Book Title: Shastra Sandesh Mala Part 11
Author(s): Vinayrakshitvijay
Publisher: Shastra Sandesh Mala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004461/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasadazamAlA AcArazAstranikasa yatidinakRtyam dharmaratnakaraMDaka AcAropadeza dharmasaMgraha (((upadezasAra (((upadezakalpavelI yAtrAstava pUjAvidhi triSaSThi dezanA saMgraha zrAvaka dharmakRtya) upadeza saptatikA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsmasaMdezamAlA-11 AcArazAstranikara bhAga-11 - II saMkalana II pa.pU.AcArya bha.zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajInA sAmrAjyavartI pU.paMnyAsazrI bodhirAvijayajI ma.sA.nA ziSyarata pU. zrI vinayarakSitavijayajI ma.sA. - prakAzaka, zAstrIsaMrdImAlA 3, maNibhadra epArTamenTa, subhASacoka, ArAdhanA bhavana mArga - gopIpurA, surata-1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (c) zAsaMdazamAlA - 11 . AcArazAstranikara: (c) prathama AvRtti 7 Aso pUnama vi.sa.2061 (c) kiMmata rU.45/- (paDatara kiMmata) I pramArjanA - zuddhi II pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA. pU.yu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. paMDitavarya zrI ratIbhAi cImanalAla dozI (c) TAipa seTIMgaH pAyala prinTarsa - rAdhanapura zrIjI grAphIksa, pAlaDI, amadAvAda. (c) mudrakaH zivakRpA ophaseTa prInTarsa, dUdhezvara, amadAvAda-4 vizeSa noMdhaH zAstra saMdezamAlAnA 1 thI 20 bhAganuM saMpUrNa prakAzana jJAnadravyamAMthI karavAmAM Avela che. tenI noMdha levA vinaMtI. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'AbhAra! * anumodanIya...! anukaraNIya...! DO zAstrasaMdezamAlAnA agiyAramA bhAganA prakAzanano saMpUrNa lAbha zrI sahastraphaNA ciMtAmaNI pArzvanAthanI peDhI che AziSa sosAyaTI, rAjamahela roDa pATaNa taraphathI zrI saMghanA jJAnavyanI nidhimAMthI levAmAM Avela che. tenI amo hArdika anumodanA karIe - chIe.... zrI saMgha tathA TrasTIgaNanA amo AbhArI chIe ..! - zAstradezamAlA : TIF Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasaMdezamAlAnAM 1 thI 20 bhAgamAM levAyelA 400 thI vadhAre graMthonA mULa pustako-prato meLavavA mATe amoe nIce lakhela saMsthAo hastakanA jJAnabhaMDArano vizeSa upayoga karela che. A saMsthAo ane tenA TrasTIo tathA kAryakaronA amo AbhArI chIe. 1. zrI vijayagaccha jaina upAzraya - rAdhanapura 2. zrI nagInabhAI jaina pauSadhazAkhA - pATaNa 3. vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana - surata 4. zrI jainAnanda pustakAlaya - surata 5. zrI mohanalAlajI jaina upAzraya - surata 6. zrI dAnasUri jJAnamaMdira - amadAvAda 7. jaina ArAdhanA bhavana TrasTa - amadAvAda 8. zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira - kobA . 9. zrI neminaMdana zatAbdi TrasTa - amadAvAda - zAstrasaMdezamAlA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNe konuM ? dharmanuM ja ...! parama upakArI evA dharmazAstrakAroe, dharmanI upAdeyatAne jaNAvavAne mATe ane bhavya jIvone dharma prati AkarSavAne mATe, dharmano mahimA paNa khUba khUba gAyo che. dharmamAM je tAkAta che, te tAkAta bIjA koImAM paNa nathI, enuM jagatanA jIvone dharmazAstrakAra mahApurUSoe bhAna karAvyuM che. je AtmA dharmanA zaraNane grahaNa kare che, te AtmAe kalyANane viSe nizcitta thaI javA jevuM che, ema dharmazAstrakAra mahApurUSo pharamAve che. AtmA dharmanuM zaraNa pAmyo eTale samajI lo kee kalyANanA AgAramAM peTho. jema jema AtmA dharmane samarpita thato jAya che, tema tema AtmA duHkhathI mUkAto jAya che ane sukhane pAmato jAya che. jJAnio pharamAve che ke-jyAM dharma nahi, tyAMsukha nahi; ane, jyAM dharma, tyAM duHkhanuM nAmanizAna nahi. pUrvanA adharmanA yoge duHkhanA saMyogo Ave e bane, te chatAM paNa dharmanA zaraNane pAmelo AtmA e saMyogothI muMjhAya nahi. ulaTuM, du:khanA saMyogone paNa dharmanA zaraNane pAmelo AtmA, sukhanA kAraNa rUpa banAvI de! mATe, jagatamAM jo koI zaraNa levA lAyaka vastu hoya, to te eka dharma ja che: paNa bIjI koIpaNa vastu zaraNa levA lAyaka nathI. -pU.A.deva.zrImavijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ............... ! pUrvanA pUrvAcArya-puNyAtmAoe padyamAM prarUpelA 400 thI vadhAre prakaraNonA 70,000 hajAra zloka pramANa sAhitya Aje eka navA svarUpe AvI rahyuM che. upalabdha graMthonuM upakAraka upayogI bananAra A ekaapUrva-anokhuM-aneruM-adbhUta prakAzanamAM amo nimitta banela chIe teno amone harSa che. chellA traNa varSathI pU.paMnyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSya ratna pU.paMnyAsazrI taporatnavijayajI ma.sA.nA saMpUrNa mArgadarzana mujaba pU.mu.zrI vinayaMrakSitavijayajI ma.sAhebe A saMkalanA taiyAra karI Apela che. zAstra saMdezamAlA dvArA prakAzita thayela A 20pustakomAM pU.A.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.pA.zrI yazovijayajI ma.sA. dvArA racAyela padya sAhityanA sAta pustako che bAkInA tera pustakomAM alaga-alaga kartAonI vRttiono viSayavAra samAveza karavAmAM Avela che. zAstrasaMdezamAlAnA A prakAzanamAM zuddhino vizeSa khyAla rAkhavAmAM Avela che. dareka pustakamAM AgaLa jaNAvela pUjayazrIoe te pustakanuM pramArjana karI Apela che. temAM pU.paM.zrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA., pU.A.zrI yogatilakasUrIzvarajI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma.sA.nA ziSyaratnapUmu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. (saMskRta grantho) tathA pU.sA.zrI dakSAzrIjI ma.nA. ziSyA pU.sA.zrI bhadrazAzrIjI ma. Adie vizeSa kALajI rAkhI zuddhi karI Apela che. jaina paMDitomAM jemanuM AgavuM sthAna-nAma che evA paMDitavaryazrI ratIbhAI cImanalAla dozIe zAstrasaMdezamAlAnA A 20 bhAganuM samagra meTara ceka karI Apela che. dararoja pAMca-cha kalAka adhyayananuM kArya cAlu rAkhI, athAga mahenata karI samayano je bhoga teozrIe Apela che te prazaMsanIya che. - zrI surata tapagaccha ratnatrayI ArAdhaka saMghe tathA bIjA alaga alaga saMghoe potAnA jJAnadravyanI nidhimAMthI udAratApUrvaka lAbha laI A kAryane vegavaMtu banAvela che te mATe amo teozrInA AbhArI chIe. TAipa seTIMga mATe pAyala prinTarsa- rAdhanapuranA mAlika zrI ikabAlabhAI tathA zrIjI grAphIksa - amadAvAdanA zrI nikuMjabhAI paTele ghaNI ja dhIraja ane khaMtathI zrI rIjhavAna zekhanA sahakArathI A kAryane pUrNatAe pahoMcADyuM che. prInTIMga, TAiTala prInTIMga tathA bAInDIMganuM kAma zivakRpA ophaseTa prInTarsa-amadAvAdanA bhAvinabhAIe vizeSa kALajIpUrvaka karI Apela che. - zAstradezamalA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM 59 266 / / anukramaNikA / / 1. yAtrAstavaH 32. 1-3 2. dharmasaMgrahaH 4-17 3. pUjAvidhi: 19 17-19 upadezasAraH 19-25 5. AcAropadezaH 25-48 upadezakalpavalliH 436. 48-84 7. upadezasaptatiH 108 85-94 dharmaratnakaraNDakaH 376 94-126 9. yatidinakRtyam 421. 126-161 10. zrAvakadharmakRtyam 245 162-182 11. triSaSThIyadezanAsaMgraha: 1796 183-336 12. pariziSTha-1 saMpUrNa zloka saMkhyA - 3917 . saMpUrNa pRSTha saMkhyA - 8 + 336 + 8 . i .1-8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // pU.A.zrIjinezvarasUriviracitaH '. ||yaatraastvH // tIrthayAtrApracalitasaMghapAdAbjareNubhiH / spRSTairapi parApyeta, na sparzo bhavarakSasA tIrthezavandanaiH pApataptaprazamacandanaiH / prApyate paramAnando, mahAnando'marAlayaH // 2 // zatruJjaye nAbhisUnorujjayante ca neminaH / te dhanyA ye prakurvanti, vandanArthaM manorathAn // 3 // kadA zatruJjaye zaile, vandiSye prathamaM jinam / yena dRSTena nazyanti, pApmAnaH pUrvajanmanAm yathA sephAlikApuSpamAlikA truTyati kSaNAt / candrodaye tathA yatra, dRSTe karmaparamparA taM nAbhernandanaM devaM, mArudevaM guNAspadam / bharatezvaracakrIzazrIbhadbAhubaliprabho ! (bhum) tathA'STAnavatikSmezAM (zAn), brAmyA brAhmyA mahAvidam / sundaryAH zIlasundaryA, vapraM vapraM mahAzriyAm paJcacApazatImAnavigrahaM kSiptavigraham / prAjyaM rAjyaM parityajya, kRtacAritrasaGgraham // 8 // zAkkarAvaM paribhrAjaM, svarNazrIparNarociSam / / AryAnAryeSu dezeSu, sahasraM zaradAM kSitauM // 9 // maunena vihRtaM varSAnAzvAsaM kRtapAraNam / zreyAMsasya gRhe svAdurasaiH puNDradravairnavaiH // 10 // . nyagrodhasya tale klRptASTamaM. yogIndrasattamam / ghAtikarmakSayAjjAtakevalaM nirmalaM stuve .... // 11 // // 7 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 / / // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // siddhamaSTApade zaile, zailezImApya yoginAm / sahasrardazabhiH zakacakravartistutaM zraye sammete tIrthakoTIre, sunAzIreNa saMstutAn / viMzati tIrthapAn siddhAn, kadA vande pramodataH ? vande zrIdhAtakIkhaNDe, dhAtakIkhaNDamaNDite / puSkarAH parArddha ca, jambUdvIpe maharddhike bharatairAvatakSetrapaJcake zrIprapaJcake / saptatyagraM guNairagrayaM, zataM tIrthakRtAM kadA? . jambUdvIpe mahAdvIpe, pradIpe taamskssitau| . pUrveSu zrIvideheSu, geheSu prAjyasampadAm zrImatyAM puSkalAvatyAM, vijaye vijyottbhe| vartamAnaM cidamlAnaM, sImandharajinezvaram' prAkAratrayamadhyasthaM, madhyasthaM sarvajantuSu / ratnasiMhAsanArUDhaM, vIjyamAnaM ca cAmaraiH catuHSaSTyA surAdhIzaiviSNunA yugbaahunaa| . pUjyamAnaM paJcacApazatImAnavapulatam tathA'paravideheSu, tIrthendra zrIyugandharam / zrImahAbAhukRSNena, sevitaM varaparSadA lalATapaTTamAsphAlya, pRthvIpIThe muhurmuhuH / stutvA''nandena vanditvA, kadA vijJapayAmyaham nAtha ! bhIto bhavAmbhodherbodhilAbhaM prayaccha me| dehi dIkSAM mahAzikSA, sparza me kuru mastake svahastena prazastena, srvlkssnnraajinaa| .. tvAM prApya nirvRto bhUtvA, tvadAjJAM pAlayAmyaham // 18 // / / 19 / / // 20 // // 21 // .. // 22 // // 23 / / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // kurve muktAvalI ratnAvalI zrIkanakAvalIm / siMhaniHkrIDitAbhikhyaM, tapo laghu tathA mahat suduSkaraM guNaratnasaMvatsaramahAtapaH / AcAmlavarddhamAnaM ca tapaH SaSThASTamAdikam seveDahaM sthAvaraM kalpaM, jinakalpaM sudurvaham / analpaM pratimAkalpaM, yathAlandaM suduHsaham kadA prApya yathAkhyAtaM, cAritraM mitramuttamam / utpAdya kevalajJAnaM, prabodhya trijagajjanam aSTabhiH samayaiH kRtvA, samudghAtaM mahAguNam / prApnomi zrImahAnandaM, mahAnandaM sunizcalam ? na jarA janma no yatra, na mRtyunaM ca bandhanam / na deho naiva ca sneho, nAsti karmalavo'pi ca kevalaM kevalaM yatra, yatra darzanamakSayam / akSayaM ca sukhaM yatra, vIryasamyaktvamakSayam . yathA tatraiva tiSThAmi, tIrkhA bhavamahodadhim / / prasadya kuru me nAtha !, dRkprasAdaM tathA zubham / itthaM sUrijinezvareNa vinutAH sarve suparvezvarastutyA nityasukhAH sukhAni sudRzA dhvastApadAM sampadAm / mahyaM rAtu zivAspadaM gatamadaM prINantu saGgaM jinAs sarvajagatrayI racayatAt kalyANikAdyutsavAn // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.upAdhyAyazrImAnavijayagaNiviracitaH ||dhrmsNgrhH // praNamya praNatAzeSasurAsuranarezvaram / tattvajJaM tattvadeSTAraM mahAvIraM jinottamam .. // 1 // zrutAbdheH sampradAyAcca, jJAtvA svaanubhvaadpi| . siddhAntasAraM grathamAmi dharmasaGgrahamuttamam // 2 // vacanAdaviruddhAdyadanuSThAnaM yathoditam / maitryAdibhAvasammizra, taddharma iti kIrtyate // 3 // sa dvidhA syAdanuSThAtRgRhivrativibhAgataH / sAmAnyato vizeSAcca, gRhidharmo'pyayaM dvidhA // 4 // tatra sAmAnyato gRhidharmo nyAyArjitaM dhanam / vaivAhyamanyagotrIyaiH, kulazIlasamaiH samam ziSTAcAraprazaMsAriSaDvargatyajanaM tthaa|| indriyANAM jaya upaplutasthAnavivajanam suprAtivezmike sthaane'ntiprkttguske| . anaikanirgamadvAraM gRhasya vinivezanam . // 7 // pApabhIrUkatA khyAtadezAcAraprapAlanam / . sarveSvanapavAditvaM nRpAdiSu vizeSataH // 8 // Ayocitavyayo veSo, vibhavAdyanusArataH / mAtApitrarca saGgaH sadAcAraiH kRtajJatA // 9 // ajIrNe bhojanaM kAle bhuktiH sAtmyAdalolyataH / vRttasthajJAnavRddhArhA garhiteSvapravarttanam // 10 // bharttavyabharaNaM dIrghadRSTidharmazrutirdayA / aSTabuddhiguNairyogaH pakSapAto guNeSu ca ... // 11 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // sadA'nabhinivezazca, vizeSajJAnamanvaham / yathArhamatithau sAdhau dIne ca pratipannatA anyo'nyAnupaghAtena trivargasyApi sAdhanam / adezAkAlAcaraNaM balAbalavicAraNam yathArhalokayAtrA ca paropakRtipATavam / hI: saumyatA ceti jinaiH prajJapto hitakAribhiH etadyutaM sugArhasthyaM, yaH karoti naraH sudhIH / lokadvaye'pyasau bhUri, sukhamApnotyaninditam tasmin prAyaH 'prarohanti, dharmabIjAni gehini / vidhinoptAni bIjAni vizuddhAyAM yathA bhuvi sa aadidhaarmikshcitrstttttntraanusaartH| . iha tu svAgamApekSaM, lakSaNaM parigRhyate sa dharmadezanAyogyo mdhysthtvaajjinairmtH| . yogadRSTyudayAtsArthaM, yadguNasthAnamAdimam . sA ca saMvegakRtkAryA, zuzrUSormuninA parA / bAlAdibhAvaM saMjJAya, yathAbodhaM mahAtmanA saMvignastacchuterevaM, jJAtatattvo naro'naghaH / dRDhaM svazaktyA jAtecchaH, saMgreha'sya pravartate nyAyyazca sati samyaktve'NuvratapramukhagrahaH / jinoktatattveSu ruciH, zuddhA samyaktvamucyate nisargAdvA'dhigamato, jAyate tacca paJcadhA / mithyAtvaparihANyaiva, paJcalakSaNalakSitam yogavandananimittadigAkAravizuddhayaH / yogyopacaryeti vidhiraNuvratamukhagrahe // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // .. // 28 // // 29 // sthUlahiMsAdivirati, vratabhaGgena kenacit / aNuvratAni paJcAhurahiMsAdIni zambhavaH nirAgodvIndriyAdInAM, saMkalpAccAnapekSayA / hiMsAyA viratiryA sA, syAdaNuvratamAdimam dvitIyaM kanyAgobhUmyalIkAni nyAsanihnavaH / kUTasAkSyaM ceti paJcAsatyebhyo viratirmatam parasvagrahaNAccauryavyapadezanibandhanAt / yA nivRttistRtIyaM tatproce sArvairaNuvratam svakIyadArasantoSo, vajanaM vA'nyayoSitAm / zramaNopAsakAnAM taccaturthANuvrataM matam parigrahasya kRtsnasyAmitasya parivarjanAt / icchAparimANakRti, jagaduH paJcamaM vratam UdhistiryagAzAsu, niyamo gamanasya yH| AdyaM guNavrataM prAhustaddigviramaNAbhidham bhogopabhogayoH saGkhyAvidhAnaM yatsvazaktitaH / bhogopabhogamAnAkhyaM, tadvitIyaM guNavratam caturvikRtayo nindyA udumbarakapaJcakam / himaM viSaM ca karakA mRjjAtI rAtribhojanam bahubIjA'jJAtaphale sndhaanaanntkaayike| vRntAkaM calitarasaM, tucchaM puSpaphalAdi ca AmagorasasaMpRktadvidalaM ceti varjayet / dvAviMzatimabhakSyANi, jainadharmAdhivAsitaH zarIrAdyarthavikalo, yo daNDaH kriyate janaiH / so'narthadaNDastattyAgastArtIyIkaM guNavratam // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // / // 35 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // so'padhyAnaM pApakarmopadezo hiMsakArpaNam / pramAdAcaraNaM ceti, prokto'rhadbhizcaturvidhaH sAvadyakarmamuktasya, durdhyAnarahitasya ca / samabhAvo muhUrtaM tavrataM sAmAyikAhvayam saMkSepaNaM gRhItasya, parimANasya digvate / yatsvalpakAlaM tad jJeyaM, vrataM dezAvakAzikam AhAra-tanusatkArA-'brahma-sAvadyakarmaNAm / tyAgaH parvacatuSTayyAM, tadviduH pauSadhavratam AhAravastrapAtrAdeH, pradAnamatithecdA / udIritaM tadatithisaMvibhAgavataM jinaiH eSAM niraticArANAM, pAlanaM zuddhabhAvataH / paJca paJcAticArAzca, samyaktve ca prativrate paJcAticArAH samyaktve, heyAH shngkn-kaangkssnne| vicikitsA kudRSTInAM, prazaMsA taizca saMstavaH vadho bandhazchavicchedo'tibhArAropaNaM krudhaH / bhaktapAnavyavacchedo'ticArAH prathamavrate sahasAbhyAkhyAnaM mithyopadezo guhyabhASaNam / kUTalekhazca vizvastamantrabhedazca sunRte stenAhRtagraha-stenaprayogau mAnaviplavaH / . dvibhAjyagatirasteye, pratirUpeNa ca kriyA paravivAhakaraNaM, gamo'nAttetvarAttayoH / anaGgakrIDanaM tIvrarAgazca brahmaNi smRtAH dhanadhAnyaM kSetravAstu, rUpyasvarNaM ca paJcame / gomanuSyAdi kupyaM cetyeSAM saGkhyAvyatikramAH // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 / / bandhanAt yojanAt dAnAt, garbhato bhaavtstthaa| kRtecchAparimANasya, nyAyyAH paJcApi na hyamI mAnasya nizcitasyordhvAdhastiryakSu vyatikramAH / kSetravRddhiH smRtibhraMzaH, smRtA AdyaguNavrate sacittastatpratibaddhaH, saMmizro'bhiSavastathA / duSpakvAhAra ityete, dvaitIyIke guNavrate amI bhojanamAzritya tyaktavyAH karmataH punaH / kharakarmatrighnapaJcakarmAdAnAni tanmalA: vRttayo'GgAra-vipinA-'no-bhATI-sphoTakarmabhiH / vaNijyAkA danta-lAkSA-rasa-keza-viSAzritAH yantrapIDanakaM nirlAJchanaM dAnaM davasya c| . saraHzoSo'satIpoSazceti paJcadaza tyajet' proktAstRtIye kandarpaH kautkucyaM bhogabhUritA / saMyuktAdhikaraNatvaM, maukharyaM ca guNavrate yogaduSpraNidhAnAni, smRteranavatA(dhA)raNam / anAdarazceti jinaiH, proktAH sAmAyikavrate preSaNA''nayane zabda-rUpayoranupAtane / pudgalapreraNaM ceti, matA dezAvakAzike saMstArAdAnahAnAnyapratyupekSyApramRjya ca / anAdaro'smRtizcetyaticArAH pauSadhavrate sacite sthApanaM tena, sthaganaM mtsrstthaa| kAlalaGyo'nyApadeza, iti paJcAntime vrate etaivinA vratAcAro, gRhidharmo vizeSataH / saptakSetryAM tathA vittavApo dInAnukampanam // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // - // 58 // * // 59 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // namaskAreNAvabodhaH svadravyAdhupayojanam / sAmAyikAdikaraNaM vidhinA caityapUjanam / samyag snAtvocite kAle saMsnApya ca jinAn kramAt / puSpAhArastutibhizca pUjayediti tadvidhi: AzAtanAparIhAraM svazaktyocitacintanam / pratyAkhyAnakriyA'bhyarNe gurovinayapUrvakam dharmopadezazravaNamazanAdinimantraNam / gatvA yathocite sthAne dharmyamarthArjanaM tathA madhyAhne'rcA ca satpAtradAnapUrvaM tu bhojanam / saMvaraNakRtistadvijaiH, sArddha zAstrArthacintanam sAyaM punarjinAbhyarcA pratikramaNakAritA / gurovizrAmaNA caiva, svAdhyAyakaraNaM tathA gatvA gRhe'tha kAle'haMdgurusmRtipurassaram / . alpanidropAsanaM ca, prAyeNAbrahmavarjanam / nidrAkSaye'GganA'GgAnAmazaucAdevicintanam / ityAhorAtrikI caryA, zrAvakANAmudIritA evaM parvasu sarveSu caturmAsyAM ca haayne| .. janmanyapi yathAzakti svasvasatkarmaNAM kRtiH vidhinA darzanAdyAnAM pratimAnAM prapAlanam / . yAsu sthito gRhastho'pi vizuddhyati vizeSataH prarUpito jinairevaM gRhidharmo vizeSataH / satAmanuSTheyatayA cAritragiripadhikA enaM dharmaM ca nikhilaM pAlayan bhAvazuddhitaH / yogyaH syAdyatidharmasya mocanAtpApakarmaNaH // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryadezasamutpannaH 1, zuddhajAtikulAnvitaH 2 / / kSINaprAyAzubhakarmA 3 tata eva vizuddhadhIH 4 // 72 / / durlabhaM mAnuSaM janma, nimittaM maraNasya ca / sampadazcapalA duHkhahetavo viSayAstathA // 73 // saMyoge viprayogazca, maraNaM ca pratikSaNam / dAruNazca vipAko'sya, sarvaceSTAnivartanAt // 74 // iti vijJAtasaMsAranairguNyaH svata eva hi 5 / tadviraktastata eva 6, tathA mandakaSAyabhAk 7 alpahAsyAdivikRtiH 8 kRtajJo 9 vinayAnvitaH 10 / ... sammatazca nRpAdInAmadrohI 11-12 sundarAGgabhRt 13 // 76 // zrAddhaH 14 sthirazca 15 samupasaMpannazceti 16 sadguNaH / bhavedyogyaH pravrajyAyA, bhavyasattvo'tra zAsane // 77 // yatirevaMvidho bhavyo, guroryogyasya sannidhau / vidhipravrajitaH zuddhavyavahArAjjitairmataH // 78 // yogyo gurustu pUrvoktaguNaiH saGgata eva hi| / vidhiprapannapravrajya 1 AsevitagurukramaH 2 // 79 // akhaNDitavrato nityaM 3, vidhinA paThitAgamaH 4 / tata evAtivimalabodhayogAcca tattvavit 5 upazAntazca 6 vAtsalyayuktaH pravacane'khile 7 / sarvasattvahitAnveSI 8, Adeya 9 zcAnuvartakaH 10 // 81 // gambhIra 11 zcAviSAdI copasargAdiparAbhave 12 / . tathopazamalabdhyAdiyuktaH 13 sUtrArthabhASakaH 14 svagurvanujJAtagurupada 15 zceti jinairmataH / pAdArddhaguNahInau ca, yaugyau tau madhyamAvarau // 83 // 10 // 80 // // 82 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 // gurvanujJopadhAyogo vRttyupaaysmrthnm| glAnauSadhAdidRSTAntAt, tyAgo gurunivedanam // 84 // praznaH sAdhukriyAkhyAna parIkSA kaNThato'rpaNam / sAmAyikAdisUtrasya, caityanutyAdi tadvidhiH // 85 // sApekSo nirapekSazca, yatidharmo dvidhA mataH / sApekSastatra zikSAyai, gurvantevAsitA'nvaham // 86 // vizuddhamupadhAnena, prAptaM kAlakrameNa ca / yogyAya guruNA sUtraM, samyagdeyaM mahAtmanA audhikI dazadhAkhyA ca, tathA padavibhAgayuk / sAmAcArI vidhetyuktA, tasyAH samyak prapAlanam // 88 // pratilekhanikA 1 piNDo 2 padhya 3 nAyatanAni 4 ca / pratisevA 5 ''locane 7 ca, zuddhi 7 zcetyaughikI matA // 89 // nizAntyayAme jAgaryA, guroshcaavshykkssnne| . utsargo devagurvAdinatiH svAdhyAyaniSThatA // 90 // kAle ca kAlagrahaNaM, ttshcaavshykkriyaa| drAk pratyupekSaNA samyag, svAdhyAyazcAdyapauruSIm // 91 // pratilikhya tataH pAtrANyarthasya zravaNaM guroH / evaM dvitIyapauruSyAM, pUrNAyAM caityavandanam // 92 // kRtvopayogaM nirdoSabhikSArthamaTanaM tdaa| . AgatyAlocanaM caityavandanAdividhistataH // 93 // gurvAdicchandanApUrva, vidhinA bhojnkriyaa| yatanApAtrazuddhau ca, punazcaityanamaskriyA // 94 // guruvandanapUrvaM ca pratyAkhyAnasya kAritA / AvazyikyA bahirgatvA sthaNDile vivisarjanam // 95 // . 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 96 // // 97 // // 98 // . // 99 // // 100 // // 101 // Agatya vasatau gatyAgatyorAlocanaM sphuTam / zeSe'tha pazcime yAma, upadhipratilekhanA tataH svAdhyAyakaraNaM, muhUrtaM yAvadantimam / tatroccAraprazravaNakAlabhUmipramArjanam AvazyakakRtiH kAlagrahastArAtrayekSaNe / tataH kAlikasUtrAdyadhyayanAdi tathAvidhi sAdhuvizrAmaNAdyaizca, nizAdyaprahare gte| gurvAdezAdividhinA, saMstAre zayanaM tathA sthavirANAM dvitIye'pi yAme sUtrArthabhAvanam / arddharAtrikakAlasya, tRtIye grahaNaM ca taiH tato'vabodhazca gurosteSAM ca zayanaM tathA / udvarttanAdiyatanA, sanmanorathacintanam / prApte caturthayAme tu vizrAmaNakRtirguroH / sthavirAdyairjAgaritvA, tatra vairAtrikagrahaH tataH svAdhyAyakaraNaM, yAvatprAbhAtikakSaNam / ityevaM dinacaryAyAzcaraNaM zubhayogataH icchAmicchAtathAkArA, gatA'vazyaniSedhayoH / ApRcchA pratipRcchA ca, chandanA ca nimantraNA upasaMpacceti jinaiH, prajJaptA dazadhAbhidhA / bhedaH padavibhAgastu syAdutsargApavAdayoH evamArAdhayan sAmAcArI sarvAtmanA yatiH / bhavedupasthopanArhaH, sA ca kAryA yathAvidhi jJAtazastraparijJAdistyAgAdiguNasaMyutaH / priyadharmAvadyabhIrurupasthApyo'yamucyate // 102 // // 103 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // 12 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // // 112 // // 113 // prApto'nuktakAyAdirajJAtArtho'parIkSitaH / anupasthApanIyo'yaM, guruNA pApabhIruNA . devagurvorvandanaM ca; vratoccAraH pradakSiNAH / digbandhastapa AkhyAnaM, maNDalIvezanaM vidhiH ahiMsA satyamasteyaM, brahmA''kiJcanyameva ca / mahAvratAni SaSThaM ca, vrataM rAtrAvabhojanam pramAdayogAdyatsarvajIvAsuvyaparopaNam / sarvathA yAvajjIvaM ca proce tat prathamaM vratam sarvathA sarvato'lIkAdapriyAccAhitAdapi / vacanAdvinivRttiryA, tatsatyavratamucyate sakalasyApyadattasya grahaNAdvinivarttanam / sarvathA jIvanaM yAvattadasteyavrataM matam divyamAnuSatairazcamaithunebhyo nivarttanam / trividhaM trividhenaiva tad brahmavratamIritam . parigrahasya sarvasya, sarvathA parivarjanam / . AkiJcanyavrataM proktamarhadbhirhitakATibhiH etAni bhAvanAbhizca, pratyekaM paJcabhiH sphuTam / bhavanti bhAvitAnyeva, yathoktaguNabhAJji tu caturvidhasyAhArasya, sarvathA privrjnm| ' SaSThaM vratamihaitAni, jinairmUlaguNAH smRtAH zeSAH piNDavizuddhyAdyAH syuruttaraguNAH sphuTam / eSAM cAnaticArANAM, pAlanaM te tvamI matAH . Adyavrate hyatIcArA, ekAkSAdivapuSmatAm / saTTaparitApopadrAvaNAdyAH smRtA jinaiH // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // - 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asau dvidhANu-sthUlAbhyAM, tatrAdyaH prclaaditH|| dvitIyaH krodha-lobhAdemithyAbhASA dvitIyake // 120 // evaM tRtIye'dattasya, tRNAdergrahaNAdaNuH / krodhAdibhirbAdaro'nyasacittAdyapahArataH // 121 // brahmavrate'ticArastu, karakarmAdiko mataH / samyaktadIyaguptInAM, tathA cAnanupAlanam // 122 // kAkAdirakSaNaM bAlamamatvaM paJcame'pyaNuH / dravyAdigrahaNaM lobhAt, sthUlazcAdhikadhAraNam // 123 // dinaattdinbhuktaadicturbhjhyaadirntime| . sarveSvapyeSu vijJeyA doSA vAtikamAdibhiH // 124 // jJAnAdipaJcAcArANAM pAlanaM ca yathAgamam / gacchavAsakusaMsargatyAgo'rthapadacintanam' // 125 // vihAro'pratibaddhazca, samyaggItArthanizrayA / mahAmunicaritrANAM, zravaNaM kathanaM mitha: // 126 // aticArAlocanena, prAyazcittavidheyatA / upasargatitikSA ca, parISahajayastathA // 127 // anuyogagaNAnujJA'pyanavadyakramAgatA / tameva sUtraviditaM, varNayAmo yathAsthitam // 128 // vratagrahe'STau sUtrArthavihAre dvAdaza kramAt / paJcacatvAriMzavarSe, yogyataivaM gaNisthite: // 129 // IdRkparyAyaniSpannaH, SaTtriMzadguNasaMgataH / dRDhavrato yatiyuto, muktyarthI saGghasammataH . // 130 // zrutAnuyogA'nujJAyAH, pAtraM na tu guNojjhitaH / apAtre tatpradAne yanmahatyAzAtanA smRtA // 131 // 14 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 132 // // 133 // // 134 // // 135 // // 136 // // 137 // tasmAduktaguNADhyAya, deyaM sUripadaM dhruvam / vidhipUrvaM vidhizcAtra, sAmAcAryAM prapaJcitaH tato'sau nityamudyuktaH, kArye pravacanasya ca / vyAkhyAnaM kurute'rthebhyaH, siddhAntavidhinA khalu etasyaiva gaNAnujJA'nyasya vA guNayoginaH / guruNA vidhinA kAryA, guNayogI tvayaM mataH sUtrArthajJaH priyadRDhadharmA sarvAnuvartakaH / sajjAtikulasaMpanno, gambhIro labdhimAMstathA saMgrahopagrahaparaH, zrutarAgI kRtakriyaH / evaMvidho gaNasvAmI, bhaNito jinasattamaiH gItArthA kulajA'bhyastasatkriyA pAriNAmikI / gambhIrobhayatovRddhA, smRtA''ryA'pi pravartinI etadguNaviyoge tu, gaNIndraM vA prvrtiniim| . sthApayetsa mahApApa, ityuktaM pUrvasUribhiH . dIkSAvaya:pariNato, dhRtimaannuvrtkH| svalabdhiyogyaH pIThAdijJAtA piNDaiSaNAdivit eSo'pi guruNA sArddha, viharedvA pRthagguroH / taddattArhaparIvAro'nyathA vA pUrNakalpabhAk upAdhyAyapadAdInAmapyanujJaivameva c| . . gItArthatvaguNastulyasteSu vyaktyA tvamI kamAt samyaktvajJAnacAritrayugAcAryapadocitaH / sUtrArthavidupAdhyAyo, bhavetsUtrasya vAcakaH tapaHsaMyamayogeSu, yogyaM yo hi pravartayet / nivartayedayogyaM ca, gaNacintI pravartakaH . 15 // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // // 142 // // 143 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 144 // // 145 // * // 146 // // 147 // // 148 // // 149 // tena vyApAriteSvartheSvanagArAMzca sIdataH / sthirIkaroti sacchaktiH, sthaviro bhavatIha saH prabhAvanoddhAvanayoH, kSetropadhyeSaNAsu ca / aviSAdI gaNAvacchedakaH sUtrArthavinmataH vidhinA gurvanujJAtagaNyAdipadapAlanam / tAvadyAvacca caramakAlo na syAdupasthitaH upasthite'tha tasmiMstu, samyagsaMlekhanAkRtiH / sA cotkRSTAdibhedena, trividhA gaditA jinaiH aihikAmuSmikAzaMsA''zaMsA jIvitakAlayoH / nidAnaM cetyatIcArA matAH saMlekhanAvrate maraNasyAbhyudyatasya, prapattividhinA tataH / tadapyuktaM pAdapopagamanAditribhedakam / AdyasaMha[na]ninAmeva, tatrAdimamaceSTane / iGginImaraNaM ceSTAvatAmAhAravarjanAt AhArasya parityAgAt, sarvasya trividhasya vaa|. bhavedbhaktaparijJAkhyaM, dvidhA saparikarmaNAm kAndappI kailbiSikI cAbhiyogikyAsurI tthaa| sAMmohI ceti paJcAnAM, bhAvanAnAM vivarjanam sApekSayatidharmo'yaM, parArthakaraNAdinA / tIrthapravRttihetutvAdvarNitaH zivasaukhyadaH pramAdaparihArAya, mahAsAmarthyasaMbhave / kRtArthAnAM nirapekSayatidharmo'tisundaraH sa cAlpopadhitA, suutrgurutogvihaaritaa| .. apavAdaparityAgaH, zarIre'pratikarmatA . . 16 // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // // 155 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 156 // // 157 // dezanAyAmaprabandhaH, sarvadA cApramattatA / UrdhvasthAnaM ca bAhulyAcchubhadhyAnaikatAnatA uddhRtAdyeSaNAbhikSA, kSetre SaDbhAgakalpite / gamanaM niyate kAle, turye yAme tvavasthitiH saMkSepAnirapekSANAM, yatInAM dharma IritaH / atyugrakarmadahano, gahanogravihArataH ityeSa yatidharmo'tra, dvividho'pi nirUpitaH / tataH kAtsnaryena dharmasya, siddhimApa nirUpaNam // 158 // // 159 // pUvaSaratA = // 1 // = // 2 pUrvadharazrImadumAsvAtiviracitA ||puujaavidhiH|| snAnaM purvAmukhIbhUya, pratIcyAM dantadhAvanam / udIcyAM zvetavastrANi, pUjA pUrvottarAmukhI gRhe pravizatAM vAmabhAge zalyavivajite / devatAvasaraM kuryAt, sArdhahastova'bhUmike nIcairbhUmisthitaM kuryAd, 'devatAvasaraM ydi| nIcarnIcaistato vaMzaH, santavyApi sadA bhavet yathA'rcakaH syAtpUrvasyA, uttarasyAzca saMmukhaH / dakSiNasyA dizo varja, vidigvarjanameva ca "pazcimAbhimukhaH kuryAt, pUjAM jainendramUrtaye / caturthasantaticchedo, dakSiNasyAmasantatiH AgneyyAM tu yadA pUjAM, dhanahAnidine dine / vAyavyAM santatirnaiva, naiRtyAM ca kulakSayaH // 3 // // 4 = = Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // .. // 8 // // 9 // // 10 // . // 11 // aizAnyAM kurvatAM pUjAM, saMsthiti va jaayte| aMhijAnukarAMseSu, mUrdhni pUjA yathAkramam zrIcandanaM vinA naiva, pUjAM kuryAtkadAcana / bhAle kaNThe hRdayAmbhojo-dare tilakakAraNam navabhistilakaiH pUjA, karaNIyA nirantaram / prabhAte prathamaM vAsa-pUjA kAryA vicakSaNaiH madhyAhane kusumaiH pUjA, sandhyAyAM dhUpadIpayuk / vAmAGge dhUpadAhaH syA-dagrapUjA tu saMmukhI . arhato dakSiNe bhAge, dIpasya viniveshnm| dhyAnaM ca dakSiNe bhAge, caityAnAM vandanaM tathA hastAtpraskhalitaM kSitau nipatitaM lagnaM kvacitpAdayoryanmU|rdhvagataM dhRtaM kuvasanai bheradho yaddhRtam / spRSTaM duSTajanairdhanairabhihataM yad dUSitaM kITakaistyAjyaM tatkusumaM dalaM phalamatho bhaktairjinaprItaye naikapuSpaM dvidhA kuryA-na chindyAt kalikAmapi / campakotpalabhedena, bhaveddoSo vizeSataH gandhadhUpAkSataiH sragbhiH pradIpairbalivAribhiH / pradhAnaizca phalaiH pUjA, vidheyA zrIjinezituH zAntau zvetaM jaye zyAmaM, bhadre raktaM bhaye harit / pItaM dhyAnAdike lAbhe, paJcavarNaM tu siddhaye (zAntau zvetaM tathA pItaM, lAbhe zyAmaM parAjaye / maGgalArthaM tathA raktaM, paJcavarNaM tu siddhaye // ) khaNDite sandhite chine, rakte raudre ca vAsasi / dAnapUjAtapohoma-sandhyAdi niSphalaM bhavet . // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // 18 , Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmAsanasamAsIno, nAsAgranyastalocanaH / maunI vastrAvRtAsyo'yaM, pUjAM kuryAjjinezituH // 17 // mAtraM vilepanavibhUSaNapuSpavAsadhUpapradIpaphalataNDulapatrapUgaiH / naivedyavArivasanaizcamarAtapatravAditragItanaTanastutikozavRddhyA // 18 // ityekaviMzatividhA jinarAjapUjA,khyAtA surAsuragaNena kRtA sadaiva / khaNDIkRtAkumatibhiH kalikAlayogAdyadyatpriyaMtadihabhAvavazenayojyam ... ||updeshsaar|| .. yatkalyANakaro'vatArasamaya: svapnAni janmotsavo, yadranAdikavRSTirindravihitA yadrUparAjyazriyaH / yaddAnaM vratasampadujjvalatarA yatkevala zrInavA, yadramyAtizayA jine tadakhilaM dharmasya visphUjitam // 1 // AyurvRddhiryazovRddhi-vRddhiH prajJAsukhazriyAm / . dharmasantAnavRddhizca dharmAtsaptApi vRddhayaH // 2 // dhammo maMgalamukkiTuM, ahiMsA saMjamo tvo| . devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo buddheH phalaM tattvavicAraNaM ca, dehasya sAraM vratadhAraNaM c| arthasya sAraM kila pAtradAnaM, vAcaH phalaM prItikaraM narANAm // 4 // dine dine maJjulamaGgalAvaliH, susampadaH sokhyaparamparA c| vArthasiddhirbahulA ca buddhiH, sarvatra siddhiH sRjatAM sudharmam // 5 // puMsAM ziromaNIyante, dharmArjanaparA narAH / AzrIyante ca saMpadbhirlatAbhiriva pAdapAH . ziSTe saMgaH zrutau raGgaH saddhyAne dhIdhRtau matiH / dAne zaktirgurau bhakti: SaDete sukRtAkarAH // 7 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnaM vittAdRtaM vAcaH, kIrtidharmoM tathAyuSaH / paropakaraNaM kAyA-dasArAtsAramuddharet / // 8 // atinirmalA vizalA, sakalajanAnandakAriNI pravarA / ..... kIrtirvidyA lakSmIrdharmeNa vijRmbhate loke .. // 9 // phalaM ca puSpaM ca tarustanoti, vittaM ca tejazca nRpprsaadH| .. Rddhi prasiddhi tanute suputro, bhuktiM ca muktiM ca jinendrdhrmH|| 1.0 // . rAjaprasAdo divyAstraM, bANijyaM hastiratnayoH / jainadharmastathaiko'pi mahAlAbhAya jAyate , // 11 // . dharmo mahAmaGgalamaGgabhAjAM, dharmaH pitA pUritasarvakAmaH / dharmo jananyuddalitAkhilArtiH dharmaH suhRdvadhitanityaharSaH // 12 // ArogyaM saubhAgyaM dhanADhyatA nAyakatvamAnandaH / kRtapuNyasya syAdiha sadA jayo vAJchitAvAptiH // 13 // sukulajanma vibhUtiranekadhA, priyasamAgamasaukhyaparamparA / nRpakule prabhutA vimalaM yazo, bhavati dharmataroH phalamIdRzam // 14 // AdhAro yastrilokyAM jaladhijaladharArkendavo yanniyojyA, bhujyante yatprasAdAdasurasuranarAdhIzvaraiH sampadastAH / AdezyA yasya cintAmaNisurasurabhIkAmakumbhAdibhAvAH, zrImajjainendradharmaH kisalayatu sa vaH zAzvatI saukhyalakSmIm // 15 // dehe dravye kuTumbe ca sarvasaMsAriNAM ratiH / jine jinamate saGke punarmokSAbhilASiNAm vasudhAbharaNaM puruSAH puruSAbharaNaM pradhAnataralakSmIH / lakSmyAbharaNaM dAnaM, dAnAbharaNaM supAtraM ca . // 17 // nANaM niyamaggahaNaM navakAro nayarui aniTThA ya / paMcanavibhUsiyANaM na dulhA suggai loe . // 18 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUA paccakkhANaM paDikkamaNaM posaho pruvyaaro| paMca payArA jassa u na payAro tassa saMsAre / // 19 // varapUjayA jinAnAM dharmazravaNena sugurusevnyaa| zAsanamAsanayogaiH sRjanti saphalaM nijaM janma // 20 // dayA dAneSu vairAgyaM vidhivajjinapUjanam / vizuddhA nyAyavRttizca puNyaM puNyAnubandhyadaH / / 21 // jinabimbArcanaM sevA gurUNAM prANinAM dayA / zamo dAnaM tapaH zIlameSa dharmo jinoditaH // 22 // devapUjA gurUpAstiH, svAdhyAyaH saMyamastapaH / dAnaM ceti gRhasthAnAM, SaT karmANi dine dine // 23 // devaM zreNikavat prapUjaya guruM vandasva govindavat, . dAnaM zIlatapaHprasaGgasubhagAM cAbhyasya sadbhAvanAm / zreyAMsazca sudarzanazca bhagavAnAdyaH sa cakrI yathA, . dharye karmaNi kAmadevavadaho cetaH sthiraM sthApaya // 24 // bhaktijineSu dRDhatA gurubhASiteSu zraddhA ca dharmakaraNeSu guNeSu rAgaH / dAneSutIvrarucitA vinayeSuvRttiH kasyApipuNyapuruSasya bhavantyavazyam jinapUjanaM vivekaH, satyaM zaucaM supAtradAnaM ca / mahimakrIDAgAraH, zrRGgAraH zrAvakatvasya / // 26 // jinabhavanaM jinabimbaM, jinapUjAM jinamataM ca yaH kuryAt / tasya narAmarazivasukhaphalAni karapallavasthAni // 27 // yadbhaktiH sarvajJe, yadyatnastatpraNItasiddhAnte / yatpUjanaM yatInAM, phalametajjIvitavyasya pUA jiNANa ANaM vittI sAhammiANaM vacchallaM / sIlaM parovayAro, vivegatarupallavA ee // 29 // // 28 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devapUjA dayA dAnaM dAkSiNyaM dakSatA dmH| . yasyaite SaT dakArAH syuH sa devAMzo naraH smRtaH // 30 // arihaMto asamattho tAraNa loyANa dIhasaMsAre / maggaddesaNakusalo taraMti je magga laggati // 31 // dAnaM supAtre vizadaM ca zIlaM tapo vicitraM zubhabhAvanA ca / bhavArNavottAraNasattaraNDaM dharmaM caturdhA munayo vadanti . // 32 // . jinabhavana-bimba-pustaka-caturvidhazramaNasaGgharUpANi / . sapta kSetrANi sadA jayanti jinazAsanoktAni . // 33 // puNyArkTa pauSadhAgAraM tatraitya grAhako janaH / - vratAdipaNyaM krINAti krameNAnantalAbhadam // 34 // aGguSThamAnamapi yaH prakaroti bimbaM vIrAvasAnavRSabhAdijinezvarANAm / svarge pradhAnavipularddhisukhAni bhuktvA pazcAdanuttaragati samupaiti dhIraH lekhayanti narA dhanyA ye jainAgamapustakAn / te sarvavAGmayaM jJAtvA siddhi yAnti na saMzayaH // 36 // jinabhaktiH kRtA tena, shaasnsyonntistthaa| sAdharmikeSu vAtsalyaM, kRtaM yena subuddhinA // 37 // jinaukaH pauSadhaukazca tatsAraM jJAnalekhanam / sAdhau sAdharmike bhaktiM kurvanalpabhavo bhavet // 371 // pUjayA pUryate sarvaM, pUjyo bhavati pUjayA / RddhivRddhikarI pUjA, pUjA sarvArthasAdhanI // 38 // sayaM pamajjaNe puNNaM sahassaM ca vilevaNe / sayasAhassiyA mAlA aNaMtaM giiyvaaie| - // 39 // saMsArAmbhodhibeDA zivapurapadavI durgadAridrayabhUbhRd, bhaGge dambholibhUtA surnrvibhvpraaptiklpdruklpaa| 22 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // duHkhAgnerambudhArA sakalasukhakarI rUpasaubhAgyakartI, pUjA tIrthezvarANAM bhavatu bhavabhRtAM sarvakalyANakI vastrairvastravibhUtayaH zucitarAlaGkArato'laGkRtiH, puSpaiH pUjyapadaM sugandhatanutA gandhaijine pUjite / dIpairjAnamanAvRtaM nirupamA bhogarddhiratnAdibhiH, santyetAni kimadbhutaM zivapadaprAptistato dehinAm svargastasya gRhAGgaNaM sahacarI sAmrAjyalakSmI: zubhA, saubhAgyAdiguNAvalivilasati svairaM vapurvezmani / saMsAraH sutara: zivaM karatalakoDe luThatyaJjasA, yaH zraddhAbharabhAjanaM jinapateH pUjAM vidhatte janaH jinapUjanaM janAnAM janayatyekamapi sampado vipulAH / jalamiva jaladavimuktaM kAle zasyazriyo hyakhilAH nareSA bhavavAridhau zivapadaprAsAdaniHzreNikA, mArgaH svargapurasya durgtipurdvaarprveshaarglaa| . karmagranthiziloccayasya dalane dambholidhArAsamA, kalyANaikaniketanaM nigaditA pUjA jinAnAM parA darzanAduritadhvaMsI vandanAdvAJchitapradaH / pUjanAtpUrakaH zrINAM jinaH sAkSAt sudrumaH .. pApaM lumpati durgatiM dalayati vyApAdayatyApadaM, puNyaM saJcinute zriyaM vitanute puSNAti nIrogatAm / saubhAgyaM vidadhAti pallavayati prIti prasUte yazaH, svargaM yacchati nirvRtiM ca racayatyarcAhatAM nirmitA saMvaccharacAummAsI esu aTThAhiyAsu a tihIsu / savvAyareNa laggai jiNavarapUAtavaguNesu // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ netrAnandakarI bhavodadhitarI zreyastarormaJjarI, . zrImaddharmamahAnarendranagarI vyaaplltaadhuumrii|| harSotkarSazubhaprabhAvalaharI bhAvadviSAM jitvarI, pUjA zrIjinapuGgavasya vihitA zreyaskarI dehinAm // 48 // ye devaM snapayanti zAmyatitamAM teSAM rajaH karmaNAM, ye nAthaM paripUjayanti jagataH pUjyA bhavantyeva te / mAGgalyAni jinasya ye vidadhatastadvighnanAzo bhavet, pAdAbje praNamanti ye bhagavataste vandanIyAH satAm // 49 // ArambhANAM nivRttiviNasaphalatA saGghavAtsalyamuccainairmalyaM darzanasya praNayijanahitaM jIrNacaityAdikRtyam / tIrthonnatyaM jinendroditavacanakRtistIrthakRtkarmabandhaH, siddherAsannabhAvaH suranaraMpadavI tIrthayAtrAphalAni // 50 // sadA zubhadhyAnamasAralakSmyAH , phalaM caturdhA sukRtAptiruccaiH / tIrthonnatistIrthakRtAM padApti-rguNA hi yAtrAprabhavAH syurete // 51 / / saMsAre'sumatA narAmarabhavAH prAptAH zriyo'nekazaH, kIrtisphUrtimarjitaM ca zatazaH sAmrAjyamapyUjitam / svArAjyaM bahudhA sudhAbhujacayArAdhyaM samAsAditaM, lebhe puNyamayaM kadApi na punaH saGghAdhipatyaM padam // 52 // tairAtmA supavitrito nijakulaM tairnirmalaM nirmitaM, taiH saMsAramahAndhakUpapatatAM hastAvalambo dade / labdhaM janmaphalaM kRtaM ca kugatidvAraikasaMrodhanaM, ye zatruJjayamukhyatIrthanivahe yAtrAsu klRptodyamAH // 53 // zatruJjayaH zivapuraM nadI shtrunyjyaabhidhaa| . zrIzAntiH zaminAM dAnaM zakArA paJca durlabhAH / // 54 // 24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rucirakanakadhArAH prAGgaNetasyapetuH,pravaramaNinidhAnaMtadgRhAntaH praviSTam amaratarulatAnAmudgamastasya gehe, bhavanamihasaharSa yasyapasparzasaGgha:55 yajjanmaiva guNAspadaM jagati yat zRGgAra Adyo nRNAM, zItoSNAdyamupadravaM harati yannirlajjabhAvApaham / prAsAdadhvajakaitavAdiva surairAropyate mUrdhni yat, taddeyaM gurave vizuddhavasanaM dhanyaiH supuNyAdhvane // 56 // ratnAnAmiva rohaNakSitidharaH khaM tArakANAmiva, svargaH kalpamahIruhAmiva sara: pruhaannaamiv| pAthodhiH payasAmivendumahasAM sthAnaM guNAnAmasAvityAlocya viracyatAM bhagavataH saGghasya pUjAvidhiH // 57 // urvI gurvI tadanu jaladaH sAgaraH kumbhajanmA, vyomA'thAto ravihimakarau tau ca ysyaaNhipiitthe| - sa prauDhazrIjinaparivRDhaH so'pi yasya praNantA, sa zrIsaGghatribhuvanaguruH kasya na syAnnamasyaH / // 58 // putrajanmavivAhAdimaGgalAni gRhe gRhe| paraM bhAgyavatAM puMsAM zrIsaGghArcAdimaGgalam // 59 // zrIcAritrasundaragaNiviracitaH ||aacaaropdeshH // varga:-1 cidAnandasvarUpAya, rUpAtItAya tAyine / paramajyotiSe tasmai, namaH zrIparamAtmane pazyanti yogino yasya, svarUpaM dhyAnacakSuSA / dadhAnA manasaH zuddhi, taM stuve paramezvaram 25 // 1 // // 2 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // // 7 // // 8 // jantavaH sukhamicchanti, nistuSaM tacchive bhavet / tad dhyAnAttanmanaHzuddhyA kaSAyavijayena sA .. // 3 // sa indriyajayena syAtsadAcArAdasau bhavet / sa jAyate sUpadezAnRNAM guNanibandhanam .. // 4 // subuddhiH sUpadezena, tato'pi ca guNodayaH / ityAcAropadezAkhyagranthaH prArabhyate mayA sadAcAravicAreNa rucirazcaturocitaH / devAnandakaro granthaH zrotavyo'yaM zubhAtmabhiH pudgalAnAM parAvarta-durlabhaM janma mAnuSam / labdhvA vivekinA dharme vidheyaH paramAdaraH dharmaH zruto'pi dRSTo'pi kRto'pi kArito'pi ca / anumodito'pi niyataM punAtyAsaptamaM kulam vinA trivargaM viphalaM puMso janma pazoriva / tatra syAduttamo dharma-staM vinA na yataH parau // 9 // mAnuSyamAryadezazca jAtiH sarvAkSapATavam / Ayuzca prApyate tatra kathaJcitkarmalAghavAt // 10 // prApteSu puNyatasteSu zraddhA bhavati durlbhaa| tataH sadgurusaMyogo labhyate gurubhAgyataH // 11 // labdhaM hi sarvamapyetatsadAcAreNa zobhate / nayeneva nRpaH puSpaM gandhenAjyena bhojanam // 12 // zAstradRSTena vidhinA sadAcAraparo naraH / parasparAvirodhena trivarga sAdhayetsadA . // 13 // turye yAme triyAmAyA brAhma muhUrte kRtodyamaH / . . muJcennidrAM sudhIH paJca-parameSThistuti paThan // 14 // 26 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // vAmA vA dakSiNA vApi yA nADI vahate sadA / sayyotthitastamevAdau pAdaM dadyAd bhuvastale . muktvA zayanavastrANi paridhAyAparANi ca / sthitvA susthAnake dhImAn dhyAyetpaJcanamaskriyAm upavizya ca pUrvAzAbhimukho vApyudaGmukhaH / pavitrAGgaH zucisthAne japenmantraM samAhitaH apavitraH pavitro vA susthito duHsthito'pi vaa| dhyAyanpazcanamaskAraM sarvapApaiH pramucyate aMgulyagreNa yajjaptaM yajjaptaM merulaGghane / saMkhyAhInaM ca yajjataM tatprAyo'lpaphalaM bhavet japo bhavet tridhotkRSTamadhyamAdhamabhedataH / pAdividhinA mukhyo'paraH syAjjapamAlayA vinA maunaM vinA saMkhyAM vinA cetonirodhanam / vinA sthAnaM vinA dhyAnaM jaghanyo jAyate japaH tato gatvA munisthAnamathavAtmaniketanam / nijapApavizuddhyarthaM kuryAdAvazyakaM sudhI: rAtrikaM syAdevasikaM pAkSikaM cAturmAsikam / sAMvatsaraM ceti jinaiH paJcadhAvazyakaM kRtam kRtAvazyakakarmA ca smRtapUrvakulakramaH / / pramodamedurasvAntaH kIrtayenmaGgalastutim maGgalaM bhagavAn vIro maGgalaM gautamaH prabhuH / maGgalaM sthUlabhadrAdyA jaino dharmo'stu maGgalam nAbheyAdyA jinAH sarve bharatAdyAzca cakriNaH / kurvantu maGgalaM sIri-viSNavaH prativiSNavaH // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAbhisiddhArthabhUpAdyA jinAnAM pitaraH sme| pAlitAkhaNDasAmrAjyA janayantu jayaM mama // 27 // marudevAtrizalAdyA vikhyAtA jinamAMtaraH / trijagajjanitAnandA maGgalAya bhavantu me // 28 // zrIpuNDarIkendrabhUtipramukhA gaNadhAriNaH / zrutakevalino'nye'pi maGgalAni dizantu me . // 29 // brAhmIcandanabAlAdyA mahAsatyo mahattarAH / akhaNDazIlalIlADhyA yacchantu mama maGgalam // 30 // cakrezvarIsiddhAyikAmukhyAH zAsanadevatAH / samyagdRzAM vighnaharA racayantu jayazriyaH // 31 // kapardimAtaGgamukhyA yakSA vikhyaatvikrmaaH| jainavighnaharA nityaM deyAsurmaGgalAni me // 32 // yo maGgalASTakamidaM paTudhIradhIte, prAtarnaraH sukRtabhAvitacittavRttiH / saubhAgyabhAgyakalito dhutasarvavighno, nityaM sa maGgalamalaM labhate jagatyAm tato devAlaye yAyAtkRtanaiSedhikIkriyaH / tyajannAzAtanAH sarvAstriH pradakSiNayejjinam // 34 // vilAsahAsaniSThayUtanidrAkalahaduHkathAH / jinendrabhavane jahyAdAhAraM ca caturvidham // 35 // namastubhyaM jagannAthetyAdi stutipadaM vadan / phalamakSatapUgaM vA DhaukayecchIjinAgrataH // 36 // riktapANirna pazyeta rAjAnaM daivataM gurum / naimittikaM vizeSeNa phalena phalamAdizet // 37 // dakSiNavAmAGgagato naranArIjano jinam / . . vandate'vagrahaM muktvA SaSTi nava karAn vibhoH . // 38 // 28 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // tataH kRtottarAsaMgaH sthitvA sdyogmudryaa| tato madhurayA vAcA kurute caityavandanam / udare kUpara nyasya kRtvA kozAkRtI karau / anyonyAGgulisaMzleSAdyogamudrA bhavediyam pazcAnijAlayaM gatvA kuryAtprAbhAtikI kriyAm / vidadhIta gehacintAM bhojanAcchAdanAdikAm Adizya svasvakAryeSu bandhUn karmakarAnapi / puNyazAlAM punaryAyAdaSTabhirdhIguNairyutaH zuzrUSA zravaNaM caiva grahaNaM dhAraNaM tthaa| UhApoho'rthavijJAnaM tattvajJAnaM ca dhIguNAH zrutvA dharmaM vijAnAti zrutvA tyajati durmtim| . zrutvA jJAnamavApnoti zrutvA vairAgyameti ca paJcAGgapraNipAtena gurUn sAdhUn praanpi| . upavizennamaskRtya tyajannAzAtanAM guroH uttamAGgena pANibhyAM jAnubhyAM ca bhuvastalam / vidhinA spRzataH samyak paJcAGgapraNatirbhavet paryastikAM na badhnIyAt na ca pAdau prasArayet / pAdopari padaM naiva dormUlaM na pradarzayet / / na pRSThe na puro nApi paarshvyorubhyorpi| . stheyAnnAlApayedanyamAgataM pUrvamAtmanaH sudhIrgurumukhanyastadRSTirekAgramAnasaH / zRNuyAddharmazAstrANi bhAvabhedavicakSaNaH apAkuryAtsvasaMdehAn jAte vyAkhyAkSaNe sudhIH / gurvarhadguNagAtRbhyo dadyAdAnaM nijocitam 20 // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 51 // // 52 // // 54 // // 55 // // 56 // akRtAvazyako datte gurUNAM vandanAni ca / pratyAkhyAnaM yathAzatkyA vidadhyAdviratipriyaH tiryagyoniSu jAyante'viratA dAnino'pi hi / gajAzvAdibhave bhogAn bhuJjAnA bandhanAnvitAn na dAtA narakaM yAti na tiryag virato bhavet / dayAlurnAyuSA hInaH satyavaktA naM duHsvaraH tapaHsarvAkSasAraGgavazIkaraNavAgurA / kaSAyatApamRdvIkA karmAjIrNaharItakI'. yad dUraM yadurArAdhyaM durlabhaM yatsurairapi / ' tatsarvaM tapasA sAdhyaM tapo hi duratikramam catuSpathamatho yAyAtkRtadharmavidhiH sudhIH / kuryAdarthArjanopAyaM vyavasAyaM nijaM nijam suhRdAmupakArAya bandhUnAmudayAya ca / aya'te vibhavaH sadbhiH svodaraM ko bibharti na vyavasAyabhavA vRttirutkRSTA madhyamA kRSiH / jaghanyA bhuvi sevA tu bhikSA syAdadhamAdhamA vyavasAyamato nIcaM na kuryAnnApi kArayet / puNyAnusAriNI saMpanna pApAdvaddhate kvacit bArambhaM mahApApaM yadbhavejjanagarhitam / ihAmutra viruddhaM yattatkarma na samAcaret lohakAracarmakAramadyakRttailikAdibhiH / satyapyAgame kAmaM vyavasAyaM parityajet evaM caran prathamayAmavidhi samagraM, zrAddho vizuddhahRdayo nayarAjamAnam (naH) / 30 // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJAnamAnajanaraJjanasAvadhAno, janmadvayaM viracaMyetsaphalaM svakIyam // 63 // // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // varga:-2 atha svamandiraM yAyAd dvitIye prahare sudhIH / ninrtutubhuvi pUrvAzAbhimukhaH snAnamAcaret sapraNAlaM catuHpaDheM snAnArthaM kArayedvaram / taduddhate jale yasmAjjantubAdhA na jAyate rajasvalAstrImalinasparze jAte ca sUtake / mRtasvajanakArye ca sarvAGgasnAnamAcaret anyathottamAGgavarja vapuH prakSAlayetparam / kavoSNenAlpapayasA devapUjAkRte kRtI candrAdityakarasparzAtpavitraM jAyate jgt| . tadAdhAraM ziro nityaM pavitraM yogino viduH . dayAsArAH sadAcArAste sarve dhrmhetve| ziraH prakSAlanAnnityaM tajjIvopadravo bhavet nApavitraM bhavecchIrSaM nityaM vastreNa veSTitam / apyAtmanaH sthiteH zazvanirmaladyutidhAriNaH snAne ye'tijalotsargAd ghnanti jantUn bahirmukhAH / malinIkurvate jIvaM zodhayanto vapurhite vihAya potikaM vastra paridhAya jinaM smaran / yAvajjalArdo caraNau tAvattatraiva tiSThati anyathA malasaMzleSAdapAvitryaM punaH padoH / tallagnajIvaghAtena bhavedvA pAtakaM mahat 31 // 68 // // 69 // // 70 // // 71 / / // 72 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhacaityAntikaM gatvA bhUmisaMmArjanAdanu / . paridhAyA vastrANi mukhakozaM dadhAtyatha // 73 // manovAkkAyavastreSu bhUpUjopaskarasthitau / zuddhiH saptavidhA kAryA devatApUjanakSaNe // 74 // pumAn paridadhenna strIvastraM pUjAvidhau kvacit / . na nArI naravastraM tu kAmarAgavivarddhanam // 75 // bhRGgArAnItanIreNa saMsnApyAGgaM jinezituH / rUkSIkRtya suvastreNa pUjAM kuryAttatto'STadhA . // 76 // saccandanena ghanasAravimizritena kastUrikAdravayutena manohareNa / rAgAdidoSarahitaM mahitaM surendraiH zrImajjinaM trijagatIpatimarcayAmi 77 jAtIjapAbakulacampakapATalAdyairmandArakundazatapatravarAravindaiH / saMsAramAzakaraNaM karuNApradhAnaM puSpaiH parairapi jinendramahaM yjaami|| 78 // kRSNAgurupraracitaM sitayA sametaM karpUrapUrasahitaM vihitaM suyatnAt / dhUpaM jinendrapurato.gurutoSato'haM bhaktyotkSipAmi nijaduSkRtanAzanAya 79 jJAnaM ca darzanamatho caraNaM vicintya puJjatrayaM ca purataH pravidhAya bhktyaa| cokSAkSataizca karaNairaparairapIha zrImantamAdipuruSaM jinamarcayAmi // 80 // sannAlikerapanasAmalabIjapUrajambIrapUgasahakAramukhaiH phalaistaiH / svargAdyanalpaphaladaM pramadapramodAddevAdhidevamasamaprazamaM mhaami|| 81 // sanmodakairvaTakamaNDakazAlidAlimukhyairasaMkhyarasazAlibhiranabhojyaiH / kSuttRvyathAvirahitaM svahitAya nityaM tIrthAdhirAjamahamAdarato yajAmi vidhvastapApapaTalasya sadoditasya vizvAvalokanakalAkalitasya bhaktyA udyotayAmi purato jinanAyakasya dIpaM tamaHprazamanAya zamAmburAzeH83 tIrthodakai(tamalairamalasvabhAvaM zazvanadInadasarovarasAgarotthaiH / durvAramAramadamohamahAhitAya saMsAratApazamanAya jinaM yjaami|| 84 // 32 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjASTakastutimimAmasamAmadhItya yo'nena cAruvidhinA vitanoti pUjAm bhuktvA narAmarasukhAnyavikhaNDitAni dhanyaH suvAsamacirAllabhate zive'pi zucipradeze niHzalye kuryAddevAlayaM sudhIH / saudhe yAtAM vAmabhAge sArddhahastoccabhUmike // 86 // pUrvAzAbhimukho'rcAkRduttarAbhimukho'thavA / vidigbhiH saha niyataM dakSiNAM varjayeddizAm // 87 // pUrvasyAM labhyate lakSmIragnau saMtApasaMbhavaH / dakSiNasyAM bhavenmRtyurnairRte syAdupadravaH // 88 // pazcimAyAM putraduHkhaM vAyavyAM syAdasaMtatiH / uttarasyAM mahAlAbha IzAnyAM dharmavAsanA // 89 // aMghrijAnukarAMseSu mastake ca yathAkramam / vidheyA prathamaM pUjA jineMdrasya vivekibhiH // 90 // saccandanaM sakAzmIraM vinAeM na vircyte| lalATe kaNThe hRdaye jaThare tilakaM punaH // 91 // prabhAte zuddhavAsena madhyAhne kusumaistathA / saMdhyAyAM dhUpadIpAbhyAM vidheyArcA manISibhiH // 92 // nakapuSpaM dvidhA kuryAnna cchindyAtkalikAmapi / patrapaGkaz2abhedena hatyAvatpAtakaM bhavet / // 93 // hastAtpraskhalitaM puSpaM lagnaM pAde'thavA bhuvi / / zIghoMparigataM yacca tatpUjAhana kahicati // 94 // spRSTaM nIcajanairdaSTaM kITaiH kuvasanaidhRtam / nirmandhamugramandhaM ca tattyAjyaM kusumaM samam // 95 // vAmAGge dhUpadAhaH syAd bIjapUraM tu sanmukham / haste dadyAgjinendrasya nAgavallIdalaM phalam // 96 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snAtraizcandanadIpadhUpakusumainaivedyanIradhvajai- . sairakSatapUgapatrasahitaiH satkozavRddhyA phlaiH| . vAditradhvanigItanRtyanutibhizchatraivaraizcAmaraibhUSAbhizca kilaikaviMzatividhA pUjA bhavedarhataH // 97 // ityekaviMzatividhAM racayaMti pUjAM bhavyAH suparvadivase'pi ca tiirthyoge| pUrvoktacAruvidhinASTavidhAM ca nityaM yadyadvaraM tadiha bhAvavazena yojyam grAmacaityaM tato yaayaadvishessaaddhrmlipsyaa| tyajannazucimadhvAnaM dhautavastreNa zobhitaH . // 99 // yAsyAmIti hRdi dhyAyaMzcaturthaphalamaznute / . utthito labhate SaSThaM tvaSTamaM pathi ca vrajan // 100 // dRSTe caitye'tha dazamaM dvAre dvAdazamaM labhet / madhye pakSopavAsasya mAsasya syAjjinArcane // 101 // tisro naiSedhikIH kRtvA caityAntaH pravizetsudhIH / caityacintAM vidhAyAtha pUjayecchIz2inaM mudA // 102 // mUlanAyakacitvASTadhArhatpratimAH praaH| . pUjayeccArupuSpaudhairmRSTvA cAntarbahiH sthitAH // 103 // avagrahAd bahirgatvA vandetArhantamAdarAt / vidhinA purataH sthitvA racayeccaityavandanam // 104 // ekazakastavenAdyA dvAbhyAM bhavati madhyamA / paJcabhistUttamA jJeyA jAyate sA tridhA punaH // 105 // stutipAThe yogamudrA jinamudrA ca vandane / muktAzuktimudrA tu praNidhAne prayujyate // 106 // udare kUpare nyasya kRtvA kozAkRtI krau| ' anyonyAGgulisaMzleSAdyogamudrA bhavediyam // 107 // 34 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // // 112 // / / 113 // puroM'gulAni catvAri pazcAdUnAni tAni tu / avasthiti: pAdayoryA jinamudreyamIritA samau ca garbhitau hastau lalATe yatra yojayet / muktAzuktikamudrA sA praNidhAne prayojanA natvA jinavaraM yAyAdvadannAvazyikAM gRham / aznIyAd bandhubhiH sArdhaM bhakSyAbhakSyavicakSaNaH adhautapAdaH krodhAndho vadan durvacanAni yat / dakSiNAbhimukho bhuGkte tatsyAdrAkSasabhojanam pavitrAGgaH zubhe sthAne niviSTo nizcalAsane / smRtadevagururbhuGkte tatsyAnmAnavabhojanam / - syanAtvA devAn samabhyarcya natvA pUjyajanAn mudA / datvA dAnaM supAtrebhyo bhuGkte bhaktaM taduttamam bhojane maithune snAne vamane dntdhaavne| . viDutsarge nirodhe ca maunaM kuryAnmahAmatiH AgneyIM nairRtyaM bhuktau dakSiNAM varjayeddizam / saMdhye grahaNakAlaM ca svajanAdeH zabasthitim kArpaNyaM kurute yo hi bhojanAdau dhane sati / manye mandamatiH so'tra daivAya dhanamarjati . ajJAtabhAjane nAdyAd jJAtibhraSTagRhe'pi ca / ajJAtAni niSiddhAni phalAnyanyAni ca tyajet - bAlastrIbhrUNagohatyAkRtAmAcAralopinAm / svagotrabhedinAM paGktau jAnanopavizetsudhIH madyaM mAMsaM navanItaM madhUdumbarapaJcakam / anantakAyamajJAtaphalaM rAtrau ca bhojanam // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // - 34 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 120 // // 121 // // 122 // AmagorasasaMpRktaM dvidalaM puSpitaudanam / dadhyahatiyAtItaM kvathitAnaM ca varjayet jantumizraM phalaM puSpaM patraM cAnyadapi tyajet / saMdhAnamapi saMsaktaM jinadharmaparAyaNaH bhojanaM ca viDutsargaM kuryAdaticiraM na hi| vAripAnaM tathA snAnaM punaH sthirataMyA sRjet bhojanAdau viSasamaM bhojanAnte zilopamam / madhye pIyUSasadRzaM vAripAnaM bhavedaho / ajIrNe bhojanaM jahyAt kAle'znIyAcca sAtmyataH / bhuktvotthito vaktrazuddhi patrapUgAdibhiH sRjet vivekavAn na tAmbUlamaznIyAdvicaran pathi / pUgAdyamakSataM dantairdalayena tu puNyavit' bhojanAdanu no svapyAdvinA grISmaM vicAravAn / divA svapayato dehe jAyate vyAdhisaMbhavaH // 123 // // 124 // // -125 // // 126 // // 127 // varga:-3 tato gehazriyaM pazyan vidvadgoSThIparAyaNaH / sutAdibhyo dadacchikSAM sukhaM tiSThed ghaTIdvayam AtmAyatte guNagrAme daivAyatte dhanAdike / vijJAtAkhilatattvAnAM nRNAM na syAd guNacyutiH guNairuttamatAM yAti vaMzahIno'pi mAnavaH / paGkajaM dhriyate mUrdhni paGkaH pAdena ghRSyate nakhAniruttamAnAM syAt kulaM vA jagati kvacit / / prakRtyA mAnavA eva guNairjAtA jagannutAH 36 // 128 // // 129 // // 130 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 131 // // 132 // // 133 // // 134 // // 135 // // 136 // sattvAdiguNasaMpUrNo rAjyAhaH syAdyathA naraH / ekaviMzatiguNaH syAd dharmArthI mAnavastathA akSudrahRdayaH saumyo rUpavAn janavallabhaH / akrUro bhavabhIruzcAzaTho dAkSiNyavAn sadA apatrapiSNuH sadayo madhyastha: saumyahA punaH / guNarAgI satkathADhyaH supakSo dIrghadaryapi vRddhAnugato vinItaH kRtajJaH parahito'pi ca / labdhalakSyo dharmaratnayogyo'mIbhirguNairbhavet prAyeNa rAjadezastrIbhaktavArtA tyajetsudhIH / yato nAgamaH kazcitpratyutAnarthasaMbhavaH sumitrairbandhubhiH sArdhaM kuryAddharmakathAM mithH| . vidvadbhiH saha zAstrArtharahasyAni vicArayet pApabuddhirbhavedyasmAd varjayet tasya saMgatim / . kAyena vacanenApi nyAyaM muJcenna karhicit . avarNavAdaM kasyApi na vadeduttamAgraNIH / pitrorguroH svAmino'pi rAjAdiSu vizeSataH mukhaissttairnaacaarairmlinairdhrmnindkaiH| duHzIlomibhizcauraiH saMgati varjayedalam . ajJAtapratibhUH kI ajJAtasthAnado gRhe| ajJAtakulasaMbandhI, ajJAtabhRtyarakSakaH svasyorva kopakartA ca svasyordhvaM ripuvigrhii| svasyordhvaM guNagarvI ca svasyovaM bhRtyasaMgrahI uddhArAhaNamokSArthI bhoktA bhRtyasya daNDanAt / dauHsthye pUjitAzaMsI svayaM svaguNavarNakaH 30 // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // // 142 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 143 // . // 144 // // 145 // // 146 // // 147 // // 148 // RNAddharma vijAnAti tyAjyaM datte dhane sti| virodhaM svajanaiH sArddha snehaM ca kurute paraiH uktvA svayaM ca hasati yattatkhAdati vakti c| ihAmutra viruddhAni mUrkhacihnAni saMtyajet nyAyArjitadhanazcaryAmadezAkAlayostyajan / rAjavidveSibhiH saMgaM virodhaM ca ghanaiH samam anyagotraiH kRtodvAhaH kulazIlasamaiH samam / suprAtivezmike sthAne kRtavezmAnvitaH svakaiH upaplutaM tyajan sthAnaM kurvanAyocitaM vyayam / veSaM vittAnusAreNApravRtto janagarhite dezAcAraM caran dharmamamuJcannAzrite hitaH / balAbalaM vidan jAnan vizeSaM ca hilAhitam vazIkRtendriyo deve gurau ca gurubhaktimAn / yathAvat svajane dIne'tithau ca pratipattikRt evaM vicAracAturyaM racayaMzcaturaiH smm| kiyatImatikamanvelAM zRNvan zAstrANi vA bhaNan kurvItArthArjanopAyaM na tiSThedaivatatparaH / upakramaM vinA bhAgyaM puMsAM phalati na kvacit zuddhena vyavahAreNa vyavahAraM sRjetsdaa| kUTatulAM kUTamAnaM kUTalekhyaM ca varjayet aGgAravanazakaTabhATakasphoTajIvikA / dantalAkSArasakezaviSavANijyakAni ca yantrapIDA nirlAJchanamasatIpoSaNaM tthaa| .. davadAnaM saraHzoSaH iti paJcadaza tyajet 30 // 149 // // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 155 // // 156 // // 157 // // 158 // // 159 // // 160 // lohaM madhUkapuSpANi madanaM mAkSikaM tathA / vANijyAya na gRhNIyAt kandAn patrANi vA sudhIH sthApayetphAlgunAdUrdhvaM na tilaantsiimpi| guDaTupparakAdIni jantughnAni ghanAgame zakaTaM vA balIvan naiva prAvRSi vAhayet / prANihiMsAkaraM prAyaH kRSikarma na kArayet vikrINIyAtprAptamUlyaM na hIcchedadhikAdhikam / atimUlyakRtAM prAyo mUlanAzaH prajAyate uddhArake na pradadyAt sati lAbhe mahatyapi / Rte grahaNakAd vyAje na pradadyAddhanaM khalu jAnan stenAhRtaM naiva gRhNIyAddharmamarmavit / varjayet tatpratIrUpaM vyavahAraM vicAravAn taskarairantyajedhUtairmalinaiH patitaiH smm| . ihAmutra hitaM vAJchan vyavahAraM parityajet vikrINAnaH svavastUni vadetkUTakrayaM na hi / AdadAno'nyasatkAni satyaMkAraM na lopayet adRSTavastuno naiva sATakaM dRDhayed budhaH / svarNaratnAdikaM prAyo nAdadItAparIkSitam rAjatejo vinA na syaadnaapnnivaarnnm| ' nRpAdyAnanusarettatpAravazyamanAzrayan tapasvinaM kaviM vaidyaM marmajJaM bhojyakArakam / mAntrikaM nijapUjyaM ca kopayejjAtu no budhaH atiklezaM ca dharmAtikramaNaM nIcasevanam / vizvastaghAtakaraNaM nAcaredarthatatparaH // 161 // // 162 // // 163 // // 164 // // 165 // // 166 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 167 // .: // 168 // // 169 // // 170. // // 171 // // 172 // AdAne ca pradAne ca na kuryAduktalopanam / pratiSThAM mahatIM yAti naraH svavacane sthiraH dhIraH sarvasvanAze'pi pAlitAM yo nijAM giram / nAzayetsvalpalAbhArthe vasuvatsyAtsa duHkhitaH evaM vyavahAparaH praharaM turyamarjayet / vaikAlikakRte gacchedatho mandiramAtmanaH ekAzanAdikaM yena pratyAkhyAnaM kRtaM bhavet / AvazyakakRte sAyaM munisthAnamasau vrajet divasasyASTame bhAge kuryAdvaikAlikaM sudhIH / pradoSasamaye naiva nizyadyAnnaiva kovidaH catvAri khalu karmANi saMdhyAkAle vivarjayet / AhAraM maithunaM nidrAM svAdhyAyaM ca vizeSataH AhArAjjAyate vyAdhi-maithunAd garbhaduSTatA / bhUtapIDA nidrayA syAt svAdhyAyAd buddhihInatA pratyAkhyAnaM dhucarimaM kuryaadvaikaalikaadnu| . dvividhaM trividhaM cApi cAhAraM varjayetsamam aho mukhe'vasAne ca yo dve dve ghaTike tyajet / nizAbhojanadoSajJo yAtyasau puNyabhAjanam karoti virati dhanyo yo sadA nizi bhojanAt / so'ddhaM puruSAyuSkasya syAdavazyamupoSitaH vAsare ca rajanyAM ca yaH khAdanneva tiSThati / zRMgapucchaparibhraSTaH spaSTaM sa pazureva hi uluukkaakmaarjaargRdhrshNbrsuukraaH| ahivRzcikagodhAzca jAyante rAtribhojanAt // 173 // // 174 // // 175 // // 176 // // 177 // // 178 // 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naivAhutirna ca snAnaM na zrAddhaM devatArcanam / dAnaM vA vihitaM rAtrau bhojanaM tu vizeSataH . // 179 // evaM nayedyazcaturo'pi-yAmAn nayAbhirAmaH puruSo dinasya / nayena yukto vinayena dakSo bhavedasAvacyutasaukhyabhAg vai // 180 // // 181 // // 182 // // 183 // // 184 / / varga:-4 prakSAlya svalpanIreNa pAdau hastau tathA mukham / dhanyaMmanyaH punaH sAyaM pUjayecchIjinaM mudA satkriyAsahitaM jJAnaM jAyate mokSasAdhakam / jAnanniti punaH sAyaM kuryAdAvazyakakriyAm kriyaiva phaladA loke na jJAnaM phaladaM matam / yataH strIbhakSyabhedajJo na jJAnAt sukhito bhavet / gurvabhAve nije gehe kurvItAvazyakaM sudhIH / vinyasya sthApanAcArya namaskArAvalImatha dharmAtsarvANi kAryANi siddhyantIti vidan hRdi| sarvadA tadgatasvAnto dharmavelAM na laGghayet atItAnAgataM karma kriyate yajjapAdikam / vApite coSarakSetre dhAnyavanniSphalaM bhavet vidhi samyak prayuJjIta kurvan dharmakiyAM sudhIH / hInAdhikaM sRjan mantravidhi yadduHkhito bhavet dharmAnuSThAnavaitathyAtpratyutAnarthasaMbhavaH / raudrarandhrAdijanako duHprayuktAdivauSadhAt vaiyAvRtyakRtaM zreyo'kSayaM matvA vicakSaNaH / vihitAvazyakaH zrAddhaH kuryAdvizrAmaNAM guroH // 185 // // 186 // // 187 // // 188 // // 189 // .41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastrAvRtamukho maunI haran sarvAGgajaM zramam / guruM saMvAhayedyatnAtpAdasparza tyajannijam . .. // 190 // grAmacaitye jinaM natvA tato gacchetsvamandiram / prakSAlitapadaH paJcaparameSThistutiM smaret * // 191 // arhantaH zaraNaM saMtu siddhAzca zaraNaM mama / zaraNaM jinadharmo me sAdhavaH zaraNaM sadA // 192 // namaH zrIsthUlabhadrAya kRtabhadrAya tAyine / zIlasatrAhamAdhRtya yo jigAya smaraM syAt // 193 // gRhasthasyApi yasyAsIcchIlalIlA bRhttraa.| namaH sudarzanAyAstu saddarzanakRtazriye // 194 // dhanyAste kRtapuNyAste munayo jitamanmathAH / Ajanma niraticAraM brahmacaryaM caranti ye: // 195 // niHsattvo bhUrikarmAhaM sarvadApyajitendriyaH / naikAhamapi yaH zaktaH zIlamAdhAtumuttamam // 196 // saMsAra ! tavanistArapadavI na dviiysii| antarA dustarA na syuryadi re madirekSaNAH // 197 // anRtaM sAhasaM mAyA mUrkhatvamatilobhatA / azaucaM nirdayatvaM ca strINAM doSAH svabhAvajAH // 198 // yA rAgiNi virAgiNyaH striyastAH kAmayeta kaH / sudhIstAM kAmayenmukti yA virAgiNi rAgiNI // 199 // evaM dhyAyan bhajennidrAM svalpakAlaM samAdhimAn / bhajenna maithunaM dhImAn dharmaparvasu kahicit // 200 // nAtikAlaM niSeveta pramIlAM dhInidhiH punaH / . atyAhatA bhavedeSA dharmArthasukhanAzinI // 201 // 42 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 202 // // 203 // // 204 // alpAhArA alpanidrA alpArambhaparigrahAH / / bhavantyalpakaSAyA ye jJeyAste'lpabhavabhramAH / nidrAhArabhayasnehalajjAkAmakalikudhaH / yAvanmAtrA vidhIyante tAvanmAtrA bhavantyamI vighnavrAtalatAnemi zrInemi manasi smaran / svApakAle naro naiva duHsvapnaiH paribhUyate azvasenAvanIpAlavAmAdevItanUruham / zrIpArzva saMsmaran nityaM duHsvapnaM naiSa pazyati zrIlakSmaNAGgasaMbhUtaM mahasenanRpAGgajam / candraprabhaM smaraMzcitte sukhanidrAM labhedasau sarvavighnAhigaruDaM sarvasiddhikaraM param / dhyAyan zAntijinaM naiti caurAdibhyo bhayaM naraH ityavetya dinakRtyamazeSaM zrAddhavargajanitottamatoSam / yaccaraniha paratra ca loke zlokameti puruSo dhutadoSam // 205 // // 206 // // 207 // // 208 // // 209 // vargaH-5 labdhvaitanmAnuSaM janma sAraM sarveSu janmasu / sukRtena sadA kuryAtsakalaM saphalaM sudhIH nirantarakRtAddharmAtsukhaM nityaM bhvediti| / avandhyaM divasaM kuryAdAnadhyAnatapaH zrutaiH AyuSastRtIye bhAge jIvoM'tyasamaye'thavA / AyuH zubhAzubhaM prAyo badhnAti parajanmanaH AyustRtIyabhAgasthaH parvaghasreSu paJcasu / zreyaH samAcaran janturbadhnAtyAyunijaM dhruvam // 210 // // 211 // // 212 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 213 // // 214 // // 215 // // 216 // // 217 // // 218 // janturArAdhayeddhama dvividhaM dvitiiyaadine| . sRjan sukRtasaMghAtaM rAgadveSadvayaM jayet / paJca jJAnAni labhate cAritrANi vratAni ca / paJcamI pAlayan paJca pramAdAn jayati dhruvam duSTASTakarmanAzAyASTamI bhavati rakSitA / syAtpravacanamAtRRNAM zuddhaye'STamadAn jayet ekAdazAMgAni sudhIrArAdhayati nizcitam / ekAdazyAM zubhaM tanvan zrAvakapratimAstathA cturdshrjjuuprivaasmaasaadytyho| . . caturdazyAmArAdhayan pUrvANi ca caturdaza / ekaikoccaphalAni syuH paJcaparvANyamUni vai / tadatra vihitaM zreyo'dhikAdhikaphalaM bhavet dharmakiyAM prakurvIta vishessaatprvvaasre| ArAdhayannuttaraguNAn varjayetsnAnamaithune vidadhyAtpauSadhaM dhImAn muktivazyauSadhaM param / tadazaktau vizeSeNa zrayetsAmAyikavratam cyavanaM jananaM dIkSA jJAnaM nirvaannmityho| arhatAM kalyANakAni sudhIrArAdhayettathA ekasminnekAzanakaM dvayonirvikRtestapaH / triSvAcAmlaM sapUrvA catuSUpoSitaM sRjet sapUrvArddhamupavAsaM punaH paJcasu teSviti / paJcabhirvatsaraiH kuryAttAni copoSitaiH sudhI: arhadAdipadasthAni viMzatisthAnakAni ca / . . kurvIta vidhinA dhanyastapasaikAzanAdinA 44 // 219 // // 220 // // 221 // // 222 // // 223 // // 224 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 225 // // 226 // // 227 // // 228 // // 229 // // 230 // tattadvidhidhyAnaparo yo'mUnyArAdhayatyaho / labhate tIrthakRnnAmakarmAzarmaharaM param / upavAsena yaH zuklAmArAdhayati paJcamIm / sArddhAni paJcavarSANi sa labhet paJcamI gatim udyApanaM vrate pUrNa kuryAdvA dviguNaM vratam / tapodinapramANAni bhojayenmAnuSANi ca kArayetpaJcapaJcauccairjJAnopakaraNAni ca / paJcamyudyApane tadvaccaityopakaraNAnyapi pAkSikAvazyakaM tanvan caturdazyAmupoSitam(taH) / pakSaM vizuddhaM tanute dvidhApi zrAvako nijam triSu caturmAsikeSu kuryAtSaSThaM tapaH sudhIH / . jyeSThaparvaNyaSTamaM ca tadAvazyakayuk sRjet aSTAhikAsu sarvAsu vizeSAt prvvaasre| . ArambhAn varjayed gehe khaNDanotpeSaNAdikAn parvaNi zRNuyAjjyeSThe zrIkalpaM svacchamAnasaH / zAsanotsarpaNAM kurvanamAriM kArayetpure zrAddho vidhAya saddharmakarma no nirvRti vrajet / atRptamAnasaH kuryAddharmakarmANi nityazaH jyeSThe parvaNi zrIkalpaM sAvadhAnaH zRNoti yaH / antarbhavASTakaM dhanyaH sa labhetparamaM padam * samyaktvasevanAnnityaM sadbrahmavratapAlanAt / yatpuNyaM jAyate loke zrIkalpazravaNena tat dAnaistapobhirvividhaiH sattIrthopAsanairaho / yatpApaM kSIyate jantostatkalpazravaNena vai 45 // 231 // // 232 // // 233 // // 234 // // 235 // // 236 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 237 // // 238 // // 239 // mukteH paraM padaM nAsti tIrthaM zatruJjayAtparam / saddarzanAtparaM tattvaM zAstraM kalpAtparaM na hi amAvAsyApratipadordIpotsavadinasthayoH / prAptanirvANasadjJAnau smarecchIvIragautamau upavAsadvayaM kRtvA gautamaM dIpaparvaNi / yaH smaretsa labhennUnamihAmutra mahodayam svagRhe grAmacaitye ca vidhinArcA jinezituH / kRtvA maGgaladIpaM cAznIyAtsAddhaM svabandhubhiH kalyANakaM jinAnAM hi sthApayanparamaM dinam / nijazaktyA sadarthibhyo dadyAdAnaM yathocitam itthaM suparvavihitottamakRtyacArvAcArapracArapihitAzravavargamArgaH / zrAddhaH samRddhavidhivarddhitazuddhabuddhi(ktvA suparvasukhameti ca muktisaukhyam // 240 // // 241 // // 242 // // 243 // varga:-6 zrAddho vidhAya saddharmakarma no nirvRtiM vrajet / atRptamAnasaH kuryAddharmakarmANi nityazaH dharmAdadhigataizvaryo dharmameva nihanti yaH / kathaM zubhAyatirbhAvI svasvAmidrohapAtakI dAnazIlatapobhAvabhedairdharmazcaturvidhaH / ArAdhyaH sudhiyA zazvad bhuktimuktiphalapradaH deyaM stokAdapi stokaM na vyapekSo mahodayaH / / icchAnurUpo vibhavaH kadA kasya bhaviSyati - // 244 // // 245 // // 246 // 4 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 247 // // 248 // // 249 // // 250 // // 251 // // 252 // jJAnavAn jJAnadAnena nirbhayo'bhayadAnataH / annadAnAtsukhI nityaM nirvyAdhirbheSajAd bhavet kIrtiH saMjAyate puNyAnna dAnAdyacca kIrtaye / kaizcidvitIryate dAnaM jJeyaM tad vyasanaM budhaiH dAturdAnamapApAya jJAninAM na pratigrahaH / viSazItApahI mantravahnI ki doSabhAjinau vyAje syAdviguNaM vittaM vyavasAye caturguNam / kSetre zataguNaM proktaM pAtre'nantaguNaM bhavet caityapratimApustakavedazrIsaMghabhedarUpeSu / kSetreSu saptasu dhanaM vaped bhUriphalAptaye caityaM yaH kArayeddhanyo jinAnAM bhaktibhAvataH / tatparamANusaMkhyAni palyAnyeSa suro bhavet yatkAritaM caityagRhaM tiSThedyAvadanehasam / / sa tatsamayasaMkhyAni varSANi tridazo bhavet suvarNarUpyaratnamayIM dRSallekha(pya)mayImapi / kArayedyo'rhatAM mUrtiM sa vai tIrthaMkaro bhavet aGguSThamAtrAmapi yaH pratimA parameSThinaH / kArayedApya zakratvaM sa labhetparamaM padam . dharmadrumUlaM sacchAstraM jAnanmokSaphalapradam / lekhayedvAcayedyacca zRNuyAd bhAvazuddhikRt lekhApyAgamazAstrANi yo guNibhyaH prayacchati / tanmAtrAkSarasaMkhyAni varSANi tridazo bhavet jJAnabhaktiM vidhatte yo jJAnavijJAnazobhitaH / prApnoti sa naraH prAnte kevalipadamavyayam // 253 // // 254 // // 255 // // 256 // // 257 // // 258 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navibhAvayan / // 259 // // 260 // // 261 // // 262 // nidAnaM sarvasaukhyAnAmannadAnaM vibhAvayan / sAdharmikANAM vAtsalyaM kuryAcchaktyA samAH prati vAtsalyaM bandhumukhyAnAM saMsArArNavamajjanam / tadeva samadharmANAM saMsArodadhitArakam prativarSa saMghapUjAM zaktyA kuryAdvivekavAn / prAsukAni zrIgurubhyo dadyAdvastrANi bhaktitaH vasatyazanapAnAni pAtravastrauSadhAni c| cenna paryAptavibhavo dadyAt tadapi zaktitaH satpAtre dIyate dAnaM dIyamAnaM na hIyate / kUpArAmagavAdInAM dadatAmeva saMpadaH pradattasya ca bhuktasya dRzyate mahadantaram / prabhuktaM jAyate varSoM dattaM bhavati cAkSayam AyAsazatalabdhasya prANebhyo'pi garIyasaH / dAnamekaiva vittasya gatiranyA vipattayaH kSetreSu saptasu vapan nyAyopAttaM nijaM dhanam / sAphalyaM (saphalaM) kurute zrAddho nijayordhanajanmanoH // 263 // // 264 // // 265 // // 266 // // paM. sumativijayagaNikRtA // upadezakalpavalliH praNamya puNyapadmArka-paJca zrIparameSThinaH / puNyopadezAH procyante, kecitprastAvacAravaH / puurvaanggopaanggsaarvjny-critraadishrutoddheH| . sAraM sudheyaM zrIdharmo, budhyatAM vibudhapriyaH // 1 // // 2 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // mano'bhimatavastUnAM, saMstavo jAyate yataH / budhAH vidadhatAM dharma, taM zraddhAvidhibandhuram mRdulAsaralA mizrA, yathA bIjodgamAya bhUH / cetovRttistathA dharmo-dayAya gaditA'GginAm dharmasthAneSu gantavyaM, zrotavyaM sadgurorvacaH / dhartavyaM hRdi tannityaM, kartavyaM kriyayA tathA tIrtha devagRhaM zA -zravaNaM sAdhusaGgatiH / puNyakRtotsavA jJeyaM, dharmasthAnakapaJcakam dyUtaM paNAGganA madyaM, caurikA jIvahiMsanam / idaM dharmArthinA heyaM, pApasthAnakapaJcakam sutazcilAtyAH strIhantA, vyasanI samaro nRpH| padamekaikamAkarNya, prabuddhau dvAvapi drutam zrutAH kSetrapatikrIDa-bAlakumbhakRtAM mukhAt / zrIyavarSeH zivAyAsan, grAmyArthA api gAthikAH sadagurorguNakAri syAdarucyApi zrutaM vacaH / ihodAharaNaM rauhiNeyazcauro vicAryatAm unmArgamindriyagrAmA-nugA naiti gunnprjaa| Atmaprabhau guruvaco'vahitasvAntamantriNi bhRtvA cittAlavAlaM zrI-guruvAktattvavAribhiH / zrImAn dharmadrumo vRddhi, lambhitaH saphalo bhavet kSullakaH kSamApatimiNTha-mantrIbhuksArthapAGganAH / prabuddhA nartakIgItAM, svAnte dhRtvA dhruvAmapi zrutvA gurorvaco dhRtvA, citte jJAtvA ca tadguNam / nApnoti sadgateH saukhya-makurvANo kriyArucim 40 // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // na kriyA yadi kiM jJAnaM ?, na jJAnaM yadi kA kriyA? / yoga eva dvayoH kAryaH, siddhau paGgvandhayoriva phalAya syAt kriyA naikA, jJAnaM phalati krhicit| vanaM vinA vasantartu na bhavet phalavat kvacit - yAnti graiveyakaM yAvadabhavyA api sakriyAH / jJAtveti niyataM kAryA, vIryAcArapriyaiH kriyA tadeva saphalaM janma, kRtArthaM jIvitaM hi tat / zlAghanIyaM dhanaM tacca, dharmArthamupayogi yat dharmaH zarmakaraH puMsAM, dharmo duSkarmamarmahA / sarvArthasAdhako dharma-stasmAddharmaM samAcaret zrIdharmAtsukule janma, dIrghAyurbahusampadaH / nirogatA surUpatvaM, vAJchitAptizca jAyate ArogyabhAgyasaubhAgyasiddhibuddhisamRddhayaH / sakalatramitraputrAH prApyante pUrvapuNyataH Adhayo vyAdhayo vighnAH duHsvapnAH kugrahA grahAH / durjanA duSTazakunAH, bAdhante naiva dharmiNAm vilIyante svayaM vighnAH, hIyante kvApi na zriyaH / kSIyante zatravaH sarve, prasAdAtpuNyabhUpateH dharmabhUmibhuvaM bhavya-bhAvaM bhajati yo bhavI / kvApi no vipadastasya, sampadastu pade pade kamalA vimalA vidyA'navadyA vizadaM yazaH / mUrtiH sphUrtimatI pumbhiH labhyate zubhavaibhavAt satkarmakAraNaM dharmo, dharmo lakSmIpravardhakaH / kAmasaukhyaprado dharmo, dharmo mokSAya kalpate // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // 50 . Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // surAsuranarAdhIza-sampado vazavartinI / kurvate helayA tairyaiH, sevyate dharmavartinI lakSmI: lakSavipakSANAM, kSayo'kSuNNA mRgekSaNAH / raNaH sallakSaNaH pakSo, dakSatvaM puNyasAkSiNaH smAbhogAH samAyogAH, priyairbhogA abhngguraaH| . rogAbhAvA anuDhegA, puNyodyogAnugA amI aizvayaM zauryamaudArya, gAmbhIryaM varyavIryatA / cAturya kAryadhuryatvaM, puNyaprAbhAvyajA guNAH prabhA prabhutvaM pratibhA, pramadAH pramadapradAH / pratyanIkapramAthitvaM, prANiH prApnoti puNyataH tejasvitvaM yazasvitvaM rUpasvitvaM vidagdhatA / sarvakAmA'vAptimattvaM, puNyAtsaMpadyate sadA. dIrghamAyuH sthirA lakSmIH subhagatvamarogatA / sadbuddhirathavA zlAghyA, jAyate sukRtodayAt janmamRtyujarAcaurai-rbhavAraNyaM bhayaGkaram / lakyanti guNAnarthya-dharmakarmaparA narAH rogAricauranIyagnigajasiMhabhujaGgamAH / pretavetAlabhUtAdyA, bAdhayanti na dhArmikAn puSpaM sAMsArikaM saukhyaM, chAyA kIrteratucchatA / / phalaM siddhipadaM vRddhimIyuSo dharmazAkhinaH dharmakalpadrumacchAyAmAzrayadhvaM budhA yathA / pApatApA vizIryante, pUryante vAJchitAni ca sevyaH zrIdharmajImUto, dhruvaM zrAvakacAtakaiH / karmASTakASThamasausthyaM, duHkhaM dainyaM chinatti yaH - 51 // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // - // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // yukto vivekicakrasya, snehaH shriidhrmbhaaskre| ramArathAGgisaMyogaM, zaM datte yastamoripuH . dharmo yatra dhanaM tatra, samarAzitayA sthitam / yatrAdharmo na tatredaM, navapaJcamayogataH ramAM nirUpamA vidyAM, hRdyAM vAJchanti ke nahi ? / astokasukRtaiH stokaiste prApyante paraM naraiH sarve'pi saphalAH puNyaujasAM puMsAM manorathAH / bhavanti viphalAH vighnavyAdhivyasanavidviSaH sukhamAdyaM vapurnIrug, dvitIyamanRNaM vyayaH / susthAnavAsastRtIyaM, caturthaM cApravAsitA paJcamaM svadhanaM haste, SaSThaM sajjanasaGgatiH / saptamaM madhurA vANI, prApyante'mUni puNyataH sati dIpe yathA dIpo, dhane sati yathA dhanam / zaktau satyAM tathA dharmo, dhImatAM yujyate na hi ? vIkSya dharmasya durbhikSaM, tiryaG-nAraka-nAkiSu / mAnuSye dharmasAmagryAM, raGkAghrANaM vidhatta bhoH arthakAmApavargAH syuH, prasanne puNyabhUpatau / tadabhAvo'prasanne'smin, yat priyaM tatpraNIyatAm / mRNmayA api siMhAca, pattayaH satyarUpiNaH / zAtavAhanabhUpasya, puNyato yudhi jajJire sukhAya duHkhadaM mUrkha ! mA kRthA duSkRtaM vRthaa| ko'pi ki jIvitAkAGkSI, viSaM pibati mRtyudam yathenduH kSIyate kRSNa-pakSe dhvAntaM ca vardhate / tathA saukhyamasaukhyaM ca, pusAM pApodaye'nizam para // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // duHkha-daurgatya-daurbhAgya-dAsya-dInatva-durgatIH / prApnoti pApataH prANI, tasmAtpApaM parityaja ! zilAdityasya turago, kkimArkasya cAgnikaH / smRto'pi nAgataH zatru-kaSTe puNyaviparyayAt sarvasyApi priyaM saukhyaM, duHkhaM kasyApi na priyam / muktveti duHkhadaM pApaM, dharmaM zarmadamAzraya ! kurvantaH pAtakaM pazcAt, na pazyanti durAzayAH / zocanti patitA duHkhe, vIkSya zarmANi dharmiNAm sukhaM syAt puNyato duHkhaM, pApato nAtra saMzayaH / laganti nimbe nAmrANi, nAme nimbolikA yataH sukhino duHSamAyAM cet, suSamAyAM ca duHkhinaH / syuH ke'pi ke'pi tat puNya-pApadattasukhAsukhe puNyasaMparkataH sampad vipatpApaprasaGgataH / svayaM sampadyate puMsAM, kAraNaM nAparaM tayoH rUpasvitvaM kurUpatvaM, lakSmIvattvaM dridrtaa| . nIrogitvaM ca rogitvaM, puNyapApaphalaM sphuTam sAraM samastazAstrANAM dadhnAmiva navoddhRtam / zrIdharmopArjanaM pApa-varjanaM ca mataM satAm sukhAbhilASiNaH sarve, jantavo'tra jgttrye|.. na ca dharma vinA saukhyaM, na dharmaH syAt pramAdataH yAnti ye divasA naite, pratyAyAntIti cintayan / sAmagrI prApya ko dhImAn, zrIdharme syAtpramadvaraH labvApi dharmasAmagrI, ye pramAdyanti dudhiyaH / pazcAt zocanti duHkhArtA, bhRzaM te zazirAjavat .... .. 53 // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 63 // // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // ye dharmasamaye mUDhAH, pramAde prema kurvate / te viSIdanti nirdaivAdRSTanaSTadhanA iva yaH zatruH svIyamitreSu, yo mitraM svIyazatruSu / pramAdena samaM tena, varaM vairaM na saGgatiH svadharmajIvitocchedAdihAmutra ca duHkhadam / pramAdamudyamAstreNa, dhIro hanti mahAripum pramAdena manuSyANAM, na lakSmIna srsvtii| na kIrtiH sugatirna syAt, prAjJastenodyamI bhavet yathA sarovareSvApaH prAsAde pratimA ythaa| . yathA kanInikA netre, dharme zraddhA tathA matA vinA gandhaM yathA puSpaM, vinA jIvaM yathA vapuH / vinA dIptiM yathA ratnaM, dharmaH zraddhAM vinA tathA sakalA sulabhA sampat, sakalA sulabhA klaa| sakalA sulabhA vidyA, matirdharme'tidurlabhA yathA nItyA nRpo matyA, mantrI gatyA turaGgamaH / dhRtyA vratI tathA dharmo, zraddhayA sarvasiddhaye nizcinoti phalaM dharmaH sevyamAnaH sanizcayam / saMdegdhi phalamArAdhyamAno'yaM nizcayaM vinA dAnAdidevapUjAdi-dayAdyAvazyakAdikam / kurvan saniyamaM puNya-karma tatphalabhAg bhavet zrIvIravAkyato muktvA, saMzayaM vishdaashyaa| ArAdhya vidhinA dharma, jayantI muktimAsadat / samyaktvena vinA dharmo, vinA''locanayA tpH| kalpate'lpaphalAyAtaH, prathamaM tad dvayaM zrayet . // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // 54 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // deve'rhati gurau cArukriye dharme dayottame / yA ruciH syAt samIcInA, tat samyaktvamudAhRtam samyaktvadIpo dIpyeta, yadA hRdayamandire / tattvadharmasthiti jantustadA pratyakSamIkSate samyaktvaM ratnavatprApya, mithyAtvavibhave bhave / bhavyastad vyavasAyena, zAzvatIM zriyamarjayet yathA'ntarvatirogasya, nAGge lagati jemanam / tavAntaH sAticArasya, na kRtvAGge bahistapaH mAyAmadavinirmuktaiH zAntacittaiH samAhitaiH / AlocanA kilAdeyA, rahaH sadgurusannidhau yasmin paJcAdhirUDhavyAste mahAvratameravaH / pratyekaM cUlikA yeSu, paJca paJca svabhAvanAH viSayAH paJca siMhAzca, jetavyA yatra durjayAH / taraNIyAH sadA pUrNAH, paJcAcAramahAhadAH bhaTanIyaM kriyAdhATyA, yatra paJcaprakArayA / paJcatvaM paJca neyAzca, pramAdAH pazyatoharAH yatra paJcanamaskAraH, sthApyo hRtpattane prbhuH| paJcabANo mahAprANo, bhedyastrayodayI ripuH dIpanIyaH sadA pnyc-vrtisvaadhyaaydiipkH| . . paJcajJAnAvRttidhvAnta-cchide yatra kriyAzikhaH yatra pazcendriyavyAghrAH; karaNIyA vaze'nizam / avizrAmaJca paJcamyA, gatergantavyamadhvani pragalbhante yatedharmaM, tadaGgIkartumaGginaH / . aho ke'pi mahAsattvAH, satvaraM muktisaGginaH ' 55 // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gehidharmaH sukhaM sAdhyo, yathAzaktividhAnataH / tasminzraddhAvatA''rAdhyA, zuddheyaM dvAdazavratI // 87 // tathAhi-nirmantavo na hantavyAH, saGkalpAt trasajantavaH / . . . kanyAlIkAdi no vAcyaM, sthUlAsatyaM hi kahicit .. // 88 // grAhyaM nAdattamanyeSAM, ratnasvarNataNAdikam / nAbrahma sarvathA sevyaM, pariNItastriyaM vinA // 89 // kArya nijecchayA mAnaM, navabhede prigrhe| nollaGghanIyA maryAdA, kRtA dikSu dazasvapi // 90 // kartavyaM mAnamannAdi-tyAdibhogopabhogayoH / varjanIyo'narthadaNDo'padhyAnAcaritAdikaH // 91 // vidheyaM vidhinA sAmA-yikaM ca ghttikaadvym| hrAsAd digvratamAnasya, dhArya dezAvakAzikam // 92 // caturvidhazcatuSpAM , pratipAlyazca pauSadhaH / saMvibhAgo'tithibhyo'yaM, vratadvAdazake vidhi: // 93 // gRhidharmadvAdazAtmA, yadi cittodyaacle| . tattvadhutirudeti sma, tadA bhavatamo'gamat // 94 // karmakAkAravo'nazyat, mokSamArgaH sphuTo'bhavat / ' vikasatpuNyapadmoghaH, suprabhAtamajAyata // 15 // dAnataH sampado bhogAH, zIlaM saubhAgyabhAgyadam / tapaH karmacchide labdhau, bhAvaH sarvArthasiddhikRt // 96 // pratyUhopazamaH kIrtiH, pratiSThA vishvvshytaa| bhogAH svargApavargoM ca, sarvaM siddhyati dAnataH // 97 // pUjyante jagati divya-drumaNikambugoghaTAH / . .. kASThopalAsthipazumRtprakArA api dAnataH // 98 // pas Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 99 // // 100 // // 101 // // 102 // // 103 // // 104 // bhAvazuddhyA vastuzuddhyA, pAtrazuddhyA prasAdhitam / dAnamekaM narasvargA-pavargazrInibandhanam sAmarthye sati dAnena, sajjane durjane samaH / yo naivA'jani jAne'sya, vasudhAyAM mudhA janiH yatkaSTamalalAbheyaM, kamaloktA tato budhaiH / dAtA nandati yenedaM dAnaM taddoSamoSakam te dhanyAste mahAtmAnasteSAM vizve sthitaM yazaH / vairAtmopArjitaM vittaM, puNyakRtye niyojyate zAlibhadraH kRtapuNyo, dhanyA candanabAlikA / mUladevAdayo dAnAt, samRddhi lebhire'dbhutAm sAnnidhyaM kurvate devA, mitratAM yAnti zatravaH / phalanti mantrayantrAzca, zIlAdAsAdyate zivam kalAvatI-zIlavatI-damayantyAdayaH striyaH / sudarzanAdyAH puruSAH zIlato vizrutA bhuvi kSIyante sarvakarmANi, jAyante srvlbdhyH| .. dusAdhyaM sAdhyate sarvaM, tapasA'nalpatejasA nRpatvaM vAsudevatvaM, ckrvrtitvmindrtaa| tIrthaGkaratvaM siddhatvaM, nApyate spasA vinA . zrInandiSeNarSiH zivakumArAdhAstapoguNaiH / bhejire'dbhuta-saubhAgya-bhAgya-bhogAdisampadaH dharmArAmavasantartuH, karmakandakuThArikA / saMsArasAgaratarI, bhAvanaikA vibhAvyatAm cakrizrIbharatelAti-putravalkalacIriNAm / bhAvanA kevalaivAsIt, kevalajJAnadAyinI // 105 // // 106 // // 107 // // 108 // // 109 // // 110 // 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 111 // // 112 // // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // vinayazca vivekazca, dvayaM dharmasya sAdhanam / taddvayena vinA dharmo, nimito'pi nirarthakaH / . vidyA-vijJAna-vizvAsa-vibhUti-vibhutAdikam / guNAnAmagraNI: sarvaM, vidhatte vinayo vizAm vinayI labhate vidyAM, svidystttvmiiksste| tattvajJastanute dharma, dharmavAn sukhamaznute ekA lakSmIH parA vidyA, dAnena vinayena ca / sampannA sadhaveva strI, sarvakalyANakAryakRt rasanAzravaNaghrANe-kSaNAnvitaH guNojjhitaH / vivekavikalo paJce-ndriyo'pyekendriyAyate sthitaM jainamatAsthAne, vratapaJcakulAJcitam / dAnAdisainyasampannaM, sarvajIvadayApradam' dvirUpaM dharmabhUpAlaM, viveko dhIsakhaH sukham / trayodazA''lasyamukhAn, daNDino'pAsya darzayet svIyavittavayovaMza-mahattvAvasarocitam / . veSaM vaco vidhi tanvan, mAnyatAmeti mAnavaH nijamAtRpitRjJAti-gurudevavRSasthitiH / . nocitajJA vimuJcanti, maryAdAmiva sindhavaH guruvidyAkulAcAraiH, paratantrAH bhavanti ye / svatantrAH sampadasteSAmihAmutra gatApadaH yathA kSayaH kaSAyANAmindriyANAM yathA jayaH / sasakSetryA yathA poSa-stathA dharmo vidhIyatAm grISmavatparitApAya, vrssaavtpngkpussttye| .. hemantavatprakampAya, kopo'yaM ripurutkaTaH // 117 // // 118 // // 119 // // 120 // . // 121 // // 122 // 58 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 123 // // 124 // // 125 // // 126 // // 127 // // 128 // guNendumaNDalIrAhu-stapomArtaNDadurdinam / koSo'yaM siddhividveSI kSamayA yodhyatAM budhaiH pronmUlya vinayAlAnaM, vighaTya guNazRGkhalAm / anakki mAnamattebho, dharmArAmaM niraGkuzaH yeSAM di guNadveSI, mAno naivAvatiSThate / tairihAzrIyate zreyo, mAno mAnocitaH satAm mAyA mAyAkRte mUrkha ! mAyAmAyApahAmimAm / santo'santoSabhAjo'pi santaH santoSataH smRtAH satyadhArAdhare vAtyA, durdhyAnadhvAntayAminI / vizvAsAcaladambholI mAyA heyA hitArthinA santi kSamAnvitA mAna-muktA mAyojjhitA punH| . na jJAyate'sti nAstIti, nirlobhaH ko'pi viSTape ? atikartikayA lokaM, kSobhitaM lobhrksssaa| . nirIkSya rakSyate dakSaiH, svAtmA saMtoSarakSayA . ete kaSAyAzcattvAraH cturgtibhvaadhvni| sadhyaJcaH sarvathA heyAH prAJcadbhiH paJcamI gatim kSamA krodhAgnipAnIyaM, mAnAdrau mArdavaM paviH / mAyAtamo'rka RjutA'nIhA lIbhaviSAmRtam . saktaH sparza karI mIno, rase gandhe mdhuvrtH| rUpe pataGgo hariNaH, zabde vyApAdamApnuyAt zreyoviSayavRkSAgre, vyApAryendriyamarkaTAn / AtmArAmAzramAH kAmaM, nivRttiM yAnti yoginaH satkarmabhUpaMbhaktyApta-saptakSetrorvarAsu ye| vapanti vittabIjAni, teSAM sasyazriyo'tuSAH // 129 // // 130 // // 131 // // 132 // // 133 // // 134 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 135 // - // 136 // // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // kArye kAryAntaraM kuryAditarazcaturo ythaa| . dharma saMsArakarmAntaM, vidadhAti sudhIstathA gehApaNAGgasatkAra-kuTumbodvAhavastrajAH / SaDArambhA vinA pratyArambhaM pApAya gehinAm prAsAdaH pauSadhAgAraM, devArcA''stikagauravam / tIrthayAtrA saGghapUjA, pratyArambhAH zubhAya SaT niHsvA jIvanmRtA jIvA, jIvantaH svArthasampadaH / syurjIvanmRtajIvanto lakSmIdharmaguNAnvitAH gaGgAGgrau zrIpaterlagnA''rohat zIrSaM satIpateH / deveSvevaM yadi tadA, kvAdhane nari gauravam jAtiH kulaM kalA zIlaM, rUpaM naipuNyamAkRtiH / dhanamekaM vinA sarvaM, vRthA nirnAthasainyaMvat kaSTadA jIvikA zoko, dInatA ko'pi na svakaH / parAbhavo'nizaM yasmin, dhig naiHsvaM vizvaduHkhadam alaM kulena kalayA, pUrNarUpeNa lakSaNaiH / sRtaM zrutena zauryeNa, zrIrekA'stu jaganmatA akulya: sukulo mUryo, manISI doSavAn gunnii| anAryo'pi saparyAvAn, gIyate'dhiSThitaH zriyA vivarNo labdhavarNatvaM, bahumAnamanarhaNaH / kaniSTho jyeSThatAM vindet, padmAdevI prasAdataH yA svagAtre svagotre, satpAtre naivopayujyate / sA kSatraiH kSIyate lakSmIrbhavadvitayabharttitA nyAyopAyAH zriyo dharmaH, zuddho lajjAdayoM guNAH / trayaM jagattrayazlAdhyaM, labhyate'dbhutabhAgyataH / 10 // 141 // // 142 // // 143 // // 144 // // 145 // // 146 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 147 // // 148 // // 149 // // 150 // // 151 // // 152 // sAttviko yaH zriyaM labdhvA, kurvandharmaguNonnatim / dAnavAn vijayetA'rIn, sa vizve puruSottamaH / arthA mUlamanarthAnAmiti prAhurmudhA budhAH / vaiH sarvaM sAdhyate sAdhya-maihikaM pAralaukikam vyavasAyaH zriyai kAryaH, paraM zrI gyato bhavet / bhAgyaM ca puNyataH puNyaM, pApocchedanakarmataH pUjanaM devarAjasya, sadguroH kramavandanam / smaraNaM mantrarAjasya, sarvaM pApaM vyapohati prabhuH zarIraM pratyAtmA, karmAtmAnaM prati prabhuH / karma prati prabhuzcAIn, satAM mAnyaH sa nAparaH carAcarajagadvyApI saMdA citsampadAspadam / acintyazaktisampannaH, prabhurAtmA prasAdyatAm vako'yamAtmAnaM datte, nigodaM narakAdikam / abakrazcakrizakAdipadaM karmaprabhurbalI indropendranato'narghya: saGghasainyo'STakarmajit / ... bhAti sAtizayo dharma-cakravartijinaprabhuH jinasnAtreNa nairmalyaM, pUjyatvaM jinapUjanAt / jinavandanato vizva-vandyatAmarjayet kRtI .. prAcInapuNyasuprApA, cittcintitdaayinii| ' vidhipUrvA jinAdhIza-pUjA cintAmaNIyate saMsArazramasaMhantrI; yacchantI vizvavAJchitam / durlabhA kalpavallIva, jinArcA paricIyatAm zuddhacittavapurvastrai-zcArupuSpAkSatastavaiH / jinapUjAM vidhatte yo, bhukti mukti sa vindati // 153 // // 154 // // 155 // // 156 // // 157 // // 158 // 1 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 159 // // 160 // * // 161 // // 162 // // 163 // // 164 // niHzeSaduHkhadalanI, smpttisukhvdhinii| samyaktvazuddhijananI, zrIjinArcA viracyatAm uttamaM janma mAnuSyaM, jaino dharmastaduttamaH / devapUjottamA tatra, tAM kuryAduttamArthadAm vapuH snAnairmanaH pUjA-zraddhayA vacanaM stavaiH / trayaM pavitrIbhavati, trijagatprabhupUjanAt / vihAyASTamadAn prAti-hAryASTakabhRtaprabhoH / pUjAmaSTavidhAM kurvan-naSTakarmajayI bhvet| dhyeyAH kSINASTakarmANo, labdhAnantacatuSTayAH / ekatriMzadguNAH paJca-dazabhedAH zivaM gatAH guNASTakayujo'zIti-bhAvamanto mahomayAH / lokordhvasthitayo mukto-pamAH siddhAH prakIrtitAH muktajanma-jarA-mRtyu-roga-zoka-bhayArtayaH / vizvAtItasukhAH siddhA, dhyAtavyA tatpadAptaye guNADhayo guptaSaTkAyo, rugjetA rucirArthavAk / gururniruktaH sa prAjJai-sanyo jJAnakriyojjvalaH gRNAti dharmatattvaM yo, gurUte yazca muktaye hitaH svaparayoH jJeyaH, sa guruauravocitaH ye SaTtriMzatsUrerguNa-daNDAyudhakRtazramAH / jayanti kumatadveSi-gaNaM ca raNatatparAH kSamAvarA dharmadharA, dhIrAH samitisAdarAH / rAjante munirAjAnasteSAM bhaktiH zubhazriye udyacchet zrutamadhyetuM, pAThyate saMyatAn zrutam / ' dhyAyet zrutaM tadAcAre, yatate yaH zrutodite 2 // 165 // // 166 // // 167 // // 168 // - // 169 // . // 170 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 171 // // 172 // // 173 // // 174 // // 175 // // 176 // upAdhyAyo nirukto'sau, paJcaviMzatisadguNaH / mAnyate munisArthena, zrutasAmAyikArthinA parAbhUtabhavAnIkA, ye mahAvratino'pi hi / sakalavA'pi prekSyante, parityaktaparigrahAH sataviMzatinirgranthaguNasainyamanoharAH / madhadazasahasroru-zIlAGgasthasusthitAH saptatyAcaraNairbhedaiH karaNairapi varmitAH / vijitya vairiNaH paJca, pramAdAH paJcasaptatiH (?) kurvantaH svavazAM. ratna-trayIdUtyA zivazriyam / vairAgyaraGgiNaH sevyAH, sAdhavo'mI kSamAbhRtaH kriyAvAn vinayI prAjJaH saumyaH zrImAn sthiro vshii| evaM saptaguNaH ziSyo, guroH svasyApi sampade gurvAjJAM mukuTIkurvan, gurUktaM karNapUrayan / yurubhaktiM dharan hAraM, suziSyaH zobhate bhRzam . sarvatIrthamayo varga-hArtizamanaH pdaiH| betA karmANi saMpadbhi-rbhayabhit saMyutAkSaraiH paJcadhyeyapadairdatte, mantro'yaM paJcamI gatim / caturgatiM bhavaM chittvA, caturbhizcUlikApadaiH sarvArthasAdhakaH sarva-pApavyApanivArakaH / . smayate sarvakArye'sau, sarvadA sarvamantrarAT mantrarAjaM svAntarAja-dhAnyAM rAjayatIha yaH / tasyopasargasaMsargo, nRvargasya kadApi na yeSAM manovane mantrAdhipakalpadrumo vaset / teSAM syAdacalaizvarya, vizve kalyANazAlinAm 93 // 177 // // 178 // // 179 // // 180 // // 181 // // 182 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUtauSTrikapaurNimikAgAmikAJcalikAdayaH / dUSamAdoSato bhedA, mate jaine'pi jajJire // 183 // matiH pratijanaM bhinnA, gambhIrA bhagavagiraH / vicchittirjJAninAM tasmAt, sanmataM mArgamAzrayet ... // 184 // yatra paJcanamaskAro, yatra satyadayAdamAH / yatra jJAnakriye tatra, zrIdharmo'stIti sanmatam // 185 // mithyAvAdapuSo hiMsAjuSo'saMkhyA yataH klau| stokAtmarakSako tena, satyadharmoM bhRzaM bhRzau / // 186 // tathA ca loke-a| viMzopakaH satyaM, dharma:sA? viMzopakaH / pApaM viMzopakA aSTA-dazAH proktA kalau yuge // 187 // sthitau jainamate satyadhauM yau tau viMzopakau / varNASTAdazake zeSa-pApaM mithyAtvadUSite . // 188 // na jainA yadi rakSanti, satyadharmI pramAdinaH / tadA pUrNIbhavatpApa-balena kalinA jitam / // 189 // zrAti dharmazrutau zraddhAM, vapate kssetrsptke| . karoti zuddhamAcAraM, zrAvako niravAci saH // 190 // gurau gurutvaM zrAddheSu, smRtaM sanmArgadezanAt / zrAvakatvaM zrAvakeSu, gurAvekAntabhaktitaH // 191 // devagurudharmakArye, kurvan hiMsAmRSe api / nirdoSo'vAci siddhAnte, zrAvakaH zramaNo'pi vA // 192 // guruH sa kiM guruH ? zrAddhaH, sa kiM zrAddhaH prakathyate ? / parasparaM yayoH prIti-na~dhate hitahetubhiH // 193 // zrAddhA nRpA hi sAdhUnAM, zrAddhAnAM sAdhavo nRpAH / / vanasiMhamukhaghrANanyAyenaiva mitho guNaH // 194 // 64 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 195 // // 196 // // 197 // // 198 // // 199 // // 200 // kAyotsargI caturmAsyAmAyAt saGghanRpAjJayA / merau viSNukumArarSiH zikSituM namuci na kim ? mAhezvarIpurI nItvA, zrAvakAn sevkaaniv| dubhikSe rakSayAmAsa, vajrasvAmI gururna kim ? godAnaM satyavAgdAnAta, sarvebhyaH saphalIkuru / dehi sadguNapAtrebhyaH, suvarNaM vizadaM yazaH kSamoktA ratnagarbhA sA, kalpatAmakSamAvate / dIyate yatnato ratna-trayI yogyAya rAntikaiH navazrotomalaklinakAyasnAne kimAtmanaH / manaH zuddhayambunA snAnaM, kurvAntaramalacchide bhairavo raudrakarmAdriH, pAtastasmAdadhogatau / prokto bhairavapAta: sa, niSeddhaM kena zakyate ? viyoga-vibhavAbhAva-vyalIka-vyAdhi-vidviSaH / paJcAgnayo'mI duHsahyAH, sAdhyAH karmacchide sadA krodhamAnamAyAlobha-smarAH pnycaantraagnyH| dharmagumAn bhasmayantaH, sAdhyatAM zreyase budhaiH patimRtyau-sutAbhAve-ni:svane yauvane gtaa| tapogninA svaduSkarma-kASThabhakSaNamAcaret notamAH puruSA eva, nAdhamA eva yoSitaH / . uttamatvaM guNairdoSairadhamatvaM dvayoH samam yataH-damayantI nalo'tyAkSIt, sItAM rAmo vane'mucat / nArakSi pANDavaiH kRSNA, sutArApi harIndunA rAvaNo'nyastriyaM jahe, khANDavaM cArjuno'dahat / mahAnto'pi narA evaM, doSiNo'nyasya kA kathA . // 201 // // 202 // // 203 // // 204 // // 205 // // 206 // 65 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patimAryavadhItkAntaM, nayanAlI yazodharam / pradezinaM sUryakAntA, culaNI cakriNaM sutam // 207 / / zvasuraM nupUrAbhijJA'bhayArAjJI sudarzanam / cikSepa vyasane caivaM, yoSito'pi sadUSaNAH . // 208 // tIdrumAH prayacchanti, phalaM chindanti cAtapam / tebhyo'pi nimnagA druhyet, sasnehA kvApi na striyaH / // .209 / / kSurI-nArI-bahukarI-zrIkhaNDI-khaTikA-zukI / prApyante ghRSTapRSTAM SaT, prAyaH parakaraM ganAH // 210 // tannAsti vizve yadvastu, raktaiH strIbhyo na dIyate / AstAmanyaH svadehAdha, pArvatyai zambhurapyadAt // 211 // atyantamilitaH strIbhirnaro nArItvamaznute / labdhaM kSipracaTI ma, zAlibhirdAlisaGgataiH // 212 // varo guNavaro dhanyA, kanyA pakSe dvaye'pyayam / saMyogaH sarvapuNyaiH syAt, punaH puNyavivardhakaH // 213 // vapurvaMzo vayo vittaM, vidyA vidhirvidgdhtaa|. viveko vinayazceti, vare varaguNA amI // 214 // vikalAGgo vilakSmIko, vidyAhIno virUpavAk / virodhI vyasanAsakto, vadhUvadhakaro varaH // 215 // kulyA kalAvatI kArya-kalpA kathitakAriNI / kalasvarA kamrakathA, kanyA kAntakuladdhaye // 216 // kulakSaNA kAlamukhI, kalAhInA kalipriyA / kaTusvarA kaTukathA, kanyA kAntakulAntakRt // 217 // yathA taDAgImahiSa-zvAkrikazca yathA vRSaH / . yathA nigaDabaddhAMhiH, pariNItaH pumAMstathA // 218 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 219 // // 220 // // 221 // // 222 / / // 223 // // 224 // pariNItastriyo bhartR-tatkuTumbAnuvartanam / gRhakarmAsvatantratvaM, prasavAdyasukhaM bahu . premakAle yadi kvApi, capalo'yaM manaHkapiH / na sthirIkriyate tarhi, tadIzAtmA kathaM sukhI gRhaM na bhittisthUNAdyaM, procyate gRhiNI gRham / yato'smAdeva devArcA-dAnapuNyazubhotsavAH kalyANakAryadhUryatvaM, zrRGgArasvAGgasatkriyAH / sanAthatvaM zubhA rItiH, prAyaH syAt satpriyAt striyaH cAritrI kriyayA dharmo, dayayA chAyayA drumaH / tapasvI kSamayA gehI, ramayA tamayA zazI kArya zaktyA vAgvilAso, yuktyA bhaktyA vineyakaH / belayA sAgara iva, pumAn bhAti mahelayA. vinA viveke sampatti-vidyA ca vinaye vinaa| binA dAnaguNaM kIrtiH, pRthvI pRthvIpati vinA vinA pratApaM prabhutA, vallI taruvaraM vinA / vinA ssaM yathA vANI, tathA nArI naraM vinA athAnyatra samutpadya, zAlayo vaprasaMgatIH / labhante phalasampatti, tathA kanyAvarAzritA phalanti kanyA sadvidyA, pratiSThA shaalystthaa|| ssAdbhUte varakSetre, yojyante yadi yuktitaH mAtA mAtRSvasA mAtulAnI pitRSvasA svasA / nAtmanInastathA puMso, yathA jAyA rujAdiSu tritvA yathaidhate vallI, pAdapaM maNDapaM vRtim / tathAGganApi saGgatya, pati pitaramAtmajam // 225 // // 226 // // 227 // // 228 // // 229 // // 230 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 231 // : // 232 // // 233 // // 234 // // 235 // // 236 // yathA pRthivyAH sUryendu-dIpA dIptikarA kramAt / kAle nijanije nAryA, bhartRbhrAtRsutAstathA sarve tIrthaGkarAH siddhi-zrIvarA vizvazaGkarAH / varavadhvorivAzIran, sukhasantAnasampadaH sukulaM rUpamArogyaM, sampadAtmeSTasaGgamaH / yenAdAyi sa vo deyAt, zrIdharmaH punarIpsitam zriyo nyAyojitA bhAryA, zIlavaryA suhRd guNI / sutA bhaktA vapurnIruk, puNyAtpaJca bhavantyamI atyeti vandhyatA pitroH, parituSyanti bAndhavAH / tyajati kSAmatAM vaMzo, yenApatyaM samucyate saputrA yAti niHsvApi, zIrSAruDhA gRhAntare / tAmaputrAM jano dvAri, sthitAmAkrAmati kramaiH yathA taruvaro mUlai-ryathA pAlyA sarojalam / yathA cAvasathaM stambhaistathA putraiH kulaM sthiram bhAgyavAn yadi putraH syAt, kiM tatsaJcIyate dhanam / nirbhAgyo yadi putraH syAt, kiM tatsaJcIyate dhanam phalaiH zAkhI jalairmegho, jayairyoddho nayairnRpaH / chAtrairadhyApakaH putrai-rgRhastho bhAti sAnvayaH malayazcandanaivindhyo, gajai ratnaizca rohnnH| tejobhistapano gehI, sutai ti guNAnvitaiH locanAgocarAnarthAM-zcarmacakSurna hIkSate / vinA zAstradRzaM tenA-dhIte zAstraM sudhiSaNaH prajJA nauvinayaM kUpaM, zraddhAsitapaTaM zritA / ' zAstrasAgaramuttIrya, naraM tattvapuraM nayet 18 // 237 // // 238 // // 239 // // 240 // // 241 // // 242 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 243 // // 244 // // 245 // // 246 // // 247 // // 248 // kasturImalayo ratno-palayoH pazyadandhayoH / jIvatkabandhayorjeya-mantaraM dakSamUrkhayoH ajJAnadhvAntasUrAtha, duSkRtAmalajAhnave / tattvasevadhikalpAya, zAstrAya spRhayenna kaH lajjayA dUSaNatyAgo, lajjayA gunnsnggrhH| lajjayArabdhanirvAhaH sarvaM siddhyati lajjayA lajjayA kriyate dharmaH, pApAnmucyate ljjyaa| pUjyante lajjayA mAtR-pitRdevagurUttamAH viveka-vinaya-nyAya-satya-zIla-kulakramAH / lajjayA pratipAlyante, jananyeva nijAGgajAH jAyate daurjanI pIDA, sarvaH svArtho vinazyati / hAnimAyAti mAhAtmya-masthAne lajjayA nRNAm puMsAmasamaye lajjA, dharmakAmArthahAnaye / prastAve sevitA sA tu, bhavetsarvArthasiddhaye. yathA svakAle saphalA, zItatApAmbumArutAH / velAyAM nirmitaH zrImAn, dharmo'yaM saphalastathA majjanaM bhojanaM yAnaM, sthAnaM zayanamAsanam / jalpanaM maunamAdAnaM, dAnaM kAlocitaM matam paThanaM guNanaM svAmi-sevanaM draviNArjanam / karSaNaM varSaNaM krIDA, vrIDA syAtsamaye zriye 'babhArAvasaraM jJAtvA, vizvarUpo'pi kezavaH / mAtsyaM rUpamato dhImAn, samayocitamAcaret prasannavadanaM smera-netre sambhramadarzanam / vArtAbhilaSitA rakta-cittacihnacatuSTayam // 249 // // 250 // // 251 // // 252 // // 253 // // 254 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 258 // // 259 // // 260 // // 261 // // 262 // (atra traya zlokA hastalikhitAdarza na prAptA) zudicandra iva snehaH, pratyahaM vardhate satAm / vadicandra ivAnyeSAM, hAni yAti dine dine rAkAcandrASTamIcandra-dvitIyAcandravat kramAt / strIpuMsoH prema saMpUrNa-madhyamasvalpapuNyayoH candraH satandraH sUro'pi, dUro bhavati ytprti| tatpradIpastamo hanti, pAtrasnehadazojjvalaH svArthasnehApi sA mAtA, bhrAtA jAyA sutaH suhRt / vaidhurye vighaTante'mI, dharmo bandhurayaM dhruvaH paropakAraH kartavyo, dhanena vacamena vaa| zaktyA yuktyAthavA yasmAt, kRtyaM nAtaH paraM satAm tailakSepo yathA dIpe, jalaseko yathA drume / upakArastathAnyasmin, svopakArAya kalpate yathendoH kaumudI bhAnoH, prabhA jalamuco jalam / mahatAmiha sampattiH, paropakRtaye tathA zatrubhirvigrahI mitra-saMgrahI khlnigrhii| sajjanAnugrahI nyAya-grahI paJcagrahI mahAn mahAn kasyApi no vakti, svaguNaM paradUSaNam / svamahimnaiva sarvatra, mAnyate ratnavat punaH yaH sampadyapi nonmAdI, na viSAdI vipadyapi / parAtmasamasaMvAdI, sa mahAnmAnavo mataH durjanodIritairdoSai-rguNairmArgaNavarNitaiH / asatIdarzitasnehai:, samAnaM mahatAM manaH // 263 // // 264 // // 265 // // 266 // // 267 // // 268 // 100 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 269 // // 270 // // 271 // // 272 // // 273 // // 274 // savRttizazinaM puNya-zriyaM cAruvacaH sudhAm / sattvakAmagavIM sUte, sajjano'yaM mahodadhiH sarvasAdhAraNaH sAdhu-madhu-meghArkacandravat / svayaM vidhatte sarveSAM, doSocchedaM guNonnatim upakAraH priyaM vAkyaM, samyagsneho guNAgrahaH / bhavadvayahitAcAraH, paJca sajjAni sajjanaiH doSaM pareSAM bhASante, sAdhavo nAdhamA iv| . kiratyavakaraM kvApi, kiM haMsAH kurkuTA iva ? vibudheSTo bhavAmbhodhau, sAdhureka: sudhAyate / ugratejo galagrAhI, khalo hAlAhalAyate kalau karNejapaiH pUrNe, ziSTaH ko'pi na viSTape / kiM grISme kAkasaMkIrNe, kAsAre syAtsitacchadaH ? kule kule khalAH santi, bahulA na hi sajjanAH / vane vane pare lakSAH, pare ghRkSA na candanAH . dRzyante koTizo vizve, durjanA doSapoSiNaH / naiko'pi sajjanaH ko'pi, guNagrahaNasajjavAk sarvadoSAzrayA duSTa-hRdayA vizvavipriyAH / jalpanto'pi khalA duHkha-mulUkA iva kurvate apavitramukhA vizva-kutsitA caraNonmukhAH / pRSTau dRSTau khalAH sarva, bhaSanti bhaSaNA iva 'tyaktvA sadguNavastuni, kilAnAyairvikIryate / parApavAdAvakaro, niHzUkairiva zUkaraiH citte duSTA mukhe miSTA, svadoSe paradUSakAH / pravizyAntarjanaM ghnanti, viSamizragulA khalAH // 275 // // 276 // // 277 // // 278 // // 279 // .. // 280 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purISaM bhaSaNaH paLU, maNDukA bhasma raasbhaaH| paradoSAn khalaH prAyaH, svabhAvAt paricinvate . // 281 / / caurAzcauraM ca duHzIlA, duHzIlaM sAdhu sAdhavaH / ye yAdRzA bhaveyuste, tAdRzaM manvate jagat // 282 // kA saGkhyAkAzatArAsu, kA saGkhyA vArcivIciSu / kA saGkhyA ghanadhArAsu, kA saGkhyA durjanoktiSu? ' // 283 // ulUkaH zukatAM kAko, haMsatAM rAsabho'zvatAm / mahiSo hastitAM nIcaH, sAdhutAM nAJcati vaMcit // 284 // saiva lakSmIvatAM lakSmIH, kalA saiva kalAvatAm / .. vidyA vidyAvatAM saiva, jIyate durjano yayA // 285 // idaM puNyavatAM puNyaM, pratApo'yaM pratApinAm / manISiNAM manISeyaM, khaNDyate yatkhalAnanam // 286 // khalajihvA tvaherdaSTrA, vRzcikasya ca kaNTakam / yuktiH zaktimatAM vizva-prItyai naitaditIkSyatAm .. // 287 // jAnAti vipriyaM vaktuM, ramate nindyakarmasu / / jahAti sAdhusaGgaM yaH, prAjJaiH proktaH sa jArajaH // 288 // paradoSamavijJAtaM, vijJAtaM cAzrutaM zrutam / adRSTaM dRSTamAkhyAti, jArajAto janaH sphuTam // 289 // kalpanAtparadoSasya, paradoSasya jalpanAt / sthApanAtparadoSasya, parajAtaH parIkSyatAm // 290 // pitR-mAtR-guru-svAmi-drohivizvAsaghAtakRt / kRtaghno dharmavighno yaH, so'nyajanmapumAnmataH - // 291 // doSavAdI guNAcchAdI, puujypuujaavipryyii| nirlajjo'kAryasajjaH syAt, parajAyApriyAtmajaH / // 292 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 293 // // 294 // // 295 // // 296 // // 297 // // 298 // anyAyI 1 pizunaH 2 pApI 3, bahuvyApAstrayaH kalau / khadyota 1 carmacaTikA 2 ghukA 3 iva tamobhare . jitendriyo 1 guNagrAhI 2, parakAryapriyaH 3 kalau / vayo'mI kvApi nApyante, siMhapIyUSahaMsavat . mantra-yantrau-Sadhi-vidyA-maNInAM mahimAlpakaH / jane hInAyurajJAnaM, nIcamAnaM kalau yuge svake vairaM pare prIti-ni:svatA mtimndtaa| sattvAbhAvo'bhimAnitvaM, kalau lokeSu vIkSyate vANijyA viphalAH santo, viralAH bahulAH khalAH / . meghA mandaphalA bhUmi-pAlA lobhAkulAH kalau yatayaH kSatriyAH SaNDo meSA niHsvAmikA amii| kSipanti duHkhitAH kAlaM, kalikAlaprabhAvataH bAhyaM tapo'bhUdalpiSThaM, naSTaM cAbhyantaraM tapaH / kaliprasaGgo niHsaGgeSvapi ke saGgino'GginaH gurvAjJAkAritA vidyA, kiyA lajjA dhRtiH kSamA / lakSmIriva kubhUpAlaH, sAdhubhyo'pyaharatkaliH nAsti kazcitprabhAvajJaH, satyadharmasya sanmatiH / nAstikazcitprabhAvajJaH, kalau loko'sti durmatiH bAndhavA hi ripUyante, doSAyante guNA api| / viSAyate'pi pIyUSaM, viparIte vidhau vizAm svakIyA: parakIyanti, nyAyo'pyanyAyatAM zrayet / satkAro'pi tiraskAro, bhavedazubhadaivataH pizAMcasaGgI digvAsaH, klIbaH pretavanapriyaH / viSAdI sa mahezo'pi, vidhau vakre kilAbhavat 73 // 299 // // 300 // // 301 // // 302 // // 303 // // 304 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 306 // // 307 // // 308 // // 309 // // 310 // tejovAnapi nistejAH, kalAvAnapi niSkalaH / durdine jAyate prAyaH, puSpadantau nidarzanam / anyAyo'pi jayAya syAt, sAnukUle vidhAtari / atrodAharaNaM mantrAndhakubjau rAjataskarau datte puNyavate daivo, naivotpattiM kadApi tAm / yatra svAbhimatApUrtiH, zatrusphUrtizca vIkSate prasiddhirAtmazuddhirvA, nAyatau yena jAyate / kAryaM na kAryamAryeNa, tatkadApi kadAgrahAt mandAradAmni daurgandhyaM, kSAratvaM kssiirsaagre| . kAJcane kAlimA ziSTe, duSTatAniSTasiddhaye yadi sindhuramaryAdo, yadi meruzcalAcalaH / mArtaNDo yadi khaNDa: syAt, pratikAro'sti kastadA sannIraizcandanaiH puSpaiH, snAtvA liptvA vibhUSya ca / paridhAya dukUlAni, nArha kSAlAvagAhanam bhuktvA phalAvali pUrvaM, khAdyaM modakamaNDakAn / kUradAlyA ca gholAni, culudtreNa nocitaH Aruhya hastinaM zastaM, samarthamathavA ratham / turaGgaM vegavantaM vA, khare nArohaNaM varam doSaH satyo'stu naiko'pi, kUTAnAM santu koTayaH / karmabandho na vaH satyaiH, prAkarmaNAM kSayazca vaH vRtizcarbhaTikAcaurI, mAtA yasyAzivaGkarI / sudhA ca jIvitaharI, yadi kasya tadocyate ? dAridayaM tanute lakSmIH, sUte maukhyaM srsvtii| daurbhAgyaM kurute gaurI, yadi kasya tadocyate? // 311 // // 312 // // 313 // // 314 // // 315 // // 316 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 317 // // 318 // // 319 // // 320 // // 321 // // 322 // vidhatte'bdo rajovRSTiM, candrastApaM ravistamaH / doSAvirbhAvamApnoti, yadi kasya tadocyate ? uttamAH sadguNaiH pUrNA madhyamAH svalpasadguNAH / adhamA guNanirmuktAH tridhaivaM bhuvi mAnavAH rambhA-rAjAdanI-nimba-phalaprakRtayaH kramAt / saMpUrNa-bAhya-saJjAta-mAdhuryA manujAstridhA doSAn santo'pi no pazye, dasanto'pi guNAn vadet / apakArakRto'pi syA-dupakartA kilottamaH pUrNenduriva savRtto, mArgadarzI dinezavat / ammodhiriva gambhIraH, sthiro meruvaduttamaH parApavAdaM pravadeta, parAbhUto'pi nottamaH / kSudhAkSAmo'pi kiM haMso-'vakaraM vikiret kvacit vIkSate paradoSaM yo, bhASate kvApi no punH| . kRte pratyupakurvIta, kIrtikAmaH sa madhyamaH . dharmArthakAmatulyAtmA, gItanRtyAdikautukI / manAgmanovacaH kAyA'bhinno bhavati madhyamaH parAparAdhaM vyAkuryAt, svAparAdhamapahanuyAt / . bhaNaM ruSyet kSaNaM tuSyet, sandhayA vidhuro'dhamaH manye paropakAritvamuttamAdadhame'dhikam / . yenApanIyate doSarajo'nyeSAM svajihvayA pasmAnaM zunaH kukSau, jarjara kalaze jalam / siMhIphyaH kupyapAtre'dhame guhyaM na tiSThati nirbhAgyanilaye lakSmI-vidyA vinayavajite / abhavyahadi dharmazcAdhame guhyaM na tiSThati // 323 // // 324 // // 325 // // 326 // // 327 // // 328 // 05 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 329 // // 330 // // 331 // // 332 // // 333 // // 334 // bUDadvaktrA ivodbaddha-vaktrA lokA ime'dhmaaH| jaDocitaguNairbaddhAH, kSipyante dhigadhogatau vapuSo bhUSaNaM vaktraM, vaktrasyAlakRtirvacaH / vacaso maNDanaM satyaM, dharmaH satyena zobhate satyaM vighnAmbudhau setuH, satyaM ketuH kukarmaNAm / satyaM vizvAsitAhetuH vacaH satyaM taducyatAm dhyAnamadhyayanaM deva-pUjanaM bhajanaM guroH|| pratyAkhyAnamanuSThAnaM, niSphalaM kSamayA vinA - bhavanIranidhau naukA, krmdrumkutthaarikaa| . darzane mokSamArgasya, dIpikA poSyatAM kSamA kSamayA tatkSaNaM kSAmI-kRtaduSkarmavidviSaH / dRDhaprahArimetAryagajAdyA muktimeyaruH / paJca pratibhuvaH kurvan, kalAH saptadazAzrayan / jitaikaviMzatisteno, rAjyaM rAjAznute ciram satkarmaruciraucityaM, jJAnaM puruSasaGgrahaH / dAnaM saprabhutA paJcaizvaryapratibhuvo matAH mati-sattva-gati-jJAnaudArya-tejo-nayodyamAH / mantrarakSaNa-sAmarthya-susahAya-kRtajJatA astambhatAzritavAtsalya-pratipattyanRzaMsatA / mitrArjanaM prajArAgo, prabhutAyAH kalA ime nyAyadharmapratApeSu, prakRtau yogyakarmasu / vimukhatvamathAjJAna-laJcAdAnAnRtAni ca antaraGgAriSaDvarga-vyApo vyasanasaptakam / amI rAjyAzrayAzcaurA, vijJeyA ekaviMzatiH . // 335 // // 336 // // 337 // // 338 // // 339 / / // 340 // 76 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 341 // // 342 // // 343 // // 344 // // 345 // // 346 // pratijJA pratyayaH prajJA, pratApazca prasannatA / prabhA prasiddhiyatraivaM, prakArAH sapta sa prabhuH / priyA yasya kumudvatyo, yasya doSodaye ruciH / kalaGkitazca yo rAjA, sAdhucakrahito na saH dAna-mAna-kSamA-zakti-yuktibhiH svagaNaM nRpaH / vazIkaroti yastasyAvazyamaizvaryamedhate prayujyate hitaM rAjJe, dhAryate dhIcatuSTayam / nazyante vyasanA yena, pradhAnaH so'bhidhIyate vyApnoti sarvazauryeNa, pAti nimnonnataM janam / rIyate rItimArgaJca, sa vyApArI prarUpyate sevate svAminaM bhaktyA, vadati svAmino guNAn / karoti svAmikAryaM yaH, sevakaH sa nirUpyate prajJAvAn vikramI svAmi-bhakto'nuddhatavezabhAk / gambhIro mitabhASIti, SaDguNaH sevako mataH puruSa prAjJapArzvasthaM, parAbhavati no prH| savidhasthe budhe candraM, bAdhate kiM vidhuntudaH sadUSaNo'pi tejasvI, na svIyastyAjya unnataiH / kiM kvApi mucyate medhairmeghAgnirjagadapriyaH narendramAnyA ye mantrI-zvarAH prvrgaaruddaaH| tai rudhyate dvijihvAnAM, daMSTrA dauSTyakarI satAm khaDga-kheTaka-kodaNDa-bhastra-bhalla-gadAbhRtaH / bahavo'tra bahirvIrA, yoddhAro yudhi paJcaSAH na sannAhA na zastraughAH, na hayA na ca hastinaH / nodbhaTAH subhaTAH kintu, nyAyadhau jayapradau // 347 // // 348 // // 349 // // 350 // // 351 // // 352 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 353 / / // 354 // // 355 // // 356 // // 357 // // 358 // lebhire nyAyadharmAbhyAM, jayaM paJcApi pANDavAH / parAjayaM vinA tAbhyAM, prApuH sarve'pi kauravAH na zakyante vijetuM yai, ripavaH SaT puraH sthitAH / durasthA vairiNo'neke, tairjIyante kathaM jaDaiH dharmavarmabhRto nyAya-hetayaH satyasaGgarAH / vijayante sukhaM dhIrAH, sarvAn bAhyAntarAn dviSaH anaGgo'pyaGginAM varmA-Nyeko'pi trijagadgatAn / balISThAnabalAstro'pi, bADhaM badhnAti manmathaH / mRgAyate samagro'pi, yadagre jgtiijnH| . . dharmadhyAnaujasA kAma-kesarI sa nirasyatAm brahmA-viSNu-virUpAkSa-mukhyAnapi vigopya yaH / / svAjJAmAdhArayanmAro, durvArastaM na vizvaset ' yo rAgabaDizairbavA, puMstrImatsyAn bhavAmbudhau / bAdhate bahudhA dUrI-kuru taM smaradhIvaram rAgadveSau jitau yena, jagatritayajitvarau / tamekaM subhaTaM manye, parAjitAstvataH pare ye bhagnA bhavaduHkhebhyo, ye mokSasukhakAkSiNaH / taireva jetuM zakyete, rAgadveSau jagadviSau ratnatrayaM trirUpo'yaM, harate rAgataskaraH / vairAgyAstreNa taM jitvA, bhavyaH zivapuraM vrajet manovane dveSadavo, dahan sadguNabhUrUhAn / satvaraM samatAnIraiH, zamanIyo manISiNA mano madhyasthatAzuddhaM, vaco satyAmRtAJcitam / / satkarmakarmaTha: kAyaH, prAyaH puNyavatAM bhavet // 359 // // 360 // // 361 // // 363 // // 364 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 365 // // 366 // // 367 // // 368 // // 369 // // 370 // manaHpavanavatsarva-jagadvyApimahAbalam / mAdhyasthye sudhiyaH ke'pi, nibadhnanti dRtAviva priyaM hitaM hi caritaM, goH zreyo rasavRddhaye / apriyAM hitavAkcAri, cArayet tAM kRtI na tat dhanyaM manye manuSyeSu, tameva bhuvi yadvapuH / kuvyApAranirabhyAsa-madhvanyamanaghAdhvani caturdazAMzakaM cittaM, vacanaM caturaMzakam / zarIraM dvayaMzakaM proktaM, tattvajJaiH sarvakarmasu tRSNAtaraGgiNI cintA-nIrapUrasudustarA / saMtoSapotaizcAritra-dhAribhistIryate sukham durveva kadalIvendu-maNDalIva punaH punaH / khaNDIbhUtApi sAmagrI, prApyAzA parivardhate dhruvaM caurA ivAtuccha-vAJchArajjuniyantritAH / naite saMsArakArAyAH, niHsaranti zarIriNaH AzayA vaJcyate vizvaM, na sA kenApi vaJcyate / nityaM navanavAkArA, vidyeva navarUpiNI svamanomaNDape kAGkSA-viSavallI vicakSaNaH / prasarantI nirandhIta, puNyaprANApahAriNIm zloka-kAvya-kathA-gAthA-gIta-SaTpada-dodhakAH / rasaikahetavaH puMsAM, na cintAkrAntacetasAm na syAt svAdo'napAnAde-devagurvozca na smRtiH| cintApizAcIgrastAnAM, naihikAmutrikA kriyA svazabdamarthasantoSI, arthasiddhyA kRtArthayet / ekasvArthamasantoSI, sarvasvArthaM vinAzayet // 371 // // 372 // // 373 // // 374 // // 375 // // 376 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 377 // // 378 // - // 379 // // 380 // // 381 // // 382 // yathA mokSAya samyaktvaM, dharmAya prANinAM dyaa| yuktivAkyAya zAstraM syAt, santoSaH zarmaNe tathA . ma vAsaro vimA sUraM, norvarA vAridaM vinA / na saMsAro vinA nArI, na saMtoSaM vinA sukham strI-zrI-svAdyeSu lAmpaTyaM, saMsArasthitaye smRtm| muktaye teSu santoSaH, zeSaH sarvo'pi vistaraH kaTAkSacchAyayA narma-puSpaiH premaphalaiH striyaH / zIlaprANApahAH prAjJaiH, na sevyAH viSavallIvat sakhyo mAyAmRSAsUyAH, rAgadveSau ca bAndhavau / yasyAM pArve'nizaM kastAM, zivArthI sevate striyam indirA madirA seyaM, yanmatto manujasttyajet / viveka-vinayanyAyAn patan saMsAracatvare zAzvatAnantasiddhizrI-darziratnatrayI na hi| adhruvazrIlavAkharvagarvAndhenAdhigamyate lolA lolAyate yeSAM, bhakSyAbhakSyeSu vastuSu / dInA mInA iva klezaM, te labhante bhavasthale naro'pyavazajihvo yaH so'nnkiitto'mbupuutrH| jitajihvastu santoSa-sudhAhAraH sudhAyate prAyaH sopadrave sthAne, vasanti pazavo'pi na / bhavaukasi bahukleze, kRtinAM syAtkuto ratiH saMsAra-sannivezo'yaM, saklezo yadi no bhavet / ko yiyAsati tanmuktipurI dhImAn davIyasIm yAmurIcakrire tIrthaGkaracakibalAdayaH / muktidUtI manasvI tAM, vRNIte caraNazriyam / / 383 // // 384 // // 385 // // 386 // // 387 // .. . pAkibalAdayaH / // 388 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 389 // // 390 // // 391 // // 392 // // 393 // // 394 // caturthapaJcamajJAna-vandanIyatvamuktayaH / kaSTakoTyApi nApyante, vinaikAM saMyamazriyam sabalo nirbalaM hanyA, deSA bhASA mRSA na hi / ki naikaH manasArAddha-saMyamo yamabhItibhit ? vallIvRttaikavRkSe'sti, puSpamekaM phaladvayam / kramAtsusvAdakusvAdaM, zuklakRSNakhagocitam tanurvallI drumo jIva: manaHpuSpaM zubhAzubhe / dhyAne phale saukhyaduHkhe, svAdau bhavyetarau khagau keSAJcit paJcaparvI syAdaSTamIpAkSike atha / cAturmAsaM vArSikaM vA, sarvAhaM parva dharmiNAm kAryA vizeSeNa tathA'pyAgamokteSu parvasu / pauSadhAvazyakatapo-jinArcAguruvandanAH puNyarakSApuTI zuddhA, yena baddhAntarAtmani / tasya kSemakaraM samyag, baliparvA'sti sarvadA kAryA vijayayAtreyaM, dAnaM yatrAgrajanmani / svAdyate guruvAksaukhya-bhakSikA pUjyate zamI suvastrAnnagRhai: puNya-vatAM dIpAlikA sadA / varSAnte svalpapuNyAnAM, niSpuNyAnAM kadApi na yasmin vivekaH zrIkhaNDa, dharmaraGgastu nAgajam / guNAzcUrNacayaH santa-staM vasantaM vitanvate bhavArigarhiNo dagdhvA, duSkarmaNAM guNoccayaiH / rajo vikIrya cinIraiH snAtvA kurvantu holikAm saujanyaM lajjA maryAdA, gAmbhIryaM dhairyamArjavam / dayA dakSatvamaudArya, nidhIyante guNA nava // 395 // // 396 // / / 397 // // 398 // // 399 // // 400 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smyktv-smtaa-sty-sttv-sntoss-sNymH| samAdhizceti sAdhUnAM, sakArAH sapta saukhyadAH .. // 401 // bhartRtvaM bhaktavAtsalyaM, bhadrakatvaM bhaTakriyA / bharakSamatvaM bhANDaM ca, bhakArA bhAgyabhAji SaT . // 402 // dama-dAna-dayA-devapUjA-dAkSiNya-dIptayaH / dAryadAkSyadehadiSTA, dakArA durlabhA daza // 403 // darpa-darpaka-dAridrya-dAsya-durmati-dInatAH / dasyurdambho daro'daivaM, dakArA sulabhA daza / // 404 // vidyaa-viny-vijnyaan-vimaatsry-vidhijnytaaH| .. vicAra-viratI sapta, vikArA vatinAM hitAH // 405 // vinoda-vikathA-vitta-vidhicyuti-virodhitAH / vigAnaM viSayAH sapta, vikArA munivairiNaH // 406 // bahutulye'dhikAre'pi, kazcidekaH prasiddhibhAk / samAptasaptadhAnyeSu, yavAdiSu yavo yathA // 407 // loko'valokate prAyaH, prasiddhi na guNAguNau / nirguNo'pi zamI pUjyo, nAmrastu suguNo'pi yat // 408 // yataH-AmUlakuTila:susthadalaH kaNTakasaGkulaH / kubhUpAla ivAsAraH, babbulo viphalaH kila // 409 // kande hRdyatamo varNe, pUrNaH kalyANavAn dle| phale'khilaraso bhAti, sahakAraH subhUpavat // 410 // vyAjAnmanovaco'Ggebhyo, lAtvA pApadhanaM bhuvi / tebhyo datte svayaM vRddhAn, zokAnAdeyatAgadAn // 411 // rogoragairayaM kAyaH, saapaayshcndndruvt| .. paraM sukRtasaurabhyalAbhAn mAnyo manasvinAm . // 412 // 82 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ;-PSS. // 413 // // 414 // // 415 // // 416 // // 417 // // 418 // atha kalye'tha mAsAnte, varSAnte pralaye'pi vaa| kRtasatkarmaNAM mRtyoH, kA zaGkA'vazyabhAvinaH ? martavyaM vartate'vazyaM; kartavyaM kuru satvaram / dhartavyaM dhara zaktaH san, smartavyaM smara susthitaH rogapAtramidaM gAtraM, na sthire dhanayauvane / saMyogAzca viyogAntAH, kartavyA sukRte ratiH sarvasAdhAraNe mRtyau, kaH zaraNyaH zarIriNaH / zrImaddharma vihAyaikaM, janmamRtyujarApaham kAlena bhakSyate sarvaM, na sa kenA'pi bhakSyate / anAdinidhanatvena, baliSTho viSTapatraye kavalIkurute kAlaH, trailokyamakhilaM sukham / anAdyanantarUpo'yaM, na kenA'pi kavalyate SaTkhaNDakSitipA yakSAH, ratnAni nidhayaH striyaH / savaidyAzca vaze yeSAM, vipannAste'pi cakriNa: ye'bdhiM culukasAt meruM, daNDasAt chatrasAnmahIm / / kartuM zaktAH sudhAhArAste mriyante'marA api yatpuraH kiGkarAyante, surAsuranarezvarAH / / te'pi tIrthaGkarA vizvapravarA na bhuvi sthirAH aho ! ucchvAsaniHzvAsa-karapatragatAgataiH / vidAryamANaM mohAndhairnijamAyurna vIkSyate krdhate hIyate vidyA, vittaM sneho yazo bhuvi / maNimantrauSadhiyogairvRddhihAnI tu nAyuSaH vinaSTanagarAgAra-karNAlaGkaraNAdayaH / . prAyaH saMskAramarhante, saMskAro nAyuSaH punaH 83 // 419 // // 420 // // 421 // // 422 // // 423 // // 424 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 425 // // 426 // // 427 // . // 428 // // 429 // // 430 // yathendrajAlaM svapno vA, baaldhuuligRhkiyaa| mRgatRSNA cendradhanuH, tathA sAMsArikI sthitiH . zrIjinAzcakriNo rAmA, viSNavaH prtivissnnvH| maharSayo'pi karmAgne chUTana ke'pare narAH satvazAlI harizcandraH, satyasandho yudhiSThiraH / puNyazloko nalo nyAyI, rAmo'pyAskandi karmaNA kurvante jantavaH karma, svayameva zubhAzubham / tatphalaM sukhaduHkhaM ca, bhujyate tatpareNa kim ? pareSu roSatoSAbhyAM, kAryasiddhirna kAcana / . ruSyate tuSyate prAjJaistasmAtsvakRtakarmasu ko'pi kasyApi no saukhyaM, du:khaM vA dAtumIzvaraH / AraGkazakaM loko'yaM bhuGkte karma nijaM nijam karmakumbhakRtA tAvat, mRtpiNDA iva jantavaH / bhrAmyante bhavacakre'mI, yAvatpAtrIbhavanti na taavtkrmkshaakssipt-shcturgtibhvbhrmii| jIvAzvo nAznute yAvat, svazaktyA paJcamI gatim duSkarmadoSato duHkhI, mUrkhastadapi tatpriyaH / doSajJastadapohAya, kAmaM satkarmakarmaThaH zrRGgArArhakRti-sneha-gIta-nATaka-nartanaiH / bhojanotsavacIrAdau, prabodhaH karmalAghavAt dAnaM devArcanaM dhyAnaM, damo dIkSA tapaH kriyaa| kurvatAmapi keSAJcit, pAtaH syAtkarmagauravAt zrIsampUrNo jayasphUrjadbhujaH sundaravigrahaH / / bhUrivarNyaguNagrAmaH, pumAn satkarmaNA bhavet // 431 // // 432 // // 433 // // 434 // // 435 // // 436 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // zrImatsomadharmagaNiviracitA ||updeshspttiH // prathamo'dhikAraH zrIsomasundaragurUjjvalakIrtipUraH, zrIvardhamAnajinaeSazivAyavaHstAt bhavyA bhavanti sukhino yadudAhRtaM zrIcAritraratnamamalaM paripAlayantaH 1 zrIratnazekharagurupravarA jayantu, naikakSamAdharaniSevyapadAravindAH / aidaMyugInamuniSu pravarakriyeSu, zrIsArvabhaumapadavIM dadhate'dhunA ye|| 2 // kathAprabandhAdiSu bhUrivistare-dhvanAdaraM ye dadhate'lpamedhasaH / hitAya teSAmupadezasaptatiH, prArabhyate sarvajanopayoginI // 3 // samyaktvamUlaM devAdi-tattvatrayamudAhRtam / tasya svarUpaM jJAtavyaM, samyagdhyeyaM ca tatridhA devatattve gurau tattve, dharmatattve tRtIyake / dvAveko dvau ca vakSyante-'dhikArA atra paJca tu pUjAcaturvizatikA'tra vAcyA, prAcye kiyattIrthanutidvitIye / gurustRtIye dvividhazca dharma-sturye tathA paJcamake'dhikAre // 6 // arhadguNasmRtidhyAna-yAtrAcaityastavAMrcanaiH / saddharmagurusevAdyaiH, samyaktvasthiratA bhavet prAyaH kuTumbadhanadhAnyasuvarNaratna-prAyeSu vastuSu nRNAM sulabho vivekaH / saddevadharmagurutattvavivecane tu, keSAJcideva matirullasitaM tanoti 8 vidhIyamAnaM guNavajjanArcanaM puMsAmasImAstUnute susampadaH / guNAzca sampUrNatayA jinaM vinA, na syustto'yo bhavikaijinezvaraH 1 / 9 yajjanmAvasare devA, devyo'nAkAritA api / Agatya sarve kurvanti, prauDhotsavaparamparAH // 1 / 10 // jJAnadarzanacAritrapramukhA sdgunnaavlii| vilakSaNA'nyadevebhyo, yeSAM jAgartya'nuttarA // 1 / 11 // // 7 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayatyatizayazreNI, yadIyA jgddbhuutaa| . lakSaNAnAM dazazatI, yeSAmaSTAdhikA punaH // 1 / 12 // yeSAM paJcA'dhikatriMzadvacanAtizayAH punaH / bhrAjante'STAGgayogazca, yeSAM tAdAtmyamIyivAn // 1 // 13 // yathAvasthitavastUnAM, vyavasthApanatatparam / anekAntamataM yeSAM, jAgartyayApi siMhavat . // 1 / 14 // lokeSu zAntikAdyaM, yacca catusvizikAdilikhanena / sa jinAtizayAnAM khalu, mahimA tatsaMkhyayA jJeyaH // 1 / 15 // iti sadatizayasamRddhi, pratiprabhAtaM jinAdhinAthAnAm / ye saMsmaranti manujA-ste syuH zreyobhirADhyatamAH // 1 / 16 // bho bhavyA ! yadi vaH zivaM jigamiSA samyaktvamekaM tadA, svasvAnte dhriyatAM sthiraM kimaparairbAhyakriyADambaraiH / antaHsAgarakoTikoTivihitAyurvarjakarmasthitau, yallabhyaM pratibhUzca mokSaviSaye tasmin kathaM nAdaraH ? . // 217 // balAdapi zrAddhajanasya dIyate, saddarzanaM srvsukhaikjnmbhu| vyadIdhapadvIrajinastadudyamaM, zrIgautamenApi na kiM kRSIvale? // 2 // 18 // zrIvItarAgasmaraNaikatAnA, bhavanti ye te sukhabhAjanaM syuH / yathAmbikA raivatadaivataM zrI-nemi smarantI bhavati sma devI // 3 // 19 // duHkhino'pi na parityajanti ye, zrIjinArcanavidhAvabhigraham / dharmakarmaNi ratAH sukhAnvitA-ste bhavanti dhanadaH purA ythaa|| 4 / 20 // aSTaprakArAM manujA jinArcanAM, sRjantu sidhyanti yathASTasiddhayaH / sahodarA aSTa yathA maharddhaya-zchittvASTakarmANi zivazriyaM shritaaH5|21 bhavanti puMsAM jinapAdavandanA-'bhisandhimAtrAdapi saukhyasampadaH / vivandiSurvIrajinaM sa darduro-'pyabhUnmahaddhistridazo yathA divi 6 / 22 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alpApi pUjA vihitA jinezituH, phalaM mahatkiM na tanoti dehinAm ? / kUSmANDavallI tanukApi yacchati, sphAraM phalaM svAzritamAnaveSu yat 23 gUrjaratrAbhuvi trAtA, kumAraH paramArhataH / atra caulukyabhUpAlo, dRSTAntaH parikIrtyate // 7 // 24 // ajJAnabhAvAdapi pUjito jino, vizrANayatyAtmapadaM nRNAM yataH / araNyamadhyasthitabimbapUjakaH, sa devapAlo'pi hi muktimAptavAn 8 / 25 jinendracandrapratimA tarIyate, nimajjatAM prANabhRtAM bhavAmbudhau / tadarzanAdeva yataH prapatravAn, zayyaMbhavaH sUrivaraH sudarzanam // 9 / 26 // gatAnugatyApi vidhIyamAnA, pUjA parAM sampadamAdadhAti / caTatprakarSAM pratijanma lakSmI, yathA''pya kIro'pi babhUva ckrii10|27 krodhodaye'pyarhati pUjyamAne, bhavetsubodhiH sulabho narANAm / dRSTAntamatra prakaTaM vadanti, taM vAmanaM zreSThivaraM kavIndrAH // 11 / 28 // nAdapUjAM vitanvanti ye mAnavAH, zrIjinendoH sthirasphItabhAvodyatAH / tIrthakRttvaM labhante'dbhutaM te yA, rAvaNo rAkSasAnAmadhIzaH purA 12 / 29 dravyato'pi vihitA jinapUjA, syAcchubhAyatikRte tanubhAjAm / zrInarmi ca vinarmi ca munIndrAH, prAhuruttamanidarzanamatra // 13 // 30 // hastAt praskhalitaM kSitau nipatitaM lagnaM tathA pAdayoryanmUordhvagataM dhRtaM kuvasanai bheradho yaddhRtam / spaSTaM duSTajanairghanairabhihataM yadUSitaM kITakai-. styAjyaM tatkusumaM phalaM dalamapi zrAddhairjinArcAkSaNe // 14 // 31 // puSpairevaMvidhaiH pUjAM, ye kurvanti jinezituH / teSAM hInakule janma, bhUvallabhanarendravat // 14 // 32 // vidhAya dIpaM jinapuGgavAnA-magre'tha sarvaM nijagehakRtyam / tenaiva cenmandamatiH karoti, prApnoti mUrkhaH sa kuyonibhAvam 15 / 33 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetaH punAti ghanakarmavanaM lunAti, svargaM dadAti zivasampadamAdadhAti / puNyodayaM vitanute (ca)sukhAni(datte), zrIjainapUjanamidaM kila kiM na datte? mithyAdRgbhavyabhAvena, pUjAM kRtvA jineshituH| azoko mAliko lebhe-'dbhUtAM saukhyaparamparAm // 16 // 35 // guNadoSA'parijJAnAtsarvadeveSu bhaktimAn / yaH syAt zrIdharavat pUrva, sa tu naivAznute sukham // 17 // 36 // niSkAzamAnasaH sAkSA-llabhate svrgsmpdH| pazcAdyathA sa eveha, tyaktAkAGgo'bhavatsukhIM // 17 // 38 // naikAgracittAH paritanvate ye, suzrAvakAH zrIjinarAjapUjAm / te hAsyapAtraM viduSAM bhavanti, zrAddho yathAbhUjjiNahAbhidhAnaH // 39 // kurvanti devadraviNopabhogaM, ye te narA durgatigAminaH syuH / kathAnakAnyatra bahUni santi, tathApi digmAtramudAhiyeta // 19 // 40 / / ye saGkaTe'pi niyamaM na parityajanti, te vAsavairapi narAH paripUjanIyAH / prApa prasiddhimasamAM vaNijo yathaikaH, zrIjainapUjanavinizcayavAn dhanAkhyaH no matsaraH kvApi vivekibhirjina-prAsAdapUjAdikadharmakarmaNi / kAryo hyanarthAya bhavedayaM yathA, zrIkuntalAyAH samajAyata sphuttm22|42 zrIjinendrakramAmbhojapUjAvidhi-dhyAnamAtrAdapISTaM labhante sukham / sA yathA durgatA vIratIrthezituH, pUjanAyotsukA devabhUyaGgatA 23 / 43 vinApi bhAvaM vihitaH praNAmo, jineSu na syAdaphalaH kadApi / sa duHsutaH zreSThivarasya mIno-'pyApat prabodhaM yata uddhato'pi 24 / 44 dvitIyo'dhikAraH . samuddharanti prathamAnasammadAH, ke'pi svavittairjinamandigraNyapi / yathA kRtArthadraviNaH sa sajjanaH, zrInemicaityaM girinAraparvate 26 / 45 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmIyatAtapratipannamarthaM, ye nirvahante tanayAsta eva / amAtyamukhyodayanasya putrau, zrIvAgbhaTazcAmabhaTo yathaiva // 26 // 46 // athAmradevo'pi piturnijasya, zreyonimittaM punaruddidhIrSuH / zakunticaityaM bhRgukacchanAmni, pure gato bhUriparicchadena // 2747 / / yena triSaSTilakSAbhi-STaGkakAnAM vyadhApyata / girinAragirau padyA, sa zlAghyo bhuvanatraye / / 2748 // mallikArjunarAjendra, jitvA prauDhaparAkramaiH / ratnASTakena suprItaM, bhUpati yazcakAra ca // 27149 // dhanyAH pumAMsaH spRhayAlavaH zivaM, nirmaapyntyaarhtmndiraannypi| yathA sa mantrI vimalo'rbude girau, yugAdicaityaM nirmaapytsudhiiH28|50 prAsAdaM zrIarhatAM kArayanto, dhanyAH puNyAM sampadaM praapnuvnti| dRSTAnto'tra spaSTayate kovidendra-mantrI tejaHpAlanAmAsti kendrH29|51 zrIjIrikApallipurInitambinI, kaNThasthale hAratulAM dadhAti yaH / praNamya taM pArzvajinaM prakAzyate, tattIrthasambandhakathA yathAzrutam 30 / 52 nirmApitaM jainagRhaM krameNa tIrthaM bhavedatra yathA prasiddham / adyApi suzrAvakapArasena, pravartitaM zrIphalavarddhitIrtham // 31 // 53 // nirmApitaM pAsilasaMjJakena, zraddhAvatA zrAddhavareNa caityam / ArAsaNe zrIgurudevasUri-pratiSThitaM tIrthamabhUtkrameNa // 32 // 54 // proddAmamAhAtmyaramAbhirAmaM, zrIpArzvavizvAdhipati praNamya / yathAzrutaM zrIkalikuNDatIrtho-tpatti bhaNiSyAmi gurUpadezAt 33655 zrIantarikSaprabhupArzvanAthaH, zreyAMsi sa prANabhRtAM tanotu / yadaGgasamparki payo nipIya, zrIpAlarAjA'jani naSTakuSThaH // 3456 // durvAramAripramukhopasargAH devAdhidevArcanataH kssynti| zrIzaGkarAkhyakSitipasya yada-nmANikyadevaM yajato jinendram 3557 e Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayatyasau stambhanapArzvanAthaH, prabhAvapuraiH paritaH sanAthaH / sphuTIcakArA'bhayadevasUri-yA~ bhUmimadhyasthitamUrtimiddham 3658 jIrNoddhAraM nUtanaM vA jinAnAM, ye prAsAdaM kArayantyAstikaughAH / te syuH pUjyA rAmanAmA yatheha, zreSThI zreyaH zrInivAso babhUva 3759 dhanyasya kasyApi bhavanti bhAgyataH, zrItIrthayogAH sakaleSTadAyinaH / tatrApi siddhAcalabhUriyaM yayA, hatyAdidoSA api dUrataH kRtAH 38/60 lakSmIH kRtArthA khalu saiva yA jina-prAsAdapUjAdhupayoginI bhavet / sapAdakoTImaNinA vibhUSitaM, hAraM yathA zrIjagaDo vyadhApayat 39 / 61. yAtrAM sRjanto vidadhatyamAtrAM, bhakti jine te sukhino narAH syuH| zatruJjayAdau kRtapUrviNastAM, mukti yayuH zrIbharatAdayo yt|| 40 / 62 / / zrItIrthayAtrAmatimAtrabhaktyA, vitanvate ye mnujaughyuktaaH| .. AbhUrikha prauDhasamRddhiyuktA-ste pUjanIyA jagatAM bhavanti // 41 / 63 // . tRtIyo'dhikAraH nivartayatyanyajanaM pramAdataH svayaM ca niSpApapathe prvrtte| gRNAti tattvaM hitamicchuraGginAM, zivArthinAM yaH sa gururnigadyate 42264 dadAti yo vandanakAni pAdayoH, zrImadgurUNAM vinayena bhAvitaH / uccaiH padaM tasya na durlabhaM bhave-darthe'tra kRSNaH kriyate nidrshnm43|65 samyaghadayazuddhyA zrI-gurupAdA nissevitaaH| tuSyantyatrocyate yogi-nAgArjunanidarzanam // 4466 // sAdharmikAsthA gurubhaktitIrtho-natI nivRttizca parigrahAdeH / . amI guNAH pethaDadevasAdho-ryathA babhUvurna tathA pareSAm // 4567 // zrIsUrayaH ke'pi kalau yuge'bhavan, dIpA iva shriijinshaasnauksi| atrocyate mlecchapatiprabodhakR-jjinaprabhaH sUrivaro nidarzanaM 46 / 68 GO Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . caturtho'dhikAraH prAtaH samutthAya vihAya zayyA-mupAsakAH zrIparameSThimantram / smarantu yasmAtsakaleSTayogAH, zrIdevavat prAg bhavatAM bhavanti 47169 kaSo bhavaH prANigaNasya hiMsanA-ttasyAya ebhyo bhavatIti yuktitaH / uktAH kaSAyA bhujagA ivAGginA-mete kathaM syuH kuzalAya varddhitAH sakAraNAste gatakAraNA vA, vidhIyamAnA bhavavRddhaye syuH / dviruktikodvejita ekakumbhakRdyathAvRthAnarthatatIvitenivAn // 48 / 71 // teSvapyasau krodhadavAnalo'GginAM, prajvAlayatyadbhutapuNyakAnanam / Asevito yaH svaparopatApakRt, bhavedihAmutra ca sUravipravat 49 / 72 mAno'pi mAnyo'stu manasvinAM kathaM, viDambayannaSTavidhAbhiraGginaH / yaM prApya sa kSmApatiputra ujjhitAbhidho'pi jajJe nijajIvitojjhitaH mAyApizAcIvivazA narA ye, svAthaikaniSThAH paravaJcanAni / sRjanti te'dhogatayo bhavanti, nidarzanaM tvatra sa paapbuddhiH|| 5174 // yo dvAdazaM yAvadupAgato guNa-sthAnaM niSedhaM sthirasaMvidaH sRjet / ihApyamutrApi viDambayena kaM, sa lobhavairI kila sAgaraM yathA 52 / 75 zrIdharmatattvaM guNinAM nRNAM puraH, proktaM pradattaM ca hitAvahaM dvayoH / tadujjhitAnAM punaretaduktayo, vRthA''makumbhasthapayobharA ythaa|| 53 / 76 // ekalajjAguNenApi, yadyazvo bahumAnitaH / . . ye tu bhUriguNairloka-priyAsteSAM kimucyate? // 5377 // guNAn guNavatAM prekSya, matsarasteSu nocitH| kartuM vivekinAmatra, brAhmaNAnAM nidarzanam . // 5478 // lokottarA kApi vaca:kalA bhave-nRNAM prabhUte sati bhAgyavaibhave / vAgmI kurUpo'pi nRpAdibhiryato, mAnyo bhaveDDAmaradUtavatpumAn5579 1 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyo narANAM paramaM nidhAnaM,nyAyena vizvAni sukhIbhavanti, nyAyopapannaM puruSaM shrynti| zriyaH zravantyaH saritAmivezam 5680 zrIrAmanAma smarati pratiprage, janaH samagro na tu rAvaNA'bhidhAm / pUrvo dadau ki jagRhe ca kiM paraH sannyAya evAtra bibharti hetutAm 81 sadA'pi dharmaH phalado nRNAM mato, vizeSataH parvadineSu nirmitaH / prAvRTpayaH sarvamapIpsitapradaM, syAt svAtijaM vAri tu mauktikapradam82 prAyeNa bandhaM tu bhaviSyadAyuSo, vadanti yat parvadine jinAdayaH / viziSya dharme dRDhatA vilokyate, tasmiMstataH sUryayazonarendravat 5783 ArAdhyamAno vidhinaiva datte, dharmaH phalaM naiva haThe kRte'pi / na taM vinA kAmadughApi dugdhaM, kRtavyayasyApi dadau nRpsy|| 58 / 84 // yastAmaliH SaSTisahasravarSA-vadhi svarucyA vidadhe tapAMsi / alpaM phalaM so'pi vinA vivekAllebhe tataH kiM bahukaSTayogaiH ?5885 kUragaDumuninityabhuktisakto'pi kevalam / lebhe vivekasAhAyyAcchramaNairapi tairna tu .. // 5886 // paJcamo'dhikAraH zrIdharma eva nidhirakSaya eSa saukhyazrINAM hitaH svaparayozca bhavAntare'pi zrIdharmarAjacaritaM vinizamya samyak kastatra vA zithilamAdaramAtanoti sAmrAjyamArogyamanekasampadaH, pradhAnarUpaM zubhamAyurAyatam / jIvA'nukampA paracetasAM nRNAM, bhave bhave syuH kimihocyate bahu 88 vede purANe smRtiSu prarUpyate, yasyAH pradhAnatvamanekakovidaH / viziSya tu zreSThatame jinAgame, kasko na tAM jIvadayAM hi manyate ?89 zrUyate hi kapotena, zatrurapyAtmamandiraiH / prApto nimantritaH svIya-mAMsaiH sadayacetasA // 6090 // 2 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasyA'sti dham dRDhatA parAbhavaM, na vyantarAdyA api teSu kurvte| devI ca devazca vaNigvareNa, na vaJcitau ki nijazuddhabuddhyA ? 6191 dharme pradhAnA yatanA manISibhiH, prarUpitA sA gRhiNastu durlabhA / tathApi tasyAM yatamAna AstikaH, syAtsaukhyabhAk sA mRgasundarI yathA vicArya vAcyaM vacanaM hitaM mitaM, na karkazaM kvApi nigadyate budhaiH / apyekazaH proktakaThoravAkyato, na kiM viguptau jananI sutaavpi|| 93 // chinadhi hastau caraNau ca locane, niSkAzayAmi tvamare ! mriyasva vaa| ityAdayaH karkazavAkparamparAstyAjyA budhairdurgtimaargdiipikaa:63|94 pUjAtrayAvazyakayugmarUpA, yo lagnavat pratyahaM paJca velAH / satyApayetsa pravarastanUmAn, budhairjagatsiMha iva prazasyaH // 64 / 95 // zlAghyastadIyatanayo'pi vaNigvareNa, ruddho'pi yo nijapituH zapathaM na cakre / zrIdevatIrthagururADjanakAdikAnAM, kArye mahatyapi yataH zapatho na kAryaH // 65/96 // hiMsA budhaiH prANaviyoga ucyate, prANAzca bAhyA draviNAni dehinAm / hatAzca te tena hRtAni yena cA-'nyasvAni takSNo'tra nidarzanaM priyA 97 viSayAmiSalampaTo janaH, sahate'traiva bhave viDambanAm / yajamAnavigopito yathA, lamutAM prApa sa tApasabruvaH // 67 / 98 // parigrahaprauDhazilAvalambinaH, patanti saMsAramahAmbudhau janAH / santoSavajreNa vibhidya tAM puna-staranti vidyApativatsumedhasaH 6899 jinamatAnugataiH pratiSidhyate, rajanIbhojanamantyajanocitam / svaparasAmayikoktivivarjitaM, tanuguNaM bahudoSavizeSitam 69 / 100 yogazAstroditAM raatre-bhojne doSasantatim / zrutvA kastattvavijjantu-statra bhojanamAcaret ? // 69 / 101 // 3 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtribhuktenizcayasyA-''rAdhane'tha viraadhne| . mitratrayasya dRSTAntaH, procyamAno nizamyatAm // 69 / 102 / / sAmAyikaM syAtsamatAvihInaM, nirarthakaM bhavyajanAstadetat / ArAdhyatAM kesarivadbhavadbhi-ryathA samastAni sukhAni vaH syu:70|103 bhavyaiH pratikramaNamAdaraNIyameta-dyatpaJcadhA jinavarairgaditaM hitArtham / pApAnivRttirasakRtsukRte pravRttiritthaM budhairyadabhidhArtha udIritazca 71 / 104 dAnAdidharmasya vizeSapoSaM, dhatte tataH pauSadhamAhurAyaH / taM ke'pi dhanyAH pratipAlayanti, yathA sudatavyavahAridhuryaH 72 / 105 . vittAni pAtreSu vapantu he janAH !, bhavAbhilASo yadi vo na vidyate / tAdRkSamasUNamasArasampadAM, phalaM hi dAnAdaparaM na vidyate // 73 / 106 // guNAnurAgaM guNavajjaneSu, sAdharmikANAM sRjatAM vidheyam / .. vAtsalyamutphulladhiyA''stikaughaiH, zrIdaNDavIryeNa yathA kRtaM tat // zrIjJAnasAdhAraNavittamAstikaiH, saGghAnumatyA na punrnijecchyaa| vyApAryamatrA'pi jinAgamoditaM, zrAddhadvayodAharaNaM nigdyte||75|108 // AcAryapravarazrImadvardhamAnasUriviracitaH ||dhrmrtnkrnnddkH // sarvanItipraNetAraM, sarvadharmapradarzakam / sarvavidyAlatAmUlaM naumi zrInAbhinandanam sarvakarmavinirmuktaM, sarvalokaikabhAskaram / sarvAmaranarairvandyaM, vande vIraM jinezvaram anyAnapi namasyAmi, zrImatastIrthanAyakAn / . siddhAMzca sarvasUrIzca, vAcakAMzca munIMstathA // 2 // 84 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 8 // evaM kRtanamaskAraH, svAnyorakRtivAJchayA / vakSye prakaraNaM nAmnA, dharmaratnakaraNDakam / dharmAdharmoM 1 jine pUjA 2, gurubhaktirakRtrimA 3 / paropakAraH 4 santoSa: 5, saMsArAsAratAmatiH 6 zokazaGkoH samuccheda 7 zcetaso niSkaSAyitA 8 / sarvalokaviruddhAnAM, dUrataH parivarjanam 9 dAnaM 10 zIlaM 11 tapo 12 bhAvaH 13, ziSTasaGgo 14 vinItatA 15 / viSayeSu ca vaimukhyaM 16, viveko 17 mRdubhASitA 18 // 7 // sarvadharmaziroratnaM, dayAdharmaH sadottamaH 19 / vidhivatsaGghapUjA ca 20, sarvatrAmI na sadguNAH dharmAdharmAdikAmenAM, saGghapUjAvasAnikAm / vakSye'hamadhikArANA - mAnupUrvRha viMzatim / // 9 // dharmaH puNyaM vRSaH zreyaH, sadvRttaM sukRtaM zubham / sadanuSThAnamityAdyAH, zabdAstulyArthavAcakAH. // 10 // adharmaH kilbiSaM pApa - mavadyaM duSkRtaM tathA / duranuSThAnamityAdyAH, zabdAstulyArthavAcakAH // 11 // mAnuSyaM zobhano dezaH, zubhA jAti: zubhaM kulam / surUpaM dIrghamAyuSya - mArogyaM buddhipATavam // 12 // kalyANamitrasaMsargaH, pApamitravivarjanam / zuzrUSA suzrutizceva, sukalatrAdiparicchadaH // 13 // antaraGgadviSAM mAndya - maudAryaM pApabhIrutA / sunItau prItirityAdyA, bahavo dharmahetavaH / // 14 // kudezaH kutsito vAsaH, kujAtiH kutsitA gtiH| / kuzAstrANi kumitrANi, kukalatrAdiparicchadaH // 15 // .64 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // kuzrutiH kumatizcaiva, kuvidyA kutsito guruH / / atyantamutkaTo rAgo, dveSo mohazca kugrahaH mahArambho mahAdambho, mahAlobho mahAmadaH / kunItau prItirityAdyA, bahavaH pApahetavaH yatrAhiMsAvacaH satya-masteyaM brahmasevanam / santoSazca sa vijJeyo, dharmaH sarvajJabhASitaH yatra hiMsA mRSA bhASA, cauryaM maithunasevanam / mahAlobhazca so'dharmo, vijJeyo jinadezitaH satkule jAtirArogyaM, saubhAgyaM rUpasampadaH / AyurdIdhaiM varA lakSmI: kIrtirvidyA varastriyaH yadanyadapi sadvastu, sundaraM hRdayepsitam / jIvAnAM jAyate loke, sarvaM dharmasya tatphalam hInA jAtiH sarogatvaM, daridratvaM parAbhavaH / alpamAyuH kurUpatvaM, daurbhAgyaM dInavRttitA yadanyadapi vastvatra, prANabhAjAM na sundaram / duHkhAya jAyate loke, tatsarvaM pApajRmbhitam nivRttAH sarvapApebhyaH pravRttA dharmakarmasu / ihaiva dhArmikA lokAH pUjyante manujAmaraiH ihaiva pApakarmANi, kurvantaH pApino janAH / nindyante sarvalokena, prApyante ca kadarthanAH tasmAdadharmamutsRjya, dharme cittaM nivezyatAm / svargApavargasaMsarga - heturdharmo yato'GginAm __ seturbhavArNave dharmo, durgtidvaarrodhkH| .. kRzAnuH karmakAntAre, niHzreNiH zivamandirai' . // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // sarvApAyavinirmuktaH, sarvaziSTaniSevitaH / mAbhIH pradAyako loke, dharma eva na cAparaH jananI janako bhrAtA, putraH putrI suhRddhanam / etAni kRtrimANyeva, dharmaH punarakRtrimaH tiSThantyarthA gRheSveva, zmazAneSu ca bAndhavAH / dattvA jalAJjaliM bhUyo, modante gRhamAgatAH paralokaprayANasthaM, vimuktaM mitrabAndhavaiH / dharmAdharmAvimaM jIvaM, gacchantamanugacchataH yatra yatra prayAtyeSa, jIvo dharmasahAyakaH / tatra tatrAsya saukhyAni, jAyante cottarAH zriyaH yatra yatra prayAtyeSa, jIvaH pApasamanvitaH / tatra tatrAsya duHkhAni, dAridryaM ca prajAyate duHkhadviSo janAH sarve, sarve'pi sukhalipsavaH / sukhaM ca dharmataH sarvaM, duHkhaM punaradharmataH . jAnanto'pyevamatyarthaM, mahAmohavazaMgatAH / . saktAH sAMsArike saukhye, dhayaM karma na kurvate sukhe vaiSayike lubdhAH, prArthayantastadeva hi / duHsahAnyapi duHkhAni, gaNayanti na dehinaH hastyAdibhyo mahAbhIti, vigaNayya vimUDhadhIH / madhubindurasAsakto, yathA kUpagato naraH tadaho mAnuSatvAdi - sAmagrI prApya durlabhAm / sarvasaukhyakare jaine, dharme yatno vidhIyatAm mAnuSatvaM hi saddharma-mUlanIvIsamaM budhaiH / kathyate samaye zreSThi - putratrayanidarzanAt // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // samprApya mAnuSaM janma, durlabhaM bhavakoTibhiH / vyApAritaM sadA dharme, yaiste hyatra narottamAH . gacchatAM durgasaMsAra - mArge paryantavarjite / dharmasambalamRte puMsAM, duHSamAni pade pade sIdantyatra na yairdharmaH, samyagAsevitaH purA / sAmprataM na ca kurvanti, teSAmagre'pi no sukham tadeSa bhagavAn dharmo, durgtigtdhaarkH| . sadbhiH sadaiva kartavyaH, sarvasaukhyanibandhanam dharmo vijayI sarvatrA - 'dharmo vijayavarjitaH / tato'dharma parityajya, dharme yatno vidhIyatAm dravyato bhAvatazcaiva, dvividhaM devatArcanam / dravyato jinavezmAdi, stutistotrAdi bhAvataH asyAdhikAriNo jJeyA, dvividhasyApyagAriNaH / prAyo bhAvastave caiva, sAdhUnAmadhikAritA vidhApya vidhinA zrAddhaH, sundaraM jinamandiram / . tatra bimbaM pratiSThApya, pUjayet prativAsasm vidhinA zucibhUtena, kAle satkusumAdibhiH / stutistotrezca gambhIraiH, kartavyaM jinapUjanam cArupuSpAmiSastotrai - strividhA jinapUjanA / puSpagandhAdibhizcAnyai - raSTadheyaM nigadyate zubhaiH sugandhibhiH puSpai - yaH kurute jinArcanam / sa prApnoti samaM kIA, ratnacandra iva zriyaH puTapAkAdibhirgandhai - rye'rcayanti jinezvaram / . labhante te'cirAtsiddhi, ratnasundaravajjanAH . // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // 8 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // dhUpaM dahati yaH sAraM, bhAvasAraM jinAgrataH / sa yAti labdhasarvarddhi - narakesarivacchivam pradIpayati yo bhaktyA, pradIpaM jinamandirai / sa hi syAdakhilazrINAM, bhAnuprabha iva prabhuH yo'kSatairakSataiH zubhai - rahatAM kurute balim / kaNasAra ivAtyantaM, vardhate'sau kaNazriyA jinAnAmagrato dadyAt, sundarANi phalAni yaH / phalavatyaH kriyAstasya, bhavanti phalasAravat sugandhasarpiSA yastu, karoti jinamajjanam / saddhRtabhRtapAtrANi, sthApayedvA tadagrataH sa godhana ivodayAM, bhuktvA bhogaparamparAm / kSINaniHzeSakarmAMzaH, prayAti paramAM gatim yaH snApayati bimbAni, sugandhavaravAriNA / sadambhaH pUrNakumbhAn vA, DhaukayedyastadagrataH sa prApya sundarA lakSmI, rasasAra ivepsitaaH| sampUrNadharmasampattyA, tato yAti zivAlayam aSTasvaGgeSu vA pUjA, pusspairssttbhirrhtH| vizuddhapraNidhAnena, karmASTakakSayaGkarI . aSTakarmavinirmukta - pUjyasadguNasUcikA / . aSTapuSpI samAkhyAtA, phalaM bhAvanibandhanam ekenApi hi puSpeNa, pUjA sarvavidaH kRtA / trijagatyapi tannAsti, vastu sadyanna yacchati AdAya kuGkumaM ramyaM, karpUronmizracandanam / vilepanaM jinendrasya dhanyaireva vidhIyate // 58 // // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 64 // // 65 // mUDhA - ste narAmaya yaina bhUSitam / // 66 // yadi yA // 67 // // 68 // // 69 // nAnAratnasamAkIrNaM - hrihaattknirmitaiH| . . kaNThakaiH kuNDalaiH kAntaH, kaGkaTaiH karNapUrakaiH .. hArihArairmahAmUlyaiH, kaGkaNairbIjapUrakaiH / sadratnasvarNapadmAdi - bhUSaNairbhavabhedinam zAntaM kAntaM zivaM saumyaM, jinabimbaM yairna bhUSitam / zrINAM karmakarA mUDhA - ste narA mUrkhazekharAH yadi brUyAnnaraH ko'pi, pUjayA kiM prayojanam / vItarAgasya ? vAcyo'sau, satyameva tkyoditam zItoSNakAlayoryadva - jjano yatnena sevate / jalAnalau tayornaiva, guNaH ko'pi prajAyate tathApIhopakAro'sti, tatsevAkAriNAmalam / evameva sa vijJeyo, jinapUjAvidhAyinAm rAgadveSasamudbhUta - grantheratyantadurbhidaH / yadi bho ! bhedane vAJchA, kurudhvaM tajjinArcanam jinArcanAnmahApuNyaM, mahApuNyAcca sampadaH / . sampadaH ziSTalokasya, svargamokSaprasAdhikAH prANaiH prAhuNakaprAyaiH, vizarAruNi zarIrake / karikarNacale vitte, citte cintAsamAkule etadeva hi sAphalyaM, janmajIvitayorjanAH ! / yajjine kriyate pUjA, trisandhyaM zuddhacetasA. jinaM pUjayato yasya, yAntyahAni nirantaram / tasyaiva saphalaM vittaM, sa pumAn sa ca paNDitaH praNidhAnamapi prAhu - jinapUjanagocaram / .. svargAdisAdhanAyAlaM, durgatAyA iva striyaH // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // aizvaryeNApi kiM tena, kiM prabhutvena bhUyasA / pANDityenApi kiM tena ?, jino yatra na pUjyate gurubhaktirbhavAmbhodhe - stArikA duHkhavArikA / dhanyAnAM vartRte citte, pratyahaM nauriva dRDhA yatra ziSTasamAcAro, yatra dharmavyavasthitiH / tatrAvigAnato dRSTaM, gurutattvaM vicakSaNaiH prathamAntimatIrthezai - stIrthakRnnAmakarmaNaH / bIjaM labdhamaTavyAM yad - gurubhaktistatra kAraNam pApopahatabuddhInAM, yeSAM cetasi na sthitA / gurubhaktiH kutasteSAM, samyagdarzanamuttamam tadbhAvAduttaro dharmaH, sAdhuzrAvakalakSaNaH / tasmAnmithyAdRzaH pApAH, sAdhunihnavakAriNaH na vinA sAdhubhistIrthaM nA'tIrthe sAdhusambhavaH / . samaM sattA tayorgItA, sarvajJaiH sarvadarzibhiH adyApi duHSamAkAle, yAvaduSprasahaprabhuH / tAvaccaraNasattApi, bhagavadvAkyataH sthitA / kRtyamArgopadeSTAro, yatra santi na sAdhavaH / / na tatra dharmanAmApi, kuto dharmaH kutaH kriyA ? kSamAdibrahmaparyanta - guNaratnairalaGkRtAH / .. sAdhavaH kalikAle'pi, calantaH kalpapAdapAH kalpapAdapatulyeSu, ye sAdhu(Su)parAGmukhAH / Atmadruho nirmaryAdA - ste narA narakonmukhAH gauravyA guravo mAnyA, dharmamArgopadezakAH / sevanIyAH prayatlena, saMsArAmbudhisetavaH 101 // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 88 / [zrotavyaM zuddhasiddhAnta -sAraM ca sAdhubhyaH sadA / tathA tadanusAreNa, vidheyA sadanuSThitiH / kAryazca sadaudAsInya - bhAvaparihArastathA / nindA'zravaNaM doSeSu, mUkatA duSTanigrahaH ... // 89 / sadAcArapramattAnAM, matamekAntazikSaNam / yathA'nyo'pi na jAnAti, tathA hitaM mitAkSaraiH] // 90 / atrArthe zreNiko jJAta - mabhayazca mahAmatiH / dharmadRDhamanA Adyo, dvitIyaH sthirakAraka: // 91 / tilAnAM yAdRzo vAsa - stailasyApi ca tAdRzaH / .. evaMvidhA ca saGgItA, jinairbodhirbhavAntare // 92 // caurayugmamiha jJAtaM, vAsanAviSaye matam / ekasya sulabhA bodhi - dvitIyasya ca durlabhA // 93 // sarvadA mAnase yeSAM, gurubhaktirgarIyasI / puNyAnubandhipuNyena, teSAM janmeha gIyate / / 94 // audAsInyaM gurau yeSA - mRddhyAdi ca vilokyate / pApAnubandhipuNyena, teSAM janma nigadyate // 95 // abhaktirmAnase yeSAM, gurau bhavati bhUyasI / pApAnubandhipApena, teSAM janmeti lakSyate // 96 // pUrvaM kRtA kariSyAmaH, sAmprataM vyAkulA vayam / gurubhakti prati procu-rye teSAM nanu vismRtA // 97 // kAlarAtriryakArUDhA, avijJAtasamAgamA samApyate kSaNAdeva, yasyAM kAryaparamparA // 98 // kiM bahunA vicAreNa, yadi kArya sukhairjanAH / tatsarvakugrahatyAgAd-gurubhaktividhIyatAm // 99 // 102 . Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 100 // // 101 // // 102 // // 103 // // 104 // // 105 // utpadyante vinazyanti, koTizaH kSudrajantavaH / parArthabaddhabuddhInAM, satAM puNyaiH samudbhavaH paropakArapravaNAH, sadA svArthaparAGmukhAH / kvacitkvacidvilokyante, viralA: sajjanA janAH janmApi ca pramodAya, zokAya ca tadatyayaH / aziSTAnAM tu lokAnA - mubhayasmin viparyayaH dharAdharA mahIyAMso, gambhIrA vArirAzayaH / tathApi ca samaM ziSTai - raupamyaM lebhire na te yeSAM cittaM ca vittaM ca, vacaH kAyo vinazvaraH / pareSAmupakArAya, vedhaseha vinirmitaH AtmAnaM duHsthitaM kRtvA, paraM kurvanti susthitam / yathA vRkSAstathA santaH, paropakRtaye ratAH chAyayA sukhayantyanyaM, sahante svayamAtapam / . puSpanti ca parasyArthe, phalanti ca mahAdrumAH . svodaraM bhriyate kaSTA - dinAnte vAyasairapi / parArthakaraNAsakto, yo jIvati sa jIvati klezenopAya' vittAni, dadurdharme narottamAH / yathA lokopakArAya, payaH pItvA payodharAH kathaM santo na zasyante, himAMzukiraNojjvalAH / yeSAM sadupakAreNa, jAyante sukhino janAH sajjanAzcandanaM candro, yadi na syurmahItale / tadA duHkhopataptAnAM, ki syAnivRttikAraNam ajJAnadhvAntasantAna - vidhvaMsanapaTIyasaH / raveriva karAH santaH, paropakRtikAriNaH . 103 // 106 // // 107 // // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 112 // - // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // arthAbhAve'pi dAtAraH, satyasandhA nirAkulAH / / sadArambhAH sadA santo, nirbhayA vyasanAgame . kAryazate'pyasaMmUDhA, gUDhamantrA divAnizam / parArthameva kurvanti, prANairapi dharairapi kaiH kairvA na prazasyante paropakRtikAriNaH / kurvanto janatAnandaM naracandrakumAravat mithyedaM kUrmazeSAbhyAM, yanmahI vidhRtA kila / paropakartRbhiH sadbhi - dhRtA bhUriti me matiH paropakArakartRNAM, mRtAnAmapyanargalam / . bambhramIti jagatkRtsnaM, kundendudhavalaM yazaH sarvato'pi prasarpantI, tRSNAvallI nirrglaa| yaiH santoSAsinA chinA, ta eva sukhino janAH niHspRhasya tRNaM rAjA, tRNaM zakastRNaM dhanI / kAJcano'pi tRNaM meru - rdhanado'pi tRNAyate anAdyanantasaMsAra - mArgastasya sukhottaraH / . vAmetarakare yasya, santoSaH sambalaM varam santoSAmRtatRptAnAM, yatteSAM sukhamuttamam / kutastaddhanalubdhAnAM, divArAtrau ca dhAvatAm duHkhadArukuThArAya, bahmAzApAzanAzine / niHzeSasukhamUlAya, santoSAya namo namaH yaddInAni na jalpanti, yatsevAM naiva kurvate / yadgurutvaM yayurlokAH santoSastatra kAraNam yadvA tadvA jalaM yeSAM, yadvA tadvA ca bhojanam / AsanaM zayanaM yAnaM, jAyate sukhakAraNam . // 118 // // 119 // // 120 // // 121 // // 122 // . . // 123 // 104 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teSAM dUrataraM duHkhaM, sukhaM ca nikaTasthitam / yataH santoSasAyaNi, sukhAni jagadurjinAH . // 124 // na ca pRthvI tathA pRthvI, svayambhUramaNo'pi vaa| brahmANDamapi no tAdRg - yAdRzo niHspRho janaH // 125 // kRtaM zeSaguNaistAvat - santuSTasyeha dehinaH / etAvataiva paryAptaM, yadadhIno na kasyacitt // 126 // kuTumbakakRte dhAva - nitazcetazca santatam / ki kRtaM ? kiM kariSyAmi ?, kiM karomIti ? cintayan // 127 // khidyate pratyahaM prANI, bahvAzApAzapAzitaH / vAJchAvicchedajaM saukhyaM, svapnepyeSa na vindati // 128 // asantoSo hi doSAya; santoSaH sukhahetave / kapilo jJAtamatrArthe, piGgalA ca paNAGganA . // 129 // AzApizAcikA nityaM, dehasthA duHkhadAyinI / santoSavaramantreNa, sa sukhI yena nAzitA // 130 // cintAcakrasamArUDho, yogadaNDasamAhataH / .. karmASTakakulAlena, bhrAmyate ghaTavannaraH // 131 // AtapacchAyayoryadva - tsahAvasthAnalakSaNaH / virodhastadvadatrApi, vijJeyaH mukhavAJchayo: // 132 // vAJchA cena sukhaM janto - stadabhAve zarma santatam / na bhUtAni na bhAvIni, sukhAni saha vAJchaMyA // 133 // santoSasukhazayyAyAM, sadvivekapaTAvRtAH / svapanti ye mahAtmAnaH, zerate te nirAkulAH // 134 // yauvanaM jarayA''ghrAtaM, rUpaM rogairabhidrutam / jIvitaM yamarAjasya, vazavarti kka sAratA ? // 135 // = 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 136 // // 137 // * // 138 // // 139 // // 140 // parvatA api zIryante, zuSyanti ca jalAzayAH / / yatra tatrAnyavastUnAM, sAratA kutra kalpyate ? evaM sAMsArikAH sarve, bhAvA vairasya hetavaH / rambhAstambhopamAH prAyo, nissArAH kSaNabhaGgurAH jIvenAnantazaH kSuNNe, caturgatigatAgataiH / tathApyalabdhaparyante, hyanAdau bhavasAgare alabdhAntaH parispande, duHkhazvApadasaGkule / vyAdhijanmajarAmRtyu - vArivArabhayaGkareM pramAdamadirAmUDho, vicetA naSTasadgatiH / . kaH prANI patito, nAtra, vyUDho viSayavIcibhiH nAnAyonisamAkIrNe, jIvaH karmavinirmitAm / trailokyaraGge naTava - ddhatte'nekasvarUpatAm kvacinnArakabhAvena, kvacittiryagyonikaH / kvacicca jAyate maryo, divi devaH kadAcana kvacidrAjA kvacidraGkaH, kvaciduHkhI kvacitsukhI / kvacinindyaH kvacidvandyaH, kvacid jJAnI kvacijjaDaH surUpaH subhagaH kvApi, kurUpo durbhagaH kvacit / / kvacid dveSyaH priyaH kvApi, jIvo jagati jAyate priyAprayojane keci - skeciccApatyacintayA / nIrogatAkRte kecit, keciddhanajigISayA khidyante sarvadA jIvA asampUrNamanorathAH / rAgadveSagrahagrastA, vivadantaH parasparam // .141 // // 142 // // 143 // // 144 // // 145 // // 146 // cintitAnyapi jIvA ........ // 147 // 108 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 149 // // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // zukrazoNitasambhUte, saptadhAtumalAzraye / tvaGmAtrA''vRte puMsAM, kAye kA ramaNIyatA ? ramaNIyA ramaNI yA, nigadyate kAmamohitamanobhiH / tasyA api nissAraM, zarIrakaM pUtimalagandhi saMsArAsAratA yeSA - meSA no manasi sthitA / bhramanti te sadA trastA, bhavAraNye mRgA yathA janayitrI janI yatra, janI ca janikA jAyate / kuberadattayA datto, dRSTAnto'tra jinAgame saMsArAsAratAmenAM, vibhAvya nijamAnase / te dhanyA ye'tra saMsAre, kurvate na rati janAH ajJAtabhavavarasyAH, kIlyante zokazaGkunA / atastadapanodArthaM, kiJcidevopadizyate svabandhunAze jIvAnAM, hRdayaM zokazaGkunA / kolyate kuzalasyApi, nivivekasya kiM punaH ? tathApi niSpratIkAre, sarvasAdhAraNe sadA / kimarthaM kriyate zoko, maraNe samupAgate samameva pravRttAnAM, gantumekatra pattane / . yadyekaH purato yAti, kA tatra prativedanA ? zoko'pi yujyate kartuM, svasya vA tasya vA guNam / yadi kuryAtkRtaH kiMci-no cedeSa nirarthakaH / AyAtaH sa kuto'pIha, sthitvA'hAni kiyanti ca / na jJAyate gataH kvApi, kA tatra pratibandhadhIH ? yathaikatra drume rAtrA - vuSitvA pakSiNaH prge| dizo dizaM prayAntyeva - mekagehe'pi jantavaH // 154 // // 155 // // 156 // // 157 // // 158 // // 159 // .107 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakacakrisahasrANi, rAjaraGkuzatAni ca / mUrkhapaNDitalakSANi, kSuNNAni samavartinA // 160 // samaM ca vartate yena, sarveSAM prANinAmayam / samavartI bhaNyate tena, nirguNasyApyayaM guNaH // 161 // AsatAM bahavastAva - dekaikasyApi dehinH| ye'tItAH pitarasteSAM, saGkhyAM kaH kartumIzvaraH ? // 162 // re mUDhAH ! kiM samArabdhaM, rudyate yadaharnizam / mRtaH kiM ko'pi no dRSTaH ? svagRhe paragRhe'pi vA // 163 // Agacchadbhirvigacchadbhi - jIvaiH karmakarthitaiH / .. na kadApi hi zUnyaiSA, ghorA saMsAravartinI // 164 // paNDitA naiva zocanti, muJcantyazrUNi madhyamAH / . . nIcAstvarthapradAnena, roMdayanti rudanti ca // 165 // bho janA ! vo'pi naikaTye, paralokaprayANakam / dharmasambalamAdAya, praguNaiH kiM na bhUyate ? // 166 // svakAryAsiddhitaH kruddhaH, putraH zatrUyatetarAm / ato bandhurabuddhInAM, bandhubuddhiratAttvikI // 167 // yugAdidevanirvANe, saha zakreNa cakriNA / bharatena bhUrizabdena, rudatA roditA mahI // 168 // tathApi vAlito naiva, tena snehavatApi hi / zrImadAdijinAdhIzaH, sarvalokaikabAndhavaH // 169 // putrANaM maraNaM zrutvA, dvijAdAkasmikaM nRpaH / prabhuH prabhUtamedinyAH, sagaraH zokavihvalaH // 170 // kSaNamAtra mUrcchitaH sthitvA, mahA''krandaM cakAra saH / / tathApi rudatA tena, svaurasA naiva vAlitAH . // 171 // 108 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 172 // // 173 // // 174 // // 175 // // 176 // // 177 // tasmAcchokaM parityajya, tatkartavyaM manISiNA / bhUyo na bhUyate yenaM, saMsAre zubhakarmaNA zokena cAbhibhUyante, kaSAyavazavartinaH / ata: phalaM kaSAyANAM, tanyamAnaM nizamyatAm vanavahniryathA dIpto, bhasmasAtkurute vanam / krodhAnalastathA dIpto, dahatyeva tapovanam yasmAduttiSThate vahni - dahatyeva tadAzrayam / krodho'pi krodhinaM pUrva, dahatyeva na saMzayaH jitaroSarayAH santo, nIcAH kopena nirjitAH / jitena ye jitAsteSAM, taiH samaM kA virodhitA? apakAriNi kopazce - tkope kopo vidhIyatAm / . mitradruhi kRtodvege, cittasantApakAriNi / sarvakAryANi siddhyanti, arthasArANi tasya nu| . suraGgadhUlivatkopo yasya na prakaTo bhavet buddhyA kAryANi sAdhyante, sA tu kruddhasya nazyati / tasmAtkSamA kSamaivoccaiH, sarvakAryaprasAdhikA na namasyati devebhyo, varivasyati no gurun / ahaGkAragrahagrasta: pitRnapi na manyate . ahaM dAtA ahaM bhoktA, rUpavAn dhanavAnaham / evaM sarvaguNAdhAraM, svamAnI manyate svayam amAnamAnamAruDha - stuNatulyaM manyate jagat / merorapyadhikaM mUDhaH, pazyatyAtmAnamAtmanA aho mAnasya daurAtmyaM, yena prAso na kevalam / sunandAnandanaH sAdhu - ryAvanmAnaM na muktavAn // 178 // // 179 // // 180 // // 181 // // 182 // // 183 // ... . 100 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 184 // // 185 // * // 186 // . // 187 // // 188 // // 189 // advijihvAH phaNabhRto, bahiH, zlakSNA bhayaGkarAH / antarviSabhRto dUra, varjanIyAH zaThA janAH / zaThAni yasya mitrANi, zaThA yasya gRhe striyaH / unnatistasya dUrasthA, jIvitavye'pi saMzayaH yeSAM yogatrayasyApi, saMvAdo naiva dRzyate / teSAM zaThAtmanAM kArye, saMvAdaH kena mRgyate yadi mAyAhato dharmo, hataM satyaM zaThAtmanaH / sarvAvizvAsahetuzca, mAyAvI jAyate naraH nirdoSo'pi ca mAyAvI, janasantrAsakAraNam / athavA'hema'tasyApi, kiM na bibhyati dehinaH ? tato mAyA parityAjyA, sarvathA dhArmikairjanaiH / tato dharmastataH satyaM, tataH sarve'pi sadguNAH nadInAthaM tarantyeke, vizantyanye rasAtalam / khanantyeke khani lokA, lobhaH sarvatra kAraNam . raGgabhUmau ca vaMzAgre, kRtanAnAviDambanA / nRtyanti yannarAH kecillobhastatrApi kAraNam yatsevAM kurvate kecitkhaDgavyagrakarA narAH / jIva nandanti jalpanto, hetustatrApi nAparaH vaJcayati pitA putraM, putro'pi pitaraM nijam / yatra lobho na tatrAnyo, dhigdhiglobhamaho janAH sa jJAnalAbhakAle'pi, lobhaH kaSTAtpralIyate / zeSeSvapi kaSAyeSu, tilatailamiva sthitaH trailokyagatajIvAnAM, citte citte vyavasthitaH / ekadhA bahudhA lobho, dRzyate jalacandravat 110 // 190 // // 191 // // 192 // // 193 // // 194 // // 195 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 196 // // 197 // // 198 // // 199 // // 20 // // 201 // aho ! lobhasya sAmrAjyaM, yadadhIno'khilo janaH / tatra tatra prayAtyeva, yatra kutrApi nIyate yadaTanti mahImeke, samArohanti rohaNam / tRSArtAH kSudhitA dInA, lobhastatrApi jRmbhate ye narAH krodhasandagdhA, ye narA mAnavihvalAH / ye ca mAyAmayAH keci -dye ca lobhavazaM gatAH teSAmihaiva duHkhAni paraloke'dhamA gatiH / dRSTAnto'tra kaSAyArtaM rudradevakuTumbakam lokaH sarvo'pyayaM boko, dhyAnadhyAdandhAyatetarAm / sanmArgapadanyAse ca, praskhalannAparAdhyati rAjAno na prajApAlA, mantrahInAzca mantriNaH / AcAryA nAmamAtreNa, vAcakA vAcanAM vinA ityevaM sarvalokasya, nindako nindyate jane / rAjAdihIlakaH ko'pi, kArAgAre pravezyate Rjudharmasya kartAraM, prANinaM vIkSya pApabhAk / hasatyeva yathA tasya, dharmabhraMzaH prajAyate sarvalokaviruddhena, nareNa saha saGgatim / kurute so'pi tattulyo - 'zeSalokena gaNyate yatrAvAsastaMdAcAra - cAturya zasyate jane! . atIvolbaNaveSo hi, viruddhaH pratibhAsate puragrAmapravezeSu, nirgameSu ca dIyate / / yaddAnaM kIrtikAmena, loke tadapi hasyate sAdhUnAM vyasanaM dRSTvA, hRSyate tanna saGgatam / pratIkAraM tu sAmarthya, sati na kurute'pi yaH . 111 // 202 // // 203 // // 204 // // 205 // // 206 // // 207 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 208 // .. // 209 // ' // 210 // // 211 // // 212 // // 213 // sAdhubhaktA janA yena, tannindA naiva snggtaa| ye tu tAmapi kurvanti, te nUnamadhamAdhamAH . samasti jIvanopAyo, yeSAmanyo'pi ko'pyho| svastuti paranindAM ca, kathaM kurvanti te janAH ? mahApApavatAmetanmahalliGgaM prakIrtitam / / ekaM parajane nindA, svaprazaMsA dvitIyakam yadi dharmaH kartumArabdhaH, sa eva kriyatAM janAH ! / paranindA mahApApA, kathyatAM kvopayujyate anuSThAnAni tAnyeva, sa eva ca jinaagmH| paramAjIvikAheto - daNDAdaNDisamargalam yo yathA kurute puNyaM, sa tathA labhate phalam / kimidaM kriyate lokAH !, kezAkezi nirarthakam ? svapakSaparapakSAbhyAM, sambaddhAH kSetrabhUmayaH / bahubhirbahudhA tatra, vasatAmeSaNA katham ? anyatrAnyatra tatraiva, tiSThatAM kAraNaM vinaa| . kA vaidagdhI kuto dharmo, muktvaikaM mugdhamohanam ? sarvalokaviruddhAni, jalpanti durjanA janAH / dhArmikAH kathamucyante, svaparodvegakAriNaH ? etasmin duHSamAkAle, viprakIrNavacasvinAm / tatpakSapAtinAM caiva, paryanto'pi na labhyate saGklezaparihAreNa, dharmo vIreNa darzitaH / tApasAzramamutsRjyA - 'samaye'nyatra gacchatA dharmalokavirUddhAni, zaktyA yaH parivarjayet / so'rthasiddhiM sukIrti ca, labhate zubhasaGgavat . 112 // 214 // // 215 // // 216 // // 217 // . // 218 // // 219 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmalokaviruddhAni, niHzaGko ya: samAcaret / so'rthahAnimakIrti ca, labhate'tra kusaGgavat // 220 // tasmAllokaviruddhAnAM, parihAraH puNyakAraNam / tabAdaro mahAn kAryo, viduSA dharmamicchatA // 221 // dharmAdhArAryadezeSu, mAnuSyaM prApya durlabham / tatrApi zAsanaM jaina, sadranamiva nirmalam // 222 // vAtAhatavIcIvaccaJcalaM vIkSya jIvitam / kalyANamitrasatsAdhu - sAmagrImavApya ca // 223 // vipadAkulamAlokya, vittaM cittaM ca caJcalam / puNyapuSTikare dharme kiM sAmpratamudAsitum ? // 224 // so'pi dAnAdibhedena, caturbhedo bhavAntakRt / tatrApi prathamaM dAnaM tIrthanAthaiH prarUpitam // 225 // yadgRhe pezalA sampa - dyacca lokeSu mAnyatA / . satputrAH satkalatrANi, yadanyadapi sundaram . // 226 // tadetaddAnataH sarvaM, tacca dAnaM tridhA matam / vijJAnAbhayabhedena, dharmopagrahatastathA // 227 // kiM kiM dattaM na teneha, kiM kiM nopakRtaM nRNAm / yenAgaNitakhedena, jJAnasatraM pravartitam // 228 // sarvajIvAbhayaM bhAvAd - dattaM yena dayAlunA / / yaddAtavyaM takatsarvaM, dattaM tena mahAtmanA // 229 // dharmopagrahadAnaM, yadupaSTambhAtkaroti zubhakarma / tena ca tArayati yati - bhavAbdherdAyakaM svaM ca . // 230 // tacca caturdhA vIraiH, zivasukhaphalasAdhakaM samAkhyAtam / / dAtRgrAhakazuddhaM, zuddhaM kAlena bhAvena // 231 / / . . . 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaH prayacchati puNyArthaM, yatibhyaH zuddhabhAvataH / sarvAzaMsAdvinirmuktaM, dAtRzuddhaM taducyate // 232 // carAcarajagajjantu - jAtasantrANakAriNe / jJAnadarzanacAritra - dhAriNe brahmacAriNe // 233 // evaMbhUtAya zAntAya, guptAya ca tapasvine / dAnaM grAhakasaMzuddhaM, jagAda jagatAM guruH // 234 // yatkAle dIyate dAnaM, tasyA?'pi na vidyate / akAle tu vitIrNasya, grAhako'pi naM sambhavI // 235 // AtmanaH svadhanAdezca, sAphalyamiti cintayan / yo datte zuddhabhAvena, bhAvazuddhaM tadIritam . // 236 // AsannasiddhikaH ko'pi, dAnadharme sadA rataH / zeSasya saGkucatyeva, mano dAnabhayAd drutam // 237 // zUrANAM paNDitAnAM ca, vAgminAM kAvyakAriNAm / sarveSAmapi caiteSAM, dAnadAtA'tidurlabhaH // 238 // zreyAMsazcandanA dhanyA, kRtapuNyakavANijaH / ityevamAdayo dRSTA, dRSTAntA dAnagocarAH // 239 // amuM bhavAmbhodhimagAdhamulbaNaM, gRhI kathaGkAramapAramuttaret / nirAzrave pota ivAvinazvare, sa dAnadharme na kRtAdaro yadi // 240 // zIlaM cittasamAdhAnaM, tacca dvedhA prakIrtitam / sarvato dezatazcaiva, sarvataH sAdhusatkriyA // 241 // dezataH sadanuSThAnaM, zrAvakANAM jinoditam / athavA zIlazabdena, brahmacaryaM nigadyate // 242 // zIlaM vRttaM ca cAritraM, viratizcaraNaM tathA / dharmaH saMyama ityAdyAH, zabdA ekArthavAcakAH / // 243 // 114 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlayanti punazcaita - dvizuddhaM sarvasAdhavaH / paJcadhA caraNodhuktA, paJcadhA''cArakAriNaH // 244 // kAlocitakriyAsaktAH, sAmAcArItrayodyatAH / parISahopasargANAM, jetAro vijitendriyAH // 245 // brahmacarya punaH sarva - vrateSvapyatiduzcaram / loke lokottare caiva, khyAtaM zIlamiti sphuTam // 246 // yauvane'pi samArUDhA, vRddhAyante vivekinaH / anAcAre na vartante, zIlamAlinyabhIravaH // 247 // vadhabandhanaduHkhAni, nAnAkArAH kadarthanAH / rAjAdilokato naiva, labhante zIlazAlinaH // 248 // vizvAsakAraNaM zIlaM zIlamunnatikAraNam / sarvasaukhyakaraM zIlaM, zIlaM kIrtikaraM param // 249 // zIlAbharaNena ye nityaM, sarvAGgeSu vibhuussitaaH| . kimanyairbhUSaNaisteSAM, bhArabhUtairnirarthakaiH . // 250 // karikezarizArdUla - sarpo'nalajalAnyamI / stambhayanti kSaNAdeva, suzIlAH zIlamantrataH // 251 // siMhAsanAyate zUlA, kAlakUTaM sudhAyate / mAlAyante ca zastrANi, yeSAM zIlaM samujjvalam // 252 // zIlasAraguNA''kRSTa - cetaso'mRtabhojinaH / Agacchanti smRtAH santo, vrajanti ca visarjitAH // 253 // vizAlazIle saralaH surUpaH, sudarzanaH zreSThisuto nidarzanam / mahAsatI pAlitazuddhazIlA, jJAtaM dvitIyaM tviha zIlasundarI // 254 // tapaH pratapyamAnasya, kSIyante karmasaJcayAH / tatkSayAcca nirvANaM, paramAnandasukhaM tataH // 255 // . 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaTkhaNDamahInAthA, yanamanti kRtAdarAH / prAkRtasyApi sattvasya, tapasyA tatra kAraNam // 256 // yannIcakulajAto'pi, devAnAM pUjyatAM gataH / harikezabala: sAdhu - stapastatra nibandhanam : // 257 // hInajAtitayotpannau, nAnAlabdhisamanvitau / citrasambhUtinAmAnau, tapasA pUjyatAM gatau // 258 // tapasvinastapasyeva, vasantIha nirntrm| . zApAnugrahasAmarthya, teSAM tadanubhAvataH . // 259 // bhUribhogakaraM dAnaM, zIlaM zlAghAdikArakam / tapazcAcintyasAmarthya, yasmAcchako'pi zaGkate // 260 // yathA tepe tapaH ko'pi, mahATavyAM mahAtapAH / / kSobhAya preSayAmAsa, bhIta indraH surastriyaH // 261 // yena tIvra tapastaptaM, saMyamyendriyapaJcakam / mano'pi mAritaM yena, bhavAbdhistasya goSpadam // 262 // mohaM nihantyazubhatAnavamAtanoti, bhinte ca saMsRtibhayaM bhavinAM bhvissnnu| nAgendracandrasurarAjapadaM vidhatte, taptaM tapastanubhRtAM kimu yanna dtte?|| 263 / / bho bhavyA ! bhAvanA bhAvyA, nirmUlyA zarmasAdhikA / bhAvanayaiva bhavyAnAM, bhavAnto jAyate yataH // 264 // dravyeNa dIyate dAnaM, zIlaM sattvena pAlyate / tapo'pi tapyate kaSTaM, svAdhInA bhuvi bhAvanA // 265 // bhAvanAto'pi ye bhraSTA - ste bhramanti bhvoddhau| . nAtmalAbhaM labhante te, bIjAbhAvAdivAkurAH // 266 // bhAvanAtaH kSayaM yAti, bhavakoTIbhirjitam / saMsAranimbavRkSasya, kaTubIjaM karma dehinAm // 267 // 116 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subahvapi tapastaptaM, cAritraM ca ciraM kRtam / yadi bhAvo naH saJjAta - stadA tattuSakaNDanam. // 268 // adhItAni ca zAstrANi, lokAnAM dezanA kRtA / kRtAni divyakAvyAni, jitA vAde ca vAdinaH // 269 // bhAvanA yadi no jAtA sadgatidvArakuJcikA / svakAryAsAdhakatvena, tadA sarvaM nirarthakam // 270 // rathakAraH svayaM dAtA, gRhItA pAtramuttamam / nikaTastho bhAvanAsAra - manumantA mRgastathA // 271 // vAtAhatArdhacchinena, vRkSeNa patatA satA / trayo'pi cUrNitAH santo, brahmalokamupAgatAH // 272 // hRdayagiriguhAntaH saMsRtaM yattamisra, tadapanayanadakSaH kevalajJAnabhAnuH / sapunarudayameti kRtsnadoSAvasAne, tadapicana durApavartate bhAvanAyAH 273 mahAmohabharAkAntA, duHkhaughAvartavartinaH / svahitAya na ceSTante, ziSTasaGgAdRte narAH // 274 // mokSamArgaparijJAnaM, na tAvajjAyate nRNAm / . yAvanonmIlite netre, ziSTasaGgazalAkayA // 275 // durgatidvArahetUni, sarvAnarthakarANi ca / sulabhAni kumitrANi, ziSTasaGgastu durlabhaH // 276 // tamastAnavakartAraH, prazamAmRtavarSiNaH / . zaradindusamAH santaH, santoSitajagajjanAH / / 277 // eko dvau vA trayo vApi, puragrAmeSu sajjanAH / yadvA santi na sarvatra, kalpopapadapAdapAH // 278 // . mAlatIcandanacandra - sudhA yena vinirmitAH / tenaiva dalenaite, sraSTrA sRSTA hi sajjanAH // 279 // 110. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 280 // // 281 // // 282 // // 283 // // 284 // zaraddhadajalAkAraM, gambhIraM mlvrjitm| kope'pi ziziraM madhye, bahiruSNaM satAM manaH .. asAro'pyeSa saMsAraH, sAravAniva lakSyate / paraduHkhaduHkhitaiH sadbhiH, paropakRticaJcabhiH sAgarAdapi gambhIrA, merorapi garIyasI / bhUyasI bhUrizaH kAryA, saGgatiH saha sajjanaiH krUrakarmApi satsaGgAH - labhate phalamuttamam / kezisaGgAdyathA labdhaM, phalam rAjJA pradezinA yaiH svArthaM parihatya hRdyahRdayaiH prAyaH parArthaH kRtaH, yairekAntahitAvahA tanumatAM dattA matiH pRcchatAm / yairAjanma jitendriyairjagadidaM zubhairguNaiH zubhritaM / te saMsArasaraH saroruhasamAH sevyAH sadA sajjanAH yatra tatra prayAtopi, durvinIto na zobhate / na cApi sevyatAmeti, nirjaleva yathA nadI kiM kiM yanna prayacchanti, kiM kiM yanna prakurvate / svabandhumiva pazyanti, vinayArAdhitA narAH aGgajo'pi hi duSTAtmA, vraNaH santApakAraNam / / putro'pi durvinItAtmA, piturnirvedakAraNam kodaNDasyaiva namrasya, koTimArohate guNaH / tato'pi ca TaNatkAro, bambhramIti mahItale durvinItaM parityajya, svaputraM medinIpatiH / anyasyApi dadAtyeva, rAjyaM vinayaraJjitaH hantA janmadvayasyApi, durvinIto durAzayaH / . hiteSvapyahitaH pApaH, kUlavAlo yathA muniH . // 285 // // 286 // // 287 // // 288 // // 289 // // 290 // 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ netrahInaM yathA vaktraM, dAnahInaM yathA dhanam / candrahInaM yathAkAzaM, padmahInaM yathA saraH // 291 // nirnAyakaM yathA sainyaM, tapohInazca saMyamaH / ni:saMskAraM yathA vAkyaM, nirapatyaM yathA gRham // 292 // tathaiva durvinItasya, ceSTitaM jalpitaM sthitam / pANDityaM ca kriyAkANDaM, sarvathaiva na zobhate // 293 // gurvAdiSu zubhaM cittaM, vinayo mAnaso mataH / hitaM mitaM priyaM vAkyaM, vinayasteSu vAcikaH // 294 // kAyikazca yathAzakti, tatkAryANAM prasAdhakaH / sarvathA''zAtanAtyAgaH, sarvadA nIcavartitA // 295 // jJAnadarzanacAritra - ratnatritayabhAjanam / vinayAdeva jAyante, gurUNAM yogyajantavaH // 296 // limbatAM durvinItatvAt, pazcAccAgamadAmratAm / / yathaiSa kSullako gacche, pitrA sArdhaM kRtavrataH . // 297 // varavinayaguNaughaprAptalokaprazaMsaH, saphalitanijajanmA bhUridhAmA mhaatmaa| katipayadinamadhye kSINaniHzeSakarmA, sakalajanavinItaH zAzvataM sthAnameti hRtpUrakAzino yadva - tRNeSvapi suvarNadhIH / duHkhAtmakeSu kAmeSu, kAminAM sukhavAsanA // 299 // svapne dRSTaM yathA puMsaH, kSaNamAtraM sukhaayte| prabuddhasya na tatkiJci - devaM viSayajaM sukham // 30 // tyajanti kAminaM kAmA - styajyante te na kAmibhiH / kAmAnAM na priyaH ko'pi, kAmAH sarvajanapriyAH // 301 // zabdAdiviSayAsaktA, dharmamArgaparAGmukhAH / ajarAmaravanmUDhA - zceSTante naSTacetanAH // 302 // 13 - Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gartAzUkarasaGkAzA, viSayAzucikardame / ye ramante ramante te, narake narakITakAH . .. // 303 / / viSayeSu viSIdantau, na pazyanti hitaahitm| zRNvanti na hitaM vAkya - mandhabadhirasannibhAH .: // 304 // Adau hRdyarasAsvAdAH, paryante paritApinaH / viSayA viSavattyAjyA, puMsA svahitamicchatA // 305 // ekavAraM viSaM hanti, bhuktameva na cintitm| viSayAzca cintanAdeva, bahudhA ca vinAzakAH // 306 // prAptA api naraiH kAmA, duHkhaM dadati kevlm| kSaNaM dRSTAH kSaNaM naSTA, gandharvanagaropamAH // 307 // yathA yathA niSevyante, viSayA mohmohitaiH| tathA tathA pravardhante, yathA cAhurmaharSayaH // 308 // upabhogopAyaparo, vAJchati yaH zamayituM vissytRssnnaam| icchatyAkramitumasau, pUrvA'parAhne nijacchAyAm // 309 // viSayeSu prasaktAnAM, prajAyante sudaarunnaaH| . lokadvayavighAtinyo, nAnAnarthaparamparAH // 310 // viveko nirmalaM cakSu - rekaM yasya mhaatmnH| tadvadbhiH saGgatizcaiva, dvitIyaM cakSurujjvalam // 311 // etannetrayugaM yasya, vstusdbhaavdrshkm| sa draSTA paramArthena, zeSA andhasamA narAH // 312 // nirvivekA na zasyante, jantavaH pazavo ythaa| viveko hi paraM ratnaM, satAM hRdayamaNDanam // 313 // satataM tIvraduHkhaugha - mndroddaamvegtH| .. mathitasya manombhodhe - rutpannaM na kadAcana / // 314 // 120 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 315 // // 316 // // 317 // // 318 // // 319 // // 320 // vivekasaMjJitaM ratna - manayeyamanuttaram / satAM sadA samIpastha - mahAryaM taskarAdibhiH svadeze ca videze ca, grAme mArge ca gcchtaam| rAtrau divA ca kaNThasthaM, nRNAM maNDanamuttamam nivivekakRtaM kArya, pariNAme na sundaram / pAtAya jAyate nUnaM, jAtyandhasyeva ceSTitam vivekadaNDamAdAya, mArgamandho'pi lngghte| vAJchitaM sthAnamApnoti, sukhAni ca samaznute asAre sAratAvAJchA, zatrAvapi ca mitradhIH / mitreSvamitratAbuddhi - nirvivekasya lakSaNam namastasmai vivekAya, hNdyaanndkaarinne| sadguNAya suvRttAya, zreyase hArahAriNe . savivekaM durlabhaM dAnaM, savivekaM durlabhaM tpH| savivekaM durlabhaM zIlaM, savivekA durlabhA zriyaH vivekAdbhogadevena, sampadaH sphliikRtaaH| vivekAdeva tenaiva, tyaktAH prathamatazca tAH bhavyA bhaktibhaMgavati jine yatsadA niSpakampA, saMsArAbdhestaraNatarikA sevanA ydytiinaam| . yannirlobhaM hRdayamanaghaM yajjayazcendriyANA - . metatsarvaM zivasukhaphalaM sadvivekasya kAryam tadevehAmRtaM manye, yatsatyaM komalaM vcH| vaatessaa yatsuraiH sindhu - mathitAdudgataM tu tat na tasyAsti ripuH ko'pi, na cApi ca paro janaH / vastvasAdhyaM na cAstyasya, yasyAsti madhuraM vacaH // 321 // // 322 // // 323 // // 324 // // 325 // 121 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 326 // // 327 // // 328 // // 329 // // 330 // // 331 // eSaiva devatA vandyA, jihvAgre yA srsvtii| . azubhetarabhedena, vaktre vaktre vyavasthitA mitrANi cApyamitrANi, bandhUnapi hybaandhvaan| zatrUbhUtaM karotyAdyA, vizvaM vizvaM sarasvatI amitrANyapi mitrANya-bandhUnapi ca baandhvaan| mitrabhUtaM karotyAdyA, vidhaM vizvaM sarasvatI svarucyA dIyate dAnaM, vidyamAnaM nije gRhe| svAdhInaM durgatasyApi, modakaM madhuraM vacaH kiM kiM tena na dattaM syAt, kiM kiM nopakRtaM jne| prathamaM hRSTavaktreNa, madhuraM yena bhASitam guNAn smaran sadA zete, smaranneva prabudhyate / dAnaM vinApi loko'yaM, puMso madhurabhASiNaH sudhayA kiM guDenAtha, kiM vA khaNDena nirmitA / kiMvA zarkarayA sRSTA, sraSTrA jihya mahAtmanAm yadeSA sarvadA sUte, sunRtaM madhuraM vcH| kaThorakAraNAdyasmA - nmRdukArya na jAyate zubhAzubhAni bhAvIni, jIvAnaM karmayogataH / duHkhamutpAdayatyeva, tatkSaNAd durvacaH zrutam dagdhA davena rohanti, chinnA api punaH punaH / vacodagdhA vacazchinA, na rohanti narAMhripAH mitamadhuramudAraM jantusantoSakAraM, vadata vadata lokAH ! sadvacazcittahAram / harahasitahimAnIhAranIhArahAri, bhramati bhuvi samantAtsadyazo yena sAram // 332 // // 333 // // 334 // // 335 // // 336 // 120 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 337 // // 338 // // 339 // // 340 // // 341 // // 342 // iha loke'pi kalyANaM, jAyate mRdubhASiNAm / atrAmRtamukhI nAma, vRddhanArI nidarzanam iha loke'pi duHkhAni, labhante kaTubhASiNaH / atrArthe RtubhiH zaptA, vRddhayoSA nidarzanam dayA dharmasya sarvasvaM, dayA dharmasya jiivitm| mAteva nijaputrasya, dayA dharmasya pAlikA duHkhitAH svata evAmI ke'pi kenApi krmnnaa| prANino'nAdisaMsAre teSAM kiM vada cintayA jAyante cAtra saMsAre, zatazaH sarve'pi jantavaH / mAtRpitrAdibhAvena, kaH priyaH ko'priyastataH hanmIti cintanAdeva, sukRtaM hanti jnmjm| trijanmasambhavaM hanti, sukRtaM hetiyogataH ghnaMzca janmazatopAttaM, sarvaM hanti hitaM shubhm| Atmaiva ca hatastena, paraMghnata na saMzayaH / yato hanyAdasau hantA, labhate vdhbndhnm| / dazadhA zatadhA caiva, lakSazaH koTizo'pi vA dRSTvA ca zastramudgINaM, bhayAttaralalocanaH / vepate vividhaM prANI, sarvo jIvanavAJchayA AkruSTo'pi mriyasveti, duHstho bhavati maanse| mAryamANasya yaduHkhaM, tadvetti yadi kevalI arthavanto'rthasAreNa, rAjA rAjyena rkssti| yena tena prakAreNa, rakSAmarhati jIvitam yathA svayaM praNazyanti, duraMdUreNa dehinaH / mRtyostathAparasyApi, na priyaM maraNaM kvacit 123 // 343 // // 344 // // 345 // // 346 // // 347 // // 348 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / .. // 349 // // 350 // // 351 // // 352 // // 353 // // 54 // niHzeSa vizvamekatra, dhRtamanyatra jiivitm| . vizvaM vizvaM parityajya, jIvo gRhNAti jIvitam etaddharmasya sarvasvaM, zeSo vacanavistaraH / pareSAM tanna kartavyaM, yadAtmani na rocate sarvadAnAgrimaM dAnaM, zaucAnAM zaucamuttamam / kAraNaM sarvasaukhyAnAM, yadetatprANirakSaNam zeSadAnAnyadAnAni, maraNe smupsthite| jIvitaM yo dadAtyasya, sa dAtA sarvadAyakaH dRSTAnto'tra naraH ko'pi, raajrtnmlimlucH| rAjaprasAdato rAjyA maraNAdvinimocitaH paraprANaprahANottha - pApapUreNa puuritaaH| .. patanti prANinaH pApA, narake tIvravedane' sadayahRdayadattA trAtaniHzeSasattvA, vidhRtaguNavitAnA srvdhrmprdhaanaa| . yati dalitadoSA sarvakalyANapoSA, janajanitasadakSA pAlitA jIvarakSA karmadrumakuThArAya, sarvakalyANakAriNe / jaganmaGgalabhUtAya, satpAtrAya mahAtmane jJAnadarzanacAritra - sampadAM kulasadmane / saMsArasArabhUtAya, sarvadA sukhahetave zrImatsaGghasamudrAya, guNaratnabhRtAtmane / pUjAM puNyajanaH ko'pi, kurute bhaktinirbharaH zivasadmasamAroha - niHzreNiH saralA smaa| guNagAtraiH samAkIrNA, saGghabhaktirgarIyasI // 355 // // 356 // // 357 // // 358 // // 359 // 14 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 360 // // 361 // // 362 // // 363 // // 364 // // 365 // kiM kiM na pUjitaM tena ? saGgho yeneha puujitH| na cAnyadIdRzaM pAtraM, pavitraM bhuvi vidyate yasya niHzeSasaMsAra - pAravartI jineshvrH| trilokakRtapUjo'pi saparyAM kurute svayam tIrthapravartanAkAle, bhraamriidaanpuurvkm| kRtajJatAM puraskurvan, yato nauti jino'pi tam saGghavAtsalyataH pUrvaM, pshcaattiirthkro'jni| ataH kAraNabhAvena, saGghaH, pUrvo nigadyate sarvo'pi pUjitaH saGghaH, saGghadeze'pi puujite| yathaikapuSpadAne'pi, devo bhavati pUjitaH sarvasaGghasaparyAyAH, phalamApnoti maanvH| pariNAmabhedato yasmAt puNyApuNyavyavasthitiH AsannasiddhikasyedaM, linggmaahurmniissinnH| yatsaGghapUjanaM zaktyA, bhaktisAraM vidhIyate / saGghapUjAphalaM proktaM, paraM siddhistthaa'prm| mAmarendranAgendra - zriyaH sarvasukhapradAH tyaktA durgativartanI pratihatA kaSTA parapreSyatA, mAnuSyaM saphalIkRtaM zazadhare svaM nAma saMlekhitam / sandhyArAgacalAH zriyaH saphalatAM taireva samprApitA, yaiH sadvittacayena zuddhamanasA zrIsaGghapUjA kRtA saMsArasAgare poto, jJAnAdiguNabhANDabhRt / yenAyamarcitaH saGgha - stena tIrNo bhavodadhiH yazAzakti yathAbhakti, yathAkAlaM ythaadhnm| saGghapUjA sadA kAryA, janmasAphalyamicchatA // 366 // // 367 // // 368 // // 369 // // 370 // 125 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 37 // * ||372 // // 373 // gRhiNA sadvivekena, sNsaarbhybhiirunnaa| pUjanIyaH sadA saGghaH, kRtArthaM janma kurvatA . . Asannasiddhikaireva, saGghazca pUjyate nraiH| saGghapUjAratazcAtra, dhanasAro nidarzanam subhASitasudhAdhAma - dhrmrtnkrnnddkm| bhavyasattvopakArAya, kRtvA yadupAjitaM zubham . tenaiva mama bhUyo'pi, bhUyAjjanmani jnmni| jJAnadarzanacAritra - bhAvazrIvardhamAnatA , zrImadabhayadevAkhya - sUriziSyeNa nirmitH| . sUriNA vardhamAnena, dharmaratnakaraNDakaH grathite'pi hi vijJeyaM, zlokAnAM srvsngkhyyaa| pUrvAparyeNa sampiNDya, paJcatriMzaM zatatrayam // 374 // // 375 // // 376 // // 1 // pU.A.zrIhariprabhasUriviracitam // yatidinakRtyam // zrIvIraH zreyase yasya citraM snehadazAtyaye / / saddhyAnadIpo'dIpiSTa jalasaGgamaviplavAt / sAdhUnAM dinakRtyaM SaDvidhamAvazyakaJca yatigRhiNAm / abhidhAsye saMkSepAt tatrAdau divasakRtyamidam sarvo'pi sAdhuvargaH pazcimayAme nizo'vabudhyeta / saptASTa-namaskArA-nuccaramANo'pramattamanAH kAyotsarga kuryA-dIryApathikI pratikramaNapUrvam / . kusvapnAsvapnodbhava-jIvavadhAdevizuddhyartham // 2 // // 3 // // 4 // 16 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrodyotAMzcaturaH smarenamaskRtiyujo'GganAbhoge / zakrastavaM bhaNitvA vandeta jyeSThamunivargam kurvanti svAdhyAyaM mandadhvaninA'thavA zubhadhyAnam / cintayati vA tapo'bhi-grahAdi kimakAri kinneti // 6 // prAbhAtike cai kAle vidhinopAtte gurau prabuddhe ca / glAnAdike ca kuryAt sambhUya tathA pratikramaNam paryante tasya tathA pratilikhite copadhau ravirudeti / na yathA ca pApajIvA jAgrati gRhakokilapramukhAH // 8 // atra kramAtpratilikhenmukhapaTadharmadhvajau niSadhe dve / paTTakakalpatritaye saMstarakottarapaTau ca daza tatra pramANata: So-DazAGgulA vadanavastrikA kAryA / nijanijamukhamAnA vA jJeyA''dezo dvitIyo'yam // 10 // sampAtimasattvarajoreNUnAM rakSaNAya mukhavastram / / vasateH pramArjanArthaM mukhanAsaM tena badhnanti // 11 // dvAtriMzadaGgulamitaM rajoharaNamasya karamitirdaNDaH / aSTAGgulA dazA atha nizIthasamaye vizeSo'yam // 12 // mAnaM viMzatirathavA SaDviMzatiraGgulAni daNDasya / dazikAnAM tu kramato dvAdaza SaD vA'gulAni syAt // 13 // AdAnatvagvartana-nikSepasthAnaniSadanAdikRte / / pUrvaM pramArjanArthaM muniliGgAyedamAdeyam / // 14 // 'kambalamayI niSadyAdazikA sahitA ca sA rajoharaNam / uparitanapaTTamAne adhike vA dve niSadye staH // 15 // tatraikakSaumIyA. dazojjhitA hastamAnikA prathamA / aparA'pi hastamAnA pAdaproJchanamayI jJeyA // 16 // 127 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dviguNazcaturguNo vA caturasraH paTTaka: karapramitaH / sthavirayuvazramaNakRte sUkSme sthUle'pi ca vibhASA - // 17 // kalpatrayaM nijAGgA''yAma sArddhakarayugmavistAri / tatra dvau sUtramayAvekastUrNAmayo jJeyaH / // 18 // kalpena yena bhikSA caitye gamanaJca tena cAnyAni / kAryANi naiva kuryAd dvau sUtramayau tato bhaNitau // 19 // dhyAnArthamanalasevA-tRNagrahaNavAraNArthamupakAri / kalpagrahaNaM glAnA-ya mRtaparidhApanArthaJcaM // 20 // UrNAmaye ca kalpe bahiHkRte zItarakSaNaM bhavati / .... yUkApanakAvazyA-ya rakSaNaM bhUSaNatyAgaH // 21 // sArddhakarayugaM dai-ye'STAviMzatyaMgulAni vistAre / uttarapaTasaMstarako vinottarapaTaM tu doSa: syAt // 22 // sAdhvyAH punarupakaraNAnyavagrahA'nantakaM tathA paTaH / ajhairukazcaraNikA tadupari cAntarnivasanI syAt // 23 // SaSThI bahirnivasanI kaJcuka upakakSikA'STamI kathitA / vaikakSikA ca navamI saMghATI skandhakaraNI ca // 24 // tatrAvagrahavasanaM nau saMsthAnaM varAGgarakSArtham / ekaM pramANatastad ghanamasRNaM dehamAzritya / // 25 // paTTo'pi bhavedeko bhajanIyo nijazarIramAnena / chAdayati guhyavasanaM pratibaddho mallakakSeva // 26 // ajhairuko'pi te dve guNAnazchAdayetkaTIdezam / . jAnupramANaM caraNikA'pi lasikAyA (?) ivA'syUtA // 27 // nijajaGghArddhadvayasI lInatarA'ntargatA nivasanI syAt / bAhyA tvAprapadInA-davarakabaddhA kaTIdeze // 28 // 128 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asyUtaH kaJcukakaH stanau yathA'nuddhatau samAvRNute / upakakSikA tu samacatu-rakhA sArddhakaramAnaiva // 29 // vakSodezaM pRSThaM dakSiNapArzva sthitA samAvRtya / vAmaskandhe bITaka-pratibaddhA vAmapArzve ca // 30 // tadviparItA vaikakSikArpitA kaJcukaM ca pidadhAti / saMghaTayastu catasrastatra dvikarA bhavedvasatau // 31 // hastatrayAya te dve ekA bhikSAkRte'paroccAre / turyA tu niSadyAcchAdanI sabhAyAM caturhastA // 32 // skandhakaraNI catuHkara-vistaradairdhyA catuHpuTIkRtya / skandhe dhriyate prAvara-NasyAniladhuvanarakSArtham // 33 // kuDabhordhvaskandhAdhaH pRSThe saMvartitA vasanabaddhA / kriyate kubjakaraNya-pyeSaiva surUpasAdhvInAm // 34 // ajhairukakaJcukayoH paTTe'pi ca davarakAzcaraNikAyAm / pratyekaM catvAro bhavanti vaikakSikAyAM SaT . // 35 // SaT copakakSikAyAM sarve'STAviMzatirdavarakAH syuH / etadbandhavizeSAzcaturdaza granthayo'bhihitAH // 36 // Avazyake ca pUrNe vihite timire raviprabhopahate / utkaTikAsanasaMstho maunI prekSeta mukhavasanI // 37 // AbhyantarirkI pUrva prekSya niSadyAM prage tato bAhyAm / aparANe viparItaM prekSeta rajoharaNadazikAH // 38 // dattvA laghuvandanayuga-maGgapratilekhanAJca sandezya / muninA'GgaprekSAyAM pratilekhyaH paTTako nAnyat // 39 // sAdhvyA tu yathAsambhava-mavagrahAnantakAdikaM prekSyam / ' sthApyo'tha namaskRtya pratilekhyaH sthApanAcAryaH 129 // 40 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanuprekSya mukhapaTaM dattvA laghuvandanadvayaM vidhinA / sandizyaikena tayorapareNa pratilikhedupadhim // 41 // udite savitari vasatiM pramRjya yatnena reNupaTalamatha / saMzodhya kITikAdika-mRtajantuM statra saMkhyAya . . // 42 // saMgRhya ca SaTpAdikAzchAyAyAM puJjakaM pariSThApya / khelAdikRte kAryA mallakabhUtirnavoddhRtya / // 43 // nikSipte puJjAdA-vIryApathikAM yatiH pratikrAmet / yaH saMsaktAM vasatiM pramArjayet so'pi, ca tathaiva // 44 // prAtaH prekSAdvitaye (?) vihite vasatiH pramRjyate prakaTam / aGgaprekSAnantara-maparAhne mRjyate vasatiH // 45 // dRSTiprekSaNapUrvaM pramArjayeddaNDakA~zca kuDyaM ca / .. bhUmizca rajoharaNe-nAbhigrahikastaditaro, vA // 46 // pratilekhanA'tra kathitA yatkila dRSTyA nirIkSaNaM kriyate / . vasanarajoharaNAbhyAM pramArjanAmAhurarhantaH // 47 // saMzodhya ca hastazataM jJAtvA prasavazca yoSidAdInAm / asthyAdi bahiH kSiptvA vasatiM zuddhAM pravedayati // 48 // kAlagrAhI tu muniH prekSya mukhAnantakaM vinayakarma / kRtvA vasatiM zuddhAM kAlaM ca guroH pravedayati // 49 // upayuktaH svAdhyAyaM prasthApayettatra vAcanAcAryaH / siddhAntoditavidhinA tadanujJAtastataH ziSyaH // 50 // zItartucaturmAsyAM prekSya mukhAnantakaM guroH purataH / sandizya ca kalpaM husvavandanAbhyAM paridadhIta // 51 // dattvA'dhyApakapurato vandanakaM husvvndnyugen| .. sandezya vAcanAmatha sUtramadhIyIta maNDalyAm . // 52 // 130 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNDalyaH saptaitAH sUtreSvarthe ca bhojane kAle / AvazyakaM vidadhatAM svAdhyAye saMstare'bhihitAH // 53 // sAdhubhya upAdhyAyo date sUtrasya vAcanAM nipuNaH / siMhagireH ziSyebhyo vajrasvAmIva gaNanAtha: // 54 // kurvanti svAdhyAyaM gItArthA yadupayogavelAyAm / sa hi darzito'dhunA tai-rAcAraH sUtrapauruSyAH // 55 // upayogaH kila bhaktA-dilabdhyanujJA tatazca bhaGgo'sya / patitarajoharaNAdA-vanyajjalpati ca kimapi munau // 56 // gurave nivedite bahu paripUrNA pauruSIti laghumuninA / pAdonaprahare sati paryantaM sUtrapauruSyAH / // 57 // sUtre'nadhItInAM sU-tragocaraH pauruSI dvitIyA'pi / apavAde'rthasyaiva prathamA'pi gRhItasUtrANAm // 58 // atha pAdaproJchanikA''sInA dattvA kSamAzramaNamekam / sarve'pi sAdhavo mukha-vasanamanuguruM pratilikheyuH // 59 // pratilekhanAkSaNo'yaM sAdhyo yatnena lagnasamaya iva / asmin kAle sphiTite prAyazcittaM hi kalyANam // 60 // Agantuka-saMmUrcchaja-jantuMparijJAnahetave prathamam / dRkkarNanAsikeno-payogamanupAtrakaM kuryAt // 61 // tiSThati kimiha bhujaGgo yatprekSyata evamiti vivadamAnaH / atra kila ko'pi zaikSo devatayA zikSayAMzcake // 62 // pUrvabhavavihita-samyag-bhAvapratilekhanAmanusmRtya / valkalacIrikumAro jaDo'pi jAtismRti lebhe AjJA jainIyamiti jJAtvA saptavidhapAtraniryogam / mukhavasanavatpratilikhet paJcAdhikaviMzatisthAnaiH // 64 // 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtre tAni dvAdaza bahirantazcaikakaH karasparzaH / / pAtrakaniryogo'yaM yati-sAdhvyoreka eva syAt // 65 // pAtraM pAtrakabandhaH paatrsthaapnkpaatrkesrike| ... paTalAni rajastrANaM ca gopucchaka: pAtraniryogaH // 66 // catvAriMzattalapari-dhinAGgulAni pramANahima-madhyam / . pAtre'smAdakapi hI-naM jaghanyamutkRSTamadhikaM tu // 67 // yasmAdbhavanti jIvAH keSucidanyeSu pAnakeSu tataH / teSAM rakSAhetoH pAtragrahaNaM jinairiSTam / // 68 // pAtrakabandhe mAnaM pAtrakamAnena bhavati kartavyam / . . granthau yathA kRte sati bhavanti caturaGgulAH koNAH // 69 // pAtrapratilekhinyA vijJeyA SoDazAGgulAni mitiH / idameva mAnamuktaM pAtrasthAnakagopucchakayoH // 70 // SaTtriMzadvistAre paTalAnAmagulAni dairghya tu / SaSTirathavA pramANaM svazarIrAt pAtrato vApi // 71 // tAni kadalIdalAbhAnyuttamamadhyamajaghanyatastrINi / prANigaNakarakSArthaM nidaaghhemntvrssaasu| // 72 // grISme syustricatuHpaJcasaMkhyayA tAni zItakAle tu / catvAri paJca SaT cAtha paJca SaT sapta varSAsu // 73 // kAmati madhye caturaGgulaM yathA pAtrakaM pradakSiNayat / tAvatpramANamuktaM jinai rajastrANamanupAtram // 74 // kozayugAgatasAdhoH sUpAdibhRtena yAvatA tRptiH / . tAvanmAnaM mAtrakamasya ca varSAsu paribhogaH // 75 // pAtrakaniryogo'yaM mAtraka-kalpatraye rajoharaNam / . mukhavasanapaTTakAviti caturdazopakaraNAni muneH . // 76 // 132 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // etAni vinA paTTakamavagrahAnantakAdiharasaMkhyam / ekaJca kamaThakamiti vratinInAM paJcaviMzatidhA / yaSTiviyaSTidaNDau vidaNDako nAlikA kaTitraJca / saMstArakottarapaTa-vityAdyaupagrahika upadhiH yaSTinijadehamitistayA yavanikA nibadhyate vasatau / aGgulacatuSTayena nyUnA yaSTeviyaSTiH syAt kvApyanAzrayavalajaM stenAdikarakSaNAya ghaTate tu / RtubaddhakAnayogyo daNDa: skandhapramANena varSAsu vRSTisamaye kakSAmAtro vidaNDako grAhyaH / sa hi nIyate laghutvAt kalpAntarito jalabhayena aGgulacatuSTayenA-dhikapramANA svadehato nAlI / nadyAdijalottAre tayA talaM jJAyate payasaH parvaikamatra bhavyaM kalahAya dve dhanAya ca trINi / . maraNAya catuHparvA ca paJcaparvA'dhvakuzalAya . rogakRte SaTparvA mAndyocchedAya saptaparvA sA / . aSTacaturaGgulAtvantamUlayormattagajajayinI (?) sampacchide'STaparvA yazAMsi yaSTirdadAti navaparvA / RddhikarI dazaparvA pravRddhaparvA 'vizeSeNa kuTilA kITakajagdhA dagdhA zuSirA vicitravarNA yA / sA yaSTirUzuSkA ca varjanIyA prayatnena ghanavarddhamAnaparvA varNe snigdhA tathaikavarNA yA / sA masRNavRttaparvA yaSTiryogyA yatijanasya hastapramitikaTitraM caturasraM tatpunaH pradIpanake / vRttyAdyupari kSiptvA sukhena niSkAmyate sthAnAt 133 // 83 // // 84 // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanantaraM pramRjya sthAnaM nyasyeniSadyayordvitayam / ekA yogyA sUreraparA'kSANAM nivezAya // 89 / savidhe vidhAya mAtraka-yugaM guro:khelakAyikAyogyam / vandanakaJca vidhAyotsargaH kAryo'nuyogArtham // 90 // anuyoge prArabdhe pratyAkhyAnaM na dIyate yatra / . tatrA'nyasya munInAM vArtApramukhasya kA vArtA . // 91 // AcAryAH sUtrArthaM prapaJcayanti dvitIyapauruSyAm / vidhinA''ryarakSitA iva durbalikApuSpamitrAya . // 92 // anuyogazca caturdhA tatrAdyazcaraNakaraNaviSaya: syAt / / .. dharmakathAyA aparo dvau gaNitadravyaviSayau staH // 93 // syuste ca kAlikazruta-mRSibhASitasUtramRSibhirupadiSTam / / sUryaprajJaptizrutamanukramaM dRSTivAdazca // 94 // vAcayati yatra sUtraM pAThayitA yatra cArthamAcAryaH / kathayati tatra vidadhate kAyotsarga mahAdhIrAH ... // 95 // vandanakadAnapUrvakamanuyogavisarjanArthamutsargam / ucchvAsASTakamAnaM kuryAdante'rthapauruSyAH // 96 // gatvA'tha jinAyatane devAn vandeta jinapateH purataH / bhUtezASTamyostu stutyAH sarve jinA munibhiH - // 97 // gocaracaryAkAlo yo yasmin bhavati tatra sAdhyaH saH / kuryAtsUtrArthagate pauruSyau tadanusAreNa // 98 // yAmadvayaparyante devAdyanurodhato'nyadA vA'pi / mukhavastrikA pratilikhed dadyAllaghuvandanaM caikam // 99 // gurumApRcchya vihartuM yAmIti prekSya pAtramAdeyam / upayogastu prAtarvihito bAlAdyanugrahataH // 100 // 134 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakI bhaNitvA bhavopayukta iti guruvacaH zrutvA / icchAmItyuktvAMtha smartavyo gautamamunIndraH // 101 // vAmA ca dakSiNA vA nADI yatrAnilo vahati pUrNaH / pavanagrahaNaM kurvan purato vidadhIta tatpAdam // 102 // vasaterniryan bhUmerutkSipya vyomni daNDakaM kuryAt / labdhe prathame muJcedavani tato nArvAk ityevaM samitAtmA''tmanA dvitIyo'zanAdikaM nimittam / gocaracaryAM pravizehajugatyAdyaSTavIthIbhiH // 104 // RjvI gatvApratyA-gatikA gomUtrikA pataGgAkhyA / peTa tathA'rddhapeTa zambUkA'ntarbahirdvividhA // 105 // tatrAdyAyAM vasaterRjugatyA yAti bhikSamANaH san / samapaGkticaramagehAdvalati tu bhikSAmagRhmanaH // 106 // yasyAM tu bhikSayitvA gRhapaGktau tannivartamAnaH san / aTati dvitIyapaGktau gatvA pratyAgatiH sA syAt // 107 // vAmAd dakSiNagehe dakSiNagehAcca bhikSate vAmam / / gomUtrikA matA sA pataGgavIthI tvaniyatA syAt // 108 // madhyaM vinA caturdi-kSu bhikSate yatra sA bhavet peTa / digdvayasambaddhazre-NiH bhikSaNe tvarddhapeTA syAt // 109 // abhyantarazambUkA yasyAM kSetrasya madhyato bhikSAm / bhrAmyan bahirvinissara-ti zaGkhavRttatvagamanena // 110 // sA tu bahiHzambUkA yasyAM bhikSAM bhraman bahirdezAt / kSetrasyAntaH praviza-tyevaM vIthyo matA aSTau // 111 // piNDaH zayyA vastraM pAtraM tumbAdikaM caturthazca / naivA'kalpyaM gRhNI-ta kalpanIyaM sadA grAhyam // 112 // 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piNDaiSaNAJca pAnaka-zayyApAtraiSaNAM na yo'dhijge| tenA''nItaM muninA na kalpate bhaktapAnAdi . // 113 // dezonaMpUrvakoTi viharan nizcitamupoSitaH sAdhuH / . . nirdoSapiNDabhojI tato gaveSyo vizuddhoJchaH // 114 // nUnamacAritrI muni-razodhayan piNDavasati-vastrAdi / cAritre punarasati pravrajyA niSphalA bhavati // 115 // piNDa: zarIramuktaM tasyopaSTambhaheturiti piNDaH / dravyamapi samayarUDhe-reko'nekazca sa dvedhA // 116 // azanAdyAzcatvAro vastraM pAtraJca kambalaM shuucii| .... kSurapAdaproJchanake nakharadanI karNazodhanakam // 117 // zayyAtarapiNDo'yaM liGgasthasyojjhatastadavato vaa| cAritriNo'pyacAri-triNo'pi varNo' rasAyanavat (?) // 118 // prAbhAtikamAvazyakamanyatra vidhIyate yadi suvihitaiH / yadi jAgriyate. ca tadA grAhyo'yaM dvAdazavidho'pi // 119 // zrIvRSabhavIravarja jinairvidehodbhavaizca lezena / api karma vallitaM nanu piNDa: sAgArikasyAyam // 120 // azive roge ca bhaye niyantraNe durlabhe tathA dravye / pradveSe durbhikSe'nujJAtaM grahaNamapyasya asyApi grAhyamidaM DagalakamalakatRNAni rakSAdi / sopadhiH zaikSaH zayyA-saMstarako pIThalepAdi // 122 // pAdaproJchanamazanAdi catuSkaM vastrakambalau pAtram / .. iti nRpapiNDo'STavidho varNyaH prathamAntyajinasamaye // 123 // tasya hi piNDo varNo yo rAjyaM paJcabhiH saha karoti / nRpatikumArA'mAtyAH senAdhipatiH purAdhyakSaH / // 124 // 136 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atra hi gaveSaNAyAM grAsagrahaNe tridhaiSaNA bhavati / dvAtriMzaddaza paJca ca doSA AsAM krameNa syuH // 125 // AdhArmikamaudde-zikaM tathA pUtikarmamizrazca / syAtsthApanA tathA prA-bhRtikA prAhuHkaraNasaMjJaH // 126 // krItamapamityasaMjJaM parivartitamabhihRtaM tathodbhinnam / mAlApahRtaM ca bhavedAcchedAkhyo'nisRSTazca // 127 // adhyavapUraka ityu-dvamAbhidhAnA bhavantyamI doSAH / SoDaza gRhasthavihitA eSAM kramataHsvarUpamidam // 128 // AdhA'zanAdipAka-praNidhAnaM sAdhave tathA kriyate / yatpAkAdi tadAdhA-karmA''hAro'pi tadyogAt // 129 // AdhAya muni praNidhA-ya kriyate yatsacetanamacittam / pAko yadacittasya ca niruktivazatastathA tadapi // 130 // yadvA'dhaH karma muni narake'dha: saMyamAcca kurute yat / / AtmaghnaM vA tad yat karmabhujo hanti caraNaM svam // 131 // spRSTAdIni prakRtyA-dinA ca sAdhuryadaprazastAni / AtmA karmANyaSTau badhnAti tadAtmakarma syAt // 132 // viSThA-vamathu-gavAmiSa-samamidamiti pAtramapi yutaM tena / pUrvaM karISaghRSTaM kRtavikalpaM ca kalpyaM syAt // 133 // caraNopaghAtakatvA-dasyAsti munena caughato grahaNam / apavAdapade tvasti dravyAdyAzritya yata uktam // 134 // 'saMtharaNaMmi asuddhaM duNha vigiNhantadintayANahiyaM / AuradiTThanteNaM taM ceva hiaM asaMtharaNe' // 135 // uddezaH sAdhvAdeH praNidhAnaM tatprayojanaM tena / nirvRttaM cauddezikamoghena vibhAgato dvedhA // 136 // 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazcidanubhUtadurbhi-kSabubhukSaH prAptakAlasaukhyaH san / svArthArabdhe pAke pracuratarAMstandulAn kSiptvA // 137 / / katyapi bhikSA datte puNyArthaM yAvadarthikebhyo yat / oghena svaparapRthak pravibhajanAbhAvarUpeNa // 138 // oghena tadauddezikamatha vivaahaadissuuddhritmnnm| yatkalpitaM pRthag dA-tumabhihitaM tadvibhAgena * // 139 // uddiSTaM ca kRtaM karma tatridhA tatra kathitamuddiSTam / yatsvArthasiddhamazanaM zeSaM dAtuM pRthagakalpi // 140 // tadabhidadhe kRtasaMjJakamuddharitaM sad yadodanapramukham / bhikSArthibhyo dAtuM kRtaM karambhAdirUpatayA // 141 // modakacUrNipramukhaM zeSaM yanmodakAdirUpatayA / kriyate punarapi guDapA-kadAnamukhyena tatkarma // 142 // trividhamapi pratyekamiha vibhAgauddezikaM caturbhedam / uddezasamuddezA-vAdezo'pi ca samAdezaH // 143 // kramato'pi yAvadarthika-pAkhaNDizramaNavarganirgranthAn / saMkalpya dAnaviSayA uddezAdyA amI bhedAH / // 144 // asmin dvAdazabhede'STAsu svArthakRtameva sNskriyte| pUrvatra tu sAdhvarthaM kRtamityanayorvizeSo'yam . // 145 // avizodhi koTibhaktA-dyavayavasamparkato vizuddham / pUtIbhUtaM bhaktaM kriyate tat pUtikarma syAt // 146 // prathamadivase tadAdhA-karma syAt sAdhave'tha ytkriyte| . karmAzayutaM pAtraM tyAjyaM divasatrayaM pUteH // 147 // azucilavenevAdhA-karmAdyaMzena yuktamazanAdi / zuddhamapi bhavati pUti tyAjyaM tasmAddinatritayam // 148 // 138 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tad dvedhaikaM sUkSmaM yayuktaM karma gandhadhUmAdyaiH / tadaduSTaM sthUlaM syAdvidhopakaraNe'zanAdau ca // 149 // tatrAdhAkarmitvAt pAtrAdyupakaraNasaMsthitaM prathamam / tatkalpyaM yadi tebhyaH pRthakkRtaM gRhiNA // 150 // pAtrAntare vinihitaM karmAzanapAnalezalipte yat / tatpUtyazuddhamatha piTharakAdi kalpatraye zuddham // 151 // svArthAya yAvadarthika-pAkhaNDika-yatikRte ca mishrtyaa| yatprathamamupaskriyate trividhaM tanmizrajAtaM syAt // 152 // sthApanA trividhA''dhArakAladravyavibhedataH / dvau dvau bhedau matau tasyAstrividhAyA api kramAt // 153 // sAdhvarthaM svasthAne cullIsthAlyAdike pare sthaane.| susthitakapaTalakAdau yaddeyaM sthApyate vastu // 154 // sA''dhArato'tha kAlAd yAvadravyasthiti cirAd jJeyAm / aparA tvitvarakAlaM gRhatritayamantarAkalpyA // 155 // dravyatayA tu dvividhA kSIrAdi parasparA bhavedekA / aparA tvanantarasthA-panA yadAjyAdikaM dhriyate // 156 // svalpArambhA sUkSmA prAbhRtikA bAdarA mhaarmbhaa| pratyekaJcopaSkaNA-vaSkaNatayA dvedhA / / // 157 // atra munidAnasamaye parato'girbhakAdi bhojayati / kurute parato'rvAgvA lagnaM gurvAgamanasamaye // 158 // prAhuH karaNaM dvividhaM prakAzanaM prakaTanaM yadazanAdeH / sAdhvarthaM chidragavAkSadIpamaNyAdibhiH prathamam // 159 // prakaTIkaraNaM tvaparaM cullyAdeyasya vA bahiSkaraNam / satamasi gRhe yatInAM cakSurviSayo bhavati yena // 160 // 13 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krItaM caturvidhaM tatrAtmadhanakrItamiha parasmAd yat / AvarNya tIrthazeSAdyarpaNato gRhyate vastu . // 161 // aparaM tadAtmabhAvakrItaM parigRhyate yadAkSipya / svayameva dharmakathanAdi rUpabhAvena bhaktAdi // 162 // yad gRhiNA sAdhvarthaM sacetanAcittamizrabhAvena / krItaM bhaktAdi para-dravyakItaM tRtIyaM tat / // 163 // tatparabhAvakrItaM yanmaGghAdiH paro muninimittam / AvarNya janaM gRhNAti nijakalArUpabhAvena // 164 // AdAya yatparasmAdudyatakaM dIyate yatijanAya / apamityaM vA tatprAmityaM vA doSastvayaM jJeyaH // 165 // sthAnadviguNikayA kila kasyAzcittailakarSamudyatakam / AnIya kA'pi munaye dattvA niHsvA yadA sattvam // 166 // paravartitaM yadAjyA-didravyaM sAdhave parAvartya / tadravyAnyadravyairdatte doSo'tra kalahAdiH // 167 // svaparagrAmAnItaM yataye'bhihUtaM dvidheha tatraikam / .. ajJAtamabhihUtatayA pracchannaM prakaTamitarattu (?) // 168 // AcIrNaM tvAnItaM hastazatAntargRhatritayamadhye / tatraikasmin bhikSAgrAghupayukto dvayoraparaH // 169 // udbhinnaM dvedhA syAttatra jatucchagaNakAdipihitaM sat / udghATyate munikRte tatpihitodbhinnamati duSTam // 170 // tat tu kapATodbhinnaM yaddattakapATake'pavarakAdau / munidAnAya kapATAvudghATya guDAdikaM datte // 171 // UrdhvAdha ubhayatiryagdeze viSame sthitaM tu bhktaadi| . karadurgrAhyaM datte mAlApahRtaM caturbhedam // 172 // 140 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatroddhvaM zikyakagRhamAlAdyadhastu bhUmigRhamukhyam / ubhayaM maJjUSA ko-SThakAdi tiryaggavAkSAdi // 173 // AcchedyaM bhRtyakuTumba-sahacarebhyastridhA yadAcchidya / datte svAmI rAjA prabhuhezazca dasyuzca // 174 // dizati bahu svAdhInaM yadeka evA'nisRSTamAhustat / tatsAdhAraNa-collagajagdhAbhitridhA tatra // 175 // AnIya haTTagehAdisthaM sAdhAraNaM dadAtyekaH / tilakuditailavasanA-zanAdikaM tadbhavedekam // 176 // goSThikabhaktaM collaka-mekasya pravizato dvitIyaM tat / jagdhastu gajastadbhaktamibhanRpAdattamaparaM (?) syAt // 177 // svArthArabdhe pAke'dhikataratilatandulAdi yatkSipati / / Azritya yAvadarthaka-yatipAkhaNDikasamAgamanam // 178 // so'dhyavapUrakadoSo'mI doSAH SoDazodgamAbhimukhyAH / / piNDotpattimihodgamamAhustadgocarA ete . // 179 // bhedairdhAtrItvAdibhirupArjanaM mUlazuddhapiNDasya / utpAdanocyate tadviSayA doSA yatikRtAH syuH // 180 // dhAtrI dUtI ca nimittA jIvAvanIpakAzcikitsA ca / krodho'tha mAnaviSayo mAyApiNDazca navamaH syAt // 181 // lobhazca pUrvapazcAt saMstavavidye ca mantracUrNau ca / yogo'tha mUlakarma ca SoDaza doSA imeM tatra // 182 // dhAtrIpiNDo'sau yallabhate sAdhurvidhApya kRtvA ca / bAlasya payomajjana-maNDanaramaNAGkadhAtrItvam // 183 // yastu mithaH sandezaM kathayitvA prApyate nijagrAme / . muninA'nyagrAme vA dUtIpiNDaH sa vijJeyaH // 184 // - 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUtItvekaprakaTa pracchannA'nyA dvidhA dvitIyA syAt / / lokottaraviSayAdyA dvitIyA sAdhorapicchanAH // 185 // yA tu dvitIyasAMghATikasAdhorapi janasya ca chanA / .... sA dvaitIyikI bhavati lokalokottaracchanA // 186 // sukhaduHkhAdikaviSaye'tItAdi nimittakathanataH sAdhuH / / AvajitAjjanAd yallabhatte sa nimittapiNDa: syAt // 187 // tattadguNamAtmAnaM vadato jAtikulakarmazilpatayA / yAjIvikAmuneratra paJcadhA jIvapiNDo'nau // 188 // . zramaNAdibhaktagRhiNAM puratastadvarNanAdinA muninA / . yo yAcyate sa piNDo'pyukto vanIpakatvena // 189 // bhaiSajyavaidyasUcAsUkSmaikAnyA svayaM bhiSagvacanam / ... etadvividhacikitsA-labdhaH piNDo'pi tadpaH (?) // 190 // zApAdikrodhaphalaM jJAtvA yo dIyate bhayAd gRhiNA / munaye taddhetutayA krodhAbhimukhyaH sa piNDo'pi // 191 // evaM samAnapiNDo yasmin gRhiNaM tathA ca dAdA]payati / munirabhimAnena yathA datte'nicchatyapi sutAdau // 192 // yatparavaJcanahetoH kRtvA rUpAntarAdikaM sAdhuH / arjayati modakAdyaM mAyAhetuH sa piNDaHsyAt // 193 // sa tu bhavati lobhapiNDo gRGkhyA yallabhyate rasopetam / / yadvA khaNDAdipayaHprabhRtikasaMyojanAhetoH // 194 // eSu ca ghRtapUrakSapakasevanikAkSullako kaSAyeSu / jJAtAvAryASADhazca siMhakesaramuniH kramataH // 195 // dvedhA saMstava ukto vacanAt sambandhatazca tatrAdyaH / guNavarNanarUpo'nyo jananIsvasrAdikalpanayA . // 196 // 142 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekaiko'pi dvividhaH pUrvaM pazcAcca tatra pUrvaH san / yatpUrvameva deye'labdhe guNakIrtanaM kriyate .. // 197 // etadviparIto'nyo'tha .pUrvasambandhisaMstavastvevam / yanmAtrAdeH kalpana-mitaraH svasrAdikalpanayA // 198 // vidyAjapAMdisAdhyA prajJaptimukhadevyadhiSThAtrI / akSararUpA tasyAH prayogato bhavati tatpiNDa: // 199 // evambhUto mantro'pyadhiSThitaH puruSarUpadevatayA / siddhazca paThanamAtrAttadarjito mantrapiNDa: syAt // 200 // nayanAJjanAdirantardhAnAdiphalo nigadyate cUrNaH / saubhAgyAdividhAyI yogaH pAdapralepAdiH // 201 // etaddvayapAraNataH samprAptau cUrNayogapiNDau staH / bahirupayogI cUrNo yogo bahirantarupayogI // 202 // mUlamiva saMsRtitarau karma tu sAvadyayogakaraNaM ca / garbhAdhAnastambhana-pAtAdyaM mUlakarma syAt // 203 // tatkaraNena prAptaH piNDo'pyevamiti, doSaSoDazakam / itthaM gaveSaNAyAM dvAtriMzanmIlitAH sarve // 204 // atha zaGkitAkhyadoSo bhrakSitanikSiptapihitadoSAzca / . saMhRtadAyakaMdoSAvunmizro'pariNato liptaH // 205 // chardita iti daza doSAstatrAhArAdi dIyamAnaM yat / dRSTvA pracuraM zaGkitamAdhAkarmAdi duSTatayA // 206 / / grahaNe'pi zaGkito bhojane'pi cetyAdibhaGgakacatuSkam / yacchaGkate tamApnoti triSu caramastu zuddhaH // 207 // dvedhA prakSitamuktaM sacittato'cittatazca tatrAdyam / mAtrakakarAdibhUjala-vanaspatimrakSitaM trividham // 208 // 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvedhA cittamrakSitamekaM kalpyaM ghRtAdisaMsaktam / aparaM tu lokanindita-vasanAdinA prakSitamakalpyam / // 209 // cidrUpakAyaSaTkAnyataropari saMsthitaM tu nikSiptam / / SaDvidhamapi tadanantara-paramparAbhyAM dvibhedaM syAt // 210 // tatra sacittAdyavadhAnasthitamazanAdyanantaraM jJeyam / yattu sacittopari piTha-rikAdi nikSiptamitarattat // 211 // yadanantaranikSiptaM yaticA tatkalpanIyameva syAt / / saMghaTTAdi tyajatAM tu yatanayA grAhyamapyaparam // 212 // evaM pihitamapi sacittakAyaSaTkena SaDvidhaM sthagitam / .. navaramacittasthagite bhaGgacatuSkaM tvidaM jJeyam // 213 // gurukaM pihitaM gurukeNa gurulaghukena laghu ca gurukeNa / .. laghukaM laghukenaiSu dvitIyaturyoM na duSTau staH // 214 // kSiptvA'nyatrA'yogyaM mAtrAdeyaM dadAti tena yadi / tatsaMhRtasacitte kSipati sacittaM caturbhaGgI // 215 // turyo bhaGgaH zuddhaH scittsNghttttnaadirhittvaat.|| iha pUrvatrA'nantara-paramparAvikalpanA kAryA // 216 // dAyakadoSayutaM tad yaddAtA bhavati bAlako vRddhaH / jvarito napuMsako'ndhaH prakampamAnAGgako mattaH // 217 // unmattacchinakaro baddhacchinnAMhipAdukArUDhau / vigalatkuSTho vyAloDakazca SaTkAyavadhakArI // 218 // karttaka-loThakapISika-virolakAbharjakazca bhuJjAnaH / . kaNDakapeSakadalakAH SaTkAyavighaTakazcApi // 219 // sApAyA zizuvatsA parakIyaparArthadAyikA gurvI / ityAdi dAyakAnAM dadatAmoghena na grAhyam // 220 // 144 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karamardanAdinA cetanena yatpUraNAdikamacittam / militaM dadAti bhaktyA'nupayogena ca tadunmizram // 221 // apariNataM tu dravyaM bhAvo vA tatra tadvidhA dravyam / dAtRgrAhakasattA-sthitaM yatprAsukIbhUtam // 222 // bhAvo'pyevaM dvedhA deye sAdhAraNe yadekasya / ditsA naivA'nyeSAM dAyakabhAvA'pariNataM tat // 223 // zuddhamidamiti yadekasya na dvitIyasya pariNataM bhavati / bhikSAmaTatoH sAdhvorgrAhakabhAvApariNataM tat // 224 // dadhyAdilepayuktaM liptaM na grAhyamoghato'tra punaH / / aSTau bhaGgAH saMsRSTa-mAtrakarasAvazeSabhaktAdyAH // 225 // atra ca zuddhA viSamA bhaGgAzcatvAra eva yattatra / / pazcAtkarma na sambhavati sAvazeSAzanagrahaNAt // 226 // charditamuktaM tyaktaM tatra ca madhubindupatanadRSTAntAt / parizATisambhave saM-patanti kAkAdayo jIvAH // 227 // ityubhayakRtA ete dazApi doSAH samAsato bhaNitAH / / evaM sthite dvicatvAriMzaddoSA matAH sarve // 228 // AdhAkarmavibhAgaudaizikAntimAtrayo bhedAH / atha pUtikarmamizraM prAbhRtikA bAdarAyA ca // 229 // adhyavapUraka ete'STAvapyavizodhikoTirasyArthaH / etatkoTiravayavasaMmizraM zuddhamapi pUti / // 230 // na krINAti na pacati ca na hanti na ca kAraNAdanumatezca / piNDaiSaNA ca sarvA navakoTiSvAsu samavaiti // 231 // koNagavellicatuSkaM dve guruvellyau ca pRSThavaMzazca / saptabhirebhiH svArthakRtervasatirmUlaguNazuddhA // 232 // 145 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttaraguNA dvibhedAstatraike saptamUlapUrvapadAH / . . apare vizodhikoTau syuruttarottaraguNA aSTau ... // 233 // vellayostiryaguparigatavaMzA AcchAdanaM ca pArthAnAm / . .. bandhazca kambikAnAM darbhAdyAcchAdanaM cordhvam // 234 // kuDyAnAM lepo dvAravidhAnaM bhUmikAsamIkaraNam / . . saptabhirAtmArthakRtaiH zuddhA mUlottaraguNaiH syAt // 235 // uyotitA dhavalitA saMmRSTA vA sitA kRtabalizca / siktA liptA dhUpAyiteti sA zuddhakoTau syAt // 236 // evaJca doSarahitAM strIpazupaNDakavivarjitAM vasatim / seveta sarvakAlaM viparyaye doSasambhUtiH // 237 // saMsthApya grAmAdiSu vRSabhaM dIrghAkRtAgrimaikapadam / adhinivAsakaTiniviSTaM pUrvamukhaM vasatirAdeyA // 238 // zRGgasthAne kalaMhaH sthAnaM caraNeSu na bhavati yatInAm / udararujAdhiSThAne pucche tu spheTanaM viddhi // 239 // maulau kakude pUjA-satkArAvAnane prabhUtAnnam / udare ghrANiH skandhe pRSThe ca bharakSamo bhavati // 240 // yanna munikRte krItaM navApi tad yatparasya na gRhItam / prAmityamabhirutaJca tyaktuM vastraM muneraham // 241 // vastre ca khaJjanAJjanakardamalite vikuTTite jIrNe / mUSakajagdhe dagdhe jAnIhi zubhAzubhaM bhAgaiH // 242 // kRtanavabhAge vastre catvAraH koNakAstadantau dvau / tatkarNapaTTike dve madhye vasanaM bhavedekaH // 243 // catvAraH surabhAgAsteSu bhaveduttamo munerlAbhaH / dvau bhAgau mAnuSyau bhavati tayormadhyamA labdhiH // 244 // 146 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 245 // // 246 // // 247 // // 248 // // 249 // // 250 // dvAvAsurau ca bhAgau glAnatvaM syAttayostadupabhoge / madhyo rAkSasasaMjJastasmin mRtyuM vijAnIhi . mUlyamanagAravastrasyASTAdazarUpakA jaghanyena / utkarSeNa tu rUpakalakSaM syAnmadhyamaM zeSam tumbamayaM dArumayaM pAtraM mRtsnAmayaJca gRhNIyAt / yadakalpyaM kAMsyamayaM tAmrAdimayaJca tat tyAjyam varNADhye jJAnaM su-pratiSThite pAtrake pratiSThA syAt / vraNarahite (ca) kIrtikalpanA matA saMzruterlAbha: kuNDe caritrabhedaH zabale mativibhramo bhavetpAtre / antarbahizca dagdhe mRtyuM tasmin vijAnIhi padmotpale tvakuzalaM vraNaM punassavaNe vinirdezyam / sthAnaM na gaNe caraNe catuSpade sthANusaMsthAne - sauvIramamlakaNadhAvane tathoSmodakaM ca gRhNIyAt / varNAdibhiH pariNataM prAsukanIraJca tadabhAve uSNodakaM tridaNDotkalitaM pAnAya kalpate yatInAm / glAnAdikAraNamRte yAmatritayopari na dhAryam taddhi praharatritayAdUrdhvaM varSAsu cetanIbhavati / zizire yAmacatuSkAtpaJcapraharopari grISme saMsRSTA'saMsRSToddhRtA'lpalepA tathodgRhItA ca / pragRhItojjhitadharmA caitAH piNDaiSaNAH sapta tatra kharaNTitamAtrakahastAbhyAM bhavati bhaGgakacatuSkam / tasmin bhaGgeSu triSu saMsRSTiranyA tvasaMsRSTA bhojanajAte gRhiNodbhUte svayoge nanUddhRtA bhikSA / nirlepavallacaNakA-dikadAnAdalpalepA syAt 140 // 251 // // 252 // // 253 // ": sata // 254 // // 255 // // 256 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhojanakAle nihitA zarAvamukhyeSu sodgRhItA syAt / / pragRhItA tu yadazituM pradAtumathavA kare kurute // 257 // yanna dvipadapramukhAH kAGkSantyathavA bhavet parityajyam / arddhatyaktaM yadi vA sojjhitadharmA bhavedbhikSA // 258 // piNDaiSaNAvadevaM jJeyA pAnaiSaNApi saptavidhA / kevalamihAlpalepA sauvIrAcAmlakapramukhA // 259 / / AdAya madhupavRttyA piNDaM vasatau pravizya gurupurataH / naiSedhikItijalpannIryApathikI pratikAmet // 260 // kAyotsarge bhikSA'ticArajAtaM vibhAvya niHzeSam / gamanAgamane AlocayettathA bhaktapAnAdi // 261 // tadanu durAlocitabhaktapAnazodhananimittamuccArya / / gocaracaryAdaNDaka-mutsarge cintayadevam // 262 // "aho jiNehiM asAvajjA vittI sAhUNa desiyA / mukkhasAhaNa heussa sAhudehassa dhAraNA" // 263 // uddyotapaThanapUrvaM pratyAkhyAnasya pAraNaM kuryAt / tadanu rajoharaNena pramArjayenmaulibhAlatalam // 264 // mukte pAtre'parathA svedaH sampAtimAdi vA patati / prekSya bhavaM maNDalyAM pAtraM muktvA stuyAddevam // 265 // kuryAjjaghanyato'pi svAdhyAyaM zlokaSoDazakamAnam / vizrAmyettatkSaNamatha dehe tapte'nyathA rogaH // 266 // bAhumuni-mUladevakSatriyadhRtavastrapuSpamitrANAm / caritAni manasi kRtvA vidadhIta cchandanAM yatInAm // 267 // bAlaglAnAdInAM kurvIta cchandanAM vizeSeNa / pratilikhya vadanamAnanapaDhena laghuvandanaM dadyAt .. // 268 // 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtraM pratigRhNAmItyevaM munikuJjaraM samApRcchya / uccArya namaskAraM prakAzadezasthito'znAti // 269 // saMyojanApramANAGgArA dhUmazca hetavaH SaT SaT / iti paJcavidhA grAsaiSaNA matA bhojane tatra // 270 // saMyojanopakaraNe'nnapAnayozca krameNa bahirantaH / dvAtriMzatkavalAdhika-bhuktAvadhikaM pramANaM syAt // 271 // kavalAnAM mAnamidaM yo dvAtriMzattamo bhaved bhAgaH / nijakAhArasya tathA yo vA'vikRte mukhe vizati // 272 // rAgeNa sarasamAsvAdayatazcAritramatra sAgAram / bhuJjAnasyAniSTaM dveSeNa sadhUmakaM bhavati // 273 // saMyamavRddhyai vaiyAvRtyArthaM vedanAdhisahanAya / IryAzuddhayarthaM prA-NavRttaye dharmacintAyai // 274 // iti hetuSaTkatodyA bhikSA pi bhuJjIta hetubhiH SaDbhiH / rogopazamanimittaM rAjAdyupasargasahanArtham // 275 // turyavratarakSAyai varSAdiSu jantupAlanakRte ca / tapase saMnyAsAdau tanuvyavacchedanArthazca // 276 // prathamapraharAnItaM yatInAmazanAdi kalpate bhoktum / AyAmatrayamupari tu kAlAtikrAntatA tasya // 277 // tApakSetrA'bhAve yadAttamazanAdyanukSate taraNau / taddhi kSetrA'tItaM na yujyate jemituM yatInAm // 278 // krozadvitayAdarvA-gAnetuM kalpyate'zanaprabhRti / tatparato'pyAnItaM mArgAtItamiti parihAryam // 279 // dvAtriMzaccASTAviMzatizca kavalA. pramANamAhAraH / tadatikrame pramANA-tItaM sAdhoryatinyAzca // 280 // 149 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktamazuddhaM kAraNajAtenAptamapi bhojanAvasare / tyajati yadi tadA zuddho bhuJjAno lipyate niyatam // 281 // arddhamazanasya savyaJjanasya dehe jalasya cAMzau dvau / .. nyUnaJca SaSThabhAgaM kuryAdanilAnirodhArtham // 282 // bhuGkte svAdamagRhNannavilambitamadrutaM vizabdaM ca / kesaribhakSitadRSTAntataH kaTaprataraMgatyA vA // 283 // jambukakAkopamayA yo bhuktvA bhaktamavidhinAnyasmai / datte yo gRhNAti ca vamanAdi syAttayordoSaH // 284 // Avazyake'pi bhaNitaM dvAvapyetau gaNAd bahiSkAryo / ... apunaHkaraNatayA'bhyutthite tapaH paJcakalyANam // 285 // bhukte dvidale nirlepya mukhaM kara pAtrakaJca dadhyAdi / . pAtrAntareNa vA'znAti bhojyamAdau sadA madhure // 286 // parizATirahitamabhyavaharettathA sarvamannamarasamapi / na jJAyate yathA bhojanapradezastaditaro vA // 287 // pAtrANAM prakSAlana-salilaM prathamaM pibati niyamena / saMzodhyA''syaM prakSA-layanti pAtrANi bahiretya // 288 // sUreH pAtraM bhinnaM prathamaM prakSAlya zeSapAtreSu / pUrvaM yathA vizuddhaM kalpo deyastato'nyeSAm // 289 // udvaritaM yadi kathamapi tattu pariSThApayanti vidhinaiva / / nipuNAH zaikSA atathAkaraNe coDDAhamukhadoSAH // 290 // nirjantusthaNDilagamanapUrvakaM rakSayA samAkramya / . vyutsRSTaM trividhenetyevaM triH zrAvaNaM kAryam // 291 // vraNalepAlopAGga-makSaNavat prANadhAraNAmAtram / . bhuktvA deyaM laghuvandanakaM tataH kalpate'bAdi . // 292 // 150 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurvIteryApathikA-pratikramaNacaityavandane tadanu / / citikarmadAnapUrve pratyAkhyAnaM vidhAtavyam // 293 // saMzodhya pAtrabandhaM pAtraM nirmArNya tena baddhvA ca / saMsthApayecca vidhinA yAvat pratilekhanAsamayaH // 294 // paTalAni pAtrabandho'thavA'pi kalpaH pramAdayogena / kathamapi kharaNTitaH syAdvidhinA prakSAlayettAni // 295 // prathamaM nirmArNyante cIvarakhaNDena sarvapAtrANi / tannityaM prakSAlyaM kutsAdikadoSaghAtArtham // 296 // uccArAya yatijamo jigamiSurekaM muni vimuJceta / vasatau paraM yuvaiko bAlo vRddhazca na vimocyaH // 297 // AvazyakI bhaNitvA tvaramANo yugalito rahitavikathaH / jalamAtrakaM gRhItvA sa bahirbhuvi yAti samitAtmA // 298 // pUjye uttarapUrve nizAcarebhyo bhayaJca yAmyAyAm / . muktvA dizAM trayamidaM sthaNDilabhUprekSaNaM kuryAt // 299 // anApAtasaMlokaM parasyAnaupaghAtikam / samaM cAzuSiraM caivA-cirakAlakRtaJca yat // 300 // vistIrNaM dUrAvagADhamanAsannaM bilojjhitam / prANabIjatrasatyaktaM sthaNDilaM dazadhA matam // 301 // sthaNDilabhuvAM caturviMzatiH sahasrANi bhaGgakA ebhiH / te tvekazuddhabhaGgaka-sahitAH paripUrNatAM yAnti // 302 // ubhayamukhe dve rAzI tatrAdyo yaH sa AdyasaMyogaH / sa ca saMyogo bhakto'dhastyAGkAnantareNa tataH // 303 // labdhe bhAgaharAGkorddhagatAGkahate bhavedihAGko yaH / sa punadvaitIyaH saMyogAd dazasaMyuktAdvizatI // 304 // . 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvizatIdazabhiryuktA SaTkasaMyoge zataM saviMzatikam / catvAriMzatpaJcAdhikA dazaikazca saMyogaH // 305 // eko dazapadaduSTo dazapadazuddho dvitIyako bhaGgaH / .... dezavizuddhaH zeSAbhaGgasahasrazcaturvizaH // 306 // sthaNDilabhuvAmabhAve kurvItoccArakAyikAdIni / smRtvA''dhAradravyaM dharmAdharmAstikAyAdi // .307 // tatropavizya nirlepanAya gRhNAti leSTuzakalAni / prasphoTayati ca yatnAna jAyate yena jantuvadhaH // 308 // tatra sthAne pazyedUvaM sAgArikaM drumAdistham / .. gartAdarIgatamatho gamanAdi vidhAyinaM tiryag // 309 // kRtvA sthaNDilabhUmeH saMdaMzakayozca yatnataH prekSAm / ... taddevatAmanujJApaye-ditarathAcchalAdi syAt // 310 // uttaramukho yadi divA bhUtvA dakSiNamukho nizAyAntu / laghuvandanena nigadati tanusaMjJAM vyutsRjAmIti // 311 // dakSiNahaste mAtraka-mupakaraNaM vAmajAnuni nyasya / vAmakaragatairleSTubhiruccAraM vyutsRjetsAdhuH , // 312 // pUrvAparayorna deyaM pRSThaM yasmAdavarNavAda: syAt / ' pavane pRSThagato'oN-si syunA'Nasya vigandhAt // 313 // vadhiSNucchAyAyAM saMsaktapurISamutsRjetsAdhuH / tadabhAve tUSNe'pi vyutsRjya muhUrtakaM tiSThet // 314 // tasminnanyasmin vA deze putotpuMsanaM vidhAyAtha / . laghuvandanena nigadati kurve nirlepanAdIni . // 315 // nirlepanAM prakuryA-duDDAhabhayAdadUradezasthaH / prAsukapayasastisRbhiH prasRtibhiratha lepakRtyaM ca // 316 // 15ra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadi pazyanti gRhasthAH pratyekaM mAtrakANyupAdAya / AcAmeyurmunayastadA sazabdaM pracurapayasA // 317 // trividhena kAyasaMjJA vyutsRSTeti trivelamuccArya / bhikSAmaTanti ye tairdaNDaprakSAlanaM kAryam // 318 // mArgamapi zramaNInAM pariharamANo'pramadvaro maunI / zamitAtmA munivargaH pratizrayaM pratinivarteta // 319 // tadanu pravizan vasatau kurute naiSedhikI bRhacchabdam / vadati ca namo khamA-samaNANamiti vinItavinayaH san // 320 // laghurAdAya yatInAM daNDAn muJcetpramRjya bhikSAdi / kamayoH pramArjanIyaM rajo rajoharaNadazikAbhiH // 321 // anuguvI-pathikI-pratikramaNapUrvakaM guroH purataH / gamanAgamane Alocya svAdhyAyaM prakurvanti // 322 // saMyamayoge vihite yAvad yogAntarasya samayo na / tAvat sarvatra muniH kuryAt svAdhyAyavidhimeva . // 323 // pUrNa tRtIyayAma jJAtvA cchAyAnumAnataH sAdhuH / gurave kathayati yadanu-prekSA-samayo'dhunA pUjyAH // 324 // prathamaM sUriH pazcAt sAdhurdattvA kSamAzramaNamekam / pratilekhanAM karomIti vadati. dattvA dvitIyantu // 325 // vasatiM pramArjayAmIti bhASate'thAsya vastrikaM prekSya / tyaktakriyAntaraH san laghuvandanakadvayaM dadyAt tatraikena zarIraprekSAM laghuvandanena sandezya / anyenAGgaprati-lekhanAM karomIti bhASeta // 327 // upavAsinA'khilopadhi-paryante colapaTTakaH prekSyaH / anyaistu sarvaprathamameva sa pazcAdrajoharaNam // 328 // 153 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasatiM pramRjya tadanu pratilikhya sthApanAguruH sthApyaH / . ekaM laghuvandanakaM dattvA prekSeta mukhavasanam .. // 329 / tadanu laghuvandanena svAdhyAyaM munijanaH prakurvIta / ... ... ... yaH sUtrArthagrAhI svAdhyAyastasya tu sa eva // 330 // tata upadhisthaNDilayoH prekSArthaM syAt kSamAzramaNayugalam / : tatraikaM sandaMze'nyattu pratilekhanAyAM syAt // 331 // prAtaHsamaye prekSyo dazadhopadhireva naiva pAtrANi / yasmAtprekSA'vasara-steSAmudghATa-pauruSyAm // 332 // pazcimayAme tUpadhi-pAtrAcaM pratilikhetsamastamapi / ... atha pAtrakaniyogaM saptavidhaM prekSya nikSipati // 333 / / prekSAM kurvan pratyA-khyAnaM datte yadi pramatto vA / vAcayati paThati ca tathA SaTkAyavirAdhako bhavati // 334 1 adhikamaupagrahikaM vidhinA pratilikhya sarvamupakaraNam / atha punarapi sUtrArtha-grahaNaM vidadhAti munivargaH // 335 // pazvimaghaTikAdvitaye kAlaM prAbhAtikaM pratikramya / atha saptaviMzatividhAn prekSeta sthaNDiloddezAn // 336 / adhisahamAnasyAsannamadhyadUre trayaH syurantaste / evamanadhisahamAna-syApyevaM SaD bahiH SaT ca // 337 // ityuccAre dvAdaza bhavanti te dvAdazaiva nu jale'pi / syAdevaM caturviMzatistrayaM kAlamAzritya // 338 // sthaNDiladezaprekSAM kRtvA'zanapAnake pariSThApya / vismRtamambaravasati-pramukhaM pratilekhayet kiJcit // 339 // eka laghuvandanakaM gocaracaryApratikramaNaviSayam / dattvA tato dvitIyena tena kuryAdihotsargam - . // 340 // 154 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arddhanimagne bimbe bhAnoH sUtraM bhaNanti gItArthAH / iti vacanaprAmANyAMdaivasikAvazyake kAlaH // 341 // athavA'pyetanniA -ghAta munayastathA prakurvIran / Avazyake kRte sati yathA pradRzyeta tArakatritayam // 342 // dharmakathAdivyagre gurau tu munayaH sthitA yathAsthAnam / / sUtrArthasmaraNaparAzcA''pRcchaya guruM pratIkSante // 343 // AvazyakaM vidadhate pUrvamukhAste'thavottarAbhimukhAH / zrIvatsAkArasthApanAM samAzritya tiSThantaH // 344 // AcAryA iha purato dvau pazcAttadanu ca trayastasmAt / dvau tatpazcAdeko racaneyaM navakagaNamAnAt // 345 // muniyugalakena vidhinA kAlo vyAghAtikastathA grAhyaH / tasmin yathA samAse sandhyAyA apyapagamaH syAt // 346 // kurvIta svAdhyAyaM munivargo yAvadAdima-praharam / . vizrAmaNaM ca kuryAt subAhumuniriva yatijanasya // 347 // kAlikasiddhAntAdhyayanavAcanAguNanagocaraH kAlaH / divasasya nizazca prathamapazcimau dvau matau praharau // 348 // aGgAnyekAdazakAlikaM zrutaM tattvavedibhirbhaNitam / sarvo'pi dRSTivAdaH kAlikarUpaM zrutaM ca syAt // 349 // pratilikhya vadanavasanaM laghuvandanakena rAtrisaMstarakam / / sandezyAnyena vadati "rAI saMthArae ThAmi" // 350 // zakrastavaM bhaNitvA kRtamithyAduSkRto yathA jyeSTham / kRtasAkArAnazano nijitanidrApramAdaH syAt // 351 // yatino yatinaH pratyekaM kuDyasya ca yatezca racanAyAm / yatinAJca pAtrakANAM hasto hasto'ntare kAryaH // 352 // 155 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucite deze gatvA saMstarakottarapaTAvatha prekSya / saMyojyaM ca jAnU-pari saMsthApya bhuvaM pramArjayati // 353 // tattatrAstIrya muniH karayugalaM nyasya bhaNatIdam / "aNujANaha nisIhI Namo khamAsamaNapujjANaM" // 354 // atha saMstarake sthitvA prekSyA'sya paTaM trivelamuccArya / sa namaskAraM sAmAyikaM tato vAmapArve ca // 355 // upadhAnIkRtabAhuH pAdau kurkuTIvadAkuJcya / . asamartho bhUmitalaM pramRjya vidhinA prasArayati // 356 // kila kurkuTI-prasUtA'patyatrANAya pAdayugmamapi / / AkuJcya svapiti sadA yadA tu pAdau pariklAntau // 357 // gagane tadA punarapi pramApa saMsthApayet prayatnena / kurkuTyA dRSTAntaM tathA'nagAro manasikRtya // 358 // paritAntau nijacaraNA-vutpATya sthApayed gaganabhAge / pratilikhya padasthAnaM tatra sthApayati yatnena // 359 // supto yAvajjAgati tAvadAdhyAtmikaH zubhadhyAyI / nidrAmokSaM kurute muhUrtamekaM vizuddhAtmA // 360 // sthavirA dvitIyayAmaM sUtrArthavibhAvanena niHzeSam / ativAhya sthirahadayAH prApte yAme tRtIye'tha // 361 // gRhNanti cArddharAtrika-kAlaM guravastato vibudhyante / pUrvoditena vidhinA sthavirA nidrAM prakurvanti // 362 // udvartanA-parAvartanA yadi ca kurvate tadA munayaH / prathamaM zarIrakaM prati-likhati pazcAcca saMstarakam // 363 // kRtvA zarIracintA-mIryApathikIpratikramaNapUrvam / . kurvanti svAdhyAyaM gAthAtrayamAnamadhikaM vA // 364 // 15 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 365 // // 366 // // 367 // // 368 // // 369 // // 370 // nidrApagame guravastattvaM dhyAyanti cintayantyathavA / abhyuddhataM vihAraM tRtIyayAme janoddhAram sUristhaviraglAnapramukhA nijasamaya eva kRtanidrAH / bhAvenApyapanidrA vicintayantIdRzaM hRdaye "dhannANaM vihiyogo vihipakkhArAhagA sayA dhannA / vihibahumANI dhanA vihipakkhaadUsagA dhannA" tiSThanti paJca puruSA yatra jJAnAdivittasevadhayaH / badgacchanizcayo'haM kadA vidhAsyAmi vidhipakSam pRthvIpatiH kumAro mantrI senApatiH purArakSaH / paJcabhiretai rAjyaM yathA pradhAnairbhavati muditam tadvatpravarAcAryopAdhyAyapravartinastathA sthaviraH / yatra gaNAvacchedI paJcaite santi sa hi gacchaH vizrAmyanti gaNadharAzcaturthayAme tu jAgRyuH sarve / / vairAtrikakAlA''dAnapUrvakaM kurvate'dhyAyam . grAhayo'rddharAtrikasyA''sanaH prAbhAtikasya cAsannaH / muninA kAlo vairAtrika iti siddhAntaparibhASA sAdhuzcaitre zuklatrayodazI-prabhRtike dinatritaye / kAyotsarga kuryAdacittarajaso'dhanamanArtham . svAbhAvike patatyapi rajasi savAte samIrarahite'pi / sUtraM pramAdarahito yAvadvatsaramadhIyIta / zucIkArtikayormAse sitabhUteSTAprabhRtyahastritayam / pratipadavasAnamadhye-tavyaM na yato'tra jIvavadhaH evaM pratipatparyantamAzvine caitrike ca nA'dhyeyam / dvAdazadinAni yAvat sUtraM sitapaJcamIprabhRti 150 // 371 // // 372 // // 373 // // 374 // // 375 // // 376 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RtubaddhaM kAlamapAsya jIvaghAtAdidoSasambhavataH / bahuvarSAsamaye kSAlayantyupadhimakhilamapi yatnAt // 377 // salilAbhAve'nu jaghanyato'pi niyamena pAtraniryogaH / . AcAryaglAnAnAmupadhirmalinaH sadA kSAlya: // 378 // AcAryANAM malinopadhiparibhoge hyavarNavAdaH syAt / glAnAnAM tadvasanaprAvaraNe'jIrNatopattiH / . // 379 // sAmAcArImanizaM seveta yathAgamaM yathAsthAnam / sA trividhA syAdoghe ca padavibhAge ca dazadhA ca // 380 // AdyA tatraughe syA-dihaudhaniyuktijalpitaM sarvam / . ogho'tra hi sAmAnyaM tadviSayA sA'pi tadrUpA // 381 // prAyazcittavidhigatA yA kathitA jItakalpasamayAdau / sA padavibhAgarUpA sAmAcArI jinairuktA // 382 // yA cakravAlasAmAcArI sA kAlagocarA dazadhA / icchAkAro mithyAkArazca tathA tathAkAraH // 383 // AvazyakI ca naiSedhikI tathA pRcchanA bhavetSaSThI / pratipRcchA ca tathA chandanA'pi ca nimantraNA navamI // 384 // upasaMpacceti dazavidhA tatrA''dyA yadicchayA karaNam / na balAbhiyogapUrvaka-micchAkAraprayogo'taH // 385 // saMyamayoge vitathAcaraNe mithyedamiti vidhAnaM yat / mithyAduSkRtadAnaM mithyAkAraH sa vijJeyaH // 386 // sUrirbahuzruto naiSThikazca yadvAcanAdikaM datte / ziSyAya tathaiva taditi nizcayakaraNaM tathAkAraH // 387 // AvazyakI vidheyA gamane naiSedhikI punarvizaMtA / .. kArya pravidAtumabhI-psitamApRcchA guroH kAryA / // 388 // mUriba tathaiva tApane naiSA : kA 158 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 389 // // 390 // // 391 // // 392 // // 393 // // 394 // pUrvaM nirUpitena ca pUrvaniSiddhena vA sato'pyatra / kArye guroH punaH pRcchA pratipRcchA jinairuktA sA cchandanA yadazanAdike gRhIte'rthyate munirbhoktum / agRhIta eva tasminimantraNAmAhurarhantaH yadgamyate bahuzruta-sUrisamIpe vimucya nijagaccham / samyagjJAnAditraya-lAbhArthaM sopasampaditi sAmAcArI dazadhA'pi cakravAletisaMjJayA gaditA / cakramiva yena valate bhramati pratipadamahorAtram sAmAcArI dazadhA'nyApi prekSA pramArjanA caiva / bhikSeryApathikA''locanAni bhojanavidhiH SaSThI mAtrakazuddhivicArau sthaNDilamAvazyakAdikavidhAnam / eSA'pi yathAsthAnaM vivRtA dazadhA'pi pUrvatra iti dinakRtyaM kurvannavabhiH kalpaiH sadApi vihareta / tatrASTamAsakalpyAsteSu na pIchAdiparibhogaH vijihIrNyavastuvArSikamAsikakalpAvasAnadivaseSu / pIThAdikaM samapyauM-pagrahikaM sarvamupakaraNam . zayyAtaramApRcchyaM pramRjya vasati tRtIyapauruSyAm / viharanti pathi tu dUre prathame prahare dvitIye'pi gItArthazca vihAro'parastu gItArthanizrito bhavati / gItaM tu sUtramuktaM jaghanyato'pyAdimAGgaM tat taddvAdazAGgamutkRSTato' nayormadhyagantu madhyamataH / arthaH sUtravyAkhyA gItenArthena yukto yaH tannizrayA vihAro yukto gacchasya bAlavRddhayujaH / apratibaddhasya sadA dravyAdicatuSkamAzritya // 395 // // 396 // // 397 // // 398 // // 399 // // 400 // 159 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaH kalpo mAsairbhavati catubhirnabho nabhasyAdyaiH / tatra ca saMstarakapadaproJchanakAderna paribhogaH // 401 // paGkApanayanahetoH pAdapratilekhanI ghanA masRNA / pratisaMyataM niSadyA baddhA dhriyate rajoharaNe // 402 // abhito nakhasaMsthAnA plakSodumbaravaTAdikASThamayI / ekAGgulavistArA vitastimAne pramANe sA // 403 // yatInAM phalakaM zayyAsanantu varSAsu pIThapaTTAdi / zeSasamaye hi saMstarapAdaproJchanakaparibhogaH // 404 // asmin varSAkalpe vividhatapo'bhigraheSu yatitavyam / .. paJcakahAnyA jAte paryuSaNamaho vizeSo'yam // 405 // kheloccArAdyarthaM mAtrakasaGgrahaNamatra kartavyam / gacchenordhvamadhastiryak sArddhakozayugaparataH // 406 // bhasma-DagalakAdInAM prAgAttAnAM tathA parityajanam / itareSAM ca grahaNaM zaikSA pravrAjanaM caiva . // 407 // aupagrahikaM varSocitamupakaraNaM tathA'dhikaM grAhyam / na yathA varSAmadhye vimArgaNIyaM bhavatyanyat navavikRtiparityAgo nyUnodaratA ca locakaraNaM ca / pIThaphalakAdimArgaNameva paryuSaNAkalpa: syAt // 409 // ASADhapaurNamAsIdivasAdArabhya paryuSaNAparva / paJcAzattamadivasAdAk kAryaM tu no parataH // 410 // pariSoDhavyA dvAviMzatiH kSudAdyAH pariSahA ytinaa| . caraNe karaNe yatitavyamanayostu svarUpamidam // 411 // vratapaJcakaM navabrahmaguptayo dazavidhaH zramaNadharmaH / vaiyAvRttyaM dazadhA saMyamabhedAzca saptadaza // 412 // 160 // 408 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagjJAnapramukhatritayaM krodhAdinigrahacatuSkam / tapaso dvAdazabhedA evaM saptatividhaM caraNam // 413 // piNDavizuddhicatuSkaM dvAdazabhedAzca bhAvanAyAH syuH / guptitrayaM samitipaJcakaM ca paJcendriyanirodhaH // 414 // pratilekhanAvidhAH paJcaviMzatirabhigrahAzca catvAraH / dvAdazabhedAH pratimA itthaM karaNamapi saptatidhA // 415 // evaM pratidivasavidheyaM saMyamAnuSThitau kRtodyogAH / sutrAdhyayanAdhyApanapRcchAdau vyApRtAtmAnaH // 416 // nityA'grapiNDavarjanaparAyaNAH paJcasamitibhiH samitAH / sevitagurukulavAsA nityaM guruvacanaparatantrAH // 417 // guptitritayapavitrAH paJcamahAvratadhurAdharaNadhuryAH / damitahaSIkaturaGgA manonirodhe'dhigatalakSAH // 418 // zuddhaprarUpakA vinayavRttayaH sattvatolanAniratAH / . dravyaM kSetraM kAlaM bhAvaM cAzritya kRtayatanAH . // 419 // kSAyopazamikabhAve sthitAH kaSAyojjhitA mahAmunayaH / ArAdhakA bhavanti prabhavatyapi duHSamakAle // 420 // iti hariprabhasUrividarbhitaM, saMdupadezarasAyaNagarbhitam / iha vidhAsyati yo vidhinodyamI, divasakRtyamidaM sa shivNgmii||421|| 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kharataragacchIyazrIjinapatisUriziSyazrIjinezvarasUrikRtam ||shraavkdhrmkRtym // bhejuryasyAGghiyugmaM pathi mathitariporjAtarUpasya yAtaH, potkullAnyambujAni pramadapulakitairnijarai nirmitAni / lakSmAmbhojanmalakSmImiva kutukavazAt prekSituM kAntakAnti:, zAntiH klAntiprazAnti pravitaraNacaNaH prANijAtaM sa pAyAt // 1 // yasyoccaiH zastahastasphuradaruNanakhazreNizoci prapaJcaH stIvradhvAntaM nitAntaM samavasRtibhuvi dhvaMsamAnazcakAze / nyastaHzaGke janAnAM zaravisara ihoddAmakAmAdizatru trANAya zyAmakAyaH sa bhavatu bhavatAM pArzvanAthaH sukhAya // 2 // rUpeNa nyatkRtA yena, te srvaarthsurottmaaH| . sa mahAvIranAtho naH, zuddhabodhaM prayacchatu jinAdhIzagaNAdhIzavakrAmbhAjanmasusthitA / anavadyAM mahAvidyAM, dadyAnme zrIsarasvatI // 4 // aharnizaM racyate ycchaavkairdhrmbhaavukaiH| . dharmakRtyaM vakSyate tat, saMkSepAnmokSasiddhaye zrImattIrthezacaityAnAM, saMsUtrayata vandanam / candanaM pApatApAnAM, maNDanaM dharmasammadAm avazyaM mAnasaM vazyaM, kRtvA''lasyaM vihAya ca / SaTbhedaM karmaviccheda, vidhattA''vazyakaM budhAH ! svAdhyAyaM kSapitApAyaM, mohraajmhaable| zrutyaiva vihitotrAsaM, zrIvAsaM kurutodbhaTam apUrvApUrvasiddhAntAdhyayanaM ca dine dine / vANyA madhurayA dhattottarottaraguNAvaham // 9 // 12 // 7 // // 8 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye viraktA bhavAmbhodherbodhilAbhAmbu piprati / te kurvate tIrtharAjAM, bhAvatazcaityavandanam // 10 // vandhyAstanaMdhayaprAyA, mAyAlobhasamanvitAH / evaMvidhAH kudevAstairvandyante ye bhavecchavaH // 11 // upayogena nirmuktA, smygdRssttibhirpyho| vidhIyate vandanA yA, sA'pyuktA dravyavandanA // 12 // yAM ca mithyAdRzaH kuryuryathAchandA guNojjhitAH / munayo'pi ca sA sUtre, gaditA dravyavandanA // 13 // prastAve'trAdhikAro'sti, bhAvato yA vidhIyate / vandanA vidhicaityAnAM, jRmbhate yatra nAvidhiH // 14 // caturbhiradhikAzItirbhavabhItipravarddhanI / AzAtanAnAM no yatrotsUtrabhASikramo na ca / // 15 // rAtrau na nandirna balipratiSThe, na majjanaM na bhramaNaM rthsy| na strIpravezo na ca lAsyalIlA, sAdhupravezo na tadatra caitym|| 16 // bhAvo'rthAlocanaM jainaguNarAgo'tivismayaH / bhavabhIzceti liGgAni, bhAvacaityAbhivandane // 17 // nistIrNo'dya suvistIrNo, mayA saMsAravAridhiH / muktirAjyaM sukhaiH prAjyaM, zastaM hastagataM mama // 18 // dhanyo'haM yena samprAsaM, cintAmaNivijitvaram / vandanaM caityaratnAnAmitthaM bhAvavizuddhatA // 19 // caityavandanasUtrArthazravaNe paramAdaraH / mAtrAbindupadacchaMdaHsaMpadakSarazuddhatA // 20 // arhadAdipadAnAM ca, vicitrArthAnucintanam / yataH sUtramanantArthamekamapyuditaM zrutau // 21 // . 13 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // . // 27 // yajjalaM sakalAbdhInAM, nadInAM yAzca vAlukAH / tato'nantaguNo'rthaH syAdekasUtragato'pi hi ityarthAlocanaM mithyAbhAvasaGkocanaM kRtam / sUtrArthobhayasatyatvaM, kurute caityavandane kevalajJAnasadRSTizAlinAM kIrtimAlinAm / / aSTapratihAryapUjAmarhatAM zrImadarhatAm ratnasvarNasudurvarNaklRptazAlatrayAntare / dezanAM kurvatAM sarvAtizayAbhIzubhAsvatAm siimntiniishstrjaapmaalaavrjitvrmnnaam.| muktisaukhyakRdakSodAt, pramodAd guNarAgitA ka mAtaGgagRhe tuGgakumbhairAvaNavAraNaH ? | kSudrasya va daridrasya, gRhe mANikyavarSaNam ? andhAtamasapUrNAyAM, duSpApodyotasampadi / kva timisraguhAyAM bho, ratnadIpa: zubhaprabhaH ? mrusthlyaamklyaannknnttkidrughttbhRti| . kva kalpadrurlasacchAkhAprasUnaphalasaMkulaH ? kva vayaM pApasaMlagnA, magnAH sNsaarsaagre| nistrANAH paJcabANAribANagocaratAM gatAH ? kva pazyAmaH stuvatkAmakalpadrUstrijagatprabhUn / sahasrAkSairapi draSTuM, durlabhAn vizvavallabhAn ? itthamAnandasandoharohadromAMcadhAritA / AnandAzrusamullAso, vismayasmeracittatA nAnAduHkhaughavA:pUrNAdviTcarAtucchakacchapAt / ' AdhivyAdhiprabandhodyatkallolakulasaMkulAt 164 // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // . // 32 // // 33 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // dustIrthikastomaduSTapazyatoharadustarAt / janmamRtyumahAvartAdbhIrutA bhavavAridheH sA ca kAle vidhAtavyA, tisraH sandhyAH smRtaH sa c| vyavahArakriyANAM ca, bAdhA yatrAthavA nahi tripaJcakRtvazca saptakRtvaH syAccaityavandanAH / javanyA madhyamotkRSTA, pramodabharanirbharAH tatra pUrvAhnamadhyAhnaparAhneSu bhvetridhaa| paJcakRtvazcaiva bhuktiprAgbhuktyuttarayorapi pratikAntau caityagRhe, bhojane tadanantaram / Avazyake svApakAle, prabodhe ceti saptadhA namaskAreNa jAgaryA, caryAnusmaraNaM tathA / yogo'rhatAM vandanaM ca, pratyAkhyAnaM yathAvidhi manasyeva namaskAra, cintayecchayane sthitaH / tataH paTTAdisaMsthAsturmukhenoccArayenmudA yasmAnAnAbhavopAttameSa pApaviSaM nRNAm / nAzayatyakhilaM sarpaviSaM gAruDamaMtravat mahAmantro namaskAraH, sarvamantreSu nishcitm| sidhyantyAzu namaskArapUrvaM te sAdhitA yataH yenAntasamaye puNyAnnamaskAraH praapyte| . svargazrIrlabhyate tena, nirvANakamalApi vA pArzvadApitapaJcazrIparameSThizruteH phnnii| apluSTaidhAntarasthaH sa, prApa zrIdhareNandratAm sugrAme saGgatAbhikhyo, grAmavAsI namaskRteH / dhyAnAdala zikho bhUtvA, khecarendraH zivaM yayau .. . 175 // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 44 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // . taH / // 47 // // 48. // // 49 // . // 50 // subhago mahiSIpAlaH, siddho bhUtvA sudarzanaH / meNTho yakSo'bhUjjinAdismRtyA cakre prabhAvanAm kalpadrumAdyA dAsAnudAsAH khalu namaskRteH / yadamI anugacchanti, sadA tatpariSeviNam enameva namaskAra, karmabhUSvakhilAsvapi / anusmaranto yogIndrA, labhante muktisampadam parameSThinamaskAra, lakSaNa guNitena yat / aya'te tIrthakRtkarma, tena tatrAdaraH zubhaH mahAzrutaskandhapaJcamaGgalAdyupadhAnataH / . mahAnizIthasUtroktAt, zrAddhaH siddhi samaznute ko'haM kva deze vaMze kva ko devaH kazca me guruH? / kAni vA me vratAnItyanusmaraNaM prakIrtitam yogaH zarIracintAdiH, SaDvidhAvazyakaM tataH / puSpAmiSastotrapUjA'rhatAM bimbe gRhasthite tato yAnaM vidhicaitye, dhvjkumbhaadimnnddite| anekamaNDapAkIrNe, tulAkoTivisaGkaTe vicitrollocarociSNe, proccastambhe'tha bndhure| sphArasphaTikanirmAtAGgaNasaGkrAntabhAnave candrakAntasUryakAntamaNitoraNasaGkule / antaHsthasvarNaratnAdijainabimbavirAjite kurvanaiSadhikIstisrastisraH zuddhAH pradakSiNAH / mukhakozaM dRDhaM bibhrat, tyajatrAzAtanAH samAH dravyato bhAvataH zuddho, buddho jainendrazAsane / ' tatkAle varjayannuccaiH, kAyakaNDUyanAdikam / 16 // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // paJcaprakArAbhigamavidhinA pravized budhaH / paryuSitaprasUnAdijinArcAto'pasArayet tatazca nirmalIkRtya, bimbAni zrImadarhatAm / masRNaghusRNairbhavyairbhavyaiH kastUrikadravaiH bhadrazrIsadrasaiH kuryAt saurabhAtyaivilepanam / IkSituM prANinidhUtapApapaGkavilepanam udArasphAramandAraizcampAkai raajcmpkaiH|| mAlinIbhirmallikAmiH, kundaiH kAJcanaketakaiH bakulaiH saptalApuSpaiyU~thikAbhirmaharddhibhiH / pUjAM prakuryAd vacanAt, vicitrAM pramadapradAm khaNDakhAdyai rsaasvaadyairmodkairnetrmodkaiH| azokavartipramukhaiH, pakvAnnai racayed balim dadhikumbhaiH payaskumbhairikSudravabhRtairghaTaiH / sitAbhiH khaNDapiNDaizca, nAgavallIdalaiH kalaiH nAraMgaiH prasphuradaGgaistaruNaiH krunnvrjaiH| sadalaiH kadalairAnaiH, pAkAtAnaiH sudADimaiH rAjAdanairmAtuliGgaiH, kramukaiH kUrcakesaraiH / draakssaabhicaarkulikaa'kssauttj'aatiiphlairpi| akSatairakSatairaSTamAGgalikyAni cAlikhet / . . darpaNAdIni vinyAsabandhurANi mahAnti ca racayecca jAnudaghnIM, prasUnAnAM vikAzinAm / mallikApATalAzokamukhyAnAM vRSTimagrataH uddaNDakAkatuNDodyatkarAdisamudbhavaH / dhUpamudgrAhayed gandhavyAptagarbhagRhaM tataH 177 // 63 // // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // . // 74 // caturdazyaSTamIjainakalyANikamaheSu c| . sAMvatsarASTAhnikAdau, snAtraM kRtvA'rcayejjinAn arhadaSTAhnikAzcaitrAzvinayosivaiH kRtAH / nandIzvare zAzvatikyaH, kriyante tena tA iha jinArcAgItanRtyAdi, kurvatI shriiprbhaavtii| jAyodAyanarAjasya, lebhe gIrvANasampadam mahArASTre mahArASTra, grAme hlluuknaamni| azoko mAliko'bhyarcya, navapuSpyA jinaM tataH navalakSyA navakoTyA; drammANAM svrnnrtnyoH| pratyekamIzvaro grAmanavalakSezvarastataH nRpo navanidhisvAmI, dIkSitvA pArzvasannidhau / anuttarasuro jajJe, rAjyaM prApya sa setsyati jinasAdhAraNajJAnadravyaM rakSaMzca varddhayan / bhakSaNopekSaNAdityaga, labhate zrAvakaH zriyam samAyAte sUrivarye, caityvndnhetve| pratikramyeryApathikIM, zakrastotrAdidaNDakaiH paJcabhiH sUtrayeccaityavandanAM paripUrNikAm / pUrvasUrimate zakastavaiH paMcabhireva ca saMvegajanakaiH sAlaGkAraiH satkavisUtritaiH / gumphasArairgabhIrAthaiH stotraistIrthakRtaH stuyAt paJcAGgapraNipAtena, praNAmaH zrIjinezinAm / zakastave yogamudrAM, vandane jinamudrikAm sanmuktAzuktimudrAM ca, praNidhAne mudA caret / saubhAgyaM pUjyatA bhAgyaM, lakSmIH syustatprabhAvata: 168 // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 8 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // ? vyAkhyA'nehasi sUrINAM, dvAdazAvarttavandanam / vAtriMzaddoSanirmukta, dattvA saMvaraNaM bhajet prAJjalivikathAnidrAvarjitaH zrutamarhatAm / AkarNayedvarNayecca, gurUNAM guNagauravam gateSu vasatau teSu, kSamAzramaNapUrvakam / bhaktapAnakabhaiSajyahetoH sAdhUnimantrayet madhyAhnikI gehajainabimbA'rcA racayettataH / AgatAnAM ca sAdhUnAM, dadyAdAnamaninditam vastrakambalapAtrorNAlovikAdaNDakAdikam / RtubaddhakAle deyaM, gurubhyo dUSaNojjhitam Abhimukhyena gamanaM, pradAnaM viSTarasya ca / praNipAto'zanAdInAM, dAnaM caraNavandanam yatInAM pRSThato yAnaM, satkAraH SaDvidho'pyayam / zakacakradharAdizrIbIjaM zrAvakasantate: susAdhudharmopaSTambhadAnataH shriinidaantH| . samaprApa dhanasArthezaH, zrItIrthezaramAM kamAt mAsakSapaNaparyante, munerdAnaprabhAvataH / prAjyaM rAjyaM mUladevaH, prApehApi sahAstikam vandyA nandyAsurAnandyA, dAtAraH prathame'rhatAm / ' zreyAMsAdyA gRhe yeSAM, sArddhA dvAdaza koTayaH haimya:petuH surairmuktA, vAditA dundubhivrajAH / reje gandhodakIvRSTiH proccairjayajayadhvaniH aho dAnamahodghoSazcelotkSepazca ye'sidhan / bhave tatraiva keccicca tRtIye gaminaH zivam 19 // 87 // / / 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 93 // - // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // sAdharmikANAM vAtsalyaM, yathA bharatacakriNA / cakre pratidinaM tacca, kRtvA vibhavasambhave / bhojanaM kArayitvA svajanitrIjanakAdikAn / cintayitvA preSyavarga, pratijAgarya rogiNaH gavAdIn prINayitvA ca, nizcalAsanasaMsthitaH / / dhyAtvA paJcanamaskAraM, pratyAkhyAnaM vimRzya ca . zubheSu dhAtuSu krodhAdyabhAve mAnase zubhe / bhojanaM racayecchrAddhaH, saddharmasphAtihevave tato'gre svakuTumbasya, vaacyedvrpustkm| dravyArthaM satyavacasA, vyavahAraM ca cintayet parityajan paJcadaza, karmAdAnAni sarvathA / kUTatulAM kUTamAnaM, kUTavikrayameva c| ahro mukhe dve ghaTike, nityaM bhuktiM vivarjayet / sAyamaho'STame bhAge, bhuktvA muktasacittakaH devA! racayet sandhyAkAle saGgItakodbhaTAm / stutistotrapavitraM ca, devavandanamAdarAt AvazyakaM SaDvidhaM cAdadhyAdadhyAmadharmadam / tad dvidhA dravyabhAvAbhyAM, dravyato'zuddhamAnasaH upayogavinirmuktaH, samyagdRSTirapi zrayet / yathAchandAdisAdhurvA, sAdhayet sAdaro'pi yat bhAvatastUpayukto yaH, sAdhuH zrAddhaH karotyalam / arthAdhikArI etasya, SaD bhavanti zrutoditAH sAvadyayogavyAvRttirnAmotkIrtanamarhatAm / .. pratipattirguNADhyeSu, skhalitasya ca nindanam 170 // 99 // // 100 // // 101 // // 102 // // 103 // // 104 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 105 / / // 106 // // 107 // // 108 // // 109 // // 110 // prAyazcittavidhAnaM ca , zuddhimadguNadhAraNA / SaDvidhA''vazyakasyoktaH, piNDito'rthaH sa eSakaH adhunA'dhyayanaSaTkaM, nAmataH parikIrtyate / sAmAyikaM caturviMzatyarhatstavanavandane pratikramaNaM ca tathA, kAyotsargaH samAdhiyuk / pratyAkhyAnaM ca tatrAdyaM, sarvatastu yaterbhavet sAmAyikaM dezatastu, zrAddhAnAM pApavarjinAm / samyaktvaguNayuktAnAM, samacittatvazAlinAm caityAlaye sve nizAnte, sAdhUnAmantike'pi vaa| kAryaM pauSadhazAlAyAM, zrAddhaistadvidhinA sadA caturvidhena zuddhena, pauSadhena samanvitam / tatparvadivase kRtyamaticAravivajitam . trayodazamahAmerumAnasvarNapradAnataH / sAmAyike pauSadhe cAdhikaM phalamudIritam yatra yatra kSaNe nAsti, vyavahArAdi sarvathA / sAmAyikaM tatra tatrAdheyaM zreyaHphalapradam sAmAyike kRte zrAddho, bhave sAdhuvaduttamaH / / bandanIyaH surairdaityairdevendrairapi bhAvataH candrAvataMsako rAjA, sthiraH sAmAyikaM vratam / / prapAlya nirmaladhyAnaH, suro vaimAniko'bhavat pauSadhasthaM kRtarAtrikAyotsarga narezvaram / IzAnendro'stavIt svarge, zrImanmegharathaM mudA dvAdaze devaloke'guranantAH zrAvakottamAH / sAmAyikaM pauSadhaM ca , pratipAlya yathAvidhi // 111 // // 112 // // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // 101 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 117 // .. paadssu| // 118 // / 119 // // 120 // // 121 // // 122 // dravyastavo'rhatAM so'tha, bimbsthaapnpuujnaiH|| dazakSetryAM nijadravyavyayairdhammArthamIritaH yA ca yAtrA'STApadAdrau, pApAcampApurAdiSu / sammetAdrAvujjayante, so'pi dravyastavaH zubhaH __.. dravyastavaH sa evodagho, yo bhaavstvkaarnnm| vidhi vinA'nantazo'sau, bhavet klRpto'phalastvabhUt caturvizatitIrthezAM; guNotkIrtanamuttamam / eSa bhAvastavaH sUtre, proktaH siddhisukhapradaH kIrtayAmi kIrtanIyAn, jinendrAn sursNstutaan| .. caturviMzatimastAghakASTakavijitvarAn lokodyotakarAMta:sthApizabdasya prayogataH / jambUdvIpe puSkarA., dhAtakIkhaNDanAmani dvIpe bharatacatuSke, cairAvatakapaJcake / saMsthitAn samupAttAMstAnapi zrItIrthapAn stuve tIrthanAthanAmadheyakIrtanai rcitaimurhH| . kSIyante duSTakANi, prApyate siddhisundarI vyavanAmaM yathAjAtaM, caturmUrddhanati sphuTam / triguptaM dvipravezaM caikaniSkramaNabhUSitam vandanaM dvAdazAvarta, bhavAvartaniSedhanam / deyaM guroH paJcaviMzatyAvazyakasamujjvalam dvAtriMzaddoSanirmuktaM, SaDvinayAdiguNojjvalam / datte vandanakaM dAnApavarga svargameva ca aSTAdazasahastrI bho, yoginAM neminaH prabhoH / vanditvA bahu karmANi, tyakcake kRSNamAdhavaH - 10ra // 123 // // 124 // // 125 // // 126 // // 127 // // 128 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 929 // // 130 // // 131 // // 132 // // 133 // // 134 // AdyAntajinayostIrthe, sapratikramaNo vRSaH / zeSANAM kAraNe jAte, pratikrAntirihArhatAm jinokteSu padArtheSu, yadaMzraddhAnamaGginAm / zraddhAnamapi mithyA vA, viparItaprarUpaNA sandehakaraNaM yacca, yacca teSu tvanAdaraH / tanmithyAtvaM paJcadhoktaM, zrute karaNamaMhasAm AbhigrahikamanabhigrahikAbhinivezikaiH / sandehikamanAbhogamitthaM vA paMcabhedabhRt mithyAtvAt syAt pratikrAntirasaMyamasamuccayAt / kaSAyebhyaH kuyogebhyaH, saMsArAcca caturgateH daivasikaM rAtrikaM ca, pAkSikaM tadvidhIyate / cAturmAsikamenoghnaM, vArSikaM muktihetave AnandakAmadevAdyA, dhanyAste shraavkottmaaH| . ye dvisandhyaM vidhAyaitallebhire divamuttamam . kAyAnapekSaM yat sthAnamAsitasyordhvagasya vaa| lambamAnabhujAdaNDaH, kAyotsarga sa ucyate ceSTAbhibhavarUpazca, dvidhA'sau tatra cAdimaH / lokodyotakarAdInAM, cintAyAM saGkhyayAnvitaH dvitIyastu jaghanyenAntarmuhUrtapramANabhRt / .. utkarSato vArSika: syAdyathA bAhubalermuneH bhavAntarakRtoddaNDapApakhaNDanapaNDitaH / varSa zrIArSabhe tIrthe'STamAsIM madhyamArhatAm kAyotsargo'kAri dhanyaiH, SaNmAsI vIrazAsane / tapazcApyevamutkRSTaM, krameNa jinazAsane // 135 // // 136 // // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // 173 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 141 // // 142 // // 143 // // 144 // // 145 // // 146 // manoramAsubhadre zrIuditodayabhUpatiH / aihikaM satphalaM prAptAH, kAyotsargaprabhAvata: pratyAkhyAnaM dvidhA pUrva, sAGketikamudAhRtam / aGguSThamuSTisagranthisvedocchvAsaniketanaiH stibukajyotirAdyaizcAddhArUpaM tu dvitIyakam / muhUrtapauruSIpUrvArdhArddhamAsagamAsagam ekAsanaM caikasthAnamAcAmlaM copavastrakam / caramaM vikRtityAgaH, pratyAkhyAnamabhigrahe svasvAkAraiH sametAni, pratyAkhyAnAni bhaavtH| . zuddhibhiH SaDbhI ramyANi, kuryAt sAdhvAdiko janaH zraddhAnaM jnyaanvinyaavnubhaassnnmuttmm| . anupAlanaM ca bhAvapratyAkhyAnasya zuddhayaH sparzitaM pAlitaM caiva, zobhitaM tIritaM tathA / kIrtitamArAdhitaM ca, kuryAdevaMguNaM sudhI: anAgatAtikrAntAdibhedairdazabhittapam / mUlottaraguNastomasambaddhaM tadudAhRtam pratyAkhyAne kRte zuddhe, tvAzravAH syurnivAritAH / / tannivRttau saMvaro'taH, kevalaM zivameva ca pratyAkhyAnaphalaM prApuraihikaM dharmilAdayaH / dAmanakaprabhRtayaH, paraloke zrutoditAH itthaM SaDvidhamapyuktaM, bhAvAvazyakamujjvalam / etatkartA zrAvako'pi, nirjarAbhAjanaM bhavet dezasAmAyikaM kRtvA, zrAddhaH svAdhyAyamAcaret / yatastasmAcchubhadhyAnaM, jJAnaM sarvapadArthagam 104 // 147 // // 148 // // 149 // // 150 // // 151 // // 152 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 153 // // 154 // // 155 // // 156 // // 157 // // 158 // Atmano hitavijJAnabhAvataH syAcca saMvaraH / navyo navyazca saMvego, dharme niSkampatA sadA tapasAM dvAdazAnAM ca, svAdhyAyaH paramaM tapaH / karmaNAM nirjarA tasmAd, bhavapAthodhitAriNI svAdhyAye vakrage zuddha, nRNAM dhammopadezanAt / upakAraH paro yena, labhyate muktijaM sukham dattvA vaktre ca kAryo'sau, sAdhunA mukhavastrikAm / zrAddhenApi mukhAmbhojasthaganAdividhikamAt kAsaGkhyabhavaM tIvra, kSipatyaGgigaNaH kSaNAt / yenAnyatarayogena, svAdhyAyena vizeSataH ajIvajIvasthAnAni, caturdaza vidantyalam / mArgaNAsthAnakAnyuccairjIvaH svAdhyAyanirmiteH sUtrAnusArato dharme, pravRttiryA taducyate / samyaktvaM tena tatpAThAbhyAsa uccaividhIyate yadyeti divasenApi, padaM zlokArddhameva ca / tathApi nojjhyate zraute, pAThe'bhyAsaH kadAcana sadaHsthabahulokeSUpaviSTeSu janA aho / mukhacandraM prapazyanti, bahuzrutaziromaNeH . navyaM navyaM guNairbhavyaM, paThanIyaM dine dine| . zrauta rahasyaM svaM vazyaM, kRtvA tattvArthavedibhiH apUrvApUrvasiddhAntapAThAd, yenAya'te nRbhiH / tIrthakRnnAmagotraM tad, bhavyAH paThata suzrutam adhIyate dvAdazAGgazrutaM shrmnnshekhraiH| . anaGgazrutamapyuccairaupapAtikamukhyakam 105 // 159 // // 160 // // 161 // // 162 // // 163 // // 164 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 165 // // 166 // // 167 // // 168 // // 169 // // 170 // mahopadezamAlAzrIpaJcAzakamukhaM zrutam / gItAgraMthitaM pAThyaM, zrAddhairutsUtravajitam yathA yathA susiddhAntasudhAbdhimavagAhate / prahlAdaM labhate svAnte, zuddhabuddhistathA tathA zraddheyaM bhRzamadhyeyaM, zrotavyaM sugurormukhAt / lekhanIyaM pustakeSu, zrutajJAnaM sadA budhaiH lekhayitvA tAni datvA, munIndrebhyaH prapUjayet / dhUpadIpapuSpavastrabaliprekSaNakAdibhiH vAcayecchRNuyAdarthAn, samastAnavadhArayet / kuryAttaduktAnuSThAnaM, yathAzakti vicakSaNaH sUreH samavasaraNe, zrIparameSThyadhiSThite / yuktaM pustakavat puSpavastragandhAdipUjanam karpUrakSepaNaM sUreH, pAdayozcandanArcanam / jJAnijJAnAbhedatastaducitaM gaNadhArivat matijJAnaM shrutjnyaanmvdhijnyaanmujjvlm| . manaHparyAyavijJAnaM, kevalaM stUyaMtAM budhAH ! mUlottaraguNAH sarve, samyaktvasahitA hitAH / tajjinoktapadArthAnAM, zraddhAnaM jJAnasaMyutam tat tridhA kSAyikaM kSAyopazamikaM prakIrtitam / tathaupazamikaM zuddhAtmapariNAmarUpakam mithyAtvopazamaH zuddhaH, saMvego muktisaukhyakRt / nirvedo bhavaduHkhebhyo'nukampA sarvajantuSu AstikyaM nizcalaM sarvajIvAjIvAdivastuSuH / avyabhicAriliGgAni, jagustasya gurUttamAH . pAravat // 171 // // 172 // // 173 // // 174 // // 175 // // 176 // 106 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 177 // // 178 // // 179 // // 180 // // 181 // // 182 // dUSaNaiH paJcabhirmuktaM, bhUSaNaiH paMcabhiryutam / bIjaM tanmokSakalpadromithyAtvasthAnakojjhitam yathA sampratirAjena, yAlitaM saprabhAvanam / vidhAnai rathayAtrANAM, pAtrANAM sparzanaiH zubhaiH saptaSaSTyA lakSaNAnAM, bhedairapamalIkRtam / pratipAlyaM tathA zrAddhaiH, zrAyasaM sukhamicchubhiH apratipAtisamyaktvAH, saMsyurvaimAnikAH surAH / ceTakAdyA nRpA yadvadapi saptAGgarAjyagAH tiSThaMsturye guNasthAne, trikAlaM pUjayan jinAn / kurvan saGgha ca vAtsalyaM, prazaMsanmunipuGgavAn zRNvan zrIvIranAthasya, dezanAM ca dine dine / vandamAno gautamAdIn, dvAdazAvarttavandanaiH ekasyApi kSAyikasya, samyaktvasya prabhAvataH / zreNiko bhUpatirbhAvI, padmanAbho jinAdimaH bibhranmahAvratAn paMca, sthitikalpAn dazAdizan / kathayan paMcacAritrI, tapaH pANmAsikI vadan mahAvIra ivottptjaatyjaambuundprbhH| pArIndralakSaNabhrAjI, saptahastasamunnataH / itthaM samyaktvamAhAtmyaM, tIrthakRtkarmakAraNam / jJAtvA zrAddho darzane syAdakSobhyaH sAsuraiH suraiH ye dvAdazAtmasodA, varyAstAmasamaMthane / te vratA dvAdazApyuccairdhAryAH svAGgAmbare vare sarvAticAranirmuktA, bhAvanAbhirvikasvarAH / dvAdazabhirmahAmohajitvarIbhirnirantaram 177 // 183 // // 184 // // 185 // // 186 // // 187 // .. // 188 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 189 // * || 190 // // 191 // // 192 // // 193 / / // 194 // paJcanirgranthikA vandyAH, paJcajJAnIpradezikAH / paJcacAritrikAH stutyAH, pUjyA paJcamahAvratI paJcatAyA vijetAraH, paJca dhyeyAH samAdhinA / viSayaiH paJcabhirmuktAH, zrImantaH parameSThinaH SaTsthAnakaprakaraNe, prokto yo vidhiruttmH| .. jinezvaragurupraSTaiH sa prapAlyo budhottamaiH / / dinakRtyamidaM sarva; zrAddhaH kRtvA yathAvidhi / prAyeNa brahmabhRt svApavelAyAmiti cintayet zlAghyAste puNyavantaste, ta eva purussottmaaH| yairjitAzeSavizvo'sau, paJceSusubho hataH ApAtamAtramadhurAH, kAmAH praante'tidaarunnaaH| jJAtvA yenojjhitAH so'rthyaH sthUlabhadro mahAmuniH dazakAlikaniyuktau, bhadrabAhuguruttamaiH / caturviMzatidhA proktAste kAmAH pApatApadAH aprAptA abhilASAdyA, daza praaptaashcturdsh| . haksampAtAdikAste cAnvabhUyanta smarAturaiH saptadhAtumayaM mUtrapurISazleSmapUritam / nirantaraM navazrotaHzravanmalajugupsitam zarIraM sArasImAnaM, yanmanyante narAH striyAH / tad dhruvaM moharAjasya, durantasya vijRmbhitam mAnuSaM janma dRSTAntairdazabhizcollakAdibhiH / duSprApaM prANinaH prApya, hArayanti mudhaiva hi puNyAnubandhi puNyaM yaiH, kRtaM syAt pUrvajanmani / bhavapAthodhipotaM te, labhante sadguruM narAH 178 // 195 // // 196 // // 197 // // 198 // // 199 // // 20 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 201 // // 202 // // 203 // // 204 // // 205 // // 206 // tato devagurusmRtyA, guNanaizca namaskRteH / pUtAtmA kurute stokAM, nidrAmudrAM vizuddhadhIH nidrAvyapagame caivaM, punarapyanucintayet / dhanyAste prANino nityaM, ye guruM paryupAsate aSTAnAM karmaNAM samyak, svarUpaM bhedasaMyutam / bandhAdInAM vikalpAMzca, pRthak saMvedhato'pi ca AyuHpramANaM pratyekaM, kAyAnAM ca yathAsthitam / dvIpAdInAM yathArthatvaM, devalokAdyavasthitiH ityAdikaH, sudurjJAno, vicAraH prANibhiH kSaNAt / yathAvad budhyate yasmAd, gurupAdaprasAdataH svAmI bhRtyaH sukhI duHkhI, bhUpo raGkaH suraH kRmiH / sudhIradhIriti prANI, naTavacceSTate bhave lokAkAze samagre'pi, sa pradezo na vidyte| . notpannAH prANino nAnArUpairyatraM svakarmabhiH / / tanUmantaH krodhamAnamAyAlobhaiH praajitaaH| abhyAvRttyA paryaTanti, saMsAre'tra caturgatau tasmAtte kSAntimRdutArjavAnIhAbhiranvaham / yathAkramaM parAjeyAH, prANibhiH zivamicchubhiH kaSAyavijaye neshstnuumaanjitendriyH| . nirmUlaM dhvasyate dhvAntaM, nAntareNa divAkaram kulocchedaM vapurbhedaM, bandhanaM vadhameva c| dadAti karaNagrAmaH, prANinAmavinirjitaH vijayaH karaNAnAM ca, manaHzuddhyaiva satphalaH / yattAM vinA vRthA sarvaM, dharmAnuSThAnamaGginAm // 207 // // 208 // // 209 // // 210 // // 211 // // 212 // 170 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 213 // // 214 // // 215 // // 216 // // 217 // .. // 218 // pratikSaNaM galatyAyurnIrakSiptAmakumbhavat / durvAkyaM hAsyato'pyuktaM, durvipAkaM pradarzayet . nRpasyAmaradattasya, mitrANandasya mantriNaH / rAjatuk ratnamaJjaryA, yathoktaM pUrvajanmani bandhAdyAstIvravidveSAbhAve'pi vihitAH sakRt / vadhAdyantakRtAM puMsAM, dadate'nekajanmasu zubhasthAne pryunyjaanairmnovaakkaaymnggibhiH| . adyate'nukSaNaM puNyamazubhaM tu viparyaye sAgaropamamekaM yairAyurdeveSu bdhyte| . palyakoTisahasrANi, te badhnanti dine dine palyopamasya saGkhyAtaM, bhAgaM badhnanti ye divi / varSakoTIrasaGkhyAtAste'rjayantyanvahaM narAH durgatAvapyayaM nyAyo, jJAtvaitat svhitaissinnaa| dharmakRtyeSu citreSu, sarvadodyamyamAdarAt dharmabAdhakadoSANAM, vipakSeSu vicArya ye| pravartante'nvahaM puNyaM, tAnalaMkurute sadA zuddhadharmopadeSTAraH zuddhabhaikSopajIvinaH / dhaniniHsvasamasvAntA, mahAvratapariSkRtAH kAlAdyapekSAnuSThAnAH, saMvignA: karuNAparAH / samastazrutatattvajJAH, SaTtriMzadguNabhUSitAH prabhAvayantastIrthezaM, vajrasvAmIva zAsanam / prabodhayaMto bhavyaughAn, sadodyatavihAriNaH guravaH svAGghripadmAbhyAM, yaM dezaM pAvayantyahI / dhanyAstadvAsino lokA, guruvAkyAmRtokSitAH / // 219 // // 220 // // 221 // // 222 // // 223 // // 224 // 180 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 225 // // 226 // // 227 // // 228 // // 229 / / // 230 // itthaM cintayataH samyak, samyaksaMvegadhAriNaH / zrAvakasya vratAdAnapariNAmo bhavediti kadA mokSapuravrajyAM, pravrajyAM guNamandiram / gRhItvA suguroH pAdAmbhojaM seve suhaMsavat aSTAdaza sahasrANi, zIlAGgAnAM tanau dadhat / bhajan mahAvratAn pazcApyaGgAnaGgazrutaM paThan kurvANo dazadhA vaiyAvRtyaM bAhumunIndravat / sahamAnaH kSudhaM DhaNDhakumArayatirAjavat dRDhaprahArivattIvra, tapyamAno mahattapaH / saMvaraM saptapaJcAzadbhedaM modAt prapAlayan bhedaiH saptatisaGkhyAtaiviziSTaM caraNaM zrayan / tAvadbhedaM karaNaM ca, samabhyasyanmuhurmuhuH . dvicatvAriMzataM muJcannAzravAn bhavavarddhanAn / sAmAcArI triprakArAM, dhRtispatarAM samudvahan . dvicatvAriMzatA doSairaduSTAM bhujimAcaran / . avanava brahmaguptIbhatriMzaccAGgino'pi ca aSTadhA paJcadhA cojjhan, pramAdAMzca madASTakam / aSTapravacanapraSThamAtaH pAtrIrmunIn dadhiH dharmya zuklaM ca saddhyAnaM, dhyAyan gAyan jinNstvaan| vihariSye bhavyajIvAn, dezanAbhiH prabodhayan pravarddhamAnabhAvaddhisvaM devaM guruM smaran / kRtvA saMlekhanAM paJcAtIcAraparivajitAm vidhAyAnazanaM labdhvA, devaloke mahAzriyam / tatazcyutvA dhvastarogAn, prApya bhogAn nRjanmani 181 // 231 // // 232 // // 233 // // 234 // // 235 // // 236 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRNavattAMzca nirmucya, dIkSitvA jinazAsane / utkRSTArAdhano labdhvA, kevalajJAnasampadam // 237 // ayogitAM samAsAdya, sarvakarmasamujjhitaH / prApnoti zrAyasaM dhAma, yatra zAzvatikaM sukham // 238 // zAzvataM yatra ca jJAnaM, zAzvataM yatra darzanam / / zAzvataM yatra vIryaM ca, samyaktvaM yatra zAzvatam // 239 // itthaM sUrijinezvaraininapatizrIsUriziSyaiH kRtaH, zuddhaH zrAvakadharma eva vidhinA saMsevyamAno budhaiH / zrautArthacchada RddhimAn susumanohatkSetramadhyodgataH, zreyaHzarmaphalaM phaliSyati satAM zrIkalpavRkSo yathA // 240 // vikramavarSe zikhizazizikhizazisaGkhye prabhAvataH zazinoH / zrIpralhAdanapuramanuvijayadazamyAM dhaniSThAbhe // 241 // zrAvakadharmaprakaraNamupakArakaraM vizeSato gRhiNAm / paripUrNIkRtamanaghaM, bhavatu mude sakalasavasya . // 242 // paThatAM zaThatAM tyajatAM bhajatAM prazamaM sadopadizatAM ca / AkarNayatAM ca satAM dadAtu nirvRtipure rAjyam . // 243 // kRtvedaM yanmayopArji, puNyaM puNyAnubandhadam / tena vizvatrayaM bhUyAd, ratnatrayavibhUSitam // 244 // yAvannandIzvaradvIpe, niSpratIpajinavajaH / tAvat prakaraNaM nandyAdAnandyAt saGghamAnasam // 245 // 109 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = // 2 // = // 4 // = // triSaSThIyadezanAsaMgraha // ||dhrmghosssuurerdeshnaa / dharmaghoSasUrayo'pi, meghanirghoSayA girA / zrutakevalidezIyAM, didizurdezanAmimAm dharmo maGgalamutkRSTaM, dharmaH svargApavargadaH / dharmaH saMsArakAntArollaGghane mArgadezaka: dharmo mAteva puSNAti, dharmaH pAti piteva ca / dharmaH sakheva prINAti, dharmaH snitti bandhuvat dharmaH saGkramayatyuccairguNAn gururivojjvalAn / dharmaH prakRSTAM svAmIva, pratiSThAM ca prayacchati dharmaH zarmamahAhaveM, dharmo varmA'risaGkaTe / dharmo jADyacchidAdharmo, dharmo marmAvidaMhasAm dharmAjjanturbhaved bhUpo, dharmAd rAmo'rdhacakyapi / . dharmAccakradharo dharmAda, devo dharmAcca vAsavaH . graiveyakA'nuttareSu, dharmAd yAtyahamindratAm / dharmAdArhantyamApnoti, kiM kiM dharmAnna sidhyati ? durgatiprapatajjantudhAraNAd dharma ucyate / dAna-zIla-tapo-bhAvabhedAt sa tu caturvidhaH . tatra tAvad dAnadharmastriprakAraH prakIrtitaH / . . jJAnadAnA-'bhayadAna-dharmopagrahadAnataH dAnaM dharmAnabhijJebhyo, vAcanAdezanAdinA / jJAnasAdhanadAnaM ca, jJAnadAnamitIritam jJAnadAnena jAnAti, jantuH svasya hitAhitam / vetti jIvAditattvAni, viratiM ca samazrute . 183 = = // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // pApA.. // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // jJAnadAnAdavApnoti, kevalajJAnamujjvalam / anugRhyA'khilaM lokaM, lokAgramadhigacchati bhavatyabhayadAnaM tu, jIvAnAM vadhavarjanam / mano-vAkkAyaiH karaNa-kAraNA-'numatairapi tatra jIvA dvidhA jJeyAH, sthAvara-trasabhedataH / / dvitaye'pi dvidhA paryAptA'paryAptavizeSataH paryAptayastu SaDimAH, paryAptatvanibandhanam / AhAro vapurakSANi, prANo bhASA mano'pi ca syurekAkSa-vikalAkSa-paJcAkSANAM zarIriNAm / catastraH paJca SaD vA'pi, paryAptayo yathAkramam ekAkSAH sthAvarA bhUmyatejovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrve catvAraH, syuH sUkSmA bAdarA api pratyekAH sAdhAraNAzca, dviprakArA mahIruhaH / sAdhAraNA api dvedhA, sUkSma-bAdarabhedataH trasA dvi-tri-catuH paJcendriyatvena caturvidhAH / tatra paJcendriyA dvedhA, saMjJino'saMjJino'pi ca zikSopadezA''lApAn ye, jAnate te tu saMjJinaH / sampravRttamanaH prANAstebhyo'nye syurasaMjJinaH sparzanaM rasanaM ghrANaM, cakSuH zrotramitIndriyam / tasya sparzo raso gandho, rUpaM zabdazca gocaraH dvIndriyAH kRmayaH zaGkhA gaNDUpadA jalaukasaH / kapardakAH zuktayazca, vividhAkRtayo matAH yUkAmatkuNa-markoTa-likSAdyAstrIndriyA mtaaH| .. pataGga-makSikA-bhRGga-daMzAdyAzcaturindriyAH // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // 184 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // tiryagyonibhavAH zeSA jala-sthala-khacAriNaH / nArakA mAnavA devAH, sarve paJcendriyA matAH . tatparyAyakSayAd duHkhotpAdAt saGklezatastridhA / vadhasya varjanaM teSvabhayadAnaM taducyate / dadAtyabhayadAnaM yo, datte'rthAn so'khilAnapi / jIvite sati jAyeta, yat pumarthacatuSTayI jIvitAdaparaM preyo, jantorjAyeta jAtucit / na rAjyaM na ca sAmrAjyaM, devarAjyaM na coccakaiH ito'zucisthasya kRmeritaH svargasado hreH| . prANApahAraprabhavaM, dvayorapi samaM bhayam samagrajagadiSTAyA'bhayadAnAya sarvathA / sarvadA'pyapramattaH san, pravarteta tataH sudhIH / bhavedabhayadAnena, jano janmAntareSu hi| . kAnto dIrghAyurArogya-rUpa-lAvaNyazaktimAn dharmopagrahadAnaM tu, jAyate tatra paJcadhA / / dAyaka-grAhaka-deya-kAla-bhAvavizuddhitaH tatra dAyakazuddhaM tanyAyyArtho jJAnavAn sudhIH / nirAzaMso'nanutApI, dAyaka: pradadAti yat idaM cittamidaM vittamidaM pAtraM nirantaram / .. saJjAtaM yasya me so'haM, kRtArtho'smIti dAyakaH sAbadyayogavirato, gauravatrayavarjitaH / triguptaH paJcasamito, rAgadveSavinAkRtaH nirmamo nagaravasatyaGgopakaraNAdiSu / . tathA'STAdazazIlAGgasahasradharaNoddharaH / 185 // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnatrayadharo dhIraH, samakAJcanaleSTukaH / zubhadhyAnadvayasthAsturjitAkSaH kukSizambalaH // 36 // nirantaraM yathAzakti, nAnAvidhatapaHparaH / saMyamaM saptadazadhA, dhArayannavikhaNDitam __ . // 37 // aSTAdazaprakAraM ca, brahmacarya samAcaran / yatredRg grAhako dAnaM, tat syAd grAhakazuddhimat // 38 // deyazuddhaM dvicatvAriMzaddoSarahitaM bhavet / pAnA-'zana-khAdya-svAdya-vastra-saMstArakAdikam // 39 // kAlazuddhaM tu yat kiJcit, kAle pAtrAya dIyate / bhAvazuddhaM tvanAzaMsaM, zraddhayA yat pradIyate // 40 // na dehena vinA dharmo, na deho'nnAdikaM vinaa| dharmopagrahadAnaM tad, vidadhIta nirantaram // 41 // pAtrebhyo'zanapAnAdidharmopagrahadAnataH / karoti tIrthAvyucchitti, prApnoti ca paraM padam // 42 // zIlaM sAvadhayogAnAM, pratyAkhyAnaM nigadyate / . dvidhA taddezavirati-sarvaviratibhedataH // 43 // dezato viratiH paJcANuvratAni guNAstrayaH / zikSAvratAni catvAri, ceti dvAdazadhA matAH / // 44 // tatra sthUlA'hiMsA-satyA-'steya-brahmA-'parigrahAH / aNuvratAni paJceti, kIrtitAni jinezvaraiH // 45 // atha digvirati gopabhogaviratistathA / anarthadaNDaviratizcaivaM guNavratatrayI // 46 // sAmAyikaM ca dezAvakAzikaM pauSadhastathA / atithInAM saMvibhAgaH, zikSAvratacatuSTayam // 47 // 189 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // tadeSA dezaviratiH, zuzrUSAdiguNaspRzAm / yatidharmAnuraktAnAM, dharmapathyadanArthinAm zama-saMvega-nirvedA-'nukampA-''stikyalakSaNam / samyaktvaM pratipannAnAM, mithyAtvavinivartinAm mahAtmanAM sAnubandhakrodhodayavivarjinAm / cAritramohaghAtena, jAyate gRhamedhinAm sthUlAnAmitareSAM ca, hiMsAdInAM vivarjanam / siddhisaudhaikasaraNiH, sA sarvaviratirmatA prakRtyA'lpakaSAyANAM, bhavasaukhyavirAgiNAm / vinayAdiguNA'ktAnAM, sA munInAM mahAtmanAm yat tApayati karmANi, tat tapaH parikIrtitam / tad bAhyamanazanAdi, prAyazcittAdi cA''ntaram anazanamaunodarya, vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo, lInateti bahistapaH . prAyazcittaM vaiyAvRtyaM, svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsargo'tha zubhadhyAnaM, SoDhetyAbhyantaraM tapaH ratnatrayadhareSvekA, bhaktistatkAryakarma ca / zubhaikacintA saMsArajugupsA bhAvanA bhavet / caturdhA tadayaM dharmo, ni:sImaphalasAdhanam / sAdhanIyaH sAvadhAnairbhavabhramaNa bhIrubhiH // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // 187 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA // 3 // // 4 // ||shtblnRpsy bhAvanA // vidhAya sahajA'zaucamupaskArairnavaM navam / gopanIyamidaM hanta !, kiyatkAlaM kalevaram ? .. // 1 // satkRto'nekazo'pyeSa, sakriyeta yadApi na / ... tadApi vikriyAM yAti, kAyaH khalu khalopamaH .. aho ! bahirnipatitairviSThA-mUtra-kaphAdibhiH / hRNIyante prANino'mI, kAyasyA'ntaHsthitairna kim ? rogAH samuddhavantyasminnatyantAtaGkadAyinaH / dandazUkA iva krUrA, jaraviTapikoTare nisargAd gatvarazcA'yaM, kAyo'bda iva zAradaH / dRSTanaSTA ca tatreyaM, yauvanazrIstaDinnibhA, AyuH patAkAcapalaM, taraGgataralAH zriyaH / bhogibhoganibhA bhogAH, saGgamAH svapnasannibhAH kAma-krodhAdibhistApaistApyamAno divAnizam / AtmA zarIrAntaHstho'sau, pacyate puTapAkavat viSayeSvatiduHkheSu, sukhamAnI manAgapi / nAho ! virajyati jano'zucikITa ivA'zucau // 8 // durantaviSayAsvAdaparAdhInamanA janaH / andho'ndhumiva pAdArasthitaM mRtyuM na pazyati ApAtamAtramadhuraiviSayairviSasannibhaiH / AtmA mUrchita evA''ste, svahitAya na cetati // 10 // tulye caturNAM paumarthya, pApayorarthakAmayoH / AtmA pravartate hanta !, na punardharmamokSayoH // 11 // // 7 // 188 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // asminnapAre saMsArapArAvAre zarIriNAm / mahAratnamivA'nayaM, mAnuSyamatidurlabham .. mAnuSyake'pi samprApte, prApyante puNyayogataH / devatA bhagavAnahan, guravazca susAdhavaH mAnuSyakasya yadyasya, vayaM nAdadmahe phalam / muSitAH sma tadadhunA, caurairvasati pattane . // 13 // . // 14 // .. ||svyNbuddhmntrinno nRpAyopadezaH // AsaMsAraM sarinAthaH, kiM tRpyati sarijjalaiH ? / saritpatipayobhirvA, kimeSa vaDavAnalaH ? antako jantubhiH kiM vA ?, kimedhobhirhatAzanaH ? / sukhairvaiSayikairAtmA, kiM tathaiSa kadAcana ? // 2 // kUlacchAyA durjanAzca, viSaM ca viSayAstathA / dandazUkAzca jAyante, sevyamAnA vipattaye // 3 // AsevyamAnastatkAlasukho'ntavirasaH smaraH / kaNDUyyamAnA pAmeva, nikAmaM ca pravarddhate // 4 // kAmo'yaM narakadUtaH, kAmo vyasanasAgaraH / kAmo vipallatAkandaH, kAmaH pApadrusAraNiH madanena madeneva, janaH prvshiikRtH| / saMdAcArapathabhraSTaH, patatyeva bhavAvaTe arthaM dharma ca mokSaM ca, vezmeva gRhamedhinaH / AsAditapravezo'yaM, khanatyAkhuriva smaraH // 7 // . darzanena sparzanenopabhogena ca nirbharam / vyAmohAyaiva jAyante, viSavallaya iva striyaH . . . . 180 // 8 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikAmameva kAminyaH, kAmalubdhakavAguyaH / hariNAnAmiva nRNAM, jAyante'narthahetave // 9 // ye narmasuhRdaH svAdAcAmaikasuhRdo hi te / svAminazcintayantyete, paralokahitaM na yat // 10 // strIkathAbhirgItanRttairnarmoktyA mohyntymii| SiDgAH svasvAminamaho !, nIcAH svArthakatatparAH / // 11 // kusaMsargAt kulInAnAM, bhavedabhyudayaH kutaH ? / kadalI nandati kiyad ?, badarItarusannidhau // 12 // tatprasIda kulasvAmin !, svayaM vijJo'si mA muhaH / vihAya vyasanAsaktiM, mano dharme nidhIyatAm // 13 // nizchAyena drumeNeva, sarasevA'pavAriNA / nirgandheneva puSpeNa, vidanteneva dantinA // 14 // rUpeNevA'lavaNimnA, rAjyenevA'pamantriNA / adeveneva caityena, rajanyevenduhInayA / yatinevA'caritreNa, sainyenevA'pazastriNA / / mukhenevA'kSihInena, nirdharmeNa nareNa kim ? // 16 // cakravartyapyadharmaH san, janma tallabhate punaH / / kadannamapi samprAptaM, sAmrAjyaM yatra manyate mahAkulaprasUto'pi, dharmopArjanavarjitaH / bhaved bhavAntare zveva, parocchiSTAnna bhojanaH // 18 // dharmahIno dvijanmA'pi, nityaM paapaanubndhkH| . biDAla iva durvRtto, mlecchayoniSu jAyate // 19 // biddaal-vyaal-shaarduul-shyen-gRdhraadiyonissu| . bhavanti bhUyiSThabhavA, bhavino dharmavarjitAH / // 20 // 190 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // / / 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // dharmahInAH kRmayaH syurasakRcchakRdAdiSu / kukuTaderlabhante ca, caJcUcaraNatADanam jAyante dharmarahitA, narA narakabhUmiSu / vairAdiva kadarthyante, paramAdhArmikai kRdhA anantavyasanAvegajvalanAntaravartinaH / trapuHpiNDAniva hahA !, dhigadharmAn zarIriNaH dharmAdApnoti zarmANi, paramAdiva bAndhavAt / taraNDeneva tarati, dharmeNa vipadApagAH puMsAM ziromaNIyante, dharmArjanaparA narAH / AzrIyante ca sampadbhirlatAbhiriva pAdapAH Adhi-vyAdhi-virodhAdi, sarvaM bAdhAnibandhanam / vidhyAyatyAzu dharmeNa, jaleneva hutAzanaH janmAntare'pyarpaNAya, sarvakalyANasampadAm / . pratibhUdharma evA'yamalaGkarmINavikramaH kimanyaducyate svAmin ! ?, dharmeNaiva balIyasA / saudhAgramiva nizreNyA, lokAgraM yAnti jantavaH vidyAdharanarendratvaM, dharmeNaiva tvamAsadaH / ato'pyutkRSTalAbhAya, dharmameva samAzraya darzarAtririvA'tyantamithyAtvatimirAkaraH / , tato viSopamamatiH, sambhinnamatirabravIt sAdhu sAdhu svayambuddha !, svAmino hitakAmyasi / yadAhAra ivodgAraigirA bhAvo'numIyate RjoH sadA prasannasya, svAminaH sukhahetave / vadantyevaM kulAmAtyAstvAdRzA eva nA'pare . 11 // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nisargakaThinaH kastvAmupAdhyAyo'dhyajIgapat ? / akANDAzanipAtAbhaM, prabhau yadidamabravIH // 33 // svayaM bhogArthibhiH svAmI, sevyate sevakairiha / mA bhukthAstvaM tu bhogAnityucyate sa kathaM nu taiH ? - // 34 // tyaktvA yadaihikAn bhogAn, paralokAya yatyate / hitvA hastagataM leAM, kUrparAlehanaM hi tat // 35 // paralokaphalo dharmaH, kIrtyate tadasaGgatam / paraloko'pi nA'styevA'bhAvataH paralokinaH // 36 // pRthvyaptejaH samIrebhyaH, samudbhavati cetanA / guDapiSTodakAdibhyo, madazaktiriva svayam // 37 // zarIrAna pRthak ko'pi, zarIrI hanta ! vidyate / parityajya zarIraM yaH, paralokaM gamiSyati * // 38 // niHzaGkamupabhoktavyaM, tato vaiSayikaM sukham / svAtmA na vaJcanIyo'yaM, svArthabhraMzo hi mUrkhatA // 39 // dharmAdharmoM ca nAzaGkyau , vighnahetU sukheSu tat / tAveva naiva vidyete, yataH kharaviSANavat // 40 // snapanenAGgarAgeNa, mAlyavastravibhUSaNaiH / yadekaH pUjyate grAvA, puNyaM tena vyadhAyi kim ? // 41 // anyasya copari grAvNa, AsitvA mUtryate janaiH / kriyate ca purISAdi, pApaM tena vyadhAyi kim ? // 42 // utpadyante vipadyante, karmaNA yadi jantavaH / utpadyante vipadyante, budbudAH kena karmaNA ? // 43 // tadasti cetano yAvata, ceSTyate tAvadicchayA / cetanasya vinaSTasya, vidyate na punarbhavaH 12 // 44 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // ya eva mriyate jantuH, sa evotpadyate punaH / ityetadapi vAGmAtraM, sarvathA'nupapattitaH / zirISakalpe tattalpe, rUpalAvaNyacArubhiH / ramaNIbhiH samaM svAmI, ramatAmavizaGkitam bhojyAnyamRtarUpANi, peyAni ca yathAruci / svAdyantAM svAminA svairaM, sa vairI yo niSedhati karpUrAgarukastUrIcandanAdibhirArcitaH / ekasaurabhyaniSpanna iva tiSTha divAnizam udyAnayAnajagatIcitrazAlAdizAli yat / tattat kSitIza ! prekSasva, cakSuHprItyai pratikSaNam veNuvINAmRdaGgAnunAdibhirgItanisvanaiH / divAnizaM tava svAminnastu karNarasAyanam yAvajjIvet sukhaM jIvet, tAvad vaiSayikaiH sukhaiH / na tAmyed dharmakAryAya, dharmAdharmaphalaM kva tat ? svayambuddhastato'vAdInAstikaiH svaparAribhiH / andhairandhA ivAkRSya, pAtyante dhigadho janAH svasaMvedanavedyo'yamAtmA'sti sukhaduHkhavit / niSedhituM bAdhAbhAvAcchakyate na hi kenacit sukhito'haM duHkhito'hamiti kasyA'pi z2Atucit / jAyate pratyayo naiva, vinA''tmAnamabAdhitaH svazarIre svasaMvittarevamAtmani sAdhite / astyeva parakIye'pi, zarIre so'numAnataH nizcIyate zarIre'sti, parakIye'pi cetanaH / sarvatra buddhipUrvAyAH kriyAyA upalambhataH // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // . 103 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 57 // * // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // ya eva mriyate jantuH, sa evotpadyate punaH / / astyevaM paraloko'pi, cetanasya na saMzayaH . yAtyekameva caitanyaM, janmato'nyatra janmani / zaizavAdiva tAruNye, tAruNyAdiva vArdhake vinA hi pUrvacaitanyAnuvRttiM jaatmaatrkH|| azikSitaH kathaM bAlo, mukhamarpayati stane ? acetanebhyo bhUtebhyazcetano jAyate katham ? / kAraNasyA'nurUpaM hi, kAryaM jagati dRzyate pratyekaM yugapad vA syAd, bhUtebhyazcetano nanu / AdyaH pakSo yadi tadA, tAvantazcetanA na kim ? atha dvitIyaH pakSaH syAt, tadA bhinnasvabhAvakaiH / bhUtairekasvabhAvo'yaM janyate cetanaH katham rUpagandharasasparzaguNA tAvad vasundharA / pratyakSametadApo'pi, rUpasparzarasAtmikAH rUpasparzaguNaM teja, ekasparzaguNo marut / amISAmevamAbAlaM, vyaktA bhinnasvabhAvatA toyAdibhyo visadRzAM, muktAnAM janmadarzanAt / bhUtebhyo'cetanebhyo'pi, cetana: sambhavIti cet tanna yuktaM yatastoyaM, mauktikAdiSu dRzyate / ekaM paudgalikaM rUpaM, vaisadRzyaM tataH katham ? kiJca piSTodakAdibhyo, madazaktiracetanA / acetanebhyo jAteti, dRSTAntazcetane katham ? na ca dehAtmanoraikyamiti vAcyaM kadAcana / yaddehe tadavasthe'pi, cetano nopalabhyate 194 // 63 // // 64 // patA // 66 // // 67 // te / / // 68 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // yaccaikaH pUjyate grAvA, mUtrAdyailipyate'paraH / tadasat sukhaduHkhAdi; kutastyamapacetane ? tato dehAd vibhinno'yamAtmA'sti paralokavAMn / vidyate paraloko'pi, dharmAdharmanibandhanam aGganAliGganAdagnitApAdiva samantataH / vilIyate manuSyANAM, viveko navanItavat nirargalaM bahurasAMstAMstAnAhArapudgalAn / bhuJjAno naiva jAnAti, mattaH pazurivocitam candanAgaru-kastUrI-ghanasArAdigandhataH / AkAmati naraM sadyo, dandazUka iva smaraH pumAn rAmAdirUpeSu, vilaMgneneha cakSuSA / vRtilagnopasaMvyAnAJcaleneva skhalatyaho !. muhUrtasukhadAnena, mohayantI muhurmuhuH / dhUrtamaitrIva saGgItiH, kuzalAya na sarvathA tatpApasyaikasuhRdo, dharmasyaikavirodhinaH / narakasyAkRSTipAzAn, viSayAn muJca dUrataH yat preSya eko bhavati, svAmI bhavati cA'paraH / eka: prArthayate bhikSAmaparaca prayacchati vAhanaM ca bhavatyekastamanyazcAdhirohati / abhayaM yAcate caiko, dvitIyastu dadAti tat ityAdi samyageveha, dharmAdharmaphalaM mahat / pazyannapi na manyeta, yastasmai svasti dhImate ! tadasadvAgivA'dharmo, heyo duHkhanibandhanam / svAmin ! sadvAgivAdeyo, dharmaH zarmaikakAraNam / / 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // - 195 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Uce tataH zatamatirmAtmA kazcidihA'paraH / padArthaviSayajJAnAt, pratikSaNavibhaGgAt - // 81 // yadvastuSu sthiratve dhIrvAsanA tatra kAraNam / .. pUrvAparakSaNAnAM tadekatvaM vAstavaM na tu // 82 // athovAca svayambuddho, vastu nAsti niranvayam / ambhastRNAdi hi gavAM, hanta ! dugdhAya kalpate // 83 // AkAzapuSpavat kUrmaromavacca niranvayam / naiva vastu bhavatyatra, tad vRthA kSaNabhaGgadhIH // 84 // vastu cet kSaNavidhvaMsi, santAnaH kSaNiko na kim ? / santAnasya ca nityatve, samastaM kSaNikaM kutaH ? // 5 // sarvabhAveSvanityatve, nihiMtapratimArgaNam / smaraNaM pratyabhijJA ca, kathaM nAmopapadyate ? janmAnantaranAzitve, dvitIyakSaNasambhavI / pitrorna putraH pitarau, naM putrasyetyasaGgatiH .. // 87 // vivAhasamayAdUcaM, jampatyoH kSaNanAzinoH / na jAyAyAH patiH patyurna jAyetyasamaJjasam // 88 // iha kRtvA'zubhaM karma, sa nA'mutrA'zrute phalam / bhuGkte'nyaH kintu taditi, kRtanAzA'kRtAgamau // 89 // turyo'pyuvAca mAyA'sau, tattvato nA'sti kiJcana / dRzyamAnamapi svapna-mRgatRSNAdisannibham // 90 // guruH ziSyaH pitA putro, dharmo'dharmo nijaH paraH / . ityAdi dRzyate yat sa, vyavahAro na tAttvikam // 91 // vihAya jambuko mAMsaM, tIre mInAya dhAvitaH / / mIno'tha prAvizat toye, mAMsaM gRdhro'harad yathA // 92 // . 1 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 93 // // 94 // // 95 // // 96 // tathaihikasukhaM hitvA, paralokAya dhAvitAH / AtmAnamubhayabhraSTA, vaJcayante hi te narAH pAkhaNDinAmalIkAjJAM, zrutvA narakabhIravaH / daNDayanti nijaM dehamaho ! mohAd vratAdinA yathA kSamApAtazaGkayekAghriNA nRtyati lAvakaH / tathA'bhizaGkaya narakapAtaM jantustapasyati svayambuddho'bravId vastu, na saccedarthakRt katham ? / mAyA cedIdRzI tarhi, svapnebhaH kiM na kAryakRt ? kAryakAraNabhAvaM ced, vastunAM pAramArthikam / na manyase tadA kiM tvaM, bibheSi patato'zaneH ? evaM sati na tvaM nA'haM, na vAcyaM na ca vAcakaH / tadeSTapratipattiH syAd, vyavahArakarI katham ? vitaNDApaNDitairebhiH, svayaM viSayagRnubhiH / deva ! pratAryase nityaM, zubhodarkaparAGmukhaiH . tato vivekamAlambya, viSayAMstyaja dUrataH / dharmamevAzraya svAminnatrA'mutra ca zarmaNe // 98 // // 99 // // 100 // // 1 // - ||shriiyugndhrmunerdeshnaa // svakarmapariNAmenotpadyante nrkaavnau| . . bhaidikAzchaidikAH zIrSacchedyAzcA'pi zarIriNaH : tilapIDaM nipIDyante, yantraistatra hi kecana / dArudAraM ca dAryante, krakacaiH ke'pi dAruNaiH zUlatUlikazayyAsu, zAyyante ke'pi santatam / asurairvastravat kecidAsphAlyante zilAtale . // 2 // 10. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 7 // . // 8 // kuTyante ke'pyayaspAtrANIva lohaghanairdhanaiH / / khaNDyante zAkapaNikA, iva kecana khaNDazaH bhUyo'pi militAGgAste, bhUyo bhUyastathaiva hi / taduHkhamanubhAvyante, krandantaH karuNasvaram pipAsitAzca pAyyante, taptatrapurasaM muhuH / chAyArthino niSAdyante, cA'sipatratarostale muhUrtamapi na sthAtuM, labhante vedanAM vinA / narake nArakAH karma, smAryamANAH purAkRtam vatse ! nArakaSaNDhAnAM, yad duHkhaM tadazeSataH / zrAvyamANamapi prANabhAjAM du:khAya jAyate kiJca pratyakSamIkSyante, jala-sthala-khacAriNaH / prANino vividhaM duHkhamApedAnAH svakarmajam tatra vAricarAH svairaM, khAdantyanyonyamutsukAH / dhIvaraiH parigRhyante, gilyante ca bakAdibhiH .. utkIlyante tvacayadbhirbhujyante ca bhaTitravat / bhoktukAmairvipacyante, nigAlyante vasArthibhiH prANinazca sthalacarA, abalA balavattaraiH / mRgAdyA siMhapramukhaiAryante mAMsakAmibhiH mRgayAsaktacittaizca, krIDayA mAMsakAmyayA / / naraistattadupAyena, hanyante'naparAdhinaH kSudhA-pipAsA-zItoSNA-'tibhArAropaNAdinA / kazA-'Gkuza-pratodaizca, sahante vedanAmamI khecarAstittiri-zuka-kapota-caTakAdayaH / zyena-zizcAna-gRdhrAdyairgRhyante mAMsagRnubhiH / 198 // 10 // // 12 // // 13 // . // 14 // / // 15 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // = // 18 // // 19 // // 20 // = // 21 // mAMsalubdhaiH zAkunikai nopAyaprapaJcataH / saGgrahya pratihanyante, nAnArUpaiviDambanaiH jalAdizastrAdibhavaM, tirazcAM sarvato bhayam / abhagnaprasaraM svasvakarmabandhanibandhanam mAnuSyake'pi samprApte, jAyante ke'pi janminaH / janmAndhabadhirA janmapaGgavo janmakuSThinaH caurikApAradArikyaprasaktAH ke'pi mAnavAH / navairnavairnigRhyante, nigrahairnArakA iva vividhairvyAdhibhiH ke'pi, bAdhyamAnA nirantaram / prekSamANAH paramukhamupekSyante sutairapi. mUlyakrItAzca tADyante, kecidazvatarA iva / atibhAreNa bAdhyante'nubhAvyante tRSAdikam parasparaparAbhUtikliSTAnAM dhusadAmapi / svasvAmibhAvabaddhAnAM, duHkhameva nirantaram asminnasAre saMsAre, nisargeNA'tidAruNe / avadhirna hi duHkhAnAM, yAdasAmiva vAridhau saMsAre duHkhanilaye, jaino dharmaH prtikriyaa| mantrAkSaramiva sthAne, bhUtapretAdisaGkule jAtu hiMsA na karttavyA, hiMsayA hi zarIriNaH / potA ivA'tibhAreNa, majjanti narakArNave asatyaM sarvathA tyAjyamasatyavacanena yat / ciraM bhramati saMsAre, jantustRNyeva vAtyayA adattaM nAdadItArthamadattAdAnato ytH| . kapikacchUphalasparzAdiva jAtu sukhaM na hi 199 = // 22 // = // 23 // = // 24 // // 25 // = // 26 // // 27 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // abrahma pariharttavyamabrahmacaraNena hi / . .. dhRtvA gale raGka iva, nIyate narake janaH .. parigraho na karttavyaH, parigrahavazena yat / duHkhapaGke jano majjatyatibhAreNa gauriva ... paJcA'pyamUni hiMsAdInyutsRjed dezatopi yH| uttarottarakalyANasampadAM so'pi bhAjanam // 29 // . // 30 // // 2 // // 3 // // 4 // ||lbdhiinaaN, svarUpam // ekAdazAGgayAH pArINA, jAtA bAhvAdayo'pi te / kSayopazamavaicitryAccitrA hi zrutasampadaH tIrthakRtpAdasevAyAstapaso duzcarasya ca / asantuSTAH sadA'bhUvaMste santoSadhanA api te nityaM tIrthakRdvANIpIyUSarasapAyinaH / api mAsopavAsAditapasA naiva cakalamuH bhagavAn vajraseno'pi, zukladhyAnaM zrito'ntimam / nirvANaM prApa gIrvANaprapaJcitamahotsavam senAbhiriva dharmasya, vRto vratasanAbhibhiH / / munibhirvajranAbho'pi, vijahAra vasundharAm svAminA vrajanAbhena, bAvAdyAH sa ca sArathiH / sanAthA jajJire paJcendriyANIvA'ntarAtmanA teSAM yogaprabhAveNa, sarvAH khelAdilabdhayaH / . . auSadhya iva zailAnAmA virAsan zazitviSA teSAM zleSmalavenA'pi, saMzliSTaM kuSThino vapuH / . koTivedharaseneva, tAmrarAziH suvarNyabhUt / 200 // 7 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // karNanetrAdibhUraGgabhUzca teSAmabhUnmalaH / kastUrikAparimalo, rogaghnaH sarvarogiNAm teSAM vapuHparisparzamAtrAdapi zarIriNaH / sarujo nIrujo'bhUvan, sudhAmbhaHsnapanAdiva tadaGgasaGgAdambhodamuktaM nadyAdivAhyapi / sarvarogAn payo'hArSIt, tamAMsIvAM'zumanmahaH viSAdidoSAH prANazyaMstadaGgasparzivAyunA / gandhasindhuradAnAmbhogandhenevA'nyasindhurAH viSasampRktamannAdi, teSAM pAtre mukhe'pi vA / sampraviSTaM sudhAkuNDa, iva nirviSatAmagAt vacanazravaNAt teSAM, viSaM mantrAkSarAdiva / bAdhA mahAviSavyAdhibAdhitasyA'pyapAsarat rakhAH kezA radAzcAnyadapi teSAM zarIrajam / meje bheSajatAM sarvaM, muktAtvaM zuktivArivat AsannaNIyasI mUrti, tathA te kartumIzvarAH / yathA saJcaritumalaM, sUcIrandhre'pi tantuvat vapurmahattarIkAM, zaktisteSAM babhUva saa| paMyA sumeruzailo'pi, jAnudadhno vyadhIyata / teSAM vapurlaghIyastvasAmarthyaM tdjaayt| .. samullalace tad yena, mArutasyA'pi lAghavam vapurgarimazaktizca, vajrAdapyatizAyinI / sA'bhUt teSAM na yA sahyA, zakrAdyaitridazairapi prAptizaktirabhUt teSAM, bhUsthAnAM sparzanaM yayA / aGgalyagreNa mervagragrahAdevRkSapatravat ..... 201 // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // sA'bhUt prAkAmyazaktizca, bhuvIvA'psu yayA gatiH / nimajjanonmajjane ca, pAnIya iva bhuvyapi AsIt teSAM tadaizvarya, prabhavanti sma yena te / cakrabhRtridazAdhIzaRddhimAdhAtumAtmanaH teSAM vazitvasAmarthya, tadapUrvamajAyata / bhejire vazitAM yena, svatantrAH krUrajantavaH teSAmapratighAtitvazaktiH sA'bhUd yayA khalu / adrimadhye'pi niHsaGgaM, gamanaM randhramadhyavat tadanta nasAmarthyamabhUt teSAmanAhatam / / nabhasvatAmivA'dRzyarUpatA yena sarvataH prAvINyaM kAmarUpitve, tat teSAmulalAsa ca / alaM pUrayituM lokaM, nAnArUpairyathA nijaiH teSAmAvirabhUd bIjabuddhitA sAtizAyinI / ekArthabIjato'nekArthabIjAnAM prarohiNI te koSThabuddhayo'bhUvan, koSThaprakSiptadhAnyavat / vinA smaraNamarthAnAM, prAk zrutAnAM tathAsthiteH AdyAdantyAnmadhyamAd vA, zrutAdekapadAdapi / sarvArthagranthabodhAt te'bhUvan padAnusAriNaH ekaM vastu samuddhRtyA'ntarmuhUrtAcchutodadheH / avagAhanasAmarthyAt, te manobalino'bhavan antarmuhUrttamAtreNa, mAtRkAmAvalIlayA / guNayantaH zrutaM sarvamAsan vAgbalinazca te prapadyamAnAH pratimAM, cirakAlamapi sthirAm / zramaklamAbhyAM rahitAste kAyabalino'bhavan / // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 202 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // abhUvanamRtakSIramadhvAjyAsraviNazca te / pAtrasthasya kadanasyA'pyamRtAdirasAgamAt duHkhAditeSvamRtAdiMpariNAmAd girAM ca te / amRtakSIramadhvAjyAsraviNaH sAdhu jajJire annasya pAtrapatitasyA'lpasyA'pyatidAnataH / akSayeNA'kSINamahAnasarddhayazca te'bhavan tIrthakRtparSadIvA'lpadeze'pi prANinAM sukham / asaGghayAnAM sthiterAsaMste cA'kSINamahAlayAH ekenA'pIndriyeNA'nyendriyArthasyopalambhanAt / te babhUvuzca sambhinnasrotolabdhimaharddhayaH jaGghAcAraNalabdhizca, teSAmajani. sA yyaa| . rucakadvIpamekenotpAtena prAptumIzvarAH valanto rucakadvIpAdekenotpatanena te / nandIzvare'lamAyAtuM, dvitIyena yato gatAH / te cordhvagatyAmekena, samutpatanakarmaNA / udyAnaM pANDakaM gantumalaM meruziraHsthitam / tataste valitA ekenotpAtena tu nandanam / alaM gantuM dvitIyena, prathamotpAtabhUmikAm te vidyAcAraNA''tumekenotpAtakarmaNA / mAnuSottaramanyena, dvIpaM nandIzvaraM kSamAH ekotpAtAt tatazcAptuM, pUrvotpAtamahItalam / tiryagyAnakrameNordhvamapyalaM te gatAgate AsIdAzIviSarddhizca, nigrahA'nugrahakSamA / teSAmanyA apyabhUvan, bahulaM bahulabdhayaH 203 // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labdhInAmupayogaM te, jagRhurna kadAcana / . bholi . mumukSavo nirAkAGkSA, vastuSUpasthiteSvapi // 45 // // 1 // ||viNshtisthaanksvruupm // itazca tIrthakRnnAmagotrakarmArjitaM dRDham / svAminA vajranAbhena, viMzatyA sthAnakairiti tatraikamarhatAmahatpratimAnAM ca pUjayA / avarNavAdaniSedhaiH, sadbhUtArthastavairapi // 2 // siddhAnAM siddhisthAneSu, pratijAgaraNotsavaiH / yathAvasthitasiddhatvakIrtanAcca dvitIyakam // 3 // bAlaka-glAna-zaikSAdiyatInAM yastvanugrahaH / pravacanasya vAtsalyaM, sthAnakaM tat tRtIyakam .. // 4 // AhArauSadhavastrAdidAnAdaJjaliyojanAt / gurUNAmativAtsalyakaraNaM tu turIyakam // 5 // viMzatyabdaparyAyANAM, SaSTivarSAyuSAM tathA / samavAyabhRtAM bhaktiH, sthavirANAM tu paJcamam arthavyapekSayA svasmAd, bahuzrutabhRtAM sadA / annavastrAdidAnena, SaSThaM vAtsalyanirmitiH suvikRSTatapaHkarmanirmANAnAM tapasvinAm / bhaktirvizrAmaNAdAnairvAtsalyamiti saptamam dvAdazAGge zrute praznavAcanAdibhiranvaham / sUtrA'rthobhayago jJAnopayogo yastadaSTamam // 9 // zaGkAdidoSarahitaM, sthairyAdiguNabhUSitam / zamAdilakSaNaM samyagdarzanaM navamaM punaH // 10 // 204 // 8 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // jJAnadarzanacAritropacAraizca caturvidhaH / karmaNAM vinayanato; vinayo dazamaM punaH icchamithyAkaraNAdiyomeSvAvazyakeSvalam / atIcAraparIhAro, yatnAdekAdazaM tu tat ahiMsAdisamityAdimUlottaraguNeSu yA / pravRttiniratIcArA, sthAnakaM dvAdazaM tu tat zubhadhyAnasya karaNaM, kSaNe kSaNe lave lave / pramAdaparihAreNa, sthAnametat trayodazam anAbAdhena manaso, vapuSazca nirantaram / yathAzakti tapaHkarma, sthAnametaccaturdazam annAdInAM saMvibhAgo, yathAzakti tapasviSu / manovAkkAyazuddhyA yaH, sthAnaM paJcadazaM hi tat AcAryAdInAM dazAnAM, bhaktapAnA''sanAdibhiH / vaiyAvRtyasya karaNaM, sthAnakaM SoDazaM tu tat . caturvidhasya saGghasya, sarvApAyaniSedhanAt / manaHsamAdhijananaM, sthAnaM saptadazaM hi tat sUtrasyA'rthasyobhayasyA'pyapUrvasya prayatnataH / anvahaM yadupAdAnaM sthAnamaSTAdazaM tu tat zraddhAnenodbhAsanenA'varNavAdacchidAdinA / . . zrutajJAnasya bhaktistat, sthAnamekonaviMzakam / vidyAnimittakavitAvAdadharmakathAdibhiH / prabhAvanA zAsanasya, tad viMzatitamaM punaH // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // ... 205 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // . . W. // 3 // // 4 // // dvAdazArakakAlacakrasya svarUpam // bhArateSu ca varSeSu, paJcasvairavateSviva / dvAdazAraM kAlacakraM, hetuH kAlavyavasthiteH kAlo dvividho'vasarpiNyutsarpiNIvibhedataH / / arAH SaDavasarpiNyAM, ekAntasuSamAdayaH tatraikAntaH suSamArazcatastra: koTikoTayaH / sAgarANAM suSamA tu, tisrastatkoTikoTayaH suSamaduHSamA te dve, duHSamasuSamA punaH / saikA sahasrairvarSANAM, dvicatvAriMzatonitA . ekaviMzatirabdAnAM, sahasrANi tu duHSamA / ekAntaduHSamA'pi syAt, tAvadvarSapramANikA arakA avasarpiNyAM, ya ete samudIritAH / utsarpiNyAM ta eva syuH, pratilomakrameNa tu tadevamavasarpiNyAmutsarpiNyAM ca mIlitAH / sAgaropamakoTInAM, koTayaH khalu viMzatiH // 7 // tatrA're prathame mAH, palyatritayajIvinaH / gavyUtatritayocchAyAzcaturthadinabhojinaH // 8 // caturasrasusaMsthAnAH, sarvalakSaNalakSitAH / vajraRSabhanArAcasaMhananAH sadAsukhAH // 9 // apakrodhA gatamAnA, nirmAyA lobhavarjitAH / sarvavAraM svabhAvenA'pyadharmaparihAriNaH // 10 // prAyacchaMstatra teSAM tu, vAJchitAni divAnizam / madyAGgAdyAH kalpavRkSA, dazottarakuruSviva . // 11 // 206 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // svAdumadyAni madyAGgA, daduH sadyo'pi yAcitAH / bhAjanAdIni bhRGgAzca, tadbhANDAgArikA iva tenustUryAGgAstUryANi, tUryatrayakarANi tu / uddyotamasamaM dIpazikhA jyotiSikA api vicitrANi tu citrAGgA, mAlyAni samaDhaukayan / sUdA iva citrarasA, bhojyAni vividhAni tu yathecchamarpayAmAsurmaNyaGgA bhUSaNAni tu / gehAkArAH sugehAni, gandharvapuravat kSaNAt abhagnecchamanagnAstu, vAsAMsi samapAdayan / ete pratyekamanyAnapyarthAn daduranekazaH tadA ca bhUmayastatra, svAdavaH zarkarA iva / sadA mAdhuryadhuryANi, dhunyAdiSu payAMsyapi. atikrAmatyare tatra, tvAyu:saMhananAdikam / kalpadrumaprabhAvAzca, nyUnaM nyUnaM zanaiH zanaiH dvitIye tvarake mAH, palyadvitayaz2IvinaH / gavyUtadvitayocchAyAstRtIyadinabhojinaH kiJcinnyUnaprabhAvAzca, tatra kalpamahIruhaH / / // 16 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // asminnapyarake kAlAt, pUrvAraka ivA'khilam / nyUnanyUnataraM sthaulyaM, stamberamakare yathA' arake tuM tRtIyasminnekapalyAyuSo narAH / ekagavyUtakocchAyA, dvitIyadinabhojinaH asminnapyarake prAgvat, kAmati nyUnameva hi / vapurAyu mAdhurya, kalpadrumahimA'pi ca .207 // 22 // // 23 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / . 24 // .. pUrvaprabhAvarahite, caturthe tvarake narAH / pUrvakoTyAyuSaH paJcadhanuHzatasamucchyAH paJcame tu varSazatAyuSaH saptakarocchrayAH / SaSThe punaH SoDazAbdAyuSo hastasamucchrayA: ekAntaduHkhapracitA, utsarpiNyAmapIdRzAH / pazcAnupUrvyA vijJeyA, areSu kila SaTsvapi . // 26 // // saMsArasvarUpam // bhUyo'pyacintayadidaM, vigalanmohabandhanaH / dhigeSa viSayAkrAnto, vetti nA''tmahitaM janaH aho ! saMsArakUpe'smin, jIvAH kurvanti karmabhiH / araghaTTaghaTInyAyenaihireyAhirAkiyAm , dhig dhig mohAndhamanasAM, janminAM janma gacchati / sarvathA'pi mudhaivedaM, suptAnAmiva zarvarI ete rAgadveSamohA, udyantamapi dehinAm / mUlAd dharma nikRntanti, mUSikA iva pAdapam aho ! vivaya'te mugdhaiH, krodho nyagrodhavRkSavat / api varddhayitAraM svaM, yo bhakSayati mUlataH na kiJcinmAnavA mAnAdhirUDhA gaNayantyamI / maryAdAlacino hastyArUDhA hastipakA iva kapikacchUbIjakozImiva mAyAM durAzayAH / upatApakarI nityaM, na tyajanti zarIriNaH dugdhaM tuSodakenevA'Jjaneneva sitAMzukam / . . nirmalo'pi guNagrAmo, lobhenaikena dUSyate 208 // 8 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // kaSAyA bhavakArAyAM, catvAro yAmikA iva / yAvajjAgrati pArzvasthAstAvanmokSaH kuto nRNAm ? aGganAliGganavyagrA, bhUtAttA iva dehinaH / samantataH kSIyamANamapyAtmAnaM na jAnate tattatprakArairAhArairAtmanonmAda AtmanaH / utpAdyate'narthakRte, siMhArogyamivauSadhaiH sugandhIdaM sugandhIdaM kiM zrayAmIti lampaTaH ? / mUDho bhramaravad bhrAmyanna jAtu labhate ratim ApAtaramaNIyaidhig, ramaNIprAyavastubhiH / pratArayati lokaH svaM, bAlaM krIDanakairiva veNuvINAdinAdeSu, dattako nirantaram / svArthAd bhrazyati nidrAluriva zAstrAnucintanAt yugapad viSayairebhirvAtapittakaphairiva / lupyate prabalIbhUtaizcaitanyaM dhik zarIriNAm evaM saMsAravairAgyacintAsantatitantubhiH / niHsyUtamAnaso yAvad, babhUva paramezvaraH // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 1 // ||prthmjindeshnaa // AdhivyAdhijarAmRtyujvAlAzatasamAkulaH / / pradIptAgArakalpo'yaM, saMsAraH sarvadehinAm / 'na yujyate tad viduSaH, pramAdo'tra manAgapi / kaH pramAdyati bAlo'pi, nizollaGghaye marusthale ? saMsArAbdhAvihA'nekayonyAvartAkule janaiH / durlabhaM mAnuSaM janma, mahAratnamivottamam // 3 // . 200 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // // 9 // paralokasAdhanena, mAnuSyamapi dehinAm / pAdapo dohadeneva, saphalIbhavati dhruvam ApAtamAtramadhurAH, pariNAme'tidAruNAH / zaThavAca ivA'tyantaM, viSayA vizvavaJcakAH padArthAnAmazeSANAM, saMsArodaravartinAm / saMyogA viprayogAntAH, patanAntA ivocchyAH AyurdhanaM yauvanaM ca, sparddhayeva parasparam / . satvaraM gatvarANyeva, saMsAre'smin zarIriNAm saMsArasyA'sya gatiSu, catasRSvapi jAtucit / nA'styeva sukhalezo'pi, svAdu nIraM marAviva tathAhi kSetradoSeNa, paramAdhArmikairapi / mithazcA'' klizyamAnAnAM, nArakANAM kutaH sukham ? zItavAtAtapAmbhobhirvadhabandhakSudAdibhiH / / vividhaM bAdhyamAnAnAM, tirazcAmapi kiM sukham ? garbhavAsajanivyAdhijarAdAriyamRtyujaiH / . koDIkRtAnAmasukhairmanuSyANAM kutaH sukham ? anyo'nyamatsarAmarSakalahacyavanA'sukhaiH / sukhalezo'pi naivA'sti, kadAcid ghusadAmapi ajJAnAjanmino bhUyo, bhUyaH saMsArasammukham / tathApi parisarpanti, nIcAbhimukhamambuvat tad bhavyAzcetanAvanto, nijenA'nena janmanA / mA poSayata saMsAraM, dugdheneva bhujaGgamam saMsAravAsanaM duHkhaM, vicArya tadanekadhA / . . sarvAtmanA'pi mokSAya, yatadhvaM he vivekinaH ! . // 10 // // 11 // // 12 // . . . 10 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // garbhavAsabhavaM duHkhaM, narakA'sukhasannibham / saMsAravana mokSe'sti, jIvAnAM hanta ! jAtucit ghaTImadhyAkRSyamANanArakArtisahodarA / neha prasavajanmA'pi, jAyate jAtu vedanA bahirantaH parikSiptazalyatulyA bhavanti ca / nA''dhayo vyAdhayo nA'pi, tatra bAdhAnibandhanam agradUtI kRtAntasya, tejaHsarvasvataskarI / parAdhInatvajananI, na jarA tatra sarvathA saJjAyate nArakikatiryagnRdhusadAmiva / na tatra maraNaM bhUyo, bhavabhramaNakAraNam kintu tatra mahAnandaM, sukhamadvaitamavyayam / rUpaM ca zAzvataM jyotiH, kevalAlokabhAskaram sa ca samprApyate mokSaH, zIlayadbhinirantaram / jJAnadarzanacAritraratnatritayamujjvalam tatra jIvAditattvAnAM, saGkSapAd vistraadpi| . yathAvadavabodho yaH, samyagjJAnaM taducyate matizrutA'vadhimanaHparyAyaiH kevalena ca / amIbhiH sAnvayairbhedaistat tu. paJcavidhaM matam .. avagrahAdibhibhinnaM, bAbairitarairapi / .. indriyA'nindriyabhavaM, matijJAnamudIritam .. vistRtaM bahudhA pUrvairaGgopAGgaiH prakIrNakaiH / syAcchabdalAJchitaM jJeyaM, zrutajJAnamanekadhA devanairayikANAM, syAdavadhirbhavasambhavaH / SaDvikalpastu zeSANAM, kSayopazamalakSaNaH . 211 // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // // 29 // // 31 // // 32 // // 33 // Rjurvipula ityevaM, syAnmanaHparyayo dvidhA / vizuddhyapratipAtAbhyAM, tadvizeSo'vagamyatAm azeSadravyaparyAyaviSayaM vizvalocanam / anantamekamatyakSaM, kevalajJAnamucyate __ ruciH zrutoktatattveSu, samyaktraddhAnamucyate / jAyate tannisargeNa, guroradhigamena vA tathAhyanAdyantabhavAvarttavartiSu dehiSu / jJAnadRSTyAvRtivedyAntarAyAbhidhakarmaNAm sAgaropamakoTInAM, koTyastriMzat parA sthitiH| . viMzatirgotranAmnozca, mohanIyasya saptatiH tato girisaridgrAvagholanAnyAyataH svayam / kSIyante sarvakarmANi, phalAnubhavataH kramAt ekonatriMzadekonaviMzatyekonasaptatIH / sAgarANAM koTikoTI:, sthitimunmUlya karmaNAm dezonaikAvaziSTAbdhikoTikoTau tu janminaH / yathApravRttikaraNAd, granthidezaM samiprati rAgadveSaparINAmo, durbhedo granthirucyate / durucchedo dRDhataraH, kASThAderiva sarvadA tIrAbhyarNAnmahApotA, iva vAtasamAhatAH / rAgAdipreritAH ke'pi, vyAvarttante tataH punaH tatraiva tatparINAmavizeSAdAsate'pare / sthalaskhalitagamanAnyambhAMsi saritAmiva ... apare ye punarbhavyA, bhAvibhadrAH zarIriNaH / ' AviSkRtya paraM vIryamapUrvakaraNena te 212 // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // atikAmanti sahasA, taM granthiM duratikramam / atikAntamahAdhvAno, ghaTTabhUmimivA'dhvagAH . athA'nivRttikaraNAdantarakaraNe kRte / mithyAtvaM viralIkRtya, caturgatikajantavaH AntarmuhUrtikaM samyagdarzanaM prApnuvanti yat / nisargahetukamidaM, samyak zraddhAnamucyate gurUpadezamAlambya, bhavyAnAmiha dehinAm / samyakzraddhAnaM tu yat tad, bhavedadhigamodbhavam tacca syAdaupazamikaM, sAsvAdanamathA'param / kSAyopazamikaM vedyaM, kSAyikaM ceti paJcadhA tatraupazamikaM bhinnakarmagrantheH zarIriNaH / samyaktvalAbhe prathame'ntarmuhUrta prajAyate. tathopazAntamohasyopazamazreNiyogataH / mohopazamajamaupazamikaM tu dvitIyakam tyaktasamyaktvabhAvasya, mithyAtvAbhimukhasya ca / tathA'bhyudIrNAnantAnubandhikasya zarIriNaH yaH samyaktvaparINAma utkarSeNa SaDAvaliH / jaghanyenaikasamayastat sAsvAdanamIritam atha tRtIyaM mithyAtvamohakSayazamodbhavam / samyaktvapudgalodayapariNAmavato bhavet vedakaM nAma samyaktvaM, kSapakazreNimIyuSaH / anantAnubandhinAM tu, kSaye jAte zarIriNaH mithyAtvasyA'tha mizrasya, samyagjAte parikSaye / kSAyikasammukhInasya, samyaktvA'ntyAMzabhoginaH // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // 213 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 52 // // 53 // * // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // zubhabhAvasya prakSINasaptakasya zarIriNaH / . samyaktvaM kSAyikaM nAma, paJcamaM jAyate punaH samyagdarzanametacca, guNatastrividhaM bhavet / rocakaM dIpakaM caiva, kArakaM ceti nAmataH tatra zrutoktatattveSu, hetUdAharaNairvinA / dRDhA yA pratyayotpattistad rocakamudIritam dIpakaM tad yadanyeSAmapi samyaktvadIpakam / kArakaM saMyamatapaHprabhRtInAM tu kArakam / zama-saMvega-nirvedA-'nukampA-''stikyalakSaNaiH / lakSaNaiH paJcabhiH samyak, samyaktvaM tat tu lakSyate anantAnubandhikaSAyANAmanudayaH zamaH / . sa prakRtyA kaSAyANAM, vipAkekSaNato'pi vA dhyAyataH karmavipAkaM, saMsArAsAratAmapi / yat syAd viSayavairAgyaM, sa saMvega itIritaH saMsAravAsa: kAraiva, bandhanAnyeva bandhavaH / sasaMvegasya cinteyaM, yA nirvedaH sa ucyate ekendriyaprabhRtInAM, sarveSAmapi dehinAm / bhavAbdhau majjatAM klezaM, pazyato hRdayArdratA taduHkhairduHkhitatvaM ca, tatpratIkArahetuSu / yathAzakti pravRttizcetyanukampA'bhidhIyate tattvAntarAkarNane'pi, yA tattveSvArhateSu tu / pratipattinirAkAGkSA, tadAstikyamudIritam samyagdarzanamityuktaM, prAptAvasya kssnnaadpi| matyajJAnaM purA'bhUd yat, tanmatijJAnatAM vrajet 214 // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // janmino yacchrutA'jJAnaM, tacchutajJAnatAM bhajet / vibhaGgajJAnamavadhijJAnabhAvaM ca gacchati sarvasAvadyayogAnAM, tyAgazcAritramiSyate / kIrtitaM tadahisAdivratabhedena paJcadhA . ahiMsA-sUnRtA-'steya-brahmacaryA-'parigrahAH / paJcabhiH paJcabhiryuktA bhAvanAbhivimuktaye na yat pramAdayogena, jIvitavyaparopaNam / trasAnAM sthAvarANAM ca, tadahisAvrataM matam priyaM pathyaM vacastathyaM, sUnRtavratamucyate / tat tathyamapi no tathyamapriyaM cA'hitaM ca yat anAdAnamadattasyA'steyavratamudIritam / bAhyAH prANA nRNAmartho, haratA taM hatA hi te divyaudArikakAmAnAM, kRtA'numatakAritaiH / manovAkkAyatastyAgo, brahmA'STAdazadhoditam sarvabhAveSu mUrchAyAstyAgaH syAdaparigrahaH / yadasatsvapi jAyeta, mUrcchayA cittaviplavaH / sarvAtmanA yatIndrANAmetaccAritramIritam / yatidharmAnuraktAnAM, dezataH syAdaMgAriNAm / / samyaktvamUlAni paJcA'NuvratAni guNAstrayaH / zikSApadAni catvAri, vratAni gRhamedhinAm paGgakuSThikuNitvAdi, dRSTvA hiMsAphalaM sudhIH / nirAgastrasajantUnAM, hiMsAM saGkalpatastyajet manmanatvaM kAhalatvaM, mUkatvaM mukharogitAm / vIkSyA'satyaphalaM kanyAlIkAdyasatyamutsRjet . 215 // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 76 // 77 // // 78 // // 79 // ... // 80 // // 81 // kanyAgobhUmyalIkAni, nyAsApaharaNaM tthaa| kUTasAkSyaM ca paJceti, sthUlAsatyAni santyajet daurbhAgyaM preSyatAM dAsyamaGgacchedaM daridratAm / adattAttaphalaM jJAtvA, sthUlasteyaM vivarjayet SaNDhatvamindriyacchedaM, vIkSyA'brahmaphalaM sudhIH / bhavet svadArasantuSTo'nyadArAn vA vivarjayet asantoSamavizvAsamArambhaM duHkhakAraNam / / matvA mUrchaphalaM kuryAt, parigrahaniyantraNam dazasvapi kRtA dikSu, yatra sImA na laGghayate / khyAtaM digviratiriti, prathamaM tad guNavratam bhogopabhogayoH saGkhyA, zaktyA yatra vidhIyate / bhogopabhogamAnaM tad, dvaitIyIkaM guNavratam Arta raudramapadhyAnaM, pApakarmopadezitA / hiMsopakAridAnaM ca, pramAdAcaraNaM tathA zarIrAdyarthadaNDasya, pratipakSatayA sthitaH / . yo'narthadaNDastattyAgastRtIyaM tu guNavratam tyaktAtaraudradhyAnasya, tyaktasAvadyakarmaNaH / muhUrtaM samatA yA tAM, viduH sAmAyikavratam digvrate parimANaM yat, tasya saGkhapaNaM punaH / dine rAtrau ca dezAvakAzikavratamucyate catuSpA caturthAdi, kuvyApAraniSedhanam / brahmacaryakriyA snAnAdityAgaH pauSadhavratam dAnaM caturvidhAhArapAtrAcchAdanasadmanAm / / atithibhyo'tithisaMvibhAgavratamudIritam / // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 87 // 216 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnatrayamidaM samyag, yatibhiH zrAvakairapi / upAsanIyaM satataM, nirvANaprAptihetave // 88 // ||vimlvaahnnRpsy bhAvanA // kRtyAkRtyavidastasya, sArAsAraM viviJcataH / anyedhurevamutpede, bhavavairAgyavAsanA // 1 // yonilakSamahAvartanipAtaklezabhISaNaH / pArAvAra ivA'pAraH, saMsAro dhigasAvaho ! // 2 // ihendrajAlavat svapnajAlavacca bhave hahA ! / kSaNAd dRSTaiH kSaNAnaSTairathairmuhyanti jantavaH // 3 // yauvanaM pavanodbhUtapatAkAJcalacaJcalam / AyuH kuzAgravizrAntajalabinducalAcalam // 4 // amuSyA'pyAyuSo garbhavAse narakavAsavat / atyantaduHkhAd gacchanti, mamasA: palyopamopamAH // 5 // atha jAtasya bAlatve'pyAyurbhAgaH kiyAnapi / parapraNeyasya sato, mudhA'ndhasyeva gacchati // 6 // indriyArtharasasvAdurasAsvAdena yauvane / mattasyeva vRthA gacchatyAyuraMzaH kiyAnapi // 7 // trivargasAdhanAzaktavapuSazca vapuSmataH / AyuH zeSaM vRthA yAti, prasuptasyeva vArddhaka itthaM vidannapi bhavI, bhavAyaiva viceSTate / kAmaM rogIva rogAya, viSayAsvAdalampaTaH // 9 // yauvane viSayebhyo'sau, yathA hyattiSThate bhavI / tathottiSTheta cenmuktyai, kiM hi nyUnaM tadA bhavet ? // 10 217 // 8 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaGkRtaiH karmapAzaiH, svaM bhavI veSTayatyaho ! / svalAlAtantusantatyA, jAlakAra iva kRmiH // 11 // ambhodhau yugazamilApravezanyAyato bhave / kathaJcinmAnuSaM janma, labhyate puNyayogataH // 12 // tatrA'pi cA''ryadezeSu, janmino janma jAyate / mahatazca kulasyA''tiH, sevA gurukulasya ca ' // 13 // . iti prApyA'pi sAmagrI, zivAya yatate na yaH / sampannAyAM rasavatyAM, sa tiSThati bubhukSitaH // 14 // ubhayorapi cordhvA'dhogatyoH svaayttyorih| dhAvatyadhomukhaM prAyo, jaDadhI lavajjanaH // 15 // samaye sAdhayiSyAmi, svArthamityAzayaM vahan / prApyate'rvAg yamadUtairaraNye taskarairiva / // 16 // kRtvA'ghamapi yAn puSyet, teSAmutpazyatAmapi / atrANo raGkavajjantuH, kRSTvA kAlena nIyate // 17 // tatazca nIto narake, lbhte'nntvednaaH| . janmAntarAnudhAvIni, karmANi RNavannRNAm // 18 // mAtA'sau me pitA cA'sau, bhraataa'saavnggbhuursau| iti svabuddhirmithyaiva, zarIramapi na svakam // 19 // eSAM pRthak pRthak sthAnAdeyuSAmiha kevalam / ekatrA'vasthitiH sthAne, pakSiNAmiva pAdape // 20 // tato'pyanyatra gacchanti, pRthak sthAneSu dehinaH / naktamekatra zayitAH, pAnthA iva nizAtyaye // 21 // araghaTTaghaTInyAyenaihireyAhirAmiha / kurvatAM dehinAM hanta !, kaH svakaH ? kaH paro'thavA ? // 22 // 29 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // . // 27 // // 28 // tat tyaktavyaM kuTumbAdi, tyaktavyaM purato'pyadaH / svArthAyaiva yatitavyaM, svArthabhraMzo hi mUrkhatA ekAntAnantasukhadaH, svArtho nirvANalakSaNaH / mUlottaraguNaiH sa syAt, prakAzo'rkakariva iti cintayato rAjJazcintAmaNiriva svayam / zrImAnarindamo nAmodyAne sUriH samAyayau tadAgamanavAtA ca, samAkarNya mahIpatiH / pItapIyUSagaNDUSa iva harSa samAsadat taM vanditumathA''nandAdacAlIdacalApatiH / mAyUrapatrAtapatraiH, kurvan sAbdamivA'mbaram lakSmIdevyA nipatadbhyAM, kaTAkSAbhyAmivoccakaiH / spRzyamAnazcAmarAbhyAmubhayorapi pArzvayoH turaGgaiH svarNasannAhai:, svarNapakSaiH khgairiv| . vegibhirvijitazvAsai, rundhAnaH kakubho'khilAH aJjanAcalacUlAbhirjaGgamAbhirivA'bhitaH / / mahAstamberamai rAtryaJcayanavanItalam svayaM samantAt sAmantairbhaktitaH parivAritaH / nijasvAmimanojJAnAnmanaHparyayikairiva bandikolAhalasparddhAdiva prasRmarairdivi / nAdairmaGgalatUryANAM, dUrAt pizunitAgamaH kareNukAdhirUDhAbhirvArastrIbhiH sahasrazaH / zRGgArarasavApIbhiH, paritaH parivAritaH sindhuraskandhamArUDhazchAyAkulaniketanam / udyAnaM nandanaprAya, prApa tad bhUmivAsavaH 219 // 29 // . // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 2 // // 34 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // uttIrya kuJjaraskandhAdavanIpatikuJjaraH / praviveza tadudyAnaM, siMho giriguhAmiva vajrasaMvarmitamivA'bhedyaM manmathapatriNAm / rAgarogAgadaGkAraM, dveSadveSidviSantapam krodhAnalanavAmbhodaM, mAnagumamahAgajam / mAyoragIgarutmantaM, lobhazailamahAzanim mohAndhakArataraNi, tapastejo'nalAraNim / kSamAsarvasvadharaNiM, bodhibIjAmbusAraNim ArAmamiva dharmadrorAtmArAmaM mahAmunim / / ArAdarindamAcAryamadrAkSIt tatra pArthivaH / kAMzcidutkaTikAsInAn, kAMzcit padmAsanasthitAn / godohikAsanAn kAMzcit, kAMzcid vIrAsanAsitAn vajrAsanajuSaH kAMzcit, kAMzcid bhadrAsanasthitAn / kAMzcid daNDAsanAsInAn, kAMzcid valgulikAsanAn kAMzcit krauJcaniSadanAn kAMzciddhaMsAsanasthitAn / paryaGkAsaninaH kAMzcit, kAzciduSTrAsanasthitAn kAMzcit tAAsanAn kAMzcit, kapAlIkaraNasthitAn / AmrakubjAsanAn kAMzcit, kAMzcana svastikAsanAn daNDapadmAsanAn kAMzcit, kAMzcit sopAzrayAsanAn / kAyotsargasthitAn kAMzcit, kAMzcidukSAsanasthitAn nirapekSAn zarIre'pi, niyUMDhasvapratizravAn / vividheSUpasargeSu, samareSu bhayaniva . antaraGgAnarIn jiSNUna, sahiSNUMzca parISahAn / tapodhyAnairalambhUSNUna, sAdhUnapi dadarza saH 220 // 41 / / // 42 / / // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 47 // // 48 // upetyA'rindamAcAryAn, vavande medinIpatiH / bibhrANaH pulakavyAjAd, bhaktimaGkuritAmiva sUrivaryo'pyupamukhaM, vinyastamukhavastrikaH / dharmalAbhAziSamadAt, sarvakalyANamAtaram narevaro'pi vinayAt, tanuM saGkocya kUrmavat / avagrahabhuvaM muktvA, niSasAda kRtAJjaliH zuzrAva dezanAM tasmAdAcAryAdavanIpatiH / ekatAnamanAstIrthakarAdiva purandaraH rAjastadbhavavairAgya, dharmadezanayA tayA / vyaziSyatA'vadAtatvaM, zaradeva himazruteH // 49 // // 50 // // 51 // // 1 // // 2 // * // sUrevairAgyakAraNam // ahaM hi gRhavAsasthaH, purA digjayahetave / hastyazva-ratha-pAdAticamUbhiH sahito'calam mArgAntarAle satatasnigdhacchAyAmanoramam / jagabhramaNakhinnAya, vizrAmauka iva zriyaH nRtyantamiva kaGkellilolapallavapANibhiH / . hasantamiva vihasanmallikAstabakotkaraiH romAJcitamivodazcatkadambakusumoccayaiH / / vIkSyamANamiva smeraketakIkusumekSaNaiH / santApinastapanAMzUn, dUrAdApatato'pi hi / sAla-tAlagumabhujainiSedhantamivocchritaiH dattagupyadgRhamivA'dhvagArthaM vaTapAdapaiH / sajjIkRtapAdyamiva, sAraNIbhiH pade pade // 3 // // 4 // // 5 // . 221 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 10 // // 11 // // 12 // zRGkhalitAmbhodamiva, mahadbhiraghaTTakaiH / . guJjanmadhukararAvairAhvayantamivA'dhvagAn tamAla-tAla-hintAla-candanairmadhyavartibhiH / divAkarakaratrAsAt, timirairiva sevitam cUta-campaka-punnAga-nAga-kesarakesaraiH / jagatyekAtapatratvaM, tanvAnaM saurabhazriyaH tAmbUlI-lavalI-drAkSAvitAnairatisantataiH / . pAnthayUnAM vinA yattaM , tanvantaM ratimaNDapAn bhadrazAlamivA''yAtaM, meruzailatalAvaneH / bhRzAbhirAmamArAmaM, tadA'drAkSamahaM vrajan cireNa digjayaM kRtvA, nivRttaH punarapyaham / ArAmasyA'ntike tasya, saha camvA samAgamam uttIrya vAhanebhyo'haM, kautukAt saparicchadaH / tadantaH pravizannanyAdRkSamadrAkSamagrataH iti cA'cintayamahaM, bhrAnto'nyatra kimAgamam ? / idaM kiM vA parAvRttamindrajAlamathedRzam ? yat kva patralatA sA'rkakaraprasaravAraNI ? / kva vA'sAvAtapasyaikAtapatratvamapatratA kva sA kuJjeSu vizrAntaramaNIramaNIyatA ? / nidrAyamANAjagaradAruNatvamidaM kva ca ? / kalApikalakaNThAdimadhurAlApitA va sA ? / vilolakAkolakularolavyAkulatA va ca? pralambalambamAnAzimbIbahalatA va sA?i kva caiSA zuSkazAkhAgradolAyitabhujaGgatA // 13 // // 14 // // 17 // . // 18 // 22 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // kva ca sA kusumAmodasurabhIkRtadikkatA ? / cillI-kapota-dhvAGkSAdiviSTAdurgandhatA kva ca ? prasUnarasanisyandastimitAvanitA va sA ? / va jvalajrASTrasikatAtulyasantApapAMsutA ? phalaprAgbhArabhArAvanamrapAdapatA va sA ? / mUlopadehikAgrastapatitaQmatA kva ca ? anekavallIvalayalaTabhA vRtayaH kva tAH ? / kva caitAH sarpanirmuktAstokanirmokadAruNAH ? tale tarUNAM pracuraH, prasUnaprakaraH kva saH ? / udbhUtasthalazRGgATakaNTakA utkaTAH kva ca ? manye yathA'yamArAmo jajJe sampratyatAdRzaH / / tathA saMsAriNaH sarve, saMsArasthitirIdRzI saundaryeNa svakIyena, ya eva madanAyate / grasto rogeNa ghoreNa, kaGkAlati sa eva hi . ya eva chekatAbhAjA, vAcA vAcaspatIyate / kAlAnmuhuHskhalajjitaH, so'pi mUkAyatetarAm cArucakramaNazaktyA, yo jAtyaturagAyate / .. vAtAdibhagnagamanaH, paGgayate sa eva hi hastenaujAyamAnena, hastimallAyate ca yaH / . . rogAdyakSamahastatvAt, sa eva hi kuNIyate dUradarzanazaktyA ca, gRdhrAyeta ya eva hi / puro'pi darzanAzakterandhAyeta sa eva hi kSaNAd ramyamaramyaM ca, kSaNAcca kSamamakSamam / kSaNAd dRSTamadRSTaM ca, prANinAM vapurapyaho ! 223 // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. // 31 // iti cintayato dhArAdhirUDhamabhavat tdaa| mama saMsAravairAgyaM, japato mantrazaktivat . mahAmunInAmabhyarNe, karmakakSahutAzanam / nirvANacintAmANikyaM, tato'haM vratamAttavAn .: // 32 // // 4 // ||arindmsuurerdeshnaa // ... mAnuSyake'pi samprAme, bodhibIjaM sudurlabham / tatrApi puNyayogena, parivrajyopalabhyate. // 1 // tAvad bhuvo'rkasantApo, na yAvat prAvRDambudaH / bhaGgo vanasya hastibhyastAvad yAvana kesarI // 2 // tamobhirAndhyaM jagatastAvad yAvanna bhAskaraH / dehinAM pannagabhayaM, tAvad yAvanna pakSirAT // 3 // dAriyaM prANinAM tAvanna yAvat kalpapAdapaH / bhavinAM bhavabhIstAvad, yAvannavA''pyate vratam ArogyaM rUpalAvaNye, dIrghAyuSyaM mahaddhitA / . AjJaizvaryaM pratApitvaM, sAmrAjyaM cakravartitA suratvaM sAmAnikatvamindratvamahamindratA / siddhatvaM tIrthanAthatvaM, sarvaM vrataphalaM hyadaH . // 6 // ekAhamapi nirmohaH, pravrajyAparipAlakaH / na cenmokSamavApnoti, tathApi svargabhAg bhavet // 7 // kiM punaH sa mahAbhAgastyaktvA tRNamiva zriyam / yo gRhNAti parivrajyAM, suciraM pAlayatyapi // 8 // vidhAya deshnaamevmrindmmhaamuniH| .. vihartumanyato'cAlIt, tiSThantyekatra narSayaH // 9 // 24 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // = // 11 // = // 12 // = // 13 // = // 14 // = // 15 // tato grAma-pusaraNyAkara-droNamukhAdiSu / sa vyahArSIdavicchinnaM, chAyeva guruNA saha lokAkrAnte'rkabhAspRSTe; janturakSAkRte pathi / yugamAtradattadRSTiH, so'gAdIvicakSaNaH niravadyAM mitAM sarvajanInAM bhAratI ca saH / mahAmunirabhASiSTa, bhASAsamitikovidaH dvicatvAriMzatA bhikSAdoSairaparidUSitam / pAraNeSvAdade piNDameSaNAnipuNo hi saH AsanAdIni saMvIkSya, yatnataH pratilikhya ca / agrahInyakSipaccA'pi, sa AdAnavizAradaH kapha-mUtra-malaprAyaM, nirjantujagatItale / utsasarja mahAsAdhuH, sa prANikaruNAparaH. vimuktakalpanAjAlaM, samatve supratiSThitam / sa guNakSamAruhArAma, AtmArAmaM mano vyadhAt . maunena tasthau sa prAyaH, saMjJAdiparihArataH / anugrAhyoparodhena, yadyavocat tadA mitam stambhabuddhyA mahiSAdyaiH, skandhakaNDUyanecchubhiH / bADhamuddhRSyamANo'pi, kAyotsarga jahau na saH zayanAsananikSepAdAnacaGkramaNAdiSu / . sthAne ca ceSTAniyama, sa cakAra mahAmanAH itthaM cAritragAtrasya, jananatrANazodhanaiH / mAtRbhUtAH sa samitiguptIraSTA'pyadhArayat kSudhAtaH zaktisampanna eSaNAmavilayan / so'dIno'vihvalo vidvAn, yAtrAmAtrodyato'carate = // 16 // = // 17 // = // 18 // = // 19 // = // 20 // = // 21 // 25 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pipAsitaH pathistho'pi, tattvavid dainyavarjitaH / / naicchacchItodakaM kintu, jagrAha prAsukodakam .. // 22 // bAdhyamAno'pi zItena, tvagvastratrANavarjitaH / vAso'kalpyaM nA''dade so'jvAlayajjvalanaM na ca / - // 23 // uSNena tapto nA'nindaduSNaM chAyAM ca nA'smarat / vIjanaM majjanaM gAtrAbhiSekAdi ca nA'karot __ // 24 // daSTo'pi daMzairmazakaiH, sarveSAM bhojyalaulyavit / trAsaM dveSaM nirAsaM sa, na cakre'sthAdupekSayA // 25 // nA'sti vAso'zubhaM caitanneyeSobhayathA'pi tat / samAdhyabAdhito jAnan, lAbhAlAbhavicitratAm // 26 // na kadApyarati cakre, dharmArAmaratiryatiH / gacchaMstiSThanathA''sInaH, svAsthyameva sa zizriye .. // 27 // durdhAvasaGgapAzca, mokSadvArArgalAH striyaH / nA'cintayadasau tA hi, dharmanAzAya cintitAH // 28 // grAmAdyaniyatasthAyI, sthAnAbandhavivarjitaH / caryAmeko'pi cakre sa, vividhAbhigrahairyutaH // 29 // AsanAdau niSadyAyAM, stryAdikaNTakavajite / iSTAniSTAnupasargAn, sa sehe ni:spRho'bhayaH // 30 // zubhAzubhAyAM zayyAyAM, sa viSehe sukhAsukhe / rAgadveSAvakurvANaH, prAtastyAjyeti cintayan // 31 // AkruSTo'pi sa nA'krozat, kSamAzramaNatAM vidan / . kintu pratyuta mene'sAvAkroSTaryupakAritAm __ // 32 // viSehe hanyamAno'pi, na tu pratijaghAna saH / jIvAnAzAt krudho dauSTyAt, kSamayA ca guNArjanAt // 33 // 26 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // - // 39 // nA'yAcitaM yatInAM yat, paradattopajIvinAm / yAcbAduHkhaM na cake taneyeSa gRhitAM ca saH . parAt parArthaM svArthaM vA, sa lebhe'nnAdikaM na vaa| lAbhe'mAdyanna nA'lAbhe'nindat svamathavA param sa rogebhyo nodvivije, na ca kAGkSa cikitsitam / zarIradAtmabhedajJo'sahatA'dInamAnasaH abhUtAlpANucelatve, saMstRteSu tRNAdiSu / sehe tatsparzajaM duHkhamiyeSa na ca tAn mRdUn grISmAtapapariklinnAt, sarvAGgINamalAdapi / na sa udvivije snAtuM, naicchanA'pyudavartayat abhyutthAne'rcane dAne, na so'bhuudbhilaassukH| na vyaSIdadasatkAre, satkAre'pi jaharSe na. prajJA prajJAvatAM pazyannAtmanyaprajJatAM vidan / na vyaSIdanna cA'mAdyat, prajJotkarSamupAgataH jJAna-cAritrayukto'smi, cchayastho'haM tathA'pi hi / ityajJAnaM viSehe sa, jJAnasya kramalAbhavit jinAstaduktaM jIvo vA, dharmAdharmoM bhavAntaram / parokSatvAnmRSA naiva, sa mene zuddhadarzana: zArIrAn mAnasAnevaM, svaparapreritAn muniH / . . parISahAn viSehe sa, vAkkAyamanasAM vazI dhyAnaikatAnaH satataM, svAminAM zrImadarhatAm / cakre caityAyamAnaM sa, cetaH sthirataraM nijam siddheSu guruSu bahuzruteSu sthavireSu ca / tapasviSu zrutajJAne, saGgha cA'bhUt sa bhaktimAn 227 // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // 47 // evaM ca tiirthkRtkrmopaarjnaanypraannypi| sthAnakAni siSeve'sau, durlabhAnyamahAtmanAm tapa ekAvali ratnAvali ca kanakAvalim / siMhaniSkrIDitaM jyeSThaM, kaniSThaM ca cakAra saH mAsopavAsAdArabhya, sa kartuM karmanirjarAm / aSTamAsopavAsAntamupavAsatapo vyadhAt evaM tIvra tapastaptvA, kRtvA saMlekhanAdvayam / cakArA'nazanaM prAnte, samataikaparAyaNaH smaran paJcaparameSThinamaskAraM smaahitH| sa dehatyAgamakaronilayatyAgalIlayA // 48 // 49 // 50 // // 1 // // dvitIyajinadezanA // asAvasAraH saMsAraH, sArabuddhyA'vabudhyate / kAco vaiDUryabuddhyeva, dhigaho ! mugdhabuddhibhiH pratikSaNabhavairdehabhAjAM vividhakarmabhiH / . saMvardhyate ca saMsAraH, pAdapo dohadairiva karmAbhAvena saMsArAbhAvo nyAyabhavaH khalu / / karmadhvaMsAya sudhiyA, yatitavyaM tataH sadA karmadhvaMsa: zubhadhyAnAt, tacca dhyAnaM caturvidham / AjJA-'pAya-vipAkAnAM, saMsthAnasya cintanAt AjJA syAdAptavacanaM, sA dvidhaiva vyavasthitA / AgamaH prathamA tAvaddhatuvAdo'parA punaH zabdAdeva padArthAnAM, pratipattikRdAgamaH / * pramANAntarasaMvAdAddhetuvAdo nigadyate . // 3 // // 4 // 228 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = dvayorapyanayostulyaM, prAmANyamavigAnataH / aduSTakAraNArabdhaM, pramANamiti lakSaNAt // 7 // doSA rAga-dveSa-mohAH; sambhavanti na te'rhati / aduSTahetusambhUtaM, tat pramANaM vaco'rhatAm // 8 // naya-pramANasaMsiddhaM, paurvAparyAvirodhi ca / apratikSepyamaparairbaliSThairapi zAsanaiH // 9 // aGgopAGga-prakIrNAdibahubhedApagAmbudhi / anekAtizayaprAjyasAmrAjyazrIvibhUSitam // 10 // sudurlabhaM dUrabhavyairbhavyaistu sulabhaM bhRzam / gaNipiTakatayoccairnityaM stutyaM narA-'maraiH // 11 // imAmAjJAM samAlambya, syAdvAdanyAyayogataH / dravya-paryAyarUpeNa, nityA-'nityeSu vastuSu // 12 // svarUpa-pararUpAbhyAM, sadasadrUpazAliSu / yaH sthirapratyayo dhyAnaM, tadAjJAvicayAhvayam // 13 // aspRSTajinamArgANAmavijJAtaparAtmanAm / aparAmRSTAyatInAmapAyAH syuH sahasrazaH // 14 // mAyA-mohA-'ndhatamasavivazIkRtacetasA / kiM kiM nA'kAri kaluSaM ?, kasko'pAyo'pyavApi na ? // 15 // yad yad duHkhaM nArakeSu, tiryakSu manujeSu ca / mayA'prApi pramAdo'yaM, mamaiva hi vicetasaH // 16 // prApyo'pi paramAM bodhi, mano-vAkkAyakarmajaiH / duzceSTitairmayaivA''tmazirasi jvAlito'nalaH // 17 // svAdhIne muktimArge'pi, kumArgaparimArgaNaiH / aho ! AtmaMstvayaivaiSa, svAtmA'pAyeSu pAtitaH // 18 // 229 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // yathA prApte'pi saurAjye, bhikSAM bhrAmyati baalishH| AtmAyatte tathA mokSe, bhavAya bhrAntavAnasi evaM rAga-dveSa-mohairjAyamAnAn vicintayet / yatrA'pAyAMstadapAyavicayadhyAnamiSyate vipAkaH phalamAmnAtaH, karmaNAM sa zubhA-'zubhaH / dravya-kSetrAdisAmagryA, citrarUpo'nubhUyate zubhastatrAGganA-mAlya-khAdyAdidravyabhogataH / / azubhastvahi-zastrA-'gni-viSAdibhyo'nubhUyate / kSetre saudha-vimAnopavanAdau vasanAcchubhaH / zmazAna-jAGgalA-'raNyaprabhRtAvazubhaH punaH kAle tvazItalA-'nuSNe, vasantAdau rateH zubhaH / uSNe zIte grISma-hemantAdau bhramaNato'zubhaH manaHprasAda-santoSAdibhAveSu zubho bhavet / krodhA-'haGkAra-raudratvAdibhAveSvazubhaH punaH sudevatva-bhogabhUmimanuSyAdibhave zubhaH / / kumartya-tiryagnarakAdibhaveSvazubhaH punaH api ca-udayakSayakSayopazamopazamAH karmaNAM bhavantyatra / dravyaM kSetraM kAlaM, bhAvaM ca bhavaM ca samprApya iti dravyAdisAmagrIyogAt karmANi dehinAm / svaM svaM phalaM prayacchanti, tAni tvaSTaiva tadyathA jantoH sarvajJarUpasya, jJAnamAvriyate sadA / yena cakSuH paTeneva, jJAnAvaraNakarma tat mati-zrutA-'vadhi-manaHparyAyAH kevalaM tthaa| paJcA''vriyante jJAnAnItyetA jJAnAvRtebhidaH 230 // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // paJca nidrA darzanAnAM, catuSkasyA''vRtizca yA / darzanAvaraNIyasya, vipAkaH karmaNaH sa tu . yathA didRkSuH svAmI svaM, pratIhAranirodhataH / na pazyati tathA''tmA'pi, yena dRSTyAvRtistu tat madhuliptAsiMdhArAgrAsvAdAbhaM vedyakarma yat / sukha-duHkhAnubhavanasvabhAvaM tat prakIrtitam surApANasamaM prAjJA, mohanIyaM pracakSate / yadanena vimUDhAtmA, kRtyA-'kRtyeSu muhyati tatrA'pi dRSTimohAkhyaM, mithyAdRSTivipAkakRt / cAritramohanIyaM tu, viratipratiSedhakam nR-tignarakA-'martyabhedAdAyuzcaturvidham / svasvajanmani jantUnAM, dhArakaM guptisannibham gati-jAtyAdivaicitryakAri citrakaropamam / nAmakarma vipAko'sya, zarIreSuH zarIriNAm uccairnIcairbhaved gotraM, karmoccairnIcagovakRt / .. kSIrabhANDa-surAbhANDabhedakAri kulAlavat dAnAdilabdhayoM yena, na phalaMnti vibAdhitAH / tadantarAyaM karma syAd, bhANDAmArikasannibham iti mUlaprakRtInAM, vipAkAMstAn vicinvataH / 'vipAkavicayaM nAma, dharmadhyAnaM pravartate anAdyantasya lokasya, sthityutpatti-vyayAtmanaH / AkRti cintayed yatra, saMsthAnavicayaH sa tu kaTisthakaravaizAkhasthAnakasthanarAkRtiH / dravyaiH pUrNaH sa tu lokaH, sthityutpatti-vyayAtmakaiH 231 // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // vetrAsanasamo'dhastAnmadhyato jhallarInibhaH / agre murajasaGkAzo, lokaH syAdevamAkRtiH .. sa ca trijagadAkIrNo, bhuvaH saptA'tra veSTitAH / ghanAmbhodhi-ghanavAta-tanuvAtairmahAbalaiH jagattrayaM tvastiryagU lokavibhedataH / adhastiryagU bhAvo, rucakApekSayA punaH mervantargostanAkAracaturkomapradezakaH / rucakA'dhastAdRgUrdhvamevamaSTapradezakaH tiryaglokastu rucakasyopariSTAdadho'pi ca / yojanAnAM nava nava, zatAni bhavati sphuTam tiryaglokasya tvadhastAdadholokaH pratiSThitaH / navayojanazatyUnasaptarajjupramANakaH / tatrA'dhobhAgamAsAdyAdho'dhaHsthAH sapta bhUmayaH / yAsu nArakaSaNDhAnAM, nivAsAH santi bhISaNAH . rtnshrkraavaalukaapngkdhuumtmHprbhaaH| . mahAtamaHprabhA cA''sAM, bAhalye lakSayojanI azItirvAtriMzadaSTAviMzativiMzatistathA / aSTAdaza SoDazA'STau, sahasrAzca krameNa tu ratnaprabhAbhuvo'dho'dhaH, kramAt pRthutarAzca tAH / triMzallakSANi narakAvAsAnAM prathamAvanau paJcaviMzatilakSANi, dvitIyanarakAvanau / tRtIyAyAM paJcadaza, turIyAyAM punardaza paJcamyAM trINi paJconaM, lakSaM SaSThyAM punarbhuvi / paJcaiva narakAvAsAH, saptamyAM narakAvanau 232 // 49 // // 50 // // 52 // // 53 // // 54 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 55 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // bhuvAM ratnaprabhAdInAmadhastAJca ghanAbdhayaH / madhyotsedhe yojanAnAM, sahasrANi tu viMzatiH tadadhastAd ghanavAtA, madhyotsedhe bhavanti tu / yojanAnAmasaGkhyAni, sahasrANi ghanAbdhitaH tanuvAtAstvasaGkhyAni, tAni syurghanavAtataH / AkAzaM tanuvAtebhyo'pyasaGkhayeyAni tAni ca madhyotsedhAdamuSmAt tu, hIyamAnAH krameNa ca / ghanAmbhodhyAdayaH prAnte, valayAkAradhAriNaH ratnaprabhAyA medinyAH, paridhisthitizAlinaH / ghanAmbhodhivalayasya, viSkambho yojanAni SaT mahAvAtasya valayaviSkambhe yojanAni tu / sArdhAni catvAri tanuvAyoH sArdhaM tu yojanam ratnaprabhAyA valayamAnasyopari jAyate / zarkarAyA ghanAmbhodhau, tribhAgo yojanasya tu mahAvAte ca gavyUtamekaM bhavati nizcitam / gavyUtasya tRtIyAMzastanuvAte'pi vardhate zarkarAvalayamAnasyopari kSepa eSa ca / tRtIyapRthvIvalayaviSkambheSvapi jAyate evaM ca prAkprAgvalayamAno kSepa eSa ca / , saptamI pRthivIM yAvad, valayeSu vidhIyate ghanAmbhodhi-mahAvAtA-'lpavAtavalayAni tu / svasvapRthvIgatotsedhasamotsedhAni sarvataH itthaM ca bhUmayaH sapta, ghanAmbhodhyAdidhAritAH / tAsveva narakAvAsA, bhogasthAnaM kukarmaNAm // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // 233 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtanA-rukzarIrA-''yurlezyA-duHkha-bhayAdikam / / vardhamAnaM vinizcayamadho'dha:zvabhrabhUmiSu // 67 // atha ratnaprabhAbhUmerbAhalye jAyate khalu / yojanAnAM lakSamekaM, sahasrAzItisaMyutam . .. ||68 // tyaktvA yojanasahasramekamUrdhvamadho'pi ca / tadantaH santi bhavanapatInAM bhavamAni tu . // 69 // te ca bhavanapatayo, dakSiNottarayordizoH / zreNIdvayena tiSThanti, rAjamArge'TTapaGkivat // 70. // tatra cUDAmaNicihnA, asurA bhavanAdhipAH / nAgAH punaH phaNAcihnA, vidyuto vajralAJchanAH // 71 // suparNA garuDacihnA ghaTacihnAMzca vahnayaH / azvAGkA vAyavo vardhamAnAGkAH stanitAH punaH // 72 // makarAGkA udadhayo, dvIpA: kesarilAJchanAH / bhavanti dikkumArAstu, sarve kuJjaralAJchanAH // 73 // tatrA'surANAM dvAvindrau, camaro balirityapi / dharaNo bhUtAnandazca, nAgAnAM tu purandarau // 74 // indrau vidyutkumArANAM, hrihrishstthaa| veNudevo veNudArI, suparNAnAM tu vAsavau // 75 // IzAvagnikumArANAmagnizikhA-'gnimANavau / indrau vAyukumArANAM, velambo'tha prabhaJjanaH / / 76 // sughoSo'tha mahAghoSaH, stanitAnAM tu vAsavau / indrAvabdhikumArANAM, jalakAnta-jalaprabhau pUrNo vaziSThazca dviipkumaaraannaamdhiishvrau| .. . adhipau dikumArANAmamitA-'mitavAhanau . 234 // 77 // // 78 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // ratnaprabhAyA upari, yojanAnAM sahasrataH / upariSTAdadhastAcca, tyaktvaikAM zatayojanIm / vasanti yojanazateSkTasvaSTavidhAH khalu / dakSiNottarayoH zreNyorvyantarANAM nikAyakAH pizAcavyantarAstatra, kadambatarulAJchanAH / bhUtAH sulasavRkSAGkA, yakSAstu vaTalAJchanAH rAkSasAstu khaTvAGgAGkA azokAGkAstu kinnarAH / campakAGkAH kimpuruSA, nAgadvaGkA mahoragAH gandharvavyantarAzcArutumburudrumalAJchanAH / tatra kAla-mahAkAlau, pizAcAnAmadhIzvarau surUpo'pratirUpazca, bhUtAnAmadhipau punaH / yakSANAM pUrNabhadrazca, mANibhadrazca vAsavaH rAkSasAnAM punarbhImo, mahAbhImazca naaykH| kinnarANAmadhIzau kinnara-kimpuruSau punaH . tathA satpuruSa-mahApuruSau kimpurusspau|| atikAya-mahAkAyau, mahoragapurandarau gandharvANAM prabhurgItaratirgItayazA api / itthaGkAraM vyantarANAM, tajendrAH santi SoDaza. ratnaprabhAyAH prathame, yojanAnAM zate tathA / yojanAni parityajya, dazA'dho daza copari santyazItau yojaneSu, vyantarASTanikAyakAH / tatrA'prajJaptikaH paJcaprajJaptirRSivAditaH bhUtavAditaH krandito, mahAkrandita eva ca / kUSmANDa: pavakazceti, teSu dvau dvau purandarau 235 // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sannihitaH samAnazca, tathA dhAtR-vidhAtRkau / ' RSizca RSipAlazca, tathezvara-mahezvarau // 91 // suvatsaka-vizAlau ca, hAsa-hAsaratI tathA / tathA zveta-mahAzvetau, pavakaH pavakAdhipaH .: // 92 // ratnaprabhAtalAdUrdhvaM yojanAnAM zateSu ca / aSTAsu dazahIneSu, jyotiSkANAmadhastalam // 93 // tadUrdhvaM dazayojanyAM, sUryaH sUryasya copari / bhavatyazItiyojanyAH, prAnte tuhinadIdhitiH // 94 // tato viMzatiyojanyAH; prAnte tArA grahA iti / bAhalye yojanazataM, jyotirloko dazottaram // 95 // ekaviMzairyojanAnAmatraikAdazabhiH zataiH / dvIpasya jambUdvIpasya, meruzailamasaMspRzat // 96 // AsthitaM maNDalikayA, dikSu sarvAsu santatam / jyotizcakra bambhramIti, dhruva ekastu nizcalaH ... // 97 // yojanAnAmekAdazazatairekAdazottaraiH / . lokAntamaspRzat taddhi, maNDalenA'vatiSThate // 98 // atra sarvopari svAtiH, sarveSAM bharaNI tvadhaH / sarvebhyo dakSiNo mUlo'bhIciH sarvottaraH punaH // 99 // tatra jambUdvIpe'muSmin dvau candrau dvau ca bhAskarau / lavaNode ca catvArazcandrA dinakarAstathA // 10 // dvAdaza dhAtakIkhaNDe, candrA dvAdaza bhAnavaH / . kAlode dvicatvAriMzaccandrA dinakarAstathA // 101 // dvAsaptatiH puSkarAdhe, candrAzca khayo'pi ca . evaM dvAtriMzamindUnAM zataM dinakRtAM tathA // 102 / / 236 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 103 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // // 108 // ekasyaikasya candrasya, jAyate ca parigrahaH / aSTAzItirgrahAzcaiva, bhAnyaSTAviMzatistathA SaTSaSTizca sahasrANi, tathA nava zatAni ca / tArakAkoTikoTInAM, paJcasaptatireva ca indovimAnaM viSkambhA-''yAmayoryojanasya tu / ekaSaSTyaMzIkRtasya, syuH SaTpaJcAzadaMzakAH aSTacatvAriMzadaMzA, vimAne tu vivasvataH / yojanArdhaM grahANAM tu, bhAnAM gavyUtamekakam sarvotkRSTAyuSastArakAyAH krozArdhameva tu / sarvajaghanyAyuSkAyAH, paJca dhanvazatAni tu piNDaH sarvatra daiAdhaM, maryakSetre bhavanti te| . paJcacatvAriMzallakSayojanapramite khalu / puraH siMhA dakSiNato, gajA aparato vRSAH / . uttarato'zvAzcandrAdivimAnavAhanAnyamI te cA''bhiyogikAzcandrAMzvoH sahasrANi SoDaza / graha-nakSatra-tArANAmaSTau catvAryubhe kamAt candrAdInAM gatijuSAM, svarasenaiva santatam / vAhanatvenA'vatiSThantyAbhiyogyena karmaNA . mAnuSottaraparato, yojanAnAM sahasrakaiH / . paJcAzatendavo'zci, tiSThantyantaritA mithaH manuSyakSetracandrA-'rkamAmAdardhapramANakAH / kramazaH kSetraparidhivRddhyA vardhiSNusaGkhyakAH sulezyA graha-nakSatra-tArakAparivAritAH / saGgyAvivarjitA evaM, ghaNTAkAramanoharAH - 237 // 109 // // 110 // // 111 // // 112 // // 113 // // 114 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 115 // // 117 / / // 118 // // 119 // // 120 // svayambhUramaNAmbhodhimavadhIkRtya te sadA / tiSThanti yojanalakSAntaritAbhizca pAGktibhiH / madhyaloke jambUdvIpa-lavaNAdyAH zubhAbhidhAH / dviguNadviguNAbhogA, asaGkhyA dvIpa-sAgarAH pUrvapUrvaparikSepakRto valayasannibhAH / antyaH svayambhUramaNe, nAma teSAM mahodadhiH jambUdvIpAntare meruMH, kAJcanasthAlavartulaH / adho yojanasahasramavagADho mahItale . navanavati yojanasahasrANi samucchritaH / yojanAnAM sahasrANi, bhUtale daza vistRtaH ekaM yojanasahasramupariSTAcca vistRtaH / / trikANDazca tribhirlokaH, pravibhaktavapuzca saH zuddhapRthvI-grAva-vajra-zarkarAbahulaM khalu / ekaM yojanasahasraM, sumeroH kANDamAdimam .. jAtarUpa-sphaTikA-'Gka-rajatairbahulAvani / yojanAnAM sahasrANi, triSaSTistu dvitIyakam SaTtriMzacca tRtIyaM tu, jAmbUnadazilAmayam / vaiDUryaratnabahulA, cUlikA tasya zobhanA catvAriMzadyojanAni, punastasyAH samucchraye / mUlaviSkambhamAne tu, tasyA dvAdazayojanI aSTau tanmadhyaviSkambhe, catvAryupari vistRtau| . merormUle bhadrazAlaM, vanaM valayasannibham / bhadrazAlAt paJcazatayojanyAmadhimekhalam / nandanaM vistRtaM paJca, yojanAnAM zatAni tu / 238 // 121 // // 122 // // 123 // // 124 // // 125 // // 126 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / // 127 // // 128 // // 129 // // 130 // // 131 // // 132 // sArdhadviSaSTisahasrayojaneSvatha tAdRzam / mekhalAyAM dvitIyasyAM, tAvat saumanasaM vanam vanAt saumanasAt SaTtriMzadyojanasahasrataH / bhavedUvaM tRtIyasyAM, mekhalAbhuvi sundaram caturnavatyagracatuHzatayojanavistRtam / valayAkAramudyAnaM, meroH zirasi pANDukam jambUdvIpe tviha dvIpe, sapta varSANi bhAratam / haimavataM harivarSa, videhaM ramyakaM tathA hairaNyavatairavate, amUnyA dakSiNottaram / vibhAgakAriNo'mISAmamI varSadharAdrayaH himavanmahAhimavaniSadhA nIla-rukmiNau / zikharI ceti mUlova'tulyavistArazAlinaH tatrA'vagADho medinyAM, paJcaviMzatiyojanIm / hemamayo'drirhimavAnucchritaH zatathojanIm mahAhimavadadristadviguNo'rjunanirmitaH / tato'pi dviguNastApanIyo niSadhaparvataH nIlastu niSadhatulyo, girirvaiDUryanirmitaH / mahAhimavatA tulyo, rukmI rajatanirmitaH / tApanIyastu zikharI, samo himvddrinnaa| . sarve'pi pArzvabhAgeSu, vicitramaNizAlinaH sahasrayojanAyAmastadardhena tu vistRtaH / adrau kSudrahimavati, padmanAmA mahAhUdaH mahAhimavadadrau tu, mahApadmAbhidho hRdaH / vidyate padmahUdato, dviguNAyAma-vistRtiH 239 // 133 // // 134 // // 135 // // 136 // // 137 // // 138 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 139 // * // 140 // - // 141 // // 142 // // 144 // mahApadmAt tu dviguNastiGgicchiniSadhe hRdaH / tiGgicchitulyo nIlAdrau, hRdaH kesarisaMjJakaH .. mahApuNDarIko mahApadmatulyastu rukmiNi / padmatulyaH puNDarIkahUdaH zikhariparvate vikasvarANi tiSThanti, padmAdiSu hudeSu tu / kamalAnyavagADhAni, jalAntardazayojanIm / zrIhIdhRtikIrtibuddhilakSmyaH palyAyuSo'tra tu / / sAmAnikapArSadyA''tmarakSAnIkayutAH kramAt / tatra ca bharatakSetre, gaGgA-sindhU mahApage / rohitA-rohitAMze tu, kSetre haimavatAbhidhe hariddharikAntA nadyau, varSe tu harivarSake / mahAvideheSu zItA-zItode sariduttame' narakAntA-nArIkAnte, kSetre ramyakanAmani / svarNakUlA-rUpyakUle, hairaNyavatavarSake nadyau tu raktA-raktode, kSetra aivatAbhidhe / . AdyAH pUrvAbdhigAminyo, dvitIyAH pazcimAbdhigAH ApagAnAM sahasrestu, caturdazabhiruttamaiH / gaGgA-sindhU mahAnadyau, pratyekaM parivArite dviguNadviguNanadIvRte dve dve pare api / yAvacca zItA-zItode, uttarA dakSiNopamAH pratyekaM te punaH zItA-zItode parivArite / dvAtriMzatsahasrAdhikairnadIlakSaistu paJcabhiH bharatorutve SaDviMzA, paJcayojanazatyatha / .. ekonaviMzatyaMzasya, yojanasya SaDaMzakAH 240 // 145 // // 146 // // 147 // // 148 // . // 149 // // 150 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // // 155 // // 156 // tato dviguNadviguNaviSkambhAzca yathottaram / videhAntA varSadharAcala-varSA bhavanti tu uttare varSadharAdri-varSAstulyAstu dakSiNaiH / varSadharAdri-varSANAM, pramANamidameva hi niSadhAneruttarato, merordakSiNato'pi ca / vidyutprabha-saumanasau, girI pazcima-pUrvako gajadantAkRtI mUrjA, stokAdaspRSTameruko / anayorantare devakuravo bhogabhUmayaH tadviSkambho yojanAnAmekAdaza sahasrakAH / dvicatvAriMzadadhikA, yojanASTazatI tathA tatra ca zItodAbhinnahUdapaJcakapArzvataH / svarNazailA daza daza, te mitho mIlanAcchatam tatra nadyAH zItodAyAH, pUrvAparataTasthitau / zailau vicitrakUTazca, citrakUTazca nAmataH tayoH sahasramutsedhe, yojanAnAmadho'pi ca / . . tAvAneva hi vistArastadardhaM cordhvavistRtau meroruttarato nIlagirerdakSiNato girI / gajadantAkRtI gandhamAdano mAlyavAnapi tayorantaH zItAbhinnahadapaJcakapArzvagaiH / / svarNazailaiH zatenA'tiramyAH kurava uttarAH teSu nadyAzca zItAyAstaTayoryamakAbhidhau / sauvarNI vicitrakUTa-citrakUTasamau girI devottarakurubhyaH prAk, prAgvidehAH smRtAzca te / pazcime'paravidehA, mithaH kSetrAntaropamAH 241 // 157 // // 158 // // 159 // // 160 // // 161 // // 162 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasparamasaJcArA, vibhaktAH saridadribhiH / cakrivijeyA vijayAsteSu SoDaza SoDaza . // 163 // taMtra kaccho mahAkaccha:, sukaccha: kacchavAnapi / Avarto maGgalAvartaH, puSkalaH puSkalAvatI // 164 // prAgvidehottarA hyete, dakSiNAstvatha vatsakaH / suvatso'tha mahAvatso, ramyavAn ramya-ramyako : // 165 // ramaNIyo maGgalavAnathA'paravidehagAH / / padmaH supadmo'tha mahApadmaH padmAvatI tathA // 166 // zaGkhaH kumuda-naline, nalinavAMzca dakSiNAH / ... vapraH suvapro'tha mahAvapro vaprAvatI tathA // 167 // atha valguH suvalguzca, gandhilA gndhilaavtii|| apareSu videheSUttarasthA vijayA'amI // 168 // madhye ca zaravasyA'nagunaya vibhAgakRt / vaitADhyAdriH prAgaparapayodhI yAvadAyataH // 169 // SaD yojanAni sakrozAnyuphaiM magnaH sa vistRtaH / paJcAzataM yojanAni, tadarthaM punarucchritaH // 170 // bhUmito dazayojanyAM dakSiNottarapArzvayoH / tatra vidyAdharazreNyau, dazayojanavistRte // 171 // tatrA'pAcyAM sarASTrANi, paJcAzanagarANi tu / uttarasyAM punaH SaSTividyAdharamahIbhujAm // 172 // UrdhvaM vidyAbhRcchreNibhyAM, dazayojanyanantaram / . ubhe ca vyantarazreNyau, vyantarAvAsazobhite // 173 // upari vyantarazreNyoryojaneSu tu paJcasu / kUTAni nava vaitADhya, IdRgairavate'pi hi / // 174 // 242 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 175 // // 176 // // 177 // // 178 // // 179 // // 180 // prAkArabhUtA dvIpasya, jambUdvIpasya tiSThati / jagatI vajramayyaSTau, yojanAni samucchritA tasyAzca mUle viSkambhamAMne dvAdazayojanI / madhyabhAge yojanAni, cA'STau catvAri mUrdhani tadUrdhvaM jAlakaTako, gavyUtadvitayocchyaH / vidyAdharANAmAkrIDasthAnamekaM manoharam tato'pi jAlakaTakAdUddhvaM padmavarAbhidhA / vidyate vedikA ramyA, bhogabhUmirdivaukasAm tasyA jagatyAH pUrvAdidikSu dvArANi ca kramAt / vijayaM vaijayantaM ca, jayantamaparAjitam asti ca kSudrahimavanmahAhimavadantare / zabdApAtInAmadheyAd, vRttavaitAvyaparvataH zailastu vikaTapAtI, madhye zikhari-rukmiNoH / . gandhApAtI punarmahAhimavaniSadhAntare mAlyavAnantarAle ca, zailayornIla-rukmiNoH / sarve'pi palyAkRtayaH, sahasrayojanocchyAH jambUdvIpaparikSepI, vistAre dviguNastataH / avagADho yojanAnAM, sahasramavanItale paJcanavatiyojanasahasrI ca kramAt kramAt / / . ubhayato'pyucchrayeNa, vardhamAnajalastathA madhye ca yojanadazasahasrIpramavistRtau / yojanAnAM sahasrANi, SoDazocchyavacchikhaH kAladvaye tadupari, gavyUtadvitayAvadhi / . hAsa-vRddhidharo nAmnA, lavaNodaH payonidhiH // 181 // // 182 // // 183 // // 184 // // 185 // // 186 // 243 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 187 // * // 188 // // 189 // // 190 // // 191 // // 192 // pUrvAdidikSu tatrAntaH, pramANe lakSayojanAH / vaDavAmukha-keyUpa-yUpakezvarasaMjJakAH sahasrayojanImAnavanirmitakuDyakAH / yojanAnAM sahasrANi, dazA'dho'nte ca vistRtAH vAyudhRtatryaMzajalA, mahAliJjarasannibhAH / pAtAlakalasAH santi, catvAraH prAk kramAdamI teSu kAlo mahAkAlo, velambo'tha prabhaJjanaH / vasanti krIDAvAseSu, krameNaiva divaukasaH sahasrayojanAzcA'nye, dazayojanakuDyakAH / adhastAcca vadane ca, zatayojanasammitAH vAyUkSiptamadhyamizrApAH zatAnyaSTasaptatiH / caturazItizca kSudrapAtAlakalasA iha ' dvicatvAriMzatsahasrasaGkhyA nAgakumArakAH / antarvelAdhAriNo'sminnAyuktA iva sarvadA bAhyavelAdhAriNAM tu, sahasrANi dvisaptatiH / tathA SaSTiH sahasrANi, zikhAvelApradhAriNAm gostUpa udakAbhAsaH, shngkho'pyudksiimkH| haimA-'Gka-raupya-sphATikA, velAdhArIndraparvatAH gostUpa-zivaka-zaGkha-manohadasurAzrayAH / dvicatvAriMzatsahasrayojanyAM digbhavAzca te ekaviMzasaptadazazatayojanikocchyAH / / te dvAviMzayojanAnAM, sahasraM vistRtAstvadhaH upariSTAccaturviMzAM, yojanAnAM catuHzatIm / teSAmupari sarveSAM, prAsAdAH santi zobhanAH 244 / 21 savadA // 193 // // 194 // // 195 // // 196 // // 197 // // 198 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 199 // // 200 // // 201 // // 202 // // 203 // // 204 // karkoTakaH kArdamakaH, kailAzazcA'ruNaprabhaH / sarvaratnamayAzcANuvelAdhArIndraparvatAH karkoTako vidyujjihvaH, kailAzothA'ruNaprabhaH / vasanti devatAsteSu, sarvadaiva yathAkramam sahasreSu dvAdazasu, yojanAnAM vidikSu ca / prAcyAmindudvIpau tAvadvistArA-''yAmazobhitau vidyete savitRdvIpAvapareNa ca tAvati / tathA'sti gautamadvIpastAvati susthitAzrayaH antarbAhyalAvaNakacandrA-'rkANAM tathA''zrayAH / prAsAdAsteSu lavaNarasastu lavaNodadhiH lavaNodaparikSepI, tato dviguNavistRtiH / dhAtakIkhaNDa ityasti, nAmnA dvIpo dvitIyaka: jambUdvIpe ca ye meru-varSa-varSadharAdrayaH / dhAtakyAM dviguNAste tu, khyAtAssaireva nAmabhiH . iSvAkAraparvatAbhyAM, dIrghAbhyAmudagyAmyayoH / vibhaktA jambUdvIpasthasaGkhyA: pUrvAparArdhayoH cakrArAbhA niSadhoccAH, kAloda-lavaNaspRzaH / varSadharAH seSvAkArA, varSAstvarAntarasthitAH dhAtakIkhaNDadvIpasya, parikSepI payonidhiH / . kAlodAkhyo yojanAnAmaSTau lakSANi vistRtaH dhAtakyAM seSvAkArANAM, mervAdInAmabhASi yaH / saGkhyAviSayaniyamaH, puSkarArdhe sa eva hi dhAtakIkhaNDakSetrAdivibhAgAd dviguNaH punaH / kSetrAdikavibhAgo'tra, puSkarArdhe prakIrtitaH // 205 / / // 206 // // 207 // // 208 // // 209 // // 210 // 245 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 212 // // 213 // // 214 // // 215 // // 216 // catvAro meravaH kSudrA, dhAtakI-puSkarArdhayoH / yojanAnAM paJcadazasahasrayA meruto'NavaH meroryojanaSaTzatyA, hInaviSkambhakAH kSitau / teSAM ca prathamaM kANDaM, mahAmeroranUnakam dvitIyaM saptabhinyUnaM, yojanAnAM sahasrakaiH / tRtIyamaSTabhirmeruvad bhadrazAla-nandane shaardhpnycpnycaashshsryojnopri| paJcayojanazatyA ca, pRthu saumanasaM vanam aSTAviMzatisahastyA, yojnaanaamthopri| . SaDUnayojanapaJcazatavistAri pANDukam upariSTAdadhastAcca, viSkambho'thA'vagAhanam / mahAmerugirestulyaM, tattulyA cUlikA'pi ca tadevaM mAnuSaM kSetraM, dvIpAvardhatRtIyako / dvAvadhI paJcatriMzacca, varSAH paJca ca meravaH triMzad varSadharA devakuravaH paJca paJca c|| uttarAH kuravaH SaSTyuttaraM ca vijayAH zatam tataH paraM parvato'sti, nAmato mAnuSottaraH / martyalokaparikSepI, puraprAkAravartulaH niviSTaH puSkarasyA'rdhe sauvarNaH saikaviMzatim / yojanAnAM saptadazazatIM yAvat samucchritaH catuHzatI yojanAnAM, triMzAM kozaM ca bhUmigaH / yojanAnAM sahasraM dvAviMzaM vistIrNavAnadhaH yojanAnAM saptazatIM, trayoviMzAM ca madhyataH / upariSTAccaturviMzAM, yojanAnAM catuHzatIm 246 // 217 // // 218 // // 219 // // 220 // // 221 // // 222 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ notpadyante na mriyante, mAstatparataH kvacit / na mriyante cAraNAdyA, api tatparato gatAH // 223 // mAnuSottaranAmA ca, tenA'yaM parato'sya ca / bAdarAgni-megha-vidyunnadI-kAlAdayo na hi // 224 // paJcaviMzati varSeSu, caiSvarvAg mAnuSottarAt / manuSyAH sAntaddhIpeSUtpadyante hi janmataH // 225 // saMhAra-vidya-ddhiyogAnmervAdizikhareSu ca / dvIpeSvardhatRtIyeSu, samudradvitaye ca te // 226 // te ca bhAratakA jambUdvIpyA lAvaNakA api / ityevamAdayaH kSetra-dvIpA-'mbhodhivibhAgataH // 227 // dvidhA''rya-mlecchabhedAt te, tatrA''AH SaDvidhA iha / . kSetra-jAti-kula-karma-zilpa-bhASAvibhedataH // 228 // kSetrAyaH paJcadazasu, jAyante karmabhUmiSu / tatreha bhArate sArdhapaJcaviMzatidezajAH // 229 // te cA''ryadezA nagarairupalakSyA ime yathA / rAjagRheNa magadhA, aGgadezastu campayA // 230 // vaGgAH punastAmraliptyA, vArANasyA ca kAzayaH / kAJcanapuryA kaliGgAH, sAketena ca kosalAH . // 231 // kuravo gajapureNa, zauryeNa ca kuzArtakAH / . kAmpIlyena ca paJcAlA, ahicchatreNa jAGgalAH // 232 // videhAstu mithilayA, dvAravatyA surASTrakAH / vatsAzca kauzAmbIpuryA, malayA bhadrilena tu // 233 // nAndIpureNa sandarbhA, varuNAH punaracchayA / . vairATena punarmatsyAH , zuktimatyA ca cedayaH // 234 // 24che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazArNA mRttikAvatyA vItabhayena sindhavaH / sauvIrAstu mathurayA, sUrasenAstu pApayA . // 235 // bhaGgayA mAsapurIvartAH, zrAvastyA caM kuNAlakAH / . . koTIvarSeNa lATAzca, zvetavyA ketakArdhakam // 236 // AryadezA amI ebhinagarairupalakSitAH / tIrthakRccakrabhRtkRSNa-balAnAM janma yeSu hi // 237 / / ikSvAkavo jJAta-hari-videhAH kuravo'pi ca / / ugrA bhojA rAjanyAzca, jAtyAryA evamAdayaH // 238 // kulAryAstu kulakarAzcakriNo viSNavo blaaH| . tRtIyAt paJcamAt saptamAd vA ye zuddhavaMzajAH // 239 // 'yajanairyAjanaiH zAstrAdhyayanA-'dhyApanairapi / prayogairtiyA vRttimantaH kAryakAH smRtAH // 240 // zilpAryAH svalpasAvadyavRttayastantuvAyakAH / tunnavAyAH kulAlAca, nApitA devalAdayaH // 241 // bhASA nAma te ziSTabhASAniyatavarNakam / paJcAnAmapi cA''ryANAM, vyavahAraM vadanti ye // 242 // mlecchAstu zAkA yavanAH, zabarA barbarA api / kAyA muruNDA uDrAzca, goDrAH pakkaNakA api // 243 // arapAkAzca hUNAzca, romakAH pArasA api / khasAzca khAsikA DaumbilikAzca lakusA api // 244 / / bhillA andhrA bukkasAzca, pulindAH krauJcakA api / . bhramararutAH kuJcAzca, cIna-caJcaka-mAlavAH // 245 // draviDAzca kulazAzca, kirAtA: kaikayA apiN| .. hayamukhA gajamukhAsturagA-'jamukhA api // 246 // 248 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 247 // // 248 // mA / // 249 // // 250 // // 251 // // 252 // hayakarNA gajakarNA, anAryA apare'pi hi| mA yeSu na jAnanti, dharma ityakSarANyapi dharmA-'dharmojjhitA mlecchA, antaradvIpajA api / bhavanti cA'ntaddhIpAH, SaTpaJcAzadamI yathA te'rdhe kSudrahimavataH, pUrvA-'paravibhAgayoH / pUrvottarAprabhRtiSu, vidikSu catasRSvapi pUrvodIcyAM dizi tatrA'vagADho lavaNodadhiH / triyojanazatIM tAvAnAyAme vistRtAvapi prathamo'styantaradvIpa, ekoruriti nAmataH / puruSA dvIpanAmneha, sarvAGgopAGgasundarAH na khalvekorukA eva, dviipessvitypressvpi| . jJAtavyA vakSyamANeSu, dvIpanAmnaiva pUruSAH AgneyyAdiSu tanmAtrAvagAhA-''yAma-vistRtAH / dvIpA AbhASiko lAliko vaiSANikaH kramAt tataH paraM yojanAnAmavagAhya catuHzatIm / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazobhinaH aizAnyAdividikSvantIpAzca hayakarNakaH / gajakarNazca gokarNaH, zaSkulIkarNakaH kramAt tataH paraM yojanAnAM, paJcazatyavagAhinaH / tAvadAyAma-viSkambhA, antaradvIpakA ime tatrA''darzamukho meSamukho hayamukhastathA / gajamukhazca catvAra, aizAnyAdiSu pUrvavat tataH SaDyojanazatAvagAhA-''yAma-vistRtAH / azvamukho hastimukhaH, siMha-vyAghramukhAvapi 249 // 253 // // 254 // // 255 // // 256 // // 257 // // 258 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 259 // // 260 // // 261 // // 262 // // 263 // // 264 // yojanAnAM sptshtaavgaahaa-''yaam-vistRtaaH| . azva-siMha-hastikarNAH, karNaprAvaraNaH kramAt tato'STayojanazatI, lavaNode'vagAhinaH / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazAlinaH . dvIpA ulkAmukho vidyujjihye meSamukho'pi ca / vidyuddantazca catvAra, aizAnyAdividikkramAt yojanAnAM navazatI, tato'pi lavaNodadheH / avagAhya sthitAstAvadviSkambhA-''yAmazAlinaH nAmnA gUDhadanto ghanadantakaH zreSThadantakaH / zuddhadantazca catvAro'ntaradvIpA vidikkamAt aSTAviMzatirevaM ca, zikhariNyapi parvate / ekatra melitAH sarve, SaTpaJcAzad bhavanti te mAnuSottaraparataH, puSkarA) dvitIyakam / puSkarasya parikSepI, dviguNaH puSkarodakaH . tato'pi vAruNivarau, nAmnA dviip-pyonidhii| tataH paraM kSIravarau, nAmato dvIpa-sAgarau tato ghRtavarau dvIpA-'mbudhI ikSuvarau tataH / tato nandIzvaro nAmnA'STamo dvIpo dhusannibhaH etadvalayaviSkambhe, lakSAzItizcaturyutA / yojanAnAM triSaSTizca, koTyaH koTizataM tathA asau vividhavinyAsodyAnavAn devabhogabhUH / jinendrapUjAsaMsaktasurasampAtasundaraH asya madhyapradeze tu, kramAt pUrvAdidikSu ca / / aJjanavarNAzcatvArastiSThantyaJjanaparvatAH 2pa0 // 265 // // 266 // // 267 // // 268 // // 269 // // 270 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 271 // // 272 // // 273 // // 274 // // 275 // // 276 // dazayojanasahasrAtiriktavistRtAstale / . sahasrayojanAzcordhvaM, kSudrA merUcchyAzca te tatra prAg devaramaNo, nityodyotazca dakSiNaH / svayamprabhaH pratIcyastu, ramaNIya udasthitaH zatayojanyAyatAni, tadardhaM vistRtAni ca / dvisaptatiyojanoccAnyarhaccaityAni teSu ca pRthagdvArANi catvAryuccAni SoDazayojanIm / praveze yojanAnyaSTa, vistAre'pyaSTa teSu tu tAni devA'sura-nAga-suparNAnAM divaukasAm / samAzrayAsteSAmeva, nAmabhirvizrutAni ca SoDazayojanAyAmAstAvanmAtryazca vistRtau| / aSTayojanikotsedhAstanmadhye maNipIThikAH sarvaratnamayA devacchandakAH piitthikopri| pIThikAbhyo'dhikAyAmocchyabhAjazca teSu tu RSabhA vardhamAnA ca, tathA candrAnanA'pi ca / vAriSeNA ceti nAmnA; paryaGkAsanasaMsthitAH ratnamayyo yutAH svasvaparivAreNa hAriNA / zAzvatArhatpratimAH pratyekamaSTottaraM zatam . dve dve nAga-yakSa-bhUta-kuNDabhRtpratime pRthak / pratimAnAM pRSThatastu, cchatrabhRtpratimaikikA teSu dhUpaghaTI-dAma-ghaNTA-'STamaGgalI-dhvajAH / chatra-toraNa-caGgeryaH, paTalAnyAsanAni ca SoDaza pUrNakalasAdInyalaGkaraNAni ca / suvarNarucirarajovAlukAstalabhUmayaH 251 // 277 // || 278 // // 279 // // 280 // . // 281 // // 282 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 283 // // 284 // // 285 // . // 286 // // 287 // // 288 // AyatanapramANena, rucirA mukhamaNDapAH / / prekSArthamaNDapA akSavATikA maNipIThikAH ramyAzca stUpa-pratimAzcaityavRkSAzca sundarAH / indradhvajAH puSkariNyo, divyAH santi yathAkramam pratyekamaJjanAdrINAM, kakupsu catasRSvapi / kramAdamUH puSkariNyo, mAnato lakSayojanAH nandiSeNA cA'moghA ca, gostUpA'tha sudarzanA / tathA nandottarA nandA, sunandA nandivardhanA bhadrA vizAlA kumudA, puNDarIkiNikA tathA / .. vijayA vaijayantA ca, jayantA cA'parAjitA pratyekamAsAM yojanapaJcazatyAH paratra ca / yojanAnAM paJcazatIM yAvad vistArabhAJji tu lakSayojanadIrghANi, mahodyAnAni tAni tu / azoka-saptacchadaka-campaka-cUtasaMjJayA madhye puSkariNInAM ca, sphATikA: palyamUrtayaH / lalAma-vedyudyAnAdicihnA dadhimukhAdrayaH catuHSaSTisahasroccAH, sahasraM cA'vagAhinaH / vistRtA dazasahasrI, yojanAnAmuparyadhaH antare puSkariNInAM, dvau dvau ratikarAcalau / tato bhavanti dvAtriMzadete ratikarAcalA: zaileSu dadhimukheSu, tathA ratikarAdriSu / zAzvatAnyarhaccaityAni, santyaJjanagiriSviva catvAro dvIpavidikSu, tathA ratikarAcalAH / . dazayojanasahasrAyAma-viSkambhazAlinaH para / / 289 // // 290 // // 291 // // 292 // // 293 // // 294 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 295 // // 296 // // 297 // // 298 // // 299 // // 300 // yojanAnAM sahasraM tu, yAvaducchyazobhitAH / sarvaratnamayA divyA, jhallAkAradhAriNaH tatra dvayo ratikarAcalayordakSiNasthayoH / zakrasyaizAnasya punaruttarasthitayoH pRthak aSTAnAM mahAdevInAM, rAjadhAnyo'STadikSu tAH / lakSAbAdhA lakSamAnA, jinAyatanabhUSitAH sujAtA saumanasA cA'cimAlI ca prabhAkarA / padmA zivA zucyaJjane, bhUtA bhUtAvataMsikA gostUpA-sudarzane apyamalA-'psarasau tathA / rohiNI navamI cA'tha, ratnA ratnoccayA'pi ca sarvaratnA ratnasaJcayA vasurvasumitrikA / vasubhAgA'pi ca vasundharAnandottare api. nandottarakururdevakuruH kRSNA tato'pi ca / kRSNarAjIrAmArAmarakSitAH prAkktamAdamUH sarvarddhayastAsu devAH, kurvate saparicchadAH / caityeSvaSTAhnikAH puNyatithiSu zrImadarhatAm nandIzvaraparikSepI, tato nandIzvaro'rNavaH / tataH paro'ruNadvIpo'styaruNodazca sAgaraH tato'ruNavaro dvIpastannAmA ca payonidhiH / tataH paro'ruNAbhAso'ruNAbhAsazca sAgaraH / tatazca kuNDaladvIpaH, kuNDalodazca vAridhiH / tatazca rucakadvIpo, rucakazca payonidhiH evaM prazastanAmAno, dviguNadviguNAH kramAt / dvIpAH samudrAsteSvantyaH, svayambhUramaNo'mbudhiH // 301 // // 302 // // 303 // // 304 // // 305 // // 306 // 253 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 307 // // 308 // // 309 // // 310 // // 311 // // 312 // dvIpeSvardhatRtIyeSu, devottarakurUn vinaa| bharatairAvata-mahAvidehAH karmabhUmayaH . kAloda: puSkarodazca, svayambhUramaNastathA / pAnIyarasA lavaNarasastu lavaNodadhiH vAruNodazcitrapAnahRdyaH kSIrodadhiH punaH / khaNDamizra-ghRtacaturbhAgagokSIrasannibhaH ghRtodaH sadyaHkvathitagoghRtAbho'pare punaH / caturjAtakavatparvAntacchinekSurasopamAH / lavaNodo'tha kAlodaH, svayambhUramaNo'pi ca / matsya-kUrmAdisaGkIrNAH, sAgarA nA'pare punaH catvArastatra tIrthezAzcakriNo viSNavo balAH / sadA bhavanti dvIpe'smin, jambUdvIpe jaghanyataH utkarSeNa catustriMzajjinAstriMzacca pArthivAH / bhavanti dviguNAzcaite, dhAtakI-puSkarArdhayoH tiryaglokAditazcordhvamUrdhvaloko mahaddhikaH / navayojanazatyUnasaptarajjupramANakaH / tatra saudharma IzAnaH, sanatkumAra itypi| mAhendro brahmalokazca, lAntakaH zukrasaMjJakaH sahasrArA-''nata-prANatA-''raNA acyuto'pi ca / kalpA iti dvAdazA'mI, navagraiveyakA ime Adau sudarzanaM nAma, suprabuddhaM manoramam / sarvabhadraM suvizAlaM, sumanazca tataH param * saumanasaM prItikaramAdityamatha tatparam / . . anuttarAbhidhAnAni, paJca santi tataH param . 254 // 313 // // 314 // // 315 // / / 316 // // 317 // // 318 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 319 // // 320 // // 321 // // 322 // // 323 // // 324 // vijayaM vaijayantaM ca, jayanta cA'parAjitam / prAkkrameNa vimAnAni, madhye sarvArthasiddhakam . tato dvAdazayojanyA, UrdhvaM siddhizilA'sti tu / paJcacatvAriMzallakSayojanAyAmavistRtA tato'pyupari gavyUtatritayAt samanantaram / turyagavyUtaSaSThAMze, siddhA lokAgratAvadhi A saudharmezAnakalpaM, sArdhA rajjuH samAvaneH / sanatkumAra-mAhendrau, sArdhaM rajjudvayaM punaH rajjavazcA''sahasrAraM, paJca SaT cA'cyutAvadhi / lokAntamavadhIkRtya, jAyante sapta rajjava: saudharmezAnakalpau tu, candramaNDalavartulau / dakSiNArdhe tatra zakra, aizAnazcottarArdhake / sanatkumAra-mAhendrAvapyevaM tatsamAkRtI / sanatkumAro'pAcyArdhe, mAhendrastUttarArdhake lokapuMskUrparasamapradeze'taH paraM punaH / lokamadhyabhAge brahmaloko brahmA ca tatprabhuH prAnte sArasvatA-''dityA-'gnyaruNa-gardatoyakAH / tuSitA-'vyAbAdha-marudriSTA lokAntikAmarAH tadUrdhvaM lAntakaH kalpastannAmA tatra vAsavaH / .. tasyopari mahAzukra, indrastannAmako'tra ca .. tadUrdhvaM ca sahasrArastannAmA tatra vAsavaH / saudharmezAnasaMsthAnAvAnata-prANatau tataH tayoH prANatakalpasthaH, prANatAkhyaH purandaraH / tadUrdhvaM ca tadAkArI, dvau kalpAvAraNA-'cyutau 255 // 325 // // 326 // // 327 // // 328 // // 329 // // 330 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 331 // . // 332 // // 334 // // 335 // // 336 // tayoracyutavAstavya, eka indro'cyutAbhidhaH / graiveyakA'nuttareSu, tvahamindrA divaukasaH . . ghanodadhipratiSThAnau, kalpau tu prathamAviha / vAyukRtapratiSThAnAstrayaH kalpAstataH param ghanodadhi-ghanavAtapratiSThAnAstatastrayaH / / tatastadUrdhvamAkAzapratiSThAnAH surAMlayAH indrAH sAmAnikAstrAyastriMzAH pArSadya-rakSakAH / lokapAlA anIkAni, prakIrNA AbhiyogikAH kilbiSikAzceti teSu, dazabhedA divaukasaH / indrAH sAmAnikAdInAmadhipAH sarvanAkinAm sAmAnikAzcandrasamAH, paramindratvavarjitAH / trAyastriMzA mantri-purohitaprAyA hareH punaH vayasyaprAyAH pArSadyA, AtmarakSAstu rakSakAH / ArakSakArthanRcarasthAnIyA lokapAlakAH / tantraprAyANyanIkAni, prakIrNA grAmya-pauravat / dAsaprAyA AbhiyogyAH, kilbiSAzcAntyajopamAH jyotiSka-vyantarAstrAyastriMza-lokapavarjitAH / vimAnalakSAH saudharme, dvAtriMzat tridivaukasAm aizAna-sanatkumAra-mAhendra-brahmaNAmapi / aSTAviMzatirdAdazA'STau catvAraH krameNa tu lakSArdhaM lAntake zukre, catvAriMzat sahasrakAH / SaT sahasrAH sahasrAre, yugale tu catuHzatI trizatyAraNA-'cyutayorAdye graiveyktrike| .. zatamekAdazAgraM tu, madhye saptottaraM punaH 256 // 337 // // 338 // // 339 // // 340 // // 341 // // 342 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 343 // // 344 // // 345 // // 346 // // 347 // // 348 // vimAnAnAM zataM tvekmntyauveyktrike| anuttaravimAnAni, paJcaiva hi bhavanti tu evaM devavimAnAnAM, lakSAzItizcaturyutA / saptanavatiH sahasrAstrayoviMzatireva ca anuttaravimAneSu, caturpu vijayAdiSu / devA dvicaramA ekacaramAH paJcame punaH saudharmakalpAdArabhya, sarvArthaM yAvadeSu ca / sthityA dIptyA prabhAveNa, vizuddhyA lezyayA sukhaiH indriyANAM viSayeNA'vadhijJAnena cA'marAH / bhavanti pUrvapUrvebhyo'bhyadhikA uttarottarAH parigrahA-'bhimAnAbhyAM, vapuSA gamanena ca / hInahInatarA ete, bhavanti tu yathAkramam jAyate sarvajaghanyasthitInAM tridivaukasAm / saptastokAnta ucchAsa, AhArastu caturthataH palyopamasthitInAM tu, bhavati tridivaukasAm / divasasyAntarucchAsa, AhAro'haHpRthaktvataH yAvantaH sAgarA yasya, tAvanmAsArdhakaiH punaH / ucchazasastasya tAvadbhirAhAro'bdasahasrakaiH devAH sadvedanAH prAyo, yadyasavedanAH punaH / / antarmuhUrtakAlaM syurmuhUrtAt parato na hi A aizAnAt samutpattirdevInAM gatirA'cyutAt / utpadyante. tApasAstu, jyotiSkatridazAvadhi A brahmalokAccaraka-parivrAz2AM tu sambhavaH / paJcendriyatisthAmA sahasrAraM punarjaniH // 349 // // 350 // // 351 // // 352 // // 353 // // 354 // 25o, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhAnAmacyutaM mithyAdRzAM tu jinaliGginAm / sAmAcArIpAlakAnAmantyagraiveyakAvadhi / // 355 // brahmalokAdisarvArthasiddhAntaM pUrNapUrviNAm / sAdhu-zrAddhAnAM saudharme, savratAnAM jaghanyataH // 356 // A aizAnAcca bhavanabAsyAdyAstridivaukasaH / bhavantyaGgapravIcArAste hi sakliSTakarmakAH / || 357 // tIvrAnurAgAH surate, lIyamAnA manuSyavat / sarvAGgINasparzasukhAt, prItimAsAdayanti tu // 358 // zeSAH sparza-rUpa-zabdapravIcArA dvayordvayoH / . manaHpravIcArabhRtazcaturpu cA''natAdiSu - // 359 // amarebhyaH pravIcAravadbhyo'nantasukhAtmakAH / apareSvapravIcArA, devA graiveyakAdiSu // 360 // ityadhastAt tiryagUdmabhedo loko'sya madhyataH / vasanADyasti ca caturdazarajjupramANikA // 361 // UrdhvA-'dhobhAgayo rajjupramANAyAma-vistRtiH / antastrasAH sthAvarAzca, sthAvarA eva tadvahiH // 362 // vistAre'dhaH saptarajjurekarajjuzca mdhytH| brahmaloke paJcarajjuH, paryante caikarajjukaH . // 363 // . supratiSThAkRtirloko, na kenA'pi kRto dhRtaH / svayaMsiddho nirAdhAro, vyomni tiSThati kintvasau ? // 364 // amuM lokaM samastaM vA, vyastaM vA'pi hi cintayet / dhImAn zubhetaradhyAnapratiSedhanibandhanam // 365 // . dharmadhyAne bhaved bhAvaH, kSAyopazamikAdikaH / lezyAH kramavizuddhAH syuH, pIta-padma-sitAH punaH // 366 // 258 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asmin nitAntavairAgyavyatiSaGgataraGgite / jAyate dehinAM saukhyaM, svasaMvedyamatIndriyam // 367 // tyaktasaGgAstanuM tyaktvA, dharmadhyAnena yoginaH / graiveyakAdisvargeSu, bhavanti tridazottamAH // 368 // mahAmahimasaubhAgyaM, zaraccandranibhaprabham / prApnuvanti vapustatra, sragbhUSA-'mbarabhUSitam // 369 // viziSTavIryabodhADhyaM, kAmArtijvaravarjitam / nirantarAyaM sevante, sukhaM cA'nupamaM ciram // 370 // icchAsampannasarvArthamanohArisukhAmRtam / nirvighnamupabhuJjAnA, gataM janma na jAnate // 371 / / divyabhogAvasAne ca, cyutvA tridivatastataH / uttamena zarIreNA'vataranti mahItale // 372 / / divyavaMze samutpannA, nityotsavamanoramAn / bhuJjate vividhAn bhogAnakhaNDitamanorathAH // 373 // tato vivekamAzritya, virajyA'zeSabhogataH / dhyAnena dhvastakarmANaH, prayAnti padamavyayam evaM vizvajanInenaM, tIrthanAthena nirmame / trijagatkumudAnandakaumudI dharmadezanA // 375 // // tRtIyazrIsaMbhavajinadezAnA-anityatAdarzikA // anityaM sarvamapyasmin saMsAre vastu vastutaH / mudhA sukhalavenA'pi tatra mUrchA zarIriNAm svato'nyatazca sarvAbhyo digbhyazcA''gacchadApadaH / kRtAntadantayantrasthAH kaSTaM jIvanti jantavaH // 374 // 259 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // | // 4 // | // 7 // // 8 // vajrasAreSu deheSu ydyaaskndtynitytaa| rambhAgarbhasagarbheSu kA kathA tahi dehinAm ? asAreSu zarIreSu sthemAnaM yazcikIrSati / jIrNa-zIrNapalAlotthe caJcAsi karotu saH na mantra-tantra-bhaiSajyakaraNAni zarIriNAm / .. trANAya maraNavyAghramukhakoTaravAsinAm pravarddhamAnaM puruSaM prathamaM grasate jarA / tataH kRtAntastvarate dhigaho ! janma dehinAm yadyAtmAnaM vijAnIyAt kRtAnte vazavartinam / ko grAsamapi gRhNIyAt ? pApakarmasu kA kathA ? samutpadya samutpadya vipadyante'psu budbudAH / yathA tathA kSaNenaiva zarIrANi zarIriNAm ADhyaM niHsvaM nRpaM rakSaM jJaM mUrkha sajjanaM khalam / avizeSeNa saMhartuM samavartI pravartate na guNeSvasya dAkSiNyaM dveSo doSeSu vA'sti na / dAvAgnivadaraNyAnIM vilumpatyantako janam idaM tu mA sma zaGkadhvaM kuzAstrairapi mohitAH / kuto'pyupAyata: kAyo nirapAyo bhavediti . ye meruM daNDasAt kartuM pRthvI vA chatrasAt kSamAH / te'pi trAtuM svamanyaM vA na mRtyoH prabhaviSNavaH A kITadA ca devendrAt prabhAvantakazAsane / anunmatto na bhASeta kathaJcit kAlavaJcanAm pUrveSAM cet kvacit kazcijjIvan dRzyeta kaizcana / / nyAyapathAtItamapi syAt tadA kAlavaJcanam . 260 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 14 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // anityaM yauvanamapi pratiyantu manISiNaH / bala-rUpApahAriNyA jarasA jarjarIbhavat yauvane kAminIbhirye kAmyante kAmalIlayA / nikAmakRtathUtkAraM tyajyante te'pi vArddhake yadarjitaM bahuklezairabhuktvA yacca pAlitam / tad yAti kSaNamAtreNa nidhanaM dhaninAM dhanam upamAnapadaM kiM syAt phena-budabuda-vidyutA ? / dhanasya nazyato'vazyaM pazyatAmapi tadvatAm samAgamAH sApagamAH suhRdbhirbandhubhirjanaiH / svasya vA'nyasya vA nAze vikRte'pakRte'pi vA dhyAyannanityatAM nityaM mRtaM putraM na zocati / nityatAgrahamUDhastu kuDyabhaGge'pi roditi zarIra-yauvana-dhana-bAndhavAdi na kevalam / anityaM kintu bhuvanamapyetat sacarAcaram ityanityaM vidan sarvaM zarIrI niSparigrahaH / nityAya nityasaukhyAya padAya prayateta tat // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // caturthazrImadabhinandanajinadezanA-azaraNatAdarzinI saMsAro'yaM vipatkhAnirasmin nipatataH stH|| pitA mAtA suhRd bandhuranyo'pi zaraNaM na hi // 1 // indropendrAdayo'pyatra yanmRtyoryAnti gocaram / aho ! tadantakAtaGke kaH zaraNyaH zarIriNAm ? // 2 // piturmAtuH svasurdhAtustanayAnAM ca pazyatAm / atrANo nIyate jantuH karmabhiryamasadmani // 3 // 21 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // zocanti svajanAnantaM nIyamAnAn svakarmabhiH / neSyamANaM tu zocanti nA''tmAnaM mUDhabuddhayaH saMsAre duHkhadAvAgnijvalajjvAlAkarAlite / vane mRgArbhakasyeva zaraNaM nAsti dehinaH aSTAGgenA''yurvedena jIvAtubhirathA'gadaiH / mRtyuJjayAdibhirmantrastrANaM naika'sti mRtyutaH khaDgapaJjaramadhyasthazcaturaGgacamUvRtaH / raGkavat kRSyate rAjA haThena yamakiGkaraiH yathA mRtyupratIkAraM pazavo naiva jAnate / vipazcito'pi hi tathA dhik pratIkAramUDhatAm ye'simAtropakaraNAH kurvate mAmakaNTakAm / yamabhrUbhaGgabhItAste'pyAsye nidadhate'GgalI: munInAmapyapApAnAmasidhAropamairvataiH / na zakyate kRtAntasya pratikartuM kadAcana azaraNyamaho ! vizvamarAjakamanAyakam / yadetadapratIkAraM grasyate yamarakSasA yo'pi dharmapratIkAro na so'pi maraNaM prati / zubhAM gatiM dadAnastu pratikarteti kIrtyate pravrajyAlakSaNopAyamAdAyAkSayyazarmaNe / caturthapuruSArthAya yatitavyamaho ! tataH . // 9 // // 10 // . // 11 // // 12 // // 13 // paJcamazrIsumatijinadezanA - ekatvanirUpikA kRtyAkRtyaparijJAnayogyatAmabhyupeyuSA / iha svakAryamUDhena na sthAtavyaM zarIriNA - // 1 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // // 7 // putra-mitra-kalatrAdeH zarIrasyApi satkriyA / parakAryamidaM sarvaM na svakAryaM manAgapi eka utpadyate jantureka eva vipadyate / karmANyanubhavatyekaH pracitAni bhavAntare anyaistenAjitaM vittaM bhUyaH sambhUya bhujyate / sa tveko narakakoDe klizyate nijakarmabhiH duHkhadAvAgnibhISme'smin vitate bhavakAnane / bambhramItyeka evAsau jantuH karmavazIkRtaH iha jIvasya mA bhUvan sahAyA bAndhavAdayaH / zarIraM tu sahAyazcet sukha-duHkhAnubhUtidam nA''yAti pUrvabhavato na yAti ca bhavAntaram / tataH kAyaH sahAyaH syAt sampheTamilitaH katham ? dharmA-'dharmo samAsannau sahAyAviti cenmatiH / naiSA satyA na mokSe'sti dharmA-'dharmasahAyatA tasmAdeko bambhramIti bhave kurvan zubhA-'zubhe / janturvedayate caitadanurUpe zubhA-'zubhe eka eva samAdatte mokSazriyamanuttarAm / sarvasambandhivirahAd dvitIyasya na sambhavaH yad duHkhaM bhavasambandhi yat sukhaM mokSasambhavam / eka evopabhuGkte tana sahAyo'sti kazcana yathA caikastaran sindhuM pAraM vrajati tatkSaNAt / na tu hRtpANi-pAdAdisaMyojitaparigrahaH tathaiva dhana-dehAdiparigrahaparAGmukhaH / svastha eko bhavAmbhodheH pAramAsAdayatyasau 263 // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * // 4 // tat sAMsArikasambandhaM vihAyaikAkinA staa| yatitavyaM hi mokSAya zAzvatAnandazarmaNe jAbhavAnandazarmaNe // 14 // ||sssstthshriipdmprbhjindeshnaa - caturgatisvarUpam // pArAvAra ivApAraH saMsAro ghora eSa bhoH ! / prANinazcaturazItiyonilakSeSu pAtayan / zrotriyaH zvapacaH svAmI pattirbrahmA kRmizca saH / saMsAranATye naTavat saMsArI hanta ! ceSTate . // 2 // na yAti katamAM yoni ? katamA vA na muJcati ? / saMsArI karmasambandhAdavakrayakuTImiva // 3 // samastalokAkAze'pi nAnArUpaiH svakarmataH / vAlAgramapi tannAsti yanna spRSTaM zarIribhiH saMsAriNazcaturbhedAH zvadhi-tiryaG-narA-'marAH / prAyeNa duHkhabahulAH karmasambandhabAdhitAH .. AdyeSu triSu narakeSUSNaM zItaM pareSu ca / caturthe zItamuSNaM ca duHkhaM kSetrodbhavaM tvidam narakeSUSNazIteSu cet patellohaparvataH / vilIyeta vizIryeta tadA bhuvamanApnuvan / // 7 // udIritamahAduHkhA anyo'nyenAsuraizca te / iti trividhaduHkhArtA vasanti narakAvanau samutpannA ghaTIyantreSvadhArmikasurairbalAt / AkRSyante laghudvArA yathA sIsazalAkikA // 9 // gRhItvA pANi-pAdAdau vajrakaNTakasaGkaTeM / AsphAlyante zilApRSThe vAsAMsi rajakairiva . // 10 // // 8 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // dArudAraM vidAryante dAruNaiH krakacaiH kvacit / tilapeSaM ca piSyante citrayantraiH kvacit punaH . pipAsAtaH punastaptatrapu-sIsakavAhinIm / nadI vaitaraNI nAmAvatAryante varAkakAH chAyAbhikAGkSiNaH kSipramasipatravanaM gatAH / patrazastraiH patadbhiste chidyante tilazo'sakRt saMzleSyante ca zAlmalyo vajrakaNTakasaGkayaH / taptAyaHputrikAH kvApi smAritAnyavadhUratam saMsmArya mAMsalolatvamAzyante mAMsamaGgajam / prakhyApya madhulaulyaM ca pAyyante tApitaM trapu bhrASTra-kaNDU-mahAzUla-kumbhIpAkAdivedanAH / azrAntamanubhAvyante bhRjjyante ca bhaTitravat ' china-bhinnazarIrANAM bhUyo militavarmaNAm / netrAdyaGgAni kRSyante baka-kaGkAdipakSibhiH / evaM mahAduHkhahatAH sukhAMzenApi vrjitaaH| . gamayanti bahu kAlam A trayastriMzasAgaram tiryaggatimapi prAptAH samprApyaikendriyAditAm / tatrApi pRthivIkAyarUpatAM samupAgatAH halAdizastraiH pATyante mRdyante'zva-gajAdibhiH / vAripravAhai: plAvyante dahyante ca davAgninA . vyathyante lavaNA-'cAmla-mUtrAdisalilairapi / lavaNakSAratAM prAptAH kvathyante coSNavAriNA pacyante kumbhakArAdyaiH kRtvA kumbheSTakAdisAt / cIyante bhittimadhye ca nItvA kardamarUpatAm rakapa // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // - // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // kecicchANainighRSyante vipacya kssaarmRtputtaiH| TaGkANDakairvidAryante pATyante'drisaritplavaiH apkAyatAM punaH prAptAstApyante tapanAMzubhiH / ghanIkriyante tuhinaiH saMzoSyante ca pAMsubhiH kSAretararasAzleSAd vipadyante parasparam / sthAlyantasthA vipacyante pIyante ca pipAsitaiH / / tejaskAyatvamAptAzca vidhyApyante jalAdibhiH / ghanAdibhiH prakuTyante jvAlyante cendhanAdibhiH vAyukAyatvamapyAsA hanyante vyajanAdibhiH / zItoSNAdidravyayogAd vipadyante kSaNe kSaNe prAcInAdyAstu sarve'pi virAdhyante parasparam / mukhAdivAtairbAdhyante pIyante coragAdibhiH vanaspatitvaM dazadhA prAptAH kandAdibhedataH / chidyante vA'tha bhidyante pacyante vA'gniyogataH . saMzoSyante nipiSyante pluSyante'nyonyagharSaNaiH / kSArAdibhizca dahyante sandhIyante ca bhoktRbhiH sarvAvasthAsu khAdyante bhajyante ca prabhaJjanaiH / kriyante bhasmasAd dAvairunmUlyante saritplavaiH sarve'pi vanaspatayaH sarveSAM bhojyatAM gatAH / sarvaiH zastraiH sarvadA'nubhavanti klezasantatim dvIndriyatve ca tApyante pIyante pUtarAdayaH / cUrNyante kRmayaH pAdairbhakSyante caTakAdibhiH zaGkhAdayo nikhanyante niSkRSyante jalaukasaH / gaNDUpadAdyAH pAtyante jaTharAdauSadhAdibhiH 266 // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // / // 34 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // trIndriyatve'pi samprApte SaTpadI-matkuNAdayaH / vimRdyante zarIreNa tApyante coSNavAriNA . pipIlikAstu tudyante pAdaiH sammArjanena ca / adRzyamAnAH kunthvAdyA mathyante cA''sanAdibhiH caturindriyatAbhAjaH saraghA-bhramarAdayaH / madhubhavirAdhyante yaSTi-loSTAditADanaiH tADyante tAlavRntAdyairdrAg daMza-mazakAdayaH / grasyante gRhagodhAdyairmakSikA-markaTAdayaH paJcendriyA jalacarAH khAdyante'nyonyamutsukAH / dhIvaraiH parigRhyante gilyante ca bakAdibhiH utkIlyante tvacayadbhiH prApyante ca bhaTivatAm / bhoktukAmairvipacyante nigAlyante vasAthibhiH sthalacAriSu cotpatrA abalA balavattaraiH / mRgAdyAH siMhapramukhaiAryante mAMsakAGgibhiH mRgayAsaktacittaistu krIDayA mAMsakAmyayA / . naraistattadupAyena hanyante'naparAdhinaH kSudhA-pipAsA-zItoSNA-'tibhArAropaNAdinA / kazA-'Gkuza-pratodaizca vedanAM prasahantyamI khecarAstittira-zuka-kapota-caTakAdayaH / ' zyenaM-siJcAna-gRdhrAdyairgrasyante mAMsagRnubhiH mAMsalubdhaiH zAkunikai nopAyaprapaJcataH / sagRhya pratihanyante nAnArUpaiviDambanaiH jalA-gni-zastrAdibhavaM tisthAM sarvatobhayam / kiyad vA varNyate svasvakarmabandhanibandhanam ? 217 // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // . // 52 // manuSyatve'nAryadeze samutpannAH zarIriNaH / tat tat pApaM prakurvanti yad vaktumapi na kSamam utpannA Aryadeze'pi cANDAla-zvapaMcAdayaH / tat tat pApaM prakurvanti duHkhAnyanubhavanti ca Aryadeze samudbhUtA apyanAryaviceSTitAH / duHkha-dAridaya-daurbhAgyanirdagdhA duHkhamAsate parasampatprakarSeNApakarSeNa svasampadAm / parapreSyatayA dagdhA duHkhaM jIvanti mAnavAH rug-jarA-maraNaistA nIcakarmakadarthitAH / tAM tAM duHkhadazAM dInAH prapadyante dayAspadam jarA rujA mRtirdAsyaM na tathA duHkhakAraNam / garbhe vAso yathA ghoranarakAvAsasannibhaH sUcIbhiragnivarNAbhibhinnasya pratiroma yat / duHkhaM narasyASTaguNaM tad bhaved garbhavAsinaH yoniyantrAd viniSkAman yad duHkhaM labhate bhavI / garbhavAsabhavAd duHkhAt tadanantaguNaM khalu bAlye mUtra-purISeNa yauvane rataceSTitaiH / vArdhake zvAsa-kAsAdyairjano jAtu na lajjate purISasUkaraH pUrvaM tato madanagardabhaH / jarAjaradgavaH pazcAt kadA'pi na pumAn pumAn syAcchaizave mAtRmukhastAruNye taruNImukhaH / vRddhabhAve sutamukho mUryo nAntarmukhaH kvacit sevA-karSaNa-vANijya-pAzupAlyAdikarmabhiH / . kSapayatyaphalaM janma dhanAzAvihvalo janaH . 268 // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // kvaciccauryaM kvacid dyUtaM vacitrIcairbhujaGgatA / manuSyANAmaho ! bhUyo bhavabhramanibandhanam sukhitve kAmalalitairduHkhitve dainya-rodanaiH / nayanti janma mohAndhA na punardharmakarmabhiH anantakarmapracayakSayakSamamidaM kSaNAt / mAnuSatvamapi prAptAH pApAH pApAni kurvate jJAna-darzana-cAritraratnatritayabhAjane / manujatve pApakarma svarNabhANDe suropamam saMsArasAgaragataiH zamilAyugayogavat / labdhaM kathaJcinmAnuSyaM hA ! ratnamiva hAryate labdhe mAnuSyake svarga-mokSaprAptinibandhane / hA ! narakAptyupAyeSu karmasUttiSThate janaH AzAsyate yat prayatnAdanuttarasurairapi / tat samprAptaM manuSyatvaM pApaiH pApeSu yojyate . parokSaM narake duHkhaM pratyakSaM narajanmani / tatprapaJcaH prapaJcena kimarthamupavarNyate ? zokA-'marSa-viSAdeA-dainyAdihatabuddhiSu / amareSvapi duHkhasya sAmrAjyamanuvartate dRSTvA parasya mahatIM zriyaM prAgjanmajIvitam / ajitasvalpasukRtaM zocanti suciraM surAH virAddhA balinA'nyena pratikartuM tamakSamAH / tIkSNenAmarSazalyena dodUyante nirantaram na kRtaM sukRtaM kiJcidAbhiyogyaM tato hi naH / dRSTottarottarazrIkA viSIdantIti nAkinaH // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // 269 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // dRSTvA'nyeSAM vimAna-strI-ratnopavanasampadam / yAvajjIvaM vipacyante jvaladAnalomibhiH hA prANeza ! prabho ! deva ! prasIdeti sagadgadam / parairmUSitasarvasvA bhASante dInavRttayaH prApte'pi puNyataH svarge kAma-krodha-bhayAturAH / . na svasthatAmaznuvate surAH kAndarpikAdayaH atha cyavanacihnAni dRSTvA dRSTvA vimRzya ca / vilIyante'tha jalpanti kva nilIyAmahe vayam ? tathAhi-amlAnA api hi mAlA: sudrumasamudbhavAH / mlAnIbhavanti devAnAM vadanAmbhoruhai: samam hRdayena samaM vizvagvizliSyatsandhibandhanAH / mahAbalairapyakampyAH kampante kalpapAdapAH AkAlapratipannAbhyAM priyAbhyAM ca sahaiva hi / zrI-hIbhyAM parimucyante kRtAgasa ivAmarAH ambarazrIrapamalA malinIbhavati kSaNAt / apyakasmAd visRmarairaghaudhairmalinairdhanaiH adInA api dainyena vinidrA api nidryaa| AzrIyante mRtyukAle pakSAbhyAmiva kITikAH viSayeSvatirajyante nyAyadharmavibAdhayA / apathyAnyapi yatnena spRhayanti mumUrSavaH nIrujAmapi bhajyante sarvAGgopAGgasandhayaH / bhAvidurgatipAtotthavedanAvivazA iva padArthagrahaNe'kasmAd bhavantyapaTudRSTayaH / / pareSAM sampadutkarSamiva prekSitumakSamAH 200 // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 // garbhAvAsanivAsotthaduHkhAgamabhayAdiva / prakampataralairaGgairbhAyayanti parAnapi // 83 // nizcitacyavanAzcidvairlabhante na rati kvacit / vimAne nandane vApyAmaGgArAliGgitA iva // 84 // hA priyAH ! hA vimAnAni ! hA vApyo ! hA suddhamAH ! / kka draSTavyAH punarpUyaM hatadaivaviyojitAH ? // 85 // aho ! smitaM sudhAvRSTiraho ! bimbAdharaH sudhA / aho ! vANI sudhAvarSiNyaho ! kAntA sudhAmayI // 86 // hA ratnaghaTitA stambhAH ! hA zrImanmaNikuTTimAH ! / hA vedikA ratnamayyaH ! kasya yAsyatha saMzrayam ? // 87 // hA ! ratnasopAnacitAH kamalotpalamAlinaH / bhaviSyantyupabhogAya kasyemAH pUrNavApayaH ? // 88 // he pArijAta ! mandAra ! santAna ! haricandana ! / . . kalpadruma ! vimoktavyaH kiM bhavadbhirayaM janaH ? // 89 // hahA ! strIgarbhanarake vastavyamavazasya me| .. hahA'zucirasAsvAdaH kartavyo mayakA muhuH ? // 90 // hahA hA ! jaTharAGgArazakaTIpAkasambhavam / mayA duHkhaM viSoDhavyaM baddhena nijakarmaNA ? // 91 // rateriva nidhAnAni kvatAstAH surayoSitaH ?.. kvA'zucisyandabIbhatsA bhoktavyA narayoSitaH ? // 92 // evaM svarlokavastUni smAraM smAraM divaukasaH / vilapantaH kSaNasyAntavidhyAyanti pradIpavat // 93 // asAramitthaM saMsAraM cintayitvA vimuktaye / prayateta parivrajyopAyena zubhadhIrjanaH // 94 // 201 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // saptamazrIsupArzvajinadezanA - anyatvanirUpikA // AtmanaH sarvamapyetadanyat tadiha tatkRte / kRtvA karma bhavAbdhau svaM pAtayatyabudho janaH yatrAnyatvaM zarIrasya vaisadRzyAccharIriNaH / dhana-bandhu-sahAyAnAM tatrAnyatvaM na durvacam yo deha-dhana-bandhubhyo bhinnamAtmAnamIkSate / va zokazaGkunA tasya hantA''taGkaH pratanyate ? ihAnyatvaM bhaved bhedaH sa vailakSaNyalakSaNaH / Atma-dehAdibhAvAnAM sAkSAdeva pratIyate // 4 // dehAdyA indriyagrAhyA AtmA'nubhavagocaraH / tadeteSAmananyatvaM kathaM nAmopapadyate ? AtmadehAdibhAvAnAM yadyanyatvaM sphuTaM nanu / tato dehaprahArAdau kathamAtmA prapIDyate ? // 6 // satyaM yeSAM zarIrAdau bhedabuddhirna vidyate / teSAM dehaprahArAdAvAtmapIDopajAyate ye tu dehA-''tmanorbhedaM samyageva prapedire / teSAM dehaprahArAdAvapi nA''tmA prapIDyate / // 8 // bhedaM vidvAn na pIDyeta pitRduHkhe'pyupasthite / AtmIyatvAbhimAnena bhRtyaduHkhe'pi muhyati asvatvena gRhItaH san putro'pi para eva hi / svakIyatvena bhRtyo'pi svaputrAdatiricyate // 10 // sambandhAnAtmano janturyAvataH kurute priyAMn / tAvanto hRdaye tasya jAyante zokazaGkavaH / // 11 // 22 // 7 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // sarvamanyadidaM tasmAjjAnIyAt paTudhIrjanaH / kasyApi hi vinAzAt tanna muhyet tattvavartmani asyan mamatvamRllepaM tumbIphalamivAcirAt / bhavaM tarati zuddhAtmA parivrajyAdharo naraH // 13 // // 4 // // aSTamazrIcandraprabhajinadezanA - azucitvadarzinI / / anantaklezakallolanilayo bhavasAgaraH / tiryagUrdhvamadho jantUn kSipatyeSa pratikSaNam ekaM nibandhanaM tasya kriyate prANibhI ratiH / azucau kRmibhiriva yadatrApi zarIrake // 2 // rasA-'sRga-mAMsa-medo-'sthi-majjA-zukrA-'ntra-varcasAm / azucInAM padaM kAyaH zucitvaM tasya tat kutaH ? // 3 // navasrotaHsravadvistarasaniHsyandapicchile / / dehe'pi zaucasaGkalpo mahAmohavijRmbhitam . zukra-zoNitasambhUto malaniHsyandavaddhitaH / / garbhe jarAyusaJchanaH zuciH kAyaH kathaM bhavet ? mAtRjagdhAna-pAnottharasaM nADIkramAgatam / pAyaM pAyaM vivRddhaH san zaucaM.manyeta kastanoH ? doSadhAtumalAkIrNaM kRmi-gaNDUpadAspadam / . . rogabhogigaNairjagdhaM zarIraM ko vadecchuci ? // 7 // susvAdUnyanna-pAnAni kSIrekSuvikRtIrapi / bhuktAni yatra viSThAyai taccharIraM kathaM zuci ? // 8 // vilepanArthamAsaktaH sugandhiryakSakardamaH / malIbhavati yatrA''zu kva zaucaM tatra varmaNi ? . 273 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagdhvA sugandhi tAmbUlaM supto nizyutthitaH prge| jugupsate vaktragandhaM yatra tat kiM vapuH zuci ? // 10 // svataHsugandhayo gandha-dhUpa-puSpa-sragAdayaH / yatsaGgAd yAnti daurgandhyaM so'pi kAyaH zucIyate ? // 11 // abhyakto'pi vilipto'pi dhauto'pi ghaTakoTibhiH / / na yAti zucitAM kAyaH zuNDAghaTa ivA'zuciH // 12 // mRjjalA-'nala-vAtAMzusnAnaiH zaucaM vadanti ye| gatAnugatikaistaistu vihitaM tuSakhaNDanam tadanena zarIreNa kArya mokSaphalaM tapaH / kSArAbdhe ratnavad dhImAnasArAt sAramuddharet // 14 // // 2 // // navamazrIsuvidhijinadezanA - AzravabhAvanAmayI // anantaduHkhasambhAranidhAnaM khalvayaM bhavaH / prabhavazcA''sravastasya viSaMsyeva mahoragaH // 1 // mano-vAkkAyakarmANi yogAH karma zubhA-'zubham / yadAzravanti jantUnAmAzravAstena kIrtitAH maitryAdivAsitaM cetaH karma sUte zubhAtmakam / kaSAya-viSayAkrAntaM vitanotyazubhaM punaH zubhArjanAya nirmithyaM zrutajJAnAzritaM vacaH / viparItaM punarjeyamazubhArjanahetave zarIreNa suguptena zarIrI cinute zubham / satatArambhiNA jantughAtakenAzubhaM punaH kaSAyA viSayA yogAH pramAdA-'viratI tthaa| mithyAtvamArtta-raudre cetyazubhaM prati hetavaH / // 4 // // 6 // 204 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / madataH // 7 // // 8 // // 9 // = // 10 // = // 11 // = // 12 // yaH karmapudgalAdAnahetuH proktaH sa AzravaH / karmANi cASTadhA jJAnAvaraNIyAdibhedataH jJAna-darzanayostadvat taddhetUnAM ca ye kila / vighna-nihnava-paizunyA-''zAtanA-ghAta-matsarAH te jJAna-darzanAvArakarmahetava AsravAH / devapUjA gurUpAstiH pAtradAnaM dayA kSamA sarAgasaMyamo dezasaMyamo'kAmanirjarA / zaucaM bAlatapazceti sadvedyasya syurAzravAH duHkha-zoka-vadhAstApA-''krandane paridevanam / svAnyobhayasthAH syurasadvedyasyAmI ihA''zravAH vItarAge zrute sadhe dharme sarvasureSu ca / avarNavAditA tIvramithyAtvapariNAmitA . sarvajJa-siddhi-devApahnavo dhArmikadUSaNam / unmArgadezanA-'nagraho'saMyatapUjanam asamIkSitakAritvaM gurvAdiSvavamAnanA / ityAdayo dRSTimohasyA''zravAH parikIrtitAH kaSAyodayatastIvrapariNAmo ya AtmanaH / cAritramohanIyasya sa Azrava udIritaH utprAsanaM sakandarpopahAso haasshiiltaa| .. bahupralApo dainyoktirhAsasyAmI syurAzravAH / dezAdidarzanautsukyaM citre ramaNa-khelane / paracittAvarjanaM cetyAzravAH kIrtitA rate: asUyA pApazIlatvaM pareSAM ratinAzanam / akuzalaprotsAhanaM cA'raterAzravA amI 205 = // 13 // = // 14 // = // 15 // = // 16 // // 17 // // 18 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // . // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // . // 24 // svayaM bhayaparINAmaH pareSAmatha bhApanam / trAsanaM nirdayatvaM ca bhayaM pratyAzravA amI parazokAviSkaraNaM svazokotpAda-zocane / rodanAdiprasaktizca zokasyaite syurAzravAH caturvarNasya saGghasya parivAda-jugupsane / sadAcArajugupsA ca jugupsAyAH syurAzravAH IrSyA-viSayagAddharye ca mRSAvAdo'tivakratA / paradAraratAsaktiH strIvedasyA''zravA ime svaMdAramAtrasantoSo'nA mandakaSAyatA / avakrAcArazIlatvaM puMvedasyA''zravA iti strI-puMsAnaGgasevogrAH kaSAyAstIvakAmatA / pAkhaNDastrIvratabhraMzaH SaNDhavedAzravA amI sAdhUnAM garhaNA dharmonmukhAnAM vighnakAritA / madhu-mAMsAviratAnAmaviratyabhivarNanam viratAviratAnAM cAntarAyakaraNaM muhuH| . acAritraguNAkhyAnaM tathA cAritradUSaNam kaSAya-nokaSAyANAmanyasthAnAmudIraNam / cAritramohanIyasya sAmAnyenA''zravA amI paJcendriyaprANivadho barArambha-parigrahauM / niranugrahatA mAMsabhojanaM sthiravairatA raudradhyAnaM mithyAtvA-'nantAnubandhikaSAyate / kRSNa-nIla-kapotAzca lezyA anRtabhASaNam paradravyApaharaNaM muhamaithunasevanam / avazendriyatA ceti narakAyuSa AzravAH // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // . // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // unmArgadezanA mArgapraNAzo gUDhacittatA / ArtadhyAnaM sazalyatvaM mAyA''rambha-parigrahau . zIlavrate sAticAre nIla-kApotalezyatA / apratyAkhyAnakaSAyAstiryagAyuSa AzravAH alpau parigrahA-''rambhau sahaje mArdavA-''rjave / kApota-pItalezyatvaM dharmadhyAnAnurAgitA pratyAkhyAnakaSAyatvaM pariNAmazca madhyamaH / saMvibhAgavidhAyitvaM devatA-gurupUjanam pUrvAlApa-priyAlApau sukhaprajJApanIyatA / lokayAtrAsu mAdhyasthyaM mAnuSAyuSa AzravAH sarAgasaMyamo dezasaMyamo'kAmanirjarA / kalyANamitrasamparko dharmazravaNazIlatA . pAtre dAnaM tapaH zraddhA ratnatrayAvirAdhanA / mRtyukAle parINAmo lezyayoH yadya-pItayoH . bAlatapo-'gni-toyAdisAdhanollambanAni ca / . avyaktasAmAyikatA daivasyA''yuSa AzravAH mano-vAkkAyavakratvaM pareSAM vipratAraNam / mAyAprayogo mithyAtvaM paizunyaM clcitttaa| suvarNAdipraticchandakaraNaM kuuttsaakssitaa| . varNa-gandha-rasa-sparzAdyanyathApAdanAni ca . aGgopAGgacyAvanAni yantra-paJjarakarma ca / kUTamAna-tulA-karmA-'nyanindA-''tmaprazaMsanam hiMsA-'nRta-steyA-'brahma-mahArambha-parigrahAH / paruSA-'sabhyavacanaM zuciveSAdinA madaH // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // 20. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // . // 48 // maukharyA-''krozau saubhAgyopaghAtaH kArmaNakriyA / parakutUhalotpAdaH parihAsa-viDambane vezyAdInAmalaGkAradAnaM dAvAgnidIpanam / devAdivyAjAd gandhAdicaurya tIvrakaSAyatA caitya-pratizrayA-''rAma-pratimAnAM vinAzanam / aGgArAdikriyA caivAzubhasya nAmna AzravAH eta evAnyathArUpAstathA sNsaarbhiirutaa| pramAdahAnaM sadbhAvArpaNaM kSAntyAdayo'piM ca darzane dhArmikANAM ca sambhramaH svAgatakriyA / AzravAH zubhanAmno'tha tIrthakRnnAmna AzravAH bhaktirarhatsu siddheSu guruSu sthavireSu ca / bahuzruteSu gacche ca zrutajJAne tapasviSu Avazyake vrata-zIleSvapramAdo vinItatA / jJAnAbhyAsastapastyAgau muhurdhyAnaM prabhAvanA sadhe samAdhijananaM vaiyAvRtyaM ca sAdhuSu / apUrvajJAnagrahaNaM vizuddhirdarzanasya ca AdyantatIrthanAthAbhyAmete viMzatirAzravAH / eko dvau vA trayaH sarve vA'nyaiH spRSTA jinezvaraiH parasya nindA-'vajJopahAsA: sadguNalopanam / sadasadoSakathanamAtmanastu prazaMsanam . sadasadguNazaMsA ca sadoSAcchAdanaM tathA / jAtyAdibhirmadazceti nIcairgotrAzravA amI nIcairgotrAvaviparyAso vigatagarvatA / .. vAkkAya-cittaivinaya uccairgotrAzravA amI . 208 // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 54 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 55 // dAne lAbhe ca vIrye ca tathA bhogopabhogayoH / savyAjA-'vyAjavighno'ntarAyakarmaNa AzravAH tadityAzravajanmA'yamapAro bhavasAgaraH / pravrajyAyAnapAtreNa taraNIyo manISiNA // 56 // // 3 // // 4 // // dazamazrIzItalajinadezanA - saMvara bhAvanAmayI // saMsAre kSaNikaM sarvaM nAnAduHkhanibandhanam / mokSAya yatitavyaM tad bhavenmokSastu saMvarAt sarveSAmAzravANAM tu nirodhaH saMvaraH smRtaH / sa punarbhidyate dvedhA dravya-bhAvavibhedataH. // 2 // yaH karmapudgalA''dAnacchedaH sa dravyasaMvaraH / bhavahetukriyAtyAgaH sa punarbhAvasaMvaraH yena yena hyupAyena rudhyate yo ya AzravaH / tasya tasya nirodhAya sa sa yojyo manISibhiH kSamayA mRdubhAvena RjutvenApyanIhayA / . krodhaM mAnaM tathA mAyAM lobhaM rundhyAd yathAkramam // 5 // asaMyamakRtotsekAn viSayAn viSasannibhAn / nirAkuryAdakhaNDena saMyamena mahAmatiH // 6 // tisRbhirguptibhiryogAn pramAdaM cApramAdataH / . sAvadhayogahAnena viratiM cApi sAdhayet . // 7 // saddarzanena mithyAtvaM zubhasthairyeNa cetasaH / vijayetA''rta-raudre ca saMvarArthaM kRtodyamaH // 8 // yathA catuSpathasthasya bahudvArasya vezmanaH / . anAvRteSu dvAreSu rajaH pravizati dhruvam // 9 // .. . 200 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // praviSTaM snehayogAcca tanmayatvena.badhyate / na vizena ca badhyeta dvAreSu sthagiteSu tu . yathA vA sarasi kvApi sarvedvArairvizejjalam / teSu tu pratiruddheSu pravizena manAgapi yathA vA yAnapAtrasya madhye randhairvizejjalam / kRte randhrapidhAne tu na stokamapi tad vizet pAkamApa tad vizat yogAdiSvAzravadvAreSvevaM ruddheSu sarvataH / . karmadravyapravezo na jIve saMvarazAlini / saMvarAdAzravadvAranirodhaH saMvaraH punaH / . kSAntyAdibhedAd bahudhA tathaiva pratipAditaH guNasthAneSu yo yaH syAt saMvaraH sa sa ucyate / mithyAtvAnudayAt parastheSu mithyAtvasaMvaraH tathA dezaviratyAdau syAdaviratisaMvaraH / apramattasaMyatAdau pramAdasaMvaro mataH prazAnta-kSINamohAdau bhavet kaSAyasaMvaraH / . ayogyAkhyakevalini sampUrNo yogasaMvaraH saMvRtaH saMvareNaivaM bhavasyAntaM vrajet sudhIH / nizchidrayAnapAtreNa sAMyAtrika ivAmbudheH // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // ||ekaadshshriishreyaaNsjindeshnaa - nirjarA bhAvanAmayI // asAvapAraH saMsAraH svayambhUramaNAbdhivat / karmormibhirdhAmyate'smiMstiryagUrdhvamadho janaH // 1 // dharmAmbhAMsyanileneva bheSajena rasA iv| .. . karmANyaSTApi jIryanti dhruvaM nirjasyaiva hi // 2 // 280 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // saMsArabIjabhUtAnAM karmaNAM jaraNAdiha / nirjarA sA smRtA dvedhA sakAmA kAmavarjitA jJeyA sakAmA yaminAmakAmA tvanyadehinAm / karmaNAM phalavat pAko yadupAyAt svato'pi ca sadoSamapi dIptena suvarNaM vahninA yathA / tapo'gninA tapyamAnastathA jIvo vizudhyati anazanamaunodayaM vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo lInateti bahistapaH prAyazcittaM vaiyAvRtyaM svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsargo'tha zubhadhyAnaM SoDhetyAbhyantaraM tapaH dIpyamAne tapovau bAhye cAbhyantare'pi ca / yamI jarati karmANi durjarANyapi tatkSaNAt yathA hi pihitadvAramupAyaiH sarvataH saraH / navairnavairjalApUraiH pUryate naiva sarvathA tathaivAzravarodhena karmadravyairnavairnavaiH / ayaM na pUryate jIvaH saMvareNa samAvRtaH yathaiva sarasastoyaM saMzuSyati purAcitam / divAkarakarAlAMzupAtasaMtApitaM muhuH tathaiva pUrvasaMbaddhaM sarvaM karma zarIriNAm / ' tapasA tApyamAnaM sat kSayamAyAti tatkSaNAt nirjarAkaraNe bAhyAcchreSThamAbhyantaraM tapaH / tatrApyekAtapatratvaM dhyAnasya munayo jaguH cirAjitAni bhUyAMsi prabalAnyapi tatkSaNAt / karmANi nirjarantyeva yogino dhyAnazAlinaH 281 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // yathaivopacito doSaH zoSamAyAti laGghanAt / tathaiva tapasA karma kSIyate pUrvasaMcitam yathA vA meghasaMghAtAH pracaNDapavanairhatAH / itastato vizIryante karmANi tapasA tathA pratikSaNaM prabhavantyAvapi sNvrnijre|| prakRSyete yadA mokSaM prasuvAte tadA dhruvam nirbharAM nirjarAM kurvaMstapobhirdvividhairapi / sarvakarmavinirmokSaM mokSamApnoti zuddhadhIH // 17 // // 18 // ||dvaadshshriivaasupuujyjindeshnaa- dhrmsvaakhyaattvbhaavnaamyii|| saMsArasAgare'muSmin zamilAyugayogavat / kathaJcit prApya mAnuSyaM bhAvyaM dharmaparairnaraiH svAkhyAtaH khalu dharmo'yaM sarvairapi jinottamaiH / yaM samAlambamAno hi na majjed bhavasAgare saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkiJcanatA. tapaH / / kSAntirdivamRjutA muktizca dazadhA sa tu dharmaprabhAvataH kalpadrumAdyA dadatIpsitam / gocare'pi na te yat syuradharmAdhiSThitAtmanAm apAre vyasanAmbhodhau patantaM pAti dehinam / sadA savidhava]kabandhurdharmo'tivatsalaH AplAvayati nAmbhodhirAzvAsayati cAmbudaH / yanmahIM sa prabhAvo'yaM dhruvaM dharmasya kevalaH na jvalatyanalastiryag yadUrvaM vAti nAnilaH / acintyamahimA tatra dharma eva nibandhanam // 4 // 282 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // nirAlambA nirAdhArA vizvAdhArA vasundharA / . yaccAvatiSThate tatra dharmAdanyanna kAraNam sUryA-candramasAvetau vizvopakRtihetave / udayete jagatyasmin nUnaM dharmasya zAsanAt abandhUnAmasau bandhurasakhInAmasau sakhA / anAthAnAmasau nAtho dharmo vizvaikavatsalaH dharmo naraka-pAtAlapAtAdavati dehinaH / dharmo nirupamaM yacchatyapi sarvajJavaibhavam ayaM dazavidho dharmo mithyAdRgbhirna vIkSitaH / yo'pi kazcit kvacit proce so'pi vAGmAtranartanam tattvArtho vAci sarveSAM keSAJcana manasyapi / kriyAyAmapi narnati nityaM jinamataspRzAm vedazAstraparAdhInabuddhayaH sUtrakaNThakAH / na lezamapi jAnanti dharmaratnasya tattvataH . gomedha-naramedhA-'zvamedhAdyadhvarakAriNAm / / yAjJikAnAM kuto dharmaH prANighAtavidhAyinAm ? azraddheyamasadbhUtaM parasparavirodhi c| vastu pralapatAM dharmaH kaH purANavidhAyinAm ? asadbhUtavyavasthAbhiH paradravyaM jighRkSatAm / / mRt-pAnIyAdibhiH zaucaM smArtAdInAM kuto nanu ? RtukAlavyatikrAntau bhrUNahatyAvidhAyinAm / brAhmaNAnAM kuto dharmo brahmacaryApalApinAm ? aditsato'pi sarvasvaM yajamAnAjjighRkSatAm / arthArthe tyajatAM prANAn kvA'kiJcanyaM dvijanmanAm ? 283 // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // . // 23 // // 24 // // 25 // svalpeSvapyaparAdheSu kSaNAcchApaM prayacchatAm / ' laukikAnAmRSINAM na kSamAlezo'pi dRzyate / jAtyAdimadadurvRttaparinartitacetasAm / kva mArdavaM dvijAtInAM caturAzramavartinAm ? dambhasaMrambhagarbhANAM bakavRttijuSAM bahiH / bhavedArjavalezo'pi pAkhaNDavratinAM katham ? gRhiNI-gRha-putrAdiparigrahavatAM sadA / dvijanmanAM kathaM muktirlobhaikakulavezmanAm ? arakta-dviSTa-mUDhAnAM kevalajJAnazAlinAm / anavadyA tata iyaM dharmasvAkhyAtato'rhatAm rAgAd dveSAt tathA mohAd bhaved vitathavAditA / tadabhAve kathaM nAmArhatAM vitathavAditA ? ye tu rAgAdibhirdoSaiH kaluSIkRtacetasaH / na teSAM sUnRtA vAcaH prasaranti kadAcana tathA hi yAga-homAdikarmANISTAni kurvatAm / vApI-kUpa-taDAgAdInyapi pUrvAnyanekazaH pazUpaghAtataH svargilokasaukhyaM vimArgatAm / dvijebhyo bhojanairdattaiH pitRtRpti cikIrSatAm ghRtayonyAdikaraNaiH prAyazcittavidhAyinAm / paJcasvApatsu nArINAM punarudvAhakAriNAm apatyAsaMbhave strISu kSetrajApatyavAdinAm / sadoSANAmapi strINAM rajasA zuddhivAdinAm zreyobuddhyAdhvarahatacchAgaziznopajIvinAm / sautrAmaNyAM saptatantau sIdhupAnavidhAyinAm 284 // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // gUthAzinInAM ca gavAM sparzataH pUtamAninAm / jalAdisnAnamAtreNa pApazuddhyabhidhAyinAm vaTA-'zvatthA-''malakyAdidrumapUjAvidhAyinAm / vau hutena havyena devaprINanamAninAm bhuvi godohakaraNAd riSTazAntikamAninAm / yoSidviDambanAprAyavratadharmopadezinAm jaTApaTala-bhasmAGgarAga-kaupInadhAriNAm / arka-dhattUra-mAlUrairdevapUjAvidhAyinAm kurvatAM gItanRtyAdi putau vAdayatAM muhuH / muhurvadananAdenA''todyanAdavinodinAm asabhyabhASApUrvaM ca munIn devAn janAn ghnatAm / vidhAya vratabhaGgaM ca dAsIdAsatvamicchatAm anantakAyakandAdi-phala-mUla-dalAzinAm / . kalatra-putrayuktAnAM vanavAsajuSAmapi bhakSyAbhakSye peyApeye gamyAgamye samAtmanAm / yoginAmnA prasiddhAnAM kaulAcAryAntavAsinAm anyeSAmapi jainendrazAsanAspRSTacetasAm / kva dharmaH kva phalaM tasya tasya svAkhyAtatA katham ? jainendrasyApi dharmasya yadatrAmutra vA phalam / AnuSaGgikamevedaM mukhyaM mokSaM pracakSyate sasyahetau kRSau yadvat palAlAdyAnuSaGgikam / apavargaphale dharme tadvat sAMsArikaM phalam // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // 285 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||tryodshshriivimljindeshnaa- bodhidurlbhtaabhaavnaamyii|| akAmanirjarArUpAt puNyAjjantoH prajAyate / sthAvaratvAt trasatvaM vA tiryaktvaM vA kathaJcana // 1 // mAnuSyamAryadezazca jAti: sarvAkSapATavam / Ayuzca prApyate tatra kathaJcit karmalAghavAt // 2 // prApteSu puNyataH zraddhA-kathaka-zravaNeSvapi / tattvanizcayarUpaM tad bodhiratnaM sudurlabham // 3 // rAjyaM vA cakrabhRttvaM vA zakratvaM vA na durlabham / yathA jinapravacane bodhiratyantadurlabhA . // 4 // sarve bhAvAH sarvajIvaiH prAptapUrvA anantazaH / . . bodhirna jAtucit prAptA bhavabhramaNadarzanAt pudgalAnAM parAvarteSvananteSu gateSviha / apArdhe pudgalAvarte zeSe sarvazarIriNAm sarveSAM karmaNAM zeSe'ntaHkoTIkoTyavasthitau / granthibhedAt kazcideva labhate bodhimuttamAm yathApravRttikaraNAdanye tu granthisImani / prAptA apyavasIdanti bhramanti ca punarbhavam kuzAstrazravaNaM saGgo mithyAdRgbhiH kuvAsanA / pramAdazIlatA ceti syurbodhiparipanthinaH // 9 // cAritrasyApi saMprAptirdurlabhA yadyapIritA / tathApi bodhiprAptau sA saphalA niSphalA'nyathA . // 10 // abhavyA api cAritraM prApya graiveyakAvadhi / utpadyante vinA bodhi prApnuvanti na nirvRtim / // 7 // // 8 // 286 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // asaMprApte bodhiratne cakravartyapi raGkavat / saMprAptabodhiratnastu raGko'pi syAt tato'dhikaH saMprAptabodhayo jIvA na rajyante bhave kvacit / nirmamatvA bhajantyekaM muktimArgamanargalAH // 13 // // // // caturdazazrImadanantajinadezanA - saptatattvamayI // atattvaviduro janturamArgajJa ivAdhvagaH / Asman saMsArakAntAraM bambhramAti duruttaraM // 1 // jIvAjIvAvAzravazca saMvaro nirjarA tathA / bandho mokSazceti sapta tattvAnyAhurmanISiNaH // 2 // tatra jIvA dvidhA jJeyA muktasaMsAribhedataH / anAdinidhanAH sarve jJAna-darzanalakSaNAH . muktA ekasvabhAvAH syurjanmAdiklezavarjitAH / anantadarzanajJAnavIryAnandamayAzca te / saMsAriNo dvidhA jIvAH sthAvara-trasabhedataH / dvitaye'pi dvidhA paryAptA'paryAptavizeSataH paryAptayastu SaDimAH paryAptatvanibandhanam / / AhAro vapurakSANi prANo bhASA mano'pi ca . // 6 // syurekAkSa-vikalAkSa-paJcAkSANAM zarIriNAm / . . catasraH paJca SaT cApi paryAptayo yathAkramam ekAkSAH sthAvarA bhUmyatejovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrve catvAraH syuH sUkSmA bAdarA api pratyekAH sAdhAraNAzca dviprakArA mahIruhaH / te'tra pUrve bAdarAH syuruttare sUkSma-bAdarAH . 287 x m3. w9 v // // // // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasA dvitricatuHpaJcendriyatvena cturvidhaaH| tatra paJcendriyA dvedhA saMjJino'saMjJino'pi ca . // 10 // zikSopadezAlApAn ye jAnate te'tra saMjJinaH / .. saMpravRttamanaHprANAstebhyo'nye syurasaMjJinaH - // 11 // sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH zrotramitIndriyam / tasya sparzo raso gandho rUpaM zabdazca gocaraH // 12 // dvIndriyAH kRmayaH zaGkhA gaNDUpadA jalaukasaH / kapardAH zuktikAdyAzca vividhAH kRmayoM matAH // 13 // yUkA-matkuNa-matkoTa-likSAdyAstrIndriyA matAH / . . pataGga-makSikA-bhRGga-daMzAdyAzcaturindriyAH // 14 // tiryagyonibhavAH zeSA jala-sthala-khacAriNaH / nArakA mAnavA devAH sarve paJcendriyA matAH // 15 // mano-bhASA-kAyabalatrayamindriyapaJcakam / AyurucchAsaniHzvAsamiti prANA daza smRtAH . // 16 // sarvajIveSu dehAyurucchAsA indriyANi ca / . vikalAsaMjJinAM bhASA pUrNAnAM saMjJinAM manaH // 17 // upapAdabhavA deva-nArakA garbhajAH punaH / jarAyuHpotANDabhavAH zeSAH saMmUrchanodbhavAH // 18 // saMmUrchino nArakAca jIvAH pApA napuMsakAH / devAH strI-puMsavedAH syurvedatrayajuSaH pare // 19 // sarve jIvA vyavahAryavyavahAritayA dvidhA / sUkSmanigodA evAntyAstebhyo'nye vyavahAriNaH // 20 // sacittA saMvRtA zItA tadanyA mizrito'pi vaa| . vibhedairAntaraibhinno navadhA yoniraGginAm // 21 // 288 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // 27 // pratyekaM sapta lakSAzca pRthvI-vAryagni-vAyuSu / pratyekAnantakAyeSu kramAd daza caturdaza SaT punarvikalAkSeSu mamuSyeSu caturdaza / syuzcatasrazcatasrazca zvabhri-tiryak-sureSu tu evaM lakSANi yonInAmazItizcaturuttarA / kevalajJAnadRSTAni sarveSAmapi janminAm ekAkSA bAdarAH sUkSmAH paJcAkSAH saMjyasaMjJinaH / syuddhi-tri-caturakSAzca paryAptA itare'pi ca etAni jIvasthAnAni mayoktAni caturdaza / mArgaNA api tAvantyo jJeyAstA nAmato yathA gatIndriya-kAya-yoga-veda-jJAna-krudhAdayaH / saMyamA-''hAra-dRga-lezyA-bhavya-samyaktva-saMjJinaH mithyAdRSTiH sAsvAdana-samyagmithyAdRzAvapi / . aviratasamyagdRSTiviratAvirato'pi ca pramattazcApramattazca nivRttibAdarastataH / / anivRttibAdasvAtha sUkSmasaMparAyakaH tataH prazAntamohazca kSINamohazca yogavAn / ayogavAniti guNasthAnAni syuzcaturdaza mithyAdRSTirbhavenmithyAdarzanasyodaye sati / . guNasthAnatvametasya bhadrakatvAdyapekSayA mithyAtvasyAnudaye'nantAnubandhyudaye sati / . sAsvAdanasamyagdRSTiH syAdutkarSAt SaDAvaliH samyaktvamithyAtvayogAnmuhUrta mizradarzanaH / aviratasamyagdRSTirapratyAkhyAnakodaye 289 // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viratAviratastu syAt pratyAkhyAnodaye sati / pramattasaMyataH prAptasaMyamo yaH pramAdyati / // 34 // so'pramattasaMyato yaH saMyamI na pramAdyati / ubhAvapi parAvRttyA syAtAmAntarmuhUrtiko // 35 // karmaNAM sthitighAtAdInapUrvAn kurute yataH / tasmAdapUrvakaraNaH kSapakaH zamakazca saH yadbAdarakaSAyANAM praviSTAnAmimaM mithaH / pariNAmA nivartante nivRttibAdaro'pi saH // 37 // pariNAmA nivartante mitho yatra na ytntH| ... anivRttibAdaraH syAt kSapakaH zamakazca saH // 38 // lobhAbhidhaH saMparAyaH sUkSmakiTTIkRto yataH / sa sUkSmasaMparAyaH syAt kSapakaH zamako'pi ca .. // 39 // athopazAntamoha: syAnmohasyopazame sati / mohasya tu. kSaye jAte kSINamohaM pracakSate .. // 40 // sayogikevalI ghAtikSayAdutpannakevalaH / yogAnAM ca kSaye jAte sa evAyogikevalI // 41 // ajIvAH syurdharmAdharmavihAya:kAlapudgalAH / / jIvena saha paJcApi dravyANyete niveditAH // 42 // tatra kAlaM vinA sarve pradezapracayAtmakAH / vinA jIvamacidrUpA akartAsca te matAH // 43 // kAlaM vinA'stikAyAH syuramUrtAH pudgalaM vinA / . utpAda-vigama-dhrauvyAtmAnaH sarve'pi te punaH // 44 // pudgalAH syuH sparza-rasa-gandha-varNasvarUpiNaH / te'NuskandhatayA dvedhA tatrAbaddhAH kilANakaH // 45 // 20 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddhAH skandhA gandha-zabda-saukSya-sthaulyAkRtispRzaH / andhakArA-''tapodyotabhedacchAyAtmakA api // 46 // karma-kAya-mano-bhASA-ceSTitoccAsadAyinaH / sukhaduHkha-jIvitavya-mRtyUpagrahakAriNaH // 47 // pratyekamekadravyANi dharmAdhauM nabho'pi ca / amUrtAni niSkriyANi sthirANyapi ca sarvadA // 48 // ekajIvaparimANasaMkhyAtItapradezakau / lokAkAzamabhivyApya dharmAdharmoM vyavasthitau // 49 // svayaM gantuM pravRtteSu jIvAjIveSu sarvataH / sahakArI bhaved dharmaH pAnIyamiva yAdasAm // 50 // jIvAnAM pudgalAnAM ca prapannAnAM svayaM sthitim / adharmaH sahakAryeSa yathA chAyA'dhvayAyinAm // 51 // sarvagaM svapratiSThaM syAdAkAzamavakAzadam / lokAlokau sthitaM vyApya tadanantapradezabhAk // 52 // lokAkAzapradezasthA bhinnAH kAlANavastu ye / bhAvAnAM parivartAya mukhyakAlaH sa ucyate // 53 // jyotiHzAstre yasya mAnamucyate samayAdikam / sa vyAvahArikaH kAlaH kAlavedibhirAmataH // 54 // navajIrNAdirUpeNa yadamI bhvnodre| . . padArthAH parivartante tat kAlasyaiva ceSTitam // 55 // . vartamAnA atItatvaM bhAvino vartamAnatAm / padArthAH pratipadyante kAlakrIDAviDambitAH // 56 // mano-vacana-kAyAnAM yat syAt karma sa AzravaH / . zubha: zubhasya hetuH syAdazubhastvazubhasya saH // 57 // 291 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 58 // / // 59 // // 6 // . // 6 // sarveSAmAzravANAM yo rodhahetuH sa saMvaraH / karmaNAM bhavahetUnAM jaraNAdiha nirjarA . sakaSAyatayA jIvaH karmayogyAMstu pudgalAn / yadAdatte sa bandhaH syAjjIvAsvAtantryakAraNam prakRti-sthityanubhAva-pradezA vidhayo'sya tu / prakRtistu svabhAvaH syAjjJAnAvRttyAdiraSTadhA jJAna-dRSTyAvRtI vedyaM mohanIyAyuSI api / nAma-gotrAntarAyAzca mUlaprakRtayo matAH niSkarSotkarSataH kAlaniyamaH karmaNAM sthitiH / anubhAvo vipAkaH syAt pradezoM'zaprakalpanam mithyAdRSTiraviratipramAdau ca kuMdhAdayaH / yogena saha paJcaite vijJeyA bandhahetavaH abhAve bandhahetUnAM ghAtikarmakSayodbhave / kevale sati mokSaH syAccheSANAM karmaNAM kSaye surA-'sura-narendrANAM yat sukhaM bhuvanatraye / sa syAdanantabhAgo'pi na mokSasukhasaMpadaH evaM tattvAni jAnAno jano jagati jAtucit / / na nimajjati saMsAre vAridhAviva tAraka: // 6 // // 64 // // 66 // // paJcadazazrIdharmanAthajina dezanA - kaSAyadamamayI // caturvarge'graNIrmokSo yogastasya ca kAraNam / jJAna-zraddhAna-cAritrarUpaM ratnatrayaM ca saH // 1 // tattvAnugA matirjJAnaM samyaktraddhA tu da"nam / sarvasAvadhayogAnAM tyAgazcAritramiSyate 22 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // Atmaiva darzana-jJAna-cAritrANyathavA yateH / yat tadAtmaka eMvaiSa zarIramadhitiSThati AtmAnamAtmanA vetti mohatyAgAd ya Atmani / tadeva tasya cAritraM tajjJAnaM tacca darzanam AtmA'jJAnabhavaM duHkhamAtmajJAnena hanyate / tapasA'pyAtmavijJAnahInaizchettuM na zakyate ayamAtmaiva cidrUpaH zarIrI karmayogataH / dhyAnAgnidagdhakarmA tu siddhAtmA syAniraJjanaH ayamAtmaiva saMsAraH kaSAyendriyanirjitaH / tameva tadvijetAraM mokSamAhurmanISiNaH syuH kaSAyAH krodha-mAna-mAyA-lobhAH zarIriNAm / caturvidhAste pratyekaM bhedaiH saMjvalanAdibhiH pakSaM saMjvalanaH pratyAkhyAno mAsacatuSTayam / .. apratyAkhyAnako varSa janmAnaMntAnubandhakaH . vItarAga-yati-zrAddha-samyagdRSTitvaghAtakAH / te devatva-manuSyatva-tiryaktva-narakapradAH tabopatApaka: krodhaH krodho vairasya kAraNam / durgatervartanI krodhaH krodhaH zamasukhArgalA . utpadyamAnaH prathamaM dahatyeva svamAzrayam / / krodhaH kRzAnuvat pazcAdanyaM dahati vA na vA arjitaM pUrvakoTyA yadvaSairaSTabhirUnayA / tapastattatkSaNAdeva dahati krodhapAvakaH zamarUpaM payaH prAjyapuNyasaMbhArasaMcitam / amarSaviSasaMparkAdasevyaM tatkSaNAd bhavet 263 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 17 // 8. // 19 // // 20 // cAritracitraracanAM vicitraguNadhAriNIm / . samutsarpan krodhadhUmo zyAmalIkurutetamAm yo vairAgyazamIpatrapuTaiH zamaraso'rjitaH / zAkapatrapuTAbhena krodhenotsRjyate sa kim pravardhamAnaH krodho'yaM kimakAryaM karoti n| bhAvinI dvArakA dvaipAyanakrodhAnale samit krudhyataH kAryasiddhiryA na sA krodhanibandhanA / janmAntarAjitorjasvikarmaNaH khalu tat phalam svasya lokadvayocchittyai nAzAya sva-gharArthayoH / dhigaho ! dadhati krodhaM zarIreSu zarIriNaH krodhAndhAH pazya nighnanti pitaraM mAtaraM gurum / suhRdaM sodaraM dArAnAtmAnamapi nighRNAH krodhavatestadahrAya zamanAya zubhAtmabhiH / zrayaNIyA kSamaikaiva saMyamArAmasAraNiH apakArijane kopo niroDhuM zakyate katham / zakyate sattvamAhAtmyAd yadvA bhAvanayA'nayA aGgIkRtyAtmanaH pApaM yo mAM bAdhitumicchati / svakarmanihatAyAsmai kaH kupyed bAlizo'pi san ? prakupyAmyapakAribhya iti cedAzayastava / tat kiM na kupyasi svasya karmaNe duHkhahetave? upekSya loSTakSeptAraM loSTaM dazati maNDalaH / mRgAriH zaramutprekSya zarakSeptAramRcchati yaiH paraH preritaH krUrairmahyaM kupyati karmabhiH / / tAnyupekSya pare krudhyan kiM zraye bhaSaNazriyam ? 24 // 21 // // 3 // // 24 // // 26 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // bhAvI hyahanmahAvIraH kSAntyai mleccheSu yAsyati / ayatnenAgatAM kSAntiM voDhuM kimiva necchasi ? trailokyapralayatrANakSamAzcedAzritAH kSamAm / kadalItulyasattvasya kSamA tava na ki kSamA ? tathA ki nAkRthAH puNyaM yathA ko'pi na bAdhate / svapramAdamidAnIM tu zocanaGgIkuru kSamAm krodhAndhasya munezcaNDacaNDAlasya ca nAntaram / tasmAt krodhaM parityajya bhajojjvaladhiyAM padam maharSiH krodhasaMyukto niSkodhaH kUragaDDukaH / RSi muktvA devatAbhiH stoSyate kUragaDDakaH aruntudairvacaHzastraistudyamAno vicintayet / cet tathyametat kaH kopo'tha mithyonmattabhASitam / vadhAyopasthite'nyasmin hased vismitamAnasaH / . vadhe matkarmasaMsAdhye vRthA nRtyatti bAlizaH. nihantumudyate dhyAyedAyuSaH kSaya eSa naH / tadasau nirbhayaH pApAt karoti mRtamAraNam sarvapuruSArthacaure kopaH kope na cet tava / dhik tvAM svalpAparAdhe'pi parekopaparAyaNam sarvendriyaglAnikaraM prasarpantaM tataH sudhIH / . kSamayA jAGgulikayA jayet kopamahoragam vinayazrutazIlAnAM trivargasya ca ghAtakaH / vivekalocanaM lumpanmAno'ndhaMkaraNo nRNAm jAti-lAbha-kulaizvarya-bala-rUpa-tapa-zrutaiH / kurvan madaM punastAni hInAni labhate janaH 25 // 33 // // 34 // // 35 // / / 36 // // 37 // // 38 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtibhedAnnaikavidhAnuttamAdhamamadhyamAn / . dRSTvA ko nAma kurvIta jAtu jAtimadaM sudhIH ? // uttamAM jAtimApnoti hInAmApnoti karmataH / tatrAzAzvatikI jAti ko nAmAsAdya mAdyatu ? // 40 // antarAyakSayAdeva lAbho bhavati nAnyathA / tatazca vastutattvajJo no.lAbhamadamudvahet / // 41 // paraprasAdazaktyAdibhave lAbhe mahatyapi / na lAbhamadamRcchanti mahAtmAnaH kathaJcana . // 42 // akulInAnapi prekSya prajJAzrIzIlazAlinaH / na kartavyaH kulamado.mahAkulabhavairapi kiM kulena kuzIlasya ? suzIlasyApi tena kim ? / evaM vidan kulamadaM vidadhyAnna vicakSaNaH - // 44 // zrutvA tribhuvanaizvaryasaMpadaM vajradhAriNaH / pura-grAma-dhanAdInAmaizvarya kIdRzo madaH ? // 45 // guNojjvalAdapi bhrazyed doSavantamapi zrayet / kuzIlastrIvadaizvaryaM na madAya vivekinAm // 46 // mahAbalo'pi rogAdyairabalaH kriyate kSaNAt / ityanityabale puMsAM yukto balamado na hi // 47 // balavanto'pi jarasi mRtyau karmaphalAntare / abalAzcet tato hanta ! teSAM balamado mudhA // 48 // saptadhAtumaye dehe cayApacayadharmaNaH / jarA-rujAdibhAvasya ko rUpasya madaM vahet ? // 49 // sanatkumArasya rUpaM bhAvi zrutvA ca tatkSayam / ko vA sakarNaH svapne'pi kuryAd rUpamadaM kila ! // 50 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // nAbheyasya taponiSThAM zrutvA vIrajinasya ca / ko nAma svalpatapasi svakIye madamAzrayet ? - yenaiva tapasA truTayet tarasA karmasaMcayaH / tenaiva madadigdhena vardhate karmasaMcayaH svabuddhyA racitAnyanyaiH zAstrANyAghrAya lIlayA / sarvajJo'smIti madavAn svakIyAGgAni khAdati zrImadgaNadharendrANAM zrutvA nirmANadhAraNam / kaH zrayeta zrutamadaM sakarNahRdayo janaH ? utsarpayan doSazAkhAM guNamUlAnyadho nayan / unmUlanIyo mAnadustanmArdavasaritplavaiH mArdavaM nAma mRdutA taccauddhatyaniSedhanam / mAnasya punarauddhatyaM svarUpamanupAdhikam antaH spRzed yatra yatrauddhatyaM jAtyAdigocaram / . tatra tasya pratIkArahetormArdavamAzrayet sarvatra mArdavaM kuryAt pUjyeSu tu vizeSataH / . yena pApAd vimucyeta pUjyapUjAvyatikamAt mAnAd bAhubalirbaddho latAbhiriva pApmabhiH / mArdavAt tatkSaNaM muktaH sadyaH saMprApa kevalam cakravartI tyaktasaGgo vairiNAmapi vezmasu / , bhikSAyai yAtyaho ! mAnacchedAyAmRdumArdavam cakravartyapi tatkAladIkSito raGkasAdhave / namasyati tyaktamAnazciraM ca varivasyati evaM ca mAnaviSayaM jJAtvA doSamazeSataH / . azrAntamAzrayed dhImAMstannirAsAya mArdavam 290 // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 63 // // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // asUnRtasya jananI parazuH zIlazAkhinaH / / janmabhUmiravidyAnAM mAyA durgatikAraNam kauTilyapaTavaH pApA mAyayA bakavRttayaH / bhuvanaM vaJcayamAnA vaJcayante svameva hi kUTaSADguNyayogena cchalAd vizvastaghAtanAt / . arthalobhAcca rAjAno vaJcayante'khilaM jagat _ tilakairmudrayA mantraiH kSAmatAdarzanena ca / antaHzUnyA bahiHsArA vaJcayanti dvijA janam .. kUTAH kUTatulAmAnA''zukriyAsAtiyogataH / vaJcayante janaM mugdhaM mAyAbhAjo vaNigjanAH jaTA-mauJjI-zikhA-bhasma-valkalAgnyAdidhAraNaiH / mugdhaM zrAddha gardhayante pAkhaNDA hRdi nAstikAH araktAbhirbhAva-hAva-lIlA-gativilokanaiH / kAmino raJjayantIbhirvezyAbhirvaJcyate jagat .. pratArya kUTaiH zapathaiH kRtvA kUTakapardikAm / dhanavantaH pratAryante durodaraparAyaNaiH / / dampatI pitaraH putrAH sodaryAH suhRdo nijAH / / IzA bhRtyAstathA'nye'pi mAyayA'nyo'nyavaJcakAH arthalubdhA gataghRNA bandikAramalimlucAH / aharnizaM jAgarUkAzchalayanti pramAdinam kAravazcAntyajAzcaiva svakarmaphalajIvinaH / mAyayA'lIkazapathaiH kurvate sAdhuvaJcanam vyantarAdikuyonisthA dRSTvA prAyaH pramAdinaH / / krUrAzchalairbahuvidhairbAdhinte mAnavAn pazUn 298 // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // matsyAdayo jalacarAzchalAt svApatyabhakSakAH / badhyante dhIvaraiste'pi mAyayA''nAyapANibhiH nAnopAyairmugayubhirvaJcanapravaNairjaDAH / nibadhyante vinAzyante prANinaH sthalacAriNaH nabhazcarA bhUribhedA varAkA lAvakAdayaH / badhyante mAyayA'tyugraiH svalpakagrAsagRnubhiH tadevaM sarvaloke'pi paravaJcakatAparAH / svasvadharma sadgatiM ca nAzayanti svavaJcakAH tiryagjAteH paraM bIjamapavargapurArgalA / vizvAsadrumadAvAgnirmAyA heyA manISibhiH mallinAthaH pUrvabhave kRtvA mAyAM tanIyasIm / . mAyAzalyamanutkhAya strIbhAvamupayAsyati tadArjavamahauSadhyA jagadAnandahetunA / / jayejjagaddohakarI mAyAM viSadharImiva / ArjavaM saralaH panthA muktipuryAH prakIrtitaH / AcAryavistaraH zeSastapastyAgAdilakSaNaH bhaveyurArjavajuSo loke'pi prItikAraNam / kuTilAdudvijante hi jantavaH pannagAdiva . ajihmacittavRttInAM bhavavAsaspRzAmapi / . akRtrimaM muktisukhaM svasaMvedyaM mahAtmanAm kauTilyazaGkunA kliSTamanasAM vaJcakAtmanAm / paravyApAdaniSThAnAM svapne'pi syAt kathaM sukham samagravidyAvaiduSye'dhigatAsu kalAsu ca / dhanyAnAmupajAyeta bAlakAnAmivArjavam 299 // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 // // 88 // ' // 89 // .. // 9 // // 12 // ajJAnAmapi bAlAnAmArjavaM priitihetve| ... kiM punaH sarvazAstrArthapariniSThitacetasAm svAbhAvikI hi RjutA kRtrimA kuTilAtmatA / tataH svAbhAvikaM dharmaM hitvA kaH kRtrimaM zrayet ? chala-paizUnya-vakrokti-vaJcanApravaNe jane / dhanyAH kecinirvikArAH,suvarNapratimA iva api zrutAbdhipArINAH sarve gaNabhRduttamAH / / aho ! zaikSAivAzrauSurArjavAdahatAM gira azeSamapi duSkarma RjvAlocanayA kSipet / kuTilAlocanAM kurvatralpIyo'pi vivardhate kAye vacasi citte ca samantAt kuTilAtmanAm / na mokSaH kintu mokSaH syAt sarvatrAkuMTilAtmanAm ityugraM karma kauTilyaM kuTilAnAM vibhAvayan / AzrayedRjutAmekAM sudhInirvRtikAmyayA AkaraH sarvadoSANAM gunngrsnraaksssH| . kando vyasanavallInAM lobhaH sarvArthabAdhakaH dhanahInaH zatamekaM sahasraM zatavAnapi / . sahasrAdhipatirlakSaM koTi lakSezvaro'pi ca koTIzvaro narendratvaM narendrazcakravartitAm / cakravartI ca devatvaM devo'pIndratvamicchati indratve'pi hi saMprApte yadicchA na nivartate / mUle laghIyAMstallobhaH sarAva iva vardhate hiMseva sarvapApAnAM mithyAtvamiva karmaNAm / rAjayakSmeva rogANAM bhaH sarvAgasAM guruH 300 // 93 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // / // 98 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 99 // // 100 // // 101 // // 102 // // 103 // // 104 // aho ! lobhasya sAmrAjyamekacchavaM mahItale / taravo'pi nidhi prApya pAdaiH pracchAdayanti yat api draviNalobhena te dvitricaturindriyAH / svakIyAnyadhitiSThanti prAgnidhAnAni mUrcchayA bhujaGgagRhagodhA''khurmukhyAH paJcendriyA api / dhanalobhena lIyante nidhAnasthAnabhUmiSu pizAca-mudgala-preta-bhUta-yakSAdayo dhanam / svakIyaM parakIyaM vA'pyadhitiSThanti lobhataH bhUSaNodyAnavApyAdau mUrchitAstridazA api / cyutvA tatraiva jAyante pRthvIkAyAdiyoniSu prApyopazAntamohatvaM krodhAdivijaye sati / lobhAMzamAtradoSeNa patanti yatayo'pi hi ekAmiSAbhilASeNa sArameyA iva drutam / . sodaryA api yudhyante dhanalezajighRkSayA / lobhAd grAmAdisImAnamuddizya gatasauhRdAH / grAmyA niyuktA rAjAno vairAyante parasparam hAsa-zoka-dveSa-harSAnasato'pyAtmani sphuTam / svAmino'gre lobhavanto nATayanti naTa iva Arabhyate pUrayituM lobhagarto yathA yathA / tathA tathA mahaccitraM muhureSa vivardhate api nAmaiSa pUryeta payobhiH payasAM patiH / na tu trailokyarAjye'pi prApte lobhaH prapUryate anantA bhojanAcchAdaviSayadravyasaMcayAH / bhuktAstathApi lobhasya nAMzo'pi paripUryate // 105 // // 106 // // 107 // // 108 // // 109 // // 110 // 301 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 111 // // 112 // // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // lobhastyakto yadi tadA tapobhiraphalairalam / . lobhastyakto na cet tarhi tapobhiraphalairalam mRditvA zAstrasarvasvaM tadetadavadhAryatAm / lobhasyaikasya hAnAya prayateta mahAmatiH lobhasAgaramuDhelamativelaM mahAmatiH / saMtoSasetubandhena prasarantaM nivArayet yathA nRNAM cakravartI surANAM pAkazAsanaH / tathA guNAnAM sarveSAM saMtoSaH pravaro guNa: saMtoSayuktasya yaterasaMtuSTasya cakriNaH / / tulayA saMmito manye prakarSaH sukha-duHkhayoH svAdhInaM rAjyamutsRjya saMtoSAmRtatRSNayA / ni:saGgatvaM prapadyante tatkSaNAccakravartinaH nivRttAyAM dhanecchAyAM pArzvasthA eva saMpadaH / aGgulyA pihite karNe zabdAdvaitaM hi jRmbhate saMtoSasiddhau saMsiddhAH prativastuviraktayaH / akSNoH pidhAne pihitaM nanu vizvaM carAcaram kimindriyANAM damanaiH ? kiM kAyaparipIDanaiH ? nanu saMtoSamAtreNa muktizrIrmukhamIkSate jIvanto'pi vimuktAste ye muktisukhazAlinaH / kiM vA vimukteH zirasi zrRGgaM kimapi vartate ? kiM rAgadveSasaMkIrNaM ? kiM vA viSayasaMbhavam ? yena saMtoSajaM saukhyaM hIyeta zivazarmaNaH parapratyAyanAsAraiH kiM vA zAstrasubhASitaiH ?' mIlitAkSA vimRzantu saMtoSAsvAdajaM sukham 302 // 117 // // 118 / / // 119 // // 120 // // 121 / / // 122 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 123 // // 124 // // 125 // = // 126 // cet kAraNAnukArINi kAryANi pratipadyase / saMtoSAnandajanmA tanmokSAnandaH pratIyatAm yacca tIvra tapaHkarma karmanirmUlanaM jaguH / sarvaM tadapi saMtoSarahitaM viphalaM viduH kRSi-sevA-pAzupAlya-vANijyaiH kiM sukhArthinAm ? nanu saMtoSapAnAt kiM nAtmA nirvRtimApyate ! yat saMtoSavatAM saukhyaM tRNasaMstarazAyinAm / na tat saMtoSavandhyAnAM tUlikAzAyinAmapi asaMtuSTAstRNAyante dhanino'pIzinAM puraH / Izino'pi tRNAyante saMtuSTAnAM puraH sthitAH AyAsamAtraM nazvarayazcakrizakrAdisaMpadaH / anAyAsaM ca nityaM ca sukhaM saMtoSasaMbhavam iti lobhaM nirAkartuM sarvadoSaniketanam / advaitasaukhyasadanaM sudhIH saMtoSamAzrayet evaM jitakaSAyaH sannatrApi zivasaukhyabhAk / paratrAvazyamApnoti zivaM punaranazvaram // 127 // // 128 // tanam / . // 129 // // 130 // // SoDazazrIzAntijinadezanA - indriya svarUpamayI / anekaduHkhasaMtAnanidAnaM davavahnivat / . aho khalveSa saMsArazcaturgatyAtmakaH sadA // 1 // . krodhamAnamAyAlobhAH kaSAyAstasya coccakaiH / AdhArabhUtAzcatvAraH stambhA iva mahaukasaH // 2 // tatkSINeSu kaSAyeSu saMsAraH kSIyate svayam / mUleSu hi vizuSkeSu zuSka eva mahIruhaH 303 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 8 // . // 9 // vinendriyajayaM naiva kaSAyAn jetumIzvaraH / hanyate haimanaM jADyaM na vinA jvalitAnalam adAntairindriyahayaizcalairapathagAmibhiH / AkRSya narakAraNye jantuH sapadi nIyate indriyairvijito jantuH kaSAyairabhibhUyate / vIraiH kRSTeSTakaH pUrvaM vapraH kaiH kairna khaNDyate kulaghAtAya pAtAya bandhAya ca vadhAya ca / anirjitAni jAyante karaNAni zarIriNAm indriyaiH svArthavivazaiH kasko naiva viDambyate / api vijJAtazAstrArthAzceSTante bAlakA iva kimato'pi ghRNAsthAnamindriyANAM prakAzyate / yad bandhau bAhubalini bharato'pyastramakSipat jayo yadbAhubalini bharate ca parAjayaH / jitAjitAnAM tatsarvamindriyANAM vijRmbhitam yacchastrAzastri yudhyante carame'pi bhave sthitAH / durantAnAmindriyANAM mahimAnena labhyate daNDyantAM caNDacaritairindriyaiH pazavo nraaH| - zAntamohAH pUrvavido daNDyante yattadadbhutam jitA haSIkairatyantaM devadAnavamAnavAH / jugupsitAni karmANi hI tanvanti tapasvinaH akhAdyamapi khAdanti cApyapeyaM pibanti ca / agamyaM cApi gacchanti hRSIkavazagA narAH . vezyAnAM nIcakarmANi dAsyAnyapi ca kurvte| . kulazIlojjhitAstyaktakaruNaiH karaNairhatAH / // 10 // . 4 . // 12 // // 14 // // 15 // 304 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // paradravye parastrISu mohAndhamanasAM nRNAm / yA pravRttiH sendriyANAmatandrANAM vijRmbhitam pANipAdendriyacchedamaraNAni zarIribhiH / prApyante yadvazAtteSAM karaNAnAM kimucyate vinayaM grAhayantyanyairye svayaM karaNairjitAH / pidhAya pANinA vaktraM tAn hasanti vivekinaH A devendrAdA ca kITadye kecidiha jantavaH / vimucyaikaM vItarAgaM te sarve'pIndriyairjitAH vazAsparzasukhAsvAdaprasAritakara: karI / AlAnabandhanaklezamAsAdayati tatkSaNAt payasyagAdhe vicaran gilan galagatAmiSam / mainikasya kare dIno mInaH patati nizcitam nipatanmattamAtaGgakapole gandhalolupaH / / karNatAlatalAghAtAnmRtyumApnoti SaTpadaH kanakacchedasaGkAzazikhAlokavimohitaH / rabhasena patan dIpe zalabho labhate mRtim hariNo hAriNIM gItimAkarNayitumuddharaH / AkarNAkRSTacApasya yAti. vyAdhasya vedhyatAm evaM viSaya ekaikaH paJcatvAya niSevitaH / kathaM hi yugapat paJca paJcatvAyaM bhavanti na ? tadindriyajayaM kuryAnmanaHzuddhyA mahAmatiH / yAM vinA yamaniyamaiH kAyaklezo vRthA nRNAm anijitendriyagrAmo yato duHkhaiH prabAdhyate / tasmAjjayedindriyANi sarvaduHkhavimuktaye 305 // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na cendriyANAM vijayaH sarvathaivApravartanam / rAgadveSavimuktAnAM pravRttirapi tajjayaH - // 28 // azakyo viSayo spraSTumindriyaiH svasamIpagaH / rAgadveSau punastatra matimAn parivarjayet -: // 29 // hatAhatAnIndriyANi sadAsaMyamayoginAm / ahatAni hitArtheSu hatAnyahitavastuSu // 30 // jitAnyakSANi mokSAya saMsArAyAjitAni tu / tadetadantaraM jJAtvA yadyuktaM tatsamAcaret // 31 // sparze mRdau ca tUlAderupalAdezca karkaze / bhavedratyaratI hitvA jetA sparzanamindriyam // 32 // rase svAde ca bhakSyAderitarasminnathApi vA / prItyaprItI vimucyoccaijihvendriyajayI bhavet .. // 33 // ghrANadezamanuprApte zubhe gandhe paratra vaa|| jJAtvA vastuparINAmaM jetavyaM ghrANamindriyam // 34 // manojJaM rUpamAlokya yadi vA tadvilakSaNam / tyajan harSaM jugupsAM ca nirjayeccakSurindriyam // 35 // svare zravye ca vINAdeH kharoSTrAdezca duHzrave / rati jugupsAM ca jayan zrotrendriyajayI bhavet // 36 // ko'pi nAstIha viSayo manojJa itaro'pi vA / ya indriyairnopabhuktastatsvAsthyaM kiM na sevyate ? // 37 // zubhA apyazubhAyante zubhAyante'zubhA api| . viSayAstakva rajyeta ? virajyeta kva cendriyaiH ? // 38 // sa eva rucyo dveSyo vA viSayo yadi hetutaH / / zubhAzubhatvaM bhAvAnAM tanna tattvena jAtucit / // 39 // 309 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jitendriyo manaHzuddhyA tataH kSINakaSAyakaH / acirAnmokSamApnoti janturakSINazarmakam // 40 // // saptadazazrIkunthujinadezanA - manaHzuddhiphalamayI // yonilakSacaturazItyAvartApAtabhISaNaH / ayaM khalu bhavAmbhodhirmahAduHkhanibandhanam taraNe ca bhavAmbhodheralaMbhUSNuvivekinAm / yAnapAtraM manaHzuddhirindriyormijayorjitA // 2 // dIpikA khalvanirvANA nirvANapathadarzinI / ekaiva manasaH zuddhiH samAmnAtA manISibhiH satyAM hi manasaH zaddhau santyasanto'pi yadguNAH / santo'pyasatyAM no santi saiva kAryAH budhaistataH // 4 // manaHzuddhimabibhrANA ye tapasyanti muktaye / / tyaktvA nAvaM bhujAbhyAM te titIrSanti mahArNavam tapasvino manaHzuddhivinAbhUtasya sarvathA / dhyAnaM khalu mudhA cakSurvikalasyeva darpaNaH tapyamAnAMstapo muktau gantukAmAn zarIriNaH / vAtyeva taralaM cetaH kSipatyanyatra kutracit . manaHkSapAcaro bhrAmyannapazaGka niraGkuzaH / prapAtayati saMsArAvartagarte jagattrayIm // 8 // amiruddhamanaskaH san yogazraddhAM dadhAti yaH / padbhyAM jigamiSurgAmaM sa paGguriva hasyate // 9 // manorodhe nirudhyante karmANyapi samantataH / aniruddhamanaskasya prasaranti hi tAnyapi // 10 // // 7 // 307 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 11 // manaHkapirayaM vizvaparibhramaNalampaTaH / . niyantraNIyo yatnena muktimicchubhirAtmanaH . tadavazyaM manaHzuddhiH kartavyA siddhimicchtaa| tapaH zrutayamaprAyaiH kimanyaiH kAyadaNDanaiH manaHzuddhyaiva kartavyo rAgadveSavinirjayaH / kAluSyaM yena hitvAtmA svasvarUpe'vatiSThate // 12 // // 13 // ||assttaadshshriimdrjindeshnaa-- raagdvesssvruupmyii|| caturvarge'graNIrmokSa ekAntasukhasAgaraH / / / tatsAdhakatamaM dhyAnamadhInaM manasazca tat . // 1 // AtmAyattamapi svAntaM kurvatAmatra yoginAm / rAgAdibhiH samAkramya parAyattaM vidhIyate // 2 // rakSyamANamapi svAntaM samAdAya manAgmiSam / pizAcA iva rAgAdyAzchalayanti muhurmuhuH // 3 // rAgAditimiradhvastajJAnena manasA janaH / andhenAndha ivAkRSTaH pAtyate narakAvaTe // 4 // dravyAdiSu ratiprItI rAga ityabhidhIyate / teSvevAratimaprIti cAhuDheSaM manISiNaH ubhAvetau dRDhatarau bandhanaM sarvajanminAm / sarvaduHkhAnokahAnAM mUlakandau prakIrtitau kaH sukhe vismayasmero duHkhe kaH kRpaNo bhavet / .. mokSaM ko nApnuyAdrAgadveSau syAtAM na cediha / rAgeNa hyavinAbhAvI dveSo dveSeNa cetrH| tayorekataratyAge parityaktAvubhAvapi - // 8 // // 7 // // 8 // 304 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // doSAH smaraprabhRtayo rAgasya paricArikAH / mithyAbhimAnapramukhA dveSasya tu paricchadaH tayormoha: pitA bIjaM nAyakaH paramezvaraH / tAbhyAmabhinnastaMdrakSyaH sarvadoSapitAmahaH evamete trayo doSA nAto doSAntaraM kvacit / tairamI jantavaH sarve bhrAmyante bhavavAridhau svabhAvena hi jIvo'yaM sphaTikopalanirmalaH / upAdhibhUtairetaistu tAdAtmyenAvabhAsate arAjakamaho vizvaM yadebhiH pazyatoharaiH / hiyate jJAnasarvasvaM svarUpamapi janminAm ye jantavo nigodeSu ye'pi cAsannamuktayaH / sarvatrAspRSTakaruNA patatyeSAM patAkinI . muktyA vairaM kimeteSAM ? muktikAmaiH sahAthavA ? . yenobhayasamAyogastairbhavan pratiSidhyate vyAghravyAlajalAgnibhyo na bibheti tathA muniH / lokadvayApakAribhyo rAgAdibhyo bhRzaM yathA vAtisaMkaTamaho yogibhiH samupAzritam / / rAgadveSau vyAghrasiMhI pArzvato yasya tiSThataH astatandrairataH puMbhinirvANapadakAkSibhiH / . vidhAtavyaH samatvena rAgadveSadviSajjayaH // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // 306 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // malAyaH // 2 // ||ekonviNshtitmshriimllijindeshnaa-smtaasvruupmyii|| svato'pyapAraH saMsAro vardhate ca vizeSataH / rAgAdinA pUrNamAsIdineneva saritpatiH amandAnandajanake sAmyavAriNi majjatAm / .. jAyate sahasA puMsAM rAgadveSamalakSayaH praNihanti kSaNArdhena sAmyamAlambya karma tat / yanna hanyAnarastIvratapasA janmakoTibhiH / karma jIvaM ca saMzliSTaM parijJAtAtmanizcayaH / vibhinnIkurute sAdhuH sAmAyikazalAkayA // 4 // rAgAdidhvAntavidhvaMse kRte sAmAyikAMzunA / svasmin svarUpaM pazyanti yoginaH paramAtmanaH snihyanti jantavo nityavairiNo'pi parasparam / api svArthakRte sAmyabhAjaH sAdhoH prabhAvataH cetanAcetanai vairiSTAniSTatayA sthitaiH / . na muhyati mano yasya tasya sAmyaM pracakSyate // 7 // gozIrSacandanAlepe vAsicchede ca bAhayoH / abhinnA cittavRttizcettadA sAmyamanuttamam abhiSTotari ca prIte roSAndhe cAbhizaptari / yasyAvizeSaNaM cetaH sa sAmyamavagAhate // 9 // hUyate na japyate na dIyate vA na kiMcana / aho amUlyakItIyaM sAmyamAtreNa nirvRtiH prayatnakRSTaiH kliSTaizca rAgAdyaiH kimupAsitaiH ? ayatnalabhyaM hRdyaM ca dhArya sAmyaM sukhAvaham . . // 11 // // 8 // // 10 // 310 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // parokSArthapratikSepAt svargamokSAvapaLutAm / sAmyazarma svasaMvedyaM nAstiko'pi na nikute kavipralAparUDhe'sminnamRte kiM vimuhyate ? svasaMvedyarasaM hanta peyaM sAmyarasAyanam khAdyalehyacUSyapeyarasebhyo vimukhA api / pibanti yatayaH svairaM sAmyAmRtarasaM muhuH kaNThapIThe luThan bhogibhogo mandAradAma ca / yasyAprItyai na vA no vA prItyai sa samatApatiH na gUDhaM kiMcanAcAryamuSTiH kAcinna cAparA / bAlAnAM sudhiyAM caikaM sAmyaM bhavarujauSadham atikrUrataraM karma zAntAnAmapi yoginAm / yajanti sAmyazastreNa rAgAdInAM kulAni te ayaM prabhAvaH paramaH samatvasya pratIyatAm / . yatpApinaH kSaNArdhena padamRcchanti zAzvatam . yasmin sati saphalatAmasatyaphalatAM vrajet / ratnatrayaM svasti tasmai samatvAya mahaujase saMsarge'pyupasargANAmapi mRtyAvupasthite / na tatkAlocitaM kiMcit sAmyAdaupayikaM varam ekaM mokSatarorbIjamihAtyadbhutazarmadam / . tasmAtsAmyaM vidhAtavyaM rAgadveSajayaiSiNA // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // 311 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // ||viNshtitmshriimunisuvrtjindeshnaa-maargaanusaarigunnmyii|| kSArodAdiva saMsArAdasArAt sAramuttamam / upAdadIta sadratnamiva dharma mahAmatiH .. // 1 // saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkiMcanatA tpH| . . . kSAntirdivamRjutA muktizca dazadhA sa tu // 2 // nirIho nijadehe'pi. svasminnapi hi nirmamaH / samAzayo namaskurvatyapakurvati cAnizam // 3 // nitAntamIzvaraH soDhumupasargaparISahAn / . maitryAdibhirbhAvanAbhinityaM bhAvitamAnasaH kSamAvAn vinayI dAntaH zraddhAlurguruzAsane / jAtyAdiguNasaMpanno yatidharmAya kalpate // 5 // samyaktvamUlAni paJcANuvratAni guNAstrayaH / zikSApadAni catvAri dharmo'yaM gRhamedhinAm nyAyasampannavibhavaH shissttaacaarprshNskH| . kulazIlasamaiH sArdhaM kRtodvAho'nyagotrajaiH // 7 // pApabhIruH prasiddhaM ca dezAcAraM samAcaran / avarNavAdI na kvApi rAjAdiSu vizeSataH // 8 // anativyaktagupte ca sthAne suprAtivezmike / anekanirgamadvAravivarjitaniketanaH kRtasaGgaH sadAcArairmAtApitrozca pUjakaH / tyajannupaplutaM sthAnamapravRttazca gahite vyayamAyocitaM kurvan veSaM vittAnusArataH / . . aSTabhirdhIguNairyuktaH zRNvAno dharmamanvaham // 11 // // 6 // . // 10 // 312 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // ajIrNe bhojanatyAgI kAle bhoktA ca sAtmyataH / anyo'nyApratibandhena trivargamapi sAdhayan yathAvadatithau sAdhau dIneca pratipattikRt / sadAnabhiniviSTazca pakSapAtI guNeSu ca adezAkAlayozcaryAM tyajAnan balAbalam / vRttasthajJAnavRddhAnAM pUjakaH poSyapoSakaH dIrghadarzI vizeSajJaH kRtajJo lokavallabhaH / salajjaH sadayaH saumyaH paropakRtikarmaThaH antaraGgAriSaDvargaparihAraparAyaNaH / vazIkRtendriyagrAmo gRhidharmAya kalpate saMsAre'sminmanuSyeNa caitanyaphalamicchatA / sevyaH zrAvakadharmo'pi yatidharmAkSameNaM tu . // 15 // // 17 // ___ = = // ekaviMzatitamazrInamijinadezanA-zrAvakAhorAtracaryA // asAraH khalu saMsAraH calarmicalaM dhanam / vidyudvilAsasadRzaM zarIramapi nazvaram // 1 // anAsthAM sarvathA teSu tadvidhAya vicakSaNaH / . yateta yatidharmAya mumukSurmokSavamane // 2 // azaktastadvidhAne cettadAkAGkSI tathApi hi| . samyakchrAvakadharmAyottiSTheta dvAdazAtmane // 3 // nayennityamahorAtraM zrAvakastvapramadvaraH / dhAbhiriti ceSTAbhirmanovAkkAyajanmabhiH // 4 // brAhma muhUrta uttiSThet parameSThistuti paThan / kiMdharmA kiGkalazcAsmi kiMvrato'smIti ca smaran 313 = = = Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuciH puSpAmiSastotrairdevamabhyarcya vezmani / pratyAkhyAnaM yathAzakti kRtvA devagRhaM vrajet // 6 // pravizya vidhinA tatra triH pradakSiNayejjinam / puSpAdibhistamabhyarcya stavanairuttamaiH stuyAt .. // 7 // tato gurUNAmabhyarNe pratipattipuraHsaram / vidadhIta vizuddhAtmA pratyAkhyAnaMprakAzanam abhyutthAnaM tadAloke'bhiyAnaM ca tadAgame / zirasyaJjalisaMzleSaH svayamAsanaDhaukanam // 9 // AsanAbhigraho bhaktyA vandanA paryupAsanam / tadyAne'nugamazceti pratipattiriyaM guroH // 10 // tataH pratinivRttaH san sthAnaM gatvA yathocitam / sudhIrdharmAvirodhena vidadhItArthacintanam // 11 // tato madhyAhnikI pUjAM kuryAt kRtvAtha bhojanam / tadvidbhiH saha zAstrArtharahasyAni vicArayet // 12 // tatazca sandhyAsamaye kRtvA devArcanaM punaH / kRtAvazyakakarmA ca kuryAt svAdhyAyamuttamam // 13 // nyAyye kAle tato devagurusmRtipavitritaH / nidrAmalpAmupAsIta prAyeNAbrahmavarjakaH zAnadAvarjakaH // 14 // nidrAcchede yoSidaGgasatattvaM paricintayet / mahAtmanAM munInAM hi tannivRttiM parAmRzan // 15 // yakRcchakRnmalazleSmamajjAsthiparipUritAH / snAyusyUtA bahI ramyAH striyazcarmaprasevikAH // 16 // bahirantaviparyAsaH strIzarIrasya cedbhavet / .. . tasyaiva kAmukaH kuryAdgRdhragomAyugopanam . ___ // 17 // 314 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // strIzastreNApi cetkAmo jagadetajjigISati / tucchapicchamayaM zastraM kiM nAdatte sa mUDhadhIH saGkalpayoninAnena hahA vizvaM viDambitam / tadutkhanAmi saGkalpaM mUlamasyeti cintayet yo yaH syAd bAdhako doSastasya tasya pratikriyAm / cintayed doSamukteSu pramodaM yatiSu vrajan duHsthAM bhavasthiti sthemnA sarvajIveSu cintayan / nisargasukhasagaM teSvapavarga vimArgayet jino devaH kRSA dharmo gurakho yatra sAdhavaH / zrAvakatvAya kastasmai na zlAghetAvimUDhadhIH jinadharmavinirmukto mA bhUvaM cakravartyapi / syAM ceTo'pi daridro'pi jinadharmAdhivAsitaH tyaktasaGgo jIrNavAsA malaklinakalevaraH / . bhajanmAdhukarI vRttiM municayA~ kadAzraye tyajan duHzIlasaMsarga gurupAdarajaH spRzan / kadAhaM yogamabhyasyan prabhaveyaM bhavacchide mahAnizAyAM prakRte kAyotsarge purAbahiH / stambhavat skandhakarSaNaM vRSAH kuryuH kadA mayi vane padmAsanAsInaM kroDasthitamRgArbhakam / / kadA ghrAsyanti vaktre mAM jaranto mRgayUthapAH zatrau mitre tRNe straiNe svarNe'zmani maNau mRdi / mokSe bhave bhaviSyAmi nirvizeSamatiH kadA adhiroDhuM guNazreNI niHzreNI muktivezmanaH / parAnandalatAkandAn kuryAditi manorathAn mA kadAzraye . // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // 315 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAhorAtrikI caryAmapramattaH samAcaran / yathAvaduktavRttastho gRhastho'pi vizudhyati // 30 // . // 4 // ||dvaaviNshtitmshriineminaathjindeshnaa-mdyaadidossdrshikaa // vidyudvilAsacapalAH zriyaH sarvazarIriNAm / / saMyogA viprayogAntAH svapnaprAptArthasannibhAH // 1 // gatvaraM yauvanamapi meghacchAyAsahodaram / ambubudbudakalpAni vapUMSyapi vapuSmatAm // 2 // tasmAdasAre saMsAre sAramatra na kiNcn| . sAraM tu darzanajJAnacAritraparipAlanam tattvAnAM zraddadhAnatvaM samyagdarzanamucyate / yathAvasthitatattvAnAM bodho jJAnaM prakIrtitam sAvadyayogaviratizcAritraM muktikAraNam / sarvAtmanA yatIndrANAM dezataH syAdagAriNAm dezacAritravirato viratAnAmupAsakaH / bhavasvarUpaM jAnAnaH zrAvako jIvitAvadhi // 6 // madyaM mAMsaM navanItaM madhUdumbarapaJcakam / anantakAyamajJAtaphalaM rAtrau ca bhojanam AmagorasasaMpRktadvidalaM puSpitaudanam / dadhyahadvitayAtItaM kuthitAnnaM ca varjayet madirApAnamAtreNa buddhinazyati dUrataH / vaidagdhI bandhurasyApi daurbhAgyeNeva kAminI pApA: kAdambarIpAnavivazIkRtacetasaH / .. jananI hA priyIyanti jananIyanti ca priyAm . // 10 // // 8 // // 9 // 16 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // // 12 // / / 13 // // 14 // // 15 // // 16 // na jAnAti paraM svaM vA madyAccalitacetanaH / svAmIyati varAka: svaM svAminaM kiMkarIyati madyapasya zabasyeva luThitasya catuSpathe / mUtrayanti mukhe zvAno vyAtte vivarazaGkayA madyapAnarase magno nagnaH svapiti catvare / . gUDhaM ca svamabhiprAyaM prakAzayati lIlayA vAruNIpAnato yAnti kAntikIrtimatizriyaH / vicitrAzcitraracanA viluThatkajjalAdiva' bhUtAttavannarInati rAraTIti sazokavat / dAhajvarArtavadbhUmau surApo loluThIti ca vidadhatyaGgazaithilyaM glapayantIndriyANi ca / . mUrchAmatucchAM yacchantI hAlA hAlAhalopamA vivekaH saMyamo jJAnaM satyaM zaucaM dayA kssmaa| . madyAtpralIyate sarvaM tRNyA vahnikaNAdiva . rasodbhavAzca bhUyAMso bhavanti kila jantavaH / tasmAnmadyaM na pAtavyaM hiMsApAtakabhIruNA dattaM na dattamAttaM ca nAttaM kRtaM ca no kRtam / mRSodyarAjyAdiva hA svairaM vadati madyapaH . gRhe bahirvA mArge vA paradravyANi mUDhadhIH / vadhabandhAdinirbhIko gRhNAtyAcchidya madyapaH / bAlikAM yuvatI vRddhAM brAhmaNI zvapacImapi / bhuGkte parastriyaM sadyo madyonmAdakadarthitaH raTan gAyan luThan dhAvan kupyaMstuSyan rudan hasan / stambhannaman bhramaMstiSThan surApaH pAparAD naTaH 319 // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 26 // // 27 // // 28 // pibannapi muhurmadyaM madyapo naiva tuSyati / jantujAtaM kavalayan kRtAnta iva sarvadA doSANAM kAraNaM madyaM madyaM kAraNamApadAm / rogAtura ivApathyaM tasmAnmadyaM vivarjayed cikhAdiSati yo mAMsaM prANiprANApahArataH / unmUlayatyasau mUlaM dayAkhyaM dharmazAkhinaH cikhAdiSati yo mAMsaM dayAM yo hi cikIrSati / jvalati jvalane vallI sa ropayitumicchati hantA palasya vikretA saMskartA bhakSakastathA / ketAnumantA dAtA ca ghAtakAH sarva eva te ye bhakSayantyanyapalaM svakIyapalapuSTaye / ta eva ghAtakA yatra vadhako bhakSakaM vinA miSTAnnAnyapi viSTAsAdamRtAnyapi mUtrasAt / syuryasminnaGgakasyAsya kRte kaH pApamAcaret mAMsAsvAdanalubdhasya dehinaM dehinaM prati / hantuM pravartate buddhiH zAkinyA iva dudhiyaH ye bhakSayanti pizitaM divyabhojyeSu satsvapi / sudhArasaM parityajya bhuJjate te halAhalam na dharmo nirdayasyAsti palAdasya kuto dayA / palalubdho na tadvetti vidyAdvopadizena hi nAnyastato gataghRNo narakArciSmadindhanam / svamAMsaM paramAMsena yaH poSayitumicchati zukrazoNitasaMbhUtaM viSTArasavivardhitam / lohitaM styAnatAmAptaM ko'znIyAdakRmiH palam - 218 // 29 // " . apamAcarat .. // 30 // // 32 // // 33 // / // 34 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // sadyaH saMmUrchitAnantajantusantAnadUSitam / narakAdhvani pAtheya ko'znIyAt pizitaM sudhI: antarmuhUrtAtparataH susUkSmA janturAzayaH / yatra mUrchanti tatrAdyaM navanItaM vivekibhiH ekasyApi hi jIvasya hiMsane kimaghaM bhavet / jantujAtamayaM tatko navanItaM niSevate anekajantusaMghAtanighAtanasamudbhavam / jugupsanIyaM lAlAvat kaH svAdayati mAkSikam bhakSayanmAkSikaM kSudrajantulakSakSayodbhavam / stokajantunihantRbhyaH zaunikebhyo'tiricyate ekaikakusumakroDAdrasamApIya makSikAH / yadvamanti madhUcchiSTaM tada(na)nti na dhArmikAH apyauSadhakRte jagdhaM madhu zvabhranibandhanam / / bhakSitaH prANanAzAya kAlakUTakaNo'pi hi .. madhuno'pi hi mAdhuryamabodhairahahocyate / AsAdyante yadAsvAdAcciraM narakavedanAH udumbaravaTaplakSakAkodumbarazAkhinAm / pippalasya ca nAznIyAtphalaM kRmikulAkulam aprApnuvannanyabhakSyamapi kSAmo bubhukSayA / / na bhakSayati puNyAtmA paJcodumbarajaM falam ArdraH kandaH samagro'pi sarvaH kisalayo'pi ca / snuhilavaNavRkSatvakkumArIgirikarNikAH zatAvarIvirUDhAni gaDUcI komalAmlikA / palyaGko'mRtavallI ca vallaH zUkarasaMjJitaH 326 // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantakAyAH sUtroktA apare'pi kRpAparaiH / mithyAdRzAmavijJAtA varjanIyAH prayatnataH svayaM pareNa vA jJAtaM phalamadyAdvizAradaH / niSiddhe viSaphale vA mA bhUdasya pravartanam // 48 // annaM pretapizAcAdyaiH saJcaradbhiniraGkazaiH / / ucchiSTaM kriyate yatra tatra nAdyAdinAtyaye ghorAndhakAraruddhAkSaiH patanto yatra jantavaH / naiva bhojye nirIkSyante tatra bhuJjIta ko nizi . // 50 // medhAM pipIlikA hanti yUkA kuryAjjalodaram / ........ kurute makSikA vAntiM kuSTarogaM ca kolikaH kaNTako dArukhaNDaM ca vitanoti galavyathAm / vyaJjanAntanipatitastAlu vidhyati vRzcikaH . // 52 // vilagnazca gale vAlaH svarabhaGgAya jAyate / ityAdayo dRSTadoSAH sarveSAM nizi bhojane // 53 // nAprekSya sUkSmajantUni nizyadyAtprAsukAnyapi / avazyaM jantusaMpAtaH saMbhavedazane tadA . // 54 // saMsRjajjIvasaMghAtaM bhuJjAnA nizi bhojanam / rAkSasebhyo viziSyante mUDhAtmAnaH kathaM nu te? // 55 // vAsare ca rajanyAM ca yaH khAdanneva tiSThati / zruGgapucchaparibhraSTaH spaSTaM sa pazureva hi // 56 // ahno mukhe'vasAne'pi yo dve dve ghaTike tyajan / .. nizAbhojanadoSajJo'znAtyasau puNyabhAjanam // 57 // akRtvA niyamaM doSAbhojanAd dinbhojypi| phalaM bhajenna nirvyAjaM na vRddhirbhASitaM vinA // 58 // 320 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 59 // // 60 // // 61 // ye vAsaraM parityajya rajanyAmeva bhuJjate / te parityajya mANikyaM kAcamAdadate jaDAH ulUkakAkamArjAragRdhrazambarazUkarAH / ahivRzcikagodhAzca jAyante rAtribhojanAt karoti viratiM dhanyo ya: sadA nizi bhojanAt / so'dhaM puruSAyuSkasya syAdavazyamupoSitaH / rajanIbhojanatyAge ye guNAH parito'pi tAn / sadgatereva janakAn kaH saMkhyAtumalaM bhavet AmagorasasaMpRktadvidalAdiSu jantavaH / dRSTAH kevalibhiH sUkSmAstasmAttAni vivarjayet jantumizraM phalaM puSpaM patraM cAnyadapi tyajet / sandhAnamapi saMsaktaM dayAdharmaparAyaNaH // 64 // ||tryoviNshtitmshriipaarthjindeshnaa-gRhivrtaaticaaraaH|| asmin bhavamahAraNye jraarugmRtyugocre| dharma vinAnyo na trAtA tasmAtsevyaH sa eva hi // 1 // sa dvidhA sarvaviratidezaviratibhedataH / saMyamAdirdazavidho'nagArANAM sa AdimaH // 2 // dvitIyo'gAriNAM paJcANuvratAni guNAstrayaH / . zikSAvratAni catvArIti dvAdazavidho mataH // 3 // vratAni sAticArANi sukRtAya bhavantiM na / aticArAstato heyAH paJca paJca vrate vrate // 4 // krodhAdbandhacchavicchedo'dhikabhArAdhiropaNam / prahAro'nnAdirodhazcAhiMsAyAM parikIrtitAH // 5 // 31 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // mithyopadezaH sahasAbhyAkhyAnaM guhyabhASaNam / vizvastamantrabhedazca kUTalekhazca sUnRte stenAnujJA tadAnItAdAnaM dviDAjyalaGghanam / pratirUpakriyA mAnAnyatvaM cAsteyasaMzritAH itvarAttAgamo'nAttAgatiranyavivAhanam / madanAtyAgraho'naGgakrIDA ca brahmaNi smRtAH dhanadhAnyasya kupyasya gavAdeH kSetravAstunaH / hiraNyahemnazca saMkhyAtikramo'trAparigrahe , bandhanAdbhAvato garbhAdhojanAdAnatastathA / pratipannavratasyaiSa paJcadhApi na yujyate smRtyantardhAnamUrdhvAdhastiryagbhAgavyatikramaH / kSetravRddhizca paJceti smRtA digvirativrate , sacittastena saMbaddhaH sanmizro'bhiSavastathA / duSpakvAhAra ityete bhogopabhogamAnagAH amI bhojanatastyAjyAH karmata: kharakarma tu / . tasmin paJcadaza malAn karmAdAnAni saMtyajet aGgAravanazakaTabhATakasphoTajIvikAH / dantalAkSArasakezaviSavANijyakAni ca yantrapIDA nirlAJchanamasatIpoSaNaM tathA / davadAnaM sara:zoSa iti paJcadaza tyajet aGgArabhrASTrakaraNaM kumbhAyaHsvarNakAritA / ThaThAratveSTakApAkAviti hyaGgArajIvikA chinAcchiAvanapatraprasUnaphalavikrayaH / kaNAnAM dalanAtpeSAvRttizca vanajIvikA 322 // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // zakaTAnAM tadaGgAnAM ghaTTanaM kheTanaM tathA / vikrayazceti zakaTaMjIvikA parikIrtitA zakaTokSalulAyoSTrakharIzvataravAjinAm / bhArasya vAhanAd vRttirbhavedbhATakajIvikA sarakUpAdikhananaM zilAkuTTanakarmabhiH / pRthivyArambhasaMbhUtairjIvanaM sphoTajIvikA dantakezanakhAsthitvagromNo grahaNamAkare / vasAGgasya vaNijyAtha dantavANijyamucyate lAkSAmanaHzilAnIlIghAtakITakaNAdinaH / vikrayaH pApasadanaM lAkSAvANijyamucyate navanItavasAkSaudramadyaprabhRtivikrayaH / dvipAccatuSpAdvikrayo vANijyaM rasakezayoH viSAstrahalayantrAyoharitAlAdivastunaH / vikrayo jIvitaghnasya viSavANijyamucyate / tilekSusarSapairaNDajalayantrAdipIDanam / dalatailasya ca kRtiryantrapIDA prakIrtitA nAsAvedho'GkanaM muSkacchedanaM pRSThagAlanam / karNakambalavicchedo nirlAJchanamudIritam zArikAzukamArjArazvakurkuTakalApinAm / . poSo dAsyAzca vittArthamasatIpoSaNaM viduH vyasanAtpuNyabuddhyA vA davadAnaM bhaved dvidhA / saraHzoSaH saraHsindhuhadAderambusaMplavaH saMyuktAdhikaraNatvamupabhoge'tiriktatA / . maukharyamatha kautkucyaM kandarpo'narthadaNDagAH 323 // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // / / 29 // Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // kAyavAGmanasAM duSTapraNidhAnamanAdaraH / . smRtyanupasthApanaM ca smRtAH sAmAyikavrate . preSyaprayogAnayane pudgalakSepaNaM tathA / zabdarUpAnupAtau ca vrate dezAvakAzike utsargAdAnasaMstArAnavekSyApramRjya ca / anAdaraH smRtyanupasthApanaM ceti pauSadhe sacitte kSepaNaM tena pidhAnaM kAlalaGghanam / / matsaro'nyApadezazca turyazikSAvrate smRtAH vratAnyebhiraticArai rahitAnyanupAlayan / . zrAvako'pi vizuddhAtmA mucyate bhavabandhanAt // 32 // ... . // 34 // ||cturviNshtitmshriiviirjindeshnaa-mhaavrtmyii // aho apAraH saMsAraH sarasvAniva dAruNaH / kAraNaM tasya karmaiva hanta bIjaM taroriva karmaNA svakRtenaiva vivekaparivarjitaH / kUpakAra ivAdhastAdgatimApnoti dehabhRt apyUrdhvagatimApnoti nijenaiva hi karmaNA / prAsAdakAraka iva zarIrI vizadAzayaH prANAtipAtaM no kuryAt karmabandhanibandhanam / svaprANavat paraprANaparitrANaparo bhavet na mRSA jAtu bhASeta kiM tu bhASeta sUnRtam / parapIDAM parihasnAtmapIDAmivAGgavAn adattaM nAdadItA'rthaM bAhyaprANopamaM nRNAm / artha hi haratA teSAM vadha eva kRto bhavet / // 4 // 34 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // maithunaM na vidadhyAcca bahujIvopamardakam / brahmaiva kuryAttatprAjJaH parabrahmanibandhanam parigrahaM na kuryAcca parigrahavazena hi / gaurivAdhikabhAreNa vidhuro nipatatyadhaH etAnprANAtipAtAdIn sUkSmAMstyaktuM na cetkSamAH / tyajeyurbAdarAMstarhi sUkSmatyAge'nurAgiNaH // 8 // // 9 // // 2 // // gaNadharavAdaH // bho gautamendrabhUte ! kiM tava svAgatamityatha / sudhAmadhurayA vAcA taM babhASe jagadguruH gautamo'cintayanme'sau gotraM nAma ca vetti kim ? | jagatprasiddhamathavA ko jAnAti na mAmiha saMzayaM hRdayasthaM me bhASate ca chinatti ca / yadyasau jJAnasaMpattyA tadA''zcaryakaraH khalu ityantaHsaMzayadharaM tamUce paramezvaraH / . asti jIvo na vetyuccairvidyate tava saMzayaH astyeva jIvaH sa punarjeyo gautama ! lakSaNaiH / cittacaitanyavijJAnasaMjJAprabhRtibhiH khalu na jIvo'vasthitazcetsyAdbhAjanaM puNyapApayoH / / yAgadAnAdikaM tarhi kiMnimittaM tavApyaho !' iti svAmivacaH zrutvA mithyAtvena sahaiva sH| ujjhAJcakAra sandehaM svAminaM praNanAma ca Uce ca tvatparIkSArthaM durbuddhirahamAgamam / uttuGgavRkSamudhuktaH pramAtumiva vAmanaH // 4 // // 7 // // 8 // ra5 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 12 // // 14 // bodhito'smi tvayA sAdhu duSTo'pyeSo'hamadya tat / bhavAdviraktaM pravrajyAdAnenAnugRhANa mAm AdyaM gaNadharaM jJAtvA bhAvinaM taM jagadguruH / svayaM pravrAjayAmAsa paJcaziSyazatIyutam upanItaM kubereNa dharmopakaraNaM tataH / tyaktasaGgo'pyAdadAno gautamo'thetyacintayat niravadyavratatrANe yadetadupayujyate / vastrapAtrAdikaM grAhya dharmopakaraNaM hi tat chadmasthairiha ssddjiivnikaayytnaapraiH| . samyak prANidayAM kartuM zakyeta kathamanyathA yacchuddhamudgamotpAdaiSaNAbhirguNasaMyutam / gRhItaM sadahisAyai taddhi grAhyaM vivekinaH jJAnadarzanacAritrA''cArazaktisamanvitaH / AdyantamadhyeSvamUDhasamayArthaM hiM sAdhayet jJAnA'valokahIno yastvabhimAnadhanaH pumAn / asmin parigrahA''zaGkAM kurute sa hi hiMsakaH parigrahadhiyaM dhatte dharmopakaraNe'pi yaH / bAlAnaviditatattvAn sa raJjayitumicchati jalajvalanavAyUrvItarutrasatayA bahUn / jIvAMstrAtuM kathamalaM dharmopakaraNaM.vinA gRhItopakaraNo'pi karaNatrayadUSitaH / asaMtuSTaH sa AtmAnaM pratArayati kevalam indrabhUtivibhAvyaivaM ziSyANAM paJcabhiH zataiH / samaM jagrAha dharmopakaraNaM tridazArpitam 36 // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // taM ca zrutvA pravrajitamagnibhUtiracintayat / tenendrajAlikenendrabhUtirnUnaM pratAritaH / gatvA jayAmyasarvajJamapi.sarvajJamAninam / AnayAmi bhrAtaraM svaM mAyayaiva parAjitam sarvazAstrarahasyajJamindrabhUti mahAmatim / ko'laM jetuM vinA mAyAM mAyA jaitrI tvamAyiSu sa cenme saMzayaM jJAtA chettA ca hRdayasthitam / tadA'hamapi tacchiSyaH saziSyo'pIndrabhUtivat agnibhUtivimRzyaivaM paJcaziSyazatA''vRtaH / yayau samavasaraNe tasthau copajinezvaram / tamAlapatprabhurviprAgnibhUte ! gotamAnvaya ! / asti vA nAsti kiM karmetyeSa te saMzayo hRdi pratyakSAdipramANAnAmagamyaM karma mUrtimat / kathaMkAraM sa badhnIyAjjIvo mUrtatvavarjitaH upaghAtA'nugrahAzca kathaM mUrtena karmaNA / jIvasya syuramUrtasyetyAzaGkA hi mudhaiva te pratyakSa karmA'tizayajJAninAM tvAdRzAM punaH / anumAnAbhigamyaM tajjIvavaicitryadarzanAt karmaNAmeva vaicitryAdbhavanti ca zarIriNAm / sukhaduHkhAMdayo bhAvAstatkarmAstIti nizcinu tathAhi syurnRpAH ke'pi hastyazvarathavAhanAH / kecittatra bhave pAdacAriNo nirupAnahaH sahasrakukSibharayo bhavantyeke maharddhayaH / bhikSayA svodaramapi pUrayantyapare punaH 327 // 27 // // 28 // // 29 // / // 30 // // 31 // // 32 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // * // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // dezakAlAditulyatve'pyekasya vyavahAriNaH / bhUyiSTho jAyate lAbho mUlanAzo'parasya tu evaMvidhAnAM kAryANAM jJeyaM karmaiva kAraNam / na vinA kAraNaM kAryavaicitryamupajAyate mUrtAnAM karmaNAM jIvenAmUrtena ca saMgamaH / samIcInaH so'pi nUnamAkAzaghaTayoriva upaghAtA'nugrahAzca nAnAvidhasurauSadhaiH / amUrte'pi bhavantIti niravadyamado'pi hi evaM ca svAminA cchinasaMzayastyaktamatsaraH / agnibhUtiH pravavrAja ziSyapaJcazatIyutaH tasminnapi pravrajite vAyubhUtiya'cintayat / jitau me bhrAtarau yena sarvajJaH khalvayaM tataH tadetasya bhagavato'bhyarhaNAvandanAdibhiH / dhautakalmaSakAluSyaH syAM chinadmi ca saMzayam evaM vicintya so'pyAgAt svAminaM praNanAma ca / svAmyapyuvAca jIvaH sa tadvapuzceti te bhramaH pratyakSAdyagrahaNena jIvo bhinnastanorna hi / jalabubudavatso'Gge mUrcchatIti tavAzayaH mithyA taddezapratyakSo jIvaH sarvazarIriNAm / tadguNAnAmIhAdInAM pratyakSatvAtsvasaMvidA dehendriyAtiriktaH sa indriyA'pagame'pi yat / indriyArthAn saMsmarati maraNaM ca prapadyate iti svAmimirA cchitrasaMzayo vimukho bhavAt / paryavrAjIdvAyubhUtiH ziSyapaJcazatIyutaH 328 // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // . // 44 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // vyakto'pyacintayadvyaktaM sarvajJo bhagavAnayam / indrabhUtyAdayo yena jitA vedA iva trayaH mamApi saMzayaM chettA mizcitaM bhagavAnayam / tataH ziSyIbhaviSyAmi dhyAtvaivaM so'pyagAtprabhum tamapyuvAca bhagavAn bho vyakta ! tava cetasi / na hi bhUtAni vidyante pRthvyAdInIti saMzayaH teSAM tu pratipattiryA sA bhramAjjalacandravat / sarvazUnyatvamevaivamiti te dRDha AzayaH tanmithyA sarvazUnyatvapakSe bhuvanavizrutAH / syuH svapnA'svapnagandharvapuretarabhidA na hi itthaM ca cchinasaMdeho vyakto'pi vyaktavAsanaH / / parivavrAja ziSyANAM zataiH paJcabhiranvitaH upAdhyAyaH sudharmA'pi saMzayacchedavAJchayA / samAyayau mahAvIramatucchAlokabhAskaram tamapyajalpadbhagavAn sudharmastava dhIriyam / / yAdRgatra bhave dehI tAdRk parabhave'pi hi kArya hi kAraNasyAnurUpaM bhavati saMsRtau / na yupte kalamabIje prarohati yavAGkuraH tanna yuktaM yadbhave'smin yo mRdutvA''rjavAdibhiH / naraH karma narAyuSkaM badhnAti sa punarnaraH mAyAdiyuk pazuryastu sa pretyA'pi pazuH khalu / karmAdhInA samutpattistannAnAtvaM ca janminAm sadRzaM kAraNasyaiva kAryamityapyasaMgatam / zRGgaprabhRtikebhyo'pi zarAdInAM prarohaNAt // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // 29 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAkarNya sudharmA'pi paJcaziSyazatIyutaH / / pravrajyAmAdade pAyeM svAmipAdAravindayoH // 57 // maNDiko'pi jagAmA'tha svAminaM sNshycchide| .. svAmyapyuvAca taM bandhamokSayostava saMzayaH .: // 58 // tadasad bandhamokSau hi prasiddhau tatra cAtmanaH / mithyAtvAdikRtaH karmasaMbandho bandha ucyate // 59 // rajjubaddha iva zvabhraptiryagnRsurabhUmiSu / duHkhaM tenAnubhavati prANI paramadAruNam // 60 // jJAnadarzanacAritrapramukhaihetubhistu yaH / . viyogaH karmaNAM jJeyaH sa mokSo'nantazarmadaH // 61 // apyanAdimithaH siddhayogAnAM jIvakarmaNAm / jJAnAdinA syAdviyogo'gninA svarNA'zmanAmiva // 62 // iti svAmigirA chinasaMzayo maNDiko'pi hi / sArdhatrizatyA ziSyANAM sahito vratamAdade // 63 // mauryaputro'pi saMdehacchide svAminamAyayau / svAmyapyUce mauryaputra ! tava deveSu saMzayaH // 64 // sa mithyA pazya nanvetAn pratyakSamapi nAkinaH / asmin samavasaraNe zakAdIn svayamAgatAn // 65 // saMgItakAdivaiyagryAnmartyagandhAcca duHsahAt / nAyAnti zeSakAle'mI tadabhAvo na tAvatA // 66 // arhajjanmAbhiSekAdAvAyAnti yadamI bhuvi / prabhAvaH kAraNaM tatra garIyAn zrImadarhatAm iti svAmigirA buddho mauryaputro'pi tatkSaNam / . parivavrAja ziSyANAM sAdhaM sAdhaiH zataitribhiH / // 68 // 330 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // yayAvakampito'pIzamIzo'vocadakampita ! / na santyadRzyamAnatvAnnArakA iti te matiH / tadasannArakAH kAmaM pAratantryavazAdiha / AgantumakSamA gantuM tatra ca tvAdRzA api pratyakSaM nopalabhyAste yuktigamyA bhavAdRzAm / pratyakSA eva te santi kSAyikajJAninAM punaH kSAyikajJAnino'pyatra no santIti sma mA bravIH / mayaiva vyabhicAro'syA AzaGkAyAH parisphuTaH iti zrutvA pratibuddho'kampitaH svAmino'ntike / upAdade parivrajyAM tribhiH ziSyazataiH samam athA''gAdacalabhrAtA prabhuM prabhurapi sphuTam / Uce tavAcalabhrAtaH ! sandehaH puNyapApayoH mA kRthAH saMzayaM tatra yatphalaM puNyapApayoH / . pratyakSaM dRzyate loke tathaiva vyavahArataH dIrghamAyuH zriyo rUpamArogyaM janma satkule / ityAdi puNyasya phalaM viparItaM tu pApmanaH . bhagavatA cchinasaMzayaH samupAdade / . pravrajyAmacalabhrAtA tribhiH ziSyazataiH saha metAryaH svAminamagAt svAmyUce tava dhIriyam / bhavAntaraprAptirUpa: paraloko na vidyate bhUtasaMdoharUpatvAjjIvasyeha cidAtmanaH / paralokaH kathaM bhUtA'bhAve tasyApyabhAvataH tadasat khalu jIvasya bhUtebhyo hi sthitiH pRthak / piNDiteSvapi bhUteSu cetanAnupalambhataH // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // ___331 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 81 // // 82 // ' // 83 // bhUtebhyazcetanA'pyevaM jIvadharmatayA pRthak / . paralokagatistatsyAjjAtismRtyAdito'pi ca itthaM prabuddho metAryaH samIpe svAmipAdayoH / ziSyatrizatyA sahitaH parivrajyAmupAdade prabhumAgAt prabhAso'pi tamUce bhagavAnapi / nirvANamasti no veti prabhAsa ! tava saMzayaH mA saMzayiSThA nirvANaM mokSaH karmakSayaH sa tu / vedAt siddha karma jIvA'vasthAvaicitryato'pi ca kSIyate karma zuddhaistu jJAnacAritradarzanaiH / . pratyakSo'tizayajJAnabhAjAM mokSastadasti bhoH pratibuddhaH prabhAso'pi svAmyupanyastayA giraa| dIkSAmAdatta sahitaH khaNDikAnAM tribhiH zataiH mahAkulA mahAprAjJAH saMvignA vizvavanditAH / ekAdazA'pi te'bhUvanmUlaziSyA jagadguroH // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // ||shrii ceTakamahArAjakRtA''rAdhanA // arhatsiddhasAdhudharmAtmaGgalyAnmaGgalAtmanaH / lokottamAMzca caturazcaturaH so'smarat svayam jIvAjIvAditattvopadezakAH paramezvarAH / bodhipradAH svayaMbuddhA arhantaH zaraNaM mama // 2 // dhyAnAgnidagdhakarmANastejorUpA anazvarA / anantakevalajJAnAH siddhAzca zaraNaM mama // 3 // nirIhA nirahaMkArA nirmamAH smcetsH| -- mahAvratadharA dhIrAH sAdhavaH zaraNaM mama // 4 // 332 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khy y ahiMsAsUnRtAsteyabrahmAkiMcanatAmayaH / kevalyupajJaH paramo dharmazca zaraNaM mama api janmazatairyadyadaMparAddhaM zarIriSu / trividhaM trividhenApi tannindAmi samAhitaH gRhidharma dvAdazadhA mayA pAlayatA kRtAH / ye kecidapyatIcArAstAn sarvAn vyutsRjAmyaham krodhamAnamAyAlobhAbhibhUtena mayA sadA / kRtaM yadyacca hiMsA''di tatridhApi dhigastu me // 7 // w // 8 // // dIpAlikAyAmupayogi hastipAlasvapnaphalam // vivekavanto bhUtvA'pi hastitulyA ataH param / vatsyanti zrAvakA lubdhAH kSaNikarddhisukhe gRhe // 1 // na dausthye paracakre vA pravrajiSyantyupasthite / . AttAmapi parivrajyAM tyakSpanti ca kusaGgataH // 2 // viralAH pAlayiSyanti kusaGge'pi vrataM khalu / idaM gajasvapnaphalaM kapisvapnaphalaM tvadaH // 3 // prAyaH kapisamA lolapariNAmA'lpasattvakAH / AcAryamukhyA gacchasthAH pramAdaM gAmino vrate // 4 // te viparyAsayiSyanti dharmasthAnitarAnapi / bhAvino viralA eva dharmodyogaparAH punaH // 5 // dharmazlatheSu ye zikSA pradAsyantyapramAdinaH / te tairupahasiSyante grAmyaiAmasthapauravat itthaM pravacanA'vajJA'taH paraM hi bhaviSyati / plavaGgamasvapnaphalamidaM jAnIhi pArthiva ! // 7 // 333 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // kSIradbhutulyAH sukSetre dAtAraH shaasnaarckaaH| . zrAvakAste tu rotsyante liGgibhirvaJcanAparaiH teSAM ca pratibhAsyanti siMhasattvabhRto'pi hi / maharSayaH sArameyA ivAsAramatispRzAm AdAsyante suvihitavihArakSetrapaddhatim / liGgino babbUlasamAH kSInuphalamIdRzam dhRSTasvabhAvA munayaH prAyo dharmAthino'pi hi / raMsyante na hi gaccheSu dIrghikAmbha:sviva dvikAH tato'nyagacchikaiH suuriprmukhairvnycnaapraiH| . mRgatRSNAnibhaiH sArdhaM caliSyanti jaDAzayAH na yuktamebhirgamanamiti tatropadezakAn / bAdhiSyante nitAntaM te kAkasvapnaphalaM hyadaH siMhatulyaM jinamataM jAtismRtyAdyanUjjhitam / vipatsyate'smin bharatavane dharmajJavarjite. na kutIrthikatiryaJco'bhibhaviSyanti jAtu tat / - svotpannAH kRmivatkiM tu liGgino'zuddhabuddhayaH liGgino'pi prAkprabhAvAt zvApadAbhaiH kutIthikaiH / na jAtvabhibhaviSyante siMhasvapnaphalaM hyadaH abjAkareSvambujAni sugandhInIva dehinaH / dhArmikA na bhaviSyanti saMjAtAH sukuleSvapi api dharmaparA bhUtvA bhaviSyanti kusaGgataH / grAmAvakarakotpannagardabhAbjavadanyathA . kudeze kukule jAtA dharmasthA api bhAvinaH / hInA ityanupAdeyAH padmasvapnaphalaM hyadaH ' 334 // 14 // // 15 // // 17 // // 18 // // 19 // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // yathA phalAyAbIjAni bIjabuddhyokhare vapet / tathA vapsyantyakalpAni kupAtre kalpabuddhitaH yadvA ghuNAkSaranyAyAdyathA ko'pi kRSIvalaH / abIjAntargataM bIjaM vapet kSetre nirAzayaH akalpAntargataM kalpamajJAnAH zrAvakAstathA / pAtre dAnaM kariSyanti bIjasvapnaphalaM hyadaH kSamAdiguNapadmAGkAH sucaritrAmbupUritAH / rahaHsthA bhAvinaH kumbhA iva stokA maharSayaH zlathAcAracaritrAzca kalazA malinA iva / yatra tatra bhaviSyanti bahavo liGginaH punaH samatsarAH kariSyanti kalahaM te maharSibhiH / ubhayeSAmapi teSAM sAmyaM loke bhaviSyati gItArthA liGginazca syuH sAmyena vyavahAriNaH / . janena grahilenevAgrahilagrahilo nRpaH tathAhi pRthivIpuryAM pUrNo nAma mahIpatiH / subuddhistasya cAmAtyo nidhAnaM buddhisaMpadaH kAlaM tenAgamiSyantaM pRSTo'nyedyuH subuddhinA / lokadevo'bhidhAnena naimittikavaro'vadat . mAsAdanantaraM megho varSitA tajjalaM punaH / . yaH pAMsyati sa sarvo'pi grahagrasto bhaviSyati kiyatyapi gate kAle suvRSTizca bhaviSyati / punaH sajjAH bhaviSyanti tatpayaHpAnato janAH rAjJe mantrI tadAcakhyau rAjA'pyAnakatADanAt / AkhyApayajjane vArisaMgrahArthamathA''dizat // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 334 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // // 33 // // 34 // . sarvo'pi hi tathA cakre vavarSokte'hni cAmbudaH / kiyatyapi gate kAle saMgRhItAmbu niSThitam / akSINasaMgrahAmbhasko rAjAmAtyau tu tau vinA / navAmbu lokAH sAmantapramukhAzca papustataH tatpAnAd grahilAH sarve nanRturjahasurjaguH / svairaM ciceSTire'nyatra vinA tau rAjamantriNau rAjAmAtyau visadRzau sAmantAdyA nirIkSyate / mantrayAJcakrire nUnaM grahilau rAjamantriNau asmadvilakSaNAcArAvimakAvapasArya tat / aparau sthApayiSyAmaH svocitau rAjamantriNau mantrI jJAtveti tanmantraM nRpAyAkhyannRpo'vadat / AtmarakSA kathaM kAryA tebhyo vRndaM hi rAjavat // 35 // // 37 // 335 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasandezamAlAviMzatibhAgamadhye grathitAnAM granthAnAmakArAdikramaH a (aGkurbhAgA vijJeyAH) aTThArasahasazIlaMgAirahA (5) / adhyAtmakalpadrumaH (9) AtmAnuzAsanam (14) adhyAtmabinduH (18) AtmAnuzAstisaMjJikA paJcaviMzatikA (14) adhyAtmasAraH (4) AtmAvabodhakulakam (7) adhyAtmopaniSat (4) AdhyAtmikamataparIkSA (5) anumAnamAtRkA (16) AbhANazatakam (6) anekAntavyavasthAprakaraNasya maGlaprazastI (4) ArAdhakavirAdhakacaturbhaGI (4) annAyauMchakulayaM (7) . ArAdhanA (14) anyayogavyavacchedadvAtriMzikA (16) ArAhaNA (14). anyoktizatakam (6) ArAhaNAkulayaM (7) antimA''rAdhanA (14) ArAhaNApaDAgA-1(14) appavisohikulayaM (7) ArAhaNApaDAgA-2 (14) abhavyakulakam (7) . ArAhaNApaNagaM(14) aSTakAni (3) ArAhaNApayaraNaM (14) . . A .. AloyaNAkulayaM (7) AurapaccakkhANaM-1 (15) ArSabhIyacaritamahAkAvyam (5) AurapaccakkhANaM-2 (15).. . I AkhyAnakamaNikozaH (8) indriyaparAjayazatakam (6) AcAropadezaH (11) IryApathikITtriMzikA (16) AtmatattvacintAbhAvanAcUlikA (9) IryApathikImithyAduSkRtakulakam (7) AtmanindASTakam (14) AtmaprabodhaH (17) utpAdAdisiddhiH (16) Atmabodhakulakam (7) utsUtrapadodghATanakulakam (7) Atmahitakulakam (7). upadezakalpavalliH (11) Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezakulakam-1 (7) aM . upadezakulakam-2 (7) aMgulasattarI (13) upadezacintAmaNiH (10) . ka .. upadezapadagranthaH (1) kathAkoSaH (12) : upadezapradIpaH (12) kathAnakakozaH (12) upadezaratnakozaH (8) . karpUraprakaraH (12) upadezaratnAkaraH (8) . karmaprakRtiH (13) upadeza( dharma )rasAyanarAsaH (8) karmavipAkakulakam (7). upadezarahasyam (4) karmavipAkAkhyaH prathamaH prAcInakarmagranthaH (13) upadezazatakam (6) karmastavAkhyaH dvitIyaH prAcInakarmagranthaH (8) upadezasaptatikA (8) kammabattIsI (13) upadezasaptatiH (11) . kavikalpadrumaH (18) upadezasAraH (11). kastUrIprakaraH (12) upadezAmRtAkulakam (7) kAyasthitistotram (13) upadhAnavidhiH-1 (10) kAlasaptatikA (13) upadhAnavidhiH-2 (10) ... kAlasvarUpakulakam (7) uvaesacaukkulayaM-1 (7) kumAravihArazatakam (6) uvaesacaucakulayaM-2 (7) . kUpadRSTAntavizadIkaraNam (5) uvaesamAlA (8) kRSNarAjIvimAnavicAraH (13) R kevalibhuktiprakaraNam (16) RSabhazatakam (6) RSimaNDalastavaH (12) . kSamAkulakam (7) kSAntikulakam (7) ekaviMzatitriMzikAH (16) kSullakabhavAvaliH (13) aindrastutayaH (5) au khAmaNAkulayaM (1)(7) auSTrikamatotsUtrodghATanakulakam (7) khAmaNAkulayaM (2)(7) Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadharasArdhazatakam (6). gAGgeyabhaGgaprakaraNam-1(-15) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-2 (15) guNasthAnakramArohaH (13) guNAnurAgakulakam (7) guruguNaSatriMzatSaTtriMzikAkulakam (7) gurutattvapradIpaH (16) gurutattvavinizcayaH (5) gurudarzanaharSakulakam (7) guruvirahavilApaH (14) goDIpArzvastavanam (5) . gautamakulakam (7) .. jinabimbapratiSThAvidhiH (10) jinazatakam-1 (6) jinazatakam-2 (6) jIvajoNibhAvaNAkulayaM (7) jIvadayAprakaraNaM (8) jIvasamAsaH (13) jIvAdigaNitasaMgrahagAthAH (18) jIvAnuzAsanam (14) jIvAnuzAstikulakam (7) jIvAbhigamasaMgrahaNI (15) jainatattvasAraH (16) jainasyAdvAdamuktAvalI (16) joisakaraMDagaM paiNNayaM (15) ghanagaNitasaMgrahagAthAH (18) jJAtAdharmakathopanayagAthAH (15) * jJAnaprakAzakulakam (7) - causaraNapainnayaM (15) jJAnasAraH (4) caturgatijIvakSapaNakAni (14) jJAnArNavaH (5) caturdazajIvasthAneSu jaghanyotkRSTapade (13). caraNakaraNamUlottaraguNa (18) tattvataraGgiNI (16) cAritramanorathamAlA (8) . ' tattvabodhataraGgiNI (12) cittazuddhiphalam (18) tattvAmRtam (9) ceiyavaMdaNamahAbhAsaM (10) tapaHkulakam (7) caMdAvejjhayaM paiNNaya (15) titthogAlipainnayaM (15) trizatatriSaSTipAkhaNDasvatyastotram (15) jaghanyotkRSTapada ekakAlaM guNasthAnakeSu (13) triSaSTIyadezanAsaMgrahaH (11) jalpakalpalatA (16) jinapratimAstotram (1) dazazrAvakakulakam (7) . 3 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzananiyamAkulakam (7) dharmopadezaH (9) dAnakulakam (7) dharmopadezamAlA (8) dAnavidhiH (10) dhammArihaguNovaesakulayaM (7) dAnaSaTtriMzikA (9) dharmopadezakulakam (7) dAnAdiprakaraNam (12) dhammovaesakulayaM (7). dAnopadezamAlA (8) dhUrtAkhyAnam (3) dIvasAgarapannatti (15) dhUmAvalI (3) dRSTAntazatakam-1 (6) * dRSTAntazatakam-2 (6) dhyAnadIpikA (18) devendranarakendraprakaraNam (13) dhyAnazatakam (6) dezanAzatakam (6) dehakulakam (7) nandIzvarastavaH (13) dehasthitistavaH (13) namaskArastavaH (18) dasaNasuddhipayaraNaM (10) nayakarNikA (16) dvAtriMzadvAtriMzikAH (4) nayopadezaH (5) dvAdaza-kulakam (7) narabhavadiTuMtovaNayamAlA (12) dvAdazavratasvarUpam (10) . navakAraphalakulakam (7) dvAdazAGgIpadapramANakulakam (7) / navatattvabhASyam (13) navatattvam (13) dhanuHpRSThabAhAsaMgrahagAthAH (18) navatattvasaMvedanam (13) dharmaparIkSA (5) navapadaprakaraNam (10) dharmabinduH (3) nAnAcittaprakaraNam (3) dharmaratnaprakaraNam (10) nArIzIlarakSAkulakam (7) dharmaratnakaraNDakaH (11) nigodapriMzikA (15) dharmavidhiH (8) dharmazikSA (9) nUtanAcAryAya hitazikSA (9) dharmasaMgrahaNiH (1) naMdaNarAyarisissa antimA''rAdhanA (14) dharmasaMgrahaH (11) nyAyakhaNDakhAdyA'paranAmA mahAvIrastavaH (5) dharmAcAryabahumAnakulakam (7) nyAyAvatAraH (16) dharmodyamakulakam (7) nyAyAvatArasUtravArtikam (16) Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJApanopAGgatRtIyapadasaMgrahaNI (15) pajjaMtArAhaNA (14) pratarapramANasaMgrahagAthAH (18) paMcavatthugaM (2) pratimAzatakam (4) paJcanirgranthI (15) pratisamayajAgRtikulakam (7) paJcaliGgIprakaraNam (15) pratyAkhyAnasvarUpam (10) paJcasaGgrahaH (13) prabodhacintAmaNiH (9) paJcasaMyataprakaraNam (15) prabhAte jIvAnuzAsanam (14) paJcAzakAni (1) pramANanayatattvAlokAlaGkAraH (16) paTTAvalIvisuddhI (16) pramANaprakAzaH (16) paDilehaNAvicArakulakam (7) pramANamImAMsA (16) padArthasthApanAsaMgraha (17) pramAdaparihArakulakam (7) padmAnandazatakam (6) pravacanaparIkSA (16) paramajyotiHpaJcaviMzatikA (5) pravacanasAroddhAraH (17) paramANukhaNDaSaTtriMzikA (15) pravrajyAvidhAnakulakam (7) paramAtmapaJcaviMzatikA (5) prazamaratiH (9) paramAnandapaJcaviMzatiH (9) . praznadvAtriMzikA (16) paryantArAdhanAkulakam (7) praznazatakam (6) paryuSaNAdazazatakam (16) praznottararatnamAlA (12) pavvajjAvihANakulayaM (7) prAkRtasaMvegAmRtapaddhatiH (14) piNDavizuddhiH (10) prAta:kAlikajinastutiH (9) puNDarIkatIrthapatIstotram (5) puNyakulakam (7) . bandhasvAmitvAkhyaH tRtIyaH prAcInakarmagranthaH (13) pudgalaparAvartastavanam (13) bandhaSatriMzikA (15) pudgalatriMzikA (15) bandhahetuprakaraNam (13) puSpamAlA (8) bandhahetUdayabhaGgaprakaraNasamAptigate dve prakaraNe(5) pUjAvidhiH (11) bandhodayasattA (13) posahavihI (10) bRhadvandanakabhASyam (10) pauSadhaSaTtriMzikA (16) 5 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhAvanA (8) yatizikSApaJcAzikA (8) bhAvakulakam (7) yAtrAstavaH (11) bhAvanAzatakam (6) . yuktyanuzAsanam (16) / bhAvaprakaraNam (13) yuktiprakAzaH (16) .. bhASArahasyam (5) yuktiprabodhaH (16) bhojanapUrvacintAgAthAH (8) . yugapadbandhahetuprakaraNam (13) yogadRSTisamuccayaH (3) . maMgalakulayaM (7). " yogapradIpaH (12) maNDalaprakaraNam (18) yogabinduH (3) madAdivipAkakulakam (7) yogazatakam (3) manuSyabhavadurlabhatA (9) yogazAstram (18) . manonigrahabhAvanAkulakam (7) / yogAnuSTAnakulakam (7) mahAsatIkulakam (7) yonistavaH (13) mArgaparizuddhiH (5) mArgaNAsu baMdhahetUdayatribhaGgI (13) ratnatrayakulakam (7) micchAdukkaDavosiraNavihikulayaM (7) ratnasaJcayaH (17) mithyAtvakulakam (7) mithyAtvamathanakulakam (7) . laghupravacanasAroddhAraH (17) mithyAtvavicArakulakam (7) ladhvalpabahutvaprakaraNam (13) mithyAtvasthAnavivaraNakulakam (7) / lokatattvanirNayaH (3) mukhavastrikAsthApanakulakam (7) lokanAlikAdvAtriMzikA (13) mUlazuddhiH (10) mRtyumahotsavaH (14) vAkyaprakAzaH (18) mokSopadezapaJcAzakam (9) vANArasyAM kRtaM zrIpAInAthajinastotram (9 vicArapaJcAzikA (13) yatidinakRtyam (11) vicArasaptatikA (17) yatidinacaryA (10) vicArasAraH (17) yatilakSaNasamuccayaH (4) vijayaprabhasUrikSAmaNakavijJaptiH (5) Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayaprabhasUrisvAdhyAyaH (5) vijayollAsamahAkAvyam (5) zrAddhadinakRtyam (10) vidvadgoSThI (12). zrAddhavidhiH (10) vibhaktivicAraH (15) zrAvakadharmakRtyam (11) zrAvakadharmavidhiH (3) / viratiphalakulakam (7) zrAvakaprajJaptiH (10) vividhatapodinAGkakulakam (7) zrAvakavratabhaGgaprakaraNam (18) vivekakulakam (7) zrIkAtantravibhramasUtram (18) vivekamaJjarI (8) zrImadgItA-tattvagItA (18). vizeSa-NavatiH (15) . zrutAsvAdaH (8) viMzatirviMzikAH (3) zrRGgAravairAgyataraGgiNI (12) viSayaviraktikulakam (7) / vIrastavaH (15) SaTsthAnakam (13) vairAgyakalpalatA (19+20) ghaDazItinAmA caturthaH prAcInakarmagranthaH (13) vairAgyarasAyanam (8) / SaDdarzanaparikramaH (16) vairAgyazatakam (6) SaDdarzanasamuccayaH-1 (2) vyavahArakulakam (7) . SaDdarzanasamuccayaH-2 (16) vyAkhyAnavidhizatakam (6) SaDdravyasaGgrahaH (13) SavidhA'ntimA''rAdhanA (14) SaSThizatakam (6) zaLezvarapArzvajinastotram-1 (5) SoDazakaprakaraNam (3) zaGkezvarapArzvanAthastotram-2 (5) . zaLezvarapArzvanAthastotram-3 (5) saMgrahazatakam (6) zamInapArzvastotram (5) . saMjJAkulakam (7) zAstravAsimuccayaH (3) saMjJAdhikAraH (18) zIlakulakam (7) saMbodhaprakaraNam (2) zIlopadezamAlA (8) . saMvijJasAdhuyogyaniyamakulakam (7) zokanivAraNakulakam (7) saMvegakulayaM (7) Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegadmakandalI (9) sAmAnyaguNopadezakulakam (7) saMvegamaMjarIkulayaM (7) sAmyazatakam (6) saMvegaraMgamAlA (14) . sArAvalIpaiNNayaM (15) saMvegAmRtam (18) siddhadaNDikAstavaH (13) saGghasvarUpakulakam (7) siddhapaJcAzikA (13) sajjanacittavallabhaH (9) . siddhaprAbhRtam (13) sandehadolAvalI (16) siddhasahastranAmakozaH (5) . sabhApaJcakaprakaraNam (18) siddhAntasAroddhAraH (18) saptatikAbhASyam (13) sukSmArthavicArasAroddhAraH (15) samatAzataka (6) subhASitASTakAni (12) samavasaraNaprakaraNam (13) sumiNasittarI (8) . samavasaraNastotram (13) sUktaratnAvalI-1 (12) samAdhizataka (6) sUktaratnAvalI-2 (12) samAdhizatakam (6) 'sUktimuktAvalI (12.) samAdhisAmyadvAtriMzikA (4) sUkSmArthasaptati prakaraNam (18) sammatisUtram (16) sUtrakRtAgAdhacaturakhyayanA'nukramagAthAH (15) sammattakulayaM-1 (7) . stavaparijJA (10) sammattuppAyavihI kulakam (7) strInirvANaprakaraNam (16) samyaktvakulakam-2 (7) strIvAstavikatAprakaraNam (8) samyaktvakulakam-3 (7) / syAdvAdakalikA (16) samyaktvaparIkSA (16) syAdvAdabhASA (16) .. samyaktvasaptatiH (10) syAdvAdamuktAvalI (16) samyaktvasvarUpakulakam (7) sarvajJazatakam (6) sarvajJasiddhiH (2) hiMsAphalASTakam (3) sarvatIrthamaharSikulakam (7) hiovaesamAlA (8) sarvazrIjinasAdhAraNastavanam (2) higulaprakaraNam (12) sArdhamikavAtsalyakulakam (7) hRdayapradIpaSaTtriMzikA (9) sAmAcArI (4) Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 91222 Wahl Ans 9 v com pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtaya: -1 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH -2 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH -3 pU. upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH -1 pU.upA. zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH - 2 zatakasaMdoha: kulayasaMggaho bhAvaNAsatthaNiase bhAvanAzAstranikara AyArasatthaNiaro 11 AcArazAstranikarasa 12 kAvyopadeza-jJAtopadezagranthanikarau 13 prArambhikANi kArmagranthikANi lokaprakAzIyAni ca prakaraNAni 14 antimArAdhanAgranthA: 99 AgamikAni prakaraNAni tathA prakIrNakAni 16 dArzanika-carcA granthanikarau: 17 vividhaviSayasaMkalanAgranthAH 18 dhyAnayoga-gaNita-vyAkaraNazAstranikarA: 19 vairAgya kalpalatA - 1 20 vairAgya kalpalatA-2