Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. १.८ सूक्ष्मपृथ्वीका यस्वरूपनिरूपणम् १०९ अपि भवन्ति, 'एवं जहाणुपुच्चीए नेयब्वं जस्स जइ सरीराणि जात्र' एवम् पर्याप्तकसुक्ष्मपृथिवीकायिकव देव यथानुपूर्व्या यथानुक्रमेण ज्ञातव्यानि यस्य यानि यावन्ति शरीराणि तस्य तावन्ति शरीराणि यावत्-ये पुद्गलाः अपर्याप्तकवादरपृथिवीकायिकेन्द्रियौदारिक तैजसकार्मणशरीरप्रयोगपरिणताः प्रज्ञप्तास्ते वर्णगन्धरसस्पर्श संस्थानतः कालादिवर्ण- सुरभ्यादिगन्ध-तिक्तादिरस - कर्कशादिस्पर्श-परिमण्डलादिसंस्थान परिणताः, ये च पुद्गलाः पर्याप्तकवादरपृथिवीकायिकेकेन्द्रियौदारि कतैजस कार्मणशरीरमयोगपरिणतास्ते कालादिवर्ण सुरभ्यादिगन्धहोते हैं । तथा संस्थान - आकारकी अपेक्षा वे परिमंडलसंस्थान से लेकर आयतसंस्थान तकके रूपमें भी परिणत होते हैं । 'एवं जहाणु पुब्बीए नेयवं जस्स जइसरीराणि जाव' पर्याप्तक सूक्ष्मपृथिवीकायिककी तरह से ही यथाक्रम जिसके जितने शरीर होते हैं उसके उतने ही शरीर जानना चाहिये. यहां यावत् पदके पाठसे इस प्रकारका कथन गृहीत हुआ है- जो पुद्गल अपर्याप्तक बादर पृथिवीकायिक एकेन्द्रिय के औदारिक, तेजस और कार्मण शरीरके प्रयोगसे परिणत हुए कहे गये हैं, वे वर्ण, गंध, रस, स्पर्श और संस्थान की अपेक्षा से काला दि वर्णरूपमें, सुरभि आदि गंधरूप में, तिक्तादि रसरूपमें कर्कश आदि स्पर्शरूप में और परिमंडल आदि संस्थानरूप में परिणत होते हैं, तथा जो पुद्गल पर्याप्तक बाद पृथिवीकायिक एकेन्द्रियके औदारिक तैजस एवं कार्मण शरीरके प्रयोगसे परिणत हुए कहे गये हैं वे वर्णकी अपेक्षा काले आदि वर्णके रूपमें, गंधकी अपेक्षा सुरभि आदि સ્પરૂપે પરિણમે છે. અને સંસ્થાનની અપેક્ષાએ પરિમંડલ સંસ્થાનથી લઈને આયત संस्थान पर्यन्तना यांय संस्थानइये पदिमे छे. ' एवं जहाणुपुब्बीए नेयव्त्रं जस्स जह सरीराणि जाव' पर्याप्त सूक्ष्मपृथ्वी अयिउनी प्रेम अनुकमे ने कवना नेटसा शरीर हाय ते लवना भेटला ४ शरीर समन्न्वा हये. सही' 'जाव यावत' पहथी નીચેનું કથન ગ્રહણ કરવાનું છે- ‘જે પુદ્ગલ અપર્યાપ્તક ખાદર પૃથ્વીકાયિક એકેન્દ્રિયના ઔદારિક, વૈજસ અને કા'ણુ શરીરના પ્રયાગથી પરિણત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદ્ગલે વ, ગંધ, રસ, સ્પર્શી અને સંસ્થાનની અપેક્ષાએ કાળા આદિ વરૂપે, સુરભિ આદિ ગધરૂપે, તીખા આદિ રસરૂપે, કર્કશ આદિ સ્પČરૂપે અને પરિમંડલ આદિ સંસ્થાનરૂપે પરિણમે છે, અને જે પુદ્ગલ પર્યાપ્તક બાદર પૃથ્વીકાયિક એકેન્દ્રિયના ઔદ્વારિક, વૈજસ અને કાર્માંણુ શરીરના પ્રયાગથી પરિણત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદ્ગલા વર્ષોંની અપેક્ષાએ કાળા આદિ વરૂપે, ગધની અપેક્ષાએ સુગંધ અથવા દુર્ગાંધરૂપે, રસની અપેક્ષાએ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬
