________________
ચીન
-કૃષ્ણવદન જેટલી.
ભારતની ઉત્તરે હિમાયલની બીજી બાજ આપણો સૌથી ચીનમાં ગયા હતા. ચીને ભારતની આઝાદીના આંદોલનને પડોશી દેશ ચીન આવેલો છે. ૭૦ કરોડની વસ્તીવાળા આ ટેકો આપ્યા હતા. અને બીજા વિશ્વ યુદ્ધમાં ભારતની સંહાદેશ ૯૫૯૯ ૦૦૦ ચોરસ કિલોમિટર વિસ્તાર ધરાવે છે. ભારત નુભૂતિ ચીન સાથે હતા અને ભારતની રાષ્ટ્રીય મહાસભાએ અને ચીનનો સંબંધ સદીઓ જુને છે. ઈ. સ. ની પહેલી ઘાયલા: રસવા માટે એક મેડિકલ મિશન ત્યાં મોકલ્યું હતું સદીમાં ભારતથી બે ભિક્ષ વ્યાપારિક માર્ગો પર થઈ ચીન અને તેના નેતા ડી. કોટનીસ એ સેવાકાર્યમાં શહીદ થયા ગયા અને ત્યાં બુદ્ધ ધર્મ જલદી ફેલાઈ ગયા. ઈ. સ. ૧૬૦ ૧૯૪૯ની ક્રાંતિ બાદ ભારતના વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેઅને ૭૫૧ વરચે છે ઉપરાંત વિખ્યાત ચીની વિદ્યાને બે ધ રુનું ચીનમાં અને ચીનના વડાપ્રધાન ચાઉં એન. લાઈનું ધર્મના ગ્રંથને અભ્યાસ કરવા ભારત આવ્યા તેમાં ફાક્ષાન, ભારતમાં ભવ્ય સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. અને તે વખથી ચિંગ અને હ્યુનસાંગ ખૂબ જાણીતા છે. ફાહ્યાન સને ૩૯૯ તનું વાતાવરણ હિન્દી ચીની ભાઈ ભાઈના મૈત્રી પૂર્ણ માં ભારત આવ્યા હતા અને ૧૫ વરસ ભારતમાં રહી ગયા નારાથી ગુંજી ઉઠયું હતું. પરંતુ આ ભાઈચારાની વાત ભૂલીને હતા ધુનસાંગ ભારતથી પર૦ પુસ્તકે ચીન લઈ ગયા હતા.
ચીને ભારતની ઉત્તર સરહદના કેટલાક પ્રદેશ પર પિતાને મધ્યકાળની શરૂઆતમાં ચીનની ચિત્રકલા, વસ્તુકલા, મતકલા દાવો કરી ભારત પર ૧૯૬૨માં આક્રમણ કર્યું' ૧૯૭૧ના અને દર્શન પર બૌદ્ધધર્મનો ઘેરે પ્રભાવ પડે છે. ભારત પાકીસ્તાન વચ્ચે બાંગલા દેશની મુક્તિ માટે ચાલેલા
જગમાં ચીને પાકીસ્તાનની તરફેણ કરી હતી. આમ રાજ
નીતિ પલટાતી રહે છે અને સંભવ છે કે ભવિષ્યમાં ફરી ચીનની સામ્યવાદી ક્રાંતિ ૧૯૪ના ઓકટોબરમાં નાના
ભારત અને ચીન મિત્ર બને અને એશિયાના ઉત્કર્ષ માટે કિંગ પરના વિજયથી સફળ થઈ અને તે વખતના ચીનના
સાથે મળી કામ કરે આપણું ભારતના આ પડોશીને આપણે શાસક ચાંગ કઈ રોકે સુન યાન સેનની પ્રતિમા સમક્ષ આ
વધુ સારી રીતે ઓળખીયે તે જરૂરી છે. ક્રાંતિ સફળ થશે તે આપઘાત કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી, તે પ્રતિજ્ઞા ભૂલીને ફેરમોસા- વૈવાન - ભાગી ગયા. અને ચીનમાં આવેલી પર્વતમાળા પૂર્વમી પશ્ચિમમાં ફેલાઈ ચીનમાં સમાજવાદી પ્રજાસત્તાકની સ્થાપના થઈ. સામ્યવાદી છે અને તે ચીનના ઉત્તર ચીન અને દક્ષિણ ચીન એમ બે સરકારે ચીનને પરિવર્તન કરવા પંચવર્ષીય યેજના કરી અને ભાગ પાડી દે છે. આ પર્વત તિબેટ પાસે ઊંચે છે અને તેમાં રશિયાની મદદથી નવનિર્માણનું કાર્ય ઝડપ થી શરૂ થયું. સમુદ્ર તરફ નીચો થતો જાય છે. આ પર્વતની સૌથી વધુ થોડા સમયમાં ચીન સ્વાવલંબી બની ગયું. ચાને તિબેટનું ઊંચાઈ ૧૦ હજાર ફટની છે. ચીનમાં નદીઓ ઘણી છે. તેમાં રાજય પણ કબજે કરી લીધું. ભારતે ચીનને રાષ્ટ્રસંધના સભ્ય- ઢગ હો ( પીલી નદી) યાંસી અને સ્થાઈ બંડુ મોટી નદીઓ પદ માટે ૧૫૦થી ટેકે આપ્યું હતું, પણ આખરે ૧૮મી છે. આ નદીએ ખેતી અને જળમાર્ગો દ્વારા આવાગમન માટે ઓકટોબરે ૧૯૭૧માં આનિયાના ઠરાવ પર મતદાન થતાં બહુ ઉપયોગી છે. તેમાં આવતાં ભયંકર પૂરથી ખૂબ નુકશાન ઠરાવની તરફેણમાં ૭૬ અને વિરુદ્ધમાં ૩૫ મત પડતાં ચીન થતું હતું પરંતું તેના પર હવે બંધ બાંધી નિયંત્રણ કરરાષ્ટ્રસંઘનું સભ્ય બન્યું અને રાષ્ટ્રવાદી ચીન તરીકે ઓળ વામાં આવ્યું છે અને લા છે : ખાતા વૈવાનનું સભ્યપદ રદ થયું. વિશ્વના રાજકારણે આ એક દ્રપ બનાવાઇ છે. ચીનમાં યાંગી નદીનું મહત્વ ભારતમાં મહાન અનોખું બનાવે છે અને ત્યાર બાદ બીજે મહાન ગંગાના મહત્વ સમાન છે તે મધ્ય એશિયામાંથી નીકળતી બનાવ અમેરિકાના પ્રમુખ નિક્ષનની ચીનની મુલાકાત છે. એશિયાની સૌથી મોટી નદી છે. ઉત્તરની જમીન બહુ ફળ
દ્રપ છે અને ઘાંગ હો નદી તેને સીંચી રહી છે. આ પ્રદેશની ભારત અને ચીન એશિયાના બે મહાન પડોશી દેશે સરહદે સાઈબેરિયા આવે છે દક્ષિણમાં અનેક નદીઓ અને છે. બંને દેશો વચ્ચે પ્રાચીન કાળથી વેપારી અને સંસ્કૃતિક વાંગ્લી નદી આ પ્રદેશમાં રહે છેઅહીં સારો વરસાદ થાય આદાન પ્રદાન મોટા પાયા પર થતું આવ્યું હતું. જેમ છે. અને ઉપરાંત ચહા અને તમાકુનો સારો પાક ઉતરે છે. ચીનથી ફાહ્મન હ્યુન સાંગ વગેરે ચીની વિદ્વાનો ભારતમાં ચીનની ચહા મુક મશહુર વિશ્વ વિખ્યાત છે. દક્ષિણમાં આવ્યા હતા તેમ પૌરાણિક કાળમાં ભારતીય વિદ્વાનો નાગા સેતુરના વૃક્ષો સારા પ્રમાણમાં છે અને તેના પાંદડા પર જુન અને આધુનિક કાળમાં રાહુલ સાંકૃત્યાયન જેવા વિદ્વાને રેશમના કીડા પાળી રેશમ તૈયાર કરવામાં આવે છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
