Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra graMtha akAdamI-praSTama puSpa manisamAcanda unakA padmapurANa evama (jena rAmAyaNa) (saMvat 1711 meM muni sabhAdhanda dvArA chandobasa hindI kA prathama jaina pamapurANa-vistRta prastAvanA sahita) lekhaka evaM sampAdaka DaoN0 kastUracanda kAsalIvAla ema. e. pI-eca. DI., zAstrI prakAzaka zrI mahAvIra graMtha akAdamI, jayapura prathama saMskaraNa-akTUbara 1984. (vIra nirvANa-saM. 2510) mUlya-80.00
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA jaina anyAgAra hindI sAhitya ke vizAla mahAra hai| meM hI pANDulipiyoM kI khoja abhI prAtrI mI nahIM ho sakI hai| rAjasthAna ke pramukha zAstra bhaNDAroM kI yadyapi pAMca bhAgoM meM sUcI prakAzita ho cukI hai lekina abhI taka rAjasthAna meM bhI kitane hI aise bhaSTAra haiM jinheM kabhI dekhA nahIM jA skaa| aise hI bhaNDAroM meM eka ToMka jile meM sthita DiggI kasbe ke digambara jaina mandira kA zAstra bhaNDAra hai jisako dekhane kA mujhe gata varSa agasta53 meM saubhAgya milA aura usI samaya kitanI hI pracacita kRtiyoM kI prApti huI / aisI pracita kRtiyoM meM muni sabhAcandra viracita hindI padma purANa kA nAma vizeSata: ullekhanIya hai / jaina sAhitya meM rAma ke jIvana para sabhI rASTrIya evaM prAdezika bhASAoM meM vizAla sAhitya milatA hai| vastutaH rAma jisa prakAra mahAkavi vAlmIki evaM tulasIdAsa ke pArASya rahe haiM usI prakAra ke vimalasUri, svayaMmU, raviSeNAcArya evaM papavanta jaise mahAkaciyoM ke kAzyoM ke nAyapha hai / rAma 63 zalAkA mahASa rUSoM meM + baiM balabhadra haiM jI usI bhava se mokSa jAte haiN| rAmakathA kA udbhava evaM vikAsa : bedoM meM rAmakathA kA koI mahatvapUrNa srota prathadA ullekha nahIM milatA nahIM milatA | Rgveda meM ikSvAku (1060 / 4) evaM dazaratha (1 / 126 / 4) nAmoM kA ullekha avazya milatA hai lekina ve rAmakathA ke aMgabhUta nahIM hai / isI prakAra zatapatha brAhmaNa (10 / 6 / 1 / 2) taittarIya sAhmae (3 / 1016) jamanIya brAhmaNA (1 / 16 / 2063) chandogyopaniSada (5.11 // 4) vRhadAraNyakopaniSada (3.11) meM janaka kA jo ullekha milatA hai vaha rAmakathA ke urasa phUTate bhara mAlUma par3ate hai / saMskRta bhASA meM vAlmIki rAmAyaNa kA jo vartamAna rupa upalabdha hai vaha sabhI . upalabdha rAma kathA kAvyoM meM prAcInatama hai / lekina videzI vidvAn DA0 bebara ke mata meM rAma kathA kA mUla rUpa dadhAraNa jAtaka meM surakSita hai| isI taraha DA0 sena ke 1. e. vara--mAna di rAmAyaNa pRSTha 11
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA matAnusAra rAma kayA ke mukhya srota dazaratha jAtaka evaM rAvaNa sambandhI prAruyAna lekina rAma kathA ko jitanI lokapriyatA vAlmIki rAmAyaNa ne pradAna kI utanI sokapriyatA isake pUrva kabhI prApta nahIM huii| vAlmIki rAmAyaNa ke racanAkAla para vidvAnoM ke vibhinna vicAra haiM unameM velvalakara I.pU. 200 taka, cintAmaNi vinAyaka baMca ne IsA pUrva 1200 meM 200 IsvI pazcAt takA, phAdara bulke ne 600 IsA parva taka, kItha ne 400 I. pUrva taka, viTaraniTA ne 300 IsA garna taka, baloga adhyAra de 500 IsA pUrva taka tathA mahApaMDita rAhula sAMkRtyAyana ne 150 se 200 IsA pUrva taka mAnA hai| rAma kathA ke vidvAnoM ke matAnusAra itanA avazya kahA jA sakatA hai ki maharSi vAlmIki ko gamAyaNa IsA ke 400500 varSa pUrva hI lokapriya bana cukI thI lekina unakI isa rAmAyaNa ke vartamAna rUpa ko prApta karane meM use avazya hI 700-800 varSa lage hoMge aura IsA pUrva dvitIya zatAbdi taka use vartamAna svarUpa prApta ho gayA hogaa| jaina dharma meM rAma kA sthAna : bhagavAna rAma AThaveM balabhadra haiM jo 20 veM tIrtha kara munisuvratanAtha ke zAlanakAla meM hue the| lekina rAma kA jIvana munisuvratanAtha ke zAsana kAla se lekara bhagavAna mahAvIra taka maukhika rUpa se hI calatA rahA aura kisI ne lipibaddha kiyA bhI ho to usakA koI ullekha nahIM milatA / bhagavAna mahAvIra ke nirvANa ke bAda jaba granthoM ke lipivaddha karane kA nirNaya liyA gayA aura prAkRta bhASA meM siddhAnta anyoM ko sUtra rUpa meM lekhabaddha kiyA jAne lgaa| lekina gamakathA kA prAkRta bhASA meM paumacariya ke rUpa meM kAvyabara karane kA zreya prAcArya vimala sUrI ne prApta kiyaa| par3a macariya mahArASTrI prAkRta kA sundaratama mahAkAvya hai jisakI racanA bIra nirdhAraNa saMvat 530 meM huI thI / pUrA kAvya 118 saMdhiyoM meM vibhakta hai / paMSave yAsasayA dulamAe tIsa barasa saMjuttA / dhIre sira macAye tamo nibaddha ime cariyaM / . tiloyapaNNAtti prAkRta bhASA kA mahAna graMtha haiM isameM 24 tIrthakoM nArAyaNa, 6 pratinArAyaNa, 6 balabhadra evaM 12 cakravatiyoM ke jIvana ke pramukha 1. dinesacandrasena-60 baMgAlI rAmAyaNa pRSTha 3, 7, 26.41 prAdi
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sampAdakIya deza ke jana graMthAgAra hindI graMthoM kI pANDulipiyoM ke lie nitane samRya bhaNDAra haiM utane dUsare graMthAgAra nahIM hai / ina graMthAlayoM meM 50 pratizata se bhI adhika saMgraha hindI graMthoM kA rahatA hai jo vigasa 400-500 varSoM meM likhA gayA hai isIlie kisI bhI graMtha' bhaNgara ko zoSa khoja evaM sUcIkaraNa kA pariNAma prabarSita evaM prajJAta kRtiyoM kI prApti hotI hai| maine prabhI vigata varSa evaM isa varSa meM jitane zAstra bhaNDAra dene haiM unameM pratyeka meM hindI kI pracita kRtiyAM prakaraNa milI hai| prastuta padmapurANa kI upabdhi bhI san 1983, TimgI (rAjasthAna) ke / bhAspa bhaNDAra ko dekhate samaya haI thii| jaba padamapurANa kI pANDulipi milI to bhAnanda se mana uchala par3A aura mapUrva prasannatA chA gayI / pANDulipi kI bahuta samaya saka dekhatA rahA ki kahIM dekhane meM bhrama to nahIM ho rahA hai / isI zAstra bhaNDAra meM mujhe dhanapAla kaSi ke aitihAsika gIta, bha. mahendrakItti ke prAdhyAmika pada bhI upalabdha hue haiM jo isake pUrva prajJAta evaM pramupalabdha mAne jAte the| vAstava meM rAjasthAna, behalI evaM prAgarA maMDala ke jaina kaviyoM ne hindI kI jitanI sevA kI hai vaha sAhityika itihAsa meM svarNa akSaroM se likhane yogya hai lekina unakI zuGa sAhiyika sevAmoM ko bhI sAmpradAyika nAma dekara use hindI sAhitya ke itihAsa meM maviderupa ghoSita kara diyA gayA jisakA pariNAma jaina kaviyoM dvArA nibaddha hindI sAhitya ke sAtha upekSA kA vyavahAra hotA rahA hai| zrI mahAvIra graMtha pakAdamI kI sthApanA ke pIche yahI eka bhAvanA rahI hai ki zAstra bhaNDAroM meM saMgrahIta racanAmoM ko prakAza meM lAyA jAve aura umameM bhI prama taka azApta evaM pracacita kaviyoM evaM unakI racanAmoM ko pramukhatA dI jaave| mujhe yaha likhate hue prasannatA hai ki aba taka prakAzita bhATha bhAgoM meM pAye hue adhikAMza kavi azAta evaM pracita haiM jinameM brahma rAyamalla, bhaTTAraka tribhuvanakotti, budharAja, chIhala, ThakkurasI, gArabadAsa, caturUmala pra. jinavAsa, bha. ratnakoti, kumuvavandra,prA. somakIti,ba. yazoSara, sva.lAkhIcanda, bulAkIdAsa,hemarAja, bAI bhajItamati, dhanapAla, devendra va mahendrakIni evaM muni sabhApanda ke mAma vizeSatA ullekhanIya hai / lekina nirantara khoja evaM zodha ke kAraNa hindI bhASA ke jainakaviyoM
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ kI saMkhyA meM nirantara vRddhi ho rahI hai jo vastutaH svAgata yogya hai lekina saMkhyA meM vRddhi ke kAraNa unheM 20 bhAgoM meM sameTanA kaThina pratIta hone lagA hai / padmapurANa kamAnaka evaM bhASA kI dRSTi se atyadhika mahattvapUrNa graMtha hai / hindI meM muni sabhAcandra dvArA viracita prastuta padmapurANa purANasaMjJaka prathama kRti hai isaliye isa purANa kRti kA mahattva aura bhI bar3ha gayA hai| padmapurA - paumacariya-paumacariu - padmacarita padmapurANasaMjJaka kitanI hI kRtiyAM vibhinna vidvAnoM ne likhI hai| vaiSNava zramaM ke 18 purANoM meM padmapurANa bhI eka purANa hai| prAcArya raviSeNa prathama jainAcArya hai jinhoMne vIM zatAbdi meM hI papurANa jaisA graMtha nivasa karane kA gaurava prApta kiyA jisakA anusaraNa mAge hone vAle kitane hI kaviyoM ne kiyA aura vibhinna nAmoM se padmapurA ke kathAnaka ko chandobaddha kiyA / prastuta padmapurANa para rAjasthAnI bhASA kA sabase adhika puTa hai / sAmAjika rIti-rivAjoM ke vizeSa avasaroM para miSThAnna evaM khAdya sAmagrI ke nAmoM kA ullekha, jodhapura evaM udayapura jaise nagaroM ke ullekha isa bAta kA dyotaka hai ki kavi kA rAjasthAna vAsiyoM se adhika samparka thA / yaha bhI sambhava hai ki vaha svayaM bhI ina nagaroM meM jAkara zobhA bar3hAyI ho / padmapurANa eka koza graMtha ke samAna hai jisameM vibhinna mandAvaliyoM ke pratirikta vanaspatiyoM, vibhinna prakAra ke phUloM, grAma evaM nagaroM ke nAmoM kA jo ullekha huA hai vaha apane Apa meM advitIya hai / purANa meM vibhinna pAtroM ke itane adhika nAma ho gaye haiM ki unako yAda rakhanA bhI kaThina pratIta hotA hai lekina sabhI pAtra itane Avazyaka bhI haiM ki unake binA kathAnaka yadhUrA hI pratIta hone lagatA hai / purANa meM RSabhadeva evaM mahAvIra ke jIvana para acchA itibula diyA gayA hai| 20veM tIrthaMkara sunisuvratanAtha kA jIvanavRtta to padmapurANa kathAnaka kA eka bhAga hI hai kyoMki purANa ke nAyaka rAma, lakSmaNa, sItA hanumAna, rAjA janaka, sugrIva evaM prati nAyaka rAvaNa, kumbhakaraNa, kharadUSaNa tathA aMjanA, pavanaMjaya, lava kuza sabhI unhIM ke zAsana kAla meM huye the / sagara cakravartI evaM bharata bAhubalI kA vyaktitva bhI padmapurANa meM aMkita hai| jisake prabhAva meM padmapurANa kA itivRtta pUrA bhI nahIM ho pAtA / padmapurANa meM vidyAnoM ke sahAre adhika lar3AI hotI hai prora binA vidyAoM kI sahAyatA ke nirNAyaka yuddha nahIM lar3A jA sakatA hai| rAvaNa ko apanI vidyArthIoM para bar3A garva thA kintu sahI garna use le baiThatA hai kyoMki yaha bhI sahI hai ki puNyazAlI vyaktiyoM para vidyAoM kA koI prasara nahIM hotA hai / saMbuka kI 12 barSa kI sAdhanA ke pazcAt bhI sUrajahAsa prApta nahIM ho sakA jabaki lakSmaNa ko vaha svataH hI prApta ho gyaa| rAvaNa ke sAtha yuddha ke utkarSa kAla meM rAma lakSmaNa ko
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ devoM ne viSaya vastra pradAna kiye| rAvaNa dvArA banAyA gayA cakra lakSmaNa ke hAtha meM A gayA aura phira bI se rAvaNa kI mRtyu harSa padmapurANa jaina dharma kA pramukha kathAnaka purANa hai jisakA vigata 1200 - 1300 varSoM se pratyabhika svAdhyAya hotA rahA hai| padmapurANa ke pazcAt harivazapurANa evaM mahApurANa kI racanAeM huI jo prathamAnuyoga graMthoM ke viSaya vivecanA kA bhaartaa| ina graMthoM ke adhyayana se vASakoM ko besaha mAlAkA puruSoM ke jIvana kI evaM dUsare puNyazIla vyaktiyoM ke jIvana kI jAnakArI milatI hai jo jIvana ko nayA mor3a dene meM samartha hai prastuta bhAga meM padmapurANa kI eka mAtra pANDulipi ke AdhAra para hI mUla pATha diyA gayA hai| pATha bheda anya pratiyoM ke prabhAva meM nahIM diye jA sake lekina eka mAtra upalabdha pANDulipi bahuta hI spaSTa evaM zuddha likhI huI hai| isa purANa ke racayitA muni samAcanda kASThAsaMgha bhaTTAraka parAmparA ke santa the / ve kAvya racanA meM atyadhika kuzala the isaliye padmapurANa jaise mahAprabaMdha ke kamAnaka ko apane padmapugaraNa meM sameTa liyaa| unhoMne dohA, copaI soraThA jaise lokapriya chandoM kA prayoga karake apanI kRti ko aura bhI jana-jana kI kRti banA dI / padmapurANa ke sabhI pramukha pAtroM ke pUrvabhava kA bhI varNana kiyA gayA hai jisakA pramukha uddezya pUrvakRta karmoM ke prabhAva ko batalAnA hai| yahI nahIM viziSTa vartamAna jIvana meM zubha mazubha pathamA chaSTa biyoga evaM aniSTa kA saMyoga binA karmaphala ke nahIM hotaa| rAma lakSmaNa sabhI pramukha pAtroM ke pUrva bhavoM kA vana kiyA hai jisake kAraNa unheM vartamAna jIvana meM vibhinna kaSToM kA sAmanA karanA par3A hai| isa prakAra ke prasaMgoM se pAThakoM ke mana para gaharI coTa lagatI hai maura se zubha kAryoM kI ghora pravRtta hote haiN| J anta meM kavivara kavivara sabhAjanya ne padmapurANa kI prazaMsA karate ye likhA hai jo koI bhI padmapurANa ko par3heMgA usake midhyAtva kA nAza hogA aura anta meM svamaMtrAbha hogA / paisA hai yaha padama caritra, miyA moha miTe bhava satra parva para kaI bakhAna, pAve svargAdeva vimAna / / 5746 / / padmapura kI pANDulipi ko prakAzana ke lie dene hetu maiM digambara jaina mandira jisI ke vyavasthApakoM kA evaM vizeSataH zrI mANakacaravajI meThI kA bAbhArI hU bhASA hai manya zAstra bhaNDAroM ke vyavasthApakoM kA bhI isI prakAra sahayoga milatA rahegA jisase sAhitya prakAzana kA kArya vyavasthita rUpa se hotA rahe /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anta meM maiM akAdamI ke saMrakSaka mAnanIya zrI kamalabavaNI sA. kAsalIvAla kA pAbhArI hUM jinhoMne pustaka para evaM pakAdamo kI yojanA para do samma liye hai| zrI kAsalIvAla jI nagara ke udyogapati hI nahIM hai kintu pramukha samAja sevI bhI hai| isI taraha meM prakAvamI ke adhyakSa mAnanIya zrI zAMtilAla jI jaina kalakattA kA bhI bhAbhArI jinhoMne apanA saMkSipta vakavya likhA hai| pApa yuvA vyavasAyI hai tathA dhArmika evaM sAhityika kSetra meM barAbara yogadAna dete rahate hai| rA. kassUra kAma kAsalIvAla jayapura 2 akTUbara 1994
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ akAdamI--pragati patha para 'muni sabhAdhanva evaM unakA padmapurANa' ko pAThakoM evaM mAnanIya sadasyoM ke hAthoM meM dete hue prakAdamI ke nidezaka maMDala ko pratyadhika prasannatA hai / akAdamI kA yaha prAMThayA puSpa hai aura isI ke sAtha sampUrNa yojanA kI kriyAmiti meM 40 pratizata saphalatA prApta kara lI gayI hai / yadyapi prabhI 60 pratizata kArya bAkI hai lekina agale pAMca varSoM meM hamArI yojanA pUrNa ho jAvegI aisA hamArA pUrNa vizvAsa hai / / se sabhI hindI jana kaviyoM ke vyaktitva evaM kRtitva ko 20 bhAgoM meM pustaka baddha kara lenA atyadhika kaTina kA hai kyoMki khoja evaM zodha meM naye-naye kAbi milate rahate haiM jinhoMne hindI sAhitya ke vikAsa meM mahattvapUrNa yogadAna diyA hai / aise kayiyoM ko hama isa yojanA meM prathama sthAna denA cAhate haiN| muni mApanda, bAI prajItamati, dhanapAla, bha.mahendra kIrti, sAMga, bulAkhIcanda, gAravadAsa, caturUmala, brahma pazodhara grAdi kucha aise hI kavi hai jinakA vyaktitva evaM kRtitva donoM hI sampUrNa hindI sAhitya kI thAtI hai / aSTama puSpa meM kevala eka hI kavi evaM usake padmapurANa ko hI de sake haiM lekina yaha eka hI kavi kitane hI kaviyoM ke barAbara hai aura usakA padmapurANa hindI kI amUlya kRti hai| aba taka hindo padmapurANa kA itihAsa paM. khuzAlacanda kAlA se prArambha hotA thA jinhoMne saMvasa 1773 meM padyabaddha padmapurANa kI racanA kI thI lekina prastuta padmapurANa ke prakAzana se usakA itihAsa 72 varSa pUrva canA jAtA hai / jo eka mahatvapUrNa upalabdhi hai| saptama pRSThA kA vimocana mahamadAbAda nagara meM apraila 84 meM paMcakalyANaka gajaratha mahotsava para prAyojita samAroha meM yahAM ke pramukha vyavasAyI evaM dharmaniSTha zrI rAdhezyAmajI sarAvagI dvArA kiyA gayA thaa| isake liye hama Apake evaM mahotsava ke saMyojaka DA. zekhara jaina ke prAbhArI haiN| vimocana ke avasara para akAdamI ke marakSaka evaM prabhA. di. jaina mahAsabhA ke adhyakSa mAnanIya zrI nirmala kumAra jI seThI ne akAdamI ko apanI zubhakAmanAeM dete hue mahAsabhA kI ora se 5000 ru. kI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArthika sahAyatA kI bhI ghoSaNA kI thii| seThI sA. kI preraNA se hI kalakattA ke pramukha samavasAyI zrI zAMtilAla jI jaina ne prakAdamI ke adhyakSa pada ko svIkArA hai| prakAdamI ke prati seThI sA. ke mahatvapUrNa sahayoga ke lie hama prAbhArI hai| isake pUrva akAdamI kA chA puSpa "bulAkhI vanda bulAkIdAsa evaM hemarAja" mahAmahima rASTra pati zrI jJAnI jailasiMha jI dvArA vimocita huA thA jo saMsthA ke itihAsa meM eka mahatvapUrNa pAlekhna rhegaa| naye savasyoM kA svAgata ___ saptama bhAga ke vimocana ke pazcAt jayapura ke prasiddha ratna vyavasAyI zrI nAnagarAma pI ga jauharI prAkAmI iihiine |kii : nagara ke prasiddha samAja sevI, udAramanA evaM varmaniSTha vyakti haiN| jainAcArya muni zrI vidyAnanda jI mahArAja ke saMgha ko dehalI se jayapura lAne, jayapura meM cAturmAsa kI vyavasthA karane meM prApane yazasvI kArya kiyA thA / ApakI pasnI evaM sabhI putra prApake padacihnoM para calane vAle haiM / akAdamI ke sahasaMrakSaka ke rUpa meM hama ApakA hArdika svAgata karate hai| akAdamI ke saha saMrakSaka sadasya banane vAloM meM jayapura ke hI zrIkapUracandagI bhausA ke hama pUrNa bhAbhArI hai tathA prakAzmI parivAra ke rUpa meM hama khanakA hArdika svAgata karate haiN| zrI kapUracandajI bhauMsA nagara ke sammAnanIya vyakti haiM tathA sabhI sAmAjika saMsthAnoM ko apanA sakriya sahayoga dete rahate haiM / saha saMrakSaka sadasyoM meM prAvaraNIyA padmazrI paMDitA sumati bAIjI zahA kA hama kina zabdoM meM dhanyavAda jJApita kreN| paMDitA sumati pAIjI mahArASTra kI hI nahIM samasta deza kI gaurava zAlinI mahilAratna haiM jinhoMne prapanA samasta jIvana zikSA prasAra samAja evaM sAhitya sevA meM samarpita kara rakhA hai / Apa jaina samAja meM eka mAtra mahilA hai jinako sarakAra ne padmazrI kI upAdhi se sammAnita kiyA hai| hama ApakA hArdika sAgata karate haiN| prakAdamI ke upAdhyakSa ke rUpa meM hama dehalI ke mAnanIya zrI madanalAlajI ana ghaNTevAlA kA svAgata karate haiM / zrI madanalAla jI dehalI ke prasiddha samAja sevI enaM dharmapremI mahAnubhAva hai tathA ghaNTevAlA ke nAma meM dehalI meM hI nahIM sarvatra prasiddha hai / bhApakI mAtAjI kA dharma-prema darzanIya evaM anukaraNIya thaa| 65 varSa kI vRkSA hone para bhI prApa niyamita mandira jAtI bhI evaM jina bhakti meM apane prApako samarpita kara detI thii| AkaramI ke sammAnanIya sarasyoM meM sarva zrI zIlasana ko andAvanarAsa jI /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmavAbAra, mulAyamacanda jI jaina jabalapura, siMghaI zIlacanda bhI baina sabasapura, mANakacanda jo vetAlA mahAsa, paMDitA vidyullatA kI sahA solApura, DA. jI je. kAsalIvAla solApura, paMDitA gajA bahina bAhubalI, mANakacava jayakumAra jI caMvare zAntinAtha pATIla jayasiMgapura, svasti zrI bhaTTAraka lakSmIsemanI kolhApura, ema bAI mirajI cikkojI, svasti zrI devendrakoti jI bhadvArA svAmI jo tummaca, kapuracanda jI jana joyA gayapura evaM vimala canda jo bainADA mAgarA kA hama hArdika svAgata karate haiN| pAyA hai samAja kA hameM aura bhI adhika sahayoga prApta hogA / sahayoga-akAdamI ke sadasya banAne meM rAjasthAnI bhASA ke kavi zrI rAjamala jI begasyA, zrI mANakacandajI sA. kaserA, DA. harIndra bhUSaNa jI jaina bAhubalI, paM. mAgi kacandajI caMvare kAraMjA pramulAlajI kAlA evaM unakI zrImatI snehaprabhA jo se jo sahayoga milA hai usake liye hama unake pUrNa AbhArI haiM / amRta kalaza meM vidvAnoM kA svAgata __ saptama bhAga ke prakAzana ke pazcAt arthAt aprela 1984 se sitambara 4 taka hamAre amRta kalaza meM sthita prakAdamI kAryAlaya meM jina vidvAnoM ne padhAra kara hamAre khoja zodha ke kArya ko dekhA tathA dekhakara zubhakAmanAeM evaM zubhArthIkAda diyA unameM rUpAyana sasthA bakhdA ke nidezaka zrI komala koThArI, jaMna vAr3amaya ke manISI DA. darabArIlAla jI koThiyA, bambaI ke prasiddha lekhaka evaM sAhityakAra DA. jagadIza jana, sAha risarca insTITyUTa kolhApura ke nidezaka DA. dilAsa saMgave, akAdamI ke saMrakSaka mAnanIya zrI DAlacanda jI sA. jaina sAgara, kucAmana ke zrI rAjamala jI chAbar3A zrIcandajI jaina sonagar3ha, zrI nandalAla jaina divAkara eDavokeTa gaMja bAsodA, bhagavAna dAsa jI jaina adhyakSa akhila vizva jaina mizana gaMja bAsaudA, paM satyandhara kumAra jI seThI ujjaina evaM thI nirmala kumAra jI senAnI vidizA ke nAma ullekhanIya hai / hama amRta kalaza meM padhArane ke liye sabake mAmArI haiN| 867 amRta kalaza barakata nagara, kisAna mArga DA. kastUracanda kAsalIvAla ToMka phATaka, jayapura, nidezaka evaM pradhAna sampAdaka
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMrakSaka kI kalama se zrI mahAvIra graMtha akAdamI ke aSTama puSpa "muni samApanda evaM unakA padmapurANa' ko pAThakoM ke hAthoM meM dete hue mujhe atIva prasannatA hai / saptama puSpa ke prakAzana ke chaha mahine pazcAta praSTama puSpa kA prakAzita honA nizcaya hI svAgata yogya hai / prastuta puSpa meM prathama bAra hindI bhASA meM nibaddha padmapurANa kA pUrA pATha evaM usakA samyak adhyayana prastuta kiyA gayA hai| padamapurANa jaina samAja meM atyadhika lokapriya graMtha mAnA jAtA hai / isaliye prAkRta, apanA, saMskRta evaM hindI sabhI bhASAnoM meM vibhinna prAcAryoM ne purANa graMtha nibaddha kiye haiN| prastuta padmapurANa jaina santa muni sabhAcanda kI kRti hai jisako khoja nikAlane kA zreya DA. kasturacanda kAsalIvAla kI hai| jinhoMne ise samyaka rUpa se sampAdita karake prakAzita bhI kiyA hai / vastutaH DA kAsalIvAla ne aba taka pacAsoM prajAta evaM acacita graMthoM ko prakAza meM samA jo vakArI kArya kiyA hai usake sampUrNa sAhityika samAja unakA sadaiva prAbhArI rhegaa| prakAdamI kI hindI ke jana kaviyoM ko unakA aitihAsika adhyayana ke prAdhAra para bIsa bhAgoM meM prakAzita karane kI yojanA eka aimI yojanA hai jisakI kisI se tulanA nahIM jA sktii| jana kaviyoM dvArA nibaddha hindI kA vizAla sAhitya hai jisakA pratA patA pAnA bhI duSkara kArya hai| prArambha meM jaba DA0 kAsalIvAla ne mujhe akAdamI kA paricaya karAyA mathA apanI yojanA rakhI to mujhe svayaM ko vizvAsa nahIM ho rahA thA ki unheM itanI saphalatA mila jAvegI aura eka ke pazcAt dUsarA bhAga prakAsita hotA rahegA lekina jaba aSTama bhAga para do zabda mujhase likhane ke liye kahA gayA to svata: hI mana prasannatA se bhara gayA / vAstava meM jaisA ki gata 15-20 vapoM se maine DA* kAsalIvAla ko dekhA hai unheM eka samarpita sevAbhAvI lekhaka evaM sampAdaka ke rUpa meM pAyA hai| sAhitya sevA evaM itihAsa kI khoja hI unake jIvana kA eka mAtra mizana hai jisakA mUrta rUpa prava taka prakAzita unakI 50 se bhI adhika pustakeM evaM vibhinna patra patrikAoM meM prakAgita unake saikar3oM khoja pUgaI lekhoM meM dekhA jA sakatA hai / DA. kAsalIvAla dvArA sthApita thI mahAvIra naya akAdamI kA saMrakSaka banane meM mujhe pratyadhika prasannatA hai| maiM cAhatA hUM ki akAdamI dvArA jaina hindI vRti yoM ko 20 mAgoM meM prakAzita karane ke pazcAta athavA usake pUrva hI bana
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa tathya saMgrahIta haiM unhIM ke prAdhAra para evaM guru paramparA se prApta kathAnakoM ke prAdhAra para jaina purANoM kI racanA kI gaI hai| navIM zatAbdi meM zIlaMkAcArya ne caupanna mahApurisa pariya likhA jisameM rAma lakkhaNa cariya bhI diyA huA hai| yaha kathA vimalasari ke pacamacariya se prabhAvita hai isI taraha bhaTezvarakRta kahAvalI ke antargata rAmAyaNama evaM muvanatuga mUri kRta sIyA pariya tathA rAma lakSaNa pariya kadhAyeM prApta hotI haiN| saMskRta bhASA meM prAcArya raviSeNa kA pacaritam (padmapurANa) rAmakathA se sambandhita prAcInatama racanA hai jisakI racanA vIranirvANa saMvada 1204 tathA vikrama saMvata 734 meM kI gaI thii| yaha purANa 123 paryoM meM vibhakta hai tathA 18000 zloka pramANa kI bar3I bhArI kRti hai / rAmakathA kA aisA sundaratama varNana maskuna bhASA meM prathama bAra kiyA gayA hai / 12 vI zatAbdi meM prAcArya hemacandra ne viSTa galAkApuruSa cagila meM rAmakathA kA pracchA varNana kiyA hai| 15 vI zatAbdi meM vaha jinadAsa ne padmapurANa kI racanA karane kA gaurava prApta kiyA / yaha purANa : sago meM vibhakta hai tathA 15000 phloka pramANa hai| purANa kI bhASA sarala evaM AkarSaka hai| 16 vIM zatAbdi meM bhaSTrAraka somasena ne vairATa nagara (rAjasthAna) meM rAmapurANa kI racanA samApta kI thI tathA 17 vIM zatAbdi bhaTTAraka dharmakIti ne padmapurANa kI 1612A.D. meM racanA karake rAmakathA ko aura mI lokapriyatA pradAna kii| muni candrakIti dvArA racita padmapurANa kI racanA prAmera zAstra bhaNDAra meM saMgrahIta hai| apanaza bhASA meM mahAkaSi svayam meM paumacariu kI racanA karane kA yazasvI kArya kiyA / paumacarita eka vizAla mahAkAvya hai jo pAMgha kANDoM-vidyAdhara kANDa, payodhyA kANa, sundara kANDa, yuddha kANDa evaM uttara kANDa meM vibhakta hai| pAMca kANDa evaM saMSiyoM meM kAbya baddha hai| svayambha 8 thI 6 vIM zatAbdi ke mahAn kavi the jise mahA paNDita rAhula sAMkRtyAyana ne hindI kA prathama kavi svIkAra kiyA hai / 15 vIM zatAbdi meM mahAkavi rASa hae jinhoMne apamra meM vizAla kAthyoM evaM purANoM kI racanA kii| unhoMne balabhadrapurANa (padmapurANa) kI racanA karane kA gaurava prApta kiyA thaa| lekina jaba hindI kA yuga prArambha hunA to jana kavi isa bhASA meM bhI rAmakathA ko kAbya rUpa meM nivada karane meM sabase prAge rhe| sarvaprathama 1. prazasti saMgraha- saMpAdaka DA. kastUracanda kAsalIvAla pRSTha saMkhyA 30 2. vahIM pRSTha saMmmA 16
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA mahAkavi brahmajinadAsa ne rAma sItArAsa (rAmarAma) kI racanA karake rAmakayA ko lokapriya banAne meM mahatvapUrNa yogadAna diyaa| rAmarAsa kI racanA saMvat 1508 (san 1451) meM kI gaI thii| rAmarAsa vizAla mahAkAvya hai jisako pANDulipi meM 300 se bhI adhika patra haiN| brahma jinadAsa ke samAna hI unake ziSya 10 guNakIti meM bhI rAmasItArAsa kI racanA karane kA zreya prApta kiyA / lekina pra0 guNakIti ke pazcAt karIba 200 varSoM taka kisI bhI bhaTTAraka athavA vidvAna ne rAma kathA para lekhanI nahIM plaayii| grar3a Azcarya kI bAta hai / isake pazcAt aba taka jina kaviyoM kI racanAoM kI khoja ho cukI hai unameM nimna racanAvoM ke nAma ullekhanIya haiM : racanA lekhaka sItAcaritra rAmacandra aparanAma bAnaka sItA haraNa- brahma jayasAgara padmapurANa bhASA paM stuzAlacanda kAlA racanAkAla saMvat 1713 saMvat 1762 saMvat 1783 padmapurANa bhASA paMdaulatarAma kAsalIvAla saMvat 1823 (gadya) padmapurANa bhASA bhagavAnadAsa saMvat 1755 jaka kAtiyoM meM paM daulatarAma kAsalIvAla dvArA nibaddha pacamapurANa bhASA sabase adhika lokapriya mAnA jAtA haiM / isI kA samAja meM sabase adhika svAdhyAya hunA hai aura prAja bhI yaha purANa sarvatra par3hA jAtA hai| daulatarAma ne isakI jayapura meM racanA kI thii| isakI bhASA evaM zailI donoM hI AkarSaka hai / isake atirikta 4 sabhI rAma kAvya pabhI taka apane prakAzana kI pratIkSA meM 1. saMvata gannara praThotarA mAMgasira mAsa vizAla / zukla pakSa cAdisi dinI rAsa kiyo guNamAla' / / 2. rAjasthAna ke jaina santa -- vyaktitva evaM kRttikha pUMcha saMkhyA 186 3. prazasti saMgraha - pRSTha saMkhyA 266 4. vahI 267 5. rAjasthAna ke jaina zAstra bhaNDAroM ko grantha sUcI dvitIya bhAga pR. saM. 215 vahI yahI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ munisamAcanda evaM unakA papapurANa lekina abhI gata varSa san 1983 meM hI mujhe eka aura padmapurANa kI khoja karane meM saphalatA prApta huyI hai| prastuta padmapurANa mahAkavi brahmajinadAsa evaM tra. guNakIti ke bAda kI racanA hai lekina ukta pAMcoM kRtiyoM se prAcIna hai / isa prakAra padmapurANa nAma se nibaddha hindI kI sabhI racanAoM meM prastuta padma purANa sarvAdhika prAcIna hai jisakA vistRta paricaya nimna prakAra hai granthakartA- prastuta padamapurANa ke raciyatA muni sabhAcanda hai jinakA purANa ke prArambha meM nimna prakAra ullekha huA hai subhAcanda muni bhayA mAnanda, bhASA kari caupaI chanda / muni purANa kInA maMDAna, muni jana loka sunu de kAna / / 3 / / purANa kI samApti para likhI gayI prazasti meM unhoMne subhacanda sena ke nAma kA prayoga kiyA hai jo unake sena gakSIya bhaTTAraka paramparA ke muni hone kA saMketa hai| ve dillI maMDala ke muni the jinake paTTa meM aura bahuta se muni hue / ye kavi bhI usI paramparA ke muni the / ye kumArasena bhaTTAraka muni ke ziSya the / kavi ne ne apanI gurU paramparA vA nimna prakAra ullekha kiyA hai| dillI maMDala kA muni rAI, jisake paTTa bhayA bahu ThAI / dharama upadesa ghaNA ku bhayA, pUjA pratiSThA jAmai nayA / / 41 / / paMDita paTa dhArI muni bhae, gyAnavaMta karuNAM ura thae / malayakotti munivara guNayaMta, linaka hime dhyAna bhagavaMta / / 43|| guNakItti para guragamanasema, guNAnAda prakAsa jaina 1 bhAnakIrati mahimA ati ghaNI, vidhAyata tapasI muni / / 4 / / kumarasena bhaTTAraka jatI, kriyA zreSTha ujala matI / unake paTa bhacAsusena, dharama bakhAna muNA bana ||4|| isa prakAra muni malayakIti, guNakIti, guNabhadrasena, bhAnukIti, kumarasena' muni bhaTTAraka ug2akI gurU paramparA thii| padmapurANa samApti ke pazcAta kavi ne apanA nAma muni sabhAcanda isa prakAra ullekha kiyA hai iti zrI padmapurANa sabhAcandra kRta sAMpUranaM / racanA sthAna isa prakAra sabhASanda kavi muni the tathA ve kASThAsaMghIya sena gaNa ke muni the| dillI maMDala unakA kendra thA isalie aisA bhI pratIta hotA hai ki samAcanda muni
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA bahasI meM hI rahate the aura unhoMne padma pugaraNa kI racanA bhI dehalI meM rahate huye kI thii| kavi ke samaya meM dehalI meM mala hAMdhI bhaTTArakoM kI bhI gAdI thii| isa gAdI ke bhaTTAraka muni ranakatti the jo gaMbhIra jJAna ke ghAraka the tapasvI the tathA indriyoM kA nigraha karane vAle the / unhIM ke paTra meM rAma ghATa mani e jo gattAcArya the jo sUkSma vyAkhyAtA the tathA rAmakathA sunane meM ruci rakhate the / zrI mUlasaMgha sarasvatI galcha, nakArana muni gharama kA pancha / tArana taraNa gyAna gaMbhIra, jAgA saha prANI kI pIra / / 45|| sapa saMyama taM prAtama gyAna, dharama jina svara kahai basyAMna / zurai bhidhyAta upaja myAna je nisarca ghari manamaiM grAma // 46 / / gurU ke bacana sUraNa nisavai dharai te jIva bhavasAgara ko tirN| zrI rasnakotti tajyA saMsAra, pahUMce svarga loka tiha vAra ||4|| unake paTa rAmacanda muni yAcArija paNDita baha gunI / kahaiM gyAna ke sUraH OM bhaI budhi unake pramaga / / 4 / / rAmakathA ke vicitra rUpaH jaina mAhitya meM rAma kathA ko do dhArAyeM milatI haiM eka prAcArya raviSesA ke padamapurANa kI tathA dasarI guNabhadra ke uttarapurANa kii| prAcAmaM raniSeNa kI rAma kathA vigalamUri ke paumacarima evaM svayambhU ke paumacariu para prAdhArita hai / lekina guNa bhadrAcArga kI rAma kathA prAcArya raviSeNa ke kathAnaka se bhinna hai| hindu dharma kI rAma kathAnoM meM vAlmIki rAmAyaNa sabase prAcIna hai jisakA prabhAva uttarakAlIna sabhI rAma kathAyoM para par3A hai| mahAbhArata brahmapurANa, panapa rANa, agnipa rANA, vAyupa rANa prAdi sabhI meM kucha sAmAnya parivartana ke sAtha rAma kathA ko lipibaddha kiyA gayA hai| isake atirikta adhyAtma-rAmAyaNa, prada bhUtarAmAyaNa mAnandharAmAyaNa ke nAma se bhI kaI rAmakAvya likhe gaye haiN| inhIM ke prAdhAra para tibbatI tathA khetAgI rAmAyaNa, hindeziyA kI rAmAyaNa kAkAvita jAvA kA prAdhunika "sarata rAma" tathA hinda cIna, zyAma, brahmadeza, sayA siMhala prAdi dezoM kI rAmakathAe milatI haiM / bauddha jAtaka "jAtakaTuvapaNanA" meM rAmakathA milatI haiN| jo saMkSepa meM nimna prakAra hai - dazaratha mahArAja vArANasI meM dharma pUrvaka rAjya karate the| inakI jyeSThA mahIpI ke tIna stAna sI... do patra (rAma paNDita aura lapavaNa) aura eka patrI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAjada evaM janakA papapurANa (sItA devI) / isa mahISI kI mRtyu ke pazcAt dUsarI ko jyeSTha mahiSI ke pada para niyukta kiyA / usake bhI eka papa (bhArata) utpanna humaa| rAjA ne usI avasara para usako eka ghara diyA / aba bhArata kI avasthA sAta varSa kI thI taba rAnI ne apane patra ke lie rAjya mAMgA / rAjA ne spaSTa inkAra kara diyaa| lekina jaba rAnI anya dinoM meM bhI pa naH pana: isake lie anurodha kAne lagI taba rAjA ne usake SaDyaMtroM ke bhaya se donoM patroM ko bulAvAra kahA "yahAM rahane se tumhArA aniSTa hone kI sambhAvanA hai isalie kimI anya rAjya yA vana meM jAkara raho paura mara marane ke bAda lauTa kara rAjya para adhikAra prApta kro"| usI samaya rAjA ne jyotiSiyoM ko bulAkara unama apane marane kI pravadi puuchii| bAraha varSa kA kA uttara sakara unhoMne kahA-'he puno ! bAraha varSa ke bAda pAkara cha uThAnA" pitA ko vandanA kara donoM bhAI balane vAle the mItAdevI pinA se vidA lekara unake sAtha ho gayI / tIna ke sAya bahata se anya loga bhI cala diye unako loTAkara tInoM himAlaya pahuMca gaye aura vahA prAdhama banA kara rahane lage / nau varSa ke pazcAt dazaratha putra zoka ke kAraNa mRtya kI prApta ho gye| sanI ne bharata ko rAjA banAne prayAsa kiMvA / svasa bharata eva maanaa| keyAdha ke kAraNa vaha bharata ko rAjA banAne meM saphala nahIM ho sako |tb bharata caturaMginI senA lekara rAma ko le Ane ke baddazya se vana meM cale jAte haiM / usa samaya rAma akele hI haiN| bharata unase pitA ke dehAnta kA sArA vRttAnta kaha kara rone lagate haiM parantu rAma paNDita na to zoka karate haiM aura na rote hai| saMdhyA samaya lavasaga aura sItA loTate hai / pitA kA dehAnta sunakara khono atyanta zoka karate hai| isa para rAma paNDita unako dharya dene ke lie anisyatA kA dharmo padeza sunAte haiN| use sunakara saba zoka rahita ho jAte haiN| dAda meM bharata ke bahuta anurodha karane para bhI rAma paNDita yaha kaha kara bana meM rahane kA nizcaya kahate haiM--'mere pitA ne mujhe bAraha varSa kI avadhi ke anta meM rAjya karane kA prAdeza diyA hai prataH abhI lauTa kara maiM unakI prAjJA kA pAlana na kara sgaa| mai tIna varSa bAda lauTa graauuNgaa|" jaba bharata bhI gAsanAdhikAra asvIkAra karate haiM taba rAma paNDita prapatI tigNapAdukA (tRNa pAdukA) dekara kahate haiM ki mere pAne taka ye zAsana karegI tRNapAdukAnoM ko lekara bharata, lakSamaNa sItA tathA anya logoM ke sAtha vArANasI lauTate hai| amAtya ina pAdukAnoM ke sAmane rAjakArya karate haiM / pranyAya hote hI ve pAdukAeM eka dUsare para prAdhAta karatI pIra TIka nirNaya hone para zAnta hotI thii| tIna varSa vyasIta hone para rAma paNDita lauTakara apanI bahina sautA se vivAha karate haiN| solaha sahasra varSa taka rAjya karane ke pazcAt ve svarga cale jAte
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA haiN| jAtaka ke anta meM mahAtmA buddha jAtaka kA sAmaMjasya isa prakAra baThAte haiMusa rAmaya mahArAjA zuddhodana mahArAja dazaratha the / mahAmAyA (buddha kI mAtA) rAma kI mAtA, yazodhara (rAhala kI mAM) sItA, prAnanda bharata the aura maiM rAma paNDita thaa|'' isI taraha "anAmaka jAtakam" meM rAma ke jIvata vRtta se sambandhita vasthA milatI hai / cInI tripiTaka ke antargata "tsA-pI-tsiMga-kiga mai 121 aSadhAmoM kA saMgraha milatA hai| yaha saMgraha 472I. meM cInI bhASA meM anudita humAyA isameM eka 'dazaratha kathAnam' bhI milatA hai jisameM rAma kathA kA ullekha kiyA gayA hai| isakI vizeSatA yaha hai ki isameM sItA yA kisI anya rAjakumArI kA uslekha nahIM huA haiM / dazaratha kI cAra rAniyoM kA varNana pAtA hai unameM pradhAna mahiSI ke rAma, dUsarI rAnI ke rAmana (romaraNa-lakSmaNa) tIsarI rAnI ke bharata aura cauthI rAnI ke zatrughna utpanna huye the / pradmuta rAmAyaNa meM rAmakathA kA dUsarA hI rUpa milatA hai jisameM sItA ko mandodarI dvArA apane garbha ko jamIna meM gADa die jAne ke pazcAt utpanna huA mAnA gayA hai jo hala jotate samaya vaha garbhajAta kanyA rAjA janaka ko milI pora unhoMne usaphaH lAlana pAlana kiyaa| lekina rAma kathA kA vyApaka evaM lokapriya rUpa bAlmIki rAmAyaNa kA rahA jo sarvaya samAdRta hai | jaina kathA ke do rUpa jaina sAhitya meM rAmakathA ke jo rUpa milate haiM unameM guNabhadrAcArya dvArA racita uttarapurANa evaM raviSeNa ke padmapha gAyA meM surakSita hai| donoM hI prAcArya jainadharma ke adhikRta vidvAna the / prAcArya raviNa ne vikrama saMvat 734 (677 I.) meM padmapurANa kI racanA samApta kI thI jabaki prAcArya guNabhadra ne 6 vIM zatAbdi ke anta meM uttara purANa kI racanA karane kA gaurava prApta kiyA thaa| isa prakAra mAcArya raviSeza kA padmapurANa prAcArya guNabhadra ke samakSa rahA hogA aisA anumAna kiyA jA sakatA hai kyoMki aisA mahApurANa likhane vAle prAcArya jinasena evaM guNabhadra apane pUrvAcAryo kI adhikRta graMthoM ko projhala prathavA anadekhA nahIM kara sakate / guNabhadra AcArya jinasena ke ziSya the / jinasena Adi purANa kI racanA karane se pUrva hI svargavAsI ho gaye isalie prAdipurANa ke avaziSTa bhAga evaM uttarapura'Na kI racanA karane kA kArya unake suyogya ziSya gugabhadra ne hI kiyA / unake dvArA uttarapurANa meM pratipAdita rAmakathA prAcArya raviSeza se bhinna hai jinameM sItA ko janakA kI patrI na mAnakara rAvaNa, mandodarI kI patrI mAnA hai|
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAmaMda evaM usakA papapurANa paM0 pakSAlAla jI sAhityAcArya ne uttarapurANa kA saMkSipta kathAnaka apane padma purANa kI prastAvanA meM nimna prakAra diyA hai| "vArANasI ke rAjA dazaratha ke cAra putra utpanna hote haiM-rAma subAlA ke garma se lakSmaNa kaikayI ke garbha se maura bAda meM jaba dazaratha apanI rAjadhAnI sAketa meM sthApita karate haiM saba bharata aura zatrughna bhI kisI anya rAnI ke garbha se utpanna hote haiN| yahAM bharasa evaM zatrughna kI mAtA kA nAma nahIM diyA gayA hai dazAnana binami vidyAdhara vaMza ke pulastya kA putra hai / kisI dina vaha amita vega kI putrI maNImati ko tapasyA karate dekhatA hai aura usa para prAsakara hokara usakI sAdhanA meM vighna DAlane kA prayatna karatA haiM / maNimati nidAna karatI hai ki maiM usakI patrI hokara use maaruugii"| mRtyu ke bAda vaha rAvaNa kI rAnI mandodarI ke garbha meM prAtI hai| usake janma ke bAda jyotiSI rAvaNa se kahate haiM ki yaha pa.vI bhApakA nAza karegI prataH rAvaNa ne bhayabhIta hokara mArgava ko prAjJA dI ki vaha use kahIM chor3a de| kanyA ko eka manjUSA meM rakha kara mArIca use mithilA deza meM gAI pAtA hai / hala kI noka se ulajha jAne ke kAraNa vaha manjUSA dikhAI detI hai aura logoM ke dvArA jamaka ke pAsa pahuMcAI jAtI haiN| janaka majUSA ko kholakara dekhate hai aura usakA sItA nAma rakha kara putrI kI taraha pAlana karate haiM / bahuta samaya bAda janaka apane yaza kI rakSA ke lie rAma aura lakSmaNa ko bulAte haiM / yuddha ke samApta hone para rAma aura sItA kA vivAha hotA hai / isake bAda rAma anya sAta kumAriyoM ko sAtha vivAha karate hai aura lakSmaNa pRthvI prAdi 16 rAjakanyAoM se / donoM dazaratha ko prAjJA lekara vArANasI meM rahane lagate haiM / nArada se sItA ke saundarya kA darzana sunakara rAvasA use hara lAne kA saMkalpa karatA hai / sItA kA mana jAMcane ke lie zUpAkhA bhejI jAtI hai lekina sItA kA satISa dekha kara baha rAvala se yaha kaha kara lauTatI hai ki sItA kA mana calAyamAna karanA asambhana hai / jaba rAma aura mInA vArANasI ke nikaTa citrakUTa vATikA meM vihAra karate haiM taba mArIca svarNamRga kA rUpa dhAraNa kara rAma ko dUra le jAtA hai| itane meM rAvaNa rAma kA rUpa dhAraNa karake sItA se kahatA hai ki maiMne svarNa mRga mahana bhejA hai / bhaura umako pAlakI para caDhana kI prAjJA detA hai / yaha pAsako vAstava meM paSpaka vimAna hai jo sItA ko laMkA le jAnA hai| savA mItA kA sparza nahIM karatA hai prayoki pativratA ke sparza karane se usakI mAkAgAminI vidyA maSTa ho jaatii| dazaratha ko svapna dvArA mAlama huaA ki rAvaNa ne mItA kA haraNa kiyA maura vaha rAma ke pAsa yaha samAcAra bhejate haiM / inane meM mugrIva maura hanumAna vAli
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ko ke virUddha sahAyatA mAMgane ke lie pahuMcate haiN| hanumAna laMkA jAte haiM aura sItA ko sAMtvanA dekara lauTate haiM ( laMkA dahana kA koI ullekha nahIM milatA) isake bAda lakSmaNa dvArA bAli kA vadha hotA hai aura sugrIva apane rAjya para adhikAra prApta karatA hai / bhava vAnaroM kI senA rAma kI senA ke sAtha laMkA kI ora prasthAna karatI hai / yuddha ke vistRta varNana ke anta meM lakSmaNa cakra se rAvaNa kA sira kATa dete haiM / isake bAda lakSmaNa divijaya karake aura zrI nArAyaNa banakara prayodhyA lauTa haiN| lakSmaNa kI solaha hajAra rAniyAM aura rAma kI ATha hajAra rAniyAM hai | sotA ke ATha putra hote hai sItA sthAna kA ullekha nahIM milatA) eka asAdhya roga se mara kara zava jaya ke kAraNa naraka meM jAte haiN| rAma lakSmaNa ke pRthvI sundara ko rAja pada para aura sItA ke putra ajIsaMjaya ko yuvarAja pada para abhiSikta karake dIkSA lete haiM aura mukti pAte haiN| sIvA bhI aneka rAniyoM ke sAtha dIkSA letI hai aura ghacyuta svayaM meM jAtI hai| prastAvanA hindI meM rAma kAvya --- prAkRta saMskRta evaM apanoM ke pazcAt jaba hi rAjasthAnI meM grantha racanA hone lagI to jaina kaviyoM dvArA ina bhASAoM meM sabhI taraha ke granthoM kA gadya evaM padma meM liyA jAne lagA yA phira suna graMthA ke bhAvoM ko lekara svataMtra rUpa se bhI kAvya likhe gye| hindI - rAjasthAnI meM rAmakathA ko kAvya rUpa meM nibaddha karane kA sarva prathama zreya mahAvAtri brahmajinadAsa ko diyA jA sakatA hai kyoMki unhoMne saMvat 1508 meM hI vizAla kAvya 'rAmarAma' ko racanA karane kA gaurava prApta kiyA / ' rAmarAya yadyapi ravipekhAMcArya ke purA ke AdhAra para na kiyA gayA hai lekina vaha kavi kI maulika evaM svataMtra racanA ke rUpa meM hai / saMvat 1728 meM deUna grAma meM lipibaddha dama kAvya kI eka prati chUMgarapura ke bhaTTArakIya zAstra bhaNDAra meM saMgrahIta hai isa pANDulipi meM 1256" AkAra vAle 405 patra haiM / kavi ne apane kAvya ke racanAkAla kA nimna gadya meM ullekha kiyA hai saMvata para prottarA, mamAra mAsa vizAla / zukla pakSa caudisI dinI sakiyo gulmAla // padmapurANa saMracanA vikrama kI 13 trIM zatAbdi ke tIyacaturtha baragA meM muni sabhAva hue / unake samaya meM tulasI kA rAmacaritamAnasa (rAmAyA ) lokapriyatA prApta karane lagA thA aura uttara bhArata kI adhikAMza janatA meM use par3hane kI ora i baca rahI thii| nAtra dharma meM phaila rahI rAmAyaNa ke prati grAsakti ko dekha kara 1. padmapurANa bhUmikA pRSTha saMkhyA 17-18
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacapurANa samAcanda muni ko bhI prAcArya raviSeNa kRta saMskRta bhASA ke pamapurANa ko sunane kI ruci paidA huii| padmapurANa ko muna kara munizcI ke hRdaya meM prAcArya raviSeraNa ke prati gaharI sasA mAgata / anI nAnAsA ne rAma meM inhoMne gavigAcArya ke prati jo zraddhA evaM bhakti pradazita kI hai vaha atyadhika saMbedanazIla hai / unhoMne raviSeNAcArya ko mati zruti evaM avadhi jJAna kA dhAraka mahAmunIzvara nigraMthAcArya evaM koSa mAna mAyA pyAdi kaSAnoM me rahita honA likhA hai 1 inhIM bhAtroM ko katri ke zabdoM meM dekhiye.-. kevala vANI sunyo yakhAna, paMDita munighara racyA purANa / prAcArya raviSeNa mahata, saMskRta maiM kInau anya // 30 // mahA munIzvara gyAMnI gunI, mati ati avadhi gyotI mumau / / mahA minaprasapasvI ahi, koSa bhAva mAyA mahI ratI // 3 // prAriSo vANI zAstra kiyA, ghamaM upadeza yahuvidha diyA / jisake mevA bheda apAra, mahAmumospara kaI vicAra / / 3 / / prAcArya ratriSeNa ke padmapurANa ko sunane evaM usakA svAdhyAya karane ke pazcAva muni samAcanda ke hRdaya meM usake hidI rUpAnnara karane ke mAtra jAgrata ye aura unhoMne saMvata 1711 meM phAlguna ekadA pavamI ko hindI meM padmapurANa jaise mahAna graMtha ko chandobaddha karane kA yazasvI kArya kara DAlA / .saMvatta sanahasa gyAraha varasa, munyAM bheda jinavANI sarasa / phAlguna mAsa paMcamI sveta, guruvAra mana meM dhari heta / / 33 / / sabhASada muni bhayA prAnanda, bhASA kari caupaI chuncha / suni purAna konAM maMDAna gumi jama loka sunu de kAna // 34 // sarva prathama gautama ravAmI ne rAma kathA ko sabako sunaayii| usake pazcAt agasena ke balI ne ise maukhika rUpa se kahA / phira kRtAMtasena ne eka karor3a paranoka pramANa graMtha nina kiyA / isake pazcAta dUsare prAcAryoM ne purANo kI racanA karake unheM palA / unake sabadana guni ziSya hue / phira arahasena evaM ladamanasena muni hue jinhone sATha hajAra zloka pramAgA padmapurANa likhA / usI purANa ko prAcArya raviSeNa ne nArana hajAra zloka pramAgA padmapurANa nAma senibaddha kiyA / kavi ne inakA racanA kAla kA nimna prakAra varNana kiyA haiM sahaiva eka praka doI se dharasa, chaha mahIne bIte kadha, sarasa / mahAvIra niravAraNa kalyANa, isa aMtara hai rayA purANa / /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA arthAt bhagavAna mahAvIra ke nirvANa ke 1200 varSa praura 6 mahine vyatIta hone para raviSeNa ne padmapurANa kI racanA samApta kI thii| kintu svayaM raviSeNa ne vIra nirdhAraNa saMvat 1204 evaM vikrama saMvat 734 meM paJcapurANa kI racanA karanA likhA hai / isaliye muni samAcanda ne apane rakhanA nAka meM varSa kA mAroM kara likhA isakA koI praughirapa nahIM btlaayaa| mUni sabhAcanda bhaTTAraka kuvarasena ke ziSya the / jo kASThA saMgha-mAthura gacchu-sena garaNIya bhaTTAraka the| bha0 kamalakIti ke do zubhacanda pora kumArasena ye do paTTa ziSya hae / / inake ziSya the sabhAcanda jo muni avasthA meM rahate the| kumArasena kA ullekha Amera zAstra jayapura kI eka prazasti meM bhI mAtA hai jo hemakIti ke ziSya evaM bha0 hemacanda ke guru the / muni sabhAnanda ke nAma kA koI usleja nahIM milatA hai 1 phira bhI meM bhaTTArakIya paramparA ke muni the isameM koI sandeha nahIM hai| jIvana paricaya mUni sabhAcanda kI gRhasthAvasthA kA kyA nAma thA / unake mAtA pitA kauna the / unakA janma kahA~ humA tathA unhoMne kisa avasthA muni dIkSA prApta kI isakA kAI ullekha nahI milatA hai| rAmAzcanda padmapurANa (hindI) ke atirima aura kauna 2 se graMthoM ke racayitA bane isakA bhI koI ullekha nahIM miltaa| lekina itanA avazya kahA jA sakatA hai ki sabhAdhanda apanI gRhasthAvasthA meM agravAla jaina hoMge kyoMki mApane graMnya prazasti meM agravAla janoM kI utpatti kA varNana kiyA hai| kavi ke anusAra agravAla jaina jAti kI utpatti nimna prakAra huI hai - eka bAra lohAcArya ne agnohA ke nikaTa pAkara yoga dhAraNa kara liyaa| agrohA ke sabhI nagaravAsI unakI baMdanA karane lge| yahAM unhoMne agravAla dhAvakoM ko pratibodhita kiyA aura zrAvakoM kI 53 kriyAnoM ko pAlane kA upadeza diyaa| paJca praNavata, cAra zikSAvata evaM sIna guNavato ke mahatva ko samajhAyA / nagara meM bbArata mithyAtva ko dUra kiyA aura jainadharma ke svarUpa ko sabako batAyA / lohA. bAyaM ke upadeza se sabane dazalakSaNa dharma, ratnatraya evaM vrata vidhAna ko aMgIkAra kiyA / jIva dayA kA pAlana hone lagA tathA sabane rAtri bhojana na karane kA niyama le liyA aura ughaDiyA meM agaveDa (vyAlu) kI jAne lagI / 1. dekhiye bhaTTAraka saMpradAya-pRSTha saMkhyA 24 2. dekhiye prazAsti saMgraha pRSTha saMcamA 85
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa __ muni sabhAbandra kASThAsaMdhI sAdhu the| usa samaya dehalI meM mUlasaMgha evaM kAnchAsaMgha donoM kI gAdiyAM thii| adhikAMza agravAla jaina samAja kASThAsaMghI bhaTTArakoM ke mAmnAya meM thaa| mUni sabhAcanda apane samaya ke pramukha santa the / sAhitya sarjana ko mora inakA vizeSa jhukAva thA / kamoM kA prayoga--padmapurANa vizAlakAma pantha hai jisameM 115 viSAnaka hai 1 tathA dohA, caupaI evaM soraThA chandoM kI saMkhyA 66.6 hai / jaina kaviyoM ne hindI pazca meM itanA vizAla anya bahuta kama nibaddha kiyA hai| purANa meM chandoM kI saMkhyA nimna prakAra haiprathama saMdhi (vidhAnaka) 463 pA vitIya saMdhi (vidhAnaka) 77 pazya tRtIya saMdhi (vighAtaka) caturtha saMdhi (vidhAnaka) 85 para paMcama vidhAnaka se 115 vidhAna taka 5770 paya yoga 6606 ukta padyoM meM andAnusAra saMkhyA nimna prakAra haidohA (duhA) 136 soraThA aDisla kavitta caupaI vidhAnaka kI samApti dohA, soraThA, kavitta evaM aDilla ina cAra chandoM meM se kisI eka ke sAtha kI gayI hai| lekina kahIM-kahIM isakA apavAda bhI hai aura vidhAnaka kI samApti caupaI ke sAtha bhI kara dI gayI hai| bhASA-mayapurANa kI racanA dehalI meM kI gayI thI isalie purANa kI pUla 6362 agroha nikaTa pramU ThAre joga, kare vandanA saba hI loga / agravAla zrAvaka pratibodha, zrepaka kriyA batAI mogha / 3 / / paMca aNuvrata siMkhyAmAri, gUnamata tIna kahe puradhAri / bArahai mata bArahai sapa kahai, bhavi jIva suNi pitta meM mahe / / 3 / / midhyA dharama kiyo prahAM dUri, jaina dharama prakAsyA puri / ghisoM dAna deI saba koI, sAsatra bheda suNi samakitI hoI / / 3 / /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA bhASA khaDI bolI hai jisa para pramukha rUpa se rAjasthAnI bhASA kA prabhAva dikhAI detA hai / kahIM-kahIM urdU ke zabda bhI A gaye haiM jo usa samaya bolacAla kI bhASA meM pracalita the ! tI purako zuddha parigAjita hai / zabdoM ko bigADa karake prayoga karane kA kavi ravamAtra nahIM hai / 17vIM zatAbdI meM jena kaviyoM ne apane kAvyoM ko sahI bolI meM likhanA prArambha kara diyA thaa| prastuta gamapurANa isa dhAraNA kA spaSTa pramANa hai / unhoMne prAntIyatA athavA bhASAvAda ke moha meM na par3akara sadava pradeza meM pracalita bhASA meM kAvya racanA kI hai| purANa kI bhASA para rAjasthAnI kA puTa hai| kahIM-kahIM kriyA padoM meM meM rAjasthAnI kriyA dI kA prayoga kiyA gayA hai to kahIM-kahIM rAjasthAnI zabdoM kA prayoga bahutAyata me dupA hai| kriyApada--(1) pahalI duHkha prajA kUnyU', madhusUdana kA vaira hUM lyU 384/4332 yahA~ gha evaM syU vidhAyeM rAjasthAnI bhASA kA hai| (2) loga khaMdAyA usake pAsa (104626] isameM khaMdAyA kriyA pada TheTha rAjasthAnI bhASA kA hai jisakA artha bhejA hotA hai| triyA padoM kI taraha zabdoM kA aura bhI adhika prayoga huaA hai| rAjasthAnI zabdoM meM se kucha zabda nimna prakAra hai pAraNAra (32,446 : prAgyoNI (42.96) janavAsA (58/68) bIjaNA (207:2004), tisAyA (226:2274) leeku (20622541, pANI (206 // 1660), bhAbhI (1641827), jAna (marAma) (1869), jinAvara (jAnavara 158 ! 1350) vAhaNa (1711578) / rAjasthAnI phAbdoM ke prayoga kI taraha urdU zabdoM kA bhI purA meM yatra-tatra pramoga huA hai jisakA pramukha kAraNa mabhAcanda muni kA jana samparka hI kahA jA sakatA hai| bavIla (2783), pharamAna (1455). dilagIra (207:2013), pharamAno galAma (192:1814) jaise zabdoM kA prayoga prastuta kAma meM dekhA jA sakatA hai| kahIM-kahIM urdU ke zabdoM kA maranIkaraNA bhI kara diyA hai| 'malAma' zabda kA ha nikAlakara malama (84:354) se kAma calA liyA hai| ___ isake atirikta bajabhASA kA bhI puraNa para spaSTa prabhAva hai / lokU, mokU~ zabdoM ke prayoga ke atirikta zabdoM ke prAge 'ka' pratyaya zabda jor3a kara prayoga karane kI pora kavi kI adhika kaci rahI hai| jaise - samudra kU (3626) mokU (3628) mAnaka (3630), rAmaka / 3617) zabdoM kI purANa meM bahutAyata hai / lekina vibhinna bhASAoM kA prabhAva hote hue bhI padamapurANa mukhyataH khar3I
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ mami sabhAdhaMva evaM unakA papapurANa volI kI mahAn kRti hai jo kavi ke pragAgha bhASA jJAna kI dyotaka hai| hindI bhASA meM 17vIM zatAbdI meM hI khar3I bolI kI pariskRta racanA milanA bhASA sAhitya ke adhyayana kI dRSTi se bhI atyadhika mahatvapUrNa hai / rasa evaM alaMkAra padmapurANa zuddha sAtvika kRti hai jisakA paryavasAna zAnta rasa praghAma hai| ima ke pramukha pAtra, rAma. lakSmaNa, rAvaNa, hanumAna, vibhISaNa, sugrIva, sItA prAdi haiM jinake jIvanavRtta ke ghAge pora purANa kA kathAnaka ghUmatA hai / prArambha meM kavi ne bhagavAna maTAmIra ke pavana manamakI divAni dvArA nirgana prathama tIrthakara RSabhadeva se lekara 20veM tIrthakara munisuvata nAtha ke pAbana jIvana kA varNana kiyA gayA hai jo eka bhUmikA ke rUpa meM hai evaM sama ke janma ke pUrva meM hone bAle mahApuruSoM kI smati mAtra hai / isake atirikta vAnara vaMza kI utpasi, hanumAna kA jIvana, unake pinA pacanaMjaya evaM aMjanA kA vivAha, viraha evaM milana, rAkSasa caMzA, rAvaNa kA janma, laMkA kI sthiti, rAvaNa kA parAkramI evaM dhArmika jIvana, rAvaNa dvArA laMkA kI prApti, vaibhava, apAra zakti evaM vizAla sAmrAjya Adi kA carNana bhI rAmakathA ke liye pUrva pIThikA kA kArya karate haiM / isaliye padmapurANa kI racanA samagra dRSTi se pUrNa hai usameM kahIM para bhI na koI maMzA chuTa sakA hai aura na kisI aMza ko manAbazyaka mahattva diyA gayA hai| isalie padmapurANa meM kabhI tIrthaMkaroM kA janma hotA hai, kabhI bharata bAhubalIyuddha, mAlI dvArA laMkA para AkramaNa, zravana dvArA yukha, indra aura rAvaNa ke madhya yuddha aura anta meM rAma rAvaNa yuddha hotA hai jahAM vIra rasa evaM dUsare rasoM kA khula kara prayoga huprA hai vahIM dUsarI ora saMsArasvarUpa varNana (pRSTha 47), tatvabarNana 1433), rAma kI tapasyA (5566) jase varNana rAmya pradhAna varNana haiM jisameM sAta rasa kA pravAha hotA hai| padmapurANa meM gAra rasa kA bhI bahuta prayoga huprA hai / padmottara ko sundaratA, mandodarI kA sauMdarya varNana, Adi aise kitane hI smala hai jinameM sauMdarya kA mukta hasta se varNana hamA hai| zrIkaMTha kI putrI kI sundaratA kA varNana dekhie parvata jyU punyU caMda, ghaTa baDhe yaha sadA ananta / dIradha nayane zravaNa so lage, dekha kuraMga vana mAMhi bhage / / 54413 daMta cipake jyoM horoM kI jyota, mastaka kapola pRthvI udyota / nAsA bhauMha banI chavi ghanI, banI kItaM na jAya ginI / / 55.14 rAvaraNa kI rAnI mandodarI kI sundaratA bhI dekhiyese kavi candramulI kahai, vaha ghaTai barSa yA samanita rhai| kima kavirAja kA hai mRga maina, yaI bhaya dAyaka sukha kI dena // 78/268 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 isI taraha vIra rasa se to padmapurANa marA par3A hai| purANa meM sthAna sthAna para yuddha hote haiM jo vIra rasa se pUrNa haiN| rAma rAvaNa yuddha kA eka vana dekhiye - ghor3A se ghADhA taba lar3e maMgala sau maMgala prati bhiDe | rathako ratha para diyA hiyA pela, presa bhiDe jyoM khelata doSAM barakhe vidyA vAsa, golA golI kareM mArai khaDaga Traka ho, pIchA pAva na hari vibhatsa rasa yuddha meM yoddhAoM ke sira, hAtha, pAtha bArA bahane lagI aura sArA dekhiye prastAvanA paravata muGa bhujA kA bhayA paDI sona nadI yaha tihA lodha, jaise magaramaccha jala tiraM, jetA rahA mujhA doTa sena tinakA kahi ma sa malla / / 3266 // ghamasAna ! koi // 3300 / / kaTa kaTa kara girane lge| rakta kI dRzya bhayAnaka lagane lgaa| isI kA eka varNana lobha paga jAI na diyA / hAthI ghoDe ratha sUra bahota || 3731 / / lotha rakta meM phire / koDa mena // 3732 || zAnta rasa- purANa meM yatra tatra saMsAra ke viraktatA, prasAratA, tapa kA mahatva evaM tatvoM kA varNana milatA hai jisako par3ha kara mana ko zAnti milatI hai tathA mana rAgAdi bhAtroM se dUra haTatA hai / je jIva haTha samakita gharaM, mithyA dharama nivAra nisace pAyeM parama parya, mugatai sukha pAra ||4961 / / jIva tara saMsArI daur3a, bhavya abhavya ubhaya viSa ho / abhavya tapasyA karaM zraneva, kAyA kaSTa binA viveka ||4662|| rasa vidhAna ke samAna prakAroM kA bhI bhar3A upayoga huA hai / isaliye upamA, utprekSA jaise kucha prakAra ho yatra tatra milate haiN| purANa kA samIkSAtmaka adhyayana - padmapurANa bhAratIya saMskRti kA koNa graMtha haiM / usameM saMskRti evaM samAja kA acchA varNana huA hai| usake nAyaka rAma haiM jo bhAratIya saMskRti ke preraNAsrota hai / rAma kI bhakti evaM unakA guNAnuvAda puNya kSetra kA kAraNa hai / pApoM se mukti dilAne bAlA hai| rAma ke guru athAha haiM jinakA bana karanA bhI sAdhAraNa kArya nahIM hai rAma nAma guna gama ayAha se guna kisa paM varane jAya / jAmukha rAma nAma tIsare, so saMkaTa meM bahuri na paraM ||23||
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhani samAcaM evaM unakI papapurANa jA ghaTa rAma nAma kA vAsa, tAkai pApa na prAva pAsa | jila avararAma rAma jasa sane devaloka sukha pArca ghane / / 24 / / isaliye kavi padmapurANa ke anta meM likhA hai ki jo vyakti isa rAma kAvya padmapurANa ko paDegA, svAdhyAya karegA, use tInoM lokoM kA yaza, sampatti evaM babhatra prApta hogA jo koI surAga dharama ke kAja, pAvai tIna loka kA rAja parama dhyAna su pApa na rahai, kevala jJAna jIva vaha lhai| 1. rAma rAma svabhAva se sarala, udAra, dayAlu haiM / mAtA pItA ke pUre prAjJAkArI haiM apane bhAiyoM se sneha rakhane vAle hai / zakti bANa dvArA lakSmaNa ke mUpita hone para baiM jisa taraha vilApa karate haiM vaha unake Ata prema kA anUThA udAharaNa hai mai dekhyA bhAI kA maraNa, mavara bhayA sItA kA haraNa, kATha saMghala pragani meM jarUM, lakSmaNa kA kaise dukha bha6 / / 331-1 / / rAma prajAvatsala hai / prajA ke dAda meM duHkhI emaM sukha meM sukhI hone vAle haiM / prajA prasantoSa athavA sInA ke prati galata dhAraNA ke kAraNa ve garbhavatI hone para bhI sItA kA parityAga karane meM kiJcit bhI nahIM ghabarAte / isake atirikta pagni parIkSA lete samaya bhI kaTora hRdaya vAle bana jAte haiM isalie unheM hama unhe "vajAdapi kaThorANi mRdUni kasamAdapi" vAle svabhAva kA kaha sakate haiN| rAma padmapurANa ke nAyaka haiN| purANa kA sampUrNa kathAnaka unake pIche calatA hai| rAma zakti ke puja bhI hai| mukha meM vijaya prApta karanA hI unakA svabhAva thaa| rAghaNa ase zaktizAlI zAeka se yuddha karane meM ye jarA bhI pIche nahIM haTe aura anta meM usa para vijaya prApta karake hI lautte| lepina akAraNa yuddha karanA unakA ravabhASa nahIM nahIM pA / ve rAvaNa ko anta taka samajhAse rahe aura yuddha ko TAlate rahe / rAma dUradarzI rAjanItijJa bhI haiM 1 jo bhI unakI zaraNa meM mA gayA vaha janakA hokara raha gayA / sugrIva, hanumAna, nala nIla jaise yoddhAoM ko unhoMne sahaja hI apanI ora milA liyA / vibhISaNaH jana prathama bAra hI unakI zaraNa meM pAyA tabhI use laMkAdhipati kaha kara sahaja hI meM use bhI apane pakSa meM kara liyaa| rAma jina bhakta haiN| jahAM bhI avasara milA inhoMne jina mandira ke darzana kime / dezabhUSaNa evaM kulabhUSaNa jaise mahAmuniyoM ko prAhAra dene meM kabhI pIche nahIM rahe / ve aneka vidhAnoM ke dhArI hai| rAma jIvana ke antima samaya meM dIkSA lete haiM tathA ghora tapasyA karate haiN|
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA ve jaba pAhAra ke nimitta jAte hai to loga dvArApekSA karate hai aura unako mAhAra dene meM apanA mahobhAgya samajhate haiN| mAtama dhyAna kare rAmacandra, vANI sunata hoI prAnanda / inake guNa prati pragama apAra, rAma nAma tribhuvana mAdhAra // 5566 / / rasanAM moTika kAra bakhAna, unake guNa kA anta na pAna / indra gharaaintra jo prastuti kare, te nahIM bora anta nikhara / / 5567 / / rAma ko kevala jJAna hotA hai aura nirvANa prApta karate haiN| 2. lakSmaNa rAma ke laghu bhrAtA hai lekina pAThaveM nArAyaNa hai| chAyA kI taraha rAma kI sevA meM rahate haiN| janma se lekara mRtyu taka ve apane bar3e bhAI kA kabhI sAtha nahIM chor3ate haiN| madyapi de nArAyaNa haiM, zaktizAlI hai, aneka vidhAmo ke pradhipati haiM sekina apane bar3e bhAI ko devatA sulya mAnate haiM aura unakI sevA karane meM hI apane jIvana kI sArthakatA samajhate haiN| ve cakradhArI haiN| rAvaNa ke palAe hue cakra ko ye grahaNa karate haiM mora usI cakra se rAvaNa kA sira kATa dete hai lekina isakA unheM kiJcit bhI abhimAna nahIM hai lekina zatruoM ke liye vai yama ke samAna haiM / lakSmaNa kI mRtyu dekhakara rAma vilApa hI nahIM karate phinsu apane bhAI kA mRtaka zarIra liye phirate haiN| rAmacandra dekheM nirAi, pIta varaNa dekha saba kA / kiha kAraNa slA iha bhrAta, mukhasoM kabata na bole bAta / / 5442 / / anya divasa mohi prAvata dekhi, mAdara karatA paTAbhiSeka / mere sAtha bahuta dukha sahe, daNDaka bana mAhI jaba hama rahe / / 5443 / / rAmaraNa mArai meraM kAja, raghuvaMsI kI rAkhI lAja / suma bina kaise jIuM prApa, kaise iha meTo saMtApa // 5444 / / 3. sItA janama sutA sItA rAma kI prAdarza pasnI hai| vaha apane zAstra ke liye sarvatra prasiddha hai / vaha bhAratIya saMskRti kI jItI jAgatI mUrti hai / pati kI anugAminI hai tathA unakI prAzA pAlana hI unake jIvana kI upalabdhi hai / banavAsa meM vaha unakI chAyA kI taraha sevA karatI hai| apaharaNa ke pazcAta baha rAvaNa kI mazoka vATikara maiM rahatI hai / rAvaNa use phusalAne kA bharasaka prayatna karatA hai lekina usake patikta ke kAraNa kisI ko nahIM pltii| vaha hanumAna kI bAtoM para aba taka vizvAsa nahIM karatI jaba taka vaha svayaM prAzvasta nahIM ho jaatii|| sItA kahai sugu hanumAna, tuma ana rAma kada kI pahacAna / maiM tuma nahIM dekhyA suNyA, kisa viSa uraNasau sanabaMdha daNyA /
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM janakA padmapurANa 11 unu ke kAraNa mAye laMka, mana meM kachupana prANI saMpha ||3068 / / byorA sU samajhAmo bAta, miTa saMdeha suNi viratAMta / lakSmaNa taNI kahI kusalAta, chApa eha pAI kiraNa bhAMti 113066 // sItA ko rAma vana meM char3A dete haiM aura apane bhAgya bharose jIne ko majabUra karate hai phira bhI sItA apane hI bhAgya ko kosatI hai aura rAma ko kabhI doSa nahIM detii| asA karma udaya hanA prAya, ve sukha khAsi bhejI isa lAya / ke meM baccha bichohA gAya, ke maiM bAla bichoha mAya / ke saravara ne bichohA haMsa, ke parabonIkA rAkhyA aMsa // 4567 / / rAma sItA kI agni parIkSA lete haiM aura usameM vaha kharI utaratI hai| dhAstava meM vizva meM yahI ekamAtra udAharaNa hai paMcanAma hiradai saMbhAla, jina bIsauM sumare tikAla / sarada bhUSaNa ko karI namaskAra, mana prazna kAya sata rahe hamAra / / 4625 // agani mAjha te jo UbarU jhUTha kahaiM to tri| prijl| paMca nAma paDhi citA meM par3I, sItala bhaI pragAna tiha ghar3I / / 4626 / / 4. rAvaNa rAvaNa prati nArAyaNA hai / vaha bAlya avasthA se hI zUravIra evaM yudhiya hai| bhakarNa evaM vibhISaNa usake nA bhrAtA hai tathA candranakhA usakI bahina hai| jaba use mAla ma par3atA hai ki pahile usake pitA laMkA ke rAjA the jo unase chIna lI gadhI hai to mAtA ko apanA pauruSa dikhalAtA hai aura phira vidhAeM siddha karane baiTa jAtA hai aura eka sAtha gyArahase vidyAeM prApta karane meM saphalatA prApta karatA hai| sAnana mArahasa vidyA laI, jinake guruga kA pAra na kahIM / 234/75 vidhAeM siddha karane ke pazcAt vaha sahaja hI laMkA para vijaya prApta kara letA hai| usake dasa sira evaM bIsa mujAeM haiN| vaha mahAn balavAna hai jise dekhate hI bar3ebar3e yovAoM ke prANa sUkha jAte haiN| lekina vaha jinendra kA bhakta hai / jina pUjA meM usakA pUrA vizvAsa hai / yuddha ke samaya bhI vaha pUjA karanA nahIM chodd'taa| bhI jina parama prasAda, vRddhi bhaI parivAra kii| pAyo saMkA rAja, rAkSasavaMsI jaga tilaka / / 465 / / 'rAvarA indra para vijaya prApta karatA hai tathA adhaMghakI bana kara samasta pRthvI para rAjya karatA hai / yaha prata niyamoM kA pAlana karatA hai aura unhIM ke niyamoM ke pAlana meM usameM apAra zakti utpanna hotI hai| vaha pranamtavIrSa muni ke pAsa nimna prakAra vrata pAlana karane kA nizcaya letA hai--
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prastAvanA eka bhAMti vrata pAlauM sahI, je nArI mujha icche nahIM tAko sola na khaMDau jAI, ihai varata mukha bolavaM rAI / / 106.31 / / rAvaNa jIvana meM sItA haraNa jaisI eka ho galtI karatA hai lekina isa eka hI galtI ne usakI sArI koti dho DAlI aura vaha sadA ke lie kalaMkita bana gayA / lekina haraNa ke uparAnta bhI vaha usase dUra se hI bAta karatA hai| sparza taka nahIM karatA kyoki sparza karane se satitva bhaMga hone kA Dara hai| sItA ko vApisa karane meM use apayaza kA vara lagatA hai isake atirikta bahu apanI sAmathya ke sAmane auroM ko tuccha samajhatA hai / unakI senA bahabaTa kreN| merA bala hai pragaTa tihUM loka, tukAI citave manasoka kahA rAma hai bhUmigocarI, jisakA bhaya tU citta meM gharI / rAma hai vAMSi baMdi meM ha / je me ANI sItA nAri, pherasa kaise iNavAra / / 3640 / / lekina rAma ke samakSa rAvaNa kA paurUSa samApta ho jAtA hai / usakA cakra usake hAtha se chUTa kara lakSmaNa ke hAtha calA jAtA hai aura usakI lIlA rAmapta ho jAtI hai aneka vidyAyeM bhI usakA sAtha nahIM detI / 5. hanumAna hanumAna vAnara vaMzI vidyAdhara hai| usake pitA pavanaMjaya evaM mAtA maMjanA kA caritra loka meM prasiddha hai| hanumAna prArambha meM hI vIratA ke dhanI hai pahale baha rAvaNa kA sAtha dete haiM lekina rAma milana ke pazcAt vaha rAvaNa kA virodhI bana jAte hai| hanumAna rAma kA samdeza lekara laMkA meM jAtA hai| sItA se bheMTa karatA hai / rAma ke samAcAra kahatA haiN| vaha pakar3A jAtA hai aura rAvaNa ke samakSa upasthita hotA hai | lekina apane vidyAla meM mukta hokara laMkA kA dAha karatA hai / rAma laMkA para AkramaNa karate haiM to vaha senApati ke rUpa meM bhagalI paMkti meM rahate haiM / lakSmaNa ke mUdhita hone para yaha ayodhyA jAkara vizalyA ko lAte haiM / jIvana ke anta taka vaha rAma ke sAtha rahate haiM tathA anta meM tapasyA karate hue mokSa lakSmI ko prApta karate haiN| hanumAna kA jIvana jaina sAhitya meM bahuta lokapriya rahA hai isIlie sabhI bhASAoM meM unake jIvana ke sambandha meM kitanI hI kRtiyAM likhI gayI haiM / pavamapurANa kA sAmAjika jIvana ---- padmapurANa meM deva vidyAdhara, bhUmigAMva, mleccha jAti ke prANiyoM kA varNana AtA hai aura inhIM meM se purANa ke pramukha pAtra banate hai : deva - devagati ke dhAraka deva svarga meM rahane vAle hote hai| kabhI ve tIrthaMkaroM ke - paMca kalyANakaroM meM Ate haiM to kabhI yuddha bhUmi meM dRSTi karate haiM / yakSa evaM pakSiNI deva jAti meM hI ginI jAtI hai / devoM ke vikriyA Rddhi hotI hai jisase ve apanA kucha bhI rUpa banA sakate haiM /
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM unakA vAri 91 vidyAdhara- manuSya jAti meM ye vidyAdhara vizeSa jAti ke hote haiM jo grAkAzacArI hote haiN| vimAnoM ke dvArA me zAkAza meM calate hai| aMjanA, patranaMjaya, hanumAna sabhI vidyAdhara jAti ke manuSya the| inakI vidyAyeM svataH hI prApta ho jAtI hai| vidyAoM ke dhAraka hone ke kAraNa inheM vidyAdhara kahA jAtA hai| bharata ko rAjasabhA meM vidyAvara nareza bhI the| maMjanA ko putra ke sAtha vidyAdhara nagara le mAyA gayA thA / paMjanI mati vivAza baiThAI, vasaMtamAtrA saMga laI caDhAi | vidyAdhara le nijapura callA, sugana muhUrata sAdhyA malA / baiThA vidhAraNa cale prAkAsa dekhyA rabi bAlaka mAkA / / 1326 / / bhUmigocarI-bhUmigocaro kA martha manuSyoM se hai jo kevala bhUmi para hI calate hai / rAma, sItA, lakSmaNa, janaka, dazaratha mAdi sabhI bhUmigocarI kahalAte the / rAbazA apanI zakti ke sAmane mUmigovariyoM kI zakti ko kucha nahIM samajhatA thA 4 mleccha - mleccha khaNDa meM rahane vAloM ko gleckha kahA jAtA thA / rAvaNa kA pradeza se khaNDa meM binA jAtA thA / ye mleccha bar3I duSTa prakRti ke hote the aura satpuruSoM ko saMga kiyA karate the / rAvaNa yadyapi rAkSasa vaMzI yA lekina usakI ginatI bhI mlecchoM meM bhAtI bhI ye bhatizaya zaktizAlI hote the / rAjA janaka ne dazaratha se lecchoM se chuTakArA pAne ke lie hI rAma lakSmaNa ko mAmantrita kiyA thaa| mleccha mohi gherA hai zrAya, thANA merA diyA uThAya / pIr3A parajA ku de haiM ghanI, debala ahi gaDa vihAM haNI sAdhA kU dehai japasarga, jisakUM tisa mArekha DGga / / 1800 // vivAha varNana purANa yuga meM pati patni ke rUpa meM rahane ke lie vivAha bandhana Avazyaka mAnA jAtA thA / padmapurANa meM vivAha ke do rUpa sAmane Ate hai eka svayaMbara dvArA, dUsarA saptapadI dvArA bArAta lekara kabhyA ke pitA ke ghara jAkara donoM prakAra ke vivAha jana samAja dvArA mAnya the / mamaraprabha vivAha ke lie bArAta lekara gaye the| nagara ke pAsa bArAta Ane para magavAnI kI gayI thI (48 /67) bArAta ne janavAsA kiyA thaa| vivAha meM kapar3e, gahane, hAthI evaM ghoDe diye gaye the| rAta ko jIpanacAra dekara sammAna kiyA thaa| zrImAlA kA svayaMvara racA gayA thA / kanyA meM paMpa pasanda ke vara ke gale meM mAlA pahinAyI thii| rAvalA ne zubha muharta meM mandodarI ke sAtha vivAha kiyA thaa| (74 / 268) sItA ne svayaMvara meM rAma ke gale meM mAlA DAlI thI /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA jomanavAra vivAha lagana ke pazcAt vizAla rUpa meM jImanavAra hotA thA / pUrai namara) gAMva ko jImanabAra dI jAtI thii| sItA ke svayaMbara ke pazcAt eka bahuta bar3I jImanavAra kI gayI thii| sone ke bAloM meM khAnA, bobI ke kaTore meM dUdha pInA usa samaya sAdhAraNa bAta thii| miSThAnoM kA vivaraNa par3hane yogya hai koNA koNI para baraphI sveta, ghevara lAha parusyA haita / khurame mIrA pUrI dhanI, bahuta suvAsa sanokI banI // 1941 // ghola baDe vyaMjana bahu mApti, hare jarada bahu gaNe na bhAta / bhAta vAla ati prata suvAsa. sikharaNa kA dauMnA vari pAti // tAmeM jarA lAyacI soMga, mevA melyA tihAM mohana bhoga / moThA mirava jIroM kA misyA, laga saMghAta tihA cilyo // 1643 // jImane ke pazcAsa pAna, nauga, kezara, jAvatrI dI jAtI thii| vibhISaNa ne jaba rAma ke svAgata meM vividha pakvAnna banAye the lekina unameM bhAta dAla dahI dUSa mAdi kI rasoI pramukha thI bAha pakravAna para dhyaMjana dhane, mAta dAla sAmagrI mile| kanakatabAI sobana thAla, baiThA jimaiM saba bhupAla // 3926 // niramala jala sau bhArI marI, pIya bhUpati mAne ralI / dUSa dahI jImeM saba bhUSa, SadAsa vyaMjana baraNa anUpa / / 33 / / svapna darzana aura svapna phala-- __ svapna darzana bhAvI ghaTamA ke sucaka hote haiN| tIrtha kara kI mAtA ko jo solaha svapna pAte haiM unase mAtA ke ubara se tIrtha kara putra janma ke sAtha usake susare lakSaNa bhI prakaTa hone lagate hai| hoya putra phala mana mAnanda, jAnaha pUranavAsI candra / sura nara ida kareMge seba, tIna loka ke vAnava deva ||77 // bhava sAgara kA toDe jAla, dharma sarIra dharma pratipAla / vidyAdhara napati pasupato, inameM bahota hAvai ratI / / 78|| rAjA zreNika ko padmapurANa ke kathAnaka ke prati prAzcarya evaM jijJAsA svapna meM hI pratibhASita ho gayI thI jisakA samAdhAna bhagavAna mahAvIra kI divyadhvani dvArA ho sakA thA (12/16-178) / maveSI ko bhI solaha svapna pAye the jinakA phala tIrthakara RSabhadeva ke rUpa meM putra utpanna honA thaa| kaikeyI ne putra janma ke pUrva tIna svapna dekhe the-- prathama siMgha gajI rava kare, hastI hama bahuta mana gharai / dUje maMgala dekhyA alI, sarovara meM vaha karatA ralI / / 71/10 / /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhApa evaM unakA payapurANa kamala ukhAri lipA mukha mAhi, bhAnU mere mandira AhiM / sIje delyA pUraNa candra, supane dekha mayA prAnanda // 71/181 / / isI taraha lavakuza hone ke pUrva sItA ne bhI svapna meM nimna prakAra dekhA thA rAta pAchalI baTikA pyAra, supinA nidha pAI tiha pAra / doI keharI garjata dekhe, sAyara ala nirmala peSe / / 4465 // deva vimANa prAyatA mANi, jANu sukha meM se prAraNa / bhae prabhAta jAgaraNa ke bera, gAve guNIjana madhurI aura // 4 || usI taraha rAma kI mAtA aparAjitA evaM lakSmaNa kI mAtA sumitrA ne bhI svapna dekhe the jinakA phala rAma aura lakSmaNa jaise mahApuruSa putra ke rUpa meM utpanna honA thaa| zakuna evaM zakuna phala smana svayaM vyakti kA pAte haiM jabaki zakUna anyatra hote haiM jo zubha zakuna evaM apazakuma donoM saraha ke hote haiN| jaise hI prayodhyA meM rAma aura lakSmaNa kA janma hotA hai rAvaNa ke pahAM apazakupa hote haiM rAvaNa ke ghara ulakApAta, bijalI parI kApira vaha jAsta / rAta viSasa zaivaM maMjAra, kUkara rove bArambAra // 1711 / / meMmala cAri supane mAjhi, bolai kAga hoi jaba sA~jha / allU bolai dina tihA~ paNe, aisI citA mana rAvaNa taNe // 1712 / / isI saraha dhusa ke antima dina jaba rAvaNa prAyudhazAlA meM zastra lene pahu~catA hai to use phira kucha apazakUna hote haiM jisase usako bar3I cintA hotI hai| rAvaNa prAvadhasAlA ghalyA, tihAM sugama khoTa sahUM milyA 1 iMTa soM chAtra paDyo bhUmi, TUTI dhurI pAyA gya bhUmi // 3620 // mAga hoi mikalyA mAMjAra, svAma kAna jhAyA tina baar| khoTa sugana rASaNa ko bhaye, maMdodarI soceM nija hive / / 3621 / / rAma dvArA garbhavatI sItA ko vana meM ekAkI chor3ane se pUrva usakI bhI dAhinI mokha phar3akane lagI thI taba usane nimna prakAra vicAra bhI kiyA thA dayaNa posti pharaka siyA, pazcAtApa mana meM kara liyaa| karama udai kana behar3a phirI, vana mAhi te rAvarae apaharI // 4503 / / yuddha varNana padmapurANa meM yuddhoM kA varNana vistRta rUpa se humA hai| yaha yuddha rAma rAvaraNa ke madhya hone hAramA so loka carcita hai lekina bharata vAhabalI yuddha, mAlI dvArA lakA para pAkramaNa, vaizravana rAjA dvArA yuddha, indra aura rAjA ke madhya yuddha varNana bhI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 paThanIya hai| aisA lagatA hai vaha yuga bhI yuddhoM kA yuga thA mora binA hAra jIta ke koI samasyA nahIM sulajhatI thii| lekina bharata bAhUbalI yuddha donoM bhAIyoM ke madhya hotA hai usameM senA to khaDI khar3I tamAzA dekhatI rahatI hai vyayaM ke khUna bahAne ke yaha acchI bAla thii| ina yuddhoM meM bhejA, barI, dhanuSa, talavAra, cakra, gadA jaise hathiyAroM ke atirikta dhagnibANa, meghavArA, ghuprAbAgA, aMdhakAra vANa, prakAza bAla jaise hathiyAroM kA prayoga hotA hai| yuddha meM nAyapAsanI vidyA, zaktivAla jaisI vidyAoM kA bhI khulakara prayoga kiyA jAtA thaa| rAvaNa ke ghamele ke pAsa gyAraha sau vidyAeM thI aura bahurUpaNI vidyA usane bAda meM prApta kI thii| kabhI-kabhI bar3e bhayaMkara yuddha hote the jinameM jana harmana bahuta huA karatI thii| aise hI eka yuddha kA varNana dekhiye prastAvanA paravata muMDa mujA kA bhayA, par3o loga usa jAIla diyA / sona nadI vaha sihA lotha, hAthI ghor3e ratha sUra bahota ||3731 / / jaise magaramaccha jala tire se lotha rakta meM phire| jaitAraNa kA dou sena, tinakA kahi na saka koi jaina || 3732 // rAvaNa ko nalakUbar3a se yuddha karane meM vimAna se goliyAM, gole barasAnA par3A thaa| cAra yojana ( koza) taka goloM kI mAra hotI thii| kavi samAcandha ke samaya maiM topa aura goloM se yuddha hone lagA thaa| isaliye usane isa yuddha meM bhI unakA varNana kara diyA jo tarakAlIna yuddha kauzala kA paricAyaka hai| yuddha meM vimAnoM kA prayoga hotA thA / vidyAdhara to vimAna se hI zrAte jAte the| rAvaNa kA puSpaka vimAna kA nAma to sarvatra prasiddha hai / nagaroM kA varNana I 1 padmapurANa meM aneka nagaroM kA ullekha AyA hai| inameM se kucha paurANika hai tathA kucha aitihAsika vaise sabhI rAjAoM ke apane-apane nagara meM jahA~ se ye grapane deza kA zAsana karate the / sarvaprathama kavi ne rAjagRhI nagarI kA varNana kiyA hai jahAM sAta manjile mahala the jinameM miti vizroM kI bharamAra thI / bohe-caur3e bAjAra evaM caupar3a thii| nagara ke cAroM ora se ghor3I evaM gaharI khAI thI yahI nahIM nagara kA vyApAra bhI khUba tagar3A thA | mahAM sarAphI, vastra vyavasAya, lena-dena prAdi hotA rahatA thA / Ucai mandira haiM sata khine sabase sarala rAya ke bane baseM saghana dIsa nahIM gaMga, likhe citra jima bhale suraMga || ujjala vara dhavala dUra kiye, chatrI kalasa kanaka ke diye / / 1/37 // + + +
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAmraka evaM unakA padmapurANa 25 vahA~ sarApha sarAphI kara, bola satti maTha prihrai| kasai kasauTI parakhe dAma, levA deI sahaja vizrAma 11 kuDalapura nagara to svarga ke samAna thA jahAM na koI duHkhI vyakti thA aura ma daridratA se ghirA humA / mahaloM ke pAsa bAga bagIce bane hue the| yahI nahIM jharanoM meM jala bhI bahatA rahatA thaa| kulapura sikhAratha rAva, madrApunIta jagata meM nAMu / sobhA nagara nA Ai ginI, suragapurI kI sobhA banI / 15.56 / / duHkhI dalidina koI dIna, paMDita gunI sakala parabIna / hATa bAjAra cauhaTe bane, sobhA sakala kahAM lau bhana / 35.60 bAhubalI kI rAjadhAnI podanapura kI sobhA to paura bhI nirAlI thI jahA~ sabhI makAna samAna the| gharoM meM rahane vAlI striyAM apsarAmoM se kama nahIM lagatI pii| bar3I kaThinatA se bharata ke vakIla ko bAhubalI kA rAjamahala milA thaa| Uce mandira saba ekasAra, 'DhatA pahuMcA rAjadarabAra / / 38487 // ghara-ghara nArI jAgi aparA, rAjamahala saba setI kharA 11 isI taraha mithalA nagarau, ujjayinI, mahendrapura nagara,1 laMkA, ayodhyA prAdi kA padmapurANa meM varNana pAyA hai vaha par3hane yogya hai| mahAvIravANI padmapurANa meM yatra tatra tIrthaMkaroM ke mukha se evaM muniyoM ke dvArA vAmika upadeza diyA gayA hai| jIvana pAlane ke niyama batAe gae haiM tathA caritra nirmANa ke kucha simAnta pratipAdita kiye gaye haiM isalie padamapurANa kevala kathAnaka mAtra na rahakara jIvana-nirmANa kA grantha bhI bana gayA hai| sAmAnya vyakti ke lie nimna miyAmoM ko Avazyaka batalAyA gayA hai tihu kAla sAmAyaka kara, sAta visana prAThoM mada hare / solahakArana kA vrata para, damA dharma dasa viSa bistare / / 10:567|| dhyAra dAna de vitta samAna, auSada abhaya prahAra samAna / sAstra diyA pAvai baha gyAma, binayabaMta hoI taji abhirAma ||10/13 // kavi ne dAna para bahusa jora diyA hai tathA dhana hone para bhI dAna nahIM dene ko abaza evaM pApabaMdha kA kAraNa basalAyA hai 1. dekhiye padya saMkhyA 263 5. ma 4062
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA deva vavidha dAna, artha pAma dharmahi kreN| te pAbai niravAna, jasa pragaTai tihu~ loka meM // 11/153 // ghaupaha--dhana pAyA kachu punya na kiyA, bhapajasa poTa apane sira liyaa| zrApa sAtha na khuvAve aura, sadA bahai citA kI Dhora / / 154 / / joDi dravya dharatI tala diyo, kele kAhU ne sopiyo| ke vaha dhana levaM hara cora, ke khoyA juyA kI Thaura / / 15 / / ke vaha sAta visana so mamA, ke riNa diyA tihAM yakI rahmA / phaii rAji meM lIyA daNDa, virapana bhayA jagata meM bhaMDa // 157 // aise lagatA hai ki kadhi ke samaya meM rAtri bhojana tyAga kA niyama kuzca zithila ho gayA thA tathA pAnI ko chAnakara pIne kI pravRtti bhI kucha kama ho rahI thii| isalie ina donoM niyamoM ko ikSatA se pAlana karane para jora diyA hai tathA niyamoM ko nahIM pAlana karane vAle kI sla ba bhatsanA kI gayI hai| bhojana rayaNa taje ti bAta, te kahoe mAnusa ko jAta ! je nara ramaNa bhojana khAMhi, rAkhyasa sama jAhiye tAhi / dohA khe nara nisI bhojana kara, kaMda mUla phala khAi / te ciha'gati bhramate phira, mokSapaMtha tihA nAhi / / 1051 / / isI taraha binA chanA pAnI sevana karane kA niSedha kiyA hai bhaNDANyAM jo pIve nIra, kara snAna maMjana sarIra / kaMdamUlAdika saba phala khAya, mata saMyama pAlyo nahIM jAya / / 14 / / presa je seve mithyAtva, te nara mara kari narake jAta // lekina bhUkhe ko bhojana dene evaM pyAme ko pAnI pilAne meM prapAra puNya batalAyA hai tathA sarala citta rakha kara dUrAre ke duHkha ko dUra karane se svarga kI prApti hotI hai| mukhA bhojana pyAsA nIra, sarala citta jAne para pIra / puni saMyoga laha gati deva, narapati lagapati uttama kula bheva / / 16 / / 11 parAdhInatA kavi ne parAdhInasA ko bahuta burA batalAyA hai| parAdhIna kachu bola na sake, jiMhA bheje vihAM pala nahIM Tika / jaisI prAzA soI hoya, tAko gharaja sake nahIM koI // 4587 / / subhASita evaM sUktiyAM purANa meM vividha kathAnaka prAya haiM ina kathAnakoM ke prasaMga meM kahIM kahIM kavi ne bahuta sundara subhASita evaM sUktiyAM kahI hai jo sadaiva manana cintana evaM jIvana meM
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA papapurANa 27 utArane yogya hai / ina subhASitoM se kAvya sauSThava baDhA hai tathA varNana meM madhuratA pAyI hai / kucha udAharaNa nimna prakAra hai(1) kisakI pRthvI jhisakA rAja, mausama bahuta kara gaye rAja (30/423) ye zabda bharata ne dhyAnastha bAhubalI ko kahe the jinake hRdaya meM eka zalya thA ki vaha bharata ko pRthvI para tapasyA kara rahA hai / (2) mAge ko pIchA nahIle tAta ( 66) yuddha meM jAna bacAkara bhAgane vAle kA pIchA nahIM karanA caahie| (3) aisA yaha saMsAra svarUpa, naTavata bheSa kara bahurUpa (06/555) / maMsAra kI vAstavika sthiti batalAyI hai jisameM yaha prAmaNI naTa ke / samAna vicitra rUpa dhAraNa karatA rahatA hai| (4) jo nArI parapuruSa ko rama, so nArI nIcI gati bhrama (118/816) (5) jyA pakaTe tItara na vAja (124/893) (6) soga vijoga rahaTa kI ghaDI, ka bahIM rItI kabahI bharI (172/1531) (7) hoNahAra TAryo kima Tara (181/1661) (8) hogA hAra kaise Tala, bahuvidha kareM upAya / agahogI hogI nahIM, iha nimitta kA bhAva / / 11, 1662 (8) beTI kisake gharai samAya (206 / 2035) (10) dina setI jyu mojana khAya (223/2234) (11) jatI sanyAsI bina pratIva, bAla vRddha nArI pasu jIva / pasu apAhaja mata mAro bhUla, inakI hatyA hai praghamUla // 226/2321 isa prakAra aura bhI bahuta sI suktiyAM evaM subhASita purANa meM se ekatrita kI jA sakatI haiM vAstava meM ne kavi purArA kAma ko sarasa evaM rocaka tathA prabhAvI banAne ke lie isa prakAra kI racanA kA prayA sahArA liyA hai| pANDulipi paricaya papapurANa kI eka mAtra pANDulipi DigmI (rAjasthAna) ke di. jana mandira meM saMgrahIta haiN| isa pANDulipi meM 118 patra hai jo 1s| 4 6 iMca sAija ke hai| pratyeka pRSTha meM 20 paMktiyAM haiN| pANDulipi saMvat 1856 miti prapAda vadi 14 somavAra ko likhI huI hai / lipikAra prazasti nimna prakAra se hai iti zrI padamapurANa sabhAcandra kRta saMpUrana / saMvata 18 se 56 miti ASADha padi 14 bAra somavAsare likhita paNDita motIrAma likhAyataM sAhanI zrI gaMgArAma jI kI bahu jApti dorAyA mAMDalagar3ha kI uttarAya mAI kA vrata meM paNDita motIrAmena dIyo / patha saMkhyA 11 hajAra rupayA 7 dIyA nijarAnA kA zubhaM bhvtu|| pAli vi kI prApti zrI mANakacanda jI saTI DiggI ke mAdhyama se huI hai / vaise
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA 28 maiM evaM zrI harakacandajI caudharI bhUtapUrva samAja kalyANa adhikArI rAjasthAna agasta 82 meM DiggI ke zAstra bhaNDAra kI khoja meM gaye the granthoM kI sUcI banAte samaya prApta huI thii| padmapurANa kI pANDulipi huI hai| ho sakatA hai rAjasthAna prathavA zAstra bhaNDAroM meM pANDulipi mila jaaye| maiM zrI harapha canda hai jinhoMne do dina taka Thahara kara granthoM kI sUcI banAne taba mujhe maha pANDalipi abhI taka yahI eka mAtra dehalI sAdi ke pora bhI caudharI kA bhI bhAbhArI meM sahayoga diyA thaa| padmapurANa kA sAra--- caubIsa tIrthaMkaroM ke maMgalamaya stavana se padmapurANa prArambha hotA hai / isake pazcAt jinavANI ke svarUpa kA kathana evaM rAma nAma ke mahAtmya kA varNana kiyA gayA hai / kavi ne apane pUrvavartI prAcArya raviSeNa ke smaraNa ke pazcAt rAjagRhI nagarI kI sundaratA, kuNDalapura ke rAjA siddhArtha ke yazogAna ke sAtha hI trizalA mAtA dvArA solaha svapna, bhagavAna mahAvIra kA janma, tapa, kaivalya evaM samavasaraNa kA karana milatA hai| mahArAjA zreNika raghuvaMza kI kathA jAnane kI icchA prakaTa karate haiM / bhagavAna mahAvIra kI divya dhvani khiratI hai aura gautama gaNadhara dvArA jinavANI ke anusAra raghuvaMza kI kathA kA varNana kiyA jAtA hai / 1 gautama gaNadhara rAmakathA kahane ke pUrva bhogabhUmi evaM caudaha kulakaroM ke ullekha ke pazcAt prathama tIrthaMkara RSabhadeva ke pitA mahArAjA nAbhirAya evaM mahArAnI marudevI ke garbha se RSabhadeva kA janma, veSoM dvArA janmotsava kA prAyojana, RSabhadeva kA bAlyakAla, zArIrika sundaratA, vivAha va santAnotpatti rAjya prApti va unake dvArA lona varA (kSatriya, vaizya, zUdra) kI sthApanA kA varNana karate haiN| dIrghakAla taka rAjya sukha bhogane ke pazcAt RSabhadeva tapasvI banakara kaipatya prApta karate haiN| dharmopadeza dete haiM aura panta meM nirvANa prApta karate haiN| RSabhadeva ke 101 putra evaM 2 putriyA hotI hai| bharata kA vigvijaya ke pazcAt apane choTe bhAI bAhubalI se yuddha hotA hai / yuddha meM yadyapi bAhubalI kI vijaya hotI hai lekina unheM vairAgya ho jAtA hai / bharata samrATa banate hai | bharata dvArA brAhmaNa varga ko sthApanA kI jAtI hai aura unheM "sabase uttama zaMbharaNa bhane" ke rUpa meM svIkAra kiyA jAtA hai| samrATa bharata paryApta samaya taka rAjya sukha bhogate haiM aura anta meM bhAvita jana ko rAjya bhAra sauMpakara svayaM vairAgya dhAraNa kara lete haiN| isa kathAnaka meM vidyAdhara vaMza kA varNana evaM satpayoSa kI kathA kahIM gayI hai| tRtIya kathAnaka meM ajitanAtha tIrthaMkara ke varNana ke pazcAt sagara kI utpatti, usake sATha hajAra putroM dvArA kailAza para jAkara gaMgA ko khodanA, dharaNendra dvArA bhIma evaM bhAgIratha ko chor3akara sabhI putroM ko panI kAra se bhasma karanA, pitA dvArA putroM kI mRtyu para duHkha prakaTa karane ke pazcAt bhAgIratha ko rAjya sauMpakara svayaM jina dIkSA le lene
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa hai isI meM laMkA ke rAjA mahArAkSasa evaM usake putra amara rAkSasa mAdi kA varNana bhI mAtA hai| caturtha kathA meM rigaka mAdA vArasa no nazA lAgne kI icchA, usakI utpatti, meghapura nagara meM rAjA matendra papane putra zrIkaMTha ke sAtha rAjya karatA hai| usakI eka sundara putrI ko ratnapurI ke rAjA apane putra patrottara ke liye mAMgatA hai lekina use yaha nahIM milatI hai| eka bAra jaba vidyApara sumerU parvata para jAtA hai to puSposara kI lar3akI kI sundaratA dekha kara mugdha ho jAte hai / puSpottara zrIkaMTha kA pIchA karatA hai vaha bhAga kara laMkA calA jAtA haiN| phira padmAvatI se usakA vivAha ho jAtA hai| laMkA narezA kotiSavasa zrIkaMTha ko kiSalapura kA rAjA banA detA hai / vahAM ghaha varSoM taka rAjya karatA hai / eka bAra usane apane pUre parivAra ke sAtha mAnuSottara parvata kI yAtrA kI tathA vahAM deva banakara nandIzvara dvIpa kI yAtrA karane kI icchA prakaTa kI phira apane putra vacakaMTha ko rAjya bhAra saupakara svayaM ne jina dIkSA dhAraNa karalI / zrIkaMTha rAjya karane lagA / eka bAra usane eka cAraNa Rddhi pArI muni se apane pUrva bhava pUche / pUrva bhava sunane ke pazcAt use vairAgya ho gayA aura apane putra ko rAjya dekara svayaM muni bana gayA / isake pazcAt kitane hI rAjA haye / isI paramparA meM hone vAle amaraprabha rAjA kA mugamatI se vivAha hmaa| kavi ne bArAta eva jImanabAra kA acchA bagaMna kiyA hai| amaranabha mAMsa tI kara ke zAsana kAla meM hue the| isake pazcAt jaba vAsupajya svAmI kA zAsana kAla mAyA to tIna tIna sAgara kI lambI avadhi vyatIta hone ke pazcAt amaraprabha kA phira janma hotA hai| laMkA ke rAjA viyata kI zrIcanda paTarAnI thii| eka bAra ve donoM jaMgala meM gaye hA the to eka bandara ne rANI ke phUla kI de mArI / rAjA ne dAga se bandara kA vadha kara diyA / vAnara marane ke pUrva muni ke caraNoM meM prA girA / isase baha mara kara deva ho gayA / deva ne mAyAmayI senA banA kara vidyutavega para car3hAI kara dii| lekina donoM meM mitratA ho gyii| mAditapura kI rAnI vegavatI kI putrI zrImAlA kA svayaMvara racA gayA / prasvavaMga meM zrImAlA se gupta vivAha karake use vimAna meM baiThAkara le gyaa| __ mAlI rAjA ne laMkA para car3hAI karake usako le liyaa| vaha laMkA para rAjya karane lgaa| kucha samaya pazcAt indrakumAra ne laMkA para car3hAI karake aura yuddha ke pazcAt vaha laMkA kA svAmI bana gyaa| mAlI mArA gayA sumAlI kI patnI phaikasI ne tIna svapna dekhe / usake tIna putra utpanna hue jo rAvaNa, kubhakarNa evaM vibhISaNa khlaaye| udhara indra ko rAvaNa ke banma lete hI duHsvapna mAne lge| vaha
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 cintita ho gyaa| eka dina rAvaNa prapanI mAM ke sAtha jA rahA thA taba usane ghapanI mAM se rAjA aura usake nagara ke bAre meM puuchaa| mAM ne laMkA ke bAre meM rAvaNa ko saba kucha batA diyaa| isase rAvaNa ko bar3A koSa AyA aura laMkA jItane kA nizcaya kiyaa| usane mAM ke sAmane hI apanI zakti kA pradarzana kiyaa| phira tInoM bhAIyoM ne vidyA prApti ke lie tapasyA karanA prArambha kiyA / yakSa ne bahuta prabhAra ke vizna upasthita kiye| devAMganA kA rUpa dhAraNa karake unheM apane dhyAna se DigAnA cAhA lekina koI bhI apanI sAdhanA se nahIM ddige| rAvaNa ne eka sAtha gyAraha sau vidyAeM prApta kii| prastAvanA rAvaNa ne vidyA prApti ke pazcAt pahile mandodarI se vivAha kiyA aura phira laMkA ko vana rAjA se chIna lii| laMkA vijaya ke pUrva dazAnana ko madodarI se indrajIta kI prApti huii| laMkA rAkSasa vaMsI rAvaNa kI ho gayI / rAvaNa eka bAra kailAza para jina vandanA ke liye gayA / mArga meM use vAli muni tapasyA karate hue mile| rAvaNa ne yapane vidyAbala dvArA zrapanI zakti kA pradarzana kiyA / tapasyA karate hue bAli ne apanA aMgUThA Teka diyA / rAvaNa usake bhAra ko nahIM saha sakA aura cillAne lgaa| bAli muni ko dayA zrAmI tada kahIM jAkara rAvaNa kI prANa rakSA ho skii| rAvaNa ne bAli kI stuti kI tathA vairAgya lene kI icchA prakaTa kI / sabhI dharandra ne rAvaNa ko vRddhAvasthA meM sAdhu jIvana apanAne kI bAta kahI tathA rAvaNa ko eka zaktibAga dekara use pIra bhI balazAlI banA diyaa| isake pazcAt rAvaNa ne sahakharazmi rAjA para vijaya prApta kii| isake pazcAt vasu rAjA kI kathA AtI hai| nArada evaM parvata ke madhya carcA chir3a jAtI hai / parvata "jajJa kiyA baikuMThA jAI" meM vizvAsa karatA hai | nArada isa vicAra kA khaNDana karatA hai| 'ja' zabda para donoM meM bahasa hotI hai / ve vasu rAjA ke pAsa nirNaya ke liye jAte haiN| vasu rAjA parvata kI pakSa lekara aja zabda kA artha bakarA batAtA hai / isa asatya nirNaya se vaha siMhAsana sahita naraka meM jAtA hai parvata ko jaba cAroM ora se nindA hone lagI to vaha sanyAsI bana jAtA hai aura rAjA mAruta ko yajJa karane kA parAmarza detA hai| jaba rAvaNa ko yajJa kA patA calatA hai to vaha rAjA mAruta evaM sabhI viproM ko bAMdha letA hai lekina anta meM nArada dayA karake unheM chur3A dete haiM / rAvaNa kA eka vivAha kanakaprabhA se hotA hai| usakI eka kanyA madhu kA vivAha mathurA ke rAjA harivAhana ke putra madhu ke sAtha hotA hai / rAva ke kailAza parvata para jAne kI sUcanA pAkara indra ne nalakUbar3a rAjA ke bhaya se mukta karane kI prArthanAko zavasA sahAyatA ke lie daur3A lekina nalakubar3a ne gar3ha ke kivAr3a
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ mani samAcaMba evaM unakA parapurAsa banda kara diye / lekina rAvaNa kI vIratA evaM majeyatA ko sunakara nalakUbar3a kI patnI upArambhA usa para prAsakta ho gyii| usane apanI dUto ko bhejA aura sudarzana cakra hone kI bAta khiiN| pahile to rAvaNa parastrI se bAta karane ke lie hI manA kara detA hai lekina vaha vidyA prApti ke lobha meM rAno ke pAsa calA jAtA hai maura usase vidyA prApta kara letA hai aura nalakabar3ha para vijaya prApta karatA hai / malakavA indra kI sahAyatA karatA hai / indra aura rAvaNa meM bhayaMkara yuddha hotA hai indra ko apane bala pauruSa para garva hai| rAvaNa siharatha para savAra hokara lahatA hai to indra hAthI para lar3atA hai / donoM vibhinna vidyAbhoM kA upayoga karate haiN| anta meM donoM meM malla yuddha hotA hai aura usameM rAvaNa kI vijaya hotI hai / rAvaNa indra ko daNDa denA hai| indra ke pitA sahasrAra dvArA indra ko chor3ane kI prArthanA karane para rAvaNa indra ko chor3a detA hai indra ko panI hAra se bahuta pIr3A hotI hai| itane meM municandra kA bahA~ prAgamana hotA hai apane pUrva bhaya kA vRttAnta jAnane ke pazcAta use vairAgya ho jAtA hai maura anta me muni dIkSA lekara nirvANa prApta karate haiM / ghAtakI dvIpa meM anantavIrya muni ko kavalya hotA hai| devatA gaNa vahAM candanA ke lie pAte haiM / rAvaNa bhI vandanA ke lie pahacatA hai| bhagavAna kI vANI khiratI hai / graha dravya, sAta tattva evaM nava padArthoM para pravacana hotA hai / praNavata, mahAvA, daza dharma prAdi ke pAlana ke sAtha rAtri bhojana-niSeSa kA bhI upadezA hotA hai| lobhadatta seTha kI kathA bhI kahI jAtI hai jisake anusAra lobhadasa naraka evaM seTha bhadradatta apanI ImAnadArI se jagata meM sammAna prApta karatA hai| sumbhakaraNa rAvaNa prAdi sabhI bata grahaNa karate hai / rAvaNa ata letA hai ki jo strI usako nahI cAhegI usakA vaha zIla kabhI khaNDita nahI karegA / rAjA figh ne isake pazcAt hanumAna ke bAre meM jAnanA cAhA / bhagavAna kI ra divya bani virI maura gautama gaNadhara ne usakA varNana kiyA / mAditapura ke rAjA prasAda evaM rAnI ketukI the / unake putra kA nAma pavanaMjaya thA / udhara basapura deza ke rAjA mahendra evaM usakI rAnI hRdayavegA thii| anjanA unakI putrI thii| anjanA jaba vivAha yogya huI to usake sambandha kI bAta clii| mahendra ke eka maMtrI ne rAvaNa kA nAma sujhAyA aura usake vaibhava kA varNana kiyA / dUsare mantrI ne zrISeNa rAjA kA nAma batAyA / tIsare maMtrI ne pavanaMjaba ke lie anuzaMsA kii| rAjA ko padhanaMjaya kA nAma pasanda pAyA aura prahalAda ke sAmane graMjanA pavanaMjaya ke sAmane prazaMsA kI to usase usakA mana khaTTA ho gyaa| isase aMjanA ko bhI bhArI duHsa hunA phira bhI donoM kA vivAha ho gyaa| udhara ratnadIpa ke rAjA ke sAtha rAvaNa kA yuddha chir3a gayA / rAvaNa ne /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvamA sahAyatArtha rAjA prahalAya ko nimantraNa bhejaa| pavanaMjaya ne yuddha meM jAne kA prastAva rakhA aura senA lekara vaha ravAnA hamA / mArga meM use eka nadI ke kinAre pakavA bakavIM ke biraha ko dekhakara aMjanA kI yAda praayii| yaha senA vahIM ghor3akara eka rAtri ke lie aMjanA se milane calA gyaa| donoM meM milana humA / maMjamA garbhavatI hA gayo / aba pavanaMjaya kI mAtA ko usake garbha kA mAlUma par3A to usa para puruSa ke sAtha gamana kA doSa lagA kara use ghara se nikAla diyaa| bhajanA rotI bilakhatI apane pitA ke ghara pahuMcI lekina vahAM bhI use koI pAzraya nahIM milaa| kavi ne aMjanA kA cArI aura se tiraskRta hone kA rAmAmcakArI varNana kiyA hai| ise apane pitA ke yahAM se bhI "DelA ITa patthara kI mAra, nagara mohi teM daI nikAra" se tiraskRta honA par3A / pransa meM apanI dAsI ke sAtha saghana evaM bhayAnaka mana meM eka guphA meM jAkara zaraNa lii| vahIM use eka dhyAnastha muni ke darzana hue| muni ne use pUrva bhava kA smaraNa karAyA tathA putra prApti kA prAzIvAda diyaa| usI samaya ranacala rAjA kA hAnI kI khoja meM vahAM nAnA hmaa| aMjanA ne putra ko janma diyA lekina durbhAgya se ziza' hanumAna vimAna se gira gayA lekina hanumAna kA kucha bhI nahIM migar3A / yaha ghaTanA usake bhaviSya meM patizaya zaktizAlI hone kA saMketa mAtra thii| udhara pavajaya jaba yuddha se lauTA taba maMjamA ko na pAkara bahuta duHkhI humA / isake niSkAsana ke samAcAroM se vaha pAgala jaise ho gyaa| vaha tatkAla aMjanA ko Dhane niklaa| iMjanA ke viraha meM usakI dazA dayanIya ho jAtI hai lekina anta meM donoM kA milana ho jAtA hai aura ye sukhapUrvaka rahane lagate haiN| eka bAra varuNa ne rAvaNa para AkramaNa kara diyA / patranaMjaya kI sahAyatA mAMgI gyii| isa bAra skya hanumAna rAvaNa kI sahAyatArtha jAte hai| rAvaNa hamumAna ko dekhakara bahuta prasanna hotA hai| varuNa evaM hanumAma meM ghanaghora yuddha hotA hai| rAvaNa varuNa ko pakar3a letA hai| pRmbhakaraNa vijaya ke pazcAt lUTa mAra manAtA hai to rAvaNa usakI cintA karatA hai| varuNa ko chor3a diyA jAtA hai| isa yuddha meM hanumAna kI vIratA kA sabako patA lakSa jAtA hai ! hanumAna ko sugrIna apanI kamyA dezA hai tathA ve saba sukha se rAjya karate haiN| 20 veM tIrthaMkara munisuvrapta nAtha kA mAtA padmA ke udara se janma hotA hai| unakA janma kalyANapha vevoM dvArA manAyA jAtA hai| yuvA hone para unakA yazomati se vivAha hotA hai / bahuta kSoM taka rAjya sukha bhogane ke pazcAta bijalI girane kI ghaTanA ko dekhakara unheM vairAgya ho jAtA hai / tapasthA ke pazcAt pahale kaMbalya hotA hai aura eka lambe samaya taka dharmopadeza dene ke pazcAta nirmANa prApta karate haiM / vRSabha
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMca evaM unakA payapurANa nAtha se lekara mutisubata taka hajAroM rAjA hote haiM / prayo'pA meM bajavAha, kIrtidhara hiraNyanAbha, nahuSa, syodAsa evaM pramaNa pAvi eka ke bAda dUsare rAjA hote haiM aruNa rAjA ke anantaraSa evaM dazaratha do putra hote haiM lekina apane pitA ke sAtha anantaratha dvArA dIkSA lene ke kAraNa dAratha rAjA banate haiN| dazaratha ke tIna rAniyoM thI-aparAjitA, kaikayI evaM sumitraa| eka dina rAvaNa ke yahAM nArada RSi kA prAgamana huA / rAvaNa dvArA apane mArane vAle kA nAma jAnanA cAhA lo nArada ne dazaratha ke putra lakSmaNa kA nAma thA janma kI kImata kA sAmanAra | rAvaNa ne tatkAla dazaratha evaM janaka ko mArane ke lie dUta bheje lekina ve dUsaroM ko mAra kara unake sira rAvaNa ke sAmane rakha diye / rAvaNa apane pApako amara samajhane lgaa| ke kamI kA vivAha svayaMvara dvArA hasA thA / svayaMvara ke pazcAt kekayI ne dazaratha kA pugA sApa diyaa| dazaratha kI vijaya huii| rAjA dazaratha ne prasanna hokara phaikayI se yatheccha vara mAMgane ke lie kahA lekina rAnI ne bhaviSya ke lie surakSita rakha liyA / dazaratha mAnanda rAjya karane lage / aparAjitA, ke rAma, sumitrA ke lakSmaNa evaM ke kayI ke bhArata kA janma mA / sumAtrA ke zatrudhana paMdA hue / inake janma hote hI rAvaNa ke ghara apazakuna hone lge| cAroM bhAI vibhinna vidyAyeM sIkhane lge| janaka ke ghara sItA evaM bhApaNDala kA janma inaa| bhAmaNDala ke pUrva bhava ke vara ke kAraNa janma hote hI devatAgaNa use uThA le gaye paura rathunupura rAjA ke jina mandira meM baiThA gaye / sudaramaNA rAnI ke koI santAna nahIM hone ke kAraNa usakA sAlana pAlana usI ne kiyA / janaka yaM dazaratha donoM ne bhAmaNDala kI bahuta talAza kI lekina kahIM patA nahIM calA / eka bAra janaka kI nagarI mithilA para mseccha rAjA ne aAkramaNa kara diyA / janaka ne dazaratha se sahAyatA kI yAcanA kI / dazaratha ke sthAna para rAma lakSmaNa janaka kI sahAyatA ke liye gaye / unhoMne yuddha meM mlecchau kI senA ko bhagA diyaa| isase janaka ne rAma ko sItA dene kI icchA prakaTa kii| isI samaya nArada RSi bhI rAma kA pauruSa dekhane paaye| unhoMne sItA kA rUpa dekhanA cAhA to sItA nArada ko dekhakara hara ggii| isameM nArada ne janaka pho kAya uttara denA jAhA 1 vaha ratha nupura ke vidyAdhara rAjA prabhAmaMDala ke pAsa gaye aura sItA ke citra ko use dikhaayaa| prabhAmaMDala citra ko dekhate hI usa para prAsakta ho gyaa| vivAha ke liye janaka ke sAmane prastAva rakhA gayA / svayaMbara racane kA nirNaya liyA gyaa| sItA kA svayaMvara humA mauna rAma ke sAtha sItA kA vivAha ho gayA / vivAha ke avasara para jo miSThAnna bane kavi ne unakA bAhuna sundara varNana kiyA hai / svayaMvara
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prastAvanA ke pravasara para jaba rAma ne dhanuSa kheMcA to eka megha ke samAna garjanA huI, eka bhUcAna sA mAyA / devatAoM ne bhAkAza se jaya jayakAra kiyaa| isI samaya bharata kA loka sundarI se vivAha huaa| dazaratha, rAma prAdi parivAra ke sabhI sadasya jaba ayodhyA loTa pAye to sabane jina pUjA kI aura gadhodaka ko sira para caDhA liyA / udhara bhAmaNDala ko sItA se vivAha karane kI prabala icchA huI lekina jaba usane sItA ke viyAha kI bAta sunI to apanI senA lekara videha deSA kI mora claa| vahAM jAne para bhAmaNDala ko jAti smaraNa ho gayA / vaha sItA kI yAda meM mUcchita ho gayA / idhara sItAjI ko bhI apane bhAI kI yAda mAne lgii| dazaratha parivAra sahita muni ke pAsa gaye aura bhAmaMDala ke vichar3ane kA kAraNa puuchaa| vistRta butAnta jAnakara unheM vairAgya ho gayA / the cintana karane lage zubha azubha kA bhAva e, dekho samajhi vicAra / supanA kA sA sukha e, jAta na lAga bAra ||2112 / / dazaratha ne rAma ko rAjya dene kA nizcaya kiyaa| itane meM hI kakeyI ne rAjasabhA meM prAkara bharata ko rAjya dene kA vara mAMga liyA / kaikayI kI bAta sunakara dazaratha bahuta duHkhI hue lekina koI upAya nahIM thaa| bharata ne prArambha meM ra lene kA gaura segI kina rAH pahecchA se rAjya ko tyAga kara sItA evaM lakSmaNa ke sAtha vana kI ora cale gaye paura ayodhyA meM bharata rAmya karane lge| dazaratha ne vairAgya dhAraNa kara liyA / rAma kA bana gamana-- rAma prapane bhAI evaM patnI sahita sarvaprathama ujjayinI phuNce| vahAM sihodara rAjA rAjya karatA thA / lakSmaNa ne sahaja hI usa para vijaya prApta karalo prora ve tInoM mAge bddh'e| eka bAra sIlA ko pyAsa bujhAne ke lie gae hue lakSmaNa ko vidyAdhara rAjA milA / usane tInoM kA bahuta sammAna kiyA / prAge calakara unhoMne rudrata rAjA se bAlakhilma ko chudd'vaayaa| ve saba kubar3apura paaye| vahAM sihodara evaM vajukaraNa rAjA bhI mila gye| vahAM se tInoM mAge bddh'e| mArga meM eka vipra ke ghara pAnI piyA / lekina vipra ne bahuta krodha kiyA / lakSmaNa use mArane daur3e lekina rAma ne unheM zAnta kara diyaa| phira tInoM ne eka bastI meM jAkara mandira meM vizrAma kiyaa| mandira kA devatA rAma se bahuta prasanna humA / inake liye usane mAyAmayI nagarI kI racanA kI / tInoM ne prathama cAturmAsa vahIM vyatIta kiyA / cAturmAsa ke pazcAt ve vijayavana meM gaye / vahAM ke rAjA pRthvIvara kI putrI vanamAlA lakSmaNa para prAsakta ho gayI aura lakSmaNa ke nahIM milane para apapAta karane lagI / lakSmaNa ne prakaTa hokara use bahuta samajhAyA aura anta meM patnI ke rUpa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhA evaM unakA pamapurANa meM use svIkAra kara liyA / isI bIca anantavIrya rAjA ne ayodhyA para prAkramaNa kara diyA / bharata kI rakSA ke lie pRthvIdhara grAdi rAjA prA gye| donoM meM bhayAnaka yuddha humaa| yuddha ke pazcAt ananta vIrya ne vairAgya dhAraNa kara liyA aura tapasyA karane lgaa| vahAM se sulocanA nagara ke vana meM gaye 1 khemojalapura meM vidhAma kiyaa| yahAM jitapamA para lakSmaNa ne vijaya prApta kii| usake sAtha vivAha kara liyaa| use vahIM chor3akara ve vaMsasthala nagara pahuMthe / vahAM ke vana meM cAra prajagara devatA ke rUpa meM the / isI vana meM desabhUSaNa kulabhUSaNa muni para Aye upasarga ko dUra kiyaa| unheM vahIM kaivalya ho gayA / phira ve rAmagiri phuNce| yahAM do cAraNa Rddhi ghArI mAsopavAmI muniyoM ko mAhAra diyA / mArga aura bhI muniyoM ke upasarga dUra kiye / muniyoM dekha kara vRkSa kI DAla para baiThe huye gRkha pakSI ko pUrva bhava kA jJAna ho gyaa| usane vrata dhAraNa kara liyaa| rAma lakSmaNa prAge cale / daMDaka vana meM unhoMne rahane kA nizcaya kiyaa| daMDaka vana kI vizAlatA evaM sundaratA kA kavi ne acchA varNana kiyA hai 1 isI bana meM kharaSTraSaNa kA putra maMbuka sUrajahAsa khaDga prApti ke lie ghora sAdhanA kara rahA thaa| lakSmaNa ko khaDga kI gandha prAne para vaha bhI yahAM calA gayA / lakSmaNa ko sUrajahAsa sahaja hI prApta ho gyaa| jaba usane sarajavAsa ke sAmarthya kI parIkSA lenA cAhA so saMbuka kA sara kaTa gayA jo 12 varSa se umako prApta karane ke lie tapasyA kara rahA thaa| vahIM para lakSmaNa ko deyopanIta vastroM kI prApti haI / upara kharadUSaNa kI patnI evaM saMyuka kI mAtA candranakhA ghora bilApa karatI huI lakSmaNa ke pAsa prAyI / pahale usane lakSmaNa se vivAha karane kA prastAva rakhA, lekina usameM saphalatA nahIM milane ke kAraNa vaha kharadUSaNa ke pAsa calI gyii| saMbuka ke mAre jAne se kharadUSaNa ko bahuta dukha huprA / usane rAma lakSmaNa se yuddha karanA cAhA lekina apane hI maMtriyoM dvArA yuddha kI salAha nahIM dene ke kAraNa vaha rAvaNa ke pAsa gayA / rAvaNa ne sItA kA saundarya dekha kara use uThA lAne kI chAna lii| karaNamupti vidyA dvArA upAya batalAne para rAvaNa ne bAraNa dvArA prakAra kara diyA / zaMkhanAda kiyA jisako sunakara rAma sItA ko akelI chor3a kara lakSmaNa kI sahAyatArtha cale gye| isI bIca rAvaNa ne sotA kA haraNa kara liyA / aura use pUSpaka vimAna meM biThA kara laMkA le gayA / sItA ko jaTAyU pazrI ne bacAne kA prayAsa kiyA lekina rAvaNa ne pakSI ke parakha kATa kara use jamIna para girA diyA / sItA kA hRdaya vidAraka vilApa sunakara rAvaNa ko bhI duHkha humA / usane nizcaya miyA ki jaba taka sItA use svayaM nahI cAhegI vaha usakA sparza nahIM karegA / udhara
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmaNa ne kharadUSaNa kI yuddha meM jIta liyA aura sUrajahAsa se usakA sira kATa diyA / sItA haraNa ke kAraNa rAma parayadhika visApa karane lage / lakSmaNa bhI rone lage / vidyAdharoM ke rAjA ratna jaTI ko sItA kI talAza karane bhejA / vaha rAvaNa ke pAsa gayA / use bhalA burA kahA / lekina rAvaNa ne bArA mArA jisase vaha samudra meM jA girA / NamokAra maMtra ke smaraNa se vaha bAhara nikala praayaa| sItA ko azoka vATikA meM rakhA gyaa| rAvaNa ne sItA ko manAne kA bahuta prayAsa kiyA / rAvaNa kI dUsiyAM usake pAsa pahapI lekina saba vyartha gayA / rAvaNa ke maMtrI maNDala ne saba paristhitiyoM para vicAra kiyA lekina ve nirNaya para nahIM pahuMca ske| sarvaprathama rAma se kiSadha nagara ke rAjA sugrIva pAkara milA / sugrIva kA rAjya calA gayA thA / rAma ne usako vApisa dilAne kA prAzvAsana diyA lekina sAtha meM sItA ko kara lAne kI bhI bAta khii| sugrIva ne sAla dina kA vacana diyA / rAma ne tatkAla senA ekatrita karake viTa sugrIva para prAkramaNa kara diyA aura use parAjita karake sugrIva ko vApisa rAjA banA diyaa| rAjya prApti kI khuzI meM sugrIva ne rAma ko kanyAyeM bheTa kI jo saba kalAmoM meM nipuNa thii| vAroM aura sItA kI khoja honI janI / sugrIka vipApara mAnavI sana paura use rAma ke pAsa le pAye / ralajaTI ne rAvaNa dvArA sItA kA harae kI bAta kahI tathA usakI zakti senA evaM vidyAsiddhi ke sambandha meM batalAyA tathA kahA ki rAvaNa ko jItanA prAsAna nahIM hai isaliye baha dUsarA vivAha kara leveM / jAMbunada __ maMtrI ne bhI isakA samarthana kiyA / usane kahA ki rAvaNa ne tIna khaNDa pRrabI jIta lene ke pazcAt apanI mRtyu ke sambandha meM jAnanA cAhA / usa samaya bhaviSyavANI I thI ki jo bhI koTizilA ko uThA legA usI ke hAtha se rAvaNa kI mRtyu hogI / tatkAla rAma lakSmaNa sugrIva koTizilA uThAne pale / lakSmaNa ne jAkara koTizilA ko uThA liyA isase saba yaha jAna gaye ki lakSmaNa nArAyaNa hai| prati nArAyaNa rAvaNa hai jisakI mRtyu nArAyaNa ke hAtha se hogii| isase rAma lakSmaNa ke puruSArtha kI cAroM bhora dhAka jama gyii| hanumAna ko rAma lakSmaNa ke mAre meM evaM sugrIva ko rAjya kI prApti ke bAre meM samAcAra mile to vaha bhI rAma kI zaraNa meM calA pAyA / hanumAna ne rAma kI bandanA kI aura rAma ne bhI use gale lagA liyaa| caraNa kamala pande hanumaMta, rAmacandra bhaye rUpAbanta / kaMTha lagAI sanmukha baiThAI, prAdari manohArI bahubhAya ||2661-2 // hanumAna ne sautA ko lAne kA vacana diyA aura zIghra vahAM se bala diyA /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdha evaM unakA paMgapurANa 37 usane pahile apane nanihAla ke rAjA mahendra ko mAtaMkita kiyA aura apanI sAmadhya kA paricaya diyaa| mAge cala kara muniyoM kI pragni ghujhA kara rakSA kii| hanumAna mAge cale / saMkA sundarI ne jaba hanumAna ko dekhA to laMkA sundarI usa para mohita ho gyii| usane vivAha sUtra meM baMdhanA cAhA / hanumAna laMkA ke lie prAge bar3he mora saMphA meM pahuMca gye| vahAM sarvaprathama hanumAna ne vibhISaNa se meMTa kI aura sArI paristhiti samajhAyI / vibhISaNa ne rAvaNa ko samajhAne kA prayAsa kiyA lekina rAvaNa kodhita hokara nimna bAta kahI kahA karegA tapasI rAma, mo jIta sake saMgrAma / jItI hai maiM sagalI mahI, mokU kisa kA hI Dara nahIM / / 3052 / / hanumAna vAnara kA rUpa dhAraNa kara sItA ke pAsa pahuMca gayA aura apane pApako rAma kA sevaka ke rUpa meM pragaTa kiyA / sItA ne hanumAna se kitane hI prazna kiye / unakA sahI usara pAkara sItA ko hanumAna para vizvAsa ho gyaa| isake pazcAt mandodarI ne hanumAna ko rAvaNa kI zakti ke bAre meM batalAyA / rAma ke sApasI jIvana ke bAre meM bhI kahA lekina hanumAna ne so niruttara kara diyA / jaba usane mandodarI kI eka bhI bAta nahIM mAnI to usane apanI anya rAniyoM ke sAtha burI hAlata karalI pora rAvaNa ke pAsa jAkara zikAyata kii| rAvaNa ne apane sainikoM se anumAna ko pakar3ara lAne ke lie kahA lekina koI bhI hanumAna ko nahIM pakar3a sakA / panta meM indrajIta hanumAna ko nAgapAza meM bAMSa lAyA mora rAvaNa ke samakSa upasthita kiyA / rAvaNa ko hanumAna dvArA kiye gaye sabhI kAryoM kA byaurA diyaa| rAvaNa ne krodhita hokara hanumAna ko bahuta phaTakArA aura usakI garadana kATane kI bAta kahI lekina usakI eka nahIM clii| hanumAna ne mAmAvI vidyA ke dvArA sone kI laMkA ko bhasma kara diyA aura phira kiSkiMdhapura nagara meM vApisa prA gyaa| hanumAna ne pAkara rAma se pUrI kahAnI kahI / sItA kI cintA, rAta dina rAma kA smaraNa prAdi sabhI bAteM sunaayii| rAma ko hanumAna kI bAta sunakara gaharI cintA huI / rAma ke sAthI sabhI rAjAmoM ne yuddha meM rAvaNa ko jItane kI bAta khii| yuva kI tayArI hone lagI / saba vidyAdhara rAjA ekatrita hone lage / anta meM prAsoga sudI paMcamI ke dina se senA ne prayANa kiyA aura haMsa dvIpa jAkara vizrAma kiyaa| upara rAvaNa apanI zakti meM pradhA banA humA pA / use apanI vidyAmoM para garva yaa| rAma lakSmaNa ko yaha bhUmigobarI kahatA thaa| solaha hajAra mukuTaraddha rAjA usakI sevA meM tatpara rahate the / menina yovAnoM ne rAvaNa ko sItA ko lauTAne
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA ke liye samajhAyA / usane kisI kI nahI sunI / vibhISaNa ne indrajIta ko rAma kI tAkata ke bAre meM sAvadhAna kiyA lekina rAvaNa samajhane kI bajAya use mArane ko daur3A aura use laMkA se nikAla diyaa| vibhISaNa rAma kI sevA meM calA gayA yaha rAma kI pahilI jIta thii| rAma ne use laMkAdhipati kaha kara sammAna diyA / dhIredhore rAma kI senA laMkA taka pahuMca gyii| rAma kI melA meM pratekA ronApati meM jitanI kamara ke sAthI the / donoM kI semA eka dUsare ke sAmane khar3I ho gyii| yuddha prAramma ho gayA aura prathama dina kI lar3AI meM rAma ke senApati nala nIla ke hAthoM se rAvaNa ke hasta prahasta ye do senApati mAre gaye / dUsare dina phira ghamAsAna yuddha huprA / goloM evaM molI ko varSA hone lgii| donoM hI pora ke sainika mAre gye| tIsare dina phira yuddha prArambha humA / sugrIva prAge bar3hA lekina hanumAna ne use roka kara svayaM jUjhane lagA / dUsarI aura rAvaNa bar3hane lagA to usake yoddhAmoM ne use roka diyA bhaura mkyaM jora zora meM sar3ane lage | kumbhakarNa ne mUryA bArA chor3A lekina jaba nala aura nola gadA mArane lage to vaha vahAM se calA gayA / indraprIta lokasAra hAthI para car3hakara lAne / meSanAda aura jabamAlI, kumbhakaraNa aura hanumAna, samIpa aura indrajIta, medhavAhana aura bhAmaMDala, bacakANa aura virAvita paraspara meM bhir3a gaye / goliyAM calane lagI 1 barachI, gadA, cakra jaise zAstra kAma meM liye gaye / hAthI se hAthI, ghor3A se ghor3A aura paMdala se paMdala lar3ane lage / indrajIta ne megha bANa chor3A usake uttara meM sugrIva ne bANa chodd'aa| phira indrajIta ne aMdhakAra vAraNa chor3A / nAgapAza kI vidyA ko yAda kara sugrIva ko nAgapAza meM boca liyaa| bhAmajasa ko bhI nAgapAza se mUcchita kara diyaa| kumbhakaraNa ne hanumAna ko pakar3a liyA tathA dAMtoM se cabAne lgaa| donoM vIra murde ke samAna paha gaye / tabhI vibhISaNa ne pAkara rAma ko donoM ke bAre meM batalAyA aura tInoM kI lAza ko yuddha bhUmi meM jAkara uThA le paaye| rAma ne bar3e dhairya se vibhISaNa ko sunaa| rAma ko dezamUSaNa-kulabhUSaNa kevalI ne aise samaya devoM ko smaraNa karane ke lie kahA thaa| rAma ne vahI kiyA / tatkAla deva pragaTa hue aura rAma ko kitanI hI prakAra kI vidyAeM dii| rAma aura sakSmaNa donoM ne deva vastra pahina lie / candrahAsa talavAra bAMdha lI aura dUsare astra zastra sambhAla liye / prAkAmA gAminI vidyA ko smaraNa kiyaa| ratha ke sparza se jo havA balI usase nAmapAza baMdhana TUTa gayA, pradhakAra dUra ho gayA tathA jo loga mUcchita ho gaye the ve saba jindA ho gye| phira yuddha hone lgaa| rAvaNa aura vibhISaNa paraspara meM lar3ane lage / bar3A bhayaMkara yuddha hunaa| rAvaNa ne kheMca kara dhanuSa bANa calAyA jo vibhISaNa ke kaMTha para samA / dhanuSa TUTa gayA lephina vibhISaNa baca myaa|
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhA evaM unakA puroga udhara rAma zrIra kumbhakaraNa meM, lakSmaNa aura indrajIta meM yuddha hone lagA | lakSmaNa ne nAgapAnI vidyA se indrajIta ko mUrcchita karake pakar3a liyaa| isI taraha rAma ne kumbhakaraNa ko mUcchita karake virAdhita use uThA le gayA / 36 dUsarI bhora rAvaNa aura lakSmaNa meM yuddha hone lgaa| rAvaNa ne lakSmaNa ko zaktivAraNa se mUti kara diyaa| rAma rAvaNa yuddha huA lekina rAvaNa vadha ke nikala gyaa| vaha laMkA meM calA gayA / use isa bAta kI prasannatA thI ki usane lakSmaNa ko mAra diyA / lakSmaNa ko sUcita dekha kara rAma vilApa karane lge| udhara mandodarI kumbhakarNI evaM indrajIta ke marane ke kAraNa tathA sItA lakSmaNa ke mUcchita hone ke kAraNa rone lgii| usI samaya bhAmaNDala candraprati nAmaka vaidya ko lAyA jo zakti bANa kI mUrcchA ko dUra karane kA upAya jAnatA thA / usane kahA ki vizalyA ke snAna kA yadi jala mila jAye to lakSmaNa kI mUrcchA dUra ho sakatI hai| hanumAna evaM prAMgada ko tatkAla prayodhyA bhejA gayA / vahAM jAkara bharata kI sahAyatA se vidhAtyA ko sAtha liyA / vizalyA laMkA bhAryA aura macchita nakSmaNa ke zakti bANa ke prabhAva ko dUra kiyA / lakSmaNa ko hoza meM Ane para maMtriyoM ne rAvaNa ko punaH samajhAyA lekina usane kisI kI bAta nahIM sunii| rAvaNa ne apanA dUta rAma ke pAsa bhejA tathA indrajIta evaM kumbhakaraNa ko chor3ane ke lie khaa| rAma ne sItA ko chor3ane kI bAta doharAyI / dUta ne sItA ko bhUla jAne ko kahA isa para rAma ne dUta ko dhakkA dekara bAhara nikAla diyA | rAvaNa pUrA vratI pr| aSTAnikA meM yuddha banda ho gyaa| vaha vidyA siddhi ke lie calA gayA aura vaha ghyAnArUDa ho gyaa| rAvaNa ke sAmane jaba vidyAeM prakaTa huI to unase rAma lakSmaNa ko bAMdhane ke lie kahA lekina vidyArthIoM ne apanI asamarthatA pragaTa kara dii| rAvaNa raNvAsa meM vApisa bhA gayA usane samajhA ki use vidyA siddha ho gayI haiN| maMtriyoM ne rAvaNa se sItA ko phira chor3ane ke lie samajhAyA lekina usane eka bhI nahIM sunii| laga jAtA / jaise-jaise rAvaNa apanI pUrI senA ke sAtha phira yuddha ke liye utara par3A / lakSmaNa rAtra meM yuddha hone lgaa| svarga ke devatA gae bhI donoM ke yuddha dekhane lie bhA gaye / rAvaNa kA eka sira TUTatA lekina usakI jagaha dUsarA lakSmaNa unheM kATatA ve dUne ho jAte / zrAkhira rAvaNa ne diyA / cakra kI prabhA se cAroM ora prakAza ho gyaa| sabhI lekina vaha ca lakSmaNa ke hAtha bhA gyaa| phira lakSmaNa ne usI cakra ko rAvaNa ke Upara calA diyA jisase rAvaNa ke hRdaya ke TukaDe Tukale ho gaye aura usake prANoM kA anta ho gyaa| lakSmaNa para caka calA yoddhA cakita raha gaye
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 prastAvanA vibhISaNa rAvaNa ke pAsa jAkara bahuta royA / yaha kitanI ho bAra mUcchita bhI ho gayA / rAma ne vaidya ko bulAkara usakA upacAra krvaayaa| rAniyAM vilApa karane lagI / tathA chAtI pITa-pITa kara rone lgii| rAvaNa kA vibhISaraMga ne dAha saMskAra kiyA / rAma ne kumbhakaraNa evaM indrajIta ko chor3a diyA jinhoMne vairAgya dhAraNa kara liyaa| usake pazcAt rAma meM senA ke sAtha laMkA meM praveza kiyA jahAM vibhISaNa ne unakA joradAra svAgata kiyaa| rAma sarvaprathama sItA ke dvAra para gaye jahAM sItA apane dina kATa rahI thii| vaha durvala deha ho gayI thii| malina keza the| rAma se bichoha ke pazcAt usane saba kucha chor3a diyA thaa| sItA ne mAMkhe kholI aura rAma ke hAtha jor3a kara varzana kiye| lakSmaNa ne sItA ke caraNa hue| bhAmaNDala bhAI ne sItA se kuzala kSema pUchI / laMkA kI zobhA nirAlI thii| vahAM kitane hI jina mandira evaM sahasrakUTa vezyAlaya hai| gAMtinAtha svAmI ko jina pratimA virAjamAna thI / mandiroM ke sabhI ne darzana kiye| pUjA vidhAna kiyaa| sabhI rAjAoMoM ne rAma lakSmaNa ko apanA rAjA svIkAra kiyaa| isI samaya nArada RSi kA vahA~ zrAgamana huaa| ve isase pUrva ayodhyA jAkara Aye the| nArada RSi ne rAma se aparAjitA ke duHkha evaM bhayodhyA meM unakI pratIkSA ke samAcAra sune to rAma ne zIghra hI ayodhyA lauTane kA nizcaya kara liyaa| pahale unhoMne ayodhyA meM apanA dUtaM bhejA jisase laMkA vijaya evaM ayodhyA Agamana kA sabako samAcAra mAlUma ho ske| rAma ne laMkA kA rAjya Frater ko dekara bhApa saba ayodhyA ke lie ravAnA ho gye| ve sabhI puSpaka vimAna dvArA cale / mArga meM rAma ne puSpaka vimAna se ve saba sthAna dikhalAye jahAM ve Thahare the / prayodhyA meM pahu~cane para unakA jorabAra svAgata huaa| bharata evaM zatrudhna ne vonoM ke paira chue| cAroM mora dyAnanda chA gyaa| kucha samaya pazcAt bharata ko jagat se vairAgya ho gyaa| parivAra ke sabhI sadasyoM ne unheM bahuta samajhAyA lekina unhoMne jagat kI nazvaratA kI ora sabakA dhyAna AkRSTa kiyaa| isane meM eka unmatta hAthI ne bharata ke pAsa bhAkara aura sa sUDa uThAkara unheM namaskAra kiyaa| hAthI ko jAti smaraNa ho gayA thaa| bharata eka hAthI pUrvabhava meM sAthI me / hAthI para car3hakara bharata ne vairAgya bAraNa kara liyA u hAthI bhI bhojana pAna chor3akara khar3e-khar3e tapasyA karane lagA itane meM kulabhUSa dezabhUSaNa muniyoM kA vahA~ Agamana huaa| lakSmaNa ne hAthI ke pUrva bhava ke bAre ma unase jaanaa| isase sabhI ko jagat kI nazvaratA ke bAre meM aura adhika vizvAsa humA rAma evaM lakSmaNa kA vidhipUrvaka rAjyAbhiSeka sampanna huaa| rAma ne saba
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa rAjAmoM ko alaga-alaga deza diyaa| sugrIva ko kibaMdha nagara nala nIla ko prati nagara, vibhISaNa ko laMkA rAjya, hanumAna ko zrIpura kA rAjya, ratanajaTI ko vida nagara evaM bhAvamaMDala ko rayanupura deza kA rAjya de diyA / zatrughna ne mathurA kA rAjya mogA lekina rAma ne kahA ki mathurA para rAvaNa kA jAmAtA madhu rAjya kara rahA hai jo bahuta balazAlI hai| lekina zatrughna nahIM maanaa| usane mathurA para AkramaNa kara diyA | madhu ne bahuta bhayaMkara yuddha kiyA / use yuddha ke madhya hI vairAjya ho gayA / vaha atmaciMtana karane lagA tabhI zatrughna ne usakI gardana ur3A dI lekina jaba use madhu ke vairAgya kA patA calA to usane hAthI se utara kara madhu ko namaskAra kiyaa| madhu mara kara pAMcaveM svarga meM gayA / ** madhu ke marane ke duHkha se usake vyaMtara mitroM ne zatrughma para prAkrama ra diyA | dharondra ne use bahuta samajhAyA lekina usane kisI kI nahIM mAnI / sarvaprathama usane prajA ko duHkha denA prArambha kiyaa| zatrughna mathurA chor3akara ayodhyA lauTa zrAyA / kucha samaya pazcAt vahA~ cAraNa RddhidhArI muniyoM kA bhAgamana huaa| jinake kAraNa nagara meM prAnti ho gyii| zatrughna ne vahA~ rAma lakSmaNa ke sAtha prAkara muni ko bAhAra diyaa| cAroM pora apUrva zAnti evaM sukha caina vyApta ho gayA / sItA ne eka rAtri ko do garjana karate huye siMha, samudra evaM deva vimAna dekhe rAma se svapna phala pUchane para unhoMne batalAyA ki usake dI yazasvI putra hoNge| sItA ko pratyeka icchA pUrI kI jAne lgii| eka dina sItA kA dAhinA netra phar3akane lgaa| usase sItA ko bar3I cintA hone lgii| eka dina nagara ke vyakti milakara } rAma ke pAsa Aye / ve kahane lage ki hamArI patliyAM binA hamArI prAjJA ke idhara udhara jAne lagI haiN| yadi hama kahate haiM to ve sItAjI kA udAharaNa detI haiM jo rAvaNa ke ghara rahakara AyI hai / yaha sunakara rAma ko bahuta duHkha huprA / unhoMne tatkAla lakSmaNa ko bulAyA aura pUrI bAta khii| rAma ne kRtAMtavaka senApati ko bulAyA ghora kholA ko vana meM chor3ane kA prAdeza diyA / lakSmaNa ne isakA ghora virodha kiyA lekina rAma ne kisI kI nahIM sunI 1 jaba sItA ko vAstavikatA kA patA calA to vaha pachAr3a khAkara rone lagI / usane rote hue rAma ko nimna sandeza dene ke liye kahA F parijA ne dukhi mata karo, dayA samakita cita meM paro / pUjA dAna karo dina sItA ko apane svayaM para bahuta dukha hone lagA / vaha socane lagI ki kina pApoM ke kAraNa use itanA duHkha uThAnA par3a rahA hai / kucha hI samaya pazcAt usa vana meM puMDarIka nareza vacajaMgha kA hAthoM ke kAraNa vahA~ mAtA huA / usane sItA kA rAti sumAre samaya meM iha bhAMti ||4586 "
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA vilApa sUnA mora usake pAsa mAkara jAnakArI prApta ko| vanajaMgha ke anunaya vinaya karane para sItA ne apanA paricaya diyA tathA use bahina kahakara ghara calane ko kahA / sItA vanajaMgha ke sAtha usake ghara calI gayI jahAM parina ne usake gharaNa sparza karake papane bhAgya ko sarAhA / udhara kRtAMtavakra ne bahuta vilApa kiyA aura rAma ke pAsa jAkara saba kucha nivedana kiyaa| rAma lakSmaNa donoM hI sItA ke viyoga meM duHkhI rahane lge| sItA ne aAdaraNa sudI pUNimA ko yugala putroM ko janma diyA / cAroM ora prasannatA chA gyii| banajaMgha ne khUba dAna diyaa| donoM zizu se bAlaka evaM bAlaka se bar3e hue / sItA bhI apane baccoM ko pAlane meM saba duHkha bhulA baitthii| zizu ghuTanoM ke bala calane lge| kucha bar3e hokara guru ke pAsa par3hane lage / sabhI zAstra pddh'e| samyagdarzana jJAna cAritra ke mamaM ko jAnA / dhIre-dhIre donoM bhAiyoM ne yauvanAvasthA meM praveza kiyA / eka dina bajajaMdha ne kuza ke lie pRthvIdhara se kanyA maaNgii| usake manA karane para banajaMgha ne pRthvIdhara para prAkramaNa kara diyA / lava kuza bhI apanI mAtA se prAjJA lekara yuddha ke lie cale gaye / yuddha meM unhe pUrNa vijaya milii|| rAjA vanajaMgha kI rAjya sabhA meM nArada kA prAgamana humA / nArada se unane tInoM lokoM kI bAta sunI / isI bIca nArada ne sArI rAmAyae kaha sunAyI / sItA kA kAraNa niSkAsana sunakara lava kuza ne tIkhI pratikriyA vyakta kii| una donoM bhAiyoM ne apanI mAtA sItA se phira sArI jAnakArI prApta kii| lava kuza ne ayodhyA para apanI senA lekara prAkramaNa kara diyaa| pAsa-pAsa ke gAMvoM ko luTane lge| jaba rAma ne unake bAre meM sunA to unheM bahuta prAzcayaM huthaa| rAma ne tatkAla apane senApattiyoM ko bulaayaa| donoM meM bhayaMkara yuddha hone lgaa| ipara nArada ke kahane se bhAmaNDala sItA se jAkara milaa| aura pUrI kahAnI sunii| phira donoM senAnoM meM ghamAsAna yuddha huprA / lakSmaNa ne cakra calAyA lekina vaha bhI lava kuza ke parikramA dekara vApisa bhA gyaa| itane meM nArada RSi ne lava kuza kA paricaya rAma lakSmaNa ko diyaa| donoM bhAiyoM ne sItA ke satItva kI prazaMsA kI bhora bhapane dvArA kiye gaye sItA niSkAsana kI nimdA kI / jaba rAma lakSmaNa lava kuza se mile to cAroM ora prasannatA chA gyii| pitA putra soM jaba mile, humA adhika ullAsa / cana bhayo saba nagara meM, pUjI mana kI pAsa / / 4838 / / rAma ne sItA ko lAne ke lie nala nIla, evaM ratanajaTI ko bheSA / sItA unake sAtha ayodhyA prA gyii| sabane uTha kara sItA kA svAgata kiyaa| lekina rAma ne
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMca evaM unakA padmapurANa sItA ko niSkAsana kA kAraNa btaayaa| sItA ne apane satoska ke bAre meM bAta duharAyI aura kisI bhI parIkSA meM samarpita karane kI bAta khii| sabane sItA ke satItva kI prazaMsA kI pora use niSkalaMka batAyA / lekina rAma ke bhAdeza se pRthvI khoda kara agni kuMDa banAyA gyaa| bhayaMkara agni jalAyI gayI jisako dekha kara svayaM rAma bhI suHkhI ho gaye 1 sItA se agni kuNDa meM kUdane ke lie kahA gayA / sItA paMca parameSThI kA smaraNa karake magnikuNDa meM kUda pdd'ii| logoM meM hAhAkAra chA gyaa| lekina jaba agni kuNDa ke sthAna para sarobara evaM usameM rana siMhAsana para baiThI huI sItA ko dekhA to saba pAnanda vibhora ho gye| devatApoM ne jaya-jayakAra kI tathA prAkAma se puSpa varSA hone lagI / sItA ko nayA jIvana milA / rAma bhI sItA ko prazaMsA karane lage tathA nApisa rAjamahala meM lauTane kI prArthanA karane lge| rAma ke bhAgraha ko sItA ne svIkAra nahIM kiyA tathA jagata kI bhasAratA evaM rAjya maMbhava ke sukhoM ko dhikkAra diyA tathA pRthvImatI bhAyikA se mApikA dIkSA le lii| isI mavasara para muni sakala bhUSaNa ne narakoM ke du:khoM kA, jIpa evaM samudroM kA, chaha dravya evaM sAta tatvoM kA vistAra se varNana kiyaa| isa avasara para rAma lakSmaNa evaM sItA ke jIvana meM itane saMkaTa, yuddha eva viyoga kina-kina pUrva kuta ko ke kAraNa hue yaha jAnanA cAhA / isakA muni ne vistAra se pratyeka ke pUrva bhava kA kathana kiyaa| svayaM rAma ko jagata se bairAgya ho gyaa| unhoMne anta me kaivalya prApta kara mokSa lakSmI ko prApta kiyaa| isa prakAra padmapurANa mahAgraMtha pUrNa humA / jo isa apurArasa kA svAdhyAya karegA use tIna loka kA sukha svayaM prApta ho jAvegA / padamapurANa ku je par3he, nAca mugAve aura / tihuM loka kA sukha lahai, pArva nira bhaya Thaura / / 5746 / / sabhAcanda ke samakAlIna kavi muni rAbhAcanda kA samaya hindI kAvya racanA kA svarAyuga thA jabaki usa samaya cAroM aura hindI racanAya likhI jA rahI thii| hindI granthoM kA paThana pAThana bar3ha rahA thA tathA saMskRta prAkRta ke granthoM kA hindIkaraNa ho rahA thaa| kavi ke samakAlIna kaviyoM meM prAnandaghana, jagajIvana, pANDe hemarAja, paM. manoharadAsa, lAlabanda labdhodaya, paM. hIrAnanda, paM. rAyacanda (praparanAma bAlaka), jinaharSa, prabalakIrti, jodharAja godIkA Adi ke nAma ullekhanIya haiN| ina kaviyoM meM paM0 rAyacanda kA nAma vizeSa rUpa se ullekhanIya hai jinhoMne saMvat 1793 meM sotA caritra nAmaka eka svatantra kAvya kI racanA kI thI / kavi kA dUsarA nAma "bAlaka" bhI thA / isa kAvya meM 3600 padya haiM / caritra kI kitanI hI pratiyAM jayapura evaM pahalI ke
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 prastAvanA zAstra bhaNDAroM meM upalabdha hotI hai| caritra kA mUla AdhAra prAcArya raviSeNa kA padamapurANa hai jisakA svayaM kavi ne nimna zabdoM meM ullekha kiyA / koyo graMtha raviseraga meM, raghupurANa jiya AMga / vahai aratha iNa meM kaho, rAyacanda ra prANa // rAma sItA ke jIvana para prAdhArita eka aura kAma milatA hai jisake kavi bhaTTAraka mahIcandra ke ziSya brahmA jayasAgara ghe / inhoMne "sItA haraNa' nAmaka kAvya ke mAdhyama se sItA ke jIvana para acchA kAya lin| hai / sItA haraNa kI pANDulipi meM 114 patra hai tathA jisakA racanA kAla saMvat 1732 hai / prastuta pANDulipi prAmera zAstra bhaMDAra jayapura meM saMgrahIta hai| kavi ne sItA ke vyaktitva evaM jIvana para acchA prakAza DAlA hai / pUrA kA 6 ghadhikArI meM vibhakta hai| gora mahIkata sISa ayasAgara. rakhamo sItA haraNa no rAsa bo| nara nArI je bharaNe saNe re, tasa para jaya jayakAra jI // saMbata sataraha batosA barase, baisAkha suvI tIja sAra nI / bhUSavAre paripUrNa hai rakayU sUra samaya rayajhAra jo // isa prakAra pacAsoM kaviyoM ne nAma ke jIvana para aneka vibhinna saMjJaka racanAmeM likhI hai jo hindI kI amUlya kRtiyAM haiN| 24-10-84 DA. kastaraSada kAsalIvAla
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI kamAMka 1. zrI mahAvIra grantha akAdamo-pragati paricaya 2. saMrakSaka kI kalama se 3. pradhyakSa ko mora se 4. sampAdakIya prastAvanA rAmakathA kA udbhava evaM vikAsa, jaina dharma meM rAma kA sthAna, nanthakartA, racanA sthAna, rAma phayA ke vipitra rUpa, jaina kathA ke do rUpa, hindI meM rAma kAdhya, papapurANa saMracanA, jIvana paricaya, chandoM kA prayoga, bhASA, esa evaM alaMkAra, purANa kA samIkSAtmaka adhyayana, rAma, lakSmaNa, sItA, rAvaNa, hanumAna, padmapurANa kA sAmAjika jIvana, vivAha varNana, jImanavAra, svapna darzana evaM svapna phala, kuna evaM mapaNa kUma, yuddha varNana, nagaroM kA gharNana, mahAvIra vANI, parAdhInatA, subhASita evaM sUktiyAM, pANDulipi paricaya, padamapurApa kA sAra-samakAlIna kavi / prathama vidhAnaka- tIrthaGkaroM kA stavana, jinavANI kA svarUpa 2 rAma nAma kA mahAramya 2 AcArya raviSeza kA ullekha 3 racanAkAla 3 kavi kA nAma 3 rAmagRhI nagarI kI sundaratA 3 byApAra udyoga 3 kuNDalapura nagara 5 siddhArtha evaM trizalA rAnI 5 mAtAdvArA solaha svapna dekhanA 5 svapnoM kA phala 6 mAtA kI sevA 6 mahAvIra janma 7 mahAvIra dvArA vairAgya 8 kaivalya 6 samavasaraNa : mahAvIra vANI 10 dAna kA phala 11 zreNika rAjA dvArA svapna 13 rAjasamA 12 samavasaraNa kI ora 13 raghubaMza kamA jAnane kI icchA 14 rAmakathA kA mahatva 14 bhogabhUmi kA varNana 15 paudaha kulakara 15 nAbhirAjA 16 marudevI kI sevA 16 solaha svapna 16 svapna phala 17 RSabhadeva kA janma 18 jammotsava 18 prAdinAtha
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ padama purANa hama saravArathasiSi te mAya / ajitanAtha vIjo jinarAya / / garama janama tapa kevala gyAMna / kiye mahochanba mura nara mAna // 10 // cakrI sagara dUsarA bhayA / chaha paMDhi sAdhi rAja bhogiza / / bAIsa hoya bhaura pavatAra | parama pragAseMge saMsAra / / 10 / / cakravati hai usa bhora / pApa praSTa pAraMge noDi / / dharma punya kI rakSA kareM / tIna kAla subharaNa dila dharai / 110 // polIsa tIrthakara RSamanAtha prathama jiNaveSa / jaina dharama prakAsyA bheva / duje bhajitanApa jiraNarAya / saMbhava abhinaMdana mukhadAya / / 111 // sumati padamaprabhU deva supAsa / caMdraprabha mana purava mAsa / / puSpadata sItala zreyAMsa / vAsapUjya bhumaro jiNahaMsa // 112 / / baMdI vimalanAtha mujiNaMda / manaMtanAtha ghaudahIM muriMgada / / dharamanApa jiladharama mahaMta / zAMti kuSu zrI bharu marihaMta / / 113 // mallinAtha munisuvata deva / nami nema kI phauje seva // pAyarvanAya kamaTha mada hayA / baImAna prakAsI dayA // 11 // bAhubali kA bala madhika, dramA bhamara majasena / zrIdhara darasana bhadra pati / prasanacaMda suSa sena // 115 / / caMdavaraNa caMdrakalA, pragAti. mukati samaMtakumAra // zrIvacharANA kanakaprabha, megha baraNa unahAra / / 116 // sAMti kuya para paraha jiNa. vijayarAma zrIcaMda / / nala rAjA pulabhadra prati, hanumAna chaha deva / / 117|| pracirala balirAjA basudeva seva bahase kareM praya mana rUpa apAra tAhi kyoM mana dharai / / nAgakumAra sudarazana sIla pAsyA parA, dhAracau duva vRta sIla subhaba sAyara tirapA / / 11 / / cakravatti bhayaka bharaca deza bahu sASiyA / jIte bhUpa aneka jinoM ko bAMdhiyA / gharapA gharama sauM dhyAna karma vasu kSayakiyA / kevala jJAna upAya mukti vAsA liyA / / 116 / /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI aSTama vidhAnaka:- pratimati kA vivAha (100) sugrIva ke sAtha vivAha / rAvaNa dvArA indra se yuddha karane kA vicAra 101 rAvaNa dvArA jina pUjA 102 rAvaNa kA sahasrarazmi se yuddha, 103 satavAhana muni dvArA upadeza 103 sahasrarazmi dvArA muni vINA / navama vidhAnaka-yaza bheda kI carcA 106 vasu sajA 106 gArada kA Agamana 107 nArada evaM parvata ke madhya carcA 108 svastimati dvArA vasu rAjA se bacana mAMganA 106 nArada vacana 101 paravata dvArA sanyAsa 110 mArata rAjA ko saMbodhana 120 nArada kA janma evaM jIvana 111 nArada kA upadeza 112 nArada para upasarga 113 rAvaNa dvArA nArada ko sahAyatA karanA 113 RSabha varNana 114 rAvaNa kA kanakaprabhA se vivAha 115 bhAdrapada ke prata 116 / dazama vidhAnaka-rAvaNa kI kanyA kA madhu ke sAtha vivAha 116 madhu kA vRtAnta 116 yuddha varNana 119 rAvaNa dvArA vidyA prApti 121 rAvaNa kI vijaya 121 nalakUbar3a kI rAjA se bAta 122 indra kA krodha 123 rAvaNa kI senA 123 indra dvArA buddha 124 indra prora rAvaraNa meM yuddha 125 / 11vAM vidhAnaka-sahasrAra kA rAvaNa ke pAsa jAnA 126 indra ko chor3ane kI prArthanA 126 indra ko chor3anA 127 indra kI vyathA 128 muni candra kA mAgamana 128 indra ke pUrva bhava 126 indra kA mAna maMga kA kAraNa 136 indra dvArA muni dIkSA 131 / 12vAM vidhAnaka-anantavIrya mani ko kaivalya prApti 131 rAvaNa dvArA vandanA 132 bhagavAna kI vANI 132 lobhadatta seTha kI kathA 133 bhradatta seTha kI kathA 125 kumbhakaraNa dvArA dharmopadeza kI prArthanA 135 rAtri bhojana niSedha 136 rAvaNa dvArA vrata grahaNa 137 / 13vAM vidhAnaka-hanumAna kA jIvana 137 aMjanA ke vivAha kI carcA 138 rAjA mahendra evaM rAjA prahalAda kI maeNTa 136 pavanaMjaya ke sAtha vivAha prastAva 136 prajanA ko dekhate ko utsukatA 136 dAsI dvArA vidyuta vega kI prazaMsA 140 pavanaMjaya kI nirAzA 140 daMtIpura para car3hAI 140 pavanaMjaya aMjanA vivAha 140 bhaMjanA kA duHkha 141 ratana zIya rAjA ke sAtha rAvaNa kA yuddha 142 rAjA prahalAda ke pAsa saMdeza 143 pavanaMjaya dvArA yuddha meM jAne kA mAnarA 143 aMjanA dvArA patra - jaya ko vidhAI 143 pavanajaya dvArA cakavA caruvI kA viyoga dekhanA 144 prajanA se milane kI icchA 144 aMjanA pavanaMjaya milana 144 aMjanA ko mudrikA denA 146
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yg muni sabhApaMca evaM unakA pArAla 14vAM vidhAmaka-prajAA ArA garma dhAraNa karanA 146 ketumati dvArA pUchatAcha 146 aMjanA dvArA spaSTIkaraNa 146 majanA ko tAhanA 157 prajanA kA niSkAsana 147 aMjanA kA mahendrapurI jAnA 148 pitA dvArA niSkAsana 148 sada prora se tiraskRta 146 guphA meM zaraNa lenA 150 bana meM muni darzana evaM vaMdanA 150 basaMtamAlA dvArA pati viyoga kA kAraNa pUchanA 151 muni dvArA samAdhAna 151 kanakodarI dvArA jina pratimA ko corI 152 prabhu janma kI bhaviSya vANI 153 ranabUla kA prAgamana 153 putra janma 154 khecara ke prazna kA uttara 155 khecara kA paricaya 155 janA kA vidyAdhara nagara jAnA 155 vimAna se hanumAna kA giranA 156 / 15vAM vidhAmaka-pavanaMjaya sArA rAvaNa se vidA 156 pavanaMjaya kA mAdityapura nAgamana, aMjanA ke niSkAsana ke samAcAroM se dukhita honA, sasurAla jAnA 157 aMjanA kI talAza 158 pavanaMjaya kA saMdeza 158 maMjanA kI cintA, pavanaMjaya kI prApti 156 janA pavanaMjaya milana 160 / 16vAM vidhAnaka-varuNa dvArA rAvaNa se yuddha 161 hanumAna dvArA yuddha __ meM jAne kI icchA 161 kubhakaraNa dvArA sUTamAra 162 rAvaNa dvArA nindA 162 varuNa ko puna: rAja denA 162, bAmaravaMzI rAja varNana 163 / 17vAM vidhAnaka-vIrapha seTha vanamAlA varNana 164 rAjA kI vyAkulatA 165, pUrva janma 166 bIrakaseTha kI tapasyA 166 strI ko duHkha denA 167 muni supratanAtha kA janma 168 jIvana 169 hariyaMsI rAjA 170 rAjA vacamAha varNana 171, kIrtighara rAnA varNana 173 / 1cyA vidhAnaka-kautighara kI tapasyA 174 rAjakumAra dvArA vairAgya 174 kaThora tapasyA 176 citramAlA ko putrotpati 177, na ghuSa rAjakumAra ko rAjA banAnA 177 syodAsa dvArA jIya hiMsA para pratibandha 157 rAjA dvArA mAMsa khAne kI icchA 178 siddhasena kA rAjA bananA 178 dazaratha kA rAjA bananA 176 / 19vAM vidhAnaka-dazaratha varNana 150 nArada kA Agamana 180 nArada dvArA rAvaNa kI vArtA 1801 20vAM vidhAnaka-kaikeyI varNana 181 svayaMbara racanA 182 dazaratha vArA yuddha / 21vAM vidhAnaka-maparAjitA dvArA svapna darzana 184 sumitrA dvArA svapna darzana 184 lakSmaNa janma 185 bharata janma, rAma janma 185 cAroM bhAiyoM dvArA vidyA sIkhane kA varNana /
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI 22vAM vidhAmaka-vipra dvArA vilApa 197, rAjA dvArA SaDayaMtra 187, muni dIkSA 188, ratnAvalI kA rAjA dvArA yuddha 188, maMtrI dvArA upAya 185, barAgya bhAva 186, upadeza 186, rAjA dvArA aNukta grahaNa karanA 186, citrotsavA dvArA dIkSA lenA 186, sItA kA garbha meM mAnA 160, sItA bhAmaNDala kA janma 19., devatA dvArA bAlaka kA apaharaNa 160, janaka rAjA dvArA vilApa 161, dazaratha dvArA khoja 161, kanyA kA nAma sItA rakhanA 161 / 23vAM vidhAnaka-zreNika dvArA rAma sItA vivAha jAnane kI icchA karanA 161, janaka kI nagarI para mAkramaNa 162, dazaratha ke pAsa sandeza 162, dUta kA prayomAjI prAmA 162, rAmacandra kI jAne kI icchA prakaTa karanA 192, rAma kA mithalA gamana 163, rAma dvArA yuddha karanA 163 / 24vA vidhAnaka-anaka kI icchA 164, nArada dvArA sItA ko dekhanA 164, sItA kA DaranA 164, nArada kA vicAra 164, prabhAmaMDala kI sItA ko pAne ko icchA 165, candragati dvArA upAya socanA 175, vidyAdhara dvArA mAyAmayI prastha racanA 166, candragati dvArA sItA ke vivAha kA prastAba 167, janaka kA uttara 198, svayaMbara racane kA prastAva 166, mithilA nagarI 166, rAvAsa meM rAjA janaka 196, rAnI dvArA nirA 200, sItA sara 70 sA dvArA pA secanA 201, sItA dvArA varamAlA DAlanA 201, bharata kA lokasundarI se vivAha 202, miSThAnoM kA ani 202 / 25vAM vidhAnaka-ayodhyA prAgamana, gaMdhodaka lenA 201 suprabhA rAnI kI vyathA, kaMcukI ko nRtya kA Adeza, dazaratha para prabhAva 240 sarva vibhUti muni se, dharmopadeza zravaNa 205 26vAM vidhAnaka' - bhAmaMDala kI cintA 206, jAti smaraNa 206, sItA dvArA pitA ke nAma para cintana 207, dazaratha kA muni ke pAsa jAnA 207, muni dvArA kathana 200, prabhAmaMDala dvArA prazna karanA 208, bhAI bahina milana 210, 27vAM vidhAnaka-dazaratha dvArA pUrva bhAva pUchanA 210, pUrva bhaba kathana 211-13 dazaratha kA vApisa ghara prAnA 214 varAgya bhAva-rAmacandra ko rAja sauMpanA 214 phaikayI kA bara mAMgamA 215 dazaratha dvArA vicAra 215 bharata ko prAmaMtrA 215 rAma lakSmaNa dvArA prastAva 216 mAtA ke pAsa jAnA 216 rAma kA uttara 216 lakSmaNa dvArA krodha karanA 216 rAma kA vanavAsa 217 28yAM vidhAnaka-banavAsa kI prathama rAtri 217 rAjAnoM kA anugamana 21, sabakA vApisa jAnA 215 dazaratha dvArA rudama 216 bharata kA rAma
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 papapurArA kAla laraNa vasi saba bhaye, joSA sUbhara sujAna / / samala loka isa auliyA, sama sA na mAna // 15 // soratA cakravatti sumi bheva, bhoga soga saba parahare / dharadho dhyAna dina joga, saba saMsAra mana te tajA // 161 rAmA bhAgIratha kA varNana bhAgIratha rAjA kiyA, sagara bhIma saha tyAga / dikSA lI jiNarAya pai, mana meM dhari rAga / / 16 / / caupaI pAla prajA bhAgIratha bhUpa / mukaTa chatra sira bane anUpa / / gaja karala dina bIte pane / zrutasAgara muni mApe sune / / 163 / / marapati ke mana haraSa apAra / palaM jahAM mRni prAraNa madhAra // nagaraloka cAle saha sAtha / bana meM dhyAna parapI muninAtha // 164 / / bhAe nikaTa vaMdanA karI / sAThi sahasa kI pUcI carI // kiraNa kAraNa ekaTe mare / phAho kathA jyoM saMsaya Tare / / 16 / / muni bole pichalA saMbaMdha / tApI hubA karama kA baMdha / / sameva zikhara cAlyo ika saMgha / daMtapura moma dekha manaraMga / / 166 // dekhata loga saMgha ko haMsa / dekhA gAMva kimo taha base / / kuMbhakAra varaNa tijha jAta / irA ho gayA jIva no ghAta 1967)] bAta kahI bhImAnI nahIM / gAMva mAhi dehI gaNa gahI / / pakara pachAre sagale loga / mIra mAM saba kInhe phoka / / 18 / / kubhakAra mari vaNivara bhayA / tapa kari bahuri rAja suta bhayA / / tapa kari phiri pAyo surapAna / so tu' bhayo bhagIrapa mAna / / 166 / / sAThi hajAra sigha ke jIva / sagara bhUpa sUta upaje tIva / / jAtrA mAMhi saba kA rahyA dhyAna / rAjaputra se hUye pAna / / 17 / / kAraNa pAe mue ikaThora / aNubha karama kI miTAIna pora / / suni bhAgIratha kIyo namaskAra / rAja choDa bI bImA sAra / / 171 / / saMkA kA rAsa mahAsAta mahArAkSasa laMkA kA mUma / vana krIga kA dekhana rUpa // sakala kudaMya liyA nRpa saMga / bana upavana guha gaMbhIra utaMga / / 172sA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI dasA kA anaraSa tapasthI ke pAsa jAnA tapasvI kA kanmA ke pAsa jAnA 248 anantavIrya muni ke pAsa devoM kA jAnA, donoM muniyoM ko kevala zAna honA 246 / 35vAM vidhAnaka-sUrajamala rAjA dvArA rAma kA svAgata 246 rAjA rAma kA prAge gamana, bana jIvana cAraNa muniyoM ko yAhAra 250 gRddha kI kathA, mani para upasarga 251 muni ke cAroM ora agni jalAnA, acalarAya evaM gira devI dvArA muni ko prAhAra, suketa prora agniketu dvArA dIkSA lenA 252 kanyA kA bhaviSya, kanyA kA vaigagya bhAva 253 / 36vau vidhAnaka-daNDaka vana meM pahuMcanA, pana zobhA 254 / yo vidhAnaka-- incakAnA, kathA 255 sUrajahAsa khaDA nimitta se zaMbUka kI tapasyA, lakSamaNa dvArA sUrajahAsa kI prApti 257 deva punIta bAbhUSaNoM kI prApti, candranakhA dvArA vilApa, rAma lakSamaNa se bheMTa 258 / 38SA~ vidhAnaka-candranakhA kA kharadUSaNa ke pAsa jAnA, svaradUSaNa kA kupita honA 256 rAvaNa ke pAsa dUta bhejanA, kharadUSaNa kA daMDakavana pahuMcanA lakSmaNa dvArA yuddha rAvaNa kA bAgamana 256 sItA ko dekhanA, karaNa gupti vidyA kA dhyAna karanA, rAvaNa dvArA zaMkhanAda, rAma kA lakSmaNa ke pAsa jAnA, sItAharaNa sItA kA vilApa, jaTAyu kArA mAkramaNa 360 rAvaNa dvArA kheda, rAma kA vilApa 39vIM vidhAnaka-lakSmaNa kharadUSaNa yuddha, lakSmaraga kI vijaya 262 lakSmaNa kA vilApa, vidyAdharoM kA prAgamana, cAroM aura dUta bhejanA, rAvaNa ke pAsa jAnA 263 kapi dvArA dekhanA pralaMkAgar3ha meM pahucanA-265 / 40 bA~ vidhAnaka - rAvaNa kI sItA ke samakSa garyokti, sItA kA karAga uttara prazoka vATikA meM sItA ko rkhn| 266 candranAmkhA kA rAvaNa se nivedana, mandodarI rAbae sabAda, dUtI kA sItA ko samajhAne kA asaphala prayAsa 267 rAma kI vyAkulatA, mantriyoM dvArA vicAra 268 / / 41vAM vidhAnaka-rAma sugrIva milana 266 rAma dvArA sugrIna kA rAjya denA, sugrIva kI yicaya 270 sugrIna dvArA kanyAoM ko meMTa 271 / 42vA~ vidhAnaka-kanyAnoM ke hAva bhAva, jamadata hArA mAtA prApti kI khoja 272 sItA kI khoja, ratanajaTI sugrIva meMTa, ratanajaTI dvArA laMkA paricaya 273 jAvUnada maMtrI kA kathana, baMdara mora kathA 274 lakSmaNa kA krodhita hokara nipacaya karanA 275 rAvaNa kI mRtyu ke sambandha me bhaviSyavANI, lakSmaNa dvArA zilA uThAnA 276 /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa 43 vidhAnaka - laMkA se dUta kA Agamana 277 hanumAna dvArA rAma ke darzana 276 rAma kA hanumAna ko gale lagAnA, pavanaputra dvArA stuti 271 1 44 vidhAnaka - mahendrapura nagara 250 hanumAna dvArA mahendra sena se badalA lenA; paraspara milana 281 / 52 45 vighAnaka -- sIna kanyAoM dvArA tapasyA, hanumAna dvArA bAdAnala bujhAnA, vivAha kI bhaviSyavANI 283 | 46 vidhAnaka- vajramukha evaM hanumAna kI vArtA 274 laMkA sundarI kA pra ema laMkApati kA prabhAva 284 hanumAna dvArA samajhAnA 284 | 47 vidhAnaka hanumAna kA laMkA meM pahuMcanA, vibhISaNa se bheMTa 286 rAva kA kroSita honA, hanumAna kA vAnara rUpa meM sItA ke pAsa pahuMcanA mandodarI sItA kI vArtAlApa 286 sItA dvArA rAma ke sevaka ke rUpa meM prakaTa hone ke liye kahanA, sItA ke prazna hanumAna kA uttara 287 mandodarI kA kathana 283 hanumAna mandodarI saMvAda 26 mandodarI kA nATaka, hanumAna kA sItA se nivedana, hanumAna dvArA bhojana, sArA bhAhAra sImita 60 sItA ke vacana hanumAna kA prasthAna mandodarI kA rAvaNa ke pAsa jAnA rAvala kA krodhita honA hanumAna kA yuddha kaupAla 261 indrajIta dvArA hanumAna ko pakar3anA, hanumAna kA paricaya rAvaraNa kA kroSita honA 292 hanumAna kA uttara hanumAna kA mAyAvI vidyA dvArA laMkA dahana 263 / - 48 vidhAnaka-- hanumAna kA rAma ke pAsa jAnA, rAma kI citvA 294, rAjAoM dvArA nivedana, yuddha kI taiyArI 265 / 46 vidhAnaka - rAvaNa kA cintana, yuddha kI taiyArI 266 yoddhAoM dvArA rAvaNa ko samajhAnA vibhISaNa kA indrajIta se vacana 267 rAvaNa kA vibhIbarasa para dhAvA, vibhISaNa kA rAma ke pAsa jAnA, vibhISaNa kA dvArapAla se nivedana mantriyoM kA parAmarza 268 vibhISaNa dvArA rAma darzana, senA ke sAtha laMkA dvIpa meM pahuMcanA 296 / 50 vidhAnaka- prakSohiNI saMkhyA, donoM ke sAmarthya kI carcA 200 / 51 vidhAnaka-yuddha ke liye sainikoM kA prasthAna 301 | 52 vidhanaka- rAma kI senA, rAvaNa ke hasta prahasta yoddhAoM kI hAra 303 / 53 vidhAnaka hasta prahasta kathA 304 /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI 54vAM vidhAnaka-dusare dina kA yuddha 305, tIsare dina kA yuddha 306 / vibhISaNa kA rAma' ko parAmarza, devoM dvArA rAma ko vidyA pradAna karanA 308 / 55yA~ vidhAnaka-- rAma rAvaNa dvArA yuddha kI taiyArI, vidyA dvArA mUcchitoM kI mUrchA dUra karanA 306 / 56vAM vidhAnaka-- donoM ora yoddhAoM dvArA yuddha, vibhISaNa rAvaNa yuddha 310 lakSmaNa rAvaNa yuddha 311 / 57vAM vidhAnaka-rAma vilApa / 58vanaraka-madIta sozAni , bhApaka : candramati kA prAgamana 313 vaidya kI jIvana kahAnI vizalyA kI kathA 314 dhanavAsa ke duHkha 315 / 56vAM vidhAnaka-hanumAna aMgada ko ayodhyA bhejanA 317 bhAmaNDala kA uttara 318 vizalpA dvArA muchI dUra karanA, lakSmaNa kA hoza meM pAnA 316 / 60vAM vidhAnaka--rAvaNa ko maMtriyoM dvArA samajhAnA 316, rAvaNa kA mantabya 320 rAvaNa ke dUta kA rAma ke pAsa prAgamana, rAma kA uttara, rAvaNa ke dUta kA punaH nivedana 320 rAma kA pratyuttara, dUta kA rAvaNa ke pAsa pAnA 322 / 61vAM vidhAnaka-rAvaNa dvArA caitya vaMdanA / 62vA~ viSAnaka-praSTAlikA mahotsava, rAvaNa dvArA viyA siddhi kA prayatna 324 / 63vAM vidhAnaka-vRta sAdhanA ke kAraNa yuddha banda honA, bandaroM dvArA laMkA meM upadrava, kSetrapAla dvArA rakSA 325 / 64vAM vidhAnaka-aMgada kA laMkA meM jAkara sthiti kA adhyayana, dhyAnArUda rAvaNa ko dekhanA 326 rAvaNa dvArA vidyA siddhi, vinA kA rAgaraNa se nivedana 328 / 65vA~ vidhAnaka- rAvaNa kA gamana, rAvaNa kA maMtriyoM dvArA puna: nivedana 326 rAyaNa dvArA pazcAtApa, rAvaNa kA puna: yuddha karane kA nizcaya 330 / 66vAM vidhAnaka-rAvaNa kI dainika kriyA, darabAra hAla 330 apazakuna honA, mandodarI kI cintA, maMtrI kA uttara, mandodarI dvArA rAvaNa ko smjhaan| 331 rAvaNa kA uttara, uttara pratyuttara 332 rAvaNa kA kroSita honA, mandodarI kA puna: nivedana, rAvaNa kA uttara, rAvaNa kI rAtri, yuddha ke lie prasthAna 335 / 67vA vidhAnaka-mandodarI se prantima meMda, rAma dvArA muddha kI taiyArI 336 donoM kI senAoM meM yuddha 337 /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA papapurANa .68vA vidhAnaka-devatAmoM dvArA prAkAza se yuddha kA avalokana, rAvaNa dvArA cintA karanA 338 aneka rUpa meM rAvaNa kA lar3anA, rAbaraNa dvArA cakra calAnA 336 lakSmaNa dvArA cakra prApta karanA 340 / 66yA~ vidhAnaka-rAvaNa kA pazcAtApa 340 vibhISaNa dvArA lakSmaNa ko parAmarza, rAvaNa kA krodhita honA, lakSmaNa dvArA cakra se rAvaNa kA vadha karanA 341 / 70vo vidhAnaka-vibhISaraNa dvArA vilApa, rAvaNa kI rAniyoM dvArA vilApa, zreSTha marana 343 parigama kI kathA 344 / 71vA vidhAnaka-rAvaNa kA dAha saMskAra 345 kubhakaeM evaM indrajIta ko chor3anA 346 muni kA saMgha sahita grAgamana, kevala jJAna prApti, dharaNendra kA prAsana kaMpita honA, ra ma dvArA vicAra karanA 347 rAma kA muni ke pAsa jAnA, pUrvabhavoM kA varNana 348 / 72vA vidhAnaka - rAma lakSmaNa kA saMkA praveza 350 sIsA kI dazA, rAma sItA milana / 73vA~ vidhAnaka laMkA kI zobhA, vibhISaNa dvArA rAma kA svAgata 353 trividha vyaMjana, indrajIta meghamAda dvArA nirdhAraNa prApti 354 1 74mA~ vidhAnaka--nArada kA ayodhyA prAgamana, aparAjitA se prazna 358 rAma kathA nArada kA saMkA meM prAgamana, rAma dvArA svAgata 359 ayodhyA barNana, ayodhyA meM rAma dvArA dUta bhejanA / 75vA vidhAnaka--- rAma sItA kA ayodhyA gamana, mArga paricaya, ayodhyA darzana, rAma lakSmaNa bharata zatrughna milana / 76vAM vidhAnaka-ayodhyA vaibhava, sItA kI nagara meM paryA, bharata ke mana __ meM vairAgya 365 rAma bharata vArtA, 366 unmatta hAthI kA akasmAta prAgamana 667 / 77yA~ vidhAnaka-bharata mA hAthI para bar3hanA, hAyoM dvArA sapa sAdhanA 368 / 78oM vidhAnaka--deza bhUSaNa kulabhUSaNa muni pAgamana 1366-76} bharata ke pUrva bhava 376 / 79yA~ vidhAnaka-bharata dvArA vairAgya, kaikayI kA bilApa, kaikayI kA vairAgya 377 / vo vidhAnaka- rAma lakSmaNa dvArA duHkha pragaTa karanA, rAma kA rAjyAbhiSeka 378 !
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-sUcI 55 1] vidhAnaka- zatruSmaM ko rAja dene kI icchA, zatrughna dvArA mathurA rAjya cAhanA, mathurA para car3hAI 300 mallayuddha, madhu dvArA vairAgya 382 82 vidhAnaka -- madhurAjA ke mitroM dvArA mAkramaNa, maraNedra dvArA samajhAnA 383 prajA ko duHkha denA 384 | 83 vidhAnaka -- vairAgya bhAvanA 385 | 4vidhAnaka mathurA meM sAta muniyoM kA Agamana, mAhAra vidhi paMcama kAla kA prabhAva 38 AzIrvAda 360 / vidhAnaka- manoramA vivAha 362 / - 86 vidhAnaka -- rAma lakSmaNa vibhava vidhAnaka 224 / 87vA~vidhAnaka -- rAjamahala, sItA dvArA svapna darzana, mahilA 396 / sat vidhAnaka-sItA kA netra phaDakanA 367 rAma dvArA prazna 368 pratinidhiyoM kA uttara 366 rAma kI vyathA | sItA kA madhya vidhAnaka- rAma kA kathama, lakSmaNa kA koSa, rAma kA nirNaya 401 sItA ko yAtrA ke bahAne le jAnA 402 kRtAMtaka kA vana meM akelApana, caccajana kA vilApa 404 / 0vAM vidhAnaka - sItA dvArA paricaya denA, gatiyoM ke duHkha, baccajaMgha kA paricaya 407 / 91vAM vidhAnaka - sItA ke sAtha vajrajaMdha kA Agamana kRtAMta kI zrI rAma lakSmaNa kA rukSana 409 / 2 vidhAnaka-sIsA ke putra janma, bAla krIr3A, adhyayana, 410-11 3vidhAnaka - kuza ke lie pRthvIvara ke pAsa dUta bhejanA, pRthvIvara kA kupita honA 413 bajrabaMdha evaM pRthvIvara meM yuddha 413 lavakuza kA prasthAna 414 / 4yA~ vidhAnaka - nArada muni kA prAgamana 414 lavakuza kI pratikriyA, nArada kA punaH Agamana 417 lavakuza dvArA prayodhyA para prAkramaNa, 416 / 65-66 vidhAnaka - yuddha varNana 420 nArakha dvArA lava kuma kA rahasya kholanA, pitA kI bandanA 421 lavakuza kA ayodhyA maragamana 422 / 97vAM vidhAnaka-rAma kA cintana, sItA ko lene ke lie bhejanA 423 sItA kA Agamana, 424 agni parIkSA 425 pakSiNI dvArA muni para upasarga 427 /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 muni sabhAcaMda evaM unakA eyapurANa 18vAM vidhAnaka-rAma dvArA pazcAtApa karanA, magni parIkSA meM saphalatA 426 sItA kA isara 430 narakoM ke duHkha varNana 431 dvIpa samudra varNana 432 sukha kI taratamatA tasvavarNana 433 / / EEvAM vidhAnaka-vibhISaNa dvArA prazna, sarvabhUSaNa dvArA varNana 435 muni ke pAsa jAnA 4436 rupasvI jIvana 440 / 100vA vidhAnaka- sItA pRjyA 445 / 101vAM vidhAmaka-sItA kI pUrva kathA 44 / 102vAM vidhAnaka-pradyumna saMvRkumAra ke pUrvabhava 452 madhu kITaka bhava vargana 454 / 103yoM vidhAnaka-lakSmaNa putra niSkramaNa 460 / 104vo vidhAnaka- bhAva maNDala para loka gamana 462 / 105vA~ vidhAnaka-hanumAna nirvANa 463 / 106vA vidhAnaka - saMkara sura saMkara kathA 464 / 107vA vidhAnaka-lavakuza dIkSA 465 / / 108vA vidhAnaka-lakSmaNa kI mRtyu para rAma kA vilApa 467 / 106vAM vidhAnaka-vibhISaNa dvArA saMsAra svarUpa varNana / 110vAM vidhAnaka- rAma kA tor3a moha, ayodhyA para AkramaNa, deva rUpa baTAyu dvArA sahAyattA 471 kRtAMtaca dvArA rAma ko samajhAne ke lie mAyA racanA 472 rAma ko vAstavika jJAna prApta honA 473 / 111vAM vidhAnaka- rAma kA vairAgya 475, vairAgya 476 / 112vA vidhAnaka- rAma kI tapasyA 477 sItA ke jIva sItendra kA rAma ke pAsa bhAgamana 476 rAma ko kevala jJAna prApti 480 / 113vA vidhAnaka- dAlukA pRthvI meM rAvaNa, maMbukumAra kI dazA varNana 483 rAma kevalI ke pAsa deboM kA mAgamana 484 samavasaraNa 484 prazna, rAma kI vAraNI 485 lakSmaNa ke prati jijJAsA 427 padamapurANa kI svAdhyAya kA mahatva 488 raviSaNAcArya dvAra padmapurANa kI racanA 486 1 114yA vidhAnaka-kASThAsaMgha paTTAvalI 460. mala saMgha prazasti 461 / anukramaNikA-463 se zuddhi-patra 506 lekhaka paricaya 507 /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa (hindI) caupaI tIrthakaroM kA stavana AdinAtha baMdU jinarAya / caraNa kamala seU mana lAya / / jainadharma kImA parakAsa / bhavyajIva kI pugI Asa / / 1 / / ajita nAtha saMsArai jIta / mokSa paMtha kI jANI rIta / / saMbhava jiza bhava bhramaNa nivAra 1 utare bhava sAgara te pAra / / 2!! abhinaMdana bhaya kIne dUri / sevata sakala riddhi rahai pUri / / sumatinAya subha mati dAtAra / sevata pAya suSa prapAra // 3 / / deva padamaprabhu sevA karauM / yAroM gati kA dakha pariharu / / deva supAsa pUjo dhari bhAva / pUjita upaje mana ko cAva // 4 // candApramu jyauM dutiyA caMda / dina dina kalA vadha prAnaMda / / puSpadaMta jina puSpani vAsa / taji saMsAra mugati kiyA vAsa // 5 // sItala nAtha dayA sauM dhyAna / mumarata pAca mokSa suthAna / / the yAMse svAmI arihanta / TUTe janama jarA kA anta / / 6 / / vAsupUjya kI pUjA karo / bhosAgara ke dukha pariharaM / / vimalanAtha jina dharma mahaMta / bhavijana darasa bhaye bhava gheta // 7 // anaMtanAtha svAmI arihaMta / darasana pApe sukha anaMta / / dharmanAtha jina dharma mahana / bhavijana darasa bhaye bhaya aMta / / 8 / / sAMtinAtha mumarI dina reNa / bATai lachi hoi sukha bana // 'thanAtha ari kIne dUra / maye mugati saMsAra kara judha hA arahanAtha ari kIne dUra / sumirata rahai sadA riSa pUra // 'mallinAtha mahA subhaTa suvIra / praSTa karama jIne dhari dhIra // 17 // munisuvrata pUjI parabhAta / asubha karama kA hovaM dhAta / / nami jiNaMda dhyAko kari jora / tUTa janama jarA kI Dora // 11 // ariSTa nema jADU jaga. punI / sevata matizruta pAvaM dhanI / / pArvanAtha pUjo dhari ghyAna / sumarata pArya pUrana gyAna / / 12 / /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 vardhamAna pUjo saba koi / manavaMcita phala bahuvidha hoi // Adi aMta je jina cauvIsa pUrjaM suratara nAve sIsa ||13|| vadu munivara mUDha kevalI / kumati phale bajAe TalI || kevala nAgI sadA sahAya sukhiyA nakai suduri palAya ||14|| dIpa aDhAI meM je sAdha / usake gUna hirade meM bAgha || nisa kAsara sumaraNa meM citta / dhyAvai zrI jina ca junita ||15|| gaNadhara ca sa ko ghiiN| guru kI sevA bhakti maiM rahUM // jinadhAraNo kA svarUpa I jinavANI maiM samaya sadA zruta buddhi prakAsa tadA // 16 // ujjala va gala motIhAra kaviyanAM guNa agama apAra / / sIsaphUla doSa kuMDalakaraNa rugAraNa nevara bAje ca // 17 // 3 karakaMkula aMgula mUMdaDI maNimAlika hIre sU jaDI / / bhotI mAMga banI chabi dhanI haMsa caDhI sobhA bahu banI || 18 | chaha darasala muSa maMDana jAna / sumarata bahu vizva pArka gyAna // mUriSarta pani hoi sujAna / tA kAraNa sekaM dhari dhyAna ||16|| zrI jina muSa kI vAnI sahI / sarasvatI sama ko bIjo nahIM / / kari DaMDota kavi kareM praNAma / bhUlA prakSara AAMza ThAma ||20|| soraThA suma jiNa USIsa, sArada kI sevA karoM / tribhubana ke Iza, iha dAtA budhi phala tanI ||21|| caupaI rAma nAma kA mahAtmya padmapurANa rAmacaMda baMdI jagadIsa / sAhasavaMta mahAbala Isa || anuja vIra lakSmina balavAMna rAma nAma gUna agama jA mukha rAma nAma jA ghaTa rAma nAma tIna baMDa meM tAkI na ||22|| na kisa pe barane jAMya || saMkaTa meM bahuri na pare ||23|| athAha / te nIsare / so kA bAsa / tArka pApa na Ave pAsa jina zravaNana rAma jasa sune / devaloka suSa pAyeM ghane || 24|| saMkaTa vipati paDheM je zrAya | rAma nAma tihAM hoda sahAi // jala yala vana vihaMDa le nAma / manavAMchita sahu sI kAma ||25|| calata bidesa nAma jo lei / rAmacandra tAku phala dei / / je niz sa sumaraNa kreN| bahuri na bhavasAgara meM phire // 26 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAvada evaM unakA parmapurANa jo sahasra rasanA kari bhae~ / rAma nAma guNa jAi na gine / jaise vRkSa mahA uttug| jAke phala dIsai subharaMga // 27 / / yonI deSi deSi lalacAya / ghe phala kaise maunA SAya // vaha UMcA yaha nIcI deha / kyoM vA phala kU' pAvaM eha / / 281 je maMgala mAne mayayaMta / unI ukhAri DAra ju turaMta // ve phala bIma baunA nai liye / presa jinaguNa sugma kara diye / / 29 / / bhASA saMvarSala kA sela kevala vANI suNyAM bAna / paMjita munIvara racyA purANa / / prAcArya raviSeNa mahaMta / saMskRta maiM kaunI anya // 30 // mahA munIsvara myAMnI gunI / mapti ati pravadhi gyAMnI munii| mahA nirgantha tapasvI jatI / koSa mAna mAyA nahIM ratI // 31 // mAriSo vAnI zAstra kiyaa| dharma upadeza bahu viSa diyA / jisake bhedAbheda apAra / mahA munIsvara kaha bicAra // 32 // jaise ravi kA hoi udosa / bhAje timira nirmalA hota // isa vidhi sunikaM miTa saMdeha / mithyA taji samakita suneha / / 33 // rakhanA kAla saMvata sabahale mAraha parama sunyA bheda jinavAraNI sarasa / / phAlguna mAsa paMcamI sveta / guruvAsara mana maiM pari heta // 34 / / kavi kA nAma sabhAcada muni bhayA prAnanda / bhASA kari caupaI chaMda / / suni purAna kIno maDAna / guni jana loka sunude kAna // 35 / / rAjagRhI nagarI kI sundaratA jabadvIpa meM bharata SaMDa / magadha desa rAjagrahI pracaMDa / / UMce maMdira haiM sata khine / saba te sarasa rAya ke bane // 36 // baseM saghana dIsa nahIM maMga / likhe citra jimeM bhale suraMga / / ujjala baraNa dhavala hara kiye / chatrI kalasa kanaka ke dive // 37 // banI ju baiThaka nAnA bhAMti / jinakI loga ligarahe jAta / / prati uttuMga saMvArI pAli / lage kabADa bIme sana Thaura ||3|| jhAri marekhe sobhA bhlii| dekhata upajai mananI rlii|| mAgaM sUta racyA bAjAra / cauDI nIMva laI susaMvAri // 36 // vyApAra udyoga bhale bhale prAye sutradhAri / maMdira race bar3e vistAri // yahAM sarApha sarAphI kareM / bola satti jhUTha parihare / / 4 / / kasai kasoTI paraSa dAma / levA veI sahaja vidhAma // vIca bAjAra rahaiM joharI / maNimAraNaka hIrA lAla khrii||41||
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa motI lAla ganAM aura cunI / rAjadvAra mahimA anti enI / / bhalI yastu jo rAjA leI / muha mAgiyA dAma giraNa dei / / 42 / / kahIM bajAja bajAjI kreN| satya bacana mukha te uccr| kahIM jaravA phajirI sikalAta / naramo nAraMga nAnAM bhAMti / / 4 / / niramaMyaMta kara vyApAra / ghara vesurI para sAhukAra / / koThIvAla karai yauhAra / jinake kanija baDe vistAra // 44 // hApau die jAya jihAja / lyAvaM darva dharma ke kAma / / jele kisabadAra haiM aura / baiTha sakala virAgaiThaura // 45 / / nagarI nikaTaM upavana bane / kUpa vApikA jalahara ghane / / prati ramaNIka manohara khare / jAna gaMgA jala sauM bhare / / 461 maMdira mAhi baiThika banI / jharaNA jhara sItalatA panI / / malakhalAda sauM jala nIsaraM / ucaI uchala bhUmi para paraM // 47 / / tihA~ bAiThA rAjakumAra / gunijana gA rAga saMvAra / aba ja ka pA sup| bar3e durApAra pI lahU / / 4 / / kiMcit kahU vRkSa ke nAma / guni jana samajho nAnA bhAva / / saghana ruSa bahu phUle phale / jAnU gUtha banAye ghane / / 46 / / patra baMdha sau somai keli / pADala car3hI camelI beli / / aba bijaurA nivU nariMga / dADima dAsa beli bahucaMga // 50 // phala phUla uttarai ati ghane / paMchI khAya na barajaI jane / / sakala jAti ke sauma rUstra / vAsa sugaMdha lAge bhUSa // 51 // soraThA kamala sarovara kUla, sabajI jAta aneka viSa / / amara suraga suSa mUla, rAti divasa nivasa tihAM // 52 / / paMchI tihAM aneka, baula sabada suhAvane // jahAM tahAM druma bela, mAi baserA leta haiM / / 53 / / . caupaI paisA nagara basa subha thAna / zreNika rAya tapai jyo mAna / / celaNAM de rAnI paTapanI / mAnu phanaka kAmatI banI // 54 // sIlavaMta guNa lakSaNa Iza / bhAnU indrANI jIta sanIza / / samyak dRSTi komala vitta / devaguru zAstra sevaI nitta / / 5 / /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA padmapurANa parajA sukhI basa saba log| pAna phUla rasa gorasa bhoga / / ghari ghari pUjA sunai purANa / ghari ghari sunie artha baSAna // 56 / zrI jina mandira bane utaMga / pharahara dhujA gagana ke raMga / / indra candra sura vAsA lehi / suragapurI sama sobhA dei / / 5 / / soraThA bAra bAra kara soca kari, vicAra rAjA zreNika raha / / huvaiI janama bahorI, kathA sunu raghudhaMsa kI // 5 // caupAI kulapura nagara kuMDalapura siddhAratha rAva / mahApunIta jagata meM nAu / / sobhA nagara na jAda ginI / suragapurI kI zobhA banI // 56 // duHlI daliTrI koI na dIna ' paMDita ganI mAlatI :: hATa bAjAra cauhaTe bane / zobhA sakala kahA~ lo bhane / / 60|| vAga bagIcA mahala' AvAsa / dIsa sakala pAsa hI pAsa // ritu ritu ke phala lAge phUla / tAtai rahe pathika jana mUla // 61 / / uchala jala jharanA jhare / nirmala nIra suSa vistaraM // baiThe rAja sabhA tahA~ Thora / bhUpati tahAM virAja ora 3 // 62 / / siddhArya evaM trizalA rAnI mahA subhaTa chatrI hU sUra 1 gyAnI gunI gyAna bharapUra / / nupa kI bhAgyA sira para para 1 koI nahIM upadraba karai / / 63 // prajA sukhI kara bahu bhoga / punya vanta nibasa saba loga / / / cyAra dAna de vitta samAja / SaT darzana kA rAkheM mAna / / 64 / / visalA de rANI guNavaMta / rUpa lachina soma bahu bhAMti // pativratA prAgyA maiM kharI / sIla baMta guna lAvaNya bharI / / 6 / / varanana kari guna pAra na lei / sAmodrika kI sobhA deI / / sustra meM sutI seja maMjhAra / supana siMdha pAI eka bAra // 66 // mAtA dvArA solaha svapna dekhanA solaha supanA nAnA bhauti / eka mahataM pAchalI rAta / / prathama gayaMda ika kaMcI deha / yAvata dekhyo aphno geha // 67 / / dUje siMha garjanA kare / gaja mayamaMta deSa bala hare / / laSamI dekhi haSata bhAti / anaMta vibhUti soma bahu bhAti / / 6 / /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ padma purANa kaMcana kalasa SIra jala bhare / doU pora ke bhItara ghare / / deSyo sarovara niramala' nIra / chAyA saghana vihaMgama tIra // 66 // aru sUrya dekhyo udyota / tAsa timara nirmalA hosa / deSyo pUraNamAsI canda / mIsala varateM mana mAnanda 170 phUlamAla deSI vikasAta / mana Azcarya karai bahu bhAMti / / siMghAsaNa motI mariNa jaDyo / ratnaja deSata mana bhayo / 71 / / deyA mIna jugala sara tirai / tA capalAI kauna sara kare / / deva vimAna deSa gunavaMta / jApta ralyA bhava sAgara prata / / 7 / / devI agani dhUma niraghUma / jAnauM banI ratna kI mUma / / deSa dhavala dhorI dhIrana dhIra / pRthvI saMga dharai balabIra / / 73 / / deSyo yAridha grISama kAsa / ati gajita killola visAla / / deSyo nAga muvana guna sahI / rAta pAchalI kiMcita rahI / / 74 / / sveta gayaMda ju vana meM gyo| vakrata jAgi pracaMbhA bhayo / / e SoDasa supane manamAMhi rahai / priya samIpa vyaure soM kahai / 17 / / siddhArtha nRpa suni triya vaina / haraSita aMtara vigasata nana / / mana bana krama supane kusuneM / nihace praSTa karma ko hane // 76 / / svapano kA phala hoya putra phala mana prAnaMda / jAnahu pUranavAsI caMda / / sura nara iMda kareMge seva / tIna loka ke dAnava deva / / 7 / / bhava sAgara kA boDe jAla / carma sarIra dharma pratipAla / vidyAdhara nRpati pasupatI / inameM bahota caDhAve ratI / 78 / / jAMnaha paMcagyAna ko dhanI / saba parivAra caDhAtha manI / / muna priya vacana bhayA prAnanda / prabhu ke cayana mAThi so banda / / 7 / / sudi aSADha chaThi uttama ghaDI / prabhu ne bAda grabha yisa karI / prAsana kaMdhA sura surptii| cimakyA citta vicArI matI // 50 // jiNa coIsamaiM ko avatAra / siddhAratha ghara vIra kumAra / / utari siMhAsana kari iMDota / paraMparAya jyoM pichalI hota // 8 // mAtaMga jakSa bulAye Tera / Au kuDalapura itanI dera / / ora daivI kumArI capanAM / pAi pahucI devAMganA / / 2 / / mAtA ko sevA mAdeza huvA kuvera bhaMDAra 1 ratana vRSTi kari bAra vAra || dIye citerA devakumAra / bhale mughara ju sUtrAdhAra |831. racanAM ratho manohara mahI / calatI ra sIpa pauM kahIM / / / kahu~ kahu deva citerA karai / anahada bhAMti suraga kI varaM / / 4 / /
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAnanya evaM unakI patmapurANa vinA jIva jAnU bole baina / deSata hoi mahA supa cana / / jA antara panahara ghanaghora / barasa ratana DoDha hai koDi / / 8 / / jaya jaya dhvani chAyo prAkAsa | varavaM parpa sugaMdha suvAsa / / gaja paTTala vijulI udyota / aMtara manika divasa sA hota / / 86 / / harati bhUmi jala upari tira / bhare tanAva maMDi kari phira / / kinara chapana aMta hai pura Ai / namasakAra kara lAgI pAi ||7|| koI kara vImanAM bAya / sevA kareM ghere manu lyAya / / 8 / / tela phalela sabAre kesa / koI sahI banAye bhesa II86 kaMcana bhArI jala bhara lyAi / aura dAMtaNa karAve prAya / / koI banA ghara bhari pAna / bIDI kari SuvAvaM prAMna // 6 // pora je sebaga tAkI Thora / sevA kari birAja aura / / / jaise kamala patra pani nIra / yo viraghaI sohI dhIra | jAMnu bhAnu badara jhAMThayo / jAnu sIpa strAMti baladIyo / / iha vidha so nagarI maiM gae / ghara ghara ralI badhAI bhae / / 2 / / pUjA karai deha nita dAMna / ase bhamA garbha kalyANa // mahAvIra janma caitra sudI terasi kauM ralI / nakSatra citrA kirayAM bhalI / / 13 // bhayo janama jAnyoM jaba idra / airApati sAjiyo gayaMda || AsaNa chori pradikSaNA daI / cale mukuTamariNa nIcI naI // 64 / / jaM jaM sabada kara kara jora / kinara cale sattAisa koDi // chAma rahyo aAkAsa vimAraga / natya kareM gAvaM guNagAna ||5|| cArja paTaha dadubhI ghora / kari karanA ina pherI jora / / madhurI ghuni bAje mRdaMga / nRtya karata moI bahumaMga // 96|| bhayo kaulAhala sunai na kAna / pAe kuMDalapurI mIlAMca // nupa kI pauri bhIra bahu juTI / iMdrANI aMta haipura bar3hI // 6 // mAMyA kA kari bAlaka ghA ! zrI jine va iMdrAnI haryA / / nIMda upAI laI calI gora / bAlake tiNa DAri toDi ||8|| ho ta nikAla diyo pati goda | nirakhi rUpa pAbo mana moda / / iMdrANI pugI mana ralI 1 gAvaM maMgala virayA mAnI RELI baiTha gayaMda le gaye mera / paMka silA thApi tIr3a bera / / SIra sumuda iMdra sura gae / kaMcana kalasa mIra bhara lie 100| sahasa aThosara iMdra ke hAtha / aura bhara bhara le pAe mA / / dUdha dahI rasa cuta kI dhAra / zrI jina pUjyA bAraMbAra // 101 / /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ pamapurANa le prAe jahAM bIra jiNaMda / DhAri kalasa mana kIyA pAnaMda / / cana sUI sauM chede kAna / kAjala naina saharSa mukha pani // 12 // deva punIna bastra subha raMga / pahirAye zrI jinake aMga / / ratna jaDita kuMDala doI kAna / vAju baMdha tAita ura Ana // 103 / / mAlA aura AbhUSaNa bane / bahuta zRgAra zrI jinavara vaNe / / kaTi karadhanI pAe ghugharA / paharAye phUloM ke seharA // 104 // kari pA . di gaI hai| darana khA mana suSa baDhe / / cale deva pramu kU ghara liiyeN| ati prAnanda parama suSa kiye / / 105 // soraThA rASyA sabakA mAna, jo guna gAvaM jina taNe // kIyo janma kalyANa, surapati surathAnaka gaye / / 106 / / indrANI kinara sahita, kIne bahuta prAnaMda / visalA deI goda meM, zrI dInAM vIra jiNaMda // 10 // soraThI varSa bahattara prAya, kahI jotigI samajhika // sapta hAtha samakAya, zrI jie sava jaga tilaka ||108 / / caupaI jyoM dutiyA zazi caDhe kAMti / yauM dina dina bAr3ha jinanAtha // sevA kareM devatA aai| bAlaka rUpa dharai bahu bhAi / / 16 / / mahAvIra dvArA vairAgya anukrama jovana pada maI / punya vibhUti caugunI laI / / barasa tIsa bIte balavIra / saba guna ba lei sarIra / / 11 / / manAM siMghAsana kaMcana ghAma ! vyApA sakala na vyApA kAma / / sahaja vicAroM loka svarUpa / bhamyoM jIva nAnA dhari rUpa // 111 / / ati vairAga cimaka citakarI / sura lokAMtika stuti karI // dhani dhani kara ve jajakAra / sivakA Ana dharI tiNa bAra // 112 / / prama mAruddha bhae suSapAla / choDi diyA mAyA baMjAla / sivakA cadi naMdana bana gae / usari pAlaSI ThAThe bhae // 113 // siddha nAma se sUkhe kesa / zrI jina bhae digambara bhesa | mAe iMdra amarapati ghane / naMdai vigdhe jai jai dhuni bhane // 114 / / kIne tapa kalyANaka sAra / maMgasira badi dasamI subhabAra / / ratna piTArI kesa uThAya / lae devaneM samaMda sirAya // 11 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA padmapurANa bAlasa pIra jala bhara le aaii| vAri nasya kari gAya bajAe / / praSTa dravya sauM pUjA karI / mAnU deva saphala zrata parI // 116 // puSpa vRSTi gaMdhodika kareM / sItala pavana tApakI harai / / pacana vInatI kara DaMDota / nae mukaTa jyoM pIchalI hota / / 117 / / yoM kari deva gae. phira geha / tapAhanu bhae jina deha // bAraha vidha tapa Atama ghyAMna / vAhija abhyaMtara cita jAMni / / 11 / / teraha viSa dhAryA cAritra / rAgadveSa jIte cha satra // dvAdasa anuprekSA cita lyAi / dopa praTAraha diyA chuDAya' / / 11 / / dasa viSa pAlI dayA kA aMga / chAMDyA moha mAyA kA saMga / / bAraha barasa rahmA chadamasta / gharayA dhyAna jina nAsA dRSTa // 120 // Anada cidAnaMdasau citta / cyAri karma saThi prkitt|| TUTa ghAtiyA karma kaThana / chuTI prakRti prau uttana // 12 // vatya baisAkha sudi dasamI subhajAMna / upajyA prabhu ku kevala gyAna / / iMdrAdika cyArI vica deva / je je dhUni kari kArana seva / / 122 / / puhapa kRSTi phalana kI ghAsa / gaMdhodika sura karai ulhAsa / / airApati sAjyo gayaMda / calI apacharA sUraja caMda // 123 / / jojana eka racyo samosarNa / gaNaghara gyAraha bAMNaka varNa / tIna SAtikA gopa ra dhAri / padamAkari puhapa kati vAra // 124|| maccha kaccha jalacara khaga Adi / aura bhAva aMtari gativAda / / nIna koTa kaMcana ke kIye / chatrI kalasa ratana jar3a dIye // 12 // mura sudhAra kare prArambha / racyo agAu mAnasayaMbha / / deSasa mAna prakRti ko hare / niramala mati aMtaragati kareM // 126 / / prathama asoka soka ku daI / bhavijana loga tamAsai rahai / agre bhUmi raMgi mana pcii| bAraha sabhA manohara racI / / 127 / / samavasaraNa tIna chatra kI mahimA kahai / tIna dharma kI sobhAlahai / / samosaraNa thAnaka klyaann| catura vadana vaiThAi bhagavAna // 128 // vIca sabhA maMDapa subha aura / siMghAsana ko rASI Thora / / paMca hajAra daMDa uccata / aMgula cyAra rahaiM jina paMta / / 12 / / vipulAcala parabata mubha yAMna / samosaNaM pahuMtA tihAM pAna / / suni zreNikA pUSA kI gayA / saha parivAra gamana tina kiyA // 130 // dai pradakSiNA lAgyA pAya / bahuta bhAMti pAThe suSapAya / / vInatI sI jIre kara doi / kahie parama sune lava koi / / 13153
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurAe mahAvIra vANI zrI jinavara kI yAMnI ho / vAraha sabhA sune saba koi / / gautama svAmI kahai vaSAMna / dvAdasa mamA suna de kAna // 132 / / sapta tattva para paMcAstikAya / SaTa dravya no padAratha thAya / / jIya prazIva prAthava aMdha | saMvara nirjarA mokSa kI rizca / / 133 / / jIva tatva doi viSa kahe / eka sidha eka saMsArI rahe / tA maI doI bhavya abhavya' / bahu saMsAra ru e saca / / 134 / / bhavyanikara usare bhava pAra | abhavya rulI ghiragati maMjhAri / / bhArampoM saSa caurAsI joMni / te dupa varana na saka kavi kauna // 135 / / janama jarA duSa mugate dhane / zrI jina vacana sana mana meM sune / / bhramata bhramata nara dahI bhrii| sAdha saMgati mati pAI kharI / / tIna ratana sau upajI ruca / darzanagyAMna caritra ju saca / / 136 / / tihu kAla sAmAyaka kare / sAta visna pAThauM mada hare / / solaha kArana kA vrata dharai / vayA dharma dasa vidha vistaraM // 137 / / cyAradAna de vitta sani / pauSada abhaya mahAra samAna / mAstra dIyAM gAya bahugyAna / vinayata hoI taji abhirAma / / 138 / / karamavATi pahuMce niravAna / sivapada pAvai sukha suthAna / / praura je aMcakUpa maiM jIva / tinule cirakAla kI nIMva / / 136 // dayA dharama jinauM na suhAya / pUjA dAna nahi uhAya || sAsva sunata upaharo akulaai| mithyAvAda varai vaha bhAi / / 140 / / jihAM hoya jIva kA baMdha / tisaku ghyAvaM murikha baMdha / / mAMcaM kUdai kari mithyAtva / bhojana kara divasa meM rAti / / 11 / / je kaDu karaM karma aru prakarma / jAsoM kAhai hamArA dharma // mUDa halAna pArSaddha kreN| jIva dayA kA bheda na dharai // 142 / / praNachAyAM jo pIye nIra / kare snAna maMjana sarIra // kaMdamUlAdika saba phala SAya / satta saMyama pAlyo nahi jAya / / 143 / / aMsI je sedo mithyAtva / te nara mara kari naraka jAta / / bhaya bhava sardai te duSa saMlApa / narka nigoda lahai villApa / / 144 // praisI samajha mithyA pariharI / jaina dharma nipane sauM kro| saMyama parta karo mana lyAya / sukha saMpatti bAdhai anikAya ||145 / /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM usakA papapurANa jA prasAda bahu lachamI hoi / pUjA dhAna karo sava koi / / saphala' lachamI sohI jAMna / duSita ghalinI ko yo cAna // 146 / / pUjA dAna pratiSThA karaM / deva sAstra guru mana meM ghara / / dharma tIrtha ko calAne saMga / vighasI pAle dharma ke maMga / / 147 // zrI jina bhavana saMvAra bhale / dayA bhAva ke mAraga cale / / pUjA racanA kara sAMtIka / tAtai baDhe dharma kI lIka / / 14 / / maMdira kUga bagIce bAya / vihA~ paMthI goThe suSa pAya / / vanavAsI se dizAna para milI jina nAma ||146 / chaha darzana kuprathama deI / prAdara bhAva vizeSa kareI / / sajjana kuTaMba su rANe bhAva / dAna deyaNa ko manamaiM bahu cAva // 15 // bhUpA bhojana pyAsAM nIra / sarala citta brAne parapIra / / pani saMyoga lahai gati deva / narapati khagapati uttama kula bheva // 11 // Uce kula meM pArI Tora / tA sama suSI na dUjA aura // kArA pAya jAya miva paMtha / dharai bhAva munivara nirganya / / 152 / / soraThA kAna phara phala ve baSiSa rAna, artha pAya dharmahi kreN| te pAvaM niravAna, asa prAdai tihu~ loka meM // 153 / / caupaI dhana pAyA kacha punya na kIyA / apajasa goTa apana sira liyaa| Apa svAya ma khuvAbai aura / sadA va citA kI Tora // 154 / / chaha ruti kade na mArne mukhna / bhalI vastu navi melhe mukha / rAti divasa bhramata hI jAya / prAttaM raudra meM kAla bihAya / / 15 / / joDi dravya dharatI tala dIyo / maile kAhU, sauMpiyo / ke vaha dhana leva hara caura / ke SoyA juvA ko Thaura // 15 // ke vaha sAta visana mauM gayA / ke riNa diyA tihAM thakI rahyA / / kei rAjina loyA daMDa / kirapana bhayA jagata meM bhaMDa ||157 / / saba koI bola muMha da gAra / pApI lIyA pApa kA bhAra / / paci pani joDyA artha bhaMDAra / tAkI jAta lagIna bAra // 158 / /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 pamapurANa sarva kirapana bahuteM pichatAi / taba jhurayAM bane na sudAi / / marika bhrameM cahuMgati bIca / pAvaM gati jo nIca hi nIca / / 156 / / naraya tiraya gati bhagata jAya / jahAM na koI hoda sahAya // lachamI kA phala soI sahI / tIna bhubana meM jasa kIrati nahI / / 16 / / sadAvata dInA kara diyA / apanA kAraja unahI kiyaa| apane saMga sujasa ko liyA / usakA nAma jagata meM bhayA / / 16 / / dohA je lakhamI bahute juI, karaM punya nahi koi / / narakAM kA dukha bahu sahai, jAya bhavAMtara poh||162|| bajapaI zrI jinavAraNI agama agAdha / pUjita haiM prANI kauM sAdha // raci puhatA astAcala Thaura / zreNika pAyA apanI Thaura / / 163 / / bhaI rayaNa sasi kA udyota / pRthvI parisoM bhaI jota // ujjvala varza maMdira vaha bhApti / chU Ti rahI sasi hara kI krAMti / / 164 // somavaMzI phUle baha phUla | vane sarovara suSa ke mUla // mahA suvAsa pavana kI Dola / daMpati rahe suSa kareM kilola / / 165 / / para dhara kAmina gAvai gIta / tAsu vayaNa subha jagajai prIta // gorI abalA taranI nArI / saba sohai sasi kI unahAra // 166 / / modhA phUla pani suSavAma / rati rati bhoga rameM pratihAsa // zreNika zaya sabhA saMyukta / jinavANI garA kahai bahuta / / 167 / / suSa sejyA poDhe the bhUpa / uttama vastra su mahA saspa // bhaNika rAmA dvArA svapna suparne mAhi vicAraM nyAMna / rAmacaMdra guna kA dhyAkhyAna / / 168 / / rAmacaMdra mibhuvana pati rAya / lachamana ke guNa kahAM na jAya / / laMkApati rAvana dasa sIsa / tAka bhujA virAja bIsa / / 166 / / kubhakaraNa bibhISaNa hai vIra / mahAvalI kahiye raNadhIra / indrajIta rAvaNa nA pUta / tAkA bala kahaiM bahUta // 170 // prAcArya raviSeNa ne rASaNa ke basa zoSa nahIM mAne haiM /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA payapurANa kAhai indra ne hama basi kIyA / aAganyAM bAMdhI aTaka maiM diiyaa| navagraha bAMdhi karAI seva / svarga loka ke jIte deva / / 171 / / iha Azcarya mere mana ghaNA / isA bacana mithyAla kA sunyA / / iMdradeva kA svarga nivAsa / navagraha rahaiM indra ke pAsa / / 172 / / tihAM rAMbana pahuMcA kisa rIta / indrajIta ne bAMdhyA jIta / / iha pRthvIpati bhuvi pari rahai / kisa vidha jAya indra meM grahaiM / / 17 / / jo surapati ko mana mAMhi / rAvaNa meM bhasama kare china mAMhi / / jA ke bala ko ta na pAra / vAsa kauna praDe jhujhAra / / 174 / / je te laraM te sabaha mare / to iha satya vacana jiya dharai / navagraha kAhai svarga vidhAma / ve kema kara Ai ihAM kAma / / 175 / / kubhakaraNa meM kahaiM bahu sUra / nIMda chamAsI sovai sUra / / baje damAmA bala saraNAya / kaisa nAda Upara va jAi // 1763 // tela bharaghA kaDhAha pravaTAI / dohu kAna meM deho lugAya / / tou na jAge eraNa upA6 / je uha jAga kisa hai bhAma ||177 / / bhUSa SaTmAsI kahiyana jAya / joku dRSTi paDe so SAya / hAcI ghIThe UMTa mila jAma / tou na jhudhA udara kI samAha / / 17 / / iha se mere mana ucai / kAcA mAMsa vAhi kima ruca / / kAcA mAMsa na pAvai viDAla / kema bhapa prazvI bhUpAla / / 176 // jAgyo rAya vicAra eha / zrI jina te bhAja saMdeha / / vItI nisA udaya bhayo bhAna / baje bAjina purai nisAna / / 10 / / sakala loga uThe prabhAta / kari sanAMna mumaraNa bahu bhAMti / / apane apane dima lage / bAla vRddha saba hI jage // 11 // zreNika ko rAja sabhA bhUpati AbhUSaNa sava sAji / paTTa baiTA tabai thegivA rAja / desa desa ke bhUpati pAi / namaskAra kari lAgyA pAu / / 182 / / rAjasabhA meM bhUpati ghane / nAmAvalI kahAM laga gine / rAjA vacana kahai so pramANa | calo karana darasana bhagavAna / / 13 / / samavasaraNa kI mora prasthAna saha parivAra gamana taba kiyA | asva gayaMda bahuta sA liyaa| ke ghoDA ke ratha ke suSapAla / hastI para baiThA bhUpAla / / 14 / /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 Age baDho kikara cale / galI sakala samarAI bhale || jihA tihAM huMbA chiDakAu / tAthaI bahuta birAjai ThAMu / / 185 / / deSaM jhAMka jharokhA dvAri // koIka zrAi aTArI nAri / nAda bAja bahota / hRya maya ratha sobhA prati hona / / 186 / / senA sAtha rAya prati ghanI / jisakI sobhA jAya na ginI || dina sobhA soma bahu bhAMti / sakala loga zrAvaM jina jAta / / 18 / / samosa dekhiyo narida / usari bhUpa sumariyo jina~da // pRhatA rAya jAi samasarana / jIva jaMta kA pAtika harana // 188 // I daI pradakSiNA kari hota / ki pUchI prazna bahota // bhagavAna mahAvIra se raghuvaMza kathA ko jAnane kI icchA prakaTa karanA svAmI kaho kathA raghuvaMsa k saMbuka kauyA nirahaMsa ||16|| SaDadUSaNa mArayA kiMtu bhAMti / virAdhita pAi milyA raghunAtha / / kima sItA kA huA harana kaise vArAvara / / 16 / / kaise prAya milyA sugrIva / parapaMca mAri kiyA nirajIva // 1 vabhISaNa kima pAyo rAja kuMbhakaM kriyA mukti kA sAja // 161 / / iMdrajIta zraru ana iMdrajIti / krima vigha kiyA use bhayabhIta // rAjA pavana aMjanA vivAha / kyUM viyoga hunara bahu tAhi / / 162 / / kima upajyA haNImAna balavAMna / kaise sudhi sItA kI AMni // rAmacaMdra ko konI seva se lahyA samudra kA chaha / / 133 / / mItA prAMNI dala maMdhAra / kiha kAraNa sA darda nikAra | Adi aMta kI pUchI bAta saba hI kA saMsA miTa jAta // 164 // 5 rAma kathA kA mahatva pacapurANa zrI jinanAtha kI vAMnI huI / dvAdasa sabhA suneM sahUM koI || gautama svAmI kahaiM bradhAna / sakala sunehu tuma pari dhyAna / / 125 / svayaMbhU ramaNa sAyara cahuM ora vA sama samaMda nahIM ko prora // jyoM kaThavatI nIra sau bhare / tAmeM eka kaTorA dharai / / 166 // isa vidhIpa samudra makAra / tinakA hai bahuta visatAra || maiM samudra lavaNoni / aMbudIpa hai tA mI // 167 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa sudarzana jAke bodhi / bajramaI hai tArka nIMca // so banAI bahuta visatAra | kahAM kahAM bahu ratna apAra / / 168 / / UMcA sikhara prakAsa lAgi aMtara eka bAla samAga || jojana mahA ika lAkha pramAMgA / kevala bAMNI sudhyAM baSa raNa / / 166 // paMcamerU aDhAMI dvIpa | dRguNe daguNe kahaM samIpa / / aura kahe phulAvala ghaTamera / eka eka paMDa tAke ghera 1200 vijayA aneka || chaha paMDa bhaye eka taI eka dIrgha tI laghu vijayAddha aneka ju aura udaha nadI nikasI gira phora // 231 // zraThasaTha guphA nahI haiM tihaa| ika ika mera kulAcala tihAM // akRttama caityAlA lihAM bne| unake bheda purAna bhane ||22|| mattariyo patra paMcameru mAMjha / iha tridha cita meM jAnU sAMca || bhogabhUmi kA vana madA sAsvatA ika so sATha / vinAsIka jAnU doya ATha 11273 // sobarsa maI jAnu bhogabhUmiM / tAmeM kalpavRkSa rahe bhUmi // jaba maiM jugala huveM utapanna / bhUgateM suSa je baMchita mana / / 204 // / jaise svarga loka ke deva / zraise hI jugaliyAM kA bheva // to bhI zreNika pUche kara joDi kisa punya pAveM bhaisI ra 205 / / tavaM bhagavaMta kahai samajhAya / dAna supAtra tara phala rAi // mana vaca kAya dIyA jina dAna tAMteM ridha hai asamAna // / 206 / / 1 jyU vaTa bIja tuccha pramANa / upajyAM bhayA bar3e unmAna || tAkI chAyA zItala ghanI / bahuta vistAra kahe kyA gunI ||207 // iA parivardha supAtrAM dAna | cauviha dojyo catura mujAMna || darzana kupAtra taNAM phala eha / vinu viveka jo koI deI || 2001 satya bIja bAdhai jo koI / eka bAli ekeka ja hoI || cauvaha kulakara kupAtra dAna phala hai yaha tuch| iha triva samakai catuvica // 206 // caudaha kulakara kA vyAkhyAna / suNoM guNI jana sughar3a sujAMna // prathama pratiSTha 1 dUjA sanamitta 2 / bemaMkara 3 tIjA kula thi / 210 // maMbara 4 sImaMdhara 5 kula kIyA / sImaMkara SaSTama 6 kula bhayA / / saptama bimala 7 bahu kulavaMta / zraSTamaM ca kalpavRkSa joti ghaTa gii| vA sura rayaraNa SamAna gunavaMta / / 211 / / pragaTa taba bhaI //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa taba ve pragaTe caMdarabhAna / prAzcarya bhayA saba ke mana mAMni // 2123 bUjha bacana pramAna suvAta / avadhi vicAra kahI bahu bhAMti / / pUraba bhaba dekhi videhu kSetra / inakA prathamaI pari udyota / / ravi pratApa grISama bahu hoI / nizA zItala zazi hI kI loI / / 213 // taba te jAnauM sUraja candra / samajhayA soga bhayo prAnanda / / jasASI navamAM / yasamA abhicaMda 10 ekAdaza caMdrAna kulnN| 214 / / mahadeva 12 prasanna senajita va 13 / nAbhirAya 14 caudahA kuladeva / / koI koI kAlapa vRkSa rahyA / navAM nana sahaja meM bhayA / / 21 / / antima kulakara nAbhirAjA sobana miMdara saha ratne jar3e / deSata suSasoM gaha bhare / / nAbhirAya jagata mUpatti / mahadevI rANI subhamatI / / 216 / / paMkaja caraNa aruNa chavi ghanI / naSa kI krAMti caMdra duti huunii| ati komasa kadalIdala jaMgha / mAnoM makaradhvaja ke dhaMbha // 21 // nevara sabada haMsa kI cAla / motI jaDita padAratha lAla // phuni kaTi pIna sigha koharI / rahai voha vana meM sudhi harI // 21 // kaMcuno jhalakita sobhaI Thora / tina kI paTetara nAhIM aura / / kaMTha kapola kaMkana sudarI / sudara nimolika mariNa jaDI ||216 / / phula karNa joti nirmalI / sabhA sakala virAja bhalI // vadana paTatara koI nahIM caMda / dazama joti jAnU kalikaMda / / 220 / / ati suraMga mukha binA tAMbola / bAnI sarasa kokilA bola / / kIra nAsikA besara cunii| motina kI sobhA chabi panI // 22 // dIrgha nayana kamala kI bhAMti / tinako sobhA kahai kisa mAMti / / sIsa phUla saubha bahu bhAya / beNI kI chabI kahI na jAya / / 222 / / barna kabi guna pAra na leI / sAmudraka kI sobhA de / chaha mAsa pragAu chaha bheSa / nAsana kaMpyo surapati deva / / 223 / / maradevI rAnI kI sevA avadhi bicAri samajhiyo iMda / hra avatAra prathama jiraNacaMda / / solahai devi kumArI Tera / marudevI pe jAU iha bera ||224 // sevA kIjyo nAnA bhAti / garbha sodha kIjo dina rAti / /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa koI mardana karAveM asnAna / keI ANi khubA pAna / / 22511 jAnoM bharayA samudra jala bIra / koI rAga sunAvai tana / / 227|| seveM apanI apanI ThAMu | keI prAbhUSaNa dharai saMvAri / / 228 / / keika kanyA dAbe pAu keI dIvaTa nIraSa bAli / 1 1 vArA bhUSaNa solaha sigAra mAMge jaba devaI tie vAri // nisavAsara sevA bahu kreN| vacana bacana guNa hiradaM gharaM ||22|| uttama sajyA karI suvAsa / sevA kareM sapI bahu pAsa || solaha svagna svapna phala kaMcana bhArI bharakai nIra / koI tela phulela hi prAMta marudevI soya~ sukha caina | supanA dekhe pachima raMna // 230 // hastI sveta deSya gunavaMta | vRSabha eka deSyo mayamaMta || dIkhyo syaMSa garjanA karaMta kaMcana kalasa ratnA jayaMta // 231 // puSamA devI vigamAt ! udaya parantu !! dITho puranavAsI caMda | bhIna jugala sauM mana AnaMda || 232 || deSyo samaMda mahA gaMbhIra / sihAsana niraSyo mariNa hIra // 1 yo sumera gira lakSamI sAra / deba vimAna dekhyo surakAra / / 233 / / dekha gharapendra ratnabhaI bhUmi deva pradazI pragni mahA nirRma // aipati kI ujjala deha / Avata dIThA apane gehU~ / / 234|| e supanA solaha guNavaMta / uThi kari nija pati suta / / nAbhirAya suNitiya kI bAta bhayo AnaMda suSa upajyo gAta ||23| mana vaca kAya supani phala sune / nihaca sayala pApa nai hane // pUta lakSaNa saMyukta | mAnoM pRthvI para ravi udyota || 236|| avara je sura amara pada base / tinakI maNi carananI caI gha || toDe bhosAgara kA jAla bharama sarIra kanaka kI mAla // 237 // vidyAdhara narapati psupti| inameM bahuta caDhAu~ rI // indra phaNIndra kareMge seba / tIna loka ke dAnava deva || 238 || 17 suri kari vacana ulisI ghI | jAnahUM paMca yAMna kA banI zrISATha yadi doja subha ghar3I / prabhu ne Ai garma thiti karI / / 236 // samajhayA citta gyAMna bahu bhAya // siMghAsana taji namariNa karata / dhanada kumAra bulAyo turaMta ||24|| bhAsana kaMpe surapati rAya
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ parapurANa nagara ajodhyA savAro jAya / bAraha jojana kI lambAI / / cauDI nava jojana ke bhAya / kanaka bhUmi kI kariyo tAya // 24 // ratanavRSTi phUlana kI gireSTa / baje dudubhi mahA sireSTa / / kacana koTa ratanamaI sAra / maMdira sasa bhumie saMvAra // 242 // UMcI patarI citra bahu bane / raSavAle tihAM ThAuM ghane / / cihuM pravara vApikA gaMbhIra / tAmeM bharacA niramalA nIra // 243 / / prAgeM sUta race bAjAra / cauDI nIMva baDe vistAra / / sattaSiyA maMdira saba kiye / chatrI kalasa ratana ke diye / / 244 / / karo citere deva kumAra / suraga lIka kI sI unahAra / / prajA suSI basa saba Thaura / je te kisabadAra hai aura / / 245 / / prathama tIrthaMkara RSabhaveva kA janma caitra badI naumI subha vAra / uttarASADha nakSatra su sAra / / bhayo janma jaba jAnyo indra / manameM bahota kiyA AnaMda // 246 / / prAsana choDi pradakSaNA daI / sabane mukuTa maNi nIcI naI / / jaaM sabada bhayA jaba SarA / sattAIsa koTi calI apacharA / / 24713 deva vimAna chAyo AkAsa 1 varaSa puSpha sugaMdha suvAsa / / nutya kara bahu gAMva gIta / bAje paTaha duMdubhI rIta / / 248 / / tAla mRdaMga bajAya bIna / gAvaM sura jina guNa paravIna / bhayo kolAhala suraNe na kAna / pAye nagara ajauMdhyA thAna / / 246 / / nRpa ke dvAra bhai prati bhIra / indrAnI rAja loka ke tIra / mAyA kA bAlaka racakara rASi / thI jina sImA bInatI bhASa / / 250 / / nIda ghAI lIyA curAya / iMdrAnI ne calI uThAya / / hvAM se nikasi inna ko diyA / deSa badana harSita bhati hiyA / / 251 / / anmotsava sahasa nayana kari deSaM rUpa / toUna tripati surapati bhUpa // baiTha gayaMda meru le gaye / pAMDuka silA mahochava bhaye / / 252 / / pIra samudra jala kaMcana kalasa / bhare nIra je prAsuka sarsa / / sahasa aThottara indra ju bhare / pravara deva le kaMcana ghare / / 213 / /
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA pamapurANa 13 mAvinASa kA mAlyakAla dUdha dahI bhrata rasa kI dhAra / pujA ra be bAraMvAra / se pAe jihAM prAdi jiNaMda / kalama dAni mana bhayo pAnaMda / / 254 / / vana sUI se cheve karaNaM / pahirAye bahate pAbharaNaM / / kajjala nayana mukha diyA tAMbUla / kuDala rala parA anamola // 25 // bAjUbaMdha mAlA tAIta / tAtaM hoya dUri bhayabhIsa // kaTi karadhanI pAya ghugharA / paharAye puhapaI seharA / / 256 / / kari mAratI bhasatuti ghnii| te guNa sobhA jAya na giNI / / cale deva pramu kU sira liye / bahuta AnaMda prema suSa kiye // 2575 // makhkhevI naSa dIyA jiravaMda / tihu~ loka meM bhayo ANaMda / / dhanuSa paMcasaya kaMcana kAya / lakSa caurAsI pUrana prAya / / 258 / / sAtimA janA sAmAna ! par3ane samAna mApane thAna / / dutiyA zazi krAMti jyoM car3he 1 yo zrI jinavara pala pala bahai / / 25 / jananI goda java hI lei / deSa rUpa mana suSa gharei / / lekara pitA lagAvai hiyo / bahu prAnaMda upajata hiye / / 260 // zArIrika sundaratA kanaka vagna kAyA pratibanI / nasla kI joti krAMti duti hanI / / komala carana kela sama jaMya / kaTi sobhe jima ke hari sigha // 26 // kara pallava muja bane anUpa / hRdaM kaMTha sobhA ati rUpa // vaMta hoU ratana kI joti / subhra kapola su ati udyota // 262 // nAmA kaura nayana prati bddh'e| mastaka kiraNa joti mita caDhe / / koTi mAna jo kara udhota / taka na sara bhara jina kI hota // 263 / / syAma keza lAMce suSa karNa / ati sugaMdha nIlAMjana varga / lakSaNa sahasa aThottara bane / to muSa gocara jAhi na gine // 264 / / bAlaka rUpa deva ke pUta / se le pramu jyo Aye bahuta // ratna cUra praramajA kapUra / krIDA kara uDAvaM dhUri // 26 // bahuta bhAMti ke pherai bheSa / te khele bahu yugati biseSa / / aisI jugati bahuta dina gae / zrI jina jovana padaI bhae / / 266 / / prAdinAya kA vivAha evaM santAna prApti naMba sunaMdA vyAhI nAri / rUpa sulakSaNa pazi unahAra / / prathama putra tAtai utpanna / bAjho bhaI bharata kI bahana // 26 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa bahurago dUjI naMda rUpa sauM bhrii| rUpabaMta guna lAvaNya parI / / garbha tAhi putra sauM bhae / kAhiM karama so mukatihi gaye / / 268 / / prathama mAhubali pAche aura / tArtha sakala riddha daI joDi / / avara bhaI putrI sundarI / sIla rUpa prati zobhA bharI // 26 // rAjya prApti mAbhirAya prabhu prAyasa kiyaa| rAjabhAra riSabha nai sopiyA / / kalapavRkSa sahu gae bilAya' / sahu loka kI khudhyA na jAya / / 270 // tAkA bheda na pAva koi / bhUSa pyAsa duSa dUra ho hoi Aye nAbhirAya ke dvAra / hama kima jI- prAgA apAra // 271 / tazca the kalapa vRkSa saMsAra / manasA bhojana karata AhAra / / aba ve kalapavRkSa haiM nAhIM / hamarA kima hovai niravAha // 272 / / nAbhirAya kI dhAgyA pAya / svimaveva meM binace praad|| mananI bAta kahaiM saba loga / kaise jIva kA miTai viyoga / / 273 / / rAjA meM saba liye bulAya / sakala loka ne pucha rAya / / suni parajA duSa kiyA viSAra / udima batAya kiyA upagAra // 274 / / tIna varoM kI sthApanA mahA subhaTa te kSatrI kiyA / SaDaga baMdhAya sUra vrata diyA / / dharama dayA kojyo mana lAya / pApI duSTa mAro dhAya / / 275 / / raNa saMgrAma na dIje pUThi / sanamukha ajhajyo DigaM na diitth|| svAmI kArya ko dIje prAMna / jyU tuma pAyo svarga vimAna // 276 / / je kSatrI raNa maiM se bhaje / kula kalaMka lAmai anataje / / je chatrI sahu pura rakSA kareM / rasA sAmhoM jAya ke la / / 277 // nija parajAta rAI suSI / dayA karai nara deSI duSI / / varma dayA kari yAsauM dhyAMna / bhakSa abhakSa tarja dhari dhyAna / / 278 jinaka hiye thI dayAvI dhanI / thApe daisa banika budhi dinI / : dayA dAna kiriyA sauM sudhi / pApa karma soM kareM na manI / / 276 / / avara je nara thAI utsama bhAva / jaisI tAhi batAyeM ThAma / / avivekI je apara prayAna / ligane zrAppe karma kisAna // 20 // hala joti kara khetI karai / upaja sASa rAsi taba karai / / hoe anna bhugata saMsAra / unako diyA isA upagAra // 28 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa thApI saba chattIsauM poraga / apane apane mAraga gauNa / / huvA chatrI vasa sudra e tIna / iha vidhi samujho catura pratrIla // 28 // varaSa meM Upajai dhAna 1 gADe pAna phUla saba thAna / / mevA saba viSa upaja jihA~ / parajA sukhI virAja tihA~ / / 283 / / rAjanIta sauM pAveM caina / duSI na koI doSa nayana // dharmarIti sau bIta kAla / duSI daridrI nahIM dukAla / / 284 / / rAja karasa pUraba gaye bIta / lakSatiyAsI ima bhoga ko rIta / / eka lakSa pUrava rahI prAva | surapati mana hai vicAra bhAva / / 285 / / e prathama bhagavaMta avatAra / inateM dharama cala saMsAra / / e mAyA mahi rahai mulAya / savegI eka kiraNa para thAya / / 286|| nIlAMjanA dvArA garama caitra babI navamI theSTha ghaDI / nIlaMjanA pAtara avtrii|| Aya rAya kI sabhA majhAra / nRtya kara gAva guNa sAra // 287 / / doya SaDI prAyubala rahI / pUrNa bhaI giragar3I je mahI / / mAyata nAcala tina laI pachADi / taba rAjA bole raMkAra / / 288 / / bega uThAvaM ThADI karai / bera bera gira gira vaha paDe / / taba maMtrI bole samajhAya / yAkI Ayu pUrI ina ThAya // 286 / / vairAgya bhAva taba manameM tyo bhUpAla | aceta paNa bItA yaha kAla // zva kachu karU dharma kI rIta / tAtaM pApa huve bhayabhIta // 26 // jANyoM iha saMsAra asAra | muchata jIva nA pA pAra / / rAga hUSa prArati muI rahai / bhramata jIva vizrAma na lahai / 261 / / kavahI huvai devagati bhUpa / kavahI dukhI dalidrI rUpa / / kabahI nara kabahI tirayaMcaM / kaMbahI mara kara parapaMca / / 262 / / naTa jima bheSa kIe tina dhane / duSa suSa aura kahAM lauM bhane / / aba jo rAkho pAtama dhyAna / jIba maiM dhari dekhU pahicAna / / 263 // pragaTai gharama samajha saba koi / kSatrI ta suta kIne dhoi bharata nai sUpyo pRthvI bhAra / dAharala povanapura sAra / / 264 / 3 ninyANavai desa aurana kU diyA / bhayo saMtoSa sarva ke hiyA / / paparNa manasoM vicArA myAna / lokAMtika sura pahRtA prAMna / / 265 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ padma purANa jaya jaya sabada bhayA cahuM mora / sivakA mAMni parI tiha Thaura / / dhanya dhanya vAraNava sama ko deva / caDhe pAlakI lagyo na cheva // 266 / / sivakA caDhiya parAga bana gaye / utari siMghAsana ThADhe bhae / nAma sidha samarathA mana sauca / paMcamuSTI kA kono loMca / / 267 / / indrAdika pAe saba deva / kari kalyANa varNa kI seva / / lIye kesa tAIta meM DAri / avara sirAye samada majhAra // 28 // tapa kalyaNaka indrakari gaye / dhyAnArUDha zrIjinaghara bhae / / ara je pAMca hamAra naresa / tebhI bhae digaMbara bhesa / / 266 / / prabhu ne varata gharayA SaT mAsa / prabara sakala varaThe banavAsa // una bhuSA rahA na jAya / pranapAraNI bina gae murajhAya / / 370 / / jo phira jAMya bharata ta hrai| tAtaM ve vana meM I phireN| jainadharma kI sahiya na pAMca / phATA bheSa tihAM para pAMca / / 301 / / koI sanyAsI jaTA badhAya / jogI jaMgama bhae karNa phttaay|| vAraha vidha tapa zrIjina kreN| cetana cidAnaMda cita dharai / / 302 / / mAsAdRSTi prAtama lyo lyAya / padamAsana baiThe jinarAya // mami vinAma tahAM pahuMtA mAha / vinatI kareM namariNa ke bhAi / / 303 / / tuma taji rAja liyA hai joga / chAMDi diye saMsArI bhoga / / bharata bAhubalI rAjA kie / hamArI sudha na bicArI hie // 304 / / hama koI batAdo desa / jahA jAya hama kareM pravesa / zrI jinarAya tihAM chadamasta / muSa thI kahai na eko sasta // 30 // nami vinAma choDa nahiM pAsa / rAjya bhogya kI chauDI pAsa / / tana dharaNendra vidyA do daI / aMsI ridha laI taba maI / 306 / / vijayA kA dInA rAja / dohaM kA mana vAMchita kAja / / dasa jojana paryanta ucaMta / mArie mANika tahAM paNe dipaMta / / 307 / / dakSiNa diza rathanUpura nagara / uttara disi alikA bina agara / / saba saMyukta virAje gAMva / latA lachamI nAnA bhAva / / 308 / / jaisI svarvaloka kI nAri / taisI sabai nayara majhAri / / kara rAja suSa bhugataM bhoga / riSabhanAtha mana lyAyA joga || 306 // bArA viSa tapa prAtamadhyAna / SaSTamAsa bina anna na pAna // taba manameM aisI cita cIta / pragaTa karU bhojana kI rIta // 310 / /
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAnanda evaM unakA padmapurANa mAhAra ninyA hamako bhaujana binA vihAya / agre vaMgI sUkSama kAya / / vinA AhAra tapa karaghA na jAya / premI samajhi uThe jimarAya // 311 / / bhojana kI vidha lahaiM na koDa / jihAM jAyaM tihA~ prAdara hoya // lAla padAratha hIrA bheTa / misai bhUpa nagarI sahu neTa / / 312 / / kanyA koI : koI ka da : / keI raca keI supapAla / maganI bAta na lahai bhUpAla 11313 / / e saha choDi phire baha mahI / bhojana vidhi ko jANa nahIM / hathanApura kururajAMgala deza / rAja karai zreyAMsa naresa' / / 314 / / tihAM pahuMce bIte chaha mAsa / eka barasa mahI khudhyA pAsa / / zreyAMsa subha supate pAI / maMtrI pUche taba bulAi / / 31 / / kAhai maMtrI phala supanA taraNAM / iSTa puruSa prArya koI pAhuNA / / zrI bhagavaMta bhAva tiha vAra / rAya yAnaMdita bhayA bhapAra / / 316 // umari siMhAsana kari jhaMDAta / dei pradaziNA karI namo'stu / jyauM ravi phiraI mera ke aura / yU moma narapati tiha Thaura / / 317 / / dharmavRddhi ina musla se khiiN| agosa supa bahutai lahI / / vaiThi siMghAsaNa gahi par3agAha / caraNodaka jala sIma caDhAi / / 31 / / sADhA sAtaseM kalasa ikSa rsii| svAmI piyA deya saba khusI // abhayadAna bola kara jori / varSa ratana sALI pATha kiroDa / / 319 / / puSpa vRSTi bhaI bahu bhAMti 1 pahuMcI sakala dema e bAla / / Thora Thora vidhi liSa le gaye / dAna tIrtha bhAdIzvara kiye / / 320 // mesI kari bhojana kI rIta / aMtara hai bhAtama sauM zrIta / / sunakara bharata mana meM ulhAsa / prAye zreyAMsa ke pAsa / / 321 // dahata bhAMti kInU sanamAna | to sama dAtA aura ta jAna / / dIye desa pura paTTana dhane / prAyA bharata nagara Apane // 322 / / kailAza parvata para dhyAnArUDha honA zrI jimarAja gaye phailAsa / tihAM devatA kareM nivAsa / / dhyAMna cyAra prAMnI na ghare / sAbha doya poTe doya pare / / 323 / / mArata rodra dhyAna deM hIna / linakara lesyA choTI tIna || naranA kRSNa nIla kApota / deha duSa jA kIye hIta / / 324 / / Arati meM tirajaca gati baMdha / sAtai prAnI esa ma baMdhe / nisavAsara poTI cita gaDhe / rahaI kAla cira velI baha // 32 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 padmapurANa nAga hI hoya / je jogIvara kI vrata dharaM / sUkara kukara gaiMDara rIcha / padavI nIca bIta meM tIcha || jotizA caraI varaM jiyasaMka / ehI purva janama ke aka / / 326 / / Arata dhyAna cyAra pada hoya / iSTa viyoga aniSTa saMyoga || pIDA citavana bhoga nidAna e prAnI ko dubakara jAni // 327 // ichA mana na gharaM nahIM jor3a || chaThe guraNathAnaka te khareM / / 328 / / kuchita marana suraga gati rahe / marakara tiraUMca gati ko haiM / raudradhyAna e pAye vyAra / lakhina phikhita kahUM vivAra / / 326|| hisAnaMda miSa cauryA viSayAnaMda | karakasa vacana pragati ke baMdha // rudra pariNAma rahe nara tAsa mukhate burI upajaM nita vAsa ||330 / / nikala naraka taiM dehI dharI / ke pracyA adhogati purI || paMDita varga kahAM lauM gine / / 331 || 1 guNAdhAMnaka paMcama jo parva / / se cihna dekhie jine je dhari bheSa tapa tapa va rAta divasa mana poTI gharaM / marakari bhUma prayogati paraM / / 332 / / poTe yAMna jina ke mana raheM / ase vacana gyAMna meM kahe // e doi dhyAna gyAna ArUDha / gharama sukala prAnI kI gUDa ||333|| dharmadhyAna ke lakSaNa kahai / prAsuSa kSetra upadrava zrI rahai // divya saMgahana pUrI parajAya / cauthe kAla mile vizva AI ||334|| sIta usana baraSA rita jog| subha paraNAMma vivajita bhoga || nAsAdRSTana mere raMga | indrI vanaja visarjita saMga ||335|| 1 prANa saMvara nAnA bhinna / nari vAzAbhyaMtara lakSana cihna // loka svarUpa vicAra nitta / sAtava guNayAnaka kI bhitti ||336|| TUTe pAsi karama kI jora || sivamAraga jAge ratI // 337 // uttama kriyA bhaI saba cheda // lesyA pIta padma kI Thora ke vevata ke ho bhUpati ke sukala dhyAna kA sUkSmabheda aMtara dhyAna gyAMna diha dhAra dayA sarva kI citta vicAra ||338 // zrAtama bhAva dAba ko vaha jina kevalI gyAna ko baDhe | dasa meM gunasthAnaka dor3a kreN| upasama saMgI car3ha te gije / / 336 || darasana gyAna cararaNa cita diyA / dayA dharama dasa vidha kara liyA || prAnaMda cidAnaMda sauM dhyAna | pyAra karama kA kari apamAna / / 340 / 1 prakRti tiresaTha TUTI jAMna / upacyA prabhu ko kevala gyAna // varSaM sahastra rahe chadamasta / phAgAvadi gyArasa lar3I subha vasta / / 341 //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA pamapurANa 25 kaivalya prApti kevalagyAMna labadhi jaba bhaI / bahuvidha deva pradakSiNA daI / / IndrAdika kinnara saMyukta / jaya jaya sabada kara bahu ukta // 342 / / bAraha jojana racyo samosaraNa | prAMzI kA mana saMsAharaNa 11 bAraha sabhA manohara kahI / tIna koTa kaMcana ke mahI / / 343 / / banI kAtikA jala bharapUra / vRkSa azoka soka kareM dUri / / kalapavRkSa pravara bahu rUpa / vAsAvalI na lAga bhUkha / / 344 / / chaha ritu ke phUle phala phUla / UMcI pauri banI samaThThala // mAnasthaMbha saMvAradhA aura / siMghAsana kI rAkhI kora / / 345 / / vRSabhasena gaNadhara guNavaMta / apara siyAsI pravara bhagavaMta / / paMca sahasra daMDa UcaMta / cAri aMgula aMtara arihaMta // 346 / / sauna chatra kaMcana maNi vane / cauMsaThi cavara dekheM supa ghane / / caurAsI gaNadhara jagadIsa / cyAri myAMna paMcama jirAIsa / / 347 / / samosaraNa thAnaka subhathAMna / catura badana baThe bhagabAna || bhara caturamukha ekai dhuni / bAraha sabhA bhandha saba sunI / / 348|| vAnI eka bheda nava gurne / gAe ghara kaheM loga saba suna / / upadeza nizcaya eka mAtamA sAra / dvaM viSa iha nizcaya byauhAra // 346 // darasana gyAMna cAritra meM lIna / cyAri beda meM suneM pravIna / parameSThI paMcama sudhi bhaI / aru SaTa dravya sarva guNa naI / / 350 || sapta tattva aSTama guNa siSa / kaI padAratha nava niss|| ina guna maI girA suni bhUpa / hai videha para tattva svarUpa / / 351 / / kathana samartha anaMta bhaktanI / siba kArana hita saba bnii| pApa pheTanI puNya anaMda / siyala bhaye karmana ke phaMda. // 352 / / nI sava hI saMbodhanI / prAgI ku pAlama bheda nI / / jIvA sati jAne para loka / pramUrata bhugatai subha soka // 353 / / anuguru sakrati rUpa saca deha / thAha gati kari parana eha // nizcaya suddha nitya jana jIva / aba saMsArI gADhI nIMba / / 354 / / poTI kriyA duHkha ko mUla / rahai anAdi kAla ke bhani / / prAptama darasana gyAMna caritra / tatva sabada hai pratara nita / / 355 / / asaraNa saraNa jAti jiya sAra / parama eka tribhuvana prAdhAra / / bAraha vata suzrAvaka dhrii| vyaurAsI manasa saradhA kareI // 356 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ TE padamapurANa hiMsA caurI anarata jAMni / brahmacarya parigraha paramona / / guNata tIna dharai manu bhAva / diganata desavarata mana pAu / / 357|| adayA kA vyohAra na kareM / zikSAprata cyA viSa paraM / / sAmAyaka poso bala aura / pUjA dAna supAtra suThora // 358 // iNa vidha parama suzrAvaka ho / jatI dharai teraha vidha soi / / paMca mahAvata sAdha joga / sumati paMca varjita subha bhoga / / 356 / / tIna gupti pAla dina rAti / mana vaca kAyA saMdhyA prAta // sahana paThArA aMga sameta / sIlakhata pAla bahu heta / / 360|| ApaNa thakI bar3I jo hoi / mAtA sama jANai saba koi / / je apanI sarabhara kI tirI / jAnaI bahani dharama kI parI // 3615 / prApaNa setI choTI aAMna / putrI sama jANo kari jJAna / / bahuta bhAMti ke sumi upadesa / tirAu dharathA munivara kA bhesa / / 362 / / koI suni zrAvaka vrata lei / vacana payoga bhAti bahu dei / / kiyo bihAra dudurbhaH / / pAnI kI guna ganI || nRtya kara gAvai guna gAna | suravAje sura dudu pramAna / / lokapAla mAMga paga dharai / sau sau kosa lagi sobhA kara // 363 // prAgai dharma cakra subha maI / cale pramu jaya jaya dhuni bhaI / / auraNA yeNa mRdaMga jhAlarI / saMpa naphIrI vAje parI / / 364 // ghanahara ghamau maMdala dhuni ghora / hAsi kulAhasa karaI surasora / / sAvadhAna dasahuM diza pUra / karaI duSTa pApI ne dUri // 365 / / mAyeM loga pUcha vidha dharma / lAsa asUbha pASa ke karma / darasana paMca paMgu paga 'Dola / bahira suneM mUka muSa' bola / / 366 / / iNa atisaya mau karaI vihAra | pAya jIva bahusa prAdhAra / dharama pragaTa pratibodhe desa / phira Aye kalAsa jinesa 15367 / / samosaraNa meM rAjata dhanI / cyAra gyAMna caurAsI gunI / / mati zruli abadhi gyAMna ke dhanI / manaparyaya kevala guna gunI // 368 / / samrATa bharata dvArA vigvijaya bharata cakra pAMyA subha Thora / deva sahastra savai kara jora / / navavidha maSTa siddhi saMyukta caudaha ratana susachi bahuta // 366 / / hya gaya vAhana adhika asesa / sahasra chayAnave nave naresa / / / sahasra chayAnavaM nArI bhanI / tAkI upamA jAma na ginI / / 370 / /
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMva evaM unakA pamapurANa 27 bharata bhUpa sAdhe chaha paTa / deva dAnaba 4 kIyA daMDa / / prApe majoyA desa saka jIta / cakra na cala bhaI mana cita // 371 / / kavaraNa desa spAyau vina rakSA / tatra maMtrI saba vyosa kayA / / ninyANa tumhAre vIra / ittAdesa magata balavIra / / 372 / / rahaI ekAThA bahuta saneha / rUpavaMta kaMcana sama deha / / goM nahIM tumhArI kAna , pAyI caLa mA yAMna / / 373|| aisI sunikara bhejyA dUta / unako vaha samajhAyoM bahuta // sevA karo mAna mujha mAna / maMtrI liSa bhejyA pharamAna / / 374 / / gayA dUta kAgada de hAtha / muSa soM vacana kahai vaha bhAti / / bharata pakranata bAibalI / tuma sevA karI tAsa kI bhalI / / 375 / / prAgyA mAnaha levarI / tuma nicaMta kyU' baiThe gharI / / aba tuma calo hamAre sAtha / calo vega pagalAbo maratha ||376 / / itanI mariNate bhaNa kumAra | bharata rAja bhugata saMsAra / / hamane desa pitA ja diye / te bhI cubhaI bharata ke hiye / / 377 / / jaivaha prajahuna vipata na bhayA / to e leSTu saba eha hama diyA / chAjiridhi te gae kanilAsa / dikSA laI pitA ke pAsa // 378 / / phirayA dUta bharata paM gayA / saba byorA seTI karanayA / / bharata sUNA ve huvA jatI / kriyA soSa mana meM baha bhattI ||376!! dUta vayaNa bolIyA kaTora / unakai mana kA baThI maur|| vAra vAri bharata pachatAya / touM ne cakra mar3ha bhItara jAya / / 38 / / phiri maMtrI pUche subulAya / kaha maMtrI suni pRthvI rAya / / bAibali povanapura dhanI / tAke saMga sanyA hai dhanI // 31 // baha yAmA mAnata hai nAhi / tAthI pakrana balahi ThAma / / itanI suni bhejIyA vasITha / sUrA subhaTa vacanAM dITha / / 382 / / podanapura kA bhaya patrI lekara ghAlyA kola / gayA poSaNayura na lAI DhIla / / deSya' nagara suSI saba loga / kIje pAna phUla ko bhoga / / 38 3 / / UMce maMdira saba ikasAra / DhUDhatA pahuMlA rAjadarabAra / / sauMpA pAna para ghara ke bIca / pInAtalI galIyAM meM kIca // 34 // ghara ghara nArI jAriga prapacharA / rAjamahala saba setI SarA / / polayAna deSyA darabAra / te somaM mUpati anuhAra // 38 //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 padmapurANa tAhi deSa mana soce vrata / laSana dosa rAja saMyutta / / jo iha baiThayA koI aura / tau TokaigA jAte pAra / / 386 // calyA dUta taba pauri majhAra / tihAM pauliyA hamA agravAra || pUche koNa kihA tU jAta / vaha hamasauM samajhASI bAta / / 387 / / kahai dUta mo bhejyA bharata / rAjA sauM pahuMcAyo surata / / gayA pauliyA rAjA pAsa / namaskAra kari binatI bhAsa / / 388 / / rAjasabhA surapati sI jurI ko sainyAdi dhii| rAjasabhA meM pAyA dUta / namaskAra taba kari bahuta / / 3 / / ThADA bhayA dUta kI Thaura / ThIka ThikAne ThADe aura / / pUrNa bhUpa bharata kusalAta / bolyA dUta ghari mastaka hAtha // 360 / / bharata pakradhArI balarvata / chaha paMDa jIte sAmaMta // narapati nagapati mAne seba / chacaM SaMDakA rANA na bheva ||361|| tuma bhI unakI sevA karo / prAjJA jAkI mata vIsarI // itanI suni kopyA bhUpati / ajahUM vAke nAhI thiti / / 362 // je vaha kara cakra kI manI / cakravatti kuMbhArA bhI manI / / bharata nAma bhIr3e kA kahai / itA garva kyoM usameM rahe // 36 // mI ko diyA pitA ne rAma / vaha hama syoM kyA rASa kAja / / jo vAkaM mana hoya saMdeha / karo judha prAvo su saneha / / 364 / / itanI suriNa phira AyA dUta | kahI bAta muriNa kopyA bahuta / / sutau kehari mAradhana kena / jAnu paGamA agani meM tela / / 365 / bharata bAhubalI yura jAnU sakatI hiye meM lagI / rAte nayana lahara sI lagI / / nagara mAMhi bAja nisAna / senA bahuta jUrI tihA prAna // 366 sura subhaTa nikase vAneta / aMgana moI juhimA Seta / / hya gaya ratha pApaka bahu case / yAjai mArU bAge bhale / / 367 // senA tihAM calI caturaMga / pahara prAMbharna khare suraMga / / uDiyana chAyA prAsamAMna / Ucala bhayA caMda maru bhAna // 36 // tharaharATa kara saba mhii| kaMpe giravara jalahara shii|| jihA~ jAma senA utaraI / prathivI sahI na rItI piraI // 366 / / surata sunI bAhubala balI / sUrabIra mAnI baha ralI / / sAjI sainya bhayA asavAra / gharamA Aga mAraga aDavAra / / 400 /
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa mAro desa muMha mila gaye | arja kumAra mArU koyeM // sunaM sura nara bhae aDola / silahoM sa bhAle khola || 401 || cahuM ghAMsa choDe zraru vAna / tupaka golI bhari mAre tAMna // barachI SAMDA lInheM hAtha / zubhaM sUra paDai gharamAMtha / / 402 / / duhudhA sUra subhaTa jo laraI / zrAyuSa TUTe dharatI paraI / / jo sUra subhaTa sthI juTaM / bAtha bAMdha Apasa meM kahU~ ||403 || paraM sItha lAno paravaMta || F jisake chatrI kula kI lAja // 404|| maiMgala sauM maiMgala saMta jhUma svAmi dharama ke kAja maiM ghAyala dharatI paDe / gIghra lobara gata meM pahu~ / duhudhA judha bhayA bahubhAMti hArina na mAneM dokaM Ata 405 || tabahU soca kiyA bhUpatI / kahai prajA kI yaha kuSa gatI / / prajA dukha deve brekAja | hama tuma sanamukha jhujhe Aji // 406 // senAM ko dukha kAhe dema / hama tuma judha manamAna kareha // dRSTi juSa yAdhyA bahuM ora lagI dRSTi jyauM caMdra cakora ||40|7|| bharata se bAhubali dhanuSa pakSIsa | UMcA gharaNAM kareM ko rIsa // I hAracA bharata jaba jala judha hoya / bAhubala jItyA vAra doya || 408 || muSTi judha vApiyA bahori / latha patha hAre mAcI gaira // bali lIyA bharatha UcAMI / bharata mAna bhaMga huvA rAi ||406 // bAhubali kara manauhAra hama the bAla tuma uThAe bahuvAra / / isa kAraNa tuma lIe uThAya / ghUlana lagI tumhArI kAya || 410|| muSTa yuddha phira thApI bAta | pahalI bharata karIu saMghAta // pArtha bAhubalI saMbhAri / muSThi uThAI utanI bAra / / 411 / / taba mana meM AyA iha spaaNn| bar3A aura e pitA samAna || jo bhAI para kIje coTa to sira car3ha pApa ko poTa / / 4123 / bAhubalI dvArA vijaya ke pazcAt rAgya lenA / 21 kara uThAe jo rItA paI / sUravarata graba merA Tare // bharI muSTa kara luce kesa / bAhubala bhae digaMbara bhesa / / 413 / / eka aMgUThe ke ghari joga / aciraja bhae dekha saba loga / / saha paristhA vAcIsa aMga / gyAna lahara kI uTha taraMga || 414|| vAraha prekSA no socita / loka sarUpa vizvAraM nita || paMca mahAvrata samati ju pAMca / mana baca iMdrI sAdhI bAMci / / 415 / /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Bo papurANa chaha rita sahai parIsahai kAya / syAma bhuyaMgama deha lapaTAya / rahI veda : : sarIra yA koI rahana pAra 61. varSA kAla vRkSatala joga / sIyAla taranI jala joga / / uhAla paravata pari dhyAna / tapaM cahuM thA upara bhAna / / aMtara cidAnaMda smu neha / mamatA rattI na rApI deha / / 417. / soraThA mAtama soM lyo lyAi, gharagho dhyAna cidrUpa ko / asubha karama miTAi, kebalagyAMna pAyA nikaTa / / 418 // dhopaI bharata nAhI para mubarI / mamavaraNa pahuMce tiha dharI / / namaskAra kari pUche bAta / bAhUbala saha parIsaha gAta / / 416 aMguSThAsija chADA tapa karai / prasubha karama kaba vAke SapaI / / kevala sabdhi lahaisI kaba / mosyu pragaTa kahA~ prabhu aba / / 420 // zrI jina bole gyAMna vicAra / una rASyA sanna meM mahaMkAra // donoM caraNa dharA jaba gharaM / ahaMkAra taba dUrai Tarai / / 421 // upaje kevana gyAna turaMta / pAmeM bhavasAyaranA aMta // prabhU taNA sAMbhala e baMga / bhrAta prata samabhAva aMna / / 422 // mAMna gayaMda thI utaroM vIra / krodha pragani taji hUje nauraH / / kisakI pRthvI kisakA rAja / bhosama bahuta kara gae rAja / / 423 / / kete e hohi haiM ghane / tinakI ginatI kahAM lo line / iha saMsAra supana kI riTa / jAgyA kachuva na dekhyA sidha / / 424 / / mana kA saMsaya kIje dUri / pAMva dharo dharatI para pUra / / itanI suni mana upasama kiyaa| pAMca dharata hI kevala liyA / / 425 / / TUTe asubha karama siMha bAra / pahuMce bAya su mokSa majhAri / / jota joti milI tava jAya / ajara amara padaI sukha pAya / / 426 // vohA bAhubali saba vidhi balI, yasa pragaTacA saMsAra / gyAMna sarISI nAva cali, pahaMtA bhavadadhi pAra / / 427 / / caupaI bharata rAja mugale saMsAra / parathI bhoga bhUmi anuhAri / / putra pArase somA panI / sUravIra gyAMnI guna ghanI // 426 / /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA padmapurANa brAhmaNa varga ko utpatti zika bahuri karI parasanna / brAhmaNa kI kahie utpanna // kaise bhAppA cauyA va / kaho prabhu mo saMsaya ha / / 426|| bharata bhUmi nikaMTaka rAja / pahalI kareM dharama kA kAma hai| chahuM SaMDa kI lachamI jurii| dAMta deza kI icchA karI ||430 / / bahu pakavAna lakSmI dhanI / AbhUSana sobhA prati ghanI // se saba sauja gae kailAsa / mana meM dAna dekha kI prAsa ||431|| samosaraNa pahuMcyA tiha bAra / daI pradakSiNAM kari namaskAra || prabhujI hama pari kirapA karo na deva mama pAtiga haro / / 432 / / riSabhadeva bole samajhAya ye dAna na lehaiM munirAya || e saba choTi bhae vairAga / iNa ke kyA kI jaisI sthAna / / 433 // dehI bharA nAhi je tapasI lakhamI gahe / naraka nigoda mahAduSa lahai ||434|| janama akAratha tisakA jaae| le diSyA je hoya prayANa || mAyA vastra jo rAdhai joDa | darasana ne tyA vaha poDi ||435|| mahIne najanAI // mara kari bhrame caturagati jiiv| pApa poTa le apanI grIva / / sAteM e tuma phera le jAu / nahi e dAna lehi muninA ||436|| ta bharata phira bhAyA geha dona jU kADhayA kisa kI deha || bAraMbAra kareM nRpa soca / dAta legA kI kisa nahIM ruca / / 437 / / saba hI sukha dukhI nahi koi / kisake mana lene kI hor3a || dAnasAlA mAMDI vana bIca boe java tahAM kyArI sIMca ||38|| nagara mAMhi vAjyA nisAMna / hAjara hoya nRpa taNI mana || saba mila grAvo rAjA pAsa dekha dekha narapati nara jAsa 432 / / koI na puDhe kyArI harI jinake hiye gyAna mati parI // je mRripu te khuMdana bale / binu viveka agyAnI bhale ||440 / / cakravati deva naratAya / je gvAMnI te jude bulAya || kyArI khUdana Aye loga / judA yAMna zrInA tina joga ||441 / / agyAMnI vidA kara diye / gyAMnI kuThe Adara bahu kiye / / narapati vacana vInatI kahai / iha icchA mere manu hai / / 442 || / paMco vinaya sunAe~ tohi // mAM vacana dehi jo mohiM vega calo jala bharakara le jo maiM cAhUM so mohi dehu ||44 || 1 - jI 31
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa sonai sakala viSArai citta / aso kahA hai hama para mitta / / jAkU cAhai pRthvInAtha / saba hI nIra liye nija hAtha / / 444 / / bole bharata lehu tuma dAna / maMsI muni ThADe pari dhyAna / / taba bole hama bAhaiM kahA / karavo Taira dAna le tahAM / / 445 / / tuma prasAda hama haiM saba suSI / koI nAhi basa naru duSI / / aba tuma hama pe bAcA mAMgi / pIyA cAho hamako tyAga / / 446 / / rAja vacana zrI vAcA daI / taba hI dAMna vidhi yApI sahI / / malana mA pasinana para banAI rIta // 447 / / no no guna kA ika ika tAra / guna ikyAsI bar3e visatAra / / dhovatI mudrikA aura janeu / namaskAra kari kIno saiu // 448 / / uttama rIti dai jyoNAra / dakSiNA de kInI manuhAra / / ye apanemeM nagara ke dhane / sabase uttama bAbhaNa bhane / / 446 / / pUjanIka uttama kula parA | hama saba tulya na ko avatArA / savaraMka pUrja saba koi / cothA varaNa aisI vidhi ho / / 450 / / bharata gayA zrI jina kI jAti / namaskAra kari jore hASa / / khAMbhaNa thApi dAna meM dIyA / saba vyavahAra svAmIsyukalA // 45|| bAnI taba bhA bhagavaMta / e thApeMge pApa mahala // hiMsA homa kareMge ghane / tinake pApa kahAM lauM bhaneM 11452 / / cyAra veda yApeMge aura / tinameM pApa anaMta kiroDa / / SoTe dAMna prakAsa vaha bhAMti / ulaTI sava yApeMge bAta // 453 / / gharatI hala ragabu prasasarI / hastI aura turaMgama tirii|| SoTe daMge ghaNu upadesa / kriyA bhraSTa suni hoya naresa / / 454|| jainadharama ke niMdaka hoi / asaMbhava bAta kaheMge soya // aja gaja gau thAyeMge bheda / prasava paura jIvoM ko Seda // 455 // itano sunI bharata ne bAta / maiM iha burI karI bahu bhAMti // aba iha bheSa karU jAya duri / inakU mAri gamAUM mUra / / 456 / / taba svAmI samajhAI gyAMna / hoya pApa jo hati haiM prAna // jIva hate bhava bhava duSa lahaiM / aisI bAta jicesura kahai // 457 / / hoNahAra TArI nahIM jAya / paisA gharau na SoTA bhAya' / / rAjA bharata ravi jema prasApa / pUnya karaI saba TUTe pApa // 458 / /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaMca evaM unakA pasapurANa parajA suSI vasaI tA sarNa / paraduSa maMjana dAridra haNaM / / zrI bhagavaMta dharama samajhAya / mokSa mAraga ke bheda batAya // 456 / / punya vibhUti sakasa ghira gaI / vAMnI jota eka sama maI // eka mAsa rahe ih bhAMti / nA kaTu vAnI mAM kachu bAta // 460 / / mAghava nabI saurasa parabAMna / zrI jina pahuMce mukti milAna / / deha kapUra samAna saba girI / vijdala ghAta vimakasI karI / / 461 / / sUrapati prAya kiyA kelyAraNa : pUjA ravI bhagAtaso prAriMga / / 462 // zrI jiraNa dharama pragaTa kiyA, pratibodhe bahu loga / / Apa mukti ramaNI varI, tihA~ sAsate bhoga / / 463 / / iti zrI padmapurANe zreNikaprazna zrI kRSabha mahAtama vidhAnakaM saMdhi // 1 // dvitIya saMdhi bharata kA vairAgya propaI bharata bhUpa chaha SaMDa kA ghanI / rAjasabhA mobhA ati banI / / chatrI rAhasazro vidyAdhara bhUpa / ete bhUmigocarI anUpa // 1 // mukaTa baMdha bIsa hajAra | chapAna sahasa nArI bharatAra / / darapana dekha dhavala sira kesa / mana meM kaMpA bharata naresa / / 2 / / maMtrI soM pachI jaba bAta / kaMpyA bhUpa pasInA gAta / / bhoga bhugata meM bItI prAva / dharama dhyAna so gharamA na bhAva / / 3 / / moha mAyA meM bhayA paceta / jarA dUta kaca pAe sveta // aba samma rAja vibhUti ko tyAga / gharauM cAritra mana baca vairAga / / 4 / / prAdilajasa ko sauppA rAja | pApa saMdhAraghA prAtama kAja / / pAle prajA bhoga bhoga / sAthai bhagya vanameM nita joga ||21 bharata kA parivAra upajyA kevala bhayA niravAMna / surapati pani gave nijayAna / / mAvitaNasa ke sidajama pUta | bala prakusa bala mahAvasa bhUta // 6 // pratibala amarata sabada subhadra / mahendra mahodara bhIma surendra / / raviteja prabhateja bhUpatI / paratApa bhani prati vIra subhamatI / / 7 / / suSirata udata aura bahubhUpa | unakA varanoM kahA svarUpa / keika tapa kari bhaye kevalI / gae mukti pUjI mana ralI / / 8 / /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurAla keI surama devagati lahI / ikSvAkavaMsa kula uttama sahI / / mAhubali ke somaprabha bhayA / mahAbala suvala dharma ghura kiyA / / 6 / / bhujabala devamAdi atiblii| inakI kIrati jaga meM bhalI / / keI mukta keI sura bhae / koTi karma UMcI gati gae // 10 // somavaMsa kA kriyA baSAna / navi vaMsI vidyAdhara jAMni / / vidyAdhara parabata kA bhUpa / mamI vidyAdhara bahuta svarUpa / / 11 // tAka ratnamAlI sUta eka / jAne rAja kAja kI Teka // rasanaboyaM ratanaratha aura / ratanacitra ratha suSa kI Thaura / / 12 // samAjaca najasita TiSTa / navamala TanAbhana jeDa / / suvajara aru baJAbhRta rAya | vanabhAna vanavAha gunabhAya / / 13 / / vanavAka baccasiMgha naresa / vacASTa sAdhe bahudeza / / baratana bhIma basavAna 1 vidya nmuSa savakaMca balabAna // 14 // bAhasta dAna vidyota / bidya tahaDha kAMmanI mahota / / ikanisa poDhe dampati saMga | suSa sajyA sobhai subha raMga // 151 deza rAja kI mahimA kahaiM / rANI kA mana suriNa umagahaiM / / mohi diSAvI ve satra ThAu / kaise DIpa parabata bharu gAMva / / 16 / / itanI suriSa sAjiyA vimAna / daMpati baiTha cale suSa mAna // paMcAgira paravata tara hAna / saMjaM surati muni prAtama dhyAna // 15|| rukyA vimAna na prAge cala / vidyAdhara mana jvAlA jaleM / / kA koI mitra ke durajana ThAMu / ke koI siddha tapA ke bhAu / / 18 / / asA cita vi gahiM kamAMna / cArU kUTa calAyA bani / / dAmina camavI ujayArA bhayA / munivara deSi upadrava kiyA // 16 // pApI diyA sAdhaneM duSa / vaha apane mana mAne suSa / / / munivara citta meM bhaya na vi dharI / asubha karama TUTe tiha gharI / / 2011 saha parIsaha apane aMga / upajyA kevala lahara suraMta // cavidha deva kiyA jayakAra / kaMcana mahI banI tihavAra // 2|| vidya tadRr3ha bAMdhiyA dhaneMdra / vidyAlaI chIna saba saMgha / / mani baiThA Atama lyo laai| te kyu Tupa diyA yahAM AI // 22 / / taba vidyAdhara binatI kara / aise pApa Tara nA TareM / sAghahai dukha dIyA vekAja / harata parata SoI saba lAja // 23 // kaThina pApa maiM kiyo prathAya / aba maiM pApa Tarai kiha bhAya / 1 bina vidyA kima pahuMce meha / ciMtA vyApI gagapati deha / / 24 / /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA papapurANa 35 vidyAdhara pAna jaI mohi / mAra pracura kare jiya chohi / / jo vidyA moku phira dei / mUla na karU pAe sauM neha // 25 // dharaNeMdra kI taba zrAgyA bhaI / bArAvarasa kara tapasyA naI // tavaM paramalera vidyA sudha / phira mata karaM pApa kI budhi // 26 // pUje dharaNendra munithara sauM bAta / ina tumasyauM kyoM kiyA pAta // kyoM inameM tuma kU dukha diyA / kArana kauna upanca kiyA // 27 // byoro sakala kaho samajhAba / jyU mere mana saMsA jAya / / muni bole pani gyAna bicAri / prAsI pAvai sakala prApAra // 20 // satyApahI sthA saMkara grAma desa kA nAma / sarata jIva sukhasauM vizrAma / / zrIvaradhana hai tahAM bhUpatI / to paTasaNI kusamAvatI // 26 // soma saramA mAhmaNa tihA~ basa / mahAkUcIla dekha saba haMsa // una choTI jIvana ko pAsa / dikSA laI saMnyAsI pAsa // 30 // paMca agana tapa sAdhe joga / tAkI seva kareM baha loga / / aMtakAla una choDI deha / jagajyA jAya deva ke geha / / 31 / / dhUmaketu nAma tihAM dharacA / dekhata mana bhaya upajai kharA / / yahAM bhI prAva vilIta saba gii| manuSa deha phira pAI naI // 32 // vAhana siSya sAhmana ke geha / bhayA putra ati sundara deha / / satyaghoSa bAlaka kA nAma / dina dina baDhe virAja ThAma / / 33 // pAIvirigha saba vidyA palI / jyotika graMtha ati mahA bahI / / cyAkarNa kA layA saba bheda / kahai purAgara cyAha veda / / 34 / / dika mAmodrika guNa sAra / gyAMna vAdhi bar3I budhi apAra / / garI kataranI janesa rApai / jhuTho bayaNa na mukha thI bhApa / / 35 // jo mukha asatya vacana niisreN| jIbha taba para hI kareM / / / vIrati pragaTi jaba saba saMmAra / enI rIta muNI bhUgAra / / 36 / / satpatroSa prati liyA bulAya / prohita thApyA prApaNA rAha / / prAdara mAna dei saba koI / dina dina kAraNa cauguNAM hoi / / 7 / / nemidatta yANika joharI / lAda palyA samaMda kI purI / / bhare lihAja sauMja mana zeSa / memiyata mana japaNyA soca // 38|| isanAM dravya liyA maiM saMga / kucha ghara jA rahe bhabhaMga / / cAra rasana je pare amola / satyaghoSa nai soMpe tola // 36 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 jaba phira AuM tava meM leva / inahI tuma rASau sata deva || satyaghoSa kU sauMpeM lAla / vinaja nimitta kiyA una cAla ||40|| tAkU bIta gaye dina ghane / yo citta vitra vicAraghA mana meM khoTa khoyA dharama lobha kI noTa // 41 // I maMdira apane diyA DhahAya / aura bhAMti ke phera banAya / / jo koi dekhe so bharamAya / cyAri pauliko bhoraM bhAi ||42 // nevitta ke bar3e jihAja / phiri zrAye lAloM ke kAla / / DUbI saba kachu cita na karI / jAtI satyaghoSa meM dharI ||43|| laya ratana phira karU vyopAra / bar3he lakSa dhana hoya apAra / / satyaghoSa sataghane AbAsa nemivatta dekhyA taTa pAsa ||44 // | rUpa dalidrI phATe cora / zrAya lagyA sAgara ke tIra | sabhA meM prAya calAyI bAta / maiM supanAM devyA iA bhAMta ||45 || eka raMka mujha soM yoM khe| merI thApanA to me rahe // mAMge ratana supane meM dhAya tisakA phala tuma dyo samajhAya ||46 / / satyaghoSa ke pAsa jAnA padmapurANa namitta pahuMcyA tihUM aura dekhe maMdira aura hI aura // I nemivata grAviyo bahori ||4|| pUchI satyaghoSa kI pauri sabhA mAMhi namita gyaa| satyaghoSa ne vaMdata bhayA / satyaghoSa de nahi tAhi / nemila tAhi rahyo lobhAi || 46 // kahai ratana mere tuma dehu / bole vitra paMco surie lehu || maiM supanA dekhyA jaha jAta / so tuma dekho aba hI vAta // 46 // rAya suhAlI bole sabai / dhakkA diye vaNika ku tabai // nemiva pahuMco nRpadvAra / be kara joDa karI pukAra // 50 // rAjA se nivedana cyAri ratana proti ku doye | kIje nyAya tIna ghari hiye / / rAya kahe vaha gatilo koya / sarayaghoSa thI e mana hoya / / 51 / / dUri kiyA dhakA dina rAya / dhAvari maI ko kareM sahAye || rAja sabhAta bhayA nirAsa / basatI choDi phira banavAsa ||52 / / rAta rahe vRkSana meM jAya / cyAri lAla nisa dina bilalAya |1 eka nisa suNi rANI e bAta bahota dina bhae yAhi vilalAta 253 //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAna evaM pa karo nyAya rAjA prasUnAtha / yaha to he tumarI saraNAya / / yA ko nyAva vega tuma karo / yaha bhramato Daula bAvarI // 54 // bole rAjA rANI suM / satyaghoSa kyUM kapaTI ghuNaM // bAvalA gahalAI kyA phira / tAkI nyAva kavara vizva kare || 55 // ite to amaI tumhare desa || mahalA kahie kiraNa bhAMti || 16 || rANI bolI suNauM nareMsa / eka jIbha kukai dina rAta rAhaNI dvArA nyAya jo tuma bhok prAjJA dehu nemiksa toDe ti bAra rAjA rANI maMdira mAMhi / nemidatta baiThA ika ThAM // satyona ko kyA siMha gharI prohita ne hArI muddd'ii| rANI jIta le karameM dharI // I daI mudrikA dAsI Tera / jAnu kahiyo ratana mAMgeM rAtaghoSa jaina patIje chApa hipeSi // mizrAnI deveM nahi lAla dAsI prAyI catura bisAla // 60 // dhotI patarA janeu hAra / dAsI gaI phera liha bAra || syAMma vastra meM bAMdhe ratna / jau na patyAtau dekhie jalna / / 61 // yAko nyAva tuma mo maiM leva / / rAjA meM jAkara kiyo juhAra ||27|| namitta bulavAyA vAna dekhe sakala ratna parihare caupar3a khelana bAjI gharI / / 58 / / bhaDAraNI maiM iraNa bera / / 56 / / pothI janeu ghovatI deSa | dIe lAla te vyArU' aiSi / / thAMga diye raNI ke hAtha / aciraja bhayA pRthvI kA nAtha / / 62 / / so kyoM saraM // rAjA bahuta acaMbhA karaM / ase te aura ratna bharAe thAna / tinameM DAre vyAsa' lAla ||33|| apane ratana deha pahicAna // / apane the so lekara ghare / / 64 / / kAhI sunI janeU surehaiM | taba rAjA proti sU' kahe aba kyoM jibhyA rAI / tu pAkhaMDI aMtara gUDha || 65 || muDa Di muSa kAla karAya / sakala nagara mAMhI pherAya || desa nikAro nAma na lehu / aba depU to sUlI dehu~ / / 66 / / vAhana ziSya jatI paiM jAya / dikSA laI kara mana vaca kAya / / narapati ne bhI dikSA laI / brahmavimAna deva zriti bhaI || 67 // bhAva muMja kari kSetra videharAje suta rAjA mama deha // sahaja vicAra kiyA maiM joga / choDi diye saMsArI bhoga ||68 / / 37
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 vA saMbaMdha joga jo zrAya / suni bAta mana saMsA jAya / / nemivata ne dIkSA dharI dharaNeMdra pavavI pAMI kharI // 66 // vidyuta bhI bidyA pAi / phira kara yAtrA apanI ThAya / / rAja karata bIte dina apane sajA didharaputra ne sauMpyA rAja / bhApana kiyA mukti kA sAja / / svadharama prasvadhvaja bhaye / padamanAM padamAsI paye || 71|| bUhA pacaratha bhI siddha jana, siMdha maMtra mRga gha // mesUra siMgha prabhU siMhaketu mana ha ||72 || caupaI zazAMka candra zrI candra zeSa 1 iMdraratha cakravara meM vizeSa cakA indra cakravata managavaM / manAMka manavAsa mana guna sarva ||73 || padmapurANa manoja samana samedra keMdra / mana soma vijai soTa grAnaMda || lavAla ghara rakta uSTa bhUga / haricaMdra puracaMdra sarUpa / / 74 / / pUraNa caMdrabhayA kAla iMdra caMdramAM caMdra nUravAceM indra hai| upana paMka kesa vararAya / vRcura cura bajaracura subhakAya // 75 // bhara curA TakA bAhuna jaTI | vAhana te mana haraSa baga vaTI || yAhI vaMsa bhUpa ati ghane / kari tapu keI svarga devatA bhae / keI mukti ramaNi meM gae // vidyAdhara kA karaNyAsa varaNa sunAye tInyu aMma || 77 || iti zrI padmapurA vidyAdhara vaMsa varNana sampUrNam // 1 tRtIya saMdhi caupaI bhraSTa karama saba ne ||76 || ika vaMza darzana iSvAka vaMsa baranu bahori / suMnu bAta cita me rAbo Thora || gharanothara jagadhArana dhIra / toMvida saMjaputra bala vIra ||1|| reater dikSA pada dharayA / rAjA trivasaMna ko karathA // indrarekhA bivAha nAri rUpa lachina zazi kI unahAri || 2 || tAsa garbha jitasatru bhayA / bahuta dhAnaMda bhUpa mana ThayA // poyanapura somasI rAya vAneMdra bhUpati tisa prAya || 3 ||
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa zrImAla rANItA geha / vijayA kanyA kaMcana sama deha // jilasatru sI daI viruvaha bhagavana se cAha 8.44 ika si supane posa deSi | bhalI vastu pAI suvizeSa || vijayA devI uThI prabhAna / pati sau kaheM supana kI bAta ||5|| suri sapane mana huA ullAsa | sukha mAneM kari bhoga vilAsa || jeSTha yadi mAvasyA zubha ghera / bhaI garbha pUjeM sura paira // 16 // devI chappana sevA anusareM | jaise svAti jala sIca samaMda ||7|| jaM kAra savada sura kreN| jaise kamala patra jala buMda dvitIya sokara ajitanAtha varNana mAgha sudi dasamI zubha vAra nakSatra rohaNI variyAM bhalI / zrI bhagavaMta liyA avatAra || tauna loka suna mAneM ralI ||8|| janama kalyAMNuka kara gaye deva / ratana puruSa para bahu bheva / / dama disA dudubhI hoya / bhayo janama jAnahU rAhu koi / / 6 / pUrava lASa bahattara bhAva / sADhe cArase dhanuSa kI kAya | surapati kimo mahochava prAM / rIti pAchalI kI pramAna // 17 // prabhayamAlA vyAhI suMdarI / rUpa lakSaNa kara sI darI // rAjA bhoga bIte dina ghane vana upavana sobhA yati bane // 11 // jahA~ sarovara niramala nIra chAyA rAvana bihaMgama tIra // phUle kamala ravivasI tihAM / caMdravaMsI murajhAye jahAM / / 125 taba mana mAnyA loka sarUpa / bUr3e jIva moha ke kUpa / / maga sugati kI niMdA karI / jeM jeM sanavaTu prati hI gharI // 13 // mAtra nadI naumi su bineza / zivakA caDhi vana kiyA praveza || utara pAlakI loMce kesa / zrI jina bhae jatI ke bhesa || 14 / / bAraha vica tapa zrAtama dhyAna sura kiyA tahAM tapa kalyAna / / chaha uvAsa kI ye iksAra brahmadatta ke liyA zrAhAra ||15|| bhojana rIti isI vidhi karI / cidAnaMda ya lAI parI | bAraha barasa raheM khudamasta / cAra karama jIte bahu kasta ||16|| posa sudi gyArasa zubha gharI parata zrasaThi nyArI karI // pAyA kevala jJAna jinendra / sura nara tIna loka AnaMda // 17 // 36
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa bArja sura duMdubhI bahu bhera / raciyo samosaNaM tiha vera / / sAr3he gyAraha jojana samosarNa / gaNaratabau lAgI chAMnikararga // 18|| doSa aThAraha kIye dUra / bAraha sabhA rahI bharapUra / / cautisa pratisagra guNa chiyAlIsa / tIna chatra birAja sosa / / 16 / / causaTha camara hurai ika bAra / yAMnI huI tribhuvana mAghAra // vijayasAgara tridaja saMkAvIra / maMgalA rANI guNa gaMbhIra // 20 // tAko putra sagara cakravati / chaH SaMDa kari sAtre suratti / / vijayAraSa dakSina disa bhUpa / vidyA sAdhI nAnA rUpa / / 21!! Apa tAta dikSA pada liyA / samayAla ne rAjA kiyA // pUrAghana putra tA sarne / vidyA bala ginatI boM gineM / / 22 / / vanapAla dIkSA laI / rAja vibhUti pUraNadhana daI / / utpanna mati putrI tA tanI / rUpalakSana sobhA ati banI // 23 // salona meM bhejyA duta / vipakresa- mere ghara pula / / aba tuma kisA mope karau / utpalamati mama putra varau / / 24 / / puraNaSama pachayA jotgii| yAkI lagana korasauM lagI / pAha vivAhe rAjA sagara / paTarAMnI hogI agara // 25 // iha nimatta sauM phahai bhUpAla / TIkA bhejyA sagara kauM hAla / / mulocana suni kopyo rAi / juddha heta prApana dhaDhi pAi / / 26 // laI khaDI jotiga guna gyAMna / honI kahI mAgau prAni // puraNapana ke barSe nisAMna / sUravIra saba pahuMce prAna / / 27 / / sAjI senyAM muMha gila bhae / duhuMdhAM bAMnI dhArI hae / jhujhe doUM senA kharI / sahasranayana unapala mati hI / / 2 / / dAraNa juSa bhayA bhayabhIta / aMta bhaI puraNadhana jIta || mAmA gehana deSI sutA / pUraNAghana kuvAtI ciMtA // 36 / / sunI sahasranayana le gyaa| uvyA krodha cityA bhayA / / sahasranayana 4 kInI dora / vAkA bAcA mArathA Taura // 30 // utapalamati sahasranayana ke saMga / maiM hUM sagara bhUpa ko maMga / / to maiM harI kiyA ati durA | cakravatti kA Dara nahIM karA // 31 // aba jo cAhai apanauM prani / lecarana sagararAya paM jANa / / sahasranayana DharapyA manamohi / sagara pAsa le pahuM to tAhi // 32 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni samaracaMda evaM unakA padmapurANa vivAha sagara soM jAma | rAdhApI lama rAya // sahasranayana surakhI iha bAta pUrarapaghana kiyA cAcA dhAti ||33|| kopyA bhUpa juna ko gharamA / pUraNadhana phira ke sAMbhalA / / bahuta judha huvA duhu vora / paDhe mAra tihAM mAMcI roDa ||34|| meghavAhana pUraNadhana pUta / pahuMtA tihAM saMna saMyukta // 1 vara vAMga pATha sama meh / sahasranayana bhAgyA le deha ||35|| samosaraNa meM mrAyA bhAji / tihAM bhayA manavAMchita kAja || vara bhAva saba hI miTa gyaa| dayA praNAma sakala mana bhayA ||36|| dhara dekhA ina judha / cakra kahIM yaha sudha // cAlyo samosaraNa bhagavAna | pUcheM inakA baira nidAna ||37|| rAjA vajraghara samara le sAtha / zrAye samosaraNa jina nAtha || mAnastaMbha mAna kI haraM / dekhata hI mati niramala kareM ||38|| lIna pradakSiNa kari nmskaar| DaMDavatA bahu vAraMbAra // do kara jor3a kareM prasanna inheM bera kyoM bhayA utpanna // 36 // ajitanAtha jiNa bAgI sAra / garadhara bheda kaheM suvicAra || saMvanagara tihAM bhAvana seSTha / prati kIrata bahu kriyA sareSTa ||40| tArke bharadAsa suta bhayA / pAI budhi sauM syANAM dhayA || Apa seTha cAlyo vyopAra / putraM sauMpyA bahu dInAra // 89 // cAra koDa giraNa sauMpe tAMhi / dharama dayA rAmro manamAMhi || sajjana kuTuMba kI karajyo kaaNg| jina pUjA meM dojyo dAna // 42 // lAda jihAja dizAMtara calyA zradAsa jvArayA saMga milyA || juvA harAvaM dravya / rAti visana tina se sarva ||43|| vesyA saMgamAdika soM heta / laghamI bahu gariekA kuM deva || khoTe kAraNa kIne ghane / bibhacArI bAkI saba bhane ||44|| sarva da poyA iMga bhAMti corI kuLe nivasyA zrarAti // rAja bhaMDAre kriyA pravesa | vAMdhi poTa le calyA prasaMsa // 145 // suraMga mahi te A jAya / nita prati sAta visana suSAya // praNa brUDi samada meM gae pazcAtApa seTha bahu kIye // 46 // mere ghara thI lachamI bahuta / te meM sauMpI bhUta kapUta merI budhi harI karatAra / bhramatA phiradhA desa sAra // 47 // je saMtoSa soM rahatA baMThi / to kyoM hotI sukhasauM baiMTha / / huA daeist pahuMcyAM geha ravI na ghara meM devI ha // 48 | 41
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa sAharaNa kahI putra kI bAta / suNi kari douM mIThe pachitAta / / kahI ke vaha kamA dhaMdhA kara / rAja maMDAra corI kara // 46 / / suraMga nAhisesa / porI ra zaMDa:14 // daMpati mana vicArayA eha / jo nRpa suramai to sUlI dei / / 50 / / ima vicAra viNa laI suraMga | dekha prarahabAsa bhayA mana bhaMga / / pitA putra ne mAramA Thora / bhAja gayA nagarI ne chori / / 5 / / karama kukarma kara dina rana / kavahIM manako hu~ba na caina / / narakoM ke buta marakara gayA sAtamI nakaM / chedana bhedana kATana arka // 52 // huuka deha gharo una jAya / bhUkha pyAsa ko aMta na prAya / / juvA caura ke kATa hAtha / phera saMvAra dukha ke sAtha / / 5 / / jIvaha tere mAMsa kukhAya / loha giDa bIje sukha mAMhi / / mAMsa prahAra kahaiM se suSa / abhakSa sAye pAva dukha // 54 / / surA pAna mAdika je leha / tapata rAga tA mukha meM deha / / prAhe mAre bahu jIva / sUlA ropana baMdha grIka / / 55 / / jo agate para kI prasatarI / loha taraNI lAva pUtalI / / dauri bhiDAthai unakI dhAi / pAre jyoM sarIra phaTa jAya / / 56 // dukha meM hoya deha kI deha / sAla visana phala lAgai eha 1 ve donyu kolI ke geha / bhae putra tihAM nahIM saMdeha / / 5 / / lari kari muye narapha gati lahI / bhUSa triSA vAri pIDA sahI // bahA te mari paravata ke taTa / mae sAjha kara bana ghuTa / / 58 // dahA te muye meSa gati pAMya / donpoM laraI baira ke bhAva 11 moM hI jauni bhrameM ve ghanI / atakAla taM bheTyA ika munI ||5|| tihAM sune paMca prabhU ke nAma / tAteM pAyo uttama ThAma 11 kSetra videha puSkalAvatI desa / puMDarIka tahAM nagara naresa / / 60 / / suNyAM dharama zrI jinavara pAsa / satAra svarga pari pAyA bAsa / / vahAM thI cakari narapati bhae / bhAvana jIya purana dhana zraye // 61 / / bharavAsa jIva sulocana jAna / tAthI juddha bhayA bahu prAMna / / sagara bhUpa jore doi hAtha / meghavAna sahastranayana kI pUchI bAta / / 62 // padamAka nagara tihAM saMraka desa / sIsa avalo mitra ke bhesa / / doU rahaiM ekahI ThAMu / sasI gayo paurahI ke gAMva / / 63!!
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASanda evaM unakA padmapurANa avalAcalA jAta ho nIra / zAsine mAramA bhara kara tIra / / dehI choDi sahI gati vahala / zazi ko mArA sIMga sopala ||64 / / yaha to mari mUsA abatAra / abalI jIva bhayA maMjAra / / bilAva meM mUse kUmAri / yauhI bhrame tirajaMca majhAri // 65|| syAMma rAma kI dAsI geha / tAkai garbha bhaI nara deha // rAjA pIcha tabai suni dharma / dikSA se kATe duha karama / / 6 / / pAyA sanala kumAra vimAna / hvA bhI caye AsakI bhAna | baiMvaMtI desa praraMjaya nagara / sahasra sUrya ke sevaka agara // 6 // sagara ke bhava tapa kari gaye svarga vimAna | hAM te caI pAyA iha thAna / / sagara nareMna doI kari jIri / mere bhava pramu kaho bahora ||6 // bhomara desa kuraMga naresa / munikoM dAna diyA bahu mesa / / pAyA aMta sudharma bimAMna / hvAM taM calyA caMdrapura prAna / / 6 / / daityarAya dhArAde nAri / vitti kAtti tamu bhayo kumAra / / Apa tAta dikSA pada liyA / bItti katti ko rAjA kiyA / / 7 / / tina bhI tapa kara mAtama dhyAna / pahuMcA svarga lopha pura thAna / / ratanasaMcaya pura kSetra videha / mahAghoSa rAjA ke geha // 71 / / candrAnanI uraliyo avatAra / avicala bhayA subhaTa ko pAra / / tapa kari deva bhayA suraloka / pUrana prAva bhaI mana soka ||72 / / bharata kSetra pRthvI para base / jasodhara rAjA ke mana hasa / / jayA nAma tAke ghara priyA / jayakauli putra nAma kula diyA ||3|| rAya yazodhara dikSA laI / rAja riSa jaikIrta meM daI / / sukha meM dina bIte bahu tAhi / dikSA lI munivara kiMga jAya / / 74 / / pahuMcA vijaya svarga vimAna / hrAM te sagara bhayA tU prAMni / / sakala bhavAMtara zrI jina kahai / bAraha sabhA sunata sugba bahe / / 7 / / soraThA suni pichalA saMbaMdha, mana saMsaya saba kA gayA / sakala jIva prAnaMda / rAti divasa pAlo dayA / 761 // caupaI samosaraNa meM sukha nidhAna / rAkSisa avipati veM pahuMce prAMni / / bhIma su bhIma bujhuna kA nAma / rAkSasa kurila Ae isa ThAma / / 7 / /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa daI pradikSana kara rahosa / zrI jiNa karI bahuta prastuti // pUramadhana meghavAhana sau kahai / jo tuma calo parama sukha sahai / / 78 // sAma ra taTa jojana so mAMna / trikuTAcala sumera paramAMna / / pacAsa jojana hai uncaMta / kaMcanagaDha naya goyaNa huMta // 76 / / jojana tIsa vasa vaha nagara / sovana ghara caityAlaya agara / / / motI lAla hIre davahu varaNa / panne cunI jar3e suvaraNa / / 60) phiye citere ratana ke ghane / pratimA sahita caityAlaya bane / / bana upavana bAbaDI kUpa / sarovara niramala pAla anUpa / / 1 / / haMsa prAdi bahu jalacara jIva / vaiThaka sauheM gaharI nIMva / / kamala phUla phUle vahu bhAMti / dIsa bhalI vAga kI pAMti / / 2 / / dakSiNa visa lekA jihAM nAma / sarva vastu soM somaM ThAma / / caMtyAlI pari ghuja phaharAya / amara svarga sukha koI pAya / / / / sahasrakUTa bane jiNa yAMna / laMkAgar3ha sugaM purI samAna // sakala vastu kA karo varSAna / baDhe kathA nahIM hoya nidAna // 4 // meghavAhana ku dIyAhAra / yA kI pUjA karo sabAra // jo manavAMchita karasyo naresa / saMsA turata prakAsa bhesa // 5 // pahairai mati gale majhAra / kula kSaya homa pahara jaba hAra / / pA kI pUjA kIjo bhalI / to pUje mana vAMchita ralI naa86|| aru vidyA dInI rAkSasI / te nizcala pita ataMra vsii| kamalA amalA saMprata tIna / daI vidyAdhara guraNaha pravIna / / 17 // zrI jirAbara kI AjJA pAya / pati vimAna laMkA meM jAya / / bAjA bAja purai nisAna / pUraNaghana meyavAhana bhAna / / 8 / / senA vahuta laI una saMga / hAthI ratha pAlakI turaMga / / baiTha vimAna cale prAkAsa / dekhe purapaTTaNa bahu bAma / / 86 // desmA sAyara lahara turaMta / maccha kaccha uttara bahu raMga / / trikuTAcala tihAM phaMdhana koTa / tAhi kAnti ravi humA moTa // 60) dekhI laMkA kecana maI / jinavara bhavana sobhA bhati bhaI // praSTa dravya so pUjA racI / kara bhAratI daMpati sacI / / 1 / / pUjA kari gar3ha Upara car3he / dekhata sukha mahA matti baDhe / / sAla kalasa dIyA laMkA rAja / huvA sabai mana bAMchita kAja // 62 / /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbanda evaM unakA padmapurANa 45 nirabhayavaMta rAja te kareM / bhUcara aicara sevA kareM / vijayAradha parvata ke pAsa / kinara gIta nagara kA vAsa // 13 // patimayUSa tihAM basa naresa / prAMnamatI nima sohaiM kesa / / suprabhA putrI tArka bhaI / mRgalocana kamalAnanI thaI / / 14 / / kIra nAsikA subhra kapola / hIrAdaMta kokilA bola // bhujA kalAI aMgurI pharI / jaMpa kela sama kATa keharI // 5 // paMkaja caraNa haMsa gati cAla / beNI sobhA jema bayAla // TIkA meghavAhana kA kiyA / liSyA lagana subha dina sAthiyA / / 6 / / rahabaralI meM duniyA isanA kIyA nahunara gaadd'| hama gaya vAhana dIye ghane / camara chatra siMghAsana vane ||7|| jIta kauja bhUpati nai daI / to mo nahiM varaNa gii| bidA hoya cAle naranAha / prAye nijapura adhika uthAha ||6|| suSa mAhI dina bIte ghane / camara chatra sihAsana bane / / bhaI garbha thiti suprabhA tane / mahArAkSasa bhayo utpane / / 6811 mahArAkSasa bhayA utpanna / rUpa kalA lakSaNa sukhanna / tA pAcha humA suta ora / sasAMka kumAra virAje Thaura / / sagara cakrI meghavAhana bhUpa / pari pAbharNa bhadhika anUpa / / 10 / / Ae samosaraNa jinabhAna / dekhata upaje sukha dinAMna / / 'namaskAra kari vinatI kare / kara joDi mastaka bhU dharai // 101 / / svAmI kathA kaho samajhAya / mana mhAre kA saMsaya jAya // tumase puruSa bhaura bhI bhae / dharma tIrtha kauM unake kIye // 102 / / tumasA koI ha hai aura / asubha karama ko DAra toDi / / cakrabatti kete va mUSa / kAmadeva hai adhika svarUpa // 103 / / nArAyaNa kene balibhadra / pratinArAyaNa ke te rudra / / zrI jinavara bhASa grana samajhAi / bAraha sabhA suraNa manalAya / / 10 / / ussarpaNI avasaparaNI kAla / asaTha puruSa va cauthephAla // caubIsa tIrthakara kAmadeva / bAraha cakrI no baladeva / / 10 / / nArAyaNa pratinArAyaNa nau| mahArudra ve gyAraha gino|| pahalI humA jugaliyA dharma / riSabhadeva parakAMsyau mama / / 106 // cakrI prathama bhayA te bharata / kAmadeva bAibala samarastha / / paMca kalyANa iMdrAdika deva / pUjA kara caraNa kI seba / / 107 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ padama purANa hama sarakhArathasidhi te prAya / ajisanAtha vIjo jinarAya / / garabha anama tapa kevala gyAMna / kiye mahochana sura nara mAna // 108 / / cakrI sagara dUsarA bhayA / saha paMDi sAdhi rAja bhogiyA / / dAIsa hoMya aura avatAra / barama pragAseMge saMsAra / / 19 cakravatti hai hai dasa aura / pApa duSTa mAreMge toDi / / dharma punya kI rakSA kareM / tIna kAla sumaraNa diTha dharai / 110 / / caubIsa tIrthakara RSabhanAtha prathama jiNadeva / jana dharama prakAsyA bheva / / dudhe ajizanAma jibarA : saMga bhinaMdana sukhapAya / / 111 // sumati padamaprabhU deva supAsa / caMdraprabha mana pUra pAsa / / puSpadata sItala zreyosa / vAsapUjya sumaro jigahaMsa / 11 / / baMdI vimalanAtha sujiNaMda / anaMtanAtha caudahIM muriMgada / / gharamanAtha jievarama mahaMta | zAMti kuthu zrI aru arihaMta / / 112 // mallinAtha munisavata deva / nami nema ko kIje seva / / pArzvanAtha kamaTha mada hayA / varSamAna prakAsI dayA / / 114 // bAhubali kA pala adhika, dUjA amara majasena / zrIdhara darasana bhadra ati / prasanacava suSa sena // 11 // caMdravaraNa caMdrakalA, agAti, mukati sanaMtakumAra / / zrIbacharAjA kanakaprabha, megha varaNa unahAra / / 116 / / sAMti katha aru paraha jiNa. vijayarAja zrIcaMda / / nala rAjA zrulabhadra ati, hanumAna chaha daMra / / 117 / / prajilla balirAjA basudeva seva bahuta kareM pradya mana rUpa apAra tAhi kyoM mana gharai / / nAganumAra sudarazana sIla pAlyA parA, dhArayau dRDha vRtta sIla subhaba sAyara tirapA / / 11 / / cakravatti bhayaU bharatha deza bahu sAghiyA / jIte bhUpa aneka jinoM ko bAMdhiyA / dharamA gharama soM dhyAna kama vasu kSaya kiyA / / kevala jJAna upAya mukti bAsA liyA / / 11 / /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA patmapurANa sagara jIma kara cakra desa apane kareM / tuda paMTa ke bhUpa hAtha joDapo kho| sunyA parama jina pAsa bhAva bahu mana gharaghA / / dANI agama apAra jIva suNi nistaraghA // 120 / / madhavasu cakrI tosarA / sanatakumAra bhI hoI / / sAMti kuyu aruhanAya jI / subharo nita saba koi // 12 // phira subhoma cakI bhyaa| patrama sucakrI jAna || haraSena jayasena nRpa / brahmadasa guNAMna // 122 // triviSTa dviviSTa svayaMbhava / puruSottama siMgha bheva / / puMDarIka datta lakSmaNA / kRSNanArAyaNa deva / / 123 / / suttArika asugrIva 1 mera kumera madhu kaiTa / / ni-saMbhava pahlAda / vali rAvaNA jarAsiMgha hu vAheTa 15124 / visvAnala supratiScha / prakalapurIka jItaMdhara / / vijaya acala sudharama suputra sudarasana pAnaMda / naMdamitra zrI rAmacandra haranadhara e zubhrakaMda / bhIma balI jitasatrujI jita nAbhi podila iSTa / / 125 / / krodhAnale bhayA IgyAramA / mahAsdra balavIra / / vesa: sIlAkA puruSa saba / samyakadAdI dhIra / 126 / / aDilla zrI jigaNa myAMna gaMbhIra aMta nahi pAiye / bhavya jjIva dhari bhAva prAta uThi ghyAiye / / kebAnammAna apAra sakana saMsa bhaje / diyA dharama upadesa sukha hiradai rajai / / 12 / / caupAI saMsAra kA svarUpa ava dekho saMsAra sarUpha / vAvara raMka kabahU bhUpa / / jIva dayA vina kabai na sukha / giradaya pAva bhava bhava dukha // 128|| hya gaya vibhaya dravya bhaMDAra / rahe savala haige giganAMkAra / / sajjana kuTuMba dAmanI udmota / chinahI mAhiM aMdherA hota || 126 / / rAjA vibhUtarU puSa kalitra / rAba vinAsI budabudAvata / isa saMsAra nahIM thira koya / dehI prAdi nahIM sAthi hoI // 13 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa gharama sahAI jIva ke sAtha / sumaraNa karana japo DiNa nAtha // jaina dharama paraSa guNavaMta / ravi pratApa ujjala bahu maMta / / 131 / / mithyA dharama kara je aMgha / azubha karama ke vAMdhe baMdha // chAre amRta pI nIra / bhavasAyara te lahaiM na tIra / / 132 // cyAroM gati meM DoleM sadA / kAla anaMta lahai ApadA / / mithyA dharama karo mata koI / jainadharma teM zivapada hoI / / 13 / / cho bhoga joga bhAcaraM / vahara na abasAgara meM pr| cyAri kaSAya aThAraha doSa / e choDaM tava pavi mokSa / / 134 / / Dilla meghavAhana suni bhUba dharama pahacAniyA / jaga supanAM sama dekhi anitya juThAniyA / / Diyo laMkArAja putra jAkI yayo / sahasra bhUpa ke sAtha prApa cAritra liyo / / 13 / / caupaI mahArAkSasa jahAM bhoga rAja / sasAMka putra choDaghA juvarAja / / mahArAkSasa ke vimalA strI / pativratA prAzA meM kharI // 136 / / tIna putra jAke ura bhaye / rUpalakSana kari sobha naye / / amara rAkSAsa upayodaya rApta / bhAnu rAkSasa kI sobhA lAkSa // 137 / / sagara cakravatI varNana sagara cakravasi niSkaTaka rAja / sATha sahasra suta pAzA kAja // eka divasa saba matau vicAra / cale pitA paiM kara pukAra / / 138 // aba hama bar3e sayAne bhae / ava laga kachu udyama nahIM kiye / / SoDaza varSa taraNa paramANa / putra pitA ke pAvai dhAna / / 136 // binA kumAye yU hI phira ! so kapUta nAhIM bistara / / aba hama tuma prAjJA dehu / sevA kara kisakI dhari neha / / 140 / / kaha pitA tuma subau kumAra / hama sava bhUpa nahIM saMsAra / / tAkI seva karo tuma jAya | kaoNna samujhi citaI sukhadAi // 141 / / sarva vastu ko pUraNa riddha / visaso vaccha ghaNerI riddha / suragata ayaNa kara mastaka pareM / hamane' rahala karo soM kareM // 142 / / AzA bhaI jAha kalAsa / mahA gaMgA podo tA pAsa / / sovarnamaI caityAla bane / ratana biMba sobhA sana bane / / 143 / /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ muma samAcaMda evaM unakA papularA AgaI bahu hohiMge maleccha / vehu vA mAni kara parosa / mahAgaMgA ne pheracaM tihA~ / koi na jAi sakego vahAM / / 144 // vidA mAgi gae kailAsa / khAI khodeM cinna jalAsa / / khodI tiNaM jhaMDI prati mhii| dhama dhama bahu gharagendra sahI / / 145 // manameM kopyA mukha uThAya / sahalamukhI jihvA nikalAya / / karI kAra dhUma AkAra / agnijhAla te huye vAra / / 146 / / mUe saba taba ubare doya / bhIma bhAgIraNa cita visamaya hoya / / 147 // sagara pAsa pAe tiNa vAra / sakala bAta ko kahoM vicAra / / suriNa vuttAnta mahAdukha bhayA ! se pITa kUTai hIyA / / 14 / / hA hA kAra nagara meM hoya / aisA dukhI na dUjo koya / / rAjA anupAta bahu karai 1 jyA jyoM duHkha hiye ucchara / / 14 / / samajhA saba maMtrI loga / isa maMsAra saMyoga viyoga / / kisa ko putra pitA parivAra / isa vibhUti jalla paTala prakAra / / 10 / / puNya saMyoga laI bahu rikha / azubha udaya dukha lahaiM prasiddha / / svAstha rUpa sabai saMsAra / sAthI nahI putra parivAra // 151 / / jaba laga jIva tavya sukharAja / jIva binA kanu saraha na kAja / / rAjA pheri nagara saMcaracA / manateM duHkha na hone parA // 152 // mAye samosaraNa kI sIma / rAjA magara sAtha se bhIma / / zrI bhagavaMta kA darasana pAya / bahana bhAMti soM navarA karAya // 15 // dekha bhalIna bahuta manamAMhi / zrI jinavara samajhAva tAhi // bhramyA jIva iha prAdi anAdi / binA parama nara dehI vAdi / / 154 / / saba Upara paka phirA kAla / notana vizva na choDaM bAla / / baMcyA UThyA jAgata maina / robata gAvata ducite vana // 155 / / kAyara sUra rAva ne raMka / kAhu ko nahIM maraneM maMka / / mUrikha paMDita tapa prati jatI / kAna dayA na pAvai ratI / / 156 , pUraNa prAva bIta jaba jAya / bAlaka tamagA vRddha ne gvAya / / kAla samAna balI nahIM koi / pari pachArata vAra na hoya / / 157 / / svarga pAtAla pranai muvi loka / maravAratha sidha lI coka / prAgai nahIM kAla kI dIDi / mukati thAna nirabhaya hai Thaura / / 158 / / tIrathaMkara asa pakravatti, kAmadeva valibhadra // nArAyaNa pratinArAyana, tapasI nArada rudra / / 156 / /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacapurANa kAla tamA basi saba bhaye, jodhA subhaTa sujAna / / sakala loka paNa jotiyA, yA sama lI na prAna' / / 10 / / soraThA caRpati sUni bheda, bhoga soga saba parahare / dharayo dhyAna diDha joga, saba saMsAra mana te tajA // 161 rAmA bhAgauraya kA varNana bhAgIratha rAjA kiyA, sagara bhIma saha tyAga / dikSA lI jiNarAya pai, manameM dhari vairAga // 16 // caupaI pAla prajA bhAgIratha mUpa / mukaTa chatra sira bane anUpa / / rAja karata dina bIte' pane / zrutasAgara muni bhAye sune / / 163 // marapati ke mana haraSa apAra / ghale jahA~ muni prANa adhAra // nagaraloka cAle saha sAtha / vanameM dhyAna gharacau muninAtha // 164 / / pAe nikaTa baMdanA karI / sAThi sahasa kI pUcchI gharI / / kiraNa kAraNa ekaThe mare / kaho kathA jyoM saMsapa Tare / / 165 / / muni bole pichalA saMbaMdha / tAthI huchA karama kA baMdha / / sameda zikhara cAlyo ka saMgha / daMtapura gAMma dekha manaraMga // 166 / / dekhata loga saMgha ko haMsa / dekhA gavi kiso taha base / / kubhakAra varaja tiz2a jAta / iNa ThAM gayA jIva no ghAta / / 167 // bAta kahI bhImAnI nahI / gAMva mAhi dehI gaja gahI / / pakaDa pachAre sagale loga / mIMDa mAMDa saba kInhe phoka // 168 / / kuMbhakAra mari variNavara bhayA / tapa kari bahuri rAja suta bhayA / tapa kari phiri pAyo surathAna 1 so tu bhayo bhagIratha pAna / / 166 / / sAThi hajAra siMgha ke jIva / sagara bhUpa suta upajeM tIva / / jAtrA mAMhi saba kA rayA dhyAna / rAjaputra te hUye mAna // 170|| kAraNa pAe mue ikaThora / azubha karama kI miTaI na pora / / suni bhAgIratha kIyo namaskAra | rAja choDa lI dIkSA sAra / / 11 / / saMkA kA rAjA mahArAkSasa mahArAkSasa laMkA kA bhUpa / bana krIDA kA dekhana rUpa // sakala kuTaMba liyA nRpa saMga / vana upabana guha gaMbhIra utaMga / / 172 / /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaM evaM unakA pamapurANa niramala sarovara dekhe ghane / phUla phale kamastra prati bane / svargaloka kinnara unahAra / rANI somai rAja duvAra // 173 / / bhaI rayaNa murajhAye phUla / bhamarA rahe bAsa meM bhUla / / dekhaI upajyo nRpa ne jJAna / eke indrI meM bhramara mulAAna // 174 / / paMca iMdrI basi rahe malAya / una jIvAnaM kauMga sahAya / / aMsI samajhi bhayo bairAga / rAjariddhi saha pariyana tyAna / / 17 / / amara rAkSasa pramara rAkSasa ne sauMpyo rAja / dikSA laI mukati ke kAja / / . saMsAra parISyA gheSana kiyaa| maMbara dekhi mati pAyI hyiA // 16 // bhamarA vIMdhyAM kamala meM, daye prAMna tA vIja // rAjA krIDA mati karahI, viSaya gaNI saba nIca / / 177 / / saDilla manameM ri vairAga citta cimajhyA praa| iha saMsAra asAra dukha sAgara bhraa|| eka iMdrI ke virSa prAMe parihari kreN| paMSa indrI ke viSa seya kyoM nistarai / / 17 / / caupaI zrutasAgara muni ke pAsa gamana rAjA soca manameM gyAna / zrutasAgara prAye kana thAMna / / gharaco dhyAna tapa bAre aneka / mana vaca kAya na ho eka // 176 teraha vidha cAritra sau citta / sahaiM parosA vAisa nita / / avara aneka siSya tA saMga / saha parIsA apane ghaMna / / 10 / / rUpa gaNe ati mahA pravINa / caMdrakAMti dekhata prati horaNa / / mAlI gayA mUpa ke pAsa / munivara joga diyA vanavAsa / / 18 / / gyAMna tIna aMtaragata vasa / darasata dekhata pAtiga naseM / / sUni naresa mana kiyA ulhAsa / pUjaNa cale sugati kI prAsa / / 12 / / nagara loga cale saMga bahata / pratakSaraNa bana meM jAya pahaMta / / namaskAra kari karI iMDota. 1 pavana krAMti sasI kI prati jota ||18shaa gharaNa prakSAlaNa vinatI kreN| kaho dharma mama saMsaya hrai|| munivara kahai dharma samujhAya / hiMsA ta pAlo mana lAya / / 184 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ parApurAta dRSTi agovara gocara jAni / SaTakAyA je prApta samAna // jAMriNa bujha na virAdho koi / anai dekheM je hiMsA hoya // 18 // pazcAttApa kara mana mAhi / miTa sakala hiradA kI dAha / / anarata virata dUsarA kayA / sasya bacana te siva sukha lahmA // 16 // corI lAbha pariho sarva / dAna pradattA leya na davaM // parigraha saMkhyA pAla sIla / dharma nimitta na kI hIla // 187 / / saMkhyA vastu kareM parimANa / saktisamA yo cAroM dAna / / vaiyAvarata kara bahu bhAMti / anaMtakAya bhojaNa taji rAti / / 15 / / mahArAkSasa bhInavaM kari gahau / mero bhava vyorAsmoM kho|| cAri gyAMna kA dhAraka sApa / pUjasa haiM prAnI kI sApa / / 186 / / kahI sakala pUrava bhava bAta / aMdhakAra jima dIpa miTAta // povanapura udayAcala dUdha / bharata zrI rANI anUpa / / 10 / / hemarapa putra tAhi ke bhayA / bahuta pAnaMda daMpati citta thayA / / hitavaMta mahAjana tiha ThAM vasaI / mAghabI nAri mana ulhsai / / 161 / / pratyakSaputra hai laghu avatAra | rUpalakSaNa kari sobhA sAra / / eka divasa garajyo ghanaghora / nRtya karatA dekhye mora / / 16 / / vidya ta bAta mudA jaba mora / narapati ke jima upajI ora / / saMsAra parikSA pepi turaMta / ghara pariyaNa choDe bahumaMta / / 16 / / zrI muni pAsa dikSA laI bhAya / karI tapasmA mana vaca kAya / / pahuMcyA svarga lahI gati deva / kinnara bahuta kare tA seva // 194|| thaI kari upaJyA Setra videha / kaMcanapura dekhe vara geha // zrI prabhArANI sundarI / tAka garma bhAi diti karI // 16 // udita nAma bhayA sukumAra / rUpavaMta guNa lakSaNa sAra / / jovana samaM mahA balavaMta / ravipratApa sobhA bahu maMta // 166 / / munivara kA upasarga nivAra / gharama vAraNa muNyo niradhAra / / cAraNa muni dikSA laI / gyAMna jyoti antargata bhaI / / 17 / / asanavega vidyAdhara jahAM / udita muni dhyAna dharayA tihA / / ghanibira vidyAdhara gameM bhAkAsa / hama bhagocarI pRthvI vAsa || 168 // mere tapa kA iha phala hoi / vidyAdhara gati pAUM soii|| dehI choSTi IsAna vimAna / choDi huvA mahA rAkSasa prAMna |19| amararAkSasa ko dIyA rAja / bhAna rAkSasa choTA yuvarAja // mahArAkSasa dikSA pada laI / saudharma vimAna deva pada thaI / / 200 //
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdhava evaM unakA padmapurANa 53 vijayAraca parvata uccaMta / kinnara gIta nagara nivasaMta / / dhIdhara jahAM rahai sunaresa / prAditta strI somai bahu bhesa / / 201 / / vidya ta putrI tAkai bhaI / rUpa lakSagA garaNa sobhe maI / / amara rAkSasa kudaI vivAha / bhoga magana rasa karaI uchAha / / 202 / / gaMdharva gIta nagara zubha Thora / sarIsanAbha sama mapana aura / / bhAraNyA nAma rANI paTa panI / gAMdharvavatI putrI sobhA banI // 203 / / bhAnarAkSasa kauM kanyA daI / krIDA bhoga riti mAnai naI // amara rAkSasa ke devarAkSasa putra / vijayAddha jIte saha satra / / 204 / / bhAna rAkSasa ke dasa sUta bhye| pUSI SaTagyAna guna hIye / / dasoM basAye dasa hI desa / suragapurI sama dIsa mesa / / 2051 / saMdhyAkAra basAyA nagara / sabala manau laMkApura agara / / mRnAla haMsa hIra puripora / jodhapuri samadapuri kI aura / / 206 / / devarAkSasa laMkApati rAya / manovega gati soma ThAi / / muprabhA vivAhI prasatarI / naMdInAka putra bhayA subha gharI / / 20 / / prohanamatI bibAhI nAri / bhImaprabha putra bhayo avatAra / / jobana samaya bhayo vivAha / sahana triyAsauM bhoga uchAha bhae putra eka so pATha / baraNata sakala baDh bahu pATa / / / / 20 / / cUhA bhAsakara pujara nAma jita, saMprati kIrtta sugrIva / vRhatkIrta naMdana sunaMdana, samudrasena hayagrIva / / 206 / / caupaI caMdravarata bhayA mahArAva / megha ghabala graha dhavalA nAya / / nakSatra damana meghanAha bhAva / ghavala prabhu bahu caDhataM dAva / / 210 // kItidhavala ko sauMpyA rAja / prApaNa kiyA mukti kA sAja / / pAle prajA prabhU kIrati dhajala / gharamanIta suriga vAraNI prabala / / 211 / / iti zrI papapurANe zrI ajita mahAtama rAkSasa saMbaMdhI / vidhAnaka // 3 /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 phyapurAta caturtha saMdhi pAnara vaMza varNana caupaI phira aMgika kIyo parasanna / vAnaracaMso kI utpanna / / zrI jinajI kI pANI bhaI / mana saMsaya saba kI miTa gayI / / 1 / / vijayAraSa gira dakSina pora / saraga loka sama somai Thora / / meghapurI nagarI ika nAMba | ateMdra bhUpatI ko tahAM ThAMca / / 2 / / maMdira saghaNa vaNe saccaMta / uttama soga base guNavaMta / / pratyeMdra rAjA prati balI / zrIpatI jaga mAneM ralI // 3 // zrIkaMTha tAka geha / rUpavaMta kaMcana sama ha / / vidyA paDhI bhayA ura gyAMna / tA sama tulya na paMDita yAMna |V|| cauthI ghevI putrI bhaI / loyaNa mRga kati zazi mii|| sakala rUpa jo kahuM samajhAi / sAmodrika ke jAno bhAi / / 5 / / ratanapurI puhapottara bhUpa / jA ghara rANI adhika sarUpa / / padmottara suta vAke geha / lakSaNa kari kari sobha deha / / 6 / / ateMdra pAsa tirA bhejA dUta / vinatI Apa likhI subahuta / panottara suramorA gunii| kanyA deka caDhAyo manI / / 7) pratyeMda pUchayA zrIkaMTha / karI sagAI liSa diyA saMTha / / pronaMda bhayA duhu~ bhUpatI / karai vaSAI jAgI ratI / / yoM hI bIta gaye dina ghane / lagana kAja suta sau nRpa bhane / / racI sauja kari dIje vyAha / putra pitA kI mAnai nAhi || kaha~ka yAsoM pyAI nahIM / pamottara suni citA yahI // momai kahA lagAI khora / una vicArI manameM aura // 10 // pahapIttara pada mauta citavaM / nisa yAsara hA hA yolavai / / antargata mana rAkha bara / dAba vana to mArU ghera // 11 / / kanyA ko sundaratA vidyAdhara saba gaye sumera / pUjana cale na nAgI dera / / puhapottara kI tahAM pUtarI / sakala kalA guNa lAdaNa bharI // 12 // rUpavaMta jyoM pUnyU caMda / ghaTai baghe yaha sadA anaMta / / dIraSa nayana zravaNa soM lage / dekha kuraMga bana mAMhi bhage // 13|| daMta cimaka jyoM hIroM kI jyoti / mastaka kapola prathvI udyota / / nAsA bhauMha banI chavi dhanI / banI korsa na jAye ginI // 14 //
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA padmapurANa kehari kaTi kadalI sama jNghH| bhujA kalAI subhara prabhaMga / / eDI saluvA pallava bhalI / gAvaM rAga manohara ralI // 15 // dvAdasa prANa sola zRMgAra / dekhata nara bhU khAi pachAra / / sIrIkaMThane suNi ke rAga | donyu vArtA kara sarAga // 16 / / hU~ vidyAdhara inako dekha / puhapottara kI putrI peSa / yaha sase phyU lAgA vAta | suNI bharaNaka putrI kI tAta / / 17 / / pRhapottara ve dekhyA prAMna / aura nahIM Tika hiye maiM jAna / / zrIkaMTha kA pIchA kiyA / bhAjyA laMkA bhItara gayA / / 18 / / zrIkaMTha bhaganI pai jAya / mAdara bhAva kiyA baha bhAva / / prahamottara sAjI sava saina / cacA kaTaka dina te bhaI raina / / 16 // chAyA rahe bhAkAsa vimAMna / aru bAjeM gahara nisAna / / dasauM visA bhaI maiM bhIta / kItighavala mama dAto cita // 20 // kaMha kopa baDhadhA hai iMda / abaho prANa karaMgA bunda / / bhejyA dUta puha pottara paas| yAhi vega sudha lIjyo tAsa / / 21 / / gayo dUta jahAM nAma naresa / namaskAra kari kahe upadesa / / tuma bhUpati uttama kula bhAMna / aMsA bhUpa nahIM kuhi prAMta / / 22 / / sirIkaMTha mUrikha agyAMna / uraNa na karaco tumaro sanamAna // baha sevaka tuma parathIpatI / vApara kRpA karo bhUpatI / / 23 / / yaha bhI uttama kUla kA bAla / karo vyAha to vAta rasAla / / cAra citavai bhejyA vasITha / prAyA nikaTa bhUpa ko dITha / / 24 // pUcha rApa kahoM sata bhAva | kauMga kAja paThayo iNa ThAva / / kahai duta suNu tuma naresa / cArivi devi ne kahA saMdesa / / 25 / / padamorAra se mAMgI moha / yA jaga aura na jAuM gohi / / eka choDi dujo jo karai / naraka nigoda adhogati phira // 26 / / padmottara te je nara aura / tAta bhrAta sama jANoM Taura / / abalA vicAra aura karama / maiMne rahai triyA ko dharama ||27 / / dAsI ha vinaU kara jori / manakI paTaka mArU toDi / / rahasa ralI sauM kiyA vivAha / duI kula hunA adhika uchAt / / 28 / hiradA taNAM vaira taba tajyA / bhaI badhAI mana meM razyA / / sonA diyA bahuta narendra / donyU aura bhayA prAnaMda / / 26 / /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 vAnara dvIpa bhoga magana saba sukha ke sAja / doUM nagara kareM te rAja // katidhavala zrIkaMTha sauM kahai / laMkA ke jete pura rahe ||30|| jahA~ kaho soIM va nagara / vairabhAva bhAjeMge sagara || dakSiNa disA bhIma prati bhiim| saghana basa suvirAjaM sIma ||31|| uttara disa prasta sA dIpa | miragadIpa saucitra kara dIpa || sakala dIpa kI somA kahI / zrIkaMTha suni manamaiM gahI ||32|| padmazrI prastrIna bulAya / daMpati milase sukha ke bhAva // kIttidhavala ke nikale saMga / kiSala parvata dekhiye usaMga ||33 caudaha yojaga parvata UMca / vAnara dvIpa basai tA SuSa // nIla nagara kI mahimA dhanI / sAyara mAMi bhoTa ati banI // 34 // mana upavana nIlI cahuMora paMkhI kara harava sauM sora // dekha zrIkaMTha kareM mAnaMda 1 kahUM paMchI gula paDhe jispaMda ||35|| padmapurANa boleM saba suhAye bola / rahasa rattI soM kareM kilola // harita ke phUle phala phUla | baiThaka ghanI banI zranukula || 36 || maMdira citrakArI suLe dhane / kUpa zrAvikA sarovara ghane || jala meM kamala virAja bhale / bhavara guMjAra kareM pahuphale ||37|| jaise gati kajjala bhreN| kamala kapara madhukara gujareM ||38| bahuri giri caDhi dekhe desa mana AnaMdita bhae naresa || kapi pakar3A bahu bAMdhi / dekhe rAya nayana soM sAMdhi ||36|| I haima sakila jAu paDhe / mIThe bhojana nAnA bhAMti kiMvala girA e dIseM mArasa kI bhAMti komala roma vo subha gAta // ghuMdhara bAla su vAnara make ||40|| unaha putrAyeM saMsthA prAta / / bhUpa / sobhA dI sakala anUpa / / 41 / / kiMvalapura nagara caudaha jojana UMcA mer| baiyAlIsa jojana kA phera // kiMvalapura nagara tA Upara base / vana upavana sobhA ulase ||42 || kaMcana koTa ratana ke jaDita / suragapurI kI sobhA harata // ratanasilA kI dehalI vazI / nayarI sagharaNa yasai tihAM dharaNI ||43||
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ mubhi sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa zrIkaMTha padamAvati sirI / rUpa lakSaNa guNa sobhA bharI // kItivacala laMkA kA naresa diyA zrIkaMTha kilapura desa ||44 || } rAjA rANI bhogave rAja / vana krIDA ke dekhana kAja || bhadrasAla bana sobhA aura naMdana bana zrAnaMda kI Thaura // 45 // nIr3A sukha dekhe bhale / daMpati phira prAe ghara cale // rUti aSADha somaM saba bhUmi / megha ghaTA cihnaM disa rahI ghumi ||46 || bonyU he maMdira sata khane / sItala pavana tApa ne hareM ! iMdrAdika pyAroM vidha deva / caheM vimaraNa prApaNa bheva || 47|| cale nadIsvara dIpa surendra // dara nimitta bharI citA ||486|| F aMpati para somaM iMdra zrIkaMTha manameM ulhAsa saba parivAra senyAM saMga leha sAji vibhAMraNa gagana ghuni dei || mAnottara parvata ke madhya / vidyAdhara kI calI na budha // 46 // I vahuta upAya kie usa bera / vidyAdhara ko lAMgha mer|| apanI nidA khagapati kareM / hona puSya kava hama bhavataraM // 50 // 2 adhika punIta deva gati lahI / naMdIzvara ko pUjeM sahI || ava dIkSA tyo isa bAra variha vrata saMyama nA bhAra / / 51 / / yadi deho taji devagati dharU / naMdIsvara kI pUjA karU || ApaNa kiyA digaMbara sAja | bajjAkaMTha putra ne de rAja || 52 || bavakaMTha bhoga va cAla / sukha meM bIta gayA kachu kAla || cAraNa muni kA darasana pAya / pitA bAta pUchI taba zrAya // 53 // cAraNa RSi bole dhari dhyAna / rava bhava kA karo basyAM // zrIsatA nagarI kA nAma / vanika putra hai nivarsa nAma ||14|| paricchata durabudhi do vIra / rUpalakSaNa guNa sAhasa dhIra / / paricchata ke mana upajyA gyAMna / duribudhi kU lakSamI kA dhyAna // 5.5600 zrApa jAya dIkSA pada liyaa| dehI choDi bhramara gati gayA 11 duvRdhi kareM sarAvaga varma / dayA bhaMga ke jAne marma / / 56 / / miragAvatI strI sA geha sivanI lakSana tAkI deha || karakasa vacana sarva so kaI dayA gharama teM pare hI rahe / / 5701 khoTI kriyA kareM mana laay| jinavANI citta ko na suhAya // durabudhi samati saMsAra sarUpa / taji geha mayA digaMbara rUpa ||5|| mana vaca kAyA sAdhyA joga / deva bhayo mauSameM sura joga || parita jIva zrIkaMTha subhayA / durabudhi jIva iMdrapada lIyA // 56 // 3
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 indra vicArI yaha mana mAMhi / e cAritra dikhAyA tAhi // tAta uttama dikSA pada lahyA vajrakaMTha kA saMsA gayA ||60 || indravada ko dIyA rAja / prApaNa kiyA mukti kA sAja || indraprabhU indramati me / samaMda samIra raviprabha aura // 61 // raviprabha jogIsvara mayA / rAjabhAra amaraprabha dIyA // amaraprabha paratApI kharA / yA sama tulya na koI narA // 362 // trikuTa rAjA laMkApatI / tA ghara rANI saubhAvatI // tAM garbha kanyA guNavatI / rUpa lakSaNa sobhA bahuvalI / / 63 / / amaraprabha bhejyA vipra / nAlipuMraMga likha dIyA patra || guNavatI kA maMgalAcAra | zrAvo laMkA syoM parivAra / / 64 / / amaraprabhu mana bhayA zrAnaMda / vAjitra bAjeM sukha kA kaMda // rasa ralI tyAcI coka || 65 / / kiye citere bahuta anUpa sakasa bhAMti ke mAMDe rUpa || vana upajana ke rUkha banAya / kanaka kalasa cokhUMTa gharAya / / 66 / / sughaTa triyA mila pradhA cauka / kapi ke cihna kiye bahu thoka || AI jAna nagara ke pAsa / sAja bAja lAgyoNI bhAsa // 67 // pacapurAkha I vastra Abha ru motI lAla / dIye turaMga hastI suSapAla || TIkA kari janavAsA diyA / bhojana vahuta jAna ko kiyA ||6| daI jyoMraNAra prati kari sanamAna phira prAye maMDipa tihi bhAMna // sakala vibhUta dekhie parI / zramaraprabhu dRSTi kapi cihna parI // 66 // kRSi ku dekhi ko bahu karacA / sakala hidaya bhaya bahuta bharayA / / guNavaMtI biga vaMThI prAna / amaraprabhU bolyA kari mAna // 70 // iha to maMgalavAra kI vAra / bAMnara kima mAMDe isa bAra || saba ke mana meM citA bhaI duhuM birayAM kyA varA hai daI || 71|| brahmAMna maMtrI thA eka | jAneM inakI thApanA biseSa || una bAta kahI samajhAya / iha kula kuzala cAhie rAya ||72 || kuna pUjeM haiM tumhAre kRSi | zrIkaMda ne inako thapi // tArtaM citra kiye isa ThAya / ina darzanaphala hai bahu bhAya ||73 || itanI surata koSa ghaTa gyaa| maMgalacAra dAna bahu diyA / / pUchI saba byorA sU bAta / romAMcita huvA saba gAta ||74 ||
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhA evaM sanakA pArAza kari vivAha gae phiri thAna / bhoga magana bahu sustra kI slAna / / bahuvidha senyo lekara cale / vijayAdhara mana sAdhe bhale / / 75 // saba rAjA ne mAnI yAMna / dhujA mAMjhi kapi ke nisAna / / kapi ke citra mukaTa meM bane / dAMcara vaMgI pragaTe ghane // 76 / / deza sAthi saba apane kiye / bahu pura nagara basAe nae / / kapiketu janamiyA kumAra / rUpavaMta pAzi kI unahAra / / 77. / jovana vaya zrIprabhA nAri / indrI sukha mAne saMsAri / / Apa tAta jiNa dizA laI / rAjavibhUti putra ne daI / / 78|| pAla prajA kapi baja naresa / pratibala puSa bhayA mubhavesa / grApa liyA saMyama kA bhAra / pratibala ko soMcyA saMsAra ||7|| gamana AnaMda pecara prAnaMda / girinaMdana tapa saravara naMda / / zreyAMsa jiNavara ke samai / zrIkaMTha kiMSapura garma / / 8 / / tIna mAgara bIte jaja kAla / amaraprama upajyA muvAna / / bAsupujya jiNAvara ke thAnA pUji varaNa Ayo nRpa vAMgA / / 8 / / bAhi kula bhUpati bapa bhaye 1 kATi karama UMcI gati gaye / / vAnara vaMsI vidyAdhara kahai / varalI sakala pAra ko lahai / / 2 / / mahodadhi ravi yAhI kula bhUpa / vidyutaprakAsa rAMgI sumarUpa / / aura strI bivAhI ghanI / puSa naThottara so mugNa mugI / / 3 / / kiMSalapura kA bhogavai g2aja / vAnarakulI kunikA kAja // uttima kula inakA subinIta / dayA gharama subahute prIta / / 4 / / mahila rAjA bhAra aneka nAma kahIM lI kahaiM / vidyAdhara guNavaMta sakala durajana dahe / / kArI jagata parijIta pAraNa sagale vahai / praSTa karama ku kATi mukti ko patha gahe / / 8 / / iti zrI padmapurANe vAnara vaMsI utpatti caturtha saMdhi vidhAnaka paMcama soSi caupaI laMkA kA rAjA bica tavega vidya tavega laMkA kA dhanI / zrIcaMdrA garaNI guNa bhrii|| nArI tega vivAhI ghaNI / te sutha sobhA jAya na garaNI / / 1 / /
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 . padmapurANa sthoM aMtevara vana meM gae / tA bana sobhA dekhata bhae / vRkSa Upara kapi baiThyA eka / rANI ku phala mAraghA pheMka // 2 // pAyA nikaTa vIjurI deha / bahuramo car3hA vRkSa ke geha / / rAya suNyA rANI kA sora / kheMca vANa mAramA kapi Thora / / 3 / / zravaNa munI baiThA tapa kareM / bAnara mAya munI biMga para / / zrI muni dhyAra gyAMna kA dhanI / kapi meM dekha dayA apanI // 4 // kati karaNa suNAye paMca prabhu nAma | mahodaya nAma sura paMTAma / / pravadhi vicAra eka bhava tanI / AI surati krogha kaMpanI / / 5 / / kapi dehI leM bhayA huM deva / vidya ta bema syu' bhASyo bheva / / mAyA rUpI sAjI saina / jahAM tahAM kavi kara kucana / / 6 / / vidha tavega socaM manamAhiM / ke Separa ke bhUSara prAI / yAsoM judha kareM caddhi Seta / bAMSu sagalI sana sameta / / 7 / / senyAM lekara sanamuSa malyo / cahuMdhA dhAnara koyA hadaH / / dharatI paga coTI mAkAsa / mukha vikarAla bhayAnaka rAsa / / 8 / / laMbe dAMta bhayadAI pareM / sUravIra dhIraja nahIM gharaM / / keI paravata leya uThAi / keI virakha uThAvai prAya ||6|| le le dauDai eka vAra / mAri mAri kapi kara pukAra || vidyu tavega nai mAnI hAra / gayA jahAM mahodaya sukumAra / / 1011 deva vicArayA hiradaya gyAna | pari pAye kIje sanamAna 11 rAjAsthoM samajhAI bAta / maiM vaha baMdara mArA prAta / / 11 // sAtha prasAda bhayA maiM deva / cAlo muni pai pUrcha bheva / / rAjA deva gae muni pAsa / daI prakammA pUjI pAsa // 12 // sura Secara dou stuti kareM / sAdhu saMgati bhava sAgara tira / deva taNI gati vAnara lahI / paMca nAma karaNa teM sahI / / 13 / / jo koI roba tumhArI kara / mana vaca kAyA dRDha kara gharai / / mugati paMtha so leya turanta / toraM janama jarA kA anta / / 14 // yava prabhUjo kahie kachu parama / nAseM pApa mila pada parama // munivara kahaiM gharama kA bheda / prasubha karama kA huvA kheda / / 15 / / muni kA upadeza paMca aNuvata zrAvaka kareM / mahAyata jogIsvara gharai / / kuguru kudevA mAne nahIM te / uttama kula zrAvaka sahI / / 16 / /
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaM evaM unakA pamapurANa je mUrikha kahie agyAMna / kuguru kudevaI sevaM jAna / mAra kara hove zUkara svAna / khoTI joriNa bhramai bahu aAMna / / 17 / / nIcI gati bahu bhramatA phiraM / kabahuM na UMcI gati meM paraM / / joni lAkha caurAsI saMtApa / kabahu~ hoha goha aru sApa // 18 // bhUna na mithyA kIje koi / jaina dharama teM surapati hoi / sUkSama bheda kaheM samujhAya / phira pUche pichale parajAya / / 19 / / munibara bole gyAMna vicAra / buData jIva utAra pAra / / kAsI desa bhIla ika rahe / vanameM jAya jIva bahu dahai / / 20! mAvasthI nagarI kA nAma / sujasadasa vAriNaka siMha ThAma / / sujasadatta upajyA vairaag| chor3e viSaya doSa asa rAga / / 21 / / jANyoM iha saMsAra asAra / dikSA laI saMyama kA bhAra / / kari bihAra kAsI vana gayA / tihAM jAya muni joga ju diyAM / / 22 / / nagara loka Ayo saba jAta / munivara dIsa maile gAta / / bhIla casyA thA karaNa mahera / banameM muni dekhyA siMha vera / / 23 / / parava bhava kA bara vizeSa / mana mAMhi baha prANyA krodha / / munivara ne sarasetI hatyA / dehI choDi devatA bhayA / / 24 // munivara bhayA saudharma indra / suraga loka meM gayA suravIndra / / bhugata prAya lIyA avatAra / taDita kesa tU bhayA kumAra / / 25 / / bhIla mutrA naraka gati lahI / vahuravo tiNa khoTI gati sahI / / bhramyA joni bahalA dukha pAya / aba iha vAdara huyA prAya / / 26 / / pUrana bhaya kA iha saMbaMdha 1 rudra praNAma kugati kA baMdha / / suragI bAta saMsA saba gayA / dayA bhAva antargata bhayA / / 27 / / sukesa putra ko dIyA rAja / prApariNa karaco mukti ko sAja / / mahodaSi kiSalapura dhanI / suragapurI kI sobhA banI / / 2 / / dhaula aMbara vidyAdhara prAya / mahodhara basauM nicaraNa karAya / / vinatI kareM doya kara joDi / sunauM prabhujI kahUM bahori / / 26 / / taitakesa laMkA kA bhUpa / dikSA laI digambara rUpa / / tujha usameM thI madhiko prIti / sukesa putra vAlaka bhayabhIta / / 30 // laMkA kA bhI sAdho kAja / jaba vaha cete taba dIjyau rAja // rAjA suriMga gholesata bhAva / siMgha putra ko kahA upAya / 31 / /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ patrapurAsa jaisA bIja tasA ja subhAva / Una kahA siSAba dAba 11 rAjA manameM kiyA vicAra / pratahapura gayA tihI vAra / / 32 / / rANI sagalI laI bulAI / tiriNa sU bAta kahI samajhAya || iha vibhUti supane kI ribha / jAgyA kachu na dekheM sidha / / 33 / / abahuM dikSA diDha sudhara / kATi karama bhavasAyara tarUM / / suNe badhana roba raNavAsa | jaise bole bAMsarI nAda // 34 // kokila ke saba boleM nAri / kyoM jala bharapara rahaiM vinapAra 11 tuma bina hama kyU jI rAya / dAsI homa bina vai maha pAya 35 iha sukha chori saro saMnyAsa ! dina dinna rogakA nAya / janama akAratha deva kauna / e sukha parihara sIje mauMna / / 3 / / paMcAmRta bhojana suSavAsa / ivAM nita hoi parAI prAsa | nirasa sarasa le ho mAhAra / chaha ritu sahI parIsA sAra // 37 / / tuma sudhIyAna komala deha / bhUmi pilaMga taji sobo geha / / vAIsa parIsA dukha kI rAsi / kyoM marihIM piya bAraha mAsa // 3 // bali samajhAvaM maMtrI prAi / bhUpati ne sahu parijA jAi / / tuma sA rAjA pAryaM kahIM / tuma prasAda sakala sukha ihAM / / 36 / / aba tuma rAja karo bizrAma / cauthe prAzrama dikSA kAMya / / rAjA kahai suNoM cita lAi / indriya viSaya naraka le jAi ||40 // patra kalitraka rAja vibhata / sabai vinAsI presI hala // svAratha rUpI jAnaha dhaMdha / moha karama basi hue paMpa / / 4 / / mana vaca kAya lagAUM joga / chAMDUsayala bhAMti ke bhoga / / pratibandra kugajA kiyA / prApaNa bheSa digaMbara liyA / / 42 / / zravaNa munIghara ke TiMga jAya / dikSA laI bhaye munirAya / tapa kara upagmA kevala jJAna | gharama prakAsa bhayA niravAna ||3|| praticaMdra tahAM bhogavaM rAja / sukha maiM hU~ sata upaja kAja / / kiSara kuvara maMghaka dauDa bhae / rUpavaMta vidhA nirabhaye / / 44 / / praticaMdra ne dIkSA laI / rAja kAja doU putra ne dii|| doU bhrAtA bhogave dekha / sukha hI meM nita rahe naresa // 45 / / vijayAI rathanUpura nagara / azvanavega rAjA bala agara / vijayasiMha putra balavaMta / bala pauruSa kA nahIM graMta / / 4 / /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni sabhASada evaM unakA padmapurANa mAditapura nagarI kA nAma / vidyAmaMdira rAja tiSAMna // vegavatI rAgI tA geha 1 zrImAlA putrI kaMcana deha ||47 // zrImAlA kA svayaMvara arake nimitta svayaMvara rcaa| chatra siMhAsarA bahute sajyA || desa desa ke bhUpati zrAma | baiThe apanI apanI ThAya ||4|| rAga raMga bAjatra sune| maMDapatala narapati saba bane / kanyA ne kara mAlA laI rAva sumaMgalA kuMdari saMga bhaI // 46 // lInhI ghaDI dhAine hAtha saba rAjA kA kahai vRtAnta || eka eka se ghaTatA bhUpa / unakA kahAM lauM varanu rUpa ||10| nAbhasa tilaka mAMDa kuMDalA / vidyAsA suMdarasana bhalA / / vajrAdaraja aura vA '' bhAnukumAra rAjA caMdrAna / nUpurendra rAjahaMsa balavAna / / vidyAdhara narapati tiho bane / nAmAvalI kahAM lo gane / / 52 / / cUhA dekhe saba rAjA zrAbalI, koI na mAyA diSTa || apaNe mana bhUpati sakala, mAna bhaMga cita bhiSTa // 53 // caupAI kanyA gaI phira mAlA laI / bhUmi gocaro rAjA meM gaI / / rAjakuMvara dekhe phiri naina / viddhi pAsa gaI mAlA dena / / 54 / / mAlA deI gale meM bAla / vijayasiMdha kopyA bhuvAla || vAnara kyoM Aye isa ThAMva / masyoM karacA garva kA bhAva // / 55 / / ina kahI jAya phiri gehU / abahI mAri milAuM peha // rAkSasa vaMsI kisasu kaho / bhAgoM vega jo jiyA cahau / / 56 / / jAu turala bana aMtara rhii| vanacara paM ghara gayo rahau / / bole kikaM graru kumAra / sukesa kahai koSa ke zAtra // 53 // sumapaMthI hama laMkApatI kimapura kI sobhA bhatI / / jaise kauvA uDe AkAsa / taineM tuma paMchI vanavAsa ||58 || vijesiva kI prAzA bhaI senAM sakala ekaThI yaI || koI chAya rahe zrasamAna / koI ghera rahe udyati // 56 // 63
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 ma purANa dvAra bAra ghere cahuM nora / bhAMji na sakaI kisa hI Thora || jahUM inako kIje dUra para zrAe mAreM nahIM sura ||60|| inakU ihAM le AyA karma mAro prabaM gamAvo bharma // 1 I free narendra kI zrAgyAM pAya / saInyA simiTa bhaI ikaThA 161 || maiMgala su' maiMgala codata | paidala vidyA sAdhI sanamukha bhae / vaNivArI mAgeM gae / / vidyASara bhU AkAsa bhUmigocarI bhUmi nivAsa 2262 || paidala bhUta | je te haiM vidyA ke vAMna / duhudhAM chU deM meha samAna // / 63 / / saicI tupaka taNI bhai mAra | vijayasiMgha dhAiyA kumAra / / graMtha setI kA iMkAra | re vAnara aba hAroM mAra // 64 // athaka kuMvara gahI taravAra vijayasiMha mArayA tiha bAra / / vidyAdhara kIye bhayabhIta sukesa kikaM zraMka kI jIta / / 65 / / vikara prasvana vega gyaa| jayasiMha kuMbhuMThA kakSA / / rAja susi pAra kareM upacAra // 66 / / sItala prauSadhi vIsanavAra / bar3I bAra meM huI saMbhAra || taba kara uThyA bhAra hI mAra / senAM cAlI sakala pAra ||67 // Aditapura ko gherA zrAi rAkSasa vAMtara vaMsina rahAya // manameM sUra taroM zrAnanda | dekheM kinara sUraja caMda ||6|| cAha' vigha ke dekheM deva | zrImAlA samabhAvaM bheva // tuma ho tIna bahe sena haiM ghanI / jeM tuma chipori kala hunI ||66 // be phiri jahi taba karo vivAha / merA avana mAnoM nara nAha / / aMkura kahe suni baiMna / sthAlana dekheM mRgapati naina // 70 // tuma nRpa baiThi ro ghara mAMhi / senAM saba mAroM pala mAMhi // vidyAmaMdira prasvaveSa soM kahe / nIta mRjAda tuma te rahe / / 71 / / jAgala kanyAM hAre mAla / soI kanyAM kA bharatAra | vijayasiMgha ne mAMDI rADi / tAtai bhaI upAdhi apAra // 72 // asvavega ke hirave dAha / putra vaira rASaM mana mAha // bole bhUpa dikhAvI mohi merA putra vana mArA droha // 73 // krodha lahara kI uTha taraMga / rAkSasa vAnara ku nAhai bhaMga // asvavega senyA meM gyaa| kikaMdha rAya ke sanamukha bhayA / / 74 || vAku mohi dikhAvo prAMta / merA putra hayAM hai jAna | vidyAvAhUna kiMvadharAya bhayo judha varanyu nahIM jAya || 75 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ buni samAcala evaM unakA pamapurANa 65 aMpakakumara bhae sAmahi / mAradhA pahaneM grIvA dahI / / parayo bhUmi taba chUTe mAMna / krikaMdharAya tihAM pahuMcyA prani / 7 / / gahI sinA paravata kI eka / asvanavega kumArI kaka / / rAjA gira ghohe se parapA / sevaka uThApa svAra tahA karA // 77 / / vahI dera meM bhaI saMbhAra / ghoDe ranamA gahai hapiyAra // re vAnara pada phiri gheta / prAva phera tujha mA Seta / / 7 / / merA bAhagA pA sarIra / bhaIsA kauMna joSA baravIra || jAkA pAna mo upara varSa / raNa saMgrAma nIti ke varSa / / 76 // kikaMdha rAjA kUda bharata / agyA muni ke kaMpyA gAta / / sAya pacAra paranI para giradhA / basI bAra meM phira saMbharaNa / / 80|| una pArI bAlaka ko hayA / yAka dhina na pApI dayA / / vaha pahale jo mAratA mohi / bhrAtA du:sa bhayA mama toha // 21 // bahota vilApa kara tihabAra / mukesa kahI bAta suvAra / / isakA thA iho lauM sanabaMdha / mohi karama duragati kA raMSa // 12 // gyAMnI uttama kara na soka / raNa jujha jasa hoya triloka / / bahuta bhAti nivAracA dusa / jo aba bacalo to pAze mula // 3 // asvanavega baja kI yeha / senA ghanI vAhUta hai teha / / jAsu saMvara hoya na kaI / calo vega to sukha ko nahuM / / 4 / / jIvaMge to phiri * judha / calaNe kI parakAmI guSa / / zrImAlA kari gupata vivAha / vaiThi vimAgA le cAle tAhi / / 85|| maMDalIka putra sahara susAra / una phAcha daurA tahaiM bAra // vidya tabAha samajhAvaM vAta / bhAgeM ko pIchA na kaune tAta // 86 // e itane sara kareM vicAra / ve pahuMce laMkA sumaMjhAra / / laMkA kiMSapurI kA rAja / prasvanavega kA sAdhyA kAya / / 7 / / ritu sAvana mahA rakhanIka / bola mora papIhA pIka / ' pasvanabaiga maMdira meM pApA / pelyA panahara mana sukha bar3hAM / / 8811 calyo pavana ke paTala phaTa gaye 1 rAjA saMmaya bahuvidha thara / / tAhi deva upajyA vairAna / rANavibhUta deta sama tyAga 11|| sahalAra ko dIyA rAja | prApaNa kiyA sukti kA sAja // zravana munI pa dISyA laI / bAraI viSa tapa sASa guNamaI 1800
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zang Ye padmapurA narapati vidyAvara ika divasa pura laMkA meM kInu parabesa // upasama bhAva desa phira prAi / sukesa kikaMga kA saMsA jAI ||61|| kiSaSarAya paravata para gayA / bImAlA rAzI saMga bhayA / fairyra basAyA deza / sukhasauM rAja pAlai sunaresa ||12|| doya putra bhae tara geha | sUraja prakAra kaMcana deha // putrI suraja kamalA bhaI / kamala jema somA tasu daI ||23|| rAjA mera megha ke ghanI / paMthAraNI rANI su jor3I banI // mRga damana putra gunavaMta / rUpa lakSaNa sobhA saumaMta / / 24 / / ika dina kuMvara gayA yA kAma / devI sUraja kamalA nAMma // pitA sa vinatI krii| sUraja kamalA vivAhI tirI // 65|| rAjA mera kiMva pura gayA / kiMSadha rAya sauM vinaivaMta bhayA / prabhu mopari kRpA, tuma karo / sUraja kamalA mama putrI varo // 66 // kibaMdha rAma ne putrI daI / likhyau lagana suvidhAI bhaI // rahAralI soM huvA vivAha krIDA gamana bahu to uchAha // 67 // sukesa rAya iMdrANI tirI karAkuDa pura nagarI karI 11 maMdira bhale suhAvana rUpa khAyA sItala kahIM na dhUpa // 68 // bAga bagIce sobha bane / caityAle zrIjinavara ke bane || nita uTha darasana pUjA kreN| jinavANI hirade meM ghare // 66 // anukrama tIna putra atare / rUpa lakSaNa kari somaM khare || prathama mAlI sumAlI aura mAlivAna te so Thora / / 100 / / hemapura nagara vyoma bhUpatI / bhogavatI rANI subhamatI / / candramatI putrI gravatarI mAlI sau bivAhI subha gharI / / 101 / / prItaMkara rAjA prItaMkara desa prItavatI rAkhI guNavesa || prIti putrI sumAlI kuMdaI bahuta zrAdara badhAI bhaI / / 102 / / kanakapura nagara kanaka hai desa | kanaka nareza rANI kinnara besa | kanakAvalI putrI tA bhaI mAlIvAna kuMvara ko daI / / 103 / / mAsI kuMvara parAkrama para laMkA kiMvadhapura kIDA kareM || mAtA pitA kahe samajhAya | laMkA kibaMdapUrI mata jAya / / 104 // } pu kuvarama sauM viratAta ki kAraNa varaju hvAM jAta || pichalI kathA kahI saba bAta / uTyA krodha romakharI gAta // 105 // 2 kaheM ki aba laMkA maiM jAuM kari saMgrAma se saba ThAMu // tAta mAta samajhAva vaMna / niraghAta rAjA ke bahuta sena // 106 //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa bAlana se haiM bahugalI IF // bAsoM sarabhara pha~se hoya / kharmA karo samakArDa sohi // 107 // mAlI kaMvara kahaiM sunitAta ! dekhi nirabAta bhUbha ka mAha aura itanI kAhi senyA saba leI pitA zayA gayaMda savAra mAtra rAjA dvArA saMkA para AkramaNa mahUM karihaM prAta // laMkArAja maiM beha bahora / / 108 / / donyuM bhrAtA saMga guraNabhaI / / vidyA bAMna zrIyA saMbhAra ||106 iha rAja kiSaMdapura gaI / viSadasuraja prasavArI huI / / Ae sukesa bhUpa ke pAsa sUravIra mana bahuta ulhAsa 11110 // mAsa pAsa ke sarapani ghane vA ghArI bahute bane || uThI paNa khAyA pAkAsa gherI laMkA judha kI bAsa / / 111|| vAje baje kukAu kara nAI / niraSAta rAya saba sainya bulAya || kopa hA jo ko ho balI / mahA subhaTa mAneM mana ralI / / 112 / / nejA varahI dhanuSa tarabAra / zubhaM subhaTa na lAgI vAra // daMtI soM daMtI coMdata | TUTe sUMDa mastaka dAMta // 113 // niradhAta rAjA hastI palAM / mAlI kuMvara paM pahuMcyA dhAna || mAri khaDaga ratha hArI toDi / bhAlI kuMvara saMbhalyA bahori ||114 / / lodhI khaDaga hastI pai mAri / gahe daMta baDhiyA tihU bAra || vidyAkara mAramA niradhAMta / rAkSasa vaMsI jIte prAMta / / 115 / bhAje vidyASara ke loga bahuta una mana bADhA soga 1 phera liyA laMkA kA rAja | bhayA sakala manabaMdhita kAja // 116 // 2 bahuri gaye te viSarama desa / sahasrAra mAnyAM upadesa // jita tila ke jIte bhUpAla / phera basAe nagara bisAla / / 117 / / Aye apane nagara bahori || rAja vibhUti sutauMko daI // 116 // pherI bhAnyAM cyA ghora sukesa kiMSada ne dIkSA laI rAkSasarvasI laMkA kA rAja / vAnara baMsI kiMviSapura sAja || vijayAratha rathanUpura desa sahasrAra narapati asesa // 116 // mAnu suMdarI rANI paTadhanI / cauMsaTha kalA rUpa prati bnii|| sukhameM garabha bhayA suma gharI / dina dina deha durabala hoi tirI // / 1203 nUpa pUcha rAkhI sauM bAta kA tu haui tuma gAta // tuma kareM kI bAta kA dukha | jo tuma cAhI~ mAnu sukha / / 121 / / 67
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa rANI kahai suNu prANapatI / iMdrANI se sukha cAho thiti / / rAjA vacana kahai pari gyAMna / hama vidyAdhara deva samAna ||122 / / pAtara aAdi gunI jana dhane / nAce gAve sukha saba baneM / no mahIne bIte subha dharI / bhayA putra mAnI lIparI / / 123 / / rUpa lakSana sasi kI unahAra / iMdra nAma janamiyA kumAra / / jyoM dutiyA sasi kAMti kauM caI / jyoM sAlaka pala pala meM barva / / 124 / / jobana basa vivAhI nAri / mAlI sahala kilara unahAra / aura pATha kAhI 56 mI. iMdrANI sabhA vanI // 125 / / jojana eka ko uMco geha / suragapurI sI sobhA deha // pacIsa sahana gunI jana loga / nirata kara gAvaM balu bhoga / / 126 / / paMca sabada bAthe dina ramaNa / tAsu sabada suriNa sobhA caina / / haya gama vibhava bhaMDAra asesa ! mAneM saba bhUpati prAdesa // 127 / / sukhameM dina bIte ghane, karaM prajA sukha caina / sukhane dukhane dekhiye, nisa vAsara bhari nana // 12 // coparDa mAlI bhUpa laMkA kA dhanI / tisakI maoNna mAMne sava dunI / / desa desa te prAva bheMTa / urapai bhUpa na Avai haiTha // 126 // iMdrakumAra pratApI bhayA / mAlI kA loga nikAlA diyA / apane loga tihAM baiThAya / narapati mile indra sauM prAya ||130 // mAlI rAya bAta yaha sunI / bhayA kopa kAMpI saba dunI / / vijayAraSa ko dabaTa karo 1 ihe mhArI dharaNI tala dharauM / / 131 // senyA sakala laI napa Tera / caiyo vimAna na pAyo vera / / raMga raMga ke vane vimAna / cale subhaTa chAyA asamAna / / 13 / / mAlI sumAlI sumAlibAna / sUraja raja aMbara raja jAna / / aura bahuta bhUpati saMga cale / pari prAbharA bahuta bhale / / 13 / / vijayAradha giri pahUMce jAya / durajana ko mAra aba ghAya || bhaI rayA tihAM utare loga / supanA dekhi mana vADhA soga / / 13 / / kuritu taNAM dekhiyA meha / bijalI dehI paDi baha deha / / pragani jala cuvAM tihAM dhanAM / rauMve maMjAra svAna sira dhunAM // 135 / /
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhAkhanva evaM unakA padmapurANa fear dAhinI gadahA pukAra / suke vRkSa ko kavA ca mAra || gAlI Ata yaha gitA he 365 // / to kAhUM ko hoya na pIra // / aba jo phera calo tuma vIra hama laMkA kA bhogavai rAja jo phira caleM to sudhare kAja || 13 mAlI bole suraMga bhI bhrAta / jo aba phireM to lajjA jAta || desa besa meM huvA sora / aba sucailo lAge Sora / / 138 || aura je subhaTa zrAe hama saMga te kaise phiri haiM kari bhaMDa | DareM jiko pAchA phira jAu / jIvata gheta na choDuM ThAva // 136 // itanI kaha kara kI daura Asa pAsa te mAMcI gaira / / desa paragane lUTe ghane / sahasrAra rAjA ima sune ||14|| 1 bole grUpa iMdra so kaho / vAkA vacana vega tuma maho || gaye loga indra kI Thora kareM vInatI do kara jora / / 141 / / mAMlI nAMma laMkA sunaresa / car3hi kara AyA hai tuma desa // Asa pAsa ke lUTe gAMva / gherA hai rathanUpura ThAMva / / 142 / / saba viratAta sunyAM jaba indra / sUra subhaTa mana bhayA AnaMda / / maMgala mAlA samamaMda / kehari chAMha dekhi bhAjata / / 143 / / jaba laga mokU dekheM nAhi / tau lU ve garamai mana mAMhi // rAkSasa vAnara mArU Thora par3I jAya laMkA meM sora / / 144 // I senyA sagalI laI bulAi / desa desa ke narapati nAya || vidyA jetI thI maMDAra sahu vA samaya laI saMbhAra // 145 // milaha saMyoga bAMdhi hathiyAra / cale subhaTa tihAM lagIna bAra || asva gayaMda ghane asavAra / hasti paiM cadi indra kumAra / / 146 / / cAmara chatra mahA udyota / sUraja mukhI ratana kI jota / / sUra subhaTa doU dala juTe / pAche pagana kouM nahIM haTe / / 147 || zubha syAMma dharama ke kAja jinakoM chatrI dharama kI lAja | maigala setI maigala bhiDe / paidala soM paidala judha kareM / 148 / / mAlI sumAlI mAlavAna / pAche ku paga prahare jAMna // sUraja raja akSara raja lAi / rAkSasa baMsI bhayA diThAi / / 146 phirake samaTa saMbhAle bAMna / durajana mAri diye ghamasAna || indrakumAra kopyA kari teh| rAkSasa bAMdara milAUM beha // 150 // ET
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa pApa kumara taba sanamukha bhayA / bahuta judha dou bhUpati thayA / paravata kI sila laI upAra / cauMghAM paDaM jo ghanahae pAra // 15 // doU bhUpati muSTikA lare / kAtara loga dekha saba DareM / / tou na mAne douM hAra / vAna patra laSi mArI hAri / / 15 / / tu bAlaka prajahU agyAna / mAnu kuvara rIsa mati ThAna / gahI kara DAramA cakra phirAya / mAlI grIva par3I muvi mAya / / 153 / / sumAlI mAlivAna doka vIra / bhAji gae saba laMkA tIra / / baiThi bimAna cale ke geha / soga lahari A~ indrana kI deha // 154|| indra tanai choDe bahu bani / e rAkSasa pAyeM nahIM jAna // maMtrI ta samajhA bAta / bhAgyA ke pIche kahA jAta / / 155 / / maMtrI vacana suNe siha vAra | unakI chor3a daI talavAra 11 ve pahuMce laMkA meM mAMna / rANI rovai kara bakhAna // 156 / / mAlI ke guNa baranai loga / saba paravAra meM mAtA khoga / / sumAlI mAlavAna bhaya karai / iMdra bhUpa bhaya bitA gharai // 157 / / bahota bhAMti samajhAyA parivAra / gae alaMkA purI majhAra // jItA indra rAjA mahAbalI / jAcika bole biradAbalI / / 158 / / kotika dekha sarAhai dunii| paripana mAMjha baDhAI panI / / mAta pitA ke vaMde pAya / bahuta bhAMti ke vinaya karAma // 156 / / prAnaMda mana huA hullAsa / pAnyAM indra phirI cahuM pAsa // bakra dhumA prAdityA tirI / sasI putra bhayA tA gharI / / 16 / / lokapAla indra kA bhayA / sarva jIva kI pAla kyA // pUraSa disA udmotapura nagara / kAMtimana bhUpa lokapAla agara / / 161 / / megharathapura mahAbalI bhUpa / paraNA nArI mahAsvarUpa / / varuNa nAma putra tA geha / lokapAla tIsarA kareha ||162s| nagara meghapura pacchima desa / rahai tihAM sUraja naresa / / kanakAvalI kA putra narasera / bAku thApA bhaMDArI Tera / / 163 / / kAMcanapura pUraba disi pora / balA pragani narapati tiha Thaura / / zrIprabhA rAMgI pATa dhanI / caMdra karma putra sugunI // 164 / / nAma gharata prasura sura yeha / aura dasa digapAla thApehi / / jaSya dIpa kiMtara kinnarA / gaMdharva rAga sunAva kharA 165 / /
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMda evaM unakA papapurANa asva asvanI vaIsvAnara 1 deva samAna mava vidyAdhara / / kautika maMgala vyoma vida mUpa / pAnaMdavatI rANI su anupa / / 166 / / tArA kanyAM doya garbhamaI bhaI / kokasI kaikasI guNamaI / vazraya rAjA ke vizravA putra / kIkasI daI vivAha saMyukta // 167 / / vaisthAnara sau iMdra paM gaI / laMkA rAja bisvAnara hai daI / / sumAlI mAlivAna alaMkA raheM 1 mana maiM bhaya durajana kA rahai / / 168 / / sumAlI ke putra ika bhayA / rUpabaMta vidhAnAM niramayA / dina dina vaDA sayANA bhayA / bala pauriSa vidyA niramayA // 16 // zrI jinavANI nipace parai / tIna kAla sAmAyika kara / / saMkA SuTaka rAti dina ghanI / jhUTA thAna puraSAraca hanI // 170 / / jo hama apanA deza na laheM / iha citA nisi vAsara rahai / / iha soca bijayAragha gayA / tapasI bheSa banavAsI bhayA / / 171 / / vidyA sAdhI mana vaca kAya / kavAsI pitA kI prAgyA pAya // vidyA nimita gaI sundarI / rUpa lakSaNa pravalA guNa bharI / / 172 / / vijayAradha para pahuMtI tihAM 1 ratananavA sapa karatA tihAM / / vAphe nikaTa kaikasI prAya / kara sadana avalA bahu bhAya / / 173 / / ratanazravA bola taja mauna / sAMcI bAta kahI tuma kauna / / va kibhara ke ho apacharA / kAraNa kona rudana ta karA ||174 / / koNa dukha vyApA hai tohi / aba tuvaraNa suraNAvahi mohi / / karU dUri sero dukha mAji / mana kA bheda kahI saca gAji ||175 / / vyomavida rAjA mama tAta ! AI thI munivara kI jAta / / ratanazravA vidyA sidha bhaI / manakI icchA puraNa thaI / / 176 / / kaha ika nagara va iha bAra / basyA nagara sukha humA apAra / / kaiphasI sauM vivAha viSa karI / bhoga mugata meM bItaM ghaDI / / 177 / / maMdira sUragapurI sama jAni / sejyA somai sumna kI vAni / / kaikasI mana icchA iha bhaI / hoI putra merai jaM daI // 178|| tIna svapna sukha maiM sayana kara hI rayana / supana tIna dene sukha aMta / / kicita rAta rahI pAchalI / eka muharata virayA bhalI // 17 // prathama siMgha garjA rakha kara / hastI hana bahuta mana dharai / / dUje maiMgala dekhyA balI / sarovara meM baha karatA ralI / / 18 / / kamala uSAri liyA sukha mAhi / mAnU mere maMdira jAhiM / / tIje dezyo pUraNa candra / supane dekha mayA prAnanda / / 18 //
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 padmapurAsa jAgI jiyA huA parabhAta / pati soM jAMya surapAI bAta || supine sAMbhali bhayA ulhAsa viSanAM tuma mana pUra mAsa / / 182 / / hoisI putra tIna guNavaMta tIna khaMDa ke pati sobhanta || suni priya bacana pradhika sukha pAya / aMcala gAMTha daI bahu bhAi / / 183 / / prathama svargaM teM sura ika cayA / Ai garma sthiti vAsA layA || manamai garva kareM kaikasI | priya su vacana kahe kari haMsI / / 184 / / hama seveM zrI jike pAya / hama mana rahe kroSa kihi bhAya // daMpati gae ke pAsa 185 svAmI kahA~ gharama samajhAya / citta hamArA kima garavAya || bole munivara gyAna bicAra / pratikezara tuma garbha avatAra / / 18633 vAsama balI na dUjA aura sUcara becara seva kara joDi || doya putra hosI taap| kevala pAca mukati meM garbhaM // 167 // muni vANI suni AyA geha / zradabhuta sukha pAyA tA geha || jaba bIte pUre nava mAsa / putra janama kA bhayA prakAsa / / 168 / / dIna dukhita neM dInA dAna sava hI kA rAjyA sanamAna // yA vAjitra nAnA bhAMti / savada suhAvane lAge gAta / / 186 // rAvaNa kA janma dutiyA zazi ju varSaM kumAra / rAvaNa rUpa ravi teja apAra // 1 dujA kuMbhakaraNa suta bhayA / caMdra nakhA rUpa guMNa dhIyA / / 10 / / tIjA bhabhISana hunA kumAra mAnU pUnama rAzi unahAra // dazAnana kumara mahAbalavanta / indra bhUpa khoTe cihna jIvaMta / / 161 / supane meM gaja dAba prAya jAgyA kasu dekheM nahi rAya || dAmina DAya ke girai / lothi Aya dharaNI meM paraM / / 162 // aura ghaNAM hR ulakApAta 1 e cihna indra dekheM dina rAta / / kumare ika dina DabA ughAri / kADha liyA vidyA kA hAra / / 133 / / paharI turata gale meM mAla | darasaNa sobharaNa lage visAla || iha thA kula vidyA kA gharA / pUjA kareM te chUte harA / / 164 / / punita pahirathA gala mAMhi / puNya prasAda bhaya vyApai nohi // kesI sUtI mahala sata khanaM / sejyA taM sukha bilarsa prati ghane / / 165 / / dasAnana kuara saube thA paas| vadanadaMti joti parakAsa 11 caMdramAM kI sobhAta krAMti dasana joti bAlaka bahu mAMti ||16||
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa 73 gale hAra sahaja meM DAri / dasa sira so meM rAjakumAra / / vaizrava vidyAdhara ugavera / senyAM sAvi gagana saba ghera / / 167 / rAvaNa ko jijJAsA cale jAta haiM apane pAna / bahuta bhAMti ke dhuraM nisAMna / dasAnana taba pUchI mAta / kavaNa mUpa iha kiha pura jAta // 18 // kahAM isa sA prAkarma ! kRSNA nyAta kasA kala garma / / indra bhUpa vijayAragha dhanI / kara seya rAjA bahudhanI / / 166 // mAtA kA uttara vaizravA bhaganI suta mohi / suNoM putra samajhAUM tohi / / laMkA hI pramahArauM prAMna / pravaha rAja kara balavAna // 200 / / dhane kiye tuma tAta upAva : kalana vaNatA dekhyA dAva / / ava tuma upaje tInU vIra | kaba jItoge sAhasa dhIra / / 201 // mAharai manasA aisI rhai| kavaraNa sameM phira saMkA rahai // suNI vAta kopiyo kumAra / hUM laMkA jItU iha bAra // 202 / / suriNa mAtA samajhArdai bAla / tuma hI suta lagha vaya sukumAla / / itanI suNi paravata pai kUde / mAri lAta DhAhA pada da / / 203 / / bhArI silAika laI uThAI / tADa vRkSa kara liyA uThAi / jo praba phaMku to pahUMcaM leka / vaizvava rAjA mAnaM saMka / / 204 / / vijayAMI gira ulaTa ke gharU / indra sughA le pralayala kruuN| bhAta pitA uTha muMbaI sosa ! ghaTna prakAra daI asIsa / / 20 / / pahile vidyA sAghau bhalI / pIche pUro mana kI ralI / mAta pitA kI pAyA laI / tInU bhAI saba guNa maI / / 206 / / nIma bana huI vidyA kI ThAuM / bhayadAyaka nahIM mAnuSa nAu / / ajagara siMha dekha mana Dara / vA bana meM dhIraja ko ghara / / 27 / / vidyA siddhi ya pUnivaMta silA ikU dekhni / baMTA tArasa kA dhari bheSa / / dharaghI dhyAna vidyA siMdha ghaI / annadAna prathamaI laI / / 208 / / icchA bhojana pAvai nIra / hai guna hai yA vidyA tIra / / dUjA dhyAna gharaghA laja lAi / mAyA yajJa krIDA ke bhAi / / 20 / / yakSa dvArA parIkSA dekha tIna tapasI baha rUpa / ina sama koI nAhiM sarUpa / / jakSa parIkSA inakI karai / phaise dhyAna dhIra tana paraM // 210 / /
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ LAY papurANa devAnagA ika cAtura dhanI 1 rUpavaMta lAvaNya gunavatI / / gAvaM gIta bajAvaM bIraNa / gaI jihAM tApasI tIna // 2111 tAla pakhAvaja dudubhI kara / nirata karata muni jana mana hare / / koI nikaTa di hama kahai / kima bhAlaka dehI dukha sahe // 212 // mana mAnetA mugato bhoga / ucchI kya kyoM sahIM viyoga / / suma kAraNa hama kinara caI / tumArI tapasyA pUraNa bhaI // 213 / / jahAM tuma calo cala tuma sAya / tuma ho pramU anAthoM ke nAtha // evaM baiThe kATha samAna / manameM kachu vana prAvai ani // 214 // taba ve kinnara vasana utAri / lapaTI inasoM jyoM galahAra / / koI deha cuTakiyAM lei / koI pavi daDavaDI dei / / 21 / / kinnarI bahuta dikhAe bhAva / inakA dhyAna rahyA thira ThAva / / unako citta na kyoM hI Tara / visaSI bhaI apsarA phira / / 216 // prAya kahI yakSasoM saha pAta / unakA citta na calai kiha mAMta / / Apa yakSa mAyA una pAsa / mAMgoM vara pura vo mana grAsa // 217 // kole tI kATA ko zarIra !! nija senyAM na de upadeza / saba mila karo bhayAnaka bhesa / / 218 // vega jAi tapa TAro aAja / inakA pUraNa hoina kAja || itanI suriMga bitara saba bAba / daI parIsthA nAnA bhAti // 216 / / koI rUpa siMgha kA karai / bahuta dahAI dekhyA mana urai / / koI rUpa su karie eva / ajagara bhesa gharai vaha deva / / 220 / / koI sarpa hoI tana isa / to anaro manU nahuM kA khise / vaha orau sainyA karI maleccha / kahai guhapapura kI mana eccha / / 22 / / ratanasaravA kubAMdhana calai / syU kuTaMba kahi lyAvai bhale // jo tuma bahuta sUra vIratA ghrauN| hamasauM judha vega tuma karo / / 222 / / e tApasa bole nahIM bola / dhyAna lahari meM kareM kilola / / aise kaha kari prAgai cale / mAyA rUpa cihna kari bhale / / 223 // ratanazravA kekasI ke hAtha / bhAtA bAMdhe unake sAtha // le pAye vimAna maMjhAra / mAta pitA bahu kara pukAra // 224 / / tu dasAnana kahie balavaMta ! hamArA hota prANa kA aMta / / e maleccha hama de prati kAsa / tumata TUTai hama saMgala pAsa / / 225 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA padmapurANa pahalI // tU hoyagA dasa zIza kA dhrnnii| eka sIsa kA tu kahato prathvI basi karoM / jhUTha kahata kucha kAja na sarau / / 226|| janamatahI tu mari kyUM na gyaa| hamarI tohi na bhAvI dayA / / bhona kumara tU a~so subhaTa | tujha zrAgala hama pAveM kaSTa / / 227 / / maiM rAvala pauriSa kahAM gyaa| tere citta na bhAI dayA // jo tuma 'dekho moha caDhAya / sabai maleccha bhasama ho jAye / / 228 / / bhISaNa soM kahe e baina / tuma baiThe hama hoMya kurvana // terA nAma bhavISaNa kahe / durajana duSTa na pala meM hai ||22|| tuma dekhata hama hoI saMtApa / dukhe pAveM haiM mAI bApa || jo tU hameM chuDAve nahIM / bala poriSa bahuri gardai nAgI taravAra daMpati ko sIsa koTi kara mArga dharaM / tajava na dhyAna unakA TareM // 231 // mAraghA tihUM bAra // tuma hAraghA sahI ||230 | 1 je jogIsvara rArSa dhyAna / niSarca upaje kevalajJAna || je cAhe saMsArI ridha | manavAMchita kI pAyeM sidha || 232 || sarava jIva kI rizyA kareM // I dharama jinesvara kA dila gharai taba jiyA pAvai mAraga mokSa me janma jarA kA doSa ||233|| vidyA nimitta isA mizca gharI / vidyA sakala zrAya kara karI // dasAnana gyAraha se vidyA laI / jinake guru kA pAra na kahIM ||234 || jo vidyA kA karoM bakhAna paThata sumgata kachu aMta na gyAMna // bhAna karane vidyA nahIM vyAri / tinake guraNa bahu agama apAra // 2355 vidyA batura kabhISaNa laI / bahuta bhAMti sukhadAyaka bhaI / / jo vitara Ae the tihAM / te zrAbhUSaNa prApaM vahAM / / 236 / / namaskAra kari meM pAya / saba vitara ThADhe bhae prAya / / vijayAra parvata utaM / tA Upara giravaNyA suraMga // / 227 // jahAM inahira kiyA pravesa / svayaM prabhu su basAyA desa / / kaMcana koTa ratana mariNa jaTA adhika utaMga ciraNAI aTA ||23|| kRpayA poli pauli Dhiga kreN| kalasa paratamA Upara kareM / / caityAlaya jilA pratimA lage / pUjA kareM sAmAyaku dharaNe / / 236|| tInU bhAI jihA naresa || namaskAra kIyA bahu bhAya / / 240 / / 75 bahuta lokatiAM vasai asesa anuvarta pakSa AyA tila dvAya menuM jasa anuvrata nAma / zrAjA coso sArU kAma || jaMbudvIpa meM jo kachu kahIM jaba citavoM taba ThAvA rahIM / 241 ||
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ d chatra siMhAsana cAmara daI / diyo mukaTa sura ratanAM maI // bahuradhau kathA muhupapura gaI / bahuta prAnaMda badhAI bhaI / / 242 / / sumAlI evaM mAliyAna kI kayA haha alakA kibaMdhapura sunii| bAje bAjA mA gunI // saba parivAra bhayA zrAnaMda / pUjA kaunI deva jida 1 / 243 / / syoM parivAra svayaMpura cle| sumAlI mAlivAna doja mile 11 sUrajaraja aMbaraji sUpa / vaMdi vimAna bane ju anUpa // 244 // pariyA yuta zrAye jie thAna pUjA koMnI niha Ae || bhaI ra koyo vizrAma karaI sAmAyika le jisa eAma / / 245 / / uttarataM ratanazvavA kaMkasI mile sunause citA nasI || cyArU puruSa prAe tiha gharI / Ae saba parivAra kI tirI // 246 // e bAlaka uTi lAge pAya / unu hiye sauM liye lagAye || kaikasI meM kareM iMDota / januM daI AsIsa bahuta // 247 // kisturI sAmagrI mela // tarapati bahu dhana dhana garbha ratana kI yAMni / tujhaleM bar3he ghaNe saMtAna // puruSAM siMghAsana basAi / bahuta bhAMta kInI manuhAra // 248 // // caDakI kanaka bacata marimalAla / hIrA panAM avara pravAla linapari baiThe bhUpati prAya kareM ubaTanA gaMdha milAya / / 246 // sauMdhA agarajA tela phulela nAI sughaDa kareM tihAM seva F padyapurANa pA bheda / / 2501 / sukha niramala jala kaMcana ke kuMbha / ye someM jyoM suMdara daMbha // DhArai kalasa kareM asamAna / gAu~ guNiyA catura sujANa / / 251 / / uttama ghovatI paharI bhalI / tihAM subara mArne bahu ralI // ina sarIra meM isI subAsa / sA bhavara na mUkai pAsa / / 252 / 1 damAnana mAna karA kumAra / vabhISaNa seva kareM bahu bhAi || namaskAra caraNana ko kareM 1 puruSAmukha adhika mana paraM / / 253 / / ghaTa rasa vyaMjana bhaI rasoI vyaMjana bhale / syuM kaTuMba jImaNa ku cale // ratana tivAI sovana thAla / kaMcanabhAri gaMgAjala ghAla / / 2541 ghevara baraphI laDuvA seta / bahu pakavAna parusyA teh // baTarasa bhojana kIne ghane / hare vapere uttama bane / / 255 / /
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMba evaM unakA padmapurANa jImaiM bhojana saba parivAra / bIrA dInAM pAna saMvAra / / siMghAsana para baiThe grAya | nagara kitohala deSa gapa // 256 // dasAnana tava pUlaM bAta / mAlI kA kahai viratAMta / / dazAnana dvArA laMkA rAjya prApti kI icchA kima' choDanA saMkA kA rAja 1 nyauga savAla kaho prabhU prAja / / 157 / / pichalI kathA kaho samajhAya / sumAlI bhayA mUrachA bhAha / / sabahI kaMvara kareM upacAra / bar3I bAra meM maI saMbhAra / / 258 / / avara kathAM kahIM tihaM dAra / phira kailAsaha devaha dAra // pUjA karI zrI bhagavaMta / sovana munI tihAM mahaMta // 256 / / namasakAra kari pUchI vAta / laMkA rAja lahai kiha bhAMta / / avadhi vicAra kahaiM munirAya / pote tIna hoyage prAya // 26011 ne pAvaMgA laMkA rAja | mana bAMchita kA sudharai kAja // bahu parivAra baDhe saMtAna / una saba balI na dUjA pAna / / 261 / / je kacha, kahaiM munIsvara jaina / tumane deSi bhayA suSa cana / / puni supAva sura kI ridhi / punya ho vidyA siddha / / 262 / / puNya bhoga bhUmi supa kare / puNya rAja prathvI kU baraM / / puNya duHSa dAlidra sava hare / puNyaM bhava sAgara jala tirai / / 263 / / puNye putra kalima parivAra / puNya lachamI hoya apAra / / puNya vidyA lahe vimAna / pUnya pArva uttama thAna / / 264 / / punya dUrijana lAge pAMva / punya thI sadA supadAya / / jala thala bana vihaMDa sahAya' / nAtaM punya karauM mana nAya / / 265 / / sUNa punya kIje saba koya / manavAMchita phala pAdai soya / / suragati nara nArakI tirajaca / puNya bimA supa laheM na raMca / / 26 / / iti zrI padmapurANe dezAnana utpatti vidhAnaka mandovarI kI sundaratA saradaMtapura dakSiNa kI mora / daitanAtha rAjA tihaM tthaur| hemAvatI rANI paTadhanI / maMdodarI saba guNa bhaya bhanI / / 267 / /
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaise kavi candramukhI kahaiM / vaha SaTa badhe yA sama nisa rahe / kima kavirAja bAhai mRgana / baI bhaya dAyaka sukha kI dena // 268) kyoM kari kavi kahai veNI dhyAlaM / iha vaha rahe pratyakSa patAla // kyoM vijaya nAsA kIra / e paMSI e guNa gaMbhIra / / 266 // sakasa rUpa kA karU bakhAna / padamanI kI sI sobhA jAna || kanyA khele hI vaha bAla / aMcala deSI tAma mughAla // 27 // rAya dekha mana saMsa kiyaa| rANI setI prakAsita bhayA / pudhI bhaI vivAhana joMga / uttama kula je nAmI loga / / 271 / / vivAha ke liye vicAra vimarza jahA~ dekhiye kIbe kAja / maMtrI maMtra samAro sAja / / hama apa bhUpana ribhora / nAlI na ja 1272 / / dUjA maMtrI vinatI kareM / dazAnana kuvara vidyA bahu ghara / usama kula ujiyArA pakSa / unakI sakala jagata meM pakSa / / 273 // dina dina cha hai dharaNA paratApa / usakA jIvaM dAdA bApa / / maMtrI bAta sati nita lagI / bukhAe paMDita aru jotigI / / 274 / / sAco lagana dekha bahu bhAMti / rAba vigraha hoveM upasAMti / / jotiga dekhi sAdhI subha dharI / aura bahuta sAmagrI karI // 275 / / pupanagara ke liye prasthAna maMtrI cyAra kanyA ika saMga / aura loga bahuraMga suraMga // pahuMce puhapanagara meM jAya / ratanazravA tihA~ nahi pAma // 276 / / pUche loga nagara ke ghane / bhImapura nagara ratanazrava mune / svayaMpura nagara vasyA tA pAsa / sugva sutahA ne kara vilAsa // 277 // maMtrI svayaMpura nagara kuM cale / bana upavana maMdira tihAM ghane / / uttare vana jihA~ zrI jinathAna / candranaSA baiThI thI mAna / 278 / / jaba unasoM vaha kanyA milI / bahuta bAta pUchI tasu bhalI / / tU kima ekAkI hasarA ThAma / kaho kavaraNa apaloM kula kAma // 276 / / bannamalA se bheMTa candranakhA bolI samabhAya / dazAnana hai merA bhAya || sayala rAja parvata zubha Thaura / candrahAsa SaDaga kI daura // 18 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA patharAraNa te vidyA sAdhana ko gayA / sAta divasa kA vAdA diyA / / candrahAsa SaDaga nai pAya / aba prAyasI dazAnana rAya / / 2815 vidyA siddha mana vAMchita bhaI / candrahAsa kI prApati bhaI / / rAbaraNa ke darzana mAyA rAvaNa zrI jina bhauna / sAvyA bhalA mahUla sona / / 282 // maMtriyAM prAya kiyo pariNAma / dekhyo rUpa lakSaNa guNa dhAma !! UMce prAsana vaThA prAya / ravi jyoM sobhA bapu paratApa / / 286 / / pUcha jaba dhasAnana kumAra / kabaNa kAja mAyA bho dvAra / / svargagItapura dakSiNa deza / daityanAtha tahAM baDo nareza / / 24 / / tAke tanayA mandodarI / jAma rUpa nahIM apacharI / / candra lalATa pai bhauMha karbAna / mRganayanI lajyA guna SAMna / / 285 / / mAsA kIra rU suThaTa kapola / uSTa raMga daMta sahaja taMbola // kuca muja caraNa kamara keharI / sughara kalAI somai parI / / 2 / / aisI hai mUraNa gaNa saMyukta / haMsa gamaraNI natha kiraNa jUgatti / / tu mani matta bahai sudarI / lehu lagana sAdho subha gharI // 287 / / mandodarI ke sApa viSAha liyo lagana mana rahasyA ghanAM / svayaMpura gae kuTaMba maiM bhanA / / AnaMda humA doU kula mAMjha / bAje bA vAsura sAMjha / / 288 / / bhale mahUrata kiyo vivAha / bahuta aDaMbara kari utsAha / bhoga bhagati meM bItaM ghaDI / sukhamAne daMpati tisa ghar3I // 286 / / doU voka kalA vidha karai / adhika prIta ura mAhI gharaM // meSagira parvata Upari vAya / eka jojana kI hai caurAi // 260 / / chaha hajAra napa kI putrI / Sele saravara kapara khddii|| basana utAra kara asanAna / ujhAki vajhaki saba jhAMka yAni / / 261 / / jala uchAla khela saheliyAM / gAvaM sarasa cau boliyAM / / ghATa bATa rakhabAlA rahaiM / mAraga cala na saba baTa rahai / / 262 / / dasAnana vidyA saMbhAri / pahu~to jAya sarovara pAla / / sagalI kampA rahI laz2Aya' / tAkU dekha rahI murajhAya / / 263 / /
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 padmapurAkha dasAnana doDi grahI tasu bAMha | saMkoci prAri kachu bolI nA~hi // ina saba kA bharatAra || 264 / / sagalo hI sabhI tihu~ bAra eka mahurata bhAMvari phirI / vAsamaye bhUpratI saba tirI // koka kalA saba hI paravIna / kinara dekhi hoya guNa hIna // 265 // rakhavAle aisI supAya kahI amara suMdasu jAya // suni kari nRpa kopyo bahu bhAMti / senA bhejI cArja dati / / 266 // bAkU mAri karo tuma Set / dazAnana nahIM rASI usa deha // cale subhaTa paravata pe gaye / chIDe jAMNa tA sanamukha bhae / / 237|| damAnana ta car3hAye mauha / sava senyA bhAgI sira nauya // dazAnana kI vIratA nRga sauM jAya janAI sAra / vA sanamukha na caleM hathiyAra ||28|| 1 pakaro vega dikhAvo naMna // rAjA kaI avara lyo saina taba sevaka narapati so bhaneM prabhU tuma dhApa calo to baneM || 266 // | amara suMdara amara no vega SaTsahasra bhUpati ika Thora / caDhe vimAna cale usa yAMna padmAvatI Adi je tirI kanaka vidyuta prabha zravara aneka || senA kA kachU nahI bhora || 300|| rAjasutA dekhiyA nisAMna // dasAnana suru binatI karI // / 301 || tuma pari caDhi mAyA nizcai dhAra / tuma jala mAMhi chipI savAra || jo tuma jala ne tira navi sako to sAMtinAtha maMdira meM suko ||302 // 1 1 vidyAlyo tuma jhAlopanI dRSTi na Abo kADhU taraNI // jaba se DhUMDha soSa uThi jAMya / taba le calo Apane ThAMva // 303 // rAvaNa kahU~ sunotriya jaina / mairA bala tuma dekhI nayana || 1 maiM to garur3a ve sarpa samAna / eko sanamukha bhui~ mAna / / 304 / / siMha eka hastI saMsthA / bhArja turata mayaMgala ThATha || maiM to balI siMgha sauvAdhi / moku sakai kauna nara sAthi / / 305 / / sava meM pakaDa karUM dahe bATa / baMdha karo saba zrodhaTa ghATa || padmAvatI pramukha hama khe| pitA Ata mujha jIvata rahe / / 106 / / avara nisaMdha karo sighAu unakoM tuma lIjiyo bacAu || dasAnana suNu tuma tirI / uA mArana kI pratimA karI ||307 ||
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi samAcanda evaM umakA pamapurANa saba dala nikaTa pahato bhAya / rAbaraNa bhI tata sanmukha jAya // baisi vimAna gagana meM gayA / bahuta subhaTa vidyA ke kiyA // 308 / / candrahAsa taba khaDaga saMbhAla / murAdhAvaMta kiye tatakAla / / nAgapAsanI vidyA DAri / bAMdhe saba narapati tihUM bAra // 306 / / mAnabhaMga saba hI nRpa kiye / hAra mAna vinatI kara naye / / kSyA prANa choDe saba rAya 1 kanyAM vyAhoM mana ghara bhAva / / 310 / / sakala triyA le ghara kI cale / bhAna bhabhISana sanmukha mile / / maMdira aMtevaraha saMvAri / nyArI nyArI rASI nAri / / 311 / / para nagara sahodara : pa . tAzI naha paha: i tamita mAlA tAka sutA / bhAnakuvara byAhI zabhamatA // 312 / / kuMbhapura so suNyAM jaba gIta / kuMbhakaraNa nAmaiM su punIta / / dhotapura visuSa sukamala nareza / madanamAlA nArI guNavesa // 313 // sarasvatI putrI guNavaMta / rUpavata lAvaNya budhiyanta // bhabhISaNa sau kiyA vivAha / bhoga bhugata meM kareM uchAha // 314 // maMdodarI garbha sthiti karI / indrajIta janmyA zubha ghaDI // nAnA ke graha bartha kumAra / dekhata moha kareM naranAri // 315 // dUje meghanAda bhavatAri / rUpavaMta sasi kI unahAri / / kuMbhakaraNa dvArA apAva kumAra laMkA Dhiga jamya / pAsa pAsi saba lUTa se jAya // 3161 bahuta sakhI mAnI sudarI / bhoga magana mAne mana ralI / / isI bAta taba vaizrava sunI / prAI lahara krodha kaMpanI // 317 // pezzravaNa rANA ke mUta kA sumAlI ke barakAra meM jAnA likhyA paTTa tUsa kara diyA / svayaMprabha nagara sumAlI 4 gayA / sobhA dUta nagara kI dekha / dekhI svargapurI suviveka / / 318 / / jAya pahuMto rAja dvAra / mumAlI surata suNI tihabAra / / rAjA pAsa koka vasITha / liyA lekha vAMcyA nRpa dITha // 31 // namaskAra kari bole dUta / niramaya jaMpai yayaNa bahuta / / tuma indra te bace the bhAga / pAtAlapUrI chipe the lAga ||320 / /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ emapurANa vAnimitta diye tuma chor3a 1 abake pakaDe mArau Thaura / / tumane ghudhi mAraNa kI bhaI / tumaiM upAghi upAI naI / / 321 // soyata keTi diyA jagAi / vA Age jIvata RyU jAya / / jo dAdura ahimukha te cha Ti / phira karihai vAMdhI ko dhUTi // 322 / / aise tuma nibasoM isa Thaura / suneM indra aba mAra Thori / / jo tuma apanoM jIvata cahau / to prapaNe mAraga meM rahI / / 323 / / kubhakaraNa aba kiyA vigAra / vA, bAMdhiyo aba mAra // jo usa sISa huve isa bAra / bahurana kara pranIti lagAra // 3241 / jo nahIM kara tumArI kAna / to usa bAMdhi bheja dyo mAni / / hu~ tisa kasA lagAuM hAtha / bahurana cUka kara kiraNa sAtha // 32 / / dazAnana kA kopa sAMbhana itanI dasAnana kopa / jaiseM garaja kara ghaTATopa / / kahe rAya suna rena / kAka haMsa hota dilAne kI mAnuSa indra ho kiNa bhAti / hama sevaka hai usakA gAti / / jo maMgala garaje mana mAhiM / deSa nahiM kehara kI chAMha // 323 / / tujha palaMga DolA upahAra ! kahAM garuDa tApati kara mAra / / jyoM pataMga te sevaM bhUpa / dekhata maraM pragani kA rUpa / / 328 // se indra aura vaizravAna / jeba bega mileM mujha prAna / / to vAna choDU jIvasA / nAMtara validya dazadevatA / / 326 / / dUta rAya ke sanamukha kharA / caMdrahAsa khaDaga kara dharA / / kaMpI dharatI kaMpyA sUra / bhabhISaNa uTha kahai hajUra / / 330 // isa Upara kyA kopo vIra / yaha kiMjhara mAyA tuma tIra / / kahe pApaNe pati ke baina / yA ku mAraghA bAta na ghena / / 331 // para yAtroM jo mAro DAra / to apajasa hoya saMsAra / itanI sunata bhayA mana sAMta / samajhAyA jaba sahuDai bhrAta / / 332 / / ghakA de pura bAhara kiyA / vasI kA bhara pAyA hIyA / / pagaDI bAMdha laMkA meM gayA / saba vyaurA vaizravana soM kahA // 333 // ve tumane pataMga sama gineM / unakI bAta kahata na bane / / dasAnana dasa sira kA dhanI / apana mana rAdhai ati manI / / 334 // vIsa mujA dIse balavaMta / vidyA ghaNI kara paracaMDa / +
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdhaMda evaM unakA pamapurANa bhavana rAjA dvArA yuddha baiMdhavana kopyA bhUpAla / jyoM diyA tela agana meM DAla // 335 / surasa subhaTa lava liye bulA / marU bAje aru karanAi / / deza deza meM bhejyA ukIla / pAyA subhaTa na lAgI DhIla / / 336 / / uDI ghala chAyo pAkAsa | aMdhakAra dIsai vaha pAsa / / caDhi vimAMga doDa tiha bAra / svayaM prabhu nagara gheracA siMha bAra / / 337! dazamukha vidyA laI saMbhAgna / donyU bhAI laye haMkAra / / ratanasUra palani turAM / te bhara kI / duhUM tarapha vAnaMtI bhUpa / sanamusla bhaye jugha ke rUpa meM mahi taravAra cakra kara liyA / baradhI hAtha DhAla mukha dIyAM / / 336 // sUra subhaTa doU cA lara mUDa tUTi gharanI pari paI / / sara chUTe vAraNava kI mAra / mAnoM varSe ghama hara ghAra // 340 // dasAnana nija kara manamAhi / senA jhUjha muI manamAMhi / / kehari ratha baiThA taba prAya / durajana dasana bhayA saMtApa / / 341 / / gadA cakra le khaDaga caMdrahAsi / dasa sira bIsa bhujA haiM tAsa 11 dhasyA kaTaka meM mAre ghane / jakSanAtha pAyA sAmhane / / 342 // doka laraM judha ke heta / jakSanAtha taba rAkhyo kheta / / taba baMdhavana samamukha bhayA / vaithavana pisa UpajI dayA / / 343 / / yuddha se vairAgya dhraga dhraga e rAja dhaga medinI / viSaya bela ke phala e dunI / / pitA putra bhrAtA thI gare / yadradhyAna kari narakoM padaM / / 344 / / iha mo bhAI moso ke pUta / yAkUmAre pApa bahuta // iNa praNAma kari TADhA bhayA / dasAnana rudra bhAva soM gayA / / 345!! baizravaNa boleM tihaM bAra / jANoM e saMsAra asAra / / kisakA rAja voraNa kI mahI / sukha dukha dAtA koI nahIM / / 346 / / mAyA mohi meM phirahi amyAMna / krodha mAna vasi bhayA agyAMna / / tRSNA lobha bahu duHkha kA sUla / tinameM rahyA civA naMdi mUli ||34 / / rAja karata upanaM bahu pApa / mari kari paribhava lahai saMtApa / / . balI dasAnana kahai vicAra | hivaragA kavaraNa gyAMna ko sAra ||348 / /
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ E4 jara tu jIva kI rikSA kreN| jatI hoya to kAla na TaraM // jo tU apane jIva teM ddreN| to tu seva hamArI kareM | 1346 // laMkA hama kAM tu jo deha / to chaha varSa tumhArI deha || isalina dvArA yuddha karanA jo kachu bala pauSa mana gharI / to saMbhAli phiri hamaloM laro / / 350 / / kari mADI rAra / / itanI sunata gahu~ hathiyAra / sanamukha dasAnana gadA lonhI hAtha ratha pheracA taba laMkA hAtha ||3510 dhanadatta vidyAdhara AyA dauDi / gadA cakra dhAraNa kI bhIDa | dasAnana phiri kone ghAu / dasAnana bajra kIyA dAu // 352 / / vidyAdhara ne sira so hayA / ratha teM giradhA putra le gayA || vaidya bulAyo kIyA jatana / ghAva sibA kahA kaThina || 253 / / sevA kareM putra saba prAMya se ghAva aru malama lagAya || vaizravateM dekheM cahUM ghora paDI lobha ho sagalI Thaura || 354 || || senyA sakala kA bhayAna upasama bhAva uramAhIM dharaM / jizAvara caraNa sara saMbhareM / / 355 / / yA saMsAra acala kachu nAhi / rAjabhoga jima bAdala chAMha || padmapurANa jisa kAraNa vAMdhe sahU pApa / canuMgati mAMhi sau saMtApa / / 356|| indrI sukha ke kAraNa jIva 1 bahu aparAdha caDhAI grIya / / binA kAja itanA jiya mareM | kiye karama TAre nahIM TareM ||357 / / avana dvArA digambara dIkSA grahaNa laMkA rAja vasAnana diyA / vaizravana bheSa digaMbara liyA || bAraha vidha tapa uttama dhyAna / teraha vidha cAritra vinAM / / 248 // tana bAIsa parisA sahai / bhraSTa karama nimAhI dahe // sArita radra dhyAMna kari dUri / gharama sakala citta rAkhe pUri / / 356 // kevalagyAMna bhayA tiha ghaDI / suralokAMtika mahimAM karI // pAyo sinayAnaka kalyAMna // 360 // // kAdi karma pahuMcyA nizvAna sumAlI dvArA punaH laMkA kI prApti sumAlI baiThA laMkA rAja / bhayA sakala bAMSTita kAja // e saba kaMbara kareM mAnaMda samaraNa pUjA kareM jiNaMda / / 361 / /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA papapurANa E dasAnana vimAna ika racyA / naga tiNaM uraNahAra saMsthA / / madira kanaka maI saba kiye| baMdanamAla ratana bhaya hiye / / 362 // kA siMhAsa] prA . sudaMba gAra balaM / / mana kumara zubha racyA vimAna / bhabhISaNa hai sabAracA Ana / / 363 / / carDa vimAna apaNe pAparaNe / dakSiNa disa napa sAthe ghane / / desa desa ke bhUpati mile / prAMNa manAya vijayAradha cale // 36 // mAriga mAhi pUji sumera / caityAle dele bahu phera / / Upara dhujA baho phaharAya / ratanabiMva jie kA tiNa ThAya / / 365 / / sumAlI setI phara prasanna / dou vara joDi bIna dazAmana / / iNa nagarI kA bhASo nAma / catyAla kaba te isa zema // 366 // mumAlI mUpati byorA kahai / hariSeNa cakI chaharSaDa lahai / / una zrI jinake maMdira kiye / chatrI kalasa ratana jaDa diye / / 367 / / hariSeNa pakavatti kI kapA haraSena kI sUnu aba bAta / upa jirA bhavaNa kiye kiraNa bhAMta / / kaMpilA nagarI sidhvaja rAya / viprA rAkhI sabai jiNa pAya // 368 / / tAke garbha bhayA haraSeNa / vAka bhae hunA sukha cana / / rANI dasa lakSaNa vrata kara 1 punyo dina cAhai ratha phira // 36 // lakSmI soki pati sauM bIna / mithyA dharama deva naye / / merA ratha pahale nIkala / tA pAchai vAkA ratha cala / / 370 / / rANI ke mana vyApA soga / choDe annapAMna rasa bhoga / / hariSeNa mAtA diga gayA / saba atAMta ratha kA pUchiyA / / 371 / / tuma ho kyoM mAtA prnnmnnii| ratha pUjA sAmagrI daNI // kahI putrasyoM saba samajhAya / suni hariSena panInI kAya 372 / / jo aba kahIM pitA sau chaina / varSA upAdhira hoya kucana / / uThyA kumara gayA udyAna | saba vana dIga ati bhaya vAna / / 373|| ajagara sarpa siMha tihAM rahaiM / koI manuSa tahAM bhUli na jahai / / puNyavaMta cita bhaya navi dharai / vanameM kumara akelA phirai / / 374 / / giri Upari saMnyAsI rahai / syoM kuTaMba bheSa tapa gahe / / paMca pragani tihAM sAdhai dhane / rUpavatI putrI tiha tane // 375 / /
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ G papapurANa nISi jhAMki dekhyo hariSena / bhayA duhA kA cArauM naina || dekhi kumara giri kAra jAya / tapasI yAhi kuMvara je bhAya / / 376 / / iha unakA varajyA nahIM rahai / giri Upari kA mAraga gahai / / taba ve kopa uThe tApasI / Ava gahi mAve ghasamasI / / 377 // kanyA dekha dRSTi pasAra / taba bolI mAtA baca sAra / / hama ima suNyo sAdhu mukha bairaNa / tU paTarANI mAhI hariSeNa / / 378 / / tU dekha paradelI UThi / nija tana kahA lagAva poTi // taba vole haripeNa kumAra / matiyana paM kyA gahuM hathiyAra ||376 / / paravata choDi calyo bana mAhiM / manameM cita vA sura sAjhi / / vana phala khAya vana hI meM rahai / rAta divasa vAruNa dusa sahai / / 380 / / phUla pAna soce sAdharaM / nisa vitIta hove iNa para / / isa vijoga te kannu na suhAya / prAMnI prANa binA sukha pAi // 381 / / mana meM aisI nizcaya kAdarI : mAtA tuma ma ma / jaba chaha SaMDa kA pAcaM rAja / jiNavara bhuvaNa sadhAroM rAja // 32 // aisI citata siMdha taTa gyaa| navI tIra siMha ThADhA gayA / / tihAM nAri dekheM saba gharI / gorI bAla takaraNI guraNa bharI / / 353 / / prauDhA viradhA bahuta sujAna / bhramI svarUpa dekha ika tAna / / nayanaha dekha rUpa prathAya / sithala bhayI nija ghara na suhAya // 38 // hastI eka bahuta mada bharacA / paTA cubai bhaya dAyaka parA / / mahAvaMta maMgala para caDhayA / carabI bhoI pravara chaha gar3hayA / / 385 / / gheraghA jAhi cale cihaM pora / sAre nagara macAI rora / / prAvata velira kahai kumAra | se mahAvata hAthI meM TAli / / 386 // mahAbata kahe paradesI sunauM / maMgala matabAlo hai dhanoM / / prakuisa giNe na mAne pANi / yahA~ nahIM phira hamAre pariNa // 387 / / kima kari yoM kA maharA phireM / tu hAtheM alago kyuna TaraM / / sAmhai gaja pAcha hai nadI / kahAM jAI donyu viSa badI / / 385 / / - sakala nAri dekheM vilalAi / mahAvata gaja le pahuMcyA prAya / / taba hariSeNa dhIraja baha diyA | tuma kachu bhaya citta nAragau timaa||386 / /
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa nA mULa gaMvAri / / 36 / / bole kumara re samajha gaMvAra hAthI sahita tujha mArU DAri // kahai mahAbata tujha lAgyA kAla / dRSTi ho sAMbhala sababa kopyo sukumAra / hattI daMta he tisa vAra // liye upari mastaga sauM hune / bhAgyo cilacilAya rAja manaM / / 361 / / eka daI mahAvata ke lAta jAeM karI satra kI ghAta // niramaMda kiyA mahAmayamaMta / rAjA sudhi lAI balavaMta // 362 / / siMharAja bheje saba loga / karo mahochava kaMvara saMjoga || bahuta karI binatI manuhAra / bhalI bhAMti lyAvo hama dvAra / / 313|| Aya kuMvara ke lAge pAya prabhU " ya hastI Upara car3hayo kumAra / bArja pratibAje siMha bAra ||394 / / chApa bAjAra saMvarAI galI / ghari ghari kAma gAveM raloM // siMha mUya bheTayA ura lAya / rUpa deSi prati harayo rAya / / 35 / nijaputrI byAhI siMha gharI / tAkI sAthi kanyA sau parI // ika dina bAta nimittaka bhaneM / isa kanyAvara hastI naiM ||336 / / bhoga bhoga sukha se makAra nAgavatI cita kI kumAra kuMvara bha kaba bItaM syA / caloM bega nAgavatI le || 367 / ima citavantA zrAI nIMda parayo seja para jAri gayaMda || begavatI vidyAdhara grAma / kuMvara sotrato liyo uThAya || 368 / / 1 vara vimAna levalyA bhakAsa / begavatI mana kareM ulhAsa || jAgyo kuMvara pratru bhaya bhayo / dekha triyA kara soM kara gayo / / 36 / / tU che kavaraNa kaho ta bhAva / kiha kAraNa te liyA uThAI || begavatI bolI nahIM bAta / kuMvara bicAraM ghAlu ghAta // / 400 / / begavatI kaMdhI tibAra hi guneM jo DAraM mAra // bahu kareM vInatI zrApa / huM AI kAraja tuma tarNaM || 401 // I jo tumhI virAsata ho moya to saba kAraraNa virAsa tohi / / suraja udayapura nagara subhathAMna / sacApa rAjA jima bhAMga // 42 // baMdhumatI rANI paTa dhanI / jaM caMdrA putrI tA taNI // likha dIne bahu paMDa ke mU 1 kanyAM nijara na AbhyAM rUpa ||402 8.7
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 tumArA citra sIsa ghari liyaa| tA kAraNa maiM tuma hara liyA || calo bega tuma karahU biyAha / miraiM sakala hirade ke dAha // 404 // suraja udayapura meM saba gaye / rAjA pAsa badhAvA gaye ! subha lagane vyAhI suvarI / bhoga magana meM bIte ghar3I || 405 // gaMgA mahIMdara bhUpa do bhae krodha ke rUpa // ina paradesI meM kanyA daI / hamArI usane kAraNa na laI ||406 / 3 senyAM le bala doMDe sUra vidyAdhara vidyA bharapUra suraja udayapura peraghA prAya / hariSeNa su kahU~ samujhAya // 407 / / tuma graha rahI hama jA larana / tuma pAhuragA na hove maraNa || taba haMsi kari bole hariSena tuma ghari maMThi karo sukhakhana || 408 hamarI syuM kari haiM yuddha / dhapaNAM mana tuma rAkho suSi // saina sAtha le muddamala bhae / suravIra tahAM juna bahu bhae / / 406 / / dAruraNa juna bhayA bhiit| hariSena ko bhaI taba jIta / / jItyA satra bhayA zrAnaMda | bAje baje mahA sukhakaMda // 410 // AyudhazAlA kAraNa bhayA / cakra sudarzana pAyA nayA // pUjA kari sudarasana baMdi / calyA cakra jIte chaha paMDa ||411 || taba Ae tApasa kI purI / bAraha joyaraNa senyA parI // saha tApasa Aye hi baar| zrAsIravAda de bAraMbAra ||412 / / padmapurANa taba haraSena kahe haMsi bAta meM huM vaha jo tuma varajAta / / tapasI jAriNa dayA ura gharI / SimA karI una vAhI gharI ||413 // tapasI kaheM tuma ho dharamiSTa puNyavaMta kyuM hoya na kaSTa / / vana hiMDa meM puNya sahAya / mana vachita sukha upajaM grAma / / 414 / / puNya va lakSmI parivAra / puNyaM bhoga lahai saMsAra | tuma balavaMta mati mahApunIta / tuma kauA sake nara jIta ||415|| saba tapasyA mila prastuti karI / vyAhI nAgavasI puttarI / / pahuMte Aya nagara kapilA kaMThA kaMpaNa pariyaraNa milA ||416 || mAta pitA ke baMde pAsa ratha calAiyA zrI jimarAi // mujaM rAja kareM zrAnaMda / Thora Thora dehurA jiNaMda / / 417 / / I
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdhanya evaM unakA padmapurANa rAja karata dina bIte dhane / eka divasa eka kAraNa bane || caDhi maMdira dekheM vana bhaav| dekhe hiraNa jugala ekAM / / 418 || surata rIta ke vana meM phireN| vidyata pAta teM dIka mareM // tAhi nirakha jAgyo mana myAMna | kAlacakra hai pavana samAna // 41 // kSiNa meM vyApa kare na DhIla / moha jiraNa sadhyau kIla // iha saMsAra jala budabuda prAya / pala pala bhAva ghaTata hI jAva || 420 // haya gaya vibhava artha bhaMDAra / putra kalitra mitra parivAra // sabai bisbara thira nahIM koya / saMpaI taNAM vichohA hoya // 421 / / saMsAra parikSA pariSana kiyA / rAjari taji saMyama liyA // karama kATi paMcama gati laI / hariSeNa kathA saMpUraNa bhaI / / 422 // dohA sunI kathA hariSeNa kI, manameM bhayo zrAnaMda || dazAnana ko saMzaya miTayo, pUje deva jida // 423 // caupa damAmana dvArA jina pUjA jinavara bhavana meM utare jAya / praNapati karI dazAnana rAya // ATha darabasyuM pUjA karI 1 janama saphala mAnyoM viha gharI ||424 vahAM te uti samedagiri gye| rega bhaI zAzrama tiha laye // hasatI eka mahAmayamaMta / dvArah phorasa garaja karaM ||425 / / loka dekha ho bhagavaMta / dasAnana cita soca karaMta // ke koI durajana hai iha bAra AyA hamasoM karibA rAra 1 / 426 // ke baina ko saMbhAla / yuddha karaNa zrAyA iha kaoNla || vahAM setI uTi lInI suddha | hAyo dekhi vicArI buddhi ||427|| kusumAdika vimANa pari ba~Ti | ApaNa jo hastI heTha || sAta hai udara gayaMda / dasa dhanuSa laMbA vapu chaMda ||426 || nava dhanuSa UMcA gajarAya / aisApati sAma rASai bhAva // dasAnana uTi UbhA thathA nikaTa karNa ke saMkha bajAya // 42 // saMkha sabda girivara giripaDe / varatI kaMpI jalahara DharaM // hastI bhAgo sAMkala tohi / dasoM disA meM mAMcI sera ||430|| 1 8
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa bhaI bhaMDA kI romAvali khttii| hastI ke jisa palabhala par3I / / taba gayaMda bhAjyo cidhAra / dasAnana caraNa gahmA tihabAra / / 431 / / dara gayA patI gamyaH jAgiri gira gayA / pakaDi dAMta jhakajhorA dhanyA / bamuSTi kara tAkUhanyA 11432 / / niramada kIyA prajA samAna | sukha pAyA kudeva jana AMna / poha phATI ra bhayA parabhAta / gajapalAraNa mAra kara jAta / / 433 / / taba ika kiMkara pahutA prAi / sorTa dharA sira pAga bagAya / / dasAnana siMhAM ubhA rahA / kaho kiMkara tU kiNa dahyA // 434 // tAsu bacana pUcha balavIra ! kaho bAta cita rAkho dhIra / / koNa kAja pAyA mo pAsa / terA mana kI pUrU prAsa / / 435 / / saMkhAvalo kiMkara koM nAma / senyAvalI kA sUta isA ThAma / / indraptaraNA kikara kahI eka / tie lIdhI laMka kara Teka / / 436 // loga tumhArA diyA nikAla / sUraja raja acchara raja pAi mAra / / meM tumArA bala ke paratApa / ve donyu cahi doDe mApa / / 437 / / do suvoDa jugha mati bhayA / vAnara baMsI dala kaTi gayA / / rahe sUraja 'rama pracchara raja / kiyA juddha rASI tihAM lajja // 43 // jama kI senyAM karI saMhAra / jama sanmukha mAyA tihabAra / / sUraja raja ke mArI gadA / ratha te paddhayA bhUmi para tadA / / 436 / / alaMkA meM le gaye ucAi / mila mila gAvAba siMcAi / / aba vAku kucha bhaI usAsa / jama de hai lokAM ne pAsa 11440 / 1 naraka sAta so rAyA indra / tahA~ mANasa gakhyA kari vRnda / / saMkA vijaya tisa kAraNa AyA tuma pAsa / tuma cala dUra karo dukha trAsa / / 441 / / itanI suriNa saba senyAM dahI haMkAra / kiSaMca pure pahuMsA tiNa bAra / / bAje mArU mAcI rora 1 kivaMdapura dekhyA dakSiNa pora ||442 / / baitaraNI arasAtI narka / baMdI vAna saha upasarga / / rakhavAle vaiye tihAM ghane / dhaMbha vAMSi kari pijara hane / / 443 / / dazAnana baMdi choDi saba daI / saMpoTa kaneM e bAta saba gii| muNita vAta kopyA saMpoTa / dazAnana meM prapaDU paga ropa // 4 // 4||
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA pamapurANa sUra mubhaTa saba liye bulAya / ghar3hi pAyA lar3aye ke bhAya / vabhISaNa mAya phiracA aDavAra / dovU dala guraghA tiha bAra / / 4453 saMproTa bhabhISaNa meM kahai / ava tU moteM sanamukha rahai / / toku sahI bhabhISaNa nAma / jIvata paDi bAMdhi le jAuM // 446 / / vabhISaNa kI senA bahumarI / dazAnana bhI pAyA tiha gharI / / candrahAhAMsa lIyA saMbhAli / saMpoTa kA dala kiyA saMhAra ||447 / / saMpoTa bhAja gayA jama pAsa / bole vacana mukha leMi usAsa / / jama sAMbhali lI sauM bAta / vayo kopa kehara ko jAta / / 448 / / jama kI sAtha cale sAmaMta / senAM nahIM lAmaiM aMta / / caDhi pAyA bAjina bajAya / kubhakaraNa bhabhISaNa sanamukha prAya / / 446 / / / dUhudhA subhaTa jujha raNamAhi / uDI reNu mAnu bhaI sAMjha / / dazAnana dvArA yuddha dazAnana pAyA jaNa ThAva / yudha bheda samajha sava dAr3a / / 450 / / dasa sara bIsa mujA balavAMna / durajana mAri koye ghamasAna / / jama inake sana mukha hra barapA / sara lAgyA ratha se gira paDayA // 45 // sotaka nAma jama kA ika pUta / loga pitA kI uThAI turanta / / lotha rASa kari kiraNahI moma / sthanUpura gayA indra ke ThAma / / 452 / / dhyaurA sakala indra sauM kahyA / jamane mAri deza una lahmA / / dazAnana nAma mahA balivaMta / dekhata tAhi prAM hra bhaMta // 453 // bIsa bhUjA kahie dasa sIsa / jAkI kara na sake koI rIsa / suNata bAta kopyA jima siMha / sAthi saina bhaTa liye abhinda / / 454 / desa desa teM likha pharamAna ! dUta paThAyA patura sujAna / / sabai narendra bulAye rAya / jotakI pUNe turata bulAya / / 455 / / vida bharI jogita bulAya / hiba calasyo to hosoM hAra / / kahai indra aba nivAlyA bAra / jo phira jAUM nagara sabhAra / / 456 / / to sUrimA panauM navi rahai / mAMnI hAri sahu koI kahai / / puruSA saba samajArthaM bAta / vatIsa dAMta nahIM mAnuhAra // 47 // aMtahapura meM phira gayA iMdra / sauya bulAya kara pAnaMda / / jama phira mAyA iMdra ke pAsa / putrI daI rUpa guNa pAsa // 458 / /
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa jama bhejyA suragatipura desa / khusI hue saba bhUpa naresa / / dasAnana nagara liye saba sAgha / indra sutina jhAMDI upAdhi / / 456 / / trikuTAcala ratanazrava rAja 1 manabaMchita kA huvA kAja / / kikaMdhapura sUrajaraja diyA / kiSapura rAja accharaja liyA / / 460 / / sumAlI mAlivAna doU laMkA ghI subha sAtA tamu bhAI ghaNI / / sevA kara ve tInu vIra / lahyA saba sukha pAya sarIra 11461 / / chatra siMghAsaNa ghAmara ghane / bahata gayaMda Dora ke bane / hama gaya ratha pAyaka asavAra / mehala par3hayA dekhe nara nAri / / 462 / / lAla javAhara DAreM mama / sagalI sobhA vaNI anUpa / / pahuMce gaDha laMkA meM jAya / baje nisAMga guNI guNa gAya / / 463 // saba kuTaMba bheTa pAgalai lAgi / asubha karama samale gaye bhAga / / itanI kathA kahI jiNarAya / dheNika mUpa suNI mana lAya / / 46 / / soraThA zrI jiNa gharama prasAda, vRddhi bhaI paricAra kii| pAyo laMkArAja, rAkSasabaMsI jaga tilaka / / 465 / / pati zrI pamapurANe dazagrIva vidhAmaka saptama vidhAnaka caupaI gAlI suprIva varNana kiSidhapura sUraja raja bhUpa / indramAlinI nAri sahApa / / bAli putra tAkai ura bhayA / carama sarIrI rUpa niramayA / 466 / / rasanamAlA garma bhayA susIva / jAnai gharama karama kI nIMva // dina dina bar3hata sayAne bhaye / vidyA pati paMDita ati thaye / / 467 / / rAjanIti kA jANe bheva / manameM jamaiM sadA jiNadeva // sadA rahe hirada meM zAna / samyaga dRSTi nizcala dhyAna // 46 // sUrativaMta parAkramI ghane / durajana kapa nAma ke sune / / kiSapurI macchara raja rAya / harIvAMta priyA somaM paTa ThAi / / 466 / / prathama putra janamyAM nala nAma / dUjA mIla dayA kA pAma 11 carama sarIrI ujalI deha / mahA parAkramI gharama saneha / / 470 / /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAraMca evaM unakA papapurANa sUraja raja upajyA vayarAga / rAjariSa sagalI hI tyAga / / bAli kumara prati sopyA rAja / sugrIva ne kiyo juvarAja 1471 / / rAjya prApti parahitamoha munivara ke pAsa / dipA saI mukti kI prAsa / / rAjA bAli pratApI kharA / rAmAvalI prastrI meM barA // 472 / / tAte vyAhI sau aura | tAta adhika birAja Thaura / / vijayA meghapura nAma / tA putra paradUSaNA nAma / / 473 / / candranaSAne bAhai harathA / nisavAsara saMkA meM SaDA / / vasAnana kuMbhakaraNa teM harai / bhabhISaNa kA bhaya citta para / / 474 / / dasAnana gayA jAtrA mera / paraduSaNa mAyA tiha bera // paniSA hari paccA vimAna / lekAra bhayo bhApatI thAna ||475 / / bhakaraNa bhabhISaNa do vIra / asI muni parajale sarIra / / mana mAMhi te kara mAloca / annapAna chor3apA mana soca / / 476 / / ratanazravA para narapati ghane / kaheM ki dhArko gahi kara hane / / senmAM joDi vijayAsa cale / dasAnana pAvatAM mAraga mile / / 6.77 / / sabhili candranaSA kI bAta / kapI dei pasInA gAta / / itanI senyA kA kyA kAma | eka hI kara te karau saMgrAsa / / 438 chinameM mAri saba paralaya karo / unapari kahA SaDaga bAparoM / / mandodarI sISa ima bhaneM / kenyA ghara rASyA nahi bane / / 476 / / uttama kula unake bhI Sare / caudaha se Secara uraNa ghare / / viyA sahasa hai bAke tIra / sAhasavata mahA balavIra / / 8011 jo tuma vAkI DAro mAra / to vidhavA hosI bahaNa tumAra / / taba bAko dUSaNa ati hoya / tumane malA na kahasI koya // 481 / / aja jo SimA karo to bhalA / sevaka kari pA claa| jo tuma juSa karaNa kA pAu / to aba bAli sugrIva parijAu / / 482 / / unako dina bIte haiM ghane / na kareM seva hukama tuma tane / / mAgpA mAnaM nAhIM bAla / bega jAhi iha TAlo sAla // 483 / dasAnana sUnI viyA soM kahai / jo ve mujha prAmyA meM rahe / / . hUM unakI nahIM mAnU saMka / ve hama sU kahA kari haiM vaMka ||484 / /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurAsa vahari bhaNe maMdodarI vana / suNu' kathA citta rASo caina / pAtAla laMkA caMdradapi rahai / anurAdhA rANI sukha lahai / / 4 / / caMdrAvadhi sahajai mari gayA / rANI taba vanavAsA liyA / / banameM bhayA putra parasUta / balinAmeM labharA saMyukta / / 486 / / vidyA saukha bhayA bahu gunI / apane mana rAkha pratimanI // vAlasamIpa milyA bala prAya / donyU raha prIta adhikAi / / 487 / / aise suriNa kari bhejyA dUta / aura bAta mati liSI bhut'| pahuMcyA kiSaMdapura jihAM bAli / patrI tAhi sauMpa vari hAla // 48 // dasAnana sama bhUpati nahIM aura / jAke basa ko nAhiM mora / / tumAre purakhAne daI bhUmi / ve sabA karale tAva mUmi // 48 tuma bhI mAMnu unakI Ana / jyoM e raheM tumhAre prAna // aba tuma sAthi hamAre palo / zrI prabhA kanyAM le milo ||60! jyauM tujha deza paragane dei / prAdara sahita nagara meM leha / / bAli naresa kahai samajhAya 1 meM pada namUM jiNezvara rAya // 461|| kaise tAhi namAMka sIsa / mere baDA parcha jagadIsa // dUgA nai praNAmU kisa bhAMli / mai bhagavaMta sumarauM dinarAti / / 462 / / uha asA hai kyA balabAna / mujhane vacana kahai isa bhAMti / jo hUM saMka upari paDhi jArja 1 mArauM ulaTi saba usakA vAca / / 463 / / uThAM koya cala gahe taravAra / mAu dUta milAu~ chAri / / bhava vala kA kara pakaraM vAla / dUta na mAra ko bhUpAla // 44 // yoha bala nija pati kA vaina / prAyA hameM saMdezA daina / dhakA divAya' kara diyA nikAra / gayA dUta phira utanI bAra 465 // sakala bAla byorA sau kahI / tuya teM tiNa sama mAna nahIM / laMkapati senA saba Tera / desapati sAtha liye taha vera // 49 // yuddha varNana cAlyo dala chAyo pAkAsa ! pahuMce kikaMdhapura ke pAsa / / bAjA taba bAjyA bahujora / gAma ghera lInhA cahUM pora / / 467 // rAli bhUpa nai bhaI saMbhAra / nala naula pAe ju kumAra // sUra subhaTa saba ekaThe kiye / haya gaya ratha vAhana vaha liye / / 468
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAba evaM unakA padmapurANa car3he kopi jisa para keharI / devata hI saba kI sudhi harI / / rAne cukatra durI / muhaM : 1ra ra sujAna .NETI hAtha gahyA nAMgI taravAra / duhaMdha paI bANa kI mAra / / barasI hAtha dhanuSa sara lIye | tAki mAre ariyara ke hiye / / 500 / koI subhaTa gadA kara gii| taba sAgara maMtrI ima kahai / / paMDita gunI adhika suzAna / bacana bAli prati japa mAna / / 501 // saina dasAnana kI hai ghanI / tuma ho eka nagara ke dhanI / / una sagalI jItI hai mahI / vA samAna koI Secara nahIM // 502 / / candrahAsa jo mAra SaDga / to tujhane ha bahuta upasarga / / itanA jIva marai raNa mAMhi / ghara para soga badha dukhadAya / / 503 / 1 ina jIvA ko kyA lyau pApa / aba tuma SimA karo pramu pApa / / nAli kahe maMtrI suriNa bAta / dekhi ju iNa lagA hAtha / / 504 / / saba siyAla mila ikaThA homa / eka siMha nabi jIta koi / / iNakA kAla liSyA iNa ThAma / mAro ora milA nAma / / 505 / / maMtrI phera vInato kareM / vAkI sara bhara kyoM bala pr| jyoM manuSAM kehara meM gahai / pijara mAhiM paravasa dukha sahai / / 506 / / vaha tumaneM pakAI kari ghera / tAtaM karo chimAM isa vera / bahuri bAli maMtrI soM kahai / sUrApana SimA ta na raheM // 5.07 / / mapa kahai ina mAMnI hAri / caracA ima pAla saMsAra / / mastaka maiM nAuM bhagavaMta / muriNa 4 varata gayo iNa bhaMta || 508|| vAli dvArA dIkSA grahaNa jo aba jAi bhilu taji jNg| to ho merA vrata bhaMga / / sugrIva ne sauMpyA sava rAja | pApaNa phiyo mukti kI sAja / / 506 / / gaganacaMdra muni pAsa jAya / dikSA laI mana bana krama kAya // bAraha anuprekSA cita dharai | mAsa upAsa pAraNa kareM // 10 // teraha viSa pAle cAritra / jItyA krodha lobha maMda satra // bAIsa parIsA sahai sarIra / mana vaca kAyA rASI pIra // 511 / / nisa dina cidAnaMda likha lAi / vidyA siddha bhaI taba prAi / / bala anaMta vidyA guraNa dera / bhU ulaTata nahIM lAgaM vera / / 12 / /
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurANa mA ke citta dayA kA bhAva / nA kala haraSa nahIM visamAva / / dhAma upadesa suraNa bhavi loka / muni sArca nisa vAsara joga / / 513 / / kari bihAra pahuMte kailAsa / darasana kiyA mugati kI prAsa / / vArahavidha lAthA tapa dhyAna / bAhara bhyaMtara uttama gyAMna / 3514 / / sugrIva dazAnana pAsa gayA / zrIprabhA suvivAha kara diyA / / paTarANI thApI siMha gharI / pAche cyAhI ghaNI prasasarI // 515 // sugrIva ne sauMpyA nijapura rAja / so phira kara bhUpa kA kAja / / nIlakamala vijayAragha desa ! tihAM rahai nIla kamala naresa / / 516 / / zrIdevI rANI tasu geha / ratanAvalI putrI subha deha / / dazAnana byAhI ratanAvalI / bhoga bhugAMta mAna baha ralI / / 517 // ragAnana ko kailAsa maMdanA hvAta baiMThi kari cale vimANa / giri ke lAsa pari thApyo ani / / tana mana soca kara dazasIsa / maMtrI bhaNe suNoM nara Isa / / 518 / / giri kailAsa bahattara dehurA / tIna coMbIsa ratana viMca parA / / vaMdanIka haigI iha Thaura / yA samAna tIratha nahIM aura / / 516 bAli kI tapasyA iNa ThAM bAsi tapasyA karai / tiNa kAraNa vivANa nahIM Tara / / sobhanIka tihAM vRkSa utaMga / phalata phalata birAja raMga / / 520 // cimaka silA mAnu ravi kiraNa / darasaraNa kIyAM dukha kA haraNa / / gaMgA nadI cale tihA dhanI / ujala varaNa sobhA jaka banI / / 521 / / dasAnana phopyA tihabAra / jANe paravata leuM ukhAra / / ulaTo gira sAyara meM deuM / nija bala tazI parikSA leu / / 522 // utaracA pApa bhUmi paga diyA / trotha prati citta meM kiyaa| caDhi paravata para pahuMto tahAM / karai vAli munivara sapa jahAM / / 523 // sAhi dekha kari bhauMha cddhaay| hathelI kATaI dAMta cabAI / niTha ra dayaNa mukha setI kahai / tU yo hI dehI kyoM dahai // 524 / / tere mana kA krodha na ghaTayA / jaina dharama kachu tapa kari saTA / / ahaMkAra te manameM dharA / merA vimAna rahyA jo parA // 525 / / ava tU dekha kahA maiM karauM / paravata sahita sAyara saMcAroM / / jo ta siSa pAI kachu bhalI / maba ke barca to jANoM balI // 526 //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMba evaM unakA payapurANa presI bhAMti kahaiM vahu bola / munivara sAdhaiM tapa aDola // gyAna lahara meM baiThA jatI / rAga doSa mana meM nahIM ratI / / 527 / / pAyA parvata ke tarahAna / sumarata vidyA ThADhI bhaI mAna / / eka maharata eka ghaDI / viga pAI sakala tihAM garI deha vegu prabhu prAzA, prAja karAM jikA pharamAno kAja / nija dehI taba kIdhI vaDI, saba vidyo vAka saMga ghar3I / / 528 // garI eka gadA gira thAMna / bhaI SAtikA kUpa samAna / / dasAnana gayA taba pAtAla / gira uThAya liyA tatakAla ||5rhaa| chantra samAna uThAyA sIsa / bhujA uMcAI uMca bIsa / / kepI dharatI hAlpA rusna / UMcI paI paravAta kI kuSa // 53 // hastI ghoDhA kareM ciMghAddhi / Darapa kehari khAi pachAi / paMthI use hale taru DAla / mAnu AyA paralaya kAla // 531 // aMdhakAra dosai cihuM bhora / calI nadI jala paravata phora / / bAlI dvArA cintana mati zruti avadhi manaparyagra gyAMna / bAli sAdha tava kara vicAra // 532 / / avadhi pramANa kari pita dhyAna / dasAnana haiM yA paravata ThAma / / tiNa upasarga kiyA ita prAha / kahA pAzcayaM mujha lUTa kAi // 533 // eka bAra hai maraNa nidAna / tAta soca na kariye pAna / / hoNahAra nahIM TArI Tarai / vikalapa Na kAraja nahIM sara / / 534 / / vAla sApa ima kareM vicAra / munivara yAM tapa kara vicAra / / ve muni kevala locana sAra / mati zruti avadhi manaparajaya kAra // 53 / / kaMcanamaya amaSTra dehurA / ratanaliMba anasaMkhyA karA / / giri upara nibasa yahu jIva / raba nai dukha bhApa dasagrIva / / 536 // yaha mujha nai hosI apaloka / iNa pari bani kara mana zoka / / mujha na maccha e to parAkrama | isako turata gamAuM bharma 3537 / / dayA nimitta meM lIghA joga / aba iNa para mujha vaNpo niyoga / / jo hUM usa para kara kaSAya | to mujha tapa sahu niraphala jAi / / 538 / / apane jIva kA bhaya navi karI / pravarA taNo soca thita dharI / / para upahAra kara jo koha / tAko kachu vana dUSana hoi // 536 // ima citavI aMguThA Teka / bhaI vidyA Ika vidyA eka / / bIsa bhujA sahi sake na bhAra / jyoM jyoM dabaI syoM kara pukAra ||540 //
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 taba laga nahIM TUTe dasa sIsa / bo vyAkula hU~ kIsa || fies pApI karaM pukAra / hrAM teM koI na sakai nikAra ||541 / / maiM bahuta na nikase kahUM / ava hUM kila para mAraga gahuM || roveM rASyA kareM pukAra | vidhavA bhaI hama mAMga maMbhAra / / 542 // muNivara ke mana bhAI dyaa| caraNa uThAi bhUmi te layA || rAvaNa dvArA bAlI kI vaMdanA taba rAvaNa chuTA siMha gharI mAna bhaMga prastuti karI ||143 / / gayo zrApa tihAM baiThA jatI / tAkai lobha na vapu eko ratI // tapa pratApasauM dipaM deha | cidAnaMda setI prati neha ||544 || jaise laM pANI kI kAra jaisA mokSa mAraga ahaMkAra || rAvaraNa tIna pradakSiNAM darda / namaskAra kari samatA bhaI 1545 // tuma mahaMta dharama para mIta / tAtaM gharI dharama kI rIta || maiM pApI mUrakha yAMna paDagho moha phaMdA meM prAna // 546 // pApa karama meM kiyA prathAya / teM dukha kima kari meTaghA jAya // I dIkSA lene ke bhAva padmapurA aba tu mo prabhu dikSA deha / vAMha pakar3a apanI Dhiga leha // 147 // caMdrahAsa taba dInoM DAri / gadA gomatI saba hathiyAra / mukuTa sIsa teM hArA toDi / vidyAbharaNa done saba choTi 11548 / / kapar3e tanake DAre phAra mana vairAgya dharathA liha bAra // bAra bAra bole AdhIna // 146 // karI vaMdanA caubIsI tIna tuma bhagavaMta ho tAraNa taraNa maiM dIkSA le sekaM caraNa hUM Ayo prabhu terI saraNa // mere hou pApoM kA haraNa / / 5501 prasaraNa kaMppA gharaNI deya / saTha silAkA hoi na cheha // inakA sA artha niyoga / bhugateM tIna daMDa kA bhoga / / 55101 bhaiMsI citaprAyA kailAsa pUje zrI jisA mana ullAsa || rAvaNa sudharanendra hama kahe / tere dayA bhAva cita rahe / / 552 / / taiM to bhagati karI mana lAI / maiM sukhi gharabha bhAyA isa DhAI / jo tere mana icchA ho / mujha vai mAMgi leha tuma soi / / 553 / /
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAMcaMca evaM unakA papapurANa rAvaNa vinave mAMgu yahI / karU tapasyA jiNa pada mahI / / choDu sakala rAja kA moha / paga baMdhana hai mAyA loga // 554 // putra kasika na saMgI koi / saMpaya taraNAM vichohA ho| aisA ye saMsAra sarUpa / naTavata bheSa karai bahu rUpa / / 555 / / jauni phiracau caurAsI lAkha / samakita kI paratIta na sAkha / / to iha bhramyo sakala jaga bIca / kabahUM uttama kacahUM nIca / / 556 / / manameM kabahaM nAyo sAMca | viSaya kiye bhara iMdrI pAMca // ika iMdo sukha bhugataraNa hAra 1 te bhavameM dukha saha~ apAra / / 557 / / pAMca iMdrI viSaya saMyukta / sevata pAmeM dukha bahuta // pAMca cora kAyA meM rahe / e jIteM taba siva sukha lahai // 558 / / bharaNendra dvArA zikSA taba bahuri vole gharaNendra / tuma rAjA pRthvI ke candra / tuma bina dukha pAveMge loga / cauthe pAzrama lIjo joga // 556 / / maiM pAyA ma tere pAsa / mAMgi sina jyau pUrU pAsa // dina ko jyoM dhimakai bIjalI / varavaM meha purai mana ralI // 56 // deva saraNa je bheTe mAya / ye donyu niraphala nahIM jAya // rAvaNa japaM suNi dharaNendra / deha deva jo tujha ura vinda / / 561 / / sakti vAraNa rAvaNa prati diyaa| tAkA bheda guNa samajhAiyA / / jAke hiye lagai yaha pAraNa / tAke guNa kA ihai paramAraNa / / 562 / / ekaraNa Upara hoi jAya / baha jIva nahIM visahI upAya | dharaNendra deva gayA pAtAla / rAvaNa mana meM bhayo vikarAla / / 563 // eka mAsa paravata para rAdhA / cita meM gharama jivaMsura gahA // samajhA pariyaNa saba mAya / maMtrI kahe gyAMna samajhAya // 164 / / praba phira calo karo nija rAja / tubha bina viga. sagare kAja // jyAri dAna tuma dIjyo nitta / pUjA kari pAlo samakita / / 16 / / gaMyaNa pahaMto laMka naresa | kara rAja sukha pAya desa / / bAli jatI lahi kevala gyAMna / parama prakAsa gae niravANa / / 566 / 6 iti zrI papa purANe bAli nirvANa viSAnakaM / /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ nigati kA vivAha nayama vidhAnaka caupaI kotapura nagara hutAsana bhUpa / hariyala rANI mahA svarUpa // pratigati putrI tArka ura bhaI / rUpa lakhana kari sobhai naI ||567 || citrAMgada rAjA ke sAhasapati pUta / sAhasIka vahu gugga saMyukta || ika dina dRSTi paDI atigatA / dekhata baDhI kAma hama latA || 168 / / jAya pitA se binatI karI / hutAsana kI vyAI puttarI // rAjA tatakSaraNa bhejyA dUta / laSI vInatI bacana bahuta / / 566 / / merA putra bahuta guNavaMta / jAke~ bala pauraSa nahIM aMta // pratigati putrI tuma yA ko dehu / merA bacana mAna prati lehu // 570 // avara dUta bhejyA sugrIva / vAnara vaMsI prati uttama jIva || rAjA soca kara mana mAhi / putrI samajhi dIjiye kAhi / / 571 / / muni cadrasvAmI paM jAI / namaskAra kari lagyo pAi // mere mana saMsaya bhayo bhAi / ubhaya dUta paThie I rAi ||572|| papurANa I kanyA kisakI saMbaMdhinI / abadhi vicAra ke bhASo muni / / bole munivara gyAMna bicAra sugrIva kI haiM zrAva pAra / / 573 / 3 va ke sAtha vivAha sAhasagati kI haiM alpa zrAva / kanyA dehe sugrIva kuThe bhAva // rAjA kA saMsaya miTa gayA / maMgaladAra sugrIva sUdayA || 574 || paMca sabada bAje ti bAra bAMbharaNa paDheM veda bhaMkAra | rahasarI sU bhayo vivAha / douM kula meM bahuta uvA ||175 || bhae bidA kikaMdhapura gyaa| daMpati kareM bhoga nita nayA // bhayA putra ika garbha dhanaMga dUje aMgada lahara taraMga / / 576 / / mahAbalI hai donU vIra / parAkramI aru divya sarIra // sAhasamati ke hirade vAha / pratigata sugrIva le gayA vivAha / / 577 // / khalabala karike bAkU harU / manabAMchita sukha tAsoM karU // jaba laga pratigati bheTU nAhi / taba laga rahi hai mujha manAhi ||578 || hemAMcala parvata para gayA / vidyA heta tapasvI bhayA / / rAvaNa sAdhe sakala naresa | bhAMga manAya kiye vasi desa || 576 1
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa varaNa dvArA indra se yuddha karane kA vicAra durajana rahyA nahi kie ThAya / idra Upara ta bhaI baThAi // desa desa se Ae rAya / paradUvaNa mana viyA dAva / / 580 || aMsI bAra rAvaNa meM jAuM / vAsu mile mirTa aMtarAma // bhalI bhAMti milane kA bale 1 caDa desa bhUpati saMga bhalai / / 581 / / rAvaNa suNi kharadUparaNa bAta / mahA sukha mAnyAM daNa bhAMta || bhalI bAra parasa mA tI bhAi mile gala lAi || 562 || baDhi sava bhrama cale vimANa | bojhala bhayA zravabhari / / bAje bAje buraM nisAraNa 1 hastI garaje megha samA / / 583|| eka sahala chauhna para eka eka sahasa sura dala kI Teka 1 puSpa viSAM pari baiMThA Apa / manameM japai zrI jinesvara jApa / / 584 | sumaraNa kiye manabaMdhita sigha / sukha saMpati pAva bahuri || rabi astAcala projhala bhayA / paravata para inau bAsA liyA / / 565 // jyA pari poi saba bhUpa / zazi uDagaraNa kI joti anUpa / / bhayo prabhAta uThe saba loga nobata bAjaM havaM prayoga ||566 // I gAvai guliyana rAga bahota / ravi kI bhaI kiraNa udyota || rAvaNa baiThA kaMcana pATa / viruda vaSAM jAcaka bhATa / / 187 / / kaMcana kalasa naura subhareM / kari sanAMna phira sumaraNa karaM || turI palANa bhaye prasavAra / ramavAtAla gae tiha bAra || pAla manohara niramala nIra / haMsa Adi paMSI bahu tIra // jalacara jIva birAja prora / paMchI kareM kulAhala sora // 56 // baiThaka chatrI cATa | maMdira baNyA bIca ghari sUta / kiMkara Ai bAta jo kahI / maiM deSi haiM uttama nahIM ||56011 tihAM tuma prabhR utaro jAi / sukha pAve senA tirA ThAya // mamatI nagarI hai tihAM / mAnasarovara somaM jihAM | 561 / / tArka nikaTa rAvaNa utarabhA / sakala saina soM vana vaha bharaghA / / DerA sobhai suraMgI rNg| mAbhUSaNa sobhaM prati caMgi / / 562 || sahasrama rAya sarovara mAhi / sahasanAri saMga kara uchAha // dIse locana jema kuraMga / zrIDA kareM bhUpa ke saga / / 563 / / X
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 caukI baiThI ghATI ghera / koI na asaMkaM siMhaM bera / / jalakrIDA sarovara biic| pesa rANI mAcI kI ||464 // aMjali mari bhari nIra hirA 1 rAjA lIne kamala uSAri / mAre une manAveM hAri ||565 || koI ruThi rahe muSa mori / tAhi manAvaM bhUpa bahori / / vividha prakAra kI krIDA karI / gAveM maMgala saba mili tirI // 566 / / rAvaNa dvArA jina pUchA apane mana nirabhaya bare / rAvaNa pUjA ne cita ghare || sAmagrI pUjA kI soja / nija yAMnika sAjA kari cauna / / 567 // bhaSTa dravya sa pUjA kreN| zrI jinavANI mukha uparaM // jala dhArA kA iha vicAra / triyA doSa miTa saMsAra || 266|| vesara caMdana jirA e dale / bhaya pratApa miTe saMpae // pahupa caDhAva jisa pratibiMba / sIlana TareM rahe gana thaMbha / / 566 / / ujvala akSata paMDita nhiiN| isa vitha pUjA kIje sahI // nevala bhAla caDhAva pare / kSudhyA zrAdi doSa hare / / 600 / / dIpa caDhA ratana sammAna / nizva pAyeM kevala gyAMna // dhUpa sugaMdha nimitta / AATha karama jara jAveM aMta // / 601 || padmapurANa phala ju cazcArya birasa pada pAsa pAvaiM mokSa tarAM bhAvAsa || vinayavata bhAratI kreN| Uchale jala rAvaNa kiMga pare / / 602 / / sA niDara ihAM nahIM koha || rAvaNa ke mana citA hoi / una kachu karI na merI kAMNi jinavara ke Dara karaghA na jAri ||603 / / prava dekhau hU~ ho tuma jAi / begi bAMdhi prariMga isa ThAMi // gaI basa tihAM pele rAya rakhavAlA varajaM mati nAma / / 604 || sUra subhaTa bhItara ghari gaye / vAku dekhi acaMbhita bhae / tU isa teM hiva nIkali mUhi / meM to bhaba pAyA duDi / / 605 / / tu praya cala rAvaNa ke pAsa pAsa jo cAhe jIvaNa kI bhAsa || aura jo ta mana rAtra bharma | dekha ju bhava karU " hai karma // 606 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhumi sabhAba evaM unakA papapurANa rAvaNa kA sahalarazmi se yuddha rAjA nikalyA ala te duri / AbhUSaNa paharaghA bhara pUra / zastra bAMdhi kara bhayA tayAra / sura mubhaTa saba liye haMkAra // 6071 / aiMso vAta rAvaNa paM gaI / saina bahuta tina prApaNa laI / / mile parasapara mAMDI rAha / jaisA sU tasA kara mAra / / 608 // senA jhajhi doU thI mrii| rAvaNa pAyA vAhI gharI / / apaNe bhAgate dekhe joga / sahastra razmi ke kachuvAna soga / / 606 / / phira saMbhAsi kari dhIraja diyaa| mAra mAra zabda bAhu kiyA / / rAyaNa ke sanmuSa hoya laraM / dasa sira kA pachu bhaya nadi kareM // 610 / / dhanuSa galA sara choDe ghane / nirabhaya hoya sarca hI hane // rAvaNa manameM bhaciraja dhr| mere prAgai jama se Tarai // 611 / / yaha vA bIsa hai sa jI / kAI jhumAre re / 20 dhanuSa tANa kari mAracA vAraNa / rudhira cAlyA bArA para mAna / / 612 / / taba rAvaNa istI para prAya / sahasra razmi nai mArai pAda / / douM vAthAMkAtha ju lreN| hastI ta gharaNI para gira // 613 / / kabaha Upara kabahU tala / mahAbalI te isapara lreN| bahuta loga rAvaNa ke pAya / sahasrarazmi ne bAMzyo rAi / / 614 / / cAku bhejyA laMkA bAMdhi / mAraga ghalata liyA nRpa sAthi / / rajanI bhaI liyA vidhAma / sumna senyA sUte usa ThAma / / 613 // bAje prAtaM samai bahu baje / sabada sunata saba kA mana rajai / / rAvaNa uTha sAmAyika viyA / siMghAMsaraNa Upara paga diyA / / 616 / / rAjA prAya kare namaskAra / mukaTabaMdha ke bhUpa hajAra / / satabAhana muni dvArA upaveza satavAhana munivara tapa sUra / anaMtabala hai ridi bharapUra / / 617 / / pA loMga munIzvara jAta / sahasrarazmi kI bhASI bAta / / rAvaNa tumArA suta bodhiyA / vaMdIkhAne le kara diyA / / 616|| supI putra kI citA parsa / unI mAyA saba kI pagiri / / phira kahu dayA bhAva mita lAma / munibara : rAvaNa paM jAya / / 616 / /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 rAvaNa sAdha ko darazana depi / saphala janama mAno bahuleSa || utara sighAraNa kari iMDota / rAvaNa prastuti karI bahuti ||620|| sakala sabhA kInoM namaskAra | dharmaM vRddhi dINI tiraNabAra || siMghAsaNa ThANyAM munI / vaiyAvata kIdhA nRpa ghanI / / 621 / / hama prA the vaha makAri / vidhanAM pUrI icchA hamAra || tuma prabhU hama pe karatArazca kiye| tuma darasana sukha pAyo hie / / 622 / / aba sevaka prati prAgyA dehu / jyoM mero bhArga saMdeha // kiraNa kAraNa yo kiyo gamA / svAmI vacana taji bhASa mauna ||623|| kahaiM sAdhu tuma suNu naresa | mAnoM tuma mhAro upadesa || sahasrarazmi neM choDo rAja / yA kAraNa zrAmA isa ThAMva || 624 || padmapurANa 1 rAvaNa kahai suro prabhu kSI moSavii jo tuma zrAgmA dete moha meM choDato prabhU zratra tohi // 625|| ApaNa kIdhe Seda | mAyAjAla kIye saba bheda || munivara boleM citta vicAra / sakala jIva mere ikasAra / / 626 / / tuma dayA heta zrAyA tuma pAsa abhayadAna dIje suSavAsa || rAvaNa kahai suraNa munirAha / hamase sakala mile grupa zrAi ||627|| sahasrarazmi prati konI manI / milana na AyA sAmanI // hama pUjata hai zrI jagadISa / tau una prAyA namAyA sIsa ||628 // jala uchAli DAraghara ti ThAva / moku caDhaghA krodha kA bhAva // loga baMdAyA usake pAsa / uga to kazyA prAMNa kA nAsa ||626|| taba maiM Apa vega paayaa| hamasau gharaNAM judha tirae kiyA | maiM isaneM lIyA thA jAMSi / tuma AyA thI chor3a sAtha / / 630 / / beDa hAMsa le prAe tihAM rAvaNa bhUpi / namaskAra kari UbhA bhyaa| bahuta bhAMti kari stuti karI kI kATi / prAbhUSaNa dIne mana ghATa || rAjasabhA meM dipa anUpa // 631 / / rAvaNa salahaiM poraSa kiyA || / isA cAhije raNa kI baDhI / / 632 / / yA sama subhaTa na dUjA koI mo sauM sanamukha lakSyAM na koi / / merA bhaya kag fee na gharacA / mere sanmukha zrAkhA layA / / 633 / / .
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhAcaMda evaM unakA padmapurA 1 isane kari senApati | sabateM yAhi caDhAUM ratI // rAvaNa astuti konI ghanI aura sarAha kare saba dunI // 634 // sahasrarazmi kI biradAvalI / eka eka kI kIrata bhalI // rAja mana taM bhayA bhana maMga / bahura na karoM rAja sau saMga ||635|| sabai viraNAsI rAja vibhUti / haya gaya lachamI astrI pUta || je meM kela karI jalabIca / to to mokU UpajI thI mIMca / / 636 / / sahasrarazmi dvArA muni dIkSA aba hUM diyA jAya / karoM tapasyA mana vaca kAya // raoNbaraNa jaMpa sunahu narie ne payarAga nayA rUbala 3 dharaNendra mokU samajhAyA phera kiyo prathvIpati raya phera // tuma bAlaka jovana bhari deha / kyoM kari tapasyoM ghari ho neha ||638 // jaina gharama duSkara hai ghanA gumi seja karizyoM poLaNAM || bAIsa parisyA kaise hai| kSudhA tripA dukha tana ko haiM / / 636 / / aba tuma rAja ko prApaNAM chaha ritu dukha parAvoge dharaNA / / zrI jinavANI nizcaya dhyAna / dAna cyAri do sakti samAna // 640 / / saba nArada meM tU saradAra / nirabhaya pAlo rAja dvAra / / zrIprabhA maMdodari kI bahana 1 karo vyAha je hune dukha dahana || 641 / ba bahuta prakAra samajhAya / vAkA mana na caleM kiraNa ThAi // satavAhana paM dikSA laI / janama jarA kI saMkara gaI / / 642 // 1 nagara prajIcyA pUrava desa / sahavakiraNa tahAM aNe naresa || sukhI sahasrarazmi kI bAta / putra rAja mahaSa tII bhati / / 943 / / 105 ApaNa laI dikSA usa jAi / zrI bhUpa prAyA isa Thayi // abhinaMdana suta ne de rAja | ApaNa kiyo digaMbara sAja || 644 || rAvaNa su uttama kSama karI / bhAvata kevala vidhya ko parI / / pratima dhyAna lagAyA joga | pArzvaye paMcama gati bhoga ||6455 iti SI padmapurANe sahakharazmi ma viSyanakaM 256 //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 vasu rAjA dazama vidhAnaka caupa sarovara nikaTa kiyA doharA / zrAdinAtha racanA soM parA // vIsa vina jiraNa pratimA kiye| bhaI pratiSThA cacaM naye // 646 // padmapurANa desa dekha teM ye loga / cali zrAye baMdara jie joga || narapati nAma bahuta tisa mile / zrAdara bhAva kiye tila bhale || 647 / / sagalA neM dInhI jyoNAra / bahu vitra kIye vyaMjana sAra // aSTadravyasuM pUjA karI / paMDita paDhI jinavANI parI ||648 / / yajJa mera kI carcA dIna dukhI jana dInAM dani / sava hI kA rASyA sanamAna // dharama jugata kInI tihAM ghanI gharama tIrtha kI sobhA varaNI || 646 // zreNika rAjA stuti kii| yajJa bheva bhASo isa gharI // zrI jivANI agama prabAdha / pUjita hai prANI ko sAtha || 650 // gautama svAmI kahai asthAi | bAraha rAbhA sugA mana lAya // nagara ajodhyA rAjA supratiSTha / zrIkaMtA rAMzI samadiSTa / / 651 / / vasutra putra janamiyA kumAra / kSIrakadama kI sobhA sAra // svastimatI bAkI mastarI / parapita putra bhayA subha gharI / / 652 / / tIja ziSya nArada [tihAM par3heM / tIbhyAM kI budhi dina dina baDhe || cAra munivara nikase zrAya / kahaiM bAta apa sadabhAva ||653 / / munivara japai chana mahalA eka jAya jIva naraka meM viveka / / vIra kadama suriNa kIyA soca / chuTI bhaI zikSA jhAloca / / 654 || vaM prapa mana mAMhI ralI / pIrakadama jiya zrAI bhalI // calyAunu ke pIche lAgi / pahuMs thAeka pUrA bhAgi / / 655 || namaskAra kari vinatI krii| prabhu mohi dikSA dIje zubha gharI // tuma saMgati paMcamati laThThe / caraNakamala Dhiga tapasyA gahuM / / 65.6 / / kSIrakadama baiThyA dhari mauna / paravata putra gharaku kiyA gauna // svastimatI taba kaheM risyAi / pitA sAtha choyo ki bhAI ||657 / / I I 1
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcava evaM unakA papapurANa aura bAra pothI le kAMkha / to pitA ghApaNi diga rAkhi || taba bole paravata samajhAya / mohi agAu diyA paThAya / / 658 / / jahAM ducita jorva bATa / hAM una byaulyAI mana pAra / / rayaNa maI mAyA nahiM geha / citA pApI unakI deha // 656 / / prAta bhayo uThi cAsyo pUtra / pitA tagI caTasAla pahUta / / vahA~ nahiM decyA mAge gayA ! banameM pAyA bhona gahi rahA / / 66 / / kahai pitAjI caliye geha / bhayo ducita kuTaMba dusa ha / / inato mAyA moha saba tjyaa| suta vAsa pAyA ghara bhajyA / / 661 / / samra vratAMta jananI prati kahmA / suNI bAta mAta dukha sahayA / / khAya pachADa kara bilalATa / paradata pAsi dhuNe lalATa / / 6611 tuma jogIzvara nata gharI / hamarI mita' kachu nahIM karI / / vAkA dhyAna niraMjana lamyA / bola phisahI koNa kA sagA / / 663 / / nArada kA prAgamana phira pAye ghara bahuta udAsa / nArada grAyA gurunI pAsa / / guraNI meM samajhA bAta / nadI nAva jyauM phuTaMba saMghAta / / 664 / utare pAra vidhura saba gye| ahasai saMga parAtama bhae / supane kesA iha saMyoga / choDi diyA saMsArI bhoga / / 6655 tAteM karo mati kachu zrI soga / bhayAnaMda munizvara mAdhaM joga / / supratiSThata bhUpa prajodhyA dhanI / kSIra kadaMba kI jabau na mugI / / 666 / / vasu putra meM soppA rAja | jhAparaNa kiyA sugati kA sAja 11 pAla parajA basudha naresa / nirabhaya rAja kara bhuvanesa / / 66711 nArada samyagdRSTI munI / eravata thArA mithyA dhanI / / doka praraNA zAstrana par3heM / paramata mana meM poTI gardai / / 668 / / gharacA kara yajJa ara dAna / paMca mahAvrata hu~ vidhi jAna / / paMca aNuvrata dhAvaka karai / mahAnata jogIsyara gharai / / 666 / / paMca samiti praru tIna gupati / pralAIsa mUla guNa saMyukta / / kiyA caurAsI pAla sadA / chaha ritu sahai bAIsa mApadA / / 670 / / machama bAdara jete jaMtu / dayA bhAva sra Sa saMta / / bAraha anuprekSA su bicAra / bhavasAyara teM utara pAra / / 671 / / pana kriyA junAvaka kreN| cyAri prakAra dhAna vistaraM / pUjA kara sAmAyika dAna / chaha darazana kA rAkhai mAna / / 672 / /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pApurANa calyAla kara pratiSThA bhalI 1 saMgha calAve mana kI ralI / / taba paravata dvija ase sahI / cyAradAna hai,nAhI sahI / / 673 / / bArava evaM parvata ke madhya carcA taba pUcha nArada phira bAta / koNa dAga dIje kirA bhAMti / / bole vipra dANa e sahI / kanyA gau ara dIje mahI / / 674 // satrI dAMna maMdira satakhanA / sonA rUpA javAhara ghaNAM / / maja gaNa mahiSa prazva ko homi / prAzuSa bhalI saMvAraM bhaumi // 675 / / gaDahA bhA~DA khaudai pare / maccha kaccha tAmeM le dharai / / paMDita vidha veda dhani paDhe / sakala jIva agni meM Dane 1676 / / mAMsa prasAda bAMTi saba khAMi 1 jajJa kiyA baiMkUlA jAI / / nArada muni samajhAya lAhi / 2 umasa narakAta bhAi / / 677 / / jIva hatara bhaSaMgo mAMsa / unakI kade na pUrava prAMsa / / nIca gati vehai bhrama hai dhanI / te dukha varaga sakaM ko munI // 678 / / bole vipra homa kyU hoha / hatyA karata ura jo koi / / nArada kahai homie acita / lagai doSa jAliye sacitta // 676 / / praja kahie chaha barasa kA ghAMna / haga guru mukhasyo yoM vakhAMna / / te hama homaiM agni majhAra / jisa kA doSa na laga lagAra 1680 / / paravata kahai aja kahie voMka / nArada maNa meM prANa soka / / donyU kahaiM basu nRpa kI sASa / caracA kara sabhA meM bhApi // 681 / / jisakI bhUpati mAna sAMca / jisakA vacana saba mAnaM pAMca / / je hAre rasanA dvaM paMha / paisA maMDayA bAda pracaMDa / / 682 / / donyu pahuMce rAjaduvAra / narapati thA taba mahala majhAri / / phira Aye the pApaNe geha / prAta bhae pUchege eha / / 683 // parabata kahI mAtA sauM bAta | nArada karasI dAda prabhAta / / maiM aja kahyA chAle kA nAMva / vaha chaha barasI dhAna kahAva / / 684 / / jo hAra rAjA kI sabhA / tisakI jIbha hoyago prabhA / / mAtA suriMga kari muMDI ghuna / karI napUtI suta soM bhane / / 685 // na to jhUThe bolyA baina / pahayA kUpa meM deSata naina / jo kyoM jIva kUpa majhAri / rAjA tohi DArihai mAri 11686 //
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ mugi samAcanda evaM unakA padmapurANa te je upAI pApa kI budhi / mo tana mUli gaI saba sudhi / mohi kahA thA rAjA bola / jo kachu kahuM vastu pramola // 67 / / manavAMchita mAMgoM se lehuM / midhAnI jI prAjJA dehu / / taba meM vacana liyA niradhAra / jana cAhaM dIjo tiha vAra / / 688|1 svastimati dvArA vasu rAjA se vacana mAMganA paba mAMga rAjA paM jAya / ma bacana teM leha huDAya / / svastimatI raaj| paM gaI / aAdara mAna rAva bahu daI / / 686 / / bAra bAra pUcha kara jori / kaise kRpA karI isa Thora // mithANI bola samajhAya / merI dakSiNA dIje rAya / / 660| vega aMjulI gANI lehu / aparaNA vacana kahyA so dehu / / rAjA taba aMjulI jala maraghA / mAMgo jo cita bhAvaM parA // 661 // paravata taNI kathA saba kahI / tuma bina saraNAMgati ko nahIM / / usaneM sAMco karo narida / putra bhIkha mujha yo bhavanIMda / / 662 / / rAjA suNi kari mI hAtha / bArapAra ghUNaM nija mAtha / / iNa mizrANI mujhana chalyA / iNa yaha bayaNa na bhASyA bhalA / / 663|| jhaTha nyAya jo rAjA kara / nizca adhogati narakaM par3e / / vacana dIyA pheru kisa bhAMti / ase socata bItI rAta / / 664 // AyA nArada uThi parabhAta / paravata calyo kahu tuma bAta / / rAjasabhA meM donyu gayA 1 gyAMna caracA meM vAda taba bhayA / / 665 / / rAjA kahai bacana basi kAja / parabatta kahe sumAmoM rAja / / dharatI phATi siMhAsaraNa dhasyA / taba nArada rAjA prati haMsyA / / 666 / / mapati ajahU nyAya vicAra / jhaTa kahe sira bAMdhi hai bhAra / nRpa boleM paravata rUpa deSi / siMhAsasa dharatI meM preSi / / 667 // mArava kA vacana nArada bole suni ho rAva / asatya vacana kA dekho bhAva / / ve hI vayaNa bole bhUpAla / prAsaNa sahita gayA pAtAla ||66maa| ghasu bhUpAla naraka meM jAya / sahai duHkha tahA bilalAma // jhUTha zravai aru kara bhanyAva / te prANI bahute dukha pA~va // 699|| sagalI sabhA prathama bhaI / bahu phaTakAra vina na daI / / pApI duSTa pApa kA mUla / rAjA taNA bhayA e sUla ||70 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ pardhapurAja rAjA muMha dekhI jo karai / naraka nigoda sadA dukha bharai / / paravata dvArA sanyAsa paravata ne ati vaDhyA kalaMka / chor3aghA nagara loka kI saMka / / 701 // saMnyAsI pe dikSA aI jAya / paMca agni sAdha mana lAya / / dehI choDi huvo vaha deva / avadhi yicAra pApa ke bheda / / 7021 / porasa barasa kI dehI karI / kaMdha janeU dhotI parI / / gopIcandana vA dasa tilaka / rAne nayaNa so bhayo palaka / / 7.3 // pothI ko gira jaTA lagnAsa / asA dharA deva meM bhAva // merA mukhataM nikalI bAta / maiM aba kara jagata vikhyAta / / 704 / / vipra saMnyAsI veda paDhAI / vaha vidha prakaTa kara saba AI // pApa bheda bhaNa je vina / pApa vudhi meM bhae vicitra // 705 // mAkta rAja saMvata rivisvara rAjagiri kA / rAjA maruta samodhyA AI / / kahIMka jajJa karo tuma eka / vaDA racAu gugala aneka / / 706 / / sakala jAti ke prANoM jIya / rAlo bAMdhi uNAM kI grIva !! moDA khADA khaNavo bddaa| tihAM unane hImai bhari SaDA / / 777 / / vahai jIva pAvaige sura loka / hosI jasa tuma nahI ho mokSa / / homa jajJa vidhi rAjA vI / dasa desa ne donhI ciThI / / 7 / / sava kuTaMdha vAbharaNa saba case / desa desa ke bhUpati mile / / jaja kI ThAma pahuMte prAya | cyAroM veda par3heM tihiM ThAya ||706 // nArada kathA zreNika parcha nArada kI kathA / isakA pAraNa mAtA pitA / / brahmarUci brAhmaNa paramAtirI / saMnyAsI kI dikSA dharI // 1 // daMpati paMca agani kari joga ! tAbaI mAna manakA bhoga | kaMda sUla kA kareM ahAra / mAI garabha thiti paramA nAri 17116 // munivara tatra pAI nikala / dekhne daMpati japa tapa tihA~ kreN| munivara vAta dharama kI kahI / jana donyAM misa jiya meM dhrii|712||
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa baiMsa nara koMba nahiM DAra / bahuri kara nahIM aMgIkAra / / je jogIsvara mAyA gahai / parigraha bahuta lIyAM le rahai / / 713 // jisakA janama prakAratha jAi / aMtakAla pIne pachitAma / / siraNA mAtra na parigraha leha / kAkI saba koI upamA dei / / 714 / / je tuma joga karo dhana tajo / mAyA choDi jinesvara bhajo / / brahma ruci kA saMsapa miTa gayA / strI tyAga digaMbara bhayA 3715 / paramA kahai mohi vikSA dehu / jaina dharama pAloM pari nehu // bole munivara gyAMna vicAra / garbhavatI nAha le dIkSA sAra / / 716 // tara vaha strI bana meM hI rahI / dasapAsa pUraNa niramaI / / nAraka kA janma bhayA putra nArada riSa munI / mAtA manameM sauca ghanI / / 717 / / maiM dikSA lekara tapa kroN| avara na kaccha citta meM dharauM / mA kA nimitta hAya so sahI / mere mAyA moha kala nahIM / / 18 / / pAnAM mAMhi lapeTyA putra / taru tali mhelyA lakSaNa saMyukta / / indra mAlinI prajikA paM jAya / lInhI dIkSA mana baca kAya // 716] vahA~ bAlaka nita vadhai punIta / punyA ke kachu hoya na pitta / punya rikSAM kara saba koi / agale puNya sahAI homa / / 720 / / jaMbaka deva jAta ho calyA / thakyA vimAraNa na hAta halyA // avadhi vicAra sura mata mAhiM / nArada muni haiM yA vana ThAMhi / / 721 / / deva Aya kari liyA uThAya / vijayAddha pahuMcAyA jAya / / guphA bIca le rASyA vAla / deva kareM tAkI pratipAla ||722 / / nArava kA jIvana vidyA paDhi pAraMgata bhayA / vRhaspati kA sA lakSaNa liyA / / AkAsa gAMmanI vidyA pAi / bhIDa deSa kari rAjagira jaad||723|| manameM soSa karavi prApaNaM / inameM loga mila kyoM dhaNe / / koNa paravayA magara majhAra / bhIr3a juDo kyoM itanI bAra // 724 / /
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 pApurANa nArada muni dekheM dhari dhyAna / brAhmaNa bahu baiTho lihiM yAMna / bahu tapasu jihAM rASe dhera / homa jJiyA cAhe tihi bera / / 72 / / tihAM nArada muni pahuMlA pAna / jaTAjUTa ghotI tarahAMna / / kAMgha janeU pothA lithe / hAtha karmabala phIcI kiye // 726 / / deva zabda vAtA saMskRta / nArada jAMni dvija Adara kRta // namaskAra kara saba loga / vaMdanIka saba pUjaNa joga '1727 / / saMvRta meM pUchayA vRttAnta / jIva jaMta kyoM ghere bhrAnta / / bhaNa vina ie ko hraghAta / agni bIca haumaiMge prAta / / 728 / / nAma kA upadeza nArada muni vipra soM kahe / mAracA jIva naraka duSa lahai / / dayA bhAva sarvaja ke baina / dUSana dIje devata naina 11726 / / sakala pAtamA prApa samAna / saba kI dayA kahIM bhagabAna / saMvRta dvija nArada prati bhane / rUpa reSa aru sabada na jine / 73 / / una saravajJa kima zrApI dayA / tU murisa kala bheda na liyA / / nArada bola suni vipara ajJa / rUpa na rekha jaina saravaza // 731 // pAe meda e to kie kahmA / jisake kahaiM veda tuma la hyA / mahA anartha likhA jihaM bIca / aMsA karama kareM nahiM nIca '73 / brAhmaNa kahe brahmA kA gyona / jina saba racI sRSTi paravAna // e saba pazu homa ke kAja / ahma vacana mahakiyA sAja / / 733 // nArada muni phira uttara deya / je brahmA saba sRSTi kareya / / te saba hue putra samAna / vAne dahana kyoM kiyA badhAna 734 / / pasu tRNacArI hai vanabAsa / inake jinakA na kariye nAsa / / triSA bhUSa dhUpa e shaiN| aise duHkha chahA~ ritu lahaiM // 735 / / tinako kahA kIjie ghAta / hiMsaka hai viDAlI jAta / / jIva baddha te mukti na hoya / prApaNa pApa kareM je koya // 736 / / pArI gati meM saha saMtApa / jaba ve prANi udai va pAe !! mana vAMchita nahIM pUje bhAsa / maMdara dAridra tarja nahi pAsa // 737 // * gayaMdanI mANasa jg| turI garbha hasatI gati varNa / / gadahI udara turaMga prasUta / to hatyA se mukti saMyukta // 738 //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAghara evaM unakA pamapurANa 113 rAjA vasu ne lehu haMkAra 1 naraka choDi pAva isa bAra // hyA te uThi mukali nai caleM / to jaga dAha jAgauM maiM bhane / / 736 / / nArana para upavarga jagya karapA rAja manavasIkaraNa 1 viSaya paMca indrI kA haraNa / / saMtoSa vina nai dakSiNA daI / keza locanAM krodha kareI / / 74 / / dhyAna pragani maiM jAla kama / isa viSa homa kiye hai dharma 14 vipra saMnyAsI uThyo risAi / nArada pari saba pAe dhAya / / 4 / / koI mUkI koI lAta / nArada muni sArayo vaha bhAti / / nArada ke mana uThayo ahaMkAra / gahI silA saba upari mAra ||742 // be bhaneka ihAM eka sarIra / isa vidha parI nArada para bhIra / / pakaDa liyA dola paraba ! sAsa jalAsa mAthi 17:3 / / pApI mili dukha diyA bahuta / rAvaNa kA tihAM prAyA dUta / / dekhA vADA pasU ati jIva / nArada RSi kI bAMdhI grIva / / 744 / / so dekhi upasarga so pAyA phirapA / dekha pApa mana kopyA kharA / / hiMsA dharaNI kahI nahI jAta / rAvaNa soM kahI riSa kI bAta / / 745 / / rAvaNa dvArA mArava ko sahAyatA karanA rAvaNa senA tahA paThAi / kahI marusa ne bAMgho jaai|| bAjai mArU dauDe sUra / dasoM disA su rahI bhara pUra ||746 / / bADA toDi pasa saba choDi / nArada RSa ke baMdhana toddhi / rAjA marula bAMdhi mahai liyA / vipra saMnyAsI ghakA diyA / / 747 / / bhAgyA presI rAvaNa daI / e saba mAro pAnI sahI / / e pApISTa pApa kA mUla / dayA bhAva iNa ke nahIM sUla / / 748 / / inahi mAri pou avaSoja | pherana hoya pApa kA coja / / jIva vipAsa batAvai gharama / aMsA kareM mIca kA karama ||6|| inake mAre kA nahIM pApa / e jIvA meM mAre grApa / / mAriinana paralaya karU / inahi baiMga tuma pahabaTa kArakhaM // 750 / / nArada muni cita mAyI dayA / rAvaga meM upadesa ima diyA / / e vAMbharae uttama kula bhale / rasacA laMpaTa kumAraga cale / / 751 / /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrAdi purANa meM inakA bheda / sukhI bhUpa hUM kahIM na bheda !! nAbhirAya ke riSabhakumAra tivAsI lakha pUraba rAja saMbhAra / / 752 / / RSabha varNana rahI prAMSa puravala eka indrANi // e haiM prathama tIrthaMkara deva / inateM calaI gharama kA bheva // 753 // e mAyA meM rahe mulAma / mana vairAgya upaje kiha bhAya // eka aparA thI paravIna / jAkI zrAva ghaDI voya tIna // 754 / / padmapurANa rAja sabhA meM nAcI bhalI / deza nRtya upajI mana ralI / / nirata karata tahAM pUrI lAva | khAi pachAu parI muSi ThAva // 755 / / bole bhUpa uThAbo yAhi yAkI bega gahoM tuma ha / maMtrI kahaiM yaha pAtara muii| tatra choDaghA saba pRthvI kA rAja bhara diyA ajodhyA rAja / yAra sahasa rAjA bhae saMga vana mauni gahI jinarAja / rAga cimaka cila bhaI / / 756 / / ApaNa cale ghara ke kAja || bAhUbala poyApura sAba / / 757 || dayA bhAva cita sahara taraMga 1" rAjA bhavara uThe prakulAi / / 75 8 / / bhUkha hamAsI sahiyana jAya / jo zrapaNe ghari caliye bAhra || to phira hameM bharata dukha de | a~sI manameM vitta ghare // 756 // vana phala khAI po nIra / jogI saMnyAsI tapa sahe sarIra // eka hajAra varaSa gae bIta / zrI jiNa upajyA kebala citta / / 760 // kevala vANI saMsya hare / tAhi surata bhava sAyara tiraM || bharata bAhubali baMDa / jina bhUjavala sAdhe tu SaMDa / / 761 / / lakSmI juDI bharA maMDAra / jisakA nirapata na bhAvapAra // gira kailAsa zikhara dehUrA kiyaa| ratanaviya saMvarAyA navA / / 762 / / to bhI lakSmI pArTa nahIM / dANa dekha icchA mahI // koI na sena dona ne Ai / taba vAmala kU thApa rAya // 763 // AdinAtha svAmI pe gayA / brAhmaNa kA byorA saba kA || riSabha deva kI vAraNI bhAI / vaha upAdhi tuma thApI naI ||764 / / jaina gharama ke niMdaka hoMi / pApa upadesa kaheMge loi // bharata bhaneM ina karihUM dUri / saya ko mAra girAUM mUla / / 765||
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhAva evaM unakA padmapurANa zrI bhagavaMta citta dayA dihAya / sakala brAhmaraNa diye chuDAya || cauyA SaraNa jagA setI huA / ghoDhA veda eva thApA juvA || 766 / / subhUmi cakravati kiye saMdhAra / tapasI mahatta bhaye tihAra / tada teM phera bhaye utpanna / choDo ina jyo pAvo basa / / 7673 bAmaraNa choDi diyA tatakAla / vinayavaMta bole masta bhUpAla / / rAvaNa kA kanaka prabhA se vivAha kanaka prabhA putrI gueemaI / rAvaNa prati vivAha kara daI 768|| eka varasa isa vItyA ThAma / rAjA maruta ne sukha ke bhAva // kanakaprabhA ke bhaI prasUta / citrA pRthvI lakSaNa saMyukta / / 766 / / hemAMcala gira rAvaNa gyaa| bhUpati sakala prAya kari nayA // / haimAMcala paravata ramaNika / tA viga bhUmi kharI sobhanIka || 770|| mahala karaNa kI ichA karI / saba mila samajhAyeM maMtarI || hyA ke raheM paradesI nAma / nAma laMkA hai purakhoM kI ThAMma / / 771 / / hyA ke baseM na kAraja hoi // / dekheM rUpa sarAI bhalA || 772 // unahI loka jANai saba koi taba phira ko mAraga ko catyA rAjagira nagara meM nikama Aya dekheM rUpa rAvaNa bahu bhAi 1 koI adArI dekhe nAri / bhASi jharokhA UbI dvAra 773 / koI galI kaI bAjAra / sabai kiye solaha sigAra || puruSa rUpa dekheM saba loga bahuri sarAhe puNya saMjoga / / 774 / / jiNapada nagara jaise naresa / rAvaNa ne jIte saba desa // milyA magAva prastuti karI / putrI vyATTa daI suMdarI // 77 // rAvaNa manameM bahuta ulhAsa prajA sukhI ima deha asIma dekheM namara sakala cihuM pAsa || zavarapa jIvo koDi varIsa / / 776 / bahuta divasa bIte isa gA~va sakasa loga mana bhayA uDhA / je bahuro case ApaNa ThAma || bar3e rahate bobhAsa ||35:1 udara pUrA kara ve loga / yo ke bhayo gayo viyoga | prasAda baDhI doSaja zrI ghaDI kI mana ikSA barI 1778 // 115
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurANa varaSA pATha divasa kI jhaDI / caturamAsa kI chaviNa karI / / savahIM kI pugI mana pAsa / rAvaNa bhuja bhoga vilAsa / / 776 / / rahe sataNa mahAna bhAvAsa jogaha hipa kA mAsa / / rAga raMga gAvaM malhAra | maMvaraSa prati pana huna dhAra / / 780 / / mora bhaMgAra papIhA raTo / caughA maMDI kAlI ghaTA / / vijulI cimaka garajai ghanA / paisA sukha rAvaNa nai banyA / / 7 / / bhAdrapada ke vrata koI naThAuM bhIjata jAi / kIcaDa mAhi bahuta dukha pAya || bhAdo mAsa dharama kA zAna | pUjA daNI sAmagrI AraNa ||GE2 // solahai kAraNa kA dasa kara / dayA aMga nisa vAsara dharai / / pUjA racanA maiM bIta ghaDI / caracA kara jainamata kharI / / 753 / / dasa lAkSaraNa kA pAla aMga / bahuta varata dhArI tA saMga / / caMdavA taNAM bahuta dehura / raMga suraMga bichavaNAM kara / / 7 / / ratanaya vasa pAla loga / mana vaca kAmA sAdhe joga 1 / pUraNavAsI pUnima caMda / rahasa ralI maname pAnaMda ||789 // saba hI meM dInI jyoNAra / bahuta bInalI kara manuhAra / / puNya prasAda adhika sukha bhayA / besa desa sukha bhugatyA nayA // 86 // iti zrI paramapurANe rAjAvata asa vidhAnakaM // caupaI vazama vidhAnaka rAvaNa ko kanyA kA madhu ke sAtha vivAha rAvaNa mana meM samajha gyAna / kanyAM vesakara bhaI pramAna It uttama kula koI dekha kumAra / karo kAja sukha gharI vicAra 11757 / / baharai kaka indra nara dauDa / kaisI bAta bAika bhori / / kanyA vyAha kari nIvarU / mana ghaSa kA saMsA parihara / / 788 / / maMtrI desa desa kauM cale / purapaTTama saba dekheM bhale / / mAye mathurA nagara majhAra / harivAhana nRpa mAdhavI nAri ||786 / / madhUna putra mahA balavaMta / sa lachana chavi zobhAyaMta / / samyagdRSTI mahA vicitra / nAma suNata saba kAMpa satra // 79 //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa maMtrI dekha bhayA ulhAsa vidhanAM puravI manakI prAsa || hariyA suLe hI samujhAya 1 madhu kuMvara ne dehu paThAi ||761|| rAvaNa pAsi calA tiha bAra barI hAtha hI hathiyAra maMtrI catura adhika prasadAra // vAke guNa kA aMta na pAra ||782|| rAvaNa pAsa jaba gayA kuMvAra | namaskAra kari karadhau juhAra // adhika rUpa dekhyo bhari naMna / subha maMtrI vinave subha caina // 793|| harivaMsarAja 11 barakhI daI devatA sisa / durajana dekha bhane~ bhayabhIta || 764|| yA sanamukha koI rahe na sUra vidyAdhara dekhira mAjeM dUra / / se guNavara bIra ke bar3e / jihAM laga cAhaiM sihAM laga par3e // 765 // seva tumari vitta meM dharI / mAyA seva karaNa isa gharI / / rAvaraNa dekha kiyA bahU bhAvaH / TIkA kiyA adhika mana cAva // 766 / / bhanI ghaDI subha dina sAthiyA / maMgalAcAra kuMvara kA kiyA || sonA dInAM agara apAra / bhAMti bhAMti kI karI yAra / / 727 / / madhu citrA samaye subhavAra magana rahe nita bhoga makAri / / mukha meM basaM madhupurI deza / harivaMsI sukha kareM prasesa | 718 | | madhu kA vRtAnta 117 phira zreNika pUcheM kari joDi / madhu kI kaho mujha bAta bahoDi / / deva madhu krima huvA neha / jyoM merA bhAje saMdeha ||766|| taba zrI jisa kI vANI bhii| saba ke mana kI duvilA gaI / / dhAtakI dvIpa rAvata kSetra dhArA nagara tihI rAya sumita ||80|| 1801 // vibhavI nAma brAhmaNa putra docyu vidyA par3heM vicitra / brAhmaNa putra pradhika zrAbIna / padmA giraghA karaNakA lai bI fte prati bhikSA mAMgira khaaii| jaisI hI viSa kAla vihAya / / rAya sumitra vidyA thA baoNla rAja baiMThi tujha karUM mola ||802|0 baiThyA rAja tabai suSa bhaI / bahuta vibhava brAhmaNa ne daI / / Apa varAbarI vabhiraNa kiyaa| rAjA bana krIDA meM gayA ||803 // ghoDA chuTayA bhIla kI purI / vana dekhyA saba sudha bIsarI // tihAM rAjA bhIle ne tathA / vyAhI vanamAlA sukha lahyA || 804 |
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 | mAsa eka bIlyA tie desa | phira mAyA nija nagara naresa || brAhmaNa suriMga rAjyA prati milyA 1 dekhI banamAla' cita calyA ||605 // jo aisI meM bhogalaM triyA / to sukha mAno yaha cita dayA || yA ke adhika vidyApyA maina | tisa bAsara dehI nahIM baMna // 806 / / kAmala brahmA hara tapa TaracA / tapa saba khoi catura sukha karaghA || saMkara nAMcyA gadA kara lyAi / tapa khoyo rasanAri lubhAya ||807|| kAmabaMda hai prati balavaMta / dhanya jiko jina rAkhyo daMDa // brAhmaNa chIjai dina dina deha / rAjA ke mana bhayA saMdeha ||50811 iha kyoM durabala hubai ghara yA ke bheda na jAye viprataM nRpa pUche bAta / tuma || prapaNAM bhAso viratAMta // 806 // padmapurANa kisa kAraNa tujha bINa sarIra to ku hai kAha kI pIra // sAMcI bAta kaho samajhAya / to mero saMsaya miTa jAya / / 10 / / brAhmaNa kama bole verA / bAke~ dAha lagAI meM || lAja sabada bole kisa bhAMti / kAMma pragana kaise hisirAta / / 8115 choDI lAja suraNAyA bheda / iha varaNamAlA kAraNa kheda || rAjA kahe sugoM dvija misa / tuma kachu sanameM nArAjaM citta / / 12 / / jo vaha icche to tuma lehu maiM toku donI nisaMdeha || khaThapA vipra devI ghaTa gyaa| rAkhI ku upadeza vaha bhayA ||13|| tuma abhI deyI kI jA / maDha bAhara sakhIya basAu || rANI maha ke bhItara gii| dekhi seja viThAI naI 3814 // viSe na khAya mare prbhyon| je nArI parapuruSa ko rameM brahmaNa vacana payaM tAhi / rAmo dekhi rahI murajhAi / / brAhmaNa su bolaM vnmaal| paranArI jaisA hai kAla ||15|| naraka jAhi ve jIva nidAMna // kho nArI nIvI gati mai khoTI gati meM bhara meM soi // sUkarI kukarI gadahI hoi / tila sukha bahu bahu dukha hai / chedana bhedana ke dukha saha // 81 // tAsa phutanI lyAne bhg| e phala laI sIla kari bhaMga 11 dvija ke mana ko miyoM kuphaila damA bhAvaM pragaTayo zubha maiM 818 //
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmi sabhASada evaM jamakA pamapurANa grApa kara nidA pApaNI 1 khoTI budhi karI meM ghaNI / / presA meM citta prANyAM pApa / so kyoM miTa kiyA vilalApa ||816 // sahamAli nimAramA ! nAmajapa dekheM parA // taba nRpa dvija kA pakaDapA hAtha | bahuta pApa upa apaghAta // 20 // pApa kareM pragani jasa marai / viSa phAMsI phune gira pdd'e| vA naraka ghaNAM bhava hoya / tAhi sahAya kara nahIM koI / / 21 / / brAhmaNa gamoM aisa saba tyAga / sari kari abhyo gharaghA vaha sAMvi / / eka divasa ghanahara ghanaghora / calI pavana uDi gae mahori / / 22 / / rAjA dekhi bhayo rAga / rAjaniti viyA saba tyAga / / sutane nija pada diyau naresa / mApaNa liyo digaMbara bhesa / / 23 / / dahI chIDi gayA IsAna | pAyA jita svarga loka vimarmANa // una dvija bhramata nara dehI yarI / saMnyAkI kI tapaspA karI / / 824 / / mari kara bhayA niramalaka deva / abadhi vicAra kiyA bahu bheva // mumitra saya thA merA mitra / una mujhasauM rAtrI bahu prIta // 525 / / bhaba vaha madhya loka avatarA / madhu sumitra milumo parA // ratana bahuta tina mayu meM diyA / barachI eka bahu gugI thiyA / / 826 / / saba sukha sauM rAja madhu bhUpa / kahAM laga varaNAuM tAsa svarUpa / / prahAraha varaSa gaye jaya vIta / bahuta desa ke bhUpati jIta / / 827 / / taba phailAsa paravata pari gayA / zrI jiNa vica dharaNa prati nayA / / praSTa dradhya sauM pUjA karI / paheM maMtra jinavANI kharI / / 28 / / duliMgapura mala kuvana digapAla / suNi rAvaNa prAyA mupAla / / tinane jIte haiM vaha deza / uba una ihAM kIu paravesa // 26 // patrI iMdra bhUparne likhI kiMkara jAya dInatA bhanI / rAbaraNa nalakUbaDa pari gayA / ciTThI pAMci karo tuma dayA // 30 // prabhugI usakA Upara karoM / nalakubaDa kA maya suma ho / indra kara pUjA jiNa nAtha / senA daI sUta ke hAya / / 31 // yukha bana ghaddha gADhA soM jaisoM bhage / bAhira nIMkala mata sro|| pApa gayA pahiva bana pAna / pUSA karo liye paMca nAma / / 831 //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ paprapurAsa ve gar3ha meM pahuMce saba prAya / dIye kibAre bhItara jAya / / so jojana UMcA maTha dekhi / dasa jojana cauMDA su biseSa 13833|| kAMgare kAMgure dharI kuvAMna / hathanAM tAMkA aMta na pAna // pUjA karI rAvaNa nIvaracA / dekhyA gaDa sApara mana bharaghA / / 34|| sUra sumaTa bahu diye paThApa / gaDha ne hAthI diye ikAi / / dAMsa TUTa kara mastaka haneM / inakA kada dAva nahIM bane / 835 / / rAvaNa para taba bhAye ghane / ase kaThama na dekhe sune / / golA golI lagana vANa / tA gaDa pari kyA cale sayAna / / 836 // yaha suNi rAvaNa caDhacA vimAMna / gyAraha maiM mohaNi balavAna / / Upara taM molI kI mAra / ulaTI senyAM hoI saMghAra / / 837 / / cyAra jojana golA vistAra / jahA~ par3e tahAM paralaya kAra / / bahate loga jur3e sAvaMta / taba bole maMtrI vinayavaMta / / 3 / / yaha gaDha kaThina pAvai nahiM hAtha / aba phira palo laMkApati nAtha / / bole bhUpa mahA balavaMta / jo chekaM to loga hasaMta / / 836 / / aba ihAM raha kari kage upAva / jo gaDha pAva kie hI dAva // kailAsa kI khoha meM morace kie / bahuta upAya bicAra nae / / 540 // Upara bhA nala kUvara ghanI / rAvaNa ke cita citA ghazI 11 kupavaMta suniye hai sahI / una jItI hai saMgalI mahI / / 841 // eka bAra hUM darasana karau / dasasira destra sumsa mana gharasa / vanamAlA dtI nai tter| rAvaNa pAsi jAya ke bera / / 842 / / prasa koI mUrNa nahIM koi / kahie aMtahapura kI Thora / / jo tuma DhIla kAma kI kro| prArasa vega tujha para hAM karo // 843 / / dUsI kaI bhaya mohUM jAya / jaMda phaMda soM prAnauM rAya // mAmaraNa saji dUtI gaI / johana mohana vidyA laI 11844 / / maMdira mAMhi niramaya rahai basI / rAvaNa dekhi mana meM prati haMsI / / pUcho gapa kaho sata bhAva / kavaNa'kAja pApI isa. ThAva // 845 // nalakUbar3a ko hai paTadhanI / rUpalakSaNa sohai prati dhanI / / tuma sau bahuta kahIM vInatI / darasaNa dehu kRpA kari pratI / / 846 / /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA pamapurANa aba tuma jaTho calo usa pAsa / donyAM kI pUrai mana grAsa / / rAvaNa kaha dUtI soM bAta / para ramaNI saga narakaM jAta / / 4 / / jI jhUThI pAtala par3I / ase neha jAgauM para tirI / / jese ulagaNa DA koi / kukara dauDi gahai phuni soi / / 848 / / asI jANi parAI nAri / satta na choDU isa avatAra // dUtI bolI phera risAda / tohi abhAga udaya bhayo prAya / / 846 / / jaitU vAkI mAneM bAta / gaDha tokauM prAva parabhAta // rAvaNa kahI maMdImeM baMzika tAliko mAga matrI samajhi sIkha yaha daI / vidyA vA pe hai guNamaI // rasa meM leha ke vidyA mAMgi / pAchai usane kIjyau tyAga ||11|| rAvaNa phira dUnI paM gyaa| rAgI prati saMdesA diyA / / tuma merI icchA jo dharo / vega prAya tuma darzana karauM // 852 // rAvaNa pAsi mauM tI gaI / rasa kI bAta ghaNI paraNAI // rANi kaM mana bhayo bhAnaMda / vigasa jema kumodanI caMda / / 8535 // vidyA sumari kari caThI vimANa / rAvaNa kI diga pahaMcI bhAna / / bI semyA pari jAya / kAma nahari kahuM kahAM samAya // 854 / rAvaga kahai devI tuma sugNauM / gaDha pari jAvA cita mujha taNauM / rAgI jaMya muNoM naresa / maiM tumakoM bhejA saMdeza // 855 / / tuma no yAye nahIM usa ThAma / aba kisa vidha jaiho usa dhAma / / rAvaNa kannai vidyA mujha deha / to maiM terA mayA kare / / 85|| rAvaNa dvArA vidyA prApta taba rANI vidyA dI bhlii| rAvaNa kI pUjI mana ralI / / asAlaka ghidyA saba ta baDI / banasAla gar3ha tina sauM maDhI / / 857 / / meM vidyA pAI tiha vera / taba senyAM lIyA gaDha ghera // toMDa poli kapATa mayaMna / ghaMse subhaTa bAje jaya dvaMdva // 558 / / rAvaNa kI vijaya lUTa liye saba hATa bAjAra / mala kubar3a taba suNI pukAra | bar3hayA kopa bAMdhe hathiyAra / sUra subhaTa saba liye haMkAra 1856|
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurAsa mAyA zrAya iNa para harI / dekhata saba kI mudhi bIsarI / / bhabhISaNa sanmukha doDaghA Aya / duhUMghA judha bhayA pradhikA 3860 / / nalavaDa bAMdhiyA turaMta / bhabhISaNa jItyA balavaMta / / banamAla gar3ha sama nahIM aura / bahuta desa pahuMcyA vaha sora / / 861 / / rAvaNa kA jasa pragaTyA gharaNa / uparaMbhA bhAna surata ghaNAM / maiM vidyA rAvaNa meM daI / mar3ha pAyAra jIta saba bhaI / / 862 // merI bahuta karaMgA kAMzA / gaI aMta:pura anI jANi / / rAvaNa ne mada mAnara diyA : mAtA vapana musna mau boniyA / / 863 / / tuma gururaNI mujha vidyA daI / tuma mujha mAta dharama kI bhaI / / guruNI mAtA sAha kI strI / pAvaja Azrita gAMva puSI 118641 / itanI mAtA puyI samAna / joga ajoga kara pahicAna / / nalakUbara kI rAjA se bAta nala kUbaDa ko liyA bulAya / tiNasoM kahI bAta samabhAya / / 865 / / jo tuma cAhI ApaNa desa / to mujha pApa mAnau dhau yesa / / jo tuma kucha iMchA so deu / aba tuma mAMnI mAharI seva // 866 // aparaMbhA mAtA kI zora / tuma haTha rAja karo subahori / / nalakUbaDa bole kari gyAMna / maiM pAyA hai iMdra kA ghAMna / / 867 / / nija prati bojha avara kA hoya / tAko bhalA na RhasI koI // janama janama ko pahU~ kalaMka / apane jI kI mAneM saMka 1186 / / nala kUbaDa choDI vaha nAri / vijayAI pahuMcyA tihabAra || rathanapurahaM iMdra 4 gayA / saba vRttAnta nara vaisoM kahyA 11866 / / suNI bAta jaba kopyA iMdra / rAvaNa ne iMlyAuM caMdi / / maiM usane donhI yI chUTa / una deza meM macAI luTi / / 670 / / dekhi ju vAhi lagAUM hAtha / asI phira na kareM kiraNa sAya / / pUchyA jAva phira taasuumtaa| bhaisI bAta sikhAno pitA / / 1 / / jiha vidhi rAvaNa ne kyoM jIta / yuddha taNI samajhAyo rIta / / sahasrAra bole samajhAya / rAvaNa rAkSasabaMsI rAi ||872 / /
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa una kayalAsa chatra sira liyA / badhavaraNa jama ko dukha diyA / banasAla gar3ha liyA chinAya / bahuta bhUpatI sAdhe jAya // 173 / suma vAsoM kima sara bhara karauM / rupaNI kanyA de krodha pariharI / / apaNo kIjyo nirabhaya rAja / nija bala samajha kIjiye kAja // 874 indra dvArA koSa karanA tabai iMdra boliyA risAi / purakhA bhaya budhi saba jAya !! je chatrI bharane se Dara / tevauM naraka nigodI para / / 7 / / maiM kehari vaha vaMtI pAda / bhAja dekhi sIMgha kI chAi / maiM aba laga kInI hai gaI / vAkoM budhi maraNa kI bhaI / / 876 / / sUravIra saba liye bulAi / desa desa ke prAe rAya / / haya gaya rama sAje tihA~ ghane / maba sAmaMta deva se bane / / 877 // saMbI dhanuSa liye baha vANa / jama dharama huga bhale nIsAMna / / lAkha pacAsa hasti cala Dora / mAga vAna pArI pora // 27 // rAvasa ko senA unateM rAvaNa senyA sAji / nikasyo yuddha karaNa ke kAja // vAnara baMsI rAkSasa baMsa / dharaNe bhUpati uttama aMsa ||87611 daityanAtha paradUSaNa bhUpa / veza deza ke subhaTa anUpa / / saba sAmaMta mana mAhi maDola / pAleM apane prabhu ke bola / / 880 // pacapana lAkha Dori gaja cale / prastra aneka saubha tihAM bhale // gyArasaya chohariga dala saMga / silaha saMjoga bane saba aMga / / 81 // douM sanamukha dala bhaye pAya / donU taraphai dhure nIsAMga / / chUTeM tIra tupakahathanAra / jaise ghara panahara dhAra / / 882 // duhudhAM laI sUramA balI / doyu senyA bahu vidha dalo / / rAkSama rUpa laDe vikarAla / bAnara baMsI saba mukha sAma / / 853 // dekhi inheM bhaya upaje ghanI / deva jema vidyAdhara guNI // mAra khaDaga muMu gira par3e / muDa muDa bahu laDate phireM / / 884 // mahI indra senApati tihaMdAra / bhaI bhabhISaNa svoM taravAra / / senApati ajha bhuI giryA ! zrImAlI taba Upara kI // 8 //
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa kuMbhakaraNa taba kInhI daura / sUradIra duI aura // iMdrajIta meghanAda taya dhase / ghaNe loga jama maMdira bse11886|| siSavAhanara kanaka ma sUra / tinaka judha kiyA bharapUra / / zrImAlI mAlyavAna kA pUta / ghAi laDyA senA saMyukta 1 87 / / durajana dala e paralaya kiyA / rudhira taraNA ali nAlA thayA // dvArA yura indrabhUpa prAyA cadi balI / aM aMsa puna saMga senyo bhalI putra pitA mauM vinatI kare / merA kahyA kyoM na ura gharaM / / moku prAzA dIje pAja / vega saMbArauM tumhArA kAja ||86 / / rAvaNa ko bAMdha? jaba mAya / mohi parAkrama dekho rAi / kahai iMdra putra soM bAta / tuma ho bAlaka komala gAta ||860 aba tere khesaNa kI bAta / tuma sussa bhugato iNa saMsAra / / bAlaka kIDA kI hai bayasa / suma biNa kAma kavaNa iMha desa / / 861 / / terA bharaNa kema dekha naMgA | aMmeM kahaiM putra so baina / / jaivaMta indra bola kari joDi / tuma para baiTho nirabhaya aura ||862| rAvaNa pakaDauM senpA sAja / jyo pakaDa tItara nai bAja / / maMsI vidha rAvaNa naiM gahu~ / palamAhI sva senyA dahUM / / 863|| jayaMta indra kari suriSa palAMga / bhale liye jodhA balayAMna / / zrImAlI sulaDA bahUta / lagI gadA bhU paDyA turaMta / / 864) sevakAM pArA kari liyA uThAi / sItala pavana bIbhanAM bAya / / calyA kuMbara lime hathiyAra / hastI Upara bhayA asavAra / / 865 / / zrImAlI upara mAri taravAra / mAthA cheda bhayA tiha bAra // senyAM vidhala rAvaNa kI bhaI / indrajIta ko iha sudha bhaI 11866 // kA parI jyAM barasa meha / paravata samAna par3I mRta deha / / sUra subhaTa tihAM bahu kaTe / pAle pAMva na koI haTe / / 867|| jayaMta kuvara ke lAgA dhApa / mAyA indra kodha ke bhAva / / itara rAvaNa car3hayAM dasasIsa / saba hathiyAra gahai muja bIsa 1818 saba sAvaMta liye kara saMga / durajana vala karabe ko maMga / / rAvaNa kahai disAyo indra / kosa doya dekhyA muvacaMdra ||6||
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa pani para bAta calyA indrajIta ko riyo chatra pamara tA Upara bhalA / kA dala pIkA ha rAvaNa dekhI suta para gADa / doDaghA tihAM krodha kari bADha | bAraNa pragati kI jAla meghavAMga jyoM varaSA kAla rAvaNa aura indra meM yuddha 01 / / astra gayaMda sUra bahU kaTe / tatra na sena duhuMghA ghaTai // rAvaNa dayA vicAre hiye / ita uta ko yahAM kyoM kSaya kiye // 102 // mujha ne to hai indra se kAma jAsu sammukha karU saMgrAma / / sumati sArathI prati samajhAi | indra sAmhAM hI calie dhAya / / 603 / / 1 varaNa caDhyA siMha ke ratha / hAthI caDhyA indra samarasya // do bhUpa sAmahI lare / chuTai bAsa meha jima paDe / 604 || anAra khoDyA vAMga bujhI agati ubare bahu prANa / / indra taraNI ronyAM bahi balI / indra bhUpa vidyA sAMbhalI // 67 75 / / aMkAra jaba choDyA bArA / bhayAM aMdherA gae sAM // unake sukaMtu nahi aMdhera / rAvaNa kA dala mAya ghera / / 606 / / ujvala bAraNa rAjA cita kiyA / chuTata hI gra gherA miTa gayA |1 indra kareM taba vA so mAra gayA kyoM nahi mAneM hAra ||607 / 1 rAvaNa candrahAsa kara gyaa| bhaI mAra dhIraja nahIM rahyA || kAtara bhAji chipAveM jIna | sUra subhaTa nahIM bhorDa grIna ||6086 / / ajita kumAra sI iMdrajIta / dAmA juSa bhayA bhayabhIta || dekhe jhAMka pitA kI choDi hoki gae dou tara taba choDa / 606 // 125 kisa hI bhAMti Tare nahIM pAMva / indrajIta rahyA tihi ThAMca / / indra' indrajIta kI gahyA / dAvAthi lareM haiM tihAM / / 617 / / I patitaM dauDaM uttare / dInyU bhUpa malla jima bhireM || kabahUM Upara kaba tale ausA yuddha kiyA una bhalai // 111 // pakaDamA indra bAMdhi gahi liyA / lekari baMdIkhAneM diyA || saba senA mana bhayA AnaMda / nirabhaya thae miTA dukhada // 1123 bhUpati sakala Aya kara mile| rAvaNa phira laMkA gar3ha cale / " pariyaNa mAhiM badhAvA bhayA / smoM kuTuMba laMkA meM gayA / / 13 / /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 papapurANa puNya prasAda jIta baha bhaI / puNya vibhava caugarapI thaI / / tAta puNya karo manalyAya / sukha saMpati bAdhe adhikAi / / 614 / / pahisla puNya taNe saMyoga deza bahute juDe / jIte bhUpa aneka bola Upara kare / indra narendraha sAdhi sakala jaya jaya bhaI / jaina dharama parasAda asAtA saba gaI 1915|| iti zrI papapurANe intra prabhAva viSAmakaM / / 13 vA viSAmaka caupaI mahanAra kA rAvaNa ke pAsa jAnA indra ko saba roke raNavAsa / akSapAnI taji kara upavAsa // jayavaMta kuMvara bahuta bisalAya / nagara loga citavaM bahu bhAya / / 16 / / sahasrAra karika manuhAra / samajhAyA sagalA parivAra / / abahu rAvaNa pAsai jAuM / merA kahA mAnagA rAu / / 617 / / indrataNI meM DArDa baMdi / jyauM pariyaNa meM hoya prAnaMda / / saba pariyaNa kauM dhIraja diyA / laMkoM taga payAzA viyA // 11 / / maMtrI suSara liye napa saMga / rUpavaMta saumaiM saba aMga / / pahuM te laMkA samudra majhAra / dekhI svarga pUrI umAhAra // 616 / / siMgha duvAra pahu~mA mUpa / vaNI pola tihA adhika anUpa // pIliye khabara rAvaNa sau karI / mAMhi bulAyA vAhI ghaDI // 620 // rAjyasabhA mohI nupa gayA / rAvaNa uThakara Adara kiyA / siMghAsaNa baiThAyA rAya / puruSA jAriga karI bahu bhAya / / 621 // intra ko chor3ane kI prArthanA sahasrAra rAjasa prati kahai / putra viyoga mama hiradA dahai / indra choDyo mane bahu hoya / tumArI kIrata kara saba koi / / 622 / / tuma bhAgyA mAnegA indra / kRpA karita choDo aba baMdi / bola. rAvaNa prAmA yahI / nagara duhAra nita uTha sahI / / 623 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakI padmapurANa dharatI chir3ake apara hAtha to choDu ugane kA bera guNI bAla mala vismaya bhayA / mAthA nIce rAkhyA nayA // 1 taba rAvaNa samajhI mana bAta rANI caMdana vichake sAtha // AgyA bhaMga kare nahi phera / / 624 / / bole sahasrAra subha caina / maMtrI sabada hoya mana caina // hamahI indra samajhAyA caraNAM / tuma usakI sevA kari jAya asubha karama tAkI mati harI indra ko choDanA tuma puruSa jaisA hama tAna / / 625|| I mahAbalI upajyA rAvaNA 1626 / / se usane raheM samajhAya // sIkha hamArI lAgI buge ||27|| una tumasU kiyA yudha ju ghaNAM / puruSA vayaNa sabai zravagaraNA / / puruSoM kA mAnyA nahIM kayA to dukha mAna bhaMga hoya sahyA // 1828 / / je subudhi pati sugyAMna / puruSAM kahU~ su kareM pramAna // rAvaraNa sahasrArasoM kahai / bhrAtA indra merI liMga rahe ||26|| zrI sAjA balI na prara / jo mana icchaM soyoM Thora 13 karo rAja nirabhaya bhuvanesa ||30|| jo cAho zrApaNA desa gale taM dyoTAlyo rAja / manabaMdhita kA hai kAja // sahasrAra nRpa prastuti kreN| tuma darasana se dukha dIsare ||31|| tuma ho tra esaTha salAkA puruSa | dekhata manameM upaje haraSa / / tArtha bhae hama prabhu Aja rathanUpura kA pArva rAja // 632 || hai bar3A puruSAM kI yaaNv| vahAM ke baseM hama pragaTe nAMma // beDI kATi diyA indra choDi / toya hathakaDI DArI toDi ||33|| 127 haiya gaya AbhUSaNa pahAya / rathanUpura ko diyA paThAI // apane ghara pahuMcyA indra / saba pariyana meM bhayo zrAnaMda ||34|| indra citta meM bhara meM ghanA ih upasarga kahAM hra banyA // apAna pANI nahIM ruvaM / esA rahe rAta dina soca / / 635 / / rANI deza bhAgi bhaMDAra / sabai bhayAnaka lage ujAra hama gaya vibhava seva pAlakI / kuchu na suhAya lagaM jvAlasI / / 136 / /
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 pApuram indra kI vyayA -jA kA mArakare ga mAra zarAsa vAva / / bahuta divasa' bIte isa bhAti / taba kachu surata bhaI nRpa mAta / / 637 / gaMdhamAdana parvata para gayA / thI jina maMdira meM pragaTayA / / namasakAra kari pUjA kii| UMce te senA diTha paDI 30 // indra bhUpa upajyA mana soca / sahayakSohiNI ghA bhega bhoga / / gavaNa ne mana parasaya kiye / bahuta duHkha una mokU diye |183611 usa rAvaNa kA jAjyo poja 1 laMkA mAhi par3Iyo roga / / dhAkA paralaya homa jyoM rAja / unahI bigADayA mega kAja 18601 mere zrI vidyA lkssmii| haya saya vibhava tapI nahIM kI / / una mAtraraNa saba yahavaTa kiyaa| bahuta prakAra mujhe dukha diyA / / 4 / / vAkI saMpati jo nAsa / una mujha prati hI dikhAI bhAsa / / indra sagayaya bAraMbAra / bahura gyAMna maya kiyA vidyaar| 42 // samajhi samabhi manameM pachatAya / maiM kyoM sarApyo rAvaNa rAya / / sarApa diye ani dAr3he pApa / apanI karanI khAdha pApa / / 943 / / rAjabhoga thira nAhI mahI / prArI gati mAhI mukha nI / / puNya saMjoga mila bahu ridha / puNya ghaTayAM nAsa saba sudhi / / 644 / vabaha rAva kabahu va raMka / kAbaha jIne gaDha mati baMka / kavaha baiTi siMghAsaNa cala / kabahU pAyaka poyasa danna / / 45 kavaha deva kavaha nArakI / kabahU manupA hUM tiraNa cAra yI / / cadi badi hoi karma kI cAla / cyAgati meM vyAyai kala 11646 // maja bhAga meM acchI praceta / yA parasAda bhaI mujha caita / / jo bahai itanA karatA nahIM / myAMna mujhe. kima hotA sahI 116 aba maisA garayA tapa karauM / kATi karama paMcama gati vA / / municandra kA prAgamana iha vicAra cita baMThA indra / tihAM eka prAyA muni candra 648|| cyAra zAna kA dhAraka jike / darasana dekha hoya subha mate / / namaskAra kIyA kara jora / TUTe janama jarA kI Dora ||646||
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA padmapurANa suNe gyAMna ke succhama bheda / tAtai hoi karama kA cheda / / prabhu mere pUrava bhava kahau / kavaraNa karama te duskha bahu laho / / 650 / / indra ke pUrva bhava muni jaMpa pichalA viratAta / bhramyA lAkha caurAgI jAta / / layA janama bhIla ke geha / thaI putrI tA kRSThI deha / / 651 / / mukha vikarAla capaTI naak| cudhI progkha mugya dIsaM bAMka 11 janamata mAta pitA mara gaye / aise duHkha vA pati meM bhae / / 5 / / hote mari phiri dehI dharI / muni darasana se rAjagraha parI / / tapa kari pahu~tI svarga vimAna / pUraNa prAva bhugatI sura thAna // 53 // ratanapura nagara tihAM gomaTarAya / kudamANI rANI jara Ai / kSIra pArA tahAM huI putrI / tapa kari svarga loka thiti karI |1854 || kSetra videha ratnasaMcaya nagara / prasaMmata ghardhana rAvala an|| guNavaMtI rANI paTakhanI / puNyasaina putra bhayA bahu guNI / / 955 / / rAjA ne dIyA pada liyaa| rAjyabhAra saba sutane diyA / / guNasena suNyA bahudharma / sithala bhae asubha saha karma // 656 / / loDa rAja dikSA laI jAi / svAdhyAna tapasoM mana lyAi / / dahI chohi prahamIndra vimANa / bhayA indra pAyA sukha prAna / / 157 / / vahA~ te caya rathanupura desa | sahasrAra ke iMdra naresa // pUcha indra koi phara joDi / prabhujI merI ko bahoDi / / 658 / / koNa pApa mAna bhaMga bhayA / saba sukha kavaNa karama te gayA / / rAvaNa dvArA indra ke mAma bhaMga ke kAraNa kyoM rAvaNa mujha dInA duHkha / mUlyA sakala rAja kA surana / / 656 / / munivara bole prAtamagyAMna / jatI sumararaNa dhari dekhyo dhyAna / / arajayapura nagara anUpa / aganivega vidyAdhara muga / / 660|| mAnaMdamAlA putrI tA geha / kokila sabda kaMcana sama deha / / tAka pitA svayaMvara racyA / sakala sauja sAmagrI sacyA // 661 / desa desa ke pAe rAya / maMDapa tala baiThe saba dhAya / / kanyA hAtha laI varamAla / guNavaMta pecara gala dInI DAla 1IEF2||
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 papurANa ciyo vivAha ghar3I subha sAva / bhoga bhugata kInI ati vAdhi / / eka dina sUtA thA AvAsa / vidyAdhara le cale aAkAsa' 1666 / / grAnaMdamAlA jAgI tiraga bera / sejyAM akelI dekhI phera // taba upajyA manameM vairAga / sakala vastu kA konA tyAga / / 664|| sAvanI nadI taTa tIra / paraca svarata munivara tapa dhIra / / vibhA laI munibara meM jAi / karai tapasyA mana vaca kAya / / 665 / / gUgazA jAgyA siMha yAra / vidyAdhara soM kInI mAra / / bhAji gaye durajana ke loga / prAmA nija nagarI meM loga / / 666 / / denI nahIM triyA ghara mAhi / ciMtA karatA gaI sAMjha / / gaI surata muni yAnaka gayA / krodha vacana mukha soM boliyA || 667|| mere Darate loyA joga / ajI abhilASA rAsa bhoga / / sohAgariNa teM vAI karI | prAI tujha marane kI ghaDI / / 6 / / munivara ku' bAMdhyA yahubhAti / mAracA pAche mukkI lAta / / munivara kachuvana ANe citta / sahai parIsA pApaNaM nitta / / 966 ittanoM hai pAsu varzana / so mujhana bhugatyA paravAna / / cidAnaMda sauM lyAyA dhyAna / hyAM isakA hosI kalyANa 1|670|| volI nAri pati ne de gAli / re pApiSTa muni kiyA behAla / / e munivara mana aMtara rahaiM / chaha ritu ke dukha aseM mahaiM / / 671|| te kyoM prApta upadrava kiyA / kiraNa hita sAe prata dukha diyA / terA homo rAja kA maMga / isa sarApa diyA tiNa saMga / / 1721 munivara titha righa kI bhaI / vA samma rikha kalyANa ne daI / / guNasena soca kara mana mAMhi / iha sarApa dalaNe kA nAMhi // 673 / / sIlavaMta kA vacana na la / maiM to pApa bahuta hI kara // vaMdhaNa diye sAdhu ke yoli / ati madhIna hoya bola bola / / 674|| mujha meM ghAja bhaI aba budhi / mAyA jAla teM bhUlI sudhi / / yaba kaSTa aisA karUM upAva / nAsa pApa lahU sukha ThApa / / 7 / / muniyara karI dharama kI Teka / satra mitra sama jANaM eka / / munivara kaha~ gyAna ke bheda / tapa kari mahendra bhayA yaha deva // 676 //
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa uhA~ muni iMdra zudharma vimAMgA / yAtra mumati rAvaNA bhayA prAMna / / guNasena jIva bhayA tU indra / yA sanamaMya kiyA tujha vaMdi // 17711 pichalI suriMga mana bhayA aDola / rAvA kiyA mitra kA bola // jo una mosoM kInhAM judha / to maiM lahI dharma kI budhi / / 6 / / ghA ke ha jo mukata kI ThoDa / vA parasAda gaI mujha ghoDa 11 sudhyAM dharama rathanUpura gayA / jayaMta kuMvara ne rAbara kiyA // 79 indra dvArA muni zaikSA indra bhUpa digaMbara bhayA / teraha biMdha sau cAritra liyA / / saha parIsarasa mAsa ! karama kA pAte / 6. kavalagyAMna sandhi tasu bhaI / je je sabada dudubhI AI / / parama prakAsa saMvodhe ghane / indra munIndra bherA ve bane // 981 // indra bhUpa iha vidha ghalI, dhagyo dharma haTa cita / / bhavasAgara te uttara kari, sukha bhugateM vara nitta / / 2 / / caupaI bhukati gayA munivara zrI indra / pAvaM sukha sAsvate pAnaMda / jyoti hI jyoti ekaTI bhaI / indra pramU paMcama gati bahI / / 653 // ravi ucota paMdharA miTe / kevalavANI saMsaya miTa / / mana dhara kathA indra kI sunai / te nara aSTa karama ko hauM / / 688 // iti zrI pamapurAne intra nirvANa vidhAna / 14 vAM viSAnaka caupaI prajansavIdhe muni ko kaivalya prApti dIpa ghAtakI madhya gira mera / anaMtavIrya jiraNa kebala vera / sAvana parvata para jINa mAtha / iMdra prAdi devatA sAtha // 5 // baiTha vimAna deva saba cale / mukaTAM kI maNi somA bhale / / pRthvI dasoM disA udhota / ratanAM tasI virAja jota / / 686 // bAbA bAjai nAnA bhAMti / saba sura ghale jinezvara jAta // dekhi vimANa samaraNa citavai / taba marIca maMtrI bInavaM // 17 //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 anaMtavIrya svAmI jirAdeva / e saba cane tAsa pada seva // anaMtavIrya ko kevalajJAna pUjA kareM gyAna kalyANa ||8|| rAvaraMga dvArA vanyamA rAvaNa ke mana bhayA zrAnaMda darasana kAraNa deva jida || solaha sahasra bhU saMga liye / vaiti vibhAga gaye || | daI pradakSiNA sura nara jAya / namaskAra kIyA bahubhAya || doI kara joDira pUcheM indra / bAraha sabhA meM sUraja candra / / 660|| indra dharaNendra tihAM narendra / bhayA sakala prANI prAnaMda || pUcheM puNya pApa ke bheda | sugata vacana miTa jAye kheda 661 / bhagavAna kI vANI padmapurANa ||3|| zrI bhagavaMta kI vANI hoya / bhaviyarasa loga su saba koi // cha darabaara tatva nu rAti / nava padAratha ara paMcagAta / / 662 / / pApa puNya kA kareM sAMga / hiMsA taiM gati naraka nidAMna || madyamAMsa sahita je khAdda | jaMvara paMca kaThU barA kAhU kI cita dayA na kreN| te jIva nIcI gati pa sAta bisana je cita meM ghareM / sAta asatya vacana je mukha soM kahai / vyArU' gati maiM sukha na lahaiM / asatya vacana corI pariha / brahmacarya vrata vidha sa kareM ||15|| / ! naraka mojha dukha bhareM / / 664 / / parigraha pramANa kareM nahIM mUDha / bhava bhava meM pArva dukha guha / / sAta bisana ke sevahAra / te kabahUM nahIM pAyeM pAra || 666 || roga soga dukha paTeM bijoga / kAhU bhava meM miTaiM na soga || pApa karabha ke bheda anaMta unakA kahata na ta / / 667 // dharama karata sukha saMpatti hoi / ke manuSya ke sura pava hoi / / manuSya janma kA lAhA leha | solaha kAraNa varata kare ||16|| dazalakSaNa pAlaM dhari bhAva / ratanatraya jaMpaya jie mAMga || aThAIsa mUla guNa pArTI suddha / dharama dhyAna meM budhi // 966 // cAra dAna de vitta samAna / nisa uThi darasana kare vihAna || yAvara sanahI soM kareM dayA bhAva cita aMtara gharaM // / 1000 // -
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaya evaM unakA papapurANa sArastra purANa surataM mana lyAi / nisa meM bhojana bhUli na khAya / / meM jIva nisameM leya pAhAra / tirajaca mAhi maiM apAra // 10011 / vyAlU kareM na chIjatI bAra / darasana gyAMna caritra citta dhAri / / uttama gati meM Arija khaMDa / paMcendrI ko dIje daMDa // 1002 // saMyama ko pAla dhari bhAva / bhoga bhUmi pAvaM sukha ThAma / / supAtrA ne viSa soM de dAMna / SaT darasana ko rArSe mAna / / 1703 // mApa samAna sakala ne jAMni / dayA bhAva saba Upara ani / / dAna kugAtra phala nahIM kuccha / kuguru kudeva kusAstrAM tuccha // 1.004|| ina saMgati nIcI gati jAya / ghara je kaMda mUla phala khAya // pApa punya ko bheda na kareM / kuguru kudevA nizca paraM / / 1005 / / se jIva mari khoTI gati paDeM / bhava bhava dukha dalidra anusaraM / / samyaka darzana dekheM sudha / samyakagyAMna cAritra subudha / / 1006 / / zrI bhagavaMta ne pUje nitta / sumare guNavAda pari citta / / nisadina guru kI sevA kreN| mithyA saji samakisa prAdaraM / / 1007 / / ke vhai deva ke bhUpatI / samyaka te hoya paMcamagatI / / samakita binA na pAvaM mokSa / mithyAlI te bhava bhava dukha // 100 / samyaka hai ciMtAmariNa ratana, leha pAlo ghari ghyAMna / bhavasAgara ko hai saguNa, sahita kIjie mAna / / 1006 / / jatI virata teraha vidha dharai / bAraha viSa tapasoM agha hara / / kroSa lobha e cyAra kaSAya / rAgadoSa ye deya bahAi // 1010 // bAIsa saha pravAdhA nita / dvAdasa anuprekSA sau cipsa / / bhojana kara uDaMDa prahAra * saMyama kA rAsai dinu bhAva // 1011 / / dasa lakSaNa ke pAlai naga dharama saphala spauM rASai saMga // bAraha barata sarAvaga kreN| pAMca aNuvrata nizca dharai // 171 / / phuni pAla zisyAyata cyAra / sAtauM bisana taNa jibha dhAra / / purAma guNagrata dhArai tIna / so jANa zrAvapha para cIna / / 1013 // rASa sadA manameM saMtoSa / tRSNA tarja to pAya mokSa / lobharasa seTha kI kamA lobhadatta seTha kI kaho kathA / tiNa lakSmI bahute saMgrahI ayA // 1.14 / /
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacapurANa kurI khAi mahAduHkha bharaM / jahA~ tihAM pAyaka jima phirai / / sira pagaDI tala dhotI bAMdhi / eka dupaTTI rAkha kAMpa // 1015 / / jIraNa vastra triyA meM deya / dAna punya kavahIM na kare / rAba pura loga kRpaNa kaheM tAhi / vaha mamameM kachupAe~ nAhiM / / 1016 / / cAraNa muni pAe tirA vAra / sAhaNI dauDi karI namaskAra / / svAmI mhArA pUragha pApa / chatI Athi hama sahI saMtApa / / 1017 // kiNa prakAra hosI hama gati / lobhavasa ke dharamana citta / / atra asI vidyA mujha dehu / tIratha darasana sA bAraha / / 10 / / tava munivara ika vidyA daI / tAhi sumara budhi pAI naI / / lakalo eka baDo bistAra / bhItara te polAi sAra ||1016 / / vidyA sumarita s pari vaitthi| tIratha karagA cAlI zriya seTha / / paise nita prati tIratha jAi / rasana dvIpa pUjai jiNa sai / / 1020 / / tenI telaga donyu lhaiN| telagi rUsa lakahara maiM baDe / / sAhaNi caDhi pAlI mAkAsa / uttaraM ratana dIpa ke pAsa // 1021 // telA dekha acaMbha bhaI 1 ratana saMkali goda bhari layI // lakaDe bIca mAika chipI / bahuta jyoti ratanana kI dipI // 1022 // sAhariNa prAI ghari prApaNaM / telaNa prAnaMdI mana gharaNe / / telI prati dIne saba jAi / ratana eka gAha viMga lyAi / / 1023 / / sAha dekha mati aciraja bhayo / so ratana kahAM nai layo / / telA soM pUcha lobhadatta / mosI soca kaho mohi satya / / 1024 // te yaha kahAM te pAyA ratla / yA kA mohi batAbo jatna / / tela bharaNaM suraNau mama roTha / lakar3e mAMhi raho tuma paMThi / / 102 / / bhaI sAMjha seTha tihAM ghasyA / adhika loma tAke mana vasyA / / sAhaNi vidyA sumarI prAya / lakaDe vaiThi dIpa ko jAya / / 1026 // samudra mAMjha dekhyA sahalIra / iha lakaDA sAlpA gahai nIra / / vA lakaDe bati sAhariNa gii| huNyA sAha naraka gati bhaI / / 1027 / / sAhariNa pAyI ghara praaprnne| pUcha vAta tara muniyara bharaNe // kaho sAhu gayo ki pora / vAkU meMdUdU kisa Thora // 1028 / / munivara kahaiM pichalA vRttAnta / DUnyA sAha laphaDe saMghAta / sAhaNi kIyA mana meM soca / lobhavata kA iha niyoga / / 1026 / /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa 135 nita prati jati lakSmI deM dAna / pUje sAdhu deva bhagavAna // bila se bhoga dina mukha meM jAi / bhojana bhale bhale nita khAi / / 1030 // lobhadatta lakSmI lahI, kahavana jANyA bhoga / / pApa karama kari ekaThI, tAthI bhayo viyoga / / 1031|| caupaI bhadravatta seTha kI kathA bhadradatta seTha AdhIna / berca vastu parigraha lIna // dAna adattA leha nahIM pAyA / bAhara abhyaMtara cita kharA // 1032 / / eka dina kaMcana rAya' pradhAna / tasu dInAra paDayA maga thAna |1 sava dInAra seTha jaba lahI / bhadradatta citta soca kahI / / 1033 // kaMcaza pAsa gayA tirA bAra / napa kamI ko pUchamAra : kahA ducite bahuta udAsa / muna kaho karI bisavAsi / / 1034 / / kaMcana kahai mo pAsa dinAra / rAjA mujhe soMpiyA saMbhAri / / chuTa paDe mAraga meM jAna 1 tAsa soca kaha' bahu bhAti / / 1035 // annapAna mo kachu na suhAya / tiNa kAraNa mai rahyo murajhAya / / ve dInAra seTha taba diye / bhamo sukha kaMcana ke hiye / / 1036 / / bhadradatta kI prastuti kreN| dhanya seTha tu lobha na dharai / / sagalA loga sarA, lAhi / aisI bAta' suraNI naranAha / / 1037 // daI seTha ne ghaNI vibhUti / zrAdara mAna kiyA admUta // tAko jasa pragaTayo saMsAra 1 sata teM lachamI lahI apAra / / 1038 / / sati mAraga aMsA bhalA, tAhi karoM saba koDa / / donyubhava jasa bistara, bahuri mokSa pada hoi / / 1036 / / caupaI kuMbhakaraNa dvArA dharmopaveza kI prArthanA bhakaraNa pUcha kara joDi / svAmI bhASo gharama bahoDi // phavaraNa punya teM lahiye mukti / taisI mohi suraNAvo yukti / / 104011 manatavIrya jiraNa kahai vakhAraNa / kAraha sabhA suNaM ghari ghyAna / / samikata je pAla paricitta / utsama dhyAna vicAra nita // 10415
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 padmapurANa samavyAka vedakasama kitI / nizcaya vivahAra doSa viSa thitI / / parihaMta samAna deva nahIM koi / guru nirgrantha saMtoSI hoi / / 1242 // sAstra te jisa mAhIM dayA / iSTaSTi kareM nahIM bhayA / / deva kudeva hai pUje nahIM / pAkhaMDI guru kI bAta na sahI / / 1043 / / kusAstra meM mAna nahIM pAMca / nigraha kIje indrI pAMca // zraparokta kIje upavAsa | khoTe vrata te hoya punya kA nAma / / 1784 / / barata kara ke kaMdamUla ko khAya to kiyA karAyA niraphala jAya || ya mAhAra kaheM hama vratI / manuSya janma kI khodaM kRti 11045 / / ca ghaDiyA prathamI kare / prathavA ghaDo doya prazAsaraM // rAtri bhojana niSeSa kahIe mAnuSa kI jAta / / 1046 // bhojana rayaNa ta tihuM bAta je nara rayaNa bhojana khAhi / rAdhyasa sama jArigaye tAhi || pazu jAti se haiM amAna jaise mAMsa bhaSI haiM svAna / / 1047 / / I kITa pataMga mAkaDI ghaNI / vAphA doSa na jAya na gI // te saba gati prati SoTI lahaiM / roga soga dukha bhava bhava sahaiM / / 1048 / / : keI janama daladrI ho / thoDI prAtra haiM jiya soha || lakha caurAsI bhramaiM saMsAra / te kavahI nahIM pAva pAra ||1046 // bhojana rathaNa ta bari dhyAna / te bhava bhava mukha lahaiM nidAna || paMcami gati pAveM niravAraNa | sakala loka meM uttama // 1050 / / vahA~ ; jenara nizi bhojana kareM, kaMda mUla phala khAMI // te cihuM gati bhramate phireM, moza graMtha tihAM naha / / 1051 / / rAtri bhojana tyAge sarva / uttama kula pAva bahu darda bhale bhale miMdira pravAsa | ke sukha vilasa ke jAi prakAsa ||1052 / tIsa lakSaNI pAveM nAri / rUpayaMta rAsi ke upahAra // sa gAminI kokila gayA / samadra surAta mana upajata caina / / 1053 / / putra sapUta hohi tisu bhale / bahu khoTe mArga na ca / / sajjana kuTaMbaru bhAI ghaNe 1 prAdara bhAva kahata nahIM baNe / 11054 / / chahIM rAga arU sIsa rAmaNI / hohi nRtya sukha sobhA dharaNI // kanaka maI pAI ati deha socana kamala hai sasi neha ||1055 / /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA padmapurANa kUDala so donyuM krnnN| bar3I Ava bhugateM sukha sara || jaina dharama sauM rAkha prIta / satata dharama kI pAleM rIta / / 1056 / / nita uThi dvArA peSaraNa kareM / janama janama ke pAtiga hare // munivara ka viSayoM de dAna / yahA~ bheya kA rA mAna / / 1057 / / bAraha sabhA suvidha dharma / azubha bhAva ke TUTai karma // I bhUpa digambara bhaye / kinahIM vrata zrAvaka ke liye / / 1058 / / jaisA vita taisA le vrata / janama janama kA duHkha jahanta // rAvaNa dvArA vrata grahaNa vasoM bole bhagavAna tU le vrata kaTu nizcaya Ana || 1056 / / rAvaNa soca hiyA meM kreN| sIlavanta kI icchA ghara / / paranArI seveM agyAMna | pAvaiM aMta dukha kI khAMna / / 1060 / / jaise svAna le bambAM praahaar| jaise viSaI jhUTha gaMvAra | dvAra dugaMdha nivAsa / sahi dekha mana hota ulhAsa / / 1061 / / merI tIna khaMDa meM prAM / mAM barata sa nahIM jAraNa || eka bhAMti vrata pAlI sahI / je nArI mujha icche nahIM / / 1062 / / tAMkA sIla paMDa jAi / ihe varata mukha bolave rAi // zrI jirA pAsa nema ihalIyA / AmaiM ko phala dAtA bhayA / / 1063 / / kuMbhakaraNa bhabhISaNa vrata liyaa| kari DaMDota yAMgA kiyA || Ae laMkAsaha parivAra kareM dharma mana haraSa prapAra / / 1064 / candra dharondra surayAnaka ge| zrI jinavANI sumare hiye || satra ke mana kA saMkhya gyaa| parama prakAsa jagata meM bhayA / / 1063 / / Dilla anaMtavIrya bhagavaMta dharama bahuvidha kahyo / suSama bheda pragAma surata saba sukha lahyo / vratadhArI bhae bhUpa mokSamAraga gae / bhavasAgara leM jIva utari zivapada lAe / / 1066 // iti zrI bApura zrI anaMtanIyaM dharma vyAlyANa vibhAga 21 pandrahavAM vidhAnaka cauparDa hanumAna kA jIvana 137 ihAM ki kIyA parasanna / hanumAna kI ho utpanna // zrI jinavANI divya dhvani hoi / bAraha sabhA sukha saba koI 1067 / 34
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ pamapurANa gautama svAmI niraga bhae~ / sabhAmadhya paMNika suNe / vijayAradha dakSiNa disa ora / prAditapura nagarI tihI kora / 1068 rAya prahalAda nagarI ko dhaNI / ketumatI rANI tuma taNI / pavanaMjaya putra bhayA zubhadharI / pala pana baDha deha guNa bharI / / 1066 // garyata sama vesapura pesa / mahendra vidhAghara tahAM naresa / / havanavegA rANI sudarI / so putra janama mukha karI // 1070 / / prathama aridamana dujA utpAda / aMjanI sudarI pUnama pAMda // rUpa lakSaNa guNa mahA pravINa / solaha bhAta bajAvaM bINa 1071 / / chahoM rAga para tIsa raagnnii| vidyA par3e sarasvatI vsii|| prajanA ke vivAha ko parvA. rAjA mahendra taba matA upAi / maMtrI cA liye bulAi // 1032 amara sAgara soM matA vicAra / kanyA baDI bhaI iha bAra / uttama kula je rAjakumAra / tihAM lagana bhejyo isa bAra ||1073 / / pramara sAgara bolyA maMtarI / rAvaNa kI kIsaM hai kharI / / ase sukIje sanamaMgha / rAkSasabaMsa jyauM punima caMda // 1074 / / iMdrajIta dUjA meghanAda / veda purAga bajAvaM nAda / parAkramI ve carama sarIra / maubhamArgI ekA bhava tIra / / 1075 / / ase usake mahA sapUta / kanyA dehu sukha hoi bahuta 11 sumati maMtrI phiri dUjA kahai / mere mana iha saMsA hai / / 1076 / / rAvaNa ke ghara itanI nAri / paTarAMNI solaha hajAra / / kumarAM kahaiM bahuta mastrI / eka eka setI gumabharI / / 1077 / / usa dhari kanyA dIye nahi varNa / zrIpena rAjA guNa ghane / / carama sarIra prAkramI balI / ukauM deha hoyagI ralI / / 1078 // tArA dhara maMtrI samajhA baina / kanakapura nagara sobhA hai maMna 11 hiraNanAbhi rAjA tirA ThAma / tasa paTarAno sumanA nAma / / 1076 // saudAmani tAsa umra bhayA / mokSagAmI someM subha kavA / / vAke guNa kA pAra na kahIM / amAbalI bhUpa ko nahIM / / 10 / / saMdehapAriSa kole paradhAna / saucAmanI ke mana meM vallu gyAMna / / vairAga bhAva kamara kA citta / saMsAra samau anitya / / 1081 // jo usako uparja vairAgaH / vAka lama na karatA tyAma / / kanyA. vidhavA sara kyU dina bhara.kyo kari divasa kaMta vina Tarai / / 1082 //
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA payapurANa vAhi mahAraha baraso ke ge| divyA se kevala upajae / pahuMse mukta ramaNi kI Thaura, pAvAgamaNa kara bahori / / 1083 // patranaMjaya kumara vijayAradha desa / rUpabata mati bar3o naresa / / tAkA muraNa vyorA soM kahai / kahata surasata kachu aMta na khahe // 14 // ritu vasaMta kA mAgama bhayA / rAma raMga saba ghari ghari bhayA / / kAmanI mani rasi pratibhalI / parighari gAI mamala ralI / / 1085 / / phUle phUsa more taru ma / nava pallava saI bhaI pracaMbha / / bhramara bhramaranI kara gujAra / jihAM tihA~ nAvaMti dhamAla // 1086 / / rAkala bhUpa mAve kaisAsa / maheMdrasegama kI pugI prAsa / / rAjA mahentra evaM rAmA prahalAra kI bheMTa tihAM pAyA rAjA prahalAda / vA saMga semA bahatta jagASa // 1057 / / donU mUpati mile gala lAmi 1 rUpayaMsa prati pUraNa bhAga / / bAraMbAra pUcha kusalAta / pUjA kara jiNaM ko suprabhAta / / 18 / / rAya prahalAda mahendram kahaiM / mere mana ko gaMsA baheM / / numa kyoM durbala adhika naresa / apaga cita kI bhaNauM amesa / / 1.21 / / mahendrasena bole bhapatI / mRjha ghara kaMcA aMjanAvatI / / rUpa naSasA saba guga saMyukta / dharama bheda jAgI subahutta / / 1060 / / pavataMjaya ke sAtha vivAha prastAva pavanaMjaya puSa tumhArA muNyAM / tAmeM vidyA bala muraNa ghaNAM ||16|| pavanakumara ne ajanI daI / donyukulo badhAI bhaI // vivalasAha lina bhajyA patha / prAditapura paThyA dUta vicitra // 1062 / / tIna divasa rahe sAvhA mAjhi / maMtrI jAya pahUMte sAjhi / ' padanaMjaya dvArA maMjanA ko dekhane ko utsukatA pavanaMjaya pUcha prajanI rUpa / muNyo kuMvara ne bahuta anUpa || 13|| tIna divasa bIte kiha bhAMti / vyAcyA kAma kumara ke gAta / / kama bIte ye tIna divasa / kaba prataHpura hoi praveza / / 1064 // pavanaMjaya kumara viSAraM gyAna / saulavaMta kima hoya bhayAna / / aSTaguNA kAma strI hoya / diva sauM sIla burAla so 065| mosA puruSa jo vyAkula rahe / mosubhalA na koI kahe / / prahasita mitra gayA kumAra / mana kA bheda kahA tibAra // 1.16 //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa aMjanI rupa suNyAM meM gharaNAM / moku kAma vyAcyA cauguNAM / / jo hU~ dekhU prapaNe nayana ! to moku hova sukha caina / / 1067 / / mitra kahai dhIraja dhara bhAsa / donyU calyA bhaI jaba rAta / / ajanI maMdira viga gae / jharokha nikaTa ripatiye bhae // 1068 / / naina dazamI rUpa athA / ahA kahIM parasyau jAya / vasaMtatilakA dAsI ko nAma / aMjanI sauM bolI dhara bhAva / / 1066 / baDA bhAga merA ajanI / pavanaMjaya sA bara pAyA gaNI / / bA sama valI na dUjA aura / sImaMgI tU paTa kI Thaura / / 1100 / / kaMcana rasana sI joDI banI / uso haiM tuma sobhA dhaNI / / pUraba kiyA puNya te bhalA / aisA vara sauM sanamadha milA // 1101 / / dAso dvArA vidyata vega kI prasaMsA mina kesa bola dUsarI / pitA tumAre konI burI // vidya ta vega sA sajA choDi / karI sagAI aisI daura 111102 / / vAke guNa kA vAra na pAra / mukti gAmI aru dAtAra // bAkI to ika ghaDI bahota / kahIM dIpaka kahA ravi udyota / / 1103 / / samaMda zvAMDi lo cayaro bharI / aMsI mahendra sena prati karI / / pavanaMjaya ko nirAzA se bacana payanaMjaya sunI / jAnu ura prAyudha soM hanI // 1104 // sobata siMha huMkAraghA rela / mAnu dIyA agani meM tela | kAda par3aga lIyA tiha dhAra / ajanI sudhA DArU mAra // 1105 / / vibhacAraNI lakSaNa iNa bhAMti / ina suNi kari kachu kahiyana bAta / / prahasita mitra samajhAvai baina / kahA na SaDaga triyA parisena // 1106 / / je vacana suzi bhayA mana maMga / vyAha kara nahIM mAke saMga / / kahai pavana mai dIkSA lesi / prAta bhaye saba tajismoM bhesi / / 1107 / / prAta bhaye uThiyA kumAra / mana cAhai lyoM dikSA bhAra 11 prahasita mitra kuvara maMga calyA / matA vicAra supAyA malA / / 1108 / / je tuma lekhyo dikSA jAI / hoNa kaheMge sagalA rAya / / eka bAra luTeM chaha desa / pAche hoi digaMbara bhesa / / 1106 / / dona gaye pitA ke pAsa / mhAra haiM dikSA kI pAsa // bIpura para caDhAha epha vINatI suNa hau nAtha / daMtIpura phauM lyAuM hAtha // 1110 / /
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni nabhAcaMda evaM unakA pApurANa 141 itano suNi saba saina hakAra / caDhyA kopa kari pavana kumAra / / kUja senyA rAvasA tANI bulAya / daMtIpura ko gheracA jAya / / 1111 // bAjai mApu nAnA bhAMti / roma uThI sUrauM ke gAta / / / prajanI kAna par3I e vAsa / sIsa dhuNe citavai bahu mAMti / / 1112 / / vidhanA karvaNa pApa maiM kiyA / maMgalabAra samai dukha dIyA // khAya pachADa dharatI para par3I / dadA upAva seyA bahu karI // 1113 // bar3I bAra meM bhaI saMbhAli / vibhanAriNI kudInI mAla / / jana saba bhASyA poTA bayaNa 1 saNe pavana dekhe nija naMga / / 1114 / / meM bhabahI mAM sanyAsa / jIvata janama meM bhai nirAsa / / nagara mAhi ati hunAsora / vyAha bIca taba mAMcI rora // 1115 / ! pavana nAma dulaha kA suNyAM / pavana samAna prAIyA manAM / / aMsI bAva bahai cihuM ora / maMsI yAhi kumari meM Sori // 1116 / / suNI bAta mahendrasena / prahalAda nikaTa pAyA sikha daMna / / hamata kaho cUka ke parI / tuma prApaNoM mana asI dharI / / 1117 // hama tuma meM thI pahalI prIta / kaise karI judha kI rIta / prAja cAhiye rahsAnanda 1 kiha kAraNa tuma kIyA aMdha |11118 / / pavanaMjaya maMjamA vivAha mahendrasena ke suriNa vacana, miTayA koSa kA bhAva / / bahusvA rahama ralI bhaI, duI kula zradhiko cAba / / 1116 / / caupaI kubara ke mana kI buTaka nA Ai / saMbhA bhAMvara kIma chara bhaI / / aMjanI kA bhAjyA mana dukha / suphala janama kari mAnyA sukha / / 1120 // bhae vidA vItyA ika mAsa / java pahuMce apane ghara bAsa / mana setI bhUla nahIM bAta / rauvaM puTaka kumari dina rAta 21 / / pavanaMjaya ke mana kI ghuTaka, kavahi na ho duri // __ aMjanA suMdari kyA kare, dIyA kumAyA Rri // 1122 // yaupaI aMjanA kA suza maMdira nyArA bhajanI nai dIyA / rahai akelI rupai hiyA / / apaNI niMdA bahutai karai / bhugatyA binA karama nahI TaraM // 1123 / /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pagapuragaraNa pavanaMjaya kumara dharama kI deha / meM pApaNI kiya hoi saneha / / ke meM jina guNa nindA karI / jinavANI nahIM nizcaya dharI / / 1124 / / ke guru kA rAkhyA nahIM mAna / ke manapara nahIM sugyAM purANa / / ke kisa hI ko kiyA bichoha / ke miSyA soM lyAyA moha / / 1125 / / # bhojana uThi khAyA rati / paraniMdA kInI bahu bhAti / / to iha mujhame bhayA viyoga / asubha ubaMya bAdhA soga / / 1126 / / aise kahi aMjanI pachitAhi / sakhI sahelI kaha samajhAya || manameM pita karoM mati pariNa : karama udai te aisI pazI / / 17 aMjanI ke hai pavana kA dhyAna / aba iho kathA calI hai na / / ratana hopa rAjA ke sAtha rAvaNa kA yuddha varaNa hai ratanadIpa kA rAya / rAvaNa ko nahIM mANe dAya // 1128 // rAvaNa ne taba bhejyA dUta / varaNa mUpa paM jAha pAhata // vAsu vAtAM kaI vasITha / rAvaNa ne teM dInI pITha / / 1126 / / jaNa rAcA jIte saba desa / tIna khaMDa ke kara Adeza / / indra baMzrayaNa jItiyA kubera / jama nalakUyA pakaracA ghera // 1130 / / tu samudra meM chipakari rahyA / aba tu mAMni hamArA kahyA / / rAvaNa seva karo kara joDi / prAgyA mAMni ta mAya bahuri / / 1131 // tuja vaha desa paragane deha / prAdara sahita nagara meM leha // itanI supa kara kopyA bhUpa / rakta nayana bhaya dAI rUpa // 1132 / / bola rAjA suNa re dUta / rAvaNa ne sarAhita bahuta / / je vaha bahuta kahA sUra / hamamoM juSa karo bhara pUra / / 11331 dhanA dei pura bAhara kiyA / duta saraNA mana vismaya bhayA / / dUta rAvaNa paM prAyA pher| kahI sakala una uta nIcera / / 1134 / / suragata pacama taka uThayA risAda / sUra subhada saba liye gulAba / / ratanadIpa kU gherA bAya / sunata baraNa taba nikasthA paah||1135|| rAjA pIrI do susa cale / nA joDi sUramA mile / / duhUMghA laI baDe sAmasa / paMdala supaMdala jhujhata / / 1136 / / maiMgala so maiMgala baha bhiDe / ratha soM ratha TUTi gira paDe 11 rAvaNa ko senyAM ahaTAi / bAMdhi liyA paDadSaNa rAya // 1137 rAvaNa kA mana ducintA bhayA / matrI sesI matA tina kiyA / / maMtrI jana dIyA upadeza / khulAe nagara ke bhUpa naresa 1138 / /
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa varaNa bhUpa kI gheramA prAya 1 aMsA matA nRpa kiyA capAi / / sakala Thora phauM gae ukIla / prAdo vega mati lyAbo DhIla 111136 / / rAya bahalAra ke pAsa rAgaraNa kA sandeza rAya prahalAda paM gayA basITha / cItI daI paDhI bhara dauTa / / mAMdhe kAgada liyA caDhAma 1 padi pati patrI navaNa karAya // 1140 / dala saja kiyA palANI durI / pavanaMjaya kumara vInatI karI / / pavapaMjaya dvArA pura meM pAne kA prastAva tuma mA baThi karo prabhu rAja / tuma bhAga hama sAtha kAja / / 11 / 1 / / pitA prAgai suta kareM na kAma / mahA kapUta kahai sana gAma / bole rAjA suraNI kumAra / tuma kyA kAraNauM judha kI sAra / / 1142 / / kumara pitAso vinatI karai / siMha putra kisakA bhaya dharai / / tAko ruvasA sikhAve dAva / bhAje hastI suragato nAMva / / 1143 / / hastI bhAjai thAnaka choDi / siha ke suta kI saI na ThoDi / / pitA kahai dikhAyo prAkarma | mere mana kA bhAjabhama // 1144 / / jaba bolyA pavanaMjaya hamAra / nirAkA kAraNa miNa sTAra / / kAMma paI taba dekho vAta / vAha vAghu anahI jAsa // 1145 / / soma mAla darI na basa / jyauM saravara meM somai haMsa / / kAra sanAna bahu bhojana khAi / uttama vastra tina pare jAya / / 1146 / / mAMdhi hathiyAra senA saMga laI / bahuta prasIsa baDe jana daI / / mananA pavanaMjaya ko vidhAI saba kuTuba bheTyA gala lyAI / tihAM maMjanI TADhI prAya / / 1147 / / deha malIna rahI murajhAya / tAhi dekhi mana pavana risAya 11 vaha kyo pAI hai iNa vAra / niThura vacana mukha kahyA apAra // 1148 / / zriyA kauM lAge moThe dayaNa / sUNi suriNa hoya vahuta hI caina / / dhanya dhanya hai pAja kA dyosa / piya ke vacana sune phari hauMsa / / 1146 / / bahuri aMjanI vinatI kreN| nIcI dRSTi baraNa cita parai / / je luma the isa nagarI madhya / tumarI nisa pAveM bhI sudha / / 115 // mere mana aisI thI pAsa / ika dina prabhu bolegA hAsa / / aba tuma gamana karo paradesa / tuma bina kyu joSasthu naresa / / 1151 / / bar3hata bhAMti bInave maMjanI / vAkai zyA na pAyI cimI / hastI cavamA sAthi subha ghar3I / vahota sauja mInI suma bar3I / / 1152 / /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 papapurAsa mAnasarovara utare jAya / senA sakala rahI tiha ThAMya / / dekha sarobara niramala nIra / maMdira dekhe tAke tIra / / 1153 / / UMce beTA pavana kumAra / dekha ita usa dRSTi pasAra / / pAca sItala pavana suvAsa / paMSI saba dala baiMThihu pAsa // 1154 / / pavanaMjaya dvArA pakavA kamI kA viyoga dezAnA hasa Adi baha jalapara jA~va / sara viMga kareM kilona pratItra / / vAI kuda jala bhItara paDaM / tihAM ri prati krIDA kareM / / 1155 / / cakavI cakanA rayarA viyoga / vyAppA taba kAMta kA soga / / bhAI jaya dekheM jana mAMhi / tAkauM samajha apaNA nAha / / 1156 // nirakhaM jhAMI kara pukAra / kabahAM jAya caI buma DAra / / sosala nIra agana sama lagai / asa saba nisa cakavI jaga / / 1157 / / asA dukha pavanaMjaya dekha / manameM upajI dayA vizeSa // bhajanA se milane ko yA bAIsa barasa mujhe byAhA bhayA / aMjanA sudarI ne dukha dhayA / / 1158 / / ra hUM calpA juSa ke kAja / jhujhi maI ko pUrI lAja / / mujha viyoga aMjanA maraM / vinA vasa janama iha giraM / / 1156 / / kiraNa vidha jAya aMjanI suminu / soka viyoga bAkoM saba dannauM / / ghara se vidA hoya maiM calyA / phera na yena kahai koI bhalA // 1160 // prahasita mitra soM pUchI bAta / maMjanI dukha pAyA bahu bhAti / / yAkI cUki tauthI kA nAMhi / dadA kahI kyA lAge tAhi // 1161 / / kavaraNa jasana dekha aMjanI / mokU kaThina prAI yaha banI / / sajjana kuTaMba loga kI kAMriga / donyu kaThina vaNI hai prANi / / 1162 / / prahasita kahai caliye pracchanna / jaise koI laSa na dila / / eka soca upajyA iNa vAra / senA meM haMgI jo pukAra // 1163 / / samAdhAna dala kA tuma karo / tA pArcha yahAM se tuma TarI / / mugadarAya sauM bhASI bAta / hama sameda gira jAya haiM jAta // 1164 / / ihAM tuma sAvadhAna baha rahau / zrI jina ke darasana hama lahA~ / / bahuta hAra phUlana ke liye / caMdana kezari uttama phala naye / / 116 / / bahota sauMja le donu cale / kari pAnaMda hIe meM khile / / prajanA pavanaMjaya milana prajanI ke maMdira meM gayA / prahasita mitra bAhara hI ramA // 1166 / /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ muli sabhAcaMda ega unakA pApuAraNa 14 aMjanI ne dekhyA jaba pauna / uThI pukArI tu hai hyAM kauna !! dahA ko babai jagAvaNa lagI / puruSa dekhi bhaMjanI bhagI // 1167 / / bole pavana urai mati nAri 1 hai pAyo terA bharatAra / / itanI suNi mana bhayo ulhAsi / vighanAM pUrI mana kI prAsa / / 1168 / / namaskAra pavana sau kiyo / darasaNa degyata dukha bisAriyo / / baMThA sejyA Upara prAya / gada gada vola bola bahubhAi // 1166 / / dAsI bAta kahI chI burI / maiM vAkI kachu citta na gharI / / moku dukha likhyA I bhAMti / karma rekhA meTI nahIM jAta // 1170 // taba pavanaMjaya dhIraja deva ! prapaNe mana nahIM pita karei / / maiM to zrApa yA prayoga / tuna yAni / / 1 hama tuma hai douM bAlaka deha / bahuta dinA dukha hota saneha / / sobhA rayaNa candra se varNa / ase sUkha dekhegI dhaNe // 1172 / / jima pAvanI nizA ke samai / caMdra prakAsi jyoti kU garma / / jaba mhai naAe kiyA parakAsa / taba hI jAgo bhoga vilAsa // 11233 // doU voleM amRta baMNa / daMpati mile bhayA sukha caina / donyU kareM koka kI rIta / prathama mamAgama viyA bhayabhIta / / 1154 // garaba sRja bhugatyA balavIra 1 donyU muglI ika mayA sarIra / / baharayAM te mUte gAla lAgI / bItI rAta zaNi gayo bhAgi // 1175 / / pavana sarUpa dekhi chavi zAMti / hAri zami mAMni bhAjyA prAtaH / / vi udayAcala ugyA AI / darasaraNa dekhyA cAhai rAi / / 1156 / / vasaMtamAla paramAtahi jAgi / pAyI nikaTa bArI lAgi // 11771 . pauli kholi pAI isA pAsa / aMjanI vaiThI nIca jAsa 14 kuMghara jagAyA kara pada nAMgi / bAgi padana aMgarAyA aApa // 1178 / / maMgulI caTakA aru jaMbhAi / rakta nayA bahatai ghamAi / / gaMtarA kAji surata gaI bhUli 1 bhae magana dona sukha ke bhUli // 1176 / / pratasita pAsa pavanaMjaya gyaa| bhalA matA dInyu mila ThayA / / pAbera bhayA pragaTa iha DhAma / kAtara hoha hamArA nAma / / 1180 / / sana koI phira pAyA kahai / kapUta nAma prathvI para lahai / bAge pahari bhaye tayyAra / aMjanI kara pradhikI manuhAra 115 // hamane kAja rAvaNa kA kAraNa / kAraja sAdhi vegA phiraNAM / / apaNAM bhAna rAkhiyo ahotra / meM se kaI payanaMjaya bola 11182 / aMjani ke bhari pAye naina / kaho kuTuMda soM apane baina / maiM asanAta kiyA hai mAbi / mara rahe lo lAgaM lAja // 1183 / /
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa bole pacana suNoM ho strI / aMsA bhaya tuma nA cita dharI / / tIsa mAsa lagi varSa na koi / phira pAtraM bhAga vatIna na hoi // 114 // aMjani bolI do kara joSTi / tuma bilaMva mohi lAga poDi / / je tuma kaho kuva sauM bAta / koI na dopa nagaM kiNa bhAMti // 1185 / / ajanI setI kaha samajhAya / sabasauM muha mila huye hama jAya / / tumasauM vidA hue the nahIM / tAteM prAi mile hama sahI / / 1186 / / aMjanA ko mudrikA denA jo tuma kaccha manameM bhaya kro| mudrikA merI tuma kara gharo / / iha sahanANI dikhAiyo nAri / hamakoM sISa bhAyo iNa bAra // 1187 / / palyA pavanaMjaya aura prahasita / yatu virmANa cAlyA vihasita / / pAkAsa gAmanI vidyA saMbhAri / donyU pahuM tA kaTaka maMjhAri // 1188 / / soraThA punya saMjoga hoya, mo sAjida sukha sanama hai // viSaya bela phala hoya, tama aMsA bahu dukha sahai / / 1186 // iti zrI padmapurANe pavanaMjaya aMjanI milApa vidhAmakaM / / solahavAM vidhAnaka caupaI aMjanA dvArA garbha dhAraNa karanA sukha meM mAsa gaye gubIta / pragaTata bhaI garabha kI rIta / / pIta vadana kaMcana sama joti / dina dina udara prati UMcA hota // 1160 / / ketumati dvArA pUchatAcha calai cAla gayaMvara kI bhoti / ketumatI jaba suNI raha vAta / / maMjanI pAsi prAi pUchI surati / tena kavaraNa karI raha karatUti / / 1161 / / sAMce vacana kaho mujha prAtha / deSaja tAhi lagAUM hAtha / / ujjala kula ko kAlaSa ghaTI / asI citA bAsa maiM bahI / / 11923 aMjanA dvArA spaSTIkaraNa aMjanI bInavaM doi kara joDi / moku kachuvana lAga poDi / mAnasarovara pari tumhAre pUta / dezyA cakavI viyoga bahuta // 1163 / / merI dayA vicArI hiye / hAta pAya rAta sukha diye / cyAra pahara mujha maMdira rahA / prAta bhaye uThi mAraga gayA // 1114 //
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa maiM unane bahu vinatI karI / kuTaMna sauM kaho vAta iNa gharI / / be bole yaha lo muMdaDI leu / jo koI pUcha to vaha peja // 1165 / / jo merI mAnu nahIM vAta / deva muMdaDI mArnu sAMca // ketumatI bolI risasvAda / niThura vacana bhASyA bahu bhAi // 1166 // bAbIsa varaNa vivAha ko bhae / terA nAma suNata duskha sante / jo terI ha dekhatA choha / mahA kopa upaja thA voha 1:11674 / calA gamaya tujhaloM risa karI / terI dayA nahIM ura dhrii| maMmI tosyU kyA sanamaMgha / baha phira prAyA khanai baMdha / / 1168 / / vibhacAriNI te kiyA kukarma / mosu kahai pavana kA bharma / / aMjanA ko tAranA lAI lAta mArI ghaNI / aura Taura ajanI ko haNI / / 1166 / / vasaMtamAlA pari kopI bahata / he vibhacAriNI turha Uta / / sere prAgai kAraNa iha bA / jhuThA pavanaMjaya kude duvA // 1200 / / soku deSi kahA hUM karau / mAri tohi jama maMdira para / akurUrA kiMkara liyA bulAi / inakI pitA ghara le gAi / / 1271 / / mahendrapara mAMhi leke choDi / doI jIvaspoM kyA mArU auri / / jo maiM ava donyU jIva hatoM / notama baMdha bhamu cihagatI / / 1202 / / iha bAta prahalAda napa sUnI / krodha lahari upajI cita ghanI / / vegi nikAla maMdira teM dehu / yA kA nAma na phira phai leha // 1203 / / majatA kA niSkAsana edana karata kADhI prajamI / vasaMtamAlA tAphai saMga dinI / unake pIche kiMkara huvA / bahRta tarAsa dikhAve kuvA // 1204 / / kalka vegi vegi luma 'blo| unakA caraNana paratI lau / / asubha karama te iha dukha bhayA / pAveM bhramI mahendra kI dhiyA / / 1205 / / kaThina kaThina vana dara gaI / kikara ke mana cintA bhaI // iha pavanaMjaya kI paTadhanI / yA ko belA presI vaNI // 1206 // aba meM chohIM inako duHkha / inake dina phirae vaha sukha // suNa pavana mArai mubhA Thaura / saba mujha korA jhulAva aura 1207 / / kiMkara kara dInatI bahu bhApti / merI cUka nAhI kachu mAta / / tumhare sAsu susara ne kahA / unake bacana tumheM isa sahmA 1208 / /
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ i padmapurANa maiM sevaka vina kara joDi / merI misa na prANa poDi | kosa pyAra jaba nagarI rhii| bhaI raya vana Azrama gahI / / 120sA aMsA dukha prajanI ku bhayA / dekhi rudana dinakara lopiyA || iha saba dosa karama kI deva | UMce nIce usAsa bahu lei / / 121 / / garaja siMha hastI siMha Thaura | vana meM kareM sthAla prati saura / / inakA dukha dekhi saba paMchI roveM / pAta vikhAi bhUmi para soveM / / 1211 / / ika dina bIteM barasa samAna / manameM sumareM zrI bhagavAna || vasaMtamAlA kI jAMgha para mUMDa | vana bhayadAyaka dIsa sUTa / / 1212 / kaThina kaThina vahna pIDita bhaI taba ka bhaya citaleM miTa gayI || sumare jinavara bAraMbAra / asubha karama ke TArana hAra / / 1213 / / dUhA dharatI pAMva na je gharaM, sovaM sejha anUpa // banameM nisa dukhasyoM kaTI, pAMva calI bhari dhUpa / / 1214 / / caupaI janA kA mahendrapurI jAnA bha prabhAta mahendrapura gyii| pitA dvAri jAi ThAlI gaI || pIliyA bhItara jAraNa na dei / vasaMtamAlA tAhi jaMpei / / 1215 / / vaha aMjanI rAjA kI ghiyA / yAka asubha karama dukha diyA || masena ko sudhi dehu / terI sulA Ai tujha geha / 1216 / / silakapATa pauliye kA nAma / pahUMcyA rAja sabhA kI ThAMma // namaskAra kari bhASI bAta | aMjanI AI Aja prabhAta ||1217 / / prIti ko diyA upadeza / zrAdara soM kIje paradeza | nagara chavAvo hATa bajAra / bahuta bhAMti kIje manuhAra / / 1218 / / taba prakarUra kahai samajhAma / merI binatI suniye rAya / / ketumatI yaha dInI kAhi / unake cita e citA bAki / / 1216 / / bAIsa baraSa byAha kauM bhae / pavanaMjaya nija maMdira gaye 11 pavana gayA rAvaNa ke kAja / ina lyAI donyu N kula lAja / / 1220|| yAku bhaI yarabha kI thiti / tuma rAkho je zrA citta / pitA dvArA niSkAsana itanI surAta kopiyA bhUpa | rakta nayana para krodha ke rUpa / / 1221 //
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pApurANa 146 bega nagara te dehu nikAra / unako noka bar3I kumAra / / basaMtamAlA rAjA paM gii| kari DaMDota caraNa ko naI / / 1222 / / ajanI bahota lADalI sutaa| vAgoM moha bahuta tuma hutA / / nisadina jIva sama giraNate tAhi / bAkA vacana DArate nAhi / / 1223 / / aMsI ati pyArI vo dhiyA : ketumatI bAkI dugna diyA 11 mAnasarovara pavanaMjaya gayA / cakavI sadana dekhi bhaI dayA / / 1224 / / mahAte prAya kiyA saMjoga / cyAra pahara nisa bhugate bhoga 11 karI khoja taba kIjoM krodha / nIko nyAya samajho nRpa bodha // 1225 / / kesamatI iha dInI kAhi / yAko ava banI ati gAdi / / pitA geha nahIM pAmeM ThAha / hAre thake viracha kI chAha / / 1226 / / saba maMtrI samajhAba gmAna / boI mitta nahIM prAna pAna / / basaMtamAlA Upara risa karI / tU vibhacAriNI hai ati parI // 1220 / saba ora se tiraSkRta e saba bhaI tujha hI teM poDi / to kauM dukha dIje te thoDi // helA ITa patthara kI mAra / nagara mAhiM teM daI nikAri / / 1228H / jihAM jihAM taM bhAI vaMgha / ghari ghari phirI jANi sanabaMdha / / koI vAranu na deSana deha / dvAra ho te pAthara leya ||1226 / / saba kuTaja ko choDI prAsa / donyu nAri liyA vanavAsa / / hastI siMha cIte tahAM phireM / mahA bhayAnaka vana meM u / / 1232 / / ge pITa kara pUkAra / tyA dehI ghAba vikAra // bhUkha piyAsa satAyaM deha / kapaDA phArTa lAga peha / / 1231 // prAsauM cale istra vyApyA dharaNAM / aisA joga karama kA vaNyAM // pavanaMjaya mosoM asa karI / vichohA samai prIta cita gharI / / 1232 / / sAsu susare daI nikAra / mAsa gitA kachu karI na sAra / / karama vipAka jANi manamAdi / jananI piyA dayA ura nAMhi / / 1233 / / yA mujhasauM kA kiyA na moha / nirdaya bane asara nahIM loh|| jo mRgapato mujhane ihAM khAi / duHkha sakala biyoga miTa jAi / / 1234 / / tAtIla lAgai tana tapa / china china nAma jinepabara japaM / / / kesa ukhAri ra pITa hiyA / kavaNa pApa pUraba maiM kiyA / / 1235 / bAra bAra sumarai bhagavaMta / tuma viNa kuraNa saraNAgati saMta / dUjA koI nahIM sahAya / bera bera sumarai jirAya / / 1236 / /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 basaMtamAlA samajhA tAhi sukha dukha karamatarA phala ahi / / ina hota na lAge baar| kabahuka raMka kabahu bho bAra ||1237 / / nahi dekhi dhIraja nahIM gharai / vasaMtamAlA aMjanIka || prajA kA guphA meM zaraNa lenA paravata Upara guphA haiM bhalI / donyu girivara Upari caloM ||1238 tihAM bhIyaMga kareM phakAra | bAraha kosa hoi vana chAra / / dekhata vana lAge bhaya dharaNI / nabhi surata zrArya kaMpaNI // 1236 / / bhAMDI sUla paDe cihUM prori / pAMva dharaNa ko nAhIM aura kapaDe bhADo so laga phaTe / vAripha kori deha ko kaTaM / / 1240 // paga bhItara vaha kAMTe gi / aMse dukhoM paravata cahu~ / / tihAM Thora Soha bahu parI / vAhi dekhi vaha do DarI / / 1241 || kI vRkSa nala cale na pAMva | vasaMtamAlA baulI yaha bhAva // jisa tima calakara yAMnaka yahIM / guphA mAMhi nirabhaya hai rahau / / 1242 // devI buli duniyA piMDa pAva vipAsa huA I paMDa || lei usAsa gajanI | calA na jAya kaThina gati banI // 1243 vAdAhI kahIM nAMva dI vividha kiraNa disa jAuM // 3 vasaMtamAlA kara paTayA mAi / yAMbhatI DhekalI guphA meM jAya / / 1246 / saghana vana meM suni darzana muni vaMdanA padmapurANa Thi guphA meM Azrama liyA mAtaMga vana sakala dRSTa meM kiyA || dekheM vRkSa manohara phale / tA vana meM munivara tapa kareM / / 1245 / / nAsA haSTi zrAtama dhyAna teraha viSa pAla bhari dhyAna / / sarvhe parosA bAIsa dhIra munivara vana meM bhaya nahIM dharaM / deha tasI mamatA parihareM // gyAnavaMta jisa samudra gaMbhIra / mulyA bhavyAM batAveM tara / / 1247 / / chaha frg ko bhyAe~ nahiM pIra / / 12460 jAka hai uttama chimA yAdi / paMtha indrI kA laheM nahIM svAda || aMjanI Ai pradakSiNA daI / namaskAra kari caraNAM naI / / 1248 / / vasaMtamAlA kiyA paraNAma bAraMbAra parcha guNagrAma // samASAMna pUcheM munizaya / munivara bhargo karama parabhAva / / 1246 / / mahendrasena kI iha pusarI / sasa sIla saMyama guNa marI // prahalAda rAya pavanaMjaya pUta / bAIsa varSa dukha diyA bahuta / / 1257 / /
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAnaMda evaM unakA emapurANa 15 calatI bera kiyA saMjoga / RtumatI ne diyA vijoga / / pAI hI hubhA sahA / asubha karma udaya bhayA prAi // 1251 // maiMsa karama saba hI ku lage / boI nAhi karama te bhaga aMjanI basaMtamAlA supa cahai / thI muni saba Agama kI lahai / / 1252 / / basaMtamAlA dvArA pati viyoga kA kAraNa pUchanA basaMtamAlA pUche kAra joDi / bAta hamArI kaho bahori / / kaisA jIva garama kima paDyA / kaThina pApa karake avataracA / / 1253 / / kima viyoga hama ko iha bhayA / pUrava pAya kavaNa hama thayA / / vole munivara locana gyAMna / punya jIva garabha bhayo prAMni / / 1254 // pAko dUsaNa nAhIM koi / aMjanI pApa udaya ta hoi / mahApunIta dharma kI deha / carama sarIra puSa tujha geha / / 1255 // muni dvArA samAdhAma hanamAna hosI tujhe putra / kAmadeva balavaMta bahuta / / usakA bhava pUrabalA suNauM / roga soga mana ko saba haNoM / / 1256 / / jaMbU dvIya bharata kSetra Ahi / amitagati nagarI tA mAhi // maMdira abhipa rAjA dharamiSTa / naMdInameM samyaka dRSTi / / 1257 / / jayA devI strI tA geha / mI putra kI moma geha / / ritu basata khela saba loga / naMdana vana meM bRkSa azoka // 1258 / / rAgaraMga gArne saba aura / sakala jagata meM sUkha kA sora / / vidyAdharI joSitA ghI / calI jAta AkAsa gAmaNI / / 1256 / / dekhi damaiM dauDayA prAkAsa 1 muniyara niraSa gaI tA pAsa // namaskAra kari pUchayA ghamaM / juraNe vacana te lAge marma / / 1260 // eka dina muni ko diyA AhAra / vinayayaMta hoi kInI sAra / / nita uTha rArSa mAtama pAna / ata samaM par3ha paMca pramu nAma // 1261 / / dehI taji gayA saudharma vivAna / bhayA deva pAyA sukha ThAma / / vhAM te caya mRgAMkapura desa / sUraja caMdra tihAM rAma naresa / / 1262 / / prIya aMga tAkai paTadharaNI / siMgha ratha putra su sobhA vnnii| samakita puraNa bhamA kAla / upanAM jAya svaragapura vAla / / 1263 / / vijayAradha tahAM parananadesa / sukaccha nAma tihAM taNoM naresa / / kanakodarI rANI sudarI / banavAhana putra bhayA subhaSahI / / 1264 / / jomana samai vivAhI nAri / vIteM nisa dina bhoga majhAri / / vimalanAya svAmI arihaMta / niravAe gaye 'zrI bhagavaMta / / 1265 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 pApurANa tie avasara dhanavAhana rAya / rAmakarata sukha meM dina jAya / / magahara devi bhago bairAgya / rAjavibhuti * bahIM tyAga / / 1266 / / laSamI tilaka muniyara DiMga pAI / dikSA laI vayana mana kAda / / teraha viSa dhAritra so dhyAna / vayAvarata karauM uttama gyAna // 1267 / / solahakAraNa dasalakSaNa barata / ratanatraya pAlata guNa dharata / / bAraha anuprekSA citapreSi / mAIsa parIsyA sahaiM vizeSa / / 1268 // bAraha vidha taphsoM mana lyAi / brAhmAbhyaMtara eka bhAi // saba jiya prApa samAna jAni / dharmopadesa kara vyAkhyAna ||1269 / / prAtamadarasa jyoti sI lagI / sAsa usAsa gyAna kari pagI / / mAsa upAsa pAraNAM kara / aMsA tapa garabA tana dharaM / / 1270 / / lAMta svarga meM amara vimANa / dehI brAMDi bhayA murayAMna / / vahAM te ca tujha. kUSi meM prAi / punpavaMta baMcana sama kAya / / 1271 / / aba bhava suriNa aMjanI tagI, kahaiM saMSepa vAMga / / vacana lage amRta samAM, vola gyAna prabAna / / 1272 / / caupaI vijayAradha nagarI tihA agaNe / sukcha bhUpa maba kA dunna haga / / tAkaM ghara paTarANI doi / sIlavatI pativaratA soi // 1273 / / kanakobarI na lakSmIvatI / donyu moma guNa guNamatI / / lakSmImatI pratimA jiraNa pUji ! annapAna prArogai tujha // 1274 / / kanakodaro dvArA jina pratimA ko boro kanakovarI laba premI kge| praptimA corI kArDa meM dharI / / lakSmIvatI barata teM uThI / jinapratibhA nahIM pAI puThI / / 1275 / / lakSmImatI mana vyApI pIra / atastrAI nahIM pI nI / / zrImatI anikA tava prAi / lakSmImatI dekha murajhAya ||1376 / / tAsauM ajikA kahe samajhAya / pravara pratimA pUjo jAya / vega samAna kari bhojana karo / bhAva tumAro puraNa saro // 127711 jiNa agyAna teM pratimA harI / aparaNI yati SoTI tiNa karI / / janama janama narakoM dukha hoi / pratimA jANi curAba koi / / 1276 / / bhava bhava hRtA jIva ke roga / sadA kuTaMba meM para viyoga / / phanakodarI kaMpI suNi bAta / pratimA ANi daI tA hAtha / / 1276 / /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhuni tabhAvaMda evaM unakA payapurANa 153 maiM to mahApApa iha kiyo / pratimAM le jala meM rAkhigo I lakSmImanI nhAI ti bAra / pratimA pUji kari liyA zrAhAra / / 128 / / kAnakodarI ku citA bhaI / vAhI samai rAjA paM gaI / / . jo prabhujI mujha prAgyA goha / to maiM aba saMpama vrata lyauha / / 1281 / / rAjA kI prAgyA jaba pAya 1 zrImatI ajikA pAsa prAya / / vinatI kari caragAna ko naI * bhImA~ gaMmo yUla jo bhaI / / 1282 // dikSyA deha jyoM chUTa pApa / jo tapa kiye miTe malApa / / dikSyA daI jinavANI kahI / rApArUda va kAyA dehI / / 1203 / / tapa kari kiyA karama kA ghAta / dehI taji pAI sura jAta / / indrANI thaI saudharma vivaraNa / hAM ne bhaI tU aMjanI mAgi // 1284 // bAIsa ghaDI jina pratimA harI / vAIsa varSa hI prApadA sahI / / agachAga jala pratimAdharI / vanameM paga ugAharaNe kirI / / 1255 / / suNI dharama upalyA vairAgya / muni ke uThi caraNa meM lAgi / / maiM garma teM ho nirvRna / dIkSyA leI karUM zubha vrata / / 1286|| putra janma ko bhaviSyavANI bole muniyara gyAna vicAra / terai hoI putra avatAra / / rAmacandra lakSmaNa kA mitra / bahurija kara parama kI rIta // 1287 / / kAmadeva mahA balavaMta / tAkA nAma hosI hanumaMta / / payanaMjaya se phira saMyoga / bahuta barasa mugateMge bhoga / / 128 / / tere asubha karama saba gaye / mukha anaMta devagI nae / vyaurA sudhyA kiyA namaskAra / beTI aAya nija guphA majhAra / / 1286 / / manameM rahasi bhaI ali / cita meM rASe muni ke bola / / yatra citA taba hI miTa gaI / pramaTayA timira rajanI jaba bhaI // 1260 // duSTa jIva haiM vanameM ghane / mahA bhayAnaka zabda hai sune / / dAvAnala sA bana saba jalaM / gaja Takkara teM paravata hila / / 1261 // jhAI sabada teM guje guphA / bhava byApaM nahIM jIva meM kuphA / / basaMtamAlA aMjanI bilalAI / sovaM dharatI pAta bichAi // 1262 // ase dugata mauM bItaM par3I / ika ika palaka barasa sama darI / eka pahara aba bItI rayana / yAM senyA ke hiye acala dhana ||1263 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurapaNa ratana cUli kheghara tiha ThAMha / ratananUlA rAgI kA nAma / / ratanacala kA apano strI ke sAtha Agamana aMjanI kA dukha suni upanI dayA / hahai vilApa vAvaraNa na kiyA / / 1298 // inakA dukha karauM aba dUra / ase vana meM e koI sUra / / vAhI banA devatA prAH / eva ma baMtara kI avadhi japAra 165! I ke garbha meM hai hanuvaMta / mahocche jAke kareM bahu bhAti / / mahAbalI ara carama sarIra / sAhasavata mahA balavIra // 1266 / / ase bAlaka taNAM avatAra / yAhI bhava pAva siba sAra / gaMdharva jAti ke Apa deva / maMgalacAra karaNa ko roya / / 126 / / saba paravata para bhaI sUkhAsa / mahAramaNIka sobhai cihaM pAsa 1 / gAvaM gIta para nAce Sar3I / ratanacula' cita acaraja dharI / / 12681 / abahI jhadana hoi thA du'da / palamai dekhyA hona AnaMda / bhare talAba ara' parvata jhare / bhUke rUAva bhae saba hare / / 1266 / / chaha ritu ke lAge phala phUla / sItala pavana mukha sama tulya / / munisubata kI jina pratimAM ghrii| gaMdharva deva seva baha karI / / 1300 / saMskRta meM ve gAve gIta / kara nRtya prati mahA pravINa / / devAMganA bajAveM voraNa / kareM' nRtya ati mahApravINa ||1301 / / pUjA karI aMjanI prAya / tIna kAla sumara jiNa rAya // bhI ghaDI dahI kuzuma samAI / vasaMtamAlA saba laI bulAI / / 1302 / / jana isake saba samajhe cinha / sejyAM para svAI karI jatana / / putra janma bhayA putra zazi ke uccota / tama ghaTa gayA ujAlA hota // 1603 / / ravi kIsI sobha chavi kAMti / bAlaka sobha abhI bhAMti / / badana dekha rotra aMjanI / kahai bacana subha aMsI banI / / 13 / / putra janama hotA ghara mAMhi / to manamAMnyA hota uchAha / / jo holA pavanaMjaya geha / putra dekhi karatA ani neha / / 1305 / / janama samaya detA bahu dAMna / pIhara kA karatA sanmAna / / aba vanameM grAI paradesa / kahA karU kisasu' upadesa / / 130 / / devAMganA samajhA tAhi / maha vAlaka meTa dukhadAha / / puNyaMta jIva janmIyo / deva pAya mahotsava kiyA // 1337 / /
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMda evaM unakA padmapurANa 155 parAkramI ekAbhava mokSa / aMsA putra bhayA tujha kUSi // aba apaNaM mana karI pAnaMda / yaha bAlaka jase bhuvi canda / / 1608 / / rakSA bahuta baraMge deva | devAMganA kareMgI geva / / vidyAdhara strI saMyukta / guphA dunAre prAya pahUMta / / 1306 / / vidyAdharI bAlaka viMga gaI / dekha badana balihArI laI / / prati sUraja rahA bArahI Thaura / jahA~ devatA baiThe aura // 1310 / / basaMtamAlA mana citA kareM / mata koI durajana bAlaka hara // nikali guphA meM bAhara yAi / vidyAdhara viMga baiThI jAi / / 1313 / / napa pecara pUcha vistAMta / tuma kyoM rahau vana meM iNa bhAMti / / tuma aparaNAMganA bheda / honA ahama / / 1312 / / khecara ke prazna kA utsara pichalI bAta kahI samajhAya / iha hai sutA mahendrarAva / / bhanovegA garbha te bhaI / prahalAda rAya ke suta paraNAI / / 1313 // isa payanaMjaya kI anvrii| nAIma barapa viyoga meM par3I / / rAvaNa ke kArana ko calya] / cakavI viyoga dekha phira minyA / :1314 / / mAta pitA zrI milyA na kumAra / eka rAta raha gayA tika vAra // ketumanI hai kaI nikAla : yAkI kinahi na karI samAra / / 131 / / tAdhI AI guphA meM rahI / sarvakathA byorAmyUkahI / / munivara pAmi muNe parajAi / kiye karama so mugaH kAi / / 1316 // basaMtamAlA jaba pUcha bAta / apaNAM kaho nAma kula jAta / / khecara kA paricaya vijayAra, uttara disa pora 1 hanumha nagara basa tiha Thaura / / 131711 vicitra nAla tihAM bhUpatI / sadamAnaNa rANI subhamatI / / pratimUraja hai tAko pUta / Thosa sakasa kamA saMyukta // 1318 / / aMjaNi suNi hiya maha bharI / mAmA so bolI tiha gharI / / kaMTha lagAya svana vari milI / vasaMtamAlA chuDAva mana ralI / / 131 // nIra ANi parajhAlyA mukha / donyA hIe bhayo ati sukha / thAru saMga nAma jotagI saMghAta / tAsyu puchI janama kI bAta // 1320 / / kaisI baDI janmyA raha pUta / kavaraNa kavaraNa lakSaNa saMyukta / / caitra badi prA adharAtri / zravarA nakSatra jadaya zazi krAMti // 1321 / /
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa dA samaye hudA parasUta / kauNa lagana meM janmyAM pUta / / pIhI lei kari jautiga sAdhi / supabha nAma saMvatasara vAdhi ||1322s| sUraja svAmi varaSa kA kayA / saba niratAMta jotimI lahyA // ravi hai mIna candrA pakra / maMgala varSa mIna mIna kA sukra // 1323 / / budha gIna bRhaspati siMha / sanIsvara mIna kA saMha / / patrI lie timI deya . tabhI ene viSi / / 1324 / / dakSiNA daI vipra ne rAi / nivaraNa karI saba devAM prAi / / bhajano kA vidyAdhara ke nagara jAnA aMjanI prati bivANa baiThAI / basaMtamAlA saMga laI caDhAi // 1325 / / vidyAdhara le nijapura calyA / sugana muhUrata sAcyA bhalA / vahi vivAraNa cale pAkAsa / dekhyA rani bAlaka prAkAsa / / 1326 / / vimAna se hanumAna kA zilA para giranA uchala paDayA parabata para prAya / aMjanI putra putra vilalAya / / rudana kare prati sUraja ghaNAM / AMsU pAra nayaNa sauM vadhyAM / / 1327 / / mAlaka paDacA silA para prAya / paravata cura humA tiha ThAi / / punyabaMta ke lagI na coTa / nukha pAMva aMguThA proTha // 1328 / / hasaura uchala bAraMbAra / deya putra sukha bhayA apAra / / liyA ucchaMga hiyA sauM lyAi / puhane hanU kaha pura meM jAi / / 1326 / / nagara mAMhi ati thayo pAnaMdaM / pUjA kari zrI devajiNaMda / / bAlaka badhe nita uttama deha / rahai aMjanI mAmA geha / / 1330 // soraThA saba ta baDo ja puSya, jala thala meM rikSA kare / / saMkaTa bikaTa udyAna, kaSTa pauDa sagalI harai // 1331 // iti zrI padmapurANe hanumAna janma vidhAnakaM / / 17 vAM vidhAnaka caupaI pavanaMjaya ke dvArA rAvaNa se vidA pavanaMjaya rAvaNa paM jAi / namaskAra kIyo sira nAi / / rAvaraNa meM prati prAdara kiyA / bidA varaNa rAjA para kiyA // 1332 / /
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa pavana saMga bahu~ senyAM da6 / baruNa bhUpasauM carapaTa bhaI / varaNa rAya ke jhUjhe pUta / yAMcyA karaNa rAya avadhUta / / 1333 / / kharadUSaNa taba liyA chuDAya / varaNa ANi lagAyA pAMya / / pavanakumAra sarAhyA bhUpa / yA kA adhika virAjai rUpa / / 1334 / / pavanaMjaya kA prAvisyapura prAgamana bhaI jIta laMkA phira gyaa| Adityapura padana prAdhyA / / mAta pitA ke caraNa nayA / pariyaNa mAMhi badhAvA bhayA / / 1335 / / aMjanI taraNA mahala meM jAma / dekhI nahIM triyA tiha ThAMya / / mana mAhIM ati citA bhaI / maMdira thI rANI kita gaI // 1336 // mAta pitA sU pUchI bAta / mAta kahyA usase biratAMta / / pavanaMjaya kA anA ke niSkAsana ke samAcAroM se dukhita honA tiraNa kAraNa gharateM dI kAdi / uMNa dUSaNa kiyA dhA bADhi // 1337 / / bole pabana tana vana! .:: / tuma mu te sa 161 taba tuma dete vAhira nikAla / vA bina prANa jAhi iha bAra // 1338 / / vAkI mohi batAvo sAra / ajanI paThAI kisake dvAra / / vA hama bhejI pitA ke meha / tuma usakI sudhi jAkara le hi / / 1336 // prahasita mitra liyA taba sAtha / daMtIpura tahAM mahiMdranAtha / / pavanaMjaya kA sasurAla kAnA pavana kumAra susara 5 gayA / una sanamAna bahuta vidha kiyA / / 1340 / / aMjanI taNe mahala meM gayA / dekhI nahIM soca tiNa vyA / / kanyA eka dekhI tiNa ThAMba / pUcha bAta pavanaMjaya rAva ||1341 // una saba kahIM susara kI bAta / kAhI sutA pitA para mAta / / presI sugasa khAI pchaar| bar3I bAra tana bhaI saMvAra / / 1342 // mahendrasena sau taba kahI prANi / tuma kyo daI majanA jANi / / mahendrasena bolaM samajhAi / yAku mAsu polabhA lAi / / 1343 / / so hama pa kyU gakhI jAta / prolabhA te sukula lajAi // pavana tilaka dhari ghari sudha lei / koI nizca khabari na deha / / 1:44 / / prahasita soM pavanajama kahai / tuma phira jAMhi khabara ve lahai // prahalAda ketumatI paM jvAha / e vAratA kaho samajhAya / / 1345 / / jo maiM prajanI pAUM kahIM / to mujha prAraNa raheMge sahI / bo vaha mere ca na hAtha / to maiM bhI prANa tajU usa sAtha // 1346 / /
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 papurANa prahamita mitra bahu vinatI kareM / tumane choDi jAu kiraNa gare / / aMjanA kI talAza bharatakSetra hU~ saba deza / ajanI pAca koI naresa / / 13471 / pavanaMjaya vidA mitra ne daI / hasti pari caDhi godhagA laI // cana parabata dekhI bahu Thaura ! rudana kara pIr3ha kara taura |! 1348 / / pacaDI ghaTakI kara pukAra / kapaDe tanake phADe DAra / / isa vana meM vaha komala deha / vana bhaya dekhi bhaI mara Seha / / 1346 / / kaM vaha duSTa minAvara gahI / ke vidyAghara le gayA mahI / / ke una dIkSA lInI jAha / anna pAMgI bina murajhAya / / 1350 / / meM bhI marU yAhi vana vIci / aisa dukhanaM pAlI mIca / / hastI matI bhagA kumAra | tu phira jAha pahalAdha ke dvAra / / 1351 / / ganna pyAsa tU duniyA hoi / merA dukha jAga nahIM koI / / prahalAdarAya ko padhanaMjaya kA saMdeza prahalAdarAya soM ima jAya kaho / pavanakumAra agA meM nAyo / / 1352 / / hasnI li rudana prati karai / zAsi pAsi kuvara ke phiraH / / pramita gayA jahAM prahalAda / pavanaMjaya vacana ke putra prAdi / :135: / / vaha aMjanI bina tarja parAMraga / maiM tuma khabara karI yAna / / rAjA suNate khAI pachAra / rovai pIdeM saba parivAra / / 1354 / / kaitamatI AI sUNi sora / prahamita bAtAM kahI nahora / / kotumatI risa' karI anaMta / la va pApA choDi turaMta / / 1355 / / kesa khasorTa kUTa hiyA / saba TiyaraNa dukha adhivA kiyA / / tinakA dukha baraNyA nahIM jAya / ase saphala loga billaai||1356|| sIlavatI kudiyA kalaMka / ina kyoM vyApI aMnI saMka / / aMjanA kI talAza deSA deza ke pepara prAi / prahalAda meM bAta kahI samajhAya / / 1357 / / pavanaMjaya prajanI DhaDhe jAya / unako tama pa lyAI rAha / / para jo AI mahuMca nahIM / patrI likhI prati suraja jahI / / 1358 / / bhejyA ghuta pratisUraja pAsa / unI bAta kahI parakAsa / / pacana prajanI ke kAraNa / mApaNa dukha kIne ghaNe // 1356 / /
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa 156. mAna pitA vibhava ghara tyAga / DhUDharaNa kAraNa gayA hai bhAga / / pavanaMjaya ko tuga DhUDho jAya / aMsA kAhai prahalAda ju rAya 1 / 136 01 / anisuraja jalIloM daI / yo kurA suna nahIM / / prajanA ko cintA ase sune prajanI baina / citA byApI bhayo kucana / / 1361 / / aba lI thI usakI mRma mAsi / nau lIyA aba banavAsa / / aba hUM tajU Agane pArA / aMsI mohi baraNI hai AMNa / / 1362 / / vasaMtamAlA sUrija paM gaI / saphala bAta tAsU vInaI / / tumArI bhANajI vyAkula hoi / tuma yA dhIraja devo koI / / 1363 / / prati suraja aMjanI sauM khai| tu kAhe ko citA gahai / baThi vimAraNa prathI saba derina / pavana milA tohi visaSi / / 1364 / / sajyA bimAMga calyA AkAsa | dekhe bahupura paTTaNa vAsa / / prahalAda taNe vidyAdhara ghaso / vibhAga prArUla bhale saba vage // 1365 / / cale bahuta vidyAdhara bhUpa / pratisUraja pahuMcyA ravi rUpa / / desya sakala pavana kA khoja / vahuta vinaya kara satra sauMja / / 1366 / / denyA hastI vana ke mAjhi / pahicAnyA sama hI jana tAhi / / hastI ne dekhI bahu bhIra / vana meM koI na pAvaM tIra / / 1367 / / paTTA cukhai adhika mayamaMta / paridakSaNA deve bahubhAMti 11 pramu rakSA kara gayaMda / bala na vidyAdhara kA baMda // 1368 / / kAgada kI hathaNI dijlaai| hAthI bAMdhi liyo tina DAya / / pasna baiThA kara saMnyAsa | gahI mauna jIva taji prAsa / / 1366 / / pavanaMjaya kI prApti prahalAda devi ati nitA kareM / mati yaha rUpa digaMbara gharai / / mAthA cucyA putra kA jAya / bahuta prakAra karI gamajhAya / / 1370 / / iha dIkSA kI nAhIM bAra / baba tuma sukha mugato saMsAra / / grAgai jaba saMpati cha bhalA / taba dIkSyA lIjA mana ralI / / 1371 / / mauna mAhi ina sana ima kahI / tripA viyoga saMnyAsa maiM gahI / / jaba aMjanI maiM denu naina / tatra maiM bolU mukha soM baina / / 1372 / / anna pAna maiM taba hI khAuM / maiM aba gharayA maraNa kA bhAva / / taba roba vidyAdhara dhaNe / rAkSasa vAnara baMsI jaNaM / / 1373 / /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1yapuraNa prati sUraja bola haMsi bAta / hUM bulAUM pavanaMjaya ika bhAMti / / taba saI bola bega bulAya / tIna loka meM hoda jasa nAMva / / 13741 prati sUraja pavana kiMga jAya / prathama bheda bhAthyo samajhAya / / aura sava bAta guphA kI kahI / putra janama suNa rahasyA mahI 1235 muni kevalI gayA thA jAna / vana meM nAri devI vilAlAta / / dayA nimitta maiM tahAM prAiyA / bhAgAjI ku vimAga pari liyA / / 137 / / aMsI muNi mana prAnaMda bhayA / saba hI kA saMsA miTa gayA / bahari kathA vAlaka kI kahI / rUpa lakSaNa vA sama koI nahIM // 1377 / / ravi nai dekhi bAlaka uchalyA / tihAM te Ai parabacana pari paiyA / / bahuta dukha cita citA bhaI / hamArI senyA magalI haI / / 1378 / / bAlaka kI suriMga roba pauna / hAI hA kara saba hona / / prati sUraja taba bora ja / bAlaka jAnA nahI pAna / / 13.!! silA phUTi thaI cakacUra / puNyayaMtra ke lagI na mUra' / / gUThA cUpa khilaka svarA / punyavaMta bAlaka tihAM parA / / 1380 / / liyA goda aMjanI ku diyA / hanUraha meM prAthama liyA / / senA sahita hanumha gaye / maba rAjana ko bhojana diye / / 1381 / / janA pacabhaMjaya silana mAsa doya ko sakasa naresa / bidA mAMgi pahuye nija desa / pavanaMjaya aMjanI sukha ke bhAva / putra taNAM gharayA haNumaMta nAma / / 1382 / kAmadeva haiM saba ta banI vipakI kasA jagana meM calI / / hamAna kA suNaM caritra / dhana saMpati bahu lahai patriSa // 18 // suNi purANa je nizcaya dharaM / kATi karama bhava mAyara tirai / / ravi prakAsa nai bhaye praghara / pAvaM mokSa nAsa bhava phera / / 1364 / / jAya mugati meM nirabhaya aura / aAvAgamana na hoya bahora || darasana gyAna taba lahaiM anaMta / balabIrya kA nAma anta / / 1385 / / caritra suraNa hanumAna kA, dharai parama diDha citta // nizcaya pAvai paramapada, hoi muti kI thitti // 1386 / / iti zrI padmapurANe pavananaya aMjanI milApa vidhAnakaM / /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi samAcanda evaM unakA papapurANa caupaI 18ko vidhAnaka dharaNa dvArA rAvaNa se yuddha varagA mugI pataMjaya maha tyAga ! lor3i kaTa va vana meM gaye bhAgi / aba maiM bhugatI nirabhaya rAja / rAvaNa sauM kyA aTakA kAja / / 1387 / / rAvaNa kA kachu bhaya nahIM gharU / aba maiM pakaDi baMdi meM karU / / rAvaNa surazI varaNa kI bali / mahAkopa upajyA saba gAta / / 1388 / / deza deza ko dUta paThAi / sakala bhUpatti liyA bulA bulAi / doi sahasra aSohiNI dala buDyA / vAjaMtra vAjai mArU puraghA // 138 / / vaja damAmA prara sahagAhi / madhapurI ko ghana gherI jAI / / bhejA dUta hanurUha desa / pacanaMjaya ko diyA saMdesa / / 1367 / / pavanaMjaya rAvaNa kI maaNgi| calyA dekhi begy| pharamAna // hanumAna dvArA yuddha meM jAne kI icchA naba haNumaMta kahai iNa bhAMti / maukU mAgyA doje tAta / / 1361 // merA tuma dekhyo parAkrama / hoi sahAi tumhArA dharma / / putra ayaNa suNi haMsyA pavana / putra kIyA tahAM gavana // 1362 // senA bahuta laI tina sAtha / trikuTAyala dekhi chipyo dinanAtha / / tihAM utari ke prAzcama liyA / bhayA prabhAta payANAM kiyA / / 1363 / / saMvaraNa pAsa gayA haNukta / dezyA tAhi bahuta harSavaMta / / bahuta prati thI baoNla bhUpa / vAkA dekhyA adhika svarUpa / / 1364|| vAkI kathA kahaiM saba loka / parvata pari patyA mAtA bhayA soka / / punyavaMta ke lagI na coTa / paravana gilA bhaI saba SoTi // 1365 // silA phohi TujhADe kare / hagauMmAna jIkta Ubare / / bahuta sirAvai rAvaNa rAya / pavanaMjaya bhalI karI bahu bhAya // 1366 // aMsA balI bhejA mujha pAsa / pUraMgA mo mana kI Asa / / khenA dekhI nAnA mAMti 1 keI saraha kI unakI jAta / / 1667|| 'ratanadIpa gheracA cihuMkora / baraga rAya pAyA caDhi bhora / / sakala putra prAe baDhi saMga / mArU suriNa kAtara khita maMga // 1368 / / muravIra mana kara AnaMda / ducAM subhaTa kara cada baMda / / gakSamapaMsA diye aharAi / bAnara baMsI bole rAi / / 16
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurANa .- . bhAjyA raga se lAga lAja / aba phiri ko bhUpa ke kAja / / simaTa loga phana manamukha bhae / idrajIta meghanAda doU gA! / / 5470 / / utane kumara itate nRpa dhane / gharaga putra inoM ne hane / / mAra mAra doU ghAM hoI / bhUmeM subhaTa haTaM nahi koya / / 14.1 // rAvaNa pApa kaTaka meM abhyaa| bIsa bhujA dasa soranI vasyA / / sthaMha taNe ratha kaMTyA bhapa / taba haNuvaMta dhAyA dalarUpa / / 1402 / / vAMce varuNa ke bahu pUta / varaNa rAya taba prAya pahuMta / / manamaiM socA rAvaNa rAya / je bAlaka ne mArai ThAya / / 1403 / / ase samajha pAyA gAmahI / jhame loga na hAri maanii| varaNa eka vidyAne saMbhAri / rAvaNa pari choDi tirA bAra ||1404 / / bhakaraNa dvArA vijaya ke pazcAt sUTapATa karanA rAvaNa Upari vidyA yahI, hanumAna vaha vidhA gahI / / vAnara vaMsI ne brAdhiyA kumAra' prerayA varaNa loha kI dhASTi / / 1405 / / ANyA bAMdhi rAvaNa ke pAsa / kubhakaraNasyu bolyA hAsa || lUTo nagari karo tuma baMdi : jihAM tihAM jAI mantrAI duda // 1406 / / sUTo jiko tikohI leha / kuMbhakaraNa ima AgyA deha / / luTayA nagara hATa bAjAra 1 rAjA kA luTapA maMDAra // 1407 / / bahuta nAri nara lInheM bAMdhi / sIlavaMtI maraM vina aparAdha / / koI jIbha paMDa kari mreN| sIla maMga tai pativratA Darai / / 1408 / / keI kubhakaraNa kA rUpa / gaga prabhAgapa su dekhe bhUpa' / / pani bhAga je yAkI nAri / yaha unake aiso bharatAra // 1406 / / keI putra patra vilalAi / kaI mAta pitA koI bhAi / / giNaka kuTana bichohA bhayA / paribasa par3oM bahuta dukha sahA // 1410. / kaI bAMdhi lAI saMgi nAri / kaI UMTAM pari asabAra / / kaI laI gADanA DAri / bahuta bAMdhi gherI tiNa dhAri / / 1411 / / maMsI vidhi rAvaNa vai AMni / kuMbhakarampa pAyA valivAna / / sagalI dadhi taba kara pukAra / rAvaNa suNi kari dayA vicAri / / 1412 / / bAvaraNa dvArA lUTa kI nindA karanA e tuma kyoM bAMdhI astarI / kubhakarNa te kInI barI / / artha darva de choDI baMdi / apaNeM ghara tuma karo prAnaMda / 1413 / /
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhAcaMca evaM unakA papapurANa jAko vastu laTi meM gaI / tAkI tAhi maMgAya kari daI / / rAvaNa meM saba daI asIsa / tero bhalo karo jagadIsa // 1514 / / rAvaNa phiri laMkA meM gayA / sudaramA sahaja hI liyA / / je je rAbada karai saMsAra / dharaNa kiye bahute namaskAra // 1415 / / maiM to cuka karI thI dhnnii| kachuvana mAve kahatAM baNI / maiM to adhika mUDhatA kI / tumhArI bhAgyA citta na dharI / / 1416 / / varaNa ko punaH rAja denA varUgA mya tava dInA choDi / baMdhae saphala diye nRpa tohi / / varaNa phera kari pAyo g2aja / ratanadIpa vA sAraghA kAja // 1417 / / candranagyA ko mahAprabhA putrI / hanUmAna byAhI subha gharI / / vAnara vaMzI rAjA varNana apanAM puhapathI nagara zubha desa / hanumAna kudiyA naresa / / 1418 / / kiMpapura kA rAja nala naula / zrImAlaNI rAMNI subhasIla / / zrIjayaMtA tAkI sutA / hanumAna kudInI mukhalatA // 1416 / / vijayAraca gira kinnara gIta / kanyAM bAkI cyAhI subha rIta / / vidhapura ra haiM sugrIva / sutArA patanI dharama kI nIya // 1420 / / bhAvamaMDalA putrI tA ge / rUpana kSaraNa kari sobha deha // kanyA baDI sayAnI bhaI / rAjA ke mana citA zraI / / 1422 / / kahai svayaMvara chADaM Aji / desa desa ke bhUpati kAja / / jA gannu bAnyA chAndai mAla / kanyA mo vyAhai bhUpAla / / 1422 / / rAjA manA vicAra bhannA / desa deza ko triterA calA / / pUtalI lilI sabai ko jaai| jahAM laga the pradhvIpati rAya // 1423 // mahAM tahAM ke rAjakumAra / citere listrI surati mavAra // hanumAna bhI likhI phUtanI / samajhi hAi prati sauMpI bhalI / / 1424 // dezI bhAva sakala maMDalA / hanumAna upari cita calyA / / rAjA bAkI mRrati likhAya / hanumAna paM dUta paThAya ||142 / / gayA dUta je hazumaMta / rupalakSaNa kA nAhIM mata / / dIyA paTale vAka hAtha / kiyA 'payAnA dUta ke sAtha / / 1426 // tihAM nAri homai mathamaMta / jahAM jAya nikasa haNumaMta / / bhAmaMDalA napa daI paThasya / bhoga bhUmi napa kareM uchaha // 1427 / /
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa prajanIputra jANyAM ika yora / chatrapati nAma virAja Thaura / / nirabhaya rAja kara tihAM mUga | duSa pitA saba DArI kUpa // 1428 / / prathamakAMDa theripaka suNyauM, vidyAdhara kI bNs|| mighyA pedana miTa gaI, sagalI hI mana masa // 1426 / / iti zrI pahApurANe pragAna rAvaNa iti / / 16 vidhAnaka soraThA be kara joDi naresa, zreNika phira parasana kareM / / rAvaNa vaMsa paramesa, maiM bahu bigha karake suNyA / / 143011 caupaI jina koI barpha tridoSa kA dharasI / sI maiM unake mukha suragI / / kevala vayaNa bAhyo samajhAya / saba saMsaya tihAM miTa jAya / / 14315 kima japajai caubIsa niNaMda / dvAdaza cakravartta guNavRnda / / nava nArAyaNa balibhadra bhae / prati nArAyaNa kaise thae, / / 1432 / / bAvaNa puNya pUraba bhava kiyA / kavaraNa svarga teM caya prAiyA / / kima muru pAsa diyA laI / kavaraNa bhUmi te iha thita bhaI / / 1436 / / aDilla vAgI yAMna gaMbhIra sabai jiragavara kahI / gautama kareM bastAna suragai zreNika ura mahI / / samakita moM dhari prIta suraNa mata lyAika / sakala baMsa kA bheda kahmA samajhAke / / 1434 / / jaMbuddhIpa bharataSaMDa kosAMbI nagarI samuSa napati kareM rAja dayA cita prAgarI / / sukhI dharsa saba loga dukhI koI nahI, AI ritu basanta saba na zrIDA cahI / / 1435 / / boraka seTha evaM vanamAlA varNana vIrakaseTha tihAM rahe vanamAlA astrii| rUpavaMta guraNacatura sanAvaNa pratiparI / / sakala prajA napa sAtha suvana krIDA karI / dekha triyA napa naina sudita citA dharI / / 1436 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAra evaM unakA pamapurANa vanamAlA para rAjA kA prAsakta honA vanamAnA vita calyo devi bhUpAla ko / rAja riddhi saba dekhi bhayo sukha vAla ko / / mo sI nAri sakae rAya ghara jodae / kahA cariNaka para jovana thiratA khoiye / 11437 // rAjA soca adhika mana meM kareM / narapati kara anIta sumara narako paI / / hUM nRpati dharamiSTa pApa kase kruu| vyApyo bhadhiko kAma su dhIraja kima dharoM / / 1438 / / rAjA ko vyAkulatA gahI rAya taba mauna bheda nahi pAiye / kara vaidya upacAra su mauSadha lyAiye / / kaha doSa pitta vAya kA grantha bicAri ke / usako rahai na vikAra vihAra ke 26 paMDita jotiga kaha~ graha cAla ko / navagraha khoTe vyA yA bhUpAla ko / / mukha bole nahI bola sugraha khoTe lageM / / bahuta baLI gaMbhIra jur3e prItama saga / / 1440 / / sumati nAma eka maMtrabI, pAyo bhapati pAsa / loga uThAya diye sarva, pUcha kari aradAsa // 1441 / / sevaka syoM manakI kaho, kiMNa kAraNa gahI mauna / sauca bAta mukha ucaro, tuma mana saMsaya kauna / 11442 / / rAjA maMtrI soM kahai, sAMbhali sumati sujANa / / banamAlA meM dekha kari, caye jAta haiM prANa / / 1443 / / maMtrI vinada rAya soM, tuma nRpa pracho sugyAMna / / paranArI ke saMga thI, hoi gharama kI hAriga / / 14 / 4 / / boleM nRpa akulAya kari, suNa ho maMtrI bAta / / gyAMna bheda kaba laga bhaNoM, vA vinamo jIva jAta / / 1445 / / maMtrI soca vicAra kara, dUtI laI bulAi / / bhejI dhanamAlA kaneM, lInI turata maMgAya // 1446 / /
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 pApuragaNa donyu kI icchA phalI, kiyo jugati soM bhoga 1 jase dukhiyA mAnavI, mUla rukha viyoga / / 1447 / / bItI nizi sUraja udaya, daMpati kara snAna / / sumarai zrI bhagavaMta kI, munibara pahuMtA prAna / / 14 / / uThi dvArApreSaNa karayo, muni ko diyo prahAra / / daMpati vaha vinatI karI, jima thAye nistAra / / 1446 / / jApa karata tasa bhUmipa, paDI vAmanI yAya 11 ve daMpati dou mRvA, thijasArddha upajA jAya / / 1450 / / uttara zreNI haripura nagara, tahAM pakma gira bhUpa / / mRgAvatI rANI udara, janamyAM supama svarUpa / / 1451 / / aDilla pUrva janma hari vibhrama gharA jAtigI vina ne / dina dina baI kamAra marAjA ketu ne / / ruparvata somaMta sukha parivAra meM / dAna supAtra sahAya bhayoM saMsAra meM / / 1452 / / geghapurI ko narapati tAkI astarI / vanamAlA kA jIva garbha tamu avatarI / / manoramA dhAradho nAma jotigI tri meM / rUpa lakSaNa sAmodraka kAha tamu tana~ / / 1453 / jovanayaMtI dekhi hari vibhrama ko daI / lagana ghaDI subha mAdhi vina caurI chaI / / rahama ralI soM vyAha raha raMga prIta gareM / phUlana kI kara roja meM sukha rIta sauM / / 1454 / / boraka seTa kI tapasyA bIraka seTa uThi hATa teM, pAyo geha maMjhAri / / citA cita ugajI ghaNI, lihAM na pAI nAri / / 1455 / / ghara kI sudhi saba bIsarI, TU ghara ghara jAri / / kahIM na pAI astarI, jatI bhayo tiNa dhAra // 1456 / / karI tapasyA jugati syoM, lahI devagati jAya / upanI avadhi ika bhavataNI, hadabhAva sau prAya / / 1457 / /
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa daMpati pichalA bara su lo vAlyA zrAkAsa mulagA // 11458611 / hUM pUrve tho vANiyoM tU puthvIpati bhUpa // satra jo tU dayA ke bhAva bala kareM, huM laDU judha ke rUpa / / 145.6 / / caupaI deva hokara pUrva bhaya kI apanI strI ko dukha denA daMpati ko duHkha done gho| sura kA krodha kahAM lagagi 13 gahihi gayA uchAli / dharatI paDatAM phaile smAla / / 1860 / / kahai samudra meM dehu buDAi | kaile dharU silA tali jAi || ke yA moMDa karU cakacUra / nakhasikha toDi milAUM dhUli || 1461 || dUhA bahuta trAsa unako diye, upanu jAtI gyAMna // pUraba meM pAlI dayA, to sura lahyo vimAna // / 1462 // caupAI jo aba inakI hatyA karU / notama pApa zrApa ghaTa bharU // jaM mAnuSa kareM koI pApa / japa tapa kari nija haraM saMtApa || 1463 sA merA doSa TaleM prakharIta rAkhuM jIva dayA suM prIta // loDa daMpatti prANI dayA 1 nAri puruSa mana AnaMda bhavA / / 1464 / / vRhA caMpApura kSiraNa disA, choDeM daMpati jAya / hariNipura ko nRpa thayo, huvo pratApa adhikAya / / 1465 / / caupaI 167 janmyAmAMnI mahAgira harSa / / haravaMsI janamiyA kumAra / / 14661 rAja karata bIteM bahU varSa mahA pratApa pragaTyA saMsAra hirmAgara basu gira pIche bhae / mahIdhara Adi putra bahu thae / / keI svarga devagati pAI / keika mukti virAjyA jAi // 1467 / / bahutai nayA basAyA desa haribaMsI cahuM bhae naresa // sItalanAtha kA darasana kiyaa| harirAjA kA samae bhayA / / 1468 / /
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 padmapurANa sItala nAtha jinendra te, haribaMsI hue pranaMta / / nAMma vahAM laga varagAe, kahata na mAve zata / / 1456 / / caupaI munisuvratanAtha kA janma mAgara nagara sumitra narindra / pomA devI mana mAnaMda / / saghana graha nagarI meM baseM / dukhI daliMdI koI na nau // 1490 / / padamAdevI pichalI rAti / supane dekhe nAnA bhAMti / / sveta gayaMda dRSabha asyaMgha / lakSmI mAlA pUnamacaMda / / 1471 / / suraja udai maccha jalna tira | kana sarovara niramana bhareM / / siMghAsA ratanana kI mmi| dekhI zragAna bala niraghama / / 1872 / / kuMbha jugala dekhyA jala bharayA / deva vimAna anUgama bharapA / / dekhyo dharaNendra devatA mAga / thayo prabhAta uTI jaba jAga // 1473 / / solaha sapanA dekhyA 3 mahi / sulina bhUH sa kaho nA bAta / / sUNe sakala supanA ke baina / vigasana badana bhayo ura cana / / 1474 / / hoya putra vimbana kA dhaNI / haribasI kUla vANI vaNI / / tIna loMka ke surapati pAI / zrI jina ke seveMge pAya // 1475 / / narapati pagapati dAnava deva / e saba prAni kareMge seva / / paMcagyAna kara tribhuvana pati / dharma prakAsi paMcamI gatI // 1476 / / suNi pira jayaNa hIye sukha bhayA / aMcala gAThi bAMdhi ke liyA / / zrAvaNa badi doija subha ghaDI / prabhRjI prAya garbha thita karI / / 1477 // AsaraNa kaMpyA surapati indra / avadhi vidhAra kiyA prAnaMda / / zrI jina deva toM avatAra / utara sihAsaraNa kiyo namaskAra / / 1476 / / phUTI jama taba liye bulAi / nagara kusAgara begA jaa6|| chapanakumArI devi paThAi / garama sodha laNaM prabhA // 1476 / / ratanavRSTi phUloM kI dRSTi / je je karata bhaye agha naSTa / devI saba mila sevA kareM / gata dibasa TArI nahi Tarai / / 1480|| jaise ravi bAdala kI choha / ima garabha mAhi daMpa jigazAha / / svAti bUda para damake patra / zrI bhagavaMta pahA pavitra / / 1481 // basAkha badi dasamI subhavAra / zravaNa nakSatra bhayo avatAra // sarapati saMga aparA ghaNI / presapati sAjyA vidhavaNI / / 14 / /
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAsada evaM unakA padmapurANa 166 cale devatA je je kara / indrANI jigA nara ne harai / / mAyA kA bAlaka utai rAkhi / lIyA ucAi dInatA bhAkhi / / 1483 / / pati kI goda diye jinarAya / darasaraNa dezi mahA sukha pAya / / bAje vAjai nAca deva / dasau disApati prAe seva // 1484 / / meca sudarasaNa pAMDuka silA / tihA mahocchaca kInA bhalA // karaM ughaTaNA maMgala gIta | dhIrAcAri kI bahu prIta // 1485 // sahasa prottara indra ne bhare / aura devatA baha kara pare / / zrI jiyA Upara DAreM AsiA / kAjala nayana sahita mukha pAna / / 1486 / / bauMdhe kaNaM vana kI gii| kUDala taNI jIti ati huI / / prAbhUSaNa paharAya anUpa / saba siMgAra sobhe rUpa / / 1487 / / aSTa daraba sU pUjA karI / kara prAratI vinatI karI / / zrI jinavara mAtA meM prANi / tihAM vArja prAradi nIsAraNa // 1486 / / indra gharamAMndra sUra la gaye / vararuyA ratana pUSpa varagaye / / tIsa hajAra varSa kI prAya / bIsa dhanuSa kI UMcI kAya // 1486 / / vAhaiM jotigI lagana vicAra / munimukhata trimuyana prAghAra / / munisukatanAma kA jIvana pariyA mAMhi baghAvA bhayA / janama samaya bahu dhana kharacIyA / / 146 / / vele saMga deva ke bAla | krIDA kara taka rUpa vizAla / / sAta sahasra aru baraSa pacAsa / tA pAcha mana bhayA ulhAsa // 1461 / / jasomatI byAhI vara nAni / rUpavaMta zazi kI upahAri / / bhoga karata dina bIte ghaNe / bhayo garabha jasomati taNe // 1492 / / dakSa puSa janabhyA zubha ghaDI / pagya mAhi badhAI karI / / paMdraha sahasra varaSa kari gaja / mRga mRganI dekhe vana mAMjha / / 1463 / / bijalI paDi kari donyU muvA / tAhi dekhi mAra vismaya hugrA / / mana meM dharapA dharama so kAja 1 dakSa putra ko dInoM rAja // 1464 / / suparaNAM sarasI jAMsiMga vibhUti / muralokAMtika prANi pahUMta / / dhanya dhana deva sabada saba kareM / pramu prAga ziva surakA dharai / / 1465 / / caDhe pAlakI prabhu bana lAcha / siMgha nAma le loMca karAha / / bhae vigaMvara mAtama dhyAna / murapati kiyA cAritra kalyANa ||1466 / vaisAkha vadI dasamI diza citta / no varaSa rahiyA chadamasta / / baisAkha vadI navamI zubha vAra / dAre karama pAtiyA cAra ||1467)
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 papapurANa prakRti taresaTha TI jAna / upajyA prabhu kU kevala jJAna / / pAe caturanikAya ke dava / pUjA kA bahuta vidha deva // 1468 / / jojana tIna racyA samosA / bhavyajIva kA saMsaya hA // kaMcana koTa ratana ke tIna 1 siMhAsana bhAmaMDala lIna ||1466|| cA- dana ke vRkSa prani bane / vRkSa azoka zoka ko haraNa / / varaNI SAtikA prati gaMbhIra / tisa meM dI niramala gIra / / 1500 / / mAnasthaMbha mAna kahara / dekhata dI mana nirmala karai / / aThAraha gaNaghara baiThe pAsi / cyAroM myAna' ke haiM ve bhAsa / / 1501 // bAgI beTa suNa saba koya / bAraha sabhA kA samaya khoya / / garadhara byorA kaheM ghassAraNa / bhanna jIva sAMbhalai vaSAMga / / 15.02 / / dAnapatI hA napa vAhatta / sahasarAya lIyo cAritra / asAkha badi caudasi nirvANa / saMmedagiri gae mukti bhagavAna / / 1503 / / jote joti jAma kari milI / pUjA indra kareM mana ralI / / pAla prajA dakSa pramu mugha / mahAbalI ati dharma svalpa 1504 // elavRddhana kU dIyA rAja / ApaNa kiyA mukti kA sAja I1 zrIvarddhana jayavaMtA bhayA / sArka putra kunama vali thayA // 1505 / / mahAratha pula vAsaketa balabaMDa / bahu bhUpana se lIyA daMDa / / vAsakaita ke vimalAvatI nAri / rUpa sIla saMyama kI pAra // 1506 / / janaka mapa tAka ura bhayA / dAna mAMna sabako bahU diyA / / dayA dAna sayama nita karai / puNyA pratApa teMdurajana Dara / / 1507 / / dUhA harivaMtI rAjA harivaMsI punivaMta kula, bhUpati bhae aneka / / kATi karama sibapura gae, pAMca nAma kI Teka 1 // 1508 / / caupaI koI paMcama gati ko gae / kaI svarga devatA bhae / / haribaMsI basAe bahu gAma / inakA kula tIsa kI ThAma // 1506 / / ikSvAkavaMsa prAdIzvara kiyA / jinakI kathA suNauM dhari hiyA / / uttama kula sabahI teM prAMdi / tinakI cAla kathA anAdi / / 1510 / / AdinAtha munisuvrata loM, narapati bhae anaMta / / nAma kahIM laga varaNa, kahata na mA praca // 1511 //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA payapurANa caupaI raNahI baMsa bahu bhUpati bhae / kATi karama ziva pAnaka gaye / / keI pahuMtA svarga vibAMga / keI bhayA pRthvIpati prANi / / 15.12 / / koI pahacyA naraka maari| keI pahacyA svarga vimAMga / / jaisI karaNI taisI gati 1 dharmadhyAna meM rAkhai mati // 1513 / / sati samAna dAna aru vRtta / devazAstra guru rAkheM hitta / / cyAriuM dAMna bhAva soM dei / so UMcI gati kA sukha lei / / 1514 / / iSvakAso rAjA vantravAha varNana iSvAka basI vijaya narema / bhUgate nagara ayodhyA desa / / hemacUla rAgI paTavaNI / mAnU kanaka kAmanI baNI / / 1515 / / sundAmana tA putra janamiyA / kotavatI tasu vyAhI triyA || prathama putra vajrabAhu bhayA / dujA purIndra parAkramI thayA / / 1516 / / donyU kumara vidyA baha bddh'e| bana paurasa sU bahate bddh'e| hathanApura haMsavAhaNa rAya / cUDAmaNI rANI paTavAya / / 1517 // manodayA putrI tAke bhayo / so vanabAhu kumara ko daI / / likhyA lagana sAdhyA subha dyausa / vyAhaNa cAlyA nRpaM mana hA~sa / / 151 / / puroM iso pUcha nava vAta / calokaraNa munivara kI jAta / / nAsA dRSTi prAtamadhyAna / tAko sobhe bhyAlaM myAMna / / 1516 / / basata sami paravata parijAya / vacavAha hasti pahirAya / / munivara eka tihA napa karai / jaise kesa sudara nara dharai / / 1520 // pAtamabhAva' lagAyo joga / chAMDe makAna jAni ke bhoga / / tana bAIsa parIyA sahai / praSTa kAma kamitI yahaiM / / 1521 / / tA kI adhika virAja joni / niga samAna garigraha nahIM hotaa| donU kumara marAhai pAi dhani mAtra je ase bhAi / / 15225 / ajrabAhu tihAM lAyA ghyAMna / dekhyA mitra uzyasudara nAma / / kahai dima cAhI dikSA liyA / vairAgabhAva maiM te cita diyA // 1523 // kaMvara bhaNaM taba adhiraja kahA / manuSya hI pAla cArigra mahA / / udaya sudara bola taba mitta / jai dikSA tuma pANI citsa / / 1524 / / meM bhI saMyama tyoM tuma sAtha / merI praraja suNoM prabhu nAtha / / dasanI sunata vasana saba DAlI / mana vairAgya bhayo bhUpAla / / 1525 / /
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 papapurANa taba uThi mitra vInatI karI / hAsIka nA sAMcI citta dharI / / tuma to cale byAha ke kAja / kavaNa samaya dikSyAM kI Aja // 1526 / / bole kumara supana samarigha / mAta pitA kuraNa bhAI daMdha / / jaisI para phulata hai sAMjha / zrame sukha kU lavakaM mAMjha // 1523 / / viNamata vAhi na lAga vAra / aMsA hai saMsAra amAra / / dhanya dhanya tU mere mitra / teM mohi kahI parama kI rIta / / 1528 / / tujha prasAda siya mAraga gahu / terA guNa maiM kavi laga kahU / / aMsI bAta suNI paravAra / bAla vRddha pAe ti bAra ||1526 / dAdI mAtA saba mila grAda / praura kareM baTa ja- samaya / / tu bAlaka jobana kI bAra / karo vivAha bhoga maMsAra // 1530 / / kubara bhaNaM saMsArA thiti / joSakA koI sagA na isa / / soga vijoga rahada kI ghI / kayahI rItI kAhI bhro||1531|| saba sAtA taM pAtra sukha / azubha karama udaya te dula / / sukha bhugatai jo sAgara baMdha | ika palake dukha maiM saba duda // 1532 / / tAta hU aba tapa pAcarU' / parama nAva bhavasAyara tirU / guNasAgara muNitara ke pAsa / dikSA laI sugati ko prAsa // 1533 // doI sahasa aru naH sa kumAra / bhae digaMbara kesa utAri / / manodayA sAMbhalI yaha bAta / dikSyA laI ajikA ke pAsa / / 1534 // vijayasena surendra manibhUpa / baiThe saphala soga ke rUpa / / vaha bAlaka sukumAla sarIra / kaise sahegA parIsyA pIra 11535 // hama to rAja bhoga bahu kie / aisI kachuvana pANI hiye / / jarA cyApI dehI jo jarI / kaise hoya tapasyA kharI // 1536 / / jovana samaya saMbhAlyA nAhiM / aba pichatAyA hove kAhi / / samajhAye saba maMtrI grAma / jo kachu sadhai so kari jAya / / 1537 / / soI ghaDI sadhai sana dharma ! vAhI ghaDI kareM apa karma / / sakala rAja riSa kari tyAga / vijaya sAha humA vairAgya // 1538 / / puriMdara prati soppA nija rAja / prApaNa kiyA digavara sAja / / vijayasena saMga rAjA ghane / bhae jatI mada pAThI haNe // 1536 / / nirmANaghoSa ghoSa munivara ke pAsa / bhaye sApa mana pUjI pAsa / / purIdara rAjA pRthvIpati astarI / kIsiSara putra bhayA subha dharI / / 1547 / /
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pa koliyara rAjA bana te kusAla namra harendra nRpa rUpa tA ghari putrI avika anupa || kIrttidhara sauM byAI cAtra / / 1541 / / mahadevyA kanyA kA nAma / mAyA lobha na lAke ratI // bhUpa purendra huvA jaba jatI kSemaMkara pAmai dikSA laI / AtamadhyAna me sadA rahe6 / / 1542 / / kIvara adhika pratApI bhayA / pRthvItaNAM rAja saca liyA || sakala bhUpa tasu mAraNe prAMNa / yA sama rAya na ko bala jAna / / 1583 / / eka divasa sUraja kauM kesa kiyA grahaNa prasubha ke hai / / suraja chipyA bhayA aMdhakAra 1 uDagana jauti bhaI saMsAra || 1544 / rAjA dekhi ti ciMtA karI / bhaiMsI prAu jarA sI gharI // jaise ketane ravi ku mayA / vyApata jarA parAkrama dayA / / 1545 / / ravi to chUTa jAya tatakAla / jarA ca taba pApaM kAla / / maMtriyA sau ima kahai bhUpAla / tuma bAliyoM dharama kI cAla / / 15.46 / / prajA desa kI kIjyo sAra | hama aba le saMyama kA bhAla / / maMtrI sarva kaheM sIsa navAya / tuma bina kyoM desa sAdhyA jAya / 11547 / / tuma bhugato pRthvI kA rAja 1 hama tuma Age saMvAgaM kAja // parA loga kare saba bhAga hamArA kayA suraNoM tuma rAya / / 15486 / / tumAre rAja prajA saba sukhI / tuma AganyAM meM koI na dukhI / / tuma jina choDyo rAja ApaNAM / tuma teM hama sukha pAyA dharaNAM / / 1946 // karo rAja bhoga mana lyAi | saMtati hoi dIkSA tyo jAi / / rAjA inakA mAtryA kA rAja bhoga meM phira rama rahyA / / 1550 / / parajAne bahu dInA dAna / ghara ghara bAje bhAnanda nisAna // ika dina janamyA putra udAra tAsa sukosala nAma kumAra || 1551 / / maMtrI kI eka hikamatI / putra ne rAkhiyo gupatI // brAhmaNa mane kiye saba jaay| rAjA pAsi huvo mati lyAi / / 1552 // jaba eka mAsa vIta kara gayA / brAhmaraNa jaba prAsIravAda diyA || daI doba rAjA ke hAtha / putra janama jANyAM naranAtha / / 1553 / / cUhA huA sukomala taNI phirAI / prAya rAya dIkSyA laI jAya // teraha vidha cAritra vrata liyA / zrAtama dhyAna munIzvara kiyA / / 1554 / / iti zrI padmapurANe zrI munisuvrata baccabAhu kIrtibhara mahAsana banaM / /
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 papurAsa 20 vo vidhAnaka baupaI kosiSara kI tapasyA kItighara munivara manapa dharai / mAsa upAsa pAragA kareM / / ma parIsthA vIsa para doi / dayAbhAva yugalAM para hoi||1555 bahata vapa se tapa kiyA / nagara prahAra nimitta aAiyA / / TvAgapeSaNa kareM na koi / gajA dvAraM ThADA hoi / / 1556 / / jharokhe baiThI sahadevI nAri / pAvata dekhyA munivara DAra / / dekha sAtha mana bahuta risAI : sAmaDhadhA para picA: e munivara haiM bahuta bure / gaja bhauga sukha dekhthA jara / / mahA duHkha mauM nAhie rAja / tigAna kahe naraka kA rAja / / 1558 / / aparaNAM ghara khove vhai atI / putra kalitra kI cita na ratI / / ghara laji bhIkha mAMganA phira / lAja' kAraNa basatara pariharai / / 1556 / / ghaNAM vizAM khoce gharabAra / deha jalAya kara jima chAra / / thoDaM saba saMsArI surana / chaha ritA ve bhugataM duHkha / / 1560 / / asI kubuddhi inAmeM hoi / bubai Apa aura ghara khoi / / eka mAsa taraNA taji pUna / chohI samalI rAja vimUti / / 1561 / / vAlaka kI na dayA cita dharI / asI irie saba kInI burI / / aba do yAhi darasa hi kumAra / tau vAro bhI le jAhi gaMvAra // 1562 / nija kikara bola ima kahyA / rAjamI pura mA dekhA jihAM // tinako mAri mAri parahA kara u / isa upadesa hiyA mAM gharau / / 1563 / / munikara phira gayA vana mAhi / kara tapasyA vAsura sAMbha / / manamA kachu nahIM prAMgaNa Aga 1 joti svarUpa sauM lAyA dhyAna / / 1564 / / vipra saMnyAsI pAMco bheSa / tiNa kI prastuti kareM vizeSa / / te gAvaM ajodhyA meM gharoM / tigA paM kumara koka viSa bhage / / 1565 / / khoTe veda rAta dina par3e / jinake suNyAM naraka thiti baDhe / / presI vidha pragaTyo mithyAtaH / jaina dharama kI konI ghAta / / 1566 / / taba te ihAM mithyAtI baseM / khoTe veda kIye tinoM se / / basaMtalatA ye dekha caritra / maMdira mAhi rudana baha karata / / 1567 / / 1. rAtri vima
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMra ekA unakA panmapurANa 175 rAjakumAra ke dvArA vairAgya rAgakuvara tara pAya soM kaheM / tere mana kI citA rahai // jo koI tosu boleM burA / tAkI ramanA khaMDu churA // 156 / / asaMtamAlA ima kaha samajhAyaM / tumArA pilA bhayA munirAya / / vaha AnA thA leNa prAhAra | mAtA tumarI sAI mAra // 1566 / / vAsoM rAja bhoga bana kiye| jisakI dayA na pAyI hiye / / prAMgA vasAe mishymtii| pura meM kAdi diye saba jatI / / 1570 / / tujha ko nikasaNa de nahIM dvAra / bAMdhi rAkhyo tu kArAgAra / / tA kAraNa meM kiyA rudana / ima sAMbhala napa moDamo badana / / 1571 // asaM rAtri mahalA parijAya / DorI bAMdhi taleM utarAya / / tihAM munivara vaiThA thA eka / daI pradakSiNA Ae viveka / / 1572 / / namaskAra kari bAraMvAra / bahuta prakAra kInhI thuti sAra / / janama jarAmRta olaM jIva / cirakAla kI gADhI nIMva / / 1573 / / cyArauM gati meM Dola haMsa / kahi nIca kabhI uttama basa / / roga soga prArati meM phira / bina samakina bhava sAyara paI / / 1574 / / prabhujI mo para kRpA karei / mada daghi tAra mukati pada dei / / maMtrI mile prAya saba pAsi / samajhAvai vinatI mukha mAsi // 1575 / / yava laga the suma bAla praveza / aba jobana tuma bhae sacena / / hama saMsaya TUTaNa kI bAra / taba tuma lyo ho dIkSA bhAra // 1556 / / kula mAhi kauna chai kumAra / tAko rAja sauMpa ho sAra / / pitA tumhAre aba dikSA laI | mahInA laNaM suna ko mudaI // 1577:1 aba to tuma mugato ye sunna / citramAlA pAvaM hai duHkha || yAkai bAlaka nAhIM koi / tA kI gati kaha kaise hoi // 1578 / / jaba saMpati ho tuma geha / tuma taba karo digaMbara deha / / bole bhUpati vacana bicAra / citramAlA ke garama kA bhAra // 1576 / / bAkaM putra hoyagA valI / pUraMgA saba kI mana ralI // vAko maiM dIyA saba rAja / jaba vaha janameM taba sArI kAja / / 1585 / / itanI kahi laba vasana uttAri / kiyA loMca sira kesa upAri // lyAyA nidAnaMda soM dhyAna / guru saMgati pAyA bahu gyAMna // 1581 / /
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThora tapasyA sahadevI prArata meM muii| dehI choDi siMghaNI bhaI / donyU munIsvara karata bihAra / bhavi pramoda gaye vana majhAri / / 1582 // ghaNahara kari chAyo prAkAsa / munivara tihAM rahyA comAsa || varaSa meha mUsalAdhAra / tihAM mora kuhakai praNapAra / / 1583 / / jala pRthvI para umaDayA prAi / naMdI nAlA ghale adhikAya / / donyu muni paravata para jAya / dekhi silA baiThe tiNa ThAi / / 15804 / / yAra mahIne kA saMcAra : asA vikirA / / varaSa meha pavana ati cale / inakI deha na tapate TalaM // 1585 / / syAma muvaMga mala pATa deha / iMsa machara tana cUTe eha // buMda jharai tara bAraMbAra / beli ghaNI lapaTI jyoM hAra / / 1586 / / ugI doba deha viparIta / mahA bhayAnaka bana bhayabhIta / / dekha kAtara phArTa hiyA / jisa banamAhi inauM tapa kiyA // 1587 / / prAsoja kAttika mAI ritta / caMdramA jyoti virAje prati / / gati caumAsaya pUraNa yoga / sAhAra nimitta cita bai niyoga / / 1588 / / vAhI vanameM siMghaNI prAi / mukha pasAri prA pUcha uThAI / / bhaya dAyaka dekhyAM Dara hoha / tA vana meM nAvai jana koi / / 15 / / sukumAra sAdhu siMghaNI naM gahmA / nali mAri ke pAbAM tAla lAhA / / bharSa mAMsa kachu dayA na kareM / ale smaMgharaNI muni ne haga' / / 1510 / / iha pUrava bhava kA sanavaMdha / bhugalyA varga yahI kachu badha / / munivara sukala ghyAMna mana diiy| / kevalagyAna aMta hiraNa bhayA / 1591 / / sura lokAMtika jai kreN| sUkumAra munIskara mukta barai / / ghehI dahana deyatA karI / vaha siMdhaNI tiraNa ThAMga pI / / 1562 / / phItighara bole taji mauna / terA vana kyoM kIyA gona / / succha prAva bhaba terI rahI / koSa choDi mana samatA gahI // 1563 / / liyo saMnyAsa taje nija prANa / pAyA pahale svarga vimANa / / kIsiMdhara sahi kevalagyAMna / dhAma prakAsa gaye niravAla / / 1564 / / citramAlA ke putrotpati-hiraNyanAbha vicitramAla liya janamyAM pUpta / hiravanAbha lakSaNa saMyukta / / jobana samaya vivAnI nAri / ahitamatI zazi kI uNahAra // 1565|| rAjakarata dina bIte ghane / tiNa ThAmeM eka kAraNa vaNe / / pArasI vikhAva nAI prAi 1 zveta kosa sira dekhyA rAya ||1566 / /
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA padmapurANa kaka bItI jIvana besa daI dikhAI dhavale keza || jamake dUna dikhAlI daI / merI yAda akAratha gaI / / 1567 / / gharama rAha meM kiyA na kuccha / aba to zrAva rahI hai tuccha / deha jAjarI tapa krima hoi / zrava pichatAye avasara khoya / / 1568 | sakati samAna kiyA kucha jaay| tapa ra darzana karo mana mAMhi / / vRSa rAjakumAra ko gA laghu putra ko rAjA kiyA / vimala sAdha meM saMjaya liyA / / 1566 / / sikaraNI rANI paTakhanI / sIlavaMta ati sobhAvanI || dina bIte sukha mAMhi bhut| taba ika phikara ANi pahuMta / / 1670 / dakSiNa diza kA rAjA balI / una saba bhUmi tumArI dalI // vha kA Upara kariye rAya / yA kAraNa Ayo tuma poya / / 1601 // menA bahuta bhUpa saMga clii| sura subhaTa sobhaiM prati valI // nagara rAja rANI naiM soMga | Apa catyA durajana gari kopa / / 1602 / / uttara zrI ke sugI naresa | nadhuSa balyA nRpa dakSiNa desa || rAMNI na kopI livera // 1603 // rAMNI asI mahA vicit // uraNa saba laI ayodhyA gheri kari saMgrAma bhayA grAsala dakSaNa sAdhi narapati thAiyA / rAjA ko vyApA jura tApa / ugajI jvAlA bhayo saMtApa || nAI dekha bheda saba kahai 1 yA ko koI jatana na rahe / / 1605 / / rAgI bAta sugI zrati kopiyA / / 1604 / / 177 yA kA maraNa hoyagA sahI / paMDita vedoM aisI kahI || rANI nita jina pUjA kreN| paMca nAMma kA sumaraNa kareM / / 1606 / / hastapAli zrIyA subha nIrayAsoM chir3ako rAya sarIra / / kiyA maMgola adhika saneha / / 1607 / / dagadha roga kI bhAgI pIra // lekara jala maMtrI nRpa deha sIlavatI kA lAgyA nIra rAjara ko sukha upajyA nayA / phera suhAga rANI ko diyA / 11608 // bahuta dina bIte bhoga mabhAra / syauMdAsa putra ne sauMpyA bhAra AvaraNa bhae digaMbara rUpa / syohArA rAja kareM to bhUpa / / 1606 / / kanakAbhA vyAMhI astarI / sighasena janamyAM subhavaDI || is kA vrata kareM punIna / zrAvaka kareM parama kI rIta / / 1610 / / spovAsa dvArA jIva hiMsA para pratibandha nagara mAMhi DuDI phiravAya jIvabaMdha ko karama kAi // suziyo hisA nAma / tA N lUTa lIjiye gAMma / / 1611 / /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 pApurANa rAjA AmiSa aAhAra nita leI / mAMsa binA kala mukha meM nA deI / / sudara nAma rasoIdAra / rAjA Age karI pukAra / / 1612 // zrAvaga taNauM aThAI pratta / tAtai prAmiSa koI na karata // rAjA dvArA mAMsa khAne kI icchA rAjA kahai jo AmiSa lyAvai / to mujha Aji rasoI bhAva / / 1613 // brAhmaNa kiyo nagara talAsa / badhikA ke ghara meM nahIM mAMsa / / kaI na pAyA tave masAzAM gayA / bAlaka mRtaka uThAya kara liyA // 16 // rAMdhyA prAraNa rasoI bIca / ase karama kiye usa nIva / / rAjA khAi baDAI karai / bahuta subAda huA iNa paraM / / 1615 / / tIna se gAMva vipra ko diye / vipra ko sUkha hanA ati hiye / / tyAve nita bAlaka curAi / tA vAlaka ne rAjA svaai||1616|| nagara loka mana mitA bhaI / chipa chipa surati cora kI laI // bAlaka gahmA rasoIdAra / lokA mila pakar3adhA tina bAra // 1617 / / mAradhA ghaNA pAsalI toDina puchayA pIche sabai uha cora / / tu nita vAlaka le le jAya / to hama mAreMge ThAi / / 1618 / / dvija bolyA rAjA ke kAja / inako mAMsa rasoI kAja || nRpa AgyA se mAlaka hare / prajA loga susa kara parajale // 1616 // sirasena kUvara jAya / maMbIyo setI kahI samajhAya / / rAjA hai parajA ke vADi / kheta kara je bADhi ukhAli // 1620 / / aMsI hama pari huI anIti / kaise base loga bhayabhIta / / saba maMtrI mila kiyo vicAra / syodAsa bhUpa taba diyo nikAla / / 1661!! sighasena kA rAjA bananA sidhasainna prati dIna' rAja / bhayo sakala mana baMcita kaaj|| spodAsa bhUpa aru sudara dvija / banameM delyA prAcAraja / / 1622 / / namaskAra munivara kU kiyA / pApa punya kA bheda pUchiyA / / suNyo gharama AmiSa kA doSa / rAja liyA saMjama kA poSa / / 1623 / / mahApura nagara kiyA paravesa / rAjA vinAM palathA baha desa / / tahAM kA rAja syodAsa ne diyA / daMDa sakala rAyana pari liyA // 1624 // siMghasena paM bhejyA dUta / hamazrApa milo tuma pUta / / siMghasena boliyo naresa / prajA mohi dIyo nRpa bhesa / / 1625 / /
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMda evaM unakA padhapurANa 1UR kAraNa kavaraNa pitA soM mohi / sAMcI bAta kahaM maiM tohi / / dUta gayA taba rAjA pAsi / niThura pacana mukha kahe prakAsa / / 1626 / / kopa caDhayA bhapati syodAma / mana meM jUddha karaNa kI prAma // ajodhyA nagara gheracA cihUM aora / sidhasena soM kInI jhora / / 1627 / / siMghasena kU bAMdhyA pAha / phera rAja jana mugatyA prAi / / rAja karata kitanA dina gaye / cetyAdharma digaMbara bhae // 1628|| sidhasena kUsopyA rAja / syodAsa kiyA mukti kA sAja / / vAke putra bhayA bara bharatha / caturvakra para hemAratha // 1626 / / dazarabha udaya pAda pRthvIratha bhae / aMjinaratha iMdraratha pAe / / dInAnAtha mAyaMta vIrasena / prItamana kamalavadha subhacana // 1630|| kAmalavAcavA ravimana aura / vasaMta tilaka to somai Thora // kumeradasa akudhabhagata / kIrtamana amA suraja ratha / / 1631 / / duduraya mRgendrasena prApalI / damana hirAkula mAM kI 11 truma prasapala kaphuthala nanuresa / raghurAjA jIte bahu desa / / 1632 / / grahaNa bhUpa paratApI bhayA / bala pauraSa prati pratipAla dayA / / hai prathavI matI rANI paTavaNI / rUpa lakSaNa guraNa sobhA pratI // 1633 / tAkai garma doi suta bhae / anaMtaratha dasaratha nirabhAe / yA rAya ke dharama sukAja | anaMtaratha ko sopyA rAja / / 1634|| sahasrarazmi rAvaNa sauM yudhi / vA samaiM eka UpajI budhi / / vazaraSa kA rAjA bananA praraNa anaMtaratha dornu prAI / sahana razmi meM dikSA pA // 1635 // rAjA dasaratha pAI mahI / samadrapTI jAnu te sahI / / mahaSamatI nagarI kA rAma / vibhramadhara rAjA siMha ThAMba // 1636 / / amRtaprabhA nAka astarI / aMbaprabhA bhaI puttarI / / gAya dasaratha ko daI vivAha / bhoga magana moM kara uchAha / / 1637 / / mausala nagara aparAjita bhUpa | aparAjitA puSI sukharUpa / / kiyA vyAva dasaratha sau prAi / bhoga mAMhi sukha ghana vivAha / / 1638 / / mahAragura tilakarAi / bhImamatI soma paTathAi / / kaMkaI putrI dasaratha kuMdaI / rAjabhauga tahare vilasata bhaI / / maMgalAyatI nagarI ke mAta / suminA some iha mAMti // 1636 // iti zrI papapurANe kauzala mahAtama pasarapa utpatti vidhAna
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 padmapurANa 21 vAM vidhAnaka caupaI dazaratha varNana rAjA dasaratha ajodhyA dhanI / sAstra mAMhi jinavANI muNi / / nitaprati pUrja zrI bhagavaMta 1 guru sevA sAdhaM nita saMta / / 16.4 / / saratra sunI nagarI meM loga / dharama rAja subhugataM bhoga / rAjasabhA je indra samAna / munisuvrata kA sugA purAga / / 1641 / / nArada muni kA prAgamana tihA nArada muni pahacyA prAI / makala loka uThi lAge pAva / / samAdhAna pUchI bahu bhAti / kuraNa kaNa sIrathAM karI jAta / / 1642 // dIpa aThAI meM karo gamana / baMThi vimAga calo jima pavana / / puarIkaNI kSetra videha / sImaMdhara jiNa sAsaNa geha / / 1643 / / samosaraNa jo purANa suNe / so pratyakSa hama dekhe dhaNe / / saMsAra mere mana te TarA / anaMta guNAM sudekho kharA / / 1644 / / keli bhASI vANI satya / bhaSiyaNa soga suNaM pari citta / / nArada dvArA rAvaNa kI bAta karanA pravara kahI rAvaNa kI bAta / kubhakaraNa bhabhISaNa dhrApta // 1645 / / nalanIla aba ra sugrIva / haNumAna subhaToM kI nIMva // solaha sahasra sabhA meM bhUpa / hAtha joDi khaDA rahai anUpa / / 1646 / / tIna ghara jIte saba devA / narapati sakala kara prAdesa // nimitamyAMnI sAgara kI pUchi / merI bhAva kaho pAgama bujhi // 1647 / / maiM saba jaga basi kInAM sahI / eka khuTaka mere mana rahI / / kAla rahA hai mosubhAji / vA kA jatana karoM meM mAji / / 1648 / / kaho vega mosu viratAMta / to mere mana hove sAMti / / tava nimitti yaha kahI vicAra / dasaratha suta lakSmaNa kumAra // 1646 / / janaka sutA kA kAraNa pAya / tAka hAtha terI hai prAya / / yA mani suriNa citavaM narendra / bhUmagocarI kima vhe baMdha / 165 // donyunupa kA kiMje nAsa / to maiM rahUM amara jaga bAsa / / bhabhISaNa samajhA suriNa yAta / dazaratha kanaka nAma bahubhAMti / / 1621 // kisakoM mArauM kahA~ bhupAla / viraNa samajhayAM kyoM karauM jaMjAla / taba hI meM pahUMcyA tirakuTa / mAghe kAraNa bheje dUta / / 1652 / /
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAbhAnaMda evaM janarala pAra 181 je tuma jAya kihIM chipa raho / lo aAsA jIne kI laho / / aba maiM jAya janaka sudhi dehUM / tumakoM makala sumAyA bheu / / 1653 // dazaratha taba bulAya maMtarI / matA bimAraM citA parI // vaha pecara hama bhUmi gocarI / bAko murabhara kU gAI kagai 1654 / / rAjA deza choDi bhaji gayA / nija surata kara nae zrApiyA / / aMta hai pura le rAkhyA pApi / gaMNI vA liMga sevaka rAi // 1655 // yAhI rIta janaka napa se / kalahanI inakI baha vidha TarI 11 kubhakaraNa bhabhISaNa bhUpAla / bahuta le cale sAtha ci DAla / / 1656 / / pAI murati ajocyA prAMna / dasaratha hai satastranai sathAMna / / yAhI vidha bAhrakumAri / douM sira le gae tiNa bAra / 1657 / / doU nagarI pITaM loga / saba pariyaNa maiM bALo soga / / rAvaNa pAsi AriNa doja sIsa 1 pujA dAna mimitta jagadIsa // 1658 / / apanA mana kIyA nizcaMta / amara huvA rAvaNa valavaMta / / hoNahAra TAryo kima darai jAi / jai koI kareM koDi upAva / / 1656 / / dazaratha janaka pUrva dukha diyA / yA bhava ko inameM vyApiyA // bahuri punya kIyA subha kAma / pragaTa bhayA tAsoM phira nAma / / 1660 / / donyu nRpa Ae nija desa / bahuri donyU bhae naresa / / Tarayau kalaha nirmabo prAnaMda / huvA sahAI dharma jiravaMda / / 11615 / hoNahAra kaise Tala, bahuvidha kara upAya / / araNa hoNo hogI nahIM haha limitta kA bhAva // 1662 // iti zrI papapurANe dazaratha janaka kAla balA TAlaNa vidhAnakaM / / 22 vAM vidhAnaka caupaI kaikayI maryAna kautiga maMgala utara saina / zubhamati bhUpa prajA mukha cana / / pRthvI rANI tA paTadhanI / drogApu kaikyA putrI vaNI // 1663 / / lakSaNa rUpa sakala gunnbhro| mahA vicitra ke putrI / / chahI rAga tIsa rAgaNI / aThatAlIsa naMdana sobhai ghaNI / / 1664 / / nAda bheda vINA ke bheda / gyAMna sAstra ke jANe bheda // desa desa kI bolI baiMna / kokila kaMTha sugAta sukha caina / / 1665 //
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 likhe paDha~ bahU zAstra purANa / cyAra veda kA kareM vAMga || jAtiga vaidaka bharaNI vyAkaraNaM / zrAgama kahe mana saMsaya ha / / 1666 // cadA bahatara kannA / judharIta ko jAma bhalA || sIlanaMta rUpa kI khAMni / tIna loka kA sama gyAMna // / 16676 kanyA bhaI vivAhaNa joga / sumati maMtrI rAjA pUddhiyI niyoga || maMtrI sabasA lIyA bulAya / baiTara matA bicAreM rAya / / 1668 / / kanyA so haiM guraNa bharapUra / yAteM sarasa hoya je mUra || tAso samaki kIjie vivAha | uttama kula 13 svayaMvara racanA maMtrI kaheM svayaMvara ravI deza deza te grAva rasya padmapurANa / bhalI bhalI sau jo vihAM saMco // kanyA ke kara mAla divAya / / 1670 / / jAgali bAra tAsa so varI / yaha vicAra hiye meM gharoM // / bahuta bhale pATaMvara ANi / jisa te bahuta samAne tANa // / 1671 / 0 kanaka baMbha ratanana kI joti / narapati Ae tihAM bahuta || parivAhasa humaprabha bhUpa siMhAsa vahAM gharaM anUpa / 1672 // taba kanyA varamAlA laI / tAkaM mAthi nRpati idaI // cakaDola cahi kanyA nihAM grAya / virAlI banAva ghAr3a || 1673 // vazaratha dvArA yuddha dasaratha ke gale ghAlI mAla / taba saba kopa uThe bhUpAla || kahai eka eka nagara kA thii| yAmai bala pauriSa kyA haraNI // / 1674 // pakaDanAye rAvaNa ke loga bhAgi bacyA aba sugateM bhoga || pari roka ke kiyaa| mAlA daI rAjA kI dhiyA / / 1675 / / aSThe bar3e phira cAMle rAya kA rAjA kI mAre ThAI // harivAharaNa hema prabhu maiM ge| a~se baghata Unu trunie / 1676 / / maMgalA nRpAM yaha mattA vicAra / dasantha ko gherA siMha bAra // subhamati rAya karU~ samajhAya / karkayAM so ayodhyA le jAi / / 1677 // hama ina sau samabhaMge bAta bole dasaratha rAjA sukhoN| tuma nija ghara pahuMcI kusalAta || inakI to maiM pala meM hoM / / 1678 / tuma dekho merA prAkrarma / inakA mAri gamAuM bharmaM // caDhaghA kopa- dasaratha sUpatI / ratha para baiThI ujalI ratI / / 1679 / /
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa vidyA sAdhI pUraNa hIca | kaikeyA prAya baiThI ratha bIca tuma kojyo nirbhaya hoM yubhra / ratha tuma bharamA calAUM sudha / / 1680 / subhamati ko sanyAM saba clii| jAneM sakala yuba kI galI // harivAhana ke sanamukha zeDa | cA dhanuSa vAMga ne choDa / / 1681 / 2 saha na sake dazaratha ke bAraNa / rAva ho ke bhUle avasAna || bhAje taba ho sakala naresa hama prabhu jI upadesa / / 1682 / / roDapati nahIM raheM / kula kalaMkajugi jugi kauM dadde 11 taba saba sama eka bhaye / sanamukha lana bhae Rthae / / 1683 // sUravIra douM dhAM ldd'eN| paMdala sUM paidala kaTa mareM // hAthI chUTa hAvI bhuta 6.1684 / / nagana khaDaga dAmina jima diye| chuTaM golI sara kAtara chiauM / jaise barakhe gharaNahara bAra se paDeM doUM tarapha thI mAra / / 1685 / hai|| dudhAM par3I parvata sama lobha / tie ko gRdhra mAra mAra vANI tihAM hoya / kAyara dhIraja varaM na koya / / 1686 / / 183 hemaprabhu ke sanamukha bhayA / mArI gadA TUTi ratha gayA || hemaprabhu girapaDiyA saba ratha nIceM Ae sasu pAva / / 1667 / / lAMga mUla ko lekara bhaje / dazaratha jItyA bAjA baje || rAjA sarva saraba ko naye / choDi koSa nirbhada gaye || 166 // subhamati ne doNI jyonAra / sagalAM kI karikaM manuhAri // kyA daI dasaratha ko vyAha / gaye ajodhyA gha uchAha // 1689 // maMtrI sakala vadhAI karI / sakala prajA sukha zrAnaMda bhari / / nayA janama dazaratha phira pAya / kalasa kAli pada baiTho rAya // 1680 bhoga mugati meM bItaM ghaDI / desa pradesa kI rati karI // jihAM hiAM dazaratha guNa caleM / durajana duSTa bahuta dala male / / 1661 // vahA deza deza ke bhUpatI, mAMna dasaratha prANa / kulamaMDala narapati bhayA, raghubaMsI jaga bhAga // / 1662 / / caupAI sakala ThAma kI ciMtA miTI dukha saMtApa kI raja saba kaTI / / nirabhaya rAja kareM naranAha / kaikayA ke guNa kareM sarAha || 1663||
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 svapna phala dekhI bahuta prakAra guraNa bharI / avara bAta rA kI cita bharI / / rAkhI suM bolaM tiraNa baar| jo cAho so mAMgo nAri / / 1664 / / taba kekayA bIlaM suNdrii| prabhu mujha vacana dehu i gharI || jaba cAhUM taba lesyU' mAMga eha vacana tu dyo hama tyAga / / 1664 / / soraThA mahA vicitrA nAri vA samaya una budhi karoM // P pAva~go tirA bAra, jie birayAM icchA kareM / / 1666 / iti zrI padmapurANe kekayA vara pravAnaM vidhAnakaM // 23 va vidhAnaka caupAI parAjitA rAmo dvArA svapna darzana padmapurA aparAjitA rAkhI paTaNI | sIlanaMta ati sobhA baraNI // bhale mahUrata pAlI rAti / supanAM dekhyAnAnAM bhAMti / / 1667 / / svetA gayaMda Ujale varga / dekhyo sigha garjanA kara || dekhyo sanikI kA bAje bAje guNa pAhU jAgo taka catrita bhaI || jA dazaratha sU supane khe| vyaurA suriNa gragaNita sukha lahe / / 1666 / sUrya udaya dekhA parabhAta hoi putra tribhuvana kA gharI / jAkI mahimA jADa na giraNI / / kula ujjala bAlaka tArAtarA / nAma japata hoi pAliMga haraNa || 1700 yA sama balI na hujA aura premA adhika pratApI jora / / suNi piya sabada bhayA zAramaMda | cita meM dhyAnaM deva jisamaMda / / 1701 / / sumitrA dvArA svapna darzana sumitrA rANI pichalI rAti / suvinA dekhe uTI prabhAva / / garjata dekhyA siMha keharI lakSmI kalasa sakala gugA bharI || 1502 // kamala phUla ghaTa Upara ghare | dekhe samudra lahari ucchare / sUraja udaya nirmalA dekhi / dekhyo pUnama caMdra viseSa || 1703 / / sudarasaNa cakra deva tirA bAra / jAgi uThI mana harasa jayAra / / pati so kahI sapane kI bAta / sukhe supana phala nAnA bhAMti / / 1704 hosI putra mahAbalavaMta / sIna khaMDa kA rAja karata // tAkI sarabhara avarana koya tIna loka tAko jasa hoya / / 1705 / /
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ mani sabhAcaMca evaM unakA pApurANa 185 lakSmaNa janma navamAsaM jaba janamyA pUta / rUpavaMta lakSaNa saMyukta / / paMDita taDi lagana subha liyaa| dAna mAna mana vAMchitta diyA / / 1726 / / lakSmaNa nAma kuMvara kA dharathA / bamanata ridha siMgha guNa bharayA / / bharata janma kaMkaya garma bharata bhayA putra / bahUta rUpa aru sahA vicitra / / 1707 // aparAjitA ke rAma janma aparAjitA bhaI parasUta / rUparvata lakSaNa saMyukta / / padamanAbha sasi kI udyota / saba pariyaNa meM sobhA hota // 1708 / / suprabhA putra sadhana bhayA / so bhI deva loka te cayA // rAmacaMdra padama kA nAma / myArauM vIra diye piyAma / / 1706 / / sevA kareM devatA dhane / bola bhAsA sobhA bane / / / cyAroM bAla khela ati kareM / dekha Apa saba kA mana haraM // 1710 / / rAvaNa ke ghara meM mama zaphuna rAvaNa ke ghara ulakA pAta / bijalI paDo kAMgira Dhaha jAta / / rAta divasa rovai majAra / kUkara rovai bAraMbAra / / 1711 // meMgala cAri supane mAMki / boleM kAga hoi jaba sAjha / / ullu bola dina tihAM dhaNe / asI citA mana rAvaNa taNe / / 1712 // dazaratha prajodhyA kA dhaNI, tAka patra ju cyAri / / rAmacaMdra lakSmaNa valI, bharata satrudhana sAri // 1713 / / aDilla pUje zrI jigarAya suguru sevA kara, vANI suga mana lAya suddha samakita dharai / / pragaTayo jasa saMsAra kIti bahu tiNa taNI, deva supAvaha dAna dayA pAla ghaNI / / 1714 / / copaI dhAroM bhAiyoM dvArA vidyA sIkhane kA varNana kaMpilA nagara kA thAna / bhAraga sira kSatrI kA nAma / / jaba uha putra sayAnA bhayA / nisya usAharaNA Ava nayA // 1715 / /
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa gAMgara phoDe mikasai pariNahAra | galI galI meM nAvaM gaar| mAta pitA bhae kali kAMna / diyA nikAla kupAtra hi jAna / / 1716 / / bhUsyA pyAsA dUSita gharagAM / asA tAhi kaThina dina vaNyAM // mAMga bhIstra udara niTha bharai / iNa vidha gayA rAja gira purai / / 1717 / / kusAya rAya nagarI kA dhaNI 1 tAke vidyA sAlA vaNI / / vasvAsuta te guru pravINa / prAvadha vidyA sikhA lIna // 1718 / / kubaru sAtha ziSya bahu jure / sIkheM vidyA te iNa para / tihA~ elate pahuMcA jAi / dAnasAlA mAM bhojana SAda / / 1716 / / sIkha vidyA rahai una pAsa / vaha vidyA sobI una pAsa / / rAjA pAsi gamA ika bAra / nRpati agre kahI pukAra / / 1520 / / bhAyA eka videsI bheSa | una vipAzAlI sabase / / kukara na lahI vidyA hogA / paradesI te mahApravINa / / 1721 / / rAjA ne guru liyA khulAya / siSya prateM guru kaha samajhAya / / rAjA dekhata calAyo bAraNa / aMDe baDe choDe jANi / / 1722 / / rAja sabhA guru pahace jAya 1 gaye vAyUdha sAlA kI chAMya / / rAjakuvara sara chor3e gale / aurA kA sara bAMkA cala // 1726 / / ela pradezI dhanuSa kara gayA / guru kA vAki sudha lahmA / / TeDhe sara kU choData bhayA / rAjA kA saMsaya miTa gayA / / 172413 guru paradesI paratuSTa mAMna / kanyA deNa kahI tiraNa jAriNa / ela pradezI jJAna cita kiyA / mAhina samAna guru kI dhiyA / / 1725 / / emaI byAhu to lAgaI doSa / kisa hI anama uha nahIM mokSa / / araba rAtri taba bhAgyA ela / prajodhyA nagarI prAyA tiha vera 1726 / / dasaratha napa ke prAyA pAsa / apanA guNa kInA parakAsa / / rAya dazaratha ne kanyA daI / isakU tihAM sukha thiti bhaI // 1727 / / cyArU' rAjasuta tihA~ milyA / vidyA guNa sIkha tihA bhalA / / iti zrI papapurANe rAmalakSmaNa, bharata, zatrughna vinA vidhAnakaM / / 22 vo vidhAnaka caupAI janaka mUpa videhI astrI / nirmagra rAja karai tihaM purI / / cakradhvaja pura kA ika ghaNI / manaserapI rAzI tasu taraNI / / 1728 / /
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhAcaMda evaM unakA parAga citrotsavA puyI tAkai ura bhaI / sApa pakSaNa sobha uramaI / / dhuum|| nijavAhA : li / citaH / / 6 / / rAjasutA setI ati prIta / eka bimArI khoTI rota / / donyAM ne mila kiyo bicAra / nagarI choDi bhajyA tiraNa bAra / / 1730 // laSamI ghaNI lekara napa sUtA / nikase dona karake matA / / vidarabha desa prakRti sigharAya / e usa nagarI pahuM te jAya / / 1731 / / daMpati name nagara ke pAsi / chAya jhupaDI kareM vilAsa / / dhoyA bAya dalidrI bhaye / lakar3I becata kachu dina gaye / / 1732 / / kuMDala maMDala rAjakumAra / vana krIDA Aye ika bAra // dekhI zriyA rUpa guNa rAsi / kumara kAma kI upajI pyAsa / / 1733 / / asI bheja sima naI khulAi / nRpa saga milI mahA sukhapAya / / rAta divasa mugale sukha bhoga / inakA aimA baNyAM saMjoga // 1734 / / vina rAbilApa viSa pAyA ghara saMjhayA yAra / mUnA ghara pAyA dina nAri / / sArA dina kA hArA yakA / bhayA akelA gaI kAlikA / / 1735|| triyA triyA mukha kara pukAra / vahI rovai khAya pachAri / / galI galI meM rovata phirai / rAya agre jAya gira par3e / / 1736 // merA nyAva karo tuma naresa / mero astrI gaI tuma desa / / mujha nArI tuma dehu DhuDhAya / naraMtara tajoM prAraNa viSa khAma // 1737 / / saragI bhAi tumAre meM basyA / mahAsa para bigasa bina vasA / / sajA maMtrI liyA bulAya / ligama bAta kahI samajhamya / / 1738 / / rAjA bArA vAyatra jaba vaha vipra Avai mo pAsi / taba tuma jhUTha kaho ke sAja / / maga maMtrIya sabhA saba jurI / vipra phera pAyo tA gharI / / 1736 / / maMtrI ika bolyA daNa bhAMti / maiM dekhI mAraga meM jAta // podanapura ke mAraga mAMhi / maiM Ava thA dekhI taru chAMha / 1740 / / prArajikA tihAM tapa kreN| ghaNI sAtha celI tapa kreN|| makhI eka prati rUpa kI khANi / unako dikSA lInI ani // 17416 bega jAya podanapura ka / rahA kyU sora karata hai mUDha / vipra kU saba hI diyA bahakAya / podaNapura uraNa sodharaNa jAya / / 1742 / /
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 papapurANa dekhe vana upavana ca pora / devI guphA parabata kI Thora / / deha sithala vana desmA bhalA / jihAM tihAM devAlaya milA ! 1743 / / pAI nahIM phira prAthA vipra / tAkI pAvana dekhA nRpa / / baDI dAra taba dIyA lagAya / gAya mAri kara diyA bhajAya / / 174 / / muni vIkSA bana meM bahuta dukhI bilalAya / pArija gupati muni bheTathA jAya / / suNe dharama ke sUkSma bheda / soha karama kI TUTI kheda / / 1745 / / dikSA laI digambara bhayA / jaina gharama nizca cita diyA / siyAna rahaiM nadI ke tIra / sahai parIsA kAyA dhIra / / 1746 / / unAle giri para bari joga ! tapa bhAnu lU bAja roga / / mAla paseva pApa bahi jAya / aMsA taga sAdhaiM munirAya // 1747 / / baraSA kAla vRkSa ke tala / varSa megha aru nAlA cala / / pAni cUrva muni upari paDai / mAMDara DAMsa sadeha. sau lage / / 1546 / lAge veli aMga lapaTAi / munivara sahaiM parIsA kA // cidAnaMda sauM lAyA dhyAna / dayA chaha kAyA kI jAna / / 1746 / / ratnAvalI kA rAjA dvArA puTa karanA manaraNa ratlAbalI kA rAma / ahikuDala kA suNyA anAya / / caRpurI tiNa gherI prAya / kuDala maMDala nikasyA prAya / / 1750 / / duhudhAM judha bhayA bhayabhIta / phira prAmA gar3ha bhItara jIta / / bhUda kivADa golA ko mAra | anarala bhUpati mAnI hAra / / 1751 / / kihi na pAvai gaDha kA bheda / rAjA ke mana upajI kheda / / dina dina huve duracali deha / vAlacaMdra senApati pUcha eha // 1752 / / kiNa kAraNa dehI tuma SINa / mana kI bAta kahI paravINa / / rAjA senApati soM kahe / mere mana meM saMsA rahe / / 1753 / / maMtrI dvArA upAya batalAnA caRpurI mAI nija hAtha / tArtha citA hai mana sAtha / / bAlacaMdra boleM balavAna / kuDala maMDala pakar3o rAjAna / / 1754 / / bAlacaMdra le senyA saMga / gar3ha tatakAla kiyo tiNa bhaMga / kuMDala maMDala bAMcyA jAya / nija pati pAsa mAyA tihaM ThAya / / 1755 / / daI mAra paga sAMkala ghAli / sI rIti paDyA vaha jAli // masana utAri diyA sanna choDi / vana meM gayA karama kI soDi / / 1756 / /
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcana evaM unakA padmapurANa 189 rAgya bhAva tihAM avarA munivara tapa kareM / namaskAra kari pAina pa? / / sAMcA kaho gharama samajhAya / merA pApa kaTa kihi bhAya // 1757 / / rAja riddhi mada barama na kiyaa| vipati ne kahagA samajhipA / / merA kiraNa viSa hoI sahAi / kima bhavasAyara utaroM pAra // 1053 / / upadeza bola munivara locana gyAMna / sapta visanata gharama kI hAriga / / sAtoM naraka anaMtA bhramai / khedana bhedana binasaha jamaiM / 1756 // mukha triSA kA nAda aMta / iNa vidha prANI du.kha lahaMta / / je tIratha bahuterA phirai'| bhadra hoI kudAna nita kareM' / / 1767 / / kroSa mAMna mAyA mada hoi / aMsA guru seyo mata koi / / nakha para kesa lorartha bahAi / prApA vaNataM hra' pApa uThA / / 1762 / / praNa chANe jala kareM sanAna / asa gala jala pIne jala pAna // te nihaca naraka meM bAda / igNa vidha dharama gharo mana lyAva / / 1762 / / samakita mugha AtmA joi / dayA bhAva jAke cita hoi / / manuna deva gati UMcI lahai / duSTi huvai so nIcI gati rAhai / / 1763 / / rAjA dvArA araNa vata grahaNa karanA suriNa rAjA tabai aNuvrata liyaa| hiMsyA jhUTha corI paraviyA // namaskAra kari mAraga gayA / iha saMsA usarpha mana rahyA // 1764 / merA kuTaMba bharaNa kI vaMdi / ve chUTai taba hubai AnaMda / / aba hU~ sAdhU koI deza / bAMdhU maiM pAriga arana naresa / / 1765 / / mai mapaNe bala chuDAu~ jAi / aisa cita vata rAjA pAi / / taraSA piva lAgI tita bhUzya / dehI sakala gaI tisa sUkha // 1766 / / aMta bhayA prANa kA nAsa / sumarayAM prabhu pAMgha kI Asa / / samakita so pArya gati bhalI / agre pUjaMgI mana ratI / / 1767 / / citrotsavA dvArA vIkSA lenA citrotsabA upajyo vairAga 1 sakala vibhUti kuTaMba hI tyAga / / prApikA pAsa lI vikSyA jAi / baIbarata kara bahu bhAi // 1768 / / bAraha viSa tapa sAdha nitta / nisavAsara anuprekSA cisa // tapa kari kaSTa ani dehI dahai / sata saMyama prAtama sudha lahai / / 1766 / /
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16. pApurANa deha choDi liyo svarga vimAMza / uhAM taM ca janaka ghara prANa // sItA kA garbha meM prAnA videhA garabha mAgi thiti karI / kuDhala maMDalImI tamu dhI / / 1772 / / piMgala munivara tajje parAMga / puhacyA mahApaNukra vibhAga / / avadhi vicAra eka bhaya tgii| zravaNa punya taM suragati baraNI // 1771 / / pichalI sUrati te kopyA deva / kuDala maMDala kA jANyA bheva / / una merI thI lInI nAri / mujhako mAri dIyA vikAli / / 1772 / / mohi dharaNe dukha dIne bhUpa / taba maiM bhayA digaMbara rUpa / / tapa prasAda aMsI gati nahI ! ye donyU videhA udara meM sahI // 1773 / / janama sameM tAkU maiM harU / praparaNa mana mAna hUM karU / devabharikA phA | aMsI surata cina surarAja ||1774 / / sItA bhAmaNDala kA janma nava mAla jaba pUraNa bhae / putrI putra janaka pari bhae / devatA dvArA bAlaka kA apaharaNa bAlapha liyA taba deva uThAH / pakaDi vAha gayA le jAi / / 1775 / / mAre peDi tavaM bAlaka haMseM / taba sura tarAM krodha mana basa / / tU kuDala maMDala thA mUSa / citrotsavA dekhi syarUpa // 1776 / / tisameM curAya leya tu gayA / mo kU bhI te' prati dukha diyA / taba maiM thA bhikSa ka prAdhIna / pigala vipna mai vaha sama kauna / / 1777 / / phaikU gagana garuDa le jAya / DAlU siMdha meM maccha tohi khAMya / / ke parvata para paTakU tohi / silA tale dAbU aisA chohi / / 1778 / / se mana meM kareM upASa / bahuri bhayA dayA kA bhAva / / meM thA vipra bhikSa ka prAdhIna / dayA bhANi sAdhe guNa tIna / / 1776 / / samyakradarzana samyaka gyAMna / tapa kari bhayA devatA prAriNa / / aba maiM nayA pApa kyoM karUM / yAkUle subha thAnaka gharU // 178 / / rathanUpura vijayAraca jAya / rAya taraNe maMdira baiThAya / / nRpa saba bAlaka liyA uThAi / sudarasanA rANI laI jalAya / / 1781 // uThitU putra tahahI jaNyA / moita prAMkhi uThI jaba suthyo / hU~ thI bAMjhi jaNyA suta kema / binA garbha suta hovai ema // 1782 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa 16 rAjA kAhai garbha tubha gaI / soceM kahA lahu suta mUddha / devatA kA kubala diye / tinako dekhi acaMbha bhae / 1786 // sAMce puSa jaNyAM maiM grAji / kiNa paharAye kuDala sAji / taba rAjA bolyo sata bhAya / yA vu sura lyAyA iNya ThAMya / / 1784 / / puNyavaMta maha zazi kI joti / mAriyo seTa hoti :: nagarI madhya khabara yaha daI / rANI putra prasUtA bhaI // 178511 sukha meM badhaM zrAya ke vAla / pragagiAta dhana kharacyo bhapAna / / janaka rAjA dvArA visApa vivehA bAlaka dekheM nAhiM / rudana kareM napanA paravAha / / 1756 / / janaka rAya roba tiNa vaar| hama kyA pApa virAA karatAra // aMsA kavaNa putra mujha hre / pUrava karma udaya dukha pdd'e| 1787 / / deNa deza kauM patra likhA / karU ilAja pAva kiNa ThAi / / rAjA dazarava merA mitra / vaha dU daMgA aMtara prIta / / 1558 / / rAjA dazaraNa dvArA khoja dazaratha sarita hU~ saba yAMna / vahIM na pAyA apaNe jAna / / janaka tripA soM kahaiM samabhAya / puNyavaMta vAlaka bahu bhAya / 1386 / / vahai to baDhe kAhu ke geha / tuma ciMtA na karo saMdeha / / je chu manamaMdha hai hama sAthi / to prAriNa milAvaMgA jiga nAtha !!1760 / kanyA kA sItA nAza rakhanA phaMnyA kA mItA gharacA nAma / lIlA kara bAla sukha ghAma !! rUpa lakSaNa pAzi kI joti / guNa varaNyA kahUM pAra na hota / / 1761 / / vastra prAbharaNa vaNyAM saba aga / goda liyA pariyaraNa uccharaMta / / dina dina bAdvai sukhasyoM teha / mAta pitA ali dharai saneha / / 1762 / / iti zrI papapurANe sotA bhAmaMDala utpatti vidhAna 23 vo vidhAnaka zreSika dvArA rAma sItA vivAha ko phAnane kI icchA jaba joDe zreNika nupa hAtha / eka sasama mo mana jinamAtha / / rAmacaMdra sItA kA byAh / kiNa vidha kiyA janaka nara nAha / / 1763 / / rAma kavaraNa parAkrama kiyA / kaiseM vyAhI janaka kI ghiyA / / vANI kAhaiM taba jinarAya / gaNadhara vacana kahai samajhAya / / 1764 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 bijayArava giri dakSiNa aura vara vara desa aura vidagdha kailAza gira uttara kI Thora // I meM umAla nagarapati bagdha / / 1765 / / dravara para rAjA siMha namra | aMkana aura muphtI sana || mlecha paMDa kA rAjA juDaghA / sA matA unu kara miyA ||1766 / / zrAraja paMDa para kIje daur3a / koI nahIM nAmI tihUM Thaura || rAvaNa haiM laMkA kA desa / iha ThAma jAya hama kareM praveza / / 176 janaka kI nagarI mivilApurI para prAkramara pacapurAsa mlecha SaMDha kA doDayA bhUpa / DhAhata phoData bhAveM jama rUpa || mithalApurI janaka tihAM rAya / gherathA nagara mleccha zrAya // / 176814 janaka dasaratha kanai dUta paThAi | likhyo sakala viratAMta banAya || janaka dvArA dazaratha ke pAsa sandeza bhejanA mleccha mohi gherA haiM zrApa / thArA merA diyA uThAya / / 1766 / / pIDA parajA ku de haiM banI / debala ahi gau tihAM harI || sAdhAM kR dehaiM upasarga jisaku' tisaku mAre khaDga / / 1807 / / dUta kA ayodhyApurI zrImA maiM to prAya gaDha bhyaMtara ra prajA duHkha kie bhirate sahu // / prajA sukhI to rAjA sukhI jo kucha prajA puna nita kareM parajA pIDita rAjA dukhI / / 1801 / / ThA aMsa rAjA ne paI // unakA Dara te prajA saba bhaje / jo hUM bhAju to kula lajaM // / 1602 // tuma jo merA Upara karo to maiM nikala duSTa sa laroM // I zrAsA dUta ajodhyApurI | rAjasabhA dekha saba jurI / / 1803|| dasaratha kA putra saMyukta | kareM salAma prAya tihAM dUta / / diyA lekha rAjana nija hAtha bAMsa putra sU kare naranAtha 1804 / / rAmacaMdra ku rAjA kro| hAla kalasa mukTa sira gharo / / karo AratI paTaha bajAya / hU sAdhU mleccha la jAya / / 1805 / / rAmacaMdra pUcheM, taba bAta / mokU rAja kyu deta hotAta // dasaratha kahai tuma suggI kumAra / mlecchAM parijAsyAM dA bAra / / 1866 / tuma sAdho pRthvI kA rAja | hama jAyeM karitA para kAja // rAmacandra kI jAne kI icchA prakaTa karanA zrI rAmacandra bole balavIra | karo rAja mana rAkho dhIra || 1607 //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ maNi bhagAnaM e; zAyapura 113 ve maleccha jaisA suNa liyA / vahAM siMdha agre cAliyA / / jo tumArI sarabhara kahA hoi / tA pari bhalA kaheM sahu koi / / 1808 / / hama haiM pramujI bhAgyA deha / sakala mleccha milAUM kheha / / rAya bhagA tuma ho laghu vaisa / ve mnaccha bhayAnaka desa // 1806 / / kisga para judhra karoge jAya / ase bhUpa kahIM samajhAya / / rAmacaMdra taba uttara vaha / syaMgha putra kisakA bhaya kareM / / 1810 / / hastI jUtha sabada sRNa Darai / ve bhAja sakala subha bIsare // nigAmA eka kareM vana dAra / hama sU joye vaha mAna hAra // 1511 / / aisa unahIM lagAUM hAtha / pheri na bola' kAhU sAtha || gamacaMdra lakSmaNa tihAM cale / sura subhaga saMga lIne bhale // 1812 / / rAma kA mithilA mamana mithalApura mAM pahuMce jAi / inakA dala dRSTi na rAmAda / / janaka kanaka ne choDe bAraNa ! mAri mleccha kiye ghamasAraNa / / 1813 / / uta manenddha nIsAMna bajAya / janaka kanaka bheTyA gA lAi / / dAje bajai bheri karanAi / bahuta mUga mAye usa ThAMi / / 1814 / / janaka taraNA dala haTayA jAriga / dhaNe logAM tajyA parAMga / / rAma dvArA yukha karanA zrI rAmacaMdra dhanuSa TaMkAra | gayA dhanuSa lakSmaNa kumAra // 1815 // paDe ghAi dala Upara jAya / duI vAM jUdha bhayo vaha bhaaii| durajana jAya bahavaTa kareM / taba mleccha saba phiri ke laraM // 1816|| lakSmaNa Upara pAye dhAya / noDacA ratha mAre dUrajana rAya / / zrI rAmacaMdra pahuMcyA niha bera / mAri mleccha kiye saba kera / / 1817 // inakA hai pavijega pratApa 1 iNa prakAra dhAe prabhu zrApa / / aMzakA bhAje jima devi / ravi kI pragaTa kiraNa vizeSa // 1518 / / jaise paTala mahA dhanabora / mAga 'phATa pavana ke jora / / malayAM kI phauja calI saba bhAga / e doDe una pIche lAga / / 1816 / / hama ala bala havA ghaNAM / rAma prasAda paurisa prati varapara / / kaI jisane mAraThora par3I lotha tiraNa ko nahIM boDa // 1820 / / rAma kA prAdeza rAmacaMdra iha pAgyA bhaI / hiMsA jIva karo mati koi / / bhAge kA pIlA bhakti karI / aba tuma apaNe thAnaka phiro / / 1821 / /
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 papurANa rAmacaMdra lakSmaNa kI jIta / janakarAya soM bAMdhI prIta / / jaja sabada kara saba loga / bhAje lAke sava soga viyoga // 1822 / / iti zrI padmapurANe mleccha parAjaya vidhAnake 24 vAM vidhAnaka caupaI janaka kI icchA janaka bicArI taba mana mAMhi / asI vasata kachu merai nAhi // rAmacandra ke agne dhAnne gunoM ko pAra naha: 121 sItA deNa kI icchA karI / nArada kAna bAta yaha paSThI / / nAraba dvArA kanyA ko dekhanA nArada judha inauM kA dekhi / apaNaM mana harapiyo vizeSa / / 1824 / kanyA dekhaNA kU dhari bhAva / mAyA pratahapura kI ThAva / / janaka maMdira nArada muni gayA ! darpaNa lIyo bhI yahAM siyA / / 18253 / nArava ko dekha sItA kA uranA kanyA dekha apaNAM varaNa / saba sarIra bIsa lagi caraNa / / sIsa jaTA juTa deha manIna / hAtha kamaMDala pIlI lIna / / 12 / / kaTi paDadanI prati tApasa munI / zIlavaMta nArada riSa gutI / / dekhI vAyA sItA ddrii| bhAjI kanyAM vAhI ghaDI / / 1827 mA mA kari dohI ghara mAhi / nArada pAI do tAhi / / polIdAra jAbA nahi dehi / nArada setI vADa karehi / / 128 // bhayA kolAhala narapati suNyAM / vahA sAra aMtahapura gAM / / AganyAM bhaI dauDe saba sUra / prAvadha vahula liye bhrpuur||1826|| nArada nija vidyA saMbhAli / giri kailAsa gayA tihaM kAla / / UMce nIce lei usAsa / nahIM zrI jIvaNa kI pAsa / .1530 // nArada kA vicAra nArada munI calyA bar3I vAra / manameM upajyA tava ahaMkAra / / mausu nRpa janaka asI karI / mohi dekhi sItA bhAji durI // 1831 / / mithalApura janaka kI maddI / karU upadrava to nArada sahI // lIlyA paTTa sItA kA rUpa / rathanUpura caMdragati bhUpa / / 1832 / /
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pagapurANa 165 prabhAmaMDala hai tAsu kumAra / nArada gayo tiraNa sabhA majhAri / / u loga joDe dou hAtha / darasana dekhi nArada phuni nAtha / / 1833 / / namaskAra bahuta vidha kiyA / nArada ne bahu prAdara kiyA / prabhAmaMDana ne paTTa dikhAi / nirakheM rUpa adhika sukha pAi // 1834 / / padamAvatI ke surapatI dhaNI / ke kinara sobhA ati vaNI / / bole nArava suraNo kumAra / indra ketu suta janaka bhuvAla // 1835 / / mithalApura kA mugata rAja / videhA rANI lAja jihAja // nApta garabha sItA pramatarI / usakA rUpa likhyA tisa ghahI / / 1836 / / isa sarata bA maiM guNa gharape / hAva bhAva bar3ha jAyana gigge // rAmacaMdra ko ihai daI nimitta / tabai ihai mere pAyI citta // 1837 / / bhAmaNDala kI sImA ko pAne kI ! 4sI triyA bhAmaMDala jogya / vidyAdhara je bhoma niyoga / / isa kAraNa pAyA tuma pAsi / calo mithalApura pUjai prAja // 1838 / / bhAmaMDala kI sudha bIsarI / sItAM sItA ciz2a meM dharI / / je hUM milU janaka kI sutA / darasaraNa dekheM bhAga citA / / 1836 / / ghari prAMgaNa tA kachu na suhAya / anna pani mukha kabahuM na khAya / / dina dina kuMvara bhramatA jAi / sana sUke rANI pichatAya / / 1840 / / prabhAmaMDasa mana sItA lAmi / sukha saMsArI dIyA tyAga / / mAna pitA kI lajjA kreN| viraha agani sUdehI jara 1841 // maMtrI soca kara adhikAi 1 tA dina dekhI phutalI rAya / / vAhI dina se hai yaha sUla / yA kI prauSadhi maMtra na mUla / / 1842 / / rAzI kA saMsava kiyA / sAsU susarAM sUbheda yaha diyA / java te paTTa dekhyA iha pUta / tava te yAkU' lAgyA mUta / / 1843 / / svAraNa pAna vastra saba tajyA | baha to kareM tumArI lajyA / / tuma pUcho sisakA biratAMta / kAraNa kavaraNa tuma sUke gAta // 1844 / / mAta pitA kucara DiMga gae / vAkA mana bhI pUchatta bhae / naramati kahe karo sanAMna / bhojana nIrakhAvo tuma pAMna / / 1845| prAbhUSaNa tana so saMvAri / tumane iMchA sItA nAri / / aba hama jatana vyAha kA karA / terA kAraja vega hI sarA // 1846 / / bhAmaMDala kA dukha aba gayA / kari sanAMna uThi bhojana kiyA / / canagati dvArA upAya socanA candragati mana soce ghaNAM / kucha haraSaM kucha ciMtAvaraNA // 1847 / /
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 pagapurANa rAjA janaka bhUmi gocarI / pravara rahai vaha bhithlaapurii|| rathanUpura teM dUra yaha desa . beTI kabahU na deya paradesa // 1848 / / je sItA pAziye durAya / hoya ghanIta rahasi saba jAya 11 unake ghara meM gAI soga ! hama nA kareM gaI loga !! 1846 : capala bega sU kahI bulAya / tuma bhava mithalApura meM jAma / / janavarAya AgoM mujha pAsa / bAkU kachu na dikhAjyo bAma 1135.0|| capaladega cAlpA siranAya / cadi vivAMga mithalApura mAi / / vidyAdhara dvArA mAyAmayI prazva racanA amva eka vidyAghara viyA / dvija gahi haTavAI gamA // 1851 / / tApari ratana jaDita palAMNa / nAbata kUdata kara khAMcA tANa / / prastra prazaMsA janaka nRpa suNI / mugala tahAM sarAhe duNI / / 1852 / / bhApa janaka napa dekharA calyA | muraNa lacchana saba dekhyA bhalA / / vyApArI saMpUchA mola / taba vaha bAMbhaNa bhASe vola / / 1856 / / pRthvI asA prastha nhiiN| bahe mAnyatA prAjya janaka hai sahI / / tuma nimitta aghauM isa ThAMva / doi sahamna soniyA bhAca / / 1854. / vyApI bu. diyA dinAra | ghoDA le bAMdhyA darabAra / / baha prakAra sevA tisa hor3a / nihIM mAsa bItA va. doDa / / 1 / / kiMkara eka yAyo isa ThAMya / kahI hathanApura maha lagAya / / durajana bAda dheghA saba dema / tuma cali ko upara naresa / / 1 56. / nagI ya ta bhaba samyAM palA / astramatila dhire nisAMgA / / sUra mubha lIyA baha maMga / bAjA vAja lahara turaga // 1857 / / paravata pAsi Dhola baha paDe / hAthI tiraNa prAga TAra na TareM / / taba vaha astra limA maMgavAya / tA Upara car3hiyA nagnAha / / 18 / / hya napa sahita uDyA AvAsa / senyo sAhiM zoka ko zrAma / / senyA phira micalAyura jAya / na vA bhUpa thApyA tiNa ThAya / / 1856.1 janaka prAkAma gamana jaba kiyA / purapAraNa bahutA dekhiyA 1 sana pRthvI kA dekhyA desa / mana aAnandyA janaka naresa / / 1860 / / vijayAradha gira patA jAya / asva mAMga meM utarathA grAma / / sudhI bAlA cataM turaMga / ramya karaNA vana dekhi suraMga / / 1861 :: sahasrakuTa catzalo jihAM / vana upavana saravara hai tihA / / pachI baiThA kareM kilo: / bola bAgI amRta bola / / 16629 /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA patrapurANa sItala pavana kamala kI bAsa / bhramara gujAra kareM ciTu pAsa // rAjA janaka kA vidyAgharoM kI nagarI meM prAgamana . HINoli minA lAmA batI / hanI dohA komA ghagI / / 1863 / / hAla kalana pratimA pari bhane / astra vAMdhi kari rAjA nala / / gopura dekhi bhayo mAnaMda / bahuta bRkSa nihAM pati thaMdha 51864 / / bhItara jina sAmana kI Tauri / dekhI pratimA cyArauM pora / / namaskAra kInU naranAha / pUjA arajA adhika uchaha / / 1865 / / sevA sumararaMga cArU bAra / rahasya prAyA mana meM tiraga vAra / / rAjA zrI jiNavara kA dhyAna / ghoDA choDa gayA svasthAMna / / 1866 / / vidyAdhara kA pherayA rUpa / pahucyA tihAM candra gati mUSa / / janaka rAva prANyAM isa desa / calo vega tuma milo na resa / / 1863|| jina thAna meM braThA zrAda / DhIla kr| to vaha uThi jAi 11 gAha parivAra vidyAdhara mile / zrI jina jAti rUpa nihaM mile / / 1868 / / baje bahuta bAje kara nAya / bahu loga pUjA kI jAya / / mAbhali janaka caDhi deni uttaMga / bahuta loga bhaga pacaraMga / / 16 / / decA caMdragati taga vidhAgA / ke eka hai sajA balabAga / / ke bhUmi keI prAkAsa 1 uttaraghA bhUmi caityAlaya pAsa || 1870 / / namaskAra kari baiThA bhuug| gaNasabhA dadAna anUpa / / / janA prati pUcha candragati / ke iMdra ke dhAraNendra numa ni / / 1871 / / ke tama vidyAdhara ke indra / tama pahace vo thAna jiNaMda / / Anina sake masa prasthala prAi / apanAM bheda ho samajhAya / / 1872 / / bope janaka maiM bhuumigocrii| rAjakara yA mithalApurI / / mAyA rUpI ghoDA Ani / aAyo hU~ isa thAna / / 1876 / / candragati dvArA sItA ke vivAha kA prastAva candramati na pAdara kareM / eka vAsa kI icchA dharai / / tuma para sI.r3A putrI suraNI / merA suta prabhAmaDala gunI / / 1874 / / niSA kari kanyA tuma dehu / vidyAdhara su hoTa sanaha / / kahai janaka tuma suNu ho rAya / sItA daI sama raghurAya / / 1375 / / jaba maiM vacana na detA taahi| kahA tumhArA phiralA nAhi / / candragati bahuri janaka mU kahai 1 rAmacaMdra bala ketA gehe / / 176 / /
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 emapurANa tAjo putrI tuma deI / unasU prIna adhika kara lei / samacandra gugNa varaNa bhUpa / vA sama koI nahIM bhani rUpa / 1875|| barabara mleMccha mithalApura prAi / bahutA na ghe. yA maiM dhAH / / rAmacandra te mAraghA ghari / gA bhA ja te mAye phera || 18|| vA samaye maiM bInI siyaa| tAsu kathana maiMne yaha kiyA / candragani kahai hama deva samAna / mumigocarI haiM pamU samAna / / 1876 / / kahA mleccha haiM isA vagaka / unakU mArU meM ika dhAka / / bAMdhu malecha pala meM pacaSaM / ve dehaiM mokU mila daMDa // 1580 / / hamarI saMkA rAvA mana dharai / bhamigocarI kyA sarabhara kareM / jo tuma hamasoM karo saneha / to hama mikhAveM vidyA anaha / / 1881 / / prAkAsa gAminI vidyA deha / deza deza kA kautuhala karaha / / saba pRthvI para ho tuma balI / hama soM prIti kiye hove ralI // 1882 / / janaka kA uttara vahari bhagA jarA ka iha bhAi / tuma samudra ve to bhIla raa|| bApI mIra pidai sava koi / samudra udaka na vAMcha koi / / 183|| tama ho zazi ve sUrya samAna / dekhata bhAna kalA hoina / gAhala patra dIsa manju bhAMti / suraja teja so nAsI krAnti / / 18841 / ani pataMgai triNa bahu ja / dIpa joti maMdira saba balaM / / hoi jajAnA saba ghara mAhi / tA marabhara kyA kAra hai rAi / / 1885 // tuma gayaMda vaha siMha kesarI / vina dekheM bhAja siMha ghaDI / / vinAdhara muNi kope bhaNe / ina hamakoM aise aba gago // 1886 / / bhUmigocarI paSu sama caleM / hama aAkAza taM pRthvI bane / kisakI tu bahu kara sarAha / bhUmigocarI barakhAga tAhi / / 18 / / phiri janaka napa eseM kahI / baMma ikhyAka dasaratha rupa sahI / / tAkai paTarANI haiM cAra / putra cAri tizaza phUci avatAra 1888 / / eka so pAMca rANI haiM aura / ne somaiM maMdira kI Thora / / uttama prAdinAtha kA baMga / gharamA tIrtha bhae jina aMsa ||186 / 1 paMchI jima tuma uDo prakAsa / aisA bala pauraSa upahAmi / / jo tama dikSA leNa mana kro| prArajapaMDa te siya maMcage / / 1810 / / tihA salAkA saTha puruSa / pUrja surapati mAna haraSa // ihAM koI prAcai sura deva / karaNa caisya jiNAvara kI seva 11861 / /
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA parApurANa 16 ArijapaMDa sama deMga nahIM aura / mahApuruSa upaje tina aura // rAmacaMdra lakSmaNa balavaMta / tina ke gugA ko nAhIM aMta / / 1862 / / candragati dvArA svayaMbara racAne kA prastAva candragati ye kahA japadesa / racyo strayabhara janaka narela / / bacAvataM dhanuSa hai eka | vA. lo maMDapa tala kA 111813 / / jo nara kareM dhanuSa TaMkAra 1 bANa calAne maMDapa pAra / / kAkU dIje sItA dhiyA / paisA batrA janaka sauM kahmA / / 1864 / janaka rAya soce tiraNa mAra / kachu mana haraSa kaDu vismai sAra / / rAmacaMdra ne dhanuSa nA utth| mega vacana pa. saba jhuTa // 1865 // caMdragati prabhAmaMDala sukumAra / vidyAdhara saha lInA sAra || ratha pari janaka rAya baiThAya / mithalApura ke bana meM prAya / / 1866 / / miyilA nagarI keI bhUmi keI prAkAsa / utare mithalA ke bihu pAsa / / dekhi nana mana bhayo ulAsa | bhAmala mana lIla vilAsa / / 16 / / janaka bhUpa nagara meM gayA / sakala loka ko ati sukha bhayA / / galI baMTAI bAjAra uchADa / jhAkai aTA jharokhAM vADi ||1818 / / hATa paTaraNa chAI saba Thora / bAjA ba. nagna meM sora / / istI caDhayA uchAle dravya / daI asIma prajA mila sarva // 1866 / / paTa baTa janaka narendra | rAjasabhA meM adhika narendra / / kalasa dvAli phiri baiThA rAja / sIdhA sagalA mAnachina kAja / / 1600 / raNavAsa meM rAjA janaka rAjA janaka gayA rAvArA / UMce nIce leda usAga / / bidehA rANI sevA karai / camara sahelI ke kara DhalaM / / 1601 / / pUcha rANI suraNo naranAtha / tuma cita maTake kA? sAdha / / kavaraNa dema kI dekhI nAgi / tAsU mana lAgyo apAra / / 1602 / / mana mAne tuma byAho tAhi / merI bAta suragoM nara nAha / / taba rAjA bole sata bhAva / pichalA bheda sugAyA rAya / / 1903 / / mAyAmaI asva meM liyA / mo vijayAradha giri le gayA / vidyAdhara gheracA saba desa / sItA mAMga bhAmaMDala naresa / / 1604 // bajarAvarata dhanuSa hai eka / vAkI unakI hai ina Teka // jo koI kara dhanuSa TaMkAra / so hI kanyA kA bharatAra ||1605 / /
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 rAmacaMdra na sake saMbhAra / ve le jAhiM sItA nAri || yaha citA mere mana base / rAmaneM na dyU to jaga haMsa / / 1606 / / raNI dvArA cintA prakaTa karanA itanI surAta rAkhI pichatAya janamata bhayA putra kA hasA hAya hAya kari va gharI jaba rAjA samajhAvaM trayagNa mArU' vidyAdhara saba Thaura / sItA svayaMvara kAraNa pApa udama mere zrAya / kanyA jAi to pUrA maraNa / / 1603 / / sI kaThina zrariza ke barI || apAM mana rAkho tuma zrayana / / 1608 / / ve nahi AvaigAMva na gaura // pacA rAjA ne tavaM svayaMvara racyA / bhalI bhalI sIja kara macyA // 16 desa desa ku paThAena / sabala pRthvIpati zraI pahuMsa / / rAmacaMdra lakSmaNa bharata / saghana saba kA le mana hasta // 131 // zrAe sava maMDapa rAjAna / kanyAM kara jayamAlA Ana // subhasvara tA hai dhIyatA bhaMga | ratana jaDita kara DI suraMga // / 161100 khecara bhUcara bhUpati ghane / pahari grAbhUSaNa ava eka te eka nRpa bhAye balI / kahAM lagi varaNa nAmAvalI 1312 nApura kA harivAhana rAya / tA DiMga ghanaprabhu baiMTa Aya || ketumu duramukha aura prabhAmukha | zrI jaivAMgArasa kA gurumukha / / 1613 / / maMdira visAla zrIdhara zubhamanI || maMtrama ke pRru nRpa aura / / 1614 / / jarAjA bhani suprabhA patI vIzvara paMcatra bhadra siMha ko goviMda kA rAva rAjA bhoja bhojaliMga TAi || vAya nAma sagala kA kahai / kanyA dekhi phira mAraga mahe / / 1615 / / rAjakuMvara dete vaha bhAMti / rAmacaMdra ko devI ka bajAva dhanuSa tihAM gharathA | maitrA kareM deva na par3A / / 1216 / / je koI dhanuSa caDhAva grAma mo sItA naM parazaya // jaisI bijalI taisA baccha / jvAlA vrata ghanuSa va a / / 1617 / / phira nihAM pAga mahAna kaM sUpani jArtha bhAri // kaI dhanuSa pAsa nahIM jAI / sUra subhaTa kareM bahu upAya / / 1616 / / jo koI pahuMca kiyA hI bhAMti / bhasma hoi prANajAta // bhUpati kahU~ janaka kahA kiyaa| itane logoM ke prANa juliyA // 1612 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurA hamane chor3A sA vyAha / hama jIvata apane ghara jA || rUpayaMta priya soM kyA kAja | burI bhalo setI rahU lAja 1921 / / mArA mAna bhaMga ita bhayA / brahmacarya pAle hama nayA || sakala bhUpa tyAM hArI mAna / rAmacandra uTyA tie kAra / / 1622 / / rAma jharA dhanuSa khaMcanA dazaratha nRpa kI AgyA laI / tribhuvana nAtha so praNapati karI || aghi sama teja candra uNihAra / rAmacaMdra kA bala aMta na pAra / / 1623 / / jaisA bhesa sudarsa dhIra sobhaM kaMcana varaNa sarIra || jima samudra prati zragama prathAha nahIM rAma guNa ko avagA / / 1624 // kara sUM dhanuSa jaba liyA uThAI | kSameM liyA saMghAi / / kari TaMkAra gahyo jaba bANa | garajyo dhanuSa prati megha samAna || 1625 / / bolaM mayUra papIhA rkheN| dAdura sabada sarovara ra gharatIsvara gira kaMpe gharage / jalaha nIra taba uchale ghaNe / / 1626 // sItA dvArA varamAlA DAlanA jaM je kAra devatA kareM / pahupa vRSTi va sira pareM || rAmacaMda gale vAlI mAla / je je kAra kareM bhUpAla / / 1627 / / 201 mAna maMga vidyAvara bhae / lajAvaMta hoI uThi vae || janaka dasaratha ke vAje baje 1 tA savaya soM durajana lajaM / / 1628 / / sighAna pari dasaratha rAya / namasakAra kiyo siMha prAya // sItArAma ko joDI bano / te sobhA mukha jAina ginI / / 1626 mI mtu nahIM jaga mAhi / jAkI paTanala dIje tAhi // caMdrakiraNa pecara bhUpati kaMnyA grastadasa guNavatI // 1630 / / rAmacaMdra kR daI vivAha / sItA saMga zradhika uchAha // lakSmaNa ne lonAM kari dhanUMSa / utAri caDhAi kiyA mana sukha // 16311 rAjA makala rahe muMha vAhi / ina sama hama koI jobA nAhi // bharata soca kara mana bahuta / eka pitA hama cAhe pUta / / 163231 bhI panuSa uThA nahIM kAya hanu kA praraca punya sahAya // punya prArthaM e huA balI / inakI sarabhara kima pAeM rajI / / 16333 kekaIti putra kI aura mana malIna dekhyA siMNa Thora || sUrata mana kI lAvI yAsa / pati sa vacana kahai bahu bhAMti / / 1634 bharata tA~ manameM vairAga / dIkSA lesI saba para syAga / / kanaka geha suprabhA nAri / lokasu zrI putrI tisA dvAra / / 1635 / /
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ pamapurANa bharata kA lomasudarI meM vivAha vAhi kaho varamAlA sehi / bharata taNe gale ghAlei / / manaka kanaka prati kahai trulAi / kanyA AI maMDapa ThAe / / 1633 / / dekheM sakala bhUpatI rAi | mAlA daI bharata gale bAli / / lokasudarI vyAhI bharata / taji bairAga bhoga sukha karata / / 1637 // pre karama mahA balavaMta / moha siMdhu meM bur3e anta / / bhavasAgara teM kaThina nikAla / je uchala kAhu bAla // 1938 / / moha silA le bole pheri / jIva karama meM rAkhyA gheri / / janaka narendra dInI jivaNAra | vesa desa ke nRpa kI kara munahAra ||1636 / / miSThAmoM kA varNana maMDapa tala meM baiThA mapa / sovanathAla bhari rakhe anUpa / / ratlo jaDita tavAI ghare / suvana kaTorA dugdha le bhare // 1640 // phIraNA phIraNI aru na raphI sveta / dhebara lADu pasyA heta / / larame sIrA pUrI dhanI / bahuta suvAsa tano kI manI / / 1641 / / dhola bar3e vyaMjana bahu bhAMti / hare jarada bahu gameM na jAta / / bhAta dAla bhati ghratta suvAsa / sikharaNa kA daunA ri pAti / / 1942 / / tAmeM yUrA lAyacI loMga / mevA melyA tihAM mohana bhoga / / mIThA miraca jIroM kA milyA / lUNa saMghAta tihAM bilyA / / 1943 / jImyA bhUpati ekaI pAMti / canu leDa mukha godha karAta / / loga kapUra kezari jaavtge| bI DA bAMcyA colI dharI / / 1944 / / jhAye ratva kanaka naga jare / bIhA bAMdhi tina agre ghare / / nRpati khAya sabhA ke bIca / lagAe aDiga cAva galA nIca / / 1645 / / kesari chiDakI bahuta gulAba / raMgAraMga huyAM bahu bhAva / / kAmaNi mAvai maMgalacAra / saha kuTakha ko pAvai nAra 11646 / / caurI racI uSaMDa barAca / paRs beda dhuni paMDita rAi / vAjA baha bAja darabAra / natya kareM' gAI nara nAri / / 1947 / / rAmacaMdra sItA kA vyAha / doU kula meM adhika uchAha / / bAhI lagana vivAho ghaNI / te sukha sobhA jAya na giNI // 1648 / / sodA bahuta diyA bhUpatI / nAhI giNata maMtAchatI / / rahasa ralI su sudharaghA kAja / prAya ayodhyA bhugata rAja ||1649 /
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pampurANa duhA cala kuTaMba lakSmI ghaNI, pAI punya pasAi / / rAmacaMdra lakSmaNa baDe, bhae mukaTamaNi rAya // 1657 / / iti zrI padmapurANe rAmacaMdra sItA vivAha baraNama vizanaka 25 do vidhAnaka caupaI prayodhyA mAgamana saha parivAra ayodhyA mAha / karI badhAI dazaratha rAI // sukha meM bIta pAThoM jAma / bhogyAM bhugateM sastArAma // 1651 // muda aSADha praSTamI subhaghaDI / pUjA kI sAmagrI karI // deva sathAna saMghAramA dharaNAM / bhalA bhalA caMdobA taNA / 1952 // paSTa daraba saba lIye sudha / pUjA pardai paMDita sudhi / / gaMgA kA jala uttama nIra / bhare kalasa jhArI tihaM tora ||1653 // ati subAsa jala bharadhA supAsa I 4 AI kara parivAra / aracA carathA pUjA pATha / 4sI vidha bIte dina pATha // 1954 // mAvAsI kara sAMtIka / jasama khalaM dharama kI lIka // kiyA mahochava zrIM jina thAna / devasAstraguru pravAna // 1955 // gaMdhodaka lenA gaMdhodika sira liyA caDhAi / mahala mAMhi phira diyo paThAI / / mara rANI nija aMga lagAi / suprabhA ne nahIM pahuMcyA jAi // 1956 / / je va # viyA gaMdhAdika lei / tAkU putra jinezvara dei / / kuSTI kA tuSTa ju bhaga / niramala hoi dehI agamaga / / 1657 // kaMcana sama kAyA tasu hoi / nisace vata kareM jo koha 11 suprabhA rANI kI vyathA suprabhA rANI kara ahaMkAra / praNasaNa leM pauDhI tiNavAra / / 1658 / / pasacAtApa mana meM prati gharai / hIna punya jo pUraba kareM / pati kA to bAhuM dUSaNa nahI / tAta hamArI kAraNa na rahI / / 1656 / / aba maiM taja dUMgI nija parANa / hamArI prAja paTAI kANa / / rAjA pAye mahala maMjhAra / dekhI par3I suprabhA nAra / / 19 /
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa malina rUpa dekhI vahAM pddii| jANe prANa jarja isa ghaDI / / dazaratha Ai palaMga pari vaiTi / rANI utara kara baiThI heTa // 1661 / / bAMha pakar3a kara naI umAya / polaMga para mija pAma biThAya / / kirA kAraNa tU kareM prAhakAra / kiraNa manuSya to kUdaI gAra ||166 / / tAkI jIbha kadAUM turanta / jaise hI pAUM sudha taMta 1 / suprabhA kahai suNo naresa / mokU kahA dekhI hogA bhesa / / 1963 / / sakala kalA guNa mAhiM pravINa / kayApa vastU maiM jANoM hogA / / gaMdhodaka saba ka' tuma diyA / mere tAI kyuna vAMTiyA / / 1664 / / pratra humarUmoDi saMnyAsa / apaga jItraNa kI taja pAsa / / gaya kA te suNyA purANa / aMsI citta meM mUla na prANa // 1965 / / koSa kAra jo prAtmA hai / lakha kA durupahai / / bumati maraNa bhavabhava hoi dukha / cihu gati mAhi na pAda sugna ||1656 / / gaMdhodika lIyAM thI kaMdhukI / suprabhA rAMgI krodha mA kI / / suprabhA bola suNu nAtha / muMha moDamA bhIra Inaha hAtha / / 1667 / / milyo tihAM sagalo rAvAsa / baiThI gheri rANI cihuM pAsi / / iha gaMdhodika zrI jinavara taNoM / isa para krodha na kIje ghaNoM // 1668 / / kaMcuko ko natma kA prAveza aMjalI bhara nidhaDakI saba priyA / tatabhirA kroSa payANa priyA / / rAjA kaMcuko sauM taba kahai / vega nAMci rANI sukha lahaiM / / 1666 / / kaMcukI kA uttara bola bacukI supI nareza / vRdhya bhae paMDurA kesa !! TUTe dAMta dehIM jA jurga / sagha sarIra meM lIlarI par3I // 1670 / / kAMpa bharaNa thara harai sarIra / bahe nAka naiNA thI nIra / lAThI Teka sura dvIle bhae / taruNA pAkA pauruSa gaye / / 1671 / / jasI phUla hai ati sAMjha / jima jobana vinasa pala mAMjha / / hUM kirA para nAcU bhUpanI / yahI meM bala rahyA na ratI // 1672 // tumAra hI ihai prasAda / bahutarA sukha mugate svAda / / rUparaMga caturAI ghaNI / mujha so koI na guNI // 1973 // vRddha bhaye kalA saba ghaTa gaI / aSyara pada kI sudha bhaI / / zaratha para prabhAva dasaratha ke mana sAMcI lgii| vairAga bhAva kI ceSTA jagI / / 19741 //
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAsaMdha evaM unakA pApurANa -- -- -- -- .. ------ bobana jala budabudA samAna / palamai ho jAi tihAM hAMni / jobana sameM dharama kabahU nA kareM / agala bhava' kuyo hita dharai / / 1975 / / jIva lapaTiyo mAyA jAla / Aya acityo vyA kAla / jarA ghaTAI dehI mAMsa / to bhI icchai bhoga vilAsa / / 16761 agalI sugha saba daI vimA / putra pra lakSmI lAI nAra / / supanA kI sI hai saba riddha / jAgati kabahu na dIsa siva / / 167 / / sakala vibhUta puNya nai hoi / tAkA bheTa samajha saba koi / / puNya sivAya' sagAM koI nahiM / kahA rAce aisA sugba mAhi / / 1676 / / ugmaja vigaNase hoi vichoha / tAma kahA kIjiye bhoga / / dhanya sAtha jina tajiyo geha / mamatA kabahuM na gamna gaha / / 1980 // merA hai yaha putra sapUta 1 tisakoM sA~poM rAja vibhrata / / Atama kA hita karU mana lAgya / gharamAdha basa mana baca kAya // 18511 graMsI cita citA napa kareM / paMca mahAvrata kaba mana pr| sarva vibhUti muni se dharmApadeza kA zravaNa sarvasUti munibara 4 prAi / cyAra myAna jhalaka tasu vAya // 1682 // bahuta ziSya munivara tA saMga / tIna gyAMna soM soma aMga / / kei tama tala keI jina bhUmi / keI silA pheI paravata gina / / 168 / / keI saritA ke taTa tIra / dharayo vyAMna mana meru sudhIra // ritu caumAso kAlI ghaTA / sakala mayagA meghasoM paTA // 118 / / camaka dAmiNa garaja ghrmaa| masala dhArA baramai ghaNA / / munivara baiThA zrapaNe dhyAna / lagabUda prati tIra samAna / 198 / / saha parIsyA bIsa bhana doya / dayA bhAva saba Upara hoi / / vAjA baje bahuta parabhAta / u loga jina sUmara prAna / 1686 / kAra sanAna jina pUjA karI / bhUpati muni baMdana cita gharI / / rAya saMghAta cAlyA bahu log| dekhyA sAdha grAtmA joga // 1687|| dInI tIna pradakSiNA rAya / kevali vAkya suNyA mana lAya / / sakala saMdeha citta kA gayA / rAjA phira maMdira prAiyA ||168 / / rAMzI soM vaha maMdira mAMjha / rAjA senca kara dina sAMjha // bhoga mugati maiM bItaM kAja / dasaratha kara ajodhyA rAja // 18 // iti zrI padmapurANe vizvamUti munivara samIpa dharma zravaNa vidhAmaka
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAmaMDala kI cintA 26 vAM vizrAma caupaI gaI caumAsa sarada ritu AI / kAlika mAsa yahA sukhadAI // ghAna pAMNa pAMNI kA svAda / kUle kamala kareM ali nAda / .1660 / / caMdrasUraja kI niramala krAMti / ujvala jana so bahu bhAMti || AmaMDala mana ciMtA ghaNo / aI kaMsI karama gati banI / / 1661 / / padmapurANa mama icchA sItA kI karI / vyAhI rAma bhUmi govarI / / hama vidyAdhara deva samAna / hamArI kayana rahI kAMg216624 mI khuTaka rahe dina rAta vastaja kahI mana kI bAta / / bRhatakela sAmali sava va 1 kareM soca mana mAM bahu kheda / / 1666 / / vola anya maMtrI tihAM gharANaM / dAtra na ko hama pAsa I // sItA sama koI nahi nAri svA madhya pAtAla makAri / / 1664 / / rAmacandra sama avara na balI / te sInA su mAna lI / lakSamaNa ta yo prAkamaM / unakI sadA sahAI bamaM / / 1665 // / / 16 / / jaba sItA vyAhI thI nAhi / tava cora lyAvate tAhi // 1 taba kaise letA rAmacandra / hama kiyA jaba jhuThA aba vaha kaise hariyana jAya / rAga laSA se deva Daga || bRhaspati ke maMtrI taba khai| kahA soca tuma manameM rahe / / 1667 / / vidyAdhara hama jaisA deva / sItA harana lAge I bheva || 4 rAma lakSmaNa mAMI jubha bhUmi gocarI laI asuna ||18|| hama vimANa caTi le akAsa | bhUmigocarI ke puravA // bhAmaMDala vImANa caDha caleM / gRha maMtrI saba mile // 166 // bahuta subhaTa saMga lIyA cahA / pahuMce vidagdha desa mA jAya / / bhAmaMDala ko jAti smarala hotA mahIghara paravata dekhyA bahUde pUraba bhaba karate ihAM rAja / jAtI samasyA bhayA reMga 200 dija nArI rAkhI ke kAja // tapa kara vipra bhayA vaha deva citrotsamA mai jugala bhae / 2001 // janamata samaM murke sura hatyA | caMdragati tAM maMdira se dharA / / mahAkubudhi bicArI burI bahana harana kI icchA varge / / 2002 / / apane kula kI nindA karI / bAI murA mRtaka sabha parI // bahUra gaye racanUpura desa | candrAirA dezyA bhaisa // / 2003 / / suta
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAvaMca evaM unakA padmapurANa 207 vaMda miyA khulAya upacAra | sauta kAmala ra ghare samAra / / kAmina pherai dehI para hAtha / bIjaNA karai maratI tiNa sAtha / / 20 / 4 / / va saceta boliyAM kumAra / pUcha rAya putra kI sAra // pichalA kahyA sakala sanamaMdha 1 vinayA kAraNa huA aMdha // 2005 / / sItA bahina havAko bhrAtA / upaje kukha videhI mAta / / janama samai hari lyAyA deva' / tuma ghara choDa divA iha bheva / / 2006 / / sakala sabhA sAMbhali sana maMtra / saba saMsAra jANiyo ghaMgha / / potA kUdInU saba rAja | cale suta pitA dIkSA kAja // 2007 / / mahendra gira ika uttama thAna / saravabhUta hita muni Dhiga yAMna / / kari joDa kInunamaskAra / prabhu hameM dikSA chau isabAra // 2008 / / bAzabAne gunI jamA ! natya papara siraNa ThAya / / kara pAratI mahocchA ghaNe / bhATa jaja kAra janaka bhaNaM // 2006 / / prabhAmaMDala janaka supta sUra / gyAMnavaMta dAsA bhara pUra / / dhanya dhanya gharI dharama kI deha / gharamadhyAna susyAyA neh / / 2010 // sItA dvArA pitA ke nAma para cilana sItA sudhyAM pitA kA nAma / soce ghaNAM rAkhi vitta ThAma / / janaka putra ihai hai nupa kauNa / mo saMgi janama huvA thA joNa // 2011 / / koI hara le gayA janama kI vAra / tAkI kabanna na pAI pAra / / sItA ke bhari pAye naiNa / rAmacaMdra tava pUcha vayaNa / / 2012 / / kima hama bhare kahA tusa duHkha / tuma kU hai muha mAmyA sukha / / sAMcI bAta kaho samajhAya / kyU dilagIra bhaI kiraNa mAra / / 201314 pichalI kahI janaka kI bAta / mo sAthai ipha janmyA mrAta // bAkU koi le gayA uThAi / bola bhATa janaka suta rAya / / 2014 tuma cAlo to dekhyA jAI / darasana mAta ko pAUM gaya / / dazarapa kA muni ke pAsa jAmA bItI rayaNa bhayo para bhAta / dayAratha calyo munivara kI jAta / / 2015 / / cyA puna sahita parivAra / bahuta loga bhae prasavAra / / vidyAdhara kI seNyAM ghaNI / maMdira mAyA rUpI banI ||2016 / / rAjasabhA khecara kI juDo / bhane prajodhyA chAI kharI // darasana kiyo munivara ko jAi ! namaskAra kIyA bahU bhAi / / 2017 / /
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurata vidyAdhara prAya saba mile / samAdhAna pUche bahu bane / / caracA kara dharama kI sarva / sAtoM tatva aura SaTa dravya / / 201811 naba padArtha nai kAyA paMca / jinavANI mukha kona saMca / / grAdi aMta kI carA kare 1 jinezvara bAvaya hiye meM dharai // 2016 / / dazaratha nRpa pUrcha kara joDi / pramujI inakI kaho vahoTa / / kizA kAraNa yaha leta haiM joga / chore kema rAja sukha bhoga / / 2020 / / muni dvArA basalAnA bole munivara gpAMna vicAra / vidagdha desa mahIdhara ko pAra / / kuMDalamaDala tihAM bhUpatI / piMganna vipra kI tihAM piyanI // 20211 nAri laI vighna kI chIna / vipra dalidrI kA prati dIna / cakradhvaja prabhAvatI kA sUtA / gajA le triya bhogatA // 2022 / / vitra mahA dukha ghaNA mana karayA / jatI pAsa saMyama pAdazyA / / tapa kari lamA mahendra vimAe / pichalA bhava samajha dharI gyAMna / 2003 / / mAraNa kuDala maMDala gahmA / bAMdhyA tAhi bahuta dukha diyA / / bahari kuDala dIyA choDi / muni mukha sunI karama kI khoDi / / 2024 / tihAM aNuvrata liyA mana lAi / citrotsavA tapa kIyA jAi / / do upajyA garama videha 1 janaka mUpa ke jugalayA eha / / 2025 / / vara samajhi ina dAsaka harumA / gayA gayA gira kaMdara phiryA // vijayAgdha rathanUpura jAya / caMdragati phira gher2yA prAya / / 2026 / / puSpavatI nai pAlmA yAhi / nAma ghar2yA prabhAmaMDala tAhi / nArada likhI sItA kA rUpa / prabhAmaMDala taba mohA mapa // 2027 / / una bAMchI harago kU mIyA / jAnI sumaraNa gyAna upajIyA / igga bAraNa upajyA vairAga / rAja ridha dI sada hI tyAga // 2028 // vyorA suriNa saba cakrita bhae / saba saMdeha inU ke gaye / / prabhAmaMDala dvArA prazna karanA prabhAmaMDala naba pUrcha prazna ! caMdragati puSpavatI prasaMga / / 2026 / / kavaraNa sanamaMgha iNu saMga milyA / puna samAna inu ke pakSyA / / bharatakSetra moda zma gAma / vimuca citra nivasa tiraNa ThAma / / 2030 // anakosA tAkI hai strI / pratimUta putra sarisA puttarI / / gyAnA vipra ura jAmAta / sarasA kule bhAjyA prAta / / 2031 / /
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA pamapurANa 206 mAta pitA suta nikase khoja / tIna vyAkula rovaM roja / 1 bharmA sauja soM choTyA geha / tInU bichuDe DhUDhata eha / / 2032 / / bahata prakAra le le nAma / dRhata phira nagara pura graam|| ghara kU cora lUTa le gaye / tInu phera bhikhArI bhae / 2033 / / vimuca vipra jamanA para gayA / bhikSA mAMgi nija mAraga liyaa| ina kuvAsa narai malIga / bhramata bhramata dehI bhaI chIna / / 2034 / / urajA dekhi taba vAmauM milI / anukrama bAta pAchalI gilI / / inava sanI kahI samabhAya / beTI kisake ghara samAya // 2035 / / hama tuma donyU eka hI jAta / me ena nI hai ti !! puSa kU mile gayA maMdeha / saracAra pura gaye doUM eha / / 2036 / / kamalAMti anikA ke pAsa / dikSA laI sugati kI prAsa / / vimuca cina bhI dikSA laI / karI tapasyA mana vaca kaI / / 2037 / / pahuMce tIna grIna bimANa / adabhuta sarisA bhavara kayAga / / tInu thApa prAna kI prAna / kareM bahuta mithyA mata dhyAna / / 2038 / / jana dharama kI niMdA kreN| mithyA gharama ko nizca dharai / / sarasA bahugati bhramI athAi / aMta bhaI hiraNI parajAi // 2036 / / calyo keharI pAche doDi / hiraNI dhasI davAnala mAhi / / bahari kanaka paravata parijAi / siMgha dekhi bhAgI unakAya / / 2040 / / chuTe prANa hiraNI tahAM muI / cadhvaja sutA citrotsavA bhaI / / gyAMnA amyA bahuta saMsAra / ghUmaketa dhara lIyAM avatAra 32041 / / piMgalA nAMsa putra te bhayA / civotsavA pugala le gayA / pratibhuta cyA gati bhramyA / aMta samaM haMsa gati jamyAM / / 2042 // tArAcha sarovara krIDA kareM / eka dina gAya koca meM paDeM / / lAgyo kIca pokha bhara gaI / una sake apAhija bhaI / / 2043 / / jinavara thAna jAi gira par3e / jasomitra tihA~ muni tapa kreN| aMta suNyAM parameSThI nAma / kinnara deva bhayA tiNa ThAma / / 2044 / / dasa hajAra saMvatasara Ava / kuMDalamaMDala havA rAva / / vidAgha nagara kA rAjA havA 1 piMgala saMga pahuMcI citrotsavA / / 2045 / / triyA cora dvija nai dukha diyA / piMgala tapa kari devatA bhayA / / vimuca jIva candragati bhUpa / pranakosA puSpAvatI rUpa / / 2046 // urajA bhaI videhA nAri / citrotsayA sItA pravatAra /
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 bhAI bahina misana padmapura bhAI bahana jugaliyA bhae / putrI putra janaka ghari gae / 2047 / / pUrava bhava kA kAraNa milyA / isa sanabaMdha isake ghara palyA || sunyo sakala pichalo biratAMta / uThI roma saba hI ke gAta // / 2045 / 0 bhAmaMDala sItA mile roi / samajhAvai unako saba koi || janaka kanai e saba bega pucAI / aniDA videhA mAI ||20|| gayA dUta patra dIyA tAhi / vAMcita moha udaya bhayo Ai / / pavanave taba kahai tuma calo / putra bhAvanA setI milo / / 2057 / / catre vimAna sahita parivAra bhayo sukha mana haraSa pAra || gae ajodhyA mile gala lAgi / mAta pitA miliyA baDa bhAgi / / 2051 / / dhanya jananI jina pAyo vIra | bAlalIlA dekhI savIra | gati / bho zurU ati dikhalAI karata rAmacaMdra ke mana ullAsa | sakala kuTaMba milyo tA pAsa // bhAmaMDala kahai dikSA lehu / rAmacandra samajhA deva // / 2053 / / suma bAlaka jovana bharI deha hama tuma huvA adhika saneha || jaba hama dikSA lesyA jAI / taba tuma hama saMga lIjyo bhAi / 12054 / / bhAmaMDala senA sayukta / rathanUpura meM jAya pahU va 1 janaka kanaka kA sava privaar| mithalApurI gae vihavAra // 20551 sItA rAma adhika sukha bhayA / bahu prakAra AnaMda saba yA I sagalAM kI ciMtA miTa gyii| dina dina sahasa vibhava gugA thaI / / 2056 // ahila puNya udaya parivAra barSa dina dina dharaNAM vidhuraM prItama mileM bahuta ghari sajaNA // merI sAge pAya dharama parabhAva // saMpatti mileM aneka kRpA jinarAja sauM / 2057 / / iti zrI padmapurANe bhAmaMDala samAgama vidhAnaka vimAnaka 27 cA~I kAra kA muni ke pAsa jAkara apane pUrva va pUchanA rAjA dazaratha muni pAsa gyaa| namasakAra kari caraNI nayA // svAmI mo mana ra sandeha | mo bhava bhASo lahU 72056 / /
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA payapurANa kavaraNa puNya ye pAI riddha / janaka kanaka suta cyAja ghidha / / saravabhUti muni bhavadhi vicAra / jyoM jyoM bhramai saMsAra / / 2.56 / / hama tuma rulyA anaMtI bAra / zramatA kabaha na pAyo pAra / / tIna loka meM nahIM visarAma / svarga madhya pAtAla sugaMma / / 2060 / / cyArauM gati meM Dolyo haMsa / kara uttama kaba nIva baMsa / / sapta tattva ke sUcchama bheda / jAya mugasa saMsama taru cheda / / 2061 / / nita prati rAkhe uttama dhyAna / jana gharama kA surNa purANa // dAna cAra de vitta samAna / prauSada anna abhaya kA dAMna / / 20262 / / jIva tatva kA suraNa bayAe / eka jIva niraMjana jAna / doi prakAra saMsArI prAMna / bhava abhavya jIva dhari dhyAna / / 2063 // bhavya sohI jANaM ye bheva / mana vaca sasya jinesvara deva / / pUjA dAna sAmAyika karai / pApa karma sarva parihare // 2064 / / to nizcaya siddhAlaya jAya / samakita sUraha dayA ke bhAva / / kaI siddha hoiMge aura 1 pAvaMge to nirmaya Thaura / / 2065 / / prabhamya jIva darasana se dUra / deva zAstra guru samajha nahIM mUla / / jina vAgI mAna muhAi / guru kudeva kuzAstra te pAra // 2066 // makti dayA na samabha, kUcha / cyAroM gati mAMhi sarva tuccha / / upajata binasata lage na vAra / aise jIva le saMsAra / / 2067 / / tihaM loka ghirata ghaTa jima mreN| sihAM ke jIva nahIM nIvare / mokSa thAnaka bhari pUrana thAi / naraka nigoda na raMca ghaTAi / / 2068 / / parama aparama ka jIba prajIva / kAla prAkAsa dravya SaTa nIva / / naya padArtha prAne paMca kAya / sakala bheda kahiyo samajhAya // 2066 / / senA para nagra tihAM basatI ghnnii| upasata napa bhAmaNI tasa tshii| jaina dharma sauM prIta na cipsa / caMDI muMDI maMDI pUje su visa 130 // mithyA parama kareM mana lapAya / tIratha tIratha sapta bhramAya / / dayA dAna samajha nahIM bheva / pApa pramAda kI icchA kare / / 2071 // kara parata vA kaMda mUla / tila dANA bahulA phala phUla / / siMghADA vIMdhyA ko pUna / parata khAMga ne sIdhA lUe / / 2072 / / kAyA poSa parasa bahU kiyA / jhUThI krIyA sau mita pIyA it . jala meM kUda virASaM mIna / Aza tilaka mAna kari hIna // 20 //
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 papapurANa praNavAraNa jala kara rasoI / bahuta pAga tAkU nita hoi / / / mari kari pahuMte naraka majhAra / caurAsI lakha bhramyA apAra / / 2074 / bazaratha ke pUrva bhASa bhramata bhramata iMdrakapura nagra / kareM rAja rAjA jasobhadra / / dhAraNI triyA tAsu paTa ghanI / ghAraNa putra sobhA ati banI / 2075 / / vyAhI nayaraNa sUdari nAri / pAyA munivara leNa pAhAra / / vidhasudvArA peparaNa kiyA / UMcA pAsaNa vaisA diyA / / 2076 / / gharaNa dhoya jala sIsa cakAi / vazyAvarta kiyA bahu bhAi / / / mAsa upAsI munivara atI / sudha aAhAra divo mupatI // 2072 / / aSaya dAna diyo munivara nahIM / bhASika punItaNa daMpati kahA / / samakita supAlaM anuvartta / devasAstra kara gurubhakta / / 2068 / / puraNa prAva kari tajyA parAna / kSetra videha ghAtakI Ana / / bhoga bhUma daMpati tihAM pAI / donR bhae juliyA prAi 112076 / / tIna palya kI prAyu pramANa | bhugati tIsare svarga vimAMza / / uhAM taM cae prathai desa / nadaghopa mhai tihA marema 119080 / / vasughA hai tAvI asanarI / naMdavaradhana janam subha carI / / koDi purava kI bhugatI pAna / jasodhara pAsa suNyAM gharama ke bhAva / / 2081 // dikSA lahI jatIzvara pAsa / jasopA muni naukAMtika yAma ! naMda baradhana paMcama surathAna / bhagata prAva phuna naMyA nidAna / / 2.48 2 / / meru sudarasana pachima bora / vijayArAdha paravata kI aura / / sasIpura nagra ratnamAlI bhUpa / vidyulatA rANI su svarUpa / / 2053 / / surajaya tAka bhayA suputra / vidyAdhara bala bhU saMjukta / / siMgha nana baca locaSa rAya / ratnamAlI caDhe judhakara bhAya / / 2064 / / dAruna yudha dou SAM bhayo / ratanasAlI na koSa upanu bhayo / pragani bANa kara liyA saMbhAri / mAri mAri kiye durajana ThAra ||2065 / / deva eka prAyo tiraNa ThAma / samajhAyA ratnamAlI nAma || jo mAraMgA itane loga 1 to hosI bhava bhava vijoga / / 2086 / / meM koI eka jIvana hana ! sAkoM huve naraka phI garne / / bhava pichalA deva nija kaheM / rAjA krodha choDi ima kahai / / 2.87 // gadhArI nagarI nRpa bhUta / upamatI nAmA rohita / hisyA kara thA ghaNI / ika dina labadhi punya kI vaNI / / 2088 / /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni samAcaMda evaM unakA pamapurANa dazaratha kA pUrva bhava kamala garbha muni pAgama bhayA / surie naresa pUjA kU gayA / / prdkssigg| daI napa tIna / namaskAra kari bola dIna / / 2069 / / svAmI kaho dharaga samajhAya / pApa punya kA kaisA bhAya / / kahaiM munIsara suNo naresa / puni ta jasa hova desa bidesa / / 2060 / / punga tehra saMsAra meM riddha / puni te pAya sagalI siddha / / phApa karama nita kara te mUna / dayA pAla hisyA rUda / / 2061 / / mari kAra cahUMgati mAhi bhramaI / khoTI gati mAM banasa amaI / / rAjA suNyAM gharama kA bhAva / thara hara kara kaMpyA saba gAMva // 2062 / / utta narendra upasamI dvija / divyA pAla brahmacarya / / tapa kari pahaMtA svarga vimArA / pakhya pAMca tihAM prAyu pamANa / / 2063 / / prohita jIva mithyA mana dharI / na gharacA rAjA ke gharI // uhA te loka ya bhae grAha / rApahasta mata kA jIva hai rAi // 2064 / / prohita jIva traya bar3avA bhayA / hastanI garma baDavA jiya cayA / hastI bhUpati kA gajarAya / bahuta dibasa tihA~ gae vihAya / / 2065 juba zama lAge bahu dhAya / chuTA prAMgaNa saMgrAma kI ThAMva / / dhImata putra hasati ghara jAiyA / jojana gacA rANI vyAhiyA // 2066 / / para sUdana putra hastI kA jIva | dina dina baDhe subhaTa kI nIMba / / jAti smaraNa upajyA tirA vAra / kamalamarda pale tapa sAra // 2017 // satAra svarga pAiyA vimANa / hastI jIva maMdAra vaNa prAram / / bhayA mRga tIhAM purI yAva / upagyA garabha bhIlana kI ThAva / / 2018|| kAlaMjara bhIla kahAce nAMva / AkheTaka karama s rAkhe bhAva / / mari kara gayA sarakarA bhUmi / kaThina karama tihAM pAyA jhUmi / / 2066]] bhrampA joni carAsI lAkha / samakita kade na mulata bhApa / / bhrama saMsAra manupa gati nahI / tihA pAi kachu pAzrama gahI // 2100 / maiM aba AI saMvodhyA tohi / asubha karama kA TUTA moha / / karI tapasyA choDe prANa / ralamAlI nRpa tU bhayA yAna / 2101 / / ratnamAlI ana sUraja rajai / douM karayA pApa kA karja / / tilaka sundara muni pai taba paai| dikSA laI mugati ke bhAra / / 21.2 / / sUraja raja mahA sukra vimAe / uhAM te paya rasazca bhayA prANa // naMdaghoSa grIvaka te cA / saravabhUti munivara ghe bhayA / / 21.3 // caya ika deva huvA hai janaka / ratnamAlI jIva bhayA hai kanaka / / im| vigha muzyAM sakala parajAda / saMsaya mana ta gayA bilAya / / 2101 /
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa saba parajAi dasaratha suSpA, jyoM jyoM bhamiyAM haMsa // punyavaMta saba jaga pragaTa, savatai usima vaMsa / / 210 // caupaI razaraNa kA vApisa ghara para mAnA rAjA phiri prAyo gharamAMhi / maMdira gaye bhaI taba sAMjha / / sarada ritu suhAvaNI ghaNI / prAbhUSana kI sobhA ghanI / / 21065 / caMdana agara soM aMgIThI bharI / yAsa madaka rahI lina khrii|| Una maI sejyA pATavara soDi / kesara bhare gIdave tiNa Thora / / 21.7 / / dugdhapAna ke kIje bhoga / jo dUkha mala dekha prasoga / / biche gilama tihA~ prati hI anUga / taraNe caMdrave sejyA rUpa / / 21 / / uttama auSadha khAve varaNAi / tinale guNa vara meM nahIM jAi / / / paise mukhiyA mugataM sukha / dukhiyAM taraNAM suNu aba dula / / 2106 / / phATe basatara lUpI deha / mailI mana para pApa maneha / / kAThA mana pranaM pAnI bhaye / dyausa hoI dhAma meM tapai / / 2110 / / kaThina kaThina soM bIta kAla / pApa karama kA ehI havAla / / jaisI karalI taisI gati / jANa ra saMsArI thiti // 2111 / / zuzubha azubha kA bhAva e, dekho samajhi vicAra / / supanA kA sA sukha e, jAti na lAgaM cAra / / 21121 caupaI pairAgya bhAva-rAmAna ko rAma mopanA rAjA maMtrI saba laye khusAi / maba hama dikSA lesyA bAI / / rAmacaMdra ko sopyA raaj| prajA taraNI baha rAkhaM lAja // 2113 // maMtrI kadana kara tie bAra / rANI roI mahala majhAra // bharata vicAra kara Ahi / socaM bahutihAM mai dukhadAhi / / 2114 // aSama pumba ma taracA / mota mAMhI rAkSA karayA // aba maiM dikSA lesyu pitA maMga / oM nahIM havaM merA mAna maMga // 211 // kaikepI putra dekhyo virakatta / rAjA vara prANyo tava visa // maI bhUpa pAsa tisarA pAra / sakala sabhA kIyo namaskAra // 2116 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA payapurANa 215 kaikayI kA vaza ratha ke pAsa jAnA evaM prapane vara mAMgamA prarddha syaMSAsaNa diyo naresa / hAtha joDi bole bhavanesa / / moku dara donA tuma kyA kiyA / aba mokUdIje kari dayA / / 2117 / / tuma sama dAtA koI nahIM 1 juga juga kI tarahai tuma mahI / / gola rAya suraNoM phaikiyA / aba hama cAhe diSyA lipA / / 2118 / / jo kaTu bastu malI mo pAsi / mAMgi bega tyo purauM mAsa // rANI nayA~ jhare bahU nIra 1 vyApyA kaMta bichIhA pIra // 2116 / / nIcI dekheM dharatI khaNaM / banI bera pIche mukha bhaNe / / bharata legA kahata hai joga / maiM kima sahasyoM putra vijoga / / 212 // aba jo bharata ne dyo rAja / to aba rahai hamArI lAja / / dArama dvArA vicAra rAjA dazaratha kara vicAra | kaThina vastu taM mAMgI nAri // 212111 rAmacaMdra suta mahA pavitra / lakSamaNa merai mahA vicitra / / bharata rAja pAva kie hAtha / hArayo vacana triyA ke hAtha / / 2122 / / rAmacandra je pAva rAja / bharata kara dikSyA kA kAja 11 para koyI putra vijoga / mokU burA kahaiM saba loga // 2123 // rAmacaMdra hari liyo bulAya / sana viratAMta phahai samajhAya || kaikeyI maiM kahyo vara daina / bala kari kiyo rAja saba sana 212 / / oM maiM vAca kuvAca aba karU' / pRthvI mAMhi apajasa sira parU / / bharata leya jo dilyA jAya / to kaikayI mare halAhala khAya / / 2125 // mohoha ghaNo apaloka / yo mujha maSika vyApyo soka / / bharata rAja dehu saMsAra / rAmacandra bole tiraNa vAra // 2126 / / mAta pitA kI mAyA sAra / jAkA vacaraNa kuMe saphe TAra / / nija maMdira pani dekha bharata / dIkSA kI mana icchA parata // 2127 // kaba so pitA nikasa ghara bAra / tAke lesyu saMjama bhAra / / dulAyA rAya sabhA ke bIca / rAma bacana jyoM mamRta sIMca / / 212 / bharata ko pAmaMtraNa prajodhyA kA tuma bhagato rAja / aba hama kara parama kA kAva / / viraNa bharata suNI suma sAta / yo rAma nakSama hai ArA 2929 // ina hajura kima meThoM pATa 1 phasyA nai tAlI monu hAcha / 1 sajya vibhUta paraSa maMbAra / jAraNoM saha saMsAra asAra / / 2130 //
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 putra kAlitra sagA nahIM koya / saMpati taNAM vichohA hoya / / dehI prAdi koI sAtha na cale / aba maiM phira mAyA meM mile / / 2131 / / jo tuma dikSA samajhI bhalI / maiM bhI saMyama lyumana ralI // hamane kima nAkho iha mAhi ! rAja bhoga kI icchA mAMhi / / 2132 / / rAma lakSmaNa dvArA prastAva rAmacandra lakSmaNa dama kahai / hamAraM citta presI kyU' rahai / / tuma bAla ghara jovana vesa / tumakU diyo pitA saba desa / / 2133 / / ajodhyA naNoM rAja tuma karo / maja Athama dizA dharI / / doI kara joDi bharata ima ka hai| tumArI prAgyA meM saradahai / / 2154 / / tuma pramujI kAra hoM ghisa kI seva ! mokU yahi samajhAmo bheda / / rAmacadra bharata muima kahaiM / hama vana vehaDa kinara rahe / / 2135 / / . sevA kari haiM kugA kI jAya / vana meM baiThi japatriNarAi / / dazaratha ke caraNana ko naye / bidA mAgi mAtA paM gaye // 2136 / / mAtA ke pAsa jAnA rAjA dasaratha bhayacakra bhavA / mAchA bAi dharaNi gira gayA / / sava sebaga mila thAme daha / putra bichoho vyApyo teha / / 2137 / / mAtA sugAta sAda pachAI / bar3I bAra tana bhaI saMbhAra / / mAtA kaI muNu raghunAtha | hama ku bhI le cAlo mAtha / / 2138 / / bharata rAja pirathI kA rahau / tuma apane ghara baiThA rahI / / rAmacaMdra baoNla sUNa mAla / ravi prAgeM zazi kI nahIM kAnti // 2136 // rAma kA utsara hama prAga kima raha rAja / vaha paTa baiThA hama kU lAja // hama dakSiNa disa kari haiM gauMna / bana behada nihAM nAhIM bhauna / / 2140 / / numakU kisa vidha lephara jAMhi / gailA meM dumsa kase sAhi / / jaba hama kahIM lahe vithAma / taba tumasoM milave kA kAma // 21 41 // sItA sAtha lahI tiraNabAra / vajrAvattaM dhanuSa saMbhAra / / hama tumakU kahA dekhyA kapUta / bharata ne sauMpI rAja vimUta // 2142 / / lakSyasAhArAkoSa karanA .. : .:. I :.:.... .. .: pitA na samajhA dharama kI cAla / hama kU'dIyA desa nikaal|| triyA paritra bhUrUpA rAya / lakSmaNa lI taba bhauMha caDhAya // 2143 / /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMba evaM unakA payapurANa dharatI uThAUM vakrAkAra / bharata mAhi bala kahA apAra // nagari mohita dehu nikAla / rAja dehu rAmacaMdragaNa isa bAra / / 2144 / / bariganA mA / dodha jahara saba hI miTa gayo / pitA prAmyA kima dArI jAya / hama bhava bhava karama baMdhAya / / 2145 / / rAmabanavAsa rAma mAMhi mote bala ati / upAM na prANI apane citta / / tAtai kahi haiM e varNa / pitA taNI prAmyA nahIM haNe // 2146 / / prAga rAma ane pAchai simA / lakSmaNa tAka pAcha kiyA / / zrI jina syAlaya jAya / viSa setI baMde jina rAya // 214 / / makala kuTuba nagara kA loga / pArcha lAgi cale mana soga / / rAjA dazaratha bharatha satra ghana / saba raNavAsa bhayo saba mUna / / 214 / / mohanata bidA kara diye / ve tIna tavaM vana mA gae / / ro svarga loka ke deva / sabai pRthvI pragA pAyo bhava // 2146 / / loga kahaiM calisyAM saMga sama / bana khaMDa meM kaseM bisarAma / / sUraja dekha dukha kA bhAva / jAi chippo prastAcala ThAma / / 2150 / / paMchI rudana kareM car3ha rUkha / jalahara gae sakala jala sUtra / / bhaI rayaNa jiNa paMdira jAha / namaskAra kari baiThA tAi / / 2151 / / bharata patrughana pAyo rAja ! dasaratha gayo diSyA ke kAja / / rAja bahuta bhae gagya / rAja bhoga sahu jana kari tyAga ||2152 / / iti zrI papapurANe bharata rAma, rAma lakSmaNa vanavAsa, dazaratha vikSA, vidhAnaka 28 vAM vidhAnaka caupaI panavAsa kI pacama rAtri rAmacandra lakSamaNa aru siyA / jina maMdira meM pAzrama liyA / / bhaI rayaNa soyA kachu bAra / paradha nisa cAle ghanupa saMbhAra // 2152 / / nikase eka nagara ke bIca / dele maMdira UMce aru nIca / / apanI apanI sejyA Thora / soba loga na suNiye sora / / 2154 / / kAMmI thake triyA gala lAga / keI surata kareM haiM jAga 11 mAI niyA madana siMsa gayA / kokilA paMDita jana kiyA // 215515
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa keI hAre paDe besudha / keI mUrakha mahA kubudhi / / keI kathA gharama kI caleM / muNaM bheda asthI mukha lahaiM / / 2156 / / kaI dukhI dalidrI paDe / TTI jhupar3e ke mala gire // kaI paDe mAhi bAjAra / kaI paDe rahaiM paimArinI sAra // 2157 / / cora phira para dhana hare / pAharUvA vA sabada sUraNa rai'|| dekhe makala nagara ke cihna / dukhI sumbI dekhne bhinna bhinna / / 2158 ' / puha phATI ugyo jaba bhAna / bahu sAvaMta ajodhyA te prAna / / mAraga ghera raheM ve prAya / rAmacaMdra jihna paMDe Aya / / 2156 / / rAjAnI kA anugamana choDA ratha kausila kara lae / bhUpati sakala payAde bhae / sastriyA bhU mani gharate pAMva / calyA na jAya thake lie pAMva / / 2160 / / jotA nibahai pAveM ghane / kAliMdrI jamunA kahane / / uchalaM lahara maccha bahu caleM / gar3agaDATa soM jana na halaM / / 2161 / / saca saha rAjA vinatI kreN| prabhu hama kase pAra utreN| tuma to prabhujI utaro gAra / hama kaise pahuMce niradhAra / / 2162 / / samako vApisa jAne ko kahanA rAmacandra bole suNa loga / tuma syA mArai sahu vijoga / / hama tAparA vana beharu tArA / karihI kahA hamAre pAsa / / 2163 / / tuma phira jAu ghara prApaNaM / dina palaTaghA milivo prApoM / rAmacaMdra sItA gahi boha / pari gayA tihAM taTanI dhAMhi / / 21641 baisA eka rUla tali jAya / bAri khaDA bhUpati bilalAi // dekho asubha karama kA bhAya / asA kyA dukha vyApyA prAya / / 216511 pravara manuSya kI kIje kahA ! rAma rArIkhA iha dukha lahA / / hama phira jAhi kara kahA geha / kari hA cidAnaMda soM neha / / 2166 / / saba mila aMsI citaba citta / inu jina bhavana karI jAi pitti / / zrI jina maMdira ujjala varaNa 1 vRSma prasoga dukha ke haraNa / 2167 / / pUjA karI jinesvara bhagata / UMceM caDhi dekhyA saba jagata / / ThAma ThAma dekhyA dehure / ratana saMbhava muni tihAM tapa karai / / 2168 / / dei pradikSaNA pUche dharma / atI sarAvaga kA saba mama / / pAra uttari prAye saba rAya / suNyo dharma tahAM citta lagAya / / 2166 / /
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa bahuta bhUpatiyAM dikSA laI / gharama meM suNi nizcaya thaI / / bahU zrAvaka kA vrata liyA / dayA dharama mAMhI citta diyA / / 2170 / / phira gayA ajodhyApurI bharata mUM mile bInatI kI // kahI bAta sagalI samajhAya rudana kareM suNa dugkha adhikAya / / 2171 / / dazaratha dvArA ruvana evaM vaMrAgya 216 // 2174 // dasaratha kareM karama vyavahAra | putra viyoga bhayo duHkha apAra / / karaNa karama meM khoTA kiyA 1 putrA haiM deza nikAlA diyA // 997 // bahuri samajhiyA mana meM dhyAna aMsA moha meM bhayA ayAna // kuraNa kuNa bhavakA citako putta / keI putra kalitra saMjuta // 2173 / / svaragAM kA sukha ke ke bAra | devaloka kI bhugato nAri // cihna gati kA dukha sukha dharaNe / deha aura soM prIta na pudgala gharAMta ghareM saba jaNa jIva saMghAtI kahie kauM pAMca cora haiM kAyA biic| viSa maya kareM karama vitta nIca / / 2175 / / viSaya abhiyAna mainA huA || gAIM prANa kA nAma / zrahI samAna indrI sukha jAsa 22176 / / moha jela baMdhiyo saMsAra | sUrakha magana dvaya~ niradhAra || svAraya rUpI hai jaya sAra | dharama eka jiya ko prAghAra // 2177 / / / bAraha dhanuprekSA duvai citta / zratama byAna vicAreM nita || dasaratha muni sA tapa kareM / cidAnaMda lica citra meM ghare / / 2178 // aparAjitA roveM dina rAta 1 kaikaI mAMga kareM bahu bhAti / / bharata kareM mAtA kA soca / kahai canna dekhu mAtA mana soca 3 / 21766 / bharata kA rAma ke pAsa jAnA unakU grAni biThAUM rAja | una bhAga meM sAdhU kAja || bharata satra ughna asva palAMraNa | bahuta saMga lIvA rAjAna 32180 gaye pAra baiThA taTa ThAM // pahuMce kAliMdI para jAya hvAM taMmAra pUchata cale / chaThe divasa rAma ke mile / / 2181 / / utara dUra bhI kareM iMDo / vinatI tinasoM kareM bahuta // g2aveM satra ughana bharata naur| rAmacaMdra boleM tieA daur / / 2182 / / bharata bIna kara joTi / tuma prabhU ho tribhuvana siramaura / vara bojha caleM kima bahala hamasU rAja cala nahIM yala // 29833
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 pamapurANa tuma rAjina lakSmaNa paradhAna / tuma prabhu hama chatra uThAvana vAna / / patra ghana hAreMgA camara / tuma para baiTi bAMdha kamaraH // 21841 // saMkaSI kA prAgamana pAI pAI kaikaI mAda / rAma lasaNa uTi lAge pAMya / / rudana kara samajhA bApta | tuma bina dukha pAyAM dina rAta / / 2185' / prajodhyA cAli rAja tuma karauM / merI cUpha na jita maiM dharau / / laghu bhAI sevaMgA caraNa / tuma tribhuvana ke tAraNa tAraNa / / 2186 / / rAmacaMdra bole suNa mAta / hamakuvanavAsa diyA hai tAta / / pitA bhAgyA ki.ma kone maMga / hama tapasI bheSa hai sukha bhaga / / 2187 / / bharata satra na hama dIyA rAja ji sArI sikAra // tuma saba bidA ajodhyA kiyA / prApaNa uThi vana mAraga liyA / 2188 / / vidyuta mUnI prajodhyA bAsa / bharata sunai jina mata kA pAsa / / arahanAtha ke maMdira jA6 / tihU kAla jina pUna racAi / / 2186 / / dharama mArga kA koje kAja / prajA sukhI bharatha ke rAja / / rAma kA ujjayinI jAnA mAlava desa jINI nayara / vana upavana ko dekhata sara / / 2160 / / gAya , maiMsa caraM tihAM ghaNI / khetI hariyala sobhA basI / manuSya na dIsa kiNahI Thaura / nagara somai ramaNIka su aura / / 2161 / / lakSmaNa rAma pracaMbhA kareM / ihAM kA loka kahAM haiM durai / / dekho panvata Upara jAya / sakala bAta bhASo tRma prAya / / 2162 / / lakSmaNa jAya paravata pAyA / dekha dehuro prataH sUkha badayA / / namaskAra kari taka gari caDhayo / manuSya eka tahAM dRSTi paDayo / / 2166 / / tAhi dekha mana soca mAMhi / tAko bheda na pAUM jAhi / / ke iha manuSya me ubhI ThUTha / kaise bina samajhyA kaI jhUTha / / 2164 / / iha kU dekhU apane nayana / taba meM kahUM rAma sau bayana / / utara rUkha ko vAliMga calyA / paMDA mAMhi baha pAvata mily| / / 2165 / / laSI deha kUbar3I Seha / phATe basatara lAge chaha / / naMge pAMva duSita prati rUpa / tAhi sAtha se pAe bhUpa / / 2166 / / rAmacaMdra sItAM Dhiga mAgi / baTohI meM jANyoM deva samAriNa // rahe yaha indra athavA dharaNendra / ke vidyAdhara sUraja candra / / 2167 / /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAsada evaM janakA padmapurANa 221 rAmacandra tA karuNA karI / tU kahA vAlyo kiraNa nagarI / / siMdhovara milana desa mAlavo nagara ujaNa / karai rAja siMghodara saiNa // 2168 / / nasApura nagara thakI hU~ calyo / maphiramA samTI bhalo / / gamacaMdra pUcha phira bAta / uraNa mamakina pAyo kiraNa bhAMti / / 2166 / / paMthI bharaNe rAya viratAMta / dazAraNa bana aheDe jAta / / iha bana choDi kiraNa kAraNa gyaa| prItadarasana muni darasaga bhamA 3.2200 / / grISma ritu parvata bahU tapai / dhyAnArUda tahAM bhagabana japaM // rAjA muni ne pUcha yAi / kAyA kaSTa maho kiraNa bhaai||2201|| manuSa janama ke lAhA lei / tapa kari vAda jalA dehi / / AtmA ku kahI dIje duHkha 1 paMcaiMdrI kA bhUgato sukha // 2202 / / bhojana kAraNa ghara ghara phiro| nirasa sarasa prahAra karo / / Atama dukha karo tuma burA / manuSya janama durlabha hai kharA // 2203 / / bole munivara bhUpati suraNau / maiM nija susva kahAM laga bhaNu' / / gajA haMsa kari pUcha bAta / tapai silA dukha pAvai gAta / / 2204 / / ur3a ghUla' dukha sahai sarIra | bhUkha piyAsa parIsA pIDa / / munivara bharaNe suNu bhUpAla / indrI viSaya dukha kA jAla / / 22056 sAta naraka bhugata haraNa sAja / viSaya secyA bigarai sahu kAja / / je jIva viSaya indrI kI kareM / mAna tajata kachu bAra na dharaM // 2206 / / kAraNa moha pipa hai jIva / namaiM saMsAra dukha kI nIva / / rAjA suNi caraNa kunayA / pAga prAkrama sagalA miTa gayA / / 2207 / jatI sarAvaga kA suriga dharma / aNIvata lIyA subhakarma 11 muni pa nema leI tiraNa bAra / arihaMta bina na karU namaskAra / / 2208 // guru nirgatha aru zAstra jaina / inakU sekaM kara mana caina / / / rAjA pAye apane geha / dayA parama sulAyA neha / / 2206 / / viSaya binA rahe nahIM ghttii| zrI jinavANI hiravaM ghrii|| prItivaradhana muni mAsa upAsa / niSalyA dhari bhojana kI mAsa / / 2210 / / bajakaraNa dvArA peSaNa kiyA / munivara * taba bhojana diyA / / barakhe ratana puSpa tirA bAra | munivara jaba lIyo bhAhAra / / 2211 / / rAjA pAsi rahA uhai prAi / namasaphAra kara kie| prAya / / munisuvrata kI pratimA ghaDAi / mudaDI meM the vA lagAI // 2212 / /
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 papurANa namaskAra pratimA kU krai| tumArI kANa na manameM gharai / / loka meM kachu samajhata' par3a / raMdhara vina rAjA soM kahai / / 2213 / / siMhodara mana kopyA rAI / gate nayana krogha ke bhAya / / bRhada gati banna kiraNa paM. magalI bAta kahI samajhAi / / 2814: / sihodara kopyA hai gAM / tAkA jIva ka' cA haNyAM / / je tuma bhAga jAi kiraNa ThAma / taba tuma baco tajo yaha gAma / / 22156 // pUcha ta jAraNI kiraNa bhAMti / mosU kahi samajhAvo bAta / / kUdanapura nagarI kA nAma / samudra siMga vaNika titha ThAma ||2216 / / jamaNA mAma mAkai dhanI : do ga pa / / vidyuta jvAla prathama sutta bhayA / vRhatagata dUjA kU thayA / 2217 mokU pilA Thamya baha diyaa| virAja haita ujjeNI gayA / / kamalA latA gariekA kadekhi / mana maTakyo tA rUpa biseSa / / 2918 // praratha khoyo saba balidrI bhavA / aMti samajha corI cita diyA / sihodara maMdira gariekA gaI / zrIgharI giraNI ko destrata bhaI / / 1216 / kuDala dekhi citavai tie bAra / apaNe 'ala dhare utAra / / sakhI su' bolI besyA astrI / moka kuila lAga butI / / 2220 // base kuDala hai rAgI kAna 1 ase mokU dIje ani / / maiM suraNa nRpa maMdira meM gayA / siMhodara mU pUche kriyA / / 2221 / / kiNa kAraNa tuma ducite ghaNe / citA kavana tumhAre mane // bajrakiraNa mana duvidhA varaM / marI kAMga naba nahIM kareM // 2222 // pratimA meM vaha kara namaskAra 1 mAna maMga bara mamA maari|| merA pratra khAbai vaha rAya / mosU aisA kare durAva / / 2223 / / bAka mArU to sukha lhuuN| vaha mato maiM to sU kahUM / / UMcaM cati dekhiyo naresa / dheraNA unanaM tumhArA desa / / 1224|| vadhakiraNa taba gaDha maiM gayA / kAgura kAMgurai baiThA muravA / / pauli kiyADa majabUta divAya / judha nimitta kA beTA gaha / / 1225 / / raMdharavisuta sihodara kA dUna 1 baja kiraNa paM prAya pahuMta / / kahai ka tU pratimA kU nave / jatI pArita sugiA vayU nijada / / 2226 / / janaha suhAvai gresI rIta / saba cAhe kiyA pratIta / / tu kAhe ka khoba jIva / rAjA pratai na vAbo grIva // 2227 / /
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa 223 bole bajakiraNa bhUpati / rAjaridha chor3a saba bhtii|| dharama dvAra hamane tuma dehu / daMpati jAyA nikAlA lehu / / 2228 / / maiM nisce choDUgA nAhi / rAja bhoga kI graMchA nAhiM / / dUna ghara AyA napa pAsi / trAka ena. niraMjana pAmi / / 2226 / / dhAma dvAra kI icchA tAhi / rAja bhoga kI icchA nAhi / / sihodara phiriyA bhupani / senA par3I saba dherai dharatI / / 223 // pAsa pAsa saba diyA ujADi / tabataM gAje haiM mana choDi // suramIta mate mama prAiyA / isakI khavara maiM abhI pAjhyA // 2231 // lAgI agani jalI paDI / balI TUTa aMga pari pddii| hema sAkalI ratna soM jddii| rAmacaMdra dInI tiNa ghaDI // 2232 // paradezI gahu~to nija ThAma / bhayA sukhI jagata meM nAma / / jahAM te cale asana nimatta / dazAMgapUra caragAla karI thiti / / 2233 / / candraprabha kI pUjA karI / lakSmaNa subole tirA ghaDI / / mana mAhi su sIghA lAna / dina setI nyU bhojana slAma / / 2234 / / lakSamaNa kI banakiraNa se bheMTa sItAM triSAyatI hai ghaNI / dazAMgapura tihAM gADha ati vaNI / / baTuMdhAM ghera rahai sAmaMta / lakSmaNa ne jAtAM barajaMta // 2235 / / dhakA dhUma kari bhautara gayA / gaDha kI gauli khaDA jima bhayA / / bA kivADa aTala tihAM dagaNe / sUra subhaTa rakhabAle gharakheM / / 2236 / / lakSmaNa sUpUca tU kue~ / vihAM se kiyA tumane gauNa / / vaheka hama para degI prAya / anna heta hama gar3ha meM jAta 1 // 2237 // pole dInI khiDakI kholi / vanakiraNa yAdara soM boli / / tuma kihAM te AvaraNa kiyA / lakSamaNa ko mAdara prati diyA / / 2238 / / ole lakSamaNa sunau maresa / ana ichA yAye tuma desa / / paMcAmRta sU thAla bharAda / lakSamaNa mAge dharA maMgAya / / 2236 / / taba bole lakSamaNa kumAra / bhAI bhAvaja he jiNa dvAra / / una jImyA bina meM kima khAuM / kaho to tisa pAsa le jAuM / / 2240 / / bhojana anna diyo bhari thAla / lakSamaNa nai bUjhe bhUpAla / lakSamaNa le pAyo jiNa dhAma / jihAM baMThA zrI sItArAma // 2241 / / asI pANI uttama vastu / rAma kahaiM lakSmaNa ne hasta / / phAsu jImaNa prANyAM bhalA / bahuta mugaMdha tA mAhi bhilyA / / 2242 / /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 paprapurA kari mahAra mana rahase gharaNe / bajrakiragA kI prastuti bharaNe 11 dhanya yaha samyaka dRSTi bhUpa / aMsA bhojana diyA anUpa // 2243 // siMhodara vAk dehe duHkha / kisa viSa ho yA sukha / hama to khAyA isakA dhAna | yA kA kAraja kara pramAna // 2244 / / adhamaraNa kA siMhovara ke pAsa jAnA lakSamaNa bhejyA sihodara pAsa / puNya jIva kA kima kareM nAma / / vAvarta dhanuSa le hAtha / tarakasa bAMdhi khaDaga le sAtha / / 2245 / / rAya dvAra se ubhA bhayA / poliya maTakyA jAMgaNa na dIyA / / kahai kimAI hUM bharata kA dUta / kahI sihodara syoM iha sUta / / 2246 / / rAjA ne taba liyA bolAi / bharatha saMdesA kahmA samajhAi / / vAlocana kahA kirI bigAr3a / te usakA diyA desa ujADa / / 224 // yaha to seva zrI minarAva / taM vAk bhayavaMtA Aja / / vA ko vegi choDi tU deI / iha apaloka matI tU leha / / 2240 / / bole rAjA suriNa ho dUta | aMsA kahA bhataM rajadUna / / pApaNaM desa manAvo prANa / tA pAI hUM rAkhasyauM kAraNa 12246 / / bajalocana vAva mujha dhAna / bahuri bhaMga kara mama mAna / / bAkU bhalA lagAUM hAtha / aMsI kare na kAhU sAtha // 22501 jo yAkU maiM aba choDi / to bigar3eM aura i yA hoDa / / bole laznamA suNU naresa / yA ta choDi mAni upadesa / 22511 gajA kahe sugA re tU bhUtu / dA maMga tu kA huvaM prArUha / / jasA hubai usakA sUla / asA taMga hahai mana / / 22525 / sakSamaNa aura sihodara ke madhya jhagaDA lakSamaNa kaha pAyA tujha marasA / mAna nahIM bharatha kI maraNa / / kopyo bhUpa Adi saba sabhA / krodha sakala hI ke mana SudhA / / 2253 // kaI gadA gahI tarakAra / samalA prAvadha liye saMbhAra / lakSamaNa kahai DhIla kyoM karI / tRma meM bala hai to vegA laho / // 2:54 / / dhyAya pare saba hI sAmaMta / lakSamaNa kara prANa kA aMta / / jAhi gahai tA paTaka mUmi / mArai muThI lAta ghusa / / 2255 / / mAri thapeDa karai saMhAra / sagalI senyA dInI mAra / / rAjA dekhi pracaMbhA karai / eka puruSa bhaMsA bana dharai / / 2256 /
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa 225 rAjA ghAipayA tisa bAra / bola sabda mAra hI mAra // koI nijhaTa prAI nahIM sake / jA pakar3e tA mArai bakaM // 2257 / / toDayA ratha prAvana mAsAMhA : 8.ra! he rasA : ila to koI hitU hamAra / saba durjana kIne mahAra // 2258 / / sihodara ke dhAe subhaTTa | gadA khaDaga se kiyA saMghaTTa / / golA sara varSe jyauM meha / nirvata ke lage na deha / / 2256 / / bajrAvartta lakSamaNa saMbhAra | sagalA diyA mAri kara chAra / / mAre khaDaga vijalI mI prAtta / dAruNa judha bhayA bahu mAli / / 2267 / / dembe loga acaMbha hoi / indra kahe dharaNendra hai koI // yA vidyAdhara ke isa deva / sihodara socaM mana eva / / 2261 / / siMhovara ko lakSmaNa dvArA bApanA lakSmaNa taba dupaTTAroha / sihodara meM bAMcyA dodha / / mAra lAta dhamuke ghaNe / rAMpayAM usakI vinatI bhaNe / / 2262 / / mohi bhIkha dIjiye bharatAra / tU dujA merai karatAra / lakSmaNa kahaiM raghu pAsi le jAnu / je ve kareM dayA kA bhAva / / 2263 / / no maiM chor3a pA ko nyAi / lyAye rAmacandra kI ThAM // caMdraprabhu kI pUjA karI / rAmatarapI prastuti cita gharI // 2264 // vanakaraNa setI raghu kahaiM / mAgi vega jo icchA baha / / / bajakaraNa phahai mAMga raha 1 sihodara ne choddhi tU deha // 2265 / / rAjya kA baTavArA dhanya ghanma bhAsana loga / abhayadAna kA dIyA joga / / siMhodara ku dasAMgapura diyA / ujepI kA rAja vanakaraNa kiyA ||2266 / / bahuta rAya darasana kU mAya / tInasa kanyA bheTa kyoM lyAi / / rAmacaMdra lakSamaNa kahaiM bAta / hama paradesI phireM bhramAta / / 2267 / / vana meM phira tahAM ghara nAhi / kaise inasyoM kareM vivAha / / vAraha barasa phirI bahu desa / tA pAchai samajhiye naresa / / 2268 / / rAjA sakala cInatI kareM / aba e kanyA kiraNa ne re / / tumako prANI e ghari bhAva / kase dIje aura chAMva // 2266 / / kAnyA sakala rahI murajhAya / jaise phUlamAla kumhalAha / / rAmacandra jiraNa thAnaka gae / prAdhI rAta videsI bhae // 2277 / /
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 padmapurANa manameM kala nahIM ahameva / sumarata cale jinesura deva / / 2271 / / jinavANI niAce dhareM, dayA karai SaTakAya / / durajana makala baraNAM namaiM, zrI jina parama sahAya / / 2272 / / para upagArI rAma hari, paradukha maMjana hAra // para kAraja sArA nimitta, pragaTagho jasa saMsAra / / 2273 / / iti zrI papapurANe vanakaraNa sihodara vidhAnaka 26 vA vidhAnaka caupaI lakSamaNa aura vidyAdhara milana rAmacaMdra sautA tisAyA bhayA / nIra leNa ku lakSamaNa gayA / / tahAM sarovara niramala nIra / chAyA rAgama vihaMgama tIra / / 2274 / / netra tasakara vidhAghara bhUpa / vijayAI pati maNI anupa / / krIDA dekhana pAyo tihA~ / vana lIlA sava nirastrI jihAM 112275 / / dekhyo lakSmaNa pele pAra / rUpa kAMti kara dipai apAra // bahuta loka bheje tA pAsa / mana meM upajyA adhika hulAsa / / 2276 // sevaga prAI kara namaskAra / karai vInatI bAraMbAra / / calo prabhu bulAdhai tuma ya / tuma darasana dekhyA ko cAva / / 2277 // lakSamaNa vidyAdhara hiMga gayo / netratasakara prati mAdara diyo / lakSamaNa uThi bInatI kreN| vaisAcyA siMghAsaNa parai / / 2278 // pucha mAe tuma kiNa kAja / kavaNa vastu bAMcho tuma prAja / / lakSmaNa vole suNoM naresa / prAhAra nimitta pAe iNa desa / / 2276 / / rAmacaMdra sItA jiNa thAna / maiM pahuMcyA pANI kutrAMna / netratasakara boliyA tiha bAra / salodana teDiyA rasoIdAra / / 2280 / / vyajana bhale saMvAre bhoga / hIre pIle bahuta payoga / / atara pakavAna saMvAre dharaNe / usama ghI mIThA meM baraNe / / 2281 / / gama bulAye tihAM nArada / sItA sahita adhika pAnaMda // netra tasakara carAna nthaa| bahuta prakAra mahotsava kiyA / / 2282 / /
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 muni sabhAcaMda evaM janakA padmapurANa siMghAegA Uce baiThAya / kara grAratI se pAya / / ratana jaDita sone ke cauka / kara ubaTaNa mUle soka ||2283 / / kari sanAna phira bhojana khAi / bidA hoi mAge jAU / / vana meM dekhI subhaTa meTalI + mAraga ko rokI jihAM galI / / 2254 // ga ghasi kari tira bhAge game / kaMcukI devi acaM mai bhae / / dekhI kAmyA bahuta svarUpa / vA mamAna koI nahIM cupa / / 2285 / / sAmudrika kI sobhAvaNI / anya kahAM laga baram, guNI // lakSmaNa dvArA prAna lakSmaNa nisa na pUche bAsa / bAlaSitya nRpa mero tAta / / 2286 / / pRthvIdevI kukhi hUM bhaI / kubaDa nana mahA sukha maI // gharama rAja maiM bIte ghaDI / durajana duSTa setI tharaharI // 2287 / / rAjA maleccha hai rudra bhUta / cahi Ae senA saMyukta / / pitA mere se kiyA zuSa / vAMdhi le gayA kari bala budha / / 2288 / / pRthvI devI kAraNa kaMta / nisadina rudana kara bahumaMta / / vasudhA maMtrI nimatI bujhiyA / kahi hauMbahAra sUjiyA / / 2286 / / rANI jaba bAlaka ne jaNaM / so to saba durjana kU haNaM / / mahari gaja nagarI ko kareM / durajana tisa ke pAnAM par3a / / 226 kalyANa mAlA hUM putrI jazI 1 nimitta prAnI meM bhaisI bharagI / / kanyA eka puruSa ke bhesa / vanameM rahe nitya disaSa // 2261 / / doI puruma ko darasaraNa lahai / tAhi dekha dukha koI na rhe| sihodara nRpa ko maiM daI / yA kAraNa maiM vana meM rahI / / 2212 / / menyAM mo par3I / biha pAsa / kucukI nikaTa mohi iha pAsa / / maiM tuma darasana pAyo prAja / havA manavAMchita mama kAja / / 2263|| eka acaMbhA mo mana ghaNA / jo maiM putra hotA gurANa gaNA / / to nagarI bA hotA mAja / putrI kaise pAvai rAja // 2294 / / rAmacandra iha bhAmyA daI / yahI bheSa raho tuma thaI / / tIna divasa rahigo vana mAhi / prAdhIrAta choDi tihAM jAi // 2265 / / kalyA jAgi kaI bilalAi / meM soya gaI ve uTha gaye prAya / / mekanlA naMdI uttara vana gae / karakAraNa vana dekhana bhae / / 2266 / / vAma vRkSa vera ke kAga / dekhyaNa peDa nAriyala lAga / / sItA tabai vicAraghA sauMna / hasI judha do ghaDI meM pauna // 2267 / /
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 padmapurANa ata jIta kaag| bhalo / rAmajata cATatI / / asubha sauraga kI choDi bacAi / vana hI vana nikase raghurAi / / 2268 / / hanabhUta rAjA se yuddha rudrabhUta rAjA ti ThAMma | senA ghaNI krodha ke kAma / / rAmacandra se mAMDamA judha / hArI senyAM bhaI asuSa // 226611 rudrabhUta paga tyAgyA prAi / rAmacandra kA darasaraNa pAi / / rAmacandra pUI ghiratAMta / una bhASI pichalI saba bAta / / 2300 / / kausaMbI nagarI kA nAma / ahita agana vipra tiNa ThAma || pratisarajA tAkaM nAri | rudramata putra maI avatAra ||2301 / / sAta disaNa kA sevaNahAra / tasakarAi karata gherapA koTavAla / visvAnala rAya pAsa le gyaa| nRpa taba usa para kopiyA / / 2302 / / kahaka isa sUlI dei / kiMkara usa gahyA bahuta dukha deii|| seTha eka nRpa prAga jAi / vipra jANi ke diyA chuDAi / / 230 3 / / uhA~ ta meM prAiyA iha desa / kAkonada malecha paM bhayA naresa / / bAlaSilpa ko mukta karanA rAmacadra ima AgyA daI / bAlapitya nai chADo sahI // 2654 / / maleccharAya ne dIyA choDa / sevA karI doya kara joDa / sabhA sahita kubaDapura mAi / karI vadhAi bAlaSila rAi / / 23.5 // sihodara baccakiraNa bhI mile / iMdradatta bidA kara cale / / inakA dukha kIyA saba dUra / bAlaSila sukha lahyA bharapUra / / 2306 / / dahA rAmacaMdra prati hI balI, lakSmaNa bhI balavaMta // paraphAja ke kAraNa, kareM upAdha ananta / / 2307 / / iti zrI pApurANe bAlaSilya vimocana vidhAnaka 30 bAM vidhAnaka aDilla bana AmaraNa rAmacandra lakSmaraNa kumAra sAthai siyA / prAdhIrAtani paMDa gamaNa tahAM teM kiyA / / bidasa dhana suprasanna nadI prvaahnii|| taravara azoka sadhana vana zobhA banI / / 2308 / /
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA payapurANa 229 caupaI sautA kI pyAsa bujhAnA paMSIyAtaNI suhA bola / chAyA sItala bela taMbola // uttaramastohI bana gae / mahAbhayAnaka dekhata bhae / / 2306 / / sItAne lAgI tisa ghaNI / parDa cUpa bahuta aNamaNI / kadinakaTa na dekhIe nIra / lAgI triSA armata adhIra // 2310 // aMce cadi dekhyo koI ThAma / uhA~ te dekhyo arana ika gAMma / / kapila vipra basa tisa Thora 1 aganihotrI aru ThADhI pola 112311 // yahAM te gae brAhmaNa dhara eha / karuNAvaMta parama kI deha / / dekha pradesI dayA UpajI / sItasa nIra jhArI bhari laI / / 2312 / / pANI pIya liyA vizrAma / kapila brAhmaNa pAyo tAma / / vI' poTa kAMkSA pari liyAM / lakaDI kA bojhA sira kiyA / / 2313 // aMgochA mastaka pari lapeTa / mailI SotI bAdhI deha // bAMdha janeU tilaka lalATa / jANaM homa kriyA iha bAda // 2314 // vipra dvArA koSa karanA deha kUbar3I capaTI nAka / ati kurUpa rahI tasu prAMsa / / dekhi videsI ghara ke pAsa 1 krodha vacana mukha bolyA tAsa // 2315 // mITa cakAra musvasyo bola varahAI / kuvacana kahIM triyA ne jAI / / desI kyU baiTamA dIye / lAja nahIM kachu inake hiye // 2316 / pona pola phaDatA phiraI pii| ase inako jaka nahIM pAI / / e uThi calei dekha saba loga / bahuna bhIr3a darasana ke joga / / 2317 / / kapila vipra logAM sauM kahai / e nilajja aise hI rahU~ / kahA inakA darasana tuma karI / mUDha loga taba boleM buro // 2318 / / lakSamaNa kopi kapila dvija gahyA / phira phirAya paTakana kU cahA / / rAmacaMda cita karuNA pAi / kapila vipra kU diyA chuDAi // 2319 / / dayA ke pAtra hari ne samajhA raghunAtha / isa para kahA uThAvo hAtha / / jatI saMnyAsI vipna atIya / bAla vRddha nArI pasu jIna // 2320 // pasu apAhaja mata mAro bhUla / inakI hatyA hai agha mUla / / prApate sabala tA Upara coTa | parajA jIva dayA kI proTa / / 2321 / / lakSamaNa dayA citta meM prii| dhanya sAdha je rahaiM vana purI / / pApI kirapaNa je agyAMna / unako kalo na pANu thAna / / 2622 //
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 papapurANa bastI meM dina mAga aba hama dhali banadhAsA lei / basatI meM phira pAMva ra deza / / vanaphala bINa kareM prAhAra / kisa kisa kI sugiA mAI rASTi / / 2323 ! / basatI taji Aye vanavAsa / aMdhakAra nibhavAsara sAma / / varakhA ritu dhagAhara cahuM ora / kAlI vaTa soma cihuM pora / / 2324 / / ravi kI kiraNa chAi dhaga laI / saba pRthvI aMdhiyArI bhaI / / varakhe meha mUsalAdhAra / camakaM dAmina ghArU bAra // 2325 / / lakSamaNa rAma ducite gho| chAyA biNA rahabo kima vara / / dRSTi pasAra dekhi bipAsa / maMdira dekhe citta ulhArA / / 23.6 / / rAma lakSanaraNa kA mAndara meM vidhAma karanA maMdira meM baiThA taba jAI / kapar3e nicoDa kari diye sukhAi / / bhaI rayama poTTe tiNa ThAma / itarakaraNa deva kA nAma / / 232 311 il dekhi tatakSamA bhaji gayA / vinASaka prata saMdesA diyAM / / doDa videsI astrI eka / mere thAna rahyA kara Teka / / 2328 / / deva dvArA mAyAmayI nagarI ko racanA devatA bolyo aghi vicAra / balibhadra nArAyaNa avatAra // e pAye haiM mere desa / seva kara sevaga bhesa / / 2326 / / nagara saMvArayA midara bhalA / rala badhita savarNa niramA / / vAhI jAgaI sejyA saMvAra / gilama caMdravA vAMdarabAla ||2|| deva punIta grAmaSA pragI / pAgaNI anna goMja mana yo / / hAthI ghoDA ratha pAlakI / basatI banI naI gama kI / / 21 / lakSamaNa rAma uThe parabhAta / sItA jAgI bItI rAta || gaMdharva jAta ke mArya deva / bahuta prakAra karI sura seva / / 233 / / rAma lakSamaNa taba kareM vicAra / yA vana maiM to thI hajAra kisa prakAra e bhaI vibhUti / naya yaha vanasura yAya pahaMta / / 2363 / / kari Ihota bInatI kareM / vaplo rAja hama mevA kreN| baThi jharose bhugato sukha / nagara dekha mUle sava dugdha // 2334 / / kapila brAmaNa ko citA kapila bi sira lakar3I bhAra / bana teM kAThi Ae tiNa dAra / / niSA mAhi dekha hai nagarI / kaMcana maMdira ratana sU jaho / 12335 / /
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA paJcapurANa taba dvija manameM acaraja ghara / ihAM to the vana behaDa ghane / / kiNa prakAra ihAM huvA nagara / rAti bI vAle vaNIyo sagala / / 2336 / / ke chaha sapane hai paratakSa / ke mamatA mAyA hai ko jakSa || aise soca kara thA vaTA / mina pariNahArI bhari sira ghanA / / 2337 // pUcha tAhi i nagarI koraNa 1 kAhai, pariNahArI rAmapura bhauna / / pu na nagI haha mAyA karI / / 2338 / / paulIdAra ranavAle ghara / pApI duSTa nai parahA kara / / dharamI huye so darasA lahai 1 dekhI mANasa dUra rahaiM // 2336 / / pUcha vipra meM kiraNa vigha bAUM / paNihArI kahai se zrI jiraNa nAmu / / muriNa pai suNyA dharama kA bheda / tAte humA pApa kA vicheda / / 234011 dharmopadeza sunanA caritra sara mani pAsa jaai| namasakAra kari lAgyA pAI // suriNa jiNadharama aNuvata liyA / dharma lesyA mAhi cita diyA 1 / 2341 / / rAma lakhaza kA darasaNa pAda / kapila vipra ne liyA bulAi / / bahuta vibhava vina kudaI / maMnameM kachuvana pANI nahIM // 2342 / / dahA jaina gharama pAla sadA, dayA kara bahu bhAya / / navanidhi pAva jagata meM, bahuri mukti meM jAya / / 2:43|| iti zrI pagapurANe kapila jainadharma vyAkhyAna zravaNa vidhAnaka 21 vAM vidhAnaka caupAI cAturmAsa ke pazcAt gamana sukha meM ihAM bIto caumAsa / bahari phira nikale banavAsa / / vinAyaka pati jor3e hAtha / namaskAra kari namAyo mAMtha // 2344|| jai sevA mujha se bhaI hIna / SimA kIjyo vinAdhIna / / bina upadeza kiyo iha kAja / kriyA karo sevana pari prAja // 2345 / / rAmacaMdra lakSmaNa kA Ina / terA nagara meM pAyo caina // taM bahu kInI seyA bhagati / terA sujasa bhayA saba jagati // 2246 / / hama tumabu sakucAyA bhAya / tuma jasa mahimA kahiya na jAya // inakA moha deva bahu kiyaa| motI hAra mAna kara diyA / / 2347 / /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 eyapurAsa kuMDala diyA siyA kU prANa / tAkI joti ravi kiraNa samAna / / nagara chora vana mAraga gyaa| naga base the te ghara rahA // 2348 / / mAyA rUpI khirI vibhUta / loga udAsa bhae tava bahuta / / vijaya vana meM gamana vana hI vana pAraga kU cale / vijaya hari ke vana meM nIkale / / 2346 / / pRthvIdhara the tahAM bhUpati / iMdrANI rANI ucala matI / / vanamAlA jAkaM pusI / sapa lakSagA guraNa soma kharI // 2350 / kanyA bhaI vivAhaNa joga / nimittagyAMnI ima kamA niyoga / / lakSmaNa kI paTarANI hoi / dasaratha dikSA laI yA soi / 2:51 // lakSmaNa rAma gaye vanavAsa / bharata sadhana kareM vilAsa / / lakSmaNa kU ava pArtha kAhI / kanyA vyAha dIjiye jihAM / / 2352 / / sakala kUTana rahasi mana kareM / kanyA baha sukha mana meM dharai / / rAjA sucI prajodhyA bAta / dasaratha dikSA laI iNa bhAMti / / 23533 / banamAlA kA lakSmaNa para prAsakta honA vanamAlA kahai lakSamaNa bina aura / mere pitA bhrAta ko aura / / lakSamaNa kUsumara dina rAta / iNa bhava mere anya na bAta !1235 / / sAMjha paDayAM devI kI jAta / vanamAlA pAjJA lahitAta / / kahai kahUM phAMsI le marUM / kaMta binA kaise dina bharU' / / 2355 / / chAMchi UtaraNA taru sU bAMghi / gala meM melyo thAhai phAdhi / / lakSmaNa ne bhAI subha gaMdha / dekhA gayA te sana baMdha / / 2336 // yAhi dekhi taru he chipyA / vanamAlA lakSamaNa guNa japyA : vanadevI vinatI kara / je lakSamaNa mokU ava varaM / / 2357 // terA maMDha cuNAuM deva / pUjA karU brahata vidha seva / / gala meM cAhe phAMsI liyA / isa bhava merai lakSmaNa hiyA / / 2358 / / agale janama hoI jiyo mela / ameM kareM vaha kanyA khela / / lakSmaNa kA prakaTa honA taba pragaTamA lakSamaNAM kumAra / tU apaghAta karaM kima nAgi / / 2356 // maiM hU~ nakSamana tu rakha mana ThAva / na patAjaM to ggha dviga prAva / / itanI suriNa kaDhaNI lai kholi / Ujhala kerika chole bola ||2060
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanya evaM unakA padmapurANa rAma kA lakSamaNa ke liye meM pUchatAcha rAmacaMdra jAgyo adharAta / nihAM na dekhyA lakSamaNa kumAra / / sItA pUcho kita gayA / tara samaya ima bolI siyA ||2361 / / pukAro tuma veMgA doDi rAmacaMdra kareM sorA sori || rAmacaMdra pUcheM haMsi bAta | kaise samajhe tuma viratAMta ||2362|| zrAsIvAda tU Unai diyA / sAMcI bAta kaho tuma siyA / / sotA dvArA uttara sItA kaI para nisa gii| caMdraprakAsa ujelI bhaI / / 2363 / / vAhI ghaDI lakSmaNa vanamAlA | doUM Aye rUpa rasAlA / / jaise ratharaNa candra ko prIta / bhaise sadA zrAnanda kI rIta / / 2364 / / rAmacandra kina lakSmaNa deThi / vanamAlA sItA ke heTha || cArU vAratA kathA kahai / saba sukha suhAvaraNAM lahaiM / / 2365 / / sItala cAle pavana suvAsa / vanamAlA puMgI zrAsa || ma kI talAgA dAsI jAgI devI thAna / kanyAM naM roveM hairAna || 2366 / / sUra subhaTa bahu caukIdAra turI palANAM gahi hathiyAra || keI pAlA keI suvAra / nikase saba kanyA kI lAra / / 2367 / / yanamAlA dekhI isa Thora / saba sanyA kA huvA sora // 1 dekhyA rUpa rAma lakSaNAM / caMdrasUraja kA joDA banyo / / 2368 / / ke iha indra svarga ta bhAi / kisakI paTaMtara na dIyA jAya || kari praNAma bina bahu bhAMti / tuma ho kavaraNa kahAM tuma jAta / / 2361 // 233 rAmacaMdra yaha lakSamaNa vIra / sohaiM domyu kanaka sarIra // kahI prabhU saba bAta pAMchalI / sagalAM ke upajI mana ralI ||2370|| jai jai sabada kareM saba loga / sagalA kA bhAjyA mana soga || rAjA parasi khabara taba daI / saMgI suni AnaMdita bhaI 2371 // chAyA nagara hATa bAjAra | dharaleM umahI vara nAra / / rAmata so prati ruup| mUpati dInI bheTa anUpa // 2372 / / kari maho va yAjyA bajavAya / rahasa ralI sU' huvA uchAha | baiTha siMhAsana rAmacaMdra / saphala prajA mana bhayo prAnanda / / 2373 / /
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 / / 2374 / / lakSamaNa pRthvIdhara nRpa pAsa kareM badhAI mana ullAsa || mahAsukha meM thayo vihAMNa / aura baje AnaMda nImAM anaMta || rava bhava ke putra teM pAyo sukhaM vanamAlA rahagI ghaNI dekhyA lakSamaNa kaMta 123.75 / / iti zrI padmapurANe lakSamaNa paTarAnI lAbha vidhAnaka * 32 vAM vidhAnaka cauparDa pratISIrya rAjA dvArA prayodhyA para zrAzramaNa zrI naMdanagara prativIraja rAva vAyagata dUta prabhISara kareM Aya 1 diyA patra rAjA ke hAtha / vimuSa pradhAna paDhI sahu vAta / / 23763 vijaya sAla vatracara bhUpa / vegaratha siMharatha jama ke rUpa || zrAsaha maMgala ta chora / hama gaya ratha pAsaka nahIM thora / / 2377 // milecha SaMDa kA rAjA bnaa| zrAra // ye saba prAya eko bhae aura bahuta AvegA nae // 2378 // ciThI dekha caleM namakala / prajodhyA mAri cahe bhUpAla || bharata satrudhana kareM Upara daur3a / dasa kSoharaNI dala huvA ikaThora ||2376 // rAmacaMdra ta dUta ne kahaiM / zrativIrya kyoM upadrava ca // kahA bharata tuma kiyA bigAra | hamase kaho bAta niradhAra ||2380 // lar3AI ke kAraNa bole dUna bharata ke baina prativIrya beTA sukha caina 11 sahaja vicAra kiyo manamAMhi / bharata bheTa mujha bheje nAhi ||2381 // saba rAjA mAneM hai AraNa bharata satrughana kareM na kAraNa // guru dvArA sandeza padmapurANa surata budhya tihAM bhejyA dUta / zrajodhyA mAMhi jAya pahuMta ||2382|| bharata satrughana ne kaho jAya / prativIrya sevA karo Aya || deza loDa ke jAba | bhalA cAho to mo saMga grAma / / 2363 / / kaM 'tuma zatrughna kA uttara 1 jaise par3adhA agana meM tela sobata siMgha jagAyA hela || kopi satrughna bolaM vAkya / vAkI sevA hama jo kreN| sA kahA apara jala gharaM // una to to siMgha jagAyo / vaha jIvata chUTe kie pAyo / 2285 / / prativIyaM laMgo kahA barAka || 2184 //
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa 235 praba vaha baceM hamata kiraNa bhAta / dekhaja tAhi lagA hAya / / dUta kA punaH nivedana bola duta kopa kari dhaNAM / tumato ho bAlaka budhya vinAM // 2386 / / atidhIraja hai indra samAna / rAvala bhUpa mA tasu maaNe| / / pitA taNaM bhole mati bhUla ! kisake bhole karata ho phUla / / 2387 / / bAta kahe tAM kAhA tuma vitta / bahuta garbha kahA karate ho citta / / uttara pratyuttara satrudhana kahai are suga dUta / vAkI karata hai sAha bahuta / / 2388 / / jaise gaja rUI kA phala / tiragA eka kara kasa kheha // jasai gharamAta vaisAkha / lorTa bhUkaM tyAvaM tana rAkha / 2386 // hastI kI sarabhara kahA karai / vaha mUrakhi jo hama se lar3e / / vAku kahi tU vega saMbhAri / mArU mIDa milAUMchAra / / 236 // dUta diyA dhakkA de kAhi / dUta balyA dattA mana bAma / / yuddha ko tayArI maga pAsa parakAsyo bheda / ativIrya suriNa kIyo mana kheda ||2361 deza videza ke mAni joDi / janaka kanaka rAjA haiM aura / / vanakaraNa sihodara rAya / prajodhyA te vAle hari prAi / / 2362 / / aba ve tuma pari DhovA karai / tumato ghara meM niNcala paDe // bhativIraja koppA tiNa dAra / bahuta bhUpati ne lie hakAra // 2363 / / prativIraja sUjanaka taNoM sanabaMdha / sabahI prAraNa juDe balavaMdha / / rAma lakSmaNa kopyA keharI / dasauM disA kApI bhaya dharI / / 2664 / pratIvIrya garbha manamAMhi / taba lagi nahIM dekha hari chAMha / / sanaM bharata sI vAMdhyA bara / aba ve hamakU mAra ghera // 2365 // pRdhISara kA nivedana pRthvIdhara bina kara joDi / tuma doI vAra kara ho jhoDa / / bArpha dasa juDiyA adhikAya / kasaM juSa karoge jAya / / 2366 / / hama kU mAgyA dyo tuma prAji / aba hI kareM tumArA kAja || bola rAmacandra taba balI / parAye bala pUrja nahIM ralI // 2367 / / pApaNA bala to mAvai kAma / parAyA bharosA kareM na rAma / / rathapari baiThi rAmalakSmaNAM / sItA Diga sukha mAna dharaNAM / / 2368 / /
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 padmapurANa prathvIdhara ke prAThoM puta / naMdanagara meM jAya pahuMta / / sItA kahe muNa ho raghunAtha / kima varaNa judha ativIraja sAtha / / 2366 / / vahenarSa dalabala pratiyaNA / prativIraja kima jAvaM hA // bA kA to hai ativIra nAma / bahuta rAya yAye usa loma ||2430 // jaisA nAma taisA parAkarama / ativIraja ke mana pAyA ghAma 11 bharata zatrudhna ko AmaMtraNa bharata satrudhana lIyA bulAya / prapaNe hetu karo ikaThAya / / 2471 / / taba INasI mADo juSa / apana hiradai bicAro budha / / rAma lakhana mana haMsi kara ima kahe / anaMta vIraja nAma vaha lahai / / 2402 / / se nirabala te kahe ativIraja mAhare prAga haiM anavIraja / / hama haiM prati hI gaMDavA / vAkA bhaya tuma kyA kyA huvA // 2403|| bharata satrudhana kula pratApa / yA pari vaha ghAya haiM pApa / / je hama mAna sAkI saMka / kaise cIteMge gaha TAMva / / 2404:: jo bala nahIM pApaNI bhujA / kahA prANi kari hai nara dujA / / bharata kI senA bharata ke maiMgala sAta sa jhora / cauMsaTha sahastra azva haiM aura // 2405 / / bAkaM dasa kSoharapI dala juDamA / isa setI jAvaM krima laDyA / / je hamapaM jItyA nahIM jAi / bharata satrughana kari hai kahA prAya / / 2406 // jo hama yaha saragate nAMhi / bharata dUta mArayA thA jAhi / / ativIraja setI jo hotI rADa / iha unako hAtA tie bAra / / 2407 // raghuvaMsIgA na tI lAja / ajodhyA taNe bujhatA rAja / / hama rAvala kI jAegI nahIM sAra / vAkI DAra prava hI mAra ||2408 / / morA ne kAhe kU halU / mAre cAho so pharu mato / / jaba laga divasa mAthaya nAhi / prabahI cAli mAriye jAya / / 2406 / mato vicArata ha gaI rAta / taba hI samajhege parabhAta / / jina maMdira meM bAsA liyA / jina pratimA kA darasaraNa kiyA // 2410 // vRti parama muni kU namaskAra / pUjA racanA vAraMvAra / / garisakA kA spa gariNakA masAI saMjUta / kari mAI nRtya bahuta / / 2411 / / bahari gaI nRpa ke daravAra / dekhaNa cale loka hajAra / / sakasa kalA pAtra gugavaMta / nupake mArga gAve bahuta 2412 / /
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAsaMca evaM unakA pamapurANa bAja bINa mRdaMga para tAla / mRgalocanI sohai suvisAla / daMta nAsikA vaNe kapola / madhura vacana kokilA bola // 2413 / / sudhara kalAI sobhai hAtha / beraNI baraNI muyaMgama nAtha // kUca ati kaThina udara viclii| syAma kesa kI sobhA bhalI // 2414|| kadanI jaMgha caraNa ati bhale / gaja mati cAla haMsa kI cala / vA rahe solaha zRMgAra / AI pAtra rAja ke duvAra / / 2415 / / ThAma kAma prAbhUSaNa vaNe / ati vIraja rAjA tava suNe / / sabhA joDi baMTho narapati / gAu~ guNa kokilA ati / / 2416 // nRtya ke bhAva nAce pAtra dikhAvai bhAva / theI gheI karatAM dekheM rAna / / kabahu laTi zUTa para pula / mAnauM bhauM nAga kA cala / / 2417 // jyauM ghaTA mAMhi dAyita / sarala sarIra nadIjona // kabahu uchala to tAMna / mAra baiMci naina sara bAraNa / / 2418 / / sabhA mohi tAkari pAyo dAMna / vastra kanaka lIdhA mAsamAMna / nae gIta gAvaM apacharA / dekhaNa kU surapati mana TalyA // 2416 / / bharata zatru jasa guNa gAye / prativIraja ko samajhAye / / terA maMtrI budhi hINa / tAkI mati dInI hai SINa / / 2420 / / bharata zatrughana rajapUta / mahAbalI cyAra avadhUta / / je tuma cAho apanA trANa / bharata bhUpa kI mAnU prANa // 2421 / vaha sUraja sama tuma ho caMda / ravi agre kalA pramaMda / / paisI suNi kopyA mana rAma / uThI sagalI sabhA risAi / / 2422 / / rAjA kAdi khaDaga liyo hAtha / gariekA pari taka mArayo mAMtha / / TUTI taravAra bacI bhapacharA / prapaNe mana kA bhaya nahIM karacA // 2423 // pAsarI kA usara pAtara bolI suriNa ho narida / bharata dhyAna te mo bhayA prAnaMda / kaTayo nahIM mero ikabAla / terA kharaga TUTA miTe jaMjAsa // 2424 / / javeM bharatha bhAvaMgA bhApa / hoi sahAra bharata guraNa jAya / surima saba loga acaM bhayA / sabai vicAra upAyA nayA // 2425 / / maMtrI taba samajhAye baina / dehi sIkha rAjA naiM maMna / bharata sumaraNa te pAtara bacI / mapaNe mana tuma samajho sacI // 2426 //
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 papurANa bharata ne vAli karo namaskAra / to tuma jIva kA hoi ubAra / / rAjA kahe kahAM hai bharata / tAkI hama AjJA sira dharata / 2427 / / rAya kaha gariekA suriNa bAta / je tuma cAlo mujha saMghAta / / tihA~ pApa baiThA zrI rAma / lachamaNa sItA soM jiNa ghAma / / 2428 / / rAjA zrI jina maMdira jAma / aSTa dravya pUja racAya / / sautA ke yA bhAva honA gharama muni ko kari DaMDota / rAmacaMdra paga namyA bahuta / / 2426 // sItA ke mana upajI dayA / lakSamaNa syoM kahI kIjiAra mayA / / prativoM ko prabhayadAna rAmacaMdra lakSamaNa kRpAvaMta / ativIraja soM bole dagaNa mana / / 2430 // 1 karau rAja tuma nira jAi / ayodhyApati kI AjJA pAH / / bahuri na karoM bharata su baira / avara desa dInAM tujha phera / / 2461 / / bole pratibIraja bhUpAla / rAja karata je vyApA kAla / / mari kari jIva naraka meM par3e / aime duHkha nIcI gati bhara / / 2432 / / chaha paMDa taNI pAca rAja / mAyA madha trisamA diraNa kAja / / aba maiM lahyo dharama ko mArga / anda taka rahyo mAyA meM lAgi // 2433 / / pratiSIyaM dvArA vairAgya senA tuma prasAda aba bhayo saceta / aba hU phaLaM dharama sU heta // kesaravatra suta meM de rAja / prApana kiyo digaMbara sAja / / 2434 / / tIna ratana teraha viSa dharama / dazalakSaNa va pAla chaha karma / / avadhijJAna munivara kU bhayA / jIva jaMtu kI pAle dayA / / 2435 / / nAsA haSTi prAtamAdhyAMna / gharama kathA kA kara bakhAMNa / / sahai parIsyA vIsa praru doI / deha mAtra parigraha hoi // 2436 / / dvAdasa bhraSyA mulAi citta / dayA bhAva sagalAM sI nitta / / jaise pitA putra soM neha / SaT kAyA soM pAla neha // 2437 / / daza laSyaNa guNa caka saMbhAra | bhAva solaha bhAvana saar|| bhArata raudramyAna kari dUra / gharama sakala rAkha bharipUra // 2438 / / bharata sadhama surNa iha bAta / usa 5 divyA pAlaM kisa bhAMti / / prativIrya mAMhi ati krodha / una pAyA kisakA pratibodha / / 2436 / /
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni mabhAcaMda evaM unakA pamapurANa 233 bharata kahai isa bAta samajhAi / surabIra vrata pAla nyAha / / kAyara pAla kima cAritra / pAla' diSyA sakala pavitra / / 2440 / / jaina dharama durlabha gharagA, pAla bar3e kulIna // kAyara pAla kema tapa, agyAMnI mati hINa ||2441kssaa pratibIraja ati hI balI, karI dharma soM prIla / / rAja ridhi saba choDa kari, bhaja zrI marihaMta // 2442 / / iti zrI papapurANe ativIraja vidhAna 33 vAM vidhAmaka vijaya aura prativIryajuta, rAmacaMdra ke bhakta / / pAyA gaja naMda nagara kA. prATyA jasa sahu z2akta // 2443 / / caupAI vijaya rAjA kA vicAra vijaya asaphaMdana kareM vicAra | aMsI vastu kahA saMsAra / rAma lakSmaraNa meM dIje bheTa | aMsI kavaraNa vastu zubha hota / / 24 // 4 // rabi dA mAta ritumAlA puttarI / prati bIraja sutA rUpa guNa bharI / / lakSmaNa kU dInI siMha bAra / bahuta binaya konI manuhAra // 2445 / / casyA bharata phira prajodhyA desa / mAraga meM mila gayo naresa / / vijaya bharataphedana caraNa ku nayA / bharata tAkuTi kaMka smAiyA / / 2446 / / kaMdarSamA sutA bijaya sudarI / bharata nimitta dInI ghaDI / / prativIrya ko kaThora tapasyA mAnagira parvata para prAya / pratinIraja baiThA munirAya / / 2447 / / kara tapasyA mana baca kAI / yAna lahara upaja baha bhAya / / tapa ke teja dehI maiM joti / mAnupunya zazi udhota // 2448 / / bharata zatrudhana vijaya prasapheda / gae tihA~ prativIrya munIMda / / utara siMghAsaNa kara praNAma / saha parivAra gayA tiraNa ThAma // 26 // parvata mAraga mahA kaThina / caDhagaye nRpati bahuta jatana // muni kUdekhi bhayo pAnaMda / vaMde caraNa kamala mukha kaMda / / 2450 / vinayavaMta kari bayAvRtya / panya sASa pAla je paritra / / suraNe parama saba pAtiga gaye / namaskAra kari bahu viSa naye / / 2451 / /
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa pAe prajodhyA mugata rAja / manavAMchita huvA saba kAja / / vijaya prasarphadA kiyA vidA / prIta rhai| sudhA sakA / / 2422 // pRthvIdhara kaha karo vivAha / rAma va haiM hama to bana jAha / / pUraNa dina hosI dhanamAhi / tabai dhyAha karaNe kI cAha / / 2453 / / banamAlA ko chor3akara bhAge badamA banamAlA naM lakSamaNa kahai / bAraha varasa vana mAMhI haiM / / tumane sAtha le kahA~ deM du kha / phira prAvai taba hovai sukha / / 2454 / / taba vanamAlA rovai ghaNI / sakSamaNa samajhAvaM kAmapi / / hama phira pAveMge tuma pAsa / karo mati mana citta udAsa / / 2455 / / hoveM samakita bina sUla / mithyAdRSTI mithyA maiM mUla / / aMzA hama kujo hovaM pApa / je hama phira prA nahIM prApa / / 2456 / / AdhI rAti uThe do bhrAta / sItA le pAle saMghAta / / mulocanA nagara sulocanA nana ke vana meM pAe / anna pANI prANa bhojana kiye / / 2457 / / jinamAraga ye nikase pAya / dekhi rUpa saba mohita thAya / e apane mana nirbhaya pala / dekhe deza gAMma prati bhale // 2458 / / khemAMjalapura pAzrama liyA / rAmacaMdra lakSamaNa niya siyA / / desa desa ke mAnasa deSa / bhAMti bhAMti kI bolI bheSa / / 2456 / / raMga raMga ke parvata dhane / nAmAvalI kahAM laga giraNe // eka manuSya kahe thA bAta / satrudrama kI kachu kahI na jAta // 2460 / / jita panA kI pratijJA kanaka bhAjana kI prstrii| jisa padamA vAkI putrI / / rAbA 4 kInI ika Teka / mere hAtha kI barachI saha epha // 2461 / / bAku putrI deI vivAha / karaha maMgalAcAra udyAha / / paisA pRthvI para hai koNa / maraNa mApaNAM cAhe jorA // 2462 // jo koI nija taja de prANa / kuNa vivAhai bhaisI jANa / / jIva karaghA tajai gharabAra / jIva samAna nahIM saMsAra // 2463 / / miha sauMmA tUTaM kAna / vAko pahare koNa sayAna || maMsI bharaNakarI meMne suragI / bAhira bulA kara pUchI ghaNI // 2464 // lachamaNa rAma pracaMbhA kiyA / dekheM iha rAjA kI dhiyA // aMsA guNa vAmaiM hai kahA / etA garma manameM hai gahA / / 2465 / /
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAba evaM unakA papapurANa 241 lakSmaNa kA mitapadamA ke pAsa jAnA lachamaNa gayA nagara ke pAra / UMce ghara jaisA phailAsa / / phaTika samAna Ujale varNa . jina maMdira dekheM dukha ho / 466 / / lakSamaNa pahUMtA rAja duvAra / paulpA prAya phiracA paDadAra // tuma ho koNa kavaNa kahAM jAva , mo soM bAta kaho sata bhAva / / 2467 // hama prAe napa daraza nimitta / lekhaNa kAraNa huvA citta / / polyA kahai kucha ubhA raho / maiM aba jAya rAya ne kahoM / / 2468 / / bhUpati prata vahI samajhAya | rUpavaMta koI prAyo rAya / / tuma darzana kU Ubho dvAra / hukama huvai to lyAu hakAra / / 2466 / / rAjA pAsi lAe bulAya / lakSamaNa rAjasabhA meM jAya / / pUche narapati tuma hI koNa / ki nagarI sau kIyA goraga ||2470|| lakSamaNa kahai hama bharata ke dAsa / iha bAta sUraNI parakAsa / / jisapadamA putrI tuma geha / tuma hatI bahalA kI deha / / 2471 / / ja pratiyA hai tumArI sAMca / to tuma mujha barachI mAro pAMca // acaraja kara gaya mana mAhi / asA dhIraja yAmeM kAhi // 2462 / / jo maiM 'bAlU isa para ghAma / aba basa ca burA hai nAma / / pamA dvArA bagcho ke bAra karanA lakSamA kaha kahA kara vicAra / bega pAMca varalI mohi mAra / / 2873 / / agana' prajalatI eka canAya / lakSamaNa grahI bIca mAM dhAi / dUjI barachI phaiMko balI / lakSamaNa ne pakaDI mana ralI // 2474 / / lakSamaNa kI vijaya honA iNa vidha cukI pAMca coTa 1 punparvata dharama kI proTa / / taba rAjA lakSamagA ku nayA / jitapadamA dInI nija dhiyA / / 24755 lakSamaNa kahai pana meM mohi bhrAta / sItArAma jagata vikhyAta / / unakI prAmyA le karoM vivAha / mega vacana suraNoM naranAha / / 2476 / / rAma rANI sahita rAma ke pAsa AnA rAjA rANI jitapadamA pRtt| maMgalAcAra gIta yidha karI // pariyaNa sahita rAma paM cale / bAjA bahuta bajAye bhale / / 2477 / / uDI dhana prAlopyo bhAna / sItArAma vicAra gyAna / / lazamaNa mukachu bhayA virodha | UMce caDhi kari leI sodhi / / 24.78 / /
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9X. papapurANa dekhyA rahasa ralI sU loga / pAvata dekhyA karaNa saMjoga || sadma' pAi caraNa ku nayA / jita pakSamA sItA pada layA / / 24.76 / / kriyo mahotsava pura le gaye / punya prasAda vaha sukhna bhaye / / adhika pAnaMda nagara meM bhayA / jita padamA cita haraSyA thayA / / 2410 / / soraThA pUraba punya pasAya, jihAM tihAM rakhyA karai / jIta bhaI saba ThAi, raghubaMzIna pratApa ati // 2481 / / iti zrI papapurANe mitapaNA vidhAmaka 34 vAM vidhAmaka caupaI jitapamA ko chor3akara bhAge vatanA rAjA sauMja vyAha kI kreN| e calaNe kI imchA kareM / / jita padamA sU lakSmaNa kahaiM / tU apane mana niramai rahai // 2482 // phira Ava tava kAsyoM byAha / tuma ka pata meM kahAM le jAhi // jita padamA ke loyaraNa jhare / nagara loka sahu~ vinatI karai / / 2483 / / lakSamaNa rAma rahe hama desa / punyavaMta e bar3e naresa || rANI rAya karai aradAsa / pUraNa sakala manoratha pAsa / / 2484 praratha gani vana mAraga liyA gama lakharaNa janaka kI ghiyA / rAma lakSamaNa kA saMsayala gAMva meM pahuMcanA dekhyAM gAma nagara ru nayarI / baMsathalapura basatI kharI / 2485 / / loga bhAgate dekhe ghaNe / tIje dina ika kAraNa bane / / bAjA Adi majanA paravala para koI bAra pukAra / tAke bhaya bhAje saMsAra / / 2486 / / puruSa chipa muharA mabhAra / vihAM raheMge sAMjha sAra / / bAje ghaNa damAme Dhola / jyoM vaha kAna paDa rahIM dhonA / / 2487 / / ko koI vaha suNaM havAra puruSa napusaka hove ziNa bAH / / koI suNi hari tarja paNi / asA doSa acha tiraNa yAMna / / 2488 / sonA suriNa bolI taba caina / isa parvata pari hoi kucana / / ina laMggA saMga tuma bhI calo / bhaya kI Thaura rahe nahIM bhalA / / 2486 / /
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA pacapurAera 243 rAma lakSamA' i ! muNe meM jA bolA mA / / rAma dvArA vicAra karanA dakhyaNa dima ika parvata ThAma / hAka zravaNa susA hara gAMma / / 2460 // so prataSya hama dekhyA prAji / manAMchita kA huvA kAja // giravara para kuNa kara pukAra / tAkA Dara mAnai saMsAra / / 2461 // sItA jo tuma Darapo ghaNI / tuma bhI jAhe jahAM e duraNI / / rAmacaMdra sItA lakSamaNa / parabata cadi dekha hai saba dhana | // 2462 / / ravaNa bhaI bana ke saba jaMta / hastI syaMgha boleM duradaMta / / syAlA sabada bhayAnaka laga / rAma lakSmaNa usa bana meM jaga / / 2463 / / basana utAri pahara kopIna | dhare dhyAna UbhA tapa lIna / / jaise sohaiM kalasa sumera / prese sohata haiM tiNa vera / / 2464 / / prabagaroM kA nikalanA nInAMjana nagara kI uriNahAra / ajagara nikale tihAM cyAra / / dAmanI jo nihAnIvala / pha kAratA agAni para jale / / 2465 / / mahA bhayabhIta kareM cighAra / inake he mamakita AdhAra / / bahuta ciMghAre vinaSe bhaye / 'nyavaMta Dara bhaya nahIM thae / / 2466 / / cyA ajagara rUpa dhari deva / rAma lakSmaNa kI kInI seva / / pUja caraNa bajAvaM vIraNa / nAce gAva gIda navIna / 12467. / vezabhUsaraNa kula mUSaNa muni para upasarga karanA vA vana meM dezabhUrANa munI / kulabhUsaraNa kara tapasyA ghanI / / rAjyasa prAMgA dikhAvai nRtya / vaha apane mana bhama nA kRtya / / 246 / / unakoM cAheM tapa se dAla / vaha haiM mana ca kAyA hasiyAra / / / aMdhakAra gharaga ghaTA banAI / upasarga diyA munivagaMta dhAi // 2466 / / praDilla munibara gyAMna gaMbhIra citta prAtama diyA. hRdaya sumari navakAra dhyAna nirmala kiyA / / prArata seMdra nivAra dharama sukala gahyA, aisA subhaTa munirAja kaSTa bahulA rAhA / / 2500 / caupaI rAma lApaNa kA muni ke pAsa jAnA lakSamaNa rAma sauraga saba calyA / banAvataM dhanuSa maMbhAlyA bhalA / / sAthAM ne kyU dehai duHkha / vitara bhAjyA upajyo sukha // 2501 //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 do munivara meM kevalagyAMna / jaya jayakAra kareM sura zrAna // pUcheM gama haja kara jora / nola baMdha kima pichalI khora / / 2402 / kAraNa kavaraNa upadrava kiyaa| vitara kima tuma kU dukha diyA || vyantaroM ke pUrva bhAtha padmapurANa bola munivara pUrva bhava bhAva / pAnI nagara vijayagira rAva / / 2503 / / paTTarANI nAmai dhAraNI / bhoga bhugati rati mAna gharaNI // amRtasvati rAjA kA dUta upayogA strI udita pUta / / 2504 / / mudita nAma kA dUjA pUta / vasubhUta vipra bhitra bahUta || upayogAdi pApa ko rIta / amRtasvari teM raheM bhaya bhI / 2505 / / parvatabhUta maMtrIya tulA / zramRtasvara kahIM diyA paThAya // vasubhUti vipra kU' lIyA sAtha vipra SaDaga lIyoM nija hAtha / / 2506 / / zramRtasvarita kati mAri / Apa kahI upayogA naM sAra || ve donu mana rahase ghara DAMva paDhe donyu suta hIM / / 2507 / / vAM donyAM vIra surapI iha bAta / iraNa bhAbharaNa mAradhA tuma tAta / zratra tuma kU mAreMgA zrAha / sAvaSANa rahajyo isa ThAi // 2508 / / ika dina soveM thA dou bhrAta mArA zrAyA dvija agharAta // udita ne mArI taravAra | vasubhUta mArayA tiraNa bAra / / 2506 / / viprajIva mleccha avatAra / khoTo jyauMna bhramyo saMsAra / / mativardhana muni kA zrAgamana matiradhana munivara munI anadharA zrAraja kA gyAnI gunI // 125.10 / / vasaMta tilaka vana meM teM zrAya / chaha ritu phUla phale bana rAya / / sukA taravara huvA handhA / jalahara sakala tara subharA / / 2511 / / mAlI gayA rAya ke pAsa kahI vInatI saha saba bhAsi // rAjA mahu parivAra hakAra / hAthI nahi vAlyo narapAra / / 2512 / / nagara loka cAlyo nRpa saMga / pahari tane AbharaNa suraMga || vana ke nikaTa gaya jaba gyaa| gajate utari bhUmi para diyA / / 2513 / / muni kI tapasyA matibaradhana muni ke saMga ghane / ve ThADhe dhyAna mAMhi prApaNe // koI padamAsana tapa kreN| tIna ratana hirade meM gharaM / / 2514 / / gajA astuti kari daMDIta | darasana dekhi sukha bhayA bahuta // narapati haiM suNa munirAma tumArI hai rAjA sI kAya / / 2515 / /
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA yamapurANa 245 tuma kAhe kulIyA jAga / chAMDe sakala rAja ke bhoga / ole munivara suragauM vicAra / gajabhoga tihAM thira na saMsAra // 2516 // subha aru asubha karama parabhAva / bhramaiM jIva pAye nahIM pAra // supanA kA sA hai saba sunna / bahura lahaiM naraka kA dukha / 2517 // ila Ubara nigodarI vAsa / janama bharaNA nahIM TUTI pAsa / / diSyA ne pAvai siva pAsa / nirabha lAbha bhoga vilAsa // 2518 // dara sana gyAna balavIrja anaMta / sAsana sugba lahai bahu maMta / / vijaya paravata suriNa divyA laI / maja vibhUta putra ko daI / / 2516 / / udita mukti dvArA vairAgya senA udita bhUdita upajyo vairAga / bhaye digaMbara ghara saba tyAga / / sammeda sikhara kI manasA varI / guru AgyA lInI tihaM gharI / / 25.20 / / vana me gAe bhIla kI purI / maga nahIM lahai tihAM sthiti narI / / sASa joga dharama ke kAja / gyAna akusa meM mana aja rAja / / 2521 / / paMcaindrI kI roke cAla / moha karama kI toDe mAla / / mlecchoM dvArA upadrava malekacha prAya taba kInI burI / sAdha hatayA kI icchA karI / / 2522 / / udita kahai mudita sauM bAta / mleccha pA hai ghAlaNa ghAta // hamakU mArayAM cAha~ bAi / tuma rAkho dila mana vaca kAya / / 2523 / / apamuvitta rAkhajyo Thaura / TUTe janama maraNa kI Dora / / una matya upasarga nimitta / pApI pApa vicAra yo citta / / 2524 // pahuMcyA tihAM bhIla kA rAgha / donyu munivara liye chur3Aya / / tina mlecchA ne mArapA bAMdha / nona kyU duHkha diyA sAtha / / 2525 // pucha raHma rAya kI kathA / bAke bhava bhASo saravathA / / bharata nagara tihAM doi kisANa / surapaka karapallava jAni / / 2526 / / sukatavAla kahAriyA ghora / tiNa kisAraNa chuSThAyA tiNa chora // una bAlaka jaba budhi sabhAri / tapa kari upajyo rAjakumAra // 2527 / / saba malebu kA huvA rAya / karai rAja somA adhikAya / / surapaka karapallava dharama jANi / tapa kara udita bhae yahAM pAna // 2528 / / pUrava janama diyA prabhaya zana | tA sanabadha chur3Aye isa dhAna / / mlecchAM ko dInI prati mAra / mari kari pahuMcyA naraka majhAra ||2526 / /
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 pApurAsa toDa va udara pUrA bhaI / saMnyAsI paM divyA lAI // paMca amani sAdhI bahubhAti / marakari bhayA deya ko jAta / / 2530 / / pragAna ketu mAma tasu bhayA / dina mudita samedagira gayA / / udita mukti dvArA nirdhAraNa prApti samAdhi para kari sTe prANa / pAyA svarga me deva vimAMga ||253 / / ariSTa nagarI priya vana mapa / kaMcana nAmA mAri rAnA ! dUjI padamAvatI astarI / rUpavaMta laSyaNa guebharI // 25325 doU dena caye aMta pAya / padamAvatI gama bhae mAya / / prathama ratnaratha citraratha aura / rUpavaMta sohai tiNa ThAra // 2533 / / grAbhA aura praganiketa vRtta / anaraSa nAMma rUpa bahata / / rAjA suNyu dharama vyAkhyAna / chaha dina aAca rahI paramAMna / / 2534 / / rAja bhAra putra ne diyA / ApaNa bhaima digaMbara liyA / rasmarathaM zrIprabhA sauM byAha / rAjabhoga meM kara uchAha / / 2535 // anaraSa rAjA kA mAna bhaMga evaM vairAgya pranaradha kara rAma sau bara / mAtra rAja prathI kA khara / / citraratha maMtrI sau matra vicAra / sanA joDa kIe judha bhAra / / 2536 / / mAna bhaMga anaradha kA hoya / bhaye saMnyAsI gyAMna viyoga / / kAya kaSTa sUsA, joga / hADe saba sasArI bhoga / / 2537 / / ratnaratha citraratha munivara 5 gaye / rAbhili dharama jatIsura bhaye / / IsAna svarga meM huve deva / mura bahu kareM tinA ko seva // 2538 / / besabhUSaNa kulabhUSaNa kA jnm| sidharatnapura kSemakaraNa na resa / bimalArANI pativratA bheSa / / nAke garbha svarga heM caI / sabhUSaNa kulabhUSaNa bhaI // 2536 / / sAgaraghoSa bhUpa kI sAla / vidyApadi dou bhae guNAla / / paudaha vidyA bahattara kalA / sarva vidyA sIkhI guraNa bhalA // 2540 / / viprasASa doU ziSya le jAya / mRta guNa deva AnaMjho rAi / / sAgaraghoSa bahu pAyo dAna / maMkara kIyo sanamAna / / 2541 / / narapati asA kara vicAra / jovanavata bhayo su kuumaar|| rUpavaMta nRpa ko koi mutA / tAhi samajhi kAI kIje matA / 25.42 / / uhai bhUpati ko jAMca jAi / gremI bAna vicAra rAya / / camIDA doU kuvara vanakrIDA cale / hya gaya ratha pAyaka bahu bhale // 2543 / /
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA emapurANa 247 ratha pari baiThA donyu vIra / rupalakSaNa kari dipai sarIra / / kamalosdA jharokhe dvAra / vaDI nayana yAbharaNa saMvAra / / 25441 desabhUSaNa kula bhUSaNa dekhi / yAsoM kahUM vivAha biseSa // ve donyU Apasa meM jida / nAri rUpa diyA meM niMda' / 2545 / / utateM bhATa prAvatA milyA / prAsIbAda dIyA una bhalA // kSemaMkara ke kula pAnaMda / vimalA udara bhae bhuvida / / 2646 / / ciraMjIva va jyo tuma sadA / inakA sujasa bakhAsI muddA / / kamalotsabA kA vicAra kamalotsavA inakU dekhiyA / dhanya baha jina doDa bhayA / / 2547 / / presI suNI sabai ina bAta / soca kara manameM dou bhrAta / / sarAhA ina maiyA kI Thaura / hama manameM pArasI thI aura / / 2548 / / je iha ani rASatI bhAva / noUna kahatI bahina kA bhAva / / hama to cita mAM prANyA thA pApa | kyU utaraMgA iha saMtApa // 2546 / / mana hI mana meM bAMdhe karama | jAmavaMta kima kara adharama / / viga yaha janama dhim saMsAra / viSaya bhAva meM raho maMghiyAra / / 2550 / / aba kiNa vidha miTa sI aparAdha / kareM tapasyA mana vaya sAdha / / donoM bhAiyoM ke vairAgya bhAva phira pAye jahAM mAnA phtiA / vaMga taNAM kari donyU manA / / 2551 / / kahai ki haya tuma iha sanabaMdha / indriya viSaya pApa kA baMdha / / aba tuma hama k prAgyA deI / to hama mugi pAsa vana lehiM / / 2552. / mAtA pitA dvArA saMtApa daMpati suni mUrachA gati prAi / putrAM prataM kahI samajhAya / / tumArA na dekhyA maMgalAcAra / tuma donoM bAlaka sukumAra ||2553 / / karo rAja tuma bhugato sukha / kAraja vina kvr| sahI e duHkha / / cauthai prAzrama dikSA joga / atra mugano saMmAge bhoga / / 2554 / / kumAroM kA uttara evaM vairAgya lenA bole avara saMsAra asAra / vyApata kAla na lAgai bAra / / bAla vRddha sagalA ne kAya / kAhu kI karuNA na karAi ||2555 / AyA le munivara 4 gaye / lupe kesa digaMbara bhae / / bAraha tapa teraha cAritra / aThAIsa mUla guNa hai pavitra // 2556 / /
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 papapurAva tIna ratna pAleM dhari bhAva / sAthai tapa yA viSa iNa ThAma / / manaradha saMnyAM kaumudI nana / suma rAjA jA kI bala agra // 2557 / / rativaMtI rANI samyaka diSTa / gyAna kriyA meM adhika zreSTha / / rAya suraNIdhA aisA mahaha / darasana kAraNa calyA turaMta / / 2558 / / ase tapasI karie seva / rANI niMdA karaM pazceva / vAda bhayo rAsaNI ana rAva / samajha kema subhAsubha bhAva / / 2556 / / sAdhudatta muni ke upadeza / rANI mAMDapo bAda naresa / / nAgavatA kA pranaraSa tapasvI ke pAsa jAnA nAgadattA kanyA su kahI / amaradha pAsi jAha tu sahI / / 2560 // sAre dina rahiyo vana mAhi / tapasI pAsa jAiyo sAMjha / jaba vaha cuke prApayA dhyAna / vAkulyAjyo kaNikA thAna / / 2561 / / putrI gaI jahAM anaradha / lAgyA dhyAna pAtama ke madhya / / kanyA kI pAI taba vAsa / anaradha kahai phalI mana prAsa / / 2562 / maiM to bahu prakAra tapa kiyaa| apachara yaha phanna pAiyA / / taba kanyA tApasa ne haiM / merI mAtA manohara rahai / / 2563 / / tu pUtrI apano vara Dhola / maba tuma calI mIhi ghara gala / / tuma caraNana kI sevA karU / tuma sAthai tapa ta prAdarU // 2564 / / tava tApasa prAdhyA pAsa / kanyA bolI bacana prakAsa / / aba tuma caloM mAtA ke pAsa ! mokU desI turata nikAsa / / 2565 / / tapasvI kA kanyA ke sAe jAnA tapasI cAlyo kanyA maMga / bimA mAjI jima vyAghra kuraMga / / tihAM sumukha rAjA jA chipyA / vesyA ke ghara prAyA napA / / 2566 / / vesyA daI apaNI puttarI / bhoga bhugata mAneM tiha ghaDI / / duzAntI honA rAjA taba bAMdhyA tApasI paniyA sau pITayo kari haMsI / / 2567 / / rArUpo rAti pAigA bIca / mana lAda kI mAMDI kI / / prabhAta bhaye bulAyo turaMta / muDa muDAya ka pAchagAM bahubhaMta ||256m| gAdaha caDhAi phirAyA desa | aMsA kiyA tapAM kA mema / / mari kari mugatI sAto na / aisa sahai bhava bhava upamarga / / 2566 / / aMta bhayA bAMbhaNa kA puta / maMnyAsI hUM tapa karai vahumaMta / / jyotiga paTala devatA bhae / vA sanamaMdha hamanai dukha dA / / 2570 / /
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhAnaMda evaM unakA pamapurANa 24 pramantavIrya muni ke pAsa bevoM kA jAnA ika dina cataranikAyA deva / anaMtabIrya daphana seva / / tihAM indra meM pUchI bAta / munisuvrata upaje jinanAya / / 2571 / / una pIche kavaraNa hoi kevalI / demabhUSaNa kuna mUSaNa kathA calI / donoM muniyoM ke kevalazAma honA unaka upaja kevalajJAna / una prabhu deva vicAradhA dhyAna / / 2572 / / pUrava bhava kA jANyAM bheva / prAyA upasarga kIyA gaheva / / maMkara para vimalA mAya / le saMnyAsa tajI nija kAya / / 2573 / / pahuMce saudharma svarga vimAraNa / upasarga dekha pAe isa ThANa / / mahAlocana makara jIva | prAyA moha karama kI nIMva ||2574 / / hama ghAtiyA kI sahU TAla / mAyA mAha kA toMJyA jAla / / kevalagyAMna upanyA isa ghaDI / sura nara saha mili sevA karI // 2575 / / vUhA ravi pratApa jaga bha tapa, gyAnI jyoti anaMta / / suraNata bheda saMsaya miTe, sukha pAve bahu maMta // 2576 / / iti zrI papapurANe samUSaNa kulabhUSaNa kevalajJAna vidhAna 35 vAM vidhAnaka caupaI saraprabha rANA dvArA rAma kA svAgata saraprabha sasthala ko rAI / baMsagiri soma bahu bhAI / / bAraha sabhA surNa tahAM gharama / rAmalakhaNa ko pAyo marma // 2577 / / bhUpati sakala varNana kU' nae / darasana pAi katAraya bhae / nArAyaNa bala aSTama avatAra / sumaramA huSe jIva mApAra // 2578 / / suprabharAma gayaMda savAra / paMcavarNa kIne ikasAra / / kiyo mahosava pANyo geha / dIpaM yaha kaMcana maya deha // 2576 / / phira chantra sira kAraM caMbara / vicha kumuma sama mAriMga aura / / bahu pakavAna miThAI panI / bahata bhAMti kI rasavatI vaNI / / 2580 / / bhAta dAla tarakArI ghRta / rasa gorasa daunAM bhari pattaM // ratanasavAI kaMcana pAla / caukI jahata bahu motI lAla / / 25815 //
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 padmapurANa suvarga bhArI amRta nIra / jImaiM rAma lakSmaNa douM vIra / / gInA ne nIyo sAhAra ! daI mukha sodhi vaha pAna saMvAra / / 2582 / / aragajA vAlyA bAsa gaMbhIra / vAta upaje sukha sarIra / / lakSmANa gama basa gira cale / vanakrIDA dekhata mana basa // 2583 / / caityAlaya degna bahu bhAi / ratana viMca bImoM jinarAma || kahIM kaMcana ke dehure / kahIM pASANa lagAye khare // 258 / / kara pratiSTA pUjA dAna | sakala bhUpatI mAnaM prANa / / rAmacaMdra lakSmaNa soM kaha / varNa nahIM jo hama ehAM raheM / / 2585 / / loga nAre hamarI saba seva / bharatha sIva sau rahiye checa / / kaise rahiye bharaNa kI Thaura / rahaiM jahAM vahAM laSa na praura / / 2586 / khatavAdI zrI rAmacaMdra, lakSamaNa vitta viveka / / baMgagiri taji prAga cale, dhAri gharama kI Teka / / 2587 / / caupaI rAma kA prAge gamana rAma giri zani vanamAraga cale / baha prakAra taru dekhe bhale / / agale vana saba dekhe saghana / manuSya na dIsa mAriMga kaThina / / 2588 / / nisa bAna ra tihAM eka samAna / saghana vRkSa dIsa tihAM bhAna / / rAAre dina caliyA kosa eka / giri phaMdarA meM rahyA Teka // 2586 / / vanaphala borasa kareM mAhAra / pahu~ce karaNa revA taTa pAra / / uttama vRkSa lAge phala phUla / sItala pavana jAya dukha bhUla 256 / / vihAM jamya rAmacaMdara rahaiM / anaphala mAriNa anya na cahaiM / / bana jIvana kAla bAsaraNa modA tihAM saMvAra / rasavaMtI karai sItA tirA bAra / / 2561 / / pAnana kI pAtala leM yaNAi / surahI dhenu kA dugdha maMgAi / / nArikela ke taMdula anupa / dADima dAsa mukha svarUpa / / 2562 / / cArolI pistA bidAma / e basatA khAI kara pArAma / / rAma dvArA cAraNa muniyoM ko prahAra benA cAraNa mumi sItA dRSTi dekhi / mAsa upavAsI digaMbara meSa // 2563 / / rAmacaMdra ne sItA kahe / uTho vegi paDagAho gahaiM / / dona munivara ne deya prahAra / rAmacaMdra uThiyo tiNavAra // 2564 / /
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa namaskAra kari pUje caraNa / muni darzana bhava pAtiga haNaM / / bayAkta kari dIyo dAna / vidhi setI kIyo sanamAna / / 2565 / / munibara ko dInI mukhasodhi / apaivAna bole prati bodhi / / puhupa ratna varaSe taba ghaNe / sura nara saba je je kU bharaNe / / 2566 / / gaddha kI kathA gRdhra eka baiThA taru dvAla / bhava sumarA upajyo tatavAla / / keha vera lahI mAnava deha / dharamadhyAna sudharayo na saneha / / 2567 / / prakAratha khoyo saba janma / naTavata bheSa kare saba kamai / / mAnuSa hoya kacahna punya na kiyo / zAstra suragana ko cita na diyo / / 2568 / / munivara ko nahIM diyo prahAra / gharayo nahIM vrata saMjama bhAra / / paMSI bhayo nita prAmiSa bhaSyo / aba maiM kaise praleSa liSyo // 25 // caraNodaka munivara kA piyA / aMsA gyAMna gRddha ko bhayA / / gapIna te kahA bhaMyama parsa / munivara caraNoM meM cita milaM / / 2600 / / jadaralA sama bhI ba nA kahaH na / rAmacaMdra pUcha viratAnta / suguru pani gRpani mApe bAta / / 2601 / / janapada karaNa nAma tihAM desa / mahUta nagra grAma bahu besa / / kaI giripara kaI naleM / kaI baseM nadI taTa tale / / 260 / / kaI nibasa mahA udyAna / kaI nikaTa nagara ke thAna / / karaNa kuDala kA iMDaka bhUpa / asvakaraNI rANI sasvarUpa / / 2603 / / pravasya mI rAjA Asakta / bhaI rayaNa karivA cAlyo ritta / / mAraga meM muni dhyAnArUla / sarpa eka maMgAyo nRpa DhUDha // 2604 / / muni para upasarga kIDhI baDhI sAdha kI deha / parivasya ke gayo bhUpati meha / / munivara taba mAMDyo saMnyAsa / vAke deha taraNI nahIM Ama / / 2605 // visahara mRtaga cuba garala / aso aMhi ghAlyo muni gala || jo koI jAya utAraM sAMpa / taba vaha vAso kara saMtApa / / 2606 / / anya deza kA bhUpati zAI / dekhyo sarpa munivara kI kAI / / asva te uttari munIsara paThatAri / rAjA ye kIyA namaskAra / / 2603 / / uttama vastra meM pUchiyo sarIra / yAvRtta kari meTI pIra // gayo mUSa upasarga nivAra / daMDaka phira prAyo tiNa bAra // 2608 / /
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 padmapurANa bole ki usAra sAMpa | utArayA anahI rAjA bhApa || caDhe kopa kaI kailU prAMna sA naM moDUM isa thAna / 2606 / 1 muni ke cAroM ora agni jalAnA phira bolyA vADA cahuM phera / kATha saMbhAro bahu tihAM ghera // kAhUM ku nikalara mata boha / dAvAnala mAhIM koco vyoha || 261011 pApI duSTa vicArI burI / zraI naraka jo kI ghar3I // vyAroM tarapha lagAyI Aga / munivara dhyAna niraMjana lAga / / 2611 / / lagyA jhIla dehI saba jareM / munivara nahIM dhyAna teM dareM // pAtrakadhvaja sabana ko deva / agani bujhAha karI muni seva / / 2612 / / vAhI agani dehI saba jAla / sakala prathI bala huI lAla || dAbhe jIva jantu saba muye / rAjA naraka sAtavIM gaye || 2613|| bharabhyo lakha caurAsI joMni / aba e guddha bhae kari gauMna // hamArA bhatra dekhyo paratakSa / vAnArasI namra rahe tihAM rakSa / / 2614 / / acalarAya evaM giradevI dvArA muni ko AhAra benA zracalarAma giradevI astarI / rUpa lakSaNa guNa soheM parI // trigupti munina ku diyo prahAra | dikhAyA bhASaNAM hAtha pasAra / / 2615 / / mere satati hoya ki nAMhi / bhASo mohi jima miTeM dAha || muni bolyA hosI suta doi / sugupati gupati tere garabha hoya / / 2616 / / somaprabha prohita hai rAya / somilA strI garbha ke bhAya // suketa aura agniketu dvArA bokSA lenA prathama suketa anaM zraganiketu donU vIra hai bahu deta / 2617 // suketa anaMtavIyaM muni paas| dikSA lahI sugati kI prAsa // aniketu saMnyAsI bhayA / paMcagani sAdhI tapa kiyA // 2618 // suket vicAra gresA dhyAna / pragati ketu tapa kareM pragyAMna // kAya kalesayoM dahe sarIra / anya jIba kina bhAve pIra / / 2616 / / sUkSama bAdara virAdhe prAna / aNagAlaM jala kareM prasanAMna // vA kuM paramo dhUmaiM jAya / guru sU prAjJA mAMgI mAya / / 2620 // pranaMtavIryaM suketa sU kheN| aganiketa mana mithyA hai // tumhArA mAMgA nahIM yaMna / pragyAnI kima samajheM aMna / / 2621| koSa mAna mAyA kA SaNI / jaina dharma khoDA kI aNI // rAgadoSa vAkaM mana base / saMyama vinyA nahIM jaldasaM / / 2622 / /
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM umakA payapurANa 253 vaha to samajhagA isa bhAMti / toyyu hama samajhAvaM vAta // prakara mahAjana sudhA sirI / vAka sAtha tIna pratara tirI // 2623 / / prAvaigA gaMgA jala bharaNa / tIna dina pAchai usakA maraNa / / pAvaigI nUDA avatAra / bIje bhava mahiSI avadhAra // 2624 / / uhA~ ta bhI mari vilAsa ke greha / jA kaMvara grAma suto hui eha / / jatI suketa bhrAtA paM gayA / dogpAMsU tihAM melA bhayA / / 2625 / / vAhI samai ruSarAjava pAi / tameM muketa bola munirAya / / aganiketa naM pUche gyAMna / kaho kala prAgama vyAkhyAna // 2626 / / isa kanyA kA kyA hoi likhata / to maiM jANatu mahata / / aganiketa ko tuma bharaNI / tumArA gyAna sahI maI girago // 2627 / / kanyA kA bhaviSya soharAya nahIjo dina mA ko nahiM Tare // bheDa bhaMsa gati ha bhI sutA / visAla deha rUpa kI latA // 2628 / / jaba kanyA hoi jovanavaMta / pravara vilAsa mAmA su kahata / / iha kanyA mophu tuma deha / bhAgajI jANi kahI uNa lehu / / 2626 // vyAhaNa prAyA mAmA dvAra / aganiketa pAyo tiNa bAra // hai saMnyAsI pravAra supAyA / iha to sutA serI iha chAyA // 2630 // tU kahA aisA humrA agyAMna / beTI vyAhRna kujoDI jAna / aMsI kathA kanyA nai suraNI / upajI avadhi bhava sumaraNI / / 2631 // kanyA dvArA vairAmya ke bhAva dhig dhiMga bhAI mohanI karama / ase jIva bhramaiM hai mama / / iha aciraja saba logyAM sugyAM / bhayA varAga sabahI maraNA / / 2632 / / anaMtavIraja munivara liMga gy|| diSyA laI kari mana daca kayA / / rAmacaMdra sItA meM sureN| abara taha gRddha vInatI bharaNaM / / 2633 / / acala rAjA gupati sugupati / aniketa lahyA samakisa / / pravara pravara mAmA vilAsa / vidharA nAma aura kanyAM tAsa // 2634 / / dharama mAraga hama mosukahoM / tuma prasAdai gati uttama lahoM / / rAtri bhojana hiMsyA mRtta / praisI rIta vaha paMSI dharata // 2635 / / munivara gae mAraNe yAMna / siSyAvRtta bhavijana mAna / / lakSmaNa ne hastI vasya kIyA / pari tAke pati mAiyA / / 2636 / /
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 puSpavRSTI dekhe tihAM Dhera / jaTA paMcI desyA lie vera / / rAmacaMdra sU paMchI kathA | prabhu meM kahyA bheda sarakSyA / / 2637 dhanya sAtha je tArI taraM / bera bera sabai astuti kareM / sama miyA gayA saMdeha | dayA dharama sU gharaghosa / 2638 / / soraThA naradehI ni pAyA, dAMta supAtrAM dIjiye / suraMga tAM sukha yAya, aMta moSya pada pAvahIM // 2666 / / iti zrI padmapurANe rAmacandra supAtra dona jaTApaMSI vidhAnaka vidhAnaka 36 caupaI rAma kA Age gamana agre cale kI dachA karI / karana raMdhA nadI bahai ti kharI | nAva binA kima hoje pAra / sA tirA yAM kareM vicAra / / 1640 / / mahara mAMhi satte sAha eka / tAkI sobhA baNI aneka // chatrI kalasa bhugatAla gho| siMhAsaraNa parizyata aneka caMdavA caMdana aragajA aura bAjA bAje tAke pAsa pAra utara dekhe bahu desa raMga raMga ke gira bhASAMna / uttama yora rahe mana sAMna // kahi bharaM parvata taM nIra | kahI naMdI nikasI tihUM tIra || 2644 / / daMDaka vana meM pahuMcanA dhana kI zobhA pakSapurANa daMDaka vana meM pahuMca jAya / bahuta puSpa phUlI banarA || sohai vana sugaMdha yati bAga | dekhata upaje citta ulA / / 2645 / / Dilla ratana joti sUraja sama / / 2441 majyA moThe adhika viveka 11 bahuta jugati rAmro ti Thaura // 2642 / / usapara caDhi cAle vanavAsa | vana behar3a prati parayata baisa / / 2643 / / veli caMbelI jAtika caMpA kevaDA | bane sarovara kamala nIra niramala bhararcA / / amara kareM gujAra susabda suhAvaNe / phule phUla anaMta kavala kaba laga giyo || 2646 / /
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ murmi sabhA evaM unakA mAdhusaraNa 255 nArikela khajura aMdha a graamlii| nIMbu sadAphala bera saMva kahaje bhalI / / maDa pIpala aru mahuvA chAMha mautasa jihAM / sakala jAti ke rUkha dekhi bahu sumya lahaH / / 2647 / / kesarI agara subAsa puSpa caMdhana ghAge / / dAkha cirUjI avara peDa pADala nagage / / pugI vRkSa utaMga jAyaphala ke vagaNe / dhAna taraNe bahu kheti tihA mudara bhane / / 2648 / / caupaI kahi iMsane kahAM cakora / boleM sabda suhAbana mora / / kahe tItara kahU~ laba kapota / sArasa kga bataka bahota / / 2646 / / dhUdha kA giradha baTera / savA sAge paMpI vaha hera / / jai jai sabada kare' cihuM vora / rAma nAma suma raNa kA sora / / 2650 / / daMDaka parvana tihA utaMga / muphA meM rahe siMgha umaMga / / kahuM cItA kahiM sAraMga rIcha / sAMbhara sUkara gaiMDA hIcha / / 2651 // prAraNA maisA surahI gAya / pasu jAti sagalA tiha ThAi // saravara mAhiM kamalA kA phUla / calai pavana ati sukha kA mUla / / 2652 // nala samIra tihAM gaMbhIra / gAva sagalA sukha sarIra / / sabala vRkSa hAla pAta / bhayo pAnaMda vana meM bahu bhAMti / / 2653 / / kIDA kara haMsa bana mAMhi / jharanA jharai nihAM sItala chAMha / / haravaM sakala divasa dhanya Aji / rAmacaMdra prAe vana mAjhi / / 2654 / / bana mobhA dekheM prati bhalI / gati divasa dekheM mana ralI / / raMga raMga ke dipai pAkhAMna / dama kiraNa udyota hai bhAna / / 2655 / / phiTaka silA kI joti anupa / saba ThA sohai mahA svarUpa / / vaMDaka vana kI zobhA tA tali karAvarana bahai / mahA magani ujjala jala rahai // 2656 / / paravasa kI jhAMI jalamAMhi / bhale vRkSa tahAM sItala chAha / / svarga sura sasI uDaSaNa paNeM / jala meM dIsa~' ati sobhA vaNe / / 2657|| rAmacaMdra lakhamaNa para sImA / jaTA paMSI nija kara para lIyA / / kari sanAna jala krIDA karI / nIra uchAlaM aMjula bharI / / 2658 / /
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 pUrva kalA ve sukha kiraNa para rakheM jAi / viSa nagara basa tisa ThAMi // barakhA kRti kA prAgamana bhayA / tahA~ prabhu ne vAsA liyA || 2653 / / daMDaka mana ati uttama ThoDi | tihAM raghupati tribhuvana siramoDa || paMcavaraNa bAdala zrAkAsa va meha adhika sukharAma // 2660 / / parvata te uttareM jala bhaumi dAmina joti pRthvI para hoi / daMpati rahasi kareM saba koDa || 2661 / kAlI ghaTA rahI prati bhUmi || vahA~ daMDaka vana bAsA liyA pragaTadho tihAM caumAsa // rAmacaMda tribhuvana dharaNI, mana meM ghara ulhAsa / / 2662 / / iti zrI padmapurANe rAmacaMdra vaMtraka vana nivAsa vinAsaka 37 vibhAgaka makmaraNa ko sugandha prAnA padmapurA lakSamaNa vana kor3A ko jAI| bahuta sugaMdha uThI tirapa ThAMya || lakSamaNa manameM kareM vicAra / iha sugaMdha kamI apAra / / 2663 / / bhaisI kahI dekhI na sukhI / iha sugadha vana meM dhI ka iha mama sarIra kI bAsa ke iha rAmacaMdra kI suvAsa / / 2664 / laSamA sauce bAraMbAra isa vidha vAsa nahIM saMsAra || iho ki pUche kara joDi / zrI jina bhASa kathA bahIti / / 2665 / / sI hai kisakI suvAsa / nArAyaNa ju sarAhI tAla || zrI jina bhAveM samajhAya / zrarika rAya sukha~ mana lyAya / / 2666 / / AdinAtha svAmI chadamasta / nami vinami mAMgeM havasta | suparadhA nahIM hamArA kAja || 2667 / hama haiM rAja nagrI kA kauna // vijayAra kA sauMpyA rAja / / 2668 // bharata bAhubali pAyo rAja bhASI bAta to prabhU mauna dharamendra ne dIyo ina rAja bAke baMsa dhanavAna bhayA / ajitanAtha ke samosaraNa gayo / / bhIma nAma rASyasa pati deva / zrAmA karaNa zrI jina kI seva / / 2666 / / ghanabAhana syoM bhayA milagpa | trikUTAcala ku le cAlyo prApa / dIyo laMkA ko taba rAja / jojana ATha laMka gaDha sAja || 2670 // suni setI pUjI iha nAtha || so hAra diyo vA hAya vArka aMsa rAvaraNa bhayo balI / sihaM SaMDa sAdhyA mana ralI / / 2671 / /
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakI padmapurANa bA bhaganI hai caMdranaSA paradUSaNa para rAzI rAkhA // bArke garma putrI bhae / saMka suMdara niramae // 2672 / / sUrajahAsa par3aga nimitta saMguru kI tapasyA sUranahAsa SaDaga nimitta saMvUka sAdhyA taba bahu bhaMna || bAraha varSa daMDaka vana rahyA / sAdhI vidyA SaDaga taba layA / / 2673 / 1 divasa sAta auMdhe mukha rahyo / saMbUvara SaTaka na grahyo / ne paDa va mo hAtha / tata le jAUM apae~ sAtha / / 2674 / / tasa sugaMdha vana bhayo suvAsa | lakSmaNa gayo SaDaga ke pAsa / / bahuta kaSTa zrI pAyo / bAraha varSa sahyo upasarga / / 2675 / / Apa hI AvaM karma pramAna // ase vAsU syAyo dhyAna taba maiM le jAUM nija gecha / iraNa prakAre sAdhI jana deha / / 267636 // lakSamaNa dvArA surajahAsa kI prApti lakSamaNa sUrajahAsa nai pAi puNyavaMta nArAyamA zaha // tataSiNa mUTha vaDaga kI gahI / jAraNI joti sUraja kI nahIM || 2677 / / 2507 dekhyo bahota Ujale varaNa | nagamA cAdai pariSyA karaNa |" yo hai kasokha dekhU calAya / yA kI kaiMsI bAra ThaharAya || 2678 // veDo basa kI rahyo tihA maMtra kuMvara baiTho ti ThAi // 1 lakSamaNa kareM ber3A pari phoTa saMbUka kuMvara kaTagho tila voSa || 2676 / / uttara muMDa dharatI para paDacA / girI loSa tihAM lakSamaNa khaDA || surajahAsa khaDaga chaha bheva kareM devatA sagalA seva || 2680 / / deva sakala boleM tie bAra e pugyavaMta yaSTama pravatAra // saMka kaMvara ju koyA tapa / vidyA nimitta kiyA bahu japa / / 2661 / / hA varSe kaSTa bahu sahA / bAkA heta mana hI meM rahyA // bina laharoM pArzva phima bhAMti / bAraha vara sadugAta // 2682 // vohA binA punya pAveM nahIM, kaSTa sar3ai dina rAti // hIna punya parabhava kiyA, subha phala kema nahaMta 12683 || punya jihAM hiAM phira itanA lahai subhAya || 2 vidyA vibhava sarIra sukha, so mile agAU yAya / / 2664 / /
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 deva punIta AbhUSaNoM ko prApti cannA dvArA bilApa caupaI detra punIta AbhUSaNa ghanaM / kaiMsara caMdana sobhA varaNe // devAM ne lakSamaNa tU diye / namasakAra caraNana kU kriye / 12685 / svaDA lagI bahubAra || anidyA lakSamaNa kumAra vana sItA rAmacaMdra su kahe / lakSamaNa kahA aba laga bana rahe || 2666 / / vegA uThi vAkI sudhi lahU / jaTA paMSI tuma mokU de 11 tuma taba hI lakSamaNa pahuMce prAya / taba pUcheM saba raghupati rAi / / 2687 / / kahAM te layA / lakSamaNa taka vyaurA saba kathA || taba vaha kareM bahuta zrAnaMda 1 kharadUSaNa ghara havA baMda ||2688 / / padmapurANa candranakhA prA thI nitya / putra saneha SaNu thocita // nita prati detI mAMna prahAra karatI sadA putra kI sAra 112686 / dekhyA baDA bAMsa kA kaTayA 1 putra ne dekhyA mana sahu ghaTabhI || kumara khaDaga kisa para calAyA 1 vana ku kATi kahAM uThi gayA / / 2660 // candranakhA ko rAma lakSamaNa se bheMTa agre dekhI suta kI labha / padmA muMDa kuMDala kI boya || rovaM pIrTa kareM pukAra / / 2661 / / dekhyA kuMvara khAI pachADa kisa durajana merA merA suta bhaI citta bhrama vicAreM eha / uTho putra kahA karo caritra / terI bATa joveM saba mitra / candrahAsa rAvasa meM khaDaga / tuma cAho liyo vaha mAMga || 2663|| yAM / candranakhA sira pITa gharaNAM / / vidyAsu kATi nija deha / / 2662 / / bahuri saMjhala kari bola mAta / dekhu meM kiraNa koSA ghAta // rAma lakSamaNa ku dekhe khii| ina merayA suta mArathA sahI || 2664 // dekhi rUpa so bhai Asana / dhanya vaha nAri jyAsoM e ratana // candramA rove tiNa dvAra sItA bhAya pUchI ti sAra / / 266530 kirA kAraNa tU rove gharapI kaho sAMca kAhe akhamI // candranakhA bolai tava dain| merA jIva ku mahA kucana / / 2666 / / mAta pitA mere ko nAhiM | aba meM gahI tumArI chAMha || je lakSamaNa mokU varaM vyAhu / tuma jAI samabhAvo tAhi // 2667||
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa nahIM lakSamaNa ne icchA karI | mAna maMDa bhaI vidyAdharI || afs vimAsa laMkA ko gii| rAmalakSaNa mana aisI bhaI / / 2668 / / jo icchaM thI candranakhA, lakSamaNa gharI na citta // kumati vicAra prati ghaNI, kavaNa nahe triya hita / / 2666 / / iti zrI padmapurANe saMbadha vidhAnaka 38 vAM vidhAnaka dhau caMdranakhA kA kharadUSaNa ke pAsa jAnA caMdrA pahuMcI nija bhUmi / kapaDA phADi macAI dhUma || khosyA kesa lagAI beha | nakhata saba dIlarI deha || 2700 || ravi kharadUSaNa meM gaI / sogavaMta tihAM bolata bhaI // pUche pati sAMcI kaho bAta to ku ki kahI avadAta // 2701 // jina varAMka terA kiyA suul| vAkA maraNAM zrAyA mUla // je yaha chipa cAi pAtAla | mAha ghera tAkU tatakAla / / 2702 / / caMdranakhA kahe daMDakAraNa / tihAM saMbuka gayA tapakaraNa || sUrajahAsa khaDara tihAM lahyA / raheM bhUmigocarI tihAM // 27033 256 merA putra unu mAriyA 1 mosUM ghaNI karI hai prANIyA // maiM to ghI karI pukAra / koI sahAya bhayo na tie bAra || 2704|| [ abalA vaha puruSa sarIra kaise unasoM huve dhIra // I saba rAkhana bahuterA karaghA / eka baTohI vihAM diTha paracA ||2705 | una mokU taba vaha khudAya merA sIla rahara pUrA bhAi // lavara kA kucita honA varaNa kocyA suNa bAta / paDha hajAra bhUpati saMghAta 11 2706 / / 'saha maMgala lasu Dora / hama gaya pAyaka ratha bahu aura || maMtrI mUMche ta maMtra maMtrI maMtra ko tirae maMtra | 12707 // bAraha varaSa kaMvara tapa kiyA / lakSamA zrAvata hI paga liyA || zivA kareM devatA dhase / vAsI judha kiyA kima vahA~ // 2778 // jI tuma zubhra karala kI bAta bhejo druta dazAnana pAsa ekaThA hoya sainyAM bahu kheya / taba tuma vAsa kare ||2706 / / juSa
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa rAvaraNa ke rAsa dUta bhejanA itanI suNi bhejA vihAM dUta / rAvaNa pAsi jAya pahuMta / / molaha sahala mRkaTabaMzA z2ahe / hAtha lori gama pAge paDe / / 2710 // dasa sira bIsa bhujA balavaMta ! candrahAsa khaDaga somaMta / / asakta bAraNa gadA tasu pAma / indra samAna vibhava bala tAsa / / 2711 // kharadUSaNa kA daMDaka dhana pahuMcanA kharadUSaNa beTA ke moha | bahuri uThA nArI kA choha // bar3e jhujhArU bar3e vimANa / daMDaka vana te pahuMce pAraNa / / 2712 / / suNyAM deva naMdIzvara jyAi / ke koI durajana caDha bhAva / / ke koI garuDa caDha AkAsa / rAmacaMdra ima boleM bhAsa / / 2713 / / dekhe dasa nAMgI talavAra / bAvataM dhanuSa saMbhAra / / sura jahAM sarakAta sauM bharA / eka manuSya vir3e tala marathA / / 2714 / / una astrI unake ghara jAi / kaho sakala vyorI samajhAi / / tA kAraNa caDhi lAe ghaNAM / atra sAvadhAna huvA hI vaNyA 1 / 2715 / / suNyAM savada sItA nija kAna / rAmacaMdra sulipaTI AMna / / bahuta sora kAhe ne hoi / kesarI siMgha dahAI koi / / 2716 / / lakSamaNa tava kara vInatI / tuma sItA saMga choDo matI / / lakSamaNa dvArA yuddha karanA inasU jAya karUM maiM yudha / meM hArU taba lIjyo sugha / / 2717 / / hAra jANauM taba pUra saMkha / taba kojyo tuma merA pakSa / / sUrajahAsa saDasa kara liyA / vajAvata dekAra taba kiyA / / 2718 / / utatai chuTTai vidyA vAraNa | barachI dharase gadA megha samAna / / golA golI pau~ anaMta / itata jhUTa bajAvatta // 2716 / / lakSamaNa ke lAga nahIM ghAva / vidyAdhara jhalai tiNa ThAva / / jaise kamala sarovara mAMhi / ase mucha muvi madhya tirAM hi / / 2720 // hAthI ghoDe parvata Dhera / par3I lotha sagalo vana ghera / / / jhUjhe subhaTa svAmi ke kAja | jina dhAna lAye kI lAja // 2722 // rAbaraNa kA mAgamana rAvaNa suriNa pAyo tisa bAra / pahuMcyo daMzakavana hai maMjhAri // rAmacaMdra sItA baiThAri / rAvaNa dRSTi sItA para DAri / / 2722 / /
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhumi sabhAcanya evaM unakA padmapurANa sotA ko dekhanA sItA kI dekhI chami gharaNI / te mukha gocara jAi na bharaNI // je sItA ke nakha kI kAMti / mrI nahIM maMdodarI gAta 12723 / / judha taNI gati gayo bhUla / upajI kubudhi maraNA anukUla // kareM soca sItA kima haru 3 meM to sIla mahAvrata dharU / / 2724 / / H socai barakhA varNa nahIM bAta || solavata TAloM ki bhAMti atha laga meM nahIM karI anIta / choDUM nahIM gharama kI rIta / / 2725 / / aba jo susarA koi / to agaloka pratho para hoi || jo maiM choDU sI nAri / to birahAnana sahUM pAra / / 2726 / / sI vi yA le jAuM / koI na samajhaiM merA nAMva // karaNagupti vidyA kA dhyAna karanA 26 1 karaNagupati vidyA saMbhAri / vidyA bolI bAta vicAri / / 2727|| rAmacaMdra sItA ke pAsa / lakSamaNa judha kareM vrana nAsa || rUsI hari kar3I ne gaNoM nahIM 12728 // saMkha nAda sabada maiM karU / tava tuma ApaNa cita maiM gha karake nAda taba Upari bhAi | lakSamaNa ema gaye samajhAi // 2726 / / jaM tuma saMkhanAda karo bharapUra / rAmacaMdra uThi jAveM sUra / / taba tuma tuma sItA hara le jAva! isa prakAra tuma karo upAva || 2730 // rAyaNa dvArA zaMkhanAda karamA arsat vAraNa bhayo aMdhakAra | siMghanAda pUragho vicAra // rAma kA lakSamaNa ke pAsa jAnA nAda karata raghupati sAMbhalyo / rAmacaMdra lakSamaNa DhiMga calyo || 2731 / / rAvaNa dvArA sItA haraNa khoTA huvA rAma ne sauMga / sItA le rovaNa kareM gauNa // puhupa vibhAga se baMTA calyo / nikale mani pApa vicAra na karaco || 2732 / / sItA kA bilApa sItA rAma nAma ura japaM / lauMcaM kesa deha prati // re pApI kaha tU hai koNa mokauM lenA cAhe jima pauna || 2733 / / jaTAyu dvArA AkramaNa roveM sItA pIrTa nija deha / jaTA paMSI prAkarma kare eha / / mAre coMca rAvaNa ke sIsa naSa sauMdha kareM bahu rosa / / 2734 ||
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 padmapurAsa casai rudhira rAvaNa ke mukhya / jaTA paMSI dIyo ati duHkha / / risa kari rAbaNa paMSI gahA / tor3I paMsa chedana sukha lahA 12035 // nAkhi diyo paDyo gharatI mAya / adhamuvA susaM tie ThAya // rAvaNa dvArA kheda karatA sItA dekha karata billApa / rAvaNa khuNe sIsa nija mApa / / 2736 // anaMtadIraja svAmI prarahaMta / tirApai liyo sIla iNabhaMta 14 kavaNa kubuSi upajI mocita / paranArI so bagAyA hita / / 27 3761 patinatA hai sItA satI / isake mana meM pApa na ratI / / choSTi rAja meM diyA sehaM / upanu barAma vicAra meva // 2738 / / yAne le laMkA meM jAuM / bina bAMchA maiM saMga na karUM / isakI icchA hove jaba / kala saMma milApa meM taba / / 2736 // mAhI to vaha putrI samAna / isa vicAra pahuto nija thAna / / lakSamaNa rAmacaMdra so kAI / tuma kyoM nAe vahA~ kuNa rahai / / 2740 / / maiM to saba durajana saMhAra / kharadUSamA ko mAryo DAra / rAma kA vilApa rAmacaMdra taba bole baina / siMghanAda suriNa bhayA kucana // 274111 rAmacaMdra phira pAye tihAM / sItA dRSTi pahI nahIM vahAM / / rasAya pazara dharatI para gire / sItAM sItA mukha te kareM / / 2742 // phATe vastra sira kesa khesoTa / gahyo dhanuSa kisa para kareM coTa / / vana beharu saravara pra vRkSa / kahIM na desI saratA prataSpa / / 2743 / / jadara paMkhI mArapa meM gayA / sAsa usAsa te bAhai mayA / / paMca nAma saMbhalAe kAna / jahA paMdhI kA cayA prAMna // 2744 // sItA tumate rahI kaThi / vaha to nAda sabada thA jhaThi / / hama ku tuma chahA deho du kha / vaThi prAvo dekho tuma mukha // 2745|| vyAkusa bhayA raghupati kA mana / sthana karata tatra bhramimo vana / / doi bhAI tIjI sItA saMga / bhayo vichIha jIva kA aMga // 2746 / / heryA bana herI saba khoha / rAmacaMdra ne vyAppA moha / / bahuta viyoga mayA tirA bAra 1 uThanahara saba khAyaM pAra // 2747] jaisA dukha raghu nai bhayA, kahA~ laga kara bAga : cita bharamthA tribhuvana gharaNI, malyA sakasa sAla // 2748 / /
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa iti zrI padmapurANe sItAharaNa rAmavilApa vidhAnaka 36 vAM vidhAnaka caupaI lakSmaNa kharadUSaNa yuddha lakSamaNa khaDadUSaNa soM judha kAyara dekha rahI nA suSa || sUravIra mana kareM ulhAsa / sura nara asura kareM kAra / 2746 / / virAdhita candrodika kA suta / vidyAvara senA saMjula || lakSmaNa ko kIyo namaskAra | vinayavaMta hai bAraMvAra / / 2750 // prabhujI mujha ko prAgyA dehu / durajana dala nASu kari behu / / lakSmaNa vidyAvara prati khuuN| merA parAkrama aba tU laheM / / 2751 / / dekha ju inakkU paralaya karU / khaDadUSaNa jama maMdira gharaM // fare va vismaya hoya / yA sama dUjA balI na koSa || 2752 // dhanya dhanya kari vinatI kreN| khadUSaNa soM je tuma laI / / saba senA bAkI meM haNU 1 apane cAroM adara gi / / 2753 / / vidyAdhara vidyA saMbhAli laDadUSaNa ke senApati kA kAla // vA sanamukha vidyAdhara huA 1 pAyaka so pAyaka laDi muvA / / 2754 ratha ratha TUTa gira pdd'e| hAthI sUM hAthI tihAM bhir3e || khaDadUSaNa vidyA saMbhAli / gardabha mukha kIyA tisa bAra / / 2755 / / 1 baDI dADha bhayadAyaka va aba maiM lesyU suna kA bera 263 kaka teM merA suta / // caMdranakhA digoI ta~ gheri / / 2756 / / aba tuma ko bheju jama pAsa to kU abara janama kI Asa || khaca calAyo kAtrika bAMNa 1 lakSamaNa ke lAgyo bhAI kAM // 12757 // lakSmaNa ko kharabUSaNa para vijaya lakSamaNa kaheM sukhi re tU gaMvAra | tU to gadahA kI urihAra || siMgha dah sarabhara kima hoi / ava tu zrAyA ApA khoi / / 2758 / / mAraco dvArA lakhaNa nai khaci / TUTayA chatra nisAna ratha paMca / / kharadUSaNa karatI gira paDyA | gahi taravAra bhUmi para paracA ||2756 // 11 lakhamaraNa sUrajahAsa saMbhAra 1 mAryA kharadUSaNa bhUpAla || jyU mAlI uDi jAMya bayAra hama saba senyA bhAgI hAra / / 2760 /
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa jItyA sakSamaNa jai jai thaI / puSpa vRSTi lakSamaNa para huI / / AyA rAmacaMdra ke thAna / dekhyA sobata citA bhaI prAna / / 2761 / / sItA nahIM dekhI tiNa Thaura / manameM ciMtA vyApI aura / / rAmacaMdra jagAmo jAya / pUchI citA khabara subhAya / / 2762 / / rAmacaMdra bole tiNa vAra / kima hI corI sItA nAri / / ke koI siMgha gayA hai khAya / ke chala kara le gayA koI rAya / / 2763 // lakSmaNa kA vilApa lakSamaNa kara bahota vilApa / kavaNa karma se bhayo maMtApa // vana maiM prAya liyA yAzrama / koI udaya bhayo azubha karma / / 2764 // ihAM va hai sItA kA haraNa / pAba nahIM to pUrA maraNa / / vidyAdharoM kA prAgamana virAdhita vidyAdhara tihA prAya / rAmacaMdra ke lAgyA pAi // 2765 / rAmacaMdra pUcha iha kauMna / inU kitahI te kIyA gauMna / / lakSamaNa naiM mahimA karI ghaNI / yA kI kItaM jAI na bhaNI / / 2766 / / mo kU kInI bahuta sahAya / caMdrodisa suta virAdhita rAya || lakSamaNa vidyAdhara sUkahI / tuma mItA kuTUDo sahI / / 2767 / / jo nahIM sItA kI sudha hoI / hama donyA meM bacaiM na koi / / cAroM prora mUta mecanA kanakajaTI kA ratanajaTI putra / ThAma ThAma paThAe dUta bicitra 112768 / / ratanajaTI suziyAM iha bola / rAma rAma kari pukAreM rola / / rAvaNa ke pAsa jAmA tihA~ jAi rAvaNa kU ghera 1 pApI lyAva sItA iNa bera / / 2766 / / rAmacaMdra tribhuvana jagadIsa / aba tU jAi nabAvo sIsa / / terI laMkA hoi viNAsa / ima bhAsa vidyAdhara tAsa // 2770 / / to tU jIvaMgA dina ghaNe / nAhIM to pauvata haNeM / / bhayo jujha rAvaNa sutihA~ / rAvaNa soca kara hai jihA~ / / 2771 / / isake sAtha senyA hai ghaNI : maiM ekAkI suaMsI vaNI / / mAyA soM sItA mRta karI / ratanajaTI iha pitA gharI / / 2772 / / yA kAraNa prAyo isa daura / sItA muI kari dukha prati jora 11 rAvaNa prateM lagAUM hAtha / vA ko bAMdha le bA sAtha / / 2773 / /
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAvaMca eja unakA payapurANa 265 re pApI rAvaNa buSi hINa 1 iha to bahana bhAmaDala kI cINa / terA kAdaMgA dasa sIsa / tor3egA terI bhujA saba bIsa / / 2774 / / rAdhA ne taba mArI bANa / ratanajadI taba par3ayA mamudra meM prANa / / paMca nAma kA sumaraNa kiyA / samudra tira bAhara prAiyA / / 2775 / / kapi dvArA dekhanA kapi parvata pari ubho bhayo / rAthaNa laMkA meM taba gayo / / virAdhita naiM hU~ kI saba disA / sIyA na lAdhI manameM saMsA / / 2776 / / saba phira pAye nIcI dRSTi / rAma lakhana meM vyApiyo prati kapaTa / / birAdhita na bole rAmacandra / pUrava bhava ke stroTe dRda / / 27773 / asubha udaya hama pAye duHkha / tuma mo kAhi na bAMsa sukha / / avara phire tuma cyArU desa / merA tuma mAnyAM upadesa / / 2778 / / sakala hamAre karma kI cAla / tuma ciMtA mata karo bhUpAla / / virAdhita bola vinatI kareM / prabhu apaNe saMsaya parihare // 2776 / / dIpa aDhAI duI jAI / tumako sItAM dehAM prAi / / / ika citA ika mana meM ghazI / tuma kharaduSaNa grIvA hapI / / 2780 // prasaMkA gaDha meM pahuMcanA rAvaNa kuMbhakarNa balirbata / bhabhISaNa indrajIta sAmaMta / / meghanAda meM basa apAra / kiSaMdapura sugrIva aMgada guNa sAra // 2781 / / kiSaMdapura nala nIla haNumAna / e tumasauM kari he ghamasAMna / ghalahu pralaMkA gar3ha lehu / saMva kumara nikAla ke dehu / / 2782 / / pavana bhAmaMDala vidyAdhara rAva / ve saba prAge haiMge prAva / / doya raya sabharAu bhale / lakSmaNa rAma pralaMkA cale // 2783 / / Ai pralaMkA gar3ha le liyaa| caMdranakhA suta kADhika diyA / dhe pahuMce rAvaNa ke pAsa / rAma kahe bhalo vanavAsa / / 2784 / / sItA vina sava desa ujADa / rAmacaMdra citavaM upagAra / / zrI bhagavaMta kA tihAM deharA / pUjA karI bhAva subaga // 2785 // paSTa dravya sU pUrNa pAya / dukha saMtApa gae vilAi / / / haraNa vidha raha pralaMkA mAMhi / sItA kAraNa cita karAhiM / / 2786 // asubha karma parabhAva te, vAdhI citA besa / / jo kachu lisyo lakhATa meM, tAhi ga kuraNa peta / / 2787 / /
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa iti zrI parapurAraNe sotA viyoga vidhAmaka 40 vAM vidhAnaka caupaI rAvaNa kI sItA ke samakSa garvokti ratanajaTI kAMpardhata visAvaNa dekhe dakSisanako citta / / maMda cAla se cale vimAMNa / rAMdhaNa khagyA kAma kA bAraNa / / 2788 / / sItA prati bole prAdhIna / mukha dikhAvo mokU paravIna / / je mokU darzana nahIM deha / mere praar| chuTeMge abeha / / 2786 / / tuma kAraNa prAraNa mama jAMhi / iha to pApa sagalo tuma thAya / / tapasI kahA rAma lakSamaNA / tinakA dula mAnai mata gharamA / / 2760 / / kahAM ajodhyA tinakA dharaNI / vanameM rahUM tapasI rUpa khudhyA ghazI / / maiM to narapati saka samAna / icho so pAvo mana mAMhi // 2761 / / sarva prazbaI para hai tuma rAja / karo bhoga manabaMchita kAja / / je tU merA korA sira meM dei / to mai manateM tajU saneha // 2762 / / solaha sahasra rANiyA majhAra / tujhe paTarANI karU siradAra 11 tumakU' phera dikhAuM sumera / dekho yaha sAgara yaha phera // 2763 / / eha sukha dekho chaMDo soga / rAjariSa kA bhagato bhoga / / sotA kA karArA uttara gItA kahai suNare pApISTa / je tU khoye khoTI draSTa / / 2764 / / je tU pharase merI deha / hyU' sarApha tU hogA beha / / paranArI bhagata ne mUDha / par3e naraka dukha sahai aTUTa / / 2765 // mere rAmacaMdra kA dhyAna / una dina tasakSaNa tabo parAMNa / / rAma binA jitanAM nara aura / merai tAta bhrAta kI Thaura / / 2766 / / hasta prahasta kharadUSaNa kA loga / cAlaketa mahAkheta ke mana soga / / giravA narama bhUpatti mile prAi / kharadUSaNa tihAM mujha rAI / / 2767. / rAvaNa nikaTa prAyaka mile / kharadUSaNa kI suNI para jale / / guNa grIvAhara racha bAga / tihAM phala phUla rahe the lAga 132768 / / mazoka vATikA meM sItA ko rakhamA masoSa vRkSa tale sItA rAkhi / candranakhA binaya sahu sAli / / saradUSaNa saMbUka ko mAri / hameM patAla se diyA nikAri 2766 / /
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdhava evaM unakA pamapurANa camamatA kA rAvaNa se nivedana rAvaNa candranakhA ne kahaiM / tujha upAya e kala lage / etA saba tujha bhayA upAya / mAraghA varadUSaNa sA rAva / / 2830 / / gAMva desyAM tU baiThI khAha / apaNa tana mana rAkho ThAMha / / aMsI. kahU~ aMtahapura jAi / sejyA pohe vyAkula kAi // 2001 / / maMdodarI dvArA zravaNa se pUchanA evaM rAvaNa kA uttara maMdodarI pUcha kara AH / ducite * * 'e tuma rezi / / rAvaNa kahai sItA kI bAta / hari lIyo vAku iNa bhAMti / / 2802 / / kharadUSaNa saMbuka kumAra / lakSamA ne ve mAre sari // avalokinI vidyA ne pUcha / vana mo batAI sagalI muhma / / 2803 / / maiM bAkI sItA ko harI / vAhi vichohA kata kI paDI / / vAkaM rAma nAma kI jApa / atnapANI bina mahai kalApa // 2804 / / besI catura dUtI jo hoi / vAkU jAya samajhA koi / / mo satI jo mAna rati / to mere jIya kI miTa cita ||2805 / / vA bina e jAta haiM prANa / sudha budha muji gaI saba svArA // maMdodharI mana kare bicAra / karU upAva to bace bharatAra / / 2806 / / dUso kA sItA ko samajhAne kA asaphala prayAsa hunI sughaDa vicakSaNa nAri / thA ko tatakSA lahe hakAra / / mItA ne samajhAyA jAya / annapANI jo aba hI sAya / / 2807 / / gavaraNa tIna khaMDa kA dhapI / rAma lakSmaNa tapasI muragI / / unake kAraNa kyA itanA duHkha / karo bhoga bhugato maba sukha / / 2808 / / dutI calI grIvAraka ThAva / sobhA dekhI naMdanavana bhAva / / bhale vRkSa bela bahu vaNI / nAmAvalI na jAye giraNI / / 2006 / / chandraloka sama upayana banyA / mInA sabada pramopha tAla sunyA / / A mukha rAma nAma kA jhyAMna / tAka citta na prArya prAna / / 2810 / / mRtI jasa rAvaNa kA gAya / karai nazya bAjina bajAya // saugana ta na dekha siyA / prati pativratA janaka kI dhiyA / / 2811 / / dutI dUta karma saba kiye / sItA ke kA nAhI hie / / hAva bhAva dikhalAye ghane / mana nahiM mAne sItA tane // 2812 / /
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 dUhA dUtI phira AI sabai kiye bahuta upacAra | satarA karatAra su, kavara DulAvA hAra / / 2813|| caupaDa rAvaraNa kI vyakulatA rAvaNa se dUta kahe vayA sotA to khole nahIM nayaNa || ana pAMNI taji liyo saMnyAsa 1 UMce nIce leta usAsa // / 2814 / / padmapurANa bahuta bhAMti samajhAyI tAhi / maMtra maMtra kachu lAge nAhi // sugI vAta rAvaNa akulAi / hAtha masalakara bahu pachAi // 12815|| SiNa bAhara biNa bhItara jAi / tA ke citta kachu na suhAi // bhramyA citta saba sudha vIsarI / cinA miTe na eka gharI // 2616 / bhabhISaraNa vyAsa maMtrI te DAya | baMTi mato iM bhAMti upA! mastriyoM dvArA vicAra rAvaNa kyA le vibhala huyo / vAko kachu bheda na pAiyo / / 28 17 / / subhana maMtra maMtrI ima khai| kharapA ke soga meM rahe || iha Azcarya vicAraM kharA / bAraha vara saMbuka tapa karA / / 2818 / / sUryahAsa khaDaga taba lAyA / lakSmaNa nai pala hI meM gayA || ve donyu the merI vaha a~sA mAraya china mAMhi / / 2516 // tA kAraNa rAvaNa dukha varaM / ammA citta sudhi budhi bosa re / / paMcamukha dUjA maMtrI kahai baina / gavA ko isa vizva nahIM caina || 202 // lakSaMmaraNa eka kharadUSaNa dala ghraaN| una to saba senyA na hanyAM || kharadUSaNa mAryA saMbUka / tAteM hoi rahyA hai mUka / / 2821 / / saha zrAmatI tIjI maMtarI / unato samabhi bAta kahI kharI || yazvagrIya pratinArAyaNa huA / supratiSTha nArAyaNa ne Syo kiyA / / 2622 // zratra aha lakSmaNa hai prati balI / kharadUSaNa kI senyAM dalI // mArka senyAM juSTata na dAra rAvaNa ke mana isa vicAra 32823|| / cAMcA maMtrI bolaM vinayavaMta vaha to rAmacaMdra su milyA usakA mitra balI hanumAna / rAmacandra soM mili hai mana || to laMkA TUTa hi ghaDI / aisI bAta citta meM gharI 2825 // virAdhita vidyAdhara balavaMta || vAkA hita sugrIva soM milyA / / 2824
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAnaMda evaM unakA padmapurANa sugrIca rAja bhraSTa jo kara / laMkA pari hathanAMlA gharaM / / sUra subhaTa rA ciTu pora / sugrIva gaja chuDAyo Thora / / 2826 / / vidyAdhara ika kivaMdapura gayo / tArA rANI supAsakta bhayo / mugrIna diyo desa te kAdi / sUraja ke suta ciMtA bADhi / / 2827 / / bahuta soca duhaM dhAM vaNI, nisanAsara yaha dhyAna 1 // rAmacaMdra sItA dharaNI, daNai kahA praba prANi // 2828 // iti zrI padmapurANe mAyA pukAra vidhAnaka 41 vidhAyaka caupaI rAma sugrIva milana kipaMdha nagara pUraja rama bhUpa / tAko putra sugrIva svarUpa / / mArA rANI tAka paTavaNI / nagada putra banna sobhA ghagI / / 2826 / / mugrIna daMDaka ghana mAhi prAya / dekhI lotha par3I tiraNa ThAya / / baTohI pUcha supyo saba bheda / bhanI soca mana meM akheda / / 2837 / / mere mana icchA thI aura / kharadUSaNa jhujhyA ima Thaura / / aba hUM manA kavaraNa sU' karU / rAbaraNa kI saraNAgati parU 112831 / / bahuri vicAra kara sugrIva / jo mokU bAMdha dasa grIva / / rAmacaMdra soM jAkara milu / to maiM rAja lahUM niramalU / / 2832 / / sAta kSohaNI danta sugrIna ke saMga / jAke bhayo rAja meM bhaMga / / rAma lakSamaNa paM gayI sugrIna / kari DaMDota navAI grIva / / 2833 / / malina kapa sugrIva kU dekhi / pUcha raghupati tAhi vizeSa / / rAma ke dvArA suproSa ke sambandha jAnakArI pAnA virAdhita sUpUchayo viratAMta / sugrIva dukhita hai so kahi bhAMti / / 28 34 / / virAdhisa vacana kaha samajhAya 1 kiSadhapura nagage kA rAva / / mAyArUpI vidyAdhara evA nAya / sugrIvarUpa aMtahapura jAya / / 2835 / / tArA rANI kara vicAra / iha to hai pravaraM praNuhAra / / kiMkara taba hI lie bulAya / kahI baiga sugrIva pai jAi / / 2836 / / vana krIDA kU bhUpati gayo / mere mana eha saMsaya bhayo / / kikara dozyA vanaha majhAra / ducitA dekhyo bhUpa tiraNa bAra // 2837 / /
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27. papapurAta socaM nRpa kikara kUdekhi ! aMgada gayA mera dakSaNa viseSa / vAkU lAgaM kachu ika bAra / to ihai mAyA isa vicAra // 2838 / / kai mana kuvara bhayo vairAga / diSyA sehe maha kutyAga / ke tArA rANI dukha diyA / yaha kAraNa hUM duzcitA bhayA / / 2836 // pahuMcyA kiMkara vinatI karI / prabhU calo uThi yA hI ghaDI / / eka acaMbhA dekhyA grAja / tuma sUrata koI pAyo rAja / / 284711 aMtahapurI kiyo paravesa / rANI tumasauM kiyA suMdesa / rAjA aAyo nagara majhAra / daravAne rokyA tiNavAra // 28411 // bhaTaka bacana mukha setI hai / rAjA ghasyA tihAM yaha laha / / mapaNI sUrata dezyA aura / donubhUpa kareM tihAM sora / / 2842 // maMtrI soga gara ! gaTa prata rAra pada diyA / ve donyu napa diyA nikAla / bADhI mana meM citA jAla / / 28433 / jaba laga samajha par3e kachu nahIM / taba laga rAja tumArasahI / / virAdhita dujAi haNamaMta / unai na pAyA inakA maMta // 2844 / / e donyu eka uNihAra / inakA nyAya nahI niradhAra // rAma dvArA suprIma ko rAbavenA rAmacaMdra kI kipA maI / sugrIva bhUSa ko upamA daI / / 2845 // tumAre dusamana ko mArI Thaura / apaNo kImyo rAja bahori / jo na sudhAroM TherA kAja ! to maiM diSyA lesyu prAji // 2846 / / dhiga ghina iraNa saMsArI gaita / tA kAraNa aisI viparIta // jasA duHkha tujhaM tasA mohi / hUM aba desa mAdha yo lohi / / 284711 tU bhI karo hamArA kAma / sItAM suragAno ThAma // kahai sugrIva sAta dina mAhi / bAkI mRdhi pahuMcAUM pAhi 12848 / / sAta divasa meM jo mohi kAma na karoM / to hUM agani mAhi jala maI / / bhejyo dUta viTa sugrIva pAma / bahe car3hi pAyA judha kI prAsa / / 2046 / / donu tarapha vAraNa puSa bhayA / sugrIva gakSa mAri ghara gayA / nirbhayavaMta te gayA aDola / hyo sugrIva tyA phira bola // 25 // rAmapAsa ika dUta paThAi / merI madada karo jo prAya / / sugrIva kI vijaya una to mAri kiye cakacUra / mo sU judha bhayA bharapUra // 2851 / /
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM unakA padmapurANa rAmacaMdra senA bahu joDi / viTa sugrItra pari donI doDa // afa doSa nakha zrAi | bAjA mArU sabai bajAi 112852 / / / donyU choDe vidyA vAMNa / bahulAM kA ur3a gaye parAM rAmacaMdra bhaya kareM na gAta / viTa sugrIva laDe isa bha285399 sugrIva rAja pAyo phira deza bahuta AnaMda sukha lahyo naresa || rAmacandra kA mahocheka kiyA / teraha kanyA bheTa lyAiyA 22554 / / suprIva dvArA teraha kanyAo ko bheMTa meM benA candrAbhAna hudA zAhirI ko pratadharA nAma caDapI zrIkAMti suMdaravatI candrasama krAnti / / 2855 // manobAhanI cyArU sirI / madanotsavA guNavaMtI kharI // padamAvatI nivatI bahurUpa / guNa lAkSya prati disaM anUpa || 2656 / / pugya saMjoga milI e nAri / rUpa lakSaNa guNa agama apAra || rAmacaMdra kuM kari iMDota / sagalAM vinatI karI bahota || 2857 / / 271 desa desa ke Aye rAya / koI nahI hama tuSTaM zrAi // tumArI sevA hama kari heM bhalI / bahuta bhAMti hosI mana rasI || 2858 / / zrI rAmacaMdra punavaMta gharama zravatAra haiM / punya guNa bala rUpa lahyo bharaNapAra hai / / kanaka varaNa kAminI ke mana cAva hai / harI ju sItA nAri asubha para bhAva hai / / 2856 / / iti zrI padmapurANe viTa suprIya vidhAnaka 42 vidhAnaka caupa kanyAoM ke hAva bhAva tAla mRdaMga bajA dI || no tana tAna se cAra varaM / / 2860 / / adhika soca sItA ko nitya // kanyA sakala parama paravINa kaI gAyeM kaI nRtya ju kreN| rAmacandra kA DulyA na citta kAMnI hAva bhAva bahu kiyA rAma lakSmaNa bole ti bAra / vana ke kachu na AI hiyA / / 2661 / / sugrIva apatu kAja saMvAra / / parI sukha kI mAneM ruci / sItoM kA Rtu kareM na soca / / 2662 / /
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 papapurANa rAma lAnara kirAjapura jAI : suproma meM Ata kahI samajhAi / / sugrIva prAya caraNa kU' nayA / pramujI moha rUpara kIje dayA / / 2863H / prasa sIsA sudhi lyAU nohi / taba maiM karUM tumArI setra / / rAmacaMdra mugrIva sU kAhaiM / iha maMmaya mere mana rahai // 2864 / / moha phaMda meM bisara mayo sUtra / prana meM prasI thApu budhi / / dvArA mAtA prApti kI kathA jyauM akSadatta nai mAtA lahI / tArA isa munivara ne kahI / / 2865 / / jakSadasa kima pAI mAi / te viratAMta kaho samajhAI / / aMjana nagara bhUpa tihAM yaza / gajalade nAri unama pakSa / / 2866 / . yazadatta vesmA ke greha / deva kautiga dharai saneha / / damaMtravatI tAkai nija base / jakSadatta-tAsUnita haMga // 2867 / / tArAyaNa munivara yaha dekha / jakSadatta samajhAyA preSa / / iha to tujha mAtA parata / kahA pragyAMna mayA dattadakSa 2068 / / kuvara bhaNaM kaise iha mAta / vyorA subhASo te bAta / / munivara kahaiM mRtakaksI desa / kanaka mahAbana suNa upadema / / 266 // dharaNI nAma tAsa kI nAri / ghanadatta puSa liyo avatAra / / damaMtravatI vyAhI prastarI / rUpa lakSaNa soM soma kharI / / 2870 / / knadatta bAlyo lAda jihAja / damaMtracatI ne sauMpI lAja // ratnakayala de tisako gayA / damazyatI sugrama sthita bhayA / / 2871 / / sAsU susara daI nikAla / utpalakA saMga dInI nAri / / rovata paralI sAha kI bahu / kopa na maiThana deva kahUM // 2872 / / viNajAra saMgi dukha sauM jAI / banaphala kabahu bhojana khAi / utpala dAsI bhayaMgama usI / deha choDi jama maMdira pasI / / 2873 / / rahI akelI dusita ghaNI / asubha karma te presI vaNI / / bhayo putra prati ciMtA karI / meM to susa anamyau isa ghar3I / / 2874 / / je rAto pAlU kiha bhAMti / ranakavala meM lapeTI rAti / / jamarAya ko dIyA pUta / jaladatta nAma saMyutta / / 28751 // maMtravatI ko dIyA dAma / vaha to rahe vesyAM nija ThAma / / je terai mana prAva nahIM / ratnakavala gAMTha kIDI meM sahI // 2876 / /
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaM evaM unakA padmapurANa 273 janadatta muriNa doDiyo turaMta / ratnakavala gaThaDI meM bahumaMta / / mAtA sUpUchayA saba bheda / manateM kumati bhaI saba cheda / / 2877 / / dhanadatta setI bhiliyo kumAra | bhayo bhAnaMda sakala paravAra / / igA vidha tuma kauM sItA milaM / sUra mubhaTa bulAiyo bhale / / 2878 / / cAroM ora sItA ko khoja dopa pravAI meM saba Thaura / begAM jAi karo tuma daura / / jahAM sItAM dekho tuma jAi / tihAM kI khabara begA dho grAma / / 2876 / / dema desa ko narapati gae / sugrIva bahuri caraNa ko nae / / pramujI mokpAgyA hoi / maiM bhI thAnaka soSu koi // 2880|| baiThi vimANa calyo sugrIva / kAbru parvata kI prAyo sIna !! ratanajaTI vidyAdhara tihAM / pharaharnA dekhyA mejA vihAM // 281 iha kisakI zujA pharaharAi / utara bhumi tihAM dekheM prAi / ratanajadI harapyA tasu dekhi / iha koI hai durajana bheSa 2882 / / ratanajaTI aura sugrIka kI bheMTa sugrIna bhUpa pUcha ratanajaTI / te kahi rAvaNa sItA hrii|| maiM bahu terA kiyA upAya / tA te koI na lAgI DAva / / 2853 / / gama kA nAma japaM zrI siyA / dukhita bahuta janaka kI dhiyA / / suni sugrIva ratanajaTI lyAiyA / baMThi vimAraNa rarAma diga grAzyA / / 2884 / / ratamajaTI dvArA saMkA kA paricaya ratanajaTI kIyo namaskAra / bAna makala bhApI giradhAra / / . rAkSasapura isa sAyara mAMhi / sAtasa jojana cauDAi jAhi / / 28 5 / / eka bIsa jojana kI laMbAI / trikuTAcala nava jojana cauDAda / / pacAsa jIjana kI uMcAi / vA sama gaDha nAhI kiNa Tha / / 2886 / / tIsa jojana ke laMkA pher| rAvaNa kubhakaraNa jyumera !! bhabhISaNa se durajana saba hareM / indrajIta meghanAda bala pareM / / 2857 / / paMdrahasa kSohaNI dala saMga / iMdrAdika kiyo mAna maga // yasa nagara basa tA pAsa / murvA sumerapura mahilAdapura bAsa // 28 // jodhapura haripura sAgarapurI / madhAsura tihA nagarI / / rAmaNa sama bhUpati koI nAhi / aise vapana suNa naranAha // 2886 / /
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa bhaisI paIja kahA tuma karo / sItA taNo soga priho|| bhavara vidhAho bhugato bhoga / kahA karo tuma itanA soga / / 2867|| rAma kaha~ sItA vina praura / kas nAri prANana ko Thaura / / rAyaNaka bhejU jamaloka / rahai sadA laMkA meM soka / / 2861 / / jAMbunava maMtrI kA kacana jAMbunada maMtrI kahai cayana / apane mana rAkho cana / / sItA kisarpa mAraNI jAi / ravi samAna tapai rAvaNa rAya / / 2862 / / jaise baMdara mora ke kAja / vyAkula bhayo choDi saba rAja / / maise tuma bharamaho rAma I jiha bharamyA kA sara na kAma ||2863 / / baMbara mora kI kathA pUcha rAma baMdara kI bAta / usakA mora gayA kiMha bhAMti / / banA naMdI cainapura nagara / sarva ruci rahe nAMbhI sagara / / 2864|| guNa pUraNA bAkI astarI / vinamadatta janamyA subha ghaDI / / graha lachamI paraNAI nAri / jovana baisa sukha bhoga majhAra // 2865 / / visAlabhUta dvija soM bahu prIta / grahalachamI bImArI vipIna | dvina sau kahI vinayadasa kumAra / hama tuma sukha mugata saMsAH / / 2866 / / bAhAe mana meM pApa vicAra / vinayadatta ko legamA praraNa majhAra / bodhi neja sauM UMcI DAri / phira Ayo vinayadatta ke dvAra // 2867 / / graha lachamI jaNAI sAra / maiM mArayA terA bharatAra || donyU khusI huaA mana bIca / visAlabhUta kIyA karma nIca // 2868 // dayA na samajhyA mArapo jajamAna / jisapa letA nita uThi dAna / / chudara seTha kA vana meM gayA / vAhi tara tali ThADhA bhayA / / 2816 / / UMce kU dekhyA vinayadatta / cacyA DAla pari dayA nimitta / kholi diyA sarba ruci kA patta / vA pahuMcAyA ghara jutta / / 2600 / / brAhmaNa suta bhAjyA taji desa / seTa pare napAI baTTa bhesa / / nautana janama putra kA bhayA / dara ke hAtha sumora uDi gayA / / 2601 // rAjakumara meM pakarayo mora / chupara kara pura meM prati sora / / vinayarA pratai huMdara ima phahai / mo setI tujha prANa e rahai / / 290 215 merA mora kuvara ne grahmA / aba vaha terA mAna haa|| merA mora chuddhAya de mo hAya ! maiM to bhaSA kiyA tuma sAtha / / 2603 //
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanda evaM unakA papapurANa vaha to bhapati yaha vANyAM hu~dara / kaise mora lahai vaha bhagara / / vinayadatta bole tiNa bAra / huM vANyA iha rAjakumAra ||2604 / / kase kahUM rAja moM jAi / aura mora leha mana lyAi // vaha to mora phiraNe kA nhiiN| eha bAta hama tujha soM kahI / / 2605 / / paisA kavaraNa balI hai sUra / rAvaNasyo sarabhara kara pUra / / lakSmaNa kA krodhita hokara nizcaya prakaTa karanA itanI suzi lakhamaNa kopAi / jo rAvaNa meM vala adhikAya // 2606 // to kyU una corI na la / vA kubuddhi maraNa kI bhaI / / kAyara Dara napusaka loga / cora anyAI mArne dukha sopha / / 2907 // kSatrI Dara marane kA kreN| nipacaya jAya naraka meM paDe // aba lo rAvarA pA balavaMta / dana maiM jaba laga balavaMta // 2608 / / kehari kI naba suNa haMkAra / niramada hU~ nAsai tiraNa vAra / / lakhamaNa kahe iNa pari upadesa / rAjasabhA meM suNyo naresa / / 2606 / / kusumapura nagraprabhA sa hai| abhumA triya nirima sukha lahai / / prAtmasaMzi tAka suta bhayA / ika dina vana krIr3A ko gayA // 21 // prathamasena kA darasana pAya / seva karI bahu mana bagha kAi / una tapasI curA ika diyA / sarva guraNoM kA paracA kiyA / / 26111 // rAjA kI rANI ahi DasI / gAruDa guNI jur3e muraNa basI / / auSadha jatana laga nahi kAi / prAtama zakti rAjA paMjAi / / 2612 / / nurA ghoha liyA paMca nAma / isI thI jyAcetI nRpa bhAma // rANI kA viSa utarA suNyA / rAya taNA mana rahasyA paraNAM // 2613 / / prAtmazakti ko diyA bahu sAja / bahuta vibhava para mAdho rAja / / kucha lachamI gaDI thI kahAM / khodaNa gayA prAramasakti tihAM // 2614 // majagara lekari gayA pAtAla / dekhi Soha tihA~ pasyA muvAsa / / ajagara ne mArI phauMkAra / uThe silA mAracA tiha vAra / / 2915 / / liyA dravya sarSa una jAya / hama sItA choI kiNa bhAya / / maiseM una prajagara * iNyA / taise hama mAreMge rAvaNA // 2616 / / maMkA kari haiM bakacUra / hama prAgai kAhA rASaNa sUra / sakala bhUpatI gose vayaNa / suNoM prabhU rAkho citta cana / / 2617 / / vIpa pAtakI anaMsavIrya jinesa / rAvaNa ne pUche bahu mesa / / tIna paMjIte saba desa / bhAgyA mAna sakasa naresa // 2918||
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 padmapurANa aSaNa ko mRtyu ke sambandha meM bhavizyavAraNI merI bhAva kavaNa hai hAtha / byorA sU kahie jina nAtha / / zrI bhagavaMta kI vAMnI huI / koTi silA uThAva jo koI / 2616 / / vAma kari hai terI mIca / nisace jAgi bAta mana bIca / / kamana dvArA zilA uThAnA jo tuma silA uThAvo jAi / to rAbaNa kU mAro bhAi / / 2620 / lakhamaNa kahai uThAUM silA / taba mo pauriSa dekhA bhalA / / sugrIva sAtha nupati saba cale / sAji bimariNa sauMja mau bhale / / 2621 / / rAma lakSamaNa vimAraNa pari baiThi / pahuce koTi silA ke haiThi / / parama nisA gaI silA ke pAsi / tihA hoDa bhivapura kI prAsi / / 2922 / / namasakAra kari bAraMbAra / mATha midha guNa paDhe saMbhAra || bahuta vinaya soM pUja cinema / munisuvrata pUniyA naresa // 2623 / / lakSmaNa pavadhA paMca prabhu nAma / milA uThAI lAI tima kAma / / jojana eka silA uccaMta / maTha joyaraNa cakalI dIpaMta // 2624 // daza jojana kI haiM laMbAi / lakSamaNa tatakSaraNa laI uThAi / / jaMghA laga pahUMcAI mAna / bahura parI taba vAhI zrAna 1 // 2625 / / jaja deva dadabhI bhaI / e lakSamaNa nArAyaNa maI / / nala ru nIla ana mugrIva / saba meM matA maiM gAhI nIMva / / 2636 / / bahari narendra kaI pa. bannI / kathA nArAyaNa kI taba clii| sAta nArAyaNa grAgai humA / tiNa thI pratinArAyaNa muvA / / 2627 / / keI kahai ina uThAI silA / rAvaNa kailAsa uThAyA bhalA / / koI kahe rAvaNa vidyA sahAi / hama lahai vidyA leDa ucAI // 2628 // ina uThAI dehI ke bala / lakSamaNa mahAbalI bhU maTana / / koU kahai e donU bhAta / rAvaNa kA dala kA na jAta / / 2626 / / e usako jIta kisa bhAMta / aMsA karo donU ghara sAta / / rAmacaMdra paM bhUpati gae / rAma kaha kIle kima pae / / 2930 / / gi balo laMkA pari prabaM / rAvaNa mAri dAhoM gaDha sabai / / kaha bhUpa suNo tribhuvana rAya / jaba vaha sItA dei paThAi // 26311! to kIje kAhe kU judha / hama vAkU samajhA tuSa / / bhabhISaNa jJAnavaMta parameSTa / dayAvaMta hai samAkita draSTa / / 2632 / /
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA padmapurANa tAsU kahI bAta samajhAi ho kahai hai rAvaNa naiM jAi // rAvaNA ke sIlavrata kI Teka / zraraNa bAMchita kima taje viveka / / 2633 / / simA tumhArI degA prANi | bhejo dUta koI catura sujAM // pavanaputra balI haNamaMta sUravIra mahAbala zrananta / / 2634 / / jo vaha jAe to gAne 'yaa| zrI paMgA ! lipA patra vivarAM sUM bhalA / druta leI tatakSapa calA / / 2635 / / iti zrI padmapurANe lakSamaNa koTi silA utakSa pA vidhAnakaM 43 va vidhAnaka hA rAmacaMdra lakSamaraNa sabala paradukha maMjayA hAra // koDasilA uThAi kari, pragaTa bhae saMsAra / / 2936 // caupAI zrIpura nagara rAnA hunumAna / sarva sukhI parajA tiraNa ThAMma // nagara sIma kachu jAya na giTTI / svargapurI kI mahimA balI / / 2637 / / anaMga kusamA kharadUparaMga putrI / dakSiNa mAMti phurakai kharI // laMkA se vrata kA grAgamana 277 naramaMda dUta laMkA taiM Ai / saMbuka dUSana kI kahe samajhAya // 228 // rAmacaMdra lakSmaNa dou vIra sItA nAma triyA una tIra 1 akSamatA ne mArA saMbUka / khaDavUSaNa bhI hayAM acUka || 2666 // / senA jur3I narapati ghane / nAMmAvalI kahAM laga mile || aisI bAta aMtahapura sugI roSa haNumAMna saba dUMgI || 2640 / / anaMga kusamA saba parivAra bhaI surakhA khAya pachADa | porTa hiyora khosa phesa hA hA kAra kare bahu bhesa / / 2641 || pI bajavA aMna kokilA | aMmA sabada upoM kA nIkalA || vaise bhImagocarI karaNa hA viSa pragaTa bhae bhara jaurA / / 2642 / / khaDadUSaNa sA mArayA rAya kare soca prati dukhita mayAya // zrIbhUta sugrIva kA dUta : gyAnavaMsa pratibala saMjuta || 2643|| kavA kAja prAye tuma duut| sA kArija karaNa bahuta // hanumAna ko kari namaskAra / pavanaputa bole ti bAra | / / 2644||
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 padmapurANa kari joDi kari bole dUta / nirabhaya vacana kahai adabhUta || kiSaMdapura kA rAjA sugrIva mAyA rUpI viT sugrIva || 264531 rAna liyA sugrIva kA chIna / sugrIva Apa kiriyA AdhIna / / rAma lakSamaNa bhUmigobarI / ti jAi vIragatI karI / / 2646 / / rAmacaMdra kA darasana pAya tiNa su bheda kahyo samabhAi / ' mero du:kha dUri karo tuma dUri / kAMma karo karuNAM bhari pUra / / 2347 / / biTa sugrIva dUta dou jutte| bahuta subhaTa doU ghAM kaTe // rAmacandra ne mArayA cora / sugrIva ne dIyA rAja bahori / / 2648 // iha suriNa hanumAna zrAnaMda / dhani dhani puruSa rAjA rAmacaMdra || para dukha bhaMjana haiM zrIrAma / koTisilA uThAI lakSmaNa tAma / / 2646 // F unakI sItA kiyA hI haro | tie thI khabara tuma koI nIkalI // hanumAna suriMga prastuti kreN| kula kalaMka sugrIva ke hare / / 25 / / 1 maMDalA sugrIva kI dhiyA / pitA rAja suNi haravA hIyA || AvaramAna dUta ko diyA / ucita dona baMdIjana lIyA / / 2651|| sugAta duHkha samA bujhi gayA / bojA bAja badhAvA bhayA / / hanumAna dvArA rAma ke darzana karanA hanumAna senyAM le varaNI / baiThi vimAna sAMbhA prati vaNI / / 2652 / / ghoDe hastI ratha sukhapAla | lAge kanaka ratana bahu lAla || rAma lakSmA darabana nimitta / kiSidhapura prAye hanumaMta / / 2353|| koDi silA kA sunyA bakhAna / anaMtavorya kA vacana pramANa || ye gavasa kA kari haiM nAsa hU~ sevA karihaM uga pAsi / / 2654 / 2 kivaMdapura kI samarAI galI sugrIva bhUpa mAne ati ralI || ghari ghari bodhI baMdaravAla / ghara ghara chAye hATa bAjAra ||2655 / / bahuta loga lagavANI cale / jAya kari hanumAna su mile || hastI para hanumAna kumAra / senmAM calI nagara makAra / / 2656 // sighAsaraNa baiThe rAmacandra / lakSamaraNa pAsi so jimacaMda sugrIva nala nIla baiThe tiNa pAsi / virAdhita maMgada aMga suvAsa / / 2957 // bahuta narendra sabhA meM khaDe / sUra subhaTa mahAguraNa bhare // chatra vara raghupati sira kare / vadanahI joti sobhA prati TareM / / 2656 / / svAma kesa noSaNa prati varaNe / nAsA kapola virAje ghara || rakta uSTradaMta chavi kuMda hIrA joti kAphI buMda ||25||
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ suti sabhA evaM unakA punaga hayA kaMTha mujA sobhaMta / udara kamara kedri kI aMta // kadannI jaMtra kamala se ca / nakha kI joti jaisI sasi karaNaM / / 2660 // ravi pratApa zazi kI jyoti / hanumAna ko darzana hota // rAma kA hanumAna ko gale lagAnA caraNa kamala baMde haNumanta / rAmacaMdra bhae kRpAvaMta / / 2661 / / kaMTa lagAi sanamukha maThAi Adari manohAri bahu bhAya // E pavanaputra dvArA prastuti 276 I rAma nAMma tribhuvana AdhAra / / 2663 // pavana pUta bole kara joDi / prabhU tuma guna kA nAve vori / / 2662 / / jaise ratana samudra meM ghane te guraNa jAya na kisa paiMgiNeM || tumAre guNa prabhU agama apAra tuma jIyA barabara malecha / bakAva siMghodara rAjA ne jota / pitA vacana daMDakavana meM lahyA sUryahAsa / saMdhuka khaDadUSaNa kIe nAsa // prati sugrIva vidyA betAla | tuma kU deSi bhAjyA tatkALa 142665 / 1 parapaMcI ku mAramA Thora / sugrIva rAja dIyA bahora || kiraNa hI pAsa na huvo nyAva / satakSaya kIyo tuma upAya / / 2666 / / dhanuSa ko kha~ci // / kI pAlI rIta / / 2664 / / - kahAM lo dharaNoM tumArA upagAra / iha jasa kIrata cale saMsAra || beda purANa kathA yaha cle| sItA ko AraNoM ko mile / / 2667 // saphala janama mero saba sahI haNumAna bAta ekahI // rAvaNa pari saMkA ko jAuM sItA ko Apa isa ThAMva | 2668 / / rAmacandra bole jagadIza je tuma vacana mAneM dazazIza || to sItA mAM hama pAsa corI suM zrAbhyAM upahAsa / / 2966 rAvaNa corI sR le mayA / tuma core to prapayasa nayA // sItA pANI saba sajyA vAku yonuM kula kI lajyA // 270 // ima bina yaha chogI prANa / iha mUMdaDI dIjyo sahinAM || kahiyo mana rakhiyo niSacaMta / kibaMdhapura rAma lakSmaNa nivAMta / / 2671 // pANI vAku khabAjyo baad| nirabhaya mama rAkhiyo bIrapAi // jAMbunaMda bolyA aMtarI / una ika budhi batAI kharI // 2172 // rAvaNa laMkApati balavaMta / jisakI prAganyAM tIna baMDa // kuMbhakara bhISaNa vIra indrajIta meghanAda prati ghara / / 2673 / 1
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 papurAma laMkA ke rastra vAle ghane / paMpI jAraNa na pAca kiNe / / tuma iNa vidha jAUM para channa / lakha na koI ise jatana / / 2974|| tuma ho eka vahai haiM ghaNe / tinasudhigADayAM nahIM varaNe / / manuSa janama pAvanA kaThina / dekha soca ke kIjyo gamana / / 2655 / / hanumAna jaba caneM vimANa / trikuTAcala ko kiyo payAna / / raghupati gale lAika milyA / nakSmaNa sAdara kIne bhalyA / / 2976|| sIva lagai bhUpani saba prAi / pahuMcAe tihAM haNuvaMta rAya / / haNumAna sugrIva mu kahai / rAjA saba kiSidapura rahaiM / / 267 / / mabarai loga bunAbo sUra / senyA joDo dala bharapUra / / mAga cale raghupati ke kAma / manameM sumana salAma ||2678 // Dilla rAmacaMdra jagadIsara paramapunIta he / / bhava bhava kI haiM punya dharma soM prIta hai / sUra subhaTa saba prAi mile bacca patI / / rAbaraNa bhayA suna hIna rAma AgI ratI / 2676 / / caupaI pragaTyo puni milai saba sukha / janama janama kA mUla duHkha / / sajjana mitra mila baha loga / manabaMchita saba mugatai bhoga / / 2680 // tAte puni karo saba koi / putra kalitra lakSmI bahu hoi // rAmacaMdra kA muNaM purANa | bhava bhava pAtra te kalyANa // 2681 / / dahA caddhi vimANa haNumaMta, calyo rAma ke kAja / bhUra subhaTa ati hI balI, rUpayaMta sava sAja / / 2682 / / iti zrI padmapurANe hanumAna saMkara prasthAna vidhAna 44 vAM vidhAnaka caupaI mahendrapura nagara baDhi vimANa dekhe bahu deza / daMtI parvata mahendra naresa / / mahendrapura kI zomA bhati veSa / bhayA moha mana prati parepa / / 2683 / / isa nagarI merA nanasAla / garbha samai mA daI nikAla / / merI mAtA kuM dukha dhImA / parajaka guphA meM merA bhava bhayA / / 2682 //
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa amRta gupati muni dekhyA shii| aMjanI sU saba pichalI kahI / / iha rAjA mahendrasena 1 mujha mAtA kU detA nahIM caina // 2685|| to kyUM hotA itanA dukha ratana khula ta~ pAyA sukha || aba maiM dA so lehUM bera / mahendrapura kU mArU pera / / 2686 / / hanumAna dvArA mahendra sena se badalA lenA bAje mAru cikyo mahendrasena / sUra subhaTa sUM bolaM vayA // karaNa desa kA zradhmA rAi | senA sajo yudha ke bhAya / / 2687 / / dudhA chUTaM vidyA bAraNa prasannakItti bhAgeM balavAMna // bhayA judha pranIti ko bAMdhi / mahendrasena kopyA sira sAMSi / 1288 gra asadana hAra | dhAe sanamukha kari mArAmAra // parvata silA virakha ukhAri / parDa kI hanumaMta pari mAra / / 2186 | taba hanumaMta vidyA saMbhAri / vAnara bahuta bhae vikarAla || jA kU pakar3e lucaM deha / kabahu uThAi silA ku leha || 2660|| jAkU mAreM hoi saMhAra / toDayA ra mahendra tirae bAra // kUda caDhe haNavaMta vimANa / mAraM mukI krodha maga prAMNa // 2661 // puruSA sama nAnA ku jArie || | pukAreM sakala loka je sAtha 112662 // aMjanI suta iha hai hanusani / / hanumAna taba rAkhe kAraNa usa Upara tU uThAva hAtha duhitA ku mAra abhyAMta 281 paraspara milana I itanI surAta milyA gala lyAi / jaisA sukhaM thA tisA dikhAi / / 2663 // kula maMDaNa tU upajyA pUta / sakala guNAM lakSaNa saMjukta // prasakIti diyA taya choDi / milakeM prastuti karI bahoDa / / 2664 / / pura maiM prANi mahochA kareM | saba viratAta suriNa mana meM gharaM // mokU he kAraja uttAla | tuma kiSaMdapura jAjyoM darahAla / / 2165 / / rAmacaMda ke sevajaM pAya / senA le vegAM tuma jAya / mahendrasena prasakIti cale / zrIpura jAi maMjanI sUM mile / / 2166 / / bahuta diyA lakSmI ne cIra / kathA kahI sukha huna sarIra / / hanumAna laMkA kUTaM gayA hama kimaMdapura kuM gama kiyA / / 2667 / / rAmacaMdra lakSmaNa meM jAMya / suNI surata sugrIva naranAha // mahendrasena zrAiyA naresa | cAdara bahuta diyA zrAnaMda 2668 /
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurANa mahA bhayA milApa kuTava sU, mahendrasena narendra / / hanumAna para aMjanI, mAyA prati prAnandra // 2666 / / iti bhI pamapurANe mahendradohitA milAna vidhAnaka 45 vo vidhAnaka caupaI dadhimukha dIpa mAtarA desa / maMdira sveta zobhA bahu bhesa / / vana upavana meM bAvarI kUpa / mahA ramaNIka suhAvai rUpa // 3000 / / maMtara vana subha thAMnaka khge| ajagara syaMgha dekha mana Daro // tihAM doi munivara tapa kreN| prAtama dhyAna su nizcagha gharai // 3.01 / / kAyAtroM dvArA tapasyA kanyAM tIna phireM tirA ThAva / dAvAnala sujala e bhAva / / eka tapa kara na Dole vitta / canaM paseva parIse sahata / / 3702 / / nadvArA dAvAnala sujhAnA hanumAna ku upajI dayA / samaMdra mAMhi ta jala bhara liyA / / dAvAnala bujhAI dIyAi / sagalA tapasI liyA bacAi / / 3003 / / unaka vidyA ko sigha bhaI / jAya bheka pradakSiNA daI / doI ghaDI meM pAe phera / muni darzana kIyA tirA bera / / 3.04 / / hanUmAna kIyA namaskAra / pUchayo kanyA kA vyavahAra // . tubha sapa karo kavA nimitta / apanI bAta kahI utpatti / / 3.05 / / ke vivAha kI bhaviSyavANI mivAdesa nRpa gaMdharvasaina / jAkI kanyA bole nayana / / amaravatI rANI garbha bhaI / cadrareSA pahanI thaI / / 3.06 / / bhaMgamAlA vidyutaprabhA tIsarI / hamAre pitA svayaMvara viSa karI / / dasa deza ke nRpati prAya / koI na hamArI dRSTi paDAha / / 3007 // manimagaha nRpa phira gaye / pariyaNa mAMhi soca ati bhae / munivara k pUchayo mo tAta / e kanyA dIje kiraNa mAMti / / 3.08 / / munivara bole myAna bicAra / viTa sugrIva jo mAra bAra / / so hosI iekA bharatAra | munivara kaha gae upagAra // 3.6 //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA padmapurANa sakala desa kA dekhyA rAya / vaha hai kavaNa tisakA muMDaM nAma || muni ke vacana yaha kuThe paDe / yaha saMsaya pariyaNa saba kareM / / 3010 / / mArka vidyAdhara thaa| mere pitA sU kahai samajhAya // maiM hUM vidyAdhara balavaMta / kanyA vivAha yo mohi turaMta / / 3011 / / bAsI kahI jo mAre tAhi / viTa sugrIva nAma hai jAhiM // so vivAha sI i naM nyAha / tU apane ghara ke uTha jahi // 3012 // I bAraha dina hama kUM ita bhae / munivara kUM bhraSTama dina yae / / zragAraka Aga lagAI vana / tume upAyA moTA punya / / 3013 || SaSTa varaSa jo tapakU kreN| taba iha vidyA tAkU phuraM // tuma darasana vidyA sidha bhaI / mahApuruSa kho tuma guNa bhaI ||3714 || gadharva sena dyAye bhUpatI baMde ca dekhi muni jatI // hanumAna sUM pUchA bheva / sakala bAta suzi konI seva / / 3015 // rAmacandra hanyA ciTa sugrIva / kiSaMdapura haiM samaMda kI sIMva // unasoM bAda milo tuma rAi | hama laMkA sItA kaneM jAi ||3016 / / rAjA suNi kiyo ulhAsa / tatakSaNa gayo rAma ke pAsa || rAmacaMdra lakSamaraNa mULe milyA | gaMdharva sena balI prati bhalA / / 3017 kamyAM tInU rAma kauM daI / mana kI citA saha miTa gaI / yadhika uchAha bhayo manamAMhi / sakala dUri bhAjI uradAha / / 3018 / / hA manavAMchita kAraja bhae, tapa sAdhe thI tIna // vidyA kI tihAM sigha bhaI, pAya vara pradIpa ||3016 || iti zrI padmapurANe gaMdharvasena lAbha vidhAna 46 va vidhAnaka caupaI 283 hanumAna kA prAge jAnA trikuTA bala giri UMcA thAna / tAhi na sake ulaMgha vimAna || pAsa rahI cAlyo hanumAna / vA para koTa dekhyo hanurAya ||3020 / / prathama maMtra maMtrI so kahA / yaha gaDha kvr| savAradhA tihAM // taba maMtrI bole suvicAra | sItAM hI taba e savAra / / 3021 / / kharadUSaNa mukyA subhyAM / eka puruSa sagalA dala hUNyAM // jaba kahU ye yahAM zrAcaM bo to hama dala sava paralaI hoi / / 3022 //
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 papapurANa tArtha mAyA kA gaDha karayA / bahuta sauMja subhaTa sauM bharapA / / koI dekha saka nahIM koTa / jo koI jove tA pari coMTa (3023 // isanI suriMga cAyA hagAvaMta / toDi poli bhItara paisata / / bajamukha evaM hanumAma ko vArtA bajamukha sAMbhAna iha vAta / catro ko unI roma gAta // 3024 / / donu judha kareM bahu bhAi / donyA mAhi na koI haTAi / / hAvaMta krodha caDhaM tiNa bAra / vacamukha jhApA tihAM rAva / / 3.25 // laMkA sUdarI vanamaSa kI dhiyA / pitA jayara sAMbhali judha kiyA / / senAM goDi haNavaMta se laI / mana meM kyAra pitA ko paraM / / 3026 / / chor3e vidyA vAraNa anaMta / jhUjhe sUrabIra sAmanta / / dekhyA hanumAna kA rUpa / laMkA sudarI mAhI bhUpa // 3027 / / laMkA sundarI aura hanumAna ke madhya prema honA aisA rUpa puruSa nahIM kroi | jaisA su saMgama aba hoi / / utasauM haNumaMta dekhI e nAri / hAthAM sU choDe hathiyAra // 3028 / / donU ke rahami mana bhayA / laMkAsundarI ke vimAna pe gayA / donU ke mana upajI prIta / bhUlI sakala yudha kI rIta // 3026 // laMkA sudarI vAraNa para likhyA / ulaTA chANa hanumAna pai naSA / / dona miliyA kiyo vivAha / sukha bhogavai mana uchAha / / 3037 / / rahasaralI sUpura meM jAi / paMcaiMdrI sukha bhugata kAya / / haNumAna bole tirA bAra / hama jADa haiM la'kA majhAra / / 3.31 / / rAmacaMdra kA karanA kAma / hama bidA dekha rama bhaam|| lakA sundarI pUcha bAta / suNyAM sakala pichalA viratAMta // 3032 // laMkApati kA prabhAva kahika laMkApati ati balI / tiNa rokI hai sagalI galI / tihAM devatA sake na peTha / tumako hoi hai rAvaNa sU bheTa / / 3033 / / pakaDe tokU' yaha rAkhe bAMdhi / je tuma calo matA mana sAMghi / / kahe haNasaMla jo rAvaNa larai / vA kA bhaya hama cisa na parai / 33034 / / iNa vidha jAi kI paravasa / koI na lahai tumhArA bhesa // hanumAha dvArA samabhAnA laMkAsudarI pitA kA soga / rovaM dhaNI ara bhayA viyoga / / 3-35 / /
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhA evaM ranakA papapurANa 255 isa viSa samajhAvai hasAvaMta / vAkA thAI mahI nimitta / / kSatrI je raNa meM daI pITha / kula kala ka lAge tasu dITha / / 3036 // vA kA jANaha iha vidha legsa / tAkA kabahU na karo pareSa / / samajhAI la kA sundarI / likhe karsa soM Tarai na gharI / / 3037 // jaMzAka jamAnAba sA muna bhI zrIva / / tumArA thA asA saMyoga / pitA maraNa putrI saMbhoga / / 3038 / aba tuma soga karo sava dUri / suSa bhugato vAMchita bhara pUri / / bhoga magata soM bItI rAta / rAma ke kAma uThayA parabhAta / / 3036 / / puNya puruSa prati hI palI, ika palameM maI jIti / / deva Secara sustra te laha, chaha hI dharama kI rIta / / 3040 / / iti zrI pamapurANe laMkAmugdarI vivAha vipAnaka 47 vAM vidhAnaka caupAI hanumAna kA saMkA meM pahuMcanA sakA meM pahuMcyA haNamaMta / bhabhISaNa ne jAriNa dayAvaMta / / aMjanI muta saMdira meM gayA / mAdara mAna bahuta tiNa diyA // 3.41 // vibhoSaNa se bheMTa bera bera pUcha kasalAta / baDI bAra batalAyA ghAta / / kaha mabhISaNa suraNa haNavaMta / rAvaNa kU upanI kumatta / / 3042 // sItA kulyAiyA curAya / paradArA saba ko khaya jAya / vesa besa huvA apaloka / rAjanIta meM doSI hoka / / 3043 / / tIna SaMDa kA rAvaNa rAya / khoTI mati iMNa karI anyAya / / 4se bhUpa karma e kareM / pRthvI para apajasa sira para // 30 // sattama karama kara bo nIca / usama madhyama meM kyA bIca // maiM yAkA sevaka hanUmAna / tAse meM kahI hai bhAna // 3045 / / sItA rAmacandra kU' deI / itanA jasa ke tuma lehu / / vibhISaNa kA rAvaNa ko samajhAmA bhISaNa suNi rAvaNa paM gayA / bahuta bhAMni kara samajhAiyA ||3046 / /
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 pacapurANa sIla ratana mata khovo vIra / sIlavaMta sukha lahai sarIra / / sIlavana kI kIrata ho / sohaM na koI / / 7 / / lakSamaNa kharadUSaNa ne mAri / senAM sakala karI tiraNa dvAra / rAmacandra lakSamaNa doka vIra / jAna sakala judha kI bhIra / / 3048 / / jaba ghe prAgA isa Thaura / mAMcaMgI laMkA meM roDa / / sItA deI raghu pAsa paThAi / prathavI taNe duHkha miTa jAya / / 3.46 / / rApaNa kA koSita hogA itanI maNi kopyo dasa sIsa / merI kavaNa sakai kari rIsa / / rAmacaMdra se mAre ghnne| inako giNatI mA ko gaNe / / 3050 / / mava meM sItA mAMgI shii| aMsA kavaNa puruSa hai mahI / / sIsAM bhejA una pAsa / lArja kula ho upahAsa // 30511 kahA karegA tapasI rAma / mosujIta sake saMgrAma / / jItI hai maiM sagalI mahI / mokU kiha kA hI Dara nahIM // 3.52 / / hanumAna kA vAnara rUpa dhAraNa kara sItA ke pAsa pahuMcanA bhabhISaNa kahI hagavaMta ne prAya / hanumAna uThi vana meM jAya / / pramadA bana meM baiThI ghaNI / phaleM phUla vRkSAvalI vaNI // 3053 / / laMgUra rUpa vidyA sUkaramA / sItA kU dekhaNa taru pari paDhapA / / vadana malIna haMgalo cha hAtha / sumaraNa jApa japa raghunAtha // 3054 // jAkai rAma nAma kA dhyAna / vApha citta na pAye mAna / daI chApa sItA hiMga jAi / niraSata sItA nayana ughADi // 3.55 // tajyA soga mana bhayo ulAsa / dUtI mukha dekhyo su prakAsa / / jAya rAvaNa so vinatI karI / sItA soga tajyo iNa ghaDI / / 3056 / / dUtI ne dIyA bahu dAna | maMdodarI paThaI sItA thAna // mandodarI aura sItA kI vArtAlApa maMdodarI prAya sakhI saMjukta / sItA kI prastuti kI bahuta // 3057 / / sItA bolI tavaM risAi / he nilamba mati pApa kahAi // rAma taraNI sudhi pAI pra. / merA soga visara gayA sabai / / 3058 / / bhalI karI te choTA soga / rAvaNa subhugato sukha bhoga | tumakuM saba tai kari hai bar3I / bhalAM samajhi se choDI guDhI / / 3.16||
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samApAra evaM unakA pApurANa 287 maMdodarI kaheM chApa te lahI / ve tapasI muvA haiM kahIM / / ghirA hI paMchI prAMgaNI chApa / tU mana meM garamai hai prApa / / 3060 / / kAha bana meM mAraghA tApasI / paMchI chApa se nAyo nasI / / vApa deva mana gahe gahI / kahAM pramodhyA tAkI mahI / / 3061 / / eka nagara ke ve bhUpatI / rAvaNa tIna khaMDa kA patI / / unakA itanA kareM bharama / aMsA bacana lagAyA marama // 3062 / / sotA sArA rAma ke sevaka ko prakaTa hone ke liye kahanA taba sItAM bolI sata bana / rAma kA sevaga dekhyA nayana / koI ho pragaTayo prAya / mere mana ko saMsaya jAya / / 3.63 // hanumAna kA sAmane AnA haNumAna pragaTamA sirA yAda / rahI sahelI dRSTi lagAya / / ke iha sura ke khecara mUpa / ke iha kAmadeva kA rUpa // 3-64 // sItA kU kiyA namaskAra / prastuti bahuta karI tiNa vAra / / ni dhani ho tuma sItA mAta / gyAraha dina dukha sahmo iNa bhAMti / / 3065 / / deha sukAI karI pati pINa / rAma nAma subharaNa meM lIna / / apaNA rAkhiyo mana aDola / rAmacaMdra bama bolyA vola // 3066 / / kiSadhapura meM senA joDi / pratra kari haiM laMkA pari doDa / sItA ke prazna sItA kahai suNu haNumAna / tuma ana rAma kada kI pahacAna ||3067 / / maiM tuma ka nahIM vekhyA suSpAM / kisa vidha uNasyoM sanabaMdha naNyAM / / unu ke kAraNa Aye laka / mana meM kachu prana prANI saMka // 3068 / / dhyaurA sU samajhA vAta / miTa saMdeha surie viratAMta / / lakSamaNa taNI kaho kusalAta / chApa eha pAI kiga bhAMti / / 3.66 / / ke rAmacaMdra ne dIkSA laI / ke iha chApa paDI tuma paI / / hanumAna kA uttara haNavaMta bAta kahI samajhAi / rAmacaMdra daMDaka vana rahe pAi // 3070 / / saMbUka candranakhA ko pUta / sAdhI vidyA tapa kiyA bahuta / / dvAdaza varSa meM vidyA phurI | sUrajahAna prAyA tiha ghaDI / / 3071 / / lakSamaNa ne baha lIyA sahaga / saMbU kU mAra kiyA upasarga / / caMdranalA dekha putra kA sUla / taba sudhi gaI sabai mUli // 3072 / /
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 pApurAta kharadUSaNa sU karI pukAra | kapaDe phAdi lagAI hAra || kharadUSaNa mati krodha karAya / ronyAM le tihAM ghAye prAya / / 3073 / / lakSamaNa vAsU mAMDabho judha / rAvaNa ne iha pAI sugha / / koSa meM cale punhapa vimANa / daMDaka vana meM pahuMcyA prAMna / / 3774 / / tuma ko degni rAma ke pAsa / bAkI sudhi gaI sama nAsa / / gajanIta sahu vIsara gaI / tumAre harana kI ichA ThaI // 3075 / / siMghanAda rAvaNa pUriyA / rAmacaMdra lakSamaNa 4 gayA / / rAvaNa meM taba tuma haracA / jaTApaMkhI bala kari tihAM laDyA // 3076 / / vAko gahi rAvaNa mAriyA / Upara baiM dharatI DAriyA / / lakSamA rAmacandra ka dekha / kahika tuma kyoM pAe lekha // 3077 // sItA choDa prAme ekalI / eha tuma bAta karI nahIM bhalI / / bega jAyo mItA ke pAsa / tuma bina dukha hoveMgA gAta / / 3078 / / da bana cehara saba khoha / unakAM tuma setI ati moha / / sivakati pAyA paMpI jaTA / dekhA atasamaya rana baTA 1.76 / / paMca nAma suraNAe kAMna / aTA paMSI gayA svarga bimANa / lakSamaNa kharadUSaNa nai mAri / tumarA haraNe suNyA tiraNa bAra // 3080 // ratanajaTI tuma pAchai dauDi / prANa karI rovaNa sUjhoDi / ratanaja TI ke lAgyA pAva / samudra meM par3e ratanajaTI rAva // 3081 / / uhA~ ta tiri kaMcU giri ge| rAmacandra ne meva tiNa diye| birAdhita maiM laMkA pAtAla / prANi biThAe raghu tatakAla / / 3052 / / mugrIva rAja parapaMcI chIna / tAta hA phirathA prAdhIna / / raghupati parapaMcI ko mAri / sugrIva rAja diyo tibAra / / 3083 / / unI vA kiyA upagAra / tA kAraNa hama kiyo hai vicAra / rAvaNa tIna khaMDa kA bhUpa / sIlavaMta karuNA kA rUpa / / 3064 / / tAkI kIrata hai saMsAra / aThAraha sahasa tAka ghara nAri // maiM sevaka rAvaNa kA shii| merA bacana phiraMgA nahIM / / 3.85 / / tumakU degA mere sAtha / le pahuMcAU jihAM raghunAtha // sItA hanumAna sU kahai / tumase ki rAma liMga rahe // 3.76 / / mandodarI kA kathana rAma pAsa kitsA dala junayA / maMdodarI bole eho Sar3A / / ke iha balI ke rAma lakSamaNA / aura na koI basyA jasA / / 3087 //
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pApurANa 281 jaba hotA rAvaNa kA kAma / hanUmAna karatA saMgrAma / / vaha vAke bhAI kI Thora | aMsA hitU na koI aura / / 3088 / / caMdranakhA kI dInI putrI / aMsI yAkI kupA karI / / yA ke karma presI mati daI / yAkai hiradai bhaisI mati daI / / 306 // kahAM rAma bhuma gocarI / tAke dUta hoha mAyA isa pUrI / / bhuzIva mati maraNe kI bhaI / kiMpadapura tapasI kudaI / / 3060 / / aba jo suNe rAvaNa paNa bAta / dekha jU tohi lagAyeM hAtha / / hanumAna mandodarI saMvAda haNavaMsa kaha maMdodarI suNu / to paM budhi napaM ko giNu // 3061 / / tarI dhudhi bhaI holA / khoTa bhuti rAva ko dAsa / tohi kahe the nava jobanA / to meM guNa ekA nahi vaNyAM / / 3062 // to maiM jo hotA guNa sAra / to vaha kyA nai haratA paranAri / / khoTA karama uda tuja bhayA / terA guNa sagalA gira gayA // 30633 // rAvaNa kI pUtI ta bhaI / paTakI mahimA sagalI gii| tU vaharaNa rAvaNa kI sahI / vAke jIva kA tokU Dara nahIM / / 3064) se mati daI maraNa kI tAhi / tohi raMDApA kI bhaI cAhi || maMdodarI pAdi kopI saba nAri / re bAnara kaho bacana saMbhAri // 3065 // kaho rAma lakSamaNa kUmAri / bAnara baMsI kahA gaMvAra / / jitane jur3e rAma ke pAsi / hosI unu sagalA ko nAsi // 3066 // sItA kA uttara sItA colI sugoM saba tirI / rAma lakhaNa kI kIrati khrii|| pahalA barabara malecha kU jIti / vajAvarta te saba bhayabhIta // 3067 / / aMsA dhanuSa pahAyA turaMta / unase ko nahIM balavaMsa / / kharadUSaNa mAraghA saMbUka / unakA kAraNa hai mahA acUka / / 3018 // senA kA nAhI kachu kAma / rAvaNa kU mAra nahIM rAma / / samudra utari jo pAvai eka / rAtraM raghubaMsa kI Teka / / 3066 tuma aba nizca hosyo rAha / tuma jasIti mA hosyo bhAMga / / 31.0 // mandodarI kA nATaka maMdodarI prAdi prahAraha hajAra / sahuM mila bola muha thI gAla // 3101 //
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhurAsa kosa saba jhaMjhoDe bAMha / hanumAna ahaTAI jAMhi / / sakala nAri gharatI maiM misa / kairI hanUmAna ko lei cala / / 31.2 / / vasana phADi loM, sira kesa / gaI tihAM daNakaSa naresa / / hanumAna kA sautA se niverana sItA soM bolauM hanUvaMta / tuma kachu mana mAM dharo mati cita / / 3103 // jo tuma kaho to praba hI le jAuM / aparNI mana rAkho cita ThAuM / / anna khAvo jala pIvo mAta / namaskAra kIyo bahu bhAMti / / 3104 / / hanumAna dvArA bhojana ilA nAlaga yo kadai hanana / karo rasoI jana bahumaMta / / kiye pakavAna sugaMdhA ghaNA / yahari rasoI uttima daNA // 3105 / / bhAta dAla usama bahu ghRta / prAzukha jala soM snAna karaMta / / zrI arihaMta kA sumaraNa kiyA / eka pahara dina kara ugiyA / / 3106 // mana meM bhaisI icchA dharI / koI munIsvara mAvaM isa ghar3I / / prathama supAtra nai dhuvAna / pAI hama karihaM jalapAMga // 3107 // pUraba janama kiyA maiM pApa | to iha bhayo mohi saMtApa / / ke meM dAna kupAtra hai diyA / ke suta mAta bichohA kiyA / / 3108 / / sosA dvArA prAhAra grahaNa karanA sItA jI lIyo pAhAra ! ilA haNavaMta jaumyA tiNa bAra / / sItA kA cintana sItA citta rAma kI bAta / tIratha karaNa piyA saMga jAta // 3176 / / ke meM munivara kiyo apamAna / ke jala pIyo aNachANa / / ke maiM bhojana sAyo rAti / ke jina gharama na suhAta / / 3110 // zrI bhagavaMta bhajyA niNa bhAba / samakita citta na hubo muhAva / / kUguru kudevA kI kInI seva / kuzAstra ura dhAr2yA bheva / / 31111 // kaMdamUla phala khAye ghaNe / bhalA zAstra mana ghara nA suNa / / paraniMdA kInI adhikAi / to iha udaya bhayA mujha prAi / / 3112 / / atha pAta cuvai haga bhare / tabai hanuvaMta vInatI kareM / / jaM tuma mAta calo mujha sAtha / pahuMcAUM tumanai jihAM raghunAtha // 3113 / /
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA padmapurANa sotA ke bacana sItA kahU~ suraNo haNumAna / rAmacandra AyeM isa bhAMna // to maiM calU' tinoM ke sNg| uNAM viSAM calayAM nahIM raMga / / 3114 / / hanumAna kA prasthAna 261 sItAjI kI AgyA pAi vidA bhae taba hAvaMta rAya // puhaSa girivara para TADhA bhayA tahAM bahuta AI hai tiriyA || 3115sA vana krIDA dekheM thI nAri / hRNuvaMta rUpa dekhiyA prabhAra / / vAje vINa suNAveM tAMna / koI kaha rahI haNumAna / / 3116 // mandodarI kA rAvaraNa ke pAsa jAnA maMdodari saMga gaI saba tiri / rAvaNa su pukAra syAM karI // hanuvaMta taraNa ko viratAMta / uThyo kopi rAvaNa muzi bAta / / 3117 // rAvaNa kA kroSita hokara yuddha kA grAha, vAma sUra subhaTAM ku AjJA daI / vegA mAro hanuvaMta jaI // doDyA bahuta subhaTa tie bAra hAthoM meM nAMgI talavAra / / 3115 / / gA guraja baracho tora kahAMna / iA~ prakAre gheryo hanumAna || hanumAna kA yuddha kauzala I lAMgulI vidyA bhalI saMbhAri / Thori Thaura ke vRkSa uAri ||3116 / / mAre subhaTa kiye sihAM bera / ujADi diyA upavana cihuM phera // fear thaMbha miMdira saba kAhi / caupaTa kiye nihAM Dhera ukhAri // 3120 // sUravIra jhuke siMha Thaura / kAyara bhAji gaye saba aura // hanumAna baiThe tina yAMma jAke lie rAma kA nAma // 3122 / / rAvaNa suNu subhaTa parihAra saba bhejyA bahulA asavAra / / iMdrajIta ne meghanAda / jArauM sakala judha grana bAda // 3122 / / mAri mAri kari daur3e ghaNe / jaise jama prApana ke haNaM // hanumAna sanamukha bhayA prAMraNa | mAraI silA kare ghamasAraNa / / 3123 // maiMgala ko pakar3e bihu pAsa pheMke tAhi gho rahe ThAMya // tara upAddhi kara mAre siis| eka hI bAra mareM dasa bIsa || 3124 // senAM kubhI rAkSasa vaMsa / indrajIta manameM kareM saMsa || huNavaMta eka mahA balavaMta / jie mAre sagale sAmaMta ||3125||
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 papapurANa indrajIta meghanAda ima kahai / indrabhUpa hama hI taba gahai // iha vidha hama teM koI na laDyA / hAvata upari DhovA karyA / / 3126 / / sTa sara golA jima meha / gharatI gagana uDI ati peha / / gadA khaDaga kI ho mAra | jita jita dIsa bAnara vAri 1 / 3127 / / jAphU pakar3e maI jhajhora 1 laMkA mA huyA taba sora / / indrajIta dvArA hanumAna ko pAnA indrajIta vidhA saMbhAra / nAga pAsa hai indra kA jAla / / 3128 // bAsauM bAMdha liyA haraNavaMta / mAr2yA dharaNAM kiyA dukhavaMta / / rAvaNa pAsa prAyA haNumAna / kopyA krodha bahuta mana prAna // 3126 // bAMdhi musaka hathakaDI dAsa / gala meM nauSa jaDe tihaMkAla / / pAMva mAhi bajra sAMkulI / mAre vahuvidha haNavaMta balI / / 3130 // pramajIta dvArA hanumAna kA paricaya denA indrajIta rAvaNa su kahI / mumagocarI kA Trata hai grahIM / / iNa pahilI mahendrapura jAya / mahendrasena jIte tihaM ThAi / / 3131 // bhejA tAhi kanai rAmacandra / gaMdharvasena kA miTyA daMda // munibara kA upasarga nivAra / bhejyA kiSadhapurI majhAra // 3132 / / abakodi laMkA kA tohi / bajramukhI nai mAryA Thohi / / saMkAsundarI prApa vidhAhi / bahari pAyA kA mAMhi / / 3133 / / sItA ne khabara rAma ko daI / maMdodarI prAdi mAna maMga bhA // puhapaka vana ina diyA uApi / vAhe bahupta hATa bAjAra // 3134 / / miMdara gharaNAM miliyA dvAra / surasUbhaTa bahu kAle mAra !! rAvaNa kA koSita honA phoDyA kunA jAba tAlAba / rAvaNa kahai krodha ke bhAva / / 3135 / / maiM tohi Upara rAla thA mayA 1 tU uThi rAmacaMdra paM gayA / / rAma lakSmaNa sau kada kI prIta / unako milyA bhayA tU mitta / / 3136 / / merA ghara tuma kU nahI bhayA / merA guNa tU bIghara gayA / / kharadUSaNa kI to kunyA daI / desa mAMhi to kIrata bhaI / / 3137 // bahata desa dIne tuma sahI / tai prApaNe mana aMsI nahIM / / kahAM rAma lakSmaNa tApasI / bhramati bhramati una pAI mahIbasI / / 3138 / /
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda eNaM unakA papapurANa unakA dUta bhayA hai prANa / toina bhaI koka kI kANa / / paI nilajja paNA hai terA / jiya meM phala viveka nahIM dharA / / 3139 / / pavanaMjaya kA tU nAhI pUta / kAhU varAMka te upajyA dUta / / jaM tU hotA uttama baMsa / to nAhI mAnatA upadaMsa / :3140 / / pradha tokuM bhAra kama nirajIva / caMdrahAsa su kATU grIva / / hanumAna kA uttara hanumata bolyo nirabhaya vaina / to pApI ko hosI kucana // 3141 // praThAraha hajAra terai thI mastarI / te kAhe ka sItA harI / / terA maraNa pAyA hai mahI / boTI mati meM manameM dharI / / 3142 // ratnazravA kula vyomA bhayA / rAkSasavaMsa kalaMka se diyA / / tere kula kA hU hai nAsa / mantra tu choji jIva kI prAsa // 3143 / / terA nahIM dekhaNa kA mukha / caura jAra kyA mAna sukha / / rAvaNa kopi gahmA kara khaDaga / haNavaMta ko kiyo upasarga / / 314 / / dekha bahuta puruSa aru nAri / naMgA kari pharayoM ghara bAra / / mapaNAM pramU nai jyA dISA pITha / tAkA sUla e saba dITha / / 3145 / / ghara ghara kA rAvaDA bahu juii| bAra seha saha mUThI bhreN| hanumAna kA mAyAmo micA nArA saMkA vahana hanUmAna saba baMdhana toki| vidyA kI saMbhAli yahoDi / / 3146 / / laMgUra rUpa tihAM senA karI / bIjasI sama pUMcha bhani saMbharI // sagalI laMkA daI jalAya / sagalA maMdira dIe uhAya / / 3147 // ghopaTi kari sakA kA desa / pachi vimAna hanUmAna naresa / / sItA suNyo pakaDyo hanumAna / rova bahuvidha kara mAyAna / / 3148 / / ilA vAhana kahai ciMtA mata karoM / hanumAna aparaM bala dharau / / lakA kUdaGvaTa kari gayA / sItA prAsIravAda yaha dIyA // 3146 / / ciraMjIva hai haNamaMta / sItA asIsa kahaiM bahumaMta / / tihUMloka jhaMjo tujha nAma / lahiyo sadA sukha vizrAma / 3150 / / hanUmAna sAkA phiyA, punyavaMta balavAna // vAnara rAva jasa pragaTyo ghA~, kArija kiyo praSAMna / / 3151 / / iti bhI apurANe hanumAna sItA milana vidhAna
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 rAyapura 48 vA vidhAnaka caupaI hanumAna kA ena: rAma ke pAsa prAkara pUrA vRtAnta kahanA haNumAna senyA meM milyA / phire chatra tA Upara bhalA / / kiSadhapurI meM pahuMcyA jAi / prapaNe maMdira baiThA prAi / / 3152 / / sugrIva Adi bhUpati saba cale / hanUmAna setI sahu mile / / saMkA taNu sumyuviratAta / sugrIva kaha raghupati sI bAta // 3153 / / bItI rayaNa ugoyo bhauNa / rAma pAsa pahuMce hanumAna / / namaskAra kari karI raMDota / tihAM bhUpati khaDA bahUta / / 3154 / / pUche rAma sItA kusalAta / hanUmAna kahaiM saba bAta / / pramadA vana meM sItA rahai / dUtI vasa vacana tihAM kahai / / 3155 // sItA pranapANI nahIM roca / nADi nivAsa kara bahu soca // usakai sadA rahe tuma ghyAMna / manameM kavana prAya prAna // 3156 / / maiM unaka khapAI rasoI / rAti divasa bIta haga roi / / saba dUtI maiM daI biDAri / rAbaNA prAgaM karI pukAra ||3157 / / rAvaNa to bhejI nisa saina / maiM laMkA meM kiyo kucana / / toDi bAga phoDyA saba geha / laMkA jAla karI sara kheha / / 3158 / / tuma sU prAi kahA saMvesa / mana prArya so karo naresa // rAma kI cintA rAma nayana setI bahai nIra / A hiradaM sItA kI pIra // 3156 // dhima viga bhAI asA jIvaraNa hama jItrata sItA duHkha ghaNA // je sItA kA dukha kareM dUra / to hama balI kahAvai sUra // 3160 / / jima kehari dAvAnasa mAMhi / tAkA bala cAla kaTu nAhi / asI kaThina baraNI praba Ama / iNa vidha soca phara raghurAya / / 3161 / / lakSamaNa kahe to pahuMco laka / to mana kI poSaM saka saMka / / dhanya sugrIva dhanya hanumAna / inudaI sItA suSi prAni / / 3162 / / aba jo bhAvamaMDala va saMga / rAvaNa taNo kareM mAna maMga / / sugrIva setI boleM raghunAtha / bhAmaMDala prAya hama sAtha // 3163 // bAkU hama Dhiga lehu bulAya / ke hamane dho paMtha batAi / / sAyara tira hama lakA AI / tusa iho rahI prapaNI hAI // 3164 //
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA padmapurANa 295 rAjAoM dvArA nivedana mivanAda bole bhUpalI / hanumAna konI yaha gatI / / upADa vRkSa dAhai prAsAda / pravara kiyo rAvaNa sU bAda 1 // 3165 / / savIra mAre daha loga / ghari ghari kiyo lakA meM soga / lakA vAsa karo jaNa khaha / kunA vApA kAhe saba kheha // 3166 / / rAvaNa mana meM rAkha bara | sagalA mAregA ghera // rAvaNa ne pakaDI anIta / visara gayA dharama kI rIta // 3167 // yuddha kI taiyArI vAsu saba mila karasyAM juSa / pravara na kachu bicAro budhi / caMdramarIca ima bharaNe naresa / nue ekaThA bhae sahu desa // 3168 / / rAmacaMdra kA karI unagAra | rAvaNa mAri milAvo kAra / / dhanagati gaja dhuna gati karaketa / bhIma nala nIla sugrIva sameta // 3136 / / vana mUkaraNa para bhUpati ghaNe / saba kA nAma kahAM laga giraNaM / / mahendrasena pabanaMjaya rAya / prasanna kIti kI adhikAi / / 3170 / / vidyAdhara ekaThe saha bhae / senA joddhi rAma saMga gaye / / prazvanI muvI paMcamI dinesa / dItavAra ko cale nadesa / / 3171 / / nakSatra kAsikA meSa thA lagana / prabara bhae sabhI suha sukana / / lakSamI sira gAgara dahI / balaM magani tihAM ghumAM nahIM / / 3172 / / pIche vita maMda samIra / bola kApha vRkSa guNa dhIra / munidhara daM dekhe se anna / tIsU upaje kAyA cana / / 3173 / / lakA taNAM girA kAMgrA / rAbaNa cita taba camakyA khraa|| ghar3I sAdha subha kIyA payArA / senA jusI dinAM unamAna / / 3174 / / rAma lakSaNa hoU caDhe vimAraNa / haya gaya ratha pAyaka nIsAMna / / maiMgala' hori lAkha pacAsa / bahuta vidyAdhara raghupati pAsa / / 3175 / / dela dhara paravata pari gyaa| samudra nAma rAjA tiho rahA / nala ne pakaDi yahI narendra / AriNa diyA vAko kari banda // 3176 / / lAgyA rAmacaMdra ke pAsa / choDi diyA to raghurAya / / bela'gharapura iNa ne le jAya / kanyA cyAri hari nai daI prAya / / 3177 // zrI kamalA dUjI guNamAla / suzrI ratanaculA suvisAla / / uhAM cale bhaye parabhAta / suvela parabata pahuMce raghunASa / / 3178 / /
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 papapurANa sukhema rAya pari bhejyA naula / pakaDiyA turata na lAgI DhIla // haMsa dIpa kIyo vizrAma | saba senAM uttarI tiNa ThAma / / 3176 / / java laga bhAmaMDala nahIM mile / taba laga haMsa vIpa se na cale / / rahI sena sagalI tina Thaura / bhUpatti prAya mile saba pora / / 3180 / / aDilla pUraya punya udai bahuta senA jaDI jIta bhaI maga calasa hI sAdhI purI / / caraNa naye saba prAya bhUpa baghaNaM dina dina adhika pratApa baDha caU guNaM // 3151 // iti zrI padmapurANe rAma laMkApurI praspAna vidhAnaka 46 vA vidhAnaka rAvaNa kA cintana rAvaNa aMsI pAI suSi / kroghavaMta hoI soce dasakaMSa / / ajodhyA nupa mUmigocarI / hama Upara prA Dara nahIM karI // 3182 // dekho inahe lagAU hAtha / mere loga saba miliyA sApa / yaha dekho saMsArI rIta / jiraNakauM maiM jANe thA mitta // 31833 // sevaga mosoM aurI bhae / aMsA karma unAM na kiye / / rAmacaMdra kiSadhapura rAkhi / sugrIva merI apakIrata bhASa / / 3184 // hanumAna pravara narapati mile / merA udaya na cAhe bhale // unako samajhA maiM pApaNAM / esar3a kiye unkA upaNA / / 3185 / / je tapasI soM milate nahIM / to pAe sakate nhiiN| e lyAye unakU isa Thaura / etI senyAM una sAthai jori / / 3186 // aisA nikara nahIM koI aura / tAthI mAMdhI iNa ThA rora / / dekha jU inasI aisI karU / pakaDi leya jamamaMdira para / / 3187 / / merA bhaya kachu citta na paryo citta / aparaNA nahIM vidhAryA vitta / / parajA ra la kA mAMjhi / kara soca nisa vAsara sAjha / / 3188 / / pura kI tayAra rAvaNa ke solaha sahasra bhUpa / mukuTabaMdha te dipai manapa / / mArica magadatta pramIcaMda / hasta prahasta ane asaphaMda // 3186 / /
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAba evaM unakA payapurANa 267 rAjA dhaNe sabhA meM khar3e / eka eka teM pratibala bhre|| rAvaNa ke bAjai nIsAMna / rahai senA sabada suraNa kAna / / 3160 / / soraThA pani pani Aja dinasa, karaM kAja jo prabhu taNoM / / pAnaMdIyA naresa, sabada sunata raNabheri ko // 2161 // caupaI mosAnoM kA rAvaNa ko punaH samabhAmA odhA subhaTa jur3e sava mAya / kuMbhakaraNa bhabhISaNa rAya 11 indrajIta bole kara joDi / ujjala kula mati lagAvo khoDi || 3162 / / aba lauM jasa nirmala cahu desa / paratriya corI suno narema / / badai prapaloka kA kiye anIta / samajho pramU parama kI rIta / / 3163 / / veda purANa suNI iha bAta 1 paranArI hai viSa kI jAta / khAya halAhala ika bhava mara ! paradArA ta bhava bhava dukha bharai / / 3164 // sItA rAmacaMdra kU' behu / nirmama baiThA rAja kare / / aThAraha sahana hataM tuma nAri / rUpavaMta zazi kI uNahAri / / 3165 / / kahA eka sItA bApar3I / tA kAraNa eha ar3I pApaDI / / rAvaNa kA puna: kodhita honA suriNa rAvaNa kopiyo bahuta / indrajIta kyoM urapa pUta // 3166 / / prastrI hai ciMtAmaNi ratna / jo mA pArda kAhU jatana // hAtha baDhI kima dIje choDi / bhUra sumaTa ko lAmai SoDi / / 3167 / / aMsA bhaya kisakA maiM gharU' / je apaNI Teka taMTarU / jo tuma judha karake sauM ddro| jAya kahAM chipakai dina bharo / / 3168 / / vibhISaNa kA indrajIta se vapana bhabhISaNa indrajIta sauM kahI / tuma sama koI durajana nahIM / / tU nai ise suNAye vana / yA ke manakU bhayo pracaMna / / 3166 / / bhalI vAta yAhe lAga burI / prAI yAke maraNa kI ghaDI / / rAma lakSamaNa doU balabaMta / unakA sevaga hai hanumaMta // 3200 / / sugrIva paura vidyAdhara ghaNe / bhAmaMDala parAkramI suNe // dina dina senA una saMga barSa / pala meM unake kAraja sagha // 3201 / /
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 pamapurANa inai apaNA nahIM jANyA marNa / mIra jAya mItA kA hA~ / rASaNa kA vibhISaNa para dhAvA bolanA udho kopa rAvaNa sugi vAta / candrahAsa Upari dhari hAtha / / 3202 / / bhabhISaNa ka mAraNa nimitta / asI khodi vicArI citta / / bhabhISasa kA taba caDhayo virogha / gahyA thaMbha pAthara kA sodha / / 3203 / / doU trIra krodha ke bhAya / kubhakaramA bolyA samajhAya / / bhAbhIla sA sukAhai lu pari jAi / taba laga koSa ghaTai mana mAMhi / / 32.4 / / mItala vacana rAvaNa ne kahai / bhabhISaNa laMkA meM nahIM rahai / / mAta pitA bahu pAyeM parcha / sagalA sajana araja karai / / 3205 / / vibhISaNa kA rAma ke pAsa jAnA tIsa kSohaNI dala liyA mAgha / calyo sarNa jihAM raghunAtha / / tIna sahasa liyA saMga nAri / aura sakala choDayA parivAra ||3206 // haMsa dvIpa hai jihAM zrI rAmacaMdra / gayo bhabhISagala ko saba du'da / / vAnara baMsI bhabhISaNa dekha / asI samajha kara mana preSa // 3207 // rAvaNa bhejyA hai judha nimitta / hanumAna avi saMbhalyA sAmaMta / / gahi hathiyAra umA sabai tihAM / prAganyA hoya to aba mAra ihAM // 3208 / / vastrAvarta dhanuSa gahi rAma / samudrAvataM lakSamaNa gahi sAma 15 bhabhISaNa senA bAhira rahI / bhApa prAya polyA sau kahI / / 32006 / / vibhISaNa kA dvArapAla se nivedana bhabhISaNa prAya khaDA hai vAra / merA jAya kaho namaskAra // prAgyA hoya to darazana karai / sevaga prAi cInatI kara / / 3210 / / karI vInatI hU~ kara joDi / bhabhISaNa bhA hai tuma pauli / / mantriyoM kA parAmarza prAgyA hoya nA deva ca / maMtrI nAga mato karNa / / 3211 / / rAvaNa tanA bhabhISaNa bIra / kachu parapaMca pAyA tuma tIra / / ava iha jo mAMDeMgo rADi / grAvAyo mati sabhA majhAra // 3212 / / mati sAgara dUjA maMtarI / uraNI ika budhi upAI kharI / / sadasya bhabhoSaNa bhayo bAira / dUtI isA kaha gaI sabera / / 3213 / / tumArI sarNa bhabhIpara pAva / kapA karo to darzana pAi / / bhabhISaNa rAmacaMdra ku dekhi / lakSamaNa taNu rUpa ati prepa / / 3214 //
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA pampurANa 266 hishiilaa raay'| 2m jaa bhaal g2amacaMdra kA dekha stharUpa / baMde caraNa bhabhISaNa rUpa // rAma kahaiM prAtrI laMkesa / toku diyA laMkA kA desa / / 3215 / / bhabhISaNa mana meM bhayo prAnaMda / mere tumahI deva jiNaMda / / kaho sakala kima laDiyA bhrAta / hove krodha meM kI bAta // 3216 / / girago bhrAtA the ve doi / caMgApari jAga saba koi / / sUraja deva rAja su karaMta / mativatI paTarANI guNavaMta // 3217 / / sugupati muni bhASyo dharma / lIyo ta uraNa jANyo marma / / giragobhUta jAma thA khiiN| inai ratna likhamI caha laho / / 3218 // Avata dekhe loga bahata / DhAMka bahI lakhamI saMyukta / / phiri ve pAe pari prApaNaM / uhAM avara kI bhavara varNa / / 3216 / / kosaMbI nagarI ke madhya / bahadhana seTha kUpadA madhya / / ahadeva mahAdeva doi pUta / bahudhana mUvA prAva pahuMta / / 3220 / / e donyu udima kU calyA / ve ratna lakhamI pArA bhalA / / laSamI ghara lAyA prAraNe / ve doI jAI dharatI paNe // 3221 / / donyU laDe na mAneM hAra / giri gomUta sU bhaI rAji / / gomUta kUmAra tina Thora / amubha karma ta huvA aura / / 3222 / / prahadeva mahAdeva lyAyA ratana / giri pahicAnyA saba jatana / / guggI bAta mana meM pabitAi / u lahari pAvaka ke lAga / / 3223 / / maiM kyu mAraghA apanA vIra | aisa samajhi na dhAraM dhIra / / tAta karama iha karatRti / lomaiM daNe pitA ne pati / / 3224 // suzI bAta bhAjyA saMdeha / haMsaDIpa dina pATha rahei / / senA ke sAtha saMkA dvIpa meM pahuMcanA iyoDha sahasa kSohaNI dala juDyA / rAra sahasa rAkrama ke payA // 3225 / / bhAmaMDala sAtha kSohaNI sahasa / aSTa divasa rahe dvIpa haMsa / / bAjA bajAi laMkA meM gae / e sabada rAvaNa ke bhae / / 3226 / / soraThA rAvaNa sakala bulAye loga / aMsA vaNyA lihAM saMjoga / / sUra subhaTa saba ikaDe bhaye / dAnaI dhArI bhUpati nae / / 3227 / /
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 paprapurAe rAvaNa khoTamA kuTa, aMtarigati socyA nahi / / noi dharama kA sUla, sajjana te durajana bhayA // 3228 // iti thI pamapurANe bhabhISama rAma samIpa prAgamana vidhAna 50 ba vidhAmaka caupaI akSohiNI saMkhyA zramika napa joDe doDa hAya / krimA kari bhASI jina nAtha / / bhohiNI ginatI kisa bhAMti / mokU samajhAyo biratAMta / / 3226 / / zrI saravajJa ke uttama vaina / sugate saba ke mana baina / / gotama svAmI kareM basnAna / bAraha sabhA sugA dhari kAna // 3230 / / aSTaprakArI senyAM saMga / cyAri cyAri ika haka ke aMga // pati hAthI ghoDAne stha / pAyaka aura subhaTa bahatha / / 3231 / / hArI eka payadala pAMca / tiguneM eka ekatai vAca / / asI vighataM giNatI baDhe / isa lekhe aATha lo baDhe / / 3232 // Aya kSohiNI kahai ch| pati 1 senA 2 muSa 3 anIsa 4 vAhanI 5 camU 6 barU 7 daMDa 8 se ATha prakAra kI senA khiiN| navamI akSAhaNI kahaje / navaghoDA : para tIna ratha 3 tIna hAthI 3 pana raha pAyaka 15 e cyAra prakAra senA vA bheda cha / hivaM mukha kahai ch| hAthI 6 ratha 6 ghor3A 27 payadala 61 payAdA 135 e pratIka huI 1 atha bAhanI kahaiM cha / gaja 61 ratha 61 ghor3A 243 pakyAsIya dala cyAra se pAMca / e vAhanI kaheje / cam kaI cha / doya se tiyAlIsa 243 hAthI ratha 243 sAta meM guNatIsa 726 ghoDA bArI se panarA 1215 payAdA e camU kahele 1 virudhanI kaha ch| ratha 726 sAta sai guNatIsa hAthI 726 sAta se guNatIsa / ghoDA 2187 ikabIsa se satyAsI / pAyaka chattIsa se paiMtAlIsa 3645 / hibaI daMDa kahe cha / ikabIsa sa satyAsI 2187 haathii| ikabIsa se satyAsI 2187 ratha / ghoDA paMsaTha sau ikasaka 6561 / pyAdA navasau paitIsa / para dasa hajAra havaM e daMDaka kaheje / prakSohaNI ko cha / gaja ikabIsa hajAra / pATha saM sihattara ratha / paisaTha hajAra cha: saM dasa ghor3A / eka lAkha nau hajAra tInase pacAsa paidala / eka akSohI kahe je / prathama pati 1 senApati 2 gulama 3 vAhinI 4 paMcama sati / chaThI pratinAMca 6 / sAtamI ca 7 / pranIkanI mane dasa gunI bhaI / ] ronoM daloM ke sAmarthya kI parcA itane se kSohinI uka hoya / isa vidha samajho gunIyana loya / / doI bAMdala humA ika Thora / mattA kAraM dAnyu phojAM sora / / 3233 / /
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMca evaM unakA papapurANa 301 koika kahe rAvaNa dala ghara / rAmacaMdra saMga thoDA janA / / rAkSasa baMsI hai balavaMta / vAnara vaMsI kima hoha karaMta // 3234 / / je sadhyasa vAnara ku bhaI 1 aMse loka mApasa meM baka / / koI kahai balI hanumAna / laMkA kUDhAhI una bhani / / 3235 / / saba logana kU dInI mAra | bana upavana phara diyA ujAra // sanamugya koI budha na kari sake / isahI vidha rASyasa saMsakaM // 3236 / / koI kahai rAvana ati balI / kubhakaraNa kI kIrata bhalI / / indrajIta megA nanadala / napa pauMga 3010 rAmacaMdra jIta kisa bhAta / rAvaNa kA bala kahA na jAta // koI kahai e donyU vIra / daMDaka dhana meM koI na tIra / / 3238 // kharadUSaNa su' lakSamaNa lAmA / senyAM sUdhI paralaya karanA / rAmacandra pe bacAvarta / lakSamaNa kanaM samudrAvataM // 3236 / / rAmacandra lakhamaNa su punIta / rAvaNa karI pApa kI rIta / / jihAM parama tihAM va jaya / rAvaNa kA hogA kSaya / / 3240 / / aise Apasa meM kareM soca / anya vastu kI bhUlI rUca / / koNa maraM koNa jIvata bace / ko artha bAta maiM pacaM // 3241 / / gharama mArga kriyA sudha mUla / rAta divasa mana kiyA aDola // je koI choDi jAi saMgrAma / dikSA le kari prAtama kAma // 3242 / / to hoba loka meM apaloka / kAtara kahaiM tAnU saba loka / / bhaisI prANi dhaNI hai kaThina / tAMkoM kA na hove jatana / / 3243 / / iha bhava sAgara meM jIva / bhramaiM cyAra gati gADhI nIMva // dharama dayA se uttara pAra / jo koI saha saMyama kA bhAra // 3244 // bhArata raudra nivAra kari, dharama sukala pari dhyAna prAtama sau laSa lyAika, to pAbe niravAe // 3245 / / iti zrI papapurANe ubhaya bala mAna vidhAna 51 va vidhAnaka caupaI pukha ke liye sainikoM kA prasthAna rAvaNa napa ima prAjJA daI / sAjo saina bhUpa saja gaI / rAmacaMdra soM kariyo judha / sana kU bhaI moha kI budhi / / 3246 / /
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ .02 padmapurANa apane apane geha maMjhAra / kara prAliMgana saba nara nAri / / putra pautrAdi sakala parivAra / lapaTa kaMTha pra. kara pukAra / / 3247 // poSI deha svAmI ke kAja / aba jo rahai to pUrI laaj| je jIvAMgA to mili haiM prAya / uttama kSamA kahi nikase jAya / / 3248 // ro kadava saba bAraMbAra / una kabvAppA mohi apAra / / na kachu janama sevaga kA jAna / laji kuTuMba devaM nija prAna |13246 / / kara bInatI rovai prastarI / jaba tuma jIta phiro tiNa gharI / / jaba hama tumata hunai milApa / tuma mujhe hoha saMtApa' / / 3250 / / apaNAMsajo tirA bAra / tuma bina sagalo jagata ujADa / / koI nahIM vidhAhI nAri 1 te tehI samajha sukha kI kAra / / 3251 / / moha phaMda meM bAMdhI danI / aMsI kaThina sabasauM vanI / / koI prAbharaNaM phari bhasamAMna / suthare bAge pahare bhani / / 3252 / / saba hIM meM bAMdhe hathiyAra / aparagA prapaNA rUpa saMcAra / / pUjyA pahalAM deva jirNada / suravIra mana phara brAnaMda / / 3253 / / dhanya divasa sahI hai prAja / sAdha svAmi dharama kA kAja // koI kahe kita sItA hare / tA kAraNa itane bala juDe / / 3254 / / kuNa kurA mari haiM raNa ke mAMjha / rAbaraNa mAMhI praSarama kI jhAMjha // sItA ko o deI paThAi / to kAM judha hotA iNa bAra // 3255 // praba hama jAI dikhA lehu / choDi saba saMsArani ehu / kAtara kaI loga saba koi / e vicAra unake mana hoi / / 3256 / / rAvaNa ke bAjai nIsAna / nikale sakasa loga taji thAna / / hasta prahasta bhagAU cale / ligAM ke saMga subhaTa baha mile // 3257 / / mArIca syaMdha jAna bhUpatI / svayaMbhU prathottama ujala matI / / pRthvI vala caMdrAma avara caMdrasuka / narapati bahuta prabara asuka // 3258 / / kubhakarNa ana indrajIta / meghanAda ati mahA punIta / / aDhAI koDi kadara prasavAra / somai jisA deva uNihAra // 3256 / / ratanavA para mAlavAna / rAvaNa cAlyo gaja palAe / keI bhUmira keI vimAna / chAI kiraNa jANu lopeM prAMNa / / 3260 / / hobai kolAhala sabada na surg| uDo ghala saMghiyAro baNe // pacAsa lAkha rAvaNa kI Dora / hastI mAta ubha paura / / 3261 / /
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUni sabhApaMda evaM unakA padmapurANa rAvaNa ko senyA balI, sisako nAhI mata / / eka eka rathI sarasa rAvaNa ati balavaMta / / 3262 / / pati zrI pamapurANe hanumAna laMkA prasthAna vidhAnaka 52 vAM vidhAnaka caupaI rAma ko senA rAmacaMdra praba sAjI saina / kIyo gabana maharata prena // nala aru nIla pragAU cale / sUra subhaTa lIne saMga bhale / / 3263 / / hanumAna jAMdhUnaMda samAna / jaimitra caMdAbha balabAna / / paravana kumara ratana mahendra / bhAmaMDala baddha apara narendra // 3264 / / bika raya prati kaMTha mahAbala / sUraja udaya sarava priya pradala / / bela priya sarava sArdUlabudha / sarvotraena sarava budha / / 3265 / / niva niSTha praca saMtrAsa / vidhana sudana naTavara pAsa / / / pApI lola mahAmaMDala / saMgrAma baSala kA bahu vala // 3266 // parama ghIra prastara dinavAMna / bhagadatta dra pada pUrNa caMda samAna / / vidhusAgara nisasAgara mUpa / prasakeda pAdapa caMdra sarUpa / / 3267 / / iMdrovadhi aura gotara vAsa / sakaTa pauna banakaraNa pAsa / / balasIla siMdhovara sameda / pracala sAla ANa subha bheda / / 3268 / / mahAkAla avara ravikAla / pragatilaka sulena taravAla / / bhIma mahAmIma ratha parama / manohAri hara muskha bahu bharama / / 3266 / / dharamati sAra ara surajajaTI / sibadUSana pravara rasanajaTI / / virASita manohara sema 1 naMda naMdanI vidhata vAhana jo hema / / 3270 / / bahuta mUpa kI senA vaNI / nAmAvalI na jAye girnnii|| pacIsa lAla hAthI kI chora / sugrIva sAtha ubhA napa aura // 3271 / / bhAvamaMDala kirAna chana / bhane lakSamaNa mahA vicitra / / bAjA bAna hoveM sora / aMgada pragAU hudo tiNa Thora / / 3272 / / rAvaNa ke hasta prahasta yoddhAnoM ko hAra douM senyA sanamukha bhaI prAya / hasta prahasta sa dora rAya || uta nala nIla la. zAstra bAMdhi / badana judha bhayo vaha bhAMti / / 3273 / /
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.4 papurANa hasta prahasta ke lAgyA ghAba / ajha UbhA senApati rAva / / nala nIla doU jItyA vIra / rAmapratApa ati sAhasa dhIra / / 3274 / / zrI raghubala pratA, inakA pala tvata dharmA / / rAvaraNa mana saMtApa, hasta prahasta bonyu marayA / / 3275 / / iti zrI pathapurANe hasta prahasta mapa vidhAnaka 53 vAM vidhAnaka caupaI hasta prahasta kathA zika napa pUcha kara joDi / hasta prahasta kI kathA bahoDi / / rAkSasa baMsI ke senApatI / unai haNe bahute bhUpatI / / 3276 / / ina sanamuna koI jIta na sake / nala nIla prAge kima bhakaM / / nala nIla ne mArayA tatakSaNe 1 iha praciraja kAcha kahata na baraNe / / 3277 / / inakA bheda sporA su kaho / iha saMsaya mo mana kA gaho / zrI jina kI vANI taba huI / bAraha sabhA suraga saca koMi / / 3278 / / zrI gautaga samajhAva bheda / saba saMsaya kA ho viccheda / / kaMsa sumata somara kA nAma | iMdra kapila vAbhaNa tiNa ThAma / / 3276 / / karaNa khetI karama kisANa / te nita kareM kyA su dAga / nita uThi dAna supA deha / pUjA racanA sadA karei / 328 // rAgadvaSa ina ke mana nahIM / soka paDyo upajAnyAM kahIM / / nisvA kuTuMba nayAsika dAra / indra kapila dvija lehu hakAra // 3281 / / mAMga dAmani upajyA khesa / mAra kisANa dravya ke heta / / bhoga bhUmihara kSetra jAi / donyu vipra devagati pAi / / 3282 / / doya palya kI mUgatI mAya / sahA te lahI svargagati ThAva / / nisvA kuTuyana bana ke mAMsa / donu ghale par3a gaI sAMjha / / 3283 / / doya palya kI bhugatI bhAva / uhA~ ta lahI svargagati hova // nisvA kuTuMbana vana ke mAMjha / donu cale par3a gaI sAMjha 113283 / / sItakAla sudukhita bhae / marakari sAtamI narake gaye / bharame lakha caurAsI bauMni / te dukha varNa samaM kavi kauna // 3264 / / dauUM vipra ghara suta bhae / janamata mAta pitA mara gaye / / dukha meM douM samAyA bhae / saMnyAsI paM didhyA laye // 3285 //
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA payapurANa 305 paMcAgni sAcaM tapa kareM / kabala joga sakhA hI dhrai|| doU hAtha una UMcA kiye / nakha baDhAe mRgachAlA liye / / 3286 / / bar3I jaTA uragyAMna midhyAta / bhaye deva doU ve bhAta / / dakSiNa ura vijayAddhaM mera / araMjaya nagara vahu phera // 3287 // vahana kumAra asvanI prastarI / ve douM devAM sthiti gharI / / kaMpilA sakAra dUjA aso karA / aravanI rANI garbha avatarA / / 3288 / / rathanUpura indra ke pAsa | karatA sevA prAdhika ulhAsa / / indra kapila dvija nRpa ke saMga / durajana dala ko karatA maMga / / 3286 / / inake sanamukha koI na dhapaM / e pradhAna rAvaNa ke tapa // indra kapila ve svarga meM gaye / vahAM se cayari sUryabhaTa bhae / / 3267 / / sukha mAhI kIne bahu bhoga / bhaye digambara sAdho joga / / vAIsa saha parImaha gAta / dayA lAkha caurAsauM jAta / / 3261 / / teraha vidha cAritra pAleM / kAyA taji sura bhayA visAla / / uhA~ ta cava kiMSadapura bhAi / sUrajaraja ke nala nIla kahAda / / 3262 / / pUraka bhava ke e sanamaMdha / tAtaM liyA vara pratibaMdha / / gyAMnI vayara kara nahIM koI / kadra pariNAma khoTI gati hoya // 3263 / / raNa ana baira dala nahIM vAhU / janama janama bahuta dukha saha // je rAkha dayA subha bhAva ! unakA tIna loka meM nAma / / 3264 // sarvasetI uttama kSamA kreN| khoTe baMdhana jiya meM dharai / / jita jAve tita prAdara hoi| usakI kItti kareM saba koi / / 3265 // soraThA pUrakha bhava, pratibaMdha, bhugatyA bina kaiseM Talai // dahI karma sanabaMdha, yA mAhI eko tila na sare / / 3266 / / iti zrI parApurANe hasta prahasta nala nIla pUrva bhava varNanama vidhAna 54 vAM vidhAnaka caupaI dUsare dina kA puddha rAvaNa suNi senApati bAta / umA kroSa subhaTAM ke gAta / / do dhA senyAM uThI parabhAta / kari sanona sumare jiNa gAta / / 3267 / /
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 prabhUSaNa pahare nija aMga / sastra bAMdhi cAlyA nRpa saMga || rakSA kI ThAMbha khaDA douM zrAya / padmapurA mArIca ke sanamukha bhaye jAya ||32| ghoDA se ghor3A taba ldd'eN| maMgala soM maMgala prati bhir3e | ratha ko ratha para diyA hiyA pela se bhiDaM jyoM khelata dvI malla 336 1 do SAM vara vidyA bArA / golA golI kareM ghamasAna || hoi / pIchA pAva na haTihai koI ||3300 // mAra khaDaga TUka tIsare dina kA yuddha mAraM gadA va ke sammAna / setaparAjA bhujhe balavAna / / siMha jI koSa kari laDe / bahuta loga doU bhI kareM / / 3301 / / prathama rAya zubha ke paDA / uI mada saMsatra aghana dala juDA / / bhaI mAra itate TaleM na sUra krodha kari bhaTa lar3eM bala pUra / / 3302 / / sakanaMdana pApa dha kareM / pApanaMdana jhujhi kara paI // rAmacaMdra ke bhujhe loga ravi zrA loppA kari ke soga ||3303 / / bhaI yasa miTiyo saMgrAma saghalAM hI pAyo vizrAma || bhayo divasa umyo jaga bhani / duSAM juTadhA sUramA bhAna / / 3304 // varSA bApa paDe cahuM ora jaise paI meha kI Dora // I juDA bhUpa choDe juravani / visoladUta ke hare pani // 3305 / / vAnara baMsI prati bhayabhIta | rAkSasa baMsI kI bhaI jIta / / sugrIva Ayo gaja palAMga / zrarja kareM bAda hanumAMna // 3306 // tuma bhava hI baiTho haraNa ThAma sakSasa vaMsa Upari doDUM maiM jAma || hanumAna vAyA kehI rAkSasa baMsI kI sudha bIsarI / / 3307 / / bhAjeM jima maMgala madamayavaMta / surkhe saba kehari garajaMta || taba kopyA rAvaNa balavAna / avara dharaNe vinatI kare AMna / / 3308 / / tuma grAge sAraM hama kaoNma hamArA dekho tuma saMgrAma // dhAe tihAM bhUpatI dharaNe / par3I mAra durajana bahu haNe ||3306 || hanumAna sabai gadA saMbhAri / baNAM bhUpati mAre bAri // rAvaNa kI senA calI bhAga / tabai usake hirade doi nAga / / 3310 // kubhakaraNa anai saMbukumAra / candraru sArdUla dala bhAra // jaMbumAlI sana udarI suta bAla mahodara tIna putra subisAla / / 3311
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA papapurANa dhAya paDe saba eka bAra / jaMbUmAlI kASaka vAna soM mAra / / tantra jhujha rAbaNa kA pUta / kubhakaraNa kopiyA bahuta / / 3312 // bhUryA bANa kubhakarNa choDiyA / soi gayA sannu kAyA maraNa / / dekheM tabai tihAM nala nIla / dhAya paDaghA jyoM utara dhIla 1 / 3313 / / mAra gayA tIra taravAra / bhAmyA kuMbhakaraNa tiNa mAra // jIte rAmacaMdra ke balI / nasa para nIla saha senA dalI / / 3314 / / rAbaraNa caddhi doDiyo narendra / iMdrajIta bole bala ghuncha / / hamA prAganyA kIje tAta / dekho nuSa karU' kihaM bhAMti // 3315 / / manavAMchita ha kAraja karU / durajana dala jama maMdira pr| lokasAra hastI supalAna / indrajIta doDe balavAna / / 3316 // meghanAva jaMbUmAlI pale / astrAstra bahu kara liye bhale / / bhakaraNa pravara hanumaMta / sRgrIva indrajIta sAmaMta ||3317 // meghAhana bhAmaMDala laI / banakaraNa virAdhIta dou bhiDeM / jyoM dhamahara varaSa ghanaghora / chuTa sara golI cihUM prora // 3318 / / barachI gadA cakroM kI mAra / bAmeM loha uDa aMgAra // gaja setI gaja Takkara leha / ghoDA soM ghoDA marajheha / / 3316H payadala ratha tihA~ mAjhe ghaNe / manameM haraSa dhari jodhA ghaNe // indramIta rAya sugrIva kaha bhAi ! hamArA desa paraganA khAi 3320 // hamArA hara teM dharA na citta / samajha nahIM prApaNA vitta / / dekhi tohi lagAuM hAtha / dUri karauM dehI se mAMtha / / 3321 // sugrIva choDe vidyA yAMsa 1 rAkSasa dala komA palahANa // indrajIta choTyA meghavArA / varaSa meSa mulyA avasAMga // 3322 / / paI bIjalI paralaya kara / pabana vAna sugrIva saMbharaM / / u. paTala rAkSasa dala uI / rAvaNa suta kroSa mana vaDhaM / / 3323 // aMdhakAra bANa kU choTi ! bhayA aMdherA sugrIva kI voDa / nAgapAsanI vidyA saMbhAra / lapaTe sarpa murachA tiha bAra 3324 // sugrIva kI nAgapAsa sauM bAMdhi / meghanAda ehI viSa sodhi // bhAmaMDala kuMNa hI bhauti / kara mUrachA sAMsa na gAta 332 / / kuMbhakaraNa pakar3e haNavaMta / donU bhujA bhari ghAva daMta / / jaMda phaMda bhalyo kRNumAna / vA samaye nA chuTe prAna // 3326 / /
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 vibhISaNa kA rAma kI parAmarza padmapurANa mabhISaNa rAma lakSamaNa soM kahe / tumAre dala meM subhaTa na rahe || suma yAte rahiyo sAvadhAna / sugrIva bhAmaMDala ke lAgyA na // 3327 / / unakI lyAUM lotha uThAma / jo koI dariMNa prAya upAya || aMgada soca kara mana mAMhi / sugrIva bhAmaMDala rahe hAhi / / 3326 / / kubhakaraNa soM huvA juba / bAkI mAraga vAhI sudha || hanumAna chuTi kari gyaa| bahu upAya aMgada ne kiyA / / 3326 / / bhISaNa prAyo lodha OM lena / indrajIta meghanAda kaI vana // hama to jIte haiM saba loga / hamArI sarabhara kU kone joga ||3330 // vAvA Ae karavA judha yA sanamukha kima lariye yuSa || I puruSAM pari kima karie ghAda / aba ihA~ caleM nahIM kahUM dAva / / 3331 / / samabhigyAMna bhAgyAti gharI sugrIva lodha inako dekhe par3hI || I bhISaNa dekhe ina hI kI prAi / paDhe mUrchA mRtaka kI nAMi / / 3332|| lakSamaNa rAmacaMdra sU kahai / nala kaku vidyAdhara gahe // unasoM jIta sakeM nahIM koI | rAvaNa sUM kiraNa pari jukha hoi / / 333300 rAmacaMdra bole suraNa vIra / zrapaNAM mana tuma rAkho ghIra / / rAvaNa kumAraM ThAva / samara mAMhi rAkho tuma bhAva / / 3334 / / dezabhUSaNa kulabhUSaNa kevalI citAgati deva kahIM zrI bhalI || jaya to huvaMgA kAma | tuma citAro AuMgA usa hI ThaoNma / / 3335 / / devoM dvArA rAma ko vidyA pradAna karanA rAmacandra meM Ae deva | namaskAra kari konI seva || rAmacandra bhASyoM viratati / sura vidyA dInI bahubhAMti / / 3336 / / vidyA siSa kari kAraja kiyA / doSa ratha vidyA siva kA diyA || chatra camara motiyana kA hAra citavata senyA hoDa apAra ||3337 // manati kAraMja saba hoi / durajana jIta sakeM nahi koi // vidyA laI sakala sukha mUla / mana kI citA gaI taba mUla || 33385 vahA jaina dharama saba se baDA, nisavala rAkhe citta // saMkaTa vikaTa udyAna meM, Ai mileM bahu mitta // 3336|| iti zrI padmapurANe vidyAsahAya vidhAnakaM 55 va vidhAnaka
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA payapurANa caupaI rAma rAvaNa dvArA yuddha kI taiyArI rAmacandra lakSamaNa iha cita / paharA deva bastra pavitra / / caMdrahAsa bAMdhA taravAra / prAyuSa sagale liye saMbhAra // 3340 / / va sAvarta samaMdarAvarta / liye dhanuSa raNajIta ke karata // siMgharatha Upara caDhe rAmacandra / garuDa vAhana lakSmaNa vRda // 33413 / senyo cArU sAtha jo laI / riva kI kiraNa ubhila bhaI / / kAMpe taravara kAMpI mhii| kaMpe mirivara jalahara sahI // 3342 / / rAmacandra kopyA bhagavAna / koNa koNa kA jAsai parAna / / rAmacandra sumariyA jiNaMda / donU sohai nima sUraja caMda / / 3343 / / prAkAza gAminI vidyA saMbhAra / ratha su pharasa calI tibAra / / vahai pavana lAge tana vyAla / utaragho viSa cetyA mapAla / / 3344 / / nAga phAsa ke TUTe baMdha / bhayA ujAlA bhAjyo aMdha / / jete par3e the mUviMta / bola uThe nAma bhagavaMta // 3345 / / rAma laznamaNa kA darzana pAma / mana pAzcayaM bhaye saba rAya / / rAma lakSmaNa the bhUmigoparI / kiraNa viSa inane vidyA phurI ||3346 / / vidyA dvArA mUlitoM kI mUrdhA dUra karanA mAkAza gAmipI ina hI ne kiyA / jIva dAna saba hI kU' diyA // uThe sakarakha loga muvi par3e / vidyA lAbha suriNa raha je ghaNe / / 3347 // sugrIva bhAmaMDala pUcha sahubAta / sitAgati sauM sanabaMdha kisa bhAta / / rAmacaMdra lakSamaNa samajhAya / desabhUSaNa kulabhUSaNa munirAma // 3648 / / baMsalagiri upari gharacA prAtamadhyAMna / unaka' upasarga bhayo tiraNa thAna / / hama unakA upasarga nivAra / kevalagyAna upajyA tiraNa cAra // 3346 // pAye surapati pUjA karI / ciMtAgati mizra bhayo tiNa gharI / / donyu muni kA thA iha tAta / tapakari bhayA deva kI jAta 3350 / / yA sama avara nahIM sura koi / indra samAna citAgati hoya / / ina mhArI stuti karI pakSI / jaisI bAta vAsaya bharaNI / / 3351 / / hai sebaga thAro raghupati / jaba citavo taba prAtita taba tuma mUvita hoya paDhe / pitAgati ne cita madhye ghare // 3352 / /
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa prAye deva tiraNa vidyA daI / byoro suNi ciMtA miTa gaI / / subha mA bhasubha karama kA joga / subha ke urva kara bahu bhoga // 3353 / / asubha pharama tai pAvai duna / donU sarabhara deM dukha sukha / / dharma citavatA dUrdai pAe / puNyavata kA Tale satApa // 3354|| saMkaTa vikaTa meM gharama sahAya / surapati narapati seva pAya / / parama samAna sago nahIM koha / gharama hi tai bahu viSa sukha hoI / / 3355 / / brahA parama dAna saktai baDA, pAtai bhalo na mora // saMsArI muga mukta pari, phira dera ra 356!! iti bhI papapurANe sugrIva bhAmaMDala samAdhAna vidhAmaka 56 vA viSAmaka ___ caupara bonoM ora ke yoddhAnoM dvArA yuddha iha prakAra nRpa rAvaNa suNyAM / pAe pApa rAma lakSmaNA // laMkApati hastI supalAraNa / patI senyA bAje nIsAga / / 3357|| ita mArIca ita hai sugrIva / banamusa sArana juSa kI nIMba / / mirasa avara juTe sukrodha / meghanAda virAdhita e joSa // 3358 // bhedayaMta aMgada dou laDeM / kuMbhakarNa hagumAMna sU bhiDeM / / maMbhISaNa vekhyA rAvaNa dRSTi / krodha bhaI bolyA prabhiSTa 3356 / / re kapUta mUrakha amyAna / bhUmagocarI kA sevaga bhayA mAna / to phU avahI mArUThora / prAptA jANi diyA hai choDi / / 3360 / / vibhISaNa rAvaNa pura bhabhISaNa kahai suNa re pApiSTha / teM to karI pApa kI dRSTi / / satavaMtI sItA kuharI 1 pApa punya kA bheda na dharI / / 3361 / / serI bhaI prAyu basa bIga / tAtai budhi hai bhaI malIna , je tU jIyA bAhai bhrApta / raghu ne milAuM mAM hara saMghAta / / 3362 / / sItA dekara lAgoM pAI / terA prAna meM dera muDAi / isano suriNata rAyaNa kopiyA / kroSavaMta taba ve bhayA // 336311 jaisA sutaMsA meM juTe / pAche pAva na koI harTa / sanamukha bhae bhUpatI ghaNe 1 unake nAu kahA~ lagi giNe / / 3364 / /
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMda evaM unakA padmapurANa dhanuSa baiMci kari mAre bApa / bhabhISaNa ke kaMTha lAmyA vANa // TUTayA dhanuSa bhabhISaNa vacyA / vaha juSa doghA macyA // 3365 / / vijulI sama ghimaka SaDama / bAI rahAM tihAM sagalA saraga / / tihAM hove tIra tupaka kI mAra / badhAra sukara saMghAra // 3366 // mAra khaDga mukha gira par3e / to na subhada gharatI para pase / / musa sAtA bhI nahIM banA / / 3367 / / srozita kI vaitaraNI baddI / paDI lotha kahAM rahI nahIM mahI / hAthI ghoDe jhujhe ghaNe / paravata sama ra tihAM vaNe // 3368 / / paga parave . rahIyana Thaura / dou ii mAMcI bahu kohi / / rAma kubhakaraNa sUpuSa / lakSamaNa ne indrajIta sUviruSa / / 3366 / / duiMdhAM bAMNa paI jyoM meha / bhAlina phUTa inU kI deha / / lakSamaNa indrajIta liMga mAya / mapaDi ratha sauM paTake jAi // 3370 // rAvaNa kI senA bhAji ke calI / indrajIta saMbhAlpA balI / / rathapari caDhacA bahuri saMbhAri / senyAM sakala laI iMkAra // 3371 / / bubA bANa choruyA indrajIta / lakSmaNa sUryavANa mana' cita / / choDe bAraNa ujAlA bhayA / aMdhakAra sagalA miTa gayA // 3372 / / nAgapAsanI choDI vidyA / garuDa bAga meM hoI bhidhA / / vaha vidyA lakSamaNa ne gahI / choDI indrajIsa sAmahI / / 3373 / / rAvaNa kA suta muyiMta / nApha phAsa suSi turanta / / kabhakarNa rAmacaMdra sulaI / ratha sameta vaha USA paDe // 3374 / / rAmacaMdra phira ratha pari baDhe / yA samae kroSa prati ma / / nAga phAsi bodhyA kubhakarNa / mUrthAvaMta prANa kA harNa // 3375 / / lAge sarpa unU kI deha * kATai tiha kA prANa hara let / / khaMce deha suna vyApa ghaNAM / aMsA.kaSTa unoM koM baNAM / / 3376 / / bhAmaMDasa indrajIta DiMga prANa / rathari DAla liye balAna / / virAdhita kuMbhakarNa sike uThAya / ratha pari tatakSaraNa liyA paDhAya // 3377 / / samana rAvaNa yuddha bole rAvaNa suriNa lakSamaNA / tega bhI pAyA hai maraNAM / / lakSamaNa bIla rAvaNa suNa / to ku aba palahI meM hoM / / 3378 // dAruNa juSa douSAM hoya / dvAri na mAna hU~ meM koma / / prasakti bArA rAvaNa de tArie / lakSamaNa ke ura lAgyA ANi // 3379 //
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 padmapurANa giramA bhUmi sAMsa laba thakyA / rAmacaMdra rAvaNa soM juTa / / bApattaka bANa jU chuTa / rAmacaMdra rAvaNa sauM juTe / / ghaNI bera laga kIyA judha / rAvaNa nai mAri kiye besudha // 13 // gaja ke ratha sU dIyA hAri / siMghoM ke ratha caDhe saMbhAri / / uhA~ ta phiri rAvaNa die DAri / mAri gadA tihAM tiha bAra / / 33815 // koI na ghAva rAvaNa ke phuhA 1 rAmacaMdra taya graMsA kahA / / are rAvaNa terI umara hai ghaNI / tU saTA hai abakI bhaNI / / 33 / / saMkA jAi pAzrama gahoM para bayara rakSA ko ho / tere TUpha TUka jaba karUM / tokU se jama maMdira parsa // 3383 // rAvaNa saba senyAM le sAtha / laMkA pahuMcyA haraSita gAta / / maiM sakSamaNAM mArA hai sahI / mokU kucha pitA hai nahIM / / 3384 / / je rAmacaMdra mujhasauM phira laI / yAta kA kArija nA sadai / bhrAta putra kI cintA citta / dekho yaha saMsAra pranita // 3385 / / dukha sukha jIva tarNa saMgi lagyA / asA gyAna uNasama jagyA / kara soca gyAna ghari cita / hoNI Tara na aMsI sthiti ||:386 // maDilla lakSamaNa paDayA praceta rAma vyAphuna gharaNa // rAvaNa bhae nacita kyoMki durajana haNAM // asA pravara na koI to hAtha rAvaNa mr| dekho karma prabhAva kahA te kahA kara 1 3387 / / iti zrI padmapurANe saMgrAma vidhAna 57 vAM vidhAnaka caupAI rAma vilApa rAmacaMdra lakSamaNa kapAsa / dekhyA mRtaka kaha na sAMsa / / raghupati devari khAi pachADa / rovaM poTai bAraMbAra 13388 / / hAya bhAi ima kasI baraNI 1 maMtrI vAta kahaiM ye gharaNI / / jaba hama choDi ajodhyA cale / saba parivAra kaha mile / / 3386 / / lakSmaNa ku nIke rAkhiyo / manohAra vANI bhAkhiyo / kisa bhAMti nai calAvo citta / pakmaNa kojyo bhaktaM hisa / / 3310 / /
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhApanya evaM unakA payapurANa mo kAraNa lakSamaNa jIva diyA / avara mahirI bichaDI siyA / / kima dikhAuM mukha prApaNAM ! mohi apaloka caDhayA hai ghaNAM / / 3361 // maiM dezyA bhAI kA maraNa / avara bhayA sItA kA haraNa // kATha saMkela agani maiM jarUM / lakSmaNa kA kaise dukha bharUM / / 3362 / / sahu rAjana sU raghupati kahai / tuma hama saMga bahuta dukha lahaiM / / merA bahuta kiyA upagAra / para upagArI ho bhUpAla / / 3363 // bole bhUpati isa pari bAta / jIvaigA lakSmaNa tuma bhrAsa / / isakA hama kari haiM upacAra / caukasa rAkho cokIdAra / / 3394 // durajana koI sakra nahIM prAi / koI upAdhi na kari hai yahA~ prAya / / disauM disA rakhavAlA rho| ulA pailA kA prAiTa laho / / 3365 // rAba jAgiyo narapati cihuM ora / caukIdAra milo kara saura / / tiNa thAnaka koI paiTha na sake / sahu jAgiyo ima jANa na sake / / 3366 / / idisa pApo satIda, ma valApa vidhAnaka 58 vAM vidhAnaka caupaI mandodarI aura sItA kA vilApa rAvaNa mana meM citA kareM / kuMbhakarNa indra jIta dou mare / / rovaM rANI maMdodatI / suvaraNa vAma taraNI asatarI / / 3367 / / kaise jIvAM aise duHkha / aba sahu vAda unU viNa sukha / / aMsA duSa rAvaNa ke manA / sItA zuSpo muno lakSmaNA // 3368 / / roba lUca sira ke kesa / rAkha sadA rAma su saneha // hama maratI to Talato pApa / merai kAraNa huvo vilApa / / 3366 / / sItA taba samajhA baina / apanAM cita rAkho tuma cana / / lakSamaNa kA hogA jatana | asA dukha nivAre yatana ||3400 / / sItA samajhi rahI murajhAya / ava senAM maiM kareM upAi / / bhAmaMDala aura candrAti kA prAgamana bhAmaMDala jAgiyo naresa / caMdraprati meM kiyo pravesa / / 34011 / pUcha mAmaMDala tU kUraNa / kiha kAraNa te kIyo gaurA / / bola paradesI darasana nimitta / maiM to dhyAna gharacA hai citta // 3402 / / bhAmaMDala ko hai bhUpati / lakSamaNa ke bANa lAgyA sakati / / rAmacaMdra baiThA una pAsa 1 raghupati tiNa thAM bahuta udAsa / / 3403 / /
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacapurAe caMdraprati taba binatI karai / maiM hUM vaMdya kAraja tuma sarai / / bhAmaMDala itanI saNi vAta 1 vAkI le cAlyo saMghAta / / 3404|| kheDA mAhi roka nahIM koi / inakA mana bAMchita jo hoi / / raghupati ko una kari DaMDota / namaskAra phira kiyA bahuta / / 3425 / / rAmacaMdra pU. tiraNa bAra / ihai hai koNa tuma lAra / / kaheM e vaidya guNavaMta / lakSamaNa jatana kareM bahubhaMta / / 3406 / / paradesI kUpU rAma / tU kitattai pAye iNa jhAma / / dha kI jIvana kahAnI kahai videsI apanU bheda / vijayAragha tahAM vidyA bhesa / / 3407 / / gItapura nagara sameila rAi / suprabhA rANI rUpa ko kAma / tAke putra candraprati bhayA / bala pauriSa mo mo nayA / / 3308 / / besaMdhara kA sahasrabIyaM putra / caMdrabAraNa moriyA turaMta / / meM pAyA jAya ajodhyA mAMhi / tihAM bhartha bhUpa pAe sAMjha / / 3406 / / mokU dekhi dayA una karI / gaMdhodika chaDakyA uNA ghaDI / / uttaramA doSa mokU bhayA ceta / unAM parama sukAna heta / / 3410 // maiM uTi bharata sU vinatI karI / isa vidyA haigI guraNa bharI / / isakA mohi sugAvo bheda / bharata bhUpa bhASyo saba bheda // 3411 // mahindra udai rAvarA meSa bhUpa / guNasAlA rANI baha rUpa / / vA garbha bisalyA bhaI / rUpa lakSaNa sobhe guNa maI / / 3412 / / syA ko kathA jaba vaha kanyA kara sanAna / vaha jala pahuM romI dhAna // tinakA roga sabahI miTa jAI / sakati bArA kA doSa bilAi / / 3413 // ajodhyA mAhi rogI the ghaNe / vAhI jala teM nIke kaNeM / / taba se pragaTa bhayA vaha nIra / gaI sakala rogI kI pIra // 3414 / / pUcha bharatha visalyA parajAi / bAkA bhaba bhASo samajhAya / / kavaNa punya ta pAI sigha / jisake caraNodaka iha viSa // 3415 / / sakala roga kU parihA kara / ase guNa bharaNodaka ghara / / nole munivara gyAna vicAra / kSetra videha svarga anuhAri // 3416 / / puMDarIkanI sImaMdhara jinaMda / cakravatti tribhuvama pAnaMda / cakradharA vAkai paTadhanI / rupalakSaNa guNa soma kharI // 3417 //
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa 315 anaMgasenA tAka puttarI / dAnAdika guraga meM lAvaNya bharI / / jovana samai punayaMsa ko daI / donyAM mAM prIla mati bhaI // 3418 / / eka divasa pranaMga kusamA nAri / sovata dekhI durapari tiha vAra / / vijayAddha kA vidyAdhara dhIra / dekhI triyA AyA siMha tIra / / 3416 / / gahI bAMha vimAe baiThAi / le ke vijayAM phU te hAi / maMdira mAMhi bhaI pukAra / tribhuvana naMda suNI tihaM bAra / / 3420 // bheje subhaTa sutA kI khoja / saba pariyaNa mAM mAMcI rora // vidyAdhara dekhyA gamana mAyAsa / anaMga senA baiThI tA pAsa // 3421 / / vaha Secara eha bhUmigocarI / sakala loga bolyA tiNa ghaDI / re roka surA ho dura pIra / hamasU judha kara to vIra 113422 / / paDI mAra tIra taravAra / TUTyA ratha bhAjyo tiNa vAra / / vaha kanyA rayate gira par3I / paMcanAma susaraNa pAkhaDI // 3423 // mahA udyAna bhayAnaka Thora / kara vilApa rudana pratidhora / / mAta pitA kA sumarai nAma / manuSa na dIsa hai tiraNa ThAma // 3424 / / hAya karma te aMsI karI / bhUkha pyAsa soM suSa vIsarI / / vahai virayo kuNa hoi sahAya / vahai virayAM kachu na basAya / / 3425 / / dahA cakravarti kI thI sutA, karatI bhoga vilAsa / / prazubha karma ke udaya se, pajI prAya vana vAsa // 3426 / / caupaI vanavAsa ke duHkha tihAM syaMgha cItA baha byAla / bhayadAyaka raTa bahu syAla / / vana ke bhayadAyaka tirajaMca / eI sIta vastara nahIM raMca / / 3427 / / aMsA dukha soM bIta kAla / mana phala khAi suptA bhUpAsa / / unAnaM tapa sava mahI / sItala Thaura na pAvaM kahIM / / 3428 / / dukha meM vItai pAchu jAma / tinahIM nahIM kabhI vidhAma / / baraSA prAgama varaSa meha / sahe parIsA komala deha / / 3426 / / pavana cale varaSA jhakajhora / camaka dAmina Ai madA ghanaghora // choDi pAsa sasArI bhoga / mana baca kAya lagAyA joga / / 3430 / / doya hajAra varSa tapa kiyaa| anna pANI taji saMyama liyA / / bhavya tIna su vidyAdhara mAha / namasakAra kari lAgyA pAi / / 34315
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa dhanya sASa aMsA tapa kareM / chaha ruti kA dukha mana nahIM dharai // cidAnanda soM lyAyA dhyAna / dayA kareM rAva Upara jAna / / 3432 / / vana meM e tapa iNa vidha kiyA / jIva davA saMyama brata liyA / / lamadhadAsa kahaiM tuma clo| trimUSana prAnaMda pitA sU milo // 3433 / / pranaMga senA mana meM samajhAi / maiM saMnyAsa karayA raNa ya / / choDe saba saMsArI moha / labadha dAsa samajhAUM toha / / 3434 / / taba uThi gayA bhUpati moM kahIM / anaMgasag2a dehI saba dahI / / upa vana meM lIyo sanyAsa / choDi diye saba bhoga vilAsa // 3435 / / tribhuvana naMdana dekhA nimitta / prAyA vana meM dekhI vahumaMta / / ajagara bhayA duradhI kA jApa / una ma na pAra nAya / / 14 / / isI anaMgasarA tihaM ghaDI / dehI chori svarga sarI / / bhugati prAva drovana meMgha geha / gugNasAlA garbha visalyA ehU~ / / 3437 / / iNa prakAra kI pAI ridha / caraNa udika hove saba sidha / / tribhuvana maMda iha kAraNa dekhi / upajyo saMsAra vairAga pareSa / / 3438 / / jANyoM iha saMsAra marUpa / bhrampo jIva dhari nAnA rUpa / / dehI prAdi sago nahIM koya / saMpati lagAAM bichohA hoi // 3436 / / cArU gati bharamyucidAnaMda / subha ana asubha taraNe doi phaMda 1 kabaha raMka kabahu muvanesa / jasI karanI taisA bhesa / / 3440 / / mana vaca kAya lagAmA dhyAna / kAThi karma pahUMcyA niravAe / vAIsa sahasa putra sameta / lyAyA cidAnaMda soM heta / / 3441 / / durima munivara ke pAsa / divyA laI sugati kI Asa / / teraha vidha cAritra prata liyaa| vidhapaMca mahAvrata kiyA // 3442 / / tIna ratana baraNyA dasa doi / bAIsa parIsaha una aMga hoI / / usana kAla gira Upara tapai / baraSA sama rukha tali chipeM // 3443 // simAle saritA taTa dhyAna / upajyA una kebalagyAMna / / gae mukati tihAM sidha anaMta / jyota hI jyota bhaI ekasa // 3444 / / punavasu ke triyA kA soga / bhae digaMbara yAMcyA bhoga / / paca mahAvata pAMcu sumati / mana baca kAyA tInU gupati / / 3445 / / bAIsa parIsA saha praga / dvAdaza anuprekSA taha saMga // chaha ruti ke sukha dukha sahe sarIra / jAraNa SaTakAya prANI kI pIra // 3446 / /
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa || dasauM disA bArka praabhrnn| zrI jina binA koI nahIM sa kari deha jAjarI kro| aMta samaya sI mana dharI / / 3447 / / triyA duradhI le gayAM // jaM meM nirmala bhUpati bhayo mere tapa kA eha phala vheMjyAM / mo sama balI na duvA mAM kahajyo / / 34486 / / anaMgavara suM phira sanabaMdha ho jo sA kiyA vaha saMgha // dehI choDi lahI zramara vimA zrAva bhUgati dasaratha kaM geha ajagara bhari bhaisA gati bhayA 317 | pAyo svarga tIsare thAna || 3446 / / bhae putra lakSamaNa ko deha // 1 / hastanApura janama jUliyA 3450 / / vardhamAna vaNika tihA rahe / virarAja heta dezAMtara bahai || bhaiMsA lAdi ajodhyA gayA / tahAM mahiSa gala kuSTI bhayA / / 3451 / kIDA paDhi saheM dukha gharape pApa udaya teM e phala barI || koI bAlaka mAra dela / kheceM pUcha kareM ve khela || 3452 || isa dukha naI bhaIsA muvA / bacavartta kumAra devatA huA || rahe naraka meM tihAM nArakI una kuM dukha kareM mAra kare / / 3453 / / samabhi kubodha vicAri citta / mahayyA mahiSa ajodhyA kari thitta // uMna loga moku diyA dukha / aba lehuM vayara to pAuM sukha || 3454 | una choDI koI prasI bayAra / sarva kuMbha yA roga lie vAra || sagalA dukhI yA puraloka / ajodhyA meM pragaTacA thA roga ||3455|| droNa megha kI vizalyA puttarI / usake caraNodika pIDA TarI || bahu vizalyA lakSamaNa ko nAri / yA ta hoi inakA upagAra ||3456 / / vRhA pUraba bhava saba hI suNe bhAjyA saba saMdeha || jaisA karma koI kareM, taisI gati pAveha || 3457 / / iti zrI padmapurANe bisalyA pUrva bhavAMtara vidhAnaka 56 bAM vidhAmaka caupa hanumAna prAMgada ko ayodhyA bhejanA subhyAM rAmacandra para jAI / haNumaMta aMgada jodhyA paThAi // bhAmaMDala kU dIyA sAtha viriyAMna lAgI iko jAta // 3458 / /
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 pacapurANa bharata sodheM yA sajyA Thora / e pahuMce bhUpati kI pora // zrI bajAveM gANe tani / raghuvaMsI kula kA kareM bakhAna ||3456 || bhAmaMDala kA uttara bhara bhUpa sAMbhalI e bAta / taji nidrA vastara pahire gAta || chAra ubhA dekhyA tIna / mahA suSaDa bajAvai bIna / / 3460 / / tinakU pUcheM bharA naresa | tuma ho ho deza // kavara kAja prAye tuma rayaNa sAMdhe mohi suragAvo vaya / / 3469 / / 346200 bhAmaMDala bole samajhAya | rAma lakSmaNa DaMDaka vana rahe jAya // surajahAsa khaDaga tihAM liyA / kharadUSana saMyuka jihAM dahI rAvaNa sItA hara le gayA / vAnara vaMsI kA madada mayA // hari maiM lAgyA sakatI yAMna hari ke hara le gae parANa / / 3463 // dehu nIra saMjIvana mUla / vo kachu hoSaM jIvana sUla // itanI suraMga kopyA bharata / satrudhana sugira krodha karata / / 3464 / / aisA kyA rAvaNa balavAna sItA ku le gayA nija thAna // mArU rAjA kU dhaba jAI / bAr3I samaya nIsAna bajAya || 3465 / / jAge saba nagarI ke loga / bharata ku vyApyA lakSmaNa soga || suNivAjatra jAnyAM sarve / pratidhIraja suta prAyA ta maiM koI durajana yahAM yAi / prANa caDhe vAjitra vajAya // bhae eka narapati ghara / bharata sUM kahe upAya kiye va // 3467 // 3466 // je tuma laMkA pahuMco rAi | to iha rayaNa bIta ke jAya | lakSamaNa kA hoveM kAja disalyA bhejo irA sArtha prAja || 3468 // kaMkaI gaI meSadrava ke gecha / bisalyA suSpAM lakSamA suM neha // robe kanyA lagyA suna vArA yA same pAUM jANa / / 3466 / / to lakSamaraNa aba jIvaM sahI sUraja udaya ka jalana nahIM // saba mila kiyo yaha vizvAra / bhAmaMDala saMga visalyA tie vAra // 3470 // 1. lakSmaraMga yAsu pavana pharasa ke lAga / usahI ghar3I lakSamA uThi jAga // zrasakti vAraNa bhAiyA AkAsa / lakSamaNa ko bhaI jIne kI zrAja // 3471 / / pavanaputra pakaDo vaha bAra bolI vidyA pUcaM hanumAMna // asakti bAraNa naiM chor3e prANu / puNyavaMta soM calI na sayAna || 3472 / /
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA padmapurANa 316 lakSamaNa puNyavaMta ati balI / visalyA nAri sarvaguNa milI / maiM vidyA asI prasakasti / mokU jANe sarva jagasa / / 3473 // bhadra ne ra: vidhaH daI / yahAM prApA / / bAli munIzvara giri kelAsa / vA samaye asakti diyA tAsa / / 3474 / / mokU koI sake na TAri / jo mila jala kare saMsAra / / vizalyA pUraba bhava tapa kareM / aisI ridha usa sapatai phara / / 3475 / / prApata surakhI visalyA nAri | agale bhava kA lakSamaNa bharatAra / / maiM bhAgI lakSamaNa taji deha / punya barAbara avara na eha // 376 / / visalyA dvArA mUryA dUra karanA bisalyA prAi lakSamaNa ke pAsa / kesara candana laI suvAsa / / mamacandra kU kiyA namaskAra / lakSamaNa tazI kI baha sAra / / 3477 / / kanyAM sahasra visalyA sAtha / saba mila gAvaM jasa raghunAtha / / tAla mRdaga bajAvaM kINa / gAvaM sakala nAri pravINa // 3478 / / lakSmaNa kA hoza meM mAnA lakSamaNa tava uThe a'garAi / mukha te sumare zrI jinarAi / / bole lakSamaNa rAvaraNa kahA~ / mAra mAra sabada mukha te bhaNyA / / 3476 / / rAmacandra samajhAI bAta 1 asakta bANa lagyA tuma gAta // visalyA meghadravaraNa ko dhiyaa| prasakta bANa ine dUra kiyA / / 3450 / / gAe anaMta badhAye ghaNe / mUryA taNe saba dukharaNa haNe / / ghetyA saba senA ke loga / mUlyA taba parajA kA soga // 3481 / / vAISa pariSaha una sahe, paMDI pyAra kaSAya / / asubha karama saba dAri kari, bhayA narAyana rAya // 3452 / / iti bhI pApurANe visalyA mAgamanaM vimAnaka 60 mA vidhAnaka sabala ko maMtriyoM dvArA samajhApA rAvaNa suni lakSamaNa upacAra | kiye saceta visalyA nAra // sakatI bANa se havA asaphati / punyavaMta kukachu na lagata // 3483 / /
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 papapurANa baMThi sabhA vaha maMtrI bulAI / pUrcha mAsA laMkA jAi / / mRgAMka maMtrI bInatI kareM / kaI sAMca prabhu hiradai varaM // 3484 / / spaMghA ke ratha zrI rAmacandra / te jANaM vidyA ke baMda / / garaDa vAhana lAmaraNa kumAra / viSalyA jANe vidyA sAra // 3455 // je tuma cAho bhagatyAM rAja / rAkSasa baMsI rAstro lAja / / sItA le milo rAma ke saMga / jo na hovaI rAja kA maMga / / 3486 // sadA rahai jyoM Una sauM prIta / chUTa kubhakaraNaM indrajIta / / rAbaraNa kA mantavya rAvaNa kaha suNa maMtarI / bhejyI dUta unapa ina gharI // 3487 / / rUpavaMta huve catura sujANa / nirabhaya bacA sugA jAma / / chuDAvo kubhakarNa indrajIta / hama unasauM kareM maMtra ko zaita / / 348|| maiM nahIM vA kareM ghamasAna / cAlyA dUta sughaDa sujAMna / rAvaNa ke vrata kA rAma ke pAsa jAmA sugNa upadesa rAma paM gayA / senyA dekhi vidhAra iha kiyA / / 3486 / / ina hai semyAM prati cha / rASaNa ke hai saba kuch| jAha pauli ThADA bhayA dUta / rAmacaMdra senyAM saMjUta / / 3460 // pahuMcyA tvarati bulAI basITha / svAmI kAja ko dei na pITha / / rAmacaMdra kA darzana pAha / namaskAra kari UbhA jAi // 3461 // vinatI karU suNa ho raghunAtha / kubhakarNa indrajIta cho bhI sAtha / / rAvaNa su rAkho sanamaMdha / ita uta taM cUka iha ghaMdha / / 3462 // prajA bacai saba kA dukha jAya / choDA krodha dharma ke bhAya / / rAma kA uttara rAmacaMdra vola tiNa bAra / jo sItA bhejai hama dvAra // 3463 / / bhAI putra usakA deu choddi| jaba vaha jIyA pAhai bahoDi / / rAvaNa ke vrata kA punaH nivedana dUta kahai sAMbhali rAjAna / rAvaNa sama koI nahIM prAna // 3464 / / una jItyA hai tIna paMDa / sava bhUpana pa liyA he daMDa / / jItyA indra do digapAla / rAkSasa baMsI balI bhUpAla / / 3465 // jaM tuma jIyA cAho rAma / to sIta kA mati leha nAma // choDo kuMbhakarNa indrajIta / to tumasauM chUTa nahIM prIta // 3466 / /
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmi sabhAvaMda evaM unakA pamapurANa 321 hamAre kula ko lAga gAla 1 bola nahIM babana saMbhAla / / sItA ku dUjA kahe bharatAra / nagai kalaMka tihu~ loka majhAri // 3417 // rAmacaMdra jo DhIla na kreN| rAvaNa phU hama paralaya kreN| lakSamasa bhAvamaMDala sU kahai / dUta ku kachu doSa na lahai // 3468 / / rAvaNa ke bacana kahai isa kaura / yAkU kaDU na lAye khoDi / siMha kopa hastI pari kareM / mukhaka pari kachu kAja na paraM // 3466 // iha basITha saMdara sAmAna / tA pari kopa smaMdha kyA nAna / / itanU kahi mAra kyA pApa ! jogyA nItaM samajha pApa ||3500 / / bali vRddha vipra tApasI / jogI jatI Sudra mAnasI / / pazu bhAthita paMSI astarI / ina mAri bhugataM gati burI / / 35.1 / / duta mAra kA lAga doSa / sakala hI jIva dayA ko poSa // jihAM dayA tohAM parama / adayA jANahu pApa kA mamaM / / 35025 // bhAvamaMDala kA ghaTa gayA krodha / lakSamaNa nai dIyA pratibodha / / sAmaMta dUta phiri bole bayana ! samajho rAma jyu pAvo caina / / 35.03 // tIna sahastra vidyAdhara sutA / vyAhI sakala sukha kI latA || jo vidyA tuma cAho rAma / mAnu nagara bhalerA gAma // 3504 / / puhapaka vimAna chatra sukhapAla / hArthI ghoDe motI lAla / / prarddha rAja laMkA kA lehu / sItA kA haTa chADi deDDa / / 35.05 / / rAma kA pratyuttara taba zrI rAmacaMdra hama kahaiM / are mUDha tU viveka na lahai / rAvaNa ke koI maMtrI nAhi / bhalI budhi samajhAvai tAhi / / 3576 / / nArI dekara mumato rAja / te apaNo bigADe kAja // vAtai bhalo jAMNu pratIta / vana meM raha prAsama suprIta // 3577 / / phira payAdA vana phala khAi / vA sama sukhI avara na kahavAi / zrI jina jI lagAvaM dhyAna / rAkhaM sadA pAtama gyAMna // 3508 / / dUhA rAja kAja ghIyA to, bhugataM saba viSa sukha / ghiya janama vA puruSa ko, kula hai lagAvai doSa / / 3509 / / dhakkA dIyA dUta ko, dipA sabhA te kADhi / / vacana na bola samajha phari, tAtai vyApa gADi / / 3510|
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa caupaI vrata kA rAvaNa ke pAsa pAnA gayA vrata rAvaNa ke pAsa / bhASI sakArana bAta parakAsa / / bhAmaMDala vacana kahmA samajhAi / lakSamaNa ne taba diyA chur3AH / / 3511 / / vaha to haTha choI nahIM, taje na sItA nAri / / gharama nIta je suma karo, bega viTAbo rADi / / 3512 / / iti zrI papapurANe rAvaNa vRta prAgamana vidhAnaka 61 vAM vidhAnaka caupaI rAvaNa dvArA catya vacanA rAbaraNa suNe dUta ke baina / kara soca mana bhayo kucaMna / kuMbhakaraNaM ane indrajIta / meghanAda tInU bhayabhIta // 3513 // ve baMdha meM bhugata rAja ! merA huA dhanAM akAna / / ve ThADe galathaM hAtha / sogavaMta kari nIcA mAtha / / 351411 bahuta kiyA unasoM saMgrAma / hAri na mAne lakSamaNa rAma / / mAnoM aba mujha kaisI bane / nisarca ve prANa mama hanaM / / 3515 / / asI vidyA sAdhU koi / surajana sake na sanamutra hoi / / baDI dhera upajyo citAMna / sana rAI sAMtinAtha jina thAna / / 3516 / / munisuvrata svAmI kI seva / karU biba bIsauM jinadeva // sahasrakUTa kaMpana dehure / ratana biba kaMcana moM jar3e ||3517 // deza deza cIThI paThavAha / karo catyAle sagalI sajyAi / / parvata bana nagara prane gAMma / bhae dehure uttama ThAMma 11351 / / pUjA pratiSThA kareM saba loga / dharai bhAva kari tInU joga / / maMdodarI Adi praThAraha sahasa : pUrja saba triya uttama vaMsa / / 3516 / / dharama mahAsama hie vicAra / deva guru sAstra kara manuhAri // pUjA vAna kareM sada nitta / dayA dharama soM lagAyA citta // 352 / / iti bhI papapurANe zAMtinAtha munisuvrata tyAlaya vidhAnaka
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ ani sabhAcaM evaM unakA papapurANa 62 vA vidhAnaka caupAI masTAhinakA mahotsava phAguna mAsa aSTamI sveta / aThAI vatta kareM dhari heta / / naMdIzvara dIpa jinesvara bhavana / surapati kara tihAM gavana 13521 / / amarAthipa pUjeM jina deva / kara nRtya mana baca suneha / / kaMcana kalama pIra jala lAva / te DhAla mastaka bhagavAna / / 3522 / / gtanapuMja ri pUjA kareM / je je sabada pApa kU hareM / / khecara bhUcara calyAlaya bhagavaMta / racanA racai tihA~ bahumaMta / / 3523 / / to banna the sobhaya Thora / bAjaMtara bAja tihAM sora / / aSTa dravya sAmagrI dharaNI / vAMdaravAla ko sobhAvaNI // 3524 / / paMDita munI par3ha jinadeva / kahai gyAMna ke sUkSma bheda / / varta aThAI uttama dhyAna / karuNA bhaMga vakhANe gyAMna / / 3525 // dUdha dahI rasa ghRta kI dhAra / zrI jina pUjA bArabAra / / duhaMghA vora kara saba dharma / jIva jaMta karUNA kA mama / / 3526 / / saba hI sU' choDe tihAra / punya kAja lAge caI phera / / caracA karai gharama kI rucI / pAsa kriyA bahuta hI sucI / / 3527 / / sAmAIka kara trikAla / sAvadhAna saba hI bhuvAla / / prAtmA liva lyAba bahu bhAi / viThasU vRtti kara saba rAya / / 3528 / / vattaM pravAI je kareM, rAsne samaphita mugha / / so hI uttama jina sahI, kara dharma kI buSa / / 3526 / / caupAI zAMtinAtha midara su anUpa / pUjA kareM tihA~ rAvana bhUpa / / maSTAMga kara namaskAra / prastuti parva su bAraMbAra / / 3530 / / mana meM vicAra aMsA bhAva / jihAM laga base nagara mana gAMva / / pATha divasa kA posA leha / nita uThi dAna supAtrAM dehi / / 3531 // jamadaMDa phu iha-prAgyA bhaI / kurA pheri duhAI daI / je te haiM uttama kUla loga / ATha divasa aThAI joga / / 3532 / / prAraMbha tani karI diDha gharama / pATha divasa choDo saba karma / / jA ke ghara meM nAhIM prazna / tisa k yo muMhamAmyA panna / / 3533 / /
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 padmapurANa maMDArahu dIjyo tAhi / jo kucha cAhe so yo bAhi // suNu sahu loka bhayo AnaMda / pUjA ra zrI deva jinaMda / / 3534 / / tIna phAla pUrja jinadeva / suraNa sAstra guru kI sArai seva / / dAna supAtrAM vidhi sauM dei / maThAI vrata saphala kara leha / / 25.35 / / a# jApa rAkheM cita Thaura / gahai mauna dhyApai na hai aura // koi caracA koi aAtama dhyAna | koI kahe parama vyAkhyAna / / 3536 / / rAvaNa dvArA vidyA siDi kA prayatna rAvaNa caubIsa dino kI Teka / sigha ho taba vidyA eka / / jAkI vaha vidyA sigha bhaI / darajana jIta sake nahIM koi / / 3537 // ve pUja svAmI sAMtinAtha | rAvaNa sumaraM jahAM hAtha // visa na cala rahai mana dhIra / jANu baiThA bajra sarIra // 3538 / / vidyA sAvana kAraNa, divakara lAgyA dhyAna / / honahAra samajha nahIM, kahA hoitI prAna / / 3536 / / iti zrI padmapurANe rAvaNa vidyA sAdhana vidhAnaka 63 vAM vidhAnaka maDilla surakhI isI jaba bAta kaha sava saMjupta suu|| unato lagayA dhyAnaka zrI zrI bhagavaMta sU / / jo koI pAzrama leI puruSa ke mAna kreN| vaha nahIM choDa bAMha sarma kI kAna kI // 3540 / / copaI vrata sAdhanA ke kAraNa yuddha sanda honA kaisI vigha usakoM dukha deI / unato kiyo parama sUneha / / bAka kareM dharama kI hAMna / hoi pApa samajho dhari vyAna // 35413 // jaba hamasU vaha sanamukha laDe / taba hama bhI usame judha kareM / / gharama nIta sU kIje judhi / pApa karma kI choge budhi / / 3542 / / varata aThAI usakA sahI / bAkI dUSaNa hai yaha nahIM / / vAnara maMsI kahaI naresa / tumato kahIM parama upadesa // 3543 / /
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa 325 jaI bAlaka to bigar3e koja / to nahi lAga unako lAja !! hama mArai rAvaNa jAi / e ATha divasa jAi vihAi // 3544 // dUraNamAnI vA nihAya / papara, vaidivANa / / makaradhvaja rAjA saMTopa / rativarddhana chAyA kari kopa // 3545 / / bAtAharaNa arU sUraja udyota / mahAratha pItaMkara bahu jota / / nalanIla araNaM nRpa ghaNe / nAmAvalI kahAM laga giNe // 346 / / pahuMce laMkA saMbhale ve bhUpa / rastrabAle kara rAvana rUpa / / kopyA sakala suravA ghera / maMdodarI samajhAya tiraNa bera / / 3547 / / saMkApati prAganyAM daI / himA karma karo mati naI / / e isa yAMna dharma kI Thora / ajha kIye te lAga pori 3547 / / prAgyA bina kIje nahIM judha / maeNseM kahi maMdodarI budhi / / sagalA mila sohI pola kuvAu / laMkA mAhi par3I taba rAhi // 3546 / / baMdaroM dvArA laMkA meM upadrava karanA laMgura nija vidyA saMbhAra / vAnara vArana ghara ghara vAri / / jAkU pakaI locaM gAta / vAlaka astrI Darapa bahu bhAMti / / 35571 / rAvaNa kI mAlA laI chIna / lu tAhi bahuta dukha dIna / bhAje loga koTa meM ghase / luTai gAma vAnara ju haMsa / / 3551 / / patrapAla dvArA rakSA kSetrapAla kopyA tiNa dharI / mAyA rUpI senA karI // mukha bikarAla rAjA nayana / mudagara hAtha mAra mukha vacana / / 3552 / / koI rUpa sbaMdha aru sAMpa / pragani rUpa dhari deha saMtApa // lAMbI hAtideha prasthUla / pakaI viracha upAi~ mUla // 3553 / / unu vRkSa kI konI hai mAra / bAnara baMsI mAnI hAra // bhAji chipe mUlyA mabasAna / chudarA dukha laMkA ke thAna / / 3454 / / bahurau vidyAdhara saMbhAra / mAre deva manAI hAra / / ve bhAje e pIchA kareM / dekheM sakala acaMbhA pareM / / 3555 / / pUraNabhadra maNibhadra khetrapAla / vidyAdhara mAre bhUSAla / bhAje narapati laMkA joDi / sUravIra phira laI bahUri / / 3556 / / sanamukha bhae vidyAdhara bhUpa / aha nahIM krodha ke rUpa / / kara deva vIjalI vAta / bala para pavana haTa nahIM rAti / / 3557 / /
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 pApurANa barasa meha mUsalAdhAra | bhAje vidyAdhara kuvAra / / ve donyu devala mAMjha gaye / hAtha joDi tihAM ThADhe bhaye / / 3558 / / vAnara vaMsI kumara saba prAi / hama dukha diyA bahu bhAI / / zrI jina sAMtinAtha ke yAna / rAvaNa rAya lagAyA dhyAna ||3556 / / sava parajA mUunoM dukha diyA / jina maMdira meM upadrava kiyA / tuma agne hama kara upagAra / barajo tuma unasauM iMga bAra / / 3560 / / lakSamaNa kaha rAvaNa hai cora / sItA hara lyAyA isa Thaura / / sAthai vidyA sumajIta / ehai kavaNa dharama kI rIta / / 3561 / / maba hama vaha sarabhara haiM shii| je vaha vidyA pAyai nhiiN|| to hama pAe~ sItA nAri / jaI vidyA na huvai pradhikAra / / 3562 / / kArija hamArA bigaDe sahI / avara soca hamakuka nahIM / / pApI * tuma bhae sahAi / hamArA dukha tuma citta na suhAi / / 3563 / / aisA tuma kacha karo vicAra / Tarai dhyAna pAvai nahIM pAra / / kaheM deva hama bola nAhiM / parijA dukha kariya na cAhi / / 3564 / / jAsoM bayara tAmu karo yudha / aMsA vacana kahe gae sura sudha / / suraNe vacana saba nirabhaya bhaye / mana saMdeha sahu ke gae / / 3565 / / dahA rAmasA sAdhaM dhyAna dhari, vidyA mahA ajIta / / eka khoTa vAma baDo, pramadA mAhI citta / / 3566 / / iti zrI padmapurANe samaviSTI deza prahAra jAkIti vidhAnaka 64 vo vidhAnaka maMgava kA saMkA meM jAkara vahAM kI sthiti dekhanA aMgada laMkA dekhA palyA / kiMSadhako gaja sAdhyA bhalA / / caurAsI aru sohai jhUla / ghaMTA vAdi suhAvaraNa mUla / / 3567 / / Upara baNI aMvArI lAla / jihAM baiMThA aMgada bhUpAla / / sUra subhaTa saMga bhUpati gharaNe / payAdA loga na jA giNe / / 3568 // bAdala mAMhi jima punima caMda / tima gaja Upara aMgada surendra / saMkSA dekhi nagara kI galI / bodhi voDi sobhA mati bhalI / / 3566 / /
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni abhAcaMda evaM unakA pamapurANa lAla mRdaMga bajaM guDaguNI / kara nRtya pAtara rUbaDI / / jihAM jihAM jina ke dehure / pUjA pada paMDita sahu khare / / 3570 / / bAjA bajai suhAvaraNa rUma / tihI kAminI nAri anUpa / / agada kUdekheM tiraNa bAra / dhanya nAri jisakA yaha bharatAra // 3571 / / koI kaha iha jananI dhanya / jisakI kUkha bhayA utpanna / / koI naI bahana hai dhanya / jisakA hai yaha bIra ravanya // 35.72 / / saba mili nAri sarAhaiM rUpa / namaskAra kari phiriyo mupa / / laMkA ke gar3ha kiyA praveza / caMdrakAMti mariNa midira bhesa // 3573 // maMdira kA bahutaM yisatAra / jo mala so lahai na dvAra / indra nIla magi maMdira aura / ratana saphoTika midira tiNa Thaura / / 3574 / / zrI bhagavaMta kA hai tihAM sathAMna / aMgada napa tihAM pahUMcyA mAna / / namaskAra kari karI DaMDota / prastuti jina kI par3hI bahAta / / 3575 / / tIna pradakSiNA daI naredra | sAMtinAtha pUjiyA jinendra / rasanabha tyAlA 1 . ta ghAmA bhagaM // 3576 / / bedI mAhI dhanI anUpa / chatrI so meM adhika sarUpa // dhyAnArUna rASaNa ko dekhanA jihAM rAvaNa thA pAnAruda / aMgada nai taba pAyA DhUDha // 3577 / / re pApI pAkhaMDI nIca / dharayA dhyAna kapaTa mana bIgha / aMsA parapaMca karai haiM jhUTha / gahI mauna jaisA hai UMTa / / 3578 / / bina viveka dehI ko dahai / satya zIla kA bheda na lahai / / rAvaNa citta hulAvai nhiiN| karata bAppa aMgada nai gahI // 3576 / / puhapa paThAya mAre muMha mAtha / pakaDijhajhor3e dona hAtha // maMdodarI Adi sakala raNabAsa / boTI pakar3i pAnI una pAsa / / 3580 / / karaM AliMgana moDe bAMha / rAvaNa mUha te bola nAMha / / sagalI sakhI pukAre ghnnii| kara kahA aba aMsI baraNI / / 3581 / / tuma vaThA hamako dukha hoi / tumakoM burA kahe sapa koDa / rAvaNa kA tihAM citta na Tarai / taba nagada mukha se ucca / / 3582 / / re rAvaNa se sItA harI / hUM le jAUM maMdodarI // maiM tU balI to lehu chuDAma / dAsI kari hUM pitA kI jAya / / 3583 / / maiM cAlyA je tohi dikhalAi / mati kahiyo se payA curAya / / rAvaNa mukha te kachuvana kahai / vidyA kA dhyAna jISa meM rahai / / 358 / /
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa rAvaNa dvArA vidyA siddhi bihu bhora ujiyAlA bhayA / vidyA pAi sukha upajyA nayA / / bole vidyA prabhu prAganyA dehu / jo mana hunai so kArya kareha / / 3585 / / rAvaNa kAhe lakSamaNa kuvAMdhi / merA iMhi vidhi kAraja sAdhi / / bahurUpiNI vidyA guNa ghaNeM / rAvaNa soM baha binata bhaNe / / 35.86 / / AganyA dehu prabhujI mohi / kuNa khuTaka hiradA mA tohi / / taba rAvaNa bole taji mauna / uTho vega aba kIje gauna // 35 // bA~dhi bhANu rAma lakSmaNAM / to samajhoM to maiM guNa ghaNAM / / vidyA kA rAvaNa se nivedana vidhA kahai laMkApati suNu / dAnava deva sakala maiM haNu // 3588 / / cakradhArI sUkachu na basAya / avara sakala ko bAMgha jAya / / sautinAtha kA darasana pAya / daI pradakSiNA navaraNa karA ||3586 / / pradilla bAda novAra graha mA kareM, bikA bhaI jU siMgha suguNa pahalA dharai / / jo yana isa bAta so yA hai nahIM, mo meM vidyA bahuta eka ye bhI sahI // 3560 / / iti zrI papapurANe bahurUpimI vidyA prAgamana vidhAmaka 65 vAM vidhAnaka caupaI rAvaNa kA gamana saba raNavAsa ju kara pukAra * aMgada dukha diyA tiNa bAra / tuma agresI karI / tumAri saMka na manameM dharI / / 35611 // aMgada gAMDa kA kahA bitta / una kachu bhy| prAppA nahi citta / / tuma ne hamArI na aAMnI dayA / saba niyA kUdukha de gayA // 3562 // rAvaNa kopa kahai e caina / mahato dhyAna ghaNe diva jaina / jaI kirodha karatA pana mAMhi / to mokU vidyA phuratI nAhi / / 3563 / / vAku sudhi maraNe kI bhaI / baiMdara vAta upAjAI naI // ne to saba hI haiM kITa samAna / mAha moDaka kaI dhamasAna ||3564 //
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAbaMda evaM unakA padmapurANa sava triyA tarI kari manuhAra / pahara zrAbhUSaNa kiye zrRMgAra // calyA meha bAjA bjvaai| suvaraNa caukA liyA maMgAi / / 2595 / / sana tela phulela jaMbaTaraNA prona || utA 1 kaMcana kalasa gaMgA kA nIra 1 karaI sevA rANI tIra / / 3566 // sAMtinAtha kI pUjA karI / bhraSTa dravya sAmagrI gharI bahUri prAya lIyA zrAhAra / puSpaka vimAraNa pari huvA asavAra / / 3567 // I bahurUpaNI kA zrama dekhUM bala / maisI hai yA vidyA ghaTala || jitanI bhI vidyA kI saIna kaMpI dharatI giri tharahare / rAvaNa ke maMtriyoM dvArA punaH nivedana saba guNa dekhe zrapaNe nayana || 3568 // rAmacaMdra kA dala pare / / rAvaNa ke boleM maMtarI / tuma pAI vidyA guraNa bharI / / 3566 / / rAmacaMdra lakSamaNa haiM basI sItA dehu jyoM ho ralI || rAmala dvArA pazcAtApa mohi bhaI prANyAM kI lAja / mohi nahIM sItA syuM kAja || 3600 / / 126 jaI pherU to mohi lage kalaMka saba koI kahe ina mAnI saMka || mokU upajI budhi kuSi / tujhi hari lAyA mulI sudhi / / 3601 / / merI dhAva thI jo ima hI likhii| baiThi vimAraNa dekha bhU sakhI | puSpaka vimAna sItA ThariMga dikhalAyA samatA saMsAra / / 3602 // far for faga hai merI budhi / kachu nahI karI gharama kI sudhi / / 3603 / / paranArI maiM kAhe harI / apanI kIrata kInI burI // jo maiM jaTA paMkhI ke pAsa choDi bhASatA iMTaka banavAsa / / 3604 / / bhabhI samajhA yA mohi / maiM pari kIyA prati choha / / vAke mAraNa kI mati karI / bhAI bIchaDa gaya tina ghaDI // 3605 // je maiM mAnatA usa taNAM vacana / to kima hotI aisI kaThina / / kuMbhakarNa marne indrajIta / meghanAda tInuM bhayabhIta / / 3606 / / paDe baMdi mAM saba jaai| e dukha mo sahyo na jAi // uttama kula ko kAlama syAi / sItA ku prAMNI burAi || 360711 sakala loka nisadina niA kreN| jo suriza hai so kahi hai bureM // paranArI hai jisA bhuvaMga / bhava bhava dukha hoveM jiya saMga / / 3608 / /
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 padmapurANa maiM samajhe thA pramata pAya / viSa samAna lAge mujha dAi / jaI hU~ dehu rAma ne jAi 1 to saba haMsa raka anaM rAba / / 36.6 / / una aMgada mosu' karI prati burI / bigoyA mohi saba astarI / / rAvaNa kA punaH yuddha karane kA nizcaya saMga praura ma usI kA kina jIye / / prabhAmaMDala tama maMDila karUM / hanumAna jama maMdira dharU / / 3610 // caMdrahAMsa se sajako kATi / unakU bhejUma kI bATi / dekha jU ava maiM aMsI kara' / mAri sabana kuparalaya kara // 3611|| dUhAM samajhi gyAna vihvala bhayA, pahuMcI Avaju pUra / dharama rIta jAraNI nahIM. una ju kumAyA kUra / / 3512 / / iti zrI papapurANe junizca kRta viSAnaka 66 vAM vidhAna caupAI rAvaNa ko vainika kriyA bItI rayA phiyA sU vihAMNa / rAvaNa uThi kIyo asanAna / / pUjA karI deva bhagavaMta / bArabAra sumarai vinayavaMta / / 3613 / / bhojana kari mUSaNa savAri / mAta pitA kI kInI manuhAra / paranAra hAla saba kudIne kaMcana lAla / spaMdhAsana baiThA mughAla // 3614 / / tihAM bhUpatI ThAThe ghaNA | rAvaNa soceM mana prApaNA / / kuMbhakarNa ghA merI bAMha / indrajIta meghanAda bhI nAhi ||361shaa bai tInU rAmacaMdra meM baMdi / una dhina sagalI senA aMdha // hAtha galA theM soce soca / annapANI thI choDI ruca / / 3616 / / dekheM tihAM sakala maMtarI / unU buSi upajAI kharI / / mana kI bAta unU saba pAi / kahai bInatI sabai samajhAI / / 3617 / / tuma kucha citA pANI prApaNa / tuma saMga narapati hage ghaNe / / vidyA eka eka te bhalI / pUjeMgI tuma mana kI ralI / / 361 / / suravIra nahIM kareM vicAra / uTho dema bAMdho hathiyAra / / maMdodarI jhAMkha jharokhA dvAra / kasI prAji kara karatAra / / 3612 / /
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA papapurANa apazakuna honA rAvala pAvasAlA calyo / tihA~ sugana khoTa sahu~ milyA / / cha so chaTa paDaghA bhUmi / TUTI dhUri pAyA ratha jhUmi // 3620 / / prAgai hoha nikalyA mAMjAra / svAna kAna jhAradhA tina baar| khoTa sugana rAvaNa ko bhae / maMdodarI so nija hiye 113621 / / mandodarI ko cintA maMdodarI pUrcha nija maMtarIM / je rAyaNa TAlaM asubha ghttii|| mama jhAvo suma merI bAta / jyauM ni jAvaM gahI ghAta ||3612 / / mantrI kA uttara ghole maMtrI mAtA sRNu / rAvaNa sama meM, mabahI te ghaNu / / vedapurANa kara vyAkhyAna / vA sama sughaTa na dUjo jArasa / / 3623 / / hama iva haiM to mAna curA / hamAre Ahe kAja kahA sarA / / jo tuma nA samajhAvo prApa / toi hamana ko mida satApa 112624 / / maMtrI pAsa suraNe upadesa | gaI jahAM dasakaMpa naresa / / mandodarI dvArA rAvaNa ko samajhAnA haMsa gamana sohai maMdodarI / bahata saMga sampIyAM kharI // 3625 / / jame gama mamudra kamilI 1 maMdodarI ima pati paM calI / / jaise saba kAlidarI / tima ve saMga sohe astarI // 36265 jaise indra indrANI ke hena / aisI prIta inAMko hota / / prAvata dekhI rAvaNa nija nAri / bAMdha thA kaTisyutaravAra / / 3627 // rabola bhUpati kAraNa kavana | kAhe kasUma koyA gavana / / maMdodarI binace kara joDi / mokU deva muhAga vahoDa // 3638 / / pramujI merA mAnoM bayana / karo rAja ghara beTA caina / / rAmacaMdra haiM sUrya samAna / tuma ho saba tArA samAna // 3626 / / kaise laga bhAMna kaDela / bAlaka jyoM karatA hoi khela / / vaha haiM tIna loka ke Isa / unasau kari na sake koI gaisa // 3333 / / sItAM unakI dehu paThAi / nirabhaya gaja karo iNa ThAi / / paranArI hai duSa kI khAMna / tAsauM hoi parama kI hAni // 3231 / / kula Aya hoi jAhi haiM prAna / zramI samajhi vicAra tu gyAna / / soka nadI ati hI gabhIra / cisA laha jyu mAga tIra / / 3632 / /
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 kAlindrI gama pradhAha / buData bAMha gahI tuma nahi // uttama kula e rAkSasa vaMsa / tuma iha kiyA pApa kA aMsa || 3633 meM kula DogA paranArI kAja / kIrti tuma loI prakAja // paranArI ke bhugatA hAra / te kSaya bhae haiM isa saMsAra / / 3634 / / akItti jaise kSaya gayA / zrI vijaya kI nArI le gayA || ghoSa bhane vijayasena | zrI vijaya ke mana bhayA phucaina || 3635| una akIti ko mAri / rUpaNI triyAM laI titAra // tumakU bhaI kubuddhi / apa jIva ko karI na suSa / / 3636|| sItA dehU rAmakU jAhi / nirbhaya rAja karo tuma rAya // kA hamArA karo turaMta / jyoM nagarI meM hoveM saMta // 3637 / / FR rAvaNa kA uttara rAtra kahai maMdodarI sRNu / arka kIti sama mo mati giloM // / maiM jIte haiM sakala naresa indrabhUpa mAnyAM Adesa // 3638 / / -4 1 uttara pratyutara padmapurA I merA bala hai pragatihu~ loka / tU koI citavaM mana soka // kahAM rAma haiM bhUmi gocarI / jisakA bhaya tu citta meM gharI / / 3636 / ' unakI senA davaTa karU / rAma hai bAMdha baMdi maiM gharU // je meM ANI sItA nAri / phera sakU kaise isa bAra / / 3640 / / maMdodarI suNiyo mAtha merA baccana tuma mAtuM nAtha // 3641 || kahAM dIpaka kahAM suraja kAMti / tuma dIpaka ravi haiM raghunAtha // bhAnu udaya saba dIpaka kisaa| unakA bala mArgaM tuma jisa 13642 // tuma kAhe ko hovo dukhii| sItA dei tuma raho sukhI / / rAvaNa bolaM kari nIco mAtha kareM soca bahuta hai sAtha / / 3643 / / je puruSa kAhU kA kara grahai to kyUM choDaM kisI ke kaI || mohi bhaI zrAM kI kAraNa / kaise choDU apaNI jANi // 3644 / / maMdodarI vinave suNu narendra / paranArI hai pApa ke phaMda // kIrata nAsaM apajasa hoi / pati paratIta kareM nahIM koI / / 3645 / / phala indrAyaNa adhika svarUpa | sA paravArI kA rUpa || dekhata lAge sobhAvaMta / pharasata khAta lage viSa maMta || 3646 / / jaise maNi bhUyaMga sira dekha jo koI lobha kareM vaha peSa // 1 use bipAla bAI' tasu prANa / vaha mariMga taya koI bhugate prANa || 3647 //
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhA evaM unakA pamapurANa 33 je bA~bI meM DAre hAtha / nisarca huvaM prANa kA ghAta // samajhi bUjhi bhayA pragyAna / paranArI hari karite prani / / 3648 / / jAi naraka bhugatai cirakAla / chedana bhedana dukha kA sAla // tAtI phutalI lyAva aMga / e phala lage sIla ke bhaMga // 3646 / / je kulIna te pAla sIla / taja sIla je kUla kuvaina / sItA mo kU mAMgI deDa / tuma iha merA vacana kareD / 1365 / / je tuma cAho ho apti rUpa / maiM hU~ sayateM mahA svarUpa / / jaMsA kaho tasA karU' bheSa / zaikriyA rUpa kara asesa / / 3651 / / sotA nai yo mere sAtha / pahuMcAU jaIne radhunAtha / / rAvaNa kA kroSita honA sI suriNa kopyA dazazIsa 1 bhaha caDAI nayanahI bIsa / / 3652 / tU merA agre sUmAha / rAvae taba iNa vidha risaah|| paraparuSAM kI prastuti kara / merA bhaya jiva maiM na dharai / / 3653 / / tera kahA rAmasU kAma / to kajAta he unakI ThAma / / manbodarI kA punaH nivedana maMdodarI kaha phira baina / prItama tuma rAkho cita jana / / 3654 / / itanA guNa sItA meM kahA / tA kAraNa itanA haTha gayA / / yaha to koI iccha nAhi / aTala sIla karate hai tAhi / / 3655 / / uttama mula janaka kI dhiyA / mahA satI rAma kI triyA // je kula hAna taje te sIla / vibhavArI kula cha nIMva / / 3656 / / binA kArija mari hai e jIva / e saba pApa par3eMge nava grIva // pahilA tajaM ApanI veDh / tava paravArAsyu kisA saneha // 3657 / / jinakI tumane sItA harI / tohi mArage isa par3I // sIkha daMta mAnu tuma burA / tuma marane kArana hI dharA / / 5658 / / visana kumAra bikriyA rikha / TArA dukha bAkA puni sipa // mali paM mAMgI paMDa ju tIna / taba bolyA vA~bhaNa mati hIna / / 3656 / / loTA bhAga yobhaNa kA sahI / tIna paiDi hI mAMgI mahI / / itanI suraNa tava dhAI deha / mAnaSottara paryaMta paga deha // 3660 // dUjA caraNa sudarzana meru / tIjA paga * ramA hera / / tIjA varaNa bali ke hoe / devA ne saMboSa sara diye / / 1661 //
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 3663 tuma ho jatI digaMbara bhesa / samajhayo gyAMna dayA upadesa || taba munibara kuM upajI dayarasikU choDi banavAsa liyA / / 3669 / / mUlAM ne dIjiye batAya / gyAMnI mUrakha nahIM hi // sItA dehu jyu mirTa rASTra mAnuM vacana jyusa ghADa Aga bhae nArAyaNa sAta / pratinArAyaNa sAre irA bhAMta / / prathama triviSTha bijaI balabhadra / avagra mAre kara cakra / / 3664 / / supratiSTha pracala dujA avatAra | tAraka mAra kiyA maMdhAra / svayaMbhU dharma tIje bhae / Dana una hayAM samae 13665 / / puruSottama suprabhu cautho balI / nisRraMbha kIttiNa grIvA dalI || puruSasiMha sudarasana paMcama merakumAra jima maMdira meM / / 3666 / / puMDarIka naMda bhae chaTA madasUdana g2AracA cakra paDeM // datta nAmAtra nArAyaNa sAtae / ballabha ko mArayA bAtam / / 3667 / / 1 aba hai yaha aSTama avatAra tuma pratinArAyagA haiM isa bAra || nArAyaNa kA hai ise niyoga / pratinArAyaNa ke kama kareM vijoga / / 3668 / / tAteM mujhe vyApaM haiM ihii| tuma lakSmaNA mAraMgA sahI // tAnivaUM bArabAra / zrava je sake kalaha ku TAri / .3666|| akAratha kyUM dIjiye jIva / aba kachu karo gharama kI nIMva / / aNuvrata pAlo ghara mAhi / sukha soM baiThA sItala ha / / 3670 / / chaha darasana vizvasya dyo dAna | sAstra suu nita vyAkhyAna // zratha teraha viSa cAritra jIto / paMca indrI satru / / 3679 / / zrATha karma jIto tuma Isa / prakRti te rahe ekamo ghaDatAlIsa || bhava jala tira jAo sitra madhya ajara amara lihA~ puraNa viddha / / 3672 / / uttama gyAnI kareM na pAya DAyo kubhakaraNa iMdrajIta rAvaNa kA uttara padmapurANa sItA dehu rAma ku zrApa // / meghanAda chUTa ha caita / / 3673|| rAvaNa sugi ima uttara de / tuma e bacana kAhe kahe // torI kukha upaje balavaMta / tu kima ho hai bhayavanta || 3674 / / meM to pratinArAyaNa nahIM / koNa nArAyaNa hai isa mahI // iMdra bhUSa sama avara na koI / vAku basa koko bhrama khoi || 3675|| aise haiM ye kahA ki jina kI tuma mAnoM ho dhAka 1 maraNa su kAtara ho so ure / sarasa hoi so baigA maraM / / 367 //
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAnanya evaM unakA padmapurANa 335 kara rAma lakSamaNa sU judha / aba maiM avarana sama budha / / bhaI gyaNa prasta bhayA bhAna / pAzi kI jyoti udaya bhaI prAna / / 3677 // rAvaNa ko rAtri rAvaNa aMtahapura jAi / bhoga bhugata soM ramaNa vihAi // nagara loga saba mAne ralI / koI dukhI na sobhA bhalI / / 36781 / ghari pani mumata :." hA praroga / ujjala siNyA ujata varNa / someM sihAM cauda kI kiraNa / / 3676 / / suragapuge sura kareM binlAsa | baiThI nAri kaMta ke pAsa / / phUla sugaMgha aragajA lyAi / jisakI vAsa madhukara lubhAi // 3600 / / bINa bajAgI gAvaM tAna / bola bacana sukha kI khAna / / sakhI vivakSaraNa hone vAi / pAna navArya vIDI varaNAi // 6681 // bAukA vagyAM birAja daMta / sohaiM hIrA kI sI mNt|| kAuka kAlA jANaI vicitra / sohaiM hAya kamala ke patra // 3682 / / komI kAmanI maya maMta / vole sabada kokilA maMta / / te sukha kisapa baraNe jAi / je varaNeM to pAra na pAi // 3683 // sukha sU bhugate cyArU jAma / kari sanAma sumare jina nAma // pUjA karI niraMjana deva / bhojana bhuja vicAraM bheva // 3684 / / yuddha ke liye prasthAna prabhu kI mAzA baje nisAMna / suNyAM sabada Dohai balavAna / / kAhU kU jyA bAlaka moha / roba nArI prabhu bhayo bichoha // 3685 / / A~sU nayana bhare saba nAri / judha karaNa cAlyA bharatAra / / kahaiM kata suNu vara prAna / ma khAe huM prabhu ko dhAna / / 3686 // svAmi kAja ko dharA sarIra / karo kAma mana rAkhyo dhIra / / kareM begi bha pati kA kAja / jai vidhanAM aba rAkheM lAja ||3687 // jIvAMgA to milasyAM prAi / saha kuTaMva bheTaghA gala laaii| bhayA bidA ne palAyAM turI / UMcI cadi dekheM saba tirI // 3688 / / gae dUra saba dRSTi na paI / mUrakhAbata nArI gira pdd'e| rAvaNa kI senAM taca calI / bhaI bhoTa pAmai nahIM galI / / 3686 / / dekheM paTA aTArI loga / hya gaya pAyaka subhaTa manoga / / bhUpati taDe baDe sAmaMta / vAna vArI pale basavata // 3660 //
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pApurANa dhoDA raya bhane sukhapAla / hastI para rAvaNa bhUvAla / / dasa sira vIsa bhujA socata / ke AkAsa grAmI vidyAvaMta / / 3661 // bhUmigodharI pRthvI para cala / vidyAdhara UMce bahu bhale / / lopyA bhAnu na dIsa pAkAsa / mahAsaMghaTa senA cihuM pAsa ||3662 / / brahA / rAvaNa kI senA calI, kaMpyA saba saMsAra || sUra subhaTa jodhA ghane, kahata na pA pAra 3663 / / iti zrI papapurANe raNajoga vibhAga 67 vidhAmaka caupAI mandodarI se mantima bheTa maMdodarI su rAvaNa ima kahai / tU kAhe ritA cita mahe / / subhaTAM sAtha barNa hai kAma / jo jIvatA bace saMgrAma // 3664 // phira tohi setI hoi milApa / hauMNI hoi Tara nahIM prApa / / bahu vidha samajhAI astarI / bichar3e kaMta hie gama bharI // 3695 / / OMo pani dekhI saba saina / ghari aMgaraNa jIvakukucena // meM samajhAI raci paci hAra / vacana na mAnyA mohi bharatAra // 3666 / / aba ke kahA varaNAvai daI / aThAraha sahasa soSa citta bhaI // eka sahasa maMgala mayamaMta / sthasoM lage aMjana gira maMta / / 366 / / chatrI kalasa prati sobhA baNI / ratana joti sI damakai ghaNI / / rAbaraNa baiThA ratha pari prAi ! dasa sira sohaiM bIsa mujAi / / 3668 / / indra ratha sama ratha nahIM koi / presI suNI raghuvaMsI vora // rAma dvArA yuddha kI taiyArI rAmacandra kehari ratha caDhe / garUDa vAhana lakSamana baDhe // 3666 // senA calI catura vidha saMgha / sura subhaTa mana uTha taraMga / / iMTraratha raghupati ne dekhi / pUcha iha kA kaho pareSi // 3700 / ke paraphta ke koI desa / kahIM na dekhyA isakA bhesa / / aMgada bole jAMbUnaMdra 1 iha raSa rAvaNa vidyAvata / / 3701 //
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA pannapurANa 337 lakSamaNa suNi kopA bahu bhAi / vA sana mukha senA le dhAi / dhonoM ko senAmoM meM pura ita uta senA sanamukha bhaI / kAdi vaDaga laDAI lahI / / 3702 // daMtI ajanapira jima juTai / mada ke mAMte cune paTa / mAreM Takkara TUTai daMta / masataka phUTa bahaiM rakatta / / 3703 / / choDeM carakhI mAre bANa / paMdala saba jhujhaM ghamasAna / / kisahI kAhi laI taravAra / bAi paDe kari mAra mAra / / 3704 / / tIra tupaka kA lA, ghagya / suramA sabhI lar3eM tiha cAya / / tava na mAna dodhAM hAra / ghAyala ghume rAha majhAra / / 3705 / / rUDamuDa paravata sA phe| ratha suratha asva mu asva bhiDe / / dou dhAM mujhe bhUpata gharape / unu' kA nAma kahA~lU gabaNe // 3706 / / dhanuSa khaici taka mArai vAraNa / kahatU kA chaM. tihAM prANa / / gragha zrAdi bharSa tihAM mAi / suranara kiMnara dekheM jAi // 3706 / / vAMne dhArI jona lare / unU ke pIche pAya na paI / / kAtara bhAje jaM raNa kU dekha / koI na uvaraM maMsA lestra / / 3708 / / aMsI kaThina vANI cihuM phera / jita bhAjaM vita mAreM ghera / / vaharI saMga baharI muTe / tinakA koSa bahane ghaTe / / 3709 / / mAra gadA kareM cakacura / caka mAratAM mujhe sUra / / varachI mArai lei uMcAI / koI mahi kara deha bagAI // 3710 / / bAthoM bAtha laI balavAna / soNata baI ati nadI samAna / / hai hanumaMta utai mArIca / gheri liyA senA ke bIca // 3711 / / taba pAe aMgada sugrIva / saMduva kubha vitrama raNa sIva / / paDI mAra rAvaNa kI saina / jhajhe rAkSama bhayA kurcana / / 3712 / / ciha kora dhAe sAmaMta Te khaDaga loha bAta / / jAtrA dekheM hAre loga / yAyA pApa juSa ke joga / / 3713 / / rAmacaMdra lakSmaNa balavaMta / sanmukha e dhAe nyavaMta / / punya ta ho nija jIta / pApI mareM mahA bhayabhIta 53714 / / rAvaNa rAmacaMdra so kahaiM / ajahU kaTu sAsa rahe / / mAra to vega saMvAri / lakSamaNa ghola chAta vicAra / / 3715 // re gaMvAra pApI cora / prathaka pari mAra Thora / / banAvata rAma kara gahyA / lakSamaNa lasudrAvasaM le rayA // 3716 //
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 dhanuSa lIyA rAvasa nai sAdA vA chuTai vidyA vAraNa || bhabhISaNa mayata su judha bAMdhyA meM bhUpati bahu budha ||3717 / / dahA bahuta juSa doghAM do, kaba laga kareM cakhA / / sura asura gaMdhasu, sahU jIvane dIye parAe / 3718 / / iti zrI padmapurANe rAvaNa lakSmaraNa judha vidhAnaka 68 vAM vidhAnaka caupaI devatAoM dvArA zrAkAza se yuddha kA avalokana karanA pur| padma dasa dina hote dona TaraM // maraNa sura asura kinara gaMdharva / dekheM judha sarA sarva // 3716 // varSoM phUla hoI jaMkAra | ina jasa pragaTacA saMsAra || candravastra 2 sttrii| Ti vimAMga bAI suMdarI ||3720|| dekhe julai tuma ho kavana dhyAna hoya // candravardhana rAjA kI zriyA / jA saga~ zrIbAhI thI siyA ||3721 // taba hama lakSmaNa pitA daI / je lakSamaNa jIteM va kahI // hamAre mana kA kAraNa hoi / nAtara hamameM jIvaM nahi koi ||3722 / / itanI suNi deI yasIga 1 lakSamaNa jIvo bahuta varIsa || uMca citta lakSamaNa valI | yAnaMde saba mana meM ralI || 3723 // kinara dIyA sidhAratha vaaNsh| vaha vidyA pAI vihAna || rAvaNa dvArA khintA karanA rAvaNa mana meM kareM vicAra / kimahi na mAneM lakSamaraNa hAra || 3724 | vighata vinAyaka chor3e yAraNa / lakSamaNa bAkI karaM na koNa saba vidyA choDI siMha bAra cale vAMga jyoM ghanahara bAra / / 3725 / / kAraNa sakala nirphala hoi gae / rAvaNa sAMca vicAre hie / / merI vidyA bAra acUka iha virayAM parAkrama gae sUka / / 3726 / / bahurUpaNI vidyA sabhAli / koma caDhe rAvaNa bhUSAla | lakSamaNa kA vakavAMNa choDi / eka muMDa rAvaNa kA toDi / / 3727 //
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA payapurANa 331 aneka rUpa meM rAvaNa kA lAmA TUTaghA eka bhayA hor3a dasa prori / vIsata dUgI mujA siMha yora / / surajahAsa lakSamaNa kara yA / kAra Da rakata lidA nadyA / / 3728 / / jyoM jyoM kA tyauM tyoM badhaiM / sahasra muDa suja dUragAM vada / / jyoM jyoM kATe bhUjA aru mUDa / lAkha sIsa bhuja doI lakha daMDa // 3726 / / makala mujA prAyudha ko liye | mAra mAra sabada muskha kiye // jihA~ kATe tihAM cale rakata / naMdI bahe uvai saha aMta // 376315 paravata muDa mujA kA bhayA / pakI lotha paga jAI : diyA / sonA naMdI bahai tihAM lotha / hAthI ghoDe ratha sUra vahota / / 3731 / / jaise magaramaca cala tirai / ase lotha rakasa meM phireM / / jetA raNa azA dou sena / tinakA kahi na sake kor3ha baina / // 3732 // rAvaNa kI saba suSa vIsarI / lakSamaNa mujA kI taba hrii|| rAvaNa dvArA sakaghalAnA rAyaNa taba saMbhAlyA cakra / sudarzana nAma bhayAnaka vakra // 3733 / / sahasra devatA sevA kreN| paka sudarzana vaha guNa dharaM / / rAvaNa ke kara mAyA siMha ghar3I / ravi kI jyoti saba una harI / / 3334 / / vimaka sakala' bhAjyA raNa khoga | koNa koNa kA hoya viyoga // jihAM cakra cale saba dala / koI na barca phira jIkta mile / / 3735 / / cakra teja ta saha jana uraM / vA sanamukha koI na ubara / / rAmacaMdra lakSamaNa sugrIva / bhAmaMDala bhamISaNa nIMva // 3736 / hanumAna subhaTa thira bhae / kaTu saMka na mAna hIye / / bola rAmacaMda skssm|| re barAMka soca kyA manA / / 3737 // choDi cakra kaha I TUka / bajAvata sUhanU' acUka / / kopyA rAvana cakra phirAha / chuTayA sudarzana mukha jAi / / 3738 // samacandra kara vajAvata / lakSamaNa kara samudrAvarata / / mabhISaNa saMbhAlyA trisUla / paka phera gamAvaM mUla / / 3736 // hanumAna jar3AI gadA / sugrIva bana saMbhAlyA tadA / / cakra nai choDi kara cakacUra / paisA matA kara saba sUra / 13740 // candrarasma para bhUpati ghaNe / chalabala nipuNa rAma saMga baNe // sudarzana cakra lakSamaNa liMga jAI / tIna pradakSiNA dInI AI / / 3741 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 lakSmaNa dvArA cakra prApta karanA lakSamaNa meM vaha baiThA hAtha punya samAna magA nahIM ko puni sahAya durjana hona / punya pArvaM kuSya pravIna // puNya te bhoga mugata saMsAra / punya baDo tribhubana AdhAra / / 3743 / / punya taiM dukha dAli jAi / saMkaTa vikaTa meM punya sahAI / / jalathala mahiyala meM bhaya dareM Thaga ThAkura ne upadrava hare / / 3744 1 puNya sahAi hunA raghunA || / punya hI te jaga meM jasa hoi || 2742 / / munya se kaMcana varaNa sarIra / roga yoga ne vyApai pIDa // saba jaga se bhaya nahi tAhi / punya samAna bhalA kachu nAhi ||3745 punyapAna siTa / punya teM pAveM sura kI rizva punya pApariyA sukha / punyavaMta kA bhAje dukha / / 3746|| soraThA padmapurANa raghubaMsI supunIta cakra sudarzana pAiyA || taba saba bhae navIta, raca bhava ke dunya su || 3747 / / iti zrI padmapurANe cakasudarzana lAbha vidhAnakaM 66 vAM vidhAnaka papaI lakSamaNa cakra sudarzana pAya / AnaMde raghuvaMsI rAi // rAvaNa kA pazcAtApa rAvaNa ra bera pitA | zubhI saba bhenyA isAi ||3748 // hayagaya ratha aratha bhaMDAra 1 putra mitra saMgI nahIM lAra // nArI lakSmI prA phira jAI / jaise buMda buda jAi vilAI || 3746 / hUM mAyA jAla mAMhi paDacA / paranArI jAya kari harabhA // maiM mAmA taji letA joga to kyUM hotA itanAM soga / / 3250 / lakSmI taja na sakyA agyAMna / moku chor3i gaI suvijJAna || je nara mAyA ke basa bhae / varma vidAraka sthAna hI hie / / 3751 / / janama akAratha khoy| bhApa | aisAM rAvana kare vilApa || anaMtavIyaM svAmI ke vacana / te maiM dekhe bheda bhinna bhinna // / 3752 / / koTisilA uThA jAi / vakra sudarzana pAne zrAi // senisa rAvaNa ku / huA paratakSa zrI jina bhae~ / / 3753 /
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa rAja mada meM maiM harA aMgha' / vAMcyA amabha karma kA baMdha / / cana jovana supane kI ridha / jAgyA vastuprana dekheM sighra / / 3754 / / o murakha te moha basi paI / 6 yo bhatramAyaH meM naaii| je viSaphala ko dekha lubhAi / jAke bhagve prANa uDa jAI / / 6355 // usa khAyAM ika bhava hI marai / para triyA te bhava bhana durada bhare / / vibhISaNa mArA lakSmaNa ko parAmarga rAvaNa apaNI niMdA karaM / bhabhISaNa yu lakSamaNa uccara / 3756 / / avara nRpati jo mANa prANa / jyA kA pAtra hama kAma / / to karo rAja laMkA kA nahIM / jIna dAna trAko sahI / / 3757 / / rAvaNa kA krodhita honA rAvaNa maNi agani jima bau| re lakSamA kyA mana meM khila / / maiM rAvaNa hU~ valI balavAna / the te cakra nahA patra prAna / / 3758 / / cakra pAyA kyu kAja na sara / jaise cakra kumAra kA phira / / cakra phirAra hoya na kachu / jaMsa dhana pAnI kRla tuccha / / 3756 / / ve mana meM hI ati garavanta / kSudra puruSa garbha bahuvanta / / je tu nArAyaNa hotA mAja / maiM kahU sohI kara tU kAja / / 3760 / / inna sarIkhA phere tU rUpa / to tU sahI nArAyaNa bhUpa / / nu nArAyaNa kaise bhayA / dasaratha deza nikAlA diyA // 3761 / / vana behaTa sU bhramatA phiracA / saba se kucha kahuM na bala karayA // maiM bAlakasyoM bUDhA bhayA / taba se meM prAkarma vaha diyA / 3762 / / mo pe he vidyA bala kahI / hUM rAvaNa jItI saba mahI / / mokU tU jANaM hai bhale / mo sU kahA cakra ko cale / 3763 / / tu bharamyA hai cakra phirAe / varAMka purakhA ehai sabhAya / / jitanA tare saMgI mapAla / mAru gadA ghasa pAtAla / 3768 / / meM rAvaNa kisa kI karU seva / tuma ku aba jima midira deva / / niThura vAkya bolyA bahubhAti / sakala suNyAM rAja raghunAtha / / 3765 / / lakSmaNa dvArA cakra se rASaNa kA vadha karamA lakSamaNa kopyA cakra phirAI / chuTayA jyauM bIjalI kAI / / rAvaNa indradhanuSa kara galA / aparNa bala paurapa umaTA / / 3766 / / candrahAsa khaDaga nIkAla / roka bhAra cakra kI cAla || lAgyA chatra rAvaNa ke hIe / doe khaMDa hoi prAraNa usa gaye / / 3767 / /
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 epadhurAga jAga paDai giri sumera / mobha daMta giracA raNa ghera / / rAkSama baMsI rovaM mUpa / sugrIva prAdi soga ve sarUpa // 3768 / / roveM sakala upA. kesa / dekheM saba rAvaNa ke bhesa !! hA hA kAra karai vaha sora / rAvaNa mRtyu paDA tiNa Thaura // 3766 / / paranArI ke kAraNI, rAvaNa dIye prANa / / iha tana bhapaNA khaMDIe, samajho eha sRjANa / / 3770 // iti zrI padmapurANe vasanIya baSa viSAnakaM 7.vo vidhAnaka caupaI vibhISaraNa dvArA bhAI ke maraNa para vilApa karanA bharbharA yA ko dohe pora caI ghAM loga / / hAi bhAI e saiMne kyA kiyA / merA kahA se nahi mAnA hiyA / / 37711 jo mohi setI bhaI mAchu cUka / gahI mauta rahai hra mUka / / kirapA karo suNAvo vayana / to aba mohi hoya sukha caina // 3772 / / sama bina kaise jIUM vIra / tere dukha soM jala sarIra / / tuma dina ghale jAta haiM prAna / Ai sULa mRtaka samAna / / 3773 / / rAmacandra lakSamaNa taba dekha / bhabhISaNa paDyA mRtaka ke bhesa / vaidya bulAi kara upacAra / USada de kari bIjamAM bayAra / / 3774 / / baDI bAra meM bhayA sabheta ! vyApyA moha bhAi ke haita / / rAbaraNa kA taba pakaDe hAtha / le le lA chAtI mAgha / / 3775 / / bAra bAra prAliMgana karai / hAya vIra tu parayana marai // bahuri bhayo vaha mUviMta / jArI bhayA prANa kA aMta / / 3776 / / bahuta jatana soM bhaI saMbhAra / aMta haipura pahuMcI yaha sAra / / rAvaNa kI rAnipoM dvArA pilApa karanA maMdodarI raMbhA caMdrAMna / caMdramana urabasI triya prAna // 3777 / / malIna rUpaNI sIlA ratla / rasnamAlA rAmodarI bilA / lakSamI padamA su visAla / rAnI sahasra sabhI behAla // 3778 / / pITa' chAtI kUTai deha / saba mila ghAla sirameM peha / / bina saba mila rAvaNa bhoga / saba nagarI kA roneM loga / / 3776 / /
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcanta evaM unakA purA hAya karama ne kahA kiyaa| bidhanA bhaI mahA dukha diyA // kaise jIne kaMta ke mutthii| saba mila poTe apanA hi // 37801 kokila sabada suhAvana bola / saba parivAmAM mAMcI rora // saba zrAe jihAM rAvaNa gaDayA | dekheM loba jaya parvata girA ||3781 le le hAtha lagAne hiye / ina va bahune sukha diye 1 bahuta bhAMti ke bhugate sukha / graba ku jI kaMta ke dUkha // / 3782 / / zrI rAya ko sare / saba nAri zraliMgana kreN| je sItAkuM detA / yAne yetA prAMgA 13783 / / bhUmigocarI kI astrI harI / paranArI jyu painorI // sI vidha rAvaNa kA mareM / karama pradAre kima hare / / 3784 / / 343 rAmacandra lakSamaNa taba zrAi / samabhAveM inaku bahu bhAi / / rAvaNa kA thA yahI niyoga / aba tuma tao sakala nija soga || 3785 // bhAvamaMDala kahai upadesa / suNuM vacana bhabhISaNa bhuvanesa || rAvaNarA meM sAkA kiyA / rahyA kheta sanamukha jiya diyA || 3786 // te balavata Teka soM mare / tinakA pAvana rasa meM dareM // dhanya puruSa je rAgvaM Teka / te sahasra meM gikhiye eka // 3787 // patrI hoMya mara paDi khATa janama akAratha sisakA ghATa 11 iha raNa thA subhaTAM kI cora / zrasA maraNa na pAyeM aura // 23788 || dhani pani e rAvaNa mahAvalI / jAko juvasvoM pUjI ralI // 1 cakra lAyA meM citta na kiyA / e diDha rAmasA mana meM diyA // 3776 // saphala maraNa e tina vigha jAna se haiM uttama paramANa || zreSTha marama & 1 saMgrAma mAMhi je kSatrI marI ke tapakara saMjama vrata dhara ||3760 // jIta ghATha karama ghari dhyAna se upajAoM ke vanazAna // pArne ajara amara pada ThAMma / juga juga rahe unU' kA nAma 3761 // se saMnyAsa tajaiM je prANa / samAdhi maraNa jaga meM e jAna // zrI viSa sau mare jo koi / tAkA sarva vighase jasa hoi ||3762 // soM kA kima kariye soga Una kA hTha bakhAne loga || tIna loka meM amara hai jAna | veda purANa kareM" haiM bAta ||3763|| ve nahIM muvA sadA hai bhramara / aridama sA mukhA jAnyAM sagara ||
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 // pacapuragaNa mariyama kI kamA aIsA keso garha nyAI / je vaha mubAM jIva chipAI // 3764! aSyarapura nagara haradadha bhUpa / lachamIvatI paraNI sukharUpa / / aridama putra vA garbha bhayA / jovana samaM uchAha ati thayA / / 3765 // yasusudarI vyAhI pramatarI / rUpa naSyana guNa locana bharI / / rAjA rANI bhae cairAga / gajacimUta makala sAhivI tyAga ||376shaa aridama puru kA rAjA kiyA / grApa jAi saMyama vrata liyA / / aridama adhika pratApI payA / bhUpa pratApa sakala chipa gayA // 3767 / / saba pRthvI kA jItyA naresa / manAya prANa lIyA saha desa / phira mAyA prakSarapura nagara / hATa bAjAra chAe tihAM sagara / / 379811 ghara ghara bAMdhI bAMdaravAra / bhayA rahasi prati nagara majhAra || ghari ghari ralI badhAvA bhae / pariyaNa meM sukha ugoM naye / / 3766 / / bahuta prAnaMdasyauM pAyo saya / ratnamuSThi bhara dvArata jAya / / rAjA maMtahapura meM bhayo / rAzImasi yoga / / 3 / / jo kachu naI bAta tuma sugI / aMsI hamasyauM kahiye muNI // rANI phahe tuma muziyo kaMta / kIratapara munivara su mahaMta / / 3801 // 1 ika dina pAe lega pAhAra / bhojana pAya ghalyA tiNa bAra / / maiM pUchayA tumArA paratAya / kaba yAvai prabhitrIpati prApa // 3802 / / muni vole jItegA saba mahI / paNa bAkI bhAravala tucha rahI / / dhA dina ta citA hai moha 1 sRNu prabhU samajhAI tohi / / 3803 / / rAjA sumpi ke gayo udyAna / jahA~ beThyA bhUni prAtama dhyAna / / pucha muni mUtava hI narendra / mere mana kI kaho munida / / 3804 / / bola munida pUcho tuma prAya / raha dina sAta jIvaNa ke rAva / / pUrcha narapati kAraNa koNA / samajhAyo svAmI taji mauna / 3805 / / kahaiM munIsvara suNo mRvAla / vidyuta pAta soM terA phAla / / soce mUpati muni suNa vAta / kAra upAva bace jiva ghAta / / 3806 / / bulAha maMtarI mato upaai| muni ke vamana niraphala jaaii| eka jatana suudarI rAva / loha kI koThI tuma karavAi / / 3807 / / bADa vAma rAjA tuma paiTha / sAMgAla lagAva ivA heTha / / vajra sAMkula kaThADayAM vAMdhi / DAra daha meM jihAM nIra agAdha / / 3808 / /
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi samApada evaM unakA pamapurANa jahAM dAmanI kA nahIM pravesa / yA prakAra bIvasyauM naresa / chaha dina bIta sAtavAM bhayA / ibai Thi draha bhItara gayA // 3806 / / nAvAMsusAkulA lagAi / uThI ghaTA sahaja ke bhAi // ghana ghaTA hoi saMsAra uvAra / kar3akI dAmanI mArapA tiNabAra ||3-1 TUTA ivA rAjA doi khaMDa / honahAra mahA pracaMTa / / karama rekha kima meTI jAya / horaNahAra sau kahA basAya // 3811 / / rAjA vIjalI meM mAriyA / una maraNe kA ati bhaya kiyA / ase kA soga karasA myAi / rAvaNa jhajhA sAmoM dhyAi / / 3812 / / prItakara ne poyA rAja / aridama mukA saramA nAhi kAja // 3813 // karabho sayANaya bahuta bidha, maMtra jaMtra ane upaai|| hauMNahAra TalanAM nahIM, bahuta varaNAvo dAya // 3814 // iti zrI payapurANe parivama vidhAnaka 71vAM vidhAnaka caupaI rAvaNa kA dAha saMskAra karanA rAmacaMdra lachamana saMjutta / tihAM vaMThA bhUpatI bahuta / / bhabhISaNa ne bahute samajhAma / dahana kriyA kIje aba jAI // 31 // rAvaNa lona laMDa kA rAva / jAkA tihUM loka meM nAva // vegI kriyA tAsa kI hoi / kAyA bigaDana pAvai soDa // 3816 / / jo mRtaka kauM hoI bhabAra / upaje jIva vA deha maMjhAra // myAnavaMta DIla nahI kareM / uThI vega jyauM kAraja saraM // 3817 / / saba mila gae maMdodarI pAsa / aThAraha sahasa jihAM triyA udAsa / / sogavaMta baiMThI saba nAri / dekha rAma naiM kareM pukAra / / 381 / / nainana nIra tahai asarAla / ro sagalI khAi pachAra / / taba raghupati samajhAba tAhi / bhabhISaNa vInavai gahi bAMha / / 3816 / / maMdodarI bolI taba bAna / dahana kriyA kojyo bhalI bhAMti / / sAja vimAMga padamasira ge| caMdana agara vahU viSa sae // 3820 // padama sarovara aMdara bhani / citA saMvArI uttama dhAna // bole ta zrI rAmacandra / kUbhakarNa indrajIta hama bancha // 3821 / /
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 padmapurAga meghanAda aura baMdamaya / cyArU' aTake maniha bhaye / / inakama tuma choDo jAi / darasana kara pitA kA Ai / 3822 / / chAnara baMsI bole tava rAha / rAvaNa te ve bala adhikAi / / je vaha lUTa to leM vara / rAkSasa baMsI mila unasoM phera / / 3823 / / aMsA bala hama pe hai nahIM / aba maiM unasu' jIta kahIM / / unakU mAri karo tuma ha / dUrajana sUaba kasA neha / / 3824 / / mAri mAri kari lIje jIva / ava hI unakI kATo grIva / / samacaMdra cita krunn| mAi / unakA pitA jasaM isa ThAva // 3825 / / aba nahIM darasana pAya tAta / bahuri dekheMge kiha bhAMti // phira bole senA ke loga / aMsAna' kima chor3ana joga / / 326 // bhAvamaMDala kahai choDo unanaM / je tuma bhaya rAkho nahi manameM / / tuma mati kIjyauM janasoM rADi / jaba ve catura to hama bhI vyAra // 3827 / jo ve phira bhI hamasauM lii| to hama bharosA nAhIM kreN| bhAvamaMDala ane hanumAna / sugrIva aMgada cale balavAna // 3028 / / be nyArU haiM bana ke mAjhi / mahAdukhI hai divasa na sAMjhi / / / loha pijarA cahuMghAM mUla / UbhA tihA duHkha kA mUla / / 3826 / / hAtha hathakar3I pavi sAkulI / mana meM toSa deha saba jalI / / mana kA choiyA saba saMdeha / rAjabhoga se taja diyA neha 113830 / / prayaka chUTai to tapa kareM / phera nahI bhavasAgara pdd'eN| aMsA Uno kiyA yA dhyAna / bhAvamaMDala tahAM pahuMcyA zrona // 3831 / / ke rAvana jhujhyA saMgrAma / tumanaM koka lakSamaNa rAma / / darasana karo pitA kA grAi / kholi pijarA apane saMga lyAi // 3832 / / nIcI isTi gaMvara kI cAla / prAcaM te NyAra bhUvAla / / bhakarNa evaM anamota ko choDanA rAmacaMdra prati mAraNe sarva / galata bhayA jotrAM kA gavaM // 3833 // kaha rAma tokdU choTi / jo tuma bera na karo yahoDi / / bole kUmavarNa indrajIta / hamatare chor3I saMsArI rIta // 3834 / / jana chuTai taba didhyA tehi / rAjabhoga jala aMjali dehi / / beDI kADi chojhyiA kumAra / rAvaNa koriyA karI saMvAra // 3835 / /
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRmi sabhAba evaM unakA papapurANa vahatA ne upajyo vairAga / ghara pariyaNa sagalA sukha tyAga / / bahutAM ne mAMDapo saMnyAsa / annapAraNI taji karai upavAsa / / 3836 // koI bhae saMnyAsI rUpa / koI gae laMkA meM bhUpa / / aparaNe jAi muTuva ve mise / ghari ghari kathA rAma kI cale // 33 // apara madhya muni kA saMgha sahisa prAgamana apara madhya muni lahara taraMga / chapanna sahasa munivara tA saMga / / ridhavaMta se ve sAgha / jihAM rahaiM tihAM mirdai upAdhi / / 3836 / / baira bhAva saba hI kA Tarai / koI nahIM upadrava kara / / laMkA meM ve prAyA munI / jyAra gyAMna kA ghAraka gunI // 3836 / / nAdi kA sArasaga : dApU pAyA vahaloga / / tapakirAta kaMcana sama gAta / saba koI karai munIsvara jAta / / 3840 / / asA muni taba karatA gauna / tau rAvaNa ne hatatA kauna / / jAde sameM rahai ve jatI / tihAM kaSTa nahIM vyApaM ratI / / 3841 / / muni ko kevala jJAna kI prApti sarva mahI hai svarga samAna / dohasa jojana lau paravAna // sukalAna prAtama lyo lAI / kevalamyAna bhayA munirAi / / 38425 anaMta sata svAmI arihaMta / bhayA janama ghAtakI bhagavaMta // indra dharaNendra baha vica deva / janama mahochava kInI seva / / 3843 / / meru sudarzana pAMDa kA milaa| zrI jiNa kA mAhochava kiyA / / sahasra aThotara kaMcana kuMbha / khIra samudra nIra bhari subha / / 3844 / / kalasa dvAli jaya jaya karI / tIna loka meM mahimA dharI / / zrI jina jI jananI ko diye / surapati phira suramAlaya gaye // 3845 // dharaNendra' kA mAsana kaMpita honA bhAsaNa kaMpyA taba dharaNendra / avadhi vicAra kiyo AnaMda / / trikuTAcala laMkA meM pAna / apara munI kU kevalagyAMna / / 3846 / jaya jaya sanda devatA kreN| bAjA vAjeM deva ujareM / rAma dvArA vicAra karanA rAmacandra yA ava suNe / taba bhUpati soce mana ghaNe // 3847 / / aMsA kavaraNa balI isa ThAi / jisake bAjA ba. zha bhAI // rAmacandra lakSamaNa sugrIva ! bhAvamaMDala pragada guNa nIMva // 3848 / /
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 emapurAga malanIla kuMbhakaraNa bhUpa / indrajIta meghanAda anUpa / / laMkA sIMca gae sana rAya / jaya jaya dhuni suraNI tahAM prAi / / 3846 / / rAma kA muni ke pAsa jAnA saba mila samajhyA ima rAjAna muni nai upajyA kevana gyAna / / utara dhUpa payAde cale / le pUjA sAmagrI bhale 13850 / / de paradikSaNA karI baMDota / raghupati pUcha dharama bahoDi / / cyArU gati bhASyA muni bheda / subha ra asubha karama kA kheda / / 3851 / / uttama kiriyA saMgI jIva / madhyama praghara magati kI nIMva / / bhArata raudra ne nIcI gAMta / sAta bisana naraka ko miti // 2-52 / / dharama sukala jIva kA prAdhAra / bhavasAgara teM utara pAra / / indrajIla meghanAda joDa zei hAtha / hamArA bhava kahie muninAtha // 385.3 / / bole munivara gyAna vicAra | saba jIvoM kA hoi prAcAra // bhUni dvArA pUrva bhavoM kA varNana jaMbUdIpa bharata chaha paMDa / kosaMbI nagarI tasa maMDa // 3854 / / bhavadatta paMca seTha ke pAsa / rUpa lakSana guNa ati suvisAla / / samyaka dRSTi doUbIra / sakala jIva kI jANaM pIra / / 3 / / gyAna samudra muni prAgama bhayA / doU vIra parasana kU gayA / / pUchi kriyA sarAvaga jasI / krIyA karike kaho sava bhatI / / 3856 / / sobhala parama aNuvrata liyA / muni ke pAsa baiMTha tapa kiyA / caMdarasmi nagarI bhUpAla / darasana kU prAyA tatakAla / / 35571 / kari pradakSiNA kahai namostu / dharma vRddhi bole munirastu / / maMda seTha tA nagarI mAMjha / pUrNa jI jina vAsara sAMjha / / 3858 / / lakSmI ghaNI mahA paramepTa / cale cAla je samyaka dRSTi / / indramukhI vAkI astarI / jinavANI niAca mana gharI // 3856 / / seTha calyA munikara kI jAta / haya gaya vAhana nAnA bhAMti // bahuta loga pAe, saMga seTha / rAjA vibhava chipI tA haiTha // 3867 / / pacasama dekha acaMbhA kreN| naMda seTha itanA bala gharai / / rAjA te adhika paratApa / bharabhyAM citta bisArI Apa / / 3861 / / mere tapa kA ehI nidAna / pAuM janama yAke ghara pAna / / choDI deha bhayA garbha AI / indramukhI sukha upajyA kAi // 3862 / /
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA pApurANa sapa ke mahAtama kA parabesa / candrarasmi bhayAnaka resa / / gire koTa ke kAMgarA bhUmi / kAMpI mahI mAe jhuma jhUmi // 386315 nimittagyAnI jotigI bulAi / iha nimitta pUcha balarAi 11 kahaiM jotigI jotiga dekhi / naMda putra ke grahai biseSa / / 3814 // doI putra bhugateMge rAja / 4se sakuna bhae haiM prAji / / rAjA soca kari kara vicAra / hoNI hoi saka ko TAri // 38653 / je usakA haiM yahI nimitta 1 to kyoM mANoM vikalapa citta / / rAjA garabha kI citA karai / navamAsa pUrA avatarai // 3866 / / ratana varadhana janamiyA kumAra / vadana joti zazi kI unahArI / / pAI buddhi prati bhae saceta / rAjA seva kareM vaha heta / / 3867 // ratana varadhana paratApI bhayA / pRthvI jIta mati UMcA thayA / / sakala bhUpati se paai| kara baMdana dekheM saba bhAya / / 3868 // bhavadatta tIje svarga vimAna / ina mana mAMhi vicArA gyAna // hama the putra seTha ke doi / pasacama jIva ratanavaraghana hoi // 3866 / / rAjavibhava meM hucA aMdha / bArka nahIM parama kA baMpa / / bharamaMgA vaha isa saMsAra / mAyA phaMda meM lahai na pAra // 3870 / / tAta vAhi sambojAi / jyU vaha bhavasAgara meM nA bhagmAya / / aMsI cita ghara Ae deva / ghAracA rUpa digaMbara bheva // 3871 / / pIliyA jAMga na dekheM tAhi / ratanavaradhana rUpa dharayA naranAha / / rAjasabhA mAMhI sura gayA / pUcha narapasi acaraja bhayA / / 3872 / / sura samajhAda pichalI bAta / hama tuma the donyu bhrAta / / tU pasacama hU~ ho bhavadatta / mAyA moha meM DUpa matta // 3876 / / ajahUM samajhi jima pAveM pAra / ratanabaraSana kU' bhaI saMbhAra / taje rAja tapa sAdhyA jAi / navagrIbA pari pAI ThAI (13874 / / uhA~ te caye aravara nagna / dronyu devarAja ke kuvara 15 rAja bhugata upadhyA barAga / bhae digaMbara saba dhana tyAga / / 3875 / / tapa kari dasameM svarga vimAna / maMdodarI garma bhae ta mAna / pasacama jIva bhavA indrajIta / bhavadatta meghanAda iha raha rIta 113876 / / indramukhI icchA iha dharI / aisA putra bhae subha ghaDI / / candrarasama seTha bharanaMda / bhae jatI bhalA guruvaMdi / / 3877 / /
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 mAkurAsa tere tapa kA yaha phala sahI hamArA bahari guTagAnI indramukhI maMdodarI bhayo / iha vibhUsa nava pAI naI / / 3878 / / sAMbhali parama digaMbara bhae / maMdodarI pazcatAvA kiye / / vidhavA bhayI putra havA jatI / kuMbhakaraNa hai iha bhatI // 3876 / / aba hama dina kaise bhareM / bAraha anupreSyA cita parai // maMdodarI saMga aThAraha hajAra / sIsa sahasra rANI parivAra // 3880 // prArajikA sahasra ahatAli / dikSA le sumarapA tihUM lokapAla // caMdranakhA bhArajikA mRta liyA ! kara tapasyA mana baca kayA // 38 // prAtama dhyAna lagAyA joma | pravara visAradhA samalA soga // 38-2 // suNyAM bhavotara pAchalA, mana kA miTayA adhamAsa / / rAkSasa paMsI prasibalI, kara mokSa kI prAsa / / 3883 / / iti zrI pApurANe drajIta bheSabhAra bhava nikama vipAnaka 72 kA vidhAnaka marila rAma lakSmaNa kA saMkA meM praveza rAmacaMdra lakSamaNa cali laMkA / sakasa seno kI miTa gaI saMkA / / senA saphala bhaI ika Thaura / ina sama balI na dUjA aura // 3864 / / pacAsa lAkha hAthI kI Dora / hya gaya ratha kA nAhI bora // hastI para rAmacandra lakSmaNa / sohaiM jaise haima ratana / 3885 // sa sudarzana Age khare / jisakI jyoti teja ravi ha / / bhUpati bhUpa cale sama saMga / somaiM unake bhale turaMga / / 3886 // hATa bAjAra chAe cauharTa / dekheM nAri pradArI aTai / / koI jhAri jharokhA tirI / svarga loka kI sobhA gharI // 3587 / / jarka sake samAne paNe / jihAM tihA~ su barAvara taNe // birASita sugrIva hanUmAna / ratha baiMThA aMgada balavAna 1 // 3888 / / narapati avara bahuta hI vaNe / nAmAvalI kahAM lauM giNe / rasanaSTa kara rAmacandra / darasana dekhyA hoi prAnaMda / / 3856 / / pahUMce poli laMkA ke koTa / inakI chavi bhAMti bhayA proTa / / ratnAvalI pUchI sItA bAta / pahapa karaNa paravata vikhyAta ||386011
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ suti sabhAva evaM unakA padmapurANa uha vana meM iha sotA satI / sujhIyA seva kareM bahubhatI // bhAvata dekhyA zrI rAmacandra / rahasI sevaga bhayo AnaMda / / 3821 // jaise zipUnama kI jyoti / eka pati kA hai prati udyota / / sItA ko bazara bahu pasAra supriyA khai| zrI rAmacaMdra kA prAyama lahai / / 3862 / / dekho sItA dRSTi udhAra / karo darasana bega bharatAra || sira sItA ke jaTA malIna / durabala deha dharaNI prati khIna / / 3863 / / 351 kaMta vidroha jyA siNagAra / bahuta lagI kAyA suchAra // jAU~ rAmacandra kA dhyAna mahAsatI jagameM paradhani ||3864 / / pativratA janaka kI dhiyA / ghapanA mana saba viSa haTha kiyA dhani sItA je pAyeM sola / paMcaindrI viSaya rArSa kIla 11386 prapA pati ne jAmAtA sudizya / / sItA sata dina rASyA bhalA / nizceM se taba raghupati milyA ||3866 rAma sItA darlama kholi dRSTi deyo raghunAtha | namaskAra kari jor3e hAtha || jyU jala pI sukA kheta / phUlai phala bahu hoi saceta // 3867 // presa sukhoM va grarIra / vichohA kI mUlyA pIra bhayo samAgama deha saMbhAra / lakSamaNa bhAi milmA tivAra ||383 sItA ku mastaka navAi | nayA varNanAM lakSamaNa rASTra // prasIsa daI sItA bhAMti / bichohe kI puchI saba bAta / / 3866|| bhAmaMDala bahana sU miyA / saba pariyaNa sukha mAdhyAM bhalA // virAdhita sugrIva pravara hanumAna malanIla avara aMgada prAMta / / 3600 // bhUpati sakala kareM namaskAra / daI bheTa phUloM ke hAra 11 kuMDala kara motI ati dipaiM / jinakI josi krAnti ravi cha / / 3601 / / rAma lakSamaNa jyoM sUraja caMda sobhaiM donyuM adhika prAnaMda || indrANI kI sI joDa / sItA rAma sobha siMha Thaura / 3602 // caMdra rohiNI joMDo balI / zrasI inakI mahimA ghaNI || sukhoM bIteM vAsara rayana / sakala prathI meM huA cayana / / 3603 / /
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 papapurANa maDilla azubha karama saba TAla Ai zubha karama bhale, doudhAM dala saMghAra sUramA prati bhale / / sItA kA sata phalA jIla raghupati bhaI, rAvaNa pATyA kaDaja ju korata saba gaI // 3604 / / iti zrI pamapurANe sosA rAma misrApa viSAmakaM 73 vAM vidhAnaka caupaI laMkA kI zobhA laMkA ke gaDha bhyaMtara cale / tihA caityAlaya dekhe bhale // ratana samAna lage pAkhAraNa / tinako jyoti dipai nyoM bhAna / / 360|| sAMtinAtha jina pratimA tihA~ / sahana kUTa calyAlaya jihA~ / dAna kIyA deva nimada ' sItA ke maand6|| saba naresa lihAM prastuti kreN| jai jai sabada sugata mana bharai // parikramA dInI sihA~ tIna / tAla pakhAvaja vajAvaM bona // 3607 // ghure damAmA nai karanAi / sAla bhera vA tihAM ThAMi / / guNIyana gAvaM jinapada bhale / padaM satotra bhUpati saba mile // 3608|| sAMtinAtha devanapati deva / indra dharaNeMndra kara saba seva / / dei mukti tihA~ nirabhaya ghAna / ajara amara jihAM pUraNa myAna / / 36.6 / / asI vastu nahIM saMsAra / jisakI paTatara kahai vIcAra // darasaNa anaMta ne jJAna aneta / balavIraja kA nAhI manta // 3610 // sAraNa taraNa sAMti jina bhaye / bhavya jIya tyAri mukati ko gaye / / saba bhUpati mila pUjA kareM / sAMtinAtha pUjA mana dharai / / 3611 / tihAM samAlI para mAlyavAna / ratanazravA narapati siMha thAna / gaye bhabhISaNa inake pAsa / bhUpati ve baMTA udAsa / / 3612 // moha pra te vyAkula ghaNe / saMsAra rUpa samajhAvaM ine / caTuMgati mA~hi amara nahIM koi / jAmaNa maraNa saba ho ko hoi // 36131 mala vidha haiM saMsArI bhoga / aMse naMdI nAva saMyoga / / uttara gAra pAra bIchA gaye sarva / putrakAlitra bhUmi para davaM // 3914 //
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 padmapurANa maDilla azubha karama sava TAla prAi zubha karama bhale, doudhAM dala saMghAra muramA prati bhate / / sItA kA sata phalA jIta raghupati bhaI, rAbaraNa pATyA kuTaja ju kIrata saba gaI // 36 // 4 // iti zrI padmapurANe sItA rAma milApa viSAnaka 73 vAM vidhAnaka caupaI laMkA kI zobhA laMkA ke gaDha bhyaMtara cale / tihAM caityAlaya dekhe bhale / / ratA samAna leN| pArA / tinako jyAna meM kyoM bhAna ||30|| sAMtinAtha jina pratimA tihAM / sahasra phUTa asyAlaya jihA~ / darasana kIyA deva jiNaMda / sItA ke mana meM prAnaMda / / 36.6 // saba naresa tihA~ yastuti kreN| jaja sabada suNata mana bhareM / / parikramA dInI tihA~ tIna / tAla pakhAvaja bajA- bIna // 3607 // dhure damAmA nai karanA / kaMsAsa mera vA tihA~ ThAha / / guNIyana gAyeM jinapada bhale / paDhe satotra bhUpati saba mile ||3608|| sAMtinAtha devarapati deva / indra gharagendra kareM saba seba / / deva mukti tihA~ nirabhaya thAna / ajara amara jihAM pUrakha gyAna / / 35.6 // maisI bastu nahIM saMsAra / jisakI paTaMtara kadai vIcAra // darasaNa anaMsa ne jAna anaMta / balavIraja kA nAhI anta // 3610 / / sAraNa taraNa soti jina bhaye / bhaSya jIva tyAri mukati ko gaye / / sana bhUpati mila pUjA kareM / sAMtinAtha pUjA mana dharai / / 3911 // tihAM sumAlI para mAlyavAna / ratanazravA narapati siMha thAna // gaye bhabhISaNa inake pAsa / bhUpati de baiThA udAsa / / 3612 / / moha aMdha taM vyAkula ghaseM / saMsAra rUpa samajhAvaM ine // pahuMgati mA~hi pramara nahIM koI / jAmaNa maraNa saba hI ko hoi // 3613 // isa vidha haiM masArI bhoga / jaise naMdI nAva saMyoga / / utara gAe pAra bIchaDa gaye sarva / putrakAlina mUmi para darva / / 39141
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa jaitA vibhava tejA saMtApa / mUla ghoDA bahalo pAtApa / / paudhA citA kanahIM nA miTa / soga kiye kAmA bala ghaTa / / 3615 // kahUM : kalA va putra ! kAhaM hoi mitra kavahu hoi sat / / kabahU bhAI krAbahI hUM vahina / bhrama jIva moha ke jatana / / 36165 gyAnI soga to isa bhAMti / iha citA choDo dina rAta / / sukha dukha jANaM eka samAna ! hiradai rAkheM uttama myAMna / / 36171 / rAkhaM sadA dharma sau prIta / puNya pApa kI jAgI rIta // ciMtA kUchaDo tuma mAta 1 mheM sevA kari hU~ bahubhAMti / / 3618 // de pratibodha mAraNe nija gaiha / rasoI karavAI bahu neha / / videhA rAvaNa paTaghanI / tArka saMga sahelI ghanI // 3616 // baiThe midira sAMti jiNaMda / sumaraNa kara deva guru baMdi / rAmacandra labhamaza nai siyA / videhA ku prAdara baTTa dIyA ||3620 // choDo soga karo cipta ThAMva / hama sevA kari hai bahu bhAi / / tuma mAtA mana rAkho caina / kara chInatI madhure na // 3621 // vibhISaga dvArA rAma kA svAgata tihAM bhabhoSaNa prAye pahuMca / kAkaM hiye gharama kI ruci / / doda kara joDi vIna khro| calo prabhU bhojana bidha karo ||3622 / / bAjA bAje mana prAnanda / hastI pari caDhe rAmacandra / / nvakSamana prAdi bhUpatI sabai / bhabhISaNa harakhaM mana meM jabai // 3623 / / merA dhanya janama hai prAji / rAma mAe itanA dala sAja // mo pari phrIpA karI jo prAja ! mera iho pAyA bhojana kAja // 3624 mahochava saba nana meM kiye / sabahI prAnacA nija hiye / padamaprabhU nija maMdira gaye / darasana dekhi adhika sukha bhae ||3625 / / pUjA racanA bAraMvAra / sakasa naresa kareM namaskAra // ratana jar3ita kaMcana ke kAlasa / uttama nIra bAsa tihAM sarasa // 3926 ubaTaNAM lyAe bahuta subAsa 1 bhramara na choreM unake pAsa // hema ratana kI caukI vaNI / ratanajoti birAja pati ghaNI // 3627 rAmacandra lachamana vihAM nhAi / madana kara mardanayAM prAi / / sakala bhUpati kari kari sanAMna / pujA kInI zrI bhagavAna / / 3928 //
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 vidha vyaMjana I vaha pakavAMna aura vyaMjana dhane / bhAta dAla sAmagrI mile || kanakasacAIM sovana thAla baiThA jimaiM saba bhUla / / 3926|| niramala jala sauM bhArI bhrii| pI bhUpati mAneM ratI || dUdha dahI jImeM saba bhUpa / SaTUrasa vyaMjana va fter mAha se mukha noSi / cobA caMdana tyA sugandha // pahiri bhI dastara suvAsa / sItala pavana bhIMjaraNA vyAra / / 3631 // anUpa // 3630 // bhabhISaraNa jasa pragaTai bhayA / saba senAM kuM bhojana diyA || rAjadehu mana para baiThAI || 3632|| tihAM paTTa baiThA sobhA dharaNo // maMtrI maMtra kareM suvicAra | koI kahe ajodhyA dhamI koI kahe laMkA baDI ThAma ihI ThAma dIjie rAja | manabaMdhita sI saba kAja || praThottara kalasa rAma pai bAra / lakSamaNa ko nIMkA baMThAra !13634 / rAyaraNa tIna SaMDa kA rAva / / 363368 diyA rAja laMkA kA savaM / kaMdhana koTa lahe bahu parva || lakSamaNa bisalyA sU kari vyAha / saba mila maMgala kareM uchAha || 3635 / / padmapurANa eka thA dasaga nagara ko rAva | rUpavatI kanyA kA nAMva || kubera isa bAra khila bhUpa / kanyA kalasaNa mAla sarUpa ||3926 / / ujeraNI nagara sihodara rAva / bacca kiraNa rAjA siMha ThAi || bhejI kam| bahu guNavaMta / vyAha lakSamaNAM balavaMta || 3637|| je zrI rAmacandra kI mAMga kiyo vivAha duHkha saba tyAga || je nArI pUrana puni kara daI / rAma lakSamaNa kI nArI bhaI / / 2638 // sukha meM bIta gae ghaTa varSa / saba nagarI mAneM bahu harSa ajIta evaM meghanAtha dvArA nirvANa prApti indrajIta meghanAda tapa kreN| righa pAya saba ku pariha / / 3636| meghanAda ne kevalagyAMta / indrajIta ghari zrAtamadhyani // TUTe cAri ghAtiyA karma / upajyA paMcama gyAna sudharma / / 3640 / / vidha ariyara haiM gae siSapaMtha / meghabara tIratha gyAMna samartha // turaMgI gira parvata ke thAna | jaMbU mAlI tapa kI dhyAna || 3641|| himaMdara pAyo subimAMNa / sukha vilAsa meM ho vihAMna // atra ke vajavIsI tapa kareM I evaMva kSetraI jima pada para / / 3642 sA
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhASada evaM unakA padmapurANa anaMtabodha ghara prathama jinaMda / mugati ramaNI sUkha hoinAnaMda 11 kuMbhakaraNa tapa kara bahuta / naravadA nadI para kevala huMta ||3643 // surapati kareM mahochaba tihAM / dehI choDi pahucyA siba jihA~ / / maI svAmI munivara tapa kareM / podanApura meM dhyAna dida dharai / / 3648 // prAkAsa mAminI pAI ridha / samna tIratha pharasyA una sigha // napa kari gayA pacame ravarga 1 bhayA deva miTiyA upasarga / / 36454 // mArIca munI tihA sAthai joga / phara vaMdanA sahI loga / / pAI ridha tapa ke parasAda / rAga jhaMDe saba bAda // 3646 / / maheM bAISa parIsA dhIra / sA tapa sAdha valavIra / / nItA sama satI nahi koi / prana ke bhava garagaSara pada hoi / / 3647 / / gavaNa hoi deva arihanta / vAMgI jhAlanI sivapada saMta // iha pUcha besika kara joDi / sIlavaMta nArI bhIkara / / 3648 / / je nArI utsama jala barI / pAlai sIla kapamA cddhii|| jisya ne doka kula kI lAja / te nahIM ta sola kA kAja // 3646 // je viSa ve pAla haiM sIla / mana gayaMda nai rAkhai kIsa / / mItA kiNa kAraNa adhikAi / gaerApara hoi muruti ko jAi / / 3650 / / zrI bhagavaMta taba kahaiM vicAra / sItA mahAsatI hai naari|| vipatti maI phiri kata ke saMga / agAyA kima hI karI na bhaMga ||3951 rAvaNa harI parIsaha shii| napaNAM sata TAlyA yaha nahIM / / gyAMna aMkusa soM mana gayaMda / baiMgagya bhAva soM rAkhyA baMda / / 3652 / / yA kA sata se jIrayA rAma / mana vAMchita sana sIdhA kAma || je mana baca pAsa chaha koi / UMcI gati pAya jiva soi / / 3653 / / loka lAja' so rAkha stt| nisabala rahe na kanakA cit|| ve kyoM bAkI sarabhara kareM / jaisA bhAva saisI pati bhareM // 3654 // jaisI karaNI taisI ThAva / pAnaM gharama cI sIla sUhAva / / paMcabaisi rAmathAna kA grAma / naudara vina rahai tisa Toya // 3655 / / abhimAnA vAkI prastarI / aMseM agani pavana ta jarI / / dvija ko sadA dehi vaha duHkha / kade na rAkha ghara meM sukha / / 3656 / / rAta divasa kalaha ve kareM / bAhmaNa dekhi bhaisI dukha bhare / / naudara bAbharaNa pAnyAM anna / abhimAnAM nikasa gaI vanna / / 3657 //
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ emapurANa podanApura kA rudra naresa / vAmanI uThi gaI tihAM desa / / puhupa karNa nagara nA nAma / savadha prasAda rANi tiha ThAma // 3658 / / hemakara paMDita tihA~ guNI / rAjA kaMdarapa krIDA paNI / / lamyA pAMva rAjA ke mAtha / manameM soca karai naranAtha // 3956 / / bhayA parabhAti kAyA kAra sugha / baiTha pATa bicArI budha / / bhUpati bahuti sabhA meM prAi / namaskAra kari lAge pAI // 3660 / / paMDita guNI mAe paradhAna / rAjA unasoM pUcha gyAna / / rAmA ke mAthe tyAvai coTa / vAsoM kahA kIjiye khoTa // 3661 / / maMtrI bole saba tiraNa dhAra / vAkA gharNa kATo bhupAra / / hemaMkara dvija bolyA kari gyAna / baihI carana tuma uttama jAna // 36 / / dIje vAhi bhalA grAbharaNa / asI bAta suspI una karNa // bhaye kopa sabhA ke loga / iNa viSa kima bhASI ye phoka / / 3663 / / vipra ne kahA bheda samajhAya / bahuta vibhUti daI taka rAi / / mitra jasA brAhmaNI eka / prasAMka dvija bhuvo ghari Teka / / 3964 / / sighaI kadara pravara putrI / tihAM jaMTasAla dvija + thiti karI // sIkhI vidyA bhae sujAna / sastra sAstra sIkhara paravAna / / 3665 / / rAjA kI putrI una harI / siMghaIda doDyA siMha gharI / / dheramA dvija tihA~ huvA judha / senA kI khoI saba suSa / / 3666 / / kanyA jIta gayA nija geha / sabadha prasAda ne chor3I deha // vita bhayA nagarI kA sava / saba bhUpati meM pragaTapo nAva // 3967 / / sIla vRdhi zrIvRdhana saMjoga / povanapura kA bhugataM bhoga / / rAjA suketa vAparapura ssnnii| bhUpati sUvA bhaya cyApI ghaNI / / 3668 / / siMghoda devI tA asatarI / dhIvaraSana kI saMkA dharI / / rayaNa samaya daMpati uThi bhage / podanApura bana jAina lage / / 366611 tihA~ bhuyaMga usyoM siMgha iMda / devI rANI ke huvA duda // rove pITa vana maiM vahIM / tihAM sahAya hubA koI nahIM / / 3670 // madhu muniMda kara tihAM tapa / dayAbhAva thI jinavara apa / / muni meM saparasa prA viyAra / mRtaka viSa uttara bhaI saMbhAra / / 3671 / / zrI munivara kU karI iMDota / pUjA stuti karI bahuta / / bItI rayaNa ugIyo bhANa / vinayadatta pahuMcyo tihAM prAya / / 3672 //
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM unakA papurANA 357 suNyA bheda rAta kA seTha / prastuti kAra unakI liMga baiMThi / / zrI baradhana pAyA bhrUbAla / siMgha iMda sumisyA siMha kAla // 3973 / / sIla vRddha bhAyA sUmilI / krodha lahara donu kI TasI / / zrIvardhana joDaghA dou hAtha / merA bhava bhAkho muninAtha // 3674 / / avadhi vicAra kara madhu muni / sobhApura nagara prazrI ghaNI / / bhadrasena aAdhArija tihA~ / rAjA dharma suraga nita jihAM / / 367 / / eka dina ghAlyA jatI ke pAsa / mArama meM pAI khoTI bAsa / / durgaMdha te bhayA jIva burA / rAjA apaNA ghara ku muDA / / 3676 / / eka nArI ko paisA dukha / deha vasAI gaMdhAvai mukha / / jihAM nikasa te galI basA3 . : nArI yaha eka prAi !! muni darasana pAyA tiNa nAri / gayA dukha bahe utanI bAra / / amala rAma suNi agharaja karai / aguvata guru pAsa gharai / / 3678 // pATha gAMva pATha ko rAkhi / rAja vibhUti putra ko bhASi / dayA dAMna vicAra gyAMna / bhAu bokAra saudharma bimAna // 3676 / / uhAM te caI zrIvaradhana bhae / supA dharama caraNa kunAe / mitrajasA pUcha parajA: / daha mAnA hai kiha bhAI // 3680 // vitra nai tara ve diyA sarApha / nagarI jalai udai bhayo pApa / / bahute loga krodha kI pAi / hutAsana meM diyo vipra jalAi // 3981 / / vaha dvija mara kari hubA basmana / rasoI kara rAmA ke dina dina // eka dina muni napa ke ghara mAi / bhojana nimitta UbhA munirAi / / 3682 / / varAMmana muni kU viSa diyA / dehI choDi surapada pAjhyA / / vipra mari kari pahuMcyA nakaM / lakha caurAsI rahyA garka / / 3683 // mitra jasA bhaI astarI / masoSasaraka kI huI putrI // rAjA pUrcha eha saMdeha / puruSa sauM nArI bhaI kyu eha / / 3684 // kAhaiM sunIsura suNu naresa / aba tuma paratakSa dekho bhesa / / rAjA sukAta rAja meM muSAM / bhojana putra seTha kI astarI huvA / / 3685 / / abhimAnAM prasAda labadha kI asaI / kararUha kI rANI taba thaI / / madhu muni kiyA aMta saMnyAsa / IsAna svarga pada pAyA vAsa / / 3686 / / je koI dharai dharama sUcita / nisa, pAveM paMcama gati / / bhavajala tira jAI siva madhya / tihA~ sAlatI pUrae ridha 43987 / /
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 padmapurANa gharama dhyAna laSa lyAi kAra, gharai ja saMjima bhAra / / cihuM kati bhyaMtara nA rulai, pAvai sukha apAra // 36 // iti zrI papapurANe madhu prAlyAna vidhAmaka 74 vAM vidhAyaka bhArara muni kA prayopyA meM prAgamana nagara amodhyA uttama thAna / bharatha pratApa sapai jyU bhAna / / parajA sUkhI dayA cita ghamaNI / indraloka kI sobhAbaraNI // 3986 / / aparAjitA midara satakhaNe / pazcAttApa kara mana ApaNeM // merI kukha rAmacandra bhae / jovana samaza ke uThi gaye 133660 / / gharatI para gharate nahIM pAMva / vana vehada bhrama duHkha ke bhAva / putroM meM dekhU kiraNa mAMti / aparAjitA robaI mAta / / 369 // ana nArI tA saMga / jyauM ghanahara barase bahatI gaMgA / / nArada manI pAe siraNa prii| namaskAra prasatuta bahu karI / / 3662 / / caukA diyA baiThaNAM prANa / bahata kiyo prAdara sanamAna // sIlavaMta ve nArada maNI / jaTAjUTa yANI kari munI / :3993 // kamaMDala pIchI kara meM liye / bhasama lagAinala dhotI kiye / aparAjitA se prazna pUrcha nArada kaho mo mAta / sukomala kA kula usama bhAta / / 3614|| rAjA dasaratha kI prvgii| muma phima ho kima aNamazI / / taba bolI aparAjitA mAI / nArada munI tuma the kisa ThAi / / 3665 // rAmacandra lakSamaNa vanavAsa / tim kAraNa hama rahA udAsa / / thAtakI khaMDa meM pUrva videha / surendrapura nagara gayA thA eha / / 3666 triloka Isa jina kA avatAra / midara meru surapati tihI vAra / / lyAI karI janama kI rAta / hAri kalasa upajAI prIta ||3117 // iMdra gharaNendra bhAratI kreN| nara mAnupa baha sevA kareM / prAmaparA paharAya kIe gigAra / mAtA na sopyA tiNa bAra ||369 // naIsa kapa hyA maiM tihAM / tumArA bheda kachuana maiM lAyA / /
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbanda evaM unakA papapurANa 356 rAma kapA sarca prANa hita muni pai suraNI / rAmacandra kI kathA uppa bharatI ||366&II rAmacandra lakSamaNa apha siyaa| daMDaka vana meM prAznama liyA / sItA kUrAvaNa le gyaa| rAmacandra lakSamaNa meM dukha bhayA // 4000) virASita sUcISa rAma sU milyA | rAvaNa sUjuSA kiyA unoM bhalA / / lakSamaNa lAgyA sakatI vAraNa / TubA pUrachA gae parAMNa // 4001 // dovasAmeSa kI cisalyA dhiyA 1 urva japAva lakSamaNa kA kiyA / / suraNI bAta aparAjitA mAya / gira gaI bhUmi mUrchA khAi / / 4 / 02|| meM lakSamaNa ke mAra sani / kaiMsI huI unU kI gatI / / sItA kA suSamAla sarIra / vana behala tihAM anna na nIra / / 4003 / / bana phala khAi rahe bana maahi| baMdI bIca mahAdukha tAhi / / Aya par3e samudra maMjhAra / kaise pAUM unakI sAra 3404 / / nArada muni bole smjhaaii| lakSamA bIyA kareM upAva / / bAMdhyA kuMbhakaraNa indrajIta / meghanAda meM kiyA bhayabhIta ||4005 rAvaNa ne mArI rAja ve krai| tuma mana meM ciMtA mati pr| aba maiM laMkA gar3ha meM jAi / rAma lakSamA prANu isa Thoi / / 4006 / / nAraka kA laMkA meM prAgamana / nArada cAlyo baiThi vimAraNa / trikuTAcala kukiyo payAMna 11 padama sarovara rAvaNa kI citA / aMgada krIDA kara sukha kI latA / / 4005|| aMtahapura aMgada ke saMga 1 khela rANI mana udharaMga / / caukasa baiThe caukIdAra / nArada pUcha rAvaNa sAra ||4708 / / rakhavAle kahaiM suriga re prasyAMna / tU mAkAma se baiThA bhAna / / rAvaNa kumAracA lakSamaNa aura / rAmacandra sA balI na aura / / 4006 / / prAI kiMkara lakSamaNa soM kahI / aMgada ne taba hAMsI gahI / / tapasI kUlyAvo mo pAsa / dekheMgA rAma taba kara upahAsa / / 4010 // hastI caDha aMgada su narendra / nArada ku' le cAle kari banda // dhakAdhakI sUkakara gahiliyA / rAmacandra prAga kara diyA // 4011 // rAma dvArA nArada kA svAgata rAmacandra nArada ku dekhi / aAdara diyA RSIsvara preSa / namasakAra kari baiThAyA pATa / bhUpati sabhA jur3I thI ThATa // 4012 // rAmacandra pUrcha kusalAta / muni jI kaho paranI kI bAta //
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 nArada dvArA ayodhya ama padmapurANa nArada kathA prajAMcyA kahI / aparAjitA kaI sukha nahIM // 4063 tuma kAraNa kareM dina ramarA / unake mana ko nAhIM cayana || jo tuma unakI sudha nA lehu / prAsA tarja jAMNI nisaMdehu ||4014 / / vega calo tuma mere saMga / soga viyoga saba hove maMga 3| rAmacandra lakSmaNa sugi bena / vyAyA moha bhare doU naiMna // 140 15 // rASita sugrIva gada hanumAna | inako prastuti kahIM yakhAni // tuma kIyA paramAratha kAMma tumase rahI hamArI mA~ma ||4016 || paraduSva maMjana tuma bhUpatI / tumasoM ura hoM hAM kima bhartI // bhAvamaMDala kI prastuti kreN| tuma taM e saba kAraja saraM ||4017 / / bahina tarI meTayA sava dukha / tuma prasAda huA saba sukha || bhISaNa su bole raghunAtha / je tuma dhAMni mile hama sAtha ||4018| to hama jItyA laMkA desa / hamArA tuma mAnyA upadeza || ajodhyA kI hama kari haiM gon| tuma upagAra sake~ kahi kauna / 4016 laMkA rAja hama tokU diyaa| bhabhaSA bahUri caraNa ko nayA // merI araja suggoM jagadIsa karo rAja tuma bahuta barIsa || 4720|| hU' sevaga vinarka kara joDi | mAta mulAvoM isa hI Thora // hama pe rAja sadhaiM ki bhAMti / maiM sevaga seka dina rAti ||4021 / / rAmacandra boleM lanamaraNA / janama bhauma dekhA ko manA || phira bole bhabhISaNa rAha | solaha divasa rahI isa dAi // 4022 // ayodhyA meM rAma dvArA bUta bhejanA sAvadhAna ho jana sagara // bhejyA dUta ayodhyA nagara vidyagdhara tihA~ bhejyA dUta / aparAjitA prAvala dekhe la ||4023 // apae dUta bharata ke pAsa sukhI jIta mana bhayA hasAsa || asta diyA dUta ko dAna / prAdara bhAva kiyA sanamAna // 24024 // aparAjitA kekaI meM zrAna / sukhe bacana bhayA mana prona // pIche zrAvata dekhI saMna / bahuta hUvA nagarI meM caina || 4025 // ratana kaMcana barase siMha gharI / saba ayodhyA kaMcana sU bharI // bharata bhUpa yaha zrAgvA daI / ayodhyA phera samAro naI ||4026 //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni samAcaba evaM unakA papapurANa sakala geha kaMcana ke kiye / ratanajaDita citrasAlI kiye // vidyApara mAye sUtradhAra / te maMdira prati bhale saMbhAra / / 4027 / / je je dravya hINa thA loga 1 tiNa kA meTacA saba hI soga / / je koI nagara gaye ye choDi / uha duniyA se prANi bahuri // 4028 / / bahuta loga anna bhI base / laMkA se yaha pradhikI disa / / rAjAmaMdira saba se bhalA / dekhatahI saba kA mana khulA // 4026 / / bAraha jojana lAMbI mahI / dasa jojana codAI sahI / magarI kA kaMdhana maI koTha / anya saha miTa gaI sauda / / 4030 // zrIjina kA caityAlA kiyo / prAdinAma maMdira tihA~ bhae / / doI sahasa yaMbha kI sAla | sahana kUTa somaM suvisAla / / 4031 / / sahana thaMbha kI vedI vaNI / baMdaravAla motI kI maNI / / sahasra eka dhvajA tihAM lagI / ratana joti cahu~disa jagI / / 4032 // kamala sarovara vApikA kUpa / sItala pavana suhAvana rUpa // avatIsa jojana vana baI pAsa / 'phUlai phaseM baha vRkSa suvAsa / / 4033 // solaha dina meM saMgaDA sahI / sura nara dekha pracaMmeM rahI / rAmacaMdra iha pAI suSa / basaNe kI koNI saba ghuSa / / 4034 / / majodhyA kaMcana kI ghaNI, ratana lagyA bahu bhAi / / amara sukha va zora kari, mohe surapati maai||4035|| iti zrI payapurAkhe sAketa parapana vidhAna 75 bA vidhAyaka rAma sItA kA ayodhyA gamana laMkA rAja bhabhISaNa diyA / ajodhyA kUpavAraNA kiyA / / baThi ghale pUlapaka vimANa / vidyApara saMga hai balavAna / / 4036 / / trikuTAcala naMkAgar3ha chori / jhAI somaiM hai cihUM pora / / puSpaka vimAna se sItA ko mArga kA paricaya denA meru sudarzana dekhyo siyA / pUrvI kavaraNa e ThAma sobhayA / / 4037 / / bole rAma sudarzana me / mahochA zrIjina janamata vera / e hai janama kalyANaka ThAma / inakA suyA purANu nAma / / 4038 / /
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 padmapurANa daMDaka vana dekhyA rAma / tuma isake hase yA hami // uhAM te bAI dekhI vaha nadI / cAraNa munI Ae ye jaTI ||4036 bhojana dAna diyA thA une / jaTA paMkhI pUrava bhava sune / jaTA paMkhI ita setI gahyA / rAvaraNa vAM ke prANa ku dahyA ||4040 || gira parvata dekhyA vahI / desamUSaraNa kulabhUSaNa sahI // unu kA jaba upasarga nivAra / kevala myAna lakhA Ni bAra (4041 bAlakhilya jihAM thA bhUpa / kalyANa mAlA putrI sumvarUpa / / pApama / 52 // dazAMga nagara bAkara naresa tihAM prAya paradesI bhesa / / una dIyA yA hama ta AhAra vAko duHkha cale the TAra // 4043 / ayodhyA darzana zrAe tihAM prjodhyaapurii| kaMcana maMdira sobhA ati kharI // sItA pUcha iha nagarI koNa | kanakamaya do haiM jihAM bhauna // 4044 // laMkAM hai dIse AgarI / baseM saghana uttama jana bharI / / rAmacaMdra bole samAi / ajodhyA janama bhUmi yaha hoi // 4045 || vidyAdhareM saMvAro na / sA koI avara na thAMna // zrAe jihA~ bIsa behure / riSabhadeva someM prati khare ||4046 / / uttare bhUmi jinadarasa nimitta / bharata satrudhana Ae pahuMta // dekhI senyA gharI vibhUti / puhapaka vimA sobhA saMjukta ||4047|| rAma lakSmaNa bharata zatrudhana milana rAmacaMdra lakhamaNa ke pAu / bharatha satrughana lAgmA pari bhAu || unu lagAyA jananaM kaMTha chUTi gai mana mohilI gaMTha // 4048 maiMgala Dora lAkha pacAsa / zrasya ratha pAika cahu bhAsa // dekheM nAri puruSa saba loga / saba nagarI meM miTa gayA soga ||4043 // puhapaka vimANa pariyArU vIra / so kanaka varaNa sarIra // motI mAka hIrA lAla / bAle rAmacaMdra pari uchAla / / 4050 / / sItA satI bahu somaM pAsa jaise pUnama jyoti prakAsa || vidhita kU dekhi loga saba khuuN| caMdrodika suta ine saMga raheM / / 405150 jaba kharadUSaNa sU bhaI mAra / taba virAdhita kiyA upagAra || daMDaka vana le gae pAtAla | rAmalakhaNa pahuMcAe hAla / / 4052 /
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ muli sabhAcaMra evaM unakA papapurANa dekhyA jhaMgada mugrIva hanumAna / ina sugrIva senAM saba AMna / / rAmacandra kA koyA mAja / rAkhI raghuvaMsa kI lAja / / 4053 / / hunUmAna bala mahimA ghaNI / isakI bAta prAmeM bhI suNIM / bhAvamaMDala janaka kA pUta / deva eka kIyA yaha pada // 4054|| janamata hI sura ne iha harapA / vijayAddha' giri gira par3ayA / / pahapAvatI nai pAlyA yAhi / punyavaMta parAkramI tAhi // 405 / / jitane rAjA senA sAtha / jaise indra deva kI prAtha // bAjaMtara bAje bahu saMga / tA sababa sukha pAyeM aMga / / 4056 / / gAve guriNa jana madhure vaiyana / kara rAga hoI sukha caina / / viradAvalI jAcaka jana kahai / nagara loka akita hoi raheM / / 4057 / / aparAjitA mavara kaikayA / suprabhA aura sakala sukha bhamA / satakhiNa miMdara bahaThI jAi / darasana dekheM putra kA prAi / / 405815 nikaTa pola mAiyA nivAraNa / mAtA putra mu bhayA milAe / / cArU mAtA ke pada nae / bhare nayana tava unake hiye / / 4056 / / kaMTha lagAya pariyaNa bheTiyA / nae janama e aba prAiyA / / prasubha karma ta bhayA viyoga / punya udaya te bhayA saMjoga / / 4060 / / prarilla pUni milaM kuTuva paura sukha saMpati ghaNI, vRddhi hoi parivAra jitI bhAba praNI // varo dharama suprIta riSa baha paaiye| madhya loka sukha dekhi mokSapura jAiye / / 4061 / / iti zrI pApurANe zrI rAmacanna samaNa prayodhyA prAgamana vidhAnaka 76vAM vidhAna maupaI ayodhyA vaibhava dodakara joDe zreNika rAkSa / pramu jI kathA kaho samajhAi / / ketI vibhaya rAma ke bhaI / ketI pRthvI sAdhI naI / / 4062 / / zrI jina vANI gahara gaMbhIra / suraNata bhAjai prANI kI pIra / / gautama svAmI byaurA kahU~ / suzi theNika mana nighaca gahai / / 4063!! kanaka koTa catuHsAlA nAma | tIna koTa pramocyA ThAma // eka koTa nagara ke phera / dujA koTa phira bhItara ghera // 4064 //
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 padmapurA sIjA koTa saba hI teM baDA / pAtikA tIna niramala jala bharayA || yAka' pola vA kivA | hastI pola banI mabhara ||4065 / / jina pratimA kI mahimA ghaNI / DhAli kalasa prati sobhA darI // ratanajota so cihuM ghora | caMdramA baraNe ghaNe saba Thaura ||4066 / / bI putalI jihAM laMjata some saba ThAmai bahu saMta // vRkSAvalI kA varga kaTAva janU ko kahAM laga varaNAva ||4067 || sabhAmaMDala jharokhA su pranUpa / sukha sejyA pari pohe bhUpa / / hU sugaMdha pATaMbara tihAM mAnasabha birAjai jihAM // 4066 / / paTTa phireM sira cha / amara kareM gaMgAjala jatra // so sahasra mukaTa baMgha rAI kareM seva teva mana vaca kAI ||4066 / / vaijayaMtI sabhA tahAM jur3I / barddhamAna maMdira ridha bar3hIM / / anopama gadA khaDaga kanakAra sUra jahAM susomaM taravAra ||4070 / / bacyA samudrAvattaM / sA dhanuSa bahu sobhA dharta / uttama vastra somaM saba aMga / jarka subasana varale pacaraMga // 4071 / / paMcAsa lAkha gau ko khIra / chapana lAkha gaja lakSmaNa dhIra // sattara koTi nagara meM jhAMna tIna khaMDa ke bhUpati jAna // 4072 || seva kareM nita sakala narema / narapati khagapati mAneM prAdesa || cakra sudarzana joti prapAra gardai tIna loka majhAra ||4073 / / cyArU nIra paTTa baiThe nitta / sakala sabhA meM unu kA cita // vana upavana ke phala aru phUla dekhi tAhi pathi kari haiM bhUla 124074 / uchale jala phira utareM bhUmi / vRkSAvalI tihAM rahI bhumi // maMdira karaNe saba rosa ke bhane | tihAM baiThi nRpa mAna le // 4775 / / nirmala nIra bahe tihAM gaMga // F uha gaDha kI moTa || 4076 / / raghupati seva // zrasa pAsa parvata utaMga giravara te ihai UMcA koTa chipe bhAnu surga sukha taji mohe deva / ajodhyA iM rAmacaMdra kI zrAganya bhaI / dharmasAlA saba rAyo naI // 4077 // parvata paristhAla kiye| nagara nagara jina maMdira bhae / aTUTa bhaMDAra ghaTa hai nahIM / bhogya bhUmi saba hai nahIM / / 4378 / / sItA kI nagara meM carcA nagara nagara carcA iha clii| rAmacaMdra kaunI nahIM bhalI // sItA kU rAvana le gyaa| sItAM kA sata kaise rahA ||4076
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumi sabhA evaM unakA papapurANa rAmacA sA kara e karma / kaise rahe anya kA dharma / / meM nArI pAhira paga dei / tAhi subhaTa kaise ghara meM lei // 4080 / / uttama kula ko pUrI lAja / para ghara meM tina soM nahIM kAja / / asI caracA para ghara ho / prasubha karma mati nadhio koi / / 4081 // bharata ke mana meM vairAgya bharata taNoM mana bhayA rAga / sakala riSa sau melpo lAga / / rAjabhoga viSa samasyA sabai / saba hI vinAsI jANoM mabai / / 40626 jovaNa jala budabudA samAna / jarA jyA tava thakai pron|| pAMcu indrI huvaM kSINa / parAkrama thaka dehI hoi hoNa / / 4063|| saba kaise pAla cAritra / cAra kaSAya jIva ke satra / / viSaya saptAisa saha dukha ke mUla 1 je pragyAna moha meM mUla ||4084|| lohI mutra hAga AmiSa / tAhi dekhi jiya mArna mukha / kAyA kI kAcA piMDa / jima kuMbhAra baNAva bhaMDa // 4065 / / eka dharI meM hoI cAra i se sU kAhI kare yaar| manuSya anama kisa hI viSa lahai / sayama ko nizcaya soM gahe / / 4086 / / iha vibhUti saMgyA upahAra / sobhI jAta na lAgaM vAra ! jaise dAvAnala bana bahai / bar3e vRkSa pala meM bhasma phari rahe / / 4087 / / saba bana bhasma kara vaha prAga / tau na hAra pala pala jAgya / / jetA dhanagara tAhi / to bhI pAvaka tRpata na nAMhi // 4088 / / aise bhugata saba jaga mahI / to bhI tRSNA miTatI nahIM / jyoM samudra mati hI gaMbhIra / gaMgA nadI milyA saba nIra 14086 / / samaDe mahI samudra kiha bhAti / se jIva moha ke nasAta // rAga chogo kari jyAna / sukha dukha samameM eka samAna / / 406 jaise gaMgAjala ke pAsa / kAka gharaM mAmiSa kI mAsa / / mRtaka pari baiMka calA jala mAhiM / uTha lahara pragama payAha 140 11 // samudra mAMhi pahuMcyA baha kAma / tihAM taM nikasai na mAraga lAga / / dekheM ubaka cihaM disi mora / uhane kA pAtra nahIM Thaura // 4062 / / aise jIva mAyA basa paDe / bhavasAgara meM bhramatA phireM / / jaise mauMraka paMkaja ruci kareM / tihA~ mubaMga bhApa pakaDaM // 4063 //
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa ase lobha ve jIva nai duHkha / naI pahacAI tihAM nahIM sukha / / iha vibhUli sapaNaM cariNahAra / aba hUM lyU' saMyama kA bhAra / / 4064 // kareM vicAra bharaya bhUpatI / kiraNa hI prakAra hosthujasI / / aba jahUM saMyama prata dharU / sakala loka muja bhAsa burU // 4065 // bhaba lU rAja akela karA / raghu ne dekha jaina prata gharacA / / kachu rAkhiye lokAcAra / kachu kIjiye jIva kA prAdhAra / / 4066 / jaseM kehari piMjarA mAMjha / ima bharatha vicAra vAsura sAMjha / rAma se bharata ko prArthanA . rAmacandra soM bina bharatha / mAgyA gho to lehuM cAritra // 4067 / / rAma kA usara rAmacaMdra samajhAvaM bAta / to kA rAja diyA hai tAta / / hama pAgyA dethe kU kauna / sumAre milana kU kiyA thA gauna / / 456|| karo rAja parajA sukha dehu / cAutha pAzrama dilyA lehu / / cakra sudarzana tuma pai raho 1 jo kucha bhAgyA hamasU kaho ||4066 chatra dharAvI apane sIsa / tuma ho sana pRthvI ke Isa / / satrudhana pamara dAraMgA khar3A / lakSamaNa maMtrI saba guNa baDA // 4100 / sIna paMkha kA bhugato rAja / hamane nahIM rAja sau kAna / kareM vInatI bharata kara joDi / kIyA bhoga machu rahI na khoDi / / 4101 / / svarga loka sukha dekhe baraNe / to bhI jAta na jANe mase / / iha vibhUti binasata nahIM vAra / mAyA meM mari dharma saMsAri / / 41.25 Upa nIca gati bharamai jIva / subha prasubha kI bAMdhe nIva / / karo dAna pAlo ratana tIna / cyAra dAna viSa sauM dyo nitta / / 4103 / / dayAbhAva soM rAkho cisa / suna duskha sama jAne mAnavaMta / / samajhA maMtrI paravIna dayA dAna rAkho mana citta / / 4104 / / kArimo dosa privaar| koI na cala jIva kI lAra / / dhari cAritra lahUM gati mokSa / sihA~ sAsattA sukha saMtoSa // 4105 / / syaMSAMsana sauM utaranA bharaya / taba lakSamaNa kara hai thuli // bharata ko punaH rAma ke dvArA samajhAnA aba hI tuma mati chaDo rAja / jobana sama nahIM tapa kA kAz2a 114106 / /
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA papapurANa vaMgaga bhAva hama cittai gharai / hamAre saMga tuma tapa mAparaM / / kekajhyA mAtA vilalAi / gaNI rudana kara yaha bhAya / / 410753 sItA prabara vimalyA Ai / saha parivAra ko samajhAi // komala kAyA laghu hai besa / mahA kaThina munivara kA bhesa / / 410 / / SaTa ritu ke dukha kaise saho / sajyA bhUmi parIsA laho 11 nIrasa bhojana vana kA vaas.| kima choDo tuma bhoga vilAsa // 4106 // svarga loka sama hai yaha riddha / anya janama kiNa dekhI sira / / bAvaka dhAma pAlo gharamAMhi / parajA dAna karo nita cAha // 4110 // vAla samai tapa karaNA nahIM / caurtha prAthama viSyA kahI / / bega calo aba karo sanAna / hamArA vacana suNude kAna // 4111 // pakaDi bAMha kheMce saha prastarI ! lyAyeM ubaTaNAM sugaMdha prati kharI / / ra ala ghora rU aMga garama pAna ' nahIM bhaMga // 4112 // pUjA karI zrI jinadeva / saphala prastarI kareM UbhI seva // trilokamaMDaNa chUTo gayaMda / toDi baMdhaNa karacA prati duda / / 4113 / / pAI hATa maMdira aru paula / saba nagarI mAM mAMcI raura / / chATa magana jaMtra bharu boe / gaja nahIM mAne koI kAraNa / / 4114 / / unmata hAthI kA prakasmAta prAgamana jihAM bharabha kara pUjA dhyAna / maiMgala bhAyA unahIM thAna || vyAkula huI saba prastarI / bharatha bhUpa maya citta na dharI / / 4115 // rAmacaMdra lakSamaNa iha sunI / unakU dekhata hUM saba dunI / / DAra phAsa hastI kU' dhanI / mAna nahIM koSa kA dhanI // 4116 // dekhi bharatha kU hAthIniyA / namaskAra tana bahu vidha kiyA / / bharatha naresa pracaMbhe bhayA / yA kA mada kAhe te gayA 4117|| jAtI samaraNa bhayo gayaMda / purava bhava kA samAtyA biMda / / brahmosara suraga suragati pAI / uhA te paMDa rAjA ke mAI ||411 / / dAna yeha kIyA yaha mAna / tAteM hastI upalyA prAMna / dIje kaTu dayA ke nimitta / bayAtrata koje vaha maMta / / 4116 //
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ purasa soraThA jo kachu doje dAma, tamo sakala abhimAna kuu|| pAvA nirabhya bAna, yA parama paramApasUna 12 // iti zrI pApapurANe vibhuvama masala masoma vidhAna 77 vA viSAnaka caupAI parasa kA hAthI para baDhanA hAthI sahA parama ke myAMna 1 rAma lakSmaNa viMga pahuMce mAna / / bhUpara khecara narapati dhane / cauSAM phera manakha ima bhaNe / / 4121 // iha daMtI saba te mayamaMta / phaise bhAva dharapA ina saMta " bharata prAi caDhe tA pITha / sItA visalyA prAkramo dITha / / 4122 // ebhI saMga ghaDI tiraNa mAra | apanI apanI ThAma vicAra / / DolI DolA anaM cakaDola / ratha pAlakhIyA bahuta amola // 4123 / / senA bahuta palI tA saMga / pahira prAbhUSaNa bhale suraMga / / kusuma pramoda maMdana bihAra / tihA pAe sagalA parivAra // 4124|| utara maMsahepura sama gaye / sagale soga acaM bhae / / iha gaMvara yA mahAbalISTa / kamA rahA mAna karI diSTa / / 4125 / / havI bArA tapa sAdhanA bahu mahAvata pAe pAsa | malA malIdA sauMja suvAsA hAyI khAye na khosa gayana / sebaga bole madhure vaina ||4126 // prAbhUSaNa gare saba DAri / gaja nahIM dekheM pokhi upAhi / / pAyA pranai sathAnika khaDA / khambA saphala sauMma tihAM paDyA / / 4127 / se khaDA khaMbha pASAMna / taiseM maMgala sthAyA ghyAna // jana kI bAta na pA koi / e acaraja saba ke mana hoI / / 4128 / / paMcaka graMtha saMbhAle vaidya / ajaSadha lyAva mana meM kheda / vidyAdhara jaMtra maMtra bahu kareM / kucha upAya nahIM susaraM // 4126 // kara jItigI graha cAla / koI kahai mAraghA hai ina pAla / aMsA gaja pRthvI paM nahIM / e rAvaNa yA pAroSana sahI // 4130 //
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAmraka evaM unakA papapurANa jo koI kahai so kara upAva / koI na jAma usakA bhAva / / apanI prapanI sama hI kahaiM / bhoI badana koI rahai / / 4131 // kareM jatana saba guNIjana, badmaka graMtha vicAra / / mana kI ko jAga nahIM, rahe sakala pani hAra / / 4132 // dati zrI padmapurANe tribhuvana asaMkAra samAdhAna nidhAna 78 vA vidhAnaka caupaI deza bhUSaNa kulabhUSaNa mumi kA mAgamana dezabhUSaNa kulabhUSaNa kevalI / prajodhyA prAe pUjI ralI / / mahendra dhana prati uttama thAna / so kSeU candra aru bhAna / / 4133 / / tIna loka meM pragaTe munI / rAmacandra lakSamaNa maha sunI / / raghupatti mana meM bhAra uchAcha 1 daramana hita cAle naranAha / / 4134 / bharatha satrudhana cAroM vIra / sohaiM kaMcana vara sagara / / vimuvana alaMkAra hastI phlANa / tihAM bAje AnaMda nimANa / / 4135 / / sugrIva nIla aMgada hanumAna / bhUpati saMga cale balavAna / / aparAjitA ara kekaIyA / muprabhA saMga cAlI bahu triyA / / 4136 / / sItA Adi calI bahunAri / prAne loka saphala parivAra / / pahu~ne dhana taba utare bhUmi / darNana pAya caraNa ko jhUmi // 4137 / / daI prakamAM karI iMDota 1 kAhI vANI dharama udyota / / kamI vidha dharama jatI kA hoi / kaise zrAvaNa pAleM soi // 4138 / / kevalagyAnI zAna apAra / kaha dharama muni prAmA pradhAra // gharama samAna sagA nahIM koi / dharamahI nai UMcI gati hoi / / 4136 / / dharama sahAya jIva ke sama / anyavi barajyA raMga pataMga / / maisA hai saMsArI bhIga / kabahu sAtA pasAtA joga / / 4140 / / baramAha setI indra phaNIndra / sakasi para deva jiNaMda / / UMcI gati bahari nirANA / pAva mokSa mAsatA thAMna / / 41416
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurAsa lakSmaNa dvArA hAthI ke sambandha meM jAnakArI cAhanA lakSamaNa pUche dve kara joDi 1 hAthI kI kathA kahiye bahoDa / / kiraNa kAraNa iNa kIyA duda / samatA bhaI bharata kU vaMda / / 4142 / / kevala locana gyAMna agAdha / pUjata haiM prANI ke sAdha / / nagara prajodhyA nAbhi naresa / marudeI sarasvatI ke bhesa // 41461 saravAraya sica riSabha devavAsa 1 chaha mahinA mAge paraphAsa // bhaI bhomi kana ka sI saraba / ratanavRSTi varaNyA vaha darva // 4144 / / garama janama kAlyANaka bhae / surapAMta khagapati saba hI nae / / banavRSabhanArAca saMsthAna / prathama jinendra mahA balavAna / / 4145 / / lakha triyAsI pUrava rAja / pArcha kiye dharama kA kAja // cAra sahasra mapatI sAtha | Atama dhyAna dharai jina nAtha // 4146 / / jase sudarasana aTala mer| ase tapa sAdhai mana dhera / ani bhUpa sahi sake na bhUkha / lagI triSA mana lAgyA sUkha / / 4147 / / tava ve muni kara vicAra / jaI phira jAu nagara majhAri // mAra bharatha sahu maiM Thaura / tAta mata hama thApa mAra // 4148 / / darasana cyAri nirAle bhae / unane bheSa nirAle kiye 11 unameM bhRSTa bhayA mArIca 1 gyAnAmRta teM saba ko sIMca / / 4146 / / suprabhA rAjA prahalanA prastarI / te bhI baseM ajodhyA purI / / putra do vAkai gama bhae / sUrya urdai candra urda nirabhaye / / 4150 / / jaba ve kucara jobana ke baiMsa / mArica pAsa suNyo upadesa / / saMnyAsI kA sAthai joga / choDi diyA saMsArI bhoga / / 4151 / / dhyArU' gati bharamyA ve doi / kabahaM deva manuSa gati hoi / / kabahuM ki tirajaca gati phireM / tapa kAra rAja putra avatarai / / 4152 / / hastanAgapura haripati bhapa / manonatA rANI su svarUpa / / tAsa garma candra udhama jIna / kula kara nAma dharama kI nIMva // 4153 / / vizvakarma vipra aganikula nAri / sUraja udaya liyA avatAra / / surati rati mAma putra kA gharacA / beda purANa vidyA sUbharacA // 4154 / / harapati rAjA tapA gayA / rAjabhAra kulakara diyA / / surati rati prohita bhUpati heta / saMnyAsI mahaMta ziSya soM heta ||4155 / /
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ pugi sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa paMcA agani sAdheM vana mAMhi / kareM tapasyA bAra sabhI 1 narapati suNi darasana ku calyA / zrabhinaMdana muni dekhyA bhalA / / 4156 / / teraha viSa cAritra kA ghaNI / mati bhUla bhyAna pravadhi upanI // muni dekhyA bAkI Dhiga jAya / namaskAra kari lAgyA pAI ||4157 / / muni boleM rAjA su bana / dAdA nija dekhU tuma naMna // jihAM tApasI sAthai dhyAna | jaleM sarapa vara lakaDe thAna 141958 / / rAjA gayA te lakaDA nikAla / cIraghA ThuTha nikalmA vyAla || jaina dharama kI gharI paratIta | dhanya sAtha je indrI jIta // 4156 I pAhI jANyAM satra bheSa / niztraM jaina parama su preSa // surati rati prahita taba zikSA dei ||4160 // rAjA cAhe dikSA leI 202 tuma cAlaka ghara saMtati nAhi / saMtati bina dokSA nahIM kAhi || je bina saMtati tapa ko dhreN| mara kari jIva kugati meM pa ||41618 jaba vaha putra su Isaratha apanA kula kA kariye gharama sauMpo rAja ridha saba gartha / / / ani bheSa gharo mati bharama / / 4162 / / nArada suM vAda kiyA bahuta // sA prohita barai jai bhaDaka / / 4163 / / 1 yoM kSIrakadama kA paryaMta putra vasU bhUpa ko bhejyA naraka / zrImadArAMNI suriNa bAta / rAjAne samajhAvaM bahubhAMti // nRpa vAkara mAneM nahIM khaa| prohita voTa diyA meM gahyA / / 4164 / / so vipra kahe samajhAya / rAjA jaina dharama ruci lyAi || sIkha hamArI surANaM na rAya / merA jajamAna hAtha le jAye || 4165 / / viSa dekara mAra isa ghaDI / rAzI prohita iha citta dharI // viSa dekara saba mArayA rAtra rANI ku koTa cuvaM saba kAma ||4166 / / prohita sAtavAM naraka dukha pAya rAjA ugaM bharamyA jauna mIDaka mUsA mRga nai mora UMca nIca gati bharamyA bhAi / mahA duHkha soM tihAM vihAya // aMta samaya bhae ika bhauna / / 4167 // kukara gati donyuM ika Thaura // / prohita jIva hAthI kI kAya // / 41683 hAthI ne roSyA tihAM kIca // konA khAya gayA bhI aura / / 4166 // rAjA jIva mIMDaka jala bIca phira mIDaka upajyA sihaM Thaura
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 pacapurAga mIMDaka jIva mUsa gati pA4 1 hAthI te dilAva gati prAya // mUsA ku dilAva kiyA bhakSa / donaM upajyA jala meM maccha / / 4170 / / kukaDA maccha bilAva meM musA / dhIvara ne gahyA jAla meM dhasyA / / uhAM se mari bobhaNa ke geha / rAjamahI nagara vipra kA eha / / 4171 / / bahu bAke siMdha jajalakA astarI / maMtara sau putra jape subha par3I / / prathama ramana dUjA vinoda / mAta pitA le pAle goda // 4172 / / jovana samai vicAra eha / ramana dharai vidyA suneha // kupada manuSa pasU teM bure / jina kachu bheda citta nahIM ghare / / 4173 / / pazu bhalA jo uThA bojha / mUrakha jaisA jaMgala rojha / / gunI hoya to samajhe jyAna / kupar3ha kahA jAna pahacAna / / 4174 / / guNa te rAja sabhA meM kANa / pAdara bhAva sadA sanamAna / guNa hINAM jaise binumati / jaise paMkhI binU pAkhi / / 4175 / / aMsI soca vANArasI gayA / guru paM jAya caraNa * nayA / / sihAM siSya par3e the ghane / sevA kareM una viga bharaNe // 4176 // vai siSya bhojana deva yAhi / ramana par3e mana meM uchAha / / cyArU beda par3e mana syaai| chiyA kalA sISyA bahu bhAi / / 4177 / / guru pa vidA hoya kari balyA / rAjagrahI bana dekhyA bhalA / / barSA bhaI ghanahara ghanaghora / baraSA bhaI bana nAcyA mora // 4178 / / bhIjata casyA ramaNa tiNa vAra / dekha maDhI ika vastra utAra // vastra nicoDa vaha sUto tihAM / sthAmA bhAvaja prAI jihAM / / 4176 / / vinoda triyA asoga datta sUneha / jana kIyA vacana jaSya ke geha / / jaba uTha syAmA bana gii| vinoda vipra taravAra nAMgI saI / / 418 / / zrIyA pAcha cAlyA lAga / asogadatta a yAve yA jAga / / koTavAla ke prAyA hAtha / bAMdha masaka vaha le gayA sAtha // 4181 / / gaI vAMbhaNI maMDa ke bIca / ramana soce thA lAgI mIca / / vinoda jANaM yaha isa kA jAra / khaDaga phAti tasu sIsa utAra // 4182 / / deha choDi maisA bhayA aMdha 1 donU jale vayara sanamaMgha / / bhaye bhIla mRga gati pAi / vana maiM rahe vAyU bhae kAha / / 4183 / /
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda eme unakA payapurANa nagara kapilA rAjA svayaMbhUta / vimalanAtha darasana hita jusa / / ve donu mRga prA khaDe rAya ! jina maMdira rAkhe tihA~ jAya // 4184 // manapANI vAsa tihAM harathA / sevA kara jatana sukharA // samAdhimaraNa meM tyAgI deha / vinoda jIva seTha ke bhayA geha / / 4185 / / nAma dhanadatta laSamI geha apAra / vAisa koDi jur3eM dInAra / / ramana jIva lahi svarga vimAna / bhae putra panapatta ke prAna ||4186 / / vAruNI nAma seTha kI ghaNI / yAraNI jAke putra thiti vaNI / / nimittamyAMnI paMDita bulAi / janamapatrI laI lakhAi // 4187 // ghar3I mRhasa uttama bAra / upajyA varAga tajai ghara bAra / / itanI saraNI daMpatI vAta / putra nai barajeM bAhara jAta / / 4188 // vana upavana maMdira saMvarAha / vANAM pIvaNAM sevA sAra / / phUla pAna ubaTaNAM sanAMna / prAbhUSaNa de bahunA prAraNa / / 4186 / / aMsI jugata dina bIte ghaNaM / prabhAta samaya supanoM meM suraNe // agale bhavana meM doda Ata / ghara ke mA para ! bhAnu u bAjetara hoii| jai jai sabada kara saba koI // zrIdhara muni kI kevala myAna / graMgI bhUpa nai sugI kAna / / 4161 / / paMca bhUmi te dekhI bhIra / pahacyA cAhe munivara tIra // taba uttaraM yA rAAha kA kumAra / usyA bhuyaMgama khAi pachATa / / 4162 mara kari svarga mAM devatA bhayA / manavAMchita sukha mugatai nayA // caMdrAtapura prakAsa yasa bhUpa / mAdhaI rANI mahA sarUpa / / 4193 / / uhA te cayA bhayA jagadUta / pAI saroSa jovana saMjUta / / prakAsa jasa meM dikSA laI / rAja vibhUta jaga dUta ne daI // 4164 / / bhoga magana meM bIta kAla / durjana duSTa taNaM sira sAla // rAjA kU upajyA vairAga / rAja bhoga kU cAhe tyAga / / 4165 / / maMtrI samajhAvai rAjanIta / saMtati binA nahIM hoya pratIta / / aba hoi putra taba chaMDo rAja | pAlo prajA dharma mu kAja / / 4166 // rAjA kU lAge burA saba karma / asaM prata pAla jiNavara dharma // rAjabhoga meM chaDayA prAra / IsAna svarga pAyA subha thAna / / 4167 / / jabU dvIpa kSetra videha / acala chatrI vAlaharanI sU neha / / ratana saMcaya nagarI kA nAma / IsAna svarga se cayA tiha thAMna / / 4198 //
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ spx abhIrAma putra janamIyA kumAra / huM SaMDa rahasI yA saMsAra || janama samaye dIyA bahu dAna aura baje zrAnaMda nIsAna || 4166 / / I dina dina kumara baDha~ jima caMda | dekha rUpa sukha hoi AnaMda |1 jovana samaya vivAhI nAri / rAjasutA varI tIna hajAra ||4200 / / padmapurANa bhoma mAMhiM barateM dina rayana kumara bicAraM manameM jamana // svarga loka sukha dekhe ghara se bhI jAta na jANe giNe / / 42011H iha vibhUti saMsArI jarajarI / magana huvA pAca gati burI || veThA paTTa tihAM raNavAsa / gyAna udaya huvA parakAsa ||4202 || e sukha samajheM jahara samAna / jo koI bhatre tAhi jahara samAna || viSa khAi eka ju bAra viSaya laMpaTI bhramai saMsAra ||4203 / / jobana jAna na lAge bAra pahe jIva mAyA ke AdhAra // puNya pApa jArI eka jAke rAkhe mana meM Teka // / 4204 / / UMca nIca gati Dola haMsa / uttama madhyama pAe haMsa || puNya udaya pAve bahu sukha / jaba viha tava mAne duHkha / / 4205 / / roga soga cita zrArata ghreN| aba maiM saMyama vrata kU dha phiri phiri jonI saMkaTa pare // 1 jaina dharama nizcaya sU karU ||42063 / / rANI sukhAkara bhaI thaDola se sukhe kaMta ke bola || pAla vrata taba rAjakumAra | eka aMtara leDa ahAra // 4207 // pAkha mahIneM kareM pAraNA / umA joga lagAvaM dhyAna maMdira dekhe jihAM satarA || dehI durbala kInI jAMna // 42068 / / kAla anaMta indriyoM ne poSa / bharamyA jIva binA saMtoSa || bAteM deha usa isa bhAMti sahUM parIsA apanA gAta ||4206 / / causa sahasra varSa tapa kiyA / brahmottara svarga para bAsA liyA || dhanadatta seTha kAla ko paai| lakSa caurAsI bharamyA jAi // 4210 | podanapura kalAka" dvija / mahilI nAri ghara kI dvija // tA ghari avataracA ghanadatta bhAi jovana samaye karma kamAi // 4211 // juvA kheleM sevaM sAta visana mAneM vizva lesvara para kisana || brAhmaNa meM sahU ko dIye gAla / unu jaba beTA diyo nikAla 24212
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAeMva evaM unakA padmapurANa mRdadhata nikalyA desAMtara gayA / gurusaMgata vidyArathI bhayA / / basaMta nagara me vidyA pAi / bahura podanApura meM prAi / / 4213 // grISma rita triSA ati lagI / vitra geha mAtA yI sagI / / tihA~ prAika mAMga nIra / mahinI sAhmaNI mAI tIra // 4214 / / bhari bhArI pAyA jala tAi / pravara calA nayanu parivAha / / saba paradesI pUcha bayana / tai ko mAtA bhare jala naina / / 4215 / / kahe baMbhaNI mere thA pUta / bAhira nIkalyA duHkha bahuta / / je te dekhyA ba~ to kahI / to mophu samajhAyo sahI / / 4216 // jaba vaha volyA maiM hUM terA pUta / maba hUM vidyA paDhe bahUta / / sakatAka' pitA mahiNI mAma / milyA putra kaMTha lagAya // 4217 / / jihA~ vihAM prAdara hoi / jotiga baMdhaka pUcha saba koi / / bahuta dinA subhamAraga cale / maMta phera khorTa mati gaye / / 4218 // sAta visana sevyA dina rAta / dharma chori kuhAce kujAta // vasaMta aMganA besyA rita bhayA / kA saMgati sagalA guNa gayA / / 4216 / / mAta pitA kA khoyA davaM / vAko burA kahaiM haiM sarva / / lajyAvaMta hoya desa hI tajyA / sasAMka nana gayA vaha bhagyA / / 4220 / / naMdavana zamA ke bhaMDAra / corI nimitta gae tiha bAra / / bhUpa matA rANI sU kara / prabhAta samaya hama divyA dharai / / 4221 / / aMsI cIvara sAMbhalI bAta / samajhimmAna kaMpyA baha gAta / / itanI vibhaya rAya ne tyAga / manamyAM dharA bahuta barAga / / 4222 / / maiM janmyA mAta pitA ke jAma / bhikSA kari kari poSI kAya / / khoTe pharama kamAye dharaNe / aba prAyazcita kahAM lugiraNe / / 4223 / / madamatta gayA sasAMka muni pAsa / dikSA laI mugati kI Asa / / gaMga gira pai parIma sahai / gurA nivAMna munivara liho rahe // 4224 / / vidyA paTi samavita cina gharacA / guNanidhAna kevala tapa phuracA // surapati narapati pUjA karI / dekhi vipra jina diSyA dharI / / 4225 / / prAciraja bhayA sabAM ke citta | kaIsI bhayAkai mana piti // mAsa upavAsI tyArya dhyAna | brahmottara pAyA mu vimANa // 4226 / /
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 indra sarmA inakA pratApa / sukha mAM bhUla gae saMtApa // madamata deva gae zrArbala pUra 1 sukha meM bhayA duHkha kA mUra ||422711 bharata ke pUrva bhava hA hA kAra kareM bahu bhAMti / e sukha choDi bha ka jAta / / mAyA mAMbhi kyA loka madhya / sameda sikhara yAMnaka hai siSya || 4228 / / hAthI upajyA ati mayata / sahazra jUSa mahe garajata // jaise samudra garajanA kareM Rha viSa maMgala dana meM phireM // / 4226 / / jihAM saravara dekha vaha bhale gaMgAtaTa para pArka para | krIDA kareM kamala tihAM khile / DareM sakala dekheM isa vIra // 4230|| mahA bhayAnaka dIsaM rUpa jaisA bAdala sajala baDA syAma yA sanamukha nahIM AveM bhUpa // pacapurANa parvata para khUba karanA bhreN| bhramara guMjAra sihAM prati kareM / / taba rAvaNa AyA thA jihAM | hAthI saba dala mAre tihAM // 4232 / / prasAdaMtI mohai usa ThAma ||4231 / / rAvaNa ne pakaDaghA usa bAra / triloka maMDala sA nahIM maMgAra // rAmacandra lakSamaNa kI jIna / rAvaNa bhukyA hAthI bhayabhIta / / 4233 / / / jAtI samaraNa upajyA citta abhirAma deva svayaM te cayA triloka kaMTaka triloka maMDala nAma / prairApati sama isakA bhAva // bharatha tA~ mana bhayA nairAya saba ghAe vA sanamuna lAga ||4234 / / bharata dvArA vairAgya lenA soraThA suraNa pichalA sanabaMdha, sakala sabhA catrita bhaI || samajheM bheda anaMta pUrava bhaba saba zrApa hai mauna ho rahe pranitta || dasaratha ke yA suta bhayA ||4235 / / ||4236 / / iti zrI padmapurANe bharata triloka alaMkara bhavakottanaM vidhAnaka 76 vAM vidhAnaka caupAI bhaye acaMbhaya sagalA lAMga rahe amita jaise sArdhaM joga / / jANyA saphala karma kA bNdh| bahuta tajyA moha kA phaMda ||4237 //
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAya evaM samakA pamapurANa 375 bharata bhUpatI hU~' kara joDi / namaskAra kIyA taba bahoDiga jIva bhrampo cirakAla anaMta / hIData hIData nahIM pAyo mata / / 4238 / / thake bahuta na lahe visarAma / jyo pathika bhramaM gAmoM gAma || sItala chAMha he ana mAhIM / bAko kahIM pAiye nAhi / / 236 / / cahuMgasi bhramata lAmo nahIM paMtha / suNyA nahIM jiNabANI grantha / / mithyA dharma taM lahIya na ThoDi / prabhU bina sarANA nAhIM aura // 4040 bhavasAgara ati agama athAha / sadguru paka. bUData nAha / / ajara pramara tahAM pA saukhya / guru saMgata taM lahoe moSya / / 4247 / / lAbha SaNa saba dIne DAra / kuDala sobhai joti prapAra / / sahu utAri kara luce kesa / munivara bhae digaMbara bhesa 14242 / / sahala dIyA mAI :: / mAna bahe mina mA / / kaikayI kA bilApa hAi putra taM kInI burI / merI dayA hUM hiya nahIM dharI // 4243 / / mobana sameM taje bharatAra / putra liyA saMyama kA bhAra / / e duHkha maiM kaise kari sahUM / putra binA hUM kaise rahUM / / 4244 / / mUviMta bhaI kaiphaIyA / saMgha upAva ghaNA hI kiyA / / maI saceta bahari bilalAi / rAmalakhaNa bole samajhAya / / 4245 / / mAtA mati karo tuma bilApa / hama sevA tuma karihaiM prApa 11 bharatha ju kula udhAraNa bhae / subhaTa barata jiNa sacisauM lae / / 4646 / / kaikayI kA vairAga pahale hI mana thA vairAga / aba ina karayA sakala hI tyAga / / kekaIyA mana prANyAM gyAMna / gharama vicAra kiyA subha dhyAna // 4247 / / prathImatI pArajikA ke pAsa / dikSyA lahI mukati kI prAsa / / tIna se maMga pani prasatarI / satya sIla saMyama subharI / / 4248 / / prAtama dhyAna lagAyA joga / chaMDacA saba saMsArI bhoga / dayA bhASa nagalAM para nitya / samakita su bhayA nizcala cipsa / / 4246 bharagho dhyAna bhagavaMta supAtama su dhari prIta / / bharatha bhUpa hI bahuvalI, karI dharama ko rIta / / 4257 / / iti bhI pApurANe bharata kekaya / niHkramaNa vidhAna 80 vA vidhAnaka
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 375 caupAI rika rAya kareM prasanna | kauNa kaurA saMgati huvA mauna || kaisI kaisI pAI grAma tirakA vyavara suragAvo nAma / / 4251 / / vAzI eka tasu bheda aneka siddhArtha ratanavaraghana rAya / susImA nanda AnadakaMda 1 sumati mahA vidhi seto caMda || janavallabha iMdradhvaja satavAhana / hari sumitra dharmaM balavAMna || 4253 / 0 saMpUrana naMda sudhana sAMta / sahama svetAMbara bhaye chaha bhAMta || keI gaye paMcamI gati haiM svayaM lokI 14254 // rAmacandra lakSmaraNa dvArA duHkha prakaTa karanA prANI kara vyAkhyAna maneka / / buzahana jaMbunada pari bhAva // 4252 / / rAmacaMdra lakhamaNa bilalAi / bharata binA kachu citta na suhAi // hA hA kAra bhae cihuMora | AbhUSaNa saba hAre toDi / / 4255 / / bApurANa rudana kareM phAr3e saba cIra 1 rudana kareM bahu calaM jala nIra // hAma bhara hama pAe kyUM hama bhI to saMga dikSyA lyU ||4256 // tuma bina kaise jIva bora / tuma viDe bahu pArne pIra // taba maMtrI samabhAva bana / sukhI bAta cita rAkho caina // 4257 || rAma kA rAjyAbhiSeka 'bharatha ne kIye uttama pharma 1 raghuba sI kula upanyA dharma || saba parivAra caDhAI ratI / zrApa karI muktI ko gatI / / 43582 karo rAja maca kAlo kalasa / parajA sukha pAveM jyu sarama // rAma kareM rAja kA kAja / lakSamaNa rAja karo mahArAja |14256 // lakSamaNa cale sabhA saMyukta Ae rAmacandra ke pAsa saba narapati lakSamaNa pe gaye / namasakAra kari gaI bhae / prabhujI calo karo tuma rAja / paTAbhiSeka karo tuma Aji / / 4260 // paTa Upara baiThe doja vIra dvAre phalasa eka so grATha bAjaMtara bAjayA bahuta // doU bhrAtA mana ullAsa / / 4261 / / ratana kanaka kalasa bhari nIra / / / padama narAyaNa rAja kA pATa ||4262 //
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAyaM evaM unakA padmapurANa mukuTa chatra puna kI mAla / somaM mugalAha ana lAla // prAbhUSaNa pareNa anUpa tIna khaMDa kA se maiM bhUpa // 4263 / / " ne sabada kareM saba loga | kareM kotuhala ari ati bhoga || sakala nAri sItA paM gaI / paTa Thaharie badhAI vaI / / 4264 / / visalyA kU paTarANI kiyaa| viSadhapura sugrIva ne liyA || zrani nagara nala nIla ku diyA zravara rAjA mAMge soda diyA 4265 / / lakSamaNa vizalyA rAma ke sivA / inasauM bar3I zavara na ko tiyA || kareM rAja ima AtA doi / nagara me harSa mAne saba koI ||4266 // laMkA rAja vibhISaNa diyA / kaMkalapura sugrIva ne liyA || zrIpura nagara diyA hanumAna / kiMnara nagara ratanajI mAna 1642673 bhAvamaDala rathana pura desa bhaumI apanI laho daresa || jese rAjA the una pAma / tyAM tyAM kI saba pugI yA // 42681 vahA azubha karama ko TAla Rri mile kuTuMba saresa | manana chita saba sukha bhae pAyA bahulA desa // 4266 / 3 iti bhI pazcapurANe rAmacaMdra lakSmana paTTAbhiSeka vidhAna 81 va vidhAnaka caupAI zatra udhana ko rAja dene kI icchA rAma zatrudhana liye bulAi | kareM vacana prabhujI samajhAi // zrara rAja athavI kA sehU / desa bhoga manuSya karehu ||4270 || nidesakecha daresa | tihA~ sihAM thApaka mahesa / / AI manameM karo vicAra / je mAMgo ja ke irambAra // 4271 / 0 + bahA podanapura rAjagrahI, purapaTTA bahu ThAMma // jo mana iccho satrughana kaho nihAM kA nAma / / 4272 // cIpaI satrughana dvArA mathurA kA rAjya cAhanA n kara joDi saghana khaiN| mathurA nagara mere mana rahe / rAmacaMdra kahate siMha bAra / mathurApati kA hai bala apAra // 42731
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ paparAga rAvaNa taNI jamAI valI / bApa bagchI kahie bhalI / / eka cauTa sU haNe sahana / ani bhanne hai bApa sastra / / 4274 // gharachI kara kI kAra meM rahai / aise guNa garaba tana gahai / / tuma bAso mati mATo yuddha / ava ra rAmako Tupa gupta / / 2 / / sadhana kahaI sunoM raghunAtha / koI mati prAdo mo sAtha / / merI mRjA prAvadha samAna / dazaratha putra mahA balabAna / / 4276 // o toDI dala prati saMghaTTa / garuDa calai saba jAI ahaTTa / / asA dala bama vAka juyA / mArU ghera vAhi ThAM sarA ||4277 / / rAmacaMdra manam bahu diyA / madhurAya vigAra naha kIyA / bina avaguna kaise dukha deha / sabasoM rAkha dharama saneha / / 4278 / / sAdhana sUna bImatI kara / prAgyA prabhu ina mana nahIM dharaM // praisA madhu hai kAhAM varAMka / jAkI mAnu itanI dhAka // 4276 / / jaise madhu barA saheta / vAra na lAgai usako gaheta / / ghera leuM isa vidhi turaMta / to maiM satrudhana mahaMsa / / 428011 rAma lakSamam iha prAmyA daI / senau sAtha ghanI kara laI // samudrAvarta dhanuSa ko liyA / vAjaMtara sabada baha kiyA / / 4281 // mAtA suprabhA 4 gayA / namaskAra kari ThADhA bhayA / / prAgyA dyo mAtA jI mohi / jItu durajana pAu~ soi / / 42821 // mAtA dIye AsiravAda / hojyo jIta bhagavaMta prasAda / / zatrudhana dvArA mathurA para car3hAI kale satrughana senA joDi / pahuMce prAya mathurA kI Thora // 4283 / / bahudhA gheri damAmA diyA / jaIse paMchI piMjarA kiyA / / iha vidha gherI cyArU yora / saha nagarI mAM mAMcI rora / / 4284 / / madhurAjA soce mana mAMhi / mo sama balI pravara kou nAhi // dheraghA mohi satrudhana prAi / maMtrI maMtra kara una pAya // 4285 // avAraNaka dhere madhurAI / karaI vicAra vaIutaraNa ThAI / / je umaDai dala mathurA ghaNI / yA ku sajA lagAvai ghaNI // 4286 / / koI kahe rAvaNA sA balI / rAmacandra soM kachu nA casI 11 rAvaNa mAri jIte sahu desa / ina samAna koI nahIM naresa // 4287 / /
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcAra evaM unakA pamapurANa rAmacandra kA choTA vIra / yAkoM koNa sake kari vIra / / je sukha pheri rAmacanA paDhe / eka eka kA murabaha uDe / / 4288 / / ke te lakAreM apane vAra / jala navakA mahA guNa sAra / / jIta saghana ke hAra / maMsI u kahIM gavAra / / 4286 / / satrudhana mejiyA basITha / ThAma ThAma dodiyA pITha / / druta gae ve nagara majhAra / jihAM sahara mathurA kA darabAra // 4260 / / satra dhana paM pAe dUta / pUrcha narapati bheda bahuta / / kuberachaMda vana pUrava aura / madhu bhUpati praba hai vA Thaura / 34261 / / krIDA karata bIte dina SaSTha 1 ve mukha dekhi mUle kaSTha / maMsA meM gherA bA Thavi / avasara cUkA baNe na dAva 114262 / / satrudhana ghAyA toTi kivADa / vana vehA gheracA saba bATa / toDi maMdha deDI daI svoli / de asIsa bole saha bola / / 4263 / / terI jIta kara jagadIsa | saba mila pANi namAce siis| argha rAtra gherayA sahu desa / koTi bAhi kIyA paravesa / / 4264 / / rAjA madhu ko bhaI saMbhAra / barachI rahI gehe majhAra // lo rAjA mae prApanai / dhIraja mI chogyA nahIM vasA / / 4265 / / senA madhu sArtha jaba jurI / douSAM mAra bANa kI pdd'ii| golA golI paravaM jyu' meha / cAya lagai subhaTa kI deha / / 4266 / / vahA hAthI sUhAthI lare, ratha ghoDe pAhakka / / muha pherai nahIM sUramA, pAchI haTa nahIM mAMga / / 4267 / / paThI lotha paravata jisI, bAje lAla suraMga / / bAyara bhAja dekha raNa, hIsa khaDe turaMga / / 4268 / / lonAraNa madhU suta balI, ghasyA mRgarAja samAna / / ghanuSa gahyA kara prApaNaM, sadhana mAraghA tAna / / 4266 / / mallayusa girayA satrudhana ratha thakI, dUjA rathaM saMbhAra / mArI gadA kumAra ke ratha TUTayA tiNa vAra / / 4300 / phira saMbhAla donyU laDe, paise laI ju malla || koI hAra na mAnaI, jovana vaMta ghaTalla // 4301 //
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ paparApurA lauMnA raNa vidyA bAna gahi, toDe dhujA kA dera / sadhana vaDaya saMbhAla kari, lie praoNna jaba chaMDa / / 4302 / / caupAI jhujhA kumAra maghu su'era taNA / putra moha taba vyApyA paNa / / caLe kopa sanamukha e mAI / satra dhana boliyA risAi / / 4303 / / madhu rAdhA jo tetA nAma / karo vega tuma sanamukha kAma || to maiM bala hai to tuprAya | jamamaMdira tohi bhejoM rAva / / 4304 / / donoM dala meM mAcI rAra / kAmara savaDhe paDe pukAra / / vidyAvAna su chAyA bhAnu / pra se judha mahA bhayavAna / / 4305 / / mahAsubhaTa ajha paDi vyAra | kAtara bhAja gaye tiNavAra / / madhu sUdana soce mana mAMhi / sata chaDyA pati rahanI nAhi / / 4306 / / eka dina maraNA sahI nidAMna / kAla rahai nahIM kisa hI sayAMna / / tAta sanamukha jhajhAM AI / kopyA bhUpa sAMbhaTI prAI / / 4307|| gadA kharaga kari gahe saMbhAra | vAna chuTai jyauM ghanahara dhAra / / madhu rAmA dvArA purA mUmi meM paMrAgya satra ghana mArI taravAra / madhurAjA ghumaiM tiha pAra / / 4308 / / mAtamadhyAna su hiye vicAra / bharamata phiramA jIva saMsAra / / samakita kabahi na pAyA citsa / mithyA moha bhramsA cahaM gati / / 4306 / / manuSya janama dhari dharma na kiyA / janama' prakAraya khoi bAra gayA / / putra kalina haya gaya maMDAra / iNameM yU hI rAcyA niradhAra / / 4310 / / aSTa bhadoM meM mAtA phirathA / sAta visana sUparatrA karayA / / saMjama vrata sU karavA na neha / viSa pabhilApa supoSI deha / / 4311 / / acAnaka maraNa bhae hai Aja / aba kaise hoi jI kA kAja / / / panna pAna taji liyo saMnyAsa / rAja bhoga kI choDI prAma ||4312 / prArata raudra rAga ana dveSa / dharama dhyAna mana meM kari peSa / / uttama chimA dasoM vidha dharma / dayA bhAva kA jANyAM mama / / 4313 / / kAyotsarga paraSo na joga / prAbhUSaNa paNe choDe saMjoga / / satra dhana mAdi sakala bhUpatI / UbhA dekhyA madhusUdana jatI / / 4314 / /
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA pApurAma 36 hastI sU utarA tiha paDhI / namaskAra bahu stuti karI // jai jai savada kareM sUra pAi / varaSa puhapa tahAM munirAya // 4315 / / dehI chor3i gaye sanatkumAra / bhayA deva madhuvatanIvAra / / mathurA ke paTa satra bana baiThi / pUjA dAna jina maMdira paitthi|| 4316 // nagara loga bhae saba sukhI / tihAM na dIsa kou dukhI / / 4317 / / madhusUdana bhUyati balI, gharamA dharama diDha citta / / saMyama kA parasAda te, bhaI svarga mAM thitta / / 4318 // iti zrI padmapurANe madhusUdana vidhAna 82 SAM vimAnaka caupaI satra ghana rAja mathurA kA kara / saha pirajA sukhasyoM dina Tarai / / vidyA sUla deva kI saMgi / uDi gaI deva ke prAna bhAga / / 43166 / satra dhana rAja mathurA kA kareM / saha parijA sukhasyoM dina tt| sura ke prAgai karai vakhAna / satra dhana hare madhusudana prANa / / 4320 // rAja lae mathurA kA chIna / bA mArga mo guna bhae hIma / / madhu rAjA ke mitroM dvArA prAkamaNa sUNyAM deva mitra mohanAM / vA samaya mitra kopyA ghanA / / 4321 / / aMsA kahA mAnuSya balayaMta / jine mArathA meramA mitta / / tala kI dharatI Upara ulaTa / lesya vaira mitra kA panaTa / / 4322 / / hAM te cita gayA pAtAla / vyaMtara deva bulAe tiha kAla / / senyA joDhi balpA taba deva | dharaNendra ne pUchA tatra bheva / / 4323 / / kaho camara sura apanI bAta / senA joDi kahA~ tuma jAta / / camara indra kahai smjhaaii| merA mitra mAracA satra ghana rAi / vara leNa pAlyA iNa gharI | vA nimitta e senA jukhI / / 4324 / / dharapendra dvArA samajhAnA sUNi bacana bolyA gharagendra / satra dhana lakSamaNa rAmacandra / / tIna loka ke haiM jagadIsa / inasa kuNa kari sake hai rIsa ||4325 / / hama rAvaNa ku dIye vAraNa / sagasI una Age maI asati / / lakSamaNa tagI disalyA nAri / vA bhAgeM saba mAneM hAra / / 4326 / /
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ usakA gaMvaudaka lA koi / saba kI vidyA nirphala hoi // donyU deva vyaMtarI paura / vAhi dekhi bhAjI ghara chohi / / 4327 // bAka aMga pavana lagi caleM / saba nirogI hoi pacana meM mileM / hamArI viNA pAsU bhaI khIrA 1 ve haiM mahAbalI paravINa / / 4328 // aI kaupasa rAma lakSamaNa / bAMdha mohi kareM bejatana / / te mana mAMhi vicArI durI / mesI jIva meM icchA gharI / / 4326 / / taba sUra bola maiM hAM deva / kahA mAnuSa jA kA kara bheva / / bAdhu sAgara prati gamora / satra ghana kahA paMsA paladhIra // 4330 // madhya loga meM lyAyA sena / vicAra deva gharagantra ke baina / mUmigocarI hai balavAna / yA kI paramA mArne prANa / / 4331 / / parajA ne Upara nahIM kiyA / sama ho kA phUTA hiyA !! prajA ko bukha senA pahalI duHkha prajA kuchu / madhusudana kA baira hUM lyU // 4332 // juri tApa pIDA phailAi / uchala kauvA jama mAge bilalAi // marai loga miTa gayA bhoga / vyApyA duNA soga vijoga // 4333 / / satra.ghana kara bagupta upAya / kachuvana cala kAla sauM dAva / / chohi nagara bhajodhayA gayA / bhAI mile mahA sukha bhayA / / 4334 / / suprabhA mAtA ke sanamustra / putra vichohA milyA bhUle dukha / / zrIjina bhuvana ika smraaiy| / karI sAMtaka dAna bahu diyA / / 4335 // manavAMchita dAna bhalA sanamAMna / baje liho pAnaMda nisAMna / / suNI jIta ghari ghari pAnaMda / satra dhana ke manameM dukhadudai / / 4336 / / meM mathurA pAI thI bhalI / kavaNa karama te mohi na milI / / saMpati mila kara hoya bichoha / jAkA huI ghaNA zradoi / / 4337 // ghara maMgaNe na suhAvaM tAhi / rAta divasa mathurA kI dAha / / mathurA nagarI uttama kheta / isaku barcha sura kari heta 1 // 4338 / / indrapurI se mathurA subha Thaura / vA paTatara nagarI nahIM aura / / puni te sahIe maMsA yAMna / mathurA indra ke loka samAna // 4336 / /
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMra evaM unakA papapurANa 385 dUhA mathurA nagara suhAvasa, aMsA anya na koI / / jinAM baha puraSa pUnya kIe, tAhi parApati hoi / / 4340 / / iti zrI papapurANe mayurA upasarga vidhAna 83 vAM vidhAnaka copaI zvegika rAya kareM prasata / mathurA sUbahu lpAgA mana / nagara anya bar3e haiM aneka / satrughana kiriyA kyoM prati Teka / / 434 / / itarA kima rAkhaM vaha saneha / kaho pramu mo bhAjaM saMdeha / / zrI jinarAya pichalA bhava kaheM / kAhU mana saMsA nahIM rahai / / 4342 / / mathurA meM janameM devakumAra / gadahA lAdai mAMTI bhAra || kAla pAma pAla karA | lAgI agani tihA jala maradhA / / 4343 / / uhAM ta mari maimA avataramA / vahai bAramaiM mahiSa pada dharamA / mAtaveM bhava vipra ke geha / kula ghara nAma uttama gati deha / / 4344 / / ricA caricA maMgata sAdha / krIyA ghagI sIla viNa vAda / / asakati rAjA mathurA dhaNI / lalitA rAzI syauM joDI baraNI 194345 / / rAjA gaye sAdhane desa / brAhANa khola naMdI kema // rANI dena jharokhA dvAra | vAMbhagA dekhyA rUpa apAra / / 4346 / / Tera lIyA Upari baDi bora / bhoge manamAMnI tiha kora / / dhamAM divasa bItA isa bhAMti / maMdira meM prAyaH nRpa rAti / / 4347 / / rANI prazcana rAkhyo dvija / rAya laSyo mana meM pradhiraja / / kahI rAgI iha nara hai koNa / kisa vidha prAyA mere bhauMna / / 4348 / rANI triyA caritra vicAra / rAjA sau kahai tiyA bAra || iha bhAjapA thA baMdIvAna / prAi ghusyA maMdira ke thAMna / / 4346 / / yAke pIche dauDe subhaTa / itanI kAMNa mu rahe aTUTa / / baha bolyA je TUTU prAji / to dISita houM munirAja / / 4350 / / maiM yA prati chipAyA rAja / choDo yAhi diyA le jAya / / bhUpati suriNa kIyo namaskAra / chor3e vipra usahI bAra ||4351 / / rAjya bhAvanA vipra ke manameM pAyo sAMca / aba hUM jItU indroM pAMca / / indriya viSaya kiye bahu svAda / saMyama binA janama gayo bAda / / 4352 /
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakhapurANaM tRSNA lobha kade ghATa nAhi / bharamata phirathA cihu~ gati mAhi / / sAdha nAma suubare prAMna / karU tapasyA mAtama dhyAna // 4353 / / kAnyAMNa munIsura ke higa gyaa| kesa utAri munIsbara bhayA / / sahai parosA bIsa ana do / tapa prasAda UMcI gati hoi // 4354 / / svarga tIsare ratana vimAna / kara bhoga tihAM mukha nidhAna / / mathurA pati tihA candrA bhadra / sudhAM rANI mahA vicitra / / 435.5 / / sUraja prabada rANI kA bhrAta / makhAMta putra bhae prAya / / kanaka prabhA rAMgI dUsarI / rUpa ladhyana guNa lAvanya bharI / / 4356 / / kuladhara kA jIva pAe tara kukha / jammyA putra bhae dhana sukha / / rUpavaMta ravi jema pratApa / rahase donU mAya ane bApa / / 4357 / janama samai dImA bahu dAMna / saba hI kA rAkhyA sanamAna / / dina dina kUvara baDhe pala ghaDI / dekhata nayana ralI prati kharI // 4358 / / sAvathI nagarI kA nAva / valpadvija basa tiha ThAva / / aMgaka kriyA vipra ke geha / daMpati kara sadA sukha saneha / / 4356 / / acala putra tA garabha bhayA / jovanarvata soma baha kayA / / bhUkha mAMhi suta dInA kAdi / tilaka vana mAhi viprasuta tADhi // 4360 / / acala kuvara ke pAThoM vIra / tIna mAmA ke mama pIra / / iha to eka hI dIsa balavaMta / nisace rAja laha~gA aMta // 4361 / / isake cAhai haNyAM parAMna / kanaka prabhA suNI iha kAna / acala putra praharI ke sAtha / mAraghA cAhai putra anAtha / / 4362 / / jAhi putra desAMtara leha / karo jAi kAhU kI seva || durajana ke saMga phiraNAM burA / tohi upadesa diyA maiM kharA // 4363 / / itanI suNata bhAniyA kumAra / vana meM rudana kara hA hA kAra / / mApa soca kareM dvija tihAM gharaNI / ke koI deva ke paMDita guNI // 4364 / / ke bhUpati ke bagapati rAya / pUbai kumara vipra jU prAya / / kaho kumara tUM aparaNA nAma / kiha kAraNa pAe isa tAma ||4365 / / yonaM macana taba acalakumAra 1 mokuvana meM diyA nikAla || sA kAraNa sadana karU' bana mAMjha / kesI citaI iNa ThAM sAMjha / / 4366 //
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAdhaMva evaM upakA pApurAga 387 kara vipra bAta iMha bhAI / kosaMtrI nagarI iMdradasa rAI / / manoga kalA vAka' paTaghaNI / indradattA putrI baha guNI // 4367 / / vidyA guNa prati hI pravINa / aura sakala jAigAM nahIM horA / / jo bAhi jIta tAhi vA ghara / namaMtI kahA pracala basi kr||4368|| bisAna paMDita rAdhA ke dvAra / vidyA sIne rAjakumAra || acala hai rAva paMDita basaka / rAjakumArI jItI asika / / 4366 / / sukha maiM dina kachu bIte tAhi / acala huvA tihAM nara nAha // prAsa pAsa jIte saba desa | mathurA prAha kiyo paravesa / / 4370 / / vAjaMtara caMdramandra ne suNa : saba sAmaMta agAU bA / / rAjA mugI putra kI sudha / bhae prAnaMda bicArI budha / / 4371 / / caMdrabhadra digambara bhayA / mathurA rAja acala kU diyA / grAThI bhAI mAmA tIna / e saca jAi bhaye prAcIna / / 43723 // Apa vAbharaNa pAvI taba dvAra / polyA bhaTaka kara liha bAra / / rAja sabhA meM nAceM naTa ! vipra soM kara paujiyAM haTha // 43733 // rAjA dRSTi vAMbharaNa para pddii| prAyo bulAvo vAhI ghar3I / / AbhUSaNa nIkA paharAi / aApa barAbari rAkhe rAya / / 4374 / / hara gaya vibhaba dIne bahudesa / bahatamayA nita kareM naresa / / sukhasoM rAja bahu ane kiyA / sAvadho nagara vikU diyA 114375 / / jaya samudra munipara paM gaye / sAMbhali dharama digaMbara bhaye / / teraha viSa sau cArita parayA / dayA aMga dasa viSa tapa karapA / / 4346 / / prAtama citta lagAyA dhyAna / mahendra svarga pAiyA vimAna / / cauthai svarga devatA bhae / pUraNa bhAva tihAM se cae / / 4377 / / pracala jIva satra pana jAna / prApa RtAMta dakra bhayA mAna / / senApati satra dhana balI / jAne dharama karama kI galI / / 4378 / / kaI janama mathurA meM pAi / mathurA kU cAhe iha bhAi / / puNyavaMta pUrava tapa kiyA / UMcI gati bahUMta' bhava liyA / / 4376 / / soraThA pUraba mana kA neha, tAMte moha kiyA dhaNAM / / rUparvata cala deha, phera rAja mathurA vaNyAM / / 4380 / / iti zrI papapurANe satrudhana pUrva bhava vidhAna 84 vAM vidhAnaka
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ $55 mathurA meM sAta muniyoM kA bhAgamana caupaI padmapurANa mathurA Ae munivara sAta / cAraNa muni gyAnI vikhyAta suramana zrImana zrInava jANa sara suMdara jIvana // 4381 // vinayalAla avara jayamitra / aSTa karama jIte una satru // zrInaMdA rANI suMdarI / jArka putra bhae subha ghaDI / / 43862 / / prIta kara muni kevalajJAna / jai jai kareM devatA zrAna // zrInaMdarAja gharama ku suNyA / putra sahita digambara banyA / / 4383 / / raya deha putra bAlaka mAsa eka / thAye rAja kAja ko Teka // / zrI naMdamuni kevalI bhayA / barama prakAsa mukati ko gayA / / 4384 / / paisA tu tapa kareM bahuta / sa parisyA bahu rutta / / inakI upajI cAraNa ridha / podanApura gaye naM sAtu siMdha 4385 / / hvAM te prAye ajodhyA desa / zrarahRdatta deve muni bhekha // dekheM seTha mana kara vicAra / rati caramA kiyA bihAra ||4386 // I ekAhe kA hai e munI / cajamAsA mA~De ulaM dunI // ve muniyovrata jina bhana | darasana heta kiye the gona // 4387 || paMDita naI dekhe dhAraNa jatI / prAdara bhAva kiye vaha saMtI || aSTAMga manA seTha marahadatta / supo munIsara cakata // 4388 / / * sAtha Ae mo ha / maiM janasoM kIyA na saneha | apaNI niMdA bahutai krii| mere mana bhAI burI // 4386 // kaThina pApa thApaka kiyA / gadagada boleM umar3e hiyA || ve munivara the cAraNa jatI / hiMsA karama na lAge ratI ||4360 || baratI haiM ghara raheM caraNa | darasana kIyA hUM dukha haraNa || maiM sAdhAM kI niMdA karI / mohi kucha na bhaI suSa siMha ghaDI / / 4361 // paraniMdA hai gAya kA mUla / upajI kumati gaI suSa bhUla || aNa jANyAM nara kareM je pApa / manakU rAmabhi kare pazcAtApa | 14362 pApa choDa kareM upavAsa tuTai pApa punya kI zrAsa || jahA~ sAdha soi uttama ThAma unakU dekha ghare mana bhAMma ||4363 / /
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM sanakA papapurANa 386 mere ghara taI munivara phireN| pAdara bhAva sabhI bIsaraM / / dAnAMtarAya bhaI kubudhi / tatva rUpa kI karI na suSa // 43641 // koTi mithyAtI dAna de, eka saMjamI na samAna / / aNuvratI tAthai baDA, mahAvaratI paramAMna / / 4365 / / tIrthaMkara sama ko nahIM, jA ghara lehaM prAhAra // anya bhAga usa jIva kA. saba hI kareM manuhAra ||4366 // caupAI isa vidha cyAra mAsa pichtaaii| kara pApa svayaU smjhaaii|| dAna deNa kI icchA nitta / dharamadhyAna soM eka pitta // 4367 / / kAtiga sudi sAtai subhavAra / munivara pAye vanaha majhAra / / chaha hati ke phala phUle parage / bhare sarovara nirmala bhare // 4368 / / aradatta suriNa AyA jihA~ / bahuta loga saMga pahUMce tihA // asvagayaMda kA nAhI bora / karai mahochava jaMja sora // 4366 / / rAmacaMdra lakSamaNa saghana / bhaye prAnaMda sabana ke mana / / dharasana kU Ae tiNa bAra / namaskAra kareM bAra bAra / / 4404 // svAmI hama pari krIpA kro| bhojana lei punya vistro|| mAhAra vidhi munibara bole suno naresa / jatI na kahai bhojana upadesa / / 4401 // je muni apanI bhojana kahaiM / pApa khoTa apane sira gahaiM / / munivara uThe pAhAra nimitta / phAsu bhojana leya turaMta / / 4402 / / chaha rasa tA samajha nahIM svAda / UMca nIca dekha raha prasAda / / kara pAtra kari bhojana leha / phiri joga vana hI maiM ghareha 34403 / / dhari ghari loga nita kareM rasorA dvArApeSaNa DhADhA hoi / / satrudhana pUche jor3e hAtha / kaho dharma mosu muninAtha ||4404 // dharama jinezvara kaba lau cala / prAgama kahI suraNau hA bhale / / paMcama kAla kA prabhAva kahe muNIsvara suNo narIda / paMcama kAla upaje na jiNaMda / / 4405 / /
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa pratisaya kI hIvaMgI hANa / deva sahAi hosI nahIM Aga / / usama jana sevaI mithyAta / kuguru kudeva kI mAne jAta / / 4406 / / uttama kula na karegA rAja / nIca loga mugauMge rAja / / jaina dharma kI hogI hAraNa / mana vadha kAya munai na bakharaNa ||4407 / / mAyA dhArI vagA jatI / te pAvaMgA khoTI matI / / zrAvaka hoige niMdaka dharma / deva sAstha guru lahe na marma ||4408|| khoTA mata pokheMge ghaNeM / mipyAveva nisarca soM suNa / / putra pitA meM hoi virodha / bhAI bhAI kari kareMge krodha / / 4406 / / eka bhUkhA eka mugarauM sukha / koI na pUcha dukhiyA duHkha / / jaI bhAI dei udhAra / durajana hoi laI tina bAra // 4810 // kodha kaSAyo hoi haiM munI / prAyaga sevA na kari haiM dhanI / / -pAnI hI hiMdha / miSmI bhAdaka vi / / 4411 // kuguru kudeva kI mahimA hoi / khoTA veda summe saba koi / bahota loga hoiMgA dukhI / ko ko hoi hai sukhI / / 4412 / / satra ghana boTaM suNoM munIndra / tuma RpA rauM hoI prAnanda / / tuma se sAdhaka pAI mo geha / karamA kritAraNa miTaM maMdeha // 4413 // mArzIvAra sapta munisvara vIla baina / mathurA rAja karo sukha cana / / ghara ghara pUjo pratimA bhagavaMta / caityAlaya kIjyo mahumaMta / / 4414 / / pUjA paricA sUmana lyAi / duskha saMtApa saba jAi vilAya / / munivara gae aura hI thAna 1 narapati pAe apaNoM jAna / / 4415 / / rAmacandra kI prAganyA paai| mathurA cale satra dhana rAi / / muni thanika vaMde munirAi / rAmacandra ke pahuMce ani // 4416 / / dvArA peSaNa kIe naresa / caraNodaka lAe subha peya // vinayavaMta hoi dIe dAna / uttama bhojana kari sanamAna / / 4414 / / akSaya dAna muni bole bola / ghari ghari carace ratana pramola / / saghana mathurA pahuMcyA balI / sakala pranA prati mAnI ralo / / 4418 / / jinavara muvana kiyA uccata / paMDita seva kareM bahumata / / beda sAstra hoge dina rAti / surNa loga sukha mAMnai gAsa // 4416 //
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ nuni sabhAcaMdha evaM unakA papapurANa ghari ghari pUrja pratimA loga / roga kapTa bhAgiyo viyoga / sapta riya pratimA cihuM vora 1 kAhU ko nahIM lAga soDi / / 4420 / / nava jojana mathurA laMbAi / jojana tIna base cauDAi / sarva sukhi koI nahIM hINa / paMDita sughaDa basa paravINa 114421 / / svargapurI se mathurA bhalI / mahA sugaMgha virAja galI / / rAjA rAja vicAraM nIta / sarva surAkha uttama prIta // 4422 / / indra samAna samadhana rAI / bahule bhupati seyaM pAI / / jisakA hai ravi jema pratApa / bhAji gae saba dukha saMtApa // 4423 / / bohA mathurA nagara suhAvanA, devaloka samadAsa 11 sarva sukhI nivaseM tihI, mAneM bhoga vilAsa / / 4424 / / iti zrI papapurANe madhurA upasarga nivAraNa vidhAnaka 85 vAM viSAnaka caupAI dakSiNa koDa bijayAradha mera / ratnapura nagara basa bahU phera !! ratana asaphaMdana khecara bhUpa / pUraNAMtana rANI su surUpa // 4425 // manoramA putrI tA geha / rUpacaMta kaMcana sI deha 11 harimana putra bhaye valavaMta / sevA kareM bahuta sAvaMta / / 4426 / / kanyA jobanavaMtI bhaI / narapati soca vicAra mahI / / maMtrIyAM seto bole vayana / hUDho narapati dekho nayana / / 4427 / / uttama kula lakSaNa saMjukta / kanyAM teM hoi guNa bahuta // mUrikha paMDita dekhi vicAra / uttama kula mo hoda kumAra / / 4428 / / ati paMDita bairAgI hoi / diSmA leI haiM degI soya / / mahAmUrikha hoha duHkha kI khAMna / kAraja kara jANa piyANa 114426 / / desa desa kU bhejA dUta / nArida riSa tihAM prAi pahUMta !! saba mila uThi caNaM kU' nae / darasaraNa kIyA RtAratha bhae / / 4430 // kannaDa nagna kiyA thA gauMna / bhAkho bAta tajo mukha mauna // boleM nArava suNoM naresa / dekhe pura paTThaNa maru desa / / 4431 / /
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 papapurANa sAdhAM kA barasana nimitta / dIpa paDhAI mAMhi mamaMta / / nRpa pUcha nArada sU bAta / tuma desa dekhe bhalI bhAMti / / 4432 / / rAjakumAra koI dekhyo pApa / sAsa kanyA dehuM miTe saMtAga / / mArada riSa bole siMha bAra / nagara ajodhyA svarga unahAra / / 4432 / / rAmacaMdra kA lakSamaNa bIra | : kaMcana zugara :1 bala pauriSa cakra una pAsa ! tihuM khaMDa kA bhoga vilAsa / / 4434 / / bhUkheghara sahu se tAhi / una sama balI apara koI nAhi / / sagAI karo lakSamaNa surAi / uttama kula raghupati ke bhAI / / 44353 / itanI suriNa kopiyA narendra / hamArA mArathA hai vana bhAI baMdha // rAvaNa una mArayA hai ThauMra / laMkAgar3ha vAhyA hai toDi 114433 / / una kU mArAM taya hama jAI / prapaNA janama taba jAlA bhAI // varI su kaisA manabaMdha | krodha caDhe rAjA mani aMdha / / 4427 / / dhakkA de nArada ne diyA kAdi / mAna bhaMga risa ciMtA bAli / / likhayA lekha paTa manoramA pekhi / dIye hAtha lakSamaNa kUdekhi / / 4438 // bedha rUpa nArAyaNa kahai / ihaiM paTa rUma maidarUpa kahA~ hai / / ke kinara ke khecara sutA / dekhata upajai kAna kI latA / / 4436 / / iMdrANI ke padamAvatI / bhomi gaucarI nahI isa bhatI / / bole mArida gira baMtAsi / ratnapura nagara sabahI se bAli / / 4840 / / ratana asaphaMdana khecara rAya / harimana puSa koca ke bhagya / / manoramA putrI hai guNavaMta / ve naresa citta baira dharata / / 4441 / / sIje judha' karaNa kA sAja / mAro durjana jyoM sIjha kAja / / virASita kaheM prabhU tuma suraNI / senA joDi doU ko hoM / / 4442 / / ve vidyAdhara ha~ge ghaNe / unu se judha akele na vaNeM / / deza deza kA teDo naresa / rAma lachamana cale ratnapura desa / / 4443|| gheracA nagra muNyo ratnaratha / harimana putra balI samarastha / / jihAM lauM the vidyAdhara rAva / eka bhae mahA krodha ke bhAva / / 4444 / / hama dhAyA cAhe the sahI / mUbhigocarI pAe pApa hii|| aba hama rAkheM apanI Teka / karo juSa senA hoi eka / / 4443 / /
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumi sabhAbaMda evaM unakA padmapurANa rAkhe pati paryaMta kI Aja / una jIroM lAgaM kula lAja || doghAM senA sara jyu golo golA parne hathanAla / silA paDa jyu para kAla || mAri mAri doSI ho / kinara deva dekha saba koi ||4447 // hAthI ghoDA paidala larDa / bahuta loga douMghI bhiDeM // mAre gadA bajra kI ghAsa / barachI khaDaga prANa se jAMta / / 4448 paDI loya paravata sI jAna / sonata bahai nadI tihAM samana | par3e lotha giradha unAhaiM khAi / Upara caraNI pIla maMDalAi ||4446 // dUhA bhaI jIva lakSamaNa taNI, hAre vidyAdhara bhUpa / 2 nArada rahasyA vA samaM dekha juSa kA rUpa ||4450 / / caupaI vidyAdhara bhAge raNa choDi / ve bhAgeM ghaM mAreM doDi || nArada haMsi haMsi tAlI dehi / saba mila nIMcI mUMDa kare ||445.1 / / bhAgaNa kU rahI nahI ThoDi / phera saMbhAla kareM ye jhoDi // jyoM kehari sAraMga Dare / ima lakSamaNa te Dara kari mareM |14452 / / manoramAM ti judha koM dekha / manameM zrArabho gyAna vizeSa // mere kAraNa itane bhue| pasacAttApa mana mAMhI kiye / / 4453 / / baiMTha vibhAga lakhamaNa hiMga aay| phUlamAla ghAlI gala jAi / lakhamaraNa huA saMtoSa miTA judha bhayA mana poSa ||4454 || 1 363 daMpati AI banakI Thora / suNiyo rAya sutA kA sora 11 manoramA lakhamaNa su milii| saba mila kahi yaha hU~ bhalI / / 4455 / / hama DhaMDholA bahulA desa / lakhamaNa mahAbalI bhuvanesa || mana kI icchA pUraNa bhaI / sabahI kI citA bujha gaI / / 4456 / / ratnaratha nRpa sahI parivAra / lakSamaNa pAsa bhAe siMha bAra // sahI mile bhayA sabaMdha TUTA asubha karama kA maMtra ||4457 || ranara setI nArada kaheM to maiM guNa parAkama nA rahe || tUM kahe thA bacana prasAra aba kAhe teM mAnI hAra ||4458||
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 pacapurAga 2 rana prasaphaMda na baule rAI / tuma to kopyA riSa khAI / / mAna maMga sASa kA kiyA / to iha duHkha hameM pAyA / / 4456 / / tuma kalapa hama bhayA dukha / aba tuma kIyA douM dalA sukha / kareM mahochaba pura meM gae / manoramA vIvAhI sukha bhae / / 4460 / / bhoga magana meM kara uchAha / manoramA lachamana sA nAha / / punya prasAda ne jIDI bhaI / te sukha sobhA jAI na giNI // 4861 / / baho pakavAna bhojana kare / kaMcana thAla bhari agre ghare / / parama jana joga, para jama gati mila jIye bharaNe / / 4462 / / bIDA diyA hAtha hI hAya / jitane loga rAma ke sAtha // rahese saphala kiyA prAnaMda ! bAjaMtara bAje sukha kaMda / / 4463 / / maDilla puNya taNe parasAda jIta saba ThA huI / / sAdhyA sagalA desa sabada ja ja huI / / mAna bhUpati bhaukhi sujasa pragaTamA ghaNyAM / / rAmacaMdra guNa agama apAra jAMi kisa paM gaNA / / 4464 / / iti zrI padmapurANe manoramA vivAha lAbha vidhAnaka 86 vAM viSAnaka caupaI ratanapura sukha mugatyA sava sAtha / bahuta desa jItyA raghunAtha / / ravi nabha vIci sobhita purI / megha svAma siva madha nagarI // 4465 / / gaMdharvavati pramarapura desa / liSamIdhara tasu nagara naresa / / kinara gIta amarapura desa 1 lakSamIdhara tasu magara naresa / / 4466 / / zrIgahamA sakata naraMjama jotapura / avaraghaNAM tihAM sAdhyA nagara / / sasidhA gadhAramala veza / dhana sidha suthAMna manobhadra naresa / / 4467 / zrI vijakAtipura tilaka saghAMna / bahuta bhUpa sAdhe balavAna / / vijayA, sAtha manAI prANa / rAma lakhamaraNa prani rAjAna // 4468 / / yahA~ zreNika pUcha parasanna / lavanAMkusa kI kaho utapanna / / rAma lakSamae ke ketI prasatarI / ketA puSa kula vRddhata karI / / 4469 / /
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAba evaM unakA papapurANa rAma lakSmaNa kA parivAra jinavANI su' saMyaya jAya / kahai bheda gotama muni rAi / / satra sahaiva lakSamaNa ke nAri / rUpavaMta sasi kI uriNahAra / / 4472 || tAmeM pATa pATha kI dhaNI / gugNa laSyaNa ati sobhA vaNI // visalyA meghadravaraNa kI sutA / prathama paTarANI surasa kI latA / / 44713 // rUpavaMta pradara banamAla / kalpAMrA mAsA ana rasanamAla / / jitapadamA mUkhaSI manoramA / gugalaSyaga saba hI so samAM 1|4472 / / praSTa sahana rAma ke bhoma / sobhe cyAri paTTa kI dhAma / / prathama sItA arne padamAvatI / ratiprabhA zrIdAmAM sobhAvatI / / 4473 / / lakSamaNa ke putra doi se pacAsa 1 sAta ratna kI pagI mAsa / / cakra sudarzana va prane gadA / dhanuSa khaDaga para barachIka dhujA / / 4474 / / zrIdhara nisalyA meM garma lahyA / pravI tilaka rUparyana anamiyA // maMgala kalyAsa mAlA kA pUta / vimalaprama padamAvasI saMyukta / / 4475 // banamAlA kA gharajana vRzya / jayavaMtI ke muta krota ravya / / manoramA saMpUraNa kIrtta / ratimAlA ke zrIkesa utapatti / / 4476 // manya kumAra kahAM lAgi giraNoM / nAmAvalI kahAM lo bhagoM / / dRSyoDha koDi usama sumAra / cyAra vIra kA vaghyA parivAra / / 44.7711 punya udeM te bAra vRSya / kara rAja nikaMTaka ridhya / / sAta divasa sukha meM vihAi / bhoga bhugati mAne tihAM rAi / / 4478 / / soraThA udaya bhae jaba punya, sukha saMpani bAghI ghanI / / adhika pratApI bharuna, jItyA satra durajana anI / / 44.6it iti zrI papapurANe rAma lakSamaNa vibhava vidhAnaka 67 vAM vidhAnaka ghopI rAjamahala prasi UMce maMdira ramaNIka / kaMcana ratana sahita ramaNIka / / bhale bhale samarApe citta / sojyA tiNa ThAM vaNI pacitra / / 4480 //
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 papurANa sotA dvArA svapna darzana kaMcana palaMga pATa mubaNyAM / ratana joti sU sobhai ghaNA / / puhapa bichAyA paTaMbara tala / kesara bhara yA nIMdavA bhalai // 4481 / / sveta bisana tisa para vichAi / mahA sugaMdha bhramara lobhAi / / Dike kumakuma mA saMmArI hora / caMdana kiyA lagyA tA posa / / 4462 / / taNe caMdrapA motI jhAlarI / aneka prakAra tihA soma kharI / / tiNa vastrAM kI jIti apAra / sItA karaM solaha siMgAra 4483 // AbharaNa vIra motI mA hAra / saMga sahelI ruNa jhaNakAra / pAna phUla kA DabA bhari gharai / sItA supanA dekha svare // 4884 / rAta pAyalI ghaTikA cyAra / mUpinA nidha pAI tihabAra / / doI kehari garjata dekhe / sAyara nirmala preSe / / 4485 / / deva vimANa pAvatA jANi / jANUsukha maiM ghasai prANa // bhae prAta jAgaraNa kI ghera / gA guNIjana madhurI Tera 1 / 04 / 6 / / paMca sabada nAja tiha ghaDI / sItA jAgI kara manaralI / / kari sanAna sumirai jimanAtha / bahuta sakhI una lInI sAtha // 4487 / / pati sauM jAi vInatI karI / supanAM phala bhAkho mana bhI / / suriMNa radhupati samajhAthai bAsa / putra doi hosI sasiMkrAMta / / 4488 / / deva doI tere garbha cae / nisace samajhi pApaNe hiye / / sItA ke mana bhae pAnaMda / paMcanAma sumaracA jiva / / 446 / / rita basaMta' daMpati so prIta / ghara ghara guraNIyaNa gAva gIta / / maMjari aba saphala banarAza / kokila vacana ati citta sahAha / / 4460 / / paMchI sabada suhAvana vona / kAmI tihAM prati kareM kilola / / dina dina bAbai dharama punIta / uttama vasana pari DAle citta ||4|| punya pApa kA ina vicAra / pApI dalidrI kA iha vikAra / / garbha viSa laSyaNa ko cihma / jANoM te paMDita paravIna / / 4462 // pApI jIva garbha meM par3e / kroSa pramAda deha dukha bharai / / khAbai ThIkarI mAdI mAMsa / puNya hoNa kA iha prakAsa // 4463|| sItA kA dohilA punyavaMta ke laSyaNa jANa / uttama basta bAya nita pANa / / saba so rAkhe adhika saneha / dina dina joti dipa ati deha / / 4464 //
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni zrI sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa dharamadhyAna su su purANa / nita uThi deI supAtrI dAna || sItA durbala dekhI rAma / pRthvI kaho citta kA nAma // 4495 // sItA kahe mere mana dahI / pUjA racanA karau saba mahI // 1 jihAM laga tIrtha bhane kevalI | jina maMdira pUjA viSa bhalI // / 4496 / / rAmacandra ibha lakSamaNa sukhI / desa desa kU ciThI bI / jihAM lo jisthAnaka kivalAsa | saMbheda sikhara caMpApura vAsa 4497 // kapilA bhavara vANArasI ngr| jinamaMdira samarAjaM sagara || mahendra bana naMdana vana saath| munisuvrata maMdira jina nAtha / / 4468 || sahasrakUTa carakAlaya tihAM jihAM // / ika ika sahasa khaMbha cihuM phera phera I rAma lakhamaNa kuTuMba sameta tihAM sarobara niramala nIra / vedI mAMjha vaNI bahu ghera / / 4496 // gae mahendrapura pUjA hetu // chAyA sItala vihaMgama tIra ||4500 // 367 haMsa cakora sArasa bahU jova / sabada papIhA bole pIva || basatara utAri karaI sanAna / zraSTa darava suM pUjyA bhagavAna / / 4501 / / dUdha dahI rasa ghRta kI dhAra zrI jina ke gala ghAle hAra 11 karI bhAratI havaNa karAi | bAjA bAje guriMga ge| gAi / / 4502 // vRhA pUjA kari bhagavaMta kI, deya supAtrAM dAna 11 nisako pAve paramapada, pahuMce mokSa sudhAna / / 45.03 / / iti zrI padmapurANe sItA mohilA vika 8 va vidhAnaka caupaI pUjA kari phira mAye gehU bahuta dAna sanamAnyA deha // sukha meM bIta gaye dina gharoM 1 iMha jAyagA kAraNa ika base ||4504 / / sItA kA netra phaTakanA daSyaNa bhAMti pharUke siyA / pacAtApa manameM kare sivA karama sarva vana behaDa phirI / mana mA te rAvaNa mapaharI ||4505 / / soga musudra meM taba yaha pazvI ve dukha bhagata bhava bhayA thA kauna barasa barasa sama bItI ghaDI || kyoM pharakaM magha daSpana naMna // 4506 / /
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 padmapurANa panamana dekhI kahe vIcAra / asubha karama ko sake na TAra // subha asubha saMgi lAyA kama / prAdi pranAdi jIva ke bharma // 45.07 / / jaisa sasI kA badhai pratApa / pUnama tAI pUraNa prAga / / mAisa karamana kA uhai huve / jasa grahana grahai phurva // 4578 / / paDivA seto kalA huvai hauNa / asubha karma kara bhASIna 11 dukha sukha lagyA jIva ke saMga / tuma mani karo apanA mana bhaMga ||4506 / / guNamAlA volI guNavaMta / veda purANa suraNo mana maMta // sItA mana citA mA kro| etA soca kahA cita gharo // 4510 // tuma sabase paTarANI baDI / rAma tumane chaDi nahIM ghanI / / rAmacandra jIvo cirakAla / tumakoM bhaya hai kisakA hAla 114111 karo pUjA puni sAMtika / pApa karama kI meTo lIka / / cuni dona tapa kATa vyAdha / vayAvRtta kIjiye sAgha / / 4512 / 1 dukha kalema saba jAI vilAi / hIla na kIje deha maMgAda / / / bhadkalasa sItA pradhAna / sama viSa jANeM puA dAna / / 4513 / / tahi bulAi prAzA iha daI / uttama vasata maMgAno paI / / jo mana iccha tAkU dei / pUjA pratiSThA bahata karei / / 4514 / / roga kalpanA ho gaI dUra 1 caDhe pani ridha bhAra pUra // sumnI bAna mana huvA hulAsa / prAni soja rAkhI sana pAma / / 4515 / / jaisA koI cAhe tyAga / tahasA de jaisA ko mAMga / / sAMtika pratiSThA hoi dina rayaraNa / paMDita pardai suhAvane baina / / 4516 / / veda purAga saba hI Tho hoi / bahota pani khATa saba koda / / rAma lakSamaNa vaiThA paTa prAi / bahota loga mile taha zAi // 4515 / / solaha sahasa mukada bagha rAi / namaskAra kari lAgyA pAi / / poMga chattIsa ThAhI bhaI / te saba nRpa dvAra prayaSaDI / / 4518 / / raghupati citavaM prajA dasI / nIMca loga mila mila kara hamI // rAmacandra ne liyA bulAi / apane apane dukha kaho samajhAi / / 4516 / / vijaya suraja madhya paravIna / vasakAsava pIMgala tIna / / rAja sabhA meM ThAH prAha / kari DaMDota navaNa kari bhAi // 4520 / / rAtArA prazna pUchanA pUcha rAma kaho tuma sAMca / kiha kAraNa bhAye saba paMca / / saba mila thakita rahe tihAM loga / jina pASANa dhyAna dhari joga / / 4521||
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa niSTa vayala kaise kari kaheM / bhaya cita gharAM muka hoya raheM || rAma kaheM citA mati kro| kaho nisaMka saba bhaya pariharo / / 4521 // pratinidhiyoM kA utsara viSaya sUraja bola kara joDi / prabhA bhaNI lAgI iha boTi / / rUpayaMta jovana bharI nAri / nikasa bhAgyA bina bharatAri / / 4523 / / jilhA mana hove tihAM vaha jaae| ve kachu kaMsa kahaiM to risAi // taba uttara bola asatarI sItA rAvaNa kA harI / / 4524 / / tA kA saba viSa rAkhe mAna || te sItA rAmacaMdra ne ANi paise haiM ve tribhuvana patI / tihI mana meM na prANI ratI / / 4525 / / sItA ko ve bor3A kahaiM / je mukha nikale so hI kaheM // sItA satI pativratA prasatarI sIla saMyama soM sava vizva kharI / / 4526 / / rAvaNa sIlavrata lIyA / unakA sata saba viSa rAkhIyA || satta sIla iha vidha rahyA sarva / unako rota kareM e marva // 4527 / / jaisA hameM batAko gyAMna / tAsoM rahe savAM kI vana / / desa deza meM hUvA ihasUla 1 parajA gaI sarva sukha mUla / / 4528 || jiha viSa base ho sukha caina 1 taise samajhAbo prabhu caina // rAmacandra soce mana mAhi / mere sAthi dekheM dukha yAhi / / 4526 // rAma kI vyavA rAvaNa daDaka vana meM zrAi | sItA kuM le gayA curAr3a || mAracA rAvaraNa senAM dharaNI / aba to bhaI sukha kI bAra vAnara basI bhae sahAi / unako saMgati pahuMce tina ThAMi 224530 // sItA le Ae prApaNI || kaise ghari ta~ dehu nikAra ||4531 || / to bhI hoi mahA upahAsa / / kisa viSa tarja mana kI maMtra ||4432 // tajju rAja vana meM karUM bAsa uttama kula ko car3heM kalaMka parAyA mana kI jAe~ kauMna / burA kahe chattIsoM pauNa || nArI mahA duHkha kI khAMni / zrapakIrata ho inake jAMna // 4533 / / 8 pratakSa jAno kugati kAMmanI / ase citta vicAro dhanI // mohI citta curA le jAhi / lakha caurAsI jauni bharasAi ||4534 / /
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa sara paDasyA marai eka bAra / nArI visa mare bAraMbAra || jale nIkaliyA triya saMga / to aba bhayA mAna kA maMga / / 4535 // vibhacAriNI kara kukarma / kula kI lAjaie kuNa dharma / / sItA kU le mAyA grahai / ni) kA konA su kahaiM / / 45365 kisa kisa ke mai mada mukha / mokU prAi vaNyA hai duHkha / / mere rAja praNA sukha bharo / sItA rAsyA apajasa gharo / / 4537 / / maiM jANaM hai sItA satI / isa doSa na lAga ratI / / rAkhyA cAhaiM lokAcAra 1 doI vitha hai nizca vyohAra // 4530 / / rAjA choDe dharama kI rIkha / ghaTai marajAda vadha viparIta / / rAjA muha dekhI prajA kara / saba kA pApa apane sira dharaM / / 4536 / / parama vicAra kIjiye nyAva / aparagAM parasyA jANa samabhAva / / bahu viSa soca kareM rAmacaMdra / kahA vicAra kauniye duda / / 4540 // rAjanIti raghupati karI, kaMjhudhana prANyA moha // prajAne una kAraNaI, niyAsyu kiyA vichoha / / 4541 // iti zrI papapurANe rAmacandra prajAriSyA vidhAna havAM vidhAnaka caupaI zama kAmaya rAmacandra vaThA paTa prAi / nisaMkata soM kahyA bulAi / / bega jAi lakhamaNa kulAva 1 gayA dUta nArAyaNa Thoya / / 4542 / / namaskAra kari ThAtA bhayA / rAma vacana hari soM bhASiyA / / lakhamaNa uThi mAyA tiraNa sAtha / ThA nikaTa tihA~ raghunAtha I4546 / / rAmacandra bhASyo viratAta / prajAne sakala bhASyo biratAMta / / dhari pari nAri kumAraga ghaa| manameM kucha saMkA navi ramA / / 4544 / / sAsu susarA kaMta kI jANa / kabahU na mAneM unU' kI prANa / " be pochA sItAM kA leha / bina savAratha kalaMka meM deha 114545 // jisameM kula ko lAga lAja / tisaka rAkhyA baNa na kAja / / praba lo kula ko lagyA na doSa / puruSAraNa kari pahuMce mopya / / 4546 / /
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA papapurANa koI na hamAre pApo hughA e dUSaNa aba lAgmA navA / / je rAvaNa ne sItA ke haroM / to iha vipatti hamako par3I / / 4547 / sItA mata rAThyA prApaNAM / parajA doSa lagAvaM gharagA / / lakSmaNa kA koSa itanA lakhamaNa mugiyA bana | car3hayA krodha rAte kari nayana / / 8588 / / kaisI parajA kahA barAMka / ve tumase boleM iha vAka / / saba kUmAri maiM paralaya kruu| jIbha kAdi khAla bhasa bharU // 4546 / / sItA satI kRisa viSa kahaiM / unake mana saMkA nahIM rahe / / napa kI caracA parajA kareM / tAka hAtha lagAuM kharai / / 4550 / / apanA visa samajhe nahIM prApa / rAja kathA ko boleM pApa / / sabakU' gheri nikaTaM dahai / phaira na jaisI mukha nai kahaiM / / 4551 / / rAmacandra naba kahaiM mamajhAi / parajA sakha jAtiga gae / parajA teM rAjA somaMta / rAvaNa parajA kuraNa rAya kahata / / 4552 / / jiha vidha dukha parajA kA jAya / tasA karie bharata upAi / / bole lakSamaNa suMNa ho bhrAta / mahAsatI hai sItA mAta // 4553 / / ve haiM duHkha deNyA hama saMga / sukha kI bera karo graha maMga / / parijA hai kUraDo samAMna / hastI nai jU bhoMke sthAna / / 4554 / / hastI mana na pANaM tAhi / unakA kahmA nasA nara nAha / / ja koi zazi para nAkhaM ghula / vAhI ke sira paDa amUla / / 4555 / / pragyAMnI boleM magyAMna / unakA vacana kahA paramAMna / / sItA dayAvaMta bahUta / komala deha rUpa saMjutta / / 4556 / / garbhavatI kima bIje kADhi / doI jIba sau pAya dukha vAhi / / rAmacandra bola jagadIsa / yA koM le gayA thA dasa sIsa / / 4557 / / rAma kA nirNaya tA kArana mesI kahai na loga / thira nahIM iha saMsArI bhoga / / napaNI kIttaM ko yaha saMsAra / je apakItti huI apAra ||4558 / / hama suma sA apakIrata karai / pradhvI para asa ko phira dharai / jaisI parajA tasA rAjA jisI / juga juga cale hamArI haMsI // 4556 / / gharamanIta karUM hUM sahI / merai bAta muha dekhI nahIM / / mRtAMsabaka laba liye haMkAra / raSi pari caDhi dauMDe asavAra / / 4560 //
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramparAga samA ghaNI tAsa ke sAtha / dekheM loga ghuNe saba mAtha / / kisa para kopyA raghupati prAja / kRtAMtavaka pAyA dala sAja 114561 / / namaskAra kari ThADA bhyaa| raghupati bacana mAni kara liyA / / sighanAda bana bhayAnaka ghaNAM / tihA~ mAnuSya na koI jaNAM / / 4562 / / sItA ko kari mAtrA bhAva | tihAM choDi phira lyAbo mati nA / / kRtAMtavaka saba gayA sItA dvAra / mAtA tIrtha calo mohi lAra / / 4563 / / sItA ko yAtrA ke bahAne se le jAnA samedazikhara tIratha nivAraNa / pujA karo jinesvara thAna / / jaisA karma uda hove prAya / taisI teso dekha ThAi // 4564 // raharA ralI sU sItA calI / saba kuTuMba sU taba hI milI / / ratha pari cali calI sameda / dekheM sakuna vicAra bheda / / 4565 // 1 sukA vRkSa pari baiThe kaag| cuca mUDapari paTakANa lAga / / dekhe buddhiyA mAraga mAhi / bAla khasoTa vaise chAMha / / 4566 / / sakUna vicAraI sItA tala / hama tIratha kAraNa ko cala / / kahA sakuna kareMgA mohi / kachucana mana gharaghA na raMca / / 4567 / / agre dekheM parvata jharaI / mAnU rudana saba koI karaI // kahi skhalanalATa jala bahai / dekhi kakha tihAM mAzrama gahai / / 4568 / / mahA maMga tihAM agama athAha / jalacara jIva sukhI vana mAMhi / / taTapari UMce somaiM rUkha / sItala pavana saM bhAja duHkha / / 4566 / / vanaphala uttama lAge ghaNe / niramala nIra sobhA pati raNe / / gaDagaDATa sU ullala nIra / dekhata tAhi rahai nahIM dhIra / / 4570 // spaMgha nAda gaMgA pAra parNa / tihAM nAhi kAha kI saNaM / / eka nAma bhagavaMta sahAi / aura na koI hai isa ThAi / / 4571 / / RtAMta aka tihAM rovai prAna / hAtha muDa dhari soca gyAMna / / sItA mAtA ati dharmeSTa / inakI phira udai huvA kaSTa // 4572 / / ghasI mahA bhayAnaka Thaura | bana kA jIba kara tihAM sora / / maiMne bhAgmA pramujI kI pAi / sItA kU lyAyA isa ThAda / / 4573 / / kRtAMtavoM sItA kahe / sUra vIra dhIraja ko pare / / jaI tu DAnasa DAra toDi | to hama mana divatA raI koDi / / 4574 / /
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumi sabhAcaMda evaM unakA yadmapurAna kRtAMta kA rahasya kholanA taba vinatI kuraM / satya bacana gukha teM uccareM || hamArA nahIM nagara meM bAsa ||4575 / / kRtAMta prajA pukArI raghupati pAsa pari pari nAri kareM vibhacAra / choDA rAba lajjA kA bhAra // jaba vajale ghara kA bharatAra | uttara dehaM sakala ve nAra ||4576 / / sItA rAvala ke ghara rahI / rAmacandra kucha bAta na kahI / / pheri zrANi paTaNI karI / tuma kAya hamaneM bhAkho yuge / / 4673 / / aise puruSa se aMgIkartta / tuma to DhUMDho hamAsa caritra // rAmacandra suvina mana meM so gayA 475 // lakhamaraNa rahyA bahuta samajhAya / usakA kahyA na mAnyAM rAi // mohi bulAI bhAgyAraha daI / taba mokU ciMtA iha bhaI ||8576 | kaiseM chor3a vana meM siyA / kahata suzAMtA phArTa himA || vana uttara kA na jaai| tAroM sumaneM ANI isa ThAMi / / 4560 / / sItA kA sadezA boleM sItA gadagada bola / prajA raghupati karo kilola 11 hamAM unU kI ihAM lAgi prIti / dhanya jIva je hoi zramIta ||4561 / 403 bahu sukha bhugate rAja prasAda / yuhI janama gamAyo saba vAda || dharma na cetyA sukha kI dera / mAnuSa janma kahAM lar3Ie phera // 4562 / / jaise koI tana ko pA / pheri samudra meM diyA buhAI || vera deza kahAM pArva ratana / je koI kareM koTi jatana // 4583 // sA ratana mAnuSya zravatAra / tAmeM bhale mUDa mAra || karo dharama bhavasAgara liye / bahuri na moha phaMda meM paDI ||4564 / / bhAI mUrchA khAI pachADa / baDI bAra meM bhaI saMbhAra // phira bolI sItA mahAsatI / rAmacandra sUM kahayo vItI // 4585 // parijA meM ye dukhi mata kro| dayA samakita citta meM dharo / / pUjA dAna karo dina rAta tumAre samaraNa meM iha bhAMti ||4566 | kRtAMtaka tava roveM pukAra / apane sira liyA maiM bhAra / / sevaka kA hai janama akavatha / apane bala hove samaratha ||4587 || to paroM manamAnI kreN| pApa ne puni samabhi citta raM || parAdhIna cha, bojha na ske| bihA bheje tihAM pala nahi Tikai 1458
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa jaisI prAgyA soI hoya / tAko varaja sake nahIM koi / / je meM parAyA bhayA prAcIna / to meM karama kamAyA prAdhIna // 4581] sItA kA dhana meM akelopanA apaNI niMdA kInI ghaNI / sakala bAsa sItA ne sunI // motA kahai puna ra zAhi / tega resa isameM anAdi !!456.! ratha te pAMva sItA tihAM gharamA / kRtAMta dhaka prayodhyA ku phiracA / / bahuta soca sItA mana kareM / dhIraja mana meM kaise ghara / / 4561|| mahA bhayAnaka bana kI ThAna ! tihAM nahIM mANasa kA nAMva / / siMgha gayaMda tihAM ajagara ghaNe pasu paMchI bolata jaba suNe / / 4562 / / paga dharaNe kU nAhI Thaura / bhAkharaNa sUla kaMTaka aura // ve maMdira pATabara soja / ratanajoti sukha dekhe coja // 4563 // pani phala sugaMdha phalela / ghobA caMdana sauM karatA khela // pATha sahA mere yI sAtha / paTarANI yApI dhI raghunAtha 114564 / / hamArI prAgyA mAnai yI sarva / jIna khaMDa kI lakSamI darva // aMsA karma udaya hugrA prAya / ve sukha khosi bhejI isa ThAya / / 4565 / / ke meM vaccha vichohI gAya / ke meM bAla vichohI mAi / / ke sarabara nai' bichohA haMsa 1 ke para thonIkA rAkhyA praMsa / / 4566 / / ke jina bhakti karI na mana lyAya / ke jinAnI citta na suhAi / / munIsvara sevA kahIM naha kharI / sAdhAM kI niMdA citta gharI // 4567 / / pragachANyAM jala pIyA jAi / kaMda mUla bhaSe athAha / / pochA tapa kara liyA avatAra / mohi vichoha bhayA bharutAra / / 4568 / / muguru kuveva kusAstha para citta / tArthaM prAha bhaI iha citt|| paMchI diyA piMjarA mAMhi / tArtha huvA iha duHkha dAhi / / 4566 / / hAi rAma lakSamaNa kahA kiyA / mophU desa nikAlA diyA / / hAi janaka bhAvamaMDala vIra / yA sama koI nA rakheM dhIra ||4600 / banabaMdha vArA sotA kA vilApa sunamA basagaMdha puMDarIka kA varaNI / bAka saMga senyA hai ghaNI / / istI kAraNa bana meM mAi / pakaDadhA gaja bArjana bajAi 114601 // suNyA sabada sItA kA roja / bhayA prama dekha sloja / / iha vana isA bhayAnaka chapa / dekha sabada suraNa bahu bhUpa // 4602 / /
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMra evaM unakA pApurANa 405 ke iMdrANI ke padamAvatI / ke kinara ke vidyAvatatI / saba senyA kara mahai hathiyAra / tihAM nAMgI cimake taravAra // 4603 // hya gaya ratha kiMkara tA saMga / mahAbalI rAjA banajaMgha // aMsA bana bhayAnaka apti ghora / mAnuSya nai mAi sake koI aur||4604|| vahA sUma asubha doU karama, bhapaNI cAlI tihA cAla / / bhUpati ne bhikSu kara, raMka na kareM nihAla / / 4605 / / iti zrI padmapurANe sItA vanavAsa vilApa vanasaMgha samAgama vidhAna 6. vAM vidhAnaka bopaI senA thakita rahI vA ThAva / prAgai koI dharai na pavi / / sUra subhaTa prane hoi calai / dharma karma samakittI bhalai // 4606 / / uttare bhUmi sItA kU dekha / mAtA kaho tuma apanA bheSa / / tuma ho kavaraNa maise vana mAMhi / aisA duHkha karo tUma kAMhi / / 4607 / / sastra dekhi sItA maya kara / bhIDa dekhi mana meM prati uraM // pare vIra maba dehu hAri / prAbhUSaNa ehI tU utArI / 4608 / / mere nAma rAma kI pAsa / lehu sakala choDo mo pAsa // kole subhaTa tuma mati karI / bacagha ihAM narapati kharo / / 4606 / / hAthI pakar3ana pAyA bhUpa / samyakadRSTI dayA svarUpa / / tIna gtana haiM vAphe citta / jatI bhAva rAkha hai nitta / / 4610 / / yuhI pAyA bacagha bhapasI / bahuta loga rAjA ke saMgatI / / sItA nai pUchiyo naresa / mAtA kaho prApanA bhesa // 4611 / / mahAgaMgA tihAM bahai apAra / tAhi uttara kase bhae pAra / / e dhana mahA bhayAnakA burA / kAraja kavaraNa payANAM karA / / 4612 / / prapaNA kaho sakala biratAMta / sAMcI bAta suNAvo mAta / / pichalI bAta kaho samajhAi / janaka sutA hU~ maiM isa Toya // 4613 / /
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 pApurANa sItA dvArA apanA paricaya denA bhAvamaMDala hai merA bhAta / videhA rANI hai mujha dAta // dasaratha hai ajodhyA kA rAcha / cyAra putra tAphe adhikAra ||461 / / rAmacandra kI maiM paTadhanI / sukhapAI prasI gati baNI // keikei kuvara dazaratha diyA / rAma lakhana ghAsA liyA / / 4615 / / bharatha satrudhana pAyA rAja / bahu vidha prajA kA sAre kAja || hUM bhI phirI rAma ke sAya / daMchaka vana meM zrI raghunAtha / / 4616 / / tihAM mArathA saMjuka kumAra / kharadUSaNa laDiyA tiNa bAra / / rAvaNa ne tihA mokU harI / vAka sIla kI thI prAMkhaDI / / 4617 // anaMtavIraja pAsa liyA sIla / gayA leka lAgI nahIM DhIla / / birAdhita sugrIva hanUmAna / vAnara baMsI ati balavAna / / 4618 / / rAma lakSamaNa hai bimAna baiThAda / laMkA meM pahuMce saba Ai 11 rAvaNa mAre laMkA toDi / taba milIyA raghunAtha bahori / / 4616 / / uhAM te pAyA ayodhyApurI / parajA ne 'gharacA iha karI / / rAmacandra ne iha caturAI karI / pherapaTa diyA sItA prasatI 4620 / / sItA rAvaNa le gayA / InAM phera ghara bAsA kIyA / / uhAM aMsI gharacA mAMhi / bhanatha bairAga bhayo manamAhi // 4621 / / vikSyA le pAyA niravAraNa / bIte moha dina garbha kA jAna / / bhae dohalA ichA yahI / tIthaM paMcakalyANaka sahI / / 4622 / / karU jAtrA pUjA ghaNI / saba mAmagrI uttama bazI / / mahendravana pUjyA bhagavaMta / munisokta svAmI arihanta / / 4623 / / kalAsa jAtrA pUjara joga | paMcameru baMdanA nivoga / / puhapaka vimANa krIyA saMjusa / parajA nigA vA Aya pahUMta ||4624 / / karI pukAra rAma paM jAya / nArada bigar3e haiM saba ThAi / / saba pratApa sItA kA kahai / kaise hama nagarI meM rahaiM / / 4625 / / bacagha samajhA gyAMna / tuma samajho ho veda purANa / / mArata dhyAna tuma karo dura / bAraha anuprekSA samajho mUra / / 4626 / / cyA gati mAhi lolyA haMsa / kahIM nIca kahIM uttama baMma / / roga soga prArata mai rahyA / bhramata bhramata bisarAma na gahA // 4627 / /
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMka evaM unakA esapurANa cAroM gatiyoM ke duHkha subha nai asubha karma deu sAtha / sukha dukha dekhe nAnA bhAti / / deva' humA sukha tripatA nahI / chaha mahinA prAva jaba rahI / / 4628 // saba sukha bhUlyA citA bIca / bahuta bhramyAM gati uttama nIca / / mAnuSya janama bhugate bahu bhoga / tiho bhayA kuTaMba kA soga / / 4626 / / rogI rahe kaha nahIM sukha / pIDA ciMtA vyApa duHkha / pAI gati pasU tirajaMca 1 tAmeM sukha pAyA nahIM raca !:4630 / / saM TaM bAMdhyA haiM saMtApa / mare bhUSa tisa kara saMtApa / mAchara desa deha kU lageM / laghara phira nisa bAsara jaga / / 46315 / naraka gati dukha kI tihAM khAMni |chedn bhedana sahai parAMna / / sahai dukha yaha bAra bAra / bhavasAgara te tiraghA na pAra / / 4632 / / janama jarAmRta AsA Thori / inasoM kade na bhayA vichora / / banajaMgha kA paricaya iMdravaMsI bUri navAha naresa / mugata puMDarIka phA desa / / 4633 / / saMbodhamatI vAkaM paTanAri / tAsu garbha lIyA avatAra / / manajaMgha hai merA nAMva / dharama vahana kA rAkho bhASa / / 4634 / / mahA puni pUrava bhava kiye / rAmacaMdra se prabhu tuma hie / / asubha karma Dole ghane / te saha vAki monu mune / / 4635 // aba raghupati prAvage Apa / tumArA bheTaMgA saMtApa / / terA garbha meM jIva supunIta / gharama udeM jAraNI iha rIta / / 4636 // tIratha nAma kari tuma phU kAhi / rAmacandra mana bitA bAdi / / tuma phU hutrA gharama sahAi / gaja nimitta meM pahucyA AI // 4637 / / calo bahana tuma mere graha / dUri karo mana kA saMdeha / / bhAvamaMDala sama mokU jAni / sItA baThAi lAI sU vimAna / / 4638 / / bajarjaSa bhUpati bala dharA, gharama kA baho bhAva // sItA ku vana mAha teM, bahina kahiM le bhAva // 4636 / iti zrI papapurANe sautA samAsvAsta vidhAmaka 61 vAM vidhAnaka
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ You sItA ke sAtha saMgha kA zrAgamana caupaI ratanajaDita sohe sukhapAla | mariNa mANika lAge bahu bAla || pATavaNe pATaMvara biche / chatrI kalasa motI ke gadhe ||4640|| soha mukhamala tara galesa / jo paMcaraMga ke bhesa / / tAmeM baITha so sItAM calI / holA DosA tA saMga cilI || 4641 / / padmapurANa bahuta sakhI yA pA huI / Dhiga DiMga gAMva saba hariyala mahIM || desa desa ke nRpati prA / namaskAra kari ThAve rAi / / 4642 / / puMDarIka surASTa desa tihAM / sahu koI sukhiyA jihAM // gharmeNTa sarva nase tihAM loga pAMnakUla sau dhAke bhoga ||4643 / / nagara basaiM svargaM anuhaar| jisakA bahuta baDA visatAra || na upavana vApikA kUpa sobhA kamalA tI anaMga / / 4644 / / hATa bAjAra chAe saba ho / kaMcana kalasa ghare sira pora // chAMTI galiyoM nIra subAsa dekheM nAri caDhI pAvAsa / / 4645 / / sItA zrAI nagara makAra maMdira meM pahuMcI tisa bAra || bagha kI gaI / lAgI sahu sItA ke pAya / / 4646 / / bAgha bahu stuti kreN| zrAji bhAga pani mhArA kareM || sItA bahana bhAI hama dvAri / saba mila karo naragada kI sAra ||4647 | jyoM pIhara meM rahe pUtarI se rahe sItA siMha purI / / sukha sau bIteM bAsara raina / pUjA dAna kareM mana caina || 4648 / / kRtAMta ko vyathA kRtati mAraga ke mAMjha / rovata tAhi paDa gaI sajhi || hAi hAi kari ro roja sItA kA pAUM kita khoja || 4646 || choDI tihAM mahA viparIta || mahA bhayAnaka vana bhayabhIta / kiNa pasuca sItA ku makhyA vA bana meM ko kAra hai riSyA / / 4650 / / AyA rAmacandra ke pAsa nauco muDI khaDA udAsa / / nainAM nIra bahai asarAla mAnU cuvaM megha kI dhAra / / 4651 / / kaThina kaThina kari nikasa bAta | vana meM choDI sItA mAta // mahAsatI daI tuma nikAri / rAjanIti karI nahIM vicAra / / 4651 // vana hai bhayAnaka gaMgA pAra / ajagara tihI hA vistAra || rahe syaMgha tihA khoha makAra / zraranA bhaiMsA sAMDa sIyAMra / / 4653 / /
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAbaMda evaM unakA purA hasatI bhavaM rIcha bArAha / pa dhUpa pAyeM nahI chAMha || ye dukha kaise sItA sahai / bahe sumAre sahA~ meM rahe / / 4654 / / rAma lakSmaNa kA davana rAmacandra lalamaraNa suriMga chaina / mUrchA khAI paDe kucana // hAi hAya kari dharaNI paDe / 1 bhoI vedi jatana bahu kareM ||4655 || 4 bina aparAdha duHkha diyA navAM || mahAsatI janaka kI ghiyA ||4656 / / suma dekhyAM vina kaisA jIva aba to kahAM pAUM siyA / ve dukha dekhi lahe the sukha / aba phira pAe aisA duHkha // komala vana komala deha / dukha pazu kara hai tihAM gehU / / 4657 / / kaTaka ghara mAraga nahIM jle| tihA sItA jIvasa kyoM mileM || vana meM do lagI hai bI sI kaThina sihAM unakoM vaNI ||4658 / / # koI pasa ke use kIyAla paisA dukha sauM pANI simA kahAM pAUM meM sItA satI maiM to budhi karo duramatI // ratanajI jaba to sudha daI / hanumAna taM pitA gaI / / 4660 / / kisa bheja vana mAMhi / syAvaM khabara miTaM dukhadAha || kRtAMsa You 1 ke koI bhIla le gaye bIvAla || / aba meM desa naukAlA diyA || 4656 / / tuma bolo sAMca kie viSa sahe duHkha kI prAMca / / 4661 / / sItA choDI hai ki nhiiN| satya vacana bhAkho tuma sahI || jaise kahyA koSa ke bhAi / teM le khIjI vana me jAi / / 4662 / / baiga milAvI mokU bhAMta // sotA bina hUM tajU parAna nyauM jyoM lahara hiyA meM uThAi / tyoM tyoM raghupati dukha adhikAI // 4663 // vastra phADi paghaDI muMi ari / mahIpati khAI tA lakhamarA khaagy| mUraz2akta / mAnu bhae prati kA aMta / / 4364 // kareM baMda sItala upacAra ta uhaM ku bhaI saMbhAri // hA hA kara nita karata bihAra / parajA sakala duHkha ke bhAi || 4665 / / ghari ghari rovai pITara lobha / ghari ghari karai sItA kA soga no mahInA soga meM gaye / lakhamaraNa samabhAvaM vinatI kie / 4666 // sItA sIlasa su punIta / tA the rAkhne manana cita / sIla sahAI hoya saca Thaura / punya barAbara samA nahIM aura ||4637 / / jala pala mahiyala sIla sahAi / bana beharA jilhA lAge lAi || paravala samudra viSama jo hoi / dharama sahAI kahaiM saba koi ||466cA
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa maiM jANu' sItA ne muI / karo pu ni citA kachu nahIM // bhadrakalasa taba liyA bulAha / deha dAna saba ko mana bhAi // 466611 rAmacaMdra rAjasabhA saMbhAli / mana ta Tara na sItA sAli // bahuta divasa meM mUle duHkha / rAja bhoga meM mAna sukha / / 4670 / / prItama bichuDa dukha ghaNAM, bhUla nahIM dina rayana / / sItA ne vanavAsa de, kaise mAna caMna / / 4671 / / hali thI papapurANe rAma vilApa viSAnakaM / 62 SAM vidhAnaka potA ke putra anma caupaI pUraNa garbha bhayA nava mAsa / zrAvaNa sudi pUnyU paragAsa / zravaNa nakSatra uttama zubhavAra / jugala putra janmyA tiha bAra / / 4672 / / lavanAMkusa madana kusa aura / tAta adhika dirAja Thaura / / jotigI paMDita jotiga sAdha / bhale muhUrta gunAM pragAgha / / 4673 / / ina sama balI na hoha hai mAna / mahApunIta dharama kI khAMna / / bAgha graha sama raNavAsa / sakala loka ati kareM hulAsa / / 4674 / / dAMna mAna sama hI kU diyaa| ghara ghara ralI baghAvA kiyA / / pariyaNa kI pAI saka nAri / saba mila gAyeM maMgalAcAra // 4675 / / kara nRtya gunIjana saba praai| gAvaM tAla mRdaMga bajAi / / Dhola damAmA karanA / vINa bAMsurI ana sahanAi / / 4676 / / bhAMti bhAMti ke bAjA bajai / sunata sabada mana sukha Upaja / / bahuta nAri sItA ke saMgi / kareM seva sukha pAvaM aMga / / 4677 / / bAlakrIDA nisa bAsara grAgyA meM caleM / donu bAlaka zasI meM pala / / tela sabaTanoM para bhasamAna / soma donyU caMdra aru bhani / / 4678 / / pala pala ghaTiyAM bartha kumAra / badana joti zazi kI uNahAra / / nikasyA daMta tArAM kI jyoti / nakha karAMta kI sobhA hota / / 3676 / / bAlaka lIlA sItA dekhi / mulyo soga inAMna preSi / kabaI haMsa kabahuM kareM roja / cala guDaliyo upaje coja / / 4680 / / u7 lAgi aMgulI gahi caleM / giraM bhUmi te somaiM bhalaM / / kabahUM jananI godI liye / lapaTeM kaMTha mahA sukha diye / / 4681 / /
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhA evaM janakA padmapurANa adhyayana pAle pose hue saceta / saba mili kareM unoM soM heta // siddhAratha muni prAgama huA / rAjadvAra prabesa jadi huvA ||4682 // sTAravikha // paTa baiThA tihAM ratna pramola ||4683 || prakhAna bole grAsIsa || sItA mAtA karaghA dharama vRddhi muni bole bola / leI prahAra yA muni Isa / sItA su puchA viratAMta / suSyA bheda kAMpe saba mAta // 4684 / / be dukha suriza upajI mata daza / dharama upadesa sItA kU diyA / do putra prAye siMha bAra | darasana pAya kiyo namaskAra / 14685 / / 411 do rUpavaMta guNavaMta suMdara deha mahA balavaMta // komala cara nakha joti sapAra / khaMDa payodhara sIlaM ikasAra ||4686 / / kaTi hari hirA disatAra bhujA anopasa joti pAra || kara komala nakha aseta / kaMba grIvA baca saheta ||4687 / / uSTa kapoloM hIrA se daMta | muMha kavAMga de sobhAvaMta || badana joti somaM sira kesa | syAma varNa su virAjaM bhesa // 46 // mahA aTala sudarzana mer| guNagaMbhIra sAgara ke phera // inake guru inahI te dharaNeM / to mukha gocara jAhi na giraNe / / 4686 / / I sarasvatI ApaNa mukha kahe / sItA suta guNa pAra na lahaiM // maiMse cAlaka dekhe una munI / vidyA paDhAi kiye bahu guraNI ||4690 // eka bAra guru dehi batAI / ve phiri paDhi sugAveM samajhAi // vidyA pachi pAraMgati bhae / ravi sA teja sasI kiyA sama thae / / 4661 / / jihAM lauM the rAjA maru' raMka | inacha surie mAna saba saMka / / bajrabaMdha ku mile saba AI | kareM seva saba mastaka nAi // 14662 // jihAM vikale doU kumAra | dekha rUpa mohaiM saba nAri // unake vitta dharma kA dhyAna | pApana gardai mana apane jAna / / 4613 / / beda purANa suna mana lAi / mithyA mAraga cita na suhAI / / samyaka darzana samyaka gyAMta / cAritra bheda ke kareM bakhAna // 4664 saba para chaha dharama kI kreN| rAjanIti vigha samajheM khareM / sastra vidyA dhanuSa TaMkAra / vAMNa vidyA sIkhe vaha sAra ||4665 / / dona vIra saba guNa saMyukta 1 mahAsatI sIrvA ke putra 11 sohaI mukaTa vastra bara maMga bahuta kumara kareM sevA saMga / / 4666 //
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ patrapurANa sItA dekhi kara mana bhAeMda / jANe doka sUrama caMda / / puNyavaMta e doU vIra / kaMcana baraNa saba paNe sarIra / / 469711 badha mana bhayA hulAsa / manovAMchita mana pugI pAsa // saba bhUpati meM kIrati baDhI / dina dina kalA prati hI par3I // 4668 / nirabhaya rAja kara prAMpalA / pUjA vAna mana lAyA ghaNA // dayA aMga vidhi pAne bhalI / kara rAja mana meM prati ralI / / 4699 akhila pugyavaMta jita jAMi tihAM ridha " dhanI sukha saMpati adhikAra jIta pAve azI / / rahai gharama su prIta kalA dina dina badhe / layanAMkurA supunIta krAMti pala pala caDhe / / 4700 / / iti zrI padmapurArape labanAkusa uSaya bhava vidhAnakaM 63 vAM vidhAnaka caupaI khavanAMkasa bhae jovana bhema | vanajaMgha citavaM naresa / / lakSmIdaI rANI sura gyAna / sasau palA putrI guNakhAna / / 4701 // kanyA battIsa unU kI sAtha / lama kU vivAha dardA naranAtha / / rahasa ralI subIte ghosa / kusa' kAraNa vicAra praba homa // 4702 / / kisa rAjA maiM bhejA dUta / tAka putrI rUpa saMjUkta / mAne vacana DhIla na karaI / merA kajhA vega sira ddhrii||4703|| kUsa ke liye pRthvIvara ke pAsa dUta bhejanA pRthvIvatI nagarI kA nAma / pRthvIdhara hai jirA ThAM rAva / / amRtavatI rANI sundarI / kanakamAsA bAkaM puttarI / / 4704 // aMsI kanyA kisako baraM / bhejo dUta kAraNa iha sarai / / paThae dUta prathaSIdhara pAsa / gae basITha kanyA kI prAsa // 4705 // namaskAra sabhA paiTha / nirama vAka kahai ati dITha / / baajaMtra ghara bhANaja doDa / raghuvaMsI jArageM saba koi / / 4706 // lana ko putrI daI aApaNI / vattIsa pravara rAjA kI dharaNI / / kanakamAlA tuma kusa tU deha / merA vAki hiMe dhari lehi // 4707 // bhUpati suNi kope tira bAra / are mUDha kaho bAta saMbhAri / / dana vana phiratI ANI bahana / pravara vA kuMthArga ke cihana / / 4708 / /
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAvaMva evaM unakA pamapurANa 415 pRthvI para kA kupita honA usake jaraNe bhAriNaje kiye / jAti kulIna vicArI hie / / yUhI kanyA donhI tAhi / asA mUrakha maiM to nohi / / 4706 / / serA dosa kabahU nahIM dUta / prabhU ke vAkya kahai saMyukta // bara ke jaba itanA guNa hoi / taba kanyA pAvai vara soI // 4710 / / uttama kula uttama hI jAta / sIlavaMta dhana hoi vikhyAta || rUparvata avara vesa paramAMna / bala jovana sa subha dhAna / / 4711 / / vidyA guNa laSyaNa siMha jAH / -hanubhaTa sAre para karaNa / tAkU dIje kanyA sahI / karmakalaMkI nai deNI nahIM / / 4712 / / bola dUta rAjA so phera / rAmacaMdra suta jANyo sumera / / sIsA sarak garbha ta bhae / raghubaMsI sama anya na thae / / 4713 // nirabhaya mana rAkhyo pApaNoM 1 kanyA de sukha pAyo ghaNoM / / kroghavaMta bole bhUgatIM / to maiM budhi nahIM hai ratI / / 4714 / / rAja samA bolaje soca / bina viveka terA ha loca / / ghakA dilAi dInAM hai kAhi / vaMcyA dUta par3I thI mALa / / 4715 // bagha nai saNAyA bheda / bhUpati ke mana upajyA kheda / / meM to mukhataM vacana nikAla / mAnyA nahIM prathavIdhara bhUpAla / / 4716 / / anya bacaNa sunAyA bheda / hoI dosa apaNo lagAulaveda / / sabake mana pAvaM saMdeha / kira kAraNa una karaghA na neh / / 4717 / / lAga khoja sagAI phireM / aba hU~ jAi samajhAuM khirai / / banajaMgha pRthvI Upara caDhamA / prathavIdhara rAjA sauM milmA / / 4518 / / bhaganI suta merai iha balI / rAmacaMdra kI kIrata hai bhalI / / kanyA deha vilamba mati karo / merA vacana satya cita meM dharo / / 4716 / / bola prathaIghara samajhAi / sIsA meM hotA guraNa rAI / / to rAmacaMdra kyU daI nikAla / to meM prakala nahI bhUpAla / / 4720 / / pahalI bhejyA yA te dUta / praba tuma hI pAe pahuMta / / jina viveka tU hai aramAna / prapaNI bhApa ghaTAvaM kAna / / 4421 // vanajaMgha evaM pRthvIpara meM mukha mAna bhaMga huvA bagha / nikalyA kopa jyU keharI saMgha / / lUTaghA nagara macAI rora / desa paragane mAre roraM / / 4722 / /
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 padmapurANa vijayAradha thA dhAraNedAra / sanamuna pAna karI una mAra / / jhUjha vijayAratha dharaNI paTyA | aMsA sabada prathIpara suNa kharA / / 4723 // desa desa ke bulAe mitta / senA jor3o jugha kI rIta / / banajaMgha ke putra suNI / uNa bhI senA joDI dharaNI / / 4724 / / lavakuza kA yuddha ke liye prasthAna donyu kumara rahasi manaH bhayA / kara mAja sAkA hama nayA / / ele ghane kAhu phU loga / hama donU usa senA joga / 4725 / / sItA kahai tuma ho laghu basa / raNa meM kaise karI pravesa / / kahaiM kuvara hama syaMca samAna / harUlI bhAjai ati balavAna / / 4726 / / e kITaka kahA sarabhara karai / satrI raNa meM te kyu urai / / kari sanAna pUje jinadeva / bhojana bhakti karI guru seva / / 4747 / / bAgA pahari bAMdhe hathiyAra / paMca nAma paDi bAraMbAra / / ratha pari caDhe pAya prAparaNe / prAyudha saMga lIne tahAM ghane / / 4728 / / bahate maga cale sAmaMta | uraleM prathavIdhara balarvata / / bajrabaMdha prava Idhara laI / doudhAM bahota sUramAM par3e / / 4726 / / bajvagaMdha dIe hAi / sadhanAMbusa saba prAe dhAi / / jaise syaMgha sAraMga ku gahai / bhAja pasu sudhi na rahai / / 4730 / / jaise kaI pAka kI urDa / prathaIdhara kI senA suI / / paga dharaNe ku. rahI na hora / par3I lotha bhAga raNa chori / / 4.731 / / prathaIghara kA kaMpe gAta / pocha choDe dona bhAta // taba lavanAkusa bole bola / ceta vacana ava kA kareM bhola / / 4732 / / hamArA nAma dharai thA bhaMDa / aba kAI choI kSatrI a~Da // kSatrIkula hU~ pITha na dei / tU kalaMka apane sira leDa / / 4733 // sanamukha pAi ajha kAina karaM / garva vayaNa aba kAM bIsara / prathivIdhara choDe hathiyAra / hAtha joDa ThAThA tiNa cAra / / 4734 / / tuma ho rAmacaMdra ke pUta / tuma prAkarma koI na sake puhaMta / / mo pari zipA karo kumAra / tumasA balI na isa saMsAra / / 4735 / / doha kara ori kara bInatI / baccadha miliyA bhUpatI / / kanakamAlA madanAMkusa ko daI / mana kI khaTaka samalI miTa gayI ||4736 / / /
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM unakA padmapurANa 415 lavakuza kI vijaya bahuta vighana prathavI dhara pAna / deI bheTa rAkhyA sanamAna / / bhugati bhoga bIse bahudyausa / bidA bhae bAle mana hosa // 4737 / / eka sahasra rAjA ne sAtha 1 vijaya deza sau bhUpati bodhi / / podanApura aura bahu nana / rAjA aNi mile tihA sagra / / 4738 / / gira kelAsa utArI saMna / naMdacArajIta bhae sukha caina / mahA gaMga teM utare pAra / bahuta tane kIyA niradhAra / / 4736 / / deza paraganA ane baha gAma / sAdhyA ghaNAM rAjA ke nAma / / uhAM te bala desa prAparaNe / narapati sAtha lie nija dharaNe / / 4740 / / puDarIvanI rahi kosa sAta / satakha vaiThi sItA mAta // ur3I dhUla chAye prAkAsa 1 pUcha sItA sastrI jana pAma ||47416 ve kahaiM koI narapati Aya / tAta raja uI bahu bhAi / / vanajaMgha meM pahuMcI khabara / lavanAMkusa mAre ati gavara / / 4742 / / jItyA desa paragane ghaNe : bahatarAya senA saMga baNe / / sItA saNI putra kI bAta / upajyA mukha para harapita gAta / / 4743 / / vanajaMgha prANyA iha daI / hATa bAjAra chAvo saba naI / / galI galI havA chir3akAva / kIyA mahochava rAkhyA bhAva // 4744 / / sItA kU kiyA namaskAra / bajrajaca miliyA tiNa bAra / / ghari ghari huvA prati prAnanda / e pratApI haiM jyoM sUraja caMda / / 4745 / / nirabhaya kara nikaMTaka rAja / bhaI jIta manavAMchita kAja / / bajahaMgha kA pragaTyA pratApa | sukha mAhI bhUlyA duskha saMtApa 14.746 sotA rahaisI puoM meM dekhi / mana saMtopyA lasyaNa guNa preSi / sakala loka parijA prati sutrI / tihapura koI hai nahIM dukhI / / 4747 / / . hA puNya baDo tihaM loka meM, dharama bhAva bhari citta / / sataH kIrata prAgalI, gharamai sukha anaMta // 4748 / / iti dhI pApurANe lavanAMkurA digvijaya vidhAnaka 64 vAM vidhAnaka caupaI rAma lakhamaNa cita prAMzI siyA / moha udaya ve pAkula bhayA / / kRtAMtavakra ko de upadesa / sItA suSa lehu phirI tu pradesa // 4746 / /
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 padmapurA kRtAMta e yA pAI / siMhanAda vana herayA jAI / / parvata guphA joI saba ThAma | tihAM na koI mAmuSya nAma // 14750 // nArada munikA bhAgamana nArada muni mAmA puMDarIka / saha jagata meM haiM pUjinIka 11 jaMgha lavanAkura tihRA / nArada muni baiThA thA jiho / / 4751 / / dekhA muni uThi ThAkA bhae / namaskAra kari Avara bahu diye // paTa baiThAye nArada muni sIlavaMta nArada prati gunI ||4752 // zrAgama kari kuvAratha kiye| kavaNa kavaNa toratha meM gae / / nArada muni kahI sahu bAta / jiha jiha kInI tIratha jAta ||4753 // rama sukhAyA par3hA zloka / varNaM samajhAe tIna loka // / bAgI susina kareM uDota | AsIravAda muni kahe bahoDa ||4754) rAmacaMdra lakSamaNa vA teja / sadA birAja sukha kI seja // dina dina kalA tumhArI jor| to sama balI na dUjA aura || 4755 / / latranAMkusa bolIyA kumAra / aMse haiM kuraNa balI apAra // isa viSa hamane asIsa tuma daI / karaNa baMsa utpanna te bhaI / / 4756 / / bisu samajhAca mohi / hama yaha bAteM pUcha tohi // sumera praMta pahuMce ki bhAMti // 4757 // nArada kahe surau biratAta rasanA sahasra hoI ikabAra | jaise sAyara agama athAha / bAlaka kara pasAraM vAha || 4758 / / rAma lakhamaraNa guNa lahuM na pAra // vaha samudra sa ko pera / rAmacaMdra guNa a~se phera // tIna loka ke vaha jagadIsa sura nara sakala navAbeM sIsa / / 4756 / / rAma nAma teM tu pApa / roga vijoga miTe saMtApa || ika baMsa kula uttama aadi| dharama kriyA saba hI meM bAdhi || 4760 dasaratha nRpa pratApI kharA / kyAra putra guNa lakSyaNa bharA || rAmacandra prathama bhI aura unasoM sakala virAje Thaura ||4761 / / I lakhama setI haiM bahu prIta bharadha satrudhana haiM mahA punIta / / kyA kuMvara dasaratha dIyA prayodhyA nAtha bharabha ku kIyA ||4762 / 0 sUrajahAsa lakhamaraNa tihAM paaii| kharadUSaNa suna mArA ti ThAya / / ana cIte su kInI coTa / saMbuka hRNyAM vivekI boTa ||4763 ||
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni sabhAcaMda evaM unakA pApurANa rAmalakhaNa dIye banavAsa / sItA saMga rahI ranavAsa / / daMDaka vana meM prAzcama liyA / saMvaka kubara tihAM tapa kiyA // 4764 / / pasavAttApa kareM mana mAha / vina avaguNa hatyA vivekI chasaMha / / bAra bAra raghupati pachitAhi / horapahAra miTa kiha bhAi / / 4765 / / kharadUSaNa muriNa kInAM juSa / rAbaraNa karI haraNa ko budha / / sItA kU rAvaNa le jAya / rAvaNa mAri sItA le prAi / / 4766 / / ajodhyA pAe jItI saba mhii| ina samAna harapati ko nahIM / / / karama sarda havA tihAM mANa | sItA kAdi daI bana bArA / / 4767 / / mabanAMkUsa bola tiha bAra / kiraNa avaguraNa para daI nikAra / / nArada kahai sItA kI kathA / pATha sahala meM sItA samarathA / / 4768 / / janaka sutA sata sIla ko khAMna / sItA sama koI satI na prANa / / parajA dokha lagAyA prAi 1 suNI bAta jaba raghupati rAja / / 476611 tA kAraNa ke dInI kAddhi / parajA ke sira doSa iha bADha / / isA pApa te pAhAM nisatAra / parajA gahyA pApa kA bhAra / / 4730! bina avaguNa je dosa de, teI mUla prayAna / / aMtakAla dumna mumata kari, pAca naraka nidAna / / 4771 caupaI lavakuza ko pratikriyA madanAMkusa bolImA kumAra / rAma lasyamaNa je budha apAra / / unaheM karI na nyAva kI rIta / to iha varaNAi he viparIta / / 47521 // apaNe gharakA karayA na nyAva / unake ghara kA hai khoTA bhAva / / jinako daI hamakauM asIsa / vina vibeka tU hai riSa Isa / / 4773 / / bolyA nArada sabhA majhAra / rAmacaMdra iha kiyA vicAra / / / paralA doSa lagAyA ghaNAM / bahuta bhAMti raghupati meM suNyAM / / 4774 // nArada kA punaH prAgamana nizca sIlA kA sata rahA / lokAM bhUTha bacana iha kahmA / / je nahI rAkhu lokAcAra / to apakIrata hoya saMsAra / / 4775 / / juga juga kathA hamArI cale / moha kiyo koi kaha nahi bhalaM / / je pRthvIpati mahai kalaMka 1 zravara kumAraga kahai niHsaMka 1 // 4776 / /
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurANa eka divasa hai marasya nidAna / tAthai budhi karIje jAna / / una sama dUjA nahIM hai aura / rAmacandra lakhamaNa kI jora // 4727 // . cakra sudarzana una ke sAtha / tIna loka meM ihai naranAtha / / uhAM ta uThi sItA ke greha / nArada munI digambara deha / / 4778|| darasana dekha kiyo namaskAra / sidhArtha baiThA tiha bAra // pUchI sItA nArada sU bAta / kiraNa kiraNa tIratha kInI jAta // 477611 nArada bole tIratha kathA / saba phira bole sighArathA / / pare nArada tu kAhi hai mUnI / kalaha karama karatA phira ghaNi // 4780 / / prApasa meM bhiDAvaM jAi / to kU bahuta kalaha suhAi / / nArada kahai hama kyA kiyA / sahaja mubhAva upadrava kiyA / / 4581 / / mo dukharaNa lAga kahAM / sItA rovai nayana jala duhA / / lavanAMkuma pInA gaye / degA yA lona meM "e !!.. / / mAtA kaho tuma sAMce vyana / kAramA kavana bhare tuma nayana' / / jo koI tumase bosa dhure / tAku hAtha lagAuM khare / / 4783 / jIbha nikAsU hatoM parAga / je koI kaha kuvacana prAna / / sItA kahai puSa tuma suNoM / kaMta vijoga du:kha upajyo ghaNoM / / 4784 / / pUcha phupara kaho tuma mAta / hamArA kahA~ basa hai tAta / / vivarA sabAla Rho samajhAya / to hamArA vikalapa miTa Aya // 4785 / / pichalI kathA kahI taba siyA / bahota bhAMti uDai hai hIyA / / jaisI kathA nArada paM sunI / taisI bAta sItA saba bhaNI / / 4786 / / labakuza dvArA prayodhyA para prAkramaNa karane ke liye prasthAna sarva uThyA kavara risa khAya / rAmacaMdra cita dayA na prAya / / garmavatI kUdaI nikAla / praba baira lehuM pitA 4 jAi // 4757 / / ghera ajodhyA mAMDU jUdha / aba unakI khouM saba sudha / / senyA johi prajodhyA cale / sUra subhaTa saMga lIne bhale / / 4788 / / eka so syATha jojana kA aMta | bhale bhale nikase sAvaMta / / ayodhyA sIma pahu~te prAMna / lUTe nagara bahuterA thAna // 4786 / / DerA dIyA nadI ke pAra / raghupati ne pahuMcAI sAra / / koI AyA balI naresa / lUTa pAsa pAsa ke desa ||4760 / /
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samApaMca evaM unakA papapurANa 416 lavakuza dvArA yuddha judha nimitta utaracA hai prAi / vAkA dala bala kAmA na bhAi / / rAmacandra lastramaNa ne sumyAM / mana meM soca kiyA prati ghaNA / / 4761 / / presA kuraNa bhUpati balavaMta / jisakA dala kahie nahi aMta / / ve caddhi Ae ayodhyApurI / lyAI uNu maraNa kI ghar3I / / 4762 / / desa desa ko lesa paThAi / bhUghara khecara liyA laai|| nArada liyA bhAvamaMDala paM gayA / sakala bheda vyorA sUkahyA / / 4763 / / bhAvamaMDala sureNa sItA vijoga / manameM bahuta vyApyA soga / / laSanAMkusa kA suNyAM prAkarma / bahutA taraNI gumAyo bharma / / 4764 / / narapati ghaNAM unAM ke saMga / ajIcyA pati kiyA bhAna bhaMga // bhAvamaMDala mana haraSa prati kiyA / caDhi vimAna puMhatA jihAM siyA // 4765 puMDarIka nagarI mo jAi / bahana bhAI miliyA sukha pAi / / sagalI bAta kahI samajhAi / kackha harSa kama bisamai rAi / / 4766 / / sItA kauM baiThAi vimAna / magana mAgaM pahuMcAI jAna / / sura mara dekheM kotika prAi / duI ThAM senyA sADI jAi / / 4767 / / rAma lakhamana subhaTa, sadhana balavAna / / bhUcara pecara prathIpati, caDhe bajAi nisAna ||4718 / / caupaI virAdhita hirana kesa sugrova | nala nIla aMtaka ghuja mIca ! / mahIpati nikasyA unu mAgha / siMgha garuSTa bAhana raghunAtha ||4766 / / vajana aru bhUpati ghaNe | vAne vArI agre vaNe / / par3I mAra cakra prA yAMna / ratha gire pApa bhagavAna / / 4000 / phira saMbhAli ratha Upari baDhe / mahA koSavaMta mana baDhe / / golI sara jyoM ghanaharaM dhAra 1 doudyA senyA hoi saMghAra ||4801 // hAthI ghoDe ratha sukhapAla | gaDI lotha jhUjha bhUpAla || paga dharaNe kurahI na Thaura / slopata so rae bharadhA bahori // 4802 //
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 papurANa aDilla paDI loya pari lotha giratha cUTa ghane / / kAM kAtara loga nAma jhuma kA surak / / laI latrI loga jAhi kUla lAja hai 1 svAmI dharama ko dita kareM ve kAja hai // 4802 / / caupaI kahIM ghAyala ghUmaiM haiM ghaNe / kahIM subhaTa jhUjhe haiM baNe / / ghaDa sira paDe veha te laTi / luTahA loga kareM haiM lUTa / / 4804 / / gyArahai saharU rAma ke imarAMba / lavanAkusa soM dhari bhAva / / pavana dhegi mile haNavaMta / avara gae bahute balabaMta / / 4805 // soraThA dekho kalukA bhAva, jItyAM susaba hI mila / / mitra bichaTA sava jAI, hAri jAriNa bichur3e savai / / 4806 / / iti zrI pamapurANe lavanAMkusa judha vidhAnaka 96 vAM vidhAnaka caur yuddha varNana rAmacaMdra lavanAMkusa laDe / madanAMkusa lachamana su' bhiDe / kRtAMtavaka laDe banajaMgha / lAgyA ghAva virAdhita saMga / / 4607|| tavaM raghupati samujhAvaM tAhi / kSatrI raNa cho. kiMha nAhi // mere ratha kA huvai sArathI / ghAMya bega raceM bhArathI / / 4808 / / virAdhita rAmacaMdra raya baiMThi | pAe mAri mAri kari baThi / / bacAvarta samudAvataM / cho. jyu ghanahara varapaMta ||4806|| utatai choDeM golI bANa / prakAsa cakra lakhamaNa kara tAraNa / / una sara choDa karI taba mAra 1 uDayA phirai cakra tiha vAra // 481|| cakra sudarzana pheri saMbhAra / tAmaiM uThe ani kI jhAla / / gaDagaDATa dAmanI udyota / basau disA sabako bhaya hota / / 4811 / / gahe dhanuSa kumara nija hAtha / TUTa bANa jyoM eka sAtha / / naka jAi prakamAM vaI / puNyavaMta ko bhaya nahIM huI // 4812 /
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAsada evaM unakA papapurANa 421 phira pAyA lachamana kara cakra | mana meM soceM lachamana sakra / / anaMtavIraja svAmI ne kahA / koTi silA uThAvai jo ihA // 4813 / / hUM cArAyaNa trikhaMDI Isa / merI katraNa sake kari rIsa / / bhUcara SecA dAnava deva / saba mili kari haiM merI seva // 4814 / / unakA vacana na jhUThA pare / cakraprati koI avataraM // tAta cakra kara nahIM ghAva / aba hUM kahA karU upAya / / 6815 / / nArava dvArA lavakuza kA rahasya khocamA nArada sidhAratha douM prAya / rAma lakSamA sU bahaiM mamajhAya // // donyu sItA kA pUta / balapauriSa do maMyukta 1148 16 / / jaba tuma sItA daI nikAla / banajaMgha AyA bhUpAla / / dharama bahina kari vaha le gyaa| nagarI kA loga harapita bhayA / :4817 / / prasuti bhaI tihAM putra doDa jaNyAM / janama mahochatra kIne gharamA / / lavanAMkusa dona balavaMta / ina sama avara nahIM sAta || rAmacandra lachamana ne suraNI 1 apaNI niMdA kInI gharaNI / / maka upajI mahA kubuddhi / karI na kachu nyAya kI sudhi / / 4 / 19 / / sItA kUrAta huvA sahAi / vaha pApa bhayA hamaka Aya / / sItA prata nikAlA diyA 1 to mAna bhaMga hamAga bhayA / / 4-20 / / eka dokha cukyA thA nahIM / dUjA pApa praba havA sahI / / je ajha the aise pUta / tI dukha hotA hamaiM bahuta / / 4 / 21 / / e the kSetra kalA ke sisu / gota bAvataI huvA na sukha / / utare rama te sanamukha cale / donyuputra prAi ke mile / / 4622 // lava kuza dvArA pitA kI vaMdanA lage caraNa raghupati ke putra / kaMThAM vilaMbana leya vicitra / / dhanya divasa mAja kI ghaDI / pitA putra milyA huMDI huMDI / / 48233 // vimAraNa car3hI sItA iha dekhi | mana meM bhAnanda bhAra viseSa / / jANyAM putra mahA sapUta / aparaNeM mana harakhita bahuta / / 3824 / / putra prAkarma ku dekha kari, sItA citta hulAsa / / puDarIka phira ke gaI, pugI mana kI pAsa / / 4 / 25 / /
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 padmapurANa caupaI lavakuza kA bhayodhyA prAgamana banadha kI prastuti kareM | vAkA guNa rakhUpati visatareM / dayAvaMta gharama kA aMsa | tumate rahai hamArA basa // 4826 / / je tuma Aya vana ke mAjha / sItA ku bhaya vyApyA nAhi / / sItA kI tuma kInI sena / unakA sapta rayA ina meva // 4 // 27 // vaiTa baDhi puhapaka vimAe / rAmacaMdra lakhamaNa balavAna / / la vanAMkusa mAmeM prArUDa / parvata laSpaNa guNa gULa // 4828 / / chAyA nagara galI saba jhADi / chiTakyA nIra galI saba baari|| ghari ghari bAMdha baMdaravAla / ghara ghara dekhlA rAmahI nAri // 4026 // bAla vRdhya maya prAye loga | dekha rUpa bhUle saba mAMga / / koI mAri sarAhai rUpa / ina padatara koI nAMhI bhUpa // 4830 // ghanya sotA jAke garbha e bhae / bonU svarga loka te cae / koI dekha rahI puramADa / sithana bhaI nahunAko kAi / / 4831 / / sirata par3eM bhUmi para cIra / rahI na UnU ko sughi sarIra // svaTI laTi kaTi Upara prAi / mAnU lage bhUyaMgama mirAi / / 4-32 / / myAMma kesa ati sobhA vaNI / khule hIe dor3I tahAM gharaNI / / ve apane mana nirama jAhi / dekha loga haMsa saba tAhi / / 4833 / / saba ke mana kumaroM kA dhyAna / bhUli gaI sanna hI avasAna / / hAraha mela motI ke chADaM / tebhI TUTi bhaumi pari par3e / / 4834 / / prAbharaNa kI saba sudhi bIsI / zyAkula bhaI gura kI astarI / / una ke mana kucha mAtra nahIM / sagalI nAri thakita hoya rahIM / / 4835 / / jyoM pataMga pIpaka sUneha / dekhe loi homa sava deha / / dIpaka ke kachu nAhI rAga / jala pataMga tA setI lAga // 4836 / / ratanavRSTi prati kareM kumAra / prAnaMda bhayo sagale saMsAra / / rahasa ra.nI sudivama bihAi / pUjA kareM jinesvara rAi // 483711 vahA pitA putra soM aba mile, huyA adhika hullAsa / / caina bhayo saba nagara meM, pUjI mana kI mAsa ||4838 / / iti zrI papapurANe lavanAMkusa ayodhyA prAgamana vidhAnaka 67 vo vidhAnaka
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM unakA padmapurANa caupaI rAja sabhA baiThiyA naresa | maMtrI kahai samaU upadesa // / lAsa to milyA kumAra sItA ne grAggo iha vAra 4833|| rAma kA citana rAmacaMdra cita ti bAra sItA satI guNa ladhyA sAra || parijA yuM hI dUSaNa diyA / tA kAraNa hama kADhI siyA / / 4640|| atra je sotA ANI phera kaheM loga se bhI Dhera || to ho phira naI upAdhi | kIje kAraja mana vica mAni / / 4841 / / je phera prajA ko ho du:kha kArana kavaraNa hamArA sukha || caMdradara virAnita haNumAna / sugrIva nala nIla pradhAna / / 4642 / / ratanajI prAdika bhUpatI hinU vicArI ujjvala matI // deza deza ku lekha paThAi / bhUcara ghevara lehIM bunAI 114643 / / karoM pratiSTA zrI jinadeva / dAnamAna jina guru kI kSetra // sakala siSTa kauM yo jimaNAra / sItA bhI AraNa siMhaM bAra / / 4644 / / saba su pU maMtra vicAra | sItA sata pragaTai saMsAra || taba sItA kR No graha i bhejyA druta sakala hI narapati tava vahAM Ae va / 423 saba ke mana kA miTa saMdeha ||4845 / / sotA ko lene ke liye bhejanA cITI dekhi cale saba gai // sahu parivAra manohara barase // 48463 // / sagalI bhUmi huI chir3akAya // utare nikaTa joyA mAi saba ko bhojana de raghupati kIe sanAMna bahota siMha bhatI ||4847 paMcAmRtA jImaveM bhUpa / soMcA taMbola bahuta zranUpa || uttama gaMgA jI kA nIra / prAsukha saMvAra kalesa bhari nIra ||4648 || kanaka kaTore pi nariMda baiThI sabhA tihAM paMti baMda || bhAvamaMDala virAdhita hanuvaMta / bhabhISaNa sugrIva sAmaMta // 4846 // nala nIla candraudara rAya / ratanajI raghupati rADa / / puruSaka nirmANa diyA ina saMga / zranya bhUpa bhejyA bacajaMgha ||485012 puMDarIka meM pahuMce jAr3a sItA ke saba lAge pAi // InAnaM dekha sItA ghbhrii| vidyAdhara bahu prastuti karI ||4651 // calo mAtA tuma hamAre sAtha / tuma kAraNa bhejvA raghunAtha / / sItA kahe parajA ho sukhI / hama kAraNa mati hovo dukhI ||4852||
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArApurA una prasAda hama sukha meM rahai / unuke loga bure saba kahai / / tArtha rahaiM hama yAhI ThAi / mukha soM rAja karo raghurAi / / 4853 // phira bole vidyAdhara vaina / kara pratiSThA pUjA jana / / tA kAraNa pAe saba loMga / calo bega zrI jina joga / / 4:54|| sItA kA prAgamana sItA caDhI pahu~paka vimAna | AI prajodhyA java lopyA bhAna / / bhaI ramaNa taba prAthama liyA / mahendra bana meM dAsA kiyA / / 5 / / bItI misa ravi kIyo prakAsa / dekhI prajodhyA sukha kA bAsa / / sItA saMga sahelI ghazI / jholA DolI bahu vidha yaNI / / 4856 / / ratha pAlakI pravara cakaDola / gaja mavayaMta cale bhakajhori / / bAje tihAM prAnaMda nisAna | tAsa sabada mukha upajata kAMna / / 4555 / baMbhana bahuta veda ghani karai / bhATa virada mugA ke mana harai / / saba triya AI darasa nimitta / bhaI bhI galiye bahumaMta // 4-58 / / namaskAra kara saba koI / jai jai sabada dasoM disa hoI / / sura nara kinara jaya jaya karai / pahapa vRSTi prathivI para paraM ||VER6|| ratana vRSTi bAra sItA satI / pahaMghI tihAM baiThe raghapatI / / sana mila uTha karI iMDota / logAM prastuti karI bahota / / 4660 / / rAmacaMdra kI kuTI kaThora / syaMghanAda bana Aye chora / / tihaM vana verina sara saba koi / nimanai maraNA baIThA hoi / / 4531 // eM taha vanane jIvata phirI / maise bana dilyA nahIM dharI / / ja mai yAhI bhejI bulAi / yAka citta amara khana pAi // 4862 / / uThI dauDi una hI ke saMga / parajA meM hone mAna maMga / / gItA moM vola rAmacandra / je hama karI rAvaNa so duda // 486 / / tere kAraNa kiyA saMgrAma / rAvaNa ne pahuMcAyA jama ghAma / / jai maiM jANatA premI vAta / prajA doSa kahai uha bhAMti / / 4664 / / to kyoM karatA pApa kI chAe / itanA doSa liyA maiM Apa / / raNa meM mAre itane loga / ghara ghara cyApyA soga vijoga ||486511 jitanaM dohu ghA azyA jIva / aMsA doSa lIyA meM grIva / / asA dukha soM prANI siyA jAi / jaga meM yaha caracA calI iMha bhAi / / 4866 //
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM vanakA padmapurANa 425 to hama tokUdaI nIkAla / mere mana upajyA iha sAla / sItA kahai sUpati prAna / mere sakSA tumhArA dhyAna // 4067 / / tuma ho tIna baMkha kA palI ! nyAya na kIyA eka Taka ratI / / jaI ghara kA kara sako nahIM nyAva / maura kA kariho kiha bhAva // 4868 // garabhavatI kAhI vanabAsa / mArata dhyAna meM jIva kA nAsa / / marakari bhramatI nIcI gatI / tuma ko hotI pApa kI piti / / 4-66 / / tIna jI kA hotA dukha / suma ko hotI nahIM gati mokSa / / bina bibeka tuma aMsI karI / jIva dayA citta nahIM dharI / / 4877 / / phira kara voleM raghupati vaina / lehu divya hama dekha naina / jo meM terA sAMca patI juu| parajA desai tadi meM nahiM khijU / / 4871 / / agni parIkSA mItA kahai lehUM divya pAMca / aba tuma dekho merA sAMca 11 sAkaM halAhala tAtA loha / tarAjU bIca tiSThAvo moha // 4972 / / mo meM sata lo meM sarabhara rahUM / dekho pratyakSa sIla basa lahU / / raco citA dAzanala dehu / ta! maiM merA paracA lehu / / 4873 / / jo maiM sattI na vyApa prAga / jo kachu doSa to prANa hI tyAga / / raghupati phahai citA hu racoM / jovata hu perai jANoM saco / / 4874 / / suNa loga pe bahu bhAi / rAmacandra teM kachu na basAi / / aMgArA tana ke chuvaI / dAbhaM suraMta prANana gavaI / / 4875 / / mahA bhayAnaka jyAlA va rI / jinamAM bace na eko ghaDI / / agana mAMhi bhasma hoi jAi / aMsI kAhi kara saba pachatAi / / 476 / siddhArtha boliyo narindra / mhArI bAta suNoM rAmacandra / / maiM tapa kiyA varSa bahu sahasa / paMcamera nIratha jina asa / / 48771 / prakratama atyAlaya jina geha / karI tapasyA mana baca deha / / je kachu hudai sItA meM kalaMka / e saba jAgi nirmUla nisaMka / / 487 / / aMsI nArada ne bhI kAhI / rAmacandra mana baiTho nahIM / / sItA kA satta mahA aTala / jaise hai sumera acala / / 4876 // gai sumera ghasi jAi pAtAla | sItA kA satta khoTo cAla / / rami kA seja bhI hoI hIna / sItA kA sata hoI nahI khIna ||488||
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 pampurAsa rAmacandra te DAe moja / khodo bana meM tuma homa hoi / / rAma hukama le bana meM gae / khodai gharatI mana adhiraja gae / / 4881 / / rAjani kaTha ko meTa koNa / baraz2a make ko DhalatI pauna ! / pragani kuDa krauM khordai bhUmi / sama nagarI meM mAMcI dhUma / / 4882 / / mahendra udaya vana meM muni eka / sarava maSana sUparama kI Teka / / tIna ratana haiM vAkai satya / prAtamadhyAMna dayA sucita / / 4:53|| dasa laSyaNa muraNa tAkai salya / mAsa upavAsa pAraNa pitti / / vidyutabataka vyaMtarI nAi / muni kU dukha diyA bahu bhAi / / 4884 / / ihAM zreNika nai prazna kiyA / kima 'upasarga jaSyaNI ne diyA / / zrI jinavAMgI agama athAha / miTa sakala jhidA kI dAha / / 4885 // pUrava disA guja pura nana / siMgha vakrama rAjA bala agara / / zrI deI astarI sampaka viSTa / gharama karama kari mahA thaSTha // 4886 / / sarava bhUSaNa tAthai utpanna / rUpavanta sohai laSyanta / / jovana sama te kumAra / pATha sahasra vidhAhI uttama nAri // 4887|| karNa maMDalA para kI dhaNI / rUpa laSyaNa guNa lAvanya vaNI / / saMgi sahelI bATho pAsi / dekhyA citra sirAhaI sAsi // 4888 / / kara meM paTa citra kA gahai / vAraMvAra sarAhanA kahaiM / hama sikhara kA thA sikhyArUpa / savataM puruSa hai vaha anUpa / / 4886 / / eka sanI aisA midha hasI / terai mana e hI jurata basI / / haima sikhara sauM saMgama kari jAhi / maMsI suriga rANI musakAi / / 4860 // rAjA kAni par3I iha bAta / krodhavaMta huvA vad bhAta // khoTI caracA eka meM kareM / para puruSa kI icyA ghara / / 4861 // vibhacAriNI samajhI manAhi / mahyA khaDaga sauM mA jAhi / / triya pari kahA uThAkaM hAtha / svAsthA rUpI haiM saba sAtha // 4862 / / jhUThe sukha meM rAcyA jIva / iha phuTaMba saba dukha kI sIva / / rAji kuTaMca vibhava saba tyAga / sarakha bhUSaNa upajyA bairAga / / 4863|| lauMce kesa digambara bhesa / huvA jatI guru ke upadesa / / vA iha ghidha tapa bhAtama joi / kriyA caurAsI iha viSa hoi / / 4864 / /
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ buli sabhAcasva evaM usakA padmapurANa kari bihAra ajoSya bhAi | kareM tapasyA mana vaca kAi // karaNa maMDalara rANI subha pAi ro porTa bahuta risAi ||4865 maiM unakI kachu karI na sodd| unI bicArI mana meM aura aba maiM vA pari taja parAna yakSiNI dvArA muni para upasarga bhaI yakSiNI yakSa ke geha // sarva bhUSaNa kI maiM bhI nAri // / 4817 / / zrama pAMraNI bina choDI deha taba mama mAMhI avadhi vicAra dina bharaguraNa mujha dUSaNa lyAi / vaha tapa kareM ajodhyA jAi // zrava meM unasoM mA gaira baMdhana beDI bAMdhyA muni ghera ||4868|| / bhArata rudra gharo jana dhyAna // 4666 // " jaya muni cAhayA leA mahAra / baMdhaNa chUTa gae lie bAra || akSaraNI kuM taba upajyA kroma lyAI pragati tihAM baraNI na sodha // 146 // aMtarAi muni phira kari calyA / mAsa upavAsI pAraNA TalpA / / bahuri umA bAhAra nimitta grAMdhI calI mAraye thakita 34200 kAMTe mAraga mAMhi bichAi / paga gharoM kA nAhI saMhi || bAhI ThAMma pAppA muni joga / nagara mAMhi taM prAyeM loga ||4101 // hebA de thailI tihA bAri // thailI paDI sAtha paga heTha ||4202 / / vyaMtarI gaI seTha bhaMDAra / prabhAta bhayA taba khojeM seTa I Ae sakala pracaMbha hoi / koI kahai jo hotA cora dhyAnArUDha khaDA munirAja / kuto vAMcyo galAM su prAya // bhavijana mAyeM munivara jAta / TAli upasarga pakhAlyA gAla / / 4604, bhalI bAta bhAkhe nahIM koI || to kyUM TADhA rahe isa Thaura ||4103 || F pUjA karI bhojana jibhA / vanameM muni ne gae pahu~cAya // vyaMtarI ratana hAra curAi / muni ke gale gayI parAya 1146051 rAjA sukhI rAja ko mAra isako dekha yaha caracA kareM 427 dekhyA sAtha ke gale majhAra // 1 | janI ke bheSa yaha cora phireM // 4606 / / mArge phoDe the seTha bhaMDAra / praya ina harayA ratana kA hAra // ta maMtrI samajhAne caina / inato barata bharA hai jaMna 146071 je ichA corI kI ghreN| to kyUM pratyakSa rAkheM galai // samajha bacana apane ghara ge| vyaMtarI cihna kareM nae nae 14608
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 pamapurAga kari bhRgAra prAbhUSaNa bhale / hAva bhAva bhUkatAhala gala / / tAla mRdaMga bajAvaM bINa / napana apalAI jIte maIna / / 4606 / / mArca sarasa prANa hara lei / mAtamadhyAna na citta DUlecha / mAcaM gAvaM madhurI tAna | sunata vacana hara laI prAna 1|4610 // mana caca kAyA khaDA aDola / cyApeM nahIM hiyA maiM bola / / taba baha jaSyaNI nAgI bhaI / kara mAliMgana bahu cigha bhaI / / 4611 / / apaNAM dhyAna na choDaM jatI / vilaSI bhaI yakSiNI patI / / mukha bhayAnaka rUpa vikarAla / apAmAraga deha kI lAla // 4612 / / kaI ajagara kaI sA~pa / lapaTa doDi dehIM saMtApa // kaI rUpa nyAghra kA kareM / gaja kA rUpa mahA bhaya gharai / / 4613 / / nisAMphita kiyA yata dRDha gIta / vyaMtarI diyA upasarga bahu bhAMti // mahAmunImvara prAtama dhyAna / taba hI upajyA kevala myAMna / / 4614 / / jaM jaM sabada dasauM disa sora / surapati narapati pAe kara joDi // chAye rahe vimANa prAkAsa / dekhvA indra agani dhUma pragAsa / / 4615 / / tAke TiMga hai sItA khaDI / ani kAya nikasa tihAM burI / / IsAna indra pUddha viratAMta / iha praciraja dekhyA isa bhAMti / / 4616 / / dekhaiI kuDa devatA nare / tihAM koI dhIraja nahIM dharai / / eha yAkI DhiMga ThADhI kauna ! bhAkho bAta to mukha mauna ||461711 saudharma indra kaha samajhAda / iha sItA paTarANI raghurAI / / sata kI mahimA surapati ko / vAhi vipatti so viSa parai / / 4618 // iha sItA satavaMtI kharI / asubha karama taM vipata ihai par3I / / isake bhAva tAraNe kevalI / pUche jAi samajha vidha bhalI ||4616 / / vahA sura nara khaga saba prAdhyA, agani kuDa biha thAna / / dekhi tAhi socata sane, muni ko pUcha ani / / 4620 // iti zrI payapurANe sarvabhUSaNa kevala utpanna vidhAmakaM 98 vidhAmaka
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA papapurANa 426 propaI rAma dvArA pazcAtApa karanA rAmacandra nai dekhI citA / sItA jana to lAga hatyA / / pachI prAdi tihAM sUkSma jIva / bhayA dhUma pApa kI nIMva / / 4621 / / svoTI bAta mukha te maiM kahI / amI kade huI thI nahIM / kaThina paijamai bAdhI mAja / je para masUra g2Akha kA 122 / / doi ghera yaha vichar3I siyA / bara milAga vidhAtA kiyA / / aba yaha jalaM pitA meM jAi / pheri laI mInA viha bhAi // 4623 / / pahile paI citA meM aApa / mApa sanyA na jAya bilApa / / jvAlA pharina jojana ke phe| mInA khaDI jyoM para mana mera // 46241 / paMcanAma hiradai saMbhAla / jina zrI sumare tihakAla || sarakha bhUSaNa ko karI namaskAra / mana baca kAma sata rahe hamAra / / 462511 agni parIkSA meM saphalatA agAni mAjha se jo javarU / jhaDa haiM to trigaNa pari jallU / / paMcanAma pati citA meM par3I / sItala bhaI agani tiha ghaDI / / 4626|| umacyA jala dharatI meM phira / bahaiM loga dhIraja nahIM gharai / / vidyAdhara gamaghA AkAza | cahathAM loga bahai bahu trAsa ||4627 / / sItA kA guNa sumarai loga / hama sItA ku kiyA viyoga / / jhUThe vacana lagAyA doSa / kaise hama pAvA saMtoSa // 4628|| mItA sUmaraNa citta meM prAMna / uvarai sakala sItA ke dhyAna / / nighaTyA nIra bhayA sukha caina / kaha sakala prastuti ke baina ||4626 // jihA thI pAga nikUDa kI Thaura / vaNyA saroghara baiMThaka aura // phUle kamala bhaMvara gujAhi / bhale virakha tihAM sItala chAha / / 4630 / / kaMcana pAla sarovara baNI / haMsa cakora tihAM sArasa ghaNI / / jalacara jIva paMkhI haiM tihAM / ratana syaMghAsana sItA jihAM / / 4631|| jai jai sabada devatA kareM / puhapavRSTi bahuta hI paDeM / / lavanAMkusa saravara meM ghaMse / mana prAnaMda donU haMsa / / 4632|| nayA anama mAtA kA bhyaa| jala ke bIca gae jihAM siyA / / namaskAra kari lAge pAya / sItA bheTI hie lagAya // 4633 / /
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa sItA ko jala ta bAhira yAMna / daI viThAi smaMghAsana thAna / sata kI kAMti chavi sobhA dharaNI / kanaka salAka pragani meM baraNI / / 4634|| saba hI kA saMsaya miTa gayA / jai jai sabada saba hI ne kivA / / rAmacandra bahu prastuti kareM / banyaM sItA asA sata dharai / / 4635| serI sAra na jANI mUha / tumako desa diyA gUDha / / sumAre guNa kI lahI na sAra | tumane pari te daI nikAra ||4636|| masubha karama jama urdai jhuprA / sukha meM duHkha ika cyApyA siyA // aba prapaNA mana rAkho Thaura / tumane duHkha na hoi bahori ||4637 / / Aya sahasa meM sItA bar3I / tumAre lata kI kIrata baDhI / / saba mila seva tumArI kareM / cAlo graha mana saMsA TaraM / / 463 / / mera sudarasana tIratha jAta / bijayAradha parvata bahuta bhAta / / giri sammeda kapilApurI / pApura vAraNArasa nagarI / / 4636 / / jina jina bana bipatti meM phire / aba ve sukha meM dekhu khare || laMkA dekho abara saba dIpa / base nagara je samudra samIpa / / 4140 / / hamane dukha tumako bahu diy|| f mA karo hama para tuma siyA / / rAja bhoga bhugato saba sukha / aba saba TalyA tumArA duHsva 114641 / / sautA kA uttara sItA kadai dhiga yaha saMsAra / ghiga jAgauM triyA avatAra / / rAja sukha dhiga artha maMDAra / karU tapasyA jyU pA pAra // 4642 / / triyA janama phera nahIM hoi / karU dhyAna prAtamA sudha hoi / / loMca kesa basatara dInAM DAri / prazrImatI prArajakA sAra 14643 / / sakalabhUSaNa kA darasana pAi / ko tapasyA mana baca kAI / / rAmacandra ne khAi pachADa 1 bhaI mUrdhA ghaNI bhaI saMbhAra / / 4644 / / prauSadha veda jatana baTu kareM / sItalI bIjaraNAM Upara phireM / / pAvana cavana su' chAMda kaa| bar3I bera meM cetmA rAi / / 4645 / / hAya hAI rovaM raghurA / gae makala' bhUSaNa kI ThAi / / deI pradaSyaNA kari namostu / dharma vRdhya kahIM muni astu ||4646 / / / jyoM sudararAna meru ke pAsa / jaMbu vRkSa sohai ati ucAsa / / saiMse rAmacandra tihA~ caNe / bAraha sabhA loga tihAM para / / 5947 / /
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ mati sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa lakhamaNa satra ghana baiThA tihAM / lavanAMkusa madanAMkusa jiho / prabhaya nidAna jorai hAtha / prakAso dharma zrI muninAtha // 4648 / / sapta tattva ke sUkSma bheda / satra saMsama kA hoya kheda / / sadaguru bacana suraga mana lyAi / te nizyai paMcama gati jAya // 4646 / / soraThA munivara gyAna ananta, darasana gyAna cAritra sauM 1 // kata na Avai anta. vANI bheda samajhAmaNI / / 465011 sAyara agama prathAha, tAhi kavaNa vidha ni sake / / jyU aMjuli bhari vAha, tAhI kima sarabhara kareM / / 4651 // caupAI darasana gyAMna cAritra saMjukta / pralakSa vAla kahage kI sakti / / zrutagyAnI haiM veda vicAra / te kahA jAga kaheM niradhAra / / 4652 / / meM mati thoDA kA bakhANa / aNumAtra meM bhAkha gpAMna / / jIva tattva saba sauMja anUpa / eka sidha eka saMsArI rUpa / / 4653 / / ajara amara siddhAne sidha / bhrama jIva saMsArI vividha / / svarama madhya pAtAla khAsa / cahUMgati bhramyA na pujI prAsa / / 4654 / / kSetra kAla bhAva tapa hoi / samaphita soM dina rAla koI / / saMgati sAdha lahaiM taba gyAMna / te jIna pAvaM niravAMna / / 4655|| kara dharama pAvai gati deva / madhyaloka mAnuSya sukha ena / tirajaMca joni meM dukha dhaga mUla / pApai lahai naka amla / / 4656 / / narakoM ke dukha varNana sapta visana kA sevaNa hAra / sAta naraka duHkha sahe apAra // rasta zarkarA bAluka paMka aru ghUma / tama mahAtama e sAno bhUmi / / 4657 / / huMDaka deha kAyA bahu vaDI / mUkha piyAsa sIta usana bar3I / / musa kA chidra haiM suI samAna / dukha kA paMta na jAnu samAna // 46581 jvArI bora kA kATe hAtha / paradArA tAtI phutalI sAtha // surA pani ku tAto rAMga / prAkhedaka kA kATa prAMga // 4656 / / vaitaraNI tAtA hai tihA~ / DAsa pakaDaM unu nai jihA~ / mAsa prahArI mukha tAtA para / chedana bhedana kIjie khaMDo khaMDa ||466naa
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 keI Upara bhArA bhreN| cIreM deha TUka zeSa kareM / bahuri huve deha kI deha | mAraiM mudagara kIje kheha // 4661 / / pArAjima samarTa khaMDa phera / pApyAne rAkhaI ghera // jihi jIva kA khAyA mAMsa / ti kAraNa ve pAveM vAsa / / 4662 / / nisa bhojana agAlo nIra / uhA na jAye kaisI pIra // mithyAnI ku' bhaisI gar3hI | jinavANI ku na bhAraM citI // 4663 // devAstra guru nisarca naho / tAhi naraka gati zrA sahA~ | 1 je dukha maiM daraNoM smjhaaii| tAkA pAra na pAyA jA / / 4664 / / dUhA upasama beda khAIkA samakita viSa hai tIna // je manameM nisacaM gharaM, te jANoM paravIna // 4665 || caupaI padmapurA jAke hai samakita dika citta / te gati khoTo bhramaM na nita || haiM mUkati samakita parasAva samekita binA karaNI sakavAda / / 4666 / / aMDaja potaja garbha utapatti / svetaja sanamUna upajatta // pudagala lAnu evidha dhIra / zrahAraka tejasa kAramana sarIra ||4667 / saMkhyAta paradesI avara asaMkhyAta / anaMta pradesI jIva kI jAti || aSTa aMga gyaoNna kA bheda / paMca khare tIna khoTe re || 4668 || mazrita avadhi manaparajaya bhalI / paMcama gyAna ko kevalI / / kSu avadhi e gyati | darasana mana parajaya kevala pramAna // 4666 kumati kuti khoTI avadhI 1 kareM dura AmA phu sodhi || madhyaloka meM DhAI dvIpa / avara samudraha hai samIpa ||4670 // dvIpa samudra varNana jaMbudvIpa jojana ika lAkha / lavaNa udadhi caSAM pAsa || jiha meM bar3A sudarzana mer| SaT kulAcala Dhiga bahU phera // 4671 / himavana mahA himavana nIla | vijayAradha paravata asata zramIla || sItA nadI sItodA aura caudaha nadI nikasI giri phoDa ||4172 // kSetra bharata rAvata hoi / isa vidha kSetra dasoM disa soi || ghaTai baDheM tihAM vyApai kAla / eka so sATha khetra suvisAla ||4673 / /
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhumi sabhAba evaM unakA patrapurAsa 433 sadA sAsatA haiM baha khetra / dIpa aDhAI mAMhi sameta / / dhAtakI puSkarAcaM dugagAM jAraNa / mAnukhotra lagi puruSa prabAMna ||4|| tAmai dhyaMtara kinnara base / kiSa mahAgaMdharva dise // yakSa rAkSasa bhUta picAma | joti paTala jotIsvara sAca // 4675 / / navagraha nakSatra satAvIsa / solaha svarga sAgara bAIsa || saudharma IsAna sAnatkumAra 1 mahiMdra brahma brahmosara sAra ||4676 / / lAMtaSa kApiSTa zukra mahAzukra / satAra sahasrAra saha sukra / / pAnasa prAnata pArana acyutta / solaga svarga kaha gaye bhagavaMta / / 467 tAre jamA na badala : nA pari dimazusare / / vijaya vijayaMtI jayaMta / aparAjisa saravAratha siddhi nivasaMta ||4978 mugati kSetra hai tAke prata / tiNa hAM pahuMcA siddha prati / / rAmacandra kIyA parasanna / mugati bheda samajhAyo bhinna / / 4676 / / miTa saMdeha saMsama ko pIra / ajara amara nahIM cyApa Ira / / darasana yAna kA nAhIM voDa / sadA saravadA nahi hai visoDa / / 4680 // saMsArI kukade na sukha / subha asuma te sukha pranai duHla / / mubha saMjoga ta sunya kA mUla / mAyA moha meM rahiyA bhUla / / 4651 / / bhayA vichoha saba sukha bisarayA / roga soga bhArata meM bharayA / / e sukha jAraNoM duHkha samAna / mokSa sukha kA mata na pAna / / 4682 / / sukha ko taratamatA saba sukhI jAnauM prathIpati / unateM sukhiyA hai cakravati / / kizvara deva haiM ina sukhI 1 jotagI ke sukha bahuta bakI / / 4683 / / indra paragendra saba hI te bAdhi / sarabArathasidha sukha agAdha / / sabase bar3A mokSa kA sRgya / tihAM na cyApaM kavahI duHkha / / 4984 / / te sukha visa pai baraNe jAhi / aMsI vasatu mahI para nAhi // rAmacandra kIyA namaskAra / moSya paMtha krima utare pAra ||4685 // maravamUSaNa bolyA kevalI / jina dharama vANI sabateM bhanI / / tasva varNana sapta tattva SaTa dravya bakhAMna / no padArtha nai darasana gyAMna ||4666|| paMkAya khezyA hai SaSTa | dvAdaza anupreSyA jU pTha / / dayAparama dasa vidha syauM kareM / solaha kAraNa kA vrata gharai // 46||
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 papurAsa samyakta su pAle cAritra / se muni kahie sapA pavitra / / jota joti mila jaba mAi / taba vaha bhy| niraMjana rAI / / 4688|| sammaka binA kareM iha tapa / gyAna kaheM ke sumara vaha japaM / / mithyA sauM lyAvai ve pitta / unako hoba naraka kI yitti || 4686 / / prAtama gyAna dIpaka ko joi / pAvaM mugati sigha taba hoi / / karama saphala ho jAve duri / rahai gyAna nita prati bhari pUri ||46E0|| je jIna hada samakita dhara, mithyA dharama nivAra // nisace pAya paramapada, bhugatai sukha prapAra ||4661|| coparDa jIva tatva saMsArI doDa / bhanya abhaSya ubhaya vidha hoi / / prabhavya tapasyA kara aneka | kAyA kaSTa binA viveka / / 4662 / / jai pAvai navagrIvaka thAna / bahuri bhramai bhavasAyara prAna / / mukati na jAna pAvaI nigoda | prabhavya na sI pabarahai pramoda // 4666|| bhavya jIva samakita dina dharai / le cAritra bhavasAyara tiraM / / lahai muka tihAM sukha nidhAna / darasana tahA~ anaMta vala jJAna // 4664|| pudagala hai vIjA tattva | kAsana madhya hoI saba thipti / / dayA bhAva pUjA saMjutta / mAnava deha vinA na hoi mukti // 4665|| prAzrava hoi karama iha bhAti / jyoM sasvara meM nIra bahAsa 11 nadhi pAla bagha sihAM nIra / varasa ghanahara gahara gaMbhIra 4666|| saMvara paMcama tattva kA bheda / pAlaI koDi kara jaba cheda / / baghatA nIra sakala baha jaai| jo kachu pahile rahe tAM ThAi I4667|| nirjarAM tasva SaSThamA jAna / suka nIra jaba bhAna tapai pAna / aseM karama nirSarA hoi / mokha tattva sAtavAM soi // 4668) rAmacandra suNi bole baina / sabase uttama samajho jana / / sakala bAta ko miTayo saMdeha / jhUThI mAyA mAraNI eha 114EREIL jIva kA sagA na saMgI koi / dharma sahAI jIva ko hoi / / rAba vibhUti toM saba nAri / moyA lachamana moha apAra / / 5000 /
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMca evaM unakA payapurANa jisakI mAyA na chaTa pddii|kse divyA pAlauM kharI / / sakala bhUSaNa bola suvidhAra ! tuma ho muktigAmI bhavatAra / / 5001 / / koI dina tuma bhugato rAja / pAcha karo pAlama kAja / / saparja kevala pAvaM mukati / sura nara sakala baraMge bhagati / / 5002 / / itanI sabaka nisace bhaI / sevA rAmacaMdra mana daI / saba kAhu jANyAM jagadIsa / sura nara sakala kareMge bhagati / / 5003 / / Dilla zrI rAmacaMdra suni dharama mahimA karI jaina dharama sucitta rahai pala pala pdd'ii| karaI seka saba loga zrI raghunAtha kI sAI tapa vana mAhi sutA janaka rAya kI / / 5004 / / pati bhI panapurAle sItA vilyA rAma dharama aba vidhAna 96vAM vidhAnaka caupaI vibhISaNa dvArA prazna bhabhISaNa bola doI kara joDi ! kaho parama bAragI baca hori // mere manakA miTa saMdeha / rAma lakhamaNa * ghaNAM saneha / / 50051 kiraNa kAraNa pAyA vanavAsa / daMDaka banameM rahai nirAsa // rAyaNa pAI vidyA dhanI / cAra veda gyAnI bhara gunI / / 5006 // vidyAdhara se saba prAi / tIna khaMDa ke rAvaNa rAi / jA sanamukha jItyA nahIM koI / caMdra prAdi mAna bhaMga hoI // 5007 / / jJAnavaMta jANaM rAjanIta / paranArI pari DolyA pitta / / sItA ko hari laMkA gayA / tA bahuta upadrava bhayA / / 5 / / lakSmaNa ke kari rAbaraNa munA / pahilA baMdha codhyA navA / / mItA pativratA prasatarI / iha ko sadA bipatti meM parI // 5.06 / / kiha kAraNa caracA karI loga / rAji bhoga meM bhae vijoga / / inake bhava bhAkho samajhAi / mere manakA saMsaya nAi 5010 / / sarvabhUSaNa dvArA vistRta varNana sarvabhUSaNa bole bhagavAna / bAraha samA sugade kAna / / jaMbUdvIpa maI kSetravi bharata / darUpaNa voha nagarI samakisa / / 5011 //
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 meMradatta seTha nase tasa madhi sunaMdA prasatarI mahA subuSi / / sArka garabha bhae do pUta / rUpa sakhyaNa sobhA bahuta / / 5012 / / padmapurANa prathama dhanadatta dUjA vasudatta / jagabala eka prohita sohuta // sAgaradatta vaNika tihAM base / kanakaprabhA kAminI saMga ra / / 5013 / / guNavaMtI tAkaM puttarI / rUpavaMta lAvaNya guNabharI / / jovanavaMtI guNavaMtI bhii| pitA jAi ghanadatta naM daI ||5014 || tira zrIphala 1 zrIkAMta nAmaNika tihAM base / jAkai dInAra bAraha kohi lase || 5015 // H unake mana taba baiThI burI ghanadasa su sagAI kyuM karI // mesI nAri so mo geha / mAtA suzi putra ko neha ||5016 || dhIraja moM samabhAva bAta 1 ciMtA soM bahuhuvaM dukhI gAta // aba maiM jAi kari karU N upAna | rAkhi putra apaNAM mana ThAMva 115017 / / mAtA vacana musi choDaghA soca | sAgaradatta ghari prAya pahuMta || kanakaprabhA su jAi kari milii| manakI bAta pragAsI bhalI // 5018 / / kahA~ nayadatta kahAM ghanadatta / vAkA ghara zrAzrA tuma citta / / kanyA dIjaye isA ne jAMi / mere lakhamI kI adhikAra || 2016 / / dvAdasa kor3i dInAra ghara mAMhi / merI sarabhara koI nAhi // phera sagAI apanI leha / merA putra meM kanyA deha ||5020 / / ratanaprabhA suriza mana lalacAi / kahaiM kaMta ne aura hI diDhAi || zrIkAMta hai mahA balavaMta / rUpa laSmaNa mahA sobhAvaMta ||5021 / saba teM" sukhI lakSmI kA dhaNI / vAhi dena kanyA chApaNI || dhanadatta setI lehu DAi / bolI meM se gharalI chaha bhAi / / 5022|| vasudata suriMga kopyA bahu mAMta / kroSa caDhe masale doTha hAtha || zrIkAMta khoTI budhi lAga / cAhe dhanadatta kI mAMga / / 5023 / / jagabala setI matA bicAra | gahyA khaDaga chijyA siMha bAra || araba samaya zradhivArI rayana / vasudatta calyA kapi te naina ||5024 / / nausa baraNa ke vasatara sojhi jatana kiyA vairI ke kAja // 1 zrIkAMta kI pahuMcyA paul| sovata lahyA bagIce Thori ||5025|| vasudatta ne taba socyA dhyAna / araNa cisyA kA haNu parAna || zrIkAMta so jaNAI sAra / to meM bala adhika to saMbhAra // 15026 / /
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa mo surka ri judha apAra / zrI kAMti kara gahI saravAra / / donu jhuNyA ekaNa ThAMba / bhae mRga baMdhyAcala bhAva / / 5027 / / sAgaradatta sUriga iha bAta / ratnaprabhA samajhAI ura bharbhAta ! ha kanyA dhanadatta kUdaI / tehaiM upAdhi uThAI maI / / 5028 / / tA kAraNa te itanI karI / vAke prAraNa gae iha gharI / / dhanadatta ko de kanyA vivAha / kIe maMgalAcAra uchAha / / 5026 / / likhyA lagana sAdhI subha ghar3I / vivAhi daI guNAvatI tida ghaDI / / bItA dina bahata iha bhesa / caracA kareM loga iha desa / / 5030 / / inakA vivAha prabhAgyA bhayA / basubatta jIva ega kAraNa gayA / / baMsI caracA sugI dhanadatta / vaisama bhAva dharagho una cisa 15031 // dhiga vivAha dhiga yaha asatarI / tA kAraNa bipati mohi par3I / / tajyA desa bana mAraga gahyo / vana meM rahe kA yA dugdha saho / / 5062 / / gUgAvaMtI choDI ghara mAMjha / kaMta vinA bhara dina sAMjha / / mithyA dharama nisarca mana dharai / jaina dharama kI niMdA karai / 5733 // mari kari bhramai mRganI jAi / bidyAcala meM pAI ThAI / / jihAM the mRga donyu isa mera / hiranI depa laI ghanA ghera / / 5034 / / dUjA mRga dauDyA pAI, tAhi / donU mAra kari huvA bArAhi / / uhAM taM mari hAthI doI bhae / maiM se sAMDa kI pIpItA thA // 5035 / / vahara mIyAla bhrama jauMna / baira naMSa sAgyA iha gauna // yaha dhanadatta phira bana bISa | binA nIra tIraSA bhae mIca // 5036 / / bhaI rayaNa tihAM dekhyA sAdha / gahai mauMna jina parama pArAdha / / unake kamaMDala paridiSTa karI / jala pIvaNa kI ichA phI parI / / 5037 / / munivara avadhi vicArai gyAMna | iha hai bhavi jIva isa dhAna // yA ko dIje dayA saMbodha / puraNa pAva pujai ihai bhodha / / 5038 / / mauna choDi bole taba jatI / nisa bhojana tai khoTI gatI || jala pIvata hovaI pApa / pahuM gati meM sahai saMtApa 15.036 / / apaNe hAtha hama jalana deha / terA mana isa to leha // dhanadatta ke mana nisace bhaI 1 anapANI nisa prAkhaljI laI / / 504011 dehi choDi saudharma vimAna / mahA rirvata saba meM pravAna / / mugati prAva zreSTapUra nagara / mera seTha naumI saragara // 50415 /
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ panamurANa ghAragI nAma thI paTaSaNI / saulapaMta sobhAsu vaNI / / padamaputra jasakaM garabha bhayA / deva jIva sukha dAI thayA / / 5042 / / nisatara chAyA dharameSTa / zrI dattArAsI samyagadRSTi || prajA sukhI dukhI koI nAhi / saghana geha siMhAM zItala chAMha |18043 / / padamapi 1 asr| Sa. depA siMhara: mata bAive thI paThacA bilalAi / vAhi dekhi upajI dayA mAda / / 5044 / / uttara bhUmi kA liMga gayA / pAMca nAma zravaNa meM diyA / zrIdattA garbha upajyo so prAi / vRSabhadhvaja putra kaMcana sama kA // 5045|| janama sama dIyA bahu dAna / sava hI kA rAkhyA sanamAna || dina dina kumara bagha mukha mAhi / sAta barasa kA huvA naranAha / / 5046 / / jiha bana meM muvA yA baddala | vA vana niphasyA karaNa sahala / dekhi bhUmi bhava sumarae laI / utarA tihAM pichalI suSa thaI / / 5043 / / haM thA vRSabha marayA yA parayA / paMcanAma kiNa hI kahA kharA / / bahe prasAda rAjA susa bhayA / bhava sumaraNa cita meM thamA / / 5048 / / jehuM maratA yU hI parA / aMsA janama kahAM se dharathA / aba je usakU dekhU prAji / dehiM sakala vAhi kU rAja // 5046 / / rAja kubara ihai prAjJA daI / caityAlaya nIva divAyo sahI / / kosa ekaloM dehurA karacA / tihA citarAma bahula vidha pAyA / / 5050 / / bhAMti bhAMti ke citra saMghAri / veda purANa likhAe siMha bAra / / jina cauIsauM biba karA ! vRSabha kI sUrata poli lilavAi / / 5051 // tihAM rakhabAle rAkhe ghaNe / duSTa mithyAdRSTi haNaM 1 / padamaruci seTha pAyA dehure / sahasrakUTa dhvajA phara hare / / 5.052 // dekho poli' vRSabha kA rUpa / pichalI surasa saMbhAli svarUpa / / dhyAna lagAi rahA tihAM seTha / kiMkara gayA rAjA ke diTha / / 5053 / / kahI bAta vyorA sujAi / prAmA kuvara jiNya maMdira ThAi / / padamaruci dekhyA rAjakumAra / rahe thakita hoI itanI bAra // 5.5 / / sagha pUrcha dhuSabhadhvA raai| tU kAhA dekha rahyA rijhAi / kaha seTha pichalA viratAMta / sunakari prAgaMyA bahu bhAMti / / 5055 / / ghanya padama ruci serI buddhi 1 tAte pAI meM vaha riddha / tuma prasAda maiM yaha gati lahI / jo mana icche so choM sahI 55056 / /
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcaMda evaM unakA payapurANa 436 nisatrAne' divyA laI / rAjavimati vRSabhadhvaja meM dii| vRSabhadhvaja padama rUci / mugauM rAja kara mana suci / / 5057|| pahalI barI gharama kI sAi / mumba mRgauM saba mana bhAi / / vRSabhadhvaja rAja karathA bahu varSa / samAdhimaraNa kIyoM bahu harSa / / 5058 / / IsAna svarga pari havA deva / bhUgarauM sUkha kinara kareM seva / / padamaruci gharama ke dhyAna / IsAna svarga meM pAyA vimAna / / 5.5.6 / / vijayAragha pacchima videha / naMdAlata nagarI uttama geha / / naMdIsvara tihAM mapatI / kamalaprabhA gaNI subha matI / / 5060 / / padama ci jIva garabha avatasyA / nayaNAnaMda nAma tihAM dharanA / / naMdIsvara dhari saMyama bhAra / nayanAnaMda nai rAja diyA siha bAra 115061 / / bahuta dighasa una kiyo rAja / sapa kari pApa saMbhAgyA kAja // mahendra svagaM pAyA sukha ThAma / uhAM te cayA khemAMkara gAma / / 5062 / / meru sudarasana vimala nAhana dhUpa / padamAvatI rANI sasvarUpa / / zrIcandra jana miyAM kumAra / pitA ne sopyA saba saMsAra / / 5063 / / vimala vAhana liyA saMyama yog| zrIcaMda nihAM bhoga bhoga / / samApigupati muni mAgama bhayA / tAkai saMgi siSya tapa kiyA / / 5764 / / vana meM kare tapasyA ghaNI / inakI mUrata nagara meM suraNI // cale loga bahu muni kI jAta / bAjaMtara vAjeM bahu bhAMti / / 5065 / / rAjA jaba vAjaMtara saNyA / mana meM soSa kiyA tama caraNAM // nahIM koI tIratha nahIM koha paraba / tihAM balI parajA yaha sarava / / 5066 / / kikira prAi jaNAI sAra / munibara pAe vana hai majhAra / / darasana kauM parajA iha calI / bhUpati suriNa upajI mana ralI / 15067 / / muni ke pAsa jAnA utari syaMghAsaraNa karI DaMDota / narapati calyA taba loga bahota // darasana pAi paradakSanAM daI / namaskAra kari pUjA bhaI / / 5068 / / pUrcha gharama joSTiM doI hAtha / vAraNI kaho zrI muninAtha / / muni samAdhi kahai vakhAna | pyAra beda ke uttama gyAna / / 5066 / / prathamAnujoga prathamahI jAna / karaNAnajoga dUsarA bamhAraga / / caraNAnajoga dRzyAnajoga / iNake bheda suraNe saba loga / / 5077 //
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 padmapurA nava viSa hai iraNoM kA bheda | apanI pratipanI gupna bheva || nichepanI nichepa kA saMvedanI / saMsAbhiveda niravedanI // 5071 / puna bhogacaM rAga kAranI / jatI sarAvaga vizva saba bharaNI / / rAjA sugata bhayo vaMrAga / rAja vibhUta kuTaMba saba tyAga || 5072 || dhuratakAMta putra ko rAja | Apa kiyA digaMbara sAja || samAdhigupata munivara DiMga jAI / dikSA laha mana vaca kAi || 5073|| tapasvI jIvana davA bhAva bhAtama su vitta / sUkSama bAdara asa yAvara thita | saba jIva jArauM zrApa samAna / krodha lobha taji mAyA mAMna ||5074 / / mAsa upavAsa pAraNa eka kavahI cyAra mAsa kI Teka // / dAna pradatA bhUla na lei / udaMDa bihAra iha viSa soM kare || 5065 / / rahU~ mauni nisavAsara nihAM muni vAlI jIva kA AdhAra / mithyAdRSTI ke hiye na sAMca sakala viSaya chaMDI munirAja zrApa tire tyAre bahu jIva kAyotsarga padamAsana joga / pUjA kareM sakala tihAM loga // dharama hta kabar3I kachu kahAM 35076 / / abhya murgA te utareM pAra | se viSaiMdrI saba pAMca || 5077 / / saMsArI sukha mana na suhAta / / ausA sAdhu gharama kI nIMva || 5078 1 I sahasa aThAra prAMga sameta sIla vrata pArTI kari hela 11 jira samAna parigraha hai nahIM / dama disA aMbara hai nahIM ||5076 / / sumati pAMca aru tIna gupati sahI / bAraha vrata vidha suM pAle hI || sa parosA bIsa prarne doha 1 bAraha abhyaMtara tapa joDa / / 5780|| barAmI kiriyA ko kareM / prAIsa mUla guna chareM / / samakita soM nizcoM hai| vitta anuprekSAsu vicAre nitta ||5081 / / mIyAle saravara kI pAla / paI mIta sihAM mahA vikarAla || UnA paravata para joga choDe sakala jAti kA bhoga ||5082 / / varakhA kAla vRSya tala khare / tihAM taiM pyAra mAsa nahIM TareM machara DAMsa prati use bayAla / nirabhaya nicita mana kI cAla / / 5063 / / dehI choDi brahma sumana | bhayA indra mahA balavAMna // basa sAgara kI pUraNa Aya / te sukha kisa pe varaNyAM jAI ||5084 // mRnAla kuMDa nagara kA nAma / vijayasena rAjA vihaM ThAMva // ratanaculA tArka asatarI / vaJcakumara janamyA subha ghaDI / / 5085 ||
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM unakA pamapurANa 45 hemavatI paranAI nAri / svayaMbha putra janamIyA kumAra // zrIbharsa purohita dayAvaMta / svastamatI matrI mahAgunavaMta / / 5086 // mRganI jIva bhramI bahu jauni / bhaI hayanI gaMgAtaTa gauna // kaIma mAhiM hathanI thakI / uhAM se bAhara nikAla nahIM sakI 1 // 5087|| vyAkula bhaI maraNa ke bhAva / taraMgavega vidyAdhara nAma / / prAkAsagAmanI gayA thA jAta 1 yAhi dekhi karaNAM bhaI gAta / / 5 / / utari bhUmi para navakAra / saraNA dae cyAra parakAra // hathanI mari prohita ke greha / putro bhaI sakomala deha / / 5066 / / huI vRSa bhaI saMbhAla / munIsvara dekhi haMso vaha nAla || pitA kaheM usane samajhAi / [ munIsvara mamatA nahIM kAe / / 576. // ina hatyA hoya bahu pApa / bhava bhava sahai duHstra saMtApa / / maMsI suNI pitA kI bAta / mana meM gyAMna gharacA bahu mAMta / / 5011 // suNyA dharama jina mAraga gahmA / diDha setI samakita vaha lahmA / / kanyA maI bivAhana joga / ramamA svayaMvara pAe loga / / 5062 / / svayaMmu kuyara iha ichA gharai / je kanyA mujha koM hI baraM / / prohita kahai kAnyA jAku deva / samyakta kara jiNesvara seva ||5063|| saMbha kuvara mistyAtI ghaNA 1 prohita soza cita prApaNA / / iha rAjA maiM maragaNe basU / ce iha kanyA pravara gheyU 15064 / / yA setI mujha bAMdha baira / aba china mAMhi pharU kachu phera / / maMDapa dUra karanA siMha bAra / saba kuvara mana baira apAra // 5065 / / ika dina mArayA prohita zrIbhUta / choDe prANa samyakta saMjutta / / brahmosara pAiyA vimAe / uha sama sukho na dUjA jAna / / 5066 // vedAyasI prohita kI sutA / vyApI tAhi kAma kI latA / / vevAbatI kara taba soSa / saMbhakUmara so vAMcha saci / / 5067 / / supanA meM bhugatai vaha bhoga / jAgI taba use vyApyA soga / piMga viMga e pAMca indrI ke sukha / syaNa bhyaMtara phira hoya duHkha // 2068 / / bho kuto upajI thI kudhi / viSayA milAya gApA cisa / / prapaNAM mana bahuta hI bhiSTa / paro dhyAna jina samakita diSTa 1506ER
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 pApurANa prArajakA harikAMtA ke pAsa 1 dikSyA laI mugati kI prAsa // kara tapasyA vana meM jAi / mAsa upavAsa pAraNAM kubhAi / / 5100 / / tapari deha jojarI karI / samAdhi maraNa kIyA tiha ghaDI / / pahuMcI brahmottara ke thAna / devaMganA bhaI sujAna / / 5101 / / saMbhu kubara suraNa kara vijoga / vegavatI kA vyApyA soga / aMta samajha kari socyA gyAMna / didhyA laI jatI Dhiga prAna // 51021 // svayaMja ko kIyA sarana kA rAva / prabhAsakuda bhayA tihIM noja || prabhAsakuda ko dIpA rAja / pitA kiyA digaMbara sAja / / 5103 / / prabhAsada rAjA mati balI / prajA sukhI mAneM saba rlii|| eka dina vicitra sena muni pAsa / muNiyo gharama kRti ko nAsa / / 3.104 / / joDayA rAja bhoga saMsAra / vinA laI saMyama kA bhAra // teraha vigha sauM cAritra gharaghA / aTha mAsa pAraNAM karapA // 510551 iha viSa sau karaM tapasyA bhApa / janama janama kA TUTa pApa / / rAga doSa taji prAtamadhyAMna / grISama iti parabata para prAna / / 5106 / / silA haiDa Upara tapa sUra / cAra mAsa tapai iha viSa pura / / barakhA phAsa rUkha tala jAi / tIna kAla tapa sauM mAna lyAi / / 5107 / / mAMcara cU'Tai dehI dahaiM / beli lapaTa dehI se rhaiN| sIyAla hemAMcala Thaura / gaMgAtaTa sIta ko jora / / 5108 / / bahuta barastra aisA tapa kiyaa| kanaka prabhA khecara mADhyA / / sameda sikhara jAve pA jAta / tAhi dekha cityA iha bhAta / / 5106 / / dhanya ighai khecara gamana prAyAsa / jo mana casaM to puraM pAsa // jahAM mana kara tihAM yaha jAi / dhanya hai vidyAdhara eha rAi / / 5110 / / mere tapa kA eha phala hoi / mo sA balI na dUjA koi / / sIma khaMDa kA pAUM rAja / vidyA phara karauM mana kAja / / 5111 / / dehI choDi zAMti kumAra / ratanazravA ghara liyo avatAra / / kekasI garabha dasAnana bhayA / pAcha rAvaNa nAma iha thayA / / 5112 / / dhanadatta jIva bhayo rAmacandra / basudatta lachamana valI manaMda / / sabhadhvaja bhayA sUgrIya / jagavalI te bhabhISaNa jIva 15.113 / /
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurAta vibhISaNa kA punaH prazna karanA guNavAna mAmaMDala deha | gunavartI bhaI janaka ke geha / / 5114 / / mabhoSaraNa bola' hU~ kara joDi / bAli taNAM matra maraNau bahoDi / / 5115 / / kima rAvaNa soM yayoM viruddha / karI tapasyA una vina hI juna || kyUM rAvaNa uThAyA kailAsa / niyA ThAM bhayA mAna kA nAma / / 5116 / / I unakA bhava vyavarA su ho / iha mo bhana kA saMsaya daho / / vidAraNa vana meM ekeka mRga / iha mAMhi sadA upasarga / / 5117 // 443 sAmArika kare yA eka dehI taji rAvata khetra meSadatta hai mRga kA jIva bhayA putra gharama kI nIMva // virakSa hoya kari bhayA saceta / jinavANI sUM lyAyA he / / 5116aa dIna mRga gharama nisacaM sunI / / bRhata rAjA siva tI moha / / 5118 / / aNuvrata pAla ne vara mAMhi / rAgadveSa manameM kachu nahi || samAdhimaraNa so choTI deha | IsAna svarga deva ke graha / / 5120 gA pUrava videha vijayabaMtI desa / kokilA nayara kAMta soma naresa / / ratanAkhI rANI garama bhAI / IsAna svarga se caye siMha ThAi / / 5121 / suprabha nAmaka bhAyA kumAra / rUpa lakSaNa sutra mahA apAra / / jovanavaMta bhae ju kumAra pitA ne rAja dayo siMha bAra ||512saH Apa tAta diSyA laI jAi / kareM rAja te suprama rAi // eka divasa muni pAsa gayA / subyA dharama saMyama vrata liyA / / 5123 // teraha vidha pAle cAritra | rAmadoSa jIte do satra / / bAIsa parIsyA sahe bahu barasa / zrAtamadhyAna dharayo bahu raddasa ||5124 / / tapa kari gayA saravArathasiddha | tihAM gyAna kI pUrI ri // caracA mAMhitihAM bItaM dhaDhI sakala gyAna righa pUraNa jurI ||4125 // uhAM cApiya se greha / bAli putra kaMcana sama deha || tisakeM sadA niraMjana dhyAna / cita mAM kachu na Ave mana ||5126 rAvana soM taba hubA vAda | damA nimitta chor3e viSa bAda || giri kailAsa kiyo tapa jAi / rAvaNa tiraNa dhAraka sU bhAI || 5127 // kyA bimAraNa koSa ke bhAi / kailAsa paravata liyA uThAI | dayAbhAva aMtaragati dekhi // / 5128 // munivara samasyA gyAMna sauM dekhi
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 bahuta sAdha gira Upara rheN| iha pApI sagalA ne daheM || caityAlaya te zrI jinadeva / unako dayA vicAreM bheva / / 5126 / / padmapurANa padama guSTa setI giradAva | dharayo mera pAtAla jAMSi // dazAnana cighAro tihAM sakala sAtha sauM rudana kareM jihAM // 5130 // munivara ke mana mAI dayA / paNA uThAi UMcA kara liyA // / namaskAra bAli ku kiyA / / 5131 / / rAvaNa mAna maMga tatra bhayA mana vairAga bhayA siMha bAra | ubhA khoyA saba parivAra || taba dharaNendra vicAraM gyAna yaha pratinArAyaNa upajyA jJAna / / 5132 / / inakA hai sA niyoga / bhugateM tIna khaMDa kA bhoga // OM iha diyA le bhari dhyAna / tresaTha silAkA hoveM dAna 115133 / 1 dharaNendra taba samodhyA tAhi / saktI vANa de dIyA tAhi || tAhi samoSi dIyA saktI / phera saMbhAlyA mugatyA juktI / / 5134 / / paMDa jIllA se 11 pharama u te bhUmiMgocarI / unaM bhAI laMkA sthiti karI / / 5135 // mAracA rAvana lIyA bera / jItyA tIna khaMDa saba gaira / / sataMpura nagara punarabasu rAi | bhUmigocarI balI adhikAi // 5136|| cakravarti kI sutA vivAhI / vidyAdhara le bhAjyA tAhI // una nArI tapa bahu dina kiyA / kSAtapura pati punarvAsu kI triyA / / 5137 / / punarvasu ku bhaye bahu soga | rAja joDa kari loyA joga || karI tapasyA zrAtama dhyAna / prati samaya bAMdhyA nidAna / / 5138 / / maiM balahIna to triyA le gyaa| vA kAraNa bahuta dukha bhayA / / mere tapa kA yaha phala ho / mo sA balI na dUjA koI / / 5136 / / punasa kA jIva lakSamaraNa huaa| yA ke karasai rAvaNa muvA // begavatI muni niMdA karI / bhUyA vacana kahyA tina ghaDI / 514031 1 muni ne kahI sIla maMga kiyA / mithyAtI yU~ mana meM vAriyA || udaya bhayA vaha karama aTha / samakita me mAnA saba bhUla 15141 // begavatI bhaMsI ramana muni ko dokha lagAyA jAna // pArTI samajhi vivarI citta / pacAtApa kareM naha nitta / / 5142 / /
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMba evaM unakA emapurANa maiM mayU muni ne lagAyA ghoSa / kumati gyAMna kA huvA poSa // praba iha pApa Tara kiMha bhAMti / maiM yU hI dUHkha diyA muni nAtha // 5143 // riSa niMdA hai saba se durI / pApa poTa prapaNe sira gharI / / kaThina karama meM kiyA prathAi / aMsA doSa miTa kiha bhAi / / 5144 / / samajhi jaina kI divyA laI / sapa kari phira uttama gati bhaI / / pUrana karama udaya bhayA bhAi / pAyA kaSTa asubha ke bhAi / / 5145 / / sItA satI diDha rAkhyA sasta / phira pAvagI paMcama gatti / / 5146 / / kavitta para niMdA nahIM kareM sAdha jasa hI phamANa hI / / mithyA vadhana nahIM jugai, tAhi uttama jana mAnahI / / 5147 sIla saMyama dibaha ghara, dayA karai mana lyAi / / parakAraja paramArathI, mokSa paMtha so lahAi / / 14 / / iti zrI pApurANe saravAra rAmacaMdra pUrava bhava karaNanaM vidhAna 10. vAM vidhAnaka prabila sakala sabhA muni pAsa bhavAMtara saba sune / janama janama ke meda, sakala bhUSaNa bhane / / vairAgya bhAva bhayA loga, nAma kihAM lauM ginaI 1 ravi kA hota udyota, aSakAra haneM // 5146 / / timira ju gayA saba bhAji, kiraNa ravi ko jagI / ghara vAhara uchota, pradhakAra kahIM hai nahIM / tama ju gayA saba bhAji, kiraNa riva sI jgii| ghara bAhara udyota, sabai somaNa lagI / / 5150 / / je diSTAMsa pravINa tinaI jANaM bhalI / parihAje je paMghAsuti hINa unI kaM cita milI / / 5151 // kRtAMsa vakra bhavAMtara dhUjhi / byorA suriNa prataragati sUjhi / / mana baigama dharA bahu bhAMti / rAmacaMdra soM jor3e hAtha / / 5152 / / jIva bhranyA caDhaMgati meM mAdi / samakita binA janama saba bAda / / bhramata bhramata nahIM pAyI prata / madha hu~ thanayA sakatI nahIM huMta / / 5153 / /
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 gharama vRkSa kI pAI cha / ti ThA Thi miTAUM dAha / / didhyA lehUM ripI ke pAsa / guru saMgati pUje mana bhAsa / / 5154 / / rAmacaMdra bolai samajhAi tU sukhiyA komala hai kA || seja paraMtara phUla bharI yUniva paMcAmRta letA ho mhaar| isa gorasa baTu sauja saMbhAra || pala pala hoI tumhArI sAra / kaise lehU saMjama bhAra / / 51566 / jaina gharama kI kriyA kaThina / kaMseM pala sumArA jatana / / bhUmi sovaNAM nirasa prahAra | bAIsa parIsaha duHkha prapAra / / 515.7 / / padmapurANa ghari ghari bhojana lehu udaMDa / rAva raMka kaba bheda na maMDa || hama bhI dikhA le hai jAi / hamAre saMga homyo rirAi / / 5138 / / vRtAMta bolai bhUpatI / ehI vAra meM houM jatI // 1 phira bole aApaNa raghunAtha / ruka jAvI taba hamAre sAtha / / 5156 / / / sahadevagati kisahI suraMga / saMbhAla kIjiyo mitara cara maiM maiM mAyA mAMhi bhulAva / tuma saMvodha jyau mitra subhAva / / 5160 / / taba dikSA le meM bhI tirU / bahuri na bhavasAgara meM pa kRtatiSa ko bhAgyA daI / saba mamatA mana se miTa gaI / / 5161 / / vahA kRtAMta vakra taba sorasoga, ksana suvikrama nikrAMta // bahutoM ne diSyA gharI, gyAna maMta vidhyAta / 5162 / / caupaI sItA ke saMgI zrAraNikA ghanI, adhika pratApa virAje vaNI || sata pravatta dipa saba deha rAmacaMdra mana upajA neha / / 5163 / / rahe dhyAna ghari kareM vicAra / mo saMga DolI saba saMsAra || 1 logoM kAraNa maiM varSe nikAra ti se hubA duHkha apAra / / 5164 / / prati komala sItA kI deha / banameM joga liyA taji geha // meM bhaI uttama siyA sokhi pATa paTaMvara sijyA soMDi / / 5165 / / pAna phUla komala praahaar| sakhI sahelI karatIM sAra || rAga raMga pakhAvaja bIna / kathA kahAnI kaheM pravINa / / 5166 / /
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAva evaM unakA pamapurANa 447 pUrva kathA taba sauvatIdhI sItI tahAM / taba pAImA vana meM tapa gahmA / / vana meM siMha garajanAM karaM / isasI vighA saba hI Dara // 5167 / / sarasa nirasa mAsa ke pAsta / para ghara bhojana mukha se nahIM bhAkha / / ve dukha kaise sItA sahai / vera baira raghupati ima kahaiM / / 5168 / / sarasa siyAla bhayAnaka paNe / prase sanada jaba sItA sUrNa / / kaise jIvaMgI usa Thaura / ca udahai prATha parIsaha saha mora / / 5166 / / saMsAra svarUpa kA kiyA vicAra / rAmacandra samajhe tiha bAra / / pAya sItA sAta sakAra darasana ko karamA 35170 / / lakhamaraNa kimA gharaNa kauM bhaaii| sItA guNa barAvaM subhAI / / dhanya sItA rAkhyA diva satta / apavAda mAyA lokAM ke citta // 5171 / / ', je jana letA viSyA jAI / rahatA saMdeha hara kamana rAI / / pragani kuMDase jalahara bhayA / saba ke mana kA saMsaya gayA / / 5172 / / donu kula kI rAkhI lAja / pApa kiyA prAtama kA kAja / / pUraya bhava pUjyA jima deva / to nisarca kInI jina seva // 5173 / 1 eka bhavaMtara pArtha mokSa / bahuri lagegA devatAM sukha / labanAkusa kAreM namaskAra / daI prakramA bAraMbAra / / 5174 / / bhUpati saphala kareM raMgeta / prasatuti bosa loga bahuta / / saba hI phara nagara ko cale / haya gama ratha pAyaka bahu mile / / 5175 / / nara nArI dekheM bahu bhAi / bahuta sakhI se samujhAi / / maMsI vibhava sItAM gaI choDi / saI parIsaha bana kI choDi / / 6166 / / jaina gharama kA duradhara joga / svaraga loka sama chAMDe bhoga / / koI kahai dhanya rAmacandra / parajA kAraNa sahyA saba duva / / 5177 / / moha taji sItA daI kAdi / vichohA tana sahmA hai vAMdi / / koI kahe sItA karI burI / putra japatI mamatA naiM karI / / 5178|| mana meM gharacA na unakA moha / pala meM saba hI kA kiyA vichoha / / e bAlaka upaje jasa kukha / khIra pilAI putra nai pokhi / / 5176 / / te mAyA daI sabai visAri / baiMThI vana meM tihI ujADi / / koI kahai iha lauM sanama' / ghara pariyaNa saba jANyAM paMSa / / 5180 / /
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmapurANa tAoM pari dikSA kA bheSa / bArahai viSa tapa kareM praseSa / bhava jala tira nai pAI mobha / janama jarA ke TUTe dokha 15181 // rAmacandra mandira mAM gae / rAjasabhA meM baiThata bhae / / rANI saba pratahapura Ai / pUjA dAna kareM bahu bhAi / / 5182 / / soraThA lyAe prAtama dhyAna, moha mAyA sama pariharI / / nItA sata pAMga, suggara nahirI | iti zrI payapurANe sItA prathajyA vidhAnaka 101 vAM vidhAnaka caupaI sotA kI pUrva kathA aMNika nRpa kara joDe hAtha / phera dharama suNAvo nAtha // savanAMkusa garabha sthiti karI / te mujha sakasa mugAyo carI / / 5184 / / syaMghanAda bana bhaya ko Thora / tihAM sItA ku prAe choDi / / mahA bilApa mItA ne kiyA / kavaraNa karama se e dukha bhayA 115155 / / siddhArapase bahUta hita huvA / ke pahilA ke sanabandha navA / / siddhAratha bahu vidyA paDhAI / se saba kahie sasaMya jAI 115186 // zrI jina kI bAnI saba huI / bhava AtApa sagasI bujha gaI / / gautama svAmI niraNaya bharI / sabhA madhya zroNika bhI suNau / / 5187 / / aMbudvIpa meM kSetra videha / phikadA nagara basa bahu geha // ratiyaradhana rAjA supunIta / sudarasanA rANi supunIta // 5188 / / vAka garabha putra doI bhae / prItakara hItakara sukha kie // dina dina ba. sayAne hoI / kula maMDaraNa bAlaka e hoI / / 5186 / / sarava gupati rAjA maMtarI / rAja vibhUti tihAM ati juDI // bIjAvala pradhAna kI tirI / usake mana upajI mati burI / / 5160 / / ratibaradhana sU saMgama karauM / apaNoM janama taba jANalaM kharI / / rAjA vana krIDA ko calA 1 sarada gupati maMdira hito bhalA / / 5161 / / tA maMdira taleM vaMThA prAi / bIjAvalI ujhakI jharokhe jaai| donha kI huI diSTi vyAra / mukha soM bolI pApa byohAra ||4162 / /
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ suni sabhAbaMja evaM unakA padmapurANa sotA kI pUrva kathA rAjA suni samajhA baIna / parajA kuM dekha bhari naina || jaise pitA dekha puttarI / bhaisI diSTa rAkha je svarI / / 5163 / / je rAjA kareM pragharama / kula kalaMka lagAve bahu janama || tumhArA sevaka kI nAri / mukha soM kahie bAta saMbhAri 5164 / bIjAvalI mana meM pichAu mai koI bacana kahyA ihaM bhAva // mAMna bhaMga huvA daha ghaDI / mrapaNe mana bahu ciMtA karI / / 5165 / / YYE maravagupati apa ghari jAI / triyA vacana bolaM samajhAI // maine brAja suNI haiM ika bAta terA kAMma bhrasTa hogA parabhAta / / 5166 / / rAjA to pari kodhyA ghaNAM / sA dukha toku grAikai bayAM || supi pradhAna prati karaM vilApa / mana meM citA ati hI vyApa / / 5167 / / cahuMSAM jalaM na chuTe bhAga rAjamaMdira meM dehU ANi rayaNasameM ve kInAM dahana / rAjA jAgyA dekhI zramani // 5168 / / nikasthA bhUSa suraMga duvAra dona sInA saMga kumAra / / sudarasanAM rANI pragati meM jalI bhAjaNa ko nahIM rahI galI / / 5166 // ratanavaraghana kAsI meM gayA / sarabagupati rAjA tihAM bhayA / kAsi rAya kAsI kA dhanI / bala poriSa gyAnI guna ganI || 5200 // saravaguti ne bhejA dUta / merI zrAganyAM mAMni bahuta // itanI suzilaba kopyA rAma / ratanabaradhana una marAThAM // 5201 / / jo sevaka ThAkura ko hIM eha anIta kaho kaise baneM // aba ju inheM lagAUM hAtha phera na bigAre kA sAtha ||5202 / / kahA varAMka sarabagupati / jiha kI bhAganyAM zranitI / / jIvana pakar3I haguLe praag| dhakA divAyA dUta hai jAMe / 152031| dUta gayA sarayagupatI pAsa | kAsI vacana kahe saba bhAsa // sI suriNa senyA ka joDi / kAsI rAya meM kInI dauDi / / 5204 / / verayA nagarI nIsAna bajAya / sukhe sabada tihAM kAsipa rAi || una bhI senA laI hakAra sUra subhaTa dhAe siMha bAra / / 5205 / / daMDabaravana ratanabaradhana koM dekhi kAsiparAya kA parekhi || mu rAjA mana bhayo zrAnanda / dekhyA pratyakha carana kuM baMdi ||5206 // J 1
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa pUrva kaza prastuti kari sevA baha bhAMti / bhayo kauna nagarI mAM sAti / / sabai suNyAM ratanabaraghana balI / mile sakala pujI mana rasI / / 5207 / / saravagupati bAMdhyA tiha gharI / prAyA rAya kikadA purI / / paTa baiThAi rahe saba loga / sukhasauM rahai mUlyA saba loga / / 5208 / / rAjA karuNA citta bicAra / sarabagupati choDyA tiha bAra / / sevA sauM taba kIyA dUri / pApI pApa kamAyA bhara puri // 5206 / / bhavidatta muni darasana pAI / suNyA gharama rati baradhana rAI / / prItaMkara hitaMkara ko dIyA rAja / pApa liyA digaMbara sAja // 5210 // sarabagupati bhI dikSA laI / vIjAbalI muI rASyasI bhaI / / manameM kubudhi bicArI naI 1 bara bhAva upajAvaM sahI / / 5211 / / rAya kIyA merA mAna bhaMga / saravagupati tapa kara vA saMga / / donu muni para kiyA virodha / mAMdhI meha duHkha kA proSa / / 5212 / / bahu upasarga donyU muni sahA / kevalamyAna cA samai layA 11 gae mukati maiM ja dhvani huI / paMcamagati pAI muni duI / / 5213 / / sudarasanAM jala mui tiha bAra / putra moha kI karI saMbhAra / / ve donyU mere garama bhae / duha virayAM le bichuDa kyoM gae / / 5214 / / eka bera milajyo phira prAMna / nata samaya rAkhyA iha dhyAna / / prItaMkara hemaMkara bhUpa / vimala munIsvara dekha svarUpa / / 5215 / / namaskAra kari pUchayA dharama | donyU bhae jatI ke karama / / kara tapasyA bAraha vidha / cAritra sAdhaM teraha mana sudha // 5216 / / bIsa doi parIsA sahaiM / navagrIveka pAI uni jahai / / kAsipa desa vAmadeva naresa / guNAM astarI dharama ke bhesa // 5217 / / vasudeva vAsada putra doi bhae / jovana samaya vivAha kari dae / yasudeva ke visvA astrii| vAsiMTa ke prIgiNA guNa bharI / / 5218 / / zrIdatta munI kU diyA prahAra / pAyA bhoga bhUmi avatAra // tIna palya ko bhugatI prAva / isAna svarga pari pAyA ThAva / / 5216 / / jahAM te cae ratana baraghana ke ha prIta kara hitakara eha / / the pahuMcyA navavaka vimAna / uhAM se cayA sItA garabha prAya / / 522 / /
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAra evaM unakA papapurANa 451 pUrakha bhava chor3I thI mAI / vAta dukha pAmA garabha prAI / / mAsa bichohA to ihAM bhayA / vaha vaMgha aMka bahA U gayA / / 5221 / / sudazanA jIna bhramI pahuMgati / sadA dhamma dhyAna suhiti / / tapakari asthI liMga kInA maMga / kari karaNI suguru guru saMga / / 5222 // usakA jISa sidhAratha bhayA / vaha sanabaMdha ina sU' thayA / / pa hI karama kA sarabaMdha / nisace seyaM deva jinada / / 5223 / / soraThA bhanna bhava kiyA ju punya, samakti soM mana dikha rahA / / lavanAMkusa balavanta, raghubasI jaga meM tisaka // 5224 / / iti zrI patrapurANe lavanAMkusa pUravabhava vidhAnaka 102 mAM vidhAnaka sakala bhUSaNa kIrata saba desa / suranara pUjA kareM naresa / / bahujana bhae jatI ke bhAva / japaM ghaNAM jiNa jI kA nAMda / / 5225 / / kimAhI sarAcaka kA vrata liyA / saraba jIvAM kI pAsa kyA / / pUjA dAna kareM saba koi / pari pari kathA sItA kI hoI // 5226 / / dhani sItA paisA tapa kareM / moha mAyA saba sukha pariharai // pATha divasa kamahI ika mAsa / saga doSa kA kIyA nAsa // 5227 / / UMca nIca lakha nahIM geha / sarasa nirasa bhojana leha / / lohI mAMsa gayA saba sUkha / krodha lobha sAghI tisa bhUkha // 5228|| tapa kI joti dipa saba gAta / jaise sasi pUnama kI kAMti / / jarajarA bhaI murajhAI badana / jaise kASTa phutalI ke tana / / 5226 / bAsaTha barasa tapasyA karI / tetIsa dina tapasyA meM TarI / choDi kAya lahmA acyuta vimAna / bhayA prati iMdra lahmA sukha thAna 15230 // bIsa voi sAgara kI ThAva / tapa kari pAI etI prAva / / rAma kaMthA saba pUraNa bhaI / zrIjina kathA kahaiM vahIM naI / / 5231 / / svarga solaha pradyumana aru saMju / kRSNa neha upajyA kula thaMbha / / bAIsa sAgara ghasasaTha sahana / upaje bhugati prAva harivaMsa / / 5232 / /
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 1 ki pUche kara joDi / jinavANI kA nAMhI voDa | tirapata na huve sugo purANa ||5233|| jitane bheda suNe dhari kAMna I eka eka rauM vANI sarasa / jaM sugie bahulerA barasa 1 tava na jAveM jIva aghA prasna saMkumAra ke pUrva bha sAligrAma nityodaya rAi | somadeva bAMbhaNa liha ThAi || anila kau bhae doi putra / argAnibhUta dUjA bAya bhUta / 15235 / / ina agre paMDita saba hIna || rAkha ghaNI garbha kI gAMTha / / 5236 / / vidyA paDhi bhae paravIna beda purANa kahaiM mukha pATha / pradyumna saMbu ke kaI parajAI ||5234|| padmapurA pa I bhaisA desa desa meM sora || ina samAna na paMDita aura naMdivaradhana munivara mahA munI / vAkai saMga ziSya bahu sunI ||5237 // vana meM joga liyA una zrAya / Agama suNyA nityodaya rAI || utara svAsana vAhI disA | kari DaMDo manamA bahu haMsA ||5238 / / sakala loga saMgati bahu calyA / bAjaMtara jihAM bAje bhalA || bhaI bhI ve dvija ke bAla / inake mana saMsaya kA sAla 115236 / / nAMhI parva nAhIM tyauhaar| itanAM kahA jAhi ikAra // suragI bAta vaNa Aye jtii| darasaNa kU cAlyA bhUpatI ||5240|| sakala loga jAveM vA nimitta | joga vyAMna siha mahA mahaMta || itanI suriha ve uThe risAi / ye kyA haiM hama sU adhikAi / / 5.241 / / hama sUkavaraNa hai pUjanIka / mUrakha caleM haiM gaDariyA lIka || zrama hama kari haiM uni soM bAda je hama se jote ve bAda ||5242 / / to hama jAgI unakA gyani / nAMtara e saba loga ayana || donU' vipra gae bana mAMhi / vyAnArUDha dikhe tila kAhi || 1243 saMbUkumara munIsvara eka jisake hIe jinesvara devA // muni kI Dhiga douM vipra jAI / kahi kahAM te bhAe isa Thada ||5244 | bole jatI sahaja ke bhAi / grAma pahuMce yAhI ThAMi // pUcheM munI tuma kahAM le aae| zrAgama kaho sakala samajhAi ||5245 / / do ise vipra ke putra / zraI zraI butri mahA vicitra // dekhi pratyakSa hoi pragyAna sAligrAma hamArA ni / / 5246 / / *
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaM evaM unakA padmapurANa 453 munivara bole apano gati kaho / kavaraNa parajAi ta iha gati laho / / presI suriNa bhae cika hoi / gati bhagati kI jANa nahIM koI / / 5247 / / veda purANa meM kI hoi bAta | kaha sakala vAMko biratApta // hamako avadhimAna eha nAhiM / gati prAgati samajhAca tAhi / / 5248 / / munivara bole mopeM tuma sugauM / tumake bhava saba hI meM bhaNoM / / magadha desa sAligrAma samIpa / bharata khetra tihAM jaMbUdvIpa // 5246 / / karma kari haiM bAhya kari sAMna / jo tiNa gayA dharatI bana yAMna / / ghaDI cyAra setI ghara vAi / bhojana kiyA divasa meM jAha / / 5250 / / tihAM dhanaraha barakhA ghanaghora / sAta dinAM vana mAsthA jora / / mUle siyAla the tihAM doi / sAta divasa bhUkhe dukhI hoI // 5251 / / vratta cAMma kI bhIjI tihAM / bhAlI gAla maraNa te lahA / / uThI mUla donyu mara gaye / somadeva ke suta doSa bhae // 5252 / / una phisAe tihAM suSa laho / dekha brala mana vismaya bhaI / / dekhe mue doI siyAla / liyaM uThAi upeDI khAla // 52531 // yahi dvima suvA pAI ke kAla / pitA putra ke upajyA bAla / aSTa varSa kA huvA putra / dekho khAla spAla saMjukta / / 5254 / / bhaba sumaraNA vina phU bhaI / merI prasUti pUtra ghara bhaI / / kaise kahUM putra phUtAta / bahu soM ki vidha kahie mAta / / 5255 / / aisI samajhi rahyA dou mUka / mukha se vacana na bole cUka / / praganibhUta vAyubhUta doU bIra / gaye turanta sarake tIra / / 5256 / / dekhI khAla TaMkI tiha ThAMya / samajhi sAMca hIepari bhaav|| gUge se saba kahI mana kI bAta / miTe bheda saba hI iha bhAMta / / 5257 / / jachi pramukhi sAdha paM gayA / namaskAra kari ThADhA bhayA / / munivara sakala kahI samajhAya / apane mana meM mati pichatAi / / 5258 / / dhAdi anAdi bicha gati bIca / kabahIM uttama kabahIM nIca / / naTabA bheSa gharacA bahu jauMna / lakha caurAsI meM kIyA gaoNna / / 5256 / / pitA hoha putra kA putra / mAtA hoI dharaNI saMjukta / / nArI jaganI uttapatra 1 kaba hI hoI bhAI bahana / / 5260 / /
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 padmapurANa kabahI ari aru kada hI mitra / kabahI mAtA hoi kAlatra / / kAbahI rAjA kabahI raMka / kabahI ThAkura seba nisaMke / / 5261 / / kAbahI dhAra deva svarUpa / kabahI duniyA mahA kurUpa / / kabahIM kAmadeva uriNahAra / kabahI kuSTI roga apAra / / 5262 / / jase phira rahaTha kI ghaDI / kayahI rItI kavahIM bharI // jaisI suNi saba saMsaya gayA / aSTAMga namaskAra taya kiyA / / 5263 / / pramujI mokU divyA dehu / bA~ha pakaSTi hUM vrata graha leha // munivara kAhai pheri ghari jAi / prAgA mA~gi kuTaMba paM prAi / / 5264 / / sabai divyA denI sumheM shii| vina AganyA tapasyA nahIM kahI / / pramujI pAe mApane geha / sakala sabhA kA miTa'ghA saMdeha / / 5265 / / ke samajhi parai cAritra / kina hI lIyA zrAvaka vrata / / jihA~ tihA~ kathA ahe balaM / donyu vipra maname jaleM // 5266 / / sthAla joni se ve vipra bhae / kAma nirjarA paMDita para 1 itanI jAta kahA hai deva / jArI nahIM dharama kA bheSa // 52675 brAhmaNa deva kahA aura svarUpa / pragani deva kaheM mara bhUpa / / kaise mae deba eha jIva / karai karma pApa kI nIMva 1 // 526: 1 brahma soM paramAtama cisva / saMyama kriyA kI vidha kinna / / e pApI homaiM agiraNata jova / kara vRtta pApa kI nIMba ||5266 / / kaMda mUla phala leha prahAra | punya pApa ko nahIM vicAra / / nisa bhojana bharaNa chAno nIra | dayA bheda jANe' nahIM pIra // 5270 / sapaM deva kaseM kari hoi / jisake dRsyA na jI koI // agati dhayA kara nahIM kAI / jo kachu par3e bhasma hoi jAI / / 5271 / / murakha puruSa ne devatA kahaiM / gyAna bhAva kA bheda na laheM // vitra vahI jo pAle dayA / dhanya sAdha jo iha viSa tapa kiyA / / 5272 / / pUraba bhava kI jANe bAta / unata avara na uttima jAta / / rAjA raMka saphala hI loga / prasatuti kara je sApa yoga / / 5273 / / vipra ke mana bhayA viroSa / nisa pAe dhari citta virodha / / kAdi khar3aga donU eka bAra / bahuri kareM dharama vicAra / / 5274 / /
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ 455 muni sabhAcaM evaM unakA patrapurANa pradyumna evaM saMbukamAra ke pUrva bhaSa vipra saMnyAsI tapesurI / atIta anAgata laghu astarI / / inake mArapAM upaje pApa / bhava bhava sahe duHkha saMtAga / / 5275 / / jai terA mana meM haiM baira / pahile tU hamakU mAri kari Dhera / / 5U / ina mAra maha / do sA baTaga unnahi / / 5276 / / bAMdhyA yakSa donu kAkA hAtha | ubhA dvija baMThA muninAtha / / prabhAta samai jAge saba seTha / laghu vRddha badamA cAlyA gheTha / / 5257 / / namaskAra kari pUrA karI / vA muni meM saca hI kI diSTha paDI / / maganabhUta vAyumUta vipra / hAtha joDi kara nAgesa putra // 5278 / / UMye kara donyu' kA bagha / ubhA ima donpu dvija agha / / satI jatI baMThA suaDola / gahi mauna vole nahiM bola // 5276 / / je bhAvaM te gArI deha / re pApI kInhIM kahA eha / / munivara baMTa vana meM prAMni / inake citta niraMjana dhyAna / / 5280 // kisahI su nahi karate nola / sava hI nai daI mAraga moSya / / munivara * tuma dInA duHkha / tasA aba dekhau parataSya / / 5.2016 // bahuta lajAe bAbhaNa doi / miga dhiga kaha jagata saba koi / somadeva aganalA mAI, munivara ke be lAmyA pAI // 5282 // mvAmi namuhUM dou kara joDi / hamaneM dikhaNAM yo ina haiM choDi / / putra bhIkha dIje kari mayA / tuma prabhu pAlo ho ati dayA / / 5283 / / mani bola daMpapti soM bAla / hamAre nahIM krodha kI jAta / / vinatI kara javya sauM ghgii| atirigati jaSya asI suNI / / 5264 / / kahe jaya e pApI duSTa / inAM dIyA hai sAdhanai duHkha / / jaisA su bole taisA sugaNaM / jaisA cAvaM taisA luNe / 5285 / / jyauM daramA mAM dekheM koha / jasA citaM taisA hoi / / je mukha ko TeDhA kari dekheM / taisA hI tAma darasana lekha // 5286 / / je dekhaI sudhA kari badana / taisA tAmeM haiM daramana / / e haiM pApI mahA amyAna / ina na chor3a apane jAna / / 5287 / / munivara bAta jaSya sU kahaiM / suSyama bAdara karuNA cita gahaiM / / e donyU paMcendriya jIva / choDo vegi inakI grIva / / 5288 / / jIva dayA kAraNa prata kreN| hisA ta nita vAsara ddrai|| janameM rahU~ parIsaha sahaiM / se kaseM jIvAM ne daha / / 5286 / /
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 papapurANa atirikta chor3o tuma yakSa | ina donyu so na karo kuna / vipra choDi diyA tiNa bAra / unauM vipra kuM karAyA namaskAra // 5360 / / taba aNuvrata vipra kU diyA / jainadharma nisace sU kiyA / / gharama purAe haiM mana lyAi / khoTI kriyA viSa daI bihAi / / 5291 // jIva dayA ke pAle bheda / pasabha karama kA kIyA cheda 1 / somadeva praganilA nata gahmA / unape vrata na jAtra sahmA / 15262 / / mari kari bhramyA bahata saMsAra | donyu vipra svaraga siMha bAra / / mugati prAva prajodhyApurI / subhadara datta rAjA ridha jurI / / 5266 / / ghAraNI rANI ke garabha prAi / pUraNaprabha mAnabhadra jAi / / pAI vRddha sayAra bhae / rAjA ke ihai upajI hie / / 5264|| una donyu ko dIyo rAja / prApaNa kiyA dharama kA kAja / / bahuta dinAM bhugate saba desa / munivara bala kiyA pravesa / / 52655 / muni narendra darasana kupale / ciMDAla pAsa kukarI gale / / unakauM dekha apanA neha / bheTacyA cAhe unasoM deha / / 5266 / / sana meM soca kara bahu bhAi / caleM pUchiye munivara jAi / / gaye sAtha pai kari iMDota / rAjA pUchI bAta bahuta / / 5267 / / svAmI eka pracaMbhA suraNI / inahe dekhi moha Upatyo ghaNu / / kavaraNaekavaraNa hama jAta / e pratakSya ciDAlahai pAMti / / 5268 / / jiha ke chiyAM lIjie suci / tAsu hoya milaNa kI ruci / / bole Iha somadeva vipra / praganilAe e sunI agita / / 5266 / / pUrava bhava kA mAtA pitA | tA kAraNa moha kI latA / / eka mAsa rahI hai prAva / caMDAla kUkarI saMnyAsa siMha prAya / / 5300 / / kAla pAi naMdIsura dvIpa / donyA bhae deva su sabhIpa / doI bhUpati naI dharamaNAM / jaina dharama viva pAlai ghaNA / / 5301 / / dehI choDi saudharama vimANa | tihAM te cae ayodhyA prAMna / / hemanAbha rAjA kaI geha / amarAvatI rANI rUpa kI deha / / 5302 / / tAkai jA ati pratApI bhae / haimaprabha saMyama bata lie / rAbabhAra maghu kITa meM diyA / zrApa guru liMga saMyama liyA / / 53033 //
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa rAjA maghu zrati pratApI bhae / nAma suraMgata zrari uThi gae / sarva nRpati mAna siMha AraNa e bhuvipari ravicaMdra samAza / / 5304 / / rAjA bhIma na mAneM saMka / jasake gar3ha prati viruTa vika // siha kAraNa rAjA madhu calA / vIrasena mAraga meM milyA / / 5305 / / nigrodha nagara meM kari sanamAna 1 bahuta beTa grAgeM dharI prAMna // candrAbhA vIrasena kI prastarI / rUpanaMta lAvaNya guNa bharI ||5.306 // kI bhAi jharokhe dvAri / bhAI dekhI nIra maMbhAri / / rAjA bhayA murachAvaMta / jANoM bhae prANa kA maMta 2 / 1307 / / cetyo rAjA kareM bicAra | phirato AI karU upacAra || bhIma rAjA se mAMDyA kheta I bAMdhyA turaMta judha ke heta / / 5308 || mAyA turaMta ajodhyA desa caMdrAbhA mana khuTaka naresa / / desa desa ko lekha paTAi / saba kUTaMba taba nRpati nAya ||5.301 / / 457 Ae sakala desa ke sUpa jImayA dIghA mahA anUpa // kAhU~ ku svastha diyA sirapAva / kihUM kU gaja paragane gAMva / / 5310 aasi diyA jismA paravIna so kuTuMba kA rAkhyA mani // 3 vIrasena so sI kho| tuma bhI jAvo apanI mahI / / 5311|| kachU AbharaNa saMvaraMgA abhI / vidA karasyAM caMdrAbhA tabhI || vIrasena ne kiyA payati / madhu rAjA candrAbhA mAna / / 5312 / masahapura paTarANI api / rAjA manameM vicAradhA pApa || bhoga mugali sauMvItaM kAla / rAjA tajI barama kI lAja / / 1313 / / je rakhavAlA candrA pAsa te saba bhAje hoi nirAsa // . borasena kU vaha sudha bhaI | candrAbhA chIna unu nai laI / / 5314 / / vIrasena bahuta vilalAi / balavaMta so kachu na basAi // yaha prathavIpati jArka haiM desa / iha adhIna iha nA nareza / / 5315 / / chAMDI rAja phire vikarAla | vyApyA hoe nArI kA sAla || nameM phira adhika bilalAi / vAke~ citta kabahu na basAi / / 5316 // kareM pukAra bira gira phira bhUmi | aisI mahA macAvaM ghUmi // candrAbhA UMcA sU dekhi | kaMta phire hai zra se bhesa / / 5317 // bera bera rAkhI pichutAi / mAMhare duHkha phira ina bhAi / / rAjabhiSTa ho Dola mahI / isake koI sahAI nahIM / / 5318 / /
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 padmapurANa mo kAraNa maMsI gati phir| pichatAva rANI hie bharai / / bhramata phira kAraja sarai nAMhi / majima priya diSTa paracA kAhi namaskAra kari pUrcha gharama / suNe bheda lAge cina marama || diSyA laI saMnyAsI pArA / paMcAgi sAdhe banavAsa // 5320 / / dehI chAMDi lahI gati deva / iha rAjA sukha vilasa eva / / jharokhaM baiThA rAjA bAha / koTavAla bhASA siMha ThAi / / 5321|| eka marada pakaraghA paranAri / hAtha bAMdha prANyA tiha vAra / / rAjA suNI kiyA iha nyAya / iha ko haraNoM cora kI ThAva / / 5322 / / phira aMsA na kare koI kAma / khova dharama lajAve gAMva / / taba rANI caMdrAbhA kA / rAjA jI tuma meda na lagA / / 5323 / / ina kahA aba vigAra / jinauM ko mAri karo ho chAra / / inako bahuta dIjiye dAna / nirama karo jyu manamAMna / / 5324 / / inoM kI pUjA karaNAM nyAi / kahA cUka bhaI inateM rAya // rAjA kahe suNa rANI bAta 1 terI mati bhiSTa bhaI iha bhAMti / / 5325 / / anyAI kI tU pUjA kahai / dAna dilAva bheda ma lahai / / anyAyI hai yaha mahA pApiSTa / inako dIje mahAna kaSTa // 5326 / / jitanA huye punya yisatAra | bhUli na kara koI bigAra 5 candrAbhA samajhAye vaina / apanA vacana pariSo kari naina / / 5327 / / kaho tai mo kari prAMnI vyAha / mujha bina vyAkula hai mero mAha / / jo rAjA khoTA huve aap| tisakI prajA kara ati pApa // 5328 / / triyA bacana suNi bhaI saMbhAli / satya vacana samajhe bhUpAla / / hAi hAi kara mI pApa / maine kiyo prathI ko pApa / / 5326 / / mo sarikhA karama e kareM / pRthivI pari ko apajasa gharai / / ujjala kula lAgo kAlauMsa / aba hUM ghoUM kaisI rosa // 5.33 // mo kU bhaI pApa kI budhi / bhUlI rAjanIti kI sudhi || kaTina pApa kaise hovai dUri | tAhi na hone USadha sUla / / 5321 // mana vairAga dharau prati soca / rAja bhoga sI choDI rASi / sahanna ava vana uttama mahIM / siddha padama muni pAe sahI / / 5332 / /
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAvanta evaM unakA padmapurANa rAjA suni munivara biga gyaa| namaskAra kari ThADhA bhayA / / kara vInatI mastaka nAya / pApa karama meM kiyA pravAha || 53333 kaise Tare pApa kA doSa / guru saMgati se lahina moSya || munivara kareM gyAna yaha rAjA se mana lAi || 5334 || kulavardhana ku rAjA kiyA koTabha ne bhI dIkSA dharI / thA prAi saMyama vrata liyA / kareM tapasyA dona mila khage / / 3535 / / sUraja sarpa paravata kI silA / kAyA tathai pasInA calyA || vaha pApa deha taM khaMDa | gyAnAmRta ko pI chUTi / / 5336 / / varSA meM tarutali varaM / musaladhAra meha kI paI // machara DAMsa tanameM lage / bayAla prAI Ai ke lage / / 5337 // sIyAle sarabara ko pAla paI tusAra caleM bahu vyAra // parita mAhi parIsyA saha / vAIsa vidha kahI hai tyuM tana daheM / / 5338 / / sAtapa kari karI hai deha / acyuta svarga indra pada eha // unakI prati indra sItA jIva / tahkAla cira sukha kI nIMva / 5336 madhukoTabha cyuta vimAna doUM bhae kRSNa bhari grAya / / madhu kA jIva bhayA padma mana kITabha huna saMbu kumAra tihAM teM cae dvArAmatI grAna // rUpavaMta bala sobhaiM kAya / / 5340 // rukamaNa meM garbha pAIja jaMna // jAMbavatI ura liyA avatAra ||5341 / / vRha kathA kahI pazumana kI, zrI jinavara samabhAva || zrI gautama vidhi soM bhalI, suNI ju zreNika rAi / / 5342 / / jo surI haiM eha purAMNa, te nisacaM samakita gardai || pAvaiM amara vimArA, dayA zraMga manamA rahe / / 5343 / / 456 iti zrI padmapurANe madhu kITaka bhava vidhAnaka 103 vAM vidhAnaka caupaI inpura tihAM kaMcana ratha / surendra indra guna kari samarasya // doi kanyA tAka vara sutA / rUpa lakSyaNa guMraMga kari sobhitA || 53440
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa svayaMvara racyA bulAye rAi / desa pradesa basITha paThAi / / nRpati pAye kAMcana purI / sahu mUpati kI sImA jurI / / 5345 / / ratha pari baiThI donyuputtarI / jagatipati kaMcukI mati snarI / sabahana kA nAma kaMcukI kahai / kanyA dRSTa na koI lahai / / 5346 / / vidyAdhara dekhiyA naresa / bhUmigoriyA disa kiyo pravesa / / rAjA sakala pracaMbhA kareM / aba isa kanmA kisa kuMvarai / / 5347 / / kanyA ke vinA hi prAva koi / mAna bhaMga saba bhUpati hoi / / lavanAMkusa dekhiyA kumAra / phUlamAla gala gare hAra // 5348 / / je meM kAra kara saha loga / lakhamaNa ke suta mAnyA soga / mATha putra trirA se paMcAsa / bhae koga mana dharai udAsa / / 5.346 / / lavanAMkasa hama te kyA bhale / dhAlI mAla inAM ke gale / / hama mAMDeMge inase rAThi / bhUpati saba mila kara vibhADa // 535011 inakai hIe gAMTha yaha par3I / kaise chaTa iha yasa ghaDI 11 pATha bhUpa kI kanyA pATha / ve mAlA le vahaThI de gAMTha / / 5351 / / pAchu ke gale mAlI mAla ! ke nase !! maMdApragani lavana nai vyAhi / sasokacakrA madanasi nAMhi // 5352 / / prAu vyAha prAku bhae / adhika sukha upajyA uMna hIe / lavanAMkusa ko pAThoM dekhi / bahuri manamA kareM paresi / / 5353 / / hama to hai nArAyaNa puSa / tIna paMDa mAM rahyo na satru / / rAvaNa mAramA hamAre pitA / jItyA sakala desa pura jitA / / 5354 / / tIna se aThAvana hama bIra / mahAbalI bhara sAhasa pIra / / jo kachu hai so hamArA dala / hama samAna kisakA hai bala // 5335 / / mAna bhaMga hamArA kimara / unai byAha lavanAMkusa liyA / je e hamasa mArDa yuSa / mAra gumAMvAM inakI sudha / / 5356 / / rUpamatI suta kaha vicAra / sumArI hAMsI huvai saMsAra / / tuma tInasa aThAvana vIra | e kanyA thI do sarIra / / 5357|| kaise hotA tuma soM kAja / kaisI rahai tumA kula lAja / / rAma lakhamaNa hai bahu prIta / dukha sukha bhugatai epha rIta / / 5358 / /
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAba evaM unakA papapurANa 461 jaise tuma taise ye bhrAta / chaMDo krotha karo mana sAMta / / mukha saMsAra sadA nahIM thira / sAgara baMdha rahai nahIM cira // 5356 / / ephaNa diksa hoI viNAsa / tA the karo mugati kI prAsa / / mukati baghu sukha sadA acala : zrI jinavANI raheM aTala / / 5660|| samaphita sau nisace tapa karo / baiga jAI amara pada ghro|| bahuta bhAMta samajhAyo gyAna / sabako bhayo parama sauM dhyAna / / 5361 // lakhamaNa kI prAgyA ku gae / hAtha joDi thADe dona bhae / bhAdi bhanAdi bhramya sAhaM tita / samati binA na pAI gati / / 5362 / / bhramyoM lakha caurAsI joMni / bihaMgati mAMhI kauna gauna / / roga soga mArata mAM phiracA | zrI jina vAkya na cita mAM gharacA ||5363 / / aba diyA le sAdhaM joga / janama jarA kA meTai roga / lakhamaNa bola suNa ho kumAra 1 jaina dharama khAMDe kI dhAra // 5364 / / tuma bAlaka bhari jovana sa / kaise saMgha jatI kA bhesa / / bhugatyA nahIM sukha saMsAra / naUla tuma vyAhI he nAri / / 5365 / / unahi choDi jaI dilyA lehu / unake sUla tuma kahA phareSTu / / jaI tuma unakA gaho saMtApa / to tumako hovaI bahu pApa // 5366 / / iha hai bhoga bhagata kI bera / cauthai prAzrama saMyama phera / / e sukha chori lIjie na joga / jovana samaya bhogayo bhoga / / 5367|| aNuvrata sarAvaga kA lehU | pUjA dAna supAtrAM deha / / dhyArU vidha ke dIje dAMna / vayAbarata saba kA sanamAna / / 5368 / / vola kumara suNu tuma tAta / bhrame lakSa caurAsI jAta / / saMpaya vibhava bahuta paravAra / bhava bhava bIma lahe nahi pAra // 5366 / / jama kI pAsi paI jaba haMsa / hoha sahAI dharama kA saMsa / / svAratha rUpoM saba saMsAra / pudgala Adi na koI sAra // 5370 / / punya pApana eka kara jAna / inase phira mugata iha mAna / taga kari ke pAvai niravAna / bhramai nahIM bhavasAgara mAna / / 5371 / / mahAbala munivara diga jaai| dilyA lahI mana bama kaai|| mAtamadhyAna lagAyA joga / choDa diye saMsArI bhoga / / 5372 / /
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 padmapurANa paramo dhyAna cidrUpa soM, dayA bhAva kari cira / / nakhamaNa ke suta pratibalI, kiyo dharama meM hita / / 5373 / / iti zrI padmapurANe lakSamaNa putra mikramaNa vidhAna 104 vAM viSAnaka papaI bhAvamaMDala meM cetyA dharama 1 sakala janama bAMdhiyA kukarma / / jaba gaMgharaNa su kiyo saMgrAma / bahuta loga mAre tiha ThAma / / 53.74 / / apara desa kU bAMdhe ghaNo / durajana duSTa bahuta hI haraNe / / pAMcu indrI mukha kiyo athAha / mAnuSa anama diyo yU hI gamAi / / 7375 / / yAtaga kAja samAra na skyaa| moha kaMgha mAyA basa thakyA / / praba je choDu rAja vibhUta / hana gaya vAhaNa vibhana saMyukta / / 5376 / / e nArI kinnara uriNasAra / komala aMga kamala sukumAra / / sadA sukha soM bItai ghar3I / mo dina chaha risa jAI burI / / 5377 / / bAraha mAsa kima saha saMtApa / mujha bina marai kara vilalApa / / inA kI kalpanA lAgaM mAhi / kisa vidha inasU karU vichoha / / 5378|| koI koI bhUpati balabAna / mAna nahIM hamArI prAna / / sAdhU saba saMsA kari dUra / taba dikSA lehUM bhara pUra / / 5376 / / presI vidha mana so ghanI / iha jAga ika kAraNa baNyo / / soye thA sata khaNa mAvAsa | bijalI paDI prAraNa kA nAsa / / 530 // mana mA citavaM thA kachu aura / praNa cityA havA irA kora / / jiNa nahIM DhIla dharama kI karI / tisakA mana kI pujI ralI / / 5381 // dharama karaNa ko kara vicAra | soci soci je rAkhe TAri / / janama akAratha yUhI khoi / avasara cUka kabaI na hoi / / 538 // parama kAja kIjie turaMta / pASaM sukha aru moSya lahata // soca karaMta je vyApa kAla / phera par3e mAyA ke jAla / / 5.303 / / thita cetana so lyAva prIta / dhanya dhanya puruSa pratIta / / pApa tira pravarI meM tyAra / phera na bahuri bharamai saMsAra / / 5384 / /
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA pamapurANa 463 vahA gharama bilaMba na kIjie, kariye pahuMca samAna / / mama bAMchita suno... bahuri lArisAna .. . iti zrI papapurANe bhAvanaMDasa paraloka gamana vidhAnaka 105 vAM vidhAna caupaI hanumAna kI tapasyA gagana lakhamaNa sama anya na koI bhUpa / vala paurikha praru mahA svarUpa / rAmacandra setI prati prIta / jANe sakala dharama kI rIta / / 5386 / / unAle bhugata sukha ghaNe / sItala manohara jala su vaNe // UMcA maMdira prati uttaMga / mahA sugaMdha phUla suraMga // 5387 / / jharanAM taM tihAM nikala nIra / uchala jala sukha huvaM sarIra || gokara DhAMDhI chAI chAna | I mAphika sukha bhugata hanumAna // 5388 / / bahuri vicAra kara manamAhi / yaha saMsAra bharano duskha mAhi / / putra kalitra saba liye bulAI / unI bAta kahI samajhAi / / 5386 / / iha saMsAra bijalI udyota / phira china meM aMdhiyArA hota / / hama tumarsI IhA~ laga bhI prIta / aba hama jAha ho iho anIta / / 5.360 / / inakA citta nihacala thaMbha / rovaM parijana loga kuTaMba / / cadi sukhapAla caiti bana gae / rAjA prajA pariyaNa saMga thae / / 5361 / / senA sakala bhaI uThi saMga / bAjA bAjai tAla mRdaMga / / dharama ratana munivara paM jAi / namaskAra kari bola rAi // 5362 / / svAmI moka diSyA deMTa / bauha pakaDi apanI saMga leha / / vidyutagati suta na de rAja / sauMpI saba pariyaNa kI lAja / / 5363 / / mukaTa utAri sabai zRMgAra / basari phADi die tiha DAli / / lauMce kesa digaMbara rUpa / sAta se paMcAsa pravara saMgi bhUpa / / 5364 / / kara tapasyA mana baca kAi / prAtamadhyAna dharai mana lAha / / seraha vidha sauM cAritraM gharacA / bAraha isa ksi tapa karayA / / 5365 / / samakita praSTa graMga saMjuktaM / bhaSTa aMga' ghari gyAna bahutta / / anaSyA kA preSyana kara / jyAna khar3aga karameM le ghara / / 5366||
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapurANa isa lakSaNa guNa cakra saMbhAra / sana zrAvadha vihAM die hAri / / aSTa karama se mAMDa yudha / saha parIsA bAIsa sudha / / 5367 / / cha mahIne leI mAhAra / mana baca kAI hala apAra // prAtama cidAnaMda soM dhyAna / kevala gyAna lahai hanumAna // 5368 / / kari vihAra phire bahu desa / bhavya jIva kUde upadesa / / zrImatI lakSmI aru bhnnii| dhamatI prArajikA su bhaNI // 5366 / / divyA deha hama kU ANi / hama bhI kara prAtamA kAja / / saba hI mile saMyama brata liyA / nizcala dhyAna nira jana kiyA / / 5400 / dehI te mamatA rAkhI nahIM / jinake citta samakita hai sahI / / hanoMmAna pratibodhe ghaNe / praSTa karama pari saba haNe / / 5401 / / hanumAna paMcama gati nahIM / josi mA joti samAhI sahI / / mukati badha sukha uttama zana / darasana bala bIraja bahu gyAna / / 5402 / / kathA sunai haNumAna kI, kara dayA sumAna / / devaloka sukha bhugati kari, pAvaM te niravANa // 5403 / / iti zrI papapurANe hanumAna nirmANA vidhAnaka 106 vA vidhAnaka caupaI rAmacaMdra jaba aso suraNI / hanUmAna choDI saba dUnI // bhayA munI digaMbara bhesa | karai ati kAyA kalesa // 5404 / / prabara cetI kuvaroM kI bAta / raghubara sopa raha viratAMja // re re maI mUrakha choI rAja ! kAyA kaSTa sahe bina kAja / / 5402 veSata masubha karama kA bhAva / rAja chori bhikSA meM mAya / / e sukha chAMDi parIsA sahaiM / jaise bahuri kahAM sukha saha // 5406 / / mUrikha lagharaNa kari kari maraM / pUrava pApana ke kahAM TaraM / / nidA karI iNu kI dharaNI / indraloka meM gharacA iha vaNI / / 5407 / / saudharma indra kI sabhA tihAM juDo / sakala vimUta tihAM soma kharI / / purANa kahai indra jihAM saudharma / siddhAMta bANI samajhArya pamaM // 5406 //
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM inakA pamapurANa sapta satya SaT dravya bakhAMna / nava padAratha kaheM sura gyAMna / / suragaM deva saba prastuti kareM / prabhu e bheda kaba vAvaraNa pai par3eM / / 5406 / / manuSya binA na tapasyA hoi / deva parama kari rAke na koi / / pUjA deva karaNa samaratha / jaina gharama bina sabai akatha / / 5.410 / / arihaMta deva sama anya na deva / aura dharama janama kA bheva / / mizyAtI sAstra je kahai / usake vacana na citta meM gahai / / 5411 / / vakatA sarotA naraka jAi / tihAM kI nAhiM dayA subhAva / / zrI jinavANI jIvana mUla / mumakita ko choDo jina bhula // 5412 deva eka bulAi sabhA / madhyaloka meM jana maiM jAi / / tihAM mAyA meM hoda aceta ! kaise pale dharama loM heta / / 5413 / / rAma lakhamA brahmaloka te cae / te mAyA meM mayamata bhae / rAmacandra lakhamaraNa soM prIta / pala nahIM bichAI bhaisI rIta / 15414 / / mAha ke bAse donU hai ghaNe / eka ca aSTa karama ku hane / / prIti na choDeM kisa hI bhAMti / yU hI unakI prAva vihAta / / 5415 / / dahA bhoga bhugata mAna ralI, diyo dharama bisarAI / / dayA vihUMNA mAnavI, kina na pAca bhaSa pAra ||5416 // iti zrI parApurANe saMkara sura saMkara kayA vidhAnaka 107 vAM vidhAnaka caupaI ratana cUla bhara tamacUla / donU deva praNASa kA mUla / / etA ka hyA unA kA moha / pala nahIM hoba unakA vichoha / / 5417 // indra bAta meM prANI hiye / vonyU cAha~ paracA liye| madhya loka pAyA dou deva / kahai ika dekheM inakA bheva / / 5410 / / rAmacandara ke mandira gae / jugala devatA parapaMca kiye / / mAyAmaI eka parapaMca rcyaa| maMdira meM rudana macAyA sacA / / 5416 / / rAma rAma kari ro nAri / pITa sira mAMDAraM vAri / / poliye rudana suNyAM tihabAra / doDayA pAyA lakhamaNa dvAra / / 5420 / /
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 6 maMtrI zrA pITe sIsa / rAmacaMdra muvA jagadIsa || maMtrI ne khAI pachAr3a rI pIThaM saba saMsAra ||4421 / / padmapurANa lakhamA bhAga paTakI pAga / rAmacaMdra sukhI dehI tyAga || suNa lakhamaNa kA phATA hIyA / hAi hAi karine mRtaka bhayA || 5422 / / rAma binA maiM kaise jIvaM / hA hA kari prANa de deI || dhAi kari uThyA dekhUM hUM rAma / pacA mUrakhA huI hi ThAma || 5423 / maMtrI roba bolaI bAva / gae parAMna jIva kAM na nova // saharI sahasra roveM astarI / hAi hAi kari dharaNI paDI ||5424 // koI pakar3a uThA bAMha | koI ika sabada suNAvo nAha || koI lapaTa daI kaMTha lagAi / koI kareM bIjapA vAi || 5425 // koI dekheM mukha kI ratAI // koI pahalA bhAi mRtaka dekhi sakala vilalAI / taba ve doI deva bilaSAMI ||54261 hama upAyA nautana pApa / etA jIva kareM vilalApa // nArAyaNa kI hatyA laI / hama eha upAdhi inakoM muI / / 5427|| hAMsI karatA hubA nAsa / lakhamaNa naiM upajI ati zrAsa // hama se huI mahA kubudhi / itanA kiyA prANi viruSa / / 5428 || vaisA pApa TaraMgA kisa | donyA devAM ke duSa mana base / indra vacana una kiyA pratIta pAya poTa nina sira dharIta / / 5426 // rAmacandra sugI iha bAta | lakhamA muvA tumArA bhrAta // rANI rudana kareM" le nAma ||5430 // hAi hAi rudana kareM" zrIrAma grIna Tikai DharaM tihAM mAtha / / 5431 / / maMdira meM par3I dekhI lobha / vAsoM lapaTe daryA botha || patra dekheM ara sIle hAtha pagaDhI paTaka bastara phAhi / bhrAtA bhrAtA kare pukAra // moha udaya teM huvA prandha | bolo vega jyA~ jIuM maiM baMdha / / 5432 || khAi pachAti meleM sira dhUla 1 rudana sU porTa suSa saba bhUla / / ast bera cita pAyA gyAna / hama moha mAyA meM ivyA jAna ||54345 moha mAMhi bhrama cihna gati 1 kareM tapasyA pAveM sthiti || rAmacaMdra AgyA maaNgi| mahendra vana ke mAraga lAgi / / 5435 // amRtasvara muniyara paM jAi / namaskAra kari lAge pAi || svAmI hama pari kripA karo bhava sAgara se hama hai le tiro / / 5436 / /
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAva evaM unakA pamapurANa diSyA le baiThe guru pAsi ! pUnaM tihAM manoratha mAsa / / rAmacaMdra the baDA zreSTha / sItA bhAmaMDala kumara praSTa / / 5437 / / hanumAna lakhamaNa aba muve / vichaDe sakala pracaMmai bhae / / vaha bimUti indra sama bhaI / eka divasa meM saba ghira gaI / / 5438 / / iha saMsAra ju ra ma pataMga / saba ra giye mahA sUraga / / utaratAM cAra na lAga tAhi / taba isakA kahA patiyAya // 5436 / / tAsU bahuta lagAvai ruci / bhUli gaI agalI saba suci / / 5440 / / rAja kiyA tihaM paMDa kA, bhugatyA sukha apAra // punya vibhava saba khiragaI, jAta na lAgI bAra / / 5441 / / iti zrI rAkSa kApusa pA vidhAyaka 108 vA vidhAnaka caupaI lakSmaNa ko mRtyu para rAma kA vilApa rAmacaMdra dekheM niratAha / pIta baraNa dekheM saba kaai|| kiha kAraNa kAThA iha bhrAta / mukha soM kabahuM na bolai bAta // 5442 / / anya dibasa mohi pAbata dekhi / mAdara karatA paTAbhiSeka / / mere sAtha bahuta dukha sahe / daMDaka vana mAhIM jaba hama rahe / / 5443 / / rAvaNa mAre mere kAja / raghubaMsI kI rASI lAja / / tuma binA kase jIuM pApa / kaise iha meTo saMtApa ||5444 / / sukomala deha TaTola rAma / sItA moha vyAppA isa ThAma / / bhabana na bola hoi rahyA mUka / mosoM kahA bhaI aba cUkA / / 5445 / / uThi lakhamaga tu leha saMbhAli / lavanAMkusa bana gaye kumAra / / dikSA kAraNa bana meM gaye / phero unakU jatI na bhae / / 5446 / / jaba vaha jAya kara lesI joga / taba huvegA mana soga / / dhe bAlaka bahu komala aMga / kase pAne diSyA guru saMga / / 5447 / / unA kI vaya hai bhoga vilAsa / rahaI janoM vana mAhi prAvAsa / / aba tuma uTha kari lyAvau pheri / rAmacaMdra bole bahu beri / / 5448 / / jaddhigayA haMsa vaha mRtaka paDe / rAma vivekI mAha mA naDe / / muvA mAnuSa kaise bola bola 1 mAyA ke basi humA bhola / / 5446 / /
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46E paprapurAga bhaI rayaNa sijyA bichanAi | lakhamaNa ka taba liyA utthaai|| sijyA pari poDhAe jAya / sove apane kaMTha lagAya // 5450|| kAhUM kU nikaTa na prAya na dehi / bahutai rAma kara saneha / / iha sejyA nyArI hai aura / tihAM pAI sarka nahIM praura / / 5451 / / mo se kaho manakA saba bheda / to ho saMsaya kA cheda / / aisI vidhi bItI srvrii| bhayA prabhAta pAchilI charI / 15452 / / pAMca nAma kahi uTho saMvAri / bhUpati khaDe tumhAre dvAra / / paharAe saba vastra saMbhAri / rAjA sakala kara namaskAra // 5453 / / tere Upara jAMja uTho vIra / tuma vina jala hai merA sarIra / / rAmacandra so, bahu bhAta | pItabaraNa dIsa kirAta / / 5454 / / uThe moha bahata bilalAI pahile marAja kAI / / / terA duHkha haM kaise sahaM / vinA laSabharA kaho kase rahU~ / / 5455 / / bAla saMghAtI cIraDe, uTha magana kI jhAla // moha mAyA ke udaya taM, miTa nahIM jaga jAla / / 5456 / / iti zrI payapurANe lakhamaraNa bhRta rAmacaMdra vilApa vidhAna 106vAM vidhAnaka caupaI vidyAdhara lakhamaNa marata sugI / saba hI na taba muMDo ghuNI / / hA hA bhAra huve saba Thaura / desa desa meM mAcI roMDa ||5457 / / bhabhISaNa prAdi sakala naresa / sugrIva sasAMka ksaka duSa ke bhesa / / biha laga che vidyAdhara bhUpa / asodhyA gae rudana ke rUpa / / 5458 // rAmacaMdra kU karai namaskAra / rovaM pITa snAi pachADa / / pagaDI paTaka phA? cIra / sabake hie lakhamaNa kI pIra / / 5456 / / rAmacandra roba kare pukAra | rovai pITe khAi pachADa / / uThoM bIra inasU tuma bola / manaM kI ghuDI bega suma khola / / 5460 // jai mujhata kucha humA vigADa / chimA karo tuma aba ko bAra / / taba rAjA samajhA dhanaM / etA moha kIe nahIM bane ||5461 / / jIva jAi pAya gati aura / tuma kyA karo roga sauM sora / / madana kiye lachamaNa jo phira ! saba mila yatana bahu vidha kareM // 5462 //
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAkhanda evaM unakA padmapurANa dahana kiyA tuma karo yAhi / ihai na jIne kisa hI upAya || sasura ko raghuIsa | mana hI kATU saba ke ghIsa || 5463 / / mausI lakhamA mu haiM rUTha yAhi muruMbA kaheM boleM jhUTha / / bhabhISaNa bola samajhAie bhUmi kahA jAneM rAi // 5464 // lakhamaNa paDaghA mUrachAvaMta / tAsoM kaheM prANa bhae saMta || yAku proSadhi kari hUM bhalI / aisI suraNa mana ciMtA dalI / / 5465. / ghaTe birodha bhayA sata bhAva bhabhISaNa boleM taba rAva || cAhaM gati meM eha subhAva 1 kAla na chorI kisa ho Thazva / / 5466 // tIrthaMkara anaM cakravatti | nArAyaNa pratinArAyaNa satti / / balabhadra anaI kAmadeva / rudra kAla basi huvaI eva // 5467 / / sAyara baMdha suroM ko grAva vyAppaM kAla na chorDa ThAMva // manuSya pasU naraka gati dala kAhU kI na dayA cita bhai sozta rovata jAgata khAta / kAla cakra saba ho paM caleM || 5468 / / / bAlaka vRddha taruNa ko khAda || gAvata nAMcata citta se kAna / / 5466 / / jala paravata guphA muMe rahe / indraha kI saraNAgati mahe // tou na chor3e kAla ghaTala | sakala khaDA dekheM tihAM dala || 5470|| 466 mAta pilA sajjana meM kuTuMba / koI na sake kAla ko thaMbha // puruSa the sA kaThe ge| samaya pAi kaoNla basa zrae / / 5471 / / ika naI bhaI hai nAMhi / kIje etI moha kI dAha // moha karama bairI balabAna | dhanya sAtha jina jItyA jAna / / 5572 / 0 bharamai jIva moha ke kAja / kabahI raMka kabahI hoveM rAja || dina samakita jo kugati hI dhaNI / yadi anAdi jAi na bharaNI / 5473 / / kavaNa varaNa gati kA parivAra choTe bahuta na pAyA pAra || jyoM budabuda jala upaje meM I se saba jo gati dharmaM / 5474 / jaba laga haMsa taba laga prIta I jIva dinA pudagala bhaya bhIta // bAsu kahA kIjie neh / kIjie sA sarana su geha / / 5475 / / moSa nagara pahuMcAvana hAra 1| dharama jIva kA kareM grAdhAra lakhamaraNa kAyA kIjiye dahana yA kA sakala mRtaka hai cihna || 5476 / / itanI suNyAM phira kopyA rAma / merI mitra na hoi nidAna || bhAI kA aba sAMdhu ra rAvaNa kA badalA laI phera / / 54772
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 jIva lakhamaNa merA prAta / isakA kahe jalAvo gAta // 1 durajana vacana kyuM mAtu Aja rAma kA tIvra moha mAhi nahIM kAhU sUM kAla ||5478 // aba boleM tuma chor3o krodha / tumArA dekhiyA meM samodha // lakhamaraNa tuma mRtaka kaho / moha rAma ramana kachu laho ||5476 // cUhA jAMNi bUjhi sudha bosarI, moha karama ke bhAva muvAM jIvata kahaiM, liyA phireM isa ThAMva // 5480 / / iti zrI padmapurANe bhabhISaraNa saMsAra pariSyA vidhAnaka 110 yo vidhAnaka caupaI padmapurANa sugrIva zrAi karI bInatI / mRtaka deha meM jIva na ratI // mAyA meM jyu rahe bhulAi kaho jyu citA saMvAraM jAi // 2481|| dahana kiyA lakhamaNa kI karo / rAja vibhUta phira saMbharI || sAsuriekopyA rAmacaMdra / dahana karo tumAro kuTuMba || 5462 / / lAsu bhuvA saba mila ke kalA // kaisA bola boleM agyani ||5483 / / hamasoM taba koI kahai kachu nAhi // mana ku kachu upajAba vijoga ||5464 || merA bhAI rUsa ke rahyA lakhamaNa uTho suNu de kAna calo kahIM rahie vanamAMhi khoTA vacana kaheM saba loga bAMdhi poTa kAMza pari hAri / mAraga gahiyo tahAM ujAdi // manameM kiyA zrati upAva | sanAMna karo tuma lakhamaraNa rAva || 5465 / / vahA caukA Ugari baiMThAraNa kari, kiyA ubaTara gAta // sanAna karAyA mRtaMka ku raghupati apane hAtha / / 5486 / / } caupaI vastra paharAe ujjala varaNa / avara bhale sAje AbharaNa || paMcAmRta se bAla bharAi / vinaya kari bole raghurAI / / 5487 / / kareM grAma lakhamA mukha dei / vaha sutaka kaise kari leha || mukha pariSAlaM vina dharaNA / lakhamaNa mAnauM merA bharA ||5488||
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMva evaM unakA padmapurANa tuma bina ana pAMNI nahIM srAvaje / merA bacana kima nahIM mAnaje // bhale bhale gaMdharSa bulAvaje / tAla mRdaMga bAMsarI bajAvaje || 5486|| saba mila gAveM eka hI bAra / je lakhamaNa suzIM saMbhAra // gAveM guragI jana bAje jaMtra 1 kaise bole mRtaka taMtra | 15490 | bahari liyA kAMdhA pari Apa / SaSTa mAsa prati saheM saMtApa || becara bhUcara DoleM hiM pAsa rAma na choDeM lakSamaNa zrAsa // 5461 / / kharadUSaNa kA saMbukumAra / cyAra ratana suta balI zrapAra / / amAlI rASyasa daMsa | lakhamaNa kA jAnyAM uDa gaI haMsa // 5492 / / rAmacaMdra kuM vyAkula sunyAM nu sabu khaDA hRya / / kAhi diye ye pralaMkA mAi / virAdhita na pahuMcAe jAi / / 5463|| rAvaNa sAinu mAraghA balI sabakI mAMnaM maradana galI || prAyA aba hamArA dAba | ajodhyA jAi viThA nAva || 5464 / / 471 cyAra ratana aura mAlI bajra / sebhyAM le saba dhAe sastra || gherI ajodhyA mArU bajAi netyA subhaTa saMbhAlyA rAi / / 5465 / / prayodhyA para AkramaNa } rAmacaMdra so jAI sAra durajana cadi zrAye tuma dvAra / / tuma para baiTho hama kari haiM judha / rAmacaMdra kuM AI sudha 546 / / kaMdhA bholI lakhamaNa ku lIe / juna upAva bahuvidha kriye / / bajrAvattaM gahyA TaMkAra / hala aura sastra lIye saMbhAra / / 5467 / / doghAM mAMDyA subhaTA bena / zubha svAmi dharama ke heta || dAruNa juSa doghAM huvA | pIche pAMva dhareM nahIM kuvA ||4|| jaTA paMkhI svarga vimAna / una mana mAMhi vicAramA jJAna || merA prabhu rAma lakhamaraNa / unuM kI zrAya vanI hai kaThina || 5466 // aba isa biriyAM karU sahAya kRtAMtavaka jIva siMha ThAi || jaTA deva soM pUchI bAta / aba tuma madhya loka kU jAta // 5500|| caiva rUpa jaTAyu dvArA sahAyatA jaTA deva pichalI kahI kathA | donU pravadhi bicArI jathA || rAmaprasAda sugatyAM bahu sukha / vyApyA aMta moha kA dukha // 5501 // jAi saMbodhe itanI bAra 1 dronyu caiva prAe raNaha bhaMbhAra // jaTA deva senyA meM doDi / durajana ke dala mAMcI zera / / 5502 / /
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 nihAM tahAM paravata dikhlaaii| bhAja na pAyeM satarA !! pAthara par3heM jima baraseM meha / suSa na rahI duSToM kI dehu / / 5503 // nikaraNa ke pArTI nahIM galI / mahA saMkaTa senyA siMha milI | bhaisA dala kahIM dekhyA nAhi / rAmacandra gati kA nahIM thAha ||5504 // rAmacaMdra sauM mAMkhyA juSa / / vina prAgyA zrabhI mAna rame / / 5505 / / hamArA inarsoM kabahuM na calA || / diSyA le sAthai dharama kA kAja // 5506 / / gharama dvAra dekheM eMDa rAi || hamArI mahA hIna hai budhi / bhabhISaNa maneM kareM thA hameM e Izvara unakI bar3I klaa| aba je nikasaraNa pAva bhAja jaTA deva dayA mana bhAva / kAra ratna bajramAlI naresa ratanavega munivara pe jAi / dikSA laI kari mana baca kAi / / sahe parIsyA bIsa prara doi / mahA munIsvara jiha vidhA hoi || 55081 donyuM bhae bigambara bhesa / / 5507 / / jaTA deva sAdhya ku dekhi / namaskAra una kiyA pareSa || dhanya jatI je sArva' joga / sadhaiM sakala mAyA kA bhoga / / 5506 / / kutaliya dvArA rAma ko samajhAne ke liye mAyA racanA purANa kRtAMta sUra anya jaTA deva / inu racyA mAyA kA bheva // mAraga mAMhi ka sukI dAla / kyArI ravI bhati hI suvisAla ||5510 / / kubA ulIca sIMceM nIra / bADi banAyeM vAke tIra // rakhavAlI kareM bahu bhAMti | baraje sarva kU' bhItara jAta / / 5511 / / rAmacaMdra dekhyA yaha sUla / re mUrakha tuma kAhai bhUla / / I sukI lakar3I kima hna SaDI se etI kyuM karI jaDI ||5512|| bina kAraja etA dukha sahai / sukI DAla e phala kahAM hai // taba mAlI ne uttara diyaa| tuma kAM mRtaka kA~dha liyA / / 5413 / / iha jIva to iha upaje sahIM / sUkI DAla e bhI phala yahI // itanI suraNa kopyA rAmacandra / vana meM bhI hama ku dukha dude / / 5514 / kubacana lAga || vA kAraNa basatI ku tyAga / iha bhI hama kahAM mArU mAlI siraM coTa / sA bacana kA ina khoTa 25515 / / merA vIra ruTa ke rahyA mRtaka kaheM ina meda na lahyA // ho lagnamaraNa suraNa chaha bAta / mAlI bacana kaheM yaha bhAMti / / 5516 / / uTho begi lagAUM hAtha sI kahai na kADhU sAtha || taja maiM kyArI saba kAhi / zraye calyA raghupati rAi / / 5517 /
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA vapurANa anya ju dekhyA selI eka rAma pUche telI sU' bheda pIle reta na kareM viveka // / kA kareM retI surUM veda / / 5516 // reta mA~jha tela kyU hai | Apa para belakU da || bolA telI suNu tuma rAma / jaM jI yaha mRtaka isa TIma / / 5516 / / rela mAMjha bhI nikasa tel| mRtaka jIva to sahI e pela / / sI suri bole raghunAya / I gaMvAra telI tu kumAti 5520 / / hokU kahe tU hai muvAM / prapane jIva kA Dara nA // kahA mArU telI para SaDaga kaI lU toDa kiyA upasaraga / / 5521. agre dekhyA kautaka avara | maTakI nIra bilo siMha Thora || guvAla bhI bolaM raghunAtha jala meM mAkhanikarma ki sAtha ||22| kahai hIra mRtaka je jIvaI mudA / to jala mAMhi ghaDi sana || hai kisAga je jIva muvA / to vaha kamala huve navA / / 5523 jaTA deva kolika kiyA gala. 1 bhadana kareM moha meM aMdha / / 152 / samabhAve bAkU naranAha // muvA na jIvaM mahA agUTha || 5525 / / krodhavaMta taba hoDa calyA mRtaka eka lIyA dhari kaMgha rAmacandra naiM diSyA tAhi / to moha kare kama mUDha jai lakhamaraNa bhI pA prANa chaha phira jIva terA jAMna || jeM rAjA jIvAveM mubA to e bhI jIva pArzvagA navA / 5526 / / chaha mahine vAkU gae vIta / jyoM lakhabharaNa tyoM yA kI rIta // rAma ko vAstavika jJAna prApta honA zrI suraNa cetvA rAmacandra toDayA turata moha kA phaMda / / 5527 // jyauM zrasoga vRkSa krU pAya | joga vijoga makala baha jAr3a || triSA se vyApyA po nIra | miTa sakala zivA kI pIra // / 5528 / / I jaise zrI jinavANI suroM / bhavya jIva pArva sukha ghaNeM // jyoM vaTohI koM vana mAMhi / sItala pAveM vRkSa kI chAMha / / 5526 / / jaise tapasI pAne moSya / janama jarA ke TUTai doSa // moha dagdha sabahI bujha gaI / upajyA gyAMta cetanA bhaI / / 5530|| 473 cihuM bhramAne jIva bahu jauMna / thirana rahyA kiyA tiha gauna // mAta pitA sujana parivAra kIyA bhava meM moha pAra / / 5531
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApurANa koI nahIM jaja kA samA / tuma ara subha karma saga sagyA / / subha sAtA te pAge sumna / pramukha udaya te pAge dukha / / 5532 / / mubA na jI kisa hI bhAMti / maiM kyU dugna kiyA dina rAta / / nikalapa cukyA bhayA saMtoSa / gyAna lahara sU kAyA poSa / / 5533 / / tihAM deva karI vAdalI / pavana suvAsa calI tihAM bhalI / / nAMnI bUda meha kI ghuge / devAMganAM carAna kU naye // 5534 / / gAneM gIta suhAvanA bola / tAla mRdaMga bajAce Dhola || rAmacadra guNa gAne pAna / mahA sukaMTha suhAvanAM tAna / / 5535 / donU gura tihAM prastuti kareM / tatra raghunAtha pUcha una kharai / / tuma ho kavaNa kaho gAMcI bAta / rUpa prarupa birAja kAMti / / 5536 / / vAha deva hama tumhAre bhagata / jaTA pasnI maiM pAI sura gati / / jaba rAvaNa ne sItA harI / tava meM apaNI bala bahU karI / / 5537 / / una muna nai DAriyAM roDa / tuma hI sunAe paMcanAma bahori // tuma prasAda maiM huvA deva / sugna' meM kabahuM jANyAM bheva / / 55.38 / / sItA kI sudha vIsara gayA / tuma kArija mai kabahu na kiyA / tuma vyAkula lakhamaNa ke kAja / tava mujha mAsaga kAMpmo prAja 1 // 5536 / / iha kRtAMtadaka kA jIva / sakala bhUSaNa paM sunI dharama kI nIMva / / suma vacana kIyA dhA eha / je tuma laho deva kI deha // 5540 / / hama mAyA meM rahaiM mulAi / bA samai hameM samobhiyo bhAi / / jaTA deva jaba tuma paMcayA / taba hama soM mAraga meM milyA ||5541 / / hama bhI suriga pAye tuma pAsa ! aba tuma karo mugati kI Asa / / vidyAdhara granai bhUmigocarauM / sagalI samA rAma DhiMga juDI / / 5542 // satraSana sUbarela rAma / madhya loga kI bhagato TAMga / / rAja vibhUti daI saba tohi / uttama ghimAM kIjie mohi / / 5543 / / satrudhana vinavai ti bAra / tuma prasAda bhugatyA saMsAra / / rAja bhoga meM kiyA athAha / tuma kau choDi kahAM hama jAyaM // 5544 / / hama thI kara tapasyA saMga / rAja bhoga jina raMga pataMga / / tapa kari sAdhe yAtama gyAMna / bahuri na bhramaiM bhavasAyara mAna 115545|| rAma satrughana citA isa dharI / sakala sabhA mila prastuti karI / / panya rAma tribhuvana pati rAi / gharama dhyAna yUmana diDha lyAI // 5546 / /
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA padmapurANa soraThA mana meM dharai rAga, rAja gdhi saba pariharI / / dayA bhAva sU rAga, dharma prIta rAglo srarI // 5443 / / iti zrI padmapurANe lakhamaraNa saMskAra mitra deva prAgamana vidhAnaka 111 SAM vidhAnaka caupaI sadhana ke sAMbhali baina / rAmacandra sukha huvA caina / / anya sazudhana terI budhi / samakita muna rasavo sudhi / / 5546 / / anaMga lavana lavana kA pUta / doghI sagalI rAja vibhUti / / para biThAi kari hAle kAnasa 1 anaMga lavana mabahI meM gagga / / 5541 / / parajA kI rakSA bahu kara / dayA dAna cita bahu vidha ghara / / durajana dumadA chima gare / gigA sura: mAlyo hiye / / 5550 / bharatha cakra ne chaMDyA rAja | ghasA rAmacandra ne kie kAja || saMbhUSaNa bhabhISagA kA pUta | dIyoM laMkA gaja vibhUta / / 5551 / / rAjanIti saba jAga bhalI / prajA sukhI mana mAna ralI / / madagama gula agada kA balI / sugrIva rAja soggA vidha bhalI / / 5552 / / veIrAga bhAtra taba bhayo naresa / cAhe bhayA digaMbara bhesa / / arahadAsa seTha pa gae / seTa mahotsava bahU viSa kiAra / / 5553 / / puche seTha me rAvajI bAta / garu batAvo uttama jAta / / seTha kahaiM sugrata haiM munI / cAraNa ridha nAhi kapanI / / 5554 / / munisuvrata svAmI kA baMga / mahAmunI dharama kA prasa / / aMsI suNi munivara 4 rale / praSTa dravya je uttama bhale / / 555'5 / / pUjA kAraNa cale bhUpAla / senA sakala calI liha kAla / / vana meM munI kA darasana paai| uttare bhUmi saraba hI rADa // 5556 / / kari DaMDota caraNa kU nae / dei parikramA ThAr3he bhae / grastuti kari boliyo narendra / ThAThe bhae sAdha ko vRnda // 5557 / / svAmI hama kU dehu cAritra / jIteM moha krama ke sanna / / rAjA sahasa solaha saMga aura / sattAIsa sahasra triva saMga aura // 5558 / /
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 pamaprAmA rAma dvArA munI bokSA honA munivara kA pAyA upadeza / raghupati bhae digaMbara bhesa / / rAja doSa taji sAdhaM joga / choDe sakala jAti kA bhoga // 5556 / / zrImatI pAsa ajikA bhii| bAIsa vidha sauM parisyA sahIM / / avadhigyAMna raghupati ko bhayA / dharma upadesa gharaNa nai diyA / / 556 / / so baraSA lagi rahe kumAra / tIna meM janma pitA kI lAra // cAri sahastra varaSa muni sAdha / gyAraha sahasra pAMca so praDasaThi bAdhi // 5561 // itanA rAja karanA mana lyAi / pacIsa varapa meM kevala upAi / eka maharana ne bAraha varaNa / karI tapasthA mana meM harapa // 5562 / / voTA kharA samajhi tana bheda / mithyAtama kA kiyA vicheda / / dharamarIta samajhAba' gyAMna / mithyA mAne je amyAna / / 55.63 / / jana gharama kI niMdA kareM / te mithyAtI narakAM pa. / / bahu tUnai samakita pada gayA / pAnI kA saMsA nahIM rahA / / 5564 / / soraThA sarava AuSo satrahe hajAra, anaiM pAMca varaSa / / rAmacaMdra jagadIza, pratibodhe bhavijana ghaNeM // gharamA dhyAna iha Isa, te mahimA kahA~ laga giNe // 5565 / / iti zrI papapurANe zrIrAma miHkramaNa vidhAna 112 vAM vidhAnaka caupaI rAma kI sapasyA prAtama dhyAna karai rAmacandra / vANI suraNa ta hoI AnaMda / / inake guNa ati pragama apAra / rAma nAma vibhuvana prAdhAra // 5566 / / rasanAM koTika kara bakhAna | unake guNa kA mata na AMna / indra dharaNendra je prastuti karai / te nahIM voDa prata nisvara / / 5567 / / cha? ahine nimitta prAhAra / nadasatala nagarI ke majhAra / / riya kI jotina kA paratApa / mahA munIsvara soma prApa / / 5568 / / IrajyA samiti sau gajagati cAla / mAnauM mera suvarasana hAla / / so meM kaMcana baraNa sarIra / umare loga bhaI ati bhIra // 5566 //
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM unakA padmapurANa 477 dekheM rUpa sarAhaiM dunI / inakI mahimA jAi na minI / / ke surapati ke koI deva / gyAMnavaMta te samajhe jIva / / 5570 / / zrI rAmacaMdra Ae munirAi / prahAra nimitta pahuMce isa ThAi / / ghara ghara dvArA peSaNa hoi / kSetra sudha kareM saba koi / / 5571 / / uttama vastu ra soce sudha / maba maiM dAna deza kI budha / / sana hI bacha aMsA bhAva / dhanya bahai jImaiM jiha ThAma / / 557215 nagrI meM huvA bahu sora / iTA hAthI baMdhana toDi / / dAhe phoDe hATa paTTA ThAi / ghoDA chaTA toDi hipahiNAi / / 5373 / / kolAhala saNi pratinadI bhapa / nikasa karokhA dekha mapa // muni kauM dekhi kahai isa bhAi / bhejyA kiMkara leha bulAya ||5574 / / dorA ghaNAM Ae mUni pAsa / namaskAra kari vinatI bhAsa / / dor3a kara jor3i bIna khare / hama para prabhujI kripA jo kareM // 5575 / / hamArA rAjA pAsi tuma clo| bhojana lehu gharama meM milo / / unAM - jANyAM munI kA bheda / aMtararAya bhayA munI ku kheda / 15576 / / phira prAyA vana meM dhArayA joga / pasaghAtApa kareM saba loga / / ava ke be muni Arya pheri / viSa sauM bhojana khAM ii bera ||5577 / / muni kU bhaI aMtarAi, bhUpati vidhi samajha nahIM / / phira Ae vana sada, liva lyAe cidrapa sauM // 5578 / / iti zrI papapurANe gopurasauM chobha vidhAnakaM 113 vAM vidhAnaka caupaI rAma kI tapasyA paSTamAsa para gahmo saMnyAsa / eka varaSa pIche e pAsa / / je bana meM pAUM AhAra / bhojana kU icho siMha bAra / / 5,576 / / nagara mAhi ne kabahu jAhi / aMsA mana rAkhyA uchAha / / pratinaMda saI prabhAvatI prastarI / unu soca aMsI vidha karI // 5580 / / javasaM daMDa prAya ihAM munI / dAna deya kari sevA dhanI / / naMdana bahuri sarobara vana mAjha / daMpati gae krIDA ku sAMbhi / / 5581 / /
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47, paparApuraNa karI rasoI uttama bhalI / bahu pakavAna sauMja bahu milI / / mahAsugaMdha manohara bane / hariSa hariSa baDe koe ghane / / 5582 / / paTarasa vyaMjana prAsuka nIra / bhAta dAla aura ujalI khIra / / rAmacandra uThiyA munIndra / rAjA rANI bhayo bhAnaMda // 5583 / / vidhi sI dvArA peSaNa kiyA / caraNa dhoi gaMdhodaka liyA / / bayAnasa sauM dIyAM dAna / mukhasau bolyA subha bhagavAna / / 5.584 / / bhaI dudubhI kinara gIta / ratanadRSTi puDhapana kI rIta / / jai jai kAra devatA kareM / dhanya dhanya vacana mukha hI ghare' / / 5585 / / vanameM phira kara lAgyA dhyAna / rAjA maiM cita samakita Ana / / bahutAM maiM samakita vrata livA / / saba hI ke mana bAI vA // 5586 / / dona supAtraha dIje shii| paravA varacA pUja karei / / bahutoM ne chuTayA mithyAta / munisuvrata seveM dina rAta 55587 / / rAmacaMdra deM dharama upadesa / mAna rAva raMka upadema / / amRtA nAkA nArAyaH / uttara bhavasAgara te pAra ||5588 / / munibara gyAMna gaMbhIra, kareM dharama samajhAI kari / pAya hai para pIra, rAmacaMdra munivara balI / / 5586 / / caupaI nAsA dRSTi Attama dhyAna / bAraha lapa dvAdarA vrata jAMni / / teraha vidha sauM cAritra dharA / samakita sau dina rAtra' maga // 5560 / / saMca mahAvata pAMca sumati / mana vaca kAyA tIna gupati / / saMkA rahita rahyA vana mAMjha / karai sAmAyika vAsara mAMbhi / / 5561 / / ca udaha pATha pagaisA sahaiM / rAga dveSa suparahA rahe / cyAra kaSAi karI saba dUra / krodha mAna mAyA kU cUra / / 5562 / / aThAIsa mUla guNa pAla / toDyA moha karama kA jAla || paMcaindrI kI rokI cAla | chADi diyA mAyA jaMjAla / / 5563 / / bhArata rudra duI dhyAna haiM bure / te prabhu nai saba parihare / / parama mukala' so lyAdhA citta / sukala dhyAna kI jAMNI thita // 5564 / /
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa paTa lesthA kA karacA vicAra / kasna nIla kApotaM dAri // pala pala mahAgyAMna cita caDhayA / zukla dhyAna bahuvidha cita pA / / 5565 / / yaha ruti sahaiM parIkSA caraNI / gharama suragAva saMbodhi duNI // kari bihAra phire bahu desa / bahutAM ne diyo gharama upadesa / / 5566 / / mUvara khecara dAnava deva / nisa dina kareM rAma kI seva // koTisilA pahuMce rAmacandra 1 namaskAra kari tAkU baMdi / / 5527 / / sidha sumaraNa kara baiThe tihAM / gharama dhyAna prAtama guNa lihA || kSipaka zreNa zrAtamaguNa lahAna / bhaiMsI vidhi sau lyAyA dhyAna / / 5568 / / svayaMprabhU pracyuta vimAna / u avadhi ghari samajhyA gyAna || pUraba bhava kA kiyA vicaar| maiM yI sItAM strI avatAra // 5566 // rAmacandra lakhamA dou vIra nArAyaNa banabhadra sarIra || 1 sItA ke joba sItendra kA rAma ke pAsa prAgamana maiM paTarANI rAma bharatAra | dukha sukha dekhyA sArI lAra / / 5600 / 476 lachamaNa yuvA adhogati gayA / rAmacandra vyAkula pratibhayA / / samabhi jaina kI diSyA laI | rAja vibhUti saba ta~ taji darda / / 5601 / / dvAdasa guNasthAna karo sthiti / yabaMdulADaM usakA citta / / ethe bhAI donyu balI / rAmacaMdra bAMdhI sthiti bhalI // 56023 ihu le modhya bahu bhugate naraga / uhAM bhoga meM mahA upasaraMga // ina jAnyAM saMsAra svarUpa 1 dikSA gharI digaMvara rUpa ||5603 / 1 jaI ne paTAlu karU grasata / bhugatAI saMsArI banata // naMdIsvara ko karAI jAta / lachamaNa ne kAbU kiha bhAMta / / 5604 || sI samajha utaraghA sItendra 1 koTimalA jaTha rAmacandra || deva Ae tA saMga / gharakhaM prati hI phUla suraMga / / 5605 / / maMdA payana paTala jala bharapAI ke meha va 6 // vaha ritu ke phUle phUla / sItala chAMha sukha kA mUla / / 5606 / / paMchI sagalA kareM kilola / sabada suhAvana madhure bola // morAMva kohalaghuni kreN| suvA paDhe jinavANI khareM / / 5607 / / sura sItA kA rUpa vA / haMsa gamana sobhA bahU pAi || rAmacaMdra ke unamukha prAi | kaka bolo raghupati rAi ||5608 / /
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 tuma kuM saba bana DhUMDhata phirI / yaba hama bhaI mahA subha ghaDI // maiM darasana aba tumhArA lakhA | carA iMDi ana jAUM kihAM / / 5603 / / maiM mAnyA nahIM tumhArA vacana karI tapasyA vana meM kaThina || mopari prabhu hoi kripAvaMta / ajodhyA cali sukha karI anaMta 5610 / / tumhArI prAgyA rAkhU sIsa | chaMDo tapa bhugato sukha Isa / / karo rAja bhoga saMsAra / napake kie deha saba dhAra / 15611 // vArANa chIjeM kAyA ghaTai svarUpa | hama sItA nArI pratya ne svarUpa || pAlo geha bhoga saba sAja | kAyA se kaSTa sahI nekAja // 56121 maiM vana meM mAthI tapa | zrI jina dhyAna kare thI japa || mosu kahI bAta samajhAi / / 5613 / / freera kI kanyA aAr3a jovanata kyu dIkSA leDa pAlama kaSTa kiyA bahu doSa 1 jovana sa kIjie poSa / / 5614 || vRddhazravasthA kIjie jo apara kala jibhoga || patra indroM meM kyUM dukha de |1 !| tU phira ArAma ke pAsa / hama hai kanyA iha mana grAsa / / 5615 / tuma paTarANI hama sevA kreN| rAmacandra soM saba sukha bhareM // ve bhI tuma meM prAthai prastarI / taba mAMcI jANuge kharI / / 5616 / / devAMganA eka sahasra | bAlaka basa rUpa ko haMsa || solaha saba kI zrRMgAra / zrAbharaNa sabai somaM ikasAra / / 5617 // rUrAMTa utarI apalasa / sabada suhAvana rasa suM bharayA // kokila kaMTha kahai mukha bauna rUpayaMta prati dIragha naMna ||5618 bahurAga chatIrA rAganI | solaha kalA saMpUrana vanoM / / kareM nRtya boleM AdhIna 15619 / / I 1 tAla mRdaMga bajA bIna rAjabhoga taji baiThe Ana e sukha chaMDi kahA hoi pragyAMna // calo prabhU hamAre saMga / suna bhugato dukha kA karo ta / / 5620 / / indrI morayA ho haiM pApa / e sukhI saho saMtApa | yaha hai bhoga bhUgata kI sa mAnU tuma hamArA upadesa / / 5621 / / bahuta bhAva dikhAve khatrI | nAMce sarasa mahA guNa bharI / / bAMha saThAveM jaMbhAI leha | paga guSTha bhUmi pari deha ||5622 / / uchala ghar3I gama Dora / loI phUla somaiM raMga sAra || sira taiM vastra dharina pari paDeM / gAvaM nA bhaya nahIM ghareM / / 5623 / /
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMca evaM unakA papapurANa mIThA bacana kaMTolu hAsa / unakU nahIM saMsArI pAsa / / sukUla dhyAna sU lyAyA citta / anupreSyA kUparakhai nitta / / 51245 / myATha tIna tohI parakitta / cyAra karama su chuTyA hina / mahA sudi pichalI nisa rahI / do ghaDI ta pradhikI nahIM / / 56:5 / / kevalagyAMna labadhi siMha bAra | dasoM disA bhayo jaya jaya kAra / / niramala dIse dasa hai disA / dararAna kiyA mirTa hai saMsA / / 5626 / / indra pAsaNa kaMpyA tiha ghaDI / avadhi vicAra banatI karI / / utarI heTa iMDavata kiyA / dhanadatta kumAra bU prAgyA diyA / / 5 / / kaMcana mI racI tihai aura / jai jai kAra karI sura praura 5628 / / indra dharaNendra kinnara sahita kiyA mahotmaba prAi / / praSTa dravya sU pUja kari, vArada, sabhA racAi / / 5626 / / vyaMtara deva sevA kara i. narapati svagapati aura 1 vANI suNi saba samba lahaiM. pApa baMgha kA chaura caupaI gIta indra avara saba deva / bina rAkala dInatA bheva / / hamanai mahA upAyA pApa / tuma chala' banna dA maMtApa // 5631 / / tamArA citta sudarzana mara / graMmA phavAga mara siMha phera / / hama pari kSamA kahuM jagadIga / bAraMvAra navAvai gosa / / 5632 / / kevala vANI nagama athAha / upameM pUnni miTai saba dAha / / mAnava saMsaya hova TUra / prANI kA hai jIvana sUra / / 5633 / / riva ke udai timira miTa jAi 1 vANI sugala mithyAta panAi / / upajI budha dharama ke sunai / nihale praSTa karama kU huna // 5134 / / keli vacana apAra, vAnI suni niha gharaM / / sukha bhugatai saMsAra, bahuri jAi mukta barai / / 5635 / / iti zrI pApurANe pakSamasya kevalazAna prApti vidhAna 114 yA vidhAnaka
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ panapurANa caupaI sItendra lakhamaNa cita aAMna / vaha rAkheM thA merA mAna / seva hamArI kInI ghaNI / usako mahimA jAi na piNI / / 5636 / / naralA bAlukA bhUmi tIsarI / tAkI gati bhaisI sthiti par3I / / aba maiM cAk kAkU jAI / aM se deva vicAra bhAi '15637 // mAnuSotra parvata ke nikaTa / tihAM bahute mAraga nikaTa / / pasyA deva bAlukA ThAva / rAjya sarUpa hai saMbuka nAma / / 5638 / / lakhamaNa ku' deva baha zrAsa / mArai mudagara bAMraNa kA nAsa || phira kara biSara hoi iha dekha / pala pala' mAri kareM iha kheda / / 5636 / / pArA jhyU bikharaM kara / mAra mAra sabada bahu kreN| je jujhe the rAvaNa saMga | bhArata rudra meM tajyA thA maMga ||5640 / / te thI sakala bhayA eka Thora 1 bhugatai dukha kareM ati ghora || chedana bhedana mUdagara mAra / sa haiM bedanA agama apAra // 5641 / / bhojana rayaNa mAMsa jo khAI / ma madhu surApAna jyuacAi / / uMbara na karabara bhakheM / sAtA caMDa zoha pharka // 56423 // hoTa cIra ThoMse haiM pyaDa / Upara te Thoke haiM iMDa / / tAto rAMga DAla sukha mAMhi / surA pAna kA e phala prAMhi / / 5643 // kareM yAkheTa hunai bahu jIva | sulA ropma dukha kI nIva // chedana bhedana bAraMbAra / jvArI ghora kA kATa hAya / / 56 / 4 / / paranAri besyA suratta / loha phUtalI kIje japhata || jora bhiTAne ve hI juI / sAta visana kA e dukha marai / / 5645 / / vaitaraNI maiM dIje hAri / macchu kacha leM kAyA phaahi|| koI rUpa siMgha koI snAna / bharkha deha dukha pAMva prAna / / 5646 / / jisakA thA tisako kucha varaM / deha parIsyA unakU dharai / / sItendra lakhamaNa ku jAMni / sabuka ne samajhAyA gyAna / / 5647 / / bhArata rudra setI isa gasi / ajahu mUka na cetyo citta / / dekha nArakI bhaya cika karei / ihato deva krAMti bahu lahei / / 5648 / / muranaM deya va gae sAMta / mujhe saMbruka deva ku bAta // praghara choDi pAe tihAM ghaNe / rAkho deva saraNa pApaNe / / 5646 / /
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda evaM unakA padmapurANa pUrva kara sItendra bolaM samabhAI hUM sItA hU~ lakhamaraNa rAI / / rAmacaMdra kI zrI paTagharaNI / daMDaka vana kI prApati vanI / / 5650 / / tihAM tapa sAdhai saMbuka kumAra | lakhamA ne mAriyA pracukAra || mohi harI laMkA ke nAtha / / 5651 / / bhayA judha khaDadUSaNa sAtha rAmacaMdra lakhamA sudhapAI saMgrAma kiyA rAvaNa suM AI / / rAvaNa mArayA mohi zrANI jIta / udaya bhaI karama kI rona / / 4652 / / gharata mohi daI nikAsa / bhaya divya dIyA jIvana ko prAsa || lapa kari acyuta svargaM vimAna / jaina gharama kI mAMnI Ani ||5653 // jaina vinA nahIM lahie mukti / lakhamaraNa bhayA moha kI zakti || kAraNa pAra tihAM thI mgyaa| chaha mAMsA laga rAma liye phirA / / 1.654 / / kRtativaka bhane sura jaTA / unahI saMbodhyA moha taba ghaTA // bAlukA pRthvI meM rAmakumAra kI 4. rAmacaMdra ne diSyA laI / kevala labadhi gyAna kI bhaI / / 365.5 / / sI surata prabhA bhayA / dayA bhAva ke mana bhayA / rAvaNa lakhamaraNa saMbukumAra / tI bAlukA bhUma makAra || 56536 / inasa deva kahU~ smjhaa| tuma dukha dUra karo le jA || lakhamaraNa ku jaba liyA uThAi / dehI bikhara gaI tihAi 5667 / / bahU viSa jatana kiyA hi ThAMI / pAyeM nahIM unakA jIva upAI // jyoM baravaraNa meM jhA~I dekhi | hAtha na A kisa hI bhepa || 5658 sI bhAMti nArakI deha / dIse pratis hAtha lagAyA vikharI paTai / naraka mAMhi bera bera dukha pAveM gharoM / saba lakhamaNa iha vibha hama to vAMcyA karama athAha / bhugatyA bina na chUTA jAI 615660 / / aba ke karama mugatyAM hI bara / bhaiMsI tuma pAsa hama sukheM // 1 baharina yA sI gati / ihAM suraMgI kaba lahaiM mugati // 5661 // parja saneha || paraspara bhir3e / / 5656 / deva kahai samakita mana gharo / sugati karama eka bhava te karau || tapa kari pahuMcoge niravANa / bahuri na maiM caturagati zrAMna || 5662 // samakita dina bItyo bahukAla | kabahuM na cukA mAyA jAla / / bina nirAsa DolpA bahu joni / kyArU gati meM kIyo gauMna / / 5663 / /
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 paprapurA roga soga bahu pIDA shii| jaina dharma so pIta na gahI / / je bahu kara dAna tapa jApa / samakita binA na TUTa pApa / / 5664 / / pratra sAno disapaTa nitta / kela nAlI pAnauM nitta / / aMsI suzi meM prastuti karI / dhanya sItendra dayA cita gharI / / 5665 / / hama lo samodhyA dayA nimitta / nisacala rakhyA ika samakitta / / vaiti dimAga calyA prAkAma / acyuta svarga jihAM thA bAsa / / 5666 / / naraka dekhi bhayA bhayabhIta / hIyo padaka kApa citta / / se dumna bhugate kaI bAra / haDita jIva na pAyo pAra / / 5667 / / __rAna kevalI rAma ke pAsa prAgamana zrI rAmacandra ka kevalajhAna / cale pramara sugi gharama bayAna / / nArana tarana zrI rAmacandra / darasana dekhata hoi Ananda / / 56688 / / sItendra ke saMga sura ghane / kinara gaMdharva bahutai bane / / kaMsAla tAla bArja bAMsurI / bIrA mRdaMga kI sobhA kharI / / 1666 / / karaM nRtya gAve bahu gIla / rAmacandra guNa sumaraNa cita / / pAye deva mahocchA kAraNa / samosaraNa dekhyA dukha haraNa / / 5670 / 1 samavasaraNa bAraha sabhA koThI tihaThora / niramala dIsai cyArU pora / / vana kI sobhA ati ramaNIka / phule phala de dIsa nIka / / 5671 / / jANoM bhUmi ratna mAraNa kharI / aMsI jugati devatAM karI / / deI prakramA siSTAcAra / prastuti pardai ve bAraMbAra // 5602 / / tuma sama rAma avara nahIM banI / moha karama kI pragati dalI / / gyAMna khaDaga so karama basa kiye / uttama dhyAMma vicAradhA hiye / / 5673 / / parisaha, pavana te pApa uDAi / prase tapa sAdhyA munirAi / sukala dhyAna soM kevala pAI / bhava jala paDe lage diga aAi / / 5674 / / jo tuma pAyA mAraga moSya / hama saMgi apaNo yo moSya / / hamArI thI tuma 'pari baha mayA / pahuMcAno muti karI para dayA / 5675 / / rAmacaMdra imi vANI kAhaiM / jinavANI je mana bana gahaiM / / taba koI pAne saraga mukti / teraha vidha soM ghara cAritra / / 5676|| aba laga krodha ka mAyA mAna / lobha kAma te bhrama amyAna / / pAthara ko hIyA tala rAkhi / jamaga tirayA cAhe dhari kAMpi / / 5677 / /
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMda ega unakA padmapurANa 465 aisI haiM ye cyAra kaSAya / jyoM pASANa sauM tiragho na jAi / / pAthara saMga tirathA hai koI 1 tAsa samakita ratha nA hoi / / 5678 / / taji kaSAya tira saMsAra / chohi veI sira ta saba bhAra // 5676 / / lakhaNa guNA ke mAraga joha / rAga doSa choDeM e soi / / paMca mahAvata samiti pAMca 1 mana baca kAyA nisace sAMpa / / 5680 / / chaha ruti sahai parIsahA aMga / samakita ne dita rAkha saMga / / samyaka darasana gyAMna maritra / iha vidha hone jIva pavitra // 5981 / / prazna karanA bhaba jala pa? jAi siva madhya / joti hI joti miliyA vidhya / / sItA indra kiyA parasanna / iha saMdeha hai mere manna / / 5682 / / rAjA dasaraya janaka ne kanaka , aArAyasI prAnA ! lAnAMkusa kA sabai vRtAMta / inakI gati bhaI kisa bhAMti // 5683 / / bhAvamaMDala kasI gati sahI / iha citA mere cita rahI / / rAma ko vAraNI zrI rAmacaMdra kI vANI huI / bhavya jIva suraNa saba koI // 5684 // gajA dasaratha prANata vimAraNa / janaka kanaka bhI vAhI ThANa // aparAjitA kekamI kaikaiyA / suprabhAsa va deSagati payA / / 5685 / / dahA te apaNI mArgala pura / ekA bhaya mukati mai juri / bhAvamaMDala taraNI suraNa kathA / bhoga bhUmi tae ne dopatA / / 5.686 / / bhoga bhUmi kA bhogataM sUrana / unakU e karatI nahIM duHkha / / sItendra pUnheM ye kara joddi| bhAvamaMDala kI kaho bahoDi / / 5657 / / kura bhoga bhUmi kavaraNa punya nahI / unai tapasyA kInI nahIM / gamacandra bona bhagavAna | bhAvamaMDala kA kahai bakhAna / / 5688 / / nagara ajodhyA seTha kU'bhapati / makarI triyA setI baha hita / / kAma vanAMka dongu putra / jyu zazi kI prati krAnti / / 5656 / / bhoga murgAta dina bItA gharage / bhayA vaigaga kumapati maro / / amRtasoga bhunivara viMga prAi / vikSA laI mana aca kari kAi / / 5.660 / / makI suna ke taba vagaga / ina bhI sakala parigraha tyAga / / praratha dravya putrAM meM diyA / ina bhI jAi jaina vana liyA // 5661 / / prasoga tilaka vana meM ghari joga / choDi diyA saMsArI bhoga / ye donU je seza ke pUla / sumna maiM the lakhamI saMjukta / / 5662 / 1
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 pApurAma ika dina mAta pitA cita prAMna / donu gae tihAM udyAna / / amRtasoga muni ko dekha / namaskAra kari pUche bhela / / 5663 / / hAre pAsa pitA pati ya / kehI prabhU tiha hai hama jAMca / / munivara nai ve diye batAi / ye bhI bhae digambara raa||5664|| kareM tapasyA mAtama dhyAMna / guru pAuSo pUrI jAna / / navanIya pAiyA vimAna : sikhala kiyA tA makara kA dhyAna / / 5665 / / paMcAsa jojana reta kI mahI / tihAM manuSa kAI bIsa nahIM / / paDe ghUpa dharatI bahu tapai / rUkha nahIM tihAM chAyA chipa / / 5666|| se mAraga nikate sAdha / deSyA vRkSa ghera su bAMdha / / vAkI chAyA baiThe jAI / bhAvamaMDala yahAM ni kasyA vAI / / 5667 / / dekha jatI tihAM thavayA vimAe / utari bhUmi paga lAgyA prAna / / munivara kUdIyA pAhAra / mAraga sagalA bhalA saMvAra || 5.668 / / vaiyAprata kiyAM bahu moti / munivara gaye minesvara jAta / / bhAvamaMDala aMtahapura jAi / mAna bhAlinI gurapaharAi / / 5666 / / sovai the sapta kharavaM greha / dAmanI ghAta moM choDI deha // daMpati jIva dasyanI oSTha / bhoga bhUmi kI pAI ThoDa / / 5700 / / tIna palya kI prAca pramAga / tIna ke sAkA kIyA jANa / / amalA sama te lei prahAra / bahura suragagati leDa avatAra / / 5701 / / uhAM se cae pheri tapa karai / taba donU siva maga paga dharai / / supAtra dAna phala huvA mahAdda / tAteM dAna deha mana lyAi / / 5702 / / lavanAMkusa paMcama gati lhaiN| prAnI kA saMsA nahIM rahai // mItA deva pUcha kara joDi / rAvaNa lakSamaNa kI kaho bahoDi / / 5703 / / kisa vidha inakA kAraja sreN| ve kada bhava sAyara te tirai / / rAmanandra kahaiM kevala bacana / bAlukA mami rAvaNa lachamana / / 5704 / / sAgara sAta bhugateMge rAja / uhA~ leM nikasi purava yetra kI ThAMya / / harikSetra vijayAvatI nagara / sunaMdA seTha dharama kA magara / / 5705 // rohiNI nAma sAha ko prastarI / sIla saMyama so sobha svarI / / donU usake leM avatAra / prarahadAsa tasu prathama kumAra / / 5706 / /
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhApaMva evaM unakA papapurANa 457 riSabhavAsa dUjA hune putra / donu guNa laSyaNa saMjukta / / aNuvrata pAla be dina rAta / sIlavaMta sobhA kI kAnti / / 5707 / / sukha setI tihAM prAva vihAi / sura saudharama amara kI kAya / / sAgara eka prAthu bala pUra 1 yA hI desa ca, doU sUra // 5708 / / kumAra kIrati tihAM bhUpatI / laSamI rANI ke garabha thiti // ayakIrati jaya prabhu po hoi / rUpa kAnti kari soma doi // 5706 / / praNavata kari dharama soM dhyAna ! hA te pAya lAMtava sura dhAna / / svarga loka ke bhugataM bhoga / bhUli gaye pichalA saba soga // 5710 // sItendra ajodhyA meM vartha / cakravataM chaha SaMDa bhoga / donu devaputra hue paah| indraratha prabhodaratha rAi // 5711 / / sarvaratana ratha divyA leha / rAja bhAra putra ko deI / / tapakari pAne vijayavaMta vAsa / indra prabhoda dikSA guru pAsa // 1712 / / solaha kAraNa kA prapta pAla / vijama aMta pahuMce siMha bAra / / uhAM se caya rAvaNa ko jIva / ha ahaMna bharata jaMbUdvIpa // 5712 / / sarabaratana gaNadhara hoi / gharama upadesa surNa saba koi // jAi mukati tihAM sukha anaMta 1 phira pUcha sItendra mahaMta // 5714 // lakSmaNa ke prati jijJAsA kahAM upajai lakhamaNa mahAna 1 puSkarAddhaM dvIpa cau ni / / sada bhUpati putra nagara ke greha / doI padai yAi pari deha // 57155 / cakravatti huzai arihaMta / pAcai bhava sAgara kA aMta // sAta varaSa bIte jaba jAi / hama bhI lahaiM mugati pada ThAi 115716 / / sItendra kIyA namasakAra / gaye phera sura apane dvAra // bAMte phira Aye saba deva / kuru bhoga bhUmi kA dekhyA bheva / / 5717 / / bhAmaMDala te vaha sura millA / pichalA sanabaMdha suraNAcA bhalA / / deva gayA phira apane pAna / rAmacandra siddha ke dhyAna 115718 / / pacIsa barasa lau sumare sigha / pahuMce prabhU mugati kI riSa / / caturanikAya pAye saba deva / jaya jaya sabada dudubhI bheva // 5716 / / puSpa vRSTi bhaI tihAM ghaNI / nirvAsa kalyANaka sobhA barAzI / / praSTatavya sU pUjA krii| par3e maMtra jinavAraNI kharI / / 5720
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4dama padmapurANa sotodendra supara dhari citta / guNAvAda soM lyAye hitta / / pUjA kari pahuMce sura loka / astuti bhaI tIna loka / / 5721 / / padmapurANa ke svAdhyAya kA mahAtmpa rAmacaMda guNa samudra gaMbhIra / mamaraNa kiyA miTai saba pIra / / anumAtraka kiyA bastrAMna / rAmacandra kA padamapurANa // 5722 / / je koI surNe uThi para mAta / sukhasetI bIte dina rAta / / SatrI hoI suNaM balavAna / jihAM tihA kahiye jamavAna // 5723 / / durajana daSTa lamai saba pAi / koI na sanamakha jItaM praad|| saba pari usakI hoge jIta / jAraNa samAla judha kI rIta / / 5724 / / je koI suNaM parama ke kAH tIna kamarA dharama dhyAna supApa na rahai / kevala gyAMna jIva vaha lahe // 5725 / / gharama prakAsa jihAM jAha niravAMrA / zrameM nahIM bhavasAgara mAna || dukhI dalidrI nara je suNa / baDhe lachi sukha pAne ghaNe / / 5726 / / nAri vihuMNA je nara hocha / mana vAMchita phala pAvai soi / / putra heta jauM suraNa purANa | sukha sampati pAda asamAna / / 5727 / / pradhavI pari pragaTa jasa gharamA / roga kalesa jAI sava huNyAM / / karama udai te vyAga dura / rAma sumari pArva matra sukha / / 5728 / / je pApI sariga nidA kareM / te jIva ghora naraka meM par3e / / mithyAtI pranIta ne citta / saradhA nahIM dharama sahita / / 5726 / / je samakitI mugA pUrAg2a / pAvai gati deva niravAMga / / the zivA napa sAMbhali inha bheda / saba maMsaya kA huvA kheda / / 573 3 / / sakala sabhA mana bhayo saMtopa / bahuta prANI yA pAI gotra / / zrI jinavANI kA nAhI mata / bacana eka bheda bahu mana / / 5731 / / gautama svAmI ko arAI / amRta vAMnI savai muhAi / / marava bhUta suriga hiye tricAra / avadhi gyAMnI samajhe niradhAra / / 5732 / / agasena bhUrati kevanI / mukha pATa jana bhAvI malI / / kritAMtasena ne liSyA iha graMtha / phoDi siloka saMpUraNa artha / / 5733 / / pravarAna purANa likha pdd'e| jisake sugNe dharama hita banda / / unakA siSya sabadana muni bhayA / indrasena muni ne paTa diyA / / 5734 / /
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 mubhi sabhAdhava evaM usakA parapurANa parahasena bhaye su munidai / lavamanasena jyo prathivI caMdaM / / jina joDyA palIka sahasra jyo spATha / varaNyoM bahu tihAM pUjA pATha // 5735 // raviSeNAcArya dvArA parApurANa ko racanA raviSena phrimA prakAraha sahastra / sukhI bhavya jIva sau bAdhaM vaMsa / / hoI punya uttama gati lahaiM / bhava bhava dukha dAlidra na rahaiM / / 5736 / / apakA lahai amara pada thAMna / kAraNa paraha lahai niravANa / / mithyAptI je dharama kA duSTa / una sadA rahai bahu kaSTa / / 5737 / / jinavANI te bhAje dUri / tirA na hove dukha bhara pUri / dAlidra sadA na chor3e magya / haMTa viyoga aniSTa pragya / / 5738 / / mana kI ichA kade na hoi / Adara bhAva kara nahIM koha // tisaku koI naH mahimA hoi / jihAM tihAM mahimA jalaMbhA lei / / 5736 / / kalaha karama sau bItaM bdd'iiN| khoTI budhi nahIM vIsarI // rAta divasa meM bhArata dhyAna | pAvai aMta naraka gati thAna // 5740 / / bhavya jIva sUrNa pari ruci / sadA huvaM uttama gati suci / / sIlavrata pAla bahu bhAi / kATi karama UMcI gati Ai / 35741 / / presI jAriNa caleM maga sudhi / dharama hoi bAda prati budhi / / kumati phalesa sakala miTa jAi / rAma nAma tasu hoi sahAi 115742 / / sahasra eka aru doIsa barasa ! chaha mahIne bIte kachu sarasa 1 mahAvIra niravANA kalyANa / iha aMtara hai rakhyA purAga / / 5743 / / raviSeNa nAma munivara niragrantha / padamapurANa racyA subha grantha / / tisake suNyA hoi bahu ridha / kAraNa pAva pada pAvai siddha / / 5744 / / cale desa nAma jo lei 1 tAko manavachita phala deha // jaise ravi kA hoi prakAsa | hove aMdhakAra kA nAsa / / 5745 / / papapurANa paDhane kI mahimA prasA hai yaha padama caritra 1 mithyA moha miTai saba satra / / paDhe paDhA- kahU~ aSAMna / pAveM svagI deva vimAna / / 5746 / /
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ *** samakita saMtI para sugaM / nisace bhraSTa karama ku haNaM // lagna hor3a utapatti / pAye nizce paMcama gati / / 57473 / jisa same darzana hoi purANa / sukha vilAsa aura sadA kalyANa // manavAMchita phala pAvai raNe / te prAMnI saba nisace su || 5748 || 1 vahA padamapurANa ku je par3heM, bAMca suragAne aura || tihUM loka kA sukha lahaiM, pAye nirabhaya Thaura / / 57461 115 vAM vidhAnaka caupaI kASThA saMgha paTTAvalI kASThA saMghI mAthura gaccha / pahukara gae meM niramala paca // mahA niratha zrAcAraja loha / chAMDacA sakala jAti kA moha : / 5750 / / padmapurA teraha didha cAritra kA dharo kona kona nahIM mAyA maNI / / dayAvata vahu niramala gyAna / / 5751 / / mahA tapasvI zrAtama dhyAna jilhAM hai usama kSimAM Adi / khoDe pAMca indrI kA svAda / rUpa niraMjana lyAyA citta / aThAIsa mUla guNa nitta | 5752 / / caurasI kriyA saMjukti / je lAika samakita sI rati // * gyAna ke sUkSama bheda / vAraNI surata mithyAta kA lekha / / 57531 | I gro nikaTa prabhu ThADhe joga kareM badanA saba hI loga 1 agravAla zrAvaka pratibodha / trepana kriyA batAI sodha / / 5754 / / paMca aNuvrata sikhyA nyAri / guraNannata tIna kahe ura ghari || bAraha vrata bAraha tapa khe| bhavi jItra sugi cita meM gahe / / 5755 mithyA gharama kimo tirAM dUri / jaina dharama prakAsthA puri // vizva sauM dAna deha saba koI sAsatra bheda suriMga samakita hoi // 5356 / / dasa lApyaraNI batAyA dharama | tIna ratta kA jANyAM marama || vrata vidhAna samajhAI rIta pUjA racanA kareM sucita // 15757 //
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhAcaMba evaM unakA pamapurANa 461 zrI jina' meM kIe dehare / caunIsa vida racanA mambare / / cauviSa dona de vitta samAMna ! caughaDIyA aNathamI pramAna / / 5:058 / / jIca dayA pAla bahabhAti / bhojana nIra vivarajita rAti / / dIpaga gayAMna jAgya saba hie / bahupta saMbodhe zrAvaga kIye // 5756 / / dillI maMDala kA munirAya / jisake paTTa bhayA bahu ThAi / / gharama upadema paNAM ku' bhayA / pUjA pratiSThA jAma nayA / / 5760 / / paMDita paTavArI muni bhae / gyAMnava'ta karuNAM ura the| malayakotti munivara guNavaMta / tinakai hie dhyAna bhagavata / / 5761 / / guNakIrti para gugabhadrasena / guNAvAda prakAsa jaina / / bhAna kIrati mahmiAM prati ghaNI / vidyAvata tapasthI muni // 5762 / / kuMvarasena bhaTTAraka jatI / kriyA zreSTha haiM ujjala matI / / una para subhacandra susena / dharamavani suraNAne bana ||5763 / / mUla saMgha bhaTTAraka prazasti zrI mUlasaMgha sarasvatI macha / rasanakIrata muni dharama kA pacha / tAraNa tarasa gyAMna gaMbhIra / jAraNa saha prANI kI pIra // 5764 / / tapa saMyama te prAtamadhyAna / dharama jinesvara kahai bakhAna / chUTa mithyA upaja gyAna / je nisarca pari mana meM pAna / / 5765 / / guru ke acana suNi nisatraM dharai / te jIva bhavasAgara tirai / / zrI ratnakItti sadhyA saMsAra | pahuMce svargaloka siMha bAra // 5766 / / unakai paTTa rAmacandra bhunI / pAcArija paMDita bahu gunI / / kahaiM gyAMna ke sUkSma aga / I buddhi unake prasaMga / / 5767 / / mahA munIsvara uttama budhi / ka<< dharama jina vANI sudhi / / jisake hie hoe samakrita / saraghA karai gharama' meM nitta / / 576 zrI rAmacandra kA suga' parANa / sukha saMpati pArna kalyANa / / parama dayA pAla mAtra lAi / te jIva mokSa purI mA Ai / / 5766 / /
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46.2 cUhA padama purANa pUrana bhayA, riviSenA kI budhi / / jeM nihasa gharika sukha pArne samarpita sudhi / / 5770 / / P purANa iti zrI padmapurANe sabhAcaMdra kRta sapUranaMm // saMvata 18 se 56 bhASA vi 14 bAra somavAsare likhitaM paMDita motIrAma likhAyata sAha jI gaMgArAma jI kI bahU jAti vorA kA utarAya maThAI kA vrata meM paMDita motIrAmena doye / pra'ca saMkhyA hajAra 11 rupamA 7 dIyA nikharAnAM kaa| zubhaM bhavatu
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmAnukramaNikA (padmapurANa meM pramukha mahApuruSoM ke nAma pacAsoM bAra pAye haiM--jinameM rAma, sItA, lakSmaNa, bharata, hanumAna, sugrIva, rAvaNa, vibhISaNa, maMdodarI prAdi ke nAma ullekhanIya haiM isalie aise nAmoM ke yahAM pUre pRSTha aMkita nahIM kiye haiN)| praganiketu 246, 252 praganivega 126 bhAgravAla 460 agrohA 40 acayarAya 252 ajitanAtha 1, 41, 46 256 prajoSyA 18, 27 105 bhayodhyA 106, 177, 10, 203, 216, 220, 225, 240, 266, 266, 258, 360, pratigati 10 atimayUSa 45 prativIraja 249, 252, 253 maDhAI hIpa 15 matinagara 376 prativIyaM 131, 132, 135, 137, 234, 238, 236 / pratendra rAjA 54 anantaratha 176 anurAdhA 14 pranaMgasenA 315 praanI 138, 136, 140, 142, anantanAtha 1,46 pranaragha 246 manokasA 200 pragada 100, 265. 266 327 maMjanA 145, 146, 146, 158, aMjana nagara 272 aparAjitA 1, 176, 184 prabhayamAlA 36 paka kumAra 62, 63, 65 prabarAja 76 mabhicanda 16
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 muni samAcanda evaM usakA pamapurANa abhinandana 1, 46, 105 prabhamAla 36 amaraprabha 5, 56 amaravatI 282 bhamara rAkSasa 51, 52, 53 amarasAgara 130 amitagati 151 amitamatI 176 amIcanda 266 amRtaprabhA 176 amRtavatI 412 mamRta svarita 244 maMtraprabhA 176 prasparapura 344 para 43 parajana 365 arajayapura 126 arahadAsa 41, 42 arahanAtha 1 parahasena 486 aridamana 138 maridama 344 arananadesa 151 alakA 76 amara majasena 46 asaphaMda 267 asthanavega 52 62, 64, 65 prazva dhvaja 38 pahilAdapura 273 maccharaja 66, 66, 60, 62 akSararaja mAdityapura 63, 64, 138, 157 prAvitajasa 33 prA, 6, u mAdinAtha 1,106, 170, 168, 256 prAdinAtha mandira 261 prAdipurANa 114 AnaMdamAlA 126, 130 bhAnamatI 45 bhAvIsatA 57 itarakaraNa 230 indraprabhu 72, 73, 61, 123, 124, indrakapura 212 dandrakumAra 68, 66 indrajIta 12, 81, 124, 125, 138, indrasena 45 162, 266 prAvi indramanu 58 indramati 55 indrarekhA 36 indraSida 55 ujoNI nagara/ujeNI 220, 221. 35.4 utapalamati 40 udayapura 87, 5 udayAcala rAjA 52 udita 52 vadita mudita 245, 246 badapAda 135 svotapura 70
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmAnukramaNikA 465 kanamAjaTI 264 kanakapura 66, 138 kanakamAlA 412 kanakAvalI 66, 70 kanakaprabhA 115, 466 kanakodarI 151, 152, 153 kaMkaNapura 376 kaMcanagaDha 44 kaSiketu 56 kapila vina 230 kamalaprabhA 436 kamalossavA 247 kaMpilAnagara 85, 155, 373, kalyANamAlA 227, 365 karaNaku upura 65 kAMcanapura 70 kAsI deza 61 kASThAsaMgha 460 kIrtavatI 171 kIti ghara 173, 176, 344 kIsiSavala 53, 55, 56, 57 kiSapura 56, 65, 62 kikiMghapura 57, 61, 63, 66,67, kiSalapura 100, 265, 27, 264, kubaDapura 228 kuDalapura 5, 6 kuMDalamaMDala 19,208 kupanAya 1, 46 mudanapura 222 kumbhakaraNa 12, 14, 72, 1, 22, kubhapura 81 93, 124, 135. 137, kusamAvatI 35 166, 180, 301 mAdi phurujAMgala desa 23 kusAgara nagara 160 kuvarasena 46.1 puza 410 kusumapura 275 ketumatI 148 151, 157, 158 ketumukha 200 kaikaI 176. 201, 214, 15, 220 kailAsa 77, 66, 18 prAdi kaimasI 71, 72, 74, 76 kosAMdI 64, 228, 264 kokasI 71 komalanagara 176 hAtAMtavaka 101 kRSNanArAyaNa 47 krimAMta sena 48 kharadUSaNa ha., 101, 256, 260 khemakara 26. 263, 301 khemAMjalapura 10 gaMdharvasena 283 yaganabarada2
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni samAcanda evaM usakA papapurANa gaMdhArI nagarI 212 guNabhadrasena 461 guNasena 130, 131 guNasAgara 172 guNakIti 461 guNavatI 55 gautama svAmI 10, 138, 164, 363 ca, chaja cakrapAla 40 basamAna 15 ghasamAna 15 caMdarabhAna 15 candragati 165, 167, 168 candradadhi 64 candranasA 72,78, 63, 258, 256, candraprati 316 267.350 candraprabhu 1, 46 candramatI 68 rekhA : candrAna 16 candrAnanI 43 apasavega 166 campApura 167, 200, 266, 365 citrA 117 citraratha 246 citrAMgada 100 citrotsavA 15, 16 cuDAmaNI 171 belasA 4 jagasena 48 janaka rAjA 170, 10, 186, 19, jamanA 222 162, 201, 207 jaMbUdvIpa 3, 14, 75, 164 ayakIrti 43 jayasiMha 64 jayasena 47 jarAsiMdha 47 jamA 43 jasAkhI 16 jasomatI 169 jasodhara 43 jasobhaSTra 212 jAMbUnaca 274, 303 jitapadamA 241, 365 jitasatru 38 jItaMbara 47 candA 87 jabhitra 303 jodhapura 273 jodhapuri 55 sa, ya, va, Sa, na tahata kesa 61 samacUla 465 saritamAlA 1 tArA rANI 256
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ . nAmAnukramaNikA tilakarAi 176 trikuTa rAjA 58 trigupti 252 triviSTa 47 dhulabhadra 46 daMDakarAjA 251 daMtIpura 141, 157 dasanagara 273 dazaratha 176, 187, 181, 182, 10, 161, 162 bhAdi dakSaputra 166 durabuddhi 37 devarAkSasa 53 zrAya 43 detanAtha 77 dvivara 303 dhanavAna 151 dharaNIdhara 38 dharmanAtha 1, 46 dhAraNa 212 ghUmaketu 35 kotapura 81 100 naghuSa 177 naMda 16 naMdanagara 234 naMdIsvara 436 nami 1, 12, 46 naminAtha nala 203 nAgakumAra 46 nAgadatta 248 tilakesara 40 trikuTAcala 44, 92, 258 286 trivaseja 28 trisalA 5, 8 daMDana 356254 daMtapura gAma 50 damaMtrI 232 dAMgapura 223, 354 dazAnana 72 73 74 75 76, 80, 83. 60 Adi dillI 461 duramukha 200 deza bhUSaNa 243, 246, 366 kula bhUSaNa dviviSTa 47 dhanadatta 84, 272, 436, 442 caraNI 272 baraNendra 22, 68 dhAtakI dvIpa 117 dhAraNI 212, 468 dhUmasena 187 nagraprabhA 270 nadamitra 47 naMdaghoSa 212 naMdavana 212 naMdInAka 53 naminibhi 34, 256 narasera 70 E malatIla 46, 62, 14, 15, 10, 303 nalakUbaDa 116, 120, 122 nAbhasa tilaka 63
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ YES nAbhirAya 16, 20, 114 niraSAta rAjA 67, 78 nirvANaSoSa 172 netratasakara 226 namitta 35, 36, 37, 38 padamanAbha 38 185 padama 4 padamaputra usa padmanI nagara 244 padamAvatI 80 365 paricchata 57 parabata 105, 102, 110 pAtAla laMkA 64 paMcamerU 15 puMDarIka 42, 45, 404 purIndra 171 puSkalAvatI deza 42 puSpavatI 208 pupa nagara 78 podanapura 21, 27, 38, 52, 187, 356 pRthvIdevI 227 pRthvI tI 412 pratiSTa 15 pradya umata 45 prasanacaMda prahasita 157, 158 prasakIti 201 pratibatI 66 muni sabhAcanda evaM usakA padmapurANa nArada 106, 107, 110, 112, 113, 180, 164, 358 nIlaMjanA 21 nemanAtha 1,49 patha, bha, ma padamaprabhu 1, 46 padamapurANa 46, 460, 462 mora ghara padamAka nagara 49 paMcANI 66 paraSita 107 naMjaya 136, 141, 142, 143, 144, 145 zrAdi pArzvanAtha 1, 46 puSpadanta 1,46 pUrva videha 35 puSkara ra 460 pottara 54 55 pUraNadhana 44, 41, 40 pomAdevI 138 pRthvItilaka 295 pRthvIvara 232, 235, 240, 411 prasicandra 62 pratisUraja 158, 156 160 prabhAmukha 200 prahalAda rAya 138, 136, 141, 143, 150 157 150 158 prasenajita 16 zrIzaMkara rAjA 66
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAmAnukramaNikA YEE prItakara desa 66 prItivardhana muni 221 anakaMTha 57 baMdhumatI 27 basantamAlA 145, 147, 148, 150, pasaMtatilakA 140 153, 155. 156. 175 casaMbalapura 242 brahmadata 26, 47 brahmathAna 57 bAlakhilya 227, 228 mAli 63 bAhuvala 21, 45 mAhubali 20, 22, 27, 28, 29, 3., jAmI 14 34,46, 256 bhadradatta 157 bhadrasAla bana 57 bhaMgamAlA 282 bhabhISaera 72, 63, 122, 123, 137, bharata 16, 21, 22, 26 se 26, 31, 180 Adi 45, 155 prAdi bharatakhaMDa 3, 164 bharata kSetra 158 bhAgIraSa 46, 50 bhAnakIrati 461 bhAnarAkSasa 52, 13 bhAnukumAra 63 bhAmaMDala 165, 166, 206, 207, bhIma 33, 47, 46, 50 278, 264 bhImapura 7 bhImaprabha 53 bhImamatI 176 bhomavatI 66 bhoja 200 bhomaradesa 43 magadatta 266 magadha 3 maghavA 47 mativarghana 244 matisAgara 268 mathurA 115, 376, 34 mAnamAlA 81 madhupurI 117 madhurAya 30 madhuba 116 manolatA 370 manoramA 361, 363, 365 manodayA 171, 172 maMgalA 40 maMgala 365 maMgalAvatI 176 mandodarI 57, 76, 81, 13, 14, mAsuragaccha 460 105, 267, 206, 286, marUta 110, 115 322 prAdi mallinAtha 1, 46 mleccha khaMDa 162 mahAghoSa 43
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni sabhASada evaM usakA padmapurANa maldeva 16 malayakIrti 461 mahAdeva 266 mahAvIra 489 mahendrapura 147, 148, 283, 262 mAtu. 43 mAnaSottara 50 mAlava 220, 221 mAlivAna 66, 70, 71, 62 mArIgha 296, 302 miragAvatI 57 municandra 128 mUlasaMgha 461 mekalAnadI 227 meghanAda 51, 124, 138, 162, 265, 301 meSaraNapura 70 meramegha 66 mohanamatI 15 mRgAMkapura 151 mRgarUdamAna 66 marUdevI 16, 17, 16 mahaSamasa) 101, 176 mahArAkSasa 45, 50, 52 mahendra 33, 138, 136,141 mahendrasena 150, 148, 262,281 mAnavI 58, 116 mAMDalagar3ha 462 mAlyavAna 124 mAlI 66, 68,70 mithilApura 163, 164, 166 mukhatrI 395 munisuvrata 1,46, 154, 166, 180, 221, 222 medhagiri 76 meghapurI 54, 63 meghavAhana 41, 42, 44, 45, 4meradattaseTha 436 paM0 motIrAma 452 mRnAlakuDa 440 mRgAvatI 166 ya, ra, la, va azadatta 272 ratanakIrata 411 ratanaculA 440 ratanamAlA 12, 395 ratanavIya 34 ratanatrabA 71, 74, 18,93 padamapura 54, 341 ratnamAlI 34, 212 raghunAtha 264 ratanathUla rAjA 154, 465 ratanabaTI 264, 266, 273, 258 ratanadIpa 143, 161 ratanasaMcayapura 43 ratnAvalI 18 ratnaratha 246 ratiprabhA 365
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ I I I nAmAnukramaNikA rathanUpura 22, 67, 66, 61, 122, 126, 131, 181, 206, 208 208, 376 rAjagRhI 3 rAmacandra 2, 12, 47, 161, 185, 162, 163, 194, 168 zrAdi rAmAvalI 63 rAkSasapura 273 rupavatI 365 riSabhadeva 30, 22, 45,46 chamIvatI 344 lakSmImatI 152, 153 laMkA 44, 65. 77, 115 Adi lava 410 lokapAla 70 lobhadasa 133, 134, 135. vari 221, 222, 224, 354 vajrabaMdha 34, 404, 405,407 vajradhara 41 vajrabhAna 34 balocana 212 vasila 63 vAmRta 34 bhISaNa 14, 76, 71, 61 mAna 1,46 vasuda 436, 442 vAsupUjya 1,46,54 vasubhUta 240 basITa 143 ravimala 58 ( prAcArya) raviSeNa 3, 486,462 rAjagira 110 111, 115 rAjalade 272 rAmacandra muni 461 rAvaNa 12, 14, 27, 72, 76, 6. 66 100, 102 prAdi rudrabhUta 258 riSabha kumAra 194 revAnadI 254 lakSmaNa 12. 47, 185, 163 201. 206, 217, Adi lakSmana sena 486 laMkAsundarI 262 284 lavaNodadhi 14 lokasundarI 201, 202 lohAcArya 460 vajrakumAra 440 vajradaraja 63 vajrabAhu 34, 171 vajramukha 204 vajra sAlagaDa 122, 123 haMsa 63 501 banamAlA 110 164 165, 167, 232 231 265 varuNa 70, 143, 163 vasaMtamAlA 156 vasudeva 46 vasudhA 212 basu rAjA 106, 106 giri 250
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ 502 muni sabha canda evaM usakA pamapurAgA baMsaspala 246 vANArasI 372, 367 Asaketa 170 vicitramAlA 176 vijayasiMgha 62, 63, 64 vijayasena 172, 440 vijayA 36 vijayarAja 4. 364 vijayAI 14, 22, 45, 53. 54, 62 vijayasAgara 40 68, 70, 75, 85, 63, 122, 18, 136, 151 166, 190 viTasugrIya 271, 282 vidagdha desa 208 vidya tagati 463 vidha tahata 34, 38 vidha taprabhA 202 vidya latA 212 vidya tabAha 65 vidya tavega 56, 60 viSarabhadesa 67 vinayadatta 275 vinami 22 viprArANI 85 vipulAcala 6 vibhramadhara 176 vimala 15 vimalAvati 130 vimalanAya 46, 156, 373, 365, vimalavAhana 436 bimalArANI 246 virASita 14, 263, 264, 270 visalyA 314, 416, 320, 365 visvAnala 47 vIra 6,8 vIrakaseTha 164, 166 vegavatI 63,87,444 vedAvatI 441 bailaMdhara 314 vesapura 138 vyomarAjA 66 dhyaumavida 71 vaizvayana 83, 84 vezravA 72 brahmaci 110, 111 buSabhadhvaja 438, 442 vRhata phesa 206 vRSabhasena 25 sa Sa zaha sagara 40, 42, 45, 46,50 satrudhana 165 saMvanagara 41 sabadana muni 48 satyaghoSa 35, 36, 37 sanamitta 15 sanata kumAra 46, 47 sabhAcanda 3, 462
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmAnukramaNikA samAdhigupti 439 sampUrNakIti 315 samadagiri sammeda zikhara 50, 86, 245, 367, 402 saMbhUSaNa 475 sarasvatI 81 sarvabhUSaNamuni 428 sahadevyA 173 sahasravIrya 314 sahasrakiraNa 105 sahalIma 102 gaMbhava 40 mitI 206 sAgaraghoSa 246 sAgarapurI 273 tinAtha 352 sAghudatta 246 sAhasagati 100 siddhAratha 5, 6 siMhadhvaja 85 sItalanAtha 146, 167 sImaMkara 15 somaghara 15 sukaccha 151 sukIrti 365 suketa 252 sukhasadatta 61 subarasanA 160 sundaramana 171 sameilarAi 314 saMbhavanAtha 1,46 saMka 14,256 saMkhAvalI 60 sarvabhUtimuni 205 211 sasAka nagara 45 sahasrabhUva 4 sahasrAra 6566, 126 sahasranayana 41, 42, 40 svayaMprabhanagara 1 svayaMbhUramaNa 14 saMkaragrAma 65 sAgaravasa 436 sAsavAna 103 sAvatthI 66 sibasena 177, 178, 176 siMhajI 306 siMhodara 221, 222, 223224 225, 354 sItA 14, 161, 164, 195, 202, 276 zrAdi sukesa 61, 55, 66 sugrIva 62, 63,94,96, 100, 265, 266 Adi sudarzanabheru 15,46, 47, 361 sunaMdA 16 sundarI 20 503
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ Las suvAsa 1 suprabhA 45, 53, 15, 314 suprabhArAta 606, 204 subhamacI 47 sumatinAtha 1, 46 sumanArAnI 138 sumAlivAla 68 sumitra 166 sumerapura 273 suragatipura 12 suratapura 77 surendra 172 sulocana 40 sUraprabha 243 somaprabha 34, 25.2 sAmazarmA 35 sobhAvatI 58 syovAsa 177 176 zAMtinAtha 46, 327 vana muni 65 zrIkaMTha 54 55 56 57 zrIkAMta 436 zrIcandrA 56 zrIdevI 66 zrIdharI 222 zrIpura 277, 201 zrIbhUta 277, 441 zrImAlI 123, 124 zrIvacha rAjA 46 zrayAnsa 23 SaDadUsana 14 muni sabhAcanda evaM usakA padmapurANa supratiSTha 106 suprabharAya 246 puna sumaMgalA 63 sumati 165 sumAlI 66, 68, 66,70,76, 81, 64 22 sumitrA 184 sUraja 69, 7, 88, 366 sUrajaraja 66,76, 60, 12, 166 surASTra 40 surendrapura 351 sulocanA namra 240 sUraja kamalA 66 somilA 252 sodAmani 13 sobhApura 357 zatrughna 216, 280, 234 zAMtinAtha mandira 333 muni zratasAgara 50, 51 zrIkAMtA 106 zrIkesa 365 zrIdAmAM 265 zrIdhara 46, 53, 395 zrIprabhA 52, 5670, 10, 65,64,246 zrImAlA 62, 64, 65, 66 yAnsa 46, 56 ki 4, 5, 12, 13, 14, 54, 92, 13, 164, 256, 363
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmAnukramaNikA maMkara 15. nApura 2 171 haradama 344 hariyAla 100 haripura 166, 273 hariSeNa 47888 hasta prahasta 266, 302 266 haMsa dvIpa 266 hulAsana 100 hemacUla 176 hemaprabha 102 hemAMcala 100, 115 kSIrakadama 126 beghara 15 hanumAna 14,46, 137, 156, 151, 161, 167 Adi harimana 391 harivAhana 116 117, 200 hariSeNa cakravartI 85 hastinAgapura 370 hitaceta mahAjana 52 hiraNanAbhi 138 hemapura nagara 66 hemAvatI 77 505 hRdayavega 138 kSemakaraNa 243
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhAzuddhi-patra pRSTha saMkhyA azuddha pATha zuddha pATha vizeSa 77 SaSTha saMdhi vidhAnaka samApti para boye 100 113 126 navama viSAnaka vasama, nArana para upavarga 13 vAM vidhAnaka 14 kA , 15 vAM, 16 vAM, 17 vA , 18 vAM // 16 vAM // 146 praSTama vidhAnaka navama , nArada para upasarga 11 vAM vidhAnaka 12 vo" 13 vAM, 14 vAM, 15 bAMga 16 vo, 17 vAM . 18 yAM, 16 vAM, 656 0 164 180 181 22 bAM , 269 21 vAM sugrIva , 231 suprIva 2624 3624 milana 351 dalana 400 kanatha kathana