________________
સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
૮૬૧
કરતાં વધુ ચડિયાતાં છે. અંગકોરવાટ કરતાં બસો વર્ષ જોતાં Majesty, might, dominion, power સાથે અગાઉ ૧૦ મી સદીનું આ મંદિર શિવને અર્પિત છે, અને harmony અને beauty શબ્દના પડઘા ચિત્તમાં પડે તેનું પ્રાચીન નામ ઈશ્વરપુર છે. અહીં પાંચ ભવન છે. ત્રણ છે. આ વિષણુને અર્પિત મંદિર છે. મંદિરો અને બે પુસ્તકાલયો. કાઈ મંદિર કે ભવનને માળ,
રાજા જયવર્મન સાતમો ગાદીએ આવતાં વિષ્ણુ નથી. ઉત્તરનું મંદિર વિશગુને અર્પિત છે. અને મધ્ય તથા
પૂજાને લેપ થયો અને મણયાની બૌદ્ધ પૂજા શરૂ થઈ અને દક્ષિણુનું શિવને. મંદિરના ઓટલા ઉપર નર વાનર, નર
અંગકોર મંદિર વિહાર બન્યું. અંગકોર વાટનું મહાન સિંહ, તથા ગરુડની અનેક સુંદર મૂર્તિઓ ગોઠવેલી છે.
મંદિર રાજા સૂર્યવર્મન બી જાનુ funeral અંત્યાવશેષ દીવાલના લાંબા ગોખલામાં દેવદેવીઓ અને દ્વારપાલક
મંદિર ગણાય છે. તેને વિસ્તાર ૪૮૦૦૦ ચોરસવાર છે અને સહજ રીતે ખડાં છે. બારસાખથી ઉપરનાં ચંદ્રાકાર પ્રલંબ
તેની દરેક બાજુ ૨૨૦ વાર લાંબી છે, ભવ્ય કેન્ટરબરી દેવળ શિપ કલાના ઉત્કૃષ્ટ નમૂના છે. મહાભારતમાંની અસરા જેવાં દેવળાથી દસ ગણા મોટા વિસ્તારમાં ફેલાયેલું આ તિલોત્તમા અને સુંદ, ઉપસુંદ નામના બે રાક્ષસેની વાત
પથ્થરમાં કંડારેલ મહાકાવ્ય સમું મંદિર વચ્ચે ૨૨૦ ઊંચું અહીં પથ્થરમાં મૂર્તિમંત-જીવંત થઈ છે કેલાસ પર્વતની
શિખર ધરાવે છે. રેતીયા પથ્થરમાંથી આ મહામંદિર ઉપર શિવ પાર્વતી બેડાં છે, અને રાવણ તે પર્વતને ઉપ
રચાયું છે. એમાં ૧૭૫૦ જીવંતદેહ જેટલી મોટી અપ્સડવાનો વૃથા પ્રયત્ન કરે છે. તે, તથા નૃસિંહ ભગવાન
રાઓ કંડારેલી છે. આ કુલ ૬૦૦ મંદિરોનો સમૂહ છે. હિરણ્યકશ્યપુની છાતી ચીરે છે તે, ઐરાવત પર ઇંદ્ર, નંદી
અંગકોર ઉત્તર-પશ્વિમના સિમ-ટીપ પ્રાંતમાં છે. ૧૨મી પર બેઠેલા શિવપાર્વતી, ગજલક્ષમી, વાલી-સુગ્રીવના દ્ધનાં
૧૩મી સદીને આ મંદિર સમૂહ બે સદી સુધી જંગલમાં શિલો ભારતીય સંસ્કૃતિ અને કલાના સુદ્દર સુધી
વિસ્મૃતિના ગર્ભમાં હતો તેમાંથી ફરીથી જગત સમક્ષ પડેલા પ્રભાવની સાક્ષી પૂરે છે. ૪૦ ચોરસ મિટરમાં આ
ફેંચ પ્રકૃત્તિવિદ હેનરી મૌહોતે ૧૮૬માં પ્રકાશમાં આણ્યો. મંદિર વિસ્તર્યા છે. પૂર્વમાંનું ગોપુર બીજો ભાગ છે. તેમાં
તેની મુલાકાત લેનાર પર તેની રચના યોજનાની સ્પષ્ટતા ઉત્તર દક્ષિણ સામસામે બે મંદિરો છે. અને તેની અટારી
મહાન સૌંદર્પ અને વિવિધ અલંકારિક શિ૯૫ને પ્રભાવ ગેલેરી-૩૦ મિટર લાંબી અને ૧૭ મિટર યહોળી છે.
43%. The monuments of Angkor which
represent the apogee of Khmer art and archi પ્ર વિહાર સિાથી વધુ નોંધપાત્ર અને રોમાંટિક મેર
tecture, are at the same time one of the મારક છે. ઉબોનથી ૪૦ માઈલ દૂર આવેલા શ્રી સ્કત
finest examples of cultural and artistic સ્ટેશનથી દક્ષિણમાં ૬૫ માઈલ દાંચેક ડુંગરની તળેટીમાંથી
heritages of ancient India, 241 HOHER 242 ૧૫૦૦ ફીટ ઊ એ નિર્જન મંગલમાં ૧૬૦ પગથિયાં-દરેક મેર કલા વિશે અનેક પુસ્તકો લખાયાં છે અને ટૂંકમાં એક ફુટ ઊંચું અને ૩૦ ફુટ લાંબું ચડીને ત્યાં જતાં તેનું વર્ણન કરવું અશકય. જે જગતને એક ઉત્તમ વિહારની બન્ને બાજુના પ્રવેશ દ્વારે ૧૦ ફુટ ઊંચા નાગના કલા વારસો છે. અને તેના રક્ષણ માટે યુનેસ્ક એ વિચાર્યું છે. મસ્તકો દ્વારપાળ દેખાય છે. એક ગપુરમાંથી પસાર થઈ બેનનું મંદિર અંગકાર તેમ-બીજા નગરની મધ્યમાં તમે બીજા વધુ ઊંચે ગેપુરમાં જાવ ત્યાં એક સુંદર જળાશય
આવેલું બારમી સદીનું સ્થાપત્ય છે. તેને “રહસ્યમય આવે છે. બીજા પ્રવેશદ્વાર પર નજર કરતાં સુંદર કંડારેલી
મદિર' કહેવામાં આવે છે. સંશોધર પુરાતત્વ વિદ બારસાખ દેખાય છે. ત્યાંથી પરીકથામાં થાય છે તેમ વધુ
હેની પામેંન્ટી અરે તેને વિશે કહ્યું છે. The Bayon was ઊંચે જાવ ત્યારે ત્રીજી વખત પગથિયા ચડી એક નવા bef re Started work on it an incomprehens:ble ગોપુરમાં આવતાં તમે ૨૩૦૦ ફીટ ચડી રહ્યા છે. અહીંની even dangerous amaze; yet, on the other hand, ભવ્ય ઈમારતનું વર્ણન કરવા માટે શબ્દો પૂરતા નથી. અદ- it gripped one's imagination and exercised an ભુત-ભવ્ય-ઓહ! આ વિહારની શોધ આધુનિક જગત માટે extraordinary and romantic effect upon one s ૧૮૬૦ માં Henri Mouhot હેગ્રી મહોતે કરી અને તેણે senses.” કહ્યું છે. પૃથ્વીના પટ પર આ સ્થાપત્યની જેડ નથી. તેને આ મંદિરના બાહ્યભાગ પર વિશાળ બ્રહ્મા અને
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
