________________
સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
- ૨૬૯ કે જેના તરફ પ્લેટો અને કાંટના દર્શનના અધ્યયન કરનારાઓનું પણ આ બધું તલવારનાં જોરે નથી બનતું ધર્માન્તર પણ આ કષ્ટ થવું જોઈએ તે હું ભારતવર્ષ તરફ જ સંકેત કરણથી નથી બનતું આ બધું થાય છે આત્મિક સંગ દ્વારા કરીશ.
સાંસ્કૃતિક મિલનતાના પથથી પરંતુ આજ એવી સ્થિતિ થઈ
છે હિન્દુ સંસ્કૃતિની રક્ષા પણ કઠિન બની છે. અથવા હું મને પિતાને જ પૂછું કે કયા સાહિત્ય આધાર લઈ સેમેટિક યુનાની અને માત્ર રેમન વિચાર ઈ. સ. ૧૮૫૮માં નવેમ્બરની પહેલી તારીખે મહારાણી ધારાઓમાં વહે છે. યુરોપીય પિતાના અધ્યાત્મિક જીવનને વિક્ટોરી આયે એક જાહેરનામું બહાર પાડયું તેમાં તેણે જાહેર અધિકાધિક વિકસિત અને અત્યંત વિશ્વજનની ઉચ્ચતમ માનવી કર્યું કે હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં અમે વિક્ષેપ કરીશું નહિં. આ બની શકે છે?
જાહેરાતથી હિન્દુઓનાં ચિતમાં શાંતિ પેદા થવાથી પણ બુદ્ધિજે જીવન ઈહલેથી જ સમૃદ્ધ ન હોય શાસ્વત
માન અંગ્રેજ સમજતા હતા કે હિન્દુ સંસ્કૃતિ આપણને અથવા દિવ્ય હોય તો હું ભારત તરફ સંકેત કરીશ (સ. ને
ભારતથી બહાર જ રાખશે દરવાનની માફક આપણે બહારનાં ૧૮૫૮માં મહારાણી વિકટોરીઆ પરના પત્રમાંથી)
શત્રુથી ભારતની રક્ષા કરવાનું જ રહેશે પણ અંદર આપણને
પ્રવેશ મળશે નહીં. અને અંદર પ્રવેશ નહી મળવાથી ભારતનું સંસ્કૃતિ અને સ્વાધિનતા
શાસન અને શેષણ સંપૂર્ણપણે થઈ શકશે નહિ! આ બધુ
કરવાને એક જ ઈલાજ છે અને તે ભારતીય સંસ્કૃતિનું પં. શ્રી જીવજી ન્યાયતિર્થ પરિવર્તન. દિલ્હીના તખ્ત પર જ્યારે બાદશાહ અકબર આરૂઢ હતા ત્યારે તેણે દીન-એ-ઇલાહીને પ્રચાર કરી મુસ્લીમ ધર્મ
બ્રિટીશ રાજ્યના સમયમાં ૧૮૩૫માં કલકત્તાના બંદર
ગાહમાં એક જહાજ વિલાયતી માલ લઈને આવ્યું. આ સંસ્કૃતિ દ્વારા હિન્દુ સંસ્કૃતિ ઉપર વિજય મેળવવા પ્રયત્ન
જહાજ ઘણુ પ્રકારની આકર્ષક ચીજો ભરીને આવેલ. દવાથી કર્યો પણ તે નિતિજ્ઞ હતે. મુસલમાની પુરાણી નીતિ એક હાથમાં તલવાર અને એક હાથમાં કુરાન લઈ ધર્મ પ્રચાર
માંડી સોય સુધીની વસ્તુ લાવેલ પણ નવાઈની વાત એ હતી કરવાના તે પક્ષપાતી ન હતા ને કુશળતા પૂર્વક લેકના
એક પૈસાને પણ વેપાર થયે નહિ! (તે સમયની હિન્દુ મનને આકર્ષિત કરીને તે ધર્મનો પ્રચાર કરવાનું ચાહતા હતા. તે
જનતા સમજતી હતી મલેચ્છ દેશમાં તૈયાર થયેલ વસ્તુ
હિન્દુઓ માટે અસ્પૃશ્ય છે.) આવા સંસ્કાર એટલા દઢ અને તેનું પરીણામ એવું આવ્યું છે. લોકેના મુખમાંથી ” દિલ્હી
પ્રબળ હતા કે ઘણી મહેનત કરવાથી પણ વિલાયતી માલ ધરો વા જગદિશ્વરવા” આવા પ્રકારનાં પ્રશંસાયુક્ત શબ્દ નીકળવા લાગ્યા. પથ તેનું આવું કૌશલ્ય પણ હિં. સ. સામે
ભારતમાં ચાલી શકે નહિ. અને તે જહાજ જેવી રીતે કામ ન આવ્યું. ઉલ્ટું કે કોઇ વિષયમાં અકબરશાહ પિતે
આવ્યું હતું તેવું પાછું ગયું. તે સમયના સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ
(ભારત મંત્રી) લોર્ડ મૈકાલેએ આ વાતથી પ્રતિજ્ઞા કરી હતી હિ. સં. નું અનુકરણ કરવા લાગ્યા જેનાથી કુડાપંથીના કેપનું
કે ભારતમાં અમે એવી એક જાત પેદા કરીશું. જેને રંગ કારણ બન્યા.
અને લેહી ભારતીય હશે પણ શિક્ષા, દિક્ષા અને રૂચી સંપૂર્ણ હિ. સં. મુસલમાનોના ભાવથી દૂર રહી આત્મ રક્ષા અંગ્રેજી હશે. . માટે સચેત કરતી રહી. તેથી મુસલમાને પણ હિ. સં. ની આબોહવામાં પડી ગયા. અને હિન્દુ ભાવાપણુમાં આવી ગયા?
આ પ્રતિજ્ઞા પૂરી કરવા માટે લેડ મૈકાલેએ ભારતમાં
અંગ્રેજી શિક્ષાને પાયે નાખે અને તેણે કપેલું કાર્ય સંપૂર્ણ ઘર ઘરમાં સત્યપીર અને સત્યનારાયણની ઉપાસના સફળ થયું ! ગામડે ગામડે માનિક પીરનાં સ્થાનમાં દૂધ ચડાવવાનું. પીરની દરગાહમાં હિઓની અવર જવર ઔલા બીબી તથા શીતળાની
ચા, ચીરૂટ, બિસ્કીટ, જમાવેલ દૂધ, દવા વિગેરેથી પૂજા અને સંપ્રદાયના લેકેનાં ઘરે તે મૂર્તિની પરિકમાં
માંડી વિલાયતની જાત-જાતની ચીજ આજ વિદેશથી આવવા ઈત્યાદિ થવા લાગ્યું.
લાગી અને આ રીતે કરોડો રૂપિયા ભારતમાંથી વિદેશ જવ
લાગ્યા. નિરાકારવાદી મુસ્લીમે પણ સાકાર વાદમાં અગ્રેસર થવા લાગ્યા માનસિક પીરનું સ્થાન માટીના ઘડાથી ભરાઈ ગયું. હિન્દુ સંસ્કૃતિ અને રાષ્ટ્રીયતા ઔલા બીબીની મૂર્તિ દેખાવા લાગી. ઠેક ઠેકાણે દુર્ગા અને
કિશોરદાસજી બાજપેયી કાળી માતાની પૂજામાં મુસલમાને પોતાના ગજા પ્રમાણે દાન દેવા લાગ્યા. જે આ રીતે થેડું વધુ વખત ચાલ્યું હોત તે. આપણા દેશમાં હિન્દુ સંસ્કૃતિ તથા મુસ્લીમ સંસ્કૃતિની હિન્દુ સંસ્કૃતિ મુસલમાને પિતાના તરફ વધુ ખેંચી લેત. વાત ઘણું વખતથી ચાલી આવે છે. જે ખરેખર “ભારતીય
Jain Education Intenational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
