Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
म. टोका श.८ उ.७ स.२ प्रद्वेषक्रियानिमित्तकान्यतीर्थ कमतनिरूपणम् ७९९ पएसेणं वयामो' हे आर्याः ! अन्यतीथिकाः । वयं खलु रीत गमन रोयमाणा गच्छन्तः गमन कुर्वाणा कायं वा प्रतीत्य आश्रित्य उच्चारप्रवस्रणादि कायकार्यमपेक्ष्येत्यर्थः, योग वा ग्नानवैयावृत्यादिव्यापार प्रतीत्य अपेक्ष्य ऋतं सत्यं वा प्रतीत्य अकायादिजीवसंरक्षणलक्षणं संयममाश्रित्य देशं देशेन व्रजामः प्रचुरायाः पृथिव्याः यो स्वाभीष्टत्वेन विवक्षितो देशः एकदेशस्तं देशेन-एकदेशेन व्रजामो नतु अविशेषेण ईर्यासमितिपरायणत्वेन सचेतनदेश परिहरन्तोऽचेतनदेशैर्ऋजाम इत्याशयः एव पदेशं प्रदेशेन वजामः, तत्र माणा' जब गमन करते हैं तब 'कायं वा जोगं वा रीयं वा पडुच्च देसं देसेण वयामो पएस पएसेणं वयामो' प्रस्रवण उच्चार आदि शारीरिक कार्य की अपेक्षा करके, या योग-ग्लान के वैयावत्य आदि व्यापार को लेकर के, या अप्कायादि जीवों के संरक्षण रूप संयम को आश्रित करके एकदेश से दूसरे देश में जाते हैं. जाने के लिये जो अपने को अभीष्ट स्थान है उसका नाम एकदेश हैक्यों कि भूमण्डल तो बहुत बड़ा है. उस पूरे भूमण्डल पर तो जाते नहीं हैं-अभीष्ट गन्तव्य स्थान पर ही जाते हैं-अतः ये जो अभीष्ट गन्तव्य स्थान है वही यहां पर एकदेश से गृहीत किया गया है. सो उस स्थान पर भी जाते समय जो वहां पर जाने का रास्ता है उमी से होकर जाते हैं यदि उस रास्ते में कोई सचेतन स्थान आ जाता है. दुर्वा आदि से संकुलित मार्ग पडता है. तो उस स्थान मार्ग से होकर हम लोग नहीं जाते हैं-किन्तु ईर्यासमिति में परा यण रहने के कारण हम लोग उस सचित्त मार्ग को बचाते हुए 'यं रीयमाणा' रे मन शये छी त त 'कायं वा जोगं वा रीयं वा पडुच्च देस देसेणं वयामो पएसं पएसेण वयामो' या प्रक्षq माGि AN२४ કાર્યની અપેક્ષાએ અથવા યોગની અપેક્ષાએ (ગ્લાન-બિમાર આદિના વૈયાવૃત્ય આદિ કાર્ય માટે) અથવા અપુકાય આદિ છોના સંરક્ષણ રૂપ સંયમની અપેક્ષાએ કરીએ છીએ. આ નિમિત્તોની અપેક્ષાએ જ અમે એકદેશથી (સ્થળથી) બીજે સ્થળે જઈએ છીએ જવાને માટેનું અભીષ્ટ જે સ્થાન તેને દેશ કહે છે, “મંડળ તે ઘણું મોટું છે. તે આખા ભૂમંડળ પર તે અમે જતાં નથી પણ અભીષ્ટ સ્થાને જ જઈએ છીએ. આ રીતે અહી દેશ' પદથી અભીષ્ટ ગંતવ્ય સ્થાનને જ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે. વળી ત્યાં જતી વખતે ગમે તે માર્ગે અમે જતાં નથી પણ ત્યાં જવાને જે રસ્તા હોય ત્યાં થઈને જ જઈએ છીએ. વળી જે તે માર્ગ ઉપર વાસ આદિ કોઈ ચેત પદાર્થ પડયે હોય તે
श्री. भगवती सूत्र :
