________________
સ્થાનાંગ સૂત્ર
९९ दुविहे अद्धोमिए तं जहा
पलिओवमे चेव. सागरोवमे चेव. प्रo से किं तं पलिओवमे ?
૩૦ પહિયોવમે
ગાહામો-
जं जोयणविच्छिन्नं. पल्लं एगाहियप्पરૂઢાળ ।
होज्ज निरंतरणिचियं. भरियं वालग्गનોડોનું શા
वास वास. एक्के अवहमि जो હાજો ।
सो कालो बोद्धव्वो उवमा एगस्स પસ રા
एएस पल्लाणं कोड़ाकोड़ी हवेज्ज दसगुणिया ।
तं सागशेवमस्स उ. एगस्स भवे રિમાળા)
१०० दुविहे कोहे पण्णत्ते. तं जहाआप चेव. परपट्ट े चेव.
एवं नेरइयाणं - जाव वैमाणियाण एवं - जाव - मिच्छादंसणसल्ले. २
१०१ दुविहा संसारसमावन्नगा जीवा पण्णत्ता. તં નહા- તક્ષા સેવ. થાવરા સેવ. दुव्विहा सव्वजीवा पण्णत्ता. तं जहासिद्धा चेव. असिद्धा चेव.
Jain Educationa International
૫૭
આપમિક (ઉપમા દ્વારા સમજાય તે) કાળ એ પ્રકારના કહેલ છે– પચે પમ અને સાગરાપમ. પ્રશ્ન : પચે પમનું સ્વરૂપ શું છે? ઉત્તર: એક ચેાજન વિસ્તારવાળા પુછ્યું (ખાડાકૂવામાં એક દિવસના અથવા ઉત્કૃષ્ટ સાત દિવસના ઉગેલાવાળેાના અગ્રભાગ નિરંતર અને નિવિડ રૂપથી સેાઠસથી ભરવામાં આવે અને સે–સે વર્ષોંમાં એક એક વાળ કાઢવાથી જેટલા વમાં તે પુછ્યું ખાલી થઇ જાય તેટલા ઢાળને એક ક્લ્યાપમ સમજવું જોઇએ. એવા ૧૦ કાડાક્રાડી પત્યેાપમનું એક સાગરાપમ કાળ હાય છે.
ક્રોધ એ પ્રકારના કહેલ છે. આત્મપ્રતિષ્ઠિત અને પુરપ્રતિષ્ઠિત.
પેાતે પેાતાની ઉપર હેાવાવાળા અથવા પેાતાનાવડે ઉત્પન્ન કરેલ ક્રેષ આત્મપ્રતિષ્ઠિત ષિ કહેવાય છે. ખીજાપર થવાવાળા યા ખીજાવડે ઉત્પન્ન કરેલ ક્રોધ પરપ્રતિષ્ઠિત કહેવાય છે, એ પ્રમાણે નારકન્યાવત્ વૈમાનિકા સબંધી ઉકત માન, માયા, યાવત્ મિથ્થાન શલ્યસુધીના બધા પાપસ્થાનકાના બે-બે ભેદે જાણવા તથા નારકાથી લઇ વૈમાનિક ધ્રુવા સુધીના ચાવીસ ઢંડકાના જીવાના ધાઢિ પશુ સમજવા જોઈએ.
સંસારસમાપનક (સંસારી) જીવ એ પ્રકારના કહેલ છે– ત્રસ અને સ્થાવર, સંજીવ એ પ્રકારનાં કહેલ છે- સેન્દ્રિય અને અનિન્દ્રિય. આ પ્રમાણે શરીરી અશરીરી પર્યંત નિમ્ન ગાથાથી સમજવુ જોઇએ. જેમ કે–જીવ એ પ્રકા
www.jainelibrary.org
For Personal and Private Use Only
