Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
छाया
५७६
भगवतीम्रो मिच्छत्तरत्तियाओ, मिच्छट्ठिीण चेव तो थोवा, सेसाणं एक्केको वइढइ रासी तओ अहिया ॥२॥ मिथ्याप्रत्याख्याने, परिग्रहारम्भमायाक्रिया, क्रमशो मिथ्या अविरत देश प्रमत्ता-ऽ प्रमत्तानाम् ॥१॥ मिथ्यात्वप्रत्ययिक्यः, मिथ्यादृष्टीनां चैव ताः स्तोकाः,
शेषाणाम् एकका वर्तते राशिस्ततोऽधिकाः ॥२॥ तथाच प्रज्ञापनापदानामयमाशयः- १ कायिकी, २ आधिकरणिकी, ३ प्रादेषिकी, ४ पारितापनिकी, ५ प्राणातिपातिकी च, एताः पञ्च क्रियाः सन्ति, तत्र कायिकी क्रिया द्विविधा-अनुपरतकायिकी, दुष्प्रयुक्तकायिकी च, तत्र प्राणातिपातादिसावधयोगात् देशेन सर्वदा वा अनिवृत्तानां जोवानाम् अनुपरतकायिकी क्रिया लगति, इयश्च क्रिया अविरतमात्रस्यैव भवति, कायादीनां दुष्प्रयोगेणोत्पद्यमाना क्रिया दुष्प्रयुक्तकायिकी, इयश्च क्रिया प्रमत्तसाधनामपि भवति, आधिकरणिकी क्रिया द्विविधा-संयोजनाधिकरणिकी, निर्वर्तना धेकरणिकी च, तत्र पूर्व निष्पादितास्त्रशस्त्रादिवधसाधनानां प्राणातिपातिकी पांच क्रियाएँ कही गई हैं सो इन में से कायिकी क्रियासे दो प्रकारकी है- एक अनुपरत कायिकी क्रिया और दूसरी दुष्पयुक्तकायिकी क्रिया । इन में प्राणातिपात आदि सावद्ययोग से देशरूप से या सर्वथारूप से विरक्त नहीं होने वाले जीवोंके अनुपरत कायिकी क्रिया लगती है। यह क्रिया अविरतमात्र जीवके होती है। कायादिकों के दुष्पयोगसे उत्पन्न होने वाली क्रियाका नाम दुष्पयुक्तकायिकी क्रिया है। यह क्रिया प्रमत्तसाधु जनों को होती हैं। अधिकरणिकी क्रिया दो प्रकारकी होती है- एक संयोजनाधिकरणिकी और दूसरी निर्वर्तनाधिकरणिकी निष्पादित अस्त्रशस्त्रादिक वधके साधनोंका सयोजनसे तैयार
કાયિક, આધિરણિકી, પ્રહેષિક, પારિતાપનિકી અને પ્રાણાતિપાતિકી, એ પાંચ પ્રકારની ક્રિયાઓ કહી છે, તેમાંથી કાયિકી ક્રિયાના નીચે પ્રમાણે બે ભેદ કહ્યા છે. (૧) અનુપરતકાયિકી ક્રિયા અને (૨) દુપ્રયુકતકાયિકી કિયા. પ્રાણાતિપાત આદિ સાવદ્ય
ગથી અંશતઃ કે સર્વથા [સંપૂર્ણતઃ વિરક્ત નહીં થનાર જીવોને અનુપરતકાચિકી ક્રિયા લાગે છે. તે કિયા માત્ર અવિરત છો જ કરે છે. કાયાદિકના દુપ્રયોગથી ઉત્પન્ન થનારી ક્રિયાનું નામ દુપ્રયુકતકાયિકી ક્રિયા છે. તે ક્રિયા પ્રમત્ત સાધુ જને જ કરે છે. અધિણિકી ક્રિયાના બે પ્રકાર છે. (૧) સંજનાધિકરણિકી અને (૨) નિર્વતનાધિકરણિકી નિષ્પાદિત અસ્ત્રશસ્ત્રાદિક વધનાં સાધનને સંજનથી તૈયાર કરવા તેનું નામ સંજનાધિ
श्री. भगवती सूत्र :
