________________
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨ અને પ્રેમનું રાજ્ય છે. જયારે હદ પ્રેમ અને પવિત્રતા દેવ દેવી ઓ તરીકે જે પૂજાવિધિ થાય છે તે અહિયા જેવા સમગ્ર માનવજાતને આવરી લેશે ત્યારે પ્રત્યેકતા હૃદયમાં પ્રભુ મળતી નથી. એક જ અલાહમાં શ્રધ્ધા ધર્મને પામે છે. પ્રગટ થશે આ જ પ્રભુનું રાજય છે.
કુરાનમાં ઇવરના ગુણોનું સુંદર વર્ણન થયેલું છે. ખ્રિસ્તી ધર્મની ઈશ્વર વિષયક કલપના યહુદી ધર્મ આ વર્ણન મુજબ અલાહ સર્વજ્ઞ, સર્વદ્રષ્ટા સર્વશ્રેતા, કરતાં કાંઈક જુદી જ છે. યહુદી ધર્મમાં ઈકવરને એક કડક સમર્થ વિજેતા, એક અદ્વિતીય, વેર વાળનાર, સર્વસતાધીશ ન્યાયાધિશ અને રાજા તરીકે ક૯પવામાં આવ્યો છે એટલે કે વિનાશક, પિષક, દયાળુ, ન્યાયી, કૃપાસાગર તથા ક્ષમા આપતે મનુષ્યના શુભ યા અશુભ કર્મો મુજબ ચૂસ્ત રીતે ન્યાય નાર વિરવને એક અને અજેય બાદશાહ છે. તે દૃશ્ય માણઆપે છે, ત્યાં ક્ષમાને કેઈ સ્થાન નથી. ખ્રિસ્તી ધર્મની કલ્પના સેને શિક્ષા અને પૂણ્ય શાળીઓને શુભ ફળ આપે છે. જે કાંઈક વિશિષ્ટ પ્રકારની છે. તેના મતાનુસાર ઈશ્વર પ્રેમાળ અલાહને શરણે જાય છે તેને ક્ષમા મળે છે. પરમપિતા છે. પાપી એ જ પવિત્ર હૃદયથી પાપનું પ્રાયવિત
અલાહના ગુણોનું જે વર્ણન કુરાનમાં થયું છે તે કરે તે ઇવર તેને જરૂર ક્ષમા બક્ષે છે. ઇશુના ગિરિપ્રવ ચમાં પણ કહેવાયું છે કે “જે સાચા હદયથી પ્રાયશ્ચિત કરે
પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે આ ધર્મ ઇશ્વરના સગુણ તેમજ
સાકાર રૂપોનું સમર્થન કરે છે. આથી તેમાં મૂર્તિપૂજાને છે તે ધન્ય છે કારણ કે પરમાત્મા તેને ક્ષમા કરે છે... આમ
અવકાશ જરુર છે. પરંતુ વાસ્તવમાં તેમ નથી. મૂર્તિ પૂજાનો ખ્રિસ્તી ધર્મની ઈકવર વિષયક કપના સર્વ ધર્મો કરતાં કાંઈક
ઈસ્લામ ધર્મમાં સ્પષ્ટ રીતે નિષેધ કરવામાં આવ્યો છે. વિશિષ્ટ પ્રકારની છે.
અલ્લાહ તે સર્વવ્યાપી છે. તે કઈ એક પદાર્થ કે મૂર્તિમાં ઇસ્લામ ધર્મ,
જ રહી શકે નહિં આથી તેની મુર્તિ સ્થાપિત કરી પૂજા કરી
એ હવાદળ અજ્ઞાનતા છે. અને આથી જ મસ્જિદમાં અલકાપશ્ચિમ એશિયાના અરબસ્તાનમાં ઉત્પતી થયેલ ઈસ્લામ હની કેઈપણ રૂ૫ની મૂતિ યા ચિત્રને સ્થાન આપવામાં ધર્મની સ્થાપના હિજરત મહંમદ પયગંબર દ્વારા થઇ હતી.
આવતું નથી. આમ આ ધર્મને પૂર્ણત મુર્તિપૂજા વિરોધી * ઇસ્લામ’ શબ્દનો અર્થ “જગતના બાદશાડ પરમેશ્વરના
ધર્મ કહી શકાય. જો કે મુપ્લિમે જ્યારે મક હજ માટે શરણે જવું ” એવો થાય છે. “ પર માતમાં એક જ છે અને જાય છે. ત્યારે “ કાબા' નામના એક પત્થરનાં દર્શન અવમનષ્ય માત્ર સમાન છે” આવું સરળ છતાં અમૂલ્ય સત્ય શ્ય કરે છે. આ પત્થરનાં દર્શન એક પ્રતિકનાં દર્શન જ છે. આ ધર્મે વિશ્વ સમક્ષ રજૂ કર્યું છે.
અહિંયા તેનો કોઈ નિશ્ચિત આકાર નકકી કરવામાં આવતો આ ધર્મમાં ઈકવર ને “ખુદા” અલલાહ” નામે
નથી તેમ છતાં તે શ્રદ્ધાનું અવલંબન જરૂરી બને છે. આ ઓળખવામાં આવે છે. તેના અનુયાયી એની માન્યતા મુજબ
પ્રત્યક્ષ યા પરોક્ષ રૂપે થતી મૂર્તિ પૂ જ છે આથી તેને અલ્લાહ જગતને એક માત્ર ઉદાર, સમૃદ્ધ અને અજેય ઉ9 1 ભૂતપુજા વિ
એ પત મૂર્તિપુજા વિરેધક ધમ કહી શકાય કે નહિં તે વિચાબાદશાહ છે. અલાહ જ્યારે પિતાને સંદેશ વિશ્વને પહોંચાડવા રણા માગી લે છે. માગે છે ત્યારે પિતાના કોઈ એક શ્રેષ્ઠ ભકતને તેના
જરથોસ્તી ધર્મ સંદેશવાહક તરીકે પ્રસંદ કરે છે જે “પયગંબર” “રસુલ” યા નબી” કહેવાય છે. આ ધર્મની માન્યતા મુજબ ખુદાએ
ઈરાનના મહાન પયગંબર અષે જરથુષ્ટ દ્વારા થાપિન અત્યાર સુધી ચણા પયગંબરે મોકલ્યા જેમાં હજરત મહમદ ધમ જરાસતી ધર્મ કહેવાય છે. આ ધર્મ પારસી ધર્મ તરીકે પયગંબર સૌથી વધુ મહત્વના અને છેલ્લા પયગંબર છે. પણ ઓળખાય છે “પ્રવેશતા’ તેને મુખ્ય ધર્મ ગ્રંથ છે જેને
અવ મંત્ર અથવા જ્ઞાન થાય છે. કાલાન્તરે તેનાપર વેરૂ’ ઇસ્લામ ધર્મ ચૂસ્ત એકેકવર વાદી ધર્મ છે. મહંમદ નામની એક ગઘામક ટીકા લખવામાં આવી આ બને ભાગો સાહેબે આપેલ પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓમાં કહેવાયું છે કે “અલાહ એકીસાથે અને સત્તા” તરીકે ઓળખાય છે. આ ગ્રંથે એક જ છે જેથી બધા એક જ ઈકવરમાં શ્રધ્ધા ધરાવશે અને હિન્દુધર્મના વેદ ને મળતા આવે છે. ડે. હોગ નામનો બંદગી કરશે. ” અલ્લાહ કશામાંથી ઉત્પન્ન થયેલ નથી વિચારક આ બને ગ્રંથની સમાનતા અંગે કહે છે કે “. વેદ તેમજ તેની અંદરથી કશું જ ઉત્પન્ન થતુ નથી, તે એક છે, અને અવેરતા સંપૂર્ણ રીતે સમાન ભલે ન હોય પરંતુ સંસ્કૃત અદિતિય છે કુરાનની એક આયતમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ને જાણકાર વ્યક્તિ અસતાનું સરળ રીતે પઠન જરૂર કરી “જેને રહમાન તથા રહીમ કહેવામાં આવે છે તે અલાહ શકે છે' ધર્મમાં સમાન પ્રકારના દેવના નામનો ઉલ્લેખ એક જ છે અને તેના પર બધું આધારિત છે. તે કદાપિ થયેલો છે. સૂર્ય માટે વેદમાં “મિત્ર' શબ્દનો પ્રયે ગ થયેલ છે જન્મતે નથી તથા તેની સમાન પણ કેઈ નથી, તે પિતે જ્યારે અવેસ્તામાં તેને “મિત્ર' નામથી ઉલેખ થયેલ છે વેદ જ પિતાની ઉપમા છે.” આમ ઈસ્લામ પૂર્ણતઃ એકેશ્વરવાદી માં સોન' અને અવેસ્તામાં હૈ’ શબ્દો એક વિશિષ્ઠ પ્રકાર ધમમમાં ઈશ્વરના વિભિન્ન રૂપ તથા શકિતઓની જૂદા જૂદા ના પેટા પદાર્થ માટે વાપરવામાં આવ્યા છે. વેદમાં જેને ‘ામ
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
