodhAdajanakavAnapapanirinyartha: hinIyazaMkanesahakArI nidUyayanimivamekaspeni khohibhAvasvabhAva asAdhAraNAiniyAvannathAcobhayakhabhAva cekiMyugapadabhayaMkhabhAvabhUtapapIyegavAnAdhomavahirevasahakArisama vadhAnAsamavadhAnAvasthanayAvyavasthApanA nityakAryasattosatvayomasaMgAcadinIyatanAmayorapisabhAvanAnasyobhayatrAnugachanopinayosnanugamane, epane
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanara pUrva sazakate yAcapUtimeva vyavasthAbhiyo yadivasahakArisamavadhAnAsamavadhAnavyavasthayA- janakavAjanakatvayorayyekatravyavasvAbhipreyanesApinasaMbhavanIyAha kininathAcana isamavadhAnAbhAvAnAyuzAjanakatvamapinasthanAstItijanakai kasvabhAvAvasmAnathAcayUkkimevadUSaNaminibhAvaHsahakArisamavadhAnassAyakhabhAvalayAma naravAzaMkyanirAkariSyani ajanakatvamevakhabhAvanivanIyaMpAzaMkane prathAjakAvamiti nenunAnyanajanakAtmajanakatvavAsasvabhAvaHkinAhise hakAdisamavadhAnesaniyanyAmavaninassAdanaMtarapUrvasavacikhabhAvasnenanasahakArisamavadhAnAbhAvepijanakatvanApisahakArisameva dhAnepyajanakatvaminyAhaathasahakArInidUSayani nIti evaMvidhaHsvabhAvaH kusUlanihinAvasthAyAmapyasyavidyanainijadIpikAryajanmANa kiMcayadisahakArisamavadhAnamapisvabhAvAna naMnadAnadapinadaivasaMponasamAvasyAnapAyAnAthAjanakasabhAvanadAnakadA cidayaMkaraMjanayena nAthasahakArisamavadhAmAnanjarabhAvinA kAryAnsamananarapUrvazarAvaniyakhabhAvanAhi kusalanihinAvasthA yAmapitAjazyayathAvanivabhAvobhavena lakhamAvasyanadAnImubhAyekhabhAvaparityAgamasaMgAna athasahakArisamavadhAnanasa bhAvavAhini kAnAkhopakaroninavAnacedanayekSaNIyatvaM utkaronicepakArovastunominonavAminavamAtAmAdhive? nasahadakoryajanaka inina sthirasthakAraNAabhinavetupUrvAvastharapavanaHsAmanamupakArAbhinnamayotpatyasaMbhavAilcanarI nyale jhANikauskAranAmasaMga:upakArasavalunanmAnAvecasahakArisamavadhAnApUrvamapinar3AvAnadApikAryajananam masaMgaiyartha vipovAcakamAnalamAvasponiyanaTAzaMkAnirAkarispatItyunaMnadAhAyeninanapAnupakAriNyapekSAnupapannAna parva yeksa hakAriyAHkArAhonizakinepariharaniupayovanainiupakArasyavasnobhinna vaivAnuna kAraNavanasyAdanvayavyatirekAmyAna sevakAnAdi niparihAranibhinna inihitIye dUsasAmA abhivAcana avazavyakiMvanaupakArAdabhedaupakArasthavAvaluno'bheda-prathamegAhapUrvAvasthassAha niupakAraHkhallidAnIputpadyanepUrvasihasraksanaladabhedenasyaivapunarutpaniHprasajyenanavAyahirupacyabhAvAdanonyaupopanirvatavyAnayAcA thiyakathanazapiAkasakAramAnApaniriyartha hinAyedUSaNAmAhaupakArasenivanunaHpUrvameva vidyamAnAvAnadAbhinopakAropipUrvamevavidyananina daapikaapyopniprsNginyrthH||
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUmaraNa naramAha sahakArisamavadhAneni vastukhabhAvasyUnassanapUrvamapibhAvAdinibhAvaHbhedAbhedaprayukadUSaNAparinihI rinirvAcyA rInA manamujAvayani ani dUSayani nadeni yathAbhedenA nirvacanIyalenethAbhedenA pani navalukharUpandamupakorAnyAce zaNika satya ragAvaMdarapavAraMvastunAkAraNa nApaniranizciyana inina bhinapasAphalanobhenibhAvananakiminivakhumo' kAragAnA yAvA vayavyatirekAmyAMnA relayApikAyAvasanIyanagarayopakArasApinannasyAdininagAha naravalanoponi hetumAha kevaleni nadevavi yoni sayapakAna iti yathAhidIne vidyamAneyupakArAbhAvAdanusAnimatyadhinanayopakAravizyAnepiyanunAmAvAdanuniHza panidarzanA kAmedavAdinovyAdhAnAnmedavAdeyapakAbhiAvajayakArasevAsaMbhavAn anirvacanIyepibhedapakSaprayuladUvaraNAnukA baalikhlen subaahiilngglaalaalibliisbaar'aaniiphilisthi| laalaalaaliinibndhibaandhaay' laalshiy'aaishlaambl| yayAbhAvAnupalabhAna nadevasAmathyAsAmathryalakSArAvirudharmasasaMgAjjanakAjanakayomadAsahinI gATiniyAvAdinyavANIL dhakapaDanimiHsaMdigdhavyatirekinA nirsnenaajnkvaadsaamonmaanmprnyhminisvinNnthaacvirudhrmaadhyaas:sidddnyaa| hanadevamiti evamupapAdinaprakAreAyadAvirudharmasaMsargaHsiMhaladAnassAdivehenarbhisiDipibhavanI niyojanA sahakAvibhina rAdhIyamAnevIjasyAnizayevojamumyAdakamanyathA nadabhAvenaTyApane vIjecAnizayamAdadhAnasahakAriNopekSane anyathAsarva dopakArahanAvakurasyApisarvadotpaniprasaMgAna naramAnadAnizayArthamapisahakAribhirapekSamANaH sahakAribhiranizayAM naramA dheyaMvIjena mitrapakAreyUrvanyAyenavIjaMsahakArisApekSajanakaminyupakArajanakopakArajananArthamapekSamAHsahakAribhirupakArAMnA cIjejanayinayamininanadanizArthamapekSamANasahakArisaMpAdhAnahatyanizayAnavasyeti yadA vIjavalinisahakAribhiranizaye kriyamANebIjamapisahakA nibhirapesaNIyaminivIjenasahakAripaniyandhAdhepaevaM viijenshkaarikhnishyaadhii||
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ messam yamAnesahakArigopezaNIyAinirvAjepUrvamanizayAnaramAyanamitranizayesahakAribhirvajissakriyamANedhIjamapesAgIyaminitIna sahakAriSvanizayAntaramAdheyAminyUnavAsthiniH upakAra kAryArthamasamAgovIjanirapesa kAryajanayanidhI jamApehovAAyaivIjAderahenudAna pAnaHhitIyenuvIjAdinApesamAraNenopakAreNAniza yaAdheyaHevamAhinoppanizayaHkApyarthivIjAdInapesana iniviijaadiinaanbaappniyaaNn| ramAdheyaminyapyUnavasthiniviSyapinevArIdrasthaM nanukimanenapramAgomedasihAnubhavaninavAha prayogazceni viijmaatrsyshkaarimdhyniruvii| jADedasAdhanenjaranApatkiMcidIjasananobhedasAdhanenAyupapane vAdhAyanizananarAvanasabheprasaMgAnahe norasihimvananasulasthamitra ninathAyanaH kunazcijhedasAdhanecInamAtrA dasAdhanecAnistAnadarthasahakArimadhyamadhyAsInAdinivizeSaNevIjAdinikAdhyAhanevyaM pravacana prayogakarUlasthavIjasahakArimadhyamadhyAsInAjinaMvirudharmasaMsUtvAddahanatuhinavana nathAkusalakhya yIzamakurajanakavIjADinna kAryAdhyavAhinAnInasaNAnirikAmAsaMbaMdhivAITavena enAmaivavyApinI vyytnaamaannkaamnynumaannaaaaknaamaacrnkssnnbhgvaadnH|| vedaminiya ma muulH hinthisbtbshnijbaalaaliighaalnsgaalsilighshii| jy'tbprth%thaarthiilaamiysbtbaabilin hli shbkaaliignyje baaji malaneviniyovIjanala kAya veSayAvyavAhanAnInANAnirikosaHsagAlasaMbaMdhitAvityarthaH aMkurajanAlAkhAnyonyAbhAbuhika niyabhicAratArAyAnInapaTanasyApikAyopavAhinonarasaNAnirikSakAryonsanipUrvadApAsanaMdhilyAnajanakavInalyabhicAranirAzArthana parihArAcAnirikSapadanazazikalasiyAvenAsAna yadajanakAvasthAnIjanekAvasyAbhinna mini sthiti pani danupapane gaNapati kamAnamasAninavAha sanAvani yadAhiM arthakriyAkoriyAkArikhayo sAmarthAsAmathyAbhyAvyAzimAmAsAmIyovadha nibhedI
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ RRU ci.prakriyAkAritvAtmakaMsavaMsamarthazAstramANikanAMsAdhayanihAyAnarasanvenaspaivAsamarthanvaprasaMgAdasamarthasyacAnakriyAkA biliibaahyiaakriminkrilijphiphkhii bikicchittiaambliidaarthtmijjaabi| kaabilmbaabilihir'ilaar': lmphnimy'aanaalaalkhnr'iir'lkhrin viSayaMkAlAnyAyarizamidamanamAnamininavAhanAyasavAhaminiatrakiMjJAnayamidamekamevavAbhipreyahindapasenAnAzAsA nikhaMDamahAsamunthyoSitaHpunamArthanamivanadA hisAbAheravAmini vAlukAvazikalinayoraikyAnavagAhiyAna dinIyavAsa lyaablisiphilibaay'ubidaaliliHshbaasii| baadyyaatmighbaalikaailHaakikaaljaalaalshilaalisilikaa baabaayyaatriibaahinggaallikhbaahingkaakaannaar'aar' thakAraNAnAnapani satyayaminicepArodayApAsavirudharmasaMsadiyaTamupalabhAca jJAnabhedAtmatyabhijJA yA pratyakSAbA bhAvAnnakanAnumAnasya pratyakSavirodhaslapAhilehadharmasaMsagodasUnAM bhedsiddhirininocyte||5 iityAha sAmagrItyAdinA sadayaMzesaMskArAdirevasAmagrItrayamaMzecasaMprayogAdirininathAsaGnyaMzepArokSyamayaminyApArI speminisAmagrImedAdirUdhamAdhyAsAcanamAnyabhijJAnakamityarthaH nanasaMskArasaMprayogayo saMbhUaukasAmagrImAnkathaMsAmagrIbhedainina ra nAhanathAhItyAdinA mAnyapRthakAryajanakanayAvanakhabhAvayoratrApivibhinna kAryajanakatvamevetyarthaHvirudharmAdhyAsenavinipani zakaivanAlInyAhasainiphalinamAha jJAnabhedAdinyAdinA pratyAvAbhAvAdini samanasenizeSaHpUrvapazamupasaMhAni nasmAdini / LEARNAMENTARAISAKALINEKERREDIRMANENTARA
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ biyiaabaashiihmaajiilaalikhiraalii sinikhiilknnaalnaayaalii: liisanividyeyasiddhimitrasyavirodhAbhAvAnyarosidevirodhenadAyana gAthamigo kustnihinshkaarismenviijyomrkhuhissaaydaanyo| dasavanasieladAvirodhassanahArakamimeTsacakumassihiHparasarAmamAdityarthaHzodavivaraNonidhazeSetyAdinAbheTavAdinInapadaH / suululkaay'aalkdbiikililkhbiguliithiiilinaa sullinbiin 9 hilaasithlminir'ibilithilishnHndhilaamaakhyaasyaal paaiilikhlgaamaatti ngkhittrdibimbiHsbaanyclpHjbgaahnumaaiilkaabikhaamulibaar'iir' ei ci aalaaH paahaangkhaay'aakhaalpaathaashimaa laagulithibinyjiliidi shaaplyaanaaln nyciaassttre bibaah baarmiiikhii niilaamphbibi khaamiNphaak:5i jgluthaaniilai diliiyuhaash dilo phlaaphaakhilgaalaarjishaahndu baalukhiinbl 19 inicchi kaalukhaalii jobaalaai aasthaakhir'ikiikhN biki} yunn | tti bysthlbRddhaabaandhaa jibiibHstyjnyaagiiphaalaalaalaalaaldbiiniHshbaashbaarthaandhii| hldibaanilil: khaali khaalidighijiisbr'uul |shaalii jaathiyHkhiisaalaammii bishbbyaalbaangguligaalukhaaljjit ligaalaalaalaalaalaabniblibiintraay' haanimun = jngkhlaahmaatubliilaanyjaamaalihilaaHiibikRnyji: sbiiy' danuvAyakincitAmArzanApinanasvadharmibhedasApisiddhamuSAdharmabhedopanyAsahaniprIDimAra pAhAyanoveniyubhedAsiyAvirodhAsidisakA
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina. kisahAnavasthAyitvamiti janakanyAnyanAbhAvavanidharmiNyajanakanvasyanirinicaturthavikalpArthaHprathamepazeyadidamavasthAnamA rI-na- sAhityaniSidhyamAnanaSkiMdezanaHkAlanobAinivikalpayani prathamadani ekasinnapisagAini sakAraNesahAnavaNyApinvarUpovirodhojaNI nakAlAjanakapayorasikAekasmincapikSabIjavIraNayoraMkuraMpanijanakabAjanakatvayonimAnandAdityarthaHhitIyepivirodhomiekA sminnapidharmiNijanakandAjanakanvayoH kAryabhedApekSayAvana mAnavAdinyAhanenaraityAdinA nnkmitvvdekvissytvmpypekssinnaa| zazcavirodhojanakadAjanakanvayorasyevenizaMkaneekakAryani iidRshshcvirodhonvaapisNmnissnHsthaapivaadinaamekiikNmtyev| kAlabhedenajanakanyAjanakattayoHsanevAMgIkArAdinyAhanasthApivAdinaminizANAbhaMgavAdinapratyAsiddhimAha sArAbhaMgeniyadidA kiMsahAnavasthAyitvadhyadhAnakabhAvovAbhAvAbhAva rUparavAnadanyaMnAbhAvasamAnAdhikaraNAvaMvA prathamelimekasikAlesa hAnavasthApincamunekasminnadhikaraNonAdhaHsakasminnapikSodharmibhedenajanakAlAjanakantayoHsahAvasthAnAnnenaH ekajanaka sAvyanyAjanakancanajanakAvAjanakAcayorekasminnadhikaraNesahabhAvAna sakakAryapratiyogijanakalAjanakatvayore kadhamizisahAnavasthAyitva minicenasthAyivAdinapratyAsiddheHogAbhaMgavAdinAyinakAryajanakasaikasyAgonarenadajanaka khenanayorekavevananisAhinyAna nApihinIyaHvadhyaghAnakamAvasyayugapadekadhaminiyovarmayoHsaMbhavenAzrayabhedAsA midAnInanAMkurajananasamarthavIjanankAlAnarenejanayennavAyadijanayensiddhAMtamanusaMdhavananuzaNAnarenadevanA, dhakanvAn / tikaryanasyajanakatvamA khakSaNaevartakimininananayesAnaMnarakSarAvarjina pratyevasamarthana dinicedevenasamarthavananivA canIyatathAcanasyaiva vIjasanatkAlIna mNkurNprnijnktvmnykaaliinNnmevprnyjnknvmitinaadRshmpishaavsthaanNnvyaivaa| numanamityarthaH vadhyadhAnakabhAvapakSaniSedhAni nApihinIyadani ajAnasyabhinnAdhikaraNasyavAghAnakavAbhAvAdekAdhikaraNovA mAnayorevavadhyaghAnakabhAvovanavyAnadihezAvirodhognayoHsaMbhavAninaveninAvadAnAMvicArarasaMbhavepinAdhikaraNabhedakAma yunndaipaayaa| dakaratyartha:
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvAbhAvarUpovirodhainiratIyaMpasaMniSedhati nApinanIyaininanaviSayabhedenavartamAnayorjanakadAjanakAyayorbhAvAbhAvarUpancepinari gidhaHpazyaniSedharUpavAbhAvAna nahipavAbhAvIgharavaparasaraMvirudhyenelibhAvAbhovarUpaneninasmAdekaviSayaporanayorvirodha ninnaahe| kAni nopapAdanaMcehamanenasmevajanakavAjanakapayoHparasarAtAbhAvasAmAnAdhikarasaMpavirodhainicaturthapakSaniyepani nApinutha iniyahisyApivAdinojanakatvamajanavaM caikatravarnananiniyamanamaniyanayo parasarAmyavAbhAvasamAnAdhikaraNaca siddvdaa| hiyeneyarthaH nadevakhapajheviruddhadharmAdhyAsaMparityaparayazasavanamAsaMjayati kiMceni nanusahakArivirahakAlenakAryapratyasamarthana nApinanIya kAryabhedaMpanijanakanyAjanakatvayorbhAvAbhAvaspayorekassinapibhAvAna ekavArthapratiyogijanakA vAjanakaviyorekasminvalanijharAbhedenabhAvAca nApicanarthaHsthAyivAdinamunyasiddha kiMcasahakArisamadhAneyaH kAryumunyA TyanisamAvaHsahakArivirahakAlentrasamanivAsamarthavenadApijanayenacenadevavastuzakamazanacI ninivAgAvara dhaHsahakArivirahakAlesosennavasamarthanicennasahakArivirahakAle yamasaddhanAsAsahakArisavidhAnakAlepidhidyane navAvidhanacantakAlayavAsavaprasaMgAnacennanahisahakArivirahakAlenadasapemasapAbhAveSasamAdhAna athakameva vasnusahakAriyAvAbhAvayoH sdsyvhaaryogytthaivhisthirmpishaashkvyvhaaryogpminitulym|| // kiMtarhisahakAdiviyogasamayenadevanAlinanonaniruddhadharmAdhyAsatizakAne sahakAdIni nahi sahakArivirahasamayeyenAsadUpeNa bhavani nAkArInasahakArisamadhAnasamayepividyatanavAprathamesaDyAvasthAyAmapyasatvasyAna dvitIyetupUrvaniHsavastunaHpazvA E dAvya satvanasvabhAva sanyAvasthAyAH pUrvamapivasano vidyamAnatvAditipariharati netyAdinA nanuyadyapinakainathAyyubhayUvyavahAra lavanabhavanisahakArisamavadhAnAsamavadhAnanibaMdhanatenavirodhAbhAvAdinizaMkane arykmevenissvnhinyaathssaamthyaasaamdhyegaa| -rviinyaahnhiini||
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ | bi aainghaahiniilihjlilaabaangkhiiissaangksstmhaamuni llikhsthitmihtyaa baaki jnyaan mlilikhnkaangkhlaalimaa laabythaay' bidaay'aabithiikaal jbbaalyth pli baahaatmaa gaandhaalaaphaalaahaari phlaaphlkhi hlo: ghr' er'i bissy'tti ashishuknaakaagulaanli laajaandriaabilaa kaaiph anlaal dbiinyaanH haaNjl militi jbli kaalidhiiylh gaandhiimaablmyaaks niilinggkhyaaki4/ minyjiliibiddhaar'ishkhaalaalphaajlkhaa4/ bhikhaady taalikaa kuliyaacchi baali gaalaagubi| lksaanibingkaai sbjulaakhuliikhaalikaa h nei | hitbiniitlaaliNjiighssy'bsbshiiliphishidkhaay'| midamini yadyapIdamAvayossamAnatathApisthirapAnupapanyanagamatInizakane nayApIti svarNavAdinAsahakAvisamavadhAnesAmarthamA viharUsaMbhAgapivanai nivacanIyanathAcaprAgapikAryaprasavaprasaMgainyarthaH yasyamithovirodhenanakAmAsanArapi praniprasaMgamAhanA sahakArIniaMkarakharagonyAdakamapibIjANaMsahakAri virahetasminnevAsamarthaminivanavdha anyathAna hirahepijanakanyaprasaMgA nasmAunedasamarthaladevasarthamapinathAcanamAratnAvasamAdyAnyaniprasaMgaityarthaH prajananamasaMganivAparachedaHsarvasahara kaashiaalaaghr' khaaliilaakaabaabiliniy+r' lnt lmbbinnaan
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ maanusser abhy' yatnusamarthasyApisahakAritAkalyAevajanakatvamityukAmayanasahakAritA svabhAvAMtarbhAveyAvakAraNamAvivenasarvadAkAryopaninA bibibiy'aalkulaabaali ibikinibndhiiibaanunribiqithaalaabgii || kluslkhaalikhiy'aalilihaanun jnbaandhaa striishibir'lr'kaahini khulini: bishbbiikaal || ykhaaj khaanki naa taakichuaari phaailiN nir'aabildaar | slni kkhniikhaalidaangkhiir'r' mnissaarythilaa khaalaattbi bikaashmnniiiythaakryaabl ghilnmukhii shikssaamntrii laakhinithlbaakhaali khaali khaaliy'aakaangkiaa adhiinl| llaagaalibliighaal khbr'iissttaanggaanaaighaal khsibh| liinaal haal thaabdhaantyaanuraabsthaa ebiim bliunliNk| phijiliilkhaar'ghr'-puur'biipth haaaiindhaanilaay'laa aanikaalighaalrki adhyaalilikhaay' blidaan caakr baar'ikhr'ikaa bikikini liliHshnbilaabllimili likhaa lili laabiber'iaay'ii clti tmihnnellilil klitti bilaal khaalihnsthlglili akaalbaaligaalaabibaajaari lelithiliniilke shishu dhaarmiii kaapuniy'aabilibiNbilir'jaaninyjli
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimahinIyAnumAnepyanyana rAnaikAnikanAmAha kAvyivahinetyAdinAyansanandAkiminyanumAnenaMdUbarAmanidizati nadevamiti tIna disaMhakArisahinadIjanahirahakAlInadIjAtrabhidhenAkiyAkArivarUpasandanasyAdiniprasaMgAlacedenasyADiyaneninadviparya / yaralayossthApinyeSijanakAvasamarthanenanirAsAnsadahinazapikavAnumAnamapiniranamityartha-sAdhyanirANikatvasyAprasiidi zeSaNavasiddhasAdhanavayoranyAnarapAnanididazayiyuvikalpagani kicenyAdinAsAzInarAsaMbaMdhindamAtralesanisarAsaMbaMdhitvahinI / kAryAvyavAhanAnInamaraNAnirikahANAsaMbaMdhivAdinyapihetutsthAyivAdinImanenauvanayAvidhakSaNasaMbaMdhivAnasmi vedAnekAnanadevaprasaMganahiparyAyayorapAlavAsAzikalyAnamAnaMdUronsArita kiMmaNikakiMsArAsacivakArAnna rAsamvandhiAbahAnijhArasambandhitvavAhANAntaramAtrAsaMbaMdhivesanisAgasaMvadhidevAnpanihArosandavAkhopanisaNasavA vAsotpanimAtrasannavAekAraNAvasthApitvaMvA anekAramAnavasthAyitavizeSinaMdAnanAvamathamAsihasAdhanabAdaneka sAraNAvasthAyUinIpigharAdeHhArAsaMbaMdhivAnnAhinIyontiramyAna zAnarAsaMbaMdhivAneka mAgAsaMbaMdhilA nirodhAt / / ghaMTAdInAmanekakSaNAsaMbaMdhinAmapisvapradhvaMsAdikSANAsaMbaMdhitvasyAbhyupagamAnanananIyovyAdhAnAta matsaravandhiraNasyora pikSaNAvizeSatvanakSagAnaralesanikSannaramAnAsambandhAbhAvAtanacaturthassihasAdhanAvAta anekasarAsaMbaMdheyutpanida yaHyAnanIyalagAnarasaMbaMdhivAnnAbhAvAdhikaraNavisatisAyAsaMbaMdhivaminivisabaMdhAvirodhAnaanavanapancama: zeSAsihasAdhanatAmeva vimonianekakSonina kevalaMgAnadezAkenacidasaMbaMdhonekurAsaMbaMdhenanavirudhyana inisambhAvanAmAtra kinna paMgatazvAninye'padArthaSasthAyivAdibhiriyAha ghAdInAmini vyAghAnamevadarzayani nasaMvaidhAni hANInagavAkAnayanansavara dhAnyanAbhAvavatsanisAsaMbadhitvaminihitRtIyaHpadAstavyAnayena hironasavamanesopiyankiMcidANApekSayAzagAtaramevadA tathAcanenAvyasaMbaMdhaHsaMbaMdhazranyApAnAnavyAghAnaHspAdiyarthaHanasaveniyanasavAnekadAgAsanopyutpatnisAgasavasammavAnarAva khotyti| "daasaasdmvisNbhvniinisiiisaadhnbhinythH|| ADVISESSISAMANDARIRA MAINMERLINE
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ nApiSazvaititopanInyatrakhazabdena kiMpratiniyataHkazcidamiyIyalesarvavApadArthAAdhe'vyAptiHsarvapadArthAnAmekapadArthotpanisarAsadAbhAvenA nepsazinebulakSaNAbhAvAdinyarthaHhitIye'sambhavamAhasIna saptamapakSepisihasAdhananAmAhanApisatamaini nAppaTamarani utpanisamAvasyA yitvananAvadevadAraNAvasthApinvamalimadhvaMsahArAmArabhyonaganekakSaNAnavasyAyitvaMcAralInisthApiveyupapaneraniravamityarthaHlagInaraMdUmA yani utpanihANeni utpanimAsamananaravazAvanirvasamaniyogilasthAyininasambhavatItyabhimAnaH atra kimutpanikSarAzabdenayathA yunothIkSiti nAvotpattiAgovAAghemAha sthirANAmapani sthirsthaapihiyodhmkssstyuurvkssropiysksycidutpnikssraamvniinythaanmityrthH| nApiSaHsvazadanAMkurAyokaikavivakSAyAMnadu yunikSAyAmAtra sandasaghaTAdiSabhAvanakSaNikavAbhAvamasaMgAnu sarvavivakSAyAMnulA sAsaMbhavinmekapasarvonyanikSaNAsandAsambhavenananmAtrasannAsAvAnApisasamo nekakSaNasatvavAdibhirappaikalAvasthApikA gIkAAna nAyarAmamAyasAdhanekakSaNonavakhyAyitvasyaikaraNAvasthApiniyA piyapisamabhavAnajanyanigAnagaramAgAvanidhvasa likhiir'iiiy'phaapikhilkibaakiliy'neslilithl: nliimn - bluli niribili jhubhuur'tyaadi thaakshnaallk= hAvanirvasaMpaniyogiyakSariSkAyamevamaniSpazikSAzikAyalesamUhanIyamininvizvavidhasaNikanyasAdhanesamvasAdhana hinIyaMdUmapani enani nacApikhazabdenakiMvasAniyogIvivazina kiMvApraniniya sAnivana nikanvApAnAnnAnInAnAganAnAca | na kazcidodhenanadoSAnugaHhinInuSa pakSokAvyAtidiyAha khAndeninanunasamaslamANikaganugamamidamAcadamahelakSayanavamavyAptisyA, kiMtuprativizeSAgabenyAbhizeyazako bAyonimAnanarAyacAnonaratvaM vidakSitapazavyApapaghamAnanayogarajAparitArAyAcyavahina haNa napinsanAmANikaminyatra sanyahetunAsatArAzikalAzitAdhayiSi nayAcAnekI nikarSa gaNarAcAgarilagA nAcainahaTolAnya bahinonarakSaNavAnidhvaMsapratiyogivalakSaNasaNikavAbhAvenAvapakSadAnmannanocanavartamAna nyAdinyAhaevaM vidheyAdinAsAdhyavikalaca dazana nidravyA
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni ERTAIGALLER 41 athatimininananAlinacAhananaiMsAnAmini unaMdUSalakSAnnAreyanizinisaneneni-utpanikSasayaHpradhasalenAsamAnakAlIna yaDayadyamAnasanmANikassirasabanekakSaNAvasthApinononyanikSaNamasAsamAnakAlInAvanenanAnirasvamityarthaH asaMbhava parihArArthaconyanipardasaneneyena hiNoni yatkiMcidinyAdinA pUaukarobovyAziH athavizeSalakSaNamidavivakSyanenadApUrvohara manumAna dUSaNaMsAdinyAha prativyaktIti nanavizeSalasAvivasAyAnasandAdini heramicinsinaHkiMvaghadevAnpaTavAriyAdi bilaal liniyiimilikinil shaalaailii yaaniichi chi raNadhvaMsAsamAnakAlInavAriNavAminyapiniralaMyakiMcidutpanikSamADasAlamAnakAlInAvaraNasyAyidadhibhAvAnakhAndena bidghiibiinaashaalilitaambiihulaathlyaabli sthlaanibaahiniissaadhaalaai hanecA nAyanaghaTapaTAdinanaikonikanAnadavasyaivasarvazyAyamudinohetukalAyaH pUrvAditamatyabhijJAmatyakSavirodhina yAkAlAtyayApadizaHyayunaruktaMsAmagrIbhedAhirudharmasaMsargAcamenyabhijJAjJAnaspaikavAnupayatirininadayutasama yogasaMskArayostambhUyasAmagrImAn nacAnya prayogasaMsArayoHpratyekamanyonyanirapekSyo kAraNabAdekajJAnakAragAnA nuSapani yasmAna anyatra linendriyayoranyonyanirapekSayoHrasaMbhUyakAritvaM viziSTAnuminimnanizzIvyAnadharmAzranonAnakAni kalAmabAha ghaTavAdini nathAyyanAganeSughaTevabhiprenasAdhyarahinekhanaikAM nikanAevaMparatvAderapItyarthaenaTavAdityAdihetuvivakSAyAmAha siddhirityApadhubaevaMsAdhyaprayukadUdhayAnyukAvAdhamayyAhasAyamityAdinA nanukasaMskArasaMprayogayoH saMbhUyasAmagrI pAvatAnyatranirape / kSayodRzyoranApinayoHsAhityAbhAvIvarNina inina vAhanacAnyatrenikimanyatranirapekSakArAtvenAvApinarapekSyamanamisinaMtanaikAMtikaliMga sayUyamANAnayAsmaryamAvAnayAvAvavididiyanirapekSanayAmityutpAdakaseMdriyasyacapaTAdoliMganirapekSanayAparosaMjJAnajanakalyAyamagnimAnya AR vananmanubhiyujyanI
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ imameva zlokaM vihagoti prathamAzAsyetyAdinA nanu kimityanumitAvapita yossA hinyami tinatrAha nahIMnare roti yadyayaM parvato va himAnitimanijJAnma ko vaya baunAnumanyane gona maga tribhistathA pITa jJAnaM prayAtsa vedanIyamabhyanujJAyanaininanidarzanevipratipatirthana pA rokSyApA rAkSya sAviruddha dharmAdhyAsAdaninatrAha nacavirudeti etena viSaya me dAne donnayanamapinirastaM paryaparvato vahimAnityatrai [vavyabhicAga tripArokSyamadhigarna nahitadityulekha mAtrA tyA rosyA pArokSya narasogramA jJAnayo ldnvyaa| nanvayadarzanA (naca pratyabhijJAtvAdeva jyAlAmanyabhijJAvadaprAmA rAmAnumAnaMvira stracanadabhAvasyanive dinacAnathApi nAkhyesa nAnaka cide kahAzAsya dhyasiddheH marthina zUyamANA sparama zramAtya vA liMgasyAhA nirapekSa syAnumAnajJA tvaM dRSTaceMdriyasyAnapekSasyAparokSajJAna zAntathApi rvanocahnimAnityeka manumAnajJA mahe nAMnare seMdriya saMprayogamA yamiti purauva saMbhavaH nacaviruddhadharmasaMsargAdiH zrasminnevAnumAna danevahnimA minicapAye pApAcyA labdhe ladevaMpratyabhijJAjJAna saika nvenaprAmANya saMbhavAnahiruI medAnumA nakAlAtyayApadi patratyuktaM veditavyavinazcAvinaSTatvalakSaNavi pratyAyanApAlam // vAna nanipItAdeSya vijJAna vahirbhAvAn zrastutaprityakSana khanaH para : kiMvijJAna spUkhaM mupasaMharani nadevI bahudharmasaMsarga viSaya nayA yamevotpattinAzaviddhAnaH jJAnAna rezAvAna nAvadanyaH apa siddhAMnAnahijJAnasyopani vinAzo gRhana hijJAnamapigrahopAdaparathA kimI yAvibhAvityAvedyena naca vijJAna va vijJAnI naragrAhyatvaprakAzadarzane zobhanaM khagrAhakaM vijJAnaMkhonya nivinAzAvapya vegA inaini cit na kiM samamayaikhAbhAvasa bAna nAvadanyAsaMbhavAda niprasaMgAca kiM nAma nazA sAdhana masanAjJAnainanApitreSa maHsaMvitsamayena du yatIna vA nidhana syAcA nAgana nvAdayogipratyakSa
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. sacAnInAyagocaravAnkathaMcanadir3iyasanikojanyasyananjhayasavanahisAnopane praakaasoniyennridriysnikssdiny| niilphnaanbibisilgaalaajbaalighthikhaabildaakhaalngklbdiiki jJAnaMceninenanakopikalaMkalepaninadapicAnenayAhidinIthanIlAdisaMvedanAnAmupanivinAzaviSayAna utpativinAzamAna viSayasavAkarasacinanAya:nIlAdisaMvesnAnAnananyAviSayavinalotpatyAegocaravAna athAnyAsaMvidasApikiMvonyatpAdiviSA piNIparItyatyAdiviSayirAyapivAnAtya:paraDInAnaviSayavAna viSAyAdecArADonAna bothasAloTyAvaviSayIkaronItiyoF gilAnanidarzanenanarAkhanumAyanainimanatranahinadIpanAhazasavidipramANaparyanayogAnanyAyAnivizamAnobhyasanila kyaamophaakhkhiilaabaasgugl sRssttishiiln| nasyaparAMkAmAmonicitrakAravazilyakamanyAsI abhyaspanirakazcidavahinodhyAnaminyanumAnapramAnanapunAdizokA dazenAnibhAvayanaH kUTasATyAnkAraspApidarzanAt abhparasaniSakabhirinicazapathasAdhyavastahivaDanivAgamavazAnAzasarvajJavinitika hiHsasvAtahiMsarvata kenalihAnanusoginIyAgamAdevayahodurbhagoliyana kSakagonAmarijijJokanidinyAdInyadAraguNagrAma nAmAnyapArjinAninvayAnusAmane medAsAnindininAmanila nenopArjina kathamapazyAna maNI nAgammevanasihAvAbhidhA siparasarAtra yAdapinaribhebinadinyakhanalAyana vijJaptaHsionAmudaya vyayoparatopinavijJasimonA mudapavyayo? nadevavirudadharmasaMsagADaidAnamA naniralaMidAnIbhedIkinAnumAnajAnapasAdhAraNedUSaNAmAha kathacenyAdinAvyAppayApakayobhovatamAnamupajIvyapravana mAnaka . vidityesanalAyannAmAdini nAmanilajIpAlayana yakagojaganamAnabahAgara P L MAITHI
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.. ninaHkSaNabhaMgaepaviSamovonidurbuddhimiddhivinamavidhamAlayamahAmAyAvimUDhAnaraiH1 yaMvidhvasammanabhAvavizanicyA TI. nakIpImAyAkathalabvA vikriyavodhamodajaladhisthAsthibhaje2pratyamAdipramANAnIbhedaviSayAvAbhAvAdaspadanirupAyAnA hainapranipAdakAMgamAnAMnarvirodhAyadhalAbhyadhAthiidAnIpaiHpramANevirodhaMdhenAnyevaDanirUpANikarvirodhaHsmAdinyAha / piMcamAnAdhInenina ni nacalArAmadhyajJAdiSadevairApihu~nazanaratyarthaH anenapramANAdiSoDazapadArthayusyAdanarUpanyAyadA nivirodhIpAsyane vaizeSikadarzanavirodhohiSapadArthanirmathanenapura nivAritaHlokaviharagoni pratyakSAdIniyadyapinamArAsamAnalakSA garakhaMDanAnaMgaraMnahizeSagratyakSAdekhaMDanayukreniyApipratyakSalasaNAkhaMDanaprasaMgenanaMdapiDayiSyanainilopavamabhimenyanyAyaloprA Rtbikaaliilaabilikhijisbkhyaalghssaabidaabiilphii binyaaNk smaahinggaa laalkhini:sussaalikaayaarthiilaathilinddaaskliphyaanaabinssdhitti| nikamayinajJAnamayabhicArItyakSayAdodinapranyazalakSAMghaTaneavyabhicArivaspadudhigamavAna nadavyabhicAritA kimayasAmagrIjanyatvenajJApanakiMvAvAdharahinanvenAhokhimahAnasAmarthenonAnyenakenacicaprathamauta tyazalakSaNaMdUSayani nanenineSapramANeSumadhyaityarthaHyadyapIMdriyArthasanikopannamavyapadezyamavyabhicArivyavasAyAnmakaMmatyatAminisnanathApIyAnavAzA lakSaNopayogI vyapadezyapadassanirvikalpakamanyAbhedasUcakAvAna vyavasAyAnmakapadasparUparasaDnyAdipratyakSAjJAnarapazabdAnuna dhanazAbdatyazakAnivarnanenasavikalyakaprAyakSamAmArAyasamarthanArthavAn nidAdAnacAyanAvaDadAnanatracAvyabhicArI niyuktijana jJAnAdivyavadAsukhAdivyAvanyajJAnapadaanamAnAdivyAhatyarthamAyavizeSagarUkadazapadajJAnAvAdAsahitasAMspAra vyabhicArivA piniyanamanyasanAnumAnanAvadamadhigamyanaramyagrevikalpadRyivyanazvAnAnUbhayAnuguNAnajJApakatvanAbhimanAndharmAvikalpavayatina' CHANNELMORRAISINS
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanukathaM mAnyApadharmArAmAnuguNyaminicena nanavopadezasevanAmanyAsAcivyaminyavehi prazneSTAyA phalenatoyAdinAvyabhicA parAyAsiniyama manisAmartha asAmagrIjanyanveneniprathamapoyadidamasAmayIjanyanvanandi mAnyavezAjJAyaneDanAnumAnenabAdhemAha lAmA yonikAyakagamyasAmagyAdIyogAnAcamanyakSadAbhAvAna nacikhudovAbhAvAppapratyakSAcanamajjanyamapijJAnaganamamanyasaminibhAvahinI yapikiM jJAnavaliMgenanadanumAyanekiMvA'vyabhicAritAnAvenanAvadanyAha nApIni natra haina jJAnamAtraNenibhAvaparInirdezaHhinIya dUSayani / subhaanaakiir'iiishaalaayhaabaahii laattbilaaksaalikaaniiy'aar'ukaar'iir' baashbnbihaalaanisbiikaanyaanilaay' ghaa shukaailgaalaasibi nalasiDiravabhicarinatvajJAnAcAradhukararAjanyanvasihirina nApihinIyovikalpAsahavAna kiMsarvapuruSavAdharahinadAsanaprati panuHnAHsarvapalvAdharahinanyasyAsaMbaMjJA vizeSatvAnanadinIya manipaturdazAnadaMgamanenidhanAdinAvAdhAnunadoyamara svAzalenodakAdinAbhisaMbaMdha-mAnasAmanenodekAdivitAnalyA vyabhicArilamanagampanainisyinita denAvyAbhicA bilnikgulbihiitti khuli ekr'iblgulibilaanycy'littiliinirthii liolididishaa pinamalyogArthamaniparAtevananasvAdhAmAvAhityarthaHmAnayatudayAnareniyavAhimalmIcikAvibhramodayAnana panipajazInaragamana veDayA pani bhavaninavAnaenavAghodayaninaimANamayabhicAdiriyAdityarthaH mAdigrahaNenalasvarasaivajijJAsAyabhAyogatyA nemanisAmu ne nijIyapasaMdUjayani nApinanIya ini pUrvAbhimanaprahAlasAmarthavivecayatinanirUnidarzayita mahAninAmetyAdinA samIhenyasevavitA CAREERemarIE
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ dina bhavavidaMprakRtisamaninaHnibAhanavedaminiliMgatvAdinivyAhavapakSadharmanayAjJAnahiliMgabhavaniinaravA'sivAtaprasaMgAdinyarthana ::| gnir'aaikikilaabaar'iir'ijir' limphjilaakhnninibindhu aar bllaam niili assibilibilaakkaahingkhaali juliyaagkaalii || shlaatbtbaadhiphilir'iHnikhriaathii tbHkhi:khjHtbnir'iih haahkaarii sbaamidaangk shunaapaashililsr'aapaar'aabaar':bish+ssaatbilaalgaasstthiisthitaaliiy' lNkaay'lili bulaacibihaaliiniyushnaalikhiaalgaalaaksNjnyjibinimn athbilaanychiaabilaabaahu:shriinibbiklaabndhaatbaalaakilismth) bishbkbi kraainyjaakssiiishaalaakaalindaaginithipaal khelstiNgriiss hlaamiiHhRthiir'iaaaalhaatmymithybidhr`pilkhaanaalaalingkgnyj ghkhilipsthikhaaspaassaa paash diliibikaa libiy's5aayibhmkhlaabidaar| snissttlaapibibisidbdhbiiljishiniiHjjiaaidbidhaanbibithiikhndhikhaaliini | vAdAna nacasarvavAvidhiniSedhaprasaMga ulayasyamANasamAdhAnavAdenenodaya nojhAropicikinsina kevalavyanirekipIzako astumahIna lkssmiiyr'aalir'uuriikaanhmth:ghn:saashaay' nimmnkssuni iikssuini bili . lmuni byktibiaasghaamaachi laalaami bidhaay' thaalaan-bisr'sbphs ljblki maNiprApakatvAdityarthaH atrasoMganavArnikasaMmatidarzayati uhIni yadihimaNiprabhAyopadIyamabhAyAMcamAbudibhyAMpuruSAva miA dhAvanaladAnayorubhayorapivijJAnemithyAjJAnesavamayopyarthakriyAprativizeSoslimaNiprabhAyAMmagibumaNimApakavAnaitarananadabhAvA pranivyAnAkAropilikizavivimAnasAra
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravRttisAmarthyasya hetu vizeSAMna bhAvodurnirUpa ityuktaM idAnIM maha nisAmarthya meva sarvajJAnAnugatama zakyanirUpamityAha kazcAya mini hRSabha mahiSeni zrayamarthaH vaizeSikAdimane vijJAnamanibhAsinArthamApakatvaM phalAbhisaMvaidharUpaprajJanisAmarthyAmityayukraM vyApakanyAnyadAhi dUrana resa rasiyaH salilaMSTrAnanyAsayAsarpa ninado samasamaya me vayadi mahiSetra SabheyAvAna daMbhaH sobhitaM bhavena nastadambhovayavyAraMbhakAva yave bukriyotpa cIna nadravyAraMbhakasaMyoga vidhAna kavibhAgeopattistamazvagaM nadAra dhAvayavinAzaH umara sNyo| gonyanyA rAjyanirittine yAM darzanaMna nazca pUrvajJAnaH salilAvara ne pUrva jJAnajaninamahaneH phalAbhi nAkriyA vibhAganyAyena kazcAyaMphalAbhisaMbaMdhaH jJAnapratibhAsitArthasyamAptirUna najjAnIyasya vibhama vijJAnAyamA khinasalilAyepavinovinAzena jJAnasya phalAbhisaMdhAbhAvaprasaMgAta nahinI yo grahanAzadivijJAnena svatajjAnIya svA prApyabhAvAna nApicaturthaH zranyadapyanumAnAnarapranyAMnAca liMga spAvyabhicarinave lakSaNa sAdhyena vyAptigrahAdazAyAmevA vyabhi cArasaga hauna beluna gRhIna vyava nAma nadvitIyaH jJAnagrAha kezava mAnasapranyase zAna sAtha bhicAri maharA // sadazAyAmapi saMzayAnupaprasaMgAna saMbaMdhI nasyAdasicanadinara yabhicArinayA prAmANya prasaMgAdini vijJAnapratibhA rAjAnI pArthaprApakAcaMphalA vyabhicAraityapyayukaMyahanAra kA divijJAna svarAjAnI yasyavAdi | jAtIyasyavAgrahAdeH mAye kanyAbhAvenAvyApakatvAdityAha maheni pAiyeyyupekSA jJAnasya mAmA saMyenaspA dityapihRtyaM zranyenetipakSani adhati nApIti yatadavocAmamanyakSamanumAnaM venivikalpayiSyatIninadAha anyadapIti yena hiliNgenaadhybhicaaritvmnumiiy| nanasyanena vyAzigRhInA nevAzradyeprAha ziMgasyeti nahijJAna vizeSe'vyabhicAritvaMvipratipannaM yenAgrimanvAdivadanyana prasiddhamevAnyacAnumI pitApinyabhicAritvamAtraitibhAvaH dvitIye mAha agahInanvaiti manyakSapadUSapani nahinI yati zUnyatvejJAneza nItisama samayamevana spApini zItatvAdanAbhyA sadazAyAmavyabhicAritve saMzayona spA dityrthH|| pa
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra. divya bhavya bhicAritvasya jJApakAbhAvAdasiddhirabhihinA idAnImavyabhicAritvamevadurnirUpamityAha kiMce miti prabhAnyAmanya paraparthyA TI.na. poyasyAH sAno kAma mAnyamiti nAmike tiyAvan mamAmyarUpAmadhya bhicAritva najAniH idairaja naminyAdibhrameSu dharmyaze'vyabhicAritva rUpa 45 prAmANyAgI kA rA dina rAMzeccAmA mAyA gI kAzana ubhayozca paraspara vyabhicAri gorekatra hataujAni saMkarA dinyAhU nanAvajjAniriyA di nA jAni saMkara kha brahmavacanena draDhayati anyonya parihAreyoti naca svataH prAmANya yA donaH parihAraH idamaMzena hA na hAra svIpAdhi kiMcedamavyabhicAritvaM nAma vijJAna sakiMpramAcA parapayA jAti sanopAdhirnanA vajjA nijanisaMkaraprasaMgA na nathAhi sarva jJAnadharmiNya zrInakAretu viparyyayaitivadadbhiridaMrajana mitivizvamajJAnamidamaMzepramANAmapramAzAMca rAjanAbhyupagamyate parosa ke stathA cAnyonyaparihAre zobhinna vyakti nivezinoH sAmAnya yo rasamAvezojA nisaMkaracyA naityuktanyAyena sAno pramAnvaparihAre pramAna pramAnvane rekasyA vizvamavya tA bubhayasamAvezekathaMnajAti svAdupAdhi cinanyAvivA prAguktaprakAre govA pA karaNIyaH a stuvAyathAkathaMcidavicAritaramaNIyamavyabhicArina thApA vyAptiHta nyacA Triyasa nikaSAjanyA cAn janyaprayA lakSa nithApyanu pAptiHmano lakSa meM dviyasyAtmalakSa sannikarSAdanumina kandenyatrApitata eva hAropapatau jAtisaGgAve mAzAbhAvAnna ca gola dhuccheda prasaMga iSTavAn na cAprarmA (jayamAnanyAn // | tvamupAdhiH pramAtvaMca jAtirinivakuM yuktaM vaiya ronya sthApi saMbhavAn upAdhipasaMdUSayati upAdhimeti prAguktaprakAre nivAdhina cikiMsarvasya kiM vApratiyatuH evama dinamapi kiM sarveSAmuna pratiparinivikalyok dUSaNe ne nyarthaH evamavayavazodUrAma kAsamu dinepi dUSaNaM vakumupaka mate zrastuvaiti anIzvara saramidamato nAvyAptirinizaMkane janyeti zranuminAviMdviyArthasannikarSonyacatvadarzaya nivyAni viro timanolakSya go ni unANi
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanviMdriyArthasannikaryAnyannaM saMyukta pratyakSAmini lakSaNavivakSinaMnacaivamanumAnamanonAtivyAptiriti zaMkane saMyuktathaihanIti etadabhavaniiMdriyArthayAdivizeSarAyakasayunAvabhAsa kNmtykssmininaahiyogiprtykssvishessevyaaptiminyaahnyunaavsthaayaami| nidhAnamanaHsanikarSamAtrAMdazemArthagrahaNAminibhavanAmabhyupagamAyukracanahinadAparamAravAdIMdriyasaMyukaM vahiriTriyAvyApAra manasazcavahiHkhAnaMyAbhAvAdinibhAvaH nAhi ayogianyahAspaivedalakSaNAmakhinizaMko ayogIninIyoginyAyavyAzi nityA nAtyabhijJAnaiti nanukathamavyAsiyovanAnanAyAmapIdAnIMcakhuvAsaMyuktadevadanavizeSaNanayApAraMpayeNeMdriyasanikolI saMyanarthanivizeSaNAnAnivyAdhirinicena yuktAvasthAyAmupajAyamAnaparamANuviSayayogipratyo'vyAtriyoginA yAlakSAminicennamatyabhijJAnenanAMze'vyAnavApisaMyujAvizeSaNamAlAmAjikaborajI nivenmevaM trayamabhimAnya nkaabbaalmmiaassttmaar'i r'ihaanaakhaalil jaajiil bhiy'aali| vizeSazAdadoSanicennedriyArthasanikarjayAdavaiyaryamasaMgAt nenAvyanAnimukhenaliMgAdhajanyAlameyocyA nAhAna cenayavicidapekSayAsarvasApiliMgAvasaMbhavenalahANasAsabhavinyaprasaMgAtpara nizaMko nacApIni nahiyA jyAtharmilAnumAnecaniyAsiriyAha maivamiti nanaliMgArajanyAyasanyuvidhasannikarSajanyavanAnajhAmAnavAcUnAnaminAvAna mAjhiAlyAvacanahAlagAyajanyavisaniyaminiyaminyanAvadevAlamatyakSalahAvyabhicArAbhAvAnavRthenaradiniyariDAninadiyAthera nAcidriyAyatavityinamiyantraliMgAdhajanyavivakSinamanonayarthiyadihiliMgAdhajanya tvamiMdriyArthasacijanyAne cAbhayAna vivayanasAnadAyInadevaminizaMka nenApIni nahIsiDiTeklAgArAcaSurAderapiyaticihAniliMgalenasamadhyamANAliMganA patyAdinyAhalayavicidininadhiMgAjanyanveisaninAdiMdriya santrikarSajanyanyaspalasavAlavivakSAyAMnandArthInugamyasaMbhavenalakSAvAvyA
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ citraphalahAla sAMkane pArosyeti zranubhinyA divyAmaye pAro dhyAnadhikara TI.na. nAzvAnRdhika sUcanAdavyabhicArinapAnamA divyudAsena pramAca 46 krAMna bAdibhya bhAva: mAna na Anarana pAnavadha kana (niH | nozanAdipratyayAH saMpanasaMsargamAtraprenyayeoha natrApramANaM no tyAMcamanya pArozyAnadhikaraNatramA pratyakSa rUpavenAdhInanirUsa zAdizatyapetramA taMjAniH kiMtu cApalApaprasaMga: jAni nApyupAdhinibaMdhanaH kilaupacAri thInubhUtida tinakicihu nivizeSavyava ke dAyamamA grahAM iMdviyenyAdivizeSa Anaya mAna: AnI ya nijJAni saMkara ukta TyarthaH nacanananupramA yaha napInaH zaMkhaH umaMga samityAropI nanimina lAbhAna kalejA gAna mAyA minirAsprerA cayajAnitvena ni parokSa yonI ra spoka nAnAmaha kArAma vRddha vA dono vyavahAro najAninibaMdhano sinayAhitakimavAdhitAnubhUtniM kiMnAyathA yiviparyayavyatirikamuninAmadhikarajJAna saMyAtU nubhUti nikalpanayA pariharati neti nana vyavahArazyopA nAbhAvaH pAvanAmRdAdivinirmita gava lizabdaprayoga suparaMna yaso daugola vyavahAropAdhikancAna najAnerabhAvAdininatrAha muhavAdAviti nanAvangRha vAdau gavAdi pijAtimupAdhivAvalaMSpa kiMdayecA rAma hisiMhazabdovala varmaza pacArAnyayukta ini upAdhi nibaMdhano jAni nibaMdhanovA bhavani madamezA dona mukhyatvaM pramAvyavahAra spa svIkiya na iti vizeSad nibhAvaH jAtisaMkarAca pramAnvejA tirityukaM idAnI vyaMjakAbhAvAca na mamAnyenA nAinaceni //
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ yiy'aalkhuniy'aagunnimbaarthbhRssttishbir'aamyaalghsthaay'uikhkhaalibiddh blinirhaalbhi| jilaalini::hldaanighnisr`aalbihiikhiibishisstbjnbilaanycl| bijlkhaankaahr'ir`r'iani: slngkiaalsaabbishghkaalniraabilig ghnlinilaanishaar'nnjinisgaassttr'iilaannr'r`niilusiylaalislnd| kaabaaghiinaalaaler`aaliilngkhbilaalriinhiin laalkhulighdbig biniislintb iidi jnghaahiphl siarthnilaanhaakhaaliirnhaaninishbr'iimdbiin hyaaNlaaliN laabhaalphikaalishi julaakhunilielshi laan haabishbkhyaanggaabaahiiniliniiphHshRngkhkhaalikhilaal bisukhaanaar'iibaalaainaalilihaanbi styaadbimngglaa ljbiaalaalaainaashiilphlmul lmbaabilaalaabaad ? / / mililibhiyaalsmmby'r'iialaali kbli llnaanyjlilaaphaaiilbiy'aaghii liig| bilmbaalbikaalihaani kaay'aakistaaphiliiy'aar'uuil lhmaalindi| |sthaanr'aathaaliN liH giitikulchaanaar'ur`aalijibijin dbiiilimaakhiir'mhaasthtisthaaligraakhi jaalaal likhHthi phli jaani mli yaablaabihi:himaaNgliiltyaaliilaabyaanuy'aalinbiliikhiilaalitmbienphilsbrbishbaas aaNbilaalliilaabaaliNmaar'ichi||
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinIya manIyaM dUSayani avAdhinArthavAvallini avyabhicAryalabhUnivaminindanIyaMpazaMdUSayani nApihanIyanti kiMyanArthalamA sanazAnAmanirdezanA'vyabhicAritvavivAsinakiMvApadArthalahAnazana minikAlanaHnobhayamapIcyA jJAnArthayoriti ypisaakhaadi| dezano'binAbhAvo vartamAneSucakAlanA saMbhavaninathApinasarvAminInAmebhAvaraninAkhayotirityarthaH visaMvA mitra minicatuthepipakSavisaMvAdivikalpavRSaya nicaturthapInisivAnAbhAbovisaMvAdinabhAbo saMvAditaminimathamavikalpANI bhiprAyaHhitIyenuvivArInasaMvAdovisaMvAdalemAvo'visaMvAditvamininana prathamaMdUbhayani nAghanitrAlihida rajanamitrajanamiti vAdhinArthabavaMtapurulAdevAyahalina nApinanIyaHsAnArthayonibhitradezakAlayo mAgyorivAvinAbhAvAbhAvAna canathapipapajhAmAnareganathevoniyamAgAyaviparItanayAyonucikhyamAnAnamavivAditva nAghArajanarajanAmanidhAravAha kavikSamatavibhAvAnunahinIyo'saMjAnamAdhavApibhramasyapramAvyAthAnAnApipaMcamaHsaMzayaviparyAyavyanirikaninyAnAdhika nAnAvasyanimamapidhapezebhAvAna anyathAsarvajJAnadharmiNyabhrAnaMprakAremaviSayIyaityabhyupagamaparityAgamUsagAna saza yaviparyayasmAnInAmaniruzcanada nirikatvamapidurbhamananekimanavadhAraNAjJAnasaMzayAvirudobhayakoTi saMsAhajAnaMdA yaaviruudobhygrhnnm|| dhArAvAhikavizramejJAnAMtareNApUrvajJAnapranItArthapatayetyulekhanatyaniyAptirityarthaHhitIyedezAnarugamanAdinAnutpannavAyanamanivyA ra ||tiriyaahnhitiiyini paMcamaponicyAtiHsarvapramANAmadhiSThAnozevahAlasaMgavalenamAvaprasaMgAnaceSTAyani-jAnisakAkAra nyabhiprenyAhanApipaMcamahAni kiMvasaMzayAderapirnirUpatvAnadyaniriktavamaprasihamityAlihilesagAsnyabhimanyAhasaNyAnamvata palakSamAnisaMbhavanivikalpayaninavakiminyAdinA nizzyavyAvRtyarthamApadakAvadhAraNAmAMvavyApijJAnapadaMghaTepaTIsthAguvanyAdi
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ anihArinatvavizeSinamininihArinobhayakoTi saMsparzijJAnamityarthaHmithyAjJAnamitya vipryyepiprsNglsthiijjnyaasaajnkeyunaavyukt| naviprasahinadarthamithyAjJAnaminisarvathApiTurnirUpaNaminyunatrayathAsaMbhavadUSaNAnilokenasaMgahAni anirutariyAdinA prathamepalezvadhu niranirutpAanavanerapyanirulerasidilathAhinIyatanIyayoranicyA zizcaturthacAvyA paMcamevibhramAmedAnavarapijAnisaMkaramasakinaliyo janAsaMgrahInAnidUSaNAnivininAdyanyAdinA avadhAraNAnirujAnavadhAraNanirunidarzayitumavadhAraNaladANAnivikalpayani kiMjJAnamAtra bhinyAdinAjhAnamAtramavadhAraNaminipasejJAnavAnAdhikaraNIjJAnamanavadhAraNajJAnasthAna nAcAnavadhAraNajJAnasaMzaya nivadano, anihArinanvavizeSinavAjijJAsAjanakamithyAjJAnavAviparNayanaramithyAjJAnavAsaMzayatvajAniyogivAsarvathApinanirUpa lapatha banarani aniruleravadhAneniyAIyorapi avyAptavibhramAmehAjAnisAMkaryAsaktinaH12 nAvaavadhAraNAnirukA vanavadhunAvamApyanirUparogAn tathAhikiMjJAnamAnnamavadhAraNAmunaekAkAramAniniyanamAhorikhasaMzayavirodhijJAna vAsa zayavirodhinamArajJAnaMyA AdyevyAghonaH jJAnabhavaninabhavanivenyukalyAna hinAyedinaHpaTa yetromaitrazcetyAdipramAgatAnA nAmavisaMzayavApAnaHekAkAramaniniyamAbhAvAn mApinIyatayA saMzayAnirukonahirodhaspAnirukiMcaivaMsani saMzayavirodhijJAnAdanyajJAnasaMzayaityApana nathAcAnutpannasazayAranyAyabhUlAkArasyavadanasaroruhaMgAhanihimAhana mityAha bATomAdhAna ni nahicitra parampAdijJAnAnAmekAvArapraniniyamalanonavadhAraNAsAnanAyapAsaMzyalakSaNAmanivyAyakaminihitI yaMpajhodUSayAna dvinIthAna saMzayAvirodhijJAnacanayA vidhapramANaveniyadidamavadhAraNasthalasagADyanasaMzayAnirujayAnazidhAniAmAzrayama siMgAdityAhanAmitIyetyAdinA siMcayadisaMzayavirodhijJAnamabaMdhArA jJAnenadAsaMzayavirodhijJAnodanAjJAnasaMzaya inilAgosyAttathAnAall haathiishkhaalkisbikaalbihbyaathlchaakaaliiikhibissy'kbli lilikhbishbpr'ir`lH enenacakoriyAnavadhAraNA jJAnasaMzayanilIlAvanIkArale saampinirnm|
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye yama cima|| zramivyApteIyora potyetadyathAkramaMci yoni nApImpAdinA nirayoti nirdhArayAdiSayohi nirdhArita nAmanadviparItaM cA nirdhaaritni| TIna jarI cAradhArA para paryAya malahanirUpamamananazmeva nivedinamiti tadupajIvi lakSyAmapiDa rnirUpamityarthaH nanu koTiyAcyA citanyamaninityanena na ve ktAnyonyAbhyayatyaminikate kAni harineti parihikariyarUpama vyavasthitve tadAsthA garevA patvApaterativyAptirityAha ko viyeti avyavasthita tvako viddayadharmanidvitIyepa se| ghayAvAjJAnamapisaMzayassyA dvitIyo bhedAbhedazIno vAdiviSayapramApAjJAnA rAyanamarAgAnnAvijJanIya nirya nirukAvaniharitava nirukteH zranihArinAnya nicenadeva vivicyatA kima vyavasthita pAkharUpamunadhamaH. patnyApace nopi dvitIyatAhadharma jJAnavijaya prA :ajijJAseorapisyAdavAdasaMzayadarzanena tahAzA syApA pitAta nAvipeca dayAnAdyaviSayavize gAnaka saMzayAvirodhina nAviru hobhayako disaMkhya zabdena koTi haravAvya naprathamaH koTiya mAnAna movikalpAsahAnA 4 |pAmAha nAhagdharmeti zravyavasthitatvavizizukoTiyagrAhiyajjJA vaya pramANAmapi paraM pazyA'vyavasthita koTi viSaya jJAnamitya rA tivyAptirityarthaH yadicapuruSAcAdivada vyavasthita tvamapi pAramArthiko dharmaladAna dviziSTako TiyupramAropyanivyAsi: Aropitale piyepiprasaktirityapivyaM etena sA sAdinivizeSasAmapinira se avyArityetadapi viSTati ajijJAseoriti nahi sarvatra saM zayAnaMna ra jijJAsodeti upekSAyAzrapi saMbhavAdinibhAvaH vibhramAbhedAdinyenahizoti nApirya ca maityAdinA viSaya vizeSa nimittaH saMzaya paviparyayAddizeSa inipasaMdUSayati nAdyaiti // //
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ |naakisunikhir'ikaajaakhsthlibdhir'iilikhniliy'n bidhiniliilaanyjnaabibibhinii| ye'siDisAhanasyAraNanitinadinaretiyadidyanyana niSedhaNyAcadAnyAnarasvAvadhArAparyavasenathAcasaMzayAvavyAdhAnAcatathaivyasihimAhasthAlA bin bkhtikhilikhiir'khaay'aalbaathaan:lndhr'aalii smbliykhni --~-- shilaalityaaH parasparamaniyarUpanvAdekanaravidhAdekanaraniSedhaubhayavidhAnamubhayaniSedhacanasaMbhavAniubhayavidhAnAnirinobhayaniSedhAbhAvAdiyartha:sati ar'iaamaahibishbkaar'ihaammaadinibnissttlbiliini jbaalaarjikaalmbiinibndhaagiiy' nghaachilnaagr'ikhisbiniiNthyaaninisulunniy'aa bimaathaalaalaataanishaay'aalkhaatti smprlikhiHbiniy'olpriliphaay'aalinii lilaay'maan bijilikhaar'aabaasr' likhaalikhibndhnilihnphaanilikhlaatti haabiiniikhtilaal jaabaalaani bybRdbkhr'iir'ikaar'nnaaln nii klminiilimaaphlaabihiHgmbr'phikaathaay' bikriy'aa| aabllbaanijblaasbhulaahaajaahmiiliginiijlilH mdhyaakaalyaashniighaalaaliikaaliikil ljjibilimbiy'aalkhaallaaljbaaphul kaajtti lir'aahli ijHddhaailir'ikr'iaaibaar haamlaa sby'hiini sbstidaanggaa khaali jaanibr' baaligaalaabaandhaa liilaa bishbbaaNlaathiy'aa lilithaalaashaabiqiNlmaahiilligyaariy'aal bishbbidlilll laaaalaaliibissaa gaa llimaanyjlilaarthi:jaanir'iaamiligli laakhini - 99 siimaabddh thaakbenyjaani
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ sama camaH jAnisaMkaramevaviyoni aryasyAzinisaMzayAnvajAtiyogisaMzayailiyopiyasaMkaraprasaMgamanidizAniyanenenisvaMsaMzayAnirunimupa a.na. pAcavikhaMyAnirukminijJAnAmupapAdayanimApiviparyAyaseni mAyAjJAnasaMzayayonidhyAdhyavasAyapadAbhyAnirAsa updeshineniyhijaanaa| I khenaprakAzinamarthanamApayituMzanonisaviSaya inikiMvidazinamityarthaHbhiyayanonavArthazabdo viSayapara ruumaasshvniihiHsrvp| zeSadUbaraNanizlokena saMgamAtinAni prathamahinIyavamIyeva nivyAyayokhkhanIyavArthayoravAriniyojanAvanuhamIrapakSIyAni vyAhiMsamucinonisaMgrahaviharagoni nAyaityAdinA apramAdinidhyAvaminipocapramArUpAdhyavasAyAviparyAyavRtyukasAna nathAcI ayaMtyAtuHpuruSoviyatradharyazenasyaivajJAnarasanissinanavizeSAMzevikalpAMzesaMzayabAsinyakaravajJAnAvirUdamAnita hbilsaa nmy'iibithiibikaay'daay'aali klmbindhikaaljaahiliy'aamukhii sujulishehmaahiy'aalilikaalaakiphaabilmbaabilmbnaa aajkaalaa lithyaajbiibiiHpuuribibshbikbhaakaa| ma 20 nAghApramAvesAyathyavasAyarUpAyAsmRtAvaniyAsinIhinIyA dezanaHkAlanArthavyabhicAripramANajJAnencapi viparyayatvamasaMgAnunIyazcandranArakAdinamAzAjJAnedanimasanaridajanamiApAdijJAnebucopadArzanedarmazabhApakara yAdavyAni picaturthaHmithyAhi dezamanisUryakAdhanekArthAnAnidhanazkAzanAdhaniyAdazamAna ra nAvanivyAptiriyAha zrI. pramAvani anInAdijJAnAnAmarthavyabhicAriNAmadhyavasAparUyAgAviparyayatvAyAyAnivyAptiAdinIyapakSoyanupayananyAha dezanadati rahanA rakeninahinadI jJAnasamayemAptuMzayana inipUrvamevoktaminibhAvanAvapahAsyAvyAkiMcAha idAjanamini caturthe'vyAsimAha mithyaahidesh| nialinAvanmithyAhidazAdapikasyacinArIdarpaNAdipranivivinasUryasyacaprakAzakAvaMupasUryavAhazyamAnaHsUryapanirIkalasAdhAraNa naravanimityAdizAstrAnayAdihetutvAvagamAyakAzakavAccAnalagatvabhimanamithyAvAbhAvAvyAsirityarthayA CHORTANDRAANSUIRALIATU R E
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Emommo n nanathamavyAptiyovanAnatrApyarthasvArthakriyAzUnyAcAjJAnasyaivanadenuvAdininavAhanaceni kiMjJAnamAtramaNA dihetunaahgrthvishessitvaaaadypraa| hajJAnenihitIyemAha yarthenipaniyAdinAmaMnimayokhyAtimupasaMharani nadeva minisanenaikakoTyavaslavIjAyanomithyA sAna viparyAyanizrIvatabhIyama pilamaniralamithyAtvAnirutarevabhUSaNakAralakSadUSayitvodhonakarA bhimanaMdUSayani anarimaninivalmIkAdIsthANujvapuruSavarahinesyA pUrvApuruSovenipratyayastAvadana misna dinipratyayobhavaninacaviparyayosIsaMzayavAdano'nivyAhirinyarthaHnanupratyeyazadanAvadhAraNAMvivadhi ninenanasaMzapenivyAsivinimanvAnaMpratyAha anasminnini bhAnasmiladinipratyayatikortha panadatyanAbhAvAdhikaraNenaditipratyayaninA navajJAnamevArya kriyAkArinArtha nivAcyajJAnamAnasAnahetutvaniprasaMgAdavizeSinarasana nuvetArthasApinaDetumbApAnAjadevahanI bacaturthayokhyAsiranasikalAdinipranyapodhiparyAyasudhonakarIyamapilasarAmayukramaniyAvinihivalyokAdausyAevApuruSovenisaMza by :yaalphy'aathlaa sblbinimuuH diighidhhii:alilitbaanaapaathaabihiinhini pratyayadivasAyAsayogavibhAgazabdAmavizeSagugAmadezatipuslAnnAbhAvasamAnAdhikaraNabunamArUpoSimanyUyoviparyayarasyAnha enenavAzAnakararAjavAjJAnadipappayAnilakSaganirastasaMzayenipAzinavAnavAdhAnilevakiMvirodhibhamAgajJAna vAdhAkivAdiparyAyavirodhipramANajJAnaviSayApahArovAmAbethUbIjaramamANAdAnAnAvayaghAnikalajhAraganiyAzi:hinAyeparasyAbha zAcayAbhUtasaMzayaniSyAzimpAyayazadenAvadhAraNasthAvivakSitavAn namApipramANahAnubaniyAhi pradezanivizeSaguNeSusaMyogaviyogayo zravAnyanAmAvasamAnAdhikaraNAnayAnabhinAnAviparyApavApAnAdityarthaHsateneyasyaivavivaraNasaMzayayunisopihivAyoDazakararAjanya nibhAvaHthAnApijJAnazabdanAvadhAraNAvivamAnacananitinavAnubhavayAnavApivAdhAniruterevedaMDaminyamiprepAha vaadheni| pUrvamekvAdhyAtvavikalpa dina nayApana bhagyanadezadUSaNakriyAnAni pUrvAnarenidihi virodhitAnamAtrevAdharalaMdApUrvajJAnAnAmunarajJAnAvi jonApana yaabaadhytvaasaarvjnyaanessulpnnaamnipnettiyrthHujrogrNthaamdhaarthH|| // ance
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimA vilayApahAvovAdhaniyAmapivikalpyadUSayani nathAhIlyAdinA tathA praninirini pUrvajJAnopadarzanArthasAsavamaminirini zanavArthaH nAryadevadana ti yadAhidevadana niyAjIvanIni vAna nanirekaramAdanyaparanubhrAtaH mAhanAyaMdevadanaH navajIvananirmanI parasyabAdhakabarakhavAyAvAhiparyAyAcasyAdinItidikArobAni vyAdhiriyarthaH dinI yepyAni vyAkSimAha dayAnareni aninyAnAmavibhUnAvAlAnaradevAnarayorasamvaminirasoninajJAnemvanivyAptiriyarthaHslAhidezakAlaviSayomamojAyanina natranahAyaspokalyavamityavyAyAnanIyapasaMdUSayani nApinanIya ini kiMkya dezakAtayatyayatInaniyanandanasyanazikAle nanIyatayAhivibyApahArInAmapUrvajJAnopadArzanAsalabodhanamAnamunanathAminirujayadezakAlavizita nayAyamanonayanavAsanyodhanalAdhaH nAyadevadalonajIvanItivibhramapranyayena devadanAdipratyayAnAMvAdhina nggilaabaaji phyaalkniihaaliyaabilaambaasaal lingg dezakAlaviSathavAdhezavyAdezakAlayordezakAlAnarAmAvAna yanadAdizabdAnAcasIviSayavekaniSayaviSaya vicAvyAdhirevarunanakalApahAropivyAkhyAnonayanaphalekhthApijJAnasyavAdhyanvAgIkArAcaviparyAyavanAni yogiivipryaayitypilkssnnaanedrNjnminyaadiiHsheprnyyejaaniskrmsNgaansmaanvipryaaysplkssnnpshyaamH|| tyatracyanacchabdAnAsarvadezakAlasarvavastuparanvesarvavAdhAbAhirakaikenasarvAvAdhAna nikRSTavizeSavivakSAyAMcana dinarabAdhA vyAptiriyAha yajadAdIni lakSaNAnaregyuta dUSaNamanidizanisaleneni natrApyabhivadanemahanirupAdAnamarthakriyenicanurvidhaphalAyA nAmekaikApahAresIpahAdevAcyAzirityarthaHzavyAyanaraMcAhaanutpanneni mahattaviparyayajJAnenuphalaMpAkanasAbhAvAntavAnumpA / dinamatikamayivacidAdhyadRzyanevirakAdInInatrAvyAptirityarthaH anahiviparyAyavajAniyogIviparyaya ininatrAha diyA ryyenisNshyvsmaanyogkssemmilibhaavH|| // 8 //
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMzayaviparyAyavyaniriktarasatiyAnadhikaraNaMmamAtyavyaMjakaminipaMcamapakSesaMzayaviparyAyAnirUpaNAkSarAsiddhirunAidAnIrasatyanirUpamA pinadAnAdhikaraNAcamaprasimiyabhimenyAhanadhAraya nerapIni saMskArajanyajJAnaMsmunirityuknepratyabhijJAdiSanavyAsistadarthapramAkaraNAjAra nyavesanIya anubhUtaviSayamamanityahinIpavizeSagahinIyeviparyayenivyAptiparihArAyadoSAjanyanvesanInyujJAnapadainaghAdeHsaMskAra janyapadenAnuvAdaspapratyabhijJAyAAchanapardainanirAsAna tanIyepisaMskArajanyatvamanumonAdAvaslIninAvadArthakhasamAnAviSayagraha nahitaMtravyAptisaMskArAdevanuminisamAnaviSayavaminibhAvaHcanuyepiparajanyajJAnahanijAnimanvazAbdapramiyAdInAmIninAvachedA / nghaassnii niy'indhisuphjldhnisskaar'r'uulaalilbhaans siddi kaalr'ib r'aa r'aashithillilaanishiibikuttir'l4/ dbiii kssaarthbimmyiicchshki:phll vyasimAnye bhAvADAjavAmAnayoH21nAdhAnamasApissunivaprasaMgAnanaspapipramANAmanyAnvisagisaMskArajanyAvAcApihinAyosa jubillaal jaamyaanbisbaagmaakhaamaaskaaphphaaraahmiibiniikhiir'r'likaalaalaabaali vAnubhavAsakArAdhikaviSayavAn nahipUrvAnumaksaityAkArapaminikanamAnavAyArAbAnubhavAnapazyAmityatItyumoniyA nijhaMgahAnizAdhani adhikavvAzeraniyAIyohinIvaratIyayoH pAdyapakSedhivavyAsiMnigadavyAkhyAnathamadarzayAni bhAnahAni dimAyojana saMbhavaMdIpani sarakAralyAponi icaNathamapakSepisamA samAneSyazipayAnaropaTyApanadiniyamAMjaraMzatrohIyAmabaMdarzayanti mAna mamAninigamathakAne pUnibhevasaMskArAdhikaniSayAnAjanAhanahIninanusatyAnaddezakAlavaiziramavIthAnezvadezAdiyobhadAtA nayepaNabhUna nikathanazAmAdAyAdhika viSayAnAlAi amitAninanaddezAdiauziramAnalA ayaMsaniyaminicobhayAnaviSamasaMgAdiyA lamavihina zakAlAvadaHpUrvAnubhavarabhedovAnayanayusalAdalabhUsaMvarcamAnanayavAnubhavAn vizigAhakatyAcapUrvAnubhavonimA
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. pra. nanusatyA kAraHspaterviSayaevanabhavatipadAnyadArthasmRtA va darzamAna mA kAraNAMnaraprayuktarU vA yamanona maneradhika viSayane tinatrAha na ce TI.na. ti kunAnavAcyaminina cAhata kA rakheti nacaparAjyapadArtha samAvadarzanA kA sthAna ra prayukti kaspanA para janita yuddheH nitnAprasideH anuvAdoha paMcApadAtpradArthaSu dicai nadina ra thAzakti bazAdabhidhApakAvaprasiddhirnasthAna napAdhyAyazmA ra kapa ziSya ratha nadabhidhAyakatvaprasiddhirali satyapiramAra kAnve zaktivaicitryAdabhidhAya kannamasi hiriti cena thaivanahirA nayA bhidhAnamAtramevAsaharamAra anasana denadanyathAnupapa nyA vAkyArthAbhidhAyaka dezA likanAtha kuMbhayukta bhane kanvA cAbhidhAnArInAM saMbaMdhinAnaniyamanArtha jJAtiHsmArakanvaya se khAnena ca niyame nasaMbaMdhyaMtaradarzana saMvadhya narasya nirbhavanibhavanita niyamena gRhInasaMgatiya sarorthabuddhiH maduktaM niyamAno durni tathA nAkArA nirupaNAn soyaMdevadanaini gamAnAdhInanayA viziSTapratyabhijJAkharUpAsiddhiprasaMgAn rAjyabhasaMgAn satyaMzenumA na seva sahakA divyAn naMgha Tespa nyAyadarzanA nasmAdanuvAda vAmpadamyanuderna natrAdarzanAnanAtha kArakhAMtara prayuktikalpanA na kevala sI nyanuvyavasAyAnupapateca // kAraNIna rAjadhIna nA saMskArA nadhI na vivAdhakaM cAstI nyAha soyamiti natranAdityazasya kA rAnadhIna tve saMprayogasyaca nacAsatvAna hUrbha pratyabhijJAza ziraM nasyAdityarthaH nanunakhanena yAda chApAdinAliMgenAnumAnAnanopasthApitA sAcasaniyarAma zyanainizaMkane anumineti nahina mAyA anumA siddhatvAdidaMnAyAva saMprayoga sarakAra svacAkAzyA nayA honavirodhaitipariharati nasaMskArasyeti zranumAnikatvenamAyAdUSaNa naramAha saMghaTamiti tatra kiM prathamata stanAnumAnamatha ghaTa smarazItana saMsmarAmItyanuvyavasAyaH kiMvA prathamanasta smazAnana lattAnumAna nataunu vyavasAyaiti naprathamaH nirmika nanAgrahaNazak ta nAviziSTaghaTa viSayAnumAnaMghaTa mAtra viSayaMca smaraNamiti nnaa|| 2 // // nacarAijyAkAraH kAraNAM nave panI naH parAtpadArtha sma nau harihara pramyabhijJApratyayenadinyaMzavA saMskArAnupanIta ve zranuminanA milApa iticentra saMskArasyadhanya
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSinaghaTaviSayagatigrAhakAvyavasAyAnupapanirinihinIyaMnivedhanina hinani thakiminimatrAnumAnavyavadhAnaMnassAnavAhana thAsanIti natrAhiyavasmRmiravAnuvyavassanemAcenmodayepyAnamAnikatanAvanisanyUjavyavasthenanathAsanicirAmInanayAvinazyavasthA / vasyAyyabhAvAna vamAnamaraNAgrAhakAnuvyavasAyaviSayatvaMnasyAt asmArSamityevAnuvyavasAyaprasaMgAvetyarthaH saMskArasyavikhyAmA vAdapisamAnaviSayandamasihamininAmAprAha saMskAraspenisaMvidUpAcAdinijJAnavAmAvAdityarthaH nanunahinatkathamiLAdisati yayAsamA hinekAmayyasaMvidrUpatvamitinavAha ichAdivini nadevaMstesamAnaviSaya saMskAranaMjJAnaminilamaNadUSinamevasenApati nahinavAnumAnavyavadhAnamalinadhAsanismaraNAsthAnInavanAnuvyavasAyaviSayamAnupayoH saMskArasAsavidUSatvAna nirviSayA bAisamAnaviSyavAsiddhinAsaMvidUpasasaviSayAichAripunAjanakajJAna vizvezAsaviSayatvopacArona nAhisaMskAra janakAnubhavasamAna viSayasaniskiArajanyatvalakSaNArtha inicenanenAzasamAnaviSayamAyA khaMDinanona gA ruDAdisAkSAtkArecAniyA khelaparIkiAlanairaMgayopacinasaMskAraviSayaviSayavAn // 6 // hANyabhagyataraM zaMkane nahIni nakhasamAnaviSayasaMskArajanyAtamannAbhinaya yenAlikSiAbhidhIyanekiMnAha saMcArajanakoyona bhavalenasamAnaviSayalesaninAlAbajAyamityarthaHpratyabhijJAvyAvarnanAthAvizevIsamAnavikyAcaMcAyUnAnanirikakSiNayA sb phaaliig'laalkhaagaandhikhaalaaro phuddhimukhiilguli likhaa kthaa li laaluddaasth yaataali baangaali jaabiijaan aanlilH naakr'iilngkaa | sAkAraNyacAlisamAna viSaya athacanemAniH saakssaatkaarijnyaansyaanityvyaaghaanaadityrthH|| 7 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ bistigphaay'aalaalaabiilngkaabyr'ithii sdianiihaalimlikssiy'aam shriilngkliphilbhinir'iir'thghaahmibaadiyu laaimyaaligaalaajliltti sim 15 a latngkhlaalilidighliglikhnily' hldiy'aa sunipiikhitti chil, |nyjiH lmbaayaakaalikhaaH baalaa-maajaaiinniilaa bilaasiphililsnaalitti gtthit laakhiyikhililithbdi gli maaphiynyjniighr'iikhN phili phlaaphaalaali biij biddi naali laassiibikaarukaailaantibijyiliihiktaaliilaanyjlaayytaalibkaaeyy giir'iiisbaamiiliielbiy'aabiy'aa nbiithinth shyubilmbaallithuthuphaan| bilmbinyjaambilichithiljbindh jiaamiH laaluliy'aa kaakaabilaaihi| aasndaaliliaahmaanibyaathisaashyaalikaanaalgaalaajjaadighir'r'iikssaa| baa bikaalimphsilaah biniissmiioy'aaly binaakhaaliishilillaah maalkaandhilbhuli laabinuni naaghnyjinibRssttilgulr'ni naaaabdgiitblisstti // dilen llihaabikuni jimbi yuktilaabili julchibighilaasaalijiN / dbigunn khaadimulaambiy'aa likhaaliliphininissaarthbighiilimaar'iir' thyaalminikhrinniihiih haanisilindiini abishbaay'aalikaar bisskhaaliitti
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ yArIkSA nadhikaraNa pramAkarayAM pratyakSa mitilakSaNe pramAtvadurnirupapAdinA pAro TyuDa rnirUpanAMpratijJAnAmupapAdayati nApiparo zanAyAne jAnisaMkarameva darzayati kiMpramAtvamityAdinA parosa bhramAbhAvaprasaMga mevopapAdayati yaceti vyApyaparokSavajA timanvesarvatra vyApaka pramonnaniyamA nyAro rUpa bhramo na syAdityarthaH dvitIyepranyarUpapramAna syAt yatrayatra vyApyatramA natra natra vyApakapA nityaniyamAdityAha nApi dvitIyaityAdinA nanupramAparamevanadra hiteSu vizva meSupA rokSya vyavahAra svaipA hi naca vibhrameSviti pratipAdinajAti saMkara se nidarzanamupasaMharani nadevamiti yathAhibhUma vyatiriktemanasivartamAnA pinAyA syAnAnivejA nizaMkara prasaMgAna yAhi kiMpramAnvaparaMpAro yamaparaM viparItaM vA nAdyaH pAzvabhramA bhAvaprasaMgAt yatraparokSatva jAnirvyApyAnatra vyApakaM pramAtvamasyevetiniyamAt nApihitIyaH nathAsaniyamAnvayana navyabhicare dinipranyApramAbhAvaprasaMgAna nacavizramedhUpAdhinibaMdhana sUtraparokSatvavyavahArastathAsati sarvatranani baMdhana tayaivana hyavahAropapatnojJA nikalpanAvaiyarthyaprasaMgAna nadevamanyonyaparihAreNAvarttamAnayormanoga ganava navabhUvayoH pRthivyAdAvavai katrazmAveze jAnisaMkaraH syAt naca parosatA yAjA ne maMjikamasina kimiDiyA kaSIjanya vasatiprayAnva muna liMgArimamAkarAja izvarajJA sAvi tanvaprasaMgA" mUrbhavasyA mUnapigagane vartama nAcasya caikatrapRthivyAdau tunyAjA kara saMgAn tinna menamanayorapi parasparapa rihA riyA vartamAnayore kutrA numinyAdIvarttamAnanayA jAti saMkaraprasaMgaiti yojanA niyana vyaMjakAbhAvAdUpina pAro yajA nizinyAhU na cini pratyakSamamitaiH parokSa bhramasya canirAsAya vizeSa zAhUyaM pratyakSa pramiti vyAha ghaTAdiSyA vA vizeSa zAhUyaM nityasyaizva rajJAna sapaneM diyA disannikarSajanyannamastikA stica pramAtvamininasyApiparokSAyama saktiriniprathamaMya saMdUSayati Izvareti //
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ jihaahishjtblhmrdilin:shbaalaalaamaakhaabidhilidbighaaNghi| klhr'iighlikhbngkhlilgulishiphch| ghuuli dhraa hcche| e jaahityjlili byaaghnkhaaliibaakijaangkiaakilaahir dbii hiHsbtbdhinichutti hy'|kiniibidyaay' sbiikRssk haajir'iikaathaay' bihyaalidi nidaahu lhtyaa ditipti laabhaaijaaniy'ei| bibRhsthaanilingkHkhiissiidi bir'aalmidbigu shiitthe kaahijilaattihaakhini maar'iiiy': arun biikssaasaamiiligbilissnn aaicaalikaashkssikaa hili my muulaaldilingtthaanijimbaabilijy'ii nityaabhRlaahi yaa birphi angk mililikaalaaskaaliy'aa graalaalih yaay' kinaalil| yaayaadighlir'iiianussii gilijaasbaadyikaal 2 kaajiissnn lr'iiyunyj lkttinaaikssmaalmbidicch: phulnibbikhyaay' kholaakhuli sipliaai nirAsAyaparamANumabhinItsukaMpArokSyAnAdhikaraNAnvAdissopAdhinirAsAyajAnipadaMparosasAnahatiyAnadhikaraNavinizcarajhAe nalijA niriniphalinAthaH sUcaNAnisaMgRhmAnimirityAdinA pramineTanirapavAdiyenAhiyonimamirini bajakarasAni ruparaMgaviTAniiMdriyArtheni vyabhicAritvakhaMDanAdIvarajJAnAdhyApakadAzeyarthaHiMdriyArthasanikarSajanyAvAsidezzanayAhinanAvaanya ra zitaladadhigamaHiMdriyArthasannikarSaporamacyAlenanajanyavasAyapratyakSAvAna nAyanumAnamojAnandamaminilAdInAMvyabhicArilAnsAkSAtkAra
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ tunIyahetuM vigonisAsAvapaceni nathA sAsAdAnItiHpratyakSameyamAcapramAsasAmeyebidriyayogotyAivyajAniguNeSasArasarvavijJAnahetUsyA minaumAnaricapramAsAkSAtkAravasAmAnyAnpratyubhatvenasaMmaneni 2 zAlikAnAthalArAmapiparicamanavyasanenasAkSAnInisAdhakamayamaMdhyakSa sampagaparezAnubhavasAdhanaMpranyAminyAdithIvanamabhUSApranimi mihinaMlakSaNajAnaMmatyAcasInasAmAnyAniruke revmnymbhrmsypro| sanamAyAvAbhAvaprasaMgAdinibhAvaHevaMnArkikapatyAlAgAnidUSayitvAmImAMsakAbhimanalakSaNaMdUSayanisansaMprayogarani snaavrnmaanaa| nArthaneMdriyANI saMprayogasanipuruSapaduhijanmajayanyasaminilokasihAnyolasarAnuvAdaparajaiminIyamatrassA avacajanmagrahaNa sbaadhiismaalaaghaassaabhaassiinibndhsy'aalghisskhaabshiisugniphaajil bhUmAtyasAminyApanAnyAlAyAMpranyasAmA pisAvAna hanikAramanenanamAnIvyatyayepilakSaNAsAvyAziniyAmi niyAhiyadAbhAsavijJAnanadinansaMbhayogAdevabhavaninansamIcInaMpranyAsaminina dAstrArtha naprinibhAsamAnenAkArezA kanvenasaMprayogAjjAyamAnAvivakSinamunekadezenApinAyaHsAyaMdevadanadanipratyabhijJAyInanAzesaMprayogAbhAvodavyA ghaaenijlistir`ikaar':ddhyaalaanjaalaalingkn: phuluphirighaaghaa binirmaammchutti| limaay'ik mAha manyasyamAsegIni alihinacApivamAnenasaMprayogAha hijanyathAhAkenacinmayogahinInyAdisAniyoganarani manonivyAdhirityarthaH / sAdanana yadyapITabhASAkAramadUSaNasaMbhavaninathApiratikAdamanenasaMbhavaninehinanmanovyanyAyakanyAMcyAca nAdaprayogezruvasedriyANA buddhijanmasamanyasamininAnAyanArthaHna prayogAnaviSayavijJAnasanmayasamanyAgayogAdanyaviSayaMjJAnamayAbhAsada ninAnA kAma navyAsanahikikArajanajJAnarajanasaMprayogAMdumpanna mininatrAvRnikAramaneneni vyApzanivyAsIdarzacirnusanArthavAhanacAhI nivikI galAdezenApinAsabIcamananananI dUSaNedarzayanitampAdinAna
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhina samayamAMzAvanAMgIkriyatenabAhaaMgIkAreveni idaMcA sAdhAraNesAdhAraNatumaparAdharmiyAnumAnocchedAmpaTa allssaabaad iddhimaalaanli diliiyNddhi bigghphskhiipaaH gaali lubiikaaljiy'aam mAdInacyApArahArazAsana yA cAyaneyAdinA samyaka bhayo gohisaMzyogahanibhAvaHcatravAnikasmAnimAyayAhurinipArA mArcapodA ninAmAnedevAmadArakAbApI nidhAnAnsamyagarthazarihAyasaminizabdodupayogasyanivArakAnAthakoyaprayogaHyasyAyalayakamAcIna saMzabdaininagAha prayogaini budriyANAmathayovyApAra samayogobhimanaityarthaHkaralahiNayogAnenanivapanaininavAha suzuvAdinika nApinamozesaMyavizeSamAnAlA saMbhayogojInivAchapapramANAvAdinAnasamanyAnAnaMgIkArAraMgIkAravAniTibhUlala . minyatranayAbhUtasabhikarNabhAvAbhAvasthayakSatApapattoSasamamAraNAsupagamavayathopAnAvahilIyovinameSvapibhovAdatiyAnagovA citraalaal giikhisthitbshbbidyaaly' sikhaa jngkhlaabililaahir prayogajanyeAvibhamenAnidhyAsyathAhupAdAHsaNyagarthasaMzabdoduSprayoganivAraNaHprayogadriyANAMcavyApArothenake yane dAvAjhanikAyogIvAyenerajanekSaNAdininadapina unIcaravAta pratyabhijJAyaninAzananayAbhUtasaMprayogAbhAvAcyA syiyadoSAmAvasabhAmukalyAyanadaravadhAraNamyAna nadabatyakSalakSaNamanyukampayana rassidatvamininabAharajanekSaNAdini / nanimitrajanajJAyanaraniksoyIsIprayAgonalayAvarnakoyaMsaMzabdanivAnikayojanA anenApihisamyaksaMprayogaHsamarthinaHsacananAMzenArA nItipUrvamevokramiyAnapineni ukkamevadarzayani pratyabhijJAyAmini nanuvismaraNAzIlavarmavAnAlocyanekathamanyathAekadezasaMzyo gaMpAmupakSiyananAMzenAzaprayogAbhAvAdavyAptimAininajAha iNdriyevinimaaguknyaayottusaamgriijnytvaavdhaarnnaanirsnnyaayaa| driyasaprayogayoraprAyavinAvidoSAgrahasonadoSAbhAvazyAyagrAAndAdityarthaHpratyakSakhaMDanamupasaharani nadevamini pratyazadharmikAnumAneyekadezI prayogabhavAdaliyAhi samayakasvArthanivizeyarovara
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ phiraalgraadhir'ithi smghmaaksthaani sthingkiaakljtti blini aphllaaH glaa| maalaalaabr'ili aahibgntbdyaaly' maalaalaayinaathn laalsaarli pramAzAkhaMDanaspapalunacAdaminivihAyanArkikAnuminikaraNAlamaNamudbhAvayani karoni idamevavAcaspandanayoma maMcanIyA bllaabililaabaasaa kaajidini shaah thaanr`ni ekaaki shaasbiniimaadhythi : kssubhRthigrnthaadi lmbaa kili ll laaphaalaaliniskyiaathsthaaniiy'bhaambliiHghssaagher'iy'aalaaphilikhit jbaalaakhaalii bishbbikhyaan naasimaa khaanaakhii gruy'aar'ichil r'ksaar`aalkhaash lek| phaail aakaalin baathrilnhaanir kaarthghaassaalr' . sbaasthyojjbljaabaaliin kliaanti bighiiiliksi byaabhaan shkhijiH brnneiissikaachkaalilithr'aarsitti jldhir'lkhSghbaalilithiyqythaar`dhaa | dy'aay' bilmbigaathaa yaabi kintu prthm prkaashejlhjaahilikaaelignyj lngkaandaalitbaanu aakaalinyjaalaalinirbli bikuligir'iiyuphithyaalbhiy'aa| shwigliNkHkssikaalbaaliy'aakaanigni glaaglikhlte nausRbiy'e || lssthaaniikhilishaakhaay'biHlnnnishiith:graaghaalaagaalaagaay' yaalyaaiidh phililidihilaalilir'iaar'u ? / naatni phijilaaniigy'e
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU cipre panayanigamanAkhyAnaya vaiaunatra nigama naganastasmA diniparAmarzo vyApAra stajjanakopanayaganaliMgapurAmarzaH savikalpakaH kazyAmi TI.na. tyAnAhazaparAmarza dinaivAha vacanAdavagandhUmAdanumitludaye'vyA tyA pariharani yatho cyene nyA dinodayA dilyAne nanunAdRzaparAmarzaSya nire ke sampadyamAnama nItiranumitireva na bhavatItyAzaMkara parizeSAdanuminiyamAha nacaivetyAdinA parizeSAdanuminibaMda mArpidarzayati tatkathamiti kiMca yadiparAmarzaH kara nispAjJAyamAnatayA karAmAtrapranyasA yaha siMga parAmarzasthati [asturhiparAmartha jJAyamAnatayA zabdAnumAnAbhyAmavagana liMgezvavyApte rArA vevasavi gAMviSayIkaraNAndAnumAnayonirvikalpaka pranyayAjanakatvAdatheopena nasmAdayamabhimAnininigamanenanazyA disuna yArthasyaliMgAdhikaraNAnnasya parAmadipana pArthasya pUrvamA vistRtIyaliMgaNa rAmarisa najjana kanapAna dyApAropapattirinina nayAsavAkayAda (maityadhiganavanApi vinai vanazkhA dinikA marthamAcAdalidhUmadhvajaitimanI terudayAnana caiSAmanItiH pranpazAcanaidiyaka nApi zAdI yA dhUma sAmAnameva zinavAn nApi smRttistatrAbhisaddhAvazye pUrvama nanubhUtavAna anH stheyaM na kathaM tranyApAna liMga parAmarzaspikaraNa tvena prabhAvo bujJAnA jJAnakara zAdibhAga anaspAna nayenAdInAmeva hikAnyamajJAnanayAjJAnanayAnu liMgazabdAdInAmi : parAmarzasya karAnAyAna siDone na caparAmaroSi jJAnanayA karaNAjJAnasya nilIna nAdivansa rUpaphala janakanAMgIkArAt zranyayA navasthAprasaMgAt zrathaparAmRzyamAnaliMga mnuminaiH| karana da DUmanyA sAdupazuH trAsIdityanuminAvaviha nasya kArayAmyAnupapattanamparAmarzase va kArakhAnAyA tathA | kazzAmi tine tyAha nacaparAmarzapani nanuni svApyapekSitasya se yUmAnanayAjana kanA kiMga spA dinnannAha zranyayeni prakA zanAnaMgIkArAdinibhAvaH kevalavyatirekAbhAva spAyupalakSaNamidaMsaniliMgaNaH zini vo dhAya rAdhenAnumityanudayAdarzanAn nanunaparAmarzaH kara yAMce nAyaM doSaH syAdapinu parAmRzya mAnaliMganaspacajJAyamAnatvA cauka doSainyudaya namanaMza kitvA zranInAdidhUme nAnumAna sthale vidyamAna vyakAra vAbhAvAnparAmarza evakaraNaM mana vyena nsAmAnyA imAnasthalepinasyaiva karAve vaktavyaMna yAcA parihAsa va pUrvokta doSainyAha ayapa rAmazya mAna mi parAzrayaNAya // nnyAdinA /
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ liMgamaMgIkRtyAnaparAmarzaspakaraNavanAlIyumaMidAnIliMgAniyahAdapinatyarAmarzayakaraNavanasaMbhavanItyabhipretyAikiMcedaminili| sthalAmaDAvayani byAhIni vyAtimaliMgamitsukekaralAlapazavapavAvAsabhigaganArabiMdaMbharaviMdayAkAsArAraviMdavadilyAdisi rasAdhananAzrayAsiyoraninya zabdAsAvayavatvAdilyA dikharUpAsiDIcA nivyAzijadayapakSadharmanAvadityeka nAvayuknecAninyaH zabdaH amegaavaa| nanityaHzabdaH kRAnakAvAdinyAdisaMvyabhicAravirasAdiSvanivyAzinarthavyAptigraha avinAmAvovyAptirinipasaMcayaninAyani vika lpavayozlokAbhyAMsaMgahanAni kiMcyApo riyAdinAnahanoriti-jAnivizievyatIrityarthaH sAdhyasAdhanavacayorini dhUmavacAmitva cAnsakAyojakanAnurodhenaghUmAdevanamAnadaNAyAmapinamparAmarzasevakAraNanAyAHvIkaraNIyajyAnakiMceliMgaMyasaparAmarza parA mRzyamAnaMcAliMgamanuminikaraNaM vyAtipakSadharmanAvaciMgaginindapavyAptiHkimavinAmAvakiMbokhAbhAvika-saMbaMdhaHnirupAdhika khaalaasthg:bishbaalaasstti bidhaanyjbaajaar kaaliibaadik inkiabaannii :ei bhaal| vyakoladAnanyAcajApolAde saMbhavAcanamoraNadIpAvanunisseragAna 24 kiMmadhUmaketanakhalajhAyAyoyozirUnadhUmapavaDi bajAyorathamajjAnIyayo rAhAkhinaghUmavedavAimalayonIzAyanAmanenanvAvadhagrahazAsaMbhavAnnavasarvonasa byasyAni zeSanojJAnezvavyAdhigrahosamayasAmAnyUnaNAyAmAnAjAvyahArakSanAhiyevamAsanenayAsopasaMhArakhenIvAsivanA yorinyarthaH nadAnADAkInAmAnaMpAdasarvatenanansaMbaMdhagrahaNAzItityarthaH nadasaMbhavAdini amivadhUmavayavikAdhikaraNayAbhAvanA vyAvarasaMbhavAdityarthaH vAnaMyamukadojaH mahAkauvAkaroni kimanyAdinA dhUmakenanovaDibhasarvanAvipameyavAdyAkANAsarvAvyAlayonAra nuzAyarana ininanihAparthavizeSanAini namupadAvyaniyaMgadAnenasanahanAmAnya yasakA sAryAdhyatayaHmanyamIkriyenenetracasAmAnyA nimkaidmnyaasniHshuHsNbdhuumveddivynismyennsaamaanysyhaaraasNbvishessgnthaaprnyaasnnvaadykiinaanniiynprevvyaasihaay|
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra nanu mAbhUtsa vepi saMhAravadyApyavgamaH kiMnaH dinna miti natra zrIvatrabho vAdhakamAha yAnumAniketi zrathakathamupAdAnAdI nAmAnumAni TI.na. kandubhinitrAha nahiyarizyamAneti kiMnAmakinvarthaH pratibaMdhI vyAptiH sarvavyaktiniSTha vyA zigrahasamarthanamupasaMharaniyarbudArI tantiraminiya pUrva idamodanAmima samIhinasAdhana moranA divAn susta nodanAdivadityanu mAyana sArinsa ne evaM yarivarjanIyepi nacai nandakala nAdiganahinamA dhananAvagamaM vinAzanamanumAnamudretuna canadevagamekathinI pAya manaregA pAyAMna ramalI nikhaMDa kArthaH ya mi gAna naMpratya saMprameyatvAda dheya yA he nyAya dAprameyatvAdervyAsiMgRhNa ninadAprameyatvAdeH sarvavala hI sarvaga hI na nizA minane saMza vyavahAravirahavirodhaprasaMgAna nahiparidRzya mAnakadalIphalA de: manyase dRSTamiSTasAdhana numeyaM na capranivedhasiddhimaM narezAnumAnagRhaniH nayanarezavizeNa pratibhAsana niyamAvag2amaH nA yena sakala vizeSAH pratibhAsaM na dataM prameya dhiyana vaziMgunaH sarva prasaMgAna na nireoti cenmaivaMrUpI narApiprameyatvA battayAgraha gona aprameyatve ca saptema rasAdivanadAsa hai. ye naye naye gAyaca dalite nUne nAkAre yAnananyameyamini svAdeva sarvajJanA kicavyA saMdarzana samaya evA zeSa grahaNaparva // caroSikazAna gRhI nae veniSunardhUmadarzane sutigocarataiva khAnnanvanumeyanA // // pyAdisyAn yasticananya cinavarniya thiSvinabhidhAnaliMgAnumita manaevanaprati kRtyeti campA zigrahAMnanu rUsI narezAna dabhAvAdinizaMkate nazcitinatrayAyenA karizanAni na jJAyanesa kiMma me yo navA thA ye zo pijJAna jUni pUrvela doSAnnimekSaH utnarassie banA liye na na jJAye rakhA nI tyAha maivamiti saptameti vyatirikravyAderasatvasyAmameya sAsiddhivadicUrNa kiM vyAptigrahaNasamaye sarva vyaktigrahaNa pUrva kenaci nRvyAtigrahaNAmA sazanApa zrI kRta parvate pisAga niyAnayadina yA sarvepi saMhAriNIvyAsadevanagRhItA Anaya yadAkInAkA nadAkariyAM, ityA numAni yenadupAda siyAsigraha zrathagRhInAnatrAha kiMva
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayadhArAvAhivAsaMjhavavAde'numAnamahaniHparArthAnumAnenapranisiDsAdhananApAnAna jAnyorinihitIyaMpasaMdUSayaninApihinIyaityAdinAvRkSa ziMzapayodivasabhAvAvinAbhAvovAmAgyorivasAhezyaniyamobAvanavyaHkAlakAnAbinAbhAvasajAyanaregApisAdhArakhyAna navarayaMnasaMbhavAnimi casvabhAvagyAnabhicadezavAvAmitvadhUmalaporinimAvaHjAni viziSyAyArinitanIyaMdUSayani nApinIyahani yavanalIlAvanIkAregorkanaca pani baMdhAsaMvedanAvyatimAtrasahitanajoninirbhAsAdininadasana sarvavyaktigrahagAgrahaNaprayuktadoSAparihArAnadhUmavavavahimAcayorinicaturthI pakSamahATayani bAnunahIni nanunayorapAdhisAmAnyatvAnsamadhUmavanimajAtopadheyagrahaNavyatirekegozakAyahacAna pUrvAnadoSanarI vastha ininacAhanahinan ni yathAhikaniphyavyanigrahayopisamalAjAnidhanenAkasahenoHpratyekaMparisamAyanindAnahedanApInibhAvaH laathityiH aabdul maalikiiir'niksaaspinyjibhiy'aa sthaa athmiikss: kaabinnaamr'i spr'iir'shyaathlH gaankhisstth kaalignyj sby'mbligulaagib4/l22khnaar'nyjlikhnir'iiniy'nmukhbilaabihuglighrishnbi | samApanivAr3Ana nimanaMgArDivAvyaMkegaMparisamAptimyadinavavarnamAnasaMganAhagavAnaraganagovananathaparyabasinanayAMpramIyamA gaca arthAbhAvenayaminatyekathamAvAsaHkiMcalAkiMvyakkisarvagA sarvaganAvAcaMnyetunekalAyakoparisamAziH nAhirAganAsayahodanepani / samAzivAralavIyaktizarvaganavapogopevarnamAnAnoraMnarAlevanenavAna yadinadAvichinna dezAyA kathamekadinI yenumAnajarabaMdou yadhamAnAyAMcavya kanavyanIniyaniSyanIyapicinanIya nApinAsaviprAgunadoSa panInyapanInIvAyajInAnyedanidhiyogAcAranagara gopuraM pravizalicatyamAhimeyaMvalavabhAvavaicinIyAkkidoklamAnApya naelenavarnanasakandananahAniyAjanapatidAyAnananA kAraMgoSavAnAzivyAyanIcAklInyAdInivenyanya acinyamahimaivAnakaivalaM svbhvdnnyodhovyaacnymhimvynlevvidhmhaamh| 3OIST
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ TI.na. phsiyaargiispnkhaadilir`liini lekhaaaaitmiaa: nbnaamaa| zikAlakhyakArSaNamaNinAslayandopAnaramAha meyasaMbhava pani mAnavAmitvamAtramavApinahonabhadAyavenaganavAhimAyatanagrahInaminyUna maansaath| kAminizaMkane vahilanivapevenimadhyayAnazAyAha honevuminizAnehiparvanaganamavalamanyadevani vAmAna bholaaneklpsNpaa| rityajyakatyakSaruvokadoSasyayavihAraMzaMkane aAthekainidhUmalava vyaapknyaamtiinbhimaacsvprvnsNbNdhvodhnmnumaanaarthii| // inibhAvaH nagadhUmavaJcAdhimatvayoyodhigrahayAsamayepiyavayanamelananazAmiviyedagaranevAsAcAnakopasaMhArAdhInathAcanayAsaMgA lakSaNayorupAyo kaniyayavyajhiyaharaNeyigoyAdinAtInAmivagrahoeparinivenavasaMbhavepinavedanassananyasayasava ynir'ibilaahilaalerkhaanaaliiH himshiignyjaadaalkaariilaamblchil| jaminicenakimidAnI vahUnivanhi melAni hanabaMdhUmavanyAnyapivahanye venidAnanyAn saMbaMdhagrahaNAnupapajiladevasthaileni / ghahakuTapAprabhAnamanasarIna, kAthekaivadhUmavanAekaivavAhimacAnasopavanasaMbaMdhinigRhInA sevAmAnAvana minicennai vikalyAsahanvAna nathAhisaMbaMdhasaMvedanasamayeyajayatradhanabaccananatravahimaca mitivIpmAviSayanayAparvanAdipradezapipranI nonavAAdheyarvanepivahimavamadhigana minikanamanumAnanahitIyenuparva dhUmavanasamanIlAvapivahimandamanInirnarayAnavyA hItArthAntarbhAvenaM na vecaparvanaspAnumAnAnapapanirinirmapani maivaMvikalpAsahavAdityAdinA vyApte (taragRhInandAdityalema / ragahInanyAdini yatradhUmalanAmiritivyAptigrahaNasamayeyaveyenadayannirganimayAnagRhInavyA sikavAdityarthaH sanenAsyavAhavize) SasyapUrvamanInavepisananyaktanivanayApUrvamamanI nirinivadancAdIMdroSividrAvinaH athkevlvynirekvnmaanaadenhdim| svasiddhilakimayaMparvanarAnahahimAnejamavavAdinisisAdhayiSasiDominiceImAtmAzrayanAparvanasyApiparvanAdhinAvapresa rinita monanesaHARINISADISINDOR niprsNgen| - E -- - -
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAmilayAvinAbhAvazAyI vivAnAbhayamAparItirityartha nanu kevalamAnaNayAnAhitIyepAha nAsAdhyAbhAvezAvazAyavivakSitaH kiMvAyAnasAdhyasanAvobhAvazAmiyAna kazcAyamityAdinA kimAna evamavinAbhAvapraniyogyanirUpAnasAsihirunAidAnImavinAbhAvazabdArthavikalpadUSayani kazcAyamityAdinA kimavineni | vinAzabdAbhidheyasAdhanAbhAvasthAmAvaMsAdhanasaGgArvavivasivAnanasAdhyasAyomAvazadanAbhidhIyAinisAdhanasAvekhvasAdhyasaDAvA kUpAnvayavyAptilayA'vinAbhAvazabdAvivakSitaH kiMvAvinAbhAvaHsAmAvyanirakezAMsAdhanasyabhAvasadabhAco'vinAbhAvainirekAvyApti vivakSinAsAdhyAbhAvesAdhanAbhAvaspanalAn unobhayamapirItirityarthaH nanukevalavyatirekirAyapisAdhyasAdhanayossanvAnsambhavatyanvaya vyApnivinitanavakAvyakiMpakSasavomayorasahabhAvanizyaanyatravAnAyalacasAdhyAnirNayAna DinIyaprAha pakSAdapatrAna kevalAnyAyAma nIniavidyamAnavipakSacAdityarthaH narayorini kevlaancyikevlynirekigorilyrthHsvbhcinaamaavovyaasiriliprthmpsNduussyiaa| jaalishaakhaaH phinyaanjnyaanlaalimaa'aajlaanyjnaa niilaaH k dibaalubaa laathikhaabkthbhaattiphil ibH phir'aal nananIya nyAyavyanidizinAvedhInarayodabhAvAna samegAvAbhAvika saMbaMdhovyAtirinihinIyaH kA ldopiyAlajamApijAniyatAdinikalpAMnANezAmAtulsAvAnaNAbhAvikazanAthAnilanabAhinIyepinadevA nidizani saneni sabavivastI nApInikhAbhAvikopihisaMbaMdhayorinividedhanIyaminibhAvaH unakajasaMdhIvAzirirAjati khyaakimbnimntrnnaalmphentilsr'iiirkimiNtul4/ nAyaHnahighaTanAsazaMbaMdhazanani zAmaTekunievAyanazvanikSainizaktIgIkamagANanyanamasanasaMbaMdhalyAzivAbhayaninAMgama yin bhavanavAyathAnyAnavAyadolAna nikhilanAmihihiMdhUsavyatinichAnimAmAninihAkimamivyAkininyAyuvikalyAnAkara mapranibamakANyAdinievaM sAdhAraNadUSaNAmakAliyo mAdhoraNAdUSaNAmAhavAmAvikenilabhAvazabdasyasAdhAravAbhAvamAnavAcakavA. sbaajhkhaambiy'
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. dhanokhabhAvevizrAnilayAcanaparitananahinapranyaye namajjanyAlAdiSvanyAnamAvatavyAsaMbaMdhamAtravidhAnethivizeSayavisilavA nadinivikalpayati sAmAvikazadenAbAdinA nacajanyavanaprayukadarasapAnApajanyajanakamArapaniyanazAnakanyoHprayunidarzanAdinyavagata navyaM nadananirikAbhinikhAravihimAyapratyayatyarthaHnAghanivipranipanarUpaksalavAdiyabahakAryasamavAyasanAsirUpaHsaMbaMdhAna canalamAmalinatyAnanyasAhitya ghaTapaTamayogasyalakSaNAbajAmalamAnAMcAhanoti saMbaMdhisvabhAdAdhinaHsaMbaMdhoyAtinidinIya kSepieTapaTasaMyoganiSpAzimAha nApihinIya ini nacAvyabhicaritasaMbadhiradabAyAdhinadenasaMvadhovizeSaNIya vyabhicArasamakSAsati bighaay' jilisthinaa jaakaacci aangkl khaamu bitrk kilbij : hythbhaalbaathaa khaakhyaajaainHkhiphiyiibRhiibniishkssii blchi ityaadi baaiiiH phyiiH striiraa bishbaalaaphi?bii yaal thir'eiiHkhlaalingkaayaalaathiir sbaasksstt lkhimukhinaa bismit| yamanasvanacanurthaHkiMcasaMbaMdhasa vyAptivasaMbhavenanadinaravaiyAni avyabhicArasyanimiSyamAsAvAsa nanutalAyuktAvanAmanana / janyalayanapUrvokAvyA zanivyAnidovosAnAkitasaMbaMdhisvabhAvavyAhavaMgaNAvatvaprayatAlamivadravyacaninnAha nAtaveni imamevAnyAcA caturthapyatidizani anasveti yadicasaMbaMdhibhyAvyAsaHsaMbaMdhaHnadAsaMbaMdhinovdhIyakoradhikahanimApisabhAdhyAinisaMbaMdhavinA nApisaMbaMdhinoravasthAnasAnathAcAnyanaradarzanAdayanarAnumAnanassAnensaMbaMdhadinApinayosthinisaMbhavAditya siddhilakSayAsyami saMdhirAha kiMcetyAdinA navasamavyAptinapAvyApyatva vivshaayaamdiiyH|| // 5 // T ALKABRDASAINTODAmanduDKIBANGLADKRAKAR
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ ruparasyorekArthasamavAyalakSaNAvyAtInadabhAvAnsamavAyasyanityatvenadravyAdipaMcakaninvenacakAlanodezano vArUparasAdhikahaniyA saMbaMdhikharUpAnaniriktavaminipaMcamapoyyanivyAptimAha bhUtaleninacanasyavyAptirvabhUtalapaTAbhAvayoyabhicarinatvAdinibhAvanasya cakhabhAvAnaniriktaveparAMgIkAramAha nasyaparairini ncaabhaavaaNtrbhaavonisspniyogikvaadbhaavtvsmaanaadhikrnnvaadbhaavrnivaa|| dIdramanepinahAjakanayAsapaniyogikarvamatavya abhAvainizvAcAsihatvAdinibhAva anivyApnadAharaNAMtaremAha semavAyenina vesaMbaMdhinoladhApakAvenAbhimAnayoH kRcinadadhikadezakAlAvasthAnasaMbhavena saMbaMdhavinApyavasthAnopapanIra vyabhicArAnadekanaradarzanenAnyanaganumAnaMnasyAna nApipaMcamaHbhUtalaghavAbhAvayorvizeSaNavizeSyabhAvalakSA saMbaMdhenivyAnelasyaparailadanirikatvAnaMgIkArAne samavAyanatAsaMbaMdheca ramAdrUpAnumAnAdAvekArthasamavAye vyAH nasyasaMvRdhisvarUpAniriktasyApivyAptitvAdano'naupAdhikAsaMbaMdhovyAtirininanIyaHkalponayukaHnavAra pisaMvadhinonirUpatvAt itaretarAzrayaprasaMgAca upaadhirhisaadhnaavyaapkvesnisaadhyvyaapkH|| 5 // yorapikhabhAvaeva saMbaMdhAnacanayoAptiHbhUnalAdoghaTasaMyogenansamavAyAbhAvAnsamavAyepirUpAdoghAbhAvAdinibhAvAavyAptiA cAha rasAditi natralajhAyAbhAvaMdarzayatinasyeti evaM svAbhAvikaHsaMbaMdhovyAptirinihinIyaHpakSoniralaskhanIyaMdUSayani anaupAdhi kaini nApIniyanIpAdhikAsaMbaMdhohi saMvaidhiniyAtathAcakiMvyakoriyAdisaMbaMdhivikalpavaNAnisamAnAnItyarthaHSaNAta mAha inarenareni atrAnIpAdhikavajJAnavyArupAdhijJAnAdhInamupAdhijJAnacavyAptijJAnAdhInaminInarenarAzrayavihoni upodhihIti,
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ SHRIMALINDARIES cipa vyApTisihAdini mAyakAvaM vyApAramAzisAnAdhInajJAnaMnatyaniyogivAdiSyarthaHnanapAdheHsAyamApakAnAmanAnimayAdInAmina rI.nA vyAkSipaniyogikiMcidrapaMkiMnAmasAdhonAhAdhyamitArivanayAcanAnyonyAzyanenizako mAthemanaminiSvAbhicAramAdhyayanopAdhimA palasaupAdhilayAcanakimaharavyabhicArasAdhyAyavyabhicAradarzanaviSayavAbhAvavAdiMvAvyabhicAravarzanaviSayavAnyanAmAvakamAidA lunaHsAdhyavyabhicAriNapinadarzanasamavenopAdhyAbhAseganatyAnityAyakavAdiSAha maivyabhicaritanihinIyaMkane sAzanisarvavidhasAdhyA yaa jyaaktibijibililiHiin bil baaniribilinaakr'iissm suhaammaa| dhya vyApakalanAmopAdheratyabhicAkhAmajananuvajano vyApakanTanamAnnenarenarAzrayadamini maivavyabhicAriNAdAyathya phaabiy'aakhaalii pulishbaaji kaalshiy'aali thaanaal) bAnivamina mininanatyadarakhadhAraNayAtanAhadezAnadekAlAnareguruvAnarekhAnayoganicAradarzananabhaliyanolyoveni zakyavijJAnumasarvatenakiMcapAtigrahaNasamayenimatyAdanizcinejvenasAdhyavAbhAvAnyAyavyApakaupAdhirinini dhArathinamezA vyApakavamihasAdhyazabdena vivakSitaminicena nvyaayngmevyaapkaavaaniruH|| // vyApakatvavApinasaMbhavatiduravadhAraNAvAdinyAhananaspenikiMcasAdhyavyApakaityatrAkimidaMsAdhyAvavivakSinakisisAdhayivinAtaMkiMvAvyA pakAnvanAtha upAdhenimAvi nivyApakacanizzayasamayemahAna sAdAvanimatvAdesiDadinasAdhyavAbhAvAdinyAha kicenihinIyazaMkane vyApaka vaminighUmavatvAdiniyadidaMbyApakatvamagnimanvAdeladevanasasAdhyavivakSinamityarthaHnavalakSavAkpadRzArtha paryavassanivyA pyAvyApakovyApakavyApakAyAcirininathAcavyAzinAnaupAdhijJAneupAdhijJAnecavyAdhijJAnaminisarAvadurAtmAparasparAzrayaHparAinanyabhisA likhlaa
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ patyAzivAdinyamizreNAparihAromihina parasparAzrayasthAnAdhyaktaMdRSAmanidizanisaneneni sAdhyavadyasthalanajimAnyanAmA abibRthiibilkhaanbaahaankhaakaakhlishbr' glithaar'ilaalbaamblaamyaath binikhiilaadbiaassthl smy'kbaadii: bhaabchi ykhni laal || haabiH kaahaanighdbikiniliiniikaaily'aattbilibyaathlik smprthiri| mAyadezAyAsAdhyavasAdhanavaMcanAkhinathApitapeNasaMbhAvinAvivakSinaM nAnadAnImayasyevenizaMkane naparoni vidyamAnasya shaaspinissiighaassiy'aabhaakhaa phaassiibikaar'yaalaathighaathilaaphlphkhsth | blmbirshaasniyyiaanggaattaanaasri Yny khub saalthaath7nycbaadhn kaandhkiliklaahmnnbiijbililul:khbilboliN bRthibir'phililithaaniliilyaanibyaabishbaan| 011 / biH gr'r`aatmiyaansaaaaay'ikaa: bishbsbaasthlbni sbaablmbaa bhiHbiH kliiibaalaa dbidhaabokhbishbbidyaa| baantHr'aaly'r'iir'ishr'nir'baalghr'r'maathkr'aagr'aahmghaattbiaa striibaashbbidyaal jbilhtyaaghaaitbaa thiy'iiitbkaaaakhlisaakssygbrikaahmaandhbishb || bhaalbaasaa chil riy'aal hyaay' nil bishbbikhriissm kaar kaayaarthbihiishbbyaalbmghbaalikaa sh sklteratati Tweeta
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ yete bhis maalaabihiir'yyaalaammlikhr'iaabaanl:skriaabyaalinyciniy'aayaay'| ekhbishbaaplibyaathr'kaal abhiphaagH jaalaaphilisaakhaal / hisaab bijnyaassaadhybitrsthaanbiddh klsibHbaanaalaay' shaantdaassiriy'aanaaphisaa kaaliy'aagaachilikhityaaimmaaglir ni| saakhkhaambaa ddimbaashbaarsth bij baablaakhaalgaadyaathljisttri aligli || maa o maahiliiliissyekiaalimbaabiddhNkhyaanyji sbaasthyaathgndhaajnyaa aasaa aaphsaakssaaghaabaahinggaa riy'aalir`issyaa haaephmyaaliiy'aalingkiaabaaNlaa phaanyaal, bishb jaay'gaay' aalphaajjljjaasbaagr'ilii byaaliilaabbii yaathr' ghr'laalkhaanbaahaathiphaalilithaar'ithm niraapaar'ithmidaaphisniy+philili phaayilaalighr'iaar'likhlkhililikhi kinImAthiridAnIdhvasyAnasveninavyakvacidapyanicinessasaMzayAyogAn sarvavyAzilakSaNaMdUdhiyAnmAzrayAdinakavAdhArapi dibissttidaay' laalr'i khaailintibiaaibilaakaanipilikhaa gli! saivavyAptisatravarjanenedAnmAzrayaHjJalIcAyamathAnyAnavAnyanyAbhayaMcanAvAnavasyAzcenibhAvAevyAcavyAtiriNyAhasalyA mininace vyAptIpramArAmapikicananirUpayituMzakAminyAha kiMcenisaMbhavapramAzAnizlokAbhyAniraspani napratyakSamityAdinA sarvavyaktiniDavyAmera bhy' kaanaay' kaanaay'
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ elmhaaskhnnthiHlaasylushiighllaadilisthaanaanaadhiin vasthA rayAna nApyAgamAgamavyApAravyatirekegApiyAmarapazuzakuMnAdInAmanumityadayAnnAyupamAnanasyasAhezyaviSayAnayAsaMtAsaMkSisaMbaMdhaviSaya mnsaalaanaathaan laay'ligaalaalaahmnnbaaikbaaldaashilaabilitti:maanir`bil || dighuulii luthaankbinunimaalii naambr'Hyr'ir`r'ssaar'aayiishbr'lkssithlaaikhaay' ghnir'lshbkaaliighaa naamaabliHshbaalaabaashaa 24 laamuaaakhiaalmlili khsthbir'aar'iilaambaablmbaar'aalr'kssmiilaadaaphnhaalaari assnnaalbRnjidaahaalm+ii aasthaaH phaalbikaangkiaay'issnnugulii hb aalibaaishaabijaaribaahe laalujiibbaaihaalul bikshit bybhRaahaakhilbaasghaahidir'bhaassaar bibijikimblaamraab| sumbaai likhinii kaalaa bilaahaaliy'aalilihjlaa phyaalkushaalaali kbli hijikisthaarthaaH biH lbnyaatb kaashmiinti sbaasthyHshbaabil: laakhe 22 jaanuy'aal kaalir jaarin haayaalghaalaa kaaliimshaalaay'shiy'gunilaakaay' bili jaabi guli kssnnkaarii mmilibaani r'iir'i atir'iph+jlj jiibddh dbiHd jaakaariy'aal phaalkilaari| | nbiini ilmiini ini biy'aalilidi iNlichbisuulilththbaanggaalii bybsaay'ui blisisthilihaambaasaanaagaachi
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci-vyU bhikhAramevAha nahIti yogyAnupalavdhipathyati nApIti uktaMceni upAdhividhUnanenapranibaMdhasiddhimIzvarAnumAnamamarthayatA kA TI. na mAtrasya kAraNamAtreNA pisaMbaMdha pAdhividhUnane ne nyukkA vipakSavAdhAna travyAzisiddhimA zaMkA vyAprasiddhAvuktA yA sahenaka va kAdAcitka vayovyabhicArAnupalabhA hyAtisiddhimAzaM kimApari harane nizeSaH aMtima pakSanirAkaroti nApIti yadivyAsi mUla sakatadAna dyAnA vapina nirameSitavyamityanavasthA itarathAprazithila mUlatvamityarthaH natrayathAna nivasthAnAvana rati tathA kusumAnalA tulyanena vA / dhaka rasa kI mihinamuGgAvayati zrathamanamiti yadyatkAra kenansa dekarUpamasa dekarUpaM vAlA kA zava kusumavacanadiha yadi ghUmo hinagara gane nakhe nAnupalabdhamityetAvanArarAya kopalavdha gavayAdepalApa saMbhavaH nApitRtIyaH sArvatrika gyAnalabdherasaMbhavAn uktaca lIlAvatI kA rezA sarvAha vaizva saMdeha hA iSTeyabhicArataH yogyA huai rasAnA mani vaMdhona sidhyanIti nApi vipakSavAtha kanakanika spavyAptimUlatvenAnavasthAnAdananmUlanceca mUla zaithilyenana kI bhAsamAna kAtha mataMyadidhUmogrivya bhicaredakAraH sanityaH syAnnasyAdevavAnanukadAcisyAna nacavinApikA rakAza kituMza kA vyAghAtAta nadevahikAya kAraNAdhIna svAnmanAbha manaH kAryaM cakAra zArahitaM ceti vyAghAnaH nadevacAzaMkitavyaM yasminAza kamAne kriyA vyAghAtAdayo pinA vanaraMtInimevam // I mivyabhicaredakArAnayAnitya satvA satvayoranyanaratvaprasaktirityarthaH uktaM hi nityasamma sattvaMbA he toranyAnapekSayA niyAmakA himA vAnAM kAdAcitkatvasaMbhavahUti 9 nanca kArAkasyApisadAnanavina vyabhicAraze kA yAMkimuttaramininatrAha nacavineti vyAhanibadrzaya tinadevahIni yo vyApAtAdapinavibheninaMpratyAha nadevaceni yadihi kAraNAMvinAkAraNa jyAda sadAparapratyayo nyAdanArtha sAmagrIma yoga vyAhataH saiyamana kriyA vyAhatiH zrAdizabdAnmU ko ha mitivacana vyAha niH svabhAvavyAhanizvasaMyune canenaiva zakAcedanumA rUpeva no | cecche kAnanastarAM vyAghAnAvadhizaMkA nakaH zaMkA vadhirmana iti evama pipUrvaktidoSA duyyariharaityAha maivamiti // 7
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ W OMIRATED HARITRAanchalavia nanukimini kAryyasya kAraNenavyAptirasiddeninavAha sarvakAryeti nanukaniyayavyaniyaharo pikiminivyAyamihinavAha / / kanipani nayAhi vimalohalevyapArthivavAdinyatrabhAdidAnipayavyakovyabhicArAdarzanepinavyAtinizcayaHprazithilAkyo / vArakhyatvopAdhihanatvAt nanuna vacamagovyabhicAradarzanAdevavyAzanizcayonapunaHsarvayAyaparijJAnAna nahanathAvyabhicAradA zanamininavAha asvacasyeni yenahihIramaNiharalenayovyAtyanadhyavasAyaH sasarvavyapadarzananiminaH adhyvsaayecaa| aspApinaka satyAsimulacenanadamidAvasidenayAhiyAkAnAtArApUrvakAmini vyAsausiddhAyAM yadekAnaninyasAdiniprasaMgapresaronmevAdyApinasiMhAsakAryakAvyanigrahAsyAzA vA na ke nipayavyanigrahaNecAravajayapArthivaJcaloha lekhyendayo divabyAsinilayAna nandavaratopi vyabhicArIyatranahazyAne katipaya vyaktisahamAvaDazyanenopAdhiniraspanenacevyAmini zrIyane navaMsa sanyatravyAdhigrahAmanyatracAnAmanirinisavaMcavaMDakarmahAyasudhAyAHpannabhArthanamivenivAcasparupA laMgoyanakAzeH vyAsarvakAsAcasAzcakAjiyayavyaktigahInayAna grahInayAsikaliMgasA / / bhrAMnimAjavAdityarthaH kaniyayaSyakrigrahaNepivyAptigrahaNopAyanavInamAnAvalaMbanenazaMkane nanvevaminimannihiMsAvAnathesA dhanagyayorapiyAsirala asti cAnassaiyamininavAhanacoyApirinissAdenakaniyayavya ziSukhyAsiyahonumeyasyulekhyA ugravAdanyatrayAsiranyAnamAnaminissAna nathAcagRhInApivyAsiranumityasamanivAcaspatyukoNAlabhamagaDeninavAha navaMsanI tighaDakAvaMDAnetrayathAzana iMDakAvAsamarthaHsamarthazanavRtalahadiyenAvanyakhAnAnuyogabhAdhyakAbhimAyAnanunathApi pikayamanyatravyAdhigrahAmanyatrAjumAnamininavAha gRhiineti||
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.ma. syAdevaMya divyabhicAro na dRzyana upAdhizvana dRzyane ityayamarthaH siddhAni saeva duHsAdhyainipariharani maiyamiti ubhayatrApIti vyamityA TI.na. va dupAdhAvapi sa vadirzanaM yasya kasyaciddenyA detu spetyAdipaka upAdhAvadhikamAha upAdheriti sarvacyA sijnyaankiimnissu||| 62 dhUmasyAni vyabhicAraze kA yA makAra ke vyA paMjyA vyAghAno vyApAdavituM na zakAna anya khAdayutyanibhavenavirodhA sidezinyAha kiMnveti tyAainana yadyanyasyAdapidhU monyanittarhi paridRzyamAna dhUmAnA me kAnI marajAnIya nAna syAm kArye kajAnyasya kArakajAni niyamAdanyathAna hai kajAnyasyAslikana prasaMgAn zranaeva hi dekhA dazamayibhyonyadyamAna dahene vvavAnaznA kalpanami marthyAdeva saMdigdhasAdhyadharmiNivyApakasyApipranItiH siddheti cemaivevyabhicArAdarzanasyopAdhyanirUpa sAsyaca durnirUpa nyAnyasavATa vezca saMdehAdini nyAya speobhayatrApitulyavAna upAdheyyAzinirUpavA manaregA durnirUpanyaspadarzitavAn kiMcavinApi dhUmadhvajadhUmonyasmAdapi momaviSyatIti zaMkA yAH kaH pranIkAraH athamanya se vibhinna sAmagrIjanya vidhUma spaika jAnIyunAtItirnasyAditi maiva miMTri yatvagAdijanyavijJAna spe vanuzAra zimaziprabhavaspA'zuzuyoriva caika jAtIya nopapatteH // ba | ninadena sAvayati athamanyasaiti niyamaevAyamasiddha itipariharani maivamiti zratinAva sarvajJAneSu jJAnaikajAtyana cAcAnuganamana nizumaMgikArI zakya nirUpayitu miDiyA dInAM vyAhayAn zrAnyamanaH sannikarSasya ca sukhA disAdhAraNyA !! nanastatra yathA kArago kajAnyAbhAvepi kAryoM kA jAnya me vaizyA sunnA prerapi yathAnca natrAyAnarajAtibhedakalpanA yuktAna thaa| vakSyate nadihAyyanugana kAraNavyatire ke vyAha ne bhya eva kA deobhyaH svabhAvavazAnta jAnIya dhUmAH samutyadyenAmitibhAvaH //
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ nananalagnimayojyeSadhUmedhinarenyovyAcanaHkazcihizeSodRzyone nicenanadarzanaspaniyogidhUmAdRzyanyAyapaparinizkAyA| niraMkazatvAdini vyAzikhaMDanamapasaMhAni nAmAditi sudAnI pakSadharmanAlAmAliMgAvayavekhaMtyani pazudhamanvamapAna anvs| lAnaracara yaha manAna sAdagdhasAdhyadharmApasAyuktavizeSaNIbhUjasAdhyadharmasthApiMpakSanAthAnacenadyasAdhAsyapAni cobhAvaprasaMgAna AmAzrayAna henovaiyadhikaraNyApAnAMvezananarmitamAtrasyapakSabadezamAyadhamInivizeSaNa annapAdA digyantasAdhyaspana kaMpanI nivikalpyadUSayani kiMvAdInyAdinA kiMcasaMdehaH kimupalakSevizeSaNavA AkidAcinma dinA napAtravyAzilakSayAMnApinadrAhakaMpramAgarAmalInisiddha pakSAdharmavamapiTurnirUpanathAhi koyapusAyama nApahAdhamanA saMdigdhasAdhyadharmAdharmAnicena kiMvAdipranivAdinI saMdeha kiMvAmadhyasthAnInAtha mizinAhi bArUnainikhIkArAn nApidinIyaraleSAmapidarzanayananyadinAMsadahAnupapane kiccAlaregApisAyAma zaniyAtrAraminabhimAnassaMdehavizezavinadhamirigahegorahane pasadharmIvAbhAvAdalamAnAnusyArAgAena nahAnAyadhamovizirodhIpazAinipransunasAthIjamAnebhajJApanAbhAvAn amiziyayamavizilAnyAyUinatra ghrhiir'aalisiliilaalkhaalbibhaanglaa baahiphil pancAmAnAn hinAyecanamityanaMnaramapraniHsmAndharminAzavadizezyAnAzejapAyanavAna saasaaraabhaanaavyaacaah| kicAna enajanyanArAvAnavAthAna pratApanaminyanazciAyadizanakAsImabhidhIyanananAyAthImAnajinaparA pranibodhanAbhAvAndinyarthaH nahimihinadharmavizizunyabAlanasvaravAyAlayAnapibhAvAdiminAhAnA nAnna prmaanmnichnopigNdhaadiliNgklaayaadhenumaangnymaavyaariyrthH| / wesmnna
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ .pra. gAna | sarvajJIla dazA sujhAvya dUSayati sAdhyeti zratrApi sAdhyapadena pUrvoktArthavivasAyAM pUrvoktadUSaNAnuSaMga evetyarthaH athI TIna zeka zraminala ziti sakyApasa vivAha prabhArIti yasarI kati gariprameyevahUnimama khAnicUrtana nimananasya praNa : gAnAnAna gAnadhAnagAna H khAna na / ya: nama Ana inadititrAha naye ni yadAhikA lI bahumirana mAne rana mIyamenazca na caina dalikAla vaiziSTaya sevAbhAvAditya vyAzirityAha kAleti evaM mayitvA pakSadharmanAMyati cAradaini sAdhyadharmaviziSTaH pasaityapinasAdhyapadena saMdigdhatva prajJAyanIyatvapraminsinandAdyanyanamavivasAyAmudayA nuSaMgAna yAminanyasAdhyaminicaina pramANa saMzayavAdineonaiyAyika spamabhine SpanumAna mahatteranu minepyanumAna nacanAnanalavizaThata: kalAna bhAvAna asuvAyaH kazvityakSa tathApi nadarmanAdhigamAnathAhi pasAzrinavaM pa sa dharma tvacetathAsati prameyatva he nAnanasyAna prameyatvasya prabhAvi vayavalakSazA svajJAna jJeyAnaniriktanvAmyupagame nanadAcita nnAyogAnyamAnyonyAbhAvavanvaprameya cetanala prameyatvaM nAmapramAviSayatvaviSayaviSayibhAvazca svabhAvAn ti rikta iti svajJAna jJeyA citannamupapannamiti ce // prabhAca viSaya nAtiriktaM tathA cAha hAdikasya cinmanyayaM prameyatvA divyasya he nora pakSadharmanAsyAn Atmavyati riktasthArtha jAna syapramAdhyaya tvAnupapa ne rasyApi svAyatvAnupapane rataH pazAcinatvaM pakSadharmatvamityavyApaka mityAha prA | maiyanveti nanuprameyatvaM nAma pramAvya nirinve nenanokta doSaH nacUpramAyA madhyAsita spA apiyankiMcitpramAvyatirikta tvo di nizakate pramAnyonyeti natra kimekara ve mAnyonyAbhAvaH kiMvAneka AdyeprAha //
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ * gnnt A - .... anyonyeni nadApihimamAnyonpAbhAvenagayavanavanakhasminvavRtyabhAvAbhimAnAcavatirAyuSmanaH inasthA'bhAva pratyakSa nAyovinipanamImAMsakapranimayAnAkathaMbhavanAsAdhanIyA sarvabAkasamarthayanenano'vyAtirinibhAvaH anekanvemA yaashaa nlmuni paani chigaahini sbshshmsbiikaar'bilissr'laar`aa yaaghi: bishb smbndhii mlilkssaakhaanaabiguni ghn bnaam miimaassiinimbaalmmiaam shaammir'i gur'usskuni lngkiniianur'i lginhaaindiy'aa laabbaaindhnsh niilaalilaallaalaamaanuss| dhaalaakhaaliisthlbnnulibinil naanshaalaa: br'| hyaalngkiniishriihndibhaabinndhbimiiliin siNhaas bissaa shikssin kh'raahaajaahaaniiphiighaaighmaal yaarisnnaatyaayjjbaajaatyaa:4nniibishbkh nHsphaarthiaalinii aalishaan libiiyaastbr' pth - jiilaanyjliidi saabbiaajhkhjuy'aalaalaagaali lilaathinisphiiiilkhaalinyjiNbingglbaar sthaali jinyjiraalilidildaa lili islkhaaglu guljaar'ittaar 2 | bhuukhshlp haasinHshbaabhaakaangn baanijikir laal kaar blaa minimaalaabir'lr'iishbbr'aathrilinaaghaanaalishii niht .. . . =aatmiaahi|
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. pra. lenAnaMnpenacavyAte zakyahavAna paraMtu nAmeva pratItiparvanAgnimattva lakSarA vizeSeyavasAya yitu manu gurAnirvizeSaM na sAmAnya mitinyA TI. na. sAmana ceha pUsa dharmandavivacitamityarthaH yati maivamini kiMpAgharmana yA sAmAnyavizvavizeSavapratItiH pazvAdizeSaviSayiNyapikriyanauna vize 64 yadi vizyavapranItirutyAnainivikalpA ai dUsarA mAha manI nerini zabda dikarmaNAM viramya vyApArAbhAvAjjAnasyApunarjanmAbhAvAta nibhAvaHyadivizevina da jaMgala nihimAnamevanadyApaka sAmAnyadhUnI nyanupapateH prana vyApaka sAmAnyAnu thapanervArthA patnitvAdityanu nahAnirityAha mahitIyaiti pakSadharma nAyAvi pakacaivAtha kAMta zyAha kiceni patrahisAmAnya mohanasa maivaMcikalyAsa hatvA kiMgaprathamaM sAmAnya mAtrAlaMbanApratI niyamAsAmarthyAcyA hizeSamavagAhanaininaye kiMvA vizeSavi jayapratItirana naraM jAyanaininAdyaH pranInavinaSpa vyApArAyanaH nahinIyaH pramAza narama saMgAn kintu pakSadharmanAcedviSana nyAyikA kevala vyatirekI na hi niravakAza sthAn zabdaH cidAninogAvA divnyAdisAmAnyatoha khAnumAne hetoH pa sadharmanAvara vyAzcita tvasyApisiddheH vAdhakAMta rAdhIna vanadine rAvyAzvinattainirasanamityu narAsepi kevalavyA niravakAzayAna // bhayavAdisaMprati mAnyataH sAdhyasiDau kevala vyatirekiNA vizeSa samarpazAMthathA nAvacchadaH krUcidA ghinoguNAnvA dini kicidAdhinatve siDe ke vUlavya nire kizASTadravyAtiriktadravyAzritanvaM sAdhya ne tantra sthAna sAmAnyato dRSTahetoH padharmanAthalA devavizeSasyApisiDeritya arthaH nanu yadyapyaSTadravyavyatiriktadravyAzritanvama pisAmAnya nonu mAne nai vRsiddhayati tathApinAnarthakaca kevalavyatirekiNaH zra kAzavya niriktATavyAzritatvanirasanArthatvAta speninacAha bAgha kA nareti nanamA pikebalayyanirekiyAH kacidupayogaH zro vizeSaguNagrAhaka miMdriyatvA ca surAdivadinivizeSaguNAnvisiddheza vdo ne dikkAla manoguNAH manyakSamvAhizeSa guNAnyA ca rUpAdivan
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadvizeSaguNaH pratyakSa tve satyakAra pUrva kalcAt zrayAvaddravyabhAvitvAdAzrayAnya tropalabdhezca na cAnmaguNaH vA digvedyanna | dimpAdivAdhakAMtara nibaMdhana tyAttasyetyarthaH pakSadharma nA khaMDane ne mahA vidyA jIvanamapikhaniveditavya kevalAnvayini vyApakepravana mA no hetuH yakSevyApakatI nyamava mAnava lAdanvayavyatire kisAdhya vizeSatA manaM sAdhayanhimahAvidyetyucyanenathAca vyApaka pratItya payryavasAnA niruktInA sAmapyanirutaH sAraMce vAda dAvAna lena mahAvidyAvipina miti nAsmAbhirur3a sImA vAtha meM ramyanena thApakSadharmama madhya sarvajJezvara sAdha kamIzvarAnu minInA ca jvarabhArAturaM vapuH vyAtipAdhanA khaMDa nasyama kunopa nadeva navyAptinIpi pakSadharmanAzvaca nirUpa zotivyAptipAdharmanAvastriMgaMnanyarAmazenu mAnamini lakSa zaoNna siddhAnItisiddhaM zAbdavyutpattizUnya ssmRtikara zikApramini rana mitilaka ramanumAnamityapina lakSaNAM sampannasthAna minIna karaNe cAvyA seH nAdRzapramiti vRnipramAcA vAnarajAnyadhikarAjJAnama // numinirala karA manumAnamiti cenna pramAncanatiHpurasA deva nirastavAn // pramAna jAnerityupA nikara yogadarzanamupasaMharati nadevamini narkarI nyAnumAnalakSaNAMnaraMzaMkane zAbdeti anumitikaramanumAnaM kApunaranA miti rityanasla kSaNamAha zAdanyanIti pratyasavyavacchedAya smRti karaNiketyuktaM zAbdamaminairapipadA vamantI ninAna kelAya vA bdavyutpattizUnyasyetyuktaM ubhayogavyavyAtimAha vyutyatra speti zAbdavyutpatnimana ityarthaH vyutpnngn| yorapisaMgrahAce vizeSa zakate nAdRzeni pUrvakramamanivartinI mamAvAvanajAtiranumiti tvanayogi jJAnamanumitirastiveda nAnumitAvapItyarthaH zratra capratyakSa bhrama saMzayavyavajredAyamamA vA bIna ra jAti grahayo matyakSAgamAdivyava dAyanA praminItyuktaM
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ bi-m yaar phlaaphulilyaa khaali liilaakminibaajaakhaalii-hRtijaagaaljnisspgryaamiigivaamaalsh aantaashiN | biij bighiy'aalitti riliphaa yuddhe haailaasuulihilimul kaanilaa khushii| bishbbaaNlaa baahinii , lijaari hludiy'aal haajaaphrihaabiliy'hNkaathaakhaal bRhgu tiy'aatb hl = mnyjiliitti sb tbaalib asbaabhaabile bittbaaj | shriikaar'iir'i lhiinblgaabihiinmmniiyaanjyaakilaabe abikichu hiliythaasaabiilili aayaahaa | hjaahbnsilibidii blaakaar abaikul yaaoy'aa o aalulaalimiyaaly' = | a asthaay'iibhaabynyjkaal sthlaakmiiilijiddikriiitb haajir| | bidyaaphej myaajmhl klikaal jilaalaarunnylaakiliNklini nisundhaatbnaaliHgaaphi-yhaabaaj millpisthilaandhilenyjliinisul juli| saMbaMdhasyajJAnAvinAmAvasyapuMsAmukadezadarzanA hama vizilazizunAdekadezAnabhagnivizilAzevahiranumAna kasaivarevanuparvatAra haabliikhn khaaliN ny'ilyaampaay'aar biljblmbiii dhnkRsstt biimaakhaalgaalaapi kaalr'khlbndh | hijaahaangkhbh naaphillididi jbi shikssaabid athibijliilimlilihijjaahaar'iyukti nithlli naa aamliitbgaathaashislaar'ikhil saabilaa r`anyaans r'i a *
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEARCLEARINEERA mementasthurmhunaTATIPRImmommmmmmmmar R nAvipakSayottatrasadasandayokhaMDitaprAyavAdinibhAvaHyadyapyanumAnamAtrakhaMDanenaparArthAnumAnamapikhaMDinamevanathApyadhikadUSaNavi vakSayAzasaMDinavadanidizanisanenenikhArthAnamAnopajIvanadarzayituMparAnumAnaMdarzayaninathAhIni propdeshaapekssmnumaannaadi| martha nanopajIvanadarzanapUrvakaMdUSaNAmanidizanmanijJAnajyanilokana pUrvani navanapAvacanepraninivipazcinAkathavAcanakA yamaNIya dAnImadhikaraNadarzayirnu bhanihAlasaNAnivikalpayati kiMpanyAdinA nigamalavyavavedAyohalIyapanIyayAzeiSagAha etenapArthAnumAnamapipratyunakhAnumAnamupajIvyata mahalathAhi anitAhenadAharaNopanayanigamanarU papaMcAkyavAnmakananatranAvAyazavacanapranijAinyAlAraNa pUrvodinananyAyenayAsyevAnirUpaNakathanaDcanavArya praninivipavinA 28 kiMpanipAdakavacenamAtrapranitA praniripAyayiSayAvAnaracana munahelAkAkSA jana kiMvAsAmadharmavizivadharmipranipAdaka nardivahevAkAzAjanakatvavizieM nigamanAcyAtvaviziSTavAnA gha-bhayapakSalyAdezapivacanasyapratijJAcaprasaMgAna pazelA vacanasyApinAvasaanasavanAdinIyaHpranipAna nayApakSavacana dekhananAyibhAvAn nanIyaHkasmAdapaMpadArayAdezapinatvamasaMgAna nApicanurtha:nigamanasyApina naprasaMgAna nApipaMcamaHkarasAdayaMsAdhyadharmavAninivacanasApinethAnApAnAna apanapanayAbhUnavacana divasinamiti yaM ayaMgasAityAdezapIni idamapivacanaMyakSapanipAdakaminyarthaHpakSaspayanarAvaca nasimannayyanivyAsiriyAlapakSalAzaNeni anA savenyasevavivaraNa pratipAdaneti kasmAditi nadapihenvAkAzAjanakamityarthaH nigamanassApIti natrApitasmAdayamagnimAninisA dhyAvAzaradhAmamAtapAdanamaslAnyarthaH nnydypiksmaattysaadhyvaanitivcnsytvaakaaNkssaajnktvsnisaadhyaavaashdhaa| mipratipAdakatvamalitathApipranarUpamidamapranirupamavyayekSitalakSaragatonAsyanivyAptirinizaMka nemapravarUpAmanitA ISHAIL manumanAmas %
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ nRtyaayjli sthityi kaahini plkssi shaashbklinaagaaH ssmiini sb biini shikssaa nihaallihaamdH laambli kaabikhaajilyaangkhchi biHlaadshaahjiliki gudhuli paakhigumuni yglaay' laalili sbiaablmbr'r' |yni laabinbili shibbaar'ili lyaalaaksikliinyaanitti aakhinii baa any laakhghsslyaaghimuulaaldilchughl sbaasthybishibaalghissu-thyaajjbl laaluli sbnir'aal jrimaaglkinikhaalaahlmnibhaajiliy'aati niriihlikhaalibhiy'chuirikaaghaalaalilik laathir kaakimbliidaasur'bilumbililaahi yub muuhlaalmaa laathini ljaandhaayiilkhril yaatraa| chlnii: ikh aahbaajii kaalaa kiilaaniikhaalii liilaal, bibibaalidibaabilithilaablii agrhaay'aali kii lyaalilibliilngkhchi kintu kibthiiphaaphyuhaar`lH / aanni ljjaasulil ciliy'aabilniiyhaabiibaahaailkhililiiaatmiiniilaanyjnaa bikaaliinukaabygliphijaariihli bilignyaal baali ll pAhIlAnidhAna madAhazAminibhUSaNaprabhRtayovamAdhirenabahAnA nikalaunaca namavidahakoni haTAnalajhaNavikalyyadUSayati bikaabilaa
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ nithineni nizcine mAdhyasAdhaneyasminmuzana ityarthaH nanusAdhyasAdhanazanavyApyavyApakAvabhiprenaunathAcabhAvavadabhAvAvadhivyA yyavyApakabhUnAvinivaidhaHzanIpisaMgRhInainizaMkane sAdhye nizakyamatra vivAdituMbhAvavivajhAyAMvaidhayodAhAvyAnichAvavivakSA|| yAMsAdhayAdoharAvyAkSiAbhayavivakSAyAmubhayAvyAtirini nathAppaniskadamidamini dUdharaNAnaramAha nizcinamvenivAbapekSayAnidhi nasAdhyasAdhanavanadRSTAnaHpadAsyApihayAMtatvaprasaMgAna nizzinI hivAdaMkurunaninyAyenadAdinaletrApinizcinasAdhyavatvAhiyAha nA kiMvAnizcinasAdhyasAdhanavAnAdhAsvAgIpUrvadevanAdInAlaukikAsamanAnAmapihAnatyAnanApihinIyonizcinasAra dhyasAdhanAbhAvavanovaidhayezatatvAbhAvaprasaMgAna sAdhyasAdhanazavAbhyAMnadabhAvayorapisagrahAdadoSainicena nizinavAni rutasyAhikiMcAdinonizzyajanapranivAdinaH kiMvAsaveSAM nAdhaH sodhyadhamirANapiTezanavapresaMgAna vAdinastAra vaniyaseDAvAn nAhinIyovikalpAsahacAna kinizyamAnaM kiMvAsuminikAlavizeSinonizeyaH prAdhe ai laal likhbindhaablHlaadaa baiiikaabhaalihidaa bythaa| navoSionAvAbhAvaprasaMgAkAralakAstavizejinanizcayasobhAvAnnApijanIyaH sarvaniyasyAsananivezakara kvAna yoyayAnicinasAthasAdhanavAnsAnadAyAnainya sayadAnadenikAlAbhidhAnakAlejadamAsAdhanAdanalAvagana paspananAcomidhAnenayorevapratyekamahInanyAyAnona hA sAdhyadhaniroponi bhanivAbapelyAnibhinAdhyatatvaminihi nIyapakSekiMyadAkadAcinizcinasAdhyavayamunakAlavizeSakathAsamayAdAvinirikalpamayamadUSayanikAlAnara limayAsanikathAma nisamayevinipanamAthyasyApihAnanAspAnyadAkadAcidanAyinizcayasaMbhavAdityArthahiloyanakAlaparavAna napAnunAhikAlA jA lavizeonizcina sAdhyAkAlapakAlAnarAmAvAdinyAha nAhinIyaini sarvanizcayapazamanabhavanamiyApamAnavadhAna bopadeni yo yadalyA dilanagoyanAnadeyazadUSayinyAyaHsatyazaMdUSayaniyanadenenirviyanadenamAnya vyAhanAHsAdhyasAdhanavanAbhidhIyate baadhinugniidhrmniyocaanvmini|
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra- vivasUyata unarUpavanaH kasyacit zrAdye'nuganalakSaNAbhAvaH dvitIyerU piyA kRmIye rupayo ITAMnatvana syAdityarthaH hanakhe TI.na. unape vA harA khaMDana zeSanAmAhe evamiti caturthamavayavaM khaMDyati nApIti dRSTrAnoyamAneneti nayA sAyamiti mahAnatA 6. suSamAnegA pUrthaH nApidvitIyaiti dvividho supanayaH sAdhayedeSa me dAnayA cAya dhUmavAniti sAdhuyavinayaH nanayoyUma dhUmavAnini vaidhappI ena patra vaidhamyopana mere ko topamAnaMnA lonyavyAtirityarthaH kathopamAnazabdena vaidhamrmyamapi divazi evaM etA nirukkaunma niSAdayavacanamudAha simyak nArAyanayalasAMnathAhi kiMdAM naya: kA AnAna Ana gAna pase ya ya pakSadharmamApratipAdakaM yAnAdyaH honavacanA vanyAdityapivacanasopanayatvaprasaMgAnA cAyamadhUmavAniyA vanasaMgAna upamAnazabdena casAvadha lA virasavAhanA ziva nirAsAna nApinigama niramAyamAnyanaityetA (pratijJA hai to zvaSu devanirAsA' navyA vidvitIyo pitRtIyaH nalazAna kie vacana svApitayAnagAn vyA manava na deke kA vyAptirityAha upamAnazabdeneti dUSa zAMta ra mAha dRSTAnaiti vyA zodhUmaiti vyAptasyapakSadharmanAMnada pivacanaMpratipAdayedarthadUSa zAMta mAhavyAptIti paMcamAvayavaM khaMDaya ni nApInyAdinA zragnimAnyarvanaityetAvadina tasmAdityenadaMza vidhura naye nyarthaH vyukrameniyAhi, panayAnaMtara magnimAnayenasmAdinivyukrameNocyanenatrApiprasaktiH nacana dayinigamanamevavipayale vacana nyAzramAta kaoNla nvaprasaMgAdinya HUULE
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevadaMDavastrasyAvayavAnAMlakSaNAniDinAniidAnIyaneSApaMcavanarAhiyanesarAvaparonyAyopahinipannamanipaMcAvayavavAkA minivarahisopya yuktammamAraNabhAvAcalAyojayasvacAmpA mevazayasaMpAdanavA dilyAha kicenyAdinAvyAkSipakSadharmapayorakhamAnAMga yohadAharudAharaMgaNAn upanayAcalizAyayavanA trivasyApIdamupalazaga sudhAsthenizlokayojanAsanadevaviyonipaMcenina / kevala manapayogaHnigrahasvAnaMcayAna henUdAharaNAbhyAmadhikamadhikaminihisUna hasUdAharagrahAstacApalazagavArapasakAena / rumatakAryAbhidhAnaminisvArthaH saMpadhena inasthAnigrahAnarasakaraprasaMgAna nadihadAbhyAsisavAnyebhyopisAdhanedhikapakSaNa kintu chaabaahiir'ikaaiy'idhbsthlii khaalaalaakhaar'ghr'khlillkh jaaninmsthaabyaathaakilikaailaari pyaasilinyaaniliinimbbltaam rasabhanagamAnavAli vimaansmaaraaminimmaayaasvjitaasaayaavdNgvishicprmaannaabdevbnaavaNgctymevvyaakiyaa| hAtharmacAnijadImayamukhaharagopanayAbhyAmegAmihinaminikimayaramanaziyanayAdarthamupAdInananupasAyIsapA bsthaay' phililaadilli haajjaajghrejaalbhityikaandi ghaalaali kkhjaay' bdovarjanIyaH samAyaniyanigrahasthAmAni uddhAvanIyAnomyAdihasaHsanene nyAyAlayahAilIlAdanIkArasamandabubhuktinasAthamA nipAnopayogitvAdisyAdibhaMgIsaha khesApisAdhanAnupayubhASacana sAdhikanimahAyAnupariDevatvAdini rAjyAtmasAtvAsanAkamUnika zabdamunyamAnAyapAritadapenenevaparitupAmanipApadigrahaklenaivamanijJArthasabubhulinaspatAvAdini adhikoSamA ganigamanadarzayanipUrvavAdInacinyAdinAyavyApyavarnanapakSadharmarvasaMmanipanasAdhyasthalasapajhalanasadinekadezavAhanohI
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki laaglaamaakaabilcaamaalbilmbaabilir'iyukhristhaay'iindbiyuHsbaagr'ilki || l liilphyaamilaannd philmaalmnirhaabelichbighisinaanibjaamil liisRphiliaanaach kaatt ithyaathikshaablililihaahi bhiki any sthgi| bishbjaal ghiri niy'maabliluy'aakhaalii binaaphiyiihaakhii = baalaay'liilaa: libiddh laalityaahaabispheiibaashbaalaaphiy'aa jaanaangk: dbijaajir'aakhilkhilinighaayishiilphshuljaaligraanyji bissaaklijaa guliskjyosthybissy'bmaalaalibliisaathihimaathtmisbiith lchi bibaalilibilir'ibaar'ibiliayaalisi rijaalaahaalignyj yub briaahmii shilpii himaaly'aalkhaaliilikaanaa vayoyana inicetavapUrvamevahinihalAdasaMbhavinvAcanathAhi sAdhanasamAvesAdhyasabhAvaniyamaladAsAncayavyAple:sAdhyAbhAve thaasliilaashaakiaalibaangaabilissyir'ikhiilaalikilimaanyjliini naa / nicobhayavithodAharagonImayavidhavyAvadarzanAhitIyananIyarUpayosiDirupanayanenavapakSadharmanAsihirinivibhAgaanekAnikagraharAmanA ||shilbaalaalaay'iy'iaabgli nikaalilihaanaabi illiaaabisstt |iilikaalaaibnil lilittibilbishbaar'iiliphillaasphiaambaaki -dosr aadesh bitthaatriikaark akn
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnevetinapunaranyasmArananimAnapInihi vidhopisammanipasonirastAhi vidhohisAnipataHsvAtmanAparAnmanAceni Ayo yathA'ninyaH zabda: pAsapazyoranyAnaracAna evaM ninyaH zabda ityatrApihitIyamuniyamanonirakyavadravyatvAdAkAzavata a niyamanImUtavADeTavadinIdavaviruhAvyabhicArIjyabhidhIyane tathAgnimAnevenyananimanvaniSedhAhAMdhopividhanastaityevA zyamapekSAgIyanigamanamityarthaH evaMsamarthinanigamanopayogakSayani meminiapanaHsiddhivihaNoni nayAhInyAdinA nanuyadikAlAnyayApadiSTasyAnakoni kenarbhAvasthAnadAnanirasanenirAsaHsasavanakathamininanAha vAdhinahani sanuni / sAvyAnarakavyAmodAharaNenevapradarzinatyenakAlAtyayApadizasthAnakAMnina nasakanarAva parihAravAdhinepovarnamAno hetuhikAlAnyayApadizaHvAdhazzyasAninusAdhyAbhAvanizcayaganinizci nasAdhyAbhAvavahaniH kathamUnakA nikonasAna nanusAdhyAbhAvanizzyovAdhaHsthAdUSaNamanakAnAn nizcinesAdhyAmAvenadanivartamAno naiko nikaH tanApurarasUnikAdAyenevopahano hetu-kathamanekAnikena esAyavAdhinagrahaNaM namaH kimini natrAha vAdhazceti pAyaniyanakAlinarupahananahimanomAni inire aali: sbbaanilinaaphi:bgulsiyy'bilithaar'issaaghliitbkhchi vartamAnaH kathamane kAMni kAnana nisalyAkathanagana nivakodAharagonananihaniH kathanamocananivarjakalayA nigamanasamA rthika minibhAvaH vAcasyAnakAMtikAIhibhAtamAhapUrvavAdInantinivAdhinepazelanamAnohetuHkAlAtyayApadienayA svAdhamupajIya. nihipahAvanirNayAnaMtara anekAMni kAvanIniHnathAnopajIvyamevanigrahasthAnaprathamojAvyajyAna nacaramobAcainarathAniyaharayAnA saMkApaneriyarthaH
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ cipranadenadaniprasaMgena dUSayati haMmenamini tatsAdhyAbhAvajJApanaM nAmU vipakSavajJApana mevana yAca vA ghopidUsarA mini kimutaMbhavani vipa TI. na. sagrAhakaM pramANamapibhavani dUSazA miti nthA ca prasiddhA nai koni kasya levi pasa grAhakaM pramANAmeva kimininigrahasthAnaM na syAdasihina sthApi harasthAna kiMnvanu misina stha zAndamepinuziraH chedanabhi vanito jIvani sAdhyama dhAbhAvaeva vodhanIyarata Ila tenopajIvyatvaminibhASaH nanu padyapi vAce vipazannajJAna madhya sinathApinanenA kA re sAtha sAmyenAtipra tadabhAvavodha kama yAna revAnumAna prayojanaMpadanuminsArthasiditapAcanamevA pahara to nAgave kalyA vakhAnayeonitrAha vyAhipakSadharmanaiti ayabhAvaH nanAva hAtha sahase zApi svAbhAvivyAzikA vina pahaza varSa svabhAva vyAya pahAre padArtha vAriti hetore vA pahAra prasaMgAna ramAda ne navAdhena hanaivabAdha vipakSagrAhaka pramANAmapi pRthak dUSayAMcyA nyamineviSayenaDapajI // vinalaharanaikAnika tvAM gI kArAvyA sipacadharmatA mahArezava ca sarvahU bAjAna spa dUdhagAnA anyathAsiddhasAdhanamA yAtrA pica dUSaNAnyaprasaMgAn // 7 |marthamabhiprenyAhuH vAdhenaceopAdhirucIyate anyathA ceninakacidvizeSahUni nuthAca vyAghyapahArerA dUbarAtvA cAnaikAni kA dAna cAsiddhAvaMtarbhAvaH vyAsa parihAraliMgannAbhA vAnasya vyApyaparihArarUpo saupeyamasiddhiH uktaM calI lAvanI kA raMga sarvopasaMhAra pravAsAbhyaM na niyamasyAnumAna sahAyatvAttaddezaprahaviparIta parichedasya vAdhasya vyabhicAratvAtsacavyabhicArova hiraMnace ni savyabhicAra dehAnabhUtatvAdini athavA pratijJA doSa me bAhUH kecityanya savAdhanamiti vArtikakAramanena pratijJA doSa nai vAspAstunA, naikAni kanyA zakya nathApyapakSadharmana yAsyAsiddhAvevAnarbhAvaH napRthagbhUSaNanetyAha vyAptIti evamanaMgI kAre cAniprasaktimAha shrnythe|
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ naathiNkhsmaandhtbnaashbinyaa plliini daanbghnghaar'ikhtysbtbaalighliy'aabr'aaliir'hyaany naikAMtikAnabhovAiyostuvizeSanarapakSamAtrApahArakavAdasihAnabhAvaH kAsyavyAyapahArakatvAdanekAnikonarbhAvani asA bhavindAceyena hiNoni vAdhineni pratiyogiminAvaminIcanedaMsaMbhavanItyarthaHsanadevavavacanenadradayani naminitrI sanyaniSasatva sthApidurnirUpanAdarzayitaMpratiyoginodurmirUpanAmAha sampratiponi lAtmanAsanAniyakSa prakaraNasamai niviva kSinalanahinityatvAniyatvagrAhakamanumAnasyanirupAdhikaMsopAdhikaMvA sAdheprAha nirUpAdhevini kamilinasaMbhavaninanA phaahir'inaalaamaalmbsiimaabbnnthaarthiini maakhilmishaa baathrghshbkhnniiihul mhaabishbniishbphilikhiii nn aatmaa nij nij athtmighaati laalaanilaa shimu liighidity baa kphil sbtbaahini niskaassbilaantmiaahul ykssmaatr'ir' r'aar'aaliissttaanthHsbaambilii ghRethisthtmithyem| 2 laahbdhaan ansbaasyaaly'r' gur`ni braanti phaainaal bikaal naaliiniliy'n nishiijj sndhyaa / bishbsbaasthyhaani lili maaliir kaajir hldi haaldaar ifthliibaashbaalngr'iibiliH skaalhaaliy'aakhaankaathaay' bipliig knykhiliphaa
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni.ma. kiMceti arthabhedamevadarzayati nityatveti ninyaHndaH pazasapakSayoranyataratvAdityatra hizabda ninyAnyataratvA dinihetvarthaH tathA'nityaH bI.na.vdApasarApasa yoranyataratvAdityanazabdAnityAnyataratvAdityarthaH tathAca nobhayatrA kazcide ko hetu rastInya siddirlakSaNA setyarthaH nanupanyasa pakSale kaucana dhamainidadhikaraca pakSasa pakSAnayoranyUnara tvaM ca heturanyanaratvaM canahabhayAnyonyAbhAdhAnadhikaraNatvena thA carUyaH mananugatistatrAha zabdasAgyamAtreyAceti zrabhAvaH na tAvadevaMvidhAbhAvAbhAvayoraM hirbhAvinabhAvA aniyogika nvenAniSedhAtmakatvA kalabhAvavRtivena SaTpadArthava mino danacaramureMzranyana 06 kiMca nityaH zabdo'nityaH zabdo vApasa yo ranyataratvAnsaya savadinyevaMrUpo'sAviSyane natra cArtha bhedAca pakSapra tipakSayore karUpA hetuH nityanapratijJAyAM nityasyAnityatvapratijJAyAmanityasya sa pahAzabdenAbhidhAnAt zabda sAmyamAnezAcahetoreka rUpa legozabdavAcya vAdA gAdInAmapi vidyA zivAnumAprasajyeta na devaM vyAzipa dhUrmanAbhyAmeva sakala hetvAbhAsanirAse nAvayavAMtara kRtyamastItipazyAmale napaMcA vivAkA pa rArthAnumAnamitipratyuktamupamAna lakSaNAmapi durghaTanathAhi // tvaniruktizva unacarAna canaddarmasiddhAvapina | spahetunA anityatvapratijJAyA mA kA zAdA pataGgAvenAne kA nyAn eva minastrApIti nAnastuvizeSavAca kA evaine zabdA irtimaMtavyaMnathAcAca nagatiH syAtparaMzabdamAtre ca sAcAniprasaMginI pazutvenaza zAdInAmapi viSAzinyAnumAnApAnAn gandhena ca vAgA dInAmapI ni nairartha kA samarthanamupasaMharati nadevamiti zracaca pakSa khaNDanena ca sAdhyakhaNr3anena copAdhikhaNDanena ca vyApti khaNDanena cAi DaviruddAnaikAMnikaprakaraNAmamAH khaMDitAH vAgha kharADa nena ca kAlAtItaH khaNDina itive dinavyaM zravayavakhaNDana syAnu maankhNddnopyogmaahte| napaMceni kramaprAptamupamAnakhaMDayani upamAnalakSaNAmapIti tatrasadRzadarzanAdasanika jJAnamupamAnaminimImAMsakAnAmupamAna lakSa nopapAdana
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ / / upeyuSaHprAptasyenyartha-pratyakSonipratyakSaharoyoganayanansArazyaviziznAsacizmanamAgAMnarezAnadhiganasyanagaraganagobhiNDa grahaNaminiyojanAcagavayaganagosAdRzyajJAnasapaniyogigopizaDtAna sAvizanAdakamanubhUtacaragopiNDaspeniyugapatyahAganagA gavayasthalavyavachedAyAsacivapadaM najanagarakhaDyadAgopironubhUyatavasAdRzyaviziyanayAnubhUtarAvamApAvayasAdRzyalagA ganaseMdriyasanikasyatayAnubhavinazavaravAdanIrAyAsyasyananasAnirebapAmaninAmayitirininanakaraNa kiMciMdhamAraNamanirikkamaninanA hanadaminiyadyapisAdRzyamaligopiNDenayApiniyogitA vAdhInanayA niyogya navagamenapUrvanAnubhUpanenenanasyanirinyarthaHbhayAna lulhaaghiaassnnaathsskhaaliighaay'aabiishbr'iir'ir'ikhrulshyyaa zyatizikhAmanihAragopiNDagrahAmupamAnAmanimImAMsakA narasApApanAgopiNDamAnAnubhavepiniyogirAvayA chaashbbyaasttrlaabililaabaal bndhr`ln bipaar'aa laambikaalr'aar' [ | bahAramayupaneH bhavaM bhUyokyavasAmAnya sAhalapakSamAganaM viDvAnamavikalpenamanyabhijJAyaneyane 30 nanocanI / / naachiiinaaraabRthibngkhlmuy'aakhkhaalaaphii aajgnkilaakimaar lllllaadilil , vansAgoranenarAzApanasazAvAdinizavapAnumAnanasyabyadhikaraNadAnAminAsaMgranipanavadinyUnumAnagavAnaregavayugaharaNa vyanikekSAhayAgrahamAdinibhAvaH anaregA yoni mAramayaganadazAyAmalikadhidupadezeyartharAvaMsamarthinamAna(ayAnamA vimini bhUyovayavAnAMgAnisAmAnyAnikhuravakarAvAdIninAnigogakyAvayavezabanamAnAnigogavayayoHmohAipAdicasyAnacaE vAdinImAhesanAdazasAdRzyamAzyagrahaNenayogpanayAcapUrvamevagavigahInadayAvizeSaHpUrvamanenasIniyaniyogivezikAvyani rikezAnirvikasakamanubhUtamidAnIMnusavikalsanayApratyabhijJAjAyaneyatonInapRthakamamAmitizlokayojanAlokavigoninanAva disA blaaliimni:maahityaa:aalaaihi JAWANSIN
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ dyaniriktaminito nAnigrahaNaM yadAniramini sAmAnyapadArthAdanirikAbhityarthaH atraivavArnikasaMmanimAhandutamini gyaa| vai.nAthAnsakAzAjjAyatarassagopadArthasyagavyAganabhUpovayavasAmAnrayogasAhazyamAnalasAvaratunyamapadAdhinamazAnabhAhamAnAnusAri bhiriniyojanAnanaHkimininavAha maceni narAnandakAmuhIkAreNa nAnyahavivAhazyamanpacagavyabhUyaHsAmAgyayogojAnyA naravanIjAnyataresAdRzyamucyate saamaanyyogHsvekHscehdyemyogpinoniniiymaansyprmeyaanrmliininnydhpibhaav| rUsavAnirvikalpakavedyAnnamalinathApisamaniyogikaravanirvikalpakenApiyanemAniyogisApesasyanirvikalpa ke sAvikarUpale nahALasAhazyapacavastulanazayamapavAdhitabhUyokyavasAmAnyayogoNAyanarasanadini nabuDAnArUhepi bhaniyoginigondavavidhikalpakenAkalinathunargavayasyAmaniyoginodarzane pArAmAzyA nesavikalpakenana kimayara maziSyAneyatrIyamAnamiSyena nanu nirvikalpakenApinasAhasamanabhUnesavikalpakavAnavAdhinatAkalanemaniyoM gisApekSAvAdinicenahalavinarUpAdivakAkhurAdisAmAnya savarUpAvadhAragopaniyoginirapekSa cAna anyathAbhedaNApinirvikalpa ke nAkalanAbhinivezobhalanAmalIpinayenumanijAnanesAdRzyanAmapadArthA" vAkhabhAvAparinyAgAna nacapratiyogI pUrvamupalabdhatenanirvikalpakenApyananubhUna mavenizaMkane nanvini yathAhalavinarUyAdirA rA smAdayaMdIrghativyavahArepaniyogisApesagrahaNepinasvarUpamAtragrahagopratiyoginamayekSanesavamanApInipariharatinaharaleni anazanadaMgIkartavyaminarethAbhedasyApisaMpaniyogikanayA nirvikalpakavedyatvAbhAvaprasaMgAna svIkRnaMcananirvikalpakabodhepira DAtmakasAyivastunaHgrahaNAminivadbhirityabhisaMdhAyAha anyathAbhedasyApInisvabhAipakSedUSaNamukkAmAbhAkaramanamunyApayatimapi nu yenupranijAnanadatyAdinA dravyaguNakarmasAmAnya vizeSasamavAyazakkisaMkhyA pUrvasADezyAnmakA hipadArthAslaimparigaNinAsozya
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ L ICIATIMADURINI 200mAnam mAnA padArthAnaratvaM parizeyataH sAdhayAmAsazAlikAnAthaHpramANapArAyaNa viSayosya vini sihominovyAdibhAvempaityAdinAnA danuvatinahini guNanitvAdini kenakIgaMdhasadRzaHsarpagaMdhaDnyAdAvityarthaH navaguNavRttinvAdevaagAhirAmAsyarthaH nApikarmaguNanitvA karmacanitvAcenidravyaM navApIni sAmAnyAdivapInyathaH anunAhizanacanavilavAhanApizAnirini saMkhyAjJAninAmevadarzayani idamekatvaminiapUrvakhanucodanAlAgAndAbhAvAdinidUranirelaminibhAvaHnanubhavatupadAthonarana yApipUrvamevagRhInatvAnpratyabhijJAnavikimuktamunaramininavAha nabasavikalyaketi natraparasparavirodhehinaprakArAMnarasthiti nliyaanily+iighinghilthiyaansaalithin binimy' madhyamavAnpratyakSavAcasAhezyasyanApisaMkhyAsaMkhyAnivAna idamekatvamekAdAnasazamidaMcahirohinyA narasahemininavApivyavahArAna maJcasavikalAkekavedyaidamananasahazAmini pratiyogiTinaspaicavyavahAra niyamadarzanAdinimaivaMvikalyAsahavAna visarzavadunanAghevyAvahinI yeekaniviguNakavizAlA bny ghnibaasiishbaalymikmbliinbaagbisaan || ninyAyenapadovasAyamananiyanyadAyInaranAM dUlani maivAmityAdinA anAvRtAbhinanayAmanIne jinyAyaminisyi nivikalpayani nasividimpAdinA dravyanamini gumAdInAMniguNavAdinyarthaH syArihinanvepikimekasikiMvAnekavRti smaaj byghaar abisbaandhguli biljiy'aanmaali laasstt likhaalitti dvitIyedUSegamAha mAnekeniyanacaniyale anityanuhivAdiguNavizeSatvApanirapizavyAnantasyavindasatyekadAzivamane kaninvanguNodiyaMcakavyAsaMkhyAyAvyabhicArAdityatrAhasananani savaSadakhevAnavimutkAyanAnanabhAvakAraNAmunaSayani
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina nahinIpati vipratipannasAmAnyAdhanaMnabhUtasAmAnyAdinicAditihiviSayethaparyavasApipramANaMtatracAsidohetu sAmAnyayA / / TI.na.dinAnaMgIkArAdityarthaHnimanubhavenasAdhayanigurvacAdInanugamayAvaniveni kiMmatInimAtraMnisAdhakamavAdhinamatI nivAnAdhani / prasaMgAdinidUSayivAhitIyaMdavAyani niyAdimanInisvasAmAnyAya navihenusatyadravyAditrayAnanabhAvahelaMgAzivama yariDapati vinyAdinA hogamaneneti hasIbagahanicAruhAsinolpAdohanagamanenahe nunAhaMsagamanAhaMtIyapamIyatnemAnnemA yatpunaHbadyadArthAnarbhAvasAmAnyAditivanayAdinitanama:kimidaMprasaMgamAnamAnaviparyApaparyavasApitayA sbaai laaik r'iiikhaabaay'aalilililiaalu kiullkhaa ? yalamivagovAminyanubhavAdevamAzyAyazAmAnya ninAsibenivenakimanubhavAdevasiddhirUnAvAdhinAnAgAnanIlira mAdezapisidizagaMgAna nahinIyAmanivAdinaM manyavAzAmiDe kiMcayatrasauvarNakaNI bharaNAyAmauvarNakarNAbharaNAsahInyu pamIyanenanadravyasAdRzyanacAhuNanitathArasaHpanasazarkarayo sAdRzyanascadvyazanivanaguganivAdi tpAsidohelamyavAhasaMgamanenahaMsagamanamuyamIyatenavakarmavasAdRzya mininavApihenorasiddhiHkiMcadRzyepaniyogika darApenaminyAha kiMcetigata rthaH haMsagamanenapuruSeNenyanye vyaguNakarmaNAmevantratatra sAdRzyavyavahArahetutvAneyAMcavyahativenaguNavRtivAsiddhiti khaMDalakArthaH kiMcAlitvavyavahArahenoprAmAkarANAmaliviNayaMprasaMga:samAna tasmabhavadabhimanasarvapadArthavRttivAn athenaganabhUnA vanasyanathAvyavahArahetutvatanmAddezyepisamAnaminyapidravyadAnImabhAvapranighAvastunvamevasAdRzyasyanAspanApipadArthI narAkhA
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyu: nminikaasumaayaanni gli r'uubdyugijaalaalaabii| bikshikhiir'r'lkaailid ltiphik baahidi bibaabhaabik jumaayaabr'ssaasubihiin kini llnaabhimuukhiibRtmiihiin khaalaamni gaa4/ sbiikRssaaghaassaalhaali : mukhiighlir'ikr'aandhni yaalini phaail sbniyukissaa|| anussishaandhr'nnijjibikinir'itmhtbaadhhy'ni| ni laadilkyiaangaanbissii khRirimiHgiiniphaaliindhiiibaahiiphaay'aaliphaan liilaammaaaanikssuidhaaghny: ythaasmaaphaar' dr'yyr'iir'ii r'aa bissy'tti nir'ibinimntritb phaaNkimbaa maathtbiaar'iir' bhi yaalijhinukiir'ibaabughaambolikhaar'aabaar'iir'inir'aar`aali aakiphlikhir'ikhyaatmihtymtmghl dlbluthaajbythaa || dubliissmekaaghjr'iikaachaakaalili byaabilniiiligii by'aanulaalmnir bikhythaarthgulilihaajbalilidilaanaa liphiibikaaliihssmuhaam+H ybssy' bujurtjaay'aar | staabithaakinininibiligH ydi bli | liikhaalaakhaalilini bilkiliHbaaisgnyaaniy'aa
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipraH evamanupapannadarzanaMsamarthayinvArthApatimupasaMharati nayAceti avazyacaivamaMgIkarnavyaMitarathA niprasaMgAdinyAhU anyathetyA nadinA animasaktimevaviyoni nathAhIni ydaahiposhaakmelkaadeskaashaadproksshlyaadaavnnidii_shvkrdhrgriivaas| maesasthavizva shriirsthuulpaadaadivaidhiisonbhvnindaasvihinhsyaadeskaashaadsnihinkrbhaadaavpivkraanidiirghaashnii| bAvikaTakazarIradIrghapAdAdivaidharmApratItirbhavAninavAraNamadhyapUrapramANasyAdinyaH atrcshNkissymaannaacityup| yoginayA parokSAinyunI sarvapranibaMdIgRhIcAparihArasAmyavatuMnanmukhenanamunAvayAni seni udayanenakusumojalAvunacA nathAcApinyavanapranItyupapateH zatamapamAnena anyathAvaidhayaMpanInerapipramANAnarAvamasaMga:nayA hi yatraparojhAdapUrosobhavanivaidhayovaganilavATyamanyathenibhavAni sunasyAdanyathAsampapimaniHsApita mANagAna sthAna sAyopanirinicanmanepisamA yathodinamudayanena sAyamivavaidhamAnamevaprasajyaneyopani ssovyanaminikanenakimitinadAslAmImAMsakAbhimanIyamAnAyAkaraNaprapaMca naiyAyikodorinamapamAnamapihA nissaM anvgnsNgnisNjnyaasmbhidhyaahnvaakpaarthminiruupminissnkrnnaampmaanmininevrshyti|| 3 // nadinyAha yathoditamini atrasAdharmyavedharmazabdAbhyAnajJApakapramANevivakSyene evaMmImAMsakAbhimanamupamAnaMdUSayivAnayAyikA |bhimanamupamAnaphalavivecanapUrvakaidarzayani dUSayituM anavaganeni anavaganAsaMganiHsvArthenavAcyavAcakabhAvIyessA:gavaya inisa jJApAHsAnayonA nayAsamabhivyAhunesahojJArinayaMdAyathAgoslathAgavayaninaspayorthalAnipAdhogavayazArthalamabhiAnA staspanacchabdavAcyatApraminirUpaminiHpacanAzapraminikarAnansaMjJAsmasahAyaMgosAdRzyalasaraNArthaspasaMjJinyenusaMdhAnAtmakatA RAINRIANAMIKIWANAUNEELAnanamama lnsiysth rasA sahAyagosAhazyalamAnapAdhogavayazakSAzAvayati sA
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanara 2 acazAbdapraminivyavachedArthamanavaganenpAdivizeSaNaprApakSAnuminivyAhatyavAkpArthagrahAMmamenArthavizvayoni nthaahiityaadi| nAmAnidezavacasahati ArAyakasakAzAdyathAgoslathAgavayainivAneityarthaHatracAlokayana ityanenakarazAzarIramukta zeSa gAcaphalakathanamUnuyathAgolathAgavayApArarAyakavacanAdipapraminirupapadyanenInamamAragInaramininavAhanayamini neyavacanajAna nAnathAsaninagaraganasamayaevotpaniprasaMgAdityarthaH nanunAyapaniyamasaMgoyogosahazosogavayazavdArthainisAmAnyenavAvayArthapratyayasya nathAyupapadyamAnatvAditizakate bhavatyeveni nasAmAnyapranIniyavahAropayoginI vizeSanizalAnakhAnovyaktivizeSasyaza tathAhinAgarikasyayAdRzIgaustAdRzogavaya itizrunAnidezavacasaHkAnanevastunogosadRzaMgalayamAlokaya naujUnamayamasaugavayayatAbhidheyoyaHpurAnagosahogavayaityupadizanipraminirupajAyatenaceyamAgamajAapariha sAkyasAyimasaMgAna bhavatyevAptavacanAnsAmAnyanastanizcayainicena mevasAmAnyanAmanI nAvazivyaktivizeSaspananya dAbhidhelAnIneH anyathAyoyodhUbhavAnasAvasAvagnimAninyAnnavacanAdhigatAvinAmAvasyaparvanevahnitA tInirAgamavaspAt asnunahi prnykssennaivgvyshbdvaacyvaadhigniritinvmshrunaanideshvaakaaryaa| bdavAcyAtvameva sinenanpratInizcanavArajanyAtaHkaraNAMtaranibaMdhanaiveti pariharati mermsgaat|| vamiti nanuyadyapinadAnonyadhanenathApizunavAkyasAmarthyA devapazcAdunyadyamAnalAdAgamaz2anyaivetinavAha anyatheni atha vAsAmAnyanizvApakAdevavizeSanizcayasaMbhavenopamAnavaiyaziMkAyAmidamuttarasyAdeta saMprayuktagavayanizasyazabdatAll cyAnahanesAmAnyAdivatmAnyokimininagRhyanainizaMkitvAparihani maivmshunaini| mmu
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAyara niy'maaghiighjbjlsbgul shukaaili r'ihsythaaniiy'mbishriidaamihaa te aalimiikssmiibaahi aalaaipichlaakhghnaay'aakhaalikaay' jaaygaalur'baar't dhAyapariharaninavAcAraspeni prastunardibAdiganavAcyatvavanApyanumAnaMgaspanna minilavAhanopyanumAneniyamAmalA br'hmbaandhthishaar'ir'iir'r'maanbjjnggikhaani phul * bimuulismaaiphijijulaalaalinaamlaayyaabilniy'ni lyhliir'mr'iir'ilaabaaitt upadezAsaMskArasamIcInaMjayA mevAnananyasevanadavaganiherinicennavAcyavasamanyamAnavagAyAvAna nahimanya indiraa laaln hilaal aanushlaakhinir'iikaalpguhykaahiniibiddh jhahalivAna nArthIpaniranumAnAvyanirekAditi cenamevamanumAnanalayAcamanIsupapanelathAhi vAsakogavayamA yaMtrahatpanaresaniHmayujyamAnavAhIvegauriniMgIriva zyopacAsani jyAnarehamayujyanesanakhavAcA ni vimAnaHparIvarjipiNDogavayazabdavAcyA gomavAyadevatayaNAbhATI kAyathAgAzabdAmA pasa nivyatirekAnamAnAdadhiganirininacanasaMbhavanigavAnarepigavyazabdAvAce gosAzAvahatovarjanenaviruddhavArini anumAnAvyati rekAdini nacirasanene nirAsAdinibhAvaNvasamarthina naiyAyikopa mAnalasaNaSapani mevamanumAnanainibhAnumAnamavAnA saMgalAni vAtakarani tanahuyanasanIni gosahazapadArthalakSamAgaNayAra saMbhavenina prayujyamonacAdisyathA nAmamA zAlivAhatyataramidaMcagaMgAghoSaHmanivasanInisihoklavamayAdigulazamoguNatibhyAmevAvAcyeSvapinAgarinuprayujyamAna gaMgAdipadai bhitAraparihArAyavizeSAsanavina vayApAramA
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ lumiyaa shilpiH nijr' yaakaalillaahini lbihiissiili saar`li saajaa biibissy'aakhaaliighbiihr'ilaalaagaali klmuul kaayiishbsthaa| jbaalaangkliniyiimaaNkhrikaakhkhiH shilp bikriy'aa biiH ghr'r' biy'aalilichbidhibjitti sthaan hindi muktibhittiaajili| kaaliklmb:alilitbjbaalaaikhinicchi jbaahiibi: aaludhbsbaagtyaaiijjilhii aamliilaar hykhaabyiikaalbikaaniimuurimaann byy'aalyaaphilikhiiinir , suu niittaannghkaalkini giitaamuulk liliphiphbdhijaahmiibii khemasaMgAna govizeSinamAzyasyamavayazabdapratinibhinavagavinAsAhazyecazani kalpanIyanyapigauravasyA sikhulini:bishbsbaalaani siimaannaam: br'aakhyaa nAminyAi maiva mityAdinA gauravAnaraMcAha govizeSineni nasAhazyamAtraMgavayazabdArthavenazaMkAne pinugosAraznadhAcA hityikliphilslibinimb:kibaal hussaalighissaar'sr'skhilini+baabsthaay' o sukhmy' sthaanaay'lH syaalilimpimiaasiiniHskhaaH: khuilaataatbil bndh! klth asthiginaasthbiusn ni maani / WELATEST
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pranatracanavApyetAyunayaHzuraNamininanyAMpranivizeSaNAdidimityAha mAnthyoSamAnaskhetyAdinA enenasaMbaMdhaspapariyo dona jJAyAH saMjinAsahapratyAsAdaramAdhyAnyApamAnaphasavividayanIyaH prayAsopa linaH navanavauputImAyohizAkhA hadaiHprayujyaneso'sani hastAnadelakhavAcakAH ythaagodhaadogovtymaayujynevaagsyuushbdogosaaininvaad| nisAnamanumAnameveni adhyAkiMvAha kiMcAnavagati premAvAsaMbhavavAdinojaminamAnamahanibArapanidezapamA d smblibaajiphl liliphaa thyaatmibishbbidyaaliilijhaabijnyaan, susbiikaalmaalaalmbisbtb sbiikaahliliy'aaphaayaaNbiHkhjjaal yaakyaali / phiiitbsmtheyaalaattbili kyaariy'aal sttriy'aalkhaalliaamii phaahy'| pAnapramANasaMlavavAdinaHpratyakSAdhiganepipunaHprayovadanaminempenamAnavopabhinepiyanarupamAnamavAyupapa apicehaprabhitrakamalodaramadhUni madhukara pilAnItyanAprasidmadhukaraNadArthasamAsa tarapadArzavacazipadesama bhivyAhArAnmadhukarazArthabhanI nivaGgavyazabdArthapranItiH dinasyAna nAsarvatrasamabhivyohAgadAdhiganirUpaminila bhimata kisAdRzyavodhakaMkiMvAvaisAdRzyabodhakamapikiMvAvyatyajyopAdhikadharmamAkaraNAsa sAhazyajJAnasanajAmAcA . vodhanAdya vaisAdRzyamanInikaraNakai'vyAne ahinIyalaMbAha apicehaminne nivitoyamarthakAryavAde saMbhavanimaya pAnakaladibhUgemadhukarapaTa vyutpanivehosAdRzyavanigavayapadavyutpanikalpanAtIyavAdinAcamadhukaraNabahuvyavasvamahAninimina / nAcAnonicyAptiritibhAvaH TenIyadUSayani nacasarvatreni nanukenauti sAdRzyajJAnamupaminiriniyAvanA saMjJAsanisabaMdhaminispamiti takarAMcoyamAnamitinavInainA
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ MEETTETHERONELIENTERTAIELDusal bIyanebAhAdayanaHsaMbaMdhasyapari chedamini TIkAkAropisAdharmyagrahaNaMcadharmamAtropalakSAminikarabhasaMjJApratIni phalamayupamAnameveninAcyAsirininatrAha asatyapIni sUtraMdarzayani nathAceni prasiDenagavAgavayasyasAdhampAsA dhyasyapratijJApanIyaspagavayazabdavAcyanvaresajJApanapamAna minisalArthaH vArmikadarzayani vyAkhyAnacainadiniAgamora nidezacAkA nanuprAmANikanvenAsyupaganorthaHsihIno nAmamAmAzikAyamaspatyasaH saMtrAdIninusanaranusAregoyalasayA nayAvyArayeyAninathAyathAmuhalavaH nathAmuha pIyupamAnasasAdRzaM viSayamabhidhAyaivamanyopuyamAnasaviSayolo asatyapicasAdRzyajJAnesaMjJAsaMnisaMbaMdhapranipanidevopaminirityAdhunikamanAnupravezesUtravAnikamasi isiddhAnaviruddhAbhyupagamobajvalepAyane nayAcabhagavadasApAmagInaramasihasAdhammonsAdhyA sAdhanA pamAnAmani vyAkhyAnacainayonakArezAvAzivAnAAgamA hinasaMskArasmanyatsaMsAdRzyajJAnamuyamAnami tinathAvadhIvinAyasiddhAnaprasaMgabhIne riyathivIzadavAcyAgaMdhavAvAyUvanavamityAdikavalavya nideva kAnumAnamavisaMjAsaMjJisaMbaMdhamanipatriphalamupamAnApadyenegalamanivistareNa zAbdapramANAmapiniyanayo vibhansina vyanibhASyakAreraNaviSayAMnareyupamAnAbhyUnasAnAna karAyA jazabdAvajJAnAdasanika vijJAnamini manitIrghavakrIvaMbhalaMbAI korakaNTakAzinakansinAvayavasanivezamayasamyamyUnAminivAvAbUzAsamananaraMjathAbhane hirAdirAmavasavisahazekaramapadArthavaidhayokarabhazabdavAcyavananInimayupamAnandenaivIvAcAvAyanAsanirupamAvi nAdenimanvAna pAnasarvalakSAvAMvokevalavyaniravinyAmasiMdevanivyAsiriyAha avadhIrinetyAdinAkramamAzabdapramAgAsaMDyAni zAndani manazavaratAmisaMpalasarAyuddhAvayatinayAda
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinananuparthAnumAneni vyApakamidalagata sthApipaMcAvyavAnmakavAvAjaninAhitAnAdamanihArapramANAnarezAnagineli naginivahirUpalAdinImAmAzaMkApariharanbhAvyaM vyAcare zabdaviSayavijJAnabhinyodinAnAMtrazabdajAnana vijJAnemini vivakSinA apitu zabdaviSayavijJAnanenanAniyotiritibhAvaHsanikarUpavyAca monarini pramANa narezAnayAvAznathAvAnadhigane nyarthaH avivArtikasamAnimAha unahIni arthagrahAMcA saMsparzIvArthopekSinasvabhAvovAzabda inivdnaaNvohaanaamaaniraakho| rthamevahivayani galpagrehAnAthezanamAlai nivacazIrthasavanArila nhaaliirpNcphlaanisniinyaadivaakyaanaaNkdaacid| vanAkadAcijenyAsasyazerthoipekSinakhabhAvovAzabdaH namAnArthaprAmANyaktivAbhimAyenApinazabdalayAkiMtana subijibichaanmnnichkssnshthiHbishbnnimkhlis gAminiyAvana unnahivAnikakA asanikaSavArAvatyamatrajihAsinenAiyegAgahInandanaviparyayako piveniyahA saanir'ichinaaiikiliy'aakaandhibimllingkH bhavani hivAhiyAdhyayanajanizravaNAjhavanAMtarnipurUSavizeSAnumAnamAniyAnaranumApakaHyathAhakIrtimAnIyakanA bhAvAna zabdAnAvastubhiHsahanArthasiddhistanamnehivaRbhiprAyamacakAiti naniramArthamarthagrahaNanirAsamakAravAgAvavivakSAyAMprAmANya nirAkurvanAsvaMyamevAcAyegadarzayiSyate evamanvitAbhidhAnAbhihitAcyasAdhAraNapenabhAvyapojinaMdAnImabhihinAnvayAnusAregAyojayanita yAinipadAnyadArthasmaraNAsyazabdAmAsasyacanivRtyarthamasanikRSTovAdhinenivizeSAhUyaMpratyakSAnumAnAdivyAcayizabdavitAnAdinina prathamaMDUSayani nadayukaminizabdAdevaliMgAina nizedhenumAnajAyanenadapihizabdajJAnAdamanikRSzArthavuddhirbhavatItyanivyAptimityarthaH sanadevaviyoti bhavani hIni naTuktavizeSano'vizeSAnumAnaMdarzayanAvAkikAzAvaputrAghanumAnayahahAbhyaM naragocaravadasa rvishessennaavhirohlpnini|
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ SHARIRALADMASTERRIENara % dvitIyayojanAyAmayanivyAtimAha hinAyegIni dhUmAdizabdapranInaghUmAdiliMgAnumAnamayyAdizujAyanetanAnivyAdhiritya rthavAhinAvadeveni liMgAdhajanyatvamityanenazabdavyatirikramamAjAnaMbyAvatya nemamini zabdenacAmaminijAnaM liMgAdhajanyapramAgI zAstamityevAstunhayenahityarthaH idAnImavayavazovicArya mArAmapivizIryanarAvedalajhArAmityabhisaMdhAyAha kavAyaminina / nazAbdapramANavicArAvasarekiminizabdajijJAseni manAnapayogizaMkAvArayani yadijJAnAdini zAstrapramANAvenacavivAsinami ||hiniipidhuumaadi padAnavijJAnedhUmadha jAdojAyamAnAnumAnAdAvanivyAziliMgAdhajanyavezanItivize pazAdadIvanicinahinAvadevAnulakSaNAMkimanenazabdavijJAnAdiyA-dinAvizeSaNonakarAThazoSakaregA kazAyazalonAma yahinAnAsanikathenu ninAvanyaham padamabhyadhikAbhAvAtmArakAnavizeSyanainirakyA mevanakhAtAnilarAthavijJAnajanakavAnabhyupagamAta nAmivAvamanasyA nirutIlathAhi kiMpadasamudAyamAbAda sAmasunekArthapratipAdakandAvechinnaHpadasamudAyaDanAkojhAsaMnibhiyogyatAvanipadA ninAyagaurava puruyoha sonyAdezapadAcaprasaMgAna nApidinIya arthasakAlaviSayavAdachinanAnAmanirujanakandanAmanikandara nizedhA kiyaTakiMvAvAvazabdAvena vilinAdhArayAra nAsiniyarTasmArakAcA sakhyAcavamunAmadaH kavAsvarUpamanAnA bihiin:jik maalikaanaaghiihumukhiaghr'ii aanir'thyaatmiinaaksithibiighl gAdilivAnikArthaH dvitIyaMdUSayati nAgIni nacanAvapalamA nikAlpayAnapidetyAdinAprathameniyAmimAhagauravaini arthsaikve| naekArthamanipAdakatvAnanivaminyatrayadidamartha sevaayvnaagrthprtipaadktvvivrnnlbdhaitaagvissymniynijnkaalaa| nargana vissyaayvevvidhdhmegaavbinnaadndencinepnirsmityrthH|| // e TRANSTHemam westermer
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra. ekAvasaMkhyAvadarthapraniyAdakAvamityArthapaiMsSayati gauravAti nessaampipdaarthaanaaNprtyekmekvsNkhyaavnnivaariyrthH| rI. navavyAptimevavitrapani nahIkalbenidinIyavadhIyayorapimayamapasonAmanivyA timAha nAhitIyananIyAvini evamekaMdarakhaMDathilA 77 viSayavijJapiparamithyAvAdorakhaMDavAzyani viSayeni vAhinnAcarakhaMDayati kiMcedamini viziSndanivanipUNa navAdI vizeSaNeneni kimidavizeSaNasavAlaki vizeSaNAsaMbaMdhavizivacakivAnansarvadhAdhAravezAdhezAhe saMvAdAvaminihi biijaannddaaminaal suhRthyaaphili| ttibhi saMgApranipAdakavAvagAdhyApanAinokAvahivAsAvakAvasaMkhyAnaramaliyanaganyanipAdakapadasamahobA sthAna nAhitIyananIyogauravAparuSainyAdAsabhedaralsayorbhAvAna viSAyaviSayibhAvassacaMpUrvamevaniranavA na kicidamavAdina vizivaminicenadevAMka vizeSaNenasaMvadalaminiyanasaMvAdadAminyAvApisavaMdhana viziSTa cakkAvAmAzrayatA vizeSayAvyAnunasabaMdhAdhAralokokodoSainicena pAzabdenaviziSTalonAvAmAzrayanA prathama vizeSayAvizeSyayo bhavyakavizihAdApanihitIyaH svdhsvishilnyaabhaavlniiylysbNdhaan|" nIyazaMkane vizeSaNavyAleni natradoSavayaMyathAkramamAhavyAneni vizeSaNavyAnenyatravyAnanvaviziSTatvaminivanavyAna yAcAnmAnayAhinIcAha vizeSayoni yadihi vizeSagAsaMbaMdhAdhAroviziSTanadAvizeSaNamapivizieMsAna vizeSagAvizeSya saMbaMdhasUhisandanavizeSAsApinarAzrayatvAdiparthanIyadUSaNAmAhasaMvaidhanibaMdhAdhAravaMcayadyapivizitvAhizeSaNavika rAjyAlayAgasyasamavAnanathApisamajAyaspananarabhavatikhAzreyavAbhAvAdanyavinAgarAyAnAn asyevanasyApivizizvarusasamavA USTANET LAERDEEL
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ idAnIvizikharUpamapitarnirUsamityAha kiMceni nakevalamanapalaMbhaHvyavahAravirodhaznasyAdinyAhadaMDinamiti hinI vikitrinayamapiyathAyathaviziSamunamilinamAyeprAha trayANAmapani hinIyepikiMmilinamini nadevAbhidhIyana kiyaa| naMdanyA prathamepUcakimevadUSaNAmatiriktapovanapalabhaparAhaniHsAnIvizeSazAnirUpagAra pinsNvaidhvishimiyn| papanna miyAha kiMcedamini vyAvarbhakAca mityatrakanaH kivyAlijanakAyamarthaH kiMvA pratyAyakatvaminivikalppAya dUSaya kiMcAvizeSaNavizeSyanasaMbaMdhebhyovizibhinnamabhinnavAnAdhonapalaMbhaparAhanavAna daDinamAnayeyura kenyavAnayanaprasaMgAvanApidinIya trayANAmapijanyakaviziSmannAnadaMDAdInAmanyatamAnayanadaMDIsamAnIna sunivyavahAnabhUsaMgAna kiMce vizeSagAnAmayahizevinaMnavAnarasthAna vyAsaminiTe kiMvyAinabhadAjanaka ananakAnInenI cAsabhevAnnAhikasoradAradhAdayonagariva devadAspadaMDakuMDalAdinAvidhIyanechaidhIbhAva nApihitI nayanAvibhedabhanI nijanakessavizeSaNottaprasaMgAna narapikanikasyacijabanavizeSaNaminivaDananahivA sumAgAminyavizeSakhAlasAmavalamanayAgraMthamAyAkaMcayA manunAhi viSapIkriyamANAnapAyAcaninuhija ni nAini saMbhavocavizNoni nAhikaboreni yathAhiyororayAzyAdhImAnakanahizeSagAlAmA miti kiyane nayAivara sadaMDakuDalAdinAvijhamijhADeniyanenapUrvamameramasaMgAdityarthaH hitAronayanAdAna ni vyAkSitasyApiE vyAnizASakalAdityAhanApahilIyAni meyamani vyAsinasAricArasanogrAyoksanyAdivyavahAravizeSarAlayAlA hilaabilniiluphaajjlHbishbaasii maanliikhyaagulishiyiilgiiy'aar'i |iilikhaay'lililaadimikhaanaagaajaaniy'aalihir'ir'thiir'
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ bismy'aar'iaaplimaaH khili liilaalilihaaliy'n milbhilaantikaal * dbidbissiibaabchilaabli ghdiy'aalikaay' biksirhyaabilbenile o nijaaiihngkhaandaakhilgdyolbhbiy'aaniibr niyaamliNlaa dbidhaabi michbaahul dibaanilioy'aalir hRNkhyaa yaadhi haalimbilittiksphlir'aajilsstt maamaaH bidhaan dbiiithi baajigiijsiyyaamaajniilijyiaamliibikaal shukaay'yaargusaa binyaanilylii| liniitisstthaaijaayhaabilmbii klmiphaalimbiliyogphlaaphl hnnihiijlnyj| yaalilikaar'iir'iaathaabRttjnaakaaNhilaas anlbilaakaabaaili siimbaalmbinyaasniimaalaasilinbihaakibilaa kaaphi baahinphaalaabhaabnaa niy'eilii sttrii sbaasthy bii smibishbaath . gh nihiinuyaangkhaakhaabilitti:bybsklssynaalikini thaanyaa r`ibr' | ni vizedhayenapadArthanakhaDDAjyanesaraMjako vizeSaganahopalanaNAsvoparaMjakatvamasinaTasthAvAdininiSkArthaH asyApivizeSyagata bhivAyUrvavadanyonyAzrayatvamityAhaparasareni vizeSagoyalakSaNayosvAtyayaparizaMdAvuzyanenomedamanUcaniecareyasunarinisAmAnA dhikarapavanenijInApasahanivadityarthaHvizeSayAvizeSyayorekAdhikasyAtvarUpasAmAnAdhikaraNyamasihaminyAhanAyosamadAdini nadevAra viNoni nAlInipraniniyaneni daMDasapuruSAdhikaraNavAyuruvasyabhUtalAdhikArazAmbAdevaMzolapassapAdhikarapocAyaTasaranavadhikaraNa
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadyapidaMDadeva dana yonaikAdhikara sUrya nathApi daMDitvadeva damanvayo rarUpekA dhikaraNyabhinizaMkatvApariharani nahani daMDadeva dUtnayo!! vizeSatA vizeSyabhAvaH prasiddhaH loke na tu daNDitva devaTna tvayozna tayoH sAmAnAdhikaraNyamanupayogInyathaH dharmArAdharmiNorapi maniladA piTU DiTena yeorevananu daMDadevadanayoDina sparaMDi dharmavAn iMDasya careDinnAbhAvAdityAha nadiiena daMDoti evaM vize baga vizeSyayaurA ye sAmAnAdhikararAya minipasaMdUSayitvA zAbdamiti vadUSayati nahitIyaini eka svinavRttiH paryavasAnaM ma saMbhavamevAha nahIni nathAsati daMDodevadanaH nailamunyala miniprayogaH yAcaM caina dasItyarthaH dvitIyecyA simAha raMDI devanaiti vi tvayoraikAdhikaraNyamalidaMDi naeva devadattatvAditicennarhita revAstu vizeSayA vizeSyabhAvo nata daMDa deva dAyI nahiDarAvadaMDI nAhanIya stantimekavibhaktikA neka padAbhidheyatvamunimaninimitAnIzabdAnAmeka mitrahaninamathA bhivAdevana hi vabhAvenaprasi devadA (naityekavibhA nikAnekapadAbhi tyatraivAdarzanAt paTanizula gupa vacaniminIkRtya padaha nIkRtya iMdevadaneza nayana samAnAdhika rakhAnAsyAn iMDilaM nimittIkRnya daMDizando devadattena hanaiti cenpravartanAnAmananu nahizeSa daMDa viziSTa zeSayabhUta daMDavAcI daMDaza donadeva denasamAnAdhikaraNaH zabdaH samAnAdhikaraNaH nAmaudaMDavA (rUpavAnasya // cikanyarthaH etadeva paryanuyoga pari tabhyAM vizayatiyaM dvitvaminyAdinA kiMca sAmAnAdhikaraNye namanIyamAnA dhikaraNyena pratIyamA nAvace niyoya vizeSo vizeSa goyalakSaNAyoH sattAdannArtha kRtaH eka svArtha sobhayathA pinanibhAsAn nakhAnyanItikUla sabai niyatavyaMtathA ciso pidharmadharmivargaHpratInimAtravaicitryaH syAtsarvasyApivizeSa gopalakSaNAMtarbhAvAnnayA catu dvivaicitryamevArtha vaicitryaM nanu nadaniri picadamaH kamiti yogAcAramatanipAta DAyanA
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimanajadItyAdinAunAdUbAlasaNAtareyanidizAniyaneneli vyAvarnakAlAnirurinyartha nacaivakAraupalakSAbyAvanika apillA rIna vyAbhivyAvartakaH evamavachinAvadUSayinlAyadasamudAya ityatrapadapadArthadakhayati magnaveni anavasarezavacalirAvI yamudAyadA nipANinIyayadalakSaNamuhAvayani nantinitanakhojasamauTUkhusaTAdhyAmibhyAmya-sibhyAbhyara-sosAvAstavitaratosa shikhaailisaaililinihaani chiniligbidyaa baalaansbiikaachaali himAhiDinistokazudazarasANa nizaHganahi bhanivargadyAMnizabdasaMpadamitya nadenahUbayanivamiti kimena tyahamAcala dbiiidaahmiiliphaaassy'lisilliraar'imiiy'sthaaniiy' byaanye| mAnameyAdivyavahArodArahenadharmadhAdibhAvananahisadasamapakSAta nitIganasanodapravezamAnmanalAkima myonAlInusane sanenusaMvamevavyAvarnavizeSaNAmasaMvahamaSivyAvanakapalasaNAninyapiparAna alabAmasadi nyAyaviMcanAvaLevakamavecchinacAnathApikinAtyAmanivivecanIyaMyAsamudAyIvAdAnanamasiddhiti svastra innapadamitikimihavivecanIyaminicenmevamekaikassamilinaspavAlAgAvesudelapini naspati terisaMsanatyo bhayorubhayanacAyArubhayAnyanAdinicennAyanazabdena kaikaspamilinasyavAbhidhAnepUrvadoSAnuvaMgAne ubhayAnyAnyadi kiMvAna hizeSalakSaNAMnAtyaH padamAvalakSaNasyasalAnsAmAnyatayAsiaukhi nicennobhayazabdenobhayAvasayAnA zevAsiddhezamya melavyAbhirekaikaspalakSaNavemurvatanaspaniDne'bhAvAniInabasasavante'bhAvAnamilinasthalakSaNa vedobhyaatraa| cyAtirakasyAbhayAnalAmAvAdiyarthaHalaganarUpasihozaMkane ubhayAnyAnyaudainisvaMyanineniubhayAvasaMkhyA vishissyodenssaaedtyhi| vanadanyadAdhikarIyadebhayaMtacamihalasarovivakSinArthaHnavedamubhayasAdhorominimatyekamilinarvikalpana hovocasamAnAviSayaH memap
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ ubhayAnyAnyazabdAnAM ca sAdhAraNArthavivakSAyAM sarvatrAniSyAtirityapivyaM dUdAnIMnadana tvAni runApi lakSaNaM dUcayati zrapice ti kimayaM bahuvrIhi sahayA saMvijJAnaH kiMvA na hue saM vijJAna ityarthaH zrAdyepi kiM vizeSaNa tathA vibhaktisantaM vivakSitamupana rA nayAvAnAdya zravyApanAdityAha nAdyaH vibhIni khAnnAkhAnuminyAdI ninAvanyadatvena prasiddhAnina caiteSu vibhakti sattamati vyayAdA pasupativibhakti loponmetaH kA to sunkasuna ini cAvyaya saMjJA vidhAnAdina rethA'kA bhojI nyAdiSvapi prA vibhakti ke vvavyA zirinibhAvaH upalakSaNAnvapakSaMdU (upalAyAceceni prAtipadikadhAtorayupalakSaNaM nanunadAnI viziSTatvavivakSAyAmanyazabdena cAnyatvAdhikaraNAtvavivasAyAmubhayorapinasaMbhavena pUrveka doSAna nivRneH zrapica suninaMyadamiti yatra suDi sampadaM yatravAnau vidhitsinau nanyagAdyaH vibhaktitattasyavi zevara vizvyayAnAM sutra vibhakrikAnAmapadatyaprasaMgAna upalakSaNA cecamA nipadikasyApipada tvaM bhAvinA pivinAzena vinAzoghaTaiti vaddhAvinApi vibhakti savenopalakSitatvopapane vanavana dvitIyaH etena, vibhaganAvarNAH paraminyapinAm nanuzAbda pratItya janyazAbda manonija nakavInmakaM padaminisa mavidyamAnAvibhaktiH prAtipadikasyakathamupalakSaNAmitinatrAha bhAvinApIti nAzopalakSinasacAyo gita manityannaminyUtra nadAnImavidyamAnenApinAzenopala dazAdarzanAt evaMvinAzI ghadUtyatrApIti bhAvaH vidhisita vinisaMdUSayaninadeti prAtipadikamAtra syApi padatvamasaMgA digyarthaH ukta dUdhalakSaNAMta reSyanidizani sateneti vibhakte vibhAvasvaco nirUpaNA ziyarthaH AdhunikarItyAdala samudrAvayani nanviti zabdajenitA yAmanI nistayAjjanya vasani zAbdabhanI nijana cayanamadabhinya
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ bisolr'iiimaar'H angghaar'ilaa bndhnHthibigsmiilscchl TI-na-pratInijanakaMcavAkvArthabhanIne pizAbdanyAdAnalevadAyanayAjanyAvavizeSAmityarthaHzApratItyajanyetyanamanonivi zeSaNIbhUtazanzabdena padamabhidhIyanavAvaravenivikalyyAdhamAnmAzrayatvenadUSayaninAnimaranihitAryavayaninapatrimaraniksa mudaayohiyaavaamnHpdaasihauvaavrmpynimityrthHvaakocaanicyaatilsvaapivaavjnymniiyjnpnlesnnyvishedhshaaliindos| madAyarUpadasamudAya vavAkovaraNAtmakanvamapyasyevAcyavAyadatyApivAnsakanAbhAvamasaMgAdininacazabdAvajAnIyAnanyazabdavAnA sbmuusaanaali siibissaagr'ihaamlaa phriliilaamaa phaalaa nivyAziyaMdakhAnevarAmakAvavizeSaNenacAhanAdinadihAtha nikalamAraNenakopidopahanilenI vikalyAsa havAcakizabdazabdenapadavivAminasunavAkA nAgrimApadasyodyAppasihernapazcimaHpadAsiddhInasyAppami nApyAyI sAsanidhiyogyatAvaMtipadA nivAkAmininanIya pahAH AkAMkSAvAHpuruSadharmasthAnaneSupadekhabhAvAna bAkI saahijijnyaasaaunyntinmaabhidhaanaarthmnnaarthghttnaaybaaprtiyoginijijnyaasaayaasaakaaNkssonigaayniti|| phlshbmniililbaabu:khinikhuslir'r'saar'iir'iaalr'biushnibaa|| hitIyevAnivyAbhistasyApiyatkiMcityahAjanya desatyatatsatvAditi kiMpadasamudAyavAdaramiyAdinAvidhAnAvAladAsAdikalyANa ghohodhinauidAnInunIyaMdUvayani nAthyAkAMkSeni kimanayogyanAsanidhivadAkobAdhikaraNayavivadizanamunAnAhiSayavanAnyaH viv| yaviSayamAvasyakhaMDitavAdAce'siddhimAha AkAMkSAcAini bhandinaspenihAyanAndinasvAbhidhAnArthavizvajinAmajene paadaav| kAryayAgasyaghaTanAyapaniyogini jilAsAyAdhusa:yAkAsaninIyana ityarthaHsanobhayavivicyadarzinamabhihinAnvayavAde MASTRAIGARHIDIMENT
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogyanAmapivikalpa dUSayati yogyaneti kiMpaTgatA padArthagatAvetyarthaH zrAdyetivyAptimAha vahnineti nayorapisahayoyo / gyArUpe vena rathAna kA paise prayogo na syAdityarthaH vAkyAbhAsegamanamevadarzayati nadyAstIraini nanu vAdhyamAnasyanadarthasya kthm| nvayayogyaneti natrAha zUnyayeti gayabhAvaH zratra kiMpramANana ra vAdhAdanvayI nAsItyucyate kiM dAnadyo gyanaiva nAstIti zrAdye kuna ye bAparihAraH anvayAbhAveSiyogyatAnapAyAn nahiyAvadyogya tvaM kAryadarzanamasti niyamena kA pAniSyaterinice ca ca siddheH Aza // yogyatApi kiM padAnAmeva saha prayoga yogyatvamutAnyonyAnvayayogyArtha tvaM nAdya-vahinA siMce divAdAva pisahaprayogadarzanAn nApihitIyaH vAkyAbhAsepiprasaMgAn nadyAstIre phalAni saMnInivipralaMbhakavAkA sthapadAnA mayyanyonyAnva ye yogyArthakatvAn zranyathAprAmANika vAkye pine vAmananvayApatteH pramANAta ravirodhAdi hapadArthAnAmanvaya yogyatAnA tI ticenna saMsargAbhAvepi saMsa yogya svabhAvasyADinanyAn levAya kiMcidavicAritaramaNIyaM padaMna samUhazca vAkyaMnathA pikutrapramArAminivivecanIyaM // 3 // vAkyene yAmenAnvayadarzanAn etena yogyatAbhAva paseopi pratyuktaH navAptavAkA stha padArthabhyonA vAkyastha padArthaJcinya eve nivAcyaM tathAsatineSAmancayAyogyaca syApyasideH kara eMneyAmanvayayAgyanAsIni saMganiyahaNAbhAvAda vodhakatAca zravyAnivAdinApi // capadArtha vodhAMgI kAyAnamA da syevAnA prathA ko vyabhicAra iti sanadeva ho / parihArAbhyAM vizadayati pramANAta renyAdinA e binA bacchandavijJAnAdasanika caibuddhiH zAbdamiti lakSa gozabda vijJAnAdityazo durnirUpa ityuktamidA nInada pe kSArtha vijJAnami yatrArthazabdArthopi vicArAsaha ityAha zrastuvainyAdinA //
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ci.pra. mAnabhavanzabdaH kiMvaktRvivasAyApadArtha saMsargaviSa piepaliMgana yAbhavet yathAhaH sauganAH vakturabhiprAyaM tu cayeyuriti kiM nAva nRprayogamU TI.na. lubhUtAnaliMgana yA yathAvaizeSikAdayaH upalakSaNaM caitat rAgAbhiprAya yorapi kiMvA vA pArthaM sabhAvanazvayathA mImAMsakAH naMnAvadA / yaunAbhyAzabdasyavyabhicArAt nApyanyaH padArtheva saMgatyasaMbhavena natsaMsargarUpa vA vAthaiviprAmANyAyogAditi saMgraha loka yojanA imame vasaMgrahaM viha zauni nanAva dinyAdinA visAvyabhicAramudAhRtyajJAnavyabhicArasa dAharani anyathAjAntopIni nahuI bhaTTa pAdaiH zranyaH thAsaMvidAnApivivasanyanyathA yanaH tasmAde kAnano nAsti puMvArA nadiyAM ganirininanunA svAbhiH zabdamAtraMdivasA jJAnayoH pramAyAminyucya nidyapi tvAnnavAkyana natAbhyAMvyabhicAraiti zaMki nyApariharati trAtunahIti zramAvAko svarthavyabhicAradarzane na khalu vivakSAjJA zabdomAnaM vivakSAyAM jJAnerthe vAbhavanbhavet nAdyaunAbhicAritvAnnAnyaH saMganya yoganaH 11 na nAva devahUna gAmabhyAje nipaTuni cayana divasA yaunajjJAne vA liMganayA mAnavyabhicAritvAta bhrAMtasya vidyAsoH pAnIyaviva sAyAM ku ke daMde hI niyogadarzanA n zranyathAjJAna to pivipralaMbhasyAnyathAprayogadarzanA cAlavAvA me vana yo liMganenara dinicaina snarhitadarthasyaivamanipA daka vanaspatenAvyabhicArAt kica vAkyavAkyArthenAvi jJAnavivakSayo mInamanavizeSita yonIdyaH vyavahArAbhA vaprasaMgAn dvitIyenanahizevaga : kenAdhi nanAva nadInIre phalasanAyAH zrAturiTriyAsa nayoH prAmANya mA zrI yane natrApi ce dAna vAkya tvena vizeSaNa marcesa va ki mininarhitA vA kAmamA na syAdasti (tritvAn // hitenApinasyAvyabhicAraityarthaH itopi vivasA jJAnayoH prAmANyana vinInyAha kiMca nAkAminyAdinA kiMjJAnavivakSA mAtra yorvAkyaM pramANamutanatadvAkyArthavizeSinajJAnavivasa yorityarthaH AyamasaMbhavenadvayayati vyavahAreti nahijJAnamAtra vivakSAmAtraprati panyAgavA nayanAdau pravRtti sambhavatItyarthaH dvitIyenu ne vAkyA thI jJAnAnavAcyAdye kimanyana seSI jJAneza evavAna tAvadanyanai yaha nAnyAdinA iMdriyA sacivAhA kA prayoga samaya itizeSaH // // //
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanasmatirevasAanaHsaMskArAdevaprApteninavAha nApnadavaganirini utprekSApakSepinnAvaspatinirastanvAnaanabhavaponapramANa navAdyeprAha pratyazeti hinAyapisaMzayoviparyayovAnobhAvapInyAha nApisaMzayaiti anunarhi zabdAdevanadAdhigamaraninanyAha zabdAdeveti yadAzabdanorthajJAtvAna ghAlavivakSAvAjJAnavAzabdenaliMgabhUnenAnumIyatenAbhyAMcAthInumAnanathAcArthajJAnevivakSAjJAna vivakSAtAnecArthajJAnaminiparasparAzrayaityarthaH kiMcaprathamanarAvArthapratItInahivajhayApunaladanumAnaMcaRthenyAha anumAneni athavA naparasparAzrayamarthavyAnavivakSayApunasthAnamAnAbhAvAdyavahArasyaprAthemikArthapranItyevopapanerini ydiproyaanNprnyaahanu| nAnumAnenanadyAptaliMgAbhAvAna nApyanadavaganiHsmRtiHpUrvamananabhUnAvAna nAyuprezAnassA pratyakSAnumAnayoranAra nIvAna nApisaMzayaHkodityAnevalaMvidhAna nApiviSayeyaHnamanvanaspananyAyabhAvaprasaMgAna zabdAdevanunadadhiga meparasarozyanAanumAnavaiyarthyaca anadhigamenunahizijJAnAnumAnAyogAnAgRhIta vizeSaNAvizeSyevuddizina nyAyAna nApinanIya arthanazabdasaMgatyabhAvAna zabdArthayorekadezakAlAvaniyamAbhAvAna vAvyavAcakalakSaNasaM evaMdhoslInicena // mAneni tarhiprAthamikamarthamanilaMdhyavivakSAnumAnamanarthakatAvanmAtrAdevavyavahArasiherinyarthaHsavaMjAyamAnArthavyAvRttavivazAjJA nayo-prAmArAyaminiyazaMdUSayitvAgjAyamAna inipasaMdUSayatianadhigamaiti arthepramANezadaininanIyaMpazaMdaSayaninApinnIyA ini artheneni padArthanesaMganyabhAvAtapadanicayapanapadArthasamUhe promArAyamityarthaH nanumAbhUdekadezAdiniyamalakSaNaH baMdhaH vAcavAcakalakSaNasvastisaMbaMdhainizaMkane vAcyeti sNvaidhvytirekeraarthsyvaacyvNshbdspevaacktvaan||
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ janasaivasaMbaMdhonAvAmAzrayasyAdinipariharani vAcakAvamityAdinA gosIkhusadaHkhityarthaH asaMvauvavAcyavAcI tIna kAdavenyAzaMkyAniprasakkiAsyAdinyAhavenaregoni khapAvAcakAnathApikaravAcakaHzanivikalpapazyanisacAyaminyAdi nAyadyayAyAdhikaroniyogena vikalpenahevAsahasamucinesaMbaMdhAsamahAyocAvizikayopivenivAni kA vahavaHpakSAupanya) vAcakavanAmAnaviyapranInijanakAvaMbAcyavanajjanyapratIniviSayAvana devAsanibaMdhakasAdinie khAna yogenatpAdevanar3abAnInivANa yUrina golISukathanApatyena zenareNa saMvedhazabdasAvizeSaNalonija nakandadhyAsAnumAnayorapisaMbaMdhasamarthanadeyAyAnaH kasyacAyazabdovAcana kiMjAnerUnavyAne kiMvAjAnivize minAyAHvyonAdyaHvizeSaviSayavyavahArAbhAvaprasaMgAna ajonAvevAvasinasaMganikA nipaTAnyAnAkalina vizeSAyAlayAvohamazavaratvAnavApUrvavasinavyApArANivizeSAnapivodhayanItimAnatadapinavikalpAsahanyA nayAhiprathamaMjAnimAtranavavodhyAparyavasAnAdananaravizeSamavavodhayaMnikivAta dinavizeSAmevajAni nAma: pdbuddovirmyvyaapaaraabhaavaanH|| lAlayApineSAmanyatAbhAsavAnairevanirasanvAcavistarabhIruNAcAhanopanyasyaniraspanejAnimAnegahInasaMganikasyavyatAvyartha) vasAnahalyAvodhakatvaminiprAbhAkararItyApUrvavAdinovikalpadyayAni nathAhIni yadidamaparyavasAnAdyanivodhananarvijAnipra! nIneHpazcAphivAjAnyAsahavetyarthaH pAdyamasabhavananirasyani nAMdyani-buddhigrahaNazanArthahinIyepikiMvyatAvazanaHzakSA kovaanaadyHashktrynvaackvaabhaavaan|| // MURRISHMUKHmailoanimummmm
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinIyepivyaktirapizalatAcyenyapasiddhAMnApanihinyAidvitIyepaninanuvyatAvazakamevapadaM kathanahinatravadyApanirlakSAyenizaMkane ananahIni jAnivyanayoHsAdhAraNyenAsAdhAraNyenobhayathApicAvinAbhAvo sihalyAI maivamityAdinA nanujAtimAtraspana vyaktimAtra gaNAvinAbhAvaHkiMtunahizeSaragenihitIyaMpAdUSayaninAhinIyaini yadigotaviziyAMvyakaugovasAvinAbhAvanAhinaksAvananarani vAcyanayAnAnmAzyanvamityAha AtmAzrayavAdini upalakSAMcanajAneHjAnyAvinAbhAvAdAtmAzrayAnarasApikiMca govavizipayara vinAbhAvAtrakSyanvenahizeSagAjAnerapilakSyasamityabhidheyazUnyanAzabdasasthAnabhAvecalasamApinasaMbhavedini nairarthaviSamevazA hinIyepivizeSupadAnAMzatirajinavAastijAnidevazabdArtha ityasyapagamabhaMgaprasaMga anunAIjAnirevavA / yAvyanilunadavinAbhAvAcayanicenmevaM zravinAmAvAsihe kiMgonjAnekimAneyAvinAbhAve kiMvAgoyA nAyagovajAneTodivya nibhiravinAbhAvAbhAvAna nadinIya AnmAyayAvAna gonbajAninizizapAMgotvasavarnanAMgIkA rAna vizirasyalakSyAvizeSaNabhUnAyAjAneladonnamasaMgAna sanenasAnAvanAvizeSezAvinAbhAvaDmpapipratyukiMca sApizakiranadhiganAnakAparyApaparyApnaninadadhiganiravazyAzrayaNIyAnavasAyAlayAvizeSANAmAnanyAyabhicArAcanA bdasAmAnyapasamarthinasyAdinyabhisaMdhiyaha vizivaspetinanasAmAvatAvizeSezagolasanacadyAdhAnAnanAsamarthAnivodhayati / jAneravinAmAva-nagotvaviziSTenanayAcanAnmAzrayaneninavAisaneneni sopihigolavizieevetiyUrvoktadUSaNaiyaM spAdityarthaHanaMnA vyabhicArarUsovApUrvokadoSaHkiMcayayAkayApibhavatvavinAbhovaHnayApinAsudhyati dodhanasAmarthya malinavAalicedagAmANAvA gahamAraNAvAAdheprAhekiMcasApInianadhiganalapaNAparikaraMmanyapivodhakAnaprasaMgAcenyapidravyehinoyegAhanacaseninanunospevanAzI, zakirabhidheyaninavAchUne rininavAhanAlidinivyA ghAnamevadarzayani nati
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. kiM ca survazabdAnAM jAtiyarthaH utyatra saMbhavaninatre nimananAdyainyAha apiceti nayeka vyaktiSukA lAdiSu jAtira stIti mahAca kazA TI. nAnAne kA prasaMgaityarthaH dvitIyazaMkate yaceti savyApaka bhayavyatirikrasyo pAvairapikva ciddha vdArtha vAma yA divyAha // 83 napAkAdIni vyAziDayaMparihara zaMkane nahIM trinayajAni vyaktirupASizcanya rthaH etadapi na saMbhavaniupAdheH zabdArtha mAyAjA nivadupahimeSu vyaktiSvivama nRtya saMbhavAdestulyamvA dityAha nejAnIni kiMcatrinayamapikimi line zabdArthaH kiM vai ke ke nAthaH pratyeka ratha lenadabhA vAhinI yo siddhaH kasthale nadina ra rabhAvAdeva athAnyanamaMzabdArthaH svAnnAnyanamasyatrinayA kanayA vivayAdhasAki davasyyAdityAha zrathajAnItyAdinA // zrapicajAni devazabdArthaini niya me kAlA kAza digAdizabdAnAmavAcaka va prasaMgA kA lAkAzAdau kAla vAdijAne rabhAvAn yatra saMbhavaninatra jAtirina ratranuvya ktiritivyave stheti cenna yAcakAdizabdAnAmupAdhiparatva svIkArAta asuna rhicitayezavdArthaiti cecajA nizabdArtha va do mAgamupAdhiSvapitulyannAn navatrinaya spamilina se kaikasya vAzabdArthana prayojaka nAvyabhicAritvAn anyanamanvasya ca khaMDitavAn sanenavyaktera pizavdArtha mA pratyAkhyAnAnaMnyavyabhicAzyossa trApitulyavAn viziSTasyApi vyAhatatvAvizeSAdya ke rivanamyA pizabdArthamA niranIyA cathajAnivaizipa sarvatrAnugata yAsamabhihAre godAhUna tyAdinyAha zranyanamanca spaceti nadevaM jAtiH zabdA mevazabdArtha sadApi jJAteH zabdArthanA yA mukaM dUbarA artha itiprathamaH pakSaH prati siptaH dvitIyU~ dUSayani saneneni lakSamA dipa zrokta doSa vizeSa ma nidizyamAnaMvizada yati AnaMtyeti jAtivi! zeSinAvya ktiH zabdArthaH initRtIya pakSepi vyakti poTUrAma nidizati viziSTa syAponi nanu najAniviziSTAvyakriH zabdArthaH yenA tyAdidoSa ssthA kiMtu sarvaviziSTeSvanugapajjAnivaiziSTyena devazabdA yeinina darpinanasyApi jJAnivadevAnugana cAcAnRteSu mehanyabhAvAdatA
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ yastuvAcyavAcakatvameva saMbaMdha ityaGgAvyadUSitaH pakSaH nacaiva siMhAvalo kinena dUSaNAMtaramAha kiMceni saMbaMdhidvayavaye ko hi saMbaMdhonAmana cainanathenI devadhara vanabhavedityarthaH zrantra naiyAyikAH prAhuH sAMketikaH zabdArthayoH saMbaMdhaininadapi dUSayani saneneti ani dizya mAnamevAha saMketa syApIni evaM mImAMsakAnA zabdamA hAla samupasaMharati tasmAdini naiyAyika samana maNi lAdUyUni nthe| nilakSaNAma lakSaNaminyanuSajyate asyAnivyAzimasiddhiM ca zlokenAha zrAmeni anaikAMnika nAM vizoni khakapeoleni nanvaumeza kArthe kiMca vAcyatvamarthasya dharme vAcakatveca pustathA catra nivastuniyane vAcya vivAcakatve casaMbaMdhavAcoyuktiH kuna spAyanena sAMke tikaH zabdArthayoH saMvaM dhanya piparAstaM saMkena syApi jAnau vyakau viziSTeSAmihina nyAyena durgrahavAn tasmAcchAstraza vijJAnAdasacina ai vuddhirinilakSazAmalakSAMta yA tavAkyaMzabdapramANami naiyAyikAnAmapi AsodI rina vA ko sumAlatImAdhavAdiSu vyabhicArAnnanadyuktamAptavasthA niruktinaH 32 svakapolakalpinamAlatImAdhavA divAleSumA mAjhyA bhAvAdanivyAziH nahi purAeva sannATakanATakAdiprabaMdha vizcanamAtreNAnA mobhavanibhavabhUtiH uktaM caina deve ke nayadAtoSikasmaicidupadizaninanvayAnanubhUtArthaviSayaM vAkAM prayoktavyaMyathAMgalyameha sthizanamAsteininatrArthavya bhicAraH sphuTaini kaccAyamAzo nAma yathAdRvArthavAdInicena bhAna vA ko piprasaMgAnpramANaharu inivizeSaropiyamAhaTaspa bacA sinA jhavA kAnyano nAtivyAptirininatrAha nahipureni nATakAdi kAvyayogAMnA (pramAdAdinAnyathAkathanepiprasaMgAt // | nATaka vizeSA bhavabhUtiruM bekaH etadeva prathAMnarasthana nacanena saMmana pani uktaMcena diti natrAnanubhUnArthavaH kAsodAharaNAnvenocyamA namaSpa gulpagrAhitA kI mAjhokta vAkyamevetyativyAtirityarthaH brAjhatva sAni niinye noti kazcAyamiti zranavAvA iti seopi hiprathAkhena dRSTena caiva vaktItyarthaH nanu pramAzAdRSTArtha vaktAzo nAmananobhAM ne nAtivyAptirininatrAha pramAzAha aini //
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ lilsmaassy nikhilgaali jaahi:yaalilghdyaankhshilihaan saalli - kriy'aaNghr'maach bilinbilbilaakaa puli likhk aahini lni| bilaal khaanni kaashmishaay'kh jibilittibhijibijiliy'iikhaaghiaairikhaa| bibaalitti bilmb naakhaalaambaa baajir`ikilimaanibndinir'kssr' dbiaabil imy yukhiir'chilnaar'iilaanyjlijaa bikini niiiir' r'khaar'| sphssii baahinii yaaminaaktetbsthaalobaasi thisaal yaam yaalaa, jaali kiNbaa bikssodbiiWssaalilili = byaanaal bijnyaa nbissy': hli kaabiibaabilaay'aakhaa hy'| ekaa ysh khaadyaaNhaarukmibishbljbaalaanilialaal FiI air`inr'aalr'lkhaalbiliy'umnyaabilaar jlil bhaai ke ythilthur'iimnissttir'ibissythaablisaaghniibhuungkhilimaakhbndh | jlbsmaadhbkhaalaakhaalihir'inllilaanikhaaNsdhbiir saMzayAdivyAyaisamyaggrahAsmunivyAhatyarthamanabhavaprahagAyatrahivazinAsamayaklenokinAnanyaMgalirdazasaMkhyAmanumApayanine vAnumAnevaDatalakSaNamaniyanedityarthaHanityAyanaramAhItadhvanaucainianuvidheya-prabhunavApihimabho senodyogaparAjyAbhimAyaMsamavale bhulimaaliplaash
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghirssbinyaalihir'ihaalni sbaarthsisiraajaamukaaliighdilaa smaadhybhiiiskhaandhnsinaaghaathlili iliksibliikr'nyjiimuulir' khaalikul guy'yaal smmaanibyrthshkaariilaanir sbtbkaalr'iasulihilaa| bishbkhyaar' nir'iiy'aa lr'aahmiilikhchilaakhaanili aabaahni aliilNni mnsthiliir'naar'aalr'iy'aalr'hnaaghsstti| sb sbni lunaay' bishbaanduliphilghaaghiighlbaasi baa kRtitb hiinimbaabiiby mjliiy'aa liH pitth laahili llihaaisbaal gaan hiniliilaamni haalkhaaliibaashbbaadyokhaaliphr'ibir' ? jaalaal.. elibindhaattlaalaagaaliiilaasthykrmiis:ghsthaaguli khichi li shkiaar'iiiyutbpuul bissaa phaarihyaaribili : phaar'ibili IN lilublipaaipraaninir hli+khilmbiy'aalbijibi || philikhijirmnlibii gaarshnbiy'li bhumuukhii chiH || sbaablmbii bhiliihr'iblguli bilini
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. tri.pra atrAnujAnAmahaniMdarzayituM bhUmikAMparizodhayati yadAjIvatriti yaH khalvanumAtA caitraH tenaivacaitre yadA grAmAihirevajIva nati TI. na kaciddevadanainyA pravacanAda nirdhArinadezavizeSanisana yA devadanovaga nobhavanipunazca sa eva caitrogrAmaM pravizya gahamAgAnyaga hAnazvata spajIva [5] bhAvamavalokya vahiMsanAmanumimIna inivaktavyaM ina rathAAzvA kyA jjIvanamAnAnadhigame jIvana bacce sa tInivizeSaNA siddhi prasaMgAna gRhAbhAvamAtrasyava hirbhAvenA vinAbhAvAbhAvAca pratyakSasya ca sA dhArayanApravRtteranumAnasyacA liMgAbhAvAda vAkana sAmAnyenajIvana ganyapazcAdanumimInainivaktavyamiti yojanA bhavaleva menAvanA'numAnAbhAvedi 1 yadA jIvana nikkaciddevadanaityApta vAkyAda nirdhArita deza vizena niSTatayA devadatna sattAva ganAtrAmA hahizta sthinenaiva caitreNAsaca nadAganyagRhAMnastadbhAvamA lo kA vahissannamanumimI na rnivAcca naJcAnupapannaM sAdhAra dezamAtrAvasthAnaviSayasyAgamasyA ryApa nyAyAvannavahirdezasanAviSayatvaM parikalpanenAvadAgamA padAdhi viSayanayAnumAna spAnubhyAnAt kalpinetu vahirdezaviSayatvenumA nAgevArthApattidhaprameye nikRnamanumAnenetibhA mAyAnamininatrAha naJceti yanvasvApta vAkAM sAmAnyenasthitimava vodhayaninasya kiM gRhAihi rAHpratipedirena didama suMdaram // viSaya nAyAM kRtAyAmanumAnamidaMpravartane akRtAyAMcA nanAvada lRprAyAmadAdyAgamasya gRhepisthiti vodhakatvasaMbhavenanahiruhuna hiravasthA nAnumAnasya kAlAtyayApadiSTatvAdityarthaH athakRprAyAnatrAha kalpineviti gRhe'bhAvAvedaka pramANa spa sAmAnyena sthi nivodha kA gamasya cU yavirodhalayAnupapatnyAgama spavahirbhaviviSaya nvakalpa nAhyarthApininamitanmahatau cAnumAna niSphalamitya numAnApravRttirarthApattezvapArthakA miti bhATTAnAM samarthanaprakAra ityarthaH atra siddhAMtI dUSayitumupakramanenadidamityAdinA !!
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamavAdhaparihArArthamarthApattirapekSaNIyeti hinenAbhi dinA guDa ArthApattipravRttivyatirekeNaivAgamanAdhaM pariharannanu mAnapravRttiM darzayati zlokayena zrAgamasyeti sAmAnyena prattAgamasya vahirviSayatva kalpanAnmAge va gRhAbhAvaH kenacitprAmAgona pramitonabAya | dipramitastarhi tenaivAgamasya nirutvAdanumAna nirvimaMtra vanAM kimarthApatyA athanabhUmito gRhA bhAva starhi kayAnupapanyAga madhyavahirviSaya vakalpana vadarthApateraNa veni zloka yojanA zlokI viyoti bhATTAnAmi jijhikayA cedamanu gikSema tvamuktavastunastu bhavadarthApa dayAnArkikAnu mAnodaya spAdhikA masI yacaspakarUpanAnyageva devadattasya gRhe bhAvominonanA 3 Adhenu mAnanenaiva niSpratyUtaMpra vanAhinI ye kalpa kA bhAvAdapinyuyaH kutaH 34 bhAhAnA madhyAtavAnpasya vahirdazaviSayatva kalpanA mAge vadanasyAbhAvaH praminomamino vAma minanye nanaNvAnubhAnodayA dalamarthApaniprakalpa nAdurvyasanena ddinIye nu kalpakAmA bAnasumo pinerudayaH iyAla vigatagRhAbhAvasiMgena bhavanivahi vavamAtuma Agamapacahi [gamamava pratyakSA mAvazyAgamAhurvacana yAna dvirodhigRhAbhA pramANAmanpa gIkArAn mAha yasvina manukhAyamacaivapravartane A dyAgamamiva bhAvalAna ma pratyakSanaH khalu gRhAmAnusArditama paramAnAnyarUpavAnumAnaM bhavatA bAgamA halimeva gRhAbhAvagrA hitramAgAminyathopane hRdaya evavicAraNIya ityarthaH taduktaM nvako mudyAMpramANena nizcitasyagRhe sanasya pAkina yA sAMzayikena gRhasanaprati pAyo gAdini nasmA hA bhAvena siDenana hirmA vo numIyana iniyukta mini ca // yogyAnupalacerA gmaadi| rvalpe hetu mAha sadupalabhakenisanobhAvasyopalaMbha kAniyAnipramAkhAnimeSAM pranyastamaye mudayazvAbhAvapramAzApraharaM kamamA kArAdinazcAsa ghaDe mana se nimIlina locanasyAbhAvani yatra samAdinibhAvaH //
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ vitra avacavArnivAsamUnimAha yathAharini valasavayanunAvabhAvarUpaleniyAvannadavavodhArthamityartha bhgpnrennaapynumaannaaprthaapner| nudayaMcavikalpapUrvakamAhe kiceni kalpakamini gRhaabhaavaadiinydhneneniklnvaahimaavenetyrthHsmaatmaanNklpaasyklyyenyaapaani:saa| phinyaandhibiHkhiikhililikaay+baakhiir' er'iiikhaanilaa mininvaminizakana anupapazyamAnasyeninadenadAnimAnarApalyAvaSayeni maivminivstyjepldhilkssnnssprmaannmyo| panirevasAcha karanehi natrApyanupalavyeranupalabhyamAnaghaTasapesatiyovirodhaH sarAvagamakanivanumityarthaH anumAnApahavA yathAhujUmANapaMcakaMyatra vasturUpe nanAyavastusanAvadodhArthanatrAbhAvapramANati kiMcayadyAsyakalpakamiSyatenonAra vinAbhUnAbhUSyananavAAbhAyanarebhavanApyanumAnamevAbhihinamininabhamAragAnarAvakAza-hitIyeppaniyatamevyAkiMcikalpa yedininAthApaniprameyamihi anupapadyamAnassoyapAdakAvavidodhogamakaninAnumAnamiticenmevamanupalavarayanapalabhyA mAnasAdevivodharAvAbhAvagamakartyabhAvamAnApahavaprasaMgAna dhUmopidhumadhyajasyAsavevirodhAdevanaimakaityanumAnavilyA nezya kAryakAraNabhAvavinA'vinAmAvAdevagamakArasahapATInatrabhavatyevAnaganalabdhAvakAzamininananApityAsatvara sasyakroidhAderagamakatvopayale kazvagaMvirodhaHkiMpramANayoH unamAyAlenAbhimAnayoHaninimAmAlayAprAmANyavAsAmo nymaaprmaanaavshymhruuprmaannaarthvaadhsNshyaavaahnkaayorkhaapaarmaariyaadmoponianmaanyaasaadhaashaavissyNdshe| yinanaMtaradoSapAraharanipUrvavAdI yAtreni kaaraabhaavehikaaryspvirodhHncrsvaadaavkaarykaarnnbhuujesmybhimaanHpuurvvaadinH|| natrApivirodhasabhAvayanakaSAMsaMsmArayanisihAnI neti evamayapAdakopapAdhayovirodhArthApani rinyantraNamA vanarekha pibhAvodanivyAni | rukAidAnI virodhAnirUpagAdamihirevenidarzayiSyanirodhavikalpayanikavAyaminisAmAnyamahattenisAmAnyenapravanaMyatyamAAMjIvandevadana vidasIminena nishessetrnNyomaasroghaamaavgraahitdrthsygRhaamaavsvaadholinveniyoyNsNshyHscetyrthH|| // mam Ramadana m i Cameronesamannamonumera - manane
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ bidyaaly'niyaali adiiini syaayaanikhaani:snyaaskhaalbaad baalaagnyj abibhiniiH nihihili syaayaasilikhiy'aalihiHrjiaajaalaamyaakhyaamaail nitydiyekh: niidhr'y'aalaa ydi bliyaadi nijaakhlkhilishaajaahiir'iaaighaai hilaasklishhmaalihi:sbtb sbtbr'i lhir'ihr'uulH phinaanibaasbih bhavanisyArAntaniyiviruvAvasaMgrAhakamamA prakRtisaMzayAponAdityarthaHpaMca meMdUvaraNamAha ananoveni micIvirodhenanakI ! likhinighnyji: li:slaakh miilaay'maan sbaakssii hlnaay':omaa: aajir'aar' tini haajr'iisyjiir`liibihinii shibllaagaalaali muusbiikaar'ii: sbaayiishriibinuilibiylaakaangkhiini lghiaaliiH sthaa hy'e bishraaddhaanbiaay'tbshaanghaattbiaalaaghr`r'ibir'aaliliilaa RtugiijaashiishriilNkaabulaacchiaabihaamnilaa bi baa bichaanaay'aanilisthttbiaabliilbihaainbaa: kaajilil maa maathaa nthi:sbiikaahmjnyaaniissiijaalaa chbikhaali jkhiir'aa khaal abibaali brihibishbbidyaaly' asthimjbbrhnni| vizeSaNamAsyAdini bAkaragAhaNaM khyAdivAhatyarthavyahA~ baTAdivyavajhedArthamarUpigraharaNe hitIyeparasadAdiyA kaal hlobaahikshisbiikaalaaibomaarii glaattriniil| niipk adbiiigidbiiiguli|
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ JNTamaanpaLERanisapunjAIS A S ci.pa. prakArAnareNArthApaliMdaNyAta kiMcopavAda keti yenAhidevanavAhi venavinAgahAbhAvonIpapAne sakiMmaminonavAAdhezyopanivai TIna yadhyamityAha prathamaiti hilIyeprAha hitIyennityAdinAanvayAnayapanidarzanaMhikalpakaM anyathetirakA vaahitivynikro| ninathAcabahivi sAnena himovinanagarezAnupapadyamAnandamapinatAnaminikAlpakAmAvAdAsyaevApinerityarthaH tadA zrIharSaka vibhiH yunonyavanasiheragrenasiharini banenanunApinirapipratyAralyAnAdinacyA anupapadyamAnavAre kadezadarzanenAkokadezakalpanahi mAnayAhi pInAdevadattodivAnakaDUnivArakAdazanadaNAdAna nivAre kadezakalpanana vAyujyanepUrvokanyAyenAjumAnanAyAdevyariharabAna dina nAcavAvAmanaregAvAvarasAjayapatiH na kiMcopapAra kenayenavinAnupapadyamAnatvanAmamitanavA prathameAhInayAhikApani pramAkhyAna di nIyetuvizeSagAsiladizeSinAnapapadyamAnAminI naukalpakAbhAvAnArthIpanirudayamAsAdayen / ityalamAnavilareNa amaavaasyaaprmaannaamnniniruupm||1|| nvarUpavAnapapAniH zAdItyAkAmAzabdenaivapUraNIyA nahipacanIlipadaMpanyasauranenAnirAkAsamapinbodana pAdihathInIdevadA todivAna ka inivAkpasthAkAMpA gaubhakainyanenaivapUraNIyeti nanaspavAkyasyasaMpUrNaniyAkArakana yAnirAkAMsAcana hA zAna vaiSamyAna othapInona nadayabhojanenanAncenibhojenakApcAmpInanAyA nimanahananahineyamAkAMkSAapituyogyatAvi rahAnasoppastitrai kAlpabhojananidhehi sabhavena nAyakAkSatAmapipInalini ini navAcanayonivedhAdivAna kaitivize ghaniSedhAna yadinuviziSThakAryadarzanADrAtribhojanojamAna manumenyAmahenarAMnadAnavarAtribhojanavAkAkalpanAvakAzaH tadetadakhima limini nAsUcayanupasaMhAniyalamani vitareyoni idAnImATTAbhimanAmAvabhamAgasUSayati abhAvAkhyAmini | A
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ nabhUyanaM lahArAMnA vaddarzayati evaMnarheauti viSayaviSayA vinA bhUtavyatiriktopUladhikAra saMpatniyogyatA nasutau satyAMtho yamarthopalabhAvasta kara ekaM padArthA bhAva jJAnaM na dabhAvaprabhAsAM mAhavedAM ninohiMjJAnameva mukhyaMtra mAzAM prAkaTya saMvedanazvapha lava masAdI caupacArikaH pramANavyavahAra stenAbhAvajJAnapramANAmityarthaH zAbdAnumAnikAbhAva jJAnavyava ke dAyAnupaladhikaraNa kamityu ke ayogya sthAnupalavdhi mAtrAbhAvamAtravyavacchedA gyapadaMudAharati yatheti nanvajJAta karajanyAnmanyakSa mena dinina trAha nacedaMpranyasamiti nanu saMyuktavizeSa gAnA lakSa karSAtmanyame nadini tArkikAsnaka the pRthagpramAgAmininatrAha na hyabhAvenyAdi ncistyevavizeSaNa vizeSa natrAha nApivizeSaNeni saMvaDayo hiMda tara porvAvizeSa evaM hivarArthiti yogyAnupala kimarthAbhAva jJAnamabhAvaH yatheha bhUna legha TonA strInijJAnaM na cedaM pranyasaMiMdri yasaMnikarSAjanyatvAn nAbhAveneM saMyogaH samavAyo vA saMbhavatitayorbhAdidharmanvAn nApivizeSaNavizeSya bhAvastakhApi mUla saMvaidha garbhanayAna naunihatteH narezApi sUtasaMbaMdha vishessnnaa| vizeSyabhAvAMgIkAre pinasyena nyakSAMgatAyAH puraiva nirAsAt nacedamanumAnAdAvenarbhavanicakSurAdivadanupala vizeSyabhAveoTa sunibhAvaH nanu mUla saMbaMdhavinaivanirghaTaMbha lamiya cAhU anadekhA poni puraiveti pratyadharmikAnumAnamAtrapravilayaprasaMgAyanairvakuza kanyA vAcye atiprasaMgasyaivadoSacAna navatanya rihArikAdRzyAnupalabdhirbhaviSyatInivAcye nathAsati tAvanmA vikaraNace nedriyavaiyarthyAMna nacAdharayA pizukla paTekA bhAvamaminiprasaMgaHpratiyogigrAha ke DiyegovA zrUyagrahAsyApyaMga nAna nasacco nibhAvo grahaNAtrasaM gaHmAganibaMdhana nvAhAyacanaeva sArthamAzAdevadetnakuNDalA dI devadattAbhAvagraha pinAnupapatiriti asuna hanumA navApAtamanistathAcasauganairanupalacilA liMgAnara sIkriyata iti natrAha na cedaminijJAya mAnaka rasAyanumAna bhinananaye hAyamAnApA evakaraNatvAt // 3 // zvAMgIna inin| pimanyadAve ko dobaini
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra atha ki mitijJAyamAnanathaivakaraNa nabhavettatrAha zranyatheti cayamarthaH anupalabdherabhAvAcena pratyakSamma nizAna hizeSamAna sapramyasAnaM TI. na. rosAritaM nityAnume yAcAca jJAnasyanadRzya pratiyogi kanca manasavajJAnavikalpAnAmadhyAnmabhAvAbhAva saMvedanAditi mujhe madhyana kyA huuN| khAdanupalabdhirevAnupalabdhisaMvedanepizazzAM tathAca natra namAnityanavasyAsyAditi evaM samarthita mabhAvapramApatisi kenadarzayani kevalapi atranAvadanupalabhamAnasyAbhAva nidAe prAyeSvabhicArAsa vahitathAca dhUmAi tadayuktamiti zraspanAbada vAraNAya yogyatA lakSA gAbhAva palabhyamAnatAyAmanavasthA nA dina nayu kevalAnupalaM bhayya yogyatA anyathAnupalabdherapyanupala kuno nasyAdanumAnamabhAvadhIH anupasaMbhAra tuSu yAdava bhAva jJAnajanakUtayA nadyApi cAra vA zyAya yogyAnupala biditi vize spena nicenahiyo gyAnupalabdhe dhUmA svidravyabhicAritayA'bhAvajJAnajanake lopa patcaukutaH prabhA navAjJAya nAnumAnAha hirbhAvo'nyathA navasthAprasaMgAdinivAcyaM svataH siTasaziprasAdAdevopala zivada ripizidAvanavasyAdasvanAbhA vAtaanyayAnavasyAyAstavA piTurunaratvAna nathAhianu navaganatvena karAgamanAttadadhigativazvA zrIyA sApiceranu mAkhAnapacAre evAsiddhiHprapacinace sAnyAcAnumAnamityuktamininatrAha na cenirapata purstaat|| syA deveti yojanA etadeva vihagoti anupalaMgeti nanda dayaM doSo bhava naye asyAnyanela saprakAza sA sivedyanvAha nirUpajJAna nadabhA vayo na jJAna karAvaM nApya navasthetyAhasvanaH siddheni nanunAra vasA di |caitanme siddhe satyayaMparihArobhAgI na de vahutIsI ra sahapramANAbhAvAdininatrAha anyatheni sarvathA'jJAyamAnAnupalabdheH pramitikaraNAnnama | piturbhagAmini kadAcidapijJaptiravazyAzrayaNIyAna yA cancadI vijJAna va svakRtyA tvayyeva pratikRtyA syAditisAkSi banavA pizakSA vidhA navyatikhaMDala kA rthaH vakSyate ca sAkSi siddopramANa gaNa caturtha parichedeSurastAditi hamyanavasthA khaprakAza vA dAdoprapaMcina naretyarthaH // spAkiMna
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ ykhn ek baaisaankssikaaliinumaanbikkhaalisaaluslyaaghaann khunimaalaajisiim syaai r'aar'bilaablignyaalukhaaliishilishilimaar'ikhiibn dbigunn mli| || likhi naangr'khi thginnminikaalinibmukhgulibir`iliishNli phaali kaar'iii || dbig+gaalr' libilbi yghiiibikaalnaalisiliyaabilikaanaahlikhaali phissttittilishgbilaaiilphaa ! maalmbi bhaassaasundi laakhiini prighini | TopalazisamaveSinaranyonyAbhAvaspasatvAncalabhAvapaminiHspAdiparthaH upalabapanAbhASapadUkzAmAha dRSTeni dRSTaHsanno srkaalighlilaabinaalittikyaalghaahirkiNbaa bRnskimblbHkbaajaakhiilpaar'aar' baa chughlmithaanykhaar'iisjinisundri ghimaannaadiuliigii bhaaijaanaanbidhiHjulaabaal kaaliikhyaay'itbshaasir kaabinu khaamnishbaaH kii| anbaa kuNr`r'ybibi mthilaashaahiphiiibaajaali kaar | |khiighlnyjinishaar'iighliilaalaakhaanbiHbichaanuss baa laajiraabiihussttigulinyjinguniHaadhaakaabaabikssipr'aar'khilikhaalinir'aaH ndd' ||ni limili arthniskriy'aashiil kilbniphikaahaaphaalaarthiaakaassaakhaanaay'yaal khliphaa glbtti grgaamaar'i bliyuddhr'iaanniig bighighaathilt khaaH nyjy'lkhilibiddh chil dbijaar'r'sbikaaliinybsthaa: ptaakaate hy' linaa:
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni- mananuddhiminiyApArAbhAvaHyAvanApratiyogiparaNAmadhikaraNagrahAMvAvyApArokSiyaninavAhanateninanupavibhAvaviSayayodadhikArAgraha TIna pratiyogisvarAyoHzvaviSayajanyanayAsaMskArajanyanayAcAnupalabdhajanyAvanathApinadyApAravinisAkSiyanazAha tajjanyati nainako yujniphlshbjitmjii:khiilaaghr'chr' shishbkaalphinlkhaar nyenApinuyogyanAvanopalabhasanAzasAnabhUnabhUnalAdihasananananyAdhikaraNagrahaNAdivyApArakabAdurupevakarAtyaminiza kane kevaleni yogyatayAyApAravanAdarzayananAkharUpamAhananadavinAmUneni namAhilapAnadavinAmUnAdiSayasanikoMdezejara chAniyogima minikaraNakAnhA kalpayogyatAnathAcanamA ajJAnApamAnaragApArAzibhaviSyanInyabhimAyanadenaranimasAlAdUzyAna nahIni alihieyatyayAnyU sbaar'maanaali thaiyaan mlir'iaahbyaagrikaaljnyaabaanaar'aaphijjiibn palabhAjanyavAnajanpalajjanyajanakovyApAra inihinahida kevalAnapalabharasAmarAjanAnakApiyogyanAciziSTasyAspadanajanaka nAnandavinAsUlenarasamAkaraNasAkalyapahiyogyAnenya gokArAdinicena nahi bhAvapraminInAmiDiyAdisahakRtabhAvAnullaMbhakAramA janyanayAnA manAsumamAsvasAdhAraNakaregAvamavAdaHpratyesamiyAna kezAya manapalamAnisamAbhAya kiMvAjJAnamAnAbhAvAnA dhaH idrjnaamnirjnaarothsthlerjnobhaavprmityjnkerjnnmaabhaaveniyaatipthaarjnaaropvnsaanaapihinii| visarognupalabhAkhintamatiyogimamApakamiMdviyAdisAkalpanacaviSayasanAdhyAdhIyAnabhAvapraminipratyUnagaNavAdinisarvatrananadidi yAdisahinAnupaladhirevakarAtathAcedriyAdeHkaraNAMtvamasiriviko netyarthaHevamanapalabdhaHkaraNAnvanasaMbhavanIsanAmindAnImanupalAvyAya tyAnAMsamasyamAnopalaMbhazanapraminikSiAnamAvAbhidhIyanebhayathAyyanapapanirinidUSayati kazvAmini irajanamini ali hinavapratiyogirajanapraminyabhAvAsticayogyaneMdriyAdevidyamAnAvAditasthAdhiSThAnasopyagrahaNAmasaMgAdathacanajanAbhAvamA mityutyaityAni vyAptirityarthaH athakathamabhAvapramiyanudayaralavAhaanyatheni nayAropyAbhAvapraminAvapinatrAropaHsaMbhavatyatiprasA
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitIyepanivyAptimA zaMkhadhavalimeniyavAhikaziDavalaHzaMkhainicenasAzaMkhadhavalimAnamanusaMdhAnitadApipAnapinopahananayanatA |iilNgaaNr lili nkhlisaakhaaliir'sskaar'ii sthaaniissaabaadaalnsbiiniilniiyshsyr' nimjinaalii dhaanusnggili chilaalaar'khnr'aanijir'iimnsaa / speivAnirUpinanAdarzaginumupanamane apilenyAdinA prbhaavinyvnnstdnyvndbhaavdndirodhinvaabhimaayegviklpvyonnyaanNdtre| nuSa'pipakSAvaivakSikA svabhAvamanyAsanna ni nAhistalaghaTAbhAvayonyaH sabaMdhaHpranyAsaniHsaMbaMdhInarAbhAvAdityarthaH nahilIyAni bhAva / jngginishbaalngiir'ishngaalaagur'ihmaashnaalilyaabh mAraNamidaMprameyaminivicArAvanAranayAhikoyamabhAvabhAvAdanyovAbhAvavAnadhikarIvArabhAvavirodhIvAzbhAvanakha aatmtyaabliibaastphlir'iiir'aasbaabshbitbaaliir'iykhliphaai bithiikhaanibaalaaphiibaashbblaaliNkHkhilkhiy'aaghaakhilaar'nnr' sbaakssaatmaal shaalii kilili blbidyaalthaaki, baaghshii iiighiy'aami bibaagi' laalubaa kishkhi| briaadhikaar nishcintaa-phinyaanshiy'r' nidimmaahiphishaahity haasaan sukhi hy'li sthlbndhndhaanyshlil jliiy'aa kr'i thaaki| bigbyaadir bli yiilaatbaaligaalshaar'ir'iir'ikaashaabli ni tini ei himaalyikhindhiiighlkibaashtybijibiliginnibidhithibigrh
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ bsbaarthli glikhlaabili kthaabaalaanisblshbbir`iikhaan smniy'aailpaalaakiy'aay' rIna-nibhUtalaniekahI dezAnabhUtalagharagharinAbhA vagrAhIninayogavanyayaviSayavAdaniyAsiriyartha kiMmatIniviSayavanAmapranInivA apayazvanIparassaravyAhanAviti anugatalasamAbhAvAdavyAppirinyAha anugani nirvikalpakabudhaviSayAvaninipasaMdUSayani nA yahamati brAhmaNavAdInAmapina nirvikalpakavahiviSayAcaM vyaMjakavizeSapramIyamAveSAmapanIneranoniyAsiriyarthaHetA devabhavArnikanandayani saMsthAneni saMsthAnakavugrIvAdilamaganasahakanabhiDiyaMvaghaTanavAdagrAhakamityarthaH janmanaHpravi nApicatarthasamavAyAdAvadhibhAvAn nApiyakSamaH ihamanaleghadolAlIniSadabhUtalayorapivizilAbhAvabuddhiviSayA knyaa khaalaaphaali leyaayaambikaabkini luphymaar'iitby'aalmi| yaviSayAvenAsabhavivAn nApyamAvAhmaNatvAdipibhAvAna saMsthAnenayatavAdivAhmaNatvArijanyAnaHkacidAcAranamA pisampagrAjAnupAlinAna lAhunavilInacagaMdhenacarasenacatyodinyAyena bAmapisavikalpakamAtra viSayavAnanacunava maH rAhilyAzabdenAyyabhAvAbhidhAnAdAnmAzrayatvApanne cikicir3AvalakSaNarahinavicabhAvapiprasaMgalsabamAra vlaarhinaavshbdencsrvbhaavlkssnnvaandhikrnnaavvivkssaayaamkaikspopibhaavsynvaadticyaaptiH|| nabrahmacaryAvAhmaNAHspAdiyAdivizeSaNAna kaviyudhiSaraprabhUnisampagrAjAnupAlimAdAcArAn vilInagunagadhenacarasenacanalA denA panaranizeyaHbhAvalakSArahinovenipasaMdUSayati nacanavamati anyanvAbhidhAnecabhAvepibhAvAdanivyAtipityapidravyabhAvalakSAzA bdenasarvabhAva lAyAmabhidhIyanekiMcihajesaNavAhitIyeprAhe kiMca kiMcir3Aveni prathamepi bhAvAnAMyAnisarvAzilakSaNAninadanadhika|| raNatvavivakSina bhAvaladANAnAMyesarvebhAvAstadadhikaraNAvavAAdhemAha sarvabhAvani sarvabhAvalakSAtvaminicavahanIhiHsarvabhAvalama vcminiyaavnskaikbhaavspsrvbhaavlkssnnaakvaabhaavaadnivyaaptirbhaavlsaapetyrthH||
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ nir'iiy'aashaa br'ni maalkhaanaasbaandhiy'aadiliaansaagr'hmdhinaay'laar anykithibiithi: gthbssnnaanbissnniinkaalthaalaakiy'aayNaal ( laaghr'lr'aakhilaalilisnir'iikssaa baahikbbyaalaamaainlaabiinddiy'aa ghnishbaamiaphaaNbaar'iy'aalmaaiikhyiaabildaakhulibhaanni:jhilmilikhaa sbaamiidihimaathmni dinyaaplibrssiilimaar'iibikuni niiilb yaadhaabaajiliy'aan chil bishb maanaan| yaalaakimaa yulhikyaabijimmiiilishisstt 24 bibaablmbrlishir'ir'iikssaar'nnr' bir'phuleshbbyaalaari yaa laaghr'iiliinis bishbblaamaanibnimy'ii niilimthibidyaa phaalii lilibiibaaibi biklaakhaal-bilaabbaal raakhb| . (2lbiy'aalkhaalri byaaktibaanir'ibili asulmbir'yaakini laalngkiaa thaaki suy'aal laailiini shraabliilphaaaali khaali jaacchi kiekaakigulini , maahi lekhaatti plikilaakibilaablishaakhaalaakhaanbiliyaa kaalbiluphaanaal laagitibidrshnnaalphikmmiti lithibiihmaann ephpianyjlilkpilimaahindi
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma ananahivanaH nathAcazivAdimpamizreyonanininacAhanavani svabhAvalajhAyA nirUparAgapinakhanAbhAvanirUsapanasaMbhavanimaH *na kArInareraNanirUpayAMpuratAdevanirasavamabhAvamAtralakSemAsaMDAyacAnAhizeSalakSaNamapirakhaiyanikavAyaminimase nivyAtiparihAra yavinAzigrahaNaMghAdinivarnanAyAbhAvagrahaNAm atrakidinAzazabdena vinahoghaTatyAtiviyonyanimadabhAvavanamabhidhIya kiNvaabhaa| vacaramemadhvaMsAdAvanivyAptistasyApyabhAvapratiyogindAvadhavasaMbhavIcyAhavinAzizabdenani prAMgabhAvassaniliniyanvayA kiMpratyakSAnaghadavyAnarakesAbhAvaniniHkhIniyaneupayaniklAjhanAghAityAha anapalamAdini nahAnAparyatI nayAgAcA lkssmshaalaaiy'yaals::ghaahitysmmaanilaay' kthaay' mAvasyAmAgevAnirastAvAna kazAyamAgabhAvaHvinAzyabhAvainicennavinAzizabdanIyanimadabhAvaktAbhidhAneladANAsAsabhavi baa pwidhaagh niyii yaannaalii lilith kssiilimaar'aannkhaacchi| napatyupagamAvanavAnivRnemAgabhAvegharajamanarAvAsaMbhavAdanyevaninirapeyAnacavArnikavacanavirodhAniyAbhAra bhAvapAramAnenatyaniyogIghaTAdizvaziSyanasavalyayAgavyavachadaparavAnara vAcaspalinA norakhalvabhAvAbhAvonAmakA danyobhAvAnnApibhAvAbhAvInyo'bhAvAditi bhahAnpratyAha apokhamAnaini DinIyayakSamajAvayani nacinikininemAgabhAveghATAtyAyane | utAnivRtananAvadanivRttevirodhinisanivirodhyanudayontasmAninesanInivatInathAcaghaTotyane prAcInAkAcanamAgabhAvaniti rabhAvarUpiNI svIkaraNIyAanaH kathamasaMbhavolalegAspetyarthaH ayogeti yadi podyamAne bhAvabhAvasveniyathAzunodayU:ssAna dAvirodhaH nacaivamanvayopitRbhAvovaziSyanesaveti nthaacbhaavodymaatrprtipaadnprtvaannnininiraakrnnaaprnetyrthH|||| LADURailwadaiela
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ | shaashbaambaashribilighriliHikaabilaahiimHbililbhaar'mmaan: khaasiy'aalkhulini mli aashaabaajhaa kaagHshbsilkaalaaghbshbaasr'aamaar'iigr'u llaam || saasyaaliilir'ikH niHsaar'r'sthithisbtbbijykhsth prthmr'imaannr'aar'nyjiimuH liilaaliliigemnuilikhl maathaa sbaagmaathaaghaatrotyaahighr'aa klint baagrotaatbibishaal bishaal anindighdbililn niraaniini shnyjini laaiingkhilingkaalnir'iishbshsthlili lilaa jbaalaay' sbaamiiamaabsyaashaa ghsslaalkhaaglaam| sbaahaailr'nir' klyaabbijnykhaalaanliminaabilaa r'aar'aabythaanaakhaadydblik bidhbstRssaali kaabaaHliilphkhub mhiss smaar'khaar'aajiliy'aaliphr'iaaijr'nnaailinii kaajlaamikaabaab 25ssaabaalikaar billis || ljjaali shnibniklmbaalmbiy'aar bilguliHkhhrhaarlinii kaalaaghaassaalghkaalbilmbaa lbiy'aay' gaantti klmbiy'aay' aadilkttiaabir`iaalaailulnaamulkaani yaa sbaadhiighkhilaabishibaaniihaalr'baar'ikphaalaabithaay'uNshbirgunaa khubiili muslibishbbikhiilNkaar'ighr'nnir' likhaar'iislinaakslaarini| == =
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ bissblkhiirthliptmbr'r'maar'iikssnnbnggshaakhgujblchukaallikr'ghsthaay' lii:- ||abdaai baanniilimaakhnaar'iir'br'ighilaachunyjiissmghaahilth tbr ||iibaassiilibiliy'liilaaliiinbndhr'ichichili ghntbr'l 24 jbaalaaliithii bilaamittaaphisilibilaakaabbaabhaabiy'aaliphilli| shiligli tur'ibikinycighiighii:maa liikhiilaabhililaaphithtti||stuthi || kilaadhssaadhilkssaaphiruun haaphijulphil kssrik kaaphii jaakaar'itbttbsaaphaajtmbith aakhiiaatmiibaanniibaannii baakRbiyeiigijaali | baalukaamaajiibibilkinib lmbaay' smiphaainiilgriktbssii? baall styiktsthiniknaabaajaaiy'aagaaelaa elaakaabaab irhiighlkssaabhibindhaar'ilaay'aabilibhiyaalr'iissttr'aakhilaaphl | bissy'biilimshir`aanii crc shusskaalngkaar'iilaalaagaa| ayaabaadiijn'r'aa 1 karasanAyogauravacenyAha kalpanejidUSayani nassAdiniacanAvajonarakapAtAdidevapUrvapUrvakSalAdemadhvaMsaHpUrvapUrvapiNDAdibocarapAdeyAgamA vainidavasAninathAcanevAkapAlamabhUnInAMparasparaviruhAnAmevopalabhyamAnavAda jvAlAmatyabhijJAnavadAmAsAyamityartha kalpanAgauravapariharati anyakSenikapAlAdInAgharAdivasApAgAMnAnAvavizupurANAsamanimadhyAhamahIghaMTAvabhiAna mahIghaTAnamanipadhanesakyAvA asavajanAlakA maliminAmaharibhirAlayanenahikimajavasthityunarAIH ayamarthaH evamAgamAyAciyAkhakarmaliminAmahalibhijanavikAvajAna mAlapapanenanaHkimanavikArajAnavamuhinakimayItyarthaHpracaMsalakSaNAmaNidUkyanityatimAniniyanasyanIyuknadAhapiNDAdara sh shtbhaag ene nnghaanggaamaalillaacitthi *
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaMprA kA dhvaMsAbhAvadUpayitvA nyonyA bhA baMDUyAya ninAdAtmyeti bhedakhaMDana prastAvakaM mArayatyadhika vivasa yA ghaTa ghaTa yoriti janughaTe pahala viniSidhanAnathAca nAmasiddhamatiyo gine ni natrAha bhUmighaTa lakSagAna raMzaMka ne pratiyogIti anyaM nAbhAvavyAhRnyarthamadhamaM vizeSa nitya cedamutyativinAzarahitam etaca mAgabhAvamadhvaMsayorvyabhi cAre vAraNA yaninyabhAvavyAhRtyarthamabhAvRpadaMyanadadhikadivasayetyukta darzaya vyavikalpayati pratiyogizabdeneti dharmizopIni nAnyanyaM cenyaniyogivena yAsa nyanyonyAbhAvAdityarthAbhyanenasyaprAdhAnyena prakRnAma nathA capratiyogya niSThainiko rthaH zranyonyAbhAvavyati rikkrenavarttana ininathAcA bhAva syadharmaNyapyA nanityamasaMbhavyeva lakSyAmityarthaH nanva nAdAtmya pratiyogiko bhAvo nyonyAbhAvaH ityapinaghaTapaTa yo khAdAmyasyaivAma mitavenaprabhinaniSedhaniyamavAdinakha niSedhasyA zakAvAn prami utvapratiSedheca bhUtalegharaniSedhavatsaMsargAbhAvA pateHpani yogyani mAvapina vAnR inakimanyahucyane kiMvA nirUpako virodhI bAnAdyaH dharmizo saMbhavinvAna dharmivyati rikena vartama ini cinAnyanAbhAveti vyAzeryatrayatravartanena speva dharmina yAna janasyAhane naddinIyaH dharmizodhi nikanayA vAn dharmivyatiriktanirUpa kAhRtitvavivazinaminivedya dharmiya dhammanarAdanyannAda vyatvameva nbhniyo| gidikiMtu dharmarato'nya dharmivyatirikrenavarjana ini lakSaNArtha inizaMkate dharmiSya nizikaiti najayadyapi nityatvavizeSaNA shraagbhaavaad||| nagaranimavApyanyatAbhAve gavhanyevana spApidharmivyatirikta nidhIdhAnAnAsiva ticaninyatvamivyabhipretyamayati atyaMneti nirupapannamaniH yoginyaminiSa zeSyasaMbhavaeva dharmiNepi nihmAkana yAna cAhane ra saMbhavAdityAha nahinI hune nanirUpa kannamAcapratiyogitvaM kiMnarhidharmi vyatirikta ve zavitayAcanAsaMbhava iti zaMkAne dharmivyaniri kiM nyadharmivyatirikta ve vA dharminyAnadhikara NAni vA pAdyemA dharmiNopIti tathAcA saMbhava sATvastha ityarthaH
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ bis biliilmuli khunini kaalkini lili bimilikini laalitbli mn jubli kinyjinbiaaliinicinibibirliyiy' anishiipikuliyaachi| ki khRiilthamaanitb nikaathaaar'i kaakli likhaahmtb yaacchil / | biliyiishaalaayy abibaalishiighlibiddhstbikaashmiimaar' ghthilaangkhaa phurdi yondhiii asbkhiil bhuumikaaphlin lijissshiilnggliphr'iiir'ibili laari| niihHbikhrnnii ahlyaabaadichilaay' jaami jinissbijenithaar'idyaarthiiraa| krimsiimaabliiH slibiNshiidhbaakaashbik jimmaajaanyji dusth o sbaajhaalkbhiintbbiskuillilaa baahi ydi dbikhnyjingginiphaabityaahlichujjaamaalikinikssiiissii baali susbaasthbidhbsbaagdhHydibaabiliniiHtbr'aalilili baali cadharminindamevapratiyoginihAraminimaniyogyaniSThanAdalabhAsthAna athavAhavonyonyAbhAvAlathApimatiyogimAtrAnidavAkhamA niyognivRttvaandaabhiyaadhsvsNbhviidhnishoritkiNcininiyomishnnnihnaavyaaghaanaahitiiyecaamaashryntprsNgaav|| zabdonavizeSagAminididhAyokalevahavecalabhAtadaninenizokayojanA vidyamAni anyonyani anavasthAcAnyonyAbhAvAnekAvasyAlA kharUpavicAnekatvAsiddheHsanenasarva nadanyAvavizeSa pranihitamaMnadhya manyanAmAvaladAroyyukaMdUSaNamatidizati sananeni
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ anidizyamAnavizarapani manipAdineni paniyogigrahaNaya kiMcitrizAnyopAbhAvavyAhatyarthanacanenApinahAyapatanasyApiyatkiMciyA liyoginiyApanAmAvaniyoginiyAvarSamAnavAdanIyarthavizeSavAnivyAsinatraivenibhAva anivyA zanaracAha mAyabhAveninaradhika baahithaarshnibaayiaalaakiliN:baaliy'aamiliibaakibilsNkhlkhuir`aaby jini! lshr'iir'iir'iithilchiliimii:thmghnaadaan lilaa aaaili mllihir'iaakssyaady' pibhUtalekiminiyonAslInivahinaudenibhUnalavarUpavanadApibhAvAn athakevalabhUtale kimidNkaivlyNghttraahiyminicntaayaa| edighiindrilaalhaanir'iir'iii liimaasiphir'iaakhibiliianggiin saaphlsbi naadighr'iniHskulgaalghssaaniinaalaalthaar'ijaabiibii ghnghaar'iithibii juir'aar`aalilaadiliphaar'aabaar'aagaar'iissiissmkaal| sb kssaarthii|khaablaakhaar'r'nikhaalaaphii bir'aaththilbnyaanycaashbtthaamaathaay' kaali liilphaamaagaahib dhr'iiir'aabaakaatthaalaay'maahihaaphiy'aa| kaabydhbkhur'iikhaalaa niil nitbishaandiphilijjiaabr'bibidyaaluki likhaalidibi mukhaaribaar'aaibinulishilpmntrnnaaliiHtbkaal 4 alighitiHr'aassaabighsttaakhaali sthl biinnaadhiisthlbiinn niiti nyjiiibiitbkaalihaatti hy'nyjiirthke birl kilaakiliyui t aalaaitt bilaathijiibbilii hRdi lliil gaashiy'aahaabiiraajdhaanii khrissttaabaandhaaliiy'aalilibiH phaaniHsbtblimbikaalmbibhaab
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ armer mediesm e cima pranikSepakanAmevadarzayanjAyunaranAnakasavidhoni kiMbhAvavanIti nanAvajhAvavanisUnalebhAvovarNanebhAmAzrayAnaanavasthAnAcanApya|| bhAvani virodhAnanazmAbhAvAbhAvodAsInamevastalabhAvAzyAilivakavyanathAcanadevamAyavyavahArAlavanamAnnadanivibhAvakalpanapeni rasuvacavAna jAtyucaramimityarthaHkhamanUdinadUSayanisihAnI maivaminyAdinA yasmAmAkarasyepramANAni ImebasAdhanaMDUpaNAgaMnamanI sihaminimonamatyevAvibhISikArakhAnnAsmAnmanoparthaH bhavamapaMcanarograMthamyanubhAvanikSepakavAjjAyujaramini navavyApAna kanvA vyaparyavasAnasAbhAvamanichanogasiddhesaghabhUtalaninibhAvavyavahArasyApipratizeyakatyAkhavyAyAnayAlenamAyuna snApateHtathAhikiMbhAvanimAvaHkiMvAnabhAvavanItivikalpabagAyonAdinusatyAdinicenIdamasyA mAmAkaravibhI bakAyAlor3aprasidabhAvAbhAvavAvahAdizAmAyAvAdinamratyanutthAnAna nathAlavadhIdinasamvAsavAnAMhenvAdInAlokamRdiI kharUsamAcaspArAyasavAya mAyAvAdinaHmamArAprameyayavahAra karatAparavAdimasiha viparyAya paryavasAnamAkinyamAnyavAna bamAnassopalabhasaMbhavaH sanenabhAvavyavahAramanivedigraha parAjamantrApighaTanAyAHkhIcanAtvAta nadevamavadhIri tabhAvAbhAvamalAderupalabhAdevAbhAdavyavahArasaMbhavenadanirikAmAvAsyupagamonizramAkarAyananukayaniSNamAyokanAcAra zvApuSabhAvAniriktagrAhakanidriyAcAhAzAvata nighabhUnelaminivijJAnametavijJAnAlavanabhAvamAnAnirikAlaMbananAvamA bAlavananirvikalpakatarajJAnavAsaghaTabhUjaleminijJAnavadinipramANejAmatI nivenA bhAvAnAtyutAnagazAmevetyAha soneti rAtricanarakazAvidhAnalokamasihimAdAyaviparyApaparyavasAnasaMbhavenadRDhanaulakailAvikAbhAvanikSepaMprapaMcina musaharani nade vamini mAna manoharakArIyamanumAnamabhAvasihAbudAharaninanukathamityAdinAmAnirikatamanadhikaraNAvanadhAsanicArAvabhAvadAnadhi ra karAvaMcAibalonadhikararAvAhAbhAvatvAnAdhikaragAvAhA AdyagrAhakAvavyAhataminibhAvatvAnadhikaraNAmabhAvanacAzupAlvavenyabhAra vasiddhiH haTAnecAzuSavAnadhikAMgaMdhamAdAyasAdhyasidiaprasiivizeSagAnAniyecAzuSagrahaNa anumAnAnna cAha nirghaTaminidhI se ...
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ SARASHTRANSURATRIKSHONNEINDIAHESARIATICULSIRABURAMA laMbanabhAvakhAnAdhikaraNAlametajjJAnAlavanantAnadhikaraNAnyAjasaMbhavanienahitAnasyanAhazAlaMvananvavyAdhAnAnaramADAbamAtravAnAdhAna karayAdaina hilAnAlaMvanamabhAvAsiyAnavenahitAmAnavanAvAnadhikaraNAvamAdAyasAdhyasiddhiH atracArihavizeSayanAni jyartha menajjJAnapadaM nirghaTabhUtalaminijJAnasvAlaMbanabhUnoyobhanalAtmakobhAvalanninagaNasAmAnyAdizvananmAtrAlaMbanayanivira kalpakaMnahAnirikatvasanijJAnAlAditihevArthaHpanadijJAnAlaMdanIbhUtabhUtalAdinirvikalpakavyabhicAranirAsArthanirvikalpanA renyukaMghayAdivyabadAyajJAnapadaMsanavasAdhyaMvikalpaDUpayani mevAmityAdinA nayAcAvASabhAvanAhaka tvesatyanirikagrAhaka vAnadhikaraNIvAyeMdriyAvAna prANavananirghaTabhUnalaminijJAnamenabhAvAlaMbananyesatya nirikAlavanandAnAdhikaraNamenAbAlavanalesA / bhaivabhAvAnirina grAhakabhAvAnirikAlaMbanaminicanAvikapadAnirasyaprasAdhanamunavyAvahArikasyAhokhinsAmA syAspAtInasyasAdhyavikalanADatarayosisAdhananA nadevanamAzAlArAnA inirpvaadvicaaritmgii| yasavAyaMpramANAvyavahAraiti siddha karaNAkharUpAnirUpaNAcananinikaraNopramANamityapina nathAhi // // tyanirikSAlaMbanAnyatvAnasanAvamAtraviSayanirvikalpakavAdinisAnasAdhanatvamapivyavaMpramANaDanamasaMgedAika strotA vahavaHpanA khaNDilAnayAhiM bhAvAbhAvarakhaNDa nepradhAnamallanivahAnyAyena praNayajAna khaDinasaMzayAnAvyavanirNayAapimAge bligaayaaoNr'ulmaalaalaakhaalhaalidiibibhinguBigumbndhbhiliy'aalm ghaDakarasAhenAgamAvirodhopayogadarzayani nadevaminiJcanasavanavAnavADaitapurAgamasthAnatirodhaitisiminizeSaHmukeSumAnanijalakSma camakeSamAnaiHrakharatarkasArthaHmukeSumAna manivAdiyumokeSumAnaHzuninanya pramAkaraNapremAraNaminipramANasAmAnya lAgAnavamAna mAgAkhaMDanenapUrvakhaMDitamidAnIkaraNAkhaMDanAdapinaGgalasagakhaMDitamevenimenvAnaHkaraNAlAgavaMDyanikarasoniHsamaJcayenakevala dapitukaraNanirUpadAcetyarthI
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina timramANanorthamanipanAvinibhAcyAcasAgonodhonakarAvArthamopaladhihetuHpramANAminimamANasAmAnyalakSAyAmakAmamAnaprameya niilphbiaaghaaibdhidiighldd'aahulr'aathlillikheli khaalaakib khaali o aabitaakhaalidbaar'aalphishbbiddhyaanbjaaaHkh jaal hijaalr'iklpkichthiighaalaani prtisstthaalnaay'nikliijibaajaar caritArthaminivizeSatracasaMpradAnApAzenayorvyavacchevAyasArvatrika nivizeSavAivyam neaasaarvtrikedaanpngprivrsprdaa| nApAdAnApekSANAdini vAnayorapikArakAntarecarinArthavam nahipranirahonabhAvedAnuruyogaH nApiTalAdhamAdana vAparatohita jindhaanr' bindhaabaaobaabiilngkaa khaay'| sAnikalAvyabhizarivArAcaramavyApAramA ananaraphalaMbAIparabhAvAkA karmagIkiyAM najanayanalahAnAya kAgadI byaalisililbaayaataalaaliindhiaastriiy' vaprasiddhastulyavAnanyathAkarmakArDakaraNAsaMpadAnApAdAnAdhikaraNabdananaviAilAde sasamakArakanvAgIkArApane kAra konaraityatrInarazabdenakaragAMvAkarnakarmazIvAvivazyenenanAvakarAMnI hirinivyApAravyavacchedArthakArakagrahaNaM yogeninhi| jAnusAdhakanamekaraNesanikalAniSpanilegacaka divyAcaniHsAsvapineSuphalAniyanisaMbhavAnavyApArasakarmakarmamanirAsAyavyApAravale sanInyAdivizeSaNayaMkAdivyAcaparthacaramanivizeSaNampadabhAvAdini kakarmaraNa kiyA nirvarnikavAbhAvaprayojakAbhAvaniyogiveyarthaH Adye'syAzimAha kuThArAdAvini nandakaraNAmevakarAdilenanaMdagamananadoSAyanitavAhanacanadini inopihanAdeHkaraNAvaMcayanityAhA nyatheniyavaMsamudAyedUSaNamAkA'vayava vivecanenApidUSayani kArako naranponinonazabdo'vizeSevacano'nyavacanovA bhAvaiyA yahikArakamAtrecaritArtha kiMcidaliyAvacchedyahinIyekiMkeramAdenyAkidinyatkaragovivasyane kiMvAkaraNadanirikakarSaka
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ karaNasyaiveti evaMnadArthaH saMpacane kara kAra ke caritArthakA ra kaMkarazAMta yAcA tmAzrayamityarthaH kartRkarmaNoraca rinArtha kArakaM kara zAmiti dvitIya pase dUyamAha nayoreveti prathatayoH kartRkarmaNoH caritArthaneninacAha nayoriti nacakarttaricaritArthatvamapi karttavyApA raviSayatayA karmava de sthApitatra caritArthatvAt nacAdhikRvyApAratvAdacaritArthatAnad nirupaNAn zrayogavyava ke denetyAdidditIya lakSad payati nApi dvitIyaiti sAmayyAH phalenA yogavyavacchedaM darzayati na spAmiti nacasAyika ra gAmeva nirvyApAratnAna karaNA dizA kalparUpa vAca zravyA ziMcAha apUrvAdI ti satibhavatyevenidyayogavyavacchedaH nacAyamapUrvavyava livinaphalasAdhane spayAgaspAlI tyarthaH karttavyA / karaNAsyaivAdyApya siddherAtmAzrayavAn netarenayorevAti vyApte nahi karnA karja ricaritArthaH nApi karmaNikarmanA yoH karaNe caritArtha nvAMgIkArAt nApiDinIyaH sAmagrayAmativyApteH tasyAsatyaniyamena phalasyabhAvAna apUrvAdivyavahi naphalalyAgAderakaragAvApanezca nananIyaH karturAtmanaH praya vyApAra karmaNizarIre nayApArA kara lakSa zAstrasajAvAn sAsAdini vizeSoca grAtmanomanazvA vyApAre manasaH karAnnaprasaMgaH nacanamanaHka AnavayAnAna hatayiApAna vyApAra gocare kuThArAdAvavyAzezva // tyatiyA pAra gocara nivRtIya dUSayaninadanIyaiti yaH khalvAtmanaH zarIra calanAyaprayalaH naspanAvaJcanakriyA kriyAvizivAzarIraviSa panacana zilanenayoH karezA taMtrayame khayaiva saMbhUtikaraNAnyA pAnA na dvitIyepibhaviSyanaHpUrvakAlIna kriyAyAM zirityarthaH nanuna vyApAra mAtra gocaratvaMvivasinamapi vyavahito yaH kartRvyApArasta ho caratvena capraya lADazAla sAnyamanaH sannikarSayA pAravyavahitanayA tathA tvAbhAvAditinacAha mAjhA diti ceni yadivasAsA viSaya naMnadA kuThArAdAvavyAtirapi sthAna nahi kuThArasyasAkSAdA nyavyApAra viSayatvamasInyAha hasAdI ni nacahastasyApi kanirbhAvaH hastene nyaprayogApAnAdinibhAvaH sAzA jhApAryamanaH prabhunikriyAyAmapikara zAtAya tirityapi vym||
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ si " jn= = shaabliishaakibkhaali khaali mhilaatti haali puubaallaambaasi | billHmaanijn nili betyii abaakr'inir'thmRphinisbaar'aa C/ nihityu lili bikhyaathyaalaakiy'aarbaajaarbihiiabshbighy hilghr ||dilaaH gphultti likhaalilik bishbaanniishilkhaa h lth ingini l || phyaaniliilaaphlithinbihini phjl khaali ghuungkhliiphaasthmaa skndhaa abikaashyokhyaa lyaakttikyaabijnythlH syaajjbsthikssaahinjbaalaal sujjaaiklikhiljikyaaliphaamyaathyaalaamu angkulikaar'ii jnaabiio taahbihur`aa laakiliNknnikaa yaalaangk athtbiiidbaandhaa jbaalissmaa sbnaasaakaa baali niHprayatnAnAbhAvAnacikaraNAvasthAnalAn nApisArvatrikAbAnirUviSNamAkArakAmamAkArakAta nimamAkArakanidhAnyanA kialiy'nullisimaakaamaaksslshiybishaassn khaaliiiyithaarthsindhtbshaanli 1 aphikshkhaalkhib laaghbnirulkhaankhaalaali supinnyaadi linaashaapaadhyaay' jaannaaghaaNdaalilidi saani saamaanndpshaandhaa kpilkhilaabishbiblikaanaakaanighssibindhaaklimbaalaalaabaasnibshbisuhRi ni ghiilibiddhaandhaahaalimaanyjaahinibilaanyjaabidhi brish = - - nyjiliir =
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ naavnyaatrotocprmaakaarkaikdeshhnighunnkaahaaciknissucaaprmaakaarkmaancniyucaaniyaapsissyaandrthprmaakaarknisstthaapnaa| bhAvApratiyogivagraha thakimidaMkArakatvayadizevarape sArvatrika vinirucyaneninavAhanaceni kArakavyApArekAraNAlA nikArakanvaparihArAyavyApAravAdiyukta athavyApAraenakaininavAhanacavyApAreni nakArakezajanyanvesaninakArakAmA janyakriyApranijanakazcayaHsavyApAraityarthaHnajjanyajanako kArakAgAmastIninanivRtyarthatajjanyarayukrakriyAyAmevAnivvAliyA rihANyanajjanyajanakaranyunaM evamupapAdhadUSayani maivamiti udIrinakhaMDanAyAsaMghanAjaMghAlavAna ajayakhAdinyarthaH udIrina khaalikhilkiaarmilinir' laathaalindinii pAranihinAcirunavinimana maisarvaspodaurinakhaMDanAlaMghanAjaMghAlavAn nayAhi nAnAvanmayattA paMnAbhAvAnadhiAra karaNavikalpAsahacAna prayanyAnyanAbhAvaHki melenevarevAekAve natraivAniyAsinasanadanadhikaraNadeSikarnalA bhAvAn nApimAna sanonivizeSaNAdadoSabhAnAvarasamAgevanirastAvAna bhAvAbhAvAnAmanekAnveSisarvadhyAnA maakhphiyiiyukti bishbaalaamaal kyaanssH ghaasbi . na khamayanAnyanAbhAvAnAdhikaraNalepicena nAnaprayatnAnyaMnAbhAvAdhikaraNAlAna ncrmpraaciindossaanussNgaan| unamevayathAyarAyani nathAhInyAdinA natraivAnivyAniHprayalAnyanAbhAvaukanvenakhAdhikaraNAvAbhAvAdinyarthaH nnbhvraabaad| nAbhAvAkhanazcamamApyanyaMbhAbhAvAnarayanavAcAniyAsirininavAha atyanAbhAvAnAminiasaMbhaviSamevadarzayatikhamayAvali nokarI vasarvapuruprayanAHsaMbhAvanisarvazaklinyamasaMgAdityarthaHmAcI neniyanicinmayatvAtyanAbhAvAnadhikaraNAncamekaikaprayatnAnyanAbhAve kSecAlikhakhAdhikaraNavAbhAvAdanonivyAptidavasyetyarthaHkiMcavadarzanaparAhanacedaka lkssnnmityaah||||
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki-sbilibidiilaammaa liliblinaapinaar'iilaar'aaghr'khlaagidaan blghlili baashaaphaalaaphilaadiliningdhtblpkaaliinaamaakhiy'aalini lji| hiyaabshb nji sjjn khaalbini khni shriilNkaasklaali| | prstaabijnykisthlikhi saabiibaa dbidhaa ljjmiini | riniithilaa ki philisbitbaagu inr' r'i aahihiniiH hmnniishbr'aali:nimiliniy'aa kinphiliilaabdiikssir'iiiy'aaNkaalaansnyaashikssaa sbaalaangkiaari kekaaliikaaljjit nn, snaabaahikH sbHddhr'i haali ityaasstti bikaallikhnkaandhbolaark bndhsniklii bnyaa kblityaabl bRsstti: kaalaaphiibii tyAna anIzvaravAdepirAjAdibherina tyAdarakartRtvAphne nAcanatrazarIrAdevaprecinAnsana inivAcyakhenanavizista haaisbaablmbaabis ii shukulsphlaaphlsbl+mbishbr'iiws714esel bidyaadhir'ib lllliibnirmijiibniinaaksaadhibiliy'n lilmukhii varAdiH zarIramAtraM prerayaninasyAsamarthavAnananananana viziSTazarIraMprerayanI nivatavyanayAca vizeSIbhUnacetanasyApiryAvama liikhnishinyaabhilinaaH mkbul shiilkulsr'bblpaalaai yublaaskhaalii sbaamiir'llnaayiishbjimbnii muur'iilimaaH ki dijaangklinth blni sbnbilaalaamaaskaalaanibiddh:liji
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ thamAyUraprerNatvaminiprasUktaM nanunahIzvaravyaniriktakArakAprayojyavasvAtaMtryavivakSitatathAcanAvyAptirininatrAha nacezvara riti Izvaraprayojyatva saMgrahArthahIdavizeSaNaMnacanadanIzvaravAdinI mImAMsakAnAmastiyadarthavizeSaNamityAha aniishvreti| bhavana prati dUSaNaMmAMpratikiMdUSaNamininatrAha bhRtyAdezasvini yaccapramAsArvatrikavanirvacanaMkRtadapidUSayani pra. nacezvaravyatiriktakArakAprayojyAcamanIzvaravAdevi nyAyenAMkacaprasaMgAcapramAndAniruklerevana hizeSinasArvatrikAcAnirUkilajanyala janyajanakovyApAraityapina nacchabdenasarvasyakAraNasyAbhidhAnelakSaNasyAsaMbhavitvAna nahIkovyApArasarvakArajanyaHsarvakAraNAjanyajanakovAkAraNa vizeSAbhidhAnenulasApAna mAnvAnirutarini vyApAralarAmapivayani najanparani atrakinacchabdenakArakakAramAtramabhidhIyatenadizeSo|| vAnAyAyasaMbhavAdityAha necchubdeni asabhavaMvidhayoni nokarani dinIyeprAha kAraNa vizeSeni nacchabdenakAraNaviza yAbhidhAnekarAMnA vyaapaaraagaanejjnyvaabhaavaanjnyjnktvaabhaavaacaavyaaptiHsyaadinibhaavHsrvsaamaanynii||
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. vizeSatazcapramANAnAMDarnirUpAnApratipAdanasyAvirodhopayogamAha nadevamini avacezvarodravyopAdAnanidravyatvAvI dIna narajAnimAna zrAvayAvizeSaguNavatcAnacodivadinitArkikaMprati nathAvipani patrakAryadravyamAnmopAdAnakaMupAdAnavarA vAdAtmaghaTasaMgavata nacavimanamAmAnupAdAnakaMdavyatvAdAtmavAdini satpratipakSatA anupAdAnakatvasyaivatatropAdhi tvAta nacasamavAyigata vishessgshaasskaasmaanjaaniiyaarNbhniymopicitrpttaarNbhkniilpiinnNnsstttbhaavaadi| nadevaMpratyakSAdipramANAnAMdanirUpavAjjagatkAraNabrahmAtmanAvapranipaniparANAMvedAMnavacasAnanavirodhagaMdho pInimidaM nanunathApinabrahmaNojagatkAraNaparamAraNUnAmevajagansamavAyikAraNavAn // // // nyAdinakonadanagahInAgamAJcabrahmAgojagAkArAtvamavagaMtavya jagatkAraNa brahmAnmattatvAmatyuktamasahamAnAHparamANakA razAvAdinIvaizeSikanaiyAyikAdayaHpratyavatita nanatathApIni napiramArAnAmevajagatkAraNAnvanathAcaganamIzvara spaniminakArayenetyaparA hAnalevAha samavAyikArAvAdini upAdAnAcamevahibhavanAbrahmAsisAdhayiSita nre|| spAsmAbhiramagIkArAna nacanaccha psaadhnprmaannnaamvnvodityyH||
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ nUnalokamiLavAparamAAkAraNAcamAdAyabrahmakArazAcanirAkriyanevAdimirDavAnAcalatravipranipatyabhAvaprasaMgAna nhitiiyntrksci| pinamANasAsaMbhAvinavAna vAdinAmapiprAmANikanayA saMbhAvinehimAnirbhavanimnasyAniprasaMgAdityAkSipani nacininasanAni pRthvInAdeniyini vasUlaninyanitvAderasaMbhavinyAta prAmANNAbhAvAdininacinyanivajJAnasabhrAnanyAdimyartha:kimaNuganaparimArAnAranampamatrapakSAkiMvAma hAyaspayadidamAkAzApekSayApakarSanAratampanahAnAyaityAha arivati vadabhimanAnAmini paramANUnAMdyAkAnAcetyarthaH na kevalaMpa raMpaniyAMmatyavyAdhayAsidirnAgapunAranamyaparimAgarAsyAsninApighaNukaparamANuparimANayoHnityavamAtraMhipAdimAraDaspasthaparamANu nanuparamANAvasanasanipramANavidharavAnnatAvadAparimAgatAranapakaciriniMparimANanAranampavAtmahatyarimANAnAdanampa varinyanumAnamAnasaparimANAzabdenANunisuparimAyA vivajhAyAvAbhimAnAnAmevAsihInanyarimArAsamanAranavyasyevAnasiMha baani lnsiy'aalaaliikaa shhkhlaayybighiaalikaakhnaabaakhini aisiDsAdhanavAna jAlAnaraganebhAnApAzIyodRzyanejaHparamparamAnAparimAgaMpracakSanetibadArapurAgadarzanAdinicenme vanassAdayAhApadvyAyAnmahAlesanikriyAnavAdAgharavadinisAveyavAdAnumAnemahavANakarSasanavibhInyUnupaH // ykilaabiibaajtbbid liiilbhiiir' ar`ni hRdyaaniliimyaasH vasyakaciobhAvanAyAMvirodhAbhAvAdinicencamurAgAvacanavirodhAdityAhajoleni-jAlaM-bAnAyana-bhAnukiraNa-nanahiparamAnAMparaMpatimA mazana inidhonAcanalopAmeladastInibhAvacanArdikaHmiisAdhananA pariharanamahatvApakaryanAranamyamevapUrvAnumAnapAnayApariyA panimevamiti rUpAdAvanekAMnyAvihArApahavyagrahaNamAngAdAvanekAnikanAniSTatyecA dhagrahaNaparamAgAyovibhuyAzicahitIyehetuganavize abikl baajur'ulaalaakhaaliiy'aanbaagbaalaarjiniynyjnishbaas 11 pimjhdaarNbhknvnnNtuvnessaampisaavyvnvaanumaanaanshvyvbhuunprmaarminininibhaavH||
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. idAnImAzAtparamANusAdhakaMsarvadevIyamanamAnamAhapRthivIcamini jAninvesanIya saMyogavakarmavAdAvanekAnAtacityartha TI.na. gharakhanIyunathApighaTAlenaivajJanikaladarthapagrahAMyaTanakAnikatAnihatyartha gharagrahaNa mahAvidyAnumAnamayyAha arthaghaDa ma nisanatAnirikalesanipaniyamUnanAdAnAdhikaragAMyamUrnatinonyaH sUrmAcyA yuktivAnyAnArthAntaranAtadarthamUnonita kamAnInyAyukanAcavyAhanimazanadhikaraNAvamUlyoyAghAnAt nanamnanonyAmpasAdhane prsiivishessaanoniri| dliilbhiy'aalijjl sthaalikhaay' diliinitikbjaakssi dbiaad pAnAparamANu siddhiyAnikezAninyamUlAnAdhikaraNApUrnasyAsinan pavihAganadanirikapadaMbaninyasUtavAnadhikaraNA laalkin nibiy'ebilimbindhyaajyghnissdlilhir'i pazihIvaninyahanighAinijAnimanipaTahanijA nivAsanAcana ayaMghaTasamadanirikA niyama nirikasUlInya prameyanyAyabAdinidhyayogasaMbhavAsa navanikhayayayo saMyogAbhAdhAdasemavAdhikArasAmAvekaryakAryavyAraMbhakanvAmini zeSaNAsAdhya baikalye polenadanirihAniyamUrtavAnadhikaraNAlamenadatiriktavAnadhikaraNavAdA ninysuuvaacyH||5 navAnAdhikaraNAcAhA prAdhenAzanAdanyatvamasyadhyAhananAzamUrtaspanale nakhasovasvasmAdanyatvAbhAvAhinIyavyaniyamUrnavAnadhi karaNamUvamUrnadAna dhikaraNalAja saMbhavativyAdhAnAdevamanonityavAnAdhikaraNaMmUrnaparemArAmAdAyanedayatvamasyasihAnIniya ramANasiddhiH niyamUnaHparamANunitinajadaramAdityarthaH syAdenaciralayavAralAvatyasamAgAvo'bhyupagambanenayAdanyAvayavinA morabhyAnabhUyamAnIyamevayavokyavivibhAgoyala yagavarnesahiparamANurininanyathAsamerusarSayapAranaMtAvayavanyAsamAnapurimAra svamasaMgAna navaniratyakyosaMyogoliyavyAyanivAlasyaniravayavacayadivarnetakitavyAmayAnyadivanavyAnayArakavanavimanA msNyoginikhyvdaanruupaadivaadaanmyaagaacnmaagiikRtvpiprmaannpneyaaNprsprsNgaagaabhvaanndsmvaadhikaarsaakaar|
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ mavAdhikAraNatyAbhAvAcanahAhinamAvirodhovedAnAnomAnekaikeyaramA bhirasaMyukta nikAsAraMmaH tathAsaninAdatya kAryasavinAzahenvabhAvAniyatAsthAnasamayAsikAramAnAzAsamavAminAzA hAyavaludradhanAzaHtantrasaMyogaladAyAsamavAyya naMgIkArAnA caniyavAn ghaNukAdenI zonasthAna nityavicAlayAjavaSaryaneninyAnAvatyAghaTavinAmA nopalabhyenenina nAhanaceni niravayavaparamArovanaMgIkAreMgIkAradA sayauvicamanyAratyepamiyAha paramAgivati evaMvAdhakaMparihAyana saMyogilepramANAmAhadusmaneneni yonyUrvAnumAna syAdravyala mayAdhiniyukta nenusAvayavAvaprayuktaM gharAdausaMyogita minibyAcyAvAsiho heturinina nAhanaceni mAvayavatvamevavivecapannataH yakSenaralAdarzayani kAryAni AkAzAdiyA paramArAlasihonatyakSIkAnerAsaMyogivasyasAdhayitumazAlAsiddhaudhA grAhakamamAzAvAdhAna ibya dinAdivasiyogivAnumAnAccanasAvayavatvamupAdhirarthana ponaravAna kAryadravyovevAsamavenadesanidra padabAsAvyAbavatayAcadravyatvenaivasAdhyanyAnosidAyA~kAryapadaspasamavetapadaspacajanyanvenasakAra mulindAnusAnezarIrijanyAnopAdhIzarIriyudovasAdhanAcyAyakatvamAtra prayojanamopAdAnekanapona ilAmAdhyamAjhausanyAlAdhanAvyArArthapatra vizeSaNAmupAdIyanesaponara ininavAzAnanavAhitIyasaMyogAsaMbha diyomayAvizeSaNavyAvannadayamarthaH pacAyakagAdisaka kaMkAntAharAdivadinyatra svAnnAyamAnupAtidAvA zArIrojanyAvAsyopAzilodAvanejasyevamAnassaghaTAdIsAdhanavyA nosihAgAzarIrigrahAMpakSIkRnAMkurAdosAdhanavyAtiparihArArthana minipazenavesarvadalyamApevasaMyogicacyA mausihAyAkAryasamavenAvAvizeSagAMpazIlatapuramAgasAdhanavyAkSiyanihAya garthamanaHponaravamininanupakSamAtravyAvarnakaHpadononAmanapunaviNyabhUnaininavAha sAdhyavyAsAvini nnunishsysNyoges| vyakaparamANunAsayuktaparamAsoperamArAcanarasaMyogAnastAnasaMyuktamadezAniriktapadezAntarAbhAvAnAvanmAtraekvaDinIyasayogenadAra dhAprathimAnassAdininavAhana ceti / /
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra anadAradha kAryazabdenA zukaM vAcyaNukaM vAvivakSyate kiM vAcaturakaminiprathametviSTApattirityAha hA kaiti dvitIye mAha TI.navyaNuka hUni kAra sAvahanvAhAkAra zAma hatyA hA pracayavizeSAddA mahatvamutpadyane natra kA mahatva pracayeorabhAve pikAra bahutvA 100 n nyaNuke mahatvamutpadya ne nahi ho zukAbhyAnyazu kompa niryena nadArabdha mahatva nasyA tu bahubhiriti bhAvaH yacca dvitiiy| saMyogAbhAvayuktaH sopA raNu ke bunA sI vyAha kAnAmini namastura papatiH paramANU nAnayApinanadArabhya kiMcit | nahiparamANu saMghAnavyatirekeNAnaya bI nAma kazvidAsteSu kriyuktaH na smAtsaMtunAma para mAyAvaH nayo pyAraMbhakalpa nAnupapaniri nirnavAha nacAvayavini avayavisaGgAvevijJAna vAhinaMpratyuktaMmAnamane namAha eketi ekamitisthUlamiti nI prathamAbhAvasAdhane doSAbhAvAn nakhAnvAn vyaNuketu kA izA bahunyA deva mahatvoSaktiH jhaNUkAnAMsA vayavatvena saMyogopapatizvanacAvayavinasevA bhAvAna dAraM bhAnupapatiH ekasya lanIlA va bhAsAvA pramAmamAvAhU padarzanavaditya vaya visiddheH na cArthAnaramA vikalpAsa hatvAna tathA hi kiM paramANu samUhAlavanatvamabhimenamunA yava saMhatigocaratvaM nAdyaH paramANU nAmanIMdriyANAmasmadAdipratyakSa gocaranAyogAt nApiDinIyaH zravayavA nAmanaikenvAdekaiti pratyayagocaratvAsaMbhavAn samudAyasyaikatvAdadoSa iticena nasyAvastucATU vastu laminicayoya mubhA sovA ho vijJAnAddahirbhUnepramenyarthaH saugana naye vijJAnasya (canasyaivAkya vivAn saMjJA mAtrai vivAdaH syAn // svagrAha kala yA ghIntaranA nihanyaivAdyagrahaNa nenubhavatu vAhya pramAcina thASpavaya visiddhiH kutaH yato vahnirapi paramANUne vavAnaM vAdyavayavA vAvalevanAmiyaM vuddhirininatrAha navAcIna snetyAdinA paramANUnA minimanyakSaH khalvaye pranyayaH sthUlAdyAkAraH nava paremAgUnIpratyakSa yo gyAMce rUpatvAcca na sthUlapratyayaviSayatvamiti nene rathAntaratetyarthaH zravayavasamUhAlaMbana vayayati nApi dvitIyaiti nanu nAvayavamAtraM viSa. yaH kiMtu nansamudAyaH sabaikainizaMkate samudAya speni ava sumvA dini dasya hyaveyavye vA nidyaH sakartha samudA thivyatirikevala bhUna samudAya meM
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaaniy'e yaabiy'aalHkhiirbiincchukRty phaahaam lingkaay'aalbaalyushbbidyaathaa blchithimmaahjaalbiliilbhaabethliy'aalaalaal bijibi kintu bich: shaakib sbaamiir mRtb phlkhikaa bi jilaahit striir susth raakhaa blchi elaakuliN baajaaliy'aa maadaaniyiiHlaakh biluni kintu laakhaali jaal kraar jny shbaalaaiy'aa jbaalaaiy'aa bl sthir kaajii = gaaelaa aalphaaj laa ligbilkikulaasaabilaa jaay'gaa diliisthaa bir hle biluth'kaalaahlmuhitaahinggik aphaalkismikaal suniiti keji 8m inyjilikhaa bhaaNshumaaldbiidhaa dhaa dh = tbmuulk bkaa daakhil maaiksskaabRttiH bishbaalaakaa| phii bhi- jaalil kaaeli ji o phli paashbbr'iaalaai ki inyciaalji rii inyjiniy'aakisthliir'aayaint| --hmaakaabini blchili nkr'idbaadhni shaanni blaa aashbaas laalmbn kr'ibir'aar`aaliijniililli aabisinggaapuriij daakssik subliilaabaalikaa daabiilbijulii biiyrnlkssmiibaadd'i, nlbrssii diche jy'aa ansbaarthpr kaali laalmni paravAnasiddhanAvayavAvayatino pAmoniyAcanasamavAyaininacAhanacAvayavenivirudharmavalevinayanamihirinicikalyapUrvaka
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmazAkhadeka citra. anaevenyatidizaM sirasAdhana vivihoti asya vinainiSpRthakriyA vatvaMyuta siddhatvamininatIyapa sepi siha sAdhanatA mAhathaka kriyA TI.na. vatvenitrAvayave'nyatkarmajavaya vi nyaSyanyadevetyannavaizeSikasUtramapi pramANa yati ekadravyabhiniekameva dravyasamavA dravyaMnapunaH saMyogAdivara tI myuktaM parasparasaMyoga vibhAgavalaMyunasiddhiriti vibhAgavannamApAdanIyaM na cainacchA pAine cyAterabhAvenama zithila mUlatvAdinibhAvaHyavAhana tvAnAvaviruDUrdhamasaMsarge nAsitravayavA vazyyavayavino' nAhanatvAnubhavAdityukaM zravayavAnAM kaMpI tupadUSayati nacaturthaini venasaMyoga 101 kimavayova navIna punaravarA nizaMkatena avayavati kharUpasyAnava rAjanItiH kiMvA halavitastyAdimana yAtra nItirAdyAmiSTAyAyAdUSayati samyamini ekaH nathama: bhavaya nAnayava pagamena sihasAdhanatvAna anaevana dvitIyaH zravayavino'vatha prayaveyyavayavAnAM khAraMbha kAvayacAbhinayAtUna nRtIyaH pRthaka kriyAcaca syobhayariyanvAne ekadravyaM ka maittisUtrAca nacatu yI calAcala yo pighaTa himAcala parasparasaMyoga vibhAgAna gAvAt zravayavAva vayavino'nAMvara pUrvavannI niHsyAditi cet satyaMkRntaH pra nIyanaevana spe kanvAna tathAvihitatvAdikimiti namanIyanaiticen nadAvayavasannikarSasya nanyanItihetorabhAvAnara kancanumahArajanA dereva devyAnarasya nApyavayavAnAmi nidra ra niraso viruddhadharmasaMs tathA pitanmaMyogAtimamanauniHsarvatra kiMna vavadanekaH sacenmanIyane manI navakAnmenininAyamaniSThaprasaMgU ityarthaH dvitIyaMzaMkane nathAnyaini sahakAri vaikalyAdinipariharanira cineni zravaya sumpAdikAsavayeva yavAle yA miMDayeAyaH sannikarSaH soppe na syai kaha anItA buci nohenala spAbhAvAdityarthaH psturt| cArakaca lakSa viruddhadharma saMsaratipariharani rakta tvandini yadvipAkAdivazI dRDhataraM paTena saMyuktaM kubhAdidravyAMna navaratancA diHnapaTadharmaH nApinaMnudharmaH parata saMyogAnyadastharakanAmanIniritya rakta kasvabhAveAnyadaspa dUra nirasto viruddha dharmasaMsargaityarthaH syAdenanabhavana haridrAdisaMyogAnpaTe rakkama nIti tathApikiminina sarvAtmanA paTeraktimapratI niH ekaH khalamaye bInena saMyuktaininaramA ikke pratItiviSayatva nahI trinacalAzAsanA
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariharatimeti yadyapyekasa vAkya vIta yA pidravyAnara se yogastasminca sarvasminvartane'pi tvavyApyavRttiryAvanicamavartate bhavatyevaraktapranI tiriyamapyastItyarthaH evaMviruddhadharmasaMsargeparihRnepivRtivikalpAnupapanyAzaMkitopAdhitAzaMkate nanciyAdinA nanu kiminizRMgerAla nakAryama saktiH nacazrRMgayala sItitatrAha zravayavina iti jvayojana kanayA saMbaMdhitvaM zracaiva dUSazAMta mAha yugayaditi / krameNAnekatra vartamAna devadatA divyava ke dAyayugayedra hAMyadihipratyavayavaparisamApyava / pratidravyaparisamApyajJattirUpAdivada nikatvamami datyarthaH nanu kiminyAraMbha kavyatireke :kozAvayavavyatiriktAvayavatvadarza nAdyaH zRMgezApinakAryakaraNa |gAJcanApihitIyaH zrArabhakAvayavavya raviprakarSaprasaMgAceni hai nivikalpaH kalpene bahUnAM hi samastanA nAdyaH sauganaiH sarvasya kSaNikatve ! canenAya yevAnaspaH kozA vayaveyuva saMyogasyAvyApyaitibAn nanvavayavevartamAno'vayavI kiMvA ranavartana prasaMgAta zravayavinaH kAryeNAnvayAt yugapadane kA tAvaneka vRtirUpAdivada niritaikadezAbhAvAn yavanayAmahara nApaneH cena maiva vikalpasthAnevata raduHsthanvAna naveka sminevAvayavi samajanA yA saMbhavena kiyAyavRti vikalpaH khasiddhAM vyAptibhavale vyotiSThannapaH nAzrayAcayibhAvAnabhyupagamAn vedAnibhirapikAryasya kAraNa kalpita supagaLUddi nAdininatrAha bhAvece ninadAhineca vyaveNuna inyarthamavayavAMnA kilperan evaMneSu teSvayI sunaMbhAvayavAH syuzyasthA nimaasuuyte|| zukradoSA pAnAt tathAcasumeru sarvayayora nemAvayava nya samAnaminiparimAzA sAmyamapisyAdavizvAnanAratamya parimANAdhikara parimAra bimpa syAvayavavaiSampanimita nAvyA se rityarthaH zravazAMnara mAha avayaveti prathamAvayavAvayavinormadhye nemAvayavA vyavadhAnAdityarthaH evaMnRni vikalpa domaM pariharati maivamini ekasminnanupapattimevavyatirekaniyamena darzayavinAmiti kiMca yadyatra varnanena kAryenaikadezena ve nikiM sau ganasamaye niyatiH kiMvA vedAMnadarzane mAhoma darzanenaivaMprasajyanena sarvathApItyAha kiMnAtha mityAdinA //
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ khi-jluliinkaalihuchlithiissmiibaail simphlaaphllaamiyiilaahmnndduilinir'miikun| biililaabli lil jaalaalijibilillHmaablmaatmaar dishaah sultaani yaaraa bibaahit jiibthiir'chkaandhlniHsb asphiaar'ylimmiaahphililitb diy'e lgaailH aaNkhimiistriiiniilaambaashbtblini| hiy'ull niilphaanggaaniliniihaayiilingkaa jiy'aa kssy'ksspinyjii libiibyaaspaail haaluyaaH bi jiy'aablihiinliilaash baalbikaalir'iibii biijulphiy'julk byaakhyaakilaakingkaalpinini lyaagilaaphlH kiN khaalttiH haajuikaandhlikhle bl laakh jaambliiH any biniismiikssaagl thaakaa laajm jbaaphilir'iaaljisphaalniillaaphaalaahaani / nr'hmaalini maaskaandhiirbishbaassiikaamyaalir`ibijnyaan ali bikrisphaay'aam lchilyaaliidil siinikaashi jaalpnikmusaaphaariy'aakaani mntrnaaly' zAbhAvAta dvitIyetvAzrayAsihirinipariharatinaparasyApani nanukiminyAnapAntihidharmigrAhakapramAgAvAdhAvAyAvanAkANI ni:kthilbndiil bijibilaal sbkhr'ini laasymuni baahiniigiilinggaa | |
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvapadAmupasaMha ra tina deyamininacanAthanparamANu sAdhakana yAzaM kimAna mAne dUSaNAnilo kena saMgRhNAni prarthAnnatvAditicA parimANatA ra nammAne kairarthAnAmanuSTathivIlasya nitya nitvAnumAnaM natrAha paraspatiyatna mahAvidyAnumAnamutrAmAsa samAna yogakSemanAsanpra nipatacAha anya saMpati saMgrahavihati yanAvadinyAdinA kazcAyaMtaratamabhAvaH na tAvatsaMkhyA parimANo'saMbhavAt nApijAtiH mahatvA pIparAparabhAvAbhAvAt samAnya vinAzAnAMpurai vanivAritaM nanazcAzrayAsiddhira piharu rApacyA kAnAma pisAvayavatvAnumAna hArArthAta pavivAha naveti satra kiMcAsu banamAtraM vivakSinaM kiMvA yogicAsuSacaM Aye bhavanAmana ko nikAspA dityAha zrAdya speti paramA zAma kAlAdInAmapihitIyaM dUSayati naceni atranA vAhAnAM kAlA kA zadizAmapyasmAdivAzuSatvAna zroSyamarthAmaravAdAcca sya parasyopAdhimancanaH nyasyAbhAsa tulyatvAnpranisAdhanarodhanAt 38 yanAvanmahatvApakarSatarana mabhAvaspaka vidvidyA nisAdhanaMnadathaniraMtrasareNudhvevamasya vizrAMneH na vacAzuSadravyavAnmahanesanikriyAvanvAddAne yAmapizAva dyAyogicakSurgocareSu paramANukhane kA nikanyAne na cAsmadAdIni vizeSa gopAdAnA kaHparamANUnA midAnImeva sAdhanIyanayAna hyA hatyarthavizeSAsa vaimadhyIna dvitIyepimahatva sanIni vizeSasva parabhAna si vaivarNana yetura namvAnumAnaMnatra prathivIvyatiriktAdheyannamupAdhiH sanAyAmprapininyahanityAH Ahanyarthena AnAnaviya vAtsAdhya tyakSa paramANuvyAvRtyarthamidavizeSaNaM tathAcavaiyarthya yogya naMgIkArA (viklvddrshnH|| dapibhATTA prativaiyarthamityarthaH dvitIyaM sAvayavAca sAdhakaM dUSayati dvitIyeti niravayava paramAzuSukiyAvandanaikAMtiva parihArArtha mahatve sanInivizeSasAMna yAca vaiyarthyAmityarthaH bhavatu vAsAvayavatvaMnathApi kathamarthAnaratA bhAve na hi zukAdau mahatvApakarSavizrAma sabhA vaH netra mahanasevAbhAvAna parasyopAdhimanyanaityena hi zoni paviti satAyAM nityavRtitve pipRthivIcara hinanitvamupAdhinaMdapa hona ramA AkozA vipazapa vyAnarnavasannA hedInimate sAdhyaM bekalAM cAha sanAyAiti zrAkAzAdiprapaMcasa nityenyAbhAvAnsanAyAH kalpityA rAmanavasa patamAnayanAnRtyabhAvAri
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ tva citra. maMdhyasyetyenahiti ghaTatyAdinA zratrayenadaniriktA nitya sAvayavAtiriktaH sAvayavo yameva vA gharo'nityatvAnA TI.na. dhikaraNa sAdhya vo vA kazcinprathame'nyatvamevanam ghaTasya vyAha nabhininano' ninyAnyAnadhikara NAsya sAvayavasya kasyacidanyasyati 103 himasaMgahUmyarthaH nacA nityadravyasyeva sAvayavatvaM syAdanitya sAvayavatvAnadhikaraNA sAvatha vAnyanvAna mAnavyA dhAnAdeva mI denIti vAyU mUrta svApyanityatA vyAyAdanumAnapi vyAghAna sAmyA nyarintriparimArAmAtrameva mUrta tvaminyu ke dravya vasati dravyasamave tatvameva sAvayavatvanapunara ityapi vaktuM zakyamitibhAvaH / nathAyaM ghaTaetaiTatve satiena datiriktAni bhUvAna dhikaraNAnyo na bhavanimeyatvAtyada namakara yA samanA tathA baddetuH khakhena yA nitAnadhikarasA samasta hai tu doSAdhikaraNA nizvadharmavAnmeyatvAn z Anadhakara niSTavirahi dharmAdhikarayAMmeyAvAn 4 namAniravayavasa ayaM ghaTaena niriktAi ekkasUrnAnyanyanumAnamAbhAsasamAnaM tryaM ghaTaetada nizikA nitya sAvayavAnirikta sAvayavA nyomeyatvAdityapi prayogasya suna cAcAn pRthivItvamanityamAtravani // pRthivImAtravRttitvAn ghaTatvava dini pratiprayoga saMbhavAJca // svenara hanivAnadhikaraNamUna nAva rahita niSThadharmA kiraNAMmeyatvAt ityAdimahAvidyAbhirevArthanaH sA nipakSatA kenavAne tathA piyasya kasyacidupAdhinA muddA vyana sA manvA divi| praniyatAvapyenayaiva rItyA samartha nIyana thAhetvAdikamapipakSI kRtya vaiparItyamanumAnavyaM paramArAva naMgIkArepyevamanumAnasaMbhava nithArI nyanarairapinacaina vA markavidyA virodhAdidoSaH zakyaH mitAnyanumAnAnizvasvana ra hatitvAnadhikaramakala TUbazA ra hini dharmAdhikaraNAni meyatvAta ityapizA yogadAna nacamayApyevaM vaiparItyamanumAnuM rAjyamitivacanIyamanane himahAvidyA ko vidA: mAhaH zramaduparamepinadoSaiti nanunathApi mahA vidyAmAmAropa siddha meveti cenAprAmANyamapisiha pakSANAme yApArilecA va hA ArAdeva parinyA mahAvidyAbhisArikA 1 sepranisAdhananAMviSTayoniSTathivItvamini ena vavazakvAnyA vana se para yoH se jyA
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ | nacUSpRthivI niaini sakalapRthivI niSTAyA jAnayaH pRthivI niSThA nyenAbhAvApratiyogijAnayaH tadanyatvamupAdhiritinacacacanIyami nyarthaH kunaiyana Ahavyatire ke niyatrahiethivIniSTAmyamAbhAvApratiyogijJAtivaMtatra nitya tila minivyatirekavyA siH kutra gRhyanena nAva navyA vayora hai na vAdinastayorapi ninyahanityAsaMma nipateH zranaH sAdhyA vyApakatvAdanupAdhirityarthaH yanu niravayavasyApi paramA goH saMyogasamarthanakR anaMnadUSayati naceti nanuparamANu saMyogAkSepasyajagatkAraNa lAbhAveka upayoganinacAhayeneti kyuvasaMyogaHkhatvavayavyu nyUnAvasamavApi | kAra sahila ghupranyAsa (kAraNAtrayAbhAvAdajyenavANukodyAraMbha ityarthaH paramANuvyatimAtra pakSI karamAzaMka navathivI niSThAya nAbhAvA niyogijAnyanyUnnamupAdhiH vyatirekavyA siddheH sAdhyA vyApUkanyAtsanAdravyavayorapi nityaha titvA saMpratipateH na ca nizvaryeSu saMyoga saMbhavaH yenAsamavAyikAraNA saMpanyA ivyAraMbhaH saMbhAvyena pANapakSI kA rAsabhavepisa yogasAvayavamAtravRttisaMyogimAtraSTanivAn ghaTatvavaditisaMprayogopapane gilAnumAnamubhayavAdi siddhaspadharbhiNobhAvAna navasaMyogile niravayavakRti saMyoginidhAnyanAbhAvApratiyogitvAnmeyatvavadinisaprani sAtha namA saMyogivyApinisAveyavatva dharmeyavasthAnai kAnyAnnacadditIya saMbhogAnupapanirdoSaH // 9 pUrvavAdinAya dUSaNamuktaMnA dagIkA rayU samitivadan saMyogyaM tasyAnumAnamAra cayati parivati nabalyatvenAne kAMni kamAna sthApitalyavAna prA nimayogamAkADUyati nacadravya leneti nanu kimityubhayAsiddherdharmyabhAvandI nyA saMyogitamevapakSIkRtya zakraprayogavAdininatroha nana saMyogitvamiti saMyogini ghaTatvAdivyAvartanAyAnyamAbhAvavademaspa hizAnayanameva saMyo gIti manananmate sAvayava tyAne kAMnikamityarthaH // kiMca saMyogicaMguzA dina nisaMyoginiyAnyaM tAbhAvApratiyogitvAnmeyatvAdivaditi zayAnumAna lAdA bhAsa samAna yogakSemavaMya nIma saMyogAbhAvo na doSAya prathimAnupapateradUSazA vA hindukke natrAha naveti //
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. pra. mAbhUtmathimAnupapatirdoSaH dvitIyasaMyogAnupapattirevadoSaH apasiddhAMtApa ne rityA havA rthivApyeti yadA hi pArthiva paramAro TI.na. rASyaparamAro se yogo jAyanenadanaM naraMca pArthivasyAnyena pArthivena zrAyyasyApyanye nApyena saMyogo jAyate tadA pArthivAbhyAM paarthi| vANukaM cApyAbhyAM cAyya hAraNa ke miniiyaM yugapadArabhyenainibhavanAsamyaH tunazca pArthivAppa para mArAvAH prathamaMsaMyogaH saMyu krayazvapunaH sajAtIyArAbhyAM saMyoganiSyaniriti nadanupapatti SAyaivenyarthaH atheyamapiprakriyAmAbhUlkiMnaH chinamitina cAha kAragoti trayamarthaH saMyogajasaMyogapraka kasmAddAbhyo vahubhyacaikasya saMyogasyotyaniH kasmAtsa yogA hU 104 pArthivAyyaya ra mANvAH saMyukta yoH rAjAnI yAvaM tara saMyogAn hA konya nau dvitIya saMyogasyAva zyAbhyupeyatvAt kAraNA kA rasa saMyogena kA pakAye saMyogasyetRtvAcca nacAvayacI kazvitsaMbhavatiyaH paramANabhirArabhyanena caika sthUla nI lAvabhAso vA hyena menyanumAnAnnansiddhiH yAdRgavayavAnAmavayavyA raMbha kanAbhyupeyane neSAmevaika sthUlanI lAvabhAsaM gocaratvopapaterarthAnaratvAn // cha ch|| yoH saMyogo nyUnAvinya mudAhRtaM bhavadbhASyakatAyadA pArthivAyya yo rityA rasyoktaprakAreNa hA korunya nimukkA na toyasminevu kAleAgukayoH kArAgurA merA rUpAtya nistasminneva kAle inarena ra kaarnn| kA rahAgatAnsa yogA dina re tara kAya kAryyaM gato saMyogo yugapadutpadyete ityetena upapattiraM pite revoktA kiM kA rasa kA rahA saMyoginAhi kArya mavazyaM saMyujyate iti hinpAya dUti / tasmAn yo dinAdvitIya saMyogAnupapatiraniSTApattireveti yaccAvayavisAdhanaM pUrvavAdinAkRrtana danuikramane nacAvayavItyAdinA yajJamAnamanoharIpa manumAnena travA hA viSaya tveSya vayavairarthA naranAmAhanacaika sthUla nIlenyAdinA //
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanyavayavAnAmanekatvAdekabAhaviSayatvAnupapaniritinavAhanacAnevayAminiyayAzivahanAmapivAnAMvahanAmapipadAnA mekapadArthAdibuddhijanakandopAdhAvakaMpadamekavAraminiyuhiviSayAcenapunalAhazAkazcidezIyanirinorthaH tethehAyyekArtheki yopAdhauvahanAmevarnanUnAmekavahiviSayavakimininasaMbhavanIyarthaH nacayaramANanAmapratyakSabAyayakSabuDAviSayatvaminivAcyenAzapa ramAsU nAmavAsijhevirudharmasaMsargalAgAnIvirodhamapisamarthayo kaMpani pUrvAnaM pUrvapakSAzayanirAcazenavAzyavAnAmininanayu nasibamevavikalpapUrvadhinaMnavAhanacayuneninAtrabhedAdiyunasiDiyAdhAdinAgheTapaTayo vyayoryAhazIyanasisimavAyAyogyA vAdhikAsavAcalAcalavAdinApAdanIyenicalAcalayovadravyaguNayosa yogya nAnAslInidravyayariyukra ityamevacayunasiddhira nacAne kevAmekapratyayaviSayamAnupapani ekamAvaraNAprakriyA hetuncaupAyobahUnAmapinaMnnAmekamanyaya doSapane hazyanehibahUnAmapicanAmekArthapranipanihanandopAdhAvaka padaminihiMgocaranAkaMpAkaMpAyaraNA maavdaarkaarkaavlkssnnaavirudhrmsNsrgaasvvinaakaalaanuppneshcncaavyvaanaaNndhaandhyvyvino| nayAcanamAvezaniyanasihiprasaMgAna nacayunAzi niruktidhapatyodivaTyo samavAyAyogyataspayanasiddhipa hanAbhilApAna napayanasiilibhAgabhAgivyavahAramocananyAnupAnapadavAsyAdivarupapanA bhayapeyAmapita zAniyAbhi sbtbaadhikaaghaaly'aalmthilaabindmaar'ii niluy'aahaakaar'khlaa niy'mit nayAnugatAna minA saMbhavesAdhAraNazabdanAyuktA navavidhayunAma higaMgodAvapizavaraprasaMjanApAdelanApisamAnAvAdi nivacanIya izulAna nacAmaminatyasamavAyasyaniyedhAnuSapatiH zukrirajananAdAmyavaMDonisiisthApinivedhopapane ecayo hakirAvalIkAranAmAgunadidimajAnacevazabdasiddhimAneparonayanIninadonmanyevaparAvaninananuyaniyumihinahighavapaTa vadevamAgabhAgiyAvahAdAna sAdini natrAhamayunasiibaininAhiyadAdInAMvAMdInAMvAyunasidiliprathAyalibhAgabhAjyAdibAva suuryklikhilish|
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ big byaaktibidyaanuy'aali anulishissyaa alikhiiilmkur'ngkNy'e bii ayaalilaaniy'aaliighdijaa aajr'i sjjiaabniphitmihtyaa 3es |ngkhlnr'iihaay' laakhuli biphmaasjnithr'baar'inniiisbiikRthaai dicchil, phijil+r'i bir'iliy'aar'-shbaathljbilaai ddir`aa:phliH niy'r'iiph:bikililikhaar'ii likhiliphulir'ikntu likhaa yulaabaalishiisthyjbaasthbaannisskaar'aagaaligriilphaamyaathyaanulaa sbaasthaar'iiki shaabaadilyibitt maalikbitaay' bishbcchaalaakhaaaalaambyiaa laaH aamby'aaliy'aakaandimil maagj biliythaakis aal hl niil niilur`aar`aalaar'r'saal hijaabindmaalihaakhii saal| niyogisamAnadezakAlaveyanAbhAvaspAnyonyAbhAvatvamasaMgAcanacanedamihanedamidaminivilakSaNAnuddhivegavAjheda mukhlisaachaatbbishbaannaalii paakhiir':yaar' naar'iir'ingkinussttihiinaa bstrbilibn bighaahiniiighir'khaar'iinir`iikhnnushnaaraaniibikaashkti| aashaakilr`li biskhkhiinulkhaar`aaliir'aakhkaanghiir'Nf svbhaayvyaavhiinkiNcsNyogaahaavtynaabhaavspprtiyogismaanaadhikrnnaatvenyonyaabhaavnvaassthaansvprtiyogismaanaadhik| 2aalighaashiissmhaaghshbbidyaaH mphiiini Rniilaabniiislaakhnniliiii lakSaNAbodhavedyatAditinadaSayaninaceninavahivelajhAyamAtramarthasAdhakamaniprasaMgAdamiSavAdhitaM nahananakSamAyabhAvenaTuni /
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanupratiyoginimatvamasyanyanAbhAvasyaanyonyAbhAvaspanannAstinityatvenanumAnamadhvaMsayoryadAsajanyayamevAstutayovizeSati bAhanacaniyogInimaniyogitvAniruktaryatkiMcinpratiyogitvavapratiyogitvavivakSayoranapapazceidamabhAvakhaMDanasvanirastamityarthaHyatuE nivikalyenadUSaNapUrvapazAvasarauknapisamarthayane kiMcetyAdinAvyAsajyaparisamApyanyarthaHpAdizabdAntritAdinidhyAkAdisaMyoga vibhAgAcagAne parAbhimane ni khapohi jAnAvevavyanInAMkalpinanyAhAlabajAnerabhAvAccanyarthaHsanacahivAdAvapisamAna sAde nahahanAmatritvAdyabhidhIyane nacApisAbuddhijanyanathAcasamaslAzrayagrahaNAbhAvApekSAvRhilasAyAniminakAragAbhAvAna vahanda mevA nAlikasyAgrahaNadRSTAMtyane nasmAdayukamivainana yahahanvasaMkhyAvadininidarzanadAnamaivayukAnena nadhupAdikApekSAvRhiravahanlajJAna navapratiyoginivAnimanvenavizeSaHtasyAbhAvaprakaraNasavApAkaraNAn kiMcAvayavekhavayavovyAsajyavarjane yathAdvindAdiki yApratyekaMparisamApyayathApagabhimAnAjAnirAdhevahAvasaMkhyAdivadevasamasnAvayavAnAmagrahaNenagRhonAdinIyejAnivadevapaTaini pratyayaHmanyavayavasthAnanasyaivacakAryAnvayAnaDhuMgegApistanakAryakaraNaprasaMgAlanAdyavayavavizirovananakAryakaraNAcA sAnimasaMgainpapinavAcyayAdRzasaMsthAneSvakyadevavayavIsamavenatyaneneSAmevAnankAryakaraNamyopapAnerakyavinaviyaryama saMgAna kiMcAvayAsana pratyakyavaMparisamApanaukaniphyAvapacanAzepijAnivadasAvanichana mapinayanApApavADAvijJAnAnAMnA canadarthamadhyAnyagrahAmadhAraviyabhyathAhaHAzrayagrAhakairidriyairghaTatva saMkhyAdijJAnamininathAcanasvasthabahulAgrahAzavapaMthAnita navasamasAvayavamahAkavipisaMbhavanIyagrahaNamevaniyamavayavinaHsmAdinibhAvaHmatyakyaparisamApyanipakSIbamohahinIyAniya dhAdimaniyamigogorinijAniH bhUnIyana evaMpraninaMnupaTaH ghaTainipranIyenenacaivamanItyarthaHnanUna,gemAlanakAryAmasAlinadeva vavizizIvAvayavinAkAryakaracokaninavAhalamAdIni namohayAzeni yadi vayavinamabhyupenmAvayavavaizisaMprArthanenAhinakhabara rasunatAkAryanitiSThAnaminarenanarapArijavaparihArAyonyAzisaMsthAnedhini asmivevaponidhanaraMcAhakicenijAtivadiniyathAko vipyvykinaashipiyaanrmvlNynaanivissymityrthH||*
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24V And pAdenan viSamaupanyAsaHnipAhijAnirataH kanipayavyakinAzepiyuktanasAvyAnarAvalaMbanenApyavasthAnaMcatravakyavarArabhyosill adhiinnghn bissmkaangkiaaniighssaaghssiy'aablaakhaar'r'sthtyaalyini maa baa yoni sabaMhiprAyavyavaMparisamApadanyadayavinaH sakalasamavAyikAdayAmapinAyavayavaMvarnenastasthAsamavAdhikAra vyatirekeAnahatthayogAnanyAvazRMgepilanAdisamalAvayavAH saMnilanAdAvapicagAdaya inipUktiyArillavItaleyA yanenipariharaninahIni navahatulanadaSayaveni dUSaNAnaraMvAha prayavayavaminiyanuruparamanayAvyonyasiyAbikalpA nunyAnamulInarapati lAdityamini vahAvayolAdAvinyartha dUbegAnaramadhyanaghadUSayani navesarvaseninadopAiyunatrAha| aami haalkaajgulishikilbil klaabhissnggibidyaa, rAsahitarAvAvaniznanathAnamaMgezApilanakAryamasaMgApUrvIkaravAnuvarnanenanavayavaviziSTalevagananavabhAvAne pratyakSyanikhilAkyavopalabharasAnAdinyanivikalpasyaparasihabA muphnIvitvAkhasiddhIparasiddhovenivikalo navasaraDAyasavanAsarvadAyamasaMgasAvayavinaHpramANasihAyasiaucadharmiyAhakamamArAvAdhAzrayAsihidoboyanaH praminAyaveyarthAnsipevAzrayatvanAdehAnmanAvaniyamAnaNezavyavasthinaH35 namAha praninAvasyenizlokenasi ileminanvAbhAvAparAdhenAzrayAvAbhAvAdarzanAminAvavizeSAMvyarthamanaHsivAprayAnaM punI nanakalpinazvedavaya vIkiminyavaH yavevavakalppanenapanaranyatrazuktirajanAdikalpanAvaJcAnakriyAzamovAkiMnasyAdininavAha dehAnmanAvaniyamAdiniyathAde harAvAnmAcaMkalpanenanudAnikapahenoranubhavAdevayathAcakalilanavAvizegepidehAtmatvAdevArthakriyAsamAnarajanAdA divamatrApItyarthaH kathanahinavaniyogArthakathApraniHnadyAbhAsavarjanamanAbhAgasAdhanahUyaNakhIkAraMca vinaakthaapremiH| inasthAmAbhAsaprayokarivAnAbhAsaprayokarapiparAjayaHsvAdAbhAsaprayoktapica nrknjyHsyaadinintraahlsgiishvni.||5||
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ binidaanshikaablaamunir'iir'slim aakaamaanaakhaalpaakhaaaai || manAmAservyavaharnayama AbhAsAvarjanIyAH ebaniz2avijayaH inrsnupraajyrnivyvhaarniymbNdhaabkaayaaNgnnudhaadisnaai| shkaabilaabybsthaaptyaakaalaakljjaa kaalbilmur'ir'iilithiy'aa | annnaasbaamiir'haaly'aakin kaaliilimaa: mulaal biiaashphaa | aalaar'iaar'aambaalbiligaa:r'inyjininir'r`aalaaniyinilhaanir'ur`ii maarshiiighlibiy'aani saabaali jipir'maabndhilinir'aakaabikhaay'aahiliy'aanaa sndhikaalaalaahmthliismaadhybimiibaannii blil:haaphinulaaghr'iisthlii nibnaamithaaikhaanaa shaakhaahlisbnghnikyaal niilikaashkssikaalaaighikn lbriaar'ibaar'ikaar'iilili kriiinaath mitmkaahinuphlthsbaabhaanibaas khskriy'aa:maakhphiiiph laabibRtbigphiraajhiliishbbikhaalughlr'22baaNlphaamliinilkssmiilimaarshn ilaabh 4/i shilaalilikaaaaNnimmdiinaakNr'aalr'aar'nyjinmil|yaaraa br'iir' slni kr'aar' lgr'iikhkhaalikhitmaandhtb li |anythaay'iitbiliigraathmikbaalikaabitmighkhliluliikaalji || naa khaainir'maar'k amliaalaalbaagunr' aahijaalaal bRhiihaaasbaamdinaar'ii gr'aashiisbhilguthaair'hmbaarssiiikiHmir
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimanIyucaraNaviNIti ubhayavAdIni akyavinyajanpAyaMsaMyogAdivathyanidizanisakaspenizrAdizabdenatrivAdiyAneanavadhividhamayo| .na.vidaradhiSauradhiroyinAgubhAvaMzanaNumatinirUpaNaMtrilokInikaraparamazaniMpragAmivisdAnIprasaMgAsaMyogAdikamapikhaMDyanisA yogAdIni na kevalamakyavikdanekahAniyAnayogAdegnupapaniHsvarUpAnirutezvenicArthaHkAsamavAyaniTanayecaturyupasevAyavizeSaNa iidi mukhkhaaskyiaathaaphiy'iyaalr'aar'jaatti khaamaatraar'khibaalaakisthaali triparihArAyAvizeSaNaMsanAmAdAya dravyAkarmayoranivyAptiparihArAyaguNAbAvAnarajAnIyagrahAMnavavarnamAnA dAnavajAnIyaityevA usayavAdisaMpaniyanalakSaNodevadharmihetuyanAnadAbhAsavyavasthopapatnIsatyavAnaMgIkAreyaniprasaMgAprasaMgAnagaka sAnekahorakhapavinoniyalenaivasaMyogavibhAgahivahipathaka sAmAnyAdayopiparAnAdinacyA saMyogAdilarUpAnirunera nayAhikimamAprayoHprAptiHsaMyogaH1 anityAsaMbaMdhovArajanya vizedhinovAyacyAppanibavizevinobArAvyAsamatA vikArASTraniguNAyAvAnarajAnIyovArasarvathAyinopapadyane anyonyasaMzrayApaneraniyAzimasaMganaHzravyAmirajasaMyogadravyA rtvaadyniruupnnaan||4|| bhidhAnepiguNayanAnimanayArUpAdAvevAnivyApsiladyAityarthaguNAvagrahaNAM anupapani hetUnazlokenasaMgahAnianyonmeniamAzayorinya ra trakimamAprazabdenasaMyogAbhAvavAnasaMbaMdhAbhAvavAnavAvivasyaneprathamesaMyogasiholakSaNasihirlakSaNasihAsaMyogasiddhirityanyonyAzrayaH saMyogasAcAyasiddeginyAhaanyonyanihitIyenaMnupagadisamavAye nivyAptiH unmane mAgasaMvaddhayorevAvayavinoHsamadAyasaMbaMdhe niyaashiH| samavAyanityatvepiprAkanadIpavAbhAvenanasyAmAnayoHprAptivAdinyAhaanivyAnIti prthmhiniiynniiycturthessucduussnnmaahvyaaserjaa| saMyogarti nayajasaMyogapavibhumAnavaninoninyavajanyAyamacyApyativevAsaMbhavaninanastajAvyAptirityarthaHpaMcamadUSaNAmAhavyavAdIti mAkanInAhatIyenaMnyAsanamathame saMyogamipAtahatanalokena
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgrahaMviyoni nanAvadinyAdinA AtmAzrayagrahAmanyonyAzrayasyAyyayalakSaNaM nanumAbhUsaMbaMdhinaH pdsypuurvbhaavHnthaa| pinasaMbaMdhaspasamavAyarasanityanayAmAgapisavAnnAni vyAtiriti zaMkana samavAyaspeninatra kiMnaMtu padavizeSine ekhasamavA yaH mAgappariNakiMvAsarUpegaucanAdhaHkAryasaMsargasyanigyAnAya tyAkApilamanAnumanikalakaleyApAtAdityAha nahIMnihinIya mAzaMpaDUSayani athApItyAdinAnanuna praanyoHpraatirissyenaavnlgaampitvpraasyoHmjoHmaaniiitnthaackirnnaavliikaarH|| : smaamilkhiir'bidyaalbaambulkhaajhikhaankh:nity nahipaTonyAne mAkyATaspanetubhiHsaMbaMdholisaMvedhinaHpaTasyaivAbhAvAnasamavAyasyanityavAdasatyapisaMbaMdhinisabhavAnI nicen nahiparasyakAraNeghunaMnuyusadAsamavAyAmAgapisatvamasaMgAnayAnabAdInAmapikAramAnAminina kiMcikAdAra cikarayAnaathApikAryavizeSitaHprAkanAstInicenanayamAprayoHprAtininisopisaMyogaHspAnaamAzayoHsanodinivizeSa sAdadApanivennasadasanAsaMbaMdhAsaMbhavenasisavayaTasamavAya ityavazyAbhupayanyAnapUrvadoyAnanihane jasaMyoga vyApTe zakharAvanAlInina nAkAzAdikamAnmanAsaMpujyosaMyogivAnaghaTavAdinimamArAsilAna naramUrnavAdinIyAdhiniya nidekAzi padamUtenadAtmanAnasaMyujyanepaNAlpaninivyatirekAnanacAzaMgoginvIvopAdhinayAvyanirekA siddheH||6|| maaddii: saari:liimulimaakhyaangkhaayaa: sligaa: snaaliHkhiipinaaguliblilli mAnavAbhAvAditikillApunarapina yAnivyAptimApAzAha aprApyorityAdinA enenainapiniralayathAhodayanaHsamavAyaralamAall yo saMbhavatyevanAnaHsaMbaMdho senyekala nAvagamAdini avyApiyanahiyonimajasaMyogainibhAnasaMyogasamavAyakhaMDanAbasaroka mevAnumAnamArayanigrAkAzAdikamAnmane nikRnopapAdanAcanatraivaine graMthAH // kA2
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina nanakkAsyapunaH kathanavRthAnAdhikArthavAnakaralavadhikorthanamAha mUrnanveceni cAhiyarimAraNAdhikaraNAnvaminyelAca naivsNmogaa| mr' |ly'y'y'chil: phjiiln skhinaar'phaajidbiaar'aaghr'r'kssnr'br'ikh 100 dbiini piilikaarnishbaastu khaanni hilsuutbbaalir'khyaalghssaaghtti klinilaam| gghphi baandhythaabibirhaannbik bidyaasaadhaah jaahaannaan khunir'iiim vyavaziSTAhAyaniprasaMgAdinibhAvaH nadidApasiddhAnenadUSayani nakkiminikilomayalpabudhyananakanayobhayanihavAmAvenA mUnacAvahina pariyANAdhikaraNAcatanavaparimANAdhikaraNAnevavyAhisiddhakhajinavizeSazAssapasamAjavyAhati / sbiibythaallaagaalgbhilii liikhiiaashr'iissaaiksstmhilaabikinilaamsbiikaal spatvAcanasaMbaMdhAvAyalAmiyAdInAzivAbhAvAdinicinakimidAnI vizeSaNavizeSyamAyopinasaMbaMdha nathAcamukhyA hanavizaSAvizeSyabhAva saMbaMdhodabhAvasamavAyayohaNamiti apibaMsamavAyopi saMbaMdhonasyAnaghaTaH paTe nasaMyunaHpaTAghaTenenivAMtapuTaHsamavenaHpaTecananavAsamavenAninusarUyavyavahAnAbhAvAna netapaTIsaMbaddhAvinyasyevamA vahAranice samasamAdhAnalasAminI saMkDAvinivyavahArAta nApicaturtho'jasaMyogA'cyAlenahinirakyaveSaninyeSusaMnipradezAH svaskhAmyAdInAmasaMbaMdhavamabhimanyamAnasyasamavAyopisaMbaMdhonassAnasApinadajanakAlAdityAha apivaivaminilparUpavyavahAramajAvaMza kalenanapaTAvini smaadhaansaathymevaahkhkhaaminaavinitnkaary-sNbNdhaasyogniliilaavnyvinirlaaycyaapyniHsNvedhrnicaa| jyA turthayakSamapANyAta nApicaturthayAdinA dravyAsamavAdhikArotyAdizivAdinyamigalAgIdUSayani nApInidravyAniruktaHprAgevona cAkarmakhaMDanasamayecA samavAdhikAregAvasyanigamAna guyaalkssaakhNddnaajjaanikhNddnaavninimidmpilkssaatddinmityrthH||
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikatve satyanugatavyavahArAnya satrA saMniyana prayogatvakhaMDanaspaprakranopayogada nAsthirAcalasya yogo' saMyogA kA kAyryasaMyogaH nApipaMcamaH ivyspaasmvaayikaarnnaa| nA jAnezvA niruko na nalasA siddheH zrapica pRtha vyAhAravyava hArayoH samavAya ivotthAnA kalpanA 41 yathAnana saMbaMdhi nirUpaNAdhIna nirUpaNo pisamavAyastatha natrai konityazca saMyogo pina thAkiMnasthAna nadavyAhAravyavahArayoH samavAya bahupapateH nenajAnera tvAdInarajAnI pahUnI dalA mevanasaMbhavatinandanyatarakarmaNobhaya namanathAca ninyAtkAra ra vanayajangala bAvartamAnena sva yogamavivyAvartayanitanka harini narhikAra bahatvAka pavizeSAJcamahadinimahatva svakArayAcitayajanyatvena vyAjJAnAvyA didyuta mapivyAvartayet // 22 saMyogaH na thA coka kArA cimayajanyAce navyAzaMsa yoga vanavyAhRnauyA bartana ityajasya saMyoga nvavyAhatamityarthaH saMyoga vizevasyaka [yajanyatvena vyAdhirnatura nirinimaninaMdIgrahavA pUrvakaM pariharani hanana hI nyAdinAdyacitkAra vahutvAtkAryamahe tvamunya teyathAccatu ke ythaavaasmaanprimaashaa| prazithilAvayavase yogavanaMtubhirAmA yoH parayoranyana ranyi hune vyAravdha kvacitkAra sA mahannAn yathAnyaNukA samAna saMkhyA ke ramacayavanaMtubhizaradAyoH parayoranyana ra sinsthala dIrghanaM dAdo nathAprazithilAvayavasaMyoga pracaya vizeSAda pika cimanyamudyate yathAsama : samasaMsvaSyanaMnu bhiranyayoH peTayoranyatarasmin nathAneneSu kA nazA trinayajanyalena vyAnamininityeSvA nona vyAha TUTAnI guNA vA vAna sjAnirityaM zopya siddhalathAvidhajAnau pramANAbhAvAdityAha zrapiceti namaH thAnupapattiH saMyoga sAmAnya kalpi kA aneka vacapranyakSA hA ghaTasaMyogaH paTa saMyoga iti bhitrazabdaprayogAdvAvadvimedA dvitIyanRtIyayoH samavAyava dekatva pyupAdhivRzAdanyathAsiddherinizla ke nA ha saMyoga pani zlokaM vyAkhyA: rzayaninene niyAnnajasaMyoge'vyAmizrana pase sahI rinAnatra siMhAvalokitai na parihAraMzakate nyana ra karmajaH pathAsthAevA nAzye nAdaiH ca layoH saMyoga ubhaya karmajanmaH yathA malayomaivayo tyAdiSumaha vnsyaadityrthH||
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinA sthalAnarayorapipanivediyaMsuvodhenagraMthenarAlAtinathenivizeSamAdarzayana prativedImAbhAsayanipUrvavAdIathenikAraNanihanyAyA TI.. niniHsAkAryasaivataspatenaivacyA naninyasyataspanenAvyAlenathApinivRtAvaniprasaMgAdityarthaH nAyavizeSaHsanyo vyavasamAnAvAdano| 10 naabhaasHbhnivedoniyrihrtindinopninnhiinopptraapiiyrthHsNyogvniraasennhrbhlmbhaassigovitraasiniisrvdevvaadivaagii|| sarAvapi gugaantaavaaNnjaanyaaicyaasmvaathikaarnnaajaaniiyHsNyognimmaagaamNjriikaar:ghttjnkndvyvnikssggaavaaviitr| jAnIyaHsaMyogainicamAnamanoharakAra anityaHsaMbaMghainicanIyalasApUrvamevaduSitaM yathAmanivibhAgaMDarnirUpayaninAyoninatrama|| zastapAdasarvadevazivAdinyamibhakamIkamalamaNAnyujAvayani sahimAptipUrvakainyAdinAvidhyamevAH saMyogAbhAdoyyaprAtirininanihAlayamA nathAsaMyogesaMbaMdhAvamaniyAlenavyAnaminisamavAyasvApisaMbaMdhassaninyAnAnasthAna jJAnasyacAsmadAdiSazarIredriyAdisAdhanA thInavAdIsarenahirahiNinadyAvarnene nibhavanaivakhasamaya-sakalopivyAkulIhanaHsthAnaathakAraNAniyAkAryaspanihaninani tyasazravyApakaniSTanAvavyApyaninesyogAdiyunanadinopidIyatArAdhinasmAnasayogaHsaMbhavInApivibhAgaHsahimA tipUrvikAsa prAlikiMvAsaMyogavirodhIguroH athavAsaMyogAntyaniyamAvanidiraniniguNAnyAvAnarajAnIya sarvathApina ptipUrvakenivizeSaNaM saMyogavirodhitvasaMyogamAgabhAvamadhvaMsayozyaktIni guNagrahaNavuyAdiyAnanyasaMyogagrahAMsaMyogAnI niguNa nvAvAntarajAnIyaityuktarUpatvAdikamAdAyarasAdAvaniyAziladarthajAniva vizeSAyenavizeSyanedighaniyo gugalahaniyoguNavA vAnarajAtistadadhikaraNamityarthaHnenarUpAdayovyAvaninAHrUpalAdInAnadabhAvAna nathApisaMkhyAparimArApathAvanivyAkSisapanAnI nAmapinathAvAdanamanityamAnajInina hisaMkhyAvAdijAtiranityamAvatIne ekekaTathatkayonityavartinI-paramamahAvasyavAnanyanA yAtanAnerapinityaniccAnanathApisaMyoge'niSyAsiHsaMyogavaMjAnerevaMbhUtatvAdana usaMyogAtInisaMyogAnRtyaninyamAna nijAnAya | ityuktegharAdAba nivyAnistadartha gugaNavAvInarapardagaMdhavAdinityaidimAnanItipada gumAyAvAnaracaguNAvasAsAhyApyanenacahityA disAmAnyAnanivyAtriH
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ pamAnisaMgahAni mAmAthayenyAdinAnokenaprAptipUrvakAmAnirityatrAmAptizabdenavibhAgovAsaMbaMdhApAvAlAvivasyanemathamemAha-AmmA zriyAditiutaravasaMyogamaseniyAmirityAha anicyArinihitIyeTUparAmA AyogAdyabhicArata iti mAtra jhivirodhazabdena kisahAnavasthAnama mimananiyanyanivarnakanyavAnAsaMbhavaHvadhyadhAnakayorekA bhinanvAMgIkArana ugarAhAdAvaniyAmiretyarthaHnanIyadUSaNAmAha vize yonisaMyogasyapUrvamevadUdhinacAijAnyorapirakhaDinAvAcanaviziSTalagAmadhyasaMbhavInyathA lokaviharAzani nabananAvadityAhinA nnunshaanvsthaanmtrvirodhHyeniiyogosNbhvHsyaankitvaadhaankbhaavnthaacmaashipuurvkaamaanirvibhaaginibhaavygaavkssaannaa:kir| mAyAdaniyA rayogAyabhicArataHvizeSaNAprasiddezcanavibhAga prasiddhani 2 nabananAvadAdhaHvikalpAsahavAnA bhAsizadanavibhAgomilapokiMvAsaMbaMdhAbhAvaHvibhAgAbhidhAnAcAnmAzcayatvaunAnasaMyogamadhvo nityAni nahinIya:dira rodhazabdenasahAnavasthAnAbhidhAnalakSaNayAsaMbhavindAnavadhyayAnakorakAzyAvasyasenevA mupagamAna nikrtakAnadi vasAyAMcananivarnekAhavirechAdAvaniyAniHsamAnAdhikaraNonivargakAguzovisivaitice nAmamana saMyoga pilaargulibaar'iir'ibiy'aar' biliigbind ' / khliiphaabiilaaksibir'iithikhaatti :khiilngkkii jaanaajaa niilaabilmb nimityanaumAtipUrSikoyavasahAnavasyAnabhAvApIya pAhanathAcArvamAnAvibhAgasyapAnakandazina ninasaMyogadhAnako gaepani prabhAganisaMkSepani netrAha nivartakAcabiMbasAyAMce nivyAkhyAnarItidevayaMcanarAnatarInimahArANAmaniyAsadAdinibhAvaHenanA vyabhicAranainipavyAkhyAnam atramAnamanoharakAra mAhasayogasamAnAzrayasani yoganAzakovibhAgaininadevacchaMkA ne samAnAdhikaraNa iti praatmnsoHsNyogspnivrtkNydrshnmyogensmaantaaemitybhivyaaptiriyaahnaanmeni| nirmakAra nabarnakA dRSTravArapAnelakSaNasyAbhAgAbhidhAnena
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ ?? | missttibilaabidhimaalindhn shaalaarthiii nishaanaalmbindhr'iaalimaa| niilbiddhtblikhiblgbimaanghaambibikhaanabir'nnijbaalaathiphythaay' ||klibishbbidughl ghnyjinilkhiighlkhliphaailnbibir'idinHsmmaanindiiiki bijibijibilimbilishaarybibhisaabiihmaaglaaikhiir'ni phr' r'iii bibir'kiNphishkhaalkaanyjiliililiji bishbaasyaakti maar'ilkssi4/ maakhaamaakaandlliklngkiniphilphlnssikaalbaalihaajblilbhiniy'4/ r'uubaalaakibyaasbaar'ibndhiiythaaphilikhiii shiriiphiyiikssinnshbbi| baandhndhimaakhaaliy'aahitbiaakiyaayaabr'kaar'iilaanyjliighlii bishaakhaa| bii kaallidinik maadhiinllinbbliyaali lNgaalik yaar'haablkilimlisbkiniblchilaakhpaakhaaliy'aakaabin, khilgaalaathikyaalaasiighaanibaalyshilaakhiy'aaghghnil| maalHlluliiyhaalslmyaanilkhaalishilaalibaannmaasbyaapi nibAnayAcakatravarnamAnenakathamubhayaniSThasaMyoganinidhikarazAvAnathApina thAviniprasaMgAdenadevazakale nAMgallIniyadyapanyana naranivanakarmayobhayanivasaMyogavana sarvAnmanAsAmAnAdhikaraNyanayAyAnyanarAdhikaraNamADAyAstisAmAnAdhikarasya tathAcanadA sbiniinibndhbishbbidyaaliighdinli sr'inibilir'aambghiinaalaanaathn| phikaamaalghissaakaaliinaapnir'aashniishnissttaambishaal:lkplaar'iir'inir'mii bnnaay'ni dilli
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ || asanivAdhakaityasihi gauravarasavAdhakatvAdinipariharani ubhayeninanunakalpanesAyenagorakhadoyAyapinuvibhananimatyahAdevA / / / nisiddhirininavAhanacetiyathAhihimayahiMdhyayoHmArabhAvAnApUrviraprAptirUpavibhAgAbhAvepisaMyogAbhAvamAtramAdAyavibhaka nimApayazabda / yoHmatilahaddharAmAyapidinineyaM manInilapratyApikenyarthaHsatenabhASyakArohaMvibhAgepratyakSa pratyuktamananyaM manoharanunAdRzasyaleSaka jIniravanAstizabdaprayogastauragAinyAhanadasanasanAhazAnubhavaparihArapArijAtasya nepisulabhandAt nAparyatIkAkArakiraNAvalIkA rolgulikamegAMgulinarusaMyoganAzakAla maMgoyApihalanamasaMyoganAzAnupapanyAvibhAgasamarthayAmAsanAnayAhihanAdInAniSkri. yatvAcanahAkarnanasaMyoganAzakaMnanAMgaliga kamavanasvahasanahAnimantAbhAve nAniSyadhikaraNAnyAna nacAMgalinarusaMgoganAzAma nirusaMyoganAzIbhaviSyAtInivAcakarma karanarusaMyogamanyaMgalinassaMyogasyAkAraNAntAnakAranAzasyavinAzakAvenisa ubhayavAdisiddhakaraNasavAncayavyanirakavAsanAzakalIyapanaugumAnarakalpanAgauravasyaivavAyakatvAtnavibhakamAnya yAdevananmihIkalpanevanAslInivAcyahimavahiMdhyayorivalaMyogAbhAvamAnAdevavibhakapranyayopapane pa niaailtes bhAgajavimAgaparaMpatyAniSkriyakarazarIranAhisaMyogaparaMparAvinazyanIyanichannapigalapAdukAMgIkArayimavya ininamApistAna yinyAdiprathenavonaraMdeyayojanAtukhasyakarmaNoyaAzrayogussA diladAniyohalAdityavInasayanacAdibhiHsaMyogalauvanAzakA dAbhayaviyadhikaraNyeyanimasaMgAbhAvAdini apicAMgalayakahanAdInAnikriyAvAvagamainihalasyAkapamAnAvAdinivenaguli calanamanubaravalanasAyAvazyakavAnadinarAvayacalanAbhAvAdavayInadalanIniyankisamazlovayavacalanavArayavinicalanopaniyara minideInasamavAvayavasyogamavAkyavisaMyogopIninahalAda saMyogasavAlikasavinAzAyavibhAgaHkalpAninasAcyAvayavasaMyogAnena isakyavisaMyoganiyamaHevaM karmaNyapiDyAMtuvizeSaH navasaMyogavasayogAMnarotyAdakAzanAnunanAlikinyavayavonyAdakapadavayavika papikonyAdakAnisaminAlisaMbhavokyavegarupadravAyasaMgo govAnapunazvayavinoninalA svakarmaNebaharUdiyogapinivarnaneninAnena
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciprananuyadyapi vibhaktamUtyayavlAnnavibhAga siddhistathA pina kalpavaMzabdala hA kAryezAna danumAnAt uktahibhAyya kRtAvibhAgaH TI.na. zavdati natra vibhAgasyaivAsaMmanipateH yadyapina te nakAraNA vibhAgAnu mAnasaM bhavatina thApizabdA nadanumAnabhavanI nilIlAba nIkAraH zakane nanvityAdinA sphuTato veNu kA NDAdutpadyamAnazabdA dityarthaH nasyavibhAgajanyaMparizeSayani sahI niveza lakSyasya yaH saMyoga rana nAzApe so yo vaMzadela smA kAzasya saMya dalahUya saMyoga nAzApe se nyu emahine thAna myupagamaH | zAnmahAkA samavAyikAraNe prathamaH zabda 111 bhavatItyarthaH manacanimittanayApivibhAgAnanu pravezAya deza dala vibhAgAnnibhinna kAraNa IzadalA kAzavibhAgAdasamavAdhikAra | natra vaMza dala saMyoganAzAeva niminakA rAmapi bhavacinyarthaH // vibhAgovagamyane sahina baMzadaladaya saMyoganAzApekSavaMza namusphuTa dalazabdAttada samavAthikAraNAtthA dalA kAzasaMyogajanyaH saMpo gajanya spazabda svasaMyo namina kArayAnopalaM bhAna vyAkAzasaMyogajanyasazabdasya bhadaMDasaMyoga niminakanAva diticen navApusa katvopapaneH naca sarvatrAnI diyA saMyo AnAna maMga: merI daMDasaMyogasyAnvayavyatirekavanaH kAraNAnopapa nauma kalpanAnupapateH zranyathAnacApiya lAzA de karuzabdo kutastenanajanyanadvinatrAha saMyogajanyetiyaH khalu saMyogAsamavAthikAra (vegavadanilapalAzasaMyoga nirmitIna syAt // | kaH zabdaH saH saMyoga niminakA ra kopidRTaH yathAkAzasaMyogAsamavAdhikAra zAdanyadyamAnazabda goniminaMna minamityarthaH nanvevaMsa huna thAlinasmAnnAnyacApa pani rityarthaH dUSayati navApuleti zrabhyupagamyaneca vAyuvazadala yAH nibhairIdaMDasaMyogasyApicitrimitta nAnasyAne natrApivApu dala saMyogasya suvacatvAdininacAha naveti nacAnvayavya kolaH navehana | yenibhAvaH thAyya nadiyakalpa naivAnima saMjike tibrUyAtpratyAha anyatheti palAzaH patraMzukezu ke nizabdAnukAra : senenaina ciraste - nyadAha zrIvallabhaH sa spazadigamya nayA nadanupalabdherabhAvAna dhAraNAditi zabdeopalabhasyApinathAvAn // 25 //
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ savaMbhASyakArAghabhimanamanamAnaMdUpayitvAmanoharIyamanamAnaMdayinamaDAvayatikarmenisaMyogenasihasAdhananAnihatyasaMyogAnidhi nAyakasaMyogajanakasaMyogenekAnikanAnihAyahejAvavivizeSagadravya niyAtiparihArAyAsamavAdhikArAtyAditya yananayogAniriksAna vibhAga anyathAsaMbhavAdiyarthaHatrakiMkarmamAtrapakSAkiMvAvegAjanakaMkarmaprAdhemAha karmamAtreti dvitIyeprAivegeninisAdhanamevadarzayani karmeni saMyogajanakAlenavAdhaparihArAyasaMyogAnirikenyukta nathApivegajanakavADAyAsyAnadavigrahaNadravyavizeSAsamavAyitvenA nistAnihantya gunngrhaakhvissyjnyaanjnknyaavaadhpnihaaraarthmsmvaapikaarnnetyuttvibhaagjnktvenaarthaanrtaaprihaa| karmasaMyogAtirikAsamavAdhikArAsaMyoganiriktatvesayasamayAyikAraNAvAdUpavadinimAnamanoharakA rokamanumAnAmanicennakamamAtrayasIkAnavegAvAsakArajanakanayAsihasAdhanavAnavagAjanakakamapasAkAra casamanisAdhananA karmasaMyogAnirikahigaraNAsamadAyikArAnyAnyanAbhAcAdhikaraNAsaMyogAsamanAthikAraNAnyA nasaMyogavarinipraniprayogAt vedAninapranihAnasAdhyavikalAvAcavivartavAdAzrayaNenale kArya guNagAnarama lgulithyaalaakhaayaashnbindhaar'iir' bilii: bihaamdbii: 25 pasaMyogasyaniraslavAhuNAnAmanirUsAna jAnezcadunirUpavAnsArasamavilakSaNam / nApihitya saMmananiH // garthamanpanAbhAvagrahaNahityAsamavApikArIkAvAdAvanakanikanAparihArAya nausaMyogagrahaNamayakathaMvedonina panisAya vikalagAyAbanAnegApikAyerusAdiskI kriyanesavanacAhavinani sanyamarthapAdikAryepirUsaMtIkiyanesavanagumaDUgInaraMjasyapara raNadivanInayAnanIyAnAppanirvacanIyavAdityarthaHsaMyogAhanIyAdilasaraNa vizeSaNAmasiDimukAmlokenAviSayoni seyogasenyAdinA athapratijJAna hinvahanayaninApInilAraspakhaMDAyivya nemamA nAyaDpayaninakAdivyavahArahetuHsaMkhye nibhAyavyavahArazabdana likh|
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi.pra. dekaMtrINInyAdipratyAviSayaHsaMkhyetyatyanAdibhirampadhAyiaparaidya ekaparimAyAmasamavAdhikArazAjanyabhAvakAryavAkaravadita dI-na-nyanumAnamagAyoninabhayamapivikalyyadUSayani nakimityAdinA sakandasamukhyasaviSayepracarnamAnanayemaudA viniprtyaaspaanythaasi| __ 12 hiranumAnamayyAzrayAsiddhisAdhyavaikalpAmpAdUpinasyAdinizlokavidyAgonimAvinyAdinAnanalIlAvanIkAreAhA vinimanyasyaikAdasalll muccayAviSayAvamupayAdinamaDAvayani nacininasAvaicipani ekatvasamucayamAtrasahinvAdivyavahArasthalevizeSAbhAvAhovahAraviza bonasyAdipartha:samajayavizeSaviSayaminidinIyapopisamucenaukanvarUpakAmavizeSAhAnaMdAcinadinvatrivAdidharmavizeSAdAnobhA talimimohAvinipratyakSataHsiDohatAnumAnanAnomayathApi pratyakSamasAnyayAsiddhiHssAdekacasamucayezanumA - yAtrayAsiddhisAdhyavaikalpa binA atha imorAvinimatyAMnAvakaikAsamukhyaviSayanayAtyanpayopapadyamAnA nAparahivamavagamapitumarhani nenusamucyamAna vidhayamidaMpratyakSanahizebaliSayaMvAnAyaHnaspAne ciohitatri vAdivyavahAravaicinyavirodhAn nApidinIyaH vikalpAnupapaneH sahimamuktikAcabheAhAnaganadharmabhedA hAnathamaHekanAyA:sarvavatulyavAna naramAyAropinasvApAramArthikasyavAhitrinvAderanaMgIkaronara nadharmabhedAsidezinarenmebahinvatrindAdijanakA pezAbuddiviSayeSivikalpasAmyAna apekSAburekatvaguNAsamu yamapInyAha vikalpeniprathamekhalvasihi nahIkAkkharUpavizeSolinAhazoyenadvitvAdivisahAvyavahAramA camanAnA dityAhaekanAyAitihinIyevirasiddhiratasyaivavizeSaspativadeneTeriyAhanacAmani AropinasenisakandasaMkhyAyAgutAvinahibA degaasntryyogaanpaarmaarthiksyeninusrmaayaa:pdaathonrtvvaabhimaayeshaanmimmaasepNprnidyaaprigtimaivmityaadinaa| vahibhavanAdvivotyanivargAnaMmatharmavyayagarnayadekAvasaMkhyAhUyaM nahiyayaMjJAnamekamekamutpanemApezAvahinI maniminakArIna
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ mavApikArakhAzrayadravyayaMsamavApikArAM hitvamutpAdayati evaMtrivAdivekanvatrayAdIni nadavayeyamapekSAvahilaspA kime katvasamanvayamAviSayaHkiMvAnahizeSaHnAdyanArazaHsarvatrasamAnanayAhivavivAdipArizavApaneHnApihinIyAsamacinekanvakharU pahanavizeSAbhAvAna dharmAnarAyupagameyyanAropinamAropinvAnAdyaHhinvAnavasthAprasaMgAna uttarottarahivaipAcaviSayariyAmA vipikhabhAvavaicitryAdicitrakAryajanakanvaminicenana aniprasaMgApaneslaramAdAropinahilamadAnassAviSayaHnayAcanAhaMgavaghaTAdiSvayihidava haviSayaninyAnavavikasanenisaMkalinArthaH imAmevArtha sthinipayanuyogaparihArAbhyAMparidraDhayaniAropinetyAdinAnayuktIni uill mainathAkacipisavamanaregAnAdhanirvacanIyAvidyAvazAdena himamor3avainiprathamaparicchede nirvacanIyavyAno baalaanumaamkiiriiniH|| viSayAvahilavivAdisaMkhyAbhedonpAdakamAnasihonasamuccayassarvatrAvizeSAna AropinahinvatrivAdivizeSinekandasa madyapAlaMbanAvunhi ItyAdinAnike nicennanathAbhUnAyAsvavahilAhivyavahArajanakanvIyapanI hinvAyumpAdakandakalpanAle marthyAnamArodhinasyAnAropapUrvakAvaniyamAhinvAda kvacinmayanApanirinicetanazakisnanAdisaMsargavakacinsanyanAmAveSi nibir'iighl laathiniyuphbiyaalbaamuulbindhaaNlaaphaacchilaamtmaaphijubaalaa AyuSyanaivanAvakukijanasaMsargAnanadAnAmAvaniyogiSucAyanamasanarAvapranibhAsobhyupagamyanainibhAvaHthanAdRzAnudiApamAna nAvyavahAramavarnansasanayAvAnAnyo'nimasaMgAnanAdyaviSayAnirUpaNe revanAvadanirUpaNAdinicetanAdidaMbalIvacalanamainagAbhAga jalanayanAvamAzajJAnavA dinovAnihAyajaDjJAnavAdiyubhavAhazevevavidhavikalyaHkalpinazukirajanAdivapivAkayaMkAramiyAnma. navAnmAeryanuyujyanA natravAdhinavAyathAnathAsvinivedatrApikimunAnisAthakAnilakSaNAnimanyasegurAsamavAyAdikhaMDanAnivAviramA rasinadevana manyazahilemamAyAminyuanumAnAnidUSayani nApIni parimANamAtrapakSIkAregAparayAevAdiSubAdhaHsAnadarthadyakaparimAyA gy'aalmyaagrstur'i
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ lbaasaaphaanaalr'?dbighaa phis aayhaabikaalbilmunr`ikir'iiilisispiy'aamilimiliy'niy'aam phl bidhaadbiilikaanaaghly'yaanaabiskaarkaakhyaatmighaalikaadhaakkiaa 8 || jblghnilkhiliphaarjaanaabksiiy' bishbbidyaabilaas ||yaakaachi maaghbiyyaajmblijaandraa binikaalinggaa prtyaashiiraali r'im| yaainijaahidinlikhi |shaandhir'ijaa dH aabisskaagphl yaa phlaaphaayaah hlei shiphn jbaaliphaayhaaby bissyjaanyaasli jbaalaa phaabidyaa bishbijitmghaasshtykubbaajaaliphaagliibikaalukhaalitti kaalihaani+jnejiNjiy'aar gaaligaalaaji bili niilphaahimaalllll laay'laalmbii| baaliy'aaghaalnyukti sbaasthyaatmjaa laakhaalishaalaa| laattbiaa sblyaamaangkhiaabaaji pr'aanijyir' shir'iikssaaby'aalinbaalaanlikhi: bunaampaaniguaabiniikhaalishkssaalaal sndh nluy'aaghaanililaaktimaakhaalitti khni paappi:sbaadhii : hildi laailaahaangkhaabikhaanbiii sbr'kkiaakhaalbaalaanibilidaa: kh nisulur'ishbaandhiy'aar'nnyr'maaniliiniiaailii ilyiaabilithithikyaal nbnii
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ bunH lili binishaar'iilaaliiy'aakhaaldmnissaar'kmpilimaa: aalmaarki nahigvAdhiganiritya idAnIyadrAvyakAraprabhRtibhiH parikalpanenasyAH khlvekaacebhyonekvissyvRhishnebhyonissyti| bishbaalithaal lipi sblp bini nndii: shbdkhir'iaar'mbiy'aam/ suisaabinaaniplir'iaamr'uulkini kaarykrmaar'ir'iibisstthnaalr'iliimuuhinidhiH nijsndhaan yntr'iir'aamiir'khaar'aaghr'uul kaali linaamaayyimaalbinirml niy'aabaa bibiy'aanaali guthikhkhaalihmiaahphil r'iir' pr'yiaasaalliiishrniibikaagir'iinibnimini bujhaassaalmbnaa: lkaalaakssmnbiy'aanmaaliibaabilis yasyAncAnupapa ni:mahatvadIrghacayorivanadupapane nahimahanvamanI niyamanaunivaDUkhamapekSyajAyanenanma liilaabythliphyaalaasphilyibibsuthisstti phlr`iikhnH bhissaastphksiaalaangkhaayaabdhaanbiy'aayiilaalir'iliikhulntnaal| jaanaalbaalaajili kaabaaNshibaalaani pli atyssttibhaal bimaanbliilaay'laa |baay'aaliy'aakaabishbkhlikhaalinggliini shktishaalinyur'khlaaniy'aa shaalaaniphinimnsaalbiligr'iilithaal likhaanibtbaalish shillibaakiraalaaili milijiblpsulr'aalr'iaathniissaai nirmm alkaannyaatihibiskhshriililiH " /
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci. ekAvasaMkhyaivadurnirUpAkunalasamasyarUpahilAdirinyetAvasaMkhyAMdUSayaniskavasthAyIni yadannodayanIvasbhAvUcanuslahavA dI-nayani navakharUsAgAmini khokalAyAmamekAvasaMkhyAyAmayadoSoparihAryaHjasyAcyapimanidravyavibhinAcA divyarthaH nannAsvanI ||y'aanmaaphiy'aathaakhir'ikhlaasulilgaa kmbili brijnmlnjil mekamanekaMbAnIyA virodhAt mAnidhyekAkimekAvalalyAvasvarUpaMvAdye'navasthAsvAyatavAsthAna nasyAbAhavakharU) pisAvana mahaklarUpAdevasarvanakalavyavahArekhamamAdhikArthatIkAraityAha sakaleninanvevaMgovAzcanvAdayopinagarAdhA ekavasthApikharUpA nirekezAinirUpAyAna naelarUpANAbhinna lAdekamekaminyanuganapratyayAnupapani ekatva saMkhyAstIkAropijasAnbhanidravyabhicAnayAiyovekamekAminipratyayAnupapanesnulAvAnaekAyasanavyAviziyana yAkaminimatyayaviSayAce rUpAdIsaMgamAyAkaminimalerabhAvamasaMgAcanatrarUpanagavekAcavyabahAde'nyatrA pinathAbhAvaprasaMgAnaekAvasaMkhyAvizikavasamavAyaspAnavasthAdidoSAdayuktanayAyAdRsvarUpasaMkhyAsa mavAyasAdRzasavaikavyavahAraviSayanIyapanausaMkhyAsIkAravaiyAna navaMjAjyapalApAniprasaMgogdainavA dinAmikRtvAta nacapramANasaMkhyAyAmapyekavAdibuddayaH gugAdisvapinadrAvAna nahAdhasyA nirUpaNAna yakharUpamAdAyazakyoDArAyadAhalIlAvatIkAraH jAnerapivilavApanerininavAha navaniniyAMpekavasaMvAyAMmAnamanohA rAkramanumAnanajhedakhaMDanasamayaevaikapathakadUSaNaprasaMgenAnU pradUSitasavamekAvasaMkhyA'niruktimukApranisaMkhyAmAnaevaprA mArAMnAlInyAhanacapramAzAminiekAdivyavahArahetuHsaMnihinairekAbhijJAvyavahAraspavijayanagAhegariyakAdibuDyApramA raNamuccanenAthAyekadAdivuDyaHsaMkhyAyAnapramANanadrahineSvapiguNAdiyunAizaDyepane nacanatrabhrInagausAvaM tyAha nahAdhA
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgrahaMvironinaceti nanunathApitavAyukiMdUbarAminiSamAgAbhAvAdasaMbhavaityAhanadevaminyAdinAspAdAvanivyAtiparika horAyANakaparimArAsamavAyikAragahanIyukahANakasyayaparimANanadasamavApikAraNIyaparamArAgana hindanadarjinIyAgurA lAdAnarajAnistadadhikaraNA miyarthaH sajAguNAvesamAdAyadravyAdivanivyAtilahAnAyaguNAdAyInarajAtIyagrahaganA nIti hArAkaparimAyAsamavAthikAraNacanInyarthaH enacatrivAdivyavache dopaenene DiethankAyapivyAkhyAna natroyapi sAbuddhimAdAya arthamanyAravAnasyavyaMjakAlasamarthanasyasuvacavAnaekaza ke cAnumAnabhedakhaMDanesvadUdhina nacapRthakamAne navasaMkhyAyAmapinamApazyAmaH nacai kalAdibuddhayaH pramAgasaMkhyAbhAvepicaviMzani guNAH paMcakara mANihividhasAmAnyamityAdivadupapaneH navananago prayogaHmarayavAdhAnirUpamA nahinipuzAsanayopi nirUpakAnanurvizanizAnayaMcakarmAtIni vAdhamadhyavasthaninadevahilAdisaMravAryApramANAbhAvAnahANukapA rimAgAsamanAyikAraNanigurAgavAvAMnarajAtIyAsaratyAnAhaghanisaMkhyAvAvAnarajAnIhimityAdi hlddhijtbkaa khaajaalimnbinyaaraaniliaghk dizAilaDDanezvAnissagAna 48 nanAva hogI riyabhicAkAragrAhimanyAjAnApramANam vinA ghbidhimmaa khaabini bhilaailiinikhilbiithinityaannyaayy nirileninopapAdilAsaMmAninajApitAmupapAdayaninathA.jAnirapInivapadArthakhaMDanasamayenusAmAnya lakSaNAnita DinA nitrApramAgAsvarUpanirukrinalaMDarAneityapunarukinaneninasyAjAnevyaktipaniprakArakyAvyanirUpaNAdityarthaHloka kavitraNoninanAvadini koyamabhinAkAraNahaH kimenavyanIyathAgorinipranI nilayAvyAnarepigaurinimanonimAtraMkiMvAsarvanya kInAmekagogA
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ eraar'sr'iilingglaakiighr' sniinir'inir'ibilphini snunaanibili e laalaakhunimaai sbaablmbii jhityaa kr'inir'iir'ibinuss ablii lir'iblmbli lsbidyaali lismaar'kaa: naar'iiir'ichili kitt jaamiliibniishii kssy'kaay'aamilityhini shaandi naajir'iikaa likhityaa ghni dhiimhini yaabihinii jndhii phj jbaasndhuH naahmndaajjaaaanitti bityaanyjaa ljjiphilmuutrniibishbaaHliilaakiir'ssaar' bndh anyaashaanaalaay' chil nyaashilaasyaathidyaal aammaajkraanihiin lussijiihinikaalir'ii shkliiilaa: bikaabdilaal jaaliy'aahidisbrdhyaatmikaalin myaakikaaliilaabillaallaalaabdlaa dbiy'iniissaaghr' klir'iaassr'aalir'thiikssaanggn saalimulkhaaliibaanniniriishr'iishiilaalili yAbhAvAna sAkhAdimavadharmasyaikasyasarvatra nibhAsotIniyanakanana hijaatyaannkhvaanuvtvyvhaaroppneH|| r'iisbruur'i aashbingkiniini shikssaamndhiishklith saalibaar'ii niryaat nijsiilukhkhgbiikaalaahubkhaanaabiulin tti aabirmn liH khilaar'iir'ssuniliianlguli tmiiisbnimiinibaahikaalkimuini maalishnibyaamaasiniigur'ishr'daay'iyaaliiniribiligaalur'iighsnii nikttibhir'inyjikaahli
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ | kiMca sAcAdimaca lakSAvyaMjakA maupiTurnirUpa ityAha kiMcajJAni khIkurvaneti sarvatreni yadisAkhAdima go cobhayaM bhAvavastu mAtrevartena na dAsa rvaspa sAkhA dina govacasyAdini virodha vizeSodaH jAti kara kArya kA rAbhAvAvyavasthi nizcetyAdidoSAH prA duSyuritibhAvaH nanu pratIti devana tsatvavyavasthinozarasAMna vyaktiSu govAvagrAhitya linakathamu natrAha yatraya | dini jAnI nAvyaMjakaravI kAro pivRthAya trayAmanIya titrApivakuMzakAvAdityAha vyaMjaketi athamAbhUna nakAbhyupagamaH kimetA vaneti narhi vaktavyaM pranItimAcAnadaMgI kAra unAvAdhinata :atiprasaMgAn nadvitIyaH asiddherityAha manInimAtrainyA kiMcajAni dvAvyaM tadapi kutravartana niyaryanuyogeyatra jAtistatravartanaityukAvanyonyAzrayanAu bhayo kaoNnarama yAyadinanado bhayorapicastu mAtra tina yA sarvatra sarvAjA nirvani harmanainimanInicarAzA nikAMgI karayAvaipathye pratInimAjA catathAvA sthApaka mananAha nunamanyaya ci ya: yAna mAtIne sArvatrikaH saevAnuvRta dinA kiMca jAtivA nanadevanapratya pavada pIpaMjAti darthosi gaMdhAni gaMdha na nyadharmava" annadravyAdiSvapi nItyupapatiH zrAdye sAnajAnina va sthApAnAparAdInAJca na sAhuyA dhirevasamaMnavyaH tathA canathAvidhopAdhibhireva sarva bAnuganisijAti kala se yogadutpA havetyAdinA evaM pratyahI jAno pratyAkhyAyakulArka paMDito cIna manumAnamAvayati dUSayituM nahIti gaMdhavansa gaMdha catuye vartate dharmAsteSu gaMdhe vahani saMnAmadharmaH nadanyanAbhAvavAn tathA gaMdha va suvartamAnAH santeSunava' nainiyedharmAste sugaMdha bahutya nitvanAmadharmastadanadhikaraNo yo dharma sahanna iniyojanAca gaMdhavahutidharmavanaityukte prameyatvA bhirarthAnaramAnadarzamagaMdhAna
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ ?? ? biiph khaalikhaa kthr`sthigir'iilaalghr'tbtbmukhiilaabguli k. lili blchiHkhbaanili jblissaakhyaamuuliikr'aanyjli prthaagraaphaahy'ihiniikhaaoy'aahilikhaalikhishaal bikaaly'ni cAhAprathamahinIyogaMdhavAsubyAhanonIyopikaniSayagaMdhavahanirvAsamalagaMdhavahanicA prathamohinIyavizeSagonavyAhanaHhitIya gilaaliNkniibiHkhkhnntthinkhaasthitistutaanaar'ikaar'r'iilimaaH naaj ghaaini traan khlnaagulibiy'aali ililihhhlishiibhiisbaabl tti baahubhaaniighaassaallaahilaabisskhaaliikhaashbRdbiaani sbaamthti ghaamiil: miiliilaalingkaalngkaalaacaabikaalikhi laalbibikhaa liliy'aach miy'aa|anyjlilaamikaalsbr' binimsbaalighr'r'iir'aakhinir'aal er / nbjaay'laaHbaahikgaajjbl jbl jbaalimaanyjaakaalimaadhisubhaalu bilaashbbngg lginityssttikrisb kthibiihaahaadaar'iilaay' hy' kirghilkilokhinibissnnu baablmbaa dbiaar'iir'lnikhaajaahili lilaassiir'aajiir`embaablmbii likhiiilaaliliktbiililphikaalaamshaammti nyjiy'aa kintu sunikhilgaalaajnggibimaanggaalirbaaniijaamaai| asbnishaammiinaa shr'iiaNlikhini|
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAsAdhakAnumAne dUSayAmAha jAtIni yasya hijAnimAtra mevaprAmANikaMna saMpratipacanasyakathaM gola saMpranipadinaH sAdhyavaikalpamatra siddhavizeSAnca canyarthaH nahatezvAnirUpaNAdinyenahigotikiMceni sarvavastuSu sarvagatatvaM vikalpa dUSaNAnigRhNAnigrahavyavAdityAdinA nasarvatra jAne saMyogaH sarvagatvamadravyavAn sarvavasUnAMdravya nAbhAvAce narAvapi kutaH sI kampani yadi hi sarvatra golAdinA dAmyaM samavAyo vA syAnnadA gavAzvAdivastU nA najjAnInAM ca saMkaraH syAdityarthaH subodha mavaziSTaM zlokaM visoti nanAvadityAdinAnana kiminisarvatra majjA nimItiH yAcanA vidyamAnAnAmapivyaija jAnya naMgI kAravAdinaH gova dinidRSTAMta spa sAdhyavikalalAca kiMcasarva sarvagatAjA nirutavya hi sarvagatAnAthaH vikalpAsaha nvA kiM sarva sarvanAma sarvatra saMyogastAdAya vA samayAyo vA saMbaMdhIta raMvA zravyatvAt na saMyogaH sAMka paneinazi padArthaniznApatternAnyasaMbaMdhamabhavaH 40 nanAvajjAnaH sarva vyaktisaMyogo'dravyavAn nAdA vyasamavAyo sarvavyaktiSu sarvajAtInA nAdAsa sya sarvAnmanAmanItiprasaMgAnavyaMjakAbhAvAnnanatheticetana nAdAnmya samavAya svIkAre zAvale yA divyakti barevanadyajakanAyA ravAn svabhAvabhedA kasya cideva vyaMjaka ca nU sarvaspe nicen nasima mAzAnaH sarvasaMdhe svabhAvabhedAlaMbanaM nanu svabhAvavAda yAde prasArikayai vacastu siddignyazAsyeva pavanAdAvapi rUpa meM medaH svabhAvabhedAdevA pratIti zinyanargala kaH pratIkAraH sthAna nApi saMbaMdhI nITa padArthAnirikapadArtha svIkAre prasaMgAn no pi piNDa sarvagatA jA khaMDa meM DA dipiMDe Donara sthinAyA jAneH sarvadhAbhAvaprasaMgAna* // // kAbhAvAdamanI nisaMbhavenAsaMkarA di kane vyaMja ke niyathA hizAbaleyA divya kra yogI va jAne nikAla kasya hai to sAsuna syAstAdA myaM samavAyo vA strI tinaha dihagya disarvavyaktiSuna spAnayoranyataradalita dAnA sAmevAbhivyaMjakannAdaparihAryaiva saMkarA panirinipariha ninAdAtmyeti nasiddhe bhUmAzAnaini yadihi pramAzAnaH sarvatra jAnizadvAvAvagamaH syAt tadA vidyamAnAyAstasyApratInI khabhAvabhedoni yAmakaHsyAnvamUlabhUmAvinaiva svabhAvabhedakalpanamaniprasaMgI tyarthaH una rAI vivRNoti nApIti stunarhi vyakti sarvaganAjA niH yathAhuH bhASyakA vyaktisarvagana miti navAha nApipiNDe tiga
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadidrivyaktisarvaganAnadAsarvatrajAnepiDe gobajAniH kiMvyApanarasthopasaryaninasyAvAnAdhaityAha nahi nisavatavotyA navyAgamanaMjayApikiMsanminAvyarata gAyanazanIvAnobhasthApInyAha naparityAgecinyAdinA napirADoyanerini nahipiNDa badevamAyuyAneninyAyAnanananaH prAgapicAnamAlikathanadAliMganamutpadyamAnadhyakarityarthaH athanatrAvalinahi sarvasarvagata dApanirityAhAmetienanananasthAvenipakSopiniranavAyAHvauDAyanalapatisamayenAvAvyasaMpanarAzApAniniHkriyadAna / lkss limaa nushii:saaniyiilnggrkhaanaalighaalaaldghsthaali nkttir'inaamaasbihaanilikssibinyaasiin naam laa? mubhayaraniranazavAnakhasAmagrIvazAhupajAyamAnaHpiDalajjAtyAliMginavopadyane nicetrapiMDotyanemAkatavana yaakshbr'kaashsbiikaalaahl: r'aay'ii: shikssaarthiisbaakghshbaar'aa laaniy'aa smahovyasanasananirinisIpaDa malayevaghAmAdijAnerucchedana saMgasaMbaMdhivigamepinasyAHkharUperAvasthA naminicena naadhaarvigmeyyaadheyaavsyaanruupaadevpinthaavsthineniylngH|| zanAyAlayAta yAvyAta yAnI nipakSAstadApinAMzavana yenavyAnaramapariyajyavyAnaramapakramenanacapUrvatanamAdhArajahAniyenaniraMzasadanyavyatovarnena pUrvananAzrayenadravyavahArAbhAva prasaMgAdinisAmAnyavAdinAMmahAvyasanasananiHzrahoityanukaMpApAminikIrnivArnikArthaHkiMcabhavana ra yathAnathAjAne I nisteyApikimAbhinekakhabhAvAmAzrinAnAdhinasvabhAvAvAprathameghaTatyAdijAnInAMpralayasamayesamalapadAdivi|| gharanAdA bhayarahinanayocchedaprasaMgaityukAhilIyazaMkane saMbaMdhivigameyIti sarvavidhajAnilAvacakenApipramANe nopasthApinA yadibhavadanubhavamanurudhyAbhyupagaLemanadArUpAdezapikenaviSamahinontrItanInyAnityAnityanAsamarthanamabhyupenavyaprasotyayaH %
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevaMparamANu nirAkaraNamArabhyatrasUktAnuprasaktyApradarzita saMyogAdyanirUpaNAtvasya brahma kAraNAnvavAdivadAnavirodha nirA sopA yogamAha tadeva minyAdinAsaMyoga sacivairiti samAnajAtIyAnekadravyANi samavAyikAraNAni dravyompanI na saMyoga va smvaathikaaraa||mitihitessaamnmityrthH sarvaparabhAgAnAmAraMbha kanvameva nAsti te vIna saMyogasya cAsaMbhavAdityuktaM yadyapi bhavatu nAmaneSAmAraMbhakatvenApi aNukAraMbhI thA pramArAma yojanayorabhAvAdinIda midAnImupapAdyane kiMce nyAdinA natravaizeSikAHmAhuH paramANavaHsA kA AraMbhaka paramANutvAn ghaTopa gRhI naparamANuvan na ca sAdhya vikalo dRSTAnaH natrA pisAkSAdAraMbhava zyena tathA trasareNu vadanupalabdhare khe pareSAM ghaTe saMsthAnavizeSA niSyanirvyajakAbhAvAn ghaTatvAnupalabdhiprasaMga tramaha ivyAraMbha nakiMciha nAma nAravya nadevamanIta saMyogampanadane kAlasyajAne zvA nirUpaNA dane kaiH paramANubhiH saMyoga sacivaiH samAnajAtIyaikA di sarvakAryadravyamArabhyanaiti manorathamAntraM kiMca paramANuvahutvena mahattvAraMbha saMbhavAn vyaya ke ghUrAkAraMbha prakriyA pina sidyati // 4 kAdiprakrama prakriyApinapramAAcathamavanarani zraNubhirevanyaNukAdyutpate rUpayateH nanvevesa nitrya raNu ke mahatvena spA" vAnnasyAnparamANu bhiratIMdriyameva kiMcidyavadhAne nAraM bhane kiMca mahatva ra hinadravyasyananAvacA zuSam paramANuvat naca para mArAvArabdhe mahatvA saMbhavaH kAraNa vahuca kAraNa mahatcapracayavizeSairhimahatvamutpadyate natra na nAva kA bahutvaMparamANu yenAraMbhAn azutvAdeva nakAra rAma hana niravayavAcA devanapracarya eSaH kAravyasya tu na sare zo meM hatvA devayu UMcA suvenazyacanUparamA suiyavANu kadaya mAraM bharkana yAsa tinadAra vyepimahanvA saMbhava sAdhyAnam mA kA rA bahutvadivatra sureza mahamvanathAcaca habhireva dya ke rUpa yukamArabhyanainiSyakha ka mahattvAnupapatnirapihoNuka sAdhikeni nadeva lokenadrayati paramA zivati tatra tAvanyU mAgUnAM sahasA mahadA raMbhe vAdhakaM khayamevAzyA dUSayiSyanina yAcA Nu karmagIkRtyA pikA rAvahunA devecya Nu ke mahatva prArthanIya nahubhiH paramo zubhireveopapAdyedyathAMtarAlA zukaka 'netibhAvaH zlokaM vivRNoni hA kAhI ni
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ TI-na 18 nanukiminimahatvaMnasyAtparamANaparimANairevAraMbhasaMbhavAdininatrAha paramArivanivipranipatramanAraMbhanityaparimANanyA naparamamahacavadityarthaH nikhayaveSvini prazithilAvayavasaMyogohipracayaH nacasaniravayaveSasaMbhavanItyarthaH nacaparamANuga neni atrakininyaganasaMkhyAvAdanAraMbhakAcamaneka vasaMkhyAvAhAnAdhaHparamAraNahivassopyanAraMbhakAcaprasaMgAnanAyidinIyaH ghaNukaganavahatvasyApyanAraMbhakanvaprasaMgAdinibhAvaHetenAcAkSuSAdapratyukramahanvAdevopapaneH yenuskhayamevAzaMkvanigakariSya paramANuparimArAsyanityaparimANAnayA nAraMbhakAvAnpracayasyanikhayaveSanAzaMkanIyavAdiniveta nakArAvA hanvAdevayaNakAdImahatvopapane nacaparamANuganAnekAvasaMkhyAnAraMbhikAnahanahitvasyApighaNakaparimANAnAraMbhakAva = prasaMgAna nanvavayavinAparamANupAdAnakAcekapAlazarkarAdInAmanArakhyatvAtparamANUnAcAdRzyalAdavayavi nAzenakicidRzyatenicenadyAMkArabhyatvepiprasaMgasyatulyatvAnazyakacanurAkAdikramarAgaraMbhAnAyaMprasaMgati -rzanamanagAmetikamA niyA nItyuktaMnAkaroni naciniyamanupapatriraNAkAraMbhapisamAnAyathAdyaraNakArabdhavyaekadhvasedyakazeSanayAnakiMcitra zyanenathAvayavinopighaNukArabhyatvenakiMcidRzyanenineyadyaNukasAdhaketyarthaHnananAsmAbhidhAkairevAvyavadhAnenapaTAdyAraMbhora pagampaneyenAyamananarodoSaHsyAnakiMnujyakoMdikramenathAcIna ronaranAzepipUrvapUrvasyamayasavaMghaTaneyAkavinAzevanyasyAdA
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ syAdevayadyevamevenibhavanAniyamaH navenadalicanurbhihaNukezcanuraNakAraMbhava haannukshstrennaapyekkaaryaarNbhonumnynevmH| vanAnathAcanatraivokAnupapaniHsamAnanyAhanacanubhirini naracaturaMgukamapiyA~kacanuyArabdhamaNuzavdArthAbhAvAdAvArasya hynnughucaagushbdpryogHdyektrynnukyosnthaanddrshnaatyrmaannuvyniriktyoHnnukiminimaanaabhaavHyaavtaakiregaavaa| lIkAroktamatyanumAnamini zekane nanutryaNukaminiyAkAzAdIvyabhicAravArasAyakAlAdinyuichAdinityavyaguNaiHsvAbhimA nadyagukenacavyabhicAravAraNAyamahatvesanInyana simAdhananAnihatya prtijnyaayaaNkaarypdNthaarNbhkeninvaarypuurvpuuriNbhkdrvyess| nacanarbhiNukaizcanarakavAna hANukasahastrArabdhakAryAnAzeSiprasaMgasyatulpatyAnanassAghaNukasajAvena kiMci mAnamalinanutryaNaka kAryadravyopAdAnakamahAsanikAyacAta ghaTavana nathAraMbhakadravyasaMkhyApakanAratamyaka ciddhi zrInanaranamabhAvatvAyarimANAneranamabhAvavana nacaikAyasaMkhyAyAbhivavizvAnIsiddhasAdhananAnayAsanyekadravya spebadravyAraMbhakAyaprasaMgAnanacaikadravyAradhadravyaMkAryavyasAnAzaprasaMgAnukAraNavibhAgasyakAraNavinAzA sacanacAzahenorabhAvAntanoghaNukasiddhaunaparamAragUpodAnakAyakaspenina / yadidaMsaMkhyAyakarSasyanAra nmnnvcidviaanNnvaashryaasiddhirynolinaavhaanprvissprmaannusNkhyaapekssyaandvyvkpaalmprviprmaannusNkhyaapkrss|| inasthAghaTakapAlayorguruvAdisAmyApAnAna nacApamapaka navadhiHekavAdapakRSThasaMkhyAbhAvAna nacaikalpamenagadavAdhiripa naranAnasyA narabhakadavyasaMgAgvAbhAvAnnahokavyamAraMbhakanadhAsanisaMyogalakSaNAsamavAdhikAraNAbhAvAna vinAza hAvabhAvANijyanApAnAcanamA paramANuganahilyavimmAnnibhUminiyAcayatparamANu hmaarbdhkaarynvaannukminibhaavH|
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadetadRSati naprathameni ghaTAdIkAryopAdAnakatvevaktaheturnaprayojakaHkinumahadayAdAnakatvamAkAzAdovyatirekasihernapA TI-nojarata nibhAvaH vastutonAyamupAdhirmahatpadavaiyarthyAna dUSaNaMtusapratisAdhanaMvazyane apicaghaTatvamacoyAdhirnacasAdhyAvyA PApakatA vyAkaghaTAnyAnaracemati kAryadravyopAdAnaka ghaTavasopAdhivAna sAdhanAvachinnasAdhyavyAyakopAdhivat nayAcI sAdhyavyAtisiddhinadayanaratvAvyAtnezapacAna sarvAnumAnabhaMgaprasaMgazAnirvacanIyavAdinonavacanIyaH zrIvavabharavanuyA naprathamaprayogemahadupAdAnakAyasyopAdhitvAna nanuparimArAvAntarasAmAnyasyamahatvAdhavAnnarasAmA nyavyatiriktasyakAryAkAryavRtitvamahatvehaTamanorAvasyApikAryAkAryAvanivami haukaa-shuprimaarnnaa| dhikaraNAkasiddhirinicenahUsvacadIrghavayoranaikAnyAnanayo kAryakatinayAkAryatityAnaM gIkArAna nacaniyanirikanvesanonivizeSaNAnnAnakonikanAnathApipranisAdhanasAvAna nathAhmaNukA OkAryahani bhvnimhtvvynirikttvsniyrimaarnnaavaannrjaativaadkhtyaadivtH|| 2 // hakanobhAvAnsAdhyavyAptiHpUrvasvanAsnipratyutavAdhakApanizcenimancAnovAdhaka mukravAntamanuvarAti nanuparimAyoti paramamahAvA! diyubyabhicAranirAsAyoktaM mahatvAdhavAnnareni prayogazarIraMtavaNutvasAmAnya kAryAkAryacaniparimArAvasAjhADApajAtitvonma|| hacavAdinibhAvAnacasAdhyavikalenAmahatvasyAkAzAdiSughodiSucavarjamAnavAlayAcayanakAryamAcAdhikaraNaM primaandaa| dhikaraNa dyaNukayaccaninyaparamANu parimANanadadhikaraNoparamANurityarthaH anekAnnikanAmevadarzayanityorini anunAhi khapadIrghavavyatirikta vesaniranivizeSaNa nvaahnceni|
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanayadidamapranisAdhane pakSIkriyane tanAvannavedAnninaHsiIparamANuhmaNukayorasidaunayarimANAnana sAmAnyA yorasihataravAdininavAha bhavanyanaminiathavAmahAvavyatiriktanvesanInivizeSAMvyartha grAkAzAdInAmapikAryAndAdA manazparimAraNAnadhikaraNAnayAmahatvasyA piyAryakaninve nokasAMdhyavavAdininavAha bhavanmanaminiyacaprathamAnumA nemahAsanikAryavAdiyukta tatra vizeSyAsiddhi mAhasarezivani prAraMbhakadravyamayanyAdihinIyAnumAnepidUSaNamAhitI yenihivatyAraMbhakasaMkhyApakavizvAmibhUmiHnavyAkaganamapisaMbhavatinanaH parAraMbhakarasAdyAyyasiAhiriyannimityarthaH bhavanmanamAzrityaprayogasaMbhavAnasarenityAvavAdinaMbhApranihanovizeSyAsiddhezvahinIyaprayogena / siddhasAdhanAnAmahArezAyugalAdIsaMvyApakatAratamyavinAyupapane nadevaparamArA bhigonyaNukAdaumahattopapane nArAkAdibhakramabhakriyAsiddhiciparimArAyasiivenadAraMbhavicAragAnAdhApisihalar3Avo'bhAvAnArAmAnaiH t hnni shaanilaaphaaliphaaynissaalkhaalikil tti baahaari hisaab nikaabiiliir'sbtii nlbaar' baaliy'aaHsphaarguli bihbliilaalil bhiHtbttbaaligulaaosusbaatbilaalngkaa bijnykh abaalijiniyushr'iir'aamklaakinindyaabili|| hizeyamahAyasyanirasanvAdiyAha kicenyAdinA prabhAvAdinivedaHzloviyonipatimAni hincamasamanAyikAlAMyasyANA kaparimAsaspanAhilyAsamavAdhikAraNAnahanirgagAvAcItarajAnistadadityarthaHssAdiyavachedAyamathamavizeSagamUhavyA divyAkara bachadAyAhanIya samavApikAragenisamAthikAraNacAnAdhikaregAnityazcayAkAzanirgaNanainiyogugAvAbAnarajAnie == paMcAyata
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ gr'iaaphi maayhaabiguliplibidyaarthaaliniimdythiribaar'ilisilaa anuyaay'iinimaahjibrihmaaH aahchaanibir'aakhi haalaalujjaa jinjiy'sumhaabibiy'sr'aatmik bishbaassimuur'aahityr'aakhiruuh yaabi | laahir'mlijirbilmbaa ghaalilisthaanhaabib ninminichkkl bili yaahaa blibaay'aalilaabityaabhn dilii r'aatbitb hisaab| |Hkhbilaabihiinbaabil rijilidlii ttiklijaaliilaa bili kaaljaani nyjilbnibihiijaanuriijlibh lbiyyaamaalbilmyaansiniinikaal inyci glu tbriy'aalilnaalir dbaamiir'y'yaabhaablii bhbihiin byaabini, jiibihaar'mbiy'aakhaalpaar'aa jilbinimlnkaalii , ahaar' lr'aajtbr'uulublhaatti lingknkhil aashbaas |shbaasnaanibyaahghidiliH lrthiini laalimbijibibi paar'aagaar'saar'u saablmillkssaasthilinyaasilini hlth yinihissaalaaliyiishiilaarthiiilinir' |ti || lkssmlnaayaayaadi limaaH hibbaahir'aabii shikssaamnir'aamilikhnir'kaar'saar'ib Illukaalin maakhyaanuyaalaarjiniy'aasiNdhaalaanikhaanis knni| Tr killkh nbmlilipmaalbaahaanaar'lninHndhimilikhaaH nninaahjaalkhilaam timannanvanIhazAminiyadidaMjJAnanayadivyakti puraskAraganadAna pasAejAbhAvenatanananuvyavahArInasAnanathAcasarvavyatinidhume" byr`r'kaaktubaanbhiH sAnapAvenahaSyamANayAdibhirini zaMkane parimANAvamAvivakSinaMdinupani ra
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ prayApratItiH nanovA kimityatrAha tathAcenivitAjJAtiviziSaMyana sAdhyA senakanamala mityarthaH asamavAyikA rayonyAdinanIya lakSaNaM dUSayati nApIti zrAvAditi pUrvokalasAnA banavA ditibhAvaH nanu mAnavyavahAraH kimiti na | pramANamiti natrAha nahIti avyApteriti halavita rUpAdInAmekaikasya va kArabhAvAnparamAroparamamahUnivA'bhAvAdavyA zi riniprathamapase dUSaNam dvitIye dUSazA mAha anveti parimANa mAtrA siddauna / siDUinibhAvaH sakalaparimANAnanuganiScalA tathAcanenaivAnugana vyavahAropapanaiau kRnaM vilasatAlakSaNaparI sAyAse na nApitRtIyaH uktadoSAnuSaM gAnnApinurIyaH jAti vyaMjakaspa nirvazumazakyatvAt zakyale vApUrvoktadoSAnuSa kezvana deva nalazamA niru nicipramAzAm nahimAnavyavahAra evanatrapramA sAnazyA niru ke nathAhikoyamAna vyavahAraH kiMha 11 kiMvANu mahadAdivyavahAraH 2 a sarvagatatvavyavahArovA 3pariminala vyavahArovA 4 sarvathA nopapadyate zravyApteH hatvA siddIna dvizeSitavyavahArA siddhera sUrvagatavyavahArasyAvibhu vinApisaM bhavAn parimitatvavyavahA nApidarzanAt yAdRgAzraye'NumahadAdiparimANa samavAyaH pareNAgIkriya netAdRgAzraya vizeSAdevanacanahAropapatraiaunadaniviparimAzA kalpanAyAM kalpanA gauravA anarhyanumAnaM noharakA dhyAsinaM divaguNAnasama nityavizeSaguNavyatirikAdinu sagapadravyA nRtIyedUyayAmAha sarve nivibhunnAbhAva mAjhyApighaTana ityarthaH atrApivyApaka pa mukhAzrayaH dravya vaajjlaannuvn|| rimAro'vyAptiIvyA caturtha vayani parimiti kalpanAgaura vaM ca sarva pasa sAdhAraNa yAmAha yAhageti evaMpranyAM nirAkRmpAnumAnamuddhA | vyanirAkaroti zrastutarhi ini viguzAzrayatyukerAko kathya kAzrayatvenArthAnna rekhAnadAna samavAyikAro nyunathApi dena jJAnAdiguNaizcArtha naranAta darzamanivyavizeSaguNavya nirikrenyu viguNA navAdhikArA ninyavizeSaguvyatiriktaguNAmayaitpu yodhanadini / saMyoga vibhAgonadA nA
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 ci.pa. zrayatvenasihasAdhananA anauttamahizenihiSTaguNAnasamavAyikAraNAnityaguNavyatirikAhiegaNAprayaityukta kAryadravyeSu jaalaaluniyhaamaamaammghlaalinihissaasmiiyaalkbihiiar'ynir'uusbr'kssiiibaali| tyaggrahAma acavidAdAdhyAsinapadena vivakSinaMdarzayani atraleninathAcAnityavizeSaguNAnAmevanayAbhUtAnAMsamvenobhayeyAmapi pakSannAdhikAlagovizeSaguNabhUnyana yAnityavizeSagaNapadasyaleyarthaprasaMgenapAvAsaMbhavAnajIvAkAzayorevapakSAbaMdikAlayonupakSA nulyanayAvasthAnaminiyAvaHanumAnonamapinIyamAha nani atrApyahibagagAzrayastarakavAdinArthInaranAnadarthamanasamavAyi smaaili nimmliminilibaahissttiguyyaatmishriim mAnyAjjIvavadinijenana bAdhasopAdhimanvenasAdhyAbhAvAnidarzanehinIyasyobhayatrApi nisAdhanarodhanAna 51 sdylyaalaajbaalighnihaayiikhaansksi maathingkiy'aalbikaali nyavizeSagaNAvyanirikAhizaguNAnIparannAparatvavegAdInAMsajhAvAna nazvAremanIcaspopAdheHsAdhmAvyAptiAna spabehoni bhirnirgaNAcIgIkArAna hinIyamayogepidRSTAnasa sAdhyavaikalpAna // kArasolyumanathApijJAnAdinArthAnaranAnadarthaninyavizeSagaNavyanirikvenyu hinvAdibhirInaranAparihA gyaahittgrhaasaamaanmaadi| miraniranAparihArAyagaNagrahagaanayordUSaNesaMgRhNAni bhAdyapenihitIyasanidarzanesAdhyAbhAvAdinyanvayaHokaM vicaramoniprathamenipadavanenecInanasya vicamUneupAthIyava napArthivaparamANuvyabhicArAdininAyani nacenisAdhyAcyAptiHsAdhyenopAdheyA bhAvaHsAdhyAdhikanineniyAvata sAdhyAvyAptirinisAyasamavyAyabhAvovivakSitaHnanuvizvezvareniyajJAnAderuktarUpatvenasAdhyA vatvamalinacAlimUrnavamupAdhiranaHsAdhyAcyAyakaninavAhanacevareti natramAdhyamapinAstItyarthaH kiMcAvadvizavizeSagurA padayorapArthakanAzanasamavaoNthikAraNapadenAniyadhyaniriktapadenavAinabhIvyAnisinaniramAcazabdajJAnanityatAmAdAyApivi" zrAmAta //
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAnonityatvAsilA kinAramAtrayAtareko vanavyaviSAniziSTasAdhArANAnasamevAdhikAra vizeSagaronyUyamaya IzvarAcyA mUrnAnyatvasyasamavyApakaspopAdhinvAcasAdhyavaikalpATininirguNAnmavAdinvAhedAnninaityarthaHnityavizeSagugonyayamathyazomAna tpanihainyAhaguNAnAmini ubhayatrApInyAdikaviNonisAyanaminijIvAkAzeohiraguNAnasamavAdhikAraNA nityvishessgunnaavyti| rikAdvisAdhAraNarAyAzrayatnAnadhikaraNanaSedharopnavizeSaNaviziSTasAdhArazAyaNAyalAnAdhikararAmabhayatrAmUnIvAdi tiheturavagaMnavyAnahAnirekanisvaMyapAdhepanirakovatavyaHvipanipana mevaMvidhaguNAzrayaHivyavAnaethivIvadininavamUvama pAdhirataH sAdhyayAni lInyarthaHkicAtramAtramAtyadharmacavenazAmAkAzeSakaraNasaMmatvasaMpAdayinumAnmanicamanomAtra gAyadharmava guNAnAM ninyAvAsiddhAvaprasiddha vizeSaNavAcasamanisAdhanaMvedaprayogaiyaM vivaadaadhyaasinmnvishessnnvishe| binsaadhaarsaagumaashryaanbhvnymuurnbaadduupaadivdinipryogosspneHnvaaiplmupaadhi-nhaanirekethivyaadissu| sUnIyopAbhivAna nadevaparimAgAsmAsi nanadAraMbhavicAragAyavakAzalamanenacakAraNAMgaNApUrvakanA niyamorUpAdInAparipakvalohinyasyAkAraNaguNApUrvasyApidarzanAna nanunizanaHzyAmApo'nyasvecalohi nanavopana tathAhilAmAtamAyavinAzAdevanAnikAryagatarUpattovanapaTarUpavana // 5 // jvenazabdovAjJAnAdikaMvAdRzaM naH parimANakhaMDanasyaparimAyAkAraNAndanirAkaraNopayogamAha nadevamini yavakAraNa |gurAprameNakAguNAbhani vaizeyikai paribhASyanenadapayuktayAkajaprakriyAyAmevaniyamapAzasamarthavAdinyA hai nacakAraNeni yohi paripadoghadalasyapAkasamayerUpAnaranAvadutpadhanenacanasthakArAguNapUrvakanvaMpUrvagharasyA nAdAna sthitae vanastriyAMnarasyAgnisaMyogAtparamatyaneriyarthaHnanussinarAvaghaTatyasiInaszavAdAmaghaTasenizaMkenenandini nanusaravAeMghaTainipranpabhijJAnAnapakSAvagamekarthanasyaninirityAnaAhanathAhItyAdinAnaSTaghaTarUpegA naranAparihArAyevamaharAMpara! mANuganarUpeznakAMtikanAparihArAyakAryagrahagIkAryaganasanAdivyAhatyerUpagraharAmA
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra- evamAmghaTadhvaM saMprasAdhya kA ye guNAnAM kAraNa gurA pUrva kalva niyamArtha lohita ghaTasyonya nAvayyanumAnamAha tathA lauhinyA dIna- miti lohitanaMnArabdhaH paTolohita paraH paragrahAMcIpalakSaNArtham evaM kiraNAvalI kA rodI zinAnumAnavirodhA vyabhedAdhi 123 ganaiaughranyabhijJA jvAlA pratyabhijJAva hune nyarthaH nanvatra muzala mahArAdira samavAyikAraNasaMyoganAza hetuH pAkA vasthA yAMnA stina kathaM vinAzaH anumAnaddayaM tuza kinopAdhivyAdhivyAha bhaviSya nItinatrAha navavinAza iti sparzavAnve gavAzvayonilala | saMcala ne nayo prajvalana jvalanastasya yo jvAlAkulA pala pyeni vigrahaH ayamabhisaMdhiH ghAdipArthivAkya vi nyapyAdyAdhAnAtrI danAn bAparaM ramANa kamIzanyadyenene bhyo vibhAgaH vibhAge nAzala nayA lauhitya mAdhya yonyanyanaMtara manarUpannA kArya lohinapaTa rUpavadityanumAnanarala heda siddheH naca vinAze hetorabhAvaHsparzavaDegavad nilasaMcalana va lenaprajvalajjvalanasya jvAlA kAlA parapaiva ghaTAvayavasaMghA vighaTana hetu nyAn anyathAna lAvayavAnAmananupravezAsaMbhavena piTha ra jara saMcArisa lilo calana maMDala vi lenayorasaMbhava prasaMgAn mRDa kaThina nAla kSaNa viruddhadharmasaMsargopalabdhezvanadvedA va ganau kathena kArayA guNa pUrvaka nazcaya kamArabhyanyAvayaviparyataM dravyANAM vinAzaH nasya navinale paramANubvagnisaMyogAdI "nArUpA dInAminicen // yApekSA dUparasagaMdhasya zInA vinAzaH punaranyasyAdagnisaMyogAdI sthApekSA tyA kajarUpAdayo jAyanenadannaraMbhI ginAma dRssttaaye| kSAdAtmA saMyogAdayukamanya tau ne khAM parasparasaMyogA hA kA prikrameNa kArya dravyamutpadyanena traca kAraNa guNAprakrameNAsa pAdyutpa niriti pIlu pAkavAdiprakriyAna yAca sparzabaddegavadagnisaMyogodravyA samavAyikA isA saMyoga nAza hai ratinandavinA kAryadravye rUpAdimAtrasyeva nivRtti rapazu spaconyaniHkicasyAdininatrAha anyatheti athavA nAhaza jvAlA saMpa ke vahiyA vaya vA nAnapunargha | TAntaravayavAnAMta kathamAnazavayava yoganAzaiti natrAha anyatheti ucalanaM UI calanaMviruddha dharmasaMsargAdaSidravyAnna ra mevAvasIya -naityabhipretyAha mahitinA
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadenaraSayati maivaminisarAvAyaminimatyabhijJAnAnAvanAmapakAvasthaporaikaramavagamyanenanala hisadanayAkAlAnyayApaditA yamanamAnajAtaminyavayamevayuknadAdheyAniyAnanaH yadihiyAMkasamayeculyAdInAMvinAzonyAdausyAnAnadAnaMdanarA kAlenadupari / sthinasyAlyAdInAMnipAnaH syAnmudrAdiprahArenayAdarzanAnainarupa mevayu saMkhyApramAgAyorezanyAnopanyarimAgAzvagharAmA mapAkanikSiptAlAvanastAparimAraNasvacaghuTAH pavApidRzya apUrvopanauhikanibhizciparamANubhiradhikAvAadhikaparimA ||rAvAkimitinArabhya ne yanuyAkAnuSapaniyodhikonAnannAha anyathenidravyavinAzavyatirekeApisacchitavAdadayavidravyAgAMjvalana shilaalithaalii:sthykhaabaahaangkhaapn 2 phaarm ghaTaitipratyabhijJAnanyasAvirodhAna uparisthinazagavArInAmapAnAnnaddezAnvanasaMkhya nAnaparimANAnAyalA yezanaHpA kasyApisachinnAdaveyavinAMskarikAMnA diyarazmimavezavapapane anyathAsalinalaMdanava hizeyopalebhayorabhAvamasaMgAna muTukahinanAlasAvirudharmasaMsargasyAyo naregAvayavinAzavANAnapavini hiMnapaTabAyapale navegavaDvyAbhidhAnamAvAdayayavinAza avalayavanAbhimukhani himaghaTAdezapivinAzAyane: kyavAnAmAcareyanupravezasaMbhavenapAkopaparinisaMgrahalokArtha namimaMviyonisaravenyA dinAyathAhitilebinazeSatA DadeSubahadAntarAgAvonya naunndeshvaadiniymlyehaapisyaanpuurvsvinaashaannvmliilaaindeshvenithkiminimchi| dvinAvayavinAmini natrAha anyatheni yathAhisalilaspandanAdimAtrAnanahaTanAzaralayAMgIkriyatenayAdehabhAnupravezepisabidezamA koNapanernadravyanAzaratibhAvaH viruddadharmasaMsargaparihanimUTukalinetiyapiAyAnapavinihinaparTasyApipAkovaizeSikairagI ra kiyanenayApinavirudasaMsparzavavenAvayavinobhedobhimanaH jayavinarukatvena pratyabhijJAnAdinibhAvaHyastudrayAvinAzaheturutasA vyanyathAsihalAdasidaityAhanaceni //
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipraH RthanejasaevAyaMstAbhAvaH yatpUrvayUhavinAzenavyUhAnnarogyAda nathAhodayanAIDazohinejasovegAnizayaH syAnizayo TI.na.vilyAdinadaMsana muzalAbhidhAnenanedabhAvaprasaMgAna jamuIyendapicAnakInamnahicAsukhaMcAvAne joyaTAdiyAcayanIyana ? ||nggnnaaghmnnbilaakhaamaambkshnigr'ilaalaakhaallr'sthinisukh: ghiy'i nyanIkullAlAdayazcenanavizeSAvakacIvaradayavahenavolokamasinApanamAlekAyamAMmapAkekalazAApani niyamahenuSyanireke canapanAvAkassikanApAnAdiyAha niyane niyadi caivamavAdhinamatyabhijJApAramANitapilasunande'numAnAbhArAkumadanakazcidA pilkhaandaalilikaaghaady hijaahaaphiiaammlinaahaar'iy'aaHphaali sanivizeSAgAmAna ghaTarUMpAdivadinyaviNyAnamatyabhijJAvirodhamakanepimmAnaHnavaMpiTharakuharIcA vinaDu lAnAmanalasaMpatayenAzaprasaMgaHparimANa bheTsapratyakSAmitvAhirozimayabhitAbhAvAca naseMevAyamini jyabhijJAnirodhaHpaTIpepinurUpa nyUnAdhikaparimAyAbhedana prayogopalaMbhAnatalavanisaMyogAnAcamaniyA bhidenasAmagrImevAcakAryabhedopapane manamalabhijJAyA mAdRzyaviSayanayAnpayAmi napaikatrapratyabhijJAyAya nyathAsiddhIsarvatranathAbhAvaH vAdhAvAdhAbhyAnAvasyopapataranyathAniprasamAna kuzenavazapani anyatheti nAzyavinAzaznAzrayotpateraNapatlAgArthaHnathAcAbhAsasamAnayogakSamaprathamAnamAnaminibhAva athA nitrapratyabhijJAvirodhamevapuronidhyAnavAhapratyaminisvamanevanimasapirihaninavaminimatyabhijJAmAmArayaSyatiprasAniyA rayani naceninavasaMpaniyantradravyAnyavasAmagrIbhezyaanastatrayukkAsAdRzyaviSayanayAnyathA siddhiHhatunanathAvAdhakamalimRtya bhinAlenacavAdhakAnumAnamanimasaMgAparAdhAMnAbhyAdhvastamityArAvamapinyAyapadavIparipApinamazradhAnaHkiraNAMvalIkArInA meghAdidagA
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ snmaandhbdhaa niribiy'sndhikaal: bindumaaiykhnn? sanadakAkANadhAnasayAganakAnyAn pArthivANisaMyogavAditivizeSatApicipachAvAdhakAmAvAnazakinAprayAjakanAmanyAmA maar'ir'iikhnH likhiikhaalghlaa laa likhilis aa l othkhn n kaan dhaar'aar' yaatr'khnr'iiy'aa bishbnaathr'nnr'haakhlaaphllaamnaayaay' = skaayishkhir'iaaninaagh chilkhaalinikkililithulisthtmiaansmmaan , khjibir'ikhisilaahaayykaar'khichilnaajaakhinir'khaar'aayaapti| naanyjaar'aabaandhaanikaahiniihmaaliki sbaabhaabikngkh laakikilikhbe| dhbaaliNbir'aalilsnaandhaa rbindriishaandhiisth niklii 4 byaakhaar' r'aakhhlibaarkinaaiy'aalitti khaar'yr`alnyjilii:yaantnaashbnbishbaajhkhlikhlaaliliH syaaH kaamrujjaaiiiinlaammaahiy'aa maahiinitibimbaabulunyjiniy'aari baalaanikhaaiy'aasmiilimulbiniikaaryklaangkhiiaalnaa jaahnr`iiHalijaa = ahmilllilikaalaamiinshjiliyaaddhaar'yaablaalilaabaali |nyjlsaaniliikhaalpaar'aar' gr'ihaajb siraahiy'yaalilimaar'H shaar'iini|' bissy'gaai laalimaar'imlii nisphaabiyudaabidillijikaalimaanyjaaii iliiabsbitbaalikaa klssre nil dilkilyaa4/
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciprabhAvitvamasti kAla se kanvena kA lona rAbhAvAn thopAdhikaH kAlabheda lina yA copAdhipaurvAyupabhyAmupahina kAla paurvA TIna paryamiti tatrAha nAdhitaiti nApyupAdhitaH paurvAparya kutaH anyonyasaMzrayA pAdhyaM narepipaurvApUrNa kisupAdhyaM narAn kiMvA pUra kAlasaMvaidhAna nAdyaH anavasthAnAna naire va cArtheSu pUrvA pUrA divyavahAra siddheH kAla vaipa yacca dvitIye'nyonyAzrayaH kAla paurvApayadupAdhiyaurvAparyaupAdhipaurvApayyaJcikAla paurvAparNa mityarthaH yadiva kiMcidupAdhiviziSTa kA lenopAdhyaM naravi / / 124 kAlAvyAteH kAlasyakAlAMtarAbhAvAt nacaiaupAdhikaM kA lakSya paurvAparya mitaretarAzrayanaprasaMgAn kAlapaurvAparNe upAdhipaurvApayenayorvApayryakAlasyanathAnamiti upAdhyaMnarAdhInamupAdheHpaurvAparya nanu kAlAdhInamiti cennayugapanaM nopAdhyavasthAna saMgAna nacaiva masvitivA yaMtramAgAbhAvAnavyavahA raspamAyAmaya :kalpa kA bhAvAca anyathAnaDa pAdherevAna hAropapatrA patra saMgAn upAdhibhedepi kiMcidupAdhiviziSTasya kAlasyAnyopAdhirizi aikAlena ra niryena kAlasya pUrvakAle bhAvitvaMkhAnmanihani virodhAna nahikaMDa linidevadanesaNvadaMDa vizinavartate / kAceyaMniyaniH kiMnasminsatyavabhAvaH 1 ananyathAsiddhatvaM vAznana kAyyInaga yAmAhA sannavAnamitibhA ziSTa kAla saMbaMdhAda nikAla paurvAparyyaminimatiH nadA vizeSyAMza zrAtmAzrayatvasyAnaJccAyuktaM lo evA naadyH|| kenathAdarzanAdityAha svAmmeti navaniyatatvAnirUpaNAJcananahiziSTkSamityAha niyanAni zlokaM viNo nikAsAmA hai| ||dityAdinA khAnmahatterityena zani upAdhibhede pAni khAnmUhanivirodha mevopapAdayati nahikuMDalinIti zranyadUma vini kAceni bhAkAla sacca bhAkAzAderayya lI tikAryyAnuguNataye yuktaM nacaprathama cadarthayoH paunaruktam dhUmAyyoranyayogavyavacchede pyaya 'gavyava kedAbhAvAnnA
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAsabhasyeniyadyapidhUmajAtIyasya rAmabhesatyavabhAvaininAlinathApitadAnAmutpannadhUmavizeSasyaivaMbhAvolInyani vyAdhirityA ||rthH sanadevavizadayani svasanAyAminiananyathAsiharamini pasepoda mevadUSaNAmAha nahinIya iti nanvananyathAsiddhA nikortha anyathAsihonabhavananitathAcakAraNAniyatavavAvinAsihoniSpannAjJAnAvAnabhavanInyamavani navarA sabhAkAzovA ekasvakAraNAmayukta sannidhitvAdaparaspacavibhunayA vajenIyasaMnidhivananonAtivyAmizinizaMkA ne khakAraNasacineti nadi khakAraNAprayukasanidhivibhutveNvavAnyathAsiddhiH kiMvAbhyAmanumIyamAnAkAcina nobhayathAthi rAsamasyApidhUmavizeSapraniniyana vApateH khasattAyAMsanyAmevajAyamAnadhUmavizeSapraninasyApiniyatA acAna nahitIyArAsabhAkAzAderapinayAnvAyaneHkhakAraNAsavenanityavibhunayAcaniSAsaniSinIvananyAsiddhA inina janmisakAraNAsanniyimayuktasannidhaunivAjadharitIdhAmasalilAnIyakAraNAnyevAMkuropanI kiMvA zabdakhAzupanonityavibhusvabhAvAviyadAnmAdayaH nApinIyaHbhAkAlasavAnirikAnaguNAvasAyanirU bRhb H jaahaajbillidilikhaaHjaakil| vIjAdInAmakarAdhAnyAnAbAnAzAdInAMcazabdAyunmAnAbutarUpAyabhAvepiananyathAsikhA rsmnsaanbhvnyjncn|| ditidUSayani nankimityAdinAdhAmanejAnanakAnyAdinanIyayAMdUSayaninApIniyanirUsaNAdiniyathAkAlalasasAkAraNepisabhavani nathAniruktarazatalanissyamAnagugaemapiDarnissAmanosiddhirityarthaHprAkAlasantamAnasyagasabhAkAzAdAvasyaviziravAdiyapiievyamA jAsaninAmibhavatyevenicaturthapovyAThimAhavAnAdenitinanayadyapivIjamAnalevaMvidhaniyamonAlinathApisahakArisamenassAlikadAcidavi nadayoyanenanapraniniyanamucyaneti zaMkAne sahakArIni-11000
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ sima kAtimadhyanivezavevaMvidhaniyamo'tiriktI vAnAnatyAniskerAye nivyaanegrdbhaadeshpikssiyaadishkaadhimdhyniyaa| dI-na zarAvavidhaniyamamAtrezakura pratiniyutAvApAnAdinidUSayani maivamiti evaMniyanavakhaMDanenahinIyakAraNalakSaNaMdUSayitvAna 125 nIyadRSayanisahakArIni natrApiTUyagAnisaMgrahAni hecini kArApovalparUpAyAsAmagrImApitAvahI jAdivakAraNamevAmA thacanetra lakSaNanasabhevaninasyAsetyAMsahakArivaikalpasvAsabhavAnakiMcasahakaronInisahakArIkAraNAvizeSa nthaakennype| samaivaMrAsabhasthApikadAcisahakAdimadhyamadhyAsInatAsaMbhavAna sahakArivaikalyaprayuktakAryAbhAvavAnikAraNAvamini utIyopinahenusAkalparUpAyAMsAmayAnadasaMbhavAnakAraNatvAnirutIcasahakAryanirUpaNAna 14 mAmayyAakAraNavasaMgA vanassA sahakArivaikalyamayukravAbhAvakvAbhAvAna sahakArisakalanAyAyavasAmagrIdAnayimahakaganInisahakArIkAra sInarenathAcakAraNavasyaivAdhApyanirutarAmAzrayaHnApicaturtha jAnerahenunApanerAsame'nimasakina ggnaadishudaavyaanrnv| yAdezyogataH 55jAnevArazavaprasaMgAna jAne nimanvAbhAvAna vyAyAdinAgasamAdezyanvayavyatirekavaranyAdi jAnIyAnamAdikAraNAcaprasaMgAna dravyanvAvAMtarajAtIya vivakSinAmanicennakAlAkAzadizAmakAravaprasaMgAta neSAdravyadAnAtaranAniviparavAna kocamAvasyayavyAnarakokiMkAlanAunadezanaunobhAbhyAM pAyekAlenadabhAvAvyAdhidinI genadezenadabhAvaH nananIyopiubhayorayyabhayAbhAvAnaprAyAMcakAronenivAcanIyatayAcA mAzyAndamityarthaHvicago nibhAmayAba nianvayavyatirekavajAnIya manicaturthapakSedUSaNAnisaMgRhAnijAneriyAdinAnajhijAne nisiyenanannAnAyanayAkAraNAnasyA smAdityavyAptikiMcasatyAdikamAdAyagardabhAdepivIjAdijAtIyanayAMkarAdikAraNApAnAdaniyAni:athavyatvAvaMdarajAtyAmAnAnyavinA spinenedAkAzAdAvabhAvAravyAtivyatirekAbhAvAcenyapidravyaM nathAnvayavyanirekayorapikAlanodezanovAri-pAdayuktamidaMlakSaNamityA thIsaMgrahaviShaNonivizadagraMthenajAnerinigA
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanunadezAnaH kAlanobAntyavyanire kAvabhimanau kinahinasminsatibhASo'satyabhAvasveniyoniyamonAvinizaMkanesanIti tAdivaniyamAbhAvaviyoni neSAmini nahidahanastAbhAvenajAyanemorapijApamAnavAn naapimrorsaavbhaavH| garapijAyamAnatvAta athacanevAmancayavyatirekola kArAvaprasiDeno'vyAdhirityarthaH kusumAMjelikAdezAntaraNa dinabhavAnivvayyavAMtara vejAtyamabhyupagamyakAraNavaicitrye kAryavaicitryasamarthina nayAca nana hizeyapranigAdInAmunAna|| sanibhAno satyabhAvaNvanAvinivennanadamAvepihAraNimazInAMdahanahetutvAMgIkArAn nevAmekaikAbhAvaSida hanadarzanAna tatrApitajjanyadahanAnAmayAnarajAtibhedAtravyabhicArahanivajAni dezamAzAbhAvAna nanAvanmatyakSama mA indriya sannikarSamAnezAmunipuNeraNAnupalabhyamAnatvAnanananRNAmiNamaNiprabhUvanyatAnasaMskanendriya sara nikarSAdhigamyAyajAnibhedaHviziSNamAnapinamabhavatvajJAna saMskArasacivalocanagocaravanAharaNacamiti cennaneyAMvyabhicArAdevajanakAvAmiHjAtibhedAliGginavyakti vizeSa praninanasyavyabhicA inicena sidde jAnibhadejanakapalidinAnsiddIcajAnibhedasiddhiritInarenarAzrayanyamasaMgAna nanakAryavizeSaNAdikAraNavize yamohInizaMkanevAyIni pratyakSAnobaijAyamAnupalabdhiyarAhataminyAha saniya SamabhavAgAvahInI laijaanyaanumaanmstu|| bili lkhii klinikaaalilikhibphaay'aalinin sukhii laabilisbiyaamirigrhaanbiaalaani hindichiiilaasthaattaao niribili|| parasaravyabhicArAdinyAhananevAminihinIyazaMkanejAnibhedeninayanyonyAzrayaHprathamano'piyunAtibhedevA ne naharzanAnugAdima bhayanatAntaratAnAjajInibhedajJAnaminipAriharatinasihani nanunamanyaseyajAtibhedAdhigani kiliMgenenizako nandhita
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra kA vizeSameva samarthayate tathAhIti kArIyo gomayendhanodravaH pradIpaprabhAmaMDalaMkArI SAdikArazA dvibhinnajAtIya kA rAja | TIna nyanahi bhinnajAtIya kAryyaM tvAiTavadityanumAnAjjAtibheda siddirityarthaH nanvanIMdriyajA nibhedyevAnu gIyate tena na pratyakSapa 126 rAhU nistacAha nave niyadihi manyasAyApijA niramanyakSo ghuTa cAdeH pratyakSatvakuna zrAzvAsaH vyavaspaca pUrvamivAnmUlita tvAdinibhAvaH vipakSa vA dhaka vidhurayA ke kino pAdhi nAca kA bhedasya prakArAMrezAyupapariyA prAsAdeti nekeblmupptti| | dRzyanecatananatra ekajA nI yA sahakAribhedayutA hi lakSaNa dravyasyavilajhA cotpanistanayAnaikAnika netyAha eka jAnIye nathAhipradIpa va prAsAdo vyApakaM prabhAmaMDala mArabhanenanathA jvAlAna Tilo pivanhirnarAMcakArI Saiti kusu mAMjali kAra ticeca eka jAnIya tvagrAhipratyakSamatihUna spAnumAnasyAnutyAnAt naca pratyazAyogyaM vaijAtyana tyasavyaktivRttisAmAnyasyApratyakSannAyogAn prAsAdodaravyApiprabhAmaMDalAdikAryya bhedasyananansahakAri bhedAdanyathopayanezvara kajAtIye pimRdA dona sahakAri sAhityena nana dvijAnIya ghaTazarAvAdikApIpa K labdheH ekajAnIyAdapi ghaTAdvijAtIyAnAM rUpAdInAmutpatterabhyupa mAjha // 2tpAdinA sAmayeka dezAta miti pasaMdUSayati nApipaMcama iti natrasAmagrI dUSaNAni saMgRhNAni anivyAprerityAdinA kiMvastUnAM sAkalyasAmagrI kiMvA kAraNAnAmAdye / aMkurodya janakAnAmapizilAza kalAdInAmapi sAkalpa syAkurA disAmagrItva ma saMgAdativyAptiH ditIye kA rAjJAnA sAmagrI jJAnaMsA rAma magrIjJAnAca kAraNa jJAnaminyanyonyAzrayAdityarthaH kiMcana nsAkalpa kAra gomyo bhinnamabhivAbhinnavini nyavensa dA kA janma prsNgH| 13 anityale pivya slebhyaH samastebhyo bAnaspanonyani saMbhavaH Adhe kA sAmarUpayoH sadAjanya prasaMga H dvitIye sAkalyA sAkalpo utpattirityAtmAkAyAt zrabhinna vetu pratyeka kArogyo dhikAyryonya nima saMgAn tAvanmAtramyA sAkalpa rUpanadyAca sadA kAryyajanmaprasaMgaH)
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ // kiMcItpannAyAH sAmayyAH utpAdakA niyAnikA rA ni taireva kA pampa ni siddheH vRthA teSAM sAkalpa kalpaneti zlo kArya vivRNoni kiMvastUnAmityAdinA vyastAnAmeveti yadivya stAnyeva kAraNAni sAkalpa mutyAdayati nadAvIjAdeza ni nyu pI zvarA dekhiyo sadAmA kalpo nyAdA kA ye syApi sadAnananA spA dityarthaH nanunavyatA apitu sarve saMbhUya sAka lpajanayatIti na rhisA kanyA nsA kalpamutpadyate iti vacanI yena yA cAbhede bhede cAnmAzrayAna vasthe spAnAmityAha samastAnA nApipaMcamaH sAmagryAdurnirUpatvena na dekadezasyApi nirUpanAt tathAhi ativyApteH khaTTa ninnA dvede bhede / yasaMbhavAna kA sUryasya hetubhiH siddhervRyA sAkalpa kalpanA 56 kiMvastUnAM sAkalyasAmagrI kiMvA kAra hA nAnAdyo kAragAsA kalpapima saMgAn dvino ye kAraNatvasyAdyAyya nirukterAtmAzrayaH kAra sAkalyaM cakA rAnIsvarUpama tiriktaM vA prAdyevyastebhyoSikAryyamunyadyena dvitIye nityatve sAkalpa spa sadA kAyyautpAdaH nityatvepivyastAnAmeva sAka pakAraNa ve sAkalyasyApisadAnanatvena kAryyasyApisa donyAdaH samastAnAM hetutve cAnmAzrayaH zranavasyAvAsA kalpajana kebhyaeva capradhAnakA vyanpatteH kimajAgalastanAyamAnena sA kalpena etena kA rhaa| nAmanyonyavaiziSTaMpa sAmagrI nimatyAdiSTaM na ca kAraNasannidhiH sAmagrI nadbhirvacanAt nanAvadeka kAlatvaM sanidhiH kAlenadabhAvAn miti sama dinAnAmityapiSTavyaM utarAI vyAcaSTe sAkalpeti sAmagrIlA zAMta repyukta dUbarAma nidizati eteneti tatrApive ziSThyabhinnamabhinnaM vetyAdidoSANAM samAnatvAdityarthaH nanukAraNAnAM yoyaM sannidhiH saiva sAmagrI netyAha naceti tayoriti yadi hikAraNAnAM saMyogaH sAmagrI nadA se yoga spenara kA rauH saMyogAbhAvAnsAmayataH pAtitvAbhAve nAkA ra sAnvaM spA devaM samavAye pIya
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ TI.na. nanakAraNAnAmastikazcitvaramovyApAroyadanaMtaraMkAryamutpadyanesAsAmagrIninannAha nApIti imaMpakSaprakArAMtaregApipayA ni apicanyAdinApazcAyacaramovyApAra kAraNAnAMsopikisavyApAratayAjanakoniyApAranayAveti vikalyadUSayati vyApArasyeni|| sAmagryA lakSaNAnaraMzaMkateyadanaMtaramini kAryakAraNehisanyevabhavanI niniyamaH navasatyevenina nonAnivyAnirinibhAvaHnadenada nApyekadezavaMdezenadabhAvAtnobhayaMuktadoSAnuSaMgAta nApisaMyogasamavAyaunayorevAkAraNavaprasaMgAnanA pyekakAryakAraNavasAnidhiHkAryakAraNabhAvasyaivAprasiddharAmAzrayAn nApikAraNAnAMcaramovyApAra-sA manIvyasnAnAMsamastAnAMvAnajjanakanyepUrvoktadoSAnuSaMgAna apicacyApArajanayinavyakArakANivyApAravaMni niyApArANivA vAdyenavasthAhinIyekAryamevapradhAnanathAkurvanakananarAvyApAreraNavyApAraspacasavyApArasya janakAlegnavasyAnir2yApAravecakArakAraNAmevanayAcamanukivyApArezAyadanataraMkAryabhavanyavasAsAmagrInice nanavibhAgAnaMnaraMpUrvasaMyoganAzasyAvazyopavibhAgasyApinayAsAmagrIvaprasaMgAnarAvaMkarmaNovibhAge'nyantu saMyogasyacapaTe navaprasaMgAsanApiyaraH vyApArAvyApanAdAnmAzrayAvAdaniru kinH||5: // nivyAyAdUSayaninavibhAgAnanaramityAdinA navaprasaMgAdinisAmagrIvaprasaMgAdityarthaH vyApArakvaminiSaSTepasedUSaNAni sNghaativyaapaarenyaadinaacyaapaarspvyaapaarkvaabhaavaadkaarnnaavprsNgenaavyaaptiHkiNvjnktvmnreshvyaapaarsyniruupelaadaa| mAyAvasyAta kiMcAsavyApArakvAnirukrinazyAsihirlakSaNasyanathAhivyApArasamavAyitvaMvyApArajanakovA bApAravatvamiti
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ ubhayatrasamavAyehenudevAyUrvadoSAnuSaMganaH avyAtirAmAzrayatvaMcapUrvadoSaH nazAhiyAgA derapUrvasmayAyitvAbhAvAdavyApAna raktvaprasaMgAvyAniHjanakovapakSecakAraNAttasyAdyAyyasiharAmAzraya nizlokArthaH vizoni carametyAdinA athakiminiyA gAdevagAMdhakAragAvanatrAha mastaspeniyana yupagameniyasavAsAtvayoranyanAraprasanilavaminisannamepodUdhamA nisa| gRhAni asijherinyAdinA yadihi helabhAvasyAnityasavAsatvAbhyAMvyAptizvadhArthanenanalahAjakalasyAna lenadastInyA samavAye'sahanulepUrvadoSAnuvaMgataH 57 caramavyApArasya vyApArAMtaravidhurasyAkAraNAvaprasaMgAna najanyala janyajanakovyApArainijanakatvamanIvyavyApAranirutorAmAzrayatvAcavyApArakAcaMcavyApArasamavApilamuna najjanakAcanAyaHyAgAdeHkhargAdhakaraNavaprasaMgAna jalasmayAgAderapUrvodivyApArAsamavAyitvAnnenasAra mAnayavAna nApisanamaH prasiddhaHbhanivedhassanazrRMgAdAvabhAvataHsatvasanIvAyuhInAderasiddhinaH 58 nihana phjilbaakaamlikhr`ilikaansnmr'aakssmnbaasaa , nindraabbaalaalaahuliyaaaar'iiir'aalr'iklr'aaldibaangkaaj dausihenicena nAsyAvyAH svabhAvavAdinaMpranyasiddheH bhUnacanulAyamalabAdinAnenAmAkAzAdInAmanabhyupaga ha asihe panibaMdhaspeni navopapAdanaMngAdAvabhAvanaiti zrAdizabdenamAgabhAvogAnenayAhininalenazavizA jyazcaninyasvanAlinayAmAgabhAvani nAnAstinityasavinAzinvAdanonAlivyAsiriyarthaHnanasalesAnanihatakadamA vA kAzAdau nityasavenavyAptamininavAhasavesanIni cAyukramininabahenazAnAderinikhabhAvavAdinamanyAkAzAdesiDevyora prasiddhiritibhAvaHetamevajhokaMbyAcarInitakasnyAdinA pratibaMdhAriIrevavivaraNaahetukanvetyAdinAunarAIsparzakAmA
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ cima- zanAderinyAdizabdasaMgrahItaMdUSaNamAha viparyAni yahinihanukaMnahibhAvasanisadAsatAdhikaraNaMspAdinita naspati niil ashaablishaaghaaldhiyaanshidi lkhnissttlaanignithlkhniiddh:blini| PREnirekavyAGgidarzayankArazAcasamarthayAnininimamApinAbUcanAvikamalinAmAmANikamanalagarbhasAdhyamaprasiddha minya -prasaMgAkAralelasamavismayAnikAraNAnimAvini kAryakAraNAtyakobaranavargalanakAraNAspadurnirUpayAcanahargagAha viSayeyaparyavasAnAjJaprasaMgasya nahiyajJAyatvesanisadAsatyAnAdhakAMnansahenukaminyupasaMhArasthalamalina lokAyanikaMcauDamAnikAryakAraNabhAvasrIvAdyApasiddhenana vimAnasahenukaMmAgabhAvakalAyanihanukaMnatannAgabhAva badAmavaditivedI ninapanimayoganicanahenazahAnikako sahenukatvasyApya siddharamasiddha vizeSalAna kAraNAni satocavyApArakhAkAraNAkArakaminikArakalAyAmapyapAlamAnadevakAraNalakSamIdurbhaganathAkAryalakSaNamapilAkiM kAraNAdhInasvAnamAlAmaMmAgabhAvopalasinasamAyogitAmAgabhAvaniyogivAmAgabhAvavahA prAgasatvesAyunara kAlasaMbaMdhivAsarvathAnanirUpaNApathamavatarani aniruteranivyApteravyAkhadasaMbhavAn aniprasaMganovyAmanava kAmAgovirodhohanabhanInAminyakamiTAnI kAryavargaspadanirUpanayAnahiSayapramArvirodhonAstI"thAnirupaNAna pyA nidarzayita kAryakhaMDayaninathAkAyeMnisvAmilAmA sanAyA gijve abhAvapratiyogitamabhAvaktve unarakAlasatvacainyenansaninyasyA yatI ninAvaLezArthapaMcastapipazeSaprathamavizeSamA nimokenadUSaNAnisaMgrahAni aniruriyAdinAprathamapazekAraNA nirutInada / dhInAmmalAbhavamapyanirukaminyasihi hilIyevAtmAdipikAryavaprasaMgaHghaTodimAMgabhAvopaladinasamAyogindodekavAnsanAyA isa
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavabhAgabhAvopalakSina sanAyogivivakSinaMnatrAha avyAseriti khazabdArthA nanugabhAdavyAtirinyarthaHpUrvokAniyAptiAyA nAdavasthAca nRnIyedoSamA nadasaMbhavAdini netrahi progabhAvapratiyogikiMmAgabhAyanakadezAnavasthA naikiMvaikakAlA navasthAyitvaM Adhe saMbhavaH bhAgabhAvakAryayorekasminkAramohanaHhitIyeprAha atiprasaMgana iti astihikAlasA piprAgabhAvenekakAlAnaMvasthAnakAlenyabhAvAdityarthaH tayAmAgabhAvenyatraya kicimAgabhAyaH prAgabhAvalenavisi natAvadAdya kAraNAspAnirutInadadhInasAnmalAbhasyApyanirune nahinIyaH AmAdInAmapikAyecaprasaM gAna gharAdausanAyAevabhAgabhAvanopalazinAvAjasAcanatrabhAvAna svabhAgabhAvopaladinasamAyogitvaminilamaNAvi vaskhAyAmananugamazvasanAvirahiHpradhvaMsasAkAryanvaprasaMgAJcanaratIya praniyogizabdanaikadezAnavasthAnAbhidhAnelasa rAsmAsabhavinvAnakAryanamAgabhAvayoHkAraNetaHekakAlAnavasthAnenukAlasyApikAryavamasaMgAnakAlasyakAlAna rAbhAvena bhAgabhAvenaikasmi kAlegnavasthAnAnaghaTAderapikA-spayAkicinmAgabhAvenasahAvasthAnAdasaMbhavadoSa ladavasyarasamAgabhAvenasahAnavasthAnecAnmAdezapikAryavaprasaMgAnevAMmAgabhAvAbhAvenanenasahAnavasthAnAnanaMca turtha manuvarthasAdhikaraNArthanAyAmAnmAderapikAryAcaprasaMgAnteSAmapisaravAdikAryamAgabhAvAdhikaraNacAnamani naH samAgamAvovAbAdhemAha vyAptarini ghraaderpiytkiNciyaagbhaavenshaavsthaanaanyogprtvpuurvdaayaanussgaan|| vivyAptiriyarthaHhinAyeyAnmAdAvanimasaMgavasyattikhazabdArthAnanugamAvyAnizcanarthaprAhamanubathaitikipAgabhAvAdhikaraNAvaMprAgabhAva vatvaMkiMvAnapratiyogilyAhosurekhAdimAgabhAvodhikaraNonmAdAvanicyAptiAhitIyetananIyapasokadoSanibhAvapaMcamapo'vyAptimanubaMjA piyani vishrthensNgrhviyoninnaavdilyaadinaaynaaishyniityunndohkhmaagbhaavnaanaa|| kAraNehane ekAvaratIya pratiyogitAmAgitvamitila mAnavasthAnAna ghAdevasthAnenukAlasyApikA pAdazAnavasthAnAbhidhAne
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ khristmaablmbiliimul jlaanyjnittikaani laalsaamaar'ii nir'ni saamaany vabhinyunekAnidhyAriyojarakolasaMbaMdhapadena vyAvaninyathaHganenetyasvavibarIkAraNAnirukAdiminAhi kiMci pesaayaa| niyanandamapivivakSinamanimalaMgAdinibhAvaH natrakAlebhamAzaMdUSayanimjhokenabhanyaseninanAvamanyasAmAgArUpAdirahina / iyatnavAhAnadayahilA karAgocarAnnApyanumAnaMparAvAdeladhigAvAbhAvAdananunajanyAvAparatvAde dimininaa| naciMgAvanamAha kharUpanadi kiMkAlakharUpayAparabAdinimitakiMvAnahizeSanAghakAlasyAklinagana vilakSaNa aaanyaal liilngkaay'isaan liilaabillks nisblnggaayaalyaalilyaankriddriaaikhaanaalisaahl| prAgabhAvavanAlisinenicetanamAnukrthAnikasamAna kAlasaMbaMdhapadasyabevayaMmasaMgAcaenenaniyanonarAganarni kAryamityApiparAstAkAraNAnikakInandapelyA niyamonarAgAvanivasyAnirUpaNAtakAlAnirupaNAcanapUrvI narasArAbhAvaHkAraNAkAryabhAvaHnayAhi manyasAgocaralenaparatvAdaraliMganaHsvarUpano'niminadAdupAdhIniSpala vanaH 69 divAiparisaMpiNDa saMganisaMbhavAna vyApinazcanamAdevakathakAlaHprasidhani // 6 // // paratvAdilanonupapatteH nahinIyA snovizeSAbhAvAdathopAdhikalatrAha upAdhauniSphalatvanitarevopAdhibhiHparandAdiE, vyavahArasiheviphalAkAlekalpanetyarthaH nanudivAkaraparissandabhedAranAvadapAdhayaHnacaneyApiNDeHsAsAsaMbaMdhaHparispanna kriyAyAdivAkaravaniyAna nacAsavaDAnApiNDe ghuvyavahArajanakatvamaniprasaMgAta anavAbaMdhakanayAkAlakalyaneti / natrAhadivAkareniyAkhanuvibhugatmA paramezvaralanavadivAkaraparispandAnopiNDAnAsaMganisaMbhavAnnanansidyarthamapikAlaka *lpnilokporrthH||
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathAkramaviyAni nanAvadityAdinAparatvAdezaliMgananyasmazaMkAmA parApareni naparAparA divaDhUMkiMkAlaguzAnayA svasamavApindananakAsayatikivAnadesamamAthikAraNAnayAkiMvAnannibhinekanayAnAdhaHkAlavibhunayApaMcamAnagagAnayAcA naharAkavAbhAvAna nApihinIyA dravyasyAsamavArikAra bAbhAvAna guNakarmaraporevAhanavAnnApita nIyA apekssaabudderevaa| ni bhinanvopapaneH bhavanuvAyathAnathApikiMkAlamAnanimita hizeSovAnAyaityAhananeSAminihinI yeSikiMkhanI vizeSa laalaakhuyaay'y+nmlijhikr'ibibisi :suul savAdyedriyAnarapezavAhirahanerananabhavAcanAvAnumAnananma nibaddhaliMgAbhAvAna pApasyogapadyAyo ghdbikhchi: gjaalini inyjinillaahiphkhuH lisbnyaatb lis ashbbidhjaabiiaajikaalinaanyjlbaayaamllik laakh jbaalaangkuibilaay' bijibijibn:sbaabljiphaari nijaamul nakavAyogApiNDacaNDagacaHparispadayoH paraMparAsaMbaMdhasaMpAdakaH kaalHsvokrmvyH|| 5 // pAdhikovAnAbApagaDAnA DijIyemAhalayaneni medo vizeSaH atra zrIvanabhohorinakAlasamarthanArI niyukhApayanina vivarnamA kanayomaralokamavavArayituM nacininarathiHsUryaH anubhUyanenAvadanvayavAnirelAbhyAnapirisadaviSArayukSasthaviraza virAdipirADemAsAdivicibuddhijananabAdezAnepahineparavAparatvAdihijanakancanacanairasaMvadAnInadijanakAlanA lAsAsavathoraviparisaMdAnApiroDerasyAnnaH nmbNdhknyaakshcidshdrvyvilkssnnodyvishessHkhiikrngHnspckaalnishsi|
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina nanukhIzanepitasminnipanaparisaMvAHpiNDeSusamakyanninasmAkallitoyasAkalpaninavAsasaMbaMdhaniyadhapinamA jhAnsabaMdhastathApipirADasaMyuktakAlasaMyogavatinapanesamavenAnAMparissandAnAMsaMyunasaMyogasamavAyolisaMvandhaH anaHkhasaMyamavati dharmANAMkhasaMyukavasvanaresaMkrAmakaH kazcikAlamAmAsvIkriya netyarthaHnanunathApiMkathanavanavamanvayAvanAyuthivyAdibhirevAyama rthaHzAsaMpAdananinavAhanacanapathivyAdIninekhunAtannityavargasthaparamANunapAtranidUkhaninapanapiNDayonasaMbaMdharvaaninya vargasyApyanaspinenayAsakalavarUvasasacinaniyamenasaMvaMdhakAvamityarthaHnanusa cinakiraNagareksavipiNDasaMkrayaMsaMvaidhaHsaMpA dhanAmininavAhanacadinakarelinikhAnavatuSukiraNasaMvandhAbhAvepimAsAdivaizisamAnI nesatrApiraviparispandasaMbaMdhasaMpAdanAma sacasaMbaMdhIyukasaMyogisamavAyAnmAnacanapathivyAdicanubhayahetuHnasanapanapiNDAbhyAniyamenasaMsargAbhAvAna nadina kAnikaharanathAnadabhAvagrahanikhAnanimAdiSumAsAdhavavedamanIle nacAkAzAtyAnInathAvizeSaguNavadAnAzivyAdivAnA-INS cAlAyakAyasapAdhiekarasavyApakasyasaMbaMdhopanAyakanyApakAntaramanadahetunayAvyanire kavyAsosAdhyAdhyApakatvanAnupAdhiyA tanaHparizeSApiNDasaMyata kAlalapanenApisaMyujyamAnanAsamavetaparisyandAnAMparayApiNDasaMbaMdhahetuH sihanilIlAvatI kazcikulapatyarthaH nanunakAzaAnyAvAsaMbaMdhasaMpAdakIbhavanalayoHsarvasaMsarganayAsarvopaninavAhanacAkAzeninathenisaMvandho panAyakokAlevyabhicAravAremApavizeSajyuktanana pRthivyAdivevaMvidhasaMbaMdhAnApAdakatvanavizeSagAvavaprayukinI vyApakatvamA yukranatalayAnokimininasaMvandhakamanayorininavAhanacAvyApakatvaminiyamarthaHcayApinAvadAkAzAtmanoranyanas / vahetutvamatavyalAcavAdanuganilAbhAcanathAcavyApakasyAkasyasaMbaMdhakaleyatrAvyAyakavanAlina trAsaMbaMdhakanvamapinAnIniS vyatirekavyAptirazavasamarthaneminAyamupAdhirininadinyaprasatapraniyadhamanyatrAprasaMgacocA zivyamArosaMpratyayadarzayiSyanpariza mupasaMharaninana ityAdinA nacadigevasAnvinivaranIyaMkAlavimanipaturdizyapisamAnavAnsiinvaipinAzanaparakhAparavavyavahArAde yether
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ sananirAsaparatayAhitIyazlokaMyojayani maivaminyAdinApUrvavAdyanuzayamanmUlayani nacavizeSaguroni nanAvAhizeSa gugAvavAnapanAyakattayovyabhicAre kicidAdhakamaklinaramAsAdhamryasameyaMarthavamapinapratiddhasenahivizeSaguzArAhitya syAnuyanAyakalasvacAlisAhacarya mnsoninaaykkaalsyaapnpnaayknaapaannivyaahnibhaarNvhvyNvaavduukvaadi| gabhaityabhisaMdhirAha vizeSaguNavaidhuryoti nanunavizeSaguNavidhastvamanupanAyakatveprayojakaMkine vyApakakAlA lunaviparItaininanoha avyoM kanvenianApihipUrvavavyA pakavAnanyaninAvanupanAyakatvassAkAzAdIcyAbhicArezAsAdhyA| maivamubhayavAdisaMpaniyannAnmanaivavalUnAmupAdhisaMbaMdhamiranirikavyakalpanAyAMkalpanAgauravaprasaMgAna naca vizeSagaNavavAdAtmana:pRthivyAviDapAdhisaMbaMdhAnapanAyakAne vizeSaguNavaidhuryaNAmanAvadevamavadA bhimanakAlepaNAnupanAyakAcaprasaMgarapadIgdhAna adhyApakAcopAdhelvayeva nivAritavAnananUpAdhisaMbaMdhIya laalbaanijaamiikaar'yaalbidyaalghulimaandhaayghaakisthaanibni vyAyakavAdinyarthaH najayahIdamabhidhIyanevizeSaguNavamAmevedamanupanAyakavatAhavizeSagaNarahinandAdevakAlApinIvadanupAla nAyakatvasyAdiniprasaMjanaMsAdhanavAlAlamadhikRtyanayukAlasihAvavidvocacanadanupapanairinizakillApariharaninaprati bAdIni eneneTmayAlayavAha surUvayadigaganamAnmAdAya dharmakhAnyadavaddhiMdyAkAzmIravarjinAkuMkumarAgetakarNATakucakrava kirakamalamachidyAnanakAleyeSamasaMgAnassAsihAvAzrayAsiddhaHsihauvApApAniyanadhoyasakAmakanvakhabhAvenainasika hAni dehAbhavAdivamanonimAtrasidasyApayanopapanaudovaDyAnAsvaMdanAditirikAlamaMgIkRtyApikhabhAvasvazarazAnadIzvarA r'aamaanthnibissttnii4/4/
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ cima kiMcobhUya saMpratipanI zrIkAreyA kA lapasI kAra vyatire ke gauvavizeSaguNazUnya syokadharmAnupanAyakantu spazakvAnujAna TI.na. narodoSa ityAha vizeSa guronasamAdavyabhicAranivAraNAya mA zragrahAM siddhiparihArAya vizeSapadaMnanuyAvimaparatvAparatvaguNAvanabhU 131 yenezana postA bada samavAthi kAraNena kena cihna dinavyaM bhAva kA tyAtaca guNaH karma vA syAt natrApyanyagUna tvenapranyAsanyabhAvAntaravipari dshvyvsthitvaacnruupaadiH| nApyekatvAdidditvAdivaiyara (nacakArazA niSThA para nAdi apesAbuddhijanyatvAna kAlavizeSa pi eDayo: saMyogAdasamavAyikA rareNAn samavAyikAraNeSupiNDe cimAbutpadyene digvizeSapiNDa saMyogAdyadi kRtau yathAhurbhAvyakRnaH parezAya lapradezena saMyogAnparatvamunyadyane parezAkA lA gAraparatva patiritina sAdena thora samavAyikAraNabhUtasaMyogAzcayanayA prativAdiprasiddhamA mAtrevAca yatoyapatterasa kRdupapAditavAn vizeSa guNavidhuratvaMna ra zi spandasaMsargopa nAyaka cina bhavativizeSaguNAnyamAzranitvAnmanastavadinikAlavAdinaMpraniprakArAntareNApiniruktisaMbhavAcanaca paratvAparatvaguNA samavAyikAraNa saMyogAnayAkA sasidviH paratvAparatvayeorevA siDrenacarAvara va vyavahArAnupapanyAnatsiddhiH pracurApracuranara hai| pirispandana rijanmAcenaivana siddheH anyathAparatvavanmadhyame lasyApiguNAntara (: syAditi bhASinadUSaNa" kAla siddiri ninazAha naparatvAparatnanina nukathaM paratvAparatvayorasiddhi yovanA yadviziSedravye paramapura minibuddI jA yete te paratve inilakSaNA pramANa | yorbhAvAnna cAhanacaparetiyasva hipadapekSayA bhUyo bhilaraziparipadena rirnajanmanana spesa yAparaMpacapadapekSayA lokanaraziparispandAMnA rAma ritaMjanmatattadapekSayAparimitivyavahnimaneityupAdhitoSNupapannatvAnnAnirikta guraNakalpikeyamityarthaH zranaevacapUrvotpannatvaMparalaMpazcotpanna 11 nvamaparatvaminibhA sarvajJamane lIlAvatI kA rezAhUSaNAmu ke pUrva pADAvasya parAyanA nirikrasya nirvakramaza tvAditi nedapi paripUrvAparayorU parodhanAnaraziparispandamA suryAsyatvamAtreobasamarthanAditi zranucaivamevAzrayaNIyaM itarathA madhyamo yaminivyavahArAnmadhyamatva kazviddaNaH // syAt nahinetroktarItimannavegAzarazamityAha zranyatheti // //
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIlAvanIkAratUsaMyogAlpAvabhUyasvevikalpadUSayAMvabhUvandrInimatrApyur3AvyadUSapani nacanaraNIti avazyanAvaguvAnamavadhimA kRvAsthaviraviprakRyAvuhikAyadyAne sthaviramavadhikalAyUnicasanikRSyAvRddhisatyAne nyApekSAvahina paravAdisaMbhavamabhyupagalanApA ravAparabajanakanuyoH parasparavizeSovanavyAsaviSayagatapracurApracuranarapidisyandAnA rimananyavyatirekeArnirUpasnoyAra zaprAcuryAmAnupenavAbhimananAzamevamamApInyatyarthaH nanunaviSayavizeSacanobudyorvizeSAkiMtusvarUpasAmanibaMdhanaH yathAhazrIva babhaH apekSAbaddharviSayavaicitryamanaregApivicitrakAryajananazIlatvenavilakSAphalajanakalAvirodhAdininadenaDAkyAta apekSA nacanaraziparissanhAnAMprAcuryamalpavaMcanasaMkhyAbhedonApiparimANavizeyonirguNakarmaNyasaMbhavAdinivAcyaMbhavanma - neparavAparabahetubhUnAyA apezAbuddeyahiSayUnibaMdhanaM vaividhyanusvAsmAbhiHpracugalpatarazabdenAbhilAyona apekSAbuddhi kA khabhAvabhedAdevavaicitryavyavahArahetuvanaviSayabhedApesayenicenamevaparAparakhudhArayantaregIvaviSayavaicitryakhabhAvabhedA . devanathAvidhavyavahArahetunvamasegAnanathAnIlapInAdibudInAmayoninayAganAnAnvayavadanaHvahanaHsthAnadevanakAlasabhA nievaMvidhakhabhAvavaivi parAparakhudyorevakalpanAlAyabAhAvazyakatvAcavathAnadaniriharikalpanApInyAha maicamininimasaMgadarzanapUrvaka maparavAnaprasaMgacAhanathAnIleninathAganAH baudA bhavenIvAyathAnayAparatvAyarakhetathApinadasamavAdhikArAsayogADAyaparamezvararAvamAguyA pAditarInyAghaTanedaniyAkAlakalpanAmavAniprasaMgaHkAlavadevapadArthavizeSarajananmavekavAna kiMcaparaMparAnmakastAvannasaMbaMdhAbhavADa nayenamAna viparitsandapi eDavAbhASyanAsotIkRpikAlenanasaMyogamAtrAparatvAdigugonpatiravizeSAnajyahinakAlasaMyogA dhInadeyapAdhikAlayospAdhipiNDagonisAyAsaMbaMdhAnavasaMyuktasaMyogasamavAyAnmaka kAzinsaMbaMdhIbhavana yebhAvAbhAvAntargatamyAzA
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 ci.pra.vAyAbhAvayoHsvabhAvAdevasaMvaMdhavyavahArajanakAcamenaragiparissandAnAmevasvabhAvavizeSavazAta pirAvyuparavAparavavyavahA|| ujanakAyamastacanamanagale jAgalastenApinakAlakalpanayenisanenaparavAparatvAsamavAyiyogAyovibhuHkAlaHparApare yogapadyAyogadyAdipratyeyaliMgaH kAlaHnityaM paravAparatvAsamavAyikAraNabhUtasaMyogAzrayo vyaniSThApanAbhAvapratiyogijAlil nimAcarahinaH prvjenksNyogvaankaalityaadiinishriivtrbhprshstpaadshivaadinymithaariklyikaallsnnaanypimnisi| sAnimatavyAniparatvAdijanakasaMyogasyAtmanyevopapAdanenavizeSAmiheriti anumAnAninusamananaramevAdikakhaMDne purAniraspane| idAnIdizAnirAkurvastanapramANA nizlokenadUSayani dediyetyAdinAnanAvaraNInatramAnapUrvavaraspAadhIndriyAyogyavAna nAyya iMdiyAnAdhigamavAnnAdhyAnAnamAdizivagairAnnaranvenasAdhyAsiddhinidarzane 62 satenadi gAyavyAkhyAnAnasyAtrA pyanadhyakSavAdaliMgatvAcca nanupUrvAparadakSiNonarAdidazapratyayAH saMtitakaliMgAmAvainicennaSAnirUpAdhidi gAlamvananvesarvatra srvprtyyprsNgaan|| // enamAnAdibhisansivisleSAM sarvagatavarNamAdhanenApya yanta rasAdhAnAna| keyucisyAne sAdhyavikalanArAnaccavasyamANadUSaNAnAmayupalakSaNamAdigrahaNonAnyathAnupapanirAptavacanaMgAne sAvakArI ra lokavigonienenetyAdinAnanasanipUrvAparAdipratyayAHmadhyAnmavedanIyAHnecanevAMmUrnadravyanivandhanavateSAmasArvatrikatvAda nuganavicitravyavahArAnupapAdakatvAna pUrvodipanInyanupapanezanacavibhadravyAnaranibaMdhanAHnaSAmavicitranayAvicitravyavahAra napapanAnagaralebhyotirikta kiMcidevAmAlambanaMdigabhidhAnaMkalpamiti zaMkane nanupUrvaninavRti nirupAdhikAdigeyAmAlavana kiMvAnanadapAdhyupahinAanopAdhikapoyyekAnekAcAAyepUrvAdidizAMvyavasthAnasyAna avicitraviSayatAdityAhanateSAmiti
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ ayapAdipratyayaviSayA'saMkarAyavibhinnAdizaH kalpparamanAhadizAmitiktalIlAvatIkAregAnaM anekaalepittriyo| nAyakaH kAnaHsayogoyanApakAdikamacanavenivirodhaH mAnmanAsAmanyayAnmavavaravirodhAdininatrakAlasaMgrahopAdhiHpA. kalAdevanirastoriksayahopAdhinapipurAnirAkaroniyatrAbhyupagamyAyapAdhimebaMsaMgrahenimamalligAhanacAmaniyahihi ila vodipratyayavelAyana digsedakalpanenahitAranadatvAdirUpezavdaliMgAnAmapibhinnatyAgaganamapiki vibhinna svIkriyatezarasane ra || hinatrApyupAdhipurodhAnenanevAlvavyAkopaparihAraityAhazadaliMgAnAmapati guDajihikAyAmeva vizvasanA bhakaMmanyAhanapattathaila vinibhAyanazanayAdIyaMnathAkAlaliMgAvizeSAdekatvaMsihadigliMgAvizeSAdajasakanveponicanavanatrabhASyamAharaNIyamasanakA himsiibaanychiaalaakhaar'nnhiphijilaanii: jaaliy'aanaa| pibhinnamayAnakAnAkAzasyAyayAnaMtyAprasaMgAna trAkAzavenasaMgrahasanajApitulyAvAdanavanathaivAstukodobainivAyA mAkAzakAladizAmekaivAnnAdaparajAyabhAveyAribhASiknAlA sajJAkArIkAlodiginibhAvyavirodhAnaserazistariya zivaraparibhramanmAnaMdamalamayamasaMyogAdyupAyupadhAnenenevapUdipajyapAnAmanyathAsihayAnagoyAzilapavitA aakhiaainshRngkhlilnnnibihaali ilikhchiii udghiin: rikimiksi nizikandapidizeHparamArthaniHzunismanilokasaMdhyavahArArtha mehaMpradakSiNAmAvamAnasya bhagavanaHsavisaMyogAraleSAsaMyoga honAlokapAlapaTigRhInadikapadezAnAmancaHmAcyAdibhedenazavidhAjJA kamAinibhAvyAnizomAdhayAmAgacanamabAga vanaprayAgaMcanamudagaMcana minimevapesAyAsaMnicavArajapAdhayAna thAnanagalAncAraniyAnakSalokAgharapAbhimukhyapRthiyAdeNE thivyAdhapakSmAbhimukhanakSatralokAredinihAupAdhInadenadezabhirdizodezAvanakhabhAvanainiyabhimananahinetopAdhibhiHpUrvAparodi
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMcaupAdhikaveyanebAMpratyayAnAMkiMdiUmAtraMviSayAH upAdhimAtraMvAupahinadivAnAdyovicitravAna nonara divyaann| nAyedUSaNAmAha upahineniparasarAzrayeviyonipUrvApani ayamarthaHnatrakiMpUrvAparAdibuddhayasvardisaliMgamenyadAdvitIya yavasthA nimaya menujJAyumonanayAnAsAliMgAvanavApinarUpAdibahibhirivaraganAbhidizAmenumAnanathAsanidi viSayavAbhAvamA khaanjaabi bidyaabiliiichmaannbith bihi bir'ikhr'aaliphiliriktbbishbbRitti uhilasAliMgajAnanahitahiSayajJAnanirekeAnAhiziyahiHzavarajJAnenInarenarAyana minidika jJAnAcadika jJAnami yinadedhikautukAnne yatavadayanIyuknadAha liMgAnAreniyanUpAdhimAdAyAnyathAliharukAnAparinipUrvavAdIupAdhInAmi upahinadigAlaMbanaleca parasparAzrayatvAna pUrvAdipratyayavalAnupAzupahinadivisAninsidaucanadAlaMbana pUrvApAnipranyayasiddhirinisliMgAnarezAnAnAdAyUpirAdipratyayavedhani upAdhInAmAdinpAdiganamA tyUrvIparamanyayAlabanavalubhiHsvAsana manyAmanipAnIsaMbaMdhApAdakavasvenarasvatIkAredikasiiirinice ninathAhi pUrvA divuDyastAvanAdikamAtra viSayAHkiMcidaMpUrvamidamapa raminighaTAdivastuviSayA natrApinatasvarUpamAtra viSayA:) 'ghaTasarUpavyatirekeyyapagadipividyamAnanAta ghaTakha rUpaecaMcapUrvAdivicitravyavahArAnupapanezcanasmAnyadArthAnnara viziyA gharAdisvarUpanibaMdhanAHvizeSa rAnicamerupradezaH sahastrarazmiprathamasaMyogAdayaH necane ghaTA dikhasamavayaMpAdityameruni SThatvAn nanaslavAghayadikhUpasaMkrAmakaH kazcideSvyaHsaMcanamUnavargaHnaspobhayatrAnunasaMtAnavAdAkAzAnmAnIvaniprasaMginI vizeSagaragavanIca naspAyAparkasUryasumerurAjapradezasaMyogabhedAnI khasaMyukasamavenAnAMnusaMyaktavasvanaresaMkrAmakanapacU diginisaMjJA kAlaspakiyAsaMkrAmakavAnsAnarebhyobhidyanesvavidhasaMyogasanAmakavAnanayadevananadevayathArathivyAdInina mihi
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ uSapani navanimonizakAmanApikAsonmUlanavAkAzamAmAnavAdApAyathAsidhAdizopyabhUlanakavizeSaguNavatvaMcanauvahana samAdhAnazyAvibhavatunAmabhavanaH pradAnusAregAvizeSagaNarahinamevavyApakakicina nApinvankalpinekAlanapavanasihernanAhilAmAka spanetyarthaH najakAlanaparAparavAdiladAraNeparalyAparavenAvadanubhUyenenalihinityeSvapiparamAdikakRtaparatAparAvayAbahAra zAnincArikAlAlahacanityadevanathAkAlanozpapidinunaparAvaMkAlena parecadivalamayarandamAnajadasamavAdhikArazAsaMgogarasadilAsarA sAyanAdizihirinizaMkinyAyariharaninacakAlakaneninAyavyavahAraparanAyaravakelyakaHkittahiyatsya padapezayAmamAnu-saMyanasyoga nAhalyanananaH parayayanuparayesAyAbhamAna saMyuktasaMyogAzyAtvananano'paramilinAdhyAmevApathAsindAdityAhadikarapanAminihaladaMDAdIni avaha lahataspasaMyumAthivyAdinApihalAdaMDA disaMyogAdazahalenadaMDenadazaraMDonivarnanamityAdizAstronayarimANajJApakAleko lusthtaakaaljuy'aa lkssnn suhaanmaailphyaadi bihukaal gaudatyavahaHkhenasaMyanapayipAdimihalAlAdiyo gAnAmalpIyaravabhUyalvAbhyAmevAvaziSparAma saMyuktapirAlA yezayA kAlpIya bhUpasvAbhyAmityarthaH yakiraNAvalIkAregauvamAzaMcayo nanadaravyavahAropayale pesayAmamAnayepiparAparapratyAprasaMgona saMyogavAhalyAdevizeSAnabhavanihiyAvayadhvanimanobArAyAsInAva nivAraNAsthA ahamUpira sutsAkticiddezyamanaHparAenivadahamayinasyA paropaveninadasarayAvAgharacopanAbayasyaprasaMgarayanulAvAdanathAhiyo gAlyAvahutvapiDavanamAnIpisamonenikimitinyo:mamAnanatyani:piMDarAvayAkiminyutpanimtyayAlAmAzaktiniya mAdevaniyamAvaliH megAkAzasaMyogaspomayAbhayantAvizeSepinamavazabdonameyAmitivadini saMyuktasaMyogolpAravahanAvizeSa piprameyasvapazvApadenamamAnieImuezvAmini napasanayahisaMyuja saMyogAlpavavattavizeSAvachina saMyogAdhikAlanA mani saMghIyatenapAvara vyavahArasnepravAharinaspasthApranisaMdhIyamAnevAbhAvAnayarAnusopinadhikaraNAnvanAnusaMdhIyanenadAbhavAyavanA dinabArahAtyArANasInaHmohamikSiA
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogaspabhUpattyamatvacenpAdita viSayabhyAna avApilipratipattAsAtamanUyanieko |haabiibiikaa shishur'r'ygukhlaahimbilipaashmiinibaarthhaabidyaalshaakhaar'r' gyamabhyupeyanebudivayampaMcasaMyukrabAgavahAvAlyAvalakSaNAviSayavaiSamyAna anAmivipratitAvakamanaraMkAlakhaMDanenasmAhivAlpatA nirAkaragacajAtyuttaramityarthaH evaritanapramAyAvinamidAnImAdhunikonInadikAlamAdhavAnumAnajAnamanUdhanirAkaroniyani vesiddhasAdhananAvAraNAyamahatyavimANasAmAnyamiyavizeSagugAzUnyadravyadadhikaraNAyAnekavyaktirmahAparimANaninanIya ||:graathikyaalkssiiighbibinimnmaaghblilaabissysubdh niimuussyii:maatraayhaabikaabighiighiHshbaar'aathli aphi| sunndghlkaandhibisskhaabhissikssiiyutbmuukhaatr'iaamyhndhiaassii: phaakhlaamiiliikssaar'yaalr'issaabythaabihiikssaa sthgindhr'yaalaakiliphilaaphlshbbi anaadikaalaabaab bistaar khilbaailliilngkaay'aabilaaptaalibaay'aalaalaani: dy| bishbaalaaniliy'nobililyaa snyaal miliii ly'l yaathi liy'aajnbibiy'yaaksbndhnikhiliiphaandhbshbaaik lmbaannlaal| r`ir'issaabihiHhaakhaalinyktitbi bilir'shmibaaiibjibilihini nibaa| yaa ki jaaliy'aalidbiindr'i bir'iir'tr'aabinbibisuindumbaaphHiibiaaburaaliighiaassaal dil klr'ir`r'r`mbaalhi baamulniitibiidbaar'aaly' hulimbaannaay'aariy'aaenggleshaan haabiinikaabbaalaalaamlimaalaalaali jlbaalaagaali baallikhaaiiltbaaki bishbaalaani:hr'iiiy'aahmbaarini
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjadUSayAparanayAvagairirthAntaranvenetyetadavanArayati nadayuktamityAdinAadhigatamidamapauruSeyanAdeyanAnityAca vibhunacanacaneSAMvizeSagugAsaninAdAnAmanyadharmavAdanyasyacAbhAvAdataralainitAmAdhanenApiviSyAnezthAntaranAprathamehinI yepinAsaMsargasAdhanenArthAntaranetyarthaH ubhayorapidRzenesAdhyavakalpamAhavedI ninaM manItinadevavihIni manasahanimUnIvasye nivipratipanna vizeSaguNavanmUrnavAna ghaTavadityanumAnenamanasovizeSagaMgAsiddhirityarthaHatropAdhimAzaMkAniraspeninaceti vizeSaguNavatvavapyanyAvayaviSuvyAbhikacanAstitattvavyAdhAnAdanaH sAdhyAvyApakatvAdanuyAdhirityarthaH upAdhayana niraspani nacavyAraMbhakeni dravyAraMbhakevavarnamAnAyAdravyAcAvAtajAnilahAnacamanoganamanasvajAnidravyAraMbhakanijAniramonamA vedoninamanizAnasyasAdhyavikalavAJcamanamovizeSaguNazUnyale hinainANuvasyavizeSaguNAvidhuravyA dhikaraNAnekavyaniniyaMtrAnmanazcayugapahizeSagaNabhUnyadravyasaMsargivacabhavegavedAnninaMpranyasiddhamanasopi vizeSagarAvayAnanacanatramAnAbhAvaHmUrnavasvatanvAnanavizeSaguNAvavedavyAraMbhakandamupAdhi ghaTAdivalyAcya 'viSayabhicArAta navanavyAraMbhakatidraganyAbAnagarejAnimanvamupAdhirAmAkAzayobhivAgata navavAhAdri yAvizeSagurocabhavabhimanAmanivyAbhicArAnanavAbhUnAmanoranyAnavamupAdhimvedAntinapraninamasi dhanavyAbhiHnAtyAvayaviSusAdhyAvyAgniH pRthivIcasponarUpassananApibhAvAdinibhAvatavApisA saadhyaavyaaH|| dhyAcyAziH AlAzevizeSaguNavacepidravyatvAcAnnajAnerabhAvAnAnpaninavizeSagugAvaninansacepidavyAraMbhakanivAbhA, vAdityAha mAnoniupAdhAnI jayaninaceni anicalana gaganeyInibhAvaHthApibhavanmanevizeSagAyavenakhAkRnAtmani sAdhoyAminaharAnAbhAnasabhanyonyATrinyAhabhavaditiyAnunardibhUnAnmanoranyAna racanathAcAkAzAmanorapinadarUpeninavAhA niMdAmuni upayodinakhalvenattamovAdeyahizekheguvanAnamasolIninaHsAdhyavapina sminnabhUnAnmanoranyanaratvaminisAdhyA vyAnimityarthanA
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 | mnisiy'aa niy'aa yaabilniihaarikulaam niluphaassilaah subli| ||shbbyaaprilijiliy'aay'laaphl lilingklinsphinishbaay'kaamaadaamilillikaa| yaalkaalaalaakhaalisyaakaaraahmghaaNhli aahilothyiaabliiH limaar'iphr'bkaaliibaashbsbtb likhdlaal mhiHr'aaghillli inbihiibRthaa| jaaHiiaainggaalaaguli libibrssnnlingklr'iiiyaansblkssmiilaa liphilaahaabbaatmaahtbhaabaathllibinimjyiaalaabindhyaatb asthlkilikhchilaachilaalii kaar'ikaar'aajjaalimbihaalubaahii yaabjlaaniryaay' striiyaabililsnaathilbyaagr'ijblnbaalminicchi| yaanjiin dilukHthibii!phkulkhaattiphijshaashaaryklaap nAsidinekAnAkaraNAdhikaraNAce sAvaddhijanyavAlvahInanopayoH vivAdAdhyAsinevizeSagugArahinandavyAbhyo najanyaneMtaHkaraNAkAryAvAdAkAzavadinisanmAnapazavAca pAcara zUnyagrahaNAMnaTezvarechAdibhirarthAntaranAlyAvRpaidA khaalnllili lhmaarthaali jimbaabdhaar'issaar'bibaakhilphikaamaalmaandeshi || shikhaani klijaasbaadhiishbrushnaalikaaH shinjosnbshlikhaa hanavahaTAnenianekAnana karaNAdhikAmayAbuddijanyacayaihavanaspazananopayutterinyarthaH nacaniminakArayonivizeSayonilA rasadanumAnesAdhyavekalyA pAnAvasammanipAnAMcAhavivAdAdhyAsinamini //
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ anApinenoktamakAyaryAcasyopAdhezinidUSayani nacAkAryataminiparacAparavakhaMDanenavaparamANuparapajanaka saMyogAyayodigiyA dIninanmukhenazivAdinyamitAnidimlezAnirakhaMDinAnyevaevaMkAlakhaMDanamakavAvenAdikaravaMDitAkAlakhaMDanasyanukAsArakhaMDa nauzyogamAda nadevaminitrAthakiminiethivyAdIninakhaMDitAnina vaMDinAvAnalathAhigaMdhavAnIpathivItyAdIniguhAgayAni lakSArANAninAniguNavadravyaminivRdavyAzAkhaMDitaprAyAristhitIcA dijaanikheddnennymaannduussnnencNgdhsmaanaadhikr| parAvyavAyAntarajAnimanIethinIsnehasamAnAdhikaraNadravyArAvAntarejAnimadakaminyAdInijAnipuraskArezAzivAditya miyamamunibhirukSinAnyapinirasno nizabda syacavibhuntAnanyAnasAdhanAna nadadhikaraNalayAkAzA nirUktiH sukhAdInAMcasA nacA kAryAcamupAdhi vedAnavAdibhikAzasyApikAryalAgIkAgananadevAlAnikapaNAnanakAnaHpUrvApImAva kAryakA.. byaakhaaHshphithyaathemyaaphiktisbiinilaaghaablmbaa bmbiiintreii pAsanaglAdasidazyopAdeyAndAna eka-suganindAkhiintavirodhAdevanadanupAMpane lunAI bhinnAbhinnayo kA kAraNabhAvanagAbhedebhedenadenamAnedazinAcAna sAmAnAdhikaraNyAnuyayanAhimavaniyaTApaTainisAmAnAdhika zivachatrapasamAgaNavAnsukhAdigrAhakamidriyamananimanolaNAsi hi jJAnarUpAvasamarthanAnunAdInA maMtaHkaraNAguNAnyA laanyjniiy'aalijibilibhibaanigraasstti skulbyaabs anulishi bhitrayorapikalazakulAlayo kAryakAraNabhAvolopanAunopAdAginavAnyanabhitrayorapisamavAyavazAkhapAdAnApAdeyabhAvaniyA yasamavAyabhAvotyanabhedeki minimaTayorekhanamAyAdayaninAzvamahiSayoritraniruparAvAna khabhAvavAdinidena pryogaa| malegIyamanyayAnapapanininivedanyathaivopapaneH anyanAmedapopivirudharmAdhyAsAdasaMbhabamohanani umayAnupatimA cinsubhadAbhedavArIzaMkanetumahAniinazvabhedAbhedaH kAryakArarAva nAmityAhiMsAmAnAdhikarapeninavAyanamedepikiminisAmAnAdhikarApAna Lybh
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 / cima navabhedeNyAcArAdheyabhAvAdupapadyatativacanIyaMkuMDaMdadhInyapiprasaMgAna abhedadarzanamAhanApighaToghaTanInievaMmedebhedeNyana TI-na- padyamAnasAmAnAdhikaraNyasakAryakArAgurAgugijAnivyaktisthaleSasajAvaMdarzayastadapapAdakabhedAbhedamAnayati dRzyatece 16ni uparanArAcainahizikSasvarUpAMzAMzisthalayorapiatrakiMkAryakAraNAbhAvamAtrabhedAbhedaMgamakamupAsanopAdeyabhAvovAnAMdyaH salilAdeH kalazasyanenprasaMgAna nayAnvUvAvyarthavizeSagAvAnunahitIyaH atyaMnabhedepinasaMbhavAhitidUSayanisihAnIbhedeponi | zlokenayanyanabhedeyyayutamihatvamAdAyopAdAnopAdepabhAvasabhavAna upAdAnAvasyacedanirUpatvAcatra hernaHsamavAyAyasaMganeriniyA nApighaToghaTani dRzyatevamaharaHzulapaTagauzAvaleyainisamAnAdhikaraNyaMtanobhedAbhedasiddhiriti cetrabhedeyyayunasihatvAdapAdAnavasaMbhavAnanassApiDarnissAvAsamavAyAyasaMgataH aMtaregApibhedAbhedo janyajanakayorayutasiiMtayaivopAdAnopAdeyatoyupanerbhedAbhedavAdinApyayanasihanAyAstatriyAmakAnvenA vazyAbhyupeyavAna nahiyatraivakAryakAraNabhAvaslatraivabhedAbhedAvinizakaMkalpayituManAvazyAbhyuyo vaivAyanasiddhiriti nanasvArthApaneranyathA siddhiH|| t // dizabdanavakSyamANavikalpadUSaNAnisaMgAne samavAyitvesanikAraNatvamityAdiprakArahinana naccanasaMbhavanisamavAyAyasagaterininokArthaHvicaraNoti antareNApItyAdinAayanasihAvepijAtivyayAyAdAnopAdeyabhAvanyana uktajanyajanaka yoritinancayuta sihirevAsmAkamasihAsamavAyAnaMgIkArAvasperaNanirUpatvAcetinabAhebhedAbhedeninirUpatvAdininAvadAnyA navismRtpAmihinaM kiMvobhavanmatesunirUpaMsamavAyasyadyapinAMgIniyanenathApibhedAbhedaniyAmakanayAyunasidizazrayaNIyAinarathA
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanu kAryakAra viz vaniyAma kostu kimyUna sininatrAha nahi yacaiveti nityayo rayyA mAnyavayorbhedAbhedAMgI kArA diti bhAvaH nanda yuta siddhatvasidyarthamevamedAbhedosta natrAhunace nibhAI rinijAnivya ki kAryakAra sA gusAgu ziviziSTasvarUpAMzI zirUpa paMcasustha le khuhine medAbhedAgIkriya nenasa vetrina caine yA manyanama vimA kA zAnmanoratha cAcuna siddirasti ninyatvena sarva ganatvena ca pRthagAzrayA || zrinena pRthe gAnimanlA rAhividhayunari derabhAvA dinyarthaH nazyA piturnirUpatccA dityena hiNoti upAdAne ninimittakAra khAsamavAyinorvyavajetA zera kamAdhAratvaM jAtyapekSayAppa linacanI pratyupAdAnatvamityana ukta kAryAdhAratva minijanye syApIdameva prayojanaM nighaTe nAyuna siddhatvaM ghaTA de reSpa tina canadupAdAnamityata ujana kanca miti kulA nacA reNAbhedAbhedAvana siddhirevana siDAnIti vAcyamyanyena bhinna yorapyAtmA kAzayorbhA hai rapITa nnAn upAdA nopAdeyabhAvAnirUpaNAJcanakiMsamavAyi tveza nikAraNatvaM 13 na kAryAdhAratve znanyenAyuna siddatvesa nijana kalaMbAI vyavavizeSinaMvA Ahosi kAryA kA reAparizAnatvaM 5 athavA kAryavibhramAdhiSThAnAce 6 nAdyaH samavAya sthA naMgIkaraNAnnirAkRta vAcana dvitIyaH kuMDavadazyorA dhArAdheyabhAvepitadadarzanAta svajanyAdhAratvaMnaditicenna svajanyadyadyadyAdhAre kulAlatAdAvativyAhale rAdhArA niruktezvana nAva dinipranyaya viSaya tvanetre nipratyayAcyA shiH|| (lAdinimaija nyagrahaNam jJAne chAdInAmapiparasparamida mastI tina va dvedAya vizeSAM kSipa nidravya veni sAMkhya manAvalaMvanena paMcamaH kA lakSaNo vizvemaH nadadhiyAna tvaM ce nivedIni manAvalaMca nena saH pakSaH samavAya spe niyaH khalu kAryakAraNAyorbhedAbhedavAdI bhAha se nasamavAyo nAMgo kriyate'nastadvizeSite lakSa yAMnavAsiddhamityarthaH naiyAyikaM pratyAha nirAkRtatvAditi kAryAdhAratvamupAdAnatvami nya nivyApa kaMva dara kArya manyA dhArepi kuMDena dupAdAnatvA darzanA diyA hakuMDa vadasyo nitina juna kA podhAramA jela hAyAM kiMnu svakArya manyAdhAratvena va dANA kuMDakAryatvamityabhipretyAzaMkane svajanyeti tathApyanivyAziH dhRnodakuMbha bhikArasya svajanya kuMbhAdhAratvepi kabhopAdAna lAbhAvAdihanansa ghtteti||||
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ cinna nanvihagavigolamihupadezailapamihamRdidhalyAdausamavAyAzrayarAjAdhAralaihinekutugauNaHznAdhArazabdaprayoganita vAhanApisama ||| daabililaahaagaar'iir'i aar'ilikhaaHltiphsilaaiphinyaabishaar`lmbilijaar daabi o khaamili nidhaabir'cchiaar'ibaaliiibittiabibaabilaakhaaH laalskhii biml philighr'7 bibithighaasphii:gr'iissaarthiighaathaayujphlilaani lini liyaasiddiklyaayaabr'phlaaphllaaphl nApisamavAyitvaMzazevidhAraNAbhAva:vaMDevadAminAsavalyAne nApisaMyogilaMgaNAdaunadasaMbhavAnasaMyoginossayoralyo nyAdhAravaprasaMgAzanApipananamanibaMdhakAMcaMguNAhAvyAHyAnapavanAdheyApezyAmahAparimANavAvamapikaranalanihinamaha narasUlapiNDAdAvasaMbhavAJcanApinanIyaHjAnevAdInAMparasparopAdAnAvAprasaMgAna anihinatrajanakarasajJAnajanyene kaahismiaakaaddhaangkhlaamuuhisyaabRtbiaa laathiHhubidhaabiin| hidavyamupAdAnamityamihine'slivacidaniprasaMga yenajanyanAmunasihatvaminipaTAnaramapAdIyenanApipaMcama-nizvayavevA 'nmaakaashaadishvvyaaneHnyaamaakaashvaajnyaaneshaadiruupennshbdruusegaavaaprinnaamne| 11 nadAdhAratAvyaspasyAna guma gAdezvaraNavAdyAdhAranAcasyAdinibhAvaH zrataeveniguNAdAvasaMbhavAdevayadihiguNasyaguNAcAdervA primaannaavaavNsthaannkheN| vanadapekSayAnadAdhAradravyAdemaMhanaparimANAvatakhAna nandenadaratItyarthaH vyAyAnuraMcAha karanale nievaM kAryAdhArana mini pAyitvAjanyenAyunasihanvesanjinakAvaminipasaMdRzyatinApinIyanijJAnechAdaulasarovarnayatialihItidravyattavizeSi navenipasaMdUyaninApicaturtha nikaaykaarennaapshshiaanvminipsNduussyninaapipNcmrni||
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ athakimi yAtmAjJAnAdirUpezA vAkAzazabdarUpegAnapadizAmanaininavAhakAyakadezeti ayamarthaH kimAyazaH sarvAtmanApA riNamattaekadezenavAnAdhaHAkAzavinAzenAnipAnApAnAnaM navinAzanasyaivazabdavAdinicena kiMkAraNAcyApAralaiyAsamarthapitA madhyavasinomiabhivyaktausArthavAminicenasatyamantIya kiMvadaMtIkApilAnI natravabhivya kAyapikimutpAdakanayAkAraNAcakra sArthakAmabhivyaMjakanayAyAmAgharakuddInabhAnAyitahitIyevanayasthenina kiMcidenana nacaupaniprativaMdarIanaMgIkArAnaekadezaparigaNa minu kimavyavaekadezaHkiMvAnyana kiMcinanAdyaniravayavAcAna nahinIyaHapramihalAnabhavatuvAyathAnathAnadhApikimekadezaAkAzAda bhicobhitrovAnAdhaHpUrva dobAnenahitIyaH bhAkAzakhAparigomAna bhinnaabhinnditicenstpNthdivirodhiinssaanviruddhjnnaa| khaaljyiaanggaaliilaamyikhaajaaiyaayaabdiighkaanaaghbiy'aalil ghiH phur'iaailismaa laathiHshbaasiliikssaalaaliiH deyamAvAnirUpaNAnanadanyathAnupapanyAbhedAbhedasidiH // // zrayAvirudaukocanadharmobhedAbhedAbhidhAnorUparamAdizumadhyekayoHkazcijhedAbheTnAmAbhidhIyanenayAviSaya'nudhako pahAyo kA parigrahIna mAnanobhayaminicenenakimanirvacanIyahamazabdAkAdezAkAzIvivanininiravAnirvadakiminiyariNAmabhASapAhamA gayAmArekaragonAbhisArikayAenayariNAmapazaMpanyAcakSInanadevakAtyaikadezavikalpAsahavAdAkArAdInAnapariNAmayA thakAraNamihiranizabdAdimanInyacyAptirityarthaHnakevala niravayavoparimAnuSapaniHsAvaNavebapInyAhanavAdInAma ||37 pIni tatrApihikAlapakSenanuvinAzAnirupAdAnarUsApadaHsAna sAdekadezayopibhedAbhedavikalsakalyAnavonanirmUlano nmUlanaminibhAvaHbhAprayAzinananInivirodhazcanyAhana hiravyA minidrayayanabodinahAkarmavAna himavanInyanvayaHghavAdikA
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. zamiti zrAzrita tvapratIne satrAvyavizeSAn kAyryavibhramAdhiSThAnamaminiSa padUSayatinApIniyaH khalu kAryyakAraNa bhAva nirva TI. na. kAnacA sAva nirvacanIya vAdI nibhAvaH dekhanupapanI bhedAbhedasAdhanAya kIrtine ra kopAdAnopAdeyabhAvAnupapatiH zrapaztu sAmAnA / adhikaraNyAnupapattiH tatra prathameSAM sArimamupasaMhRnyadditIyaM dUSayati nApIti tatrabhinnapratinimitAnAM zabdAnA mannarthe ti rUpazAbda sAmAnAdhikaraNa sthaikAdhikarayA vilakSayArthika sAmAnAdhikarasya spavAnyan bhedepyupa pani kahaye nadarza patiyukteH zabdanimitAnAminyAdinAzA paTa vAdInAmekapanAdhikaraNavAdevazAndasAmAnAdhikaraNyopa 138 dhiko yorekAdhi syAnasa mAnAdhika nApi sAmAnAdhikaraNyAnupapatiH vikalpAsaharu yA hi kiM zAnTsa sAmAnAdhikaraNyasyAnupapattirunArthikakhano bhayathApi yukteH zabdanimitAnAmekAdhikaraNAnvanaH zAbdenanAvaTa ne bhedAbhedaprasAdhakam 62 dharmANAmekanicattamAtreNaivopa patinaH zrabhedAnubhavAdArthane vAsasAdhakam / zuklaHpaTa ityAdizAbdasAmAnAdhikaraNya karaNAsaMbaMdhA devopapateH dharmadharmibhedA mero vaidAsInyAn zrArthikasyApi dharma yorekAdhi vopapateH dharmadharmiNoramedAnubhava spAsaMga tipate zvAsAdhaka nvAna guNeodravyaM karmadravyaMja saMga gugA gurAyA dibhedAbhedaprasAdhakamitiprathamama kayojanA nathA'rthamapi sAmAnAdhikaraNyamasya (haraNyAra bhAvAt nasAdhakaM kunaH dharmANAmeka yuva vopapattiH tathAhi dharmadharmigoslAvansAmAnAdhikara rUpa me va nAkti abhedAnubhavainisAmA nAdhikaraNyAnubhavo'ya vivasito nApabhanorUpaMpaTa itivAcAlanaM paTainivA naSthA dharmaparekAdhikaraNyameva sAmAnAdhikaraNyanA manathA ca dharmadharmiNorbhedepinansaMvaidhAdeva nadadhikaraNatvopapUjeriti dvitIyazloka yojanA na jAeM vahati zuktaityAdinA dharmadharmonidha dharmiyoM yabhedAbhedo nayoraudA sonyAdityarthaH dvitIyavibhAjane mAthi keniana evetidharmadharmi saMbaMdhAdevetyarthaH prabhedAnubhavAbhAvAdityaza vigo nidharmetitrApyameAnubhavaH sAmAnAdhikaraNyAnubhavaH prasAdhakaccAn bhedAbhedAnubhava spainizeSaH anubhavA bhAvameva vinigu za 11-1y24 -=
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ hadAnIbhedAbhedaityasyaivAtAbadalyAhanaH kadhidAdurbhaH kutramamANacinneyabhisaMdhirAha bhivetyAdinApatratibhinnatyanenA kharUpabhedovivasaneabhinaityanenanedabhAvaH kimbAbhitraityanenAnyonyAbhAvakAramabhipreyane abhinna inicanadabhAvaH athavA mi) nanikharUpabhedava, abhinnainicenarenarAbhAvAhityamabhidhIyaneninAyaDanyAha bhinazabdenakharUpabhedaspeninadAhivarUpa pAcamekharUpAcabhedAbhedazadArthasAna nAviruI aviruhAne pidharmiyopikhApazayonathAvApAnAna paTazcApaTazzeyavyavasthini ravapadArthaMgasthinAsmAdinibhAvaH kiMcayadizollapapatyoHsvarUpabhedonAstinAmulkahaniyaTenayAvAna mihina nAvAnevapaTainyA shishiliglisskhaalinggmaaillaalgaaligaalaakaar' yiikhaabktb rasparavirodhenAsaMbhavAnasamedivazana paTaityAdizudinIyabuhiyapadezayo ponapApane navabhedasthApibhAvAntA anaasthy nir'ibili bndh|maathaa bicchi inubhAvakalabhAvasaMnadapavAdanayAvalIlAna // // diilimuichaabnnii naaikssmnniilchbithiilaanyjlsaaghbilmphyaashaanaalaay' kintu shikssaaaphisiimaa bRthibiHkhlthlilmbiiaalm bajenijinAmAbhiHnanubhadopidharmadharmiroralInikathanairarthasamininanAhananisaMgranipanAzaivenipaTApAsUtyatrevenyaHnanu bhayahenusvAnekoSamAprahAvarAsAdininanararthakAmeveniviniyamanAyA hetumAhahekhabhAvainidhaunsargikakhalvidaMpa devabhAva palAbhAva nirarathAneyo mAgabhAvayoranAdinAranivarmalayAnityamanutpanirevakAryasyasAnenasmAnabhayavAdhakohenubhAvephala
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ rI.na. pavAdaH tadipiguzAguzinAMbhedapadoguNajJAnahetusamAvepigujJiAnahetvabhAvAnajjJAnalakSAphalAbhAvasthonsargika svAbhedapogazAjJAnaheturUpaguNijJAnahenubhAvANijJAnalakSaNakAryabhAvopavAdovasnIyAniti nairarthakramevayuktami nyarthaH dvitIyapakSepUrvamevadUSaNAmAha anyonyetisamAnoranyonyAbhAvanadabhAvayorapyekopAdhIvirodhaH avirodhegavAzvata yorazvagocayozvaghaTapaTacayo pttghtttyonyenaashsthlessvpibhedaabhedaapaanaanjgnivirodhsvocchidyennvnyaaprmaannaabhaa| vAdanacchedanivAcyama avApinadasaMpranipaneH kiMcama icanamevAtrakiminipramANenaspAnaavirudAvAdidamapramANanAmA anyonyAbhAvatadabhAvayobhinnAbhinnazabdAbhyAmabhidhAnevirodhaponarutapUkleirAvapunarupAvarnenenanabhe dazabdenasvarUpabhedassAbhedazadenenarenarAbhAvarahityasyavAbhidhAnAdavirodhainicetamaivaMinaretarAbhAvasyaivoccheda prasaMgAnasvarUpabhedevidyamAnepinadavirodhitayAyadvicidinaretarabhAvaHsthAna tInarenarabhAvasyaivaniraMkuza saranayanaretarAbhAvavirahasavanaganisyAdinyadainavAdazavabhedAbhedavAdinAsamarthinaH sthaanH|| // mANapanInervirodhasyaivAbhAvAtUyatenavirumininakkasaMpratyayoyatyamAraNayathamavacaratInyAdinadapipratyuktamAnAmevaMdhyetiva dabhinnAbhinnamityapiyAhanArthacAditinayAnyonyAbhAvanadAhityepUrvavanponarutpanetyarthaHnIyazaMkatenanvitinatranAvasvarUpabheda spenarenarabhAvasyacavirodholinavAyadyalinadAsvarUpabhedesanInarenarabhAvenanabhavitavyamganyanarAbhAvAdityasaMbhavyevAyaM pakSaH athanA slivirodhaladAkvacidapInarenarAbhAnonasAnasarUpabhedasAnanprayojakatveprayojakAnnAnirUpaNAdipabhiprenyapariharanimaivamitirAnade "voyapAdayatisvarUpabhedaityAdinA /
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAdApasaMhArapUrvakaMparicchedArthamupasaMharani nadevamityAdinAbhedapakSe abhedapabhedAbhedapacakAryakAraNabhAvasyadu nirUpavAnasvarUpAnakAryakAraNabhAvasparnirUpavAnmakaloyaMkAryakAraNarUpayUNukaparamArAvAnmakanayAbhAvAbhAvabhedezapa mAyAprameyamedenadravyaguNAdibhedaizvanaiyAyikavaizeSikapramRnitArkikaiH parikalpinohainaprapaMcaH zaktirupyAdivanirva nIyAvidyAvilasinaH avidyenica avidyAdhiSThAnacaitanyamayyupalakSyane nahilasinasahivarna inihenIyasmAdevaM anaitiyo nadevaMbhedAbhedAdipoyukAryakAraNabhAvaspadurnirUpannAsvarUpanopivicArAgocaratvAn anA dyavidyAna hilasinaH sakalopyayaMprapaMca inina hAhi pratyakSAdipramANavirodhAbhAvAhedAntavAkara nirapavAdamaivAhitIyebrahmaNyaparokSajJAnajanayanItinirevadyama itishriimtyrmhNsprivaa| jakAcAryajJAnotramapUjyapAdaziSyazrIcitsukhamuniviracinAyAMnavapradIpikAyAlA gabhaMgonAmahinIyaHparichedaH smaaptH|| jnaaaproksseniconaadeviijaavaapH| bhedodravyAdiSadU sAnidhanamataMbapramANAnyabhAvo bhAvaH pazcAtyarANudhvayavi sahitazcAnyayogo viyogaHhitvAdirjAnimAnaMyAkapariminApAkajaprakriyAthohetavaMkAlakAjanimadapibhidAbhedavA doniralaH 1 itizrImatparamahaMsaparivrAjakAcAryazrIpratyakprakAzapUjyapAdaziSyasyapratyavasvarUpabhagavana kRtInavapradIpi kATIkAyAMnayanapramAdinyAhinIyaH prichedHsmaaptH|
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. na. D (imina paparicchedaH smaaptH|| rAma. 140
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanIyaparicchedamArambhaH /
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bimaa striiyaabhaalph nibosbtb bikikimi lyaablliilaal ki phni rI-na-kharagaprajananAmodesudhAdIdhinivAsIvividha vibhAvinavapuHzrImundarapAtayaH 1 inispanirvairakathaM nirUpinasamastavedAntavA cobhirayam athakhanaHzivikrayenayairupAyavijJAnazarIracintanam 2 anenacahetumalazA:pahiledayoHsaMvandhopi darzinaH aviruDnayAsAdhvaznahitAznAvaraNAvakAzati aprokssaajnyaanjnniinyunmmdhymaarnnvshessjdyomiimaaNskaa| kecinyaMDanamiznanamunayaHnatyanihane najakamiti nakevalaMzabdavehAnyApratyakSadApanirvAdhikAanupaladhiparAhani aaNjaasulH liilaallaahulkhaaiillyaamaaraas yaal aginity-nyaajli aahjaayiinir` lgaambiii / laashbaallikhiliithikaar'iisblgaathaa paabilintb zvAbhAvizanjanina vanaspaninikozavAnanAnAdhigamepinathAlamasaMgAta nathAhisanyapIndriya sanniA kareanadhiganagana nacaparIkSAzAstraHpuSyarAgAdibhedanapratyakSataH manipayane adhigenazAstrArthanunamanca pratipadyanena cainAcanAzAstranatrapratyakSa minijanakamabhyupeyane ynyunrihkaishciyne| zreyAha dharmAdharmaninanyadyapijyoniyomAdivArobaharuMnathApiviSayavizeSamyunayAnatranayApaMkiMnasyAna yayAdazamarUva masInyatrasanabhrAnivibhInacenAH parityaktamAnmAnaMdazamanayAvAvarAdevasAkSAtkaroni kanidinyatrAhanacadazamaini ythaahi| rinanavAdAbupadezasahitaM prAyadAmevasAjhAkArahaitunakevalaH zabdatethehApIyarthaH mAnAprAptavivekenazabdasyevakaraNanAmA zAha kAraninaca mAnavaMdyApaniharaninacenpAdinAnApipAsoprAptavivekasAmyamohanathAhInianadhiganarannanavaparIkSAzAsvaMyanayusAsanathokaH 7 puSparAgoranavizeSa
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAparatna dIpAvalIkRnAmanumAnamumdAvayati vimana miti jyotisromA divA ko vAdhA sindhoH parihArAya vimanamityukta tatvamasyA dizabdajanita jJAnamityarthaH pratyazArthAntaratA nivatyaizAbdagrahaNAma ayaM ghaTaitIti tAghaTa inizabdasya purovaro saMghaTaviSayatvaM athacana sAkSA kA ranvajAtijJanihanilAna spAityarthaH nanva parokSaviSayatvAdinihetorayamarthaH yajjJAnavyavadhA nimantarezAna dviSayatvamiti naca zabda svana thAnyamasti hi Saya jJAnajanana dvArA hizabdAdInAmarthaviSayatvenaca jJAnasye jJAnajana nahArA arthaviSayatvaMna kuno nai kIrti kanai nizaMka ne pratipatnI tinathApya nai konika mityAha ayamiti zrabhimanvIzaH parosaH parvatAM / vimanaMzAbdajJAna rokSaNaparokSa viSayAcAnmukha jJAna va dininatra kimidamaparosatvaM zAbdajJAnasya kiM sAkSAtkAra tvajAnimanvamaparokSa vyavahArahetutvavAnAdyaH ayaMghaTa nizabdene kA mAna pratipativyavadhAnamanna rezA nahiSayatvamapA gehAviSayatvaminicennaccaye parvato'nimAniniparokSA parokSaviSayAnumAniva bhicArAt aparokSamAtraviSaya vinivazinamiticena nasukhecchAyAM vyabhicArAn najjanakA mayanAdikAyAstaddiva yannamupacaryanaini cenamaivam tathApyavidyAyAMvyabhicArAt khato'parosa zrAtmaivAvidyAyAnAznayo viSayame nibhavadbhirabhyupagamAt nApi dvitIyaH avidyAyAmevavyabhicArAn nakhAcA parokSAtmaviSayatvepi naddivarIna vyavahArahetunayAna hA bahA rahe tulAbhAvA" zo'parokSaH nahyAnumAnika jJAnezAjJAnyajJA nirinibhAvaH nanu parokSA viSaya nesatyaparokSaviru nAnagAnakajAnava matonAtivyAptiriti zaMkane apamAni tathApi khecchAyA vyabhicAraH nazyA kA parokSa pisAkSAnnAnadhikara yAcA divyAha nasukhecchAyAmiti icchAyAH saviSayAtmaupacArika mukhya cavivakSita mitizaktena jjana ke ninanu kathamaparo suvi vayannamavidyAyAce nAnai kAMti kanaininacAha khana inibhavadirityekajI cavAdibhirityarthaH zraparokSa vyavahArahetutvamaparosatvamiti dvitiiyep| pyavidyAyAMga vicArasatra sApisAdhyAbhAvAdityAha nApihitIya dUtyAdinA // //
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra- nandayarokSa viSayatvA diti hetorayamarthaH yadaparokSa vyavahArahetu nAdininayAcanA vidyA yAMviSazena vyavahArajanakA thAmane kAnyami nizaMkate TI.na- aparokSe nipariharanisAdhyati samma nipa se cedamanu mAnamityAha pratiprayogeti jyotiSTomA divA peSu siddhasAdhanenAparihArAya vivAdeni vizeSaNAMcA dhasAdhyavaikalpayeoH parihArAyAparokSeni vizeSagAm mAsAdini atra kiMvAdhakava zAndayA paroza jJAnajanakanda neSyate'darza nAhA nAdyaH nhi| -de: nanAva anyAnnabhI vo vAdhakaH / nahi sAkSA kA rijJAnahetunAmAce sAmAnya kSatvasaMbhavati za saninAdRzaspana gayojakannAn // : syAdininatra tUmaH aparokSamyavahAra hetu nnameva hetu riticeca sAdhyA viziSTavaprasaMgAn pratiprayoga saMbhavAcavi najanaka na bhavanizabdAn jyoniyo mA divA ca vaditi jo vyane sAkSAtkaraNA he to syyapra pArazabdAdevanadubhvAn 1 yanAvarakramayaropramitikaraNAtvepratyakSAna piyogimanaso vAhyaviSayAparokSapramitikarayAnAnathApina vAhya pranyAnna tasyAbhyupeya janakatvepipra rbhAvamAbhUna athanatre bAhya pratyakSAnnarbhAve ckssuraadiinaamnynmnvyaa| pratyakSatramitikarasAnve vA prayojakahate hA pina rhisa to parokSa brahmAtmaviSayazabdAnyAce satyaparokSapraminikaraNamanyakSA ntarbhAvaprayoja siddhezabdakhAparo sAniyA nRtya ye vizeSaNa yuktaMna devanu kathamiticendazama va masInyA nanuvezavdasvanaDe prayojaka saMkocoyuktastadeva kathamininannAha zamati nanu tatrApIndra (divAkoSu darzanA dininmH| yameva karaNamityuktacAha zabdAdeveti zlokaM vivRNoti yattAvadityAdinA apratyakSa vizeSaprayoja ke prativandIgRhNAti abhyupagamya nehIti vizeSa darzayannAbhAsanAprativandhAH zaMkane athanatreti anIzvara pratyakSeSu cedaMprayojakagaveSarAminidraSTavyamanAyavizeSaH mahaneo vaMza bdasaMkocanA dinapariharati neni uttagaIsya zaMkA mAha sinienanparihArahetutvena tRtIyapAdadmavatArayani daza maini // taH zabdaH aparokSajJA bhavAn dazamala Abhyupagamyate hiparezA premini sanivA
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthapadasazaMkAdarzayani nanunApIni natra kizabdaH karoindiyaMtasahakArItyabhidhIyane kiNvaaguddnijhikyedriyspai| vakaragAvazabdaH sahakArItyabhidhinsinaM AdhemakRneyaspevendriya sahAyaminyoha atrApani nathAca zabdasyakaraNAcanavyA| hanaminibhAvaHhinIyazaMkane nananaHni nadenada vinigamanenaDpayaninazabdaeveti vinigmnaayaashbdsvkaarnnmi| ninirNayatyarthaH hedarzayanikvacidini locanavirahiyAHmalocana pApigAlagaMdhakAranirudunayA avyAtalocanasyaza bdAdevAparokSajJAnadarzanamevaniyAmakamityarthaH upalakSecainapaniyApArAbhAvasthApibhavaravaMdazamastvamasItyAdaupraha llnaarthbiliyubliilili maalilihaar'yaar'iissi nilulmlikhaar'r' bilaaldinibndh thaakaa phi hiyaa bli vaiparItyamenakunonayAnva yampanirakayostubhayatrAvizivAna nathApivinigamanAyAko heturinicena kRSihahA lanamenamasikvacicalocanavirahizopiyAkAzamosmInyaparokSamaminidarzanamevenivadAmaHbhavavecanathApita sbaahaainyjaalaalr'l4/'binaabilaaln saathlkhaanisbii nAdhinamajo viSayamAdinivenmevama nrenyaadishctkaapimnmaandyognH|| oran ninunayukranivirezAdinizaMkanemavalevamini zAdizabdenadahAmanISayAmanamAmilAmAzyAnejamyayAnuDoyAdizunayogaDAnenanu yamajasAnamanunaityAdidhumanasApuruSopahAnamanunenathAnAcomanasAsahAmAyyayanonivarnamanimanogamyatvamayiniviiMtakathamana rAjakaraNAminiyohayanAnasenibhAnadhijJanamanaHzasaMkalamanaH siddAnI paviharanivAmininADAsavijinAvinyAdizunelAvadupadezamA bAdaparokSajJAnajanyAksoyanenacainA-zrunayomanaH manisahAyatAmupadezasyadarzayanina kryaanaamiliyumnsHkvcidpisaakssaatkrhen| glpkbigaan
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ yanazabdAcAdityanumAna muktaMnatrAha zabdAni utaRtiviruhanayAkAlAnpayApadizavAhazamaruvamasInyAdIvyabhicArAcA zabdAlA dilyana minerala thineriyartha zloka vihani nahAni asAcAryasyopadezaina nadupadizyamAnabrahmavijijJauvizeSa|| vijJAnavAnazibaiyarthaH namasaH zokAdikAraNAjJAnasyapAraM aMnaMnizvayaM brahmadarzayaniadarzadityarthaH menana nididhyAsA navidhAnAnvenazevaganasAjJAkArahetariyAhe anyatheni inopinazravaNarUpopadezamAtrAnsAmA kAronyaniriyAha zrunanina zabdAvAnaminevIdhAyabhicArAnutthitaH 2 nahAsyavijilo namasaHpAradarzayanInicopadezamAtrAdevApa romAnamityupapalipratipAdanAna nanvenAnivacanAnyAgamAcAryopadezayonasAsAkArahetunAMpratipAdayannisA sAkAra henormanasaHsahAyanAmanipAdanaparAvenAyupapane anyathAavazorakAlayormanananididhyAsanayoni dhAnAnarthakvAn zravaNenaivasAjhAkArItyateH zrunavedAnnAnAmapipUrvavansaMsArAnunidarzanA nicena maivama saMbhAvanAviparInabhAvanAyasa cinavikSepalasaMgAsyacapranivanyasyanirAsahAregAmanananididhyAsanayoHpha lopakAryaganayApitravapranividhAnopapaneH pUrvavatsaMsArinvopalavdhezyaprativaddavijJAnapuruSaviSayavAn manasaivedamAmavyamityA dizanecinekArayasyAMganAmanipAdanaparatvAt // tratAvachavapratiphalopakAryaganayoyayogamannanididhAsanayordayinisihAMnI maivamityAdinAyadyapicinagamalakSaNa pratibaMdhoyajJAdibhiHgudyAdhAyakairnivAritaHnayApirahasyavikSipalasAprativedhasyanAspAnirAsAanupAjAdivaJcaphalopa kAryagatayottarakAlatvamapinavirudhyatainibhAvaHanupapatyanaraMpariharati pUrvavadininahimanivanyesanikAyonutpAdakatvaMkAra nAvihAnna utacatrakRtAaihikamapyamastunamanivanyenadarzanAdinI nibhaavH||4 //
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnuzunirmanasaHsAkSAtkArakaraNAvepramANamakAnAmanyathayani mnsaiveniyndvegyaadishrutiinaamupdeshsymnHshaaynaamnipaadknyaa| yupaparininabAha manasazceni aracaranayani zunyAdivinizeSaHvAdhakAnaraMnAhanathAvadati idaaniikaapimnsstaadyognityethic|| ragonisukhAdInAminisanenasAsAkArahetunayAlamavamanasaHsaMbhavezabdasanatkalpanAnupapanerinivAcaspatimizrarUdIrinamayodinamantavyama nanukathaMsAsAkArahenanvAsapranipaniyavinAbhAvanAparipAkasaharUnamanasoharaMgarUtAdisAkSAtkArahetatvamininavAhabhAvaneni kinhi| manamazcaninyazuddhavRddhAkakhabhAvabrahmAnmasAsAkArahenuttasyAharacaranayAnazabdasyasahakArinakalpanAnupapane nshaaveshv| gAdInAmekvaiyarthyamasaMgAna sukhAdInAMsAsivedyatvAdAtmanazzasvayaMprakAzacAnamanasaH kvacidapisAkSAkArahetutvAsaMpanipa ne:bhAvanAsahAyasthanumanasogaruDAdisAkSAtkArapraminyanunyAdakakhAna nadaparokSassacavidhuraparibhAvinakAminIsAkSAtkAra vahinamanvAn apramArUpasAkSAtkArasyAyisAdirUpanayAmAnasanvAbhAvAna ihavabhidyattasyagraMthisiyanesarvasaMzayAH namasaHpAraMdarzayani bhUezvAnnevizvamAyAniniHnaratizokamAnmavidyoramAkaMAvidyAyAHparaMpAraMnArayasi mAmeva yeprapadhunemAyAmenAM naranine narasyavidyAvinanAbhityAdizrunispaniya brahmavidyAyAvA vidyAnivarnakavanavaNAna pA nadisunasAhanaparoseni pUrvasAjhAkArahetutvamaMgIkRtyAta minihalAlanAlirizeSyAnAkAraNaMvedAnavAkAmini nishciiyte|| iyunAnInapinamanojanyamityAha aprameni rAjenAmamAlapasAsAkArahenormanasaHkacinnamAhetutvenApibhavinayaMnayanAdi / budiAnaparyayogopipagataHprasanazyalecamamArUpasAkSAtkArasevAvidyAninisamAzrutimiravagamyane nAcamanasaHkaraNa tvaniSedhAkaraNAntaranikasAvedAntavAkAmerakaraNamityAha ihavetyAdinA athavAtrApisAsirUpaenasAmAnkAro'vidyA nivarnakaHanalakarayAlenazabdakalpenamapimanovadevAyuktamininatrAhadahani mAmivanaratyavidyAminismAnIzokakAraNAvidyA
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. vedAdevaparamezvaramAnamityatra sAmAdevaanirastIyAha zrUyateceninaihaMnaaparijinaparamezvaraM vedavinayavedajaHpuruSAnamanune na. apitudedUradajAnAnIbhaJcadazabdenanadekadezAveronAdiyAnebhaSayAsamapaMcanidhAramanipAdakAnayAsabasvavivazinA upaniyantabadezanopaniSadAvedAnjanina misAnjhanneditAna navasAyAkArasakaryalampanenApivijJAnamityupasargabalAn nasya vizeSagajJAnamininiyamAneparyavAsinandAdininavAdanicakArarupapadamupasargasAmadhyasamuddhinotinAMcopara nivasani naroI vihayoni yasariti dUdhamAjavAjamAnA lokenAha mAnaprayogeni aparosatvamityAdibhaninayogasaMmA julaai bilaal niilikaandby'Nkin bilikhilaabili jaabi maajbijbilibihiiblaibiyinijbaalaanisttaar'bi phirtaar'ikhii| nAparIzanizcayahetunvanipAdanAsAyamonidhIyate yatpunaHzabdAnAdilpanumAnaMtakuni virUhanayAkAlAnyayAya / divazamUvamasItyAdivAkonaikAnaMca praniprayoga yogAJcavisovAdhasaMbhavAna nasAbhAsasamAnAlAyabdAde vAparosayoH priniprayogazaparokSAtvaMnatamasInyAhivAvara janyajJAnaninaparosajJAnanihAyanAbhAbAmaniyo givAna jJAnavavana nacaparIkSAvanainiparosajJAnaniSThAtyanAbhAvApratiyogitvAdinisamanisAdhananA siddha vAn nandaparokSAcaspAnihotrAdivAkAjanyajJAnaniyamappevaMzAnumAnamiyAmAsasamAnanetinabAhanasyAmA saadhnvaan|| sasamAnAvAdini natra henuvipajhevAyasaMbhavAditizlokaMcitraNonipratiprayogazcenijJAnavatIyukta pratyAtina yAtraniratAnadarthavA E kAjanyajJAnanIyunathApivivakSinAsiddhivAkyAnaramAdAyApyueparispAna unamassAdIni asiddhinityarthahanAvaparosaMgrahAMsa || vikalpakAvAdinAvedAnavArajanya jJAnAnivanavyabhicAranirAsAryamatyanAbhAvagrahaNamahinIyepizAdAtyanuminicAdiniyarthamanyanAmAvaNe haNam asihinihatyarthacaparosanaharaNamanA
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ sihasAdhananAmeva vironi yanehIni athayADavAbhimatatAnatalicamana meyaminitatrAha nahAninaspAbhAsasamAnatA dilyassAzakApani nacAparosatvamini vipadobAdhakameva vikalpayanikiMvAtyAdinAyadiperokSajJAnajanakannamavetanahI pramANasyAdininAvanavAdhakaM anumAnevyabhicArAdinyAha anumAneni vipakSebAdhasaMbhavAdityenahiragoni indini zrUyatnAMnA yane hinasyAsaMbhAvanAviparInabhAvanApranivadAntaHkaraNepuruSepomAjJAnajanakatvam nahAsavijinA vinizcativimahatyAkAlAnyayApadinavA navAparosatvamagrihotrAdivAkAjanyajJAnatiHaparo khAtyanAbhAvApraniyo gitvAta jJAnavabadilyAbhAsamAnayogakSemano viyasevAdhakatakAbhAvenanasyAmayojakanyA na kiMvAvapAsAmANyAnuyapanirvAdhikAranAnAnAnapapatiH svargAdipAralAmidviAnAdhaHanumAnAdivAnyAmAeko papaneHnahinIyAparokSanizcayAdapanazAnasidaHnanIyaHanumAnadivaphalakSiH ihavAmavijJAnasamora masAdhanala zrutyanyathAnupapani revavAdhikAnayAhibahAbidAmoniyaraMbAverabahIvabhavani naratizokamA mavidinivedAnnavApajaninAnyavijJAnAnyohAH bhUyanesajasavilAzAjJAnAnijilA saMsAramAdurni rUpandenA vidyArUpavAna nAcAhaka bholelyaayprohaavitrmlaagaasaaprokssjaanaanihnynuprH||5|| laa limili br'ni yaanili: lyaangguli lNkaar'ilijaaju: khilil avidyAninirininavAha saMsAra ni nathApivAyajanyajJAnasyAparokSAntavinAvimanupapaJcanacAhanAnidiyohAdaniyA darzanAdinibhAvaH enenyoppnirvsniiyvaasaapiprdrshinaa|| //
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ nandaparIkSAjJAnamapimanasaivotyadhanA mininavAhavAgItipratyayaparokSajJAnavivakSinaM vaadaarthmupsNhaarNvtrthaavyaacvenssaa| na dinizAnAkaivallAmiyuktamasahamAnAkarmamImAMsakamAkSipaninanukathAmini mnussymaatmjnyaankrmshessnaaniithkprmaannaabhaavaan|| nayAnAzAnenakarmakuyAdinikociccha nirastibiniyokInApiliMgamasamarthavAna nAvivArIpadayasamabhivyAhArAbhAvAna nApinako parasAkosAvidhisavidhyabhAvAna nApisthAnakarmasavidhAvapaLayamAnAvAna nApisamAsyAsajJAsAmAbhAvAna nana kathakarmazeSAmininanA ha dehavyanirihAni yadhapityAdIninasaMtinathApisAmIlahasAmaliliMgaviniyojaka bhsmiibhuuymaandehsspaarlaukikphlopbho|| gosaMbhavAdinibhAvaH nanumokSAyaphalamAgmajJAnaspabhUyatenanaH bhunAdhikArasyakathamanyazeSalaminimatrAhe phalaanarini yathAhiyasyA brahmANijasakalakaraNAgocaremasAhAnaregAmAyAjJAnAnanya vivAhAparosajJAnAnunyajJAvanimokSaHsAdinivira pAjhedAdhakatarkasaMbhavAnAbhAsasamAnAnAnamAna sthAnamAchAbAdevAparosAlAnAt kaivalpaminisakalamanAnisAnalakA nAkIvalsanaspakhargAdiphalakamazeSanagAvanaMtraphalasAdhanAvAbhAvAnadehavyanizikAmanantavijJAnavyaniralekhApAralI ki kadamasimakanyayogAna phalabhunezzApAyalokazravaNAvadarthavAdanAna nathAcAhaH AtmAjJAnavyaityenanmAlArthanacco parNamayIjuharbhavani nasapApezlokaMyoniyaspakhAdirasAvobhavatichadasAmavAdinakarmaprati hetuncamAtmajJAnasthalaspanenA risenAvAnI yAdIparAmiyIvAdyAtriyabhUyamAgApApalokAdivavaraNamarthavAdAtAkaspahenoHpArthavAnanayana sAkSAphalazravazAmasti kAmazirakAvAbhAvAna kIrtanamAdyenan nayAcarAtrisatravAhipariNo navyamnacavazeSiphalenaivanirAkAsaparNamapinAyAHphalAnorA zAstiyadavipariyonadhanavAkAMkranasaMvodhanaparamapibhavaninasmAdarthavAdasaMvaimanamanivaDalavAnahApiso vikarmAlenaivanirAkAMkSasyAtmajJAnassananavabhavanonyAdivarnamAnoyadezavipariNAmApekSepartha jathAhaparamarSiHdravyaguNasaMskAra karmamupaNthAvAna phalazrunirarthavAdaH syAdini atravArtikakArasamanimayyAhanathAcAharinicodinanvehenuH krmtiH||9||
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalAntara zravaNasya gatimAha vijJAtaiti nakhagaderi nikhargAdeH sakAzAtphalAntaramapinAsItyarthaH spA devanadvividhaM hyAnmajJA nae kaMsthUla dehamAtra vyatirikta yAtrA para sUkSma dehanankA rareNA vidyA nirikkatayAtatramathamaM karmAgaM bhavati ina stunatathA anupayo gAna pratyunAdhikAra virodhasa banA haM bhoktre nyabhimanyamAnaH kathaMbhoktA sthAna nAhaMkanaivyabhimanya mAgovA kathaM karttA syAdinizaMkate deha vyatirikteti zrazanA yAdItyAdizabdena brAhmaNyA dijAnirAhityaM gRhyanene na cAdhikArAncayaH pratiSidhyate tatrAnupayogaMpariharani AjyAda soni dRSTopa yogAbhAvepyaha chopayo goli zAstra kagamyatvAda parthaH adhikAra virodhapariharati navAdhikAreti ythaahinthaavidhaabhimaane| vijJAnecAsya pArApApinAma phalazrutiH sArthavAdI gave devanakhargAdeH phalAntaraminidehavyatiriktAnmajJAnasya karmaca mRtyupayoginvaSyazanAyAjhanIna brahmavijJAnaspanana banna manuSa yogAdadhikAravirodhA hai nicainameva zrAjyAce kSarAtrI hi mokSaNAdivadara sopapatteH nacAdhikAravirodhaH nathAbhUna brahmavidAmapiyamaniyamAdamavRttiva karmamanutyaviro dhAna jana kI dAla kaprabhUnInI tathA bhUnAnAmapi karmazighra vRnidarzanAdenicet kAcocyate zrabhAvAduti liMgAderupayogA nirUpelAn kAdhikAraviro mainAnnAnanyadhIH 4 nanAvarendyA gAIpampamupatiSThanaranivadAmA vijJAnasyakarmI vizunira viSamAdapratiniya karmaNyapinihita nAdevanavartinavyaM zAhAca vidhAmimAne vidya pana vidhaH pratyavAyasa nanada ke gosA dinibhAvaH ca zicAtra liMgaMpadAnmajJAne vidyamAnepi karmaghara nirnaviruvAmeAhajanake niziddha jorAgAdha atreti zrAdyapAdevinRzoti namAvadityAdinA yathA / prAgAIM patnyamupatiSThatadnyaindyAH na kadAcana larIna sInA cogAI pApopa netanayA yAviniyogaH kimiti hizeSa taMtra to yathAvagamyane kiMcikimityapekSAyAM gArhapatyamiti vizeSasamarpayA mAInya minica hitIyathA kiM, cinAnizeciMgAIyansa padena vazeSa vizeSaH sama vanavAsa gamya vazaMkA pinana yehAtma jJAnasya karma zikAka cinavidhiyoni kAmu niralInyarthanA
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ cidAnanyadevavidhayAkarotibhaDUyAyAnivAbAupaniSadAbahasavijJAnenacakaronInividhAyAH krmnnytiviniyogdtimaah| TI.nAnacenibhavanAvantIvidyAnAMtarvakarmasaviniyogAnayayAinibhAnapipAdhivinAzakAlAnanassAyogyaviSayesekaMdanI niHprakaraNAmo nurudhyoDIyavidhAviSayanayAcanizunanimANavidhAmAskundanarAdhaHsanadevAsepasamAdhAnAdhyAdarzayatithahAdivadilyAdinAyathA khavizevinakAzAsAnasAsarvakAMgatyAmevaMvidhAmAvahApikAmamAnazeSanAkinnakhAdityarthaHnadaMganenisAvidyAaMgaMyasopAsanA zAnasamajhadaMganazyAvaladaMganAzanApihimadhyarAmAnasupayoginahikArIrInahAjyotikhAmopayoginInassAyogyanAvazenaviniyokA nacayadevavidyayAkaroniyopaniSadAnadevavIryavataraMbhavanIniyutiH nayA prakRtohIthavidyAviSayI cAt adAdivasAnikinnasyAdinicena nAyuyAsanAnakhAnakhavanadaMganAupAsanAprakaraNepAra samAna nApibahivasadanavAmInivadunasAmathryalahANaliMgamalinacAhAlakAdAnAMkamaraNAsahAtma vijJA nasamAveliMga kiNmjpaakrissyaamHkimrthvymdhyennyaamhinicvpriinysaapidrshnaan|| re ripIDanekAraNAbhAvAhiyAyAvizeSaNAtmavidyAgrahepinanamanopAsanAyAmevaMzayAcanavApisatyakAmaHsatyasaMkalpaityAdividyA nAndaharAyupAsanAnuzAnazevavanirguNavidyApiparokSAbhavanopayoginInaparokSAtunakiMcininanaHparamanucAnAbhAvAdinivitavya usAyamazIvyAkaraNAdhikaraNabhaiyAdaiHsarvatraivahivijJAnasaMkhavaratvenagamyanepagaMgacAtmavijJAnAdanyatravyavadhAragoti nAyInina / thA hivahidevasadanaM devAnAMsadanabhUtavAha darbhamUzivizeSarA mikheDyAmIni vahirlavanamakAzanasamadhUbhatrasyasAmIlajhaNaliMgenA vihilevaneviniyogaHnanathehakipichatisAmarthamaslIyarthaHzrunisAmarthalamAliMgobhAvepiliMgAnaramalIyAzAviparInaliMgasApimA pAdidamanirNAyakaminyAhanacoDAlakeni
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ syAdetAta AtmAnAvadavyabhiva ritakranasaMvandhanasaMvandhicedamAtmajJAnaMtadihamAbhUtAliMganatIvAvaramevAsnikarmaNiviniyojana kaMyathAhipAmayInAyAHsihurUpanyAphalajananAya kriyAsaMbandhasAkAmAyAjavhAjuhotIni niyanaprakranidravyasAkAzAvya micaritamAnasaMbaMdhajahUrAvAkpenakarmasuniniyogaH naddacininavAhanacayaspeni vyabhicAramevAhanaspeni nacadehavyatirikA majJAnavaidikakarmAvyabhicArInivAcyakArIryAdAvabhAvenAnasapivyabhicArasAmpAditibhAvaHprakaraNAhiniyoganirovarenacA majJAnaminisanidhiparinokAMkSAbhAvanAyAHpUryanaiyunsargaHyathAdarzapUrNamAsaprakaraNapahinasamidAdibhiHkalpanAgauraveNapha nacyaspaparNamayInuhurmavanInivahAkpAhiniyogaHparNamayInAdivadAtmano'vyabhicaritakranusaMbaMdhAbhAvAna nassalauki || kalaidikakarmasAdhAraNayAna navAnmajJAnakarmabhakaronayenamayAjAdibakamIganAmammadInanApirathAnaMkasibidhAvapaE pr'kaar'ii aabisskhaalii khaalthaasaalinmukaalijikaalkaa abHsbjaadhaariin laalmaahi anyaaakaahaabidyaathsbiikaar'r' rApadinasaMsAraninilazAhalaphalanirAkAMkSasyAharapalakalpanAnupapane nacaniyAkArakaphalamyUlyamadainamAmA natijAnana karmaNimanirupapadyanenacyamaniyamAdimaTanivadaviroSa yamaniyamAhAvayaparosAmavijJAnavauvidhinam akhilmmilinggkhaaliighimaalaamuy'aalsndhyaa mavAyaHkarmIprakaraNasamavAyobAyenAsanihinamapinamopayujyananavakhanakarApaThinaraMgajAnairnirAvaMca svakarmAHcidayara zikSAlI nibhAvaHsthAnasamAyosusaMbhavovanAtIsapekSAhamAupayogAnissAdinyena hirolinacAnmajJAnasseniyalpa | |iibnbhulaabaali dhaabilaakhaalaallaar`aaliir'r'ssaakaa| nasakarmaNNupakAramAdivaradvAregAmAjyamanamAyA mr' r'khaar' bkhaalekhaa Re anal vimAnana kAmAnilizAkamAna panavAnapakArivAlakamayupakAraprakAzanamAsyAnakarmasAnidhAna ye
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ sliliibidyaar'aannii daayyiaablsussgulirunnisthaa bibikinishiy'aanaabhiliil dona hinadIdAsInyAnnakamininacAhamiliyathAyaniyanadezakAladhAdhInamayA'niyAnahanirmidAharaNAdillavakarmanassaprAcInamavayovaidhadevena majenasAyaMprAnanihotraMjahonInyAdiliyanadezAsAlanayAvidhAnAdizvaHyanenabhrAMnyArelaukikaMkarmavaidikaMcanAsubadenimArakaratA jhAropicikinsina monsavizeSeSyavAntaravizeSasadarzinandAdimiravanAbahiyAyAHkarmazeSanAnirAsenakaivalyaphalatAprasAdhinAivAna / bhavanavidyAyAH kaivalpasAdhanamAlathApikarmasamadhinAyA evamakebalAvAdunisvAdAdinosananirAkurdanajJAnimaHkarmaviprahAtyanupa panimakInanApatidizAnienenenianihizyamAna vizadayani virodhAdevenidhAhisamukhyaHsaMbhavanisamabhAdhAnyenApasAgavana guNAprAdhAnye narayakAryanaviAne jJAnAmunenanamassakanakanyaskhayogina-naivAstikiMcikanA malicenasanavavidinismaraNAnabhizATanAdAva pivyutthAnadazApAyahaLyaivamalenakarmaNimaniniyana dezakAlanayAnasyavidhAnAnasatenajJAnakarmaNo samuzyopinirAke noveditavyaH virodhAdeva uktahiyadviyazyAnurodhenasvabhAvamajuvanenasmagurAbhUlapAnamadhAnAigopanaini apica spatyAnivijJanisaMskanaya karmaNa-phalaMvidhAyAHpanAvidyAlamayalAkathamanayA sAhityama navAprayAjadarzapUrNamAsavAna natrA pijJAnaMgaNAH karmapradhAnamitivAviparInaMvA natravazyamANaprakArezAjJAnakarmayoHsAdhyasAdhanabhAvAvagamAnnasamasamakhayoga pradhAnapakSepiparaMparayAjJAnapranikarmagAMguNAbhAyosyupaganarAvayantukarmapradhAnajJAnaguNAtimanasvarUpavirodhAdinibhAvaHatrevakharezyA - rAcAryAsamma nimAha unhIni napradhAnAdinipradhAnamanonipradhAnAnapradhAnavidyAjakaHsanatyaguNonabhavaniyanaiparthaHyAkarmaprativi pAnakajhAnananakarmapranigurobhavanI nibhAvaHvibhinna viruiphalatvAcanaguNAyariNabhAvaityAha apiveni nAvidyAnApayAmakaspara nitya pratyAbhUtAvikAryanAmadheyAnizayaniSAmamAtraspamokSasyajJAnInyAyasaMbhavanivanenevapiNDasyanAppAyyadohanenevapaya sAnApivikAryanvaMyamighavenevasomassanApisaMkAyamAjhInevanIhIgAsanAvadevacakarmaphalaMyanaHkarmaphalaviladAyarAmevajJAnakA lakathamanamUnAkAnakarmaroDa, nimAha nagumAyanivArtha nAmadhayAnizayaniSAnmamAtrasyakalacAcnaguNAriNabhAvalyAsAnabhavAniyanaparyaHyAkalasva
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ idAnImunyannasya jJAna spA vidyA nivarttane karmApekSaiva nAstitato jJAnaM pradhAnaM karma guNa iti pra yAja darzapUrNamA savatsamucaya itipa ho| pina saMbhava nIti laukikanyAyena darzayati nahizzuktikenikala dhonarajanaM nivIso mokSaH etaditi jJAnakarma reka phalanA | nAstIti namevanaM viditvaivainyapi yojyam tinRtyumeti mRtyujanmamaraNAtmaka saMsAra manyetItyarthaH zrayanaM mArgaH nenacagaMtavya nahiyuktikAzaka sakala mAkalayataH kalacauna vizvama nivRttiH khAnA camanAdikarmApekSayA vilaMbAne nadeva laukikena nyAyena brahmA kA sAkSA kAraNa vana davidyAnivRti heturityA stheyam zrutisma niSukUrmaNo rAnA nirAkaraNAcaindavaseyam zrUyatehinameva viditvAtimRtyumeti nAnyaH paMthAvidyate'yanAya nakarmajJAna nidhanenA nAruya kRtaH kRtena sanAvada khalpamananya mityAdi smaryanaca jJAnAdevanukaivalyaprAdhya tethe namucyate karmaragA vadhyate jaMtu vi yAca vimucyanenasmAtkarma na ku rvatiyanayaH pAradarzinani nanvenAnivacanAni kevalA navakarmaNAM kevalpasA dhanaca nirAkaraNaparA zisamuci nAnAMnUpapadyanenansAdhanabhAvaH tathAbAMdhaMnamaH pravizanniyeH vidyAmupAsate naneH bhUya eva ne namotha uvidyApAramA inmekaikaniMdApuraHsaraM vidyAMcA vidyAM ca yala dvedo bhayaMsaha zravidyAyAmanyutIya vidyAnRtamane dunijJAnakarmaNoH samucinayormokSasA pratipAdanAt // | mupalakSyate kSemaprAsayejJAnavyatireke yA nyomAnAsItyarthaH ahalo ninyo lokaH kRtena karmaNAnA simalampa ne ityarthaH amRta ! vimamRtatvasAdhana menAvanyanmayoktamAnmajJAnaMnAnaH paramaktIcyarthaH pAradarzinaH saMsArAva sAnarUpAnmatAca ve dina ityarthaH atra casamucayavAdI pradarzina vacanAnAmanyathA siddimAha nandinyAdinA navavizeSezApratiniSedhasya keva pirAyAsa kocaH kiMnibaMdhanainisamuccayamunibalAdityAha // tathA ceti //
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ nibannamRtyutaraNe'vidyAyAupayogaH amRtapAnaucavidyAyAHnAkathamanayorekaphulanayAsamucayo'nanIyaneninavAha TI.na. || nathAhIni nahibrahmamAptimAtramapanaH masapUrvamapividhamAnavinasAdhanonyAnavayAna nAppavidyAninimAtrama abho. barUpasyApuruSArthavAnnaramAdavidyAnicalyupalajhinanaprAptirapavargaH natracobhayamapisAdhanamityarthaH akhenathApikA mataHkimAyAnasamuccaye avidyayAmRtyucaraNamanIyanatinavAha natravidyenarapeni anyandananorthaH kAraNAvAcIvAkArya lajhAyApravatInaMdanyarthaH nathApikakarmaNAHsaMsAranibarnakAvayovanAmRtyunarAmevanamanIyanenanAha mRtyupani ka tathA hisaMsAraninibrahmaprAnizcamukti tatravidyetaravenAvidyAsUlatvenavAvidyAzabdavAcyAnAkarma mRtyupadavedanIyakarmakSayahAreraNasaMsAninAvupayogaH brahmanyAtmarUpanayAnityamAsamavidyAmAtra nirohinI kaMThagalavAmIkarakhananananAvidyAnichaneradhikaMkAryamastIniyavidyAnizIvidyAyAHupayogaratAdidamakavi ghayAmRnamanaiti yayunaH pareSAMkhyAkhyAnadevanAjJAnamihavidyAzabdena vivakSitam nasakarmaNAsamucca yo'nenavAcanakathanaini naTyutam prakamAnanagagAvAna IzAvAseparamAtmanaH prakAnna cAn // 8 // mabhilukarmakSayaladhArAcamokSopayogaHjJAnenanusAjhAdavidyAnivRttiri nitAnopayogamAhabrahmAdini amanamanunaniniya| ndhakAvidyAnivRttirvivakSyanaityarthaH atrasihAnyanyayojanAmajAvayani pUrvavAdIyasanariniprImamevadarzayaladananugaNanAdazA yati IzAvAsyAni anahonITaparamezvaralena paramezvarerozAvAsyamAcchAdanIyavyAyyam vasanivAsaityasyAhAdhAnorayanivAsa minirUsama kArAhi kAryavasmin vrlynirdsrvminiprmaatmevoynaannelhirudduuNcmdhyedevnaavijnyaanaabynnmityrthH||
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tenainIti yastai jaso yogI brahma vindu Nya ca bhavati kA saune no naramArgezau nigacchato nibrahmavittva puNyakRtva goreka puruSa saMbaMdha kI rtanAn jJAnakarmaNoH samucayo vasIyata ityarthaH satyana potrAcaryANAM ca samyagjJAnena samuccayo pikkacitpratipAdyanaityAha // satyeneti parAzara dakSa smRtiparyAlocana vAvasIyataityAha smRtizyoti evaM nindAvacanAnAM kevalaka | yAmupayA dinaM hetumupasaMharati teneti sthAdetat jJAnameva sAkSAnyo hA sAdhanaM karmANinu pApalaTa tathAcakhutisne nai tibrahmavinyuraNyakRnaijasazvamanyena labhyastasAdyeyaprAnmAsampa jJAnena brahmacaryeNa nityamiti spaSTameva samuccayaMpratipAdayatismRtirapina yo vidyAca viprasya niHzreyasakaraMparaM nayasAkalama mahati vidyayAmanamathunena prAzitajJAnaMca yunama evaMnapazca vidyAdyasaMyuktaM bhavanaM mahadityAdikA nenacavAcanikasa yAnusAreNA karma nindA maviSayataiveti nizcIyate nacamAsasya sAkSA jJAnasAdhana karmAzinupApApA karA hA nAnA vyavasthA karmaNaivahi saMsiddhimAsthi nAjanakATya yA detulA navayaMjIvA inivanyAparyeNApina sAdhanaparatvopapatteriniyuktam sAkSA mokSasAdhana caina prAsya karmaNAH sAdhanasAdhane va grahaNe prAptA nvaya vAghaprasaMgAn // gAvA viyanA kiraNahU sApekSanayA durbalatvAce nibhaavH|| AnasAna pAyamapanudanI nizzuneH nArAcamokSasAdhanamanaH sAkSAda bhAvaparANi nindAvacanAni samujyavacanAni tusAdhanatayA pApA samucaya paNa insuvyavastheninacAha navamIhAsyeti nanukarmayauna hi saMsiddhimityAdIni karmaNAmapisA | jJAnmokSasAdhananAM darzayannaninacAhU karmavati yathAhi sAkSAta jIvanasAdhanAdanAdisAdhane lAMgalAdAlA galena vayaMjI vAmahara tijIvanasAdhana vavyapadezAna idityarthaH nacayuktamityukraM na ca hetumAha sAsA ditivacanena jJAvasA sA sAdhana tvaM prAptanasyavAdho'yuktaH ya gataH prAtahi vAbhyanenazokhanaH pAtaM tvaM himAMpradAyikam itarathA SoDazigrahaNAdAva kalpAnavakAzaprasaMgAt niSedhaspaniSedhya
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ si||plaashHshbaay'itblaabli bikaalniyiliikhyaathli khaalisskhlnsaamaayth: m sa.na.mAnasbeninabAha nAnyUpanyAiniyadidajJAnavyanirisamalanivArakavacanasthana dekadezekevalakarmaviSayevyavasthApananAyavAdhA apitasaMkocaH zrunArthasarvathAparityAgAbhAvAdityarthaH atrayadAnandavodhAcAryarutaM naMdanUghadUSayani nacavyAyamityAdinA annA yavAhatamAhanamenamityAdinA atrahivedAnuvacanoelakSinabrahmacaryAzramakarmaNAM yatadAnopalazinagArhathyAzramakarmamA napaupalasina) vAnaprasthAzramakarmAMca vividivasI nivedanecchAyAvedanevAviniyogaHpranIyanetatrApivedanatitatvam icchAyAviSayasauMdaryajJAna :hmnyaabindhelkhbilaapyaabr'isaadaasbaar'iikhnH lmbaa vAtrayuktAnamenabedAnubacanenabAhyarAvividiSantiyatenadAnadharmAnmukhaMcajJAnaMcajJAnAnyosodhigamyane yoginaH karma kurvanisaMgaMnyatAtmazuye kavAyekarmabhiHpakenanojJAnapravarnanasyAdizrutismanivAHkarmamokSasAdhanasA dhanavanaviniyoditi jJAnasyaivakaivalyasAdhanale nanobhUgaekhananamoyAvidyApAranAi nikevalavidyAniMdAnupapanena casamuccayapazenAnyaHpacyA vidhanenakarmaNAnAsyavanaHkRjenenikarmaniSedhAnupapanilaDcanAnAMbaDyAgavatmAsAnmamatA dhAnanayAsAdhanatAniSedhaparavAna abhyupagamya ne hivyavadhAnenakarmaragA mokSasAdhanavavyavadhAnatvacakaragIpakArAna nAdhInAvAnathAdharmAnjAnaminicAnmano'nakaraNasamuhUyekarmakarvenInicakarmabhiHkavAyepacAinicajJAnamanatyAdakAcca / nicinazuyAdidvAreviniyogAcchAlevavyavasthAyAdarzinabyAnmAmAnyadAdharAvayukAitibhAvAnuvAcaminyunatra hanumAhajJAna seveniyadi hi kevalavidyaivavidhilsinAnanamnanidAnopapadyenetyarthaHpUrvakarmaniSedhavacanAnI kevalakarmaviSayanayAganirukosaMpraniganyAnaramAyAha nasamuccayeni nanuyadinasamuccayanayabhyupaMganahAnirininatrAha abhyupagampana ninanda smAbhirapisAdhanasAdhanaena vyavadhAnamevAgIkiyanena kimadhikamAcaritamAyuSmanenina trAhavyavadhAnavaceni prayAnAdivaTyAmaMgacinanumozaraNAdivadiya
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanuyadyapisamapradhAnanayAmozasAdhanavanAti nathApikaraNopakArakAlekaraNenikartavyanayorekariSayanayAkarmasAdhyAtyo saspasyAnanacanapukampakanekaMtadanityamininyAyAnugRhItanayAnayathehakamacinolokasatyAdinyavaganAniyatvApAnanA nagaTAnalavyAdhAnAdinibAha navamapInihanumAharanyanitAnaH kimininavAhabaMdhamadhvaMsaspeniAnanukaraNopakArakanvakalpanamA ppyakranamenaminizrunausAthakanamArthanayAnanIyayAkararAvapratipAdanAdiyAnandavodhAcAryAkramamAvyadUSayanivedAnuvacanenenikarasaMva nyAnuSapanAviniupasarjanahoyAyAsancAcyekAnacApaMliGgAdyarthavAcyArtha yenapratyayArthaprAdhAnya sthAna prAtipratyayopranyayArthasahabUtaHsA nacaivamapikarmasAdhyavimokSasAniyatva doSaH nazehetyAdizruneH ykinknniymininyaayaaceniyuktm| baMdhaprasekarmaNAmupayogAnavandhaprasaspaTanakAcepiniyanvAna anyathAnadhAnalimasaMgAna vedAnuvaranenabAhmaNAvi vidivantiityatrasannAyachAyAHkaraNAsaMbandhAnupapakSAvaranajigamiSanIyAdAvivAbhayavAdisaMpaniyantravyamANAveda nopajAvevakarmAkaraNAvAvagamAnanakarmarAdhakaraNopakArakatvakaraNemukhyArthAyAnanIyAne karaNApa kArakatvabhagamasaMgAdini navAcyam pacanavividiSannItyanApUrvanyAhi dhiyarakhAcAra linggaaliighliilaaghbninyaashriimkhaalnr'utb: || neniyathAhAdhenajigamiSAnomavAvasthagamanaMmatyevasAdhananAnanugamanesAmanItyarthaHathakaragaNepUdhArakAlethisAdhanavAna yA kinnasyAdityavAha karasAininacavAcyamityaratnatradarzayankaraNopakArakaparatayAgAyojayaniyajheneninanyA vividiSanInivarnamAnopadezohidhAyakamevedanabhavaninavAI pUrvavAdini yathAyAvinaMgahAtimejAvaruNarAmA botyAdIracanAnyapUrvacAdi ninyAyanavidhiparalayAvidhivibhaktinapariNAmAnanyathAcasamiyoyajanItyAdarAvapUryatvAdevalir3apati graha kanasvamacAyI nibhaavH||
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ bis | bijilidiy'aalaa khaalaasphulnyjini lr'aal: ghshbttbaati jbaalaa senA mevAndayantribAyogrAnAvazanaparasAraMpArizecyA ityarthaH astumAnekimAthAnamininatrAhassAzcenivividiyanIya maalmichjilmhnrbissaaNgaalicchlikhlbaajiN surH abhigmbaalaaghaay'phlaaniisbi: lndhur sbaay'kaalkaasun| nayAcInapathAvasAbhinayahoyAnanayovAramAsAna mAkaraNikAhAmAsAhalIyaravenanavabhAjyAmininavAiyAdartha syA bietiy'aar'khsthllithlighr'khaa nyaayymuuly| pAmIkAmA khyAvahilamAna dhAvaNyAcakhUno'samIhinanayAmANyavAnapapani nanadhAnyArthamA hajabhAvanAbhAvyayalakSAkaraNabhAvasvadhAlayasAtizayama caitanasamIhAspadaMhiphasaMtasAdhanavidhAyinAcAne|| nivArapenabhacinayama upadezadAna nayAbhavanunAmasamAnapadopAnodhArtha-nayApiDa khAnmakalainAsamohAsadatvAcanasyabhAvyAnaM apica naphalaspavAkpArthavaMzasAdhanarUpabhAvanA hilikAdinAbhidhIyatenathAceSmapibhAvyamabhihitamevanenapadAntareNAnuparaMtaspevavizeSamA maparaNaanavajyonizvomenetyAdIhatIyAyogezcanasponsamAnapadIpAnAhAcaryAnsamAnapratyeyopAnamokSazvavalIyAna yathAha:samAnA pratyayazujyAvalIyasyAhivAdhyAnaninassAgorasevabhAvyavinayAvarthaspeni kathanahiMdhAvasyAnvayadnyAzaMpakaraNAniyetyAha nanazzenianyArthavargamauzIhezenahAyAbhAvanAtayAnAntarAlebhAcyAvalakSagAyaHkaraNAbhAvaHsarAvadhoparthasthabhavati atraca / phalavyavacchedArthamanyArthapadaM kuhArAdipidai dhIbhAvAyuddezanamahannapuruSaprayAnebhAvyatva mevaahikrnndendaapismaanmityrthH| nayAdItIgAyogAvAzevabhAvyacanalabhAcyAvalakSaNIya vrmvaahikrnnaanvendenaa|
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathApi yatAderiti kartavya vikimAyAnamininacAha tathAceni labdhaM zrInaM samAna padazruti siddhaM dhAnvartha lakSaNAM karayayAbhA banayA sAnathIko pratropapattribhinna padopAnasya samAna pado pAtrA harbalatvAdinibhAvaH anvaya prakAramevAbhinayati tatazceti atrazA manodAnta ityAdivAkA parimAsa zamAdI nikartavya kAMdA vAnareNAnupraveH tathAcatRtIyAnusAre zAkArA karA naye vaivAmanvaya inyAnanda vodhAcA rthyAstanniSedhaninace nayA hisAkSAdanvayaH thAca prakaraNenAmAdivadevayajJAdInAmapI nikartavyanayai vAnvayanyabhimAnaH pUrvapazizAsanamupa / yajJArenIyayaivanAvadviSeyabhA dapekSitakaraNoSa kA rahA reNane cayaM dUSayani siDa tathAcalabdhazranadhAcartha karaNApobhAvanAyAMyajJAdInAM yAMsaMbaMdhaH nanazcayajJAdibhirupakramyeti vAkyArthaH saMpadyane navazamAdIni kartavyatA nirAkAMkSatvAn bhAvanAyAyajJAdInA vidhe madhAvartha karayA ca naivAnna yaiti vAcyam ubhayorapimayAjAna yAjA divadgRhya mArA vizeSa naye nikarttavyatvenaivA vopapateH tadevaMbA bhAvAnsAdhake sadbhAvAcca karmasamuciname bajJA sasAdhanamiti nadidama sundaramayatA deH karAnvena zunyaivamani pAda Sa viprakramasyANupasyAt 5 vividiSantiya nadAnene jitanI yAzu yAti dheyavijJAnaka ravina yajJAdeH pratipAdanAt teSAM phalopakArya ganya kalpanaizrunibAdha prasaMgAna // vanAM pratikaraNa vaMpratI yanenadya disAkSAca saMbhavati nahiparaMpazyApikara mevadheyaH zunilobhA namunibAdhaH sthAnanacana tyapekSayAya narinatvAtrasyanaca me karaNAsya sunivirodha zaMkApyasItyAha zeSa vaini bandhabodhaka himakaraNaM vizeSa zu nyAdibhireva prArthanIyaH kacittuSSu niliMga vAkyA nAma pravRttrau makarona vizeSa vini : yathAhaH zraru karaNAdinizcaya dinA yukema karaNA hi niyujyataityarthaH tasmAtsAmAnya saMbaMdhavodhinaH prakaraNA sthana karUna yA vizeSa saMbaMdhabodhakAnyAvirodhaH // ana savanA gRdya mAgAvizeSanA yajJA detI yA vyAkaraNatvapratipA lavathAma zvanadbhAvAditibhAvaH zloke viSNoni vivi divantItyAdinA //
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 udA jinenyAdina ci.pra. uttarAkhyAcaSTe naca prakaroti prayAjAnuyAjA divadityuga mAyA vizeSatAyAM dRSTAntaH zamAdivaditi cainika rnavyatAyAmasutpAdInAmevetibhA TI.na. karaNenaivazeSagatakarmannU karAvA dila kSayA vizeSU siddhauna dvizevavodhaka cunyA divaiyarthya prasaMgA ditibhAvaH syAdenatyadividheyadhAnarthakA nAyajJAdayovidhIyanena rhibhAvanAMbhUtidhAnyarthaH naMpraniyajJAdayad niyairUpyA hAkA bheTU iti cenna viziSTa vidhAnAce nadoSAbhAvAditya bhipretyAha naramAhI himiritiyathA hibrIhi bhirityanvayAga lakSa zo karatA zarIranirva ne kanayAbhAvanA vayas tyarthaH idantu ci nya kathamudA harA sAMganya minina hi jIhimiya anyatrayAga vidhIyate yena viziSTa vidhAnaMsyA kiM dhakArabA kA siyaaNgaa| nuvAdenacI hayaeva vidhIyate naramA karA kara khAnAmA dhAna vAkya bheda prasaMga: anaeva cayajJAdyanekaguNAzrapizakAMne vidhAtuM prAhi dhAna nacaprakaraNapramANenaprayA jAnuyAjAdivada kartavyatAnvameva yajJAdInAMzamAdivadi nayAdI pramANAnAn naramAhI tRtIyA zrutyA nishciiyte| guNaH zraprApnuvi [dhAnam aparetupra vana nihivijJAnAnuvAdena!jJAnenAsyevavidhi dhimaMgIkRtyokrama zeSana nivAcyam prakaraNAsya sAmAnyataH zeSatvavodhanenaiva cavi hibhiryajetetyAdAviva karAzarIra nirvarna kanayAcayajJAdI dhIyanebahavo ye kayananaininaramAnso me nayajenenivanaya sena yajJAdiguNo vidhIyana iti vadantinanya sevA kA bhedodasya rihAraH sana nidhIna nyAnyathAca jJAna vidhAna naghaTatenathA kArya vA deva biyA DihArAnansAdhanatvena pajJAdayeovidhIyantenacavAkya bhedodo bAyagatyantarAbhAvAt nacabhAvanA yA vAkyArthanA natrasaMgrahAna kAnAM kArya vAda-savasamarthanAna pravartakavAkyAnAmapI eva vizrAntanvAnamaha ne svarthasiddanvAnyathA Da.rtha tathA darzinakAryavA deza vdabhAvanA na dUronsAritApramANA manahizabdaspa saMganigrahazana saMskAro ho dha cAnnareNazabdabhAvanAnA ramasukha kAra naya nUdyacitrazu nizu mevali zApAraH saMbhavatIti //
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra yajJAnananuyadyapinanIyAmaharAyam upakanyeyanayAnamArako hatyApiyojacAnaspajJAnassayanA kiMcAvanyaseyajJAdibhirUpakanyavedanenamosaMbhAvayediniyojanIyam nathAcAgunamadhyAharaNIyam upakrayetyazunanyAna mAnyUjhe dina kiMcidadhyAhAryananIyayAkaraNAnAyAHnavAdinyA he yajJeninanuyayepinunIyayAkaramAnyajJAdInAMjJAnaM pranizrUyanenathApina nisaMbhavanipramANAdhInaspajJAnasayatA janyavAna nahiMmanyakSAdimadhyeyajJAdayaH kiMcipramANamanoyathAzunyathAsaMbhavAthyA satyApiyojanaM zreya ininavAI nacayajJAdInAminiyadyapisAsAnjJAnaM praninasAdhanazravaNAdInAmevanavAna nayApiyajJAdeHpaya prajJAdimirUpatatyenivyAkhyAnesAdhyAhArayojanAprasaMgAna nacyajJAdInAMzravaNAdivansAzAhijJAnasAdhanAlA bhAvAmakaraNAcAnupapani parampagasAdhaneSvapilokebedeSikarAyAbhyupagamAna abhyupagamyanehicAlopavadhAnene kAhAnIyAkekarAcam pUrvavyavadhAnenaivaskhayogasyanayehApiparipaMthiduritazodhanavyavadhAnenayatAdevi jJAnakarAnAyAMnakadhihirodha nadevanAnIyAnyApanAdervijJAnakararAvAdhiganAsorAyasisamuzcayavacanAniya rasparAsamuzyapratipAdanapAnyabhAyeyamanacakevalavidyAnindAnupapani nindAyAdevanAjJAnaviSayapi bhavAn manAmUsyApivAdhyatAilIyasyAnanIyamA nindAyAdevanAvijJAnaviSayavenAyupapane navayaramA kr'iiiH yaanmiliisthlH daay'iitbijjngkhiaan| mishr sbsthlaatti bikriiinnshrii juiiaarthiiibibecitaabiliphaa sbaabljikaalkaaghaaibhaanggaaldbaabilniikaabaaghrththbiir`sthaar' r'utbqkS mAyabaTyApanAsAnAyAha nadekhAmAnilihivAbAzunerinibhAvaHyAlayalavidyAyAlAdhanavananobhUyanimanindAnApadya vAyAsanasAnanyAyAgAdilinacalI kanapariharatinindAyAini yulIyAvAseparamAnmopakamavirodhAdevanAvihAnarasanindA baasmuccyoloypdyninincaahpkmlenividhyoninindeli.||
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ HevamupAsanAviSayavanaparihAromihinaH inAnImastuparamAtmavidhaivopakramAnusArezAnathApinavirodha upAyopeyabhAvenakA |||jhkhlaay'aanshyiaai mllith laabaashbbikhshiishmblghksssgunaal 12 gAdinyAhaadizyani nanuparamparAposahavedeniphalaMganisAhityamanupapatramininavAhasaheniurAyavijJAnasvasahabhAvonatyAlA bhanInibhAva nandasinpokInandopapani nahimakamAnusAreNAparamAnyavidyAkarmaNoHparaMparayAsamuccayahIkAresAmAnsodhanamUlakevala kamasamuccayAviSayalenApyupapanneza avidyayAmRtyaMnI vidyayAmunamazunanipaurvAyabhidhAnAna sahavedeni vedanaeksahabhAvanavaNAna prakramAnarodhenAnsavidyAviSayaleya paripakAtmajJAnaviSayanayAyyupapanAlonaganaI bhavatividyAparipAkAmAgezyeyathAsaMkhaMvihinanityAdikarmatyajanineSAmupAnadurinAyAbhAvAdihinAkaraNa nimitramaNyavAyarasAharaharupanIyamAnAnApuDAnaHkaraNAnayAparipakvAnmavidyAnudayAnanakaivalyapubhakarmapariyA gAcanAbhyudayaityApannikaNvAdhaHpAnaHsmAdini nayAsarayojanAvidyAparipakAtmajJAnalajhAma avidhAMcaka malasarAyaH sahopAyopeyabhAvenavedasodhinaHpuruSo'vidyayAkarmalakSAyAvidyotpaniprativandhakam mRtyu padavedanIyaMpApa nI vidhayAparipakasAjhAkAralakSaNAyA mRnnirvaannaamshunniH|| 9 vidyA nindopapadyatara ninavAhaprakameni upapannatAnindAyAni zeSaHzrayamarthaH nAsminyaze'vidyAnivarjanasamartha kevalAnma vidyAviSayAniyA dAkinaparipakvAnyavidyAviSayAnayAcayAvatyaripakabrahmavidyodayamAzramAdivihinakariyanayAnIniphalipyanIniu, nAnanobhUya ini vAkAyojayanienakamini annaH karamApade mAgevAhaDhApAnajJAnodayamAtrasavanArthamanyAsa noye pathAvihinAnicinaNedhakAnikarmANinyajaniubhayabhavAHsamupacinadurinanicayAtrAyanamadhaHpananIyarthaHevaMnindAvAkA yojayitvAvidyAMcA vidyAvetyenadapikramasamucayaparanayAyojayaninaSeni //
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalitaM saMkalapya darzayati imiti athavA svAyamavihitaM karmAnuSTheyam vidyAtu ke valA mokSasAdhana miti virodha DU ni natrAha sUdaminicinna mupi yajJAdyAzramakarmANyanu ThepA nizva hetu citre sarva karma manyA lakSAMpArivrAjyamA sthine nA sAdhanecanuSTaya sampannena varaNAdyA vananIya mUtanazca manananididhyAsana zamadamAdya neka vidhenikane vpa no pe napariniSyannaca vA syAmatiprativandhevartamAna zarIrasa vAparoza jJAna jAyane utpannaM nvaparosa jJAnamanyAnape hame vA vidyAM nivartayanInibhAvaH ene nazikhAyajJopavIna tyA gopa lakSita pAramahaMsya saMnyAso pisamarthitaH karmAgabhUnAnAM zikhAdI nAzevikarmaparityAge sutarAM parityA gAnazrutismRti nicajJAnAM nitamyA nAnavicI yAtrA parimina nirAcAryai mAbhiH parAkramyate / idamatrAkUnam vidyApariSA kA dyathAkhaM karmAnuSTheyam vidyAnuparipakkA karma nirapekSaiva mohAM sAdhayiSyatIni samuccayavAdino pinanAvankAmyakarmaNAM samuccayastasya mumusu gAparityAgAt nApinityanaimitikai nanadAzrama vihitAnA neSAmutkarSApakarSa va tyA karmabhUya evAnyanna bhayasva nyAyena kaivalyuphalenAvabhyupe yAvinizvargava dapavargasyApisAnizaya vanAninyatvAdidoSaprasaMgAna nasmA jJAnameva kaivalyasAdhanamityabhyupeyam / kiMcedaMsamuccayavAdIza nRSyaH kiM kAmyakarmabhiH samuca vanAdyaityAha samucayeni ihAmutrArtha bhoga viraktohima suriti bhAvaH dvi nIyUM dUyayati nApIti nahisarvavyAzramevasamAnAni karmANi nahigRhiNI yAveti nAvanInareSAm uktahika bhAvAca hizopasaMhAra itina hamAma ityaya karNAbhyA sAdhyama se pino khAnAma inarathAdhikAnujJAnasya vyarthatvena nirvikArata nuvAna svAmI mArAyaprasaMgAna anaevAgrihotradarzapUrNamAsajyAniSTomAdiphala khagepi vaiSamyaM kalpanepathAhararthavAdAdhikara vArtikanaH karmaNAmalya meM hamA phalAnAM ca yeo ve ravibhAga reNA nahA mpAdavibhAgopicoditaini napAi cAvacana yA'nityanyAdidoSomosa svasthAnanitya niratizayA kathamozaH zunyAdiSu pradinibhAvaH // "
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ si sbaar'aambaabsth niHsaaphilaadbiy'aaliiur'i phulli llnaa yiikssaa 4. ]]] haanaajaailjilaadhiiddhhaayydbbaagbidaar'ibilaalimaay' tt|| | bibiiibchaachaalinthaar'r'bir'aar'H chaatbr'jaaghsthigi ni guli: haabibRthaanaajaani phuligaay' baakRbissbaassttu phelu phil smbi sthaa klpdbiaalishii bijiluiliy'aachinulbddhtby'aal|| sunaar'iighijiibriksi oiidbmbr' maajaambillH r`i asthaay+yaani|| ghlphaa ghaambyiaalaamuy'aalaalliilaasyaalphikaah britrilijaar'aai niilaa bilaayhyaany dinlikhisthilimul haali phujilaami bishb sbaasth sbaamiiH phaainyaalenyjiN silikaa jle! laathi yAyanyanusAregAyojanIyAH namAjJAnamevamokSasAdhanAmanisihamAniyocituvAcAryaviracitAna yamadIpikA nilelssdhlaa nlpiy'aanulgunaathaan tyaanaaH pr'aay' 4/ nidiy'aalkhaalaansmRtibidiliy'aay'iitblilaam| viSayUyamityarthaH evaM zutAranyathayinyAsa likhapanidizati sarvaceni nadevananIyAtrayanigranthasAdhArarAyanopasaMhAraH ituvizeSataH smanInA mityajAminAdAdAmupasaMhaninasyAdinizabdazyAmakirahenavidyAmuphilamadAvidyaivannakA mitinRtIyetritayaMganam // inidhImanparamahaMsaparivAjakAcAryapatyadevakozapUjyapAdaziyasyapratyaklemabhagavataHhA naunavadIpikATIvAyAMnayanazyAdinyAnR niiyHprichedH||
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'itinayana TIkAsahitAyAH manapadI daH samAsaH //
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ InimeMumYXo pttttypyppMILILL M - - * -- AF - c THLIITUATRINIDIIIIIIII MITEDYirit EBtu SEAE ma mamilliminat 2 250 H ablmbndhaantr'iiishr'iikhaanithaalthikhaabaarthtbr'iy'aaH / oilanniaitthirts Hamilthoti v paaraa ppppprppaaraaTHIDAMUNAINEINaarmaak S A SONNOOSCOOOOO . . . . . ... . paapaapaapaapaapaapaapaapaavaattaiyoohrprppaarmittinni - - - - HGH LUCRU A HUIS A Onaalae HTHITIENT A .AVASI Hamminstan TERtitiaTRIHPidar paarppaannn
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ | kis | jiissmiikhaamul; mniikhaalikhiiighaaghssi bishbr'iiliH miiyaalbnirmilii ? yaakaalir' chilen sby'aa: nbbibaalikaa kaajliiltb bhisthaali kaailiilaanyjiimuulniihaar'ijlbaayanaabilaaliir' lr'aalir'khaar'ii khaalikulin jimbaar julnibibidh bilninini blini| yaal yuktraalaal lilili phlaaphaalii kr'iaahy taa bRddhi byaalyaansaa:laalmbiy'aaljikaal naalaa: arthmntriisNyonyjelthaal graajaa| rthavAna nAhisarvanaHbhiyAnamasyAmanAsamatadAyavAMzakarasacihapAjAyanevaMdhavimokaparyAyasyubhaktibadyamAna hlp laabl liilaabilaal phiH paanuilikhnbiaadhaar'bishbjur'i phul laahr'iaar'hsy jaakil kaalihjj kaaliipH aaab parinirvANAne nonrstthaavisssenaanaayyimmukssorupcunsnaanruupsyoprmaan|| syAditibhAva:kiMcama dliiy' mbindhiijighnghn:|| jaahaajulir'aabdiimuhaamlghsthlblaabaahr' khlikhaaliki khilaaphii kir'iaali khaabilaasphiy'aanliyighr'r'ssttikaar'aanaabijnyaaniibilupaannaanaan dubaalaani:ghr'iliyaajHsblaar'iaalr'sbr'aalilaanikhaadyaabhaanishaanaathkhaalaa aaNkhHliniiddhliigr'aakisaadhnaalbnimsaanaakhiaaannaabidhur'jhikhnnini: ntti kmlmukhiinsthlaanychia sthaap+liig, hrint
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMcayasyavaMdhataspamokSaratyenadapinanavamanesthAn uplnaanuynnsNtaanyomaidaanthaackHprvrntityaahvNdheti||atho, bhayasaMtAnAnvayIkazcidastinathAcasAmAnAdhikaraNyavadhamokSayArininatrAha ubhayeni saMnAninalAvansaNikatvAdevAnA nuvaniHsaMtAnasyasaMnAnAbhAvAdekanAnApAnAcasaMjAnAnananirityarthaHkiMcava poupaplanavijJAnasanAnoparamevidhA dadijJAnasaMtAnodayecakAraNAmapiDarnirUpaminyAha kAraNeninantalicaturvidhabhAvanAprakaparyanajaninasAkSAtkAra pAyanina nAhabhovananinanaHkimitinatrAha nasyaininAnyatrAnabhavonyatrasaMskAronyatracananphalasmanirinisaMbhavanina baMdhamokSayovaiSadhikaraNyApAnAca ubhayAnvapina:saMtAninaHsaMtAnasyavekaspAbhAvAna kArAbhA vAca bhAvanAprakoMhitassakArAmiSyane tasya sthiraikAdhikaraNAbhAvevizeSAnAdhAyakavAn sanAnapAvarasuvAna senAninIcapranigAmapUrvavapajAyamAnatvenAnAsAdinabhAvanAprakarSana yovivijJAnajananAsAmona nAcyonyanikIduHkhanitiH // hijAtayajJadanonubhavativimitrazcanasaMskAravAnadevadanazcanasyasmarnenidRSTacarAnadihAnapAyinaHkasyacidabhAva vasaMskAraravavAnaprakarSaH vacanAkalaMmatiHsthiratve pibhinnAdhikaraNAdanasaMbhavanikimavaktavyamekasyApyabhAvaityarthaH nana saMnoniSasaMtAnaevAnaganevizeSAAdhIyaMnAMuktaM hi yasminnevahisaMnAnayAhinAkarmavAsanAphalanavavadhrA nikaapaaserktnaaytheninvaahsNnaanspeni| atratArkikAHpAHyogaparibhAvanAbhavaHparamezRzsAkSAtkArAnavAnAmAtmaviza paguNonAmAnyanikIminirapavarganinavayatinApIti //
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhir phuphjaainphinijaahi:bijy' riykss dbiaarikaahlyukaabikhaali sbchi| bii naabiibyaaligulaanaay' bidyaathlsiyshaal philikhijbi isliighaa ki sunRhsthaali smli liphsiy'aaHbRthaay'iitbbissy'u| dayanodaurilAyAmpanikAya nirutisundAvAninidhanAranidenagAjarenathAdidhonpadisaMbhavenAsaMbhavanihAyarthanAramA manoniSizeSAMnidhanasyAnusAhaH saMsAradazAyAmapyatIninajAnIyaspenyuktaM nathApApAnuvAnavyarthamityAhI anI nasyanasya svAnaravAnyatanihananAsAdhyAtyAn parnemAnasavirodhiprAvinivarSamyAdA nAganaspanivacinumazAbAna likhateganyatikAtvazabdena nivajAnIyaspadaHkhassanAminAmanie naranutpAdovivakSinaranicennAlanyAvasthApizAgabhAvanayAnanyAyavAna nanudAravAeMnAbhAyomAsAna canasyanityAgadasAyacaM tasaMbaMzayAnAmanisAdhyavAdazeSalezahetunAzassadAravAnyanAbhAvAtmanoH saMbaMdharUsavAna nadunyAnoduHkhAnyavAbhAvasanadIya navyavahArAta nadIpanayAvyavahArahetutvenaviSayaviSa vibhAcAdivadasyApisabaMdhavyavahAragocaravAnara anutpAdasAyIti avalIlAvatIkAramatamajhAvayatinanA khAnpanAbhAva ityAdinA nantatpanAbhAvapohanarAmAnarthakAmupAyAne zanaspaniyAvenAsAdhyanvAdinicAhanacanasamA ninimAvAbhovayomurAH saMbaMdhAsabhanAsaMyogasamavAyayArabhAvAna arthavizeSarAvizeSyabhAvalathApitaspasaMbhAyA naniriktanayAnasAdhyAtva mini nacAhazeSeliyAne vidyAsminArAgahaiyAbhinivezAduHkhaharavApaMcallezAgnekhAmazeSAgA ninirekhada khAtyanAbhAvasAnyanAsaMbaMdhaHsaca saadhyyrthH||
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanvayasaMyogAnaMnabhUnaHkathasaMbaMdhAsyAdaprasiddhatvAdinitacAinadatyatAvitinAhisaMbaMdhabuddhijanakAlamanaregasakalasaMbaMdhiH napApisaMbaMdhavanAmakirichabdanirUponadihayathA tAnArthayostudIyavaddhijanakanayAviSayavidhAyibhAvasaMbaMdha: naikhAnya nAbhAvasyAtmIyatvyavahArahetarasAvapisaMbaMdhaityarthaHnisacenizeSaleza hetunAzasatyAnanukarapaduHkhassAyamAnyanAmA vomosalenAthIpanenanAdatInavartamAnayorenaspicunyatracananadatyanAbhAksanassinasaMbhavAtAnApibhaviSyano'nyadIyabhaviSya huHkhAtyanAbhAvasyasaMsAradazAyAmayyena sminvidhamAnadepetanyakarabhAvAnAsanadIyabhaviSya khAtyanAbhAvAsyamuniranicara napacanAnakAdeSidhasatAdevAvinAzivAna navAgaMnAbhAvapratiyogIdunirUpAmumukSasamvenagapAsaMbhA vanopanInAI khasazaniyogivAna bhAsaniyogAbhyAsevAratavAhasthAnAganasamyavAna DAyonyAdakatvAna r'thniiliymuniihnbiikhen naar'iibidyaaluminiyiiy aanbi ghanastubhaniyogisabhAvanizcayApekSAyAmapanAmAvanihAyagavyAdhAnAna zevivAganadIpamanyAdIyavAnA slIniparyanuyogasasubacavAna / / mAnanIyabhaviSyaduHkhAnyanAbhAvapratiyogibhUnamaminanavAgAyatadatyanAbhAnominabhavApevapratiyogisajhAvasAvaprami bonAdinIyatvapraninapratiyogivanAtyanAbhAvarUpamokSasAyaprAmANikatva minimatrAhanacApaniAprAmANikanyAbhAvepisamA bhAvanopanInaspasaMbhavanipratiyogitvamityarthAsaMbhAvanAmevoyapAdapaniprasanIniAnannemAmANikavakananirUpAbhAvasthA prAmANikalamininavAhasarvadeti apanAmAvyaninikasthalavAniyamadhyapratiyoginovizeSanopizAmANikanayAmA camANANikanAtyarthaHganadevavipakSelAdhakenadyanivizeSanariva niyatrahizazavimAnAslIyAnAvanyanAbhAvamamimilanA
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhA dIyaviyAgAsasaMsargoniSidhyate kiMvAetadIyasanAyaH anyadIyaviyAgAsyazazamalakepinidhAtuMzavarAyAnansI dIna gatyaM nAmAvasyAsaMbhavAn zazamastakotpanna vidhAraNA nissedhprsNgaavhitiiyetnymitymminyorukduudhaapaanityrthH|| spAdenanAmazeSaHkhani nivadazeSasukhanivanirapibhavahiraMgIniyanemunasukhasthApiduHkhAnurakanayA:sonarbhAvA bhyupagamAnanathAcasamavyayaphalyavAnakopipuruSArthatyamaniravAnapekSAvanAyathAhaHvyasanAniTaraMnAnisamadhyayaphanA nicaprazasonicavalU ninAratavicamAininacAhanacApaniSatranAvAsAradazAyAsuravasthAlyogoduHkhasyavahUna nUzAssasamavyayaphalave nApuruSArthavaM yogabhAvAnakAyavyUhanirmANonajIvanmuhizAyAMsakalamukhopabhogoM gIkArAna hIyaMnecAspakarmAsinasinabeparavarejJAnAgniHsarvamANibhasmasAkurunenathenizunismunizanabhyaHsarvaka maragajJAnena vilayAvagamAna saravoyebhogonayukaitinavA navanAnAmaciravinazvaratAmAnamanipAdana bRndaalyaanilaajaambiy'hiir'aaliir'r'shaasn aakkaal raNAjJAnAdevaprakSayovivakSinAnacanaravAnitiHmusvAdayadhikaHpuruSArtha iti nanusamavyayaphAlatAnathA'nye nasukha syApividyamAnanvAnAbhavAhalyamevakanoyapazaMkAkularAMcasamavyayaphalanenyAhayogaprabhAvAdinijIvanmuktisahi nAyAH paramamuke puruSArthavAdinibhAvAnanujJAnenasukhopabhAgInaghaTane karmaniminAyonmukhopabhogasa karmaNAMcajJAnena pravAhAdinina caahaanrni| parAvara itiparamavidyAnInaMavaraMkAranavanadubhayAtmakatyarthaH kunAnavAcyamityanAhanaha canAnAminiAsIyanainikIrthaHnacirAtyAyanatinapunastakSAmevabhasmasAkaragIca vinazvaratvasyApalakSaNamityarthaHsaHzarI sAtavedAnIpariharanimAradhveninatho cAradhvabhogaiH karmabhiH zarIra sthinirghttnityrthH|| 1 //
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ nainA apAradhvaphalakarmaNAmapibhogabyatirekeNatAnamA nAdanicaneritipariharanipUrvavAdImaivamitinaskinvanamAyA cinAmAnaMdRyeyAna uktaMzrakAnaprAyazcinAnAbhinibhogovAprAyazcinavAninihArinyarthaH vimanAnikarmANibhogekRvinA zyAniyavanaprAyazinatvesanikarmacAmAravaphalakarmavadityanumAnavirodhAditibhAvaHsmanivirodhamapidarzayAnanA bhuuktmiti| nanabhogenajhayavAdino' nirmAkSarAvaananavarepUropArjanakarmamAmAnaMtyenabhogAvasAnAmAvAnA narAmaka maviSayamastiprAyazcinanasmAnmokSAmichanAniGnApijJAnamevakarmakSaya henarezavyamininavAhanacAnanyAkarmaNAmini atra maivamakRtaprAyazcinAnAkarmayAMdehAraMbhakakarmavadogaikanAzyAvaniyamAna nAbhuktaMzIyanakamanissane nacA nayAkarmaNAM bhoganaprakSayAnupapani yogamabhAvAda tanapabhogasAdhanakAyabyUhanirmAzonanadupapanna ncaa| niyanakAlavipAkAnayokarmAyugapadapabhogavirodhaH upabhogAnukUlasahakAritAkalpAdevasamAnavipAka samayanIyapaneznaHmAnyanika khaninAdapikaunasamavyApakalanA // // // kimekaramAnekavigrahaNAnupapanirvAdhikAaniyanavipAkAvavAnAdhAsaumadivyogamabhAvAdapapariyAhayoganinonana maniyamavipAkAyahikarmaNAMsahavArisaMpanyaniyanabhayakaMsAcasahakArisaMpanirapeyogamabhAvAmapanayanAnagapAdiviyoga nidhipAnAdAvinimavalpavayugapadepabhogailyAhanacAniyaneni mahipatijAlanAyogamanAcAhanAMgalyAivasamudrepAsanItimA upazAdanamasamevyayaphalAlamupasaMharAtanadAna naikhAmAvasmana purussaarthaanbhuuymaantvaacnbhnevnaashessvishessguroke| jJAnapAnaninvAdininananAmayaparizuddhAvRdayanoparihAramAhanacAnanubhUyamAnaniya
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ sakA ripatrakiMduHkhanibaneranubhapamAnandamAtrapuruSArthanopayogikiMvAyAvaduH khanine satvatAvanakAlamanabhUyamAnancUminivika lyyAyApAdakAsiDimAha crmejnmniitiyogprbhaavaaditi|bhuutbhvissyhrnmaanvednaadityrthH nnukyNvnmaanaayaa| sakaladuHkhanihatteranubhavasaMbhavaH penahicaramajJAnenaduHkhanihaniranubhUyatenadapinAvadekaMr3Akhanacanasamayenaspani nirasinApinanihanisamayenadanubhavAnaramaliceramAvabhaMgAdininavAha vanamAnAyA apIni nasyaivopapAdana nthaahiini| nacAnanubhUyamAnanayAdaHkhaniTanerapuruSArthacama vikalyAsahatvAnakimanabhUpamAnanAmApuruSArthadopa yogi yAvandaHkhaninisatvavAnAghaHcaramejanmaniyogaprabhAvAdanAganAyA apiduHkhanijeranubhUyamAnava saMbhavAna vartamAnAyAapyaciramanubhavopapanenayAhiyoginazvaramajJAnenasakalaviSayeduHkhanadabhAvIyuga patsAhAnchanaunenaivavirodhigazAmAharbhAvananinehaHkhevinazyavasthajJAnenavarnamAnApiduHkhanitiranu bhUleninApihinIyaH prasaktakaMTakAdiHkhaninerapuruSArthavaprasaMgAna yAvatsatvamananubhUyamAnA dAna tathAnveviSayAMnarAvedanaprasaMgAna naMduHkhAbhAvasasukhazeSanayApuruSArthatvaM sukhsopidH| khAbhAvazeSanayApuruSArthana minivaiparItyasyApivahu~sukaravAna // // vinazyavasyenyatra sadayanityadravyeSvAzrayavinAzAbhAvenavirodhigaNaprAdurbhAvenapUrvaguNAnAzAnaM virodhiyaNapra! durbhaaveneniprsneni| yadyapikaMTakAdiHkha nihnisvidaaniimnubhuuptenyaapinyaavnmtvmnubhvH|vissyaanrsN|| cArAyabhAvaprasaMgAdanaH prazithilamUlanenibhAvAnanuDheH rakhAbhAvasthapuruSArthatvamevanArilAyAtunatraprArthanAsAna spasukhazeSatayAnavAha nceti| hetumAha sukhssaayiini||
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanukAmyamAnatvAnsukhasyaivapuruSArthatvamiti natrAhakAmanAyA iti prAnmeniidAnImupalabhyamAnavizeSaguNakanayA cAdhaparihArArthakadAcidinyuktaMparyAyAvizeSagAsasyasaMsAradazAyAMsihadenAryAnaravanivRtyarthamazeSa grahaNa yugapa dinicAtra vivakSitIsaMkhyAparimArAdInAMmokSadazApAmapividyamAnavenavAghaparihArArthavizeSa grahaNam pIlupAkapaghA TAdiSuvizeSaguNaiH sahaivadhvasyamAneSuvyabhicAranityanityadasatItyuIzvarapyaparamArAvAdiSuvyabhicAraniyarthamani nyavizeSaguNAzrayavAdinyuktanityagaNAdivanekAnikalaparihArAyavizeSaguNagrahagoSTInecazabdavyakibhedApekSayA kAmanAyAzcobhayatrApisamAnodayanayobhayorapipuruSArthatvopayoH prayogazca AtmAkadAcina dhvastA zeSUvizeSagaNa nityatvesatye nityavizeSaguNAbhayavAna mahApralayAvasthAyAmAkAzavadini lIlAvatIkAraHvakramanAnusAriNaH punarevaM mozalakSAmAcakSeneenanjIvaniSThaDAkhasamAnako liinduHkhdhvsaaniriktnnisstthHkhdhvNsosymukniriniH|| // zeSapadasArthanadevaMdaH khAnyaMnAbhAvAtmanoH saMbaMdhaspo'zeSalezahetunAzomozainizrIvanamama darzayitvA nikarI nidarzayati vakreti sUnanjIvaniyaMyaha rakhanenasamAnekAlInoyodAkhavasAnotirikaH nAvAnadhikaraNaMpara naniloDaHkhadhvaMsaHsaenajjIvasyamuktiriniyojanAenaniSThaduHkhadhvaMsaenansasAradazAyAmapyaslInyanivyAptimA rihArAyotiriktanyavizeSa jIvAnarasaMsArasamapaduHkhadhvaMsenAdRzyativyAptiparihArAyainannipArakhadhvaMsayu asNbhvprihaaraaynjjiivnivenyuknghttaadidhysvyvcchedaarthduHkhdhsenyun.|| 7 //
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ci. pra. prayogazceti ayaM devadana etaddevadana niSThaH khasamAna kAlI nduH khadhvaM sAtirikruduH khadhvaMsavAnduHkhitvAnU caitravadityanu TI.na. mAtavyamityarthaH lakSaNAMnara mAha rAta trideti rAnadevadananiSTho yo duHkhaprAgabhAvastenA samAna kAlI noyayananninuH khadhvaM / saH saratanmuktirityarthaH zracApi sAMsArikena duH khadhvasanivyApti parihArAyai nannikhaduHkhaprAgabhAvAsamAna kAlI ne nyuktaMsaM sAradazA yA nyasya mAnaduHkhaprAgabhAva samAna kA lIno hiduHkhadhvaMsaH atrApiprayogaM darzayani evaM vidheni ayaM devadanayananni 5 prayogazca devadattoyamevaMvidhUDaH khaM svaanduHkhitvaanycaitrvn| ena nidyuduHkhaprAgabhAvAsamAna kA lInena viduH / so spamokSa ityapare evaMvidha sAdhyepiduHkhitvAdiniprayogaH puurvvdev| anyenujJAnAjanaka saMskArajanaka janma sAkSAtkAra viSayo duHkhadhva somo dAi nimanyate natra sAkSAtkAra viSayo duHkha dhvaMsa itye nakSa sAMsArika duHkha dhvaMse ni nijJAnAjana kenpAdinA vizeSa gona sAkSAtkAro vizeSyanainitrajanyapadenezvara sAkSA kAvyAvartyanena spApi sakalajana kana yA jJAnArjanaka nikalvAn vastica jJAnAjanaka saMskArajanakAMca caramasAkSAtkArasya duHkhadhvaMsa yaspanadanaM naraM manojJAnAMtarAnudayAn // (mRduHkhaprAgabhAvAsamAnakAlInaduHkha dhvaMsavAn duHkhilAnpuruSAMnakhadiniprayoganyarthaH jJAnAnana kenijJAnAjana koyaH saMskA rastajjana ko janyazvayaH sAkSAtkAraste naviSayI kRnoyo duHkhadhvaMsaH samodAi niyojanA svayameva vizeSaNAnAM kRtyamAha natretyAdinAnanubhAvanA saMskArasyAyaM khabhAvaH yatsmRtijanakatvaM kathaM jJAnAjana ke saMskArajanakatvamano'siddhilakSaNA speti natrAha prasti ceti prayogasvayaM devadatna etaddevadana niSTha jJAnAjanaka saMskArajanakajanya sAjhA nkA ra viSaya duHkha dhvaMsa vAn duHkhitvAnsaMpratipannavaditi //
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadevaduHkhanitra tirevamuktirityanumAnairupapAditaM saMpranizrutimapitatra pramAzAya niduHkhe ticA vetyavadhAraNe azarIraMcasaM priyA priyena spRzana eveni duHkhavanmukhaspApi pratiSedhAn duHkhanivRtti mAtramevamuktiH nUpunaH sukhasaMpatti rapItya vasIyata ityarthaH syAdetana saMtimuktau sukhapratipAdikA pizrunayastAH kiM manapra gItA iti natrAha yovai bhUmaniyonAmAdibhyaH prANAnebhyaH paratvenaprati pAditaH satyAkhyo bhUmAna tsu bhUmazabdasya puliMga tvepividheye sukhApekSayAna dini nirdezaH vainyvdhaarnne| evaM chAMdogya timukkAvAjasaneyake zrutimapyAha eSaitiyaH suSuptyAdAvaparicinna AnaMdaH pratibhAsateya bosyAnmanaH paramaMutkRSTa / duHkhanivRttirevamuktirityatra cAzarIraM vAva saMtana priyApriye spRzana ityAdayo vedAMtAH pramAzAM priyazabdAbhidhe yasya sukhasyApinirAkara NAn yodhai bhUmAna nsu khame bosya paramAnaMda ityevamAdyAstuzrunayo duHkhAbhAvaviSaya thopacaritArthAviSayAjanya mukhe spA dRSTacaratvAt naca sujheotthinasya sura mahama khApsa miti sukha parAmarzadarza nAda haTacaralma siddhamiti vAcyaM pitrA pahaneMdriya spaTuHkhamahamakhAsa miniparA mazIna duHkhaspApininyatA prasaktena ca parama premAspada jvAdAnmanaH sukharUpatA numeyA duHkhAbhAvevyabhicArAt // " naMdaityarthaH nanu kimini mukhyArthaH parityajyate asaMbhavadartha tvAdityAha viSayeninanvadRSTacaratvam siddhaM suptotthinenpraam| zyamAnatvAditinatrAha naca supreti nanu mAbhUdarthApatiranumAnaM tu bhaviSyati tathAhi AtmA sukhaM parama premAspadatvAtsaM pratipannasa khavan vyatirekeAduHkhavaditivAna cAhanaca paramapremenimti hiduHkhAbhAva spA piparamapremAspadatvaM na ca tatra sukha zeSa naye nivAcyavaipa " tyasya suvacanvAn naca sukharUpavaminyanaikAMnamityarthaH //
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.na. tarkavAdhinatvaMcAha Atmanaini nanusvarUpabhUnamapimukhasaMsAradazAyAMnaprakAzatemakautuprakAzanenolivizeSa tIna ninavAhavayaMprakAzenimanijJAvirodhalaganiyahasthAnamayAisukhamini pUrvapasamupasaharani nasmAditi siddhAna muthakramane anidAkhAnyanAmAvasaMkharUpanonityavipinasaMvidhAmanisAdhyAsaMbaMdhAdaHkhahetunomazeSalA zAnInAzanalin ninadIyantavyabahArAdinihinIvanamenokanabadaHkhahetunAzoduHkhAtyanAbhAvasAyIyayAvyavAhA dinaprayojakovyabhicArAdipAhaniyo gItipratiyoginodaHkhAdeha tubhUtalezanAzAnadaHlAnya nAbhAdasAnadIyavedhA mAtmanaH susvarUpAcevamuktisaMsArayoravizeSaprasaMgAnAsvayaMprakAzamaniranizayasukharUpanyAsadAra vabhAsUsaMbhavAna sabamesAdini premAlokanasukhamahassAnitinayAcAnsanaH mukharUpAtamAlako dAmevanazyAditipratijJAheborvirodhalakanastanaHsasvarUpanAnumAnanasmAnaHsananitira karitA anokhyA pratiyogitamAzAnadayanAbhAvaspanIyateprayojakAlonazanidA nepiyoninasyAnavasthinegarUpAbhAvavyavadanenadebhAvaipicAnmani // 1 // yojaka niyojanAhetazlokenAhalIneti pralagAvasthAmAMya kAze'dhikaraNozabdahetavosamavApikArAsa mavAthikoraNanimi kAraNAni kAnicinmalInAni athApizabdAtyaMnAbhAvasanAkozasaMbaMdhonahitpinnA zabdasAnutpadyamAnazandemAgabhAvAnarenazabdAtyanAbhAyolinacazabdopAdAnAkAzasyaniminamune dezvavidyamAnatvAna pralayekarthazabdakAragAbhAbativacanIyaMduHkhe pyAnmAdInAsAvena hevanAzarUpasaMbaMdhAbhAvamA sAnopivaLezavalAna ndevmncyonorliinytNvytirekopinaasniinyaahruupni|
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ rupahecabhAvaspAnmanya vidyamAnande pispAnyaMnA bhaavvyvhaaraaccetishlokpojnaavitrnnoniprlyeti| uttarAIviyoti pratibhA yogIniklezahetudhvaMsAbhAvepiparamesaraMdAkhAnyatAbhAvavyavahArAcca nacanadatyanAbhAvavivakSAjIveSvabhAvAna navasaMsagAMbhAva|| mAtra vivakSAgaga nevyabhicArodIraNAdinikiMcabhAvavizeSasyaivasaMbaMdhatvaprasiddhaHpratiyogihetuLasassasaMbaMdhacamevanAtinaca viSayaviSayIbhAvAdiSyAnalasyApyanArUpacevipratiparityAhanacAbhAvAcepIniyanudhvaMsasyakRtakavepiniyatvasamarthanA pralayadazAyAmazeyazavdanidAnanAzepiAkAze nazabdAnyaMnAbhAvaHpunaHsarganavazabdotpateHpratiyogihe tunAzAbhAvagyAtmanirUpAnyaMnAbhAvavyavahArAna nacAbhAvacepiviSayaviSayibhAvAdivanasaspasaMbaMdharUsanA viSayaviSayibhAvAdezyyabhAvacesaMbaMdharUpacicAsaMpranipane nacavinAzasyApyavinAzinAcanakavAna nacaca sAdhvastiprasaMgApuralAdevaparAstatvAta nacasamAropinapratiyogikaduHkhAnyanAbhAvaspAramArthikanokha prasamAropinAhiradadhvasavadasyApipAramArthikavAnupapaneH nacaMzazaviyANaniSedhapranivaMdIgrahaH tssaayyvicaarinrmnniiytvaan|| nadaSayaninacavinAzaspeniAparalAdeveniujarojarasamAlAyAanyasminnapidhvaralapadArthavirodhitvAditimAgabhAvakhaMDanekana smaadhaanvaadityrthH|ynuduHkhaanpnaabhaavssNbhaavnopniinnyaavishesstHsmaaropmiddHkhpniyogikrmnpynincsmaa ropineniAnanusamAropinahiradadhasasAnatyanAbhAvadAdaprAmANikanvaMnyaMnAbhAvassayavizeSAyapratiyogyaprAmANikanayApi prAmANikanvAinarathAzazaviSANaniSedhAsaMbhavAdininavAhanaca shsheti|| //
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ ziprA samavyayaphala nAmapisamarthayane nckaayeni| yadyapijIvanmuknidazAyAmenacchAparihAraMnathApividehakaivalyAvasthAyI duHpariharamenadinyAha videhenisanenanadayayapAslIyadAhamAnamanoharAyogAIsamAsA dinacikAlopabhogyasukhavize paratvaMyuSaparininAdRzamukhasyamuktAvabhAvAnAnajIvanmaktidazAyAmapisarvakarmaphalopabhogasaMbhavaHyenAdhi kasukhopabhogaHspAdinyAha narveniAyenakarmaNAphalaMpAradhvanakarmamAravakarmayadihibhogaikavinAzyAnikarmANinadA jJAnAnini shruuyenaashruuyenecaanonsrvkrmphlopbhogldetyrthH|ynujnyaanaanitirnghttnitypyuktN tatya riharaninacA nacakAyavyUhanimIronajIvanmuktidazAyAmazeSasukhopabhogAMgIkArAnasamavyayaphalavadoSaparihAraH videhakaivalpeduH khAnanubhavavansukhAnabhavasyApyabhAvAna nacasUrvakarmaphalopabhogasaMbhavaH pAradhyaka, narakarmaNAMnAnAninizravaNAna nacAhanaprAyazinAnAkarmaragAMbhogaikanAzyaniyamaHkSIrAnairA mrapatraijvaresadyonivArayedityAdinA avanaprAyazcitAnAmapijvarAdihe nakarmaNAM nihanisma ragAna ncaakRtpraayshcin|| // kaneni nabanosnaikAMnikanAmAha zoreni atrAhiyaHsIrAbhyatAmrapatromAnAsoprAyazcitaMnApibhoga athApinivarpanevarahe nukarmananonApanematyarthaH nacanatrajvarasvakAryasanAzAkarmaNapranibaMdhamAtrameveniyAcaM nakAryasAyanAnutpanaukarmasabhAve mAraNAbhAvAnAabhyupagamyacemuLe vastunasukkataprAyazcitatvamapizavapasaMpAdaminyasihimAhanacAhanaprAyazcinanvamitiAnanupApA kssyodeshnaavihinskthNpraayshcittvaavdhaarnnNnaahaaevNhospeni||
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanuvAkyazeSezrUyamANamayApazlokazravaNavadarthavAdati navAha rAtrIni yathAhitinidhati havaiyae nArAtrIrupayanI nyatra vizvajinanyAyenavargakalpanAyAMgauravaprasaMgAkAmapadaviparINAmenapraniSThAkAmorAtrisakaryAdinikalpinenadi nyarthaH jJAnaphalevenijJAnapraniphalatvenakalpanayetyarthaH sAkSAdevacapApakSayoddezenadhyAnavidhAyikAsmanirayaslItyA hA upapAnakevinArajanIpAdaH rjnyaaturthbhaagH| nanvanurinenaniyamaHmulanetubhogakavinAzyanvaniyamokhyA evaMhAsyasarvapApmAnaH pradUyaMte evamevaMvidipAkarmananiSyananyAdivAkpazeSedhUyamANapApakSayasyA rAtrimatranyAyenajJAnaphalavakalpanayAsagaNAsuvidyAsuddharitakSayakAmobrahmopAsanaM kuryAditiprAyazcinavi dhitvopapaneH upapAnakeSasavaiSapAnakeSumahasaca pravizyaraMjanIpAdaMbrahmadhyAnasamAcaredinismaraNA ca satyenApizapeya studevAnigurumaMnidhaunasyavevakhanorAjA dharmaspAInina nInpAdismaraNAta satana syApibhogekanAzyanvaniyamAnupapateH nAbhuktaMzIyananyAdezaisargikanvAdapavAdaMparihatyevacotsargasthinaHni guNabrahmavidyAyAzcasarvakarmahetubhUtAvidyA niraasikaayaadRphaaregauvnkaarypnnyaapnnynivrnknnoppteH|| veninavAha satyenApIti nanunarhi bhogekavinAzyatvapratipAdakavacanasyakAganirininavAha nAbhukamiti nanunathApita nirguNajJAnaspakathaMkarmanivarnakanahinaduddezenadhyAnaMvidhAnumucitamininavAha nirguNaininAyaMzAvaikagamporthaH va lucanenaivananminahirajju tatvajJAnasyabhayakaMpAdinivarnakada zAstramanareganavuyana inibhaavH||
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajanadevajJAnanivAnnAnajIbanamazidazAyAsarvakarmapAlopabhogaratAkA idAnImazakyatvAdapinasarvakarmaphalopabhogasaMbha revatyA narakAyenidehadezAdivasAlopisahayasarIsahalasaMvatsAhiparininabhogyasyanatranatraphaladenazvaraNAtasA vana yogiikaamnuvrtiitaayugpdevcnsophaattenaashphrleshnikaarkshaalaarthcrityaagaarmaamaaraabmsNglleyrthH||hit sbaar'ijaalaal libaaniiy' khni aabidaaliibaahindi yiiy bikssobhkaaniy'aay'aaliy'aakaabilaalnr' vasthAnAnavavahekakhabhAvAvecanajIvAnivadamIyo nayA sAnnidazaMkapAsadhAmamavatyA yonAlonacazamadamaviSayavaica nbndhnbikiiluphaaytbhiishH elkiliyukaanggulii gayAnAyagaDapabhogenanmAnapAdakazArubasyAmAmANyamasaMgAnU nacAptAzirAmAzciriNAmevamuktiH yenakAyavyahanimAronayugapadazeSakarmaphalopabhogaHsthAna namveva bhagavanApataMjalinAniyamAbhAnAmi dhAnAt yadAniInarajalamomalabuddhisAcaM purUvasyAnyanAmanyayamAnAkAraMdagthaklezabIjabhavati // // pyAyupataMbhAcchaMkocchedena vistabdhapranirinirvacanIyaMzamadamAdepininimitamanupane saniminanvecanaciminAnusAnadAyA mivaiyA~zaMkAniraMkuzAspAnadenadAkhilaDhapAlikhyAhanamAlenyAdinApadAni leniAsamvapuruSaponaDisAmyekaivalpaminivibhUni pATAcasonaravyAcasAgaH paramabirAhapadeNyAdijanamoslagamalenielayasmina bujhAkAraparigaNanesantagotasAdane yo|mnraavpurussbudhaarnynekaakaarprnyybhotrnnptrishaa tanathAlezAnavidyAdInapranidAyovIjabhAnAvaspanarpanara kinArthacinavanmasaMnzanenuvichicodAralezaH kRnabhogaknika mAnilakSaNayuruSArthaiyattAnananayokAMsavaMyobhananitina janavanadApuruSasuddhisArUpamivApanna bhavanipuruSazuhimahazazuhimur3Avayani / icodAralezanyUyamAvezanale nistayaslimavAruNayoH himAcI
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugmtisbiaaks: ngdhaabaaghin klaagaandhaabaalilikaanaakaani || sbr'iilaalmthiljikaaddisn: niilNkaar'ii:shssaabikaali niroktasayamAhivekajajJAnavanaH inarapavAutpannavivekaracyAneritinadihAnnizvaryasyApiinaravadevamuktizAlInyA 3 yanuyugapadupabhogesahakArisAhinyAsamAnaciyAkaneninavAhe nvyugpditi| yanuyAvasattamananubhUyamAnApi lngiaathiluni susbaasphylurniisthaaniisbnir'lbdh jgniikhnbissaa naanggaamhaamnbit biliilngkaar'ijaa sr'i nankalpamarcanarAdInAsahakAritAmidAnImAhImazalanyAna lacapasakakaMdakAdiraniranivanmukokhaninavane sbln kaajii njrsthyaanimitbbishbaaldbiipbaakhaar laaphaalaasijiaal phur'ibilijmHbiH bishbkelll liitb hi li maar'laal khaan laa kichu libijulingkgrstushaansaar'uujaa shlaakaatti bistaanyjilaalsh| kaattiN heleni lkssi btyi ttim pbitblimbiy'aam hyaahlil jibni israaibhaalbii rbibaahkaay' | shbaashngkH kaahindilaandhlgrlsuulbil o-~
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAjanaHkhAbhAvassasukhapranipanizeSanAyyayukAtuHkhAnubhavasamayepisukhAnamayadarzanAdininacAhanacasanAyavanaitiAmUlI dausukhAnubhavaprasaMgavAraNAyonaMyanubhUyamAnani syAdevanAyadidaMduHkhAbhAvenAbhivyaMgyanayAbhimanasukhanana viSayita kaMDenasvAbhAvikaMnAdyA kaMdakAdiraninisamayecaMdanavaninAdisevAbhAvenamansukhassanadAnImabhAvAnAnehinIyA natrapramANAmAlAdinizaMkanenandiniyanulIlAbanIkArAnumAnanahu~bayani prayogani nigaMgAmavAdinovedonino narasaMtApavataHzInadenimagnAIkAyamasatyebaduHkhesurakhopalabhAnanaHsvAbhAvasyasukhaniyanizeSane niyAcyasukhasyaduravAbhAvakAbhivyaMgyAvaniyamAnasyuegAna anusUyamAnohAkhAbhAvaHsukhamamiyanalevani niyamAna nanuvaiSayikasurUsyakaMTakAdininAvananubhavAne AtmanazvasukharUsatyA saMpaniyatnena sAbhAva bijibi= aallen alibiy'aar' snthiissiisbaannii sthaanHniliiaai nishaaaalr'hmr'khaa graaphaainyaasikaamaal bhastutarhiHkhasananiratyanamucchidyanesananivAn pradIpasananivadinikiragAvalIdAra prayoga ticena napArthivaparamANurUpAdisanAnevanmane vyabhicArAna nanusamahausApisanani ur3iyane dhrmaadhrmaakhyniminsysukhduHkhopbhoglkssnnpryojnescaabhaavaadinicen||5|| hi narasidaityarthaH sAdhanavaikalyaM suvodhAAzrayahInadRSTAMnA annamuTTiyana iniduHkhamAgabhAvAsamAnakAlInadhvaMsaprati yoginInyartha pralayAvasthAduravasananeruleTasvIkArAmiisAdhananAnihatyarthamannagrahagopArthiveninihisananitvamastinA cAyanokitiHsargAnarekhunakhurupAtyanerityarthaH ananadIyamevaparihAraMsamuddhAvayanina ciniyAhisarveSImukininipakSa naakrmeyaasrvesskessusNnsuniminpryojnmormaabonsaaymnmucchidyntyrthH||
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ | spAdevaMyadyevameva sarva tAki kAraNAM saMmatiH sevanunAstItyAha maivaM sarveti / nanuna rhikasyApimuktA abhivRttirna syAtsarveSAmAtma nikka svabhAvavazaM kayeti tatra zrI vastra bhIyaMparihAramAha nacaiva bhini| siddhasAdhanatA meva vizadayati nahIni jJAnAjA naka saMskAre tyA dipasaMdUSayati tRtIyamapIti carama duHkhadhvaMsaH kimanAgataH sAkSAnkriyane kiMvA vartamAnaH nAdyaH yogapra mukhyArthabAdhakAbhAvAn // maisUrvamupagI kAravAdinaMprati evaM paryanuyogAyogAn kaMdalI kA mUlIlAvatI kAra prabhRtibhiH kaizvivaizeSi kavizeSaH sarvamukteranaMgIkArAt keSAM cidAnmanAM saMsAryeka svabhAva nAMgI kA rAt nacaivaMsa nisarveSAM tathA tvAzaka yA mokSasAdhanAnanuSThAnaprasaMgaH zamamo paramatitikSA dinAmu musu cinhe nanu ni middhenana thAndazaMkA nivRteH va kAnumAnaM punaH siddhasAdhanatvAdupekSaNIyaM na himukta speduH khaninRnaukavipratipadyate tRtIyamapimokSalakSaNama saMbhavitvadoSezA nirasanI saMyoga prabhAvaniyama nirAkaraNAn zranAgataduH khadhvaMsasya sAhasAtkartumazakyatvAncara maduHkhadhvaMsa dazAyAM vijJAna spApivizeSa guNasyocchedasyAM gI kA rAna priyasparza niSedha zrutistuvaiSayika sukhaniSedha anyathA yasya paramAnaMdaH yo vai bhUmAnansukhamiti sukharUpatA pratipAdakazrutivirodhAn navA sAmupacaritArthaca tvrminibhaavH|| bhAvaniyama nirAsenA nArAna sAkSAtkAra niyama nirAkara NAdityAha yogetiddinIye prAha ca rame nitinaH sAkSAtkAra viSayoH / vadhvaMsa ityaM zo'saMbhavInya rthaH / yAtaduHkhanivRttimAtrameva mo saityatrazca tirudAhRtAnAmanyatha yutipriyasyarzani / muktidazAyAmA|| naMdapratipAdakazru nirAzermukhyArtha pracyavanenopacaritArtha va kalpanA dvaraM priyasparzaniSedha spa vaiSapikapriyasya zani yA saMkoca mAtra
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 vipra. nityajJAneti / yathA hi jIva jJAnecchA prayatnAnAma nitya tvayyezva ra jJAnAdernitya tvaM iMdriyAde hetu jJAnaspacana jJAnAdimAtraMprati zrI. vyAziH kiMnunahizeSaMpratI nibhavadbhiH kalpyate na kasya hetoH / yogyatve satyanupalabdhairabhAvAt / ananyathAsiddhazruti samarpi tatvAcca tathA cApi svarUpa bhUta savaM sya nitya tveSyavidyAnRtana yA saMsAra dazAyAmupalabdha mayogyA tibalAcca nApalA yasaMbhava iti khaMDala kAryaH / apiceopalabhyataeva saMsAradazA yA mapi nitya sukhamityAha viSayAdyabhAvepI ti / yAnva trAnima naca nityasukhasyAnupalabdhirvAdhikAninyajJAnavadupapatteH sukhasya viSayeMdriyAdijanyanva vyAptezca jJAne chAderjanya tvavyAziva devanirasanIyatvAt zranyava bhaina nitya nvAMgI kAra syobhayatrApi tulyatvAdviSayAdyabhA vaipita sotthitasya sukhamahama khA samitisukha parAmarzadarzanAcca nacaduHkhaparAmarza syApi sattvAnnityaduH kharUpatvamapitulyamitivAcyaM nitya duHkha rUpanAyAmAnmanaH parama premAspadatyavyA kopAn nacaduHkhAbhAva vyabhicArAdidama sAdhanamitivAcyaM tasya sukhazeSa tayAparamapremAspadatvAbhAvAn parama pre mAspadatvAnupapatirasyAtmanaH sukharUpatvapramArAM // premeti|| mUsaktiruktAnAM pariharani naceti / parapremAspadatvamevaduH kharUpatAyAM na ghaTanaityarthaH zratrapaduktaM duHkhAbhAvepiparpremNo da rzanAtra sukharUpatA sAdhakaM parame mA spUdatvamitinatrAha nacaduHkhe niHnirupAdhikatvaMhi premNAH paratvaM nAma nathAca sukhazeSa duHkhA bhAve kathaM paratvamityarthaH / evaM parAmarzAnyathAnupapanyA sukharUpatvamuktaM saMpratiparapremAspadatvAnupapanirayyatramamA rAminyAha para
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUdAnIM para premAspadatvasyaiva kalpakaM sAdhayati zrannaityAdinA zarIreti zarIraspayaupadhAnaH hiMsAna jjanyaMdaduH khenadra yA | devayaM prArthanetyarthaH / nanuduH khakhabhAvAdeva bhayajanme tinatroha nhiduHkhmiti| para mai mAspada vizu nimapyAhU nadena dini / tadenadA mana putrApi priyatamaminyAhi dAraNyaka zu ne rarthaH / bhavatunarhiduHkhAbhAva vA dininacA hai naca duHkhaiti / asuna rhi duHkhA ||bhAvAzrayanaye tine tyAhaH duHkhenAne sAdhananayetiduHkhAbhAvasAdhananayetyarthaH anaeva nirupAdhika nAdityarthaH / mukha spApI grAnmanaH premAspadanAyAM na kasyacidvivAdaH mAnabhUtaM bhUyAsaminyAnyanyAziyo laukika parIkSaka rAmananvAnA nacepamAzIH za ropacA najanma nau duHkhAdibhyeno na punarAtmAnamAnaMdamanyamAnasye niyuktaM zarIropadhAtnajanmanomayasyApyAtmanaH premAspadava mainAnupapateH nahidu: khaMDaH khanayAbhayaheturanya pinathAbhAvaprasaMgAna narena nyeyaH putrAditipremAspadatvazunezva nacaduHkhAbhAvanayAtmanaH premAspada bhAva rUpendAn nApinadAzranayAduHkhadazA yA mayyAtmanipremopabhAt nApinansA dhananayA sAdhanepregonika pAcikatvAsaMbhavAn zranasvanasakhasAdhana nayApi sukhasyApyAtmArthane yAme mAsya danyAn zranaH sakala laukika vaidika sukha gocara me gotizayI svAnma niSemA niranizayasu ra gocara meM masamAnA aivAtmanyava kalpanaityarthApatyAtmano niratizaya sukha svabhAvatva siddhiH prayogakuMbhaH kuMbhenarA ci kAmazvAnyAnyaHma sAdhyAnAM kuMbhavena yadinyaM tathAkuSmAna raMyathA 2 kuMbhIyamena dinAnAnmAsu khAnmAnyaH kuMbhannA nsaMgatiya vakuM bhavan // ti| tathApi kathaMniratizayannamityanavyAha anaini aprakAzamAnasvaruSArtha bhavatItyanahaM samAnaiti svarUpa sukha sAvana mAnamapyAha / kuMbhati / tra kuMbhanizeSaH, yazaH zlokaM ni khoni kuMbhoya miti zrANaM kuMbha ena kuMbhana ravi satyanAtmavAnadhikaraNAdanyaH kuMbhAvA kuMbhAMnara va divyarthaH //
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. atravAsukhavAnadhikaraNAdanyadatya nemuvAdanyalenAniratAnadarthamanAnmAsurakhAnyAnya ityuktaMnathAcAprasiddavizeSaNanA anAtmAcAsukhavAnadhikaraNasyaikaspAsaMpranipanenayAtmarupaMkiMcisaMpranipannamaslimukhaMpranivAdinaH tasmAdaprasiddha vize|| vAtAparihArArthametadinaretyunaenakuMbhenaratvenakubhAnaresAdhyaprasiddhi prasphuhikuMbhasyAnAtmalAsuravavAdhikaraNacaye ndinrtvesninddhikrnntvenaasyevraatsyaiveditrvaabhaavaat|ponvetditrvestynaanytvaasukhvaanaadhikrnnvmendi naravAnAdhikaraNAtvAhA anAnmatvAsudevAnadhikaraNAvAdAprathamevyAhaninahonasmArasyAnyasabhavanihinIyetvenadAnidhi nacakuMbhoyamenUdinarAnAnmAtuHkhAnyAnya kuMbhatvAsaMtipana kuMbhavAdinyAbhAsasamAnayogakSemanA nasyAgamArthApanivAdhinaviSayanayAnanyAnAta kiMcamukhamaNoHsarbudhuAtmaniHsukhaniSTha tvAsaMpratipatra lakSyatvA divananasukhaniyokarSApakaryAdidharmeranaikAMnAnA // neyAvedonibhiH sukhnishvnaanNgiikaaraanH|| kamanAnmatvAsukhadAdhikaraNakiMcidAdAyatadanyacasiddhirityAtmarUpasukhasidinanvAbhAsasamAnayogakSemAyA nmasvarUpabhUtadArasyApikasyacidevaMzarasAdhanatvAditinavAhanaceti bhAgamAnaMdarUpanApratipAdakaraladenayati / / arthApanizcaparapremAspadavAnapapattiHkhopoliyanaparAmazAnyathAnepapani, sukharUpanAyomanamAnAnaramayyAha kiMceni ida hisukhruupnaaNpremruupnaaNcaatmnHsaadhyni| ntraapipraimruupnobhyvaadiviprnissidenisukhruupnaamihiH||
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanute ye zana miti cunau mAnuSAnaMda yAnumyo naro narotkarSaH zrUyane pratIyate capranyAnyAnubhavena sukhampUnAratamya miti natrAha tanpratIteriti / zubhakarmopasthApana viSaya vizeSa saMghako sanvapradhAnA yeMtaH karaNA pariNAmAste hi saMsAra dazAyAM svAbhAvikA naMdAbhivyaMjakAH tadavacchedAdviSaya nArana mpAcedamAnaM denA unampamadhyasthana ityarthaH / nanu nAnAtmani mAtra maMtra | sAdhyaM yenaprema lakSaNAnAtmAnamAdA thA thI naranA kiMva nAtmaniSTha rAveti tathA canadadhArasu khasyAyya nAnmanvaMsinI ninacAha tanpratIterau pAdhikatvAbhyupagamAt na cedRzasaMvaM gho'nAtmaniSThaH premanitvAnsattA divadini sama tisAdhanatAprema niSThanaye va siddhasAdhanatvAdanAtmaniSTha vetanu sAdhane dRSTAnasya sAdhya vikalA sUnA derAtmAnAtmaniSThatvampa pareraMgI rAnna ca nitya sukharUpatve mukti saMsArayora vizeSa prasaMga na syA vidyAnimiratirodhA zeSopapatteH nacAtmanaH sukha sukhamai syAditipremA nupapattiH saMbaMdhavyapadezasyAnyaniSThatA vyAvaniparatvAn zranyAsaMbaMdhisukha sAkSAtkAre sanyapi saMrvadhAbhAvAparAdhe yevAnupalabdheH saMbaMdhasya kevala vyatirekAbhAvAn // 9 // anAtmeti / pUrvapasyana zayaM pariharati / naceti nacUsvaprakAzasyati rodhAna meva na saMbhavanI nivAcyA manaiye pivyAsa siddheH yatu premAspadatvameva sukharUpatvena syAt sukhe kasyAprArthanIya vA dilAyA zrAtmarUpasyo bhayAnabhimanannAdinyuktanpariharani nacA!! manaitinindanyaninunAvyAjJanivankhanitvamapi puruSArthopayoginathAvyapadezasyApimukhya tvaminina cAhanyAsaMbaMdhIni //
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. yoginaH parasukhasAkSAtkArepipuruSArthanA nAstItyanyA saMbaMdhItyuktaM naca sukhasya saMbaMdhitve vidyamAneSyanyAsaMbaM TI.na. bhAvAparAdhenA puruSArthatvA darzanAnna daSya prayojakaM / sukhAnmanorabhedavAdesaMbaMdha spA samana tvAdubhayasaMmatAnyA saMvaMdhitvasyaivam yojaka vailAghavAnmamava rUpa mitivanmamasukhaminivyavahArasyAnyA sNbNdhitvenaivopptteH| kiMsakha saMbaMdha mAtra puruSArtha kiMvA svasya sukhasaMbaMdhaH nAdyainyAha sukhsNbNdheni| dvitIyeprAha sNbNdheti| vAdArthamupasaMharati tasmAdini / idAnoM sA khya saMmata modAMnirAcaSTe eteneni / mahadAdivikRtyaM nAkA ra pariNAminI triguNAtmikAjaDAprekRtiH pradhAnAparaparyAyAsAhi 12 sukhasaMbaMdha mAtra spa puruSArtha tve parakIya sukhasaMbaMdha sthApitathA tvaprasaMgAn saMbaMdhe nsNbNdhaaNnrmbhyupeyNnthaa| cAnavasthA naramAdAnyanikI duHkha nitra tirevamuktirityayuktaM etena prakRtipuruSa viveka darzanAtpuruSaspa svaru sthAnaMmuktirityapi purAstaM Atmano: sukharUpatvAiMdha spAnya gananvanaH upacArasya vAyogAsaMbaMdha spAnirUpaNA sukhasAsAnkArasyaiva puruSArtha tvopapAdanAdAtma vAnabhyupagamAt napuruSa vasthAnapuru prakRtireva napunarmahadAdisa prakavatprakRtivinyAtmikA nApi ethivyAdiyoDAvan vikRtye kruupinnii| puruSa stva saMgo nAdheyAtizayaH paramodAsInazcicchaktiH / tayorvivekA graharaNA saMsAraH / viveka darzanAtvaviveka khyA minivRnAvudAsIna rUpA vasthAnaM mokSa iniya sAMkhyaiH samAkhyAyate tadapyetenaduH khanivRttimAtra lakSa gA mokSa prati do pezApranikSitaM maM navye natrAcyA naMdA navApteH samAnatvAdityarthaH / etasya cAnyA nyavidyA nizlokena saMgRhNAti Atmanaiti / zrAdya pAdaMvitraNonimukheti //
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinIyapAdaMviconi apicetyAdinA anAdheyAnizayodAsInaikarasaHsvachaHpuruSaH nacanasyasukhada rakhopabhogalasa! H saMsAralanprayojakapuNyApurAyovezovAsaMbhavati bholavakartavasyApitamArgasyAzakyavAraNatvAt kartavecapari gAminayAnayAnjAimasyApyavarjanIyatayAcicchativyAghAnenajaganUevaghorAMdhakArakUpenipAtaH syAtanismAyeyaM diHsatvarajaslamomayInavavaMdhainivatavyaMnathAMcavaMdhamokSayorvayadhikararAyamityarthaH syAdetanamosopivaMdhavahahiMga naravanayapUrvaH kazcidanizayomojhAkhyaHpuruSAdhIyate vidyamAnovAkazcidAkAronivAryate asaMgatvAnakathanAhace apica yasyavaMdhastavamuktiHnacapuruSasyavaMdhaHvandhassavaginanAMgI kaaraan| ncopcaaraahuddignaavevbNdhmokssiipurussevypdishyte|| nimittaabhaavaadpcaaraanuppnaiH|| nanevaMdhamokSapratihiddiganayorapinatropacArAnasphaTikamAvivAru rimnaHprasanavartinAyoiganasvavijayastA gajani unnahi rUpaiHsannabhirevanuvannAtyAnmAnamA manApraniHsaivacapuruSArthaprativimocayatvekarUpeNeti tthaapnjaa| linApiAevabaMdhamozobuhikRtIvaravivavarnamAnIpuruSevyapadizyenesahinanpharalasyabholeninavAhanacopacArAdiniyA enenanIyaHpAdovintaH asAdhAraNasaMvaMdhaniminIvatyApacArapravarnata yathAkrauryazauryAdiguNAMgaNAzAlinivalava meNisiMhazabdaH nacAnyanavilakSaNayozcenayoralinAdRzagAyogenyAhanimineni enennriiycrgovinH||5||
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravanadAnAdinAyupakurvanAvasudhApaniprabhanInAsvAmitvadRSTaM yuddhAdinopakurvanAMcabhUtyAdInAMkhanvanaceharayamityAha navavasvAmI nyAdinAnanurika ke-puruSasaSTa yogyatAttiAjaDavaDezyayogyatAanoyogyatAlakSAsavAnayo-saMbaMdhokhyAnaminaraiHyumA taMcanena inarathobhayovayIprasaMgAdininacAhanacadRzyayorinieghAyogyanAmuktAvayAlIpanirmAdArAvaspAdinyarthaHzrI thasaMsArAvasthAyAmevayogyanAnamanAvinityAnantrAha nasyAinisvarUpAtikigInayogya nAnAmAstItibhAvaHyadimausatyAmayopyevaprakRtilakavAnaspAna kiMcidapinatrayogyanenyeka manausarvamuktiHsAna yathaikApipratiprinyevAgyAnena nacnasvAbhibhAvonimisarvathodAsInassasvAmibhAvedRSTAMnA prasiddezanacabuddhesavamapi canAdheyAnizaya puruSAnupakArakavAnA nacadaSTadRzya yoyonyujAlAyAH saMbaMdha mukAvapiprasaMgAnAlasyAladAyyAnapAyAnAnarapuru babhedenaprakRniganayogyanAyAapAyAnayAyosanAdheyAnizayanayApuruSapranimakRtivizeSAbhAvenahAvasthAnapapaneH tasmAdananizayAnaMdasvabhAvasyAnmano'vidyA nirodhAnamevabaMdhAvidhAniminaladastamayAmomAinimidamananukasyA vidyArki brahmaNo jIvA nIvAnApaHsarvajJasanadanapapane nahinIyaleSAMparamArthanaH paramAnede hainavyAzAnA tAzramadacapUnadoSAnuSagAna // 9 pratiyathokanArthamaninAmapyanajadamya sAdhAraNasyAditinavAhanacapotina valavyakimimAvapAyAna pAyomanAmAvalakSaNapuruSavizeSaprayunokiMvAprakRtirevaibaMjAnAnAnirIdhAnikaMcinmayAnmAnamiti natranAyaityAha anAyeniunaralajaDatvAnyanerapAsa sabaMparAbhimanamokSaniraspasvasihAnasiDUmIkSamapasaMhAvyAnenadarzaya ninasmAdinividyayAnirIdhAnaMvadhovidyayAcAvidyAninimekSiinyuktaMnadeneyamupapAdanIyanAriyanigedhAnanirUpasyiyana vidyAzrayaviSayAvAkSippasamAdadhAtyuttaravAdenananakaspenyAdinAsarvajJaniyAvalvavidyAzrayo sAvatobhrInIvAdRSaHsarvajJasyana, svapanadoSAnuSaMgAna pratiyathAvizaSaprayunokivApatAtaDInasirAthampasakAriyonAra = maaiymviviprtivimityrthH|
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanuyadyapivastuno'bhinnAbrahmarAjIvAHnadyAvyavidyAvikalpinabhedAhoneneSAmajanvepinannahmAnanvamitinatrAha avinA nijIvavibhAgasiddhenadAbhinA vidyAsihi:sihAyAMcanamAMjIva vibhAgasiddhiritInarenarAzrayadamityarthaH maMDanamizroki manuvadani anupapanirini nanunassAmukAnoMbrahmagocAyanupapa nirastIninAsmAbhiHparikalpanekinahinannizamayAnana |bhavAkalpakAbhAvAhenizaMkane nandini nanukalpakAbhAvojIvekapisamAnaHsatyakalpanAyomayaMdoSaH anubhUpanetujIveda nyAzayavAnAhajIvAnAmini nanuyadyApahamajadUtyatrAvidyAkalpinAzrayatvaM nakenAyulikhya nenthaayjnyniprniinikaa|| avidyAkalpinabhedAvecanarelAnayApAnAna avidyAdhInojIva vibhAgojIvAbhayAcA vidhenicinupA pnividyaayaanduussnnaaminicen| anuppnybhaavemnnaanobrhmaacsaakinssaan| nanUnasAmunAnA brahmANazcamAninApikalyayAkalpakAbhAvAnAmunasarvajJayAnavidyAzrayandavyAdhAnAcAjIyAnAnunamA kalyAyahamataitpanubhavasiddhatvAdinicana naMbavidyAkalpinAhamanaityanubhavAbhAvAnAnanyahamini pratIniH kalpinenAmavidyAnnayasyavodhayaniA ahaMkane kalpanAmayatyAne sukhdhnriiyaadiicsmypi| cidAnmaninadabhAvAna ahaMbamAmA nisaamaanaadhikrraaypyogsthaannursiiyumaaninivddaayprvaan|| kaahuy'aalaammsuuhyaabililaanin lngklili saanini hkilini: sushaandhaa raNapani gAmoyasmin yasyAhaMkArasyavetyarthaH mAyAvadAnmabhAvibAcakalpinAinyAha suninurIyaM mosAbasvAnanyahI brahmAsmonivAvarenanahAsAmAnAdhikarAyamahaMkArasyotpanenunakalyinasavalabhUnanavAsaMbhavanItikathaMkalpinAvama kAraspeninavAha ahamini nyaanrvaayaayaamvinonisthlebusaamaanaadhikrpshynityrthH||6||
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ phis- ||asthir'aar'aaghaathgthaakaa khaalikhaalir'ibilithin / * || khaankaahlit sunm likhaaH sum mubli aabhaakhistimmil lililiyaal kaalijibaajr'ikaar' llidinibny'kaabini jbiaalaabddh hibbaay'aalaaisuibidhaa bRdbiaandil baahaar'i kimithyaablii haalkhaatbaahiighily'chilaaphaalaakimaakaaljullidi bibhinn n nuiaa jaaliy'aajujhaar thaakaakaalisiimiisssaal bRkss vidyAdhInojIva vibhAganadadhInAvAvigiryAroparAmAbhayanonacIjokarasanAnayodivajIvodiya sbiikaalsbr'aar`aa bidhaajlaashaandhaabaagaan baanaan yaaHtbbiikssH aaHaaliy'aa maar'klkaashbaannii khaambii , 4/ laaluliyaayaabrssiibibisibiijtbshaaliilaabikhaajjilkhaalidi 4/4/ 4/ || bkhnibnir'aam r'iidi laahaaniishaanhaani maarsiaanaal kaar'khaanaar'iiskbli: lriy'nbiishbr'kr'ii naar'aa| liliaalaal lngkaanzisni| biliikhaalaambikaalHmuhaambaainaabisskhaalaa aakhchi ykhkhaabaal sulkhaanir' naambaashshimulistaanbklr'
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarhiyyA guNAvatvadravyatvayoreka AtyAdhikaraNAMta thA cApyekamadhikaragAMvaktavyaMtatkiMcinmAtraM kiMvA avidyA viziSTa miti vikalpa dUSayatinahI tyAdinA dUdhagAnarevAbrahmavaditi iSTasiddhikAramanama DrAvayati athenigurvAdivibhAgA bhAvamevaprapaMcaiyati nathAhI tyAdinA yadyayutpanna vidyatayAgurormA yAnA stitathApiziSyasyAvidyAsti anutpatta vidya taye vidyAvata jI vAcayocinmAtraM kimadhikaraNAmunA vidyAviziSTaM zrAdyetrahmaNyevA vidheni prAcIna doSA mugaH dvitIyepunaravidyAvanyevAvidyetyAtmAzrayaH / brahmavajjIvasyA nA dilve canabrahmamanivivanA // trayatra lai vAvidyayA saMsarativavidyayAca vimucyanaityucyan nidAna spe kanvA ca vividuruziSya vadhU mosA divyava sthAH syustathA hipadino nyUnA vidyAkaralA gurUrAnmAtarAbhAvAdyadyanyannA ke ladA ziSyaH sarvamevavilepA ne mAyAvinirminoguru ziSyo stara venicai conpanna vidyasyamAyAnupapateH ziSyA vidyAvinirminoguru rina cainAnantra vidyAnirminasya jaDatvena vidyaavntvaanuppteH| dRzyatas vA vidyA nirminasya gurutvasva itice jJAtahi ziSyA vidyAvinirmitasvagurutvanakhanasyApiziSya svastvIya svIyaziSyapratigurutvana navada vidyAra vinirmitatvAnnako piparamArthaH paramAtmanayA nirUpitaH khaan| yaccAhaH khAtmAnamevaka nabheguruH zAstIti // svAda vidyA vibhinaevata hururna ca kalpitasyopadeSTatvAnupapattiHkhAnpravadupapatterinizaMka ne ziSyA vidyeti evaMziSyAvi vinirmito gururinipasaMdUSayitvA garva vidyA vinirmitaH ziSyaniyodUSayaniyacAhuriti //
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ cina nasyAyyavidyAvasthAyAmiyaMkalpaneni vaktavyasAcotpanna viSayAdhvasletiziSyakalpanaivanAstikathamanuziSyAnAbhavata|| dI-na tathApyadhiganaparamArthavAcchikhyAditAvaMjAnanathAkamupadizedityAhanaccAyuktamityAdinAevaM guruziSyavyavasthAnupapa nimukAbahamunavyavasthAnupapanimayyAha kiM cenyAdinAnanapUrva vidyaivanonpatrAnanopapatraH saMsArakAdInotavidyonyanizA nacAyuktaMnasyaskhA manomuktinizcinvanaH svayanirekeNaneyAmabhAvaMcapazyananadapadezArthapratyayogAta prahanIcUmanmuktIvA simAsvaMmAyatraMkurumakrayaityevopadezaprasaMgAna kiMcAnAdIsasArekacinma tirAmInavAyAdhenedAnIsaMsAropAlabhaH syAdAnmonarAbhAvAhitIyepikathabhaviSyanItipratyAra zAnacavidyAbhAvAnpUrvamamunimakavAmadevaprabhatInAmavidyamAnAvidyA'nyasyabhaviSyatIti pratyAzA sNbhvaan| gurusaMpradAyAbhAvAcasmAdekAtmavAdevaMdhamokSavyavasthAna ptteHpaarmaarthikrvaanmbhed:smaashrynniiyH|pryogeshvaa onmA Atmapratiyogi kaanyonyaabhaavvaan|||| samarthavAdamAtramininavAha nucavidheti kiMcapUrvakasyacidapicehidyAnonyannAnahiMgarusaMpradAyAbhAvAdadyApividyAnAtyo / neninirargayasyaivasaMbhavAdanikSiprasaMgadatyAha garusaMpradAyeninadevamavidyAzrayAnirUpadavidyAdhInojIvavahmaNojIvAnA cabhedaityasaMvahanApAramArthikaravAnmabhedadanyAhatasmAdinighaTonyonyAbhAvatvenasihasAdhananAyarihArAyAnmapratiyogika saatmnobhidaatrtyrthH||
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhedamAtrasanyAnvayanamAnamAha AtmaniSThati atiriktatvamadhikaraNAvaM siddhasAdhanatAparihArArthamithyAbhedAniri kenyuktaM aprasidUvizevayAnAniparthamAtmaniSThapadAnanvekodevaHsarvabhUteSagUDhaHsarvavyApIsarvabhUtAnarAnmeti sarvabha nAnAmanarAtmatvamapyasyakIya'nesacakSetrajJaravenikathamasezvaraviSayanAityAzaMkAMnA minayAtasyApinansaMbhavanI|| aatmniymithyaabhedaaniriktbhedvaanlkssynvaaittvn| nacaikodevaHsarvabhUneSagUDhaityAdyAgamA birodhaHtaspezvaraikavapratipAdanaparavAnanacanatrasarvabhUnAnarAmAvavirodhastasyaiveniyAmaka nayAsarvabhUnAnasavasthAnAnAtathAcaniHyayAtmaninimunyAtmanonayamAmAnavedayaspAtmAza garayAtmAnamanaroyamayatyevenaAtmaniryAmpamRtainiekaNvanubhUtAtmAbhUnevyavasthinaHekadhAra cavadRzyanejalacaMdravadinismaterapIzvaraparatvAnasyakAyavyUhanirmANonavahadhAbhAvasthA pyuppniinnvmsaanyaadhaikaatyaaydeshscaapaasnaaprvaanaa|| nidhirityrthH| nyAhanacanaveninancekaNvatabhUnAnmenipranibhUnabhedenapratibhAsamAnajIvAtmanAmevaikApratipAdakAspaniraslIninavAha ekAvetinandIzvarasyakannAkathanatravahadhArazyanaininirdezopapanilavAhanaspeninananantamasInimakRtivilasaNezvarAnmAra nAzvenaketUpalakSinajIvasyapratipAdayAnanakaryajIvabhedalevAha navamasIti bhivepiparamezvasyabhedadhiHkarnayAyoSanIvA
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 vi.pra. pUSeniyayA hitasmAtpUyApi bhAgo'dana ko hI ni vA ko pUrvatvA nyuyoddeza napiSTabhAgavidhika lpinaH evamatrApItyarthaH zrAdizabde TI.na. naupridhaarnnaadigRhyte| zranyenara virodhapariharanine he ni padyapyetenI kuna samAdhAnenathApyabhyaJcaya tvenAtropanyasyete // nakevA 16 saMnyavirodhaH zruni siddazcAnmabheda nyAha hA suparoti catra hinA viti jIvezvaro hil nirdiSTauna thAnayoranyaityaznannanyaiti cabhokabhoktRnayA parasparamanyatvena ce nirdiSTaye tathA ajAme kA mityatrApine vidyA me ko jahAninyazcajuSamorA na copAsanA vidhyazravaNAdana para vaMzaMkanIyaM / pUrvatvena pUbAma piSThabhAgadnyAdA vivavidheH kalma maanvaan| nehanAnAsti kiMcanenyA dezvezvarabhedAbhAveparatvAna mRtyoH samRtyumanyasya bhedadarzana ni dAyAprabhedopAsanA ravAna hA suparNA ajAme kA mityA dinA ca jIvezvarayo javAnAM ca paraspara bhedasyamA zAdevapra nicanatraloka siddhabhedAnuvAdaiti vAcyaM / Izvara spA lo ki kunyA devanA dUra lokato dhigamA sNbhvaan| jIva bheda spaca loka siddhatve pratyakSAdivyatireke gAlIkazabdA zrI niruupnnaan| pratyakSAdisiddhatvena jIvabhedasya prAmANikatva siddhiH // " zamityarthaH // prIyamANo nu zete inyajuzabdopAna jIva bhedaH pratIyate vadyAvaddanvalakSaNadharmabhedazvetparthaH yadyapi jIvasya lau ki kanyAnadaH zavayAnuvA daH nathApi paramezvarasyA laukikanvAnnana dvedaH saMbhavadanuvAdaiti nanpratipAdanaparamidaM vAkyamityAha Izvare nina kiMjIva me pratipAdaka tvamupenima syanathA zamANikabhedatvA haina siddhiritinatrAha jIveni spAnuvAda katvepiyasiddhamidamanuvadanina devana trapramA
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ evamanumAnAgamAbhyAmAtmabhedaM sAdhayitvArthApanimapyAha sukhaduHkhena nUnuyathe kasminde he pAda ziraH pradeza nizvanayA sukhaduHkha vyavasthAyAmapinabhedaH kasyahetoH aupAdhikabhedamAdAya na thA sarvadeheSvapyekasa vAtmA natra he hopAdhibhedAcca thiiN| nAdivyavastheti kiMna spAnatrAha nacapAdati nahiyyA sakalAvayaveSvekaspanacAnusaMdhAnaM tathA sakalase neSvapyeko nama dadhInana caitadastItyarthaH nanu vyadhikaraNamidamabhidhIyateya sukhA divyavasthA yA namabhedaininaH karaNa dharmAhi sukhAdayaH / sukhaduHkhavyavasthAnupapatirapi jIva bhedasAdhUyanyanyaye karimana kasmiMzintu svinisu khina eva sarvasuH khi ni vAduHkhinainivyavasthAna sthAnA nacapA deme vedanAzira simesukhamitivadupAdhinibaMdha nAvyavasthA nahudevazarI ramedepibhogAnusaMdhAnaprasaMgAna naca sukhAdInI sAkSya tvenasAkSidharmatvAbhAvAn naI vyavasthApakAcAsiddhiH 'dhUmAnavyatirikrasA zizodu nirUpatvAn tathA hitasya draSTa vipramAcaM na bhauvAda suvisukhAdisAdhakatvAsi devA rUpatve ca saMsAradazAyAmanA virbhAvAn sAsima nAmavyavahArAMgana sidhyanaH // // sAsya cAnanacA kSyA sAM sAkSidharmacanayAsati khadharmagrAhaka vikhagrAhakanayAstaddati virodhaprasaMgArininatrAha nacamukha, donaa| mini bAsI khAnu venivikalyAcayapani hanyanana himamAnatiriktaka zikSisaMpratipanneoire tRmAnaH nanuddividhaMdrajJAnA kAdezAya vijJAnineanumacipaleceni nayapUrva masakhyaM yaH piMDa va saMkrAMnA tvaM una raMtu mukhyaca hairivanatra mukhya dvA sAkSInenanapramAnAnA visuraivA disAdhaka dUti na hi muktidazAyAme vai nAdRzamabhivyajyanainivyavahAra nirvAhakAca vyAhatirityAha brahmarUpatcaiti //
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra.nacapramAtraniriksAsiNikiMcitpramANamaslInyAha pramANeni pratyakSapakSehinanAvahAtyamavAhyavAna aAnaraveyini ttii-n-tymnityNvaa| anityatvemAnasamevatAditinadyaHpramAnava nityaMcapratyakSaMnajIvastI nibhAvaH anunayanamAnasAkSipratyA kSepramANaminizaMkane icchAdaya ini pratyAvedyAityuktemAnasapratyakSamAdAyAtiranA tadarthamanityajJAnAni rimA kenyukAnayAcAnIzvaravAdinapratyaprasiddavizeSarAnAnadarthamanadrAhakenyuktaM anenainavAhakAnityapratyakSamAdAyA pramANAbhAvAcca nanAvatpratyakSamapramANaMmAnasapratyakSavedyacepramAtraMtarbhAvaprasaMgAtAichAdayayanadrAhakAni nyajJAnAtiriktapranyavedyA arthAparosancAnarUpAdivadityanumAnaMpramANaminicennaIzvarapranyasavedhanayamiDsA dhanavAna anIzvaravAdinAMcecchAdayaganadrAhakAninyAnumAnAniriktAnumAnavedyAHvedyacAdinisAdhanAdAbhA smaanyogsmtvaan|anityprtyaavedyaavdhikaabhaavaacaasukhaadivishissysyaanmnH svAdhinajJAnavedyAve karmakarvaca virodhaprasaMgovAdhaka inicenmaivkhruupmaatrenngraahksyvishissttsvruupennkrmtvepyvirodhaanH|| camAdhyaprasiddhiHpakSecaitahAhakAninyajJAnavAnadhikaraNavamenahAhakacAnAdhikaraNacAtrasaMbhavaninahedyatvenayAghAtAnna smAdaninyajJAnatvAnadhikaraNa kiMcininyapratyakSamAdAyanahAyavamicchAdInAMsidhyanItininyasAkSipratyavasihirinyathAaMtra nArkikaHprAha Izvareni anIzvaravAdIvAbhAsasamAnayogakSematAmA anIzvareti zakyanehinityamapikiMcidanumAna mevaimAdhayitumityarthaH vipakSevAdhakAbhAvAccazaMkinAprayojakanAmAha anityti||
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakevalamasmanmanaraveyaMgatiH yanvarUpezAgrAhakatvaM sukhAdiviziSTrAkAreNagrAhyanvaminyanupahitopahinabhedAzraya bhavanovaividhabhedAtrayaNamevataciccharaNamityAha anyatheni aAndokapAdhyalabuddhiAhapramAnAkarneniyodhyanatyarthaH / udAharaNAnaramAhaavidhetinirvikalpacainanyasyasarvasAkSitvAdivikalyAbhAvAdavidyA viziSTasyasAdikSavamityarthaH / nirakhyAtmanogrAAgrAhaka tAdarzayanIcyAhabrahmeninananananatra zrutyAdayasvanathA pramAgAmitinavirodhaH tatrApisAmAnaminipariharati pramANeni evaMpratyakSAnumAnesAkSiNidUSayitvArthApani dUSayatisteneniAanyathAponimAnasa smghaaighiphiyiibndhyaatbkssy'ikbaandhaakssiichl zAcakAcavidyAvizissAsinda kevalAvidyAyAvasAyaca minicarakhIkArAnabahmavAidamagravAsIjanadAnmAnamA dAvedAvalAmonicAtmanasava vedyavedakamAvazravAna pramArAvadenaviruhassopyasyupagamezaneyyahaMsuravInyanuna bhavasanAvAne nAsodaMDadArina enenasusvAdimanipalyanyathAnupapanirapisAkSisiddhAnamArAminipAnamanvayApyupa yatvepivirodhAbhAvasyokavAdityarthaH nanunazurAdiparasparavyAbhicArikaraNairjanyAniyAnijJAnAninejAnAmijAnAmItyana ganaH kazcidanusaMdhAnAnAvAmIyanesavasphuranaivAnusaMdhAtumarhaniinarojAnAmI nivyavahArAniSyane nacanapajJAnAMvara niHsphuragAMcanavasthAbhayAnanassAghaHkhaprakaoNzAsakalasvAnAnasaMdhAnAsAzIsothopanisihAthavAyadivyAnizAnebala saMdhAnarUpamadAjhamiyAdineskarAmanarezanaparane'nuvyavasAyaJcanopavalansatvacavipratipanaanatanahanisAdhakasApopa "nisilincaahncvybhicaariini|
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ kinaa aanggaasiddil bishbbhibaakaabilmbaa limithaasthaa hiy'4/ mnikaali lilaadbiy'kaa bishbriy'aa laalsbnkaani maatti phili| kRe | nir'bi sbaasthiinibnb baa sNsthaa hindi phighinghnphuli msuulihijaalaalaabndhu laalkhaanaalaangglikpyaakliH sthaa kilimaa aalii aalii haal phyaamitrikaaliilaajo rujaar, dliiphul: sb aalii blmbikaariissmkaal laaliidilikhaalii: kiblaah baa laal baabaa chaalaamu siiprokssdrshinHniyaadnaan| nadevanalokSiNa sisiddhAvapinamAyAgAdharmatvAnionIti mRshlaalininikhmutti yaayaariliy'iijaakiphaay'aa limbi dravyAnyaH ivya nyAhuravadityanusAnAdapikAmanAsukhAdi vishessgugvaavsiddhiH||0 - // bll ghniibikhaabi kissaarthiidaamiikaaliiniy'aaphaay'aagnjini4/ gunaani nibndhiaailbiddhaakbinaakhnlaanyjniy'aaki sbmhissiir'aajaakaashHshphaandhaahbblaalghaaghbaandhaahlaahi
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalinamAha nathAcenisiddAnIsamAdhAnamapakramane atreti natrAvidyAyAjaDaniyutvatAvatrasaMbhavanividyenarajaDassa nabhAnayAkAraNAspakAryAzritavAyogAdapranItiprasaMgAca nahisAvaprakAzAnasyAbAyopicejjar3AkenevA prA kAyata tasmAnaniSThatvavaktavyaMyantrakAzAdevApiprakAzana inicaitanyaniSThatvamAyAtinatrApinajIvAzrayApUrvoknado|| yAna yathAvakSyane anaMgIkAraparAlAini necabrahmapakSepidoSasAmyatadasijherityabhipretyabrahmAzrinavapakSotadUdharaNa nathAcanadyavasthAtaraleyAMnAnAtvasiddhiH atrocyanAyanAvaDatosarvajavAhahmagonAvidheninadayu naMyanaH svarUpataHpramANe srvjnyhiyaasthin| naccobhayavinAvidyAsaMrvadhanaivasidhyati // 4 // svarUpaprajJayAcetsarvajJatvabrahmaNobhyupagamyane nadAasaMgassabrahmaraNonAvidyAmanaregAza pArthasaMganiritisarvatatvopapanyarthamevasAbhyupagamanIyApramANAnaHsarvajJatvepipramAvasya pramAprameyasaMbaMdhaspacAvicArinaramaNIyAnAdyavidyAsaMbaMdhamanaregAsiMhaH sarvajJantamavi dyaavnaamaashipni| nnuprnikssipniinikunovinivedhH|| nipariharani yatrAvadinyAdinA svarUpAtanidhAhisarvajJavasabhavanikhabhAvabhUtapratyAvAyUthAnAvakezvarasyapramAraNa janitaprajJayAvAyathAvAnAvakayoginAmabhayeyApyavidyAsaMvaidhamatarenopapadyane nizlokArthaH vironisaspenyA dinaaythaagdRshyyoraadhyaasiksvsvNdhonaanyslyoppaaditNprthmprichedemithyaacvaadeprmaanvspeni||1||ll
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipraH pramANAjaninajJAnAkArapariNAmIpramAnAnAmanacanirvikalpakacinmAtrAtmanaHpariNAmasaMbhavaH nApikevalajaDavaDe TI.na.nadhyatAyAHprakAzAbhAsapariNAmasasmAdavidyAnmanoritarAdhyAsavivAsinaH pramAnAsaceMdriyAdyadhiSThAnAinarathAta 14 yAkaraNAyamaskarvavaMcanoyapadyanaini necaneSvahaMmamAbhimAnahInasanadadhiSacamastiparakarapeSvadarzanAta nacAsaMgasyAvidyAdhyAsamanareganAhagebhimAnasaMbhavaHpramANAprameyayoH saMbaMdhasvacAdhyAsikamadhalAdevopayA nanaprakAzarUpasyakathamaprakAzarUpAvidyAzrayatvaMparasparavirodhinItamaH prakAzayorivAdhArA dheyabhAvAnupapanerinicenamevA vikalpAsahacAnakimaprakAzazabdenaprakAzAbhAvaH utnaprakA mAdanyana nahiruIvAvivajhinnAthaH avidyAyAbhAvAbhAvavilakSaNavenAbhAvAcAnabhyupaga mAna hiliiyenhttaanaabhaavH||kiNkhlcitprkaashaadnyaandaashryenmvtii nimAMmanyadA hiyensrvsjddsycikaashaashcyvaabhyupgmaan||5|| dinnantramANajaninamapisarvajJanyUmavidyAvavakalpakamevenyarthaH evamavidyAzrayatvaMsarvatatvamanarUNahinana visa / sAhItyaktrasvarupavirodhamAzaMkarapariharatinana prakAzetyAdinAvidyAyAHprakAzatvamabhimenyenanaH koobhipren| nivikalpaprathama mihimAInAnihitIyecyAzyasihimAhahinIyaininAvidyAvetanyAzrayAnanyAnyacAdini hinadAsAdhanIryanacaivaikacidapivyAptimaprinisaMpanipandrAstipranyunaviruhezvAvidyAnirikasyacidekAyanavenavyatiriya
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ cidekAzrayatAM manvAna svamama virodhaya so dUraghutaityAha nadeketi manuyadinA vidyAyA vijJAnena virodha strarhinena | naviniyayenetyanime se brahmAzrayavAdinA miti natrAha nacAviruddheti yadyapi rUpa caina nyana nivartakama vidyAyA dA zrayatvAtaprakAzakatvAt nityaninizgAjJana thApivA kAjani nabrahmA kAra cina iti phalakA rUDhacaitanyanacchAyo petA vA cittavRtti ra vidyA nivartikA buDI ho vodho vodhe hA buddhirvAcya vidyA nivRttiheturini hiDA itibhAvaH vijJAna speniza nadekAzrayasyanenasaha virodhAsaMbhavAnnananoyopi nacAviruddhatvAdanivRtiH vedAMnavAyA janitena maukAkA rezA vijJAnena nadava ne navA cinprakAzenatanitpupapattene cavijJAnasyanivargakAMnarA bhAvAda niratiH bhAvevAnannivarta kA narasyAbhyupagaMtavya vAdana va sthainivAcyaM kAraNa nijJayaivana nihane raSyatra siddhatvAt naca kA paizA kA rAsthA nivRniH saMskArezAna jjanakasya jJAnasya ramaH nimajjana karArakA AnAnaza gAna la cAnabhavanAna : kadalIphalo hamena vA kadalIkAMDAdeH prAyadarzanAJca // 6 // taHkaraNa pariNAmadhyetyarthaH nanva vidyAkAryezAMnaH karA pariNAmena kathaM kAraNa vidyAniva niravirodhAn nahijAnu gha Tenama civartamAnAsa sarIti natra lI ki kapa rIsa kA gAMva huzaH saMmanalAdityAha nacAyeogyAdinA nanu nirmita ! nivartaka viSpasamavA vinivartakAMcana huju miti natrAha zrapizabdeneni prayopAdAnanivarttaka caMnadRTacara minibrUyAneza ha kadalIti // 3 //
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra evamavidyAzrayaM nirUpyatAhiSayaMnirUpapati nanubhavavevamityAdinA jJAyamAneviSayetravidyAna saMbhavanIyuktaMpUrvI TI-na pasirAnasihamityAhamAnajAnAmAni yathAcatAnAjJAnayobhinna viSayanAsaMbhavA nayopapAditaMbhAvarUpAtAne vAde kiMcavidyAvidyayolAvanmamAnaviSayavatavyaminarathAniprasaMgAna nacajagadviSayiNIvidyAsaMbhavatIti vi nanubhavatyevUbrahmAzrayA avivAnaspAzcakoviSayaH kiMsvayamevabrahmAunadenamabhayaMvAsarvathAyyA nupapanasarvajJasyatanahiSayajJAnesaninatranatrAjJAnAsaMbhavAdinicena maivaM mAnajAnAmitvakamarthanajA nAmonicAvabhAsamAnepiviSayetasyAHsvAnubhavasihatvAnAjaDasyAvidyAnirminatvenanadiSayavidyAnupapa nautanivAvidyAyAstatrAsaMbhavAJcajIvAzrayAvidyAyakSojhAvinAladoSAstadanaMgIkArAdevaparAstAHyatna savAvidyAzrayAceviDdaviharuziSyavaMdhamokSavyavasthAnasyAdinindasenyAvada visarvavyavA sthAnAMsvapnavadapapane nizatAyAnasAnakAcidapivyavasthAnacAvidyAnirminassagaroH kalpinanna vidyaavtyaanppttiHkhnvvidyaavtyaivklynoppneH|| SayaMcainanyamevAvidyAyAapiviSayaityAha jaDaspenisavaMtramAzrayatvapakSoktadUSaNAniparihatyajIvAzrayatvapakSo nadIbAnanaMgIkAreNapariharatijIveni dUSaNAnaramanyUSayati vityAdinA natra kimanihAyAmavidyAyavyavasthA ubhAvaHnittAyAMvAyAMdyeprAhAyAvadinihitIyemAha nittaayaaminiH||
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanubhavatuvapravaddiyAvanoguroH kalpitatvanApikalpitasyArthakriyAnupapanistathApiparamArthaH kopinanirUpinaHssA nananacchikhyANAmapivasva ziSyagurunayAkalpinatvAdiyuktadoSoparihArya ititatrAha nacaguroritiziSyAvidyAkA lpitogururinivadanAmasmAkaMziSyazabdenakimavachinna caitanyamabhiprainamityavudhyanabhavAna anavachivaMvAAye naguroHziSyAvidyAkalpinaveziSyANAmapisvIyasvIyaziSyAvidyAkalpinantAnakopiparamArthaH syAdinivAcavikalpAsahavAna guruziSyAdizabdaiH kiMkenacinyarichedenakavalokanaMcainanya mabhidhIyanekiMcAnirastasamalabhaidanAyAparichinnasyaparikalpinAcAdevAvidyAzrayatvAnapapane hitIyetasihasAdhanaMyasmAdesmAbhirayenadevAbhidhIyanAvidhvasamastavikalpacinmAtrameva brahmA svAvidyAparikalpitAlanahikalyAnyayana saMsaratInitAhazamevacAkAramabhiprenyugururinizi khyinicaabhilpyte| natuparichinnaMkacanAkAraM nAnyarichinnAnAmavidhAkathanarhimadavidyAra nirminasvamadavidyAnirminasvaminivAdipranivAdinoranyeSAMcakolAhalainicena // // |nadhiganaparAbhisaMdhiNyasmAn nadyasmAbhiravidyAkalpinaspacidavachedasthAvidyAzrayatvamabhyupeyanekatahiziSya zabdArthaH ajJAnamAtramanavachinnecainanyamityavagachanubhavAnahitIyenizprasaktinadenadabhiprenyAha vikalpAsaha nvAdinyAdinA anubhavavirodhaizaMkane nacenyarichinnAnAmini //
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. adyaa chil haamidaaniphaajilisuniighaalaakthilaaphunikhil bissy' kalpayenyasAninanilevA vidhAnanivavidhAcavamihApisakalakalyanAsAsinananyasthAvidhauvanayA vidhakalpanopapane nAyavyavahArA vardeSa vidyAkalpaka inipariharani maivaMvUinani ganenakhAtyAnamevakAlsinabhedI guru: zAstItyetadapisamarthitA zuruzabdenApachintAnamilApAdinyAhaganeneti enunaSyagupahiyona upadizandAmA minarevamuktalamiyU dilyunAnavAha avidhAnirmineti zAsanomAyAdeveninavAbadevAdimuhimatInelAbaca phir'i ker'iyugiihubhRhir yikhinihiphilini, littiphuch| minneranA nAprati bhAsaHsanahazIvacidAnIrAnandAdityalamanikardamenAganenakhAnyAnamevebAspinara daMgaruH zAlItyanAmihinopAlaMbhaH patiH panamArthana janyantra vidyAsunasakabhiyAnAyagIkArAna rbiy'aaiinikhy'aallaacchitte laathijjaabol blchi / pimuhayendavinimukriIrAmapratyAzAnasabhavaniliyopaniyanpayanAgurusaMpradAyAbhAvAditinadApi menyunhA zAlAmAmAraNyAdevabhaviSya nimunishiniprtyaashoppneH|| // virodhaH svabhaivamukkAmukalpanAyAHsaMbhavAna nacAnataLAkhamariyAdita nayAkhanalakSaNyamapimanayanAnadAranA manatyavAnanacadevanAdhikaraNAnyAyaHahinIyAsaMgacaitanyabahAvidyAsaMbaMdha pratipAdaka zuninanavyunijAnavirodhena nyAyAnayanArAna akhilakalpanAnitinacetanye zAstraprAmANyAdevabhaviSyaninacanayanaparesanonApayaliMgAva daanshiikhaadyshkliaanycililaali: dudh- lmbitshikhaalaasaakaaddhaaini4/ vyniiydhyvsaayne||
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ athAnumAnAnatrAdhyavasAyaladatrApitulyaM zakyanehiyoyatsAdhanamananitItivyApnihonuvibhamacAdinivAvi zeSana inibhaavHyccaanmbhedeprmaannmaanmaaaatmprtiyogikaanyonyaabhaavvaaninittrpaarmaarthikthtvNsaadhytaa| vyAvahArikaMvobhayathApiyAmAha prathamaprayogaityAdinAhinIyAnumAnedUSaNAmAha hitIyeni natranAvadAtmanApA ristharabhedonasidhyani AtmanibhedamAtrasAdhanAna nsycdRshyprtiyogiknyopyuppneldthyvsthitivdnobhed| nacagurusaMpradAyAbhAvaH vilayAparikalyinagurolapapanerutatvAtaprathamaprayogaca pAramArthikA nyonyAbhAvavasAdhanesAdhyavikalodRSTInaH hetavAdibhiHghaTassApivAralavAnyonyAbhAvAnabhyupagamAnavyA vahArikasAdhanecasihasAdhanavAnAhitIyaprayogecakAlAnyayAyadizanAsakodevaHsarvabhUteSugUDhareni shuunyaavaadhaan| nacaiyAzunirIzvarapAsananiyeprasaMgAnA nahIzvarasyapratibhUtabhedolokanI vedanaH parI zaMkasaMmanyAvAprasatAnacanasyApiniyananayAsarvabhUtAnavesthAnayAtmaninininizrunerinivAcya me AnmezvarabhedAbhAvaspanatranatrayuniyavahazaH pratipAdanAna // // // // khaMDanoktadoSAAvartanIyAH bhvtcaanmbhedpurnaanthaapikaalaanyyaapdeshprthH| satpratipakSatvaMcAsyamithyAtvavAra dismAbhirupadarzinaIzvareprasaMgamevAha nahIzvaraspatikiMcasarvemUnAMnarAtmatvavyapavezAdapipratyagAtmanasvAyameka va vyapadezaH nATasthezvarasyayAnvanayominayAnaTasthezvarapopyanyathAsiddhirutAnAmanUyaniracanacanasyAponina cavAyamityanvayamA
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra. nakevalaM zutyaMnare aMtaryAmi brAhma yA evAtmabhedI nirAkRtaityAha aMtaryAmIni nanunArhiya mAnma niti suntrinyAnyezvara yo TI.na. rAdhArAdheyabhAvasyakA gatirityacAha zrAtmanIti yathAhighaTA koze mahA kA zovartana iti vyapadizya tena svarUpa nayA ne / nogatAvAdanaeva ca mahA kA zAdhIno ghaTAkAzada nivyavahAra na danAnopAdhikajIvAmanaH svarUpacAramA nmAnacA niSTha trinina ciyamayatIti caparamezvarAdhIna nApratipAdanA thI ye vyapadezaityarthaH kiM ca tvanyasepi na mukhya rthaH saMbhavanini 23 aMtaryAmizrAhmagocanAnyo'no sidrA mAnyonoti zrone nyAnyabheda nirAkaraNAn pazcAnmaniniSThani niyopAdhi kasyAtmano ghaTAkAzazyamahAkozAdhIna cava svAnurAnA nyAdhInanAmAtrapratipAdanaparatvAn zranyacyA nityavyA gAvAtaMtrayApara svarAdhArAdheyabhAvAnupapattera negI kA rAjazva nerAnarthakA prasaMgAna nacana tvamasonyApAsa nAparenathAtvepramANAbhAvAn tathAhi kiM pramANatira virodhAdayAmanApana mana svo yenAnyavigamopAyAbhA vAn nAdyaH jIvabrahmaNeoH pramozana rogocaranayAna meM dasyA piMpramAMgIna rogocaratvAt // " nyadravyayoH parAparAtmanoH parasparA dhArAdheyabhAvAnupapatteH vyApitvAcca na kuMDuvadara nyAyaH naramAdani chatApinairarthakA ni hArAyoparihArArthaH svIkartavyadUtyAha anyatheti zranyatarasvoktAnyathAsiddhipariharati nacanandamesI niyadijIvabrahmaNorbhedaH pramozanagocarasta hai| katvanA hiye mAgo revopadezAvirujhenananadastItyAha jIva hA riti nanupara membaravirudvedhA vinayAnAkarmA mono duHkhyaminibhedapratItirasti nastadvirudvAyamAgama ininacAhavivati // na
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavAyadijIvabahmabhedaHpramANa narAgocaraH kathana hinapratibhAsa initabAha viveti navAlavabhedasAdhikeyamityarthaH || nApayavigamopApAbhAvAditihinIyapado'sihidarzayantrapakramopasaMhArAbhyAsApUrvInA phalArtha vAdopapani lakSaNa ghaDavidhanAnpayaliMgAnidarzayatinApidinIyanyAdinA azya iniathaye'nyathAnovinyarAjona nezappalo bhavanonyUnayeataH unAna kara jJAnAta vyanikemAnyathAmanobhinnaHparamezvaraH ahaMcanasyATinasaMsArAtibhedena paramezvaraviduH netanyarAjAnaH saMnaladadhInanayAkhArAjyAbhAvAt kSaNalokAH bhavanipunarAnilakSaNAmulinamAna vivaprati vivayorivamedAvasAsopapatezcanApidinIyAnAbamasIninavAndomyAsAdanenajIvenenivArthavAdopAdA nAdathaye anyathA no bidurinibhedadarzanAnaMdanAdezasaMpalyataniphalambhavaNAdekamevAdinIyUmainadAsyAmini copakramopasaMhArayorekarUyApUrvavAnyadAdiSTAnembApavAdanAnA anyAyA brahmAsisabAhama viSNeyonmAdevanArayAralesaDvasarvabhavAnItyAdinAbAdekAyenoparyAvagamAna hAsyavijivAdinina nizAkamAnmadina namasaH pAradarzayanibhidyanehadayagrathibrahmavedanovabhavanonividyAyAdhizAnihani mahAtmabhAvaphalakAcazevagAna upAzanAvijJAnasyAmabhAgAbAdavidyAnivarnakanyAyogAna madhumansurUsaMsaMsAzcamaniyana inibheniMdAnAvayAdityarthaHsUbaMzAMdogyacauliMgAdidarzayinyAhadAyapake'pi / pani nyAnAponi. manoyupAsanAparavemakya nAstIcyA nAvAvanyAdinAjapAsanAvividhaiva avalopilimityAvara jlil saaNbaali athbaakhaabhitmibishbaasghlkhaabbiaalaani yavasAyAtanAvidheyAvAnamitiH nAhi miniH puruSAdhInAnmAlAbhAvAvadhInakhAnasmAdapAsanAnAvidyAnivarmika
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimA inopyupAsanAparavamayuktamityAha paramArthana ini kimabhinna syaivamanojIvasyabrahmaNakyamapAsanayonyAyanemi TIna. nissavAnAdyaHamedasyapUrvameva sihatvAnabhedasvacanatrabhrAMnimAtranayAvidhaikanivaryacAna hitIyetusthinasvajIvana 23 ||opnlevaanobhythopiktrviruhtvaadprvkhruupnaashenaaprussaarthcaadityrthH inopyupAsanAparacanaghaTane yano paramArthanAbhinnasyAtmanobrahmAtmatvAsaMbhavAsthinaspanarasyavAnyasyAnyAnmanAyogAna upAsanaparatva syavatamayuktavAna vedabhavati vihAnanavibheniApazyanapranipedekomohAkaHzokaekatvamanupazyanatyo dinAvidyAnanphalayo:samakAlInavapratipAdanAnavidheyajJAnApUrvajanyavecanadayogAna nehanAnAratIya cavapranyayAzravaNonanAnAvasyAnivadhAnaprasaMkapraniSedhaprasaMgaspacapUrvamavadarzitatvAta nAnA bhUnasya kAryasyaniSedhecakAraNAdanyatra kAryasyAbhAvenavAkAspatanmithyAparyavasAnAnA upAsanA vidhiprlsynissedhaadevbheddrshnniNdaayaalaaprvaayogaan|| vidyodayasamasamayamevamokSaH zrUyanezruniyuupAsanAparaveyapUrvavyavadhAnAnadanupapanerinyAha vedabhavanIyAdinAne hanAnAklikiMcanenyasyApisamalahaniSedhaparacamupapAdayati nahIna vyAkhyAnazvAyamithyAvAdegraMtha bhavanabahmazinAnAbha navastuniSedhalathApikamithyAnvasihiryAvanAnyatrApisavasabhAvyatahanivirghaTavadininavAhakAraraNAdanyatra niyanubha|| dadarzanAnaMdAdIposanAvidhiparAnanvananyarenyatuMnatrAha upaasneniH|| //
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhamA karoni zikavA yAsvAnmabhedezrunayaH pUrvapa sisodA rahanA lAmAM kalpitabheda viSayanayAnyathAsiddhimAha hA suparNenyA deveti nanu stro ko pipratyakSAdyanyanayo ni dina vizeSa ninansiddhatvepi prAmANikatvamevApana niityuktena dasana dehAnmabhAvA do vyabhicA rAdityAha loka siponi pAnu sukhA divyavasthA nyathAnupapatiruktAnAM pariharati vyavastheni durnirUpanAmevedarzaya / tivyavasthA zabdeneti zratrakiM bhinnadhamaraNIya gapadekatrAva sthAnAna radhikaregAsadhakAna ||raNAmuRvidhAnupapattirUna viruddhadharmANAmu dhAnupapattiriti dUSayitvAdvinauyaM dUSayatibhiH hAsupa rompA devaloka siddhabhedAnuvAdaka laan| loka siddhapi bhedassaMdehAtmabhAvavatsavituH divasaprAmANi prsNgaan| vyavasthAnupapattezvadurnirUpana mAnAnadhA nA paraspara virudhamanaviro deme vedanAzirasimesu praniyu nanIye zAha paraspare nikopa virodhaH sukhAdInAM kiMsahA nava sthAnaM kiMvAvadhyaghAnakabhAvaH unabhAvAbhAvarUpalaM aaye| mAha sahAnavasyeti nanukatha maNuparimANasya manasaH ziraH pAda pradezAbhyAM yugaya saMbaMdhaH yenanamanpradezavA svayoryugapadutpatiH syAdato samAnAdhikarazAha me sonyanna su revaDaH svayorbhItireva yaugapadyamanIniritinAharaNapi dhAraNasyeti giMdriyaM hi nikhila zarIravyApakamyA yugapa kI noramA myAM sacikRSNa te na caikena manasAdhi zrImacAbha yaviSayajJAnotpatauyugayasukhaduHkhayo hanyA dona virudhyate nvaga dvArAce yugayatsannikarSAcA nAdubhayaniSa sAdhakatvAnA vyavasthAzabdenadharmabheda prasAdhakannAn bhinnAdhikaraNa dharmabhedAbhidhAne cAnyonyAzrayalA sahacAna mahAnava ||syaa siddheH ekatritraSyAmya niyA bhavAna aNuparimAzAsya maneo yugamA sukha 'sAmagrI saMpa cyA samutpadyanaityarthaH //
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 vi.pra. nanubhUvanuyugayujAnanathApinaikahayoravasthAnanahiyAvadAnmasukhaduHkhopaniranapalaMbhAna kinahiyenzarIrabhade dIna zenakaMTavAdisaMyogaHsamajaninadayagnniAnmapradezenamanaHsaMyogAnanevAradAdayauyadhanenanasulaDAkhyobhinnapradA vasthitadAdesyevasahAnavasthAnamitinabAhananatmadezenithavA samavApikAsUrAmanaHsaMyogakamAna sukhahAlapoka modAdAdinasvAdininecAhananAmadezanizivatiyodA divyAvinayAnopalabhyeniyarthaH dUdhagItAMcA sazAlenina niHsaMyumadezasArAparimAraNenayAnatrasukhasyanikhilazarIravyA pinAnopalabhyatetyarthaH alavAvivAdena dinapadavina jiighaasthi shiripheyaalyuyuliphaanggaalii byktitbH liy'aa lanidAnanyAMgokAyesurenakhayorA mAnanayopalaMbhaprasaMgAnasakaladehavyAbhinayAcanayorananavAdalamAna bilbilmbii hjyaabhaalhiin grnthaagaajaasujit nyaI ni nAyanyAdhAmininyAyenasahAvasthAnAsepakavAna vyavasthAyAmakalpinabheTAyasyavinAyupaE zyanArbhavanaiksahAvasthAnamaMgIniyanaityAha vinazyadinihitIyapakSapratilipativadhyapAnakeni nandasvevaMyakti, pariniSyanAthAre anubhavasanukAganiHnahokesminmakhinisarvasukhinoTaHnivanivAduHkhinaDpalampanatinatAhavyA basthAmAzvenizrRMgIkRnyasahAnavasyAnamaryakAlpanikabhedamAdAyaparihAsa elenabhAvAbhAvapakSopipratiziekAlaya navyAtmanimukhAdeladabhAvapecabhavaDirevAMgIkAreraNAvyavasthApakacAnanecabhAvAbhAvavamapizaMkAmadhirohaniubhayorapiyaM khavenAMgIkArAnA
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ bghbaaninibihaainbaabkhaaniliH smkhaanilniilm|| bidhaakhilthaa ghaaaalaalkhilkaabaaghjr'lsthinishbaashnaal liilaaphaalaaliy'aaghaatmighaaikhaali laaghimllisthaay'khaal|| jinaatmkthaay'iniilkhaanaar'ulr'khaai baabsthaay+iighinisskhaalaamkinil| baalubaahaanaaliilaabndbimuukhaaliighiliy'aakhaayiH phyiiH ghaamukhii bishbnbiighaaissaabijnyaanii phulthiniiiilkhaaH liikhnH ! mumbaatmighaalH phulbaanniibaashbaar haaldbiighr'r'r`aal bh bir'aajhulaabaalihaabiibyaaribiiphaalnr'aambnaa aangk kthaaili dbndhiiy'sbkhaadyH ljjaagophiiHjaagulaa jbaalaao khey'aaghaathi || anyayaalaakiy'aalkhaagughroy'aa ligaach ly'aakaanijbiighinii || ahetaalii iliy'Hsblpkaaliikhy'aal lAdamA sidharmanAbhAyAdhikaraganavAsAvasyAyakalaMyUlepakSiAzavAdUminana pisamarthayanasukhAdInAMceni /
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ | michirii shikssiH julmukhymbhaar' ligir'imaalmjhiniy'nibhaaji| 5ll | - ||jii lisaahii lilimaaghaanaaliibaali lilaajiraaphulbaar'r' || jaasbaablii nphllaadilimaa nbiin ingikhlii: phiphinyaany khliphaabaaidaassiiH muulkhiiiaayaanbighaanaabi| sbaamijby'e klikaal bikaalsaakhaaliiH lyaambo khuri bishbbidyaamiikaal:jijyiaajuy'aashaa: kh yaay ? svaviSayAnityajJAnotirekiAnadadhyorAsaMvIkSyaH pratyakSavAnpAdivAna vivAdAdhyAsinA laanggaalilaadilimulgaam haambli jaamaa khaalaammaa lisaakhaalii sthaaniismslinaar'iikssaar'; nishiilir'ikaali sbtblilaadiphili lilaakhiy'aalinth prdaansbaarthpaar'ibiii| maalaa bykichukaalnaalitblaakbijaabi lighrkhaagniphinidhilkssaadhile khaalik kaalr' biithibnggbphdkhaalaakhaanbibaandhlaagaal| baakhaali
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ janyava garbhamanumAnalakSaNAmityatra tArkika saMmatimAha vyApyA dityAdinA nacanitya pratyakSAbhyupagamepipratyakSalakSaNAvyAdhAnaH sAzA kA rijJAnanvasyana jasAcAdIzvarapraya zasya tArkike raMgI kA rAna mosada zAyAM bhArairavinAzino'parokSa sukhajJAnasya / gIkArAta gurumane pisAkSAtkAra jJAna nvasyai vana sAnvA dyathAha bhAraH sAkSAnmanItiH pratyakSa mini khAnumAnasya ca viprakSevA dhakamUrkamAha mAnasapranyase tinatratadukaM sAdhanaM dUSayati na cUkha rUpeza ninAyamavirodha niyAmakaH etasminvidyamAnepikU nakarmatvayorekatra devadattAdau virodhadarzanAdityarthaH / yattu kartRkaraNAnvayorapi budda virodhastacApi samAnainyu kenadasan leo vyAdhyAdyApa ke hiranumAnA sAdhanadharmadarzanAn sAdhyadharmaviziSTeSudvignamAnaM liMgadarzanAn saMjAyamAna laiMgikama numAnaM trirUpA hitreganorthadRgityAdilakSagaura nityasyaiva jJAnasyAnumAna meM (mANAnvAna vipakSevAdhakAbhAvAca mAnasapratyakSavedyAceichAdeH karmakartRbhAvasyaiva bAdhakatvAt nacakha mAha kasya viziSTa rUpezAyA svanveSyavirodhaH / kevalam devadattasya gatatve kuMDala viziSTamyanugenavyatvamititatrApiviro dRzyane cakarta raSyanyatra karAnAyAdhaiH rAjAyudhyane cAregA para sainya kalapanItyAdiSu nacA vidyA viziSTaH sAkSI ye nakartR ko ni [yA: kartRtvaM sthAna cidrUpasaivAnmanaH sAhaya saMbaMdhesA zi vyavahArAt // // kina yo bahu lamavirodhadarzanAdityAha dRzyanaiti anyatra lokanyarthaH atrabhiTTA budhakarttAraH athacakaraNa nayA nirdezyaM taityarthaH / pAla vidyAyAM karma va karma nivedI gRhInAnAM pariharati na cAvidyetinA vidyA viziSTasya sAcaiinApyupala sinesya kiMtu nadupAdhika pacaya ko yavizeSaNopalakSaNopAdhInAbhedaH zRNu kAryAnnavicintu bheDa kaMpana vizeSa rAjya nivotpalakSya anannapitvena dakAnA mupAdhinopalakSayA nAma siddhAntayorapi yAce kArya maca sthAyibheda citAkAdAcitkanayAmadhIhetu prasaMgAna rupalakSaNanena nA vidyAyAH kare bhAva dUtya rthaH //
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ kistmaani phussttiy'aa laathilkaaguli lkssmiiliiliH phaalisaashaak || || haaphiltibijnin yaabshbaasghaablini snaay'bik krmcmtivtiigRhiitaanaaNprihrminhaavaailinnunthaapikrmphniivaabhaavlimaayaangaavksaivyvvedinaadaa| shiirssbissi mnmaay' jbli lmbaa maaliH br'imisbmili yaddhetUna pazyanipazyana bainannapazyanIyAdizune brahmavAidamagraAsInatadAtmAnamevAvedigyAdinAnAtmanaHka mekarDabhAnovicalyAnekina hivedAnavAjapajAninabIko kArotaH karonirUpayA vidyayAvana sihasbai vAmano brahmacabhamakAramA vidyA nihaniHnayAdAna karAvizisvapramAnAnavinaisabrahmagozanivyAyAcabhigni kunalanaiksyUkarmakarvabhAvAnanityavodhamanaregApUrvIparakhudInAmanusaMthAnamiligAgrAhakalayAsi nirAkanavA ne navasAjhInAkaivalonirguNazeniyAkAmIzcaraparekhAdAtmanaHsAsivanapramANaminiyuko danaikasyaivakarmakA vimopAdhikanavirodhaparihAraityagIkArAdini nanabhayasyApyasiddhenanAvadaMtaHkaraNavizimRnayApaka bhAropAna aMtaHkaraNAgahikUtatvadharmadhyAsadArAcaitanye paramAroSyatenAhidaMDadevadanayorivavizeSAvizevyabhAvastaramA dAropinantAnakandanApikarmajanyAnizayanAbhAvAna alavAkarmanivyApyatAmAtrezAnathApikanItAbhAdAdevavaiSa sampaminianusaMdhAnAnyathAnupapanimapimAdizariMgapramAgasamarthayanenacaninleninirAkRtAcAvaprakAzavAdadatizeSaH prAmamapi samarthanavasAkSIni
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ kimitinayukta natrAha mAyAvizini nahinirvikAra caitanyasyamAyA nivezamanaregA viyadAdyAkAravivaH saMbhavanI , nibhAvAnadevanasAmAnsukhAdeHsAkSidharmavamityujayanupaMcapAdIvacana mudA hananayariharani nacAnaMdAdInAmini yacA kAzaMpakSIyavizeSagaNavadyApakadravyAnyAvasAdhanenAtmanobhedasAdhananayariharati vizeSaguNaniya pahivedAninoni |padAdhikaraNAnyAyenAkAzopyunyacanepralIyanecenimanananmanekalpAnarIyA hizeSaguNavavyApakadravyAdAkAzAdinyatvamA mAyAviziyarUpanaksinalevalonigAinivizeSaNAnupapateH tasmAtsarvamanyAbhUtaM vipaiMgrahmAnajIvA bhedenasAmAniniyAdhAnAnacAnaMdAdInAMsAsAgAsAkSidharmanAmAnaMdAnubhavayoronma rUpancAnA navani yub shikhinaatmhlbshbaalchaan isphaakhkhaab+chaal kaajaakhiilkhaannipusskhn sbaabaabilaaliisthlaa lithlbth jUgarvotaebdolanadhAsukhAdInAmAnmagAvAbhAvAcanamavasyAnalanedasinidevasvAvidyamAna hozaMsaranikhabidyayAcamucyaneiniekA vidyAponakazciddoSalathAnAnAvidyApoyi // daayaapnimityrthH|iishvraadytvmaadaayaappiinrnaamaah arthAnaceninanthanityavizeSaguNAvayApakadravyAdanyAne simAdhapiSirmanacezvaralathai tinavAha jhaaniyetipuurvokreniaakaashenaa'nirprthHsaakssyaannaasaajhidhrmnvaabhaavnipaad| namupahaninathAcenisamArthanamekajIvavAdamupasaMhareninadevaminimanacAvidyAzabdenanadadhInonIbolAekajIvapoI tyartha naanaavidyaapoponinaanaajiivpksseityrthH|
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimaH sarvahikimekAvidyAkinAvidyenyunagraMthasAmaMjasya evaMbrahmasvabhAvAvidyAsaMbaMdhAdhAnagedhenavizadmanInpratyekamA jIvapazaHsamarthinaHyetamaMdamanayoni virahaitavAsanAraMvadanajaunamazemukhyAkramakAdivyavasthAsthamaniyazAsthA nAnAjIvapakSamevarocayaM netAnyatinAnAjIvapakSamapyAkSepasamAdhAnAbhyAmabhidarzayati ncinyaadinaaklpks| jhAvAkalpanA gauravanadIbAyeni zaMkate nanuvyavastheni kimiyaMpAramArthikI vyavasthAyAgnekA vidyAvinAnopamA nana nAnAnIvAnAMkimekAvidyAkalpikAunapani jIvabhinnAnAdhaekamuktausarvamuktiprasaMganA davasyenanAnAjIvakalpanAyAmapivyavasthAnupapatteH nahitIyAkalyanAgAravAna nanuvyavasyAnA papanIkalpikAyAMnakalpanAgauvaMdoyaH pramAgAvaMtyadRSTAnikalyAnimuvanyapIninyAyAdini cena maivavyavasthAyAH pAramArthikAsanyavidyAkAryavAnupayuneslA kalpanAye* apAramArthi kancapunarekayaivatasyAH siheravidyAbhedakalpanAvyarthA anyathaikasyApyananabhedabhAnAyAnaMnA vidyAH kalyyAH syuH sNtukodossticenaanhinaabhirevsrvklpnaasidderaanmaanrssnnaaHklyaaH|| cane kiMvA kAlpanikI pAramArthikIvyavasthAyAM nAnAvidyAmabhArthayamAnaH zlAghanIyaprajomAnApitamAna hitIyece kAviDyApina siddhiH athakampagurvAdInAmanekanyAkaleikAvidyAyA apinAnAvanokasyApyanekagharapadodiyA nItyarthamananAvidyAH kalperana nathAyyekajIvaganA vidyAbhirevanasiheranekajIdakalpanAvaiyAdinyAha maivavyavasthA yAratyAnimA.
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ kana ahaitavAdina iti yene ajJAHpanIyaMnenaDnedasyAyavidyAvAnta'kalpanAkalpikAvidhAnAbhaikcainanyagatAnAmevaka/ lpanAsthitirityarthaH kiMcanAvidyAvatayAvyavahAramAtrA davidyAbhedaskRtinApiyavAdavidyAbhedaH svamevyabhicArAdi nyAha kiMceni kiMcAnekajIvakalpanAyAmapiguruziSyavyavasthAna paipani samAnenyAhe apiceti kiMcAnekajIvavAra nacaneyAmayyajJAnayAmAnAnanA kalppAinibAcyA anvaadinljhedbhaansypraamaannikvaabhaavaa| dupramANikapacekAvidyA bhirevasiDenyisyAvidyA klpniiyaaH|kiNcyaanrennaivaarthaanrmvidyaan raMcasvaprecarAcaraMjaganavadavidyayaivanebhAninathAjAnanyapikiMnabhAyAt apicopatravidyasyAnmAMtaramohaMta kAryANibhAMtinavAAdyeninAvidhasyApibhedabhAnenabhUmalazaraNabrahmaprAptiAhitIyetazivyAyabhAnona gurorupadezAdikriyAnabhavana kiMcaikasyamohomohonarAgAnAkAryAgAcabhAnaheturunakalpakA nAyaH mohasyaprakAzarUpatvAbhAvAna nahitIyaH canmohakalpita spsNpniynntnmohklpinvn|| anyamoha tvanakAryavAnupapane ncaanymohklppnostRtvaan|| 5 // dinApinvayAnvadya niriktajIvanadajAnAdipranibhAsa slevA pAramArthikoneSyanenathAcAndavidyAnirminatvaMyakavyAcadRzya vAtanatrAyyaprakAzakAcAkalpakatvamevatvadavidyAyAvatavyanathAconyamohAdivahAniHvinmohAdivasiddhizcanyAha kicek|| spenyAdinAnanvanyamohe nApikalyyatvAdanyamoha janyatvamapyaslitabAha necAnyenikRtalAnAvanmohenenizeSAinerathAnavasthA
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra.kiMcavamoha kalpitasyamohAnarasyasvAtaMtryeNAnyakalpakatvamapinAstInyAha nacavakalpinaspeniyanaramAhamo TIna honaretyAdinAvimanamohatakAryANidevadanIyAnidRzyatvAsapranipatravadityarthaH athaanydRshytvaadaipriitympishvgaa| 28 namAnanahetuharzanayorasiMherinyAha anyamohenyAdinAsapohona sihimaahsmohetinnumaayaaviprdrshinpraasaadaadi| nacakkalyinasyAnyamohassAnyamoha kalpakatvaM kalpinA vAnarajanAdivanyAhAMtaratAkAryANAMcAma dRzyatvesaMmaniyantravana tanmohAtvanakAryatvaMcasyAna anyamohatatkAryANAMcAnyadRzyavaspAsaMpratiyA tyAnusamohanakAryAcavahazyatvasyobhayavAdisihatvAnA nacaMdrajAlAdevahumohakalpitasavaha pakasyaikasyaprasiha vAhanasiddhiH nananmohakalyinassananana hamaspaca bhinnavAna nadevamayA mayAdRzamitisaMvAdasyacekarUpabhramotyAdAna naciminaharSazokAdikAryANAmekarUpAcAcA papaterekaTotyAnikasavitu mukhyAdAvanyeyo visaMvAdAdekamohakalpinAtvasyasiirekasyai vprpNcsyvhumohklpitnvecaiksdhiyaannnaashesmunirnaashenneksyaapymuktiH||5 nagara gAdehi vikalpitasyApivarahazyatvavastrApyanyamohAdenyazyatvaMkiMnasyAna navAha nacaMdrajAleninavAdhipati puruSabhinnamevahazyamityarthaH tarhisaMvAdaHkinibaMdhanaHnavAhanadeveti athakenavalenapratyabhijJAvAdhyataiti atyatramohAra kalpidarAsAdhAraNyadarzanAdityAiekatiekamohakalpitasyadRzatasvasidigneinasamarthane yAnaramAha eka
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ syAdetadyasyamohonarasaMniprapaMcopi naTarAvaDUnaraMprativAnapaDyAtunaca virodhalobhagaMdhoSikalpinasyAciMnyasvabhA vivAditinavAhanacekameveninanuvahapahicaMdrAdovappebaMbhAvani netyAha dicaMdreni anekajIvadUSaNAmupasaMharA ni tasmAditi samAdhAtumupakramane ani nanunarTikalsanAgauravamunaM navAha saniceti nabaikasyApyane kAvidyAka nacaikamevapuruSabhedenanaSTamanaraMceniyuktaMvirodhAta avirodhevAnamevaniyugapadekamevanazamana aicasyAna hicaMdrAdezvayugapannazAnarAvasyAsapratipannAvAnabhAnapuruSabhedenatasyApibhedona namAnnAvidyA bhaidAnApinateMdAjnIvabhedumihirini sthinA vAcyatAyunAvakaivAniyetipodoge sonApAgA mAdevaparAlabrahmagasabaikaspenanadanAghananA vidyAvaLedenAnena jIvani sAspadavAbhyupagamAna sanicekalpakai kalpanAgauravakhAdobAvAne sakassAsiMcanAvasyAnekAvidyAsajAvAmAgamAnA isiddhi aadikaandilaalaalaal khaabitriilikhibngglb prayevanAnsiAividhAnavakalpanAyI navyarthAvirudaviharuziSyavaMdhamohAdivyavasthAkhiyo janavAnokovidyApahoSikhAivavyavasthA sidhyAyonicalanAyavanakalpikavAvidyAmAgovahAraka lognatAkAryazcamAgaviminnanyAdiniyaminyAha ekasyApIni ekajIvavAdimiyamaryo' gIkriyamalyAharUpAta sahI nipUrva pakSyAzayamenUdhadUSayani nannityAdinAninviyamapivyavasthelA vidyayAzakAsaMpAdanyAzaMkarakhanajAmenmAniyA parihAnivikhanenyAdinA //
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ci.pra. nanu nivarttanA nAma svApna vyavahAra nivarttakpravodhena jAmadyavahAro pikiMnaniminitatrAha iti vinai veti ya TI. nadyapi jAgarAvasthA yAMnadvirodhibAdha ko daye pinaspana nivRtiH nethApitatva jJAno dajJAna nivRttAvasti dRSTI tIna ra rela prabodheva prakalpi kA vidyA nivRttau jAggrahma vahA ropi sarvonivartenetivinaiva hmavidyAM muktiH spaan| anivRttau vA'vidyA yA tatvajJAnAcA dRSTInAbhAvAdrAjJAnAdujJAnA nivRni sidhyet nanunactvAvabhAsa virodhino ra grahaNa mithyAjJAnayoH zutrAdijJAnAca nivRte ItvAdvA na tvAvabhAsa virodhino'jJAnaspatrAnanva jJAnA nivRtti vagatuM zakAn iti cet kimidamanumAnamA ho khidarthApatirathavAha TAMnadarzanAt sNbhaavnaamaatr| Adyene nai vA jJAnenAne kA // natAvodhepinasya nivRtyanabhyupagamAt // minizaMka nena natveti tenaiveti vanAjJAne ne nya rthaH / nasyaiva viva ra pravodhe pI nicimanaM na tvajJAna nivatyanatvA // vabhAsavirodhitvAn saMpratipannava ditithyanumAnaM nacce dUmane kAMti ke jAgranprapaMca ityarthaH
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthApani pasaMdUSayani nadinIya iti tatvAvabhAsavirodhindahinAvajJAnanivaryatvakalpakaMganahAnivalvepyupa pannajAgaraprapaMcavadityarthaH svabhAvidyAvaditi khannajAgarikalpakAvidyAvAdini vivakSita saMbhAvanApasaMdUyaya ninanIya iti caiparItyepidRSTAnolInyarthaH navayaMyuktivalAtkalpayAmaH yenenedoSAH pAduHsyuHkiMtunarzanazo nahinIyaHjJAnanivarsalamanaregauvanAvAcabhAsavirodhinvasvabhAvidyAvUDapapatteH nananIya svabhAvidyAvahepa baahaabissy'aadi| phyaanaalaanjaalaalugur'aaHlaagRengkhr'sthitisthaalimaakhaa yaahonijyibaahi bliy'aai r'aasthlaakisthlaakaariiraa| yamadadInadayanatAkAkassabhAbAdahovainirenAnAbhedadarzanapAramArthikamananAnAdhavirAdhAnna kalpanAtihihinAya dekavatabiyonekAvidhakalpaneni kArobAravA medophty|| kalpita bAvizeSepiki vidyAvahArikadehAyAnmabhAnAdinivArnakAmAsAlAtkAraparanamUnutana ne kicinmAdimaadhbshbbistaabolijulphikssaabiy'sembliitb bil kaalikhisthilir'aalr'ikli khulil lir'ili khuli khujibi zabyAnmAyobAhulyayuna:zabdaparyAyabhUyaH zabyAna kramAnini kamanIyaneityarthaH nadevakhanakalpakA vidyAvyanitina nAvidyAkalpavajAgaraspenihinIyApasaH parizevinA samaninarimanakhasAmyamAha hilIyedini unarococaparihAra
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanuskhapajAgarayoH kalpinAtyAvizeSepyavAnakhailasaNyAhilapaNAvidyAparikalpitatvaminizaMkayitvApisAmyazlokenAha|| rI-na. avidyati nahIMnicaznokopakAraHsanikalpakainyenahivaraNApUrvakamanarAI viharaNonimamApI nikRnasamAdhAnamayyAkSe tahi avidyAkalyyane nekaajaagrsvnvibhedinii|.ythaanthaivklpyNnaamnNtaaH sanikalyakeIma mApimunAmunAdirUpegAvyAvahArikAnanajIvAnAMzukavAmadevaparAzaramabhUtInApranibhAsanAne dupapanayenanhetubhUtAnekA vidyaabhyupgmepindossaancaahetvaadinomaantleyaambhaanaanu| mAnisihAnIcakayevAvidyayAsidenaninAvidyAkalpanAsaknetivAcavikalpAsahacAnAnaki natvAvedakamAnasyAgamyavamatavyAvahArikasanaprathamaHjAgrastapravyavahArabhedasyApinayA cenanvApyavidyAmedasyAmihenecuramaHjIvabhedAnAmanumAnAdivyAvahArikamAnasi incaspezavAnIganenakhAnaniderzanenekA vidyayaivAla minimanyavasthAnaparosta // // kprmaannaagmytvenetyrthH|| pamanUyabhaMgyaMtaregasamAdhAni nacAInetyAdinAjAyansaneni yatnavAvedakamAnAgamyanadekAvidyA kalpinamiti nApinavyAptiHjogravaprayoryabhicArAdityartha-vyAvahArikapramAragamyatvamasiiminyAhanacaramaiti satenetivyAvahAri
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUSaNAMtaramapyanyasAmyenaparihati yAvadadhikAramiti AdhikArikANAmadhikAranirva"kAnAMsahasAkSasahA sarazmivyAsavaziyaprabhUnInAyAvadadhikAramevAvasthitiH adhikAreta parisamApne raheva kaivalpamAnavani telA jIvanmaktisAdhanahArAnIvidyAyAH pAsikaphalAvanigasaphalamadhikaraNabhogeneni inereprAradhaphalepaNyapApebho| genApayitvAsaMpadyanai videhakaivalyaM prApnotItyarthaH yadicapratibuddhanAvasyadainabhAnamevanasyAna nadAvidyAlezasvIkA panInyanna vidyasyAvidyAMtaratAkAryANAbhAnAbhAnayoSiudbhAvinaH saparasyApinulyaH tvanmanevi duyo hainabhAnebhUmalasaraNabrahmAzyabhAvaprasaMgAjA abhAnecayAvadadhikAramavasthinirAdhikA rikAgAMbhoganatadinarezayayitvAthasaMpadyananimUtravirodhAta avidyAlezasvIkArabai paryaprasaMgAccAnacAvidyAnagagAnankAryANAcanadeviyovanakalpinatvacA narezacanasyabhAra nAnupapatiH paganAvidyAMtaranakAryayaurpiparyanayogasAmyA svapnAvidyAnakA poragojAyada vidyaavtkaarytveciinrennbhaanaabhyupgmaan.|| royiyakajIvavAdinAmityAha avidyeni pUrvapakSAzayaMdUSayani nacAvidyAMtarANAmiti evaMvadano'vyavasthevasyAna|| vanmohAdInAmayyanyamohAditvasvazAsAdhanacAdinyarthaH paryanayogasAmyamevadarzayani svamenizAnehi vktjaagre|| // pikhapatvaMzyacAkhapravaditi athaapiythaanyorsNkrstredtraayiityrthH||
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. yaJcAnyadRzyanbevAdhakamuktanayanUya dRSyani yaJceti nideza mevavizadayani ekapuruSeni nanu tathApita yore ke dRzya nvAdekapuru TI. na. saMbaMdhinvamasyeva nadva ddizvAvidyA natkAyoraNAma pirapAditi natrAha asmAbhirapIti ekasaMbaMdhitvamasmAkamapi siddhamityarthaH yatti 1 yaccAvidyAnanukA yINAmanyadRzyatve saMpraniputravattadavidyAnna kAryanvaM caspA dinitadapi jAgratsvapnakalpi kA vidyA va vyAkhyAnaM eka puruSa saMbaMdhitvepiparasparaM bhedAn / asmAbhirayyavidyAnAmeva brahmasaMdhi vAbhyupagamAcca / iMdrajAlA dinidarzanaMca pUrvokta nyAyena purAste / parakalpinasya paraMpratyaparokSatvAbhAve / / piparokSanAva bhAmasaMbhava rAnai nasavina vinidrshnmpipraastN|| natrApinadvacanAtprarokSatvo papatteH nathApiguruziSyayoH pirokSatA bhAveM kathaM mupadezaH kriyanaiticena maivaMbhUna bhautikaprapaM caskRnna spezvaramAyA vinirmitatvepi sarvAparokSatvopapatteH / yetto vAimA nibhUtAnIti jagataH prabhavaH janmAdyaspayana iti zrutismR nissUtrabhASyAdibhiraspArthaspamatipAdinanvAnaH // // spa ijAlAdAvRSya sAdhAra rAyamukaMna nyU riharani iMdre ni pUrvokta nyAyamevAha pareniyazcaMdra jA lAde rasA dhAra Nye dRSTAMnauktasta mapi dUSayati eteneti kalpi nasyaivaprepaM ca syone kasA dhAraNA nvagama kanyAdyAha yana ityAdinA // 5 5 5 5 Em
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ nincetebhyaH kathaMsAdhAraNyapratIyataiti natrAha jIvAviyeni yadihi klpitsysaadhaarynsyaandaansaadhaarnnbhine| vIbhiravidyAbhiH parikalpinasyAna nathAca sekananiyaMnasAdhAraMgaparamezvarakakanabhavena nAcanapratipAdakatra tyAdivirodhaH yazvasUtrakArabhASyakArAbhyAjIvekarSakatvanirAsaprayAsAnaHsopithenyarthaH duussnnaanrNcaahjiivaaviyo| niyala vaha moha kalpinanvesanyekamuktIsarvamuktidoSa naslamanaMgIkAregApariharaniekaspenibrahmAnisakalasAdhAraNa anyathA bhaktirajanAdivajjIvAvidyAmAtranirminace jaganonIvAdikarnakAvanirAsaprayAsavaiparthyAna jI vAvidyAkalpinatvacezvarasya jIvAnAmIzvoniyanenyAdizrunismanInAmapramANyaprasaMgAna ekasyapray caspavaha mohakalpinatvAnaMgIkArAdevanAtroktadoSAgAdarapezalavAnAsvIyasvIyavidyayAcakhevAvidyAni minakartRvabhoktalAdevadhassasakAraNArayanigasenanityazuddhavamuktasUbhovArayabrahmaprApnilakSAmanera pyupapanaH narnuskhasvAvidyetikathajIvanasatvenAvidyAvyapadizyanebrahmAzrayalAdavidyAnominice stybrhmsNbNdhivepinaasaamvchinnjiivruuppksspaaninyaamnibhaanaan|| 3 // kamAyAvibhinaHprapaMcaratyabhimAnAnanaprapaMcaspajIvAvidyA vinaMbhinanvejIvaganatatvajJAnAdaniTaneranirmokSApAnatinA trAhakhIyasvIyeniasAdhAraNaprapaMca nivatyevamAsAnanusAdhArazanivanyA vidyamAnopimapraninabhAtipravislInanikhilakA rakhAcapratIvarUpAdirityarthaH khastAvidheninidezamAkSiyyasamAdadhAninanuskhakhetyAdinAgrahamanainihinajIniHnanutra maajminibhaavH|
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ citraH nanucinmAtrasaMvaMdhya vidyAyAH kathaMjIvapakSapAnivanabrahmapakSapAninvamini zAvatasaMbaMdhAvizeSAdininatrAha| TI-naH // ihInidhAhisaMpradAyaH avidyApranirvivinacaitanya jIvanivAvidyAvachinnamiti vA natrAdyapAudAharaNa22 munaM avacchedaudAharaNamAha dRzyaneceni dAnItujIvAnirikezvara mIzvarAdhInanAMcajIvAnAM nadekanAMca sUtra dRSTaMhilokemukhamAtrasaMbaMdhinopidaryaNasyapranivipakSapAtivAdRzyatecaghaTasyAkAzamAtrasaM vaMdhinaupyavacchinnAkAzapakSapAtivanasmAnna kiMcidavamiti apicasUtrabhASyAdivApAnAMcA nismanigirAmapimukhyArthacopapatyarthavyavasthevAbhyupeyanAM ||7||evNsninengnuppne sunazArIraH karmakartRvyapadezAcca / parAnunakuneH kRtaprayatnApekSastuvihinapraniSi haavyaadibhyH| yAvadAdhakAramavasthitiH parAbhidhyAnAjuni hinananIyasa baMdhaviparyayo prkaashaadivnnaiprH|asNnnenaavynikraayvmaadiinisuutraa shindyaakhyaanpronnibhaassyaannicsaamNjsyenopptraaoNnibhvti||sho rAma bhASyazrutibhiH krameNa sAdhayati apicenizlokaviNoni evaMcasanIti inara: zArIra: karmakartavyapadezAdi|| pani enaminaH prenyAbhisaMbhavinAsmInimArgaprAptavya nayA jIva paramezvarayoHkartRkarmabhAvanirdezAnnakarmabhUito manoma mayatvAdiguNakaH shaaddilyaavdhaaniyaayHshaariirityrthH|| OM // 7 //
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAvavyavasthAyAmapinaunaliMgamAha nayopanidevAnAmadhyeyoyovIpamayAcAdhikArasaMpanausarveSAmapimatiH na tunArkikArAmiva?kasvabhAvAH keciditidarzinaMnadrahmanatyabudhyanapranibuddhavAnasamavanabhavana nanuvAdiSviva || bhedenabhogamAtraravamanudhyAdivapi ekezana minimaghavAnidraH prajApatIprajApanisakA zerakojaraMzanaMvarSAzi nadyoyodevAnAMpratyabudhyanasagavatadabhavanathAvInathAmanukhyAnAM nadainatyazyana RssirvaamdevH| pratipadeahaMmanurabhavasanamadinakaSAyAyanamasaH pAradarzayanibhagavAnasanatkumAro'bhayaMjaneka prApnosi sanAvadurekhalna manantamini hokAyAjJavalkaraH pravabAja nadAsyavijijJAvakazanehavaivaryANi maghavAn prajAyanaubrahmacaryamuvAsa bhUgucArutiH barUpitaramupasasAra sabrahmavidhAMsarvavidyAmA nizAmathAyajyasapanAemAhe nyevamAdi nisAtInihAsapugaNavAyapAnica mukhyArthemAmAzayama bIrana tasmAdekamapinamAnekoSAdhibhiravAnalayanAnAjIvabhAvananavamivayatra viyayAvidyA pAdhinihanilevanamukamivamavanoninAnAjIvAdapivaMdhamuktivyavasyopapadyatanikecidAcAryAHaniye lahmavidyArthabrahmacaryamuvAsaucitavAnasabrahmavidyAminisabrahmAjyavaputrAyAthAyatharvazabdoyamakAnasI vidyAmaniTAnaviyAmAha sapanAnihAso divahidevadUmukhya anakajIvabAdamupasaMhAlinamAditi upAdhayo'vidhA iva | panavedhamokSayArekAnekapAiyepiDarnirUpavanadazyanauhisaMpradAyaviTTinanirodhonaconyanirnavahAnavasAdhakAnamana vaiyuktityessaaprmaarthneniH||
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ citraH kecidAcAryAmaMDanamizravAcasyanimizramamAvalaMvinaH sanyajJAnaMtAnaMdaikasabrahmAnmano'vidyayAnirodhAnaMbaMdhaH vi| dyayAtanninanimojhaityuktaMtatrahmarAyavidyAzrayatvaviSayacIpapAdenenajIvApekSAvidyAtirodhAnarUpabaMdhavi dhAnirUpinAnirodhAnenahinanapUrvaparyAsovivakSyane saMpratyavidyAnitilAgamozanacaM nirUpapanyAkSepasamAna dhAnAbhyIkApunariyAdinA netrakiMsapirAyavidyAnitirasaTrapigIvAsadasadrapigIvAnirvacanIyAvApaMcamaprakAra rAvA yAnmamAtraMbA satvapakSepikimAnmAniriktAnanirikA---vAprathamevAha AtmanihitIyeprAha avyaniri kApunaravidyAnivatiH nnaavsnii| AnmavyaniriktanvenasyAHsadaitanApane avyatiriktacAnmamAtrA sadA niHsaMsArAnupalabdhiprasaMgAnAnanmAtravecAnmanalasyAjJAnajanyanyA pUrvamabhAvAta ajJAna spasvAnaMtryaprasaMgAta nApyasatI nachanvezazavidhAraNA divnjnyaanaadhiintvaasNbhvaan||27|| cetitatrApi vaktavyaM kimavidyAninerAtmamAtrAtmanovAninimAtrazrAdyapAha prAnmamAtravati Atma naHsadAnanatvAdityarthaHhitIyaMdUyayatinanmAceti pravidyAnineslAkAlikanayAnanmAtrAtmanopitAtkAlikancanapUrvama rAma bhAvAdajJAnasyasArakhyaprakrativansvAnaMnyasyAdAzrayAbhAvAnAtmanityatvAdayazvahavaHkayyeraninibhAvaH asAca pA ziMdUSayani nAyIni natrApikiM nirUpAkhyamasatvenAbhipreyane yathAzazaviyAgAdikiMvAsopAkhyayAghaTAbhAvAdi| AdhemAha tulavaininAnyanilasyasaMbhavanItyarthaHhitIyeprAha abhaavveniH|| //
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ naarjili lithiy':mRngkhlaanychiniilaaliailimithaamlimaar'i dhr'i yAmAhanasyanirvAcyA nyAdinAnAkAraNeniavikalyiAnehyanirvAcanAmanyAcakAryAniyisthino nayAdA nenAyisthAtavyamityarthaH navabhAvAbhAvavilakSAvidyAyAninirabhAvaityapiyaktisahamityAha bhAvaspenibhAva niharevAbhAvatvamabhAvAnivRttinubhAvAvaprasiDanaDubhayavilamamA vidyA nitiH kathamabhAvaH syAna panavabhAvale pitulsasanenasadasadUpayasocinikSitaH avidyAyAH sadasadUpAce hitanihaneH sadasapanA sthAna anirvacanIyA bishbnbidhaajniighinaalaagulir'kr'inaar'aajbiaalaadimichmaa sbaamiibinimukhii khaalbilmbaasyaajaalndhbii ki niHshbaalaalihii o yu bidbiighaalaa haabildaaykhiin bidaay' sbiir' liblii, lili lmbaa bishbaaghaa blillilio slibighsblngkaa ghni aali anulibiiyyaabiljubilliH nidissgbnushriilngk e lilidilaamaalaagur'ighr'tyaa liilshibaalbilmbii| | sbiidyaalghshbaabhaar'i lr'aajidi byaaghlaatbjjiibbikhaa bRssibiblinr'sbitbaabibaahikaalaabli /
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. apunarAzanivavirodhaMpariharani madhvaMsadhvaMsetiyathA nagenaradhvaMsAnAmapiprathamapadAryavirodhinayAnayA'nu sana namajjananethA' vidyAnihanimoloyAzcApiprAcInA vidyA virodhinvAdevanadanamajjanAdapunarAvRtyavirodhaityarthaHpa camayAdRyayati nApIniathasadasahilakSAcepikiminyanirvAcyanAnavAhasadasadini natrayanyAyaratnAvA lokAraileMdumdAkyanidUSayituMnanunedamityAdinAnanciyamapijJAnanivavaivanavAhananissAdenanasavaMvidhApyavidyA pradhyasamadhyamavapratiyoginovaMdhasyAnanmanjanAdevApunarAzanizrunerapyavyAkopAttasmAdanirvacanIyaveza vidyAnAkAryayoranyataraprasajyanasvanApipaMcamaprakArAsadamahilarANAnayAnasyApyanirvacanIyatvaprasA gAnasadamahilakSaNamanirvacanIyamitilakSagAMgIkArAta nanunedaladArAMkiMnujJAnanivartyamanirvaca nIyaMnacAjAnaniranininivA jJAnajanyavAna jJAnAnivApisAvA~dhagocarAnonama camithyAtvasAdhanaMsavyabhicAraneha nAnAslikiMcanetipratipannopAdhIniSedhAtmavAdhAjJA ||||nnivnerpituly iticena maivamajJAnanihanebrahmajJAnarUpanayAnannanyavAbhAvAna niliIzyAnAvazyapeyane zrAnmavyaniriktavAnathAcayadineyaMjJAnanivAnahizyatvaheturacaivAnekAMtikamininavA hajJAnAnivanyAyoti jJAnanivacamanyana jJAnavAdhyatvaMcAnyadityabhimAnaHathakavAdhyatvamasyAini nacAhanehanA natinadenApayati maimiti nahivirodhodayamanaregA virodhinishaanniimaanyaadRshyneyujynevetyrthH||20||
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ atrAcAryasaMmatimapyAha jJAnortha itimaMDanamizrasaMmatimapyAha vidyeveti nadastamayaH zravidyAstamayaH kiMca kiMjA nyupAdhA viyaMvyAnniH yajjJAnajAtIyajanyanamajjAnIyenananiyana iti kiMvA vyakau prAdye vyabhicAramAha jnyaanjnye| ti hinI yamubhdAvayati nanutantreti zratrApivyabhicAra mAha maivamIzvareti jaganmahArepisaSTivadIzvarajJAnaMniminameveti jJAnArthajJajJaptivajJAnahAniritISTa siddikA rairabhidhAnAt vidyeva vA hyA zAMnA dattamathaucyanainitra hA siddhikAre rakta nyAna jJAnajanya saMskArecajJA na nivartyavyabhicArAnnanunatra jJAnAMta rekhA jJAnItarajanya saMkA nivartate namunenaivetivaivemyaminicenAmaivamIzvarajJAnaja jaganena jJAnenaiva nivAlAMgI kAmanAu tyAcagharTanAzayiSyAmi ityA dhAnasya le kulAla jJAnajanya ghaTasthatenaivajJAnena ni vanyaca darzanAcA // zrajJAnani cijJAnA nivarma viprapaMcamithyAtva sA dhenaspanatravyabhicArAn jJAnAnivAyace vidyAdhya yA navyabhicAraini caina // najJAnaniyanye nvamanareza vaadhytvsyaaniruupnnaat| savijJAsAjJAnanitra. nirvAdhagIkaraNAn nAcyA maivAjJAnaniSTaniya niHsadA nAjJAna nidyajaivapinayA nisaMjJArAbhAvaprame (bhAvaH zrathApyanIzvarajJAna eveyaM niyattirinibrUyAt nahinatrApivyabhicAra mAha utpAdya ghaTa minisa kehI daM jJAnaMyadUnpA dhanAzayiSyAmItibhAvaH yacajJAna nivAryanvajJAnaibAdhayo meM damAdA yahazyAca hetora ne kAMti katA bA syAna isane jJAna niva tyAtiriktasya jJAna vAdhyatva sthAnirUpaNA dinyA ha ca jJAnenyAdinA Apa siddhI naye nyAha savilAseti vanuSodUSayani gAna // pyAnyevetinA
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________ . kim jaaliy'aanissttjlddhi nijaamruliy'aaagnnimaalaa || naakaal maanbjli lr'aallikhaalit baalk khlingkhlaa ||lkaajbaalaanii kaay'aahiri liij dib | | mumbh lili laabiidbaadhsthili bilbilaak anulini nicchi| smblid mjunyjy'yaatmjaalaakaajuli phinaandriiilingkaar |haalaabi ayaali phiistaaphaaligaalaajbaayaa kaajlkhaa likhaaliniyaatmiaathaa nyaasuululii anaalishi diy'e bidyaa bishbr'iikhiiliibaahinggaalili asbstiiikaaliin liilaabilaay' bijihmaandhaatb / sthaaliibaahebkhaalignyaalaaksililiH thilaanaapaar'sthaali | nacajJAneniavApyupalasinatyadharmamAdAyadUSaNahUyamukcamityarthaHpUrvapasamupasaMharaninasmAdini AnmevAmAnahAniriti yktisbtbaali ghrchi| jilaatijikhaali maaniHsbaarth maanbiliin vyavaDiyonahApyupalakSAjJAnavanAzerimuniH syAdini zlokAcavicamoniyathAloketikana dhonarajananananazukti jJAnarajanavibhramanivartakaMpanahonasunilananiniH syorapinanedarajanamitya nyonyAbAbakAnanathAvajJAnAnyonyAbhAvarAvA
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________ kunonayukta mityata Aha aparijJAna itidharmitayAnaniyogina yA yA pradhivAnasyapUrva bhAvitvAne ne vacanadAro pani nRteH saMsargamAtrAropa sthecA dharalAdeva nirastUtvAdanyonyAbhAvajJAna madhe siDAnuvAdaityarthaH nandimA kAraM jJAna me / vAnyonyAbhAva jJAnajanakena zuktijJAne tIna na karana miti natrAha irmiti nade virodhAt zranyavirodhAnajja aparijJAne yuktizakule dhUrmipratiyogisavyapekSasya nasyaivA sNbhvaan| parijJAne tunenaiva nadupapatA vittrsykRnkrsynaiythyaat| idamA kA rapa vijJAnasya cabhyonau vidyamAna spena davirodhAnAnatheApyanu najaDaduHkhAnAtma hai| virodhisatya jJAnAnaMdAnenAhaya lakSaNAMtra hai| vavedAna vA vA janina brahmeko kArI tUHkaraNApariNAmUdazA prati vivinaM savi sAsAjJAna nihani viniyukta mebhyupagan / nacajJAna nA lakSa khopale sazAnAzene naghaTita syamuktasyAbhAvaprasaMga: pAcakArivahava sthaaniiyptteH| nahilo kepacA nalavUnAdikriyAyAmaniha mAyA devadanaH pAcako lAba ko na bhaveninavAnathA vyavahiyate sattenAjJA nanivRtte ranityatvepunarajJAnasya samora ye cAnnamajjanApatirityAtyA doSAH pratyurastAH // 1 // nakatvenasaMbhavatIti zeSaH imameva nyAyamakRtasthalepiyojayati tathehApIti anaMtenicAnA mana viruddhA kAra nirdeza: abhayambhUnahi vastunaH parichinnabhavedini uttarAI viyoti nacajJAneni yettimaM padoSa bahulanagA malImasama nyamAnAH mahaH anake cinparihArako nayAya rihAramAcAne AtmaivAjJo nahA niriti teSAmanuzayamunmUlaya nieteneti // tara
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimasanenenyena hizupani zukrIni jJAnAcaviziSTayasaparityAgAdevananmayunadoSazAneH paMcamaprakArecapramANAbhAMvAnyA TIna rizeyasya caine naivopaparananyAnAdinibhAvaH nanayunarapinavevibhramadarzanADenmajanamatyeveninavAha punarumdayA naininandekamevAjJAnaminitabAha yAvaMnItizAvApradezAvAavayavAvakhanetrAznAgIziyana ninAmasvondA jjana minibhAvaH navanApisaMsArAnarasyAjJAnAnaramapanarubhdavosvititanAha ihavenisAnako bhaya namubhavadevasabhAvAra nAkiMpanaratra pramANAmitinadAha lokena vigone laukikevibhrmniyaathiinrnaaprihaaraaydhigiingrhiinndaan|| shkiphaalaalaalaalaabiibaajaahiliy'aanshikaakaalkaataa nAnApunarubhdavanArajanAdivibhramasAjJAnIlarAdhInasvAnayAnijJAnAninAvanisaMnibanyonyajJAnA kii / anuyaalbikaali ihili sthlnggaamaalinyaal nbiijii kAnakAnavakAzAnanamAnavigInAjJAnahAniHsAnajJAnAdhiSThAnamAnakInacAdityananAyathAzuhalA dikaminArAsaniyariyansayaryANibhUnAnyanmeivAbhUhijAnanIyatratvasyasarvamAnmevAbhUdipAyAzunaya sarva sahanajAnasAnmamAtranayAmavilayemupapAdayenpomukhyArthanAmaznudhIrana itrthaanirvcniiys|| vatAnahAnidAna yathAzunacAdikamini nadajJAnanineruyalAmAMzujayAdimAcAjJAnanihaniryathetyartha evamanugrAha|| kanasthalIyamanumAna muskAnuprAkhAbhAgamapyAhasavaMsanInivijAnataH soyasyAmavasthAyAMsa-zibhUnAnibharvatInibhUtA gae nikAyamAtrAmaivAbhUtaMtranaspAmavasthAyAMkImohaH kAzokaniyatyarthaH yadihipaMcamaprakAra: sthaanndaakthmaanmevaa| tmayanirihasamastaMbarevabhUditi nirdiSana ayanasyApyAropinanyAdAnavaha naammaatrcnkimnirvcniiyaa|
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________ sbaasr'iilikaanaar' r'elaar'aa yikhilaattilil:ebhinityl sbaarth mupasaMharati naramAdini nadevamavidyAninirmuktirityayamartha upapAdinaH idAnInavajIvanamukkiladAgAcInavizeSa papAdayanimuktisityenayAhijJAnaMdyavidyAnivartakanacanadudayasamasamayamevabhavitumarhaniavidhilazaNavenakAlo khaalaammaa abilmbaa binimini jaalaal lir'ikaar'ii jnnndinliillbaalaaniHkhnnyaakphaalaalunimaalkir'ichil| saamaalilyaaphiikaar'khaar'r'y'aakaaksikaalaamRngkhlaa dudAhanA zunayaupacaritokidArthanA sunrmaaduraanaamvijnyaanyjnyaanmaanmvsvilaamaajaanninirini| niantraaljaabr'biaay'aalilikaabilaablinikhaanilyaar| libiliilkilaakinikkilikaabikhr'iir' khir'ikrilaa libiy'aa jaabiir' aalmmaailikaanbaagaanbaabilmkhaanaalisskhldaakhilchil |iilir'ikaalikhaalii jilaaghini shilingkH sbnimyaalili kilbiy'aalkhaalii nighr'r'shaahinaabijliitb bidyaal dbiilniidhniibyaanaalisthaanaadhir`nishiilkhaanaalishhr =bibisimaakhaani
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra- nanvavidyAyAH kazvidekadezo stijJAnenApyanivartyaH na nibaMdhanoyaM zarIrAdipratibhAsaiti natrAha naceti nahisamastAvi TI.na. dyAvinodivijJAnamekadeze'samarthamiti saMbhavatItyarthaH samarthasyApi nibaMdhe zaMkane prArabdhe ni yadihi prArabdha karmaNaH sthi 37 tireva spAnsthAttadA kA rAveza parikSAMna devanu nAstIti pariharani maivaM karmaNA ini satyatvapra maMgAditi jJAnavAdhyatvaMhi mi yyAtvaminibhAvaH nanu karmA rigasIya ini sAmAnyavacanamidaM asti cAparA zrutistasya nAva deva ciramini viduvopi zarIra nacA vidyAlezAn nadanuvRtiH nivartakatatva jJAnodayena tre zasyApinivRtteH prArabdha karmaNApravivarddhana vijJAnazarIrAdipratibhAsa hetumavidyAlezana nivartayatI nicainamevaM karmagopya vidyA kAryanayAna citre / nau nivRtteH aninoce karma yA statkAryasya cazarIrAdeH satyatvaprasaMgAn / zrIyaM te cAsya karmA nyavazeSeNAzeva karmaNAM jJAnAn prakSayazravaNAJcAnacune spatA vadeva ciraMyA vanavimokSe'tha saMpansya iti viDayo dehapAnAvRdhizravaNAn prArabdha karmavyatiriktakarmaviSaye vA zrutiriti vAcyatisyAH parokSAjJA niviSayatvAnananUpa desaMnine jJAnaM jJAnina yAnAvadhiM darzayaM tIna yA caitadanusAra prArabdha karmavyatirikta karmaviSaye mAvyavasthApanIyeninacAha nucanasyatA vadeveni neyaM zruniraparokSa jJAnaviSayAyenana dekadeza viSayatayAnAM saMkoca yedapinuparokSa jJAni viSaye nivirodhaza keva nA strI tyA he naspAi timmutivalA jjIvanmuktriMzaM kapitvAdUSayati nanvityAdinA syAdetat bhavatu parokSajJAniviSayeo jJAninaini nirdezaH nanvadarzi "nikathaM teSu saMgaH syAn sAkSAtkAro hidarzanaM nAma //
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________ // tasmAdetadevanavasAsAkArigaMgazarIrAdipratibhAsepramANamitinavAhanAvadarzinadaniceniayahinAvadrazIlameSAmiti nA DolpezinipratyayavidhAnAnavadarzanAbhyAsazIlA pratIyatanavAparokSejJAnodeye'bhyAsAvasaraH nadarthavAde yAsasyanasyAtparosanA nAbhyAsazIlinaiha vivakSitAH ataevanansamabhivyAhatajJAnazabdopiparozajJAnaviSayaityarthaH nanuparosajJAnazIliyA // nAnAtvadarzicamanupapanaaparokSeparokSajJAnasyAyathArthanayAvibhramavAdinyatrohanacAyarodAinisvAnmAsvasukhAdicasta stanvadarzinainyaparokSajAninaevApadevatvadarzayannIzvaralAladarzinAmapizarIrAdelahetUnAMcakarmarAmava sthAnamucayanIticena maivAjJAninainiyarokSanizcayavanastAvadarzina iticanavadarzanAbhyAsazIlasthAna trapranipAditatvAta navAparozeparozajJAnavibhramaHsvAtmanikhasukhAdIcaparakIyAnumAnAdijJAnasyAvibhramA nvAtAkazAyamavidyAlazaH kimavidyAyArakadezaH kiMvAnadAkArAMnA nAyaH avidyAyAH ghedAdivasAvayA bvaanNgiikaaraan||naapihiniiyH svAkArininaunadAkArAvasthAnAnapapaneH anunAhisaMskArAdevadaina pni| bhAsAnaRtiH vini nsrpvidhmsyaapisNskaaraabhdykNpaadhnhaanidrshnaanH|||| syanAvadayarokSaitareyAMcanatrAnumAnAndAhAparokSajJAnamutpadyanenacanaddhAnaM avinathArthavAdinarathA manipAyApamityAka yApravanyAyApAnaranibhAvaHsavamavidyAlezasthiniranupapanasanaMdAnIlezarAvAvidyAyAdurnirUpanyAha cAyaminiyA nagIkArAdininanirapeyavanasAvayavaminyaMgIkArAnayadravyAcAdanAdinayAvayavAnAradhatvAJcapartha maMDana mizramanamaDAvayanianunahIMti iTacaraMcaina dilyAi viniveni||
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pa. sArakhyasaMmanimayyAha niyanItinadevadRSayanimavamini atyAvaiti avidyAnadhInanayAbhaninAvinyartha nancavidyAnanyanAbhAve TI.na.pimithyAtvAnnAdanavyAghAnatinavAha mithyAtvainibhAvarUpanyabhAvavilakSaNetyarthaHidaMcapradhyasanityarthayaNAnaramAhanirA. 3 maveninanukimitinirAzyanAyAcanAavidyAsaMskArasyApyavidyAzrayabhUtAtmevAzrayaHsaMskArAdhAyakasaMskArayorekozyatva niyamAdintivAhanacAnmaveniyathAniravayavasyaivAvidyAzrayAcanAsamkArAzrayatvaMdinasyAdinyanabhAhakAryaniapariNAmilA nimunisaMskAravazAccakramamavahana zarIra nicataMtrAntareyyabhidhAnAdinicena maivanasyAyyavidyAkA ryavAna nivRttIta nihale nayAvAsavihenasanyancApanaHmithyAvecabhAvarUpakAryasyopAdAna manaregAna papane nirAzrayAcAnupapane nacAtmevAzreyaHniravidyAmsaMgasyakhAnAkAryAzrayatvAnupapaneH nacasthi naprajJaguNagAnInalakSaNAnIjIvanmaktaviSayavasAdhakaravAvasthAvizeSeprAptaspara natrAbhidhAnAna atonjiivnmuniyukkimniitiH|| raaditibhaavaannsthitprjnylkssnnaapraam| gInAsudevana hignamanAmukheSuvigataspRhadatyAdinAnanyasAkSAtkAriNopiHkhAyanahegadarzayaniraMtarathA kvAnahegakuryAnanathAca turdazAdhyAyepigaMzAtIlazoyuprakAzaMpezaniMcamohamevacayADavanaherisaMpracatAninanidhanAnikAhAninutpapriyApriyaityA dinoprItyAdipratibhAso'vasIyaneninacAhanacasthiti natranAvadanapoSakatvAcanarasaneyAMsaMpAdanaparaMzAstranathAcasAdhAra karovaivaMgAkobhavedityucaneathavAaparosajJAnAdavoMgevakAMcidankRyAmavasyAMprApnotravivazpanesarvathApinajIvanmanaliMgavA
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhane atreti rADAMna hRdayaM zlokAbhyAM saMgRhNAtisukhapratipanyartha avidyeti pUrvArdvanA vidyAlezaM vizadayati tasya cA jJAnodayepisthitimuttarArddhanasamarthayate uttara mlo ke naca phalitamAha lezeti apasiddhAMta zaMkA nivRtyai gurusaMpradAya prada zani pUrva kama vidyA yAcyA kA rAnA kArinidyanAvA kA rasthitiM ca darzayan prathamAI citRNoti evaM hI nyA dinA zrArAdhyapAdAH atravadAmaH pravidyA lezazabdena mohA kArAMna rokkinaH // jJAnasyapranibaMdhAccatravalArabdhakarmabhiH 10 lezA nAnajanya kamara nuna ninaH utpannAnmA vavodha syu jIvanmuktiH prasidhyati 11 sarvahi nyAyasudhAyAmArAdhyA "dairupapAditaM saMsAramUlakA ra bhUnA vidyApadyapyekaivana yApi tasyAH saMtyeva vahavaH A kA rAstatraikaH prapaMcaspa paramArthasatvabhrama hetu dvitIyortha kriyAsamartha vastu kalpakaH tRtIyastvaparokSapratibhAsaviSayA kAra kalpakaH natrA haina satyatvAdhyavasAyena samana hainamanyatva kalpa kA kAro nivartate // arthakriyA samartha prapaM copAdAna mAyA kA restatva sAkSAtkAregA vilIyate / aparokSa pratibhAsayogyArthAbhAsajanakastu mAyAle zo jIvanmuktasyAni madhyAvasthAyAM nirohito'nyadA dehAbhAsajaga dAbhA sa hetuna yA nu vartate // 0 6 // reNetyarthaH // svaguravaH jJAna siddikArAH pAdazabdazca pUjArtha stanmaNInaM ca vedAMna prakara nyAyasudhA aparohoni aparokSapratibhAsavi SayabhUtoya AkAraH, pAramArthikatvArthakriyA sAmarthya rahita nayA jJAnasyApiprapaMcaspa zuktijanAdivana samarthaka stanIya ||AkAra ityarthaH eteSAM cakra merA nivartta kajJAna zarIrANi darzayati natrecyA dinA nanca sAkSA kA re ni hainAnmavastu sAkSAtkA =
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimana nanuyadisAkSAtkArejAnepijIvanmuktaspasamAdhyavasthAyAMtirohino'nyadAcohuDrovarnenakazcidAkAraH kenahinasyAnitra nisabAha pAni utArthe zratimapipramANAta tirapIti iMdaH paramezvara idi paramaizvaryainibhaimasenimanaH Adi| zadenabhUyezvAne vizvamAyAniniriyAdyAgAne mAyAMnujJaniminyAdAvekAcenapranipAditamAyA maayaabhirinyaattvih| vAbhidhAnamAkArabhedasavaghaTana nibhAvaH ujagaIvyAcarenacalezasyApInyAdinA idaaniiNpraarkrmnnaajnyaanaapaisaa|| prArabdhakarmaphalopabhogAvasAnenunivarnane zrutirayIMdromAyAbhiH pururUpayananyAyA mAyA vividhAkArAMdurzayaninicalezasthApivirodhinavajJAnodayAniniH kiMnasyAdinivA cym||prvelaiHpraarbdh karmabhirjJAnasyapranivaDavAn // nathAhividyArthAnikoM Nika miinraardhshriirephlNjneyenianythaajnyaanaarthaanaampikrmaabhogaa| thecaprasaMgAMna tathAca zarIrAraMbhakakarmArApapajIvyajJAnArthAnika ||||maanninNdvirodhenvphlNprynnii niyuktm|| yApAvalyamapUjIvyanayopapAdayani nathAhInyAdinAnanca nyairevakanibhizcikarmabhirmAnArthamevadehamApAdyatatvajJAna mutpAdyanArkiminikInagaravyazarIropajIvanaMtAnotyAdakAnAMnathAcajJAnotpanaudehanicanenajIvanmatirinimatrAill haanyathenibhavatukInagarabdhazarIrephelajanakecameghAnanaHkimininatrAhe nthaaceniH|| //
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanubhavatutAnotpAdakakarmaNApArabdhakarmAyesapAdolpajJAnassanukimAyA yenopannajJAna...- nAninanivarnayanInina cAhanathAcanarinijapadyamAnamevanAvazeSanikzanikakAraNavazAtpadyanAbhinibhAvaHyajamAradharmanirupAdAnanayAriyA niravanonyAnekunaHnibaMdhakAmvamityuktaMnan pariharaninacakamaMgAmini nirupAdAnakandamasihamityarthaHjanAvinarenarAmayazaMkane nanvevamini nAprArabdhakarmabhirevAvidyAlezAvaniHzunivazAdapizarUpAdhigamatvAdinipariharanimevabhUyazzeninasyAbhidhyAnAdyoja nayAcanaH anivadazakriyAnavajJAnamavidyAlezananivartayaniAnavakarmaNAmapyavidyAkAryanayAnanihanaunita nimajjanakA vidyAlezaspAninananyasanInarenarAzrayAcA navajJAnazaktipranibaMdhakarmaragAmavasthAnAdAtara bAlezAnuniH nadanabanaucakarmaNAmanavanirinimevabhUyazyAnecizcamAyAninirityAbhUyonicanirinidhi haahaahr'ikhr'nilaadhiinaambaannaanbaaghimaa niilaajiraanggii bhAvAta anavizvamAyAniniriticayavAna mAradhaphalakamalAgAsyavidyAzabhimanibaMdhakasyaphalo pabhogena nivRttInanibaMdhAbhAvenavatAnAnniH zeSAvidyAninirinipranItezcA, saadhaar'nr' = dhamAyAninirininAmpAnagarapo maMcopaniSadimAyane maJcabhUyoninirvizvamAyAnihanirinimanIyanenAvibhAgahanA nikamAyAkAramAnI nileSAMcakrameNanitirbhUyonitiriniponaHparaNyAparaparyAyakriyAsamabhihArAbhidhApinAbhUyaH zabdanAva gampanAzraninirityanenavidehakaivalyAvasthApavilIyamAnaH kazcidAkAraspanIyatA anevizvamAyAninirinicapUrvamazeSamA yaabibibinimln
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________ ci.pra. nadevaMprArabdha karmaNApramANAmArgeza videhanirvANAvasthAnAdhigamAna sIyaMnaini sAmAnyazzu niHsaMkoca marhanI nyAhU anasa veni nanunayanAH TI.na. vadevanimuniH parokSa jJAnivivayana yAmanyAkhyAneninacAhanA penininadyA va dyonyanaityarthaH nanu parokSa jJAnAnyanA vimAzcaryamaH 40 sucaneH bhavanihisuSvanutpadyamAnaM parIsa jJAnamapibuddimatsanpadyamAnamAzcarya hetu vinina cAha anyathanidhIna ved| vidinapara nasaMganikaH gavoH dhikriyanena ca nampaparodA jJAnasAdhanotpatirAzcaryahetuH pratyunAnumpanI ga haiva syAdinibhAvaH smRteranyathA siddhiM / anaevasIyaM necAsye nisAmAnyazzuneH mAradhva karmavyatiriktakarmanijJaniyara tvopptiH| trUpa nAva deva cirbhinividussH| prAradhvakarmana kAryayoravasthAnAbhigamAJca najJAvitivispaSTajJAnopajananasyAzcaryavanA nipAdanAnaparokSa jJAnA viSayatvAnupapatteranyathA zranavA vA nasyAvazyaM bhAvinayAnA nipAdanavaiyathyIna nacjJAninastanadarzi naitismRtiH parokSa nizcayavanasta lisyapratipAdikA darzanazabde nasAkSAtkArasyeva rUpAdidarza naspevAbhidhAnAt // svAtmanica nasya vizvamantvAn / nacasukha diviSayaparakIyA numAnAdijJAnavya bhicAraH khAparokSasya va parokSa jJAnaviSayatve vibhramanvAMgIkArAt // rasyAnuvRnaspAnivRttistathetyarthaH // 99pariharati nacajJAnina inikiMcA parokSe parokSa jJAnaM vidhAnamevana caparasparAnmAnumAnevyabhicAraH khAparose va parokSa vijJAna spavibhramanvAvyabhicArAdityAha khAnmaniceniyAcA kArya vidyAnivRtA vA kArAva sthinirnasaMbhavanIyuktanpariharanina cAkArItizranuna vyAvRnAtmakaM hisamastavastubhA hai ra bhitre yate yathAhaH kAryarUpe / sAnA nAnvamabhedaH kAraNAnyenAhe mAnmanAyathAgbhedaH kuMDalAdyAnmanAbhideninatra yathA kaTaka ke gadyA kAranAzenA kArininAvaNAkArAna
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimuTRUCIAnanAmaARATHIyAmmayAmAmAmAmapAmpAyayamyAmAnAmpamayamAmAyaNamAyAyAma mAyAmAgraepaNAdA 2IENDRAdi EHIN ninayanaprasAdinITIkAyunnAnavamarIpikAsamAmA-paDitoDvasiMhanazodhinA-milInAramaNalikhinA-govaInasAhasaMhariharamaMtrAlaya vizvampareraNazApinA saM.19 45 // AAR plastiarakowt`yasatanaya AAAAAAAAAAAAAAAAAAAaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa: RSS Een a finihifimulantshirtuentuintmathunitutnuarurabhulminthumturalITTOMATIUIDAIRL I CAItanatinidhimire sAyakala ranavAraNa ENA XiAL Ena mpMRTILITHUTIINDHIMUDHIRIHITIATTAHIRDELHIRRIORRITAINHINFINDIHOPUnel YYYYYYOOOOOOOOOOOO Kahtumat-huiministratihanimuinthstodamurairhuramrihritarair mirmirmiritrimmine HMMMOM
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________ bis abibhinaamiliaaalmgr'iaamaajhiy'aakhaansmbiy'aaniibaalaaniphr'aar'aa| -- kaalir'ikaabilillaahilbiy'aabilinithllllghaar'iphaalaakaandhilbilmbii khN phi dbiaatmibikaalr'laa| r'inggibindhaaniphaakaalyaaniii bibRti ||nbaab phy'saalmniaalikhaalidbiaar'aabaar'r' kaal bRkss nir'iiikssaar'haalaa: haabibinkhyaa dbiaar'iir'iiiyubiliijaamaay' sblhiin asbnaath byaadhii maalibaar'iilaani jaaphaali hilhilaalmaai ljjiaamaalilii kaabyaanuy'aal / htmikaalikulinsbiilphaamaainialiikaaniimuul aainikhaalgulibiddhsby'Nkriy' bsiyaalaabi jaal nin| mumbaadhhdhr'iaalaakhaallllthaar'miii| sprivaajkaacaaryshriicinsukhmunicircinaayonvaaniipikaayocturthHprichedH||4|| 5 // jndhaay'aakhaamaabinyaalttilaa| naa:hmnnbiikaal maakhilaaniy'aahiinkaalaahl4/= laakssaadaani liHkhmiiyaanaalillaaliiir'aalhaajbiibidhilnhilikaay'| bli4/aamuukhaanaakhnijddhaashriiraajiliy'aan lini|limaa | rivAjakAcArya pratyaprakAza pUjyapAra ziSya spapratyakasvarUpabhagavanA kanInavapradIpikATIkAmAnayanaprasAdinyAMcanarthaHpari # *
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanviMdriyArthasannikanyanna saMyuktarthepratyakSAmini lakSavivAsinanacaivamanumAnamonAtivyAptirini zaMkasaMpalethailIni enImavaniiMdriyArthatyAdivizeSaNayuktamayunAvibhAsa kaMpratyakSamitinahiyogipratyakSavizezvyAptihinyAhanayunAvasthAyAmi niyamanaHsavikarSamAvAdazejArthamahAbhinibhavanAmadhyapagamAyunaMcanahinadAparamArAvAdITriyasaMyanaM vhitiNdriyaacyaapaag| laassttaal maapkaahiniHshnissiibisbshbrbaanilihjb gmbhiin niir`iaahjaabi hilaa slimuddin saabityaanulaalnaayaabliisbtbaanaanbijiiyaanuyaadbaahaaNhindhijii anllibhiiraaliy'aakhir'ilikhujjaakhiijaadaalaah jiyiy'aaimyaakbiiki kaarkhaalini!phlaaphaajbaaHlkhaay' jijnyaasaabaambaakssikaaliigulibismthlphikii nmbr kaanaakaabilikaataalibiiyulshaakhaal biltti yini kliy'aaliphaay'aase laalililaambikaa / shtti bishbbidyaathaarmeiibaalikaangkhaambaa| nij daakhli naai ykhaalejibittittikittuli bibiy'aalijibllaanggaali baahinumtir' suphijiktt liHliighliiy' sbaasthykhaabaailaai | laaghbliy'aatihililkikirlinaaibihiim 9 bishbnaalji li liilbiy'aatmibrilibimuhaaibhiN e nyavAdinyAhalayavicidinidhigAjanyAncesaninAdiMdriyaMsanikarSajanyevasyalAgavadivasAyAMnacchadArthAnugatyarabhadenalakSAyAmAcyA