Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra
Author(s): Rajulbai Sadhvi, Shobhachad Bharilla
Publisher: Prem Jinagam Samiti Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005299/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11) ITI/ zrI sthAnAMga satra '(gujarAtI anuvAda sahita) -: anuvAdaka :sAvI rAjulabAi - saMpAdaka :paM. zobhAcaMdrajI bhArillA -: prakAzake :prema jinAgama prakAzana sAmati Jain Educations International For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa bhagavAna mahAvIranA 2500mA nirvANa mahetsavanA upalakSyamAM prema-jinAgama prakAzana graMthAMka : 12 : anuvAdaka : sAdhvI rAjula Jain Educationa International zrI sthAnAMga sUtra [gujarAtI anuvAda sahita ] : saMpAdaka : 5. zAAcaMdrajI bhArilla : prakAzaka : prema-jinAgama prakAzana samiti, ghATakApara For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pustaka : sthAnAMga sUtra ja prakAzana : eka prema-jinAgama prakAzana samiti prathama saMskaraNa mUlya : rU. 15) tra prAptisthAna : zramaNa vidyApITha, hIMgavAlA lena, ghATakopara, muMbaI-400 077 prata 1,000 saM. 2038 sane 1982 muka : dhIrubhAI je. desAI Tesa pIpala presa, " , ghevA sTrITa, pharTa, muMbaI - 400 001. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA sthAna prathama dvitIya tRtIya caturtha paMcama peja naM. 1 thI 9 10 thI 63 64 thI 117 * 118 thI 2para - 253 thI 304 .... 305 thI 329 * 330 thI 366 367 thI 394 35 thI 418 419 thI 466 SaSTha satama aSTama navama dazama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnuMnaM. AMkita 2 3 3 3 3 4 4 4 4 4 5 4. 6 12 kaNhe 2 2 2 3 3 3 3 I = 1 13 10 7 saveyaNA 7 aveyagA 13 samavabhagA 2. vAsA 13 33 33 33 41 51 58 65 2 70 azuddha 10 ege cavaNa ra chayaNA 6 jIvaNaM 19 uDDANa 199 110 111 18 ega 2 egaM 1.3 gadhe 14 tate 20 lukha 20 parigaha 5 veramaNa 25 sammacchi 26 narahANaM 30 129 sammamicchA 11 khetA 17 kurAo caiva 26 24 to 26 bihAe 2 phAsevAjAva 3 ege diyennA 12 8 tirikta joNi tthIo 8 kappIThI 17 aTTI 8 bhatapANa ciDiyA Jain Educationa International ikakhae savANe muLapAnuM ddhi patraka pAnaM pati zuddha evaM caraNe DepaNA jIvANaM uThThANaM ege ege gaMdhe titte lukhe pariggahe veramaNe sammAmicchA neraiyANaM kaNha saveyaNA aveyaNA samAvannagA vAsApannatA jahA khetApannatA taMjahA kurAo pannatA taMjA jaMba do vidhAe phAsevA jAva sadiyA va aNi diyA ceva ma~gidiya bajA tirikha joNi vIo mi svIja kappIThiI aTThI bhatapANapaDiyA ikkhae samANe 135 162 175 176 177 177 177 178 178 178 178 178 179 181 182 183 250 251 261 263 267 273 275 278 315 341 373 343 344 344 346 347 348 350 351 22 17 23 4 15 15 28 3 7 9 10 3 12 21 13 21 15 4 17 12 6 4 For Personal and Private Use Only 3 17 1 20 pamhaMtara pahaMtaraM viccAriNA mago vipariNAmaNo vakkame spesaM tapa paDamAte sipAte caunha racaNA davaNa ANI azuddha jihiMmadi maNuccaviTTha khaMjaNodagasamANa AsAsa phAla NIra mUlasthU vAgaramANA se musI paNNattA mahAgaIo iccheehi navalidiyaviraMga kadha raNassa gaMdharaM 7 11 2 8 18 27 4 2 18 bhaMgI rayataNIya bhavaMti gIyasta vakkame sesaM saheba paDamAe sivAe cauNDa rayaNA havaNa AjI jibhidiya mi khaMjaNodagasamANe AsAse kAla NIya cUlAvatthU vAgaramANA te muttI paNNattA taMjahA mahANaIo icce ehi navaraM vilidiyA ka-dharaNassa gaMdhAra maMgI rayaNI ya bhavati geyassa rambhagavAse rammaga vAse cullahimavaM te cullahimavaMte sindhU parihAse vasuhA sindhu paribhAse vasuhyA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnuM che. paMkita azuddha pAnuM naM. paMkita azuddha 15 402 18 5 sakhe 352 35ra 352 353 358 358 364 18 11 22 18 kUDA 406 366 412 11 11 13 412 31 366 366 u68 358 390 393 393 374 vadaI 29 15 21 4 jI ... 376 378 378 u78 u74 378 78 382 dhaNa dhaNUI 402 paDibuddhi paDibuddhI saMkhe 403 gaMdyaM gaMdhaM 406 naThThANiyAhivai naTTANiyAhivai 406 nAgakuramAraNNe nAgakumAraraNNo 406 mihila mulla- mihilla mullU gAtIraM gAtIraM 407 uttakuru uttara kuru aNaMdaNe ANaMdaNe 412 422 biiM diyANaM beidiyANaM caDavIsa caDavIsA 412 ahi aTThahiM 413 vayai usANa usINe 413 suhasapayA suhasaMpayA aTar3ha cakkavAla aThThacakkavAla 414 paiTaThANaM paiTaNNo 415 uvaesaNe uvaesaNe 415 kaMde pANasuhame pANasuhume 416 tetIvIrie teyavIrie 422 kittavIrie kattavIrie 424 vambhacArI bambhacArI 428 siridharie siridhare 428. devagaDa devagaI 428 431 uddhaM uDDhaM 434 harIkUr3e harikuDe harihaMtA harikatA 435 tavaNijjacaNa tavaNijjakaMcaNa himabaM pAMDarigIta poDarigIya aTeme aThThaye aTevhaM achevha 450 payAvaha payAvaI 450 naTTavihI nADagavihI 450 kavvassa caDavihassa utpattI maMjUra saMThiyayA maMjUsa saMThiyA 458 jugabAhuvataNAya jugabAhuvayaNAya 462 sappi sappi pAvataNeiya pAvayaNei ya koDayagaNe koDiyagaNe pacaMtaM payaMtaM timisaguhA timissaguhA nisabhe nisahe kuMDA sUkacche sukacche timisaguhA timissaguhA duvAThussa duvAlasa vosalakAye vosaThukAye uggaDieI uggahei saMcameNaM saMjameNaM bhavassai bhavissaI vRddhamANasvAmI baddhamANasAmI avvAvAra avvAvAra . viDasa jogajutte viDasagajojajutte tettIsama tettIsa mA sAtaNA vRtti sAyaNAotti paragharapavese paragharappaveseti naddhAbaddhavittI laddhAvaladdhavitti samAyArI samAyArI vAyaparigaNe vAyapariggae * paDissuyA paDissuyA siMdhu sayadU mahAbhAga mahAbhogA hariseNI hariseNe raikaragapabbayA raikarapavvayA tirikka tirikkhajo- .. jhoNiyANaM NiyANaM AureA vatIsu Aure - ya AvaI suya nivvehi niccehi sukkilapa sukkila pakkhaNa pakkhaNa samuNNe samuppaNNe saddasiblogA sadda silegA nisaggava nisaggovaesaruI esa ruI mahaimalA layA mahai mahAyA nirejjA nisirejjA jtathya 18 23. 23. ny bh lh 15 24 22 303 387 387 15 ly himavaM 388 389 392 393 399 401 mo 7 401 401 401 14 23 tattha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtI zuddhapatraka pAnuM na. pati paMkita azuddha che. vidanA. janya janma azuddha zuddha virA vijJa vedanA nanita anita Azraya A zrava mizlAdarzana mithyAdarzana vitaragA vItarAga auratyaka naurayika samajA samajI atItakaLa atItakALa prarUpta parUpita apanAra ApanAra pakSI pakSI kevI rIte kevI rIte tratrA sUtrArtha samakavAsa ramakavAsa nichidraha tichidraha pAnuM na. 197 198 202 203 207 211 233 244 246 251 261 che 91 104 A tane tene 105 115 118 126 266 272 zramanuM zramaNanuM prakranA prakAranA thaya che thAya che uDu u mugala pudgala prajyamAM pravrajyAmAM acAdara- azudarzanarAnavALA vALA tirpayogI ti cothI sahasTrAra sahassAra Arabhra AraMbha samparka samyaka cakravartI cakravartI viSayecachA viSayerachAnI paca pAMca IzAtendra IzAnendra hastotrA hastattarA karavApara 5 karavA para paNa pendriya sparzendriya speIndriya saMvArta sevArta chaprakAranI cha prakAranI, vADhA pUrvASADhA - u- 25 upacaya mathyAtva mithyAtva zrIdada kSIrAda prANAtipAtAdi praNAtipAta samudraghAta samughAta rUpama rUpamada nimita nimita ke dImAMthI kAThImAMthI dhAnya jalakAyo grahaNa kare chamastha chadama0 astri kaNikAo- khuNAvALuM. 308 146 155 161 162 cara kriya kriyAo maryAdA maryAdA lokapAnI lokapAlanI vRSa bhAna vRSabhanA upadava upadrava nirmaca tirya ca kudatIra kudaratI cAra koNe koDI koDA kroDI samumAM samudramAM aMkaze aMkazo majipIThikA maNipIThikA jita jina kAlasaikArika kAlasaurika cara sAdhamAM sAdhanAmAM paNu paNa mukata mukata taraMtu 162 164 308 310 318 319 329 331 357 361 363 375 376 376 10. 16 173 174 174 182 183 cAra 25 29 186 186 . 186 187 377 383 12 hAMse paraMtu 383 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkita azuddha zuddha peIja peIja 384 384 paMkita 22 442 2 450 384 385 407. 408 "ke 410 461 zuddha zuddha bhavita jIvita dharmanuM sAmAnya dharmanI prarUphaLathI kathana karaze. paNA karI yAvata samasta none yukitapUrvaka samajAvaze hAyata- hAnta (10 kAraNothI tejolezyA dvArA tejolezyA sahita bhasma karavartatA anAryane vAnA 10 sAdhu bhasmIbhUta kAraNo batAbhuta kare che) vela che. jemake aparakaMkA- amarakaMkA mRgazirA mugazira 7 zInA sItA 21 vadhA varSA gadhilAvatI gaMdhilAvatI chellI lITI vRSabhakuTa, zlabhakuTa, 17 timizraguphA timistriguphA chellI lITI pavivAdaka parivrAjaka 13 mahadhaka mahardhaka 1 dudha durjaya bhAvitAmAvita bhAvAtAbhAvita 16 tyAga kare tyAga na kare 25 pArAcikAha pArAMcika purNAyu sarvAyu (caritranI (cAritranI virAdhanA) virAdhanA) 20 kaparI 412 432 436 438 439 440 10 19 441 kapaTI 465 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapremI suzrAvaka premajI hIrajI gAlA | (saMkSipta paricaya) kacchanI dharatI upara kAMDAgara nAmanA gAmamAM dharmapremI zrI premajIbhAInuM kuTuMba vase che. kacachanI bhUmi ujaDa che; paraMtu tyAM vasatA mAnavIonA haiyA mAnavatAthI bharelA che. dharmanI bhAvanAvALA che, mAtApitAmAM UMDA dhArmika saMskAre hevAnA kAraNe premajIbhAIne dharmane vAraso maLe che. bALapaNathI ja dharmane raMge raMgAyelA che eTale Agama taraphane prema ane abhyAsa hoya te svAbhAvika che. jyAre mAnavI dharmane dharmanA sAcA svarUpamAM samaje che tyAre tenA jIvanamAM tyAgavRtti jAgRta thAya che ane maLelA A mAnavabhavane sArthaka karavA prayatna kare che. premajIbhAI chellA ghaNA varSothI cauvahAra kare che ane ghaNA varSathI AjIvana brahmacaryavrata aMgIkAra karela che. puNyazALI jIva hevAnA kAraNe jIvana sAthI paNa khUba ja suyogya maLyA che. temanA dharmapatnI paNa khUba ja dhArmika vRttivALA che eTale pati-patnI baMne dhArmika kriyAomAM lagabhaga sAthe ja rahe che ane nAnI moTI tapazcaryAo sAthe kare che. premajIbhAInuM dhArmika pravRttio tarapha lakSya hovAnA kAraNe kuTuMbanA vaDIla hovA chatAM paNa saMsAranA vyavahAra chokarAone soMpI pite eTale banI zake teTale samaya dhArmika pravRttiomAM gALe che. bhagavAna mahAvIranI vANI eTale ApaNuM sUtra-siddhAnta, badhA ardhamAgdhI bhASa mAM hovAne kAraNe gujarAtImAM anuvAda karI pragaTa karavAmAM Ave te jijJAsu AtmAo vAMcI jIvanamAM kAMIka meLavI zake, paraMtu A bhagIratha puruSArtha koNa kare? dharmapremI zrI jecaMdabhAI tejANI sAthe vicAravinimaya karatAM ghATakoparamAM cAlatI zamaNuM vidyApITha tarapha najara karI ane teo pUjaya mahAsatIjI prANakuMvarabAI svAmI, pU. muktAbAI mahAsatIjI tathA pU. lIlamabAI mahAsatIjInA paricayamAM AvyA. premajIbhAIne AvA suMdara vicAro jaNa sAththIgaNane khUba ja AnaMda thaye ane tyAM abhyAsa karatA sAdhvIjIe tathA dIkSArthI bahenee gujarAtImAM anuvAda karI Apaze ema saharSa svIkAryuM. sUtronuM gujarAtImAM prakAzana kazyAnA kharcanI pite vyavasthA karI Apaze ema jaNAvyuM. vidyApIThanA adhiSThAtA paMDitaratna zobhAcaMdrajI bhAritvane premajIbhAInI bhAvanA khUba ja gamI ane tenI bhAvanAne mUrta svarUpa ApavA temaNe gujarAtImAM anuvAda thayelA zAse tapAsI ApavA tema ja mupha rIDIMga karI Apaze tema jaNAvyuM. saunA saMganA phaLa rUpe ame atyAra sudhImAM 1) AcAraMga, 2) sUyagaDAMga, 3) upAsakadazAMga, 4) vipAkasUtra, 5) anuttaraupapatika Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAMga, 6) aMtakRtadazAMga sUtra, 7) papAtika sUtra, 8) zrI nadIsUtra ane 9) anugadvAra sUtra 10) dazavaikAlIka sUtra 11) samavAyAMga sUtra ema agIyAra sUtranuM gujarAtImAM anuvAda karI ApI cUkyA chIe. A 12muM sthAnAMga sUtra ApatA AnaMda anubhavIe chIe. dharmapremI, dAnavIra premajIbhAInI AvI ucca bhAvanA badala ame temano aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. ame e nakkI karyuM che ke jema jema sUtre gujarAtImAM anuvAda thatAM jo tema tema janatA samakSa najIkanA bhaviSyamAM mukatA jaIzuM. atyAre jJAtA sUtra presamAM che te TUMka samayamAM ja bahAra paDaze. sva. jecaMda jamanAdAsa tejANI harajIvanadAsa rUganAthe gAMdhI hiMmatalAla bhagavAnajI zeTha narottamadAsa jIvaNalAla lAkhANuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - haiM H sthAnAMga sUtra nAma-zabdArtha - dvAdazAMgI zAstrAmAM sthAnAMgasUtranuM trIju sthAna che. A zabda, sthAna tathA aga e e zabdonA ceAgathI nirmita thayA che. sthAna zabdanA aneka artha thAya che. upadezamALAmAM sthAna zabdanA artha 'mAna' arthAt piramANu ApyA che. prastuta AgamamAM tattvAsakha'dhI ekathI laIne daza sudhI parimANu saMkhyAnA ullekha che mATe tene sthAna kahevAmAM Ave che. sthAna zabdane khIjo artha 'caizya' paNa thAya che. temAM tattvAne kramazaH cAgya upayeAga karavAmAM Avye che mATe tene sthAna kahevAmAM harakata jaNAtI nathI. sthAna zabdane tRtIya artha 'vizrAntisthaLa paNa che ane agane sAmAnya artha vibhAga che. tenA sakhyAkramamAM jIva, puddagala addinI sthApanA karavAmAM AvI che. eTalA mATe A sUtranu nAma sthAnAMga athavA ThANAMga che. zailI - sthAnAMga sUtramAM viSayane pradhAnatA na ApatA sakhyAne pradhAnatA ApavAmAM AvI che jIva puddagalra ityAdi viSaye para vistArathI varNana na karatA sAMkhyAnI draSTithI sa Mkalana karavAmAM Avyu che jethI ema kahI zakAya ke sthAnAMga sUtranI zailI kezanI zailImAM graMthita karavAmAM AvI che. je smaraNa karavA mATe ghaNI ja upayAgI che. Ama teA prAcIna kALathI ja bhAratIya sAhityakAra A zailInA upayega karatA AvyA che. mahAbhAratamAM vana-parva adhyAya 164mAM tathA aMguttara nikAya Adi bauddha graMthAmAM A ja zailIne pratyeAga karavAmAM Avye che. prAcIna zailI anusAra zabda-sa MkSepa tathA vAya saMkSepanI jainAgama zailInA anusAra "vaLatta, taM gaDhA"nuM sakSepa 5. ta. ja lakhavAnI prathA rahI che. jainAgamAnI eka viziSTa zailI e paNa che ke je zAstramAM je viSayanuM vistArapUrvaka varNana karavAmAM AvyuM che, e varNana khIjA zAstramAM Ave teA "nA maLava'", "gaDhA gauvAmizam'', "khaTTA vanavaLA' lakhIne pATha sa MkSepa karavAmAM Ave che, paraMtu sthanoMga sUtramAM mAtra navamAM sthAnamAM ja nahIM samavA" A e ja sthAnamAM maLe che jethI evuM jANI zakAya ke sthAnAMganuM saMkalana tathA samavAyAMganuM saMkalana eka sAthe thayuM haze. navamAM sthAna sudhI lekhana kArya karyA bAda paraspara parama thayu hovu joie mATe ja navamAM sthAnamAM 'nA samavA'eve pATha maLI Ave che. sthAnAMga sUtranuM gaNipiTakamAM tRtIya sthAna che, jenI prAthamikatA spaSTa che tathA sAthe sAthe pUrNatA pazu. sthAnAMga sUtramAM sUtrakAre ghaNI jagyAe pe|tAnI sagraDapradhAna keza-zailIne parityAga karyo che. jema ke caturtha sthAnanAM dvitIya uddezakamAM nadIzvara dvIpanuM varNana, bhagavAna vimalavAhananuM varNana. A rIte trIjA sthananAM khIjA uddezakanAM aMtamAM (3-2-47) ApelA praznettarAmAM caritra tathA parvate AdinAM paricayamAM paNa soMgrahuzailIne tyAga karyo che ane varNanazailInA svIkAra karyA che. khIjI rIte joie te nAgamAmAM Jain Educationa International 10 For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAvAcaka zabdanI sthApanA paNa potAnI ja zailImAM karavAmAM AvI che. jema ke "eka"nAM sthAna para "sarasA" (104 10 = 100 saMkhyA) kahevAmAM Ave che. traNanI saMkhyA mATe paNa "jIva " (sthA.-6-19)ne prayoga karavAmAM Avyo che. A ja rIte sthAnAMga sUtramAM tenI zelIne judAM judAM rUpamAM pUravAra maLe che. mahatva - jenAgamamAM traNa prakAranAM sthavIro batAvavAmAM AvyAM che. temAM zrata sthavIranAM sthAne "kALasamavAya " e vizeSaNa batAvyuM che jethI kANAMga ane samavAyAMganuM keTaluM mahattva che e spaSTa thAya che. bIjuM AcArAMga tathA sUtrakRtAMgane sthAnAMga karatA AgaLanuM sthAna maLyuM e paNa eTalA mATe ke nava dIkSita sAdhu AcAramAM paripakava thaI jAya. sAdhuvRttinAM niyamothI paricita thaI jAya. heya, reya ane upAdeyane bodha thaI jAya eTalA mATe ATha varSa sudhI sAdhucaryAmAM pariniSThita thaI jJAtavya viSane jANe, samaje, tenAthI paricita thAya tyAra bAda kramazaH bIjA viSayanI vyAkhyA bIjA AgamathI prApta kare eTalA mATe sthAnAMga sUtranuM AgamomAM trIjuM sthAna rAkhavAmAM AvyuM che. vaLI vyavahAra sUtranAM dasamA uddezakanAM paMdaramAM sUtramAM zruta vIrane zreSTha batAvatAM kahyuM che ke vandanA, chanda anuvRtti tathA pUjA-satkArathI zruta sthavaranuM vizeSa sanmAna karavuM joIe.' tyAM e paNa kahevAmAM AvyuM che ke je sthAnAMga ane samavAyAMga sUtrano azvetA che tathA ATha varSanI dIkSA paryAyavALe che te AcArya, upAdhyAya, gaNa, gaNuvacchedaka, pravartaka Adi padavIne yogya hoya che. zAstrakAranI A vyavasthA sthAnAMga sUtranI mahattAno nirdeza kare che. viSaya vastu - samavAyAMga tathA naMdIsUtramAM sthAnAMgane paricaya ApatA kahyuM che ke temAM svasamaya, parasamaya, sva-para-ubhayasamaya, jIva-ajIva-jIvAjIva, leka, alakanI sthApanA karavAmAM AvI che. padArthanuM dravya-kSetra-kALa ane paryAyanI dRSTithI ciMtana karavAmAM AvyuM che. eka sthAna, be sthAna thAvata dasa sthAnathI dasavidha vakatavyatAnI sthApanA karavAmAM AvI che tathA dhamastikAya, adhama, stikAya Adi dravyanI paNa prarUpaNa karavAmAM AvI che. AmAM eka zrutaskaMdha, dasa adhyayana, ekavIsa uddezakALa, ekavIsa samauddezakALa, bAvana hajAra pada, saMkhyAta akSara, anaMta gama, anaMta paryAya tathA varNananI draSTithI asaMkhyAta trasa ane anaMta sthAvaranuM varNana karavAmAM AvyuM che. vartamAnamAM prastuta sUtrane pATha 3770 zleka parimANa che. hasa sthAna prathama sthAnamAM AtmA, anAtmA, baMdha mikSa AdinuM sAmAnya daSTithI eka eka che. 1 2 --14 varFramAyuM vAtA. sthAnAMga- 3 - 3- 165. 11 For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM varNana karavAmAM AvyuM che. guNa, dharma tathA svabhAvanI samAnatAnAM kAraNe aneka judA judA padArthone eka che. evuM kahevAmAM AvyuM che. bIjA sthAnamAM chavAdi padArthonAM prakAra gaNAvAmAM AvyA che. jevI rIte ke AtmAnAM siddha ane saMsArI, dharmanA sagAra ane anagAra, zrata ane cAritra, baMdhanA rAga ane dveSa, vitAganA upazAMta kaSAya ane kSINa kaSAya, kALanA utsarpiNa ane avasarpiNa, rAzinAM jIvazazi ane ajIvarAzi ema bIjA sthAnamAM be-be prakAra batAvavAmAM AvyA che. trIjA sthAnamAM pUrvanI apekSAe sthala daSTithI ciMtana karavAmAM AvyuM che. jevI rIte ke daSTi-traNa : 1 samyagdaSTi, 2 mithyASTi, 3 mizraSTi. veda-traNa : 1 prIveda, 2 puruSaveda, 3 napuMsaka. leka - traNa : 1 udghaleka, 2 aleka, 3 maleka. avAra-traNaH 1 sacita, 2 acita ane 3 mizra. ityAdi prakAra batAvavAmAM AvyA che. caturtha sthAnamAM aneka bhaMginuM varNana karavAmAM AvyuM che. AcArya, zrAvaka AdinuM varNana paNa upamA ApIne batAvavAmAM AvyuM che. jevI rIte ke- khajUra- bahArathI kamaLa aMdarathI kaThora, 2 badAma- bahArathI kaThera aMdarathI kamaLa, 3 sopArI- aMdarathI ane bahArathI baMne sthAnathI kaThera, 4 drAkSa- aMdara ane bahAra bane sthAnathI komaLa, cAra prakAranAM puruSa1 rUpavAna che paNa guNavAna nathI, 2 guNavAna che paNa rUpavAna nathI, 3 rUpa ane guNa bane nathI, 4 rUpa ane guNa bane che. cAra prakAranA kuMbha- 1 amRta kuMbha ane viSanuM DhAkaNuM, 2 viSane kuMbha ane amRtanuM DhAMkaNuM, 3 viSane kuMbha ane viSanuM DhAMkaNuM, 4 amRtane kuMbha ne amRtanuM DhAMkaNuM. pAMcamA sthAnamAM pAMca vAto paranuM vivecana maLe che. jevI rIte ke- jIvanAM pAMca prakAraekendriya, beIndriya, teIndriya, caundriya, paMcendriya viSaya pAMca- zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza, Indriya pAMca - zretra, cakSu, vraNa, rasa ne sparza. ajIvanAM pAMca prakAra:- dharma, adharma, AkAza, pudgala ane kAla. chaThThA sthAnamAM jIva Adi padArthonI cha saMkhyAnuM varNana che. jevI rIte ke - pRthvI, apa, tejasa, vAyu vanaspati ane vyasa. lezyA che:- kRSNa, nIla, kApata, tejo, paane zukala. sAtamA sthAnamAM sAta prakAronuM varNana karavAmAM AvyuM che. jIvanamAM sAta prakAra-- sUkSama ekendriya, bAdara ekendriya, beIndriya, teIndriya, caundriya, asaMjJI paMcendriya tathA saMjJI paMcenidraya. bhaya sAta- Aleka bhaya, paraleka bhaya, AdAna bhaya, Akasmika bhaya, apayaza bhaya, AjIvikA bhaya, maraNa bhaya Adi. AThamAM sthAnamAM AtmAnA ATha prakAra batAvavAmAM AvyA che. dravya, kaSAya, ga, upaga, jJAna, darzana, cAritra ane vIrya. ATha madada- jAti, kula, bala, rUpa, lAbha, tapa, zrata, aizvarya. ATha samiti - IriyAsamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnanikSepaNa samiti, paristhApanA samiti, manasamiti, vacana samiti, kAya samiti Adi. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamAM sthAnamAM navanI sa MkhyAnuM varNana karavAmAM Avyu che. jevI rIte navatattva :- jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, meAkSa. cakravavatI'nI navanidhie H- punyanAM nava prakAra Adi. samAM sthAnamAM dasa prakAranI saMkhyAnuM varNana che. jevI rIte ke dharmanA dasa prakAra:kSamA, nibhitA, Ava, mAtra, lAghava, satya, saMyama, tapa, tyAga, brahmacarya. dharmanA dasa prakAra :- grAmadharma, nagaradharma, kuladharma, gaNadharma, sadhadha, rASTradharma, pASantadharma, zrutadha, cAritradharmo ane astikAya dharma-vastudharyuM. dasa prakAranA krodhanI utpatinuM kAraNaH- dasa Azcaya ityAdi. sthAnAMga sUtramAM prakSipta aMzaH khIjA AgamAnI jema sthAnAMga sUtrane jotAM ja khyAla Ave che ke samyagdaSTi saMpanna gItA sunidharAdvArA bhagavAna mahAvIranAM samayathI prApta zrutadhArAmAM ghaNe sthAne hAni ane vRddhi avazya thai che. jevI rIte ke- sthAnAMga sUtranAM navamAM sthAnamAM bhagavAna mahAvIranAM nava gaNAne ullekha karavAmAM AnyA che. temanA nAma A pramANe cheH- gedAsa gaNu, uttaravAlimahu gaNu, udehagaNu, cAraNagaNu, urdhva vAtikagaNu, vizvavAtigaNu, kAmatigaNu, mAnavagaNa ane kADinagaNu. kalpasUtramAM kAmaDhatagaNanA kyAMya ullekha prApta thate nathI. je kalpasUtra viSNuta kAmaDhatakulathI tenI utpatti mAnI levAmAM Ave te paNa A badhA ja gaNuAnuM nirmANu bhagavAna mahAvIranAM samayathI lagabhaga 200 varSathI laIne 500 varSa sudhI mAnI zakAya che. mATe sthAnAMga sUtramAM tene ullekha gaNuAnAM nirmANu pachI ja thaye| haze. tene koi gItArtha muninI sayeAjanA ja kahI zakAya. evI ja rIte sthAnAMga sUtramAM sAta nirhavAnA ullekha prApta thAya che. jenA nAma A pramANe cheH - jamAli, tiSyagupta, ASADha, azvamitra, gaMga, rAhagupta ane gASThAmAhila. temAMthI jamAli tathA tigupta te bhagavAna mahAvIranAM samakAlIna hatA paraMtu zeSananhavAnA samaya bhagavAna mahAvIranAM nirvANu varSoMnAM 300 varSathI laIne 600 varSa pachI sudhIne mAnavAmAM AvyA che. A paristhitimAM sthAnAMga sUtramAM tenA ullekha, tenI vRddhinuM pramANu, upasthita kare che. mATe kSamAzramaNa devardhigaNI sudhI anya zAstranI jema ja sthAnAMga sUtramAM paNa echAvattA pazu svIkAra karavAmAM Avyu che. khIju e rIte paNa vicArI zakAya ke bhagavAna mahAvIra tA sajJa hatAM. pachI thanArI ghaTanAonuM e sucana kare emAM koI Azcarya nathI. jevI rIte navamAM sthAnamAM AgAmI urjANI kALanAM bhAvI tIrthaMkara mahApadmanuM caritra devAmAM Avyu che. tathA aneka sthAneApara bhaviSyamAM thavAvALI aneka ghaTanAone ullekha paNa maLe che. eka vAta e paNa che ke e samaye Agamazruti paraMparAgata hAvAnA kAraNe e pAThAnu saMkalana AcArya skenDila tathA devarSiMgaNInAM samaye lipibaMdha thayu hatu. e samaye e ghaTanAe jene ullekha prastuta AgamamAM che. te bhaviSyamAM thavAvALI ghaTanAe bhUtakALa khanI gai hatI. mATe leAkeAmAM bhrAMti utpanna na thAya eTalA mATe AcAe bhaviSyakALanA sthAna para bhUtakALanI kriyA ApI haze. athavA e AcAryae e Jain Educationa International 13 For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya sudhInI ghaTita ghaTanAo temAM saMkalita karI haze. A pramANe be-cAra ghaTanAe bhUtakALanI kriyAomAM lakhelI jovA mAtrathI prastuta Agama gaNadharakRta nathI. evuM kahevuM cagya nathI. upasaMhAra - prastuta AgamamAM sva-samaya-para-samaya tathA svapara samaya banenI sthApanA karavAmAM AvI che. saMgraha nayanI dRSTithI jyAM jIvamAM ekatAnuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. tyAM vyavahAra nayanI dRSTie tenI bhinnatA paNa batAvavAmAM AvI che. saMgrahanayanAM anusAra cetanyaguNanI apekSAe jIva eka che. vyavahAra nathanI apekSAe pratyeka jIva vidyAtmaka che. jevI rIte ke jJAna, darzananI dRSTithI tene be vibhAgamAM vibhakta karI zakAya che. utpAda, vyaya, tathA progyanI dRSTie traNa vibhAgomAM vibhakata karI zakAya che. cAra gatimAM paribhramaNa karavAnI daSTithI cAra bhAgamAM vibhakata karI zakAya che. pariNAmika Adi pAMca bhAvanI dRSTithI tene pAMca vibhAgamAM vibhakata karI zakAya che. saMsAramAM saMkramaNanAM samaye pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa, urva, adhe A cha dizAomAM gamana karavAnI dRSTithI cha vibhAgamAM vibhakata karI zakAya che. svAda-asti, svAda -nAsti, svAda -astinAsti, syA -avaktavya, svAda-astivikatavya, svAda nAsti-avakatavya, svAda astinArita-avakatavya A pramANe saptabhaMgInI daSTithI tene sAta vibhAgamAM vibhakata karI zakAya che. ATha karmonI daSTithI tene ATha vibhAgamAM vibhakta karI zakAya che. nava padArthomAM pariNamana karavAnI draSTithI tene nava vibhAgamAM vibhakata karI zakAya che. pRthvI, jala, agni, vAyu, pratyeka vanaspati, sAdhAraNa vanaspati, beIndriya, teIndriya, caherendriya ane paMcendriyanI daSTithI e dasa vibhAgamAM vibhakata karI zakAya che. A pramANe sthAnAMga sUtramAM pugala AdinI ekatva tathA bethI laIne dasa sudhInI paryAnuM varNana maLe che. paryAnI draSTithI eka tatva anaMta bhAgamAM vibhakta thaI zake che ane dravyanI apekSAe anaMta bhAga eka tavamAM samAveza thaI zake che. abheda ane bhedanI A vyAkhyA prastuta AgamamAM ja jovA maLe che. - sAdhvI muktiprabhAI M.A, Ph.D. Ase zukalA pUrNimA 1980 zrI va. sthA. jaina upAzraya, zrI jamanAdAsa mahetA mArga, traNa battI, vAlakezvara, muMbaI - 400 001. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra eka sthAna 2 suI ne sAka! te mAvA vanavavAthuM- (zrI sudharmA svAmI jabUsvAmIne kahe che ke, AyuSyamAna ziSya! meM sAMbhaLyuM che bhagavAna mahAvIra A pramANe kahetA hatA. 2 ege AyA. AtmA eka che. 3 ege daMDe. daMDa eka che jenA vaDe AtmAne sArarahita karavAmAM Ave athavA AtmA je kriyAthI daMDita thAya arthAt jJAnAdi guNahIna hoya te daMDa che.) 4 egA kiriyA. karavuM te kiyA te kiyA eka che. 5 ege loe. 6 ege aloe. kevaLa jJAna vaDe jenuM avalokana thAya te leka te eka che A loka dharmAstikAya-adhamastikAya Adi sakaLa dravyanA AdhArabhUta AkAzavizeSa che. lakathI viparIta aleka che. te aleka eka che. te anaMta AkAza rUpa che. 7 ege dhamme. 8 ege adhamme. pradezanI apekSAe, asaMkhyAta pradezAtmaka havA chatAM paNa dravyarUpe tene ekatva hovAthI dharmAstikAya eka che. dharmathI viparIta adharmadravya te adharmAstikAya eka che. 9 ege baMdhe. 10 ege mokkhe. kaSAyapUrvaka karma pudagalone grahaNa karavAmAM rUpa baMdha eka che. AtmAnuM karma pagalethI sarvathA mukata thavuM te mokSa eka che. 11 ege puNNe. 12 ege pAve. zubha karma rUpa prakRtie puNyarUpa che, te puNya eka che. azubha karmaprakRtio pAparUpa che, te pApa eka che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sthAna 13 ege Asave. 14 ege saMvare. 25 giaa vecA. 26 giaa nijharA. 17 ege jIve pADikkaeNaM sarIraeNaM. 18 egA jIvANaM apariyAittA viguvvaNA. 19 ege maNe. 20 egA vai. 21 ege kAyavAyAme. 22 egA uppA. 23 egA viyatI. karmabaMdhanA hetuo Azrava kahevAya che. te Azrava eka che. Azravane nirodha saMvara, te saMvara eka che. vedana (anubhava) karavuM tenuM nAma vedanA te eka che. AtmAthI karma pudgala dUra thAya te nirjarA, te eka che. pratyeka nAmakarmanA udayathI prApta pratyeka zarIranI apekSAe jIva eka saMkhyAvALe che. jIvone bAhya pudgalone grahaNa karyA vinA thatI vimurvaNAM (bhavadhAraNIya) eka che. manana karavuM tenuM nAma mana. te manane vyApAra eka che. bolavAmAM Ave te vacana. te vacanano vyApAra eka che. anAdi vaDe je vRddhi pAme te kAya, te kAyAne vyApAra eka che. eka samayamAM eka paryAyanI apekSAe ekatva che. tethI utpAda eka che. utpAdanI jema utpanna thayela paryAyane vinAza thane vinAza te eka che. 'vigatAca eTale marI gayelA jIvanuM zarIra sAmAnyanI apekSAe eka che. manuSyabhavamAMthI nIkaLI narakAdimAM jIvanuM je gamana tenuM nAma gati, te gati eka che. naraka Adi gatiomAMthI pAchA AvavuM tenuM nAma, Agati Agati eka che. vaimAnika ane tiSa devatAonuM maraNa te cyavana kahevAya che. te evana eka che. deva ane naraka gatimAM jIvanta je utpatti tenuM nAma upapAta te upapAta eka che. vimarzane tarka kahe che. te tarka eka che. vyaMjanAvagrahanA uttara kAlamAM thanAra mativizeSa te saMjJA, te saMjJA eka che. 24 egA viyaccA. 25 egA gai. 26 egA Agai. 27 ege cavaNe. 28 ege uvavAe. 29 egA takkA. 30 egA sannA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna gasUtra 31 egA mannA. 32 egA vinnU. 33 egA veyaNA. 34 egA chaMyaNA. 35 egA bheyaNA. 36 ege maraNe aMtimasArIriyANaM. 37 ege saMsuddhe ahAbhUe patte. 38 ege dukkhe jIvaNaM. egebhUe. 2 39 egA ahammapar3imA jaM se AyA parikilesa i. 40 egA dhammapar3imA jaMse AyA pajjavajAe 42 vA maLe sevApuramanuyALa taMtti saMkSi samayaM si. egA vaha devAsuramanuyANaM taMsi taMsi samayaM si. ege kAyavAyAme devAsuramanuyANaM taMsi taMsi samayaMsi. 3 parakkame devAsuramanuyANaM taMsi taMsi samayaM si. 43 ege nANe ege daMsaNe. ega caritte. 3 44 ege samae. Jain Educationa International 3 anA nirNaya pachI sUkSma dharmanA paryAlAcanarUpa buddhi te mati, te mati eka che. vizeSa jJAnasa Mpanna vyakine vijJa kahe che. sAmAnyanI apekSAe veDhanA eka che. pIDA rUpa pariNatine vedanA kahevAya che te sAmAnyanI apekSAe vijJa eka che. zarIranuM athavA khIjAnuM kuhADA vagerethI chedana karavA rUpa, te chedana eka che. bhAlA i vaDe zarIrane bheDhavu (vidvAravuM-vIMdhavu') tenu nAma bhedana. te bhedana eka che. antima zarIradhArI jIvane carama zarIrI kahe che. te carama zarIrInuM maraNa eka ja hAya che. pUrNa zuddha tattvajJa pAtra-atizaya jJAnAdvi guNa ratnAnA pAtra kevalI athavA tIrthaMkara eka che. svakRta karmaphulane bhAgI hAvAthI jIvAnu duHkha eka ja che. 42 5kaDDALa-(--vaNa-vIyi-rikSA-deva, asura ane manuSyAne eka samayamAM eka ja utthAna, karma aLa, vIrya ane parAkrama hAya che. jenA sevanathI AtmAne kaleza prApta thAya che, te adharma eka che. jenA AcaraNathI AtmA viziSTa jJAnAdri paryA yathI yukata thAya che. te dharma eka che. deva, asura ane manuSyAne eka samayamAM maneAyAga eka ja hAya che. vacanayAga ane kAyayeAga paNa eka ja hAya che. jJAna eka che, darzana eka che. cAritra eka che. jenA vibhAga na thai zake evA kALanA sauthI sUkSma aMzane samaya kahe che. te samaya eka che. For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 ege paese. ege paramANu. 2 eka sthAna prakRSTa (nAnAmAM nAnA) dezanuM nAma pradeza che, te pradeza eka che. parama je aNu, te paramANu. te paramANu eka che. 46 egA siddho. ege siddhe. egaM parinivvANe. __ege parinivvue 4 leokAranuM nAma siddhi te siddhi eka che. je jIva kRta kRtya thaI gayA siddha eka che, karmajanita saMtApano abhAva tenuM nAma parinirvANa che. te eka che. ane zArIrika mAnasika duHkhothI sarvathA rahita jIvane parinivRtti kahe che. te parinivRtti eka che. 40 gm . pje . je che. je rase. zabda eka che, rUpa eka che, gaMdha eka che, rasa ege phAse. eka che, sparza eka che. zubha zabda eka che, * ege sunbhisadde. ege dubbhisahe. azubha zabda eka che. surUpa eka che, kurUpa eka che, dIrgha eka che, hRsva eka che vasulAege surUve. ege durUveM. kAra (lADunI samAna gaLa) eka che, trikoNa ege dohe. ege hasse. eka che, catuSkoNa eka che, pRthula-vistIrNa ege vaTTe. ege taMse. ege cauraMse. ege eka che, parimaMDaLa cUDInI samAna gALa eka che, pihale. ege parimaMDale. kRSNa varNa eka che, nIlavarNa eka che, lAla ege kiNhe. ege nIle. ege lohie. ege varNa eka che, pILe varNa eka che, sapheda varNa hAlidde. ege sukkileM. eka che, sugandha eka che. durgandha eka che, ege subbhigadhe. ega dubbhigaMdhe.. tiktarasa eka che, karuka rasa eka che, kaSAya rasa ege titte. ege kaDue. ege kasAe. ege eka che, khATe rasa eka che, madhura rasa eka che. vi. je mare. karkaza, mRdu, guru, laghu, zIta, uSNa, snigdha (suMvALo) ane rUkSa (kharabacaDo) sparza, A ege kakkhar3e. ege maue. ege garue. ege badhAmAM sAmAnyanI apekSAe ekatva che, tethI eka che. ege sIe. ege uNhe. ege niddhe. ege lukkhe. 36 18 ege pANAivAe-jAva-ege parigaha. prANAtipAta (hiMsA)-cAvat parigraha eka che. ege kohe- jAva-ege lohe. kedha yAvat labha eka che. paraMparivAda-nindA je vejo-gAra- rivA. eka che, rati-arati eka che, mAyAmRSA-kapaTayukata egA arairai. jUThuM karavuM te eka che. mithyAdarzana zalya eka che. ege mAyAmose. ege micchAdasaNasalle 18 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 46 haze vALAvAyalemana-nAva-ze ri-prANAtipAtaviramaNa eka che, yAvata, parigraha gahaveramaNe. viramaNu eka che, kreAdhatyAga eka che. yAvat mithyAda nazalya-tyAga eka che. ege kohavivege - jAva - ege vicchAdaMsaNasallavivege. 18 50 egA osappiNI egA susa prasusamA -- jAva - egA dUsamasamA 7 egA ussappiNI egA dUsamadUsapA nAva egA susamasusamA 7 51 ( 1 ) egA neraiyANaM vaggaNA. asurakumArANaM vaggaNA. caDavItataMgo-nAva egA vemANiyANaM vaggaNA. 24 (2) nA mavasiddhiyAAM vALA. egA egA abhavasiddhiyANaM daggaNA. egA bhavasiddhiyANaM neraiyANaM 2'bhavya' eTale je jIvamekSa javA ceAgya che. te bhavya jIveAnI vaNA eka che. abhavya' eTale je jIvamekSa javA ceAgya nathI te abhavya jIvAnI vargaNA eka che. bhavya nAraka jIvAnA vALA. PnA gamasiddhiyALa meLavaNA eka che. abhavya nAraka jIvAnI vaNA vaggaNA. eka che. e pramANe-yAvat bhavya vaimAnika deve!nI vargA eka che. abhavya vaimAnika devezanI vargaNA eka che. bhavasiddhiyANaM evaM - jAva-egA vainALiyALuM vALA. chunA amavasiddhiyaannN vemANiyANaM vaggaNA. 50 (3) egA sammadiTThiyANaM vaggaNA. egA micchadiTTiyANaM vaggaNA. egA sampacchidiTThiyANaM vaggaNA. egA sammadiTThiyANaM neraiyANaM vagaNA. enA micchadiTThiyANaM neryALa vALA. nA sabhbhamijIditttthiyaannN neraiyANaM vaggaNA. chyuM--tAva--samamicchatikriyA Jain Educationa International 5 avasarpaNI eka che, suSamasuSamA eka che. yAvat duSamaduSamA eka che. utsarpiNI eka che. duSamaduSamA eka che, yAvatu suSamasuSamA eka che. 1 nArakI jIvAnI vaNA-samUha eka che. asura kumAreAnI vaNA eka che. yAvat vaimAnika devAnI vaNA eka che. samyagadaSTienI vaNA eka che. mithyA STienI vaNA eka che. mizra sRSTivALAenI vaNA eka che. sabhyaSTi nAraka jIvAnI vaNA eka che. mithyAdraSTi nAraka jIvAnI vargaNA eka che. A pramANe yAvat snanita kumArenI vaNA eka che. mithyA draSTi pRthvI-kAyanA jIvAnI vargaNA eka che. yAvat-vanaspati- kAyanA jIveAnI vaNA eka che. samyagdaSTi eindriya jIveAnI vaNA For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M eka sthAna thaNiyakumArANaM vaggaNA. eka che. mithyASTi beIndriya jIvonI vaNA egA micchadidriyANaM paDhavikAi- se che. 20 pramANe tendriya bhane yaundriya yANaM vaggaNA. jIvonI vargaNa eka che. zeSa nAraka jIvonI evaM-jAva-micchadiTThiyANaM vaNa samAna - yAvat - mizradaSTivALA vaimAnikanI vagaNa eka che. ssaikAyANaM vaggaNA. egA sammadiTThiyANaM beidiyANaM vaggaNA. egA micchadidiyANaM beiMdiyANaM vaggaNA. evaM teiMdiyANa vi.caridiyANa vi. sesA jahA neraiyA-jAva-egA sammamicchadiTThiyANaM vemANiyANaM vaggaNA. 62 (4) egA kaNhaipakkhiyANaM vaggaNA. kRSNapAkSika jenI vargaNa eka che. zukala egA sukkapakkhiyANaM vaggaNA. pAkSi yAnI are! 4 cha. 4 pakSa egA kaNhapakkhiyANaM neraiyANaM nA24 vAnI vargo me . zu45 pAkSi vaggaNA. nAraka jIvonI vaNA eka che. egA sukkapakkhiyANaM neraiyANaM vaggaNA. evaM cauvIsadaMDao bhANiyanvo.50 (5) egA kaNhalessANaM vaggaNA. egA e bezyAvA yAnI varga se che. nIta nIlalessANaM vaggaNA. lezAvALA jIvonI vagaNa eka che. evaM-jAva-egA sukkalessANaM 2 pramANe yAvat zuzyAvANA vAnI vaggaNA. varganuM eka che. egA kaNhalestaNaM nerayANaM kR zyAvA nayinI // yAvata vaggaNA. -jAva-egA kAulessANaM kApata lezyAvALA nairayikanI vargaNa eka che. A pramANe jenI jeTalI vezyAo che tenI neraiyANaM vaggaNA. teTalI vargaNa samajI levI joIe. evaM jassa jai lessAo. bhavanapati vANavyaMtara pRthvIkAya apakAya ane bhavaNavai-vANamaMtara-puDhavi-Au vanaspati kAyamAM cAra lezyAo che. tejaskAya, vaNassaikAiyANaM ca cattAri vAyuya, mendri, tendriya ane ASndriyamAM lessAoM. traNa lezyAo che, tiryaMca paMcendriya ane manuteu-vaau-beiNdiy-teiNdiy-cu - pyobhA cha veshyaa| 2. jyoti devomA me ridiyANaM tiNNi lessAo. tejalezyA che. vaimAnika dezamAM antanI traNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra paMcediyatirikkhajoNiyANaM maNa- vezyAmA cha. tenI terI yo ssANaM challesAo. naye. joisiyANaM egA teulesA. vemANiyANaM tiNi uvarima lesAo. 96 (6) egA kaNhalessANaM bhavasiddhiyANaM hai sozyAvA bhavya vAnI varga! vaggaNA. eka che. kRSNa lezyAvALA abhavya jIvonI vargaNA egA kaNhalessANaM abhavasiddhiyANaM me che. 2 pramANe cha se vezyAyAmA same vaggaNA. pada kahevA joIe. kRSNa vezyAvALA bhavya nairayi konI varganuM eka che. kRSNa lezyAvALA abhavya evaM chasu vi lesAsu do do padANi nairayikanI vargaNa eka che. e pramANe vimAnabhaanniyvaanni. vAsI deva sudhI jenI jeTalI lezyAo che tenA egA kaNhalessANaM bhavasiddhiyANaM teTalA ja pada samajI levA joIe. ne iyANaM vaggaNA. egA kaNhalessANaM abhavasiddhiyANaM neraiyANaM vaggaNA. evaM jassa jati lesAo tassa tattiyAo bhANiyavvAo-jAvaegA sukkalessANaM abhavasiddhiyANaM vemANiyANaM vaggaNA. 120 (7) egA kaNhalesANaM sammadiTTiyANaM vaggaNA. egA kaNhalessANaM micchAdiTThiyANaM vaggaNA. egA kaNhalerasANaM sammamicchA- diTThiyANaM vaggaNA. evaM chasu vi lesAsu-jAva-egA sukkalesANaM sammamicchadiTThiyANaM vemANiyANaM vaggaNA. jesi jai diTThIo. 227 vezyAvA! sabhyaSTi yAnI varga me che. kRSNa lezyAvALA mithyASTi jIvonI vargaNA eka che. kRSNa lezyAvALA mizraSTi jIvonI vargaNuM eka che. e pramANe chae lezyAomAM jenI jeTalI daSTie che tenA teTalA pada man naye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sthAna (8) gir #Spharasa grupavittA kRSNa lezyAvALA kRSNapAkSika jIvanI vargaNA vALA. --kAMa-gir surAjestAmAM eka che. kRSNa vezyAvALA zukala pAkSika jIvonI sukkapakkhiyANaM vemANiyANaM vargaNa eka che. A pramANe vimAnavAsI deva sudhI jenI jeTalI lezyAo tenA teTalA pada arkhaT. jassa jai lessAo. 50 samajI levA joIe. ee aTTa cauvIsadaMDayA. e ATha padavaDe covIsa daMDakamAM eka eka giaa tithasiddhAAM vALar. pa- vargaNa jANavI joIe. tIrthasiddha jIvanI jAva-egA ekkasiddhANaM vaggaNA. vargaNa eka che. atIrthasiddha jIvanI vaNA eka che. eka siddha jIvanI vargaNa eka che. egA aNikkasiddhANaM vaggaNA. aneka siddha jIvonI varganuM eka che. prathamasamayaegaa paDhama-samaya-siddhANaM vaggaNA. siddha jIvonI varganuM eka che. yAvata anantaga--nAra--pA sAMta-sama samayasiddha jIvonI vargaNa eka che. paramANu siddhANaM vaggaNA. pudgalanI varganuM eka che. e pramANe egA paramANupoggalANaM vaggaNA. anantapradezI kaMdhanI vargaNuM-cAvatuM eka che. gvaMjhAva chu anaMtapariNA eka pradezAvagADha puddagalanI varganuM eka che. vaMdhA vALaT. eka samayanI sthitivALA pagalonI vargaNa egA egapaesogADhANaM poggalANaM eka che. - yAvat - asaMkhya samayanI sthitivA-jhava- mahenapaNa- vALA puganI vargaNa eka che. eka sogADhANaM poggalANaM vaggaNA. samayanI sthitIvALA pudagalanI vaNA eka che. egA egasamayaThiiyANaM poggalANaM -cAvat -asaMkhya guNa kALA pudgalanI vargaNA eka che anaMta guNa kALA pudgalenI vargaNA vALA. -Ava-giAM asaMvekana eka che. e pramANe varNa, gaMdha, rasa ane samaya-ThiiyANaM poggalANaM vaggaNA. sparzanuM kathana karavuM joIe. yAvat - ananta Mr -vALa vAna guNa rUkSa pudagalanI vargaNA eka che. jaghanya vA -nava- saMvana- pradeza nI vargaNa eka che utkRSTa T- Tivr gotrA vALA. pradezI kaMdhenI vargaNa eka che. ajaghanya UNIT -To- IIM HT- anutkRSTa pradezI kaMdhenI vargaNa eka che. e lANaM vaggaNA. pramANe jaghanyAvagADha utkRSTAvagADha. ajadhanya ga aur ighA ratA kaMsA mAja- tRSTAvagADha jaghanyasthitivALA utkRSTativALA thaar. -nAMa-gII anaMta-To- ajaghanyatkRSTa-sthitivALA jaghanyaguNa kALA jIvavA jowA vaITMI. utkRSTaguNa kALA ajaghanyotkRSTa guNa kALA gir mtRnnAIliyA vaMzAnuM jANavA. e prakAre varNa, gaMdha, rasa sparzavALA vaLa. pir aaggfthA pudagalonI vargaNa eka che. yAvat ajadhanya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthanAMga mUtra khaMdhANaM vaggaNA. egA ajahannukko- kRSTa guNa 21 pugatAnI 4 cha. sapaesiyANaM khaMdhANaM vaggaNA. evaM jahannogAhaNayANaM. ukkosogAhaNayANaM. ajahannukkosogAhaNayANaM. jahannaThiiyANaM. ukkosaThiyANaM. ajahannukkosaThiiyANaM. jahannaguNakAlayANaM. ukkosaguNakAlayANaM. ajahannukkosaguNakAlayANaM. evaM vaNNa-gaMdha-rasa-phAsANaM vaggaNA bhANiyavvA. -jAva-egA ajahannukkosa-guNa-lukkhANaM poggalANaM vaggaNA 394 / 1073. 52 ege jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM-jAvA dvA5 bhudrAnI madhyamA 27 -- yAvat . -addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheveNaM. mudi5 4 . 53 ege samaNe bhagavaM mahAvIre imIse osa- 41 213 mA yovIsa dIrtha mAthI ppiNIe cauvvIsAe titthagarANaM carama- mAtama cIya 42 zrabhAvAna mahAvIra 243 / titthayare siddha buddhe mutte aMtakaDe pari- (saddha thayA, muddha thayA, bhuta thayAniline prApta thayA ane badhA duHkhethI rahita thayA. nivvur3e savvadukkhapahINe. 54 aNuttarovavAiyANaM devANaM egA rayaNI anutt2|55ti hevAnI yA sAthI che. uDDhaM uccatteNaM pannattA. 55 adAnakkhatte egatAre paNNatte. cittA yAdrA nakSatrano me / so cha yitra! nakkhatte egatAre paNNatte. sAtI nakkhata nksstrnetaa3| che. svAti nksstrne| egatAre paNNatte. 3 eka tAro kahelo che. 56 egapaesAvagADhA poggalA aNaMtA paNNattA. me pradezamA 29 pse| anan sA. evamegasamayaThiiyA. egaguNakAlagA e pramANe eka samayanI sthitivALA pudgalo poggalA aNaMtA paNNattA. -jAva-egaguNa- ananta che. eka guNa kaLA pudgalo ananta lukkhA poggalA aNaMtA paNNattA. 22 kahelA che - yAvat -- eka guNa rUkSa pudgalo ||egtttthaannss savvasuttAi 1242 // ananta . prathama sthAnaka samApta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 bIjuM sthAna bIju sthAna prathama udezaka 27 navalli joje savaM suparamAra. taM paMcAstikAyamaya lekamAM je jIvAdi varatuo jahAjIvacceva. ajovacceva. che te badhI dvipadAvatAra che. tAtparya e che ke tase ceva. thAvare ceva. A lekanI samasta varatuo be bhAgamAM vibhakta sajoNiyacceva. ajoNiyacceva. che. pratyeka vivakSita (amuka) varatu ane pitAnA sAuyacceva. agAuyacceva. karatAM viparIta lakSaNavALI. jemake - jIva ane ajIva, saiMdiyacceva. aNidiyacceva. jIva be prakAre kahelA che te A pramANesveygaa ceva. aveyagA ceva. trasa ane sthAvara. je cha halanacalana karI sarUvi ceva. arUvi ceva. zake te beIndri Adi trasa jIvo. je jIvo sapoggalA ceva. apoggalA ceva. halanacalana na karI zake te pRthvI Adi sthAvara. saMsArasamavannagA ceva. asaMsAra samA- eva-sanika ane anika. upattisthAnarUpa vanagA ceva. nithI yukata sAnika te saMsArI jIvo. sAsayA ceva. asAsayA ceva. 10 utpattisthAnarUpa penithI rahita anika te siddha che. sendriya ane anendriya. saMsArI jI IndriyathI yukata hoya che ane siddha anindriya hoya che. savedaka ane adaka. jemAM vedano udaya hoya te saMvedaka (navamAM guNasthAna sudhInA) ane tenAthI viparIta adaka. rUpI ane arUpI. rUpa eTale AkAra. zarIrayukta che badhAM rUpI che. zarIra rahita cha arUpI che. saMsArasamApanaka ane saMsArasamApannaka. bhava rUpa saMsArane je je prApta karatAM rahe che te saMsArasamApannaka. bhavagrahaNathI rahita thaI gayA che te asaMsArasamApannaka kahevAya che. zAzvata ane azAzvata. siddha jI zAzvata gaNAya che. janma maraNathI yukata saMsArI jIva azAzvata kahevAya che. ajIva be prakAre kahelA che te A pramANe 58 AgAse ceva. no AgAse ceva. AkAzAstikAya ane no-AkAzAstikAya. dharmA stikAya ane adharmAstikAya. anya tatvone dhamme ceva. adhamme ceva. 2 svapakSa ane pratipakSa A pramANe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 16 vaghe seva. morale eva. putre eva. pAve seva. sAtave seva. saMcare jeva. tethaLA jeva. nijjarA ceva. 4 pAriyAvaNiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahAsahatya pAriyAvaNiyA ceva parahatthapAriyAvaNiyA ceva. do kariyAo paNNattAo. taM jahApANaivAyakiriyA caiva apaccavakhANakiriyA ceva. pANAivAyakiriyA duvihA dhULatA. tuM nA sahatthapANA ivAyakiriyA caiva parahatthapANAivAyakiriyA ceva. apaccakkhANakiriyA duvihA paNNattA. taM jahAjIva apaccakkhANakiriyA ceva. ajIva apaccakkhANakiriyA caiva. 60 Dho jiriyAgo vaLattAmo. tanahAnIva-kriyA kiriyA ceva. ajIvakiriyA ceva. trafafter duvihA paNNattA taM jahA sanmattaniriyA ceya. nijIriyA deva. atafarayA duvihA paNNattA. taM jahAiriyAvahiyA ceva, saMparAiyA ceva. do kiriyAo paNNattAo taM jahAkAiyA ceva. ahigaraNiyA caiva. kAiyA kiriyA duvihA paNNattA taM jahAaNuvarayakAryAkiriyA caiva duppauttakAyakiriyA ceva. ahigaraNiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahAsaMjoyaNAhigaraNiyA ceva. NivvataNAhigaraNiyA ceva. do kiriyAo paNNattAo. taM jahApAusiyA ceva. pAriyAvaNiyA ceva. pArasiyA niriyA kuvA vaLattA. teM jahAjIvapAusiyA ceva. ajIvapAusiyA ceva. Jain Educationa International aMdha ane mekSa. puNya ane pApa. Azraya ane savara. vedanA ane nirjarA. e prakAre kahelI che. te A pramANe jIvakriyA ane ajIva-kriyA. jIvakriyA e prakAre kahelI che. jemake - = samyaktvakriyA ane mithyAtvakriyA. ajIvakriyA e prakAre kahelI che. jemake - iryApathikI kriyA ane sAMparAyikI kriyA. iryA eTale gamana. Agamanane je patha hAya tene iryApatha kahe che. te iryApathamAM je kriyA thAya te iryopathikI kriyA kahevAya sAMparAya eTale kaSAya. kaSAyathI je kriyA thAya che tene sAMparAyikI kriyA kahe che. bIjI rIte kriyA e prakAranI kahelI che, jemake - kAyikI ane adhikaraNikI kriyA. kAyikI kriyA e prakAranI kahelI che jemake - anu paratakAyakriyA ane duSprayukata kAyakriyA AdhikaraNikI kriyA e prakAranI kahelI che. jemake - sacAjanAdhikaNikI ane nitanAdhikaraNakI. prAdeSikI ane pAritApanikInA bhethI kriyA e prakAre che. prAdeSikI kriyA e prakAranI kahelI che. jemake - svahasta - prANAtipAta kriyA. ane parahasta - prANAtipAta kriyA. apratyAkhyAna kriyA e prakAranI che. jemake - jIva-apratyAkhyAna kriyA. ajIva apratyAkhyAna kriyA. AraMbhikI ane parigrahikInA bhedathI kriyA e prakAranI che. AraMbhikI kriyA e prakAranI kahelI che. jemake jIva!bhikI ane ajIvaArabhikI e pramANe parigrahikI kriyA e prakAranI kahelI che. jemakejIvaparigrahikI ane ajIvaparigrahikI kriyA e prakAranI kahelI che. jemake-mAyAprayikI ane mithyAdarzanapratyayikI. mAyApratyacikI kriyA e prakAranI kriyA kahelI che. jemake- AtmabhAva 11 - For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna do kiriyAo paNNattAo taM jahA- natA bhane 52mAnata. mithyAzanaAraMbhiyA ceva, pariggahiyA ceva. pratyAyI yA me pra42nI 49sI cha. - AraMbhiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM rita bhisA pratyAyI ne jahAjIvaAraMbhiyA ceva. ajIvaAraM- tahavyati2i4ta mithyAzana pratyAyahI yAme bhiyA ceva. prakAranI kahelI che. daSTi ane pRSTi athavA pariggahiyA kiriyA duvihA paNNattA. te 25STiI.STiyA prA2nI 4sI che. jahAjIvapariggahiyA ceva. ajIvapari jemake-jIvadaSTijA ane ajIvadaSTijA. e ggahiyA ceva. pramANe pRSTijA paNa jANavI joIe. be kriyA do kiriyAo paNNattAo taM jahA kahelI che. jemake vastika ane naiSTikI. mAyAvattiyA deva. micchAdasaNavattiyA svastikI kriyA be prakAranI kahelI che. jemake - ceva. jIva svaritakI ane ajIva svastikI. mAyAvattiyA kiriyA vihA paNNattA taM nesRSTikI kriyA paNa A prakAre samajavI joIe. jahAAyabhAvavakaNayA ceva. parabhAvavaMkaNayA ceva. kiyA be prakAranI kahelI che. jemake- AjJAnikA micchAdasaNavattiyA kiriyA bihA ane vaidAraNikA. nesRSTikI kriyAnI jema temAM paNNattA. taM jahAUNAirittamicchAdasaNa- 59 me me ngal naye. me jiyaaye| vattiyA cetra. kahelI che jemake anAgapratyayA ane anavatvvirittmicchaadsnnvttiyaa ceva. kAMkSA pratyayA. anAgapratyayA kiyA be prakAre do kiriyAo paNNattAo. taM jahA kahelI che. jemake anAyukata AdAnatA ane didiyA ceva. puTriyA ceva. anAyukata pramArjanatA. anavakAMkSA pratyayA kiyA didiyA kiriyA davihA paNNattA.taM me prAranI 4.sI. bha3-mAtbhazaza2 manavajahAjIvadiTThiyA ceva.ajIvadiTTiyA ceva. sikSApratyayA ane. 5202|24ikssaaprtyyaa. me puTTiyA kiriyA duvihA paNNattA taM jahA- yA! 4sI. -rAmapratyayA bhane jIvapuTThiyA ceva ajivapuTTiyA ceva pratyayA. rAgapratyayA kiyA be prakAranI kahelI do kiriyAo paNNattAo. taM jahA- bha-bhAyApratyayA bhane somapratyayA dveSapADacciyA ceva sAmaMtovaNivAIyA ceva pratyayA yA prA2nI dI . sabha:pADacciyA kiriyA duvihA paNNattA. taM yayA bhane bhAnapratyayA. jahA- jIvapADucciyAceva. ajIvapADa. cciyA ceva. sAmaMtovaNivAiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahAjIvasAmaMtovaNivAiyA ceva ajIvasAmaMtovaNivAiyA ceva. do kiriyAopaNNattAo. taM jahA. sAhatthiyA ceva. nesatthiyA ceva. sAhatthiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra jIvasAhatthiyA ceva. ajIvasAhatthiyA ceva. satthiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA jIvaNesatthiyA ceva. ajIvaNesatthiyA ceva. do kiriyAo paNNattAo. taM jahAANavaNiyA ceva. veyAraNiyA ceva. jaheva nesatthiyAo. do kiriyAo paNNattAo. taM jahAaNAbhogavattiyA ceva. aNavakakhavattiyA ceva. aNAbhogavattiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA aNA uttaAiyaNayA ceva. aNAuttapamajjaNayA ceva. aNavakhavattiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA AyasarI aNavakaM khavattiyA ceva. parasaroraaNavakakhavattiyA ceva. do kiriyAo. paNNattAo. taM jahApejjavattiyA ceva. dosavattiyA ceva. pejjavattiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA mAyAvattiyA ceva. lobhavattiyA ceva. dosavattiyA kiriyA duvihA paNNattA. taM jahA kohe ceva. mANe ceva. 36 61 dubihA garahA paNNattA. taM jahA maNasA vegai garahai. vayasA vege garahai. ahavA - garahA duvihA paNNattA. taM jahAdahaM vege arddha garahai rahassaM vege addhaM garahai. 2 Jain Educationa International 13 ga- pApanu prakAzana me akSare uDelu che. nema-- kAi jIva kevaLa manathI ja pApanI nindA kare che. kAi kevaLa vacanathI ja pApanI nindA kare athavA - gA~nA be bhedra kahelA che, jemake-kAi prANI dIrghakAla paMta 'Ajanma' go kare che kAi prANI gheADA kAla paryanta go kare che. [ For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 62 duvihe paccakkhANe paNNatte. taM jahAmaNasA vege paccakkhAi vayasA vege paccakkhA i. ahavA - paccakkhANe duvihe paNNatte. taM jahAdIhaM vege addhaM paccakkhAi rahassaM vege addhaM paccakkhAi 2 63 dohi ThANehi aNagAre saMpanne aNAdiyaM JaLavavAM TImanuM cApavaMtasaMsAra tAra asajjA. taM jahAvijjAe ceva caraNeNa ceva. 64 do ThANAI apariyANittA AyA no kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe. tuM nahvAna AraMbhe caiva pariggahe ceva. roTALAnuM ariyAphattA AyAno kevalaM bohi bujjhejjA. taM jahAAraMbhe caiva pariggahe ceva. do ThANAI apariyAittA AyA no kevalaM muMDe bhavattA agArAo aNagAriyaM pvvrUggA. tuM naddAaarNbhe ceva. pariggahe ceva. evaM no kevaleNaM baMbhaceravAsamAvasejjA. no kevaleNaM saMjameNaM saMjamejjA. no kevalaM saMvareNaM saMvarejjA. at hai AbhiNi bohiyaNANaM uppADejjA. evaM kevalaM suyaNANaM uppADejjA. evaM ohiNANaM uppADejjA. maNapajjavaNANaM uppADejjA. kevalaNANaM uppAr3ejjA. 11 65 do ThANAI pariyAittA AyA kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe. taM jahAAraMbhe caiva pariggahe ceva. evaM evaM 19 dz ,, chyuM-tAva va - kevalaNANamuppADejjA. 11 Jain Educationa International bIjuM sthAna pratyAkhyAna e prakAranA kahelA che. jemake-kAi prANI kevaLa manathI pratyAkhyAna kare che, kAi kevaLa vacanathI ja pratyAkhyAna kare che. athavA -pratyAkhyAnanA be bheda kahelA che. jemake-- kAi dIrgha kAla panta pratyAkhyAna kare che, kAi alpakAlIna pratyAkhyAna kare che. be guNAthI yukata aNugAra anAdi ananta dIkAlIna cAra gativALA sasAra kAMtArane tarI zake IMvidyA (jJAna) vaDe ane caraNa (cAritra) vaDe. e sthAnAne AtmA jyAM sudhI pariNAthI jANI leteA nathI ane pratyAkhyAnaparijJAthI parityAga karatA nathI tyAM sudhI tene kevalIprarUpIta dharma sAMbhaLavA maLatA nathI. te e sthAne A pramANe che. AraMbha ane parigraha e sthAnAne jANyA vinA ane vyAkhyA vinA AtmA zuddha samyakatva prApta karavA samartha thai zakatA nathI. jemake - AraMbha ane parigraha evI ja rIte zuddha brahmacaryanuM pAlana karI zakatA nathI. zuddha sayamathI peAte peAtAne sayata karI zakatA nathI. zuddha svarathI saMvRta thai zatA nathI. sampUrNa AbhinibeAdhika (mati) jJAnane prApta karI zake nahi. sa MpUrNa zrutajJAnane prApta karI zake nahi. saMpUrNa avidhijJAnaneprApta karI zake nahi,saMpUrNa manaH pa vajJAnane prApta karI zake nahi, sa MpUrNa kevaLajJAnane prApta karI zake nahi. e sthAnAne jANIne ane tyAgIne AtmA kevaLI prajJapta dharmane zravaNAdi rUpe prApta karI zake che--cAva-kevaLajJAna prApta karI zake che te che AraMbha ane parigraha. For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 66 dohiM ThANeha AyA kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe. taM jahAsoccA cevaM abhisameccA ceva. evaM - jAva - kevala NANamuppADejjA. 11 67 do samAo paNNattAo taM jahAosappiNI samA ceva. ussappiNI samA deva. 68 duvihe ummAe paNNatte. taM jahAjakkhAvese ceva. mohaNijjassa kammassa udaeNaM ceva. tattha NaM je se jakkhAvese se NaM suhaveyatarAe ceva. suhavimoyatarAe ceva. tattha NaM je se moha Nijjassa kammassa uda se NaM duhaveyatarAe ceva. duhavi - moyatarAe ceva. 69 do daMDA paNNattA. taM jahAaTThAdaMDe ceva. aNadvAdaMDe ceva. neraiyANaM do daMDA paNNattA. taM jahAaTThAdaMDe ya. aNadvAdaMDe ya. evaM cauvIsadaMDao - jAvamANiyANaM. 25 duvihe daMsaNe paNNatte. taM jahAsammaddaMsaNe ceva. micchAdaMsaNe ceva. sammahaMsa duvihe paNNatte. taM jhaanisaLasanalakhe seva. aminasambhamaLe 70 deva. siggasamma duvihe paNNatte. taM jahApar3ivAi ceva. apar3ivAi ceva. 15 Jain Educationa International AtmA be sthAnAthI kevalIprApta dharmane sAMbhaLI zake che. yAvata-kevaLajJAna prApta karI zake che. jemake--zraddhApUrvaka dharmanI upAdeyatA sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne. e prakAranA samaya kahelA che. jemake avasarpaNI kALa ane utsarpiNI kALa. e prakAre unmAda kahelA che. jemake-yakSanA pravezathI thayelA unmAda ane dana meAhanIya karmanA uddayathI thayele unmAda temAM cakSAveza unmAda che tenuM saralatAthI vena thai zake che. ane te saralatAthI dUra karI zakAya che. mAhanIya karmanA uddayathI je unmAH utpanna thAya che tenu vena kaThina hAya che ane te muzkelIthI dUra karAya che. darzana e prakAre kahela che, jemake-samyagadarzana ane mithyAdarzana. samyagdarzananA be bheda kahe che, jemake-nisarga samyagdarzana ane abhigama jemake pratipAti (naSTa thaI janAra aupamika samyagdarzana. nisarga samyagdarzananA be bheda che, ane kSAyeApazamika) ane apratipAti (naSTa nahiM thanAra pika samyagadarzana). abhigama samyagdarzananA be bheda che, jemake-pratipAti ane amizamasammaTsane duvide vaLatte. tA nA-apratipAti. mithyAdarzana be prakAranA che jemake For Personal and Private Use Only daMDa be prakAranA kahelA che. jemake-a dAMDa (prayeAjana mATe hiMsAdi karavI) ane anartha IMDa (niSprayeAjana pApa karavuM). nairiyaka jIvAne e IMDa kahelA che. jemake-aMDa ane ana daMDa. e pramANe vimAnavAsI deva sudhI cAvIza daMDakamAM samajI levA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna paDivAi ceva. apaDivAi ceva. -Abhigrahika mithyAdarzana ane anAbhihika micchAdasaNe duvihe paNNatte. taM jahA- mithyAdarzana. Abhigrahika mithyAdarzana be prakAre mirfhA-navaMto reva. aAmina- kahela che, jemake-paryAvasita (sAnta) ane hiya-micchAdasaNe ceva. aparyavasita (anansa) e prakAre anabhigrahika abhigahiya-micchAdasaNe vihe paNNatte. mithyAdarzananA paNa be bheda jANavA. taM jahAsapajjavasie ceva. apajjavasie veva. aNabhigahiya-micchAdasaNe duvihe paNNatte jahAsapajjavasie ceva. apajjavasie reva. (7) 71 duvihe nANe paNNate. taM jahA- jJAna be prakAranA kahela che. jemake pratyakSa ane paccakkhe ceva. parokkhe ceva. parokSa. pratyakSa jJAna be prakAre kahela che. jemake paccakkhe nANe duvihe paNNatte. taM jahA -kevalajJAna ane kevalajJAna kevalajJAna be kevalanANe ceva. no kevalanANe ceva. prakAre kahela che. jemake-mavartha kevalajJAna ane siddhakevalajJAna. bhavastha kevalajJAna be prakAre kevalaNANe duvihe paNNatte. taM jahA kahela che. jemake- yogI bhava kevalajJAna ane bhavattha-kevalanANe ceva. siddha-kevalanANe ayogI bhavastha kevalajJAna. sayogI bhavastha va. kevalajJAna be prakAre kahyA che jemake sagI-bhavasthabhvtth-kevlnaanne dravihe paNNatte. taM kevalajJAna ane aprathama-samaya-sagI-bhavastha jahAsajogi-bhavattha-kevalanANe ceva. -kevalajJAna. athavA-carama-samaya-sagI-bhavastha ajogi-bhavattha-kevalanANe ceva. -kevalajJAna ane acarama samaya yogI bhavastha sano-mavatha-vastranA vi . kevalajJAna-e prakAre ayogI-bhava-kevalataMnarAgamanamaka-soji-mavAva- kevalajJAnanA paNa bheda jANavA. siddha-kevalanaanne ceva. jJAnanA be bheda kahela che. jemake-anantaraapddhm samaya-sajogi-bhavattha-kevalanANe siddha kevalajJAna paraspara siddha kevalajJAna be va. prakAre che jemake-ekAntara siddha kevalajJAna ane ahavA-carimasamaya-sajogi-bhavattha kAntara siddha kevalajJAna-paraspara siddha kevalajJAna kevalanANe ceva. be prakAre kahela che jemake-eka paraspara siddha kevalajJAna ane aneka paraspara siddha kevalajJAna acarimasamaya-sajogi-bhavattha-kevalanANe no kevalajJAna be prakAre kahela che, jemakejeva. avadhijJAna ane manaH paryAyajJAna be prakAranuM evaM ajogI-bhavattha-kevalanANe vi. che. jemake- jumati ane vipulamati. parokSa fsa-vastranA vi jAtte taM nahA- jJAna be prakAre kahela che. jemake-abhini Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra aNaMtara- siddha-kevalanANe-ceva . paraMparasiddha- kevalanANe ceva. anaMtara siddha-kevalanANe duvihe paNNatte. taM jahAekkANaMtara- siddha-kevalanANe ceva. akkANaMtara- siddha-kevalanANe ceva. paraMpara- siddha-kevalanANe duvihe paNNatte. taM jahAekka - paraMpara-siddha-kevalanANe ceva. akka - paraMpara-siddha- kevalanANe ceva. no kevalanANe duvihe paNNatte. taM jahAohiNANe ceva. maNapajjaNANe ceva. ohiNA duvihe paNNatte taM jahAbhavapaccaie ceva. khaovasamie caiva. dohaM bhavapaccaie paNNatte. taM jahAdevANaM ceva. neraiyANaM ceva. dohaM khaovasamie paNNatte. taM jahAmaNNUsANaM ceva. paMcidiya-tirikkhajoNiyANaM ceva. maNapajjavaNANe duvihe paNNatte. taM jahAujjumaI ceva. viulamaI ceva. parokkhe nANe duvihe paNNatte. taM jahAAbhiNibohiyanANe ceva. suyaNANe ceva. ANi bohiNA duvihe paNNatte. taM jahAsuyanissie ceva. asuyanissie ceva. suyanissie duvihe paNNatte. taM jahAatthoggahe ceva. vaMjaNoggahe ceva. asuyanissie vi evameva. suNAdu vihe paNNatte. taM jahAMaMga viThTe ceva. aMgabAhire ceva. aMgabAhire duvi paNNatte. taM jahAMAvassae ceva. Avasya- vairitte ceva. Avassava-yairitteduvihe paNNatte. taM jahAkAlie ceva. ukkAlie ceva. 22 Jain Educationa International 17 bedhika jJAna ane zrutajJAna. abhiniSeAdhika jJAna e prakAre kahela che. jemake zrutanizrita ane azrutanizrita. 'zrutanizrita be prakAre kahela che. jemake arthAvagraha ane vyaMjanAvagraha. azrutanizritanA paNa pUrvokta be bheda samajavA. zrutajJAna e prakAre che. jemake agapraviSTa ane agabAhya. agamAhyanA be bheda kahela che-jemake -Avazyaka ane Avazya kavyatirikata. Avazyaka vyatirikata e prakAre che jemake kAlika ne utkAlika. dharma e prakAre kahela che jemake-zrutadharma ane zAstridharma zrutadharma me are che. nema-sUtra zrutadharma ane a zrutadha. cAritra dha e prakAre kahela che. jemake-AgAra cAritradharma ane anagAra cAritradharma. For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna 72 duvihe ghamme paNNatte. taM jahA saMyama be prakAre kahelA che jemakensarAga saMyama suyadhamme caMva. carittadhamme ceva. ane vItarAga saMyama. sarAga saMyama be prakAre suyaghamme duvihe paNNatte. taM jahA- kahe che. jemake-sUkSma saM5rAya sarAga saMyama sutta-suyadhamme ceva. attha-suyadhamme caiva. (zamA gusthAna vattImuninA) yA42 s252|y carittadhamme duvihe paNNatte. taM jahA- sarAya saMyama. (cha! mA zuzusthAnavattI bhuniagAra-carittadhamme ceva. aNagAra-carita- sAnA) sUkSma-samparAya-sa-saMyama se prAre dhamme caiva. kahela che. jemake-prathama-samaya-sUkSma samparAya vihe saMjame paNNatte. taM jahA sarAga-saMyama. maprathama-samaya-sUkSma samparAyasarAgasaMjame ceva. vItarAgasaMjame ceva. sarAga-saMyama. athavA carama-samaya-sUkSma samparAyasraagsNjme duvihe paNNatte. taM jahA sarAga saMyama. acarama samayasuphama-saparAyasuhumsNpraay-sraagsNjme ceva. sarAga saMyama. athavA sUkSma-samparAya-sarAga bAdarasaMparAya-sarAgasaMjame ceva. saMyama meM mAre / che.bha- sAjiyazyasuhamasaMparAya-sarAgaMjame duvihe paNNatte. taM mAna" (upazama-zreNIthI paDatA jIvane hoya.) jahApaDhamasamaya-suhamasaMparAya-sarAgasaMjame ceva. vizudhyamAna' (upazama-zreS! 52 yaDhatA panI.) apaDhamasamaya-suhama-saMparAya-sarAgasaMjame ceva. bAdara-samparAya-sarAga saMyama be prakAre kahelA che. ahavA-caramasamaya-suhamasaMparAya-sarAgasaMme ceva. obh-prthm-smy-maah-sm52|y-saag-sNym. acaramasamaya-suhumasaMparAya-sarAgasaMjame ceva. aprathama-samaya-bAdara-samparAya sarAgasaMyama. athavA ahavA-suhamasaMyarAya-sarAgasaMjame duvihe paNNatte. yabha-samaya-mAha-sam52rAya-sAsa-sayabhamanyaramataM jahAsaMkilesamANae ceva. visujjhamANae ceva. samaya-nAdara samparAya-sarAga saMcama athavA bAdarabaadrsNpraay-sraagsNjme duvihe paNNate. taM jahA samparAya-sarAga-saMyama be prakAre kahela che. jemakepddhmsmy-baadr-sNpraay-sraagsNjme ceva. pratipAti ane apratipAti. vItarAga-saMyama apaDhamasamaya-bAdara-saMparAya-sarAgasaMjame ceva. ahavA-caramasamaya-bAdarasaMparAya-sarAgasaMjame be prakArane kahelo che. jemake- upazAntakaSAyacev. vItarAga saMyama (11 mAM guNasthAnamAM) kSaNa-kaSAyaacrmsmy-baadrsNpraay-sraagsNjme ceva. vItarAga-saMyama (mAramA 26 guNasthAnamAM) ahavA-bAdarasaMparAya-sarAgasaMjame vihe paNNate. 5ltapAya viit| saMyama meM prAre 49sa taM jahApaDivAi ceva apaDivAi ceva. cha. sama-prathamasamaya upazAnta-pAya-vItarAgavIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jahA- saMyama maprathama-samaya-upazAnta-pAya-vItarAgauvasaMtakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. saMyama. athavA ya2bha-samaya-64zAnta-pAya-vItakhINakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. raag-sNym.myrm-smy-34shaant-paay-vii.21|| uvasaMtakasAya-vIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM. saMyama. kSI-4pAya-vIta-saMyama me 4aarne| jahApaDhasamaya-uvasaMtakasAya-vIparAgasaMjame ceva. 4o cha. rem-chmsth-kssiir-4paay-viitraa|| apaDhama samaya uvasaMta kasAya voyarAgasajame ceva. saMyama tthevlii-kssii-4paay-viit| saMyama. chamastha ahavA.caramasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAga- kSI pAya viitraa|| saMyama se prAreDA che. saMjame ceva. bha.-2vayaM-muddha-74mastha-kSI-pAya- vItarAga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra acaramasamaya - uvasaMtakasAya - voyarAgasaMjame ceva. khINa kasAya - vItarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jahAchaumattha khINakasAtha vIyarAgasaMjame ceva. kevalI - khINakasAya - vIyarAgasaMjame ceva. chaumattha - khINakasAya - vIyarAgasaMjame duvihe vaLatta. tuM naddA . sayaM buddha - chaumattha khINakasAya- vIrAgasaMyame ceva. buddhabohiya chaumattha khINakasAya - vIyarAgasaMjame seva. sayaMbuddha - chaumattha khINakasAya vIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jhaapasamaya-sayaMbuddha-che'matsya-vaLatAya-vIyA - gasaMjame ceva. - gavatamasamaya - sayaMbuddha - chaGamatsya - lIsAya - vIyarAgasajame ceva. savA-caramasamaya-sayaM yuddha -chattamatsya khINakasAya - vIyarAgasaMjame ceva. acaramasamaya-sayaMbuddha - chaumattha- khINakasAyavIyarAga saMjame ceva. buddha bohiya cha umattha khINakasAya - vIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jhaanamasamaya-buddhavoyi-chasamatha-voLa sAyaviiyraagsNjme cevaapaDhamasamaya-buddhabohi chaumattha khoNakasAyavIyarAgasaMjame ceva. gavA-caramasamaya-buddhavoyi-chasamatha khINakasAya - vIyarAga-saMjabhe ceva. acaramasamaya-buddha bohiya-chaumattha khINakasAya - vIyarAgasaMjame ceva. Jain Educationa International 19 kevalI kSINu kaSAya vItarAga saMyama e prakAranA che, jemake-sa ceAgI-kaivalI-kSINakaSAya- vItarAga-saMyama. ayeAgI - kevaLI - kSINa - kaSAya - vItarAga - saMyama. saceAgI kevaLI-kSINa--kaSAya-vItarAga-saMyama e prakAre kahelA che. jemake prathama-samaya ayeAgIkevalI-kSINa-kaSAya-vItarAga sayama. aprathama - samaya - - sayAgI--kevaLI-kSINa-kaSAyavItaraNA saMyama. athavA carama - samaya - sayAgI acaramakevaLI-kSINa-kaSAya-vItarAga saMyama. samaya ayeAgI kevaLI kSINa-kaSAya-vItarAga-sayama ayeAgI - kevaLI - kSINa - kaSAya-vItarAga-sacama e prakAre kaheleA che. jemake prathama samaya ayeAgI - kevaLI - kSINa - kaSAya-vItarAga-sayama aprathama - samaya ayAgI - kevaLI - kSINa--kaSAya vItarAga saMcama athavA carama - samaya - ayAgI kevaLI-kSINa--kaSAya - vItarAga saMyama. acarama jevaji-lILasAya-vIyarasaMnane duvidde samayayAgI kevaLI kSINa-kaSAya-vItarAga-saMyama For Personal and Private Use Only saMyama budhdha-edhita-chaDhamastha-kSINa-kaSAya-vItarAgasayama svayaM budha-chadramastha-kSINa-kaSAyasayaMma e prakAranA che. jemake-prathama-samaya-svaya budhdha, kSINa-kaSAya-vItarAga-saMcama. aprathama-samaya-svayaM buddha-chadmastha-kSINa-kaSAya-vItarAga-saMyama athavA carama-samaya-svayaM buddha-chadmastha-kSINu kaSAya vItarAga-saMyama acarama-samaya-svayaM buddha-chadmastha kSINakaSAya vitarAga sayama, buddha - madhita - chaGgAstha - kSINa - kaSAya vItarAga sacama e prakAre che. jemake - prathama - samayabuddha-edhita-chadmastha-kSINa-kaSAya vItarAga-saMyama aprathama - samaya - buddha - madhita - chadmastha - kSINakaSAya vItarAga sacama. athavA carama-samaya ane acarama samaya-buddha eSita-chadmastha kSINa-kaSAya vItarAga sayama. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna paNNatte. taM jahA sajogIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. ajogIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. sajogIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jahApaDhamasamaya-sajogIkevali---khINakasAyavIyarAgasaMjame ceva. apaDhamasamaya-sajogIkevali-khINakasAyavIyarAgasaMjame ceva. ahavA-caramasamaya-sajogIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. acaramasamaya-sajogIkevali-khINakasAyavIyarAgasaMjame ceva. ajogIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame duvihe paNNatte. taM jahApaDhamasamaya--ajogIkevali---khINakasAyavIyarAgasaMjame ceva. apaDhamasamaya-ajogIkevali-khINakasAyavIyarAgasaMjame ceva. ahavA-caramasamaya-ajoMgIkevali-khINakasAya-vIyarAgasaMjame ceva. acaramasamaya-ajogIkevali-khINakasAya voyarAgasaMjame ceva. 25 73 (1) duvihA puDhavikAiyA paNNattA. pRthvI yi yo me // 2 // 49sA cha, remataM jahA- suhumA ceva. bAyarA ceva. sUkSma ane mA42. evaM-jAva-duvihA vaNassaikAiyA yA prAre-yAvata-2 ranA vanaspati Aya: paNNattA. taM jahA 4aa cha, rebhasuhamA ceva. bAyarA ceva. 5 (2) duvihA puDhavikAiyA paNNattA. . sUkSma bhane mA42. [5] taM jahApajjattagA ceva. pRthvI kAyika jIva be prakAranA kahelA che. jemakeapjjttgaa ceva. paryApta ane aparyApta. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 21 evaM-jAva-duvihA vaNassaikAiyA // 4||2-yaavt-vnspti yi 75 sudhA paNNattA. taM jahA kahevuM. A badhAnA be be bheda che. cha kAyika pajjattagA ceva. apajjattagA ceva.5 7vA me pA2zuta bhane 2552ta. yAvat vanaspati (3) duvihA puDhavikAiyA paNNattA. Aya sudhA mayAnA meme me DevA. taM jahApariNayA ceva. apariNayA dravya me prA2nA sA che. bha.ceva. pariNata ane apariNata. evaM-jAva-duvihA vaNassakAiyA pRthvI yi 75 me 42 // 4 // cha. rebhapaNNattA. gati samApannaka ane agatisamApannaka (sthita) taM jahA A prakAre-vAva - vanaspatikAyika sudhInA pariNayA ceva. apariNayA ceva.5 7vAnA -me meha4A. bha3-ti(1) duvihA davvA paNNattA. taM jahA- sabhA panna4 ane. 2mati sabhApanna4. [5] pariNayA ceva. apariNayA ceva. dravya me // 2 // 4saya che. sabhaDe(4) duvihA puDhavikAiyA paNNattA. gati-samApanna bhane magati -sabhApanna [1] taM jahAgaisamAvannagA ceva. aga- pRthvI Ayi 1 me 2nA usa cha, isamAvannagA ceva. jemake - anantarAvagADhara ane paramparAvagADha. evaM-jAva-duvihA vaNassaikAiyA A prakAre cAvata-dravya be prakAranA kahela che. jemakepnnnnttaa. taM jahA manantavAda mane 522522||ddh. [1-28] gaisamAvannagA ceva. agaisamA vannagA ceva. 5 (2) duvihA davvA paNNattA. taM jahA gaisamAvannagA ceva. agaisamAvanagA ceva. duvihA puDhavikAiyA paNNattA. taM jahAaNaMtarogADhA ceva. paraMparogADhA ceva. evaM-jAva-duvihA vaNassaikAiyA paNNattA taM jahAaNaMtarogADhA ceva. paraMparogADhA ceva. 5 (3) dudihA davA paNNatA. taM jahA. aNaMtarogADhA ceva. paraMparogADhA ceva 28 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 74 duvihe kAle paNNatte. taM jahAosappiNI kAle ceva. ussappiNI kAle ceva. duvihe AgAse paNNatte. taM jahAlogAgAse ceva. alogAgAse ceva. 2 75 ( 1 ) neraiyANaM do sarIragA paNNattA. taM jahA abhaMtarae cava. vArttiraC deva. abbhaMtarae jammaCvAhira asar. evaM devANaM bhANiyavvaM. puDhavikAiyANaM do sarIragA vaLattA. tuM bahAabbhNtre ceva. bAhiraeceva. antarae kammae. bAhirae orAlie- jAva- vaNassaikAiyANaM. bediyANaM do sarIragA paNNattA. tuM nahIM abbhaMtarae ceva. bAhirae ceva. abbhaMtarae kammae. aTThi-maMsasoNiyabaddhe bAhirae. oAhi!--nAva---- raviyA, paMcidiyatirikkhajoNiyANaM do saroragA paNNattA. saM nahA abbhaMtarae ceva. bAhirae ceva. anaMtaraNa janma. di-maMsasoLiya-hAra- chirAvatuM vAdire orAlie Jain Educationa International massANa vi evaM ceva. 24 bIjuM sthAna kAla be prakAranA kahela che. jemake-avasarpiNI ane utsarpiNI. [1] AkAza e prakAranu kahela che. jemake-lAkAkAza ane aleAkAkAza. [1-2] nairatyaka jIvAne e zarIrA kahelA che. jemakeAbhya Mtara ane bAhya. kANu AbhyaMtara che ane vaikiya mAhya zarIra che. devatAonA zarIra paNa A ja pramANe kahevA joIe. pRthvI kAyika jIvAnA e zarIrA hAya che. jemake-AbhyaMtara ane bAhya. kANu Abhyatara che ane aidvArika bAhya che. vanaspatikAyika jIvA sudhI ema ja samajavuM joie. eindriya jIveAnA e zarI che. jemake-AbhyaMtara ane bAhya. kANa AbhyaMtara che ane hADa-mAMsa, raktathI banela aiAdyArika zarIra bAhya che. carindriya jIva sudhI ema jANavu. paMcendriya tiya caiAnika jIvAne e zarIra che. jemake-AbhyaMtara ane bAhya. kANu Abhya Mtara che ane hADa mAMsa rakata snAyu ane zirAothI banela aidArika zarIra mAhya che. e ja pramANe manuSyAnA paNa e zarIraza samajavAM joie. [ 1 ] vigraha gati-prApta naiyikAnA e zarIrA hoya che, jemake-taijasa ane kANu. A pramANe niraMtara vaimAnika sudhI jANavuM joie. [1] nairicaka jIveAnA zarIranI utpatti e sthAneA (kAraNeA ) thI thAya che, jemake rAgathI eTale 'rAgajanya ka'thI ane dveSathI eTale 'dveSajanya karma'thI [1] vaimAnikA sudhI badhA jIveAnA zarIranI utpatti A ja e kAraNeAthI jANavI. naiyika jIveAnA zarIra e kAraNeAthI pUrNa avayavavALA hAya che jemake-rAgathI arthAta rAgajanya karmathI zarIra pUrNa bane che. dveSa arthAt dveSajanya karmAMthI zarIra pUrNa ane che. For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra (2) viggahaga isa mAvannagANaM neraiyANaM do sarIragA paNNattA. taM jahAteyae ceva. kammae ceva. niraMtaraM - - jAva - vemANiyANaM. 24 ( 3 ) neraiyANaM dohi ThANeha sarIrUppattI siyA. taM jahArAgeNa ceva. doseNa ceva. - jAva - vemA NiyANaM. 24 (4) neraiyANaM duTThANa nivvattie sarIrage paNNatte. taM jahArAgavvittie ceva. dosanivvattie ceva. - jAva--vemANiyANaM. 24 do kAyA paNNatA. taM jahAtasakAe ceva. thAvarakAe ceva. tasakAe duvihe paNNatte. taM jahAbhavasiddhie ceva. abhavasiddhie ceva. evaM thAvarakA vi. 99 76 do disAo abhigijjha kappai niggaMthANa vA. niggaMthINa vA pavvAvittae taM jahApAINaM ceva. udiNaM ceva. evaM muMDAvittae sikkhA vittae uvaTThAvittae saMbhujittae saMvasittae sajjhAyaM uddittie sajjhAyaM samuddisittae sajjhAyaM aNujANittae Aloittae paDika mitta. nidittae garahittae. viuTTittae visohittae. akaraNayAe abbhuTThittae ahArihaM pAyicchataM tavokammaM par3ivajjittae. do disAo abhigijjha kappai niggaMthANa vA, niggaMthoNa vA apacchima mAraNaMtiyasaMlehaNA - jhUsaNA-jhUsiyANaM bhatta-pANapar3iyA ikkhittANaM pAovagayANaM kAlaM aNavakhamANaM viharittae taM jahApAINaM ceva. udINaM ceva. 18 Jain Educationa International e pramANe vaimAnika sudhI jANavuM joie. (1) e kAya-jIvasamudRAya kahela che. jemake trasakAya ane sthAvarakAya. trasakAya e prakAranA kahela che. jemake bhavasiddhika abhavasidhdhika. e pramANe sthAvarakAyanA jIve paNa samajavA. (3) (7) 23 meM dizAonI abhibhu thahane nirthantha yAne niryonyamAne hIkSA hevI udaye che. nema pUrvamAM ane uttaramAM. e pramANe pravrujita karavuM, sUtrA zimavu, mahAvratAnu mAyAlu 12. sahalobhana 42, sahanivAsa vo, svAdhyAya puravA bhATe 'hevu, malyasta zAsane sthira avAne bhATe Devu, malyasta zAstra anyane bhaNAvavAne mATe kahevu, AleAcanA karavI, pratikramaNa karavuM, guru samakSa aticArAnI garha karavI, lAgelA doSanu chedana karavu, dveSanI zuddhi karavI, punaH doSa na karavAne mATe tatpara thavu. yathAyeAgya prAyazcitta ane tapagrahaNa karavu ka2e che. e krizAenI sanmukha thaine nigrantha ane ninthIone mAraNAntika-salekhanA tapa vizeSathI karma -zarIrane kSINu karavu. bheAjana pANInA tyAga karI pAde pagamana saMthA| svIkArI mRtyunI kAmanA nahI karatA thakA sthita rahevu ka2e che. jemake pUrva dizAmAM ane uttara dizAmAM. prathama uddezaka samApta For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna bIje uddezaka 77 ne revA 3ovavA jaNAvavAnna je je deva urvalokamAM utpanna thayela che. te vibhALavavA rAvalakSiA gAra- cAhe kopapanna (bAra devalokamAM utpanna) tathA jarA vahunAvA tela hoya, athavA vimAne papanna (raiveyaka ane levAi sayA mane vAraM vA . anuttara vimAnamAM utpanna thayA hoya, ane je jatiSaka deva cAro55nnaka athavA cAra tatthegayA vi egaiyA veyaNaM vedeti. * sthiti hoya eTale aDhI dvipathI bahAra gati aNNatthagayA vi egaiyA veyaNaM vedeti. - rahita hoya athavA aDhI dvipamAM satata gamananeraghughA saNA mAM je pAve che zIla hoya te sadA pApa karma-jJAnAvaraNadine baMdha kare che. tenuM kula keTalAka deva te te tatthagayA vi egaiyA vedeti bhavamAMja anubhava karI le che. ane keTalAka annatthagayA vi egaiyA veyaNaM vedeti- deva anya bhavamAM anubhava kare che. neracika jIva jAva-paMcediyatirikkhajoNiyANaM je sadA satata pApakarmane baMdha kare che. tenuM majussA sA samajuM che ke je kula keTalAe nArakI te te bhavamAM anubhava kare che. ane keTalAka anya bhavamAM paNa anubhava i. kare che. A pramANe paMcendriya tiryacanikajIva ihagayA vi egaiyA veyaNaM vedeti. paryanta jANavuM joIe. manuSya vaDe je sadAannnntthgyaa vi egaiyA veyaNaM vedeti. satata pApakamane baMdha karAya che tenuM phala maNussavajjA sesA ekkagamA. 23 keTalAka manuSya to A manuSya bhavamAM anubhava kare che. ane keTalAka anya bhavamAM anubhava kare che, manuSyane choDIne zeSa badhA jIvo mATe te bhavamAM" e abhilA5 samAna samajavo joIe. (manuSya mATe "te bhavanI jagyA "A bhavamAM evo abhizApa samaja. 78 ne su tathA du gatizat quLarA. gerayika jIvonI be gati ane be Agati kahelI te gaNa che. jemake-nAraka narakamAM utpanna thAya che. te kAM te manuSyagatimAMthI kAM te tiryaMca (1) neraie neraiesu uvavajjamANe paMcendriyamAMthI utpanna thAya che. ane jAya che maNussehito vA te paNa be ja gatimAM tiryaMca-paMcendriya ane pacidiyatirikkha joNiehito vA uvavajjejA e pramANe asurakumAra asurakumAravane cheData je veva se ne riyAM thake manuSya athavA tiryacanA rUpamAM utpanna viSyanahAthe masarANa vA. thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 25 paMcediyatirikkhajoNiyattAe vA se pramANe yA hevAne bhATa sabhAye. gacchajjA pRthvIkAyanA jIva be gati ane be AgativALA evaM asarakUmArA vi. NavaraM sa . bha-pRthvIyi 5 pRthvIjayamA se ceva NaM se asarakamAre asara- Gurna thAya cha. tA pRthvIjayamAthI athavA kumArattaM na-pRthvIkAyamAMthI (pRthvIkAya sivAya bIjA vippajahamANe maNussattAe vA. kAmAMthI utpanna thAya che. te pRthvIkAyikatirikkhjonniyttaae vA jIva te pRthvIkAyikaparyAya ne choDato thaka pRthvIkAyamAM athavA no-pRthvIkAyamAM utpanna gacchejjA. evaM savva devA. thAya che. e pramANe manuSya sudhI samajavuM puDhavikAiyA du gatiyA. du naye. AgatiyA paNNattA. taM jahApuDhavikAie puDhavikAiesu uvavajjamANe puDhavikAiehito vA. no puDhakkiAiehito vA uvavajjejjA. se ceva NaM se puDhavikAMie puDhavikAiyattaM vippajahamANe puDhavikAiyattae vA. no puDhavikAiyattAe vA gacchejjA evaM-jAva maNussA. 24 79 (1) duvihA neraiyA paNNattA. taM jahA- nai4i me 542nA 4usa che, bha bhavasiddhiyA ceva. abhavasiddhiyA savasiddhi (bhavya) mane manasiddhi (malavya) ceva. --jAva vemANiyA. 24 A prakAre vaimAnika paryanta samajavuM joIe. (2) duvihA neraiyA paNNattA. taM jahA- nairayika jIva be prakAre kahela che, jemake anaannNtrovvnnnngaa ceva. paraMparo nopapannaka ane parasparopapannaka e pramANe vavaNNagA ceva. --jAva-vemA vaimAnikathI samajavuM joIe. NiyA. 24 narayika jIva be prakAre kahela che. jemake gati (3) duvihA neraiyA paNNatA taMjahA samApanaka (narakagatimAM jatAM) agati samApaka gaMi samAvaNNagA ceva agai samA (narakamAM gayelA) narayika jIva be prakAranA che. jemakeprathama sa tpanna ane aprathamasamayevnnnngaa ceva jAva vemANiyA panna, e pramANe vaimAnika sudhI jANavuM. (4) duvihA neraiyA paNNatA. taM jahA- neyi prA2nA cha. rebha-mADA24 (mA.2 paDhamasamayovavaNNagA ceva. paryApti pUrNa karanAra) ane anAhAraka (vigraha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna apaDhamasamayovavaNNagA ceva. gatimAM vartamAna) e pramANe vaimAnika sudhI -nava-mALiyA. 24 samajavuM joIe nairayika be prakAre kahela che. (1) vidArayA guttA. taM nIM- jemake-ucchavAsaka (ucchavAsa paryApti pUrNa mANArA jeva. saTTAra reva. karanAra) ane ucchavAsaka (uravAsa paryAptithI -nava-marat. 24 aparyApta) e pramANe vaimAnika sudhI jANavuM vidyA ne pAttA. taM na joIe. narayika be prakAre kahela che. jemake3mAhArA reva. 3NArA reva. sendriya ane anindriya. ema vaimAnika sudhI -- -- vanALA 24 jANavuM joIe. nairayika be prakAre kahela che. jemakevihA raghu vatta. te nahIM- paryApta ane aparyApta vaimAnika sudhI emaja revano rassAsa reva. jANavuM joIe. narayika be prakAre kahelA che --kAva-- vemALathA 24 jemake saMjJI ane asaMjJI. e pramANe ekendriya (8) vijJAnerA . na- ane vikaseMdriya choDI paceMdriya yAvat vyaMtara sudhI saefthA reva. ILaviyA reva. (vaimAnika sudhI) emaja jANavuM joIe. nairayika --nava-- mALiyA 24 be prakAre kahelA che. jemake-bhASaka (bhASAparyA(1) vidA rahu quiz. taM nahA- ptinI pUrNatAvALA) abhASaka (jemanI bhASA kAttA reva. pAtta jeva. pati pUrNa thaI hoya) e pramANe ekendriyane -vAva- nALiyA 24 choDI badhA daMDakomAM samajavuM joIe. nairayika (20) vihA rAghaittA. taM - be prakAre kahelA che. jemake-samyagaSTi ane sanni ceva. asanni ceva. mithyAdaSTi e pramANe ekendriyane choDI bAkI evaM paMcediyA savve. badhA daMDakamAM samajavuM joIe. viviyava jJA----vegA nairayika be prakAre kahela che. paritta saMsArika NiyA. 16 ane anantasaMsArika. A pramANe vaimAnika sudhI (22) vA neyA ghaumttA. taM gaThThA samajavuM joIe. nairayika be prakAranA kahela che bhAsagA ceva. abhAsagA ceva. jemake-saMkheyakAlanI sthitivALA ane asaMkhyaevmediyvjjaa savve 19. yakAlanI sthitivALA. A pramANe ekendriya ane (22) suviphA nerathA vRtA. ta nahI vikalendriyane choDIne vANavyaMtara sudhI paMcendriya sammadiTThiyA ceva. micchadiTThiyA : ' samajavA joIe. nairayika be prakAre kahela che. ceva. evamegediyavajjA savve 19 sulabhadhika ane durlabhadhika, e pramANe ) vidA nerA comttA. te naB- vaimAnika deva sudhI jANavuM joIe. nairayika be varittasaMjIriyA reva. maLatasaMsA- prakAre kahela che. jemake kRSNapAkSika (jemane jiAva.--rAtra-vemaifthA. 24. saMsAra jamaNa adhapudagala parAvartanathI vadhAre (4) vihA racA ghaov/ttA. te nahI- hoya) ane zukala pAkSika (jemane saMsAra saMnnArasanA reva. ardha paddagala parAvartanathI ocho hoya) vaimAnika asaMhe samaki- suthA reva deva sudhI ema ja jANavuM joIe. nerayika Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtro evaM paMcediyA. egidiya- virgAla- me prA Desa cha. bha-yarama (le yonimA diyavajjA --jAva-- vANavaMtarA. 14 mantima bhavA) PAARbha (te yonimA (15) duvihA nera iyA paNNattA. taM jahA- puna: ma nA2) se prabhANe vaibhAni sudhI sulabhabohiyA ceva. dulabhabohiyA yudhye. ceva. --jAva-- vemANiyA, 24 (16) duvihA neraiyA paNNattA. taM jahA. kaNhapakkhiyA ceva. sukkapakkhiyA ceva--jAva-- vemANiyA. 24 (17) duvihA neraiyA paNNattA. taM jahA carimA ceva. acarimA ceva-- jAva-vemANiyA. 24 (356) 80 dohi ThANehi AyA ahologaM jANai. me sthAnothI mAtma! aghosane ke bhane pAsai. taM jahA-- dekhe che. jemake-samuddaghAtarUpa Atma svabhAvathI samohaeNa ceva appANaNaM AyA aho- avadhIjJAnI AtmA ane jANe ane dekhe logaM jANai. pAsai. asamohaeNaM ceva / che ane vaikiya samuddaghAta karyA vinA AtmA appANeNaM AyA ahologaM jANai. pAsai. adhelokane jANe che ane dekhe che tAtparya te AhohI-samohayAsamohaeNaM ceva appA che ke avadhajJAnI samudhAta karIne athavA samu dhAta karyA vinA ja alakane jANe che ane NaNaM AyA ahologaM jANai. pAsai. he che. evaM tiriyalogaM. uDDhalogaM. kevalakappalogaM. e pramANe tiryakalakane jANe che ane dekhe che, dohi ThAhiM AyA ahologaM jANai. e pramANe urvalakane jANe che ane dekhe che, e pramANe paripUrNalokane jANe che ane dekhe che. pAsai. taM jahAviuvieNa ceva appA e prakArathI AtmA adhelokane jANe che ane Na ApA ahologaM jANai. pAsai. dekhe che. jemake vaikiya zarIra banAvIne AtmA avivieNa ceva appANeNa AyA (avadhijJAnI) madhAsone lage che, he cha ahologaM jANai pAsai. vaikiya zarIra banAvyA vinA AtmA adhalakane AhohI-viuvviyAviuvieNa ceva ke sane hame cha. (tAtparya se che ) appANeNa AyA ahologaM jANai. pAsai avadhijJAnI vaizyi zarIra manAvIne 2424 evaM tiriyaloga. uDDhalogaM kevala- vaikiya zarIra banAvyA vinA paNa adhalakane kappalogaM. jANe che ane dekhe che. e pramANe tiryaka leka dohi ThANehi AyA saddAiMsuNei. taM jahA- All A54 sabhA neye. me mAre deseNa vi saddAi suNei. savveNa vi AtmA zabda sAMbhaLe che jemakesddaaiN suNei. deza rUpathI AtmA zabda sAMbhaLe che ane sarva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna gvaM havADuM vAsa. jaMghADuM mAru. rasAvuM rUpathI paNa AtmA zabda sAMbhaLe che. e pramANe sAsare jADuM nattive. rUpa dekhe che, e pramANe gaMdha suMghe che, e rohiM kArasA samAnag. i nA pramANe rasanuM AsvAdana kare che. e pramANe deseNa vi AyA obhAsai. savveNa vi . sparzane anubhava kare che. [5] 1 be prakAre AtmA prakAza kare che jemakeaayaa obhAsai. (avadhi AdijJA vaDe deza rUpathI AtmA prakAza mAsa. viva6. parivAra. mAre kare che. kevalajJAna vaDe) sarva rUpathI paNa AtmA mAta6. mANA rAmerU.6. nijhare. prakAza kare che. dohiM ThAhiM deve saddAiM suNei. taM jahA- e pramANe vizeSa rUpathI prakAza kare che e deseNa vi deve saddAiM suNei. | pramANe dezathI ane sarvathI vaMkiya kare che. savveNa vi deve saddAiM suNei. (hastAdi keI eka aMganI vikiyA dezathI ane evaM rUvAiM pAsai. gaMdhAI agghAI. rsaaiN| samasta zarIranI vikriyA) e pramANe dezathI eka yogathI ane sarvathI eTale traNeya vegathI sAvAve. sAruM saMve. comAsa. ricAra pha paricAra-maMthana kare che. e pramANe bhASA bole pamAnag. vive. variyArU. mAM mAmerU. che e pramANe AhAra kare che. e pramANe pariaahaarei. pariNAmei. vedei nijjarei. zamana kare che. e pramANe vedana kare che. e kaNA sevA vada qLatA. saM naEA- pramANe nirjarA kare che te nava satra deza ane ega sarIrI ceva. vi sarIrI ceva. sarva be prakArathI jANavA. evaM kinnarA. kiMmapurisA. gaMdhavvA. be prakAre deva zabda sAMbhaLe che. jemake deva dezathI paNa zabda sAMbhaLe che. ane sarvathI nAgakumArA. suvannakumArA. aggikumArA. paNa zabda sAMbhaLe che-cAvata nirjarA kare che. vAukumArA. be prakAre mata deva kahela che jemakedevaa duvihA paNNattA. taM jahA eka zarIravALAM ane be zarIravALA vigrahagatinI egasarIrI ceva. bisarIrI ceva. 45 apekSAe eka kAmaNa zarIravALA ane upapAta duTThANassa taio uddeso pachI be zarIravALA. athavA bhavadhAraNIya zarIranI apekSA e eka zarIravALA ane uttara vaikiyanI apekSA e be zarIravALA kahevAya che. ahIM taijasazarIra kArmANamAM antagarta samajavuM. e pramANe kinnara, piMpuruSa, gaMdharva, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vAyukumAra te paNa eka zarIra ane be zarIravALA samajavA joIe. be prakAre deva kahela che jemakeeka zarIravALA ane be zarIravALA. bIjo udezaka samApta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra trIje uddezaka 81 duvihe sadde paNNatte. taM jahA zabda be prakAranA kahela che. jemake-bhASA zabda bhAsAsadde ceva. no bhAsAsadde ceva. no-bhASAzabdabhASAzabda be prakAranA che. jemakebhaasaasdde duvihe paNNatte. taM jahA akSara saMbadha ane no-akSara sambadha, no-bhASA akkharasaMbaddhe ceva. no akkharasaMbaddhe ceva. zabda be prakAranAM che. jemake -Adya (Dhola AdinAM zabdo no Adya (vAsa AdinA pheTa no bhAsAsadde duvihe paNNatte. taM jahA vAthI thavAvALA zabda) Atodyazabda be prakAranAM Aujjasadde ceva. no Aujjasadde ceva.. che. jemake-tata (tArabaMdha vaNA AdithI thavAaaujjsdde duvihe paNNatte. taM jahA vALA zaba) vitata-nagArA AdinA zabda. vatatte ceva. vitate ceva. zabda be prakAranAM che, jemake ghana tAla Adi tate duvihe paNNatte taM jahA vAdyonA zabda. zuSira-aMsurI, zaMkha Adi maDhathI ghaNe ceva. jhusire ceva. vagADavAvALA vAghanA zabda. A pramANe vihata evaM vitate vi. zabda paNa be prakAranA jANavA joIe. no-Atagha no Aujjasadde duvihe paNNatta. taM jahA zabda be prakAranAM che. jemake bhUSaNa zabda ane no-bhUSaNa zabda no-bhUSaNa zabda be prakAranA kahela bhUsaNasadde ceva. no bhUsaNasadde ceva. che. jemake--nA la zabda ane lAta-prahAro no bhUsaNasadde duvihe paNNatte. taM jahA zabda. zabdanI utpatti be prakArathI hoya che. tAsaM ra. nAM jAtabhAsad vava. jemake-pudagalenA paraspara milanathI zabdanI roda kAdi savANa . taM naha- utpatti hoya che. ane pudagalanAM bhedathI sAdunnatA reva pujA sarvANasiyA. zabdanI utpatti heya che. bhijjaMtANaM ceva poggalANaM saduppAe siyA. 9 82 voTuM kANuM pAtra sArUuiti. te nahIM- be prakAranA pudgala paraspara saMbaMdha hoya che. saI vA poggalA sAhaNNaMti. jemake svayaM (svabhAvathI)ja puddagala ekaThA thaI pareNa vA poggalA sAhaNNaMti. jAya che. athavA anya dvArA pudagala ekaThAM karAya dohi ThANehi poggalA bhijjaMti. taM jahA- che be prakArathI puddagala alaga alaga hoya saI vA poggalA bhijjati. che. jemake-svayaM ja pudgala alaga hoya che. pareNa vA poggalA bhijjati. athavA anya dvArA pudagala bhinna karAya che. be kALag waa pariNAMti. tenA prakArathI pudagalamAM parizATana thAya che. jemakesii vA poggalA parisaDaMti. svayaM ja pudagala saDe che. athavA anya pareNa vA poggalA parisaDaMti. dvArA saDAvAya che. A ja pramANe be prakArathI evaM parivaDaMti. pugala paDe che ane A pramANe pula naSTa viddhaMsati. thAya che. pudagala be prakAranA kahela che. jemake Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 duvihA poggalA paNNattA. taM jahA -- minnA ceva. aminnA deva. duvihA poggalA paNNattA. taM jahAbhiuradhammA ceva. no bhiuradhammA ceva. duvihA poggalA paNNattA. taM jahA. paramANu - poggalA ceva. no paramANu poggalA ceva. duvihA poggalA paNNattA. taM jahA -- suhamA ceda. bAyarA ceva. duvihA poggalA paNNattA. taM jahA-baddhapAsapuTThA ceva. no baddhapAsapuTThA ceva. duvihA poggalA paNNattA. taM jahA-pariyAiyacceva. apariyAiyacceva. duvihA pogalA paNNattA. taM jahAattA ceva. aNNattA ceva. nA duvihA poggalA paNNattA. rUDhDhA eva. aLiThThA seva. evaM kaMtA. piyA. maNunnA maNAmA 17 83 duvihA sahA paNNattA. taM jahA -- attA ceva. aNattA ceva. miThThA--tAva--maLAmA. duvihA rUvA paNNattA. taM jahA -- JattA seva. sattA. seva. miThThA--- --navAgAmA. a paMghA. rasA. hAsA. evamikke ke cha cha bhANiyavvA. 30 AlAvagA nahA- 84 duvihe AyAre paNNatte. nANAyAre ceva. no nANAyAre ceva. Jain Educationa International bIjuM sthAna bhinna (pRthaka thaI gayelA pudagalA) abhinna (maLelA pudgale) pudgala e prakAranAM kahela che. jemake-bheduradharmA ( svabhAvathI kSaNe kSaNe naSTa thavAvALA) ane abheduradharmA (nahIM naSTa thavAvALA) puddagala be prakAranAM che. jemake-paramANu pudgala ane paramANuthI bhinna skaMdha pudgala be prakAranAM che. jemake sUkSma ane bAdara. puddagala be prakAranAM che. jemake-prAvasRSTacAmaDIthI sRSTa ane sabadhdha. jema ghANendriya AdI sAthe gaMdha rasa ane sparzanA puddagale ane nA-adhaprAva sRSTa--je tvacA-cAmaDIthI pRSTa ja hAya paraM tu adhya na heAya. jema zreAtrendriya dvArA grAhya zabda puddagala. zabda e prakAranAM che. jemake- paryApta (kapudgalAnI jema pUrNa rUpeNa gRhIta) ane aparyApta evI ja rIte Atta (zarIrAdvirUpe gRhIta) ane anA (agRhIta)nA bhedathI paNa pudgala e prakAranA che. zabda e prakAranA che.- gRhIta ane agRhIta. evI ja rIte iSTa aniSTa, kAnta-akAnta, priya-apriya manejJa amaneAjJa, mAma-amaNAmanA bhedathI paNa be-e bhedo jANavA joie. A pramANe rUpa, gaMdha, rasa ane sparzI pratyekamAM pUkita cha-cha AlApaka jANavA joie. AcAra e prakAranA kahela che; jema ke-jJAnAcAra ane nAjJAnAcAra, neAjJAnAcAra e prakAranA kahela For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra no nANAyAre duvihe paNNatte. taM jahA-dasaNAyAre ceva. no daMsaNAyAre ceva. no daMsaNAyA duvihe paNNatte. taM jahA-caritAyAre ceva. no caritAyAre ceva. no caritAyA duvihe paNNatte. taM jahA -- tavAyAre ceva. vIriyAyAre ceva. do par3imAo paNNattAo. taM jhaasamAdi-kimA seva. savadALa-himA seva. do par3imAo paNNattAo. taM jhaavivega-DimA ceva. viGa15-paDimA ceva do paDimAo paNNattAo. taM jahAbhaddA ceva. subhaddA ceva. do paDiMmAo paNNattAo. taM jahAmahAbhaddA ceva. savvao bhaddA ceva. do paDimAo paNNattAo. taM jhaaluDiyA ceya moya-himA masjIiyA seva moya-himA. do par3imAo paNNattAo. taM jahAjavamajjhA ce caMda- par3imA. vairamajjhA seva caMdra-himA. duvihe sAmAie paNNatte. taM jahAagAra - sAmAie ceva. aNagAra - sAmAie ceva. 11 85 dohaM uvavAra paNNatte. taM jahAdevANa ceva. neraiyANa ceva. dohaM ubvaTTaNA paNNattA. taM jahAneraiyANa ceva bhavaNavAsINa ceva. donhaM cayaNe paNNatte. taM jahAjoisiyANa ceva vemANiyAva ceva. dohaM gabbhavakkhaMtI paNNattA. taM jhaamanussALa eva. viviya-siriyalanoLiyaann ceva. Jain Educationa International 31 cheH jema ke-danAcAra ane nAnAcAra. nedanAcAra e prakAranA kahela che. jema kecAritrAcAra ane nAcAritrAcAra. nAcAritrAcAra e prakAranA kahela che. jemake-tapAcAra ane vIryAcAra. pratimAo (pratijJAe) e kahela cheH jema ke-samAdhipratimA (zruta-cAritrarUpa samAdhi ane upadhAnapratimA (ugra tapazcaryA) pratimA e prakAranI kahela cheH jema ke-viveka pratimA ane vyutkrapratimA. pratimAe e prakAranI kahela che jema ke-bhadrA ane subhadrA pratimAe e prakAranI kahela che. jema ke-mahAbhadra, pratimA ane satAbhadra pratimA pratimAe e kahela che. jema ke-laghumeAka pratimA ane mahatI mAka pratimA, pratimAo e kahela cheH jema keyavamadhyacaMdra pratimA ane vajramadhyacandra pratimA, sAmAyika be prakAranI kahela che jema ke-agAra (dezivarita) sAmAyika ane anagAra ( sa virati) sAmAyika : be prakAranA jIveAnA janmane upapAta kahela che. jema ke-deveAnA ane nairayikanA e prakAranAM jIvAnu maravuM upavanA kahevAya che. jemake-nairiyakAnu ane bhavanavAsIdevAnuM. e prakAranAM jIvAnu maravu cyavana kahevAya cheH jema ke--jyeAtikAnuM ane vaimAnikAnuM. e prakAranAM jIvAnI garbhathI utpatti hAya che. jemake-manuSyeAnI ane tiya ca paMcendriyanI e prakAranA jIva garbhamAM rahetA AhAra kare che. jema ke-manuSya ane tiryaMca pacendriya e prakAranA jIva garbhamAM buddhi prApta For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna hoDhuM damathA sAre pAjo. taM na- kare che. jema ke-manuSya ane tiryaMca paMcendriya. masAja reva. UMdhi -tirivahano- e ja prakAranA be prakAranA jIva garbhamAM apacaya NiyANa ceva. (vAta pittAdithI hAni pAme che. be prakAranA jIvo rojuM janmasthAnuM vastrI pAttA. saMjJag- garbhamAM vidurvaNa (viyiA) kare che. be prakAranA mAssAna reva. UMdhiya-sivilana- jIva garbhamAM gati-paryAya (halana-calana) pAme che. NiyANa ceva. be prakAranA jIvo garbhamAM samudhAta kare che. be gvaM nivRddhI. vivi. pazciAI. prakAranA jIva garbhamAM kALasaMga (kALajanita samughAI triraMgo. mAthAtI. maLe. avasthAono anubhava) kare che. be prakAranAM jIve to vAvavA pAttA. te vahA-- AyAti (garbhathI bahAra AvavuM) pAme che. makSA reva. pAkiya-tiriva- be prakAranAM jIva garbhamAM maraNa pAme che. be joNiyANa ceva. prakAranA jIvonAM zarIra cAmaDI ane saMdhibaMdhanado sUkka-soNiyasaMbhavA paNNattA. taM jahA- vALA kahela che, jema ke- manuSyanA ane tiryaMca maNussA ceva. paMcidiya-tirikkhajoNiyA paMcendriyanA be prakAranA jIvo zukra (vIrya) ane reva. zANita (rakata) thI utpanna thAya. jema ke manuSya vihA ThiI paNtA. taM jahA-- ane tiryaMca pacendriya. sthiti be prakAranI kAyaTTiI ceva. bhavaTTiI ceva.. kahelI che. jema ke- kAyasthiti ane bhavasthiti. doNhaM kAyaTTiI paNNattA. jahA-- maNussANa ceva. paMcidiya-tirikkha be prakAranA jIvonI kAyasthiti kahela che. jemakejonniyaann ceva. manuSyanI ane tiryaMca pacendriyanI (ekendridonnhN bhavaTThiI paNNattA. taMjahA-- yAdinI paNa hoya che, paraMtu ahIM to benI ja devANa ceva. neraiyANa ceva. vivekSA che. be prakAranA jIvonI bhavasthiti suvi. mA . taM kadA-- kahela che. jema ke- devonI ane nairayikanI addhAue ceva. bhavAue ceva. (kemake deva marIne deva ane nAraka marIne nAraka doNhaM addhAue paNNatte. taM jahA-- hotA nathI. mATe emanI kAyathiti hotI nathI) maNussANa ceva. paMcidiya-tirikkhajo- Ayu be prakAranA kahela che. jema ke-apAyuM NiyANa ceva. (bhava badalavA para paNa kAlAntarAnugAmI jemakedonnhN bhavAue paNNatte. taM jahA-- manuSpAyu bhava ane bhavAyu bhAva badalavA para badalavAdevaann ceva. neraiyANa ceva. vALI) be prakAranAM jIvanuM bhavAyu kahela che. duvihe kamme paNNatte. taM jahA jemake-devonuM ane nairayikanuM karma be prakAranA paesakamme ceva. aNubhAvakamme ceva. che, jema ke-pradeza karma ane anubhava karma be do ahAuyaM pAleti. taM jahA- prakAranAM jIva yathAbaMdha AyuSya pUrNa kare che devacceva. neraiyacceva. (jevuM AyuSya baMdhAyuM hoya tevuM ja bhegave che.) toDyuM mArayasaMvadag govete. te gaThThA- jema ke deva ane narayika be prakAranAM jIvonuM marphlAi reva. Iraviya-savinoLiya- AyuSya viSazastrAdi upakramavALuM kahela che. jema keyaann ceva. 24 manuSyonuM ane paMcendriya tiryakanionuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 33 86 jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa uttara-dAhi- mUdvIpamA bhe2 parvatanI uttara bhane kSamA NaNaM do vAsA. bahasamatullA. avisesa- atyanta tujhya, vizeSatA 2uta. vividhatA hita maNANattA. aNNamaNNaM nAivasa'ti. laMbAI, cauDAI, AkAra ane paridhimAM eka AyAmavikkhaMbha-saMThANa-pariNAheNaM bIjAne atikama nahIM karavAvALA be varSa (kSetra) taM jahA-- kahela che. jema ke- bharata airAvata, e pramANe hemavata ane hiraNyavata, harivarSa ane ramyakavarSa, bharahe ceva. eravae ceva. jANavA joIe. (A be be kSetre paNa sarvathA evameeNamahilAveNaM himavae ceva. samAna che. A jambudvIpamAM meru parvatathI pUrva heraNNavae ceva. ane pazcima dizAmAM be kSetre kahela che. je harivAse ceva. rammayavAse ceva. atyanta samAna vizeSatA rahita che. te che pUrva jaMbahIve doghe maMdarapavvayassa puracchima- vihe bhane a52viDa, dIpavatI bheru paccacchimeNaM do khettA bahusamatullA. patithI !2 ane kSamA meM 2 (kSetra) avisesamaNANattA. aNNamaNNaM nAi- 4 cha: 2 52252 ayanta samAna che, te vaTuMti AyAmavikkhaMbha-saMThANa-pariNAheNaM he342 mane utta222 (yAM meM vizAla mahAvRkSA taM jahA-- che, je paraspara sarvathA tulya, vizeSatA rahita puvva-videhe ceva. avara-videha ceva. vividhatA rahita laMbAi, cIDAI, pahoLAI, jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa uttara-dAhi UMcAI, uMDAI, AkRti ane paridhimAM eka NeNaM do kurAo bahusamatullAo. avi bIjAne atikrama nathI karatA. te che kUTazAmalI sesamaNANattAo aNNamaNNaM nAivaTThati ane jaMbU sudarzana tyAM mahAddhivALA yAvata mahAna sukhavALA ane palyopamanI sthitivALA AyAmavikkhaMbha-saMThANa-pariNAheNaM be deva rahe che. jema ke-veNudeva, gurUDa ane taM jahA-- anADhiyadeva baMne jambu dvIpanA adhipati che. devakurA ceva. uttarakurA ceva. tattha NaM do mahaimahAlayA mahaddumA / bahusamatullA. avisesamaNANattA aNNamaNNaM nAivaTTati AyAma-vikkhaMbhuccatovveha-saMThANa-pariNAheNaM. taM jahA-- kUr3asAmalI ceva. sudaMsaNA ceva. tatthaNaM do devA mahiDiDhayA. mahajjuiyA. mahANubhAgA. mahAyasA. mahAbalA. mahAsokkhA. paliovamaTTiiyA parivasaMti. taM jahAgarule ceva. veNudeve. aNADhie ceva jaMbuddIvAhivaI. 7 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna 87 gaMdI vIve maMtaravaravayarsa vattA-ha- jambudvIpamAM meru parvatanI uttara ane ne to vAtaharavA vadasakatA . dakSiNamAM be varSaghara parvata che. te paraspara --vAva--rahe. taM nahIM sarvathA samAna, vizeSatA rahita, vividhatA rahita, cullahimavate ceva. sihari ceva. laI pahoLAI UMcAI, UMDAI saMsthAna ane paridhamAM eka bIjAne atikrama nathI karatA. evaM mahAhimavaMte ceva. ruppI ceva. evaM jema ke laghu himavAna parvata ane zikharI parvata nila veva mAvata : uda A pramANe mahAhimAvAna ane rUkima, niSadha have maMtaravAyarasa uttara-vANimLa ane nIlavAna parvatanA sabaMdhamAM paNa jANavuM phremavaMterAvaNa vAsu ro vacaDhapa- joIe. jambudvIpamAM meru parvatanI uttara ane kavaNA vahUnamag. --jAvA-rahe. dakSiNamAM hemavata ane eraNyavata kSetramAM be taM jahA geLa vaitADhaya parvata che, je atisamAna vizesddaavaaii ceva. viyaDAvAI ceva. SatA ane vividhatA rahita-cAvatu-sarvathA samAna tattha NaM do devA mahiDDhiyA ceva.. che. te che - zabdApAnI ane vikadApAnI. tyAM --jAva--paliovamaTTiiyA parivasaMti. mahAddhivALA - yathAvat - papamanI sthitivALA be de rahe che. temanA nAma che- svAti ane taM gaNA prabhAsa. jambudvIpavata meru parvatama uttara ane sAI ceva. pabhAse ceva. dakSiNamAM harivarSa ane ramyakavarSamAM be gaLa navadI vIve naMDharapavAsa 3ttara-vANi- vatADhaya parvata che je sarvathA samAna che. yAvatane DhavANa-jamaNu vAyu to va6- temanA nAma che gApAnta ane mAlyavaMtaparyAya. vedapavA varSamatA. --nAra-- tyAM mahARddhivALA yAvatuM palyopamanI sthitivALa pariNAheNaM. taM jahA be de rahe che jema ke - arUNa ane padma. gaMdhAvAI ceva. mAlavaMtapariyAeM ceva. jabUdvIpavatI meru parvatanAM dakSiNamAM ane devattth NaM do devA mahiDDhiyA ceva. kurunI pUrva ane pazcimamAM adhiskandhanI samAna ardhacaMdranI AkRtivALA be vRkSAkAra parvata che. --nAra--triovaTiyA ravanaMti. je paraspara atisamAna che. cAvatuM. tenA nAma taM gaThThA che. saumanasa ane vidyutaprabha jabuddhipanI meru aruNe ceva. paume ceva. parvatanA uttaramAM tathA uttarakurunI pUrva ane jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa dAhiNeNaM pazcimamAM azvaskandhanI samAna ardhacaMdranI devakurAe puvvAvare pAse ettha NaM Asa AkRtivALA be vakSaskAra parvata che, je paraspara kkhadhagasarisA addhacaMda-saMThANasaMThiyA do atisamAna che- yAvata tenA nAma che. saumanasa vakkhArapavvayA bahusamatullA--jAva-- ane vidyubha jambudvIpavartI meru parvatanAM varakha. nahIM uttaramAM tathA uttarakurunI pUrva ane pazcima somaNase ceva. vijjuppabhe ceva. bhAgamAM azva skandhanI samAna ardhacaMdranI AkRgaMdIre tIre gaMdara varasa vattai tivALA be vakSaskAra parvata che. je paraspara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sthAnAMga sUtra uttarakuraNa puravAre vAre jutha atisamAna che- yAvat - eka bIjAthI jarAya mAsavarNadhAriNA saddharva-saMkALAraM iviza nathI te che- gaMdhamAdana ane mAlyavAna. ho rahAravA vanatustra --gAva-- jambudvIpavata meru parvatanI uttara ane dakSiNamAM pariNAheNaM. taM jahA be be dIrgha (lAMbA) vaitADhaya parvata kahela che gaMdhamAyaNe ceva. mAlavaMte ceva. je sarva prakAre samAna che. bhArata dIrgha vaitADhaya naMdI have saMvarapakvArA sattara- ane airAvata dIvaitADhaya. A bhArata dIghavaitADhaya je to rIyavathA vanama- parvatamAM be guphAo che, je atitulya, avizeSa tujA --nava--nform. taM nae- vividhatArahita ane eka bIjAnI laMbAI mA reva vIyaDhe. rAvaNa reva pahoLAI uMcAI saMsthAna ane parighamAM atikrama dohaveyaDDhe. na karavAvALI che. eTale sarva prakAre samAna che. maghai sIdaveyara to aDDo vahu- namasA gA ane khaMDaprapAta ga. te guphAomAM samatullAo avisesamaNANattAo maharthika- yAvat - palyopamanI sthitivALA be ofmAM nAviheMti mAyAbha-viva- de rahe che. tenA nAma kRtamAlaka ane nRtyamAlaka. bhuccattasaMThANa-pariNAheNaM. taM jahA- airavata-dIrgha vaitADhaya parvatamAM paNa be guphAo ttimAM reva. vaMdagvAyA reva. che. je ati samAna che. yAvatuM tyAM paNa kRtamAlaka taratha je lo revA nahUiDhithA --nAva- ane nRtyamAlaka deva rahe che. jambudvIpavatI meru triovanadiyA vasaMta. nahIMparvatathI dakSiNamAM laghuhimAvAna varSaghara parvata kaemAlae ceva. naTTamAlae cevaH upara be phUTa che, je paraspara ati samAnapurAvA je rIDhave to puNAgo yAvatu- laMbAI, pahoLAI UMcAI saMsthAna ane vagsamatulhAvo --jAva-pramANa reva. parighamAM eka bIjAne atikramaNa nathI karatA. naTTamAlae ceva. tenA nAma che laghu himavAnaphUTa ane vaizramaNakUTa, idI trIve maMtaravaravatharasa arphaLa jambudvIpavatI merU parvatathI dakSiNamAM mahAhimayunivate vAsaDharapava ro phUda vAna varSaghara parvata para be phUTa che. je paraspara vaghumatA visamAnatA mAnari ati samAna che. tenA nAma- mahAhimavaMtakUTa nArUvaTTuti. mAthAna-vivaraMmavatta-saMdALa- ane vaiDUryakUTa. A pramANe niSadha varSaghara parvata pariNAheNaM. taM jahA para be phUTa kahela che. je ati samAna cheraniyaMselAre reva. samaLavA jevA yAvatu- tenA nAma che.- niSaghakUTa ane rucakaprabhakUTa. gaMdI vIve maMDharapavAsa rAunaM jambudvIpavatI merU parvatathI uttaramAM nIlavAna maTTaphinavaMte vAsaNApavA to nA vaE. varSaghara parvata para be phUTa che, je ati samAna sattA vizeSAbarA che- cAvat - tenA nAma che- nIlavaMta kuTa ane navadaMti mAthAna-vivarNamudattarasaMDAna- ane upadarzana kUTa A pramANe rukima varSaghara pariNAheNaM taM jahA parvata para be phUTa che. je ati samAna che.magrfmavaMta reva. jiyo ya. yAvata- tenA nAma che- rukimaNUTa ane mahikAcanakUTa parva nisa vAhavavava va vaDA vahu- A pramANe zikharI varSaghara para be phUTa che, je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna samatullA --jAva--pariNAheNaM. taM jahA- ati sabhAna che yAvata- tenA nAma zirITa nisaDhekaDe ceva. ruyagappabhe ceva. mane tabha748. jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa uttareNaM nIlavaMte vAsaharapavvae do kUr3A bahusamatullA. --jAva--pariNAheNaM. taM jahA-- nIlavaMtekaDe ceva. uvadaMsaNakUr3e ceva. evaM ruppimmi vAsaharapavvae do kaDA bahusamatullA--jAva--pariNAheNaM taM jahAruppikUDe ceva. maNikaMcaNakUDe cev..| evaM siharimmi vAsaharapavvae do kUr3A bahusamatullA --jAva--pariNAheNaM. taM jahAsiharikuDe ceva. tigicchakUDe ceva. 19 88 jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa uttara- dIpavatI bhe3 parvatathI uttara bhane dakSiNama dAhiNaNaM cullahimavaMtasiharIsu vAsahara- ghumivAna bhane varSa 32 parvatamA me pavvaesu do mahadahA bahusapatullA avi mahAna "ha" (jalAzaya) che. je ati samatulya sesamaNANattA aNNamaNNaM nAivaTuMti. avizeSa vicitratArahita ane laMbAI- pahoLAI uMDAI- saMsthAna ane paridhimAM eka bIjAne AyAma-vikkhaMbha-uvveha-saMThANa-pariNAheNaM. taM jahA oLaMgatA nathI, padmadraha ane punDarIkAdraha tyAM mahAddhivALI yAvata- popamanI sthitivALI paumaddahe ceva. puMDarIyaddahe ceva. be devio rahe che, tenA nAma- zrIdevI ane tattha NaM do devayAo mahaDDhiyAo maha lakSmIdevI. A pramANe mahAhimAvAna ane rukima jjuiyAo mahANubhAgAo mahAyasAo varSa ghara parvata para be mahAdraha che. je ati mahAbalAo mahAsokkhAo paliovama samAna che. yAvata- tenAM nAma mahAkAha dviiyAo parivasaMti. taM jahA ane mahApunDIrakadraha devIonAM nAma kIdevI siri ceva. lacchI ceva. ane buddhidevI. A pramANe niSadha- nIlavAna evaM mahAhimavaMta-ruppIsu vAsaharapavva parvatomAM tigichidraha ane kesarIdraha che. tyAMnI esu do mahaddahA bahusamatullA --jAva-- devIonA nAma dhRti ane kIrti jaMbudvIpavatI pariNAheNaM. taM jahA merU parvatathI dakSiNamAM mahAhimAvAna varSaghara mahApaumaddahe ceva. mahApoMDarIyaddahe ceva. patana bhaDApA mAthI the bhaDAnahI tattha NaM do devayAo mahaDDhiyAo pravAhita hAya cha, tena nAma zahita ane --jAva--paliovamadviiyAo parivasaMti 24AntA. ye pramANe niSa5 varSadhara patana taM jahA nicchidramAMthI be mahAnadIo pravAhita hoya hiri ceva. buddhI ceva. che, tenAM nAma- haritA ane zItadA. jammu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra gvaM nIraMDha-nIravaMteNu vAghavANu vo hIpavatI merU parvatathI uttaramAM nIlavAna varSaghara mahattA vAra-tustrA --nava-raLaT- parvatanAM kesarIdrahamAMthI be mahAnadio pravAhita re. taM gA thAya che. tenA nAma zItA ane nArIkAMtA. e tigichaddahe ceva. kesarihahe ceva. pramANe rukima varSaghara parvatanAM mahApunDarIka tattha NaM do devayAo mahaDDhiIyAo --jAva--paliovamaTTiiyAo parivasaMti, kaDamAMthI be mahAnadIe pravAhita hoya che. te nATTa tenA nAma- narakAntA ane rukulA jaMmbudvIpadhitii ceba. kiti ceva. vata merU parvatathI dakSiNa bharatakSetramAM be naMdave vIve maMtaravAsa sAhii prapAtaha che. je je ati samAna che yAvatamajJAhitavaMtAno vAsadaravavAmo mahA- tenA nAma gaMgAprapAtadraha ane sidhuprapAtadraha nAgo re mahAgaDDo pavaheMti, e pramANe hemavata varSamAM be prapAtadraha che taM jahArohiyacceva. harikaMtacceva. je bahu samAna che yAvata tenA nAma rahitavaM risatAgo vAsadarapadavA tija- prapAta kaha ane sikyuprapAta kaha e pramANe cho to maLaze pavahRtti saMbaI- hemavata varSamAM be prapadraha che. je bahumAna haricceva. sIoacceva. che yAvata tenA nAma rahitaprapAtaha ane naMva rove maMtaravAsa uttaLa rahimAzAprapAta hajambudvIpavata merU parvatathI nIravaMtA vAharAvAyo zera dakSiNamAM mahAvideha varSamAM be prapAtaha che je rAyo to magno ghavadyuti. te - atisamAna che- yAvata tenAM nAma zItAprapAta sItA ceva. nArikatA ceva. gve blogo vAsadarapUravA mag- daha ane zItadAprapAta draha jambudvIpavata merU varIyAgo ro mahA pravruti. parvatathI uttaramAM ramyaka varSamAM be prapAtadraha taM jahA che te ati samAna che. yAvat tenAM nAmannrkNtaa ceva. ruppakalA ceva. narakAntaprapAta ane nArIkAntAprapAtaha. A jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa dAhiNeNaM bhaMrahe vAse dopavAyadahA bahusamatullA pramANe haraNyavatamAM be prapAta kahe che. tenA --vAva--LAne te nA nAma- suvarNaphala prapAta draha ane adhyakRta ingvAda reva. sighagvAda reva. prapAta draha jaMbU pavata merU parvatathI uttaramAM gvaM himavaNa vAre vIghavAthIM vama- airAvata kSetramAM be prapAta kahe che. te atitujA --nAra-parihe. te nANA samAna che yAvat tenA nAma- rakatAprapAta draha rohiyappavAyaddahe ceva. rohiyaMsappavAyaddahe va. ane rakatAvatI prapAta draha jambudvIpavatI merU iii vIve maMtaravayajJa vANiM parvatathI dakSiNamAM bharata varSamAM be mahAnadIo rivAre to ghavAthI vamatu che. je atisamAna che. yAvata tenA nAma- gaMgA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna --jAva--pariNAheNaM. taM jahA ane sidhu. A pramANe jenA prapAta draha kahela harippavAyadahe ceva. harikaMtappavAyaddahe tenI nadImA 5 samAna devI ne bairavata ceva. jaMbaddIve dIve maMdarapavvayassauttara- varSabhA se bhaDAnahI che 2 matisamAna tulya dAhiNaNaM mahAvidehavAse do pavAyadahA bahusamatullA -jAva--pariNAheNaM. taM jahA- che. yAvata tena nAma 24tA bhane 24tavatI. sIappavAyahahe ceva. sIoappavAyadahe ceva. jaMbuddIvedIve maMdarapavvayassa uttareNaM rammae vAse do pavAyadahA bahusamatullA-jAva--pariNAhe NaM. taM jahAnarakaMtapavAyadahe ceva. nArIkaMtapavvAyadahe ceva. evaM heraNNavae vAse do pavAyadahA bahusamatullA --jAva--pariNAheNaM taM jahAsuvannakUlappavAyadahe ceva. ruppakUlappavAyaddahe ceva. jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa uttareNaM eravae vAse do pavAyadahA bahusamatullA jAva-pariNAheNaM.taM jahA. rattappavAyaddahe ceva. rattAvaIppavAyaddahe ceva jaMbuddIve dIve maMdarapavvayassa dAhiNaNaM bharahe vAse do mahANaIo bahusamatullAo avisesamaNANattAo aNNamaNNaM nAivaTTati AyAma-vikkhaMbha-uvveha-saMThANa pariNAheNaM pavahaMti taM jahAgaMgA ceva. siMdhU ceva. evaM jahA pavAyadahA. evaM gaIo bhANiyavvAo-jAva eravae vAse do mahANaIo bahusamatullAo jAva-rattA ceva. rattavaI ceva. 31 89 jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu dvIpavatI bharata bhane 2vata kSetramA mAtIta tIAe ussappiNIe susama utsarpiNI kALamAM duSama nAmaka ArAne kALa dusamAe samAe do sAgarovamakor3A- me hai|31-315. sAgarI 5 prabhAe tA. AL koDIo kAlo hotthA. pramANe A avasarpiNInA mATe paNa samajavuM evamimIse osappiNIe-jAva-kAle naye. 2) pramANe AgAmI utsapilAnA yAvata paNNatte. suSamaduSama ArAne kALa be kreDakreDI sAgaropama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 39 ne! haze. jammUDhIpavatI bharata airavata kSetramAM gata utsarpiNInA suSama nAmaka ArAmAM manuSya be kAsa UMcAivALA hatA tathA e paDyeApamanI AyuSyavALA hatA. A pramANe A avasarpi NImAM- yAvata- e patyeApamanuM AyuSya haze. jammUdvipavatI bharata ane airavata kSetramAM eka yugamAM e aMta vaza utpanna thayA. utpanna thAya che. utpanna thaze. e pramANe cakravatI vaMza ane be dazAhavaza paNa utpanna thayA thAya che ane thaze. jammUDhIpavI bharata airavata kSetramAM eka samayamAM eanta utpanna thayA utpanna thAya che ane utpanna thaze. A ja pramANe cakravatI paNa samajavA. e ja pramANe baladeva ane vAsudeva paNa utpanna thayA, upanna maNu Lanuo no arihaMtavaMtA sudhvangiyu kurUkSetramAM manuSya sadA suSama suSama kALanI uttama thAya che ane utpanna thaze. jammU dvIpavatI jaMbuddIve dIve bharavasu vAsesu egasa vA. uppajjati uppajjisseti vA evaM arrafTTivasA. evaM dasAravaMsA. jaMbuddIve dIve bhara heravaesu vAsesu egsamaNa Anuo yo yo anaMtA umui vA. uttpannati vA. udhvannimaMti vA. evaM cakkavaTTiNo. evaM baladevA. evaM vAsudevA. jaMbuddIve dIve dosu kurAsu maNuyA sayA susama susamuttamaDDhi pattA paccaNubbhava mANA viharaMti taM jahAdevakurAe ceva. uttarakurAe ceva. jaMbuddIve dIve dosu vAsesu maNuyA sayA susamuttamiDhi pattA pacyaNubbhava pANA virati. tuM nahA, rivAse reva. rammagavAse ceva. Rddhine prApta karI tenA anubhava karatA rahe che. te che devakurU ane uttarakurU. jammUdrIpavartI be kSetremAM manuSya sadA suSama suSamakALanI uttama Rddhine prApta karI tenAM anubhava karatAM rahe che te che. devakurU ane uttarakurU. jammU dvIpavI e kSetrAmAM manuSya sadA suSamakALanI uttama Rddhine prApta karI tene anubhava karatA thakA rahe che jema ke hiravarSa ane ramyaka va. jambudvIpavatI e kSetrAmAM manuSya sadA suSama duSamanI uttama Rddhine prApta karI tenA anubhava karatA vicare che jema ke- hemavata ane hiraNyavata jammUdrIpavatI e kSetrAmAM manuSya sadA suSamanI uttama Rddhine prApta karI tene anubhava karatA thakA rahe che jemake pUrva videha ane pazcima videha. jammUdrIpavatI e kSetrAmAM manuSya cha prakAranAM kALanA anubhava karatAM thakA rahe che. arthAta, A e kSetrAmAM ArAe badalAtA rahe jemake bharata ane airavata. evaM AgamissAe ussappiNIe - jAvakAlo bhavises. baMghudrIve TIve marahevachyu vAsepu tIAe ussappiNIe susamAe samAe maNuyA do gAuyAI uDDhaM uccattaMNaM rotthA. jaMbuddIve dIve bharaheravasu vAsesu tIAe ussappiNIe susamAe samAe maNuyA donniya paliovamAI paramAuM pAlaitthA evamimIse osappiNIe jAvapAlaitthA evamAgamissAe ussappiNIejAvapAlissaMti. jaMbuddI dIve do vAsesu maNuyA sayA susamadusamuttamiDhi pattA paccaNubbhava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna mANA viharaMti. taM jahAhemavae ceva. eraNNavae ceva. jaMbuddIve dIve dosu khittesu maNuyA sayA dusamasusamuttamiDDi pattA paccaNubbhavamANA viharaMti. taM jahApuvvavidehe ceva. avaravidehe ceva. jaMbuddIve dIve dosu vAsesu maNuyA chavihaMpi kAlaM paccaNubbhavamANA viharaMti taM jahA bharahe ceva. eravae ceva. 19 90 jaMbaddIve dIve do caMdA pabhAsisu vA. pUDhIpabhA me yadramA matAta.bha prozita pabhAsaMti vA. pabhAsissaMti vA. yatA utA. vartamAnamA thAya che. mane bhaviSyamA do sariyA tavisa vA. tavaMti vA. prazita thaze. mevI rAta meM sUrya tapatA tavissaMti vA. hatA, tape che ane tapase. jambudvIpamAM be evaM do kattiyAo, do rohiNIo, do ti nakSatra cha. me 1 pramANe meM DieI, magasirAo, do adAo gAhAo- bhRgazi2 me mA che. // prabhArI nimna kattiya rohiNI magasira. addA likhita anusAra badhA be be jANavA joIe. ya puNavvasu a pUso ya / aThThAvIza nakSatra tatto vi assalessA. mahA ya do 1. ge kRti, 2. me 2DizI, 3. me. bhRgazira phagguNIo ya // 1 // 4. me mAdrI, 5. me punarvasu, 6. puSya, hatyo cittA sAI. visAhA taha ya 7. me 215veSA, 8. me bhadhA, 8. me pUrvAnI hoi annuraahaa| 10. 2. uttarAzagunI, 11. me ista, 12. me jeTTA mUlo puvvA ya. AsADhA uttarA yatrA, 13. 2. svAta, 14. ( 4l, ceva. // 2 // 15. me 2anurAdhA, 16. me yeNDA, 17. me abhiI savaNa dhanidrA. sayabhisayA do bhUsa, 18. meM pUvASADhA, 18.2 utarASADhA, 20. me manti , 21. me zravaNa, 22. me ya hoti mddvyaa| dhaniSThA, 23. me zatamikSA, 24. ye pUrvAlAya, revai assiNi bharaNI NeyavvA 25. me 31 mAdrapa!, 26. me 2vatI, ANupuvIe // 3 // 27. me. azvinI, 28. me 129. evaM gAhANusAreNa NeyavvaM-jAva-do aThThAvIsa nakSatranA devatA bharaNIo. 1. mana, 2. me annapati, 3. me soma, do aggI. do payAvaI do somA. do ruddA. 4. me 22, 5. me mahiti, 1. me 2pati, do aiI do bahassaI. do sappI. do pII. 7. meM sapa, 8. me pitR, 8. me mI, 10. meM do bhagA. do ajjamA. do saviyA. do taTThA artha bhana, 11. me savitA, 12. me tvaSTA, 13. meM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra ho vAsa. to huM ja. to mittA. to huM. vAyu, 14. be indrAgni, 15. be mitra, 16. be nira. Ara. vo viraHT. vaThTha. Indra, 17. benittakRti, 18. be A5, 19. be do viNhu. do vasu. do varUNA. do ayA. vizva, 20. be brahmA, 21. be viSNu, 22. be to nitI. tA .rocAro ghaNA. vajI, 23. be varUNa, 24. be aja, 25. be vivRddhi, 26. be pUSana, 27. be azviSana, 28. be yama. aThThAvIsa graha vo zAstra vivA. ro sroTTiya- 1. be aMgAraka, 2. be vikAlaka, 3. be lehitAkSa, vahA, ro saLichA ho yAkULiyA. to 4. be zanaizcara, 5. be Adhunika, 6. be prAdhuvAhULiyA ro rAjA. to vALA. ho - nika (AdhurNika), 7. be kaNa 8. be kanaka, 9. be vALaTI. to jaLAviyALa to - kanakanaka, 10. be kanaka vitAnaka, 11. be kanakasaMvALAT. to jo. to . to saMtAnaka, 12. be soma, 13. be sahita 14. be AsAsaNA. do kajjovagA. do kabbar3agA. AzvAsana, 15. be kApaNa, 16. be karghaTaka, 17. be ajakaraka, 18. be duMdubhaka, 19. be zaMkha, do ayakaragA. do duMdubhagA. do saMkhA do 20. be zaMkhavarNa, 21. be zakhavabha, 22. be saMkhavaNNA. do saMkhavaNNAbhA do kaMsA. kAMsya, 23. be kAMsyavarNa, 24. be kAMsyavaNuMbha, do kaMsavaNNA. do kaMsavaNNAbhA. do 25. be rukamI, 26. be rukamAbhAsa, 27. be jabbo to blAmAsA to nautra. vo nIva, 28. be nIlAbhAsa, 29. be bhasmana, nImAnA. to mAtA. to mArANI 30. be bhasmarAzi, 31. be tila, 32. be tilato tijI. ho tapucoLA. to vagA. puSyavarNa, 33. be udaka, 34. be udaka paMcavarNa to sAvaMjhavA, to vAro varaghA 35. be kAka, 36 be kahyuM, 37. be Indravi to huM vA, to ghUmaze. to 38. be dhUmaketu, 39. be harita 40. be piMgala, to vAjA. to va. to havA . to 41. be budha, 42. be zuka, 43. be bRhaspatI bahassaI do ne rAhU do agatthI do ja ne ne 44. be rAhu, 45 be agasti, 46. be mANavaka, 47. be kAsa, 48. be sparza, 49. be ghurA, mANavagA do kAsA do phAsA do dhurA ' '50. be pramukha, 51. be vikaTa, para. be visaMdhi, to pana to vighA to sidho to pa3. be niyala, 54. be pAdikA, 55. be navA le ghannA to naDiyAputrA jaTikAdila, pa6. be arUNa, 57. be agnika, to maew ao malsiA to zA to 58. be kALaka, 59. be mahAkALa, 60. be svastika mahA rAjA ho to thayAM to sora- 61. be sauvastika, 62. be vardhamAnaka, 63. be tithalA to raddhanA to paraMvA to pUSamAnaka, 64. be aMkuza, (A nAma sUrya nivAre to nigsoyA to prajJAptimAM nathI.) 65. be pralaMba, 66. be savamAM to mArA vo megharA to nityAka, 67. be nityadyota, 68. be svayaMprabha khemaMkarA 69. be avabhASa, 70. be zreyaMkara, 71. be Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna - je samaMdarA. so umaMrA. so aparA- kSemakara, 72. be AzaMkara, 73. be prazaMkara, niyA. to arayA. to goLA. vo vija- 74. be aparAjita, 75. be arajarata, 76. be ino. sitA. to azoka, 77. be vigata zeka, 78. be vimala, ttitA to rikSAvA. to sA. to 79. be nitala, 80. be vitatva, 81. be vizAla. 82. be zAla, 83. be suvrata, 84. be anivatI suvvayA. do aNiyaTTI. do egajaDI. do 85. be ekajaTI, 86. be trIjaTI, 87. be kahI. to vararAribA. vo rAyajI karakarika, 88. be rAmargala, 89 be puSpaketu do pupphakeU. do bhAvakeU. 146 ane 90. be bhAvaketu (148). 22 naMdIvarasa nuM vIva re vo - jaMbUDhIpanI vedika be kasa- cAra mAIla UMcI yAI uDDhe uccatteNaM paNNattA. kahela che.1 lavaNa samudra cakravALa viSkabhathI be vane samade te gothA-vArasadA ; lAkha jananI kahela che. lavaNa samudranI vedikA cakkavAlavikkhaMbheNaM paNNatte. be kesa- cAra mAIlanI UMcI kahela che.' lavaNassa NaM samudassa veiyA do gAuyAI uDDUM uccatteNaM paNNattA. 3 12 ghAyalI kufchamAM maMtarajJa pUrvArdha ghAtakIkhaMDavartI meru parvatanI uttara gvayajJa 3ttaravAAiM ro vAta vaheM- ane dakSiNamAM be kSetra kahela che. je sarvaprakAre samatullA-jAva-pariNAheNaM taM jahA * samAna che. yAvatuM tenA nAma bharata ane airAvata pahelAM jambudvIpanAM prakaraNamAM kahyuM che tevuM bharahe ceva. eravae ceva. ahIMpaNa kahevuM joIe. have naphA vRddova taNA @ tva mANa- yAvat be kSetramAM (ghAtakI khaMDanA bharata ane thavaM nava-navo vAyu nA jIvaTuM airAvata varSamAM) manuSya cha prakAranAM kALane fpha aa vavakamavanI vikRti. anubhava karatAM thakA rahe che. tenAM nAma bharata te kahyuM ane airavata. (57) vizeSatA e che. ghAtakI bharahe ceva. eravae ceva. khaMDamAM kUTa zAlmalI ane ghAtakI nAmaka vRkSa navaraM kUDasAmalI ceva. dhAyairukkhe ceva. che. devatA garUDa. (veNudeva) ane sudarzana che. devA garule veNudeve ceva. sudaMsaNe ceva. ghAtakI khaMDanAM pazcimAImAM ane merU parvatanAM dhAyaikhaMDe dIve pacchatthimaddhe NaM maMdarassa uttara dakSiNamAM be kSetra kahe che. je paraspara ati samAna che. yAvat tenAM nAma che. bhArata ane pavvayassa uttaradAhiNaNaM do vAsA bahu airavata. yAva- A be be kSetramAM manuSya che samatullA -jAva-pariNAheNaM taM jahA prakAranAM kALano anubhava karatA rahe che te che. marahe eva. UravA reva. bharata ane airAvata (57) vizeSatA e che ke vaM gaThThA naMda taNuM patha vi mALi- ahIM kUTazAmalI ane mahAghAtakI vRkSa che ke thavuM -Ava- vo vAle magyA ane deva garUDa veNudeva tathA priyadarzana che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra chavvihaM pi kAlaM paccaNubbhavamANA viharati taM jahA bhara he ceva. eravae ceva navaraM kUr3asAmalI ceva. mahA dhAyairukkhe reva. devA marule veNudeva caiva piyadaMsaNe ceva. dhAyaisaMDe NaM dIve do bharahAI. 1.3 11 dw 'z 11 '' 11 dw ,, * do devakuru mahaddumA. do devakuru mahaddumavAsI devA. do uttarakurAo. do uttarakuru mahaddumA. ' dhAyaisaMDe NaM dIve do uttarakuru-mahadda mavAsI devA , 33 ,, ,, 11 19 11 d. * do eravAI. do mavayAI. Jain Educationa International do raNavayA. do harivAsA iM. do rammagavAsAI. do puvvavidehAM. do avaravidehAI. do devakurAo. do culla himavaMtA. do mahA himavaMtA. do nisahA. do nIlavaMtA. do ruppI. do saharI. do savAI. 43 ghAtakI khaMDa dvIpanI vedrikA e kAsa- cAra mAilanI U McAivALI kahela che. ghAtakIkhaMDa dvIpamAM kSetrAddhi 1 e bharata, 2 e airavata, 3 e himavaMta, 4 e hiraNyavata, 5 e hirava, 6 e ramyaka varSa 7 e pUrvAM vide, 8 me apara videha, 9 e deva kuru. 2 vRkSa 10 e devakuru mahAvRkSa (phUTazAmalI) vRkSavAsI deva 11 e devakuru mahAvRkSavAsI deva (garuDadeva) kSetra 12 e uttArakuru vRkSa 13 e uttarakuru mahAvRkSa vRkSavAsI deva 14 e uttarakuru mahAvRkSavAsI deva vaghara parvata 15 e ladhu himavata, 16 e mahA himavata, 17 e niSadha, 18 e nIlavata, 19 e rUkima, 20 e zikharI. vRttavaitADhaya pata 21 e zabdApAtI (himava Mta sthita vRttavaitADhaya parvata) parvatavAsI deva 22 e zabdApAtI vAsI svAti deva" vrutttavaitADhaya parvata 23 e vikaTApAtI (hiraNyavata sthita vRtta vaitADhaya ) vikaTApAtI vAsI deva 24 e vikaTApAtI vAsI prabhAsadeva' do saddAvAvAsI sAtI devA. do airr3AvAI vRdvaiitADhaya pata DhoviyaGAvArdavAso namAtA vevA. 25 e gaMdhApAtI (hariva` sthita vRAvaitADhaya do gaMdhAvAI. parvata) For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna gaMdhApAtI parvatavAsI deva to baMdhAvavAnI saraLa revA. 26 be gadhApAtIvAsI "arUNa deva' vRttavaitADhaya parvata do mAlavaMtapariyAgA. ra7 be mAlyavAna parvata (ramyagdarSa sthita vRttavaitADhaya parvata) parvatavAsI deva to mAvaMtarivAjavANI umA 28 be mAlyavAna vAsI "padhadeva" sevA. vakSaskAra yarvata do mAlavaMtA. 29 be mAlyavAna (uttara kurunAM pUrva pArvamAM do citakUr3A. sthita vakSaskAra gajadaMta giri) 3. be citrakUTa (zItA nadInAM uttara taTa do pamhakUr3A. ' para sthita vakSaskAra parvata) 31 be padmaTa do naliNakUDA. ( ?? ?? 32 be nalinIkaTa ( 2 2 3 do egaselA. 33 be ekazaila ( " " ) do tikUr3A. 34 be trikUTa (zItA nadInAM dakSiNa taTa para sthita vakSaskAra parvata) do vesamaNakUr3A. 35 be vaizramaNa phUTa ( " " , to paMkaLA. 36 be aMjana phUTa ( * * 37 be mAtaMjana kR dhAyaisaMDe NaM dIve do mAtaMjaNA. 38 be saimanasa (devakurunI pUrva pArvamAM vakSaskAra gajadaMta giri) do somaNasA. 39 be vidyubha (devakurunI pazcima pArzvamAM do vijjuppabhA. sthita vakSaskAra gajadaMta giri ) do aMkAvaI. 4. be aMkApAtI phUTa (zItadAnadInA dakSiNa taTa para sthita vakSaskAra) do pamhAvaI. 41 be pakSamApAtI kUTa ( , ) do AsIvisA. kara be AzIviSa kUTa ( ) do suhAvahA. 43 be sukhAvaha phUTa ( ; ) 44 be caMdra parvata (zI dAnadInA uttara do caMdapavvayA. taTa para sthita vakSaskAra do sUrapavvayA. 45 be sUrya parvata ( ) do nAgapavvayA. 46 be nAga parvata ( ) 47 be deva parvata ( , ). do devapavvayA. 48 be gaMdhamAdana (uttara kunAM pazcima do gaMdhamAyaNA. pArzvamAM sthita vakSarakAra) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 45 , vo kasumArapakavavA. 49 be ISakAra parvata- (ghAtakI khaMDanAM mukhya be vibhAga che. pUrvArdha ane pazcimAI tene be bhAgamAM vibhakata karavAvALo pukAra parvata che. varSadhara parvata kUTa do cullahimavaMta-kUr3A. 50 be laghu himavAna phUTa (himAvAna varSaghara to velamA- . parvatanAM phUTa) 51 be vaizramaNa phUTa ( ; ) do mahA himavaMta-kUr3A. para be mahAhimAvAna (mahAhimAvAna varSadhara do veruliya-kUr3A. parvatanAM phUTa) pa3 be paiDUrya phUTa ( ) 54 be niSadha phUTa (niSadha varSadhara parvatanA phUTa) ro hayA-phUDa. papa be rucaka phUTa ( 5 ) do nIlavaMta-kUr3A. pada be nIlavaMta phUTa (nIlavaMta varSadhara parvatanAkUTa) do uvadaMsaNa-kUr3A. 57 be upadarzana kUTa ( , ) che, je gi-Saa. 58 be kamI kUTa (rukamI varSaghara parvatanAM phUTa) 59 be maNikaMcana phUTa ( ) do maNikaMcaNa-kUr3A. 6. be zikharI kuTa (zikharI varSadhara parvatanAM kuTa). dhAyaisaMDe NaM dIve do sihari-kUr3A. 61 be timiracha phUTa ( , ) parvata kahI do tigicchi-kUr3A. 62 be pavaha (himAvAna varSadhara parvata para) do paumaddahA. drahavAsI devI to vanavAsaLImo utaro- 63 be paddha drahavAsI "zrI devIo" revImo. parvata draha do mahA paumaddahA. 64 be mahApadmadraha(mahAhimAvAna varSadhara parvata para) to mahA umadavAsaLI 65 be mahApadma havasI "hI devIo parvata daha do puMDarIyaddahA. 66 be puMDarIka draha (zikharI varSaghara parvata para) do puMDarIyaddahavAsiNIo lacchI kahavAsI devI revImo. 67 be puMDarIka drahavAsI lakSmI devI parvata draha do mahA puMDarIyaddahA. 68 be mahApuMDarIka kaha (rukamI varSaghara parvata para) do mahA puMDarIyaddahavAsiNIo drahavAsI devI 69 be mahApuMDarIka kahevAsI "buddhi devI" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna : , to uttachaThThA. parvata kahe , to tirachavAsaNo ughag- 70 be tigiracha daha (niSadha varSaghara parvata para ka vImo : drahavAsI devI to didA. 71 be timiracha drahavAsI "vRtidevI" do kesaridda vAsiNIo kitti 7ra be kesarI kaha (nIlavaMta varSaghara parvata para) havAsI devI .. hevIyo. 73 be kesarI havAsI "kIrti devI" do gaMgApavAtaddahA--jAva --do ___ rattavaipavAyadahA. 74 be gaMgA prapAta kaha (bharata kSetramAM) do rohiyAo-jAva--do ruppa- 75 be siMdhu prapAta kaha ( " " ) 76 be rAhitA prapAta kaha (himavaMta kSetramAM) to jaNAvo ( go) 77 be rohitAMza prapAta draha ( " " ) to rahevo . 78 be hari prapAta kaha (harivarSamAM) so vaMzAvo . 79 be harikAMtA prapAta kaha ( " ) 80 be zItA prapAta draha (mahAvidehamAM) do tattajalAo. 81 be zIdA prapAta draha ( " '') - ro marano . 82 be narakAMtA prapAta kaha (ramyaka varSamAM) do ummattajalAo. 83 be nArIkAMtA prapAta kaha ( " ) isaMDe NaM dIve do khIroyAo. 84 be suvarNa kulA prapAta (hiraNyavaMta varSamAM) do sIhasoyAo. 85 be pakUlA prapAta kaha ( ?? ?' ') do aMtovAhiNIo. 86 be rakatA prapAta kaha (airAvata varSamAM) , to minALio . 87 be raktAvalI prapAta draha ( " ) , ro namannino .. - mahA nadIo to mIrabhA4ifo. nadIo -gaMgA, siMdhu, rohitAsA, suvaNa kUlA, karacha. (phara vinA) raktA ane raktavatI A mahAnadIo paNa do sukacchA . dhAtakI khaMDamAM be be che. - 88 be rehitA mahAnadI (himavaMta varSamAM) A to mahA vadachA. 89 be harikAMta , (hari varSamAM ) ro jaLAva. 90 be hari salilA , ( , ) , ao vattA. : 91 meM zIdA , (mahAvidehamAM ) ,, 92 be zItA to maMgAvatA. ,, ( , ) 93 be nArIkAMtA, (ramyagdarSamAM ) te puravA . - 94 be narakAMta , ( , ) to kuvAva lpa be pya kulA ,, (hiraNyavaMta varSamAM) - * * ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra to vache. do suvacchA . do mahA vacchA. do vacchagAvaI. to ramar. do ramaNijjA. do maMgalAvaI. to paNa.. dhAyaisaMDe NaM dIve do sapamhA.. . / vo mA paDyA. do pamhagAvaI. do saMkhA. Dho natrinA. do kumuyA. do salilAvaI. to tA . suvauA. to mahA vadag. to vaDavAvaruM. do vaggU. do suvaggU. do gaMdhilA. do gaMdhilAvaI (32 vijaya) do khemAo. (rAyahANIo) do khemapurIo. to riTrAyo. do riTupurIo. , to vo . che, to maMjusADyo. aMtara nadIo 96 be gAthAvatI (zIzAnadInI uttaramAM) 97 be kahavatI ( , ) 98 be pakavatI ( ,, 99 be tapta jalA (zItA nadInI dakSiNamAM) 100 be mattalA ( ) 101 be unmatta javA ( * ) 102 be kSAradA (kSIradA) (zIdA nadInI dakSiNamAM) 103 be siMha srotA ( ? ) 104 be antavAhinI ( ? ) 15 be urmimAlinI (zIdA nadInI uttaramAM) 106 be phenamAlinI ( 5 ) 107 be gaMbhIra mAlinI ( " ) cakravata - vijaya 108 be ka7 (zInA nadInI uttaramAM) 109 be sukaccha ( " ) 110 be mahAkaracha ( 111 be kaccha kAvatI (. 112 be Avarta ( 113 be maMgalAvarta ( 114 be puSkalAvarta ( 115 be puSkalAvatI ( 116 be vatsa (zItA nadInI dakSiNamAM sthita) 117 be suvatsa ( 118 be mahAva7 ( 119 be vatsAvalI ( 120 be ramya ( 121 be ramyaka ( 122 be ramaNika ( 123 be maMgalAvatI 124 be pava (zItadA nadInI dakSiNamAM sthita) 125 be supa 5) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna to gogo. do poMDaragiNIo. dhAyaisaMDe NaM dIve do susImAo. do kuMDalAo. do aparAjiyAo. do pabhaMkarAo. to maMgAvo . do pamhAvaIo. do subhAo. do rayaNasaMcAo. do AsapurAo. do sIMhapurAo. do mahA purAo. do vijayapurAo. do aparAjiAo. do avarAo. do asogAo. do vigayasogAo. do vijayAo. do vejayatIo. do jayaMtIo. do aparAjiyAo. so ravApurAmo. , ho rAjaputo. dvo avajjhAo. dhAyaisaMDe NaM dIve do aujjhAo. (32 raayhALIgo) do bhaddasAlavaNAI. , to naMdavADuM 126 be mahApadma 127 be padmAvatI 128 be zaMkha 129 be kumuda 130 be nalina 131 be mahinAvatI 132 be va4 (zIdA nadInI uttaramAM sthita) 133 be suva 134 be mahAva, 135 be vaprAvatI 136 be varlsa 137 be suvallu 138 be gaMdhita 139 be gaMdhilAvatI cakravatI vijaya-rAjadhAnIo 140 be kSemA (zItA nadInI uttaramAM sthita) 141 be kSemapurI 18ra be riSTA 143 be riTapurI 144 be khaDDI 145 be maMjuSA 146 be auSadhi 147 be pauMDarikiNI 148 be susImAM 149 be kuMDalA 150 be aparAjitA 151 be prabhaMkarA 152 be aMkAvatI 153 be padmAvatI 154 be zubhA 155 be ratna saMcaya 156 be azvapurA (zIdA nadInI dakSiNamAM sthita) 157 be siMhapurA 158 be mahApurA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga satra do somaNasavaNAI. 159 be vijyapurA do paMDagavaNAI. 16. be aparAjitA do paMDukaMbalasilAo. 161 be aparA 162 be azekA do aipaMDukaMbalasilAo. 163 be vIta zekA do rattakaMbalasilAo. 164 be vijyA (zItedA nadInI uttaramAM sthita) do airattakaMbalasilAo. 165 be vaijayaMtI do maMdarA (panvayA) 166 be yaMtI 167 be aparAjitA do maMdaracUliyAo. 168 be cakrapurA. ghAyagiAraNa vava verUyA vo bhAsa- 169 be khagapurA yAiM uDaDhaM uccatteNaM paNNattA. 20 170 be avadhyA 171 be ayodhyA merU parvata para vana khaMDa 172 be bhadrazAla vana, 173, be naMdanavana 174 be somanasa vana, 175 be paMDaka vana merU parvata para zilA, 176 be pAMDu kaMbala zilA 177 be atikaMbala zilA 178 be rakatakaMbala zilA, 179 be atirakatakaMbala zilA parvata ' parvata gulikA 180 be marU parvata, 181 be merU parvatanI gulikA. zarU oovara samudu vellA se 3- kAledadhi samudranI vedikA be kosa uMcAIvALI yAiM uDDhaM uccatteNaM paNNattA. che. puSkara vara zrI pArzvanI pUrvArdhamAM merU parvatanI pukkharavaradIvaDDha-puracchimaddhe NaM maMdarassa uttara ane dakSiNamAM be kSetre kahela che, je pavvayassa uttaradAhiNaNaM do vAsA bahu atitulya che. tenA nAma bharata ane airavata. samatA -- jAva -- rahe ta ghaTTa e pramANe be kuru sudhI badhu pUrvokta kahevuM joIe. yAva-devaku ane uttarakurU. tyAM ati bharahe ceva. eravae ceva. vizAla be mahAduma kahela che tenAM nAmathev-jaav-do kurAo paNNattAo. phUTazAmelI ane paddha vRkSa. tyAM be de che. taM jahA garUDa veNudeva ane payAvata- tyAM manuSya che devakurA ceva. uttarakurA ceva. prakAranA kAlane anubhava karatA rahe che. ahIMyA tattha NaM do mahaimahAlayA mahamA sudhI pUrvavat kahevuM. puSkaravara dvIpAdhanA paNNattA. taM jahA pazcimAryamAM ane meru parvatanI uttara dakSiNamAM kUDasAmalI ceva. paumarukkhe ceva. be kSetre che. ityAdi pUrvavat kahevuM joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna devA garule ceva veNudeve. paume ceva. vizeSatA te tyA TazAmalI mane bhar3A.-jAva-chavvihaM pi kAlaM paccaNabbhava- 55 vRkSa che mane deva // 37 ( 1) mane mANA viharaMti. puMDarika che. puSkaravara dvIpArdhamAM be bharata ane be airAvata ItyAdi. yAvata-be meru ane be pukkharavaradIvaDDha-paccatthimaddhe NaM maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNaNaM do vAsA merucUlikAo che. puSkaravara dvIpanI vedikA be kosanI-4 mAIlanI UMcI kahela che. badhA dvIpa bahusamatullA taheva. samudranI vedikAo be kosa-cAra mAIlanI NANattaM-kUr3atAmalI ceva. mahA paumarukkhe uMcAIvALI kahela che. ceva. devA garule ceva veNudeve. puMDarIe ceva. pukkharavaradIvaDDhe NaM dIve do bharahAiM. do eravayAI. -jAva-do maMdarA, do maMdara cUliyAo. pukkharavarassa NaM dIvassa veiyA do gAuyAI. uDDhaM uccatteNaM paNNattA. sarvesi pi NaM dIva-samuddANaM veiyAo do gAuyAiM uDDhaM uccatteNaM paNNattAo. 257 94 do asUrakumAridA paNNattA. taM jahA daza bhavanapatinAM vIsa Indra- asurakumAra camare ceva. balI ceva. jAtimAM be kahela che-camara ane balI. nAgakumAromAM be che dharaNendra ane bhUtAnanda. do nAgakumAridA paNNattA. taM jahA suvarNakumArendra be kahela che- veNudeva ane dharaNe ceva. bhUyANaMde ceva. veNuddAlI. do suvaNNakumAridA paNNattA. taM jahA vidyutakumAramAM be indra kahela che- hari ane veNudeve ceva. veNuvAlI ceva. 2sa. do vijjUkumAridA paNNattA. taM jahA- agnikumAramAM be kahela che- agnizikha ane haricceva. harissahe ceba. agnimANava. do aggikumAridA paNNattA. taM jahA dvIpakumAre be kahela che- pUrNa ane viziSTa. aggisIhe ceva. aggimANave ceva. udadhIkumAramAM be indra kahela che-jalakAnta ane jalaprabha. do dIvakumAridA paNNattA' taM jahA dikakumArendra be kahela che- amitagati ane puNNe ceva. visiTTe ceva. amitavAhana. do udahikumAridA paNNattA taM jahA vAyukumArendra be kahela che- velamba ane prabhaMjana. jalakaMte ceva. jalappabhe ceva. svanitakumArendra be che- ghoSa ane mahAghoSa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 51 do disAkumAridA paNNattA. taM jahA- amiyagaI ceva. amiyavAhaNe ceva... do vAyakumAridA paNNattA. taM jahAvelaMbe ceva pabhaMjaNe ceva. do thapiyakumAridA paNNattA. taM jahA. ghose ceva. mahA ghose ceva. do pisAiMdA paNNattA. taM jahAkAle ceva. mahA kAle ceva. do bhUiMdA paNNattA taM jahAsuruve ceva. paDiruve ceva. do jakkhiMdA paNNattA. taM jahApuNNabhadde ceva. maNibhadde ceva. do rakkhasidA paNNattA. taM jahAbhIme ceva. mahA bhIme ceva. do kinnariMdA paNNattA. taM jahAkinnare ceva. kipurise ceva. do kiparisiMdA paNNattA. taM jahAsappurise ceva. mahA purise ceva. do mahoragidA paNNattA. taM jahAaikAe ceva. mahA kAe ceva. do gaMvidA paNNattA. taM jahAgIyarai ceva. gIyajase ceva. do aNapannidA paNNattA. taM jahAsaMnihie va. sAmaNNe ceva. do paNapaNNidA paNNattA. taM jahAdhAe ceva. vihAe ceva do isivAiMdA paNNatA. taM jahAisicceva. isibAlae ceva. do bhUtavAiMdA paNNatA. taM jahAissare ceva. mahissare ceva.. do kaMdidA paNNattA. taM jahAsuvacche ceva. visAle ceva. do mahA kaMdidA paNNattA. taM jahAhasse ceva. hassaraI ceva. saNa yantana manIsa ndrpizAcendra be kahela che- kAla ane mahAkAla. bhUtomAM be Indra che- surUpa ane pratirUpa. yakSedra be kahela che- pUrNabhadra ane maNibhadra. rAkSasomAM be Indra che- bhIma ane mahAbhIma. kinnarendra be che- kinnara ane kripuruSa. kiMpuruSomAM be Indra che- puruSa ane mahApuruss. mahAragendra be kahela che- atikAya ane mahAkAya. gaMdhamAM be indra che- gItarati ane gItayaza. aNapaknikendra be kahela che- sannihita ane sAmAnya. paNapanikendra be che.-ghAta ane vihAta vivAdidra be che.-Si ane RSipAlaka, bhUtAvAdindra be che. Izvara ane mahezvara. kandritendra be che.-suvatsa ane vizAla. mahAkadri tendra be che-hAsya ane hAsyarati. kuSmAnDAmAM be indra che-ta ane mahAta pataMgendra be che--pataMga ane pataMgapati. tiSka denAM be iMdra kahela che-caMdra ane sUrya. bAra devalokanA daza Indrasaudharma ane izAna kapamAM be indra kahela che-zaka ane IzAna. sanakumAra ane mahendramAM beIndra kahela che.- sAnakumAra ane mahendra. brahmaleka ane lAntaka ka5mAM be indra che-brahma ane lAntaka mahAzuka ane sahasAra ka5mAM be Indra che.-mahAzuka ane sahasAra Anata prANata AraNa ane ayyata kapamAM be 4ndra cha-prAta ane. 252yuta. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna A prakAre badhA maLI causaTha Indra hoya chemahAzukra ane sahastrAra ka5mAM vimAna be varNanA hoya che. pItavarNanA ane vetavarNanA greveyaka devonI uMcAI be hAthanI hoya che. do kuhaMDidA paNNattA. taM jahAsee ceva. mahA see ceva.. do pataiMdA paNNattA. taM jahApatae ceva. patayavaI ceva. joisiyANaM devANaM do iMdA paNNattA. taM jahA-caMde ceva. sUre ceva. sohammIsANesa NaM kappesu do iMdA paNNattA. taM jahAsakke ceva. IsANe ceva. evaM saNaMkumAra-mAhidesu kappesu do iMdA paNNattA. taM jahAsaNaMkumAre ceva. mahiMde ceva. baMbhaloga-laMtaesu NaM kappesu do iMdA papNattA. taM jahAbaMbhe ceva. laMtae ceva. mahAsukka-sahassAresu NaM kappesu do iMdA paNNattA. taM jahAmahAsukke ceva. sahassAre ceva. ANaya-pANayAraNa-ccuesu NaM kappesu do iMdA paNNattA. taM jahApANae ceva. accue ceva. mahAsukka-sahassaresu NaM kappesu vimANA duvaNNA paNNattA. taM jahAhAliddA ceva. sukkilA ceva. gavijjagANaM devANaM do rayaNIo ur3aDhaM uccatteNaM paNNattA. 34 caturtha udezaka 95 samayAi vA. AvaliyAi vA samaya (kALane sauthI sUma bhAga) ane Avajiivaai yA. ajIvAi yA pavvuccai. likA (asaMkhyAta samaye samUha athavA eka ANAppANui vA. thovei vA. zvAsana saMkhyAtamo bhAga) jIvana paryAya hevAthI jIva paNa kahevAya che ane ajIvane jIvAi yA. ajIvAi vA pavvuccai. paryAya hovAthI ajIva paNa kahevAya che. jIva khaNAi vA. lavAi vA. ane ajIvanI sthiti samayAdirUpa hovAthI te jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. sabhayA 71 bhane 240040 dharma che. dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra evaM muhuttAi vA. ahorattAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. pAD yA. mAsAk vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. uui vA. ayaNAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. saMvaccharAi vA. jugAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vAsayAi vA. vAsasahassAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vAsasyasahassAi vA vAsakoDIi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai vA. puvaMgAi vA. puvvAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. tuDiyaMgAi vA. tur3iyAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. aDaMgAI vA. aDaDAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. avavaMgAi vA. avavAi vA. jIvAi vA ajIvAi vA pavvaccai. hUhUaMgAI vA. hUhayAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA. pavvaccai. uppalaMgAI vA. uppalAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. paumaMgAi vA. paumAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. naliNaMgAi vA naliNAi vA. jovAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. acchaNikuraMgAI vA. acchaNikurAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. aaMgAI vA. auAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvaccai. nauaMgAI vA. nauAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. pauaMgAI vA. pauAi vA. Jain Educationa International 53 ane dhImAM atyaMta bhe nathI. tethI dha ane mInA abhedane lakSyamAM rAkhI samAyAddhine jIva ane ajIva rUpa kahela che. zvAseAcchavAsa ane stAka (sAtazrvAsAcchavAsa pramANa kALa) paNa pUrvokta vivakSAthI jIva ane ajIva kahela che. e pramANe kSaNa (saMkhyAta zvAseAcchavAsa) ane lava (sAtastAka) paNa jIva ane ajIvarUpa che e ja rIte muhUrta ane ahArAtra, pakSa ane mAsa, Rtu ane ayana, saMvatsara ane yuga, seAva ane hajAra varSa, lAkha varSoM ane kaDava truTitAMga ane truTita, pUrvAMga-caurAsI lAkha varSI ane pUrva-caurAsI lAkha pUrva, aDaDAMga ane aDaDa, avavAMga ane avava, hUMtAMga ane hUhUta, utpalAMga ane utpala, padmamAMga ane padma, nalinAMga ava nalina, anikurAMga akSanikura, amrutAMga ane ayuta, niyutAMga ane niyuta, praputAMga ane praputa, culikAMga ane culikA, zISa pahelikAMga ane zISaprahelikA patyeApama ane sAgarApama, utsarpiNI ane avasarpiNI. A badhA kALa vibhAge paNa jIva ane ajIvarUpa kahela che. grAma, nagara, nigama (NinivAsa) rAjadhAnI (jyAM rAjA rahetA haiAya) kheDA (grAmathI mATu, ane nagarathI nAnuM dhULanAM keTa yukata) karmeTa (kutsita nagara) makhkhu (jenI cAre bAju eka ceAjana sudhI koi gAma na heAya tevI vastI drANumukha (jyAM jaLa ane sthaLa ane mArgothI jai zakAya) paTTana (jyAM jala yA sthala mA For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna navA vA. navA vA gharavAjarU. mAMthI kaI eka ja mArgathI javAya evu zreSTha cUliaMgAi vA. caliAi vA. nagara) Akara (khANa) Azrama (tApasanuM nivAsajiivaai vA. ajovAi vA pavvuccai. sthAna) saMvAha (jyAM kheDUta leke rakSA mATe sIsapaheliyaMgAi vA. sIsapaheliyAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. dhAnyane laI jaIne rAkhe che e durga pradeza) paliovamAi vA. sAgarovamAi vA. ghela (gopAlenuM nivAsa) ArAma (vividha vRkSethI jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. yukata strI puruSanA krIDAnuM sthAna vana (eka ussappiNIi vA. osappiNIi vA. jAtIya vRkSa yukata vana) vanakhaMDa (aneka jAtIya jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vRkSethI yukata vana) vAvaDI (catuSkoNa jaLAzaya) gAmAi vA. nagarAi vA. puSkAriNI (gaLavAvaDI athavA jemAM kamaLa hoya jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. nigamAi vA. rAyahANIi vA. evI vAvaDI) sarovara, sarovaranI paMkita, kuLa, jIvAi vA. ajIvAi vA panvuccai. taLAva kaha, nadI, ratnaprabhAdika pRthvI, ghodadhi, kher3Ai vA. kabbar3Ai vA. vAta alpa (dhanavAta tanuvAta) avakAzAntara jIvAi vA. ajIvAi vA panvuccai. (pilAra) eTale vAtaskandhanI nIce AkAza maDaMbAi vA. doNamuhAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. jyAM sUkSma pRthvInA ja bharelA che valaya paTTaNAi vA. AgarAi vA. veSTanarUpa dhanadadhi, ghanavAta tanuvAtarUpa) vigraha jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. (lokanADI) dvIpa, samudra, veLA, (samudranA jaLanuM AsamAi vA. saMbAhAi vA. vadhavuM) vedikA, dvAra, taraNa nairayika (karma pudagalanI jIvAi vA. ajhovAi yA panvuccai. saMnivesAi vA. ghosAi vA. apekSAthI ajIvatava samajavuM joIe) narakavAsa jIvAi vA. ajIvAi vA panvuccai. pRthvIkAyikarUpa hevAthI jIvatva samajavuM. vaimAmArAmArU vA. unALa; vAM. nika vaimAnikonA AvAsa devaka- (kalpa jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vimAnavAsa) varSa- (bharata Adi kSetra) varSaghara vaNAi vA. vaNasaMDAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. parvata, kUTa, kUTAgAra, vijaya (cakravatI dvArA vAvIi vA pukkhariNIi vA. jItelA karachAdi kSetre) ane vijayenI rAjadhAnI jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. A badhA jIva ane ajIva kahevAya che. sarAi vA. sarapaMtIi vA. chAyA, Atapa, snA (cAMdanI) aMdhakAra, jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. avamAna (kSetrAdine mApavAnuM hastAdi pramANe, agar3Ai vA. talAgAi vA. unmAna (tela) atiyAna gRha (nagaramAM dhUmajiivaai vA. ajIvAi vA pavvuccai. dahAi vA. NaIi vA. dhAmathI praveza karavAnuM ghara) udyAnagRha, avalimba jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. | (sthAna vizeSa) zanaiH prapAta- (vastu vizeSa) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 sthAnAMga sUtra puDhavIi vA. udahIi vA. e badhA jIva ane ajIva rUpa kahevAya che. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. (jIva ane ajIvathI vyApta hovAnA kAraNe vAtakhaMdhAi vA uvAsaMtarAi vA. abheda nayanI apekSAthI jIva yA ajIva jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccAi uDecha. valayAi vA. viggahAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA. pavvuccai. dIvAi vA. samuddAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA. pavvuccai. velAi vA. veiyAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavuccai. dArAi vA. toraNAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA. pavvuccai. neraiyAi vA. neraiyAvAsAi vA.-jAvavemANiyAi vA, vemANiyAvAsAi vA. jIvAi vA ajIvAi vA pavvuccai. kappAi vA. kappavimANAvAsAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vAsAi vA. vAsadharapavvayAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. kuDAi vA. kUr3AgArAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. vijayAi vA. rAyahANIi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. chAyAi vA. AtapAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai dosiNAi vA. aMdhagArAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavvuccai. omANAi vA. ummANAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA panvaccai. aiyANAgihAi vA. ujjANagihANi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA pavuccai. alibAi vA. saNippavAyAi vA. jIvAi vA. ajIvAi vA. pavuccapa. do rAsI paNNattA. taM jahAjIvArAsI ceva. ajIvarAsI ceva. 78 Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bIjuM sthAna 96 duvihe baMdhe paNNatte. taM jahAM be rAzie kahela che-jIva rAzi ane ajIva pejjabaMdhe ceva. dosabadhe ceva. rAzi. baMdha be prakAranAM kahela che.- rAga ane jIvANaM dohi ThANehiM pAvakammaM baMdhaMti ke. jIva be prakArathI pApa karma bAMdhe che. taM jahAM rAgathI ane zreSathI. jIva be prakArathI pApa rAgeNa ceva. doseNa ceva. karmonI udIraNA kare che- Abhyapagamika vedanAthI jIvANaM dohi ThANehiM pAvakammaM udIreMti. (svecchAthI svIkRta kezakuMcana tapazcaryA AdithI taM jahAM havAvALI vedanAthI) ane aupakramikI vedanAthI (karmodayanA kAraNe javara atisAra AdithI abbhovagamiyAe ceva veyaNAe. uvakkami hovAvALI vedanAthI) e ja pramANe be prakArothI yAe ceva veyaNAe. jIva karmonuM vedana kare che ane be prakArathI gvaM da vAvamAM veta. - nirjarA paNa kare che eTale Akyupagamika savamovaDagAmavera vecANa. sarerA- vedanAthI ane aupakramika vedanAthI. miyAe ceva veyaNAe. 5 evaM NaM dohi ThANehiM pAvakamaM nijjareMti taM jahAMabbhovagamiyAe ceva veyaNAe. uvakka miyAe ceva veyaNAe 5 17 zA mAthA sarIraM sattA je be prakArathI AtmA zarIrane sparza karI bahAra fjAti. te gahaleseja lava vALA nIkaLe che- jyAre IlikA gatithI AtmA bahAra sarIraM phusittA NaM NijjAti. nIkaLe che, tyAre eka dezathI zarIrane sparza karIne sajo vi mAthA sAra sattA na nIkaLe che ane jyAre kankagatithI nIkaLe che. fiAMti. tyAre sarvadezathI sparza karIne nIkaLe che. e evaM phurittA NaM0. evaM phuDittA NaM0. evaM pramANe be prakArathI suraNa (spaMdana) karI phaTana (phADI) karI ane saMkocana karIne, AtmA saMvaTTittA NaM0 evaM nivvaTTaittA NaM0.5 zarIrathI bahAra nIkaLe che. 18 voha kAda mAthA vastrApAtta gharamAM be prakArathI AtmAne kevalI prarUpata dharma sAMbhalbhejj savaNayAe. LavA maLe che. karmone kSayathI ane upazamathI. taM jahA- khaeNa ceva, uvasameNa ceva. A pramANe yAvatu- be kAraNothI jIvane mana gvaM-nava-nava banavA 4jJAnA. paryayajJAna utpanna thAya che (udaya prApta karmone taM nahIM- @gm reva. 3vasamena je. kSaya ane anudita karmane upazama eTale kSapazama hevAthI mana paryAya jJAna AdinI prApti thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 99 duvihe addhomie taM jahA paliovame ceva. sAgarovame ceva. prao se kiM taM paliovame ? 30 pahiyovame gAhAmo- jaM joyaNavicchinnaM. pallaM egaahiypprUDhALa / hojja niraMtaraNiciyaM. bhariyaM vaalggnoDonuM zA vAsa vAsa. ekke avahami jo hAjo / so kAlo boddhavvo uvamA egassa pasa rA eesa pallANaM kor3Akor3I havejja dasaguNiyA / taM sAgazevamassa u. egassa bhave rimALA) 100 duvihe kohe paNNatte. taM jahAApa ceva. parapaTTa e ceva. evaM neraiyANaM - jAva vaimANiyANa evaM - jAva - micchAdaMsaNasalle. 2 101 duvihA saMsArasamAvannagA jIvA paNNattA. taM nahA- takSA seva. thAvarA seva. duvvihA savvajIvA paNNattA. taM jahAsiddhA ceva. asiddhA ceva. Jain Educationa International 57 Apamika (upamA dvArA samajAya te) kALa e prakAranA kahela che- pace pama ane sAgarApama. prazna : pace pamanuM svarUpa zuM che? uttara: eka ceAjana vistAravALA puchyuM (khADAkUvAmAM eka divasanA athavA utkRSTa sAta divasanA ugelAvALeAnA agrabhAga niraMtara ane niviDa rUpathI seAThasathI bharavAmAM Ave ane se-se varSoMmAM eka eka vALa kADhavAthI jeTalA vamAM te puchyuM khAlI thai jAya teTalA DhALane eka klyApama samajavuM joie. evA 10 kADAkrADI patyeApamanuM eka sAgarApama kALa hAya che. krodha e prakAranA kahela che. AtmapratiSThita ane purapratiSThita. peAte peAtAnI upara heAvAvALA athavA peAtAnAvaDe utpanna karela kreSa AtmapratiSThita Si kahevAya che. khIjApara thavAvALA yA khIjAvaDe utpanna karela krodha parapratiSThita kahevAya che, e pramANe nArakanyAvat vaimAnikA sabaMdhI ukata mAna, mAyA, yAvat miththAna zalyasudhInA badhA pApasthAnakAnA be-be bhede jANavA tathA nArakAthI lai vaimAnika dhruvA sudhInA cAvIsa DhaMDakAnA jIvAnA dhADhi pazu samajavA joIe. saMsArasamApanaka (saMsArI) jIva e prakAranA kahela che- trasa ane sthAvara, saMjIva e prakAranAM kahela che- sendriya ane anindriya. A pramANe zarIrI azarIrI paryaMta nimna gAthAthI samajavu joie. jema ke-jIva e prakA For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sthAna aar sAvavA paunttA. taM kadA- ranA che - siddha asiddha, sendriya anidriya, evaM esA gAhA phAseyavvA-jAva- sakAya akAya, sagI agI, savedI avedI, sasarIrI ceva. asarIrI ceva. 13 sakaSAya akaSAya, salezya alezya, jJAnI ajJAnI, gAhA- siddha-saiMdiya-kAe. joe vee sAkAropayukata anAkAre payukata, AhAraka anA hAraka, bhASaka abhASaka, carama acarama ane sazarIrI kasAya- lesAya / azarIrI. NANuvaogAhAre. bhAsaga-carIme ya tasavIro zA 202 vo naranAruM samajuM majAvavA madathI zramaNa bhagavaMta mahAvIre zramaNa nigraMthe samai nAthA- no navaM afNA mATe be prakAranA maraNane upAdeya kahyA nathI no niccaM kittiyAiM, no niccaM buiyAiM, == = = te maraNane nirUpita karyA nathI. vyakata vacane dvArA prarUpita karyA nathI, temanI prazaMsA karI no niccaM pasatthAI, no niccaM abbhaNu nathI, temanI anumodanA paNa karI nathI. te be viADuM mavaMti. te nahAvarothamaraNa jaiva, maraNo nIce pramANe samajavA : 1 valanamaraNa vasaTTamaraNe ceva. (saMyamamAM kheda pAmatA maravuM te) ane vazArta parva niyAmara jeva, samavaraLa reva. maraNa (IndriyaviSayone vaza thaI pataMganI jema evaM giripar3aNe ceva, tarupar3aNe ceva. maravuM te) tathA e pramANe nidAna maraNa (Rddhi evaM jalappavese ceva, jalaNappavese ceva. bhega AdinI kAmanA karI maravuM) ane taddabhava gvaM viramavA jeva, sova resa. maraNa (je gatimAM che te ja gatinuM AyuSya do maraNAiM-jAva-no niccaM ababhaNu bAMdhI maravuM) tathA parvatathI paDIne maravuM ane vRkSathI paDIne maravuM tathA pANImAM NNAyaiM bhavaMti. kAraNeNa puNa appaDiku DUbIne maravuM ane agnimAM baLIne maravuM tathA phaM. taM nahIM viSanuM bhakSaNa karIne maravuM ane zastra prahAra vehANase ceva. giddhapiTTe ceva karI maravuM. to maraDuM tamane mAvaLA mahAvIre be prakAranAM maraNa-cAvat nitya anujJAna na samAja niraMthanuM nidai afrLA hoya paraMtu kAraNa vizeSathI (zIla rakSA Adine niccaM kittiyAiM. niccaM pasatthAI. mATe) niSiddha paNa nathI, te A pramANe- hAyasamaraNa (vRkSanI zAkhA vagere para laTakI niccaM ababhaNuNNayAiM bhavaMti taM jahA - gaLAmAM phAMso lagADIne maravuM) ane gRghapRSThapaaovgmnne ceva. bhattapaccakkhANe ceva. maraNa (keI meTA prANInA mRta kalevaramAM pAovagamaNe duvihe paNNatte taM jahA praveza karI gIdha Adi pakSIothI zarIra nIharime reva. anIharine reva. nigamaM cUsAvIne maravuM) apaDikamme. zramaNa bhagavAna mahAvIre be maraNa zramaNa nirgamaragharAvavAne suvidhAre taM nahA- zene mATe sadA upAdeya rUpe varNita karela che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra nIhArime ceva. anohArime ceva. niyamaM par3ikamme 9 103 pra0 ke ayaM loge ? u0 jIvacceva, ajIvacceva. pra0 ke anaMtA loe ? u0 jIvacceva. ajIvacceva. pra0 ke sAsayA loge ? u0 jIvacceva, ajIvacceva. 3 104 duvihA bohI paNNattA. taM jahAbohI ceva. daMsaNabohI ceva. duvihA buddhA paNNattA. taM jahANANabuddhA ceva. daMsaNabuddhA ceva. evaM mohe. mUDhA. 4 105 nANAvara Nijje kamme duvihe paNNatte. tuM nahAna desaNANAvara Nijje ceva, savtraNANAvaraNijje ceva. risaLAvaLine janme duviDhe vaLatte. teM naphA- Tesa-vaMsaLAvALane seva, savva daMsaNAvara Nijje ceva. Jain Educationa International 59 yAvat tene mATe anumati dIdhela che te A che pAde|pagamana ane bhakatapratyAkhyAna. pAde pagamana e prakAranu kahela che- nirjhArama (grAma nagara AdimAM maravuM jyAM agni saMskAra na thAya ane bahAra lai javuM paDe) ane anihorima (giri kandarAdimAM maravuM jyAM agni saMskAra na thAya.) bhakatapratyAkhyAna paNa be prakAranu` kahela che nirima anirhosmi emanI vyAkhyA pUrvavat samajavI. prazna uttara prazna uttara - - A leAka zuM che ? jIva ane ajIva ja leAka che arthAt lAka jIvAjIvAtmaka che. lekamAM ananta zuM che ? leAkamAM jIva ananta che ane ajIva paNa ananta che. prazna : lekamAM zAzvata zuM che? uttara : jIva ane ajIva (dravyArthika nayanI apekSAthI zAzvata che. ) edhi (samyakatva) e prakAranI che. jJAnamAdhi (jJAnanI prApti) ane darzanakheAdhi (samyakazraddhAnI prApti). buddha be prakAranA che- jJAnabuddha ane darzInamruddha. e pramANe meha paNa samajavAM joIe. meAhu e prakAranA che- jJAnamAThu ane darzanameha tathA mUDha paNa jJAnamUDha ane darzanamRDhanA bhedathI e prakAranA che. jJAnAvaraNIya karma be prakAranAM che. dezajJAnAvaraNIya (matijJAna drine AMzikarUpe AcchAdvita karanAra) ane sarvajJAnAvaraNIya (kevaLajJAnane rAkanAra.) darzanAvaraNIya kapaNu A pramANe be prakAranAM che. vedanIya karma e prakAranu che- sAtAvedanIya ane asAtAvenIya. For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makama bIjuM sthAna veyaNijje kamme duvihe paNNatte taM jahA- bhAnIya 4bha meM prA2nu 49 cha, remasAyAveyaNijje ceva, asAyAveyaNijje zAnabhAnIya mane yAtribhAhanIya. ceva. mohaNijje kamme duvihe paNNatte. AyuSya karma be prakAranuM che, baddhAyu (kAya taM jahA sthiti) ane mavAyu (mapasthiti). nAma karma e che dasaNamohaNijje ceva, carittamohaNijje ceva. ane azubhanAmakarma. gotra karma be prakAranuM kahela che, jemake- uccaaaue kamme duvihe NaNNatte. taM jahA gotra ane nIcagetra. advAue ceva. bhavAue ceva. nAme kamme duvihe paNNatte. taM jahA aMtarAya karma be prakAranuM kahela che, jemake - sabhaNAme ceva. asabhaNAme ceva. pratyutpanavinAzI. (vartamAnamAM havAvALA gotte kamme duvihe paNNatte taM jahA lAbhane naSTa karanAra ane vihita-AgAmIpatha uccAgoe ceva. NIyAgoe ceva.. (bhaviSyamAM thanAra lAbhanA mArgane rokanAra) aMtarAie kamme duvihe kamme paNNatte taM jahApaDuppaNNaviNAsie ceva. pihiyAgAmipahaM ceva.8 106 duvihA mucchA paNNattA. taM jahA- mUcha be prakAranI kahela che- premapratyayA-rAgathI pejjavattiyA ceva. dosavattiyA ceva. thanA2 dveSa pratyayA-deSathI thanA2. pejjavattiyA mucchA duvihApaNNattA. taM prema pratyayA mUccha be prakAranI kahela chejhaa mAyA ane lebha. deSa pratyayA mUccha be mAe ceva, lobhe ceva. prakAranI kahela che ke ane mAna. dosavattiyA mucchA duvihA paNNattA. taM jahA kohe ceva, mANe ceva. 3 107 duvihA ArAhaNA paNNattA. taM jahA ArAdhanA be prakAranI kahela che- dhArmika ArAdhmmiyaaraahnnaa ceva, keli-aaraahnnaa| dhanA dhArmika eTale sAdhuonI ArAdhanA ane kevalI-ArAdhanA eTale viziSTadyuta, avadhi, ceva. mana 5ryava ane kevalajJAnIonI ArAdhanA. dhammiyArAhaNA duvihA paNNattA. taM jahA dhArmika ArAdhanA be prakAranI kahela che. zrutasuydhmmaaraahnnaa ceva. carittadhammArAhaNA ghamArAdhanA ane yAstridhArAdhanA. pati ceva. ArAdhanA be prakAranI kahela che. antakriyA kevali-ArAhaNA duvihA paNNattA. taM jahA- (bhAsamana) bhane 485vibhAnA5patti (sodhabhAMti aMtakiriyA ceva, kappavimANovavattiyA gals ane navavaya mA vimAnamA renA dvArA jIvane janma thAya te ArAdhanA.) ceva. 3 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 208 vo tittharAnaujIvasanA voLa paLattA teM nahIM muNisuvvae ceva. ariTThanemI ceva. to tisthaparA viyaMnu samA voLa vaLattA. nahAmllii ceva, pAseceva do titthagarA paumagorA vaNNeNaM paNNattA. tuM nahA pauma ceva. vAsupUjje ceva. do titthagarA caMdagorA vaNNeNaM paNNattA. tuM nahAna caMdappabhaM ceva, pupphadaMte ceva. 4 109 saccappavAyapuvvassa NaM duve vatthU paNNattA. 110 puvvAbhaddavayA-Navakhatte dutAre paNNatte. uttarAbhaddavayA-Nakkhatte dutAre paNNatte. a puva-muLI. satarA-LI. 4 222 aMto aaN manula-vettasa yo samuddA vaLattA. tuM nahA lavaNe ceva, kAlode ceva. 112 do cakkavaTTI aparicatta-kAma-bhogA kAlamAse kAlaM kiccA ahe sattamAe puDhavIe appaTThANe narae neraIyattAe savavALA. teM nahAsubhuume ceva, baMbhadatte caiva. 61 Jain Educationa International e tIrthaMkara priyaMgu (vRkSa-vizeSa)nI samAna vaNu vALA hatA-mallinAtha ane pArzvanAtha e tIrthaMkara padmanI samAna padmagaura (lAla) varNavALA hatA- padmaprabha ane vAsupUjya e tI kara caMdra samAna varNavALA (zukala) hatA- caMdraprabha ane puSyanta. satyapravAda pUrva (chaThThA pU)nI e vastue (adhyayana AphrinI jema vibhAga) kahela che. pUrvAbhAdrapada nakSatranA e tArA che. uttarabhAdrapadmanA be tArA che e pramANe pUrvAphAlgunI ane uttaraphAlguninA paNa be be tArA kahela che. manuSya kSetranI aMdara e samudra kahela che te lavaNu samudra ane kAleAdhi samudra. kAmalegAnA tyAga nahi karavAvALA e cakravatI mRtyukALamAM mRtyu pAmI nIce sAtamI naraka~~ pRthvInA apratiSThAna nAmaka narakavAsamAM nArakarUpathI utpanna thayA. tenA nAma che-subhUmacakravatI ane brahmaDhAcakravatI . asurendrAne cheDI bhavanavAsI devAnI kiMcit nyUna e patyeApamanI sthiti kahela che. saudharma 113 asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsINaM devANaM sUNAI do palio mAI ThiI paNNattA. sohamma jabbe vennAAM nomeLa yo sAgaro-kalpamAM devatAonI utkRSTa kiMcit adhika e sAgarApamanI sthiti kahela che. izAna kalpamAM devatAonI utkRSTa kicit adhika e sAgara - rUMsAne ple TevALa rosenuM sAmArUM pamanI sthiti kahela che. sanatkumAra kalpamAM mAI ThiI paNNattA. For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 do sAgarovamAI ThiI paNNattA. sakumAre kappe devANaM jahanneNaM do sAgarovamAI ThiI paNNattA. mAhiMde kappe devANaM jahanneNaM sAiregAI do sAgarovamAI ThiI paNNattA 5 224 yonuM gvenuM dhvathiyo ttAmo. teM e devaleAkamAM devIe kahela che. nahA- sohamne ceva. jJAne seva. ane izAnamAM eTale A be devIonI utpatti thAya che. 115 dosu kappe devA teulessA paNNattA. taM nahA- some eva. kuMtAne seva. 26 jovu dhvaMsu levA hrAthariyALAM vaLattA tuM nahA- sohambhe levu. vRMtALe eva. Toyu alpenuM levA hAsariyAnA paLattA. tuM nahIM sakumAre ceva. mAhide ceva. do kappe devA rUvapariyAragA paNNattA. taM jahA - baMbhaloge ceva. laMtage ceva rovu dhvaMsu levA sariyAmAM vaLattA tuM nahIM. bIjuM sthAna devAnI jaghanya e sAgare pamanI sthiti kahela che. mAhendrakalpamAM devAnI jaghanya sthiti kiMcita adhika e sAgaropamanI kahela che. 117 jIvA NaM duTThANa - Nivvattie pogale pAvammattAe ciNi vA, trigati vA, cinilaMti vA. teM nahIM Jain Educationa International saudharma mAM peAmAM ja e devalAkAmAM tejalezyAvALA deva kahela che. saudharmamAM ane izAnamAM, mahAsukke ceva. sahassAre ceva. To rUMvA maLariyArA pattA tuM naddAe indra manaHparicAraka kahela che. eTale Anata, pANae ceva. accue ceva. 5 prANata, AraNu ane acyuta kalpanAdevA devIenA cintana mAtrathI vedyanI tRpti pAme che. paraMtu ahIM dvisthAnaneA adhikAra hAvAthI e IndrA evu padma kahyuM che. kAraNa A cAre kalpAmAM e indra che. ataH tenAM nAma grahaNathI cAre kapAnA devene grahaNa karavA joie. e devalAkAmAM deva kAyaparicAraka (manuSyanI jema kAyAthI viSaya sevana karavAvALA) kahela che, saudhamAM ane izAnamAM e devaleAkanA devA spaparicAraka ( devInA sparzamAtrathI kAma sevanAra kahela che.- sanatkumAra kalpanA ane mAhendra kalpanA. e kalpamAM deva rUparacAraka (devIenuM rUpa joine tRpti pAmanAra) kahela brahmaleka ane lAntakamAM e kalpamAM deva zabdaparicAraka (devIenA gAna AdinA zabdo sAMbhaLI tRpti pAmanAra kahela che.- mahAzukramAM ane sahAstrAmAM. trasakAya ane sthAvarakAya rUpa e sthAneAmAM upArjita karela pudgalA (kANu vargaNuAnA likA) jIvAe pApakama rUpe sacita karela che, For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra tasakAyaNivattie ceva. thAvarakAyaNi- vartamAnamA saMyita 42 che bhane bhaviSyamA vattie ceva. saMcita karaze. evI ja rIte upasthita karyA che, evaM uvaciNisu vA, uvaciNaMti vA, upacita kare che, ane upasthita karaze. bAMdhyA uvaciNissaMti vA. che. bAMdhe che, bAMdhaze, pUrvokata be sthAnamAM udIraNA karI che, udIraNA kare che, udIraNA evaM baMdhisu vA, baMdhati vA, baMdhissaMti vA. * 42ze, mevI te vehana yA cha, vana 42 evaM udIrisuvA, udIreti vA, udIri- cha.vahana 42. nirg| OMza cha, ni| 42 ssaMti vA. cha, ni21 422. evaM vedeMsu vA, vedeti vA, vedissaMti vA. evaM NiriMsu vA, Niriti vA. NijjarissaMti vA. 6 118 duppaesiyA khaMdhA aNaMtA paNNattA. me pradezavANa dho bhanata 43 cha. dupaesAvagADhA puggalA aNaMtA paNNattA. mAzanA meM prazAbhI A416 (2vAvANA) dusamayaThiiyA puggalA aNaMtA paNNattA. Yo mana che. yA pramANe yAvat - ayg doguNa-kAlagA puggalA aNaMtA paNNattA. 26 54aa manAta Desa che. evaM-jAva-duguNa-lukkhA puggalA aNaMtA paNNattA. 23 NNNNNN Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 119 tao iMdA paNNattA. taM jhaanAniye, rDALave, ve. tao iMdA paNNattA. taM jhaanALiye. haMrLave. sAMttare. tao iMdA paNNattA. taM jhaaTrenviye. asurive. manusiye. rU tRtIya sthAna pahelA uddezaka 120 tivihA viguvvaNA paNNattA. taM jahAbAhirae poggalae pariyAittA egA viguvvaNA bAhirae poggalae apariyAittAegA viguvvaNA. bAhirae poggalae pariyAittA vi, apariyAittA vi egA viguvvaNA. tivihA viguvvaNA paNNattA. taM jahAabbhaMtarae poggalae pariyAittA egA viguvvaNA. abbhaMtarae poggalae apariyAitA egA viguvvaNA, abbhaMtarae poggalae pariyAittA vi apariyAittA viegA viguvvaNA. tivihA viguvvaNA paNNattA. taM jhaaNvAdiramaMtaraNa poANa variyAttA TMaa viguvvaNA, bAhirabbhaMtarae poggalae apariyAittA egA viguvvaNA, bAhiraaMtarae poggala pariyAittA vi, apariyAittA va egA viguvvaNA 3 Jain Educationa International tRtIya sthAna indra traNa prakAranA kahela che, jemake-nAma indra, sthApanA indra ane dravya indra, indra traNa prakAranA kahela che, jema ke- jJAnendra (kevalajJAnI athavA saMpUrNazruta, avadhi ane manaHpavajJAnanAdhAraka, danendra (kSAyika samyagdaSTi) ane cAritrandra (yathAkhyAta cAritrI). indra traNa prakAranA kahela che, jemake- devendra (vaimAnikA ane jyAtiSkAnA indra) asurendra (bhavanapati-nyantaranikAyanAindra jane manuSyendra (cakravatI Adi). vidhruNA traNa prakAranI kahela che, jemakeekakhAdya pudgalAne grahaNa karIne karAtI vikuNA eka khAdya puddagaleAne grahaNa karyA vinA karAtI vidhruNA, eka bAhya pudgalAne grahaNa karIne ane grahaNa karyA vinA paNa karAtI vikuNuA. vidhruNA traNa prakAranI kahela che. jemake- eka Abhyatara puddagalAne grahaNa karIne karAtI vidhruNA, eka AbhyaMtara puddagalAne grahaNu karyA vinA karAtI vikuCNuA ane grahaNa karyo vinA paNa karAtI vikaNA. viku.NA traNa prakAranI kahelI che, jema keeka khAdya AbhyaMtara puddagalAne grahaNa karIne vidhruNA, eka bAhya ane AbhyaMtara puddagalAne grahaNa karyA vinA karAtI vikaNA, eka khAdya ane Abhya Mtara puddagalAne grahaNa karIne ane grahaNa karyA vinA karAtI vikuNA. For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 121 tivihA neraiyA paNNattA. taM jahA ktisaMciyA, atisaMciyA, avatavasaMviyA. evaM megeM diyajjA -nAva - vaimAniyA. 122 tivihA pariyAraNA paNNattA. taM jhaaho teve. anna teve. annati revALa reviyo ya abhijuMjiya 2 pariyArei, appaNijjiAo devIo abhijuMjiya 2 pariyArei, appaNAmeva appaNA viubviya 2 pariyArei. tivihA pariyAraNA paNNattA. taM jhaaNcho leve. no anne levA. no annati revA devIo abhijuMjiya 2 pariyArei, appaNijjiyAo devIo abhijuMjiya 2 pariyAreha, appANameva apaNA viuvviya 2 pariyAres. tivihA pariyAraNA paNNattA. taM jhaaNo veve. no banne levA. to arjAi devIo abhijuMjiya 2 pariyArei, no animniyamo nevImo aminuMniya 2 pariyArei, appANameva appANaM viuvviva 2 pariyArei. 3 Jain Educationa International 5 nAraka traNa prakAMranA kahela che. jemake- tisacita eka samayamAM methI laIne sakhyAta sudhI utpanna thavAvALA, akatisaMcita- eka samayamAM asaMkhyAta utpannathavAvALA, avyakatavyasacitaeka samayamAM eka ja utpanna thavAvALA. e prakAre ekendriyane choDIne zeSa vaimAnika DakasudhInA jIve atisacita ja che. ekendriya te eka samayamAM asakhyAta athavA ananta utpanna thavAne lIdhe atisacita ja che. katisaMcita ke avyakata sacita nathI e pramANe ekendriyasivAya vaimAnika sudhI traNa bheda jANavA joie. paricAraNA (devene viSayasevana) traNa prakAranI kahela che jema ke-- (1) kAi dhruva anya devAne athavA anya devAnI daivIe!ne vazamAM karIne athavA AliganAdi karIne viSaya sevana kare che. peAtAnI devIene AliMgana karI viSaya--sevana kare che ane peAtAnA zarIranI vikuNA karI pAte peAtAnAthI ja viSaya-sevana kare che. (2) kAi dhruva anya devA ane anya devAnI devIone vazamAM karIne viSaya sevana nathI karatA parantu potAnI devIone AliMgana karI viSaya-sevana kare che. athavA peAte peAtAne deva yA devIrUpe vikRti karI tenI sAthe paricAraNA kare che. (3) kAi deva anya deve! athavA anya devAnI yevALadevIene vazamAM karIne viSaya-sevana nathI karatA ane peAtAnI devIone paNa AliMganAdi karIne paNa viSaya-sevana nathI karatA, paNa pAte peAtAnI ja devIrUpe vikriyA karI paricAraNA kare che. For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna 123 tivihe mehuNe paNNatte. taM jahA- mithuna traNa prakAranA kahela che. jema ke devatA divve. mANussae. tirikkhajoNie. saMbaMdhI, manuSya saMbaMdhI, tiryacanika saMbaMdhI. tao mehuNaM gacchaMti taM jahA traNa prakAranA cha maithuna kare che. jema kedevaa. maNussA. tirikkhijoNiyA. de, manuSya ane tiryacanikajIvo. tao mehuNaM sevaMti. taM jahA. traNa vedavALA jIva maithuna sevana kare che. jema ke strI, puruSa ane napuMsaka. itthI. purisA. napuMsagA. 3 124 tivihe joge paNNatte. taM jahA yega traNa prakAranA kahela che. jema ke- manoyoga maLano . varUno . rAvajo. vacanaga ane kAyAga. gvaM neraDuzA vivAvanA-nAva nAraka jIvane A traNa ga hoya che. A -mALiyA tivide moja TUST. pramANe vikasendriyene choDI vaimAnika sudhI taM jahA- maNapaoge. vaippaoge. badhA daMDakamAM traNa yuga samajavA joIe. kAyapaoge. jahA jogo vilidiya traNa prakAranA prayAga (pravRti) kahela che. jema ke manaHproga, vacanaprayoga ane kAyaprayoga vajjANaM tahA paogo vi. vikalendriya (caturindriyasudhInA jIve)ne choDI tivihe karaNe paNNatte. taM jahA yeganuM kathana karyuM che te pramANe prayoganA maNakaraNe, vaikaraNe, kAya karaNe. viSayamAM paNa badhA daMDake jANavA joIe. gvaM viviyavanaM-gAya-nALithai. karaNa traNa prakAranA kahela che. jemake- manAkaraNa tivihe karaNe paNNatte. taM jahA- vacanakaraNa ane kAyakaraNa. e pramANe vilendriAmAro. saMsmaro. sAsaro. ene choDI vaimAnika sudhI traNa karaNa jANavA niraMtaraM--jAva--vemANiyANaM. 4 joIe. traNa prakAranA karaNa kahela che. jemake -AraMbhakaraNa, (pRthvI AdinuM upamanAM saMsmakaraNa (manathI saMkaleza karavuM) ane samArambhakaraNa pRthvI (Adine saMtApa pamADe), te vaimAnika sudhI badhA daMDakamAM traNeya kAraNa jANavA joIe. 226 tihu yANi govA mag3mattA sANaM traNa kAraNathI jIva apAyurUpa karma baMdha Twta te nag- Gje savAghuttA mava6. kare che. jema kemusN vaittA bhavai. (1) prANane vinAza karavAthI (2) asatya tahArUvaM samaNaM vA. mAhaNaM vA aphAsueNaM bolavAthI (3) ane tathArUpa zramaNa mAhaNane (nirca munine) aprAsuka ane aSaNIya azana, aNesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM ' pAna, khAdima tathA svAdima, vahorAvAthI, A vimittA meva. phuthuM tathuM traNa kAraNothI jIva apAyuM rUpa karmane baMdha kAhanavAjhag3mattAd Higmta- kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra tihi ThANehi jIvA dIhAuattAe kamma pagati taM jahA- no pANe aivAittA bhavai no musaM vaittA bhavai. tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA phAsuesaNijjeNaM asaNa- pANa- khAima - sAimeNaM par3ilA bhittA bhavai. (1) ANuno vinAza nahIM 42vAthI, bhRSAvAda asatya nahIM khelavAthI ane (3) tathArUpa zramANu bhAujune prAsura zeSaNIya azana, pAna, khAdima tathA svAdima AhAra vaheArAvavAthI. traNa kAraNe!thI jIva azubha dIrghAyu rUpa karmonA aMdha are che, prema hai- (1) prazana vinAza kuzvAthI. (2) bhRSAvAdI thavAthI bhane ( 3 ) tathA safe tihi ThANehiM jIvA dohAuattAe kammaM parati. tihi ThANeha jIvA asubha dIhAuattAe 35 zrama bhADathunI bhartsanA 42vAthI, ninhA kammaM pagati taM jahA pANe aivAittA bhavai. karavAthI, apamAna karavAthI, gA~ karavAthI ane temane amaneAjJa aprItikAraka azana, pAna, khAdya ane svAdharUpa AhAra vaheArAvavAthI. A traNa kAraNeAthI jIva azubha dIrghAyu rUpa karmanA baMdha ure che. saM vaittA bhavai. tahArUvaM samaNaM vA. mAhaNaM vA holettA. nidittA. khisittA. garahittA. avamANi tA annareNaM amaNuNeNaM apoikAraeNaM asaNa- pANa- khAima - sAimeNaM par3ilAbhittA bhavai . icce ehi tihi ThANehiM jIvA asubha dohAuattAe kammaM pagareMti. tihi ThANeha jIvA subha-dIhAuattAe kammaM pagati taM jahA no pANe aivAittA bhavai, no musaM vaittA bhavai, tahAruvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA vaMdittA, namaMsittA, sakkAritA, sammANittA, kallANaM, maMgalaM, devayaM, ceiyaM, pajjuvAsettA maNaM pIikAraeNaM asaNa- pANa- khAimasAimeNaM par3ilAbhittA bhavai. icce ehi tihi ThANeha jIvA subha- dohA uattAe kammaM pagareMti. 4 67 traNa kAraNeAthI jIva dIrghAyurUpa karmonA aMdha kare che. prema Jain Educationa International RNu razothI va zubha dIrghAyu ina aMdha 1re che, nemaDe - (1) prAzuno vinAza nahi uravAthI (aDisa hovAthI), (2) bhRSAvAdI nahI (satyavAdI) hevAthI ane (3) tathA rUpa zramaNa mAhaNane vaMdana namaskAra karavAthI, satkArasanmAna karavAthI, kalyANarUpa, magalarUpa devarUpa ane jJAnarUpa mAnIne tathA sevA zuzraSA karIne maneAjJa prItikArI azana, pAna, khAdima svAdimanu dAna karavAthI. A traNa kAraNeAthI jIva zubha dIrghAyurUpa karmIne bAMdhe che. ma For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna 126 tao guttoo paNNattAo. taM jahAmaNagutto. 42nI zustio DI chavaiguttI. kAyaguttI. mane gupti, vacanagupti, ane kAyAguti. saMyata saMjaya-maNussANaM tamo guttIo paNNattAo manuSyAmA mAtraNe zustiyAno salA rAya taM jahAmaNaguttI, vaigattI. kAyagattI. cha, manAta, vayanAta ane yAnti. tao agattIo paNNatAo. taM jahAmaNa- RSya prA2nA mAtamA 361 cha mana agupti, vacana agupti ane kAya-agupti. aguttI. vai-aguttI. kAya-aguttI. e pramANe nArakathI laI svanitakumAranA evaM neraiyANaM - jAva - thaNiyakumArANaM jImAM, paMcendriya tiryamAM, asaMyata manupNcidiytirikkh-jonniyaannN. asaMjaya- vyomA bhane pA0yata2, jyoti, vaimAni maNassANaM vANamaMtarANaM. joisiyANaM vomA 35 mt| 4DI che. vemANiyANaM. tao daMDA paNNattA. taM traNa prakAre daMDa kahela che jahAmaNaM-daMDe. vaya-daMDe. kAya-daMDe. (1) bhanA, (2) kyana, (3) Aya. neraiyANaM tao daMDA paNNattA. taM jahA- nArakamAM traNa daMDa kahela che maNa-daMDe. vaya-daMDe. kAya-daMDe. mane daMDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa. vikalendri vilidiyavajja-jAva-vemANiyANaM. 6 (mendriyathA AGRndriya) sivAyanA vaimAnika sudhI samarata jemAM traNe daMDa jANavA joIe 127 tivihA garahA paNNattA. taM jahAmaNasA 42nI 47sI che. vege garahai, vayasA vege garahai, kAyasA (1) 44 71 bhanathI ADa 42 cha, (2) / vege garahai pAvANaM kammANaM akaraNayAe. 01 kyanayI 42 cha, (3) ch| 75 ahavA-garahA tivihA paNNattA. taM jahA- pA5 ubha naDI 42tA yA 43 gaDI 4re cha. dIhaMpege advaM garahai. rahassaMpege advaM / athavA gaha traNa prakAranI kahelI che, jema ke-- garahai. kAyaMpege paDisAharai pAvANaM (1) koI jIva dIrghakALa sudhI nahIM kare che, kammANaM akaraNayAe. (2) koI jIva thoDA kALa sudhI gaha kare che, tivihe paccakkhANe paNNate, taM jahA (3) koI jIva pApakarmathI pitAnI jAtane dUra maNasA vege paccakkhAi, vayasA vega rAkhavA mATe zarIrathI pApa pravRtti karatAM nathI. paccakkhAi. kAyasA vege paccakkhAi pratyAkhyAnanA traNa prakAra kahela chepaavaannN kammANaM akaraNayAe. 4 (1) kaI jIva manathI pratyAkhyAna kare che, (2) koI jIva vacanathI pratyAkhyAna kare che, ahavA-pakcakkhANe tivihe paNNatta ta jahA (3)odha AyAthI pratyAdhyAna 42 che. dohaMpege advaM paccakkhAi. rahassapege advaM mahInA viSayamA 2 pra4.2 4thana yuta prAre pacca kkhAi kAyaMpege par3isAharai pAvANaM pratyAbhyAnanA viSayamA 57 me PALAT54 samanapA kammANaM akaraNayAe. naye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 128 tao rukkhA paNNattA. taM jahApattovae. phalovae. puSphovae. vAmeva tamo pusinAyA vaLattA taM nahIM. patto vA rukkhasamANA. puSpho vA rukkhasamANA. phalo vA rukkhasamANa. tao purisajAyA paNNattA. taM jhaanAma-rise. TavaLa puraze. vava-purise. tao purisajAyA paNNattA. taM jhaanALa-purise, vaMtaLavuttei, caritta-purase. tao purisajAyA paNNattA taM jhaaveva-purise cinheM-jyurise gamijAva-purise. tao purisajAyA paNNatA. taM jahAuttama - purisA majjhima- purisA jahaNNapurisA. uttama - purisA tivihA paNNattA taM jahA - dhamma-purisA bhoga-purisA kamma- purisA. dhamma- purisA arihaMtA bhoga - purisA cakkavaTTI, kamma-purisA vAsuravA. majhima- purisAtivihA paNNattA. taM kaLA, moLA, rAyannA. jahaNa-purisA tivihA paNNattA. taM dAsA bhayagA bhAilagA. 9 129 tivihA macchA paNNattA. taM jhaapaMDayA, poyayA, saMmuSThinA. nahA Jain Educationa International nahA aMDayA macchA tivihA paNNattA. taM jhaarUththo, puritA, navuMsaT. joyayA macchA tivihA vaLattA. taM nahIMrUsthI, risA, napuMsA. tivihA pakkhI paNNattA. taM jahA cha vRkSA traNa prakAranA kahela che, jema kepatrayukta, phUlayukata, puSpamukata. evI ja rIte traNa prakAranA purUSA kahela che, jema ke (1) patravALA vRkSanI samAna (peAtAnA ziSyane sUtra ApanAra), (2) phUlavAlA vRkSanI samAna (phula sthAnIya sUtrane a a panAra) (3) phUlavALA vRkSanI samAna (sUtrA ane ApanAra) traNa prakAranA purUSa kahela che, jemakenAmapurUSa, sthApanA purUSa ane dravyapurUSa. traNa prakAranA purUSa kahela che. jema kejJAnapurUSa, darzanapurUSa ane caritrapurUSa. traNa prakAranA purUSa kahela che. jemakevedapurUSa (purUSa veneA anubhava karanAra) cihnapurUSa ( purUSanA cihnavALA ane abhilApa purUSa (zabdamAtrathI purUSa, yathA-ghaTa) traNa prakAranA purUSa kahela che, jema keuttama purUSa madhyamapurUSa ane jadhanyapurUSa. uttama purUSa traNa prakAranA kahela che, jema kedha purUSa, bhAgapurUSa ane kama`purUSa. dharmapurUSa anta deva che. bhAgapurUSa cakravatI che ane karma purUSa vAsudeva che. madhyama purUSa traNa prakAranA kahela che, jema keugravazI, bhAgavaMzI ane rAjanyavazI. jadhanya purUSa traNa prakAre kahela che. jemakedAsa, nRtya ane kRSidvimAM bhAga laIne kAmanAra. matsya (maccha) traNa prakAre kahela che, jema keaMDaja, pAtaja ane samuIima. aMDaja matsya traNa prakAre kahela che. jema kezrImatsya, purUSamatsya ane napuMsakamatsya. peAtaja matsya traNa prakAre kahela che, jema kesrI, purUSa ane napuMsaka. pakSI traNa prakAranA che, aMDaja, pAtaja ane samuIi ma. For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthA aMDayA, poyayA, saMmucchimA. aMDaja pakSA traNa prakAranA che, jema keaNddyaa pakkhI tivihA paNNattA. taM jahA- strI, puruSa bhane nadhuna. itthI, purisA, napuMsagA. pitaja pakSI traNa prakAre kahela che. jema, kepoyyaa pakkhI tivihA paNNattA. taM jahA strI, puruSa, nadhusa4. mevA zobhA 9252 sarSa ane bhujaparisarpanuM paNa kathana samajavuM. itthI. purisA, napuMsagA. evameeNaM abhilAveNaM uraparisappA vi bhANiyavvA. evameeNaM abhilAveNaM bhayaparisappA vi bhANiyavvA. 8 130 evaM ceva tivihA itthIo paNNatAo. 1 52nI svAmI 493 cha: rebha, 3taM jahA tiryacanika strIo, manuSyanika strIo, tirikkha-joNitthIo devitthIo. va strIyA. ti kkhajoNiNIo itthIo tivihAo tiya ys| ey // 2 4udI cha. bha IpaNNattAo. jalacara strIo, sthalacara strIo, khecara strIo. taM jahA manuSya strIo traNa prakAre kahelI che, jema, ke-- jalacarIo, thalacarIo, khahacarIo.. karmabhUmimAM utpanna thavAvALI, akarmabhUmimAM maNussitthIo tivihAo paNNattAo. utpanna thavAvALI, ane antadvIpamAM utpanna taM jahA thavAvALI. kammabhUmiAo. akammabhUmiAo. purUSa traNa prakAre kahela che. jema, keaNtrdiiviaao. tiryacanika puruSa, manuSyanika puruSa, tivihA purisA paNNattA. taM jahA- he 535 / . tirikkhajoNI-purisA. maNussa-purisA, tiya ya yoni puruSa ra 4 / 2 / / che. 2 deva-purisA jalacara, sthalacara ane khecara. tirikkha oNI-purisA tivihA paNNattA. manuSyayAni puruSa 15 4Are 471 cha, ma haitaM jahA karmabhUmimAM utpanna thavAvALA, akarmabhUmimAM jalacarA, thalacarA, khecarA. utpanna thavAvALA ane antadvIpamAM utpanna maNassa-parisA tivihA paNNattA. taM jahA- thavAvA. kabhmabhUmigA, akammabhUmigA, aMtaradIvagA nadhuma4 va 4Are 41 cha : tivihA napuMsagA paNNattA. taM jahA- naigadhu, tiya yayeni nasa4 bhane neraiya-NapaMsagA, tirikkhajoNiya-NapaMsagA anuSya na554. maNussa-NapuMssagA. tiryacanika napuMrAka traNa prakAre che. jema ke tirikkhajhoNiya-NapuMsagA tivihA ya 2, 25152 bhane meya2. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra manuSya napuMsaka traNa prakAre kahela che, jema ke karmabhUmija, akarmabhUmija, ane antardI paja. paNNattA. taM jahAjalacarA, thalacarA, khahacarA. maNussa- NapuMsagA tivihA paNNattA. taM jahAkammabhUmigA, akammabhUmigA, aMtara dIvagA. 9 131 tivihA tirikkhajoNiyA paNNattA. taM jahAitthI, purisA, napuMsagA. tiryacanika traNa prakAre kahela che. jema, ke strI, puruSa ane napuMsaka 132 neraiyANaM tao lesAo paNNattAo. nArakone traNa lezyAo hoya che, jema, ke taM jahA kRSNa vezyA, nIla lezyA ane kApata lezyA. kaNhalesA, nIlalesA, kAulesA. asurakumArene traNa azubha lesthAo kahelI che. asurakumArANaM tao lesAo saMkiliTAo paNNattAo. taM jahA-- kRSNa vezyA, nIla glezyA ane kApita lezyA. kaNhalesA, nIlalesA, kAulesA evaM e pramANe svanitakumAra sudhI samajavuM. pRthvIjaav-thnniykumaaraannN. kAyika, aSkAyika ane vanaspatikAyika jIvomAM evaM puDhavikAiyANaM, Au-vaNassaikAi- paNa e ja vezyAo samajavI. tejaskAya ane yANaM vi. vAyukAyanI lezyA paNa ema ja jANavI joIe. teukAiyANaM, vAukAiyANaM, beiMdiyANaM, mendriya tandriya ane yazendriyAne 5y tediyANaM, cauridiyANa vi tao lessA vezyAma nA24 yonI samAna 4ii cha. jahA neraiyANaM. paMcendriya tiryacanikene traNa azubha lezyAo paMcidiya-tirikkha-joNiyANaM taoM paDalI cha, nabha,3- 6 vezyA, nIda mezyA lesAkho saMkiliTThAkho paNNattAo. bhane pota vezyA. taM jahAkaNhalesA, nIlalesA, kAulesA. paMcendriya tiryaMca menikane traNa zubha lezyAo paMcidiya-tirikkha-joNiyANaM tao paNa kahI che, jema ke- telezyA, pavalezyA lesAo asaMkiliTThAo paNNattAo ane zukala lezyA. eTale cha lezyAo hoya che. taM jahA e pramANe manuSyone paNa zubha ane azubhabadhI teulesA, pamhalesA, sukkalesA. lezyAo samajavI joIe. vANavyaMtarone asura evaM maNussANa vi. kumAra samAna traNa azubha lezyAo samajavI. vANamaMtarANaM jahA asurakumArANaM. vemANiyANaM tao lesAo paNNattAo. vaimAnika dene traNa vezyA kahela che, jema ketN jahA- teulesA, pamha lesA, sukkalesA. tozyA, panavezyA ane zuvezyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna rUrU 7i kALe tArA gharanA taM naBI- traNa kAraNathI tArA potAnAM sthAnathI calita vivamA vA, gharivArano vA, thAya che, jema ke- vikriyA karatA thakA, viSayakALo kAnuM saMvamA tArA sevana karatA thakA, eka sthAnathI bIjA sthAna nA. para saMkramaNa karatA jatA thakA tArA calita thAya che. tihi ThANehi deve vijyAraM karejjA. traNa kAraNathI deva vidyutkAra (camatkAra) kare che. ta gaNA jema, ke- vaikriya karatA thako, viSayasevana karate vikuvvamANe vA, pariyAremANe vA, tahA thake ane tathArUpa zramaNa mAhaNane pitAnI rUvassa samaNassa vA, mAhaNassa vA iDDhei addhi, dhRti, yaza, baLa, vIrya athavA puruSakAra kuTuM, , vastra, voriDyuM. pusivAra- parAkrama batAvo ke deva vidyatkAra kare che. parakkama uvadaMsemANe deve vijjhuyAraM / traNa kAraNathI megha-garjanA kare che. jema kenA. vaiyi karato thake ItyAdi je kAraNe vidyutkAra rtAi TAuda seve thaLa-sadR nA. mATe kahyAM te pramANe megha garjanA mATe paNa samajavAM. vikuvvamANe vA. pariyAremANe vA. tahArUvasta samaNassa vA. mAhaNassa vA jAva-deve thaNiya sadda karejjA. 3 rUka tti ko jogaMdhanAre sivA taM nIM- traNa kAraNathI lokamAM aMdhakAra thAya chearihNtehi vocchijjamAhi. ahaMta bhagavAnane nivANa prApta thavA para. arihaMtapaNNatte dhabhme vocchijjamANa ahaMtaprarUpita dharma (tIrtha)ne viccheda thavA para. pUrvagatazruta (cauda pUrva) vinaSTa thavA para. puvvagae vocchijjamANe. traNa kAraNe e lekamAM uta thAya che, jema ketihi ThANehi logujjoe siyA. taM jahA jyAre tIrthakara bhagavAna janma dhAraNa kare che arahaMtehi jAyamANehi. tyAre. tIrthakara bhagavAna jyAre dIkSA aMgIkAra arahatesu pavvayamANesu. kare che tyAre. tIrthakara bhagavAnane jyAre kevala arahaMtANaM NANuppAya mahimAsu. jJAna mahotsava thAya che tyAre. tihi ThANehi devaMdhayAre siyA. taM jahA traNa kAraNathI devabhavamAM aMdhakAra thaI jAya arihaMtehi vocchijjamANehi, che-ahaMta bhagavAna nirvANa pAme che tyAre, arihaMtapaNNatte dhamme vocchijjamANe, jyAre ahaMta prarUpita dharma viccheda pAme tyAre, jyAre pUrvagata zrata buchinna thAya che tyAre, puvvagae vocchijjamANe. traNa kAraNone lIdhe devabhavanamAM udyata vyApI tiruM TALefhuM revannou fsayA. taM nahIM jAya che-jyAre ahaMta bhagavavatane janmaarhNtehiN jAyamAhi, mahatsava thavA para. "ahaMta bhagavaMtano dIkSA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 73 arahaMtehiM pavvayamAhi, -mahotsava thavA para. ahaMta bhagavAnane arahaMtANaM NANuppAyamahimAsu. kevalajJAna-mahotsava thavA para. tida kAdarevattavivAgha sidhA. taM naDyA- traNa prasaMga para deva A pRthvI para Ave che, arihaMtehiM jAyamANehi, jemake-ahaMtanA janma-mahotsava thavA para, arihaMtehiM pavvayamArNAha, ahaMtanA dIkSA-mahotsava para, ahaMtanA kevalajJAna-mahotsava para, A traNa kAraNane arahitANaM NANuppAyamahimAsu. lIdhe devAnuM eka jagyAe ekatra thavAnuM thAya evaM devukkaliyA. devakahakahe. che, e ja traNa kAraNone lIdhe devatAomAM harSanAda rtAiha kAdavavA mAAM jo chUTaa- thAya che. mAgacchaMti. taM jahA traNa prasaMga para deva manuSyalekamAM zIdhra Ave arihaMtehiM jAyamANeha, che, jemake ahaMta prabhunA janma-mahotsava para, arihaMtehiM pavvayamAhi, arhataprabhunA dIkSA mahotsava para ahaMta prabhunA arahaMtANaM NANuppAyamahimAsu. kevalajJAna-mahotsava para, e pramANe sAmAnika gve sAmaLiyA. tAttIsaT. trApAna deve, trayaMzika de, lokapAla de. levA. sAgarito vI. raNotra- amahiSI devIe pAriSagha de, senAdhipati vaUTTI 1. agirivarevA. sAja- deve, AtmarakSaka deva paNa manuSya lekamAM zIvra Ave che. rakkhA devA mANusaM logaM havvamAgacchaMti traNa prasaMge upasthita thavA para deve pitAnA tihiM ThANehiM devA abbhuTThijjA. taM jahA a siMhAsanathI UThe che, jema, ke ahaMtonA janma arihaMdu gAyamALahR-gAva-te veva. -mahotsava para, ahaMntanA dIkSA-mahotsava para, parva sAsaNa DuM raLI. sojAyuM vAnA. antanA kevalajJAna-mahotsava para. celukkhevaM karejjA. e pramANe pUrvokata traNa prasaMge uparadevanuM tihAha levAnaM vaNA rana, Asana calAyamAna thAya chedeva siMhanAda kare te naphA che ane vastra-vRSTi kare che riTTa nAmA nAva-tta jeva. traNa prasaMge para devatAonA caitya vRkSa calAyafire at ittA sevA kALAM mAna thAya che, jema, ke-ahaMntanA janma-mahAlogN havvamAgacchijjA. taM jahA sava para ityAdi pUrvavata kahevuM. arihaMtehiM jAyamANehi, traNa prasaMga para lekAMtika deva manuSya-lekamAM arihaMtehi pavvayamANehi, zIdhra Ave che, jema, ke-aonA janmaarihNtaannN NANuppAyamahimAsu. 21 mahesava para, tenA dIkSA-mahotsava para, tenA kevalajJAna-mahatsava para. zarU faNuM survAdAje samajAvato ! jJa- he AyuSyamAna zramaNa? traNane pratyupakAra 3ri3o, maTTi, gharamAyariyasa. karo eTale traNanA upakArane badale vALa saMvAjho va ca naM 6 gNe aHI- kaThina che, jema ke mAtApitAne, bhartA (poSaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 tRtIya sthAna svAmIne) ane dharmAcAryanA koI puruSa (prati krina) prAtaHkAla mAtA-pitAne zatapAka sahasrapAka telathI mana karIne sugandhita gaMdhacUrNa vaDe temanA zarIranuM ukhaTana kare. traNa prakAranA pANI gandhaka, uSNeAka, zitAdaka)thI snAna karAve. sa' alaMkArAthI vibhUSita karIne maneAjJa huMDImAM pakAvela zuddha aDhAra prakAranA vyaMjanA (zAkA)ithI yukata bhAjana jamADI yAvat jIvana kAvaDamAM besADI kAMdha para laI pharatA rahe te paNa mAtA pitAnA upakAranA khale vALI zakAtA nathI. paraMtu te mAtApitAne keliprarUpita dharma atAvIne, samajAvIne ane prarUpaNA karIne te dhanI prApti karAve te te mAtA-pitAnA upakAranA badale vALI zake che. ahe NaM se taM ammApayaraM kevalipaNNatte dharmo AvattA pavittA vittA ThAvittA bhavai, teNAmeva tassa ammApiusa suppar3iyAraM bhavai samaNAuso ! kei mahacce daridaM samukkasejjA, tae NaM se parsamuviTTa samAne vacchA pura koi mahARddhivALA puruSazeTha kai daridrane dhana caNaM viulabhogasamaisa maNNAgae yAvi viharejjA. tae NaM se mahacce aNNayA jyAr varaddImad samAje tassa ridrzI aMtiC havvamAnyajjInnA, tap aaN se radde tassa bhaTThissa savvassamavi dalayamANe teNAvi tassa duppar3iyAraM bhavai. ahe NaM taM bhaTTa kevalipaNNatte dhamme Aphri ApI unnata vaibhavazALI banAve. te daridra dhanAdithI samRddha banI jAya ane te zeThanI sAme athavA parekSamAM vipula bhAgasAmagrI bhAgavatA vicaratA haiAya tyArapachI pelA RddhimAna zeTha kadAcita (jaivayeAgathI) daridra khanI jAya ane zrImata anelA pelA ridranI pAse Ave te samaye te (pahelAne) ridra (vartamAnanA zrImanta) peAtAnA svAmInA caraNeAmAM sarva bichAvI de ane sevA zuzruSA karatA rahe te paNa te, te upakAranA badalA vALI zakatA nathI. viyara sacavAza-samavorlRi tihaiiM garbhavettA, suttamanA gaMdharRpaLa kRittA, tihiM udagehi majjAvittA, savvAlaMkAra vibhUsiyaM carettA, manutra thAruvAyuddha adRArasayaMgaLArUM moyaLa moyAvettA, khAvatttIya vidiva'siyANa parivaonnA, teLavi tanna ammA-vigrasta duniyA: mavar AdhavaittA paNNavaittA parUvaittA ThAva ittA bhavai, teNAmeva tassa bhaTTissa supar3iyAraM bhavai. paraMtu te peAtAnA svAmIne keliprarUpita dharma batAvIne, samajAvIne ane prarUpaNA karIne temAM sthApita kare te upakAranA baleAvALI zake che. koi vyakita tathArUpe zramaNa - mAhuNanI pAsethI eka paNa Arya (zreSTha) dhArmika suvacana sAMbhaLI ane samajIne mRtyunA samaye marI kAi devaleAkamAM devarUpe utpanna thAya tyAra pachI te deva dharmAcAryaMne durbhikSavALA dezathI subhikSavALA dezamAM lai jAya. jaMgalamAM bhaTakatA hAya te hs tahArUvasta samaNassa vA, mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM suvayaNaM soccA nisamma kAlamAse kAlaM jinnA gaLatharesu kevojI revattA jIvavo, tad aaN le teve tuM dhammAyariyaM yunivalAmo vA resAo sunila temane sAharejjA, kaMtArAo vA NikkaMtAraM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra karejjA, dohakAlieNaM vA rogAyaMkeNa amimUtha samAnuM vimochunnA, teLAvi tassa dhammAyariyassa duppar3iyAraM bhavai. ahe NaM se taM dhammAyariyaM kevalipaNNa jaMgala bahAra laI jaI make, lAMbA kALathI vyAdhi-grastane rogamukata karI de te paNa te dhamepadezakanA upakAraneA badaleAvALI zakatA nathI paraMtu te dharmopadezaka kevalI prarUpita dharmAMthI sAmo dhammAno maTTe sanALa munno (sacAva) bhraSTa thai gayA hoya teA tene vikevalipaNNatte dhamme AghavaittA - jAvaThAvaittA bhavai, teNAmeva tassa dhammAyariyasa suppar3iyAraM bhavai. punaH keliprarUpita dharma batAvIne yAvat temAM sthApita karI de te te dharmopadezakanA upakArane badaleA sArI rIte vALI zake che. 136 tihi ThANeha saMpaNNe aNagAre aNAdIyaM aNavadagaM dIhamaddhaM cAuraMtaM saMsAra kaMtAraM vonA saMnahA-jJAnavALayANa, dipiNNayAe, jogavAhiyAe. 137 tivihA osappiNI paNNattA. savosA, mannimA, nasA. evaM chappi samAo bhANiyavvAo -nuttama cUMmA. nahA" tivihA ussappiNI paNNattA. taM jhaajIvajotA, mAimA, nannA. evaM chappi samAo bhANiyavvAo - jAvasusama susamA. 238 haiiM yAdi chio poDhe cahennA. taM jahAMAhArijjamANe vA pogale calejjA, vikuvvamANe vA pole calekhkhA, TALo vA DhALa saMjAminlRmaanne poggale calejjA. tivihA uvahI paNNattA. taM jhaaNmmovaddo, saroroho, hira-maMdamttovhii. Jain Educationa International traNa prakAranI avarpiNI kahela che. jema keutkRSTa, madhyama ane jaghanya, e ja prakAre suSamAMnAva suSamAthI lai duSamAMduSama sudhInA cha ArAenA paNa traNa kArI kahevA joie. traNa prakAranI utsarpiNI kahela che. jema keutkRSTa, madhyama ane jaghanya e prakAre suSamAsuSama sudhInA chae ArAnu kathana karavuM joIe. 75 traNa sthAne (guNe)thI yukata aNugAra anAdi cAra gatirUpa dI mArgavALA sasAra-kAntArane pAra kare che. te A pramANe che nidAna (bhegaRdhi AdinI icchA) nahi karavAthI, samyagdarzana yukta heAvAthI. samAdhimAM rahevAthI athavA upadhAna - tapazcaryApUrvaka zrutanA abhyAsa karavAthI. traNa kAraNeAthI khaDga AdithI chinna na thayelu pudgala calAyamAna thAya che, yathAAhAranA rUpamAM jIvavaDe gradhrumANa thavA para puddagala petAnA sthAnathI calita thAya che. vikiyAne AdhIna thaine pudgala peAtAnA sthAnathI calita thAya che. eka sthAnathI khIjA sthAne lai javAmAM Ave che tyAre paNa te calAyamAna thAya che. For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM asurakumArANaM bhANiyavvaM evaM egidiyaM-nera iyavajja - jAva - vemANiyANaM. ahavA tivihA uvahI paNNattA. taM jahAsacittA, acittA, mIsayA. evaM neraiyANaM niraMtaraM - jAva -- vemANiyANaM. tivihe pariggahe paNNatte. taM jahAkammapariggahe, sarIrapariggahe. bAhirabhaMDamattapariggahe. evaM asurakumArANaM. gvaM viraphathaai -nAva - vemANiyANaM. ahavA tivihe pariggahe paNNatte. taM jahAsacitte, acitte, mIsae. gvaM nerayA niraMtaraM - jJAva - vekAnniyaannN. 5 tRtIya sthAna upAdhi traNa prakAranI kahelI che jemake- karmo padhi, zarIre padhi ane bAhya bhAMDepakaraNe padhi. asurakumArene traNeya prakAranI upAdhi kahevI joIe. ekendriya ane nArakane choDIne vimAnika sudhI traNeya prakAranI upAdhi hoya che, ema samajavuM. bIjI rIte paNa upadhi traNa prakAranI hoya che. jema ke- acita, sacita ane mizra. nirantara narayika jIvane yAvat vaimAnikone A traNe prakAranI upAdhi hoya che. parigraha traNa prakAranA kahela che. jema ke-karmaparigraha, zarIra parica, bAhya-bhAMDopakaraNapari. graha. asurakumArane pUrvokata prakArane parigraha hoya. ema ekendriya ane nArakene cheDIne vaimAnika sudhI traNeya prakArane parigraha samaja. athavA traNa prakArano parigraha kahela che. jema kesacitta, acitta ane mizra. narayikathI nirantara vimAnavAsI dene traNeya prakArane parigraha hoya che. 139 tivihe paNihANe paNNatte. taM jahA- traNa prakAranA praNighAna (ekagratA) kahela che maverform, vALA , rANapanihALe. jemake-manapraNidhAna, vacanapraNidhAna ane kAyagvaM vaMfzyA - nAva - kALavA. praNidhAna. A traNa prakAranA praNidhAna paMcetivihe suppaNihANe paNNatte. taM jahA ndriyathI laI vaimAnika sudhI badhA daMDamAM kahevA joIe. maNasuppaNihANe, vayasuppaNihANe, kAyasuppaNihANe. traNa prakAranA supraNidhAna kahela che, jemakesNjymnnussaannN tivihe suppaNihANe mananuM supraNidhAna, vacananuM supraNidhAna ane kAyAnuM supraNighAna. saMyata manuSyanA traNa gourQ. taM nahA prakAranA supraNidhAna kahela che. jemake-mananuM maLarufNe vasuurgALe phAya- supraNidyAna, vacananuM supraNidhAna, kAyAnuM suppaNihANe. supraNighAna. traNa prakAranuM azubha praNidhAna tivihe duppaNihANe paNNatte. taM jahA- kahela che-mananuM azubhapraNighAna, vacananuM azubhamaLatuLaam, varSALag, rAya- praNighAna, kAyAnuM azubhapraNighAna te paceduppnnihaanne. ndrithI laI vaimAnika sudhI badhA daMDake mAM ga ifjaviyAnaM-kAvALavA. 4 kahevuM joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 140 tivihA joNI paNNattA. taM jahA- ni traNa prakAranI kahelI che, jema ke zIta, soyA, usiNA, sIosiNA. uSNa ane zISNu te tejaskAyane choDIne zeSa ga offjJA-nAgha-famtraviNAne se ekendriya, vikasendriya, samucchima tiryacanika ukAiyavajjANaM. saMmucchimapaMcidiyati paMcendriya ane samurNima manuSyone hoya che. rikhkhajoNiyANaM saMmucchimamaNussANa ya.. yoni traNa prakAranI kahelI che. jemake-sacitta, acita ane mizra. te ekendri, vigalendri, tivihA joNI paNNattA. taM jahA samucchima, tiryacanika, paMcendriya ane sacittA, acittA, mIsiyA. samumi , manuSyone hoya che. evaM egidiyANaM. vilidiyANaM. saMmu ni traNa prakAranI che. jemake- saMvRtA, vivRtA chaifataritvanoLiyA. samu- ane saMvRta vivRtA. bIjA prakArathI paNa ni cchimamaNussANa ya. traNa prakAranI kahelI che jema ke- kRnatA, tivihA joNI paNNattA. taM jahA- zaMkhavata, ane vaMzI patrikA saMvuDA. viyaDA. saMvuDaviyar3A. uttama puruSonI mAtAonI yoni kRnatA tivihA joNI paNNattA. taM jahA- hoya che. karmonnatA nimAM traNa prakAranA uttama munnavA. saMvAvatA. vaMtomttiyA. puruSa garbharUpamAM utpanna thAya che. jema ke munnayA gaM goLo sattaHpurisamAM. ahata, cakravartI ane baladeva - vAsudeva, HowthAi nag fatvA uttama- cakravatInA strIratnanI ni zaMkhAvarta hoya che. purakSA maM vavanaMti. taM nahIM- zaMkhAvartA yonimAM ghaNA cho ane pudgala karatA. ghAvadro. hava-vAvevA Ave che, thAya che. ane naSTa thAya che. te saMzAvattA no kusthA . cAnithI bIjI yonimAM jAya che. bIjI enimAM saMthAvattANa norg va vorA utpanna thAya che; parantu tyAM niSpanna thatA nathI. pUrNatA pAmatA nathI. vaMzI patrikAni ya poggalA ya vakkamaMti viukkamaMti sAmAnya manuSyonI ni che. vazIkApatrikA adhaMti 3vavanaMti no rela na nimAM ghaNA sAmAnya manuSpa garbha rUpamAM nipphajjati. vaMsopattA NaM joNI utpanna thAya che pihajjaNassa. vaMsIpattAe NaM joNIe bahave pihajjaNe ganbhaM vikkamaMti. 5 24 tivi8A tAvAsaphArUkA ghaowttA. tRNu (bAdara) vanaspatikAya traNa prakAranI kahela taM gaThThA- saMamgovighA. saMveja- che. jema ke saMkhyAta jIvavAnI, asaMkhyAta jIva jIviyA. aNaMtajIviyA. vALI, ananta jIva vALI. 242 gaMdI vIve mAre tyAre tamo tathA jambudvIpavartI bharatakSetramAM nadIonA avataraNa paNNattA. taM jahA rUpa traNa tIrtha kahela che, jema ke-mAgadha, varadAma, mAgahe. varadAme. pabhAse. ane prabhAsa. e pramANe airAvata kSetramAM paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna evaM eravae vi. samajavu. jambudvIpavata mahAvideha kSetramAM jaMbuddIve dIve mahAvidehavA egamege eka eka cakravatI vijayamAM traNa traNa tIrtha cakkavaTTivijaye tI titthA paNNatA. kahela che. jema ke--mAgadha, varadAma, prabhAsa. e taM gaThThA pramANe ghAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvamAM ane pazcimATe. varasAme. mAre. mAImAM tathA ardha puSkarara kIpanA pUrvArdhamAM evaM dhAyaisaMDe dove puracchimaddhevi, ane pazcimArdhamAM paNa A pramANe samajavuM. traNa-traNa tIrtho kahevA. paccatthimaddhe vi. pukkharavaradIvaddhapuracchimaddhevi. paccatthimaddhe vi. 7 143 jaMbuddave dIve bharahera vaesa vAsetu jambudvIpavatI bharata ane airAvata kSetramAM tatAi 3fcgg sasamA saFTu atIta utsarpiNI kAlanA suSama nAmanA ArAne tiNi sAbarovamakoDAkoDIo kAlo kAla traNa DAkeDI sAgaropama hato. e pramANe suyA. vra modagrg, niraHig A avasarpiNI kAlanA suSama Asano kAla ussappiNIe bhavistai. paNa eTale (traNa keDArkoDI sAgaropamano) kahela che. AgAmI utsarpiNanA suSama ArAno evaM dhAyaisaMDe puracchimaddhe, paccasthima ddhe kAla eTalo ja haze. e pramANe ghAtakIkhaMDanA vi. evaM pukkharavara.daM vaddhapuracchimaddha pUrvArdhamAM ane pazcimAryamAM paNa e pramANe vAvathaHTTIva on mALavavI. adha puSkaravAra dvIpanA pUrva ane pazcimAdhamAM vIve to maheravAyu vAyu tatApaNa kAlanuM kathana karavuM joIe. spafcvaLI sukhasusavA samAg jambudvIpavatI bharata airAvata kSetramAM atIta utA uMcANuM 3ddha darate utsarpiNI kAlanA suSamasuSamA ArAmAM manuSya paliovamAiM paramAuM pAlaitthA. traNa keSanI UMcAIvALA ane traNa paLepamanA evaM imose osappiNIe. paramAyuSyavALA hatA. AgamissAe ussappiNIe. e pramANe te avasarpiNI kAla ane AgAmI - bAva-kuvArIva-jUrvAcima. utsarpiNI kAlamAM paNa jANavuM. jambudvIpavatI jaMbuddove dIve devakuru-uttarakurAsu maNuyA - devakuru ane uttarakurumAM manuSya traNa kesanI uMcAIvALA kahela che tathA te traNa popamanA tiNNi gAuAI uddhaM uccatteNaM tiNi paramAyu vALA che. paliobamAiM paramAuM pAlayaMti. e pramANe ardhapuSkaravara dvIpanA pazcimAdha evaM--jAva--puravaravaradIvaddha-paccatthimaddha. - sudhInuM kathana samajavuM. jambudvIpavatI bharatanavado to maravaNa vATInuM airAvata kSetramAM pratyeka upiNI ane avasagiAsu sagif vasRSkiLI to rpiNI kALamAM traNa vaMza (uttamapuruSanI aao kagfir at agitta vI, paramparA) utpanna thAya che ane utpanna bAla itthA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 79 144 uppajjisaMti vA, taM jahA thaze. jema ke ahantavaMza, cakavatI-vaMza ane hRtavaMche. vAvaDriNe. sAravaMche. dazAvaMza. gvaM--jAva--qvataravarIvartuttathima e pramANe adha puSkaravara dvIpanA pazcimAI navovelave maheravaUvA prANa sudhI kathana samajavuM. jambudvIpanA bharata, airavata osappiNI-ussappiNoe tao uttama kSetramAM pratyeka utsarpiNI ane avasarpiNa kALamAM traNa prakAranA uttama puruSo utpanna purisA uppajjiMsu vA, uppajjati. thayA, upanna thAya che, ane utpanna thaze. vA, dhvanisaMta vA. naM 3- jema ke- anta, cakravatI, ane baladeva-vAsudeva arahaMtA, cakkavaTTI, baladeva-vAsudevA.. e prakAre ardha puSkaravara dvIpanA pazcimArdha sudhI evaM-jAva-pukkharavaraddhapaccatthimaddhe. jANavuM, traNa prakAranA puruSe yathAyunuM pAlana tao ahAuyaM pAlayaMti. taM jahA- kare che. (nirupakrama AyuvALA hoya che, jema kerahaMtA. vavarAvo. vaiva- vAvA. arhata, cakravatI ane vAsudeva. tao majjhimAuyaM pAlayaMti. taM jahA traNa prakAranA mahApuruSe madhyamAyunuM pAlana kare rahaMtA. varaMvaTI. vava-vANaar47 che. (vRddhatva rahita AyuvALA hoya che.) jema ke-arvana, cakavartI ane baladeva-vAsudeva. vAyattejhAyANaM 3vasevi ttI bAdara tejaskAyanA jIvonI utkRSTa sthiti traNa vighADuM chuM paumtA. vAgharavADA- ahorAtranI kahelI che. bAdara vAyukAyanI utkRSTa yA 32 zole rijha vAnarUraHTS sthiti traNa hajAra varSanI kahelI che. ThiI paNNattA. 2 246 pra. aA maMte ! sArI vINI jodhUrAmAM prazna-he bhadantaH zAli. (uttama cAvala) vrIhi navA navanavA Ugi gharanAnaM (sAmAnya cAvala) ghauM, java yavayava, (vizeSa voTTAphattAAM vastrApara saMvAvattA prakAranA java) A dhAnyanA koThAmAM surakSita mAtrAuttAnaM trirAnuM cittA rAkhavA para, palpa (dhAnya bharavAnuM pAtra vizeSa)mAM . surakSita rAkhavA para maMca para surakSita rAkhavA laMchiyANaM muddiyANaM pihiyANaM kevaiyaM para DhAMkaNuM lagAvIne lIMpIne dareka tarapha lIMpIne kAlaM joNI saMciTThati ? rekhAdivaDe lAMchita karavA para mATInI mudA lagADIne rAkhavA para sArI rIte bandha rAkhavA para keTalA kAla sudhI ni (utpatti-thAna) rahe che. eTale bahu sArI rIte saMbhALIne rAkhavA para keTalA kAla sudhI A dhAne nibhUta rahI zake che. . jo mA ! kane saMtonaztta 3o- uttara-he gautama? jaghanya aMtamuhUto ane se tija saMvarachArA teja poLo utkRSTa traNa varSa sudhI nibhUta rahe che. tyAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C tRtIya sthAna mitjhAyarU, tena para noLo vistRtarU, pachI ceAni mlAna thai jAya che, pachI dhvaMsAbhiteLa para khoLI vidrusapha, teLa para drauNmukha thai jAya che. naSTa thaI jAya che ane abIe bhavai, te para noLIyo Dvo tyAra pachI ceni viccheda thaI jAya che. paNNatto. 146 do ccAe NaM sakkarappabhAe puDhavIe gherathALa proseLatiLi sarovamArUM ThiI paNNatA. taccAe NaM vAluyappabhAe puDhavIe jahanneNaM raiyANaM tiNi sAgarovamAiM ThiI vaLatA. 240 paMcamANu aaN ghUmaghyamANa puDhIp tiLi nirayAvAsasayasahassA paNNattA. tisu ja puvIsa kherayAnuM tiLayeyaLA paNNattA. taM jahApaDhamAe, doccAe. taccAe tisuNaM puDhavI raiyA usiNaveyaNaM paccaNubhavamANA vihrNtivaDhamANu, ronnA, tatttANu. rU 149 tao samuddA parAIe udagaraseNaM paNNattA. tuM nadA- bAjone. pularoye. sayaMmuramaLe. taosa muddA bahumacchakacchabhAiNNApaNNattA. tuM nahA- jIvo. dhAjove. sayaMmuramaLe. 2 khIjA zarAprabhA naka-pRthvInA nArakeAnI traNa sAgaropamanI utkRSTa sthiti kahela che. trIjI vAlukAprabhA pRthvImAM nArakAnI traNa sAgaropamanI jaghanya sthiti che. Jain Educationa International pAMcamI dhUmaprabhA pRthvImAM traNa lAkha narakAvAsa kahela che. 148 tao loge samA sarpAkkha sapaDidisi lekamAM traNa samAna pramANu (lambAi-ceADAi)vALA vaLatte. saMnanA attvayuThThAne taraNa. naMbuddIne samAna pArzva (Aju-bAju) vALA ane khadhI pIve, saTTasiSlemanAvimALa.tamone viziAomAM paNa samAna kahela che. jemakesamA sarjAyela sa'ivitti vaLatte. taM nA-apratiSThAna naraka, (sAtamI pRthvInA pAMca nAkAsImaMtad aM nara, samayalette, sI- vAseAmAMthI madhyanA narakAvAsa) jaMbUdvIpa ane sarvAsiddha mahAvimAna. panbhArA puDhavI. 2 traNa naraka-pRthvIemAM nArakane uSNuvedanA kahela che. jema ke-pahelA, bIjA ane trIjA narakamAM. traNa pRthvIemAM nArakajIveA uSNavedanAnA anubhava kare che. jema ke-prathama, khIjI ane trIjI narakamAM. lekamAM traNa samAna pramANavALA samAnapArzvavALA ane dareka vidvizAomAM samAna kahela che. jema ke-sImAntaka naraka, (prathama pRthvImAM prathama pAthaDAmAMne naraka) samayakSetra ane iSat prAgbhAra pRthvI. traNa samudra prakRtithI ukarasavALA kahela che. jema ke-kAleAdhi, puSkaro dhi ane svayaMbhUramaNu. For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 81 250 to joje nasIrA navA nipuNa zIlarahita, tarahita, guNarahita maryAdArahita riberA niSpavaraNAgarovavAnA pratyAkhyAna pauSadha-upavAsa Adi nahi karavAkaalmaase kAlaM kiccA ahe sattamAe vALA traNa prakAranI vyakita mRtyune samaye marI nIce saptamI narakanA apratiSThAna nAmanA puDhavIe. appaiTThANe narae neraiyattAe uva nArakAvAsamAM nAraka rUpathI utpanna thAya che. vajjati taM jahA-rAyANo. maMDalIyA. je ya rAjA-cakavatI, vAsudeva Adi, mAnDalika rAjA mahAraMbhA koDaMvI. tao loe susIlA (sAmAnya rAjA) tathA mahAraMbha karavAvALA kuTumbI suvvayA saguNA samerA sapaccakkhANa suzIla, suvratI, sadaguNI maryAdAzIla, pratyAkhyAna sarovavAnA zAstramANe rAtre ujavAM pauSadha upavAsa karavAvALI traNa prakAranI vyakita savvaTThasiddhe mahAvimANe devattAe mRtyunA samaye marI sarvArthasiddha mahAvimAnamAM uvavattAro bhavaMti. taM jahA deva rUpe utpanna thAya che. jema ke kAmano rAyANo paricattakAmabhogA. seNAvai. tyAga karavAvALA, kAmonA tyAgI, senApatipstthaaro. 2 prazastAra eTale zikSAdAtA dharmazAstrapAThaka. 25 vamatro-jaMtai mNa vinAnA brahmaleka ane lAMtaka devakamAM vimAna traNa tivaNNA paNNattA. taM jahA varNavALA kahela che. jema ke - kALA, lIlA, f. nIrA. rodiyA. ane lAla. Anata, prANata, AraNa ane azruta ANaya-pANayAraNaccuesa NaM kappesa devANaM - kapimAM devanAM bhavadhAraNIya zarIranI UMcAI traNa hAthanI kahela che. bhavadhAraNijjasarIrA ukkoseNaMtiNNi rayaNIo uddhaM uccatteNaM paNNattA. 2 252 tamo guttIgo manniti. te traNa prajJaptie niyata samaya para (prathama ane nahAvaMtapaLo , sUrajUuLo, rIvAra- pazcima pIrasImAM) bhaNAya che. jema ke candragutI. prajJapti, sUryaprajJapti ane dvipasAgaraprajJapti. bIjo udezaka 213 ravi stro pavLaje. raMgArAmajo, leka traNa prakAranA kahela che jema ke-nAmaleka, ThavaNaloge. davvaloge. sthApanA leka ane dravyalokanA ttiva mAvajone pALa TET AgamabhAva leka traNa prakAra che jema kenAkho. haMsa , caritta jJAnalaka, darzanaloka ane cAritraleka kSetraloka tiviSe roje good. i nahAvo traNa prakArano che. jema keahologe. tiriyaloge. 3 urvalaka, aleka, ane tiyaphleka. Jain Educationa interational For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 tRtIya sthAna 164 maraNa kasuravalsa kasuravAro asurakumAronA rAjA asurendra camaranI traNa tao parisAo paNNattAo. taM jahA- prakAranI pariSad kahela che. jema ke-samitA caMDA sagayA, caMDA, nANA. ane jAyA, samitA AtyaMtara pariSadu che. caMDa abbhaMtariyA samiyA. majjhiyayA caMDA madhyama pariSada che, jAyA bAhya pariSadu che. bAhirayA jAyA. asurakumArarAja asurendra amaranA sAmAnika camarassa NaM asuriMdassa asurakumAraranno devonI traNa pariSada che. samitA, caMDA ane sAmANiyANaM devANaM tao parisAo jAyA. e pramANe trAyastrizakenI paNa traNa pariSado jANavI lekapAlanI tuMbA, kuTitA, pattAyo. te nakSanahera ranaralsa. . ane pa nAmanI traNa pariSade che. e pramANe evaM tAyattIsagANavi. agramahiSionI paNa pariSad samajavI. agramacmrss logapAlaNaM tao parisAo hiSIo sudhInI pUrvokata pramANe traNa traNa wwwto . taM saMvA. vi. paravA. pariSad samajavI. gharaNendranI tenA sAmAjika vaM mAhi vi. vatriva purva devonI ane trAyazciMzake devonI traNa prakAranI ceva-jAva-aggamahisINaM pariSada kahelI che jemake--samitA, caMDA ane jAyA. dharaNassa ya sAmANiya-tAyattIsagANaM tenA lakapAlathI laI amahiSio sudhInI samiyA. caMDA. jAyA traNa pariSada kahelI che jema ke iSA truTitA logapAlANaM aggamahisINaM ane daDharathA. sA. turiyA. rahA. e pramANe sAmAnika deva ane agramahiSIo GNA gharAkSa tae senA savaMAvArI. sudhInI paNa pariSada samajavI. pizAcanA rAjA kAlassa NaM pisAiMdassa pisAyaraNNo pizAcanA Indra kAlanI traNa pariSada che jemaketo parisAo paNNattAo. taM jahA ISA guTitA ane daDhasthA. e pramANe sAmAnika IsA. tuDiyA. daDharahA. deva ane agramahiSio sudhInI paNa pariSadu samajavI. e pramANe -yAvata gItarati ane evaM sAmANiya-aggamahisINaM. gItayazanI paNa pariSadu jANavI. gvaM-jAva- ra-yaMgasA. tiSkarAja tindra candranI traNa pariSada raMtara kosisa potaoLo to kahelI che. jema ke- tuMbA, truTitA ane paryA. parisAo paNNattAo. taM jahA e pramANe sAmAnika deva ane agramahiSio vA, turiyA, paDyA. sudhInI paNa pariSadU samajavI. sUrya IndranI evaM sAmANiya-aggamahisoNaM. paNa e ja pramANe traNa pariSad jANavI. evaM sUrassa vi. devarAja devendra zakanI traNa pariSa kahelI che. saMvara naM viksa sevara jo to jema ke- samitA, caMDA ane jAyA. e pramANe parisAo paNNattAo. taM jahA- sUryanI agamahiSi sudhI camarendranI jema ja samiyA, , gAyA. badhAnI traNa traNa pariSadu samajavI. e pramANe g-na-maraNa-jJAva-gAmafhatI. acudranI tathA tenA kapAle AdinI parva-gAva-masta strotrA zarU2 traNa traNa pariSad samajavI. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 155 tao yAmA paNNattA. taM jhaapaDhane yAme, ma--ine, yAme. vjhine yAme. tihi yAmehiM AyA kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe- paDhame yAme, majjhime yAme, paddhime yAme. va-nAva-vajanAAM sattvA'nnA paDhame yAme, majjhime yAme, pacchime yAme, tao vayA paNNattA. taM jahApaDhame vae, majjhime vae, pacchimevae. tihi vahiM AyA kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe. taM jahApaDhame vae, majjhime vae, pacchime vae. eso ceva gamo Neyavvo-jAva- kevalanANaM ti. 11 156 tivihA bohI paNNattA. taM jahA nALavoddo, vaMsaLavoddo, carittavoddo. tivihA buddhA paNNattA. taM jhaanALavuhA, vaMtaLavuddhA, carittavuddhA. a mohe, mUDhA. 4 157 tivihA pavvajjA paNNattA. taM jahAihalogapar3ibaddhA, para loga par3ibaddhA, duo par3ibaddhA. tivihA pavvajjA paNNattA. taM jhaapuro DivanA, mAyo viddhA, duo paDibaddhA. tivihA pavvajjA paNNattA. taM jhaatuyAvattA, yAvattA, yuvattA. tivihA pavvajjA paNNattA. taM jahAuvAyapavvajjA, akkhAyapavvajjA, saMgArapavvajjA. 4 Jain Educationa International 3 traNa yAma kahela che. jema ke- prathama yAma, madhyama yAma ane antima yAma. traNa yAmeAmAM AtmA kelIprarUpIta dharma sAMbhaLI zake che. jema ke- prathama yAmamAM, madhyama yAmamAM ane antima yAmamAM. e pramANe-yAvat-AtmA traNa yAmAmAM kevala jJAna pAme che. jema ke- prathama yAmamAM, madhyama cAmamAM ane antima cAmamAM. traNa vaya kahela che. jema ke- prathamavaya, madhyama vaya ane antimavaya. A traNe vayamAM AtmA kevalI-prarUpIta dharma sAMbhaLI zake che. jema ke- prathamavaya, madhyamavaya ane antimayamAM. kevala jJAna utpanna thai zake che tyAM sudhInuM kathana pahelAnI samAna samajavuM. edhi (samyakajJAna) traNa prakAranA kahela che. jema ke-jJAnabAdhi, krUnamedhi ane caritramAdhi. eTale jJAna sabaMdhI yathAedha, danasaMbaMdhI yathA madha ane cAritrasaMbaMdhI yathA madha. traNa prakAranA budha (edhisampanna) kahela che. jema ke- jJAnabudha, darzanabudhdha ane cAritramukha. e pramANe traNa prakAranA meha (ajJAna) ane traNa prakAranA mudde samajavA. pravrajyA (dIkSA) traNa prakaranI kahelI che. jema keihaleAkapratibadhdhA, paraleAkapratibadhdhA ane ubhayalekapratibadhdhA. traNa prakAranI pravrajyA kahela che. jema kepurataHpratibadhdha, mArga taH pratimA, ubhayataH pratibadhdhA. traNa prakAranI pravrajyA kahela che. mAhiyA, plAyitvA, ukaDvA. traNa prakAranI pravrajyA kahela che. jema ke- avapAta, AkhyAta, sagAra, For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna 158 tao NiyaMThA no saMNNovauttA paNNattA. traNa nircane sopayukata (AhAra Adi te naTTa saMjJA mAM upayukata nathI evA) kahela che. te pulAe, niyaMThe, siyAe. pulAka, nirgatha ane snAtaka. traNa nirca the tao niyaMThA saNNa no saNNovauttA saMjJA-nosaMjJApayukta (AhArAdimAM upayukta ane anupayukata ema mizra prakRtivALA) kahela che, paNNattA. taM jahA jema ke- bakuza, pratisevanAkuzIla ane kavAyab use, paDisevaNAkusIle.kasAya kusIle. 2 kuzIla. 159 tao sehabhUmIo paNNattAo. taM jahA- traNa prakAranI zaikSa-bhUmi kahela che. jema keukkosaa, majjhimA jahannA. utkRSTa cha mAsanI, madhyama cAra mAsanI, jaghanya ukkosA chammAsA, majjhimA caumAsA, sAta rAtri divasanI. jahannA sattarA traNa sthavirabhUmio kahela che. jema ke jAtisthavira, sUtrasthavira ane paryAyasthavira. tao therabhUmIo paNNattAo. taM jahA sATha varSanI uMmaravALA zramaNa-nircanya jAti vira, sthAnAMga-samavAyAMgane jANanAra zramaNa jAithere, suyathere pariyAyathere. nigraMtha sUtrasthavira ane vIsa varSanI dIkSA sadvivAsajAe samaNe niggaMthe jAIthere, paryAyavALA zramaNanitha paryAyasthavira ThANaMga-samavAyadhare NaM samaNe niggaMthe kahevAya che. IMvidhA. suyathere, 160 vIsavAsapariyAe NaM samaNe niggaMthe pariyAyathere. 2 tao purisajAyA paNNattA. taM jahA- traNa prakAranA puruSa kahela che.- sumanA (harSayukata) sumaNe, dummaNe, no sumaNe no dummaNe. durmanA (duHkha athavA yukata)ne sumanAnedurmanA tao purisAjAyA paNNattA. taM jahA (samabhAva rAkhavAvALA) gaMtA nAmege sumaNe bhavai, traNa prakAranA puruSa kahela che. jema ke keTalAka gaMtA nAmege dummaNe bhavaI, keI sthAna para jaIne sumana hoya che, keTalAka kaI sthAna para jaIne duzmana hoya che, keTalAka gaMtA nAmege no sumaNe no dummaNe bhavai. kaI sthAna para jaIne sumanA nedumanA tao purisajAyA paNNatA. taM jahA hoya che--samabhAvamAM rahe che. jAmItege sumaNe bhavai, traNa prakAranA puruSa kahela che. keTalAka koI jAmItege dummaNe bhavai, sthAna para "jAuM chuM" ema mAnIne sumanA jAmItege no sumaNe no dummaNe bhavai. hoya che. keTalAka keI sthAna para "jAu chuM" evaM jAissAmItege sumaNe bhavai. ema mAnIne durmanA thAya che, keTalAka kiI jAissAmItege dummaNe bhavai sthAna para jAuM chuM ema mAnIne nesumanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 85 nAsAno no guno no suHje mavahu nedurmanA thAya che. e pramANe keTalAka jaIza" tao purisajAyA paNNattA taM jahA- ema mAnIne sumana thAya che, ityAdi pUrvavata agaMtA nAmege sumaNe bhavai. samajavuM. agaMtA nAmege dummaNe bhavai. agaMtA nAmage no sumaNe no dummaNe bhavai. traNa prakAranA puruSa kahela che.- keTalAka "nahI tao purisajAyA paNNattA. taM jahA jaIne sumanA thAya che, ItyAdi traNa vikalpa na jAmi ege sumaNe bhavai. pUrvavat samajavA. na jAmi ege dummaNe bhavai. traNa prakAranA puruSa kahela che.- nahIM jAuM ==Ani [ no guno no dukALe mavaDuM. ema mAnIne sumanA thAya che Adi. tamo pUranA . te naNa- traNa prakAranA puruSa kahela che. "jaIza nahIM na jAissAmi ege sumaNe bhavai. ema mAnIne sumanA thAya che, ItyAdi. e na jAissAmi ege dummaNe bhavai. nAkSAdi pje no guno no pramANe keTalAka AvIne sumanA thAya che, ItyAdi. dummaNe bhavai. AvuM chuM ema mAnIne keTalAka sumanA thAya evaM AgaMtA nAmege sumaNe bhavai. che ItyAdi. e pramANe abhilA pakathI jaIne, AgaMtA nAmege dummaNe bhavai. nahIM jaIne, UbhArahInI, nahIM UbhA rahIne besIne mAtA nAme no guno no kumaLe nahIM besIne, mArIne, nahIM mArIne. chedana maMtraH karIne, nahIM chedana karIne. bolIne, nahIM balIne. etimege sumaNe bhavai. etimege dummaNe bhavai. kahIne, nahIM kahIne. AvIne, nahIM AvIne. etimege no sumaNe dummaNe bhavai. khAIne, nahIM khAIne. prApta karIne, nahIM essAmIti ege sumaNe bhavai. prApta karIne, pIne nahIM pIne. zayana karIne essAmIti ege dummaNe bhavai. nahIM zayana karIne, laDIne, nahIM laDIne. jItIne essAmIti ege no sumaNe dummaNe bhavai. nahIM jItIne. parAjIta karIne nahIM parAjIta jANogtaay agaMtA ya, AgaMtA khalu tahA karIne. tathA zabda, rUpa, gaMdha, rasa ane sparza TimtA ! eka ekanA-traNa AlApaka samajavA jema keTriniMdittA, jaLasattA jeva no keTalAka zabda sAMbhaLIne sumanA thAya che. keTalAka sAMbhaLuM chuM" ema mAnIne sumanA thAya che. haMtA ya ahaMtA ya, chidittA khalu tahA achidittA / keTalAka "sAMbhaLIza" ema mAnIne sumanA thAya vattA anUkuttA, mAusattA jeva no che. A pramANe rUpa, gaMdha, rasa ane sparza reva . 2 . darekamAM cha cha AlApaka samajavA. daccA ya adaccA ya, bhuMjittA khalu tahA munitA che reva | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna laMbhittA alaMbhittA, piittA ceva no ceva // 3 // suittA asuittA, jujjhittA khalu tahA ajjjhittaa| jaittA ajaittA ya, parAjiNittA ya no ceva // 4 // saddA rUvA gaMdhA rasA ya, phAsA taheva ThANA ya / nissIlassa garahiyA, pasatthA puNa sIlavaMtassa // 5 // evamikkeke tinni u tinni u AlAvagA bhANiyavvA. sadaM suNettA NAmege sumaNe bhavaievaM suNemoti. suNissAmIti. evaM asuNettA NAmege sumaNe bhavai. na suNemoti. evaM na suNissAmIti. evaM rUvAiM, gaMdhAiM, rasAiM, phAsAiM. ekkekke cha cha AlAvagA bhANiyavvA 127 AlAvagA bhavaMti. 161 tao ThANA NissIlassa nivvayassIsahita, pratADita, guDita, bhAtArAta nigguNassa nimerassa nippaccakkhANaposa- ane pratyAkhyAna piSadhe pavAsathI rahitanA traNa hovavavAgassa garihiyA bhavaMti. taM jahA sthAna gahita thAya che. jema ke teno Ihaleka janma gahita thAya che. tenI A janmamAM niMdA assi loge garahie bhavai, thAya che) tene u5pAta (kiviSika devatAdimAM janma uvvAe garahie bhavai, hovAthI) nindrita thAya che. tyAra pachI AyAi garahiyA bhavai. nma nindita thAya che. susa, subatI, sagulI, tao ThANA susIlassa suvvayassa saguNassa bhayAhavAna bhane poSadhopavAsa-pratyAbhyAnamA samerassa sapaccakkhANaposahovavAsagassa karavAvALAonA traNa sthAna prazaMsanIya thAya che. pasatthA bhavaMti. taM jahA jema ke- tenI A lekamAM paNa prazaMsA thAya assiM loge pasatthe bhavai, che. tene upapAta paNa prazaMsanIya thAya che. uvavAe pasatthe bhavai, tenA pachInA janmamAM paNa tenI prazaMsA AjAtI pasatthA bhavai. 2 thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 26ra riviNA saMsArasaMbhAvanA navA vvytA. saMsArI jIva traNa prakAranA kahela che. strI, purUSa, taM nadA- rUrathI, risA, navasaTI. ane napuMsaka. sarva jIva traNa prakAranA kahela che. vidA savanIyA paUUttA. te nazA- samyagdaSTi mithyASTi ane samyamithyASTi samaf, fma chANiTri, sanmAnichAvara mizradaSTi,J athavA sarva jIva traNa prakAranA kahela che. jema ke-paryApta, aparyApta, ane ya. ahavA tivihA savvajIvA paNNattA. ne paryApta-no aparyApta. e pramANe samyagdaSTi, taM jahA. pariNa, paryApta, sUma, saMsI ane bhavya, temAMthI pannA , majuttA , no pamtA no paNa je upara nathI tenA paNa traNa traNa prakAra apajjattagA. evaM samadidi-parittA- samajavA, jema parirA, aparitA, ne paritta pajjattaga-suhuma-sanni-bhaviyA ya. 7 / ne aparitta, ItyAdi. 163 tivihA logaTThiI paNattA. taM jahA- leka-sthiti traNa prakAranI kahelI che. jema keaagaaspitttthie vAe, AkAzanA AdhAre vAyu rahelo che, vAyunA vAyapaiTThie udahI, AdhAre udadhi rahela che. udadhinA AdhAre udahipaiTThiyA puDhavI. pRthvI rahela che. dizAo ane traNa kahelI che. jema ke-urvadizA, tao disAo paNNattAo. taM jahA adizA. ane tichidizA traNa dizAomAM dvA, caNA, tirivA. jIvanI gati thAya che. jema ke-urdhvadizAmAM ttivihaMgIvAnuM khavatta ta naha- adizAmAM ane tichadizAmAM e pramANe uDDhAe, ahAe, tiriyAe. Agati, utpatti, AhAra, vRddhi, hAni, gati, gvaM mAru, vavavato, Ag, rUDhI, paryAya halanacalana, samudhAta kAla saMyoga, NivuDDhI, gaipariyAe, samugdhAe, avadhi darzanathI jevuM traNa dizAmAM jANavuM ane kAlasaMyoge, daMsaNAbhigame, nANAbhigame, jIvanuM jANavuM traNa dizAmAM thAya che. jIvAbhigame. traNa dizAomAM jIne ajIvonuM jJAna thAya tihiM disAhi jIvANaM ajiivaabhigme| che. jema ke- urvadizAmAM, adizAmAM ane paNNatte. taM jahA tiryagadizAmAM (traNe dizAomAM gati Adi terapada samasta rUpathI grevIsa daMDakamAMthI paMceuddddhaae, ahAe, tiriyAe. evaM paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM. ndriya tiryacanika ane manuSyamAM ja thAya che.) evaM maNussANa vi. 17 164 tivihA tasA paNNattA. taM jahA- trasa jIva traNa prakAranA kahela che. jema ke teukAiyA, vAukAiyA, urAlA tejaskAyika, vAyukAyika ane udAra (dhUla) tasA pANA. tivihA thAvarA paNNattA. trasa prANI. sthAvara jIva traNa prakAranA kahela che. jema ke taM jahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * . tRtIya sthAna puDhavikAiyA, AukAiyA, pRthvIkAyika, apakAyika ane vanaspatikAyika. vaNassaikAiyA. 2 (ahIM tejaskAyika ane vAyukAyikane mAtra gatinA kAraNe trasa mAnela che) 165 tao acchejjA paNNattA. taM jahA- traNa padArtho adya che arthAta A traNanuM samae, paese, paramANU. chedana thaI zakatuM nathI. samaya, pradeza ane evamabhejA, aDajjhA, agijjhA, aNaDDhA, paramANu e pramANe A traNanuM bhedana thaI amajjhA, apaesA, zakatuM nathI. dahana thaI zakatuM nathI, grahaNa tao avibhAimA paNNattA. taM jahA thaI zakyuM nathI, madhya bhAga nathI, pradeza nathI traNa padArtho avibhAjya che. jema ke- samaya, samae, paese, paramANU. 8 pradeza ane paramANuM. 266 mamtti maLavaM mAvIre joyA A? e pramANe saMbodhana karIne zramaNa samaNe niggaMthe AmaMtettA evaM vayAsI- bhagavAna mahAvIra gautamAdi zramaNa nirgane A pramANe kahyuMpra. mithA gir? tamAro prazna- he Ayuzmana zramaNe! prANIone konAthI goyamAi samaNA niggaMthA samaNaM bhaya hoya che? tyAre gatamAdika zramaNa nigraMtho bhagavaM mahAvIraM uvasaMkamaMti uva- mahAvIra prabhunI samIpa Ave che ane namaskAra saMmittA yaMti namasaMti vaMdittA kare che, vaMdanA namaskAra karIne A pramANe namaMsittA evaM vayAsIno khalu vayaM / tevALaciA ! prathamajhuM nANAno vA, devAnupriya? A arthane ame jANatA nathI giAno vA taM na sevAviyA ane jotA nathI. mATe Apane kaSTa na thAya te thabhaTTa no nathati parata Apa kaho, ame ApanI pAsethI jANavA tamicchAmo NaM devANuppiyANaM aNtie| IcchIe chIe. eyama8 jANittae. 3. sannatti samaLe mAve mahAvIre uttara - Aryo? evuM saMbodhana karIne zramaNa goyamAi samaNe niggaMthe AmaMtettA bhagavAna mahAvIre gatamAdi zramaNa nircanthAne gvaM vANI-suratamaur TTT A pramANe kahyuM - he AyuSyanta zramaNa ! samasta samaNAuso ! prANIo duHkhathI bhaya pAme che. pra. te mane ! suvaNe che ? prazna - he prabho ! te duHkha koNa utpanna kare che? u. jIveNaM kaDe pamAdeNa. uttara - pramAdathI yukata thayelA jIva te duHkhane utpanna kare che. pra. se NaM bhaMte ! dukkhe kahaM veijjai ? prazna -- he bhagavana! te duHkhane nAza kayA upayogathI karI zakAya che? u. appamAeNaM. uttara -- apramAdathI duHkhane nAza thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAM sUtra 89 267 ciNA mare! gvaM mag- prazna -- he bhagavana! anya matavAdIo evuM valaMta mAsaMti, purva quoti, kahe che, evuM bhASaNa kare che, evI prajJApanA evaM paraveti kare che ane evI prarUpaNa kare che ke zramaNa nirgathenA matamAM karma jIvane duHkha kevI rIte 5. varUpa samA niyathA vijayA de che? A cAra bhAMge che. A cAramAMthI je vAna? pUrvakRta karma duHkharUpa hoya che te teo nathI tatha nA tA vana no te pUchatA, je pUrvakRta karma duHkharUpa nathI detA, pucchaMti, te paNa te nathI pUchatA, je pUrvakRta karma dukha rUpa nathI te paNa nathI pUchatA, paNa je pUrvakRta tattha jA sA kaDA no kajjai no nathI paraMtu duHkharUpa che tenA mATe te pUche che. taM pucchaMti, Azaya e che ke jema anya tIrthika akRtakarma tathA sA sA no gara no prANIone duHkha Ave che, e pramANe mAne taM pucchati, che. temAM zuM nirgathe paNa e pramANe mAne che? tatva ja nA avAjA vAknada taM akRtakarmane duHkhanA kAraNabhUta mAnavAvALA pucchaMti se evaM vattavvaM siyA ? vAdIonuM A kathana che ke - karma karyA vinA duHkharUpa thAya che. karmane sparza kyAM vinA duHkha akiccaM dukkhaM, aphusaM dukkhaM, aka thAya che, karelA ane karAtA karmo vinA dukha nAnA 6 suvarNa aAduM vaDuM thAya che. TO mA novA sattA veyanAM prANI, bhUta, jIva ane satva karma karyA vinA vaMtitti vattA, je te pramANUMku vedanAne anubhava kare che ema samajavuM. micchA te evamAhaMsu 4. gaNuM jIvana hAni, pUrva uttara-(bhagavAna bAlyA) je loko ema kahe m. k GUni je che te mithyA kahe che. huM ema kahuM chuM, beluM parUvemi chuM ane prarUpaNa karuM chuM, ke karma karavAthI duHkha thAya che, karmone sparza karavAthI duHkha kiccaM dukkhaM, phussaM dukkhaM, kajja thAya che. karAtA ane karelA karmothI dukhI mALa6 suvAM Tu vALA thAya che, prANa, bhUta, jIva ane satva maNA navA sattA vevi revaMtitti karma karIne vedanAne anubhava kare che. (ryA vattavvaM siyA. vinA nahi) ema samajavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUnIpasthAna trIje udezaka 268 tifhuM sAruM mAtho mAgha va no so- mAyAvI mAyAnuM sevana karIne tenI traNa nnA, no trAmeLA, no vijJA, kANethI AlecanA karatuM nathI, pratikramaNa no jaradanA no videTI. no karato nathI. Atma sAkSI e nindA karato vilokana, no avataraNa samannA, nathI. gurUnI samakSa gaI karato nathI, te no ahArihaM pAyacchittaM tavokamma vicArane dUra karato nathI, tenI zuddhi karate par3ivajjejjA. taM jahA nathI. tene pharI nahIM karavAne mATe tatpara thata nathI ane yathAyogya prAyazcitta ane tapazcaryA araju vADyuM, rofka vATTa, ri- aMgIkAra karatA nathI. te traNa kAraNe A chessaami vA'haM. te evo vicAra kare che ke bhUtakALamAM meM hiM TALeEUR mAthI mAthuM Tu no mAro- amuka kArya karyuM che, vartamAnamAM paNa huM A gnnA, no vizvAminnA, -nAvano kArya karuM chuM ane bhaviSya kALamAM paNa huM vajonA. A kArya karavAno chuM to zA mATe tenI Aleakittii vA me siyA, canA, pratikramaNa, niMdA, gaha karavI joIe. avaNNe vA me siyA. traNa kAraNone lIdhe mAyAvI jIva mAyA karIne tenI aviNae vA me siyA. AlocanA, pratikamaNa karatuM nathI-cAvat tapazcaryA aMgIkAra karatA nathI. jema ke-mArI apa kIrti tihi ThANehiM mAyI mAyaM kaTu no thaze, mAre avarNavAda thaze, mAre tiraskAra thaze. AloejjA-jAva-no par3ivajjejjA. traNa kAraNathI mAyAvI mAyA karIne paNa taM jahA AlocanA karatA nathI-vAva-tapa aMgIkAra kittI vA me parihAissai, karatA nathI. jema ke-mArI kIrti kSINa thaze, mAre jaso vA me parihAissai, yaza hIna thaze. mArI pUjA athavA mAre satkAra pUyAsakkAre vA me parihAissai. ocho thaI jaze. [2] ttika kAnera jI nA 4 Avo. traNa kAraNathI mAyAvI mAyA karIne tenI punAM vijJA-jAva-DavA. , AlecanA kare che, pratikramaNa kare che. vAva-tapa taM jahA aMgIkAra kare che, kAraNa ke (e samaje che ke-) mAyissa NaM assi loge garahie bhavai. mAyAvInI A lekamAM nindA thAya che. uvavAe garahie bhavai, paraloka paNa mAyAvI nindanIya thAya che ane AyAi garahiyA bhavai. anya AgAmI janma paNa gati thAya che. traNa kAraNathI mAyAvI mAyA karIne AlecanA tihi ThA!ha mAyI mAyaM kaTu Alo kare che. vAva-tapaaMgIkAra kare che. jema kenA -gAMva- thoDavananA ta naha- amAyAvIno A loka prazasta hoya che, paraamAsa istro ghasatye mava6, lekamAM janma prazasta thAya che. anya janma uvavAe pasatthe bhavai, paNa prazaMsanIya thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra AyAi pasatthA bhavai. tihi ThANeha mAI mAyaM kaTTu aalochunA -nAva- vahivatttajjA. tuM nahIMnaattttaae, daMsaNaTTayAe, caritaTTayAe. 6 169 tao purisajAyA paNNattA. taM jhaamuttadhare, atyadhare. tanumayadhare. 171 tihi ThANehi vatthaM dharejjA taM jhaadirivattiyaM, yunuMchAvattiyaM, parIkSattiyaM. 172 tao AyarakkhA paNNattA taM jhaathamniyANuM DicoyabANa pariottA mavaDa, tusiNIo vA siyA, TvittA vA gayA! pAMtamatamavavamennA. niggaMthassa NaM gilAyamANassa kappaMti tao viyar3adattIo par3iggAhittae taM nahA jIvajotA, mAinA, nannA. j 170 kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA tao vatthAI dhAritae vA, pariharitae vA. tuM nahA sAdhu ane sAdhvIone traNa prakAranA vastra dhAraNa karavA ane paheravA kape che. jemakeunanuM, zatru, ane sUtaranuM-aneluM. [1] sAdhu ane sAdhvIone traNa prakAranA pAtrA dhAraNa karavA ane upayogamAM levA kape che. naMviSNu, saMniSNu, vomi. kappas niggaMthANa vA, niggaMthINa vA to pAyArUM dhArittaNevA risarjema ke-tumbInuM pAtra, lAkaDInuM pAtra, ane mATInu pAtra. vA. taM nahA hADacavANa vA, vAhapaNa vA, TTiyApaae vA. 2 91 traNa kAraNeAthI mAyAvI mAyA karIne AleAcanA kare che yAvata tapa aMgIkAra kare che. jema kejJAnane mATe, danane mATe cAritrane mATe [2-4] Jain Educationa International traNa prakAranA puruSa kahela che. jema kesUtranA dhAraka, arthanA dhAraka ane trA -ula yanA dhAraka. traNa kAraNeAthI vastra dhAraNa karavA joie . jema kelajajAnA kAraNe, pravacananI nidAna thAya te mATe; zItADhi parISahanA nivAraNa mATe. AtmAne rAgadveSathI bacAvavAne traNa upAya kahela che. jema ke- dhArmika upadezanuM pAlana kare, upekSA kare athavA mauna rahe. te sthAnathI UThIne svayaM ekAnta sthAnamAM cAlyA jAya. tRSAdithI glAna ni thane prAsuka jalanI traNa tni grahaNa karavI kape che. jema ke- utkRSTa madhyama ane jaghanya. 272 haiiM TALahiM samaLe nipaMthe sAhamniyaMtraNa kAraNeAthI zramaNa ni tha svadhI sAMbhAsaMmoLiyuM remAnuM nAma. tuM nA-gikanI sAthe bheAjanA vyavahArane teDe te sayaM vA daTThU, vItarAganI AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. jema ke For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 92 tRtIya sthAna sasa vA niyama, vatemAM 'gurutara deSa lagADatA hoya ane jAte ja taccaM mosaM AuTTai cautthaM no AuTTai. joI lIdhuM hoya te tenI sAthe athavA koI muni pAsethI deze sAMbhaLyA hoya tenI sAthe. athavA to mRSAvAda AdinI traNa vAra AlecanA karAvyA bAda cothI vAra doSa sevana karyo hoya tenI sAthe. 174 tivihA aNunnA paNNattA taM jahA- traNa prakAranI anujJA (zAstrapaThananI AjJA) kahelI AyariyattAe, uvajjhAyattAe, gaNittAe. che. jema ke- AcAryanI upAdhyAyanI AjJA ane gaNanAyakanI AjJA. tivihA samaNunnA paNNattA. taM jahA traNa prakAranI samanujJA (AjJA) kahelI che. AyariyattAe, uvajjhAyattAe, gaNittAe. jema ke- AcArya je AjJA Ape, upAdhyAya evaM uvasaMpayA, evaM vijahaNA. 4 / je AjJA Ape, gaNanAyaka je AjJA Ape e pramANe upasammadA (potAnA gaNane cheDI kAraNa vaza bIjA gaNumAM javuM) ane AcAryAdi padavIne tyAga paNa samaja. 175 tivihe vayaNe paNNatte. taM jahA- traNa prakAranA vacana kahela che. jema ke- tadavacana, tavvayaNe, tadannavayaNe, no avayaNe tadanyavacana ane nevacana. tivihe avayaNe paNNatte. taM jahA traNa prakAranA avacana kahela che. jema ke netaddana vacana, tadanyavacana ane avacana. no tavvayaNe, no tadannavayaNe, avayaNe. traNa prakAranA mana kahela che. jema ke- tadamana, tivihe maNe paNNatte. taM jahA tadanyamana ane amana. tammaNe, tayannamaNe, no amaNe. tivihe amaNe paNNatte. taM jahA no tammaNe, no tayannamaNe, amaNe. 4 276 tidi ThANa aSA , rivA. traNa kAraNothI apavRSTi thAya che. jemake- te dezamAM athavA pradezamAM ghaNuM udaninA jIvo gtassiM ca NaM desaMsi vA padesAMsaMsi no bahave athavA pudgala udaka rUpathI utpanna na thayA udagajoNiyA jIvA ya, poggalA ya uda hoya, naSTa thatA na hoya, samApta thayA na hoya athavA kSetrasvabhAvathI tyAM utpanna na thAya. gattAe vakkamaMti viukkamati cayaMti nAgadeva, yakSa ane bhUtanI sArI rIte ArAdhanA uvavajjaMti, nahIM karavAthI tyAM varasavA pravRtta thayela udakatevA jAtA navalA mULA to samArohayA pradhAna pudagala je varasavAvALA che tene te deva mayaMti tatva sarca karazo jAra- Adi anya dezamAM laIne cAlyA jAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra yaM vAsa 3 sanna le tArAMti utpanna thayela paripakava ane varasavAvALA meghane samavastra je samati raja pavana vikherI nAkhe che. A traNa kAraNathI vAsiukAmaM vAukAe vidhuNai. alpavRSTi thAya che. icceehi tihiM ThANehi appavuTTikAe traNa kAraNothI mahAvRSTi thAya che, jema ke-te deza athavA pradezamAM ghaNuM udaka eninA che uttayAtifhaM TALahuM mahAyudyA ane pudagalo udaka rUpathI utpanna thAya che. siT. nahIMra4 ra sesi vA vasaMta vA thAya che. deva, yakSa, nAga ane bhUtanI sArI samApta thAya che. naSTa thAya che ane utpanna have kAgaLiyA gavAya, popArA rIte ArAdhanA karavAthI tyAM utpanna varasavA 3 tANa vavavata virAmati jayaMti pravRtta thayela udakapradhAna pudagala je varasavAvALA uvavajjati che tene te pradezamAM laI Ave che. levA nA nAmathI sanmamarANiyA utpanna thayela, paripakava banela ane varasavAmayaMti samuddhi karavA vALA meghane vAyu naSTa na kare. A traNa riyaM vArikA taM sahiti, kAraNathI mahAvRSTi thAya che. abbhavaddalagaM ca NaM samuTTiyaM pariNayaM vAsiukAmaM no vAuAo vidhuNai. icceehi tihiM ThAhiM mahAvuTTikAe siyA. 2 277 tihuM tAruM mALavava ve vastro huM traNa kAraNathI devalokamAM navIna utpanna deva phuna mALAsaM havabhAchittA, manuSya-lokamAM zIdhra AvavAnI IcchA karavA no ceva NaM saMcaei havvamAyacchitae.. chatAM paNa zIdhra AvavA samartha thatA nathI. jema ke devalokamAM navIna utpanna deva divya kAmamAM taM jahA machita hovAthI, gRddha hovAthI, nehapAzamAM ahuNovavanne deve devalogesu divvesu kAma baMdhAyela hovAthI, temAM tanmaya hovAthI te mojA chig fja naDhig aovavanne manuSya-saMbaMdhI kAmane Adara dete nathI je mArA namo no mADhA, sAre samajato nathI, "tenAthI kaI prajana no parivALA, no adR vaMghavuM, no che" e nizcaya karato nathI, tenI IcachA niyAnuM gg, no digggg ggg karatA nathI, te mane maLe" evI bhAvanA karato nathI. agovavA kevokulinvesu rAma- devalokamAM navIna utpanna thayela deva kAmagomAM moNa, kuchag, gi, mora- mUchita, vRddha, Asakata ane tanmaya levAthI vanne tassa NaM mANussae pemme vocchinne / = = tene manuSya saMbaMdhI premabhAva naSTa thaI jAya che. ane divya kAma pratye AkarSaNa divve saMkaMte bhaMvai, thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna magovA seve revatrone ghelu devalokamAM navIna utpanna deva divya kAma bhogomAM rAmamoku muchi-nAva-gannovava machita-vAva-tanmaya banele evuM vicAre che taraNa | gvaM mavaDuM-zuart ke "hamaNAM na jAuM, eka muhUrta pachI jyAre muhattaM gacchaM" teNaM kAleNaM appAuyA nATakAdi pUrA thaI jaze tyAre jaIza" eTalA kAlamAM te alpa AyuSyavALA manuSya mRtyune maNussA kAladhabhamuNA saMjuttA bhavaMti. prApta thaI jAya che. A traNa kAraNathI navIna icceehi tihiM ThANehiM ahuNovavanne utpanna thayela deva manuSya lekamAM zIdhra Avadeve devalogesu icchejjA vAnI IcchA karavA chatAM paNa zIgha AvI mANusaM logaM havvamAgacchittae. No caiva zakato nathI. NaM saMcAei habvamAgacchittae. traNa kAraNothI devalokamAM navIna utpanna deva tifhaLe re yagovavajo vastro manuSya lekamAM zIgha AvavAnI IcchA karavA surachA nAbUlaM trIjuM havAIrachattA, chatAM paNa zIvra AvavAmAM samartha thAya che jema ke saMcAei havvamAgacchittae deva lekamAM navIna utpanna thayela deva divya manovavajo re revA vira zAma- kAma bhegamAM mUrzita nahi hovAthI vRddha na bhogesu amucchie agiddhe agaDhie aNa hevAthI, Asakta nahi hovAthI tene vicAra jjhovavanne tassa NaM evaM bhavai- "asthi thAya che ke "manuSya-bhavamAM mArA AcArya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira, gaNa, gaNadhara NaM mama mANussae bhave Ayariei vA, athavA gaNavacchedaka che jenA prabhAvathI mane A uvajjhAei vA, pavattI i vA, therei vA, prakAranI devatAnI divyaRddhi, divyavRti, divyavaLI vA, jaLaghare vA, jaLAvacherUdevazakita vaikiyAdinI zakita maLI, prApta thaI, vA, sAmAja maNa rUnA vAhavA mArI sanmukha upasthita thaI. tethI jAuM ane vivArevI , viravA revana, vive te bhagavAnane vaMdana karuM, namaskAra karuM temane sevAnumAve stra vatte masamannAnag" satkAra karuM, kalyANakArI maMgalakArI deva svarUpa taM chAmi je te mAvaMte vaMdana, maM- mAnIne temanI sevA karUM. safma, savArefma, samAmi, vArA devalekamAM utpanna thayela deva divya kAmabhegomAM iAruM, tevazaM, re, vanavAsani, machita nahIM hovAthI - yAvata - tanmaya nahIM gvA reve tevo vi zAma- hovAthI e vicAra kare che ke "A manuSyamoju yamuchig --nA-saLavavatte bhavamAM jJAnI che, tapasvI che ane atiduSkara tassa NaM evaM bhavai-esa NaM mANussae kiyA karanAra che. tethI jAuM ane te bhagavAne bhave nANIi vA, tavassIi vA, aidu vaMdana karuM, namaskAra karuM -yAvat tenI sevA karuM. devalokamAM navIna utpanna thayela deva divya kkarakArae taM gacchAmi NaM bhagavaMtaM kAmagomAM maIita-vAva-tanmaya nahIM thatA vaMdAma, khAMsami-jJAva-guvArA, evo vicAra kare che ke manuSyabhavamAM mArI govavare revAsu-jJAva-vo- mAtA-cAvatuM mArI putravadhu che, tethI jAuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra vatra, tatsa i gvaM bhava-thi nuM ane tenI samIpa pragaTa thAuM jethI te mArI mama mAraHNa ave mAvA vA, -nAva- A prakAranI maLelI, prApta thayelI ane sanmukha rASTa6 vA, saM jachani vinaMti upasthita thayelI divya devaddhidivyavRti ane pAunbhavAmi pAsaMtu tA me imaM eyArUvaM divyazakitane juve. A traNa kAraNathI devAmAM divvaM deviDiDhaM, divaM devajuI, divaM navIna utpanna thayela deva manuSyalakamAM zIvra AvavAnI IcchA kare to zIgha AvI zake che. devANubhAvaM laddhaM pattaM abhisamaNNAgayaM, icceehi tihiM ThANehI ahuNovavanne deve devalogesu icchejja mANUsaM logaM havva mAgacchittae. saMcAei havvamAgacchittae. 278 to re ujJA. taM nahIM- traNa sthAne evA che jeonI devatA paNa mari mavaM, gagi raMga, - abhilASA kare che, jemake- manuSyabhava Arya paccAyAI. kSetramAM janma ane uttama kulamAM utpatti. TALe reve paritavega. - traNa kAraNathI deva pazcAtApa kare che, jema keaho NaM mae, saMte bale, saMte vIrie, ahe! zArIrika baLa, AtmallAsa rUpa vIrya saMte purisakkAraparakkame, khemaMsi subhi purUSakAra parAkrama, upadravanA abhAvarUpakSema khaMsi Ayariya-uvajjhAehiM vijjamA ane sukAla hovA chatAM paNa ane AcArya tathA upAdhyAyanI vidyamAnatA, nIroga zarIra da sTasara no ags suraTTo, ATalI sAmagrI maLavA chatAM paNa meM zAstronuM a naM mag phoyaudALa vastro - adhyayana karyuM nahIM. paraM vitathatinagri no vahe sAja- aho! huM viSayone lolupa banI A lekamAM NNapariyAe aNupAlie, phasAI rahyA, paralekathI vimukha banya, te sado mAAirasAthagi moja - kAraNe dIrgha samaya sudhI zramaNya paryAyanuM misagiddhaNaM no visuddhe carite phAsie. pAlana karI zake nahIM.. aho! Rddhi rasa ane rUpanA garvamAM phasAI ic.hi tihiM ThANeehiM deve paritappe ane bhegomAM Asakta thaIne meM vizuddha jJA. 2 cAritrano sparza paNa karyo nahIM. A traNa kAraNathI deva pazcAttApa kare che. 276 tihiM TANuM re varasamitti gALavuM. traNa kAraNathI deva huM ahIMthI cuta thaIza taM gaNA ema jANI le che. jema ke- vimAna ane AbhavimaannaabhrnnaaiN NippabhAI pAsittA, raNanI kAntihIna jeIne kahapavRkSane snAna thatA joIne ane potAnI tejalezyA kSINa #qhavA niyamonuM pAlana thatI joIne. A traNa prakAranA cihnothI deva azvano senseksaM paridAyanA gANittA. pitAnuM yavana jANe che. [1] Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna icceehi tihiM ThANehi deve cahissA- jaya ||2||thii va advigna thAya che. rebha :mitti jANai. are! mane A prakAranI maLelI, prApta thayelI tihi ThANehiM deve uvvegamAgacchejjA. ane sanbhubha AzA vyavaddhi, vyavadhuti, taM jahA ane divyazakti cheDavI paDaze. are! mane aho NaM mae imAo eyArUvAo mAtAnA Artava (raja) ane pitAnA vIryanA divvAo deviDDhIo, saMmizraNane sarva prathama AhAra kare divvAo devajuio, divvAo devANu paDaze. are ! mAre mAtAnA jaTharanA maLamaya, azubhaavaao pattAo laddhAo abhisamaNNAgayAo caiyavvaM bhavissai, cimaya, ugamaya ane bhayaMkara evA garbhavAsamAM rahevuM paDaze. aho NaM mae mAuoyaM piusukkaM taM tadu - A traNa kAraNathI deva ugane prApta thAya che. bhayasaMsaTTha tappaDhamayAe AhAro AhAreyavvo bhavassii. aho NaM mae kalamalajaMbAlAe asuie uvveyaNiyAe bhImAe gabbhavasahIe vasiyavvaM bhavissai. iccaehi tihi ThANehaM deve uvvegamAga cchejjA.2 180 tisaMThiyA vimANA paNNattA. taM jahA- vimAna am prA2nA usa , ma -gANa, vaTTA, taMsA, cauraMsA. trikaNa ane catuSkoNa. temAMthI je goLa vimAna tatthaM NaM je te vaTTA vimANA te NaM pakkha- chete 50424AnA re hAya che. tenI yAre rakaNiyAsaMThANasaMThiyA savvao samaMtA ta25 prA2 saya cha bhane temA praveza bhATe pAgAraparikkhittA egaduvArA paNNattA eka kAra hoya che. tattha NaM je taMsA vimANA te NaM siMghA- 2 yi vimAna cha / sivAna re gasaMThANasaMThiyA dahAo pAgArapari- DAya che. manne ta26 [HealtNa me 123 kkhittA. egao veiyA parikkhittA tidu vedikAvALA ane traNa dhAravALA kahela che. vArA paNpattA je catuSkoNa vimAna che te akhADAnA AkAranA tattha NaM je te cauraMsavimANA te NaM a- cha. mane 424 mA hAthI gherAye che tathA kkhaDagasaMThANasaMThiyA, savvao samatA yA dArANA usa che. veiyA parikkhattA. cauvArA paNNattA- 1 vimAna na mAghAra 52 sthita che. dhanAtipaiTThiyA vimANa. taM jahA dadhipratiSThita, dhanavAtapratiSThita, AkAzapratiSThita. ghaNodadhipaiTThiyA, ghaNavAyapaiTThiyA, vimAna traNa prakAranA kahela che. jema ke-avasthita ovA-saMtarapaiTTiyA. (zAzvata) vaikriyavaDa niSpAdita ane pariyAmika. tivihA vimANA paNNattA. taM jahA- (tIrthakaranA janmotsava Adina prasaMge upara avaTTiyA, veuvviyA, parijANiyA. 3 madhyabhai 44 / mATe manAveta.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 181 tivihA neraiyA paNNattA. taM jahAsammAdiTTI, micchAdiTTI, smmaamirAviTTo. evaM vigalidiyavajjaM - jAva-vemANiyANaM tao duggaio paNNattAo. taM jahA duggaI, tirikkhajoNIyaduggaI, madurAI. tao sugaio paNNattAo. tuM nahA siddhisovarDa, vevasorpha, manuslamonArDa. o duggayA paNNattA. taM jahAneraiyadugyA, tirikkhajoNiya duggayA, maNusa duggayA. tao sugayA paNNattA. taM jahAsiddhasuggayA, maNussa suggayA, devasuggayA. 5 182 utthabhattiyassa NaM bhikkhussa kappaMti tao pANagAI par3igAhittae taM jahA - sTeme, saMtame, cADadhovaLe. chaMdumattiyassa naM mivallurata vyaMti tao pANagAI par3igAhittae taM jhaatijoyaNa, susoyaNa, nayor, aTTamabhattiyassa NaM bhikkhussa kappaMti tao pANagAI par3igAhittae taM jhaagAyAma, sovIraNa, yuddhaviyare. tivihe uvahaDe paNNatte. taM jahAphalio vahaDe, suddhovahaDe, saMsaThovahaDe tivihe uggahie paNNatte. taM jahAjaM ca ogioes, jaM ca sAharai, jaM ca AsagaMsi pakkhivai. tivihA omoyariyA paNNattA. taM jahAuvagaraNomoyariyA. bhattapANomoyariyA, Jain Educationa International 97 nArake! traNa prakAranA kahela che. jema ke- samyagadRSTi, mithyAdraSTi ane mizraSTi. e prakAre vikalendriyane choDI vaimAnika sudhI badhA daDakAmAM traNa traNa prakAra samajI levA joie. (vikalendriyA ekaja prakAranA-mithyASTija hAya che.) traNa durgatie kahelI che. jema ke narakadurgati, tirthaM cayeAnika durgati ane manuSyadurgati. traNa sadagatie kahela che. jema ke siddha sadagati, deva saMskrRti ane manuSya sadgati. traNa durgIta-drutiprApta jIve kahela che, jema kenairayidurgati prApta, tirya McayeAnika durgati prApta manuSyadurgati prApta. traNa sugata-sagatiprApta kahela che, jema kesidhdhagatiprApta, devasadRgatiprApta manuSyasadgatiprApta. caturthAM bhakata (eka upavAsa) karelA bhikSune traNa pAnaka (traNa jAtanA pANI) ne svIkAra karavAnu kahyuM che. uttedima (leATanu ghAvaNa) sa Msekima (arUNI vagere patranu zAka ukALIne je zItala jala vaDe sIMcAya che te) taMdula dhAvana (cAkhAnuM dhAvaNa ) chaThThuM bhakata (e upavAsa) karavAvALA munine traNa prakAranA pANI levA ka2e che, jema ke-tilAka, (talanu dhAvaNu) tuSAdaka, yaveAdaka, javanuM pANI. aSTabhakata traNa upavAsa karavAvALA munine traNa prakAranuM jaLa levu ka2e che, jema ke AyAmaka, maganuM esAmaNu sauvIraka, kAMjInuM pANI, [athavA chAzanI parAza] zudhdha vikaTa, zudhdha garama pANI. jamavAne sthAne lAvelu bheAjana upadaMta kahevAya te traNa prakAre kahelu che. jemake-phalikApahata, zuddhopahata, sa MkhyA pahata. traNa prakAranA AhAra dAtA vaDe pratta (dIdhela) kahevAya che. denAra hAtha vaDe Ape te AhAra je For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya sthAna bhAvomoyariyA. uvagaraNomIyariyA rasoInA bhejanamAMthI khAvAnA bhojanamAM nAkhI tivihA paNNatA. taM jahA. pachI Ape te AhAra ane bacelA AhArane , je vAgha, cittoditadina- punaH bhAjanamAM nAkhatA Ape te AhAra. traNa prakAranI udarI kahela che. jema kegayA. tao ThANA niggaMthANa vA, niggaMthoNa upakaraNa ochA karavA, AhAra pANI ochA karavA ane kaSAya tyAga rUpa bhAva utarI. vA ahiyAe asuhAe akkhamAe aNi upakaraNa uNodarI traNa prakAre kahelI che. jema kesseesaae aNANugAmiyattAe bhavaMti. taM eka vastra rAkhavuM eka pAtra rAkhavuM ane saMyamI phi cogya upadhI eTale rajoharaNa muhapatti rAkhavI. kUaNayA, kakkaraNayA, avajjhANayA. traNa sthAna nirca ne ane nigraMthIne ahitane to kAnA nikathA vA, unAthI vA mATe, asukhane mATe ayukatapaNAne, anizreyasane phiyANa suhANa HD nileNA - mATe ane azubhAnubaMdhI hoya che jema kegaamiattaae bhavaMti. taM jahA dInatApUrvaka Akrandana karavuM, zayyAdine doSa , savAranA, maNakakSAnA. batAvIne kakaLATa karo ane Arta tathA raudradhyAna tao sallA paNNatA. taM jahA dharavuM. traNa sthAnako sAdhu ane sAdhvIone mAyAsalle,niyANasalle micchAdasaNasalle. hitane mATe, sukhane mATe, yukatapaNAne mATe, mokSane mATe, zubhane anubaMdha mATe thAya che. tihi ThANehi samaNe niggaMthe saMkhittavi jema ke- duHkhamAM adInatA-Akrandana na karavuM, ulate ulesse bhavai. taM jahA doSavALI upadhimAM akakaLATa na kara (zAMti AyAvaNayAe, khaMtikhamAe. ApANageNaM / rAkhavI) ane azubha dhyAna na dharavuM. traNa tavokammeNaM. 11 prakAranA zalya kahela che. jema ke-mAyAzalya tilivuM fmahuparimaMdivarnara nidAnazalya, ane mithyAdarzanazalya. traNa kAraNothI 3rahma cdhvati to rattIyo moda- zramaNa-nigraMtha saMkSipta vipula tejalezyA Tw remidattA, to zALAkSa. eTale vistAravALI chatAM saMkSepa karAyelI tejoegraaiyN bhikkhUpaDimaM samma aNaNupAle lezyAvALo thAya che- AtApanA levAthI, kSamA mANassa aNagArassa ime tao ThANA rAkhavAthI, nirjala eTale caturvidha AhAranA tyAgarUpa tapazcaryA karavAthI mAsika bhikSupratimA ahiyAe asubhAe akhamAe aNisseya aMgikAra karanAra aNagArane traNa datti bhejananI sAi sApunamittA mayaMti. te naTTA ane traNa ri pAka ane traNa ditti pANInI levI kape che. ummAyaM vA labhijjA, eka rAtrinI bhikSupratimAnuM sArI rIte pAlana vauvArSi vA robartha vAsanA, nahi karanAra sAdhune traNa sthAnaka ahitane mATe vastrapannatA vA ghAvo maMgA. asukhane mATe, akSamAne mATe, anizreyasane rApha umavahuDi same sapA- mATe ane azubhAnubaMdhane mATe thAya che. jema kemArA manaralsa to cA hiyANa te unmAdane pAme che. tene dIrghakAlika roga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra suhAe khamAe NissAe ANugAmiyattAe bhavaMti taM jahAohiNANe vA se samuppajjejjA, maNapajjavanANe vA se samupajjejjA. kevalaNANe vA se samuppajjejjA. 3 183 jaMbuddIve dive tao kammabhUmIo pnnnnsAo. taM nahAmarahe, vaNa, maddAviveche. evaM dhAyaisaMDa dIve puracchimaddhe - jAvapukkharavaradI vaDDhe paccatthimaddhe. 5 184 tivihe daMsaNe paNNatte, taM jahA samma haMsaNe, micchadaMsaNe, sammAcchidaMsaNe tivihA ruI paNNattA. taM jhaasammerUM, mijIrUM, sambhAnicchavuM. tivihe paoge paNNatte. taM jahA - " sammapaoge, micchApaoge, sammAmicchapaoge. 3 185 tivihe vavasAe paNNatte. taM jahA dhammie vavasAe, ammie vavasAe, dhamiyAdhammie vavasAe, ahavA tivi vavasAe paNNatte. taM jahApaccakkhe, paccaie, ANugAmie. ahavA tivihe vavasAe paNNatte. saMnadAphora, parakkoNa, ihaloie vavasAe tivihe paNNatte. teM nahAchoDavu, verU, sAma". Jain Educationa International Ta utpanna thai jAya che athavA te kevalI prarUpIta dharmAMthI bhraSTa thaI jAya che. eka rAtrinI bhikSu pratimAnI samyakarUpe ArAdhanA karanAra aNugArane traNa sthAnA, hitakara, zubhakArI, yukata, kalyANakArI ane zubhAnukhanya karanAra thAya che. jema ketene avadhijJAna utpanna thAya, mana:paryAyajJAna utpanna thAya, athavA kevaLajJAna utpanna thAya. jambudvIpamAM traNa karmabhUmie kahela che. jema kebharata, bhairavata ane mahAvideha. e prakAre ghAtakIkha dvIpanA pUrvArdhamAM-yAvata-ardha puSkaravaradvIpanA pazcimAmAM traNa traNa karmabhUmie kahelI che. vyavasAya (purUSArtha siddhi mATe anuSThAna) traNa prakAranA che. jema ke- dhArmika vyavasAya adhArmika vyavasAya ane mizra vyavasAya. athavA traNu prakAranA vyavasAya (jJAna) kahela che. jema kepratyakSa (avadhi Aphri pratyayika (indriya ane mananA nimitte thanAra) anugAmika-anumAna, athavA traNa prakArane vyavasAya (nizcaya athavA anuSThAna kahela che. jema ke-ihaleAka saMdhI, jovaroC.paraleAka sabaMdhI, ihaleAka ubhayalAka sa MbaMdhI vyavasAya traNa prakAranA kahela che. jemake--laukika (sAmAnya janAzrita) vaizvika (vedokata) ane sAmayika sakhyAdi zAstrAkata laukika vyavasAya traNa prakAraneA kahela che. jemake-a, dharma ane For Personal and Private Use Only darzana traNa prakAranA che. jema ke-samyagadarzana, mithyAdarzana ane mizradarzana. ruci traNa prakAranI che. jema kesamyagrUci, mithyArUci ane mizrarUci. prayAga (mana AdinA vyApAra) traNa prakAranA che. jemakesambhaprayAga, mithyAprayega, ane mizraprayAga, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 tRtIya sthAna jo vavANa tithi gontte. te naphA- kAma. vedika vyavasAya traNa prakArane kahela che. gadhe, gha, me. jemake-azvedamAM prarUpita, yajurvedamAM prarUpita veie vavasAe tivihe paNNatte. taM jahA ane sAmavedamAM prarUpita sAmAyaka vyavasAya traNa riuvvede, jauvvede, sAmavede. prakArane kahela che. jemake-jJAna, darzana, ane cAritra traNa prakAranI arthani (rAjyAdi arthanI sAmAie vavasAe tivihe paNNatte. prAptine upAya) kahela che jemake sAma, daMDa, te ghaTTa ane bheda. nALe, vaMza, caritte. tivihA atthajoNI paNNatA. taM jahA sAme, saMde, me. 8 286 tivA powA iwttA. ghaNA- traNa prakAranA pudgala kahela che. jemake-prayAga paogapariNayA, mosApariNayA, vIsasA pariNata, mizrapariNata ane svata pariNata. pariNayA. nArakAvAsa traNanA AdhAre rahela che. jemake pRthvInA AdhAre, AkAzanA AdhAre ane tipaiDiyA naragA paNNattA. taM jahA pitAnA AdhAre pRthvInA AdhAra, AkAzanA puDhavipaiTThiyA, AgAsapaiTThiyA, Aya pitAnA AdhAra. naigama, saMgraha ane vyavahAra vaghA. nayathI te pRthvInA AdhAre che. jusUtra naya NegamasaMgahavavahArANaM puDhavipaiTTiyA, anusAra AkAzanA AdhAre, ane traNa zabda ujjusuyassa AgAsapaiTThiyA, Adi nAnI apekSAe AtmapratiSThita che. tiNhaM saddaNayANaM AyapaiTThiyA. 2 187 tivihe micchatte paNNatte. taM jahA- mithyAtva traNa prakAranuM kahela che. jemake-akiyA yA, vaNa, annA. mithyAtva, avinaya mithyAtva, ajJAnamithyAtva. akiriyA tivihA paNNattA. taM jahA akiyA (duSTa kiyA) traNa prakAranI kahelI che. jemake-pragakriyA, sAmudAnika (eka rUpe grahaNa paogakiriyA, samudANakiriyA, annANa karela karmadalikAmAM prakRti, sthiti, AdinA kiriyA. athavA dezaghAti, sarvaghAti, AdinA bhedarUpe volariyA tiviThThA paduttAM. naphA- svIkAra) kriyA. ajJAnakiyA maLavo viriyA, vAghojiriyA, pragakriyA traNa prakAranI che. jemakekaaypogkiriyaa. mana prayoga kriyA, vacana prayoga kiyA, kAya pravega kiyA samudANakiriyA tivihA paNNattA. samudAna kiyA traNa prakAranI kahela che jemakete gaThThA anantara samudAne kiyA (prathama samayanI) paraannNtrsmudaannkiriyaa, spara samudAna kriyA (dvitIyAdi samayanI) ane paraMparasamudANakiriyA, tadubhaya samudAne kiyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra tadubhayasamudANakiriyA. jahA annANa kiriya' tivihA paNNattA. taM mannArNAkariyA, aannA kiriyA, vibhaMgaannANakiriyA. aviNae tivihe paNNatte. taM jahAdesaccAi, nirAlaMbaNayA, nANapejjadose. annANe tivihe paNNatte. taM jahAdesa'NNANe, savva'NNANe, bhAva'NNANe. 7 188 tivihe dhamme paNNatte. taM jahA suyadhamme, carittadhamme, asthikAyadhamme. tivihe uvakkame paNNatte. taM jahAdhammie vakkame ammie ukkame dhammiyAdhammie uvakkame. ahavA tivihe vakkame paNNatte. taM jahAAovakkame, parovakkame tadubhayovakkame. evaM veyAvacce, aNuggahe, aNusaTI, uvAlaMbha, mahahar tinnI tinnI AlAvagA jaheva uvakkame 7 189 tivihA kahA paNNattA. taM jahA atthakahA, dhamma kahA kAmakahA. tivihe viNicchae paNNatte. taM jahAatyaviNicchae, dhammaviNicchae, kAmaviNicchae. 2 190 pra0 tahArUvaM NaM bhaMte! samaNaM vA mAhaNaM vA pajjuvAsamANassa kiM phalA pajjuvA saNayA ? Jain Educationa International 101 ajJAna diyA trayu aAranI uDelI che, premabhati- ajJAna DiyA, zruta jJAna DiyA, vilaMja ajJAna kriyA. avinaya traNa prakArane kahela che jemake-dezatyaagii, nirAlambhanatA, vividha prema-dveSa vyavinaya. ajJAna traNa prakArane kahela che, jemake- (vastune amuka--vivakSita paryAyathI na jANavu) pradeza ajJAna, sarva ajJAna, lAva ajJAna. dharma traSu prahArano Desa che, prema - zrutadharma, cAritradharma ane astikAyadha upakrama traNa prakAranA kahe che jemake-- dhArmika upakrama, adhArmika upakrama ane mizra upakrama. athavA traNa prakAranA upakrama kahela che jemakeAtmApakrama, parAkrama ane tadrubhayApakrama. e pramANe vaiyAvRtya, anugraha, anuzAsana ane upAlaAEnA traNa traNa AlApaka upakramanI samAna ja samajavA. kathA traNa prakAranI kahelI che, jemake-akathA' dharmakathA ane kAmakathA vinizcaya RNu aArane he che. prem-arthvinizcaya, dharmavinizcaya ane kAma vinizcaya. zrI gautama svAmi bhagavAna mahAvIrane pUche che prazna H bhagavan ! tathA rUpa zramaNu mAhaNanI sevA karavAvALAne sevAnu zu phaLa bhaje che ? For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 tRtIya sthAna u0 savaNaphalA. uttara H gautama tene dharmazravaNa karavAnuM phaLa maLe che. pra0 se NaM bhaMte ! savaNe ki phale ? prazna : bhagavad ! dharmazravaNanuM zuM phala thAya che? u0 pANaphale. uttaraH gautama dharma zravaNa karavAthI jJAnanI prApti thAya che. 4. je je maM!i jAne javA ? prazna : bhagavan! jJAnanuM phala zuM che? u0 viNNANaphale. uttaraH gautama! jJAnanuM phala vijJAna (heya upAevmeennN abhilAveNaM imA gAhA aNu deyane viveka) che. A prakAre A abhilA pakathI taravA te gAthA jANI levI joIe. zravaNanuM phUla savaNe NANe ya viNNANe, paccakkhANe jJAna, jJAnanuM phela vijJAna, vijJAnanuM phUla ya sNjme| pratyAkhyAna pratyAkhyAnuM phala saMyama, saMyamanuM phala anAzrava, anAzravanuM phala tapa, tapanuM phalA aNaNhae tave ceva, vodANe akiriya vyavadAna (pUrvakata karmane vinAza) vyavadAnanuM nivAre 5 phala akiyA, akriyAnuM phala nirvANa kao --nava-se je maMte ! riyA ki prazna : bhagavan! akriyAnuM zuM la che? ? u0 nivvANaphalA. H0 che mare ! nizvALe vi u0 siddhigaigamaNapajjavasANaphale paNNatte, samaNAuso.! uttaraH nirvANa phala che. prazna H bhagavana ! nirvANanuM zuM phala che? uttaraH siddha gatimAM javuM te nivaNa savanitama projana che. cethI uddezaka 227 DimAvadivasUkSma ara4 khaMti pratimadhArI aNagArane traNa upAzrayanuM prati tao uvassayA paDilehittae. taM jahA- lekhana (gaveSaNa) karavuM ka9pe che. jemake-atithiahe AgamaNagihaMsi vA, gRhamAM, khullA makAnamAM, vRkSanI nIce. ahe viyar3agihaMsi vA, e pramANe traNa upAzrayanI AjJA levI ane ahe rUkkhamUlagihaMsi vA. tene grahaNa karavuM kape che. evamaNunnavittae, uvAiNittae. pratimApArI aNagArane traNa sastAranI paDimApar3ivannassa aNagArassa kappaMti pratilekhana (gaveSaNa) karavI kape che. jemake pRthvI zilA paTTakanI, kASTha zilA-pATiyAnI, tao saMthAragA paDilehittae. taM jahA tRNAdinA saMstArakanI juvatriA, sirA, siMthAva. e pramANe Aja traNa sastArakonI AjJA gvaM magurfvattA. vANitta. ja levI ane grahaNa karavuM kape che. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 103 192 tivihe kAle paNNatte. taM jahA kAla traNa prakAranA kahela che, jemaketiie, paDuppaNNe, aNAgae. bhUtakAla, vartamAna kAla, ane bhaviSyakALa. tivihe samae paNNatte. taM jahA- samaya traNa prakAranA kahela che, jemaketiie paDuppaNNe, aNAgae. atIta samaya, vartamAna samaya, ane anAgata samaya. gvaM sAvaliyA, gALApA, thove, ve, e pramANe AvalikA, zvAse zvAsa, oNka, muhutte, ahoratte, - jAva - vAsasayasahasse, kSaNa lava, muhUrta. , putre - nAva - golaqLo. ahorAtra-thAvata-DavarSa, pUrvaga, pUrva,yAvattivAdf guntte tenA - avasarpiNI sudhI samajavuM. tIe, paDuppanne, aNAgae. 54 pudagala parivartana traNa prakArane kahela che, jemake atIta, vartamAna, ane anAgata. 193 tivihe vayaNe paNNatte. taM jahA- vacana traNa prakAranA kahela che, jemakeH egavayaNe, duvayaNe, bahuvayaNe. ekavacana, dvivacana, ane bahuvacana. ahavA tivihe vayaNe paNNatte. taM jahA- athavA vacana traNa prakAranAM kahela che. jemakeithivynne, puMvayaNe, napuMsagavayaNe. strIvacana, puruSavacana, ane napuMsakavacana. athavA ahavA tivihe vayaNe paNNatte. taM jahA traNa prakAranA vacana kahela che. jemake atIta vacana, vartamAnavacana ane bhaviSya tIyavayaNe, paDuppannavayaNe, aNAgayava che. rU. 194 tivihA pannavaNA paNNattA. taM jahA- traNa prakAranI prajJApane kahela che jemake nAnnivA, saMpattiva, ratta- jJAnaprajJApanA, darzana prajJApanA, ane cAritra punA[. prajJApanA. tivihe samme paNNatte. taM jahA- traNa prakAranA samyaga kahela che, jemake- jJAna nANasamme, daMsaNasamme, carittasamme. samyaga, darzana samyaga, ane cAritrasamyaga. traNa prakAranA upaghAta [8] kahela che. jemaketivihe uvaghAe paNNatte. taM jahA uddagamepaghAta, utpAnepaghAta ane eSaNapaghAta. uggamovaghAe, uppAyaNovaghAe. e pramANe traNa prakAranI vizuddhi, kahela che esaNovadhAe eva visohI. 4 jemake- uddagama vizuddhi, utpAdana vizuddhi. eSaNAvizuddhi. 195 tivihA ArAhaNA paNNattA. taM jahA- traNa prakAranI ArAdhanA kahelI che. jemake,nnaannaaraahnnaa, daMsaNArAhaNA, carittA jJAnArAdhanA, darzanArAdhanA, ane cAritrArAdhanA. zALA. nANArAhaNA tivihA paNNattA. taM jahA- jJAnArAdhanA traNa pakAranI kahela che. jemakeukkosaa, majjhimA, jahannA. utkRSTa, madhyama, ane jaghanya. vacana. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 tRtIya sthAna gvaM kaMsArAkSaT vi, varittArA vi. e pramANe darzana ArAdhanA ane cAritra tivihe saMkilese paNNatte. taM jahA- ArAdhanA paNa kahevI joIe. nANasaMkilese, daMsaNasaMkilese carita traNa prakAranA saMkaleza kahela che. jema ke- jJAnasNkilese. evaM asaMkilese vi. saMkaleza, darzanasaMkaleza ane cAritryasaMkaleza. e pramANe asaMkaleza, atikrama, vyatikrama, evamaikkame vi, baikkame vi, aiyAre aticAra ane anAcAra paNa jANavA. traNa te vi, aNAyAre vi. tiNhamaikkamANaM atikramaNa thavA para AlocanA karavI joIe, sognnA, ghahinA , nilenA, pratikramaNa karavuM joIe, niMdA karavI joIe, jafhaMkanA-nAva-DavAnA. te naNa- gaha karavI joie, yAvat tapa aMgIkAra kare nADumaraNa. saMsAvavAmarU, vari- joIe. jema ke- jJAnanuM atikramaNa, darzananuM ttAikkamassa. atikramaNa ane cArivyanuM atikramaNa karavA. gvaM vahuvAmAna vi sArA, - para. e pamANe vyatikama, aticAra ane yArANaM 14 anAcAra karavA para AlecanAdi karavI joIe. 196 tivehe pAyacchitte paNNatte. taM jahA- pAyazcitta traNa pakAranA kahela che. jema ke AloyaNArihe, paDikkamaNArihe, tadu- AlocanAne yogya, patikamaNane yegya, ubhaya bhayArihe. yegya. 217 vadI vIve maMtarasta patra vArdAine jambudvIpavartI meru parvatanA dakSiNamAM traNa tao akammabhU akarmabhUmi kahelI che, jema ke- hemavata, mio paNNattAo. taM jahA harivarSa ane devaku. jambudvIpavatI meru parvatanA uttaramAM traNa hemavae. harivAse, devakurA. akarmabhUmIo kahelI che, jema ke- uttarakuru, jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttareNaM ramakavAsa ane haraNyavata. tao akammabhUmIo paNNattAo. tN| jambudvIpavata meru parvatanA dakSiNamAM traNa kSetre hA kahela che, jemake- bhakta, hemavata, ane hariyAsa. uttarakurA, rammagavAse, eraNNavae. jambudvIpavatI meru parvatanA uttaramAM traNa kSetre jaMbUmaMdarassa dAhiNaNaM tao vAsA kahela che jemake- samyakavAsa haraNyavata ane paNNattA taM jahAbharahe, hemavae. harivAse. jambudvIpavata meruparvatanA dakSiNamAM traNa varSa ighumaMtara43rara to vAsa pawwttA ghara parvata che, jemake- laghuhimavAna, mahAhimavAna ane niSadha rammagavAse. heraNNavae eravae. jambudvIpavartI meruparvatanA uttaramAM traNa varSa ighumaMtarastrANa tayo vAripatrathA dhara parvata che, jemake- nIlavAna, rukamI ane paNNattA. taM jahA zikharI. airavata. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAM sUtra 10 cullahimavaMte, mahAhimavaMte, NisaDhe jambudvIpavata meruparvatanA dakSiNamAM traNa jaMbamaMdarassauttareNaM tao vAsaharapavvayA mahAdraha che, jemake- padmadraha, mahApadmadraha ane paNNattA. taM jahA nigicchadraha. nauvaMte, , sida. tyAM mahaddhika- yAvata -- popamanI sthitivALI jaMbUmaMdarassadAhiNeNaM tao mahA dahA traNa devIo rahe chezrI, hI, ane dhRti. pachAttA. te nahIM e pramANe uttaramAM paNa traNa kaha che, jemakepumdhe, mahApaumadahe, tigichadahe. kezarI kaha, mahApuMDarIka kaha ane puMDarIka dUha. tatya to revathA mahiyArA- te ThamAM rahevAvALI TevIonA nAma A jAva paliovamaTThiiyAo parivasaMti. pramANe che- kIti, buddhi ane lakSamI. taM jahA jambudvIpavata meru parvatanA dakSiNamAM sthita sirI, hira, futo. laghu himAvAna varSadhara parvatanA padmadraha nAmanA evaM uttareNa vi. navaraM-kesaridahe, mahApoMDarIyadahe, poMDarIyadahe devayAo-kittI mahAdahathI traNa mahAnadIo nIkaLe che, jemakevRddhi, chI. gaMgA, sidhu ane hitAMzA. jaMbUmaMdarassadAhiNeNaM cullahimavaMtAmo jambudvIpavata meruparvatanA uttaramAM sthita vAsaharapavvayAo pau zIkharIvarSadhara parvatanA puMDarIka nAmanA madahAo mahAdahAo tao mahANaIo mahAdrahathI traNa mahAnadIo nIkaLe che. jemakepvhNti taM jahA suvarNaphUlA, raktA ane rakatavatI. ja, sidhu, fhataMsA. jambudvIpavata meru parvatanA pUrvamAM ane sadA jaMbUmaMdarassauttareNaM siharIo vAsahara- mahAnadInA uttaramAM traNa antara nadIe kahelI che, padhvayAo poNddriiydhaao| jema ke- taptakalA, mAlA ane unmatta jalA. mahAdahAo tao mahAnaIo pavahaMti jambudvIpavata merU parvatanA pazcimamAM zItedA taM jahA mahAnadInA dakSiNamAM traNa antara nadIo kahelI che, muvannakUvA, sattA, rattavato. jema ke- kSIradA, zItatA ane antarvAhinI. varasapurabena soyA mahALa jambudvIpavatI meru parvatanA pazcimamAM ane uttare to aMtara pUchAttAgo zIdA mahAnadInA uttaramAM traNa antara nadIo taM jahA kahelI che. jema ke- urmimAlinI, phenamAlinI gAhAvaI, dahavaI, paMkavaI. ane gaMbhIramAlinI. naMbaMrasapurachane rasIyAmahAgaNa A prakAre ghAtakI khaMDadvIpanA pUrvArdhamAM, hine to aMtarano patarAma akarmabhUmIothI lagAvIne antara nadIo sudhI taM naphA badhu kathana samAna samajavuM joIe- yAvat tattajalA, mattajalA, ummattajalA. ardhapuSkara dvIpanA pazcimAryamAM paNa A jaMbUmaMdarassapaccatthimeNaM sIodAe maNIurNa vANije to saMtALo prakAre jANavuM. paNNattAo. taM jahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 vIya sthAna khIrodA, soyasotA, aMtovAhiNI. jaMbUmaMdarassapaccatthimeNaM sIodAe mahANaIe uttareNaM tao aMtaraNaIo paNNattAo taM jahAummimAliNI, pheNamAliNI, gaMbhIramAliNI. evaM ghAyaisaMDe dIve puracchimaddhe vi akammabhUmIo AvattA-jAva-aMtaraNaIo NiravasesaM bhANiyavvaM-jAvapukkharavaradIvaDhDapaccitthimaDDhe taheva niravasesaM bhANiyadhvaM. 19 198 tihi ThANehi dese puDhapIe calejjA, taM 1. RSya rathI pRthvInA the|31 lA1 yasAyajahA mAna thAya che, jema ke- ratnaprabhA pRthvInA ahe NaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe adhebhAgamAM jyAre bAdara pudgala visA urAlA poggalA NivattejjA, tae NaM pariNAmathI pitAnA sthAnamAMthI uchaLe che. athavA te urAlA poggalA NivattamANA desaM bIjA sthAnathI AvIne paDe che. tyAre teo pRthvIne eka dezane kaMpAve che. puDhavIe calejjA, 2. mahAddhivALA- yAvata- mahezvararUpe prasiddha mahorave vA mahiDDhoe-jAva-mahesakkhe mahAraga deva A ratnaprabhA pRthvInA adhabhAgamAM imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe AvAgamana kare te pRthvIne eka deza calAyaummjj-nnimjjiyN karemANe desaM puDhavIe bhAna yAya che. calejjA 3. jyAre nAgakumAra ane suvarNakumAra vacce nAga-suvannANa vA saMgAmaMsi vaTTamANaMsi saMgrAma yAya che tyAre pay pRthvInA deza dese puDhavIe calejjA. calAyamAna thaI jAya che. A traNa kAraNane lIdhe icceehi tihi ThANehi dese paDhavIe pRthvInA me deza (ma) yasAyamAna thAya cha, calejjA. traNa kAraNathI pUrNa pRthvI calAyamAna thAya che tihi ThANehiM kevalakappA paDhavI calejjA memataM jahA- ahe NaM imome rayaNappabhAe 1. / 2namA pRthvInA madhomAmA viziSTa puDhavIe ghaNavAe guppejjA, tae NaM se saNe dhanavAta kSubhya thAya cha, dhAthi pita ghaNavAe guvie samANe ghaNodahimeejjA thAya che. tyAre te kSu55 panavAna dhanAdhine tae NaM se ghaNodahI eie samANe kevala- pAyamAna 42 nANe cha bhane panapa pita kappaM puDhaviM calejjA, thavAthI samagra pRthvI kaMpita thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 107 re vA magi -nava-nasavave ta- mahAddhivALA - yathAvata - mahezvara rUpe prasiddha varaH tamArA mAbAsaM vA, rUDha deva. tathA rUpa zramaNa mAhanane trAddhi, yaza, bala, gaDuM nAM varaMvari jurisaMvAraparavI vIrya, puruSAkAra parAkrama batAvato thakI samagra vaMtanA vastraE vaM vasenA. pRthvIne kaMpAvI nAkhe che. deva tathA asuro vacce saMgrAma mace che tyAre devAsurasaMgAmaMsi vA vaTTamANaMsi kevala paNa samagra pRthvI kaMpI UThe che. A traNa kappA puDhavI calejjA. karaNethI samagra pRthavI kaMpita thAya che. icceehi tihi ThANehi kaMvalakappA puDhavI calejjA 2 212 viThThAvavidivasathApattA. taM - kiviSika deva traNa prakAranA kahela che- traNa tipaliovamaTTiiyA, palyopamanI sthitivALA traNa sAgaropamanI tisAgarovamaDhiiyA, sthiti vALA ane tera sAgaropamanI sthitivALA. terasasAgarovamaTThiiyA. so maMte! tistrovaphiyA- prazna H bhagavana? traNa popamanI sthitivALA devakibbisiyA parivasaMti ? kiviSika deva kyAM rahe che? 30 3i nokusiyA to - uttara : traNa pApamanI sthitivALA kiviSika sANesu kappesu ettha NaM tipaliovamadviiyA de jyotiSa maMDaLanI upara ane devA kibbisiyA parivasaMti. saudharma tathA IzAna kalponI nIce rahe che fNa je saMte tilovAdiyA prazna : bhagavana! traNa sAgarepamanI sthitivALA devA kibbisiyA parivasaMti ? kiviSika deva kayAM rahe che? 30 ftg tolAnA vaghA DuM uttara H traNa sAgaropamanI sthitivALA kiviSika saNaMkumAra-mAhide kappe ettha NaM tisAga- de saudharma ane IzAna kapanI upara rovamaTTiiyA devakibbisiyA parivasaMti. tathA sanakumAra ane mahendra kapanI nIce rahe che. v0 ii mate: terasasarovaTiyA prazna - bhagavana tera sAgaropamanI sthitivALA devakibbisiyA parivasaMti? kiviSika deva kayAM rahe che? 30 M haMmojazna pUrU hiduM uttara - brahmalokanI upara ane lAntaka kalpanI laMtage kappe ettha NaM terasasAgarovamaTThiiyA nIce tera sAgaranI sthitivALA kiviSika devakibbisiyA parivasaMti. deva rahe che. 200 savAra na vahya phevarano vahipa- devendra devarAja zakanI bAhya pariSadanA devonI risAi revAzaM titti vimADuM karyuM sthiti traNa papamanI kahI che. pattA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 tRtIya sthAna savAraNa navalarA phevarano mahimaMta- devendra devarAja zakanI Abhyantara pariSadanI raparisAe devINaM tinni paliovamAiM devIonI sthiti traNa pApamanI kahela che. di paumttA. devendra devarAja IzAnendranI bAhya pariSadanI IsANassa NaM devidassa devaranno bAhira- devIonI sthiti traNa palyopamanI kahela che. parisAe devINaM tinni paliovamAiM ThiI paNNattA. 3 201 tivihe pAyacchitte. taM jahA prAyazcitanA traNa prakAra kahela che- jJAna prAyazcita nANapAyacchitte, saNapAyacchitte, darzana prAyazcita, cAritra prAyazvita. carittapAyacchite. tao aNugdhAimA traNane anuddhAtika (guru) prAyazvita kahela chepnnnnttaa. taM jahA hastakarma karavAvALAne, maithuna sevana karanArAne hatthakammaM karemANe, mehaNa sevamANe, rAtribhUjana karanArane. rAibhoyaNaM bhuMjamANaM. tao pAraMciyA traNane prAyazcita pArAMcika kahela che- kaSAya paNNattA. taM jahA ane viSayathI a tyAnagRddhinidrAvALAne ane duTapAraMcie, pamattapAraMcie, paraspara maithuna karanArane. annamannaM karemANe pAraMcie. traNane anavasthApya prAyazcita kahela che- sAdhato aNavaTThappA paNNattA. ta jahA mikenI corI karanArane, anya dhArmikene tyAM sAhammiyANaM taNaM karemANe, corI karanArane ane hAthaAdithI mattaka annadhammiyANaM teNaM karemANe, prahAra karavAvALAne. hatthAtAlaM dalayamANe. 4 202 tao no kappaMti pavAvettae. taM jahA- traNa prakAranI vyakitao pravajyAne pAtra gaNAtI vaMg, vANa, zIve. nathI. paMDaka (napuMsaka) vAtika vyAdhigrasta e evaM muMDAvittae, sikkhAvittae, pramANe uparanA traNane muMDIta karavA zikSAdevI aapvaraNa, sasaMnittaU saMvAsitta. du mahAtrAnuM AropaNa karavuM, eka sAthe besIne bhUjana karavuM tathA sAthe rAkhavuM paNa yogya gaNAtuM nathI. 203 to mavALA guttA. taM nahIM- traNa vAcanA devA yogya hetA nathI- avinIta vaLag, famdira. trisigha- dUdhaAdivikRtio lupI ane atyanta krodhI pAke. to vaLaMti vAttApra. taM gaThThAM- traNa vAcanA devA yogya che- vinIta, ghI Adi viNIe, avigaipaDibaddhe, viusiyapAhuDe. vikRtiomAM alolupI ke te upazAnta karavAvALo. tao dusannappA paNNattA. taM jahA- traNane samajAvavA muzkela che duSTane, mUDhane du, mUke, . ane kugurU AdinA saMgathI jenI buddhi vipato susannappA paNNatA. taM jahA rita thaI gaI hoya evA bharamAvelAne. traNane saraLatAthI samajAvI zakAya che - aduSTane, aduTTe, amUDhe avuggAhie.4 amuhane ane kugurU vaDe nahi bharamAvelAne. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAga sUtra 109 204 to maMtra vitha grLatA. taM naEUR traNa mAMDavika parvata kahela che. jemake- mAnu mANArAre, vare, vare. stara parvata, kuMDalavara parvata, rucakavara parvata. 205 tao mahaimahAlayA paNNatA. taM jahA- traNane sauthI moTA kahela che. jemake- badhA jaMbUddIve hove maMdare maMdaresu, merUparvatemAM jaMbudviIpane merUparvata, samudramAM sayaMbhUraNe samudde, samuddesu, svayaMbhUmaraNa samudra, kapamAM brahmaleka kalpa. baMbhaloe kappe kappesu, 206 tivihA kappaThiI paNNatA. taM jahA- traNa prakAranI kalapasthiti (AcAra maryAdA) kahela sAmAiyakappaThi!, che. jemake- sAmAyika kahapasthiti, chedepachedovddhaavnniykppttttiii, sthApanIya ka5sthiti ane nirvizamAna kalpa sthiti athavA traNa prakAranI kalpasthiti kahelI nivvisamANakappaTTiI. ahavA tivihA kappaTTiI paNNattA.taM jahA che- nirviSTa kahapasthiti, jina kalpasthiti ane vira kahapasthiti. niviTThakappaTTiI, jiNakappaThiI, therakappaThiI. 2 207 neraiyANaM tao sarIragA paNNattA. taM nAraka jIvene traNa zarIra kahela che, jemakenA vaikiya, taijasa ane kAmaNa. asurakumArane traNa veuvvie. teyae, kammae. zarIra nairayikanI samAna che. e pramANe badhA asurakumArANaM tao sarIragA paNNattA. dene samajavA. pRthvIkAyane traNa zarIra kahela taM jahA che- dArika, tejasa ane kAmaNa. e pramANe evaM ceva, evaM sanvesi devANaM. vAyukAyane choDIne cauIndriya sudhI traNa zarIra puDhavikAiyANaM tao sarIragA paNNattA. taM jahAorAlie, teyae, kammae. evaM vAukA phuvakanA-gAva- varAyA. 208 purNa ja to LiyA pattA. saM vaNa guru sambandhI pratyenIka (pratikula AcaraNa karanAra) kahela che- AcAryane pratyenIka, upAaayriypdd'inniie, uvajjhAyapar3iNIe, dhyAyane pratyenIka, sthavirane pratyanIka. gati therapar3iNIe. saMbaMdhI traNa pratyenIka kahela che. jemake- ITchuM janna to Lir ittA. saM leka pratyenIka, paraleka-pratyenIka, ubhayalakabahA pratyenIka. samuhanI apekSA e traNa pratyenIka ihalogapaDiNIe, paralogapaDiNIe, kahela che, jemake- kulapratyenIka, gaNapatyanIka duhao logapaDiNIe. saMghapratyanIka. anukazmAnI apekSAthI traNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 samUhaM paDucca tao par3iNIyA paNNattA. taM jahAkulapaDiNI, gaNapaDiNIe, saMghapar3iNIe. aNukaMpaM paDucca tao par3iNIyA paNNattA, taM jahA tavasi par3iNIe, gilANapar3iNIe, sehapar3iNIe. bhAvaM paDUcca tao par3iNIyA paNNattA. taM jahA nANapar3iNIe, daMsaNapar3iNIe, caritapar3iNIe. surya paDucca tao par3iNIyA paNNattA. taM jahAsuttapaDiNI, atthapar3iNIe. tadubhayapANI. 6 209 tao piiyaMgA paNNattA. taM jahAaTTI, aTThimijA, kesa - maMsu - roma-nahe. tao mAuyaMgA paNNattA. taM jahAmaMse. soNie, matthulage. 2 210 tihi ThANeha samaNe niggaMthe mahAnijjare mahApajjavasANe bhavai taM jahA - kayA NaM ahaM appaM vA, bahuyaM vA, suyaM ahijjissAmi, kayA NaM ahaM ekallavihArapar3imaM uvasaMpajjittA NaM vihari - ssAmi, kayA NaM ahaM apacchimamAraNaMtiyasaMleha NAsaNAjhUsie bhattapANapar3iyA ikkhittepAovagae kAlaM aNavakaMkhamANe vihari ssAmi. evaM samaNasA, savayasA, sakAyasA pAgaDemANe niggaMthe mahAnijjare mahApajjavasANe bhavai. Jain Educationa International tRtIya sthAna atyanI uDela che. nema- tapasvI pratyanI, udyAna pratyanI zaikSa [navadIkSita ] atyanI. lAvanI apekSA traSu pratyanI hesa che, prema- jJAna- pratyanI, darzana-pratyanIka, shaastripratyenIka. zrutanI apekSAe traNa pratyenIka kahela che, prema- sUtra- pratyanI artha - pratyanI, tahulaya-pratyanI. traNa aMga mAtApitAnA vIryathI pApta thAya che- asthi, asthimajjA ane kezamazra rezama nakha, traNa aMga mAtAnA ArnavathI pApta thAya che, bhebha- mAMsa, zozita yane bhagaba RNu azonA saddabhAvamAM zramadhu nirbhaya - pazu3pa mahAnirbhazavANI tathA mahAparyavasAna [sabhAdhibhara athavA bhukti ] vANo thAya che. kayAre huM gheADA athavA adhika zrutanuM adhyayana karanArA banIza! kayAre huM ekAkIvihAra pratimAne prApta karIne vicarIza! kayAre huM santim bhArAMti sabaiNanAnu sevana jharIne bhakatapAnanA pratyAkhyAnapUrvaka mRtyunI AkAMkSA aryA vinA pAheopagamana sNthaare| dhAraNya urIza ! A prakAranI traNe bhAvanAne mana, vacana ane kAyAthI bhAvate athavA ciMtana karatA nigraMtha mahAnirjarAvALA ane mahApavasAna vALe thAya che. For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 111 ttifhuM kahuM taLovA mahAre traNa kAraNathI zramaNopAsaka mahAnirjarA ane mAnavatAne mava.gaThThA- mahAparyavasAna karavAvALA thAya che. te A vadhA ja kahyuM kaM vA, varSa vA, ra- pramANe kayAre huM ceDA ke vadhAre parigrahane tyAga ja visana, vayA ma karanAra banIza! kayAre huM muMDita thaI gRhasthAmavitA kArAgo sariyuM vi- vAsane tyAga karI aNagAra avasthA aMgIkAra slAmi. karIza. jyAre huM mAraNAMtika saMlekhanA gusaNAthI thayA avaminAratiya- guMsIta thaIne AhAra pANIne tyAga karIne nAphUsa siNa mattAnaMdivalaNa pAdapapagamana saMthAre karIne mRtyunI IcchA vAvaNa sAruM mavraNamANe viThTha- nahi karato vicarIza! rissAmi. A traNe bhAvanAne zuddha mana, vacana ane purva samAsA, savayasA, sAyalA pApaDa- kAyAthI bhAvate pAcana karatA zramaNopAsaka nA samovAsaNa mAni mahApa- mahAnirjarA ane mahAparyavasAnane pAme che. jjavasANe bhavai. 2 222 sivize gighANa pALaje. taM na- traNa kAraNathI pugalanI gatimAM pratighAta kahela varamALA paramAra che- paramANu pudgala, paramANu yugala sAthe parisiMnnA, suvavattA vA athaDAvAthI pratighAta pAme che. rukSa hovAthI gatimAM pratighAtavALe thAya che. kAnamAM paDihannijjA, logaMte vA par3ihannijjA. gatinA pratighAtavALo thAya che. 212 tivihe cakkhU paNNattA. taM jahA- cakSuvALA traNa prakAranA kahela che- eka netravALA, egacakkhU, bicakkhU, ticakkhU. be netravALA ane traNa netravALA. chaghastha manuSya 44maLe maLase chAvat, te eka cakSuvALo, deve be cakSuvALA, tathA rUpa bicakkhU, zramaNa mAhana traNa cakSuvALA kahela che. tahArUve samaNe vA, bhAhaNe vA uppannanANa-dasaNadhare se NaM ticaskhUtti vattavvaM siyA. 2 223 ti maNanA pAtte. taM nahIM- abhisamAgama (viziSTa jJAna) traNa prakAranA 3DhuM, ma, tiriyaM. kahela che- urvAbhisamAgama, adhe abhisamAgama jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mAha ane tiryagabhisamAgama. jyAre tathArUpa zramaNa mAhanane atizaya jJAnannss vA aisese nANadasaNe samuppa darzana utpanna thAya che, tyAre te sarvaprathama urva jjai se NaM tappaDhamayAe uDDhamabhisamei, lakanA padArthane jANe che. tyAra pachI tiryazlekanA tao tiriyaM, tao pacchA ahe. padArthano pariccheda kare che. tyAra pachI adheahologe NaM durabhigame paNNatte lakanA padArthane paricacheda kare che. he AyuSyamAna samaNAuso! zramaNa ! alekanuM jJAna muzkelIthI thAya che. ta gaNA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 214 tivihA iDDhI paNNattA. taM jhaapheviDyo, rADyo, nirUDhI. fasDhI tivihA paNNattA. taM jhaaviniSTho, viSunikkI, riyAra NiDDhI. ahavA deviDDhI tivihA, vaLattA. taM nahA savittA. vittA, mausiyA. rAiDDhI tivihA paNNattA. taM jhaarazno aALiDhI, ranno niSnALikko, ranno vaha-vAhana-josa-roTTA pariDyo. avA rADhI tividdo vaLattA. te sacittA, acittA, mausiyA. gaLikko, tivihA vaLattA. teM nahIMnALiThTho, vaniphTI, ttio. ahavA gaNiDDhI tivihA paNNattA. taM jhaasavittA, acittA, mItiyA. 7 215 tao gAravA paNNattA. taM jhaarUDhIyArave, rasArave, sAyANarave. 216 tivihe karaNe paNNatte. taM jahAdhammie karaNe, adhammie karaNe, dhammiyAdhammie karaNe. khIjI rIte devaddhi traNa prakAranI kahelI che, jema ke- sacitta, citta ane mizra. rAjaddhinA traNa bhe che, jema ke rAjAnI atiyAnadhi, rAjAnI nirvANaddhi rAjAnI balavAhana kAThAgAraddhi athavA rAjaddhinA traNa prakAra che, jema kesacitta, acitta ane mizrita. gaNI naTTA-[AcArya]nI Rddhi traNa prakAranI che. jJAnaddhi, naddhi ane cAritraddhi athavA gaddhinA traNa prakAra che- sacitta, acitta ane mizrita. 217 tivihe bhagavayA dhamme paNNatte. taM jhaamunni", munnAra, mutavasid. jayA suahijjhiyaM bhavai tahA sujhAiyaM bhavai, jayA sujhAiyaM bhavai tathA sutavasiya bhavai, se ahijjhie, sujhAie, sutavassie suyakkhAe gaM bhagavayAdhamme paNNatte. Jain Educationa International tRtIya sthAna Rddhi traNa prakAranI kahelI che, jema ke- devaddhi, rAjaddhi, ane gaNiRddhi, AcAryanI Rddhi. devanI Rddhi traNa prakAranI che, jemake- vimAnanI Rddhi, vaikriyanI Rddhi ane paricAraNAnI Rddhi traNa prakAranuM gaiArava kahela che- RddhigaiArava, rasagaiArava ane sAtAgaurava. traNa prakAranuM karaNa [anuSThAna kahela che- dhArmikakaraNa, adhArmikakaraNa, dhArmikAdhArmikakaraNa, bhagavAne traNa prakAraneA dharma kahela che- suadhIta dharma, [sArI rIte jJAna prApta karavuM] sudhdhAta dharma, [samyak cintana karavuM] sutapasthita dharma [tapanI ArAdhanA]. jyAre sArI rIte adhyayana thAya che tyAre sArI rIte dhyAna-ciMtana thAya che. jyAre sArI rIte dhyAna ane ciMtana thAya che tyAre zreSTha tapanuM ArAdhana thAya che. a pramANe bhagavate su-adhIta dharma, sukhyAta dha ane sutapasthita dharma kahela che. For Personal and Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thiAnAMga sUtra 113 218 tivihA vAvattI paNNattA. ta jahA- vyAvRti [hiMsA AdithI nivRtti] traNa prakAre jANU, ajANU, viigicchA. che, jemake- jJAnayukta, ajJAnayukta ane saMzayathI evamajjhovavajjaNA, pariyAvajjaNA.3 / kazatI vyAvRtti. e pramANe padArthomAM Asakita 219 tivihe aMte paNNatte. ta jahA - ane padArthonuM grahaNa paNa traNa prakAre che. logate, veyaMte, samayaMte. 220 tao jiNA paNNattA. taM jahA- traNa prakAranA aMta kahela che, jema ke kAnta, ohiNANajiNe, * vedAnta ane samayA-ta. maNapajjaNANajiNe, jina traNa prakAre kahela che. jemake- avadhijJAnI kevalaNANajiNe. jina, mana paryAvajJAnI jina, kevalajJAnI jina. tao kevalI paNNattA. taM jahA traNa prakAranA kevaLI kahela che, jema ke- avadhiohinaannkevlii, jJAnakevaLI, maH paryAvajJAnIkevaLI ane kevaLamnnpjjvnaannkevlii, jJAnI kevaLI. kevalanANakevalI. traNa prakAranA anta kahela che. jemake avadhito arahA, paNNatA. ta jahA jJAnI mAta, manAparyavajJAnI mahata, upasaohinANaarahA, jJAnI mata. maNapajjavanANaarahA, kevalanANaarahA.3 221 tao lesAo dunbhigaMdhAo paNNattAo. vezyA- vAjI 46 - gugazyA, taM jahA nilalezyA ane kApatalezyA. kaNhalesA, nIlalesA, kAulesA. traNa lezyAe sugaMdhavALI kahI che- te lezyA, tao lesAo subbhigaMdhAo paNNattAo. padmalezyA ane zukalezyA. e pramANe durgatimAM taM jahA laI janArI, sugatimAM laI janArI, azubha, teUlesAo, pamhalesAo, sukkalesAo. zukSa, sabhAsa, manasa, mavizuddha, vizuddha, evaM doggatigAmiNIo, sogatigAmi- maprazasta, prata, aate mane sni25 rukSa NIo. saMkiliTrAo, asaMkiliThAo. 5 - samanvI dhye. amaNuNNAo, maNuNNAo, avisuddhAo, visuddhAo, appasatthAo, pasatthAo, sItalukkhAo, nidhduNhAo. 14 222 tivihe maraNe paNNatte. taM jahA. bhara trA2nA cha, rema-11bha2, bAlamaraNe, paMDiyamaraNe, bAlapaMDiyamaraNe. 5tibha2] mane pAsa-paritama27. bAlamaraNe tivihe paNNatte. taM jahA- mAsama27 1 42 // 42sa cha, 25 hai__ Thiyalese, saMkiliTulese, pajjavajAyalese. sthitozya, samiTa vezya, paryata vezya... Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 paMDiyamaraNe tivihe paNNatte. taM jhaadivase, asiMiTTajIne, patttavanAyaheze. bAlapaMDitamaraNe tivihe paNNane. taM jhaaTiyarsa, masaMhrivRittesa, avanavanAylese. 4 bhAra akhamAe aNissesAe aNANugAmitrattAe bhavaMti taM jahA 222 to gaLA avaziyasta ahiMyA amunizcaya nahIM karavAvALA 'zaMkAzIla'ne mATe traNa sthAna ahitakara, azubharUpa, ayukata, akalya NukArI ane azubhAnubandhI hoya che. jema ke- koi puruSa muDita thaine (agArAvasthAne parityAga karIne) aNuAgArAvasthA dhAraNa kare che. paraMtu nigra Mtha pravacana pratye zakita, kAMkSita, kriyAnA kula prati zaMkAzIla thAya che. Ama haze ke nahI"" evI buddhine prApta kare che ane kaluSita bhAvavALA thAya che. ane e rIte te nirtha tha pravacana pratye zradhdhA rAkhatA nathI, vizvAsa rAkhatA nathI, ruci rAkhatA nathI, tene se NaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM varUNa niHce, vAvayaLa, saMnnii, kaMkhIe, vitigicchie, bhedasamAvanne, pariSadgha thAya che ane pariSaha tene parAjita karI dIe che. para Mtu te paSihA ne parAjita karI zakate nathI. geet niggaMthaM pAvayaNaM no sddha, to pattiyarU, no ropha, tuM rishaa abhijuMjiya aminuMniya khamayaMti, no se parisade manuMniya abhijuMjiya abhibhavai, tRnIpa sthAna khAlapaMDita maraNa traNa prakAre kahela che, jema ke- sthita lezya, aniSTa lezya ane apa vajAtalezya. seNaM muMDe bhavittA agArAo, aNAriyaM pavvaie paMjahi mahatvaehi saMkie --va--- jusalamAyanne paMcamavAnuM karI) aNugAra avasthAne dhAraNa karavA chatAM paNu koi puruSa surita thaIne (agArAvasthAnA tyAga pAMca mahAvratAmAM zakA kare -yAvat kaluSita bhAva kare tathA paMca mahAvratAmAM zradhdhA rAkhatA nathI te yAvatu te pariSahAnA parAjaya karI zakatA nathI. no sahrapha-va-mo serisanemijuNjiy, abhijuMjiya abhibhavai, se gaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavva chi jIvanikAehiM nava -samimavarU. tao ThANa vavasiyassa hiyAe jAvaANugAmiyattA bhavaMti taM jahAse muMDe bhavittA agArAo aNagAriyama pavvae niggaMthe pAvayANe, nissaMkie. nili. nAno jIsasamAvane nice vAvayo sahra, pattiyajJa ropha Jain Educationa International kAi muMDita thai, agAra avasthAnA parityAga pUrvaka aNugAra avasthA dhAraNa karavA chatAM cha jIva nikAceAmAM zradhdhA karatA nathI te cAva te pariSaheAne parAjita karI zakate nathI. samyaka nizcaya karavAvALAne traNa sthAna hitakara cAvat zubhAnuSadhI thAya che, yathAkAi muMDita thaine gRhasthAvasthAthI aNugArAvasthA dhAraNa kare che te niH zakita ADhi bhAvAthI nigra Mtha For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 115 se risa miMnA majnA pravacana para zraddhA kare che, tenI pratIti kare che mamimata, no saMrakSag fmanaMdanA ane tene pitAnI rucino viSaya banAve che te abhimuMjiya abhibhavaMti. aNagArane pariSahano sAmano karavo paDe che se ja maMDe matirAM saTIT WITrizuM tyAre pariSaha tene Akula-vyAkula karI zakatA nathI. paraMtu te pariSahone parAjita kare che, pavvaie samANe paMcahi mahavvahiM nissaM koI vyakti muMDita thaIne gRhasthAvasthAthI aNukie nikkaMkhie-jAva-parissahe abhi gAra dharmamAM pravajita thaI pAMca mahAvratamAM naMbika, safmainiza samimata, no te niHzaMkita nikAMkSita rahe che te yAvatuM te parikSA mi=niya miniya pariSahane parAjita kare che, parivaho tene abhibhavaMti, parAjita karI zakatA nathI. se i nuM mavattA mAro aT- kaI puruSa muMDita thaIne gRhasthAvAsathI aNagAra jiM pravaU nIvaranavAra dharmamAM prajita thavA para vajIvanikAyamAM nirasaMgi -kAva- risare mijhanika zaMkA karato nathI te-vAva-te pariSahAne para- abhijuMjiya abhibhavai no taM parissahA - jita karI dIe che tene pariSahe parAjita karatA nathI. abhijuMjiya, abhijuMjiya abhibhavaMti. 224 me je guDhavI hi vada sajjo ratnaprabhAdi pratyeka pRthvI traNa valayAthI cAre samaMtA saMparikkhittA taM jahA- taraphathI gherAyela che, jema ke -dhane dadhivalayathI, ghaNodhavaNa, ghAvAvajha, tA- dhanavAtavalayathI ane tanuvAtavalayathI. vAyavalaeMNaM, 226 rahyA chai 3vase tisamAja vi- narayika che utkRSTa traNa samayavALI vigraha vavavanaMti, viyava --- gatithI utpanna thAya che. ekendriyane choDIne vemANiyANaM. vaimAnika sudhI ema ja jANavuM. 227 khINamohassa NaM arahao tao kammaMsA kSINameha [bAramAM guNasthAnavALa] anta traNa jugavaM khijjati. taM jahA karmaprakRtiono eka sAthe kSaya kare che, jema ke nANAvaraNijjaM, saNAvaraNijjaM, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane antarAya. aMtarAiyaM. 217 abhiiNakkhatte titAre paNNatte. abhijita nakSatranA traNa tArA kahela che. e gvaM savaLo, mafkSaLI, marI, mAre, pramANe zravaNa, azvinI, bharaNI, mRgazirSa, puSya pUNe, dRA. 6 ane jayeSThA nakSatranA paNa traNa-traNa tArA che. 228 ghaHTo sahAyo saMto rahA zrI dharmanAtha tIrthaMkara pachI tricaturkIza paNa sAkArone ri-vAdamAvatriovana- palyopama nyUna sAgaropama vyatIta thaI gayA bAda vIvArda samukhabhe. pachI zAntinAtha bhagavAna utpanna thayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 tRtIya sthAna 229 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa-jAva- zramA bhagavAna mahAvIrathI bane trIta yuga taccAo purisajagAo jagaMtakarabhUmI, puruSa [pADhA bhu svAbhI] sudhI mokSagamana 420 mallI NaM arahA tihiM purisasaehi saddhi cha. bhAnAtha bhagavAna yusA puru sAthe dhAraNa 42rI tI. se muMDe bhavittA -jAva-pavvaie. evaM pAse bhuta tha6 pranyA pramANe pArzvanAtha bhagavAne paNa gaNasa puruSe vi. 3 sAthe pravrajyA grahaNa karI hatI. 230 samaNassa NaM bhagavao mahAvirassa tinni zrama mAvAna mahAvIranA lina nahI paraMtu sayA cauddasapuvvINaM ajiNANaM jiNasaM- jinanI samAna sakSara sanipAtI [sarva kAsANaM savvakkharasannivAiNaM jiNa iva bhASAonA vettA jinanI jema yathAtathya avitahavAgaramANANaM ukkosiyA cau kahevAvALA cadapUrvadhara munionI utkRSTa saMpadA hatI. ddasapuvvisaMpayA hutthA. 231 tao titthayarA cakkavaTTI hotyA. taM jahA- a tatha42 yavatI tA. bha3-zAntinAtha, saMtI, kuMthU, aro. kunthanAtha, ane aranAtha. 232 tao gevijja -- vimANa-- patthaDA aya: vimAna prasta2 (samUha) 3 4Dera cha pannattA. taM jahA- hiTrima-gaeNvijja-vimANa mAtana aveya vimAna prasta2, madhyama aveya: patthaDa', majjhima-vijja-vimANa-patthaDe vimAna prastara, ane uparitana zreyaka vimAna uvarima-gevIjja-vimANa-patthaDa. hiTima-gevijja-vimAe-patthaDe tivihe. mayatana aveya: vimAna prasta2 3 4Are paNNatte. taM jahAheTima heTThima-gevijja- vimANapatthar3e, adhastanAdhatana raiveyaka vimAna prastara. heTThima-majjhima-gevijja-vimANa-patthar3e, adhastanamadhyama praveyaka vimAna prastara. heTThima-uvarima-gevijja-vimANa-patthaDe. majjhima-gevijja-vimANa-patthar3e tivihe adhastano paritana greveyaka vimAna prastara. paNNatte. taM jahA madhyama jhaveyaka vimAnanA prastara traNa kahelA che. majjhima-heTTima-gevijja vimANa-patthar3e, madhyamA-dhastana veyaka vimAna prastara. majjhima-majjhima-gebhijja-vimANa-patthar3e, madhyama madhyama aveya vimAna prasta2. majjhima-uvarima-gevijja-vimANa-patthaDe. uvarima-gevijja-vimANa-patthaDe. tivihe madhya-paritana priveyaka vimAna prastara. uparitana greveyaka vimAna prastara traNa prakAranA uvarima-dehima-vijja-vikSaNa-patthaDe 4 cha, ma - paritana-maratana aveya uvarima-majjhima-gevijja-vimANa-patthaDe, vimAna prasta2. paritana-madhyama vaya vimAna uvarima-uvarima-gevijja-vimANa- " prastara. uparita paritana greveyaka vimAna patthaDe. 4 prasta2. prasta2. paNNate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 233 jIvANaM tiDhANaNivvattie poggale pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNissaMti vA. taM jahAithinivvattie, purisanivvattie, napuMsaganivvattie. evaM ciNa-uvaciNa baMdha-udIra-veda-taha nijjarA ceva. 6 234 tipaesiyA khaMdhA aNaMtA paNNattA, pa---vAva---tipurvavA powjA aNaMtA paNNattA. 23 117 chevoe traNasthAna dvArA upArjita pudagalene pApakarma rUpamAM saMgrahIta karyA che, kare che ane karaze-strIveda nivartita, puruSada, nivartita ane napuMsakaveda nivartita, e pramANe saMgraha, vRddhi, baMdha udIraNa, vedana, ane nirjarAnuM kathana paNa samajavuM. traNa pradezI audhe ananta kahela che. e prakAreyAta-triguNa rUkSa pudagala ananta kahela che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 caturtha sthAna caturtha sthAna prathama uddezaka 2rUka cattAmaMrithaguttAmo.saMgadA- cAra prakAranI anta kriya A kahelI che. temAM - tatha zatru nA TuHI aMtarA , prathama antakriyA A prakAre che - keI a5agvAmapadattAvAi yAvi mavaDuM, kamI AtmA manuSya bhavamAM utpanna thAya che. se baMne vattA sArA 3UTTT te muMDita thaIne gRhasthAvAsathI aNagAra dharmamAM prajita thavA para uttama saMyama, uttama saMvara pavvaie, saMjamabahule, saMvarabahule, ane uttama samAdhinuM pAlana karanAre rUkSavRtti samAhibahule, lUhe, toraTThI, uvahANavaM, rAkhanAra, (Asakitarahita) saMsArane pAra karavAne dukkhakkhave tavassI, tassa NaM no abhilASI, zAstrAdhyayanane mATe tapa karanAra tahappagAre tave bhavai, no tahappagArA duHkhane eTale duHkhanA kAraNarUpa kamane kSaya veyaNA bhavai. karanAra tapasvI (Abhyantara dhyAna Adi tapa tadaur gfsanAvI gharitAvaMja, karavAvALo) thAya che. tene ghera tapa (anazana fsapha, varU, mutta, ghanivAya, Adi) karavuM paDatuM nathI ane tene ghora vedanA sambadukkhANamaMtaM karei. paNa thatI nathI. (kemake te alpakamAM ja utpanna TET je mare razar agvaMtarAvI . thayela che.] e purUSa dIghAyu bhogavI siddha thAya paDhamA aMtakiriyA. che, budha thAya che, mukta thAya che, nirvANa 2- ahAvarA doccA aMtakiriyA, prApta kare che ane badhA duHkhane anta kare che. mahAkamme paccAyAe yAvi bhavai. jema cAturanta cAre dizAnI pRthvIne adhipati se NaM muMDe bhavittA agAyao aNagAriyaM cakavatI bharatarAjA. A pahelI anta kiyA che. 2- bIjI antakiyA. A prakAre che keI jIva pavvaie, saMjama hule, saMvarabahule, mahA-adhikaka upArjana karIne manuSyabhavamAM ---nAgha---vaphALavaM suvavavavave tavaNo utpanna thAya tyAra pachI muMDita thaIne gRhasthAtarasa = tAre tave varu, taNUvAra vAsathI aNagAra dharmamAM pravrajita thaI uttama saMyama, uttama, saMvarayukta yAvat -upadhAnavAna taqne rikSA nikavi getAveja banI duHkhane kSaya karanAra ghora tapasvI bane che. fafa--- --saMta . evA AtmAne adhika karmone kSaya karavA mATe nahIM te jayarAje gAze, ghera tapanI ArAdhanA karavI paDe che. tema ja devAdita upasargajanya dusaha vedanA sahana doccA aMrtAkariyA. karavI paDe che. e A purUSa alpakALa 3- ahAvarA taccA aMkiArayA, paryAyanuM pAlana karIne aMtakriyA karIne gajamhaakmme paccAyAe yAvi bhavai. sukumAra muninI jema siddhagatimAM pahoMcI je i nuM mavattA sAro mArAM jAya che. A bIjI antakriyA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 119 parva, nANA rokavA. navalai - trIjI atakriyA A prakAre che.varatAve siksa-vAva--- - keI adhika karma karavAvALo jIva manuSya bhavamAM savvadukkhANamaMtaM karei. utpanna thAya che. te muMDita thaIne agAra avanA samAre rANA rAuraMtaravaravI, sthAthI aNugAra dharmamAM pravrajita thAya che. jema taccA aMkariyA. bIjI antakriyAmAM kahyuM e pramANe sarva kathana 4- ahAvarA cautthA aMtakiriyA, karavuM vizeSatA e che ke te dIghAyu bhogavI sarva du ne anta kare che. jema cAturanta cakravatI appakammapaccAyAe yAvi bhavai. sanakumArarAjA te trIjI antakriyA che. se NaM muMDe bhavittA---jAva---pavvaie 4- cethI antakriyA A pramANe che.siMgama , ---nAra-- takSNa | no keI alpakarmavALI vyakita manuSyabhavamAM utpanna tahappagAre tave bhavai, no tahappagArA thAya che. te muMDita thaIne yAvat dIkSA laIne veyaNA bhavai, tahappagAre prisjaae| uttama saMyamanuM pAlana kare che yAvata nate nahai mritA tikaDuM---nAra- tene ghora tapa karavuM paDe ke na te tene ghera savvadukkhANamaMtaM, karei. jahA sA vedanA sahana karavI paDe che. evo purUSa alpAyu marudevA bhagavai, cautthA aMtiirayA. bhegavIne siddha thAya che. yAvata sarva duHkhone aMta kare che. jema bhagavatI marUdevI. te cothI aMtakiyA. 236 - tAra havA pawwtA. te naha- cAra prakAranA vRkSe kahela che jemake - 2-3nnA nAme unnag, kannaNa nAme keTalAka dravyathI paNa UMcA ane bhAvathI paNa vAha, paNa nAma #g, Tvg nA UMcA (jema candana vRkSa) paNa. keTalAka dravyathI UMcA paraMtu bhAvathI nIcA 2 ka- evAmeva cattAri purisajayA (lIMbaDAnI jema) 8 TalAka dravyathI nIcA paraMtu bhAvathI UMcA paNNattA. taM jahA (elacInI jema) unnae nAmege unnae. keTalAka dravyathI nIcA ane bhAvathI nIcA. taheva-jAva-paNae nAmege paNae. (jema javAsA) kha- cattAri rukkhA paNattA. taM jahA e ja prakAre cAra prakAranA purUSa kahela che, jemakeunne nAmege unnaya-pariNae. keTalAka dravyathI (jAtithI) unnata ane guNathI unnae nAmege paNaya-pariNae, paNa unnata. paNae nAmege unnaya-pariNae, e prakAre-cAvatu-vyathI paNa hIna ane guNathI paNae nAmege paNaya-pariNae. paNa hIna. 3 ka- evAmeva cattAripurisajAyA cAra prakAre vRkSe kahela che, jemake keTalAka paNNattA. vRkSa uMcAImAM unnata hoya che ane zubha rasa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 caturtha sthAne taM naDDa- 3nnA nAma sanna-pariNa, vALA hoya che. keTalAka vRkSa UMcAImAM unnata taheva-jAva-papanAne pAtha-vAraNa hoya che parantu azubha rasa vALA hoya che. kha- cattAri rukkhA paNNattA taM jahA- keTalAka vRkSa UMcAImAM avanata ane rasAdimAM 3nnaNa nAme karjatha-ve, unnata thAya che. keTalAka vRkSa UMcAImAM paNa unnae nAmage paNaya-rUve, paNae nAmege unnaya-rUve, avanata ane rasAdimAM paNa avanata thAya che. paNae nAmege paNaya-rUve. e pramANe cAra prakAranA purUSe kahela che, 4 ka- evAmeva cattAri purisajAyA jemake- dravyathI paNa unmata ane guNa pariNagukharatA. gaNA3) nAme 30-3, manathI paNa unnata. ityAdi cAra bhaMga. taheva-ra-ug nAme -ve. cAra prakAranA vRkSa kahela che. keTalAka UMcAImAM - pAra purasagAthA pattA. te nahIM. paNa UMcA ane rUpamAM paNa unnata ItyAdi 3 nave 3nnA-be, - cAra bhaMga. 36 nAme pAgha-je, paNaca nA mege unnaya-maNe, paNae nAmege / e pramANe cAra prakAranA purUSa kahela che jemakepA -cho. keTalAka dravyAdithI unnata hotA thakA unnata cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAunnae nAmage unnaya-saMkappe, manavALA yAvata cAra bhaMga unnae nAmege paNaya-saMkappe, e prakAre saMka95 8, prajJA 9, daSTi 10, paNaya nAmege unnaya-saMkappe, zIlAcAra 11, vyavahAra 12, parAkrama 13. paNaya nAge paNaya-saMkappe. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA ema darekane cAra cAra bhAgAkarI darekanI caubhaMgI unnae nAmege unnaya-panne, unnae nAmege / utArI levI joIe. jemake- dravyathI unnata pa -vase, ane saMka9pathI paNa unnata, dravyathI unnata paNae nAmege unnaya-panne, paNae nAmaMge saMka9pathI avanata, dravyathI avanata saMkalpathI ka-pase. unnata, dravyathI avanata saMkalpathI avanata cattArI purisajAyA paNNattA. taM jahA ityAdi. mana saMbaMdhI sUtromAM purUja samajavA unae nAmege unnaya-diTThI, 9 jAne godha-vidyo, joIe vRkSo nahi. vadhu nAmo kanna-vikI, cAra prakAranA vRkSa kahela che, jemake- keTalAka paNae nAme paNaya- diThI. vRkSa AkRtimAM sarala ane phalAdi devAmAM paNa cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA sarala (ucita phala ApanAra) keTalAka AkRtimAM unnae nAmege unnaya-sIlAya re, unnae nAmaMge paNaya-solAyAre sarala ane phalAdi devAmAM vaka. e prakAre cAra paNae nAbhege unnaya-sIlAyAre, bhaMga samajI levA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAga sUtro 121 paNae nAmege paNaya-sIlAyAre. e prakAre cAra prakAranA purUSa kahela che. jemakecttaari purisajAyA paNNattA. taM jahA- AkRtithI sarala ane hRdayathI paNa sarala. unnae nAmege unnaya-vavahAre, e prakAre unnata praNatanA cAra bhaMga ane unnae nAmege paNaya-vavahAre, juvakanA cAra bhaMga paNa kahevA. parAkrama sudhI paNae nAmege unnaya-vavahAre, badhA bhaMga jANI levA. paNae nAmege paNaya-vavahAre cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAunnae nAmege unnae-parakkame, unnae nAmege paNaya-parakkame, paNae nAmage unnaya-parakkame, paNae nAmage paNaya-parakkame. ege purisajAe paDivakkho natthi. 5 ka- cattAri rukkhA paNNattA taM jahAujz2a nAmege ujja, ujjU nAmege vaMke, vaMke nAmege ujjU, vaMke nAmege vaMke. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAujjU nAmege ujjU, taheva---jAva---baMke nAmege vaMke. evaM jahA unnaya-paNaehi gamo, tahA ujjU-vaMkehi vi bhANiyavvo -jAva-parakkame. 14 237 paDimA paDi vanassa NaM aNagArassa kappaMti pratibhAdhArI mArane yA bhASAmA mAlakI cattAri bhAsAo bhAsittae. taM jahA- 48pe che yathA yAyanI, 27nI, manujJApana jAyaNI, pucchaNI, aNunnavaNI, puTThassa bhane pra* 0yA4293. vAgaraNI. 238 cattArI bhAsajAyA paNNattA. taM jahA- cAra prakAranI bhASAmAM kahelI che- satyabhASA saccamegaM bhAsajjAyaM, bIyaM mosaM, . bhRSA lASA, satyabhUSA (mizra) bhASI bhane asatyA. taiyaM saccamosaM, cautthaM asaccamosaM. bhUSA, (vyavahA2 bhASA.) 239 1- cattAri vatthA paNNattA. taM jahA- cAra prakAranA vastro kahela che. jemake- [1] suddhe nAmege suddhe, suddhe nAmege asuddhe, zudha tatu AdithI banAvela hoya ane bAhyA melathI rahita paNa hoya. athavA pahelA paNa asuddhe nAmege suddhe. asuddhe nAmege asuddhe. zudha ane atyAre paNa zudha. [2] zuddha baneluM che paraMtu malina che. [3] zudhi baneluM nathI paraMtu svaccha che. [4] zuddha baneluM paNa nathI ane svaccha paNa nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 caturtha sthAna taM jahA - suddhe nAge suddhe, 2- vAmana cattAri kurisanAyA vaLattA. e prakAre cAra prakAranA purUSa kahela che. jemakejAti AdithI zudhdha ane jJAnAdi guNuthI paNa zuddha, ityAdi cAra bhaMga. e pramANe pariNata ane rUpathI paNa vasranI caubhAMgI ane purUSanI paNa caubhaMgI samajavI. taheva---gAya---azuddha nAmeLe asuddha. evaM pariNaya-rUve vatthA sapaDivakkhA. 3- cattAri purisajAyA paNNAttA. taM jahAsuddhe nAge suddha-maNe, suddhe nAmege ayuddha-maLe, azuddha nAmeLe suddha-maLe, asuddhe nAmege asuddha maNaM. vaM saMjave---nAva---pUrvagame. 20 cAra prakAranA purUSa kahela che. jemake- jAtyADhithI zuddha ane manathI zudhdha. ityAdi e pramANe saMkalpa, yAvat parAkramanA pazu cAra bhAMgA samajavA 240 cattAri suyA paNNattA. taM jahA cAra prakAranA putra kahela che. jemake- atijAta aphANa, anunANuM, avanANa, piche. pAtAnA pitAthI paNa vadhAre saMpattimAna hAya che. [jemake bhagavAna RSabhadeva soMpatti sampannAvALA hatA 'anujAta' pitAnI samAna saMpattimAna [jemake mahAzayane tenA pitA AdityayazanI jevI 'avajAta' pitAthI ochA guNavALA [jemake Addhiyaze tenA pitA bharatarAjAthI hIna'kulAMgAra'kulamAM karNAMka lagADanAra [jemake kuMDarIka] 241 cattAri purisajAyA paNNattA. taM jhaasa2e nAmanuM sattve, sacce nAmane asattve, asacce nAmege sacce, asacce nAmaMge atanne. vaM pariLa!--[Ava--parama. 20 cattAri vatthA paNNatA. taM jahAsuI nAge suI, suI nAmege asuI, asuI nAge suI, asuI nAmege asuI. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. tuM nAsuii nAge suI, taheva -khAva- asurpha nAmeLe asurpha. evaM jaheva suddheNaM vattheNa bhaNiyaM taheva surphaLAvi-nAva-parame. 20 Jain Educationa International cAra prakAranA purUSa kahela che. jemake- keTalAka prathama pazu satya ane pachI paNa satya hAya che. eTale pahelA paNa yathArtha vakatA athavA jema kahe tema karanAra ane pachI pazu satya - sacamadhAraka. keTalAka prathama satya ane pachI asatya hAya che ityAddhi cAra bhaMga. e pramANe pariNata-cAvat parAkramanA paNa cAra bhaMga jANavA joie. ema cAra prakAranA vastra kahela che. jemake- keTalAka svabhAvathI paNa pavitra ane saMskArathI pazu pavitra. keTalAka svabhAvathI pavitra paraMtu saMskArathI apavitra ityAdi cAra bhaMga ema purUSA paNa cAra prakAranA che. zudhdha vajranA cAra bhaMga kahela che. te pramANe ci vastranA paNa cAra bhaga jANavA cAvata parAkrama sudhI kahevuM. For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 242 cattAri koravA paNNattA. taM jahAaMba - palaMba - korave, tAla palaMba korave valki-paruMva-horane, maMDha-visana-joye. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. tuM nahAn saMva-pa Mva-joravasamALe, tAjI-pAMva-horavasa-ipa Mva-horavasamALe, meMDhavisaann - koravasamANeM 243 cattAri ghuNA paNNattA. taM jhaatayavavALu, chavivALu, hradayavALu, sArakkhAe. evAmeva cattAri bhikkhAgA paNNattA. taM hA tayakkhAyasamANe - jAva-sArakkhA yasamANe. tayavalAyatamALastra nuM mivalAsa kkhAyamANe tave paNNatte, sArakkhAyasamANassa NaM bhikkhAgassa tayakhAyasamANe tave paNNatte, challikkhAyasamANassa NaM bhikkhAgassa kaTukkhAyasamANe tave paNNatte. kaTukkhAyasamANassa NaM bhikkhAgassa challikkhAyasamANe tave paNNatte. 244 cauvvihA taNavaNassaikAiyA paNNattA. taM nahA gaLa-vIyA, bhUja-strIyA, pora-kIyA, saMgha-vIyA. 24 cAMda gAdi arunovavAM nera iyalogaMsi icchejjA mANusaM Jain Educationa International 123 cAra prakAranA kAraka kahela che. jemake-AmraphulanuM kAraka (kalikA) tADanAlanuM keAraka (kalikA) vallIlunuM kAraka (kalikA) meDhanA viSANunI samAna AkAranA phUlavALI eka vanaspatinu kAraka ema ja cAra prakAranA purUSa kahela che, jemake-AmraphUlanA kAraka samAna, tADalanA kAraka samAna, vallIkalanA kAraka samAna, meDha viSANunI samAna vanaspatinA kAraka samAna. tvacAkhAvAvALA ghuNunI jevA bhikSunu tapa sAra sAra-khAvAvALA ghuNunI jevu che eTale kaThina kane bhedanAra hAya che. cAra prakAranA guNu kahela che. jemake-kASThanI tvacAne khAvAvALA kASThanI chAlakhAvAvALA, kAokhAvAvALA, kASThanA sArabhAgane khAvAvALA. e prakAre cAra prakAranA bhikSu kahela che. jemake tvacA khAvAvALA ghuNunI samAna-yAvat sAra khAvAvALA ghuNunI samAna. chAlakhAvAvALA ghuNunI jevA bhikSunu tapa kASThakhAvAvALA ghuNunI jevu che. eTale madhyama zreNInu hAya che. kASTha khAvAvALA ghuNunI jevA bhikSunu tapa chAla khAvAvALA ghuNunI jevu che. eTale karmabhedanamAM asamartha hAya che. sAra khAvAvALA bhikSunuM tapa tvacA khAvAvALA ghuNunI jevu che. eTale kaThera kane lenAra hetuM nathI. tRNa vanaspati kAyika cAra prakAra nA kahela che. jemake agraNIja, mUlakhIja, parvakhIja, ane skaMdhakhIja. nera- cAra kAraNeAe narakamAM navIna utpanna nAyika manuSya leAkamAM zIghra AvavAnI icchA kare che logaM For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 caturtha sthAna havvamAgacchittae, no ceva NaM saMcAei parantu mApAmA samartha thte| nathI. bho havvamAgacchitae. 1- ahaNovavaNNe neraie nirayalogaMsi na2434mA navIna panna thayenaiyi tyAM samunbhayaM veyaNaM veyamANe icchejjA mANasaM yatI prathama vahanAnA anubhava 42to th| logaM havvamAgacchittae, no ceva NaM * manuSya lekamAM zIdhra AvavAnI IcchA kare che saMcAei havvamAgacchittae, paratu zIdhra AvavAmAM samartha thato nathI. 2- ahuNovavaNNe neraie nirayalogaMsi na24 bhimA navIna 4-1 ye nayi nirayapAlehi bhujjo, bhujjo ahiTThijja- narakapAle vaDe punaH punaH AkrAnta thavA para mANe icchejjA mANusaM logaM manuSya lekamAM jaladI AvavAnI IcchA kare che havvamAga cchittae, no ceva NaM saMcAei 52ntu bhAvanAmA samartha thatA nathI. habamAgacchittae, 3-ahuNovavaNNe neraie NirayaveyaNijjaMsi na24bhUmimA navIna utpanna thaye nayi 224kammaMsi akkhINaMsi aveiyaMsi aNijji- vahanIya bhanA kSINa - thavAthI bena hI paNaMsi ischejjA mANusaM logaM lIdhI na hovAthI, ane te karmanI nirjarA na havvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei hovAthI IcchA karavA para paNa manuSya lekamAM havvamAgacchittae. AvavAmAM samartha thatuM nathI. 4- ahuNovavaNNe neraie nirayAuaMsi se prabhArI n24| yubha kSI na vAthI-yAvatkammaMsi akkhINaMsi aveiyaMsi AvavAmAM samartha thatuM nathI A cAra kAraNothI aNijjiNNaMsi icchejjA mANusaM logaM navIna utpanna nairayika manuSya lakamAM zIvra havyamAgacchittae. no ceva NaM saMcAei AvavAnI IcchA karavA para paNa AvavAmAM havvamAgacchittae. samartha thatuM nathI. icceehi cahi ThANehi ahuNovavanne neraie---jAva---nI ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae. 246 kappaMti niggaMthINaM cattAri sNghaaddiio| sAdhvIne cAra sADIo dhAraNa karavA ane pahe dhArittae vA, pariharittae vA. taM jahA- ravAne mATe kalpa che. jemake eka be hAtha egaM duhatthavitthAraM, vistAravANI, (yau4) me 3DAya vistArado tihatthavitthArA, vALI, eka cAra hAtha vistAravALI. egaM cauhatthavitthAraM. 247 cattAri jhANA paNNattA. taM jahA- yAna cAra prakAre kahela che. aTTe jhANaM, rodde jhANe dhamme jhANe, ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane sukke jhANe. YdhyAna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnoMga sUtra 125 A dhyAna cAra prakAranu kahela che. jema keamane (aniSTa) vastunI prApti thavA para tene dUra karavAnI cintA maneAjJavastunI prApti thavA para te dUra na thAya tenI cintA khImArI thavA para tene dUra karavAnI cintA paNa kAma AyaM-saMjoga-saM13tte tassa viyo-bhegAnA viyAga na thai jAya tenI cintA thavI. sai- samaNNAgae yAvi bhavai. parijusika kAma bhoga-saMpaoga-saMpautte tassa avippaoga - sai- samaNNAgara yAvi mavaDa. ArtadhyAnanA cAra lakSaNa che jemake- Arkenda karavuM, zAka karave, AMsu pADavA, vilApa karavA. raudradhyAna cAra prakAranu' che, yathA- hi MsAnubaMdhI, mRSAnu dhI, steyAnuba MdhI sa MrakSaNAnuba MdhI. raudradhyAnanA cAra lakSaNu kahela che, jemakehiMsAdi doSAmAMthI kAi ekamAM atyanta pravRtti karavI hiMsAdri badhA deASAmAM bahuvidha pravrutti karavI. hiMsAddhi adharma kAryamAM dharma buddhithI athavA abhyuya mATe pravRtti karavI. maraNu sudhI hiMsAthI mRtyu mATe pazcAtApa na karavuM. cAra prakAranuM dharma dhyAna svarUpa, lakSaNa, Ala khana ane anuprekSA rUpa cAra padAthI cintanIya che. AjJA vicaya, apAya vicaya, vipAka vicaya, saMsthAna vicaya. ? - maTTe jJAne cataviMde vaLatte saM. nahAamaLunna-saMpayoga-saMpatta tattva vivyo -sai- samaNNAgae yAvi bhavai. manusra-saMvagoLa-saMpa'tte tarasa gaviyoga -sai samaNNAgae yAvi bhavai. kha- aTTassa NaM jhANassa cattAri lakkhANA varttA. tuM nA aMDhaLayA, soLayayA. tiSvaLayA. paridevaNayA. 2 ka- rohU~ jhANe ca uvvihe paNNatte. tuM bahA- hiMsAnua, mosALusaMdhi, teNAnubaMdhi, sAravakhANANubaMdhi kha- ruddassa NaM jhANassa cattAri lakkhaNA paNNattA. taM jahA gosavose, va urose, annALavone, AmaraNaMtadose. 3 ka dhamme jhANe cauppaDIyAre paNNattaM. taM naphA- AALAvijJaC, gavAyavina", vivAgavijae, saMThANavijae. raNa- dhammassAM sArasa cattAntara vaNaLA paNNattA. taM jahA ANAI, siggaruI suttaruI ogADha ruI. ghammarasa nuM jJAnalla cattari mAruMLA vaLattA. taM nahAvAyaLA. DipukhtaLa, yaduLA, aNuppehA. dhammassa NaM jhANassa cttaariagveTAo. vaLattAyo. taM nahIMgaannuppehaa, aNiccANuppehA, Jain Educationa International dharmadhyAnanAM cAra lakSaNa kahela che. jemakeAjJAruci, nisaruci, sUtraruci, avagADhaci dharmadhyAnanA cAra Alambana kahela che. jemakevAcanA, pRcchanA, parivartanA ane anuprekSA. dharmadhyAnanI cAra bhAvanAe kahela che, jemakeekatvAnuprekSA, anityAnuprekSA, azaraNAnuprekSA, saMsArAnuprekSA. zukaladhyAnanA cAra prakAra kahela che, jemakepRthakavitarka savicArI, ekatva vitarka vicArI, sUkSma kriyA anivRtti, samRcchinnakriyA pratipAti For Personal and Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 asaraNANuppehA, saMsArANuppehA. 4 ka- sukke jhANe cauvvi he cauppaDoyAre paNNatte. taM jahAhuttavitakke savidhArI, gattavita aviyAro, surie aniTTI, samucchinna kirie appar3ivAI, kha- sukkassa NaM jhANakhsa cattAri lakkhaNA paNattA. taM jahA avahe. asamyAhe, vivege, viussagge. sukkassa NaM jhANassa cattAri alaMbaNA paNNattA. taM jahA khaMtI, muttI, maddave, ajjave. sukkassa NaM jhANassa cattAri aNuppehAo paNNattAo. taM jahAattiyANuppehA, viSpariNAmANuppehA, bhAhA, avAyANuppehA. 248 cavivahA devANaM ThiI paNNatA. taM jahAdeva nAmege, devasiNAe nAmege, devapurohie nAmege, devapajjalaNe nAmege, caubvihe saMvAse paNNattaM taM jahAdeve nAmege devIe saddhi saMvAsaM gacchejjA, deve nAmege chatrIe saddhi saMvAsaM gacchejjA, chavI nAmege devIe saddhi saMvAsaM gacchejjA, chavI nAmege chavIe saddhi saMvAsaM gacchejjA. 2 249 1- cattAri kasAyA paNNattA. taM jahAkohakasAe, mANakasAe mAyAkasAe, lobhakasAe. evaM neraiyANaM- jAvavemANiyANaM. Jain Educationa International caturtha sthAna zukala dhyAnanAM cAra lakSaNa kahe che, jemakeavyy, asmbhoDa, vive4, vyutsarga. zukala dhyAnanA cAra Alambana che, jemakekSamA, nimatva mRdutA ane saralatA. zukala yAnanI cAra bhAvanAe kahelI che. jemakeanntvrtitaanuprekssaa, vipariNAmAnuprekSA, ashubhAnuprekSA, apAyAnu prekSA. devAnI sthiti (bha bhayAhI) yAra prAznI che. jemake- koi sAmAnya deva hoya che, kAi devobhAM snAtaka (pradhAna) hoya che, ardha devpurAhita hAya che, kAi deva stutipAThaka hAya che. 4 che, maDe - adha deva devInI sAthai saMvAsa cAra prakAranA savAsa (maithuna mATe sahanivAsa) 42 che, adha dveva manuSyanArI athavA tiryaya strI sAthai saMvAsa raiche, artha manuSya athavA tiya ca puruSa devI sAthe savAsa kare che, kAi manuSya athavA tiyaMca puruSa mAnuSI athavA tiya canI sAthe savAsa kare che. thAra upAya muDesa che, nebhaDe- adhauSAya, bhaankaSAya, mAyAkaSAya, ane lAbhakaSAya. te cAre kaSAya nAraka-yAvat vaimAnikeAmAM eTale cauvIsa daMDakAmAM maLe che, For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 2- caupaTThie kohe paNNatte. taM jahA- ke dhanA cAra AdhAra kahela che, jemake- AtmamAyAdig, paravadipa, tama pagi, pratiSThita, parapratiSThita, tadubhaya pratiSThita apratiSThita. apaiTThie. te ke dhanA cAra AdhAra nairayika-yAva -vaimAnika evaM neraiyANaM-jAva-vemANiyANaM. sudhI badhA daMDakamAM maLe che. e pramANe-vAvaevN mANe--jAva-lobhe vemANiyANaM. lebhanA paNa cAra AdhAra che. mAna, mAyA, lebhanA cAra AdhAra vaimAnika sudhI badhA daMDa kemAM jANavuM. rU-ra ThANuM thoDuttama siyA, cAra kAraNathI koInI utpatti thAya che - kSetranA te gaThThA nimittathI, vastunA nimittathI, zarIranA nimittAthI khettaM paDuccA, vatthu paDuccA, ane upadhinA nimittathI. e pramANe daMDakonI sarIraM paDuccA, uhi paDuccA. apekSAe nAraka-jAva-vaimAnika sudhI jANavuM evaM neraiyANaM --jAva--vemANiyANaM. joIe. evaM mAne -jAva - lobhe vemANiyANaM. e pramANe-vAva-lobhanI utpatti paNa cAra prakArathI thAya che. te, mAna, mAyA ane lebhanI utpatti nAraka-jIthI laIne vaimAnika sudhI badhAmAM jANavI. 4- cauvvihe kohe paNNatte, taM jahA- cAra prakAranA kedha kahela che. jemake- anantAannNtaannubNdhikohe, apaccakkhANakohe, nabandhI kodha, apratyAkhyAna kedha, pratyAkhyAnavavavavAdAvara dharo, saMgatrane vATe varaNa ke, saMjavalana kaeNdha. A cAre prakAranA evaM neraiyANa -jAva-vemANiyANaM. ke nAraka-vAva-vaimAnikamAM hoya che. e evaM mANe -jAva- lobhe vemANiyANaM pramANe yAvat lobha paNa vaimAnika sudhI badhA chamAM jANavuM. 5- ca vihe kohe paNNatte. taM jahA cAra prakAranA kedha kahe che- Abheganivartita, AbhogaNittie, aNAbhogaNivvattie, anAbhoganivartita, upazAMta kedha, anuzAMta kedha. A cAre prakAranA ke narayika-jAvauvsNt, aNuvasaMte. vaimAnika sudhI samasta jIvomAM hoya che. e evaM neraiyANaM -jAva - vemANiyANaM. pramANe-cAvat cAra prakAranA lebha jANavA. gvaM mA--nAva-no -jIma vanatiothaLa 1 nArakothI laI vaimAniko sudhI badhA jIvamAM nAthA. 5 jANavuM. 250 navA naM rahuM chAhi HvADI cAra kAraNethI chAe ATha karma pravRtionuM cayana karyuM che. jemake- kedhathI, mAnathI, mAyAthI ciNisu. taM jahA ane lebhathI. nArakethI vaimAnika sudhI ema ja zo, mALa, nANAd aomena. kahevuM. evI ja rIte cayana kare che. ane caya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 caturtha sthAna evaM neraiyANaM-jAva- vemANiyANaM. 42ze. 240 yayana saMdhI traya 44 samanavA. evaM ciNaMti esa daMDao. A cayana saMbaMdhI traNa daMDaka thayA. evaM ciNissaMti esa daMDao. evameeNaM e pramANe upacaya karyo, kare che ane karaze. tiNNI daMDagA. e pramANe baMdha karyo, kare che ane karaze. evaM uvaciNisu- uvaciNaMti. uvaciNi e pramANe udIraNuM karI che, kare che ane karaze. ssaMti e pramANe vedana karyuM che, kare che ane karaze. baMdhisu. baMdhati. baMdhissaMti. e pramANe nirjarA karI che, kare che ane karaze. e pramANe vaimAnika sudhI udIrisu. udIreMti. udIrissaMti. vIsa daMDakamAM "75-yaya-yAvat-ni / 42 cha." mema - vedeMsu. vedeti. vedIssaMti. traNa daMDaka samajavA joIe. nijjareMsu. nijjareti. nijjarissaMtijAva-vemANiyANaM. evamekkekke pae tiNNi tiNNi daMDagA bhANiyavvA -jAva-nijarissaMti. 18 251 1- cattAri paDimAo paNNattAo. yA2 42nI pratibhAmA 4sI che. bhotaM jahA samAdhI pratimA, upadhAna pratimA, viveka pratimA samAhipaDimA, uvahANapaDimA, ane vyutsarga pratimA. vivegapaDimA, viussaggapaDimA. 2- cattAri paDimAo paNNattAo.taM jahAM- yAra prA2nI pratibhA DerA cha, rebhabhaddA, subhaTTA, mahAbhaddA, savvaobhaddA. madrA, subhadrA, mAmA, sAtAmadrA. 3- cattAri paDimAo paNNattAo. taM jahA- pratibhAnA 2L pramANe pay yA2 42 chakhuDDiyA-moyapaDimA, mahalliyA-moya- zudriAmA pratibhA, matimA pratibhA, 44 paDimA, javamajjhA, vairamajjhA.3 madhyA bhane madhyA. 252 cattAri asthikAe, ajIvakAyA paNNattA yA2 105 mastiya 478 cha. remataM jahA dharmAstikAya, adhamastikAya, AkAzAstikAya, dhammatthikAe, adhammatthikAe, pudagalAstikAya. AgAsatthikAe, poggalatthikAe. yAra marupI tAyaDesa cha, mo- dhIcattAri atthikAyA aruvikAyA paNNattA. stikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, ane jIvAstikAya. taM jahAdhammatthikAe, adhammatthikAe, AgAsatthikAe, jIvatthikAe. 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 129 253 cattAri phalA paNNattA. taM jahA- cAra prakAranA phala kahela che, jemake- keI kAcuM sAne nAme gAmama, mane nAme havA para paNa thoDuM mIThuM hoya che, kaI kAcuM pakkamahure, havA para paNa adhika mIThuM hoya che, koI pakke nAmege Amamahure, pakke nAmege pAkuM hevA para paNa zeDuM mIThuM hoya che, koI pAkuM hovA para adhika mIThuM hoya che. pakkamahure. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. e pramANe cAra prakAranA puruSa kahela che, jemake zrata ane vayathI a5 hevA chatAM paNa thoDA taM jahA mIThA phalanI samAna alpa upazamAdi guNavALA Ame nAmege Amamaha raphalasanANe. thAya che. e pramANe cAre bhaMga samajavA. taheva-jAva-pakke nAmegaM pakkahura phalasamANe. 254 1- cauvihe sacce paNNatte, taM jahA- cAra prakAranA satya kahela che- kAyAnI saralatA kAujjuyayA, bhAsujjuyayA. satya, bhASAnI saralatA 5satya. bhAvanI bhAvujjuyayA, avisaMvAyaNAjoge. saralatA pasatya, bhASAnta saralatA satya bhAvanI saralatA pasatya, avisaMvAda garupa 2- cauvihe mose paNNatte. taM jahA satya. (vacananuM pAlana karavuM -vizvAsaghAta na kAyaaNujjuyayA, bhAsaaNujjuyayA bhAva kara) cAra prakAranA mRSAvAda kahela che jemakeannujjuyyaa visaMvAyaNAjoge. kAyAnI vakratApa mRSAvAda, bhASAkta vakratApa rU.- ravi paTTA YourQ. saMa- mRSAvAda, bhAvanI vakatApa mRSAvAda, visaMvAda maNapaNihANe, vaipaNihANe, garupa mRSAvAda. kAyapaNihANe,uvagaraNapaNihANe, cAra prakAranA praNidhAna ( ga) kahela che, gvaM joradRAA vayAnaM-jhAva-ve mA jemake- mana-praNidhAna, vacana-praNidhAna, kAya praNidhAna ane upakaraNa-praNidhAna. e cAre NiyANaM. praNidhAna nArakanacAvata vaimAnika sudhI samasta 4-43farqfgqmRB- pacendriya daDakamAM jANavA. maNasuppaNihANe-jAva-uvagaraNasuppaNihANe cAra prakAranA supraNidhAna (samyaka prayoga) kahela che, jemake- manasupraNidhAna yAvata upakaraNaevN saMjayamaNussANa vi. supraNidhAna. A pramANe nAraka vaimAnika sudhInA 5- cauvihe duppaNihANe paNNatte taM jahA - paMcendriya mAM heya che. 1 cAra prakAranA kRNidhAna kahela che- manakRSNamnnduppnnihaanne-jaav-uvgrnnduppnnihaanne 6 nathaWAhibagAva- rSAthatha NidhAna yAvat upakaraNa kRSmaNidhAna. nArakathI gvaM jaMlathAbaM-jJAvamALiyA 6 vaimAnika sudhI badhA paMcendrimAM hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 caturtha sthAna ra1 2- cattAra purAvA TVrA.taM nIM- cAra prakAranA puruSa kahela che, jemake- kaI AvAyabhaddae nAmege no saMvAsabhaddae, prathama vArtAlApamAM bhadra lAge che paraMtu sahasNvaasbhdde nAmege no AvAya bhaddae, vAsathI abhadra jaNAya che, kaI sahavAsathI bhadra ege AvAyabhaddae vi saMvAsabhaddae vi, lAge che paNa prathama milanamAM abhadra lAge che, koI prathama milanamAM paNa bhadra hoya che ane ege no AvAyabhaddae no saMvAsabhaddae. sahavAsathI paNa bhadra lAge che, kaI prathama milanamAM paNa bhadra nathI lAgatA ane sahavAsathI paNa bhadra nathI lAgatA. 2- cattAra gf nAthA gutA. te naha- cAra prakAranA puruSa kahela che, jemake- pitAnA pULo nAme vanna pAsa no para, pApane jenAra anyanA pApane nahIM jenAra, para meje vanna vAsa6 no mago, anyanuM pApa jenAra pitAnuM pApa nahIM jonAra, ege appaNo vi vajjaM pAsai parassa vi, potAnuM pApa jenAra ane anyanuM paNa pApa ege no appaNo vajjaM pAsai no parassa. jenAra, pitAnuM pApa nahIM jenAra ane anyanuM pApa paNa nahIM jenAra. rU-ttarAri parisagAthA gunttA. saM naha- cAra prakAranA purUSa kahela che, jemake- kaI macuro nAme vanna karI ne . pitAnA pApanI (tapasyAdivaDe) udIraNa kare che tara-jhAva paraMtu bIjAnA pApanI udIraNA karate nathI. pje no mago varSa purI na ra4. keI pitAnA pApanI udIraNa karatA nathI paNa (upadezAdivaDe) bIjAnA pApanI udIraNa kare che. ke pitAnA ane bIjAnA pApanI udIraNa kare che ane kaI pitAnA pApanI udIraNA na kare bIjAnA pApanI paNa udIraNa na kare. ema cAra bhaMga jANavA. 4- sattA iranANA pAttA. saM nA cAra prakAranA purUSa kahela che, jemake- koI appaNo nAmege vajja uvasAmei. taheva pitAnA pApane zAMta kare che, bIjAnA pApane zAMta karato nathI. koI bIjAnA pApane zAMta jAva-ege no appaNo vajjaM uvasAmei no kare che, paNa (AtmahitanI bhAvanAthI zUnya parassa hevAne kAraNe potAnA pApane zAta karatA nathI.) yAvat kaI pitAnA pApane zAMta karate nathI ane bIjAnA pApane paNa zAMta karate nathI. e pramANe cIbhagI jANavI. 6- ttattarapuranANA pauLattA. saMgaThThA- cAra prakAranA purUSa kahela che, jemake- kaI samupha nAme no muddag, eka purUSa (saMvijJapAkSikadi sAdhu) AsanathI ajamAve nA na mAma, UbhA thAya che, ne bIjAne UbhA thavA deto Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 131 ege abbhuTTei vi abbhuTThAvei vi / nathI, tyAre bIjAne UbhA thavA de che, paNa ege no abbhuDhei no abbhuTThAvei. pite UbhA thatuM nathI. te guru) pite UbhA thAya che ane bIjAne UbhA thavA de che, te sthavira muni) koI svayaM Ubhe thato nathI ane bIjAne UbhA thavA detuM nathI. te (jinakalpI) - vattA kurisanAthar . taM - cAra prakAranA purUSa kahela che, jemake- koI vaMdai nAmege, no vaMdAvei, purUSa svayaM vaMdana kare che bIjA pAse vaMdAvate vaMdAvei nAmege, no vaMdai, nathI, koI purUSa bIjA pAse vaMdAve che paNa ege vaMdai vi, vaMdAvei vi, pate vaMdana karatuM nathI. temaja koI purUSa svayaM vaMdana kare che ne bIjA pAse karAve che, koI ege no vaMdai no vaMdAvei. purUSa svayaM vaMdana kare nahi ane anya pAse evaM sakkArei. sammANei. pUei. vAei. karAve nahi. e ja pramANe satkAra, sanmAna, paDipucchai. pUjA vAcanA pratipracchanA sUtrArtha vagerenI pucchai. vAgare i. caubhaMgI samajI levI joIe. 7- cattAri purisajAyA paNNatA. taM cAra prakAranA purUSa kahela che, koI sUtradhara nahA hoya che arthadhara nathI hotA. keI arthadhera suttadhare nAmage no atthadhare, hoya chesUtradhara nathI hotA. keI sUtradhara atthadhare nAmege no suttadhare, paNa hoya che ane artha dhara paNa hoya che koI ege suttadhare vi atthadhare vi, sUtradhara paNa nathI ane arthadhara paNa nathI hotA. ege no suttadhare no atthadhare. 14 ra6 varasa arararara asurendra asurakumAra rAja camaranA cAra lekasattAra trApAtra ghaowttA. te ghaNA- pAla kahela che, jemake- soma, yama, varuNa ane sone, vaLe, venane. vaizamaNa e pramANe balIndranA paNa soma, yama, ga afksa vi. no name, vepALa, vALa vaizramaNa ane varuNa cAra lokapAla che. dharaNeevN dharaNassa vi. ndranA kAlapAla, kelapAla, zivapAla ane zaMkhavApare, krojha, sevA, saMva, pAla cAra lokapAla che. e pramANe bhUtAnandanA evaM bhUyANaMdassa vi. kAlapAla, kelapAla, zaMkhapAla ane zailapAla javA, vastra, saMgha, sevAse. ema cAra lekapAla che. veNudevanA citra, vicitra, evaM veNudevassa vi. vicitrapakSa, ane citrapakSa cAra che. harikAntanA vi, virajo, uttarAyaNe, uttarAyaNe. prabha, suprabha, prabhAkAMta ane suprabhAkAMta cAra che. evaM veNudAlissa vi. harissahanA prabhu, suprabha, suprabhAkAMta, prabhAkAMta cAra ttei vivi, vinittAva, uttapaNe. che. agnizikhanA teja, tejazikha, tejawAMta ane evaM harikaMtassa vi. tejaprabha cAra che. agnimANavA-teja, tejazikha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 caturtha sthAna pabhe, supabhe, pabhakate, supabhakate. tejaprabha ane tejaskAnta, pUrNaindranA rUpa, evaM harissahassa vi. rUpAMza, rUpakAnta ane rUpaprabha viziSTa IndranA pabhe, supabhe, supabhakate, pabhakate. evaM aggisihassa vi. 35, 35AMza, 35prama bhane 354nta, vastra, teu, teusihe, teukate, teuppabhe. IndranA jala, jalarata, jalakAnta ane jalaprabha. evaM aggimANavassa vi. amitagatinA-tvaritagati, kSipragati, siMhagati teU, teUsihe, teuppabhe, teukate. ane siMhavikramagati amitavAhananA- tvaritaevN pannassa vi. rUe, rUyaMse, rUyakate, rUyappabhe. Ati, kSipragati, siMvibhAti, siti. evaM visiTThassa vi, manA- sa, bhAta, mana bhane Ti. rUe, rUyaMse, rUyappabhe, rUyakate, prasananA- sa, mahAsa, (28, mane mana. evaM jalakaMtassa vi. dhApanA- bhAvata, vyAvata, nandhAvata bhane jale, jalarae, jalakate, jalappabhe. mahAnatthAvarta. mahAna Avata, vyAvarta evaM jalappahassa vi. jale, jalarae, jalappabhe, jalakate. mahAnaMdikAvata ane naMdikAvarta. zakranA-sema, evaM amitagatissa vi. yama, varUNa ane vaizramaNa IzAneMdranA soma, yama, turiyagai, khippagai, sohagai, sIhavi- vaizramaNa ane varUNa. e pramANe ekanA antarathI kkka magai. ayyatendrasudhI cAra cAra lokapAla samajavA. evaM amitavAhaNassa vi. ekanA antarathIne abhiprAya e che- saudhaturiygi, khippagai, sIhavikkamagai, sIhagai. evaM velabassa vi. meMdranA je nAmavALA lekapAla che te ja kAle, mahAkAle, aMjaNe, riThe. nAmavALA IzAnane cheDI sanatakumAranA che ane evaM pabhaMjaNassa vi. IzAnendranA je nAmavALA lepAla che te ja kAle, mahAkAle, riThe, aMjaNe. nAmavALA mahendra IndranA che. A pramANe evaM ghosassa vi. Avatte viyAvatte, NaMdiyAvatte, mahA saudharmendra, sanakumAra, brahA, mahAzukra ane diyAvatta. evaM mahAghosassa vi. prANukendranA lekapale samAna nAmavALA che. Avatte, viyAvatte, mahANaMdiyAvatte, ane IzAna, mahendra, lAntaka, sahastrAra ane NaMdiyAvatte.evaM sakkassa vi. amyukendranA samAna nAmavALA che. some, jame, varuNe. vesamaNe. vAyukumAra cAra prakAranA kahela che, jemakeevN IsANassa vi.. kAla, mahAkAla, velamba ane prabhaMjana. some, jame, vesamaNe. varUNe. evaM egaMtariyA-jAva-accuyassa. caunvihA vAukumArA paNNattA.taM jahAkAle, mahAkAle, velaMbe, pabhaMjaNe. 33 Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnIMga sUtra 257 cavvihA devA paNNattA. taM jahAbhavaNavAsI, vANamaMtarA, joisiyA, vimANavAsI. 258 cavvihe pamANe paNNatte. taM jahAdavvatpamANe, khetappamANe, kAlappamANe, bhAvapyamANe. 259 cattAri disAkumArimahattariyAo paNNattAo. taM jahArUyA, rUyaMsA, surUvA, rUpAvatI. cattAri vijjU kumArimahattariyAo paNNattAo. taM jahAcittA, cittakaNagA, saerA, soyAmaNI. 2 260 sakkassa NaM deviMdassa devaranno majjhimaparisAe devANaM cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA. Isa / NassaNaM deviMdassa devaranno majjhiparisAe devINaM cattAri paliovamAiM ThiI paNaNNattA. 2 261 cauvvihe saMsAre paNNatte. taM jahA davvasaMsAre, khettasaMsAre, kAlasaMsAre, bhAvasaMsAre 262 cauvvidiTThIvAe paNNatte. taM jahAparikammaM, suttAI, puvvagae, aNujoge. 263 cauvvihe pAyacchitte. paNNatte taM jahAnANapAyacchitte, daMsaNapAyacchitte. carittapAyacchitte, ciyattakiccapAya cchite. Jain Educationa International 133 cAra prakAranA deva kahela che, jema ke- bhavanavAsI, vAyuvyaMtara, jyotiSTha bhane vimAnavAsI. yAra prahAranA prabhANu Ahesa che, prema - drvypramANa, kSetrapramANu, kAlapramANa ane bhAvapramANu. cAra pradhAna kikumArIe kahelI che, jema ke3yaa, iyAMzA, suiyA mane 3yAvatI. cAra pradhAna vidyutakumArIe kahela che, jema kecitraa, citrauna zateza ne sAhAbhinI devendra devarAja zakranI madhyama pariSadanA dhruvenI cAra pace pamanI sthiti kahela che. devendra devarAja izAnanI madhyama pariSadanI devIenI cAra patyeApamanI sthiti che. saMsAra cAra prakAranA kahela che, jema ke-dravya saMsAra, (dravyAnuM paribhramaNa) kSetra saMsAra (yoha rAjU pramANa leAka) kAla saMsAra (samaya AvalikA AdinuM parivartana) ane bhAvasaMsAra (auyika Adi bhAvAnuM parivartana.) yAra aAranA dRSTivAha uDe che, prema - paribha, sUtra, pUgata, ane anuyAga cAra prakAranA prAyazcita kahela che, jema ke-jJAna prAyazcitta, darzana prAyazcitta, cAritra prAyazcitta, vyakata kRtya prAyazcitta. For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 caturtha sthAna cauvihe pAyacchitte paNNatte. taM jahA- yA2 542nA prAyazcitta 4 cha, rebha - parisevaNApAyacchitte, saMjoyaNApAya- pshseivn| prAyazcitta, sayAnA prAyazcita, cchitte. ApaNuM prAyazcita, parikaMcana prAyazcita. AloaNApAyacchitte. paliuMcaNA pAyacchitte. 264 cauvihe kAle paNNatte. taM jahA- cAra prakAranA kAla kahela che, jema ke-pramANukAva pamANakAle, ahAuyanivvattikAle. (65sa mAha) yathAyunivRtiva, (mAyu sthiti) maraNakAle, addhAkAle. bha24sa, mAsa, (samaya, Avasiya 635) 265 cauvihe. poggalapariNAme paNNatte. sAnA yA2 prA2nA parimana 49sa cha, taM jahA rema :- parNa pariNAma, pariNAma, 2savaNNapariNAme, gaMdhapariNAme, pariNAma, sparza pariNAma. rasapariNAme, phAsapariNAme. 266 bhara heravaesa NaM vAsesu purima-pacchima bharata mAne aurata kSetramA pasA ane chedasA vajjA majjhimagA tIrthaka sivAyanA eTale ke vaccenA bAvIsa bAvIsaM arahaMtA bhagavaMtA cAujjAmaM tIrthakaroe caturyAma dharmanI prarUpaNA karI che. dhamaM papaNNaveti. taM jahA jema ke 1 samasta prANAtipAtathI viramaNa, 2 savvAo pANAivAyAo veramaNaM, samasta mRSAvAdathI viramaNa, 3 samasta adattA dAnathI viramaNa, 4 dharmopakaraNa sivAyanA samasta savvAo musAvAyAo veramaNaM, parigrahathI viramaNa. samasta mahAvidehamAM ahaMta savvAo adiNNAdANA veramaNaM. bhagavAna cAturyAma dharmanI prarUpaNa kare che, jemakesvvaao bahiddhAdANAo veramaNaM / samasta prANAtipAtathI nivRta thavuM yAvasvve NaM mahAvidehesu arahaMtA bhagavaMtA 5426 sivAyanA samarata 5254thI vi2ma. cAujjAmaM dhamma paNNaveti. taM jahAsavvAo pANAivAyAo veramaNaM-jAva savvAo bahiddhAdANAo veramaNaM. 2 267 1- cattAri duggaio paNNattAo. taM jahA- 1 yAra anI time| hI cha. rebha. neraiyaduggaI, tirikkhajoNiyaduggAI, 1 neyi huti, 2 tiya yoni huti, maNussaduggaI, devaduggaI. 3 manuSya ti, 4 devahuti. 2- cattAri sugaio paNNatAo. taM jahA- 2 yA2 pra42nI sugati 4ii cha, rebha - siddhasugaI, devasugaI, 1 sidha sugati, 2 deva sugati, 3 manuSya maNuyasugaI, sukalapaccAyAI. sugati, 4 zreSTha kulamAM janma levo te sugati. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 rathAnAMga sUtra rU- vattara gujarAta pachAttA. te gaDha- 3 cAra durgati prApta kahela che jema kenerANA, rivahanoLiyagyA, 1 narayika durgati prApta, 2 tiryaMgyanikamnnuyduggyaa, devaduggayA. durgati prApta, 3 manuSya durgati prApta, 4 deva durgati prApta. - rattAri ghA jaittA. - 4 cAra sugatiprApta kahela che, jema kefsAsujA-gAva-pacAvavA. 4 1 sidhasugatipAta yAvatuM zreSTha kulamAM janmaprApta. 268 ghanaghanir zttara HsA prathama samayanA jina (saMgikevaLI)nI prakRtie khINA bhavaMti. taM jahA kSINa thaI gaI hoya, jema ke- jJAnAvaraNIya, nANAvaraNijja, daMsaNAvaraNijjaM, darzanAvaraNaya, mehanIya ane aMtarAya kevalajJAnamohnnijjN, aMtarAiyaM. darzana jene utpanna thayA che evA ahetA upaNNaNANadaMsaNadhare NaM arahA jiNe bhagavAna kevaLa cAra prakRtionuM vedana kare che. jema ke- vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra. kevalI cattAri kammaMse vedeti taM jahA prathama samaya sidhanI cAra karma prakRtie eka veNika, sArAM, nAma, jod. sAthe kSINa thAya che, jema ke vaMdanIya AyuSya, vanasafsaddhaa i rastAri HsA nAma ane getra jagavaM khijjaMti. taM jhaavekhinna, mAthuM, nA, jod. rU 261 hAkuqtta sivA. taM na- cAra kAraNathI hAsyanI utpatti thAya che, jema ke sattA mattA, muttA, saMmattA, kAMIka joIne, bolIne, sAMbhaLIne ane maraNa karIne. 270 caunvi aMtare paNNatte. taM jahA- cAra prakAranA aMtara kahela che, jema ke- kASTAMtara daMta, ThaMtare, joDhaMtare, paraMtaze. pakSamAntara, lehAntara, pratAntara; e pramANe ithie vA purisasta vA cauvihe aMtare strI, strImAM ane puruSa puruSamAM paNa cAra prakAranA paNa. taM nA antara kahela che. kASThAntaranI samAna, padmAktttthtrsmaanne, pamhaMtagsamANe, ntaranI samAna, lehAntaranI samAna, prastAntaranI lohaMtarasamANe, pattharaMtarasamANe 2 samAna. 271 cattAri bhayagA paNNattA. taM jahA divasabhayae, jattAbhayae, uccattabhayae, kabbAlabhayae. cAra prakAranA karmakara (nekara) kahela che, jema kedivasabhUtaka, yAgAbhUtaka, uccatAbhUtaka, kaoDabhUtaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 caturtha sthAna ra72 vAri rasanAthA guttA. saM kaha- cAra prakAranA purUSa kahela che, jema ke- keTalAka saMpAdiseva to pacha0T- pragaTa rUpathI doSanuM sevana kare che, gupta rIte paDisevo, deSanuM sevana karatA nathI te bakuza. keTalAka pachaUTUrisethI nAma no saMgALa- gupta rUpathI doSanuM sevana kare che paraMtu pragaTa paDisevI, rUpe sevatA nathI te kaSAyakuzIla keTalAka pragaTarUpe je tAravI ja chaMTqfgvI paNa ane gupta rIte paNa doSanuM sevana kare che ta, te pratisevana kuzIla. keTalAka pragaTa rUpathI ane go no saMpAdisevI no pachaUT- gupta rIte paNa deSanuM sevana karatA nathI, te paDisevI. snAtaka. 273 - rAmarata masurA - . asurendra, asurakumArarAja camaredranA soma raraNNo somassa mahAraNNo cattAri agga- pAla mahArAjAnI cAra agramahiSI kahelI che, mahisIo paNNattAo. taM jahA jemake- 1 kanakA, 2 kanakalatA, 3 citraguptA kaNagA, kaNagalayA, cittaguttA, vasuMdharA. ane 4 vasuMdharA. e pramANe yamanI varaNanI ane vaizramaNa kapAlonI paNa e ja evaM jamassa, varUNassa, vesamaNassa. nAmavALI cAra cAra agramahiSIo che. - a f apharoyasa vaDuro - . vaicareMdra vairacanarAja balinA soma nAmanA raNo somassa mahAraNNo cattAri kapAnI cAra amahiSio che. mitrakA, aggamahisIo paNNattAo. taM jahA subhadrA, vidyutA ane azanI e pramANe yama, mitagA, subhaddA vijjuttA, asaNI. vaizramaNa ane varuNa lokapAlanI cAra cAra amahiSIe che. evaM jamassa, vesamaNassa, varUNassa, - gharagata nuM nADumArarasa - . nAgakumArendra, nAgakumAranA rAjA dharaNendranA mArA vAvAsa mahArALa vattAri kAlavAla lekapAlanI cAra agramahiSIo che. aggamahisIo paNNattAo,- taM jahA azakA, vimalA, suprabhA ane sudarzanA 31NonA, vimA, sucqmA, suvaMsajA. e pramANe yAra- zaMkhapAlanI paNa agramahiSIo che. ga -gAva- saMtavAtRsa. - matai i nAkAra nAga- 2. nAgendra nAgakumAra-rAja bhUtAnaMdanA kAlapAla kumAraNNo kAlavAsassa mahAraNNo lokapAlanI cAra agramahiSIo che. cattAri aggamahisIo paNNattAo. taM jemake- sunandA, subhadrA, sujAtA, sumanA. e pramANe yAvat - zailapAlanI agamahisunnNdaa, subhaddA, sujAyA, sumaNA. vIo jANavI joIe. jema gharaNendranA evaM -jAva- selavAlassa jahA dharaNassa. lokapAlanI agramahiSIo che. e pramANe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra evaM savveMsa dahiNadalogapAlANaM -tAvaghosss jahA bhUtANaMdassa. pUchyuM --khAva- mahAyosala jovAjALa. Ga - kAlassa NaM pisA iMdassa pisAyaraNNo cattAri aggamahisIo paNNattAo. taM mahA mA, mavamA, kuppA, suvaMsaLA. evaM mahAkAlassa vI. ca - suruvassa NaM bhUiMdassa bhUyaraNNo cattAri aggamahisoo paNNattAo. taM mahAvavarlDa, vaDuvA, suvA, sumazA evaM pavisa vi. cha- puNNabhaddassa NaM jakviMdassa jakkharaNo cattAri aggamahisIo paNNattAo. taM jahA puttA, vaTTuputtiyA, uttamA tArA. evaM maNibhaddassa vi. cattAri aggamahisIo paNNattAo. taM nahAvasamA, vasumaDuM, gaLyA, yAttvamA evaM mahAbhImassa vi. jha - kiMnarassa NaM kinaridassa cattAri agga mahisIo paNNattAo taM jhaavakatA, jaitumaDuM, rasenA, raDCmA. evaM kiMpurisasa vi. 3. Jain Educationa International 137 dakSiNadizAnA leAkapAleAnI yAvat- gheSa nAmanA indranA leAkapAleAnI agramahiSIe jANavI. je rIte bhUtAnaDhanA agramahiSIonu kathana karyuM" te pramANe uttaranA badhA Indra- yAvat mahAghASa nAmanA indranA leAkapAleAnI agramahiSIe samajavI. pizAcendra pizAcarAja kAlanI cAra agramahiSIo che, jema ke- kamalA, kamalaprabhA, upalA ane suDhanA. e pramANe mahAkAlanI paNa jANavI. na- mImalsa naMravartAvava1 ravavasarona. rAkSasendra rAkSasarAja bhImanI cAra agramahipIe che. temanA nAma- padma, vasumati, kanakA, ratnaprabhA. e pramANe rAkSasendra mahAbhImanI paNa cAra agrahiSI jANavI. 6. bhUtendra bhRtarAja surUpanI cAra agramahiSIe che, jema ke- rUpavatI, bahurUpA surUpA ane subhagA. e pramANe pratirUpanI jANavI. che. yakSendra yakSarAja pUrNabhadranI cAra agraDaSIo che. jema ke-putrA, bahuputrA, uttamA, ane tArakA. e pramANe yakSendra maNIbhadranI paNa jANavI. jJa. kinnarendra kinnaranI cAra agramahiSIe che. temanAM nAma- viDaMsA, ketumatI, tisenA, ane ratiprabhA, e pramANe kinnarendra ki'puruSanI jANavI. For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 caturtha sthAna -agat i figNavatta jattara ga. piMpuruSendra jhiMpuruSarAja puruSanI cAra aggamahisIo paNNattAo. taM jahA- cAra amahiSIo che. temanAM nAmaLio, navamithA, krirI, gra rohiNI, navamikAtA, hI, ane puSpAvatI, e pramANe kiM purUSendra mahApurUSanI jANavI. evaM mahApurIsassa vi. - akilsa i mora cattAra . maheragendra mahAragarAja atikAyanI cAra aggamahisIo paNNattAo. taM jahA- agramahiSIo che. temanAM nAma-bhujagA, bhuyagA, bhuyagavaI, mahAkacchA, phuDA. bhujagAvatI, mahAkachA, ane chuTA, e evaM mahAkAyassa vi. pramANe mahAkAyanI amahiSIo paNa e ja nAmanI jANavI. - jIvaraphulsa je saMvarsa cAri 4 gaMdharvedra gaMdharvarAja gItaratinI cAra agraaggmhisiio paNNattAo. taM jahA- mahiSIo che. temanAM nAma-sughoSA, vimalA, sughosA, vimalA, sussarA, sarassaI. susvarA, ane sarasvatI. e pramANe gItaevN gIyajasassa vi. yazanI paNa jANavI. - vaMvara naM vofsarasa goro ru. tirmendra tiSyarAja caMdranI cAra cattari aggamahisIo. paNNattAo. taM agramahiSIo che. temanAM nAma-candraprabhA, jyotsanAbhA arthamAlI, ane prabhaMkarA. caMdappabhA, dosiNAbhA, accimAlI, (e pramANe) sUryanI cAra agramahiSIo pabhaMkarA. evaM sarassa vi NavaraM surappabhA che. jemake -sUrya prabhA, jyotsanAbhA, arci mAlI, ane prazaMkarA. dosiNAbhA accimAlI pabhaMkarA Dha- iMgAlassa NaM mahAgahassa cattAri 3. aMgAraka (maMgala) nAmanA mahAgrahanI cAra aggamahisIo paNNattAo. taM jahA agramahiSIo che. temanAM nAma-vijyA, vijayA, vejayaMti, jayaMti, aparAjiyA. vaijayaMtI jayaMtI ane aparAjitA. evaM savvesi mahAggahANaM-jAva evI rIte badhA mahAgrahanI, yAvata bhAvaketu nAmanA chelA grahanI cAra agrabhaavkeuss. mahiSIo che. Na- sakkassa NaM deviMdassa devaraNNo ja. devendra devarAja zakanA lokapAla soma mahAsomss mahAraNNo cattAri rAjAnI cAra agramahISIo che-hiNI, madanA, citrA ane somA e pramANe vaizravaNa aggamahisIo paNNattAo taM jahA sudhI jANavuM. roLio, mALA, virA, somA. vaM-jAva-samakSa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 139 rALa taM vana revarALo somansa ta. devendra devarAja IzAnendranA lekapAla soma mahAraNNo cattAri aggamahisIo mahArAjanI cAra agramahiSIo che temanA paNNattAo. taM jahA nAma pRthivI, rAnI, rajanI ane vidyuta, pukavI, rA, racaNI, vin. e pramANe zeSa lopAlonI yAvat varuNa sudhI jANavuM. vaMjhAva-. 220 274 cattAra ravi quttAyo. te gorasa vikRtio cAra che dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNa. na- 4, 6 ifSa, vaLI. snigdha vikRtio cAra che- tela, ghI, carabI rAri siLavA pattAzo. taM ane mAkhaNa mahA vikRtio cAra che - madha, mAMsa, nahIM- teruM, ghauM, vasA, navAM . madha ane, mAkhaNa. cattAri mahAvigaIo paNNattAo. taM jahA- mahuM, maMsaM, majjaM, NavaNIyaM 3 ra75 - rAri guttA. te nA 1 kUTAgAra (zikharAkAra) gRha cAra prakAranA che. nAme putte, are nA , (1) koI kUTAgAra gupta prakArathI AvRta ane sAjo nA gupta dvAravALuM hoya che. jutta, anne nAme putta. (ra) gupta-prakArathI AvRta paraMtu agupta dvAravALuM hoya che. agupta -prakArathI rahita che paraMtu gupta dvAravALuM hoya che. (4) ,, ,, agupta - prakArathI rahita che ane aguptadvAravALuM hoya che. uM- gvameva cattAra purasagAthA guLatA ja, e pramANe cAra prakAranA purUSa kahela che, te nahA eka purUSa gupta (vastrAvRttA) che ane gutte nAmege, gutte,-jAva guptendriya che. agutte nAmege agutte, eka purUSa gupta (vastrAvRtta) che paraMtu aDendriya che. eka purUSa agupta (anAvRtta) che paraMtu guptendriya che. eka purUSa agupta (anAvRtta) che ane aguptendri che. 2ka- cattAri kUr3AgArasAlAo ra. kUTAgAra zAlA-zikhAkAra zAlA cAra prakA ranI che. te A pramANe- koI zAlAgupta pattAgo. te jaNA che, eTale prakArAdithI AvRta che ane guttA nAmegA guttaduvArA, gupta dvAravALI che. dd , dd Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 9 caturtha sthAna guttA nAmegA aguttaduvArA, koI zAlA gupta che- prAkArAdithI AvRta che paraMtu aguttA nAmegA guttaduvArA, guptadvAra vALI nathI. ,, ,, agupta che- prAMkArAdithI AvRta nathI aguttA nAmegA aguttaduvArA. ane gupta dvAravALI paNa nathI. kha- evAmeva cattAritthIo paNNattAo. A pramANe cAra prakAranI strIo kahelI che. te nA te A pramANeguttaa nAmegA guttidiyA, eka guptA eTale vastrAvRtA che ane guptendriyA che. guttA nAmegA attidiyA, gupta vasAvRta che. paraMtu guptendriyA guttidiyA nAmegA aguttA, nathI. attidiyA nAmegA aguttA.4 eka aguptA che vastrAdithI anAvRta che. paraMtu guptendriyA che. eka aguptA che-vastrAdithI anAvRta che ane agundriya che. ra76 ravi mokSanA pUjArA taM naDDa- avagAhanA (zarIranuM pramANa) cAra prakAranI davvogAhaNA, khettogAhaNA, kahela che. kAlogAhaNA, bhAvogAhaNA. dravyAgrahanA (anaMtadravyayutA), kSetrAvagAhanA (asaMkhya padezAvagADha) kAlAvagAhanA (asaMkhya samaya sthitikAla) bhAvAvagAhanA (varNAdi anaMta guNayukatA) ra77 rAri pattI vALo cAra prajJaptione aMgabAhya kahI che. jema ke paNNattAo. taM jahA 1 caMdraprajJapti, 2 sUryaprajJapti, 3 jambudvIpa caMdapaNNattI, sUrapaNNattI, prajJapti 4 dvIpasAgara prajJapti jaMbuddovapaNNattI, dIvasAgarapaNNattI. cauTThANassa bIo uddeso bIjo uddezaka ra78 2- rAri ghafsaMjInA pattA.taM nIM- 1 pratisalIna (kaSAyane nirodha karavAvALA) kohapaDisalINe, mANapaDisaMloNe, puruSa cAra prakAranA che, te A pramANe krodha mAyApar3isalINe, lobhapaDisaMloNe. pratisalIna, mAnapratisalIna, mAyApratisalIna lobhapratisalIna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 141 2-4ttari gaNitaMtrInA pUchAttA. 2 apratisalIna (kaSAyano nirodhana karavAvALA) taM jahA puruSa cAra prakAre che. te A pramANe koi hama saMtrIne nAva-masAphirone apratisalIna, mAna apratisalIna, mAyA apratisaMlIna, loapratisaMlina. rU- rAri saMtrInA pattA. 3 pratisalIna (prazastapravRttimAM pravRtta ane taM jahA aprazastapravRtiothI nivRta) puruSavarga cAra maNapaDisaMloNe, vaipaDisaMloNe, prakAre kahela che, te A pramANe- mana kAyapaDisaMloNe, iMdiyapaDisalINe. pratisalIna, vacana pratisalIna, kAyApratisalIna indriyapratisaMlIna. 4- cattAri apaDisaMloNA paNNattA. 4 apratisalIna (aprazastakAmAM pravRta ane taM gaThThA prazasta kAryothI udAsIna) puruSa varga cAra maNaapaDisalINe-jAva-iMdiyaapaDisaM prakAranA che te A pramANe- manaapratisaMlIna loNe. 4 vacanaapratisalIna, kAyaapratisasaMlIna, indriya apratisalIna. 272 22- vattAra purisanAthI paword. 1 cAra prakAranA puruSo kahelA che. te A ta gaNA pramANe- koI puruSa bAhyavRttithI dIna doNe nAmege doNe, dINe nAmege adINe, ane AtyaMtara vRttithI paNa dIna athavA adoNe nAmege doNe, adINe nAmege adINe. pahelA dIna ane pachI dIna keI bAhyakh- cattAri purisajAyA paNNattA taM jahA- vRtithI dIna paNa AtyaMtara vRtithI adIna doNe nAmege dINapariNae, athavA pahelA dIna. pachI adIna eka dINe nAmege adINapariNae, bAhyavRtithI adIna ane aMtaravRtithI paNa dIna athavA pahelA adIna pachI dIna, adINe nAmege doNapariNae, eka bAhyavRttithI adIna ane aMtaravRttithI adoNe nAmege adINapariNae. adIna athavA pahelA paNa adIna. ane pachI paNa adIna. 2- ttattara purasagAthA poLatA. taM nahIM- [2] cAra prakAranA puruSavarga chediinne nAmege doNarUve taheva-jAva eka puruSa zarIrathI rAMkaDA jevo ane adoNe nAmege adINarUve. aMtaravRttithI paNa dIna-kAyara. eka puruSa evaM dINamaNe, doNasaMkappe, dINapaNNe, bAhya vRttithI dIna paNa AMtara vRttithI dINadiTThI, dINasIlAyAre, doNavavahAre. adIna-himmatavALo. eka puruSa adIna-puSTa ane aMtaraMga pariNAmathI-dIna-kAyara, eka zarIrathI adIna-majabUta ane aMtaraMga pariNAmathI adIna-zUravIra ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 caturtha sthAna 3- cattAra rasanALA vAttA. [3] cAra prakAranA puruSavarga che: taM jahA koI puruSa zarIrathI dIna [kRza ane malina hIne nAme vIjapurava, taNeva -jAva-- vastrAdithI dIna-raka. keI eka zarIrathI dIna paNa vastrAdithI adIna-rUpavALo. koI eka adINe nAmege adINaparakkame. zarIrathI adIna paNa malIna vasAdi vaDe evaM savvesi caubhaMgo bhANiyavvo. dInarUpavALe kaI eka zarIrathI adIna-puSTa cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA ane zreSTha vasAdi vaDe adIna rUpavALo. [kI cAra prakAranA puruSavarga cheH vaLe nAme rIvattI, taheva-vAva eka zarIrathI dina ane manathI paNa dIna che. adINe nAmege adINavittI. eka zarIrathI dIna paNa manathI adIna che. eka zarIrathI adIna paNa manathI dIna che. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA eka zarIrathI ahIna ane manathI paNa doNe nAmege dINajAI. taheva-jAva adIna che. adoNe nAmege adINajAI. [5] cAra prakAranA puruSavarga che eka zarIrathI dIna ane saMkalpathI paNa dIna cattAri purisajAyA paNNatA. taM jahA eka zarIrathI dIna paNa saMka9pathI adIna. doNe nAmege doNabhAsI, thev-jaav| eka zarIrathI adIna paNa saMkalpathI dIna. adINe nAmege adINabhAsI. eka zarIrathI ahIna ane saMkalpathI paNa cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA adIta. [6] cAra prakAranA puruSavarga che - dINe nAmege dINobhAsI, taheva-jAva eka zarIrathI dIna ane prajJAthI paNa dIna che. adoNe nAmege adoNobhAso. eka zarIrathI dIna paNa prajJAthI zreSTha che. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA- eka zarIrathI adIna paNa prajJAnI dIna che. temaja eka zarIrathI ane prajJAthI banethI dINa nAmege dINasevI, taheva-jAva adIna che. adINe nAmege adINasevo. [7] cAra prakAranA puruSavarga che. eka zarIrathI dIna ane cakSunA tejathI cattAri parisajAyA paNNattA taM jahAM paNa hIna che. doNe nAmege doNa pariyAe, taheva-jAva- eka zarIrathI dIna paNa cakSanA tejavALe che. adINe nAmege adINa pariyAe. eka zarIrathI adIna paNa cakSunA tejathI hIna che. temaja eka zarIra ane cakSunA cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA- teja, banethI ahIna che. dINe nAmege doNapariyAle, taheva-jAva- e pramANe dIna zI vAcAra, dIna vyavahAra, dIna parAkama, dIna vRttiA, dIna jAti, dIna bhAsI adINe nAmege adINapariyAle. dInAvalyAsI, dIna sevI ane dIna parivAranA samvattha caubhaMgo. 17 cAracAra bhAMgA jANavA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 280 cattAri purisajAyA paNNattA. taM. jahAajje nAmege ajje. ajje nAmege aNajje. aNajje nAmege ajje, aNajje nAmege aNajje. cattAri purisajAyA paNNattA. taMjahAajje nAmege ajjapariNae, taheva-jAva aNajje nAmege aNajjapariNae. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajja nAmege ajjarUve, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjarUve. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjamaNe, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjamaNe. cattAri purisajAyA paNNattA taM jahAajje nAmege ajjasaM kappe, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjasaMkappe. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjapaNe, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjapaNe. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjadiTThI, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjadiTThI. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjasIlAyAre, taheva-jAva aNajje nAmege aNajjasIlAdhAre. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAaNajje nAmege ajjavavahAre, tahevajAva- aNajje nAmege aNajjavavahAre. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjaparakkame, tahevajAva- aNajje nAmege aNajjaparakkame. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjavittI. taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjavittI. Jain Educationa International 143 cAra prakAranA puruSavarga kahela che, te A pramANeadh [kSetrathI] Arya mane [pApakarmane na uravAthI] Arya. a [kSetrathI] Arya ne [pA vAthI ] manArtha. kAi [kSetrathI] anA ane [pApakane na 42vArthI] Arya. kAi [kSetrathI] anAya ane [pApakarmane karavAthI pazu] anArya e pramANe 2 A pariNati, 3 ArUpa, 4 Aryabhana, ya Aryasahaya, 6 sAryaprajJA, 7 AryadRSTi, 8 AryazIlAcAra, 9 A vyavahAra 10 AparAkrama, 11 AvRtti, 12 Alti, 13 AryabhASI, 14 AryAvalASI, 15 AryasevI, 16 A paryAya, 17 A parivAra 18 AbhAvavALA puruSanA paNa cAra cAra bhAMgA jANavA. For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha sthAna cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjAI. taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjajAI. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjabhAsI, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjabhAsI. cattAri parisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjaobhAsI, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjaobhAsI. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjasevI, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjasevI. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjapariyAe. taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjapariyAe. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjapariyAle, taheva-jAvaaNajje nAmege aNajjapariyAle. evaM sattara AlAvagA jahA doNeNaM bhaNiyA tahA ajjeNa vi bhANiyavvA. cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAajje nAmege ajjabhAve, ajje nAmege aNajjabhAve, aNajje nAmege ajjabhAve, aNajje nAmege aNajjabhAve. 18 281 ka-cattAri usabhA paNNattA. taM jahA- yA2 prA2nA vRSala 49 che, te // jAIsampanne, kulasampanne, pramANe jAtisaMpanna, kulasaMpanna, balasaMpanna balasampanne, rUvasampanne ane rUpa saMpanna kha-evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. 5 me pramANe yA2 42nA puruSa cha, ti. taM jahA saMpanna yAvata rUpasaMpanna. jAIsampanne-jAva- rUvasampanne ka- cattAri usabhA paNNattA. taM jahA- 2 4 mA rIte 5 vRpalAnA yA2 52 che. jAIsampanne nAmege no kulasampanne, te ! pramANe eka jatisaMpanna che paraMtu kulasaMpanna nathI jAte. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kulasampanne nAmege no jAIsampanne, ege jAI sampanne vi kulasampanne vi ege no jAIsampanna no kulasampanne. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAjAIsampanne nAmege no kulasampanne taheva - jAva-no jAIsampanna no kulasampanne. 3 ka - cattAri usabhA paNNattA. taM jahAjAIsampanne nAmege no balasampanne, balasampanne nAmege no jAIsampanne, ege jAIsaMmpanne vi balasampanne vi, ege no jAIsampanna no balasampanne. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAjAIsampanna nAmege no balasampanne, taheva - jAva - ege no jAIsampanne no balasampanne 4 ka- cattAri usabhA paNNattA. taM jahAjAIsampanne nAmege no rUvasampanne, rUvasampanne nAmege no jAIsampanna, ege jAIsampanna vi, rUvasampatre vi, ege no jAIsampanne no rUvasampanna. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA jAIsampanne nAmege no rUvasampanne, taheva - jAva ege no jAIsampanne no rUvasampanne. 5 ka- cattAri usabhA paNNattA. taM jahAkulasampanne nAmege no balasampanne, balasampanne nAmege no kulasampanne, ege kula sampanna vi balasampanne vi ege no kulasampanna no balasampanne. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA Jain Educationa International 145 eka kulasaMpanna che paraMtu jAtisaMpanna nathI. eka jAtisaMpanna che ane kulasaMpanna paNa che. eka jAtisaMpanna paNa nathI ane kulasaMpanna paNa nathI. kha-e pramANe puruSa varganA paNa cAra bhAMgA samajI levA joie. 3 - vRSala yAra prahAranA che te yA prmaanneeka jAtisaMpanna che. paraMtu khalasapanna nathI. eka lasaMpanna che paraMtu jAtisaMpanna nathI. eka jAtisa Mpanna paNa che ane badyasaMpanna paNa che. eka jAtisaMpanna paNa nathI ane annasaMpanna paNa nathI. kha- e ja pramANe puruSa varganA cAra bhAMgA nAguvA 4 3- vRSabha cAra prakAranA che. te A pramANeeka jJAtisaMpanna che paraMtu rUpasaMpanna nathI. eka rUpasaMpanna che paraMtu jAtisaMpanna nathI. eka jAtisaMpanna paNa che ane rUpasaMpanna che. eka jAtisapanna paNa nathI ane rUpasaMpanna paNa nathI. paNa kha- me pramANe puruSa varNanA pazu cAra bhAMgA jANavA. 5 ka- kulasaMpanna, alasapanna, vRSabhanA cAra lAMgA che. kha- e pramANe puruSa varganA paNa cAra lAMgA hai. For Personal and Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 caturtha sthAna kulasampanne nAmege no balasampanne taheva -jAvaege no kulasampanne no balasampanne. 6 ka- cattAri usabhA paNNattA taM jahA- 14- yasapanna bhane 25sapanna vRSamAnA kulasampanne nAmege no rUvasampanne, yA2 mA che. rUvasampanne nAmege no kulasampanne, kha- e pramANe puruSavarganA paNa cAra ege kulasampanne vi rUvasampanne vi, Hiu che. ege no kulasampanne no rUvasampanne. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAkulasampanne nAmege no rUvasampanne, tahevajAva-ege no kulasampanne no rUvasampanne. 7 ka- cattAri usabhA paNNattA. taM jahA- 74- sapanna bhane 35sa panna vRSabhAna balasampanne nAmege no rUvasampanne, __ yAra Hit . rUvasampanne nAmege no balasampanne, kha- e pramANe puruSa varganA paNa cAra bhAMgA ege balasampanne vi rUvasampanne vi, samAvA, ege no balasampanne no rUvasampanne. kha - evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAbalasampanne nAmege no rUvasampanne, tahevajAva-ege no balasampanne no rUvasampanne. 8 ka- cattAri hatthi paNNattA. taM jahA- 8 - hAthInA yAra prA2 4 cha, ma - bhadde, maMde, mie, saMkinne. 1 bhadra [dhaivAna] 2 ma [dheyarahita] kha- evAmeva cattAri purisajAyA ___3 bhRga [lI2] 4 sabhI : [mizrita paNNattA. taM jahA svabhAvavA] bhadde-jAva-saMkinne. kha- e pramANe cAra prakAranA puruSa kahela che. bhadra yAvat saMkIrNa. 9 ka- cattAri hatthi paNNattA, taM jahA- 4-- hAthI yA prA2nA che, te yA pramANebhadde nAmege bhaddamaNe, [1] eka bhadra che ane bhadra manavALo che, bhadde nAmege maMdamaNe, bhadde nAmege miyamaNe, [2] eka bhadra che paraMtu maMda manavALo che, bhadde nAmege saMkiNNamaNe. [3] me madra che 52tu bhRga manavA che. kha- evAmeva cattAri purisajAyA [4] bhadra che 52tu sadI mnvaaye| che. paNNattA. taM jahA- bhadde nAmege bhaddamaNe, kha- A pramANe puruSa varga paNa cAra taheva-jAva-bhadde nAmege saMkiNNamaNe. prAranA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 147 20 -4ttAra hRthi pALatA. nA- 10 ka- hAthInA paNa A pramANe cAra prakAra maMde nAmege bhaddamaNe, kahyA che. te A pramANe maMde nAmege maMdamaNe, [1] eka maMda paraMtu bhadra manavALo che. maMde nAmege miyamaNe, [2] eka maMda che ane maMda manavALo che. [3] eka maMda paraMtu mRga [bhiru] maMde nAmege saMkiNNamaNe, manavALo che. kha- evAmeva cattAri purisajAyA [4] eka maMda che paraMtu saMkIrNa paNNattA. taM jahA manavALe che. maLe, tahevAva kha- e pramANe puruSavarga paNa cAra prakAranA maMde nAmege saMkiNNamaNe. kahela che. 22 - rattara thi pAttA. te naphA- 11 ka- hAthInA A cAra prakAra chemie nAmege bhaddamaNe, [1] eka mRga [bhI] che ane bhadra mie nAmege maMdamaNe, manavALo che. [2] eka mRga che paraMtu mie nAmege miyamaNe, maMda manavALe che. [3] eka mRga che mie nAmege saMkiNNamaNe. ane mRga manavA paNa che. [4] eka kha- evAmeva cattAri purisajAyA mRga che paraMtu saMkIrNa manavALo che. paNNattA. taM jahA kha- e pramANe puruSane paNa "mRga ane fmaNa nAme maLe, tara-gAva bhadra manavALA" ema cAra bheda samajavA. mie nAmege saMkiNNamaNe. 2 - cattAra hatyi pawitA. te nA- 12 ka- hAthInA A pramANe cAra prakAra paDe chesNkinnnne nAmege bhaddamaNe, [1] eka saMkIrNa che paraMtu bhadra manasNkinnnne nAmege maMdamaNe vALo che. [2] eka saMkIrNa che paraMtu saMkiNNe nAmege miyamaNe, maMda manavALo che, [3] eka saMkIrNa che saMkiNNe nAmege kiNNamaNe. paraMtu mRga manavALo che, [4] eka kha- evAmeva cattAri purisajAyA saMkIrNa che ane sAkarNa manavALe che. paNNattA. taM jahA kha- e ja pramANe puruSanA paNa "saMkIrNa saMkiNNe nAmege bhaddamaNe, taheva-jAva ane bhadra manavALo" ityAdi cAra bheda saMkiNNe nAmege saMkiNNamaNe. 24 jANavA. gAhAo-madhulipiMgalakkho, gAthA - bhadra hAthInA lakSaNe madhanI gebInI samAna piMgala- kaMika aNupuvvasujAyadohalaMgUlo / rAtI kaMI pIbI) AMkhavALe, anukamathI purao udaggadhIro , patalI, suMdara ane lAMbI pUchaDIvALo ane unnata mastaka AdithI sarvAga savvaMgasamAhio bhaddo / 1 / / suMdara bhadra hAthI dhIra prakRtino hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 caturtha sthAna ravajIvananavo , 2 gAthA:- maMda hAthInA lakSaNothuulsiro thUlaeNa peenn| caMcala skUla ane kyAMka pAtaLI ane thUlaNahadaMtavAlo kyAMka moTI cAmaDI. vALe, sthUla haripiMgalaloyaNo maMdo / 2 / mastaka, pUcha, nakha, dAMta ane kezavALe tathA siMhanI samAna piMgala netravALo hAthI maMda [adhIra prakRtine heAya che. taNuo taNuaggIvo , 3 gAthA - mRga hAthInuM lakSaNaHtnnuyto tnnuydNtnnhvaalo| kuza zarIra ane kuza grIvAvALa, pAtaLI bhIrU tatthuvviggo , cAmaDI, nakha, dAMta ane kezavALe, tAsI ya bhave mie NAmaM / 3 / bhayabhIta, sthira karNa, udvignatApUrvaka gamana karavAvALo svayaM trasta ane anyone trAsa devA vALA hAthI mRga prakRtino hoya che. eesi hatthINaM . 4 gAthA-saMkIrNa hAthInuM lakSaNathovN thovaMH tu jo harai hatthI, je hAthImAM bhadra, maMda ane mRga prakR tinA hAthIonA thoDA thoDA lakSaNa veLa sIna , hoya tathA je vicitra rUpa ane zIla so saMkiNNotti nAyavyo / 4 / (svabhAva) vALo hoya te hAthI saMkIrNa prakRti vALo hoya che. bhaddo majjai sarae , 5 gAthA-hAthIono madAlamNdo puNa majjae vasataMmi , bhadra tine hAthI zarada RtumAM madavALe miu majjai hemaMte , hoya che. maMda jAtine hAthI vasaMta saMkiNNo savvakAlaMmi / 5 / RtumAM madavALA hoya che. mRga jAtino hAthI hemaMta tumAM madonmata hoya che ane saMkIrNa jAtine hAthI koI paNa tratumAM madonmata hoya che. ra8ra cattAra viThTho paunttoDyo. taM vaNAM- 1 - cAra prakAranI vikathAo nirarthaka va te itthikahA, bhattakahA, desakahA, rAyakahA. kahI che- sIkathA, bhakatakathA, dezakathA ane rAjakA. kha- ithikahA cauvvihA paNNattA. kha- sIkathA cAra prakAranI che.- taM jahA 1] strIonI jAtinI kathA, [2] strIonA kulanI kathA, 3 sIonA rUpanI kathA, itthINaM jAikahA, itthoNaM kulakahA, 4] strIonA nepathyanI [vezabhUSA saMbadhI]. itthINaM rUvakahA, itthINaM NavatthakahA. kathA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra ga- bhattakahA cauvvihA paNNattA taM jahAbhattassa AvAvakahA, bhattassa NivvAvakahA, bhattassa AraMbhakahA, bhattassa nANakahA. gha- desakA cavvihA paNNattA taM jahAdafone, desavikappa kahA, desacchaMdakahA, desanevatthakahA. ca - rAyakahA cavvihA paNNattA. taM jahAraNa aiyANakahA, raNNo nijjANakahA, raNo balavAhaNakahA, raNNo kosa koTThAgAra kahA. 2ka- cavvihA dhammakahA paNNattA tuM nahA analavaLI, vidhavuMvaLI, saMveyo, nivveyaNI. kha- akkhevaNI kahA cauvvihA paNNattA. tuM bahA AyAra akkhevaNI, vavahAraakkhevaNI, pannattiakkhevaNI, diTTivAyaakkhevaNI. ga- vikkhevaNI kahA cauvvihA paNNattA. tuM nahAna samamayaM kaheI, sasamayaM kahittA parasamayaM Jain Educationa International ga- bhakatakathA cAra prakAranI che1] bhAjana sAmagrInI kathA, 2] vividha prakAranA pakavAna ane vyaMjanAnI kathA 3] bheAjana banAvavAnI kathA, 4] bheAjana nirmANanA vyayanI kathA. 149 - dezaGathA cAra prakAranI che- 1] dezanA vistAranI kathA, 2] dezamAM utpanna thavA vALA dhAnyAdinI kathA, 3] dezavAsIonA kartavyAka byanI kathA 4] dezavAsIonA nepathyanI kathA. Da.- rAjakathA cAra prakAranI che 1] rAjAnA nagarapravezanI kathA 2] rAjAnA nagaraprayANanI kathA, 3] rAjAnA al-vAhananI kathA, 4] rAjAnA kAThAra [bhaMDAra]nI kathA. 2 ka-cAra prakAranI dharmakathA kahI cheAkSepaNI, vikSepaNI, savedanI ane nivedyanI. kha- AkSepanI kathA cAra prakAranI che1] AcAra AkSepaNI sAdhuenA AcArane batAvanArI kathA] 2] vyavahAraAkSepaNI doSa nivAraNArthe prAyazcitanA bheda prabheda dekhADavAvALI kathA.] 3] prajJapti-AkSepanI [saMzayanivAraNArthe kahevAmAM Ave evI kathA.] 4] dRSTivAda-AkSepaNI zreAtAonI apekSAene samajI nayAnusAra sUkSma tattvAnu vivecana karavAvALI kathA. - For Personal and Private Use Only ga- vikSepaNI kathA cAra prakAranI che- sva sidhdhAntanA guNAnu kathana karavu ane para sidhdhAMtanA dekhe| batAvavA. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 kahei, parasamayaM kahettA sasamayaM ThAvaittA bhavai, sammAvAyaM kahei sammAvAyaM kahettA micchAvAyaM kahei, micchAvAyaM kahettA sammAvAyaM ThAvaittA bhavai. gha- saMvegaNI kahA cavihA paNNattA. taM jahAihalogasaMvegaNI, paralogasaMvegaNI, AyasarIrasaMvegaNI, parasarIrasaMvegaNI. Ga- nivvegaNIkahA caunvihA paNNattA. taM jahA1. ihaloge ducciNNA kammA ihaloge duhaphalavivAgasaMjuttA bhavaMti, 2. ihaloge ducciNNA kammA paraloge duhaphalavivAgasaMjuttA bhavaMti, 3. paraloge ducciNNA kammA ihaloge duhaphalavivAgasaMjuttA bhavaMti, 4. paraloge ducciNNA kammA paraloge duhaphalavivAgasaMjuttA bhavaMti, 4 2. hRhone suttioor TkhkhA phukko suhaphavivAgasaMjuttA bhavaMti, 2. ihaloge suciNNa kammA paraloge suhaphAvavAgasaMjuttA bhati, 3. paraloge suciNNA kammA ihaloge suhaphAvavAgasaMjuttA bhati, 4. parone vinA mUA gharo suhaphAvavAgasaMjuttA bharvAta. 11 caturtha sthAna para siddhAMtanuM khaMDana karIne sva siddhAMtanI sthApanA karavI. para sidhAntamAM je samocIta tattva hoya tene parasidhAntanA doSe batAvavA. para sidhdhAntanI mithyA mAnyatAo batAvI, satya siddhAntanI sthApanA karavI. gha- saMvedanI kathA cAra prakAranI che Ihaleka saMvedanI-manuSya dehanI nazvaratA batAvI vairAgya upajAvanArI. paraloka saMvedanI-paralokanA svarUpane pragaTa karanArI kathA. AtmazarIra savedanI-svazarIrane azucimaya batAvavAvALI kathA. parazarIra saMvedanI-bIjAnA zarIrane nazvara batAvavAvALI kathA. Da- nivedanI kathA cAra prakAranI che1 A janmamAM karelA duSkarmonuM phaLa A janmamAM maLe che te batAvavAvALI kathA. 2 A janmamAM karelA duSkarmonuM phaLa parajanmamAM maLe che te batAvavAvALI kathA. 3 parajanmamAM karelA duSkarmonuM phaLa A janmamAM maLe che te batAvatI kathA. 4 parajanmamAM karela duSkarmonuM phaLa para janmamAM maLe che te batAvatI kathA. ca- 1 A janmamAM karelA satkarmonuM kRta A janmamAM maLe che. te batAvatI kathA. 2 A janmamAM karela satkarmonuM phaLa para janmamAM maLe che. te batAvatI kathA. 3 parajanmakRta satkarmonuM phaLa A janmamAM maLe che e batAvatI kathA. 4 parajanmakRta satkarmonuM phaLa parajanmamAM maLe che e batAvatI kathA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 283 ka - cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAkise nAmege kise, kise nAmege daDhe, daDhe nAmege kise, daDhe na mege daDhe. 11 kha- cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAkise nAmege kisasarIre, kise nAmege daDhasarore, daDhe nAmege kisasarIre, daDhe nAmege daDhasarIre. 7- attari purasanAyA vaLattA. te nAkissrorss nAmegassa nANadaMsaNe samuppajjai. no daDhasarIrassa, daDhasarIrassa nAmegassa nANadaMsaNe samuppajjai no kisasarIrassa, egassa kisasarIrassa vi nANadaMsaNe samuppajjai daDhasarIrassa vi, egassa no kisasarIrassa nANadaMsaNe samuppajjai no daDhasarIrassa. 3 284 - cauhi ThANehi niggaMthANa vA niggathINa vA assa samaryAsa aisese nANadaMsaNe samupajjau kAme vina samudhvangejhnA. taM nahIM Jain Educationa International 151 - cAra prakAranA puruSavarga kahela che1 eka puruSa pahelA kRSa hatA ane vartamAnamAM paNa kRSa che. 2 eka puruSa pahelA kRSa hatA ane vamAnamAM sudRDha zarIravALe che. 3 eka puruSa pahelA sudRDha zarIravALe che paraMtu vartamAnamAM kRSakAya che. 4 eka pahelA sudRDha zarIravALA hatA ane vartamAnamAM paNa sudRDha zarIravALe che. kha- cAra prakAranA puruSa kahelA che-- 1 eka puruSa hIna manavALA che ane kRSakAya paNa che. 2 eka puruSa hInamanavALA che paNa sudRDhazarIravALA che. 3 eka puruSa udAra manavALA che paraMtu kRSakAya che. 4 eka puruSa udAra manavALA ane sudRDhazarIravALA paNa che. ga- cAra prakAranA puruSa kahelA che 1 kAi kRSakAya puruSane jJAna-darzana utpanna thAya che paNa sudRDha zarIravALAne jJAnaddana utpanna thatAM nathI. 2 kAi sudRDha zarIravALA puruSane jJAna-darzana utpanna thAya che paraMtu kRSakAyane jJAnadarzana utpanna thatAM nathI. 3 kAi kRSakAya puruSane jJAna-darzana utpanna thai jAya che ane sudRDha zarIravALAne paNa jJAna-darzana utpanna thai jAya che. 4 kAi kRSakAya puruSane jJAna-darzana upa-na nathI thatAM ane sudRDhazarIravALAne paNa jJAna-darzana utpanna nathI thatAM. 1 ka- cAra kAraNeAthI vartamAnamAM nigraMtha ane nigraMthione A samayamAM viziSTha jJAnadarzananI utpatti thatI nathI. 1 je nigraMtha ni thI vAravAra srIkathA, For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 abhikkhaNaM abhikkhaNaM itthikahaM, bhattakahaM, desaka rAyakahaM kattA bhavai, vivegeNa viussaggeNaM no sammamappANaM bhAvittA bhavai, puvvarattAvara ttakAlasamaryAsa no dhammajAgariyaM jAgaraittA bhavai, phAsuyassa esa Nijjassa uMchassa sAmudANiyassa no sammaM gavesiyA bhavai. icce ehiM cauhi ThANehi niggaMthANa vA, niggaMthINa vA - jAva-no samuppajjejjA. kha - cauhi ThANeha niggaMthANa vA, niggaMthINa vA aisese nANadaMsaNe samuppajjikAme samuppajjejjA. taM jahA - itthaka bhattakahaM desakahaM rAyakahaM no kattA bhavai, vivegeNa viussageNaM sammamappANaM bhAvettA bhavai, puvvarattAvara ttakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaraittA bhavai, phAsuyassa esaNijjassa uMchassa sAmudANiyassa sammaM gavesiyA bhavai, icceehiM cauhi ThANaihi niggaMthANa vA niggaMthINa vA - jAva-samuppajjejjA. 2 285 no kappai niggaMthANa vA, niggaMthoNa vA ca mahApADivahiM sajjhAyaM karettae. tuM nahAna AsADha pAvie. iMdamahapAr3ivae, kattiyapAr3ivae, sugimhapAr3ivae, no kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA hi saMjJAhiM sajjhAyaM karettae taM jhaavaDhamA, vaSTimAC, mADhe, gaDharatte. Jain Educationa International caturtha sthAna bhakatakathA; dezakathA ane rAjakathA kare che. je peAtAnA AtmAne viveka ane vyutsargathI bhAvita karatA nathI. je pUrAtrimAM ane apararAtrimAM dharmajAgaraNa karatA nathI. 4 je prAsUka-eSaNIya alpahAra letA nathI tathA aMdhA gharAmAM AhAranI gaveSaNA karatA nathI. A cAra kAraNeAthI nirguntha-ninthione vartamAnamAM viziSTa jJAna darzana utpanna thatuM nathI. ra 3 2 ba- cAra kAraNeAthI nigraMtha ane nigraMthio vartamAnamAM atizeSa (viziSTa) jJAnadarzana utpanna karavAne pAtra mane che. je srIkathA Aphri cAra vikathA karatA nathI. je viveka ane vyutsagathI peAtAnA AtmAne sArI rIte bhAvita kare che. 3 je pUrvarAtri ane apararAtrie dharmajAgaraNa kare che. 1 2 4 je prAsaka eSaNIya alpa AhAra le che tathA badhA ghareAthI AhAranI gaveSaNA kare che. A cAra kAraNeAthI nigraMtha-nigraMthione vartamAnamAM paNa viziSTa jJAna-darzana utpanna thAya che. mAnA 1 ka- cAra mahApratipadmA (vada ekame ) ni dha nithie svAdhyAya karave kalpatA nathI aSADhI paDave, Ase paDave, kArtika mAsanA ane paDave. cAra sadhyAmAM ni dha ni thione svAdhyAya karavA kalpe nahIM. prathama sadhyAmAM [sUryodaya samaye ], chellI saMdhyAmAM [sUryAsta samaye], madhyAhna samaye, ardharAtre. caitranA For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sthAnAMga sUtra kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA cAukAlaM sajjhAyaM karettae. taM jahA puvvaNhe, avaraNhe, paose, paccUse. 3 286 caunvihA logaTThiI paNNattA. taM jahA AgAsapaiTThie vAya, vAyapaiTThie udahI, udahipaiTThiyA puDhavI, puDhavipaiTThiyA tasA thAvarA pANA. lekasthiti cAra prakAranI che, te A pramANe - AkAzanA AdhAra para ghanavAyu ane tanavAyu pratiSThita che. vAyunA AdhAra para ghane dadhi pratiSThita che. ghanadhinA AdhAra para pRthvI pratiSThita che ane pRthvInA AdhAra para traNa sthAvara prANa pratiSThita che. 287 - rAri purasanAthA guttA. taM na- puruSanA cAra prakAra kahela chethe nAmege, notahe nAmege, ka- 1 tathApuruSa [AjJAkArI 2 tathA puruSa sovatthI nAmege, pahANe nAmege. [AjJA uthApanAra) 3 saivastika [maMgaLa pAThaka athavA stuti karanAra, 4 pradhAna puruSa [badhAne AdaraNIya kha- cattAri purisajAyA paNNattA. kha- A rIte paNa cAra prakAranA puruSa te bahA kahela cheaayNtkre nAmegeno paraMtakare, 1 AtmAMtakara eka puruSa potAnA bhavane paraMtakare nAmege no AyaMtakare, aMta kare paraMtu bIjAnA bhAvane ege AyaMtakare vi paraMtakare vi, aMta nathI karato. 2 parAMtakara- eka puruSa bIjAnA bhavano aMta kare che paraMtu ege no AyaMtakare no paraMtakare, potAnA bhavane aMta nathI karato. 3 ubhayatakArI- eka puruSa potAnA ane bIjAnA banenA bhavane aMta kare che. 4 na ubhayatakara - eka puruSa potAnA ane bIjAnA-bannenA bhavane aMta karato nathI. - vattA purasagAthA pachAttA. taM nae- ga A rIte paNa cAra prakAranA puruSe AyaMtame nAmege no paraMtame -jAva kahela che - ege no AyaMtame no paraMtame. 1 eka puruSa svayaM ciMtA kare che paraMtu bIjAne ciMtA thavA detuM nathI. 2 eka puruSa bIjAne ciMtita kare che paraMtu svayaM ciMtA karato nathI. 3 eka puruSa svayaM ciMtA kare che ane bIjAne paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 gha- cattAri purisajAyA paNNattA taM jahAAyaMdame nAmege to paraMdame, - jAva ege no AnaMdame no paraMdame. 4 288 cauvivahA garahA paNNattA. taM jahAuvasaMpajjAmittegA garahA, viigicchAmittegA garahA, jaM kiMci micchAmIttegA garahA, evaM pipannattaMgA garahA. 289 1- cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAappaNI nAmege alamaMthU bhavaI to parassa, parassa nAmege alamaMthU bhavai no appaNo; apaNo vi alamaMthU bhavai parassa vi, ege no appaNo alamaMthU bhavai to parassa. Jain Educationa International 2 gha caturtha sthAna ciMtita kare che 4 eka puruSa svayaM ciMtA karatA nathI ane khIjAne paNa ciMtita karatA nathI. A rIte paNa cAra prakAranA puruSA kahelA che 1 eka puruSa Atma drumana kare che paraMtu para-bIjAnuM kramana karatA nathI. 2 eka puruSa khIjAnuM kramana kare che paraMtu Atmadamana karatA nathI. 3 eka puruSa Atmakramana paNa kare che ane paramana paNa kare che. 4 eka puruSa Atmaddamana karatA nathI ane parakramana paNa karatA nathI. gAM cAra prakAranI che, jema ke1 hu mArA dASAne pragaTa karavA mATe gurunI pAse jAu ane prAyazcita lau eve adhyavasAya eka garDA. 2 gaNIya dASAne huM dUra karU evA adhyavasAya gAnA khIjo prakAra che. 3 meM je anucita karyuM che te duSkRta mithyA thAe adhyavasAya gAnA trIjo prakAra che. 4 svakRta dASAnI garha karavAthI Atmazuddhi thAya che te jIna bhagavAne kahyuM che ema jANI svIkAra kare te ceAthI gAM 1 cAra prakAranA puruSA kahela che1 eka puruSa peAtAne duSpravRttithIothI bacAve che. paraMtu khIjAne bacAvatA nathI. 2 eka puruSa khIjAne duSpravRttiothI bacAve che paraMtu pAte khacatA nathI. 3 eka puruSa svayaM paNa duSpravRttiothI ace che ane khIjAne paNa bacAve che. 4 eka puruSa svayaM duSpravRttiothI bacatA nathI khIjAne bacAvatA nathI. For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAga sutra 155 2- mArga cAra prakAranA che, te A pramANe1 eka mArga prAraMbhamAM paNa sarala (nirvidhra lakSya sudhI pahoMcADanAra) ane aMtamAM 2- cattAra mAM ghaowttA. taM - 31 nA 3ja, 3jI nA vaMze, vaMke nAmege ujjU, vaMke nAmege vaMke. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA- ujjU nAmege ujjU, - jAva vaMke nAmege vaMke. 3- cattAri maggA paNNattA. taM jahA. kheme nAmege kheme, kheme nAmege akheme, akheme nAmege kheme, akheme nAmege akheme, evAmeva cattAri purisajAyA papNattA. taM jahA- kheme nAmege kheme-jAvaakheme nAge akheme. 2 eka mArga prAraMbhamAM sarala che ane aMtamAM varka che. 3 eka mArga prAraMbhamAM vakra che paraMtu aMtamAM sarala che. 4 eka mArga prAraMbhamAM paNa vakra che ane aMtamAM paNa vaka che. e pramANe puruSe paNa cAra prakAranA kahela che. 3- mArga cAra prakAranA che jemake1 eka mArga prAraMbhamAM upadrava rahita che ane aMtamAM paNa upadrava rahita che. 2 eka mArga prAraMbhamAM upadrava rahita che paraMtu aMtamAM upadrava sahita che. 3 eka mArga prAraMbhamAM upadrava sahita che. aMtamAM upadrava rahita che. 4 eka mArga prAraMbhamAM upadrava sahita ane aMtamAM paNa upadrava sahita che. e pramANe puruSanA paNa cAra prakAra che4- mArganA cAra prakAra A pramANe paNa kahyA che. jema ke1 eka mArga upadrava rahita che ane suMdara che. 2 eka mArga upadrava rahita che paraMtu suMdara nathI. 3 eka mArga upadrava sahita che paraMtu suMdara che. 4 eka mArga upadava sahita che ane suMdara paNa nathI. e pramANe cAra prakAranA puruSa kahela che. te A pramANe1 eka puruSa zAMta svabhAvavALo che ane sArI vezabhUSAvALe che. 2 eka puruSa zAMta svabhAvavALe che paraMtu sArI vezabhUSAvALo nathI. 4- rAri IT. ghawttA te nA- kheme nAmege khemarUve, kheme naamege| akhemarUve, akheme nAmege khemarUve, akhama nAmege akhemarUve. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jhaavene nAme vema, -nAva- akheme nAmege akhamarUve. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 +- cattAri saMbukkA paNNattA. taM cahA vAme nAmege vAmAvatte, vAme nAmege dAhiNavatte, dAhiNe nAmege vAmAvatte, dAhiNe nAmege dAhiNAvatte. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. tuM nahA- vAme nAme vAmAvartta,"khAva dahiNe nAmege dAhiNAvatte. 6- cattAri dhUmasihAo paNNattAo. taM jahA- vAmA nAmegA vAmAvattA, -jAva - dAhiNA nAmegA dAhiNAvattA. evAmeva cattAritthio paNNattAo. taM jahA- vAmA nAmegA vAmAvattA, --nAva-vAhiLA sAmenA vAhiLAvattA. Jain Educationa International caturtha sthAna 3 eka puruSa kharAba vezabhUSAvALA che paraMtu zAMta svabhAvI che. 5- 4 eka puruSa kharAba vezabhUSAvALA paNa che ane azAnta-kura svabhAvavALA paNa che. zakha cAra prakAranA che1 eka zaMkha vAma che (pratikUla prabhAvavALe che) ane vAmAvarta paNa che. (uttara dizAnA mukhavALA che) 2 eka zaMkha vAma che paraMtu kSINAva che. (dakSiNa krizA tarapha mukhavALA che) 3 eka zaMkha dakSiNa che (anukULa prabhAvavALA che) para Mtu vAmAvartI che. 4 eka zaMkha dakSiNa che ane dakSiNAvarta paNa che. e pramANe cAra prakAranA puruSa kahelA che- 1 eka puruSa pratikUla svabhAvavALA che ane pratikUla vyavahAravALe che. 2 eka puruSa pratikUla svabhAvavALe che paraMtu anukUla vyavahAravALe che. 3 eka puruSa anukUla vyavahAravALA che paraMtu pratikUla svabhAvavALe che. 4 eka puruSa anukUla svabhAvavALA che ane anukUla vyavahAravALA paNa che. - cAra prakAranI dhUmazikhA kahelI che1 eka dhUzikhA vAmA che. (uttara dizA tarapha javAvALI che) ne vAmAvarta che. vAmA che paraMtu 2 eka dhUmazikhA dakSiNAvarta che. 3 eka dhUmazikhA dakSiNA che (dakSiNa dizA tarapha javAvALI che) paratu vAmAvartI che. 4 eka dhUzikhA dakSiNA che ane dakSiNAvarta paNa che. e pramANe srIe paNa cAra prakAranI kahelI che: For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 7- cattAri aggisihAo paNNattAo. taM jahA- vAmA nAmegA vAmAvattA, - jAva - dAhiNA nAmegA dAhiNAvattA. evAmeva cattAritthio paNNattAo taM jahAvAmA nAmegA vAmAvattA, -jAdadAhiNA nAmegA dAhiNAvattA. 8- cattAri vAyamaMDaliyA paNNattA. taM jahAvAmA nAmegA vAmAvattA, -jAvadAhiNA nAmegA vAhiNAvattA. evAmeva cattAritthIo. paNNattAo. taM jahAvAmA nAmegA vAmAvattA, jAvadAhiNA nAmegA dAhiNAvattA 9- cattAri vaNasaMDA paNNattA. taM jahAvAme nAmaMge vAmAvatte, -jAvadAhiNe nAmege dAhiNavatte. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA taM jahA vAme nAmege vAmAvatte, -jAvadAhiNe nAmege dAhiNavatte. 17 290 cauha ThANehiM niggaMthe niggaMthi AlavamANe vA, saMlavamANe vA nAikkamai. taM jahAM paMtha pucchAmANe vA, paMthaM desamANe vA, asaNaM vA jAva - sAimaM vA dalamANe vA, asaNaM vA jAva - sAiMmavA dalAvemANe vA. 291 1- tamukkAyassa NaM cattAri nAmadhejjA paNNattA. taM jahA tamiti vA, tamukkAre vA, aMdhakAre vA, mahaMdhakArei vA. Jain Educationa International 8- vAyumaMuThi (242 32to paMToja) yAra prakAranI kahela che. dhUmazikhAnI jevA ja vAyumaMDalikAnA cAra bhAMgA samajavA. e pramANe krAntika srInA cAra bhAMgA paNa jANavA. -- 157 cAra prakAranI agnizikhA kahela che dhUmazikhAnI jevA ja agnizikhAnA cAra bhAMgA samajavA. e pramANe krAeintika srInA bhAMgAe ane bhAvArtha paNa samavo. 1 cAra prakAranA vanakhaMDa kahelA che. dhUmazikhAnI jevA ja vanakhaMDanA cAra bhAMgA samajavA. A pramANe krAntika puruSanA cAra bhAMgA jANavA. cAra kAraNeAthI ekaleA sAdhu ekalI sAdhvI sAthe ekavAra athavA vAraMvAra vAvilApa kare te jinAjJAnuM ullaMghana karatA nathI- 1 mArga pUchatAM, 2 mArga batAvatAM, 3 azana yAvat svAdim cAra prakAranA AhAra ApatA, 4 azana yAvat cAra prakAranA AhAra apAvatA. tamaskAyanA A pramANe cAra nAma che. 1 tama, 2 tamakAya, 3 aMdhakAra ane mahAndhakAra. For Personal and Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 2- tamukkAyassa NaM cattAri nAmadhejjA paNNattA. taM jahAlogaMdhagArei vA, logatamasei vA, devaMdhagAre vA, devatamasei vA. 3- tamukkAyassa NaM cattAri nAmadhejjA vaLattA. tuM bahAvaatphlii vA, vAtaphalihakhomei vA, devaraNe vA, devavUDhei vA. 4- tamukkAe NaM cattAri kappe AvarittA vidu'. teM nahA sodhammaM, IsANaM, saNaM kumAraM mAhidaM 4 292 1 - cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAsaMpAga par3isevI nAmege, pacchanna par3isevI nAmege, par3appannanaMdI nAmege, nissaraNaNaMdI nAge. 2- vattari senAo vaLattAyo. te nAittaa nAge no parAjiNittA, parAjiNittA nAmege no jaittA, egA jaittA vi parAjiNittA vi, egA no jaittA no parAjiNittA. Jain Educationa International 2 3 2 4 caturtha sthAna tamaskAyanA A pramANe paNa cAra nAma kahela che- 1 leAkAdhakAra, 2 leAkatama, 3 devAMdhakAra ane devatamas. tamaskAyanA A pramANe paNa cAra nAma kahela che. 1 vAtaparigha- vAyune rAkavA mATe alA samAna r vAtaparighakSeAbhavAyune kSubdha karavA mATe alA samAna. 3 devAraNya- devatAone saMtAi javAnu sthAna. 4 devagRha-jema mAnavane sainyagRhamAM praveza pAmaveA kaThina che tema devAnA tamaskAyamAM praveza pAmave kaThina che. tamaskAya cAra kalpe| (devalAke)ne AvRta karIne rahelA che, jemake- 1 saudharma, 2 izAna, 3 sanatkumAra 4 mAhendra, 1- puruSAnA cAra prakAra kahela che- 1 saprakaTa pratisevI- guru Adi samakSa akalpya AhArAdinuM sevana karanAra. 2 pracchanna pratisevI- pracchanna (gupta rIte) doSanuM sevana karanAra. 3 pratyutpanna nadI vajra athavA ziSyanA lAbhamAM Ana mAnanAra. 4 niHsaraNa nadI- gacchamAMthI pAte athavA ziSyanA nIkaLavAthI AnaMda pAmanAra. cAra prakAranI senA kahI che-- 1 eka senA zatrune jItavAvALI che paraMtu parAjita thavA vALI nathI. 2 eka senAparAjita thavA vALI che paNa jItavA vALI nathI. 3 eka senA zatruone jItavAvALI ane harAvavAvALI paNa che. 4 eka senA zatruone jItavAvALI nathI ane harAvavAvALI paNa nathI. For Personal and Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 159 gvAnera purasagAthA vAgatA. bahA- e ja pramANe puruSanA cAra prakAra kahyA chejittaa nAmege no parAjiNittA, -jAva 1 eka sAdhu pariSahane jItavAvALe che paraMtu bha. mahAvIranI jema pariSahothI egA no jaittA no parAjiNittA. parAjita thavAvALA nathI hoto. 2 kaI sAdhu pariSahothI hAravAvALo che. paraMtu kuMDarIkanI jema jItavAvALo hoto nathI. 3 eka sAdhu zailaka rAjarSinI samAna pari. pahAthI hAravAvALo ane ane jItavAvALo paNa hoya che. A eka sAdhu pariSahathI hAravAvALA ane jItavAvALo paNa nathI. rU. rattara seorgov/ttAgo. te jJa- 3- bIjI rIte paNa senA cAra prakAranI jaittA nAmegA jayai, kahela chejittaa nAmegA parAjiNai, 1 eka senA yuddhanA AraMbhamAM paNa zatru senAne jIte che ane aMtamAM paNa jIte che. parAjiNittA nAmegA jayai, 2 eka senA yuddhanA AraMbhamAM zatru senAne parAjiNittA nAmegA parAjiNai. jIte che paNa yuddhanA aMte parAjita evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA thAya che. taM gaThThA 3 eka senA yuddhanA AraMbhamAM parAjita thAya che paraMtu yuddhanA aMtamAM vijaya jaittA nAmegA jayai-jAva-parAjiNittA prApta kare che. nAmegA parAjiNai. 5 4 eka senA yuddhanA AraMbhamAM paNa ane aMtamAM paNa parAjita thAya che. e pramANe pariSahethI vijayI parAjita thavA vALA puruSe cAra prakAre che ema jANavA. 213 -vattAra thai gonttA. taM nahAvaMto- 1- cAra prakAranI rAjio kahelI che yathAmuulkeynne, meMDhavisANakeyaNae, gomutti- parvatarAji, pRthvIrAji, vAyukArAji e udaka rAji. keyaNae, avalehaNiyakeyaNae. evI ja rIte cAra prakArano krodha kahela che- parvatarAji samAna, pRthvI rAja samAna, vAlukA rAjisamAna ane udaka rAjisamAna. 1 parvata rajisamAna anantAnubaMdhI kadhamAM praviSTa jIva kALa kare to naraka gatimAM utpanna thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 caturtha sthAna 2 pRthvI rAjisamAna apratyAkhyAnI kedamAM praviSTa jIva kALa kare te tiryaMca nimAM utpanna thAya che. 3 vAlukA rAjisamAna pratyAkhyAnI dhamAM praviSTa chavakALa kare to manuSyagatimAM utpanna thAya che. udaka rajisamAna saMjavalana kelamAM praviSTa jIvakALa kare to devomAM utpanna thAya che. 2-gvAva vattA mAthA pachAttAtaM. 2- vaka vastuo cAra prakAranI kahelI che, jahAbaMsImalakeyaNAsamANA-jAva- ava- jemakelehnniyaasmaannaa, vaMsImUlakeyaNAsamANaM 1] vAMsanI jaDanI samAnavaka 2] gheTAnA zaMganI samAna varka 3] gaumUtrikAnI mAyaM aNupaviTTha jIve kAlaM karei neraiesu samAna vaka 8] vAMsanI chAlanI samAna uvavajjai varka. rU-maeNvisALave caNAsamAja mAAM jucpa- 3- e pramANe cAra prakAranI mAyA kahelI chevid nI vArja re tirivahanofigNa 1 vAMsanA jaDanI samAna vakra mAyA karavAuvvjji, gomuttikeyaNAsamANaM mAyaM vALe jIva marIne narakamAM utpanna thAya che 2 gheTAnA zIMga samAna vakatAvALI mAyA aNupaviThe jove kAlaM karei maNussesu vALe jIva marIne tiryacanimAM uvavajjai, utpanna thAya che. avalehaNithAkeyaNAsamANaM mAyaM aNupa 3 gematrikAnI samAna vakratAvALI mAyA viThe jIve kAlaM karei devesu uvavajjai. vALo jIva marIne manuSyanimAM janme che. 4 vAMsanI chAlanI samAna vakatA vALI mAyA vALA jIva marIne devAnImAM utpanna thAya che. 4-4ttAri zaMmA guttA. taM ga- ka- stambha cAra prakAranA che, jemakeselthNbhe, aTThithaMbhe, dAruthaMbhe, 1] zailastambha, 2] astiSNa, 3] dArustambha ane 4) timilatAstambha tiNisalayAthaMbhe. (netarane staMbha) 5- evAmeva cauvvihe mANe paNNatte 5- e pramANe mAna cAra prakAranA che, jemaketN jahA 1]zastabha samAna 2] astimbha selathaMbhasamANe-jAva-tiNisalayAthaM samAna 3] dArustambha samAna ane 4] tinisalatA staSNa samAna (netaranI bhasamANe. soTI samAna) \ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra selathaMbhasamANaM mANaM aNupaviThe jIve kAlaM karei neraiesu uvavajjai, aTThithaMbhasamANaM mANaM aNupaviThe jIve kAlaM karei tirikkhajoNiesu uvavajjaI, dAruthaMbhasamANaM mANaM aNupaviThe jIve kAlaM karei maNussesu uvavajjai, NitisalayAthaMbhasamANaM mANaM aNupaviTTha jIve kAlaM karei devesu uvavajjai. - vattAri vathA puNattA. taM vahA- kimirAgaratte, kaddamarAgaratte, khaMjaNarAgaratte, haliddarAgarattaM. 161 1 zailastambha samAna mAna karavAvALo jIva narakamAM utpanna thAya che. 2 astistambha samAna mAna karavAvALA jIva marIne tiryacanimAM utpanna thAya che. 3 dArustambha samAna mAna karavAvALA jIva marIne manuSya nimAM utpanna thAya che 4 nitisalatA tambha samAna mAna karanAra jIva marIne devanimAM utpanna thAya che. - vasa cAra prakAranA kahela che jemake 1 kRmi rAgathI raMgela vasa. 2 kardama rAgathI raMgeluM vasa. 3 khaMjana rAgathI (dIpakanA melathI-mezathI) raMgeluM vasa 4 haLadara raMgathI raMgelu vasa. 7- e pramANe lebhanA cAra prakAra kahela che1 kRmi rAgathI raMgelA vasanI samAna. 2 kIcaDathI raMgelA vastranI samAna. 3 khaMjanathI raMgAyelA vastranI samAna. 4 haLadarathI raMgelA vasanI samAna. 1 kRmiraMgathI raMgelA vasanI samAna lAbha karavAvALe jIva marIne narakamAM jAya che. 2 kIcaDathI raMgelA vasanI samAna lAbha karavAvALo jIva marIne niryacamAM jAya che. 3 khaMjanathI raMgelA vasanI samAna lAbha karavAvALe jIva marIne manuSyamAM jAya che. 4 haLadarathI raMgelA vastranI samAna lebha karavAvALe jIva marIne devatAomAM jAya che. 7- gvAva ghaTava rome vAre te nahIMkimiraagrttvtthsmaanne, kaddamarAgarattavatthasamANe, khaMjaNarAgarattavatthasamANe, haliddarAgarattavatthasamANe. kimirAgarattavatthasamANaM lobhaM aNupaviTTha jIve kAlaM karei neraiesu uvavajjai, kaddamarAgarattavatthasamANaM lobhaM aNupaviTTha jIve kAlaM karei tirikkhajoNiesu uvavajjai, khaMjaNarAgarattavatthasamANaM lobha aNupaviTTha jIve kAlaM karei maNussesu uvavajjai, haliddarAgarattavatthasamANaM lobhaM aNupaviTTha jIve kAlaM karei devesu uvavajjai. 6 214 2- ravi saMsAre ghaomtte. te nA- nera, tirivahanoLisaMsAre, maNussasaMsAre, devasaMsAre. 1- saMsAranA cAra prakAra kahela che- 1) mairayika saMsAra, 2) tiryaMca saMsAra, 3) manuSya saMsAra ane 4) deva saMsAra. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 caturtha sthAna 2- cAra prakAranA AyuSya karma kahela che 1) nairayikAyu, 2) tiryaMcAyu, 3) manu jAyu 4) devAyuM. 3- bhava cAra prakAranA kahela che- 1) nairacika bhava, 2) tiryaMca bhava, 3) mAnava bhava 4) deva bhava. 2- ravivAre mAug yourQ. taM nag- nera iaAue, tirikkhajoNie Aue, maNussAue devAue. rU- gharava ma pALajo. taM jJa- ne ie bhave, tirikkhajoNie bhave, maNussa bhave, deva bhave. 221 2- ravihe mAre vAre taM nahIM- saLa, vALa, vArUme, sAme. 2- he mAre ghaoLaje. tuM nahIM- uvakkharasaMpaNNe, uvakkhar3asaMpaNNe, sabhAvasaMpaNNe, parijusiyasaMpaNNe. 2 1 296 1- cauvihe baMdhe paNNatte. taM jahA pagaibaMdhe, ThiibaMdhe, aNubhAvabaMdhe, padesa baMdhe. 1- AhAranA nIce pramANe cAra prakAra kahela che- azana, pAna, khAdima ane svAdima. 2bIjI rIte paNa AhAranA cAra prakAra kahela che. jemake- 1) upaskArasaMpannaje AhAramAM hIMgAdi viziSTa dravyathI saMskAra karavAmAM Ave. 2) upaskRtasampana- bhAta khIcaDI Adi pakavIne taiyAra karela. 3) svabhAvasaMpanna- kudatIra rIte pakava AhAra- drAkSa, khajura keLA Adi. 4) paryeSitasaMpanna-rAtamAM A AvavA daIne banAvela jalebI Adi. bandhanA ca ra prakAra kahela che. prakRtibaMdha sthitibaMdha, anubhAgabaMdha ane pradezabaMdha. 1 karmaprakRtione baMdha te pratibaMdha, 2 karma prakationo jaghanya utkRSTa sthitine baMdha te sthitibaMdha 3) karmaprakRtiono tIvra-maMda rasano baMdha-rasabadha che. 4) AtmapradezonI sAthe zubhAzubha vipAka vALA anaMtAnaMta karmapradezano baMdha te pradezabaMdha. 2- upakrama cAra prakAranA kahela che. jemake 1 baMdhapakrama, 2 udIraNopakama, 3 upa zamane pakama, 4 vipariNAmanepakama. 3- baMdhano krama cAra prakAre kahela che pratibaMdhane pakama 2 sthitibaMdhano pakama, 3 anubhAgabaMdhanopakama 4 pradezabaMdhanepakrama. 2- a3vivAre savAre pALajo. taM pArA- baMdhaNovakkame, udoraNovakkame, uvasamaNovakkame, viccariNAmaNovakkame 3- baMdhaNovakkame cauvvihe paNNatte. taM jahApagaibaMdhaNovakkame, ThiibaMdhaNovakkame, anumAvavaMghanovavA, jAvaMdhaLavavAre. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 4- udIraNovakkame cauvvihe paNNatte. pagaiudIraNovakkame, ThiiudIraNovakkame aNubhAvaudIraNovakme, padesaudIraNovakkama. 5- uvasamaNovakkame cauvvihe paNNatte. taM jahA - pagaiuvasAmaNovakka me, fossvasAmaNovakkama, aNubhAvauvasAmaNovakkame, pade suvasAmaNovakkame. 6 - viSpariNAmaNovakkame cauvvihe paNNatte. taM jahA - pagaivippariNAmaNovakkama, fosvippariNAmaNovakka me, aNubhAvavipariNAmaNovakkame, padesaviSpariNAmaNovakkame. 7- cauvvihe appA bahue paNNatte taM jhaapadmak-JaLAvaTTupu, rUi-JaLAvaduttu aNubhAva - appA bahue, paesa - appA bahue. 8- calavihe sAme vaLatta. tuM bahAvagar-saMme, rUi-saMkrame, anumAva-saMme, paTsa-saMme 2- 23vine niyatte vaLatte. teM nahAvAva-pitta, phi-nidhatte, anumAva-niyaMtte, vasa-Liyatte. o0* calakviphe niSThA5Na vaLatta. tuM khannApadmarU-nidmANa, Dipha-fly, anumAva-LiAphaNa, nasa-LiA". 20 297 cattAri ekkA paNNattA. taM jahAdavie ekkae, mAu ekkae, pajjae ekkae, saMga ekkae. Jain Educationa International 163 4- udIraNeApakrama cAra prakAranA che. 1 prakRti udIraNeApakrama, ra sthiti udIraNApakrama, 3 anubhAva udIraNeApakrama, 4 pradeza udIraNeApakrama. 5- upazamanApakrama cAra prakAraneA che jemake 1 prakRti upazamaneApakrama 2 sthiti upazamaneApakrama 3 anubhAva upazamanepa krama. 4 pradeza upazamanApakrama. 6- vipariNAmaneApakrama. cAra prakAranA che. jemake 1 prakRti vipariNAmane pakrama, 2 sthitivipariNAmane pakrama, 3 anuvipariNAmane krama, 4 vipariNAmane pakrama. bhAva pradeza 9 alpamarhutva cAra prakAranA kahela che. jemake 1 prakRti alpa bahutva 2 sthiti alpa bahutva, 3 anubhAvaalpamahtva ane pradezaalpaba utva. 8-sakrama cAra prakAranA kahela che. 1 prakRtisaMkrama. 2 sthitisa krama 3 anubhAvasakrama ane, 4 pradezasakrama. 9-nirghA cAra prakAranA che jemake-1prakRti nighatta ra sthitinighatta 3 anubhAvanigha ane 4 pradezanighA. 10- nikAcita cAra prakAranA kahe che. jemake 1 prakRtinikAcita, 2 sthitinikAcita, 3 anubhAvanikAcita, 4 pradezanikAcita. eka saMkhyAvALA cAra che jemake 1 dravya eka, 2 mAtRkApaTTeeka, 3 paryA eka ane, 4 saMgrahaeka. For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 298 cattAri katI paNNattA. taM jahA daviyakatI, mAuyakatI, pajjavakatI, saMgahakatI 299 cattAri sabbA paNNattA. taM jahAnAmasavvae, ThavaNasavvae, Aesavvae, niravasesa savvae. 300 mANusuttarassa NaM pavvayassa caudisiM cattAri kUr3A paNNattA. taM jahArayaNe, rayaNuccae, savvarayaNe, rayaNasaMcae. 301 ka- jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu tIAe ussappiNIe susamasusamAe samAe cattAri sAgarotramakor3AkoDIo kAlo hutthA, kha- aMbUddIve dove bharaheravae imIse osappiNIe susama susamAe samAe jahaNapae NaM cattAri sAgarovamakor3Akor3Io kAlo hutthA, ga- jaMbuddIve dIve bhara heravaesu vAsesu AgamessAe ussappiNIe susamasusamAe samAe cattAri sAgarovamakor3AkoDIo kAlo bhavissai. 3 302 1 - jaMbuddIve dIve devakura uttarakuruvajAo cattAri akammabhUmIo paNNattAo. taM jahA hemavae, heraNNavae, harivAse, rabhmagavAse. " 2 - cattAri vaTTaveyaDDhapavtrayA paNNattA. taM jahA saddAvai, viyar3Avai, gaMdhAvai, mAlavata pariyAe. Jain Educationa International yuti (DeTA) yAra che. bhebhaDe 1 dravya keTalA che, mAtRkApa keTalA che, 3 paryAya keTalI che ane 4 saMgraha keTalA che. sarva yAra . prema 1 nAmasarva, 2 sthApanAsarva, u mahezasarva, ane 4 nivezeSasa . caturtha sthAna mAnuSeAtara parvatanI cAra dizAomAM cAra phUTa che. nema 1 2tna, 4 ratnasa caya 2. ratnAzrcaya, 3 saratna ane ka jaMbudvIpanA bharata airavata kSetramAM atIta upasarpiNIne suSamasuSamAkAla cAra kreDaDI kroDI sAgaropamanA hatA. kha jamUddopanA bharata airavata kSetramAM A avasarpiNIne suSamasuSamA kAla cAra kADAkreADI sAgarApama hatA. gajabUdvIpanA bharata bhairavata kSetramAM AgAmI avasarpiNIne suSamasuSamA kAla cAra kADAkeADI sAgarApamanA haze. 2 1- jaMbudrIpamAM devakuru ane uttarakarune chADI cAra akamIe che, jemake1 haimavata, 2 hairaNyavata, 3 harivarSa ramyaka va For Personal and Private Use Only vRta vaitADhaya parvata cAra che, jemake1 zabdAyAti 2 viSTAyAti, u gNdhaapAti ane 4 mAlyavata paryAya. te vRta vaitADhya parvata para paththA pama Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 165 sthitivALA cAra maharSika deva rahe che. yathAsvAti, prabhAsa, aruNa ane pa. 3- mUdvIpamA yAra bhAviDa (bhaavidehanA cAra vibhAga) 1 pUrvavideha, 2 aparavideha, 3 devakuru ane uttarakurU. 4- tattha NaM cattAri devA mahiDDhiiyAjAva-paliovamaTTiiyA parivasaMti. taM jahAsAi, pabhAse, aruNe, paume. 3- jaMbuddIve dIve mahAvidehe vAse cauvihe paNNatte. taM jahApuvvavidehe, avaravidehe, devakurA, uttarakurA. 4- savve'vi NaM nisaDhaNIlavaMtavAsahara- pavvayA cattAri joyaNasayAiM uDaDhaM ucca- teNaM cattAri gAuyasayAiM uvveheNaM paNNattA. 5- jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimeNaM sIyAe mahAnaIe uttare kUle cattAri vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahAcittakUDe, pamhakUDe, naliNakaDe. egasele. 6- jaMbahIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthimeNaM sIyAe mahANaIe dAhiNakUle cattAri vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahAtikUDe, vesamaNakaDe, aMjaNe, mAtaMjaNe. yA niSadha mane na ta parvata yaarse| yA yA ane yaarse| 08 (31) bhUmimAM gaherA che. 5- - 7- 7- jaMbahIve dIve maMdarassa paccatthimeNaM sIoAe mahANaIe dahiNa kUle cattAri vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahAaMkAvaI, pamhAvaI, AsIvise, suhAvahe. dIpavatA bhe35tanI pUrvamA vahevAvALI sItA mahAnadInA uttara kinArA para cAra vakSaskAra parvata che, bha- 1 citrachUTa, 2 paDUTa, 3 nalinakUTa ane 4 ekazaila. dIpavatI bhe35 tanA pUrvanA vahevAvALI sItA mahAnadInA dakSiNa kinArA para cAra vakSaskAra parvata che bha- 1 viTa, 2 vaizramaLUTa, 3 aMjana ane 4 mAtaMjana. dIpavatI bhe3 parvatamA pazcimamA vahevAvALI sItAmahAnadInA dakSiNa kinArA para cAra vakSaskAra parvata che. bha- 1 mAvatI, 2 pAvatI, 3 AziviSa ane 4 sukhAvaha. jambudvIpavatI merU parvatanA pazcimamAM vahevAvALI sItA mahAnadInA uttara kinArA para cAra vakSaskAra parvata che. jemake-candraparvata, sUryaparvata, devaparvata ane nAgaparvata. 8 8- jaMbuddIve dIve maMdarassa paccatthimeNa sIoAe mahANaIe uttarakUle cattAri vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahAcaMdapavvae, sUrapavvae, devapavvae, nAgapavvae. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 caturtha sthAna 9- jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa - jambudvIpavata merUparvatanI cAra vidicusu vidisAsu cattAri vakkhArapavvayA zAomAM cAra vakSaskAra che. jemake- 1 paNNattA. taM jahA samanasa, 2 vidyutaprabha, 3 gaMdhamAdana mAyAvata. somaNase, vijjupabhe, gaMdhamAyaNe, mAlavaMte. 10- jaMbuddIve dIve mahAvidehe vAse jaha- 10- jambudvIpanA mahAvidehamAM jaghanya cAra NNapae cattari arahaMtA, cattAri cakka- arihaMta, cAra cakravartI, cAra baladeva, vaTTI, cattAri baladevA, cattAri vasu cAra vAsudeva, utpanna thayA, utpanna devA upajjisu vA, uppajjati vA, thAya che ane utpanna thaze. uppajjissaMti vA. 22- gaMdI ho baMDharavaDhavaNa grarAri 11- jambudvIpanA merU parvata para cAra vana vaNA paNNattA. taM jahA che, jemake- bhadrasAlavana, nandanavana, bhaddasAlavaNe, naMdaNavaNe, somaNasavaNe, manasavana ane paMDagavana. 22- naMdI lIve maMtarAvaNa vada- 12- jabUdvIpanA merU parvata para paMDagavanamAM vaNe cattari abhisegasilAo, paNNattAo. cAra abhiSeka zilAo che. jemaketN jahA 1 paMDakaMbala zilA, 2 atipaMkabala paDukaMbalasilA, aipaMDukaMbalasilA, zilA, 3 rakatakaMbala zilA 4 atirttkNblsilaa, airattakaMbalasilA. raktakaMbala zilA- merU parvatanI cUlikA uparathI cAraso yojana pahoLI che. maMdaracUliyA NaM uri cattAri joyaNAI -34 sUtra A pramANe ghAtakIkhaMDa dviIpanA pUrvArdha vivaameLa vALa, gvaM ghAyasaMDavI- ane pazcimArdhamAM (pUrvAti sUtra 301 nA ka purarijhamavi kalAruM mAri rettA sUtra ane sUtra 302 nA 14 sUtra) kAla sUtrathI -gAra-purAvaravIvaparijhamanAva- laI yAvata merU cUlika sudhI kahevA. maMdaracaliyatti -34 A pramANe pUSkarAI dvIpanA pUrvArdhamAM iIvanasAva tu nArA rAtrithA ane pazcimArdhamAM paNa kAla sUtrathI laIne yAvata -nAva- ghAghag gvaharavare puvAre meru cUlikA sudhI kahevuM. pAse. 43 gAthArtha-jabUdvIpamAM zAzvata padArtha kAla yAvata merU cUlikA sudhI je kahela che te ghAtakI khaMDa ane puSkaravara hIpanA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM paNa kahevA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 167 303 1- jaMbuddIvassa NaM dovasta cattAri dArA 1- bhUdvIpana yA2 2 che. paNNattA. taM jahA- vijae, vejavaMte, viya, vayAta, yAta ane, 2552ilord. jayaMte, aparAjie. 2- te NaM dArA cattAri joyaNAI vikkhaM- 2- nyUdvIpanA vA2 // 2 se| yAna pANA bheNaM tAvaiyaM ceva paveseNa paNNattA. cha bhane tamanA theTa praveza bhA che. 3- tattha NaM cattAri devA mahiDDhIyA 3- mUdvIpana! | S52 me pakSyA5manI -jAva- paliovamaTTiiyA parivasaMti . sthitivALA cAra maharthika devo rahe che. taM jahA tamanA nAma-vilya, vezyanta, yata, vijae, vejayaMte, jayaMte aparAjie. 3 aparAjita. 304 1. jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa 1- 25 dIpavatI bhe35 tathA kSamA bhane dAhiNeNaM cullahimavaMtassa cUla (laghu) himavanta varSaghara parvatanI vAsaharapavvayassa ca usu vidisAsu lava cAra vidizAomAM lavaNa samudramAM traNa traNaso NasamudaM tiNNi-tiNNa jana andara javA para cAra-cAra santadvIpa che. rebha:joyaNasayAI ogAhittA ettha NaM cattAri 1 ekarUka dvIpa, 2 AbhASika dvIpa, 3 aMtaradIvA paNNattA. taM jahA vaiSaNika, 4 lAMgelika dvIpa. egarUdIve, AbhAsiyadIve, vesANiyadIve, naMgoliyadIve. 2- tesu NaM dIvesu cauvihA maNussA 2- te tApama yA2 prA2nA manuSya 29 cha parivasaMti. taM jahA jema ke- 1 ekarUka, 2 AbhASikaka egarUyA,AbhAsiyA,sANiyA. gaMgoliyA 3 vaiSA 4 khaiya 3- tesi NaM dIvANaM causu vidisAsu 3- te dvApAnI yA2 vidizAmA aay lavaNasamuhUM cattAri cattAri joyaNasayAiM samudramA yArasA - yAraseyAna 41 52 ogAhettA ettha NaM cattAri aMtaradIvA yA2 2manta2vI5 che. rebhapaNNattA. taM jahA 1 hayakarNadvIpa, 2 gajakarNadvIpa, 3 gokarNahyknnnndiive, gayakaNNadIve, dviIpa, ane 4 zabyulikarNa dvIpa. gokaNNadIve, saMkulikaNNadIve. 4- tesu NaM dIvesu cauvvihA maNustA 4- te dIpobhA yA2 prA2nA mnussy| 2 cha, pagivasaMti. taM jahA sabha.-1 74, 0444, 4 ane, hayakaNNA, gayakaNNA, gokaNNA, zakuMlIkaNuM. saMkulikaNNA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 caturtha sthAna - teri vovALaM vivilA 5- te dvIpanI cAra vidizAomAM lavaNa lavaNasamudaM paMca paMca joyaNasayAI samudramAM pAMca pAMcaso jana javA para ogAhittA ettha NaM cattAri aMtaradIvA cAra aMtara dvIpa che, jemake-- paNNattA taM jahA 1 AdarzamukhadvIpa, 2 meMDha mukhadvIpa, 3 ayomukhadvIpa, gemukhadvIpa te dvIpamAM AyaMsamuhadIve, meMDhamuhadIve, cAra prakAranA manuSya che. jemake- aomuhadIve, gomuhadIve. 1 Adarzamukha 2 meMdramukha 3 amukha ane 4 gemukha. te ja rItu raviThTha maykSA - te dvIpanI cAra vidizAomAM lavaNa bhANiyavvA. samudramAM cha - cha jana javA para cAra tesi NaM dIvANaM causu vidisAsu antaradvIpa che. jemake vanasudaM cha cha no rasathANuM mohetA 1 azvamukhadvIpa, hastimukhadvIpa, siMhamukhaetth NaM cattAri aMtaradIvA paNNattA. taM dviIpa ane vyAvramukhadvIpa kha- te dvIpamAM cAra prakAranA manuSyo che, jemake AsamuhadIve, hatthimuhadIve, azvamukha, hastimukha, siMhamukha ane sohamuhadIve, vagghamuhadIve. vyAdhramukha. tesu NaM dIvesu caumvihA maNussA bhANiyavvA. - terasa vIvALa virasAnuM 7 - te dvIpanI cAra dizAomAM lavaNa lavaNasamuhaM satta satta joyaNasayAI samudramAM sAtaso sAta jana javA ogAhittA ettha NaM cattAri aMtaradIvA para cAra antadvIpa che. jemakepnnnnttaa. taM jahA 1 azvakarNadvIpa, 2 hastikarNadvIpa, 3 akarNaaasknnnndiive, hathikaNNadove, dvIpa ane 4 karNaprAvaraNadvIpa. akaNNadIve, kaNNapAuraNadIve. - te dvIpamAM cAra prakAranA manuSya che, tesu NaM dIvesu cauvvihA maNussA jemake - 1 azvakarNa 2 hastikarNa, bhANiyavvA. 3 akarNa ane 4 karNa prAvaraNa. 8-te i vIvALuM ra3 varavA 8- te dvIpanI cAra vidizAomAM lavaNa samudramAM vasamudaM darda no tathA yottA ATha-AThaso jana javA para cAra cAra etthaNaM cattAri aMtaradIvA paNNattA. taM antara dvIpa che. jemake- 1 ulkAmukhadvIpa, jahA. ukkAmuhadIve, mehamuhadIve, 2 meghamukhadvIpa, 3 vidyabhukhadvIpa ane 4 vidyudatadvIpa. vijjumuhadIve, vijjudaMtadIve, te dvIpamAM cAra prakAranA manuSya rahe che tesu NaM dIvesu cavvihA maNussA jemake- 1 ulkAmukha 2. meghamukha bhANiyavvA. 3. vidyubhUkha ane 4 vighudantamukha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAga sUtra kha- ettha NaM cattAri devA mahiDDhiyAjAva - palio bhaTThiyA parivasaMti saM nahIM" che, mahAdAre, veruMve. maMgaLe. aa naMbudrIvaAE jaM cIvasa viirajAyo asyaMtAo cauddisi lavaNasamudaM bAyAlosaM bAyAlIsaM joyaNasahassAiM ogA * tesu NaM dIvANaM causu vidisAsU 2lvnnsmuhN nava nava joyaNasayAI ogAhettA ettha NaM cattAri aMtaradIvA paNNattA. taM jahA ghaNadaMtadIve, laTThadaMtadIve, gUDhadaMtadIve, suddhadaMta dIve. tesu NaM dIvesu cauvvihA maNussA privasaMti. taM nahIM ghaLavaMtA, rRvaMtA, jUharaMtA, suddhavaMtA. 20-naMbuddInevIne maMvarasa pathvayamsa uttareNaM siharissa vAsahara pavvayassa causu vidisAsu lavaNasamuddaM tiNNi tiNi joyaNasayAiM ogAhettA ettha NaM cattAri aMtaradovA paNNattA taM jahAegoruyadIve - jAva - naMgoliyadIve. sesaM tadeva niravasesaM bhANiyavvaM - jAvasuddhadaMtA. 30 rU014-naMbuvIvasa aaN TIvasa vAiiAyo 1 *- jammU dvIpanI bAhya vaidrikAthI (pUrvAda) asyaMtAo caudisi lavaNasamudde paMcAess joyaNasahassA ogAhettA ettha NaM mahaimahAlayA mahAla jara saMThANasaMThiyA cattAri mahApAyAlA paNNattA. taM jhaavayAnuhe, jesaNa, khUvaNa, sare. cAreya dizAomAM lavaNa samudramAM 95000 hajAra ceAjana javA para mahAghaTanA AkAravALA mahApAtALa laza che jemake Jain Educationa International 169 9- te dvIpeAnI cAra vidizAomAM lavaNu samudramAM navase navaseA ceAjana javA para cAra dvIpa jemake 1 ghanandanta dvIpa, 2 laSTata dvIpa, 3 gUDhaddanta dvIpa, 4 zuddhAnta dvIpa. te dvIpAmAM cAra prakAranA manuSya che, jemake 1 dhanaHnta, 2 la%0nta, 3 gUDhata, 4 zuddha ta. 10- jammUDhIpavatI meru parvatanA uttaramAM ane zikharI varSadhara parvatanI cAra vidizAemAM lavaNa samudramAM traNase| traNase ceAjana javA para cAra antaradvIpa che. antaradvIpAnA nAme| ane tyAM rahenArA manuSyAnA nAmeA cullahimavata saMbaMdhI antaradvIpe| ane tyAMnA manuSyeAnA nAme pramANe badhA samajI levA joie. 1 valayAmukha, 2 ketu, 3 yUvaka ane 4 izvara. kha-te cAra mahApAtAla kaLaze!mAM eka pacepamanI sthiti vALA cAra maharSika deva rahe che, jemake- 1 kAla, 2 mahAkAla, 3 velamba ane 4 prabhajana. raka-jambudvIpanI khAA vedIkAthI (pUrvA)i cAra dizAomAM lavaNu samumAM 42,000 hajAra ceAjana javA para cAra velanpara For Personal and Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , maNAsilAe. 170 caturtha sthAna hettA ettha NaM cauNhaM veladharanAgarANaM nAgarAjAonA cAra AvAsa parvata che, cattAri AvAsapavvayA paNNattA. taM jahA- remagothabhe, udayabhAse, saMkhe dagasIme. 1 gostUma, 2 mAsa, 3 04, 4 65sIma. kha- tattha NaM cAttAri devA mahiDDhiyA- 5- te yA2 mA prvt| 52 me 58ye|jaav-pliov pamanI sthitivALA cAra maharthika deva maTTiiyA parivasaMti. taM jahA 2 cha, rebhagothU bhe, sivae. saMkhe, maNosilAe. 1 gestUpa, 2 zivaka, 3 zaMkha ane 4 bhanAzaya. 3 ka- jaMbuddIvassa NaM dIvassa bAhiri- 3 4-04-0InI mA thI (nyA) llAo veiyaMtAo causu vidisAsu cAra vidizAomAM lavaNuM samudramAM lavaNasamui~ bAyAlIsaM vAyAlIsaM joyaNa 42,000 12 yona 41 manu sahassAiM omAhettA ettha NaM cauNhaM nAgarAjAonA cAra AvAsa parvata che. remaaNuvelaMdharaNAgarAINaM cattAri AvAsa Ti4, 464, hailAza, 13ama. pabvayA paNNattA. taM jahAkakkor3ae, vijjuppabhe, kelAse, aruNappabhe. kha- tattha NaM cattAri devA mahiDDhiIyA- 5 - ta yAra AvAsapAta me pakSyA5manI jAva paliovamaTTiiyA parivasaMti sthitivALA cAra maharSika de rahe che, taM jahA te devonA nAma parvatanI samAna che. kakkor3ae, kaddamae, kelAse, aruNappabhe, karkoTaka, kadamaka, kailAza ane arUNa prabha bhaviSyamAM thaze 4 ka- lavaNe NaM samudde NaM cattAri caMdA 4 4-aqya samudramA yAra yandramA atItamA pabhAsisa vA, pabhAsaMti vA, pabhAsissaMti za ta yayA hatA, tabhAnamA prazata thAya che. bhaviSyamAM thaze vA. kha- cattAri sariyA tavisu vA, tavaMti vA, tavissaMti vA, cattAri kattiyAo jAva-cattAri bharaNIo. cattAri aggI-jAva-cattAri jamA. cattAri aMgArA-jAva-cattAri bhAvakeU - a samudramA yA2 sUrya matAtabhai tapyA hatA. vartamAnamAM tape che. ane bhaviSyamAM tapaze. e prakAre cAra kRtikA yAvat cAra bhAvaketu sudhI sUtre kahevA joIe eTale itti mA nakSatra 5] yA2 - yA2 che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 sthAnAMga sUtra che. jayArasa nuM samRduta rattari tArA 5 ka- lavaNa samudranA cAra dvAra che. te dvAre paNNattA taM jahA cAra jana viSkavALA ane cAra vijae, vejayaMte, jayaMte, aparAjie. " jana pravezavALA che. nAma che. vijaya, vaijayA, jayanta ane aparAjIta. te NaM dArA NaM cattAri joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM paNNattai, taM jahA - ratha nuM rattara levA kha te dvAra para eka pa pamanI sthitivALA -jAva- paliovamaTTiiyA parivasaMti. cAra maharthika deva rahe che. teonA nAma te nA jambudvIpanA dvAra para rahevavALA devanI vinag, vegavaMte, aMte, aparAgiNa. 202 samAna che. 306 dhAyaisaMDeM dove cattAri joyaNasayasaha- ghAtakIkhaMDa dvIpane valayAkAra viSkabha cAra ssAI cakka vAlavikkhaMbheNaM paNNatte. lAkha yojanA che. jaMbuddIvassa NaM dIvassa bahiyA cattAri jambudvIpanI bahAra cAra bharata kSetra ane bharahAI, cattAri eravayAiM. cAra airavata kSetra che. be bharata ane be airAvata ghAtakIkhaMDa dvIpamAM ane be -be evaM jahA saduddesae taheva niravasesaM / ardhapuSkara dvIpamAM che bhANiyavvaM-jAva-cattAri maMdarA, cattAri e prakAre puSkarALaMdvIpanA pUrvArdha paryanta madaracUliAo. 209 dvitIya sthAnaka uddezakanA traNanA sUtra 90 91 ane 2 mAM ukata merUcUlikA sudhInA pAThanI punarAvRtti karI ane temAM sarvatra cAranI saMkhyA kahevI. naMdIsaradIvassa vaNNao naMdIzvara dvIpa varNana rU07 navasaravara vIsa rava vara- 1 ka-valayAkAra viSkrabhavALA naMdIzvara dvIpanI vikkhaMbhassa bahumajjhadesabhAe cauddisi madhyamAM cAra dizAmAMomAM cAra aMjanaka cattAri aMjaNagapavvayA paNNattA. aMjanagiri parvata che. jemake-1 pUrvamAM taM kahyuM aMjanaka parvata, dakSiNamAM aMjanaka parvata purithimille aMjaNagapavvae, pazcimamAM aMjanaka parvata, uttaramAM aMjana kaparvata. dAhiNille aMjaNagapavae, te aMjanaka parvata 84,000 hajAra ejana paccasthimille aMjaNagapavvae, uMcA che ane eka hajAra yojana bhUmimAM uttarille aMjaNagapavvae. gaherA che, te parvatanA bhUlane vidhvaMbha te NaM aMjaNagapavvayA caurAsIi joyaNa dasa hajAra janano che, tyAra pachI kamazaH ocho thato thate uparane sahassAI uDDhaM uccateNaM, egaM joyaNa- viSkabha eka hajAra ejanano che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 sahastaM uvveheNaM, mUle dasa joyaNasahasAiM vikkhaMbheNaM, tadanaMtaraM ca NaM mAyAe mAyAe parihAemANA uvarimegaM joyaNasahassaM vikkhaMbheNaM paNNattA, mUle ikkatIsaMjoyaNasahassAiM chacca tevIse joya sa parikkhevaNaM, urvAra tiSNi tiNi joyaNasahassAiM evaM ca chAvaTTa joyaNasayaM parikkheveNaM, mUle vicchiNNA, majjhe saMkhittA, uppi taNuyA gopucchasaMThANasaMThiyA savvaaMjaNamayA acchA saNhA laNhA ghaTTA maTThA nIrayA nippaMkA nikkaMkar3acchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAiyA darisaNIyA abhirUvA par3iruvA, tesi NaM aMjaNagapavvayANaM urvAra bahusamaramaNijjabhUmibhAgA paNNattA' kha - tesi NaM bahusamaramaNijjUmibhAgANaM bahumajjhadesa bhAge cattAri siddhAyayaNA paNNattA. te NaM siddhAyayaNA evaM joyaNasayaM AyAmenaM paNNattA, paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM bAvattari joyaNAi uDDha uccatteNaM, ga- tesi siddhAyayaNANaM caudisiM cattAri dArA paNNattA. taM jahA devadAre, asuradAre, nAgadAre, suvaNNadAre. gha- tesu NaM dAresu cauvvihA devA parivasaMti taM jahA devA asurA, nAgA, suvaNNA. Da- tesi NaM dArANaM purao cattAri muhamaMDavA paNNattA. Jain Educationa International caturtha sthAna te parvatanI parikSa mUlamAM ekatrIsa hajAra chase| trevIsa cAjananI che. pachI kramazaH echI thatI thatI uparanI parithi traNa hajAra ekaseA chAsaTha ceAjananI che. te parvate mUlamAM vistRta, madhyamAM sAMkaDA, ane uparamAM pAtaLA arthAt gAyanA pUcchanI AkRti vALA che. badhA ajanaka paryaMte ajana (zyAmarana) maya che, svaccha che kAma che, ghuTelA ane ghaselA che. rajamala ane dhRma rahita che. aningha suSamA vALA che. svataH camakavAvALA che. temAMthI kiraNA nIkaLe che tethI dyAtita che, tene jovAthI mana prasanna thAya che. te pata darzanIya che maneAhara che ane ramaNIya che. kha-te aMjanaka patAnA uparanA bhAga samatala che, samatala upari taleAnA madhya bhAgamAM cAra siddhAyatanA che. te siddhAyatanAnI lambAi eka se ceAjananI che paheALAi pacAsa ceAjananI che ane uMcAi mahAtara caijananI che. ga- te siddhAyatanAnI cAra dizAomAM cAra dvAra che, prema 1 devadvAra, 2 asuradvAra, 3 nAgakAra 4 suvarNadvAra. gha- te dvArA para cAra prakAranA devA rahe che, prema- dveSa, asura, nAga bhane suvarza. Da.- te dvArAnI AgaLa cAra mukhamaMDapa che. For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra ca - tesi NaM muhamaMDaNavANaM purao cattAri pecchAghara maMDavA paNNattA. cha- tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM bahumajjhadesabhAge cattAri vairAmayA akkhAr3agA paNNattA. ja- tesi NaM vairAmayANaM akkhADagANaM bahumajjhadesabhAge cattAri maNipeDhiyAo. paNNattAo. jha- tAsi taM maNipeDhiyANaM uvariM cattAri sIhAsaNA paNNattA. -tesi NaM sIhAsaNANaM uvari cattAri vijayasA paNNattA. Ta - tesi NaM vijaya dUsagANaM bahumajjhadesa bhAge cattAri vairAmayA aMkusA paNNattA. Tha - tesi NaM vairAmae aMkusesu cattAri kuMbhikA muttAdAmA paNNattA. Da- te NaM kuMbhikA muttAdAmA patteyaM patteyaM annehiM tadaddhauccattapamANamattehi cahiM addhakuMbhikehi muttAdAmehi savvao samaMtA saMparikkhittA. 2 ka- tesi NaM pecchAvara maMDavANaM purao cattAri maNivediyAo paNNattAo. kha- tAsi NaM maNipeDhiyANaM urvAraM cattArI cattArI ceiyathUbhA paNNattA. ga- tAsi NaM ceiyathUbhANaM patteyaM patteyaM cauddisaM cattAri maNipeDhiyAo. paNNattAoM. Jain Educationa International 173 ca- te mukhamaMDapeAnI AgaLa cAra prekSAghara bhaDayo che. cha- te prekSAghara maDapeAnI madhya bhAgamAM cAra vajramaya akhADA che. ja- te vajramaya akhADAenI madhya bhAgamAM cAra maNi pIThikAe che. jha- te maNipIThIkA enI upara cAra sihAsana che - te siMhAsaneAnI upara cAra caDhAvAnevA phelAyelAM vijayakUkhya che. Ta- te vijaya dRSyeAnI madhya bhAgamAM cAra vajramaya aMkuza che. 4- te vajramaya e kuzA para laghu bhAkAra meAtIonI cAra mALAe che. Da- pratyeka mALA a pramANa vALI cAracAra mukatAmALAothI gherAyelI che. *- te prekSAghara maDapeAnI AgaLa cAra maNuipiiddiiao che. kha- te maNIpIThikA epara cAra caitya stUpa che. ga- pratyeka caitya stUpAnI cAre dizAomAM yAra - yAra maNipIDIao che. For Personal and Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 gha- tAsi NaM maNipeDhiyANaM urvAraM cattAri jiNapar3imAo savvarayaNAmaio saMpalikaNiNNAo bhAbhimahAho ciTTha N ti. taM jahA risabhA, vaddhamANA, caMdANaNA, vAriseNA Ga - tesi NaM ceiyathUbhANaM purao cattAri maNipeDhiyAo paNNattAo. ca - tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvari cattAri ceiyarukkhA paNNattA. cha - tesi NaM ceiya rukkhANaM purao cattAri maNipeDhiyAo paNNattAo. ja- tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvari cattAri hiMjyA paNNattA. jha - tesi NaM mahiMdajjhAyANaM purao cattAri naMdAo pukkharaNIo paNNattAo. Ja - 'tAsi NaM pukkharaNINaM patteyaM pattethaM caudisi cattAri vaNasaMDA paNNattA. taM jahApuracchimeNaM, dAhiNeNaM, paccatthimeNaM, uttareNaM. gAhA puvveNaM asogavaNaM, dAhiNao hoi sattavaNNavaNaM / avareNaM caMpagavaNaM, cUyavaNaM uttare pAse || caturtha sthAna - pratyeka majipIThIkA para padmAsana vALI ane stUpAbhimukha sarvaratnamaya cAra jita pratibhA che. temanA nAma 1 riSabha, 2 vamAna, 3 caMdrAnana ane 4 vAriSeNa. Da.- te caitya stUpAnI AgaLa cAra maNapIThikAo che. ca- te maNipIThikAe para cAra caitya vRkss| che. cha- te caityavrukSeAnI sAme cAra maNipIThi- abhI che. ja- te maNipIThikAe para cAra mahendra dhvanyo che. a- te mahendra dhvAenI nIMdA puSkaraNIe che. sAme cAra - pratyeka puSkaraNInI cAre dizAemAM cAra yAra vanajaDo che. bhemaI- (gAthArtha) pUrvamAM aokavana, dakSiNamAM saptaparNa vana, pazcimamAM caMpakavana, uttaramAM Amravana. na parvatanI thAre krizAemAM cAra na dA - puSkaraNIe che. tenA nAma A pramANe che. nahuttarA, nahI, yAnaMDA, mane naMdivardhanA, te puSkaraNIonI laMbAI eka lAkha ceAjana che. paheALAI paMcAsa hajAra caiAjananI che ane uMDAi eka hajAra yonI che. 3ka - tattha NaM je se puracchimille aMjaNa- 3 :- pUrva dizAvartI paJca tassa NaM cauddisi cattAri naMdAo putrakhariNIo paNNattAo. taM jahAnaMduttarA, naMdA, ANaMdA, naMdIvaddhaNA. tAo naMdAo pukkhariNIo egaM joyaNasayasahassaM AyAmeNaM paNNAsaM joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM, dasa joyaNasayAI veNaM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnIMga sUtra kha - tAsi NaM pukkhariNINaM patteyaM patteyaM jacauddisa cattAri tisovANapaDirUvagA. ga- tesi NaM tisovANaparuivagANaM purao cattAri toraNA paNNattA. taM jahApuracchimeNaM dAhiNeNaM paccatthi meNaM uttareNaM. gha- tAsiNaM pukkhariNINaM patteyaM patteyaM cauddisiM cattAri vANasaMDA paNNattA taM jahApurato dAhiNa. pacca. uttareNaM. puvveNaM asogavaNaM jAva cUyavaNaM jAva uttare pAse. Ga - tAsi NaM pukkhariNINaM baTumajjhadesabhAge cattAri dadhimuhagapavvayA paNNattA. te NaM dadhimuhagapavvayA causa hi joyaNasahassA iM uDuM uccatteNaM, egaM joyaNasahassaM uppeheNaM. sappattha samA pallagasaMThANasaMThitA. dasajoyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM ekkatIsaM joyaNasahassAi chaccaM tevIse joyaNasate parikkheveNaM. sapparayaNAmatA acchA jAva paDirUvA. 4 kA tatthaNaM je se dahijille aMjaNagapappate tassa Na cauiisaM cattAri NaMdAoM pukkharajIo paNNattAo, taMjahA-bhaddA, vizAlA, kumudA, poMDarigiNI. tAto gaMdAto pukkharaNIto egaM joyaNasahassaM, sesa taM caiva jAva dachimuhagapavvatA jAva vaNasaMDA. ga ca - tesi NaM dadhimuhagayappatANaM uvari bahusamaramaNijjA bhUmibhAgA paNNattA. khesaM jaheva aMjaNagapappatANaM taheva nikhasesaM bhANiyaMvvaM jAva cUtavaNaM uttare pAse. Jain Educationa International - 175 pratyeka yuNTharANInI yAre dvizAkhamAM trisIyAna atizaya (pAthImA che. te trisepAna pratirUpAnI sAme pUrvAdi cAra dizAomAM cAra tANe! che. pratyeka tANanI pUrvAdi cAra dizAomAM cAra vanakhaDA che. vanakhaDAnA nAma azokavana, saptaparNuvana, yamyazvana, mane abhruvana - te puSkaralIyonA madhyabhAgamAM yAra idhimukha parvate che. temanI uMcAi 64000 hajAra yeAjana ane bhUmimAM gaherAi eka hajAra cejananI che. te patA sarvatra palyekanI samAna AkAravALA che. temanI paheALa I dasa hajAra yeAjananI che. ane gherAve| ekatrIsa hujAra chase trevIsa yeAjananeA che. te badhA ratnamaya che yAvat ramaNIya che. ca- te dhimukha patAnA uparane bhAga samatala che. zeSa samagra kathana aMjanaka parvatenI samAna kahevu joIe yAvatu uttaramAM Amravana tyAM suzrI. parvatanI vyAre dizAmAM cAra naMdA puSkaraNIA che. tenA nAma yA prakAre hai. bhadrA, visAsA, kumudra, ane puMDarIkiNI, pUrvAvat puSkara zeSa vAguna- yAvat dRdhibhubhpata vanakhaMDa paryaMta sudhI pUrvavat kahevu. 44 - dakSiNa dizAnA saMbhana For Personal and Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha sthAna 5ka- tattha NaM je se paccathimilale aMjaNa- 54- pazcima dizAna mana parvatAnI yAzya gayavvate tasya NaM cauddisiM cattAri NaMdAo dizAomAM cAra naMdA puSkaraNuMo che. pukkharaNIo paNNattAo taMjahA-- tenA nAma A pramANe che. naMdisenA amoghA, gestUpa ane sudarzanA. zeSa NaMdiseNA, amohA, gothUbhA, sudNsnnaa| varNana pUrvavat samajavuM-davimukha parvata, sesaM taM ceva, taheya dadhimuhagayaNNatA taheva siddhAyatane yAvatuM vanakhaMDa pahelAnI siddhAyaNA jAva vaNasaMDA / jema ja jANavA. 6ka- tattha NaM je se uttarille aMjaNa- 14- uttara dizAnA mana4 patanI pyAre gayavvaMte tassa NaM cauddisiMcattAri NaMdAo dizAomAM paNa cAra naMdA puSkaraNuo che. pukkharaNIo yaM. taM.- vijayA, vejayaMtI, temanA nAma vijayA, vaijayantI, jayantI, jayaMtI, aparAjitA / tAto NaM pukkhari aparAjitA, zeSa varNana pUrvavat NIo hagaM joyaNasayasahassaM taM ceva pramANaM taheva daghimuhagapaNNatA tahevasiddhAyayaNA jAva pnnsNddaa| 7ka- NaMdisaraparassa NaM dIvassa cakkapAla 74- 413yaa|2 sivA nahIzvadIpanI vikkhaMbhassa bahumajnadesabhAge causu vidi- madhyamAmA yA2 vizimAmA yAra sAsu cattAri ratikaragapaNNatA paNNatA. ratikara parvato che jemake- uttara pUrvamAM ratikara parvata, dakSiNa pUrvamAM ratikAra parvata, dakSiNa pazcimamAM ratikara parvata; 1 uttarapuracchimille ratikaragapaNNate, uttara pazcimamAM ratikara parvata; te badhA 2 dahiNapuracchimille raikaragapaNNae, ratikara parvate eka hajAra jana uMcA che. 3 dAhiNapacchatthimille ratikaragapavNae, eka hajAra gAu bhUmimAM uMDA che. 4 uttarapaccatthimille ratikaragapaNNae, jhAlaranI jema sarvatra sama saMsthAnavAlA che. dasa hajAra jana tenI cauDAI che. te NaM ratikaragapaNNatA dasa joyaNasayAI ekatrIsa hajAra chase trevIsa jana tenI uDaDhaM uccateNaM / paridhi che. dareka ratnamaya che svaccha che. dasa gAutasatAI uNNaheNaM / yAvat - 2maNIya che. saNNattha samA jhllrisNtthaannsNtthitaa| dasa joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM / ekkatIsaM joyaNasahassAiM chacca tevIse joyaNasate parikveNaM, saNNarayaNAmatA, acchA jAya pddiruuvaa| taMjahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra - tatha ne se 3ttaraytfchami kha uttara pUrvamAM sthita ratikara parvatanI cAre ratikaragapaNNate tassa NaM caudisi IsA- dizAomAM devendra devarAja IzAnendranI Nassa deviMdassa devaranno caujhamagga cAra agramahiSIonI jambudvIpa jeTalI mahisINaM jaMbuddIvapamANao cattAri rAya meTI cAra rAjadhAnI che, tenA nAma hAjIo paNNatA, taMjahANaMduttarA gaMdA A che. naMduttarA, naMdA, uttarakurA ane devakurA. uttarakurA devkuraa| - vAte vAta te rAmApu rAma- ga cAra agramahiSionA nAma rkkhiyaate| kRSNa, kRSNarAjA, rAma ane rAmarakSitA A cAra amahiSionI uparanI cAra rAjadhAnIo che. gha- tatha ne autyfchamitte gha dakSiNa pUrvamAM sthita ratikara parvatanI cAre ratikaragapaNNate tassa NaM cauddisi dizAomAM devendra devarAja zakendranI cAra sakkassa devidassa devaranno caujhamagga amahiSIonI jambudvIpa jeTalI moTI mahisINaM jaMbuddIvapamANAto cattAri saya cAra rAjadhAnIo che. tenA nAma zravaNa, saumanasA, acImAlI ane manoramA. hANIo. paNNattAo taMjahA cAra amahiSIonA nAma padmA, zivA, samaNA somaNasA accimAlI maNoramA. zacI, aMja. A amahiSIonI anukramathI uparanI rAjadhAnIo che. 2- parama vipate satIte saMjJA ca dakSiNa-pazcimamAM sthita ratikara parvatanI catattha NaM je se dAhiNapaccatthimille rati cAre dizAomAM devendra devarAja zakendranI karagapavvate tattha NaM cauddisiM sakkassa cAra agramahiSIonI jaMbudvIpa jeTalI devidassa devaranno caujhamaggamahisINaM meTI cAra rAjadhAnI che, tenA nAma jaMbuddIvapamANamettAto cattAri rAyahA bhUtA, bhUtAvataMsA, gestupA, sudarzanA. agnamahiSIonA nAmanniio paNNattA, taM jahAbhUtA bhUtaDisA gothUbhA sudaMsaNA cha- amalAte accharAte NavamitAte cha amalA, asara, navamikA ane rehiNI. rohite . A cAra agramahiSIonI uparanI rAja dhAnIo che. ja- tattha NaM je se uttarapaccathimille ja uttara-pazcimamAM sthita ratikara parvatanI . tAjapavate tatya | ravAsamosA- cAre dizAomAM devendra devarAja IzAbasa sevitaraNa varazno ra3 - nendranI cAra amahilAonI jambudvIpa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '178 mahisINaM jaMbuddIvappamANamittAto cattAri rAyahANIo paNNattA taM jahAracaNA rataNuccattA savvarataNA rataNa saMvaghA vasute vasuguttAte vasumittAte vsuNdhraae| caturtha sthAna jeTalI maTI cAra rAjadhAnI che tenA nAma ratnA, ratnoccayA, sarvaratnA, ane ratnasaMcayA. agramahiSIonA nAma- vasu, vasuguptA, vasumitrA ane vasuMdharA. A agramahipIonI uparanI rAjadhAnIo che. naMdIzvara drIpavarNa samApta satya cAra prakAranA che jemake- nAma satya, sthApanA satya, dravyasatya ane bhAvasatya. 308 1 caunvihe sacce paNNatte taM jahA NAmasacce davaNasacce davasacce bhAva sarve 309 2 ANIviyANaM cauvihe tave paM. taM. uggatave dhoratave rasaNijjUhaNatA jibhidiyapaDisaMloNatA AjIvika (gozAlaka) matavALAonA tapa cAra prakAre che, jemake- ugratA (bhakataAdi utkaTata5) gheratA. (jemAM zarIranI paNa apekSA na rahe evuM tapa) rasaniyuMha (rasatyAga)tapa jihnadriya pratisalInatA. ka saMyama cAra prakAranA che, jemake- manasaMyama vacanasaMyama, kAyasaMyama ane upakaraNasaMyama. 310 1ka- cauvi he saMjame paM. taM.. maNasaMjame vatisaMjame kAyasaMjame uvgrsaMgane kha- cauvihe citAte pa. tN.maratA, vasiritA vAghaciMtANa uvgrnncitaae| - ravi vavAtA pa. taM- mAvavAtA tivAratA vAya- akiMcaNatA uvagaNaraakiMcaNatA / kha tyAga cAra prakAranA che, jemake- manatyAga, vacanatyAga, kAtyAga ane upakaraNa tyAga ga akiMcanatA cAra prakAranI che, jemakemanaakiMcanatA, vacana akiMcanatA, kAyaakiMcanatA, upakaraNa akiMcanatA. tRtIya uddezaka 311 1ka- cattAri rAtIo pa. taM.- 1 ka-rekhAo cAra prakAranI che. gvayarato pUrvAvarAto rAtarAto kara- 1 parvatanI rekhA, 2 pRthvInI rekhA, 3 jarAtI mAM vAyunI rekhA ane, 4 pANInI rekhA. g- UvAnera ravide do . ta. kha cAra rekhAonI jema ke cAra prakAranA che 1 parvatanI rekhA samAna, pRthvInI rekhA pavvayarAtisamANe, puDhavirAtisamANe, samAna, 3 vAlanI rekhA samAna 4 pANInI vAluyazatisamANe, udgraatismaanne|| rekhA samAna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAnAMga sUtra 179 - 2 vArAtisamai vohaM lagvada jIve kAlaM karei heraitesu uvavajjati 2- puDhavirAtisamANaM kohaMmaNuyyaviTTha tirikkhajoNitesU uvavajjati 3- vAluyazatisamANaM kohaM aNupaviTTha samANe maNussesu uvavajjati / 4- udagarAtisamANaM kohamaNupaviTTha samANe devesu uvavajjati / / gha-rattAra 3 . taMkddmode khaMjaNodae vAluodae selodae. ga 1 parvatanI rekhA samAna kedha karanAra marIne narakamAM utpanna thAya che. 2 pRthvInI rekhA samAna kedha karanAra jIva marIne tIrthaMca yonimAM utpanna thAya che. 3 vAlanI rekhAnI samAna kedha karavAvALo jIva marIne manuSya yonimAM utpanna thAya che 4 pANInI rekhA samAna krodha karavAvALo jIva marIne devayonimAM utpanna thAya che. gha udaka (pANI) cAra prakAranA hoya che, jemake - 1 karmabhedaka, 2 khaMjanadaka, 3 vAkedaka, ane zailedaka Da. e pramANe bhAva cAra prakAranA che. jemake 1 karmodaka samAna, 2 khajanaka samAna, 3 vAlukodaka samAna, 4 zailedaka samAna. ca kamameka samAna bhAva (vicAra) rAkhavA vALa jIva marIne narakamAM utpanna thAya che. yAvat zailedaka samAna bhAva rAkhavAvALo jIva marIne devayonimAM utpanna thAya che. g-gvAra . mAve . taM-- vadanavAsamAne jaMgaLavAramALa vAkyo- dagasamANe selodagasamANe. - novAsanA bhAvanargva nI kAlaM karei raiesu uvavajjati evaM jAva selodaga samANaM bhAvamaNupaviTTha jIve kAlaM karei devesu uvavajjai. 312 1ka cattAri pakkhI pa.taM.-- 1 rUyasaMpanne nAmamege No rUvasaMpanne. 2 rUvasaMpanne nAmamege No rUtasaMpanne. 3 ege rUvasaMpannevi rUtasaMpannevi.. 4 ege No rUtasaMpanne No rUvasaMpanne. 1 ka pakSI cAra prakAranA che, jemake 1 eka pakSI svarasaMpanna (madhura svaravALe) che paraMtu rUpa sampanna nathI jema koyala. 2 eka pakSI rUpa saMpanna che paraMtu svarasampanna (madhura svaravALe) nathI jema popaTa 3 eka rUpa sampanna paNa che ane svarasampanna paNa che. jema mayUra. eka pakSI svarasampanna paNa nathI ane rUpa saMpanna paNa nathI. jema kAgaDo. kha e prakAre puruSa varga paNa cAra prakAranA che keI eka purUSa rUta saMpanna hoya che. rUpa saMpanna hoto nathI thAva kaI rUta saMpanna nathI hoto ane rUpa saMpanna paNa nathI hoto. a gvAva rAri purasanAtha pa. taM-- rUyasaMpanne nAmamege No rUvasaMpanne 4 rUvasaMpanne 4 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ga cattAri purisajAyA pa. taM.-1 pattiyaM karemItege pattiyaM karei. 2 pattiyaM karemItege apattitaM karei. 3 appattiyaM karemItege pattitaM karei. 4 appattiyaM karemItege uppattitaM karei. dya cattAri purisajAyA pa. taM.- 1 appaNo NAmamege pattitaM kareMti No pattiyaM kareti No parassa. 2 parasa nAmamege appaNI 3. cattAri purisanAyA 1. sa~.-1 pattiyaM pavesAmItege pattitaM pavesei. 2 pattiyaM pavesAmItege apattitaM paveseti Jain Educationa International caturtha sthAna gapurUSa varga cAra prakAranA che. jemakekAi purUSa peAtAnA pratye prIti rAkhe che anya tarapha prIti rAkhatA nathI. kAi purUSa para pratye prIti rAkhe paNa peAtAnA pratye prIti rAkhatA nathI. gha 3. kAi purUSa peAtAnA pratye ane para ane pratye prati rAkhe che. kAi purUSa peAtAnA ane paranA banne pratye prIti rAkhatA nathI. purUSanA A pramANe paNa cAra prakAra hAya che- 1 eka puruSa pAte bhejanAdithI tRpta thai Anadbhuita thAya che paNa bIjane tRpta karatA nathI. 2 eka puruSa khIjAne bheAjanAdithI tRpta kare che paNa pAte tRpta thatu nathI 3 eka puruSa pote paNa bheAjanADhithI tRpta thAya che. ane anyane paNa tRpta kare che. 4 eka pAte paNa bheAjanAdvithI tRpta thatA nathI ane anyane paNa tRpta karatA nathI anya rIte purUSa cAra prakAranA che- eka purUSa vicAre che ke peAtAnA sadvyavahArathI amukamAM vizvAsa utpanna kar ane vizvAsa utpanna kare che eka purUSa vicAre che ke peAtAnA sadvyavahArathI amukamAM vizvAsa utpanna kar paNa tema karI zakatA nathI. koi purUSa vicAre che ke amukamAM vizvAsa utpanna nathI karI zakatA paraMtu vizvAsa karavAmAM saphUla thAya che. kAi purUSa amukamAM vizvAsa utpanna nahi karI zakuM ema vicAre che ane vizvAsa utpanna karI zakatA paNa nathI. For Personal and Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 181 ca cattAri purisajAyA pa.taM -- 1 appaNo nAmamege pattitaM pavaMsei No parassa parassa, 4 ca purUSanA A pramANe cAra prakAra paDe che kaI pote vizvAsa kare che paNa paramAM vizvAsa utpanna karI zake nahi. kaI paramAM vizvAsa utpanna karI zake paNa piote vizvAsa karatuM nathI. koI pitAnA ane paramAM bannemAM vizvAsa sthApita karI zake che. kaI pitAnA ane paramAM banemAM vizvAsa sthApita karI zakato nathI. vRkSa cAra prakAranA kahyA chepatrayukata, puSpayukata, phayukata, chAyAyukata. e ja pramANe purUSe paNa cAra prakAranA hoya chekaI pAMdaDAvALA vRkSanI samAna hoya che, kaI pupavALA vRkSanI samAna hoya che. kaI phalavALA vRkSanI samAna hoya che. kaI chAyAvALA vRkSanI samAna hoya che. 313 1 ka cattAri rUkkhA pa. taM 1 pattopae rapuSkovae 3 phalovae 4 chAyovae kha evAmeva cattAri purisajAyA pa. taM. 1 pattovArukkhasamANe 2 pupphovArukkhasamANe 3 phalovArukkhasamANe 4 chAyovArukkhasa pANe 314 1 ka bhAraMNa vahamANassa cattAri AsANA, 5. te - 1 jattha NaM aMsAto asaM sAharai tatthAviya se ege AsAse paNNatte / 2 jatthaviya NaM uccAraM vA pAsavaNaM vA pariTrAveti tatthAviya se ege AsAse paNNatte. 3 jatthaviya NaM NAgakumArAvAsaMsi vA suvanna kumArAvAsaMsi vA vAsaM uveti tatthaviya se ege AsAse pannatte. 4 jatthAviya NaM AvakahAte ciTThati tatthaviya se ega AsAse paNNate. kha evAmeva samANovAsagassa cattAri AtAsA pa. taM bhAravahana karavAvALAne cAra vizrAma sthala hoya che. bhAravAhaka mArga mAM cAlatA pitAnA eka khaMbhA parathI bIjA khaMbhA upara bhAra mUke che te prathama prakArano vizrAma che. bhAravAhaka mArgamAM kyAMya bhAra mUkI mala mUtrAdi tyAga kare te bIje vizrAma. bhAravADaka mArgamAM nAgakumAra suparNakumAra AdinA maMdiramAM rAtri vizrAma kare te trIje vizrAma. jyAM te bhAra pahoMcADavAno hoya tyAM pahoMcADIne beje kAyama mATe khabhA parathI nIce utArI nAkhe te cotho vizrAma. kha- A pramANe zramaNopAsakane mATe cAra vizrAma sthaLa che. jema ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 caturtha sthAna 1 jattha NaM sIlavvataguNavvataveramapathca- je zramaNe pAsaka, zIlavrata, guNavrata, kkhANayosahovayAsAiM paDivajjeti viramaNa, pratyAkhyAna ane pauSadhepavAsa, tatthAviya se ege AsAse pajjette. kare che te paNa eka prakArane vizrAma che. zramaNa sAmAyika athavA dezAvagAzikane 2 jatthaviya NaM sAmAiyaM desAvagAsiyaM samyaka rIte pAlana kare che te bIje sammamaNupAlei tatthaviya se ege vizrAma che. AsAse pa NNatte zramaNopAsaka AThama, caudasa, pUrNimA ane 3 jatthaviya NaM cAuddataTapunna amAvasyAnI tithimAM pauSadhavratanuM pAlana mAsiNIsu paDipunnaM posahaM sammaM aNupAlei kare che te trIje vizrAma che. zramaNe pAsaka maraNa najIka AvatAM tatthaviya ya se egeM AsAse pannate. AhAra-pANIne pratyAkhyAna kare che, ane 4 jatthaviya NaM apacchimamAraNaMtita mRtyunI AkAMkSA vinA pAdapipagamana saMlehaNAjUsaNAjhUsite bhattapANapaDi- saMthAro kare che te cothe vizrAma che. tAtikkhite pAovagate phAlamaNavakaMkhamANe viharita tatthavi ya ege AsAse pannate 315 1-catAri purisajAyA pa. taM. cAra prakAranA purU kahelA che1 uditodite NAmamege udditadita - manuSyajanmamAM paNa udita (samRddha) ane AgaLa (AgAmI janmamAM) paNa 2 uditatthamite NAmamege uddita. (sukhI) 3 atthamitodite NAmamege uditAstamita - manuSyajanmamAM uddita (samRddha) 4 atthamiyatthamite NAmamege paNa AgaLa (durgatimAM javAthI) udaya nahi. 1- bharahe rAyA cAuraMtacakkavaTTI NaM / astamitadita - koI ahiM udita nathI. uditodite. paraMtu pachI AgAmI bhavamAM udita (samRddha) astamitAstamita - manuSya janmamAM paNa udita 2 baMbhadatte NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI / nahi ane AgaLa paNa udita nahi. udiatyamite. bharatacakavatI uditadita kahevAya, bramadatta cakra3 hariesavale NAmANagAre atthamiodite. vartI uditAstamita kahevAya, harikezabala aNa 4 vAre naM roriye asthatisthamate. gAra amitAdita koTimAM che, kAlakarika amitA stamita che. 316 1ka cattAri jummA pa. naM. yugma cAra kahyA che1 kaDajumme kRtayugma eka evI saMkhyA jene cArathI bhAMgI devA para zeSa cAra rahe. 2 teyoe ja eka evI saMkhyA jene traNathI bhAMgI devA para zeSa traNa rahe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga satra 183 3 dAvarajumme dvApara eka evI saMkhyA jene bethI bhAMgI devA 4 kalioe para zeSa be rahe. netita rattAra janmA . saM. kalyAja eka evI saMkhyA jene ekathI bhAMgI nanne teg sAvarajhane triroDa. devA para thI eka rahe. nAraka jIvone cAra yugma che. e pramANe 24 evaM asurakumArANaM jAva thaNiyakumA daMDakavatI jenA cAra yugma che. rANaM evaM puDhavikAiyANaM Au. teu. vAu. vaNassati. beMdiyANaM teMdiyANaM caridiyANaM paMcidiyatirikkhajoNiyANaM maNussANaM vANamaMtarajoisiyANaM vemANiyANaM savvesi jahA raiyANaM. 317 1ka cattAri sUrA pa. taM. zUra cAra prakAranA che, jemake-kSamAzUra, tapazUra, khaMtisUre tapasUre dANasUre juddhasUre dAnazUra, yuddhazUra va? atisUrA arahaMtA ratavAra mana- kSamAzUra arihaMta bhagavaMta che, tapazUra aNagAra jArA 3 tALo 4 tAre heya che, dAnazUra vaizramaNa deva che, ane yuddhathara vAsudeva hoya che. vAsudeve. 318 1ka cattAri purisajAyA e. taM.- purUSa varga cAra prakArano che jemake- 1 ucce NAmamege uccacchaMde. ke purUSa zarIra kula samRddhi AdithI ucca 2 ucce NAmamege NItacchaMde. ane ucca abhiprAyavALo paNa heya che. 3 NIte NAmamege uccachaMde. kaI purUSa zarIra kula samRddhithI ucca paNa nIca 4 NIra NAmamege NIyacchaMde / abhiprAyavALe hoya che. kaI purUSa zarIra kula samRddhithI hIna paNa ucca vicAravALo hoya che. koI purUSa zarIra kula samRddhithI paNa hIna ane audyAyAdi guNothI paNa hIna che. 326 24 asura|mArA vattA sAtava. taM- asurakumAra devone cA 2 lezyAo hoya che-kRSNa TTA jevA vasA tela. lehyA, nIlezyA, kapilezyA, ane telezyA. a gvaM nAva thafkhAnArA purva pUDha- e pramANe zeSa bhavanavAsI devonI pRthvIkAya virANA AvavArasAyANaM vAjA- apakAya vanaspatikAya tathA sarva vANavyaMtarene saMtarAnuM na jatunArA. cAra lesthAo hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 caturtha sthAna 320 1ka- cattAri jANA pa.taM. yAna cAra prakAranA che1 jutte NAmamege jutte. keI eka yAna (ratha gADuM) baLadathI yukta 2 jutte NAmamege ajutte. hoya ane sAmagrIthI paNa yukata hoya che. 3 ajutte NAmamege jutte. keI yAna baLadathI yukta che paraMtu sAmagrIthI ayuta che. 4 ajutte NAmamage ajutte. eka yAna ayukata eTale baLadethI rahita che. ane yukata (sAmagrIthI sahita) che. eka yAna ayukata (baLadethI rahita) hoya che. ane yukta (sAmagrIthI sahita) che. eka yAna ayukata (baLadothI rahita) hoya che. ane ayukta (sAmagrIthI rahita) hoya che. - vAva vattAri purisanAyA 2. taM- A e pramANe cAra prakAranA purUSa kahela che. 1 jutte NAmamege jutte. kaI purUSa sukata che (dhanAdithI yukta che) 2 jutte NAmamege ajutte. 4 ane yukta (samucita anuSThAnathI) yukta che eka purUSa yukata che (dhanAdithI yukata che) paraMtu ayukata che (samucita anuSThAnathI eka purUSa ayukata che (dhanAdithI rahita che paraMtu yukata che (ucita anuSThAnathI yukata che. eka purUSa ayukta che (dhanAdithI rahita che) ane ayukata che (UMcita anuSThAnathI rahita che.) ra- vattAra nALA rU. taM 2 ka yAna cAra prakAranA che - na jAmaze nattari, karUM nAma 1 eka yAna yukata (baLadrAdithI yukata) ajuttapariNate. 4 ane yukata pariNata che (cAlavA mATe taiyAra che) 2 eka yAna yukata che (baLadAdithI yukta) paraMtu ayukata pariNata che (cAlavAmAM gya nathI) 3 eka yAna yukata che (baLadAdithI rahita che ) paraMtu yukata che (cAlavA gya che) 4 eka yAna ayukata che (baLadAdithI rahita che) cane ayukata che (cAlavA gya paNa nathI) rahita che.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 185 - gvAva vattAra rasagAthA pa. taM- kha e ja pramANe puruSe paNa cAra prakAranA hoya che - jutte NAmamege juttapariNate. 4 eka puruSa yukata che (dhanadhAnyathI paripUrNa che) ane yukata pariNata che (UMcata pravRttivALe che). bAkInA traNa bhAga pUrvokata kamathI jANavA. rava- cattAra nALA . te 3 ka-yAna cAra prakAranA che --jutte NAmamege juttarUve jutte NAmamege eka yAna yukta che (vRSabhAdithI yukata ajuttarUve ajutta NAmabhege juttarUve. 4 che) ane yukatarUpa che (sundarAkAra che) zeSa traNa bhAMgA pUrvokta kamathI kahevA. a gvAra cattAra pariSar g. naM.- ma - e pramANe purUSe cAra prakAranA che, jema kejutte NAmamege juttarUve. 4 eka purUSa yukta che (dhana AdithI sampanna che) ane yukta rUpa che (sundara che) zeSa traNa bhAMgA pUkata kramathI kahevA. 4ka cattAri jANA pa.taM. 4 ka- yAna cAra prakAranA che. jema ke - jutte NAmamege juttasobhe. 4 eka yAna yukta che (vRSabhAdithI yukata che) ane tenI zobhA yukta che (sundara che) zeSa traNa bhAMgA pRkata kamathI kahevA. 0 gvAmeva cAra purAvA v. kha - e pramANe puruSa cAra prakAranA che - jutte jAmamege juttasobhe. 4 eka puruSa yukata che (dhanathI yukata che) ane tenI zobhA yukta che. zeSa traNa bhAMga pukata pramANe kahevA. 5ka cattAri jaggA pa. taM 5 ka vAhana (gheDA hAthI Adi) cAra jutte NAmamege juttasobhe. 4 prakAranA che - 1 eka vAhana besavAnI sAmagrIthI yukata che ane vega yukata che. 2 eka vAhana besavAnI sAmagrothI yukata che paNa vega yukata nathI. 3 eka vAhana sAmagrIthI yukata nathI paraMtu vega yukta che. huM eka vAhana besavAnI sAmagrIthI yukata paNa nathI ane vegayukata paNa nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 caturtha sthAna raha vimeva cattAra kurisanAthar . taM- kha - e pramANe purUSa cAra prakAre che - jutte NAmamege jutte. 4 1 eka dhana dhAnya saMpanna ane utsAhI che. 2 eka dhana dhAnya saMpanna che paraMtu anu tsAhI che. 3 eka puruSa utsAhI che paraMtu dhana dhAnya sampanna nathI. 4 eka purUSa dhana dhAnya sampanna paNa nathI ane utsAhI paNa nathI. 6-8 evaM jahA jANeNa cattAri AlA- 6-8-yAnanA cAra sUtronI samAna yugyanA vagA tahA juggeNa vi paDivakkho taheva cAra sUtra paNa kahevA (baLada, gheDA, purisajAtA jAva sobhetti. Adi athavA eka prakAranI zibikA prata pramANe purUSanI paNa caubhaMgI utAravI.) - vattAri sAraNI . taM 9ka sArathi cAra prakAranA che. 1 joyAvaittA NAmaM ege no vijoyA- eka sArathI rathanA ane joDe che. paMratu vattA. chuTA karatuM nathI. 2 vijoyAvaittA nAma ege nojoyAvaittA. eka sArathi rathathI ane chuTA kare che 3 ege joyAvaittA vi vijoyAvaittA paraMtu jeDa nathI. eka sArathi rathama arthe joDe che ane vi. chuTA kare che. 4 ege no joyAvaittA no vijoyA eka sArathi rathamA ane joDato nathI tA. ane chuTA paNa karatA nathI. gvAva tAri purisagAthA jaM. taM- kha e pramANa purUSa (zramaNa) cAra prakAranA che. jemakeeka zramaNa kaI vyakitane saMyama sAdhanAmAM jeDe che paraMtu aticArothI mukta karete nathI. eka zramaNa saMyamIne aticArothI mukta kare che paraMtu sayaMma sAdhanAmAM jeDa nathI. eka zramaNa saMyamIne sAdhanAmAM je paNa che ane aticArothI yukata paNa kare che. eka zramaNa saMyamIne sAdhanAmAM joDato paNa nathI ane aticArothI mukata paNa karatA nathI. 20 24 gvAnera cattAra hRthA 5. saM. 10-14 azva (Do) cAra prakAranA che. jemakejutte NAmaM ege jutte, jutte nnaammege| keI azva palANa yukata paNa che ane vega ajutte. 4 yukata paNa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 sthAnAMga sUtra 25-18 gvAra cattAra rasanArA 15-18 yAnanA sUtranI samAna azvanA cAra pa. taM.- jutte NAmamege jutte. 4 / / sUtre kahevA ane purUSasUtra paNa pUrvavata evaM juttapariNate juttarUve juttasobhe kahevA. saveti paDivakkho purisajAtA. cattAri azvanA cAra sUtronI samAna hastinA jathA pa. ta. cAra sUtre kahevA (hastine aMbADI kahevI) jutte NAmamege jutte 4 evAmeva cattAri ane cAra prakAranA purUSe che tenA cAra purisajAyA paM. taM.- jutte NAmamege jutte. bhAMgA hastI samAna utAravA. 4 evaM jahA hayANaM tahA gayANa vi bhANiyavvaM paDivakkho taheva purisajAyA. 19ka cattAri juggAritA paM. taM.- 199-yugyacaryA (ava AdinI carcA cAra 1 paMthajAtI NAmamege no uppahajAtI prakAranI che jema ke2 uppathajAtI NAmamege No paMthajAtI. eka azva mArgamAM cAle che taraMtu unmArgamAM nathI cAlatuM. 3 ege paMthajAtI vi uppahajAtI vi. eka ava unmArgamAM cAle che paraMtu mArgamAM 4 ege No paMthajAtI No uppahajAtI. nathI cAlato kha evAmeva cattAri puri sajAyA. eka azva mArgamAM paNa cAle che ane unmArgamAM paNa cAle che. eka ava mArgamAM paNa nathI cAlato ane unmArgamAM paNa nathI cAlatuM. e pramANe purUSa (zramaNa)nA cAra prakAra che. jema keeka purUSa saMyama mArgamAM cAle che paraMtu unmArgamAM nathI cAlato bAkInA traNa bhAMgA pUrvokta kramathI kahevA. 20- vattAri grgr . taM-- raka-- pUSpa cAra prakAranA che. jema ke1)ruuvsNpnne nAmamege no gaMdhasaMpanne. eka puSpa suMdara che paNa sugaMdha nathI (2) eka pUSpa sugaMdhI che paraMtu suMdara nathI 2) gaMdhasaMpanne NA sage no rUvasaMpanne. eka puSpa suMdara paNa che ane sugaMdha paNa che. 3)ege rUvasaMpanne vi gaMdhasaMpannevi. 4 eka puSpa suMdara paNa nathI ane 4) jo vasaMpanna ja dhasaMva. sugaMdhIta paNa nathI. e pramANe purUSanA cAra prakAra che jemakeeka suMdara che paraMtu sadAcArI nathI. zeSa traNa bhAMga pUrvavata kahevA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 caturtha sthAna - vAva vattara purasagAthA pa. naM.-- kha cAra prakAranA purUSa kahela che.vararaMva jAme che te saMpanna. 4 1 eka jAtisaMpanna (uttama mAtR pakSavALA) che paraMtu kulasaMpanna (uttama pitR pakSavALA) nathI. * 2 eka kulasarpanna che paraMtu jAtisaMpanna nathI. 3 eka jAtisaMpanna che ane kulasaMpanna paNa che. 4 eka jAtisaMpanna nathI ane phUlasarpanna paNa nathI. 21ka-cattAri parisAjAyA pa. taM.- 21 ka cAra prakAranA purUSa kahyA che. te A jAtisaMpanne nAmamege no kulasaMpanne 4 pramANe - - cattAra rAgAthA pa. taM-- eka purUSa jAtisaMpanna che. paraMtu balajaatisNpnne nAma ege No balasaMpanne. saMpanna nathI, yAvat eka jAtisaMpanna balasaMpanne nAmaM ege jo jAtisaMpanne. 4 paNa nathI ane balasaMpanna paNa nathI. evaM jAtIte rUveNa 4 cattAri AlAvagA. A pramANe jAti ane rUpa, jAti ane evaM jAta te sueNa 4 evaM jAtote sIleNa 4 zrata, jAti ane zIla, jAti ane evaM jAtote carittaNa 4 cAritrane laIne badhAnA. cAra cAra evaM kule NabaleNa 4 aMge kahe joIe. evaM kuleNa rUveNa 4 kuleNa suteNa 4 A ja pramANe kula ane belanA. kula ane kuleNa soleNa / kuleNa caritteNa 4 rUpanA. kula ane zrutanA kula ane zIlanA cattAri parisajAyA pa. taM.-- kula ane cAritranAM paNa cAra cAra balasaMpanne nAmamege No rUbasaMpanne 4 AlApake kahevA. evaM baleNa sutteNa 4 evaM baleNa sTIleNa 4 A ja pramANe-bala ane rUpanA, bala evaM baleNa carittaNa 4 ane zrutanA, bala ane zIlanA, bela cattAri parisajAyA pa. taM-- ane cAritrane laIne cAra cAra AlApaka rUvasaMpanne nAmamege No layasaMpanne 4 kahevA. A ja pramANe rUpa ane zrutanA, evaM rUveNa sIleNa 4 rUveNa caritteNa 4 rUpa ane zIlA, rUpa ane cAritranA cattAri purisajAyA ya. taM. cAra cAra AlApaka kahevA. A je pramANe suya saMpanne nAmamege no solasaMpanne zrata ane cAritranA cAra AlApaka kahevA. evaM suteNa caritteNa ya 4 cattAra rasanAthA taM-- A pramANe zIla ane cAritranA cAra sIlasaMpanne nAmamege no carittasaMpanne 4 AlApaka kahevA ema sarvamaLIne ekavIsa ete ekkavIsaM bhaMgA bhANitavvA. bhaMga kahevA jee. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 189 22 ka phalanA cAra prakAra che. jema ke Amalaka (AMbaLA) jevuM madhura, drAkSa jevuM madhura, dudha jevuM madhura, khAMDa jevuM madhura. 22- cattAra ho . taM 1 Amalagamahure, 2 mudditAmahure, 3 khIramahure 4 khaMDamahure - gvAva 4ttara mAghariyA . te- AmalagamaharaphalasamANe jAva khaMDamahuraphalasamANe. 23ka- cattAri purisajAtA pa. taM. AyaveyAvaccakare nAmamege no paraveyAvaccakare 4 kha AcArya paNa cAra prakAranA hoya che madhura AMbaLA samAna je AcArya heya che, te madhura bhASI ane upazAMta hoya che. madhura drAkSa samAna je AcArya che, te adhika madhurabhASI ane adhika upazAMta hoya che. madhura dUdha samAna je AcArya che, te atyadhika madhura bhASI ane atyadhika upazAnta hoya che. madhura zarkarA samAna je AcArya che. te adhikatama madhura bhASI ane adhiktama upazAnta hoya che- 23 ka- purUSanA cAra prakAra che eka purUSa pitAnI sevA kare che. paraMtu bIjAnI sevA nathI karato te ALasu athavA rUkSa prakRtivALo. eka purUSa bIjAnI sevA kare che. paraMtu pitAnI nathI karato. te paropakArI. eka purUSa potAnI sevA paNa kare che. ane bIjAnI paNa sevA kare che. te vyavahArakuzala. (@vIra kalpI). eka purUSa potAnI sevA paNa nathI karato ane bIjAthI sevA karAvato paNa nathI te jInakalpImuni. kha cAra prakAranA purUSe kahela che - 1 eka purUSa bIjAnI sevA kare che. paraMtu bIjA pAsethI pitAnI sevA karAvato nathI te nispRhI. eka purUSa bIjA pAsethI sevA karAve che. paraMtu svayaM sevA karato nathI te rogI yA AcArya. 9- ttattara purisAtApa. . kareti nAmamege veyAvaccaM No pddicchi| paDicchai nAmamege veyAvaccaM no karei 4 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 24 - vattAra purajhAtA pa. naM. 1 aTTakare NAmamege No maannkre| 2 mANakare NAmamege No atttthkre| 3 ege aTTakarevi mANakare vi| 4 ege No aTThakare No maannkre| kha- 1 cattAri purisajAyA pa. taM.. gaNaTakare nAmamege No mANakare. 4 2 cattAri purisajAtA pa. taM.gaNasaMggahakare NAmamege No mANakare. 4 caturtha sthAna eka purUSa bIjAnI sevA kare che. ane bIjAthI sevA karAve che. sthavirakalpIyuni. eka purUSa bIjAnI sevA karatuM nathI ane bIjathI sevA karAvate paNa nathI te janakalpI muni 24 ka- purUSa cAra prakAranA che jema ke purUSa kArya kare che. paraMtu mAna nathI karato. eka purUSa mAna kare che. paraMtu kArya karatA nathI eka purUSa kArya kare che. ane mAnapaNuM kare che. eka purUSa kArya paNa nathI karato ane mAna paNa nathI karate kha- purUSa cAra prakAranA che eka purUSa saMgraha karavAnA svabhAvavALe che. paNa mAnakara nathI. eka purUSa saMgraha karavAnA svabhAvavALe nathI, ane mAnakara paNa nathI. eka purUSa saMgraha karavAnA svabhAvavALe che. ane mAnakara che. eka purUSa saMgraha karavAnA svabhAvavALo nathI ane mAnakara paNa nathI. ga 1 eka purUSa (zramaNa) gaNune mATe AhAradine saMgraha kare che paNa mAna karato nathI. 2 eka purUSa gaNune mATe saMgraha nathI karato paraMtu mAna kare che. 3 eka purUSa gaNune mATe saMgraha kare che. ane mAna paNa kare che. eka purUSa gaNane mATe saMgraha nathI karato ane abhimAna paNa nathI karato. gha- purUSe cAra prakAranA hoya che. jema ke1 eka purUSa nirdoSa sAdhu samAcArInuM pAlana karI gaNunI zebhA vadhAre che paNa mAna karato nathI. - sattAra rasanAMar . gaNazobhakare NAmaM ege No mANakare. 4 gha- cattAra purisagAthA . taMjANofje maLe te mAre. 4 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 191 2 eka purUSa mAna kare che paraMtu gaNanI zobhA vadhAratuM nathI. 3 eka purUSa gaNanI zobhA paNa vadhAre che ane mAna paNa kare che. 4 eka purUSa gaNunI zobhA paNa nathI vadhAratA ane mAna paNa nathI karato. ca- purUSe cAra prakAranA che. eka purUSa (zramaNa) gaNanI (prAyazcita ApI) zuddhi kare che paraMtu mAna nathI karato, bAkInA traNa bhAMgA pUrvavat jANavA. ra- - cattAra purasagAthA 2. taM-- 25ka purUSa cAra prakAranA che. rUvaM nAmamege jahati no dhamma / 1 eka purUSa sAdhuveSa cheDe che paraMtu cAritra dharma choDato nathI (anya darzanane dhammaM nAmamege jahati no rUvaM / abhyAsa karavA Adi) koI viziSTa ege rUvaM pi jahati dhamma pi jahati / prayojana nathI. ege no rUvaM jahati no dhamma / 2 eka purUSa cAritradharma choDe che. paMratu sAdhuveSa cheDato nathI. 3 eka purUSa sAdhu veSa paNa choDe che ane cAritradharma paNa cheDe che. 4 eka purUSa sAdhu veva paNa nathI choDato ane cAritradharma paNa nathI choDate. - vattA purisanAyA 2. taM kha purUSa cAra prakAranA che, jema ke - 1 eka purUSa (zramaNa) sarvajJa-dharma ne cheDe dhambhaM nAmamege jahati jo gaNasaMThitti. 4 che paraMtu gaNanI maryAdAne cheDatA nathI. 2 eka purUSa sarvajJakathita dharmane choDato nathI paraMtu gaNanI maryAdAne cheDe che. 3 eka purUSa sarvajJakathita dharma paNa choDe ane gaNanI maryAdAne paNa cheDe che. 4 eka purUSa sarvajJakathita dharma paNa nathI choDa ane gaNanI maryAdAne paNa nathI choData. 26. cattAri purisajAyA pa. ta. 26 ka cAra prakAranA purUSa hoya che 1 eka purUSane dharma priya che paraMtu te piyadhamme nAmamege no daDhadhamme / dharmamAM daDha nathI. 2 eka purUSa dharmamAM daDha che. paraMtu te daDhadhamme nAmamage no piydhmme| dharmapriya nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 caturtha sthAna ege piyadhamme vi daDhadhamme vi / 3 eka purUSa dharmapriya paNa che ane te ege no piyadhamme no daDhadhamme / dharmamAM daDha paNa che. 4 eka purUSa che ne dharma priya paNa nathI ane te dharma mAM daDha paNa nathI. 27ka- cattAri AyariyA pa. ta.. ra7 ka AcArya cAra prakAranA che.- vArin nAma no lavadAvAda- 1 eka AcArya dIkSA Ape che paraMtu Uiaa . mahAvratanI pratijJA nathI karAvatA. 3vadRAvaraNa rAma ghavAva- 2 eka AcArya mahAvratonI pratijJA karAve riy. che paraMtu dIkSA detA nathI. ege pavvAyaNAyarie vi uvaTThAvaNAyarie / 3 eka AcAya dIkSA paNa Ape che ane mahAvrata paNa dhAraNa karAve che ege no pavvAyaNAriyano uvaTTAvaNAya 4 eka AcArya dIkSA ApatA nathI ane rie dhmmaayrie| mahAvrata dhAraNa karAvatA nathI. kha- cattAri AyariyA pa. ta.. kha- acArya cAra prakAranA che3desAi ma Lo vAyabAvagi 1 keI AcArya UdezanAcArya (ziSyane Agama - gharanAthagi . jJAna prApta karavA yogya banAvanAra) che paraMtu vAcanAcArya hotA nathI. (AgamanuM adhyayana karAvatA nathI) 2 eka AcArya AgamanuM adhyayana karAve. paraMtu ziSyane Agama jJAna karavA gya na banAve. 3 eka AcArya ziSyane Agama jJAna mATe cogya paNa banAve che ane vAcanA paNa Ape che. 4 eka AcArya na ziSyane yogya banAve ke na vAcanA Ape. 28ka- cattAri antevAso pa. ta.. 28ka- aMtevAsI ziSya) cAra prakAranA kahyA che. . 1 eka pravrAjanAte vAsI (pravrajita ziSya che) pavAyaNaMtevAsI nAma ege No uvaThThAvaNaM paraMtu upasthApita (mahAvatArapita) tevAsI 4 dhmmNtevaasii| ziSya nathI. 2 eka upasthApita ziSya che paraMtu pravrajita ziSya nathI. 3 eka prajita ziSya paNa che ane upasthApita paNa che. eka prajita ziSya paNa nathI ane upasthApita paNa nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 sthAnAMga sUtra kha- cattAri antevAsI pa. ta. kha- ziSya cAra prakAranA chetevA nAnaM jIje no vAghare- 1 eka uddezanAtevAsI che paNa vAcanAnevAsI nathI. vAsI 1 (vAyaNaMtevAsI) 4 dhmmNtevaasii| 2 eka vAcanAtevAsI che paNa uddezAnta vasI nathI. 3 eka uddezanA tevAsI paNa che ane vAcanAtevAsI paNa che. 4 eka uddezanA tevAsI paNa nathI ane vAcanAtevAsI paNa nathI. 29ka- cattAri niggaMthA pa. taM. ra9-ka- nigraMtha cAra prakAranA che2 rAttiLa maLe na magva mag- 1 eka nircanya dIkSA mAM jayeSTha hoya che paraMtu kirie aNAyAvI asamite dhammassa mahApApa karma ane mahApApa kriyA kare che. ANArAhae bhavati kayAreya AtApanA letuM nathI ane pAMca rAiNie samaNe niggaMthe appakamme appa samitionuM pAlana paNa karatA nathI. tethI kirite AtAyI samie dhammassa ArAhae te dharSane ArAdhaka nathI mavati 2 eka nigraMtha dIkSA mAM jayeSTha che paraMtu omarAiNie samaNe niggaMthe mahAkamme pApa karma ane pApa kiyA kadI paNa karate mahAkirie aNAyAvI asamie dhammassa nathI. AtApanA le che ane samitionuM aNArAhae bhavai, pAlana paNa kare che. tethI te dharmane omarAiNie samaNe niggaMthe appakamme ArAdhaka che. appakirie AyAvI samie dhammassa 3 eka nigraMtha dikSAmAM nAnA che paraMtu ArAhae bhavai. mahApApa karma ane mahApApa kriyA kare che. cattAri niggaMthIo paNNattAo. taM jahA- AtApanA kyAreya letuM nathI ane rAiNiyA samaNI niggaMthI mahAkammA samitionuM pAlana karato nathI tethI te mahAkiriyA aNAyAvi samiyA dhammassa dharmane ArAdhaka nathI. aNArAhiyA bhavai-jAva- omarAiNiyA 4 eka ninya dIkSAmAM nAnA che. paraMtu samaNI niggaMthI appakammA appakiriyA kadI pApa karma ane pA5 kiyA karatuM nathI AyAvi samiyA dhammassa ArAhiyA AtApanA hoya che. ane samitionuM pAlana mavaDuM. cattAri samaNovAsagA paNNattA. taM jahA paNa kare che. tethI te dharmane ArAdhaka rAiNie samaNovAsae mahAkamme mahA hoya che. vigi nANAvi maNi ghara kha A pramANe nigraMthIo, tathA zrAvaka, ane mairag mava6. nAva- mamarAna zrAvikAonA paNa bhAMga kahevA. samaNovAsae appakamme appakirie AyAvi samie dhammassa ArAhae bhavai. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 caturtha sthAna cattAri samaNovAsiyAo paNNattAo. taM jahArAyaNiyA samaNovAsiyA mahAkammA mahAkiriyA aNAyAvi samiyA dhammassa ArAhiyA bhavai. -jAva- omarAiNiyA samaNovAsiyA appakammA appakiriyA mAyAvi samiyA dhammassa ArAhiyA bhavai. 321 ka cattAri samaNovAsagA paNNattA. 14-zramaNapAsanA yA2 2 4 chataM jahA (1) mAtApitAnI samAna (2) mAnI samAna ammApiisamANe, bhAisamANe, (3) bhitranI samAna mAne (4) ze4ya samAna. mittasamANe, savattisamANe. kha. cattAri samaNovAsagA paNNattA. 5-shrbho|paasnaa nAya pramANe yA2 542 57 chataM jahA (1) arIsAsamAna (2) 5tAsamAna (3) agasamANe, par3AgasamANe, sthANusamAna (4) tIkSaNa kAMTAnI samAna. khANusamANe, kharakaMTayasamANe. 2 322 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa sama- 1 sagavAna mahAvIranAre shrmnnaapaas| NovAsagANaM sohammakappe aruNAbhe vimANe sodhapanA 12 vimAnamA utpanna cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA. yA cha, tabhanI yA pakSyA5manI (2thati che. 323 1ka cahi ThANehi ahuNovavaNNe deve 14-devatAbha 4-1 thye| devatA manuSya devalogesu icchecjA mANusaM logaM havva- sabhA bhAva42che che paraMtu yA2 4|2maagcchitte no ceva NaM sacAei havva thI te AvI zakatA nathI. jema kemaagcchitte taM jahA1- ahuNovavaNNe deve devalogesu divvesu 1 qawi s4-1 [ye me devatA tivyakAmabhogesu mucchie giddhe gaDhie ajjho- kAma-bhegamAM mUcchita, vRddha, baddha ane vavaNNe se NaM mANussae kAmabhoge no Asakata thai jAya che tethI te manuSyanA kAmabhegone AdarathI jeto nathI. zreSTha ADhAi no pariyANAi no aTTha baMdhai, no mAnato nathI. mAnavIna kAmagothI mane niyANaM pagarei, no ThiipagappaM pagarei, kaI lAbha nathI evo nizcaya karI le che mane mAnavInA kAmaga maLe evI kAmanA paNa karato nathI ane manuSyanA kAmone upabhega karuM e vika9pa paNa te karato nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 195 2- agovAi seve revolu vigu 2- devalekamAM tatkAla utpanna thayela na deva morI murajI, ji gi azo- divya kAmagomAM mUrzita-pAvatu Asakta vagaNNe tassa NaM mANussae peme vocchiNNe thaI jAya che. tethI tene manuSyabhava pratye divve saMkate bhavai. prema devaloka pratyenA premamAM sakriAMta thaI jAya che. rU- aLavavai seve tevo vizve 3- devalokamAM utpanna thayele na devatA namo chag , mg mazno- divya kAmagomAM mUrNitayAvat Asakata vavaNNe, tassa NaM evaM bhavai, iNhi gacchaM thaI jAya che. tethI tenA manamAM e vikalpa muhatteNaM gacchaM, teNaM kAleNaM appAuyA Ave che ke huM hamaNAM jaIza athavA eka maNussA kAladhammuNA saMjuttA bhavaMti, muhUrta pachI jaIza. Ama vicAra karatAM karatAM lAMbA samaya vyatIta thaI jAya che. tyAM sudhImAM tenA mAtApitA Adi saMbaM dhIo kALadharma pAmI gayA hoya che. saLavavAje TUMve tevo vi - 4- devalamAM utpanna thayela devatA divya kAmabhogesu mucchie, giddhe, gaDhie ajjho. bhegamAM mUrzita-vAva-Asakta thaI jAya vavaNNe tassa NaM mANussae gaMdhe paDikUle che. tene manuSyalekanI gaMdha amanejha lAge paDilome yA vi bhavai. uDDhaMpiya NaM che. kemake manuSya lekanI durgadha 400-500 jana sudhI phelAyelI hoya che. tethI te maNussae gaMdhe. durgadhane kAraNe AvatA nathI. -jAva-cattArI paMca joyaNasayAI havva A cAra kAraNethI devatA manuSya lokamAM mAgacchai, icceehi cahiM ThANehiM ahu AvavA Icche che paNa AvatuM nathI. NovavaNNe deve devaloesu icjchejA mANusaM logaM havvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei hanvamAgacchittae. -rada kALA magovA je te seva- kha- devalokamAM tatkAla utpanna thayela deva roNa che nA stro dhruvamAna- manuSyamAM AvavA Icche che ane A ttig saMvAi haravamAchittap. cAra kAraNe e AvI zake che. te hA1- ahuNovavaNNe deve devalogesu divvesu 1- devalokamAM utpanna thatA devatA divya kAma rAmamoamurijINa-gAva-gaNa bhegamAM mUrNita yAvat Asakata nathI thato. tenA manamAM e vikalpa Ave che kevvnne, tassa NaM evaM bhavai, "atthi khalu manuSya lokamAM mArA AcArya che, upAdhyAya mana magyksa ve vAyara vA, 3- che, pravartaka che, sthavira che, gaNe che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 caturtha sthAna , jjhAei vA, pavattIi vA, therei gaNoi gaNadhara che, ane gaNAvacachedaka che. temanA vA, gaNadharei vA, gaNAvaccheei vA jesi prabhAvathI mane A divya devaRddhi, divya pabhAveNaM mae imA eyArUyA divvA devi devaghuti Adi labdha thaI, prApta thaI ane DDhI, divvA devajui laddhA pattA abhi sAme AvI che. tethI huM ahIMthI manuSya lekamAM jaI temane vaMdana karuM yAvata samaNNAgayA" gacchAmi NaM te bhagavaMte temanI parya pAsanA karuM. vaMdAmi-jAva-pajjuvAsAmI. 2-govavo teve voI-jhAra - devalokamAM utpanna thayela deva kAmamAM aNajjhovavaNNe tassa NaM evaM bhavai "esa muti yAvat Asakata nathI thato. tenA NaM mANUssae bhave nANIi vA tavassai manamAM vikalpa Ave che ke manuSya bhavamAM aidukkarakArae" taM gacchAmi NaM te jJAnI athavA duSkara tapa karavAvALA tapasvI bhagavate vaMdAmi-jAva-pajjavAsAmi che te bhagavAnanI vaMdanA karuM yAvat - parya pAsanA karuM. rU- govavo teve vo-nava3- devalokamAM utpanna thayela deva divya kAmasAvavajetA 7 gvaM mavaDu "garitha bhegamAM mUcchita yAvata-Asakata nathI NaM mama mANussae bhave mAyAi vA jAva thata ane tenA manamAM evo vikalpa Ave suNhAi vA, taM gacchAmi NaM tesimaMtiyaM che ke manuSya bhavamAM mArA mAtA, pitA, pAubbhavAmi pAsaMtu tA me imameyArUvaM bhAI, bena pUtravadhU Adi che. tenI samIpa divvaM deviDDhiM divvaM devajuti laddhaM pattaM jAuM ane tene batAvuM, ke mane AvI divya Rddhi ane divya devadyuta prApta abhisamaNNAgayaM, thaI che. 4-pLavavaine levoug-nnAra-mana- 4- devalokamAM utpanna thayela deva divya kAmajAvavaUje ta i vaM matada-jAtiya bhegamAM muNDitayAvat Asakata nathI thato. tenA manamAM e vika95 Ave che, NaM mama mANussae bhave mittei vA, sahIi ke manuSya lekamAM mArA mitra che, sahAyaka vA, sahAei vA, saMgaei vA tesi ca NaM che, sakhA che, sAgatika che, te ane meM amhe aNNamaNNassa saMgAre paDisue bhavai', parasparamAM saMketa karyo che. vacana ApyuM jo me puvviM cayai se saMboheyavve, che ke je pahelA devaleka jAya te bIjAne pratibodha devA Ave. icceehi-jAva-saMcAei havvamAgacchi A cAra kAraNathI devatA devalokamAM utpanna ttae. 2 thaI murNitayAva-Asakata thatuM nathI ane manuSya lekamAM AvavA Icche to AvI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 devakahakahae. sthAnAga sUtra 324 cauhi ThANehi logaMdhayAre siyA. taM jahA- mAM meTa sonA abhu bhAbhA yAra arahaMtehi vocchijjamANehi, kAraNone lIdhe aMdhakAra vyApI jAya che. arahaMtapaNNatte dhamme vocchijjamANe. 1 tendra devanA nirvANe 2 mataprajAta puvvagae vocchijjamANe, dharma lupta thavA para 3 pUrvenuM jJAna naSTa thavA jAyatee vocchijjamANe. 52 4 (A42) ani na 27vA 52. cauhi ThANehi loujjoe siyA. taM jahA cAra kAraNone lIdhe lekamAM uta thAya che. bhaarahaMtehi jAyamAhi, arahaMtehiM pavvayamANehi, 1 jinendra devanA janma samaye 2 jinendra pratra jita thAya tyAre 3 tIrthakarone kevaLajJAna thAya arahaMtANaM nANuppAyamahimAsu, tyAre 4 ahaMta prabhu nirvANa pAme tyAre. arahatANaM parinivvANamahimAsu. e pramANe devalokamAM aMdhakAra, udyota, deva evaM devaMdhagAre, devujjoe, devasaNNivAe, samudAyanuM ekatrita thavuM, utsAhIta thavuM ane devakkaliyAe, AnaMdajanya ke lAhala tha; A rIte darekanA phakata cAra cAra kAraNo kahevA. cahi ThANehi deviMdA mANussaM loga havva mAha dAvadA mANusta lAha- hevandra-yAvat-vanti / yAra sAthI mAgacchaMti. manuSya lekamAM Ave cheevN jahA-tiThANe-jAva-logaMtiyA devA trIjA sthAnamAM sUtra 134mAM kahela traNa kAraNomAM mANussaM logaM "arihaMtanA nirvANa mahotsavanuM eka kAraNa havvamAgacchejjA. taM jahA vadhArIne cAra bhAMga kahevA. arahaMtehiM jAyamANehi-jAva arihaMtANaM parinivvANamahimAsu. 3 325- ka cattAri duhasejjAo paNattAo taM jahA- 4-- yA2 mshyyaame| 4ii che. rema 1- tattha khalu imA paDhamA duhasejjA. 1 prathama humazayA se manuSya bhurita ne taM jahA athAt gRhasthAvasthAne parityAga karI 1- se NaM muMDe bhavittA agArAo aNa- aNagAra avasthAne aMgIkAra karIne nircathagaariyN pavvaie niggaMthe pAvayaNe saMkie pravacanamAM zaMkA, kAMkSA, vicikitsA kare kaMkhie viigicchie bheyasamAvaNNe kalu che to te mAnasika duvighAmAM dharmaviparIta sasamAvaNNe niggaMthaM pAvayaNaM no saddahai, vicArothI nigraMtha pravacanamAM azraddhA, apratIti aruci rAkhavA para zramaNanuM no pattiyai, no roei, niggaMthaM pAvayaNaM mana sadA vividha viSaye pravRtta thAya che. asaddahamANe apattiyamANe aroemANe tethI te dharmabhraSTa thaI jAya che, te prathama maNaM uccAvayaM niyacchai viNidhAyamA huzayyA cha. vajjai. paDhamA duhasejjA. ahavarA doccA duhasejjA Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 2- se NaM muMDe bhavittA agArAo -jAvapavvaie saeNaM lAbheNaM no tussai, parassa lAbhamAsAei, pIhei, patthe, abhilaes parassa lAbhamAsAemANe - jAva- abhilasamANe maNaM uccAvayaM niyacchai, viNighAyamAvajjai. doccA duhasejjA. 3- ahAvarA taccA duhasejjAse NaM muMDe bhavittA- jAva - pavvaie divve mANussara kAmabhoge AsAei jAvaabhilaes divve mANussae kAmabhoge AsAemANe - jAva- abhilasamANe maNaM uccAvayaM niyacchai viNighAyamAvajjai, taccA duhasejjA. 4 ahAvarA cautthA duhasejjAse NaM muMDe - jAva - pavvaie tassa NaM evaM bhavai 'jayA NaM ahaM agAravAsaM AvasAmI tayA NaM ahaM saMvAhaNaparimaddaNagAta bhaMgagA tuccholaNAI labhAmi jappabhiraM ca NaM ahaM muMDe - jAva - pavvaie tappabhiraM ca NaM ahaM saMvAhaNa - jAva- gAtuccholaNAI no labhAmi, se NaM saMvAhaNa - jAva- gAtuccholaNAI AsAei - jAva abhilasaI", saM NaM saMvAhaNa -jAvagAtuccholaNAI AsAemANe - jAva-maNaM uccAvayaM niyacchai viNidhAya mAvajjai. utthA duhasejjA. - kha- cattAri suhasejjAo paNNattAo. taM jahA tattha khalu paDhamA suhasejjA 1- se NaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie niggaMthe pAvayaNe nissaMfor frrikhie nivvitigicchie no Jain Educationa International caturtha sthAna ma khIjI duHkhazayyA, eka vyakita muDita thaI yAvat-pravrujita thai peAtAne je AhArADhi prApta che tethI sa MtuSTa nathI thatA ane khIjAne je AhArAddhi prApta che tenI icchA kare che. evA zramanuM mana vividha viSayAmAM bhame che. tethI dharmabhraSTa thaI jAya che A khIjI duHkhazayyA. 3 trIjI du:khazayyA, eka vyakita muMDita thai yAvat-prajita thaI manuSya sabaMdhI kAmabhAgenuM AsvAdana-yAvat-abhilASA kare che. te zramanuM mana sadA vividha viSayeAmAM bhame che, tethI te dharmabhraSTa thAya che. te trIjA du:khazayyA che. 4 cAthI du:khazayyA, eka vyakita muDita thaIne-yAvata-pratrajita thaine ema vicAre che ke huM gRhasthAvAsamAM hate tyAre mAliza, mana snAna, Adi niyamIta karatA hatA jyArathI huM pratrajita thai gayA chuM tyArathI mAliza mana snAna AdI karI zakatA nathI, e pramANe mAliza AdinI icchA-yAvata abhilASA kare che tenu mana vividha viSayAmAM bhame che. tethI te sayamabhraSTa thAya che, te thothI du:dhbhazayyA che. kha- sukhazayyA cAra prakAranI che jemake 1 prathama sukhazayyA, eka vyakti muDita thaI gRhasthAvAsane tyAga karI pravrujita thAya che. te nirbhaya avayanamAMza, aMkSA, vicikitsA karatA nathI. bheda samApanna e kSuSa samApana thatA nathI. eva A rIte For Personal and Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 199 nirgatha pravacanamAM nizakita, niHkAMkSita hovAne kAraNe zraddhA pratIti-ruci rAkhe che. A rIte jene nigraMtha pravacanamAM zraddhA pratIta ruci thayela che te pitAnA manane sthira rAkhI zake che. game te viSayamAM bhamavA detA nathI ane dharmabhraSTa thata nathI. te prathama sukhazamyA. 2 bIjI sukhazA koI puruSa muMDita thaIne pratrajyA aMgIkAra kare che. te muMDita yAvata pratrajita thaIne svayaMne prApta AhAra AdithI saMtuSTa rahe che ane anyane prApta AhAra AdinI abhilASA rAkhato nathI. evA zramaNanuM mana vivadha viSayomAM bhamatuM nathI ane te dharma bhraSTa thatuM nathI. A bIjI sukhazayA che. bhedasamAvaNNe, no kalusamAvaNNe niggaMtha pAvayaNaM saddahai pattoyai roei niggaMthaM pAvayaNaM saddahamANe pattiyamANe roemANe, no maNaM uccAvayaM niyacchai, no viNighAyamAvajjai. par3hamA suhasejjA 2- ahAvarA doccA suhasejjAse NaM muMDe-jAva-pavvaie saeNaM lAbheNaM tussai parassa lAbhaM no AsAei no pIhei, no patthei, no abhilasai parassa lAbhamaNAsAemANe -jAva- aNabhilasamANe, no maNaM uccAvayaM niyacchai, no viNighAyamAvajjai, doccA suhasejjA. 3- ahAvarA taccA suhasejjAse NaM muMDe-jAva-pavvaie dive mANussae kAmabhoge no AsAei-jAva- no abhilasai divve mANussae kA bhoge aNAsAemANe -jAva- aNabhilasamANe no maNaM uccAvayaM niyacchai, no viNighAyamAvajjai, taccA suhasejjA. 4-mahAvarAvavA sujAse NaM muMDe -jAva-pavvaie tassa NaM evaM bhavai-jai tAva arahaMtA bhagavaMtA haTThA AroggA aliyA kallasarIrA aNNayarAI orAlAI kallANAI viulAI payayAI paggahiyAI mahANubhAgAiM kammakkhayakAraNAiM tavokammAiM paDivajjati kimaMga puNa ahaM abbhovagami ovakkamiyaM veyaNaM no sammaM sahAmi khamAmi titikkhemi ahiyAsemi mamaM ca NaM abbhovagamiovakkamiyaM sammavasahamANassa 3 trIjI sukhazayyA, eka vyakita muMDita thaI yathAvata-prajita thaIne kadI paNa manuSya saMbaMdhI kAmanI AzA karatuM nathI, pRhA karatA nathI, abhilASA karatuM nathI te zramaNanuM mana vividha viSayamAM bhamatuM nathI ane dharmabhraSTa thatuM nathI. A trIjI sukhazayyA che. 4 cethI sukhazayA eka vyakita muMDita-prajita thaIne ema vicAre che-arihaMta bhagavAna ArogyazALI, baLavAna zarIranA dhAraka, udAra kalyANakArI, vipula karmakSayakArI tapakarmane aMgIkAra kare che te mAre te je vedanA Adi upasthita thaI che te samyaka prakAre karavI joIe. je huM samyak prakArathI sahana karIza te ekAMta nirjarA karI zakIza. AvA vicA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 caturtha sthAna akkhamamANassa atitikkha- mANassa rethI te dharmamAM sthira rahe che, A che aNahiyAsemANassa kI maNNe kajjati ? cethI sukhazayyA egaMtaso me pAve kamme kajjai. mamaM ca NaM abbhovagamio -jAvasamma sahamANassa -jAva- ahiyAsemANassa ki maNNe kajjai ? egaMtaso me nijjarA kajjai. cautthA suhasejjA. 2 326 ka- cattAri avAyaNijjA paNNatA. ka- cAra prakAranI vyakitae Agama vAcanAne taM jahA mATe ayogya hoya che, jemake - vaLag, angva, viUpAkU 1 avinayI, 2 dUdha Adi piSTika AhAranuM adhika sevana karavAvALA. 3 anuzAMta athata ati ke dhI, i mAyAvI. - vattAri vAghajinnA pattA khacAra prakAranI vyakitao Agama vAcanAne te kahyA mATe egya chevinniie, avigaipaDibaddhe, 1 vinayI, 2 dUdha Adi piSTika AhAranuM vadhAre sevana na karanAre, 3 upazAMta viosa viyapAhuDe, amAI. arthAta kSamAzIla, 4 kapaTarahita 327 1ka- cattAri purisajAyA paNNattA. 1 ka-puruSa cAra prakAranA chetN jahA 1 eka pitAnuM bharaNa-poSaNa kare che paraMtu AyaMbhare nAmege no paraMbhare, paraMbhare ne ne to je re bIjAnuM bharaNu piSaNa nathI karato. nAmegeM no AyaMbhare, ege AyaMbhare vi 2 eka pitAnuM bharaNa poSaNa nathI karate paraMtu bIjAnuM kare che. paraMbhare vi, ege no AyaMbhare. no paraMbhare 3 eka pitAnuM paNa ane bIjAnuM paNa bharaNa-poSaNa kare che. 4 eka pitAnuM paNa ane bIjAnuM paNa bharaNa poSaNa karato nathI. kha- cattAri purisajAyA paNNattA. kha- puruSa cAra prakAranA che. taM jahA 1 eka pahelAM paNa daridrI hoya che ane pachI paNa daradrI hoya che. duggae nAmege duggae, duggae nAmege suggae, 2 eka purUSa pahelA daridra hoya che paraMtu suggae nAmege duggae, suggae nAmege suggae pAchaLathI dhanavAna thaI jAya che. 3 eka purUSa pahelAM dhanavAna hoya che. pachI daridra thaI jAya che 4 eka purUSa pahelAM dhanavAna hoya che ane pachI paNa dhanavAna hoya che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra ga- cattAri parisajAyA paNNattA. nahAna duggae nAmege duvvae, duggae nAmege suvvae, suvvae nAmegaM duvvae, suggae nAmege suvvae. gha- cattAri purisajAyA paNNattA taM jahAduggae nAmege duSpar3iyANaMde, duggae nAmege suppar3ayANaMde, suggae nAmege duppaDiyANaMde, suggae nAmege suppddiyaaLave. Ga - cattAri purisajAyA paNNattA taM jahAduggae nAmege duggaigAmI, duggae nAmege suggaigAmI, suggae nAmege duggagAmI, suggae nAmege suggaigAmI. ca cattAri puripajAyA paNNattA. taM jahA duggae nAmege duggaiMgae, duggae nAmege suggaiMgae, suggae nAmege duggaiMgae, Jain Educationa International ga- purUSa cAra prakAranA che. jemake - 1 eka purUSa daridra hAya che. ane durAcArI paNa heAya che. 2 eka purUSa daradra heAya che. paraMtu sadAcArI hAya che. De* 201 3 eka purUSa dhanavAna heAya che paraMtu durAcArI DAya che. 4 eka purUSa dhanavAna paNa hAya che ane saddAcArI paNu hAya che. ~ khIjA rIte paNa purUSa cAra prakAranA che- 1 eka daridra che. paraMtu duSkRtyAmAM AnaMda mAnanArA che. 2 eka ridra che paraMtu satkAryamAM Ana mAnanAre che. 3 eka dhanika che paraMtu duSkRtyeAmAM AnaMda mAnavAvALA che. 4 eka dhanika paNa che ane satkAcamAM AnaMda mAnavAvALA paNa che. - A pramANe paNa purUSa cAra prakAranA che- 1 eka purUSa daradra che ane durgatimAM javAvALA che. 2 eka purUSa daridra che ane sugatimAM javAvALA che 3 eka purUSa dhanavAna che ane durgatimAM javAvALe che 4 eka purUSa dhanavAnche sugatimAM javAvALA che. ca- A pramANe paNa purUSa cAra prakAranA che-- 1 jemake eka daridra che ane gayA che. (dramaka nI samAna) durgatimAM 2 eka daridra che ane sugatimAM gayA che (jinadvAsanI samAna) 3 eka purUSa dhanavana che ane durgatimAM gayA che. (mammaNa zeTha samAna) For Personal and Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 202 caturtha sthAna suggae nAmege suggaiMgae. 4 eka purUSa dhanavAna che ane sugatimAM gaye che. (Ananda zrAvaka samAna) che- ttattAri purasanAthA guttA taM gaThThA- I- purUSa cAra prakAranA chetane nAme tane, tane nAme vorDa 1 eka pahelA ajJAnI pachI paNa ajJAnI. norpha nAme tane, vorDa nAme gorDa. 2 eka pahelA ajJAnI pachI jJAnI. 3 eka pahelA jJAnI paraMtu pachI ajJAnI. 4 eka pahelA jJAnI pachI paNa jJAnI. jha- rattAra rasagAthA guttA taM naphA- ja- purUSa cAra prakAranA che.tame nAme tanavaje, tane nAme novo, 1 eka purUSa malina svabhAvavALe ane tenI no nAme tanavaje, bodu nAno che. pAse ajJAnanuM bela che. 2 eka purUSa malina svabhAvavALe che paNa tenI pAse jJAnanuM bala che. 3 eka purUSa nirmaLa svabhAvavALe che paNa tenI pAse ajJAnanuM baLa che. 4 eka purUSa nirmaLa svabhAvavALe che ane tenI pAse jJAnanuM baLa che. jha- cattAri purisajAyA paNNattA. jha- purUSa cAra prakAranA chete naphA 1 eka purUSa malina svabhAvavALo che ane tame nAmege tamabalapalajjaNe, tame nAmege ajJAna baLamAM AnaMda mAnavAvALA che. 2 eka purUSa malina svabhAvavALo che paraMtu joibalapalajjaNe, joI nAmege tamabala jJAna baLamAM AnaMda mAnavAvALo che. che. norpha nAme noDu tapana. 3 eka purUSa nirmala svabhAvavALe che ane ajJAna baLamAM AnaMda mAnavAvALe che. 4 eka purUSa nirmala svabhAvavALe che ane jJAna baLamAM AnaMda mAnavAvALe che. Ja. cattAri purisajAyA paNNattA. - purUSa cAra prakAranA kahela chesaM gaNA 1 eka purUSa kRSi Adi sA vaghakarmono tyAga pariNNAyakamme nAmegeM no pariNNAyasaNNe, karyo che paraMtu sadeSa AhArane tyAga . nathI karyo. ripataoLe nA na rAyabhe 2 eka purUSe sadeva AhArane tyAga karyo ege pariNNAyakamme vi pariNNAyasaNNe che paraMtu kaSi Adi sAvadyakarmone tyAga vi, pa no rivAjo no ri- nathI karyo. 3 eka puruSe kRSi Adi sAvaghakarmone ane NNAyasaNNe. sadeSa AhAra, bane tyAga karyo che. 4 eka purUSe kRSi Adi sAdhakane ane sadoSa AhAra baneno tyAga karyo nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 203 - rAri purisagAthA pachAttA. taM naphA- Ta- purUSa cAra prakAranA che-- ifram nAme no riijA - 1 eka purUSe kRSi Adi sAdhakane tyAga gihavAse, pariNNAyagihavAse nAmege no karyo paraMtu gRhavAsane tyAga nathI karyo. pariNNAyakamme, ege pariNNAyagihavAse zeSa traNa bhAMgA pUrveta kramathI kahevA. vi pariNNAyakamme vi, ege no pariNA purUSa varga cAra prakAranA che. eka puruSe grahavAsane tyAga karyo paNa sAvagharmone yagihavAse no pariNNAyakamme. karyo nathI. - ttattAra puranAtha youttA. taM naphA- Tha- purUSa cAra prakAranA che. jemake gfuLAyasane nAme no gharidviAya- 1 eka purUSe sadoSa AhAra Adino tyAga nivAse, rAzivAre nAre no karI dIdhuM che. paraMtu gRhavAsane tyAga pariNNAyasaNNe, ege pariNNAyasaNNe vi mje tti karyo nathI. bAkInA traNa bhAMgA pUrvokata varAyanivAre , pje no ra0UTSa- krama pramANe kahevA. saNNe no pariNNAyagihavAse 3- cattAra rasagAthA pachAtA taM nA- Da- purUSa cAra prakAranA chehatye nAme no rathe, gharathe nA 1 eka purUSa A bhavamAM sukhanI kAmanA no dudhe, je phudIrtho vi parathe lava, kare che paraMtu parabhavamAM sukhanI kAmanA nathI karato. ega no ihatthe no paratthe. 2 eka purUSa parabhavamAM sukhanI kAmanA kare che paraMtu A bhavamAM sukhanI kAmanA karatuM nathI. 3 eka purUSa A bhava ane paramavamAM sukhanI kAmanA kare che. ke eka purUSa A bhava ane parabhava banemAM sukhanI kAmanA karatA nathI. - cattAra purAvA pattA te naphA- Na- purUSa cAra prakAranA che nAme vaDha gmi hAtha, 1 eka purUSa eka (thatajJAna) thI vadhe che egeNaM nAmege vaDDhai dohi hAyai, ane eka (samyagdarzana) thI hIna tha ya che. 2 eka purUSa eka (zrutajJAna) thI vadhe che ane be dohi nAmege vaDDhai egaNaM hAyai, (samyagdarzana ane vinaya)thI hIna thAya che ege dohiM nAmege vaDDhai dohiM hAyai, 3 eka purUSa be (zrutajJAna ane samyaga cAritra) thI vadhe che ane samyagadarzanathI hIna thAya che. ja eka purUSa be (zrutajJAna ane sammaganu ThAnathI) vadhe che ane be (samyagadarzana ne vinayathI hIna thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 caturtha sthAna ta. vAri vathA guttA. saM gaThThA- ta- cAra prakAranA gheDA kahela che- agoo nA AuLe, mane nAme 1. eka ghaDo pahelA zIvra gativALo che vajha, ane pachI paNa zIvra gati rahe che. 4 nAme yagum, varuM nAma 2. eka ghaDo pahelA zIvra gativALo che khalaMke paraMtu pachI maMdagativALo thAya che. 3. eka ghaDe pahelA maMdagati hoya che paraMtu pachI zIvra gativALe thAya che. 4. eka ghoDe pahelA maMdagativALe hoya che ane pachI paNa maMdagativALo hoya che. tha-gvameva rAri purisagAthA guLatA tha- A prakAre purUSa cAra prakAranA chetN jahA 1 eka purUSa pahelA sadaguNa che pachI paNa AiNNe nAmege AiNNe , jAva sadaguNa che. khaluMke nAmege khalaMke. 2 eka purUSa pahelA sadaguNa che pachI avaguNa thaI jAya che. 3 eka purUSa pahelA avaguNI che paraMtu pAchaLa thI sadaguNa thaI jAya che. 4 eka purUSa pahelAM paNa ane pachI paNa avaguNI che. da. cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahA. - gheDA cAra prakAranA che, jemake. AiNNe nAmege AiNNayAe vihara i, 1 eka gheDA zIvra gativALe ane saMketAnusAra AiNNe nAmege khaluMkattAe viharai cAlanAra hoya che. khalaMke nAmege AiNNayAe viharaI, 2 eka zIghragativALo che paNa saMketAnusAra cAlatuM nathI. khaluMke nAmege khaluMkattAe viharai. 3 eka gheDAnI maMdagati che paraMtu saMketAnusAra cAle che. ja eka ghaDAnI maMdagati che ane saMketAnusAra cAlatuM nathI. - para cattAra purasagAthA pachAtA. gha- A prakAre purUSa cAra prakAranA che. te nIM. eka purUSa vinaya guNasaMpanna che. ane mArU nAme mArUttA viru, -- vyavahAramAM paNa vinamra che. bAkInA traNa gAva-- bhAMgA pRta kramathI kahevA. khaluMke nAmege khaluMkattAe viharai. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnoMga sUtra na cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahAjAisaMpaNe nAmege no kula saMpaNNe, kulasaMpaNe nAmage to jAisaMpaNe, ge jAisaMpaNe vikulasaMpaNe vi, ege no jAisaMpaNe no kulasaMpaNNe. pa - evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAjAisaMpaNe nAmene to kula saMpaNNe, -- jAva- ege no jAisaMpaNe no kula saMpaNe. pha - cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahAjAisaMpaNNe nAmege no balasaMpaNNe, -- jAva- ege no jAisaMpaNNe no balasaMpaNe' ba- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA jAisaMpaNe nAmege no balasaMpaNNe, -- jAva- ege no jAisaMpaNNe no balasaMpaNe. bha- cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahAjAisaMpaNNe nAmege no rUvasaMpaNNe, -- jAva- ege no jAisaMpaNe to rUtrasaMpaNe. ma evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA jAisaMpaNe nAge to rUvasaMpaNNe, jAva- ege no jAisaMpaNe no khvasaMpaNe. ya- cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahAjAisaMpaNe nAmege no rUvasaMpaNe, - jAva- ege to jAisaMpaNe no jayasaMpaNe. Jain Educationa International na- ghoDA yAra prahAranA che, nemdde1 eka jAti saMpanna che paraMtu kula sa panna nathI. bAkInA traNa bhAMga! pUkita pramANe. 205 5-- A prakAre purUSa cAra prakAranA che. cAre bhAMgAM pUrvokata sUtra 281 ma! pramANe kahevA. 3- ghoDA yAra aAranA che. paraMtu eka gheADA ti sapanna che. khalasaMpanna nathI. zeSa traNa bhAMgA sUtra 281 pramANe jANavA. - purUSa cAra prakAranA che. cAre bhAMgA sUtra 281 pramANe. - ghoDA yA prAznA che, prem1 eka ghe! jAtisa Mpanna che. paraMtu rUpasa panna nathI. zeSa bhAMgA pUrva kata sUtra 281 pramANe ma- e pramANe purUSa cAra prakAre che. cAre bhAMgA sUtra 281 pramANe. 4- ghoDA cAra prahAranA che, prema 1 eka gheADA jAtisa Mpanna che paraMtu yuddhamAM te vijaya prApta karI zakatA nathI. bAkInA traNa bhAMgA pUkita kramathI kahevA. For Personal and Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 caturtha sthAna -gvameva rAri purasagAthA guttA. 2-e pramANe purUSa cAra prakAranA che. te nahIM eka purUSa jAtisampana che paMratu yuddhamAM ege jAisaMpaNNe nAmege no jayasapaNNe,-- te vijya prApta karI zakato nathI vAva-- A pramANe bAkInA traNa bhAga pUrvokata ege no jAisaMpaNNe no jayasaMpaNNe. krama pramANe kahevAevN kulasaMpaNNe ya balasaMpaNNe ya, 1 kulasaMpana ane baLasaMpanna. 2 kulasaMpanna evaM kulasaMpaNNe ya rUvasaMpaNNe ya, ane rUpasaMpanna. 3 kulasaMpanna ane jayaevN kulasaMpaNNe ya jayasaMpaNNe ya, saMpanna. 4 balasaMpanna ane rUpasaMpanna. evaM balasaMpaNNe ya rUvasaMpaNNe ya, pa balasaMpanna ane jayasaMpanna 6 rUpaevN balasaMpaNNe ya jayasaMpaNNe ya, savvattha purisajAyA paDivakkho. saMpanna ane jayasaMpanna. 7 rU5saMpanna ane jayasaMpanna. cattAri kaMthagA paNNattA. taM jahArUvasaMpaNNe nAmege no jayasaMpaNNe, -jAva gheDAnA cAra cAra bhAMgA tathA e pramANe ege no rUvasaMpaNNe no jayasaMpaNNe. purUSanA cAra cAra bhAMgA prakata kramathI kahevA. evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahArUvasaMpaNNe nAmege no jayasaMpaNNe, -jAvaega no rUvasaMpaNNe no jayasaMpaNNe. 4-4ttAri purasagAthA pachAttA. taM gaThThA- la- purUSa cAra prakAranA che, jemakesItA nAme nivavaMte sattA, 1 eka purUSa siMhanI jema (vIratApUrvaka) viThTharaphu, sIdattANu nAme nava sivA- pravajita thAya che. ane siMhanI jema ja rANa vihara, tIkAttApu nA vicare (saMyama pALe) nikkhaMte sohattAe viharai, sIyAlattAe 2 eka purUSa siMhanI jema pratrajita thAya nAmege nikkhaMte sIyAlattAe viharai. che paraMtu ziyALa (kAyara) nI jema vicare che, saMyama pALe che. 3 eka purUSa ziyALanI jema prajita thAya che paraMtu piMhanI jema vicare che. 4 eka puruSa ziyALanI jema prajita thAya che ane ziyALanI jema vicare che. 328 - vattAritrone samA pattA. taMga- ka-lakamAM cAra sthAna samAna cheapitttthaanne narae, jaMbuddIbe dIve, apratiSThAna nArakAvAsa (1) sAtamI naraka, pAlae jANavimANe, savvaTThasiddhe mahA- (2) jambudvIpa, (3) pAlakyAna vimAna, vinA. (4) sarvArtha siddha mahAvimAna Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 207 -vattarine sanAtavala sarvAisa kha- lekamAM sarvathA samAna cAra sthAna chepnnnnttaa, taM jahA sImaMtaka narakAvAsa, samayakSetra (manuSyalaka) sImaMtae narae, samayakkhette, 3 uThuM nAmaka vimAna 4 IzastrAgabhArA uDuvimANe, isIpabbhArA puDhavI. 2 . pRthvI (siddhazilA) rU21 - vastro ja rattAri visarorA ka- udghalekamAM be deha dhAraNa karyA pachI paNNattA taM jahA mokSamAM javAvALA jIva cAra prakAranA puDhavikAiyA, AukAiyA, che, jemake - vaNassaikAiyA, urAlA tasApANA. 1 pRthvI kAyika 2 apakAyika 3 vanaspa tikAyika ane 4 bhUla trasAyika jIva. kha- aho loge NaM cattAri bisarIrA aleka ane tirya leka saMbaMdhI sUtre paNNattA. taM jahA paNa kahevAM. puDhavikAiyA -jAvaurAlA tasA pANA. evaM tiriyaloe vi. 2 rU30 sattAra rasagAthA gujttA. te hA- ka- puruSa cAra prakAranA che, jemake hari, rimarNa, rajatajo, 1 eka puruSa lajajAthI pariSaha sahana kare che. thirasatte. 2 eka puruSa lajajAthI mana daDha rAkhe che. 3 eka puruSa pariSahathI calacitta thaI jAya che. 4 eka puruSa pariSaha AvavA para nicala mana rAkhe che. 331 cattAri sijjapaDimAo paNNattAo. 1 zamyA pratimA (pratijJAo - abhigraha) cattAri vatthapaDimAo paNNattAo. cAra che. cattAri pAyapaDimAo paNNattAo. 2 vastra pratimAo cAra che. 3 pAtra pratimAo cAra che. rastAri TAiparimANo pattAzo. 4 4 sthAna pratimAo cAra che. rUrUra - ttattAra tarI zIva pAttA. - jIvathI pRSTa nIcenA cAra zarIra kahela chete kahA 1 vaiyika zarIra 2 AhAraka zarIra 3 veuvie, AhArae, teyae, kammae. nejasa zarIra ane 4 kArmANa zarIra. ha- vattAra rAjA vIsA kha- cAra zarIra, kArmaNa zarIra sAthe umizra (vyApta) kahela chepnnnnttaa. taM jahA 1 audyArika zarIra 2 vaizyi zarIra 3 orAlie, veuvvie. AhArae, teue.2 AhAraka zarIra 4 tejasa zarIra. ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 333 ka- cahiM atthikAehiM loge phuDe paNNatte. taM jahAdhammatthikAeNaM, adhammatthikAeNaM, jIvatthikAeNaM, puggalatthikAeNaM kha- cauhi bAdarakAehi uvavajjamANehi loge phuDa paNNatte. taM jahApaDhavikAiehiM, AukAiehi, vAukAiehi, vaNassaikAiehi. 2 334 cattAri paesaggeNaM tullA paNNattA. taM nahadhmmtthikaae, adhammanthikAe, logAgAse, egajIve. 335 cauNhamegaM sarIraM no supassaM bhavai. taM jahA puDhavikAiyANaM, AukAiyANaM, teukAiyANaM, vaNassaikAiyANaM. caturtha sthAna leka cAra aratikAya rUpa dravyathI vyApta kahela che1 dharmAstikAya 2 adharmAstikAya 3 jIvAstikAya che pudgalAstikAya. utpadyamAna cAra bAda kAyAthI A leka vyApta che. jemake1 pRthvIkAyikAthI 2 apakAyikethI 3 vAyukAyika thI 4 vanaspatikAyikethI. samAna pradezavALA dravya cAra che1 dharmAstikAya 2 adharmAstikAya 3 lokAkAza ke eka jIva. 336 cattAri iMdiyatthA puTThA vedeti. taM jahA soiMdiyatthe, ghANidiyatthe, jibhidiyatthe, phAsidiyatthe. 337 cahi ThANehi jIvA ya poggalA ya no saMcAei bahiyA logaMtA gamaNayAe. taM naphAgiabhaavennN, niruvaggayAe, lukkhayAe, logANubhAveNaM. 338 kacaubihe gAe paNNatte. taM jahA AharaNe, AharaNataddese, AharaNataddose, uvaNNAsovaNae. pRthvIkAyAdi cArenuM zarIra evuM che, je AMkhothI joI zakAtuM nathI. jemake1 pRthvIkAyanuM 2 apakAyanuM 3 teukAyanuM ane vanaspatikAyanuM. cAra indriyone viSaya IndrionI sAthe pRSTa thaIne grAhya thAya che. jemake1 zrotrenidraya 2 dhrANendriya 3 jihendriya sparzendriya. jIva ane pugala cAra kAraNothI lekathI bahAra alekamAM jaI zakavA samartha nathI. 1 gatine abhAva hovAthI, 2 gatisAdhaka kAraNane abhAva hevAthI, 3 snigdhatAthI rahita hovAthI, akSatAnA kAraNe) 4 lekanI maryAdA hovAthI - jJAta (daSTAnta) cAra prakAranA che1 AharaNaHje daSTAtathI avyakata artha vyakta karAya che. 2 AharaNa taddeza - je daSTAtathI vastunA eka dezanuM pratipAdana karAya che. 3 AharaNatadeSa - je daSTAntathI sadeSa siddhAntanuM pratipAdana karAya che. 4 upanyAsopanaya - je dRSTAntathI vAdI vaDe sthApita siddhAntanuM nirAkaraNa karAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kha- AharaNe cauvvihe paNNase. taM jhaamavA, jIvANu, vaLAme, vahuvAvinnaasii. gha- AharaNataddose caubvihe paNNatte. taM nA adhammanutte, Diome, aMtovaLINa, duruaNI. 209 1 apAya kha- AharaNanA nIce pramANe cAra prakAre che. amuka dravya, kSetra, kAla, ane bhAvamAM vighra khAdhA batAvavAvALu TraSTAnta. 2 upAya - dravyAdithI kA siddhi batAvavALu dRSTAnta. 1- AhirAtaddese avide paLatte. taM nahA-ga- AharaNatadezanA nIce pramANe cAra prakAra che- anusiddhi, vAhaMme, pucchA, nissAvayo. (vastunA ekadezane pratipAdrita karanArA dRSTAMtanA cAra prakAra che. ) 1 anuziSTaH- sadguNAnI stutithI guNuvAnanA guNeAnI praza MsA karavI. 2 upAlaMbha- asate kAryamAM pravRtta munine dRSTAntathI upAlaMbha (pake) deveA. 3 pRcchA- kaI jijJAsu dRSTAntane ApI prazna pUche. Jain Educationa International - 3 sthApanAkarma - je dRSTAntathI paramatane dUSita siddha karIne svamatane nirdeSa siddha karAya. 4 pratyuttpannAMvanAzI je dRSTAntathI tatkAla utpanna vastune vinAza siddhi karAya. 4 nizrAvacana eka vyakitanuM uddAharaNa ApIne bIjAne medha devA. gha- AharaN tadeASanA cAra prakAra che- (sadeSa siddhAMtanu pratipAdana karanArA dRSTAMtanA cAra prakAra che 1 adharma yukata- je dRSTAntathI pApa krAya karavAne soMpa utpanna thAya che * 2 pratilema- je dRSTAntathI, 'jevA sAthe tevA" karavAnuM zikhavADAya che. 3 Atma|panIta- paramatane dUSita sidhdha karavAne mATe je TaSTAnta devAya tethI svamata paNu dUSita siddha thaI jAya che. 4 durUSanIta- je dRSTAntamAM ducanAnA athavA azuddha vAkayeAnA prayoga karAya. For Personal and Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 caturtha sthAna GarviAtovakhaig qutta, te Da- upanyAsopanayanA paNa cAra prakAra kahela che (vAdInA siddhAMtanuM nirAkaraNa karanArA tavvatthue, tadaNNavatthue daSTAMtanA cAra prakAra kahyA che vinime, hejha. 1 vAdI je daSTAntathI pitAnA matanI sthApanA kare prativAdI paNa teja daSTAntathI potAnA matanI sthApanA kare. 2 vAdI daSTAntathI je vastune siddha kare prativAdI te ja daSTAntathI bhinna vastu sidadha kare. 3 vAdI jevuM daSTAnta kahe, prativAdIne paNa tevA ja dRSTAMta ApavAne mATe kahe. 4 prInakartA je daSTAntane pravega kare che. uttaradAtA paNa teja daSTAnta ne prayoga kare che. 2- Trejha ravivAre . taM gA- ca- hetu cAra prakAranA kahela che. jemakejaave. thAvae, vaMsae, lUsae. 1 vAdIne samaya vyatIta karanAre hetu. 2 vAdI vaDe sthApita hetunI sadaza hetunI sthApanA karavAvALe hetu. zabdanA chalathI bIjAne vyAmoha (ma) utpanna karavAvALe hetu, dhuta vaDe apahata vastune pharI prApta karI zake e hetu. che- aphavA hejha ravi guroN. taM nA- cha- hetu cAra prakAranA chepcckkhe, aNumANe, ovamme, Agame 1 je hetu AtmAthI jaNAya ane je hetu indrithI jaNAya, 2 je hetune jovAthI vyAptine bodha thAya e hetu (jema dhUmane jotAM dhUma ane agninI vyAptinuM smaraNa) 3 upamAthI samAnatAne bodha karAvavALa hetu 4 Akhta puruSa vaDe kathita vacana (Agama) -jhavA de rava purQ. te nA ja hetu cAra prakAranA che. jemake- atthitte atthi so heU, 1 eka vastunA astitvathI bIjI vastunuM astitva siddha karanAra jema dhUmanA atthitte natthi so heU, astitvathI agninuM astitva siddha natthitte atthi so heU, karavAvALo hetu 2 eka vastunA astitvathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAga sUtra natthitte natthi so heU. 8 339 ka- cauvvihe saMkhANe paNNatte. taM jahApar3ikammaM vavahAre rajjU, rAtI. ga- tiriyaloge NaM cattAri ujjoyaM jarRti. tuM naDDA caMtA, tUrA, maLi, no. revA, kevIyo, vimALA, AmaraLA. 4 cauTThANassa cauttho uddeso 211 khIjI vastunuM nAstitva siddha karanAra, jema- agninA astitvathI adhika vidhI zItanA nAza siddha karavAvALA hetu 3 ekanA nAstitvathI khInnanuM astitva siddha karanAra jema-agninA abhAvamAM zItane sadbhAva siddha karavAvALA hetu. 4 ekanA nAstitvamAM khIjAnuM nAstitva siddha karanAra jema-vRkSanA abhAvamAM zAkhAne abhAva siddha karavAvALA hatu. va- ahohone khaM cattari baMdhanAra ti. kha- adhelekamAM aMdhakAra karavAvALI cAra taM jahAnaragA, neraiyA vastuo che. jemake narakAvAsa, naiyika, azubhapu gala. pApakarma ane pAvAI kammAI, asubhA poggalA. Jain Educationa International - sakhyAnA rUpa gaNita cAra prakAranu che. jemake 1 pratika-pAhuDAnuM gaNita (pATi gaNita) 2 vyavahAra-vyavahAraNita (tAla-mApaA)i 3 raju-lambAI mApavAnu gati 4 rAzi-rAzi mApavAnuM gaNita gha- 34jone nuM pattAri ujjoya naiti. gha- ulAkamAM udyota karavAvALA cAra che. tuM nA jemake deva, devIo, vimAna, deva devIonA AbharaNA. gati kleka (manuSyaleAka)mAM udyota karavAvALA cAra che. jemake caMdra, sUrya, maNI, ane jyeAti (agni) For Personal and Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 caturtha sthAna cothe uddezaka 340 cattAri pasappagA paNNattA. taM jahA- prasarpaka videza janArA puruSe cAra prakAranA / aNuppaNNANaM bhogANaM uppAettA ege pasa hoya che. jemakeppe, pRvvuppaNNANaM bhogANaM avippaogeNaM eka purUSa jIvananirvAha mATe videza jAya che. ege pasappae, aNuppaNNANaM sokkhANaM eka purUSa saMcita sampatinI surakSA mATe uppAittA ege pasappae, puvvappaNNANaM videza jAya che. sokkhANaM avippaogeNaM aige pasappae. eka purUSa sukha-suvidhAne mATe videza jAya che. eka purUSa prApta sukha suvidhAnI surakSA mATe videza jAya che. rU42 nerathA ravivAreghaowtte. saMnahA- nairayikono AhAra cAra prakAranA che. iMgAlovame, mummarovame, sIyale, himasI- jemakeyle, tirikkhajoNiyANaM cauvihe AhAre aMgArA jevo alpadAhaka, prajavalita pattei. taM nahIM- jovaje, vastro, agnika jevI ati dAhaka zItakAlanA vAyunI samAna zItaLa baraphanI samAna pANamaMsovame puttamaMsovame. maNussANaM ati zItala. cauvihe AhAre paNNatte. taM jahA tiryaceno AhAra cAra prakArane che- sane -gAva- sAme. 1 kaMkepama- kaMkapakSInA AhAra je arthAta devANaM cauvihe AhAre paNNatte. taM jahA (duSpaca AhAra paNa tiryaMcane supaca vaNNamaMte, gaMdhamaMte, rasamaMte, phAsamaMte. 4 thaI jAya che) 2 bilepama-bIlamAM je nakhAya te turata aMdara jAya che tema tiryaMca svAda lIdhA vinA tarata ja udarastha karI leya che. 3 pANumAM semi-(cAMDAlanA mAsanI jema) abhakSya paNa tiryaMca khAI jAya che. 4 putramAMsapama -putramAMsanI samAna tIvra zdhAne kAraNe aniSThApUrvaka khAya che. manuSyane AhAra cAra prakArano che.- azana, pAna, khAdima ane svAdima. devatAone AhAra cAra prakArano che- 1 suvarNa (sundara rUpavALe), 2 sugandhita, 3 svAdiSTa (surasa) ane, 4 sukhada sparzavALe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 213 rU4ra sattAra nAvinA pattA. saMka- AzIviSa (dADhAomAM) cAra prakAra che. - viThThalanADumANIvi, maMdanADumArI- 1 vRzcika jAtinuM AzIviSa, 2 maMDUka vise, uragajAiAsIvise, jAtinuM AzIviSa, 3 sarpa jAtinuM AzIviSa, maNussajAiAsIvise. 4 manuSya jAtinuM AzIviSa. 40 viThTha nAgANIvisaraNa je maMte ! prazna- he bhagavAna? vRzcika jAtinuM AzIviSa kevaie visae paNNatte? keTaluM prabhAvazALI che? 30 + i vichUthanArIfaNe saddhamara uttara-ardhabharatakSetra jeTalA moTA zarIrane happamANamettaM boMdi viseNaM visapariNayaM eka vichInuM viSa prabhAvita karI zake che. viptaTTamANi karittae. visae se visaTTayAe te phakata viSane prabhAva mAtra batAvyuM che. no ceva NaM saMpattIe kareMsu vA, kareMti vA haju sudhI. eTalA moTA zarIrane prabhAvita karyuM nathI, vartamAnamAM prabhAvita karatuM nathI karissaMti vA. ane bhaviSyamAM prabhAvita karaze nahIM. pranaMdunA sAvita puchA? prazna- he bhagavan ? vRzcika jAtinuM AzIviSa keTaluM-prabhAvita kare che? 30 ma aaN maMjuranAkANIvire mara- uttara- bharatakSetra pramANa zarIrane eka maMDUkanuM zqmAnaM voMka vize visariyuM viSa prabhAvita kare che. visaTTamANi karittae. sesaM taM ceva-jAva-karissaMti vA. pra0 uragajAi pucchA? prazna- he bhagavAna sarpa jAtinuM AzIviSa keTaluM prabhAvazALI che? 30 mAM sarakAra vize saMva- uttara- jambudvIpa pramANa zarIrane eka sapanuM dIvAnALatti vora vize visariLa viSa prabhAvita karI deya che.zeSa pUrvavatu. visaTTamANi karittae. sesaM taM ceva -jAva-karissaMti vA. pra0 maNussajAi pucchA ? prazna- he bhagavAn ? manuSya jAtinuM AzIviSa keTaluM prabhAvazALI che? 30 umULa majunADumANIvile uttara- samaya kSetra (aDhI dviIpa) pramANa zarIrane samayakhettapamANamettaM boMdi viseNaM visa- ekamanuSyanuM viSa prabhAvita karI deya che. pariNayaM visaTumANi karittae. zeSa pUrvavatu. visae se visaTTayAe no ceva NaM -jAvakarissaMti vA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 343 cauvvihe vAhI paNNattA. taM jahA vADavu, vittiLu, simaNu, saLivAghachu. cavvihA timicchA paNNattA. taM jhaavijJo, yosahArUM, Akare, parivAra6. r 344 ka - cattAri tigicchagA paNNattA. taM jahAAyatigicchae nAmege no paratigicchae, paratigicchae nAmege no Ayatigicchae, ege Ayatigiccha viparati gicchie vi, egeno Ayatigicchae no paratigicchae. kha- cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAvaNakare nAmege no vaNaparimAsI, varNaparimAsI nAmege no vaNakare, ege vaNakare vi vaNaparimAsI vi, ege no vaNakare no vaNaparimAsI, 1- cattAri sinAyA paLattA. tuM bahAvnnkre nAmege no vaNasArakkhI. ege no vaNakare no vaNasA rakkhI. -tAva gha- cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAvaNakare nAmege no vaNasaMrohI-jAvaege no vaNakare no vaNasaMrohI, Jain Educationa International caturtha sthAna vyAdhIe cAra prakAranI che, jemake---- 1 vAtajanya. 2 pittajanya. 3 kaphajanya, ane sannipAta janya. cikitsA cAra prakAranI che. jemakre 1 vaidya, 2 auSadha, 3 rAgI ane 4 paricAraka. ka- cikitsaka cAra prakAranA che- 1 koi cikitsaka. evA hoya che ke je peAtAnI cikitsA kare paNa khIjAnI cikitsA karatA nathI. 2 kAI cikitsaka, khIjAnI cikitsA kare che. paraMtu svayaMnI cikitsA karatA nathI. 3 kAi cikitsaka, peAtAnI ane anyanI paNa cikitsA kare che. 4 eka cikitsaka, peAtAnI ane anyanI bannenI cikitsA karatA nathI. kha- purUSAnA cAra prakAra kahyA che 1 eka cikitsaka traNa (zalya cikitsA) kare che. paraMtu traNane sparzI karatA nathI. 2 eka cikitsaka traNanA sparzI kare che. paraMtu traNa karatA nathI. 3 eka cikitsaka traNa paNa kare che. ane traNane sparza paNa kare che. 4 eka cikatsaka traNa paNa nathI karatA ane traNane sparzI paNa nathI karatA. ga- purUSa! nIce pramANe cAra prakAre che- 1 eka traNa kare che paraMtu traNanI rakSA nathI karatA 2 eka traNanI rakSA kare che; traNa karatA nathI. 3 eka traNa paNa kare che. traNanI rakSA pazu kare che. 4 eka purUSa traNa paNu nathI karatA. gha- traNanI rakSA paNa nathI karatA. 1 eka purUSa traNa kare che. paNa traNane auSadha ADhithI meLavatA nathI. (sarAhaNa karatA nathI) For Personal and Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga satra 215 2 eka purUSa traNane auSadhathI ThIka kare che, paNa traNa karato nathI. 3 eka purUSa traNa paNa kare ane traNanuM saMrahaNa paNa kare che. 4 eka purUSa traNa paNa nathI karate ane traNa saMrahaNa paNa karatuM nathI. Da.- cattAri vaNA paNNattA. taM jahA- - traNa cAra prakAranA che.- aMtosalle nAmege no bAhiMsalle, 1 eka traNa aMdara zalyavALuM hoya che. paraMtu bAhiMsalle nAmege no aMtosalle, bahAra zalyavALuM hotuM nathI. ege aMtosalle vi bAhisalle vi, 2 eka traNa bahAra zalyavALuM che paraMtu aMdara zalyavALuM nathI. ege no aMtosalle no bAhiMsalle. 3 eka aMdara zalyavALuM paNa che ane bahAra zalyavALuM paNa che 4 eka traNa aMdara zalyavALuM nathI ane zalyavALuM paNa nathI. 7- gvAnera rattara pusigAthA guttA, ca-e prakAre purUSa paNa cAra prakAranA che, jemake - te bahA 1 eka purUSa manamAM zalya zakhe che. paMratu saMtonne nAme no affhasajo -gAra- vyavahAramAM zalya rAkhatuM nathI. ege no aMtosalle no bAhiMsalle. 2 eka purUSa vyavahAramAM zalya rAkhe che paMratu manamAM zalya rAkhatA nathI. 3 eka purUSa manamAM zalya rAkhe che ane vyavahAramAM paNa zalya rAkhe che 4 eka purUSa manamAM zalya nathI rAkhate ane vyavahAramAM paNa zalya nathI rAkhate cha- cattAri vaNA paNNattA. taM jahA cha- traNa cAra prakAranA che-- aMto duTTha nAmegeM no bAhiM du8, 1 eka traNa bahArathI saDeluM che paraMtu aMdarathI bAhiM dudu nAmege no aMto duTu, saheluM nathI. ege aMto du? vi bAhiM du? vi, 2 eka traNa bahArathI saDeluM che. paraMtu ege no aMto du8 no bAhiM duTTha. aMdarathI saDeluM nathI. 3 eka traNa aMdarathI paNa saDeluM chebahArathI paNa saDeluM che. 4 eka traNa aMdarathI paNa saDeluM nathI ane bahArathI paNa saDeluM nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 caturtha sthAna s- cattAra purisanALA pattA . taM gaThThA- ja- e pramANe purUSa cAra prakAranA che - kiMse nAme sevase, sese nAme pAvare, 1 eka purUSa hRdaya zreSTha che paNa tene vyavahAra zreSTha nathI. pAvaMse nAmege seyaMse, pAvaMse nAmege pAvaMse. 2 eka purUSane vyavahAra zreSTha che paNa hRdaya 3 eka purUSanuM hRdaya paNa duSTa che ane vyavahAra paNa duSTa che. 4 eka purUSanuM hadaya duSTa nathI ane vyavahAra paNa duSTa nathI. - rAri purisAyA pachAttA. saMgaThThA- jha- purUSa cAra prakAre che- seyaMse nAmege seyaMsetti sAlisae, 1 eka purUSa bhAvathI zreyaskara che ane dravyathI seyaMse nAmege pAvaMsetti sAlisae, zreyaskara samAna (bIjAne satparAmarza ApanAra) che. ege seyaMse vi seyaMsetti sAlisae vi, 2 eka purUSa bhAvathI zreyaskara che. paraMtu ege no seyaMse no seyaMsetti sAlisae. dravyathI pApI samAna (asatparAmarza ApanAra) che. 3 eka purUSa bhAvathI pApI che paraMtu dravyathI zreyakara samAna che. 4 eka purUSa bhAvathI paNa pApI che ane dravyathI pApI samAna che. -cattara risanar guyttA. - - purUSa cAra prakAranA che. jemakesetti nAme saMyaMtti mavorg, 1 eka purUSa zreSTha che ane pitAne zreSTha mAne che. seyaMsetti nAmege pAvaMsetti maNNai, ege 2 eka purUSa zreSTha che paraMtu pitAne pApI , sethaoNtta vi vRtti vi, pje no mAne che. seyaMsetti no seyaMsetti maNNai. 3 eka purUSa pApI che paraMtu pitAne zreSTha mAne che. 4 eka purUSa pApa che ane pitAne pApI mAne che. - rAri risagAthA pachAtA taM nahIM- 8- purUSa cAra prakAranA che, jemakesekaMse nAme sevetti sAnnisa 1 eka purUSa zreSTha che ane lekamAM zreSTha je manAya che. maNi, seyaMse nAmege pAvaMsetti sAlisae 2 eka purUSa zreSTha che. paraMtu temAM pApI maNNai, ege seyaMse vi seyaMseti sAlie samAna manAya che maur f, je no saMvaMte no sevaMtti 3 eka purUSa pApI che. paraMtu lekamAM zreSTha sAlisae maNNai. je manAya che. 4 eka purUSa pApI che ane lekamAM pApI. samAna manAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 217 ka- vattara purisanA pattA . taM nag- 8- purUSa cAra prakAranA che, jema ke - mAghavattA nAme no gharamAvattA, 1. eka purUSa jinapravacanane prarUpaka che. paribhAvaittA nAmege no AghavaittA, paraMtu prabhAvaka nathI. ege AghavaittA vi paribhAvaittA vi, 2. eka purUSa zAsana ne prabhAvaka che. paraMtu ege no AghavaittA no paribhAvaittA. jina pravacanane prarUpaka nathI. 3. eka purUSa zAsana ne prabhAvaka paNa che. ane jina pravacanano prarUpaka paNa che. 4 eka purUSa zAsanane prabhAvaka paNa nathI ane jina pravacane prarUpaka paNa nathI. - rattAra rasaMgANA junattA. te naha- - purUSa cAra prakAranA che, jema ke - mAghavaphA nAme no saMchavisaMgum, 1 eka purUSa sUtrArthane prarUpaka che paNa kaMchanovijaMpA nAme no mAghavadattA, zuddha AhAradi nI eSaNAmAM tatpara nathI je sAdhavavRttA vi jaMchanavinaMguLe , 2 eka purUSa zuddha AhAradinI eSaNamAM ege no AghavaittA no uMchajIvisaMpaNNe. tatpara che paNa sUtrArthane prarUpaka nathI 3 eka purUSa sUtrArthane prarUpaka paNa che ane zuddha AhAradinI eSaNAmAM tatpara paNa che 4 eka purUSa sUtrArthane prarUpaka paNa nathI ane zuddha AhArAdinI eSaNAmAM tatpara paNa nathI. Dha- raviThThA vAva vattAtaM Dha- vRkSanI vidurvaNa cAra prakAranI che. jema ke hA- gvArANa, uttarANa, purANa, 1 pravAla (navA aMkura) paNa e (2) patraphlttaae. 14 paNue (3) phUlapaNue (je phalapaNue. 345 cattAri vAisamosaraNA paNNattA taM jahA- cAra prakAranA vAdInA samavarasa (vividha kiriyAvAI, akiriyAvAI, matanA milApa) kahelA che. te A pramANe aNNANiyavAI, veNaiyavAI. 1 kriyAvAdI (enA eka eMzI le che) 2 akriyAvAdI (enA cerAzI bheda che) neraiyANaM cattAri vAisamosaraNA 3 ajJAnavAdI (enA saDasaTha bhede che.) 4 paNNattA. taM jahA vinayavAdI (enA 3ra bhede che.) sarva maLIne uriNAvADuM-nAva-veLavavA traNaso tresaTha bheda thAya che. evaM asurakumArANa vi-jAva-thaNiya nArakamAM asurakumArethI laI svanitakumAra sudhImAM eTale vinsendriyane choDIne kumArANaM. evaM vilidiyavajja-jAva vaimAnika sudhI badhA daMDakamAM vAdIonA vemANiyANaM. 2 cAra samavasaraNuM che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 canu nA 346 1-ka cattAri mehA paNNattA taM jahA- 1ka - cAra prakAranA megha kahelA che. jema ke - gajjittA nAmege no vAsittA, 1 eka megha gAje che paraMtu varasa nathI. vAsittA nAbhege no gajjittA, 2 eka megha varSe che paraMtu gAjate nathI. ege gajjittA vi vAsittA vi, 3 eka megha gAje che ane varSe che 4 eka megha gAjate nathI ane varasato ege no gajjittA no vAsittA. paNa nathI - UvAmeva cattAra purisAyA vaLatA. kha - A pramANe purUSa cAra prakAranA che. taM jahA 1 eka purUSa bole che ghaNu paraMtu kaMI detuM nathI. jannattA nAma no vAsattA, --gA- - 2 eka purUSa deya che paMratu kaMI bolatuM nathI. ege no gajjittA no vAsittA. 3 eka purUSa bele paNa che ane Ape- paNa che. 4 eka purUSa balate paNa nathI ane Apane paNa nathI. 2- cattAra re guttA. taM gaThTha- 2ka - megha cAra prakAranA che. - gajjitA nAmege no vijjuyAittA, 1- eka megha gAje che temAM vIjaLI vijajuyAittA nAmegA no gAjijattA, camakatI nathI. ege gajjittA vi vijjuyA ittA vi, 2 eka meghamAM vIjaLI camake che paraMtu te gAjato nathI. ege no gajjittA no vijjuyAittA. 3 eka megha gAje che ane temAM vIjaLIo camake che. 4 eka megha gAjato nathI ane temAM vIjabIo paNa camakatI nathI. - vAva vattA risagAthA gov/ttA. kha - A pramANe purUSa cAra prakAranA che, taM jahA 1 eka purUSa pratijJA kare che paraMtu pitAnI janmanA nAme no vinAttA-gAva- baDAI hAMkatA nathI. ege no gajjittA no vijjuyAittA. 2 eka purUSa pitAnI baDAI hAMke che paraMtu pratijJA karato nathI. 3 eka purUSa pratijJA paNa kare che ane pitAnI baDAI paNa hake che. ke eka purUSa pratijJA paNa nathI karato ane pitAnI baDAI paNa nathI hAMkto. rU - cattAra gharyttA. saM nag- 37 megha cAra prakAranA che, tAsattA nAma no vinAttA, 1 eka megha varSe che paraMtu temAM vIjaLIo camakatI nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 219 vijjuyAittA nAmage no vAsittA, 2 eka meghamAM vijaLIo camake che paraMtu ege vAsittA vi vijjuyAittA vi, varSate nathI ege no vAsittA no vijjuyAittA. 3 eka megha varSe paNa che ane vIjaLIo paNa camake che. 4 eka megha varSate paNa nathI ane temAM vIjaLIe paNa camaktI nathI. - vAva rAri risagAthA gujttA. kha- e prakAre purUSa cAra prakAranA chetN jahA 1 eka purUSa dAnAdi satkArya kare che paraMtu vAsittA nAmege no vijjuyAittA-jAva potAnI baDAI karato nathI. ege no vAsittA no vijjuyAittA. 2 eka purUSa pitAnI baDAI kare che paraMtu dAnAdi satkArya karatuM nathI. 3 eka purUSa dAnAdi satkArya paNa kare che ane pitAnI baDAI paNa kare che. 4 eka purUSa dAnAdi satkArya paNa nathI karate ane pitAnI baDAI paNa nathI ko. 4 vA- vattAri ne pUchatA na- 4ka-megha cAra prakAranA che, jemakevAtrAvAtI nAme no mAvANI, 1 eka megha samaya para varase che. paraMtu akAlavAsI nAmege no kAlavAsI, asamaye nathI varasate. ege kAlabAsI vi akAlavAsI vi, 2 eka megha akAle varase che paraMtu samaya para nathI varasato. ege no kAlavAso no akAlavAsI. 3 eka megha samaya para varSe che ane asamaya para paNa varSa che. A eka megha samaya para paNa nathI varasate ane asamaya para paNa nathI varasato - gvAva vattAra rasanAthar goLattA. kha- e pramANe purUSa cAra prakAranA che, jemaketaM nahIM 1 eka purUSa samaye dAnAdi satkArya kare che vAjavANA nAme no vAsI-nAva- paraMtu asamaye nathI karato. ege no kAlavAsI no akAlavAsI. 2 eka purUSa asamaye dAnAdi satkArya kare che paraMtu samaya para nathI karate. 3 eka purUSa samaya para paNa dAnAdi satkArya kare che ane asamaye paNa kare che. 4 eka purUSa samaya para paNa dAnAdi satkArya nathI karato ane asamaye paNa nathI karato Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 5 ka- cattAri mehA paNNattA. taM jahAkhettavAsI nAmege no akhettavAsI, akhettavAsI nAmege no khettavAsI, ege khettavAsI vi akhettavAsI vi, ege no khettavAsI no akhettavAsI. la- evAmeva cattAri purisajAya paNNattA. tuM nahIM khettavAsI nAmege no akhettavAsI,ege no khettavAsI no akhettavAsI. --bAva. d aa- caMtAri meDhA vaLatA. tuM bahA-jnnitaa nAmege no nimmavaitA, nimmavaitA nAmege no jaNaitA, ege no jaNaitA no nimmavaitA. va- evAmeva catAri ammApiyaro paNNatA. tuM nahA-jnnitaa nAmege no nimmavaitA, -- ege no jaNaitA no nimmavaitA. ,"*nAva- Jain Educationa International cartha sthAna paka- megha cAra prakAranA che, jemake- 1 eka megha kSetramAM vase che paraMtu akSetramAM varasatA nathI. 2 eka megha akSetramAM vase che paraMtu kSetramAM nathI varasatA 3 eka megha kSetramAM paNa varase che ane akSetramAM paNa varase che. 4 eka megha kSetramAM paNa nathI varasatA ane akSetramAM paNa nathI varasate. kha- e pramANe purUSa cAra prakAranA che 1 eka purUSa pAtra ne dAna Ape che paraMtu apAtrane ApatA nathI. 2 eka purUSa apAtrane dAna Ape che paraMtu pAtrane ApatA nathI 3 eka purUSa pAtrane paNa dAna Ape che ane apAtrane paNa Ape che. 4 eka purUSa pAtrane paNa dAna nathI ApatA ane apAtrane paNa nathI ApatA. daka~ megha cAra prakAranA che. 1 eka megha dhAnyanA aMkura utpanna kare che paraMtu dhAnyane pUrNa paDhAvatA nathI. 2 eka megha dhAnyane pUrNa pakAve che paraMtu dhAnyanA aMkura utpanna karatA nathI. 3 eka dhAnyanA aMkura paNa utpanna kare che dhAnyane pUrNa pakAve paNa che. 4 eka megha dhAnyanA aMkura paNa utpanna nathI karatA ane dhAnyane pUrNa pakAvatA paNa nathI. kha- e pramANe mAtA pitA paNa cAra prakAranA che, jemake-- 1 eka mAtA-pitA putrane janma Ape che paraMtu tenu pAlana karatA nathI. 2 eka mAtA-pitA putranu pAlana kare che paraMtu putrane janma ApatA nathI. 3 eka mAtA-pitA putrane janma paNa Ape che ane tenu pAlana paNa kare che. 4 eka mAtA-pitA putrane janma paNa ApatA nathI ane tenu pAlana paNa nathI karatA. For Personal and Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 sthAnAMga sUtra 7 - zatAri me puchatA taM gaThThA- 7 ka- megha cAra prakAranA che jemake- desavAsI nAmege no savvavAsI, 1 eka megha eka dezamAM varase che paraMtu savvavAsI nAmege no desavAsI, | sarvatra nathI varasate. ege desavAsI vi savvavAsI vi, 2 eka megha sarvatra varase che paraMtu eka dezamAM nathI varasate. ege no desavAsI no savvavAsI. 3 eka megha eka dezamAM paNa varase che ane sarvatra paNa varase che. 4 eka megha eka dezamAM varasatuM nathI ane sarvatra paNa varasato nathI. ha- gvAnera vatAra rAyA TvrtA. kha- e pramANe rAjA paNa cAra prakAranA che- taM jahA 1 eka rAjA eka dezane adhipati che paraMtu nAme savahiva6, --Ta- badhA dezane adhipati nathI. egeM no desAhivai no savvAhivai. 14 / / - 2 eka rAjA badhA dezane adhipati che paraMtu eka dezane adhipati nathI 3 eka rAjA eka dezane adhipati che ane badhA dezane adhipati paNa che. 4 eka rAjA eka dezane adhipati paNa nathI ane badhA dezane adhipati paNa nathI. 347 catAri mehA paNNatA. taM jahA 1 megha cAra prakAranA kahela che, jemake - gvahastrasaMvA , pamost, gIy, ni. (1) pukArava (2) pradyumna (3) jImUta (4) 7. pukkhalasaMvaTTae NaM mahAmehe egeNaM vAseNaM 1 puSkarAvata A mahAmenI eka varSathI pRthvI dasavAsasahassAI bhAvei, dasa hajAra varSa sudhI bhInI rahe che. 2 pradyumnaH A mahAmeghanI eka varSathI pRthvI pajjuNNe NaM mahAmehe egaNaM vAseNaM eka hajAra varSa sudhI bhInI rahe che. dasavAsasayAI bhAvei, 3 jimUta: A mahAmeghanI eka varSothI pRthvI vImA mA pui vAse vasavA- dasa varSa sudhI bhInI rahe che. sArUM mAve, 4 jimahaH A meghanI aneka varSoe pRthvI jimhe NaM mahAmehe bahUhi vAsehiM egaM ne eka varSa sudhI paNa bhInI rAkhI vAsaM bhAvei vA, Na vA bhAvei. zakatI nathI. rU48 - vattara vAraMvAra pUchAttA. saMga- ka- karaMDaka (karaMDiyA) cAra prakAranA che - sovAgakaraMDae, vesiyAkaraMDae, 1 zvapAka - (bhagIne) karaMDiye (kacarAthI bharAyelo hoya che). gAhAvaikaraMDae, rAyakaraMDae, 2 vezyAne karaMDiye (AbharaNathI bharelo . . hAya che). Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gvameva sArikA ghamttA caturtha sthAna 3 samRddha gRhasthIne karaMDiye (maNiratnajaDIta AbhUSaNothI bharelo hoya che). 4 rAjAne karaMDiye (amUlya ratnathI bharele hoya che). kha- e pramANe AcArya cAra prakAranA che, jemake1 vapAkakaraMDaka samAna AcArya kevaLa leka raMjaka graMthane jJAtA-vyAkhyAtA hoya che. paraMtu zramaNAcArane pAlaka nathI. 2 vezyAnA kaDaka samAna AcArya jenAgamane sAmAnya jJAtA te hoya che paraMtu lokaraMjaka graMthanuM vyAkhyAna karIne adhika thI adhika janatA ne potAnI tarapha AkarSita taMgahA sovAgakaraMDaga samANe, vesiyAkareMDaga samANe, gAhAvai karaMDaga samANe rAyakaraMDaga samANe. 3 gAthApatinA kaDaka samAna AcArya svasiddhAnta ane parasiddhAntane jJAtA thAya che. ane zramaNAcArane pAlaka paNa thAya che. rAjAnA karaMDiyA samAna AcArya jinAgamAMne marmajJa ane AcAryane samasta guNothI yukta hoya che. rU46 - vattAri havA pAttA. te gaDDa- sAle nAmege sAlapariyAe, sAle nAmege eraMDapariyAe, eraMDe nAmege sAlapariyAe, eraMDe nAmega eraMDapariyAe. ka- vRkSa cAra prakAranA che, jemake - 1 eka vRkSa zAla (mahAna) che ane zAla (chAyAdi) guNayukta che. 2 eka vRkSa zAla (mahAna) che paraMtu guNomAM eraMDa samAna arthAta chAyAdithI rahita che. 3 eka vRkSa eraMDa samAna alpa vistAravALe che paraMtu guNothI zAla (mahAvRkSa) nI samAna che. 4 eka vRkSa eraMDa che ane guNethI paNa eraMDaka jevo che. - gvAnea zttAra mAtharathar qttA kha e pramANe AcArya cAra prakAranA che, jemakenaM naha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 sthAnAMga sUtra nA nAme sApariyAd--LAvaerNdde nAmege eraMDapariyAe. 1 eka AcArya zAla samAna mahAna (uttama jAti kulavALA) che ane jJAnakriyAdi guNothI paNa mahAna guNayukata che. 2 eka AcArya mahAna che paraMtu jJAnakriyAdi guNathI hIna che. 3 eka AcArya eraMDaka samAna (jAti kula AdithI sAmAnya) paraMtu jJAnakriyAdithI mahAna guNayukta che. 4 eka AcArya eraMDaka samAna che ane jJAnakiyAdithI guNahIna che. 2ka- cAra prakAranA vRkSa che, jema ke1 eka vRkSa zAla (mahAna) che ane zAla vRkSa samAna mahAna vRkSethI parivRta che. 2 eka vRkSa zAla samAna mahAna che paraMtu eraMDaka samAna tuccha vRkSethI parivRtta che. 3 eka vRkSa eraMDaka samAna tuccha che paraMtu zAla samAna mahAna vRkSethI parivRtta che. 4 eka vRkSa eraMDaka samAna tuccha che ane eraMDaka samAna tuccha vRkSothI parivRtta che. kha- e pramANe AcArya paNa cAra prakAranA che, ra rattAri havA YounttA. saM nahA- sAle nAmege sAlaparivAre, sAle nAmege eraMDaparivAra, eraMDe nAmege sAlaparivAre, eraMDe nAmege eraMDaparivAre. puvameva cattAra mAthA guLatA. te nahIMsaale nAmege sAlaparivAre --jAvaeraMDe nAmege eraMDaparivAre. 1 eka AcArya zAla vRkSa samAna (uttama jAtyAdi) mahAna guNayukata che. ane zAla parivAra samAna zreSTha ziSya parivArathI yukata hoya che. 2 eka AcArya zAla vRkSa samAna mahAna uttama guNothI yukata che paraMtu eraMDaka parivAra samAna guNahIna ziSya parivArathI yukata hoya che. 3 eka AcArya eraMDaka parivAra samAna kaniSTha ziSya parivArathI yukta hoya che paraMtu svayaM zAla vRkSa samAna mahAna uttama guNethI yukata hoya che. 4 eka AcArya eraMDaka samAna kaniSTha (sAmAnya jAtyAdi yukata) ane eraMDaka parivAra samAna kaniSTha ziSya parivArathI yukata hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 caturtha sthAna gAthArtha 1-mahAvRkSonI madhyamAM jema vRkSarAja zAla zuzobhita hoya che tema zreSTha ziSyanI madhyamAM uttama AcArya suzobhita hoya che. 2 eraDaka vRkSanI madhyamAM jema vRkSa rAjA zAla dekhAya che tema kaniSTha zinI madhyamAM uttama AcArya dekhAya che. gAhAo-sAladumamajjhayAre, jaha sAle NAma hoi dumraayaa| i ya suMdaraAyarie, suMdarasIse muNeyavve // 1 // eraMDamajjhayAre jaha sAle NAma hoi dumraayaa| i ya suMdaraayArie , maMgulasIse muNeyavve // 2 // sAladumamajjhayAre , eraMDe NAma hoi dumraayaa| i ya maMgulaAyarie, suMdarasIse muNeyatve // 3 // eraMDamajjhayAre , eraMDe NAma hoi dumraayaa| i ya maMgulaAyarie, maMgulasIse muNeyavve // 4 // 3ka- cattAri macchA paNNattA. taM jahA soyA, so vAro, aMtacArI, 3 mahA vRkSonI madhyamAM je prakAre eraMDaka dekhAya che tema zreSTha ziSyanI madhyamAM kaniSTha AcArya dekhAya che. 4 eraMDaka vRkSanI madhyamAM je pramANe eka eraMDaka pratIta thAya che te pramANe kaniSTha ziSyanI madhyamAM kaniSTha AcArya pratIta thAya che. 34- maya cAra prakAranA che, 1 eka matsya nadInA pravAhanI anusAra cAle che. 2 eka matsya nadInA pravAhanI sanmukha cAle che. 3 eka maryo nadInA pravAhanA kinAre cAle che. 4 eka matsya nadInA pravAhanI madhyamAM cAle che. khe e prakAre bhikSu (maNa) cAra prakAranA che, kha- evAmeva cattAri bhikkhAgA paNNattA. taMgaNAgroghavArI, -nAra-navAra 1 eka bhikSu upAzrayanI samIpanA gharathI bhikSA levAne prAraMbha kare che. 2 eka bhikSu ke anya gharathI bhikSA letA thakA upAzraya sudhI pahoMce che. 3 eka bhikSu gharanI antima paMktithI bhikSA leto thake upAzraya sudhI pahoMce che. 4 eka bhikSu gAmanA madhya bhAgathI bhikSA leya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra praH- attAri mochA vaLattA, taM nahAmadhusinthayoche, noche, vALoche, maTTiyAgole. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. teM nahIM madhulityano samAge.--nAva-maTTiyAnolsmaanne. - attattara gochA vaLattA. taM nahIMyazole, tarazoke, tavoche, sosanoche. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAayagolasamANe, - jAva sosa golasamANe. 6ka- cattAri golA paNNattA. taM jahAhiraNNagole, gole, rayaNagole, vayaragole. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahAhiraNNagolasamANe, jAva - vairagolasamANe Jain Educationa International 225 44- cAra prakAranA geALA hAya che, jema ke1 mINanA gALA 2 lAkhanA gALe 3 kASThanA gALA 4 mATIne gALe kha- e pramANe purUSA cAra prakAranA kahyA che1 eka purUSa mINanA gALAnI samAna kAmaLa hRdayanA hAya che. 2 eka purUSa lAkhanA gALAnI samAna kaMIka kaThAra hRdayavALA hAya che. 3 eka purUSa kASThanA gALAnI samAna kaMika adhika kaThera hRdayavALA hAya che. 4 eka purUSa mATInA geALAnI samAna kaMIka vadhAre adhika kaThAra hRdayI hAya che. 5 ka-gALA cAra prakAranA hAya cheH-- 1 lAkhaMDanA gALA, 2 laInA gALA. 3 trAMbAnA gALA, ane sIsAnA geLe. kha-e pramANe purUSa cAra prakAranA kahela che -- 1 lAkhaDanA gALA samAna eka purUSanA karmabhAre hAya che. 2 lainA gALA samAna eka purUSanA karma kaMika adhika bhAre heAya che. 3 trAMbAnA gALAnI samAna eka purUSanA karma tenAthI paNa adhika bhAre hAya che. 4 sIsAnA gALAnI samAna eka purUSanA ka atyAdhika bhAre hAya che. 6 ka- gALA cAra prakAranA hAya che. jemake-- 1 cAMdIneA gALe, 2 sAnAne gALe. 3 ratnAnA gALe. ane 4 hIrAnA gALe. kha e pramANe puruSa cAra prakAranA kahela che; jemake1 cAMdInA gALAnI samAna eka puruSa jJAnAdi zreSTha guNayukata hAya che. 2 seAnAnA geALAnI samAna eka adhika zreSTha jJAnAdi guNathI For Personal and Private Use Only puruSa kaika yukata che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 caturtha sthAna 3 ratnonA geLAnI samAna eka puruSa vadhAre adhika zreSTha jJAnAdi guNayukta hoya che 4 hIrAnA goLAnI samAna eka puruSa atyAdhika zreSTha guNothI yukata hoya che. 7ka-cattAri pattA paNNattA. taM jahA- 7ka- cAra prakAranA patra kahela che. - asipatte, karapatte, khurapatte, kalaMba 1 talavAranI dhAra samAna tIkSNa dhAraciiriyaaptte. vALA patra, 2. karavatanI dhAra samAna tIkSNa dAMtavALA. 3. astarAnI dhAra samAna tINa dhAravALA patra. che. kadaMbacIrikA (eka prakAranA zastra)nI dhAra samAna tIkSNa dhAravALA. g-gvAva vattAra purasagAthA gujttA. e prakAre puruSa paNa cAra prakAranA che jema kesaM nahA 1 eka puruSa talavAranI dhAranI samAna tIkSaNa asipattasamANe, -jAva-kalaMbacIriyA- vairAgyamaya vicAradhArAthI mehapAzanuM zIdhra pattasamANe. chedana kare che. 2 eka puruSa karavatanI dhAranI samAna vairAgyamaya vicArathI mohapAzane dhIme dhIme kApe che 3 eka puruSa astrAnI dhAranI samAna vairAgyamaya vicArathI mohapAzane vilaMbathI chede che che eka puruSa kaMibacarikAnI samAna vairAgyamaya vicArathI mehapAzane ativilambathI chede che 8- rAri vA vattA . te kahyuM- 8ka- kaTa (caTAI) cAra prakAranI che --- suMvara, vivo , raH-3, vastra. 1 ghAsathI banAvelI caTAI 2 vAMsanI saLio thI banAvelI caTAI, 3 camanI dorIthI banAvelI caTAI ane 4 kaMbalanI caTAI. -gvAva vattAra purasanAvA padomttA. A e prakAre puruSa cAra prakAranA che. jemake - taM jahA 1 ghAMsanI caTTAI nI samAna eka purUSa alpa suMbakar3asamANe-jAva-kaMbalakar3asamANe. 16 rAga vALA hoya che. 2 vAMsanI caTAI nI samAna eka puruSa vizeSa rAga bhAvavALo hoya che. 3 cAmaDAnI caTAI nI samAna eka puruSa viziSTa tara rAga bhAvavALo hoya che. 4 kaMbalanI caTAI nI samAna eka puruSa vizi tam rAgabhAva vALo hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 227 rU50 - ravivaphA ra3uthA guttA. taM nag- kI-cAra prakAranA catuSpade (pagA) pazu kahela cheegkhuraa, dukhurA, gaMDopayA, saNapphayA. 1 eka khuravALA-adhAdi 2 bekhura vALA te gAya- pramukha. 3 caMDIpada - eraNa jevA pagavALA hAthI. pramukha 4 sanakhapadA - nahAravALA. siMhAdi K- ravidA juvo guttA. te na- kha pakSI cAra prakAranA hoya che jemake - cammapakkhI, lomapakkhI, samuggapakkhI, 1 cAmaDAnI pAMkha vALA vAgeLAdi2 lema pakSI vitatapakkhI. ruvATAvALI pAMkhavALA. haMsAdi. 3 samudagapakSI bIDAyelI pAMkhavALA - i vitata pakSI - khullA pAMkhavALA. (trIjA ane cothA naMbaranA pakSI aDhI - dviIpanI bahAra hoya che). ja- ravi pANA pratA . taM nA- ga- cAra prakAranA kSudra prANIo kahelA che. jemakebeiNdiyaa, teiMdiyA, 1 beIndriyo 2 teIndriye 3 caturindra. ttarA . saMkarijhaw-iAtija-lari- ane 4 saMmUcchima paMcenidrayatiryaca. kkhajoNiyA, 3 351ka- cattAri pakkhI paNNattA. taM jahA- ka- cAra prakAranA pakSI kahelA che jemake - nivattittA nAmege no parivattittA, 1 eka pakSI mALAnI bahAra nIkaLe che paraMtu parivattittA nAmege no nivatittA, bahAra pharavA ane uDavAmAM samartha hotu nathI. 2 eka pakSI pharavAne samartha che paNa mALAnI ege nivattittA vi parivattittA vi, bahAra nIkaLatuM nathI. ege no nivattittA no pari ttittA. 3 eka pakSI mALAnI bahAra paNa nIkaLe che ane pharavAmAM paNa samartha hoya che. 4 eka pakSI na mALAnI bahAra nIkaLe che na pharavAmAM samartha hoya. kha- evAmeva cattAri bhikkhAgA paNNattA. kha - e pramANe bhikSuka (zramaNa) paNa cAra prakAranA kahelA che - taM nA- 1 eka sAdhu bhikSArthe upAzrayathI bahAra jAya ttivattattA nAme no parivruttittA-nAva- che. paNa pharate nathI. je no niyattittA no rivattittA. 2 2 eka zramaNa pharavAne samartha hoya che paraMtu bhIkSA mATe nIkaLatuM nathI. 3 eka sAdhu bhakSArthe jAya che ane phare paNa che. 4 eka zramaNa bhIkSArthe nIkaLate paNa nathI ane pharato paNa nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 caturtha sthAna 21ra-rAri purasagAthA pawwttA. taM gaThThA- 1ka- purUSa cAra prakAranA che. jemake - nikkaThe nAmege nikkaThe, eka purUSa prathama tapathI kRza zarIravALo nikkaThe nAmege anikkaThe, hoya che ane pachI upazAntacitta hovAthI anikkaThe nAmege nikkaThe, bhAvathI rahe che. anikkaThe nAmege anikkaThe. eka purUSa prathama kRza zarIravALe che. pachIthI sthala zarIravALe thaI jAya che. eka purUSa prathama sthUla zarIravALo che. pachIthI kRza zarIravALA rahe che. eka purUSa prathama sthULa zarIravALA hoya che. ane pachI paNa skUla zarIravALe rahe che. - rAri purasagAthA guttA taM nahA- kha- purUSa cAra prakAranA che. jemake - nikkaThe nAmege nikkaTThappA,-jAva- eka purUSanuM zarIra kRza che ane tenA kodhAdi anikkaThe nAmege anikkaTThappA. (kaSAya) paNa kRza che. eka purUSanuM zarIra kuza che paraMtu tenA kaSAya akRza che (bAdara adhika che.) eka purUSanA kaSAya kRza che. paraMtu tenuM zarIra skUla che. eka purUSa kaSAya kRza (alpa) che ane zarIra paNa kuza che. ra- cattAra purAvA pattA. taM gaThThA- 2 ka- purUSa cAra prakAranA che, jemake - buhe nAmage buhe, buhe nAmege abuhe, / eka purUSa budha che (satkarma karavAvALe che) ane budha (vivekI) che. abuhe nAmege buhe, abuhe nAmege abuhe. eka purUSa budha che paraMtu abudha (vivekarahita che) che. eka purUSa abudha che, paraMtu budha (satkarma karavAvALA che) eka purUSa (vivekathI rahita che) ane (satkarmathI rahita) abudha che. kha- cattAri purisajAyA paNNattA. taM jahA kha- cAra prakAranA purUSa kahela che, jemakebuhe nAmege buhahiyae.-jAva eka purUSa budha (zAstrajJa) che ane budha abuhe nAmege abuhahiyae hRdaya che. (kAryakuzala che) eka purUSa budha (zAstrajJa) che. paraMtu abudhahadaya che. (kAryakuzaLa nathI). eka purUSa abudhadAya che (kAryakuzaLa nathI) paraMtu budha che. (zAstra che) eka purUSa abudhadAya che, (zAstrajJa nathI) ane abudha dadaya che. (kArya kuzaLa paNa nathI) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 229 rU-ttarAri purasagAthA gumttA. taM nahIM- 3 ka- cAra prakAranA purUSa che, jemake sAvALapaNa nA no parApaNuM, 1 eka purUSa potAnA para anukaMpA karavApraannukNpe nAmege no AyANukaMpae, vALe che paraMtu bIjA para anukaMpA ege AyANukaMpae vi parANukaMpae vi, karavAvALo nathI. (jema jinakalpI muni athavA keI nirdaya mANasa). ege no AyANukaMpae no parANukaMe. 5 2 eka purUSa pitAnA para anukaMpA karato nathI. paraMtu bIjA para anukaMpA kare che. (jema tIrthakara athavA megharatha rAjA. 3 eka purUSa potAnA para paNa anukaMpA kare che ane bIjA para paNa anukaMpA 4 eka purUSa potAnA para paNa anukaMpA nathI karato ane bIjAnA para paNa anu kaMpa nathI karato (jema kAla zaurika). rUparU-rattara saMvAre vAre taM naEUR- 1ka- saMbhoga (maithuna) cAra prakAra che. 1devatAvive, sAsu, raNa, mAjuNe. one 2 asureno 3 rAkSasene ane 4 manuSyane. - vize saMvAze guroN. taM naphA- kha- saMbhoga cAra prakAra che jemake - seve nAme tevI ddha saMvAraM jIru, 1 ke I deva devI sAthe saMbhoga kare che. deve nAmege AsurIe saddhi saMvAsaM gacchai, - 2 ke deva asuradevInI sAthe saMbhoga kare che asure nAmege devIe saddhi saMvAsaM gacchai, 3 kaI asura devInI sAthe saMbhoga kare che. asure nAmege AsurIe saddhi saMvAsaM gacchai. 4 kaI asura asuradevInI sAthe saMbhoga kare che. - ravi saMvAre goLaje. taMga- ga- saMga cAra prakAranA che jemake - deve nAmege devIe saddhi saMvAsaM gacchai, 1 kaI deva devInI sAthe saMbhoga kare che. re rAme rAvaNa ddha saMvAraM ja cha, 2 kaI deva rAkSasInI sAthe saMga kare che. rAvale nAme tevI saddha saMvA jai6, 3 kaI rAkSasa devInI sAthe saMga kare che. rakkhase nAmege rakkhasIe saddhi saMvAsaM 4 keI rAkSasa rAkSasInI sAthe saMbhoga kare che. che. gha- cauvihe saMvAse paNNatte. taM jahA- gha- sabhaga cAra prakAranA che, jemake - deve nAmege devIe saddhi saMvAsaM gacchai, 1 kaI deva devInI sAthe soga kare che. reve nAme kartAha ddha saMvAraM vAchaDuM, 2 kaI deva manuSya sAthe saMbhoga kare che. mase nAme vevIda saMvAsaM jarachaTTa, 3 kaI manuSya devInI sAthe saMbhoga kare che. maLajo nAme makSI i saMvAd 4 koI manuSya manuSyANanI sAthe saMbhoga cha. kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 caturtha sthAna - rAvaNe saMvAre paurQ. taM - Da- saMga cAra prakAranA che, jemake - asure nAmege AsurIe saddhi saMvAsaM 1 eka asura asurInI sAthe saMbhoga kare che. gacchai, asure nAmege rakkhasIe saddhi 2 eka asura rAkSasI sAthe saMbhoga kare che. saMvAsaM gacchai, rakkhase nAmege AsurIe 3 eka rAkSasa asurInI sAthe saMbhoga kare che. 4 eka rAkSasa rAkSasInI sAthe saMbhoga kare che. saddhi saMvAsaM gacchai, rakkhase nAmege rakkhasIe saddhi saMvAsaM gacchai. =-vaTe saMvAre paNa taM naha- ca- saMbhoga cAra prakAranA che, jemake - asure nAmege AsurIe saddhi saMvAsaM 1 eka asura asurInI sAthe saMbhoga kare che. gacchai, asure nAmege maNussIe saddhi 2 eka asura manuSyastrInI sAthe saMbhoga saMvAsaM gacchai, maNusse nAmege AsurIe saddhi saMvAsaM gacchai, maNusse nAmege 3 eka manuSya asurInI sAthe saMga kare che. eka manuSya manuSyANa sAthe saMbhoga kare che. maNussIe saddhi saMvAsaM gacchai. cha- cauvihe saMvAse paNNatte. taM jahA- cha- saMjoga cAra prakAranA che, jemake - rakkhase nAge rakkhasIe saddhi saMvAsaM 1 eka rAkSasa, rAkSasInI sAthe saMbhoga kare che. gacchai, rakkhase nAmege maNussIe saddhi 2 eka rAkSasa manuSyANa sAthe saMbhoga kare che. saMvAsaM gacchai, maNusse nAmege rakkhasIe 3 eka manuSya rAkSasI sAthe saMbhoga kare che. saddhi saMvAsaM gacchai, maNusse nAmege - 4 eka manuSyamanuSyANI sAthe saMga kare che. maNussIe saddhi saMvAsaM gacchai. 7 364 2 - ravi vaheMNe pUchaLa - Asure, Abhioge, saMmohe, devakidivase 1ka "apavvasa" (cAritra athavA cAtrinA phaLano vinAza) nA cAra prakAra che - 1 AsurI bhAvanA janya - AsurI bhAva. 2 Abhiga bhAvanAjanya - abhiga bhAva 3 saMmeha bhAvanAjanya- saMmohabhAva, 4 kilivaSa bhAvanAjanya-kiviSa bhAva. kha- asurAyune anya cAra kAraNothI thAya che. jemake :1 ke dhI svabhAvathI. 2 atikalaha karavAthI. 3 AhAramAM Asakti rAkhIne tapa karavAthI. 4 nimittajJAna dvArA AjIvikA calAvavAthI. kha- cahi ThANehiM jIvA AsurattAe kammaM pagareMti. taM jahAkovasIlayAe, pAhur3asIlayAe, saMsattatavokammeNaM, nimittAjjIvayAe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 sthAnAMga sUtra - aha kA navA grAmottANa ga-cAra kAraNathI jIva abhiyoga-Ayune kamma pagareMti. taM jahA baMdha thAya che. - attukkoseNaM, paraparivAeNaM, 1 potAnA tapa japane mahimA pitAnA bhUikammeNaM, kouyakaraNeNaM. mukha dvArA karavAthI. 2 bIjAnI niMdA karavAthI 3 varAdinA upazamana mATe abhimaMtrita rAkha Adi devAthI. 4 aniSTanI zAMtine mATe saMpacAra karavAthI. gha- varSAda TALe vIvA sa ttA , gha- cAra kAraNe jIva saMhAyu (mUDhatAtmA devanuM kammaM pagareMti. taM jahA Ayu) upArjana kare che - ubhmaggadesaNAe, maggaMtarAeNaM, 1 unmArgane (kumArgane) upadeza devAthI kAmAsaMsappaogeNaM, bhijjAniyANa 2 sanmArgamAM antarAya devAthI ra . 3 kAmaganI tIvra abhilASAthI 4 atibhakarI niyANuM karavAthI. suna rada kAda vIvA vakriviNa - - cAra kAraNathI jIva kilbiSikamAM utpanna ttAe kammaM pagareti. taM jahA thavA gya AyuSya bAMdhe che. - arahatANaM avaNaM vayamANe, 1 arihaMtonI niMdA karavAthI. 2 arihaMta arahaMtapaNNattasta dhammassa avaNaM vayamANe, kathita dharmanI niMdA karavAthI. 3 AcArya upAdhyAyanI niMdA karavAthI. 4 caturvidha mAghara-vaNAyA aavi vayanA, saMghanI nindA karavAthI. cAuvaNNassa saMghassa avaNNaM vayamANe. 5 355 1 ka- cauvvihA pavvajjA paNNattA. ka- pravajyA cAra prakAranI che - jemake - teM gaMar 1 jinendradevanA avarNavAda balavAthI ihaloga-paDibaddhA, paraloga-paDibaddhA, 2 arihaMta prajJapta dharmane avarNavAda karavAthI. duhao logapaDibaddhA, apaDibaddhA. 3 A loka ane paralekamA sukha mATe dIkSA levI. 4 kaI paNa prakAranI kAmanA na rAkhatAM thakA mAtra karmanI nirjarA mATe dIkSA levI. - ravi pAkanA ghaomttA. taM nag- kha- pravajyA cAra prakAranI che jemake - purao paDibaddhA, duhao paDibaddhA, 1 ziSyAdinI kAmanAthI dIkSA levI. maggao paDibaddhA, apaDibaddhA. 2 pUrva dikSita svajanonA mohathI dIkSA levI. 3 uparanA bane kAraNathI dIkSA levI. 4 niSkAma bhAvathI dIkSA levI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 caturtha sthAna - raviMdvA pavanA juttA. taM vaNAM- ga- pravajyA cAra prakAranI che. - movAthagvajJA, rAyaparavA, 1 saddagurUonI sevAne mATe dIkSA levI. saMgArapavvajjA, vihAgagaipavvajjA. 2 keInA kahevAthI dIkSA levI. 3 tuM dIkSA laIza te huM dIkSA laIza e pramANe vacana baddha thaIne dIkSA levI. 4 koInA viyegathI vyathita thaIne dIkSA levI. i-raviThThA pakavanA TowttA. taM gaThThA- gha- pravajyA cAra prakAranI che, jemake - tuyAvaittA, puyAvaittA, 1 koIne pIDA ApI dakSA apAya. moyAvaittA, paripUyAvaittA. 2 dIkSArthI ne anya sthAne laI jaIne dIkSA apAya. 3 koIne dAsatvamAMthI mukata karIne dIkSA apAya. 4 keIne ghI AdinA bhejananuM pralobhana ApI dIkSA apAya. Da:- cauvvihA pavajjA paNNattA. Da- pravajyA cAra prakAranI che - taM jahA 1 naTakhAditA-naTanI jema vairAgya rahita nar3akhaiyA, bhar3akhaiyA. dharma kathA kahIne AhArAdi prApta kare. sIhakhaiyA, soyAlakhaiyA. 2 subhaTakhAditA-subhaTanI jema baLa batAvIne AhArAdi prApta kare. 3 siMhakhAditA - siMhanI jema bIjAnI avajJA karIne AhArAdi prApta kare. 4 yugalakhAditA-galanI jema dInatA prarzita karI AhArAdi prApta kare. ra- raviNa so quttA saMga- 2ka kRSi cAra prakAranI che - sAvavA, rivavighA, naliyA, 1 eka khetImAM dhAnya ekavAra vAvavAmAM pariNidiyA. Ave che. 2 eka khetImAM dhAnyAdi be-traNa vAra eTale anekavAra vAvavAmAM Ave che. 3 eka khetI eka vAra niMdina (vijAtIya ghAMsAdi ukhADI ne) karAya che. 4 eka khetI vAraMvAra ninita karIne | (nakAmA ghAsa Adi kADhI ne) karAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 233 kha- evAmeva cauvvihA pavvajjA paNNattA. kha- e pramANe pravrayA cAra prakAranI chetaM gaThThA 1 eka pratrajyAmAM eka vAra sAmAyika vAviyA-jAva- pariNidiyA. cAritra dhAraNa karAya che. 2 eka pravrajyAmAM vAraMvAra sAmAyika cAritra dhAraNa karAya che. 3 eka pratrajyAmAM eka vAra aticAranI AleyaNa karAya che. 4 eka pravrAjyamAM vAraMvAra aticAronI AleyaNa karAya che. - ravi putranA vaLatA. ga- pravrajyA cAra prakAranI che, jemaketN jahA 1 khaLAmAM tusa vigere kacaro kADhI nirmaLa dhaNNapaMjiyasamANA, dhaNNaviralli- karela dhAnyanApUMja samAna aticAra yasamANA, dhaNNavikkhittasamANA, dhaNNa rahita pravrajyA. saMkaTThiyasamANA. 8 2 khaLAmAM vAyuthI kacarAne uDAvela Dhagale nahiM karela evA dhAnya samAna alpa aticAravALI. 3 baLadanA khuravaDe khuMdAyela chUTA thayela dhAnya samAna ane aticAravAnI pravajyA 4 khetarathI lAvIne khaLAmAM rAkhela dhAnya jevI bahuttara aticAravAnI pravajyA. 36 - cattAra sairra gumttAgo. 1ka- saMjJA cAra prakAranI che, jemaketN jahA 1 AhArajJA 2 bhayasaMjJA 3 maithuna saMjJA AhArasaNNA, bhayasakA, 4 parigrahasaMjJA. mehuNasaNNA, pariggahasaNNA. hR- traNa TALe bahAranA samuhU- kha- cAra kAraNathI AhAra saMjJA utpanna rU. te nIM thAya che. omakoTTayAe, 1 peTa khAlI hovAthI 2 sudhAvedanIya chuhAveyaNijjassa kammasya udaeNaM, karmano udaya hovAthI 3 AhArakathAnuM mA , zravaNa karavAthI ja niraMtara bhojananI tadovaogeNaM. icchA karavAthI. - ahaMkALe mathaHowA samucqnna. ga- cAra kAraNothI bhaya saMjJA utpanna thAya chetN jahA - 1 alpa zakti (baLahIna) hevAthI, 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 caturtha sthAna hINasattattAe, bhayavedanIya karmanA udayathI, 3 bhayalAge bhayaveyaNijjassa kammassa udaeNaM, tevI vAta sAMbhaLavAthI. 4 bhatpAdaka mag, kathAonuM smaraNa karavAthI. tadaTThovaogeNaM. gha-kALAM masA samudag- gha- cAra kAraNathI maithuna saMjJA utpanna thAya chekana. taM nahA 1 zarIramAM rakata ane mAMsanI vRddhi thavAthI ciyamaMpa-soNiyayAe, 2 mohanIya karmanA udayathI. 3 kAma kathA mohaNijjassa kammassa udaeNaM, sAMbhaLavAthI A pUrve bhagavelA bhegana mag, smaraNa karavAthI. tadovaogeNaM. ghaM- 23Na TALeha varahanA samudag- ca-cAra kAraNothI parigraha saMjJA utpanna thAya che. kana. te kaTTa 1 5dArtho no saMgraha karavAthI 2 lobha adhimuttayAe, mohanIya kamanA udayathI. 3 hiraNya suvarNa lobhaveyaNijjassa kammassa udaeNaM, Adine jevAthI 4 dhana kaMcananuM vAraMvAra maraNa karavAthI. tadaTThovaogeNaM. 5 rU57 - 23diva8A kAma TouttA. taM nahA- ka- kAma cAra prakAranA kahela che. jemake - fariaa, vasudhA, vImasA, roddA. 1 zRMgAra 2 karuNa 3 bIbhatsa 4 raudra. kha-siMgAra kAmA devANaM, kha-1 devatAonI kAmavAsanA "zRMgAra" kaluNA kAmA maNuyANaM, pradhAna che. vImatsA mAM tirivAra noLiyA 2 manuSyanI kAmavAsanA "karuNA" pradhAna che. rohA kAmA raiyANaM. 3 tiryaMconI kAmavAsanA "bIbhatsa" pradhAna che. 4 narayikenI kAmavAsanA "raudra" pradhAna che. rU58 26- ttattAra 32TI wouttA. nA- 1ka- pANI cAra prakAranA kahela cheuttaanne nAmege uttANodae, 1 eka paNa thoDuM hovAthI chicharuM che uttANe nAmaMge gaMbhIrodae, paraM tu svaccha che. gaMbhIre nAbhege uttANodae, 2 eka pANI thoDuM UMDuM che paraMtu malina (DahoLuM) che. gaMbhIre nAmege gaMbhIrodae. 3 eka pANI bahuja UMDuM che paraMtu svaccha che. 4 eka paNa bahuja UMDuM che paraMtu malina che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 235 va-gvameva sigAthA pattA . taM gaThThA- kha- e pramANe puruSa cAra prakAranA kahela chesattAne nAme 3ttAhiyaU- nAra - 1 e puruSa bAhya ceSTAthI agaMbhIra (tuccha) gaMbhIre nAmege gaMbhIrahiyae. che ane tuccha hRdaya vALe che. 2 eka puruSa bAhya ceSTAthI tuccha che paraMtu gaMbhIra hadaya che 3 eka puruSa bAhya ceSTAthI gaMbhIra che paraMtu tuccha hRdayavALe che. 4 eka puruSa bAhya ceSTAthI gaMbhIra ane gaMbhIra hRdayavALe che. ra- rAri 32 5ttA . taM nag- 2 ka- pANuM cAra prakAranA che jemake : uttANe nAmaMge uttANobhAsI, kaIka pANI chIcharuM che ane chIcharA jevuM dekhAya che. uttANe nAmege gaMbhIrobhAsI, 2 koIka chIcharuM che paNa sAMkaDA sthAna " gaMbhIre nAmege uttANobhAsI, vizeSathI uMDuM dekhAya che. gaMbhIre nAmage gaMbhIrobhAsI. 3 kaIka agAgha pANI che paNa vistAravALA sthAnane laI chIcharuM dekhAya che. 4 kaIka agAdha che ane agAdha (gaMbhIra) dekhAya che. - gvAva vattAririsanAthA gujttA. kha--- A pramANe purUSa cAra prakArano che. taM gaThThA 1 eka purUSa tuccha prakRtivALe che ane uttANe nAmaMge uttANobhAsI-jAva tuccha jevo dekhAya che 2 eka purUSa prakRtithI tuccha che paraMtu bAhya gaMbhIre nAmege gaMbhIrobhAsI. vyavahArathI gaMbhIra jevo dekhAya che. 3 eka purUSa gaMbhIra prakRtivALe che paNa bAhya vyavahArathI tuccha je dekhAya che. 4 eka purUSa gaMbhIraprakRti che ane bAhya vyavahArathI gaMbhIra jevo dekhAya che. 3ka- cattAri udahi paNNatte. taM jahA- 3 ka- udadhi (samuda) cAra prakAranA che, jemakeuttaanne nAmaMge uttANodahI, 1 samudrane eka deza chIcharo (thaDe gahere) che ane chIcharo dekhAya che. uttANe nAmege gaMbhIrodahI, 2 samudrano eka bhAga chIcharo che paraMtu gaMbhIre nAmege uttANodahI, bahu ja gaherA je pratIta thAya che. gaMbhIre nAmege gaMbhIrodahI. 3 samudrane eka bhAga bahu ja gahe che. paraMtu chIcharA jevo pratIta thAya che. 4 samudrane eka bhAga bahu ja gahero che ane gaherA je pratIta thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. tuM nahA uttaNe nAmege uttArahiyae, - gaMbhIre nAmege gaMbhIra hiyae. nAva jaLa- cattAri havaddI vaLatte. tuM naddAuttaanne nAmege uttANobhAsI, uttANe nAmege gaMbhIrobhAsI, gaMbhIre nAmege uttANobhAsI, gaMbhIre nAmege gaMbhIrobhAsI. kha- evAmeva cattAri purisajAyA paNNattA. tuM nahA uttANe nAmege uttANobhAsI gaMbhIre nAmege gaMbhIrobhAsI. 8 359 1ka- cattAri taragA paNNattA. taM jahAsamuddaM tarAmItege samuddaM tarai, samudaM tarAmItege goppayaM tarai, gopyaM tArAmItege samuddaM tarai, gopyaM tarAmItege goppayaM taraiM. Jain Educationa International [[[ caturtha sthAna kha-A prakAre cAra prakAranA purUSA che- 1 kAi purUSa tuccha hAya che ane tuccha dekhAya che. 2 kAika tuccha hoya ane gaMbhIra dekhAya. 3 kAika gaMbhIra hAya paNa tuccha dekhAya. 4 kAika gaMbhIra hAya ane gaMbhIra dekhAya. 4 ka- cAra prakAranA samudrA kahelA che-- 1 kAika samudra tuccha che ane tuccha jevA dekhAya che. (manuSya kSetrathI mahAranA samudra kemake tyAM bharatI-oTa nathI.) 2 kAika tuccha paNa gabhIra jevA dekhAya che. (bharatI-oTa thavAne kAraNe.) 3 kAika gaMbhIra che paNa tuccha jevA dekhAya che. 4 kAika samudra gabhIra ane gaMbhIra jevA dekhAya che. - A prakAre cAra prakAranA purUSA kahela chepUrvokata uddaka sUtranI samAna bhAMgA kahevA. 1 ka- tarakanA (tarayAonA) nIce pramANe cAra prakAra cheH 1 eka taraka "huM samudramAM tarIza" evA vicAra karIne samudrane tare che. 2 eka taraka "huM samudramAM tarIza" ema vicAre che paNa gepanlR (gA khuraparimita jalAzaya) ne tare che. 3 eka taraka 'huM gASpadrumAM tarIza" eve vicAra karIne samudramAM tare che. 4 eka taraka "hu gADhamAM tarIza" ema vicArIne goddhamAM ja tare che. tAtparya e che ke keAI mANusa samudra samAna sarva viratine pALavAnA saMkalpa kare che ane tenu pAlana paNa kare che. kAI sa virati pALavAne saMkalpa karIne paNa geApada samAna dezivarati svapa cAritranuM ja pAlana kare che. For Personal and Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 2.37 - vattAri sarajA guLatA. taM naha- samuhaM tarittA nAmege samudde visoei, samudaM tarettA nAmege goppae visIyai, goppayaM tarittA nAmege samudde visIyai, goppayaM tarittA nAmege goppae visIyai. kha- tarakanA cAra prakAra che, jemake1 eka tarapha ekavAra samudrane tarIne pharI samudrane taravAmAM asamartha thAya che. 2 eka taraka ekavAra samudrane tarIne bIjIvAra gopadane taravAmAM paNa asamartha thAya che. 3 eka tarapha ekavAra gopadane tarIne pharI samudrane pAra karavAmAM asamartha thAya che. 4 eka tarapha ekavAra gepadane tarIne pharI gopadane pAra karavAmAM paNa asamartha thAya che. abhiprAya- ke I purUSa eka vAra meTuM kArya karIne, pharI kArya karavA asamartha banI jAya che. keImeTuM kArya karIne pachI nAnakaDuM kArya paNa karI zakatA nathI. ItyAdi. prakAre purUSonA saMbaMdhamAM paNa A caubhaMgIo ghaTADavI joIe. 360 25- cattAra mAM govttA. taM nA- 1 ka- kuMbhanA cAra prakAra kahela che - puom nA , go nAme turo, 1 eka kuMbha pUrNa (tUTela phUTela nathI) ane tucche nAmege puNNe, tucche nAmege tucche. pUrNa (madha dhRta AdithI bhareluM hoya che. 2 eka kuMbha pUrNa paraMtu khAlI hoya che3 eka kuMbha pUrNa-madha AdithI bhareluM hoya paraMtu apUrNa (tUTela phUTela) hoya che. 4 eka kuMbha apUrNa che (tUTela phUTela che) ane apUrNa che (khAlI) che. G- vAva vattAra puranAthar guttA. kha- evI ja rIte cAra prakAranA purUSa kahelA chetN jahA 1 kaI purUSa jAtyAdi guNavaDe pUrNa ane puNNe nAmaMge pugNe, - jAva jJAnAdi guNavaDe paNa pUrNa che. tucche nAmege tucche. 2 kaI jAtyAdi guNavaDe pUrNa che paNa jJAnadi guNathI hIna che. 3 kaI jAtyAdi guNavaDe hIna che paNa jJAnAdi guNathI pUrNa che. ja koI jAtyAdivaDe hIna ane jJAnAdi guNathI paNa hIna che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 caturtha sthAna taM jahA ra- vattari mA pamtA. te gaDDa- 2 ka- kuMbhamAM A pramANe paNa cAra prakAra paDe chepunnnne nAmaMge puNNobhAsI, 1 eka kuMbha pUrNa che ane jenArane pUrNa puNNe nAmege tucchobhAsI, jevo dekhAya paNa che. tucche nAmage puNNobhAsI, 2 eka kuMbha pUrNa che paraMtu jenArane apUrNa je dekhAya che. tucche nAmege tucchobhAsI. 3 eka kuMbha apUrNa che paraMtu jenArane pUrNa jevo dekhAya che. 3 eka kuMbha apUrNa che ane jenArane apUrNa jevo dekhAya che. kha- evaM cattAri purisjaay| paNNattA. kha- e pramANe cAra prakAranA purUSe kahelA che 1 eka purUSa dhana vigerethI pUrNa che ane go nA guLomANI, -nAva- teno upayoga karavAthI pUrNa je dekhAya che. tucche nAmege tucchobhAsI. 2 eka purUSa (dhanAdivaTe) pUrNa che paraMtu teno upayoga na karavAthI apUrNa (dhanahIna) je dekhAya che. 3 eka purUSa apUrNa che. (dhanAdithI pUrNa nathI, paraMtu samaye-samaye tene upayoga karavAthI pUrNa (dhanI) jevo dekhAya che. 4 eka purUSa apUrNa che (dhanAdithI pUrNa nathI) ane apUrNa (nidhana) jevo dekhAya paNa che. rUA- vattAra mAM ghaonttA. saM nahIM- 3 - kuMbha cAra prakAranA chego nAme gure, go nAme 1 eka kuMbha pUrNa che (jalAdithI pUrNa che) ane pUrNa rUpa che. (sundara che). tucche nAmege puNNa rUve, tucche nAmege nene na gagane gaganene 2 eka kuMbha pUrNa che paraMtu apUrNa rUpa che (kurUpavALe che). tuccharUve. 3 eka kuMbha (jalAdi vaDe) apUrNa che paraMtu suMdara rUpa vALo che. 4 eka kuMbha (jalAdivaDe) apUrNa ane apUrNa rUpavALe che. (asuMdara) che. - gvAnera rastA purijhAyA pattAkha- e pramANe purUSa cAra prakAranA chete kahyA 1 eka purUSa jJAnAdi vaDe pUrNa ane pavitrarUpago nAme putvenAva rajeDaraNAdi viziSTa veSavALe che 2 eka puruSa jJAnAdi vaDe pUrNa che paNa tucche nAmege tuccharUve. apUrNa rUpavALe - dravya liMgathI rahita che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 sthAnAMga sUtra 3 eka puruSa jJAnAdi guNathI rahita che paNa dravyaliMga (muniSa) yukata che. 4 eka parUSa banethI apUrNa che arthAta jJAnAdi guNathI ane veSathI paNa rahita che. 4-4ttAra mA guttA. saM nahIM- 44- cAra prakAranA kuMbha kahelA che. guo vi trei , gum a pje 1 eka kuMbha pUrNa (jalAdithI) che ane sava, (survaNa Adi dhAtuthI banela hovAthI) tucche vi ege piya?, tucche vi ege . suMdara rUpavALe che. 2 eka kuMbhapUrNa che paraMtu (mATi Adi avadale. tuccha dravyathI banela hovAthI turacha rUpavALe che. 3 eka kuMbha apUrNa che paraMtu (suvarNAdi dhAtuthI banela hovAthI) suMdara rUpavALe che. 4 eka kuMbha apUrNa che ane asuMdara che. - vAva vattAri purisanAyA pattA kha- e pramANe purUSa cAra prakAranA chetN jahA 1 eka puruSa dhana athavA kRtAdivaDe pUrNa che. guo vi ja vika-jJAva ane udAra hRdaya che tethI priya che. tucche vi ege avadale. 2 eka puruSa pUrNa che paraMtu malina hadaya hovAthI apriya che. 3 eka puruSa dhana athavA kRtAdi vaDe rahita che paNa udAra hRdaya che. 4 eka puruSa zrutAdi vaDe ane udAra hRdaya banethI apriya che. 5- ttattAra mAM gumttA. taM - 5 - kuMbha cAra prakAranA chepunnnne vi ege vissaMdai, 1 eka kuMbha (jalathI) pUrNa che paraMtu temAMthI puNNe vi ege no vissaMdai, pANI jhare che. tucche vi ege vissaMdai, 2 eka kuMbha (jalathI) pUrNa che paraMtu temAMthI tucche vi ege no vissaMdai. pANI jharatuM nathI. 3 eka kuMbha (jalathI) apUrNa che ane temAMthI pANI jhare che ka eka kuMbha apUrNa che paraMtu jharato nathI. Sain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 caturtha sthAna - vAva rAri rasanAthA gonttA kha- e pramANe puruSa cAra prakAranA chetaM nagi 1 eka purUSa (dhana athavA mRtathI) pUrNa che puNNe vi ege vissaMdai, -jAva ane dhana athavA mRta Ape paNa che. tucche vi ege no vissaMdai. 2 eka purUSa pUrNa che paraMtu ApatuM nathI. 3 eka purUSa (dhana athavA mRtathI) aparipUrNa che paraMtu yathAzakti athavA yathAjJAna Ape che. 4 eka purUSa apurNa che ane Apa paNa nathI - cattAra mAM gouttA. taM gaThThA- daka- kuMbha cAra prakAranA che. fma, nAri, (1) phUTele (2) jarjarita (tarADavALo) parissAi, aparissAi. (3) kAca (jemAMthI pANI jhare) (4) pAke (jemAMthI pANI na jhare). - pvameva cazva caritte vaLajo. kha-1 evI ja rIte purUSe cAra prakAranA chetN jahA eka purUSa mula prAyazcita egya (pharI bhiNNe -jAva- aparissAi. dIkSA devA yecu) hoya che. 2 eka purUSa chedAdi prAyazcitta egya hoya che. 3 eka purUSa sUkSma aticAyukata hoya che. 4 eka purUSa niraticAra cAritrathI sampanna 7ka- cattAri kuMbhA paNNattA. taM jahAmahukuMbhe nAmege mahupihANe, mahakuMbhe nAmege visapihANe, visakuMbhe nAmege mahupihANe, visakuMbhe nAmege visapihANe. 7ka- kuMbha cAra prakAranA che1 eka madhane kuMbha che ane tenuM DhAMkaNu paNa madhanuM che. 2 eka madhane kuMbha ane viSanAM DhAMkaNavALe hoya che. 3 eka viSane kuMbha ane madhanuM DhAMkaNa hoya che. 4 eka viSano kuMbha ane viSanAM DhAMkaNavALe hoya che. kha- e pramANe purUSa cAra prakAranA che1 eka purUSa sarala hRdaya ane madhurabhASI che. 2 eka purUSa sarala hadaya che paraMtu kaTubhASI che. 3 eka purUSa mAyAvI che ane kahubhASI paNa che. 4 eka purUSa mAyAvI che paraMtu madhurabhASI che. - gvA metra cattAra rasagAthA guttA. taM nahIMmhukuNbhe nAmege mahupihANe, -jAvavisakuMbhe nAmege visapihANe. 14 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 241 gAhAo-hiyayamapAvamakalusaM gAthArtha - 1 je purUSanuM hRdaya niSpApa ane johA vi ya mahurabhAsiNI niccaM / nirmaLa che ane jenI jIbha paNa sadA jami purisaMmi vijjai, madhura bhASiNI che. te purUSane madhanA DhAMkaNA vALA madhukuMbhanI upamA apAya che. se mahukuMbhe mahupihANe // 1 // hiyayamapAvamakalusaM 2 je puruSanuM hRdaya niSpA5 ane nirmaLa jIhA vi ya kaDuyabhAsiNI niccaM / che paraMtu tenI jIbha sadA kaTubhASiNI che te te purUSane viSapUrita DhAMkaNAvALA jaMmi purisaMmi vijjaiM, madhukuMbhanI upamA apAya che. je mane vipaDyA 2 . 3 je pApI ane malina hadaya che ane jenI jaM hiyayaM kalusamayaM, jIbha sadA madhurabhASiNI che. te puruSa ne jIhA vi ya mahurabhAsiNI niccaM / madhapUrNa DhAMkaNavALA viSakuMbhanI upamA jaMmi purisaMmi vijjai, apAya che. se visakuMbhe mahupihANe // 3 // ke je pApI ane malina hRdaya che. ane jaM hiyayaM kalusamayaM, jenI jIbha paNa sadA kaTubhASiNI che. te jIhA vi ya kaDuyabhAsiNI niccaM / purUSane viSapUrita DhAMkaNavALA viSakuMbhanI jaMmi purisaMmi vijjai, upamA apAya che. se visakuMbhe visapihANe // 4 // 361 ka- cauvivahA uvasaggA paNNattA. 1ka- upasarga cAra prakAranA che. jemaketN jahA 1 devasaMbaMdhI 2 manuSya saMbaMdhI 3 tiryaMca vizvA, nAjulA, saMbaMdhI 4 AtmakRta pitAthI karAyela. tirikkhajoNiyA, AyasaMceNijjA. - divA 3vasaT acvA pattA. kha- devasaMbaMdhI upasarganA cAra bheda che, jemakete kahyuM 1 deva upahAsathI upasarga kare che, 2Sa sA, pADosA, karIne upasarga kare che, 3 parIkSAne vImaMsA, puDhovemAyA. bahAne upasarga kare che, 4 vividha hetu othI upasarga kare che. - majussA 3vasa ravihA pAttAM. gamanuSya saMbaMdhI upasarganA cAra bheda taM jahA che, jemakerAsA, pAsA, 1 manuSya upahAsamAM upasarga kare che. vImasA, sIpa levAyA. 2 TheSa karIne upasarga kare che. 3 parIkSAne bahAne upasarga kare che 4 thuna sevavAnI IcchAthI upasarga kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 gha- tirikkhajoNiyA uvasaggA cauvvihA dha vaLattA. taM nAgotA, mA, AhAraheDaM, avacca leNasArakkhaNayA. Da- Aya saMceya NijjA uvasaggA cauvvihA 3. - vaLattA. taM naTTA ghaTTaNayA, thaMbhaNayA, pavar3aNayA, lesaNayA. 5 362 1ka- cauvvihe kamme paNNatte. taM jhaasume nAmeze sukhe, sume nAmene sume, asubhe nAmege subhe, asubhe nAmege asubhe cavvihe kamme paNNatte. taM jahA va subhe nAmege subhavivAge, subhe nAmege asubhavivAge, subhe nAmege subhavivAge, asubhe nAmege asubhavivAge, Jain Educationa International caturtha sthAna tiya ca sa MbaMdhI upasarganA cAra bheda che. jemake-- 1 tiya ca bhayabhIta thaine upasarga kare che. 2 dveSabhAvathI upasa kare che. 3 AhAra (ghAsAdi) ne mATe upasa kare che 4 svasthAnanI rakSAne mATe upasarga kare che. AtmAthI karAyela upasarga cAra prakAre che- 1 saghaTaNathI - AMkhamAM paDelI rajane hAthe cALavAthI pIDA thAya che. 2 paDI javAthI pIDA thAya che. (3) adhika samaya sudhI Asana para besavAthI pIDA thAya che. 4 paga saMkucita karI adhika samaya sudhI esavAthI pIDA thAya che. 14- karma cAra prakAranA che-- 1 eka kaprakRti zubha che ane tene hetu pazu zubha che. arthAt puNyAnubaMdhI puNya) 2 eka karmaprakRti zubha che paraMtu tene hetu azubha che. arthAta pApAnubaMdhI puNya. 3 eka kaprakRti azubha che paraMtu tene hetu zubha che. arthAta puNyAnuba MdhI pApa. 4 eka kaprakRti azubha che ane tenA hetu pazu azubha che. arthAta pApanubaMdhI pApa. kha kama cAra prakAranA che-- 1 eka karma prakRtinA khadha zubharUpamAM thaye ane tenA uddaya paNa zubha rUpamAM thayA. - 2 eka karma prakRtine baMdha zubha rUpamAM thaye| paraMtu tenA saMkramaNathI uddaya azubha rUpamAM thayA. 3 eka karma prakRtine baMdha azubha rUpamAM thaye paraMtu saMkramaNu karavAthI tene uddaya zubha rUpe thayA. 4 eka ka prakRtinA khadha azubha rUpe thaye ane tenA uddaya paNu azubha rUpe thayA. For Personal and Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 2ka - cauvvihe kamme paNNatte. taM jahAparyAr3ikamme, aNubhAvakamme, foskamme, samme. 3 363 cauvvihe saMghe paNNatte. taM jahA samaNA, samaNIo, sAvagA, sAviyAo. 364 1 - cauvvihA buddhI paNNattA. taM jahA veNaiyA, uppattiyA, kammiyA, 2 - cauvvihA mai paNNattA. taM jahAhAmaI, ugAhamaI, dhAraNAmaI. avAyamaI. pariNAmiyA. 3- ahavA cauvviA maI paNNattA. taM jahAaraMjarodagasamANA, viyarodagasa mANA, sarodagasa mANA, sAgarodagasamANA. 3 365 1- cauvvihA saMsArasamAvaNNamA jIvA paNNattA. taM jahA neraiyA, maNustA, tirikkhajoNIyA, devA. 2 - cauvvihA savvajIvA paNNattA. taM jahAmaNajogI, kAyajogI, napuMsakaveyagA, 3- ahavA cauvvihA savvajIvA paNNattA. taM jahA ithivegA, Jain Educationa International vayajogI, ajogI. purisavegA, aveyagA. 2- arbha yAra prahAre che. (1) pramRti arbha (2) sthiti arbha ( 3 ) anulAga urbha bhane (4) aheza urbha. sagha cAra prakAranA kahela che.(1) zramazo (sAdhu) zramaNI (sAdhvI) ( 3 ) zrAva / bhane (4) zrAvizrama. 1- buddhi cAra prakAranI kahela che(1) tyAtiDI (2) vainayiDI (3) abhiDI ane (4) pAriNAmikI 2- mati cAra prakAranI kahelI che 3 243 1 avagrahamati 2 IhAmati 3 apAya mati 4 dhAraNA mati. A pramANe paNa matinA cAra prakAra aDesa che 1 ghaDAnA pANI jevI 2 vizvaranA pANI jevI 3 taLAvanA pANI jevI 4 sAgaranA pANI jevI. 1- saMsArI jIva cAra prakAranA che1 narayika rati cainika 3 manuSya ane 4 deva. 2- samasta jIvAne cAra prakArAmAM samAveza thA laya che 1 manAyegI 2 vacanayeAgI 3 kAyayeAgI ane 4 aceAgI. 3- samasta bhavAnA pramANe yAra le che. 1 veDhavALA 2 puruSaveDhavALA 3 napusakaveDhavALA 4 avedI. For Personal and Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 caturtha sthAna 4- sahavA ravadA saravanavA vvmttA. 4- samasta chanA cAra prakAra chetN jahA 1 cakSudarzana vALA-caturindriya Adi che cakkhudaMsaNI, acukkhudaMsaNI, 2 acakSudarAMnavALA- ekendriyadijI ohidasaNI, kevaladasaNI. 3 avadhidarzanavALA - zakendra Adi jIve 4 kevaLa darzana vALA- kevaLI bhagavAna. - savA raviThThA savanavA pavido. 5- samasta jInA A prakAre paNa cAre taM jahA bheda che - saMjayA, asaMjayA, 1 saMyata 2 asaMyata 3 saMyatA saMta saMgathAraMgA, no saMgAthA no masaMnazA. , ane 4 saMyata -ne asaMvata. 366 21-4ttAra jurisanA pULatA. te kI- purUSa cAra prakAranA che - nahIM 1 eka purUSa A lekane paNa mitra che ane mitta nAmege mitte, mitta nAmege amitte, paralokano paNa mitra che (saddaguru) 2 eka purUSa A lekano te mitra che paraMtu amitte nAmege mitte, amitte nAmege paralekane mitra nathI (svArthI saMbadhI) amitte, 3 eka purUSa paraleka mitra che paraMtu Alokano mitra nathI (jenA pratikUla AcaraNathI vairAgya thAya) eka purUSa A lekane paNa mitra nathI paralekane paNa mitra nathI (zatru). - vattAri risanAtha punattA.taM nA- kha- purUSa cAra prakAranA chemitt nAmege mittarUve, -jAva 1 eka purUSa aMtaraMgathI mitra che ane amitta nAmegeM amittarUve, bAhyamAM paNa sanehapUrNa vyavahAra kare che. 2 eka purUSa aMtaraMgamAM mitro che. paraMtu bAhya sneha pradarzIta nathI karatA. 3 eka purUSa bAhya neha te pradazIta kare che paraMtu aMtaraMgamAM zatrubhAva rAkhe che. 4 eka purUSa antaraMgamAM paNa zatrubhAva rAkhe che ane bAhya vyavahArathI paNa zatru che. - ttAra risagAthA govttA. saMgaThThA- ga- purUSa cAra prakAranA che. jemakemuje nAme kutte, mutte nA mutte. 1 eka purUSa dravya-(bahArathI) mukta che ane matte nA mutta, anutte nAme anutte. bhAva AsakitathI paNa mukta che. susAdhuvatuM. For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 245 2 eka purUSa dravya (bAhya vyavahAra) thI te mukta che paraMtu bhAva (Asakita) thI mukta nathI.- 2kavatuM 3 eka purUSa bhAva (Asakita) thI te mukta che. paraMtu dravya (bAhya vyavahAra) thI mukata nathI. bharata cakavartAvata. 4 eka purUSa dravyathI paNa mukta nathI ane bhAvathI paNa mukta nathI-gRhasthavat gha- vattAririsanAthA guyttA. saMka- gha- purUSa cAra prakAranA che jemakeane nAme have, -nA 1 eka purUSa (AsaktithI) mukta che ane amutte nAmege amuttarUve. 4 saMta veSanA dhAraka hovAthI mukta rUpa che. sAMcA sAdhu. 2 eka purUSa (AsakitathI) te mukta che paraMtu (saMyata veSa dhAraka na hovAthI) mukata nathI-zivakumAra vata 3 eka purUSa saMyataveSane dhAraka che tethI mukata rUpa te che paraMtu Asakti hovAthI mukata nathI yativata chadmavezI. 4 eka purUSa Asakita hovAthI mukata paNa nathI ane saMyata veSabhUSAnA dhAraka na hovAthI mukata nathI gRhasthAvat 367 - baMghitarivahanoLiyA 3nyA ka- paMcendriya tiryacanika jIvo marIne cAre cauAgaiyA paNNattA. taM jahA gatiomAM utpanna thAya che ane cAre paMcidiyatirikkhajoNiyA paMcidiya- gatiomAMthI AvIne paMcendriya tiryamAM tirivakhajoNiesu uvvajjamANA nerai- utpanna thAya che. jemake - ehito vA, tirikkhajoNiehito vA, maNusse hito vA, devehito vA uvavajjejjA. se ceva NaM se paMcidiyatirikkhajoNie paMcidiyatirikkhajoNiyattaM vippajahamANe neraiyattAe vA, tirikkhajoNiyattAe vA. maNussayattAe vA, revattA vA savA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 kha- maNussA caugaiA cauAgaiA paNNattA. taM jahA massA maNussesu uvavajjamANAneraie hito vA, tirikkhajoNiehiMto vA, mahato vA devahito vA uvavajjejjA. se ceva NaM se maNusse maNussattaM vizva jahamANeneraiyattAe vA, tirikkhajoNiyattAe vA, maNussayattAe vA, devattAe vA uvAgacchejjA. 2 368 ka - beiMdiyA NaM jIvA asamAraMbhamANassa vihe saMjame kajjai taM. jahAjibbhAmayAo sokkhAo avavarovittA bhavai, jibhAmaraNaM dukkheNaM asaMjogettA bhavai, phAsamayAo sokkhAo avavarovettA bhavai, phAsamaeNaM dukkheNaM asaMjogettA bhavai. kha- beiMdiyANaM jIvA samArabhamANassa cavvihe asaMjame kajjai. taM jahA - jibbhAmayAo sokkhAo vavarovittA bhavai, jibhAmaNaM dukhaNaM saMjogittA bhavai, phAsamayAo sokkhAo vavarovittA bhavai, phAsamaeNaM dukkheNaM saMjogittA bhavai . 2 Jain Educationa International caturtha sthAna a- 1 nairayi thI. 2 tiryayAthI 3 manuSyothI, ane 4 devatAothI. manuSya marIne cAre gatiemAM utpanna thAya che ane cAre gatiemAMthI AvIne manuSyeAmAM utpanna thAya che. ka- eindriya jIveAnI hiMsA nahi karavAvALA cAra prakAranA saMyama kare che. 1 te veAnA jivA sabaMdhI sukhanA vinAza karatA nathI. 2 jihvA sa MbaMdhI duHkha sAthe temane joDanAra thatA nathI. 3 sparzendriya sa Mba MdhI sukhanA viyeAga karanAra thte| nathI. 4 sparzendriya sakhazrI du:kha sAthe temane joDanAra thatA nathI. 5 eindriya jIveAnI hiMsA karavAvALe cAra prakArane asayama kare che. jemake1 te jIveAnA jihavA saMbaMdhI sukhanA vinAza kare che. jihavAsa badhI duHkhasAthe joDanAra thAya che. sparzendriya sabaMdhI sukhanA vinAza kare che. sparzendriya sakha MdhI du:kha sAthe temane joDanAra thAya che. For Personal and Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 369 ka- sammaddiTThiyANaM neraiyANaM cattAri kiriyAo paNNattA. taM jahAAraMbhiyA, pariggahiyA, mAyAvattiyA, apaccakkhANa kiriyA. - kha- sammaddiTThiyANaM asurakumArANaM cattAri a kiriyAo vaLattAze. taM nahIMaarNbhiyaa - jAva - apaccakkhANakiriyA. evaM vigalidiyavajjaM - jAva-vemANiyANaM. 370 - cauhi ThANehi saMte guNe nAsejjA. tuM nAna koNaM, par3iniseveNaM. aka yaNNuyAe, micchattAbhiniveseNaM kha- cauhi ThANehi saMte guNe dIvejjA. tuM nAna abbhAsavattiyaM. paracchaMdANuvattiyaM, kajjahe kayapar3ikaiei vA. 2 371 1 ka- neraiyANaM cauhi ThANeha saroruppattI siyA. taM nahAna johe, mALa, mANayAe, homaLa. vaM-nAva--vemALiyAM. kha- neraiyANaM cauhi ThANehiM nivvattie sarIre vaLatte. te nAjonivRttiC,-- gAva-jonivRttiC, chyuM--jJAva--vemALiyAM ra 247 14 - sabhyandraSTi nArakAmAM cAra kriyAe hAya che. 1 ArabhikI 2 pArigrahikI 3 mAcA pratyayA ane 4 apratyAkhyAna kriyA. Jain Educationa International 14-cAra kAraNeAthI jIva bIjAnA guNNAne AcchAdita kare che, jemake 1 kreAdhathI. (2) khIjAnA utkarSanI IrSyAne laine (3) akRtajJatAthI khIjAnA upakArane na mAnavAthI ane (4) durAgrahI haiAvAthI. kha vikalendriyane cheDI. khAkInA badhA phreMDakAnA jIva cAra kriyAo kare che, ArabhikIthI laI cAvat apratyAkhyAna kriyA -- cAra kAraNeAthI purUSa bIjAnA guNAne pragaTa kare che. jemake 1 prazasA karavAnA svabhAvathI 2 khIjAne anukULa vyavahAravALA rahevAthI. 3 Icchita kAryone siddha karavAne mATe ane 4 karelA upakAraneA pratyupakAra karavA mATe. 14- cAra kAraNeAne lIdhe naiyika zarIranI utpattinA prAraMbha thAya che 1 krodhathI 2 mAnathI 3 mAyAthI ane 4 lAbhathI. bAkInA badhA daMDakavatI jIveAnA zarIranI utpattinA prAraMbha paNa A ja cAra kAraNeAthI thAya che. cAra kAraNeAne lIdhe naiyika zarIranI niSpatti (pUrNatA) thAya che. 1- krodhavaDe cAvatu lAbhavaDe. bAkInA badhA DhaMDakavI jIvAnA zarIranI pUrNatA paNuM A cAra kAraNeAthI ja thAya che. For Personal and Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 248 caturtha sthAna rU72 4ttAri ghaHdvArA pattA . taM nag-- 1- dharmanA cAra dvAra che, jemake- 1 kSamA yaMtI, muttI, anna, nave. 2 nibhatA 3 saralatA ane 4 mArdava. rU7rU - TA6i novA seraphayattANa vaka- cAra kAraNathI jIva narakamAM javA gyA kammaM pakareMti. taM jahA-- karma bAMdhe che. jemakemhaarNbhyaae, mahApariggayAe, 1 mahAAraMbha (hiMsA) karavAthI 2 mahApNcidiyvhennN, kuNimAhAreNaM. parigraha 3 paMcendriya jIne ghAta karavAthI 4 mAMsa AhAra karavAthI rada Ada navA tirivahanaLa - kha- cAra kAraNothI tiryaMcAmAM utpanna thavA tAe kammaM pagareti. taM jahA-- gya karma bAMdhe che, jemakemaaillyaae, niyaDillayAe, 1 mananI kuTilatAthI 2 bIjAne ThagavA aliyavayaNeNaM, kuDatulakUr3amANeNaM. mATe kAyAnI judI rIte ceSTA karavAthI 3 alIka (jUThuM) bolavAthI ane 4 beTA tela ane mApavaDe vyavahAra karavAthI. ja-dAhagItA majurUttANa, rAma ga- cAra kAraNathI manuSyamAM utpanna thavA pati. te naphA-- cogya karma bAMdhe che, jemakepgibhddyaae, pagaiviNIyayAe, 1 sarala svabhAvathI, 2 vinamratAthI, 3 sANukkosayAe, amacchariyAe. anukaMpAthI, mAtsaryabhAva na rAkhavAthI. gha- kALe navA levAyattA gha- cAra kAraNathI devatAomAM utpanna thavA vayaM pati. te nIM-- gya karma bAMdhe che yathAsraagsNjmennN, saMjamAsaMjameNaM, 1 sarAsaMmayathI 2 saMyamasaMyamanA bAlatavokammeNaM, akAmaNijjarAe. 4 dezaviratinA pAlanathI 3 bAlApa mithyAtva sahita tapa karavAthI 4 akAma nirjarAthI (IcchA na hovA chatAM kaSTa sahIne.) 374 2- ravi am goi?. taM naphA-- 1- vAgha cAra prakAranA che. tate, vite, vaLe, sare. 1 tana (vINa Adi) 2 vinata (Dhela Adi) 3 dhana (kAMsya tAla Adi) ane 4 zuSira (bAMsurI Adi) 2- rava naTTa vatte. taMga- 2- nATaya (nATaka) cAra prakAranA cheaMtti, mig, garama, umaro. 1 rahI rahIne nAcavuM. 2 saMgItanI sAthe padanI saMjJAvaDe nAcavuM. 3 saMketothI bhAvAbhivyakita karatA thakI nAcavuM. (4) nAcatA chatAM nIcuM paDavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnoMga sUtra rU- caddei tevuM vaLaze. taM nA-vilattaC, vattaC, maMtraNa rovidyaNa. 4- caubvihe malle paNNatte. taM jhaavaMcime, vettine, pUrime, saMghA tame. 5 - cauvvi alaMkAre paNNatte. taM jahAsAlaMkAre, vatthAlaMkAre, mallAlaMkAre, AbharaNAlaMkAre. 6- cauvihe abhiNae paNNatte. taM jahAditie, pAMDue, sAmaMtovAyaNie, loga mabbhAvasie. 6 375 saNukumAra - mAhiMdesu NaM kappesu vimANA caDavaNNA paNNattA. taM jhaanaujA, joyiA, phrAjiddA, suviA. mahAsukka - sahassAresu NaM kappesu devANaM bhavadhAriNijjA sarIragA ukkosaNaM cattAri rayaNIo uDDhaM uccatteNaM paNNattA. 2 376 ka- cattAri udakagabbhA paNNattA. taM jhaarastA, mahiyA, soyA pratiLA. 3 Jain Educationa International 5 4- puSparacanA cAra prakAranI che, jemake 1 sutaranA dezathI guthIne banAvelI puSpa racanA, 2 puSpa vITIne banAvela racanA, 3puSpa AreApita karIne banAvela racanA, 4 paraspara puSpa nAla meLavIne banAvela racanA. alakAra cAra praznAranA che- (1) kaizAla'kAra, '2) vasAla kAra (3) mAlyA lakAra ane (4) AbharaNAla kAra. cAra prakAranA gAyana kahela che; jemake1 nAcatA thakA gAyana karavuM. 2 chaThThuM (padya gAyana. 3 ma madre svarathI gAyana gAvuM ane 4 dhIme dhIme svarane teja karatA thakA gAyana karavuM. 6 abhinaya cAra prakAranA che jemake 249 hyu- cattAri sAmA paLattA.te nanhA kha phremanA,, amAMcaDA, sauyotiLA, paMcaviyA. 1 kAighaTanAnA abhinaya karavA, 2 mahAbhAratanA abhinaya karavA. 3 rAjA mantrI AdinA abhinaya karavA 4 mAnava jIvananI vibhinna avasthAenA abhinaya karavA. 1- sanakumAra ane mAhendrakalpamAM cAra vanA vimAna che- 1 nIlA 2 rAtA 3 pILA ane 4 dheLA. mahAzukra ane sahasrArakalpamAM devatAonu zarIra cAra hAtha UMcu hAya che. ka-pANInA garbha cAra prakAranA che. jemake 1 esa 2 dhruvara 3 atizIta ane 4 atigarama. pANInA garbha cAra prakAranA che. jemake-- himapAta 2 vAdaLAethI AkAzanuM AcchAdbhuita thavu 3 ati zIta athavA For Personal and Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 caturtha sthAna ati uSNatA thavI 4 1 vAyu, 2 vAdaLa, 3 gAja, 4 vIjaLI, pa varasavuM. te pAcenuM saMyukta rUpethI thavuM. jAhU-mANe 3 mavin TdamA, kag gAthArtha- mahAmAsamAM himapAtathI. 2 phAguna abbhsNthdd'aa| mAsamAM vAdaLathI 3 rautramAsamAM adhika sIyosiNA u citte, vaisAhe zItathI ane 4 vaizAkhamAM upara kahela paMcarUviyA // 1 // saMyukata pAMca prakArathI pANIno garbha sthira thAya che. 377 rAri bApustakamAM pattA. saM nahIM- 1- mAnuSI (manuSya strI) nA garbha cAra prakAre itthittAe, purisattA, che, jemake - napuMsagattAe, bibattAe. 1 strIrUpamAM, 2 purUSarUpamAM, 3 napusakarUpamAM, ane 4 biMbarUpamAM (mAtra piNDa rUpa haya, koI AkRtivizeSa na hoya) jANo-bari suva va voi,thitatha gAthArtha--alpa vIrya ane adhika rUdhiranA mizraNa pjaayi| thavAthI garbha strIrUpamAM utpanna thAya che, appaM oyaM bahu sukkaM, puriso tattha alpa e ja - rUdhira ane adhika zuka vIryanuM mizraNa thavAthI garbha purUSarUpamAM pAthar zA upanna thAya che. doNhapi rattasukANaM, tullabhAve npuNso| rUdhira ane vIryanA samAna mizraNathI itthIo a samAoge, biMba tattha garbha napuMsakarUpamAM utpanna thAya che. pagAya rA. strono sIthI sahavAsa thavA para garbha biMba rUpamAM utpanna thAya che. rU78 3urugaadi cattArimUvaltha paunttA 1- utpAda nAmanA prathama pUrvanI cAra cUli kAnI jema cUlIka vastuo kahelI che. 379 cauvihe kanve paNNattA. taM jahA- 1- kAvya cAra prakAranA che, (1) gadya chaMda jas, paka, , eg. rahita (ra) vadha-chaMda badha (3) kaccha kathArUpa ane (4) geya-gAvA gya. rU80 - neraghAAM cattAra samughAyA pachaFrA. - nairayika jIvane cAra samuddaghAta hoya che, te nahIM jemake-- veyaNAsamugdhAe, kasAyasamugdhAe, 1 vedanA samudaghAta, 2 kaSAya samughAta 3 mAraNAMtika samudhAta ane 4 vaikriya mAraNaMtiyasamugdhAe, veuvviyasamugdhAe. samughAta. kha- evaM vAukkAiyANa vi. kha- vAyukAyanA jIne paNa A ja cAra samudhAta hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 vyA. sthAnAMga sUtra rUTa rihaMto je rimiksa vattara tathA 1- anta ariSTanemi - neminAtha) nA vopuravALA - naLasaMvAlA cAraso cauda pUrvadhArI zramaNanI utkRSTa savvakkharasaNNivAiNaM jiNo iva avitatha samparA hatI, te jina nahi paNa jina vAgaramANA ukkosiyA cauddasapuvvisaMpayA sarakhA hatA. jinanI jema yathArtha vaktA hatA ane sarva akSara saMganA pUrNa jJAtA hatA. 282 samaur v mAvo mahAvIra cattAra 2- zramaNa bhagavAna mahAvIranA cAra se sagA vAlInuM vajuthArarAvAdI munionI utkRSTa saMpadA hatI. aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hutthA te deva, manuSya athavA asuronI pariSadamAM kadApi parAjita thavAvALA na hatA. rU8rU iiaa rattAra gaddhavasaMTALasaM- 1ka- nIcenA cAra kalpa ardha candrAkAra ThiyA paNNattA. taM jahA che. jemake- sohane, ksAne, sAMvare, phare. 1 saudharma 2 IzAna 3 sanatakumAra ane 4 mahendra. - mahindrA vAri bApU daguLAraM- kha - vacalA cAra kalpa pUrNa candrAkAra che.- dasaMThANasaMThiyA paNNattA. taM jahA 1 brahmaloka 2 lAMtaka 3 mahAzukra ane baMbhaloge, laMtae mahAsukke, sahassAre. 4 sahastrAra. T-3rA vAri vAddhavaMta- ga- uparanA cAra kapa ardha candrAkAra che, ThAyasaMThiyA paNNattA. taM jahA jemake-- 1 Anata 2 prANata 3 AraNa ane ANae, pANae, AraNe, accue. 3 4 acuta. 284 rAri sadA patharatA pUchAtAM. te naphA- 1- cAra samudramAM pratyeka samudranA pANIno vaLore, vore, vIro, ghato. svAda bhinna bhinna prakAra che. 1 lavaNa samudranA pANIno svAda mIThA (lavaNa) je khAre che. 2 varuNoda samudranA pANIne svAda madha rU86 2- cattAra gAvatA pattA . taM naphA- kharAvatte, uNNayAtte, gUDhAvatte, aamisaavajo. 3 kSada samudranA pANIno svAda dUdha jevo che. 4 vRddha samudra nA pANIne svAda ghI jevo che. 17- Avarta cAra prakAranA che. jema ke. 1 parAvarta-samudramAM cakanI jema pANInuM pheravuM. 2 unmatAvarta-parvata para cakranI jema pharIne caDavAno mArga gUDhAva - daDA para derAthI karAtI gUMthaNa AmiSAvata- mAMsane mATe AkAzamAM pakSIonuM pharavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 caturtha sthAna - gvAva rAri vAsANA gujrA. kha - kavAya cAra prakAra che, jemake te bahA 1 kharAvata samAna ke, 2 unanAvatuM kharAvattasamANe kohe. samAna mAna, 3 gUDha varta samAna mAyA, uNNayAvattasamAge mANe, 4 AmiSAvarta samAna lobha. gaDhAvattasamANA mAyA, AmisAvattasamANe lobhe. - rAvatanamAM joe vi ga-1 kharAvartasamAna kedha karanAra jIva marIne narakamAM utpanna thAya che. jove kAlaM karei neraiesu uvajjai, 2 e pramANe unmatAvarta samAna mAna uNNayAvattasamANaM mANaM evaM ceva. karavAvALA jIva. gUDhAvattasamANaM mAyaM evaM ceva.. 3 guDhAvata samAna mAyA karavA vALe jIva ane sAmasAvaraNamAM strama ve reva. 2 4 amiSAvarta samAna lebha karavA vALo jIva marIne narakamAM utpanna thAya che; rU86 2- anurANuM navajo rasa tAre pawwtta. 1ka - anurAdhA nakSatranA cAra tArA che. puvvAsADhe evaM ceva, puvASADhA ane UtarASADhA nakSatranA cAra uttarAsADhe evaM ceva. 3 cAra tArA che. rU87 - novALuM rAkhaNivatta je 1ka- cAra sthAnamAM saMcita pugala pApa karma pAvakammattAe Nisu vA, ciNiti vA rUpamAM ekatra thayA che, thAya che ane ciNissaMti vA. bhaviSyamAM paNa thaze. jema keneriynnivvttie, tirikkhajoNiya 1 nArakIya jIvanamAM ekatrita pudagala. Nivvattie, 2 tiryaca jIvanamAM ekatrita pudgala. maNussaNivvattie, devaNivvattie. 3 manuSyajIvanamAM ekatrita pudgala. evaM uciNisu vA, uvaciNaMti vA, 4 devajIvanamAM ekatrita yugala. uvaciNissaMti vA. - e pramANe pudgaleno upacaya baMdha. vaM vida-vattA -vaMdha-vIra-vera-saTTa- udIraNA, vedanA ane nirjarAnA eka nijjare ceva. eka sUtra samajI levA joIe. rU88 43pafthA dhaMdhA maLatA vaLattA. 1ka - cAra pradezavALA skaMdha ananta che. caupaesogADhA poggalA aNaMtA. kha - cAra AkAza pradezamAM avagADha pudgalo anaMta che. causamayaTThiiyA poggalA aNaMtA. cAra samayanI sthitivALA pudagale ananta che. cauguNakAlagA poggalA aNaMtA-jAva na ga - cAra guNa pudgala ananta che. ravajIvavA nA maLatA pattA. gha - cAra guNa rukSa pudgala ananta che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 253 paMcama sthAna prathama uddezaka 286 - paMra mavathA gutA. taM nag- ka- mahAvata pAMca che- 1 sarva prANAtipAtathI savvAo pANAivAyAo veramaNaM. virata thavuM. 2 sarva mRSAvAdathI virata thavuM. savvAo musAvAyAo veramaNaM, 3 sarva adattAdAnathI virata thavuM. 4 sarva savvAo adinnAdANAo veramaNaM, maithunathI viratavuM ane sarvaparigrahathI virata thavuM. savvAo mehuNAo veramaNaM, savvAo pariggahAo veramaNaM. kha- paMcANuvvayA paNNattA. taM jahA- kha - aNuvrata pAMca kahela che- thUla prANAthuulaao pANAivAyAo veramaNaM, tipAtathI virata thavuM. 2 thula mRSAvAdathI thUlAo musAvAyAo veramaNaM. virata thavuM, 3 rathUla adattAdAnathI virata thalAo adiNNAdANAo veramaNaM. thavuM 4 svastrImAM saMtuSTa rahevuM, 5 IcchAonI maryAdA karavI. sadArasaMtose, icchAparimANe. 2 390 ka- paMca vaNNA paNNattA. taM jahA- 1ka- varNa pAMca kahela che, jemake- 1 kRSNa viThThI-nIva-suvivA . 2 nala. 3 lahita. (lAla) haridra. (pI) 5 zukala. - paMra rakSA pachAtA taM gaThThA kha- rasa pAMca kahela che- tIkatathI laI tistA, -nA-madurA. madhura sudhI. - vaMra jAmA gutA. te na- ga- kAmaguNa pAMca kahela che. 1 zabda. 2 rU5. sA, vA, jaMghA, rasA, sA. 3 gaMdha, 4 rasa; 5 sparza.. gha- paMha kAda vIvA saLaMti. gha- pAMca sthAnamAM jIva Asakta thAya che. taM nahA zabda yAvat sparzamAM. saTTa, --kAva-f. evaM rajjati, mucchaMti, gijhaMti, ajjhovavajjati, - vaMduM TADha navA vinAnA- Da" - pUrvokta pAMcamAM jIva rAgabhAvane prApta varSAti. saM gaThThA-- thAya che, tathA mUcchabhAvane, gRddhibhAvane. sa,-bAva-zAse AkAMkSA bhAvane ane maraNane prApta thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 paMcama sthAna - vaMra kALA sariinA nIvA ca- pUrvokta pAMcenuM jJAna na thavuM ane tyAga diyANa anumANa saNanA nikSethANa na karavuM jIvanA ahitane mATe hoya che. aNANugAmiyattAe bhavaMti. taM jahA-- azubha, anucita, akalyANa ane saddA -nava --. anAnugAmitAne mATe thAya che. che- vaMra kALA bhUpariNA novALuM che- A pAMcenuM jJAna thavuM ane tyAga karo hiyANa gumANa --nava --marmmittAi jIvonA hitane mATe thAya che. zubha ucita, mayaMti. te naphA kalyANa, anugAmikatA mATe thAya che. sa, -- =Ava -- pAsA. - paM kA savarALA gIvAnuM ja- e zabda Adi pAMce sthAnonuM ajJAna duggaigamaNAe bhavaMti. taM jahA-- ane nahIM tyAgavuM jIvanI durgatine mATe saMdA, jAvAsa, thAya che. jemake zabdayAvat sparza. - vaMra kALA kuridorNA navA 4- te pAMce sthAnonuM sthAna ane parityAga suggaigamaNAe bhavaMtI taM jahA-- jInI sugatine mATe thAya che. jemake sA, -nAva --17. zarU zabda yAvat - sparza. rU56 vaM TALe javA natti. pAMca kAraNathI jIva durgatine prApta thAya che. te -- jemake- prANAtipAtathI yAvat parigrahathI. vALargvA, --nAva --qfri. pAMca kAraNothI jIva sugatine prApta thAya che, vaMda yAda javA sUpaDuM aMtti saM jemake- prANAtipAtathI viramaNathI yAvata parigrahaviramaNathI. pANAivAyaveramaNeNaM,-jAva-pariggaha veramaNeNaM 2 392 paMcapaDimAo paNNattAo. taM jahA- pratimAo pAMca kahelI che, jemake- 1 bhadrA bhaddA. subhaddA, mahAbhaddA, savvaobhaddA pratimA. 2 subhadrA pratimA, 3 mahAbhadrA pratimA bhaduttarapaDimA. 4 sarvatobhadra pratimA, 5 bhArapratimA (pratimA eTale pratijJA vizeSa prakAranI tapasyAne pratijJA kahe che. tenA bhede ane vizeSa svarUpa mATe juo aMtagaDa sUtra) 213 - paMra thAvarANA pAttA. te nadI- ka- pAMca sthAvara kAya kahela che. jemake - iMde thAvarakAe, 1 Idra sthAvarakAya (pRthvIkAya) 2 brahmabNbhe thAvarakAe, sthAvarakAya (apakAya) 3 zilpasthAvarakAya sippe thAvarakAe, (tejasakAya) 4 sammati sthAvarakAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 sthAnAga sUtra saMmatI thAvarakAe, (vAyukAya) 5 prAjApatya sthAvarakAya pAjAvacce thAvarakAe. (vanaspatikAya). g-jra thAvarANiva guttA. taM - kha- pAMca sthAvarakAyanA pAMca adhipati che. iMde thAvarakAyAhivaI,-jAva jemakepaajaavcce thAvarakAyAhivaI. 2 1 pRthvIkAyanA adhipati. (Indra) 2 apakAyanA adhipati. (brA) 3 tejaskAyanA adhipati. zilpa) 4 vAyukAyanA adhipati. (saMmati 5 vanaspatikAyanA adhipati. prijApati 394 ka- paMcahi ThANehi ohidaMsaNe samuppa - ka- avadhidarzana utpanna thavAnI IcchAvALuM jjiukAme vi tappaDhamayAe khaMbhAejjA. hovA chatAM paNa pitAnI utpattinA prathama samayamAM nIcenA pAMca kAraNone lIdhe taM jahA calAyamAna thAya che.9. ar ra Ajhira =. 1 prathama samayamAM avadhidarzana alpasaMkhyaka mayAe khaMbhAejjA, prANuovALI bhUmine joIne. 2. kuMthurAsibhUyaM vA puDhavi pAsittA 2 bhUmine bahusaMkhyaka sUkSma jIvathI vyApta joIne. tappaDhamayAe khaMbhAejjA, 2. mahuDDanAM vA noratAra 3 mahAna ajagaranA zarIrane jeIne. pAsittA tappaDhamayAe khaMbhAejjA. 4 sevaM vA magbaM--- 4 mahAna RddhivALA devane atyaMta sukhI pAsittA tappaDhamayAe khaMbhAejjA, joine. 1vA ghorADuM maphamAtra 6 5 prAcIna, ativizAla, jemanA svAmI nAza mahAnihANAI pahINasAmiyAI pahINase pAmI gayA che. jemanI vRddhi karanAra kaI uyAiM pahINaguttAgArAiM ucchiNNasA rahyuM nathI, jemanA vaMzamAM keI rahyuM nathI, miyAiM ucchiNNaseuyAiM ucchiNNaguttA jemanA svAmIne samULa uccheda thaI gayo gArAI jAiM imAI gAmAgara-nagara che. svAmInA vaMzano paNa uccheda thaI gaye che ane je grAma Akara, nagara, kheDA, kher3a-kabbar3a-doNamuha-paTTaNAsama saMbAha karbaTa, TraNamukha, vahana, saMbadha athavA saNNivesesu sidhAr3aga-tiga-caukka-caccara sannivezamAM. zaMgAraka, trika, ceka, catvara, caummuha-mahApaha- pahesu nagaraNiddhamaNesu caturmukha, patha ane mahApamAM nagaronI sukha- su ra-jirira-nnati-sero- gaTaramAM athavA smazAna, zUnyagRha, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 paMcama sthAna 24.422, zAnti, zai33, G52thaapanagRha Adi sthAnamAM dATelA che. evA mahAnidhAne miTA khajAnA] ne joIne. A ja pAMca kAraNothI avadhijJAna paNa calita thaI jAya che. paraMtu A pAMca kAraNothI utpanna thayela kevaLa jJAna-kevaLa darzana calita kSubdha thatuM nathI, jemake- pRthvIne nAnI moTI joIne thAvat 2-5 grAma nagaramAM dATelA khajAnAne joIne (kemake vItarAgane koI paNa prakArane vimaya heto nathI.) vaTThAvaNa- bhavaNagihesu saMNikkhittAI ciThaMti tAI vA pAsittA tappaDhamayAe khaMbhAejjA. iccehi paMcahi TAhiM ohidasaNe samuppajjiukAme tappaDhamayAe khaMbhAeejjA. kha- paMcahi ThANehiM kevalavaranANadasaNe samuppajjiukAme tappaDhamayAe no khaMbhAejjA. taM jahAappabhUyaM vA puDhavi pAsittA tappaDhamayAe no khaMbhejjA, sesaM taheva-jAva-bhavaNagihesu saMNikkhittAI ciTuMti, tAI vA pAsittA tappaDhapayAe no khaMbhAejjA . icceehiM paMcahi ThANehi kevalavaraNANadaMsaNe samuppajjiukAme tappaDhamayAe no khaMbhAejjA. 2 395 neraiyANaM sarIragA paMcavaNNA paMcarasA taM jahAkiNhA-jAva-sukkilA. tittA-jAva-mahurA. evaM niraMtaraM-jAva-vemANiyANaM. paMca sarIragA paNNattA. taM jahA- orAlie, veuvvie, AhArae, teyae, kammae. - naiyiAnu zarI2 pAMca pANu bhane pAMya rasavANu 43 cha. 2 - 1 kRSNA yAvat 2-5 zukalavarNa. 2 tIkha thAvat 2-5 madhura. A pramANe vaimAnika deva sudhI 24 daka sudhInA zarIrone vaNe ane rasa kahevA. 5- pAMya zarIra 4 cha, rema1 mohA2i4 zarI2 2 vAya zarIra 3 mAhA24 zarIra 4 taijasa zarIra. 5 kArpaNa zarIra. - mo.24 zarIramA pAya varSa mane pAya 2sa 4 . - 1 kRSNa yAvat 2-5 zukala. 2 tikata yAvata 2-5 madhu2. gha- e pramANe kAmaNa zarIra sudhI varNa ane rasa kahevA joIe badhA skUla dehadhArionA zarIra, pAMca varNa, pAMcarasa be gaMdha ane ATha sparza yuta DAya che. orAliesarIre paMcavaNNe paMcarase paNNatte. taM jahAkiNhe-jAva-sukkille. titte-jAva-mahure. evaM orAliesarIre -jAva- kammagasarIre. savve vi NaM bAdaraboMdidharA kalevarA paMcavaNNA, paMcarasA, dugaMdhA, aTThaphAsA.7 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 sthAnAMga sUtra 326 - vaMdu vALe unna-jIga- ka-1 pahelA ane chellA tIrthakaronA ziSyone gANaM jiNANaM duggamaM bhavai. taM jahA- nIcenA pAMca kAraNothI upadeza samajavAmAM muzkelI paDe che. duAikkhaM, duvibhajja, dupassa, durAgyeya - prathama tIrthakarenA ziSya duitikkhi, duraNucaraM. ju jaDa ane aMtima tIrthakaranA ziSya vaka jaDa hovAthI vastutatvane muzkelIthI pratipAdita karI zakAya che. 2 vibhAjaya vibhAjana karavAmAM kaSTa thAya che. 3 darza - vastutattvane muzkelIthI dekhADI zakAya che. 4 dusaha - pariSaha sahana karavAmAM kaThinatA thAya che. 5 duranucara - jinAjJA anusAra AcaraNa karavAmAM muzkelI thAya che. - paM kAThThi makSikAnaM niA kha- pAMca kAraNathI madhanA bAvIza tIrthakaranA sugama bhavai. taM jahA ziSyane upadeza samaja sugama suAikkhaM, suvibhajjaM, supassaM, sui thAya che - tikkhaM, suraNucaraM. 1 suAgeya-vyAkhyA saraLatApUrvaka kare che. 2 suvibhAjya-vibhAga karavAmAM koI paNa prakAranuM kaSTa thatuM nathI. 3 sudarza - saraLatA pUrvaka samaje che. 4 susaha- zAMtipUrvaka parISaha sahana kare che. 5 sucara - prasanatApUrvaka jinAjJAnuM AcaraNa kare che. - vaMra kALADuM samaju mAvA mA- ga- bhagavAna mahAvIranA zramaNa nircane mATe vIreNaM samaNANaM niggaMthANaM niccaM vaNNi- pAMca saddaguNa sadA varNana karela che, kIrtana jADuM, niravaM uttiyADuM, nityaM kurUkuM, karela che, prakaTa vANIthI kahela che, lAya batAvela che, ane AcaraNa egya kahela niccaM pasatthAI, niccamanbhaNuNNA-iM che. jemake - avaMti. taM gaThThA 1 kSamA, 2 nirlobhatA, 3 saraLatA vaMtI, muttI, awve, ma, jAve. 4 mRdutA, 5 laghutA. i-vaMra kALA laI mAvA mA- gha- bhagavAna mahAvIranA zramaNa nirca ne bIreNaM-jAva- abbhaNuNNAyAiM bhavaMti. mATe pAMca saddaguNa sadA yAvatu prazasta taM jahA ane AcaraNa yogya kahela che. jemake - 1 satya, 2 saMyama, 3 tapa, 4 tyAga, sa, saMna, tave, raghANa, vaMmaravA. pa brahmacarya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 paMcama sthAna - paMra kArUM sanari -kAva- sAma- Da - bhagavAna mahAvIre zramaNa nirgane NuNNAyAiM bhavaMti. taM jahA mATe pAMca abhigraha sadA prazasta ane ukkhittacarae, AcaraNa gya kahela che. jemake - nikkhattacarae, 1 ukSiptacArI - je gRhastha rAMdhavAnA pAtramAMthI jamavAnA pAtramAM pitAnA aMtacarae, khAvAne mATe AhAra le ane te paMtacarae, AhAramAMthI Ape te laIza. e lUhacarae. abhigraha karavAvALA muni. 2 nikSiptacArI-rAMdhavAnA pAtramAMthI kADhele AhAra je gRhastha Ape che laIza. evo abhigraha karavAvALA muni 3 aMtacArI - bhojana karyA pachI vadhelo AhAra levAvALo muni. 4 prAntAcArI - tuccha AhAra levAne abhigraha karavAvALo muni. pa kSacArI - lUkhe AhAra levAno abhigraha karavAvALo muni ra- kALajuM tamannAra-kama- ca- bhagavAna mahAvIre zramaNa nircane NuNNAyAiM bhavaMti. taM jahA mATe pAMca abhigraha sadA prazasta ane aNNAecarae, AcaraNa gya kahela che - aNNailAyacarae, 1- ajJAtacArI- pitAnI jAti-kula Adino moNacarae, paricaya dIdhA vinA AhAra levAnA abhigrahavALo muni. saMsaTTakappie, 2- ana vAnacArI- bIjA rogI mATe zikSA tajjAtasaMsaTThakappie. lAvavAvALo muni. 3- mInacArI- mauna dhAraNa karI bhikSA mATe aTana karanAra muni. 4- saMsRSTakalpika- lepavALA hAthathI kalapanIya AhAra Apaze to laIza evI pratijJAvALo muni. 5 tajajAta saMsRSTakalpika-je vastu ApavAmAM Ave teja vastuthI lipta hAthathI AhAra Apaze te laIza, evA abhigraha vALo muni. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 259 - paMra ThANAruM gAva- kamAithAvuM - bhagavAna mahAvIre zramaNa nirca thene mATe avaMti taMga pAMca abhigraha prazasta ane sadA uvanihie, AcaraNane yogya kahela che. jemake - suddhasaNie, 1 Apanidhika - anya sthAnathI lAvela AhAra levAvALo muni saMkhAdattie, 2 zuddhaSaNika - nirdoSa AhAranI gaveSaNa diTThalAbhie, karavALe muni. puTThalAbhie. 3 saMkhyAttika - Aja eTalI dakti (nirdhArita saMkhya anusAra) ja AhAra laIza e abhigraha karIne AhAranI eSaNa karavAvALo muni. * draSTalAbhika - dekhelI vastu levAnA saMkalpa vALo muni. 5 pRSThalAbhika - Apane AhAra Adi ApuM? - e pramANe pUchIne AhAra Ape te laIza evI pratijJAvALo muni. - paMra kAnANuM -nAra- samajAvavuM ja -- bhagavAna mahAvIre zramaNa nirca thene mATe avaMti. te naha pAMca abhigraha sadA prazasta ane AyaMbilie, AcaraNa egya kahela che. jemake - nimviyae, 1 AcAmbika AyaMbIla karavAvALo muni. 2 nivikRtika ghI AdinI vikRtine na levApurimddddhie, vALe muni. parimie, 3 purimAdhaka divasanA pUrvArdha sudhI piMDavAie, (be prahara sudhI) AhArane pratyAkhyAna bhiNNapiMDavAie. karavAvALe muni. 4 parimita piMpAtika- parimita AhAra levA vALe muni. 5 bhinna piMDa pAtika - akhaMDa nahI paraMtu TukaDA TukaDA kIdhela AhAra levAvALe muni. jha- paMca ThANAi samaNANa-jAva-abbhaNu- jha- bha. mahAvIre zramaNa nirgone mATe NNAyAI bhavaMti taM jahA pAMca abhigraha prazasta ane sadA AcaraNa gya kahela chearsaahaare, virasAhAre, aMtAhAre, paMtA 1 arasAhArI, 2 virasAhArI, 3 aMtAsAra, jUhAhA hArI, 4 prAntAhArI, 5 akSAhArI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 pAMcama sthAna Ja. paMca ThANAI samaNANaM-jAva-abbhaNuNNAyAiM bhavanti. taM jahAarasajIvI, virasajIvI, antajIvI, pantajIvI, lUhajIvI. 4. paMra kALADuM samarri-nAva-samagnnnnaayaaiN bhavaMti. taM jhaaTavigy, ukkaDuAsaNie, paDimaTThAi, vIrAsaNie, nesajjie. Tha. paMca ThANAI samaNANaM-jAva-abbhaNuNNAyAiM bhavaMti. taM jahAdaMDAyalie, lagaMDasAi, AyAvae, avAur3ae. akaMDUyae. 12 - bhagavAna mahAvIre zramaNa nirNone mATe pAMca abhigraha prazasta ane sadA AcaraNa yogya kahela che1 arasajIvI 2 viramajIvI 3 aMtajIvI 4 prAntajIvI 5 akSajIvI. Ta- bhagavAna mahAvIre zramaNa nirca thene mATe pAMca abhigraha prazasta ane sadA AcaraNa yogya kahela che, jemake1 sthAnAtipada- kAryotsarga karavAnAra muni. 2 utkaTukAsanika- ukaDu Asane besanAra muni. 3 pratimA sthAyI-eka rAtri Adi pratimA ene dhAraNa karanAra muni. ja vIrAsanika- vIrAsanathI besanAra muni. 5 naSaghika- palAMThI vALI besanAra muni. Tha- bhagavAna mahAvIre zramaNa nirca thene mATe pAMca abhigraha sadA prazasta ane AcaraNa gya kahela che, jemake 1 daMDApanika- sIdhe paga karI suvAvALe muni. 2 lagaMDazAyI- paga ane mastaka bhUmi para rAkhI ane kammara UMcI karIne suvAvALo muni. 3 AtApaka-zIta athavA grISmanI AtapanA lenAra muni. 4 A pAvRtaka- vasrarahita rahevAvALo muni. 5 alaMDupa - khaMjavALI AvavA chatAM paNa je zarIrane khaMjavALa nathI e muni. ka- pAMca kAraNothI zramaNa nigraMtha mahAnirjarAvALe ane mahAparyavasAnavALe thAya che. 1 amlAnabhAve (khInatArahita) AcAryanI sevA karanAra. 2 upAdhyAyanI sevA karanAra 3 sthaviranI sevA karanAra. 4 tapasvInI sevA karanAra 5 jJAnanI sevA karannAra 317 - vaMaf yAda tamane nice mahA- nijjare mahApajjavasANe bhavai. taM jahAagilAe Ayariya-veyAvaccaM karemANe, agilAe uvajjhAya-veyAvaccaM karemANe, agilAe thera-veyAvaccaM karemANe, agilAe tavassI-veyAvaccaM karemANe, agilAe gilANa-veyAvaccaM karemANe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kha. paMcaha ThANeha samaNe niggaMye mahAnijjare mahApajjavasANe bhavai . taM jahAagilAe seha- veyAvacca karemANe, agilAe kula-vedyAvaccaM karemANe, agilAe gaNa - veyAvaccaM karemANe, agilA saMgha - veyAvaccaM karemANe, afrore sAhimmiya - vedyAvaccaM karemANe 2 398 - paMcahi ThANehiM samaNe niggaMthe sAhammiyaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karemANe nAikkamai. taM jahA riyANaM par3isevittA bhavai, par3isevittAno Aloei, AlottAno pavei, pavettA no nivvisai, jAI imAI therANaM ThiipakappAiM bhavaMti, tAiM atiyaMciya atiyaMciya par3isevei se haMda haM par3isevAmi kiM me therAkarissaMti. ? kha- paMcahi ThANeha samaNe niggaMthe sAhasmiyaM pAraMciyaM karemANe nAikkamai. taM jahA sakule vasaI sakulassa bhedAe abbhuTThittA savara, gaNe vasaI gaNassa bhedAe abbhuTThitA bhavai hisappehI, chippehI, abhikkhaNaM pariNAyayaNAI paraMjittA bhavai. 2 Jain Educationa International kha-pAMca kAraNeAthI zramaNa ni tha mahAnirjarA ane mahA pa vasAna vALA thAya che. 1 amlAna bhAve navadIkSitanI sevA karanAra 2 kulanI sevA karanAra 3 gaNunI sevA karanAra 4 saghanI sevA karanAra 5 svadhamInI sevA karanAra 261 ka- pAMca kAraNeAthI zramaNa nigraMtha samAna dharmavALA sAMbhe gikane asAMleAgika leAjana maMDaLIthI bahAra karatA thakA jInAjJAnuM atikramaNa karatA nathI, yathA - 1 akRtya - pApakA ne sevanAra 2 pApakAryanu sevana karIne gurune nivedana nahi karanAra 3 gurupAse nivedana karIne paNa gurue Apela prAyazcitarUpa tapane Arabha nahi karanAra. 4 tapane Arabha karIne paripUrNa tapa nahi karanAra. 5 are A gaccha prasidhdha sthavira pAte paNa vAraMvAra doSanuM sevana kare che. arthAt pApakA kare che te te mArU zu karI zakaze ? e pramANe khaLa khatAvanAra. pAMca kAraNeA vaDe zramaNa nigra tha (AcArya) sAMbheAgika sAdhune prAzacita (veza lai leve) prAyazcita Ape te jinAjJAnu atikramaNu karatA nathI, te kAraNe! A che- 1 je gurUkulamAM rahe che te ja kula (samudAya) ne chinnabhinna karavA tatpara anelane. 2 je gaNumAM (kula samUhane gaNa kahe che) rahe che temAM bheda pADavA tatpara thayelane. 3 hiMsAprekSI - AcAryAdine vadha karavAnI pratIkSA karanArane. kha - 4 chidraprekSI AcAryAdine apamAnIta karavA mATe tenA chidro zeAdhanArane. 5 vAMravAra aMguSThapraznakuDayaprakSAdvi athavA sAvadha anuSThAnanA prayAga karanArane. For Personal and Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 399 ka- Ayariya-uvajjhAyassa NaM gaNaMsi paMca vuggahaTTANA paNNattA. taM jahAAyariya uvajjhAe NaM gaNaMsi ANaM vA, dhAraNaM vA no sammaM pauMjettA bhavai, Ayariya uvajjhAe NaM gaNaMsi ahArAiNiyAe kiikammaM no sammaM paraMjittA savara, Ayariya-uvajjhAe NaM gaNaMsi je suttapajjavajAe dhAreMti te kAle kAle no sammaM aNuSpavAittA bhavai, Ayariya uvajjhAe NaM gaNaMsi gilANaseha-vedyAvaccaM no sammamabbhuTThittA bhaiva, Ayariya uvajjhAe NaM gaNaMsi aNApucchiyacArI yA vi bhavai no Apucchi - yacArI. kha- Ayariya uvajjhAyassa NaM gaNaMsi paMca avaggaTTANA paNNattA. taM jahAAyariya uvajjhAe NaM gaNaMsi ANaM vA, dhAraNaM vA sammaM pauMjittA bhavai, Ayariya uvajjhAe NaM gaNaMsi ahArAiNiyAe sammaM kiikammaM pauMjittA savara, 'Ayariya-uvajjhAe NaM gaNaMsi je suyapajjavajAe dhArei te kAle kAle samma aNuSpavAttA bhavai, Ayariya uvajjAe NaM gaNaMsi gilANaseha - veyAvaccaM sammaM abbhuTThittA bhavai, Ayariya-uvajjhAe NaM gaNaMsi Apucchi - yacArI yAvi bhavai no aNApucchiyacArI. 2 Jain Educationa International pAMcama sthAna ka-AcArya ane upAdhyAyanA gaNamAM vigraha (kalaha)nAM pAMca kAraNeA kahela che, jemake1 AcArya athavA upAdhyAyanAM gaNumAM rahevAvALA zramaNeAne AkA kare'.athavA A kArya na kare, evI AjJA ane dhAraNA kare nahi. 2 gaNamAM rahevAvALA muni dIkSAparyAyamAM jaceSThAdinA kramathI samyak prakAre vaMdana na kare. 3 AcA upAdhyAya je zruta-sUtrane jANe che paNa peAtAnA ziSyAne jene je AgamanI vAcanA devAnI che tene te na Ape te kahe thAya che. 4 AcAya athavA upAdhyAya peAtAnA gaNumAM glAna (rAgI) athavA zaikSya (navadIkSita) nI sevA mATe samyaga vyavasthA na kare te. 5 gaNumAM rahevAvALe zramaNu gurUnI AjJA vinA vihAra kare te kha- AcArya. upAdhyAyanA gaNamAM avigraha (kalaha na thavAnA) pAMca kAraNeA che. 1 AcArya ane upAdhyAya gaNumAM rahevAvALA zramaNAne AjJA athavA dhAraNA (vidhi-niSedha) samyaka prakAre kare. 2 gaNamAM rahevAvALA zramaNa dIkSA paryAyamAM jyeSThane anukramathI samyaka prakAre vaMdana kare. 3 gaNamAM kAlakramathI jene je AgamanI vAcanA Ape. 4 AcAya - upAdhyAya gaNamAM glAna athavA navadIkSItanI sevA mATe sampaka vyavasthA kare. pa gaNumAM rahevAvALA zramaNa gurUnI AjJA prApta karIne ja vihAra kare. For Personal and Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 263 LLL 400 - vaMa fam3mo pUchattAgo. laMga- ka- pAMca niSadhAo (besavAnI rIta) kahela che.ukkudduii, 1 skuTukA - ubhaDaka besavuM. godohiyA, 2 godahikA - gAya dehavAnA AsanathI besavuM. samapAyaputA, 3 samapAdayutA - samAna paga ane putapliyNkaa, jamInane sparza karIne besavuM. addhapaliyaMkA. 4 paryakA - palAMThI vALIne besavuM. 5 ardha parya kA - ardha padmAsanathI besavuM. raha- vaMra maLavAnA pANatA. taM gaThThA- kha - pAMca Arjava (saMvara) nA (hetu) kahela sAdu-mavuM, che. jemake - sAsu- makva, 1 zubha Arjava, 2 zubha mAva. sAhu-jAvavuM, 3 zubha lAghava. 4 zubha kSamA 5 zubha nirlobhatA sAghuvaMtI, sAdu-muso. 2 402 - vaMvadda nolavA vArA. taM na- ka - pAMca prakAranA tiSka de che - vaMdA, sUrA, jahA, navalattA, tArAgo. 1 caMdra, 2 sUrya, 3 graha, nakSatra, 5 tArA. - paMviThThI levA pAttA. taM nahA- bhaviyadavvadevA, naradevA, dhammadevA, devAhidevA, bhAvadevA. 2 kha - deva pAMca prakAranA kahela che jemake - 1 bhavya dravya deva - devatAomAM utpanna thavA yogya manuSya ane tiryaca. 2 naradeva - cakravanI, 3 dharmadeva-sAdhu 4 devAdhideva-arihaMta 5 bhAvadeva- devabhavanA AyuSyane anubhava karanAra bhavanapati Adi de. pAMca prakAranI paricAraNa- viSayasevA kahelI che. jemake - 402 paMcavihA pariyAraNA paNNattA. taM jahA kAya-pariyAraNA, phAsa-pariyAraNA, 1 kAya - paricAraNa-kevaLa kAyAthI maithuna sevana karavuM, te paricAraNA bIjA devaloka sudhI che. 2 sparza - paricAraNA kevaLa sparzathI viSacecchAnI pUti karavI. te trIjA cethA devaloka sudhI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 paMcama sthAna hava-parivAra, 3 rUpa paricAraNA - kevaLa rUpa dekhavAthI sAravAranA, viSayecchA nI pUrti karavI te paricAraNA pAMcamA cha devaloka sudhI che maNa-pariyAraNA, 4 zabda paricAraNA - kevaLa devAMganAonA zabda zravaNathI viSayecchAnI pUrti karavI. te paricAraNA sAtamA, AThamA devaloka, sudhI che. 5 manaH paricAraNuM - kevaLa mAnasika sarka lpathI viSayecchAnI pUrti karavI. te pari cAraNa navathI bAramA devaleka sudhI che. 403 ranara anura asurakumAra raLo ka - amara asurendranI pAMca agra mahiSIo paMra maNiIyo gujttAyo. te - kahelI che. jemake - zAstrI, rA, vaLI, vinga, meNA 1 kalI, 2 rAtri 3 rajanI, 4 vidyuta, 5 medhA. rAtri naM vaDurogasa vauvArano kha - bali vairocaMdranI pAMca agramahiSIo paMca aggamahisIo paNNattAo. taM jahA- kahelI che. jemake - kumA, nikumA, mA, mA, mALA. 2 zubhA. 2 nizubhA. 3 raMbhA. 4 niraMbhA 5 mahanA. 404 - rararara sarasa masuragumAra- ka - amara asurendranI pAMca senAe che ane raNNo paMca saMgAmiyA aNiyA paMca tenA pAMca senAe che ane tenA pAMca senApatio che. jemake-- saMgAmiyANiyAhivaI paNNattA. taM jahA 1 pAyadala sanya 2 azva sainya 3 hastipaayttaannie, saunya 4 mahiSa sinya ane 5 ratha sainya pIDhANie, pAMca senApati A pramANe che - kuMjarANie, 1 dhUma - pAyala sainyane senApati mahisANie, 2saudAmI azvarAja-azvasenAno senApati rahANie. 3 kuMthu - hastIrAja - hasti senApati. dume pAyattANiyAhivaI, 4 lehitAkSamahiSarAja - mahiSasenAne sodAmI AsarAyA pIDhANiyAhibaI, senApati. kuMthU hatthirAyA kuMjarANiyAhivaI, 5 kinnara - ratha senAno senApati. lohiyakkhe mahisANiyAhivaI, kiNNare rahANiyAhivaI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kha - balissa NaM vairoyaNidassa vairoya. raNNo paMca saMgAmiyAaNiyA, paMca saMgAmiyANiyAhivaI paNNattA. taM jhaavAyattALiNa-LAva-rAnLayuM. mahaddu me pAyattANiyAhivaI, mahA sodAmo AsarAyA pIDhANiyAhivaI, mAlaMkAro hatthirAyA kuMjarANiyA hivaI, mahA lohiarat mahisANiyAhivaI, kipurise rahANiyA hivaI. ga- dharaNassa NaM nAgakumAridassa nAgakumAraNNo paMca saMgAmiyA maLiyA, paMca saMgAmiyANiyA hivaI paNNattA. taM jhaavAyattAkhiNa,--nAva-rajJALI. bhaddaseNe pAyattANiyAhivaI, jasodhare AsarAyA pIDhANiyA hivaI, sudaMsaNe hattharAyA kuMjarANiyAhivaI, nIlakaMThe mahisANiyAhivaI, ANaMde rahANiyA hivaI. gha- bhUyANaMdassa nAgakumAridassa nAgakumAraraNNo paMca saMgAmiyAaNiyA, paMca saMgAmiyANiyAhivaI paNNattA. taM jhaavAyattALIC--nAva-rajJALINa. dakkhe pAyattANiyAhivaI, suggIve AsarAyA pIDhANiyAhivaI, suvikkame hatthirAyA kuMjarANiyAhivaI, seyakaMThe mahisANiyAhivaI, naMduttare rahANiyA hivaI. Jain Educationa International 25 kha- ali vairAcanendranI pAMca senAe che ane temanA pAMca senApati che. jemake 1 pAyaDhala sainya yAvat 2-5 rathasainya. pAMca senApati -- 1 mahadruma - peDhala senAnA senApati. 2 mahAsauDhAma avarAja - avasenAne senApati. hastIrAja hastIsenAne 4 mahAaAhitAkSa mahiSarAja - mahiSasenAne senApati. 5 ki puruSa - rathasenAnA senApati. 3 mAlakAra senApati. ga- gharaNu nAgakumArendranI pAMca senAe che ane pAMca senApati che. jemake 2-5 thasainya 1 pAyala sainya pAMca senApati-- 1 bhadrasena - zaila senAneA senApati. 2 yazeAdhara avarAja - avasenAne senApati 3 sudarzana hastirAja - hastisenAnA senApati 4 nIlakaMThe mahiSarAja - mahiSasenAnA senApati 5 AnaM - thasenAnA senApati - - bhUtAnanda nAgakumArendranI pAMca senAe che ane pAMca senApati che, jemakepAyadala sainya yAvat ratha - sainya pAMca senApati-- 1 dakSa - pAyadala senAnA senApati 2 sugrIva avarAja - avasenAnA senApati 3 suvikrama hastizaja- hastisenAnA senApati 4 zvetakaDha mahiSarAja-mahiSasenAnA senApati 5 naMduttara - rathasenAnA senApati For Personal and Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 Ga - veNudevassa NaM suvaNNadassa suvaNNakumAraraNNo paMca saMgAmiyAaNiyA, paMca saMgamiyANiyAhivaI paNNattA. taM jhaavAyattALI-nava-raddAniNu, sesaM jahA dharaNassa tahA veNudevassa vi veNudAliyarasa jahA bhUyANaMdassa, jahA dharaNassa tahA savveMsa dAhiNillANaM -nAva--yosasa, jahA bhUyAnaMdassa tahA savveMsiM uttrihajALa--nAva-mahAyosasa, ca - sakkassa NaM deviMdassa devaraNNo paMca saMgAmiyA aNiyA, paMca saMgAmiyANiyAhivaI paNNattA. taM jhaavAyattALiNa,--nAva-raddAniC. harigamesI pAyattANiyA hivaI, vAU AsarAyA pIDhANiyAhivaI, rAvaNe hattharAyA kuMjarANiyAhivaI, dAmaDDhI ubhANiyA hivaI, mADharo rahANiyA hivaI. cha- IsANassa NaM deviMdassa devaraNNo paMca saMgAmiyA aNiyA, paMca saMgAmiyANiyAhivaI paNNattA. taM jhaavAyattALiNa,--nAva-rajJAniC. lahuparakkame pAyattANiyAhivaI, mahAvAU AsarAyA pIDhANiyAhivaI, puSpadaMte hatthirAyA kuMjarANiyAhivaI, mahAdAmaDDhI ubhANiyA hivaI, mahAmADhare rahANiyAhivaI. Jain Educationa International paMcama sthAna De*- vaiNudeva supaNendranI pAMca senAe ane pAMca senApati che, jemakepAyadala sainya, yAvat rathasainya veNudevanA senApationA nAma ghaNendranA senApationA nAmanI samAna che. veNIghaliyanA senApatienA nAma bhUtAna danA senApationA nAmanI samAna che. khaSA dakSiNa dizAnA indrAnA yAvat gheAsanA senApationA nAma gharaNanA senApatienA nAmanI samAna che. badhA uttara krizAnA indranA cAvat mahAghAsanA senApationA nAma bhUtAnaDhanA senApationA nAmanI samAna che. ca- zakendranI pa.ca senAe ane pAMca senApatie che. jemake - 1 pAyaddala sainya 2 azva sainya 3 gaja sainya 4 vRSabha sainya ratha saunya. 1 hariNu gauSI - pAyaDhala senAnA senApati. 2 vAyu aravarAja azva senAnA senApati. 3 airAvata hastirAja-hasti senAnA senApati. 4 DhA ivRSabharAja-vRSabha senAnA senApati. 5 mADhara - ratha senAneA senApati. " - IzAtendra pAMca senAe ane pAMca senApatie che. jemake - 1 pAyadala saunya yAvat 2-4 vRSabhasena pathasenA. pAMca senApati - 1 laghuparAkrama - vaidyala sainyanA senApati 2 mahAvAyu avarAja- aravasenanA senApati 3 puSpadaMta hastirAja-hastisenAneA senApati 4 mahAdrAmavRiSabharAja - vRSabhasenAne senApati 5 mahAnADhara ratha senAnA senApati. For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra jahA sakkassa tahA savvesi dAhiNillANaM - -sArA. jahA IsANassa tahA savvesi uttritA-rAva- . zakendranA senApationA nAmanI samAna badhA dakSiNa dizAnA IndranA yAvat ArakalpanA idronA senApationA nAma che. IzAnendranA senApatio nI samAna badhA uttara dizAnA IndranA yAvat azruta kalpanA IndrAnA senApationA nAma samajavA. ka- zakendranI AtyaMtara pariSadAnA devanI sthiti pAMca popamanI kahelI che. kha- IzAnendranI AtyaMtara pariSadanI devIonI sthiti pAMca pavmanI kahelI che. 406 sarakAra varasa levAno - taravarasAi revAnuM vaMra vayovanaDuM ThiI paNNattA, IsANassa NaM devidassa devaraNNo abbhaMtaraparisAe devINaM paMca paliovamAiM ThiI paNNattA. 2 406 paMcavihA par3ihA paNNattA. taM jahA ja-paDihA, i-paDihuM, viMdhamora-dillA, bala-vIriya-purisakAraparakkama-paDihA. - pAMca prakAranA pratighAta kahela che. jemake1 gati pratighAta - devAdi gationuM prApta na thavuM. 2 sthiti pratighAta - devAdinI sthitinuM prApta na thavuM. 3 baMdhana pratighAta - prazasta audArikAdi baMdhano prApta na thAya. 4 bhega pratighAta - prazasta bhoga-sukha prApta na thavuM. 5 bala-vIrya-puruSAkAra-parAkramapratighAta - bala Adi prApta na thavuM - pAMca prakAranI AjIvikA (jIvananirvAha ne mATe karAtuM kArya) kahela che. jemake1 jAti AjIvikA - pitAnI jati batAvIne AjIvikA karavI. 2 kula AjIvikA - pitAnuM kuLa batAvIne AjIvikA karavI. 3 karma AjIvikA - kRSi Adi karma karIne AjIvikA karavI. 407 paMcavihe AjIvie paNNatte taM jhaakAzmanove, -kAgave, kamma- AjIve, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama sthAna sippa-AjIve, - Ave. 408 paMca rAya-kakuhA paNNattA. taM jahA vA, chatta, 3, 35ngo , vAvamaLI. 409 ka- paMcahi ThANehi chaumatthe NaM udiNNe parissahovasagge sammaM sahejjA khamejjA titikkhejjA ahiyAsejjA. taM jahAudiNNakamme khalu ayaM purise ummattagabhUe, teNa me esa purise akkosai vA, avahasai vA, NicchoDhei vA, nibbhaMchai vA, baMdhai vA, ruMbhai vA, chavicche yaM karei vA, vAraM vA 6, 3 vA, valya vA, paDiggaha kaMbalaM vA, pAyapuMchaNaM acchiMdai vA, vicchidai vA, bhidai vA, avaharai 4 zi95 AjIvikA - vaNATa vigere zilpa kArya karIne AjIvikA karavI. 5 liMga AjIvikA - sAdhu Adina veba dhAraNa karIne AjIvikA karavI. rAjacihna pAMca kahela cheH 1 khaNu (talavAra) 2 chatra 3 mukUTa 4 mejaDI 5 cAmara. ka- pAMca kAraNethI chavastha jIva (sAdhu) udayamAM AvelA pariSaho ane Upasargone samabhAvathI kSamA kare che samabhAvathI sahana kare che, samabhAvathI titikSA kare che, samabhAvathI nizcala thAya che ane samabhAvathI avicalita rahe che. te kAraNo A che-karmodayathI te purUSa unmatta jevA thaI gaye che tethI - 1 mane A kreza vacana (gALa) bole che. 2 mAro upahAsa kare. 3 mArA hAtha pakaDIne pheMkI dIe che. 4 durvacanathI mArI nirbhasanA kare che. 5 mane rassI AdithI bAMdhe che. 6 mane kArAgAra AdimAM pure che. 7 mArA hAthAdi zarIranA avayane chede che. 8 mArI sAme upadrava kare che. huM mArA vastra, pAtra, kebala athavA rajoharaNa chInavI leya che athavA dUra pheMkI deya che. 10 mArA pAtrone toDI de che. 11 mArA pAtra cerI leya che. 2-A yakSAviSTa puruSa che. tethI A 1 mane Akreza vacana bole che. yAvat 2 11 mAruM pAtra corI leya che. 3-A bhAvamAM davA yogya mArA karmaudayamAM Avela che. tethI A puruSa mane Akeza vacana bole che. yAvat 2 11 mAru pAtra corI leya che. 2- jakkhAiTTha khalu ayaM purise teNaM me esa purise akkosai vA, taheva-jAvaavaharai vA, rU- maf vi tadamAveafbanne ne uiNNe bhavaI teNa me esa purise akkosai vA-jAva-avaharai vA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 269 4- je huM samyaka prakAre sahana nahI karuM, kSamA nahIM karu, titikSA nahIM karuM, nizcala nahIM rahuM te zuM thaze? kevaLa pApa kamano baMdha thaze. 4- manaM ra aaN samasamarasa sama- mANakSa atitilakAkSa ahiyAra- mANasta ki maNNe kajjai ? egaMtaso me pAve kamme kajjai, - ma ra samuM bhaTTanAkSa--nAva- ahithANenAnasa Hd VT? egaMtaso me nijjarA kajjai. 5- je huM samyaka prakArathI sahana karIza, kSamA karIza, titikSa karIza, nizcala rahIza. to zuM thaze? mArA karmonI ekAMta nirjarA thaze. kha- pAMca kAraNothI kevaLI udayamAM ApelA pariSaha ane upasargane samabhAvathI sahana kare che yAvat samabhAvathI nizcala rahe che. 1 A vikSipta citta puruSa che. tethI mane Akeza vacana bole che yAvat 2 11 mAruM pAtra cerI leya che. ra4- su da paMrvAda TALe cha3mathe udiNNe parosahovasagge samma sahejjAjAva-ahiyAsejjA. paMcahi ThAhi kevalI udiNNe parisahovasagge sammaM sahejjA-jAva-ahiyAsejjA. taM jahA- futtare va aa purase teja esa purise akkosaha vA, -jAvaavaharai vA, 2- sittattei mayaM rise teja isa purise sosa vA, -nAva-mayahri vA, 3- jakkhAiTTha khalu ayaM purise teNa me paNa purajo avasarU vA, -nAvaavhri vA, 4- mamaM ca NaM tabbhavaveyaNijje kamme udiNNe bhavai teNa me esa purise akkosa6 vAM, -nAva savAra trA, 5- mamaM ca NaM samma sahamANaM khamamANaM titikkhamANaM ahiyAsemANaM pAsettA bahave aNNe chaumatthA samaNA niggaMthA udiNNe parIsahovasagge evaM samma 2 A daptacina (abhimAnI) puruSa che tethI mane Akreza vacana bele che. yAvat mAruM pAtra Adi corI leya che. 3 A yakSAviSTa puruSa che tethI 1 mane Akreza vacana bole che. yAvat mAruM pAtra Adi corI leya che. 4 A bhavamAM davA yogya karma mArA udayamAM AvyA che tethI A puruSa mane Akeza vacana bole che yAvat mAruM pAtra Adi corI leya che. pa mane samyaka prakArathI sahana karatAM, kSamA karatAM, titikSA karatAM athavA nizcala rahetAM joIne anya aneka chavAstha zramaNa nirca the udayamAM AvelA pariSaha ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 paMcama sthA upasargone samyaka prakArathI sahana karaze. yAvat - nizcaya 2Deze. sahissaMti vA -jAva- ahiyAsissaMti vA. iccaehi paMhi ThANehi kevalI udiNNe parisahovasagge sammaM sahejjA -jAva ahiyAsejjA. 2 410 1- paMca heU paNNattA. taM jahA heuM na jANai, heuM na pAsai, heuM na bujjhai, heuM nAbhigacchai, heuM aNNANamaraNaM marai. 2- paMca heU paNNattA. taM jahAheuNA na jANai -jAva- heuNA aNNANamaraNaM marai. 3- paMca heU paNNattA. taM jahAheuM jANai -jAva- heuM chaumatthamaraNaM marai. 1 pAMca prakAranA hetuo kahela che. jemake 1 anumAna pramANanA aMgabhuta dhumAdi che hetune jANatA nathI. 2 hetune dekhato nathI. 3 hetu para zraddhA karatuM nathI. A hetune prApta karato nathI. 5 hetune jANyA vinA ajJAna maraNe mAre che. 2 pAMca prakAranA hetu kahela che jemake hetu vaDe jANatA nathI yAvat 2-5 hetu vaDe ajJAna maraNe mare che. 3 pAMca prakAranA hetu samyagdaSTinI apekSAe cha. - samyaka rIte hetune jANe che yAvat hetuthI chama maraNe mare che. 4 pAMca hetue kahela che jemake - hetuthI jANe che yAvat 2-5 A hetu chaghastha maraNe mare che. 5 pAMca ahetu kahe che jemake 4- paMca heU paNNattA. taM jahAheuNA jANai -jAva-heuNA chaumatthamaraNaM marai. 5- paMca aheU paNNattA. taM jahAaheuM na jANai-jAva-aheuM chaumatthamaraNaM marai. 6- paMca aheU paNNattA. taM jahAaheuNA na jANai-jAva-aheuNA chau- mattha-maraNaM marai. 7- paMca aheU paNNattA. taM jahAaheuM jANai-jAva-aheuM kevali-maraNaM marai. 6 hetane jANatA nathI yAvat 2-5 ahetu chamastha bha2 bhare che. 7 pAMya aAtu usa che. rema hetuthI to nathI yAvat 2-5 atuthA chamastha maraNe mare che. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 271 8 pAMca ahetu kahela che jemake ahetune jANe che yAvat 2-5 aheturUpa kevalI maraNe mare che. pAMya saDetu usa cha. remahetuthI jANe che yAvata ahetuthI kevalI maraNe mare che. 10 kevalInA pAMca guNa anuttara zreSTha kahela che jemake-1 anuttarajJAna. 2 anuttaradarzana 3 anuttara caritra. anuttara tapa. 5 ane anuttara vAya. 8- paMca aheU paNNattA. taM jahAaheuNA jANai-jAva-aheuNA kevalimaraNaM marai. 9- kevalissa NaM paMca aNuttarA paNNattA. taM jahAaNuttare nANe, aNuttare dasaNe, aNuttare caritte, aNuttare tave, aNuttare vIrie. 9 411 ka- paumappahe NaM arahA paMcacitte hutthA paNNattA. taM jahAcittAhi cue caittA gambhaM vakkate, cittAhiM jAe, cittAhi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, cittAhIM aNaMte aNuttare nivvAdhAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe, cittAhiM pariNivvue. kha- pupphadaMte NaM arahA paMcamUle hutthA. mUleNaM cUe caittA gabhaMvakkate, mUlehi jAe, mUleNaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, mUlehi aNaMte-jAva-kevalavaranANadasaNe samuppaNNe mUlehi samUppaNNe parinivvue. ga- evameeNaM abhilAveNaM imAo gAhAo aNugaMtavvAo. paumappabhassa cittA, mUle puNa hoi pupphadaMtassa / 4- 5maprama mantanA pAMya 48yA citrA nakSatrana thayA cha. :1 citrA nakSatramAM devakathI cyavane garbhamAM utpanna thayA. 2 citrA nakSatramAM janma thaye. 3 citrA nakSatramAM pravarjita thayA. ja te ja nakSatramAM anaMta anuttara nityaghAta nirAvaraNa pUrNa. pratipUrNa kevalajJAna-darzana utpanna thayAM. che ane te ja nakSatramAM nirvANane prApta thayA. kha- puSpadaMta ahaMtanA pAMca kalyANaka mUla nakSatramA cyA, bhmUla nakSatramAM devalokamAMthI cyavI garbhamAM utpanna thayA. 2-5 mUla nakSatramAM janma thaye. mUla nakSatramAM pravrajita thayA, mUla nakSatramAM kevalI thayA, ane nirvANa pAmyA. tIrtha nA tyA 2mA AyAmothI sabharAvA15 maI-tanA pAMya yA yial nakSatramAM thayA. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272. paMcama sthAna puvvAiM AsADhA, sIyalassuttara vimlss| 2 puSpada ahatanA pAMca kalyANaka mUla nakSatramAM thayA. madurathA zA 3 zItala ahaMtanA pAMca kalyANaka pUrvASADhA revaiyA aNaMtajiNo, pUso dhammassa nakSatramAM thayA hatA. saMtiNo bhrnnii| 4 vimala ahaMtanA pAMca kalyANaka uttarA bhAdrapada nakSatramAM thayA hatA. kuMthussa kattiyAo, arassa taha reva pa ananta ahaMntanA pAMca kalyANaka revatI nakSatramAM thayA. rUmo ya mArA 6 dharmanAtha ahaMntanA pAMca kalyANaka puSpa nakSatramAM thayA. muNisuvvayassa savaNo, 7 zAMtinAtha antanA pAMca kalyANaka bharaNI AsiNi namiNo ya nemiNo cittaa| nakSatramAM thayA. 8 kuMthunAtha arvantanA pAMca kalyANaka kRttikA pAsassa visAhAo, paMca ya hatthuttaro nakSatramAM thayA. vize rUA 9 aranAtha ahaMntanA pAMca kalyANaka revatI nakSatramAM thayA. 10 munisuvrata ahaMtanA pAMca kalyANaka zravaNa nakSatramAM thayA. 11 naminAtha antanA pAMca kalyANaka azvinI nakSatramAM thayA. 12 nemInAtha ahaMntanA pAMca kalyANaka citrA nakSatramAM thayA. 13 pArzvanAtha ahaMntanA pAMca kalyANaka vizA khA nakSatramAM thayA. 14 bhagavAna mahAvIranA pAMca kalyANaka haste FrA nakSatramAM thayA, jemake - AvyA. gha-samaLe mAvaM nahAvIre vaMra Drabhuttare gha- bhagavAna mahAvIra hastArA nakSatramAM devarolyA. lekathI racavI garbhamAM utpanna thayA. hatthuttarAhiM cue caittA gambhaM vavvakate, bhagavAna mahAvIra hastattarA nakSatramAM hatthuttarAhiM gabbhAo ganbhaM sAharie, devAnaMdAnA garbhamAMthI trIzalAnA garbhamAM hatthuttarAhiM jAe, hatthuttarAhi muMDe bhavittA-jAva-pavvaie, bhagavAna mahAvIra hastattarA nakSatramAM janma thayA. hatthuttarAhi aNaMte aNuttare -jAva bhagavAna mahAvIra hastattarA nakSatramAM kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe. 14 dIkSita thayA. bhagavAna mahAvIra hateArA nakSatramAM kevalajJAnadarzana utpanna thayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 412 no kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA imAo uddIdvAo gaNiyAo viyaMjiyAo paMca mahaNNavAo mahAgaio aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttaritta vA saMtaritae vA. taM jhaagaMgA, nakaLA, sara, purAvA, mahI. paMcahi ThANehiM kappaI. taM jahA bhayaMsi vA, dvitIya uddezaka bhiksa vA pavvajja va NaM koi, daoghaMsi vA ejjamANaMsi mahayA vA, aNAriesu. 2 413 no kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA paDhamapAusaMsi gAnANugAmaM dUijjittae. paMcahi ThANeha kappai. taM jhaamathuMtti vA--nAva-gaLAriai. vAsAvAsaM pajjosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthoNa vA gAmANugAmaM dui jjittae. paMcahi ThANehi kappai. taM jahA nANaTTayAe, saTTayAe, caritaTTayAe, Ayariya uvajjhAyA vA se bIsuMbhejjA, Ayariya uvajjhAyANa vA bahiyA veyAvaccaM karaNayAe. 2 Jain Educationa International 273 zramaN ni ane nigraMthIone AgaLa kahelI, saMkhyA karelI spaSTa nAmavALI pAMca mahAnadIe eka mAsamAM be vAra athavA traNavAra temAM cAlIne athavA hADImAM besIne pAra karavI kalpatI nathI. te nadIe A che 1 gaMgA, 2 yamunA, 3 sarayu 4 airAvatI 5 mahI. paNa pAMca kAraNeAthI pAra karavI kahape che. jemake 1 kruddha rAjAAdi athavA krUrajanAnAM bhacathI 2 durbhikSa thavApara 3 kAi vyathA pahoMcADI rahyuM hAya. 4 nadInA vegavALA pravAhamAM taNAtI vyakitane kADhavAne mATe. 5 kAI mATA anAvaDe pIDA paheAMcA DavA para. nigraMtha nigraMthIone prAkRta Rtu (prathama varSIkalamAM) grAmAnugAma vihAra karavA kalpe nahi. paraMtu pAMca kAraNeAthI kalpe che. (varSA Rtu traNa prakAranI che jaghanya, madhyama ane utkRSTa temAM cAturmAsa pramANa jaghanya varSARtu aSADhI punamathI kArtikI pUnama sudhI cAra mAsanI che. kredhita rAjA Adi athavA krUrajaneAnA bhayathI vihAra karavA paDe yAvat 2-5 kAI meTA anAvaDe pIDA paheAMcADavA para pUkita pAMca kAraNe samajavA. varSAvAsamAM rahela nigraMtha ane nigra thIene eka gAmathI khIje gAma vihAra karavA kalpatA nathI. paraMtu pAMca kAraNeAthI vihAra karavA ka2e che. jema ke 1 jJAnaprAptine mATe. radarzana-samyakatvanI pRSTine mATe, 3 cAritranI rakSAne mATe, 4 AcArya athavA upAdhyAyanuM maraNu thavA para anya AcAdi AzrayamAM javA mATe, 5 AcAryAdinA mekalavAthI te kSetranI bahAra rahelA AcAryAdinI sevAne mATe. For Personal and Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 paMcama sthAna 414 paMca aNugghAiyA paNNattA. taM jahA hatthakammaM karemANe, mehuNaM paDisevemANe, rAibhoyaNaM bhuMjemANe, sAgAriyapiDaM bhujemANe, rAyapiMDaM bhujemANe. 415 paMcahi ThANehi samaNe niggaMthe rAyaMteuraM aNupavisamANe nAikkamai. taM jahAnagaraM siyA savvao samaMtA gutte guttaduvAre, bahave samaNamAhaNA no saMcAei bhattAe vA, pANAe vA, nikkhamittae vA, pavisittae vA, tesi viNNavaNaTThayAe rAyaMteuraM aNupavesejjA, pADihAriyaM vA pIDhaphalaga-sajjA-saMthAragaM paccappiNabhANe rAyaMteuraM annupvesennA, hayassa vA, gayassa vA, duTThassa AgacchamANassa bhIe rAyaMteuraM aNuppavesejjA, paro va NaM sahasA vA, balasA vA bAhAe gahAe aMtauraM aNuppavesejjA, bahiyA NaM ArAmagayaM vA, ujjANagayaM vA rAyaMteurajaNo savao samaMtA saMparivikhavittA. NaM nivisejjA, kufI vaM kALe tamane nijAthe rAyaMteuraM aNupavisamANe NAikkamai. pAMca anudraghAtaka (mahAprAyazcita devA yegya) kahela che. 1 hastakarma karanArane 2 mithunasevana karanArane 3 rAtribhojana karanArAne 4 sAgarika (zamyAMtara-jenI AjJAthI makAnamAM rahyA hoya) nA gharane lAvele AhAra khAnArane 5 rAjapiMDa khAvAvALAne. pAMca kAraNathI zramaNa nirgatha aMtapuramAM praveza kare te bhagavAnanI AjJAnuM atikramaNa karatuM nathI. jema ke1 nagara tarapha paracakathI gherAI gayuM hoya athavA AkramaNanA bhayathI nagaranA dvAra baMdha karI dIdhA hoya ane zramaNa brAhmaNa AhAra-pANIne mATe kayAMya jaI na zake te zramaNa nirgatha antaHpuramAM sUcanA devA jaI zake che. 2 pratihArika (je vastu laIne pAchI apAya) pITha eTale pATaphalaka-sahAre devAnuM pATiyuM saMsmAraka Adi vastuo mATe aMtaHpuramAM praveza karI zake che. 3 duSTa azva athavA unmatta hAthInI sAme AvavA para bhayabhIta thayela zramaNa nigraMtha aMtaHpuramAM jaI zake che. 4 kaI balavAna adhikArI coramAnI parANe pakaDIne aMtaHpuramAM praveza karAve te jaI zake che. 5 nagarathI bahAra udyAnamAM gayela sAdhune je aMtaHpuravALA gherIne kIDA kare che te zramaNa aMtapuramAM praviSTa manAya che. ka1 pAMca kAraNa vaDe strI purUSanI sAthe sahavAsa na karavA para paNa garbhane dhAraNa kare che. 426 - vaMfhuM TALavuM phutha kuriseLa saddhi asaMvasamANI vi gambhaM dharejjA. te ghaTTaitthii dumviyar3A duNNisaNNA sukkapoggale iiaa , kaI strI vasrarahita hoya ane purUSanA khalIta vIryavALA sthAna upara beThelI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 275 sukkapoggalasaMsiTe va se vatthe aMto hoya tyAre purUSanA patita vIryanA pudgale joNIe aNupavesejjA, nimAM praviSTa thaI jAya te. saI vA sA sukkapoggale aNupavesejjA, 2 purUSanA vIryathI kharaDAyela vastra nimAM praveza kare te. paro va se sukkapoggale aNupavesejjA, 3 putranI kAmanAvALI strI keI purUSanA sIodagaviyaDeNa vA se AyamamANIe patita vIryane potAnI nimAM praviSTa sukkapoggalA aNupavesejjA. karAve te. iccheehi paMcahi ThANehiM itthI puriseNa- 4 bIjAnA kahevAthI zuone nimAM saddhi asavasamANi vi ganbhaM dharejjA. praveza karAve te (nimAM nAkhI de te) 5 taLAva vagerenA zItaLa jalamAM ke strI jAya ane te jaLamAM koI purUSanA zuka pudagalo hoya te strInI nimAM dAkhala thaI jAya che. A pAMca kAraNe vaDe strI purUSa sAthe saMga na karavA chatAM paNa garbha dhAraNa kare che. ja- vaMnnadA phuthI riseLa na kha- pAMca kAraNo vaDe strI purUSa sAthe saMbhoga saMvasamANI vi gabhaM no dharejjA. karavA chatAM paNa garbhane dhAraNa karatI nathI taM jahA yathA-1 vaivanAvasthAne prApta nahIM thayelI 2 jenI yauvanAvasthA vyatIta thaI gaI appattajovaNA, te eTale ke vRddhA 3 je janmathI vaMdhyA aikkaMtajovaNA, che te che je rogI hoya te 5 jenuM mana jAivaMjhA, zakathI saMtapta hoya te. gelaNNapuTThA, A pAMca kAraNothI strI purUSanI sAthe domaNaMsiyA. sahavAsa karavA para paNa garbhane dhAraNa icceehi paMcahi ThANehi -jAva- no karatI nathI. ghaNA. - vaMha kAda phullI kuriseLa ddha ga- pAMca kAraNethI strI purUSanI sAthe sahavAsa saMvasamANI vi no ganbhaM dharejjA. karavA para paNa garbha dhAraNa karI zaktI taM jahA nathI. jema ke 1 jene nitya rajastrAva thAya che. 2 je niccouyA, strI sadaiva rajastrAvathI rahita heya te. 3 aNouyA, jenAM garbhAzayanuM dvAra rogathI baMdha thaI vAvaNNasoyA, gayuM hoya te. 4 jenA garbhAzayanuM dvAra vAviddhasoyA, regathI grasita thaI gayuM hoya te 5 je aNaMgapaDisevaNI. aneka purUSa sAthe anekavAra sahavAsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 paMcama sthAna icceehi paMcahi itthI puriseNa saddhi karatI hoya che. A pAMca kAraNethI strI saMvasamANI vi gabhaM no dharejjA. purUSa sAthe sahavAsa karavA para garbhane dhAraNa karI zakatI nathI. gha-paMrvAda yAda rUrathI kurA ddha gha- pAMca kAraNe strI purUSanI sAthe sahavAsa saMvatanA vi no jame ghareSnAte karavA para paNa garbha dhAraNa karatI nathI. nA 1 je tukALamAM ati viSayane sevanArI uuMmino nigAmapaDiseviNI yAvi bhavai, hetI nathI. 2 vIrya pudgale je strInI samAgayA vA se sukkapoggalA paDivi yonimAM prApta thavA chatAM paNa ninA deSathI nAza pAme che. 3 je strIne utkaTa ddhasai, pittapradhAna rUdhira hoya te. 4 garbha udiNNo vA se pittasoNie, dhAraNanI pUrve devatA vaDe zakita naSTa karavA purA vA devakammuNA, para 5 saMtAna thavuM bhAgyamAM na hoya te. puttaphale vA no niddiThe bhavai. A pAMca kAraNe strI purUSa sAthe sa bhega icceehi paMcahi ThANehi itthI puriseNa karavA chatAM paNa garbhane dhAraNa karatI nathI. saddhi saMvasamANI vi gambhaM no dharejjA.4 427 - vaMrvAda yAda nAthA niyogo kapAMca kAraNothI nigraMtha ane nircathIo ya egaMtao ThANaM vA, sijjaM vA, eka jagyAe rahe zayana kare ane bese nisihiyaM vA ceemANe nAikkamaMti. te jinAjJAnuM ullaMghana karatA nathI. jemakete naphA 1 nirca ane nigraMthIo eka vizALa atthegaiyA niggaMthA niggaMthIo ya egaM nirjana durgama manuSyanA avara javarathI mahaM agAmiyaM chiNNavAyaM vA dIhamaddhamar3a rahita ane lAMbA samaye pAra karI zakAya evI aTavImAM pahoMcI gayA hoya ane vimaNupaviTA tattha egaio ThANaM vA, eka sthAne kAryotsaga zamyA ane svAsejjN vA, nisIhiyaM vA ceemANe dhyAya kare te jinAjJAnuM atikramaNa NAikkamaMti. karatA nathI. atthegaiyA niggaMyA niggaMthIo ya 2 keI nircatha-nirgathI gAmane vize, nagarane gAmaMsi vA nagaraMsi vA -jAva- rAyahA- viSe yAvat rAjadhAnIne viSe AvelA Nisi vA vAsaM uvAgayA egatiyA jattha hoya ane temAM keTalAMka sAdhu sAdhvI uvassayaM labhaMti egatiyA no labhaMti tattha upAzrayane meLave, keTalAka upAzrayane na egaiyo ThANaM -jAva- nAikkamaMti, meLave te tevA prasaMgamAM ekatra sthAna Adi karatA thakA janAjJAnuM ullaMghana atthegaiyA niggaMthA niggaMthIo ya nAga karatA nathI. qmArAvAsaMti vA vAsaM 3vAyA tatye- 3 koI nirgatha-nircathI nAgakumArAvAsamAM gayao-jAva- nAikkamaMti, athavA suvarNakumArAvAsamAM ekaja sAthe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. sthAnAMga sUtra AmosagA dIsaMti te icchaMti niggaMthIo vAsa kare te jinAjJAnuM ullaMghana karatA cIvarapar3iyAe paDigAhittae tatthegayao che kaI gAmamAM nirgatha-nircathI alaga kAraM vA -nAva- nArUvanaMta, upAzrayamAM utaryA ane te gAmamAM cAra juvANA dosaMtI te icchaMti niggaMthIo eka sthAnamAM nivAsa Adi kare te mehuNapar3iyAe paDigAhittae tatthaegaio jinAjJAna vizadhaka nathI. ThANaM vA- jAva- nAikkamaMti 5 kaI sthAnamAM yuvAno dekhAya che te icceehi paMcahi ThANehi -jAva- nAi maithunanI budhio sAvione pakaDavA kkamaMti. mATe Icache te temanI rakSAne mATe ekatra sthAnane karatAM AjJAnuM atikramaNa kare nahi. pAMca kAraNo vaDe eka ja sthAnamAM rahenAra sAdhu sAvi jinAjJAnuM ullaMghana karatA nathI. - vaMda kAda samaje nAthe - kha- pAMca kAraNathI acala (apatavastradhArI) lae saceliyAhiM niggaMthIhiM saddhi zramaNa nirgatha sacela (vastravALI) nircathIsNvsmaanne nAikkamai. taM jahA enI sAthe eka sthAnamAM rahetA thakA khittacitte samaNe niggaMthe niggaMhi AjJAnuM ullaMghatA nathI. jemakeavijjmaannehiN acelae saMceliyAhiM 1 zokAdithI kaI sAdhunuM citta vikSipta niggaMthIhi saddhi saMvasamANe nAikkamai, thaI gayuM hoya, tenI saMbhALa lenAra anya sAdhu tyAM hAjara na hoya te alaka evameeNaM gamaeNaM sAdhu sacetaka sAdhvIo sAthe rahevA chatAM dittacitte paNa AjJAne virAdhaka nathI, evI ja rIte jakkhAiTTha 2 harSanA atirekathI sAdhu unmatta thaI gayA ummAyapatte hoya. 3 zarIramAM yakSane praveza thaI niggaMthIpavvAviyae samaNe niggaMhi gaye heya. A vAtAdinA prakopathI avijjamANehi acelae saceliyAhiM unmatta thayeluM hoya. 5 kaI sAvIne niggaMthIhiM saddhi saMvasamANe nAikkamai. 2 putra dIkSita hoya ane tenI sAthe je anya zramaNa na hoya te. 418 ka- paMca AsavadArA paNNattA. taM jahA- ka- pAMca Azrava dvArA kahelA che - micchattaM, avirai, pamAe, kasAyA, 1 mithyAtva. 2 avirati. 3 pramAda. 4 kaSAya. pa ga. - vaMra saMvaravA paUttA. saM - kha- pAMca saMvaranAM dvAra kahelA che - sammattaM, virai, apamAo, akasAiyaM, 1, samyakatva 2. virati 3. apramAda 4. akarSAya che. aginA (agIpaNuM) manojad. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 paMca daMDA paNNattA. taM jahA aTThAvaMDe, daMDe, hiMsAa, akamahAdaMDe, diTThIvippariyAsiyA daMDe. 3 419 ka- paMca kiriyAo paNNattA. taM jahA AraMbhiyA, parigahiyA, mAyAvattiyA, apaccakkhANa kiriyA, micchAdaMsaNavattiyA. micchaddiTTiyANaM neraiyANaM paMca kiriyAo paNNattAo. taM jahAAraMbhiyA - jAva- micchAdaMsaNavattiyA. va sammeta niraMtara -nAva- miRditttthiyaannN vemANiyANaM, navAlidiyaviraMgamicchaddiTTiyA Na bhaNNaMti sesaM taheva. kha- paMca kiriyAo paNNattAo. taM jhaajADyA, ahigariNayA, pAosiyA, pAritAvaNiyA, pANAivAikiriyA. neraiyANaM paMca kiriyA evaM caiva niraMtaraM --nAva- vemALiyALa. Jain Educationa International pAMcama sthAna pAMca prakAranAM krUDa kahelA che jemake1 artha Da-svaparanA kAi pratyeAjana mATe trAsa athavA sthAvara prANInI hiMsA. 2 anartha Da-nirarthaka hiMsA. 3 hiMsAnlRMDaA vyakitae mArA putrAdinA vadha karyA hatA athavA kare che ke vadhu karaze. evI mAnyatAthI prerAIne zatru Adine vadha karavAmAM Ave te hiMsAnlRDa 4 akasmAta kreMDa - kAi anya para prahAra karyA hatA paNa vadha anyanA thai jAya te pa dRSTiviparyAsada Da- 'A zatru che' evA abhiprAyathI kadAcit mitranA vadha thaI jAya. ka- pAMca kriyAe kahelI che, jemake- 1 ArabhikI 2 pArigrahikI 3 mAyA pratyayikA 4 apratyAkhAna kriyA 5 mithyA darzana pratyayA mithyASTi naiyikane pAMca kriyAe kahelI che. jema ke- ArabhikI yAvat 2-5 mithyAdarzana pratyayA, e pramANe vaimAnika sudhI badhA DhaMDakAmAM mithyAdaSTiene pAMca kriyAe hAya che. vizeSa-vikalendriya (eindriya, teindriya ane caurindriya) jIveAmAM mithyAdaSTi. samyagdaSTi, mizraSTine vibhAga nathI hAtA kemake madhA mithyAdRSTi ja hoya che. qha-- pAMca kriyAe kahelI che-- 1 kAyikI 2 adhikaraNukI 3 pAdvegikI 4 pAritApanikI. 5 prANAtipAtikI. naiyikAthI laine vaimAnika sudhInA jIvAne A pAMca krie hAya che. For Personal and Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 279 - vaMa viDiyo paujttAmo. - ga- pAMca kriyAe kahelI che- 1 AraMbhikIarifmA -jhava- nichAvaMtaLavattA. yAvatuM 2mithyAdarzana pratyayA. neraiyANaM paMca kiriyA niraMtaraM -jAva nairayikothI laIne vaimAnika sudhI badhAvemaanniyaannN. daMDakamAM A pAMca kriyAo hoya che. - vaMja riyAso pUchattAgo. te naha- gha- pAMca kriyAe kahelI che. jemake 1 daSTijA. didviyA, 2 pRSTijA, 3 prAtIjyakI, 4 sAmaMtoputttthiyaa, panipAtakI. 5 svAstikI. narayikathI pADuciyA, laI vaimAnika sudhI pAMca kriyAo hoya che. sAmaMtovaNivAiyA, sAhatthiyA. evaM neraiyANaM -jAva-vemANiyANaM. su-vaMtra vivighA pudmttAvo. te na- Da- kriyAo pAMca kahelI che. jemake-1 nesanestthiyaa, STikI. 2 AjJApanI. 3 vaidAraNikI. ANavaNiyA, 4 anAgapratyayA. pa anavakAMkSA pratyayA. veyAraNiyA, narayikothI laI vaimAnika sudhI pAMce aNAbhogavattiyA, kriyAo hoya che. aNavakaMkhavattiyA. gvaM neraphathai --nAva - mALiyAnuM. 4-paMgha thiriNAmo pUomttAgo. taM gaThThA- ca- kriyAo pAMca kahelI che. jemake- 1 premapejjvttiyaa, pratyayA. 2 vaiSapratyayA. 3 pragakiyA. dosavattiyA, 4 samudAnakriyA. 5 IryApathikI. e pAMce paogakiriyA, kriyAo kevaLa eka manuSya daMDakamAM che zeSa daMDakAmAM nathI kemake A pAMcamAM samudANakiriyA, IryA pathikI kiyA gaNAvI che ane te IriyAvahiyA, agyAramAM Adi guNasthAnamAM hoya evaM maNussANa vi sesANaM natthi. 5 ane guNa-manuSyamAM ja ghaTe.) 420 paMcavihA pariNNA paNNattA. taM jahA parIkSA pAMca prakAranI che, jemake 1 upadhiudhi-prinnnnaa, parajJA, 2 UpAzrayaparajJA, 3 kaSAya3varaNaya-parA , parajJA, 4 yagaparajJA 5 bhakataparI jJA, kasAya-pariNNA, (parajJA be kahela che, jemake- jJa parajJA go-rANA, jaNAvuM ane pratyAkhyAna parajJA tyAM mata-pApa-pariNA. japano tyAga kare. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 421 paMcavihe vavahAre paNNatte. taM jhaaAma, suchu, ALA, dhAranA nINa. jahA se tattha Agame siyA AgameNaM vavahAraM paTTavejjA, no se tattha Agame siyA jahA se tattha sue siyA suNaM vavahAraM pavejjA, no settha esiyA jahA se tattha sue siyA sueNaM vavahAraM juvenA, no se tattha sue siyA jahA se tattha ANA siyA ANAe vyavahAraM pavejjA, no se tattha ANA siyA jahA se tattha dhAraNA siyA dhAraNAe vavahAraM paTTavejjA, no se tattha dhAraNA siyA jahA se tattha jIe siyA jIeNaM vavahAraM dhruvengA. icce ehi paMcahi vavahAraM paTTavejjA. taM jahA ApameLa, muLa, mALAC, dhAraLA, nautAM, jahA jahA se Agame sue ANA dhAraNA jIe tahA tahA vavahAraM paTuvejjA, Jain Educationa International paMcama sthAna vyavahAra pAMca prakAranA che, jemake. 1 AgamavyavahAra- jenA vaDe artha jaNAya te Agama kevaLajJAnI. manaHvajJAnI, avadhIjJAnI caudapUrva, zapU athavA navapUnA dhArakane je vyavahAra te Agama vyavahAra. 2 zrutavyavahAra- nava pUthI nyuna zrutajJAnavALAne vyavahAra te zrutavyavahAra. 3 AjJAvyavahAra- dezAMtaramAM rahela gItA puruSane agItAvaDe je aticArenu gUDhArtha pade vaDe puchAvavu ane tenA kahyA mujaba anyane prAyazcita devuM te AjJAvyavahAra, 4 ghAraNAvyavahAra - pUrva gItAthe kAine AleyaNA dIdhI hAya. tene dhArI rAkhavu ane te dhAraNA pramANe anyane prAyazcitta devu te dhAraNAvyavahAra. 5 jItavyavahAra- dravya - kSetra- kALa - bhAva sahanana vagerene apekSIne je gItA puruSA e AcaryuM. hAya tethI niravadya hAya. anya gItAvaDe tene niSedha na karAye heAya te chata vyavahAra. 1 kAi vivAAspadya viSayamAM jayAM sudhI AgamathI koi nirNaya thatA hAya tyAM sudhI Agama anusAraja vyavahAra karavA joie. 2 jyAM kAi AgamathI nirNaya na thatA heya tyAM zrutathI vyavahAra karavA joie. 3 jayAM zrutathI nirNaya na thaI zakatA hoya tyA gItAnI AjJA anusAra vyavahAra karavA joie. 4- jayAM gItAnI AjJAthI samasyA hala na thatI haiAya tyAM dhAraNA anusAra vyavahAra karavA joIe. For Personal and Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra x. semAdu maMte ! Agama-vattiyA samaNA niggaMthA ? u. icceyaM paMcavihaM vavahAraM jahA jahA jahi jahi tahA tahA tahiM tahiM aNisiossivayaM sammaM vavaharamANe samaNe niggaMthe ANAe ArAhae bhavai. 422 ka- saMjayamaNussANaM suttANaM paMca jAgarA vaLattA. taM nA saddA, -nAva --THT. kha- saMjayamaNussANaM jAgarANaM paMca suttA paNNattA taM jahA saddA, -nAva --AsA. ga- asaMjayamaNussANaM suttANaM vA, jAgarANaM vA paMca jAgarA paNNattA. taM jhaasaddA, -nAva hAsa. rU 423 ka paMcahi ThANehiM jIvA rayaM AijjaMti. tuM nahIM vALAvALuLa, -nAva- paradeAM. kha- paMcahi ThANehiM jIvA rayaM vasaMti tuM nahAvALAvAyaveramaLAM, haveramaNeNaM. 2 nAva pari 424 paMcamAsayiM NaM bhikkhupaDimaM par3ivaNNassa aNagArassa kappaMti paMca dattIo bhoya Nassa par3igAhittae paMca pANagassa. Jain Educationa International ka 5- jayAM ghAraNAthI samasyA na ukelAtI haiAya tyAM jIta (gItArtha puruSAnI paramparA vaDe anumArita) vyavahAra anusAra vyavahAra karavA joie. e pramANe AgA mADhithI yathAyeAgya vyavahAra karavA joie. prazna-he bhagavan ! zramaNa nigraMtha Agama vyavahAra ne pramukha mAnavAvALA che te te pAMca vyavahAra kema kahela che? Uttara-A pAMca vyavahAramAMthI jyAM je vyavahArathI samasyA ukelAtI hoya tyAM te vyavahArathI pravRtti karavA vALe! zramaNa nigraMtha AjJAne ArAdhaka thAya che. ma 281 -- sutelA saMyata puruSAnA pAMca viSaye jAgRta hai!ya che. jemake zabda yAvata spa. - jAgRta sacata puruSAnA pAMca viSaye sutelA hoya che. jemakeH- zabda yAvata sparzI. 3 - pAMca kAraNeAthI jIva karma - raja grahaNu kare che. cathA - prANAtipAtathI yAvataparigrahathI. 1 sutelA athavA jAgRta asayata manuSyeAnA pAMca viSaya jAgRta rahe che. jemakezabda yAvat - spa. pAMca kAraNeAthI jIva karma - rajathI mukata thAya che. jemake--prANAtipAtaviramaNathI yAvat parigraha vimaNuthI. For Personal and Private Use Only pAMca mAsa vALI pAMcamI bhikSu-pratimA aMgIkAra karavAvALA aNugAra ne pAMca dvittA AhAranI ane pAMca ditta pANInI levI kalpe che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 425 ka- paMcavihe uvaghAe paNNatte. taM jahAuggamovaghAe, upAyaNo vaghAe, saghAe, parikammo ghA pariharaNovadhAe. kha- paMcavihA visohI paNNattA. taM sohI, uppANavisohI, emaNAvisohI, parikammavisohI, pariharaNavisohI. 2 nahA 426 ka- paMcahi ThANeha jIvA dullabhabohiyattAe kammaM pagati taM jahAarahaMtANaM avaNaM vayamANe, arahaMtapaNNattassa dhammassa avaNNaM vayamANe, Ayariya uvajjhAyANaM avaNNaM vayamANe, cAvaNNassa saMghassa avaNNaM vayamANe, vivikka-tava- baMbhacerANaM devANaM avaNNaM vayamANe. kha- paMcahi ThANehi jIvA sulabhabohiyattAe kammaM pagati taM jahAarahaMtANaM vaNNaM vayamANe, -jAvavivikka-tava-- baMbhacerANaM devANaM vaNNaM vayamANe. 2 Jain Educationa International ka kha paMcama sthAna pAMca prakAranA upaghAta (AhArAdinI azuddhi) che. jemake - 1 uddagameApaghAta- gRhastha vaDe lAgatA AdhA karma Adi seALa deze. 2 utpAdanApaghAta - sAdhu vaDe lAgattA dhAtrI Adi sALa deSA. 3 eSaNeApaghAta sAdhu ane gRhasthavaDe lAgatA zakitA idaza dekhe. 4 parikame paghAta - vastra- pAtranA chedana cA silAi ADhimAM maryAdAnuM ullaMghana. 5pariharaNe paghAta - ekAkI vicaravAvALA sAdhunA vastra-pAtrAdi upakaraNAne upayeAgamAM levA. - pAMca prakAranI vizuddhi kahelI che. jemake 1 udgamavizuddhi, r utpAdana vizuddhi, 3 eSaNA vizuddhi, 4 parikama vizuddhi, 5 pariharaNa vizuddhi pUrve kahelA ugamAdi doSanu sevana na karavu te vizuddhi ka- pAMca kAraNeAthI jIve. e dhanI prApti dubha banI jAya evA karmo uparjana kare che. 1 aMta prabhune avarNavAda karavAthI. 2 aMta kathita dharmanA avarNavAda karavAthI. 3 AcArya athavA upAdhyAyanA avarNavAda karavAthI. 4 caturvidha saMghane avarNavAda karavAthI. 5 utkRSTa tapa ane brahmacaryanuM pAlana karavAthI thayela devene avaNuvAda karavAthI. kha- pAMca kAraNeAthI jIvA, kheAdhinI prApti sulabha thAya evA karmonuM upArjana kare che. jemake 1-5 arihaMtAneA guNAnuvAda karavAparayAvat-utkRSTa tapa ane brahmacaryaMnA pAlanathI thayela devAnA guNAnuvAda karavApara. For Personal and Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 283 427 ka-paMca paDisaMlIgA paNNatA. taM jahA- 4- pratisadIna pAMya 42 // cha, ma soiMdiyapaDisalINe, - jAva- phAsidi- zronTriya pratisabIna-yAvat- 25zendriya yapaDisaMloNe. pratisabIna. kha- paMca appaDisalINA paNNatA. taM jahA- 5- apratima dIna pAMya 42nA cha, rebhasoiMdiyaappaDisalINe, -jAva- phAsi- zrIndriya pratimAna-yAvat-25zendriya diyaappaDisaMloNe. apratisalIna. ga- paMcavihe saMvare paNNatte. taM jahA- ga- saMvara Azravanirodha pAMca prakAranA che. soiMdiyasaMvare, -jAva- phAsidiyasaMvare. zrotendriya saMvara-yAvat sparzendriya saMvara gha- paMcavihe asaMvare paNNatte. taM jahA- gha- asaMvara (Azraya-karmabaMdha janaka AcaraNa soiMdiyaasaMvare, -jAva- phAsidiya pAMya ArenA chaasaMvare. 2 zroteMdriya saMbaMdhI asaMvara yAvata-spaze ndriya saMbaMdhI asaMvara. 428 paMcavihe saMjame paNNatte. taM jahA sayama pAMya arane cha, rebhasAmAiyasaMjame, 1 sAmAyika saMyama 2 chedepasthApanIya chaovaTThAvaNiyasaMjame, 3 parihAra vizuddhi saMyama ja sUkSma parihAravisuddhisaMjame, saM5rAya saMyama 5 yathAkhyAta cAritra saMyama. suhamasaMparAgasaMjame, ahakkhAyacarittasaMjame. 429 ka- egidiyA NaM jIvA asamAra- ka - ekendriya jIvonI hiMsA na karavAvALAne bhamANassa paMcavihe saMjame kajjai. pAMca prakAranA saMyama thAya che. taM jahA 1-5 pRthvIya saMyama yAvat - vanapuDhavikAiyasaMjame, -jAva spatikAyika saMyama. vaNassaikAiyasaMjame. kha- egidiyA NaM jIvA samArabhamANassa / kha- ekendriya jIvonI hiMsA karavAvALAne paMcavihe asaMjame kajjai. pAMca prakAranA asaMyama thAya che. taM jahA pRthvI kAyika asaMyama yAvat - vanaspatipuddhvikaaiyasNjme, -jAva kAyaa saMyama. vaNassaikAiyaaNaMjame. 2 430 ka- paMcidiyA NaM jIvA asamArabhamANassa 4- 5'yendriya vAnI hasA na 42vAvAjAne paMcavihe saMjame kajjai. pAMca prakArane saMyama thAya che. jemaketN jahA zrotendriyasaMyama yAvat sparzendriyasaMyama. soiMdiyasaMjame, -jAva-phAsidiyasaMjame. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 kha- paMcidiyA NaM jIvA samArabhamANassa paMcavihe asaM me kajjai. taM jhaasoDuMviyatrasaMname, nAva-jJAtithiasNjme. 1- savva-pALa-sUya-nIva-sattA jaM asamArabhamANassa paMcavihe saMjame kajjai. taM jahA ziviyasaMname khAva- paMcaviyasaMname. gha-sava-pALa-sUca-nIva-sattA jaM asamArabhamANasNa paMcavihe asaMjame khkharUM. tuM nahAegidiyasNjme, - jAvapacidiyaasaMjame. 4 431 paMcavihA taNavaNassaikAiyA paNNattA. taM naTTA- aLavIyA, mUvIyA, porabIyA aMdhaDIyA, vIyajJA. 432 paMcavihe AyAre paNNatte. taM jahA nANAyAre, dasaNAyAre, carittAyAre, savAyAre, vIriyAyAre. 433 ka- paMcavihe Ayarapakappe paNNatte. taM jahA mAsie ugghAie, mAsie aNugghAie, Jain Educationa International pAMcama sthAna kha- paMcendriya jIvAnI hiMsA karavAvALAne pAMca prakArane asayama thAya chezrotendriya-asayama yAvat sparzendriya asa yuma. ga- sarva prANI, bhUta, sattva ane jIvAnI hiMsA na karavAvALAne pAMca prakAranA sacama thAya che. jemake 1-5 ekendriya saMyama yAvat paMcendriya sayama. gha- sarva prANI, bhUta, sattva ane jIveAnI hiMsA karavAvALAne pAMca prakAranA asayama thAya che. jemake 1-5 ekendriya-amacama yAvata-5 cendriyaasaMyama. tRNuvanaspatikAyika jIva pAMca prakAranA che. jemake 1 agrabIja 2 mUlakhIja, 3 pabIja, 4 skaMdhakhIja, 5 khIjarUha. AcAra pAMca prakAranA che. jemake 1 jJAnAcAra, 2 darzanAcAra, 3 cAritrAcAra, 4 tapAcAra, 5 vIryAcAra. ka- AcAra prakalpa (nizItha sUtreAkata prAyazcita) pAMca prakAranA che, jemake 1 mAsika udghAtika laghumAsa (mAsika tapazcaryorUpa) prAyazcitamAM ceDA Ache karavA. za 2 mAsika anudraghAtika gurumAsa (temAM eche na karave) For Personal and Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 285 caumAsie ugghAie, 3 cAturmAsika ughAtaka laghu mAsI caumAsie aNugghAie, 4 cAtuM mAsika anughAtika guru comAsI ArovaNA. 5 Are paNa mAyA karanArane dezanA prAyazcita sAthe mAyA deSanA prAyazcitanI vRddhi karavI. kha- ArovaNA paMcavihA paNNatA. kha- ApaNA pAMca prakAranI che, jemaketN jahA 1 prasthApinA gurumAsa Adi prAyazcita rUpa paTTaviyA, ThaviyA, kasiNA, akasiNA, tapasyAne prAraMbha kare. hADahar3A. 2 2 sthApitA- gurujanenI vaiyAvRtya karavAnA uddezyathI Arepita prAyazcita prAraMbha karo. ne sthagita karI bhaviSyamAM te tapazcaryA karavI. 3 kRnA-vartamAna jinazAsanamAM utkRSTha tapa 6 mAsanuM kahela che. tenAthI adhika prAya zcita na devuM 4 akRtnA-je deSa pramANe prAyazcitta devA para cha mAsathI adhika prAyazcita Ave te paNa cha mAsanuM ja prAyazcitta devu. pa hADahaDA laghumAsa Adi prAyazcita zIvratA pUrvaka ApavuM. 4rU4 - navI vIve maMtara pravAsa ka- jaMbudvIpanA meru parvatanA pUrvamAM sItA putthimeNa sIyAe mahA naIe uttareNaM maDA nadInI uttaramAM pAMca vakSaskAra paMca vakkhArapanvayA paNNattA. taM jahA parvate che, jemake - mAlavaMte, cittakUr3e, palakUDe, naliNakUr3e, 1 mAlyavaMta, 2 citrakUTa, 3 patrakUTa, 4 egasele. nalinakUTa, 5 eka zaila. - naMvanaMta puro saTT madanA kha- jaMbhUdvIpamAM meru parvatanA pUrvamAM dAhiNaNaM paMca vakkhArapavvayA paNNattA. sItA mahAnadInA dakSiNamAM paNa pAMca taM jahA vakSaskAra parvata che. jemake- ti, samaga, , mAyaMtra, 1 trikUTa, 2 vaizramaNakUTa, 3 aMjana, 4 somaNase. mAtaMjana, 5 somanasa. - baMghumaMtara-pUrathai sI ga- jabUdvIpamAM merU parvatanA pazcimamAM sItA mahAnaIe dAhiNeNaM paMca vakkhArapavvayA mahAnadInI dakSiNamAM pAMca vakSAtkAra paNNattA. taM jahA parvate che, jemake - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 paMcama sthAna 1 vighusmabha, 2 aMkAvatI, 3 padmAvatI, 4 AziviSa, 5 sukhAvaha. - mUdvIpamA bhe3 parvatamA pazcimamA sItA mahAnadInI uttaramAM pAMca vakSaskAra patA cha, rem1 candra parvata, 2 sUrya parvata, 3 nAga parvata, 4 heva parvata, 5 mAhana parvata. ya- mudrIpabhA bhe3 5'tanA dakSiNamA 12 43kSetramA pAMya mahA cha, rema1 niSadha, 2 354329, 3 sUrya draDa, 4 sumasara, 5 vidyutprabhadraha. - mudvIpamA bhe3 patanA kSiAmA uttara kurUkSetramAM pAMca mahAdraha che, jemake1 nIlavaMtadraha, 2 uttara kurUdraha, 3 candradraha, 4 erAvaNaha, 5 mAlyavaMta ha. vijjuppabhe, aMkAvatI, pamhAvatI, AsIvise, suhAvahe. gha- jaMbumaMdara-paccatthimeNaM sIoAe mahAnaIe uttareNaM paMca vakkhArapavvayA paNNattA. taM NahAcaMdapavvae, sUrapavvae, nAgapavvae, devapavvae, gaMdhamAyaNe. ca- jaMbumaMdara-dAhiNaNaM devakurAe uttara kurAe paMca mahadahA paNNattA. taM jahA- nisahadahe, devakurudahe, saradahe, sulasadahe, vijjuppabhadahe. cha- jaMbumaMdara-uttareNaM uttarakurAe kurAe paMca mahaddahA paNNattA. taM jahAnIlavaMtadahe, uttarakurudahe, caMdadahe, erAvaNadahe, mAlavaMtadahe. ja-savve vi NaM vakkhArapavvayA sIyA sIoyAo mahANaIo maMdaraM vA pavvayaM- teNaM paMca joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM paMcagAuyasayAiM uvveheNaM. jha- dhAyaisaMDe dIve puracchimaddhe NaM maMda- rassa pavvayassa puracchime NaM sIyAe mahANaIe uttareNaM paMca vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahAmAlavaMte -jAva- egasele. Ta- evaM jahA jaMbuddIve tahA -jAva- pukkharavaradIvaDDhapacchatthimadhye vakkhArA, dahA ya uccattaM bhANiyavvaM. samayakkhette NaM paMca bharahAI, paMja eravayAI. - sItA sItAhA mahAnahInI ta26 tathA 3 5'tanI ta26 55 pakSa42 parvatA 500 jana uMcA che ane 500 gAu bhUmimAM gaherA che. - ghAtalI 5nA pUrvAdhabhA me3 patanA pUrvamAM sItA mahAnadInI uttaramAM pAMca vakSaskAra parvata che. (jaMbudvIpanI samAna pUrvokata kha thI ja sudhI) ghAtakI khaMDanA pazcimAryamAM paNa jiMbu dvIpanI samAna te ja nAmavALI parvata che.] - 04212 dIpAnA pazcimAcamA 5 jabudvIpanI samAna vakSaskAra parvata ane ane dahenI uMcAI Adi kahevI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra Tha. evaM jahA cauTThANe bitIyauddese tahA ettha vi bhANiyavvaM - jAva- paMca maMdarA, paMca maMdaracUliyAo, navaraM usuyArA nattha. 9 435 usabhe NaM arahA kosalie paMca-dhaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotthA. bharaNaM rAyA cAuraMta cakkavaTTI paMcaghaNu-sayAI uDDhaM uccatteNaM hotthA. bAhubalI NaM aNagAre, evaM ceva. bhaNI ajjA, evaM ceva. evaM suMdarI vi. 5 436 paMcaha ThANeha sutte vibujjhejjA. taM jhaasapheLa, seLa, bhoyaNapariNAmeNaM, nikkhaNaM, suviNadaMsaNeNaM. 437 paMcahi ThANehiM samaNe niggaMthe nigrgathi giNhamANe vA avalaMbamANe vA nAikkamai tuM nahIM nitha ca NaM aNNayare pasujAie vA pakkhijAie vA, ohAejjA tattha niggaMthe, niggathi giNhamANe vA, alaMbamANe vA nAikkamai, niggaMthe nigrgatha duggaMtha vA, visamaMsi vA, vaNajamati vA. vaDarLa vA. giNhamANe vA avalaMbamANe vA nAi kkamai. Jain Educationa International The samaya kSetramAM pAMca bharata, pAMca eravatayAvata-pAMca merU ane pAMca merU cUlikAe 287 kauzalika anta RSabhadeva pAMca se dhanuSa UMcA hatA. cakravatI bharata mahArAjA pAMca se| dhanuSa uMcA hatA. bAhubalI aNugAra paNa pAMca se| dhanuSa uMcA hatA. brAhmI nAmanI Aryo pAMca se| dhanuSa pazu uMcI hatI. e pramANe suMdarI nAmanI A 500 dhanuSa uMcI hatI. pAMca kAraNAthI sutele! manuSya jAgRta thai jAya che, jemake 1 zabda sAMbhaLavAthI, 2 khIjAnA hAtha ArdranA sparzathI, 3 bhUkha lAgavAthI, 4 nidrAkSayathI pa svapnadanathI. pAMca kAraNeAthI zramaNa nigraMtha, nigra thIne pakaDIne rAkho athavA sahAre Ape te bhagavAnanI AjJAnuM atikramaNa karatA nathI. yathA 1 sAdhvIne kAi unmatta maLaH Adi pazujAti athavA gIdha pakSI ADhi mAre anya sAdhvI na heAya te sAdhu sAdhvIne grahaNa karatA thakA AjJAnuM ulla Mghana karatA nathI. 2 sAdhu du -muzkelIvALA mAmAM, viSamakhADA pattharA vigerethI vyApta parvatamAM gati vaDe skhalanA pAmatI athavA bhUmi For Personal and Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 pAMcama sthAna niggaMthe niggaMthi seyaMsi vA, paMkasi vA, paNagaMsi vA, udagaso vA, ukkasamANI vA, uvujjhamANI vA, giNhamANe vA, avalaMbamANe vA nAikkamai, niggaMthe nitha nAvaM AruhamANe vA, orohamANe vA nAikkamaI, khittacittaM dittacittaM jakkhAiTTaM ummAyapattaM uvasaggapattaM sAhigaraNaM sapAyacchittaM -jAva- bhattapANapaDiyAikkhiyaM aTThajAyaM vA niggaMthe niggaMthi giNhamANe vA, avalaMbamANe vA NAikkamai. para paDatI sAdhvIne grahaNa karate thaka AjJAne ulaMghato nathI. 3 kaI sAlavI jalayukta khADAmAM, kIcaDamAM, zevALAdi pANImAM phasAI jAya athavA pravAhamAM taNAtI hoya tevI paristhitimAM madada karavAnA AzayathI sahAro deto jinAjJAnuM ullaMghana karatuM nathI. keI nigraMtha nircathIne nAva para caDhAvavAmAM tathA utAravAmAM madada kare to jinAjJAnuM ullaMghana karato nathI. vikSipta cittavALI, darpayukata cittavALI, yakSAdidevanA AvezavALI, unmAda pAmelI upasargane pAmelI, kalaha mATe taiyAra thayelI, prAyazcitane pAmelI yAvata bhakata pAnanA pratyAkhyAnane karelI. mUccha vaDe paDatI thakI athavA yati athavA cera vaDe calAyamAna karAtI thakI sAthvIne sAdhu grahaNa kare te AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. AcArya ane upAdhyAyamAM pAMca atizaya (anya sAdhuo karatA vizeSatAo) kahela 438 Ayariya-uvajjhAyassa NaM gaNaMsi paMca aisesA paNNattA. taM jahAAyariya-uvajjhAe aMto uvassagassa pAe nigijjhiya niginjhiya papphoDemANe vA, pamajjemANe vA nAikkamai, Ayariya-uvajjhAe aMto uvassagassa uccAra-pAsavaNaM vigicamANe vA visohemANe vA nAikkamai, Ayariya-uvajjhAe pabhU icchA veyaavdirgha rennA, kurachA no rennA, Ayariya-uvajjhAe aMto uvassagassa pjarA trAsurANaM vA 4jAnI rakSA nAikkamai, 1 AcArya ane upAdhyAya upAzrayamAM praveza karIne dhULa bharelA pagone bIjA sAdhuothI luchAvatA-sApha karAvatA thakA bhagavAnanI AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. 2 AcArya upAdhyAya upAzrayanI aMdara maLamUtrane upasarga kare athavA tenI zuddhi kare to bhagavAnanI AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. 3 AcArya-upAdhyAya IcchA hoya to keInI vaiyAvRtya kare, IcchA na hoya te na kare to paNa te AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. 4 AcArya upAdhyAya upAzrayamAM eka athavA be rAta ekale rahe te paNa AjJAnuM ulaMghana karatA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra Ayariya uvajjhAe bAhi uvassagassa egarAyaM vA, durAyaM vA vasamANe nAikkamai. 439 paMcahi ThANehi Ayariya uvajjhAyassa gaNAaaraNe paNNatte. taM jahAAyariya uvajjhAya gaNaMsi ANaM vA, dhAraNaM vA no sammaM pauMjittA bhavai, Ayariya uvajjhAe gaNaMsi ahArAyaNiare kiikammaM veNaiyaM no sammaM paraMjittA bhavai, Ayariya uvajjhAe gaNaMsi je suyapajjavajAe dhAriti te kAle no sammamaNuppavAttA bhavai, Ayariya uvajjhAe gaNaMsi sagaNiyAe vA, paragaNiyAe vA niggaMthIe bahille se mavaDa, mitte nAigaNe vA se gaNAo avakkamejjA tesi saMgaho vaggahaTTayAe gaNAvakkamaNe paNNatte. 440 paMcavihA iDDhImaMtA maNussA paNNattA. tuM bahA ahaMtA, cakkavaTTI, varudevA, vAyurevA, bhAviyappANI aNagArA. Jain Educationa International wwwww 209 5 AcArya. upAdhyAya eka rAtri athavA be rAtrI upAzrayanI bahAra rahe te| AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. pAMca kAraNa vaDe AcArya athavA upAdhyAya gacchathI pRthak thai jAya che, jemake 1 gacchamAM AcArya. upAdhyAyanI AjJA (saMyamamArga mAM prava`narUpa) dhAraNA (akRtyathI nivanarUpanuM samyakaprakAre pAlana na thatuM hAya tA. athavA 2 gacchamAM vayasthavira ane jJAnasthavirane vanAdi vyavahAra samyaka prakAre pAlana na karAvI zake tA. 3 gacchamAM zrutavAMcanA yathecita rUpe na ApI zake te. 4 AcAya upAdhyAya svagaccha saMbadhI para gaccha sabaMdhI sAdhvIne viSe kharAkha lezyAvALe! Asakata thaI jAya tA. 5 mitra, jJAti,ravajana gucchane choDIne cAlye! gayeA hAya, pharI gacchamAM sthApita karavAne mATe AcArya. upAdhyAya peAtAnA gacchane choDIne cAlyA jAya te. pAMca prakAranA manuSyeA Rddhivata kahevAya che, jemake-- 1 arhata, 2 cakravartI, 3 khaladeva, 4 vAsudeva ane 5 bhAvitAtmA aNugAra. For Personal and Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 trIje uddezaka 441 ka. paMca atthikAyA paNNattA. taM jahA dhamkAe, dhammatkiAe, AgAsatthikAe, jIvaftthakAe, poggalatthakAe. kha. dhammatthikAe avaNNe agaMdhe arase phAse avI ajIve sAsae avaTTie logadavve, se samAsao paMcavihe vaLatte. teM nahAn navamo, vitto, jAjo, mAvo, guNao. davvao NaM dhammatthikAe evaM Goa, khettao loga pamANamette, kAlao na kayAi nAsI, na kayAi na bhavai, na kayAi na bhavissaitti, bhuvi bhavai ya bhavissas ya dhuve niae sAsae akar roar avaTThie nicce, bhAvao avaNe agaMdhe arase aphAse, o gaNaguNe. ga. adhammatthikAe avaNNe - jAva- logadavbe se samAsao paMcavihe paNNatte. taM jahA davvao mAnava ma - zuLo. sesa taheva. navara-juno kALamukhe. gha. AgAsatthikA avaNNe, evaM ceva. navaraM-khettao logAlogappa mANamittae. guNa avagAhaNaguNe, sesaM taM ceva. Jain Educationa International pAMcama sthAna - pAMca astikAya che, jemake- 1 dharmAstikAya 2 adharmAstikAya 3 AkAzastikAya 4 jIvAstikAya, 5 puddagalAstikAya. kha dharmAstikAya atraNuM, agadha, arasa, asparza, arUpI, ajIva, zAzvata ane avasthita samagra leAkavyApI dravya che te pAMca prakAranA che, jemake 1 dravyathI 2 kSetrathI 3 kALathI 4 bhAvathI 5 guNathI. 1 dravyathI- dharmAstikAya eka drazya che. 2 kSetrathI- leAka pramANa che. 3 kAlathIatItamAM kayAre na hatA ema nathI. vartamAnamAM nathI, ema nathI, bhaviSyamAM kayAreya nahi hoya, ema paNa nathI. paraMtu pUrve hatA. vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM haze. evI rIte trikALava hAvAthI dhruva che. zAvata, akSaya, avyaya avasthita ane nitya che. 4 bhAvathI- vaNurahita, gaMdharahita rasa rahita ane spa rahita che 5 guNathI jIva-puddagalAnA gamanamAM sahAyaka (nimitta) guNavALA che. ga- adharmAstikAya dhAstikAyanI jema pAMca prakAraneA che, vizeSa e ke guNathI sthiti sahAyaka nimitta guNavALe che. 4. AkAzAstikAya dharmAstikAyanI pAMca prakAranA che. vizeSa kSetrathI AkAzAstikAya lAkAleka pramANa che guNathI-avagAhanA guNavALA che. For Personal and Private Use Only samAna Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sutra 291 4. vauvariyA je avaLe, gvaM vera. Da. jIvAstikAya-dharmAstikAyanI samAna pAMca navaraM-Dhavo navaOiID vi- prakAra che. tAI davvAiM, arUvI jIve sAsae, vizeSa-dravyathI jIvAstikAya eka bIjAthI guNao uvaogaguNe, sesaM taM ceva. bhinna anaMta jIva dravya che. guNathI upayoga guNavALe che. ja-vArikA, vavava vaM ca pudagalAstikAya-pAMca varNa, pAMca rasa, be dugaMdhe aTaphAse rUvI ajove sAsae gaMdha, ane ATha sparza yukta che rUpI avaTTie logadamve, se samAsao paMca- ajIva zAzvata ane avasthita che. vihe paNNatte. taM jahA 1 dravyathI pudagalAstikAya anaMta dravya che. davvao NaM poggalatthikAe aNaMtAI 2 kSetrathI-lokapramANa che. eTale lokA lekathI bahAra nathI. davvAiM, khettao logapamANamette, 3 kAlathI-atItamAM kayAreya nA kAlao na kayAi nAsi -jAva ema nathI yAvat nitya che. nicce, bhAvao vaNNamaMte gaMdhamaMte 4 bhAvathI-varNa, gaMdha, rasa ane sparza rasamaMte phAsamaMte, guNao gahaNaguNe. 5 yukata che. 5 guNathI grahaNa guNa che. 442 paMca gaio paNNattAo. taM jahA gati pAMca che, jemake 1 naraka gati, 2 nirayagai, tiriyagai, maNuyagai, devagai, tiryaMca gati, 3 manuSya gati, deva gati, 5 sidadha gati. siddhigai. 443 ka-paMca iMdiyatthA paNNattA. taM jahA- ka indrionA pAMca viSaya che, jemake-- soiMdiyatthe-jAva-phAsidiyatthe. zregendriyane viSaya zabda yAvata spaze ndriyane viSaya sparza. -vaMda SET pattA . teM nahA kha muMDa (IndriyonA viSayamAM rAgAdibhAvane soiMdiyamuMDe--jAva-phAsidiyamuMDe. tyAganAra) pAMca prakAra che. zretrandriyamuMDa yAvata sparzendriyamaMDa ja-phuvA paMca taM nahI- ga athavA muMDa pAMca prakAranA che, jemakezoda, mALa, nANAmaMDe, noma, 1 ke dhamuMDa, kriodha dUra karanAra 2 mAnakuMDa, siramuMDe. 3 3 mAyAmuMDa, 8 lobhamuMDa 5 ziramuMDA (lAca karanAra) 444 vA-goro laM vaMra vAghA gujttA taM ka- alakamAM pAMca bAdara [NUla] kAyika gaNa jIve che, jemake - puDhavikAiyA, 1 pRthvIkAyika, 2 apakAyika, 3 vAyukAyika, gayAM, vAyA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcama sthAna vaNassaikAikAyA, orAlA tasA pANA. kha-uDDhaloge NaM paMca bAyarA paNNattA. taM gaThThApuddhvikaaiyaa taheva-jAva-orAlA tasA 4 vanaspatikAyika 5 audyArika zarIra vALA trasa prANuM kha urva lekamAM adhekanI samAna pAMca prakAranA bAdara kAyika jIve che. pRthvI kAyika yAvat trasa prANI. ja-tiritro je vaMra vAyarA vALarA. taM kaa divA-nAva-izyA. gha-vaMviNa vAyatte mArA pauwttA. te ghaNAzuM . rAjA, kU, marI annAi. ga ticha lekamAM pAMca prakAranA bAdara kAyika jIve che. jemake - 1-5 ekendriya-yAvata-paMcendriya gha pAMca prakAranA bAhara teukAyika jIve che 1 iMgAla-aMgArA 2 javalA-prajavalita agni 3 murmara rAkhathI mizrita agni 4 arci zikhAsahita agni 5 alAta baLatI agni athavA chANA ca pAMca prakAranA bAra vAyukAyika che che, jemake - 1 pUrvadizAne vAyu, 2 pazcima dizAne vAyu, dakSiNa dizAne vAyu, 4 uttara dizAne vAyu, pa vidizAone vAyu. 4-paMghavA vAravAravA pAWtA. te bahApALavAI, pILa-vAra, vAhana-vANa, kavIjha-vANa, vitara-vA. I-vaMtraviNa maratA rAvalaromttA. te nahIMavare, aMte, gi, sorAbarg, saMmucchime.6 cha- pAMca prakAranA acitta vAyukAyike che, - jemake- 1 AkrAnta-paga vagerenA dabAvavAthI utpanna thayelo vAyu 2 jamAta-ghamaNathI utpanna thavAvALe vAyu. 3 pIDita-vastrane nicovavAthI thavAvALe vAyu 4 zarIrAnugata-DakAra athavA zvAsAdi rUpa vAyu 5 samUrchAima-paMkhA AdithI utpanna thavA vALe vAyu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 446 rana-vaMtra niSathI pattA . taM gaNA- purANa, varase, guNI, nAtha, sidaNa 293 ka- nirgathe pAMca prakAranA che, jemake - 1 julAka-(aticAra lagADavAvALo nigraMtha) 2 bakuza (zarIra ane upakaraNamAM Asakita rAkhanAra) nigraMtha, 3 kuzIla 4 nigraMtha jene anna muhUrtamAM kevala jJAna thavAnuM hoya), 5 snAtaka (kevalI) kha- pulAka pAMca prakAranA che, jemake- 1 jJAnapulAka, radarzana pulAka, 3 cAritrapulAka, 4 liMgapulAka, 5 yathA sUrmapulAka. -pujhA paMcavaTe pALaje. nAnAna-purANa, DhasA-purANa, varira-putrA, fjA-purANa, ahAsuhama-pulAe. ga-bause paMcavihe paNNatte. taM jhaasAmoja-vase, aorrmoja-vase, saMva-vase, ga- bakuza pAMca prakAranA che. jemake 1 Aga bakuza, 2 anAbhoga bakuza 3 saMvRta bakuza, 4 asaMvRta bakuza 5 yathAsRma bakuza. gha- kuzIla pAMca prakAranA che, jemake 1 jJAnakuzIla, 2 darzanakuzIla, 3 cAritra kuzIla, 4 liMgakuzIla, pa yathAsUmakAzIla. ahAsuhuma-bause. gha-sI vaM ijAjo. te jhA- nAkha-sa, saMsA-tusI, caritta-kusIle, triA-sIje, ahAsuhuma-kusole. Ga- niyaMThe paMcavihe paNNatte. taM jahApar3hamasamaya-niyaMThe, apaDhamasamaya-niyaMThe, rarisamaya-niyaM, acarimasamaya- niyaMThe, gaNAtuna-niyaM. Da- nirgatha pAMca prakAranA che, jemake 1 prathama samaya nigraMtha, 2 aprathama samaya nircatha, 3 carama samaya nigraMtha 4 acarama samaya nircatha, 5 yathAsUkSma nircatha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama sthAna ca- sanAtaka pAMca prakAranA che, jemake1 aravi-zarIrarahita, 2 azaala-ati cArarahita, 3 akamaza-karma rahita 4 zuddha jJAna-darzananA dhAraka ahaMntajina kevalI, 5 aparizrAvI-traNe vegane nirodha karavAvALA aAgI. -vaMtravide pUnatte. taM nag- machavo, asabale, akammase, saMsuddha-NANa-dasaNadhare arahA jiTho kevalI, aparissAvI. 6 446 - varU nithALa vA, niujthA vA paMca vatthAI dhAritae vA, pariharittae vA. te kahabaMnag, maMgi, sAjaNa, pariNa, tirIDapaTTae, rahya- zagg nathALa vA, niAthI vA paMca rayaharaNAI dhArittae vA, pariharitAe taM jahA nag, gi, nAnag, pravArivayag, muMjApiccie. 2 ka- nirgathe ane nircathIone pAMca prakAranA vono upaga athavA paribhegA kape che, jemake1 jAMgika-kaMbala Adi, 2 bhAMgamika-alasinuM vastra, 3 sAnaka-zaNanA sutranuM vastra, 4 patakakapAsanuM vastra, pa tirIyapada vRkSanI chAlanuM vastra. ba- nize ane nircathIone pAMca prakAranA rajoharaNano upaga athavA paribhoga kape che, jemake1 orNikAUnanuM baneluM, 2 oSTrika-uMTanA vALanuM baneluM, 3 zAnaka-zaNanuM baneluM, 4 balavaja-ghAnI chAlathI baneluM, 5 muMjanuM baneluM. dharmanuM AcaraNa karanAra purUSane mATe pAMca AlaMbana sthAna che, jemake1 chakAya, 2 gaNa, 3 rAjA, 4 gRhapati, 5 zarIra. 447 dhamma caramANassa paMca nissAThANA paNNattA te nahAjIvANa, jaLa, rANA, giva, sarIsaM. 448 paMca nihi paNNattA. taM jahA puttanihI, mittanihI, sippanihI, dhnnni, ghaomnihI. nidhi pAMca prakAranA che, jemake1 putranidhi, ra mitranidhi, 3 zipanidhi. ja dhananidhi, pa dhAnyanidhi. 449 soe paMcavihe paNNatte. taM jahA viro, Avato, te to, saMto, baMbhasoe. zaca pAMca prakAranA che, jemake1 pRthvIca, 2 jalazAca, 3 agnizAca, 4 maMtrazAca, 5 brahmazaca Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 450 ka- paMca ThANAI chaumatthe savva- bhAveNaM na jANai na pAsai. taM jahA dhammatthikArya, adhammatthikAyaM, AgAsatthikArya, jIvaM asarIrapar3ibaddhaM, paramANupoggalaM. kha- eyANi ceva uppaNNa-nANa- daMsaNadhare arahA jiNo kevalI savvabhAveNaM jANai pAsarUM. tuM nahAdhmmtthikaayN - jAva - paramANupoggalaM. 451 ahologe NaM paMca aNutarA mahaimahAlayA mahAnirayA paNNattA. taM jhaajAke, mahAAche, roSa, mahArohaNa, apaTTA. uDDhaloge NaM paMca aNuttarA mahaimahAlayA mahA vimANA paNNatA. taM jhaavinaya, vinayate, nayate,varAptiC, savvaTTasiddhe. 2 452 paMca purisajAyA paNNattA. taM jhaaphisitte, harimasatte, zvasatta, thirasatta, caLatatte. 453 ka- paMca macchA paNNattA. taM jahA aNusoyacArI, par3isoyacArI, Jain Educationa International ka- A pAMca sthAnAne chadmastha pUrNarUpathI jANatA nathI ane dekhatA nathI, jemake-1 dharmAstikAya, 2. adharmAstikAya, 3 AkAzAstikAya, 4 zarIrarahita jIva. paramANu puddagala. kha A pAMca sthAnAne kevalajJAnI pUrNarUpathI jANe che ane dekhe che, jemake 1-5 pUrNAMkata dharmAstikAya yAvat paramANu puddagala. - 295 uleAkamAM pAMca mahAvimAna che, jemake1 vijaya, r vaijayaMta, 3 jayaMta, 4 aparAjita, 5 sarvArtha siddha mahAvimAna. puruSa pAMca prakAranA che, jemake1 hIsa--lajajAthI dhairya rAkhavAvALA. 2hImanaHsattva-- lajjAthI manamAM dhai rAkhavAvALA. 3 calasao-- asthira cittavALA, 4 sthisattva-- sthira cittavALA. 5 uddAtta sattva-- vadhatA dhe vALA. matsya pAMca prakAranA che, jema ke 1 anuzra|tacArI pravAhanA vaheNanI dizAmAM cAlanAre. pravAhanA vaheNanI 2 pratizrAtacArI viruddha dizAmAM janAra. For Personal and Private Use Only - Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 aMtavArI, majjhacArI, savvacArI. kha- evAmeva paMca bhikkhAgA paNNattA. tuM nahIM. aNusoyacArI jAva- savvasoyacArI. 2 454 paMca vaNImagA paNNattA. taM jahA atihi-vaLAmaNa, fear - vImae, mAduLa-vaLImavu, sALa-vaLomam, samaNa vaNImae. 455 paMcahi ThANeha acelae patthe bhavai. tuM bahA appA par3ihA lAghavie patthe, Jain Educationa International kha - 3 atacArI cAlanAra. 4 prAntacArI-pravAhanI madhyamAM cAlanAra. 5 sacArI sarvatra cAlanAra e pramANe bhikSu pAMca prakAranA kahela che, jema ke-- 1-5 anuzruAtacArI yAvat sarvazreAtacArI 1 upAzrayanI najIkathI kramazaH anya ghAmAM bhikSA prApta karanArA anuzratacArI 1 2 gharathI zarU karI kramazaH upAzrayanI najIka sudhI bhikSA karanAre pratizretacArI 3 je gAmamAM AjubAjunA gharethI bhikSA karanArA antacArI 4 gAmanI madhyanA gharezamAM bhikSA karanAre prAntacArI pa badhA dharAthI bhikSA levAvALA, sarvacArI paMcama sthAna pravAhanA kinAre kinAre vanIpaka che, jema ke-- 1 atithivanIpaka bhAjana samaye AvI atithidAnanI prazaMsA karIne dAtA pAsethI AhAranI yAcanA karanAra. 2ridravanIpaka TvInatA pragaTa karI je dAtA pAse dvAna mAganAra - yAcaka pAMca prakAranA kahelA 3 brAhmaNu vanIpaka - brAhmaNane apAtA dhananI prazaMsA karIne dAtA pAsethI yAcanA karanAra 4 vAna vanIpaka For Personal and Private Use Only - . apAtA dAnanI prazaMsA karanAra kutarAone nimitte 5 zramaNa vanIka ni tha athavA zAkayAdi ne apAtA TThAnanI prazaMsA karanAra. pAMca kAraNeAthI acelaka prazasta gaNAya che, jema ke 1 apapratyupekSA alpa pratilekhana thAya che. 2 prazastalAghava apa upadhi hAvAthI rAgabhAva alpa hAya. alpa upadhi hAvAthI Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra rUve vesAsie, 3 vaivAsika rU5 - vizvAsa utpanna tave aNuNNAe, karAvanAro veSa hAya. viule iMdiyaniggahe. 4 anujJAta tapa - jinezvarane saMmata upakaraNa saMlInatA rUpa ta5. pa vipula Indriya nigraha - indrione mahAna nigraha hoya. 456 paMca ukkalA paNNattA. taM jahA utkRSTa puruSe pAMca prakAranA che, jema ke - daMDukkale, rajjukkale, teNukkale, desu- 1 daMDa utkRSTa -- aparAdha karavA para Akare kkale, savvakkale. daMDa denAra. 2 rAtkRSTa - aizvarya mAM utkRSTa ke tene utkRSTa - cerI karavAmAM utkRSTa 4 dezeskRSTa - dezamAM utkRSTa 5 sarvotkRSTa - badhAmAM utkRSTa. 457 paMca samiio paNNattAo. taM jahA- samitio (jatanA pUrvakanI pravRttio) pAMca cheiiriyaasmiii -jAva- pariTThAvaNiyA 1 IryAsamiti-gamanAgamana saMbaMdhI yatanA. samiI. 2 bhASAsamiti- hitamita saMdeharahita balavuM. 3 eSaNa samiti beMtAliza doSa rahita AhAra AdinA grahaNa rUpa vizuddhi. 4 AdAnabhaMDamAtra-nikSepaNa samiti-upadhine levA mukavAmAM yatnApUrvaka pravRttirUpa 5 pariSThApanika samiti-maLa, mUtra, lebsa mala, lIMTa vigere yAtanApUrvaka pAThavA. 468 - vaMtraviNa saMsAramAMavor novA ke saMsArI jIva pAMca prakAranA kahela che, paNNattA. taM jahA jemake- ekendriye cAvatuM paMcendrio. vighA - jAva- variyA. - tathA gaMja jarUNA, paMja mA kha ekedri che pAMca gatio (sthAno)mAM vattA. nahIM marIne utpanna thAya che ane pAMce gatie mAMthI AvI utpanna thAya che eTaleegidiyaa egidiesu uvavajjamANe ekendriyajIva ekendriyamAMthI mRtyu pAmI egidiehito -jAva- paMcidihito ekendrimAM yAvat paMcendrimAM utpanna vA vavavaSe. thAya che. ekendriyamAMthI nIkaLI yAvata se cevaNaM se egidie egidiyattaM vippa- paMcendriyamAMthI nIkaLI jIva ekendri rUpe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 paMcama sthAna namAje vidattANa vA, --kAva- utpana thAya che. beIndrijIva pAMcasthAnethI paMcAyattAvA ja che, AvI utpanna thAya che. beIndriyajIva ekebaiNdiyaa paMca gaiyA paMca AgaiyA evaM ceva, ndrimAM yAvat paMcendrimAM utpanna evaM --jAva-- paMcidiyA paMcagaiyA paMca thAya che. teIndriyajIva pAMcasthAnomAMthI AvI upaje che. teIndriyajIva ekendrio mAM NigyAM. yAvata paMcendrimAM AvI utpanna thAya che. caturindriyajIva pAMca sthAnomAM pAMca sthAnethI AvI upaje che. caturindriyajIva ekendrimAM yAvata paMcendrimAM jaI upaje che. paMcendriyajIva pAMca sthAnamAM pAMca sthAnothI AvI utpanna thAya che. paMcendriyajIva ekendriomAM yAvata pace ndrimAM AvI upaje che. - vaMvadAsa vagovA vattA. taMtra- ga badhA jIve pAMca prakAranA che, jemakekohksaai -jAva- lobhakasAi, akasAi. 1-5 ke.dhakaSAyI yAvatuM bhakaSAyI ane ahavA paMcavihA savvajIvA paNNattA. akaSAyI athavA badhA jIva pAMca prakAranA taM jahA. nerathA nava-levA, siddhA. 1 1- nairayika yAvatu deva ane siddha 466 ka. maDha maM! vara-dUra-tija-bhuja-nAra prazna-he bhagavana? koThAramAM rAkhela caNA, masUra, fjacia- TO-siM-satIza- - tila, aDada, vAla, kaLathI, tuvera ane maMthagANaM eesiNaM dhaNNANaM kuTThAuttANaM kALA caNuM A dhAnyanI keTalI sthiti hAya? jahA sAloNaM -jAva-kevaiyaM kAlaM joNI saMciTThai ? . jovA ! nAM saMtokRtta karo- uttara-he gatama! jaghanya aMtamuhUrta utkRSTa ja vaMra saMvarajIrAvuM, tenA ghare goLI pAMca varSa tyAra pachI ni (chatpattivamijAthag-gAva-tejI ja goLIvo che. sthAna) kumaLAI jAya che. ane dhIme dhIme niviccheda (utpattI sthAna nirjIva) thAya che. eTale ugavA ye rahetA nathI. 460 - paMca saMvacharA vattA , taM gaThThA- ka- saMvatsara pAMca prakAranA che, jema ke - nakkhatta-saMvacchare, juga-saMvacchare, 1 nakSatrasaMvatsara 2 yugasaMvatsara 3 pamANa-saMvacchare, lakkhaNa-saMvacchare, pramANasaMvatsara 4 lakSaNasaMvatsara pa zanesnnicr-sNvcchre. zvarasaMvatsara. paNNatte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 kha- yugasaMvatsara pAMca prakAranA che, jema ke - 1 caMdra 2 caMdra 3 abhivardhitasaMvatsara 4 caMdra 5 abhivardhita sthAnAMga sUtra - - saMvarajIne vaMde ghaoroN. taM naDDAcNde, caMde, abhivaDhie, caMde abhivaDDhie ceva. - umA-saMvare paMvihe vatte. taM jhaarAvajo, vaMde , 3 vije, gAma ga- pramANu saMvatsara pAMca prakAranA che. jema ke 1 nakSatrasaMvatsara caMdra saMvatsara 3 tusaMvatsara 4 AdityasaMvatsara 5 abhivardhitasaMvatsara vaDhie. - jhavava-saMvare paM iguLaje. taM nahIMgaahaao-smgN nakkhattA joga, joyaMti samagaM udU prinnmNti| naccuNhaM nAisIo, bahUdao hoi nakkhatte // 1 // sasisagalapuNNamAsI, joei visamacAraNakkhatte / kaDuo bahUdao tamAhu, saMvaccharaM vaMdaM ra ! visamaM vavAtrio , pariNamaMti aNudUsu deti pupphaphalaM / vasaM Na samma vAsai, tamAhu saMvaccharaM kammaM // 3 // puDhavidagANaM tu rasaM, pupphaphalANaM tu dei aadicco| appeNa vi vAseNaM, samma niSphajjae sassaM // 4 // AdiccateyataviyA , vana-va-vitA-%% pariNAMti aa pUriti reNuthalatAI takAhU samiti nA pApA 4 gha- lakSaNasaMvatsara pAca prakAranA che, jema ke - 1 je tithimAM je nakSatra no yoga che joIe te nakSatrane te ja tithimAM vega hoya che. (kArtikamAM kRtika) mRgasiramAM AdrAM piSamAM puSyAdi) jemA trAtuonuM pariNamana kamathI thatuM rahe che ane jemAM zaradI garamInuM pramANu barAbara rahe che ane jemAM varSA sArI rahe che te nakSatra saMvatsara kahevAya che. 2 jemAM badhI pUNImAomAM candrano paga rahe che. jemAM nakSatranI viSama gati hoya che. jemAM ati ThaMDI ane ati tApa paDe che ane jemAM varSe adhika hoya che te caMdrasaMvatsara kahevAya che. 3 jemAM vRkSonuM yathAsamaya pariNamana hatuM nathI tu vinA phaLa Ave che ane varSo paNa thatI nathI te karma saMvatsara athavA RtusaMvatsara kahevAya che. che jemAM pRthvI, jala, puSpa ane phalene sUrya rasa Ape che ane thoDA varSothI paNa pAka sAro hoya che. te Aditya saMvatsara kahevAya che. pa jemAM kSaNa, lava, divasa ane Rtu sUryathI tapelA rahe che ane jemAM sadA dhULa uDatI rahe che. te abhivardhita saMvatsara kahevAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 461 paMcavihe jIvassa nijjANamagge paNNatte. tuM nA pANaMda, di, kareLa siraLa, savaMdi pAhi nijjAyamANe nirayagAmI bhavai, UrUhi nijjAyamANe tiriyagAmI bhaMvai, ureNaM nijjAyamANe maNuyagAmI bhavai, sireNaM nijjAyamANe devagAmI bhavai, savvagehi nijjAyamANe siddhigaipajjavasANe paNNatte. 462 ka- paMcavihe cheyaNe paNNatte. taM jahAuppAccheyaNe, viyaccheyaNe, baMdhaccheyaNe, pae saccheyaNe, dodhAraccheyaNe. va paMcavihe ANaMtarie paNNase. taM jahA upAyaitarie, vitarie, pasANaMtarie, Jain Educationa International paMcama sthAna zarIramAMthI jIvane nIkaLavAnA pAMca mA hAya che, jemake 1 paga, 2 uru (sAthaLa), 3 vakSasthaLa, 4 mastaka, pa sarvAMga 1 pagathI nIkaLe te jIva narakagatigAmI thAya che. 2 sAyaLathI nIkaLavA para jIva tiryaM cagatigAmI thAya che. 3 vakSasthaLathI nIkaLavA para jIva manuSyagatimAM jAya che. 4 mastakathI nIkaLavA para jIva devalAkamAM jAya che. 5 sarvA'gathI nIkaLavA para jIva mekSagAmI thAya che. cheddana pAMca prakAranA che- 1 utpAdachedana, 2 navIna paryAya utpanna thavAthI, 3 pUrvaparyAyanuM chedana (vinAza), 2 vyaya chedana - pUrva paryAyanA vyaya (nAza) vaDe cheHvu te vyaya chedana. 3 adha chedana - jIvanI apekSAe kanu iMdravu te khaMdhana chedana. 4 pradeza chedana - jIvane ja nivibhAga avayavarUpa pradezathI buddhivaDe judu kavuM te. 5 dvidhAkAra - jIvAdi drabyAnA e vibhAga karavA te. khaAnata pAMca prakAranA che, jemake1 utpAdAnAnta utpAdane niratara avirahe deva narakagatimAM asaMkhyAta samayane! hAya. 2 vyayAnanta vyayane nira Mtara avirahu deva narakagatineA asa MkhyAta samacanA hAya. 3 pradezAnanta - pradezane nira Mtara aviraha jIvapradeze sAthe kamenA aviraha, For Personal and Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 301 samayANaMtarie, sAmaNNANaMtarie. 4 samayAntarya - samayane niraMtara aviraha 5 sAmAnyAnArya-utpAda Adi vizeSanA abhAvamAM je niraMtara aviraha. ga - anaMta pAMca prakAranA che. jema ke 1 nAma anaMta, 2 sthApanA anaMta, 3 dravya anaMta, 4 gaNanA anaMta, 5 pradezAnaMta. - baMnnavihe te goroN. taM nAnaamaannNte, ThavaNANatae, davvANaMtae, gaNaNANaMtaeM, padesANaMtae, - savA taMtravide aving goooN. taM jahAegaoNaMtae, duhatoNatae, desavitthArANaMtae, samvavitthArANaMtae, sAsayANaMtae. 4 gha - anaMtaka pAMca prakAre che, jema ke 1 ekataH anaMtaka dIrghatAnI apekSAe je anaMta che. eka zreNInuM kSetra. 2 dvidhA anaMtaka-laMbAI ane pahoLAInI apekSA e je anaMta che. 3 deza vistAra anaMtaka - rucaka pradezathI pUrva Adi ke I eka dizAmAM dezano je vistAra che. 4 sarva vistAra anaMtaka - anaMta pradezI. saMpUrNa AkAza 5 zAsvatAnaMtaka - anaMta samayanI sthitivALA jIvAdi dravya jJAna pAMca prakAranA che-- 1 abhinibodhika jJAna 2 zrutajJAna 3 avadhi jJAna 4 manaparyavajJAna 5 kevaLajJAna 463 paMcavihe nANe paNNatte. taM jahA yAminavANiyA, suyanANe, ohiNANe, maNapajjavaNANe, vaLar. 464 paMcavihe nANAvaraNijje kamme paNNatte. taM jahA- AbhiNibohiyanANAvaraNijje-- jAva kevalanANAvaraNijje. 465 paMcavihe sajjhAe paNNatte, taM jahA vAyaNA, pucchaNA, pariyaTTaNA, aNuppehA, jJAnavaraNIya karma pAMca prakAranA che jema ke - 1-5 abhinidhika jJAnAvaraNIyakarma yAvata kevaLajJAnAvaraNIya karma. svAdhyAya pAMca prakAranA che, jema ke- 1 vAcanA. 2 pRcchanA. 3 parivartana. 4 anuprekSA. 5 dharmakathA dhammakahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 paMcama sthAna zuddha. 466 paMcavihe paccakkhANe paNNatte. taM jahA- pratyAkhyAna pAMca prakAranA che. sadahaNasuddhe, 1 zraddhA zuddha 2 vinaya zuddha 3 anubhAvinnysuddhe, paNa zuddha 4 anupAlanA zuddha 5 bhAva aNupAlaNAsuddha, bhAvasuddhe. 467 paMcavihe paDikkamaNe paNNatte. taM jahA- pratikramaNa pAMca prakAranA che-- AsavadArapaDikkamaNe, 1 Azrava dvArA pratikamaNa 2 mithyAtva micchattapaDikkamaNe, pratikramaNa 3 kaSAya pratikramaNa 4 yoga kasAyapaDikkamaNe, pratikramaNa 5 bhAva pratikramaNa jogapaDikkamaNe, bhAvapaDikkamaNe, 468 rana paMDyuM kada sutta vANakanA taM nahA- ka- pAMca kAraNothI guru ziSyane vAMcanA saMgahaLyAe, Ape che, jema ke-- uvaggahaNaThyAe, 1 saMgrahane mATe zivene sUtranuM jJAna karAvavA mATe. nirAThavA, 2 upagrahane mATe ga7 para upakAra karavAne sutte vA me pajjavayAe bhavissai, mATe. suttassa vA avocchittiNayaThyAe. 3 nija rAne mATe ziSyane vAMcanA devAthI karmonI nirjarA thAya che. 4 sUtra jJAna daDha karavAne mATe. 5 sUtrano viccheda na thavA devA mATe. va va DAha suraM silekanA. kha- pAMca kAraNathI sUtra zIkhavuM joIe, jemakete nahAM 1 jJAnavRddhine mATe, 2 darzanazuddhine mATe nANaLyAe, 3 cAritra zuddhine mATe 4 bIjAnA durAdNsnntthyaae, grahane choDAvavAne mATe 5 padArthonA yathArtha jJAnane mATe. carittazhyAe, vuggahavimoyaNaThyAe, ahatthe vA bhAve jANissAmIttikaTu. 2 466 tA sonI sAthe ja ku vimA ka. sadharma ane izAna ka95mAM vimAna paMcavaNNA paNNattA. taM jahA pAMca varNanA che, jemake- viThThA-nAva-suvivAhA. 15 kRSNa yAvata zukalavarNanA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 5 saudharma bhane zAna 465mA vimAna paaNyse| yAnA yA che. yo mane aids 465mA devatA mAnA bhavadhAraNIya zarIra uMcAImAM pAMca lAyanI che. sthAnAMga sUtra kha sohammIsANesu NaM kappesu vimANA paMcajoyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM paNNattA. ga baMbhaloga-laMtaesu NaM kappesu devANaM bhavadhAraNijjasarIragA ukkoseNaM paMcarayaNI uDDhe uccatteNaM paNNattA. ghaneraDayA NaM paMcavaNNe paMcarase pAggale baMdhissu vA, baMdhaMti vA, baMdhissaMti vA. taM jahAkiNhe -jAva- sukkille. titte, -jAva- mahure. evaM-jAva- vemANiyA. 4 470 ka jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM gaMgA mahAnaI paca mahAnaIo samappeMti. taM jahAMjauNA, saraU, AI, kosI, mahI. kha jaMbamaMdarassa dAhiNaNaM siMdhumahANaI paca mahAna Io samappaiti. taM jahAsatadda, vibhAsA, vitatthA, erAvaI, caMdabhAgA. nayi ye pAMca varSa ane pAMya 2savANA karma pudagalo bAMdhyA che, bAMdhe che. bAMdhaze, bh1-5 kRSNa yAvat zukala varNa vAlA tikata thAvat madhura rasa vAlA. e pramANe vaimAnika he sudhI (yAvIsa mii) 4 . ka jaMbudvIpamAM meru parvatanI dakSiNamAM gaMgA mahAnadImAM pAMca mahAnadIo maLe che. 1 yamunA, 2 sarayU , 3 26, 4 asI, 5 mahI. mayUdvIpavatI bhin| kSamA siMdhu mahAnadImAM pAMca mahAnadIo maLe che, 1 zatru 2 vibhASA 3 vitrastA erAvatI 5 caMdrabhAgA. pUDhIvatA bherunA uttaramA 24tA mahAnadImAM pAMca mahAnadIo maLe che, ga jaMbUmaMdarassa uttareNaM rattA mahAnaI paMca mahAnaIo samappeMti. taM jahAkiNhA, mahAkiNhA, nIlA, mahAnIlA, mahAtIrA. 1 kRSNa 2 mahAkRSNa 3 nIlA 4 mahAnIlA 5 mahAnIrA. dIpavatI bherunA uttaramA 24tAvatI mahAnadImAM pAMca mahAnadIo maLe che. gha jaMbamaMdarassa uttareNaM rattAvaI mahAnaI 5 paMca mahAnaIo samappaMti. taM jahAiMdA, iMdaseNA. suseNA, vAriseNA, mahAbhoyA. 4 1 Indra 2 IndrasenA 3 susaNA 4 vArise 5 mahAbhogA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 paMcama sthAna 471 paMca titthagarA kumAravAsamajjhe vasittA pAMca tIrthakara kumArAvasthAmAM mukita yAvatuM muM -gAva- vaDhavaphayA. taM nA pravarjita thayA jema ke vAsupuje, mastrI, rinI, pAse, vIre. 1 vAsupUjya 2 mallI 3 ariSTanemi pArzvanAtha pa mahAvIra. 472 ka camaracaMcAe rAyahANIe paMca sabhA ka- amara caMcA rAjadhAnImAM pAMca sabhAo paNNattA. taM jahA- suhammAsabhA, che, jema ke- uvavAyasabhA, 1 sudharmA sabhA 2 upapAta sabhA abhiseyasabhA, 3 abhiSeka samA 4 alaMkAra sabhA alaMkAriyasabhA, 5 vyavasAya sabhA. vavasAyasabhA. ra4 ne naM raMThAne samAgo kha pratyeka indrasthAnamAM pAMca pAMca sabhAo paNNattAo. taM jahA. che, jema ke - suhammAsabhA -jAda- vavasAyasabhA. 2 1-5 sudhamAM sabhA yAvat vyavasAya sabhA 473 paMca nakkhattA. paMca tArA paNNatA taM jahA- pAMca nakSatra pAMca pAMca tArAvALA che, ghaniSpha, roLio , kuLavAsu, gratho, visANuM. 1 ghaniSThA 2 rahiNI 3 punarvasu 5 hasta 5 vizAkhA. 474 novALuM daiADyAnirivatti pAse ke- e pAMca sthAnamAM rahI kama pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, pudgalene pApa karma rUpe cayana karyuM che, kare che, ane karaze. ciNistaMti vA. taM jahA- egidienivva 5 ekendriya rUpamAM yAvata paMcendriya ttie -jAva-cidiyanivvatie.. rUpamAM. kha evaM ciNa-uvaciNa-baMdha-udIra-veda-taha 5 e pramANe upacaya baMdha udIraNA vedanA nijjarA ceva. tathA nirjarA saMbaMdhI sUtra samajavA. ja vaMnnapaUsadA vaMdhA maitA gowttA. ga pAMca pradezavALA skaMdha anaMta che. gha diaggoDhA vAjA baMtA gha AkAzanA pAMca pradezomAM avagADha pugale vLatA, -nAva anaMta che. ca paMcaguNalukkhA poggalA aNaMtA pAMca samayanI sthitivAlA pudagale anaMta che. paNNattA. 23 pAMca guNa kRSNa yAvat pAMca guNa rukSa pudagale anaMta che. cha pAMca kA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 305 chaThThA sthAna prathama udezaka 475 jIda kALe saMpaLa cAre cha sthAne eTale viziSTatAothI yukta gaNaM dhArittae. taM jahA aNagAra gaNane adhipati thaI zake che, saDDhI purisajAe, sacce purisajAe, jemake- 1 zradhALu hoya 2 satyavAdI hoya mehAvI purisajAe, bahussue purisajAe. 3 meghAvI hoya 4 bahuzrata hoya che sattimaM, appAdhikaraNe. zakitasaMpanna hoya 6 kalezakArI na hoya. 476 chahi ThANehi niggaMthe niggaMthi giNhamANe cha kAraNethI nigraMtha nircathIne hastAdivaDe vA, avalaMbamANe vA nAikkamai. taM jahA pakaDIne rAkhe athavA avalaMbana (Teka) khittacittaM, dittacittaM. Ape te bhagavAnanI AjJAnuM ullaMghato nathI jemake - jakkhAiTeM, ummAyapattaM, 1 zekathI zUnya cittavALane 2 harSathI uvasaggapattaM, sAhigaraNaM. unmatta cittavALIne 3 yakSAdinA AvezavALIne 4 vAyuthI unmAda pAmelI (ghelI) ne pa upasarga prApta-manuSyAdi vaDe laI javAtIne temaja 6 kalaha karIne. 477 chahi ThANehi niragaMthA niggaMthIo ya che kAraNathI nigraMtha ane nircathIo sAhammiyaM kAlagayaM samAyaramANA NAi- (tathAvidha sAdhuonAM abhAva hovAthI kkamaMti. taM jahA ekatra maLIne) kAlagata thayela sAdharmikaaNtohito vA bAhi NoNemANA, sAdhu pratye Adara karatA thakA arthAt bAhIhito vA nibbAhi NoNemANA, upADavuM vigere vyavahArane karatA thakA AjJAnuM ullaMghatA nathI. jemake- uvehamANA vA, 1 gRhastha na hoya to upAzrayanI bahAra uvAsamANA vA, laI jatA thakA 2 bahArathI atyata dUra aNuNNavemANA vA, vanAdimAM laI jatA thakA 3 chedana baMdhatusinniie vA saMpanvayamANA. nAdine karatA thakA athavA svajanAdi vaDe karAtI agni saMskArAdi kriyAmAM upekSA karatA thakA. 4 rAtrinA jAgaraNa vaDe tenI upAsanA - mRtakanI rakSA karatA thakA pa AjJA ApatA thakA - mRtakanA zarIrane paraThavavA mATe tenA svajana vargane AjJA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 478 ka cha ThANAI chaumatthe savvabhAveNaM na jANai na pAsai, taM jahAdhammasthikAyaM. adhammatthikArya, AgAsaM, jIvaM asarIrapar3ibaddhaM, paramANupoggalaM, saddaM. kha- eyANi ceva uppaNNa-nANa- daMsaNadhare araddA nige-khAva-sanvamavenuM nALavu, pAsarUM. tuM nahIMdhammaciAya jJAvana sad. 2 479 chaha ThANehi savvajIvANaM natthi phUddIpha vA, suttIrUvA, nasephavA, vaherU vA, vIrittva vA, purasAraprkkmei vA taM jahAjIvaM vA ajIvaM karaNayAe, ajIvaM vA jIvaM karaNayAe, egasama eNaM vA do bhAsAo bhAsittae, sayaM kaDaM vA kammaM veemi vA, mA vA verNana, paramANupoggalaM chidittae vA bhidittae ar agaNikAeNa vA samodahitae. bahiyA vA logaMtA gamaNayAe. 480 chajjIvanikAyA paNNattA. taM jahApuDhavikAiyA --nAva- tamADyA. Jain Educationa International chaThThA sthAna ApatA thakA 6 gRhasthanA abhAvamAM sAdhue svayaM tene paraThavavA mATe mauna paNe jatA thakA. A cha kAraNeAthI AjJA ullaMghe nahi. 3- cha sthAnakAne chadmastha pUrNa rUpathI jANatA nathI ane dekhate nathI jemake~ 1 dharmAstikAyane 2 adharmAstikAyane 3 AkAzAstikAyane 4 zarIrarahita jIvane 5 paramANu pudgalane 6 zabdane kha- A cha sthAnAne kevaLajJAnI anta jina pUrNa rUpathI jANe che ane dekhe che 1 dharmAstikAya-yAvat zabdane cha bAbatamAM sarva jIvAne evA RSi vruti nathI yaza nathI zArIrika ala nathI Atmika vIryAM nathI purUSakAra (abhimAna) nathI ane yAvat parAkrama nathI eTale A cha kArya karavA koI samartha nathI. te A pramANe-- 1 jIvane ajIva karavAnI zakita nathI 2 ajIvane jIva karavAnI zakita nathI. 3 eka samayamAM e bhASA khelavAnI zakita nathI. 4 svayaM karela karmane huM vedu athavA na veduM ema karavAnI zakita nathI. 5 paramANu pudgalane chedavAnI leDhavAnI athavA agnikAya vaDe maLavAnI kita nathI 6 leAkathI bahAra aleAkamAM javAnI zakita nathI. jIvAnI rAzirUpa che jInikAyA kahelA che jemake pRthvIkAyika yAvata trasakAyika For Personal and Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 307 481 cha tAraggahA paNNattA. taM jahA cha graha cha cha tArAvALA che, jemake - sura, gu, vasa, 1 zuka, 2 budha, 3 bRhaspati, 4 aMgAraka, saMvaraNa, AMnadAre, . 5 zanaizcara, 6 ketu 482 - chavi saMsArasanaraori navA ka saMsArI jIva cha prakAranA che. jemake-- paNNattA. taM jahA pRthvIkAyika yAvat trasAyika puDhavikAiyA-jAva-tasakAiyA -gvArA cha javA, cha gAthA kha pRthvIkAyika jIva che gati ane cha Agati paNNattA ta jahA vALA che. jemakepuddhvikaaie puDhavikAiesu uvavajjamANe 1 pRthvIkAyika jIva pRthavIkAyamAM utpanna puDhavikAiehito vA -jAva- tasakAi thAya che. te pRthvIkAyikethI vAva - ehito vA uvavajjejjA. trasakAyikAthI utpanna thAya che. - to veva ja e puravANa puvi- ge te pRthvIkAyika jIva pRthvIkAcipaNane suyatta vidaqnAne puddhaviruttAI vAchaDIne pRthvIkAyapaNAne yAvatu-trasakAya--vAva- taingvattA, vA che nA. paNane prApta thAya che, eTale cha kA mAMthI kaMIpaNa kAryamAM utpanna thaI zake che. gha- sAvalA thA ki che jayA che A gha apakAyika jIva che gati ane cha Agati evaM ceva -jAva- tasakAiyA. 2 vALA che. e pramANe yAvata trasAyika sudhI jANavuM. 482 - chavidA saravaLavA pAttA. saMgaThThA- ka jIva cha prakAranA che jemake- minivohiyALI -nAta- jevo ,. 1 5 abhinibAdhika jJAnI - yAvat - kevalajJAna tathA 6 ajJAnI (mithyAjJAnI). - mavA chavi ravIvA qwttA. kha athavA jIva cha prakAranA che. jemaketaM nahA 15 ekendriya - yAvata - paMcendriya vighA -nAra- riyA, vizA. 6 anindriya (siddha). - savA ravA tAranavA jaittA. ga athavA jIva 6 prakAre che. jemake - 1 audyArika zarIrI 2 vaikriya zarIrI 3 orAliyasarIrI -jAva- kammagasarIrI, AhAraka zarIrI 4 tejasa zarIrI 5 asarIrI. 3 kAmaNa zarIrI 6 azarIrI (siddha) 484 chavihA taNavaNassaikAiyA paNNattA. tRNa (bAdara) vanaspatikAyika cha prakAre te ghaNA kahelA che. jemake - aggabIyA, malabIyA, porabIyA, 1 abIja 2 mUbIja 3 parvabIja 4 khaMdhabIyA, bIyarUhA, saMmucchimA. skaMdhabIja 5 bIjarUha 6 saMmUrNima. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 chaThThA sthAna cha sthAne sarva jIvone sulabha hatA nathI jemake1 manuSyabhava 2 AryakSetra 3 uttama kulamAM utpatti 4 kevaLI prarUpita dharmane sAMbhaLavuM 5 zrata dharma para zraddhA 6 zraddhA karela pratIta karela rUci karela dharmanuM samyaga rIte AcaravuM. 485 chaTThANAI savvajIvANaM no sulabhAI bhavaMti. taM jahAmANussae bhave, Ayarie khette jamma, sukule paccAyAi, kevalipaNNattassa dhammassa savaNayA, suyassa vA saddahaNayA, saddahiyassa vA, pattiyassa vA, roiyassa vA samma kAeNaM phAsaNayA. 486 cha iMdiyatthA paNNattA. taM jahA soviyara-nava-saviyara, notuM. diyatthe. 487 karA-chavi saMvare itte taM ga- soeviyasaMvare-jJAva-stafvAsaMvara. no iMdiyasaMvare. - jIva gAMvare je te vartI- soiMdiya asaMvara-jAva-phAsidiya asaM vare, no iMdiya asaMvare. 2 488 ka. chavihe sAe paNNatte. taM jahA soiMdiyasAe-jAva-no iMdiyasAe. - vizva ganAghaowtte taMtra- soiMdiyaasAe-jAva no iMdiyaasAe. 2 cha IndrionA cha viSaya che. jemake1 5 zrovendriyano viya yAvat spaze. ndriyano viSaya tathA 6 manane viSaya ka- cha prakAre saMvara kahela che. jemake- zregnendriya saMvara-yAvatu-peze nidraya saMvara 6 mana saMvara kha- asaMvara (Azava) cha prakAranA che. jemake 1-5 zregendriya asaMvara yAvat sparzendriya asaMvara, 6 mana asaMvara. ka- sukha cha prakAranuM che. jemake-- 1-5 zregnendriyanuM sukha yAvat peze - ndriyanuM sukha 6 mananuM sukha. kha- duHkha cha prakAranuM che. jemake 1 5 zregenidrayanuM duHkha-cAvatuM spezanidrayanuM duHkha 6 mananuM duHkha. prAyazcitta cha prakAranA che. jema ke- 1 AlecanA gya-gurunI samakSa saralatA pUrvaka lAgelA doSane svIkAra karavo. 2 pratikramaNa yogya-lAgelA deSanI nivRttine mATe pazcAtApa kare ane pharI doSa na lAge evI sAvadhAnI rAkhavI. 3 ubhaya yogya-AlocanA ane pratikramaNa . 489 chavihe pAyacchitte paNNatte. taM jahA AloyaNArihe, paDikkamaNArihe, tadubhayArihe, vivegArihe, viussaggArihe, tavArihe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 sthAnAMga sUtra 4 viveka gya-AghAmI Adi azuddha AhArane pAThavIne zuddhi karavI. 5 vyutsarga yegya-kAyaceSTAne nirodha karIne zuddha thavuM. 6 tapa yogya-viziSTa tapa karIne zuddha thavuM. 460 - chavi manasafrr GumttA. te vA- ka- manuSya cha prakAranA che jema ke - jaMbUdIvagA, 1 jaMbudvIpamAM utpanna 2 ghAtakIkhaMDa dhAyaisaMDadIvapuracchimaddhagA. dvIpanA pUrvArdha mAM utpanna 3 ghAtakIkhaMDa dhAyaisaMDadI paccathimaddhagA. dvIpanA pazcimArthamAM utpana 4 puSkaravAra pukkharavaradI vaDDhapRratthimaddhagA, dvIpanA pUrvArdhamAM utpanna 5 puSkaravara dvIpAInA pazcimAI mA utpanna 6 attarapukkhrvr dIvaDDhapaccatthimaddhagA, aMtaradIvagA. dvIpamAM utpanna. - aphavA chatrA maLaeer gowttA. kha athavA manuSya cha prakAre che. jema ketN jahA 1 saMmami manuSya 1 karmabhUmimAM utpanna sagmucchimamaNussA, 2 akarmabhUmimAM utpanna che, 3 antaradvIpamAM utpanna kammabhUmagA,, akammabhUmagA, aMtaradIvagA . 4 garbhaja manuSya 1 karmabhUmimAM utpanna gambhavakkaM tiamaNussA 5 ,, 2 akarmabhUmimAM utpana memaja, mAmUTr, aMtaroTI.2 6 antaradvIpamAM utpanna 422 raviThThA DhImaMtA magar sonttA. ka- addhimAna manuSya cha prakAranA hoya che. taM naraarahaMtA, ravI , vahevA, 1 arihaMta 2 cakavatI 3 baladeva 4 vAsudevA, ghArA, vikanArA. vAsudeva 5 cAraNa jaMghAcAraNa ladhi sampanna 6 vidyAdhara. - jIva gaDhImaMtA mArA kha addhirahita manuSya cha prakAranA che jemakepnnnnttaa taM jahA 1 hemavaMta kSetranA 2 haraNyavatakSetranA hemavaMtagA, heraNNavaMtagA, harivaMsagA, 3 harivarSa kSetranA ja ramyaka kSetranA rammagavaMtagA, kuruvAsiNo, aMtaradIvagA. 2 5 devakuru ane uttarakuru kSetranA 6 antaradvIpanA. 422 - chaviThTha kogio pachAttA. saM ga- ka- avasarpiNI kAla cha prakAra che, jemakesusmsusmaa-jaav-dusmduusmaa. 1-6 suSama-suSamA yAvat duSama-duSamAM. - chANA vasagi goLatA. saM. nA- kha- utsapiNa kAla paNa cha prakAra che jemakekumakuNamA -nAva- suramasusamA. 2 6-6 duSama-duSamA yAvatuM suSama-suSamA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 493 ka jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu tIyAe ussappiNIe susama susamAe samAe maNuyA chacca dhaNusahassAI uDDhaM uccatteNaM hutthA. chacca addhapaliovamAiM paramAuM pAlaitthA. kha jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu ise oppaNIe susamasusamAe samAe evaM ceva. ga jaMbuddIve dIve bharahera vaha AgamessAe ussappiNIe susamasusamAe samAe evaM ceva - jAva- chacca addhapaliovamAiM paramAuM pAlaissaMti. gha jaMbuddIve dove devakuruuttarakurAsu maNuyA cha dhaNusahassAiM ur3aDhaM uccatteNaM paNNattA. chacca addhapali ovamAiM paramAuM pAleti. AlAvagA - jAva Ga evaM dhAyaisaMDadIvapuracchimaddhe cattAri pukkharavaradIvaDDhapacacatthimaddhe cattAri AlAvagA. 6 494 chavi saMghayaNe paNNatte. taM jahA vairosa bhaNArAya saMghayaNe, usabhaNArAyasaMghayaNe, nArAyasaMghayaNe addhnaaraaysNghayane, lIsiyAsaMghayo, chevaTTasaMghayo. 495 chavi ThANe paNNatte. taM jhaasamannarase, toharimaMdare, sApha, sune, vAmaLe. huMche. Jain Educationa International chaThThA sthAna - jaMbUDhIpavartI bharata ane eravata kSetramAM atIta utsarpiNInA suSama-suSamA kAlamAM manuSya cha hajAra dhanuSanA uMcA hatA ane temanu paramANu aDadhA (traNa patye pamanu hatu) 11-63 kha jamUdrIpavatI bharata ane airavata kSetramAM A utsarpiNInA suSama-suSamA kAlamAM manuSya nI uMcAI ane tenu paramANu pUrvavat (cha hajAra dhanuSyanI uMcAI ane traNa patye!pamanuM AyuSya) hatuM. ga ja budvIpavatI bharata ane airavata kSetramAM AgAmI utsapiNInA suSama-suSamA kAlamA manuScAnI uMcAi ane tenu paramAyu pUrvavat ja thaze. gha jamUdrIpavI devakurU ane uttarakur e kSetrAmAM manuSyeAnI uMcAI ane tenuM paramAyu vat ja hAya che. Da. e pramANe ghAtakI khaMDadvIpanA pUrvArdhamAM pUrvAvat cAra AlApakA kahevA yAvapRSTharavara dvIpAnA pazcimAmAM paNa pUrvavat cAra AlApakA samajI levA. saMghapaNa cha prakAranA che. jemake-- 1 vaRSabhanArAca saghayaNa 2 RSabhanArAca saMghayaNu, 3 nAzaca saghayaNa 4 ardhanArAca saMghayaNa pa kIlikA saMghayaNu 6 savA saMghayaNu. saMsthAna cha prakAranA che. jemake... 1 samacaturasa saMsthAna r nyaAAgha pUrimAMDala saMsthAna 3 sAdi saMsthAna 4 kubja saMsthAna pa vAmana sasthAna OM huMDa saMsthAna. For Personal and Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 496 ka chaTTANA aNattavao ahiyAe asubhAe akhamAe anIsesAe aNANugAmiyattAe mati. taM nahA variyANu, variyADhe, lAbha, ve, mura, pUyAsakkAre. kha chaTTANA attavao hiyAe -jAvaANugAmiyattAe bhavaMti taM jahA - pariyAre -nAva- pUyasavAre. 2 497 ka chavvihA jAi-AriyA maNussA paNNattA. taM jahA- gAhA - aMbaTTA ya kalaMdA ya, venehA vevizALyA / haritA cuMcaNA ceva, chappeyA duzmanAo / / kha - chavivahA tuM nahA mAhA-3, moLA, vALA, lAnA, nAyA, joravA. Jain Educationa International kulAriyA maNussA paNNattA. 498 chavivahA logaTTiI paNNattA. taM jahA AgAsaiTTie vAe, vApaTThie udahI, udahipaTTiyA puDhavI. puDhavipaTTiyA tasA thAvarApANA. ka cha sthAnaka AtmabhAvamAM ramaNa nahi karanAra (viSamabhAvavI) manuSyane mATe ahitakara che, azubha che. azAMti maTADavAne mATe asamartha che akalyANakara che ane azubha paramparAvALA che. jemake-- 1 vayanI apekSAe athavA dvIkSAnI apekSAe meTAI 2 putrAdri athavA ziSyAdvine ghaNA parivAra 3 mahAna pUrvAMgatArizruta 4 anazanADhi mahAtapa 5 mahAlAbha 6 mahAna pUjAstrakAra. AtmabhAvavatI (samabhAvamAMnirata) manudhyeAne mATe uparanA cha sthAnA hitakara hAya che. zubha DAya che, azAnti maTADavAmAM sama hoya che. zubha paramparAvALA hAya che. te A 1-6 vayanI athavA dIkSAnI apekSAe meTApaNu yAvat pUjA sahAra ka jAti Arya (vizuddha mAtRpakSavALA ) manuScA cha prakAranA kahela che. jemake 1 AMkhaSTha-brAhmaNa purUSa ane vaizya srIthI utpanna thayela 2 kaDha 3 vaideha 4 veDhagAyaka parina 6 cU McaNu kha 311 . kha kulA' manuSya (vizudhdha pitRpakSavALA) manuSyeA cha prakAre che jemake 1 ugnakulanA 2 bhegakulanA 3 rAjanyakulanA 4 ikSvAkukulanA 5 jJAtakulanA 6 kauravakulanA For Personal and Private Use Only leAka sthiti cha prakAranI che. jemake-1 AkAzane AdhAre vAyu rahela che. 2 vAyune AdhAre dhaneSa rahela che. 3 dhanedhine AdhAre pRthvI rahela che. 4 pRthvIne AdhAre trasa sthAvara jIvA rahelA che. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 chaThThA sthAna ajIvA jIvapaiTTiyA. 5 jIvane AdhAre ajI dvArikA jIvA kammapaiTThiyA. pudgala rahela che. 6 jJAnAvaraNAdi karmane AdhAre ja rahelA 461 -cho . jUnattAgo. te nahIM- ka- dizAo cha che. jemake- pAINA. paDoNA. dAhiNA. 1 pUrva, 2 pazcima, 3 dakSiNa, 4 uttara, 3ILaT. 3DhA. sahA. 5 urva, 6 adizA. - cha visAda govA jarR vavatta - jIvanI gati uparanI cha dizAomAM taM jahA hoya che. evI ja rIte cha dizAomAM pAINAe -jAva- ahAe. Agati utpatti sthAna pratye AvavuM, vyutkAnti utpati sthAnamAM utpanna thavuM evamAgai, vakkati, AhAre, vuDDhI, AhAra zarIranI vRddhi, zarIranI vikRNA, nivuDDhI, viguvvaNA, gaipariyAe. samu gatiparyAya eTale cAlavuM, vedanAdi gghAe. kAlasaMjoge. dasaNAbhigame.. samughAta divasa rAta vigere kAlane nANAbhigame. jIvAbhigame. ajIvAbhigame. saMga, avadhi Adi darzanathI sAmAnya evaM paMcidiyatirikkhajoNiyANa vi jJAna, avadhi Adi jJAnathI vizeSajJAna, jInA svarUpane pratyakSathI jANavuM, maNussANa vi. 2 pudagalAdi ajIvonA svarUpane pratyakSa jANavuM, e ja pramANe paMcendriya tirya ane manuSyane mATe paNa kahevuM joIe. 100 - chaThTha kALafTTa sAthe niuthe gAhAra- ka- cha kAraNo vaDe zramaNa nirgatha AhAra mAhAramANe nAikkamai. taM jahA karate bhagavAnanI AjJAnuM atikramaNa gAhA-- veyaNa veyAvacce. iriyaThAe ya karatuM nathI jemake 1 sudhAvedanIyane upazamAvavA mATe 2 sNjmtttthaae| vaiyAvRtyane karavA mATe 3 Isamitine taru vALavattayANa. cha puLa ghara- pALavA mATe 4 saMyamanI rakSAne mATe citANa zA pa prANonA nivahane mATe 6 dharmanA ciMtana mATe. rata-TADhuM tamane nice AhAra - cha kAraNathI zramaNa nigraMtha AhArane vocchidamANe nAikkamai. taM jahA-- tyAga kare te bhagavAnanI AjJAnuM atigaahaa-aayNke uvasagge. titikkhaNe kramaNa karato nathI. jemake 1 AtaMka-javarAdinI zAMtine mATe. bNbhcerguttiie| 2 rAjA athavA svajana vaDe upasarga thavA para pANidayAtavahe. sarIravuccheyaNa 3 titikSA-sahiSNutA keLavavA mATe, 4 brahmacaryanI rakSAne mATe. 5 prANIonI rakSAne mATe 6 zarIrane tyAga anazana karavA mATe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 501 chaha ThANehiM AyA ummAyaM pAuNejjA. tuM nahvAna arahaMtANaM avaNaM vayamANe, arahaMtapaNNattassa dhammassa avaNNaM vayamANe, Ayariya uvajjhAyANaM avaNNaM vayamANe. cAuvvaNNassa saMghassa avaNNaM vayamANe, jakkhAveseNa ceva. mohaNijjassa ceva kammassa udaeNaM. 502 chavvihe pamAe paNNatte. taM jhaamanavamANa, nimANu, visamAe, kasAyapamAe, jUyavamAe, par3ilehaNApamAe, 503 chavvihA pamAya par3ilehaNA paNNattA. tuM bahA- gAhA-garamahA saMmaddA, vajjeyavvA ya mosalI taiyA / paphor3aNA cautthI, vivivattA veThyA chaTTo / / chavviA appamApar3ilehaNA paNNattA. taM haja gAhA - aNaccAviyaM avaliyaM. aNubaMdha amola ceva / chappuramA nava khor3A, pANI pANavisohaNI // 1 // Jain Educationa International 1 aMteAnA avarNavAda karavAthI. 2 aMta prarUpita dharmane avarNavAda karavAthI. 3 AcArye upAdhyanA avarNavAda karavAthI. 4 caturvidha saMghane avarNavAda karavAthI 5 yakSa-(vyaMtarana!) AvezanA kAraNe. 6 mAhanIya karmanA uddayathI. 313 cha kAraNeA vaDe AtmA unmAdane pAme che. jema ke-- ra pramAda cha prakAre che. jema ke-- 1 madyapramAda 2 nidrApramAH 3 viSayapramAda 3 4 kaSAyapramADha 6 pratilekhanamAM pramAda 5 dhuta-jugAra pramAda, 1 ArabhaTA-utAvaLathI pratilekhanA karavI. 2 samA~-vasAdinuM mardana karIne pratilekhanA karavI. 3 meAsalI-vastranA uparanA nIcenA ane hiya ga bhAganuM pratilekhana karatA thakA paspara saMghaTTo karaveza 4 praspheTanA-vastranI rajane jATakavI. 5 vikSiptA-pratilekhana karela vastrane nahi prattilekhana karela vastra sAthe rAkhavA. 6 vekrikA-pratilekhana karavAnA samaye vidhipUrvaka na besavu. apramAda- pratilekhanA (sAvadhAnI puka karAtI pratilekhanA) cha prakAranI che, jemake1 aneitA-zarIra ane vastrane jemA nacAve (kapAve) naDui te. pramAda puka karAtI pratilekhanA (paDiledNA) cha prakAre che. jema ke---- avalitA--vastra athavA zarIra te namAvavA vagara pratilekhana karavI. anAnukha dhI-utAvaLa vinA athavA jhATakayA vinA pratilekhanA karavI. 4 amesalI-vajrane masaLyA vinA pratilekhanA karavI. For Personal and Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 504 ka cha lesAo paNNattAo. taM jahAkaNhalesA-ja -khAva-mudra jemA. kha- paMcidiyatirikkhajoNiyANaM cha lesAo paNNattAo. taM jhaasA-khAva-mutra jemA. ga evaM maNupadevANa vi. 2 505 sakkssa NaM deviMdassa devaraNNo somassa mahAraNNo cha aggamahisIo paNNattAo. sakkarasa NaM deviMdassa devaraNNo jamassa mahAraNNo cha aggamahisIo paNNattAo. 2 506 IsANassa NaM deviMdassa majjhimaparisAe devANaM cha pAlIovamAi ThiI paNNattA mAI ThiI paNNattA. 507 - cha disikumArimahattariyAo vaLattAyo ta nahArUcA, yaMtA, murUvA, va, sapatA, vmA. kha- cha vijjukumArimaharttAriyAo paNNattAo taM jhaabAjA, sattA, satterA, soyAmaNI, iMdA, ghaNavijjuyA. 2 Jain Educationa International chaThThA sthAna pachapurima-vastrane paheALuM karI AMkhavaDe joine tenA AgalA bhAgane uthalAvI ane joI ne traNa praspheTa karavA tathA tene pharI uthalAvIne cakSuthI joi pharIthI khIjA traNa praphATa karavA te cha purimA. nava khATakA-traNa traNa khATakA traNa traNa pramAnAthI aMtarita traNa vAra hAtha upara karavA rUpa pAMcamI ane hAtha upara kucu vigere jIvenuM zeAdhana karavu te chaThThI. ka- cha lezyAe kahelI che. jemake 1-6 kRSNa, nIla, kApAta, teja, padma ane zukalaGezyA. khatiya ca paMcendriAmAM cha vaizyAe pAme che. jemake ga kRSNalezyA yAvat zukalalezyA manuSya ane devatAomAM cha lezyAo che, jemake-- kulezyA yAvat zukalalezyA zakradevendra devarAja seAma mahArAjAnI cha agrahiSIo che. zakradevendra devarAja jamamahArAjAnI cha agramahiSIe! che. IzAna devendranI madhyama pariSadanA devenI sthiti cha pacepamanI che. '- cha zreSTha kikumArIe che. jemake-- 1 rUpA, 2 rUpAMzA, 3 surUpA, 4rUpavatI, pa rUpakAMtA ane 6 rUpa prabhA kha- che zreSTha vidyutakumArie che jemake 1 AlA, 2 zukra!, 3 saterA 4 sauDhAminI 5 IndrA 6 ghanavidyutA For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 508 kadharaNassa NaM nAgakumAridassa nAgakumAraraNNo cha aggamahisIo paNNattAo. tuM nahAna AAjA-navadhaLavi yA. la- bhUyAnaMdassa NaM nAgakumAridassa nAgakumAraraNNo cha aggamahisIo paNNattAo taM jahA havA-nAva vapamA ga- jahA dharaNassa tahA savveMsa daahibiz2ALa-nAva-dhokSasa. gha- jahA bhUyANaMdassa tahA sabvesi uttfrALa-nAva-mahAyosaphsa. 4 509 dharaNassa NaM nAgakumAridassa nAgakamAraraNNo cha sAmANiyasAhassIo paNNattAo. evaM bhUyANaMdassa vi-jAva - mahAghosassa. 510 ka - chavvihA uggahamaI paNNattA. taM jahA " fare mogioes, bahumogiNhai, bahuvidhamohi, dhuvamogiNhada, aNissiyogihai, asaMdiddhamogiNhai. Jain Educationa International 315 - gharaNa nAgendranI cha agramahiSIe che jemakeAlA, 2 zukra, 3 sapteza, 4 sauDhAminI, 5 indrA 6 ghavidyutA. 1 khabhUtAna nAgakumArendranI cha agrahIe che jemake-- ga dha 1 rUpA, 2 rUpAzA, 3 surUpA, 4 rUpavatI, 5 rUpakAMtA, 6 rUpaprabhA. ghASa sudhInA dakSiNa dizAnA badhA devandrAnI agrahiSIonA nAma gharaNendranI agramahiSIe che. jemake mahAgheSa sudhI uttaradezAnA khadhA devendranI agra-mahiSIonA nAma bhUtAnaMdanI agramahiSIonA nAma samAna che. gharaNu nAgakumArendranA cha druzrvara sAmAnika devA hAya che e pramANe bhUtAnaMda yAt mahAghASa nAgakumArendranI cha hajAra sAmAnika deve che. avagrahamati cha prakAranI che. jema ke 1 kSipra-kSApazamanI niLatAthI zakha vigerenA zabdane zIghra graNa karavAvALI mati. 2 bahuzakha AdinA aneka prakAranA zabdone grahaNa karanArI mati. 3 bahuvidha- zabdanA madhu Adi aneka paryAyane athavA aneka prakAranA zabdone gahu karava vALI mati. 4 dhruva-ekavAra grahaNa kare? ane sthira rUpe rAkhavAvALI mita, 5 anizcita-dhvajAdi cinha vinA grahaNu karavAvALI mati. 6 asaMdigdha-saMzaya rahita graNa karavAvALI mati. For Personal and Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 chaThThA sthAna ra- chavi hRhama pavLattA. taM nA- kha IhA-vicAraNA tarUpamati cha prakAre khippamIhai-jAva-asaMdiddhamIhai. kahela che, jema kekSipraIhAmati-zidhra vicAra karavAvALI matiyAvatuM saMdeha rahita vicAra karavA vALI mati. ja- charivA vAghama ghaviA. jJaa- ga- avAya-nirNayarUpa mati cha prakAre kahelI khippamavei-jAva-asaMdiddhamavei. che. jema ke- 16 zIdhra nizcaya karavAvALI matiyAvata saMdeha nizcaya karavAvALI mati. gha- chaviThThA ghAranA pattA . taM naha- gha- dhAraNa-smaraNa rAkhavArUpa mati cha prakAre bahuM dhArei, bahuvihaM dhArai, kahelI che. jema ke - porANaM dhArei, duddharaM dhArei, 1 bahudhAraNu-bahu dhAraNa karavAvALI mati. aNissiyaM dhArei, asaMdiddhaM dhArei. 4 2 bahuvidha dhAraNa- aneka prakArathI dhAraNa karavAvALI mati. 3 purANudhAraNuM-purANa (junA)ne dhAraNa karavAvALI mati. 4 dugharadhAraNugahana viSayane dhAraNa karavA vALI mati. 5 anizcita dhAraNa-vajA Adi cinho vinA dhAraNa karavA vALI mati. 6 asaMdigdha dhAraNu-saMzaya vinA dhAraNa karavAvALI mati. 522 - chavize vArita gutte te naThThA- ka- bAhyatA cha prakAranA che. jema ke- aNasaNaM, omoyariyA, 1 anazana-AhArano tyAga itvarika-eka upavAsathI laI cha mAsa sudhI ane bhikkhAyariyA, rasapariccAe, jIvananA aMtima samaye yAvat jIvana kAyakileso, paDisaMloNayA, AhArane tyAga. 2 uodarikA-eka kavala Adi nyUna AhAra grahaNa karavuM. 3 bhikSAcarcA-vividha prakAranA abhigraha dhAraNa karIne AhAradi grahaNa karavA. 4 rasaparityAga-kSIra Adi rasane tyAga karavo. 5 kAyakaleza- eneka prakAranA Asana karavA Adi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 317 6 pratisalInatA-Indriya jaya kaSAya jaya ane yegone jaya ane vibhakata zayyAsana. - divase sAmaMtari tare pALaje. taM kha- AtyaMtara cha prakAra che. jema ke 1 prAyazcitta AlecanAdi dasa prakAranA pAyacchitaM, viNao, veyAvaccaM. prAyazcitta. 2 vinaya-je tapathI vizeSa rUpathI kane sajjhAo. jhANaM. viusaggo. 2 nAza thAya. 3 vaiyAvRtya-sevA suzraSA. 4 svAdhyAya-vividha prakArathI zAsabhyAsa kare 5 dhyAna-ekAgra thaIne ciMtana karavuM. vyutsarga-parityAga cittAnI caMcalatAnA kAraNone parityAga kare. 512 chavvihe vivAde paNNatte. taM jahA- vivAda cha prakAra che. jemake - osakkaittA, ussakkaittA, 1 avazvaSkaya-pAchA haThIne prAraMbhamAM kaMIka aNulomaittA. paDilomaittA. sAmAnya tarka ApI samaya vitAve ane bhaittA. bhelaitA. anukUla avasara joI prativAdI para sabala AkSepa kare. 2 uvaSkaya- pAchaLa haTAvI kaI prakAre prativAdIthI vivAda baMdha karAve ane anukUla avasara pAmI pharI vivAda kare. ke anulamya-niyukata karela sabhyane ane sabhApatine anukUla banAvI vivAda kare 4 pratimya-samartha hovAthI sabhyone ane sabhApatine pratikUva karIne vivAda kare. 5 bhedayitvA-sabhyomAM matabheda utpanna karIne vivAda kare. 6 melayitvA keTalAka sabhyane pitAnA pakSamAM bheLavIne vivAda kare. varU chavi purU pANI vattA. te nA- zudra prANI cha prakAre che. jemake 1 beIndriya 2 teIndriya 3 caundriya che teiMdiyA. samUrNima paMcendriya tirthaM ca nika, cariMdiyA, 5 tejaskAyika 6 vAyukAyika. samucchima-paMcidiya-tirikkhajoNiyA, teukAiyA, vAukAiyA. vaivighA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 chaThThA sthAne 164 jIvita joriyA pattA. taM gaNA- cha prakAranI gocarI (bhikSA mATe pharavuM) ve, 3 , jottA , kahelI che. jemakeptNgvihiyaa, saMbukkavaTTA, gaMtuMpaccAgayA.. 1 paTA-peTInI jema gAmanA cAra vibhAga karIne gocarI karavI. 2 ardha peTA-gAmanA be vibhAga karIne gIrI karavI. gematrikA-gharanI paMkitaomAM gomUtri kAnI samAna kama banAvIne gocarI karavI. (gAya jema tichI gatithI prastravaNa kare che. tema tacha gatithI gocarI karavI) ja pataMgavIthikA-pataMgIyAnuM uDavuM jema aniyata hoya che tema aniyatakramathI gocarI karavI. 5 zaMbuka vRttA-zaMkhanA vRttanI jema gharanA krama banAvIne gecarI karavI. 6 gatvA pratyAga-A-prathama paMktinA gharamAM kamathI AdyapAnta gocarI karIne bIjI paMkitanA gharomAM kamathI adyapAnta gocarI karavI. 515 ka-jaMbaddIve dIve maMdarassa pavvayassa ya 4-- jaMbudvIpavatI merUparvatanA dakSiNamAM A dAhiNaNaM imIse rayaNappabhAe puDhavie cha ratnaprabhA pRthvImAM cha apakAnta (atyanta abakkaMtamahA nirayA paNNattA, taM jahA dhRNita) mahA nArakAvAsa che. jemakejoke, roNa, 3ra, 1 lola, 2 lupa, 3 ugdha 4 nidagdha, 5 jaraka, 6 prajaraka. nivAraNa, nAraNa. la-javarathI je vaMzapramANa puaNa che kha- cothI paMka prabhA pRthvImAM cha apakAnta avakkaMtA mahA nirayA (atyanta vRNena) mahAnarakAvAsa che. paNNattA. taM jahA 1 Ara 2 vAra 3 mAra 4 zera 5 roka mAre, vAre, mAre, zere, roNa, vAha.. 2 ane 6 khaDakhaDa. 516 baMbhaloge NaM kappe cha vimANapatthaDA brahma leka kalpamAM cha vimAna prasta che. pattA. bahA jemake , viraNa, nIra, niyamo, vitimira, 1 araja, 2 viraja, 3 nIraja, nirmala, vizuddha 5 vitimira, 6 vizuddha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 sthAnAMga sUtra 517 ka-caMdassa NaM joisidassa joisaraNNo cha / yatindra yandrano sAthai cha nakSatrI 30, nakkhattA puvvaMbhAgA 30 muhUrta sudhI saMpUrNa kSetramAM yoga samakhettA tIsaimahattA paNNattA. taM jahA- 42 cha, bha3puvvAbhaddavayA, kattiyA, mahA, 1 pUrvAlAdrapA, 2 kRti, bhadhA, 4 pUrvAphAlUnI, 5 mUva 6 vASADhA. puvvAphagguNI, mUlo, putrAsADhA. kha-caMdassa NaM joisiMdasta joisaraNNo cha 5 jyotiSThandra yandranI sAthai 7 nakSatra nakkhattA nattaMbhAgA 15-5 muhUrta sudhI ardhA kSetramAM roga avaDDhakkhettA paNNarasamuhuttA paNNattA. taM / 43 che. remajahA 1 bhiSA, 2 maRell, 3 mI, 4 sayabhisayA, bharaNI, addhA, azleSA, 5 svAti ane 6 jayeSThA assesA, sAI, jeTThA. ga-caMdassa NaM joisiMdassa joisaraNNo yAtindra yandranI sAthai 7 nakSatra cha nakkhattA ubhayaMbhAgA AgaLa ane pAchaLa bane bAju 5-45 divaDDhakhettA paNayAlIsamuhuttA paNNattA. muhUrta sudhI yoga kare che. jemaketN jahA 1 hiNI, 2 punarvasu, 3 uttarA phAlgaNI, rohiNI, puNavvasU, uttarAphagguNI. ke vizAkhA, 5 uttarASADhA, 6 uttA rA bhAdrapahA. visAhA, uttArAsaDhA, uttarAbhaddavayA. 3 518 abhicaMde NaM kulakare cha ghaNusayAI uDDhaM abhicandra nAmaka kulakara cha so dhanuSa uccatteNaM hutthA. yA tA. 519 bharahe NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI cha bharata cakravartI cha lAkha pUrva sudhI mahA puvvasayasahassAI yahA rAyA hutthA. rAjA (rAja pada para) rahyA hatA. 520 ka-pAsassa NaM arahao purisAdANiyassa bhagavAna pArzvanAthanI cha so vAdI munich sayA vAdINaM sadeva enI saMpadA hatI, te vAdI munIo maNuyAsurAe parisAe aparAjiyANaM deva-manuSyanI pariSadamAM ajeya hatA. saMpayA hotthA. kha-vAsapujje NaM arahA hi purisasahi 5 pAsuYya tanI sAthai 7 se| 525 saddhi muMDe-jAva - prajita thayA hatA. pavvaie. ga-caMdappabhe NaM arahA chammAse chaumatthe yandra pra mata cha bhAsa sudhI 7525 hutthA. 3 2dyA (tA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra0 521 ka- teiMdiyA NaM jIvANaM asamArabhamANassa chavi saMjame kajjai. tuM nAghaannmyaao sokkhAo avavarovettA savara, arrari dukkheNaM asaMjoettA bhavai. jinbhAmayAo sokkhAo avavarovettA ras. jibbhAmaeNaM dukkheNaM asaMjoettA bhavai phAsamayAo sokkhAo avavarovettA bhavai phAsamaeNaM dukkheNaM asaMjoettA bhavai. kha- teiMdiyANaM jIvANaM samArabhamANassa chavi asaMjame kajjai. taM jahAghANamayAo sokkhAo vavarovettA bhavaijAva - phAsamaeNaM dukkheNaM saMjogettA bhavai. 2 522 ka- jaMbuddIve dIve cha akammabhUmIo paNNa sAkho. tuM bahAphremavaC. rammagavAse. devakurA heraNNavae. harivAse. uttarakurA. kha- jaMbuddIve dIve chvAsA paNNattA taM mahA marahe. pherava. hemavaNa. pherAvaNa. rivAse. rambhavAse. Jain Educationa International chaThThA sthAna ka taiIndriya jIvAnI hiMsA na karavA vALA cha prakAranA sayamanuM pAlana kare che, jemake- 1 ga Mdha. grahaNanuM sukha naSTa nathI kaztA. grahaNa na karI zakavAnuM duHkha prApta nathI karAvatA. 2 4 3 rasAsvAdanuM sukha naSTa nathI karatA. rasAsvAda na karI zakavAnuM du:kha prApta nathI karAvatA. 5 sparzajanya sukha naSTa nathI karatA. 6. sparzonubhava na thavAnuM du:kha prApta nathI karAvatA. khataiindriya jIveAnI hiMsA karanAra cha prakA2nA asayama kare che. jemake1 ga MdhagrahaNu janya sukhanA vinAza. rgaMdhagrahaNa na karI zakavAnA du:khane prApta karAve che. ka 3 4 5 sparzajanya sukhanA vinAza kare che. - sparzonubhava na karI zakavAnA duHkhane prApta na karAve che. kha rasAsvAda janya sukhanA vinAza kare che. rasAsvAda na karI zakavAnuM duHkha prApta karAve che. jabudvIpamAM cha akarma bhUmIe che. jemake 1 haimavata, 2 hairaNyavata, 3 hariva, 4 ramyakava, pa devakurU, 6 uttarakur jabudvIpamAM cha varSI (kSetra) che. jemake1 bharata, 2 bhairavata, 3 haimavata, 4 heraNyavata, pa hariva, 6 ramyakavarSI. videha sAthe varSoM sAta che chatAM chaThThuM sthAna hAvAthI cha kahela che. For Personal and Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathAnAMga sUtra 321 ga- jaMbuddIve dIve cha vAsaharapavvayA dvIpamA 7 1952 5'to cha. bha3paNNattA. taM jahA 1 yuddha (nAnA) himavata, 2 mA cullAhamavaMte. mahAhimavate. nisaDhe. himavaMta, 3 niSadha che nIlavata, 5 nIlabaMte. ruppi. siharI. mi, 6 zimarI. gha- jaMbamaMdaradAhiNaNaM cha kUr3A paNNattA. 3 dIpavatI bheru parva tathA dakSiNa dizAmA taM jahA cha chUTa (zisa2) cha. 2bhaDeculla himavaMta-kUr3e. vesamaNa-kUr3e. 1 yu bhakta , 2 vaizrama, 2, 3 mahAhimavaMta-kaDe. veruliya-kaDe. mahAmavata 8, 4 vaiDUTa, 5 niSadha nisaDha-kUr3e. ruyaga-kUr3e. Ta, 6 25 phUTa. ca- jaMbUmaMdara uttare NaM cha kUr3A paNNatAH ya yUdIyata bhe2 parva tathA uttara mii taM tahA cha chUTa che. remanIlavaMta-kaDe. uvadaMsaNa-kaDe. 1 navAna jhUTa, 2 54rzana dUTa, 3 ruppi-kUr3e. maNikaMcaNa-kaDe. rukima phUTa 4 maNikaMcana phUTa, 5 zikharI sihari-kaDe. dUTa, tigi tigiccha-kUr3e. ThUTa. cha- jaMbuddIve dove cha mahAhahA paNNattA dIpamA 7 bhAdra varSa52 parvate taM jahA 752 cha, remapauma-dahe. mahApauma-dahe. tigiccha-ddahe. 1 padrama, 2 mahApadramadrala, 3 tigicchakesri-dhe. mahApoMDariya-dahe. puMDarIya-dahe. dra, 4 3sarIdra, 5 mahApaurI, 6 yaurI. ja- tattha NaM cha devayAo mahADDhiyAo te mahAdraDAmA 7 pakSyA5manI sthiti jAva-paliovamaTThiyAo parivasaMti. taM vALI cha maharthika devIo rahe che jemake jahA 1 zrI, 2r3I, 3 dhRti, 4 pati, siri. hiri. dhiti kitti. buddhi. lacchI. 5 mukhi, 6 sabhI. jha- jaMbUmaMdaradAhiNe NaM cha mahAnaIo dvIpavatA bhe3thA ikSiA zAma cha paNNattAo. taM jahA mahAnahI che. rebha.-- gaMgA. siMdhU. rohiyA. rohitaMsA. harI. 1 , 2 siMdhu, 3 khitA, 4 harikaMtA. DitAMzA, 5 62, 6 72ial. Ta-jaMbUmaMdarauttareNaM cha mahAnaIo paNNa- TIvI me3thI uttara dizAmA 7 ttAo. taM jahA mhaanhii| cha. 2manarakaMtA. nArIkaMtA. suvaNNakUlA 1 narakAMtA, nArIkAMtA, 3 suvarNa kUlA, ruppakalA. rattA. rattavatI. 4 anya dUsarA, 5 24tA, 6 24tavatI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 chaThThA sthAna - naMghamaMtaraytfme aaN tANa - Tha jaMbudvIpavatI merUthI pUrvamAM sItA mahA huM 3matha che aMtarano ghaor- nadInA bane kinArA para cha antara-nadIo ttAo. taM jahA che, jemakejANAva. vahAvarDa. vaMzava 1 grAhahatI, 2 dravatI, 3 paMkavatI, 4 taptakalA, 5 mattajalA, unmatta jalA. tattajalA. mattajalA. umpattajalA. g- ighUmaMtaravathi sItovANa Da jaMbudvIpa vatI methI pazcimamAM zItadA mahANaIe ubhayakale cha aMtaranaIo mahAnadInA banne kinArA para cha attarapnnnnttaao. taM jahA nadIo che. jemakekhiirodaa, sIhasotA, 1 kSIradA, 2 siMhotA, 3 aMtarvAhinI 4 umimAlinI, 5 phenamAlinI, 6 gaMbhIra aNtovaahinnii|| ummimAliNI, mAlinI. pheNamAliNI // gaMbhIramAliNI. - ghAgharAvIagchama ja ka- ghAtakIkhaMDanA pUrvArdhamAM cha akarmabhumIo akammabhUmIo paNNattAo. taM jahA che. jemakephremavA-nAva-3ttarakurA. haimavata Adi pUrvokata nadI saMbaMdhI sUtra ga ga gaMdo vIve taThThA nagAra sudhI jaMbUdvIpanI samAna agyAra sUtra ahIM kahI levA joIe ghAtakIkhaMDanA aMtaranaIo -jAva- pukkharavaradIvaddha pazcimamAM paNa hemavata varSa Adi paccatthimaddhe bhANiyavvaM. 14 prakI badhuM che eTale jaMbudvIpanI samAna agyAra sUtro kahevA. puSkara vara dvIpArdhanA pUrvArdhamAM paNa jabUdvIpanI samAna agyAra sUtre kahevA. puSkara dvIpArdhanA parimArdhamAM paNa jabUdvIpanI samAna agyAra sUtre kahevA. 523 cha uU paNNattA. taM jahA vAse, vArisarajo, raNa, mati, vasaMta, viSe. Rtuo cha che, jemake1 prATa-aSADha ane zrAvaNa mAsa. varSA-bhAdrapada ane azvina mAsa. 3 zarada-kAtika ane mArgazIrSa. 4 hemaMta-paSa ane mAgha. 5 vasaMta-phAguna ane citra. 6 grISma-vaizAkha ane jayeSTha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sutra 323 524 ka--cha omarattA paNNattA. taM jahA taie pavve, sattame pavve, ekkArasame pavve, paNNarasame pavve, egaNavIsaime pavve, tevIsaime pavve. kha- cha airattA paNNattA. taM jahAcautthe pavve, aTTame pavve, duvAlasame pavve, solasame pavve, vIsaime pavve, cauvIsaime pavve, 2 ka- cha parva dikSakSayavALA che eTale A pavemAM dinamAna ocho thAya che. jemake1 tRtIya parva-aSADha kRSNa pakSa. 2 saptama parva-bhadrApada kRSNa pakSa. 3 agyAramuM parva-kArtika kRSNa pakSa. 4 paMdaramuM parva-paSa kRSNa pakSa. 5 ogaNIsamuM pava-phAgaNa kRSNa pakSa. 6 tetrIsamuM parva-vaizAkha kRSNa pakSa. kha- cha parva divasanI vRddhivALA che. jemake1 cothuM parva-aSADha zukala pakSa, 2 AThamuM parvabhAdrapada zukala pakSa. 3 bAramuM parva-kArtika zukala pakSa. 4 selamuM parva-paSa zukala pakSa. 5 vIsamuM parva-phAgaNa zukala pakSa. 6 grevIsamuM parva-vaizAkha zukala pakSa. Abhinibedhika- matijJAnano athavagraha cha prakAre kahela che. jemake1-6 driya arthAvagraha yAvatu ne Indriya arthAvagraDa. avadhijJAna cha prakAre kahevuM che1. AnugAmika manuSyanI sAthe jema manuSyanI AMkhe cAle che te pramANe je avadhijJAna avadhijJAnInI sAthe cAle. anAnugAmika- je avadhijJAna dIpakanI jema avadhijJAnInI sAthe nathI cAlatuM. 3 vardhamAna-je avadhijJAna prati samaya vadhatuM rahe che. ke hIyamAna-je avadhijJAna prati samaya kSINa thatuM jAya che. 5 pratipAti-je avadhijJAna vadhAremAM vadhAre pUrNa leka sudhI jeIne pachI naSTa thaI 525 AbhiNibohiyaNANassa NaM chavihe __ atthoggahe paNNattetaM jahAsoiMdiyatthoggahe -jAva- noiMdiyattho he. 526 chavihe ohiNANe paNNatte. taM jahA ANugAmie, aNANugAmie, vaDDhamANae, hIyamANae, par3ivAI, apaDivAI. jAya che. 6 apratipAti je avadhijJAna utpanna thaIne naSTa na thAya. pUrNa lekane joIne pachI alakanA eka pradezane jovAnI zakitavALuM avadhijJAna apratipatti hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 chaThThA sthAna 527 no kappai niggaMthANa vA, niggaMthINa vA / imAI cha avayaNAiM vaittae. taM jahAaliyavayaNe, hIliavayaNe. khisiyavayaNe, karusavayaNe, gAra tthiyavayaNe, viusaviyaM vA puNo udIrittae. 528 cha kappassa patthArA paNNattA. saM jahA pANAivAyassa vAyaM vayamANe, musAvAyassa vAyaM vayamANe, adiNNAdANasa vAyaM vayamANe, aviraivAyaM vayamANe, apurisavAyaM vayamANe, dAsavAyaM vayamANe. iccete cha kappassa patthAre pattharettA sammamaparipUramANo taDANapatte. nirgathe ane nircathIone A cha vacana (kuvacana) kahevA yogya nathI1 alIka vacana- asatyavacana. 2 hIlita vacana - ISyavacana. 3 khisita vacana guptavAto pragaTa karavI. 4 purUSa vacana - kaThoravacana. 5 grahastha vacana - beTA bhAI AhiM kahevuM. 6 udIrNavacana upazAMta kalahane punaH uddIpta karanAra vacana. kalpa (sAdhunA AcAra)nA cha prastAra prAyazcitanI racanA athavA vRddhi kahela che.1 nAne sAdhu moTA sAdhune kahe ke tame e prANAtipAta karyuM che. 2 nAne sAdhu moTA sAdhune kahe ke tame e mRSAvAda belela che. 3nAne sAdhu moTA sAdhune kahe ke tame e amuka vastu cerI che. 4 nAno sAdhu moTA sAdhune kahe ke tame e aviratinuM sevana karyuM che 5 nA sAdhu moTA sAdhune kahe ke tamoe apurUSa (napuMsaka) che. 6 nA sAdhu moTA sAdhune kahe ke tame dAsa vacana (tame dAsa cho) kahe. A cha vacanane jANI bujhIne paNa moTA zramaNa je nAnA zramaNane pUrNa prAyazcita na Ape to te meTo zramaNa teja prAyazcitane bhAgI thAya che. 529 cha kappassa palimaMthU paNNattA. taM jahA kokuie saMjamassa palimaMthU, moharie saccavayaNassa palimaMthU, cakkhulolue IriyAvahiyAe palimaMthU titiNie esaNAgoyarassa palimaMthU, chofma nottimara gbaMdhU, sAdhunA AcAranA cha palimaMtha (saMyama ghAtaka) kahelA che. jemake- 1 kIkuca-kuceSTA saMyamane vighAta karanAra che. 2 maukharya-bahu belavuM satya vacanane vighAtaka che. 3 cakSulelupI-ADu avaLuM jevAthI I. samitine vighAta thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 325 fmajJALiyAkAro nodhamAra 4 titinika-ISTa vastunA alAbhathI kheda karanAra eSaNa pradhAna becarIne ghAtaka palimaMthU. thAya che arthAta te eSaNane azuddha savvattha bhagavayA aNiyANayA pasatthA. banAvI de che. 5 IcchAjika-atilobha karanAra mukita mArgano vighAtaka thAya che. 6 mithyA nidAna karaNa -lobhathI nidAna karanAra mekSa mAgane vighAtaka thAya che. (kemake) nidAna eTale phalecchA na karavI e ja bhagavAne prazasta kahela che. 530 chavvihA kappaTTiI paNNattA. taM jahA- kalpasthiti (sAdhunA AcAranI maryAdA) sAmAiyakappa'?I, cha prakAre kahelI che. jemake - cheovaTThAvaNiyakappaTTiI, 1 sAmAyika kapasthiti zAMtara piMDa nivisamANakappaDhiI, vigere na levArUpa cAra avasthita ka95 nimvikappaTTiI, lakSaNa maryAdA te sAmAyika kalpasthiti 2 che pasthApanika upasthiti-zakSakAla pUrNa jiNakappaTTiI. thavA para paMca mahAvra dhAraNa karavAnI virakappaTTiI, macodA. 3 nirvizamAna -kalapasthiti-parihArika tapa svIkAra karanAranI maryAdA. 4 nirviSTakapasthiti-parihArika tapa pUrNa karanAranI maryAdA. 5 jina kaha5 sthiti-jina kalpanI maryAdA. 6 vira ka5sthiti-sthavirakalapanI maryAdA. karU? - tamane mara mahAvIre chai mAM ka- zramaNa bhagavAna mahAvIra nirjala chaThTha apANaeNaM muMDe -jAva- pavvaie. bhakata (be upavAsa) karIne muMDita yAvata pratrajita thayA hatA. - sAdhAraNa nuM mAvo mahAvIrarata kha- zramaNa bhagavAna mahAvIrane jyAre kevala chaTThaNaM bhatteNaM apANaeNaM aNaMte aNuttare jJAna utpanna thayuM hatuM te samaye nirjala -vAva- samudagoo. cauvihAra cha{bhakata hato. - samaLe mAvaM mAre cha ja mai ga- zramaNa bhagavAna mahAvIra jyAre siddha apANaeNaM siddhe -jAva- savvadukkha- yAvat sarva duHkhathI mukata thayA te samaye ppahINe. 3 cauvihAra chaThThabhakata hato. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 chaThThA sthAna jarU2 - kaviAra-na naM gheluM ka- sanaskumAra ane mahendrakalpa - devalokamAM vimAna jI sadA vatta- vimAna chaso jana uMcA che. teNaM paNNattA. raNa-sabaMghumAra--mAhitu je vAsu kha - sanakumAra ane mahendraka95mAM bhavadhAraNIya devANaM bhavadhAraNijjagA sarIragA zarIranI avagAhana uMcAI cha hAthanI che. ukkoseNaM cha rayaNIo uThr3ha uccatteNaM paNNattA 2 jarUrU - jIvaNe mothArAne ghaom. ka- bhajanane pariNAma (parizAmanI cha te naphA prakAranuM che. jema kemnnunnnne, rasie. pINaNijje. 1 mane jJa-manane sAruM lAgavA vALa. bihaNijje. mayaNijje. dIvaNijje. 2 rasika-mAdhuyodirasathI yukata. 3 prINanIya-tRpti karavA vALA tathA zarIra nA rasamAM samatA lAvavA vALo. 4 vRDaNIya-zarIranI vRddhi karavAvALo. 5 dIpanIya-jaTharAgni pradIpta karavA vALo. 6 manIya-kAmesejaka - jIvi visariNAmo goum7. kha - viSanuM pariNAma cha prakAre kahela chetaM gaNyA 1 daSTa-sarSa AdinA DaMkhathI pIDA pahoMcAddkke DavA vALe : jaMgama viSa. nivaie maMsANusArI. 2 bhukata-khAvA para pIDA pahoMcADavA vALo mila vigere. soNiyANusArI. aTTibhijANusArI. 2 3 niyatita-zarIra para paDatAMja pIDita karavAvALA athavA daSTi viSa. 4 mAMsAnu mArI-mAMsamAM vyApta thavAvALe. 5 zeNitAnusArI -- lehI sudhI vyApta thavAvALe. 6 asthimiMjAnusArI-hADakA ane carabImAM vyApta thavAvALuM. 534 chavihe paTTe paNNatte. taM jahA prazna cha prakAre kahela che. jema ke - saMsayapaTTha. vuggahapa8. aNujogI. 1 saMzaya prazna-kaIka arthamAM saMzaya paDavAthI aNulome. tahaNANe. atahaNANe. puchAtA prazna. 2 mithyAbhiniveza prazna--bIjAnA pakSane doSa devA mATe prazna puchAya te prazna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 327 3 anuyegI prazna-prarUpaNAne mATe je graMthakAra pote ja prazna kare che te. 4 anuloma prazna--bIjAne anukULa karavA mATe je prazna karAya te. 5 tathA jJAna prazna-gaNadhara gAmanA prazna. 6 atathAjJAna prazna-- ajJa vyakita vaDe pUchelA prazna. rUka - ramAvaMtrA rAyaThThANI havase ka- camaracacA rAjadhAnImAM utkRSTa upapAta chammAsA virahie uvavAeNaM. viraha cha mAsane che. - ne je suMDhALe vaseluM kha-- pratyeka indra sthAnamAM upapAtaviraDa utkRSTa chammAsA virahie uvavAeNaM. cha mAsane che. ja-asattA je purI karavo ga- saptama pRthvI tamastamAmAM upa pAtaviraha chammAsa virahiyA uvavAeNaM. utkRSTa cha mAsano che. i- ratikuM [ 3ole chaHiNA gha- siddhagatimAM u5pAtaviraha utkRSTa che virahiyA uvavAeNaM. 4 mAne che. 126 - chidivase mAyAvaMdhe ghaomje. - -- AyuSyano baMdha cha prakArane kahela che. yathAjaainnaamnnidhttaaue 1 jAtinA manidhatta yu-jAtinAma karmanI sAthe gaiNAmaNidhattAue. samaye samaye bhagavAne mATe AyukarmanA ThiiNAmaNidhattAue davikonI niSeka nAmanI racanA. ogAhaNANAmaNidhattAue 2 gatinAmanidhattAyu-gatinAma karmanI sAthe paesaNAmaNidhattAue pUrvokta niSeka racanA. aNubhAvaNA maNidhattAue 3 sthitinAmanidhAyu-sthitinI apekSAe niSeka racanA. 4 avAhanAnAmanidhattAyu- jemAM AtmA rahe te avagAhanA te dArika zarIra AdinI hoya che, tethI zarIranAma kamanI sAthe vAta racanA. 5 pradezanAmanidhattAyu-pradezarUpa nAma kamInI sAthe pUrvokata racanA. 6 anubhavanAmanidhAyu- anubhAva vipAka rUpa nAma karma sAthe pUrvokta racanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 chaThThA sthAne - rerA vize sAva vaMdhe TwAre kha- nairayikane cha prakAranA Ayane baMdha kahela taM jahA che. te A pramANe jAtinA nidharAyu jAiNAmaNidhattAue -jAva- aNubhAva yAvatu anubhAvanAma nidhattAyu vaimAnike NAmaNidhattAue sudhI badhA daMDakamAM ema ja jANavuM. evaM -jAva- vemANiyANaM ja- rerA vinA mANAvAva ga 1-4 nairayika cha mAsa Ayu zeSa rahevA evAmeva asurakumArA vi-jAva thaNiya- para parabhavanuM A yu bAMdhe che. kumArA asurakumArathI laI ratanitakumAro paNa asaMkhejjavAsAuyA saNNicidiyatirika cha mAsa Ayu zeSa rahevA para parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. khajoNiyA Niyama chammAsAvase sAuyA asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA saMzI parabhatriyAuyaM pagareMti. paMcendriya tiryae paNa niyamathI bhujyaasNkhejjvaasaauyaa saNNi-maNussA NiyamaM mAna Ayu cha mAsa zeSa rahevA para jAva- parati parabhava saMbaMdhI Ayu bAMdhe che. evI vANamaMtarA joisiyA, vemaNiyA jahA rIte asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA neraiyA. 3 saMjJI manuSya mATe samajavuM. vANa benara, tiSka ane vaimAnikono AyuSyabaMdha nArakenI samAna samAja eTale te cha mAsa AyuSya zeSa rahevA para parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. 537 chavhei bhAve paNNatte taM jahA bhAva cha prakAranA che. jemakeodie uvasamie 1 audayika 2 aupazamika 3 kSayika 4 khaie khaovasapie kSApazamika 5 pAriNamika 6 sAnnipaarinnaamie saNNivAie pAtika. 538 chavihe paDikkamaNe paNNatte taM jahA- pratikamaNa cha prakAranA che. jemake - savArama vAtavaraNa- 1 ucArapratikramaNa-malane paraThIne sthAna ittarie Avakahie para Ave ane mArgamAM lAgelA dezanuM jaM kici micchA, somaNaMtie pratikramaNa kare. 2 prazraNapratikramaNa-mUtrane paraThIne pUrvavata pratikramaNa kare. 3 irika pratikramaNa-DA kAlanuM pratikramaNu jemake divasa saMbaMdhI pratikramaNa athavA rAtri saMbaMdhI pratikramaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 329 4 yAvatruthika pratikramaNa-mahAvrata grahaNa karavA athavA bhaktaparijJA pratyAkhyAna svIkAra karo . pa yatkiMcit mithyApratikramaNa-- je mithyA AcaraNa thayuM hoya tenuM pratikramaNa. 6 svAkhAnika pratikramaNa- svapna saMbaMdhI pratikramaNa. 539 kattiyANakkhatte chattAre paNNatte. kRtikA nakSatranA cha tArA cheasilesaannkkhtte chattAre paNNatte. 2 AzleSA nakSatranA cha tArA che. 640 - novALuM chApa-nirvAtta vowje ka chae cha sthAnomAM arjata pudagalene pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, pApakarma rUpe ekatrita karyA che. ekatrita ciNissaMti vA. taM jahA kare che. ane ekatrita karaze. jemakepuddhvikaaynivttie-jaav-tskaaynniv 1-6 pRthvIkAyamAM rahIne-cAvata -rAsatti. kAyamAM rahIne. - gvaM ttiLa, kaautta, vaMdha, , kha pUrvokata rUpe arjita pagalene pApa veya taha NijjarA ceva. karmanA rUpamAM caya karyo che. upacaya karyo che. baMdha karyo che. udIraNA karI che. vedana karyuM che. ane nirjarA karI che. ja- chaqgfsaNA ja dhaMdhA mavitA pattA . ga cha pradeza skaMdha anaMta che. - chaquaoDhA vArA sAMtA gha AkAzanA cha pradezamAM avagADha puddagale paNNattA. anaMta che. - amadRAA aa ittA. De. cha samayanI sthitivALA pudagale anaMta che. - TLavA pAtrA -nA- ca cha guNa kALA-vAva-cha guNa rUkSa pagale chaguNalukkhA poggalA aNaMtA paNNattA. 29 anaMta che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 sAtamuM sthAna 541 sattavihe gaNAvakkamaNe paNNatte. taM jahAsavvadhammA romi, egaiyA roema egaiyA no roemi, savvadhammA vitigicchAmi, egaiyA vitigicchAmi egaiyA no vitigicchAmi, savvadhammA juhuNAmi, egaiyA juhuNAmi egaiyA no juhuNAmi, icchAmi NaM bhaMte! egallavihAra par3imaM uvasaMpajjittA NaM viharittae. Jain Educationa International sAtamuM sthAna gaNune cheADavAnA sAta kAraNA che. eTale sAta kAraNAmAMthI kAi kAraNu batAvI ane AcAryanI anumati prApta karI sAdhu peAtAnA gaNunA parityAga karI zake che. anumati lIdhA vagara nahi te kAraNe! A pramANe che-- 1 huM badhA dharmo (jJAna darzana ane caritranI sAdhanA)ne prApta karavA icchu chuM" ane te dharma (sAdhanAe)ne huM anya gaNumAM jaine ja prApta karI zakIza jethI huM gaNumAM javA Icchu chuM. 2 mane amuka dharma (sAdhanA) priya che ane amuka dharma (sAdhanA) priya nathI, tethI huM gaNu choDIne anya gaNamAM javAM IcchuM chu. 3 badhA dharmo (jJAna darzana ane cAritra)mAM mane sa Mdeha che, tethI sazanivANNA huM anya gaNamAM javA icchu chuM. 4 amuka dharmo (sAdhanA) mAM mane sa Mzaya che ane koi dharma (sAdhanAe)mAM saMzaya nathI, tethI hu sa MzayanivAraNArthe anya gaNamAM javA Icchu chuM. pa badhA dharmo (jJAna darzana ane cAritra sabaMdhI ) nI viziSTa dhAraNAo ne hu (zikhaDAvavA) icchuM chuM. A gaNumAM evA koi ceAgya pAtra nathI jene zikhaDAvu tethI huM anya gaNamAM javA icchuM chuM. 6 kAika dharmI (pUrvakata dhAraNA) ne devA icchuM chuM ane kAika dharmo ( pUrvota dhAraNAo) ne devA nathI icchate, tethI huM anya gaNamAM javA icchuM chuM. cha prabhA huM ekala vihAranI pratimA dhAraNa karIne vicAravA icchu chuM. (mATe gaNu cheDIne javA mAguM chuM.) For Personal and Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 331 542 sattavihe vibhaMgaNANe paNNatte, taM jahA egadisilogAbhigame, paMcadisilogAbhigame kiriyAvaraNe jIve, mudagge jIve, amudagge jIve, rUvI jIve, savvamiNaM jIvA. tattha khalu ime paDhame vibhaMgaNANe jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mAhaNassa vA. vibhaMganANe samappajjaDa. se NaM teNaM vibhaMgaNANeNaM samuppaNNeNaM pAsai pAiNaM vA, paDiNaM vA, dAhiNaM vA, udINaM vA, 3a vA-nAva- some vALyuM, tassa NaM evaMbhavai "atthi NaM mama aisese nANa-dasaNe samuppaNNe ega disi logAbhigame, saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA evamAhaMsu paMcadisi logAbhigame" je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu ii paDhame vibhaMgaNANe. ahAvare docce vibhaMgaNANe jayA NaM tahAruvassa vA, mAhaNassa vA, vibhaMgaNANe samuppajjai, se NaM teNaM vibhaMgaNANeNaM samuppaNNaNaM pAsai pAINaM vA, vALa vA, vArSi vA, vaDhIne vA, uDDhaM vA -jAva- sohamme kappe, tassa NaM evaM bhavai "atthi NaM mama aisese NANa-daMsaNe samuppaNNe paMcadisi logAbhigame", saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA evamAhaMsu-"egadisa logAbhigame je te jIvanag fche te pravAhaMg". ii docce vibhaMgaNANe. virbhAgajJAna arthAta (mAtva sahita avadhi) sAta prakAre kaheluM che. jemake1 eka dizAmAM kAbhigama. 2 pAMca dizAmAM kAbhigama. 3 jIva vaDe karAtI prANutipAtAdi kriyAne ja dekhavAthI ane karmane nahi dekhavAthI jIva kriyAvaraNa che, evI mAnyatAvALa virbhAgajJAna. 4 jIva bAhya AtyaMtara pudgalathI racAyela zarIravALe jIva che evI mAnyatAvALuM virbhAgajJAna. 5 bahya AtyaMtara pudgalathI rahita zarIravALe jIva che evI mAnyatAvALuM virbhAgajJAna. 6 jIva rUpI che evI mAnyatAvALuM 7 vAyu vaDe kaMpanAra puddagalanA samUhane dekhavAthI samasta vastuo jIvarUpa ja che, evA nizcayavALuM sAtamuM virbhAgajJAna sAta prakAranA vibhaMgajJAnanuM spaSTIkaraNa A pramANe che. 1 prathama vibhaLajJAna-kaI tathA rUpa zramaNa mAdana eka dizAnuM lekAbhigama jJAna utpanna thAya che. tethI te pUrva pazcima, dakSiNa athavA uttara dizAmAMthI keI eka dizAmAM athavA yAvat upara saudharma devaloka sudhI dekhe che. te ja dizAmAM tene leka je che te dizAmAM leka che anya dizAmAM nathI evI tene pratIti thAya che ane te mAnavA lAge che ke mane ja anuttara jJAna utpanna thayuM che ane te bIjAne ema kahe che ke je leko pAMca dizAomAM leka che, ema kahe che te mithyA kahe che A prathama vibhaga jJAna thayuM. 2 bIju vibhaMga jJAna-kaI zramaNa mAhaNane pAMca dizAnuM lekAbhigama jJAna utpanna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 sAtamuM sthAna ahAvare tacce vibhaMgaNANe jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mAhaNassa vA vibhaMgaNANe samuppajjai, se NaM teNaM vibhaMgaNANeNaM samupaNNeNaM pAsai-pANe aivA emANe, musaM vayamANe, adieNamAdiyamANe, mehuNaM paDisevamANe, pariggahaM parigiNhamANe, rAibhoyaNaM bhaMjamANe vA, pAvaMca NaM kammaM kIramANaM no pAsai, tassa NaM evaM bhavai "asthi NaM mama aisese NANa-dasaNe samuppaNNe kiriyAvaraNe jIve. saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA evamAhaMsu-no kiriyAvaraNe jIve" je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu. ii tacce vibhaMgaNANe, ahAvare cautthe vibhaMgaNANe jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mAha ssa vA vibhaMgaNANe samupajjai. se NaM teNaM vibhagaNANeNaM samuppaNNaNaM devAmeva pAsai, bAhirabbhaMtarae poggale pariyAdiittA puDhegattaM NANattaM phusiyA phurettA phuTTittA vikuvittANaM, vikuvittANaM ciTThittae tassa NaM evaM bhavai "atthi NaM mama aisese nANadaMsaNasamuppaNNe, mudagge jIve, saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA evamAhaMsu -amudagge jIve" je te evamAhaMsumicchaM te evamAhaMsu. ii cautthe vibhaMgaNANe. ahAvare paMcame vibhaMgaNANe jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMgaNANe samuppajjai, se NaM teNaM vibhaMgaNANeNaM samuppaNNaNaM thAya che. tethI te pUrva pazcima dakSiNa ane uttara dizAmAM tathA upara yAvata saudharma devaleka sudhI leka dekhe che, te te samaye tene te anubhava thAya che ke leka pAMca dizAomAM ja che tathA e paNa anubhava thAya che ke mane ja atizaya jJAna utpanna thayuM che ane te kahevA lAge che ke je leke eka ja dizAmAM leka che" ema kahe che te mithyA kahe che A bIju vibhaMga jJAna thayuM. 3 trIju vibhaMga jJAna-keI zramaNa athavA mAhaNane kiyAvaraNa jIva nAmanuM vibhaMga jJAna utpanna thAya che, te jIve ne hiMsA karatA thakA, juTha bolatA thakA, corI karatA thakA, maithuna karatA thakA, parigrahamAM Asakata rahetA thakA ane rAtri bhejana karatA thakA jue che. paraMtu A badhA kRtyathI jene pApa karmone je baMdha thAya che te nathI joI zakato te samaye tene e anubhava thAya che ke mane ja atizaya jJAna darzana utpanna thayuM che. ane te ema mAnavA lAge che ke jIvane kriyA rUpa ja AvaraNa che. sAthe e paNa mAnavA lAge che ke je zramaNa brAhmaNa jIva kriyArUpa AvaraNavALo nathI" ema kahe che te mithyA kahe che. A trIju vibhaga jJAna thayuM. 4 cothuM vibhaga jJAna-keI zramaNa mAhatane mudagraviNaMga jJAna utpanna thAya che, te bAhya ane AtyaMtara pudagalene grahaNa karIne tathA tenA vividha prakArane sparza karIne vividha prakAranA zarIranI vikuNuM karatA devatAone jue che, te samaye tene e anubhava thAya che ke mane ja ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 sthAnAMga sUtra devAmeva pAsai, bAhirabhaMtarae poggale tara jJAna darzana utpanna thayuM che. tethI apariyAdiittA puDhegattaMNANataM-jAva huM joI zakuM chuM ke jIva mudagra arthAta vikumvittANaM ciTThittae tassa NaM evaM bAhya ane AtyaMtara puddagale ne grahaNa bhavai "atthi -jAva- samuppaNNe amudagge karIne zarIra racanA karavALe che. je loke jIvane amudagra kahe che te mithyA kahe jIve," saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA che, ema te kahevA lAge che. A cothuM vA evamAhaMsu-mudagge jIve," je te vibhaMga jJAna thayuM. evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu. ii 5 pAMcamuM vicaMga jJAna-keI zramaNa mAhaNane paMcame vibhaMgaNANe amadagra vibhaMga jJAna utpana thAya che, te ahAvare chaThe vibhaMgaNANe Abhyantara ane bAhya pudgalene grahaNa jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mAha- karyA vinA ja devatAone vidurvaNA karatA Nassa vA vibhaMgaNANe samuppajjai. se NaM thakA jue che. te samaye tene e teNaM vibhaMgaNANeNaM samuppaNNeNaM devAmeva anubhava thAya che ke mane ja atizaya pAsai bAhirabbhaMtarae poggale pariyAittA jJAna utpanna thayuM che, tethI huM joI . vA, apariyAittA vA, puDhegattaM NANattaM zakuM chuM 'jIva amuigra che ane te ema kahevA lAge che ke je loko jIvane muda phusettA -jAva- vikugvittANaM cihittae, samaje che te mithyAvAdI che. A pAMcamuM tassa NaM evaM bhavai "asthi NaM mama ai vibhaMga jJAna thayuM. sese NANa-dasaNe samuppaNNaM, rUvI jIve, 6 chaThuM vibhaga jJAna-keI zramaNa mAhaNane saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA eva jyAre rUpI jIva nAmanuM visaMga jJAna mAhaMsu arUvo jIve" je te evAmahaMsu utpana thAya che tyAre te te jJAnathI micchaM teevamAhaMsu. devatAone ja bAhyAvRMtara pudgala grahaNa rU cha vimarriLe. karIne athavA grahaNa karyA vinA vikuvaNuM ahAvare sattame vibhaMgaNANe. karatA jue che. te samaye tene e jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA, mahA anubhava thAya che ke mane atizaya Nassa vA vibhaMgaNANe vA samuppajjai, jJAnadarzana utpanna thayuM che ane te se NaM teNaM vibhaMgaNANeNaM samuppaNNeNaM mAnavA lAge che ke jIva to rUpI che, je loke jIva ne arUpI kahe che te pAsai suhumeNaM vAukAeNaM phuDa poggala- . mithyAvAdI che. A chaThuM vibhaMga jJAna thayuM. kAyaM eyaMtaM veyaMtaM calaMtaM khunbhaMtaM phaMdaMtaM u-- sAtamuM vibhaMga jJAna- kaI zramaNa mAhaNane ghaTataM udIretaM taM taM bhAvaM pariNamaMtaM jyAre "sarve jIvA" nAmanuM visaMgajJAna tassa NaM evaM bhavai "asthi NaM mama ai utpanna thAya che tyAre te vAyuthI hAlatA sese pANa-dasaNe samuppaNNe savvamiNaM cAlatA kAMpatA ane anya paddagalanI jIvA. saMtegaiyA samaNA vA, mAhaNA vA sAthe TakarAtA pudgalene jue che tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 gvanA- "jIvA reva manIvA jeva" je te evamAhaMsu sicchaM te evamAhaMsu. tassa NaM ime cattAri jIvanikAyA No sammamuvagayA bhavaMti, taM jahApuDhavikAiyA, AukAiyA, teukAiyA, vAukAiyA, icceehi cahi jIvanikAehi micchAdaMDaM pavattei. ii sattame vibhaMgaNANe. 543 sattavihe joNisaMgahe paNNatte, taM jahA saMDyA, poyathA, jarAuyA, sayAM, saMseimA, sammucchimA, ubbhiyA. aMDayA satta gaiyA satta AgaiyA paNNattA taM gaNAaNdde aMDaesu uvavajjamANe aMDarahito vA, poyarahito vA-jAva-ubhiehito vA uvavajjejjA. se ceva NaM se aMDae aMDayattaM vippajahamANe aMDayattAe vA, poyayAe vA -nAva- kamiTarANa vA ja chenA. poyayA satta gaiyA satta AgaiyA. evaM ceva sattaNhavi gairAgai bhANiyavvA -jAva- ubhiyatti. 2 sAtamuM sthAna tene ema lAge che ke mane ja atizaya vALuM jJAna utpanna thayuM che. tethI te ema mAnavA lAge che ke "lAkamAM je kaMI che te badhuM jIva ja che, je loke lekamAM jIva ane ajIva baMne mAne che, te mithyAvAdI che. A sAtamuM virbhAgajJAna thayuM. evA vibhaMga jJAnIne pRthvIkAyika, apakAyika tejaskAcika ane vAyukAyika jIvanuM samyaga jJAna thatuM nathI. tethI te te viSayamAM mithyAdaMDane prayoga kare che. ka- nisaMgraha sAta prakAranA che. jemake1- aMDaja - pakSI, mAchalIo, sarpa ityAdi IDAthI utpanna thavAvALA. 2- pitaja - hAthI, vAgula Adi cAmaDI vaDe vIMTaLAIne utpanna thavAvALA. 3- jarAyuja - manuSya, gAya, Adi jaranI sAthe utpanna thavAvALA. 4- rasaja - rasamAM utpanna thavAvALA. 5- saMsvedaja - parasevAthI utpanna thavAvALA. - saMmUcchima - mAtA-pitAnA saMga vinA upanana thavAvALA jIva. 7- ubhija - pRthvInuM bhedana karI utpanna thavAvALA jIva khaMjanaka Adi. kha- aMjanI gati ane Agati sAta prakAranI hoya che. eTale aMDaja jIva yAvat udbhijamAMthI kaImAM paNa gati ane Agati karI zake che. e pramANe pitaja yAvat ubhija badhA jAnI (sAtenI) gati ane Agati jANavI. ga- aMDaja je aMDamAM AvIne utpanna thAya che. te aMDaje pitaje yAvata udabhijethI AvIne utpanna thAya che. gha- e pramANe aMDaja aMDaja paNAne cheDIne aMDaja potaja yAvata ubhija jIvanane prApta thaI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 sthAnAMga sUtra 144 mAriya-vAyakSa taifNa sara saMgahaTThANA paNNattA. taM jhaabAri-vajJAd Twifsa mAM tA. dhAraNaM vA samma pauMjittA bhavai. evaM jahA paMcaDhANe -jAva- AyariyauvajjhAe gaNaMsi ApucchiyacAri yAvi mavaDu. no aNApucchiyacArI yA vi bhavai. Ayariya-uvajjhAe gaNaMsi aNuppaNNAI uvagaraNAiM samma uppAittA bhavai. Ayariya-uvajjhAe gaNaMsi puvuppaNNAI uvagaraNAI sammaM sArakkhettA saMgovittA bhavai. no asamma sArakkhettA saMgovittA mavaDuM. Ayariya-uvajjhAyassa NaM gaNaMsi satta asaMgahaTThANA paNNattA, taM jahAAyariya-uvajjhAe gaNaMsi ANaM vA, dhAraNaM vA no sammaM pauMjittA, bhavaiM. ka- AcArya ane upAdhyAyanA gaNanA saMgrahanA sthAne sAta che. jemake1- AcArya ane upAdhyAya gaNumAM rahevA vALA sAdhuone samyapha prakArathI AjJA (vidhi arthAta kartavyane mATe Adeza) ane dhAraNa (akRtyane niSedha) kare. 2-5- AgaLa pAMcamAM sthAnamAM kahela anusAra yAvatu-AcArya ane upAdhyAya gacchane pUchIne pravRtti kare gacchane pUchyA vinA pravRtti na kare ItyAdi kahevA zeSa be saMgrahasthAna A pramANe che.6 AcArya ane upAdhyAya gaNamAM aprApta upakaraNo ne samyak prakArathI (nirdoSa rUpathI) prApta kare. 7 AcArya ane upAdhyAya gaNamAM prApta upakaraNonI samyaka prakArathI rakSA ane surakSA kare paraMtu jema tema na rAkhe. kha- AcArya ane upAdhyAya sAta prakArathI gaNane asaMgraha (chinna-bhinna) kare che. jemake 1 AcArya upAdhyAya gaNamAM rahevAvALA sAdhuone AjJA athavA dhAraNuM samyaka prakArathI na kare. e pramANe yAvat 2-7 prApta upakaraNonI samyaka prakArathI rakSA na kare arthAta ulikhita saMgraha sthAnethI viparIta sAta sthAne samajavA. ka piMDeSaNa sAta prakAranI kahelI che. jemake1 asaMsRSTA-devA AhArathI hAtha athavA pAtra lipta na hoya to bhikSA levI. 2 saMsRSTA-devA AhArathI hAtha athavA pAtra lipta hoya te bhikSA levI. 3 ud ghutA-grahastha pitAne mATe rAMdhavAnA vAsaNamAMthI AhAra bahAra kADhela e AhAra le. uvagaraNANaM no samma sArakkhettA saMgovattA bhavai.2 545 satta piMDesaNAo paNNattAo. satta pANesaNAo paNNattAo. satta uggahapaDimAo paNNattAo. satta sattikkayA paNNattA. satta mahajjhayaNA paNNattA. sattasattamiyA NaM bhikkhupaDimA egUNapaNNayAe rAiMdiehiM egeNa ya chaNNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 sAtamuM sthAna ueNaM bhikkhAsaeNaM ahAsuttaM -jAva- 4 alpalepA-je AhArathI pAtramAM lepa na ArAhiyA vi bhavai. 6 lAge e AhAra (caNadi) le. 5 avagrahitA-jamavAnA bhejanamAM pirasele AhAra le. 6 pragRhitA-pirasavA mATe athavA khAvAne mATe hAthamAM lIdhele AhAra le. 7 ujhitadharmA-pheMkavAne gya AhAra bhikSAmAM le. kha ema ja pANISaNa sAta prakAranI kahelI che ga avagrahapratimA sAta prakAranI kahelI che jemakesaptakaka sAta prakAranA kahelA che. jemake1 sthAna saptakaka 2 nethelikI sartakaka 3 uccAra prazravaNuvidhi sataikaka 4 zabdasaptakaka 5 rUpasartakaka che parakriyAsataikaka 7 anya kriyAsataikaka ca suyagaDAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA sAta mahA adhyayane che. jemake1 puMDarIka, 2 kiyAsthAna, 3 AhAra parikSA, 4 pratyAkhyAna parijJA, 5 anAcAra zrata 6 AdrakakumArIya ane 7 nAlaMdIpa. saptasaptamikA nAmanI bhikSupratimAnI ArAdhanA ogaNapaccAsa ahorAtra vaDe sampanna thAya che. temAM ekasone chanuM bhikSAnI dattio grahaNa karAya che. 546 aheloge NaM satta puDhavIo paNNattAo. ka- alakamAM sAta pRthvIe kahelI che. satta ghaNodahio paNNattAo. kha- sAta dhanadadhI che. satta ghaNavAyA, satta taNuvalyA paNNattA. ga- sAta ghanavAna ane sAta tanuvAta che. satta uvAsaMtarA paNNattA. gha- sAta avakAzAntara che. eesu NaM sattasu uvAsaMtaresu satta taNu- Da- te sAta avakAzAntomAM sAta tanuvAta vAyA paiTThiyA. pratiSThita che. eesu NaM sattasu taNuvAesu satta ghaNavAyA ca- A sAte tanuvAtamAM sAta dhanavAta paiTThiyA. pratiSThita che. * AvadhAne vistAra AcArAMgathI jANo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 sthAnAMga sUtra eesu NaM sattasu ghaNavAesu satta ghaNo- dahi paiTThiyA. eesu NaM sattasu ghaNodahisu piMDalagapiha- NasaMThANasaMThiyAo satta puDhavIo paNNattAo taM jahApaDhamA -jAva- satamA. eyAsi NaM sattaNDaM puDhaviNaM satta nAmadhejjA paNNattA. taM jahAdhammA, vaMsA, selA, aMjaNA, riTThA, maghA, mAghavai. eyApti NaM sattaNhaM puDhavINaM satta gottA paNNattA. taM jahArayaNappabhA, sakkarappabhA, vAluappAbha, - te sAta panAmA sAta ghanadhi pratiSThita cha. -te sAta pApiyAmA pu050 ch| samAna saMsthAnavAbI sAta pRthvIo che. jemake... 1-7 prathama yAvata saptamA. A pUkita sAta pRthvIonA sAta nAma rema- 1 cambhA, 2 vasA, 3 zikSA, 4 aMjanA, pa riSThA, 6 maghA, 7 mAghavatI. A sAta pRthvIonA sAta gAtra che. jemake- 1 ratnaprabhA, 2 zarkarA prabhA, 3 vAgazkSA, 4 54pramA, 5dhUmapramA, 6 tamAsA, 7 tamastamaHalA. paMkappabhA, dhUmappabhA, tamA, tamatamA, 12 547 sattavihA bAyaravAukAiyA paNNattA. taM jahA pAINavAe, par3INavAe, dAhiNavAe, udINavAe, bAdara (sthUla) vAyukAya sAta prakArane 4sI che. rebhaDe- 1 pUrvano vAyu. 2 pazcimane vAyu 3 dakSiNane vAyu, 4 uttarane vAyu, pa urdhva dizAno vAyu, 6 adhadizAno vAyu, 7 vidizAone vAyu. uDDhavAe, ahovAe, vidisivAe. 548 satta saMThANA paNNattA. taM jahA dohe, hasse, vajhe, taMse, cauraMse, pihale, parimaMDale. saMsthAna sAta prakAranA kahela che. jemake1 varSa, 2 hasva, 3 vRtta, 4 yakSa (Party), 5 yatu24 (yatu ), 6 pRthusa, 7 paribhasa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. 549 satta bhaTThANA paNNattA. taM jahA ihalogabhae, paralogabhae, AdANabhae, akamahAbhae, arubhae, maraNabhae, asilogabhae. 550 sataha ThANehiM chaumatthaM jANejjA. teM bahAna pANe aivAittA bhavai, musaM vaittA bhavai, adiNNamAittA bhavai, sad-rita-rasa-va-nathe malAttA mavara, pUyA sakkAraM aNuvahettA bhavai, imaM sAvajjaM ti paNNavettA par3isevittA savara, no hAvAi tahAkArI yAvi bhavai. sataha ThANeha kevalI jANejjA. taM jahAno pANe aivAttA bhavai, -jAvajahAvAi tahAkArI yAvi bhavai 2 551 ka- satta mUlagottA paNNattA. taM jahA vhAlavA, gotamA, vacchA, kocchA, kosiyA, maMDavA, vAsiTTA. Jain Educationa International sAtamuM sthAna bhayanA sthAne sAta prakAra kahela che. jemake- 1 ihaleAkabhaya, 2 paraleAka bhaya, 3 AhvAna bhaya, 4 akasmAta bhaya, 5 vedanA bhaya, huM maraNu bhaya, 7 apayaza bhaya. - sAta kAraNeAthI chadmastha (asajJa) jaNAya che. jemake- 1 hiMsA karavAvALe! hAya, 2 juTha elavAvALA hAya, 3 adbhu levAvALA hAya, 4 zabda, rUpa, rasa ane sparzIne bhAgavavAvaLe hAya, pUjA ane satkArathI prasanna thateA hAya, 6, A AdhA kI AhAra sAvadha A prakAranI prarUpaNA karyA pachI paNa AdhA karma Adi dASAnuM sevana karavAvALA hAya, 7 kathanInI samAna karaNI na karavAvALA hAya. kha- sAta kAraNeAthI kevaLI jaNAya jAya che. jemake- 1 hiMsA na karavAvALA, 2 juThuM na khAlavAvALA, 3 aTThA na leva vALA, 4 zabda, gaMdha, rUpa, rasa ane sparzane na bhAgavavAvALA. 5-7 pUjA ane satkArathI prasanna na thavAvALA yAvat kathanInI samAna karaNI karavAvALa ka- mula gAtra sAta kahyA che. jemake1 kAzyapa, 2 gautama, 3 vatsa, 4 kutsa, pa kaiAzika, 6 maMDaLya, 7 vAziSTha. For Personal and Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 330 - temAMthI kAzyapa gotra sAta prakAranAM cha rem1 kAzyapa, 2 sAMkilya, 3 go5, 4 bALa, 5 maujakI, 6 parvaprekSakI, 7 TarSakazu. - gautama mAtra sAta 42 493 . bha1 gautama, 2 mA, 3 mAravA8, 4 mazi rasa, 5 zarkarAbha, 6 bhakSakAma, 7 udakAtmabha. kha- je kAsavA te sattavihA paNNattA. taM jahAte kAsavA, te saMDellA, te gollA, te vAlA, te maMjatiNo, te pavvapecchatiNo, te varisakaNhA. ga- je goyamA te sattavihA paNNattA. taM jahAte goyamA, te gaggA , te bhAraddA, te aMgirasA, te sakkarAbhA, te bhakkharAbhA, te udagattAbhA. gha- je vacchA te sattavihA paNNattA. taM jahAte vacchA , te aggeyA, te mittiyA, te sAmiliNo, te selatayA, te aTTiseNA, te vIyakamhA, ca- je kocchA te sattavihA paNNattA. taM jahAte kocchA, te moggalAyaNA, te piMgalAyaNA, te koDINA, te maMDaliNo, te hAritA. te somayA, - sanAtra sAta prA2nu 43 cha. rema1 vatsa, 2 Agneya, 3 bhaitri4, 4 svAmilI, 5 za34, 6 asthisena, 7 vItabha. - putsa mAtra sAta prA2nu cha. rebhdde1 kunsa, 2 maugalAyana, 3 piMgalAyana, 4 hai|any, 5 bhadI, 6 rita, 7 saubhya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM sthAna 7- za ta prA2nu 49sa che. rebhaDe1 zi, 2 atyAyana, 3 zAyaNa, 4 galikAyaNa, 5 pAkSikAyaNa, 6 Agneya, 7 sAhitya. - bhAMDavya gotra sAta prA2nu 43 che. sama1 bhAMDa0ya, 2 mariSTa, 3 saMbhuta, 4 tesa, 5 nya, 6 saMjJA, 7 paa2|02. 40 cha- je kosiyA te sattavihA paNNattA, taM jahAte kosiyA, te kaccAtaNA, te sAlaMkAyaNA, te golikAyaNA, te pakkhikAyaNA, te aggiccA, te lohiyA. ja- je maMDavA te sattavihA paNNattA. taM jahAte maMDavA, te ariTThA, te samutA, te telA, te elAvaccA, te kaMDillA, te khArAtaNA. jha- je vAsihA te sattavihA paNNattA. taM jahAte vAsiTTA, te uMjAyaNA, te jArekaNhA, te vagyAvaccA, te koDiNNA, te saNNI , te pArAsarA.8 552 satta mUlanayA paNNattA. taM jahA negame, saMgahe, vavahAre, - vAziSTa mAtra sAta 54 // 2 // 4 cha, rema1 vAziSTa, 2 Myana, 3 // 20Y, 4 vyAghAyatya, 5 keDinya, 6 saMjJA, 7 52 // 22. mUlanaya sAta kahela che. jema ke 1 naigamanaya, 2 saMbahunaya, 3 vyA2naya, sutranaya, 5 254naya, 6 sabhAma3Dhanaya, evabhUtanaya. ujjusue, sadde, samabhirUDhe, evaMbhUe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnaoNga sUtra 41 4 212 sAta saya cha, rebhaDe- 1131, 2 aSama 3 gAMdhAra, 4 madhyama, 5 paMcama, 6 paivata, 7 niSAda 5 553 ka- satta sarA paNNattA. taM jahA gAha-sajje risabhe gaMdhAre, majjhime paMcame sare / dhevae ceva NisAe. sarA satta viyAhiyA // 1 // kha- eesi NaM sattaNhaM sarANaM satta sara- ThANA paNNattA. taM jahAgAhAo-sajjaM tu aggajinbhAe, ureNa risabhaM srN| kaMThaggaeNa gaMdhAra, majjhajibbhAe majjhimaM // 1 // NAsAe paMcamaM brUyA, daMtoLeNa ya dhevayaM / muddhANeNa ya sAyaM, saraDhANA viyAhiyA // 2 // mA sAta 21 / / sAta 212sthAna che. rebhSaDaja svara jihavAnA agra bhAgathI nIkaLe che. zaSabha svara-hRdayathI nIkaLate svara. gAMdhAra svara-ugra kaMThathI nIkaLate svara. madhyama svara - jihavAnA madhya bhAgathI nIta s12 // 1 // paMcama svara-pAMca sthAnethI nIkaLate svara. dIvata svara-dAMta ane oSThathI nIkaLato svara. niSAda svara-mastakathI nIkaLate svara. A sAta svarasthAna jANavA joIe. rA. ga- satta sarA jIvanissiyA paNNattA. taM jahAgAhAo-sajjaM ravai mayUro, kukkuDo risahaM saraM / haMso Nayai gaMdharaM , majjhimaM tu gavelagA // 1 // aha kusamasaMbhave kAle, koilA paMcamaM srN| chaTTaM ca sArasA koMcA, NisAyaM sattamaM gayA // 2 // gha- satta sarA ajIvanissiyA paNNattA. - sAta 54 // 2 // vothI sAta 212 niNe che. ythaaSaDaja svara mayUranA kaMThathI nIkaLavAvALo 12. RSabha svara kukuTanA kaMThathI nIkaLe che. gAMdhAra svara haMsanA kaMThathI nIkaLe che. madhyama sva2 dheTAnA 4thI nIle che. // 1 // paMcama svara koyalanA kaMThathI kusuma saMbhava4aas (satamAsa) mAM nIle che. ghevata svara sArasa athavA kAMcanA kaMThathI nANe che. niSAda svara hAthInA kaMThathI nIkaLe che. sArA gha- sAta prakAranA ajIva padArthothI nikaLavA vA sAta 212. rama5.00 252 - bhRgayI nANe che. rASabha svara - mukhI - raNazIMgaDuM RSabha svarane kahe che. taM jahA gAhAo-sajjaM ravai muiMgo, gomuhI risabhaM saraM / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 sAtamuM sthAna gAMdhAra svara - zaMkhathI nIkaLe che. madhyama sva2 - AsarathI nIle che. // 1 // paMcama svara - cAra caraNe vaDe pratiSThita gedhikA vAghathI nIkaLe che. paivata svara - DhelathI nIkaLe che. niSAda svara - mahAbherIthI nIkaLe che. terA - sAta 212vA manuSye // sakSa! mA pramANe che. rebhgAthArtha - vaja svaravALA manuSyane AjIvikA sulabha thAya che. tenuM kArya niSphala nathI jatuM. tene gAyanI, putronI ane mitronI prApti thAya che. te strIone priya DAya che. // 1 // saMkho gayai gaMdhAraM, majjhimaM puNa jhallarI // 1 // caucalaNapaiTThANA gohiyA paMcamaM srN| ADaMbaro revaiyaM, mahAbherI ya sattamaM // 2 // ca- eesi NaM sattasarANaM satta sarala- kkhaNA paNNattA. taM jahAgAhAmao-sajjeNa labhai vitti kayaM ca Na viNassai / gAvo mittA ya puttA ya, NArINaM ceva vallabho // 1 // risabheNa u esajjaM , seNAvaccaM dhaNANi y| vatthagaMdhamalaMkAraM , ithio sayaNANi ya // 2 // gaMdhAre gIyajuttiNNA , vajjavittI klaahiyaa| bhavaMti kaiNo paNNA , je aNNe satthapAragA // 3 // majjhimasarasaMpaNNA bhavaMti ___ suhjiivinno| khAyatI pIyatI dei , majjhima saramassio // 4 // paMcamasarasaMpaNNA bhavaMti puddhviipii| sarA saMgahakattAro , aNega-gaNa-NAyagA // 5 // revayasarasaMpaNNA bhavaMti klhppiyaa| sAuNiyA vagguriyA , soyariyA macchabaMdhA ya // 6 // 2Sabha svaravALAne aizvarya prApta thAya che. te senApati bane che. tene dhanalAbha thAya che. tathA 1, 5, 2, strI ane zayana Adi prApta thAya che. rA. AdhAra 212vANA-bhAta-yutijJa, prdhaanAjIvikAvALA, kavi kalAono jJAtA, prajJAzIla ane aneka zAstrane jJAtA thAya che. // 3 // madhyama svaravALe - sukhathI khAI pIe cha bhane kAna mApe che. // 4 // paMyama svaravANA - 2 zUravIra, - saMgraha karavAvALA ane gaNanAyaka hoya cha. // 5 // dhaivata svaravA - ni4, Azu, vAgurika, zekarika ane mAchImAra hoya cha. // 6 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 343 caMDAlA muTThiyA seyA , niSAda svaravALA - cAMDAla, aneka pApaje aNNe pAvakammiNo / karmone karavAvALA athavA geghAtaka hoya godhAyagA ya je corA , cha. // 7 // NisAyaM saramassiyA // 7 // cha etesi sattaNhaM sarANaM tao gAmA 7 mA sAta svarAnA ra grAma usa che. paNNattA. taM jahA- sajjagAme, majjhima- remagAme, gaMdhAragAme. 1 paja grAma, 2 madhyama grAma, 3 gAMdhAra grAma, ja- sajjagAmassa NaM satta mucchaNAo OM 50 grAmanI sAta bhUchanAmI DAya che. paNNattAo. taM jahA- gAhA-bhaMgI kora- bhavvIyA harI ya , 1 mA , 2 au2vIya, 3 72, 4 204nI, rayataNI ya sArakaMtA ya / 5 sAra kAntA, 6 sArasI, 7 zudha chaTTI ya sArasI NAma , 530 // 1 // suddhasajjA ya sattamA // 1 // jha- majjhimagAmassa NaM satta mucchaNAo se madhyama AmanI sAta bhUchanA DAya che. paNNattAo. taM jahA ramagAhA-uttaramaMdA rayaNI , 1 // 2 bhanhA, 2 204nI, 3 , 4 uttarA uttarAsamA / uttarAsamA, 5 azakAntA 6 sevIrA 7 abhI2 // 1 // AsokaMtA ya sovIrA , abhiru havai sattamA // 1 // Ta- gaMdhAragAmassa NaM satta mucchaNAo- Ta mAMdhA sAmanI sAta bhUchanAyo che. 24paNNattAo. taM jahA 1 nahI, 2 kSudribhA, 3 puribhA, 4 zudha gAhAo-naMdI ya khuddimA pUrimA , gaMdhArA, 5 uttara gadhArA, 6 suhutara ya cautthI ya suddhagaMdhArA / AyAma niyamathI chaThThI jANavI ane uttaragaMdhArA vi ya , sAtamI uttarAyanA athavA koDImAnasA nAma cha // 2 // paMcamiyA havai mucchA u // 1 // suThutaramAyAmA / sA chaTThI niyamaso u NAyavvA / aha uttarAyayA , koDImAyasA sattamI mucchA // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 satta sarAo ko , saMbhavaMti geyassa kA bhavaMti joNI , kaisamayA 3kSasa kai vA geyassa AgArA // 3 // satta sarANAbhIo , bhavaMti gIyaM ca ruyajoNIyaM / pAdasamA tiNi ya gIyassa AgArA // 4 // UsAsA , buli ili sill:ile birlili Aimiu pAmavA , samanvahaMtA ya majjhagAraMmi / avasANe tajjavito tiNNi ya geyassa AgArA // 5 // chahose aTTaguNe tiNNi ya vittAiM do bhaNitIo / jANAhii so nahi , susikkhio raMgamajjhammi // 6 // bhIyaM dutaM rahassaM , gAyaMto mA ya gAhi uttAlaM / kAkassaramaNunAsaM hoti geyassa chaddosA // 7 // sAtamuM sthAna prazna -A sAta svare kyAMthI utpanna thAya che? geya-gItanI kaI nijAti hoya che? keTalA samayanA ucchavAse (kAla) pramANa che? tathA geyanA keTalA Akare che? kA. uttara-sAta svaro nAbhithI utpanna thAya che. ane gIta ruditani -jAtivALuM che. chaMdane pAda (caraNa) bolavAmAM jeTaluM kAla lAge teTale samaya gItanA ucchavAse hoya che, ane gItanA traNa AkAre che kA -maMda svarathI AraMbha kare madhyamAM svaranI vRddhi kare, ane aMta bhAgamAM gIta vinine maMda karate thake hoya che. A traNa geyanA AkAra (svarUpa che) po. -geyanA cha doSa, ATha guNa gaNu ane be bhaNitione je samyaga prakArathI jANe che te suzikSita vyakita raMgamAM (nATaya zAlamAM) gAI zake che. dA gAnanA cha deze A pramANe che - 1 bhayabhIta thaIne gAvuM. 2 zIvratApUrvaka gAvuM. 3 saMkSipta karIne gAvuM. 4 tAlabaddha nahi gAvuM. 5 kAka jevA svarathI gAvuM. 6 nAkathI uccAraNa karatA thakA gAvuM. zA gAnanA ATha guNa A pramANe che1 pUrNa hoya 2 rakata hoya 3 alaMkRta 4 alaMkRta hoya, 5 visvara na hoya 6 madhura hoya, 7 svara sahita hoya 8 sukumAra hoya. 85 gAnanA bIjA ATha guNo hoya che jemake- uravizuddha, kaThavizuddha ane zire vizuddha gIta gavAya mRdu ane gaMbhIra svarathI gavAya tAlabadha ane pratikSepa badhA gavAya sAta svarothI samAna gIta gavAya che. lA. puNNaM rattaM ca alaMkiyaM ca , vattaM tahA avighuTuM / mahuraM sama suumAraM , aTTha guNA hoti geyassa // 8 // urakaMThasirapasatthaM ca, gejjate mauribhiapadabaddhaM / samatAlapaDukkhevaM sattaMsarasIharaM jIve che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 345 rea , nihosaM sAravaMtaM heujuttamalaMkiyaM uvaNIyaM sovayAraM miyaM mahura meva ya // 10 // samamaddhasamaM savvattha visamaM ca / tiNNi vittappayArAI, cautthaM navAma; zA sakkayA pAgayA ceva , duhA Niio AhiyA / saramaMDalaMmi fite , pasatthA isibhAsiyA // 12 // geya nA A ATha guNa bIjA che. 1 nirdoSa hAya 2 sAyukta, heya 3 hetu yukata, 4 alaMkRta, hAya pa upasaMhAra yukta, hoya 6 se-Asa, hAya 7 mita ane 8 madhura hAya !/1nA sama, ardhasama ane sarvatra viSama hoya. A traNa vRtta (chaMda)nA prakAre che. A sivAya koI cothe prakAra upalabdha nathI. |11|| bhaNitio be che. jemakesaMskRta ane prAkRta A be bhASAone RSioe pramasta mAnelI che. svaramaMDala madhe gAye chate RSioe-uttama kahelI che. kevI strI madhura gAya che? kevI strI karkaza ane rUkSa gAya che? kevI strI catura gAya che? kevI strI maMda gAya che? kevI strI zIghra gAya che? - 13 51rA kesI gAyai ya mahuraM , kesI gAyai kharaM ca rukkhaM ca / kesI gAyai cauraM , kesI vilaMbaM duyaM kesI // 13 vissaraM puNa kerisI ?, sAmA gAyai mahuraM , kAlI gAyai kharaM ca rukkhaM ca / gorI gAyaI cauraM , kANaM vilaMbaM dutaM aMdhA // 14 // vissaraM puNa piMgalA / taMtisamaM tAlasamaM , pAvasamaM layasamaM gahasamaM ca / nIsasiUsasiyasamaM saMcArasamA sarA satta // 15 // satta sarA ya tao gAmA , mucchaNA vIru , kevI strI zIdhra visvara-virUDha svarane gAya che? uttara - zyAmA kiMIka kALI strI athavA soLa varSanA vayavALI strI madhura gAya che. [megha samAna kALI strI karkaza ane RkSa gAya che. gorI strI catura gAya che. kALI strI maMda gAya che. AMdhaLI strI zIvra gAya che. piMgalA [bhUrA] varNavALI strI visvara gAya che. vINAdi taMtrInA zabdathI maLela te taMtrIsama, tAla sAthe maLela tAlasama, chaMdanA caraNa sAthe maLela te pAdasama taMtrInA rAga sAthe layasama, prathamathI je svara grahaNa karela hoya chevaTa sudhI teja svaravaDe gAvuM te grahasama, gAtAM thakA zvAsozvAsathI bharAI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM sthAna tANA egaNapaNNAsA, sarapaMhauddA sammattaM 554 sattavihe kAyakilese paNNatte. taM jahA - ThANAie, UkkuDuyAsaNie, paDimaThAi, vIrAsahie, sajjie, daMDAie, lagaMDasAi. na jAya te ucchavAsa-nizvAsa sama, aMgulIvaDe taMtrIne avAja svaranI sAthe maLela hoya te saMcArasama A sAta svaravaDe vizuddha gAna hoya che. 15 sAta svara, traNa grAma, ekavIza maInA, ogaNapacAsa tAna hoya che 12aa. kAya kaleza sAta prakAranA kahela che jemake1 sthAnAtiga-kAryotsarga karavAvALA, 2 utkaTukAsanika-ukaDu besavAvALo 3 pratimA sthAyI-bhikSupratimAnuM vahana karatAra jema avalaMbana vagara besanAra 4 vAsanika banne paga bhUmi upara rAkhI siMhAsana para besanAranI jema avalaMbana vagara besanAra. 5 naiSadhika-paga Adi sthira karIne besanAra 6 daMDAyatika-daMDanI samAna paga phelAvIne besanAra, 7 lagaMDazAyI-vaka kASThanI jema bhUmithI pITha uMcI rAkhI sunAra. jaMbudvIpamAM sAta varSa (kSetra) kahela che. jemake1 bharata, 2 eravata, 3 hemavata, 4 haraNyavata, 5 harivarSa, 6 ramyaka varSa, 7 mahAvideha. 555 ka- jaMbuddIve dive satta vAsA paNNattA. 4 te - mara, eravae, hemavae, heraNNavae, harivAse, rabhmagavAse, mahAvidehe. - vaMdo vIve satta vAtaharapakavavA pawwttA. taM gaNAcullhimvNte, mahAhimavaMte, nisa, nIlavaMte, haNI, siha, naM. kha jaMbUDhImAM sAta varSaghara parvata kahela che jemake- 1 culahimavanta, 2 mahAhimavaMta, 3 niSadha, 4 nIlavaMta, pa rukamI, 6 khikharI, 7 maMdarA cala. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra ga- jaMbuddIve dIve satta mahAnaIo puratyAbhimuhIo lavaNasamuddaM samappeMti taM jahA gaMgA, rohiyA, hirI, siyA, narakaMtA, suvaNNakUlA, rattA. gha- jaMbuddIve dIve satta mahAnaIo paccatthAbhimuhIo lavaNasamuddaM samuppaiti taM jahA siMdhu, rohitaMsA, harikaMtA, sItodA, nArIkaMtA, rupakUlA, rattavaI, ca - dhAyai saMDadIvapuracchimaddhe NaM satta vAsA paNNattA. taM jahAbhara - jAva - mahAvidehe. cha- dhAya saMbaMdIvapuracchimaddhe NaM satta vAsaharapavvayA paNNattA. taM jahAcullahimavaM te- jAva-maMdare. ja- dhAyaisaMDadIvapura cchimaddhe NaM satta mahANaIo puracchAbhimuhIo - kAloyasamudde samati taM jahA gaMgA - jAva - rattA. Jain Educationa International tha ca cha 04 347 jaMbudrIpamAM sAta mahAnadI che je pUrvanI dizAmAM vahetI thakI lavaNu samudrmaaN bhaNe che. te yA che1 gaMgA, 2 roDitA, harita, 4 zItA, nAntA, suvarNA, 724tA. che je jabudvIpamAM sAta mahAnadI pazcimanI tarapha vaDetI thakI lavaNu samudramAM bhaNe che. prema 1 siMdhu, 2 reDitAMzA, 3 haritA, 4 zItADhA, 5 nArIkAMtA 6 rUpyakalA, 7 24tavatI. ghAtakIkhaDadvIpanA pUrvAmAM sAtava che nema 1-7 lasta yAvat-mahAvidveDa ghAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvAmAM sAtavaghara parvata che. prema cula himavata-yAva-madrarAcala ghAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvACmAM sAta mahAnadIo che je pUrva krizAmAM vahetI thakI moha samudramAM bhaje che. prema1-7 gaMgA yAvat 24tA. For Personal and Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 sAtamuM sthAna - ghAyataMdavIrapurijhama naM sara jha ghAtakIkhaDa dvIpamAM sAta mahAnadIo che mahAnaIo paccatyAbhimuhIo lavaNa je pazcimamAM vahetI thakI lavaNu samudramAM samudaM samarpati. taM jahA maLe che. jemake1-7 siMdhu-yAvata-rakatAvatI. - ghApha vIve chathima sara Ta ghAtakIDa dvIpanA pazcimArthamAM sAta vAsA evaM ceva, navaraM puratthAbhimuhIo varSa che. jemakelvnnsmuii samappaiti paccatthAbhimuhIo 1-7 bharata yAvata mahAvideha zeSa gaNuM kAloda sesaM taM ceva. sUra pUrvavat samajavA vizeSa-pUrvanI tarapha vahevAvALI nadIo lavaNa samudramAM maLe che ane pazcimanI tarapha vahevavALI nadIo kAleda samudramAM maLe che. - viravaravI vaDhapurarijhama ja sara Tha puSkaravara dvIpAInA pUrvArdhamAM pUrvavata vAsA taheva. navaraM-puratthAbhimuhIo sAta varSo che. pukkharodaM samudaM samati . vizeSa pUrvanI tarapha vahevAvALI nadIo pacchasthAbhimuhIo kAlodaM samudaM puSkare samudramAM maLe che ane pazcimanI samati . sesaM taM ceva. tarapha vahevAvALI nadIo kAleda samudramAM maLe che. zeSa 3 sUtra pUrvavat e pramANe evaM patthimaddhe vi. navaraM-puratthAbhi pazcimArtha saMbaMdhI paNa 4 sUra samajI levA. muhIo kAlodaM samudaM samappeMti. pacca vizeSa-pUrvanI tarapha vahevavALI nadIo sthAbhimuhIo purakkharodaM samappeti. puSkaroda samudramAM maLe che ane pazcimanI savvattha vAsA vAsaharapavvayA naIo ya tarapha vahevAvALI nadIo puSkaroda samudramAM bhANiyavvANi. 11 maLe che. varSa, varSadhara ane nadIo sarvatra kahevI joIe. 156 - naMdI vIve mAre tyAre rokANa ka jaMbUdvIpanA bhArata kSetramAM atIta utsarpiussppinniie satta kulagarA hutthA. taM NImAM sAta kulakara hatA, jemake 1 mitraDhAsa 2 sudAma, 3 supArzva, 4 hA svayaM prabha, 5 vimaladeSa, 6 suSa 7 gAhA-mittavAme sudAme ya, supAse ya mahAghoSa. syNpbhe| vimalaghose sughose ya, mahAghose ya sattane zA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kha- jaMbuddIve dIve bhArahe vAse imIse kha osappiNIe satta kulagarA hutthAgAhA - paDhamittha vimalavAhaNa, cakkhuma jasamaM cautthamabhicaMde | tatto ya paNa, puNa marudeve ceva nAbhI ya // 1 // ga- eesi NaM sattaNhaM kulagarANaM satta bhAriyAo hutthA taM jahAgAhA - caMdajasA caMdakAMtA , surUva par3arUva cakkhukaMtA ya / sirikaMtA "marudevI, kulakara itthI gha- jaMbuddIve dive bhAra he vAse ssAe ussappiNIe satta bhavissaMti. nAmAI // 1 // Agami - kulakarA ya gAhA - mittavAhaNa supabhe datte suhame subaMdhU ya AgamessiNa hokkha ||1|| jahA - gAhA - mattagayA ya, sayaMparbhe / ca - vimalavAhaNe NaM kulagare sattavihA rUkkhA uvabhogattAe havvamArgAcchasu. taM subhome Jain Educationa International 1 ya bhiMga cittaMgA ceva hoMti cittarasA / maNiyaMgA ya aNiyaNA sattamagA kapparukkhA ya // 1 // 5 1 557 sattavihA daMDanII paNNattA. taM jahA hakkAre, makkAre, 348 jaMbUdvIpanA bhArata kSetramAM A avasapinniimaaNsaat 42 thayA. nema 1 vimalavAhana, 2 cakSuSmAna, 3 yazasvAna, 4 abhicandra 5 prasenajIna. 6 marudeva, 7 nAli -A sAta kulakarAnI sAta bhAryAe hatI. 1 yandrayazA, 2 yandra, supA, 4 prati3pA, 5 yakSutA, 1 zrImaMtA, 7 bha3vI. ga- jabudvIpanA bharatakSetramAM AgAmI utsapinniimaaN sAta dusara thaze. prema 1 bhitravAna, 2 sulIbha, u suprala, 4 sayala, pahala, sUkSma, 7 sugaMdhu. gha- vimalavAhana phulakaranA kAlamAM sAta prakAranA kalpavRkSe upaleAgamAM AvatA hatA. jemake1 bhadyAMga, 2, bhRgAMga, u citrAMga, 4 citra2sa, bhaya, 6 anagna, 7 vRkSa. krUDa nIti sAta prakAranI che. jemake1-hakAra - pahelA bIjA kulakaranA samayamAM aparAdhIne phakata 'hA' eTaluM ja kahevAmAM Avatu tethI yugalIAe atyaMta lajjita thatA hatA. te ja tenA mATe IMDa hatA. 2- makAra - trIjA cauthA kulakaranA samayamAM svalpa aparAdhane 'hukAra' paraMtu vizeSa aparAdhamAM 'mA' kahevAmAM AvatuM. te 'bhAra' daMDanIti, For Personal and Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ... dhikkAre, parihAse, maMjIvaMdhe, cArae, chavicchede. sAtamuM sthAna 3- dhikakAra - pAMcamAM, chaThThA ane sAtamAM kulakaranA samayamAM utkRSTa aparAdhane viSe dhika kahevAmAM AvatuM te "dhikAra daMDanIti. - paribhASaNa - aparAdhI pratye kepanA AvezapUrvaka kahevuM ke- "tuM ahiM AvIza ke jaAta. 558 ka-egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakka va TTissa NaM satta egidiyarayaNA paNNatA, taM jahAcakkarayaNe, chattarayaNe, cammarayaNe, daMDarayaNe, asirayaNe, maNirayaNe, kAkaNirayaNe. 5- maMDalabaMdha - "A sthAnathI tuM bahAra jaIza nahi e daMDa Ape. - cAraka - kedakhAnAmAM nAkhavuM. 7- chaviccheda - hasta, pAda vigerenuM chedavuM. ka- pratyeka cakravartInA sAta ekendriya ratna kahela che. jemake1 cakraratna, 2 chatraratna, 3 carmaratna, 4 daMDa ratna, 5 asipatna, 6 maNiratna, 7 kAkiNIrana. kha- pratyeka cakavatInA sAta paMcendriya ratna kahela che. jemake1 senApati ratna, 2 gAthA patiratna, 3 vardhakIratna, 4 purohitarana, 5 strIratna, 6 azvaratna, 7 hastIratna. - naraNa naM ro rAsAMtaravAva- Tisa sara rvASirathanA pattA. te uThThAsennaavirynne, gAhAvairayaNe, vaDDhairayaNe, purohiyarayaNe, itthirayaNe, AsarayaNe, hatthirayaNe. 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 559 - sataha ThANeha ogADhaM dusamaM jJAnennA. taM nahAn akAle varisai, kAle na varisai, asAhU pujjati, sAhU na pujjaMti, guruhi jaNo macchaM paDivaNNo, mohayA, vaiduhayA. kha- sataha ThANehiM ogADhaM susamaM nAgennA. taM nahAn jahA - akAle na varisai, kAle varisai, asAhU na pujjaMti, sAhU pujjaMti, guru jaNo sammaM paDivaNNo, maNo suyA, vasuhA. 2 560 satavihA saMsArasamAvaNNagA jIvA vaLatA. taM nahAnerayA, tirikkhajoNiyA, tirikkhajoNiNIo, maNussA, masIo, tevA, rUvIyo. 561 sattavihe Aubhede paNate. taM jahA gAhA - ajjhavasAnimite, AhAre veyaNA parAdhAe / phAse ANApANU, sattavihaM minnapu mAruM / / Jain Educationa International 351 ka- duSamakALanA (avasarpiNI kAlanA pAMcamAM ArA) sAta lakSaNa che 1- akAlamAM varSA thavI, 2 varSAkAlamAM varSo na thavI, 3 asAdhu (duna) neAnI pUjA thavI, 4 sAdhu (sajjana) janAnI pUjA na thavI, 5 mAtA-pitA ane dharmAcAryAdi pratye vinayanA abhAvarUpa mithyAbhAva thaveA, 6 mAnasika duHkha, cha vANInuM duHkha. kha- suSamakAlanA sAta lakSaNeA A pramANe che1- akAlamAM varSA thatI nathI. 2 varSAkAlamAM varSA thAya che. 3 asAdhunI pUjA thatI nathI 4 sAdhunI pUjA thAya che. 5 mAtA-pitA gurUjanane viSe samyag bhAva thAya che. 6 mAnasika sukha, 7 vANInuM sukha. saMsArI jIva sAta prakAranA kaheva che. jemake-- 1 nairayika, 2tiya ca, 3 tiryaMcaNI, 4 manuSya 5 manuSyaNI 6 deva, ane cha devI. AyunuM bhedana (jhuTavu) sAta kAraNeAthI thAya che. jemake 1 adhyavasAya (tIvra rAga dveSa ane bhaya)thI 2 nimitta (daMDa, zastrAdri)thI 3 AhAraadhika AhArathI athavA AhAranA abhAvathI, 4 vedanA-zUlAdi pIDArUpa vedanAthI, 5 parAghAta (kUvAmAM paDavuM Adhi akasmAtathI 6 sparzI-(sarpa vigerenA DaMkha)thI cha zvAseAabhyAsanA avaredha thavAthI. For Personal and Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara 562 sattavihA savvajIvA paNNattA. taM jhaayuddhaviASA -nAva- sasADyA. akAiyA. ahavA sattavihA savvajIbA paNNattA. taM jhaahajetA- nAva - suvajetA, ajesA. 2 563 baMbhadatte NaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI satta dhaNaI uDDhaM uccatteNaM satta ya vAsasayAiM paramAuM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA ahe sattamAe puDhavIe appati TThANe narae neraiyattAe uvavaNe. 564 mallI NaM arahA appasattame muMDe bhavittA agArAho aNagAriyaM pavvaie. taM jahAmallI videharAyavarakaNNagA, par3ibuddhi ikkhAgarAyA, caMdacchAye aMgarAyA, rupI kuNAlA hava sakhe kAsIrAyA, adINasattu kururAyA, jitasattU paMcAlarAyA. 565 sattavihe daMsaNe paNNatte taM jahAsamma haMsaNe, micchadaMsaNe, sammAmicchadaMsaNe cakkhudaMsaNe, akkhudaMsaNe, ohidaMsaNe, kevaladaMsaNe. Jain Educationa International sAtamuM sthAna ka- badhA jIva sAta prakAranA che. jemake-- 1 pRthvIkAyika, 2 kAyika, 3 tejaskAyika, 4 vAyukAyika pa vanaspatikAyika, 6 trasakAyika, 7 akAyika. kha- badhA jIva sAta prakAranA che. jemake -- kRSNe lezyAvALA yAvat zukala lezyAvALA, 7 alezya. brahmadatta cakravatI sAta dhanuSya pramANa uMcA hatA, te sAtame varSanuM pUrNa Ayu bheAgavIne sAtamI pRthvInA apratiSThAna nArakAvAsamAM nairiyaka rUpamAM utpanna thayA. mallInAtha arhata svayaM sAtamA (bIjA cha rAjAonI sAthe) muDita thayA ane gRhasthAvAsa tyAgI aNugAra-pratrajayAthI pravrujita thayA. 1 malTI-nAmanI videha dezanA kuMbharAjAnI zreSTha kanyA. 2 pratibuddhi nAmane ikSvAkurAja sAketapuranA ti. 3 candrachAya nAmaneA aMgadezanA rAjA 4 rUkamI nAmane kuNAla dezanA adhipati. 5 'kha nAmanA kAzI dezanA rAjA, 6 adInazatru nAmane kudezanA rAjA. 7 jina zatru pAMcAla dezanA zajA. darzana sAta prakAranA kahela che. jemake-1 samyagdarzana,2 mithyAdarzana, 3 sabhyasmithyAdarzana, 4 cakSudana, 5 acakSudana, - avadhidarzana, cha kevaLadarzana. For Personal and Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 353 chadmastha vItarAga mehanIyane choDIne sAta karmaprakRtionuM vedana kare che. jemake1 jJAnAvaraNIya, 2 darzanAvaraNIya, 3 vedanIya, 4 Ayukarma, 5 nAma karma, 6 gotrakarma 7 antarAyakarma 566 chaumatthavIyarAge NaM mohaNijjavajjAo satta kammapayaDIo veyai. taM jahAnAnAvaraNijjaM, dasaNAvaraNijja, veyaNiyaM, AuyaM, nAma, gotaM, aMtarAiyaM. 567 satta ThANAiM chaumatthe savvabhAveNaM na jANai, na pAsai. taM jahAdhammatthikAyaM, adhammatthikAyaM, AgAsatthikAyaM, jIvaM asarIrapaDibaddhaM, paramANupoggalaM, saha, gaMdha. eyANi ceva uppaNNaNANe-jAva-jANai pAsai. taM jahA-dhammatthikAyaM-jAva gaMdha. 2 568 samaNe bhagavaM mahAvIre vayarosabhaNArAya saMghayaNe samacauraMsa-saMThANasaMThie satta rayaNIo uDDhe uccatteNaM hutthA. 569 satta vikahAo pattAo. taM jahA ithikahA, bhattakahA, ka- chadmasthaLa sAta sthAne pUrNarUpathI jANatA nathI ane dekhatA nathI te A. 1 dharmAstikAya, 2 adharmAstikAya, 3 AkA zAstikAya, 4 zarIrarahita jIva, 5 paramANu pudgala, 6 zabda ane 7 gaMdha. kha- A sAta sthAnane sarvajJa pUrNa rUpathI naye che bhane me che. rem1-7 dhamastikAya yAvat gaMdha. zramaNa bhagavAna mahAvIra vajaRSabha nArAca saMghayaNavALA samucaturastra saMsthAnavALA ane sAta hAtha uMcA hatA. sAta vikathAo hoya che jemake1 strI thA, 2 mata (mAhA2) 4thA, 3 dezakathA, 4 rAjakathA, 5 mRdukAriNI kathA (429pradhAna 4thA), 6 zana, sAhanI samyakatvane naSTa karanAra), 7 cAritra bhedinI (yAritra hana 42nA2) desakahA, rAyakahA, miukAlaNiyA, daMsaNabheyaNI, carittabheyaNI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 -uvajjhAyassa NaM gaNaMsi satta aisA paNNattA. taM jahA Ayariya uvajjhAe aMto uvassagassa pAe nigijjhiya-nigijjhiya papphor3emANe vA, pamajjamANe vA nAikkamai, evaM jahA paMcaTThANe jAva bAha uvassagassa egarAyaM vA, durAyaMvA vasamANe nAikkamai, uvakaraNAisese bhattapANAisese 570 Ayariya-u 571 ka sattavihe saMjame - paNNatte. taM jahA. puDhavikAiyasaMjame - jAva-tasakAiyasaMjame, ajIva -kAyasaMjame. kha sattavihe asaMjame paNNatte. taM jhaayuddhaviAyayasaMnamekhAva-tasAcAsNjme, ajIvakAiya asaMjame. ga sattavihe AraMbha paNNatte. taM jahApuDhavikAiyaAraMbha - jAva - ajiivkaaiygArame. gha evaM aNAraMbhe vi, evaM sAraMbhe vi, evaM asAraMbhe vi, evaM samAraMbhe vi, evaM asamAraMbha vi-nAva-anIvAya asamAraMbha. 9 Jain Educationa International sAtamuM sthAna AcArya ane upAdhyAyanA gaccha saMbaMdhI sAta atizaye kahelA che. jemake1-5 AcAya upAdhyAya upAzrayamAM dhULa bharela pagAne khIjAthI aTakAve athavA pramArjana karAve teA AjJAne atikrame nahi. ityAdri pAMcamA ThANAnI samAna yAvat AcAya upAdhyAya upAzrayanI mahAra IcchAnusAra eka rAta athavA e rAta rahe te paNa maryAdAnuM atikramaNa karatA nathI chaThTho ane sAtame atizaya A pramANe che. 6 upakaraNAtizaya-AcArya athavA upAdhyAya ujjavala vasa rAkhe te| maryAdAnuM laMdhana thatu nathI. 7 bhakatapAnAtizaya-AcA athavA upAdhyAya zreSTha athavA pathya bhAjana leya te maryADhAnuM atikramaNa nathI thatuM. *- sayama sAta prakAre kahela che. jemake ga~ 1--6 pRthvIkAyaka jIvAne sayama-cAvata trasakAyika saMyama ane 1-7 ajIvakAya sayama. kha- saMyamathI virUddha asaMyama sAta prakAranA che, jemake 1-6 pRthvIkAyaka asaMyama cAvat trasakAyika asaMyama ane ajIvakAyika asayama, AraMbha sAta prakAranA kahela che. jemake1-7 pRthvIkAyaka jIveAnA Ara bhayAvata ajIvakAyanA AraMbha. - e pramANe anArabha, sArabha, asamAraMbha, samAraMbha, asamArabhanA paNa sAta sAta prakAre samajI levA joie. For Personal and Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 355 572 aha bhaMte ! ayasi-kusuMbha-koddava-kaMgurA- bhagavAna ? asI, subha, 51, in, laga-saNa-sarisava-mUla-bIyANaM eesi NaM zala, zaNa, sarasava ane muLAnA bIja, dhaNNANaM koTThAuttANaM pallAuttANaM A dhAne koThAramAM ghAlIne yAvat -jAva-pihiyANaM kevaiyaM kAlaM joNI DhAMkIne rAkhe to te dhAnyanI yoni keTalA kAla sudhI saceta rahe che eTale ugavAnI saMciTThai ? zakitavALA rahe che? goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhattaM, ukko- uttara - he gatama! jaghanya aMtarmuhUrta seNaM satta saMvaccharAiM, teNa paraM joNI utkRSTa sAta saMvatsara sudhI, tyArapachI pamilAyai-jAva-joNIvocchede paNNatte. ni plAna thaI jAya che-cAvata-naSTa thaI jAya che. 573 ka- bAyaraAukAiyANaM ukkoseNaM satta - mAi2 a54Ayi vAnI Gre sthiti vAsasahassAI ThiI paNNattA. sAta hajAra varSanI kahelI che. kha- taccAe NaM vAluyappabhAe puDhavIe ma.- zrIon pAruen pRthvImA nAyinI ukkoseNaM neraiyANaM satta sAgarovamAI utkRSTa sthiti sAta sAgarepanI che. ThiI paNNattA. ga- cautthie NaM paMkappabhAe puDhavIe - yAthI 54 pRthvI naiyinI dhanya jahaNeNaM neraiyANaM sattasAgarovamAiM sthiti sAta sAgaropabhanI che. ThiI paNNattA. 3 574 ka- sakkassa NaM deviMdassa devaraNNo 4-5ndramA 12 nAma a4AnI sAta varuNassa mahAraNNo satta aggamahisIo mahiSIyA che. paNNattAo. kha- IsANassa NaM devidassa devaraNNo 5-zAnendranA somavAsanI sAta sayasomassa mahAraNNo satta aggamahisIo mahiSAmA cha. paNNattAo. . samanA cha. ga- IzAnendranA yama lekapAlanI sAta agra mahiSIo che. ga- IsANassa NaM devidassa devaraNNo jamassa mahAraNNo satta aggamahisoo paNNattAo. 3 575 ka- IsANasta NaM .devidassa devaraNo abhitaraparisAe devANaM satta paliovamAiM ThiI paNNattA.. 4-zAnendranA mAnyata2 paripahanA hevAnI sthiti sAta pakSyApanI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama sthAna 356 kha- sakkassa gaM deviMdassa devaraNo 5 zandranI amahinI havAmAna sthiti aggamahisINaM devINaM satta paliovamAiM sAta patyAyanI che. ThiI paNNattA. ga- sohamme kappe pariggahiyANaM devINaM - saudharma 485vi [2lItA vIyAnI ukkoseNaM satta paliovamAiM ThiI 2 sthiti sAta pakSyApabhanI cha. paNNattA. 3 576 ka- sArassayamAiccANaM satta devA, satta - sArasvata santi hevanA sAta vaan| devasayA paNNattA. parivAra che. Aditya lekantika devano sAtase devane gaddatoyatusiyANaM devANaM satta devA, parivAra che. satta devasahassA paNNattA. gaItaya lekAntika devane sAta devone parivAra che. tuSita kAntika devane sAta hajAra devane parivAra che. 577 ka- saNaMkumAre kappe ukkoseNaM devANaM - sanamA2 465mai devatAsAnI ge satta sAgarovamAI ThiI paNNattA. sthiti sAta sAgaropamanI che. kha- mAhide kappe ukkoseNaM devANaMbha- bhAI- 45mA devatA mAnI utkRSTa sthita sAiregAiM satta sAgarovamAiM ThiI paNattA. 444 adhi4 sAta sAmanA che.. ga- baMbhaloge kappe jahaNaNaM devANaM satta - Dais 465mA vAnI 45nya sthiti sAgarovamAiM ThiI paNNattA. 3 sAta sAgarepanI che. 578 baMbhaloyalaMtaesu NaM kappesu vimANA satta- brahmaleka ane lAMtaka kalapamAM vimAnenI joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM paNNattA. uMcAI sAta jananI che. 579 bhavaNavAsINaM devANaM bhavadhAraNijjA - avanavAsI devAnA sadhArAya zarIrAnI sarIragA ukkoseNaM satta rayaNIo uMcAI sAta hAthanI che. uDDhaM uccatteNaM paNNattA. e ja pramANe vyaMtaradevanA zarIranI evaM vANamaMtarANaM, evaM joisiyANaM. ane tiSa denA zarIranI paNa sohammIsANesu NaM kappesu devANaM bhavadhA- yA samavI.. raNijjagA sarIrA satta rayaNIo uDDhe saudharma ane IzAna ka5mAM devanA bhavauccttennN paNNattA.4 dhAraNIya zarIranI uMcAI sAta hAthanI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 357 ka- naMdIzvara dvIpanI aMdara sAta dvIpa AvI jAya che. jemake1 jaMbudvIpa, 2 ghAtakIkhaMDa dvIpa, 3 puSkara varadvIpa, 4 varUNavaradvIpa pakSIravara dvIpa 6 dhRtavara dvIpa, 7 kSedavara dvIpa. 180. vA- naMhitAvaraNa mAM saMto satta dIvA paNNattA. taM jahAjaMbuddIve dIve, dhAyaisaMDe dIve, pokkharavare, varuNavare, khIravare, ghayavare, khoyavare. 9- taMrivaraphra naM rIvarDsa saMto satta samuddA paNNattA. taM jhaavaLa, kAloe, pukkharode, varuNoe, kha- naMdIzvara dvIpanI andaramAM sAta samudro che. jemake - 1 lavaNa samudra, 2 kAleda samudra, 3 puSkarada samudra 4 karuNe samudra, 5 khIre samudra 6 zRMda samudra, 7 kSIdeda samudra khIroe, gho, khooe. 2 581 satta seDhIo paNNattAo. taM jahA ujjuAyayA, egaovaMkA, duhaovaMkA, egaokhuhA, duhaokhuhA, cakkavAlA, addhacakkavAlA. - sAta prakAranI zreNIo (paMkitao) kahelI che. jemake1 juAyatA (sarala lAMbI) 2 ekataH vakA (ekabAjUthI vaka) 3 dvighAvakA (bane bAjuthI vaka) 4 ekataH bA (je zreNImAM eka bAju trasanADIthI bahArane AkAza hoya 5 dvighA bA (je zreNImAM banne bAju trasanADIthI bahAra AkAza hAya. 6 cakravAlA (cakra samAna gola), 7 ardhacakavALA (ardhagoLAkAra). ka- amara asurendra asurarAjanI sAta senAo che ane sAta senApatio che. jemake 182 - maraNa magahata kurakumAra- raNo satta aNiyA satta aNiyAhivaI paNNattA. taM jahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 pAyattANie, poDhANie, kuMjarANie, mahisANie, rahANie, naTTANie, gaMdhavANie. dume pAyattANiyAhivai. evaM jahAM paMcaTThANe -jAvakinare rahANiyAhivai. riTTe naDhANiyAhivai. goirai gaMdhavvaNiyAhivai. sAtamuM sthAna 1 paisenA, 2 azvasenA, 3 astisenA, 4 mahiSasenA, 5 thasenA, 6 naTasenA, 7 asenA. 1-5 dilasenAne senApatidruma che. zeSa pAMcamAM sthAnanI samAna yAvat rathasenAne senApati kinnara che. 6 naTasenAne senApati riSTa che. 7 gaMdharvasenAne senApati gItarati che. kha- balissa NaM vairoNidassa vairo- yaNaraNNo sattANiyA, satta aNiyAhivai paNNattA. taM jahApAyattANie -jAva-gaMdhavvANie. mahaha me pAyattANiyAhivaI -jAvakiMpUrise rahANiyAhivai, mahAriTTha naTTANiyAhivai, gIijase gaMdhavvANiyAhivai. 5- mati zayanendranI sAta senAmA cha bhane sAta senApati! . sm1-7 paidalasenA cAvatu gaMdharvasenA. 1-5 mahAma-dalasenAnA senApati thAvat piMpurUSa-rasenAne senApati. 6 mahAriSTa-TasenAno senApati 7 gItayazagaMdharvasenAne senApati che. ga- dharaNassa NaM nAgakumAridassa nAga- kuramAraNNo satta aNiyA, satta aNiyAhivai paNNatA. taM jahApAittANie-jAva-gaMdhavANie. ruddaseNe pAyattANiyAhivai-jAva-ANaMde rahANiyAhivai, naMdaNe naTTANiyAhivai, tetalI gaMdhavvANiyAhivai. - parayendra (nAmArendra)nI sAta senaame| ane sAta senApatio che. 1-7 paisasenA yAvat gadharvasenA. 1-5 rUsena-pedalasenAne senApati yAvat AnaMda rathasenAne senApati. 6 naMdana-naTanA senApati, 7 tetalIgaMdharva senAne senApati. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra - mULAnava sara saLiyA, sata aNiyAhivai paNNatA. taM jahApAyattANie,-jAva-gaMdhavANie, dakkhe pAyattANiyAhivai-jAva-naMduttare rahANiyAhivai, ratInaTTANiyAhivai, mANase gaMdhavANiyAhivai. gvaM-nava-ghora-mahAghosALa ne 4. 359 gha-- nAgakumArendra bhutAnaMdanI sAta senAe ane sAta senApatio che. 1-5 dilasenA yAvat gaMdharvasenA. 1-5 dakSa dilasenAne senApati yAvata naMduttara rathasenAno senApati. 6 rati-naTasenAne senApati. 7 mAnasa gaMdharvasenAne senApati. A prakAre gheSa ane mahAghoSa sudhI sAta sAta senAo ane sAta sAta senA patio che. ca- zakrendranI sAta senAo ane sAta senA patio che. jemake1-7 dilasenA yAvat gaMdharvasenA. 15 hariNagameSa-pedalasenAne senApati. yAvat mAThara rathasenAne senApati che. 6 seneTasenAne adhipati 7 taMbura - gaMdharvasenAne adhipati che. - savAraNa naM revIsa sevarano satta aNiyA, satta aNiyA hivaiNo ghawttAmo. te naphAvayettAnag, -nava-idhaarunag, pAittANi-jAva-gaMdhavANie. ruddaseNe pAyattANiyAhivai-jAva-ANaMde rahANiyAhivai, sete naTTANiyAhivai, taMburu gaMdhavANiyAhivai. cha- sAkSa naM vararata revarAja satta aNiyA, satta aNiyAhivaiNo paNNattAo taM jahApAyattANie-jAva-gaMdhavANie. lahuparakkame pAyattANiyAhivai-jAvamahAseNe naTTANiyAhivai, rate gaMdhavvANiyAhivai. sesaM jahA paMcaTThANe. evaM-jAva-accutassa vi neyavvaM. 30 cha IzAnendranI sAta senAo ane sAta senApatio che. jemake17 paidala senA-cAvata gaMdharva senA. 1-5 laghuparAkrama-dilasenAno senApati yAvatuM. 6 mahAsena-naTasenAnA senApati. 7 rata-gaMdharvasenAne senApati. zeSa paMcama sthAnavata A pramANe acuta devaloka sudhI senAo ane senApatio samajavA. camarendranA dvama dilasenApatinA sAta kaccha (sainya samuha) che. jemakeprathama karacha yAvat saptama kaccha. prathama kacchamAM 64000 de che. 583 camarassaNaM asuriMdassa asurakumAraraNNo dumassa pAyattANi-yAhivaissa sattakacchAo paNNattAo. taM jahApaDhamAkacchA-jAva-sattamA kacchA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM sthAna 360 camarassa NaM asurIdassa amurakumAraraNNo dumassa pAyattANiyAhivaissa paDhamAe kachAe causaTTi devasa sahassA paNNattA jAvaiyA paDhamA kacchA, tabbiguNA doccA kacchA, tabbiguNA taccA kacchA, evaM-jAva-jAvaiyA chaTThA kacchA, tabiguNA sattamA kacchA. evaM balissa vi, navaraM-mahadda me saTThidevasAhassio, sesaM taM ceva, dharaNassa evaM ceva. navaramaTThAvIsaM devasahassA, sesaM taM ceva. jahA dharaNassa evaM--jAva--mahAdhosassa. navaraM pAyattANiyAhivai aNNe te puvvabhaNiyAo paNNattAo. sakkassa NaM devIMdassa devaraNNo hariNegamesissa satta kacchAo taM jahApaDhamA kacchA evaM jahA camarassa tahAjAva--accutassa. nANattaM-pAyattANiyAhivai NaM te puvvabhaNiyA. devaparImANaM imaM sakkassa caurAsIiM devasahassA. IsANassa asIidevahassAiM. devA imAe gAhAe aNugaMtavvA. gAhA--caurAsIi asIi, bAvattari sattari ya sttttiiyaa| paNNA cattAlIsA, tIsA vIsA sahasI zA --jAva-- accuassa lahuparakkamassa dasadevasahassA --jAva-- jAvaiyA chaTThA kacchA tasviguNA sattamA kacchA. 30 bIjA kacchamAM prathama kacchathI bevaDA de che. trIjA kacchamAM bIjA kacchathI bevaDA de che. e pramANe sAtamAM kaccha sudhI bevaDA de che. A pramANe balendra senApatinA paNa sAta kaccha che. vizeSa eTaluM ke- mahadgama senApatinA prathama kacchamAM sATha hajAra deve che. zeSa cha kacchamAM pUrvavata bevaDA bevaDA kahevA. ga- A pramANe gharaNendranA paNa sAta kaccha che. vizeSa rUkasena senApatinA prathama kacchamAM 28000 de che, zeSa cha kachomAM pUrvavata bevaDA bevaDA de kahevA. gha- A pramANe mahAgheSa paryata bevaDA bevaDA deve kahevA. vizeSa - paidala senAnA senApationA pUrvavata kahevA. ca- zakendranA padava senApati hariNagamelI devane sAta kaccha che. camarendranI samAna acyatendra sudhI kaccha ane devatAonuM varNana samajavuM dila senApationA nAma pUrvavat kahevA. devatAonI saMkhyA A be gAthAothI jANavI. zakendranA dila senApati hariNagamelI devanA sAta kaccha che. IzAnendranA 80,000 de che. sanatakumAranA 72,000 de che. mahendranA 70,000 de che. brakSendranA 60,000 de che. lAMta kendranA 50,000 deva che. mahAzukendranA 40,000 de che. sahastrArendranA 30,000 de che. Anatendra ane AraNendranA 20,000 de che. prANatendra ane ayyatendranA 20,000 de che. pratyeka kacchamAM pUrva kacchathI bevaDa bevaDA deva kahevA. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 361 vacanavikalpa sAta prakAranA che. jemake - 1 AlApa-a5 bhASaNa, 2 anAlApakutsita bhASaNa, 3 ullApa-pranagarbhita vacana, 4 anulA:- niMdita vacana, 5 saMlApa-paraspara bhASaNa karavuM, 6 pralApanirarthaka vacana 7 vipralApa-virUddha vacana. ka- vinaya sAta prakArano kahela che jemake 1 jJAnavinaya, 2 darzanavinaya, 3 cAritravinaya 4 manavinaya 5 vacanavinaya 6 kAyavinaya 7 lekopacAravinaya. sthAnAMga sUtra 584 sattavihe vayaNavikappe paNNatte. taM jahA AlAve, aNAlAve, ullAve, aNullAve, saMlAve, vAve, vippalAve. 181 - sattava vinag goLaje. taM naha- nANaviNae, dasaNaviNae, carittaviNae, maNaviNae, vaiviNae, kAyaviNae, logovayAraviNae. - vararathamavaUTU sattavi gur. taM jahAapAvae, Hvakane, akirie, niruvakkese, aNaNhayakare, lachavivAre, abhUyAbhisaMkamaNe. F - prazasta manavinaya sAta prakArane kahela che. jemake1 AlApaka-zubha ciMtana rUpa vinaya. 2 asAvadya - corI Adi nidita karma rahita vicAra. 3 akriya - kAyikAdi kriyA rahita vicAra 4 nirUpakaleza - zekAdi pIDA rahita vicAra 5 anAzravakara - prANAti pAtAdi rahita vicAra. 6 akSatakara prANIo ne pIDita na karavA rUpa cintana 7 abhUtAbhizaMkana - abhayadAna rUpa cintanA ga- aprazasta manavinaya sAta prakArano kahela - mAsathavrfarNa sattavi patta, taM jahApAvae, sAvaje. 1 pApaka -- azubha ciMtana rUpa, 2 sAvagha cerI Adi niMdita karma, 3 sakriya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 sakirie, sauvakkese, aNhayakare, chavikare, bhUyAbhisaMkamaNe. - ghaNIvavA sattAva pachAtte. taM jahAapAvae-jAva-abhUyAbhisaMkamaNe. sAtamuM sthAna kAyikAdi kriyA yukata 4 sopakaleza-zekAdi pIDA yukta, 5 Azravakara prANAtipAtAdi Azrava, 6 kSayakara - prANIne pIDita karavA rUpa, 7 bhUtAbhizaMkana - bhayakArI cintana. 2- sapaHWvavA sattavi gutte. taM jahApAvae-jAva-bhUyAbhisaMkamaNe. che. paratvavAthavidha sattavi gurd. te nahIMaauttN gamaNaM, AuttaM ThANaM AuttaM nisIyaNaM, AuttaM tuaTTaNaM, AuttaM ullaMghaNaM, AuttaM pallaMghaNaM, AuttaM savidiyajogajuMjaNayA. - pathAthavipaNa sattavihevoLajo. taM nahIMannaauttN gamaNaM-jAva-aNAuttaM sanvidiyajogajuMjaNayA. - jovaNAravi7 sattaravare TUMTR. te nahIMabhaasvttiyN, paracchaMdANuvattiyaM, gha- prazasta vacanavinaya sAta prakArane kahela che jemake - 17 apApaka, asAvadha yAvata abhUtAbhi zaMkana rUpa vacana ca- aprazasta vacanavinaya sAta prakArane kahela che jemake - 1-7 pApaka yAvatu bhUtAbhizaMkana. cha-- prazasta kAyavinaya sAta prakArane kahela che jemake - 1 upaga pUrvaka gamana. 2 upayoga pUrvaka sthira rahevuM. 3 upayoga pUrvaka besavuM. 4 upaga pUrvaka suvuM. 5 upayoga purvaka DelI AdinuM ullaMghana karavuM. 6 upaga pUrvaka argalA AdinuM atikramaNa. 7 upaga pUrvaka indrionuM pravartana. ja-- aprazasta kAyavinaya sAta prakArane kahela che jemake-- 1-7 upayoga vinA gamana kavuM - yAvata upaga vinA InDiyAnuM pravartana karavuM -- lekopacAra sAta prakArane kahela che. jemake- 1 abhyAsavartitva-gurU AdinA samIpa rahevuM jethI bolavA vALAne takalIpha na thAya. 2 parachaMdAnu vastitva bIjA (gurU Adi)nA abhiprAya pramANe AcaraNa karavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra vahevuM, kayapar3ikiiyA, attagavesaNayA, desakAlaNNUyA, savvatthesu a paDilomayA. 8 363 3 kAya hetu - huM emanI pAsethI zratane pApe chuM tethI tenuM kahevuM mAre mAnavuM ke joIe, ema vicArI vinaya kare. -- kRtapratikRtitA . tenI huM kaMIka sevA karIza te te mArA para kaMIka upakAra karaze ema samajI vinaya karo. 5 Arta gaSaNa - duHkhathI piDAyelane auSadhAdi nu gaSavuM. 6 dezakAlajJatA - deza ane kAlane jANavuM (avasarane jANavA paNa). 7 sarva arthane viSe apratimAnA - badhA avasaramAM anukULa rahevuM. ka- samughAta sAta prakAranA kahela che jemake 1 vedanA samughAta 2 kaSAyasamughAta 3 mAraNAMtikasamudyAta 4 vaikriyasamughAta 5 taijasasamughAta 6 AhArakasamughAta ane 7 kevalI mughAta. 586 satta samugdhAyA paNNattA. taM jahA veyaNAsamugdhAe, kasAyasamugdhAe, mAraNaMtiyasamugdhAe, veuvviyasamugdhAe, tejasasamugdhAe, AhAragasamugdhAe, kevalisamugdhAe, maNusA satta samuthAthA gonttA. pUrva - 587 ka- samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa titthaMsi satta pakyaNaNiNhagA paNNattA taM jahAbahurayA. jIvapaesiyA, avattiyA, samuccheiyA, dokiriyA, kha- manuSyanA sAta samudraghAta kahela che. jemake pUrvavata sAteya. ka zramaNa bhagavAna mahAvIranA tIrthamAM sAta pravacananidbhaya thayA te A pramANe1 bahurata dIrdhakAlamAM kAryanI utpati mAnavAvALA. 2 jIva pradezika antima chavapradezamAM jIvatva mAnanAra. 3 avyaktika - sAdhu Adi ne saMdigdha dRSTithI jenAra. 4 sAmucchedika - sarvabhAvane kSaNika mAnavA vALA. pa kaeNkriya . eka samayamAM be kriyAo mAnavAvALA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 sAtamuM sthAna terAsiyA, 6 garAzika- 1 jIva rAzi 2 ajIva rAzi abaddhiyA. 3 ne jIva rAzi. A prakAre traNa rAzionI prarUpaNA karavAvALA. 7 abaddhika - jIvakarmathI spaSTa hoya che paraMtu karmathI baddha hotuM nathI, A prakAranI prarUpaNA karanAra. - pufNa sattaNuM ghavayanivRtta kha A sAta pravacananihana nA sAta satta dhammAyariyA hutthA. dharmAcArya hatA jemake- taM jahA 1 jamAlI 2 niSyagupta 3 ASADha 4 nAri, amitra 5 naMga 6 SaDuluka (gupta) tIsagutte, 7 guMThAmAhila. AsADhe, Asamitte, i, chANa, goTThAmAhille. - raNajIta satayuM pavathaifiAM ga- A pravacana ninonA sAta utpatti sattuppattinagarA hotthA. taM jahA nagara A pramANe hatAgaahaa-saavtthii usabhapuraM, seyaviyA 1 zrAvastI, 2 jhaSabhapura, 3 tAmbikA, mihilmullgaatiirN| 4 mithilA, 5 ulukA tIra, 6 aMtaraMjIkA dazapura. purimaMtaraMji dasapura niNhagauppatti ngraaii|1|3 188 - sAvaLajJaraNa rasa sattavihe ka satAvedanIya karmanA sAta anubhAva (phala) aNubhAve paNNatte. taM jahA che jemakemnnunnnnaa saddA jAva-maNuNNA phAsA. 1 manojJazabda 2 maneNarUpa 3-5 yAvat maNosuhayA. vaisuhayA. manejha sparza, 6 mAnasika sukha, 7 vAcika sukha. - sAyaveyalsa jamarUkha asatAvedanIya karmane sAta anubhAva sattavihe aNubhAve paNNatte. taM jahA (phala) che. jemake- 3maguLA saddA -kAva-vasuthA. 2 17 amane jJazabda - yAvat - mAnasika ane vAcika duHkha 182 - mahALavaNate sattatAre patte ka maghA nakSatranA sAta tAra che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra kha- abhIiyAdiyA NaM satta navakhattA puvvadAriyA paNNattA. taM jahA abhIi, savaNo, ghaTThiA, satabhisayA, puvvAbhaddavayA, uttarAbhaddavayA, revai. ga- assiNiyAdiyA NaM satta nakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA. taM jahA asiNI, bharaNI, kittitA, rohiNI, misire, addA, puNavvasU. gha- pussAdiyA NaM satta nakkhattA avaradAriyA paNNattA. taM jahA pusso, asilesA, maghA, goatphagguNI, uttarAphagguNI, hattho, cittA, ca - sAiyAiyA NaM satta nakkhattA uttaradAriyA paNNattA. taM jahA sAi, visAhA, aNurAhA, jeTThA, mUlo, puvvAsADhA, uttarAsADhA. 5 Jain Educationa International 365 kha abhijita Adi sAta nakSatra pUrva dizAmAM dvAravANA che. prema-- 1 samiti, 2 zravaNu, u dhaniSThA, 4 zatabhiSA purvAbhAdrapadA, 6 tarAbhAdrapadA, 7 revatI. ga azvinI Adi sAta nakSatra dakSiNa dizAmAM dvAra vALA che jemake-- azvinI 2 larakhI, kRti, u rohiNI, 4 mRgazirA, pa ArdrA 7 punavarsu. gha- puSpa Adi sAta nakSatra pazcima dizAmAM dvAravANA che. nema-- 1 yuSya, 2 azleSA, u bhadhA, 4 pUrvAzabgunI, hasta, 7 citrA. ca- svAti Adi sAta nakSatrA uttara dizAmAM dvAravALA che jemake-- 1 svAti, 2 vizAyA, 3 anurAdhA, 4 nyeSThA, pa bhUjha, 6 pUrvASADhA, 7 uttarASADhA. For Personal and Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 590 ka - jaMbuddIve dIve somaNase vakkhArapavvae satta kUr3A paNNatA. taM jahAgAhA- siddhe somaNase taha, boddhavve maMgalAkaDe / devakuru vimala kaMcaNa, visiTTha kUr3e ya boddhavve // 1 // kha- - jaMbuddIve dIve gaMdhamAyaNe vakkhArapavvae satta kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA- siddhe ya gaMdhamAyaNa, boddhavve fotaskUr3e / utta kuru phalihe, lohitakkha aNaMdaNe ceva // 1 // 2 591 biiMdiyANaM satta jAikulakor3ijoNIpamuhasaya sahassA paNNattA. 592 jIvA NaM sattaTThANaNivvattie poggale pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNissaMti vA taM jahAneraiyanivvattie - jAva - devanivvattie. evaM ciNa - jAva- nijjarA ceva. 6 593 sattapaesiyA khaMdhA anaMtA paNNattA. sattapaesogADhA poggalA - jAva- sattaguNalukkhA poggalA anaMtA paNNattA. 23 Jain Educationa International sAtamuM sthAna ka- jaMbudrIpamAM saumanasa vakSaskAra pata para sAta chUTa che. prema-- 1 siddhakUTa, 2 saumanakUTa, 3 magalAvanI chUTa, 4 devachUTa, vibhasaGkaTa, naTa, viziSTachUTa. 7 kha- jaMbudrIpamAM gaMdhamAdana vakSaskAra parvata para sAta chUTa che. prema-- 1 siddhakUTa, 2 gaMdhamAdanakUTa, 3 gadhelAvtiihuutt, 4 uttaraGkuruchUTa, pa seoDinAkSachUTa, 7 AnaMdana phUTa eindriyajInAnI sAta lAkha kulakeADI che. jIvAe sAta sthAnemAM niti (sacita) pudgalene pApa karmanA rUpamAM cayana karyuM che. cayana kare che, ane cayana 52ze. thepramANe upayaya, gaMdha, uddIraNA, vehanA ane nirjarAnA traNa traNa DhaMDaka samajavA. sAta pradezika skaMdha anaMta che. sAta pradezAvagADhapudgala anaMta che. yAvat sAta guNu rUkSa pudgala ana Mta che. www.wana For Personal and Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAnAMga sUtra 367 AThamuM sthAna 594 ahi ThANehi saMpaNNe aNagAre arihai / ATha guNethI saMpanna aNagAra ekala egallavihArapaDima uvasaMpajjittANaM vihArI pratimA dhAraNa karavAne gya viharittae. taM jahA hoya che-te guNo A che. 1 zraddhAvAna, 2 satyavAhI, 3 medhAvI, 4 mahuzruta, saDDhI purisajAe, sacce purisajAe, mehAvI purisajAe, bahussue purisajAe, 5 zatibhA, 6 4142hita, 7 dhairyavAna, 8 vIrya saMpanna. sattima, appAhikaraNe, dhiimaM, vIriyasaMpaNNe. 595 ka- aTTavihe joNisaMgahe paNNatte. 4- yonisaya 2mA prA2nA 4Desa cha. ramataM jahA 1-7 (saptama sthAna pramANe) 31, aMDayA poyayA -jAva- ubbhiyA pataja-yAvatu udibhaja ane 8 papAtika. uvavAiyA. kha- aMDagA aTThagaiyA aTThAgaiA paNNattA. - 01 0 208 gativANA cha bhane mA taM jahA AgativALA che. ga- aMDae aMDaesu uvavajjamANe aMDae- - ma01 ne manamA utpanna thAya hito vA, poyaehito vA -jAva- uva- to aMDajathI pitajethI yAt-pavaaiehito vA uvavajjejjA. pAtikathI AvIne utpanna thAya che. gha-se ceva NaM se aMDae aMDagattaM vippajaha- - 501 mapAna ch| amANe aMDagattAe vA, poyagattAe vA-jAva- rUpamAM yAva-papAtika rUpamAM utpanna uvavAiyattAe vA gacchejjA. thAya che. ca- evaM poyayA jarAuyA vi. sesANaM - mA 1 prAre yunnanI paya gatigairAgai natthi. 4 Agati kahevI. zeSa rasaja Adi pAMcenI gati Agati na kahevI. 596 jIvA NaM aTTa kammapagaDIo ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNissaMti vA taM jahAnANAvaraNijja, darisaNAvaraNijja, veyaNijjaM, mohaNijja, AuyaM nAma, gotaM, aMtarAiyaM. 4- vAme mA 4 prakRtimAnuyayana yu cha, 42 cha bhane 42ze. 21 shaanaa129||y, 2 4shnaa129||y, 3 vahanIya, 4 mAranIya, 5 mAyu, 6 nAma, 7 getra ane 8 aMtarAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM sthAna neraiyA NaM aTTha kammapagaDIo ciNisu daMDaka sUtra vA, pUrva va. 1-24 nairayikoe ATha karmaprakRtionuM evaM niraMtaraM-jAva-vemANiyANaM. cayana karyuM che, kare che ane karaze. jIvA NaM aTTha kammapagaDIo uvaciNisu e pramANe vaimAnika sudhI kahevuM. e pramANe upacaya, baMdha, udIraNuM, vedanA vA, pUrva reva. ane nirjanA paNa sUtre kahevA. evaM ciNa-uvaciNa-baMdha-udIra-veya taha pratyekanA daMDakasutre kahevA. nijjarA ceva. ee cha cauvIsa-daMDagA bhANiyavvA. 6 597 ka-ahi ThANehi mAI mAyaM kaTu no ka- ATha kAraNathI mAyAvI mAyA karIne AloejjA, no paDikkamejjA-jAva- Ale paNa karatA nathI, pratikramaNa karato no pavittejhA. taM nA nathI-cAvatu-prAyazcitta svIkArato nathI. te kAraNe A chekrisu vA haM, karemi vA haM, 1 meM pApa karma karyuM che, have huM te karissAmi vA haM, akittI vA me siyA, pApanI niMdA kema karuM? avaNNe vA me siyA, avaNae vA me siyA, 2 huM vartamAnamAM paNa pApa karUM chuM. kittI vA me parihAissai, jase vA me tethI huM pApanI AlocanA kema karU ? 3 huM bhaviSyamAM paNa A pApa karIza, parihAissai. tethI huM AlocanA kema karuM? 4 mArI apakIrti thaze tethI huM Ale canA kema 5 mAro apayaza thaze tethI huM AlocanA kema karuM? 6 pUjA-pratiSThAnI hAni thaze tethI huM AlocanA kema karuM? 7 kIrtinI hAni thaze. tethI huM AlecanA kema karU? 8 mArA yazanI hAni thaze, mATe Ale canA kema karU? -gapda kALe mAruM nAE 4 gAtro- kha- ATha kAraNathI (ATha prakAranA vicArathI) g==A-gAva-paDivA . naphA mAyAvI mAyA karIne AleyaNA kare che. thAvat prAyazcita svIkAra kare che. jemakemaaiss NaM assi loe garahie bhavai, 1 mAyAvIne A leka niMdanIya thAya che uvavAe garahie bhavai, tethI mAre AlecanA karavI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 369 2 upapAna (devanAraka) niMdita thAya che. 3 bhaviSyane janma niMdanIya thAya che. 4 eka vakhata mAyA karIne AlecanA na kare te ArAdhaka nathI thato. 5 eka vakhata mAyA karIne AlocanA kare te ArAdhaka thAya che. 6 anekavAra mAyA karIne AlocanA na kare te ArAdhaka thatuM nathI. 7 anekavAra mAyA karIne paNa AlocanA kare te ArAdhaka thAya che. 8 mArA AcArya ane upAdhyAya viziSTa jJAnavALA che. te jANaze ke "A mAyAvI che tethI huM AlecanA karU yAva-prAyazcita svIkAra karU. sthAnAMga sUtra AjAi gara hiyA bhavai, egamavi mAI mAyaM kaTu no Alo9 jAvano par3ivajjejjA natthi tassa ArAhaNA egamavi mAI mAyaM kaTu AloejjA - gAva - paDivajjejjA natthi tassa ArAhaNA, bahuovi mAI mAyaM kaTu no gAtronAM -gAva-- no paDivajjejjA natthi tassa ArAhaNA, bahuovi mAI mAyaM kaTu AloejjA --nava-- par3ivajjejjA natthi tassa ArAhaNA, Ayariya-uvajjhAyasta vA me aisese nAnA-vaMsa sAdhvansenA, sevaM mana AloejjA mAI NaM ese. kha-mAI NaM mAyaM kaTu se jahA nAmae ayAgarei vA, taMbAgarei vA, tauAgarei vA, sItAre vA, sughAra vA, suvaNNAgarei vA, tilAgaNIi vA, tusAgaNIi vA, bulAgaNIi vA, nalAgaNoi vA, dalAgaNoi vA, soMDiyAlicchANi vA, bhaMDiyAlicchANi vA, goliyaafchAni vA, sArAvAvA, vendra vAei vA, iTThA vAei vA, jaMtavADacullIi vA, lohAraMbarisANi vA tattANi samajoibhUyANi kisukaphullasamANANi ukkAsahassAI viNimmuyamANAI viNimmuyamANAI jAlAsahassAiM pamuMcamANAiM iMgAlasahassAiM parikiramANAI kha- mAyA karavA para mAyAvInuM hRdaya kayA prakAre praDhatApathI dagdha thatuM nathI rahe che ahIM daSTAMtathI batAve che. je pramANe leTu tAMbuM, kalaI, zIzuM, rUpuM ane sonuM gALavAnI bhaThThI baLatI rahe che. tila, tuma, bhusA, nala ane pAMdaDAonI agni tathA dArU banAvavAnI bhaThThI, mATInuM vAsaNa, geLA, kaveluM IMTa Adi banAvavAnuM sthAna, gaLa banAvavAnI bhaThThI ane luhAranI bhaThThImAM kezuDAnA phUla ane ukApAta jevA jAjavalyamAna hajAre cInagArIo jenAthI uchaLI rahI che evA aMgArAnI samAna mAyAvInuM hRdaya pazcAtApa rUpa agnithI niraMtara baLatuM rahe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 AThamuM sthAna aMto aMto jhiyAyaMti evAmeva mAyI mAyaM kaTTa aMto aMto jhiyAyai jaivi ya NaM aNNe kei vadai taM pi ya NaM mAI jANai ahamese abhisaMkijjAmi abhisaMkijjAmi. mAyAvIne sadA evI AzaMkA banI rahe che ke A badhA loka mArA para ja zaMkA 42 che. ga-mAI NaM mAyaM kaTu aNAloiyaapaDi- kkaM te kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devalogesu devattAe uvavattAro bhavaMti taM jahAno mahiDDhiesu--jAva--no dUraM gaiesu no ciraThThiiesu. se NaM tattha deve bhavai, no mahiDDhie --jAva--no ciradiie, jAvi ya se tattha vAhirabhaMtariyA parisA bhavai sAvi ya NaM no ADhAi, no pariyANAi, no mahariheNaM AsaNeNaM uvanimaMteti, bhAsaM pi ya se bhAsamANassa--jAva---. cattAri paMca devA avuttA ceva abbhuTThatimA baha deva! bhAsau. se NaM tato devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva mANussae bhave jAI imAI kulAiM bhavaMti. taM jahAaMtakulANi vA, paMtakulANi vA, tucchakulANi vA, dariddakulANi vA, bhikkhAgakulANi vA, kivaNakulANi vA, tahappagAresu kulesu pumattAe paccAyAi, se gaM tattha pume bhavai durUve, duvaNNe, duggaMdhe, durase, duphAse, aNiThe, akaMte appie, amaNuNNe, amaNAme, hINassare, dINassare, aNiThThasare akaMtasare, appiyasare, amaNu- - bhAyAvAnI durgati mAyAvI mAyA karIne AlocanA karyA vinA marI jAya ane kadAcit devAmAM utpanna thAya che te maharthika devAmAM thAvat saidharmAdi devakamAM utpanna thata nathI temaja utkRSTa sthitivALA devAmAM paNa te utpanna thato nathI. te devanI bAhya athavA AtyaMtara pariSada tenI sAme Ave che paraMtu pariSadanA deva te mAyAvI devane Adara satkAra karatA nathI tathA tene Asana paNa ApatA nathI te je kaI devane kaMI kahe to cAra-pAMca deva tenI sAme AvIne tenuM apamAna kare che ane kahe che ke basa vadhAre kaMI na kahe je kaMI kahyuM te have ghaNuM thayuM pachI Ayu pUrNa thavA para te deva tyAMthI AvIne A manuSyalokamAM nIca kula mAM , utpanna thAya che. jemake antakula, prAMtakula, tu2743, 62331, bhikSu43, 15 , Adi A kulemAM kuvarNa, kugaMdha, kurasa ane kusparzavALa hoya che. bhaniSTa, manta, apriya, amanojJa, hAnasvara, hIna252, maniSTa212, 254Anta212, priyas12, amanA 12, sabhAma, manane aNagamata anAdeyavacanavALA hoya che. tenI AsapAsanA loko paNa tene Adara karatA nathI. te koIne Thapako devA lAge che to tene yAra-pAM-2 re bhI / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 371 che. ane kahevA lAge che ke basa have na uDI. NNassare, amaNAmassare, aNAejjavayaNapaccAyAe, jAvi ya se ta ttha bAhirabhaMta riyA parisA bhavai. sAviya NaM no ADhAi, no pariyANAi, no mahariheNaM AsaNeNaM uvaNimaMteti, bhAsaM pi ya se bhAsamANassa-jAva-cattAri paMca jaNA avuttA ceva abbhuTThati-mA bahuM ajjautto! bhAsau, bhAsau. gha- mAI NaM mAyaM kaTu AloiyapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devalogesu devattAe uvavattAro bhavaMti taM jahAmahiDDhiesu --jAva--ciraTiiesu, se gaM tattha deve bhavai mahiDDhIe --jAva--ciraTiie hAravirAiyavacche kar3akatur3iyathaMbhiyabhue aMgada-kuNDala-mauDa-gaMDatalakaNNapIDhadhArI vicittahatthAbharaNe vicittavatthAbharaNe vicittamAlAmaulI kallANaga-pavara-vattha-parihie, kallANagapavara-gaMdha-mallANu-levaNAdhare,bhAsuraboMdI, palaMbavaNamAladhare, divveNaM vaNeNaM, divveNaM gaMdheNaM, divveNaM raseNaM, divveNaM phAseNaM, divveNaM saMchAeNaM, diveNaM saMThANeNaM, divvAe iDDhIe, divvAe jUtIe, divvAe pabhAe, divvAe chAyAe, divvAe saccIe, divveNaM teeNaM, divvAe lessAe dasa disAo ujjovemANA, pabhAsemANA, mahayAhataNaTTagIyavAiyataMtI -tala-tAla-tuDiya-ghaNa- muiMga-paDuppa-vAiyaraveNa divvAI bhoga-bhogAiM bhuMjamANe viharai jAvi ya se tattha bAhirabbhaMtariyA - abhAyInI suti. mAyAvI mAyA karIne AlecanA pratikramaNathI anicAronI zuddhi kare ane te sAdhu kALanA avasare kALadharma pAmIne anyatama devalekamAM devapaNe utpanna thAya che. te paNa mahaddhika yAvata dIrtha sthitivaannaa (sAdhA dswi) va thAya che. tyAM mahaddhika yAvat cirasthiti paryata devarUpe utpanna thAya che. te devanuM vakSaHsthala hArathI suzobhita rahe che. tathA bane bhujAo kaDA ane truTi (AbharaNuM vizeSathI) vibhuSita hoya che. bAhuonA bhuSaNa vizeSarUpa keyurane te dhAraNa kare che. kapolatala sAthe ghasAtA kuMDaLone teNe bane karNomAM dhAraNa karelA hoya che vividha mudrIkAdi hAthamAM jhaLahaLI rahI hoya che. temaja tenA mAtra para vividha vastra AbhuSaNe dhAraNa karela hoya che. vividha mALA yukata mugaTa tenA mastaka para zobhatA hoya che. te sadA mAMgalika vastra dhAraNa kare che. tenA zarIra para sugaMdha yukata mALAo zebhatI hoya che. caMdana Adi sugaMdhita dravyonuM vilepana thatuM hoya che. tethI tenuM zarIra dedIpyabhaan 29 cha. a airl aibhI vanamANA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 parisA bhavai, sAvi ya NaM ADhAi pariyANAi mahariheNa AsaNeNaM uvanimaMteti bhAsaMpi ya se bhAsamANassa --jAva--cattAri paMca devA avuttA ceva abbhuTThatibahuM deve ! bhAsau bhAsau. AThamuM sthAna ene dhAraNa kare che. evA te Alecina pratikAMta sAdhune devaparyAyamAM utpanna thayela chava divya varNa vaDe, divyagegha vaDe, divyarasavaDe, divyasparza vaDe, divyasananavaDe, divyakaddhivaDe, divyavRtivaDe, divyaprabhAvaDe, divyachAyAvaDe, diyatejavaDe, divyalezyAvaDe, dase dizAone prakAzIta karato ane atizaya rUpathI prabhAsita karato divya nATaya gItanA tathA nipuNa kalAkAro dvArA banAvavAmAM AvatA taMtrItAla truTita ghana mRdaMga AdivAnA madhura vaninI sAthe divya bhego pabhegane upabhega karato vicare che. devanI je AtyaMtara ane bAhya pariSada che. te tenA Adara satkAra kare che. svAmIrUpe svIkAre che, moTA dene besavA yogya Asana para besADavA nimaMtraNa Ape che. jyAre te devenI keI paNa sabhAmAM koIpaNa viSayane anulakSIne sAmAnya vizeSa prayukitao vaDe pitAnA viSayanI prajJApananA prarUpaNa kare che tyAre keInI paNa sabhAmAM koI paNa viSayane anulakSIne sAmAnya vizeSa prayukitao vaDe pitAnA viSayanI prajJApanA prarUpaNa kare che. tyAre keInI paNa sUcanA thayA vinA cAra-pAMca deva ubhA thaIne Arajhu kare che ke Apa vadhu sasaya sudhI ApanuM bhASaNa cAlu rAkhe amane ApanI vAta ghaNI rUcikara lAge che. De-- jyAre te deva Ayune bhavane ane sthitine kSaya karI manuSyabhavamAM janme che tyAre paNa samApana yAvatu ghaNu leke maLIne paNa parAbhava na karI zake evA uttama kulemAM purUSarUpe utpanna thAya che. su- se to vidrojADyo lAphata --jAva-- caittA iheva mANussae bhave jAI imAiM kulAiM bhavaMti, aDDhAI --jAva-- bahujaNassa aparibhUyAI tahappagAresu kulesu pumattAe paccAyAi. Jain Educationa International * For Personal and Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra se NaM tattha pume bhavai surUve, suvaNNe, sugha, sura, suhANe, rUDhe --jAvamnnaame ahINassare --jAva-- maNAmassare AdejjavayaNe paccAyAe. jA vi ya se tattha bAhirabhaMtariyA parisA bhavai sA vi ya NaM ADhAi -jAva- bahuM ajjautte! bhAsau bhAsau. 5 598 aTTavihe saMvare paNNatte. taM jahA soiMdiyasaMvare --jAva-- phAsidiyasaMvare, maNasaMvare, va-NasaMvare, kAyasaMvare. aTTavihe asaMvare paNNatte. taM jahAsoiMdiyaasaMvare --jAva.- kAya asaMvare. 2 599 aDha phAsA paNNattA. taM jahA vavava , maraNa, jANa, rAhu, rI, phaLa, ni, yu. 600 avihA logaTTiI paNNattA. taM jahA AgAsapaiTThie vAe, evaM jahA chaTThANe --jhAva-- kavA rUddighA. ajIvAjIvasaMgahIyA, jIvAkammasaMgahIyA. 373 te manuSya purUSa paNa sundara rUpa, varNa, gaMdha, rasa, sparzathI sampanna ISTa kAnta. yAvata atizaya manohara, hInatArahita, svaravALo, mane jJasvaravALo, ane adiyasvaravALe thAya che tyAM tenI je bAhya ane Abhyantara pariSada hoya che te paNa tene satkAra sanmAna kare che. jyAre te bolavA lAge che. tyAre loko kahe che "Aryaputra bele, bele ghaNuM bele" ka- saMvara ATha prakAranA kahela che. jemake - 1-5 zregendriya saMvara yAvat sparzendriya saMvara, 6 manasaMvara, 7 vacanasaMvara 8 kAyasaMvara. kha- asa vara ATha prakAranA kahela che. jemake zretrendriyaasaMvara yAvata kAyaasaMvara. sparza ATha prakAranA che jemake1 karkaza. 2 mRdu. 3 gurU. 4 laghu. 5 zIta. 6 uSNa. 7 nigdha 8 rUkSa. lekasthiti ATha prakAranI kahelI che jemake - AkAzanA AdhAra para rahele vAyu dhadadhi - zeSa chaThThA sthAnanI samAna thAvat - saMsArI jIva karmanA AdhAra para rahela che. 7 pudagalAdi ajIva jIvothI saMgrahita (baddha) che. 8 jIva jJAnAvaraNIyAdi karmothI saMgrahita (baddha) che. gaNuM (AcArya)nI ATha saMpadA (bhAva samRddhI) kahelI che. jemake - 1 AcArasaMpadA - kiyArUpa saMpadA. 2 zrutasaMpadA - zAstrajJAnarUpa saMpadA. 3 zarIrasaMpadA - pramANapata zarIra tathA avayava 4 vacanasaMpadA - adiya ane madhura vacana. 601 aDhavihA gaNisaMpayA paNNattA. taM jahA AcArasaMpayA, suyasupayA, sarIrasaMpayA, vayaNasaMpayA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 vAyaNAsaMpayA, paogasaMpayA, aTThamA. masaMpayA, saMgaha pariNNA NAma 602 egamegeNaM mahANihI aTThacakkavAlapaiTThANa aTThaTThajoyaNAI uDDhaM uccatteNaM paNNatte. 603 aTTha samiIo paNNattAo. taM jahAiriyA samiI, bhAsA samiI, saNA samiI, AyANa- bhaMDa-matta nikkhevaNA samiI, sunnAra-pAsavA-le-16-matta-saMghApritttthaavnniyaa samaI. maNa samiI, vaya samiI, kAya samiI. 604 ka aTThahiM ThANehiM saMpaNNe aNagAre arihai AloyaNA pasicchittae taM jahA - AyAravaM, AhAravaM vavahAravaM, ovIlae, varjhavaNa, gavarissA', niSnAva, avAyadaMsI. -ahiM ThANehiM saMpaNe aNagAre arihai attadosamAloittae taM jahA Jain Educationa International AThamuM sthAna 5 vAcanAsa MpadA -- ziSyAnI ceAgyatAnusAra AgamAnI vAcanAdevI. 6 matisa MpadA -- avagrahAdghi buddhirUpa. 7 prayAga saMpadA-vAdya viSayaka sva sAmanuM jJAna tathA dravya kSetre Adinu jJAna. 8 saMgraha parijJA saMpadA varSovAsa Adi mATe makAna, pATa, vastrAdinu cegya rIte saMgraha karavuM ityAdi. cakravatInI pratyeka mahAnidhi ATha cakranI upara pratiSThita che ane a!Tha-ATha ceAjana uMcA che. samitie ATha kahelI che. jemake1 irSyAsamati, 2 bhASA samiti, 3 eSaNA samiti, 4 AhvAna- bhaDamAtranikSepanA samiti, pa uccAra- prasavaNu-leSmamala siMghANu, pariSThApanikA samiti, 6 mana samiti, 7 vacana samiti, 8 kAya samiti, ka- ATha guNNAthI sa Mpanna aNugAra AlecanA sAMbhaLavA cAgya hAya che. jemake 1 AcAravA 2 avadhAraNAvAna 3 zrRvahAravAna 4 AlecakanA sakeca maTADavAmAM sama pa zuddhi karavAmAM sama 6 AlecanA karanAranI zakti pramANe prAyazcita devAvALA, 7 AlecakanA doSa anyane na kahevAvALe!, 8 doSa sevanathI aniSTa thAya che. te samajAvavAmAM sama, kha- ATha guNaiAthI sampanna aNugAra peAtAna deSAnI AlecanA karI zake che. For Personal and Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 375 1 jAtisaMpanna, 2 kulasaMpanna, 3 vinayasaMpanna, 4 jJAna saMpanna, 5 darzana saMpanna, 6 cAritra saMpana, 7 kSAMta 8 dAMta. jAisaMpaNNe, kulasaMpaNNe, viNayasaMpaNNe, nANasaMpaNNe, dasaNasaMpaNNe, carittasaMpaNNe, rAMte, daMte. 2 605 aTThavihe pAyacchitte paNNatte. taM jahA AloyaNArihe, paDikkamaNArihe, tadubhayArihe, vivegArihe, viusaggArihe, tavArihe, cheyArihe, prAyazcitta ATha prakAranA kahela che. jemake1 AlecanA yogya, 2 pratikamaNa gya, 3 ubhaya gya, 4 viveka (azuddha AhAra pANI paraDavuM, kAsarga , 6 tapa yegya, 7 ida (dIkSA paryAyanuM chedana) yogya 8 mUla egya eTale pharIthI mahAvrata grahaNa karavA . mada sthAna ATha kahela che. jemake1 jAtimada, 2 kulamada, 3 balamada, 4 rUpama 5 tapa mada, 6 sUtra mada 7 lAbha mada, aizvarya mada. 606 aTTha mayaTThANA paNNattA. jAimae, kulamae, balamae, rUvamae, tavamae, suyamae, lAbhamae, issariyamae. 607 aTTha akiriyAvAI paNNattA. egAvAI, aNegAvAI, miyavAI, nimmiyavAI, sAyavAI, samuccheyavAI, niyAvAI, na saMti paralogavAI. akiyAvAdI ATha che1 ekavAdI-AtmA eka ja che ema kahevAvALA. 2 anekavAdI-badhA bhAvone bhinna mAnavA vALA. 3 mitavAdI-anaMta jIva che te paNa jenI ekaniyata saMkhyA mAnavAvALA. 4 nirmitavAdI - "A suSTi keInI banAvelI che evuM mAnavAvALA. 5 sAtavAdI-sukhathI rahevuM. tapazcaryA na karavI evI mAnyatAvALA. 6 samuchedavAdI-pratikSaNa vastu naSTa thAya che. ema mAnavAvALA kSaNIkavAdI. 7 nityavAdI-badhI vastuone ekAnta nitya mAnavAvALA. 8 paralekAbhAvavAdI-ekSa athavA paraleka nathI ema mAnavAvALA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 608 aTThava mahAnimitte paNNatte. taM jhaamome, savANa, suvize, aMtamile, aMze, sare, vaLe, vaMnaze. 609 aTThavihA vayaNavibhattI paNNattA. taM jahA. gAhAo - niddese par3hamA hoi, bIiyA uvasa / taIyA karaNaMmi kayA, cautthI saMvavAvane zA paMcamI ya avAyANe, chaThI sassAbhivAdaNe / sattamI saNahANatthe, aTThamI AmaMtaNI bhave // 2 // tattha paDhamA vibhattI, nisa imo ahaM vatti / batIyA puNa uvase, bhaNa kuNa va timaM va taM vatti // 3 // Jain Educationa International AThamuM sthAna mahAnirmitta ATha prakAranA kahela che. 1 bhauma - bhUmi viSayaka zubhAzubhanu jJAna karAvanAra zAstra 2 utpAta rUdhiravRSTi Adi utpAtAnu phUla batAvavAvALuM zAstra 3 ravapna - zubhAzubha svapnAnu phUla batAvanAra zAstra. 4 aMtarikSa-gAMdharva nagarAdinuM zubhAzubha la batAvanAra zAstra. paga cakSu - mastaka Adi aMgenA pharakavAthI thanAra zubhAzubhanI sUcanA devAvALu zAstra. 6 svara - SaDja Adi svare nu zubhAzubha phUla batAvavAvALu zAstra. srI-purUSanA zubhAzubha khatAvavA --- 7 lakSaNa zAstra - 8 vyaMjana - tila masa A izubhAzubha tu khatAvavAvALu zAstra vacanivabhikata ATha prakaranI kahelI che. jemake 1 nirdezamAM prathamA te A huM. 2 upadezamAM dvitIyA - A kare! A zloka ne bhaNeA. 3 karaNamAM tRtIyA - mArAvaDe kuMDa banAvAye 4 sampradAnamAM catuthI - namaH, svAhA nA ceAgamAM jema sAdhune mATe bhikSA devI. 5 apAddAnamAM paMcamI pRthaka karavAmAM tathA grahaNa karavAmAM jemake kUvAmAMthI jala kAThImAMthI jala kADhA - kAThImAMthI kADho dha nya grahuNa karA. - For Personal and Private Use Only - - svAmitvanA saMbaMdhamAM SaSThI- Anu tenu athavA zeThanA nAkara. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 377 taiyA karaNaMmi kayA, 7 sannidhAna arthamAM saptamI - AdhAra NIyaM ca kayaM ca teNa va mevaa| arthamAM jema mastaka para mukuTa che. haMdi namo sAhae, kAlamAM - prAtaHkAlamAM kamaLa khIle che. havai cautthI padANaMmi // 4 // bhAvarUpa kriyA vizeSaNamAM - sUrya asta thavA para rAtri thaI. avaNe giNhasu tatto, ittotti va paMcamI avAdANe / 8 AmaMtraNamAM aSTamI. yathA he yuvAna! cha tarata rU , he rAjana! gayassa vA sAmisaMbaMdhe // 5 // habai puNa sattamI taMmi, maMmi AhArakAlAbhAve y| AmaMtaNI bhave aTThamI, 3 gaDha che guvALI gAdA 620 ja-TTa kALA jIvananuM saravamA ja kaATha sthAne chamastha pUrNarUpathI dekhatA jANai na pAsai taM jahA nathI ane jANatA nathI. jemake ghaDiyA--nava-saMgha, vALaM. 1-2 dharmAstikAya - yAvata 7 gaMdha, 8 vAyu. rata-Ina rea sequonALa-saMsaLadhare kha- ATha sthAnone sarvajJa pUrNarUpathI dekhe che karA no ghovI saMgaThTha- ane jANe che. jemakedhariyA ----ghaM, vArtha. 2 1-6 dhamastikAya. Adi pravakata che ane 7 gadha tathA 8 vAyu 611 aTTavihe Auvee paNNatte taM jahA- Ayurveda ATha prakArane kahela che. jemake - kumArabhicce, kAyatigicchA 1 kumArabhRtya - bAlacikitsA zAstra. sAlAi, salahattA 2 kAyacikitsA - zarIracikitsA zAstra. 3 zAlAkya - gaLAthI uparanA aMgonI inotrI, bhUtavejjA cikitsAnuM zAsa. lArata, rasAyaNe 4 zalmahatyA - zarIramAM kaTaka A8 vAgI jAya te tenI cikitsAnuM zAstra, 5 jaMgalI-sarpa AdinA viSanI ciki tyAnuM zAstra. 6 bhUtavidyA- bhUta-pizAca AdinA zama nanuM zAstra, 7 kSArataMtra-vIryapAtanI cikitsAnuM zAstra 8 rasAyana-zarIra AyuSya ane buddhinI vRddhinA upAyavatAvanAra zAstra. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u78 AThamuM sthAna 4- zahendranI 18 amahiSIyA cha. rema 1 5, 2 zivA, 3 satI, 4 ma, 5 mamatA, 6 mA 121, 7 navabhi3B 8 DilI. -zAnendranI mA8 25mahiSAmAcha, rebha14, 2 pa2rAta, 3 rAmA, 4 rAmarakSitA, 5 vasuguptA, 7 vasumitrA, 8 vasuMdharA. - zandranA soma sopAsanI mA sazramahivAmA che. - zAnedrana vaizrabhae mamahiSIyA cha. mAnI mA 612 ka- sakkassa NaM devidassa devaraNNo aTTa aggamahisIo paNNattAo taM jahA- paumA, sivA, satI, aMju, amalA, accharA, navamiyA, rohiNI kha- IsANassa NaM devidassa devaraNo aTTha aggamahisIo paNNattAo taM jahA- kaNhA, kaNharAi, rAmA, rAmarakkhiyA, vasU, vusuguttA, vasumittA, vasuMdharA. ga- sakkassa NaM devidassa devaraNNo somassa mahAraNNo aTU aggabhahisIo paNNattAo. gha- IsANassa NaM deviMdassa devaraNNo vesamaNassa mahAraNNo aTTa aggamahisIo paNNattAo. 4 ca- aThTha mahagahA paNNattA taM jahAcaMde, sUre, sUkke, buhe, bahassai, aMgAre, saNicare, keu. 613 aTTAvihA taNavaNassaikAiyA paNNattA, taM jahAmUle, kade, khaMdhe, tayA. sAle, pavAle, patte, pupphe. 614 ka- caridiyA NaM jIvA asamArabha- mANassa aTTavihe saMjame kajjai taM jahAcakkhumAo sokkhAo avavarovittA bhavai, cakkhumaeNaM dukkheNaM asaMjoettA bhavai, evaM-jAvaphAsamAo sokkhAo avavarovettA bhavai, phAsamaeNaM dukkhaNaM asaMjogettA bhavai. ya.. mahADa mA cha. 2: 1 yandra, 2 sUryA, 3 zu, 4 mudha, 5 gRhapati, 6 ra 7 zanezvara, 8 tu. tRNa vanaspatikAya ATha prakAranA che. jemake1 bhUsa, 24, 3 24, 4 (kyA, 5 chAsa, pravAsa, 7 patra, 8 pu.5. 4- zindra vAnI &sA na 42vA vALAmAM ATha prakArano saMyama thAya che. 1 netra sukha naSTa nathI thatu. 2 netra duHkha utpanna nathI thatu. yAvat 7 sparza sukha naSTa nathI thatu. 8 sparza duHkha utpanna nathI thatu. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 378 - yaundriya chavAne hiMsA 42vAvANAne ATha prakArane asaMyama thAya che. 1 netra sukhane nAza thAya che. 2 netraduHkha utpanna thAya che. 3 yAvat 7 sparza sukha naSTa thAya che. 8 saparza duHkha utpanna thAya che. kha-caridiyA NaM jIvA samArabhamANassa aTTavihe asaMjame kajjai taM jahA cakkhumAo sokkhAo vavarovettA bhavai, bhavai, cakkhumaeNaM dukkhaNaM saMjogettA bhavai evaM -jAvaphAsamAo sokkhAo vavarovettA bhavai, phAsamaeNaM dukkheNaM saMjogettA bhavai. 2 615 aTTha suhumA paNNatA taM jahA pANasuhame, paNagasuhume, bIyasuhume, hariyasuhume, pupphasuhume, aMDasuhume, leNasuhume, siNehasuhume. sUkSma ATha prakAranA che. jemake - 1 prANusakSama- buthavA mAla, 2 pana. sUkSma-lIlaNa, phUlaNa, 3 bIjasUkSma vaDabhii, 4 72tasUkSma-dIdI vanaspati, 5 puSpasUmaphUlAdi, 6 aMDasUkSma kRmionA IDA, 7 layanasUma- kIDI nagarA, 8 nehasUkSma- ghuara Adi. bharata cakravatI pachI ATha yugapradhAna purUSa vyavaghAna rahita siddha thayA yAvat sarva humAthI 2hita yayA. rem1 Aditya yaza, 2 mahAyaza, 3 atibala, 4 mahAbala 5 tevIrya 6 kArtavIrya, 76vI, 8 svIya. 616 bharahassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa aTTha purisajugAiM aNubaddhaM siddhAI -jAva- savvadukkhappahINAI. taM jahA Adicca jase, mahAjase, aibale, mahAbale, tetIvIrie, kittavIrie, daMDavIrie, jalavIrie. 617 pAsassa NaM arahao purisAdANiyassa aTTha gaNA aTTha gaNaharA hotyA. taM jahAsubhe, ajjaghose, vasi;, baMbhacArI, some, sirigharie, vIrie, bhaddajase. 618 aduvihe daMsaNe paNNatte. taM jahA sammaiMsaNe, micchadaMsaNe, sammAmicchadasaNe, cakkhudaMsaNe, acakkhudaMsaNe, ohodaMsaNe, kevaladasaNe, suviNadasaNe. bhagavAna pArzvanAthanA ATha gaNa ane ATha gaNadhara hatA. rbh1 zubha, 2 AryaSa, 3 vaziSTha, 4 brahmacArI, 5 soma, 1 zrIdhara, 7 vIya, 8 madrayaza. darzana ATha prakAranA kahela che. jemake-- 1 samyAna, 2 mithyAzina, 3 samyammithyAdarzana, 4 cakSudarzana, 5 acakSu zana, 6 mazina, 7 pasIna, 8 svapnadarzana. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 AThamuM sthAna aimika kAla ATha prakAranA kahela che. bh1 pApama, 2 sAgaropama, 3 utsarpiNI 4 avasarpiNI, 5 pugala parAvartana, 6 matAnAsa, 7 bhaviSyAsa, 8 sahasa. bhagavAna ariSTanemi pachI 8 yugapradhAna purUSe mekSamAM gayA ane temanI dIkSAnA be varSa pachI te mekSamAM gayA. 619 aTThavihe addhovamie paNNatte. taM jahA paliovame, sAgarovame, ussappiNI, osappiNI, poggalapariyaTTe, tItaddhA, . aNAgayaddhA, savvaddhA. 620 arahao NaM ariThnemissa -jAva aTThamAopurisajugAo jugaMtakarabhUmI duvAsapariyAe aMtamakAsI. 621 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTTa rAyANo muMDe bhavettA agArAo aNagAriyaM pavAviyA. taM jahAgAhA-vIraMgaya vIrajase, saMjaya eNijjae ya raayrisii| seya-sive udAyaNe, taha saMkhe kAsi vaddhaNe // 1 // 622 aTThavihe AhAre paNNatte. taM jahA maNuNNe asaNe, pANe, khAime, sAime, amaNuNNe asaNe, pANe, khAime, sAime. bhagavAna mahAvIrathI mukata thaIne ATha rAjA (grahavAsa tyAgIne) pravarjita thayA te mAcha1 vI6, 2 kSIrayaza, 3 saMnya, 4 meya4, 5 zveta, 6 ziva, 7 hAyana, 8 zama. 623 ka- uppi saNaMkumAra-mAhidANaM kappANaM heTThi baMbhaloge kappe riTavimANe patthar3e ettha NaM akkhADaga-samacauraMsa-saMThiyAo aTTha kaNharAio paNNattAo. taM jahApuracchimeNaM do kaNharAio, dAhiNaNaM do kaNharAio, paccacchimeNaM do kaNharAio, uttareNaM do kaNharAio. puracchimA anbhatarA kaNharAi dAhiNaM bAhiraM kaNharAiM puTThA. dAhiNA abhaMtarA kaNharAi pacchacchimagaM bAhiraM kaNharAI puTThA. AhAra 213 rane che. sabhaDe(1) manojJa mazana, (2) bhane pAna, (3) bhne| mAdha, (4) bhanAsa svAdha, (5) mamanojJa mazana (6) samAjJa pAna, (7) mbhne|jny mAdha, (8) mamatA vAca 4- sanamA2 ane bhADendra panI nIya, brahmaloka kalpamAM, riSTavimAnanA prastaTamAM akhADAnI samAna samacaturastra (samacorasa) saMsthAnavAbI ATha kRNa rAjAo che. sm1-2 kRSNarAjAe pUrvamAM, 3-4 be kRSNarAjIe dakSiNamAM 5-6 be kRSNa rAjIe pazcimamAM, 7-8 be kRSNarAjIe uttaramAM. 1 zAthI Aya tara 842 kSi dizAnI bAhya kRSNarAjIthI spaSTa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 381 dakSiNa mizanI bhAsyata2 405527 pazcima dizAnI bAhya kRNarAjIthI spaSTa che. 3 pazcima dizAnI yata245427 uttara dizAnI bAhya kRSNarAjI spazoelI che. 4 uttara ziAnI makyata2 46427 pUrva dizAnI bAhya kRSNarAjIthI spaSTa che. pUrva ane pazcima dizAnI be bAhA kRSNarAjIo SaTakoNa che. uttara ane dakSiNa dizAnI be bAhya kRSNarAjIe trikoNa che. dareka AtyaMtara kRSNarAjIo cerasa che. - 248 40127yAnA mA nAma che. rebha1 10217, 2 megh2|7, 3 mArA, 4 mAghavatI, 5 vAta paghiA, 6 vAtaparikssaam, 7 315righA, 8 parikSAla. paccacchimA anbhaMtarA kaNharAi uttaraM bAhiraM kaNharAI puTThA. uttarA abhaMtarA kaNharAi puracchimaM bAhiraM kaNharAI puTThA. ra puracchima-paccacchimillAo bAhirAo do kaNharAIo chalaMsAo. uttara-dAhiNAo bAhirAo do kaNharAIo taMsAo. savvAo vi NaM abhaMtarakaNharAIo caurasAo. kha- eyAsi NaM aTTaNhaM kaNharAINaM aTTha nAmadhejjA paNNattA. taM jahAkaNharAiI vA, meharAIi vA, maghAI vA, mAghavaI vA, vAyaphalihei vA, vAyapalikkhobhei vA, devapalihei vA, devapalikkhobhei vA. ga- eyAsi NaM aTTaNhaM kaNharAiNaM aTThasu uvAsaMtaresu aThTha logaMtiyavimANA paNNattA. taM jahAaccI, accimAlI, vaioaNe, pabhaMkare, caMdAbhe, surAbhe, supaiTTAbhe, aggiccAbhe. gha- eesu NaM aTThasu logaMtiyavimANesu aTTavihA logaMtiyA devA paNNatA. taM jahAgAhA-sArasayamAiccA, vaNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avvAbAhA, aggiccA ceva boddhavvA // 1 // eesi NaM aTaNhaM logaMtiyadevANaM ajahaNNamaNukkoseNaM aTTha sAgarovamAiM ThiI paNNattA. 5 - A A mAnA madhyamAmA ATha lekAMtikavimAna che. jemake - 1 athi, 2 marthibhATI, 3 vaizayana, 4 pra2, 5 yandrAbha, 6 sUyAbha, 7 suprati hAma, 8 mAneyAma. - 40 sal-tavibhAnAmA 2413 at nita: heva 29 . rema 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vahni, 4 ___139, 5 gatoya, tupita, 7 bhavyA mAdha, 8 mAraneya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 624 aTTha dhammatthikAyamajjhapaesA paNNattA, aTTha adhammatthikAyamajjhapaesA paNNattA, aTTa AgAsatthikAyamajjhapaesA paNNattA, aTTha jIvamajjhapaesA paNNattA. 4 625 arahaMtANaM mahApaume aTTha rAyANo muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvAdeas. taM jahApaumaM, paumagummaM, nalinaM, nalinagummaM, paumaddhayaM, dhaNuddhayaM, kaNagarahaM, bharahaM 626 kaNhassa NaM vAsudevassa aTTha aggamahisIo arahao NaM ariTThanemissa aMtie muMDA bhavettA AgArAo aNagAriyaM pavvaiyA siddhAo savvadukkhappahINAo. taM jahA - jAva gorI, paumAvaI, gaMdhArI, susImA, saccabhAmA, agamasio 627 vIriyapuvvassa NaM aTTha vatthu aTTha cUli - Avatthu paNNattA. lakkhaNA, jaMbaI, rUpiNI. 628 aTTha gaio paNNattAo. taM jahA nirayagai, tiriyagai, devagaDa, maNuyagai, siddhagai, paNolaNagai, Jain Educationa International gurugai, pabbhAra gai. 629 gaMgA - siMdhu-rattA-rattavaidevINaM dIvA aTThaTTha joyaNAI AyAma vikkhaMbheNaM paNNattA. AThamuM sthAna ka- dharmAstikAyanA madhya pradeza ATha che. kha- adharmAstikAnA madhya pradeza ATha che. ga- AkAzAstikAyanA madhya pradeza AThe che. gha- jIvAstikAyanA madhya pradeza ADa che. mahApadma arhata rAjAone muDina karIne tathA grahavAsanA tyAga karAvIne aNugAra - pranyA Aze te mA che. 1 padma, 2 padmazukSma, 3 nalina, 4 nalina gulma, pa padmavana, 6 dhanudhvana, 7421, 8 bharata. kRSNa vAsudevanI AThe agrahiSIe anta ariSTanemi samIpe muDita thaine tathA gRhavAsathI nIkaLI aNugAra pratrajayA svIkAra karI siddha thai che yAvat sa huHpothI bhuta thA che. tebhanA nAma1 padmAvatI, 2 gaurI, u gaMdhArI, 4 sakSA, susImA, bhavatI, 7 satyalAbhA, 8 3bhiezI. vIryapravAda pUrvanI ATha vastue ane cUlikA vastue che. gati mAha prabhAranI che. nema 1 2 gati, 2 tiryayagati, 3-4 yAvat siddha gati, 6 gurU gati, cha prazodhana, 8 prAg lAragati. gaMgA siMdhu rakatA ane raktavatI devIenA dvIpa ATha-ATha ceAjananA lAMkhA pahogA che. For Personal and Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 630 ukkAmuha-mehamuha-vijjumuha-vijjudaMta dIvANaM dIvA aTThaTTha joyaNasAiM AyAma vikkhaMbheNaM paNNattA. 631 kAlode NaM samudde aTTha joyaNasayasahassAI cakkavAlavivakhaMbheNaM paNNatte. 632 abbhatarapukkharaddhe NaM aTTha joyaNasayahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM paNNatte. evaM bAhira pukkharaddhe vi. 633 egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTrissa aTTasovaNNie kAkiNirayaNe chattale duvAlasaMsie aTukaNNie ahikaraNisaMThie 634 mAgahassa NaM joyaNassa aTTha dhaNusahassAI nidhatte paNNatte. dUrUpa iq je suvaMrabA gag norchuM tuM 32- teNaM bahumajjhadesabhAe, aTTha joyaNAI vikkhaMbheNaM sAiregAiM aTuM joyaNAI samvaggeNaM paNNattA. kUDasAmalI NaM aTTha joyaNAI evaM ceva. 636 timirANA nuM mardu nothADuM 38 3- 7. laMDacvavAtha maTha nokaLADuM uddhaM uccatteNaM. 2 637 ka-jaMbUmaMdarassa pavvayassa puracchimeNaM soyAe mahAnaIe ubhao kUle aTTha vakkhAra-pavvayA paNNattA. taM jahAcittakUr3e, pamhakaDe, nilaNakUr3eM, egasele, ti, samaurche, maMgaLa, mAyaMkALe. ulkAmukha, meghamukha, vidyummukha ane vidyudUdata, aMtaradvIpa AThaso - AThaso yojanA lAMbA pahoLA che. kAloda samudranI valayAkAra pahoLAI 8 lAkha jananI che. ka- AtyaMtara puSkarAI dvIpanI valayAkAra pahoLAI paNa ATha lAkha jananI che. kha- bAhya puSkarAI dvIpanI valayAkAra pahoLAI paNa ATha lAkha jananI che. pratyeka cakravartInuM kAkiyuM ratna ATha suvarNa pramANa hoya che. kAkiNa ratnanA 6 tala, 12 agni (keTI) ATha karNikAo hoya che. kAkiNI ratnanuM saMsthAna eraNanI samAna hoya che. magadha dezano jana ATha hajAra dhanuSano nizcita che. ka- jaMbudvIpamAM sudarzana vRkSa ATha jana UMce che. madhya bhAgamAM ATha jana paheLo che ane tenuM sarva parimANa kaMIka adhika ATha jananuM che. kha- kUTa zAlmalI vRkSane parimANa paNa eTaluM ja che ka- tamisA guphAnI UMcAI ATha jananI che. kha- khaMDaprapAta guphAnI UMcAI paNa eTalI ja ATha jananI che. ka- jaMbudvIpavata merU parvatanA pUrvamAM sItA mahAnadInA bane kinArA para ATha vakSaskAra parvata che. temanA nAma A pramANe che. 1 citrakUTa, 2 padmaTa, 3 nalinIkUTa, 4 eka zelakUTa, pa trikUTa, 6 vaizramaNakUTa, 7 aMjanakUTa, 8 mAta janakUTa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .384 AThamuM sthAna kha-jaMbUmaMdarapaccacchimeNaM sIoyAe -dIpatI 35vatA pazcimamA mahANaIe ubhaokUle aTTha vakkhAra- zIdA mahAnadInA kinArA para ATha pavvayA paNNattA. ttaM jahA 192412 parvata cha. remaaMkAvaI, pamhAvaI AsIvise, suhAvahe, 1 aMkAvatI, 2 padmAvatI, 3 AzIviSa, 4 sukhAvaha, 5 candra parvata, 6 sUrya caMdapavvae,sUrapavvae, nAgapavvae,devapavvae. parvata, 7 nA 5ta, 8 41 parvata. ga-jaMbUmaMdarapuracchimeNaM sIyAe mahANaIe - bhUpatI 35tanA pUrva bhai zAnA uttareNaM aTTha cakkavaTTivijayA paNNattA. mahAnadInA uttarI kinArA para ATha cakratN jahA patI vikRya che. remakaccha, sukacche mahAkacche, kacchagAvai 1 427, 2 su427, 3 mahA427, 4 Avatte, maMgalAvatte, pukkhalA, pukkhalAvai. kaccha gAvatI, 5 Avarta, 6 maMgaLAva, 7 puSkaLA ane 8 puSkalAvatI vijaya. gha-jaMbamaMdarapuricchameNaM soyAe mahANaIe - mUdvIpatI bhe35tanA pUrvabhAtA dAhiNeNaM aTTha cakkavaTTivijayA paNNattA. mahAnadInA dakSiNamAM ATha cakravatI vijaya che. rebhaDetaM jahAvacche jAva--maMgalAvaI. pasa, suvAsa yAvat bhayAvatI. ca-jaMbamaMdarapaccacchimeNaM sIoyae mahA- ya-pUdI5vatI me35 tanI pazcima zAtA NaIe dAhiNeNaM aTTha cakkavaTTivijayA mahAnadInA dakSiNamAM ATha cakravatI vijaya paNNattA. taM jahA che 1-8 padma yAvat salilAvatI pamhe--jAva--salilAvaI. cha-jaMbUmaMdarapaccacchimeNaM sIoyAe mahA- 7- 65vatI me35 tanI pazcimamA NaIe uttareNaM aTTa cakkavadvivijayA tahAnA uttaramA 2418 yatA vilya paNNattA. taM jahA cha. rebhavappe--jAva--gaMdhilAvaI. 1 pA, 2 suvA, yAvat adhivAtI. ja-jaMbUmaMdarapuracchimeNaM sIyAe mahANaIe - yUdvIpatI bhe35 tanI pazcimamA zItA uttareNaM aTTha rAyahANIo. paNNatAo mahAnadInA uttaramAM ATha rAjadhAnI taM jahA cha. remakhemA--jAva--puMDarIgiNI. 1 kSema', 2 kSemapurI, 3 yAvat 24el. jha-jaMbamaMdarapuracchimeNaM sIyAe mahANaIe - dIpavatI 35 tanA pUrvamA zItA dAhiNaNaM aTTha rAyahANIo paNNattAo. mahAnadInA dakSiNamAM ATha rAjadhAnIo taM jahA che. rebhasusImA--jAva--rayaNasaMcayA. 1 susImA, kuMDalA yAvat 8 ratnasaMcayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 385 -gaMbhUgaMraparaviiAM sauovA mag- - jaMbudvIpavatI merUparvatanA pazcimamAM org vANije ap rAvaLIyo uT- zIdA mahAnadInA dakSiNamAM ATha ttAo. taM jahA zajadhAnIo che. jemake - sAsapurA-jAva--vato . 1 azvapurA vItazekA -=vyaMDharapaMjImena soDhAImA- Tha- jaMbUDhIpava merUparvatanA pazcimamAM NaIe uttareNaM aTTha rAyahANIo paNNa- zIdA mahAnadInA uttaramAM ATha ttAo. taM jahA rAjadhAnIo che. vinaya -Ava-sAkSa. 20 1 vijayA 2 vaijayaMtI - yAvata ayodhyA darU8 -ighUmaMtarapura sauyAra nA ka- jabUdvIpavatI merUparvatanI pUrvamAM zItA uttareNaM ukkosapae aTTha arahaMtA, aTTha mahAnadInA uttaramAM utkRSTa ATha ahaMta cakkavaTTI, aTTha baladevA, aTTha vAsudevA ATha kavatI, ATha baladeva ane ATha upajjisu vA, uppajjaMti vA, uppajji vAsudeva utapanna thayA hatA. utpanna thAya che ane utpanna thaze. ssaMti vA. ha-naMbaMrapurachine soyANa mahAi- kha- jaMbudvIpavata merU parvatane pUrvamAM zItA Ie dAhiNaNaM ukkosapae evaM ceva. mahAnadInA dakSiNamAM ATha arihaMta Adi thayA che, thAya che ane thaze. -naMbaMraparime sorAi gajaMbUdvIpavata merUparvatanA pazcimamAM mahANaIe dAhiNaNaM ukkosapae evaM ceva. zItA mahAnadInA dakSiNamAM ATha arihaMta Adi thayA che, thAya che ane thaze. gha-evaM uttareNa vi.4 gha- jaMbUDhIpavata merU parvatanA uttaramAM eTalA ja (ATha) arihaMta Adi thayA che, thAya che ane thaze. 622 -MlUmaMtarapura chai sIvaNa magg ka- jaMbudvIpavatI merUparvatanI pUrvamAM zItA uttareNaM aTTha dIhaveyaDDA, aTTha timisa- mahAnadInA uttaramAM ATha dIrgha vaitADhaya, guhAo, aTTha khaMDappavAyaguhAo, aTTha ATha tamistra guphA, ATha khaMDaprapAta kayamAlagA devA, aTTha naTTamAlagA devA, guphA, ATha kRtamAlaka deva, ATha nRtya mAlaka deva, ATha gaMgA kuMDa, ATha sidhu aTTha gaMgAkur3A aTTha siMdhukuMDA, aTTha gaMgAo, kuMDa, ATha gaMgA, ATha siMdhu, ATha asiMdhUo, aTTha usabhakUr3A pavvayA, vRSabhakUTa, parvata ane ATha vRSabhakUTa aTTha usabhakUr3A devA paNNatA. . de che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 AThamuM sthAna -saMvamaMDharapurArichai sIvANu mahAna kha- jaMbUDhIpavata merUparvatanI pUrvamAM zItA Ie dAhiNaNaM aTTha dIhaveaDDA evaM ceva- mahAnadInA dakSiNamAM ATha dIrgha vaitADhaya nAra--maka samA levA pattA parvate che yAvat ATha kaSabhakUTa deve che. T-navaraM sthiratA rattAvo tafaSetra - vizeSa rakatA ane rakatavatI saMbaMdhI parvata ane temanA kUTe paNa eTalA ja che. i-ighUmaMtarajachie saumANa gha- jaMbudvIpavata merUparvatathI pazcimamAM mahANaIe dAhiNaNaM aTTha dohaveyaDDA-- zIdA mahAnadInA dakSiNamAM ATha dIrgha jAva--aThTha usabhakUr3A devA paNNattA. 4 vaitADhaya parvata che. yAvat -ATha nRtya mAlaka deva che. ATha gaMgA kuMDa, ATha siMdhu kuMDa, ATha gaMgA (nadIo) ATha siMdhu nadIo ATha RSabhakUTa parvate ane ATha RSabhakUTa devo che. 640 maMdaracaliyA NaM bahumajjhadesabhAe aTTha merU parvatanI cUlikA madhya bhAgamAM ATha joyaNAI vikkhaMbheNaM paNNatte. jananI pahelI che. 641 ka-dhAyaisaMDadIve purathimaddheNaM dhAyairakkhe ghAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvArdhamAM ghAtakI vRkSa aTTha joyaNAi uDDa uccatteNaM paNNatte. ATha jana UMce che. madhya bhAgamAM bahumajjhadesabhAe aTTha joyaNAiM vikhkhaM pahoLo ATha yajana caDe che ane tene bheNaM, sAiregAiM aTTha joyaNAI savvageNaM sarva parimANa kaMIka adhika ATha ja nano che. gutte. sUcanA-ghAtakI vRkSathI merU cUlikA sudhInuM evaM dhAyairukkhAo ADhavettA sacceva sarva kathana jaMbudvIpanA varNana samAna jaMbUdIvavattavvayA bhANiyavvA-jAva samajavuM. maMdaracUliyatti. 22 kha- ghAtakIkhaMDa dvIpanA pazcimArdhamAM paNa evaM paccacchimaddhe vi mahAdhAyairukkhAo mahAghAtakI vRkSathI merU cUlikA sudhInuM ADhavettA-jAva-maMdaraculiyatti. 22 kathana jaMbudvIpanA varNananI samAna che. ga pvattaravahIvadArarijhama viga- e ja pramANe puSkaravara dvIpAInA pUrvApumrukkhaao ADhavettA-jAva-maMdara ghamAM padmavRkSathI laI merUcUlikA sudhInuM cUliyatti. 22 kathana jaMbudvIpanI samAna kahI levuM joIe. A ATha kUTa para mahArSika yAvata evaM pukkharavaradIvapaccatthimaddhe vi mahA palyopama sthitivALI ATha kumArIo paumarukkhAo ADhavettA-jAva-maMdara- rahe che jemakecuuliytti. 22 1 samAhArA, 2 supratijJA, 3 suprabaddhA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 642 ka- jaMbUddIve maMdare pavvae bhaddasAlavaNe aTTa disAhityikUr3A paNNattA. taM jahAgAhA - paramuttara nIlavaMte, suhatthi aMjaNAgirI kumueya / palAsa vase, aTThamae roynnnirI zA 2 kha - jaMbUddIvassa NaM dIvassa jagaI aTTha joyaNANaM uDDhaM uccatteNaM bahumajjhadesabhAe aTTha joyaNAI vikkhaMbheNaM. 643 ka - jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaM mahAhimavaMte vAsaharapavvae aTTha kUr3A paNNattA. taM jahA gAhA - siddhe mahAhimavaMte, himavaMte rohiyA harI ke / harihaMtA harivAse, verulie ceva hUMDA 3 zA kha- jaMbUmaMdara uttareNaM ruppimi vAsaharapavvae aTTha kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA - siddhe ya ruppI rammaga, narakaMtA buddhi rupakar3e ya ! hiraNNavae maNikaMcaNe ya rupiM kUr3A nAzA ga- jaMbUmaMdara puracchimeNaM ruyagavare pavvae aTTha kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA - riTThe tavaNijjacaNa, rayata disAsotthi palaMbe ya | aMjaNa aMjaNapulae, ruyagassa puracchime kUr3A // 1 // Jain Educationa International 387 4 yazodharA, 5 lakSmIvatI, 6 zeSavatI, 7 citraguptA, 8 vasudharA. gha- A pramANe puSkaravara dvIpAnA pazcimAImAM mahApadma vRkSathI mecUlikA sudhInu kathana jaMbudrIpanI samAna che. ka-jAMbudvIpanA merUparvata para bhadrazAlavanamAM ATha dizA hasti kUTa che. jemake-- 1 padmottara, 2 nIlavaMta, 3 suhastI, 4 janAgiri pa kumudra, 6 palAza, cha avata saka 8 rAcanAgiri. kha- jaMbudrIpanI jagatI ATha ceAjana UMcI ane madhyamAM ATha ceAjana pahALI che. ka- jabuddhIpavatI merUpa tathI dakSiNamAM mahAhimavaMta varSadhara parvata para ATha phUTa che. jemake 1 siddha, r mahAhimavata, 3 himavaMta, 4 hita, pa harIkUTa, 6 harikAnta, cha haravAsa, 8 vai. kha- jabudvIpavatI merUparvatathI uttaramAM rukamI vadhara parvata para ATha phUTa che. jemake1 siddha, 2 rUkamI, 3 ramyak, 4 narakAMta, pa buddhi, 6 kamakUTa, 7 hiraNyavana, 8 maNika ga- jakhuDhIpavatI merUparvatathI pUrvAmAM rUcakavara parvata upara ATha phUTa che jemake-- 1 riSTa, 2 tapanIya, 3 kaMcana 4 rajata, 5 krizAstratika, 6 pralakha, 7 aMjana 8 aMjanapulaka. For Personal and Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 gha- tattha NaM aTTha disAkumArimahattariyAo mahiDDiyAo - jAva - palio maTTi iyAo parivasaMti taM jahAgAhA - naMduttarA naMdA, ANaMdA gaMdIvaguNA / vijayA ya vejayaMtI, jayaMtI aparAjiyA // 3 // ca - jaMbUmaMdaradAhiNeNaM ruyagavare pavvae aTTha kUr3A paNNatA. taM jahA gAhA - kaNae kacaNe paume, naliNe sasi divAre ceva / dard dUlie, ruyagassa u dAhiNe kUr3A // 1 // cha- tattha NaM aTTha disAkumArimahattariyAo mahiDDiyAo -jAva paliovamaTThiiyAo parivasaMti taM jahA gAhA - samAhArA suppabuddhA lacchivai cittaguttA supatiSNA, jasoharA / sesavai vasuMdharA // 1 // ja - jaMbU maMdara paccacchi meNaM ruyagavare pavvae aTTha kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA -sotthiya amohe ya, himabaM maMdare tahA / age ruaguttame caMde aTThame ya sudaMsaNe // 1 // , jha tattha NaM aTTha disAkumArimahattayArio mahiDDiyAo -- jAva palio maTTiyAo parivasaMti taM jahA Jain Educationa International ---- gAhA - ilAdevI surAdevI, puDhavI paumAvai / eganAsA navamiyA, sItA bhaddA ya aTThamA // 1 // AThamuM sthAna - A ATha phUTo para mahArSika cAvata palyApama sthitivALI ATha dizA kumArIe rahe te A che-- 1 na huttarA, 2 naMDA, 3 mAnaMDA, 4 naMdivardhana, vinyA, 6 vaizyaMtI, 7yaMtI 8 aparAbhUtA. ca. jaMbudrIpavatI merUparvatanI dakSiNamAM rUcakavara pata para ATha phUTo che. jemake1 una4, 2 ayana, 3 padma, 4 navina, rAzi, hivAra, 7 vaizramAyu 8 vaiDUrya. ja- jaMbudrIpavatI merUparvatanA pazcimamAM rUcaka12 parvata para ATha DUTo che. nema-- 1 svastika, 2 ame, 3 himavana, 4 bhaMDara, 5 324, yottama, 7 caMdra, 8 sudrana A ATha phUTA upara maharSika yAvat pApama sthiti vALI ATha dizA kumArIe! rahe che. 1 sAhevI, 2 surAdevI, 3 pRthvI, 4 padmAvatI, 5 eka nAsA, 6 namikA 7 sItA, 8 lagA. For Personal and Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra / 385 Ta-jaMbUmaMdara uttararuagavare pavvae aTTha - dIpavatI bhe35tanI uttaramA 3042 kUr3A paNNattA. taM jahA parvata para ATha phUTa che. jemakegaahaa-rynne rayaNuccae yA, savvara yaNa 1 2tna, 2 2tnA-yaya, u saritna, 4 rayaNasaMcae cev| ratnasaMcaya, 5 vijya, 6 vaijayaMta, 7 vijaye ya vijayaMte, jayaMte aparA yata, 8 2552!ta. jie // 1 // Tha-tattha NaM aTThadisAkumArimahattariyAo - sA mAu tt| 752 maharSi yAvat mahiDDiyAo--jAva - paliovamaTThi- palyopama sthitivALI ATha dizAkumArIo iyAo parivasaMti taM jahA 29 chegAhA-alaMbusA mitakesI, poMDarigIta- 1 bhusA, 2 bhitasI, 3 pAMDharI, vaarunnii| 4 ta-vA39, 5 mAzA, 6 sarvA, 7 zrI, 8 hI. AsA ya savvagA ceva, sirI hirI ceva uttarao // 1 // Da-aTTa ahelogavatthavvAo disAkumAri- - 2418 LAL bhaarii| adhobhA 29 mahattariyAo paNNattAo, taM jahA cha. remagAhA-bhogaMkarA bhogavaI, subhogA 1 bhogaMkarA, 2 bhagavatI, 3 subhegA, 4 bhogmaalinnii| mAga mAsinI, 5 supatsA, 6 vatsAbhatrA, subacchA vacchamittA ya, vAriseNA 7 vArisenA, 8 194aa. balAhagA // 1 // Dha-aTTha uDalogavatthavvAo disAkumAri- - -4088 bhaarii| Saraswi 29 mahattariyAo paNNattAo. taM jahA cha. remagAhA-meghaMkarA meghavai, sumeghA thA:- 1 megha 421, 2 mevaratI, 3 subhedhA, meghmaalinnii| 4 meghamAlinI, 5 toyadhArA, 6 vicitrA, toyadhArA vicittAya, pupphamAlA 7 05bhAsA, 8 bhanihitA. aNidiyA // 1 // 12 644 ka- aTTa kappA tiritamissovavaNNagA tiryaMca ane manuSyanI utpattivALA paNNattA. taM jahA mA 465 (BRas) che. remasohamme-jAva-sahassAre. 1-8 saudharma-pAvatu sahastrAra. kha- eesu NaM aTThasu kappesu aTTha iMdA - mA A3 48pomA mA3 5-5 cha. remapaNNattA.taM jahA 1-8 zakendra yAvat sahasAre. sakke-jAva-sahassAre. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 AThamuM sthAna ja-gusa naM gaNuM phulANaM cadR ttara- ga- A ATha IndranA ATha yAnavimAne che. yANiyA vimANA paNNattA. taM jahA jemake pAlae, pupphae, somaNase, sirivacche, 1 pAlaka, 2 puSpaka, 3 somanasa, 4 naMdAvatte, kAmakame, pItimaNe, vimale. 3 zrIvatsa, 5 naMdAvarta, 6 kAmakrama, 7 pratimAna, 8 vimala. 645 aTThamiyANaM bhikkhupaDimANaM causaTTIe aSTa-aSTamikA bhikSupaDimAnuM sUtrAnusAra rAidiehiM dohi ya aTThAsIehi bhikkhA- ArAdhana - yAvat - sUtrAnusAra pAlana 64 sahi ahAsuttA-jAva-aNupAliyA vi ahArAtrimAM thAya che ane temAM 288 vAra bhikSA levAya che. mavaDuM. 646 - saTTavA saMsAra mAvaja navA ka- saMsArI jIvo ATha prakAranA che. jemake - paNNattA. taM jahA prathamasatpanna nairayika, 2 aprathama paDhamasamayaneraiyA -jAva-apaDhamasamayadevA. samAtpanna nairayika 7-8 yAvata aprathama samAtpanna deva. kha- aTavihA savvajIvA paNNa tA. - sarva jIva ATha prakAranA che. jemake - te nahIM 1 nairayika, 2 tirpaca nika, 3 tiryaneriyaa, tirikkhajoNiyA cANi, 4 manuSya, pa manuSyANa, 6 deva, tirikkhajoNINio. maNussA, cha devIo, 8 siddha. maNussIo, revA, siddha. - aphavA yadyavidda savanavA pattA ga- athavA sarva jIva ATha prakAranA che. jemaketN jahA 1-5 Abhinibedhika jJAnI yAvat kevala3fmavihipanA - nAva - vinaM jJAnI 6 mati ajJAnI 7 zrata ajJAnI 8 vibhaga jJAnI. nANI. 3 647 aTTavihe saMjame paNNatte. taM jahA saMyama ATha prakAranA che, jemake - vaDhama-samA-suhuna saMpAya-sarAja-saMga, 1 prathama samayane sakSamasaM parAya-sarAgasaMyama 2 aprathama samayane sUkSmaparAyasaMyama. paDhana-samaya-suma-saMpAi-sarAja-saMgane, 3 prathama samayane bAdara sarAga saMyama. gDhama-sara-vAra-saMga, 4 aprathama samayane bAdara sarAgasaMyama. paDhama-samaya-vAra-saMga, 5 prathama samayane upazAMtakaSAya vItarAga paDhama-samaya-vasaMta-sAya-vIrAja saMyama. saMgane, paDhama-samA2vasaMta-sAthe- 6 aprathama samayane upazAMtakaSAya vItarAga vIrAja-saMna,para-samaya-lIkha-sAya- saMyama. devIo, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 391 vItarAja-saMgane, gAma-sanakhiinnksaay-viitraag-sNjme. 7 prathama samayane kSINakaSAya vItarAga saMyama 8 aprathama samayane kSINakaSAya vItarAga saMyama. ka- pRthvIo ATha kahI che jemake - ratnaprabhAthI laI adhaHsaptamI paryAnI sAta pRthvIo ane AThamI ISa~AgabhArA pRthvI ISaprAgabhArA pRthvInA bahu madhya deza bhAgamAM ATha jana pramANanuM kSetra kahyuM che. te ATha jananuM sthUla che. kha- ISat prAgabhArA pRthvInA ATha nAma che. jemake - 1 Izata, 2 ISataprAmbhArA, 3 tanu, 4 tanu tanu, pa siddhi, 6 siddhAlaya, 7 mukita, 8 mukatAlaya. 648 ka- aTTha puDhavIo paNNattAo. taM jahA rayaNappabhA -jAva- ahe sattamA isipabbhArA. isIpanbhArAe NaM puDhavIe bahumajjhadesabhAe aTThajoyaNie khette aTTha joyaNAI bAhalleNa paNNatte. kha- isipabbhArAe NaM puDhavIe aTTha nAmadhejjA paNNattA. taM jahAisii vA. isipabbhArAi vA, taNUi vA, taNutaNUi vA. siddhii vA, siddhAlaei vA, muttIi vA, muttAlaei vA. 3 649 aThThAhi samaM saMghaDitavvaM jaitavvaM parakkamitavvaM assiM ca aLe no pamAeyavvaM bhavai. asuyANaM dhammANaM sammaM suNaNayAe abbhu TeyavvaM bhavai. suyANaM dhammANaM ogiNhaNayAe avadhAraNayAe anbhuTeyavvaM bhavai. pAvANaM kammANaM saMjameNaM akaraNayAe abbhu ThaTeyavvaM bhavai. porANANaM kammANaM tavasA vigicaNayAe visoNahayAe abbhu ThaTyavvaM bhavai. asaMgahIyaparitaNassa saMgiNhagayAe abbhu ThaTeyavvaM bhavai. sehaM AyAragoyaragahaNayAe abbhaTeyavvaM mavaDuM. gilANassa agilAe veyAvaccakaraNayAe anbhu ThaTeyavvaM bhavai. ATha Avazyaka kAryone mATe samyamrakAre udyama, prayatna ane parAkrama karavo joIe paraMtu A viSemAM pramAda na karavo joIe, jemake1 azruta gharmane samyaka prakArathI sAMbhaLavAne mATe tatpara rahevuM joIe. 2 zrata dharmane grahaNa karavA ane dhAraNa karavAne mATe tatpara rahevuM joIe. 3 saMyama karIne pApa karma na karavAne mATe tatpara rahevuM joIe. 4 tapazcaryAthI junA pApa karmonI nirjarA karavAne mATe tathA Atmazuddhine mATe tatpara rahevuM. 5 nirAzrita-parijanane Azraya devA tatpara rahevuM joIe. 6 zaikSa (nava dIkSita)ne AcAra ane gocarI viSayaka maryAdA zikhaDAvavAne mATe tatpara rahevuM joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 AThamuM sthAna sAhammiyANamadhikaraNaMsi uppaNNaMsi tattha anissitovassio apakkhaggAhI majjhattha bhAvabhUe kahaMNu saahmmiyaa| appasahA appajhaMjhA appatumaMtumA uvasAmaNayAe abbhuTeyavvaM bhavai. 650 mahAsukka-sahassAresu NaM kappesu vimANA aTTha joyaNasayAI uDDe uccatteNaM paNNattA. 651 arahao NaM ari nemissa aTThasayA vAdINaM sadevamaNuyAsurAe parisAe vAde aparAjiyANaM ukkosiyA vAdisaMpayA hutthA . 652 aTThasAmaie kevalisamugdhAe paNNatte. paDhame samae daMDaM karei, bIe samae kavAI karei, taie samae maMthANaM karei, cautthe samae logaM purei, paMcame samae logaM par3isAharai, chaTTe samae maMthaM par3isAharai, sattame samae kavADaM par3isAharai, aTeme samae daMDaM par3isAharai. 7 glAnanI glAni rahita sevA karavAne mATe tatpara rahevuM joIe. 8 sAdhamikamAM kalaha utpanna thavA para rAgadveSa rahita thaI pakSa grahaNa karyAvinA madhyastha bhAvathI sAdharmikone bolacAla, kalaha ane tuM tuM huM huM ne zAMta karavAne mATe prayatna karavo joIe. mahAzuka ane sahastrArakapamAM vimAna AThaso yejananA UMcA che. bhagavAn ariSTa neminI AThaso eMsI vAdI munionI saMpadA hatI, je deva manuSya ane asuronI parSadAmAM keIthI parAjIta thaI zakatA na hatA. kevaLa samudaghAta ATha samaya hoya che, te A pramANe 1 prathama samayamAM sveda pramANa paheLo ane cauda rAja (leka) pramANa UMca-nIce daMDa karAya che. 2 bIjA samayamAM pUrva ane pazcimamAM kAnta sudhI kapATa karAya che. 3 trIjA samayamAM dakSiNa ane uttaramAM lekAMta sudhI maMthAna karAya che. 4 cothA samayamAM rikata sthAnonI pUrti karIne lekane pUrita karAya che. 5 pAMcamAM samayamAM AMtarAno saMhAra karAya che. 6 cha samayamAM maMthAnanuM saMharaNa karAya che. 7 sAtamA samayamAM kapATanuM saMharaNa karAya che. 8 AThamAM samayamAM daMDanuM saMharaNa karAya jAya che ane pUrvavat zarIra thaI jAya che. bhagavAna mahAvIrane utkRSTa 800 evA ziSya hatA jenI kalyANakArI anuttaropapAtika devagati yAvata bhaviSyamAM (bhadra) mekSa gati nizcita che. 653 samaNaspta NaM bhagavao mahAvIrassa att| sayA aNuttarovavAiyANaM gaikallANANaM -jAva- AgamesibhaddhANaM ukkosiyA aNuttarovavAiyasaMpayA hutthA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 654 aTThavihA vANamaMtarA devA paNNattA. taM jahA - pisAyA, bhUyA, jakkhA, rakkhasA, kiNNarA, kiMpurisA, mahoragA, gaMdhavvA. eesi NaM ahaM vANamaMtara devANaM aTa ceiyarukkhA paNNattA. taM jahAgAhAo - kalaMbo a pisAyANaM, var3o jakkhANa ceyaM / tulasI bhUyANaM bhave, rakkhAsANaM ca kaMDao // 1 // asoo kiNNarANaM ca, kiMpurisANa ya caMpao / nAgarukkho bhuyaMgANaM, gaMdhavvANa ya teMduo // 2 // 655 imose rayaNappabhAe, puDhavIe bahusamaramaNijAo bhUmibhAgAo aTTha joyaNasae uDDhabAhAe sUravimANe cAraM carai 656 aTTha nakkhattA caMde - siddhi pamaddaM jogaM joti. taM jahA kattiyA, rohiNI, puNavvasU, mahA, cittA, vissAhA, aNurAdhA, jeTThA. 657 jaMbuddIvassa NaM dIvassa dArA aTTha joyaNAI u uccatteNaM paNNattA. savvesi pi dIvasamuhANaM dArA aTTha joyaNAI uDDa ucyatteNaM paNNattA. 2 658 purisaveNijjassa NaM kammassa jahaNNeNaM accharAI baMdhaThaI paNNattA. jasokittInAmaeNaM kammassa jahaNeNaM aTThAI baMdhaThaI paNNattA uccagoyassa NaM kammassa NaM evaM ceva. 3 Jain Educationa International 393 3- vAvyaMtara deva ATha prahAranA che. nema}1 pizAtha, 2 lUta, 3 yakSa, 4 rAkSasa, 5 kinnara, kiMpuruSa, cha maheAraga, 8 gaMdharva kha- A AThe vANuSyaMtaradevAnA ATha caitya vRkSa! che, prema 1 pizAcAMnuM kaba vRkSa, 2 yakSeAnuM caitya 3 bhUtAnuM tulasI vRkSa, 4 rAkSaseAnu kaDaka vRkSa, 5 kinnaranu azeka vRkSa, 6 kipurUSAnu caMpaka vRkSa, 7 bhujaMgAnu nAga vRkSa, 8 ga MdharvAMne tidruka vRkSa. ratnaprabhA pRthvInA samabhUmibhAgathI 800 ceAjana upara sUryanuM vimAna gati kare che. AThe nakSatra candranI sAthe sparza karIne gati 4re che. prema-- 1 iti, 2 DisI, 3 punarvasu, 4 madhA, citrA, vizAkhA, 7 anurAdhA, 8 yeNDA ka- jaMbudvIpanA dvAra A ceAjana uMcA che. badhA dvIpa samudranA dvAra ATha ceAjana yA hoya che. ka- purUSa vedanIya karmanI jadhanya AThe varSoMnI aMdha sthiti che. kha- zAkIrti nAma karmInI jadhanya baMdhasthiti ATha murhutanI che. ga-uccageAtra karmInI paNa eTalI ja sthiti che. For Personal and Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 659 teiMdiyANaM aTTha jAikulakoDIjoNIpamu hasayasahassA paNNattA. 660 navA je kadAvitti je pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNissaMti vA, taM jahApaDhama- samaya-neraiya-nivvattie -jAvaapaDhama-samaya-deva-nivvattie. gvaM utta-vRttiLa -nA- niSNA reva. aTTapaesiyA khaMdhA aNaMtA paNNattA. kUpogAtA jA baMtA jaNAtA -jAva- aTThaguNalukkhA poggalA aNaMtA / paNNattA. 29 AThamuM sthAna teIndriya jIvonI ATha lAkha kula kaDIo che. ka- e ATha sthAnomAM nirvartita saMcita pudgala pApakarmanA rUpamAM cayana karyuM che, cayana kare che ane cayana karaze. jemake- 1-8 prathama samaya nairayika nirvatithAvat - aprathama samaya deva nirvartita e pramANe upacayana, baMdha, udIraNuM, vedanA ane nirjarAnA traNa traNa daMDake kahevA. kha- ATha prAdezika skaMdha ananta che. ga- aSTa pradezAvagADha pugala anaMta che. - aSTa pradezAvAha gha- yAvatu ATha guNa rUkSa pudagala anaMta che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 395 navamuM sthAna 661 nahi ThANehi samaNe niggaMthe saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karemANe nAikkamai. taM jahAAyariya-paDiNIyaM, uvajjhAya-paDiNIyaM, zera-phiLIyuM, -Lio , gaNa par3iNIyaM, siMdha-vijoya, nA-LiyuM, dasaNa-paDiNIyaM, caritta-par3iNIyaM. 662 nava baMbhacerA paNNattA. taM jahA satthapariNNA -jAva- mahApariNNA. navakArathI sAMgika zramaNa nirca thAne visaMgI karavAmAM Ave te bhagavAnanI AjJAnuM atikramaNa thatuM nathI te A pramANe 1 AcAryanA pratyenIkane, 2 upAdhyAyanA pratyenIkane 3 sthavirenA pratyenIkane, 4 kulanA pratyenIkane 5 gaNanA pratyenIkane 6 saMghanA pratyenIkane 7 jJAnanA pratyanIkane 8 darzananA pratyenIkane 9 cAritranA pratyenIkane. 663 ka- nava baMbhaceraguttIo paNNattAo. taM jahAvivittAI sayaNAsaNAI sevittA bhavaino itthisaMsattAiM no pasusaMsattAI, no paMDagasaMsattAI. no itthINaM kahaM kahettA bhavai, no itthITANAiM sevittA bhavai, no itthINaM iMdiyAI maNoharAI maNoramAiM AloittA nijjhAittA bhavai, no paNIyarasabhoI, no jAna-moyaNa sarUmAM mANAraNa java, brahmacarya (AcAraMga prathama zrutaskaMdha)nA nava adhyayane che jemake 1 zastraparijJA 2 leDavijya 3 zIte ghaNaya 4 samyakatva 5 kasAra 6 dhUta 7 vimakSa 8 upaghAna zrata 9 mahAparijJA. ka- brahmacaryanI guti (vADa-rakSA) nava prakA ranI che. jemake- 1 ekAMta (pRthapha) zayana ane AsananuM sevana karavuM joIe paraMtu strI, pazu, ane napuMsakanA saMsargavALA zayanAzayananuM sevana na karavuM joIe. 2 strIkathA na karavI joIe. eTale strInI jAti rUpa vigerenI vAta na kare. 3 strInA sthAnane sevanAra na hoya arthAta je Asana para strI beThI hoya te Asana para be ghaDI sudhI bese nahi strInI manahara IndrionuM darzana ane dhyAna na karavuM joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM sthAna no puravavaM puatjhayaM samarattA mava6, no saddANuvAI, no rUvANuvAI, no silogANuvAI, no sAyAsukkhapaDibaddhe yAvi bhavai. 5 dudha dahIM Adi vikAravardhaka rasanuM AvA dana na karavuM joIe. 6 AhArAdinI atimAtrA na levI joIe. 7 pUrve anubhavela ratikrIDAnuM smaraNa na karavuM joIe. 8 strInA rAgajanaka zabda ane rUpanI tathA strInI prazaMsAne anusare nahi sAMbhaLe nahi. 9 zArIrika sukhAdimAM Asakata thanAra na hoya. kha- brahmacaryanI agupti nava prakAranI che. jemake1 ekAMta zayana ane AzananuM sevana (upayoga) na kare paraMtu strI, pazu tathA - napuMsakavaDe sevita zayanAsanane upayoga kare. 2 strI kathA kahe. 3 strInA sthAnanuM sevana kare. 4 strIonI indriyanuM darzana yAvat dhyAna kare. 5 vikAravardhaka AhAra kare. 6 AhArAdi adhika mAtrAmAM sevana kare. 7 pUrvAnubhUta ratikrIDAnuM smaraNa kare. 8 strIonA zabda tathA rUpanI prazaMsA kare. 9 zArIrika sukhAdimAM Asakta rahe. - nava vaMmaragArIyo gumttAvo. te bahAno vivittAI sayaNAsaNAI sevittA bhavaiitthIsaMsattAI, pasusaMsattAI, paMDagasaMsattAiM. itthINaM kahaM kahettA bhavai, itthINaM ThANAiM sevittA bhavai, itthINaM iMdiyAI -jAva-nijjhAittA bhavai, paNIyarasabhoI, pANa-bhoyaNassa aimAyamAhArae sayA bhavai, puvvarayaM puvvakIliyaM saritA bhavai, saddANuvAI, rUvANuvAI, silogA NuvAI, sAyAsukkhapaDibaddhe yAvi bhavai.2 664 abhiNaMdaNAo NaM arahAo sumai arahA nahiM sAgarovamakor3I-sayasahassehi viikkatehi samuppaNNe. 665 nava sambhAvapayatthA paNNattA. taM jahA jIvA, ajIvA, puNNaM, vAvo, Avo, saMvaro, nikkara vaMgho, movaNo. 666 - navavihA saMsArasamAvairrr navA guttA. te nA-pUDhaviyA - nAva - paMcidiyatti. abhinaMdana arahaMta pachI sumatinAtha arahaMta nava lAkha keDa sAgara pachI utpanna thayA hatA. zAzvata padArtha nava che. jemake- 1 jIva, 2 ajIva, 3 puNya, 4 pApa, 5 Azrava, 6 saMvara, 7 nirjarA, 8 baMdha, 9 me kSa. ka- saMsArI jI nI prakAranA che. jemake - 15 pRthvIkAya yAvat vanaspatikAya, 6-9 beIndriya yAvata paMcenidraya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 397 sthAnAMga sUtra - garaphayA navAphayA navagAthA kha- pRthvIkAyika jInI nau gati ane nI paNNattA. taM jahA-puDhavikAie puDhavI Agati, jemakekaaiesu uvavajjamANe puDhavikA pRthvIkAyika pRthvIkAyikomAM utpanna thAya to pRthvIkAyikathI yAvata paMcendrithI iehito vA-jAva - paMcidiehito AvI utpanna thAya che. vA uvavajjejjA. pRthvIkAyika jIva pRthvIkAya paryAyane se ceva NaM puDhavikAie puDhavikAyattaM cheDIne pRthvIkAyika rUpamAM yAvat paMcevippjhmaanne puDhavikAiyattAe vA-jAva- ndriya rUpamAM utpanna thAya che. UMcayittA vA jarachakkI. e pramANe apakAyika jIva yAvat evamAukAiyA vi-jAva-paMcidiyatti. paMcendriya jIva pUrvokata navasthAmAM ane navasthAnomAMthI utpanna thAya che. - navavidyA savavanItrA Tv9ttA. saMgaThThA- ga- sarva jIva nI prakAranA che. jemake - egidiyA, beiMdiyA, teiMdiyA 1 ekendriya, 2 beIndriya, 3 teIndriya, caridiyA, neraiyA, paMceMdiyati- 4 cauridriya, pa nairayika, 6 tiryaMca rikkhajoNiyA, paMcendriya, 7 manuSya, 8 deva, 9 siddha. majurasA, sevA, siddhA. gha- savA navaviThTha sadavanIdr guttA. gha- bIjI rIte paNa sarva jIva nI prakAranA taM jahA che, jemakevahema-samaya-nerA - nAva - 3 paDhana 1 prathama sa tpanna, nairayika, 2-7 samaya-revA, siddhA. aprathama sa tpanna nairayika yAvat 8 aprathama sa tpanna deva, 9 siddha 2- navaviThThA savanavAnar somttA. ca- sarva jIvonI avagAhanA no prakAranI taM jahA che, jemake - pRthvIkAyika jInI avagAhanA, 2-5 puDhavikAiogAhaNA - jAva -paMcidiya apakAyika jInI avagAhanA yAvat ogAhaNA. vanaspatikAyika jInI avagAhanA, 6 beIndriya jIvonI avagAhanA, 7 teIndriya jenI avagAhanA, 8 caurindri jIvonI avagAhanA, 9 paMcendriya jIvonI avagAhanA. i- navAgaM nahaMkAe saMsAraMdyu cha- saMsArIjIvane prakAranA hatA, vartamAnamAM vA, vattaMti vA, vattissaMti vA, taM jahA- ane bhaviSyamAM raheze, jemakepatvAttApu - kAva-jaMtravidattANa. 6 1-9 pRthvIkAyika rUpamAM yAvat paMcendriya rUpamAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 667 navahiM ThANehiM roguppattI siyA. taM jahA accAsaNAe, bhahiyAsaNAe, aNiddAe, aijAgarieNa, uccArani roheNaM, pAsavaNa niroheNaM, addhANagamaNeNaM, bhoyaNapar3ikUlayAe, iMditthavikovaNayAe. 668 navavihe darisaNAvara Nijje kamme paNNatte. taM jahA niddA, niddAniddA, payalA, payalApayalA, thI giddhI, cakkhudaMsaNAvaraNa, acakkhuda saNAvara ohidaMsaNAvaraNe, kevala saNAvaraNe. 669 abhII NaM nakkhatte sAirege nava muhutte caMde saddhi jogaM joei, abhIi AiA NaM nava nakkhattA NaM caMdassa uttareNaM jogaM joeti taM jahAabhII - jAva- bharaNI. 670 imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusama - ramaNijjAo bhUmibhAgAo navajoaNasayAI uddhaM abAhAe uvarille tArArUve cAraM carai. Jain Educationa International navamuM sthAna nava kAraNeAthI rAgAtpatti thAya che. prema-- 1 ati AhAra karavAthI, 2 ahitakArI AhAra karavAthI, 3 ati nidrA levAthI 4 ati jAgavAthI, 5 maLane vega rokavAthI, 6 mUtranA vegane rokavAthI, cha ati cAlavAthI, 8 pratikUla bheAjana karavAthI, huM indriyA vikApanatAthI kAma vegane rokavAthI. darzanAvaraNIya karma nava prakAranu che jemake1 nidrA, 2 nidrAnidrA, 3 athavA, 4 prathavApranthakSA, 5 tyAna zRddhi, 6 cakSudanAvaraNu, cha acakSunAvaraNu, 8 avadhidarzanAvaraNa, 9 kevala danAvaraNu. 3- abhijit nakSetra kaMika adhika 9 muhUrta sudhI caMdranI sAthe cega kare che. kha- abhijita AdinA nava nakSatre caMdranI sAthe uttarathI ceAga kare che. te A che-- 1 abhijita 2 zravaNa 3-8 ghaniSThA yAvat lagI. A ratnaprabhA pRthvInA sama bhUtabhAgathI navase| ceAjananI uMcAI para uparanuM tArAmaDala gati kare che. For Personal and Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM nava jananA maccha praveza karatA hatA, kare che ane 42ze. sthAnAMga sUtra 671 jaMbUddIve NaM dIve navajoyaNiA macchA pavi sisu vA, pavisaMti vA, pavisi ssaMti vA. 672 ka- jaMbaddIve dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe navabaladevavAsudevapiyaro hutthA taM jahAgAhA-payAvaha ya baMbhe ya, rohe some siveiyA / mahAsIhe aggisIhe, dasarahe navame ya vasudeve // 1 // itto ADhattaM jahA samavAe niravasesaM -jAva-egA se gabbhavasahI sijjhissati AgamesseNaM. kha- jaMbaddIve dIve bhArahe vAse Agame- ssAe ussappiNIe nava baladeva-vAsudeva piyaro bhavissaMti. nava baladeva-mAyaro bhavissaMti. evaM jahA samavAe niravasesaM -jAvamahAbhImaseNa suggIve ya apacchime. gAhA-ee khalu paDisattU, kittIpurisANa vAsudevANaM / savve vi cakkajohI, hammehaMtI sacakkehi // 1 // 3 673 ka- egamege NaM mahAnihI NaM nava nava joyaNAI vikkhaMbheNaM paNNatte. egamegassa NaM raNo cAuraMcakkavaTTissa nava mahAnihio paNNattAo. taM jahA gAhAo-nesappe paMDuyae , piMgalae savvarayaNa mhaapume| kAle ya mahAkAle, mANavaga mahAnihI saMkhe // 1 // - dIpanA bhArata kSetramA mA asApa. ma i nava mt| ane vAsudevAnA pitA tA. rema1 prati , 2 brahma, 3 3, 4 semi, 5 ziva, 6 mahAsiMha, 7 agnisiMha 8 zaratha, 6 suhe. ahIMthI AgaLa samavAyAMga sUtra anusAra kathana samajI levuM joIe yAvat eka navamA baladeva brahmaleka kapathI cavIne eka bhava karIne mokSamAM jaze ahIM sudhI . 5- mudIpanA 12takSetramA maa||bhii utsa. piNImAM nava balade ane nau vAsudenA pitA thaze, nava baladeva ane nau vAsudevanI mAtAo thaze. zeSa-samavAyAMga pramANe kahevuM. yAvat - mahAbhImasena sugrIva sudhI kIrtimAna vAsudevanA zatru prativAsudeva je badhA cakathI yuddha karavAvALA che ane svacakrathI ja maravAvALA che, tenuM varNana samavAyAMga anusAra kahevuM. - pratye4 yatInI nava mhaanidhiy| DAya che ane pratyeka mahAnidhi nava-nava yojananI jADI hoya che. te maNIonA nAma A pramANe che. 1 naisarpa 2 pAMDuka 3 piMgala 4 sarvaratna 5 mahApadma 6 kAla 7 mahAkAla 8 mANa14 // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 navamuM sthAna 1 naisarSa mahAnidhi AnA prabhAvathI zrAma, 242, nA2, pay, drAbhuma, mataMba, ske dhAvAra, ane gharanuM nirmANa thAya che. // 2 // 2 pAMDuka mahAnidhi AnA prabhAvathI gaNavA yogya vastuo jemake-mehara Adi sikA, mApavA gya vastuo vizva Adi toLavA yogya vastuo goLa Adi tathA dhAnya mA6inI utpatti thAya che. // 3 // 3 piMgala mahAnidhi-AnA prabhAvathI purU, strIo hAthIe ane gheDAnA AbhUSaNonI utpattithI thAya che. jo nesappaMmi nivesA, gAmAgaranagarapaTTaNANaM ca , doNamuhamaDaMbANaM khaMdhArANaM gihANaM ca // 2 // gaNiyassa ya bIyANaM, mANummANassa jaM pamANaM c| dhaNNassa ya bIyANaM, uppattI paMDue bhaNiyA // 3 // savvA AbharaNavihI, purisANaM jA ya hoI mahilANaM / AsANa ya hatthINa ya , piMgalaganihimi sA bhaNiyA // 4 // rayaNAI savvarayaNe, coddasa pavarAI cakkavaTTissa / uppajjati ya, egidiyAiM paMcidiyAiM ca // 5 // vatthANa ya uppattI, nippattI ceva savvabhattINaM / raMgANa ya dhoyANa ya, savvA esA mahApaume // 6 // kAle kAlaNNANaM, bhavvapurANaM ca tIsu vAsesu / sippasasaM kammANi ya, tiNNi payAe hiyakarAI // 7 // lohassa ya uppattI, hoi mahAkAli AgarANaM c| ruppassa suvaNNassa ya , maNimottisilappavAlANaM // 8 // jodhANa ya uppattI, AvaraNANaM ca paharaNANaM c| savvA ya yuddhanoI , mANavae daMDanII y||9|| 4 sarva ratna mahAnidhi - AnA prabhAvathI cauda ratnanI utpatti thAya che. paNa 5 mahApadma mahAnidhi-AnA prabhAvathI sarva prakAranA raMgelA athavA veta vastronI utpati thAya che. // 6 // kAla mahAnidhi - bhUtakALanA traNa varSa bhaviSyat kAlanA traNa varSa tathA vartamAna kAlanuM jJAna tathA ghaTa, leha, citra, vastrA ane nApitanA vIsa-vIsabheda hovAthI meM prakAranA zilpanuM jJAna ane kRSinuM jJAna utpanna thAya che A traNeya prajAne mATe hitakArI hoya che mahAkAla mahAnidhi-tenA prabhAvathI loDha nyAMhI, sAnu, bhI, bhAtI TizitA ane pravAla Adi nI khANathI utpatti thAya che. // 8 // mANavaka mahAnidhi-tenA prabhAvathI ddhA astrazastra, bakhtara, yuddhanIti ane daMDanIti nI utpatti thAya che. // 8 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra saMkhe mahAnihimmI, tuDiyaMgANaM ca savvesi // 10 // cakkaTThapahATANA aThussehA ya nava ya vikkhaMbhe / bArasadIhA maMjUsasaMThiyayA , jaNhavII sureza veruliyamaNikavAr3A kaNagamayA vividharayaNapaDipuNNA / sasi-sUra-cakka-lakkhaNa aNusama-jugabAhuvataNA ya // 12 // paliovamaTTiIyA , nihisariNAmA ya tesu khalu devA / jesi te AvAsA , vakanA sAvirA vA zarU ee te navanihio , ramata-ghA-rathA-saMvA-ttama | je vasamuvagacchaMtI, savvesi cakkavaTTI NaM // 14 // 2 674 nava vigaIo paNNatAo. taM jahA vIra, , navAM , bda, tenuM, putro, mahuM, manna, saM. 675 nava soyaparissavA boMdI paNNattA.taM jahA do sottA, do nettA, do ghANA. mu, vole, pA. 401 zaMkha mahAnidhi - tenA prabhAvathI nATyavidhi, nATaka vidhi ane cAra prakAranA kAvyonI tathA mRdaMgAdi samasta vAghenI utpatti thAya che. ||10|| te nava mahAnidhio ATha-ATha caka para pratiSThita che. ATha ATha pejana ucA che, nava-nava jana jADA che ane bAra yejana lAMbA che. temane AkAra peTInI samAna che. te dareka gaMgAnadInI samIpa sthita che. suvarNanA banela che. ane vaiduryamaNinA dvAravALA che aneka rastethI paripUrNa che te dareka vidhAna para candra-sUrya ane cakranuM cinha che. samAna staMbha ane dvAravALI che. 11-12-13 te nidhienA nAmavALA tathA popamanI sthitivALA trAyaaiMza devatA te nidhionA adhiSThAtA che. paraMtu te nidhiothI utpanna vastue devAne adhikAra temane nathI. te badhI mahAnidhio cakravartIne AdhIna hoya che. 14 vikRtio (vikAranA hetu bhUta) nava prakAranI che. jemake - 1 dUdha, 2 dahIM, 3 mAkhaNa, 4 ghI, 5 tela, 6 geLa, cha madha, 8 madha, 9 mAMsa. aidArika zarIranA nava chIthI maLI nIkaLe che. jemake- 1-2 kAna, 3-4 be netra, 5-6 be nAka, 7 mukha, 8 matra sthAna, 9 gudA. puNya nava prakAranA hoya che. jemake - 1 anna puNya, 2 pANa puNya, 3 layana puNaya, 4 zayana puNya, 5 vastra puNya, 6 mI puNya, 7 vacana puNya, 8 kAyA puNaya, 9 namaskAra puNya. 676 navavihe puNNe paNNatte. taM jahA aNNapuNNe, pANapuNNe, vatthapuNNe, leNapuNNe, sayaNapuNNe, maNapuNNe. vaipuNNe kAyapuNNe, namokkArapuNNe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM rathAna 677 nava pAvassAyataNA paNNattA. taM jahA pAvA nAva- strome. 678 navavihe pAvasuyapasaMge paNNatte. taM jahA gAhA-uppAe nimitta maMte, Atikkhae tigicche| kalA AvaraNe aNNANe, micchA pAvataneya zA 679 nava neuNiyA vatthu paNNattA. taM jahA saMvALe, nimitte, rAi, porANe, pArihatthie, parapaMDie, vAie, bhUIkamme, tigicchae. pApa nA sthAna nava prakAranA hoya che. jemake - 1 prANAtipAta. 2 mRSAvAda yAvatuM 3-5 parigraha, 6 ke, cha mAna, 8 mAyA, 9 bha. pApakRta nava prakAranA che. jemake1 utpAta, 2 nimita, 3 maMtra, che AkhyAyaka, (mAtaMgavidyA) 5 cikitsA 6 kalA cha AkaraNa, (vArasuvidhA) 8 ajJAna (laukika graMtha) 9 mithyA pravacana (cArvAka Adi dazananA pratipAdaka graMtha anuvAda nAmaka navama pUrvamAM naipuNika vastuonA nava adhyayane che. te A pramANe che1 saMkhyAna - gaNitamAM nipuNa, 2 nimitta - kAlika zubhAzubha batAvavA vALA graMthamAM nipuNa. 3 kAvika - svarazAstramAM nipuNa. purANa - aDhAra purANomAM nipuNa athavA vRddha puruSa. " parihastika-sarva kArya mAM svabhAvathIja nipuNa 6 para paMDita-- aneka zAstromAM nipuNa utkRSTa 7 vAdI- vAda karavAmAM nipuNa 8 bhutikarma-javarAdimAM rAkha Adi maMtrita karI ApanAra 9 cikitsaka-cikityA karavAmAM nipuNa. bhagavAna mahAvIranA nava gaNa hatA. jemake1 gAdAsa gaNa, 2 uttara balissaha gaNa, 3 udaTha gaNuM, 4 cAraNa gaNa, 5 urvavAnika gaNa, 6 vizvavAdI gaNa 7 kAmaddhika gaNa, 8 mAnava gaNa, 9 kaTika gaNa, 680 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa nava gaNA hutthA. taM jahAgodAse gaNe, uttarabalissahagaNe, TLe, cAranALe, uddavAiyagaNe, vissavAigaNe, kAmaDDiyagaNe, mAnavagaNe, kor3ayagaNe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga rAtra 403 zramaNa bhagavAna mahAvIre zramaNa nirca thAne mATe navoTi vaDe parizuddha bhikSA kahelI 681 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM samaNANaM niggaMthANaM navakoDiparisuddhe bhikkhe qutte. taM tran haNai, na haNAvai, haNaMtaM nANujANai, na payai, na payAvei, pacaMtaM nANujANai, na kiNai, na kiNAvei, kiNaMtaM nANU nAgarU. nathI. 1 ghauM vigerene pisavA vigerethI svayaM jenI hiMsA karatA nathI. 2 gRhasthothI hiMsA karAvatA nathI. 3 hiMsA karavA vALAnu anudana karatA 4 svayaM anAdine pakAve (rAMdhe) nahi 5 bIjA pAsethI raMdhAve nahi. 6 pakAvavA rAMdhavA vALAnuM anudAna karatA nathI. 7 svayaM AhArAdi kharIdatA nathI. 8 bIjAthI kharIdAvatA nathI. 9 kharIdavAvALAne anumodana ApatA nathI. IzAnendranA varUNa kapAlanI nava agra mahilIe che. ka- IzAnendranI agra mahilAonI sthiti nava palyopamanI che. 682 IsANassa NaM devidassa devaraNNo varuNassa mahAraNNo nava aggamahisIo paNNattAo. 683 - sunnAgara naM vivaraNa phevara jo NIFhitI nava kriova6 6i pANatA. g- phsAne kAraNe vavazoje retImAM nava paliovamAiM ThiI paNNattA. 2 kha- izAna kapamAM devIonI utkRSTa sthiti nava palyopamanI che. 684 - nava nivAthar good. taM na- gAhA-sArassayamAiccA vaNhI varuNA ya gaddatoyAya / tusiyA avvAbAhA , aggiccA ceva riTThA ya // 1 / / - sarajJAvAdanuM revA nava sevA nava devasayA paNNattA. - purva dizA vi. pUrva driA vi. ka- nava (laukAntika) devanikAya (samUha) che. jemake- 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vahi, 4 varUNa, 5 gAya, 6. tuSita, 7 abhyAbAdha, 8 agicyA, 9 riSTa. kha- AvyAbAdha devene navaso nava devane parivAra che. ga- e pramANe agio ane riThA dene parivAra che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 navamuM sthAna ka- nava greveyakavimAnanA prastara (pratara) che. jemake1 adhastana adhastana greveyaka vimA prastara 2 adhastana madhyama vaiveyaka vimAna prastara 3 adhastana uparitana zaiveyaka vimAna prastara 4 madhyama adhatana raiveyaka vimAna prastara 5 madhyama madhyama greveyaka vimAna prastara 6 madhyama u5ritana greveyaka vimAna prastara 7 uparita astana veyaka vimAna prastara 8 uparitana madhyama greveyaka vimAna prastara 9 uparitana uparitana veyaka vimAna prastara 685 ka- nava gevejja-vimANa-patthar3A paNNattA, taM jhaadina-dvi-vinna-vinAza-paratha, heTTima-majjhima-gevijja-vimANa-patthaDe, heTTima-uvarima-gevijja-vimAna-patthaDe, majjhima-hedvima-gevijja-vimANa-patthar3e, majjhima-majjhima-gevijja-vimANa-patthar3e, majjhima-uvarima-gavijja-vimANa-patthaDe, 3vara-mi-vijJa-vimAna-pare, uvarima-majjhima-gevijja-vimAna-patthar3eM, uvarima-uvarima-gavijja-vimANa-patthar3e, g- ggNa je navaghaNuM vinna-vinA- vacaNAAM nava rAdhikA ghaownttA. taM jahAgahA-bhadde subhadde sujAte, somaNase piydrisnne| sudaMsaNe amohe ya, suppabuddhe jsodhre||1|| 686 navavihe AupariNAme paNNatte. taM jahA gaipariNAme, gaibaMdhaNapariNAme, ThiipariNAme, ThiibaMdhaNapariNAme, ba- nava greveyakavimAnanA prastaranA nava nAma che. jemake- 1 bhadra, 2 subhada, 3 sujAta, 4 saumanasa, 5 priyadarzana, 6 sudarzana, 7 amegha 8 suprabuddha 9 yazedhara. AyuSyane pariNAma-svabhAva nava prakAre kahela che- 1 gati pariNAma-je AyuSyanA svabhAva vaDe jIvane devadika niyata gati prApta karAve che te. 2 gati baMdhana pariNAma-je AyuSyanA svabhAvavaDe pratiniyata gatinuM karma baMdhAya te. 3 sthiti pariNAma-AyuSyanI je aMtarmu hUrtathI mAMDIne tetrIza sAgarepama sudhI sthiti thAya che. 4 sthitibaMdhana pariNAma-je pUrvabhava saMbaMdhI AyuSyanA svabhAva vaDe parabhavanA AyuSyanI niyata sthiti baMdhAya che te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 sthAnAMga sUtra uDDhagAravapariNAme, ahegAravapariNAme, tiriyagAravapariNAme, dIhaMgAravapariNAme, rahassaMgAravapariNAme. 5 urvagaurava pariNAma- je AyuSyanA svabhAvavaDe jIvane urva dizAmAM gamana karavAnI zakitarUpa pariNAma hoya che te. adhe gaurava pariNAma-je AyuSyanA svabhAvavaDe jIvane adizAmAM gamananI zakitarUpa pariNAma hoya che te. 7 tirthan gaurava pariNAma-je AyuSyanA svabhAva vaDe jIvane tirya dizAmAM gamananI zakitarUpa pariNAma hoya che te. 8 dIrgha gaurava pariNAma-je AyuSyanA svabhAva vaDe jIvane lekAMta sudhI javAnI zakita hoya che te. 9 hasva gaurava pariNAma-je AyuSyanA svabhAva vaDe jIvane thoDe dUra javA rUpa zakita hoya che te. navanavamikA bhikSupratimAnuM sUtrAnusAra arAdhana yAvat pAlana ekyAsI rAtadivasamAM thAya che, te pratimAmAM 405 vAra bhikSA levAya che. 687 navanavamiyA NaM bhikkhupaDimA egAsie rAiMdihiM cahi ya paMcuttarehi bhikkhAsaehi ahAsuttA -jAva- ArAhiyA yAvi bhavai. 688 navavihe pAyacchitte paNNatte. taM jahA moyara -gAva-mUtrAri, aNavaThappArihe. prAyazcitta nava prakAranA che. jemake1 AlocanAI-gurUnI samakSa AlocanA karavAthI je pApa chuTe yAvat 8 mUlAI(punaH dikSA devA gya). anavasthApyAhuM-atyaMta saMkilaSTa pariNAma vALAne A prakAranA tapanuM prAyazcita devAya che jenAthI te uThI besI na zake. tapa pUrNa thavA para upasthApanA (puna mahAvratAropaNA) karAvAya che ane tapa jyAM sudhI cAle che tyAM sudhI tapa karanArA sAthe koI vAta karatA nathI. ka- jaMbudvIpanA merUthI dakSiNa dizAnA bharata kSetramAM dIrgha vaitADhaya parvata upara nava 681 - vaMtUmaMtaravAhine mara vItha nava kUr3A paNNattA. taM jahA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 navamuM sthAna 1 si, 2 sarata, 3 43 prapAtapUTa, 4 bhAsadra, 5 vetALaya, 6 pUrNamadra, 7 tibhimukha, 8 12ta, 6 vaizrama. // 3 // ma-dIpana bhe35 tathA kSizimA niSadha nAmaka varSadhara parvata upara nava 1 siddha, niSadha, 3 harivarSa, 4 videha 5 hari, 6 kRti, cha zIdA, 8 apara viDa, 8 354. - dIpa! me3 parvata 752 na mA navaDU. rema1 nahana, 2 3, 3055, 4 bhavanta, 5 24ta, 354, 7 sAthita, 8 1,8 Ta. // 1 // gAhA-siddhe bharahe khaMDaga , mANI vevaDDa puNNa timisaguhA / bharahe vesamaNe yA , bharahe kUr3ANa nAmAiM // 1 // kha- jabamaMdaradAhiNaNaM nisabhe vAsahara- pavvae nava kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA-siddhe nisahe harivAsa , videha hari ghihi a sItodA , avaravidehe ruyage , nisabhe kUDANa nAmANI // 1 // ga- jaMbUmaMdarapavvae gaMdaNavaNe nava kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA-naMdaNe maMdare ceva, nisahe hemavae rayaya ruyae y| sAgaracitte vaire balakaDe ceva boddhavve // 1 // gha. jaMbUmAlavaMtavakkhArapavvae nava kuMDA paNNattA. taM jahAgAhA-siddhe ya mAlavaMte , uttarakuru kaccha sAgare rye| sItA taha puNNaNAme, harissahakUr3e ya boddhavve // 1 // ca- jaMbamaMdarapavvaya kacche dohaveyaDDhe nava kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA-siddhe kacche khaMDaga, mANI veyaDDha puNa timisaguhA / kacche vesamaNe yA, kacche kUr3ANa NAmAI // 1 // cha- jaMbU sUkacche dohaveyaDDhe nava kUr3A paNNattA. taM jahA. siddhe sukacche khaMDaga , - dIpanA bhAta 1612 parvata 52 nava chUTa . ma1 siddha, 2 mAsyavaMta, 3 uttarazuTa, 4 427, 5 sAgara, rata, 7 sIta!, 8 pUrNa, 8 22sa.. // 1 // - bhUdInA 427 viviwi vatAya parvata upara nava phUTa che. jemake1 siddha, 2 ka27, 3 khaMDa prapAta, 4 maNibhadra, 5 vaitADhaya, 6 pUrNabhadra, 7 tibhikha zuDA, 8427, 8 vaizrama // 1 // - dIpanA su427 (4viwi vIya vaitADhya parvata upara nava phUTa che jemake1 siddha, 2 sukcha, 3 43 prapAta, 4 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAM sUtra 407 maNibhadra, pa vaitADhaya, 6 pUrNabhadra, chatimistra guhA, 8 sukaccha, 9 vaizramaNa nA mANI veyaDDha puNa timisaguhA / sukacche vesamaNe, sukacchi kUr3ANa nAmAI // 1 // ja-evaM -jAva- pokkhalAvatimi dohaveyaDDhe. jha- evaM vacche dIhaveyaDDhe. gvaM --va- maMtrAvani TIve. ja- e pramANe puSkalAvatI vijyamAM dIgha vainADhaya parvata upara nava phUTa che. jha- e pramANe vacha vijayamAM dIrgha vainAvya parvata upara nata kUTa che yAvat maMgalAvatI vijayamAM dIrgha vainADhaya parvata upara nava phUTa che. Ta- jaMbudvipanA vidyu--bha vakSaskAra parvata upara nava phUTa che. jemake- 1 siddha 2 vidyubha, re devakurU, 4paprabha, 5 kanakaprabha 6 zrAvatI, 7 zItadA 8 sajala 9 harIphUTa. - naM vijJame varapakava kUr3A paNNatA. taM jahAgAhA-siddhe avijjuNAme , devakUrA pamha kaNaga sovtthii| sItodAe sajale, harikUr3e ceva boddhavve // 1 // Tha- jaMbU pamhe dIhaveyaDDhe nava kUr3A paNNattA taM jahA. gAhA-siddha pamhe khaMDe mANI veyaDDhe. Da- evaM ceva -jAva- salilAvaiMmi dohaveyaDDhe. - gvaM vaNe roga jIvaM-gAra- gaMdhilAvaiMmi dIhaveyaDDhe nava kUr3A paNNattA. taM jahAgAhA-siddhe gaMdhila khaMDaga , mANI veyaDDhe puNa timisaguhA / gaMdhilAvaI vesamaNa , kUr3ANaM hoMti nAmAI // 1 // Tha- jaMbUdvIpanA pakSamanAmaka vijayamAM dIrgha vaitADhaya parvata upara nava phUTa che. jemake1 siddha kUTa, 2 paphamakUTa 3 khaMDa prapAta, 4 mANibhadra, pa vaitADhaya, 6 pUrNabhadra, 7 timizra guhA, 8 paphamakUTa, 9 vaizramaNakUTa. Da- e prakAre cAvata salilAvatI vijayamAM dIrgha vaitADhaya parvata upara nava phUTa che. Dha- e prakAre pravijyamAM dIrgha vaitAya parvata upara nava phUTa che. e pramANe yAvat--gaMdhilAvatI vijayamAM dIrdha vaitADhaya parvata upara nava phUTa che. 1 siddhakTa, 2 gaMdhilAvatI, 3 khaMDa prapAta, 8 mANibhadra, pa vaitADhaya 6 pUrNa bhadra, 7 timizraguphA, 8 gaMdhirAvatI, 9 vaizramaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 navamuM sthAna - purva sahu vIhave , - e prakAre dareka dIrgha paitADhaya parvata upara sarisaNAmagA sesA te ceva. bIjA ane navamA kUTa samAna nAmavALA che. zeSa kUTanA nAma pUrvavata che. ta-naMbaMrevaM vatto nIvaMte vAsada- ta- jaMbudvIpamAM merU parvatanI uttara dizAmAM rapavvae nava kaDA paNNattA. taM jahA nIlavAna varSadhara parvata para nava phUTa che. gAhA-siddhe nIlavaMta videha , jemake sItA kittI ya nArikatA ya / 1 siddha kUTa, 2 nIlavAna phUTa, 3 videha, avaravidehe 4 zItA, 5 kIrti, 6 nArikAntA, 7 rammagakUDe uvadaMsaNe ceva // 1 // aparavideha, 8 ramyakUTa, 9 upadarzana kUTa. -ighUmaMtara3ttaigvA rIya nava tha- jaMbudvIpamAM merU parvata upara uttara dizAmAM kUr3A paNNattA. taM jahA airAvata kSetramAM dIrgha vaitADhaya upara nava gAhA-siddha rayaNe khaMDaga, kUTa che jemake - mANI veyaDDhe puNa timisguhaa| 1 siddha, 2 ratna, 3 khaMDepratApa, 5 maNi eravae venane, bhadra, pa vaitADhaya, 6 pUrNabhadra, 7 timizraerve kUDaNAmAI // 1 // 10 guhA, 8 airAvata, 9 vaizramaNa. 690 pAse NaM arahA purisAdANie vajjari- purUSAdAnIya (purUSemAM Adeya) bhagavAna sahaNArAyasaMghayaNe samacauraMsasaMThANasaMThie pArzvanAtha vaja rASabha-nArAca saMghayaNa nava rayaNIo uDDhe uccatteNaM hutthA. ane samacatura saMsthAna vALA hatA tathA nava hAtha UMcA hatA. 691 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa titthaMsi bhagavAna mahAvIranA tIrthamAM nava jIe nahiM jovehi titthagaraNAmagotte kamme tIrthakara nAma gotra karmanuM upArjana karyuM nivvattie. taM jahA te A che- seNieNaM, supAseNaM, udAiNA, 1 zreNika 2 supArzva, 3 udAyana, 4 poTTileNaM aNagAreNaM, daDhAuNA, saMkheNaM, pidila aNagAra, 5 daDhAyuM 6 zaMkha 7 sataeNaM, sulasAe, sAviAe revatIe. zataka, 8 julasA zrAvikA 9 revatI. 692 esa NaM ajjo! he Aryo? 1 kRSNa vAsudeva, 2 rAma kaNhe vAsudeve, baladeva, 3 udaka peDhAla, putra, 4 piTila rAme baladeve, muni, 5 zataka gAthApati, 6 dArUka nircatha, 7 satyakI, nirgaOI putra, 8 udaye peDhAlaputte, sulasIzrAvikAthI pratibaMdhita akhaMDa puTrile pavitrAjaka, 9 bha. pArzvanAthanI praziSyA satae gAhAvai, supAzva AryA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 408 A nava vyakitae AgAmI utsapi. NImAM cAra mahAvratarUpa dharmanI prarUpaNa karIne siddha thaze yAvat badhA dukhe mata 42ze. dArue niyaMThe, saccai niyaMThIputte, sAviyabuddhe aMbaDe parivvAyae, ajjA vi NaM supAsA pAsAvaccijjA. AgamessAe ussappiNIe cAujjAmaM dhamma paNNavatittA sijjhihiti--jAva ---aMtaM kAhiti. 693 esa NaM ajjo ! seNie rAyA bhibhisAre kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe sImaMtae narae caurAsIivAsa-sahassa-TThiiyaMsi nirayaMsi neraiyatAe uvavajihiti. se NaM tattha neraie bhavissai kAle kAlobhAse--jAva--paramakiNhe vaNNeNaM se NaM tattha veyaNaM vedihiI ujjalaM- jAva-- durahiyAsaM. se NaM tao narayAo uvvade'ttA AgamessAe ussappiNIe iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDDagiripAyamUle puMDesu jaNavaesu sataduvAre nayare saMmuissa kulakarassa bhaddAe bhAriyAe kucchisi pumattAe paccAyAhii. tae NaM sA bhaddA bhAriyA navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM adbhuTThamANa ya rAiMdiyANaM viikkaMtANaM sukumAlapANipAyaM ahINapaDipuNNapaMcidiyasarIraM lakkhaNavaMjaNa-- jAva--surUvaM dAragaM payAhiI. jaM raNi ca NaM se dArae payAhiI taM raNi ca NaM sataduvAre nagare sabbhitarabAhirae bhAraggaso ya kuMbhaggaso ya paumavAse ya rayaNavAse ya vAse vAsihii. bhagavAna mahAvIra kahe che ke-he Aryo? A zreNika rAjA (biMbisAra) marIne A ratnaprabhA pRthvInA sImaMtaka nArakAvAsamAM corAsI hajAra varSanI nArakIya sthiti vALA nairayikanA rUpamAM utpanna thaze ane ati tIvra yAvata-asahya vedane bhegavaze. ne zreNika rAjAne jIva te narakathI nikaLI AgAmI utsarpiNImAM A jabUra dvIpanA bharata kSetramAM vaitADhaya parvatanI samIpamAM puMDranAma,jana padanA zatadvAra nagaramAM saMmati kulakaranI bhadrA bhAryAnI kukSimAM putra rUpe utpana thaze. tyAra pachI te bhadrA bhAryAne nava mAsa ane sADA sAta ahorAtra vitavA para sukumAra hAtha pagavALo pratipUrNa paMcendriya zarIravALo ane uttama lakSaNe-tilamasa AdithI cukata yAvat rUpavAna putra utpana thaze. te rAtrimAM zatadvAra nagaranI aMdara ane bahAra bhArAgra tathA kuMbhAstra pramANa paDyo ane ratnonI varSA varasaze pachI tenA mAtA-pitA agiyAra divasa vyatIta thavA para yAvata-bArame divase tenuM guNa saMpanna nAma Apaze. kemake tene janma thavA para zatadvAra nagaranI aMdara ane bahAra sarvatra bhArAgra pramANa kuMbhAga prabhA pama-sanI vRSTi bhane ratnanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 tae NaM tassa dArayassa ammApiyaro ekkArasame divase viikkate - jAvabArasAhe divase ayameyArUvaM goNNaM guNaniSkaNNaM nAmadhijjaM kAhiMti. jamhA NaM amhaM imaMsi dAragaMsi jAyaMsi samAsi yaduvAre nagare sanbhitarabAhirae bhAraggaso ya, kuMbhaggaso ya, paumavAse tha, rayaNavAse ya vAse buTu, ta hoU NaM amhaM imassa dAragassa nAmadhijjaM mahApaume. tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhijjaM kAhiti mahApaumetti. tae NaM mahApaumaM dAragaM ammApiyaro sAiregaM aTThavAsajAyagaM jANittA mahayA rAyAbhiseNaM abhisi cihiti. se NaM tattha rAdhA bhavissai mahatA himavaMtamahaMta malaya maMdararAya vaNNao - jAva- rajjaM pasAhemANe viharissai. tae NaM tassa mahApaumassa raNNo aSNayA kayAi do devA mahiDDi yA -jAvamasakhA seNAkammaM kAhiti taM jahApuNNabhaddae, mANibhaddae. tae NaM sataduvAre nagare bahave rAisaratalavara-mAiMbiyako DuMbiya - ibbhaseTThiseNAvai satthavAhapabhiyao aNNamaNNaM sAhiti evaM vaissaMti. jamhA NaM devANuppiyA ! amhaM mahApaumassa raNNo do devA mahiDDiyA - jAvamahesakkhA seNAkrammaM kareMti taM jahApuNNabhadde ya mANibhadde ya. Jain Educationa International navamuM sthAna vRSTi thaI hatI tethI te putranu nAma mahApadma Apaze. pachI mahApadmanA mAtA-pitA mahApadmane kaMika adhika A The varSanA thayele jANIne rAjyAbhiSekane mahAtsava karaze. pachI te rAjA mahArAjAnI jema yAva-rAya karaze, tenA rAjyakAlamAM maharSi ka-yAvat mahAna aiva vALA pUrNa bhadra ane mahAbhadra ane (maNibhadra) nAmanA e dave tenI senAnu saMcAlana Tharaze; te samaye zatadvAra nagaranA ghaNA rAjA yAvat-mAvAha Adi paraspara vAte karaze huM devAnupriyA amAra! mahApadma rAjAnI senAnuM sa McAlana mahardhika yAvat-mahAna ezvaya vALA devA (pUrNa bhadra ane maNibhadra) kare che. tethI tenuM bIju nAma dhruvasena" thae te samayathI mahApadmanu khIjuM nAma devasena' paNa thaze. keTalAka samaya pachI te devasena rAjAne za khatala jevA nirmaLa, sapheda; cAra dAMtavALA hastiratna ( zreSTha hAthI ) prApta thaze. te devasena rAjAte hastiratna upara ArUDha thaine rAtadvAra nagaranA madhyabhAgamAMthI vAravAra AvAgamana karaze; te samaye zatadvAra nagaranA ghaNA rAjA izvara yAvat-sAvAha Adi paraspara vAta karaze. jemake-hai devAnupriyA amArA devasena rAjyane za khatala jevA nirmaLa zveta, cAra krAMtavALA hastiratna prApta thaye che, te mATe amArA devasena rAjAnuM trIju nAma 'vimalavAhuna' thAe. pachI te vimalavAhana rAjA trIsa varSa gRhasthAvAsamAM raheze ane mAtA-pitAnA svargavAsI thavA para gurUneAnI AjJA laIne zarada RtumAM svayaM khAdhane prApta For Personal and Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 411 taM hoU NaM amhaM devANuppiyA ! mahApa- thaze. tathA anuttara mokSamArgamAM prasthAna umasta raNNo docce vi nAmadhejje 42ze. devaseNe. te samaya nti 42 45-yAvattae NaM tassa mahApaumassa docce vi kalyANakArI vANIthI tenuM abhinaMdana ane nAmadhejje bhavissa i. stuti karaze. nagaranI bahAra subhUmi bhAga tae NaM tassa devaseNassa raNNo aNNayA udyAnamAM eka devadUSya vastra grahaNa karIne te pravrayA aMgIkAra karaze. kayAi seyasaMkhatalavimalasaNNikAse zarIranuM mamatva na rAkhavAvALA te bhagacudNte hatthirayaNe samuppajjihii. vAna ne kaMIka adhika bAra varSa sudhI tae NaM se devaseNe rAyA taM seyaM saMkhata- deva manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI je lavimalasaNNikAsaM caudaMtaM hatthirayaNaM upasarga utpanna thaze tene te samabhAvathI durUDhe samANe sataduvAraM nagaraM majhamajheNaM sahana 42ze. yAvat-4151 2ze. abhikkhaNaM abhikkhaNaM aijjAhi ya te samaye vimalavAhana bhagavAna IyAnijjaahi ya. samiti, bhASA samiti AdinuM pAlana tae NaM sataduvAre nagare bahave rAisara- karaze yAvatu-brahmacaryanuM pAlana karaze. talavara -jAva- aNNamaNNaM saddAviti te nirmama, niparigraha, kAMsya pAtranI evaM vaissaMti-jamhA NaM devANuppiyA ! rAmAna alipta thaze, yAvata-bhAvanA adhyayanamAM kahela bhagavAna mahAvIranA amhaM devaseNassa raNNo see saMkhatala varNananI mA vadhu samajavuM. vimalasaNNikAse cauhate hatthirayaNe taM te vimalavAhana bhagavAna. hoU NaM amhaM devANappiyA ! devaseNasta 1 kAMsAnA pAtranI samAna neharahita (alipta) raNo tacce vi nAmadhejje vimalavAhaNe. 2 zaMkha samAna nimaLa. tae NaM tassa devaseNassa raNNo tacce vi| 3 nIma apratiData gatavANA. nAmadhejje bhavissai vimalavAhaNe. 4 gagananI samAna A laMbana rahita. tae NaM se vimalavAhaNe rAyA tIsaM pa vAyu samAna apratibaddha vihArI, vAsAI agAravAsamale vasittA ammA- 6 zaradda RtunA samAna nirmaLa-svaca7 piihiM devattagahiM gurumahattaraehi hatyakAmA abbhaNuNNAe samANe uqmi sarae saMbuddhe 7 papa samAna alipta. 8 bha samAna zuphtendriya. aNuttare mokkhamagge puNaravi logaMtihiM 9 pakSI samAna ekAkI. jIyakappitehi dehiM tAhiM iTTAhi . 10 gAnA sInI samAna mezrI. kaMtAhi piyAhi maNuNNAhi maNAmAhi 11 sA23 pakSI samAna 255matta. urAlAhi kallANAhi dhaNNAhiM sivAhi 12 thI samAna dhairyavAn. maMgallAhiM sassirIAhi vagguhiM abhiNaM- 13 150 samAna vAn. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 navamuM sthAna vijJAne mithavanALe ya vahiyA 14 siMha samAna durgharSa (ajeya) sumanamA 3nA gii sevanArA 15 merU samAna nizcala. aMte mahattA mArA mamri 16 samudra samAna gaMbhIra. vANiH tAsa ja mAvaMta4 sAdA 17 caMdra samAna zItala. 18 sUrya samAna ujajavaLa. duvATusa vAsAiM niccaM vosalakAe ciya 19 zuddha suvarNa samAna suMdara, tadehe je kei uvasaggA uppajjissaMti taM 20 pRthvI samAna sahiSNu. nahIM 21 AhutithI prajavalita, agni samAna jJAnAdi divyA vA. mANusA vA,tirikkhajoNiyA guNethI tejasvI thaze. vA te uppaNNe samma sahissai, khamissai, te vimalavAhana bhagavAnane kaI paNa titikkhassai, ahiyAsissai. vastumAM pratibaMdha (mamatva) nahi thAya. tae NaM se bhagavaM IriyAsamie bhAsAsami- te pratibaMdha cAra prakAranA kahela che te e-jAva- gutta baMbhayAri amame akiMcaNe A pramANe 1 aMDaja- haMsa vigere mArA che. chiNNagaMthe niruvaleve kaMsapAi va mukka 2 pitaja-A hAthI Adi mArA che. toe jahA bhAvaNAe -jAva- suhuyahuyA 3 avagrahika-makAna, pATa phalaka, Adi mArA che. saNe iva teyasA jalate. 4 pragrahika-pAtra Adi mArA che. gAhAo-kaMse saMkhe jIve, gagaNe vAe te vimalavAhana bhagavAna je je dizAmAM yasArae salile / vicaravuM Icchaze te te dizAmAM svecchApukkhrptte kuMme, vihage khaggo ya pUrvaka zuddha bhAvathI gavarahita tathA sarvathA mArA zA mamatvarahita thaIne saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA vicaraze. kuMjara vasahe sohe, nagarAyA ceva te vimalavAhana bhagavAnane jJAna, darzana, saagrmkhobhe| cAritra, vasati ane vihAranI utkRSTa caMde sure kaNage vasuMdharA ceva ArAdhanA karavAthI saralatA mRdutA laghutA suhuyagg ArA kSamA nibhatA, mana vacana kAyAnI natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paiiMbaMdhe gupti, satya, saMyama, tapa zauca ane mavaDuM, nirvANa mArganI vivekapUrvaka ArAdhanA se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte. taM jahA- karavAthI zukala dhyAna thAtA thakA anaMta aMDaei vA, poyaei vA, uggaDiei vA, sarvotkRSTa bAdhA rahita yAvat kevaLa-jJAnapgghiei vA. darzana utpanna thaze tyAre te bhagavAna arhata jina thaI jaze. jaM NaM jaMNaM disaM icchai taM gaM taM NaM disaM kevalajJAna-darzanathI te de, manuSya apaDibaddhe sucibhUe lahubhUe aNappagaMthe ane asurothI paripUrNa lekanA samasta saMcameNaM appANaM bhAvemANe viirissai. paryAne jaze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM, aNuttareNaM daMsaNeNaM, aNuttareNaM carittaeNaM evaM AlaeNaM bihAreNaM ajjave maddave lAghave khaMtI muttI guttI sacca-saMjamatava - guNasucariyasova - ciyaphala parinivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa anaMte aNuttare nivvAghAe - jAva- kevalavaramANadaMsaNe samupajjihati tae NaM se bhagavaM arahe jiNe bhavissai kevalI savvaNNu savvadarisI sadevamaNu Asurassa logassa pariyAgaM jANai pAsai. savvaloe savva - jIvANaM AgaI gaI ThiiM cavaNaM uvavAyaM takkaM maNomANasiyaM bhuttaM kaDaM pariseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassa bhAgI taM taM kAlaM maNa savaya - sakAie joge vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe virahai. taNaM se bhagavaMteNaM aNuttareNaM kevalavaranANa- daMsaNeNaM sadevamaNuAsuralogaM abhisamiccA samaNANaM niggaMthANaM je kei uvasaggA uppajjaMti. taM jahAdivvA vA, mANusAvA, tirikkhajoNiyA vA te uppaNNe sammaM sahissA, khami - as, titikkhissai, ahiyA sissai. taNaM se bhagavaM aNagAre bhavassai IriyAsamie bhAsAsamie evaM jahA- vRddhamANasAmI taM caiva niravasesaM -jAvaavvAvAraviusajogajutte. tassa NaM bhagavaMtassa eeNaM vihAreNaM viharamANassa duvAlasahi saMvaccha rehiM vii tehiM terasahiya pakkhahi terasamassa NaM saMvaccharasta aMtarA vaTTamANassa aNuttareNaM nANeNaM jahA bhAvaNAe kevalavara nANadaMsaNe samuppajjihiMti jiNe bhavissai kevalI savvaNNU Jain Educationa International 413 saMpUrNa lekanA dareka jIvAnI Agati, gati, sthiti, vyavana (bhaya) upayAta (4nbha), tarka, mAnasiGalAva, bhuta, mRta, sevita pragaTa karmo ane gupta kramene jANaze arthAt tenAthI koI paNa bhAva chUpa nahIM rahe. te pUjya bhagavAna saMpUrNa leAkamAM te samayanA mana, vacana ane kAyika yAgamAM vartamAna sa jIveAnA sabhAvAne jotA thakA vicaraze. te samaya te bhagavAna kevaLajJAna, kevaLa darzanathI samastaleAkane jANIne zramaN ni thAnI paccIsa bhAvanAsahita pAMca mahAnatAnuM tathA cha jIvanakAya dharmone upadeza Avaze. A ! je prakAre mArA vaDe zramaNa nigra thAnA eka Arabha sthAna kahevra che te pramANe mahApadma arhata paNa zramaNa nigra thatu eka Arabha sthAna kaheze. huM A ! je pramANe me zramaNa nirga thAnA e baMdhana kahela che. e pramANe mahApadma arhata paNa zramaNa nirtha thAnA e baMdhana. kaheze. jemake-rAgakha dhana ane dveSakha dhana huM A ! je pramANe meM zramaNa niyaM thAnA traNa daMDa kahela che te pramANe mahApadma arhata paNa zramaNa nigra thAnA traNa kruDa aheze, prema-bhanahaMDe, vayanadaMDa mane prAya: u. e pramANe cAra kaSAya, pAMca krAmaguNu, cha jIvanikAya, sAta bhayasthAna, ATha madrasthAna, nava brahmacarya zupti, daza zramaNudharma yAvata tetrIza AzAtanA paryaMnta ahevu. For Personal and Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 navamuM sthAna savvadarisI saNeraie jAva paMcamahatvayAI sabhAvaNAI chacca jIvanikAyadhamma desemANe viharissai. se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM ege AraMbhaThANe paNNatte. evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM egaM AraMbhaThANaM paNNavehii. se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM vihe baMdhaNe paNNatte. taM jahA. pejjabaMdhaNe dosabaMdhaNe. evAmeva mahapaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM duvihaM baMdhaNaM paNNavehii. taM jahA- pejjabaMdhaNaM ca, dosabaMdhaNaM ca. se jahA NAmae ajjo! mae samaNANaM niggathANaM tao daMDA paNNattA.taM jhaamAraM-nAva-AthadaMDe. evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM tao daMDe paNNavehii taM jahAmaNadaMDaM-jAva kAyadaMDaM. se jahA NAmae eeNaM abhilAveNaM cattAri kasAyA paNNattA. taM jahAkohakasAe-jAva-lohakasAe. paMca kAmaguNe paNNatte. taM jahAsadde-jAva-phAse chajjIvanikAyA paNNattA.taM jhaapuvarAyA-nAva-taNAyA. evAmeva puDhavikAiyA-jAva-tasakAiyA. se jahA NAmae eeNaM abhilAveNaM satta bhayadANA paNNattA. taM jahAiha logabhae-jAva-asilogabhae. evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM satta bhayaDhANA paNNavehii. evaM aTTha mayaTThANe. nava baMbhaceraguttIo. dasavihe samaNadhamme. gvaM-nAva-settIsamAtAtti. che A! je pramANe mArA vaDe zramaNa nirca ne nabhAva, muMDabhAva, asnAna, adaMtadhAvana, chatrarahita rahevuM, pagamAM jutA na paheravA, bhU mizayA, phalakazayA, kASThAcyA, kezaluMcana, brahmacarya pAlana, gRhasthane gherathI AhAra Adi lAvavA, mAna-apamAnamAM samAna rahevuM, AdinI prarUpaNA karela che e pramANe mahApa paNa prarUpaNa karaze. he Aryo! mArA vaDe zramaNa nirca ne AdhAmi dezika mizrAta, arthavapUraka gRhastha potA mATe je bhojana banAvI rahyA che temAM sAdhunA nimete theDe vadhAre nAkhIne banAvela hoya te pRtika, kIta, apatyika, Accheidya aniSTa, abhyAhana, kAntAra bhakata, dubhikSa bhakata, dhyAna bhakata, valika bhakata, prAdhUrNaka bhakata, mU jana, kaMdabhejana, phalabhojana, bIjo jana tathA harita bhojana levAne niSedha karela che. te pramANe mahApadma ati paNa zramaNa nirca the AdhA karma - yAva-haritabhejana levAno niSedha karaze. he Aryo ! je pramANe mArA vaDe zramaNa nirca nuM pratikramaNa sahita paMca mahAvrata rUpa ane acelaka dhama kahela che, e pramANe mahAparva ahaMta paNa zramaNa nirca nu pratikramaNa sahita yAvat alaka dharma kaheze. che A! je pramANe huM pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakArane zrAvaka dharma kahuM chuM te pramANe mahApadma arvata paNa pAMca aNuvrata yAvat bAra prakArano zrAvakadharma kaheze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthAgaM naggabhAve, muMDa bhAve, aNhANae, adaMtavaNe, acchattae, aNuvAhaNae, bhUmisejjA, phalagasejjA, kaTu sejjA, kesaloe, baMbhaceravAse, paragharapavese - jAva ladvAvaddhavittIo paNNattAo evAmeva mahApameviarahA samaNANaM nigANaM naggabhAvaM - jAva- uddhAvaddhavittI paNNavehiitti. se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM frieti AdhAkammieivA, uddesiei vA, mosajjAei vA, ajjhoyare vA, pUie, kIe, pAmicce, acchejje, aNisi, abhir3e vA, kaMtArabhatte vA dubhikkhabhattei vA gilANabhattei vA, valiyAbhattei vA pAhuNabhattei vA, mUlabhoyaNei vA, kaMdabhoyaNei vA, phalabhoyaNei vA, bIyabhoyaNei vA, hariyabhoyaNe vA paDisiddhe. evameva mahApaume vi arahA samaNANaM AdhakammiyaM vA - jAva- hariyabhoyaNaM vA paDase hissai. se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM paMcamahaase pakkimaNe acelae dhamme paNNatte. evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM paMcamahavvaiyaM - jAva - acalagaM dhammaM paNa vihi. se jahA NAmae ajjo ! mae paMcANuvvaie sattasikkhAvaie duvAlasavihe sAvagadhamme patte, evameva mahApaume viarahA paMcANuvvaiyaM - jAva- sAvagadhammaM paNNavessai. se jahA NAmae ajjo ! mae samaNANaM niggaMthANaM sejjAyarapiMDei vA, rAyapiMDeDa vA par3isiddhe Jain Educationa International 41 // huM ace ! je pramANe me zramaNu nirca thAne zayyAtara piMDa ane rApiDa levAne niSedha karyA che e pramANe mahApadma ata paNa zramaNa nigra thAne zayyAtara piDa ane rApiDa levAne niSedha karaze. huM A ! je prakAre mArA navagaNu ane agIyAra gaNudhare che e prakAre mahApadma aMtane paNa nava gaNu ane agIyAra gaNadharo thaze. huM A ! je pramANe huM trIsa varSa gRrustha paryAyamAM rahIne muDita yAvata pratrajita thayA chuM ane khAra varSa ane tera pakSa nyUna trIsa varSanA kevaLa paryAya, bettAlIsa varSanA zramaNu paryApa-ema ttera varSInu pUrNAyu bhAgavIne siddha thaIza. yAvat badhA duHkhAne aMta karIza, e prapANe mahApadma aMta paNa trIsa varSa gRDasthAvAsamAM rahIne yAvata baMdhA duHjono mata 2ze, sAra me che }je zIla samAcAra sAmAcArI advaita tIrthaMkara mahAvIraneA hateA te ja zIla samAcAra mahApadma aMtane paNa thaze. For Personal and Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 navamuM sthAna evAmeva mahApaume vi arahA samaNANaM niggaMthANaM sejjAyarapiMDe ivA, rAyapiDei vA paDisehissai, se jahA NAmae ajjo! mama nava gaNA, egArasa gaNadharA. evAmeva mahapaumassa vi arihao nava gaNA, egArasa gaNadharA bhavissaMti. se jahA NAmae ajjo! ahaM tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA muMDe bhavittA jAva-pavvaie, duvAlasa saMvaccharAiM terasa pakkhA chaumatthapariyAgaM pAuNittA, terasahiM pakkhehi uNagAiM tIsaM vAsAI kevalipariyAgaM pAuNittA, bAyAlIsaM vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, bAvattari vAsAiM savvAuyaM pAlaittA, sijjhissaM-jAva-savvadukkhANamaMtaM karessaM. evAmeva mahApaume vi arahA tIsaM vAsAiM agAravAsamajhe vasittA-jAva pavahii. duvAlasa saMvaccharAI-jAva-bAvattarivAsAiMsavvAuyaM pAla ittA sijjhihii-jAvasavvadukkhANamaMtaM kAhii gAhA - jaM sIlasamAyArI, arahA titthaMkaro mhaaviirau| tassIlasamAyAro, hoi u arahA mahApaume / / 1 / / 694 nava nakkhattA caMdassa pacchaMbhAgA paNNattA taM jahAgAhA-abhiI savaNo dhaNiTThA, revai assiNi maggasira puuso| hattho cittA ya tahA, pacchaMbhAgA nava havaMti // 1 // 695 ANa-pANaya-AraNaccuesu kappesu vimA NAiM nava joyaNasayAiM uddhaM uccatteNaM . paNNatte. nI nakSatra caMdranI pAchaLa gati kare che, bha1 malita, 2 zraq, 3 ghAnA, 4 2vatI, 52mazvinI, 6 bhRgaziza, 7 505, 8 72ta, 8 (yA. ANata prAkRta AraNa ane acuta 465ma vibhAna nse| yobhana yA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 417 696 vimalavAhaNe NaM kulakare nava dhaNusayAI vimalavAhana kulakara nava dhanuSya uMcA hatA. uddhaM uccatteNaM hutthA. 697 usabheNaM arahA kosalie NaM imIse kAzalika bhagavAna rASabhadeve A avasarpiNa osappiNIe nahiM sAgarovamakoMDA- kAlane (eka lAkhapUrva ane nevAsI pakSa koDIhiM viikkaMtAhi titthe pavattie. nyUna) nava keDA keDa sAgaropama kALa vItyA pachI tIrtha pravartAvyuM. 698 ghaNadaMta -laTThadaMta -gUDhadaMta -suddhadaMtadIvANaM ghanadaMta laSTadaMta gUDhadaMta ane zuddhadata A dIvA nava nava joyaNasayAI AyAma- antadvI pavAsI manuSyanA dviIpa navasa vikkhaMbheNaM paNNattA. navase ejananA lAMbA ane pahoLA 49 che. 699 sukkassa NaM mahAgahassa nava vIhIo zuka maDAgrahanI nava varthio (ganikSetre) paNNattAo. taM jahA cha bhahayavIhI, gayavIhI, nAgavIhI, 1 iyavIthI, 204vIthI, 3 nAgavIthI, che vRSabhavIthI, 5 gavIthI, 6 uragavIthI, vasahavIhI, govIhI, uragavIhI, 7 2004 vIthI. 8 bhitravIthI, 8 vaizvAnaravIthI. ayavIhI, miyavIhI, vesANaravIhI. 700 navavihe nokasAyaveyaNijje kamme paNNatte. nekaSAya vedanIya karma nava prakAranuM che, jemaketN jahA 1 strI 36, 2 puruSa ve, 3 naghusa 26, ithivee, purisavee, napuMsagavee, 4 sya, 5 2ti, 6 ati, 7 saya, 8 / , 8 chA. hAse, rai, arai, bhaye, soge, duguMche. 701 caridiyANaM nava jAikulakoDIjo- - yaundriya vAnI na sApaDI che. NipamuhasayasahassA paNNattA. 5- 45risa 2saya2 ti 5 payandriya bhuyagaparisappa -thalayaraci diyatirikkha- jInI nava lAkha kulakaDI che. joNiyANaM nava jAi kulakoDIjoNipamuhasayasahassA paNNattA. 2 702 jIvA NaM navaTThANanivattie poggale pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNassaMti vA, puDhavikAiyanivattie jAva-paMcidihanivattie. - nava sthAnamA mathita pugatAne vAle pApakarmanA rUpamAM cayana karyuM hatu, cayana kare che ane karaze. pRthvI kAyika che vaDe saMcita yAvat paMcendriya jI vaDe sayita. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. gvaM jina-safar -nIva-nArA reva. 703 nava sadA vaMdhA aitA pattA. navapaesogADhA poggalA aNaMtA paNNattAjAva-navaguNalukkhA poggalA aNaMtA paNNattA. 23 navamuM sthAna - A pramANe caya, upacaya-yAta-nirjara saMbaMdhI sUtre kahevA joIe. ka- nava pradezavALA sakaMgha anaMta kahela che. kha- AkAzanA nava pradezomAM avagADha puNale anaMta kahela che-yAvata-navaguNa rUkSa puddagala anaMta kahela che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga rAtra "418 dazamuM sthAna lokasthiti daza prakAranI che, jemake1-1 bharI bharIne pAra pA2 main panna thAya che. mA sosthiti che. 704 dalavihA logaTTiI paNNattA. taM jahA jaNNaM jIvA uddAittA tattheva tattheva bhujjo bhujjo paccAyaMti. evaM egA logaTTiI paNNattA, jaNNaM jIvANaM sayA samiyaM pAve kamme kajjai. evaM pegA logaTTiI paNNattA, jaNNaM jIvA sayA samiyaM mohaNijje pAve kamme kajjai. evaM pegA logaTThiI paNNattA, na evaM bhUyaM vA, bhavvaM vA, bhavissai vA jaM jIvA ajIvA bhavissaMti, ajIvA vA jIvA bhavissaMti. evaM pegAlogaTThiI paNNattA, na evaM bhayaM vA, bhavvaM vA, bhavissai vA jaM tasA pANA vocchijjissaMti, thAvarA pANA vocchijjissaMti, tasA pANA bhavissaMti, thAvarA pANA bhavissaMti. evaM pegA logaTThiI paNNatA, na evaM bhUyaM vA, bhavvaM vA, bhavissai vA jaM loe aloe bhakissai, aloe vA loe bhavissai. evaM pegA logaTThiI paNNattA, na evaM bhUyaM vA, bhavvaM vA, bhavissai vA jaM loe aloe pavissai. aloe vA loe pavissai. evaM pegA logaTThiI paNNattA, jAva tAva loe tAva tAva jIvA, jAva tAva jIvA tAva tAva loe. evaM pegA logoThThaI paNNattA, 2-73 / sahA 22 5.5 4 42 cha, mA 55 me sthiti che. 3- 4 sahA mAkhanIya 35565 manA madha 42 cha, mA 55 me sthiti che. evI ja rIte 4-4 ||nne mema thayu nathI, yatu nathI ane thaze paNa nahi ke jevo ajIva thaI jAya ke ajIvo jIva thaI jAya. A paNa eka lekasthiti che. 5-4 je. sabha yayu nathI, yatu nathI ane thaze nahi ke trasa prANIone sarvathA uda-abhAva thaI jAya athavA sthAvara jene sarvathA uchera thaI jAya. trIsa prANIo sadaiva raheze, sthAvara prANIo paNa sadaiva raheze. e paNa eka leka sthiti che. - ema thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze nahi ke leka, aleka thaI jAya athavA wats, as 45 mya. 7- ema paNa thayuM nathI, thatu nathI ane thaze nahi ke leka aMkamAM praviSTa thaI jAya athavA aleka, lekamAM praviSTa thaI jAya. 8-nyA saMdhI soche tyAM sudhI 71 che sa ne yA sudhI che tyA sudhA sA . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 dasamuM sthAna vAva tAva navA ya vontrA ya DuM 9- jyAM sudhI jIva ane pudgalonI gati pariyAe tAva tAva loe, jAva tAva paryAya che. tyAM sudhI loka che jyAM sudhI loe tAva tAva jIvANa ya poggalANa leka che tyAM sudhI che ane pulanI ya gaipariyAe. evaM pegA logaTThiI gati paryAya che. pawttA, savesu vi # ja tenu mavaddhavapuThA 10- lekAtamAM sarvatra abaddha apRsTa ane poggalA lukkhattAe kajjai jeNaM jIvA rUkSa pudagale che tethI jIva ane pudagala ya poggalA ya no saMcAyaMti bahiyA kAnanI bahAra gamana karI zakatA nathI. logaMtA gamaNayAe. evaM pegA logaTThiI A paNa eka lekasthiti che. guttA. 705 dasavihe sadde paNNatte. taM jahA gAhA--nIhAri piDime lukkhe, bhiNNe jajjarie iy| dohe rahasse puhutte ya , kAkaNI khikhiNissare // 1 // zabda dasa prakAranA che. 1 nihArI-ghaTanI samAna ghaSavALA zabda. 2 piDima-DhelanI samAna ghoSarahita zabda. 3 rUkSa -kAgaDAnI samAna rUkSa zabda. 4 bhinna - kuSTAdirogathI pIDita rogInI samAna zabda pa jarjarita - vINAnI samAna zabda. 6 dIgha - dIrgha akSaranA uccAraNathI thavA vALA zabda athavA megha samAna dUra sudhI saMbhaLAte zabda. 7 hasva - hRsva akSaranA uccAraNathI thavA vALA zabda athavA vINanI samIpamAM saMbhaLAtA zabda. pRthaka - aneka prakAranA vA ne eka samaveta svara. 9 kAkaNI - koyalanI samAna sama kaThathI nIkaLate zabda. 10 kiMkiNI - nAnI nAnI ghaMTiothI nIkaLatA zabda. ka- IndrionA daza viSaya atIta kAla saMbaMdhI che, jemake1- atItamAM eka vyakitae eka deza (kAna) thI zabda sAMbhaLela che. 706 - phuriyasthAtatar guttA saMgahAM- __deseNa vi ege saddAI suNisu, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 421 savveNa vi ege saddAiM suNisu. deseNa vi ege rUvAiM pAsisu, savveNa vi ege rUvAiM pAsiMsu, deseNa vi ege gaMdhAiM agghisu, savveNa vi ege gaMdhAiM agghisu, deseNa vi ege rasAiM AsAiMsa, savveNa vi ege rasAiM AsAiMsu, desuNa vi ege phAlAI par3isavedeMsu, savveNa vi ege phAsAiM paDisaMvedeM su. - rara phaMthithA dags var gonttA. rta kaadesenn vi ege saddAiM suNeti, samveNa vi ege saddAiM suNeti evaM-jAvadeseNa vi ege phAsAiM paDisaMvedeti, sabveNa vi ege phAmAiM paDisaMvedeti.. 2- atItamAM eka vyakitae sarva deza (bane kAna) thI zabda sAMbhaLela che. 3- atItamAM eka vyakitae eka deza (AMkha) thI rUpane joyela che. 4- atItamAM eka vyakitae sarvathI (bane AMkhothI) rUpane joyela che. pa-10 e pramANe gaMdhane sughela che. rasane AsvAdela che. yAvat-sparzIne dezavaDe tathA sarvavaDe pazela-anubhavela che. -- IndrionA daza viSaya vartamAna kAla saMbaMdhI che. yathA1 vartamAnamAM eka vyakita eka deza (eka kAna)thI zabda sAMbhaLe che. 2 vartamAnamAM eka vyakita sarva deza (bane kAno) thI zabda sAMbhaLe che. 3-10 e pramANe rUpane jue che, gaMdhane suMghe che, ane A svAde che. -yAvat - spazane dezavaDe tayA sarvavaDe paze che anubhave che. ga- IndrionA daza viSaya bhaviSya kAlanA che. jemakebhaviSyamAM eka vyakita eka (eka kAna)thI zabda sAMbhaLaze. bhaviSyamAM eka vyakita sarva deza ( bane kAna)thI zabda sAMbhaLaze. 3-10 e pramANe rUpa, rasa, gaMdha ane sparzanA upara pramANe be-be bheda samajavA. - vara phaMdirathA sAthA gumttA. taM jahAdeseNa vi ege saddAI suNissaMti, savveNa vi ege saddAiM suNissaMti parva-jJAvadesenn vi ege phAsAI paDisaMvedessaMti, savveNa vi ege phAsAiM paDisaMvedessaMti. 3 707 dasahi ThAhi acchiNNe poggale calejjA paNNatA. taM jahAAhArijjamANe vA calejjA, pariNAmejjamANe vA calejjA, zarIra athavA skaMdhathI pRthaka na thayela pudgale daza prakArathI calita thAya che. 1 AhAra karatA thakA pudagale calita thAya che. 2 rasa, rUpamAM pariNuta thatA pudgale calita thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM sthAna ussasijjamANe vA calejjA, 3 ucchavAsa letA samaye vAyunA pagale nissasijjamANe vA calejjA, calita thAya che. ja nizvAsa letA samaye vAyunA pudagale vedejjamANe vA calejjA, calita thAya che. nikkarinAne vA rannA, pa vedanA bhagavatA samaye pudgale calita thAya che. viuvijjamANe vA calejjA, 6 nirita pudagale calita thAya che. pariyArijjamANe vA calejjA, che vaikiya zarIrarUpamAM pariNata thatA pagale jakkhAiThe vA calejjA, calita thAya che. vAyapariggaNe vA calejjA. 8 maithuna sevana karatA samaye zukranA pudagale calita thAya che. 9 yakSAviSTa purUSanA zarIranA pudagale calita thAya che. 10 zarIranA vAyuthI prerita pudagale calita thAya che. 708 dasahi ThANehiM kohuppatI siyA. taM jahA- daza kAraNe vaDe ke dhanI utpati thAya che, maNugNAiM me sadda-pharisa-rasa-ruvagaMdhAiMavaharisu, amaNuNNAiM me sadda-pharisa 1 mArA maneksa zabda sparza, rasa, rUpa ane rasa-rUva-gaMdhAiM uvaharisu, maNuNNAI me gaMdha rUpa Indriya viSayane A puruSe apaharela hatA ema ciMtana karavAthI - sa-rara-ra-va-dhADuM kavara, 2 mane amanojJa, zabda, sparza, rasa, rUpa amaNuNNAI me sadda-pharisa-rasa-rUva gaMdha A purUSe ApyA hatA ema ciMtana gaMdhAI uvaharai, maNuNNAiM me sadda-pharisa- karavAthI. rasa-haa TdhAruM kavarirasa6, rAmagoriDuM 3 mArA manojJa zabda, sparza rasa, rUpa ane sada-#rira-ra-va-baMdhAruM gadha viSayane A purUSa apahare che, ema vArirasa, margrchuM sa-ra- ciMtana karavAthI. rasava-dhADuM avarasa, avAraru. 4 mane amane zabda, 2parza, rasa, rUpa ane gaMdha viSayane A purUSa Ape che ema avaharissai, ciMtana karavAthI. amaNuNNAiM me sadda-pharisa-rasa-rUva gaMdhAiM / 5 mArA manejJa zabda, sparza, rasa, rUpa 3vahoranuM, 34, 3varasa ane gaMdha viSayone A purUSa apaharaNa manuvorigoriDuM sariNa-rasa-have karaze ema ciMtana karavAthI. jadhA avarA , gavAra, ravariznag. 6 mane amano zabda, sparza, rasa, rUpa ane 3vahAra, kavara, vaNAra, mahuM ja gaMdha A purUSa Apaze ema ciMtana je gAriya-vAyA sanma vaTTafma, karavAthI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra mAM 4 i mArA-3vannAthA utarache che mArA manojJa zabda, sparza, rasa, rUpa ane gaMdhanuM A purUSe apaDaraNa karyuM hatuM, kare che ane karaze. ema ciMtana karavAthI. 8 amanojJa zabda yAvatu gaMdha ApyuM hatuM, Ape che athavA Apaze ema ciMtana karavAthI. A purUSe mArA manojJa zabda-cAvatu-gaMdhanuM apaharaNa karyuM, kare che athavA karaze tathA A purUSe amanerU - zabda- yAvat ga dha ApyuM; Ape che ane Apaze, ema ciMtana karavAthI. 709 dasavihe saMjame paNNatte. taM jahA ka- saMyama daza prakArano kahela che, jemakepuvA saMme-vAvavArasaphukkA- 1-5 pRthvIkAyika jIvane saMyama yAvatuM saMkhe, veviya-nAne, taittira-saMgame. vanaspatikAyika jIvono saMyama, 6 beIndriya ravi-saMga, UMca-saMgare, jene saMyama, 7 teIndriya jIvono saMyama. 8 caudriya jIvono saMyama, 9 ajIvakAya-saMjame. paMcendrijIne saMyama, 10 achavakAya saMyama. dasavihe asaMjame paNNatte. taM jahA kha- asaMyama daza prakAra che, jemake- puDhavikAiya- asaMjame -jAva 1-5 pRthvIkAyika jene asaMyama-thAvat - ajIvakAya-asaMjame. vanaspatikAyika jIveno asaMyama da-9 beIndriya ane asaMyama-cAvatuM , paMce ndriya jIne asaMyama, 10 ajIva kAya asaMyama. dasavihe saMvare paNNatte. taM jahA - savaMra daza prakArano che, jemake - soDuMDhiyasaMvare --nava-- vAsaMvare, 1-5 zregendri saMvara-cAva-sparzendriya saMvara, maNasaMvare, vayasaMvare, kAyasaMvare, 6 manasaMvara, 7 vacanasaMvara, 8kAyasaMvara, uvagaraNasaMvare, sUIkusaggasaMvare. 9 upakaraNa saMvara, 10 sUcIkuzAgrasaMvara (nAnAmAM nAnI vastune paNa saMvara karIne rAkhavuM.) dasavihe asaMvare paNNatte. taM jahA- gha- asaMvara daza prakAranA che, jemake- soDuMDhiyasaMvare, --Ta-- 1-5 zretrendriya-avarathAvat sparzendriyasuuiikusggasNvre. asaMvara, 6 mana-asaMvara, 7 vacanaasa vara, 8 kAya-asaMvara, 9 upakaraNa asaMvara, 10 sUcIkuzAgra asaMvara. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM rathAna 720 varnAha kAdu marutIti zaMfmaMA. dasa kAraNothI manuSyane abhimAna utpanna taM jahA thAya che, jemaka- jAimaeNa vA --jAva-- issariyamaeNa 1 jAtimAMthI, 2 - 7 kulamadathI-cAvatuM, 8 aizvaryanA madathI 9 nAgakumAra deva athavA vA, suvarNakumAra de mArI pAse zIdhra Ave nAga suvaNNA vA me aMtiyaM havAgacchaMti, che e prakAranA madathI, 10 pAkRta (sAmAnya) purisadhanmAo vA me uttarie ahohie purUSane thAya te karatAM vadhAre zreSTha nANa-daMsaNe samuNpaNNe. avadhijJAna ane avadhidarzana mane utpanna thayela che, e prakAranA madathI. 722 - viphA samANI gowAttA. taM na- ka samAdhi dasa prakAranI che, jemake TiAvAya veraLe --nara-- varing- 1 prANAtipAtathI virata thavuM, 2 mRSAveramane, vAdathI virata thavuM, 3 adattAdAnathI ruriyana --nAa-- 3 vAra-vAtavaLa- virata thavuM, 4 mithunathI virata thavuM. -=-fsaghA-gfThAvaLithAni. 5 parigraDathI virata thavuM, 6 iyosamiti, 7 bhASA samiti, 8 eSaNA samiti. 9 AdAna-bhaMDamAtra-nikSepaNA samiti, 10 10 uccAra - prazravaNa-zleSma- siMghANa -paristhAnika samiti. - savarNA masANI ghaouttA.saM nahIM- asamAdhi dasa prakAranI che, jemake- pANAivAe --jAva-- uccAra-pAsavaNa- 1-5 prANAtipAta-cAvatu-parigraha, -10 khela-siMdhANaga-pariTThAvaNiyA asamiI. IryA asamiti-vAva-uccAra-prazravaNa zleSma-siMghANaparisthAnikA -- asamiti. 712 - vasavA ghAva nA pawordo. te - ka pravajyA dasa prakAranI che, jemakegaahaa-chNdaa rosA parijuNNA suviNA 1 chaMdA-pitAnI IcchAthI dIkSA levAya che paDissuyA ceva / te goviMda vAcakanI jema. 2 roSA-zivabhUti samAna rASathI levAtI dIkSA 3 parijINu. kaThiyArAnI samAna daridratAnA kAraNa levAtI dIkSA. 4 svapnA-puSpacUlAnI jema svapnadarzanathI dikSA leya athavA svapnamAM dIkSA levAthI dikSA leya. 5 pratizrutA -dhannAjInI jema pratijJA levAthI dIkSA leya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 425 sAraNiyA rogiNIyA, 6 mAraNa-bhagavAna mallinAthanA cha mitronI aNADhiyA devasaNNattI // 1 // samAna pUrvabhavanA smaraNathI dIkSA leya. vorachAnuvaMdhiyA - 7 ragiNikA-nakumAra cakravartInI samAna roga thavAthI dIkSA leya. anAdratA-naMdISeNanI samAna anAdarathI dIkSA leya. devasaMjJapti metAryanI samAna devatAnA upadezathI dIkSA leya. 10 vatsAnubaMdhinI- vajasvAmInI mAtAjInI samAna putrasnehathI dIkSA leya. - ravi samAdham gov. taM naha- kha- zramaNa dharma dasa prakAranA che, jemake - ravaMtI, patto, are, na jAve, sa, 1 kSamA, 2 nirlobhatA, 3 saralatA, * saMgame, tave, triyANa, vaMmaravAse. mRdutA, 5 ladhutA, 6 satya, 7 saMyama, 8 tapa, te tyAga, 10 brahmacarya. - savize vekAvaje chAje ta kakSA- ga- vaiyAvRtya dasa prakAranA che, jemake - Ayariya-veyAvacce, uvajjhAya-veyAvacce 1 AcAryanI vaiyAvRtya, 2 upAdhyAyanI thera-verAvajo, taraNa-ceghavaje, ' vaiyAvRtya, 3 sthavira sAdhuonI vaiyAvRtya, gilANa-veyAvacce, seha-yAvacce, 4 tapasvInI vaiyAvRtya, pa vAna (regI)nI vastra-verAvaje, jana-verAvajo, vaiyAvRtya, 6 zaikSa (navadIkSita) nI taiyAsiMdhAvaje, saLiya-verAvajo. nRtya, 7 kula (caMdrakulAdi)nI vaiyAvRtya, 8 gaNa (kaTikAdigaNa)nI vaiyAvRtya, 9 caturvigha saMghanI vaiyAvRtya, 10 sAdha mikanI vaiyAvRtya. 73 - ravi nIvaparinar gontte. te ke- jIvapariNAma dasa prakAranA che, jemake - gaTTa 1 gati pariNAma, 2 Indriya pariNAma, 3 gaipariNAme, iMdiyapariNAme, kaSAya pariNAma, 5 lezyA pariNAma, 5 sApariNAme, sAghariNAne. yuga pariNAma, 6 upayogapariNAma, 7 jogapariNAme, uvaogaparigAme, jJAna pariNAma, 8darzana pariNAma 9 cAritra nANapariNAme, saNapariNAme, pariNAma, 10 vedapariNAma. rattapariNAme, vezapariNAme. - vahe sanIvArijAne . te kha- ajIvapariNAma dasa prakAranA che. yathAgAbNdhnnprinnaame, jarUpariNAme, 1 baMdhapariNAma, gati pariNAma, 3 saMsthAnasNtthaannprinnaame, bhedapariNAme, pariNAma, bhedapariNAma, 5 varNa pariNAma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM sthAna vaNNapariNAme, rasapariNAme, gaMdhapariNAme, phAsapariNAme, agurulahupariNAme, saddapariNAme. 724 - ravi saMtavilaNa asAphag paNNate. taM jahA~ukkAvAe, disidAhe, jagni , nigyAe, juyae, navalAsTioN, ghanivA, mahiyA, rayaogdhAe. vijjue, 6 rasapariNAma, 7 gaMdhapariNAma, 8 sparza pariNAma, 9 agurulaghu pariNAma, 10 zabdapariNAma. ka. AkAzasaMbaMdhI aravAdhyAya dasa prakAranA che. jemake1 ulkApAta- AkAzathI prakAzapuMjanuM paDavuM. te paDatAM eka prahara sudhI asvAdhyAya 2 dizAdAha- mahAnagaranA dAhasamAna AkAzamAM prakAza dekhAya, temAM eka prahara sudhI asvAdhyAya. 3 garjanA- AkAzamAM akAle garjanA thAya to be prahara sudhI asvAdhyAya. 4 vidyuta- akAle vIjabI thAya to eka prahara sudhI asvAdhyAya. 5 nirdhAta - AkAzamAM vyaMtarAdi deve vaDe karAyela mahAni athavA bhUmikaMpAdi thAya te temAM ATha prahara sudhI asvAdhyAya. jayaga- saMdhyA ane caMdraprabhAnuM maLavuM arthAta zukala pakSanA paDavAthI trIja sudhI pratikramaNa bAda eka prahara sudhI kAlika sUtrane asvAdhyAya. 7 pakSAdIpta- AkAzamAM yakSanA prabhAvathI jAjavalyamAna agni dekhAya, temAM svAdhyAya na karavo - karavAthI zudra devane upadrava thAya che. 8 dhUmikA- ghumADAnA jevI varNavALA sUkSama 9 mihikA - zarada kAlamAM thavA vALI sUkSma varSA arthAta osa paDavuM. 10 rajaghAt - svabhAvathI cAre dizAmAM sUkSma rajanI vRSTi jyAMsudhI thAya che. tyAM sudhI asvAdhyAya hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthanAMga sUtra kha- dasavihe orAlie asajjhAie paNNatte. taM jhaaatri, soniC, sANasAmaMte, sUrovarAe, rAyaggahe, vasaM asuisAmaMte, caMdovarAe, vaLa, uvasayassa aMto orAlie sarIra. 2 715 ka paMcidiyANaM jIvANaM asamArabhamANassa dasavihe saMjame kajjai. taM jahAsoyAmayAo sukkhAo avavazevettA mavaDu,bAva-- phAsamaeNaM dukkheNaM asaMjoettA bhavai. kha- evaM asaMyamo'vi bhANiyavvo 2 716 dasa suhamA paNNattA. taM jhaavALasukSmanAtha-siLenukrame, gaLiyasudume, maMganuTTume Jain Educationa International 427 - audrArika manuSya ane tiryaMcanA zarIra saMbaMdhI avAdhyAya dasa prakAre che. jemake1 asthi hADakAM, 2 mAMsa, 3 leAhI, 4 aci sAmaMta- mUtra ane viSTA samIpamAM hAya te svAdhyAya, 5 smazAnanI samIpa, 6 caMdra grahaNa hAya teA utkRSTathI khAra prahara ane jaghanyathI ATha prahara sudhI avAdhyAya, 7 sUrya grahuNu hAya te utkRSTathI sela prahara ane jadhanyathI mAra prahara sudhI asvAdhyAya, 8 patana- rAjA, matrI, senApati, grAmAdhipati pramukhanu maraNa thAya te aherAtra sudhI asvAdhyAya, 9 rAjavigraha- rAjA vigerene samIpamAM saMgrAma thatA hoya te, 10 upAzraya aMdara audrArika zarIra paDelu hAya te ekase hAthanI aMdara avAdhyAya che. 1-2 ' ~ paMcendriya jIveAnI hiMsA na karavAvALAne phreMsa prakAranA sayama thAya che. jemakezrAtrendriyanu sukha naSTa nathI thatu, zretrendriyanuM du:kha prApta nathI thatuM yAva3-10 sparzendriyanu sukha naSTa nathI thatuM, sparzendriyanu duHkha prApta nathI thatu. kha- e pramANe asayama paNa ha~sa prakAranA kahevA joie. sUkSma dasa prakAranA che. jemake 1 prANusUkSma - kuMthAA vigere, 2 panaka sUkSma-phUlaNu Adi 3 bIjasUkSma-DAMgara AdinA agrabhAga, 4 haritama-sUkSma harI ghAsa, 5 puSpasRkSma- vaDa AdinA puSpa, 6 . aDasUkSma- kIDI AdinA IMDA cha layanasUkSma- kIDI AdinA IMDA, 8 sneha sUkSma- ghruara ADhi, 9 gaNita sukSma-sRSuddhi vaDe gahana ga[Nata karavuM 10 bhaga sRkSma- sUkSmabuddhithI gaDhana bhAMgA manAvavA. For Personal and Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 717 ka- jaMbU-laMdara-dAhiNaNaM gaMgAsiMdhu mahANaIo dasa mahANaIo samapyeti. taM jahA sara, mAvo, kroso, vitA, vimAsI caMdramAWIT. - naM-naMdrA-vattare rattAttavo mahANaIo dasa mahANaIo samappeMti. taM nahIMtvavAmAWA. 2 dazamuM sthAna saritA sUtra ka- jabuddhIpasaMbaMdhI merUparvatathI dakSiNa dizAmAM gaMgA, siMdhu mahAnadIomAM dasa mahAnadIo maLe che. te A pramANegaMgA nadImAM maLavA vALI pAMca nadIo1 yamunA, 2 sayU, 3 AvI, 4 kozI, 5 mahI. siMdhu nadImAM maLavA vAlI pAMca nadIo1 zatadu, 2 vivalsA, 3 vibhAsA, 4 erAhatI, 5 caMdrabhAgA. - jaMbudvIpanA merUthI uttara dizAmAM rakatA ane rakatavatI mahAnadImAM daza mahAnadIo maLe che. jemake1 kRSNa, 2 mahAkRSNa, 3 nIlA, 4 mahAnIlA, 5 tIrA, 6 mahAtIrA, 7 IndrA 8 I SaNa, 9 vAriNA ane mahAbhegA. ke- jaMbudvIpanA bharatakSetramAM daza rAjadhAnIo 718 ka- jaMbahIve dAve bharahe vAse dasa / rAyahANIo paNNattAo. taM jahAgAhA-caMpA maharA vArANasI ya, sAvatthI taha ya saaeyN| hathiNaura kapillaM, mihilA kosaMbi 1 caMpA, 2 mathurA, 3 vArANasI, 4 zrAvastI, pa sAketa, 6 hastinApura, 7 kAMpilyapura, 8 mithilA, 9 kazAmbI, 10 rAjagRha. - gghAsu ja vararAyaphALo/ vara rAyALo kha. A daza rAjadhAnIomAM daza rAjA muMDita muMDA bhavettA, thAvat prajita thayAM jemake-Atra-vavadyA. ghaTTa 1 bharata, 2 sagara, 3 maghava, 4 sanakumAra, maho, sAro, pa zAMtinAtha, 6 kuMthunAtha, 7 aranAtha, vadhavuM, saNaMkubhAro, 8 mahA padma, 9 hariNa, 10 jayanAtha. saMtI, 32, mahApara, rize. merUparvata sUtra 719 jaMbUddIve dIve maMdare pAe dasa joyaNa- jabUdvIpane merUparvata bhUmimAM dasa so sayAI uvveheNaM dharaNitale, dasa joyaNa- [eka hajAra] jana uMDo [gahero] che. bhUmi para dasa hajAra jana pahoLo che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 429 sahassAI vikkhaMbheNaM, uri dasa joyaNasayAiM vikkhaMbheNaM, dasadasAiM joyaNasa hassAiM savvaggeNaMpaNNatte. 720 ka-jaMbUddIve dIve maMdarasa pavvayarasa bahuma jjhadesabhAge imIse rayaNappabhAe puDhavIe uvarimaheTillesu khuDDagapayaresu, ettha NaM aTThapaesie ruyage paNNatte. jao NaM imAo dasa disAo pajati taM jahApuracchimA, puricchamadAhiNA, dAhiNA, dAhiNapaccatthimA, paccatthimA, paccatthi muttarA, uttarA, uttarapuracchimA, uddhA, - put vANuM visANaM nA- udhanA guttA. te kaha- TrdAM--hRA gamg nA, neraDu vALo ja vAparavA somA IsANA viya, vimalA ya tamA ya voddhadavA | - vanaraksa samudakSa aNa nonasaTTa- #ADuM jatithavigiy gutte, - wag # samudasa varasa no jala- ssAI udagamAle paNNatte, upara dasa so [eka hajAra ] jana pahoLe che. dasa dasa hajAra [ eka lAkha] janane merU parvatane samagra parimANa che. ka- jaMbudvIparvata merU parvatanA madhyabhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInI upara ane nIcenA be zukalaka pratare che. laghu prataramAM ATha rUcakAkAra pradeza che. (gAyanA AMcaLane rUcaka kahe che. tethI tevA AkAre cAra rUcakAkAra pradeza uparanA pataramAM che ane cAra nIcenA prataramAM che.) ema ATha pradeze thAya che tyAMthI A dasa dizAone udagama thAya che. jemake- 1 pUrva, 2 pUrva dakSiNa, 3 dakSiNa, I dakSiNa-pazcima, 5 pazcima, pazcima uttara, 7 uttara, 8 uttara pUrva, 9 udga, 10 adizA. kha- A daza dizAonA dasa nAma A pramANe che1 aidrI, 2 AgneyI, 3 yama, 4 naiRtvI, 5 vANI, 6 vAyavyA, 7 somA, 8 IzAnA, 9 vimalA, 10 tamA. lavaNu samudra sUpa ga- lavaNuM samudranA madhyamAM dasa hajAra yAja nanuM getIrthavirahita kSetra che. gha- lavaNa samudranA jalanI zikhA dasa hajAra yojananI che. mahApAtAla kalaza satra ca- dareka [cAra] pAtAla kalaza daza-daza sahastra eTale eka lAkha jAnanA uMDA che. te kavaze mUlamAM daza hajAra ejananA pahoLA che. madhya bhAgamAM eka pradezavAbI zreNImAM dasa-dasa hajAra eika lAkha) jana pahoLA kahelA che. ca- savve vi NaM mahApAyAlA dasadasAI joyaNasahassAiM ubveheNaM paNNattA, mUle dasa joyANasahassAI vikkhaMbheNaM bahumajjhadesabhAge egapaesiyAe seDhAe dasadasAiM joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM pattA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 uri muhamUle dasa joyaNasahassAI vikhaMbheNaM paNNatA, tesiNaM mahApAyAlANaM kuDDA savvavairAmayA savvatthasamA dasa joyaNasayAI bAhalleNaM paNNattA. cha- savve vi NaM khuddA pAyAlA dasa joyaNatayAiM unveheNaM paNNattA, mUle dasadasAiM joyaNAI vikkhaMbheNaM, bahumajjhadesabhAe egapaesiyAe seDhIe dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM paNNattA, uri muhamale dasadasAiM joyaNAI vikkhaMbheNaM paNNattA. tesi NaM khuDDApAyAlANaM kuDDA savvavairAmayA savvattha samA dasa joyaNAI bAhalleNaM paNNattA. 6 dazamuM sthAna kaLazanuM mukha daza hajAra ye jana pahoLuM che. te mahApAtAla kaLazanI ThIkarI vijaya che ane dasa se jananI ane sarvatra samAna pahelI [TI] che. laghupAtAla kalaza sUtra - dareka [cA laghupAtAla kalaza dasa so [eka hajAra) jana uMDA che. mUlamAM daza-dazaka [ ekase] jana pahoLA che. madhya bhAgamAM eka pradezavALI zreNImAM dasa se eka hajAra yojana pahoLA che. kaLazanuM mukha dazadazaka ]i yena paheltha che. te laghu pAtAla kalazonI ThIkarI vajamaya che daza jana nI che ane sarvatra samAna pahabI (meTI) che. merU parvata sUtra ghAtakIkhaMDa dvIpanA merU, bhUmimAM daza se (eka hajAra) jananA uMDA che. bhUmi para kaMIka nyUna daza hajAra jana pahoLA che. upara daza so (eka hajAra ejana) pahoLA che. puSkaravAra ardhadvIpanA merU parvatanuM pramANa paNa A prakAranuM ja che. vitADhaya parvata sUtra dareka vRtavaitADhaya parvata daza se (eka hajAra) yojana UMcA che. bhUmimAM dasa so (eka hajAra) gAu gaherA che. sarvatra samAna palaMka saMsthAnathI saMsthita che ane daza se (eka hajAra) ejana paheLA che. 721 dhAyaisaMDagA NaM maMdarA dasa joyaNasayAI umveheNaM dharaNitale desUNAI dasa joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM uri dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM paNNattA. pukkharavaradIvaddhagA NaM maMdarA dasa joyaNa. evaM ceva. 2 722 savve viNaM vaTTaveyaDDapabvayA dasa joyaNa sayAiM uDada uccatteNaM, dasa gAuyasayAI uvveheNaM savvattha samA pallagasaMThANa saMThiyA, dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM pattAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 723 jaMbUddIve dIve dasa khettA paNNattA. taM jahA marahe, gharavaNa, heraNNavae, hemavavu, rivastuM, ramgavasse, puvvavidehe, avaravidehe, devapurA, uttarakurA. 724 mANusuttare NaM pavvae mUle dasa bAvIse joyasa vikkhaMbheNaM paNNatte. 725 ka savve vi NaM aMjaNagapavvayA dasa joyaNasayAiM uvveNaM, mUle dasa joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM urvAra dasa joyasayAI vikkhaMbheNaM paNNattA, 3- savve vi NaM dahamuhapavvayA dasa joyaNasayAI uvveheNaM, savvattha samA pallagasaMThANasaMThiyA dasa joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM paNNattA, ga- savve vi NaM raikaraga-pavvayA dasa joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM, dasagAuyasayAiM ubveheNaM, savvattha samA jhallarisaMThiyA dasa joyaNasahassAiM vivakhaMbheNaM paNNattA. 3 726 ruyagavare NaM pavvae dasa joyaNa-saya / iM uvveheNaM, mule dasa joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM, uvara dasa joyaNa-sayAI vikkhaMbheNaM paNNatte. evaM kuMDalavare vi. 2 Jain Educationa International 431 jabUDhopamAM daza kSetra A pramANe che-- 1 bharata, 2 airavata, 3 haimavata, pa riva, 6 ramyaka va, 7 pUrvavideha, 8 aparavideha, 9 devakurU, 10 uttarakurU. mAnuSAttara parvata mUtramAM daza se| AvIsa (eka hajAra khAvIza 1022) yAjana paheALe che. ajanaka parvata sUtra ka- dareka ajanaka parvata bhUmimAM deza se (eka hajAra) ceAjana paheALA che. bhUmi upara mUlamAM daza hajAra yeAjana paheALA che. upara dara sau (eka hajAra) yAjana paheLA che. dadhimukha paryaMta sUrya kha- dareka dadhimukha paryaMta daza se| (eka hajAra) cejana bhUmimAM UMDA che. satra samAna lyuka sasthAnathI saMsthita che ane druza hujAra yeAjana paheALA che. ratikara parvata sUtra ga- dareka ratikara parvata daza sA (eka hajAra) yAjana uMcA che. sa sau (eka hajAra) gAu bhUmimAM gaherA che. satra samAna jhAlaranA sasthAnathI sthita che ane dasa hajAra yejana paheLA che ruMcakavara pata sUtra ka- rucakavara parvatA deza se| yeAjana bhUmimAM gaherA che. kha - mUlamAM [bhUmipara) daza hajAra yeAjana paheALA che. ga- upara dasa sA yeAjana paheALA che. gha- Aja prakAre kuMDalavara patanuM paramANu paNa jANavuM joIe. For Personal and Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 727 dasavihe daviyANuoge paNNatte. taM jahAdaviyANuoge, mAyANuoge, gaTTANuoge, karaNANuoge, appiyappie, bhAvitAbhAvie, bAhirabAhire, tahaNANe, sAsayAsAsae, ataduLAne. 728 ka - camarassa NaM aturidassa asurakumAraraNNo tigicchakar3e uppAyapavvae mUle dabAvIse joyaNasae vikkhaMbheNaM paNNatte, Jain Educationa International dasamuM sthAna dravyAnuyAga dasa prakAranA che jemake-- 1 dravyAnuyAga - jIvAdi byAnu ciMtana ke- guNa paryAyavALuM hoya te dravya. jemake 2. mAtRkAnuyAga-utpAda, vyaya ane dhrauvya A traNa pade nu ciMtana jemake'utpAdayadhrauvyayukata sat 3 ekAthikAnuyAga-eka arthavALA zabdonu ciMtana jemake jIva, prANa, bhUta ane sattva A ekAvAcI zabdanuM ciMtana. 4 karNAnuyAga-sAdhakatama kAraNeAnuM ciMtana. jemake kAla, svabhAva, niyati ane sAdhakatama kAraNAthI kartA kAryo kare che. vizeSa sahita 5 arpitAnarpita - arpita jema A saMsArI jIva che. anarpita-arpita vizeSaNarahita A jIva dravya che. 6 bhAvitAmAvita- anya dravyanA sa MsargathI prabhAvita hAya te bhAvita kahevAya che. ane anya dravyanA saMsargathI prabhAvita na hAya te abhAvita kahevAya che-A prakAre byAnuM ciMtana karAya che. 19 - bAhyAmAhya- bAhya dravya ane akhAhyonu ciMtana. zAzvatAzAzvata- zAzrvata ane azAvata dravye!nuM ciMtana. tathAjJAna - samyagdaSTi jIvAnu je yathA jJAna che te tathAjJAna che. 10 atathAjJAna-mithyaSTi jIvAne je ekAMta jJAna che te tathA jJAna che. upapAta parvata sutra ka asurendra camaranA tagicchakUTa utpAta parvata mUtramAM dasa-se| mAvIsa (eka hajAra mAvIsa-1022) yAjana paheALe che. re For Personal and Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 433 ma masurendra ymn| seoma alssanA somprabha utpAta parvata dasa so (eka hajAra) janane uce che. dasa so (eka hajAra) gAuna bhUmimAM UMDo che. mUlamAM (bhUmipara) isa se| ( 2) yona pddaa| che. kha- camarassa NaM asuriMdassa asurakumAra- raNo somassa mahAraNNo somappabhe uppAyapavvae dasa joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM, dasa gAuyasayAI uvveheNaM. mUle dapsa joNaNasayAI vikkhaMbheNaM paNNatte, ga- camarassa NaM asuriMdasta asura kumAra- raNNo jamasta mahAraNNo jamappabhe uppAyapavvae dasa joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM, dasa gAuyasayAI uvveheNaM, mUla dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM paNNatte, gha- evaM varuNassa vi, evaM vesamaNassa vi. surendra yabharanA yAnI yamaprasa pAt parvatarnu pramANa pUrvavata che. ca- balissa NaM vairoNissa vairoya- NaraNNo ruagide uppAyapatrae mUle dasabAvIse joyaNasae vikkhaMbheNaM paNNatte, cha- balissa NaM vairoNidassa somassa evaM ceva. jahA camarassa logapAlANaM taM ceva balissa vi. ja- dharaNassa NaM nAgakumAri dassa nAga- kumAraraNo dharaNappabhe uppAyapavvae dasa joyaNasayAI uddhaM uccatteNaM, dasa gAuyasayAI uvveheNaM, mUle dasa joyaNasayAI vikkhaMbheNaM paNNatte, jha- dharaNassa nAgakumAridasta NaM nAgaku- mAraraNo kAlavAlassa mahAraNo mahAkAlappabhe uppAyapavvae joyaNasayAI uddhaM. evaM ceva, 5 13gunA 56 parvata prabhAra 55] mera che. vaizramaNanA utpAta parvatanuM pramANa paNa me che. 5 vaizayanendra vaishyn2|18 din| 2yandra u pAtaparvata mulamAM dasa se bAvIza [eka hajAra bAvIza 1022 ] janA pahoLA che. che je prakAre amarendranA lepAlanA utpAta parvatanuM pramANa kahela che. te ja pramANe balinA lokapAlenA utpAta parvatanuM pramANu kahevuM. nAgabhArendra nAgabhA2204 52ne| 525prabha utpAta parvata dasa so [eka hajAra jana uMco che dasa se [eka hajAra] gAu bhUmimAM UMDo che. mUlamAM dasa se [eka hajAra yojana paheLe che OM me pramANe 52nA 4:sapAsa malls al pAlanAM utpAda parvatenuM pramANa paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 dazamuM sthAna - gvaM nava-saMvavADha, gvaM mathA- dassa vi, evaM logapAlANa vi. se jahA dharaNassa evaM -jAva -thaNiyakumArANaM salogapAlANaM bhANiyavvaM, savvesi uppAyapavvayA bhANiyavvA sarisaNAmagA, Tha- sakkassa NaM deviMdassa devaraNNo sakkappabhe uppAyapavvae dasa joyaNasahassAI uddhaM uccatteNaM. dasa gAuyasahassAiM uvveheNaM, mUle dasa joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM good, sakkassa NaM devidassa devaraNNo somassa mahAraNNo jahA sakkassa tahA savvesi logapAlANaM, savvesi ca iMdANaM- jAva - accuyatti sanvesi pamANamegaM 150 Ta A pramANe ja bhUtAnaMda ane tenA leka pAlanA utpAta parvatanuM pramANa che sucanA - lekapAla sahita svanita kumArasudhI utpAta parvatanuM eja pramANe pramANu kahevuM joIe. asurendro ane lokapAlanA nAmanI samAna utpAta parvatanA nAma kehevA. Tha devendra devarAja zakedrane zakraprabhanAmaka utpAda parvatanA nAma kahevA. devendra devarAja zakendrane zakraprabha nAmaka utpAta parvatadasa hajAra jana pahALe che. zakendranA lekapolenA utpAta parvatanuM pramANa paNa eTaluM ja che. azruta paryanta dareka Indra ane temanA lekapAlanA utpAta parvanuM pramANa eTaluM kahevuM joIe. avagaNanA sutra bAdara vanaspatikAyanI utkRSTa avagAhanA dasa se [eka hajAra] jananI che. jalacara tiryaMcanI utkRSTa avagAhanA dasa so eka hajAra jananI che. sthalacara ura parisarpa tiryaMca paMcendriyanI utkRSTa avagAhanA paNa eTalI ja che. 729 bAyaravaNassaikAiyANaM ukkoseNaM dasa joyaNasayAiM sarIrogAhaNA paNNattA. jalacara- paMcadiya tirikkhajhoNiyANaM ukkoseNaM dasa joyaNasayAi sarIrogAhaNA paNNattA uraparisappa-thalacarapaMcidira tirikkha-joNiyANaM ukkoseNaM evaM ceva.3 730 saMbhavAo NaM arahAo abhinaMdaNe arahA dasahiM sAgarovamakoDisayasahassehi vii kaMtehi samuppaNNe. 731 dasavihe aNaMtae paNNate. taM jahA nAmANaMtae, saMbhavanAtha arhata mekSa padhAyA pachI daza lAkha sAgaropama vyatIta thavA para abhinaMdana aThata utpanna thayA hatA. anantaka eTale jeno anta na hoya te evA anantaka daza prakAranA che. jemake1 nAma anaMtaka- je sacitta athavA acitta vastunuM anaMtaka nAma heya te nAma anantaka. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 435 sthAnAMga sUtra ThavaNANatae, 2 sthApanAanaMtaka- akSa Adi ke padAdvvaannNte, gaNaNANaMtae, rthamAM anaMtanI sthApanA. 3 dravya anaMtaka- jIva dravya athavA pudgala paesANaMtae, egaoNaMtae, dravyanuM anaMtapaNuM. ing, vityArAgatae, 4 gaNanAanaMtaka-eka be traNa e pramANe savvavitthArANaMtae, sAsayANaMtae. saMkhyAta asaMkhyAta ane anaMtasudhI gaNatarI karavI. pradezaanaMtaka- AkAza pradezanuM anaMtapaNuM. eka anaMtaka- atItakAla athavA anAgatakAla (kemake bhutakAla AdinI apekSAe ja ananta ane bhaviSyakAla anantanI apekSAe) ananta che. 7 dvidhA anaMtaka- sarvakAla (Adi ane anta banenI apekSAthI ananta che.) 8 dezavistArAmaMtaka-eka AkAzapratara (AkA zano eka pratara eka pradeza joDe hovAthI anantavALe che paNa lamba I ane pahoLAIthI ananta che. 9 savistArAmaMtaka- sarva AkAzAstikAya. 10 zAzvatAnaMtaka- jenI Adi na hoya, anta na hoya te akSaya jIvAdi dravya. 722 - 3uagzvasa naM vaghu ghaomttA. ka- utpAdanAmaka pUrvanA dasa vastuo (adhya yana) che. kha- atthi-NatthippavAyapuvassa NaM dasa kha- astinAstipravAda nAmaka pUrvanA daza cUlavatthu paNNattA. cUlavastuo (laghu adhyayana) che. karU - raviNa vadisevaLA guttA. saM nag- ka- pratisevanA (saMyamavirAdhanA) daza prakAranI che, jemakegaahaa-dpp pamAya NAbhoge, 1 dapapratisevanA- ahaMkArapUrvaka saMyamanI AureA vatIsu ya / virAdhanA karavI. saMkie sahasakkAre, 2 pramAdapratisevanA- hAsya vikathA Adi pramAdathI saMyama virAdhanA karavI. bhayappaosA ya vImaMsA // 1 // 3 anAgapratisevanA-asAvadhAnIthI thanAra saMyamavirAdhanA. 4 AturapratisevanA- vyAdhithI pIDita thaIne deSa sevana kare te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 dazamuM sthAna pa ApattipratisevanA- vipatrasta thavAthI thanAravirAdhanA (dravyavipattiprAsuka dravyanI durlabhatA, kSetravipattimArgamAM paDI javuM, kAlavipatti-dubhikSa vagere. bhAvavipattiglAnI anubhavavI.) zaktipratisevanA- zuddha AhArAdimAM azuddhanI zaMkA thavA para paNa grahaNa karavAthI thanAra saMyama virAdhanA. sahasAkArapratisevanA- akasmAta eTale pratilekhanAdi karyA vinA pravRtti karavAthI (1-jeyAvinA sahasA jIva upara paga mukI de tyArapachI chanI virAdhanA thatI dekhe chatAM pAchA na phare te. 2-pAtramAM sahasA deSita AhAra vaherAvI de tyAra pachI deSita AhAra jANavA chatAM te AhArano tyAga kare athavA parAThave nahi te.) bhayapratisevanA- siMha tathAdhApada tathA sarpAdi uga jInA bhayathI vRkSAdi para caDhavAthI thanAra virAdhanA. 9 praSipratisevanA- kedhAdi kaSAyanI prajala tAthI thanAra virAdhanA. 10 vimarza pratisevanA-ziSyAdinI parIkSA mATe karatA virAdhanA. kha- AlocanAnA daza deSa che, jemake1 AkaMpaIttA- Alocana levAnI pahelA gurumahArAjanI sevA, A saMkalapathI kare ke A mArI sevAthI prasanna thaIne mArA para anukaMpA karIne kaMIka ochuM prAyazcita Apaze. 2 anumAna karIne AlecanA kare- A AcArya svapa, daMDa devAvALA che athavA kaThora daMDa devAvALA che, Ama anumAnathI jANIne mRdu (kamaLa) daMDa maLavAnI AzAthI AlocanA kare. - sAstronomagumttA. saMsada- gAhA-AkaMpaittA aNumANaittA, jaM diLaM bAyaraM ca suhumaM vA / chaNNaM saddAulagaM, bahujaNa avyatta tassevI // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 3 mAro doSa AcAryAdie joI lIdho che, ema jANIne AlocanA kare- AcAryAdie mAre A doSa joI lIdhuM che, have chapAvI zakAya tema nathI. tethI huM svayaM tenI samIpa jaIne mArA deSanI AlecanA karI lau tethI te mArA para prasanna thaze-ema vicArI Alo canA kare; A daSTa deSa che. 4 thula doSanI AlocanA kare-pitAnA meTA deSanI AlecanA evA AzayathI kare ke A keTale satyavAdI che! evI prazaMsA karAvavAne mATe moTA deSanI AlocanA kare. 5 sUkSma doSanI AlocanA kare-A nAnA-nAnA denI a locanA kare che to moTA moTA dezonI AlecanA karavAmAM to sadeha zuM che? evI pratIti karAvavAne mATe sUkSma denI AlocanA kare. 6 pracchanna rUpathI alecanA kare- AcAryAdi sAMbhaLI na zake evA svarathI AlecanA kare, tethI AlecanA nathI karI ema kaI kahI na zake. 7 ucca svarathI AlocanA kare- kevaLa gItArtha ja sAMbhaLI zake evA svarathI AlecanA karavI joie, paraMtu ucca svarathI balIne agItArthane paNa saMbhaLAve. 8 anekanI samIpa AlocanA kare-deSanI Ale canA ekanI pAse ja karavI joIe paraMtu je doSonI AlocanA pahelA thaI gayelA che te denI AlocanA bIjAnI pAse kare. 9 agItArtha pAse AlecanA kare- AlocanA gItArthanI pAseja karavI joIe paraMtu e pramANe na karatAM agItArthanI pAse AlocanA kare. 10 dezasevanAranI pAse AlocanA kare- meM je doSanuM sevana karyuM che te doSanuM sevana bIjAe paNa karyuM che. tethI huM tenI ja pAse AlocanA karuM. ema karavAthI te ochuM prAyazcitta Apaze. - kALasaMpacha0 3 ra mora- ga- daza sthAno (guNo)thI saMpanna aNugAra hai attadosamAloettae. taM jahA pitAnA dezanI AlecanA kare chejaaisNpnnnne-jaav-atttthaanne- jAva-khaMte 1 jAtisaMpanna, 2 kusaMpana, 3 vinayavaMte, gamA, pachAputAvi. saMpanna, 4 jJAnasaMpanna, 5 darzanasaMpanna, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 gha- dasaha ThANeha saMpaNe aNagAre aries AloyaNaM par3icchittae taM jhaaAyAravuM -nAva --avAyarasI. viyambhe, jadhamme. na- ravi, pAchitte vaLatta, ta nahAmAchoyaLarizne -nAva - aLavagcvArike, pAraMciyArihe. 5 734 dasavihe micchatte paNNatte. taM jahA adhamme dhammasaNNA, dhamme adhmmsaLA, amagge maggasaNNA, magge ummagga sA, ajIvesu jIvasaNNA, jIvesu ajiivsaLA, Jain Educationa International dazavuM sthAna 6 caritrasaMpanna, 7 kSamAvAna, 8 indriAne damanAra, 9 mAyArahita, 10 apazcAttApI (AlecanA karyA pachI pazcAttApa na karavAvALuM.) gha- daza sthAne (guNNA)thI saMpanna aNugAra AaAcanA sabhaLavA yegya hAya che, jemake 1 AcAravAnU. 2 avadhAraNAvAna, 3 vyavahAravat (AgamAdvi pAMca vyavahAranA jJAtA), 4 alapatrIDaka-lajjA dUra karanA2, 5 zuddhi karavAmAM sama, 6 AleAcakanI zakti anusAra prAyazcitta ApanAra, 7 AleAcakanA deSa! khIjAne nahI kahenAra, 8 dveSa sevanathI aniSTa thAya che ema samajanAra, 9 priyadhama, 10 dRDhadhI. ca- prAyazcitta daza prakAre kahela che, jemake 1 AlecanAne cainya, 2 pratikramaNane ce!gya, 3 Alecana-pratikramaNa umayane cegya, 4 viveka-tyAgavA ceAgya, 5 kAyAtsa ceAgya, 6 tapane cegya, cha pAMca dvivasa vigere paryAyanA chene ceAgya, 8 pharIthI vratanI upasthApanA (AreApaNA)ne cegya, 9 anavasthASyane ceAgya-keTaleka vakhata vratamAM nahi sthApIne tapanuM AcaraNa kIdhA bAda vratane viSe sthApavA cegya, 10 pArAcikAhu grahastha nA kapaDA paherAvIne je prAyazcitta apAya te. mithyAtva deza prakAranA che, jemake1 adharmamAM dharmanI buddhi (samajaNa), r dhamAM adharmanI buddhi, 3 unmA mAM mArganI buddhi, 4 mArgamAM unmAnI buddhi. / ajIvamAM jIvanI buddhi, d jIvamAM ajIvanI buddhi, cha asAdhumAM sAdhunI buddhi, 8 sAdhumAM asAdhunI buddhi, For Personal and Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra asAsu sAhusaNNA, sAhusu asAhusaNNA, amuttemuttamaNNA, muttemu asutta saNNA. 735 ka - caMdappabhe NaM arahA dasa puvvasayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddhe - jAva - savvaduvakhappahoNe. kha- dhamme NaM arahA dasa vAsa saya sahassA iM savvAuyaM pAlaittA siddhe - jAva - savvadukkhapahINe. ga- namI NaM arahA dasa vAsasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddhe -jAva - savvadukkhapahINe. gha- purIsasohe NaM vAsudeve dasa vAsasahassAI sajAuyaM pAlaittA chuTTIe tamAe puDhavIe neraiyattAe uvavaNNe. ca- nemI NaM arahA dasa ghaNUyaM uDDa uccateNaM, dasa yaM vAsasayAI savvAuyaM pAlaittA siddhe - jAva - savvadukkhappa hoNe. cha- kaNhe NaM vAsudeve dasa dhaNUI uddha uccatteNaM, dasa ya vAsasayAI savvAuyaM pAlaittA taccAe vAluppabhAe puDhavIe neraiyattAe uvavaNe. 6 736 ka dasavihA bhavaNavAsI devA paNNattA. taM jahAasurakumArA - jAva - thaNiyakumArA. kha- eesi NaM dasavihANaM bhavaNavAsINaM devANaM dasa ceiyarukkhA paNNattA. taM jahAgAhA-- Asattha sattivaNNe sAmali uMbara sirIsa dahivaNNaM / vaMjula palAsa vappe, tae ya kaNiyArarUkkhe / / 1 / / 2 Jain Educationa International 1 439 9 amUmAM mUrtInI buddhi, 10 mUrtImAM amUrtInI buddhi. ka- caMdraprabha anta daza lAkha pUrvInu pUrNayu bhAgavIne siddha yAvat mukta thayA. kha- dharmanAtha anta daza lAkha varSoMnuM pUrNA yu bheAgavIne siddha yAvata mukata thayA. ga- neminAtha anta daza hajAra varSanuM pUrNAyu bhAgavIne siddha yAvatu mukata thayA. gha- puruSasiMha vAsudeva daza lAkha va pUrNAyuM bheAgavIne chaThThI tamA pRthvImAM naiyika rupamAM utpanna thayA. ca- neminAtha arhata ddaza dhanuSa uMcA hatA ane hRza seA (eka hAra) varSanuM pUrNayu bhAgavIne siddha yAvatu mukata thayA. i- kRSNa vAsudeva dRza dhanuSanA uMcA DutA ane daza sau (eka hAra) varSInu pUrNayu bheAgavI trIjI vAlukA prabhA pRthvImAM nairiyaka rUpamAM utpanna thayA. 3- lavanavAsI deva harA prahAranA che nem1-10 asurakumAra yAvat stanitakumAra. kha- A daza prakAranA bhavanavAsI deveAnA daza yaityvRkss| che, prema 1 azvattha-pIpaNA, 2 saptaparNA, u zAdabhasI, 4 umara, 5 zirISa, adhipArza, 7 va 8 pAza, 8 va 10 revRkSa. For Personal and Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 737 dasavihe sokkhe paNNatte. taM jahAgAhA- Aroga TImANaM, aDDhejjaM kAma bhoga saMtose / sumona, asthi nikkhammameva tato aNAbAhe // 1 // 738 ka dasavihe uvadhAe paNNatte. taM jahAuggamovadhAe, jahA paMcaTThANe - jAva -pariharanovadhANa nAgovadhA, saMtovathANa, rittovadhALu, aciyattovadhAe, sArakkhaNovadhAe. kha- dasavahA visohI paNNattA. taM jahAuggabhavisohI - jAva saarkkhnnvisohI. ra Jain Educationa International - sukha daza prakAranA che. jemakegAthA-1 Arogya, 2 dIrghAyu, 3 dhanADhaya thavuM, 4 icchita zabda ane rUpa prApta thavu, 5 icchita ga Mdha, rasa ane sparzIne prApta thavuM, 6 satASa, 7 jyAre je vastunI AvazyakatA hoya tyAre te vastune prApta thaI jAya, 8 zubha bhAga prApta thavA, 9 niSkramaNa-dIkSA, 10 anAbAdha-me kSa dazamuM sthAna ka- upaghAta (caritranI virAdhanA) daza prakAranA che. jemake-- 1 uddagama upaghAta-AghAkarmAdi sAla gRhastha sabaMdhI lAgatA dveSa vaDe cAritranuM virAdhavu. 2 utpadane padyAta-dhAtrIpiDaDhi sALa sAdhu sabaMdhI lAgatA dASA vaDe cAritranu virAdhavuM. 3 eSaNA upaghAta- zakitAdi kreza ubhayathI (sAdhu gRrustha ane vaDe) thatA dASA vaDe cAritranuM virAdhavuM. 4 vastra pAtradinI ze!bhA karavAvaDe parikama upaghAta. 5 akalpanIya upakaraNu sevanavaDe pazthiraNA upaghAta. 6 pramAdathI jJAnanA upaghAta. 7 zakADhivaDe samakitanA upaghAta. 8 samiti pramukhanA bhagavaDe cAritranA upaghAta. 9 aprItiva vinaya vagerene upaghAta. (gurupara sneha na rAkhavAthI vinayabhaMga thAya che) 10 zarIrADhimAM mUrchAvaDe aparigrahavratanA upaghAta te saMrakSaNeApaghAta. kha- vizuddhi (cAritranI nirmaLatA) *sa prakAranI kahelI che. jemake 1 udgamavizuddhi, 2 utpAdanavizuddhi, yAvat 3-10 saMrakSaNavizuddhi For Personal and Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 739 dasavihe saMkilese paNNatte. taM jahAhisaM kile se kasAyasaM kilese, uvassaya saMkilese, bhattapANasaMkile se, isaMkilese, saMkile se, kAyasaMkilese, nANasaM kile se caritasaMkilese. daMsaNasaM kile se, aafa asaMkile se paNNatte. taM jhaavahiyAM ichete --nAva -- carittaasaMkilese. 2 740 dasavihe bale paNNatte. taM jahA so'civane --nAva -- jJAtiyivache, nALavaje, vaMtaLavache,carittavaje, tavavache, voriyabale. 741 ka- dasavihe sacce paNNatte. taM jahA mAhA--navaya samaya veLA ka nAme rUve paDucca sacce ya / vavahAra none, dasame ovammasacce ya // 1 // bhAva Jain Educationa International 441 ka- sakaleza daza prakAranA che. jemake-- 1 upadhisa kaleza, 2. upAzrayasa'kaleza, 3 kaSAyasa kaleza, 4 bhakatapAnasa kleza, 5 manasakaleza, 6 vacanasakaleza, cha kAyasakaleza, 8 jJAnasa kaleza, 9 nasa raleza, 10 caritra sakaleza. kha- asaleza daza prakAranA che. jemake-- 1 upAdhisa kaleza yAvat r-10 cAritra asakaleza (pUrvAkatathI viparIta). azva daza prakAranA che, jemake 1 zrotrendriyakhala yAvat 2-5 sparzendriyakhala 6 jJAnabala, cha darzanakhala, 8 cAritraala, huM tapeAkhala, 10 vIkhI. ka satya za prakAranA che. gAthA:- 1 janapadmasatya- dezanI apekSAe satya. 2 sammatasatya- badhAne sammata satya. 3 sthApanAsatya- jema bALakavaDe lAkaDAmAM gheADAnI sthApanA. 4 nAmasatya-- jema aMka DharidrInuM dhanarAja' nAma. 5 rUpasatya-- kAi kaparInA sAdhuveSa, 6 pratItyasatya- jema anAmikA AMgulInuM dI `paNu kaniSThAnI apekSAe che ane laghupaNuM madhyamAnI apekSAe che. 7 vyavahArasatya- parvatamAM tRNa maLe che, te paNa paryaMta maLe che ema kahevuM, 8 bhAvasatya- khagalAmAM pradhAna zvetavarNa che tethI khagavAne sapheda kahevA anyathA temAM pAMceya vargo che 9 yogasa ya-krUDa hAthamA hAvAthI daDI kahevu . 10 aupamya satya- 'A kanyA caMdramukhI che' ema kahevu. For Personal and Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 la- vavide mokSe paLatte. tuM naphAgaahaa-kohe mANe mAyA, lobhe pijje taheva dose ya / hAsa bhae akkhAi ya, uvadhAyanissie vasame // 1- vaividde savAmole vaLatte taM naTTAupmiise, faraaree, v upaNa viyamIsae, jIvamIsae, ajIvamIsae, anaMtamIsae, addhAmIsa, Jain Educationa International jIvAjIvamIsae, parittamIsae, addhaddhAmIsa. 3 dazamuM sthAna kha- mRSAvAda deza prakAranA che. jemake-- 1 krAyajanya, 2 mAnajanya, 3 mAyAjanya, 4 lAbhajanya, 5 premajanya, 6 dveSajanya, 7 hAsyajanma, 8 bhayajanya, 9 AkhyAyika janya, 10 upaghAtajanya- (hiMsA mATe kahevAnuM vacana). ga- satyamRSA (mizravacana) daza prakAranA che, jemake-- 1 utpannamizra- sAcI saMkhyAnI khakhara na heAvA para A nagaramAM kraza bALake utpanna thayA che' ema kahevu. 2 vigatamitra- janmanI samAna maraNanA sabaMdhamAM pUrvakata kahevuM. 3 utpanna-vigatamizra- sAcI sa`khyA prApta na hAvA para paNa 'A gAmamAM kraza khALaka janme che. ane daza vRddha mare che' A pramANe kahevuM. 4 jIvamizraka- jIvita ane mRta jIvAnA samUhane joine 'jIva samUha che ema kahevu'. 5 ajIvamizraka- jIvita ane mRta jIvAnA samUhane joine 'A ajIva samUha ema kahevu. 6 jIvAjIvamizraka- bhavita ane mRta jIvAnA samUhane joine ATalA jIvita che ane ATalA marelA che, ema mizravacana kahevuM. cha anaMta mizraka- patrAdi sahita keMdra mUlane 'ana takAya' kahevu. 8 pratyeka mizraka- mAMgarI sahita mULAne pratyeka vanaspati kahevI, 9 ahvAmizraka- sUryodaya nahAvA paNu sUryodaya thai gaye' ema kahevu. 10 addhAddhAmizraka eka prahara divasa thA hAya tA paNa apAra thayA ema kahevu. For Personal and Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 443 daSTivAdanA daza nAma che, jemake - 1 daSTivAda, 2 hetuvAda, 3 bhUtavAda, 4 tatvavAda, 5 samyavAda, 6 dharmavAda, 7 bhASAviSaya, 8 pUrvagata, 9 anugagata, 10 sarvaprANa-bhUta-java-sattva-sukhavAda. sthAnAMga sUtra 742 didvivAyassa NaM dasa nAmadhejjA paNNattA. taM jahAdiTThavAei vA, heuvAei vA, bhUyavAei vA, taccAvAei vA, sammAvAei vA, dhammAvAei vA, bhAsAvijaei vA puvvagaei vA, aNujogagaei vA, savvapANabhUyajIva sattasuhAvahei vA. 743 ka- dasavihe satthe paNNatte. taM jahA gAhA- satthamaggI visaM loNaM, siNeho khAramaMbilaM / duppautto maNo vAyA , kAyA bhAvo ya aviraI // 1 // @- adva role Homtte. te nag pasatthAradose pariharaNadose / / salakkhaNa kAraNa heudose , saMkAmaNaM niggaha vatthudose // 1 // ka- zastra daza prakAranA che. jemake - gAthArtha- 1 agni, 2 viSa, 3 lavaNa, 4 neha, 5 kSAra, 6 Amla, A cha dravya zastra che. 7 duprayukata mana, 8 duprayukata vacana, 9 duprayukata kAya, 10 avirata bhAva. A cAra bhAva zastra che. kha- (vAda saMbaMdhI) doSa daza che. jemake1- tajajAtaSa- prativAdInA jAti-kulane duSita karavuM. 2- atibhaMgadeSa-vismaraNa 3- prazAstRdoSa- sabhApati athavA sabhya niSpakSa na rahe. - pariharaNa doSa- prativAdIe Apela deSanuM nirAkaraNa na karI zakayuM. pa- lakSaNadoSa- (lakSaNa sadeSa hoya) jema jIvanuM lakSaNa upayoga che tenuM viparIta kathana karavuM te. 6- kAraNadoSa- sAdhyanI sAthe sAdhanano vyabhicAra. 7- hetudoSa- sadoSa hetu de. 8- saMkramaNadeSa- prastutamAM aprastutanuM kathana. - nigrahadoSa- pratijJAhAni Adi. 10- varatudoSa- pakSasaMbaMdhI kathana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 - ravi vize ghaomtte. nahIM- gAhA-vatthu tajjAyadose ya , dose egaTTie i y| kAraNe ya paDuppaNNe , dose nivehi aTThame // 1 // attANA uvaNIe ya , visesei ya te dasa / 3 744 dasavihe suddhavAyANuoge paNNatte. taM jahA caMpAre, vAre, vire, sevA, sAyaMvare, gutta, pure saMkU, saMvAnig, fun. dazamuM sthAna ga- vizeSa deSa daza prakAranA che, jemake1- vastu- pakSanA pratyakSa nirAkRta Adi doSa. 2- tajajAtadoSa- prativAdInA jAti kula AdinA doSa kahevA. 3- deSa- matibhaMgAdi pUrvokata ATha doSanI adhikatA. 4- ekAASa- samAnArthaka zabda kahevA. pa- kAraNadoSa- kAraNane vizeSa mahatva devuM. 6- pratyutpannadaSa- vartamAnamAM utpanna doSa athavA svIkRta matamAM AvanAra deSa. cha- nityadeSa- vastune ekAMta nitya mAnavAthI utpanna thavAvALo deva athavA abhavya jIvane mithyAtvoSa. 8- adhikaSa- vAdakalamAM AvazyakatAthI adhika bolavuM. - svakRtadeSa- pitAthI karAyela doSa. zuddha (kaI prakAranA vAkayanA arthanI apekSA sivAyanA) vacanano anuga daza prakAre che- 1- cakArAnuga- vAkyamAM AvavAvALA "cIne vicAra. 2- makAranuga- vAkayamAM AvavAvALA "mane vicAra. 3- apikArAnuga- 'api" zabdano vicAra. 4- sakArAga- AnaMtaryAdi arthamAM prastuta thanAra "se' zabdane vicAra. bhaviSya arthamAM che. 5- sAyaMkArAnuga- "satya" arthamAM prayukta sAyane vicAra. - ekavAnuga- ekavacananA saMbaMdhamAM vicAra. 7- pRthakavAnuyega-ddhivacana, bahuvacanano vicAra. 8- saMyUthAnuyega- samAsasaMbaMdhI vicAra. - saMkramitAnuga- vibhakti viparyAsa saMbadhI vicAra. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 445 745 ka- dasavihe dANe paNNatte. taM jahA johA-kupa saMgha jeva, mathe vA- fig Du lajjAe gAraveNaM ca, ahamme puNa sattane zA dhamme ya aTThame vutte, kAhIi ya kataMti ya / 1 - bhinnAnuyoga- sAmAnya vAta kahevAnI pachI kama ane kAlanI apekSAthI tenA bheda karavAnA saMbaMdhamAM vicAra kara. ke- dAna daza prakAranuM che. jemake1 anuka pAdAna- dIna, anAtha pratye kRpA karIne ApavuM te. 2 saMgradAna- ApattimAM sahAyatA prApta karavA mATe koIne kaMIka ApavuM. 3 bhayadAna- bhayathI rAjapuruSe Adine kaMIka ApavuM. 4 kAruNyadAna-zoka arthAta putrAdi viganA nimitte kaMika ApavuM. 5 lajAdAna-icchA na hovA chatAM paNa paMca Adi vyakitaonA kahevAthI devuM. 6 gauravadAna- pitAnA yazane mATe garvapUrvaka ApavuM. 7 adharmadAna- adhamI puruSane devuM. 8 dharmadAna- dharmakAryamAM ApavuM athavA supAtrane ApavuM. 9 kariSyati- bhaviSyamAM pratyupakAranI AzAthI kha- dasavihA gai paNNattA. taM jahAnirayagai, nirayaviggahagai, tirADu, tirivAja, maNuyagai, maNuyaviggahagai, devagai, devaviggahagai, siddhaviggahagai, 10 kRtadAna- koInA pUrvakRta upakAranA badale kaMIka ApavuM. gati daza prakAranI che. jemake - 1 narakagati, 2 narakanI vigrahagati (narakamAM utpanna thavA janAra chanI gati), 3 tiryaMcagati, 4 tirya canI vigrahagati, 5 manuSyagati, 6 manuSyavigrahagati, 7 devagati, 8 devavigrahagati, 9 siddhagati, 10 siddha vigrahagati. muMDa daza prakAranA che. jemake1-5 zregendriyamuMDa yAvat sparzendriyamuMDa, 6-9 ke dhamDa yAvata muMDa, 10 siramuMDa. tirapha, 746 dasa muMDA paNNattA. taM jahA soiMdiyamaMDe-jAda phAsidiyamaMDe, kohamuMDe-jAva-lobhamuMDe, dasame sira Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 747 dasavihe saMkhANe paNNatte. taM jahA jahA-rivAja vavajJA, rajU rANI kalAsavaNNe y| jAvaM tAvai vaggo, ghaNo ya taha vAvo vi ? ago .. ... , ............ dazamuM sthAna saMkhyAna-gaNita daza prakArane kahela che1 parikarma gaNita-jeDa, bAdabAkI, guNAkAra, bhAgAkAra, a.di. 2 vyavahAra gaNita zreNI vyavahAra Adi. 3 rajajugaNita- raju (rAja) vaDe je kSetranuM pramANa karAya . 4 rAzigaNita- dhAnya vagerenA pujane tolA athavA mApIne tenuM pramANa jANavuM. 5 kAlasavarNagaNita-kalA-aMzonuM samIkaraNa. 6 guNAkAra gaNita- saMkhyAone guNAkAra kare. 7 vargagaNita- samAna saMkhyAne samAna saMkhyAthI guNAkAra kare. jemake- be ne bethI guNAkAra kara. 8 ghanagaNita- samAna saMkhyAne samAna saMkhyAthI be vAra guNAkAra kare jemakebene ghana ATha, bene bethI guNatA cAra ane cArane cArathI guNatA soLa. 9 varga-vargagaNita- vargane vargathI guNAkAra kare jemake- bene varga cAra ane cArane varga seLa. A varga varga che. 10 ka9pagaNita- kASThanuM karavatathI chedana karI tenuM pariNAma jANavuM pratyAkhyAna daza prakAranA che. jemake - 1 anAgata pratyAkhyAna- bhaviSyamAM tapa kara vAthI AcAryAdinI sevAmAM bAdhA AvavAnI saMbhAvanA-thavA para pahelAM ja tapa karI levuM. 2 atikAntapratyAkhyAna-AcAryAdinI sevAmAM koI prakAranI bAdhA na Ave. A saMkalpathI je tapa atItamAM nathI karyuM te tapanuM vartamAnamAM karavuM. 3 keTIsahitapratyAkhyAna-eka tapanA aMtamAM bIjA tapane zarU karo. 748 vasavihe paccakkhANe paNNatte. taM jahA gAhA-aNAgayamaikkaMtaM, koDIsahiyaM / niyaMTiyaM ceva / sAgAramaNAgAraM parimANakaDaM nirvAM zA saMkeyaM ceva addhAe, paccakkhANaM dasavihaM tu / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 749 dasavihA samAyAro paNNattA. taM jahA gAhA-icchA micchA tahakkAro, AvassiyA nisiihiyaa| ApucchaNA ya paDipucchA, chaMdaNA ya nimaMtAna zA uvasaMpayA ya kAle, samAyArI bhave vAva 3. 447 4 niyaMtrita pratyAkhyAna- pahelAthI A nizcita karI levuM ke kaI paNa paristhiti hoya, paraMtu mane amuka divase amuka tapa karave ja che. 5 sAgArapratyAkhyAna- je tapa AgAra sahita karAya che. 6 anAgArapratyAkhyAna- je tapamAM "mahatta rAgAreNa" Adi keI AgAra na rakhAya. 7 parimANakRtapratyAkhyAna- je tapamAM datti, - kavala, ghara ane bhikSAnuM parimANa hoya. 8 niravazeSapratyAkhyAna-sarva prakAranA azanA dino tyAga karavo. 9 sAMketikapratyAkhyAna- aMguSTha, muThThI AdinA saMketathI pratyAkhyAna karavA. 10 addhA pratyAkhyAna- naukArasI, pArasI Adi kAlavibhAgathI pratyAkhyAna karavA. samAcArI dasa prakAranI che. jemake - 1 IcchAkAra- svecchApUrvaka je kriyA karAya ane tenA mATe gurunI AjJA levAya te IcchAkAra. 2 micchAkAra- mArA duSkRtya mithyA thAya e prakAre kahevuM. 3 tathAkAra- je Ape kahyuM te "tema ja che - yathArtha che" ema. gurU pratye kahevuM. 4 Avazyaka - Avazyaka kArya mATe upAzrayathI bahAra jatAM "AvasiyA" ema kahIne bahAra javuM. 5 naizvikI-bahArathI AvyA pachI nisahiyA kahevuM eTale have huM gamanAgamana baMdha karuM chuM ema kahevuM. 6 ApRcchanA pitAnA dareka kAryo mATe gurune pUchavuM. 7 pratipRcchA- pahelA je kAyane mATe gurunI AjJA prApta na thaI hoI ane te prakAranI kriyA karavAnI AvazyakatA hoya to punaH guru AjJA prApta karavI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 760 - tamane mAvaM maDhAvIre jIvanarathA- liyAe aMtimarAiyaMsI ime dasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhe, taM jahAegaM ca NaM mahAghorarUvadittadharaM tAlapisAyaM mumiNe parAjiyaM pAsittA NaM paDibuddhe, egaM ca NaM mahaM sukkilapapakhagaM puMsakoilaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahaM cittavicittapakkhagaM puMsakoilaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM maMhadAmadugaM savvarayaNAmayaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahaM seyaM govaggaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahaM pa umasaraM savvao samaMtA kusumiyaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahAsAgaraM ummIvIcIsahassakaliyaM bhuyAhi tiNNaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahaM diNayaraM teyasA jalaMtaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. egaM ca NaM mahaM hariveruliyavaNNAmeNaM niyateNamaMteNaM mANusuttaraM pavvayaM savvao samaMtA AveDhiyaM pariveDhiyaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. dazamuM sthAna 8 chaMdanA- lAvelI bhikSAmAMthI kaIne kaMI Avazyaka heya te bo" ema kahevuM. 9 nimaMtraNa huM ApanA mATe AhArAdi lAvuM e prakAre gurunI pUchavuM. 10 upasaMpadA- jJAnAdinI prApti mATe gurunI AjJA prApta karI gaccha choDIne anya sAdhunA AzramamAM rahevuM. ka- bhagavAna mahAvIranA sva zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI chadmastha kAlanI aMtima rAtrimAM A daza mahA svapno joIne jAgRta thayA hatA. jemake 1 prathama svapnamAM eka mahAbhayaMkara jAjavalya mAna tADa jeTalA lAMbA pizAcane parAjita karela jeIne jAgRta thayA. 2 bIjA svapnamAM eka sapheda pAMkhavALA mahAna puruSa-kokIlane joIne jAgRta thayA. 3 trIjA svapnamAM eka mahAna citravicitra pAMkhavALA puruSa kekIlane joIne jAgRta thayA. 4 cothA svapanamAM mahAna sarva ratnamaya phUlanI mALAonA eka yugalane joIne jAgRta thayA. 5 pAMcamA svapnamAM veta gAnA eka samUhane joIne jAgRta thayA. 6 cha vanamAM kamala phUlethI vyApta eka mahAna padma-sarevarane joIne jAgRta thayA. 7 sAtamA svapnamAM hajAro taraMgathI vyApta mahAsAgarane potAnI bhujAothI tarelo joI jAgRta thayA. 8 AThamAM svapnamAM eka mahAna tejasvI sUryane joIne jAgRta thayA. 9 navamAM svapnamAM vaiduryamaNivarNavALA eka mahAna mAnuSetara parvatane pitAnA AMtaraDAthI pariSTita joIne jAgRta thayA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 449 sthAnAMga sUtra gi = baMne pakaag naMdara4i- 10 dasamAM svapnamAM mahAna merU parvatanI yAo uri sohAsaNavaragaya mattAANaM / cUlikA para svayaMne siMhAsana para birAjamAna sumiNe pAsittA NaM paDibuddhe. joIne jAgRta thayA. - if samaje mAnavaM mahAvIre 9 mahuM kha- svapananuM phaLa. gharavarittAMtArapitA sani parA- 1 prathama svapnamAM tAla pizAcane parAjIta iyaM pAsittA NaM paDibuddhe. karela yAnuM phaLa e che ke bhagavAna taM NaM samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM moha mahAvIre mohanIya karmane samULa naSTa karI dIdhuM. Nijje mUlAo ugghAie. jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM 2 bIjA svapnamAM sapheda pAMkhevALA puskokIlane sukkilapakkhagaM-jAva-paDibuddhe. joyAnuM phaLa e che ke bhagavAna mahAvIra taM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sukkajmANo zukala dhyAnamAM ramaNa karI rahyA hatA. vagae viharai, jaM NaM samaNe bhagavaM mahA 3 trIjA svapnamAM citravicitra raMganI pAMkheviire ega mahaM cittavicitapakkhagaM vALA paMkokIlane joyAnuM phaLa e che ke bhagavAna mahAvIra svasamaya ane para-nAva-paDavu. samayanA pratipAdanathI citravicitra dvAdazAMgat NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sasamayapara rUpa gaNipiTakanuM sAmAnya kathana karaze. samaiyaM cittavicitaM duvAlasaMga gaNipir3agaM vizeSa kathana karaze, prarUpaNa karaze, yukitaaaghvei paNNavei parUvei daMsei nidaMsei pUrvaka kriyAonA svarUpanuM darzana nidarzana uvadaMsei, taM jahA- AyAraM-jAva-diTThi- karAvaze. jema ke AcArAMga yAvatuM daSTivAda. vAyuM, 4 cethA svapnamAM sarva ratnamaya mALAyugalane jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM jevAnuM phaLa e che ke zramaNa bhagavAna dAmadugaM samvarayaNA -jAva-paDibuddhe. mahAvIra be prakAranA dharma kaheze. jemaketN NaM samaNe bhagavaM mahAvIre duvihaM dhamma AgAgarma ane aNagAradharma. gverU, rti naha- arrghai , 5 pAMcamAM svapnamAM sapheda gAyonA vargane radhamma ca. joyAnuM phaLa e che ke zramaNa bhagavAna jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM mahAvIra cAra prakAranA saMghanI sthApanA evuM jovA sumi ---LAva-parivu. karaze. jemake- sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane taM NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa zrAvikA. cAuvvaNNAiNNe saMdhe paNNatte. taM jahA 6 chaThThA svapnamAM pAsarovarane jovAnuM phaLa samaNA samaNIo, sAvagA, sAviyAo. A che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra cAra jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM prakAranA devenuM pratipAdana karaze. jemakepAnasara--gAva--davu. bhavanapati, vANavyaMtara, tiSka, vaimAnika Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 dazamuM sthAna saM samaje maravaM mAre ravivAre 7 sAtamAM sarvapnamAM sahastro taraMgathI vyApta deve paNNavei taM jahA- bhavaNavAsI, vANa sAgarane bhujAethI taravAnuM phaLa A che maMtarA, joisavAsI, vimANavAsI. ke zramaNa bhagavAna mahAvIra anAdi jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM anaMta dIrgha mArgavALI gatirUpa vikaTa bhavATavIne pAra karaze. 3mI-vIvI-nAva- parivu. 8 AThamAM svapnamAM tejasvI sUryane jovAnuM taM NaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aNA phaLa e che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra Ie aNavadagge dIhamaddhe cAuraMtasaMsAra anaMtajJAna anaMtadarzana prApta karaze. kaMtAre tiNNe. 9 navamAM svapnamAM AMtarADAthI pariveSTitA jaM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre egaM mahaM mAnuSettara parvatane jovAnuM phaLa e che diNayaraM-jAva- paDibuddhe. ke A lokanA deva manuSya ane asuromAM taM NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa zramaNa bhagavAna mahAvIranI kIrti ane agaMte aNuttare jAva--samuppaNe. prazaMsA A rIte phelAze ke zramaNa jaM NaM samaNaM bhagavaM egaM mahaM hariveruliya bhagavAna mahAvIra sarvajJa sarvadazI sarva nA -- vadi . saMzayachedaka ane jagatavatsala che. taM samakSa mavavA magvIrasa 10 dasamA svapnamAM gulikA para svayaM ne sadevamaNuyAsure loge urAlA kittivaNa siMhAsana para beThelA joyAnuM phaLa e ke saddasivlogA pariguvvaMti 'iha khalu samaNe zramaNa bhagavAna mahAvIradeva manuSya ane asuranI pariSadamAM kevalI prarUpita dharmanuM bhagavaM mahAvIre" ii. sAmAnya phaLathI kathana karaze yAvata samasta jaMNaM samaNe bhagavaM mahAvIre maMdare pavvae nane yuktipUrvaka samajAvaze. maMdaracUliyAe uri-jAva-paDibuddhe. taM NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadevamaNayAsurAe parisAe bhajjhagae kelipaNNattaM dhammaM Aghavei paNNa vei-jAva uvadaMsei. 751 dasavihe sarAgasammaiMsaNe paNNatte. taM jahA- sarAga samyagdarzana daza prakAranuM che - jAdA-nirAkAvAsa gALA suta- 1 nisagarUci- je bIjAno upadeza sAMbhaLyAbiiyruimev / vinA svamatithI sarva kahelA siddhAMta abhigama vitthAraruI, kiriyA saMkheva para zraddhA kare. ghara ? 2 upadezaruci- je bIjAnA upadezathI sarva pratipAdita siddhAMta para zraddhA kare. 4 sUtrarUci- je sUtrazAstra vAMcIne zraddhA kare. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 451 5 bIjarUci- je eka padanA jJAnathI aneka padene samajI zraddhA kare. 6 abhigamarUci- je zAstrane artha sahita samajI zraddhA kare. 7 vistArarUci- je dravya ane tenA paryAne pramANa tathA naya vaDe vistArapUrvaka samajI zraddhA kare. 8 kriyArUci- je AcaraNamAM rUci rAkhe. 9 saMkSeparUci- je svamata ane paramatamAM kuzaLa na hoya; paraMtu jenI rUci saMkSipta tripadImAM hoya. 10 dharUci- je vastu vibhAvanI athavA zrata cAritrarUpa jinakti dharmanI zraddhA kare. 752 dasa saNNAo pagNattAo. taM jahA- ka- saMjJA daza prakAranI hoya che. jemakemANArasa-gAva-parihavori, 1-4 AhAra saMjJA yAvatu parigrasaMjJA. johRi--nAd--strotaor, pa-8 ke dhasaMjJA yAvata lobhasaMjJa, loka saMjJA, 10 oghasaMsA. logasaNNA, oghasaNNA. kha- narayikomAM daza prakAranI saMjJAo hoya neraiyANaM dasa saNNAo evaM ceva, che. e pramANe vaimAnika sudhI badhA evaM niraMtaraM-jAva-vemANiyANaM. daMDakamAM daza saMjJAo che. 753 neraiyA NaM dasavihaM veyaNaM paccaNubhavamANa! narayika daza prakAranI vedanAno anubhava viharaMti taM jahA kare che. jemake - , lu, upavAsa, huM, 1 zIta vedanA, 2 uSNa vedanA, 3 sudhA ranna, mAM, so, , . vedanA, 4 pipAsA vedanA, 5 kaMDu vedanA, 6 parAdhInatA, 7 bhaya, 8 zeka, 9 jarA, 10 vyAdhi. 754 rasa ThADuM jIvana nuM saghamAve naM , - daza padArthone chadmastha pUrNa rUpathI jANata jANai na pAsai. taM jahA nathI ane jete nathI. jemake- ghathiyaM-jAva-vAnuM, 18 dhamastikAya yAvat vAyu, huM A ayaM jiNe bhavissai vA, na vA bhavissai puruSa jina thaze ke nahIM, 10 A puruSa ayaM savvadukkhANamaMtaM karessaivA, na vA badhA duHkhane aMta karaze ke nahIM. karessai. gaifs quLanALa-saMta -nnAra- kha- pUrvokta padArtho ne savajJa sarvadazI pUrNa saghaM savaMtaNAmaMtaM sUdu vA, navA rUpathI jANe che ane dekhe che. E karessai. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 dazamuM sthAna 755 dasa dasAo paNNattAo. taM jahA- 4- 4thA 4 , 2ma kammavivAgadasAo, uvAsagadasAo, 1 mavipAzA, 2 upAsA , 3 aMtagar3adasAo, aNuttarovavAiyadasAo, aMtanazA, 4 anuttre|55tishl, AyAradasAo, paNhAvAgaraNadasAo, pa AcAradazA, 6 praznavyAkaraNadazA, baMdhadasAo, dogiddhidasAo, 7 554aa, 8 dviddhiA , hI dazA, 10 saMkSepikadazA (aMtima traNa dohadasAo, saMkheviyadasAo. ajJAta che.) kha- kammavivAgadasANaM dasa ajjhayaNA - bhavi544Ana 6 adhyyn| cha. sabhaDepaNNattA, taM jahA 1 bhRgAputra, 2 gotrAsa, 3 13, 4 48, gAhA-miyAputte ya gottAse, aMDe sagaDe 5 brAhmaNa, 1 nAhise, 7 sau.24, iyaavre,| 8 2, 8 sahasohA-mAma24, 10 mAhaNe naMdiseNe ya, soriyatti licchavIkumAra. uduNbre||1|| sahasuddAhe Amalae kumAra liccha i ii. ga-uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, - upAsanA iza 2yayanA cha, bha3taM jahA 1 mAna, 2 maheva, 3 yulinItA , gAhA-ANaMde kAmadeve a, gAhAvaI 4 suzava, 5 yutazata, 6 jIvi, clnniipiyaa| 7 zakaDAlaputra, 8 mahAzataka, 9 naMdinIsuraadeve cullasayae, gAhAvaI kuMDako- [patA, 10 sAlayi! (sAeiel) pitA. liyae // 1 // saddAlaputte mahAsayae, naMdiNIpiyA saaliyaapiyaa| gha-aMtagar3adasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, 5- antata:zAnA 65 mdhyyn| cha, bha3"jahA 1 nami, 2 bhAta, 3 sebhita, 4 2|mgaahaa-nmi mAtaMge somile, rAmagutte gupta, 5 sudarzana, 6 jamAlI, 7 bhagAlI, sudaMsaNe ceva / 8 6, 8 5654, 10 a57putra. jamAlI ya bhagAlI ya, kikime pallae (vartamAna mAM upalabdha antakRdazAnA daza i y||1|| adhyayane A adhyayanathI bhinna che.) phAle aMbaDaputte ya, emee dasa AhiyA / ca- aNuttarovavAiyadasANaM dasa ajjha- ya- anuttarI55tizAnA 10 adhyynne| yaNA paNNattA. taM jahA cha remagAhA-isidAse ya dhaNNe ya suNakkhatte ya 1RSiAsa, 2 dhannA, 3 sunakSatra, kArtika, kaaie| 5 saMsthAna, Alemadra, 7 mAna hai, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 453 8 tetI, 8 dauf madra, 10 matibhuta. saTTANe sAlibhadde ya, ANaMde tetalI iya // 1 // dasaNNabhadde aimutte, emae dasa aahiyaa| cha-AyAradasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA. taM jahAvIsaM asamAhoTTANA, egavIsaM sabalA, tettIsaM AsAyaNAo, aTTavihA gaNisaMpayA, dasa cittasamAhiTThANA, egArasa uvAsagapaDimAo, bArasa bhikkhupaDimAo,pajjosavaNAkappo, tIsaM mohaNijjaTTANA, AjAiTTANaM. ja- paNhAvAgaraNadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA. taM jahAuvamA, saMkhA isibhAsiyAI, AyariyabhAsiyAI, mahAvIrabhAsiyAI, khomagapasiNAI, komalapasiNAI, addAgapasiNAI, aMguTThapasiNAI, bAhupasiNAI. jha- baMdhadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA. taM jahAgAhA-baMdhe mokkhe ya devaddhi , dasAramaMDale vi ya AyariyavippaDivatti uvajjhAyavipaDivattI bhAvaNA vimuttI sAo kamme / / 1 // Ta- dogehidasANa dasa ajjhayaNA paNNattA. taM jahAgAhA-vAe vivAe uvavAe, sukkhittakasiNe bAyAlIsaM sumiNe / cha- maayaa261|| (62 // zruta5)nA 10 adhyayana che. bh?1 vIsa asamAdhi sthAna, 2 ekavIsa zabala deSa, 3 tetrIsa azAtanA, 4 ATha gaNisaMpadA, pa daza citta samAdhi sthAna, 6 agiyAra zrAvaka pratimA, 7 bAra bhikSu pratimA, 8 paryuSaNa ka95, 9 trIya mehanIya sthAna, 10 AjAti sthAna, (saMmUchana garbha ane upapAtathI janma sthAna) - praznavyA4262zAnA 60 mdhyyn| che. rebha. 1 95mA, 2 saMdhyA, 3 RSibhASita, 4 AcAryabhASita, 5 mahAvIrabhASita, 6 kSobhiprazna, 7 mataprazna, 8 sAthaprazna, 6 maThaprazna, 10 mAhuprazna. - ghazAnA 62 madhyayana che. rema 1 mAgha, 2 mokSa, 3 vadhi, 4 izAramaMsira, 5 mAyAvipratipati, 6 pA. dhyAyavipratipati, 7 bhAvanA, 8 vimukita, 9 zAzvata, 10 karma (A Agama 55 nathI.) - viddhi:shaan| 42 madhyayananI che. sabhA1 vAta, 2 vivAta, 3 35pAta, 4 sukSetra kRSNa, 5 betAlIsa svapna, 6 trIsa mAna, 7 mAhAtera 2vana, 8 2, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM sthAna 9 rAma, 10 gupta. (A Agama paNa upalabdha nathI) - hAzAnA 42 mdhyyn| cha, bha 1 yaMdra, 2 sUryA, 3 zu, 4 zrI devI, 5 prabhAvatI, 6 dvIpa samudropapatti, 7 bahupatrikA, 8 maMdara, 9 sthavira saMbhUta vijaya, 10 sthavira padha, ucchavAsa nizvAsa (A aMga paNa upalabdha nathI.) tIsaM mahAsumiNA bAvari / savvasumiNA, hAre rAme gutte emae dasa AhiyA // 1 // Tha- dohadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA. taM jahAgAhA-caMde sUre ya sukke ya siridevI , pabhAvai diivsmuddovvttii| bahuputtI maMdarei ya there ya saMbhUyavijae, there pamha UsAsanIsAse // 1 // Da- saMkheviyadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA taM jahAkhuDDiyAvimANapavibhattI, mahAlliyAvimANapavibhattI, aMgacUliyA, vaggaliyA, vivAhaliyA, aruNovavavAe, varuNovavAe, garulovavAe, velaMdharovavAe, vesamaNovavAe, 11 756 dasa-sAgarovama-koDAkoDio kAlo ussa ppiNIe. dasa-sAgarovama-koDAkoDio kAlo osappiNIe. 2 757 ka-dasavihA neraiyA paNNattA, taM jahA aNaMtarovavaNNA, paraMparovavaNNA aNaMtarAvagADhA, paraMparAvagADhA, aNaMtarAhAragA, paraMparAhAragA, aNaMtarapajjattA, paraMparapajjattA, carimA, acarimA. evaM niraMtaraM-jAva-vemANiyA. - samA546zAnA 4mdhyyn| cha 1 suvikA vimAnapravibhakti, 2 mahatI vimAnapravibhakti, 3 agacUlikA, 4 vargacUlikA, pavivAhalikA, 6 aruNepapAta, 7 varuNapapAta, 8 garuDapapAta 9 velaghraa5paat, 10 vaizramI papAta. (241 aMga paNa upalabdha nathI.) 4- isa sAgare5ma DI prabhAra utsa 4 DAya che. 5-64 saa|||5m hai| 151 pramANu avasa [teii sa ya che. - nairayi 61 prAranA che. rebha - 1 anaMtaro papanaka, 2 paraMparapannaka, 3 anaMtarAvagADha, 4 paraMparAvagADha, 5 anaMtarAhAraka, 6 paraMparAhAraka, 7 ane taraparyApta, 8 paraMparA paryApta, 9 carama, 10 acarama. A pramANe vaimAnika sudhI badhA dasa prakAranA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 455 sthAnAMga sUtra 5- yAthI mA pRthvImA 4sa sAsa nA23vAsa che. - 2namA pRthvImA naiyiAnI dhanya sthiti dasa hajAra varSanI che. - yAthI 54 // pRthvImA nayinI aTa sthiti dasa sAgaropamanI che. - pAMyamI dhUmayamA pRthvImA neyinI jaghanya sthiti dasa sAgaropamanI che. kha-6 utthIe NaM paMkappabhAe puDhavIe dasa- nirayAvAsa-sayasahassA ThiI paNNattA. ga- rayaNappabhAe puDhavIe jahaNaNaM nerai- yANaM dasavAsasahassAI ThiI paNNattA. gha- cautthIe NaM paMkappabhAe puDhavIe ukkoseNaM neraiyANaM dasa sAgarovamAi ThiI paNNattA. ca-paMcamAe NaM dhUmappabhAe puDhavIe jahaNNaNaM neraiyANaM dasa sAgarovamAiM ThiI paNNattA. cha- asurakumArANaM jahaNNaNaM dasa vAsasa- hassAI ThiI paNNattA. evaM-jAva-thaNiyakumArANaM. ja- bAyaravaNassaikAiyANaM ukkoseNaM dasavAsasahassAiMThiI paSNattA. jha. vANamaMtaradevANaM jahaNaNaM dasa vAsa- sahassAI ThiI paNNattA. Ta- baMbhaloge kappe ukkoseNaM devANaM dasa sAgarovamAI ThiI paNNattA. Tha- laMtae kappe devANaM jahaNaNaM dasa sAgarovamAiM ThiI paNNattA. 10 758 dasahi ThANehi jIvA AgamesibhaddattAe kammaM pagareMti, taM jahAANidANayAe, diTThisaMpaNNayAe, jogavAhiyattAe, khaMtikhamaNayAe, jitidiyayAe, amAillayAe, 7- 25su27mAnI yanya sthiti 423012 varSanI che. A pramANe svanitakumAra sudhI daza hajAra varSanI sthiti kahevI. - 62 125tiyanI aSTa sthiti : hajAra varSanI che. - pAyata2 hevAnI nya sthiti iza M2 varSanI che. - prama!4 465mA vAnI 2 sthiti dasa sAgaropamanI che. :- aids 485mA vAnI dhanya sthiti isa sAgaropamanI che. dasa kAraNothI jIva AgAmI bhavamAM 14 // 24 4 42 cha, rem1 anidAnatA- dharmAcaraNanA phalanI abhi lASA na karavI. 2 daSTi saMpannatA - samyagdaSTi thavuM. 3 gavAhitA- tapanuM anuSThAna karavuM. 4 kSamA- kSamA dhAraNa 42vAthI. 5 jitendriyatA- Indriya para vijaya prApta 42. 6 abhAhitA- 4582titA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 apAsatthayAe, susAmaNNayAe pavayaNavacchallayAe, pvynnubbhaavthAi, 759 dasavihe AsaMsappaoge paNNatte, taM jahA ihalogAsaMsappaoge, pAlogasaMsappaoge, duhaologAsaMsappaoge, jIviyAsaMsappaoge, maraNAsasappaoge, RAmAnaMago, mojAsaMgo, lAbhAsaMsappaoge, pUyAsaMsappaoge, sakkArAsaMsappaoge dazamuM sthAna 7 apAzvasthatA- zithilAcArI na thavuM. 8 suzramaNya- susAdhutA. 9 pravacana vAtsalya- dvAdazAMga athavA saMghanuM hita karavuM. 10 pravacanedbhAvanA-- pravacananI prabhAvanA karavI. AzaMsA prayoga (niyANuM) daza prakAre kaheluM che. jemake - 1 Aloka AzaMsA praga- jema huM mArA tapanA prabhAvathI cakravata Adi thAuM. 2 paraleka-AzaMsA praga- jema huM mArA tapanA prabhAvathI Indra athavA maharthika deva banuM. 3 ubhayeloka-AzaMsA praga- jema huM mArA tapane prabhAvathI A bhavamAM cakravatI banuM ane parabhavamAM Indra banuM. 4 jIvita-AzaMsA praga- huM lAMbAkALa sudhI jIvuM. 5 maraNa AzaMsA praga- mAruM mRtyu jaladI thAya. 6 kAma-AzaMsA praga- manojJa zabda Adi mane prApta thAo. 7 bhoga-AzaMsA prayoga- manojJa gaMdha Adi mane prApta thAo. 8 lAbha-AzaMsA prayoga- kAti Adi prApta thAo. 9 pUjA-AzaMsA praga- puSpAdithI mArI pUjA thAo. 10 satkAra-AzaMsA prayoga- zreSTha vastrAdithI mAro satkAra thAo. 760 dasavihe dhamme paNNatta. taM jahA gAmadhamme, nagaradhamme, phudham, pAsaMDadhamme, kuladhamme, jANe, saMghadhamme, suyadhamme carittadhamme, ricAya me, dharma daza prakAranA che. yayA1 grAmadharma, 2 nagaradharma, 3 rASTradharma, 4 pAsaDadharma, 5 kuladharma, 6 gaNadharma, 7 saMghadharma, 8 zratadharma, 9 cAritradharma, 10 astikAyadharma. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra 761 dasa therApaNNattA. taM jahA gAmatherA, raTThacerA, gurutheA, saMghatherA, suatheza, nagaratherA, pasatthAratherA, gaLatharA, jAitherA, pariyAyatherA 762 dasa puttA paNNA, saM nahIM sattava, viLavu, sarase, moDIre, uvavAie, Jain Educationa International ghera, viLaC, mohare, saMyukre dhammaMtevAsI, 763 kevalissa NaM dasa aNuttarA paNNattA, tuM nahA aNuttare nANe, aNuttare carite, aNuttare vIrie, aNuttarA muttI, aNuttamaddave, aNuttare daMsaNe, aNuttare tave, aNuttarA khaMtI, aNuttare ajjave, aNutta lAghave. 457 sthavira (vRddha-meTA-pradhAna) deza prakAranA che, jemake-- 1 grAmasthavira, 2 nagarasthavira, 3 rASTrasthavira, 4 prazAstravira (zikSaka), pa kulasthavira, 6 gaNusthavira, 7 soMghasthavira, 8 jAtisthavira, 9- zrutasthavira, 10 paryAyasthavira (dIkSAmAM moTA.) putra daza prakAranA che. jemake 1 Atmaja- pitAthI utpanna. 2 kSetraja- mAtAthI utpanna paraMtu pitAnA vIryathI utpanna na thaIne anya puruSanA vIrya thI utpanna. 3 dattaka- geAdamAM lIdhela putra. 4 viyita ziSya- jene bhaNAvela hAya te. 5 esa- jenA para putra jevA bhAva hAya. 6 maukhara- kAine prasanna rAkhavAne mATe peAtAne tene putra kahenAra. 7 zoDIra- zauryathI zUrane vaza karI putrapaNe svIkArAya che. 8 savardhita- pAlana pASaNa karI kAi anAtha mALakane meTa karAya te. 9 aupayAcitaH- devatAnI ArAdhanAthI utpanna putra. 10 dharmAMtevAsI- dharmArAdhanA mATe samIpa rahevA vALe. kevalImAM dRza utkRSTa guNe hAya che. jemake1 utkRSTa jJAna, 2 utkRSTa drazana, 3 utkRSTa cAritra, 4 utkRSTa tapa, pa utkRSTa vI, 6 utkRSTa kSamA, 7 utkRSTa nirdhAbhatA, 8 utkRSTa saralatA, 9 utkRSTa komaLatA, 10 utkRSTa laghutA. For Personal and Private Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 764 samathone baM vaNa rAgo pAttAvo taM jahApaMca devakurAo, tattha paMca utaTakurAo NaM dasa mahaimahA layA mahA dumA paNNattA. taM jahAjaMbU sudaMsaNA, dhAyairukkhe, mahAdhAyaharukkhe, paumarukkhe, mahApaumarukkhe, paMca kUDasAmalIo. tattha NaM dasa devA mhddddhiyaa-jaav-privsiMti. te nIMgaLADhig idIvA hava, kuvaMsa, piyaMdasaNe poMDarie, mahApoMDarIe, paMca garulA veNudevA. 2 kaddA vaha kAe moDha nAnnA. taM gaDhaakaale varisai, kAle na varisai, asAhU pUijjaMti, sAhU na pUijjaMti, gurusu jaNo micchaM paDivaNNo, magr[ sA-nAva-AsA, dasahi ThANehiM ogADhaM susamaM jANejjA. taM nahIMakaale na varisai - jAva - maNuNNA phAsA. 2 dazamuM sthAna ka- samaya (manuSya) kSetramAM daza kurUkSetre kahelA che. jemake- pAMca devamurU ane pAMca uttarakurUA daza kurU kSetramAM daza mahAvRkSo che. jemake - 1 jabUsudarzana, 2 ghAtakI vRkSa, 3 mahAdhAtakI vRkSa, 4 paddha vRkSa, 5 mahA padma vRkSa, 6-10 phUTazAmelI vRkSa. kha- A daza kurU kSetromAM daza maharSika rahe che. jemake- 1 jambudvIpane adhipati deva anAhata, 2 sudarzana, 3 priyadarzana, 4 puMDarIka, 5 mahApuMDarIka, 6-10 pAMca garUDa (veNudeva che. ka- pUrNa duSama kALa daza lakSaNathI jaNAya 1 akAla (mAsAthI atirita kAla)mAM varSA thAya, 2 kAla (cAturmAsamAM) varSa na thAya, 3 asAdhunI pUjA thAya, 4 sAdhunI pUjA na thAya, 5 mAtA-pitAne vinaya na karAya, 6-10 amanejha zabda thAvat sparza utpanna thAya. kha- pUrNa suSamakALa daza kAraNathI jaNAya che, jemake1 akAlamAM varSo na thAya zeSa pahelA kahelathI viparIta yAvatuM manejha sparza. suSama suSama kAlamAM daza kalpavRkSa yugaliyAone upabhogane mATe prApta thAya che. 1 mattAMgaka- svAdiSTa piya (paNa)nI prati karanAra, 2 bhRtAMga- aneka prakAranA bhAjananI pUrti karanAra. 3 sUryAga- vAjiMtrane ApanAra. 766 susamasusamAe NaM samAe dasavihA rukkhA uvabhogattAe havvamAgacchaMti. taM jahAmattaMgayA ya bhiMgA, tur3iyaMgA dIva joi cittagA vittaraNA maNibaMnar, mhArA gaNi- yaNA ya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthInAMga sUtra 459 4 dIpAMga- sUryanA abhAvamAM dIpakanI jema prakAza ApanAra. 5 jatiraMga- sUrya ane caMdranI samAna prakAza devAvALA. 6 citrAMga- vicitra puSpamAlAo devAvALA. 7 citrarasAMga- vividha prakAranA bhejana devAvALA. 8 mayaMga- maNi ratna Adi devAvALA. 9 gRhAkAra- gharanI samAna sthAna devAvALA. 10 anagna- vastrAdinI pUrti karavAvALA. 767 ka- jaMbuddIve dIve bhArahe vAse tItAe / ka- jaMbudvIpanA bharata kSetramAM atIta utsapi ussappiNIe dasa kulagarA hotthA NImAM daza kulakara thayA jemaketaM gaThThA 1 zataMjala, 2 zatAyu, 3 anaMtasena, gAhA-sayajjale sayAU ya, aNaMtaseNe ya 4 amitasena, 5 tarkasena, 6 bhImasena, 7 mahAbhImasena, 8 daratha, 9 dazaratha, amiyaseNe ya 10 zataratha. takkaseNe bhImaseNe mahAbhImaseNe ya sattame zI rUDha sara sayara - 1 jaMbuddIve dIve mahAvidehavAse AgamesAe ussappiNIe dasa kha- kulagarA bhavissaMti taM jahA kha- jaMbUdvIpanA bharata kSetramAM AgAmI utsasImaMre, sImaMdhare, piNamAM daza kulakara thaze. jemake - khemaMkare, khemaMdhare, 1 sImaMkara, 2 sImaMdhara, 3 kSemakara, vimalavAhaNe, saMmutI, 4 kSemadhara, 5 vimalavAhana, 6 saMmati, par3isue, daDhadhaNU, 7 pratiRta, 8 dadhanu, 9 dazadhanu, 10 zatadhanu. dasadhaNU, satadhaNU. 2 768 -idhUdave vIve maMvara pavAsa ka- jaMbudvIpanA merUparvatathI pUrvamAM zItA rijIe saunA mahALa kamaLo mahAnadInA bane kinArA para daza vakSaskAra kUle dasa vakkhArapavvayA paNNattA. taM jahA parvata che. jemake - mAtracaMte --nA-- somaLaze. 1 mAlyavanta, 2 citrakUTa, 3 vicitrakUTa, 4 brahmakUTa, yAvatu 5-10 somanasa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 kha - jaMbU maMdara paccatthime NaM sIoyAe mahANaIe ubhao kUle dasa vakkhArapavvayA vAttA. tuM naddAvijjupbhe --nAva-- gaMdhamAyo. ga- evaM ghAyaisaMr3apuricchimaddhe vi vavavArA mALiyavA --nAva--- yuvavaravrdiivddhpcctthimddhe. 6 769 ka- dasa kappA iMdAhiTTiyA paNNattA. taM nahA sohamme --nava- sahassA re. vALavu, azruta. kha - eesu NaM dasasu kappesu dasa iMdA paNNattA. taM jahA saje --jJAna- azrugha ga- eesu NaM sahaM iMdANaM dasa parijANiyavimANA paNNattA. taM jahA 3 pAjaNa --jJAva-- vimavare, sandhyomadde. 770 dasa dasamiyA NaM bhikkhupaDimA NaM egeNa rAidiesae adhTTa hiya bhikkhAsa ehi addAmuttA-gAva-rAdiyA maverU. 771 ka- dasavihA saMsArasamAvaNNagA jIvA paNNattA taM jahA paDhamasamaya egiMdiyA- jAva - apaDhamasamayapaMcidiyA. kha- dasavihA savvajovA paNNattA taM jhaayuddhaviAyA-nAva-niyiA, aLaviyA. ga- ahavA - dasavihA savvajIvA paNNattA, taM jahA Jain Educationa International dazamuM sthAna kha- jaMbudrInA merUpa tathI pazcimamAM zIte DhA mahAnadInA banne kinArA para daza vakSaskAra parvate che. jemake-- vidyutprabha yAvat gaMdhamAdana. ga- A pramANe dhAtakI khaMDa dvIpanA pUrvArdhamAM paNa kreza vakSaskAra pateA che. yAvat puSkavara dvIpAnA pazcimAmAM paNa deza vakSaskAra pa tA che. ka- daza kalpa (devaleAka) indravarDa adhiSThita che. 1-8 saudharma yAvat sahasrAra, 9 prANata, 10 azruta. kha- A daza devaleAkane vize daza indra che. jemake-- 1 zakendra, r izAnendra, 3-10 yAvat acyutendra. ga- A deza indrAnA dRza pAriyAnika vimAna che. jemake 1 pAlaka, 2 puSpaka yAvata 39 vimalavara, 10 satAbhadra. dazamikA bhikSu pratimAnI eka se| divasathI ane 550 bhikSAdattithI sUtrAnusAra yAvat ArAdhanA thAya che. - ka- saMsArI jIva dRza prakAranA che. jemake - 1 prathamasamaye ttpanna ekendriya, 2 aprathama samayeAtpanna ekendriya. 3-10 cAvata aprathama samaye tpanna paMcendriya, kha- sarva jIva daza prakAranA che. jemake 1-5 pRthvIkAya yAvat vanaspatikAya, 6-9 eindriya yAvat paMcendriya ane 10 anindriya (siddha). ga- sarva jIva deza prakAranA che. jemake For Personal and Private Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra paDhamasamaya-nerA-khAva-amasa mathaavA, paDhamasamayasiddhA, apaDhamasimayasiddhA. 3 772 vAsasyAussa purisassa dasa dasAo vaLattAze. tuM nahIM gAhA bAlA kiDDA ya maMdA ya, balA paNNA ya hAyaNI / pavaMcA padabhArA ya, muMmuhI sAvaNI tahA AlukA 773 dasavihA taNavaNassaikAiyA paNNattA. tuM bahAmUche--nAva-drauNa. 774 savvao viNaM vijjAharaseDhIo dasa dasa joyaNAiM vikkhaMbheNaM paNNattA. Jain Educationa International 461 1 prathama samaye tpanna naiyika, 2 aprathama samaye ttpanna nairayika, 3-8 aprathama samaye!panna deva, 9 prathama samayeAtpanna siddha, 10 aprathama samaye tpanna siddha. se! varSanI AyuSyavALA purUSanI dasa dazA (avasthAo) kahelI che. jemake-- 1 khAladazA-jemAM sukhaduHkhanu vizeSa jANupaNuM na heAya. 2 krIDA thA- jemA krIDA karavAnu vizeSa mana hAya. bhegamAM ja rita hAya 3 maDha dazA- jemAM paraMtu vizeSa bala buddhipUrvaka kA karI zake nahiM. 4 khala dvazA- je avasthAmAM baLavAna hAyakhaLapUrvaka kArya karI zake. 5 prajJA dazA- jemAM icchita artha karavAnI buddhi hAya. 6 hAyanI dazA- jemAM purUSa kAmathI virakata thAya ane indrionA baLanI hAni thAya. 7 pra5cA dazA- jemAM cIkaNA zleSmAdi nIkaLe ane khAMsI pramukha upadrava hAya. 8 prAga bhArA dazA- jemAM vRddhAvasthAnA bhArathI gAtra saMkucita thai jAya. 9 muMmukhI dazA- jemAM jarAvaDe atizaya pIDAvAthI jIvavanI paNa icchA na hAya. 10 zAyanI dazA- je dazAmAM sUtA rahe che ane duHkhIta hAya che. tRNu vanaspatikAya dasa prakAranA che. jemakeOM mUla, rka, 3 skaMdha, 4 tvacA, 5 zAkhA, 6 pravAla (kura), 7 patra, 8 puSpa, 9 phUla, 10 bIja. ka- vidyAdharAnI zreNIe cAre taraphethI dasa-dasa yeAjana pahALI che. For Personal and Private Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 dazamuM sthAna tAro vi umaNoDhaso rasa kha- Abhigika devenI zreNIo cAre taraphathI dasa joyaNAiM vivakhaMbheNaM paNNatA. 2 dasa-dasa ja pahelI che. 775 gevijjagavimANA NaM dasa joyaNasayAI raiveyaka devanA vimAna dasa yojana UMcA che. uDDhaM uccatteNaM paNNattA. 776 dasahi ThANehi saha teyasA bhAsaM kujjA. daza kAraNathI tejalezyA sahita vartatA anAryane sAdhu bhasmibhUta kare. jemake- te naphA 1 tejalezyA labdhiyukata zramaNa-brAhmaNanI kei tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA, je kaI azAtanA kare che te azAtanA accAsAejjA, se ya accAsAie karavAvALA para kupita thaIne tejalezyA samANe parikuvie tassa teyaM nisirejjA, choDe che. tethI pIDita thaIne te bhasma te taM pariyAvei, se taM pariyAvettA tAmeva thaI jAya che. saha teyasA bhAsaM kujjA, 2 A pramANe zramaNa-brAhmaNanI azAtanA kei tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA, thatI joIne kaI devatA kupita thAya che accAsAejjA, se ya accAsAie ane telezyA choDIne azAtane karavAsismaanne deve parikuvie tassa teyaM ni- vALAne bharama kare che. re re 4 risAve che i tanea B 3 A pramANe zramaNa-brAhmaNanI azAtanA teyasA bhAsaM kujjA, kei tahArUvaM samaNaM karavAvALAne devatA ane zramaNa-brAhmaNa eka sAthe tejezyA choDIne bhasma vA, mAhaNaM vA accAsAejjA, se ya kare che. accAsAie samANe parikuvie, deve 4 A pramANe jyAre tejalezyA choDe che te ya parikuvie, duhao paDivaNNA tassa AzAtanA karavAvALAnA zarIramAM pheDa teyaM nisirejjA evaM pariyAvitie taM paDI jAya che te pheDAnA phUTI javA para pariyAvettA tameva saha teyasA bhAsaM kujjA, te bhasma thaI jAya che. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA 5 A prakAre devatA tejalezyA cheDe che accAsAejjA se ya accAsAie pari- te AzAtanA karavAvALAnA zarIramAM pheDa kuvie tassa teyaM nisirejA j ttha phoDA thaI jAya che ane pheDA phUTavAthI te saMmucchaMti te phor3A bhijjati te phor3A bhasma thaI jAya che. 6 A pramANe devatA ane zramaNa-brAhmaNa bhiNNA samANA tameva saha teyasA bhAsaM eka sAthe tejalezya. cheDe che te AzA tanA karavAvALA e pramANe (pUrvavata) kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM bhasma thaI jAya che. vA madavAsANI che maravAsaNa 7 e pramANe zramaNa-brAhmaNa jyAre tejalezyA deve parikuvie tassa teyaM nisirejjA, cheDe che to AzAtanA karavAvALAne zarIra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAMga sUtra tattha phor3A saMmucchaMti, te phor3A bhijjaMti, te phor3A bhiNNA samANA tameva saha teyasA bhAsaM kujjA, kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsa ejjA se ya accAsAie parikuvie devi vi ya parikuvie mA duhao par3ivaNNA tassa teyaM nisirejjA tattha phor3A saMmucchaMti sesaM taheva -jAvabhAsaM kujjA, kei tahArUyaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsA ejjA se ya accAsAie parikuvie tassa teyaM nisirejjA, tattha phor3A saMmucchaMti. te phor3A bhijjaMti, tattha pulA saMmucchaMti, te pulA bhijjaMti pulA, bhiNNA samANA tameva saha teyasA bhAsaM kujjA, ete tiNi AlAvagA bhANivvA, kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAemANe teyaM nisirejjA seya tattha no kamma, no pakammai aMciyaM karei karettA AyAhiNaM pAyAhiNaM karei karettA uDDhaM vehAsaM uppAyara uppAttA o par3ie paNiyattai par3iniyatittA tameva sarIragaM aNudahamANe aNudahamANe saha teyasA bhAsaM kujjA jahA vA gosAlassa maMkhali puttassa tave ee. 777 dasa accheragA paNNattA, taM jahA gAhAo uvasagga gabbhaharaNaM ittho vitthaM, abhAviyA parisA / avara kaMkA, caMdasUrANaM // 1 // kaNhassa uttaraNaM Jain Educationa International - 463 para phADA paDI phUTI jAya che. pachI nAnA nAnA phADA utpanna thaIne te paNa phUTI jAya che tyAre te bhasma thai jAya che. 8 A pramANe devatA jyAre teolezyA cheDe che te AzAtanA karavAvALA pUvat bhasma thAya che. 9 A pramANe devatA ane zramaNa brAhmaNu anne jyAre ekI sAthe teolezyA choDe che tyAre AzAtanA karava vALe! (pUrvavata) bhasma thaI jAya che. 10 kei tejalezyAvALA mANasa zramaNunI AzAtanA karavA mATe tenA para tejo cheDe che te tejovezyA tenu kaMi paNa paNa anartha karI zakatI nathI. te tejalezyA AmathI tema uMcI-nIcI thAya che ane te zramaNanI pradakSiNA karIne AkAzamAM uchaLe che ane teolezyA cheDavAvALAnI tarapha pharI tene ja bhasma kare che. je pramANe gezAlakanI tejolezyAthI ge zAlaka ja maryA. paraMtu bhagavAna mahAvIranuM kaMI paNa na khagayuM. daza accherAe (AzcaryabhUta manAve!) A huMDAvapaNIkAlamAM thayA. jemake1 upasa - bhagavAna mahAvIrane kevaLa avasthAmAM paNa gezAlake upasarga karyA. 2 ga haraNu- haraNugameSI deve bhagavAna mahAvIranA garbhane devAnaMdAnI kukSithI For Personal and Private Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 harivaMsakuluppattI camarUpAo ya aTThasayasiddhA, assaMja pUA dasa vi aNateNa kAlena // 2 // 778 imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe rayaNe kaNDe dasa joaNasayAI bAhalleNaM paNNatte. ise rayaNappA puDhavie vayare kaMDe dasa joyaNasayAI bAhalleNaM paNNatte. va vaiddhi, joyiyavuM, masArA che, haMsanma, puruC, soLaMdhiC, nose, Jain Educationa International dazamuM sthAna laine trizalA mAtAnI kukSimAM sthApita karyA. 3 srItI kara- bhagavAna mallInAtha strIliMga (ve)mAM tIrthaMkara thayA. 4 abhAvita pariSadA- kapala jJAna prApta thaI gayA pachI bhagavAna mahAvIranI dezanA niSkala gai. koIe dharmanA svIkAra karyo nahIM. 5 kRSNanuM amarakaMkA gamana kRSNa vAsudeva draupadIne lAvavA mATe dhAtakI khaDadvIpanI aparakakA nagarIe javuM. 6 caMdra-sUryanuM Agamana- kezAmbI nagarImAM bhagavAna mahAvIranI vaMdanAne mATe zAzvata vimana sahita candra-sUrya AvyA. cha harivaMza kule tpatti- harivara kSetranA sugakhiyAnu nirUpakrama Ayu ghaTayu ane tenI narakamAM utpatti thai. 8 camare pAta- camarendra saudharma devale kamAM gayeA. 9 eka seA ATha siddha- utkRSTa avagAhanAvALA eka samayamAM eka se ATha siddha thayA. (madhyama avagAhanAvALA te eka seA A siddha thAya che. paraMtu utkRSTa avagAhanAvALA mAtra eja siddha thAya che.) 10 asayata pUjA- Ara Mbha ane parigrahanA dhAraNa karavAvALA brAhmaNAnI sAdhuonI samAna pUjA thai. ka- A ratnaprabhA pRthvInA ratnakAMDa ha~sa se (eka hajAra) cejana paheALe che. kha- A ratnaprabhA pRthvIneA vajrakAMDa dasa se (eka hajAra) yAjana pahALeA che. ga- e pramANe 3 vai kAMDa, 4 leAhitAkSa kAMDa, 5 masAragallakAMDa, 6 DhuMsaga kAMDa, 7 pulaka kAMDa, 8 saugadhita kAMDa, 9 For Personal and Private Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 // sthAnAMga rAtra aMjaNe, aMjaNapulae- rayae, jAyaruve, aMke, phalihe riTTha. jahA rayaNe tahA solasavihA bhaNiyavvA. 16 779 savve vi NaM dIvasamuddA dasajoyaNasayAI unheNaM paNNattA savve vi NaM mahA dahA dasa joyaNAI uvveheNaM paNNattA. savve vi NaM salilakaMDA dasa joyaNAI ujveheNaM paNNattA. siyA-sioyA NaM mahANaio muhamale dasa dasa joyaNAI uvveheNaM paNNattAo. 4 tirasa kAMDa, 10 aMjana kAMDa, 11 aMjana pulaka kAMDa, 12 rajata kAMDa, 13 jAtarUpa kAMDa, 14 aMka kAMDa, 15 sphaTika kAMDa, 16 riSTa kAMDa, A badhA ratna kAMDanI samAna dasa so (eka hajAra) jana pahoLA che. 4- mayA dvIpa-samudro isa se (me 2012) yA a. che. 5- ! bhAdra 6sa yAna aA che. - 624 sAlaya (prapAta -prama-3) dasa jana UMDA che. gha- zItA ane zItedA nadInA mULa-mukha sasa yojanA che. 780 katiyANakkhatte savvabAhirAo maMDalAo 4- vRtti nakSatra yA sarva & matathA dasame maMDale cAraM carai, sabhA masabhA abhaya 42 che.. aNarAhANakkhatte savvabbhaMtarAo maMDa- 4- anurAdhA nakSatra yaMdanA sarva kSya tara lAo dasame maMDale cAraM carai. 2 maMDalathI dasamA maMDalamAM bhramaNa kare che. 781 dasa NakkhattA gANassa vuDDikarA paNNattA. taM jahAgAhA-migasiramaddA pusso, tiNi ya puvAI muulmsessaa| hattho cittA ya tahA, dasa duTikarAI nANassa // 1 // jJAnanI vRddhi karavAvALA nakSatra dasa che. sama1 bhRgazirA, 2 bhAdra, 3 puNya, 4-6 apUrvA, (pUrvAbhAdrapA, pUzigunI, pUrvASADhA), 7 bhUta, 8 aseSA, 8 92ta. 10 citrA. 782 cauppaya-thalayara-paMcidiya-tirikkhajoNi-4- yatu056 sthalayara liyaya yendriyAnI yANaM dasa jAi-kula-koDI-joNi-pamuha- sa tApasI che. sayasahassA paNNattA. uraparisappa-thalayara-paMcidiya-tirikkha- bha- 725risarca stha152 taya ya payandriyAnI joNiyANaM dasa jAikula-koDi-joNi- isa a sa 30 che. pamuha-saya-sahassA paNNattA. 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78rU zIvAnuM rasadAra tRttiyA pAchA pAvakammattAe ciNisu vA, ciNaMti vA, ciNissaMti vA taM jahApaDhamasamayaegidiyanivvattie -jAvaphAsidiya-nivattie. -safar-vaMgha-3ra-vedha taNuM nijjarA ceva. dazamuM sthAna ka- dasa sthAnamAM baddha pudagala, jIe pApa karma rUpamAM grahaNa karyA che, grahaNa kare che ane grahaNa karaze, jemake - prathama samAtpana ekendriya vaDe nirva tita yAvat -aprathama samAtpanna pacendriya vaDe nirvati pudagala jIvoe pApakarma rUpamAM grahaNa karyA che, grahaNa kare che ane grahaNa karaze. e pramANe caya, upacaya, baMdha, udIraNA, vedanA ane nirjarAnA traNa traNa vikalpa kahevA joIe. kha- dasa pradezI audhe anaMta che. ga- dasa pradezAvagADha pudagale anaMta che. gha- dasa samayanI sthitivALA pudagala anata che. ca-dasa guNa kALA pudagale anaMta che. A pramANe varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI yAvata dasa guNa rUkSa pudagale anaMta che. dasapaesiyA khaMdhA aNaMttA paNNattA. tapotA poDhA mavittA romttA. vasaMtamAlA mAtra 3iAghaownttA. dasaguNakAlagA poggalA aNaMttA paNNattA. evaM vaNehi gaMhiM rasehi phAsehiM dasaguNalukkhA poggalA agaMttA paNNattA. 29 sthAnAMga sUtra samApta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sthAnAMga sUtramAM pugala AdinI ekatva tathA e thI laIne dasa sudhInI. | paryAyonuM varNana maLe che. paryAyonI daSTithI eka tevuM anaMta bhAgomAM vibhakta thaI zake che ane dravya nI A pekSA e anaMta bhAga eka tatvamAM samAveza thaI zake che abheda ane bhedanI A vyAkhyA prastuta AgamamAM jovA maLe che. - sAdhvI muktiprabhAjI | M. A. Ph. D. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only