Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयन्द्रिका टीका श.८ उ. १ मू० ६ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् ८७ एकषष्टयधिकशतजीवभेदेषु विंशतिम् एकेन्द्रियभेदान, षट् च विकलेन्द्रिय भेदान् वर्जयित्वा अवशिष्टानाम् १३५पञ्चत्रिंशदधिकशतजीवभेदानाम् प्रत्येकं पञ्च पञ्च इन्द्रियाणि इति ६७५ पञ्चसप्तत्यधिकषट्शतानि इन्द्रियाणि, एकेन्द्रियाणां विंशतिभेदानाम् २० विंशतिरिन्द्रियाणि, त्रयाणां विकलेन्द्रियाणाम् षड्भेदानाम् १८ अष्टादश इन्द्रियाणि, सर्वसंमेलनेन त्रयोदशाधिकसप्तशतानि (७१३) इन्द्रियाणि भवन्ति ॥० ५॥
अथ शरीरेन्द्रियनामकं पञ्चमं दण्डकमाह-'जे अपज्जत्त' इत्यादि ।
मूलम्-'जे अपज्जत्तसुहुमपुढविकाइयएगिदियओरालियतेयकम्मासरीरप्पओगपरिणया ते फासिदियपओगपरिणया । जे पजत्तसुहुम एवं चेव बायर॰ अपज्जत्ता एवं चेव । एवं पज्जत्तगा वि। एवं एएणं अभिलावेणं जस्स जइंदियाणि सरीराणि य ताणि भाणियवाणि, जाव-जे य पज्जत्तसबद्यसिद्धअणुत्तरोववाइय-जाव--देवपंचिंदियवेउव्वियतेयाकम्मासरीरपओगपरिणया ते सोइंदियचक्खिदिय जाव फासिंदियपओगपरिणया (दंडगा ५) सू. ६॥ से एकेन्द्रियके वीस २० भेदोंकों और विकलेन्यिके ६ भेदोंको कम करके बाको के बचे हुए १३५ जीव भेदोमें से प्रत्येक जीव के साथ ५ इन्द्रियोंसे गुणा करने पर ६७५ इन्द्रियां हो जाती हैं। इनमें एके. न्द्रियके २० भेदोंकी २० इन्द्रियोंको और विकलेन्द्रियोंके ३ तीन भेदों की १८ इन्द्रियोंको मिलाने से सब इन्द्रिया ७१३ हो जातो हैं ॥सू.५॥
૧૩૫ છવભેદમાં પ્રત્યેક જીવને ૫ ઈન્દ્રિયો હોય છે. માટે ૧૩૫ જીવભેદની ૬૭૫ ઈન્દ્રિ થાય છે તેમાં એકેન્દ્રના ૨૦ ભેદની (પૃથ્વીકાયિક આદિ પાંચ એકેદ્રિયના સૂક્ષ્મ, બાદર, પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત એવા ચાર, ચાર ભેદ હોવાથી કુલ ૨૦ ભેદ થાય છે) ૨૦ ઈન્દ્રિયોને દીન્દ્રિયના બે ભેદોની ૪ ઇન્દ્રિયોને, ત્રીન્દ્રિયના બે ભેદની (પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત ભેદની) ૬ ઈન્દ્રિયને અને ચતુરિન્દ્રિયના બે ભેદની આઠ ઈન્દ્રિયોને - આ રીતે વિકસેન્દ્રિયની ૧૮ ઇન્દ્રિયને–ઉમેરવાથી કુલ ૭૧૩ ઈન્દ્રિય થાય છે. જે મુ ૫ છે
श्री. भगवती सूत्र :
