________________
દક્ષિણ હિંદી મહાસાગર નો સુંદર “ભારત દેશ
મોરિશસ
*rsian
શ્રી કૃષ્ણવદન જેટલી સ્કૂલની નકશાપથીમાં આવેલા દુનિયાના નકશામાં વિશે લખ્યું છે “મેરિશસ શું ટાપુ છે ? એ તે દેવતાઓ હિંદી મહાસાગરમાં ટપકાં રૂપે એક ટાપુ દર્શાવેલ છે, તે વિશાળ જલરાશિ પર તો મૂકેલો બગીચો છે.” મેરિ. આપણા ભારત દેશનું અત્યંત નાનું પ્રતીક છે. ભારતની છબી શસ ! જ દીન જ્વાલામુખી દ્વારા નિર્માણ થયેલ હોવાથી છે. લગભગ દક્ષિણ ૨ અક્ષાંસ અને ૫૫ રેખાંશ પર સપ્તરંગી છે. એના વિશે એક લેકકથા પ્રચલિત છે કે સૂર્ય આવેલા આ ટાપુની આઝાદીમાં ભારતીય લોકોએ ભાગ લીધે ભગવાનને ચાલતાં ચાલતાં થાક લાગે અને આરામ કરવાની છે અને મહાત્મા ગાંધીજી કે ત્યાંના ભારતીની સ્થિતિ ઇચછા થઈ. જે સ્થાન પર છો રહે ત્યાં તે કેમ આરામ સુધારવા બેરિસ્ટર ડોકટર મણીલાલને ત્યાં મોકલ્યા હતા. કરી શકે ! ત્યાં બધું બળી જાય. તેથી નારદજીને જ્યાં જીવ ૧૯૬૮ના માર્ચની ૧૨ તારીખે આઝાદ થયેલ આ દેશના ન રહેતા હોય તે ની સુંદર જગ્યા શોધવા મેકલ્યા. અને તે વડા પ્રધાન ડે. શિવસાગર રામગુલામ છે. પ્રો. વિશુદયાલે એ શેાધતા નારદજી મરિશસ આવ્યા. અહીં શમાહેબ નામે એક દેશમાં હિંદી ભાષાને પાયે મજબૂત કર્યો છે. ૭૦૦ ચેરસ સ્થાને સુર્ય ભગ પાન આરામ કર્યો અને ત્યાં તેમના રથના સાત માઈલ આ દેશ માડાગાસ્કરથી પાંચ માઈલ અને ઘેડાનાં પગલાંથી જમીન સપ્તરંગી બની ગઇ. મોરિશસમાં સાપ આફ્રિકાના પૂર્વ કિનારાની સવાહજાર માઈલ દૂર છે તે વીંછી જેવા ભયાનક જીવજંતુ નથી. અહીં પહેલાં રેલવે લંબાઈમાં ચાલી સમાઈ અને પહોળાઈમાં ત્રીસ માઈલ છે હતી. પરંતુ તેની જરૂર ન લાગતાં હવે બધા વ્યવહાર બસ અને તેની વસ્તી ૮ લાખ છે, તેમાં ૬૭ ટકા ભારતીય લેકેના અને મારા દ્વારા આ વે છે. ત્યાં પેટ્રોલ અને ટેકો આપણા વંશજ છે અને પ૩ ટકા હિંદુઓ છે. ત્યાં પરી તળાવના ભારત કરતાં ય બ સસ્તાં પડે છે. અને રસ્તાઓ ખૂબ સરસ શિવમંદિર આગળ દર વરાત્રીએ મેટો મેળો ભરાય છે છે. મેહરશસ ( કુલ પ ચ શહેરો છે, તેમાં પાર્ટ લૂઇ ટાપુ અને પરી તળાવમાંથી કાવડ દ્વારા લાવેલા પવિત્ર જળથી દેશની રાજધાની છે અને તે ઉદ્યોગ વેપારનું કેન્દ્ર તેમજ ભગવાન શંકરની પૂજા થાય છે. આ ટાપુ પર મુંબ- સારું બંદર છે ફ્રેંચ ગવર્નર મહા-દ લાબુએ ૧૮મી સદીમાં ઇથી એર ઇડિયાના વિમાન દ્વારા સાડા પાંચ કલાકમાં તેના આ શહેર વસાવ્યું અને કુચ રાજા ( ચોદમાના નામ પ્લેસ હવાઈ મથકે પહોંચી શકાય છે. 'મિર મારફત સાથે તેને જેડાયું. પાર્ટી નગરનું શાસત ૧૦૦ વર્ષ જૂની આફ્રિકા થઈને ત્યાં જવાય છે. ત્યાંના અને ભારતના સમયમાં નગરપાલિકા કરે છે. આ નગરમાં ભારતીય, ચીની, કે 'ચ તથા દોઢ કલાકનો ફેર છે. આ દેશનું-ટાપુનું નામ મોરિશસ છે અંગ્રેજી સંસ્કૃતિઓને સુભગ સંગમ દેખાય છે. ત્યાંની સડકનાં અને તેના નામ સાથે રામને સુવર્ણ મૃગ બની લલચાવનાર કે જે નામે, પિપ હેનેસી ટ્રીક અને પુરાણુ આકર્ષક લાકરાક્ષસ મારીચની કથા જોડાઈ છે. રામે મારી તીર મારી ડાનાં બનાવેલાં ઘરે ને પગે જાણે કે કૃચ કસ્બામાં ઘાયલ કર્યો, ત્યારે તેણે રામનો આભાર માન્યું કે તેમના હોઇએ એવો ભ્રમ પેદા થાય છે. ગરપાલિકા પાસે સચિવાહાથે થનારું તેનું મૃત્યુ સૌભાગ્ય ગણાય અને હંમેશા રામનું લયની પુરાણી ઈમારત છે અને તેની પાછળ લોકસભાની નામ જ્યાં સંભળાતું રહે ત્યાં તેને આત્મા વસે એવું વર- આધુનિક ઈમારત છે. કે દયા ના મેદાનમાં જોડાદોડની દાન માંગ્યું. રામે તેના શબને હાથ લગાડતાં તે મતી બની સ્પર્ધા-રેસ થાય છે. આ મેદાનની પાસે મોરિશસ આર્યસભા ગયું અને એ મોતીને રામે દક્ષિણના દરિયામાં ફેંકયું. ત્યાં ભવન છે અને તેમાં ડી. એ. વી. કોડે. જ ચાલે છે. ઈ. સ. તે વિસ્તરીને ખેતી સમાન ટાપુ બને તે મારીચ દેશ- ૧૯૩૫માં મેરિશસના ભારતીય લેક એ તેમના ૧૮૩૫ થી મોરિશસ. મોરિશસમાં ભારતીય લોકો રામાયણનો પાડ કરે છે. થયેલ મેરિશસ આગમનની શતાબ્દી ઉજવી ત્યારે આર્યસભા
બહાર એક સ્મારક પણ બનાવ્યું આય સભાથી એક ફર્લોગ મેરિશસમાં એક કહેવત છે કે ભગવાને પિતાને હાથે દર વિષ્ણુ ક્ષેત્ર મંદિર છે, જે પુરાણા સમયનું છે. અહીં પ્રથમ આ ટાપુની રચના કરી અને તેના આધારે સ્વર્ગ રહ્યું. મિનાક્ષી મંદિર છે. સંત લૂઈ ચર્ચનું મકાન પણ જોવાલાયક મોરિશસના રાષ્ટ્રકવિ સમાન શ્રેષ્ઠ કવિ રોબર્ટ એડવર્ડ હાર્ટ છે. ઉપરાંત અહીં મુસ્લિમેની મજીદ તેમજ ચીની પેગડા (જન્મ ૧૭ ઓગસ્ટ ૧૮૯૧) એ ફેન્ચ કાવ્યમાં રિશસ પણ છે. પિર્ટ લુઇમાં લોકો "ચ, ચીની ક્રોઓલ, અંગ્રેજી,
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
