Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 682
________________

६७०
भगवती सूत्रे
अभावस्यैव प्रकृते विवक्षितत्वेन तादृशविशेषस्यागाविवक्षितत्वात् । अत्र च मोक्षार्थं यद्दानं तस्यैव प्ररूपणं कृतम्, उक्तश्च
6
मोक्खत्थं जं दार्ण तं पहएसो विही समक्खाओ ।
अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाइ पडिसिद्धम् ॥ १ ॥ ' सू० ॥ १ ॥ ऐसे आहार की यहां विवक्षा नहीं की गई है । यहाँ तो ऐसे ही आहार की विवक्षा हुई है जो कर्मनिर्जराका हेतु होता है । और कर्मनिर्जरा का हेतु वही आहार होगा जो सुपात्रोंको दिया जायगा । सुपात्र वे ही है जो मोक्षमार्ग में चल रहे हैं मोक्षमार्गमें स्थित सुपात्रोंके लिये दिया गया आहार दाता के कर्मों की निर्जरा का कारण बनता है । कर्मों की निर्जरा होने से ही मोक्ष प्राप्त होता है । इसीलिये 'मोक्षा
यद्दानं तस्यैव प्ररूपणं कृतम् अनुकंपादानादेस्तु प्ररूपणं न कृतम्' यहाँ पर टीकाकार ने ऐसा कहा है कि मोक्ष के लिये- मोक्षप्राप्ति के लिये जो दान है उसीकी प्ररूपणा की है । अनुकंपादान आदि की प्ररूपणा नहीं की है । मोक्षप्राप्ति के लिये वह इसलिये नहीं होता है कि उसमें संवरपूर्वक कर्मों की निर्जरा नहीं होती । अनुकंपादान आदिमें तो अनुकंपा और औचित्य की ही अपेक्षा रहती है । कहा भी है
' मोक्खत्थं जं दाणं तं पइ एसो विही समक्खाओ । अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाह पडिसिद्धम् ||१|| '
અપાય છે. અહીં એવા આહારનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યુ નથી અહીં તે।કાઁનિજ રાના હેતુરૂપ આહારની પ્રરૂપણા કરવામાં આવી છે. અને કર્મોનાના હેતુરૂપ તે એજ આહાર ગણી શકાય છે કે જે સુપાત્રને આપવામાં આવે છે. સુપાત્ર એને જ કહે છે કે મેાક્ષને માર્ગે આગળ વધતા હાય છે. એવા સુપાત્રને આપવામાં આવેલ આહાર દાતાના કર્મીની નિજ રાના કારણરૂપ બને છે. કર્માંની નિરા થવાથી જ મેાક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે તેથી જ સૂત્રકારે અહીં मोक्षार्थं यद् दानं तस्यैव प्ररूपणं कृतम् अनुकंपादानादेस्तु प्ररूपणं न कृतम् ' मोक्षप्राप्ति मर्थे उपयोगी मेवा छाननी अश्या रीઅનુકંપાદાન આદિની પ્રરૂપણા કરી નથી. તેને મોક્ષપ્રાપ્તિ કરાવનારું ન કહેવાનું કારણુ એ છે કે તેમાં સવરપૂર્વક કર્માંની નિરા થતી નથી. અનુક ંપાદન આદિ તા અનુકંપા દાન આદિમાં ઔચિત્યની જ દૃષ્ટિ રહે છે. કહ્યું પણ છે કે
6
' मोक्खत्थं जं दाणं पर एसो विही समक्खाओ |
अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाइ पडिसिद्धम् ॥ १ ॥ '
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬


Page Navigation
1 ... 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823