Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ सु.१३ सूक्ष्मपृथिवीकायस्वरूपनिरूपणम् १५१ प्रयोगपरिणतम् ? गौतम ! पर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकयावत् परिणत वा, अपर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकयावत्-परिणतम् ॥मू० १३॥
टीका-'एगे भंते ! दवे कि पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससापरिणए ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! एकं पुद्गलद्रव्यं किं प्रयोगपरिणतं भवति, मिश्रपरिणत' भवति, विस्रसापरिणत भवति ? भगवानाह-'गोयमा ! पोगपरिणए वा, मीसापरिणए वा, वीससापरिणए वा' हे गौतम ! एकं पुद्गलहोता है ? या अपर्याप्त गर्भज मनुष्यके औदारिक शरीररूपकायके प्रयोगसे परिणत होता है ? (गोयमा) हे गौतम ! (पजत्तगब्भवक्क तिय जाव परिणए वा अपज्जत्तगन्भवतिय जाव परिणए वा) वह एकद्रव्य पर्याप्त गर्भज मनुष्यके औदारिक शरीररूपकायके प्रयोगसे भी परिणत होता है और अपर्याप्त गर्भज मनुष्यके औदारिक शरीररूप कायके प्रयोगसे भी परिणत होता है ॥ ___टीकार्थ-इस सूत्रद्वारा सूत्रकारने नौ दण्डकोंमें से प्रथम दण्डकको लेकर एक पुद्गल द्रव्यके परिणामकी वक्तव्यताका प्रतिपादन किया है इसमें गौतमने प्रभुसे ऐसा पूछा है कि 'एगे भंते ! दवे किं पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससापरिणए ? ' हे भदन्त ! एक पुद्गल द्रव्य प्रयोगपरिणत होता है ? या मिश्रपरिणत होता है ? या विस्रसा परिणत होता है ? उत्तरमें गौतमसे प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! 'पओगपरिणए वा, मीसापरिणए वा' एक पुद्गल द्रव्यप्रयोगपरिणत થાય છે, કે અપર્યાપ્ત ગર્ભજ મનુષ્યના ઔદારિક શરીરરૂપ કાયના પ્રયોગથી પરિણત थाय छ ? (गोयमा !) गौतम ! (पज्जत्तगब्भवक्क तिय जाव परिणए वा, अपज्जत्तगब्भवक्क तिय जाव परिणए वा) ते ४ द्रव्य ५ति म मनुष्यना
દારિક શરીરરૂપ કાયના પ્રયોગથી પણ પરિણત થાય છે, અને અપર્યાપ્ત ગર્ભજ મનુષ્યના ઔદારિક શરીરરૂપ કાયના પ્રયોગથી પણ પરિણત થાય છે.
ટીકાથ– સૂત્રકારે આ સૂત્રદ્વારા નવ દંડકેમાંના પહેલા દંડકને અનુલક્ષીને એક પુદ્ગલ દ્રવ્યના પરિણામ (પરિણમન) ની વકતવ્યતાનું પ્રતિપાદન કર્યું છે– આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને આ પ્રમાણે પ્રશ્ન પૂછે છે'एगे भंते ! दवे किं पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससापरिणए ?' હે ભદન્ત! એક પુદગલદ્રવ્ય શું પ્રયોગપરિણત હોય છે, કે મિશ્રપરિણત હોય છે, કે विखसापरिणत राय छ? उत्तर- 'गोयमा ! गौतम! "पओगपरिणए वा,
श्री. भगवती सूत्र :
