________________
સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
૬૫૩
જ ઘોરીને કારિ ) ના રાજા
નિમએ તે
પ્રવેશ કરશાહી પ્રમાણિકતાનું ધારણ અને અધિકારીઓ
ભિક્ષુણીના વેશમાં યુવકને ભ્રષ્ટ કરનાર વનિતા એમ ભિન્ન સમય સુધી વેર ચાલ્યું ૧૧૬૧ સુધીમાં અલ્લા ઉદદીન, ભિન્ન સ્વરૂપે જીવન. ભેગવનારી વર્ણવાઈ છે.
સૈકુદીન ગ્યાસુદ્દીન વગેરે રાજાઓ આવ્યા અને ગયા ગ્યાસુદી
ને પિતાના રાજ્યને વિસ્તાર કર્યો અને ૧૧૭૩ માં પિતાના | (viii) સમાજના ઉચ્ચવર્ણના, સામતે, રાજદરબારી
નાનાભાઈ શાહ બુદ્દિન ઘેરી (મહંમદ ઘેરી) ને ગઝનીને ઓ વેપારી ઓનું જીવન અત્યંત વિલાસ પૂર્ણ અને સમૃદ્ધ
સૂબેદાર નીમે ને આક્રમણ કર્યું. ખુસરવ મલિકે સામે પગલે હતું. નગરનું જીવન ખૂબ સમૃધ હતું. ગામડાં એનું
ચાલીને ઘોરીનું આધિપત્ય સ્વીકારી લીધું એટલે પ્રોત્સાહિત જીવન ગરીબ હતું. પરંતુ ચીજ વસ્તુ ઓની ખાસ અછત
બનીને તેણે ઇ. સ. ૧૧૮૫ માં પંજાબ ઉપર આક્રમણ કરી પ્રવર્તતી નહોતી દેશની આર્થિક સ્થિતિ એકંદરે સારી હતી,
અનેક ગામડાં તૂટયા તેમજ સિયાલકોટનો કિલ્લો જીતી અને તેની મહમદ ગઝની અપાર આર્થિક સમૃધિને લૂંટવા થી
લીધે જે કે અગાઉના વેરને લીધે જમ્મુ (કાશિમર ) ના રાજા
ર ો જ છે કે આ લલચાયે હતો.
અને દેશ દ્રોહી ચક્રદેવે જ ઘેરીને પંજાબ પર આક્રમણ , , ; વળી ત:વ હીન છા ગે કરવા નિમવ્યું હતું અને છતાં પંજાબની રાજધાની લાહોર ચાલુ રહી હતી, છતાં તેના કર્મચારીઓ અને અધિકારીઓ જીતવુ એ ઘોરીને માટે દૂશ્કર હતું. એટલે ષડયંત્રજીને ખુસરવ માંનો નૈતિકતા અને પ્રમાણિકતાનું રણ ખૂબ નીચું ગયું. મલિક (જે પોતાના રાજ્યને આઝાદ કરવા પહાડી પ્રજા હતું. નોકરશાહી ભ્રષ્ટ બની હતી. અનેક પ્રકારના દૂષણે ખેમ્બરની સહાયતા લઈ રહ્યો હત)ને કેદ કર્યો અને ૧૧પ્રવેશવાને કારણે કાર્યદક્ષતા ક્ષીણ બની ગઈ હતી.
૯૨માં તેને વધ કરી નાખે. આમ સુલતાન, સિંધ, પંજાબ
( લાહોર ), ઉચ પેશાવર વગેરે જીતી લઈને ઘોરીએ પિતાનું (x) મહમદ ગઝનીન ૧૭ આક્રમણને કારણે ભારત સામ્રાજ્ય ભારતમાં સ્થાપ્યું તેના સામ્રાજ્યની સીમાઓ અજની અઢળક સંપત્તિ અને સમૃદ્ધિ જ નહોતી લૂટાઈ પરંતુ મેર અને દિલ્હીના પરાક્રમી રજપૂત રાજા પૃથ્વીરાજ ચૌહાભારતીય શિલ્પ અને સ્થાપત્યની અણુમેલ કૃતિઓ પણ વિનાશ ણુના રાજ્ય સાથે સ્પર્શવા લાગી તેની રજપૂત રાજાઓ પામી; ભારતનું એ નુકશાન કદીય ન પૂરાય તેવું હતું. મથુરા સંભવિત તર્કોના આક્રમણથી ખૂબ જ જાગૃત બની ગયા. કનેજ, રણથંભેર, કાલિંજર જેવાં ઉત્તર હિન્દન વૈભવ શાળી કનેજ અને અજમેરે લશ્કરી તૈયારીઓ પણ કરવા માંડી અને અને સુંદર બાંધણીવાળાં નગરો નાશ પામ્યા. અનેક કલાત્મક છતાં ઓચિંતા હમલે કરી ભટિન્ડા ઘેરીએ જીતી લીધું કનેજ મંદિરો તથા ઉરચત્તમ શિલ્પકલાને અભિવ્યકત કરતી દેવ ને રાજ જયચંદ્ર યુદ્ધમાં હાર્યો ઇ. સ. ૧૧૯૪ મહેમદ દેવીની મતિઓ. સ્તુપ તેમજ અવશેષોને ગઝનીના લશ્કરે ઘોરીએ હજારે હિન્દુઓ કતલ કરી. કાશી સુધી પહોંચી દ્વારા નાશ થતાં ભારતીય સંસ્કૃતિના પ્રાચીન ગૌરવશાળી અનેક મંદિરે જમીન દોસ્ત કર્યા. અને ભારતની અઢળક પ્રકરણ ના કેટલાક પૃથ્ય વિ.ય પામ્યાં ભારતીય અમિતા સંપત્તિ લૂંટી લીધી. પરંતુ પૃથ્વીરાજે પૂરતી તૈયારીઓ કરી ઝાંખી પડી.
લઈ ૧૧૯૧માં પ્રબળ હમલે કરી ઘેરીને ખરાબ રીતે હરા૩ મહમદ ઘોરીનું ભારત ઉપર આકમણ (૧૧૮૬)
વ્યો. ઘેરી પબ ઘવાયે અને તેથી ગઝની તરફ ભાગી ગયે
ત્યાં કદી તે શાંતિથી ન ઊંઘી શક્ય. હિન્દુસ્તાનમાં જીતેલા ભારત ઉપર આક્રમણ કરનાર મડુંમ બિન કાસીમ પ્રદેશ પોતાના વારસ અને ગુલામ વંશને દિલ્હીમાં આરંભ (સિંધ પર આક્રમણ, ૭૭૧) મહમદ ગઝની ૧૭ સવારી કરનાર કતબદિનને સંપીને પાછા ફરતા હતા ત્યારે રસ્તામાં જ ૯૯૭-૧૮૨૬ ) પછી ત્રીજા મુસલમાન સુલતાન મહંમદ ધરી ઈ. સ. ૧૨૦૬માં સિધુ નદીને કિનારે તેનું ખૂન થયું. હતે તેણે ઇ. સ. ૧૧૭૫ માં ઉચ અને મુલતાન પર આક્રમણ કરીને ભારતને કેટલાક પ્રદેશ જીતી લીધે તે પછી ઈ. સ. (૪)મહમદ ઘોરીના આક્રમણની અસરેનું વિહંગ.વ ૧૧૮૨ દક્ષિણ સિંધ ઉપર આક્રમણ કરી ત્યાંના રાજાને પિતાની લેકનઃઆધિનતા સ્વીકારવા ફરજ પાડી બીજી બાજુ મહમદ ઘેરીએ ગુજરાતના અણહિલવાડ પાટ ઉપર ઈ. સ. ૧૧૭૮ માં ઈ. સ. ૧૨૦૬ થી ઈ. સ. ૧પ૬ સુધીના દીર્ઘકાળ કરેલા આક્રમણમાં ત્યાંના રાજા ભીમ બીજા દ્વારા સખત પર્વતના શાસનને ભારતમાં પાયે નાખનાર મહંમદ ઘેરી પરાજય સાંપડ્યો પરિણામે પૂરા ૨૦ વર્ષ સુધી મુસલમાને તુર્ક અફધાન શાસનને પુરેગામી હવે તેણે પિતાની હયાતી ગુજરાત ઉપર ફરી આક્રમણ કરવાનો વિચાર સુધ્ધાં ન કરી દરમિયાન ભારતના અનેક પ્રદેશ જીતી લઈ અફઘાનિસ્તાન શક્યા, ઈ. સ. ૧૧૭૯ માં પેશાવર જતી લીધું અને બે વર્ષ થી લગભગ બંગાળ સુધીનું વિશાળ સામ્રાજ્ય સ્થાપ્યું એના બાદ લાહાર ઉપર તેણે ગઝન અને હેરાતની વચ્ચે આવેલા અવસાન પછી ભારતમાં દિલ્હી સલ્તનત યુગ દરમ્યાન ગુલામ ધારના પહાડી રાજ્યના રાજા મહંમદ-બિન-સુરી હતું, તેનું વંશ ખિલજી વંશ તઘલખ વંશ સૈયદ વંશ અને લેહી વંશ રાજ્ય મહંમદ ગઝનીએ ઈ. સ. ૧૯૦૯ માં જીતી લીધેલું મળીને પાંચવશેના ૩૫ જેટલા રાજાઓએ રાજ્ય કર્યું આ ગઝનીના મૃત્યુ પછી ધેરા રાજ્ય અને ગઝની વચ્ચે લાંબા યુગની અસર નીચે પ્રમાણે છે.
અને હેરાતની
અને બે વર્ષ થી સાભારતના અને
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
