________________
મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
૧૪૯
જીવન, ઉચ્ચ આદર્શો. :
છેડીને તે સમાજના અને
1માં તાઓની એજ
રક્ષક તરીકે નોકરી કરતા હતા. એવું જણાય છે કે કદાચ દરેક વ્યક્તિએ પોતાની જાતનેજ સુધારવા કેશિષ કરે "મહાત્મા કેયુયસ અને લાઓઝે અનેકવાર મળ્યા હશે. હકીકતમાં તો પ્રત્યેક વ્યકિત પોતાની જાતને જ ઓળખે તે જયારે બનને મહાત્માઓનું મીલન ઈ. સ. પૂ. ૫૧૭માં થયું પણ પૂરતું છે. તેઓ કહેતા કે “જેઓ મારી સાથે સારી હશે ત્યારે આ મીલન અને ચર્ચા પછી મહાત્મા કોન્ફયુશ્યસન રીતે વતે છે, તેઓ પ્રત્યે પણ હું સારે છું.” અને “હંમેશાં મન ઉપર ભારે અસર થઈ મહાત્મા લાએન્ઝએ જન્માવી અપકારને બદલે ઉપકારથી વાળે.' - દશે. આ સમયના કેન્સ યુટ્યુસના નીચે મુજબના શબ્દો આપણું ઉપરની આ વિગતે પરથી જણાય છે કે મહાત્મા ધ્યાન મહાત્મા લાઓન્ડેનીમહાનતા પ્રત્યે ખેંચે છે. -
લાઓત્રે ખરેખર કોફ્યુશ્યસથી ઘણી બાબતમાં અલગ પડે “He said at the Close of it to his છે. બન્નેની વિચારસરણીમાં ભિન્નતા પ્રવર્તે છે. disciples' Today I have seen the Old philosc
સ્વજાતની સુધારણા ઉપરાંત લાઓત્રે એ લોકોને અભિpher [ao-tsye ], aad Con ot only liken him
માન, કામ ક્રોધ વિગેરેથી દૂર રહેવાનું જણાવ્યું. જનતામાં to the dragon Who mounts alsft on the Clouds,
નમ્રતાને ઉપદેશ આપે. ગૌતમ અને મહાવીરના પ્રેમ, I Cannot tell how, ann rises to heaven.”
કરૂણા, સત્ય, અહિંસા વિગેરે કેળવવાનું લોકોને કહ્યું. પાપીને આ શબ્દો વિદ્વાન ચેમ્બરના “એન્સાયકલોપીડિયા નહિ પણ પાપને ધિક્કારવું જોઈએ એવી વિચાર સરણી પ્રજામાં નામના ગ્રંથનં ૬ માંથી (પાને ૫૧૪) લેવામાં આવ્યા છે. એમણે સમજાવી. તેમના અભિપ્રાય મુજબ દરેક માનવી ક્ષમાને
આ ઉપરાંત લાઓઝે ચાઉ નામના બાદશાહના રામયમાં લાયક છે. અને તેનામાં કદી માનવતાને નાશ થતો નથીસરકારી નોકરીમાં દફતરદાર તરીકે કામ કરતા હતા. એમની તેથીજ પાપને ધિક્કારવાનું એમણે જણાવ્યું છે. તેમણે કોને ફરજને સમય પૂર્ણ હતાં તે તાઑની ખેજમાં અગર સાચા જગતના ઉત્પત્તિ કરનારા, પાલન કરનારા અને વિનાશ કરતત્વને શોધવા પ્રવૃત્ત બનતા, આમ તે સમયના સદુપયેગ નારા ગૂઢ તત્વ એવા “તાઓ”ની ખેજ અથવા ઉપાસના ધર્મમંથન, ચિંતન અને શાન પ્રાપ્તિ વિગેરેમાં કરતા તેથી કરવાનું સમજાવ્યું. આમ લાઓત્નેએ તેમના સમયમાં જનતા તેમની કીર્તિ ચીનમાં ચોતરફ ફેલાઈ ગઈ. સમાજના અને જનાર્દનને નમ્રતા, ત્યાગ, સાદું જીવન, ઉચ્ચ આદર્શો, એકાંરાજયના સંઘર્ષ તથા કલા ડલને છોડીને તે એકાંતમાં પરમ તમાં તાઓની ખોજ અને ધ્યાન, નિરાભિમાનપણું તથા સત્યની શોધ કરતાં કરતાં તેમને જીવનમાં અમૂલ્ય .ત્ય જિંદગીમાંથી નિવૃત્તિ આટલાં અમુલ્ય તનો ઉપદેશ આપ્યો.
આ ઉપરાંત તે કલા કે “માનવ જીવનમાં હું ત્રણ વસ્તુઓ સંત લાઓઝેને જન સમાજથી દુર રહી જંગલમાં સૌથી વધુ કિંમતી ગણું છું. કોમળતા, નમ્રતા અને કરકસર. એકાંત એવી ઈશ્વર ચિંતન પરાયણ બનવાનું અતિ પસંદ હતું. તેમણે “તાઓ-તેહ-કિંગ” નામની ગ્રંથના રચના એટલે પરિણામે એમના જીવનમાં સાડાઈ નિવૃત્તિ અને નૈતિક કરી તેમણે પિતાને ઉપદેશ સવિસ્તાર તેમાં સમજાવ્યો છે. ઉંચા આદશે આપણને દૃષ્ટિમાન થાય છે. તે ચીનમાં જિંદગીની ઉત્તરાવસ્થામાં તેમણે નિવૃત્તિના સમયમાં યિન-હી “મૌતિક સમ્રાટતરીકે પ્રસિદ્ધ બન્યા એનું કારણ તેમણે નામના સરકારી અધિકારીની વિનંતીથી તેમણે ઉપરનું પુસ્તક ચીનમાં સમાજે જાતિ કે : 'ટ્રની ઉનાત કરતાં આત્મજા લખ્યું. પછી તે માં . ઉપર બેસી ચીનની પશ્ચિમ દિશા પર વધુ ભાર મૂક્યો હતે. ખરેખર, મહાત્મા લાઓના આ તરફ ગયા આ પછી તે કયાં ગયા ? અને તેમનું શું થયું? પ્રકારના આચહ. આ પ્રજાએ તેમને ત્રિમૂર્તિ [ બુધ્ધ તે વિગતે કે મા..તી મળતી નથી. કેન્ફયયસ-લાઓઝે] માં નિરાળુરથાન આપ્યું આમ સમાં લાઓન્ડે વિદ્વતા પ્રચૂર સુંદર ગ્રંથ. “તાઓ તેહ-કિંગ જમાં તેમનું ઉચ સ્થાન હતું તે સદા નિરાભિમાની રહ્યાં. સજી ગયા, એ. ગ્રંયમ : તે ના જ નિની આછી માડતી
લાલ્વેએ ઉપદેશ અગર ધર્મ પ્રચાર માટે કયારેય મળે છે. આમાં તેમને ઉપદેશ સૂત્રો અને વા તેમજ દેશ વિદેશમાં ભ્રમણ કર નથી . તે કહેતા કે ધમને તે સામાન્ય વિધાને પ્રાપ્ત થાય છે. આ ગ્રંથના ૮૧ પ્રકરણો છે હૃદયમાં સ્થાન હોય છે. જેમના હૃદયમાં ધર્માભાવના નથી
અને આખાં પુસ્તકમાં ૫૦૦૦ શબ્દો છે. ગ્રંથન શૈલી તેમને ઉપદેશ આપવાને શું અર્થ ? અને ધર્મ એ કાંઈ
સૂત્રાત્મક છે તેથી કેટલેક સ્થળે નિરસતા પ્રવર્તે છે. આમ હવા વ્યવહારિક વસ્તુ નથી. કે જે બીજાને આપી શકાય સ્વયં.
છતાં ગ્રંથ-મૌલિકતા અને ગહનતા વિવિધ સ્થળોએ ( રણાથી જે ધર્મ ભાવના આવે તેજ ખરો ધર્મ” આ દશ્યમાન થાય છે. આ ગ્રંથનું યુરોપ અને એશિયાના કેટલીક પરિણામ એ આવ્યું કે એમણે ઉપદેશ આપવાના પ્રયાસ ભાષાઓમાં ભાષાન્તર થયું છે. કદી કર્યા નહિ. તેમણે પિતાનું જ જીવન અન્ય માટે ખરેખરે “તાઓ-તેહ-કિંગ” ના કર્તા લાજે એમના અનુકરણિય સુંદર બનાવ્યું જેથી બીજાઓએ જોઈ સદ્વર્તન ઉપદેશ દ્વારા આજે પણ વિદ્યમાન છે. એમ અત્રે આપણે આચરી શકે. લાઓ ઈરછતા કે બીજાઓને સુધારવા કરતાં કહીયું તે ચ સ્થાને નહિ ગણાય.
કરતાં કરતાં
ને જીવનમ. અમ
રાનની
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
