________________
૪૭૪
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
સાફ માનસ સમજાયું આહૂરા મઝદાના પશુ જગતને નાશ મથામણ કરી પરંતુ મેરથી એમને અંતરાયે નડ્યા.
એ ઈશ્વરની ઈચ્છા, હેતુ ને યોજના નિષ્ફળ “ઈશ્વર એક જ છે એ માન્યતા એમના આદેશ સ્વીકારવામાં બનાવવા બરાબર છે, એ તેમને ખ્યાલ આવ્યો “ અહુરા અંતરાય રૂપ બની. પ્રત્યેક આપત્તિ જુદી જુદી શકિત નાખે મઝદા’ એ “ હમાને ' દ્વારા ઝરથુને “ અવેસ્તા ' બક્ષી છે ને એ શકિત યા દેવતાને પ્રસન્ન કરવી જોઈએ એવી ત્યારે એમાં મનુષ્ય પ્રતિ ઈશ્વરને સંદેશ આલેખાયેલે છે. પછી તેમાં રૂઢ માન્યતા. એ શ્રદ્ધાડવાનું કામ કપરું હતું. ઝરથુસને ઈશ્વરના પવિત્ર અમર જીવનનું : “અમેશા સ્પેન્ટા’ દિલમાં રહેલાં અનિષ્ટ તત્વોને કા પુમાં રહી અદબમાં રહેલા આશા વહીસ્તા : આરડી છે.હસ્તઃ બીજું સ્વરૂપ પરખાયું. ઈશ્વરની મહત્તા પામવા યુટ્ય લોકોને આગ્રહ કરી રહ્યા. આશા વહીસ્તા એટલે સદાચારને સગુણને શ્રેષ્ઠ કાનૂન, એથી “દિલનું અનિષ્ટ ત્વ : “ આગ્ર મઈન્યુ” મનુષ્ય જીતવું જોઈએ. નિસર્ગની શકિતઓ પર કાબુ મેળવવા મનુષ્યને ચાવી જડી. “સ્પેનિઆઓ” દિવ્ય તત્વ દ્વારા અનિષ્ટ તત્વ નાબુદ કરે.' અગ્નિ ઈશ્વરને ભેટો વ્યવસ્થા કાનૂન છે એમ ઝરણુએ તારવ્યું. જરથુસેની રણહાક ચોમેર ગાજી રહી. માનવ દિલમાં બે તત્વ અગ્નિકાનુનઃ શકિત પ્રકાશ તેજ ને જેમનું પ્રતિક લેખાયું. રહેલાં છે. સદ્ ને અસત્ સત્તત્વને પો ને અસત્તત્વને નાશ પછી અગ્નિને પોષવા સુગંધિત કાછ ને અગરુની જરૂર હતી કરો. એમ ઝરણુએ સરળતાથી સમજાવ્યું. એ બરછુએ ને ખ્યાલ આવ્યું. ઝરથુસને આ બધું જ્ઞાન
એ અન્ધકાર યુગમાં બે પ્રકારના માનવીઓ વસતા આન્સર પ્રેરણાથી જ થતું. ઝરથુને પિતાનામાં જલતી દિવ્ય
હતા : “કવિ : આંખ હોવા છતાં સત્યને ન જોનાર ને ” યેત : ક્રુનશી : નાં એધાણ મળી ગયાં એટલે દેવાલયના
કારપન’ ઝરથુસના આદેશ જે કાન હોવા છતાં સાંભળતાં અગ્નિમાં સુગંધિ દ્રવ્ય હોમાવા જોઈએ એ એમણે નિર્ણય
નહિ. “મનુષ્ય માત્રને સ્વતંત્ર પસંદગી કરવાને હક છે” લીધે એ પવિત્ર વિચારો ને પવિત્ર શબ્દો નાં પ્રતિક હતાં
ઝરઘુએ ઘોષણા કરી. ને પિતાનાં મન્તવ્યો સ્વીકારવાં કે ન અગ્નિ કદી અપવિત્ર થતું નથી. બલકે અનિ અપવિત્ર સ્વીકારવાંએ શ્રેતાજને પર છોડયું. તને નાશ કરે છે. એટલે પ્રત્યેક વાસમાં પવિત્ર તત્વ તરીકે
ઝરથુસ સરલમાં સરલ રીતે પ્રભુના સંદેશની માન અગ્નિ જલતે રાખવાની યોજના કરી અગ્નિ જવલંત દૈવી શકિત સમથ વારવાર ૨ અગ્નિ જલતા રાખવાના યોજના કરા આ જવલ 1 લા રાતિ સમક્ષ વારંવાર રજૂઆત કરતા. આમ જનતા પિતાની વાત હોવાથી તમામ દેવાલયમાં પણ અગ્નિ જલતે રાખવાની સૂચના બરાબર સમજે તે પ્રયત્ન કરતા. અહરા મઝાદાનું અન્તિમ કરી. અગ્નિ અહરા મઝદાનું શાણપણ છે. સર્વ વ્યાપી પ્રેમ
લક્ષ્યાંક “ ગાડપ્રતિ પ્રગતિ કરવા ભાવિ પેઢી મથે એવી તે ઇશ્વરી દયા છે. પ્રકાશમાં જ એને વાસ છે.
તેમની તમન્ના હતી. આમ ઝરથુસ્રને ક્ષાત્ર : દૈવી શકિત પ્રાપ્ત થઈ ઈશ્વરે ત્યારે જ “રિસ્તાખીઝ’ : પુનરુદ્ધાર થશે. વિશ્વના એમને ક્ષાદ્ર વૈર્ય : સરજન પર સાર્વભૌમત્વ ; બહ્યું ! આ મનુષ્ય માટે સુવર્ણ પ્રભાત ઉગશે. ત્યારે મૃત્યુ પામેલા જીવો ક્ષાઘ હૈયે ઝર ઍને પિતાના સહવાસી એના ભૌતિક ને પણ નવા સ્વરૂપે પ્રગટ થશે એમનાં શરીરનું ‘તાને પાણીની આધ્યા ત્મિક અગ્રણી બનાવ્યા અર્થાત એ ' અડુ': આધ્યા- રૂપાન્તર થશે પછી એમને મૃત્યુને ભય નહિ રહે. વિનાશ ત્મિક અગ્રણી અને “રંતુ” ભૌતિક અગ્રણી બન્યા. સૃષ્ટિને નહિ વરતાય. બધા જ પ્રભુના માનસમાં જતિ ભુવનમાં માનવ આથી કયું વધુ પરમપદ પ્રાપ્ત કરી શકે ? માનવું રહેશે. હરેક પ્રકારના અનિષ્ટ દૂર થશે. ઈશ્વરની નૂતન સૃષ્ટિને ઉનતિની એ કેન્દ્રિય કક્ષા છે. એ કક્ષાએ પહોં કી ૨સ આરંભ થશે. “ રાશિયેસ’ વિશ્વ પયગંબર અવતાર થશે. પેન્ટ આરમાઇતી દેવી પ્રેમ પારખી શક્યા.
કરયુસના પાયાના સિદ્ધાન્ત હતા “ એક ઈશ્વર, એક આમ ચાર ઉચ્ચ ઈશ્વરી તત્વે, “હુ માન” ( બેર- કાનુન, એક દૂરનું દેવી લક્ષ્યાંકઃ અને પામવા સકલ સૃષ્ટિ માન “આશા વહીસ્તા” ( આદી બે હેસ્ત) “સ્પેન્ટા આરમા- મથામણ કરી રહી છે. ઈતી” ( અસ્પદાર્પદ ) ને “ક્ષાદ્ય વૈય” ( હવર ) પ્રાપ્ત
“ગગન મંડળમાં મનુષ્ય સ્વરૂપમાં ઈશ્વર વિરાજે છેઃ કરી ઝરથુસ પૂર્ણ પુરુષોત્તમ બન્યા.પૂ વિના શુક્રતારક મેવાડા
સવ એ વિશ્વનાં દુઃખની ચિન્તન કરે છે. પયગમ્બરના આદેશ ચમકી રહ્યા. માનવેને અમર સુખને માગ દાખવવા માર્ગ
છતાં અપકૃત્યો કરનારને સજા કરે છે એવું કરયુસનું કહેવું દર્શક બની રહ્યા. આ પૂર્ણતાને હૌવંતાત (ખેરદાદ) કહેવામાં
નહતું. વિશ્વનિયતા મનુષ્ય સ્વરૂપમાં હરતા ફરતે નથી. આવે છે. ‘હાઉર્વતાત’ પ્રાપ્ત કરનાર ને અહનવર” અમરત્વ
એ જીવતે જગતે માનવ હૈયામાં વિરાજે છે. એનું શાણું પ્રાપ્ત થાય છે.
પણ અનન્ત છે. એ સર્વશકિતમાન છે. એનું સૌદર્ય વિશ્વ ત્રીસથી બેતાલીસ વર્ષની વય દરમિયાન આમ આત્મ- ભરમાં વિલસી રહે છે. એને કાનૂન અફર છે કેઈ પણ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી ઝરથુસ્સે ઈશ્વરી સંદેશ વિશ્વમાં ફેલાવવા મનુષ્ય એનો અનાદર કરી શકતો નથી. એની ઈચ્છાને સ નિર્ણય લીધો. પિતાને ધર્મ સ્વીકારે ને પ્રજામાં તેને કોઈ આધીન છે. ઈશ્વર આપણી વચ્ચે જ છે. એમને પ્રકાશ પ્રચાર કરે એ ખ્ય રાજવી શેધવા ઝરથુસ્સે વર્ષો સુધી અંધકારમાં ઝળહળે છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
