________________
૧૪૮
ચતુર્થ સ્થાન રવજીવનનવો , ૨ ગાથા:- મંદ હાથીના લક્ષણોथूलसिरो थूलएण पेएण।
ચંચલ સ્કૂલ અને ક્યાંક પાતળી અને थूलणहदंतवालो
ક્યાંક મોટી ચામડી. વાળે, સ્થૂલ हरिपिंगललोयणो मंदो ।२।
મસ્તક, પૂછ, નખ, દાંત અને કેશવાળે તથા સિંહની સમાન પિંગલ નેત્રવાળો
હાથી મંદ [અધીર પ્રકૃતિને હેાય છે. तणुओ तणुअग्गीवो , 3 ગાથા – મૃગ હાથીનું લક્ષણઃतणुयतओ तणुयदंतणहवालो। કુશ શરીર અને કુશ ગ્રીવાવાળ, પાતળી भीरू तत्थुव्विग्गो ,
ચામડી, નખ, દાંત અને કેશવાળે, तासी य भवे मिए णामं । ३।
ભયભીત, સ્થિર કર્ણ, ઉદ્વિગ્નતાપૂર્વક ગમન કરવાવાળો સ્વયં ત્રસ્ત અને અન્યોને ત્રાસ દેવા વાળા હાથી મૃગ
પ્રકૃતિનો હોય છે. एएसि हत्थीणं . ૪ ગાથા–સંકીર્ણ હાથીનું લક્ષણथोवं थोवंः तु जो हरइ हत्थी,
જે હાથીમાં ભદ્ર, મંદ અને મૃગ પ્રકૃ
તિના હાથીઓના થોડા થોડા લક્ષણ વેળ સીન ,
હોય તથા જે વિચિત્ર રૂપ અને શીલ सो संकिण्णोत्ति नायव्यो । ४ ।
(સ્વભાવ) વાળો હોય તે હાથી સંકીર્ણ
પ્રકૃતિ વાળો હોય છે. भद्दो मज्जइ सरए , ૫ ગાથા-હાથીઓનો મદાલमंदो पुण मज्जए वसतंमि ,
ભદ્ર તિને હાથી શરદ ઋતુમાં મદવાળે मिउ मज्जइ हेमंते ,
હોય છે. મંદ જાતિને હાથી વસંત संकिण्णो सव्वकालंमि ।५।
ઋતુમાં મદવાળા હોય છે. મૃગ જાતિનો હાથી હેમંત તુમાં મદોન્મત હોય છે અને સંકીર્ણ જાતિને હાથી કોઈ પણ
ત્રતુમાં મદોન્મત હોય છે. ર૮ર ચત્તાર વિઠ્ઠો પunત્તોડ્યો. તં વણાં- ૧ - ચાર પ્રકારની વિકથાઓ નિરર્થક વ તે इत्थिकहा, भत्तकहा, देसकहा, रायकहा.
કહી છે–
સીકથા, ભકતકથા, દેશકથા અને રાજકા. ख- इथिकहा चउव्विहा पण्णत्ता.
ખ- સીકથા ચાર પ્રકારની છે.– तं जहा
1] સ્ત્રીઓની જાતિની કથા, [૨] સ્ત્રીઓના
કુલની કથા, ૩ સીઓના રૂપની કથા, इत्थीणं जाइकहा, इत्थोणं कुलकहा,
૪] સ્ત્રીઓના નેપથ્યની [વેશભૂષા સંબધી]. इत्थीणं रूवकहा, इत्थीणं णवत्थकहा.
કથા.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org