________________
રી પર ધન રાસન કરવા
વને ફેલાવે
અંધ સ્મૃતિ સંદર્ભ
૬ ૦૭ કહેવાય છે તેને જ અવેસ્તામાં “થિ' કહે છે. વેદમાં જે છ દેવ તરીકે પુજાવિધિ થાય છે. જરથોસ્તી ધર્મના ગ્રંથમાં શકિતનો વિ' યા “જ્ઞવં’ નામથી ઉલલેખ થયેલે છે તેને આ છ દેતું વર્ણન થયું છે જે ટૂંકમાં નીચે મુજબ દર્શાવી માટે અવેસ્તા “' શબ્દનો પ્રયોગ કહે છે આ પરથી શકાય. સ્પષ્ટ થાય છે કે હિંદુ ધર્મ અને જરસ્તી ધર્મમાં કેટલીક મૂળભૂત એકતા જરૂર રહેલી છે.
૧ નો : અર્થાત્ સુંદર મન, સુદર વિચાર અને
સુંદર કાર્ય. તે પ્રેમ પવિત્રતા અને સજજનતાને અધિષ્ઠતા જરની ધર્મ પણ હિન્દુધર્મની માફક એકલેધરવાદી દેવ છે. વિશ્વનાં બધાં જ શુભકાર્યો તેના દ્વારા થાય છે. ધર્મ છે. વિશ્વના મૂળ આધારમાં રહેલા સર્વશક્તિમાન, સર્વદી, સર્વ શ્રેષ્ઠ અને મંગલમય પરમાત્માને તેઓ
૨ agફત આ વિવની નિયામક શક્તિ છે. તે સાર” નામથી ઓળખાવે છે અહરમજદ શબ્દના અનેક સ
- સવિ પ્રવિત્રતા અને ન્યાયને અધિષ્ઠાતા દેવ છે. વિશ્વમાં અર્થો થાય છે યરૂર ઈશ્વર મન મહાન ૩ જ્ઞાન. વિકલેષણને
વેપાર સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિની સ્થાપના તેના દ્વારા થાય છે. આધારે તેનો અર્થ “મહાન સવજ્ઞ ઈકવર’ એવો થાય છે
લવ વરિષ: આ વિશ્વની શાશક શકિત છે તે શહેર બીજા અથે મુજબ કુર અસુર યા ચેતન જોત જડ
વરના નામે પણ ઓળખાય છે. આ શક્તિ વ્યક્તિમાં પ્રગટ દેનાર, સર્જનાર અહિંયા “જડ અને ચેતન થાય છે તેનામાં પૃથવી પર શુભકાર્યો તથા શાસન કરવાનું જગતને સર્જક' એવો અર્થ થાય છે ત્રીજા અર્થ મુજબ .
બળ ઉત્પન્ન થાય છે. તે પૃથ્વી પર ધન આશ્ચર્ય અને અસ્તિત્વ યા જીવન ૩૨ ઇવર, મન મહાને અને દેના૨ પ્રભુત્વ શકિતને ફેલાવો કરે છે. સર્જક અર્થાત્ “જીવનનું સર્જન કરનાર મહાન ઈકવરી એ અર્થ થાય છે.
૪ ઘેર આર અતિ આ ભકિત ધાર્મિકતા અને પવિ
ત્રતા પ્રદાન કરનારી શકિત છે. તે અથે પવિત્ર સદબુદ્ધિ આ ધર્મ મુજબ અહુરમઝદ વિકની સર્જક અને પાલક
પણ થ ય છે. “નવત” સંસ્કાર સમયે પારસીઓ આ શકિત છે. ગાથામાં લખ્યું છે કે –“જાવાગોર વારે મgરિતે એટલે કે કેવળ અહુરમઝદ જ એકમાત્ર ઉપાય દેવ છે. *
' શક્તિની પુજા કરે છે. તે સત્ય, પ્રકાશ અને પવિત્રતાની ચરમસીમાં છે. અવેસ્તાના ૫ લાવર્તાત: વિશ્વમાં પૂર્ણતા, આરોગ્ય અને સુખનો પ્રથમ મંત્રની પ્રાર્થનામાં તેનું સુંદર વર્ણન થયું છે. આવણુન ફેલાવો કરનારી આ શક્તિ છે. વહેતા નિર્મળ પાણી ની તે મુજબ અહુરમઝદ જગતને સર્જક તેજોમય, સવજ્ઞ, સર્વશકિત અધિષ્ઠાતા છે. માન સર્વોત્તમ મિત્ર સય ન્યાય અને સુવિચારને રક્ષક પરોપકારી, ઉદાર તથા સર્વસુંદર આત્માવાળે છે.
૫ અનtતાત : આનો અર્થ અમરતા થાય છે. તે
વનસ્પતિની અધિષ્ઠાતા શકિત છે. અહરમઝદની મુખ્ય બે શકિતઓ છે. (૧) સ્પેન્ડમ ઈન્યુ ઉપર દર્શાવેલ તમામ અહરમઝદની મુખ્ય શકિત એ અને (૨) અગ્રમઈન્યુ યા અદ્ધિમાન પ્રથમ ઈશ્વરની શુભશકિત છે. આ ઉપરાંત તેની કેટલીક લ ટૂ શકિતઓ પણ છે જેને છે. જ્યારે બીજી અશુભ શકિત છે; સમગ્ર વિશ્વનું સજ ન યાત” એટલે કે યજન કરવા લાયક શકિતઓ કહેવાય છે. રક્ષણ અને વિકાનું કાર્ય શભશકિત દ્વારા થાય છે. જ્યારે આ શકિતએ નીચે મુજબ છે. તેના વિકાસનું કાર્ય અશુભ શકિત દ્વારા થાય છે. આ બંનેને શકિતઓ ઘણી જ બળવાન છે સમગ્ર વિશવ આ બનને શકિત ૧ સાવર : તંદુરસ્તી યા સ્વાથ્યની શકિત. એના સંઘર્ષનું પરિણામ છે. આ સંઘર્ષમાં બને શકિતઓને
૨ માવા : સૌન્દર્યની શકિત. કેટલીય સહાયક શકિતઓ મદદ કરે છે. સર્પ અપ્સરાઓ વ્યભિચારની દેવીઓ, જાદુના રાક્ષસ ઈત્યાદિ અગ્રમન્યુની ૩ ૪ : સૂર્ય યા અતિ પ્રકાશમાન શકિત સહાયક શકિતઓ. કામ કધ, ભ, મેહ મદ, માત્સર્યા સુધા, તૃષા, અસત્ય દુષ્કાળ ઇત્યાદિ તેનાં સાધન છે. અહુર- ૪ માદુ : ચંદ્ર યા કોમળ શકિત. મઝદ આ સંઘર્ષમાં હંમેશા પેન્દ્રભાઈ ન્યુને જ પક્ષ લેતા
૫ મેર : વનસ્પતિની અધિષ્ઠાતા શકિત. હોય છે આથી અંતિમ વિજય તેનો જ થાય છે.
૬ ૪ત્રકોપ : પવિત્ર જીવન જીવતાં અહરમઝદનો સાક્ષાઆ બે શકિતઓ ઉપરાંત અહુરમઝદનાં કેટલાંય બીજા
કાર થાય છે અને તેને અવાજ પણ સંભળાય છે. આ અનાજ રૂપે નો સ્વિકાર પણ આ ધર્મમાં કરવામાં આવ્યો છે. આવાં ;
'રત્ર ” કહેવાય છે. બીજા મુખ્ય છ રૂપો છે જે અમેષાસ્પન્દ્ર યા પવિત્ર છે અમર શકિતઓ તરીકે ઓળખાય છે. આ છ સાકાર રૂપોની ૭ રહ7 : સત્ય અને ન્યાયની શક્તિ.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
