________________
[૧૯]
અટિલા
કઈ પણ રાષ્ટ્ર કરતાં હૃણોને પિતાને ઇતિહાસ છે, યલા રોમનના પૂર્વ સામ્રાજ્ય પર પણ તેમણે હલે કર્યો ને તે પણ તેમના શ્રેષ્ઠ પુત્રને. અટીલાના આગમન પહેલાં કેકેસસના દૂર દૂરના ડુંગરોમાંથી આર નહિ એવા ઉત્તરનાં આપણને તેમની ઘણી જ ગેડી માહિતી મળે છે. અને એના વાસીઓએ મોટા મોટા પ્રાંતે આવરી લીધા. મઠ કબજે કર્યા. અવસાન પછી તેઓ ઇતિહાસનાં પાનાં પરથી અદશ્ય થઈ જાય છે. લેહીની નદીઓ વહેવરાવી. એન્ટીઓકને ઘેરો ઘાલવામાં આવ્યો,
હેલીસ, સીડનસ, ઓરેન્ટીસને યુક્રેટીસ આદિ નદીઓ પર આ હણ કોણ હતા ?
વસેલાં શહેર પણ કબજે કર્યા. પેલેસ્ટાઈન ને ઈજીપ્ત તેમનાં વાસ્તવિક રીતે કે તેમના વિષે કશું જ જાણતું નથી. ભયથી થરથરી રહ્યા. અરબસ્તાનને ફિનિશિયાની પણ એ જ એક રસિક ને સગવડ ભરી કલ્પના છે કે તેઓ એશિયાની દશા થઈ. હજારો માનવીઓ પકડાઈ ગયા દેશપરદેશ સમાશંગનું જાતિના હતા. ચિનાઈ ઈતિહાસમાં તેમને ઉલ્લેખ છે. ચાર પહોંચ્યા ને સમગ્ર પૂર્વ રેમન સામ્રાજ્ય ધજી ઉઠયું. ત્યાંથી એ આવ્યા ને ગયા ત્યારે એવું નામ મૂકી ગયા કે પછી દૂર દૂરથી હૃણોનાં ધાડાં એમનાં પ્રદેશ પર ઉતરી આવ્યાં
મને પર જે કઈ આક્રમણ આવતું તેને તેઓ હૃણનું હતાં. ઝડપી ઘોડા પર તેઓ આમ તેમ ઘૂમતા. જ્યાં જતા આક્રમણ જ લેખવા માંડ્યા.
ત્યાં વિનાશ વેરતા. સમગ્ર પૃથ્વીને કતલ ને ભયથી ભરી દીધી. શકિતના માપદંડથી માપીએ તેમ નો મોટામાં મોટો
રેમન. લશ્કર દૂર હતું. ઈટલીમાં તે આન્તર વિગ્રહમાં રોકાઈ
ગયું હતું. કલ્પના પણ ન આવે એવા સ્થાને એ ફૂટી નીકસરદાર અટીલા હતે. ઈશ્વરનો એ શાપ મનાતો. એણે વીસ
ળતા. એમની ઝડપ અફવાની ઝડપ કરતાં પણ વધારે હતી. વર્ષ કરતાં ઓછો સમય રાજ્ય કર્યું. પણ એના ભયથી હજારો
એમને ધર્મવય કે નીતિ કેઈનીચે પડી નહોતી તેમના દિલમાં વર્ષ સુધી યાદ રહ્યો છે. તે બાંધી દડીને, જાડે, ઉંડા ચક્ષુઓ
- કઈ માટે દયા નહોતી. હજી હમણાં જ જમ્યાં હોય એવાની
. વાળ, ચપટું નાક ધરાવતે ને આછી ડાઢી વાળે લડાયક
પણ હત્યા કરવામાં આવતી. એમની તલવારાના ઝપાટામાં વૃત્તિનો ને ક્રોધી હતા છતાં તદ્દન સાદો હતો. એના સરદાર :
કેટલાય અજ્ઞાત હાસ્ય વીલાઈ જતાં. ચાંદીનાં વાસમાં ભેજન લેતા પરંતુ એતો લાકડાના પાત્રમાં જ જમતા.
અને પૂર્વમાં હણોને ખાળવામાં આવ્યા. છતાં તેમણે અટલાને ભાગ્યે જ આકર્ષક કહી શકાય. છતાં ઇતિ
કબજે કરેલે ઘણો ખરો પ્રદેશ તેમને કબજે જ રહ્યો. પછી હાસમાં એણે પિતાનું સ્થાન નક્કી કરી લીધું છે. બાકી એણે
પાંચમી સદીના આરંભમાં તેમણે ફરીથી પશ્ચિમ તરફ આકકતલ કરી એવા ઘણા રોહામણુને કેળવાયેલા વિસારે પડ્યા છે.
મણ આરંળ્યું. આ વખતે તેમણે બીજી જંગલી જાતને
આગળ કરી. પેંડાલને એલાન પશ્ચિમમાં હાઈન પર ઉતરી આ એશિયન શુંગનું જાતિ વર્ષો પછી કોકેસમાં કરી
1 વર્ષ પછી કોકેસમાં ઠરી પડયાં તેમણે રોમન પ્રાન્ત ગૌલ પર ત્રાસ વરતાવ્યું. એમની કામ થઈ થોડાક સમય તેઓએ શાન્તિપ્રિય, પ્રજા તરીકે પાછળ હણાએ જર્મનીને ખેદાન મેદાન કરી નાખ્યું. ત્યાં વસવાટ કર્યો. ઠેર ચારતાં ને વછેરાં ઉછેરતા. એકવાર એક ગાયને બગાઈ વળગી ને તે પશ્ચિમમાં નાસી છૂટી. કર્કની પહેલે હણ સરદાર ઉડીસ હતે. ઇસ્વીસન ૪૦૮ માં સામૂદ્રધૂનીનાં કીચડવાળાં પાણીમાં ફસાઈ. એને ગોવાળ એણે પૂર્વ સામ્રાજ્ય પર આક્રમણ કર્યું. સમગ્ર પ્રદેશ કબજે એને શોધતા શોધતે ત્યાં આવી ચઢયે. અત્યાર સુધી આ કરતાં એમને માંડ માંડ અટકાવવામાં આવ્યા. પરંતુ ઉલ્ડીસે કાંપવાળી જમીન એને જગતને છેડે જણાતું હતું પરંતુ રોમને ભાન કરાવ્યું કે આક્રમક સંરક્ષણની યોજના તૈયાર એની સામી બાજુ ફલદ્રપ મયદાને આવેલાં છે એ જોઈ એ કર્યા વિના એમને છૂટકે જ નથી. ઉડીને એનાં આક્રમણ આશ્ચર્ય પામ્યા. પિતાની ગાયને કાપમાંથી બહાર કાઢી. એ ન આવ્યાં હતા તે અટીલા વધારે વિનાશ વેરી ગયો હોત. પિતાના હણ પ્રદેશમાં પાછો વળે. પિતાના સાથીઓને પિતે આજે પણ હુણરાષ્ટ્ર અસ્તિત્વ ધરાવતું હોત. જોયેલા વર્ગની વાત કરી પછી હૂણુ લકે પૂર્વ ક્રિમીયામાં
ઈસ્વીસન ૪૩૨ માં રૂ નામને એક હણ સરદાર ઉતરી આવ્યા ને ત્યાં વસતા ગંથ લેકની કતલ કરી પછીની
ઇતિહાસના પાનાં પર ચમકી ગયો છે એણે પૂર્વ રામન ગાથાઓ એમની વિધિ પરંપરાને કતલની જ વાતો કહે છે.
સામ્રાજ્યમાં પોતાના એલચીઓ એકલી ખંડણીની માગણી ઈસ્વીસન ૩૯૫માં આ નવા જંગલીઓએ રોમન સામ્રા કરી હતી. રોમનોએ મુદત માગી ત્યારે એણે જંગી આક્રમણ જ્ય પર મોટું આક્રમણ કર્યું. પશ્ચિમની ડાન્યુબ નદી પર ની તૈયારીઓ કરી. પરંતુ સુવાના અવસાનથી તાત્કાલિક તો પથરાઈ ગયાં વળી કેન્સ્ટાટીનોપલ ને કેન્દ્રમાં રાખી રહ્યા. રોમન સામ્રાજ્ય બચી ગયું. પછી રૂવાને બે ભત્રિજા બ્લેડા
મન
મોકલી
ને
ની તૈયારી અને એ મુદત મા
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
