________________
તરબૂચ એક જ રીતે સ્ત્રી વિકારને મ
ત થઈ અન્ય
સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
૨૭૫ આર્ય સંસ્કૃતિ
તેને સ્વતંત્રતા અપાતી નહિ. તેને વિદ્યા ભણવાની છુટ ન શ્રી જીવનશંકરજી યાજ્ઞિક હતી. બાળકના ઉછેરની જવાબદારી તેના પરજ હતી. જ્યારે કેઈપણ જાતિ અથવા દેશની સંસ્કૃતિનો વિચાર
. આમ કહેનાર ખરેખર વસ્તુ સ્થિતિનો વિચાર કરતા કરવામાં આવે છે ત્યારે ઘણું કરીને તેની સામાજિક વ્યવસ્થા ,
નથી. અમારું પ્રાચીન સાહિત્ય કેઈનુંએ પી નથી. તે બધાનું રીત, રિવાજ, કલા, કૌશલ્ય વેપાર વાણિજ્ય વિગેરેની પ્રગતિ
હિતૈષી છે. એ બાબત જાણી લેવાની જરૂર છે કે:- સ્ત્રી જોવાય છે પણ પ્રકૃતિને એવો નિયમ નથી કે આવી બાબતની
જાતિની પવિત્રતામાં દેશનો ઉદ્ધાર તેમ જ સ્ત્રી જાતિને પતપ્રગતિ કરવાથી તે જાતિ કે દેશનો વિનાશ ન થાય. ઘણી
નમાં દેશનું પતન અનિવાર્ય છે. એટલા માટે હિન્દુ જાતિના બધી પ્રાચીન જાતિઓ ઉન્નતિ કરવાથી પણ નાશ થઈ ગઈ
સાહિત્યમાં પુરુષને બદલે કન્યા અથવા સ્ત્રીઓની રક્ષા ઉપર છે. અને તેની કૃતિઓના ભગ્નાંશ પુરાતત્વ વેત્તાઓની
વધારે ધ્યાન દેવામાં આવ્યું છે, સંતાન પર પિતા કરતા શધખોળની સાધન સામગ્રી રહી ગઈ!
માતાને પ્રભાવ વધારે પડે છે, સ્ત્રી જાતિની અપવિત્રતાથી
સંપૂર્ણ જાતિ અપવિત્ર થાય છે, ચાકુ તરબૂચ પર પડે કે, સર હેનરી સમુનમેનના મત પ્રમાણે થોડીક પાશ્ચાત્ય
તરબૂચ ચાકા પર પડે બને રીતે તરબૂચને જ નુકસાન જાતિ જ પ્રગતિ શીલ છે. અને બાકીની રૂઢિ થી બંધાયેલ
થવાનું એવી જ રીતે સ્ત્રી વિકારને આધિન થઈ બીજા પુરુષ છે તેથી ગતિહીન છે. અથવા નષ્ટ થઇ ગઈ છે. તેના મત
પર આશકત થાય. અથવા પુરુષ વિકાર યુકત થઈ અન્ય સ્ત્રી પ્રમાણે વ્યકિતને અધિકાધિક વર્ગ અથવા વર્ણનું સ્વતંત્ર
પર આશક્ત થાય. આ બંને રીતે સ્ત્રીઓનું પતન ચક્કસ હેવું ઉન્નતિનું પ્રમાણ છે અને બીજું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ છે.
પણે થાય. વિજ્ઞાન જાવ અને તેના દ્વારા પ્રકૃતિનાં રહસ્યનું ઉદ્ઘાટન કરી જ્ઞાન વર્ધનની સાથે પ્રકૃતિની શકિતને પિતાને અથવા
હિન્દુ તત્વનું વ્યાપક સ્વરૂપ ઉપયોગમાં લેવાનું. સંસ્કૃતિને આર્ય આદર્શ તેનાથી જુદો છે. છતાં પણ
-શ્રી રામગોવિંદજી ત્રિવેદી બા સંસારિક ઉન્નતિથી વિરોધ નથી. આપણી સંસ્કૃતિના
સંસ્કૃત સાહિત્યમાં એક નહિ અનેક સ્થળો એ ” હિન્દુ' જનાદાતા જાષ મુનિ છે. જ્ઞાનદીપે ને પ્રજવલિત કરનાર
શબ્દનો ઉલ્લેખ છે. તે શબ્દનું જે લક્ષણ બતાવામાં આવેલ છે, ભગવાન વેદ વ્યાસ છે. ત્યારે પ્રાશ્ચાત્ય સભ્યતાને જન્મ નગરમાં
હિન્દુ શબ્દની જે પરિભાષા બનાવામાં આવેલ છે તેનાથી થયું છે. એક ઉપર વન પ્રવૃતિ અને અને અનંતની ખેજની
સ્પષ્ટ જાણી શકાય છે કે હિન્દુ આર્યનું જ નામ છે. હિન્દુ તે છાપ પડી છે તો બીજા પર રાજસ અથવા ભૌતિક સુખને
છે જે દુષ્ટના શક, ધર્મપરાયણ, વેદ શાસ્ત્ર-અનુયાયી, નારાયણ પ્રભાવ પડ્યો છે.
ભકત અને વિદ્વાન છે. આ બધાં લક્ષણેથી જાણી શકાય છે
કે આર્ય અને હિન્દુ એકજ છે. અને આર્યજાતિનુ નામજ અનેક પ્રાચીન જાતિઓ કાળના મૂખરાં સમાઈ ગઈ.
હિન્દુ જાતિ છે, તેને તેની નવાઈ પમાડે તેવી ઉન્નતિ પણ બચાવી ન શકી, અને આર્ય જાતિ બધાથી પ્રાચીન હોવા છતાં પણ આજ સુધી
મુસલમાનોની વાતે તે પુરી જ છે! જે દિવસમાં જીવિત છે. અને તેણે પિતાની કૃતિઓ અને વિચાર ધારાથી
મહમંદ સાહેબનો જન્મ પણ થયો ન હતો. અને અરબ સંસારને વિશેષ રૂપથી સમૃદ્ધ બનાવ્યા છે. તે વાતની ઈતિહાસ જતિનો ઇતિયાસ પણ
જાતિને ઇતિહાસ પણ કાળના પેટમાં હતો તે દિવસમાં સાક્ષી પૂરે છે.
બાદશાહ સિકંદર ભારત વર્ષ આવ્યું હતું તેણે પોતાના
મિંત્રીને '' હિન્દુ કુશ” પર્વત જવાની ઈચ્છા પ્રગટ કરી હતી! હિં. સંસ્કૃતિમાં દેવતાવાદ -પં. દીનાનાથજી શર્મા શાસ્ત્રી, જયારે ઈસથી પણ સેંકડો વર્ષ પહેલાં” હિન્દુ” શબ્દ
હતું ત્યારે કેવી રીતે કહેવામાં આવે છે કે હિન્દુ” નામ આજકાલ પ્રાચીન સાહિત્ય પર આક્ષેપ કરવામાં આવે મુસલમાને એ પાડેલ છે? છે કે, પુરાતનકાળમાં સ્ત્રીઓ ઉપર અત્યાચાર કરવામાં આવ્યો. છે. વિધવા વિવાહ કરવાની છૂટ ન હતી. તેને માટે વ્રત. સિકંદરથી પણ સેંકડે વર્ષ પહેલાં પારસીઓનો ધમ ઉપવાસ વિગેરે નિયત કરવામાં આવ્યા છે. તેને બીજો પતિ ગ્રંથ “અવેસ્તા” બનાવવામાં આવેલ. તેમાં વેદના હજારો શબ્દ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યું નથી. તેને પર્દામાં તેમજ મળે છે. તેમાં હિન્દુ શબ્દને ઉલેખ છે, તે સમયથી છે ઘરમાં ગંધી રાખવામાં આવતી. અને તેની જુદા પ્રકારની રક્ષા આપાર વસનારને “હિન્દુ” કહેવામાં આવતાં બલખનગરનું કરવામાં આવતી, તેના પર વિશ્વાસ કરવામાં આવતો નહિ, નામ પણ પહેલાં “હિન્દવાર ” હતું.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
