Book Title: Yugpradhan Jinchandrasuri
Author(s): Agarchand Nahta, Bhanvarlal Nahta
Publisher: Paydhuni Mahavirswami Jain Derasar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022908/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImanmohana yazaH smAraka graMthamAlA. graMthAMka 30 yugapradhAna zrIjinacaMdra sUri. mULa hiMdI lekhaka bIkAnera (rAjasthAna ) nivAsI zrImAnuM agaracaMdajI tathA bhaMvaralAlajI nAhaTA - gurjaranuvAdaka - munivara zrogulAbamunijInI preraNAthI durlabhakumAra gAMdhI saMpAdaka va saMzodhaka sva0 anuyogAcArya zrI kezara munijI gaNivara vinaya. bulsiAgara gaNi vIra saM. 2487 prati 2000 vikrama saM. 2018 (gu. 17) mUlya 2 3) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImanmohana yazaH smAraka graMthamAlA. graMthAMka 30 yugapradhAna zrIjinacaMdra sUri. mULa hiMdI lekhaka khIkAnera (rAjasthAna ) nivAsI zrImAn agaracaMdajI tathA bhavaralAlajI nAhaTA -- gurjarAnuvAdaka -- sunivara zrIgulASamunijInI preraNAthI durlabhakumAra gAMdhI saMpAdaka va saMzodhaka sva. anuyogAcArya zrIkezaramunijI gaNivara vinaya buddhisAgara gaNi vIra saM. 2487 prati 2000 vikrama saM. 2018 (gu. 17) mUlya rU. 3jI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka zrImAn gulAmamunijI ma. nA sadupadezathI sahAyaka nAmAvali likhita sajjanonI dravya sahAyathI muMbaI pAyadhunI mahAvIrasvAmi jaina derAsaranA - mukhya kAryavAhaka zAH jhaverabhAI kesarIbhAI jhaverI pAyadhunI, suMmarda naM. 3 mudraka - prathamanA be phArma janatA priMTarI surata, phArama 3 thI 21 sudhI gaMgotrI zriM. presa, surata. pAchaLanA 4 phArama, tathA mukhapRSThAdi nirNayasAgara presa, muMbaI 2 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNi. paM'. pada-196 6 lakara-gevAliyara (ma. pradaza) sthaLa vAsa-1983 mubaI. kharataragaccha vibhUSaNa krioddhAraka zrImamehanalAlajI ma. nA praziSyaratna vAdI gajakesarI sva. anugAcArya zrIkezaramunijI gaNivara dIkSA-1953 vAMgaroda (mAlavA) janma-1972 cuMDA (rAjasthAna ) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********* che samarpaNa bajAjaja jajijaja jemanI asAdhAraNa kRpAthI A kSudrAtmA kaMIka manuSyatva prApta karI zakyo che. jemaNe athAga parizrama veThIne mArA jevA jaDabuddhinA AtmAne paNa be akSaranuM jJAna prApta karAvI cAritradharmamAM joDyo che tema vakhato vakhata aneka prakAre sAraNuM vAraNa Adi zikSAo dvArA sanmArgamAM sthira rAkhyo che. te mahAnubhAva pUjya gurUdeva vAdIgajakesarI vihita samastAgama yogAnuSThAna anuyogAcArya zrImAna kezara munijI gaNivaranA ravargata AtmAne sAdara savinaya samarpita ho. saMpAdaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana Aje atyaMta harSano viSaya che ke eka mahAna prabhAvazAlI mahApurUSanuM aitihAsika jIvanacaritra ane tene lagatA bIjA aneko prabhAvaka purUSonA caritro sahita gurjara bhASAbhASI janatAnI samakSa upasthita thaI rahyo che. enI aMdara sattaramI sadInA mahAna zAsanaprabhAvaka yavana samrATa akabarazAha pradatta yugapradhAna padathI bhUSita AcAryapravara cothA dAdA zrImajijana caMdrasUrijI mahArAjanuM samagra jIvana caritra aitihAsika daSTie AlekhavAmAM AvyuM che. enuM Alekhana itihAsa premI sAhityaratna zrAddhavarya zrImAna agaracaMdajI tathA bhaMvaralAla nAhaTAe lakhela "yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri' nAmaka hiMdI pustakanA AdhAre thayela che. eTaleke te pustakanoja akSarazaH anuvAda karavAmAM AvyuM che. kevala pariziSTomAM kavivara vAcaka zrImAna sUracaMdrajI racita dvichaMdomaya zAMtyajita jina stotra evuM caritanAyaka racita keTalI eka viziSTa kRtio. je agaracaMda nAhaTAe mokaLI hatI. te A saMskaraNamAM umerI dIdhela che. AthI pahelA prakAzita thaI cUkelA traNa dAdAsAhebanA caritronI mAphaka AnA prakAzananuM zreya paNa suvihita cakracUDAmaNi kharataragaccha maMDana vIsamI sadInA mahAna zAsana prabhAvaka muMbaImAM sAdhuvihAranA dvAra ughADanAra svanAmadhanya kriyoddhAraka zrImamohana lAlajI mahArAjanA paTTadhara ziSya. prazAMtasvabhAvI mahAna tapasvI trepana upavAsa karI pAvApuramAM svargaprApta. khatara gacchanI vartamAna saMvegI zAkhAnA prathama AcArya zrImAna jinayazaH sUrijI mahArAjanA ziSyapravara. thANAtIrthoddhArAghanekavidha zAsana prabhAvaka svargIya AcArya zrIjina RddhisUrijI mahArAjanA ziSyaratna. parama vinIta. vayovRddha. munivara zrIgulAbamunijI mahArAjanA phALe jAya che. kemake teoeja pUrepUrI khaMtathI "yugapradhAna zrIjinadattasUri temaja maNidhAri zrIjinacaMdrasUri nI mAphaka AnuM paNa hiMdI parathI gujarAtI anuvAda zrImAna durlabhakumAra gAMdhI pAse karAvyo. eTaluMja nahIM paNa jema enAthI pUrva anya be caritro muMbaI-pAyadhunI mahAvIra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI jinAlayastha maMDovara kharatara gaccha upAzrayanA TrasTIone upadeza dai tyAMnA jJAnakhAtAthI prakAzita karAvyA tema AnA prakAzana mATe paNa vibhinna bhAvukone. jemanI nAmAvalI judA pejamAM Apela che. upadezIne 4741) nI rakama mahAvIrasvAminA TrasTIone apAvI. jenA zubha pariNAme 'maNidhArI jinacaMdrasUri'nA prakAzana pachI Aje 7 varSe A graMtha gurUdevanA bhakta pAThakonA karakamalamAM AvI rahyo che. ATaluM vilaMba thavAnuM kAraNa presanI avyavasthitatA temaja saMpAdakanA zarIranI asvasthatA che. AnA prazna saMzodhanAdimAM sAvadhAnI rAkhavA chatAMe chadmastha svabhAva sulabha anAbhogAdikAraNe temaja presanI gaphalatanA aMge je kAMi paNa bhUla yA truTi dRSTigata thAya to te sudhArI vAMcavA sujJa pAThakone namrabhAve prArthanA che. iti zam / saM. 2018 (gu. 17) ASADhI pUrNimA kalyANa bhuvana-dharmazALA pAlItANA (saiArASTra) liH svargIya anuyogAcArya zrImakezara munijI gaNivara vineya buddhi sAgara gaNi Page #10 -------------------------------------------------------------------------- Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha haricaMdabhAI mANekacaMdra mATuMgAvALA jemaNe potAnA guruvarya zrImAna gulAmamunijI mahArAjanA upadezathI 1500) rUA. nI udAra madada A pustaka chapAvavAmAM karI che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya sahAyakonI zubha nAmAvalI - - rU. 1501) zeTha zrIharicaMdabhAI mANekacaMdabhAI vIranagara (saurASTra) hAla mATuMgA muMbaI. rU. 700) zrI zAMti nAthajInA derAsaranI peDhI taraphathI rUpa01) zeTha zrIdhanarAjajI ghevaracaMdajI bAphaNA, dahANuM. rU. 251) zeTha zrIlakhamIpatasiMhajI jagatapatasiMhajI koThArI. kalakattA. rU251) zeTha zrImaMgaLadAsa lallubhAI TrasTa phaMDa-ha. rasikalAlabhAI, mahesANuM rU. 251) zeTha zrIkAMtilAla nihAlacaMda pATaNa (u. gujarAta) rU0 151) zeTha zrIpUnamacaMdajI gulAbacaMdajI gulachA, phalodI (rAjasthAna) hAla muMbaI. rU0 pa1) zeTha zrI DAhyAbhAI chaganalAla bAlacaMda, pATaNa (u. gujarAta). rU0 51) zeTha zrIbAlubhAI phakIracaMda, surata (da.gujarAta). rU. 51) zeTha zrI khImajIbhAI pUnasI. kacchakoDAya. hAla thANa. rU. 51) zeTha zrImANacaMdajI phUlacaMdajI sukhAnI. kalakattA rU. 31) zeTha zrI zAMtilAla bhagavAnadAsa. premajI. mAMgaroLa. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevAmUrti munirata zrIgulAba munijInI saMkSipta jIvanarekhA nirAdhArano AdhAra mAravADanI prAcIna rAjadhAnI nAgora pAsenA gAma nokhAmAM jATa kuTuMbanA traNa bALako mAtApitAnA dehAntathI nirAdhAra thaI gayA hatA. sagAM saMbaMdhI paNa koI saMbhALa le tema hatuM nahi. bALakonA pitA rADa gotranA bherAjI jATa nokhA gAmamAM zivajI rAmajI, khAlA rAmajI tathA ghevaracaMdajI coraDIyA nAme eka sthAnaka vAsI jaina kuTuMbamAM varSoMthI kAmakAja karatA hatA. traNe khaLako paNa tyAM vAraMvAra jatA ane kAme lAgatA. bherAjInA moTA putranuM nAma vIro mIjAnuM nAma gIgo ane nAnAnuM nAma giradhArI hatuM. gIgAnuM tejasvI kapALa, kAma karavAnI laganI, zAMta svabhAva ane sevA bhAvathI badhAne te priya thaI paDato. sthAnakavAsI sAdhu mahArAjo A kuTuMbamAM vAraMvAra gocarI pANI mATe AvatA. bALaka gIgAne koI koI vakhata mahArAjazrIne khIje gocarI mATe lai javA javuM paDatuM. eka vakhata nokhA gAmamAM zrIrUpacaMdajI svAmInuM AvavuM thayuM. gharanA mANaso vyAkhyAna sAMbhaLavA jatAM tenI sAthe gIgo paNa javA lAgyo. mahArAjazrI tarapha gIgAne anurAga jAgyo. te vAraMvAra upAzraye javA lAgyo. gIgAno sevA bhAva ane namratA joI. mahArAjazrIne paNa gIgA tarapha mamatA jAgI. mahArAjazrIe gIgAne namaskAra mahAmaMtra sIkhavyo ne gIgo te maMtrane kaMThe karavA lAgyo. dhIme dhIme sUtro sIkhavAnI laganI lAgI ane vihAramAMe gIgo teonI sAthe gayo ane mahArAjazrInI sevA suzrUSAmAM raMgAi gayo. gIgAno AtmA uco hato. bhAvanA jAgI hatI. mahArAjazrI pratye khUbakhUba anurAga hato tethI te mahArAjazrI pAse rahevA lAgyo ane dhIme dhIme jaina dharmanA AcAro temaja sUtro bhaNavA lAgyo. jemajema paricaya vadhavA lAgyo tematema dIkSAnA bhAva jAgyA ane gIgAe dIkSA mATe mahArAjazrI rUpacaMdajI svAmIne prArthanA karI. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munivara zrIgulAba munijI ma. jemanA upadezathI A caritra prakAzita thaI rahyuM che. thANAtIrthoddhArAghanekavidha zAsanaprabhAvakAcArya zrIjinaddhisUrijI ma. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 gIgAnI gurUbhakti, vinayabhAva, sevA ane sahanazIlatA Adi tenA guNo joI ne mahArAjazrIe saM. 1957 mAM gulAbacaMdajInA nAmathI dIkSA ApI ane potAno ziSya banAvyo. khIjA anne bhAiyo paNa sAthe AvI gayA teo paNa jaina dharmano abhyAsa karavA lAgyA. thoDA samaya pachI moTA bhAi vIracaMde paNa sthAnakavAsI dIkSA lIdhI ane kAlAMtare nAnA giradhArIe paNa temanI pAse dIkSA lIdhI. traNe nirAdhAra bALakone dharmano AdhAra maLI gayo. gurUdevano saMdeza zrIrUpacaMdajI mahArAja mULa pIpADa sITI pAse rIyAM gAmanA rahevAsI muNota gotranA osavALa hatAM. temaNe saM. 1936 nA nAgoramAM zrIsUryamalajI mahArAja pAse sthAnakavAsI dIkSA lIdhI hatI. teo vyAkaraNa, kAvya, sAhityanA sArA abhyAsI ane vidvAna hatA. temaNe ghaNA graMtho paNa lakhyA hatA. saM. 1957 mAM gulAbacaMdajI dIkSA laine mahArAjazrInI sevAmAM rahyA ane sUtrAdino abhyAsa karavA lAgyA. zrIrUpacaMdajI mahArAjanI zraddhA siddhAMtonI TIkA vAMcatAM mUrtIpUjA mAnavAnI thaI ane temanI zraddhA sthAnakavAsI saMpradAyathI DagI gai eTale siddhAcaLa tIrthanI yAtrA karavAnI bhAvanA jAgI, tyAra pachI paNa temaNe cAra varSe mAravADamAM gALyA gulAbacaMdajI dina prati dina gurUvaryanI sevAmAM rahetA. saM. 1961 mAM vihAra karatAM karatAM tIrthAdhirAja zatruMjayamAM AvyA. girirAjanI ullAsathI pAMca yAtrA karI. tIrthapati AdIzvara dAdAnI manorama mUrtI-maMdironuM nagara, kalAtmaka maMdiro ane mUrtIyo joijoine ApaNA kathAnAyaka zrIgulAbacaMdajI munine to bhAre AnaMda thayo temane to zatruMjaya tIrthadhAma khUbakhUba pyArUM lAgyuM ane vAraMvAra tIrthayAtrA karIne potAne dhanya dhanya mAnavA lAgyA. gurUvarya zrIrUpacaMdajI mahArAja tathA muni gulAbacaMdajI tIrthayAtrA karIne vihAra karatAM karatAM baravALA AvyA. ahIM kharatara gaccha vibhUSaNa kricoddhAraka zrImana mohanalAlajI mahArAjanA prathama ziSya zrIAnaMda munijI prasiddha nAma zrIAlamacaMdajInA ziSya zrIprasanna munijIno milApa thayo temanI sAthe vArtAlApa karI potAnI zaMkAonuM samAdhAna karyuM ane Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saM 1961 mAM moDhethI muhapattI utArI derAvAsI sAdhuno veSa dhAraNa karyo ane potAnuM nAma rUpa muni ane ziSyonuM nAma vIramuni tathA gulAba muni rAkhI vicaravA lAgyA. tyAra pachI yogya gurUnI tapAsamAM viharatA rahyA. zrIgulAma muninA nAnA bhAi giradhArInI bhAvanA paNa dIkSAnI thavAthI saM. 1971 mAM tene dIkSA ApI ane gulAba muninA ziSya girivara muninA nAmathI jAhera karyAM. pachI to pAchA vihAra karatAM karatAM mAravADa AvyA ane gulAbamunijI mahArAja to gurUdevanI sevAmAMja potAnuM kartavya mAnavA lAgyA. kAlakrame gurU rUpacadajIne lakavo thayo. ane tethI nAgoramAM cAre muni sthiravAsI rahyA. saM 1975 mAM zrAvaNa zuda 14 nA roja pAkSika pratikramaNa karatAM moTI zAMti kholatAM kholatAM nAgora mAravADamAM teo svargavAsI thayA ane saMghamAM zokanI chAyA chavAi gai. zrIsaMghe gurUdevanI pAlakhIne sajAvI. smazAna yAtrA zaheramAM pharI vaLI-hajAro lokoe aMtima darzana karyAM. gulAmamunijI to pharI nirAdhAra banI gayA. temanA zokano pAra na hato. rAtrino samaya hato. gurUdevanA svarga gamanathI gulAbamunijI zokAtura hatA-nidrA veraNa manI hatI. namaskAra mahAmaMtra-uvasaggaharaM ane moTI zAMtino jApa karatAM karatAM AMkho mIMcAI gaI ane eka suMdara svagna lAgyuM. gurUdeve darzana dIdhAM-gulAmamunijI to gurUdevanA caraNamAM paDI gayA-AMsuothI gurUdevanA paga pakhALyA. gurUdeve dhIraja ApI ane tIrthAdhirAja zatruMjaya javA preraNA karI. AMkho kholI jue to gurUdeva to adazya thai gayA. paNa gurUdevano saMdeza hRdayamAM kotarAi gayo tIrthAdhirAja zatruMjayamAM uddhAra thaze. e parama pavitra tIrthadhAma ciraMtana zAMti Apaze ema vicArI comAsA pachI pAlItANA tarapha vihAra karyo gAmAnuMgAma vihAra karatAM karatAM pAlItANA AvI pahoMcyA. tirthAdhipati zrIAdIzvara dAdAnA darzanathI hRdayane zAMti maLI. maMdironA nagaramAM AtmazAMti ane jIvananuM navuM darzana maLyuM. yogI rAjanA caraNamAM pUjya prAtaH smaraNIya kriyApAtra vacanasiddha puNya prabhAvaka muni zrImohana lAlajI mahArAja eka suprasiddha jazanAma karmAM muniratna thai Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 gayA. temanA praziSyA ratna bAla brahmacArI dIrgha tapasvI yoganiSTha panyAsa zrIRddhimunijI mahArAja pAlItANA paghAryAM hatA-ApaNA gulAmamunijI paNa gurUdevanA AdezathI pAlItANA AvyA hatA. paM. zrIRddhi munijInAM darzanathI ApaNA gulAmamunine khUba zAMti maLI. teo zrInA paricayamAM AvyA ane zAMtamUrtinA caraNamAM besIjavA nirNaya karyo. paM. zrIRddhi sunijIne maLI potAnI saMvegI dIkSAnI bhAvanA darzAvI. panyAsajI to dhIra-gaMbhIra ane yoganiSTha hatA. teozrIe munijIne potAnA ziSya anAvavA saMmati ApI eTale ApaNA gulAmamunijI to harSathI nAcI uThyA. temanA AnaMdano pAra nahoto. zubha muhUrte saM. 1976 nA vaizAkha zudi 6 nA roja paMnyAsa zrIe dIkSA ApI ane gulAbamuni nAma kAyama rAkhI potAnA ziSya banAvyA. gulAma munie gurUdevanA caraNamAM potAnuM jIvana samarpaNa karI kIdhuM. gurUdeva paNa eTalA badhA udAra ane saumya mU hatA ke temaNe prema pUrvaka svIkArI lIdhA. ApaNA caritra nAyaka zrIgulAma munito dhanya banI gayA. gurUdevanI sevAmAM lIna thai gayA. siddhAcalajImAM potAne punarjIvana maLyuM tema mAnavA lAgyA. tIrthadhAma parama priya banI gayuM. be varasa to gurUdevanI sevAmAM rahyA paNa caMcaLa mane udhAo karyo mAravADa tarapha javAnI bhAvanA jAgI gurUdeva to udAra carita hatA. paNa temane to gurUsevAnI aNamola ghaDInI bAjIthI vaMcita rahevuM paDyuM. gurUdevathI judA paDI nAgora AvyA. saM 1980 nuM cAturmAMsa nAgoramAM karyuM. ahIM pUrvanA gurU zrIrUpacaMdajI mahArAjanI smRtimAM aThThAi mahotsava karAvyo ane rUA. bAvIsa hajAranuM phaMDa karAvI, khAlakone dhArmika zikSaNa mATe pAThazALA sthApita karAvI. nAgorathI vihAra karI khajavANA tathA sevADI cAturmAsa karI saM 1983 nuM cAturmAMsa sAMDerAvamAM karyuM. sAMDerAvamAM poravALa zrIjeThamalajIne upadeza karI kanyAzALAnI sthApanA karAvI. ahIMthI vihAra karI UMjhA, joTANA cAturmAsa karI pAlItANA AvyA. ahIM raNazI devarAjanI dharmazALAmAM cAturmAMsa rahyA. girivara muni potAnA saMsArI bhAi tathA ziSyanI takhIyata narama garama rahetI hatI. vyAdhi vadhI gayo ane girivara muni siddhAcaLajImAM kALadharma Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pAmyA. temanI vaiyAvacca gulAmamunie khUba karI hatI. pharI pAMca varSe pachI gurUdevanI saumya mUrti yAda AvI ane gurUdevanI kRpAdRSTithI pAMca varSanA viyogapachI gurUdevanA caraNamAM pahoMcI gayA-gurU devanI to eja amIbharI STi hatI. pachI to jJAna-bhakti ane sevAnA maMtro jIvanamAM tANAvANAnI peThe vaNAtA gayA puNyarAzi gurUdeve asIma kRpAthI stotro chaMdo, tatvajJAna vagere khUba sIkhavyuM. ane ApaNA gulAmamunino beDo pAra thai gayo. prathamanA gurUdeva zrIrUpacaMdajI mahArAja paNa mahA upakArI hatA. temaNe to svargamAMthI yAda karI siddhAcaLanI bhUmimAM punarjIvana mATe svapnamAM preraNA karI ane yoganiSTha AcArya zrIe gulAbamunine potAno prANa priya ziSya anAvyo. gulAba muninI pahelethI ekavaDI kAyA. nabaLuM zarIra hovAnA aMge zarIra saMpatti ghaNI nAjuka chatAM AtmabaLa jakharUM. sevA bhAva utkaTa ane sahana zIlatA ghaNI. gurUdeva paNa evA dayALu ke teo gulAba muninI rakSA karatA ane temanI tabIyatanI mATe ciMtA sevatA koi koi samaye potAnA gurUdeva zrIjina Rddhi sUrIne ajJAna paNe asAtA upajAvI. haze paNa e kRpAdRSTie to gulAma muni tarapha amI dRSTija varasAvI hatI. banne gurU ane ziSyano evo gADha saMbaMdha baMdhAi gayo hato ke gurUdevanI caraNa sevAmAM chevaTa sudhI gulAbamuni rahyA ane gurUdevanA aMtima AzIrvAda pAmyA. dharma udyota AjIvana gurUdeva zrIjina Rddhi sUrinI sevAmAM khAvIsa cAturmAsa, ane gurU mahArAjanI sAtheja vicaryAM. pote jyAM jyAM cAturmAMsa karyAM tyAM badhI jagyAe dAdA sAheba zrIjinadatta sUrinI jayaMti khUba DhAThamAThathI ujavI. saM 2008 mAM zAMtamUrtac dIrgha tapasvI yoganiSTha gurUdeva zrImad jina RddhisUrIzvarajI muMbaImAM svargavAsI thayA. jaina samAja ane khAsa karIne kharatara gacchane eka mahAna tapasvI AcAyanI bhAre khoTa paDI gai. ApaNA zrIgulAmamunie gurUdevanI evI to sevA-zuzruSA karI hatI ke Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUdeve temane zAsananI sevA karavAno mahAmUlo saMdeza Apyo hato ane maMgaLa AzIrvAda ApyA hatA. gurUdevanA svargavAsa pachI gurUdevanA AraMbhelA aneka kAryo pUrNa karavA zrAvaka saMghanA AgrahathI 2008 nuM cAturmAsa pAyadhunI zrImahAvIra svAmI daherAsaramAM karyuM. ahIM ghaMTAkarNa mahAvIranA manorama gokhanI bAjumAM Arasa pASANane suMdara gokha banAvarAvI gurUmahArAja zrIjina Rddhi sUrijInI manorama mUrta sthApita karAvI ane te nimitta be aThThAI mahotsava karAvyA emAM lagabhaga paMdara hajAra rUpiyAno kharca thayo. cAturmAsa pUrNa thaye siddhAcaLanI yAtrAnI bhAvanA thavAthI vihAra karyo-borIvalI AvyA. ahIM zrIsaMghanA AgevAnoe vinaMtI karI ke ApazrInA gurUdeve AraMbhela A daherAsarajI tathA upAzrayanuM adhUruM kAma Apa sivAya bIjA koIthI pUruM thaI zake tema nathI. mATe Apa kRpA karI atre sthiratA karo ane amArA zrIsaMghanI bhAvanA pUrNa karo. lAbhanuM kAraNa jANe zrIgulAba muni borIvalI rokAyA-saMghamAM AnaMda AnaMda phelAvI gayo. borIvalInA maMdira ane upAzraya nimitte phaMDa mATe preraNA karI. parAomAM paNa vicArI rUpIyA pacAsa hajAranuM phaMDa karAvI ApyuM. uparAMta zrI mahAvIra svAmInA daherAsarathI rU. tera hajAranI madada maMjura karAvI ApI. AthI borIvalInA daherAsara upAzraya tathA dAdAsAhebanI derInuM kAma traNa varSe pUrNa thayuM. A chellA traNa comAsAnA zeSa kAlamAM parAomAM vicarI dharma udyotanA aneka kAryo karAvyAM. tema kharatara ga7 zrIsaMghanI atyAgraha bharI vinaMtithI gulAba munijIe pAyadhunInA upAzrayamAM saM 2009, 2010 ane 2011 ema traNe cAturmAsa AnaMda pUrvaka karyA. saM. 2012 nA jeTha suda 6 nA roja borIvalInA daherAsaranI pratiSThA zrIgulAbamunijInA hAthe dhUma dhAmapUrvaka karAvavAmAM AvI. ane zrIsaMbhavanAtha prabhu tathA dAdAjInI mUrti vagerene gAdI nazIna karavAmAM AvyA. cAturmAsa gaNi zrIbuddhimuni mahArAja sAthe pAyadhunI zrImahAvIra svAmInA upAzraye karyuM. kaccha mAMDavInI dAdAvADInA jIrNoddhAra mATe kharataragaccha saMgha taraphathI zAha mohanalAla popaTalAla AvyA temanI sAthe pharIne 78 hajAra lagabhaganuM Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaMDa karAvyuM temaja dAdA zrIjina dattasUri aSTama zatAbdi mahotsavanA phaMDa mATe ajamerathI DepyuTezana AvyuM teone paNa cha sAta hajAranuM phaMDa karAvI ApyuM. tyAra pachI muMbaIthI vihAra karI dahANu paragaNAnA gAmegAmamAM vicarI zrIjinadattasUrI brahmacaryAzrama pAlItANA mATe hajAronuM phaMDa karAvyuM. ahIMthI vihAra karI bharUca khabhAta AdinI yAtrA karI pAlItANA AvyA. siddhAcaLamAM tIrthayAtrA karI giranArajInI yAtrA karIne zrIharicaMda mANekacaMda zAha mATuMgA nivAsInA atyaMta AgrahathI temanI janmabhUmi vIranagaramAM cAturmAsa rahyA. ahIM zrIharicaMdabhAInA pitA zrImANekacaMda bhAI tathA vIracaMdabhAI Adine upadeza karI kalpasUtra gujarAtI bhASAMtara sahita prakAzita karavA rUpIyA traNa hajAra apAvyA. vIranagaramAM munirAjonuM prathama cAturmAsa hoI zrIvIracaMdabhAI pAnAcaMdanA AkhA kuTuMbe tathA bIjA bhAIbahenoe khUba lAbha lIdho. zrImANekacaMda bhAIe cAra mAsa munirAjonI khUba zraddhA pUrvaka sevA bhakti karI. cAturmAsa pUrNa karI bhadrezvaranI yAtrA karI kaccha mAMDavI jaI pU. upAdhyAya zrIlabdhimunijI ma. ne vaMdana karyuM saM. 2014 nuM cAturmAsa teozrInI chatra chAyAmAM kaccha bhujamAM karyuM. comAsA pachI pUjya upAdhyAyajI mahArAja sAthe mAMDavI AvyA. ahIM dAdA sAhebanI pratiSThA khuba dhAmadhUmathI pUjya upAdhyAyajI mahArAja zrInA varada haste thaI tyArabAda zrIgulAbamuni abhaDAsA paMcatIrthanI yAtrArthe gayA ane AnaMda pUrvaka yAtrA karI pAchA upAdhyAyajI mahArAjanI sevAmAM AvI pahoMcyA. ahIMthI pUnaDInI pratiSThA tathA kuMdroDImAM varasI tapanA pAraNA prasaMge temaja muMdrA dAdAvADInI pratiSThA ane mAMDavI jaina AzramanA daherAsaranI pratiSThA prasaMge pUjya upAdhyAyajI mahArAjanI sAthe rahyA. koDAya zrIsaMgha taraphathI atyaMta Agraha bharI vinaMti thavAthI 2015 nuM cAturmAsa koDAya karyuM. A cAturmAsamAM gurUdevonI jayaMtIo vagere ujavI dharma prabhAvanA sArI karI. cAturmAsa pUrNa karI pAchA mAMDavI jai pU. upAdhyAyajI mahArAjanA caraNe vaMdana karyuM. thoDA divasanI sthiratA karI siddhAcaLajI yAtrAnI bhAvanA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 thatAM pU. upAdhyAyajI mahArAjanI AjJA ane maMgala AzIrvAda meLavI vihAra karIne. bhadresaranI yAtrA karI aMjAra thaI gAMdhIdhAma AvyA. mAravADamAM eraNapurA pAse Avela vAMlI gAmanA rahIza poravADa zrI borIdAsajI saMgha laIne bhadresara yAtrArthe AvavAnA hatA. te samaye saMghapatine mALA paherAvavA mATe mAMDavI upAdhyAya zrIne vinaMti karI paNa teozrInI tabIyata barAbara na hovAthI teozrIe zrIgulAba muni upara AjJApatra lakhI ApyuM eTale zrIborIdAsajIe gAMdhIdhAma jaI zrIgulAbamunine pU. upAdhyAyajI mahArAjane patra ApI. bhadresara padhAravA namra bhAve vinaMti karI. pU. upAdhyAyajI mahArAjanI AjJA ane saMghavInI vinaMtithI zrIgulAbamunie gAMdhIdhAmathI vihAra karyo aMjAra thaI bhadresara AvyA. saMghavIe saMghanA bhAI baheno tathA munirAjanI khUba bhAvapUrvaka bhakti karIzrIgulAba munijIe saMghavIne vidhipUrvaka mALA paherAvI. saMghamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. bhadresarathI pAcho pAlItANA tarapha vihAra karyo. morabI-rAjakoTa thaI pAlItANA AvI pahoMcyA ane kalyANabhuvana dharmazALAmAM sthiratA karI. cAturmAsa pUrNa thaye koTAvALA zeTha zrIsobhAgamalajI mahetAnA AgrahathI saMgha sAthe zrIkadaMbagirinI yAtrA karI. pachI to pAlItANAmAM sthiratA karavA bhAvanA hatI paNa kacchabhuja nivAsI saMghavI hemacaMda bhAI hIrAcaMda bhAIe dAdAvADImAM baMdhAvela daherAsaranI pratiSThA nimitte temanA putra zrI punamacaMda bhAI Adi kuTuMbanI tathA bhujanA zrIsaMghanI Agraha bharI vinaMtI temaja pUjyapAda zrIupAdhyAyajI mahArAjanI AjJAne mAna ApI zarIra vihAra yogya na hovA chatAM DoLInI sahAyathI Apa kaccha bhuja padhAryA. ahIM khUba dhAmadhUma pUrvaka pratiSThA karavAmAM AvI. tabIyata narama to hatI ja temAM tApa Avyo ane azakti bahu AvI gaI davA AdinA sevanathI tabIyata kaMIka sArI thaI eTale pAlItANAmAM girirAja upara mULa TUMkamAM dAdAsAhebanI derIono jIrNoddhAra phalodhI nivAsI zeTha punamacaMdajI gulAbacaMdajI gulecchAe karAvela, tenI pratiSThA nimitte temano tathA zrI saMghane ati Agraha hovAthI vihAra karIne Apa pAlItANA padhAryA. kalyANabhuvanamAM sthiratA karI. pratiSThA khUba dhUmadhAma pUrvaka karavAmAM AvI A prasaMge zrIjinadatta sUri sevA saMghanuM bIjuM adhivezana paNa khUba AnaMda pUrvaka thayuM temAM ullAsa pUrvaka bhAga lIdho. ane Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2017 nuM cAturmAsa paNa pAlItANAmAM karyuM. 2017 nA comAsA pachI temanI tabIyata vizeSa narama thaI. davA vigere lIdhI, paNa kAMI phAyado na thayo. gaNi zrIbuddhi muni mahArAja Adie khUba mamatA ane prema pUrvaka temanI sevA karI. tabIyata vizeSa lathaDatI cAlI. paNa teozrInuM AtmabaLa ghaNuM jabaruM hatuM. potAnuM kAma poteja karatA ane koIne paNa takalIpha ApatA nahi-kriyAkAMDamAM paNa jarAe khAmI AvavA detA nahi. ahIM paNa nAnA moTA dharma udyotanA aneka kAryo rasa pUrvaka karyo. vaizAkha suda trIjanA varasI tapanA pAraNA nimitte temanA ananya bhakta zrIharicaMdabhAI tathA temanA patnI hemakuMvara bahena Adi vaMdanArthe Avela e badhAne maMgala AzIrvAda ane dharmalAbha ApyA 4 divasa pahelAthI pANI sivAyanA AhArano tyAga potAnI meLe karI lIdho ane saM. 2018(gu. 17) nA vaizAkha suda 10 nA tabIyata vizeSa kharAba thaI te rAtrinA be vAge navakAra maMtrano jApa karatAM karatAM samAdhipUrvaka Apa A kSaNabhaMgura dehano tyAga karI svarge sidhAvyA. zrIsaMghe khUba ThAThathI temanI smazAna yAtrA kADhI ane taleTI pAse zrIAgama maMdiranI sAmenA khetaramAM mAtra caMdananA kASThathI ApanI aMtyeSTi kriyA karavAmAM AvI. A sthAna para muMbaI pAyadhunI zrI mahAvIra svAmI maMdiranA traNIoe sAdhAraNa khAtAmAMthI eka suMdara cotaro baMdhAvyo che. teo jATa kuTuMbamAM janmelA nirAdhAra bALaka hovA chatAM pArasa maNInA spazethI loDhAnI jema gulAba banI gayA jIvana bhara gurUdevanI sevA karI. saMghamAM ghaNAM dharma udyotanA kAmo karyA. AtmabaLa bahu jabaruM jUnA jamAnAnA hovA chatAM navA vicAranA hatA. madhyama varganA utkarSa mATe prema hato. sAdhu samAjanuM saMgaThana, bALakone dharma-vyavahAra zikSaNa, ahiMsAno pracArajaina sAhitya prakAzana Adi mATe atyaMta prema hato dhanya sevA dhanya tyAga A pustikA ApazrInI uttama preraNAthI prakAzita thaI rahI che tethI ApazrInI jIvana rekhA saMkSepamAM ahIM ApavAmAM AvI che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . viSayAnukama viSaya nAma samarpaNa patra saMpAdakIya nivedana dravyasahAyakonI zubha nAmAvalI munivara zrIgulAbamunijInI saMkSiptajIvana rekhA viSayAnukrama agrima vaktavya prastAvanA sahAyaka graMthasUci prakaraNa 1 luM-paristhiti * 2 juM-sUriparaMparA >> 3 juM-sUriparicaya 4 thuM-pATaNamAM carcAjaya , 5 muM-vihAra ane dharma prabhAvanA 6 ThuM-akabaranuM AmaMtraNa 7 muM-akabara pratibodha 8 mu-yugapradhAna pada prApti 9 muM-samrATa para prabhAva 10 muM-paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 11 muM-mahAna zAsana sevA 12 muM-svarga gamana 13 mu-vidvAna ziSya samudAya - - 14 muM-ajJAnuvartI sAdhu-saMgha A 15 mu-bhakta zrAvaka gaNa + 16 muM-camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAo stutyaka (savaiyA) sugurU mahimA chaMda 108 121 137. 148. 156 186 212 246 255 257 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra patra. naM. 1 vihAra patra naM. 2 18 pariziSTa (ka) pariziSTa (kha) kriyA uddhAra niyama patra zrIjina caMdrasUri kRta samAcArI pariziSTa (ga) zAhI pharamANa sUbA muLatAna pharamAna sUbA uDIsA (1) uDIsA aura uDIsAkI saba sarakAreM zAhI pharamAna naM. 2 ( zatruMjaya bAbata ) ajita jinastatra zAMti jinastava khIjI nakala ,, "" jodhapura nareza zrIsUryasiMhajIe Apela paravAno pariziSTa (gha) sAMvatsarika kSamApanA patra Adeza patra zatruMjayasthAdijina biMba prazastiH yogazAstra vRtti prazastiH vijJapti patra ziSTa (4) pariziSTa (ca) zrI AdinAtha bhagavAnanI palAThI uparano lekha mULanAyaka zrIAdinAtha bhagavAna paMrikara upara paMcatI bhagavAna uparano lekha zAmaLA pArzvanAthajInA derAsarano lekha TemalAnI poLanI taktI parano lekha 258 263 267 203 205 277 279 280 283 286 287 292 293 294 295 296 299 300 300 301 301 302 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 18 . pariziSTa (7) abuMda caityaparipATI stavana paMcanadI sAdhana gIta yu. pra. jinacaMdrasUri gurUrAsa jinacaMda sUrigIta yu. pra. jinacaMdra sUrigIta (dvitIya) 305 308 311 313 315 316 317 317 318 318 319 320 stavanAdi kRti samuccaya 1 zrIzAMtinAtha hiMDolaNA gIta 2 nemirAjula caumAsiyA gIta .3 jaisalamera maMDana vIrajina gIta 4 gautamasvAmI gIta subhASita 5 zrIsuriyAbha sura nATaka vidhi gIta 6 zrImahAvIrajina tapasyA dinamAna gIta 7 zrImahAvIra devAnaMdA gIta 8 zAMti jina stavana 9 pArzvajina laghu stavana 30 zatrujayamaMDana nAbheyajina hiMDolaNA gIta 11 aSTamadacaupai 12 vikramapuramaMDana Adi jina stavana 13 dhAtvIya paMcatIrthIgata paMcajina stavana 14 pArzvanAtha stavanam (saMskRta) 15 jogIvANI guruguNa gIta (maho0 ratnanidhAnakRta) u22 322 323 324 325 326 327 327 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrasUci1 sva anugAcArya zrI kezara munijI gaNivara 2 zeTha haricaMdabhAI mANekacaMda (mATuMgA) 3 sva. muni zrIgulAbamunijI ane temanA gurUdeva A. zrIjinariddhi sUrijI ma. 4 caritra nAyakanI mUrti (bIkAnera) 5 A jinezvara sUri ane caityavAsiono zAstrArtha. 6 navAMga TIkAkAra abhayadevasUri ane droNAcArya 7 caritra nAyakanA hastAkSara (jodhapura) 8 vihAra nakaso 9 akabara milana 10 paMcanadI sAdhanA 11 maMtrIzvara karmacaMdrajI 12 vihAra patra 13 zAhI pharamAna (ASADhIyANAhikAmAri) 262 275 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacandrasUri agrima vaktavya sattaramI sadI eTale bhArata varSane suvarNayuga. A pahelAMnI keTalIka sadIonI tulanAthI prastuta kALa yugAntara je phalita thAya che. A e samaya hato jyAre jaina dharma bhAre unnata avasthAne pAmyA hatA. AcAryadevanI AjJAne prabhAva keI zAhI AjJAthIye adhikatara prabaLa lekhAte, ne Aja kAraNe pratyeka gaccha ke samudAyanuM saMgaThana eTaluM sudaDha hatuM ke tenI sAme bhalabhalI sattAo paNa Takkara jhIlavAne asamartha nIvaDatI, ne zira jhukAvatI. A samaye bhaktivAdanuM sAmrAjya khUbaja prabaLatAthI pravartatuM hatuM. kevaLa jaina dharmamAM ja nahIM, balake anya dharmomAM paNa bhaktirasa prAdhAnyapada bhagavata hate, ame ApaNuM cAritranAyakanA guNAnuvAdanI te kALanI lakhelI 108 gahUlio (bhakti kAvya)ne saMgraha karela che, jenA abhyAsathI te samayanA vidvAnene AcArya deva pratye keTale uDe bhaktibhAva hatuM, tene sAre paricaya saMprApta thAya che. hindI bhASAne adhikAdhika pracAra ane suvyavasthita avagAhanane prAraMbha paNa Aja zatAbdIthI thayela che. A Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrI jinacandrasUri sadImAM racAela ane lakhAela granthonI saMkhyA bahu moTI che. Ama sAhityanI dRSTie paNa A yuganuM vizeSa mahattava che. samrATa akabara Adi tatkAlIna rAjyazAsake pote paNa vidyAvilAsI hatA, ne ethI pratyeka dharmapracAraka vidvAnanI kasaTI enI vidvattA ane enA AcaraNathI thatI. A kasoTI jaina vidvAnoe evI uttama rIte pAra karela ke jenA aMge rAjyazAsaka temaja anya vidvAna para emaNe pitAne asAdhAraNa prabhAva jamAvI dIdhuM hatuM. AnA pariNAmarUpe A samayamAM evA keTalAMye kAryo thayAM je cirasmaraNIya raheze. samrATa akabaranA zAsana daramyAna prajAe je zAnti ane saMtoSa anubhavyAM che, temAM jainAcAryo ane vidvAnone satata upadezaka mukhyatve kAraNabhUta che. . A pahelAM ane A pachI paNa jainAcAryoe samaya samaya para rAjasabhAomAM khUba khUba sanmAna prApta karela che, jainadharmanI jambara sevA bajAvela che, ane dharmane pracAra karI zAsananI prabaLa prabhAvanA karI che. AryanRpationI te vAtaja zuM karavI? pratyeka vidyAvilAsI rAjavIonI rAjasabhAmAM emanI vidvatapriyatAnA pramANe maujuda che. emaNe emanI prakhara meghA ane asAdhAraNa pAMDityathI ajaina vidvAne para pitAnI vidvattA ane utkRSTa cAritryane bhAre prabhAva pADele che. - rAjasabhAomAM kharataragacchAcAryo kharatara gacchIya vidvAnenuM rAjasabhAomAM anupama mAna hatuM. "kharatara" biruda prApitathI mAMDIne je je AcAryoe rAjasabhAomAM pitAne prabhAva pADI sanmAna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 agrima vaktavya saMprApta karela che, temanI mAnanIya nAmAvali keTalIka A pramANe che. guja rAdhIza durlabharAjanI sabhAmAM x zrIjinezvarasUrajIe; dhArAnarezanaravanI sabhAmAM zrIjinavallabhasUrijIe; ajameranA cauhANa nRpati aNNarAja ane tribhuvanagirinA yaduvaMzIya rAjA kumArapAlane zrIjinadatta sUrijInA pratibodha maNidhArI zrIjinacandrasUrijInA dilhInareza madanapAla para prabhAva haiM, ane zrI jinapatisUrIjIe aMtima hiMdusamrATa pRthvIrAja cauhANanI sabhAmAM temaja rAjA jayasiMha ane AzikAnareza bhImisaMhanI sabhAmAM mhoTA mhoTA vAdiceAne zAstrAmAM zikasta ApI bahumAna pAmyAnI vAta itihAsa siddha che. x saDhiadulaharAe, sarasaiakAvaseAhie suhae / majhe rAyasahaM, pavisiUNa lAyAgamANumayaM // 66 // (gaNadhara sArdha zataka) huM A badhA viSenI vadhu mAhitI mATe gaNudhasArdha zataka bahuvrutti" jovI joie. 66 A sabadhI hakIkata 86 pAnAnI prAcIna '"guoNvalI'"mAM che. aitihAsika jaina kAvya saMgraha"nA pRSTa 9 para nIce mujaba paMkati che ** "pAmIu jettu chattIsa vivAdahI, jayasiMha puhaviya paraSadai e 1 bohiya puhavI pamuha narindaha, nisuNiya vayaNi jiNadhammu karai e // 16 // A zAsrarthInA vistRta temaja manerajaka vaNaeNna prAcIna gurvAvalImAM che. je zrImAna jinavijayajIe patra 86 vAlI kharatara gacchAla kAra 'yugapradhAnAcAya gurvAvalI' nAmanI saMpAdita karela che. kharatagacchanA khIjA paNa keTalAMya AcAryo che, jemaNe rAjasabhAomAM rAjavIodvArA bhAre bahumAna prApta karela che, temane| ullekha paNa prAcIna gurvAvalI AdimAM maLe che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacandrasUri AryasaMskRtinA vinAzaka musalamAna bAdazAha para emane prabhAva paNa ullekhanIya che, kemake bhinna jAti, bhinna prakRti ane bhinna vicAravALA musalamAna bAdazAha para prabhAva jamAva e dezI nareza karatAM atikaThaNa kArya hatuM. e leke jarA jarAmAM game te para gusse thaI jatA, ane phAve tema daMDI nAMkhatA. AvA musalamAna samrATa para sarvaprathama prabhAva jamAvavAnuM zreya paNa kharataragacchanA AcAryone ja phALe jAya che. dAdAzrIjinakuzaLa sUrijI mahArAjanA gurU kalikAlakevalI zrIjinacandrasUri(saM. 134-76)e potAnI sarvatomukhI pratibhA vaDe tatkAlIna yavana samrATa sulatAna kutubuddInane camatkRta karela che, e pachI AcArya zrI jinaprabhasUrijIe saM 1385 nA piSa sudi 2 (8)ne zanivAre sAyaMkALe mahamada tughalakha bAdazAhanI mulAkAta daramyAna tenA para jabaradasta prabhAva pADa ke je sUrijIne parama bhakta banI gaye, te eTale sudhI ke pravAsa daramyAna paNa emane pitAnI sAtheja rAkhavAmAM Avela (ane tapAgacchIya paMDita madharma gaNikRta upadezasaptatikAgraMthanA kathanAnusAra sUrijInA upadezathI A sulatAne saMgha sAthe zrIsiddhAcaLajI ane giranArajInI yAtrAo karI ane saMghapatinA tamAma kAryo karyA hatAM. 1 kutubudIna suratANa rAu, raMLiu sa maNoharU / jagi payaDau jiNacaMdasUri, sUrihi sira seharU / (jinakuzalasUri rAsa, ai-jo-kA. saM. pR. 16) sUriNAmupadezena, sainysNghsmnvitH| tato gataH suratrANaH, zrIzatrujayaparva te // 38 // tatra saMghapakRtyAni, bhUpAya kRtapUrviNe / dugdhenAvarSayatamUri-staru rAjAdanIM tadA / 39 / / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vaktavya paMdaramI zatAbdImAM begaDazAkhAnA prathama AcArya zrIjinezvara sUrijIe mahammada begaDA pAsethI bhAre sanmAna prApta karela yAtrAM raivatake'pyeva, vidhAya gurubhistamam / savutsavai: sutrALa:, prAptavAna yoninIpuram kigA (upadeza saptatikA patra 58) A viSe vadhu mAhitI vividhatI kalpa' kannAnaya tI kalpadraya ane pa`. lAlacandra bhagavAnadAsa gAMdhIne jaina" patranA raukhamahAtsavAMkamAMne lekha tathA temane lakhela 'sulatAna mahammada tughalakha ane jinaprabhasUra ' nAmanA pustaka je khacAya zrIjina risAgarasUri jaina jJAnaba'DAra leAhAvaTa (mAravADa)thI pragaTa thayela che, te. temaja gItatraya-e-je.kA-sa, pR. 11 thI 14mAMthI prApta thaze. purAtattvavid zrIjinavijyajI vividhatI kalpanA prAstAvika nivedanamAM jinaprabhasUrijInA viSe lakhe che ke: graMthakAra 66 temanA samayanA eka bahu bhAre vidvAna ane pratibhAzALI jana AcAya hatA. je rIte vikramanI sattaramI zatAbdImAM megala samrATa akabara bAdazAhanA darabAramAM jaina jagadgurU hIravijayasUrijIe zAhI sanmAna soMprApta karela, eja rIte jinaprabhasUrie paNa 14mI zatAbdImAM tughalakha sulatAna mahammadazAhanA darabAramAM bhAre gaurava prApta karela. bhAratanA musalamAna bAdazAheAnA darabAramAM jaina dharmonuM mahatva darzAvanAra ane gaurava vadhAranAra kadAca sauthI pahelA Aja AcAya thayA. jue jinezvarasUri gIta ( a je. kA. sa. pR. 314) pa(po)ta?)pUna plAnanau, aLadiyA mAMhi te mahAjana baMda mukAviyo, melyau saMgha pucchAMhi ho. s0||6|| 'rAjJanagara' napha pAMDuryA, pratikoSyo 'mahamma'ho pada ThavaNo paragaTa kiyoM, dukha de| haga gayA rada ho, sa0 // 7 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacandrasUri seALamI zatAbdInA pUrvA mAM upAdhyAya siddhAntaruci e mAMDavagaDhamAM gyAsuddInanI sabhAmAM vijaya prApta karyAM, ane uttarAmAM zrIjinaha sasUrijIe sikaMdara lAdI bAdazAhanA cittane camakRta karI 500 jeTalAM kedIone kArAgRhamAMthI mukti apAvI + yugapradhAna zrIcindrasUrijI ke je ApaNA caritranAyaka che, emaNe samrATa akabara ane jahAMgIrane pratibAdha daI zAsananI bhAre unnati sAdhI che, A granthamAM e viSenA hAbehuba khyAla maLI raheze. emanA pachI samrATa jahAMgIre A zrIjinasiMhasUrijIne yugapradhAna padma vaDe * zrIgyAsuddInazAhe mahAsabhAlabdhavAdivijayAnAm / zrIttiddhAntanamaho-pAyAnAM vinecena rA ( sa. 1519 sAdhu kRtamahAvIracaritravRttiprazasti) + jUe-aitihAsika jainakAvya saMgraha pR. 53 para bhakatalAbhApa.dhyAyakRta 'dhArjina'sari gurUgItam' ane paTTAliyA. mAsa 1675 'kharataravasaDI'nA zAMtiprAsAda AdinA lekhAmAM. "dillIpatipAtazyAha- zrI jahAMgIra pradattayugapraghAnabirudadhAraka- zrI akabara zAhira jaka- kaThina kAzmIrAdideza vihArakAraka- yugapradhAna zrIjinasiMhasrari" sa. 1679mAM kavivara samayasuMdarajInI svayaM likhita gurvAvalI patra 1mAM, zrI dillIpatipAtazAhivibhunA zrInUradI sAhinA, yebhyo'dAyi yugapradhAnapadavI paTTAnupaTTakramAt / nRpIThAtamace paDAbhidhakula - prAleyarociH prabhA, jIyAsurjina siMhasUriguravaH prauDhapratApAdayAH ||9|| iti saM. 1679 varSe bhAdrapa (? va ) da 11 dine zrIpralhAda - napure zrIsamaya sundaropAdhyAyairli lekhi (?) paMDitasahajavimalamuni paThanArtham / (amArA soMgrahamAM) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vakatavya 7 vibhUSita karyAM, ne emanA paTTadhara zrI jinarAjasUrijI te paNa sa. 1986nA mAzISa vada 4nA roja AgarAmAM samrATa zAha jahAMnane maLela. zrIjinaratnasUrijI ane zrIniraga sUrijInA paNa zAhI darabAra temaja navAbe sAthene gADha saMbaMdha rahyo hatA--jenA pUrAvArUpe keTalAMka zAhI pharamAne lakhanaunA kharataragacchIya jJAna bhaMDAra ane bikAneranA zrIpUjya zrIjinacAritrasUrijI (sa'prati zrIpuyajI zrIjinavijayendrasUrijI) pAse upalabdha che. bAdazAha aura gajeba bhAre krUra, nItijJa ane kaTTara musalamAna hatA, eTale tyArathIja zAhI darabAra sAthenA jainAcAryanA saMbaMdha mada paDayA. astu, kahevAnu tAtpa e ke kharataragacchAcAryonA prabhAva mAtra dezInarezA sudhIneja maryAdita nahotA, parantu musalamAna bAdazAhe sudhI paNa e paryApta hatA. amee upara darzAvyuM che. tema kharataragacchAcAyone prabhAva A nRpa tae para eTale jammarannusta hatA ke teA temane peAtAnA dharmaguru tarIke lekhatA-bikAnera, jaisalamera. jodhapura, jayapura mAdi nareza sAthenA saMbaMdha teA (Aja sudhI) avicchinna rahyo che. jenA phaLa svarUpe Aje paNa tAmrapatra, paTTA, paravAnA, khAsa phkasa Adi vipula parimANamAM upalabdha che. khasa, A vAteAnuM vivecana ahIMja samApta karI prastuta pustaka lakhavAnuM kAraNa darzAvIe. amArI sAhitya pragati sa'. 1984nI vasaMta paMcamIe paramapUjya AcArya mahArAja, sakalAgamarahasyavedI, paramagItA, vaye vRdhdha zrI. jinakRpA candrasUrijI mahArAja potAnA vidvAna ziSya pravaka sukhasAgarajI Adi munImaDaLa sahita bikAnera padhAryA. // jue aitihAsika jaina kAvya saMgraha rR. 174 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacandrasUri saubhAgyavaza emanA cAturmAsa paNa amArA makAnamAM thaye, ne ethI amArA jIvana para eka uMDI chApa paDI. pratikramaNa vyAkhyAna-zravaNa, temaja samaye samaye pUjya AcArya zrI ane pravakajI Adi sAthe saidhdhAntika viSacenI praznottarI karatAM karatAM dhArmika tattvanA, yatkiMcit epa paNa thayA. jo ke pUjyazrI bikAneramAM lagabhaga traNa varSa birAjyA, parantu amane te kevaLa doDha varSaja emanA sattamAgamanA suyeAga maLyA. < eka divasa pravarttajI pAsethI Ananda kAvya maheAdhi chamu' mauktika' lAvI zrIyuta mAhanalAla dalIcaMda desAi, bI. e. ela. ela. mI.nA 'kavivara samayasundara' nAmaka nibaMdha vAMcce; tyArathI hRdayamAM kavivara pratyenI agAdha bhakita prAdubha`vI, ne eja ghaDIthI emanI kRtienI zeAdha-khoLa zaru kIdhI. zrI mahAvIra jaina ma`DaLa'nA keTalAMka hasta likhita granthA maMgAvyAM. sadbhAgye amane emAMthI eka evA guTakA (pustakAkAra prati)nI prApti thaI ke jeNe amArI maneAbhAvanAone atyadhika uttejita karI; enuM kAraNa e ke--e TakAmAM kavivaranI nAnI nAnI lagabhaga ase kRtie maLI AvI; jemAMnI ghaNI tA desAi maheAdayane paNa anupalabdha hatI. basa, uttarAttara zeAdha-khALanI ruca vadhatI gai; ne AthI eTalA adhika pramANamAM kArya karavAne avasara maLyo ke je amAre mATe kharekhara kalpanAtIta ke asaMbhava samA hatA. A granthanI janma kathA sa', 1986mAM yu. pra. zrIjinacandrasUrine, sakSipta paricaya paTTAvalInA AdhAre AlekhyA; jenA eka mAtra uddeza e hato ke kavivara samayasuMdarajI emanA praziSya Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vakatavya hatA, ne AthI emanA caritra saMpAdanamAM kAma lAgaze, kintu e samaye kalpanA sudhdhAM na AvI ke kavivaranuM jIvana caritra lakhAyA pahelAMja A mahApurUSanuM jIvana ATalA vistArathI AlekhavAne suyeAga prApta thaze. saM. 1987nA Azvina kRSNA khIjanArAja ApaNA caritranAyakanI jayanti bikAneramAM ujavAI, e samaye paNa emanA saMbaMdhI keTaluMka lakhAyu. tyArabAda trIjIvAra jinadattasUri caritra-uttarAdha, gaNadhara sArdhazataka (bhASAntara) AdimAM vaNu vela camatkArI vAtA (ke je A granthanA 16mA prakaraNamAM che) sahita caritra lakhAyuM. te pachI zeAdha-khALa karatAM karatAM navI navI sAmagrI saMprApta thatI gai; eja varSAmAM zrIpUyajI mahArAjanA saMgrahanuM avaleAkana karyuM, ne upA. zrIjayaca drajI gaNanA jJAnabhaMDAranA pustakAnI jJAtabdha sUci banAvI. A bhaMDArAmAMthI paNa amane pracura sAmagrI hastagata thai, te te sadhI sAhitya, gahuliye, prazastiye| AdinI nakale anAvavAmAM AvI. bhAgyavazAt 'akabara pratidha rAsa' paNu u. zrIjayacandrajInA 'jJAnabhaMDAra'nI sUci karatA samaye upalabdha thayA; uparAMta anya nAnA meTA jJAna bhaMDArAmAMthI zreSTa sAmagrI maLI. AthI amArA utsAhamAM anerI abhivRddhi udbhavI. Akhare, saM. 1989mAM samasta pramANeAne sAra khecI mudraNAthe ceAthI kApI taiyAra karIne emAM je kAMi lakhavAnu khAkI hatu te sa. 1990mAM pUrNa karyu, te icchA thaI ke Ane zrI. desAi, zrIjinavijayajI, nAharajI, jayasAgarasUrijI Adi ItihAsavettAone batAvI vinAvila e chapAvIe, parantu koI ajJAta zaktinI preraNAthI A presake pI na tA kayAMya meAkalAi, ke na teA enA prakAzana sabaMdhI kaMi vyavasthA thaI. gaye varase khikAneranA bRhad Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 yugapradhAna zrIjinacandrasurei jJAnabhaMDAranA hastalikhita granthAnI sUci - cha mAsanA athAga parizramane aMte taiyAra karatA samaye paNa aitihAsika zeSa-khALa, adhyayana temaja sahAyabhUta thAya tevA anyAnya granthe| jovAnuM cAluja rAkhyuM. pariNAme zuddhi temaja vRddhiDhArA pAMca varSoMnI zedhakhoLanA phaLa svarUpe jinacaMdra sUrijIrUpI camAnI 16 kalAenA sUcaka evA 16 (mULa) pharamAe ane 16 prakaraNeAmAM vistRta evA A mahAna grantha ke je ATale moTA thavAnI kAi sabhAvanAja naheAtI-- Aja ame amArA paramasuhRda vAMyakaiA samakSa peza karatI veLA paramahaSa anubhavIe chIe. prayukta sAmagrInI prAmANikatA sUrijInA jIvananI adhikAMza tamAma vAtA ame e te kALe lakhAela vizvasanIya pramANeAnA AdhAre Alekhela che. vidvArapatra, gahuliyA Adi adhikAMza sAmagrI amArA saMgrahamAM maujuda che, prathama tA amArA evA vIcAra hatA ke A granthanI tamAma sAdhana sAmagrIne pariziSTamAM prakreTa karavI, parantu e vicAra chevaTe mAMDI vaLAya. kemake ema karavA jatAM mULagranthathIe pariziSTa vadhu lakhAi jAya-ke je granthane mATe zezabhAspada na gaNAya. ethI karIne pramANa sAkSAtkAranA nimitte phruTaneTamAM avataraNasahu keTalIka Avazyaka sAmagrI 'pariziSTa'mAM ApI che jyAre rAsa ane upayegI gA~ huliyeA 'aitihAsika jaina kAvya sagraha"mAM prakaTa karela che. ghaTanAone kramAnusAra AlekhavAmAM e vihAra patra ke je amArA saMgrahamAM che, te bhAre sahAyaka nIvaDela che; ne satya jaNAvIe tA enA vinA sa'vatsarAnukrame jIvana AlekhavuM sarvathA asaMbhavaja nIvaData. prathama vihArapatra teja kALanu' lakhAela che; e jarjarita, jINu Adarza naSTa na Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vatavya 11 thaI jAya eTalA khAtara enuM citra ame pariziSTamAM lagAvyu che. AthI vAcakane jINu prathamAdanAM sAkSAtkana thaze, ane sAthe sAthe amee lakhela vArtAnI satyArthatA samajavAmAM sugamatA sAMpaDaze. A vihAra patra eka khAsa kAraNane lai atyaMta mahatvapUrNa che, ane te e ke emAM matrIzvara kama candrajIne mRtyu-samaya maujuda che, ke je itihAsanI sAmAnya duniyAne upalabdha nathI. dvitIya vidvAra putra amArA khyAlAtAnusAra kavi rAjalAbha ke emanA ziSya Alekhela che, tene lekhana samaya aDhAramI zatAbdInA pUrvAdha che, AthI prAcInatAne hisAbe A patrathI paNa adhika prAmANika hovAthI prathama patranA ame vizeSa upayAga karyAM che. chaThThuM prakaraNa 'akamara AmantraNa' adhikAMze 'akakhara pratibaMdha rAsa'nA AdhAreja lakhela che, jenI mULa prati, rtAnI svalikhita u. zrIjayacaMdrajI gaNanA bhaMDAra (bikAnera)mAM cauda che, ane amee ane 'aitihAsika jaina kAvya saMgraha'mAM prakAzita karela che. candravaza pradhavRttinI x ame pUrepUrI sahAyatA lIdhI che, kemake emAM bahu vizeSa sAmagrI che-e sauthI adhika prAcIna (racanA saMvata 1650-55)ane vizvasanIya che; vaLI sUrijInI A granthanI hastalikhita prata amane jinakRpAcandrasuri jJAna bhaMDAra-bikAnera mAMthI prApta thai hatI, parantu prati azudhdha hAvAthI A granthamAM enAM je avataraNa (zlAka) ApanAmAM AvyA che. emAMya azuddhie rahI javA pAmI che. bIjI paNa draSTi deSa temaja mudraNadoSanI azuddhionA 'zAdhana puratuM zuddhA-zuddhi patra taiyAra karI ApavAmAM Avela che (jethI hiMdI saMskaraNamAM raDela azuddhionu saMzAdhana thAya. kiMtu A gujarAtI saMskaraNamAM banatI keAzize yathAzakaya sAdhana karI levA dhyAna apAyuM che.) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacandrasUri sAthe lAhera javAvALA paramagItArtha vidvAnanI kRti cheeTale emAM te saMdehane lavaleza sthAna nathI. "akabara pratibadha" ane "yugapradhAna pada prApti' : A ubhaya prakaraNa A granthanA AdhAreja mukhyatve lakhAyAM che, e zivAya anekAneka zilAlekha, prazastio, prAcIna paTTAvalIo, hastalikhita grantha Adi prAcIna temaja prAmANika sAdhane dvArA A granthanuM saMkalana thayuM che. "sahAyaka granthasUcimAM je je granthanI sahAyatA levAI che tenI nAmAvali ApI che, bAkInI nAnAvidha kRtionAM nAma kuTaneTamAM ApyAM che. prastuta granthanI upayogItA sUrijI sAthe saMbaMdha dharAvatA lagabhaga badhAMja viSaye para prakAza pADavAne yathAsAdhya prayAsa karyo che. dvitIya prakaraNamAM sUrijIne pUrvavartI AcAryo, 13mA prakaraNamAM ziSya samudAya, ane 14mA prakaraNamAM AjJAnuvatI sAdhusaMdhanA parIcayanI sAthe sAthe emaNe racela granthanI vistRta dha paNa ApavAmAM AvI che, ke jethI kharatara gacchanA vidvAnanI ullekhanIya sevA yogya parIcaya prApta thaI raheze. eja pramANe 15 mA prakaraNamAM bhaktazrAvakenI stutya zAsana sevAo prakAzita karavAmAM Avela che. je ke matrIzvara karmacandrajInI jIvanakathA keTalAMka granthamAM prakaTa thaI cUkela che. paraMtu zodhakheLa ane tatsaMbaMdhI suyogya sAmagrInA abhAvane kAraNe itihAsa duniyAmAM emanA ane emanA putra bhAgyacandra lakSmIcaMdra viSe aneka bhramaNAo pracalita thaI cUkI che ame e A badhAnuM tatkAlIna baMDavA jaina mitra maMDaLa-bhAvanagarathI prakAzana pAmela jaina pezyala Trena smaraNAMkanA pRSTa 59 para "karamacaMda dIvAna dilhImAM Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vavavya 13 vizvasanIya pramANone AdhAre nirAkaraNa karI A granthamAM mantrIzvaranI prAmANika jIvanakathA janatA samakSa peza karavAnA yathAzakti prayAsa karyA che. Ama, A pratye sUrijInA jIvananI sAthosAtha e samayanA kharatara gacchIya vidvAna, emanI kRtie, bhaktazrAvakA Adi aneka jJAtavya hakIkatA jANavAmAM parama upayegI nIvaDaze. spaSTI karaNa ,, " akabara pratibeAdha rAsa ane kacandre maMtri-vaza prabaMdha"mAM paraspara sAdhAraNa e vAtanu vaiSamya che. 'rAsa'mAM akabare karmacandrane pUchatAM enu sUrijIrAjanagaramAM avasthita hAvAnu batAvavuM, ane 'vaza-pramadha' anusAra khaMbhAtamAM hAvAnuM, bIjuM, 'rAsa'mAM sUrijInI lAheramAM padharAmaNI bAda arottarI-snAtra mahaeNtsava thA; ne 'va'za-prabandha'mAM pahelAM thavA A pAThAMtarA para vicAra karatAM jaNAyuM ke 'vaza-pramandha'mAM sUrijInI agAu vAcaka mAnasiMhajI (jinasiMhasUri)nA lAhera javA viSe sUcana sarakhuMya nathI, eTale sabhava che ke vAcakajIne lAhAra meAkalatA samaye sUrijI mahArAja rAjanagaramAM hAya. hAM, sUrijIte! khaMbhAtathIja lAhAra padhAryA hatA, e vAta samayasuMdarajIkRta aSTaka Adi tatkAlIna pramANeAthI siddha che. aSTAttarI snAtrasa MbaMdhI 'vaza-pramandha'nu kathanaja vizeSa grAhya ane vizvasanIya che, kemake 'jahAMgIranAmA'mAM paNu AvIne rahyA. tyAM temaNe akabara bAdazAhane sArA prema tyA ane zvetAMbara jaina saMdhanA prasiddha vidvAna zrIhIravijayasUrine samrATa akabaranA darabAramAM meAlAvavAmAM karamayada dIvAneja AgaLa paDate bhAga lIdhA hatA" ema lakhyuM che; ane bhAgyacandra lakSmIcandrane mRtyu-samaya '. sa. 1613 lakhela che, je sathA asiddha che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yugapradhAna zrIjinacari sa. 1947mAM jahAMgIranI putrI-janmanA ullekha che, vaLI aSTettarI snAtra paNa e putrInA janmadASanI upazAnti nimitteja ceAjAela hatA. AthI ame 'rAsa anusAra sUrijI lAhora padhAryA pachI, AvatI caitripUrNimAnuM lakhela che, kintu vAstavamAM saM. 1648nI caitripUnema hAvI joie. padmaramAM prakaraNamAM rAjapUtAnAke jainavIra'nA anusAre jayapuranA rAjA abhayasahuno ullekha karela che, parantu e samaye jayapuramAM abhayasiMha nAmane koI rAjAja nahotA. citra ane pharamAna patra sUrijInu' akabara sAthenA meLApanu citra A pustakamAM ApavAmAM Avyu che.+ A citrane bloka anane zrIjinakRpAcandrasUri jJAnabhaMDAra' indora taraphathI prApta thaela che; jene mATe ame Ukata jJAnabhaMDAranA saMrakSaka zeDa cAMdamalajIne dhanyavAda ApIe chIe. AvA prAcIna citro aneka sthaLe jovA maLe che (Ane mATe AThamAM prakaraNanA aMte ApavAmAM Avela kuTaneTa e), ane dAdAjInA mardinI divAlA para paNa citrela jovA maLe che. sUrijI kheThA hoya, ane emanI samakSa samrATa akabarAdi hAtha joDIne ubhA hAyaevuM citra kalakattAmAM suprasidhdha rAya badrIdAsa bahAduranA maMdiramAM lagAvelu che. caritranAyakanI eka svata Mtra chI sedrujInA ma Mdira-bIkAneramAM paNa che. paMcanadI sAdhavA + zrImAn hIravijayasUrijInA paNa AvAja phoTA aneka prathAmAM prakAzita thayela che, paraMtu enI prAcInatA ane prAmANikatAnA viSayamAM purAtattvavid zrIvidyAvijayajIne pUchatAM, phAgaNa sudi 10 (vI. saM. ra461) pATaNathI meAkalela kArDamAM teo A prakAre lakhe che: hIra vi. su. ane akabara milananuM citra banAvaTI che. me lakhanaumAM banAvarAvyuM hatuM, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - -- - agrima vaphatavya samayanuM paNa eka citra zrI pUjyajI zrIjinacAretre sUrijI pAse che. ' sUrijInI mUrti ke je (bikAnera-nAhATAonI gavADamAM) zrI RSabhadevajInA maMdiramAM che, ane lekha bAramA prakaraNanA aMtima bhAgamAM Apela che, tene suMdara pheTo A pustakamAM ApavAmAM Avela che, paraMtu sthaLanI viSamatAne kAraNe pheTAmAM zilAlebanI pratikRti nathI AvI zakI. aSADhI aSTanDikAnuM mULa pharamAna ke je amane 5. pra. yativarya sUryamalajInI kRpAthI prApta thaela che, tene pheTo pariziSTamAM lagAvI dIdhuM che. lakhanau bhaMDAramAMthI meLavavA badala ame yatijIne AbhAra mAnIe chIe. bIjuM, zatruMjayatIrtha viSayaka pharamAna (mULa) zodhakhoLa karavA chatAMya nathI maLI zakyuM. paNa ene anuvAda bikAnera jJAna bhaMDAranA patra parathI nakala karI pariziSTamAM prakaTa karela che. saMbhava che ke mULa pharamAna maLe te kaMIka sAre prakAza paDe. bIjA pharamAne tapAsa karavA chatAMya nathI maLI zakayAM. enA kAraNemAM eka kAraNa e paNa che ke sUrijInA pachI kharataragacchamAM traNa zAkhA(gaccha)bheda thaI gayAM-(1) jinasAgarasUri, (2) jinaraMgasUri (3) jinamahendrasUri, AthI sAmagrI ahIM tahIM vera vikhera thaI gaI che, ethI ene patto lagAvavo muzkela banI gaela che. rAdhanapurathI zrIjinacandrasUrijIe (saM. 1834-1856)mAM jesalamera khAte u0 udayadharmajIne mekalela patra parathI mAluma paDe che ke e samaya sudhI keTalAMya pharamAne maujuda hatAM. e patrane Avazyaka bhAga atre udhUta karIe. chIe A patra amArA saMgrahamAM che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri paM. kSamA kalyANa gaNi caumAsa utaryo jesalamerathI vihAra karaai se tume jesalamera pUThiyAnI sthiti marajAda saraba sAcavaje. zrIsaMghanuM piNa likha bhejasa, paM. kSamAkalyANa gaNinuM piNa likhI che e cAlatA tumanuM suparata karasya. tame tathA pa. kSamA kalyANa ApasameM ghaNuM saMpa rAkhajaya hetameM saraba rUDe che. tathA gAMThaDInI tume pAMca pAMtI karI hatI te gAMThaDImeM jUnA paravAnA musalamAnI akharanA hatA te paravAnA ThAvaDA karIne pAlI pahuMcatA kare pAlIvAlAnuM itane likhade rAdhanapura ThaMvaDA paMcAvejo pAlIthI rANapura ThAbA pahuMcaryo valatA patra de mitI dvitIya bhAdrava vadi 14" zatruMjaya para zivAmajInI TUMkamAM zrIjinacandrasUrijI ane zrIjinasiMhasUrIjInI pAdukAo zrIjinarAjasUrijIe pratiSThita karela che, jenA lekhe kamazaH A pramANe che___sNvt 1681 . ......yugapradhAna zrIjinacandrasUrIzvarANAM pAdake kArite DosIgotrIya saM0 pha0...zrIkamalalAbhopAdhyAya paM. labdhikIrtigaNiH paM. rAjahaMsagaNi paM. vA. marudeva vijayAdi yutena u. (pa?) dezena tava zreyase zubhaM bhavatu pratiSThita bRhatkharataragacchAdhirAjaiH zrIjinarAjamUribhiH* saM. 1675 varSe vaizAkha sudi 13 zukre kAnamArAgha(?) (kAzmIrAdya) nArya dezabAdha vihArAdipracAra pathAra(?)mAri pravartaka sarvavidhAnanartakInataka jahAMgIranUraddIna pAtisAhi pradattayugapradhAnapada zrIjinasiMhasarINAM pAduke pratiSThite zrIjinarAjasUribhiH sakalasurirAjAdhirAjaH / / taduparAMta tatkAlIna aneka vidvAnonI caraNa pAdukAo tyAM pratiSThita che, je jAhera thaye ghaNe ItihAsa prakAzamAM AvI zake tema che. 28 saM 1674mAM sUrijInI caraNapAdukAo jesalameramAM pratiSThita thayelA che. juo jesalamera lekha saMgraha-lekhAMka 2500 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ayama vakatavya 17 upasaMhAra- samrATa akabaranA darabAramAM zrImAna hIravijayasUrijI temaja zrIjinacandrasUrijIno sAro evo prabhAva rahyo che, jemAM hiravijayasUrijInI jIvanakathA to varSo pUrve zodhakhoLa dvArA prakaTa thaI cUkI hatI, kintu aitihAsika sAmagrI vipula pramANamAM na maLavAne kAraNe zrAjinacandrasUrijInuM jIvana atyAra lagI prakAzamAM nahotuM AvyuM. zrIhIravijayasUrijInI mAphaka emanI caritra-sAmagrI keImeTA granthAkAramAM prApya nahotI, parantu "karmacandra maMtrI vaMza prabaMdha" ane rAsaddhaya temaja anya sarva aMge ahIM tahIM veravikhera sthitimAM hatAM. e badhAM sAdhanone ekatra karI saMpAdana karavAnuM kArya keTaluM kaThaNa ane zramasAdhya che, e to sAhitya-premI vidvAno ja samajI zake. kahyuM che ke vijJAnera vinAnAti, vijJAnaparijha nahi vandhyA vijAnAti, gurvIprasavavedanAm // 1 // " (arthAta vidhAnanA kAryanI kaThinatA vidvAna ja samajI zake; jemake prasUtinI vedanAne vaMdhyA na ja jANI zake ) pAMca varSanA anuzIlana ane parizrame A grantha lakhAye che, ane ene sarvAMgasuMdara banAvavAno pUrNa prayAsa thaye che. e kAryamAM ame keTale aMze saphaLa thayA chIe eno nirNaya karavAnuM kAma te sujJa vAcaka para ja choDIe chIe. jo ke beparavAI ane pramAdathI bacI rahevAnI ame khAsa kALajI rAkhI che, chatAM ya A amAro prathama prayAsa hovAthI aneka truTio rahI javA saMbhava che. vidvajane enuM saMzodhana karI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri amane sUcana karaze teA dvitIya AvRttimAM e truTine dUra karavAnA yathAsAdhya prayAsa avazya thaze. AbhAra pradarzana-- A granthanA nirmANa aMge amane aneka ISTamitrA taraphathI vividha prakAranI sahAyatA maLI che, AthI ame amArA tamAma sahAyakA prati dhanyavAdapUrvaka hArdika kRtajJatA prakaTa karIe chIe. jaina sAhityanA radhara lekhaka zrIyut mohanalAla dalIcaMda desAI bI. e., ela.ela. bI. (vakIla, hAikorTa, muMbai)ne ame hArdika AbhAra mAnIe chIe, emaNe amArA Agrahane vaza thaI aneka kAryoMmAM racyApacyA hovA chatAM amane vidvattApUrNa vistRta prastAvanA lakhI mokalI. rAjapUta itihAsanA amara lekhaka vizvavidyuta parama zraddheya mahAmAhApAdhyAya rAyabahAdura paDita gaurIza'karajI hIrAcandrajI AjhA mahAdace vRddhAvasthAmAM, zArIrika asvasthatA haiAvA chatAM paNa potAnI amUlya sammati pradAna karI amane anugrahIta karela che. amane nathI samajAtuM ke A banne vidvAnonA kyA zabdomAM AbhAra mAnI zakAya ! amane kahetAM avarNanIya harSa thAya che ke vidmadra (saMprati upAdhyAya) zrIlabdhimunijI mahArAje A granthanA AdhAre sUrijInA caritranI saMskRta kAvyaracanA karI dIdhI che, je mATe te paNa dhanyavAdane pAtra che. gAdhIza zrIharisAgarajI, tathA pravaka muni zrIsukhasAgarajI, vidvadma zrIzvimunijI, bAjhU pUracandrajI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agrima vakatavya 19 nAhara ema. e., bI. ela., ema. Ara. e. esa., bAbU zikharacandrajI kAcara. pa. baladevaprasAdajI zAsrI Adi sa sahAyakonA ame hArdika AbhAra mAnIe chIe ke jemaNe amane ceAgya sUcanAo ApI eka nahIM paNa aneka rIte sahAyatA Apela che. vihAra mAnuM citra amane zrIsuMdaralAlajI kocare karI Apela che, je badala temane dhanyavAda ghaTe che. zrIpUjyajI zrIjinacAritrasUrijI, u. zrIjayacadrajI, cativa tilAkamunijI Adi bhinna bhinna jJAna-bhaDAnA sa'cAlake tathA sahRdaya mahAnubhAvAne paNa ame dilathI dhanyavAda ApIe chIe ke jemaNe amane potAnA saMgrahanA amUlya zra the khatAnyA temaja sahAnubhUti prakTa karavAnI kRpA karI. nivedaka : agaracanda nAhaTA. bhavaralAla nAhaTA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA e vAta khAsa vicAravA gya ane lakSamAM rAkhavA. gya che ke "bhArata varSa" eTale hajAro varSonA itihAsanuM eka bhavya khaMDera! e khaMDerane khodANa kAmane aMta nathI, emAMthI hAtha lAgatI sAmagrIo apAra che! AryAvartana prajAjIvana para ItihAse uparAuparI eTalA to thara khaDakelA che, ke e tharo ukheDanArAonI saMkhyA mukAbale alpamAtra lekhAya. paradezIonA kaMI kaMI tane addabhuta vaNATa ApaNA prajAjIvanamAM thaI gayo che, ane ene saMzodhane dApaNA hAthamAM ApaNuM hAsya-AMsuonI kaMI kaMI kathAe mUkI che. e tharamAMthI dAtuM eka eka hAnuM cesaluM paNa AkhI aitihAsika ImAratanA ghATa temaja nakazI viSenI nitya navI samazyAothI ApaNane cakti kare che. siyAna prasiddha lekhaka kisamagakI viyeTa lekhaka samudAya sanmukhanA bhASAmAM kahe che ke - "lekhakane huM kahuM chuM ke risAnI jUnI tavArIkhamAMthI yugeyuganA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 2 pipaDA ukheDA-ukela, ane huM khAtrI ApuM chuM ke, emAMthI tamane rasa bharapUra lekhana sAmagrI jaDI (maLa) raheze. teja pramANe jaina tavArIkhamAMthI A dezanA yugeyugamAM kAma Ave tevI lekhana sAmagrI lekhakone maLI rahe tema che. jainoe dezano itihAsabhaMDAra ane sAhityanidhi sAcavI rAkhe che, temAM ghaNAe apragaTa paDe che, jainanI khudanI tavArIkha, tenA mahAna zrAvakenI, pratibhAzALI AcAryonI-sAdhuonI, pavitra tIrthonI, kalAmaya maMdironI, gacchanI-saMpradAyanI tavArIkha aNaukelI, silasilAbaMdha aNalakhelI, chinnabhinna dazAmAM, paNa chUTaka chUTaka pracura mAhitI ApanArI ghaNI sAmagrIvALI sthitimAM paDI che, temAMthI dezanA prajAjIvanane lagatI rasabharI hakIkta paNa khUba maLI Ave tema che. e saubhAgyano viSaya che ke vartamAna yugamAM aneka baLa pikInuM eka baLa te ApaNe dezanA prAcIna itihAsa tathA saMskRtinA pramANika abhyAsamAM UMDA utaravAnI satyazodhaka vRtti janmI cUkI che. kevaLa kapolakalpita daMta kathAone bharose rahI ApaNA bhUtakALane majajavala mAnyA karavAnI athavA to videzI yA anya itihAsakAroe karela kevaLa uparachaLA saMzodhana para avalaMbIne ApaNA atItanI hINI gaNanA karavAnI-e bane Adato vacce A tulanAtmaka saMzAdhana daSTi ISTa kArya sAdhanArI che. AvI vRttie kevaLa deza ane prAMtanI ja nahIM, paNa ekeka prAcIna nagaranI prAcInatA tapAsavAnuM zaru thayuM che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ane te uparAMta dezavIro dharmavIranA jIvana caritre paNa lakhAvA mAMDyA che, e A jamAnAnuM zubha cihna che. A pustaka e eka prayatna che. jaina tavArIkhamAM puSkaLa lekhana sAmagrI upalabdha thaI zake che, paraMtu temAM jainetara lekhakoe caMcapraveza nathI karyo. te pratye prayatna karavAne keIe saMkalpa karyo hoya te te saphaLa thayo nathI. AthI te kArya jaina lekhake, adhikArIo, zikSake grejyueTa ane sAdhuo para Ave che, kAraNa ke temane jainagraMtho ane sAmagrIne vizeSa paricaya karavAnI anukULatA ane jogavAI maLI zake che. eka vidvAna lakhe che ke - "ItihAsane sarjanArA to gayA, paNa e sajAelA itihAsane ekaTho karanArA nathI jAgatA. ApaNe ja mATImAM ApaNuM ratno daTAyAM. ApaNA paga nIce cagadAyAM. ene vINavA mATe dariyApArathI TaoNDa AvyA, phArbasa ane voTsana AvyA; teo kaMI khAsa itihAsa saMzodhanane mATe nahAtA nImAyA. hAthamAM pAelA prAMtanI hAkemI karatAM ja teone ApaNI premakathAone ane zauryavartAono nAda lAgyo hato. ApaNA khaMDeromAM daTAela bhUtakALano pikAra ene kAne paDe hato. gheDe caDI caDIne e ItihAsanA Azaka pahADonI zikharamALAmAM bhaTakyA. akhaMDa ane romAMcaka itihAsa ApIne Aja e itihAsanA Azake kabaramAM sUtA che ane enA lakhyA bhAkhyAMnA Aja ApaNe bhAMgyA tUTayA tarajUmA karIe chIe. ApaNane-hiMda mAtAnI tavArIkhanA mithyAbhimAnI vArasadArane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 23 ApaNAmAMthI ja kema koI ToDa ke phAsa na sAMpaDayA ? zauya tA paravAryAM. paNa zau`nA pUjana, are smaraNa paNa visAryAM? Aja paNa geArA amaladArA nirjana, vikaTa, rAga bharyAM pradezeAmAM ulaTabhera rahe che. naMdanavana sarje che, ane kalama tathA kemerA laI ne peAtAne viMTaLAelI nAnakaDI duniyAneA gADhatama paricaya karI lye che. kaheA ke pI jAya che. hiMdanA ke hiMdanA koIpaNa bhAganA saurASTra, gujarAta, mAravADa, mevADa vagerenA dezI adhikArI madhune AvI tAlAvelI kayAre lAgaze ? saurASTra, mevADanI bhUmine teA pApaDe UpaDe itihAsa mAjhayA heAvAnI ApaNane jANa che, gAme gAmanA itihAsa Aja adhikArI bhAI Ane Thebe [ khabhe ] Ave che. navAyuganuM zikSaNa pAmelA navayuvakeA hAkemI bhAgavI rahyA che. koI pustaka yA mAsika vATe maLI AvatI asalI zauya ghaTanAone paNa tee atyanta jijJAsA sAthe vAMce che. teone jUnI tavArIkha kahenAra manuSyAne sAmagrIo paNa hAtha joDI hAjara che. mAtra teene te kalama laI ne te badhu' TAMcaNa karavAnI vRtti thavAnI ja rahe che. adhikArIe e kanya upADI lye te emanI pAtAnI jIMdagImAM ja navuM dIvela reDAya, peAtAnA paga taLe nitya cagadAtI dharatInI mahattAnA darzana thatAM e peAte ja mAnavatAnAM romAMca abhavI he. dezanA itihAsa bhUgeALa para AvA ajavALAM pAtha-vA hAya to A itihAsavimukha ane akicana bhUminA deza adhikArI enI sahAya bahu agatyanI che. A dizAmAM sAcI sugamatA ne hAya tA te pratyeka Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 yugapradhAna zrIjinacaMdrasari rAjyAnA keLavaNI khAtAne temAM se'kaDe peANAsA TakA zikSakA teA khacIta A vastumAM rasa lenArA rahyA. ene phurasada ghaNI tethI gAmanA vRddho, pramAdIonA gapeADIoneA DAyarA enI esarImAM maLe. emAMthI keTaluM itihAsa-dravya maLe ? ApaNA yunIvarsITInI parIkSAmAM pasAra thaI bahAra nIkaLelA grejyueTA pramAda choDI peAtAnA je kALa phurasada tarIke oLakhAya che teneA sadupayoga potAnI bhUminI mATImAM iTAelAM emUla javAhIrAne zeAdhI kADhavAmAM, je koI vIradharmInI bhALa lAge tenI kathA noMdhI levAmAM gALaze, te nUtanabhUmi janmaze ne tenA yazeAbhAgI pote thaze. ApaNA munie te divasanA cAvIse kalAka sevAnuM vrata laI gAmaDe gAmaDe, zahere zahera, prAMteprAMta viharanArA che; e apratiSThaddha vihArI pravAsIe peAtAnA cAturmAsa samayamAM eka sthaLe sthiravAsamAM ane te sivAyanA ATha mAsamAM atra tatra thoDA nivAsamAM te te kSetranAM mAnavasamAjanI, prakRti sauMdarya nI, dharma jIvananI, vagere sarva dezIya mAhitI uparAMta tenA itihAsa, kathAo, purAtana avazeSo vagerenI noMdhA sabaLa chatAM samatAla, ane lAgaNImaya chatAM vicArotpAdaka temaja AlhAdaka zailimAM pUrI pADI zake tema che. temAM pramAda ke parapratyayaneya buddhi hAvAM ja na ghaTe, evA temanA ziSTa AcAra che, teo taraphathI ApaNA ghaNA manerathA saphaLa thavAnI AzA che. teo dhAre te jaina sAhityamAM pUrvAcAryAMnA lakhelA aitihAsika pustako, prabaMdhA, citrA bahAra pADI zake eTalu ja nahIM paNa dareka gAmanA jina Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 25 maMdira, pratimAo vagerenA utkIrNa lekhe ekatrita karI samagra bhAratamAMnA pUrvajonAM gaurava batAvI zake. jevI rIte dezabhakti padA karavA mATe dezano prAcIna itihAsa zeAdhA joIe, tevI ja rIte dharmaprema tathA dharmagaurava te te dharmanA mUla puruSanA bhavya jIvanacaritre, etihAsika pramANavALAM bahAra pADavAthI ja jAme. emAM dhArmika draSTi sAthe aitihAsika daSTi saMkaLAelI rahevI joIe. AvA prakArano prayAsa A jIvanacaritramAM thaele che. dhArmika puruSanA jIvanacaritre e paNa eka prakAranuM leke pagI sAhitya che. "sAhityamAM komI taDA paDe e vadhumAM vadhu aniSTanI vAta che e kathanamAM raheluM satya svIkArya che; ane e lakSamAM rAkhI jaina ke jainetara-keIpaNa aitihAsika sAhityamAMthI jaina ke jainetara lekhake teja sAhityane vaLagI rahIne anya sAhityanI upekSA karavAnI nathI, paNa bane sAhityamAMthI maLatI hakIkta meLavI bannene satya AkAramAM taTasthatAthI ane vyApaka dRSTithI raju karavAnI che. jo ke ema karavAmAM badhA lekhaka zaktimAna hotA nathI, tyA saphaLa thatA nathI, chatAM je lekhaka taraphathI tatkAlIna sAhitya para niSpakSapAta daSTi rAkhI temAMthI pitAnA viSaya pUratI sAmagrI meLavI te kALanI binAone kevaLa eka zubha akhaMDa amizrita nirdeza thAya, te lekhakane teTale aMze abhinaMdana ApavuM gya che. AmAM khAsa paLe paLe smaraNamAM rAkhavuM Avazyaka che ke sAMpradAyika meha ke komI dRSTine itihAsanI cALaNImAM cALI nAkhavAM joIe. bhaTTImAM gALI bhasma karavA joIe. tema thAya to ja satyadevanuM ArAdhana thaI zakaze. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri vikramanI pa'daramI sadI vItI gaI ane sALamIne prArabha thatAM hiMdunAM pATanagara dilhInAM siMhAsane samrATa akabara birAjyA ane tenA samayamAM megala sattAnA sU pUrNa tejathI prakAzyA. te samrATa akabarane badhA dharmAMnI mAhitI meLavI te saOmAMthI upayukta vastuonuM ekIkaraNa karI eka samAnya dharma kADhavAnI utkaMThA thaI, te utkaMThA tRpta karavA mATe sarva paikI eka evA jaina dharmanA te vakhate vidyamAna AcArya zrIhIravijayasUrine potAnI pAse belAvI temanI sAthe ma`traNA karI. zrIhIravijayasUrijI e zvetAMbara jainanA tapAgacchanA AcArya hatA, ane temaNe jainadharmanA mahAtmyanI prathama jhAMkhI samrATa akakharane karAvI, A AcAryanuM jIvana gujarAtImAM AlekhavAneA sakhaLa ane saphaLa prayatna muni zrIvidyAvijayajIe 'sUrIzvara ane samrATa' e nAmanA pustaka rUpe karelA te sa. 1976 mAM prakaTa thayA, (ke jene hiMdI anuvAda paNa tyAra pachI temar3e bahAra pADayA) jyAre paMdara varSa sa. 1991 mAM te ja samrATa akabarane thaelA paricayanI yAta jALavI rAkhavAmAM sahAyaka kharataragacchanA AcArya zrIjinacandrasUrinu jIvana hiMdI bhASAmAM lakhI prakaTa karavAne saphaLa prayAsa bikAneranA prasiddha nAhaTA kuTumbanA vaMzo zrIyuta agaracanha ane bhavaralAla nAhaTA taraphathI thayA che te joI kharekhara AnaMda thAya tema che. zrIhIravijayasUrinI pratiSThA ane gaurava jeTalAM tapAgacchamAM che teTalAM pratiSThA ane gaurava sUrinAM kharataragacchamAM Aya te svAbhAvika che. kharataragaccha e tapAgacchathI prAcIna che. zrIjinacandra tapAcchanI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA ra7 utpatti jagacandrasUrie bahu tapa karyo tethI temane "tapa" (eTale tapasvI) e biruda (prApta thayuM ), kahevAya che ke, mevADanA te vakhatanA pATanagara AghATa nagaranA rAjAe saM. 1285 mAM ApyuM, te parathI te sUrinI ziSya paraMparAno ga7 "tapa" nAmathI prasiddha thaye; jyAre kharataragacchanI utpatti gujarAtanA pATanagara aNahilapura pATaNamAM durlabha(rAja)sena rAjAnI (rAja)sabhAmAM zrIjinezvarasUriye cityavAsI jaina sAdhuono AcAra zAstrasaMmata nathI ema batAvI ApI "kharatara" (vizeSa prakhara ugra (satya) AcAravALA) biruda prApta karyuM. e parathI te sUrinI ziSya paraMparA kharataragacchanA nAme oLakhAvA lAgI, ema jaNAvavAmAM Ave che. pATaNanI gAdI para gurjararAja durlabharAje saM. 1066 thI 1078. ema bAra varSa rAjya karyuM, ema merUtuMgasUrinI vicArazreNI-sthavirAvalImAM, temaja rAjAvalIkeSTakamAM jaNAvyuM che ane te zrImAna ojhAjIe ane anya ItihAsakAroe svIkArela che. jyAre kharataragacchanA keTalAka, uparyukta banAve banyAno saMvat 1080, to kaIka 1024 Ape che ema kharataragaccha paTTAvala saMgraha (saMgrAhaka zrIjinavijyajI, prakAzaka bAbU pUraNacandra nAhara) parathI ane anya paTTAvalI parathI jaNAya che. (1) saM. 1582mAM thaelI kharataragaccha-sUriparaMparA prazastimAM jaNAvyuM che ke - tatpaTTapaMkeruharAjahaMsA, jainezvarAH sUriziro'vataMsAH jayantu te ye jinazaivazAsana-zrutapravINA bhavavAsamakSipan // 37 / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yugapradhAna zrIjinacaMdrakSeri zrIpattane durlabharAjarAjye, vijitya vAde maThavAsisUrIn / vadhipakSAtrarAzimALa, meda vAto viphara [pravAsa] - rUDhA guma atha-te (vardhamAnasUri)nA paTTakamala para rAjahaMsa rUpa jinezvarasUri mastakanA AbhUSaNa thayA ke jemaNe jaina ziva zAsananA zAstromAM pravINa hAI bhagavAsane pheMkI dIdho teo jaya pAme. zrIpattanamAM durlabharAjanA rAjyamAM makavAsI AcAryone vAdamAM jItI jemaNe saM. 1024nA varSamAM "kharatara" nAmanuM prazaMsanIya biruda paNa meLavyuM. A prazastimAM jaNAvelI saM. 1024nI sAlane eka saMvat 1675 AsapAsanI kharatarapaTTAvalI 2 tathA vid thI " eTale saMvat 1024mAM. suvidita cha varatA biruda, durlabha naravaI tihAM diyu| zrIvardhamAna paTTai tila u, mUri jiNaMsara ghghyu|| ema kahI Teko Ape che. paNa A pustakanA lekhaka nAhaTAjI " nA viDuM vIse' eno artha dasa ane cAra vIsa eTale eMzI e kare che, te kharekhara haziyArI batAvanAro (ingenious) che. rAhuziyArI batAvanAre nahiM, paNa vastutaH eja artha vAstavika che. kAraNa ke 1024no artha levAmAM "dasasaya' zabdanA pachI sIdhI rIte "vIsa" zabada laIne "cihuM zabda rakhAya toja 1024no artha barAbara thaI zake. paraMtu kavie "cihuM zabdane vacamAM laIne aMte "vIsa" zabda mUkI che ethI "cihuM vIsehi artha "cAra vIsa eTale eMsI eja barAbara che. (gu. saM. saMpAdaka) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 (ra) kharatara gacchIya muni kSamAkalyANanI sa. 1830nI kharatara gacchanI paTTAvalImAM evuM katheluM che :---- prastAvanA xx evaM suvihitapakSadhArakAH jinezvarasUrayo vikramataH 1080 varSe kharatara birudadhArakA jAtAH / ane te samayamAM lakhAyelI bIjI paTTAvalImAM paNa te sUri mATe ema jaNAveluM che ke saMvat 1080 durz2amAnasbhaayaaN 84 maThapatIn jitvA prAptakharatara virudaH / AmAM traNa hakIkata Ave cheH-(1) pATaNamAM jinezvasUrie durlabharAjanA rAjyamAM tenI rAjyasabhAmAM maThavAsIne harAvyA. (2) te jayathI 'kharatara' birUda temaNe meLavyuM. (3) te ghaTanA sa'. 1024mAM ke sa. 1080 mAM banI. A traNenA sabaMdhamAM vizeSa prAcIna pramANeA kevA prakAranA maLe che te joI a. dezamAM ukta jinezvarasUrinA paTTadhara jinacandrasUrinA ziSya prasannacandrasUrinA ziSya sumati vAcakanA ziSya muni guNacandre mahAvIracariya prAkRta bhASAmAM sa. 1139 mAM ( zrIhemacandrasUrinA triSaSTizalAkApuruSacaritranA pa mAM Avela saMskRtamAM mahAvIracaritra racAyuM te pahelAM) racI pUrNa karyuM temAM chellI prazastimAM kyu che ke :-va mAna sUrine e ziSya hatA. prathama jinezvarasUri ane bA buddhisAgarasUri, ane vohitthovva samatthA, siririjiNesaro paDhamo / gurusArA dhavalAo, kharaya ( rA ) sAhusaMtaI jAyA // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri [ pAThAMtara) gussAne dhavA, nimarjhA] sAduraMta nAyA ! himavaMtAo gaMgubva, niggayA syljnnpujaa| aNNo ya puNNimAcaMda suMdaro-buddhisAgaro sUrI / / [pITarsane riporTa, 3; 306 pI. 5, 37] atha-prathama ziSya jinezvarasUri buddhimAna samartha hatA, te dhavalagurune sAramAMthI kharatara (pAThAMtara-nirmala) sAdhu santati thaI. jema himavantamAMthI sakala janane pUjya evI gaMgA nIkaLI tema; bIjA ziSya te pUrNimAnA candra jevA suMdara buddhisAgara sUri thayA + [A grantha zeTha devacaMda lAlabhAI jaina pustakaddhAra-kuMDanA jhaLyAMka 5 tarIke prakaTa thaI gayo che temAM uparanI gAthAmAM vAvAne badale suvidivA niyamag.] ema chApeluM che.] ukta jinezvarasUrinA ziSya navAMgI vRttikAra abhayadevasUrinA ziSya prasannacandrasUrinA (pra)ziSya devabhadrasUrie. A gAthAyugalane vAstavika artha A pramANe che, prathama ziSya zrIjanezvarasUri thayA ke jeo bhavya jIvone saMsArasamudrathI tAravAne vAhaNanA samAna hatA, paiyoMdAya Adi aneka guNothI atyaMta sAratA (pradhAnatA) vALA ane dhavala (ujjavaLa) AcAravALA evA te AcArya bIthI, jema himavAna parvatamAMthI sakalajanane pUjya evI gaMgA nadI nakalI che. tema kharatara (atyaMta kaThora) yA nimala AcAravALA sAdhuonI saMtati (paraMparA) thaI, ane bIjA ziSya te pUrNimAnA caMdra samAne suMdara evA buddhisAgarasUri thayA. (gu. saM. saM.) : pArzvanAtha caritrakAra AcArya devendra ane mahAvIra caritrakAra muni guNacaMdra e vibhinna vyaktio nathI; paraMtu dIkSAnuM nAma emanuM guNacaMdra hatuM, ane AcArya thayA pachI emanuM ja nAma devabhadrasUri tarIke prasiddha thaela che; ema be nAma hevA chatAM vastuH vyakti ekaja che. (gu. saM.) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 31 prAkRtamAM pArzvanAtha cariya saM. 1168 [ vahu rasa dra] nA varSamAM racyuM, temAM prazastimAM eTaluM jaNAvyuM che ketssaasi donni sIsA, ja(ga) yAvikkhAyA divaayrssivv| AyarimAra-kurivAjAriyanAmA II (pI. 3,64) atha-te (vardhamAnasUri)nA jayathI (jagamAM) vikhyAta thaelA sUrya ane caMdramAnI jevA (anukame) be ziSya-AcArya jinezvara ane buddhisAgara AcArya e nAmanA thayA. A granthane jesalamera jaina bhAMDAgArIyagranthAnAM sUcipatrama'mAM grathAMka 296 tarIke mAtra nAma ApI 229 patra jaNAvI tADapatrIya prata tarIke noMdhela che. temAM upalI gAthAnI bIjI paMkti nIce pramANe che ema zrIyuta nAhaTAjInuM kahevuM che - ___ AyariyajiNesara-buddhisAgara[7] kharayarA paayaa| eTale kharatara birUdathI jJAta thaelA AcArya jinezvara ane buddhisAgara-ema temAM "kharatara zabda mUkelo che. saM. 1170mAM likhita-kavi pAhe apabhraMza bhASA mAM karelI kharatara paTTAvalI = ke je "apabhraMzakAvyatrayInA pariziSTamAM pR. 110thI 11ramAM ApI che temAM kahela che ke - devasUri pahu nemicaMdu bahuguNihiM pasiddhau / ujoyaNu taha vaddhamANu kharatara vara laddhau // suguru jiNesarasUri niyami jiNacaMdu susaMjami / abhayadeva savvaMgu nANi jiNavallaha Agami / / jigadatta nUri Thiu paTTi tahi jiNa ujNoiu jiNavayaNu // sAvaihiM parik khivi parivariu mulli mahagghau ji(maNa rynnuu|| 4ukta paDhAvalI amArA "aitihAsika jaine kAvya saMgraha (pR. 365 thI 368)mAM chapAela che. (ahiM "amArA e-zabdathI sarvatra hiMdI saMskaraNanA lekhaka samajavA.) pasiddhau bhaya jiNesarasarimANa kharatara Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri AmAM kharatarane vara jeNe labdha karyo che te vizeSaNa sAmAnya rIte udyotana pachI thaela vardhamAnane lAgu paDe, paNa te sugurU jinezvarasUrine lagADavAnuM che. A uparyukta jinezvarasUrinA jinacandrasUri ane abhayadevasUri temanA jinavallabhasUri ane temanA paTTadhara jinadattasUri [AcArya pada saM. 1169 sva. 1211] kRta "suguru parataMtryamamAM ukta jinezvarasUri saMbaMdhI evuM darzAvyuM che kepuro dullaha mahivalla-hassa aNahillavADae payarDa / mukkA viyAriUNaM, sIheNa va davaliMgIgayA // 10 // dasamaccherayanisi-viSphuraMta sacchaMdamUrimayatimiraM / sUreNa va sUrijiNe-sareNa hayamahiyadoseNa // 11 // artha--aNahillavADAmAM durlabha nRpati pAse "vya liMgarUpI gajene siMhanI peThe vidArI nAMkhyA ane dazamA accherA (AzcaryarUpI rAtrimAM phelAela svadarUpI sUrinA matarUpI aMdhAruM jeNe sUryanI peThe TALI nAMkhyuM evA nirdoSa jinezvarasUri. teja jinadattasUri vaLI pitAnA gaNadharasadhdhazatakamAM ukta jinezvarasUri saMbaMdhI vizeSa jaNAve che ke - tesi payapaumasevA-rasiyo bhamaruvva svvbhmhio| sasamaya-parasamayasattha-payAthavitthAraNasamattho // 64 // agahillavADae nADaivva, dNsiysupttsNdohe| paurapae bahuka vidUsage ya sannAyagANugae // 65 // saDhiyadullaharAe, sarasaiaMkocasohie suhe| majjhe rAyasahaM pavi-siUNa loyAgamANumayaM // 66 / / nAmAyariehiM samaM, kariya niyAraM viyaarrhiehi| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA vasaIhiM nivAso sAhUga Thavio ThAvio appA // 67 // parihariya gurukamAgaya-varavattAe vi gujarattAe / basaddinivAso jehiM, phuDIkao gujarattAe ||68|| temanA va mAnasUrinA pakamalanI sevAmAM rasika evA bhramaranI peThe sarva bhramathI rahita, svasamaya ane parasamaya (zAstra)nA padArtha jeNe artha sahita vistArelA evA samatha (jinezvarasUrie) ahillavADAmAM nATakamAM jema che tema supAtranA doDu jeNe dekhADayA che evA, pracura ( pada ) praja (?), bahuviSaka, sannAyakane anugata evA miAn rAjA dulaCbharAja sarasvatI aMkathI upaAbhita, sukhada ane subhaga rAjya karatA satA tenI lAkAgamane anumata evI rAjyasabhAmAM praveza karIne vicArahIna evA nAmanA AcAryAM sAthe vicAravivAda karIne 'sAdhuone nivAsa vasatimAM hAvA joie' e sthApita karyu ane gurUkramathI cAlI AvelI (uttama dharmanI) vAta (paNa) jeNe tajI dIdhI hatI evI gurjaratrA (gujarAta)mAM paNa jemaNe vasiSe nivArA skruTa karyAM. (gujarAta e zabda, je 'gurjaratrA' zabdamAMthI kulita thayuM manAya che te 'gurjaratrA' khAramI sadI jeTale! te jUne cheja e A avataraNa parathI siddha thAya che. ) ukata jinezvarasUrie racelA pa'caliMgI prakaraNa para ukta nivruttasUrinA paTTadhara (maNidhArI) jinacaMdrasUri (tema)nA paTTadhara jinapatisUrie (sUripada saM. 1223, ne sva. saM. 1277 vacce ) vRtti racatAM tenI AdimAMja kahela che ke iha gurjaravasudhAdhipazrI durlabharAjasabhAsabhya samAja 33 3 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvAnityavAbhikalpitajinanabananAlA nirAsa smaasaaditvirUzvarAdhUpUjAmasurAmanAmonizvara - mariviracitapaMcaliMgyAkhyaprakaraNasya ! ... .58 -A zu rAmanA roja zrI durlabhajI sabhAnA salyasamAja mahAvAdI caityavakInA kapita jinamaMdiramAM vAsane nila karIne tenI nI kapUthI sugaMdhita thayela nijIvanarUpI lAvana che evA nidharinA rola paMcaliMgI nAmanA prakaraNanI . te ja jAvAnuM ukata jinapatisUrie saMghapaTTakanI vivRtinA prAraMbhamAM jinezvarasUrie kahyuM che. jUo apabhraMza kAvyatrInI paMDita zIlAlacaMdajAjiprastAvanA / 10. pUrNabhadra saM. 128pa ke te vakhatanI nApAsa tapAgacchanA sthApaka jagadrasuri tapa vaDe tapAnAmanuM bira prApta karyuM) mAM jJAAlina caritra ra che tenI prazastimAM jaNAvyuM che ke : zrImadgurjarabhUmibhUpaNamaNI zrIpatnane patane, zrImadurlabharAjarAjapurato yazcaityavAsidvipAt / nirloTyAgamahetuyuktinakharaivAsaM gRhAthAlaye. sAdhUnAM vamatipan munimRgarADajagr: !! !! sUriH sa cAndrakulamAnamarAjahaMsaH. zrImAnezvara kRti dhana vRthiyAM ! zrI (thI) bharelI gurjarabhUminA AbhUSaNa maNi rUpa zrIpattana nAmanA zaheramAM zrImadda durlabharAja rAjAnI AgaLa jeNe (jinacaityamAM vasanArA) caityavANI rUpI DAthI)ne Agamahetu yukitarUpI nakhathI parAjita karIne anyathI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fi[ ! (pArala) khAdhA ne ya deza je suneipI siMhe gRhasthanI mAlakInI jagyAe sAdhuoe vadha karavA ia na sthApita karyuM... evA cala rUpa mAnasarovaranA rAjasI sUri zrImad jinezvarasUri pRthvImAM prasiddha thayA r sa, 1295 mAM ukta jinapatisUri ziSya sumati i uparyuMkta gaNadharasA zataka para havRtti racI che temAMthI nezvarasUrinuM vizeSa citra maLI Avaze, te AkhI vRtti aitihAsika vigatonA bhaDAra che chatAM te pragaTa thaI nahI+ e durbhAgyanA viSaya che. ukta jinezvarasUrinA lIlAnanI (kathA) tathA (?) kAvyanA uddhAra thatAM chevaTe lakhela che ke : .. " iti zrImAnapariziSyAvataMsa - vasatimArgaprakAzakaprabhuzrIjinezvarasUriviracita - prAkRtazrI nirvaannliilaavtiikthetivRttojyAre bhIjAvatIsAre ninA" (gesanTa. trIpadma kara kaSTa ) x A vRttinuM ja aMtargata prakaraNa ( vartamAnaU~thI bana dora sudhInA aitihAsika caritrAvALu risiha gaN kRta ma anI laghutti pAmiMdara gargANu kRta jina pUruM pustakAdAra kaDI ta tarA prakaTa thaI cUkela che, ane enuM bhArata paNa sAjinArcendohara jJAna-bhaDAra indorathI prakAzita thayela che. A vRttimAM kharatara di prApti viAyaka ullekha A prakAre che :~ " kiM bahanetthaM vAdaM kRtvA vipakSAnirjitya rAjAmAtyazreSThisAthavAprabhRtipura pradhAnapuruSaH saha bhaTTacaTTeSu vasatima prakAzana yazaHpatA kAyamAna kAvyabaccA ra durjajanakarNazUlAn sopaM paThatsu satsu praviSTA vasatI prAptakharatara birudA bhagavantaH zrIjinezvarasUrayaH evaM gurjaravAdege zrIjinezvara mRNA [vikRitasAvidyAra] prathayAZ= (?) 23 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri uparanA pramANe jinezvarasUrina ziSya paraMparAmAM jayA, have ApaNe tethI bhinna paraMparAmAMnuM eka svataMtra pramANa laIe, te candragacchamAMthI pachIthI thaela rAjagacchanA dhanezvarasUri, ajitasiMha, zAlibhadra, zrIcandra jinezvarAdi, pUrNabhadra, candraprabhasUri zidhya prabhAnaMdasUrie prabhAvaka caritra saMskRta kAvyamAM saMvat 1334mAM racyuM che temAM ApelA jinezvarasUrinA ziSya abhayadevasUri ke jemaNe nava aMgepara saMskRta vRttio racI che tenA caritramAMthI nIcenI hakIkata maLI Ave che : "bhejanA rAjatvakALamAM dhArAnagarImAM vasatA lakSmIpati nAme zrImantane tyAM rahelA madhya dezanA be vidvAna yuvAna va brAhmaNaputra zrIdhara ane zrIpatie AcArya vardhamAnasUri pAse dIkSA lIdhI ane teo jinezvara ane buddhisAgara nAmathI prasiddha thayA." A vakhate pATaNamAM caityavAsIonuM prAbalya hatuM, te eTalA sudhI ke temanI sammati sivAya suvihita sAdhu pATaNamAM rahI nahotA zakatA, AcArya vardhamAnasUrie pitAnA ziSya jinezvarasUri ane buddhisAgarane tyAM mokalIne pATaNamAM suvihita sAdhuone vihAra ane nivAsa cAlu karAvavAne vicAra karyo. ane pitAnA ukta bane ziSyone pATaNa tarapha vihAra karAvyuM. te banne pATaNamAM gayA paNa tyAM temane saM. 1295 mAM racAela gaNadharasArdhazataka bRhattimAM vardhamAnasurijI paNa pATaNa sAtheja padhAyA hatA, ane rAjasabhAmAM paNa sAthe hatA, evo spaSTa ullekha che. -lekhaka. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 37 utaravA mATe upAzraya maLyA nahi; andhe karIne teo tyAMnA rAmezvara nAmanA purohitane tyAM gayA ane potAnI vidvattAne paricaya ApI tenA makAnamAM rahyA. jyAre caityavAsIone e samAcAra maLyA tA pAtAnA niyukta puruSeA dvArA temane pATaNa choDI javA jaNAvyuM, paNa hite kahyu ke A bAbatanA nyAya rAjasabhAmAM thaze. AthI caityavAsIoe rAjAnI mulAkAta lIdhI ne vanarAjanA samayathI pATaNamAM sthapAela caityavAsIenI sA bhauma sattAno ItihAsa samajAvyo, je parathI pATaNanA nRpati dula bharAja paNa lAcAra thayA ane potAnA uparAdhathI e sAdhuone ahIM rahevA devA mATe Agraha karyo ke je vAta caityavAsIoe mAnya karI.' e pachI purehite suvihita sAdhuonA upAzraya mATe rAjAne prAnA karI. rAjAe e kAmanI bhalAmaNa peAtAnA gurU zaivAcA jJAnadevane karI, je uparathI bhAta bajAramAM cASya jamIna prApta karIne purti tyAM upAzraya karAvyeA tyAra pachI vihita sAdhuone mATe vasati thavA mAMDI.' ' jinezvarasUri jyAre pahelIvAra pATaNamAM gayA tyAre pATaNamAM durlabharAjanuM rAjya hovAnu A praznadhakAra lakhe che. jyAre upara batAvyA pramANe) jinadattasUri Adi kharatara gacchIya AcAryA paNa gaNadharasAddhazataka AdimAM te vakhate pATaNamAM durlabharAjanuM rAjya batAve che, pazu kharataragacchavALAA e prasaga (sa. 1024 ke saM. 1080 kAi ) 1084mAM banyAnuM lakhe che te kharAkhara lakhAtu nathI, kAraNu * sa. 1089nuM pramANa e Ayu hoya ethI ame ajJAta chIe, chatAM muni zrIkalyANavijayajI jevA itihAsana te Ape che te tenuM pramANa te jaNAvaze. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 yugapradhAna zrIjanacaMdrasUri ke (1924mAM mULarAjanuM rAjya hatuM, ane saM. 1080mAM ke) saM. 1084mAM pATaNamAM dulabharAjanuM rAjya nahIM paNa bhImadevanuM rAjya hatuM." -ItihAsamAdhi sAkAra muni zrI kalyANavijyajInI prabhAvaka caritanA gujarAtI bhASAMtaranI prastAvanA. tatkAlIna prAcIna pramANathI jinezvararArine "khatara" e biruda maLyuM ane te maLyuM to amuka varSamAM maLyuM e zodhI kADhI batAvavAmAM etihAsika saMzodhake prayAsa sevavA yogya che. A viSaya para lekhaka mahAne saM. 1170 nI lakhelI paTTAvalIjha jovA maLI che. temAM jinezvarasUrine khatara" biruda maLyAno spaSTa ullekha che ane te viSaya para vizeSa vizAra lekhaka mahAzaya eka svataMtra nibaMdha rUpe pragaTa karaze ema . 11nI TipaNamAM pote jaNAve che. to nibaMdha pragaTa e vizeSa prakAza paDavAnI AzA che. brahakharataragacchanI paTTAvalImAM zrImAna pra1 mahAvIrathI ukata jinezvarasUrinuM sthAna 40 che. tyAra pachI tanI paraMparAmAM prastuta pustakanA nAyaka che! jinAnuM sUcinuM sthAna 61 nuM che. nAyakanA astimAM bIkAneranA maMtrI kIcandra ane bhAga bhajave che. temanA dvArA jATa akabara sAthe meLApaparicaya, jIvavatyAga-amArinAM pharamAna, zAhajAdA salIma tathA amIra umarAvo sAthe pichAna, salIma bAdazAha - * Maa paDAvI che, ra sA raheto amArI nIcara mA , rA che.bI prastAvanA che. 3 ne ela . ca Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 prastAvana teNe sAdhue pratye tiraskArathI-kADhela hukamanu rada karAvavuM vagere aneka binAethI nAyakanuM caritra rasabharyuM ane mAhitIvALu che. tene ceAgya nyAya ApavA mATe lekhaka mahAzaye ghaNI mahenata laI tatkATvIna sAhityamAMthI ghaNI vigate ekaThI karI tene anukramamAM sarala ane rucikara bhASAmAM prayAjI eka satya jIvanacarita AlekhI prakaTa karyuM che, te mATe lekhaka mahAzayane abhinadana ghaTe che candra. mantrI saMbaMdhI, guNavinaya upAdhyAya kRta dharmacandra sannI pramantra' gujarAtI padyamAM sa. 1955 mAM racelA mahAra paDyA te parathI ApaNaeN jaNatA thayA hatA ane suni zrIvidyAvitryajIe 'sUrIzvara ane samrATa'mAM pR. 153-54 2 TUMkamAM kIkata jaNAvI che paNa te gujarAtI prabaMdha ve anAja guru jayarAma upAdhyAye saMskRtamAM saM. 1950 mAM karanA sadanathI 38 mA varSe lAheramAM prAdha hatA, tenA parathI guNavinazai karyAM hatA, ane te satkRta pramapara teja jIvana saMskRtamAM khyA . 1956 mAM zrItAsAmapure karmacandra mantrInA thI thI parI karI hatI, te prasiddha itihAsa sika zrImAna pUrAdajI nAhara ema. e, DI. ela pAsethI ane gAna thaI hatI ane te prathI temaja zrIyuta umAjikanA ja caritamAMthI hakIkata laine anukrame mAga jaina sAhityanA sakSipta itihAsa" nAmanA pustakamAM pArA83 thI 884 mAM temaja puni zrIjinaviSaja sahita jaina aitihAsika kAvya satyanI prastAvanAmAM me videha kata ApI hatI. te kRta Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri mULa prabaMdha ' karma caMdravaMzeAkIntanaka kAvyam ' e nAme rAyabahAdura gaurIza'kara ejhAjIe 'pAdita karI hiMdI anuvAda sahita san 1928 mAM chapAvyA che, paNa haju sudhI janatA samakSa prakaTa thayA nathI, vaLI kharI upayAgI tenA uparanI guNavanayakRta sa`skRta TIkA hajI sudhI chapAI nathI, e durbhAgyanA viSaya che. [ jUe jaina yuga pustaka 5, pR. 490 thI 44 ] 40 lekhaka mahAzayeAe vizeSa zeAdhakheALa karI ukata kacandre mantrInA jIvana ane vaMzajanuM vizvasanIya citra rajU karyuM' che te mATe teo dhanyavAdane pAtra che. samrATa akabarane jainasAdhuethI A ATheA paricaya sa. 1639 pahelAM thayA hatA, paNa tenA para prakhala avicala ane vyApaka asara karanAra jaina tapAgacchanA AcArya zrI hIravijayasUri hatA e nirvivAda che; ane pachI te asara kAyama rAkhanAra temanuM ziSyama'DaLa vijayasenasUri, bhAnucadra AdinuM hatuM. tenuM ekaja dRSTAnta khasa thaze ke akabaranA mitra ane maMtrI jevA vidvAna abulaphajale urdu bhASAmAM lakhelA * AIna-i-akabarI' nAmanA prasiddha pustaka parathI jaNAya che ke, akabare potAnI dharmasabhAnA sabhyAne pAMca vibhAgamAM vibhakta karyAM hatA, te badhAmAM maLIne phUla 140 sabhyo hatA. pahelA vanA 21 sabhyeA che, temAM prathamanAM khAra nAme musalamAneAnAM che, ane seALakhuM nAma hIrajIsUra (hIravijayasUri )nuM che; ne pAMcamA vargamAM vijayasena ane bhAnucaMdrane mUkelA che. A rIte jainemAMthI traNa prasiddha vyaktie badhI tapA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 prastAvanA gacchanA sAdhuo akabaranI dharma sabhAnA sabhyo tarIke mUkAelA che, parantu kharatagacchanA AcArya jinacaMdrasUri ke anya prasiddha vyakita temAM dAkhala karela nathI. abulakjalanuM khUna salIme ( jahAMgIre ) sana 1602nI 12mI ogasTe ( sa', 1659mAM) karAvyuM, jyAre tenA maraNa pahelAM daza varSe jinacandrasUrine saM. 1949mAM lAhAramAM yugapradhAnapada maLyuM ane akabara bAdazAhanI sAthe temanA ane temanA ziSya jinasiMhasUrinA vizeSa paricaya thayA, chatAM te bannemAMthI ekkenA temaja samayasuMdara Adi-vidvAna vyaktino paNa samAveza AIna - I - akabarImAM karavAmAM AvyeA jaNAtA nathI. AIna-da-akabarImAM bhale ullekha na maLe, para Mtu ethIye adhika mahattvanA ullekha aAntikA pharamAna patramAM che. samrATa akabara svayaM jinacArja prabhAva A pramANe vyakta kare cheH-- "" ' isase pahale zubha cintaka tapasvI jinacandasUri kharatara hamArI sevAmeM rahatA thA. jaba usakI bhagavadbhakti prakaTa huI taba hamane usako apanI baDI bAdazAhIkI maharabAniyoM meM minA hiyA." ( A graMthanA pariziSTa 'ga'mAM jA ) zrIjinasa hariya ullekha samrATa akabara ane jahAMgIra banne A prakAre kare che : ina dinoM AcArya jinasiMhasUra urpha mAnasiMhane arja karAI ki pahale jo Upara likhe anusAra hukama huAthA vaha kho gayA hai isa liye hamane usa pharamAna ke anusAra nayA mAna nAyata yiA haiM| " ( ukta pharamAna para (ga). ta (1 ina sevaDoMke do paMtha haiM, eka tapA dUsarA karatala ( vatara ). mAnasia (jJinasiMdasUri) tanoM (vAtai) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrI janacaMdrasAra zrImAna jinavijyajI prAcIna zilAlekha saMgreDanA bIjA bhAgamAM pitAnA avalena pR. 3mAM kartha che ke - saM. 1939thI 1960 sudhI akabarane jaina vidvAnone satata sahavAsa rahyA, temAM prathamanA daza varSomAM tapAgatuM ane pachInA daza varSamAM kharataragacchanuM vizeSa valaNa hatuM ema kahevAmAM kAMI harakta nathI, paraMtu sAthe eTaluM te avazya kahevuM ja joIe ke kharataragaccha karatAM tapALane vizeSa mAna mAryuM hatuM. ane bAdazAha pAsethI eka paNa e gavALAoe adhika karAvyAM hatAM.' lekhake hIravijayasUri saMbaMdhI TUMka ullekha chaThThA prakaraNamAM karI temanuM savizeSa carita jevA vAcakane sUrIzvara ane samrATa' e pustakane havAle ApI dIdho che. tapAgacchAcArya hIravijayasUri ra. 1 639 thI 1ra ema traNa varSa akabara bAdazAhu para prabhAva pADI gujarAta pratye vihAra karI gayA ne potAnA keTalAka zine vakhato vakhata tenA paricayamAM Avye jAya te mATe rAkhatA gayA, tyAra pachI kharataragacchAcArya jinacandrasUrie sasaTanuM karmacandra maMtrI dvArA AmaMtraNa thatAM lahAra jaI akabara bAdazAhane maLI potAno ane pitAnA dharma parAya karAvya (lAhAmAM praveza saM. 1648 phA.su. 12 ) tyAra pachI temaNe tathA temanA ziSyamaMDaLe-jinasicyuM. Adie te akabara bAdazAha para potAnI asara cAlu rAkhI-e sarva kA saradAra thA aura bAla (? Anu)caMdra tapoMkA. dAnoM sadA vAta mana ( ra) terA ra che ! ( jAma : le ! Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvane; vRttAMtanuM varNana A takamAM manahara rIte karavAmAM AvyuM che. ane sAthe sAthe e paNa jovAnuM che ke tapAgacchanA vina rine AmaMtraNa maLatAM teo paNa lAhora jaI akabara bAdazAhane maLyA. temane lAhoramAM praveza saM. 1949 jayeka di 12) AvI rIte tapAgacchanA hIravijayasUrie pite temaja potAnA ziSya prazie temaja kharataragacchanA jinacari ane temanA ziSyAdie samrATa akabara para dhIme dhIme uttarottara vizeSa pramANamAM prabhAva pADI tene jIvadayAnA pUrA raMgavALo karyo hato, emAM kiMcitmAtra zaka nathI. e vAtanI sAkSI te bAdazAhe bahAra pADelA pharamAno (ke je pikI keTalAMka atyAre paNa maLI Ave che te ) parathI, temaja abulaphajalanI AIne akabarI, dAutA AvabadAu, akabaranAmA vagere skIma leba e nathI parathI pa :paSTa jaNAya che. (jUo mAro 'jaina rADina kirana tihAsa para 80) A prabhAva je tenA ja gaNAya. tenAthI jaina dharmanI mahattA nA hitamAM vistRta thaDa ane bAdazAhane paNa te dharmanA anurAgI kare evA samaya mahApe che. emAM paNa paDayA che. e siddha thayuM. tathI akabara bAdazA jainadharmI thaze, ema mAnavAmAM nathI. te ane kAMtikArI pheraphAro karyA hatA. te pachI pAnA varSathI eka rAvata nA " nuM kAraNa ke calAvavAnuM, ne eka sAmAnya dharma nAme 'nona-I-kalApI pravartAvavAnuM tene potAnA manamAM kuTa ' ; ane temAM te keTaleka aMze potAnA rAjA vaka phalita thayA, paNa mAtAnA maraNa pachI te ba. vikatA che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 yugapradhAna zrIjinacaMdrasara pote kADhavA dhArelA sAmAnya dharmanI sAmagrI meLavavA jUdA jUdA dharmanA vaDAone belAvI te te dharmanA mukhya siddhAMtA, AcAra, vidhi vidhAnA jANavA puSkaLa prayAsa karyAM. e rIte hiMdu, jaina, pArasI, khristI vagerenA dhArmika siddhAMta jANavA te te dharmAMnA, agraNI vidyAnA AcAryane belAvI temanI sAthe pote kalAkonA kalAko gALatA. jaina dharmanA vaDA te vakhate tapAgacchamAM hIravijayasUri ane barataragacchamAM jinacaMdrasUri hatA. pahelAM hIravijayasUrine AgarA pAse phatepura (sIkarI) elAvI saMvata 1639 thI 1942 sudhImAM temane paricaya sevyo; ne te sUrie pachI peAtAnA ziSyeA zAMticaMdra, bhAnucaMdra Adine bAdazAhanA nikaTa samAgamamAM vakhato vakhata Ave tema rAkhyA. pachI jinacaMdrasUrine lAheAra belAvI sa. 1648 ne tyAra pachInA varSamAM temanA samAgama sevye te sUrie paNa potAnA padhara ziSya jinasiMhasUrine tenA samAgabhamAM Ave te mATe rAkhyA hatA. sa. 1949 mAM hIravijayasUrinA paTTadhara ziSya vijayasenasUrine lAheAramAM beAlAvyA hatA. A rIte tapAgaccha ane khataragaccha ema bannenA agraNI vidrAna pAsethI jainadharmanA siddhAMte Adi kSaNI akabara bAdazAhe jIvadayA, jIvavadhatyAga, amuka divAe AkhA dezamAM paLAvA joIe e bAbatanAM, temanA nIrghAnI rakSAnAM, teone koI aDacaNa na kare e AAmatanAM, jijiyAve| badha karavAnAM vagere aneka pharamAne kADhI ApyAM, te parathI te dharma guruonA prabhAva keTalA badhA akabara bAdazADa para paDayA hatA tene sArA khyAla AvI zake tema che, A mATe te banne AcAryAM hIravijayasUri ane jinacandrasUrinAM vistRta jIvanacitrA vAMcavA jeie. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA hava te banne AcAryAM ane temanA paTTadhAnI kAlakrama AdinI kaMIka TuMka mAhitI sarakhAmaNI arthe nIcenAM kASTaka rUpe joI e 1 janma saMvat 1583 2. janma sthaLa : pAlaNapura hIravijayasUri | jinacaMndrasUri | vijayasenasUri | jinisAra 1585 1604 1915 timarI tAsa vaDalI 3 janma nAma hIH 4 jJAti vIsA osavAla 5 pitA kurA (kuvao) mAtA nAthI 7 dIkSA saMvat 1596 8 dIkSA nAma hIraha 9 dIkSAguru vijayadAnara tapA 10 gacchanAma 11 mUripada sa. 1610 12 paricita nRpa akabara 16 mukhya nADulAi (mAravADa) jayasiMha (jesaMga) mAnasi salatANa vIsa. esavAla vIsA osavAla vIsA osavAla zrIva tazA cAMpALA siriya de aznara ane jahAMgIra 1670 bilADA kalAzA kADAMde 1613 jayavimala tapA 1628 kamara 45 1604 mahemarAja sutidhIra jinarmANakayasUri vijayadAsUra jinacandrasUra khatara khatara 1612 1672 khaMbhAta cAMpalade ja budrIpa kRmi prati TIkA henAta nahIM kiMtu 'medinItaTa-meDatA' hai!vuM joie. 1674 13 sagAM savaMta 16para 18 rAga gamana unA bilADAH-- sthaLa (kAyiAvADa menAtaTa akabarapurA anAna 15 paTTadhara vijayasena jinasiMhasUri vijayadevasUri 1 jinarAjasura noMdha kAca TIkAkAra) pauSavividha mUkatAvalI 2 jinasAgarasUri prakaraNa vRtti 1623 1649 akabara ane jahAMgIra / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravijayasUrinA aMtamAM koI khAsa mAna sarakAra jaNAtA nathI, jyAre jinacasUrinA rAtinAM nadI sAdhanAno camatkAra (prakaraNa 10nuM) ApavAmAM Avela che. temaja bIjA mitkAra 19mA prakaraNamAM jaNAvyA che. jenuM AyuSya lagabhaga sarakhuM 69 ane 75 varSa : - bIjathI vayamAM (chI hIravijayasUri caritranAyakI kAra va agAu jalA. 12 varSa moTA hatA. ane A kabara bAdazADa para prabhAva pADI 'amArI'nAM pharamAna anukrame meLavyAM hatAM. ane jinacandrasUrine Apela te prakAranA pharamAnamAM haravijayasUrine agAu apAela pharamAnano ullekha che banane vATa akabare "jagadgura" ane pradhAna" e mane eka pada-biruda ApyA hatA. ane virA - vAra bahALe hatA. banenA ziNA prazae : koDa saMskRta prAta ane dezI bhASAmAM racelA sAMpaDe che. te zAsana prabhAvaka puruSa hatA. ane potapotAnA ja mAM prabhAvazALI agraNI nAyaka hatA. akabara bAdazAhe khuda zrIjinacandrasUrane nAnA" padavI ApI hatI tethI A graMthanuM nAma ' yugamAM na karI jinacandrasUri' anvarthaka che. temAM judA judA prakAra karI vikaene kAlAnukrame lekhake vizeSa vikasita ane rAta banAvyA che, te prakaraNanA nAme A pramANe che : - 1. paristhiti. 2. sUriparaMparA. 3. vi. ja. pATaNamAM carcAya. pa. viDAra ane dharma nA nA 6. akabara AmaMtraNa che. akabara pratibodha. 8. dhAne 'padaprApti 9. samrATa para prabhAve. 10. paMcanada sAta Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA AhA!. 11, mahAna zAsanasevA. 12. nirvANa, 13, vidvAna rAkha zudAya. 4. jJAnuMtti sAdhusaMgha. 1pa. bhakata zrAvaka gaNu, 16. camatkArika jIvana ane avazeSa ghaTanAo. taduparAMta piriSTamAM e vihAra-pA, kriyAuddhAra himapatra, bhAlArI patra, e zAhI pharamAne, eka paravAne, mAMvatsarikapatra, Adezapatra, prazastipatra, vijJaptipatra, kRta chaMmada caupAI, saskRtamAM pagatIthI stavana, pAnanAtha stavana e upayogI sAtatya hakIkatA rajU karI che. tethI caritranAyaka sa'baMdhInI tAtkAlika lagabhaga ghaNIkharI binA, te vakhatanuM vAtAvaraNa, kharataragaccha ane te gacchanA suni zrAvakA AdinAM vRttAMta Apazune prApta thAya che. 47 loka mahAzayanI lekhana pravRtti parathI kahevuMja paDaze ke temaNe pAte purAtattvarasika hAvAthI temaja kharataragacchanA anuyAyI hAI ne pAtAnA bIkAneramAM rahelA pustakabhaDArA tapAsavAnI sagavaDa subhAgye maLavAthI temAMthI zeAdha karI etAsaka sAmagrI ekatrita karI tene vyavasthita ge|DavavAmAM ane tenA jIbha tathA yathAsthita upayoga karavAmAM koI jAtanI kara rAkhI nathI e samagra pustakanA pRSTa pRSTa dRSTigocara thAya che. pAte rahyA zrImanta vyApArI, bIkAnera, kalakattA, silka, bAlapura, cApaDa, bAburahATa vagere sthaLAe pAtAnI dhaMdhAnI peDhIo ane tene lagatA vyavasAyeA potAne sabhAvAnA rahyA, chatAM te sane vahIvaTa karavAnI sAthe A jAta sAhitya kArya akhaMDa cAlu rAkhe e, kharekhara temanAM dharmonAMga ane tadarthe prItizramane ( bir of love ) bhA. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 yugapradhAna zrIjinacaMdrasuri e paNa noMdhavA jevuM che ke bIkAneranA ghaNA vakhatathI baMdha rahelA pustaka bhaMDAro jevA tapAsavAnI mahAmahenate prApta thaelI taka lekhakane na maLI hatI, to A granthanI aneka hakIkato prakAzamAM AvI zakI na hata. jaina pustaka bhaMDAre sthaLe sthaLe vidyamAna che, paNa te evI sthitimAM che ke teno lAbha vidvAne purAtatvanA zodhakone paNa maLI zakatA nathI e atizekano-durbhAgyane viSaya che. A vakhate amadAvAdamAM eka pustakAlayano pAyo nAMkhatAM pustakAlayanAM makAna, vyavasthA ane jainasa ghanA graMtha bhaMDAranI dazA saMbaMdhI mahAtmAjIe keTalIka ghaNuM mahatvanI sUcanAo karI che. chelle chelle cheDe dardabharyo vinada paNa karyo che. te ahIM avatAravAnuM rokI zakAtuM nathI. teo kahe che "gujarAtamAM jaina dharmanA pustakonA ghaNA bhaMDAra che paNa te vANIAne ghera che. teo e pustakone suMdara rezamI vastromAM vIMTALIne rAkhe che. pustakanI e dazA joI mAruM hRdaya raDe che, paNa je raDavA besuM te huM 63 varSa jIvuM paNa zI rIte? paNa mane to ema thAya che ke je cArIne gunho na gaNAtuM hoya to e pustake huM corI lauM ane pachI emane kahyuM ke tamAre mATe e lAyaka nahatA mATe meM corI lIdhAM. vaNike e graMthane nahIM bhAve, vaNike te paisA bhegA karI jANe ane tethI ja Aje jainadharma jainasAhitya jIvavA chatAM sukAI gayAM che. dharma pasAnA DhAlAmAM kema paDe? paise dharmanA DhAlAmAM paDe joIe! A parathI zrIyuta "suzIla" nAmanA suprasidadha patrakAra jaNAve che ke "mahAtmA gAMdhIjI jevA sAtvika vRttivALA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 49 purUSane jaina granthAlanAM rezamI vastrothI vIMTaLAelA, garbha zrImAnA lADakavAyA putranI jema paMpALAtA grantha cAravAnuM mana thAya e ApaNe sArU eka sarasa pramANapatraja gaNAya. ApaNe enI jevI joIe tevI vyavasthA karI zakyA nathI, enAthI jagatane ane ApaNane pitAne je lAbha maLe joIe tenAthI ApaNe vaMcita ja rahyA chIe. ane enuM kAraNa ApaNe vidyA, sAhitya, jJAna karatAM paNa dhanavaibhavane vizeSa agatyanuM Asana ApyuM che eja che ema temanA kahevAno mukhya Azaya che. judAM judAM sthAnee, judI judI mAlikInA aneka graMthabhaMDAro hoya tenAM karatAM sArvajanika ane mukhya sthaLe granthasamRddha pustakAlaya hoya e vadhu IcchavA cagya che. maryAdita dravya ane zaktithI enuM sugapaNe saMrakSaNa ane pracAra paNa thaI zake. AvI sIdhI sAdI vAta paNa ApaNA vyavahAradakSa AgevAnane gale hajI utaratI nathI." lekhaka mahAnubhAvoe anya mAlekInA pustaka bhaMDArene tapAsavA jeTalI sagavaDa meLavI teno bane teTale upaga karavAne udyama karyo, eTaluM ja nahIM paraMtu pote paNa pitAnA mATe aneka graMne jabaro saMgraha dravya kharacI bIkAneramAM karyo che ke je jovA AvavAnuM AmaMtraNa mane karatAja AvyA che. e saMgrahano eka sArvajanika saMgrahasthAna tarIke janatAne lAbha maLe evo prabaMdha karavAnI temanI abhilASA che te satvara pAra paDe ! "sUrIzvara ane samrATa' e pustakamAM akabara bAdazADa, tenI sAthe saMbaMdha dharAvatI anya vyaktio, rAjavahIvaTa vagere saMbaMdhI jainetara sAdhana dvArA ekatrita karelI hakIkata Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 0 yugapradhAna kIjinacaMdrasUri mUkavAmAM AvI che. tethI A pustakamAM te suzrI nirdoSa karavAthI lekhaka mukta rahyA che te surita che. jIvana caritranA pustakamAM upadezAtmaka vivecanA vadhu pAnAM zake te te aMdaranA itihAsane lagabhaga dATI daIne vAMcakane muddAnI vAtathI ja vimukha banAvI OM tevI dhAstI che. pustakane hetu kadAca jaina dharmanA yajJa pradyota batAvavAne hAya, tenI phikara nathI, parantu dharmanAM uparachalAM vivecanAne lIdhe pustakanI aitihAsika mahattA jAmI paDe che e dhyAna bahAra rahevuM na joI e. A pustakanA lekhaka tathA 'sUrIzvara ane samrATa'nA lekhaka munei potAnA aitihAsika zekhane haradama siMcana karyA kare ane bhaviSyamAM vizeSa aMdhakAra bhedIne evIja sAcI dhAtu kazA mizraNa vinA ApaNI samakSa mUkyAM kare, ema IcchIzuM, jaina saMgha e eka virATa vaTa vRdgha che. tenA thaDamAMthI phuTelI zvetAmbara ane digambara nAmanI e mahatI zAkhAe che, ane e zAkhAomAMthI gA, sa'pradAya, jJAti, peTAjJAtionI kAI ajaba rIte pAMgarelI DALIe che, ke jethI adhI dIzAe bharAI gaI hoya tevuM kalpanAmAM Ave che, te virATa vRkSanAM mULa jeTalA uMDA che teTalI ja tenI zAkhAe harIbharI che, DALIe DALIe puSpAnI ane phaLAnI bahAra jAmI paDI che, te vRkSanI zAkhAe zAkhAe DALIe DALIe mahA prabhAvazALI puruSAnI kIrti suvAsa hekI rahI che, zAkhAo DALIo jANe ke paraspara sAtvika spardhA karatI hoya ema lAgaze. sudha tA avibhakta rahevA joie, siddhAMta ghaNA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA + : suMdara ane AdaraNIya che, paNa prakRti pAse enA virA kare che, vRkSanuM thaDa bhale eka ane akhaMDa hoya paNa eTala mAMja enuM sAmarthya samAI jatuM nathI, zAkhAnA vistAramAM ja anAM baLa ane rasanI sAcI sAktA che, khajUrI ane nALiyerInAM jhADa sIdhAM vacce Aya che, paNa enI upamA Aya. saMskRtinA pratinidhine ApI zakAtI nathI, vaDa te hiMdusthAnanI bhUmimAM ja phAle kule che; ane Arya saMskRtinI virATatA tathA bhavyatA paNa e vaTavrukSa dAkhave che enuM bIja sUma che, paNa kALanI sAme jhUjhavAnI enAmAM tAkAta che, ene vistAra paNa eTalA asAdhAraNa heAya che, enI ekeeka zAkhA eka vRkSanA vistAranI harIphAI kare che. jainasaMgha ! rIte jUdA jUdA gacchA, sapradAyAmAM vistAra pAmyA che. ane e badhAmAM je ekaja prakAranA rasa vaDI rahyo che te jotAM jainasagha tatvataH eka virATa vaTa vRkSa nahIM tA bIjI zuM che ? e vaTa vRkSanI vetAmbara zAkhAnI traNa mukhya DALIo hAla vidyamAna che. 1 kharatara, 2 tA, 3 aMcala, e nAmanA traNa go. A traNe gacchanA AcAryanI paraMparaMparA para dRSTipAta karIzuM te tenAmAM jainazAsananA prabhAva prakAra karavAnI prabaLa ane ekadhArI bhAvanA jAgrata hatI esa jaNAze, hunnu temanA saLaMga, savistara, ane zodhakhoLathI meLavelI sAmagrIvALA itihAsa lakhAyA nathI e zekanI vAta che, paNa jyAre tevA lakhAI bahAra paDaze tyAre jaNAze ke te eka kIrtiva'ta itihAsa che, A zAkhAe, DALIe bhinnabhinna hAvA chatAM te sarvane mULa ane gharanI sAthe ghaniSTa sabaMdha che; chatAM bIjI prie eizuM to prakRtinA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUra yugamadhAna enjinacari niyama pramANe trikAsa ane vistAra e jeTalA svAbhAvika de teTalAja virAdha ane vaiSamya pratyeka zAkhAne mATe bhayakara temaja prANa hAnikara che. ApaNA gAnA itihAsamAM aM anne vastuo maLI Ave che, Ara'bhanA itihAsa zaurya ane audAyathI aMkita hAya che, paNa e pachI jemajema vartamAnakALana najIka AvIe chIe tematema virAdha ane bheda bhayaMkara rUpa dharatA jaNAya che. manuSya svabhAva jANe yudhdhazIla hAya niha. tema nAnI nirjIva vAtA para jhaghaDA thayAM karyAM che, purAtana vIra purUSonAM kathAnaka sAMbhaLI tathA saMsmarI ApaNuM AlhAda anubhavIe chIe paNa vartamAna sthitinA sAmane karavAne avasara Ave che tyAre tA uchALA mAratuM garama lehI paNa jANe ke thIjI jatuM hAya ema lAge che, ApaNI sadha saMsthAnuM maLa chinnabhinna thayu' che ane anya sAmAnya virezrInA hAtha majamRta khanyA che, hajI paNa samAja cetaze? ane Apasa ApasanA kalezathI tadana mukata rahevAnuM mana vacana, kAyAe pALI zrIvItarAga prabhunA pote sAcA anuyAya che e svataH siddha karaze ? sau potapotAnA sagaThana ceAje. kuprathAe!nA dAsatvane dUra kare ane jJAnanA vistAra arthe kaMIka paNa saMgIna kAma karI batAve tA samuccaye samagra jainasagha saMgaThita ane baLavAna banyA vinA na rahe, e nirvivAda che. bhUtakALanI bhavyatAnuM sa'gIta dUra dUrathI AvatA sa'gItanI paMDe mane!rama ane parNapriya lAge che ane mANasane mugdha nAve che, temAMthI ghaNIkharI viSamatA, kaMDAratA uDI jAya che, dUrathI vahI AvatA jharaNanuM pANI jema nirmalatA pAme tema bhutakALanA sUra paNa adhika nemala bane che, kSetra ane Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 13 kALanA antaramAM vastune vizudhdha banAvavAnuM svAbhAvika sAmache. itihAsamAM bhabhakabharI vigatA mATe bhAge bharI hoya che e dekhAya che, prAcIna vadhu bhavya lAge che ne bhUtakALanuM ghena caDe che, A vastu sthitithI cetavAnuM che. vaLI bhUtakALa vartamAnanI sAthe sakaLAelA rahe che, ane sAva bhU'sI nAMkhavAnA prayatna karanAra game tevI mahAna vyaki / ke prazna hAya tAye te niSphaLa nIvaDavAnI keTalAkanI phariyAda che ke bhUtakALanI atizayoktathI ane bhUtakALane je bhatva ArSa NIya ra'gothI ra'gavAmAM Ave che, tethI ghaNA vaheMme, pAkhaMDa, anAcAro ane bhA nabhI rahyA che, ane bhUtakALanI bhavyatA ghaNIvAra mANasane AMjI nAMkhe che, ane yathArtha vastusthiti samajavAmAM aMtarAya rUpa ane che, rAjAA ane moTA zrImaMtAnI khuzAmata karavAmAM ghaNA sArA patei, vie ane tapasvIoe paNa purAtana samayamAM moTe bhAga bhajagyeA che, ane ene lIdheja bhUtakALa ATalA AkarSaka anyA che. bhUtakALanA e ezvarya zALI rAjAe ane nekAnI nakhAI nahAtI ema aneja nahIM, temaNe garIne cUsavAmAM, nabaLAne jItavAmAM, sAmA thanAra para jUlma karavAmAM prajAne pIDavAmAM je kaI karyu hoya teneA kaI paNa IsAre sarakhA karavAmAM AvatA nathI, samAjamAM rahelA anAcAra atyAcAra paNa lokAcArane nAme oLakhAtA hatA, ane jemane e jamAnAnA eka mahApurUSa gaNI zakAya temaNe paNa e atyocAra sAme uMcI AMgaLI karavAnI himmata nathI jaNAvI, eTale ke junuM eTaluM badhuM sArUM' ema gaNavuM ke mAnavu' e satyane koDa che, je leAkAcAra ke teinIti upara 'prAcInatA'nI chApa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasara paDI hAya te pratyeka yugamAM pavitra ane upakArakaja haiya e bhramaNA che. eka vidvAnana! zabdeomAM itihAsa eTale avanavI preraNAne preraka, prajAonA Atmadarzaka, parama vizuddhikAraka aneka maMthano jagAvanAra mahAprANa: e mahAprANanuM hArda lekhakanI lekhanIenA sparzathI ughaDe che, aneka kalame e mahAkAlanA manoma MdiramAM pravezavA cAlI che, ane baMdha bAraNAnI cIrADA joI pAchI vaLI che, garbhadvAramAM dAkhala thanArI to virala che. itihAsa eTale tuM tevu AlekhavuM, paNa kharekhara kevu hatuM e kahevuM zakya nathI banyuM. chatAM itihAsanA kAlabale potapotAnA yuga-saMskAranA paDadA upara jhIlavA e ja itihAsa lekhaka karI zake tema che. itihAsanA anAvAmAM uMDe utarI amRtanA akSare pADavA eTaluM tenI pAsethI icchIe jIvanacaritra e paN tihAsanuM eka aMga che, mahAna puruSonA jIvana yugane ghaDe che, te yugasarjaka che, ane yugane joItA mahApuruSA maLI rahe che, temanAM jIvanamAMthI temanAM yuganAM tihAsa sAMpaDe che. vaLI mahApuruSonA jIvana prasage prakAza pAtharatI dIvAdAMDI che. tenA artha e che ke puruSa cAlyA jAya che, paNa emanAM punIta saMsmaraNe rahI jAya che. ane e saMsmaraNo prakAzanI garaja sAre che. sekaDA upadeze karatAM AvA jIvanaprasage zrotAe ane vAcakenA dila upara sthAyI asara kare che, vaLI e paNa vicAravAnuM che ke dharma nA mukhya pracArako, pravata kA athavA punarudhdhArakA dharmanI prANazakitanA mULa jharaNu che. je dharmAMpravAhane jarUrane prasaMge saMgaThana ke punaHvidhAnanAM pANI nathI maLatA te ahu lAMbA kALa sudhI TakI zakatA nathI. jema moTA raNamAM nAnI nadIonAM jAya tema te dha prANa kALe karIne kSINa ane che. i jalazeSa ka tethI jarUra Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 55. paDeye prabhAva, pracAraka yugapradhAna ane dharmadhuraMdhare e vahetA pravAhane viSe deza kAlane anusarI punarghaTanAne navA saMskAranA prANa pUre che, e rIte dharma saMpradAye pitAnA anuyAyIo ane anurAgIone Aleka temaja paralokanA kalyANamAM sAdhanarUpa bane che. kharatara gacchanA eka mahAna AcArya zrIjinacandra sUrinuM jIvanavRttAnta bahAra pADI lekhaka nahaTAjIe eka sArI ItihAsa sevA karI che. kharataragacchIya sAdhuoe jaina zAsana ane sAhityanI ghaNuM sevA bajAvI che. ane haju sudhI kALanA pravAhamAM sadedita rahI te garacha vidyamAna che. sAmAnya rIte ema kahI zakAya ke prAyaH gujarAtamAM, pazcima hiMdamAM tapAgacchanA sAdhuone vihAra ane prabhAva jAmI rahyo tyAre prAyaH mevADa, mAravADa Adi rAjapUtAnAmAM ane uttara hiMdamAM kharataragacchanA sAdhuone vihAra ane prabhAva thato rahyo. tapAgaccha vALAnuM sAhitya gujarAtamAM tapAgacchIya zrAvake ane saMsthAe e prakaTa karavAnuM satata jArI rAkhyuM, jyAre durbhAgye kharataragacchIya sAhityane vizeSa pramANamAM satata bahAra pADavA arthe kaI jabarI saMsthA ke zrImaMta haju sudhI maLI zakela nathI. tethI temanuM sAhitya bahu a5 prakaTa thayuM che. ane te gacchanI zAsana sevA prakAzamAM pUrI rIte AvI nathI lekhaka zrI nAhaTAjI kharataragaccha pratyenA anurAgathI prerAI te chinI zAsana sevA ane sAhitya saMpatti janatA samakSa mUkavAnA daDha abhilASa sevI rahyA che. ane tenA prathama prayAsarUpe be traNa grantha bahAra pADI A jIvanacaritra ane pramANe sahita parIzramapUrvaka lakhI prakaTa kare che ane "aitihAsika jena kAvya saMgra" nAmano saMgraha pitAnI mAhitI bharapUra prastAvanA sahita DA samaya pachI prakAzita karaze (karI cUkayA che, te stutya che. temanI zubhecchA pAra paDe e sI kaI Icchaze. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa yugapradhAna zrajinacaMdrasuri mane A prastAvanA lakhavA mATe udyata karI je taka ApI che te mATe zrIyuta nAhaTAne hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM.' 22-4-35 ne dine TUMkI prastAvanA lakhI mekalyA pachI tene jarA vistRta karavAnI sUcanA thatAM tema meM karela che. chatAM ya huM pUrate nyAya ApI na zakya heu te te kSetavya gaNI levAze eTalI khAtrIbharI AzA sevuM chuM. sapurA caraNeccha, vAvAlA bilDIMga , mehanalAla dalIrAMda desAI - trIje mALe, lahAra cAla, muMbaI bI. e. elaela.bI; eDakeTa tA. 24-9-35 J B. A. LL. B. Advocate Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka grantha sUcI graMtha nAma lekhaka, sapAdaka athavA prakAzaka saMskRta-graMtha 2 karmacadrama'triya zaprazna'dhavRtti x1 karmacadrana triya zaprema dha u. jayasAmaNi ( sa. 1650 ) u. guNavinaya ( sa. 1956 ) 7. samayasundara (saM. 1649) prakAzita) u. samayasundara ( sa. 1672 ) u. samayasundara ( sa. 1685) vAdI hu nandana (sa'. 1973) khASTrapUraNacandrajI nAhAra ema. e: khI. ela. 49 aSTalakSI ( prazasti ) ( anekArtha ratnama zUSAmAM -4 sAmAcArI zataka x5 kalpalatA ( prazasti ) 6 madhyAhna vyAkhyAnapaddhati . jaina lekha saMgraDa bhAga-1-le bhAga-2-jo X bhAga 3-jo .. .. x10 barataragaccha paTTAvalI saMgraha saM. zrIjinavijayajI x11 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga dvitiya sa. zrIjinavijayajI x12 jena dhAtu pratimA lekhasaMgraha bhAga-1 sastuM zrIbuddhisAgara sUrijI x13 jaina dhAtu pratimA lekha saMgraha bhAga-ra sa. zrIbuddhisAgara sUrijI "" ,, racanAkALa ,, x A nizANa mudraNadvArA prakAzita prathAnuM che, e sivAyanA graMtho aprakAzita samajavA, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 14 bIkAnera jaina lekha saMgraha x15 apabhraMza kAvyatracI x16 bhAnucandracaritra x17 vijaya prazasti kAvya. mU. 189 prazasti saMgraha hraya 19 AcAra dinakara prazasti x20 SasthAna prakaraNa prastAvanA 21 paMcanadI sAdhanividha yugapradhAna zrAjinacaMdrasUri saMgrAhaka-agaracandra, bhaMvaralAla sa. paMDita lAlacandra bha. gAMdhI siddhicandrajI hemavijaya TI. guNavijaya (sa.1988) !'. C. hirasAgarajI vAdI harSanadana (1969) khara. vidvani magalasAgarajI (amArA saMgrahamAM prAkRta-pratha-- rara pArzvanAtha caritra (prazasti) hindI-graMtha- x esavAla jAtikA ItihAsa 1 xra4 rAjaputAneke jaina vIra 425 surIzvara aura samrATa (mULa gujarAtI, anuvAda hindI ) xradra vijaya prazasti sAra 47 kRpArasa kASa x28 gaNadhara sAddhazataka (bhASAMtara) x29 zrIjinadattasUri caritra bhAgaDhi. x30 mahAjanavaza mukatAvalI 431 aitihAsika jainakAvya saMgraha, saM0 x32 yatIndra vihAra digdarzana x33 vijJapti triveNI 434 akabarI dAra pra. nAgarI pracAriNI sabhA. kAzI x35 jahAMgIranAmA 43 khAnakhAnAnAmAM mungI devIprasAdajI jodhapura munzI devIprasAdajI devabhadrAcArya (sa 1168) le pra. esavAla hi~sTrI pablIziMga hAusa aye dhyAprasAda goyalIya le. muni vidyAvijaya sa. muni vidyArDiyajayaja sa. zrIjinavijayaja sa. zrIjayasAgarasUrijI saM. zrIjayasAgarasUrijI le. mahA. rAmalAlajI agaracaMde bhavaralAla nADuTA yatIndra vijayajI sa0 jinavijrayajI ;; Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 sahAyaka saMga 437 bIkAnera rAjyaka itihAsa pra. veMkaTezvara presa, le. kanDeyAlAla 438 bhArata prAcIna rAjavaMza saM. vizvaraprasAda u. 439 sarasvatI (mAsika) sana 1912 40 nAgarI pracAriNI patrikA saM. 1981 | gujarAtI-graMtha- 441 jenasaDatyane saMkSipta ItihAsa lemohanalAla da. desAI bI. eela ela bI, 44ra jaina gurjara kavio, bhAga 1le ,, 443 jaina gurjara kavio, bhAga 444 jaina etihAsika gUrjara kAvya saMcaya saM. zrIjinavijyajI 445 etihAsika (jaina) rAsa saMgraha bhA. 3 - saM. zrIvijyadharmasUrijI 4 etihAsika (jaina) rAsa saMgraha bhA. 4 saMzrIvidyAvijayajI 447 prAcIna tIrthamAlA saMgraha saM. zrIvijayadharmasurijI 448 zrIjina jUrijI saMkSipta jIvana caritra pra. zrIjinadattariNAnabhAMDAra, muMbaI 449 savA-samA leTa gokuladAsa dvAcchAdAsa rAyacurA 450 AnaMdakA mahedhi mo. 7 pra. devacaMdalAla che. kaMDa. surata. 451 dharmadezanA vidharmasurijI *para saMmetazikhara pezyala Tena kamaraNAMka pra. vaDavA jenamitramaMDaLa pa3 jenayuga 4pa e-mAnaMda prakAza, (mAsika) 55 jena" (sAptAhika patra) rIya mahAva eka pada kensara henDa (itihAsa-sAhitya aMka | 457 jena sAhitya saMzodhaka (mAsika Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 prAcIna bhASA-graMza-- 458 zrIjinacandrasUri akabara pratiya rAsa, labdhi kallola prae je. kA. sa. sa. 1658 samaya pramAda kuzalalAbha } O x59 yugapradhAna nivArNa rAsa xOM zrIpUchyuM vAdguNa gIta 61 zrIjinacandrasUri gIta na. 108 dara zrIjinasiMhari gIta na. 31 463 zrIjinarAjari rAsa 464 zrIjinasAgarasUri rAsa x65 zrInirvANu rAsa x6: zrIhrIvijayamari rAsa "" aneko suvi amArA sagrahumAM ) zrIsAra sa. 1981) hakIkata sa. 1981) sumati vallabha (sa. 1720) kavi RSabhadAsa (sa. 1985) pra. A. kA. sahe, mo.5 me hR7 pranettara grantha vicArarana sa`graDu u, jayasAmajI 68 begaDa (kharatara) zAkhA paTTAvalI 69 kharataragaccha paTTAvalI 70 kharataragaccha paTTAliye 71 jati paveli 7ra zatrujaya yAtrA paripATI stavana 73 zatrujaya yAtrA pirapATI stavana 74 zatruMjaya yAtrA paripATI stavana upa "" ', 76 vacchAvata (pa) vaMzAvalI 77 vacchAvata (gadya) vaMzAvalI 78 '2 79 vAsupUjya stavana 07 "" "" 61 prazasti saMgraDa yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri * amArAM saMgrahumAM zrIjinakRpAcadrasUri jJAnabhaMDAra meTo upAsarA, bRhat jJAnabhaMDAra kanakaseAma (sa. 1625 guNuraga sa. 1916) zuvinaya saM. 1644) Da naMdana sa. 1674) ' amArA sagreDamAM vaMzakhyAta zrIjinakRpAcadrasUri jJAnabha DAra samayarAja apUrNa saMgrAhaka-agaracaMda, bhavaralAla nADuTA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 1 sahAyaka graMthasUri English XCP Ain-i-Akabari, Trans. by H. Blochmann x<3 Akabar Nama XC8 Akabar, the Great Moghul by Vincent A. Smith x64 A short history of Muslim Rule in India x Al-Badaoni xc9 The Jain teachers of Akabar by Vincent A. Smith (commemoration Vollum baMgalA (baMgALI bhASA) 488 jahAMgIra AtmajIvanI kumudinI mitra hastalikhita jaina graMthanI sUcio 489 jaisalamera bhAMDAgArIya granthAnAM sUci. saM. lAlacaMdra bha. gAMdhI 90 lIMbaDI bhaMDAra suci. pra. Agamedaya samiti 491 jaina granthAvalI pra. jaina vetAMbara konpharansa 42 jaina granthAnAM sUci. kalakattA saMskRta keleja 93 bIkAnera bRhat jJAnabhaMDAra suci aSTakama sU. agaracandra nAhaTA (1) jina harSasari (2) mahimA bhakti (3) dAna sAgara (4) abhayasiMha (5 abIracaMdajI (6) mahuracaMdajI (7) panAlAlajI (8) bhuvanabhakti. 94 pUjya jinacAritrasUri saMgraha sU. agaracanda nADA lpa upAdhyAya kSamAkalyANajI bhaMDAra su. zrIgaNAdhIza harisAgarajI, saMze. agaracaMda nAhaTa 96 zrIjinakRpacandrasUrijI jJAna bhaMDAra sU. agaracandra nAhaTa (c) upA. jayacandrajI bhaMDAra (lakSmI mehana zALA bIkAnera 498 bIkAnera sTeTa lAyabrerI 99 semiyA lAyabrerI agaracanda bharUdana) 100 berAserI kharataragaccha bhaMDAra mR. bhaMvaralAla nADA 101 abhayana stakAlaya su. agaracaMdra, bhaMvaralAla Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAzI yugapradhAna che, nari 102 kuzalacaMdra sUra pustakAlaya 103 hemacandracuri pustakAlaya pATaNa gujarAta) 10 cunnIlAlajI yuti saMgraha avalokana nATana 15 punamacaMdrajI yati saMgraha sa. agaracandrajI nAhaTa 16 jayapura paMcAyatI bhaMDAra (kharatara) . gaNAdhIza harisA garajI 10hariArajI pustakAlaya, lahAvaTa 108 keTA atara paMcAyatI bhaMDAra sU. vIra putra AnaMda sAgarajI 109 vIraputra AnaMda sAgarajI pustakAlaya kaTA 110 abAlA bhaMDAraci mR. che. banArasIdAsaja ne e 111 gulAba kumArI lAyabrerI (P. C) suci kalakatta. 112 nityamaNi vinaya jaina lAyabrerI sUci kalakattA 113 rAvabadridAsajI myujhIyama, avalokana neTa 114 . pra. sUryamalajI thati saMgraha, kalakattA 115 rAyala eziyATIka sesAyaTI (jena graMtha sUci kalakattA 11 nemicaMdrAcArya bhaMDAra muci, kAzI 117 neminAthajI bhaMDAra suci, ajImagaja 118 jJAnacaMdajI yuti saMgraha (ajImagaMja) avalokana na.Tasa 119 phatehasiMhajI koThArI saMgraha (ajImagaMja) avalokana neTasa 120 jinadatta sUri jJAna bhaMDAra sUci-surata 1ra1 bhakita vijayajI bhaMDAra-bhAvanagara (AnaMda :ja. 122 jenadhama prasAraka sabhA pustakAlaya bhAvanagara 123 ANaMdajI kalyANajI bhaMDAra, pAlItANA 124 hemacaMdragara pAThazALA pustakAlaya, pAlItANa. 1rapa narottamadAsajI ema e saMgraDa avale nAma uparAMta aneka hastalikhita pratye, enI prazastio, paTTAvali, vikIpara De. bhaMDArakara, pITarsana, bura Adi kRta ripATe Adi prakAzita, aprakAzita seMkaDo nAM Avakana, adhyayana ane vAvathI A pranthanuM saMkalana thayuM che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritranAyaka yugapradhAnAcArya zrIjinacaMdrasUrijI mahArAjanI mUrti (bIkAnera nAhaTAnIgavADa 6 majinAlayamAM ) zrImAna agaracaMda nAhaTAnA saujanyathI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM yugapradhAna zrIjinacandrasuri prathama prakaraNa paristhiti-- Hig bhArata varSanA prAcIna itihAsa atizaya ujjavala !!{{{{|! OM ane gauravapUrNa che. dhArmika zuM ke sAmAjika zuM, ke rAjanaitika zuM tamAma kSetromAM A dezanu gaurava kharekhara sarvopari che. bhagavAna mahAvIra ane yudhdha jevA prAtaHsmaraNIya parama tattvavettA mahApurUSA A ratnagarbhA bhArata vasuMdharAmAMja pedA thayA che, ke jemanA gahuna tattvajJAnanA adhyayana vaDe vijJAna temaja zikSaNamAM sarvApira ra dhara pAzcAtya vidvAno paNa cikata ane mugdha banI gayA che. pAzcAtya vidvAnAe gahana tattvaciMtana ane niratara pazrimadrArA je Adhunika AviSkArothI samasta sa MsArane camakRta karela che, e badhAnuM aritatva bhAratanA prAcIna sAhityamAM hunnare va pahelAMthI hatu evA pramANe upalabdha che. adhyAtmatattvanI khAja pAchaLa A deze je ciMtana ane purUSArtha karyAM che, tenI turkInA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrInacaMdrasara karavAnuM saubhAgya paNa anya koi dezane Aja sudhI prApta thayuM nathI. Ajeya A viSayane lagatuM bhAratIya sAhitya eTaluM vipula ane gahana che ke ene pUrNa paNe samajavAne mATe te pazcimanA radhara vidvAno paNa asamartha jevA bhAse che. AdhyAtmika ane dhArmika tattvanA ciMtananI ATalI samunna tinI sAtheAsAtha ahIMnuM sAmAjika jIvana paNa kAMI AThuM utkarSa maya nahAtu, balke sAmAjika utkarSa paNa eTalAja noMdhapAtra hatA. zizupAlana, zikSaNa, gRhastrajIvana, kauTumbika sabaMdha, pArasparika vyavahAra ane sAmAjika saMgaThana khUba khUba suvyavasthita hatAM. mAnava jIvananA sAlyane Avazyaka evA tamAma a MgonuM saunda purNa vikAsane pAmeluM hatuM. AcAra-vicAranuM pAvitrya Adi bhAratanI sAmAjika unnatinuM atIva ujjavala gaurava itihAsane pAne suvarNAkSare AlekhAela che. rAjanaitika kSetre bhAratabhUminA camakatA sItArA samA samrATa candragupta, azoka, saMprati, vikramAditya, bhAja, kumArapALa, Adi prajAvatsala nRpationuM sthAna ghaNuM UMcuM che. kauTilIya a zAstra Adi bhAratanA prAcIna rAjanaitika granthAmAM rAjamaryAdA, rAjanIti, rAjyavyavasthA, yuddhanIti, adhikArIonAM kavya, janasamudAyanAM sukha prati lakSya Adi rAjakIya tamAma aMgo suvyavasthita hAvAnAM ullekhA maLI Ave che. paraMtu " koinA badhAMja divase sarakhAM nathI hAtAM" e ukata bhArata vane paNa kharAkhara lAgu paDI. kALacakranA prabaLa pravAheAmAM, pArasparika phATaphUTa Adi durguNAe A dezanI unnatine divase divase ucchedavAnA prAraMbha karI dIdhA ane kramazaH dezanI ziMkata eTalI te kSINa banI cUkI ke enA para dhIme dhIme vide zIee AkramaNa karI peAtAnuM adhipatya jamAvI dIdhuM. jayArathI ratnagarbhA bhArata-vasuMdharAnI rAjyasattA AMya zAsake Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhiti pAsezrI yavanone harataka cAlI gaI tyArathI bhAratanI prAcIna saMskRtimAM vikRtisUcaka UMDuM parivartana thavA lAgyuM. musalamAna bAdazAhoe pitAnI kaThera rAjanIti ane asaDiyu vRtti vaDe bhAratanI anupama sthApatyakalA temaja viziSTa vipula sAhityapara kalpanAtIta vAghAta karyo, ne sAthe sAthe bhAratavAsIo para asahya yAtanAo nAMkhavA mAMDI. kevaLa IslAma dharmanI vRddhinA ja ekamAtra abhilASI atyAcArI aoe pitAnI anyAyI pravRttione sarvopari sImA sudhI pahoMcADI dIdhI hatI. IslAma dharmane asvIkAra karanAra Apara nAnA prakAranA kara lAdavAmAM AvyA hatA, jemAM "jajiyA" nAmano kara to bhAre bhayAnaka temaja atyaMta anyAyapUrNa hato. A kara na bharanAra AryanA prANa suddhAM levAmAM AvatAM. aneka sthaLoe musalamAnee AryonAM mandira toDI pADI e jagAe x majIde sthApI Arya prajAnA dilamAM mArmika vedanA pedA karI dIdhI hatI. je sAhitya samAjanI prANa samuM hatuM evA te seMkaDo varSothI saMcita karela prAcIna sAhitya ane dharma-caMne eTalI moTI saMkhyAmAM ke jenI sImA naDi, saLagAvI, ke kuvAmAM pheMkI naSTa karI devAmAM AvyA ke jethI enuM nAma nizAna paNa na rahyuM. sAhitya premIo sArI rIte jANe che ke evA seMkaDo graMzenA astitvanA pramANe maLatA hovA itA, e grantha Aje aprApya che. Adarza ane unnata zilpakalAnA namunA rUpa evA hajAre devamandirane toDI pheDI chinnabhinna karI nAMkhyAM jeno * jenA pramANa rUpe Aje paNa keTalIe majIdomAM khaMDita thAMbhalAo ane dhvasta zilAlekho bhItomAM lAgela jovAya che. . Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasAri ekAda vasAvazeSa paNa Aje kaI kaI vAra ApaNI prAcIna gauravagAthAno ane paricaya ApI rahyA che. A badhAMnA dharAzAyI thavAmAM kevaLa musalamAna adhikArIoja kAraNabhUta hatAM. A anyAya pravRtti paDANazAsakonA samayamAM to vaLI khUbaja ugra banI, jenuM varNana zrIyuta baMkImacandra lAhiDI pitAne "samrATa akabara' nAmaka pustakamAM A pramANe kare che. "pAThAnadigera atyAcAre bhArata smazAna avasthAya prApta hoila, je sAhityakAnana nitya nava nava kusumera saundara o sugandha Amodita thAkita tAhA o vizupA hoila / svadezahitapitA, niHsvArthaparatA, jJAna o dharma sakaleI haIte antahita hoIla, samagra deza viSAda o anutsAhera kR.paNa chAyAya AvRta hoiil|" arthAta-"paThANonA atyAcArothI bhAratavarSa smazAna jevuM thaI gayuM. je sAhityakArika rojeroja navAM navAM pupinAM saundarya ane suvAsathI prakulita rahetI hatI te sukAI gaI. rASTraprema dezadAjha, niHsvArtha parAyaNatA, jJAna temaja dharma A badhuM jANe ke bhAratavarSathI vimukha banI rahyuM. sAro deza viSAda ane aMdhakAranI, nirUtsAhanI kALI ghaTAothI chavAI gaye" Ama, eka to paThANonA trAsathI AlAke "vAhimAma pukArI rahyA hatA, to bIjI taraphathI taimuralaMganA bhayaMkara AkramaNathI te bhAratavarSane evI kSati pahoMcI ke jenuM varNana karavAmAM Ave to ene ja eka mahAgraMtha racAI jAya. TUMkamAM eTaluM ja kahevuM basa thaI paDaze ke A lokoe pitAnI lebha ane kAmanI pAzavI vRttione paritRpta karavA janahatyA, lUMTaphATa ane strIonAM satItvane bhaMga Adi amAnuSI chidrArA bhAratIya ane atyaMta kaccha Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthati pahoMcADavAmAM kazIja kamInA na rAkhI. tamuranA A upadravathI paThANonI rAjya sattAne dhakko avazya lAgyuM, paraMtu tema chatAMye emaNe eno jAtisvabhAva te naja cho. sikaMdara lodI Adi bAdazAhoe maMdiro toDavAnuM kAma cAluja rAkhyuM. kavivara lAvaNyasamaye mArmika zabdamAM kahyuM che- "jihAM jihAM jANai hindU nAma, tihAM tihAM deza ujADai gAma / hindUno avatariyau kAla, jU cAli tU kari saMbhAla / / (saM. 1569 mAM racela "vimala prabaMdha") e pachI mogala bAdazAhanA samayamAM paNa A atyAcAra je ne teja cAlu rahyo. sana 1530 I. mAM bAbarane dehAMta thatAM ene putra humAyU 22 varSanI ummare dilhInI rAjagAdI para beThe kintu durbhAgI bhAratamAM te azAMtija rahI. bIjuM to ThIka paNa svayaM humAyu paNa keTalAMka varSo sudhI padaSNuta avasthAmAM dezadezamAM bhaTakato pharyo. enA A pravAsa daramyAna ene tyAM eka tejI putra utpanna thayA, jenuM nAma eNe "jalAluddIna akabara" rAkhyuM. keTalAka samaya pachI humAyue yuddha karI dilhInuM rAjya punaH prApta karyuM. enAM mRtyu pachI rAjagAdI para akabara Avyo, paraMtu enI bAlyAvasthAne kAraNe thoDAM varSo sudhI te rAjyamAM azAMtija rahI; kemake samasta rAjyanI vyavasthAnAM sUtro enA vizvAsu puruSa birAmakhAMnA hAthamAM hatAM. e bhAre kUra ane anyAyI hato. enAthI prajAne sukha maLavAnuM te dUra rahyuM, paNa eNe to khuda akabara sAme paNa payaMtra racyuM. paraMtu akabarane A vAtanI jANa thaI gaI, ne eNe pitAnA senApati sunImakhane yuddha karavA paMjA mAM mokalyo ne sana vi560 I. mAM bairAmakhAne keda karA . Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasa have dilhInuM niSkaMTaka rAjya akabarane hastaka AvyuM. ane te khAra vadheryAM sudhI yuddho karI bhAratanA moTA bhAganA svAmI banI sukhapUrNAMka rAjya karavA lAgyA. zatAbdIethI asahya kaSTa veDhatI bhAratanI janatAne A samaye kAMika zAMti sAMpaDI. bhAratanI madhyakAlIna rAjanaitika paristhiti para sa`kSipta prakAza pADavAmAM AvyA che. rAjanaitika ane sAmAjika viSayane paraspara gADha sabaMdha hAvAne kAraNe e samayanI sAmAjika paristhiti paNa bhAre vikaTa banI gai hatI. peAtAnA pUrvajonA gauravanI rakSA karavAnuM teA eka bAju rahyuM. para`tu potAnA jIvana-nirvAha karavAnuM paNa AAne mATe kaparU' thaI paDyuM, sAhitya racanAnu` kA` teA maMda gatie cAluMja rahyu', parantu AcAra-vicAranI e prAcIna pavitratA teA na rahI zakI. jyAM pAtapeAtAnA dhana, kuTumba ke dharmanI rakSA karavAmAMya je samartha na rahyA, tyAM pArasparika prema, saMgaThana, zikSaNAi AvasyakIya vastuonA DAsa thAya, e sahaja che. bALavivAha, pA~ (ghaTa) Adi keTalIka ghAtaka kurIti paNa A samayamAMja pracalita thaI, ke jenA pravAha hajuya apratihata gatie cAluja rahyo che ! A kaparA kALamAM vAstavika dhArmikatAnA lApa thaI gayA hatA. kaSTAnI cAlu paraparAmAM adhyAtma-tattva-ciMtana mATe te avakAzaja kayAM hatA ? dharmanI krikAma dhIoe .. * zrIyut mehanalAlajI desAi khI, e; ela. ela. bI; temanA " jaina sAhityanA saMkSipta ItihAsamAM A prakAre lakhe che. ekaMdare dareka darzanamAM-saMpradAyamAM bhAMgatoDa bhinnatA-vicchinnatA thaela che. musalamAnI kALa hatA, lAkamAM aneka jAtanA khaLabhaLATa` vadhu vadhu thayA karatA, rAjasthiti, vyApAra, raheNIkaheNI vigere badalAyAM !" Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhiti sArI evI sattA jamAvI dIdhI hatI. zuSka kriyAkAMDa ane ane upalakIA ADaMbaramAM sAcI dhArmikatA lekhavAmAM AvatI. khuda sAdhuone kaThaNa AcAra-vicAromAM paNa kramazaH zithilatAe praveza karI pitAne aDDo jamAvI dIdho hato. na paDatI pachI caDatI thAya, e eka sAmAnya niyama che; A aTala niyamAnusAra pratyeka kaparA kALe vikRta paristhitine sudhAravA mATe ane dharmarakSAthe mahApurUnAM janma thayA kare . AvazyaktA pramANe A samaye paNa amuka mahApuruSe prakaTa thayA, jemAM prAtaHsmaraNIya, pUjyapAda, mahopakArI asAdhAraNa pratibhAsaMpanna ApaNuM caritranAyaka svanAmadhanya zrIjinacandrasUrijI mahArAjanuM sthAna AgaLa paDatuM ane khAsa ullekhanIya che. - Arya prajAnA sukha khAtaraja emane maMgalamaya janma thayo hato. emaNe kevaLa nava varSanI ummare vairAgya utpanna thatAM bhAgavatI dIkSA grahaNa karI, sattarame varSe gacchanAyaka AcAryapada prApta karyuM, ne ekadama kiddhAra karI kaThera cAritra pALanArAomAM AgevAna gaNAvA lAgyA. sUrIzvare pitAnA asIma prabhAva vaDe kharatara gacchanA sAdhuonI zithilatA dUra karI, anyane mATe eka Adarzapatha rajU karyo. jainazAsananI prabhAvanAnA hetuthI samrATa akabaranA vinIta-AmaMtraNane svIkArI sUrimahArAja khaMbhAtathI lAhera padhAryA. tyAM pitAnA sadupadezanA sAmarthya vaDe temaNe samrATa para alaukika prabhAva pADe, ane Ama, sIdhI temaja ADakatarI rIte bhAratIya prajAne sukhI banAvI samrATa pAse amAri pharamAna kaDhAvI hiMsApradhAna yavana rAjyamAM paNa ahiMsAdharmane Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri avarNanIya pracAra sAdhI mUkaprANIonuM hita sAdhana karyuM. bicArA jaLacara temaja sthaLacara pazu prANIo paNa nirbhaya banI rahyA, ane aMtaraMga bhAvothI sUrimahArAjanA yazagAna karavA lAgyA. AvA viNaselA samayamAM paNa pitAnA lekottara prabhAvathI sUrijIe yugapalaTo Ape. AthI ja emanA saguNe para mugdha banI samrATa akabare emane "yuga-pradhAna" pada vaDe alaMkRta karyA. AcArya jainatIrthonI rakSArthe samrATa pAse pharamAna prakaTAvI jainazAsananI anupama sevA bajAvI. emanA jIvananI ullekhanIya ghaTanA eka e paNa che ke saM. 166mAM samrATa jahAMgIre jyAre sAdhuvihAra pratibaMdhaka eka pharamAna jArI karyuM, tyAre temaNeja pATaNathI AgarA jaI A ghAtaka pharamAnane rada karAvI jainazAsananI abhUtapUrva prabhAvanA karI hatI. vAcakone A saghaLI vAtane paricaya emanI A jIvanagAthAmAM sArI rIte maLI raheze. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 2 nuM Illlllllll * sUri - paraMparA - Onli>Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri potAnI sAnnidhyamAM rahetA cAryAzI (84) ziSyAne ekI sAthe AcAryapada apyuM. A coryAzI AcAryAMthI cAryAzI gonI sthApanA thaI. udyotana sUrijInA zrIvaddhamAnasUrijI nAme vinayI ziSya hatA. emaNe upamitibhavaprapaMcAnAmasamuccaya SS, vIrapAraNusta", upadezamALA avRtti tathA sa'. 1055 mAM upadezapaL TIkA banAvI che. ane girirAja Abu para matrIzvara vimalazAhe karAvela bhavya madirAnI sa', 1088 mAM pratiSThA karI. emane jinezvarasUrijI ane mananIya che. bhASAgraMtheAmAM zrIjinadattasUrijI jIvanaciratranA be bhAge tema gaNadharasA zataka bhASAMtara ' ratnasAgara bhAga bIjo, jaina-gUra kavi ' bhAga bIjo Adi granthA paNa kharatagacchanA a:cAryAMnA jIvata jANavAmAM sahAyaka che. 6 A prakaraNamAM AcAryonA padasthApanA temaja svargavAsa savat Adi keTalIka bAbatomAM pADAnsara prApta thAya che parantu amee te aitihAsika daSTie je hakIkata satya lAgela che, eja lakhela che. e AkhatamAM vadhu vicAra vinimaya ane UMcata sarasAdhana-avagAhana bhaviSyamAM kharatagacchanA vizALa itihAsa sapAdananI veLAe karavAnI zubhAkAMkSA sevie chIe. < ' bhagavAna sahAvIthI zrIudyotanarajI sudhInA AcAryAMnA viSayamAM gaNadhara sAduM zataka bRhadghatti temaja paTTAliyA jovI joI e, A para MparAnA AcAryAMnA nAma, krama, temaja sakhyAmAM matabheda hAvAnA kAraNe amee lakhela nathI. vidvAna le! A bAbatamAM vizeSa zodhakheLa karI udyotanasUrijI sudhItI paraMparAmAM ucita sa Mzeodhana kare ! SprakAzita * upAdhyAyajI vinayasAgarajInA saMgrahamAM che. + AthI pahelAM saMvat 1045 mAM sUrijInA hAthe prati dhAtupratimA gujarAtanA kaDI gAmamAM che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurjarAdhipati mahArAjA durlabharAja tathA bhImadevanI rAjasabhAmAM caityavAsIo sAthe zrAjinezvarasUrijI ma0 no zAstrArtha. vi. saMvata 1080 A Page #103 -------------------------------------------------------------------------- Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUri-paraMparA 11 buddhisAgara sUrijI nAmanA be vidvAna ziSyo hatA, eka samaye teo potAnA ziSyamaMDaLa sahita aNahila pATaNa padhAryA. tya cingavAsIonuM prAbalya vadhAre hatuM; suvihita sAdhuone to utaravAnuM sthAna sudhdhAM nahotuM maLatuM. sUrijI samudAya sahita rAjapurohitane tyAM utaryA, kintu tyAM paNa na rahevA devA mATenI rAja-AjJA caityavAsIoe meLavI. parantu sUrijInAM pAMDitya temaja nispRhatAdi sadguNothI purohita mugdha banI gayA hatA. AthI emaNe durlabharAjane sUrijInA kaThera sAdhvAcAranuM varNana karI emanAM guNone paricaya A nRpatie vAstavika sAdhutAne nirNaya karavA cityavAsIo sAthe sUrijI mahArAjano zAstrArtha karAvavAno nizcaya karyo. saM. 1080mAM rAjasabhAmAM jinezvarasUrijIno cityavAsIo sAthe zAstrArtha thaze, pariNAme cityavAsIone parAbhava thaye, kema ke zAstrokta vidhinuM pAlana karavAmAM teo asamartha hatA, emanuM caritra jinAgathI viruddha ane dUSita hatuM, bAkI to satyane vijaya sarvakALamAM sunizcita che. AthI mahArAja durlabhe "zrIjinezvarasUrijIne pakSa kharatara" arthAt atyaMta satya hovAnuM jAhera karyuM tyArathI emane pakSa-sudAya "kharataram gacchanA nAmathI prasiddha thaye* jinezvarasUrijI ane buddhisAgarasUrijI kaThora cAritra jinamaMdiramAMja rahevAvALA, devavyanA upabhogI, pAna khAvAM Adi sAdhavAcArathI viparIta AcaraNavALAM A cityavAsIo hatAM. emanA vizeSa paricaya mATe jUo saMghapaTTaka vRtti ane "saMbadha prakaraNa" * kharataragacchanI utpattino samaya keTalAMka saM. 1204 lakhe che, paraMtu saM. 1168mAM racAela pArzvanAtha caritra (devabhadra sUrikRta) nI prazasti Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pradhAna zrIjinacaMdrasUri. pALavAvALA hatA eTaluM ja nahIM paraMtu sAthe sAthe prakAMDa vidvAna paNa hatA. zrIjinezvarasUrijIe haribhadrasUrikRta aSTakanI vRtti (racanA saM. 1080 jAlera), ane pramAlakSma savRttika, kathAkopa, lIlAvatIkathA, paMcaliMgI prakaraNa, Sa sthAna prakaraNa, caityavaMdanaka, vIracaritra, sarvatIrthamaharSikulaka Adi gro racyA, ane buddhisAgarasUrijIe saM.1080mAM paMcagranthI nAmaka vyAkaraNa ane chaMdazAsa+ nAmaka indane graMtha Adi graMtha banAvyA. jinezvarasUrijIne paTTadhara zrIjinacandrasUrijI thayA, jemaNe "saMga raMgazALA" "zrAvaka-vidhi" paMca parameSTi namaskAraphaLakulaka* kSepakazikSA prakaraNa 5 dharmopadeza kAvya, jIvavibhakti, trASimaMDaLastava Adi grantha banAvyA. temanA svargavAsa bAda bIjA paTTadhara temanA kaniSTha gurubhrAtA zrIabhayadevasUrijI thayA, jemaNe navaaMgenI vRtti (racanA samaya 1120-28), 10 paMcAzaka vRtti, 11 uvavAI (sUtra) vRtti, 12 prajJApanA tRtIya pada saMgrahaNI, 13 paMcanirca thI prakaraNa, (jesalamera bhaMDAramAM tADapatrIya graMthAMka 296 ) ane saM. 1170mAM lakhAela paTTAvalImAM jinezvarasUrijIne kharatara biruda maLyAne spaSTa ullekha che. A viSaya para vizeSa vicAra ame eka svataMtra nibaMdhanA rUpamAM prakaTa karIzuM. + juo guNacandra gaNi racita mahAvIra cariyanI prazasti. - A lika bikAneranA yativarya upAdhyAya jyacandrajInA jJAnabhaMDAramAM surakSita che. haA prakaraNa hiMdI anuvAda sahita pUjya AcArya zrIniratnasUrijI mahArAjanA upadezathI jayapuranA saMgha dvArA prakAzita "ArAdhanA sUtra sa graha'mAM chapAela che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAMga vRtikAra AcArya mahArAja zrI abhayadevasUrijI ane te vRttionA sa zedhaka zrI droNAcAryajI mahArAja Page #107 -------------------------------------------------------------------------- Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sari-paraMparA 13 14 jasthAna bhASya, 15 navatara prakaraNa bhASya, 16 vandanaka bhASya, 17 sattarIbhASya, (gA. 192), 18 nidaSatrizikA, 19 pudgaLaSatrizikA, 20 ArAdhanA prakaraNa, 21 AleyaNA vidhi prakaraNa, rara AleyaNA va(5)yANa 4 23 svadharmi vAtsalya kulaka (gA. 29) 24 Agama aSTottarI 25 vijJaptikA, 26 jya tihuaNa stava, 27 vastupAstava 28 staSNana pArzva stotra, 29 pArthavijJapti, 30 vIra stotra, 31 neminAtha stava, 3ra trASabha stotra Adi aneka enthanI racanA karI, temaja zrIstaMbhana, pArzvanAtha prabhunI sAtizaya pratimA prakaTa karI; emanA paTTadhara vidvAna ziromaNi zrajinavallabhasUrijI thayA, jeone zrIabhayadevasUrijInI AjJAthI devabhadrasUrijIe saM. 1167 ASADha sudi 6nA roja citoDamAM AcArya pada ApyuM. vAgaDa dezamAM vihAra karI temaNe dara hajAra jenone upadeza ApI jainadharmanA upAsaka banAvyA emaNe potAnA tejomaya cAritrabaLathI citoDamAM cAmuMDA devIne pratibaMdha karyo. temaja piMDavizuddhi prakaraNa+, laDazIti karmagrantha+, saMdhapaTTama, sumArthavicArasAre dvAra+, pauSadhavidhi prakaraNa 4, dharmazikSA, dvAdaza kulaka, praznottarekaSaSTizatakana, pratikramaNa sAmAcArI, aSTasapatatikA (citrakUTa mahAvIra jinAlaya prazasti ) gArazataka ane ravanASTakavicAra Adi * u8 visAgarajInA saMgrahamAM . epInA banAvelA nimAMkita grantha upalabdha che - 1 mahAvIra cariyuM (pra.), 2 katArayaNu kosa (pra.), 3 pAsanAha. cariya(pra.), 4 ArAdhanA zAstra, 5 pramANu prakAza, pra. 6 anaMtanAtha stotra, 7 pArzvanAtha dazabha garbhita stava; emaNeja AcArya jinacaMdrasUrie racela saMga raMgazAlA" nAmaka granthano saMskAra paNa karyo hato. (gu. saM.) Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yugapradhAna zrIjinacaMdrasuri aneka graMtho ane tetranI racanA karIne peAtAnI prakhara vidvattAne sArA evA paricaya ApyA. dhArA nagarInA rAjA navane peAtAnI leAkeAttara pratibhAthI emaNeja 'jita karelA. saM. 1167 nA kArtika vadI 12 nI rAtrinA caturtha re gemanA dehavilaya thyA. emanA paTTadhara prakaTaprabhAvI ja. yu. pra. dADhA zrIjinadattasUrijI thayA, jemaNe aneka ejainone jaina banAvI jaina zAsananI mahAna prabhAvanA karI. emanuM jIvana teA suprasiddhaja che, ethI e viSe atre vadhu eTalA mATe nathI lakhatA ke emanu svataMtra jIvanacaritra AlekhavAmAM Avaze. | emaNe 1 saMdehadAlAvalI, 2 gaNadhara sArdhazataka, 3 gaNadhara saptatikA, 4 kAtra svarU5kulaka, 5 caityavajaina kulaka 6 atra)vasthA duka, cha upadeza rasAyana kula, 8 viMzikA ane cacarI Adi aneka granthonI tema 1 suparatatrya stotra, 2 vinayanothI Atra, 3 sarvAdhiuAtu rahetaMtra, 4 zrutastava, pa AdhyAtma gIta, ke maMtra vallabha huM emanA banAvelA nAnA meTA 43 arthe che. te paikI gama sAhAra, dhyA.tika, svapnASTaka vicAra ane suprAi, cAre granthA anupalabdha che, ne bAkInA 39 granthonuM saMpAdana bhAratI 'te nAme upAdhyAya vinayasAgacha karI rahyA che, je TUMka samayamAMja prakAzita thaze tema + A nizAnIvALA granthA bhinna bhinna saMsthAe taraphathI pragaTa thaI cUkayA che. ( 3 saM. ) | jaNAvatA AnaMda thAya che ke nAhaTA ekRta zrIjinadatta sUrijI'tuM jIvanacaritra svataMtrarUpe prakaTa thaI cUkela che. ( cu. sa. ) : SS sa Mbhavata : A vyavasthAkulakaja haze, ke je zrIjinacandrasUrijI racita che, ne jesalamera temaja bikAneranA jJAnabhaMDAramAM upalebdha che. C Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUriparaMparA 15 garbhita stotra Adi aneka stotra AdinI racanA karI che. emano svargavAsa saM. 1211 aSADha suda 11nA roja ajamera khAte thaye. emanA paTTa para naramaNimaMDitabhAvasthala AcArya zrIjinacandrasUrijIne emaNe svaharate sthApita karyA. teo "maNidhArIjI' nAmathI prasiddha thayA. nAnI vayamAM ja teo bhAre pratibhAsaMpanna AcArya thayA. emane svargavAsa dilhImAM saM. 1rara3nA bhAdrapada (gu.zA.) vadI 14nA roja thaye. + zrItIrtha pAvApurIjInA zilAlekha ane keTalIka paTTAvalIothI pratIta thAya che ke emaNe ja mahatiyANa jAtinI sthApanA karI hatI. A jAtinI bahu unnati thaIpUrvadezIya pAvApurIjI, 2AjagRha Adi tIrthonA maMdire A bhAgyazALI matiyANa saMdhadvArA banyA temaja jIrNoddhAra karAvAyA che. vyavasthAkulaka (caturvidha saMghazikSA gAthA 69) nAmaka granthanI ane pArzva stotranI racanA paNa emaNe karI che. emanuM prabhAvazALI zubha nAma kharataragacchamAM sadA amara rAkhavA mATe caturtha pATa para eja nAma (AcAryonuM) rAkhavAnI prathA pracalita karavAmAM AvI. emanA svargavAsa pachI zrIjayadevAcArya zrI jinapatisUrijIne paTTadhara AcArya banAvyA. vidvattAmAM emanI pratibhA khUba khUba vRddhi pAmI hatI. chatrIsa zAstrArthomAM emaNe vijaya prApta karyo hato. vAdIone yukita temaja pramANe dvArA niruttara karI devAmAM teo sAkSAta "sarasvatI putra"ja hatA. emanuM jIvanacaritra vistAra pUrvaka + emanuM vistRta jIvana caritra "maNidhArI jina caMdrasUri'nA nAme - hiMdImAM nAhaTA baMdhuo taraphathI ane ene ja gujarAtI anuvAda muMbaI pAyadhunI mahAvIra svAmInA derAsara taraphathI prakAzita thaI cUkela che Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri emanA ziSya vidghadUtna zrIjinapAlApAdhyAye+ svaracita gurvAvalomAM Apela che. A pustakane vAMcatA emanI apUrva medhA ane pAMDityanA sArA paricaya maLe che. sa`ghapaTTakavRtti, vAHsthala, samAcArI, pa'cilagITIkA, tImAlA, catu'izatijinastava, vidhAlAra RSabhastuti, ajita zAMtistAtra illAlAniva), staMbhatIrthI jijinastava (vizvasamaveda), naimistotra (nairsi samAhitadhiyA ), cintAmaNi pArzva stAtra (jagadguru jagadveva), ciMtAmaNi pArzvastatra bIjuM (kri kapUramaya), pAstava (agnI sva.) mahAvIra devastuti (suDemADaMbarapaMcANu), mahAvIra stuti (praNatasuranikAya.) ADhinthA emaNeja racelA che. saMvat 1277 aSADha sudi 10 nA pAlaNapuramAM temane svargavAsa thayA pachI mareMgeTa (mAravADa) vAstavya rmiSTha bhAMDAgArika (bhaDArI gAtranA) nemicandra (paSTitaka ane jinavallabha gItanA kartA) nA putra zrIjinezvarasUrijI paTTAdhikArI thayA, emaNe aneka ziSyAne dIkSA dIdhI, ane jinAlayeAmAM jinabiMbenI pratiSThAe karI. emaNe saM. 1313mAM pAlaNapuramAM + emaNe racela khInna AiMti Sathe Aje paNa upalabdha thAya che, sanakumAracitra mahAkAvya,* patthana prakaraNa vRttix (sa. 1262) upadeza rasAyana vRttix (a. 1292), dA.zakulakattix (sa. 1297), dharmazikSA prakaraNa vRtti (sa. 1293, 52AMgI dikSaNax, carI TippaNax, 'navicArabhAra hatti, sApta phala rivyu, sapta vadha vidhi, jinAsirUpa cAsA, emAMyI x hIrAnIvA ! graMtha mudata thaI gaelA che. ane * ! me granthenuM saMpAdana 95 dhyeya vAyasAgarajI karI : dya che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 suri-paraMparA - zrAvaka dharmavidhi" nAmaka graMtha banAvyuM. temaja bIjAM stotronI racanA paNa sArI saMkhyAmAM karI hatI. saM. 1331 Azvina vadI ne roje jAloramAM emano svargavAsa thayo. emanI pATe jinapradhasUrijI AvyA emaNe saM. 1328nAM 'kAtaMtra vyAkaraNa para "durga padaprabodha" nAmaka vRtti racI. ane 'mahopAdhyAya vivekasamudra kRta "puNyasAra kathAno saMzodhana karyo hato, emanA paTTadhara zrIjinacandrasUri thayA jemaNe keTalAye rAjAone pratibaMdha karavA sAthe "kalikAla kevalI" biruda prApta karyuM; ane yavana samrATa "kutubuddInane pitAnA apratima guNo vaDe raMjita karyo. saM. 1376 aSADha zukala 9 ne roje kasANA gAmamAM emane svargavAsa thayo, tyAra pachI saM. 137mAM jeTha vadI 11 nA roja zrI rAjendrAcAryajIe jinazukalasUrijIne emanA paTTadhara banAvyA. emaNe paNa siMdha temaja mAravADa Adi dezamAM vihAra karI jena dharmanI bhAre prabhAvanA karI. saM. 1389nA phAgaNa vadI amAsanAjha roje derauramAM emano svargavAsa thaye. teo dAdAjInA + saM. 1924mAM emanA hAthathI pratiti gautamasvAmInI mUrti bhIlaDIyAjI tIrthanA bhayamAM mULanAyakanI sAme ane ghadarAnI pAse utaratAM jamaNI bAjunA gokhalAmAM birAjamAna che. jeno lekha A pramANe che. "saMvat 1324 baizAkhavadi 5 budhe zrIgautamasvAbhimUrtiH zrIjinezvaralUriziSyazro jinaprabodhasUrimiH pratiSThitA kAritA ca sA dobohitthapu(tra)sA0 vaijalena mUladevAdi bhrAsaha ta svazreyo'rtha kuTumbazreyo'rtha ca" > .jAMpA pAdhyAye racela gurnAvalInA AdhAre svargavAsano samaya phAgaNa vada pAMcamano che. chatAM Aje lAMbA TAimathI sarvatra pAMcama Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 yugapradhAna jinacakI dripu nAmathI savatra suprasidhdha che. sa. 1783mAM emaNe caityavadana kulakavRtti paNa racI ane keTalAka stuti-stAnI paNa racanA karI hatI, emanI caraNapAdukAo hArA LAe bhAre bhaktibhAvapUrvaka Aje paNa pUjAya che. te bhA camatkArI hAvAnA aMge. A kalikALamAM bhaktonI manovAMchA pUravA mATe surataru samAna che. emanA samaye kharataragacchamAM 700 sAdhue temaja 2400 sAdhvIo emanA AjJAnuvatI hatA. evA ullekha dharma kalaza kRta "zrIjinakuzalarAsa" mAM maLe che. emanA paTTapara SaDAvazyaka bAlAvabedha temaja aneka stotrAnA zrItaruNaprabhasUrie laghuvayaska zrIjitapadmasurijIne rAM 1390 nyUDa su 6nA roja sthApita mAlyAvasthAmAMja emanA puNya prabhAvathI sarasvatI devI prasanna thaI, jethI teo "mAla-dhavala kucala sarasvatI" khirudathI prasiddhine pAmyA. emanA svargavAsa sa 1400 nA vaizAkha zudi 14 nA reAja pATaNamAM ye. emanI kRtiomAM sthUlibhadra phAga " upalabdha che. lupta thane amAsa kema pravRttimAM AvI gaI ? enI saya odha tihAsa vettAoe karavI jarUranI che. amArA khyAla mujaba te paMcadazyAM 'ne * paMcasyAM' lakhAi gayuM hoya ane te vAMcanArAnA meTe 'paMcamyAM' saheje vaMcAI javuM asaMbhava nathI. ethI gurvAvalImAM lakhanAranI e bhUla thaI hoya ema vizeSa sabhava lAge che. vastuta: svagatithi phAgaNanI amAsaja ThIka lAge che. emanuM paNa vistRta jIvana caritra hiMdImAM nAhaTAe ane tene gujarAtI anuvAda muMbaI mahAvIra svAmI derAsaranA TrasTIee bahAra pADela che. (gu. sa. ) kAMi xA bistanA ullekha u. jinapAlanI gurvAvalImAM nathI malatA (f) 6 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri--para parA 19 emanA paTe AcArya jinalabdhi surijI thayA, emane paNa sUripadArpaNa uparokta taruNaprabhAcAryajIeja sa. 1400 ASADa zui 1ne rAja karyuM ane sa. 1406mAM emanA svarga vAsa thaye.. emanA pachI gacchanAyaka zrIjinacandrasUrijI thayA sa. 1415 mAM staMbhanaka (khaMbhAta) tIrthomAM emanA svargavAsa thayA. emanI pATa para zrItaruNaprabhAcArye jinayarijIne sthApita karyAM. emaNe aneka jinAlayAmAM jinabimbenI pratiSTA karI, ane keTalAMye sthaLoe ari udghoSaNA karAvIne jaina zAsananI mahAna prabhAvanA karI. emanI pATa para zrIjinarAjasUrijI x thayA, je nyAyazAstranA prakAMDa vidvAna hatA. zrIsvarNa prabhAcAya, bhuvanaratnAgrA, ane sAgaracandrAcAya ne emaNeja AcArya pada pradAna karela. sa 1461 mAM devalavADAmAM + emane svargavAsa thayA. emanA paTTa para nAracandra TippananA kartA sAgaracandrAcAryajIe zrIjinavana sarijIne sthApana karyAM. jenA para daivI prakApa thaIjavAne kAraNe saMghaAjJAthI gasthiti rakSaNArthe sa. 1475 mAM zrIjina bhadrasUrijIne gacchanAyaka banAvyA. zrIjinabhadrasUrijI eka pratibhAzALI vidvAna ane jaina sAhityanI rakSA temaja abhivRddhi karanAra agragaNya AcA thayA *emanI racela zAnti stava ane zatru Mjaya vijJapti e e kRtio prApta thAya che. ( saM.) x emanI paraMparAmAM hajIsudhI yutivarSa sumeramala" ane sadhdhikaraNajInA ziSyo che. + je mevADamAM Avela jainetara tItha * eli'gajI ' nI pAse che. SkharatagacchanI pipalaka zAkhAnA sthApaka teja che. emanI sa. 1474 mAM racela saptapadA vRtti ane bIjo grantha vAgbhaTAla vRtti ane pUrva dezacaityaparipATI paNa maLe che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdrasura che. eve che jerAlamera, jAlera, devagiri, nAgara, pATaNa, mAMDavagaDha, AzApalI, karNAvatI, khaMbhAta Adi aneka sthAne parahajAre prAcIna granthano saMgraha karavA sAthe hajAre navIna grantha lakhAvI karIne bhaMDAremAM surakSita karyA ke jene mATe kevaLa jaina samAjaja nahIM, kintu rAma sAhityasaMsAra emanA prati cira kRtajJa raheze. jinabionI pratiSThA paNa emaNe vipula pramANamAM karI hatI, jemAMnI seMkaDe te Ajeya vidyamAna che. emaNe banAvela "jina sattarI prakaraNa" (gA-220) prAkRta bhAvAmAM upalabdha che. emanI hastalikhita "ga-vidhi" nI suMdara prati zrIpUjyajI (bikAnera) nA saMgrahamAM che. saM. 145mAM upAdhyAya jayasAgara praNata saMdehadolAvalI TIkAnuM ane saM. 1501 mAM tapiguNa)ratnakRta SaSTizataka vRtti"nuM saMzodhana emoja karela.+ zrIbhAvaprabhAcArya ane kItiratnAcAryana emaNeja AcAryapadathI vibhUSita karela. sa. 1pa14nA mAgasara vadI 7 nA roja kuMbhalamera mevADa)mAM emane svargavAsa thayo. - emanA paTTa para zrIkI tiratnAcArye zrajinacandrasUrijIne sthApita karyA. zrIdharmaratnasUri, guNaratnasUri Adine emaNeja AcArya pada ApyAM. saM. 1530ma jesalamera khAte emane emanI banAvela nimAMkita Takara tio paNa upalabdha che:dvAdazAMgI pramANa kulaka (gA. ra1), za, jaya laghu mahAma (gA. 135), surimaMtrakalpa kIpUjya jinadharaNendrasUrinA saMgrahamAM, chapAI paNa gayela che), sAcora mahAvIrastava, sadabheda jinastava, ane kumArasaMbhavana. (saM.) AcArya pada prAptipUrve emanuM nAma kIrtirAja upAdhyAya hatuM. saM. 1495 (2)mAM emaNe neminAtha mahAkAvya banAvyuM. ema jIvanacaritra bAbatamAM amArA taraphathI pragaTa thaela "etihAsika jena kAvya saMgraha jUe. emanI paraMparAmAM para saMgItArtha vadhu AcArya jinapAcandrasUrijI Adi thayA. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 - - - - - - - - - - - - - - - - suri-paraMparAsvargavAsa thaye. emaNe pitAnA paTTa para viharateja zrIjinasamudrasUrijIne sthApita karyA. emaNe paMcanadI sAdhana Adi karI kharataragacchanI khUba unnati karI. saM. 1pa36 mAM jesalameranA zrIaSTApadaprAsAdamAM pratiSThA karI. saM. 1555 mAM amadAvAda mukAme emane svargavAsa thayA. emanA pachI gacchanAyaka zrIjinahaMsasUrijI thayA, jemaNe 1573 mAM bikAneramAM "AcArAMga dIpikA" banAvI ? bAdazAha sikaMdara lodIne pitAnI apratima pratibhAdi asAdhAraNa guNo vaDe camatkRta karI pAMcase (500) baMdIvAno(kedI)ne kArAvAsa(jela)mAMthI mukti apAvI. emano svargavAsa saM. 1582mAM pATaNamAM thayo potAnA paTTa para emaNe zrIjinamANikayasUrijIne sthApita karyA jemano saMkSipta paricaya A pramANe che : emano janma saM. 1549 mAM kUkaDopaDA gotrIya saMghapati rAuladevanI dharmapatni rayaNadevInI kUkhe thaye. sa. 1540 mAM dIkSA grahaNa karI zAstrAbhyAsa karyo. emanI vidvattA ane megyatA joIne gacchanAyaka zrIjinahaMsasUrijIe saM. 158ra nA mADa zudI 5nA reja bAlAhika getrIya zAha devarAjakRta nandI mahatsavapUrvaka AcAryapada apIpitAnI pATa para sthApita karyA. emaNe gujarAta, pUrva, siMdha deza temaja mAravADamAM vihAra karyo. saM. 1593 ne mAha zudi 1 guruvAre bikAneranA maMtrIzvara karmasiMhe banAvarAvela zrIneminAtha svAmInA maMdIranI pratiSThA karI. siMdhudezamAM zAha dhanapatikRta mahesavathI paMcanadInA pAMca pIre A dine sAdhyA, emanA samaye gacchanA sAdhuomAM zithilAcAra vadhI ne have emane A asahya lAgyuM. eTale pagriDamAtrane tyAga karI &idvAra karavAnI tIvra utkaMThA emane hRdayamAM jAgI. bikAneranA mandIvara femane racela kupAttavo paNa prApta che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI - - 22 yugapradhAna zrIjInacaMdrasuri saMgrAmasiMha vachAvatane paNa garachanI A paristhitithI bhAre, asaMtoSa hato; AthI emaNe paNa sUri mahArAjane bikAnera padhArI gacchanI vyavasthA karavA vinaMtI patra pAThavyuM. mandIvaranI A. namra preraNAe suvarNamAM sugaMdhanA jevuM kAma karyuM, zrIjinamANikayarijIe bhAvathI uddhAra karI ema vicAryuM ke pahelAM derAri jaI dAdA zrIjanakuzalarijInI yAtrA karyA pachI samasta parigraha tyAga karIza ane mArA AjJAnuyAyI sAdhuvagane paNa zuddha. sAdhvAcAra pAlana karAvIza. pragaTa-prabhAvI dAdA kuzalarijI mane A kAryamAM saphaLatA Ape A hetuthI derAura padhAryA. tyAM gurudevanAM darzana karI jesalamera taraphe pAchA pharatAM mArgamAM jo ke emane AjJAnuvaMta upAdhyAya kanakatilakajI Adie saM. 16 8 6mAM diyAuddhAra karyo hato, paNa ethI gacchanA anya sAdhuo para prabhAva na paDe. AthI saMgrAmasiMha maMtrIe samagra ganI sthiti sudhAravA mATeja surijIne vinaMtIpatra pAThavyA hatA. zrI kanakatilakopAdhyAyajI oidA-niyama-patra amane maLela che. emAMne Avazyaka bhAga A pramANe che. 'saMvat 1606 varSe divAlIdine zrIvikramanagare e suvihitagaccha sAdhumArganI sthiti sUtra upari kidhI. te samasta RSIzvare pramANa karavI // ' . 'upA0 kanakatilaka, vA0 bhAvaharSa gaNi, vA0 zrIzubha barddhana gaNi0 baisI sAdhyAcAra kIdho cha / ' e pachI bAvana bAlenuM varNana che, jemAM sAdhvAcAranI kaThaNuM vyavasA lakhI che. A bolone "amAnya" gaNe, tene pAsasthA" nAmathI saMbodhela che. A patra jarjarita temaja keTalAye sthaLe phATI tUTI gaela che, ethI enI saMpUrNa nakala nathI daI zakAI. A jINuM patra mAla sAkhanA zAha gopA parama subAvakanA paThana arthe lakhAela hatA, ane amArA saMgrahamAM che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sira-para parA 23 pipAsA parisahanA atizayapaNe udaya thayA. eTale atyaMta tIvra tRSA lAgI. A divase emane paMcamInA upavAsa hatA, parantu A prAMtamAM pANInI atizaya tagI hAvAne kAraNe kayAMya paNa pANI na maLI zakayuM. sadhyA samaya thai gayA, tyArabAda DuMka pANI maLyuM. lAkAe kahyu, mahArAja! A pANI grahaNa karI ApanI pipAsA chipAvA parantu dRDhatApUrvakanA uttara maLyo ke varSAM sudhI cavihAra vrata karyuM che, te zuM eka divasa mATe bhaga karU? e tA kApi naja khanI zake. AyuSya vadhAravA ghaTADavAnI zakti te kAimAM cheja nahi. je bhAvi sajJa prabhue pekhyu che, eja pramANe manaze. Ama zubha adhyavasAyanI dhArAmAM ArUDha thai ne koi prakAre vrata bhuMga na karatAM, svayaM anazana svIkArI lIdhuM. saM. 1612 mitI ASADha zudipa nA rAja guru mahArAja svarge padhAryAM. je sthaLe emanA agni saMskAra thayA, tyAM jaina saMghe eka suMdara tRpatra banAvarAvyA hatA, jenA Aje kAMija patto nathI lAgatA. ApaNA caritranAyaka zrIjinacaMndrasUrijI emanAja ziSyaratna hatA; jemanuM yathAjJAta jIvana caritra have pachInA prakaraNAmAM AlekhavAmAM Avaze. x rUpano ullekha parAjakRta paMcanadI sAdhana jinacAra gIta ' mAM che. je AgaLanA prakaraNamAM Avaze. eka paTTAvalImAM emane svargavAsa derAuthI 25 keza lakhela che. AthI A sthaLanI zodhakheALa karavI Avazyaka che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 3 juM ari parirAya - 6 mA EravADa prAMtanA jodhapura rAjyamAM khetasara* nAme eka uima ramaNIya gAma che. tyAM esavAla jAtIya rIhaDa gevavALA kIvaMtazAha nAmanA zreSTha rahetA hatA. emanI suzIlA *:garanI ghaNI kharI paTTAvalIomAM zrIvaMtazAhanuM nivAsasthAna timarI ! pAse vaDalI gAma lakhela che, paraMtu ethIye adhika prAcIna, kavi kAmita "zrIjinacaMdrasUri gIta, ke je saM. 1928mAM kavie (svahaste) lakhela upalabdha che; emAM A prakAre lakheluM che - mAravADi deza udAra, jihAM dharamako vistAra, tihAM rahetA maMDyAri ! ozavazakau siNagAra, sirivaMtazAha udAra, tasu siriyadevI nAra // 2 // sukha vila latA dinadinna, puNyavaMta garabha utapanna, nakamAsa jihAM paripunna; janamiyAM putraratanna, tihAM kharaciyA bahu dhanna, | sarva za rU dhanadhana ! emAM khetasaranuM nAma che. la che. kAcIna hovAthI amoe paNa khetasaranuM ja nAma Alekhela che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri paricaya 25 dharma patnInuM nAma siriyAdevI hatuM. Ana MdapUrvaka zrAvakadhama pALatAM A siriyAdevInI ratnagarbhA kukSimAM eka puNyavAna jIve uttama gatithI cyavIne avatAra dhAraNa karyAM. garbhIkALa vyatIta thatAM sa. 1595 nA caitra vadi 12 nA zubha divase kAmadeva samA rUpalAvaNyavALA, sUrya samAna tejaravI, zubha lakSaNayukata eka putraratnane janma thaye. A zubha avasara nimitte zraSTie puSkaLa dravya vyaya karI khUkha AnaMdra utsava manAvye. dasame divase A bALakanuM nAma "sulatAna kumAra" huM rAkhavAmAM AvyuM. A "sulatAna kumAra" suda pakSanA caMdramAnI jema dinapratidina vRddhi pAmavA lAgyA. mAtApitAe ene khAlyakALamAMja saghaLI kaLAone abhyAsa karAvI nipuNa batAvyA. vi. saM. 1604 || mAM kharataragacchanAyaka zrIjinamANikayasUrijI mahArAja potAnA ziSyasamudAya sahita atre padhAryA. emanI padharAvANIthI khetasaramAM sArI rIte dharmabhAvanA jAgRta thaI. tyAMnA zrAvake citta lagAvIne dhama kAryamAM pravRtta thayA. emanA upadeza-vacanAmRta sAMbhaLI 'sulatAna kumAra'nA nirmULa cittamAM vairAgya bhAvanA utpanna thaI. tema sAMsArika sukhAnI asAratA. emane samajAvA lAgI, ane sAcuM sukha devAvALA caritradharmanuM vihArapatra naM. 2mAM miti vaizAkha vide 12 lakhela che. e gujarAta AdimAM pracalita amAsIyA mahinAnA hisAbe yA anya game te kAraNe thayuM heya athavA to lakhanAranI bhUla hoya tAye asabhava na kahevAya. nAmathApanA sulatAna, nita neta caDhataivAna, jagameM amalI mAna / (sa. 1628 li. kanakasomakRta jinacaMndrasUri gIta.) || vihAra--patra naM 2mAM sa. 1602 lakhela che, krintu u. ranidhAnakRta gIta, yugapradhAna nirvAhAsa AdimAM satra saM. 164ja lakhela che, AthI e ja phrIka che. sa. 1602 lekhakanI bhUthIja lakhAyela hAya ema lAge che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 yugapradhAna zrIjInacaMdrasursi pAlana karavA dIkSA aMgIkAra karavAno daDha nizcaya karI lIdho - have sulatAnakumAra pitAnA mAtAjI pAse AvI dIkSA levA mATenI AjJA mAMgavA lAgyA. emaNe kahyuM, "mAtAjI! A saMsAra asara che. pudgala mAtranuM sukha kSaNabhaMgura che, eTale AtmAnA sAcA sukhanI prApti mATe huM zrIjinamANikaya sUrijI mahArAja pAse dIkSA laI sAdhu banIza. eTale Apa kRpA karIne mane rajA Apo." mAtAe kahyuM, "bega! tuM te haju bALaka che, haju te yauvanAvasthAmAM praveza karavAnuM bAkI che, cAritranuM pAlana karavu atyaMta kaThina che, mATe thA, pachI cAritra leje," vagere vAte dvArA sAdhumArganI muzkelIo batAvI ane dIkSA levAnI nA pADI; paraMtu jenA hRdayamAM sAcA vairAgye vasavATa karyo che evA sulatAnakumAra kyAM mAnavAnA hatA? emaNe yukitapUrvaka mAtAjInA kathanano uttara daI, chevaTe anumati meLavI lIdhI. sulatAnakumAre saM. 1604 mAM zrIjinamaNikayarijI pAse dIkSA lIdhI; emanuM dIkSA-nAma gurumahArAje sumatidhIra rAkhyuM. A samaye emanuM vaya kevaLa 9 varSanuM ja hatuM, paraMtu vilakSaNa buddhi ane gurubhakitanA prabhAve a95 kALamAMja 11 aMgAdine abhyAsa karI sakala zAsromAM pAraMgata thayA. zAstravAda, vyAkhyAna kalAdimAM nipuNa banI gurumahArAja zrIjinamANikayarijI sAthe deza videzamAM vicAravA lAgyA. derAuthI jesalamera AvatAM saM. 1612 nA aSADha zudi paMcamInA roja zrIjinamANijyasUrijIne dehAnta thatAM, anya sAdhuonI sAthe vihAra karIne zrIsumatidhIrajI jesalamera padhAryA. aMta samaye zrIjinamANijyasUrijI sAthe 24 ziSya hatA, paraMtu saMgavaza teo keIne potAnI paTTa para sthApita na karI zakyA. jesalamera AvyA pachI A bAbatamAM paraspara matabheda paDe. aMte samasta saMgha ane tyAMnA nareza rAula zrImAladevajI (rAjakALa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri chAsINArAdinasyamarakharayAmimI)sAraka mAra sividhavAvhAAkIda vidadadi tyasatarajJAdika sujasapAmasatezdaloyAdivavividhazsIlanikAdhAdivaztesamaunilunamAdinahAkAra pakSaNasI0mirijapAmavaMdatamamupasAjhAsIsarI jijnirmlsaashinynaashaarshnaagtvaan| minanitabakarakarajAjhiAvInatIekajarivAmI katiNindamaridhImAbADiAsIlasaMba sakhyAnaDAvizvanarAdhyayAnabAbIsameva jAzavaliyanalarAvadhAsIgAearapatra lAvitAjakanhAnAhAzaviphalajjAjyA-680 mujhayAtakAsAjanajinAmAvovAdI vAma ritanazkaSTasavizivagimAnArAyasAdarazaziNasaMsaMyamANityA divavI vshymshriivijyaadvsuushidhaasiilegh|| itizrAbazaitakarAdharaNazrIniminodhajitakarAe tarAsasadamAsaNyApaTizAmasudizavAmArAdhIravaratalagaraNazaTaNAzrAjinnamANakya sUrIzAAnAviInayirAjyaviNsumatidhAra niralikhatAzrAdhikAcagAprasAvikAkavAvAvatAoM rakhApAyAzakyAtA galakanAcakAnyAbAtAuvAlyANAzrINAvAmaprasAdAtA zrIgo caritranAyakanA hastAkSara vijayadevasUriracita neminAtha rAsanuM aMtima patra, je sUripadathI 1 varSa pahelAM 17 varSanI vaye sumatidhIra gaNi avasthAmAM caritranAyake saM. 1611 piSa suDha bIje lakhela che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri devAya dilA makaru jima rAyAlA guMjI govA maga ghara pAvyA suguruvANIvalI maMDala ujA akSara ANijecA jharAsala guru liyAma puMje sukhI sIla hI yaza ghiraghAkU/koila jimka lira vika 23 mA sakse jima aba saaiki||1siil amita se vijeodharmA I ji anekaprakAzasI daza lasamA Dare ko nadI / mUrA karAe vicArAsIsada ko sIla sphama kijyoti pAzaya ra maNI jazAlI gila amInIma zataka va re adhArA kAlida paralava khuda civn| ikhade spai tivhA kAma vivarAtrA kide banalA gisya zana mhasaMtali jyAsi sArAsIlasa ghAtIjana miladvAratanajami tajANe sovana vdArA tanu siNagArasadA vAsIlasama unako i AdhAra ki|| rasIyA jhaaknnii| salinA gue kindA 2muknaayaa| sara salilAznahI kela nnvaae| jaba budhi ko tarai jena limukAbalA dilaayaa| zisA lavaSANiskAhA sakarana mata koi mujaae| bAlaka bAdaysArina sphena kahakahavasAya ramAna kiyAgrAsIla paMje havvacecala kejarakAnA va gipaDaiMji mayA kA nAjedavIlavA caritranAyakanA hastAkSara vijayadevasUriracita neminAtharAsanuM paheluM pAnu jodhapura (rAjasthAna) kesarIyAnAthajInA bhaMDAranI prati, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 suri paricaya saM. 1607 thI 1618 sudhI) e begaDa ga7nA zrIpUjya zrI guNaprabhasUrijInI sammatithI zrIsumatidhIraja AcAryapada mATe sarvathA gya lekhI emane AcArya pada para sthApita karavAno nizcaya karyo, rAula zrImAladevajI khatara gacchanA ananya bhakata hatA, ethI emaNe poteja meTA samAroha sahita naMdI mahatsava - 4pIguNakabhanAMre khatara gacchIya begaDa zAkhAnA zrIjinamerusurinA rikhya hatA emanA viSayamAM ukta zAkhAnI paTTAvalImAM nIce mujaba varNana Alekhela che : tapaTTe 61mA zrIguNaprabhasUri, te piNa mahAgItAratha thayA, savA karoDa rupiyA kharacI gAMgA guNadatta rAjasII padaThavaNo kiyo, yAcakAMne cUDA ne cUnaDI pahirAyA, pAMca sonerI pustaka, pAMca ruperI pustaka likhAvI guroMne viharAvyA, ekadA jesalamerarA rAula hararAjakI rANI haraSamade, tehanaI puna koI nahIM, tivAre gurAM Arge AvI, dina 3 haTha jhAlI baiThI, tivArai tIje dina gure oghAnI dasI (phalI) dIdhI, kahyo, jA putra thAsyai ! piNa nAma "bhIma" dIjai, tivAreM rANII UThatAM lobhavaze bIjI phalI toDI lIdhI, tIvArai gure kahyo, mAMgI leta to rUDI, paNa amhArI dasI khAlI nahIM jAyaI, putra thAsyai, nAma arjuna dIjaI, ATha vaSa jiivsyii| hivaI bhIma pahilo jAyo, ekadA paraNavA gayau, tivAraI paraNI pAtisyAha pAsaI Avyo, pAtasyA kahyau rANI navaroje melhI / tivAraI bhIme na mokalI, yataH __" bhIma na mUkI bhATiI, navarojeM naarii| bIjA ThAkura bApaDA, kara mUke dArI // " ehavo bhIma avatArIka thayau, e prathamaja avdaat| hivaI ekadA zrIjinamANikyasUri derAuranI yAtrAi gayA, vATaI kAlaprApati thayA, celA sAthai cauvIsa hutA, paNa pATa thApI sakayA nahIM, tivAraI celA pAchA AvyA, vAda karavA lAgA, tivAraI saMgha milI guNaprabhasUra pAse Avyo, kahyau jehanai tumheM pATa thApasyau te pramANa / tivAraI gure lahuDau celo sulatAna nAmi jAti rIhaDa, tehanai thApyau, nAma jinacaM dasUri dIdhau / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yugapradhAna zrIjInacaMdrasuri karAvI* zrIsumatidhIrajIne sa. 1612 nA bhAdaravA zuddhi 9 guruvAre AcArya pada apAvyuM. begaDagacchanA AcArya zrIguNaprabhasUrijIe emane sarimaMtra ApyA. zrIjinahu sasarijInA vidvAna ziSya mahe|pAdhyAya zrIpuNyasAgarajIe suripadanA cega, tapa Adi tivArai baDau celau dhannara nIsaryo, jAi pAtisyAhanaI milI jesalamera oLakhI dekhADI, tadA jesalamera kAgala Ayau tivAraI rAvala saMgha sarva AvI guroMnaI kahyau / guroM kahyau, AMbila tapa gharaghari karau anai e jApa japau "AMbila amRtavANI, dhanno huo ghUladhANI" te timaja dhUlavANI huo, e bIjo avadAta / hive ekadA zrIjesala me (I tIna varasI dukAla paDayau, tivArai rAula bhImaI guru vInavyA, tivAraI gure tIna upavAsa karI vAma pAdAMguSTa dhArai karI kAyotsarga karI 2200 ) rupaiyAro dIpadhUpa homa jAga karAyau, tIja dina dharaNendra pratyakSa thayau, vara mAMgI ! kahyau meha kIjai, tivArai dharaNendra kahai - savA pahara dina caDhate meha AvisyaI kAMI nicau rAkhijo pAraNau karIjau, guru kahyau 'kAchalI bhariye gaDhisara bhariye e saMketa hai, ima kahI devatA visarajyau, hivai prabhAte pAraNau kIdhau, savA puhara dina caDhate bAdalA upaDayA, gAja vIja ghaTA kari mUsaladhAra varasavA lAgau, gure celo ane zrAvaka hAthe kAchalI deI baisADayA, ima AdhI kAchalI thaI, kAchalI nAMkhI pAchA utaryA haibati khamI na sake~, 'gaDisara' dauDha varasarau pANI Ayau, tivAraI rAvala bhIma guroMnai teDI paTolI paMca zabdau pacola dIdhI kahyo je begaDAM vinA paTolI karaNI bIjo koI karaNa na pAvai paMca zabdau bajAvaNa na pAvaI, Ima mAna mahatva dIghau ehavA prabhAvika se 1585 (meM) pAThapati thayA saM. 1655 svarga hUyAM / " * sa. 1628 likhita "soma" / gItamAM va che : solahasaI saMvata bAra, jinamANikya sUri padadhAra, sUrimantra uccAra | hIkalaza kRta galImAM paNa------ << bhAdavA sudi navamI dinaI, jesalamera majhAru he / saMgha sayala guru AIsaI, thApaI nAma apAra he || "" 66 3 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri paricaya 29 karAvyAM, ene ullekha eka prAcIna patramAM A pramANe che :~ svasti zrI : || zrI pUjyajInau kAgala hivaNAMija Avyau, kAgala zrIsaMgha bhaNI Avyau / vAcyAM samAcAra jANyA / tatra likhyA je padasthApanA vidhi likhI mUkIjyo / tapa vigari // zrIpUjya zrIjinacandrasUri bhaNI bhAdravAmAhe jesalameruraI ghaNI sUrimaMtra divarAvyau / pachai tapa upAdhyAya zrIpuNyasAgarajI pAse vahyA, e vAta vaDAM pAse sAMbhaLI chai / paraM hivaNAM tatra dezamaihe rahatAM bhalA nahI chai / hivaNAMIja rAjanagarathI rAjA pAsa brAhmaNa 1 sAMvaladAsarau mUkiu lahaNA levA bhaNI Ayo chai, tiyaI kahiu - 'sAladAsaI ahammadAvAdarA bhaTTArikiyA zrAvaka teDinaI kau- gaccha bhelo karau' su gaccha bhelau karisya / A bAta the paNa sAMbhali husyaI, atra likhI nahIM su kama ? IsyA bAtAM bhalyAM nahIM turata vinati karisyaI / caubhAsa utarI pachaI jorAvarI karI tuhAMnaI rAkhyA tara kuNa ADau AvasyaI ? | te bhaiyA piNa tatra AvI virUpa kIdhau tara kima thAsyaI / vicAra pahilau kIjai tau bhalA chaI / mAravADI mAMheM koI eka zrAvaka padaThavaNA karAvivAvAlau milAIja karisvaI / caumAsamAhe nahI bolaI / caDamAsa uttarI turata virUpa karisyaI / thArA bhAgya chaI bhalA thAsyaI, para amhAnaI ghaNA mAmalA paDayA chaI / mhe vahAM chAM / tathA sUrimaMtra kiyai pAli tatra lesyA ? asvakIya bhaTTAraka AcArya, i pAlai ApAMnai letAM bhalau nahIM, bIjau kuNa desyai ? te paNa samAcAra dejyo / vidhi likhatAM velA kAMi nahIM lAgatI / vidhiprapAmahe vidhi vAtarUpa likhI chara, DauDha patra chai, paM. harSasAma yogyam / paNDita hojyo / jaba jorAvari mAMDara ta ThANA 22 zrI pUjyAM bhaNo calAi dekhyo / pachai the cAlijyo / rakhe DhIlA thAuM / itarA sIma Avajyo / tathA the Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri likhyA je phAguNa caumAsA pachI Adeza desyAM / tatrArtha atra AyAM pachI jAgyAjogya vicArI AdezarI vAta krjyo| paM. bhAvapramoda bhaNI teddaavijyo| te sarva rUDIparai jANii chi| mai piNa kAgaLa dIdhau chai / jANAM chAM pAraNai tuhAM pAsi aavsyi| sadA vaMdanA jANijyo // sAvaceta rhijyo|| tathA tuhAMnaI gacchamAhe jiyaI yatirau kAgala nathI Avyau, jiyai saMgharau piNa nahIM aayo| te likhijyo| mAravADi vegA padhArijyo / kAgalarA samAcAra uttara saha likhijyo| sarvo'pi saadhuvaaN'numy:|| gujarAtarA jatI gujarAtamAMhija raakhijyo| sAthi mata ANau // saMghADA 7 cha / / AcArya pada prApti pachI ApaNuM caritranAyaka sumatidhIrajI zrIjinacandrasurijI nAmathI prasiddha thayA. je divase ema AcArya pada pradAna thayuM e zatrie emanA guru zrIjinamaNukavasUrijIe svapnamAM pratyakSa darzana dIdhAM, ne samavasaraNa prakaraNanA pustakamAM 4 rahela sanAyarimaMtra patra tarapha saMketa karI adazya thaI gayA. saM. 161ra no cAturmAsa jesalamera thaye. bikAneranA maMtrI zrIsaMgrAmasiMha vachAvate arijIne bikAnera padhAravA vinaMtI pAThavI. cAturmAsa pUro thatAM sari - jesalamerathI vihAra karI bikAnera padhAryA. saM. 1913 no cAturmAsa tyAMja karyo. bikAnerane prAcIna upAzraya + zithilAcArI tioe rekela dekhI maMtrIzvare pitAnI avazALAmAM sUrijIno cAturmAsa karAvyuM. te sthaLa Aje ghaDI cokamAM meTA upAzrayanA nAmathI prasiddha che. xjuo tamAkalyANajI kRta kharataragaccha paTTAvala Ara. + A upAzraya, bajAramAM zrIcintAmaNijInA maMdiranI bAjumAM hato, jyAM AjakAla maNa loke nivAsa kare che. kahevAya che ke (1) ciMtAmaNijInuM maMdira (2) A upAya ane (3) bikAneranA kAcIne killAnI nIva ekI sAthe nAMkhavAmAM AvI hatI. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri paricaya 31. nathI. zuddha cAritra parigrahadhArI thAya che. sUrijI gachamAM phelAyelA zithilAcArane joI bhAre udvega pAmyA, je AtmasiddhinA uddezathI cAritra dharmonA veSa dhAryuM e Adarzone na pALavA e leAka-vacAnI sAtheAsAtha Atma-vacanA paNa che. gacchanI sudhAraNArtha gacchanAyaka mATe kriyAuddhAra karavA anivArya che, ityAdi vicAra karatAM emanAmAM AtmamaLa temaja cAritranI amegha zaktinA ullAsa thavA lAgyA, ane aMte emanA hRdayamAM kriyAhAra karavAnI prabaLa bhAvanA jAgRta thaI. emane lAgyuM ke tyAga vinA saphaLatA pALavAthIja dhyeyanI siddhi vyakita svataMtra satya upadeza kadI ApI zakatA nathI. tema janatA para prabhAva paNa nathI pADI zakatA, ne te svA nimitta hu MmezAM dakhAelAja rahe che. AthI mAre samasta prakAranA sukha ane kalyANane denAra kriyeAdhdhAra karave eja parama zreya che. Ama vicArI sa. 1614 x caitra vadI 7 nA roja kriyAdhvAra karyAM. A zubha avasara para maMtrIzvara zrIsa'grAmasiMha vacchAvate puSkaLa dravya khacI utsava karyAM. e samaye bikAneramAM 300 gRhI kRtie+ hatA, jemAMthI 16 ziSyoe parigrahanA sathA tyAga karI sUrijI pAse pAMca mahAvrata dhAraNa karyAM, bAkI badhAM mathuraNu mathe ( eTale mastaka para ), ane raNu--RNu (eTale karajAnI mAphaka bejhArUpa pAghaDI dhAraNa karI ) arthAt cAritra pALavAmAM asamartha nIvaDayA.e leke Aja x kharatagaccha paTTAvalI naM. 1mAM kriyAdhAranA sa. 1613 lakhela. che. saMbhava che ke kartAe gujarAtI padhdhatinuM anusaraNa karyu hoya, vihAra patramAM te bannemAM sa. 1614 ja lakhela che. .. + AvuM kathana sva. AcArya zrIbina pAcandrasurijI mahArAjanuM che, * A leAkA potAne mathena athanA mahAtmA lakhe che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri sudhI lekhaka ane citrakAranuM kAma kare che, parantu kheda tA e che ke emAMnA keTalAMka to jainadhama cheDI (vadhamI paNa banI gayA che. sa. 1614ne pazu caturmAsa sUrijIe bikAneramAMja karyA; A samaye gacchanI suvyavasthA ane sAdhuonA uttama cAritrapAlana arthe keTalAMya kaThera niyame ghaDayA jenA abhyAsa karavAthI te kALanA sAdhuonAM caritra kevAM utkRSTa prakAranAM hatAM, e spaSTa samajAya che.x "" caturmAsa pUrNa thatAM, tyAMthI vidvAra karI sUrijI mahevA khAte padhAryAM. sa. 1615 nA caturmAsa tyAM karyAM. vidvAra patra naM 2 mAM tihAM immAsI tapa" lakhela che. sabhava che ke sira mahArAje ke anya keie chamAsI tapa kayu` hAya. sa. 1616 nA cAturmAsa jesalameramAM thayeA. vidvAra patra naM. 2 mAM "vIdA" lakhela che, ene Azaya amArI samajamAM nathI AvatA. caturmAsa pUrA thatAM tyAMthI vihAra karI sUrijI gujarAta dezamAM padhAryA. sa. 1616 mAM mahA zudi 11 nA khikAnerathI nIkaLela yAtrI saMghe mahAtIrthaM zrIzatruMjayanI yAtrA karI pAchA vaLatAM pATaNamAM zrIjinacandrasUrijI mahArAjanA punIta daza na karyAM hatAM. jene ullekha kavi guNaraMga kRta 'caitya-paripATI stavana " mAM A pramANe cheH-- "vaDalI nayara majhAra, duI beI namyA pekhyau pATaNa sira tilau e // 23 // tihi jigivaranA vRnda, deharAsara puni, caracyA citta cokhaI karI e / tihAM zrIjinacandrasUri, viharantA guru vaMdyA manaha ucchava dharI e // sa. 1617 nA cAtumAsa ri-mahArAje pATaNamAM karyAM. A vAtu mAsa daramyAna eka mahattvanI ghaTanA banI, jenuM varNana have pachInA prakaraNamAM Avaze x jUo, vyavasthA putra mATe zizna ( khaka (( Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 4 yuM pATaNamAM carcAjaya :-~~ t in fig 11111 '' pATanagara gujarAtaprAMtanI prAcIna rAjadhAnI che. A nagara vanarAja cAvaDAe vasAvela. gujarAtanA itahAsamAM A zaheranuM sthAna ghaNuM uMcuM che. dharmiSTha mahArAjA dula bharAjanI samakSa AcAya zrIjinezvarasUrijIe caityavAsIone zAstrArthamAM parAsta karI kharatara" birudgha Aja nagaramAM prApta karela, jenu varNana khIjA prakaraNamAM AvI gayu che. savat 1617 mAM ApaNA caritranAyaka zrIjinacandrasUrijI mahArAje pATaNamAM cAmAsuM karyuM. e samaye tapagacchIya kadAgrahI-zirAmaNa temaja ugrasvabhAvI u. dharmasAgarajIe x leAkeAnI samakSa kahyuM ke navAMgI vRttinA kartA zrIabhayadevasUrijI kharataragacchamAM nathI thayA, A << t x zrImehanalAla 6. desAI bI. e, ek ela khI, potAnA pustaka jaina sAhityanA sakSipta itihAsa '' nA pru. 562 mAM A pramANe lakha che. te ghaNA vidrAna paNa ati svabhAvI ane dRDha AgrahI ( prakhara svasa MpradAyI ) hatA. dhasAgare tapagaccha sAcA ne bIjA go khATA jaNAvI temanA para ghaNA prahArA ugra bhASAmAM graMthA name tattvatara'giNI, pravacana parIkSA kumati-matakuddAla (Adi) racI karyo. kharatarA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 yugapradhAna zrI chanacaMdrasUri gacchanI te utpatti saM. 1904mAM thaI che. emaNe Ama ka eTaluM ja nahIM, paraMtu kharataragacchavALAone usUtrabhASI sAbita karavA "auSTrika-masUtra dIpikA" ane "tattva-taraMgiNI vRtti (kumata-kaMda-mudAla) adi khaMDanAmatya viSaya sAhitya racI ke na zAsanamAM kalahanAM viSabIja vAvyA. A agAu keIe evI vAta nahotI sAMbhaLI ke mAdevasUri kharataragacchamAM nathI thayA. dharmasAgarajInA A kuceSThApUrNa evA abhUtapUrva (niva) pratipAdanathI samagra jainazAsanamAM bALabhaLATa macI gaye. cAre taraphathI Ano virodha thavA lAge, saunA hRdayamAM A viSavRkSane vicheda karI nAMkhavAnI tamannA jAgI ke jethI bhaviSyamAM bhagavAna vIranA saMtAnomAM paraspara dveSa, kalaha ke asaMtoSa na phelAya. sAthe pATaNamAM saM. 16 17 mAM "alyadevasUri kharataragacchanA na hatA. e vA prabaLa vAda karyo, te varSe temane kahetAMbara saMpradAyanA jUdA jUdA ganA AcAryoe utsutra prarUpaNanA kAraNe jinazAsanathI bahiSkRta karyA tapAgacchanA nAyaka vijyAnasUrie "kumati-mata-kula"ne jaLazaraNe karAvyo ane jAheranAmu kADhI sAta belanI AjJA kADhI. eka bIjA matavALAne vAda vivAdanI athaDAmaNa karatA aTakAvyA dharmasAgara surizrIne caturvidha saMgha samakSa micchAmi dukkaDe Apo, temanI mAphI mAMgI" * te samaya sudhI zrI abhayadevasUrijIne sau koI "kharataragacchIya ja mAnatA hatA. bIjAnI to vAtaja kayAM karavI, jyAM khuda tapAgacchIya AcAryoe pitAnA granthamAM zrI abhayadevasUrijIne spaSya kharataragacchIya saMbodhita karI guNavarNana karela che jemake : saMvata 1503 tapAgacchIya AcArya zrI somasuMdara sUra ziSya. paMDita somadharma gaNi viracita upadesa sattarImAM- purA zrIpattane rAjya, kurvANe bhImabhUpatau / amUvara mUke tAra, zrI nezvarasUrayA 5 2 . Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANamAM carcAya - ApaNA ritranAyaka zrIjinacandrasUrijI kharataragacchanI javAbadAra vyakti hatA, eTale kharataragaccha sAme dharmasAgare karela anucita AkSeponuM nirAkaraNa karyuM emane parama - sUracomavArathAsteSAM vad hirAri ! anya pratiSThAmAjo, na: sattarAma rUA tapAchIya upAdhyAya zrI hemahaMsagaNi kRta kalpAntaravAmAM - "navAMgI vRttikAraka zrIabhayadevasUrijIye sthambhaNaI seDhI nadInaI upakaNThi zrIpArzvanAtha taNI stuti karI dharaNendra pratyakSa kIghau / zarIra taNau utkRSTau roga upazamAvyau / tatziSya zrIMjinavallabhasUri huvA / cAritra nirmata oma prA taNau nirmANa kIdhau / INi anukrami kharatara pakSaI sArevara aneka hUyA sAtizaya / " tapachIya AcAryA zrI vijayadAnasurijI ane zrIhIravijya sUrijI paNa zrI abhadevasUrijIne kharataragacchanI mAnatA hatA, ane e bAbatamAM likhita samiti dena paNa taiyAra thayA, paraMtu pAchaLathI dharmasAgaranA kapaTa prapaMcamAM AvI javAthI emaNe kharataragacachavALAone likhita saMmati ApavAnuM nakAryuM. A Azayane dharmasAgaranA keI ziSya A pramANe vyakata karyuM che - , "he pUjya! zrIabhayadevasUra kuNa gaccha madhye huA ? tivAraI zrIpUjayajI ema kIdhuM je praSaI to kharatara kahevarAvA che, te sAMbhaLI kharatara bole je pUjya! eTaluM likhi Apa! jema daMda nAsaI Ima kaDI kAgala Ayau tivArI AcArya zrI hIravijayasUri naI kIpUjyajaI AjJA dIdhI je likhi Apa, tivAra zrIAcAryajIe kahyuM je hivaNa tau bAna bAhuM chuM maLyA pachI likhi ApazuM Ima kahI pADyA vAlyA, pachaI madhyAhna pachI vali sarva kharatara mili AvyA zrI pUjya zrIAcAryajI pAse je amyanaI likhi Apau, ehavaI samaI saM. udayakaraNa vi. pAsadata pramukha zrAvaka pUchavA lAgyA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 yugapradhAna zrIjInacaMdrasuri Avazyaka lAgyu. kema ke AvA prasaMge mauna rahevu' bhaviSyamAM vadhu ahitakara nIvaDe e sunizcita che. AthI, kArtika suddhi 4nA rAja emaNe pATaNa khAtenA tamAma gacchanA AcArya bhagavat cha ! syuM likhi ApeA che ? tivAraI zrIpUjyajI kahivA lAgyA je pATaNamAMhi kharatara anaIM zrIupAdhyAya dhama sAgara gaNa naI mAMheAmAMhe carcA abhayadeva sara saMbadhI thAI chaSTa anaI pahAMnAM kharatara likhyuM mAMgaI chaI anaI pradyeASaI zrIabhayadeva sUri kharatara kahevarAva che. te likhyuM mAMgai chaI ! ' x * X zrIupAdhyAyajI ( dhama sAgara ) naukara lekha ApyA . ( te lekha madhye pUrvAcAyanA graMthanA 21 nAma pUrvaka likhyAM hatAM je etalAM graMthanI melaI ) zrIabhayadevasUri kharatara nathI "kahA x x te thI pRjya zrIvijayadAnamUri AcAya zrIhIravijayasUriSTha vAMcyA paU vicAra kIdhA je xx xxkhataranaU likhi na ApavuM x X [AtmAnaMda prakAza varSa 15 aMka 3, 4, pR. 87-88] dharma sAgaranI navIna prarUpaNAne kAraNe hajIya keTalAeka le zrIabhayadevasUrijI kharatagacchamAM nathI thayA ema mAne che, tenI nissAra phlIla e che ke zrIabhayadevasUrijIe peAtAnA graMtheAmAM peAtAnA gaccha khatara che ema lakhyuM nathI, " para Mtu A yuktithI teo khataragacchamAM nathI thayA ema sAbIta thai zakatuM nathI; kemake tapAgacchanA devendrasUrijI Adie paNa potAnA graMthAmAM potAnA gacchanuM nAma tapuccha na lakhatAM citravAla-guccha lakhyu che. ethI zuM tapAgacchajvALA emane tapAgacchIya nathI mAnatA? sa. 1168 mAM abhayadevasUrijInA praziSya devabhadrasUrijIe jinezvarasUrijIne kharatara biruda maLyAnuM lakhela che. Ama aneka pramANeAthI zrI.janezvarasUrijInA ziSya zrIabhayadevasUrijI kharatagacchamAM thayAnu svayameva siDu bane che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNamAM carcAya 97 ane sAdhuone ekatra karyAM, ne zAsrA x mATe tyAM dharmAMsAgarajIne khelAvavAmAM AvyA. parantu te AvyAja nahi, upAzrayanA daravAjA baMdha + karIne chUpAI rahyA. kArtika zuddhi 7 zukravAre pharIthI sabhA ekaThI thaI, dharma sAgarajIne khelAvavAmAM AvyA, parantu cAranA paga ( x saMvata sola sato ( sataro ) taraI, pATaNa nagara majhAra / zrI guru pahuMtA viharatA, sahu bhaviyaNa mana harSa apAra // 7 // keI kumati kalaMkiyA, bolaI sUtra aratha viparIta / nija guru bhASita olavaI, tihAM kaNi zrI guru pAmyo jIta // 8 // kaMkAlI mahI mUlago, paNDita taNo vahai abhimANa / sAgara chIlara sama thayo, jihi udayo kharatara guru bhANa // 9 // [ vidhi sthAna bhaupAI ] saMvata sola sato (sataro ) taraI, pATaNa nagara majhAra ( re ) / meli darazana sahu samvata, granthanI sAkhi sAdhAra (re) // 5 // pUrava biruda ujavAliyau, sAkhi dAkhaI sahu lokare / teja kharatara sahaguru tagaDa, RSimati te thayau phokare // 6 // RSimati je hu~to kaMkAlI, bolatau Ala paMpAlare / khaSTa kIdhara kharatara gure, jANaI bAla gopAla re // 7 // ( ninayandrasUri gIta gA0 8 bhAMthI ) pATaNa sola satarotaraI, cyAra asI gaccha sAkhire / kharatara biruda dIpAviyau, Agama akSara dAkhire // 7 // + pATaNamAMhi paMcAsarau, pADA pAkhali je posAla / paula dei paisI rahAu, je mukhi lAvata Ala paMpAla // 101 gaccha caurAsI melavI, paMcazAstranI sAkha udAra / jItyau kharatara rAjivau, e sahu ko jANai saMsAra // 113 ( vidhisthAna yopAI ga. 17 ) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna ajInacaMdrasuri cA e kathanAnusAra e AvavAnAja karyAM hatA Akhare ekatra thaela mahAnubhAvemi zrIjinacandrasUrijIe savAla karyo : " zrIabhayadevasUrijI mA gacchamAM thayA ? Apa leAkA e vAtanA nirNaya krarA. upasthita viddhAe 41 prAcIna graMthAnA pramANathI e nizcaya karyAM ke je mahAprabhAvaka AcAryane cArcIsI gacchavALAo pUjyabhAvathI jue che te navAMgIvRttinA karyAM ane staMbhanaka pArzvanAthapratimA prakaTa karanAra zrIabhayadevasUrijI kharatara gacchamAMja thayA che. A nirNayanA eka matapatra lakhAyA, jemAM tamAma AcAryAM ane munionA hastAkSarA levAyA. kArtika zuddhi 13 nA rAja tamAma gacchavALAee maLIne dharmasAgarajIne jUTha temaja zAstraviruddha vAta karanAra tarIke ane zAstrAkata satyane chUpAvanAra gaNI emane jaina saMdhamAMthI khahiSkRta karyAM. uparAta AzayanA matapatranI nakala ahIM ApavAmAM Ave che, jethI A vAta viSenI pUrI jANa thaze. mata-patramidam x svasti zrI saMvata 1617 varSe kArtika sudI 7 saptamI dine zukravAre zrIpATaNu mahAnagare zrIkharataragacchanAyaka vAdi-kada kudRAla bhaTTAraka zrIjinacandrasUrijI caumAsI (rahyA haMtA ) kIdhI. tivAraI RSimati dharma sAgare kaDI caracA xeja pramANe khaMbhAtamAM paNa Aja AzayanuM eka mapatra lakhAyu hatu. jenI nakala A pramANe che. svasti sthimmanAdhIza nA nibhatI darzana likhita zrIabhayadevasUri navAMgI vRttikAraka pAtra pragaTakAraka kharataragaccha havA keIeka ema nathI madhye samasta zrIstha bhaNa saDatA, rAga ko Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATamAM carcAya mAMDI jau zrIabhayadevasUri navAMgInruttikAraka zrIsthaMbhanA pArzvanAtha prakaTakartA, te arata-cchi na uvA| eDavI vAta sAMbhalI, tivAraI kharatara zrIjinacandrasUri, (e vAta vicArI) samasta dana ekaThA kIdhA, pachI samasta dananaI pUcha je zrIabhayadevasUri, navAMgI-vRtti kartA svambhaNuI pArzvanAtha prakaTa tAkiyaI ( siI) gaccha huvA ? tivAraI samasta dUdhanA vAdyA kubuddhi lAgA ( vAlA ) te bApaDA gaDhA dukhiyA cAsai ( husai) sahI sahI 108 siddhAMtanaI meli navAMgI vRttiSTha meli vRddha saMpradAya (naSTha meli) anusAra che. jeha na mAnaI te dhaNA kuMDA paDaI AI samasta dana ( jaina ) baIsI navAMgI vRtti prazasti beSTha vRdhdha saMpradAya jonai bIjA paNi vicArakara sahI kIdhI. je zrIabhayadeva sUri kharatara gacchi havA sahI sahI / atra sAkha-esavAlagacche 5. sIMhA matam 1 acalagacche 5. lakSmInidhAna matam 2 vRdhdhazAlIya tapAgacchanAyaka zrIsaubhAgya ratnasUri matam 3 ,, "" ,, ,, "" "" "" 59 "" 29 ,, "" "" ,, "2 ,, ,, ,, :) "" "" ,, vaDAgacche . vinayakuzala matam 4 kAraTavAlagacche . pa. padmazekhara matam 5 pRSNi mAgacche pa. ratnadhIra matam 6 bharUacchA ( tapAgacche) 5. ratnasAgara matam cha maladhAgacche kSamAsundara matam 8 aliyA pUrNa candra matam 9 saMDerA samayaratna matam 10 AgamiyA gacche RSi rAmA matam 11 sudhama dhoSa gacche. RSi ratnasAgara matam 12 kaThuAmatI pAmasI matam 13 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri dRna milI anaMI ghaNA grantha joI paI ( e vAta vicArI naI) ima kahyA je zrIabhayadevasUri ( navAMgI-vRttikAraka, sthambhaNuI pArzvanAtha prakaTa-kAraka) kharataragacche huvA| sahI / satya, samasta dana ghaNA grantha joI naMI sahI kIdhI| sahI 2 vAra 108 atra sAkhi-bhaTTAraka kamma sundarasUri mata` 1 ,, "" "" 99 ,, '' siddhAntiyA vaDagacchA zrIthiracaMdrasUri mata' ra jAvaDiyA gacche zrI vinaya mata' 3 nigamIyA tapAgacche zrI bha. kalyANaratnasUri mata 4 zrI kharataragaccha abhayadevasUri sa. 1911 zrIstha bhaNu pAnAtha pragaTa dha / sa. 1120 varSe navAMgItti kIdhI sa, 1204 "rUdrapakSIya abhayadevasUrIjI bIjA huvA / na mAna te abhAgIyA ( utsutra -bhASI phUDA thakA dhanigamI sa MsAra madhye rulastya saDI saDI) khATuM kheAlInaI cAritra gamADaya chaI| tathA ke! kadAgrahI ima kahe je zrIabhayadevasUrinavAMga vRtti kartA zrIstha bhaNu pArzva prakaTakAraka kharar ke na huvA te mahA sUtravAdI jANivA / jiNe kAraNe tapAgacchanAyaka zrIsomasuMdarasUri ( ziSya 5 semadhama` Na )nI kIdhI upadeza sattarI te mAMhe khArama upadeza, te kAlanA gItA sa MvegI huvA tiNui kharatara gacchI kahyuM! chaI te huMDI lakhIjaI ka (tyArabAda ahI uparokata graMthamAMthI sa MskRtanAM 21 bleAka mUkayAM che, je anA5ka lAgavAthI ame ahI nathI lakhyA ) tyAdi vRttAnta jANI karI je sa MvegI gItA chaI te samasta sudhA kahiyaI, utsatrayI bIhatA thakA khIjAi pUrvAcArya aneraI gacche huvA tehI Ima kahyA je zrI.bhaSadeva sUrinavAMgIvRtti kartA sthaMbhanA pArzvanAtha prakaTa karaNahAra jaya tihuaNu battIsI kArka zrIkharataracchi huvA sahI sahI saMdeha nahIM u tr Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 pATaNamAM carcAjya , , hat tapAgaccha zrIsiddhisUri mAM pa ,, bivaMdaNIka bArejiyA khaDakhaDatA tapAgacche zrIparamANaMdasUri mata 6 , (siddhAtiyA) vaDagacchA zrImahIsAgarasUri mata 7 , kAchelA punamiyA ga zrIudayaratnasUri mata 8 , ,, pIpaliyA che vimalacandrasUri mata 9 , trAMgaDiyA punamiyAga zrIvidyAprabhasUri mAM 10 , DhaDheriyA punamiyA gaNe zrIsaMyama sAgarasUrimAM 11 , kutabapurA tapAga che zrIvinaya tilakasUri mataM 12 , bekaDiyA gaNe zrIdevAnandasUri mata 13 , siddhAntiyA gaccha paMnyAsa pramehaMsa mAM 14 , pADuNapurA ga7 vA. vinayakIrti mAM 15 , pAlDaNapurI zAkhA tapAgaccha vA. raMganidhAna mata 16 , aMcalaga che paMDita bhAvaratna mata 17 , pariyA punamiyA ga paMDita udayarAja mata 18 , sAdhupunamiyA ga vA. nagA mata 19 I , maladhArA paMDita guNatilaka mata 20 , , osavAla ga. paMDita ratnaharSa mata 21 . , dhavala pavayA AMcaliyA (AgamiyA) - paDita raMga mata 22 citravAla ga7 vA. kSemA mAM ra3 ,, ciMtAmaNiyA pADA vA. guNamANikya mata 24 , AgamiyA u. sumatizekhara mAM 25 , begaDA kharatara paMDita padmamANijya mata (u. dharmameru mata) 26 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdraSTi >> bRhakharatara vA. muniratna mata 27 , citravAla jogIvADaI paM. rAjA mata (muni jyarAja mata) 28 kereTavAla gaccha celA hAMsA mata 29 ,, bivaMdaNaka khirAluA (celA mokala) mAM 30 , , AgamiyA mokala mAM 31 , , kharatara upAdhyAya jayalAbha mata 32 eva kAtI sudi 4 dine (kAtI sudi 7 zukavAre) sarvadarzana mili (sarva saMgha samudAye) majalasa kIdhI dharma sAgara RSimatI teDAvyau puNi dharmasAgara darzana sahi na AvyauM, vAra tIna majalasa karI teDAvyauM, pachaI (te zyAma sukha karinaI) chipi rahya, paNa nAvaI, tivAraI kAtI sudi 13 ne dine sarva-dazana milinaI carcAyaI beTa (phUDau, guMTha8) jANInaI (sarvathA) nindava thApya3. jina dazani bAhira kIdhau sahI sahI 108 sarva darzana saMmata zrIabhayadevasUri navAMgI vRtti kartA sthaMbhaNu pArzva prakaTa kartA te kharatara gaI havA pattanIya samasta darzana vicArI mataM likhate | atha grantha + sAkSi likhyate- 1 zrItapAgacchIya zrI hemahaMsasUri kRta kalpAntaravAe mahopAdhyAya zrI jayasomajI kRta "praznottara vicAra sAra" tathA mahepAdhyAya zrIsamayasarajI kRta "samAcAra zataka"mAMthI atre A matapatra prakAzita karela che. A matapatrathI e samaya che ga7 ane AcAryonA viSayamAM ThIka ThIka jANavAnuM maLe che. AmAMnA keTalAMka grantha Aje maLatAM nathI. enI zodhakhoLa jarUrI che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNamAM 2 bhAvaDara kRta guruparva prabhAvaka grantha 3 tapAgacchIya (ratnazekharasuMri) kRta AcAra pradIpe. 4 tapAgacchIyakRta ladhuzAlIya paTTAvalyAma ! 5 saMdeha dolAvalI kharatara graMtha prAmANya sAdhakana ! 6 kumAragiri sthita tapA sAmagrI sAdhu paTTAvalyAma ! 7 zrIjinavallabha sUrikRta (sUmArthavicAra) sAddhazataka (DauDhasayA) karmagrantha madhye 8 citravAla gacchIya dhanezvarasUrikRtAvRtti paraMparA sAdhakana 9 tapA kalyANaratnasUri kRta caritra Tippanaka 1 (kalyANaratnasUri prabaMdha graMtha) 10 chApariyA punamiyA paTTAvalyAma ! 11 sAdhupunamiyA paTTAvalyAma ! 12 guruparyAvalI grantha e 13 prabhAvaka caritra 15 (13) sage zloka 55 thI 5 paryata zrIabhayadevasUri caritre 14 pallIvAla gacchIya bha0 AmadevasUrikRta prabhAvaka caritre (gadyamaye) 15 pIpaliyA udayaratnasUri prAraMbheNa javAnuzAsana vRtti 16 tathA zrIsemasundarasUri rAjaye kRtapadeza-sattarI granthA kimbahunA 41 grantha madhye huMDI, kharataragacchIya zrIabhayadevasUri navAMgIvRttikAraka sthaMbhanA pArzvanAtha prakartA thayA (babhUva) mUlagA (li)khata sarva darzani (jaina)rA matA pATaNA bhaMDAra mAMhi mUkayA chaI te u5ri e parata likhi chaI, je na mAnaI te ninhava jANavA. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjInacaMdrariyugapradhAna e samayanA tapagacchanA AcArya zrI vijayadAnasUrijIe paNa paraspara gomAM agAunI mAphaka prema jaLavAI rahe, ane usUtra prarupaNanI vRddhi na thAya eTalA mATe dharmasAgarajIe banAvela usUtra-kaMda-kudAla temaja tatvataraMgiNI Adi granthane jalazaraNa karAvyA, ane dharmasAgarajIne pitAnA chathI bahiSkRta karyA. ane te granthane asvIkArya-amAnya TharAvA mATe sAta bola sarvatra prasiddha karI dIdhA, ke jethI bhaviSyamAMya keI paNa e graMthane pramANika na mAne. (dharmasAgaranA) graMthane jalazaraNa karavAnAM ullekha tapagacchanA pustakamAM paNa A pramANe upalabdha thAya che. "saMvata sela sata (satara) taraInisuNI avadAta re" dharma sAgara te paMDita lagaI karyo navo eka grantha re nAmathI kumati muddAla, mAMDI abhinava pantha re 15 pA Apa vakhANa karaI ghaNe, nindaI para taNau dharma re, ema aneka viparIta paNuM, grantha mAMhi ghaNuM mama re 1pada mAMDI teNaI teha parUpaNa, suNI ga7patirAya re ! bIsala nayari vijayadAnasUri, AvI karaI upAya re 15 pANI ANi kahaI zrI guru, grantha beLAvau (DubAe) eharA nayara bahu saMghanI sAkhisuM, graMtha beLiyau teha re 158 zrI gurU ANa lahI sahI, sUracandra paMnyAsare ! hAthimyuM grantha jali baLIyauM, rAkhi paraMparA aMza re 15 grantha baLi sAgara kahanaI (kanDaI?) lIdhuM likhita dasa ekare 1 navi eha graMtha prarUpaNa, navi dharavI dhari Teka re 16nA . (darzanavijya kRta vijya tilakasUri rAsa) Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNamAM carcAya che su saraI na pitaI sAgara, kataNa pari relyA ! mati-muddAla naI tatvataragiNI, saMdhI paNa mAMhe benyA rajA (siMhavijya kRta sAgara-bAvanI saM. 1944) upAdhyAya dharmasAgare pite paNa A sAta belano svIkAra karI potAnI karelI usUtra prarUpaNAnA "micchAmi dukkaDama" daI pitAnA graMtha kumati(utsava) kaMda kuddAlane azraddheya, amAnya, apramANika svarUpanI prasiddhi karI hatI. mAsika "janayuga" varSa, pa, pR. 483 parathI e patranI nakalane utAre atre rajU karIe chIe. - "svasti zrIzAtijina praNamya / tiravADA nagarataH paramaguru zrI vijayadAnasUri sevI u zrIdharmasAgara gaNi lipati samasta nagara sAdhu-sAdhvI zrAvaka zrAvikA yogyam | Aja pachI ame pAMca ja ninTava nakauM, pAMca ninhava kahyA huI te "micchAmi dukkaDama ' nA usUtra-kaMda-muddAla grantha na saddauM', pUrva saddAu huI te "micchAmi dukkaDama"rA SaTa-pavI catuHpavI AzrI jima zrIpUjya Asi (Adeza) ghaI iI te pramANa che. 3 | sAta bela jima bhagavana Asi ghaI chaI te pramANa / caturvidha saMghanI AsAtanA kIdhI huI te "micchAmi-dukakaDama" jA Aja pachI pAMcanA caitya vAMdavA pI tirADA mAMhi zrIpUjya parama guru zrIvijayadAnasUri naI "micchAmi dukkaDama" dIdhau chaI saMgha samakSa e bola AzrI jiI beTa punamiyA, khAtara, AMcaliyA, sADhapunamiyA, ane AgamiyA e pAMca (juo aitihAsika rAsa saMgraha bhA. 4 pR. 7.) Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri 27 sadAu huvai te " micchAmi dukakam " de| / cha : / / " x vijyajJAnasUrijInA paTTadhara zrIhIravijayasUrijIe paNa dharmasAgaranA utsUtrane nirAkaraNa karavA mATe 12 khela kADhayA hatA, jemAMnA dasamA khela A pramANe cheH-- " tathA zrIvijayadAnasUri bahujana samakSa jalazaraNu je kIdhuM utsUtra-ka'da-kuddAla graMtha teha mAMhiluM je asa'mata a bIjA koI graMtha mAMhi ANyaka huI, tau te tihAM artha apramANa jANiva / " ane zrIvijayasenasUrie paNa 10 khela prakaTa karyAM hatA, je "jaina yuga"mAM chapAI gayA che. Ama pATaNamAM dharma sAgarane parAsta karI zrI jinacandrasUrijIe kharataragacchanI mahAna sevA karI. Aja cAturmAsamAM emaNe "pauSadha-vidhi prakaraNa" para eka viziSTavRtti racI, je vaDe emanI prakAMDa-vidvattAnA ThIka ThIka paricaya maLI rahe che ukata graMthane Adi moMgala padya ane prazastinA Avazyaka aMza A pramANe che :~~ 1 Adi :--romakSyamukSitamAvakSa, jAgrat prabhAvaviditaM kanakAvadAtam / x dharma sAgaranA apramANika graMthonA Azraya lai Aje paNa keTalAka kadAgrahIo gomAM paraspara vaimanasyanI vRddhi karI rahyAM che, e eka bhAre du:khanI vAta che. e samayanA prabhAvaka tapAgacchIya AcAya zrIvijayadAnasuri, zrIhIravijayasUri ane zrIvijayasenasuri Adie je grathAne sarvathA asahRhanIya, amAnya, apramANika sAbita karyA hatA, ane jene svayaM dharma sAgare svIkRta karI micchAmi dukkaDam'' dIdhela, Aje emanIja para MparA vAlA e granthAne upAdeya samajI prakaTa karI phleza phelAvavAnuM kalaMka kema vaheAratA haze!!! 66 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNamAM carcAya dAntendriyadviradavRndamamandavAcaM, vAcaMyamenamanizaM smaratAdidevam // 1 // satya prazasti: teSAM gurUNAM ziSyeNa, shriijincndrsuurinnaa| zrIpauSadhavidhervRtti-zcake sveSTaprasAdataH // 24 // saMyojya vRtticUrNI, samAcArI vilokya saddaSTayA punarapi tacchAstrabhAva, matvA satsampradAyamapi // 25 // zrIpuNyasAgaramahopA-dhyAyaiH pAThakoddhadhanarAjaiH / api sAdhukIrtigaNinA, suzodhitA dIrghadaSTayeyam // 26 // munizazividyAdevI(1617)-pramite varSe 'Nahillapuranagare AzvinavijayadazamyAM, sumuhUrtta puNyasayogena (?) // 27 // pratyakSaragaNanena, trisahasrI paMcazatakasaMyuktA / caturadhikaiH paMcAzat-zlokairasyAH pramANamidam // 28 // iti pauSadhavidhiprakaraNavRttiH samAptA / . 3554 patra 67 [ kAlIna prati, bIkAnera bRhajJAnabhaMDArAntargata zrIjinasUri bhaMDAre ] Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 mu vihAra ane dharma prabhAvanA {}}} ma bhAtasaghanA agragaNya zrAvaka vaccharAjanA putra kammAzAha Adi sUrijIne kha'bhAtamAM myAmAsuM karavAnu... AmaMtraNa karavA AvyA, emanA vizeSa AgrahathI sUrijI maharAja khaMbhAta padhAryAM, staMbhatIrthanI yAtrA karI, ane saMghanA AgrahathI sa'.. 1618 nuM cAmAsuM khaMbhAta khAte karyuM tyAMnI dharmaprabhAvanAnu varNana kavi " kuzalalAbha " peAtAnA dra zrIpUjya vAhaNu gIta "mAM A pramANe kare cheH-dhama mArga upadezatAM, karatAM vidhaI vihAra re / AvyAjI nagara traMbAvatI, zrI sa`gha haSa apAra re / / 35 / pUjya AvyA te AzA phaLI, zrI kharataragaccha gaNudhAra re / zrIjinacandrasUri vAMDhiyai, sAthaI sAdhu parivAra re / 36 // X x X prabhu + pATie cauvIsamaU, zrIpUjya janacandrasUrare / x ' prabhu' eTale pUjya AcAya zrIudyotanasUrijI, ke jemaNe 84 ziSyAne zubha murttamAM AcAya padavI pradAna karIne 84 gonI sthApanA karI hatI. temanI cAvIsamI pATe ( sa MpAdaka. ) Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNamAM carcAya 49 udyotakArI abhinava, udayau puNya krUra haiM // 55 zAha ( zrAvaka ) bhaMDArI vIrajI, zAhu rAMkA naI guru rAga / vadhu mAnazAha vinayaI ghaNu, zAha nAgajI adhika saubhAga rUpa zAhu vA zAha padamasI, devajI naI jaita zAhu zrAvaka harakhA hIrajI, bhANujI adhika ucchADuM 17 1 bhaDArI mAMDaNa naI bhagati ghaNI, zAha jAvaDa naI ghaNuu bhAva 1 zAhu manuvA naI zAha sahajiyA, bhaMDArI. amiya adhika ucchADu / 58 // nita milaI zrAvaka zrAvikA, sAMbhalai pUjaya vakhANu / yiDa ullaTai ullasai, ema jIyau janama pramANa // 59 Agraha dekhI zrI saMghana, pRyajI rahyA camAsa / dhanau mAraga upadisa, Ima pahuMtI mananI Asa ! 60 pratimA pratiSThA thApanA, dIkSA kriyaI ra rAja / Ima saphala nara bhava tenau, je karai sukRtanA kAja // 61 / / Ama tIrthaM bhUta khaMbhAtamAM jinabiba pratiSThA, ziSya dIkSA Adi ghaNAM dharmakAryAM thayA. tyAMthI gAmA gAma vihAra karatA karatA sauMvat 1619 mAM zrIjinacandrasarijI mahArAja rAjanagara padhAryAM. tyAM eka mahAvidrAna bhaTTa peAtAnI vidvattAnA abhimAnamAM cakacUra banI pharatA hatA. ane matrIzvara " sAragadhara satyavAdI * upAzrayamAM sUri mahArAjanI pAse lAvyA. sUrijIe enI samasyA pUrNa karI ene parAjita karyAM. enu vana bikAnera jJAna bhaDAranI re ,, 99 * emanuM nAma mahApAdhyAya zrIjayaseAmajI kRta praznottara graMthamAM Ave che. kharatagacchanA e parama bhakta ane pratibhAzALI purUSa hatA. emane sadhapatinI padavI hatI. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjIca drasUri 18mI zatAbdImAM lakhAyela eka paTTAvalImAM A pramANe cheH "TI sar gAgamanuM pA mahAvidyAvasa nagaramAI phiraI, mAthe aMkuza peTaI paDho bAMdhyau, eka cAkararai mAthe ghaDo pANIrau bIjArai mAthi khaDarau pUlo pahavar3a ahaMkAra dharInaI phiraI / taraI satyavAdI sAraMgadhara maMtrI upAsaraI leI AyaDa, pahilI jattiyAMsu vAda (kiyAM) kA (?) bolyAM thAga na lAbhaI, taraI samasyA kahI : x " makSikApAdaghAtena, kampitaM jagatastrayam " yaha samasyAnau artha (pUrti karatAM) bhAgyanaI jogaI yugapradhAnajIe kahyo : + "sama(? =`)mittau hillita citra, vALiA . 3pUtim| makSikApAdaghAtena, kampita natAyam|rka ema kahI bhaTTanaI harAyau, (bhaTTa) page lAgyau / 7) tyAMthI vihAra karI sUri mahArAja pATaNa padhAryAM, sa. 1619 nA cAturmAMsa tyAM karyAM. sa. 1620nA emaneA cAturmAMsa vIsalanagara * thayA. tyAMthI bikAneranA ma`trIzvara zrIsaMgrAmasiMha x'makSikA (mAkhI)nA paganA AdhAtathI traNe loka kaMpavA lAgyA." + samAna bhIMta ( divAla ) para traNe jagatanuM citra derI enI nIce pANIthI bharelu eka jalapAtra rAkhyuM. emAM traNalekanA citranI chAyA paDavA lAgI, e pANInI upara mAkhInA besavAthI pANI hAlavA lAgyu. pANInA halanacalananI sAtheAsAtha traNe jagatanI praticchAyA paNa DAlavA lAgI, Ama makSikAnA paganA AdhAta vaDe traNe beMka *pavA lAgyA." *vihAra patra naM. 2 mAM visalanagaranA sthAna para bikAnera lakhela che; parantu amane visalanagara ja ThIka lAge che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivhAra ane dhama prabhAvanA 51 vacchAvatanA AgraThuthI bikAnera padhAryAM. sa. 1621 nuM cAmAsu` bikAneramAM karyuM. biAneranA zrIvAsupUjayajInA maMdiramAM zrIsupArzva - nAthajInI pAMcIthI dhAtupratimA sa. 1622 vaizAkha zuddhi 3 nA rAjasUrijInA varada haste pratiSThita thaI, tenA lekhanI nakala A pramANe cheH-~~ " saMvat 1622 varSe vaizAkha sudi 3 somavAre upake vaMze / rAkhecAgotre zAha ApU, tatputra sAha bhADakena putra sA. nIMbA mADU mevA hemarAja dhanu [yutena ] zrIsupArzva bistra kAga petam / kharataragacche zrIjinamANikyasUripaTTAdhipazrI jinacandrasUribhiH '' (6 pratiSThitam // zubhaM bhavatu / have jo sUrijIe uparokata pratimAjInI pratiSThA bikAneramAM karI hoya. te! eTaluM te niHsaMdehu samajI zakAya ke jIi akSayatRtiyA pachIja bikAnethI vihAra karI jesalamera padhAryAM. saM. 1622 nA cAturmAsa jesalamera khAte karyAM. vihAra 51 naM. 2 mAM lakhela che ke vidhi nAgaura dalanajhI Ana jJayasrAma pasAraka" ene Azya amArI samajamAM jo ke kharAbara nathI Avye, parantu anumAna karI zakAya che ke bikAnerathI jesalamera jatAM ke AvatAM vacce nAgeAra padhAryAM hoya; ne tyAM " husanakulIkhAne " x koI yuddhamAM x jayalAla prApta karavAne kAraNe sUri mahArAjaneA sanmAnapUrvaka nagarapraveza karAvye hAya. x hasanakulIkhAna "nuM nAma kama~cadramaMtrI vaza pradhama Ave che. maMtrIzvara sa'grAmasiMhajIe enI sAthe sa MdhI karela, upakata vihArapatramAM Avela " jayalAbha '* zabdanA Azaya sabhava che ke, A sulehane kAraNe hAya, ' ' << Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri saM. 1622 nuM comAsuM jesalamera karI sUrijI bikAnera padhAryA. saMvat 1623 nuM comAsuM ahIM karyuM. khetAsara gAmanA rahIza copaDA gotrIya sA. cAMpasInI patni cAMpala devInA putraratna mAnasiMhane mAgasara vadI 5 nA roja dIkSA ApI, emanuM dIkSAnAma "mahimarAja" + rAkhyuM. tyAMthI vihAra karI "nADelAI" padhAryA, saM. 1624ne cAturmAsa tyAMja thayA. vihAra patra naM. 2 mAM lakhyuM che ke "rU# nava mA to kula 20 nivayaM" enuM spaSTIkaraNa eka bikAnera jJAnabhaMDAranI paTTAvalImAM karela chemegala senA A zaherathI tadana samIpa AvI pahoMcI hatI. lUMTaphATa ane mArakUTanA bhayathI AkuLa vyAkuLa banelI prajA cAre tarapha nAsavA lAgI. saMghe maLI sUri mahArAjane paNa vAta karI, paraMtu mahApurU svayaM nirbhaya temaja bIjAne mATe paNa abhayakAraka hoya che. AkhuM zahera khAlI thaI gayuM, paraMtu sUri mahArAja sAmAnya janatAnI mAphaka vyAkuLa na banatAM upAzrayamAMja nizcala dhyAna lagAvI beThA. emanA dhyAna = upAdhyAya zrAkSanA kalyANajI gaNi kRta kharataragaccha padAvalImAM mAnasiMhajInI mAtAnuM nAma "caturaMga de" lakhela che, paraMtu upAdhyAya zizivanidhAna ane labdhikola Adi kRta prAcIna gaddaliyo temaja zrIjinakRpAcandrasUri jJAnabhaMDAranI tatkAlIna lakhela "kharataragaccha pAvalI"mAM mAtAnuM nAma cAMpaladevI lakhela che. prAcIna hovAne kAraNe eja vadhu ThIka lAge che. + A mahima rAjai (zrIjinasiMhasUrijI) bhAre prabhAvaka temaja nirmaLa cAra javAnuM prakAMDa paMDita thayA, samrATa akabare emanA maNAthI. mudha banI sUrijI pAse emane "AcAryapada apAveluM emanA vizenI vizeSa mAhitI yathAsthAna AgaLa prakamAM lakhavAmAM Avaze. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 vihAra ane dhamaprabhAvanA baLathI ja megala senA mArga bhUlI anyatra cAlI gaI. badhA loke khuza thatAM thatAM potapotAne ghera AvyA, ne sUrijInA ga prAbalyathI camatkRta thaI temanI bhArobhAra prazaMsA karavA lAgyA. uparokta paTTAvalImAM AnuM varNana A pramANe karela che. "vali jiyaI naDulAI nagaramAMhi zrIpUjyajI hatA, saMgha milI guru vinavyA gurujI! mugalanau bhaya sAMbhaliyaI chii| gure kahyo mahAnubhAva! koI vizeSa nhiiN| ima karatAM mugala dUkaDA AvyA, tivArai sarva loka jIva leI disodisa nAThA (gayA) paraM zrIpUjyajI upAsarAmAMhithI hAlyA nahIM, dhyAna baIThA, guNanAnaI prabhAvi bhugalAMnau kaTaka mAraga thakI cUkara, bIjI ThAmi gyu| sarva loka Apa ApaNA ghare AmyA, saMgha milI upAsaraI Avi dekhai tau gurujI dhyAna karai ch|| saMgha vAMdI, pUjI stavanA karavA mAMDI, sarva loka harSita thayau, ThAma ThAma zobhA thii|" - tyAMthI vihAra karI sUrijI bApaDAu (? bApeu, je bikAnerathI 44 mAIla che) padhAryA. saM. 1925nuM comAsuM saMghanA vinIta AgrahathI tyAMja karyuM. cAturmAsa pUro karI, rAmAnugrAma vihAra karatAM karatAM bikAnera padhAryA. saM. 1626nuM comAsuM bikAnera thayuM. saM. 1927nuM comAsuM mahima karyuM. tyAMthI sAdhu-vihAra karatA mevAta pradezamAMthaI AgarA padhAryA. vihAra patramAM lakhyuM che -"haM. hR27 dima, zAM. zuM. a. ma. dhuNbh| candra0 m0 sthu0 nemicaitya, vici sauripura yAtrA, vAri thiolis gcha AvyA cheAthI hastinApuramAM zAntinAtha, kunthanAtha, aranAtha tathA mallinAthajInI stupa temaja candravADamAM zrIcandraprabhu bhagavAnanI yAtrA thaI hovAnuM nakkI che. AgarAmAM dharma bahu thayo, tyAM eka mAsanI mAsa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yugapradhAna zrIjInacaMdrasUri kalpa sthiti karI sUrijI sauripura padhAryAM. tyAM zrIneminAtha svAmInI yAtrA karI, ane candravADi hastinApuranI yAtrA karI pAchA AgarA padhAryAM. tyAMthI cAmAsuM karavA gavAliyara jatA hatA, parantu AgarA saMghanA vizeSa AgraDane lIdhe saM. 1628nuM cAmAsuM AgarAmAMja karyuM. vividha dharmadhyAna karatAM sukhapUrvaka pa SaSNupa vyatIta thayA bAda sUrijIe eka patra "sAMmalinagara"nA saMghane pADavyeA. A asalI mULapatra amArA saMgahamAM che, emAM uparAkta tI paryaTana, vihAra ane dharmakAryAMnuM paNa thADu' varNana che. A patranI nakala A pramANe cheH-- // 60 // svasti zrIzAntijinaM praNamya zrIAgarAnagarAt :... zrIjinacandrasUrayaH paM. ANaMdodaya gaNi, paM. vIrodaya muni, paM. bhaktiraMga gaNi, paM. sakalacaMdra gaNi, paM. nayavilAsa muni, paM. harSavimala, paM. kalyANakamala, paM. mahimarAja, paM samayarAja paM. dharmanidhAna, paM. ratnanidhAna, zrIpAla, pramukha sAdhu 19 vihitepAstayaH zrIsAMmalisthAne zrIdeva gurubhaktikArakaM zrIjinAzApratipAlaka sA. mUlA. sA. sAmIdAsa sA. pUru sA. padU sA. vastU sA. gAMgU nAthU dhambhU pUrU lakkhU zrIsaMdha samudAyaka sAdara dharmalAbhapUrvaka samAdizanti zreyo'tra zrIdevaguruprasAdAt / upadezo yathA // "dhammo maMgalamu kiTTa, ahiMsA saMjotA / devA vi taM namasaMti, jasta dhamme layA maNo ||1||" ityAdi dhaseopadeza jANI dhamezrama karato lAma tathA mahima hutI vihAra karI sAdhuvihAra karatAM mevAta deza mAMhi thaMina atra AgyA, ghaNA dharmanA lAbha thayA / pachaha mAsa kalpa ka... ( rI nai ? ) saurIpura zrIneminAthanI yAtrA karIna atra A... (vyA ) pachara caumAsi upari gvAlera nai cALatA haMsA para zrIsa) ghanaH Agrahara atre raMhyA | dharmadhyAna Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 vihAra ane dharmaprabhAvanA karatAM karAvatAM zrIparyuSaNA parva Abyai sA. zrIvaccha sA. lakSmIdAsAdi saparivArai vidhipUrvaka pustaka paMcAvyA, vAcanA prabhAvanAdi dharmakaraNI ghaNI hui pAsAhatA 151 huvA, bIjAi dAna zIla tapa bhAvanAdi dharma karaNI evaM jANI tuhe anumodivaa| A sAmagrI sAdhU sAdhvI vizeSai ciMtA krvii| tathA tumhArA kAgaLa AvyA samAcAra parIchayo / tuhe uttama suzrAvaka chau, sabalI sAmagrI Avai tau rAkhejyA jyuM dhama nihai, evaM samasta saMghamAMhi dharma lAbha kahejyo. evaM parIche (jyo)... pAraNai pUrva dizai tIrtha yAtrA bhaNI vihAra...(karavAnA bhA? ) va chai, valI vartamAna jogi jANisyai // samasta zrAvaka zrAvikAnai dharmalAbha khejo|| A patra anusAra caturmAsa pUrNa karI mUrijI je pUrvadezIya tIrthonI yAtrA karavA gayA hoya to yathAsaMbhava sametazikharajI, pAvApurIjI, caMpApurIjI, rAjagRha Adi tIrthonA darzana karI AvyA haze. tyAra pachI saM. 1629 cAturmAsa rustaka (dilhI najIkanuM rehataka) karyo, cAturmAsa pUrNa karI sUri mahArAja rAmAnugrAma viharatA viharatA bikAnera khAte padhAryA, ahIMnA zrISabhadeva bhagavAnanA maMdiramAM sUrijInA karakamala vaDe pratiSThita thaela zrI ajitanAtha svAmInI dhAtu pratimA vidyamAna che, jenA para nIce mujabane lekha che - ___saMvat 1630 varSe mAhasudi 10 dine zrIupakezava ze chAjahaDagotre sA. jhaThA cA (?) tatputra sA. amarasIkena kArita zrIajitanAthavimba pratiSThitaM kharataragacche thijincndrsuuribhiH|" phAgaNa mAsamAM "nayaNa" nAmaka zrAvikAe sUrijI pAse bAra vrata grahaNa karela, tyAre sAdhuvardhananA ziSya bAra vratane 21sa manAvyo, bhAsaNyu cha : Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdraSTi "tara cha4 niya, vinara munirAzA tAsu pAsai e virati lei, zrAvikA nayaNA Aya // 4 // saMvata sola trIsottarai, phAguNa mAli visAla / sAdhuvardhana pasAulai, racI virata saMbaMdha rasAla // 5 // jima zazi ravi 5 achai, dharaNidhara suprasiddha / tima aghicala hojyo sahI, eha ghirata sambandha // 6 // (antimapatra, zrI pUjyajInA saMgrahamAM) sUrijInI padharAmaNIthI bikAneramAM biMbapratiSThA, vratagrahaNa Adi khUba dharmakAryo thavA lAgyA. lAbha jANI sUrijI mahArAje saM. 1631 temaja 1932 nAM mAsAM bikAneraja karyA. tyAMthI vihAra karI phaledhI padhAryA. tyAMnA zrI pArzvanAtha prabhunA prAcIna bhavya maMdira para draSavaza tapagacchavALAoe tALAM lagAvI dIdhAM. sUri mahArAja prabhudarzanArthe padhAryA, kintu maMdira para tALAM lAgela joI emaNe hAthano sparza karyo tyAre temanA prabhAvabaLa vaDe vagara cAvIe tALAM khulI jaI nIce paDayAMka | tIrthadarzana karI sUrijI tyAMthI vihAra karatA karatA jesalamera padhAryA. saM. 1933 no cAturmAsa tyAM karyo. mAha zudi 5 nA roja zrAvikA viMjhue sUrijI pAse bAra vata lIdhAM, jenuM varNana bikAnera jJAna bhaMDAra (mahimA bhakita vibhAga pithI naM. 63) mAM gA. 55 nA rAsamAM che - * juo kSamAkalyANajI kRta kharataragaccha paTTAvalI ane vihArapatra Adi, eka prAcIna pAvalImAM lakhyuM che ke "vItarAga dezanu tAlau viNakUcI hAtha upari mUkI ukhelyau' (bikAnera jJAnabhaMDAra, paTTAvalI patra, 7) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra ane dharmabhAvanA ___"zubhasthAna jesalameruM naparai, sukRti karI hita kaarnnh| saMpata sola tetIsa varasai, mAha sudi paMcama diNai // gaccharAya zrIjiNacandasUri guru, saha mukhai sabhAsu e / zrAvikA vIMjhU suvrata pAlai, dhari mani ulhAsu e // 45 // " eja varSamAM phAgaNa vadI 5 nA roja zrAvikA gelIe sUrIjI pAse bAra vrata grahaNa karyA hatAM. jenuM varNana eka bAravrata rAsanI pratimAMx A mujaba che :- ___saMghata solasaya tetIsai, phAgana vadi pacami uslAsi / kharataragacchi garUyau gurujaha, zrIjinacandasUri gurU pAsai // 22 // zrAvikA gelIe vrata lIdhA, kIdhA narabhava saphala Aja / pAsa pasAyai e vidhi karatAM, pAmisa zivanagarIno rAja // 93 / / bAraha vrata sUdhA pAlevA, ema kahai parigraha parimANa / lIlavilAsa sadAsukha pAmai, vAdhara dina dina kalAbinANa // 4 // iti zrIicchAparimANaTippanakaM saM0 1633 varSe phAlguna badi 5 dine zrImacchrIkharataragacchAdhirAja zrIjinamANikyastripaTTAlaGkAra zrIjinacandrasUrirAjAnAM svahastena gelI suzrAvikayA mRtam | (onI prati Adi gujarAtanA yati candravijayajI pAse che.) * A prazasti amoe "jaina gurjara kavio bhAga 1" mAMthI udhata karela che. A graMthamAM A rAsane zrIjinacandrasUrijInI kRtiomAMne kahyo che, paraMtu A prazastimAM sUrijInI kRti hevAnuM koI pramANa nathI maLatuM. eTale saMbhava che ke bIjA bAra vratarAsanI mAphaka A rAsa paNa koI anya kavieja racela hoya. e uparAMta "jaina-gUrjara-kavio"mAM () draupadI rAsa, (2) bAra bhAvanAdhikAra (3) zIlavatI rAsa (4) zAkha pradyumna caupAI (5) jina biMbasthApana stavana paNa sUrijInI kRtio tarIke darzAvela che. amane te A kRtio mATe paNa eja zaMkA che. kRtione joI ene nirNaya kare Avazyaka che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 yugapradhAna zrIjInacaMdraSTi tyAMthI vihAra karI sUrijI derAphera padhAryA. tyAM zrI jinakuzala sUrijInA "svargasthAna" nAM darzana karI, saM. 1634 ne cAturmAsa. tyAM karyo. e pachI saM. 1635 mAM jesalamera, 1636 mAM bikAnera, sa. 1637 mAM serUNa (bikAnerathI 28 mAIla pUrva) saM. 1638 mAM bikAnera, saM. 1636 mAM jesalamera ane saM. 1640 mAM AnIkeTa khAte kamaza : cAturmAsa karyA "AsanI keTa" cAturmAsa karI sUrijI jesalamera padhAryA, tyAM mADa rudi 5 nA roja pitAne vidvAna ziSya mahimarAjajIne "vAcaka" padathI alaMkRta karyA jesalamethI vihAra karI sUri mahArAja jAlera padhAryA. saM. 1641 ne cAturmAsa tyAM thayo. A cAturmAsa daramyAna trASimatI tapAgacchavAlAo sAthe zAstrArtha thayo, jemAM "sUrijIne vijaya + tha yaMthI vihAra karI pATaNa gayA, ne 1642 nuM cAmuM pATaNa karyuM. tyAM paNuM tapaga chavALAo sAthe zAstrArthamAM sUrijIe vijya prApta 4 karyo. tyAMthI vihAra karI amadAvAda padhAryA. saM. 1643 nuM cimA caM cuM. tyAM dharmasAgarakRta utsara-maya pustakarUpI viSavRkSano uchera karyo, jemake 4 kharataragaccha paTTAvalI naM 1 ane naM. 3 mAM lakhyuM che. "kuraH saM. 264rU va tAra tAra kRta grantha thAta" saM. 1644 nuM comAsuM sUrijIe khaMbhAta karyuM. tyAM zrI taMbhanatIrtha temaja zrIjinakuzalasUri tUpanAM darzana " + juo vihAra patra naM. 1-2. 4 juo vikAra patra naM. 2. 4 juo pUrNacaMdrajI nAhara prakAzita kharataragaccha paTTAvalI saMgraha. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 vihAra ane dharmaprabhAvanA karyAM. cAturmAsa pUrA thatAM amadAvAda padhAryAM. zrIguruvinaye racela, bikAnerathI zatru jyayAtrArthe nIkaLela saghanA caityaparipATI-stavana"thI jANavA maLe che ke "khikAnerathI sa. 1644 nA mAha mAsamAM tIrthAdhirAja zrIsiddhAcalajInI yAtrAe saMgha nIkaLyeA, A vizALa yAtrIsaMgha rastAmAM AvatA tamAma tIrthAMnI yAtrA karatA karatA kramazaH serise, lADaNa-pArzvanAthanA tIthaeN AvyA. " A tarapha amadAvAdathI saMghapati yAgInAtha ane somajInA sa`ghasahita sUrijI paNa AvyA ane A sa MghamAM sAmela thayA. cAre kArathI lAke A saMghamAM AvyA hatA; jemAM bikAnera, ma`DAvara, siMdha deza jesalamera, sIrAhI, jAleAra, sAraDa ane cAMpAneranAM nAme ullekhanIya che. A vizALa yAtrIsa`ghanI sAthe caitra vadI 4nA rAja sarimahArAje mahAtIrtha, siddhakSetra zrIsiddhAcalajInI yAtrA karI. // * "saMvata solaha saha cimmAlai varasi savi sukhakAra 1 caitar3I cauthI dinai, budhavallabha budhavAra // 10 merI 0 // saMghapati yogI sAmajI, temanI, manadhari harakha saTT I gacchati zrIninacandranA, yAtrA rAva 21 | 2 suvihita kharatara saMgha, zrIA dedeva vAvanAArAma maLa%0, ratnanidhAna vacatra | 62|| mai| . I [ vA. ranidhAna kRtavata ] | prAsa me| 0 - "hiva ahamadAbAda suramma, yogInAtha zAha sudhamma / zatruMjaya bheTaNi raMgi, teDyA gurU vega sucaMgi // 19 // meli sahu saMgha guru sAthi, paraghala kharacai nija Athi / cAlyA bheTaNa girirAja, saMghapati seAmajI siratAja // 20 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjInacaMdasUri tyAMthI gAmegAma vihAra karatA karatA sUri mahArAja surata padhAryA. emanA AgamanathI saMghamAM bhAre khuzAlI thaI dharmadhyAna vipula pramANamAM thavA lAgyAM. varSAkAla nikaTa hovAthI saM. 164panuM comAsuM sUrijIe suratamAM karyuM. saM. 1646nuM amadAvAda, ane saM. 1647nuM comAsuM pATaNa karyuM. saM. 1947mAM zrAvikA keDAe sUrijI pAse bAravrata grahaNa karela, jene rAsa mahozrI jayasamajI kRta (kapaDA para lakhelI prati) amArA saMgahamAM che. tene. Avazyaka bhAga A pramANe che - "zrIjinavandrasari zrImukhai. zrAvikA koMDAM eha / Adarai bAraha vrata isA, zubha divasa re mana harSa dhareha // 18 // solahasai saiMtAla samai, vaizAkha sudi dina tIja / ima DhAla baMdha guMthiyA, zrAvaka vratare jiha samakita bIja // 19 // jinadattasUri guru sAMnidhai, jinakuzalasUri supasAi / jayaseAma gaNi iNipara kahara, zubha bhAvaire dina dina sukha thaai||20|| pATaNathI vihAra karI amadAvAda thaI sUrijI khaMbhAta padhAryA, tyAM zrIstaMbhana pArzvanAtha prabhunA tIrthanA darzana karyA khaMbhAtanA saMghe sUrijIne atreja comAsuM karavA vizeSa Agraha karyo. saMghane A Agraha IsUrijIe ahIM ja sthiratA karI. dehA- pUrA pazcima 3ra4, dakSiNa vihu rizi gai ! saMgha cAlpau zatrujaya bhaNI, pragaTI mahiyala vANa // 21 // vikramapura maDAvarau, sindhu jeslmer|| sIrohI jAloranau, soraTha cAMpAnera // 22 // saMgha aneka tihAM AviyA, meTaNa vimala girind| DhokataNI saMkhyA nahIM, sAthi gurU jinacanda // 23 // [ yugapradhAna zrI jinacandrasUri akabara pratibaMdha rAsa, sa. 1658] Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra ane dharmabhAvanA AcArya pada prApti pachI pote niraMtara sarvatra vihAra karatA karatA aneka jIvane pratibaMdha karyo, ane hajAro zrAvakane jainadarzanano sadudha ApI dharmamAM daDhIbhUta karyA. AthI aneka sthaLomAM jinAlaya ane jinabiMbonI pratiSThA upadhAna, vratagrahaNa, ItyAdi prazaMsanIya dharma-kR thayA. aneka saMgha kADhavAmAM AvyA, jenI sAthe ri-mahArAje mAravADa, gujarAta ane pUrva prAntIya tIrthonI yAtrA karI. para pakSioe karelA AkSepo radIo ApavAmAM ane vidyAbhimAnI paMDitane niruttara karI mUkavAmAM sUrijInI pratibhA khUbakhUba khyAti prApta thaI cUkI hatI. jainadarzanano pracAra emaNe khUba jorathI karyo temanA sadguNa ane vidvattAnI saurabha sarvatra prasaratI prasaratI samrATa akabaranA darabAra sudhI pahoMcI cUkI hatI. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa chaThTha akabaranuM AmatraNa = ( sa | zrAd akabaramAM sarvadharma pratyenI sahiSNutA bApA ane dharmajijJAsA, A be guNe asAdhAraNa hatAM. te pitAnA darabAramAM pratyeka dharmanA vidvAnane belAvI te te dharmanA upAdeya tane grahaNa karato, musalamAna kuLamAM jamyA chatAM tenAmAM dayAno bhAva adhikAdhika hato, musalamAna bAdazAhomAM enA je nyAyapriya ane ahiMsAno anurAgI bIje kaI bAdazAha nathI thaye. dIna duHkhiyAne uddhAra kare ene samrATa akabara pitAnuM parama kartavya samajato hato, ne enA aneka daTAne enA jIvanamAMthI maLI rahetA, enA rAjyamAM hindu ane musalamAna prajA je prakAre sukha zAMtimAM rahI evI rIte sukhI anya koI paNa musalamAna zAsakanA rAjyamAM nathI rahI. eka * "vAdazAha apane dila meM yahI cAhatAthA ki kisI prakAra mujhe dhArmika tattvakI bAte mAlUma ho; valki vaha unakI choTI-choTI bAtoM kAbhI pUrA patA lagAnA cAhatA thA, isa liye vaha pratyeka dharma ke vidvAnoMko Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabaranuM AmaMtraNa zAstrArtha, upadeza, vidvaSThI Adine e bhAre zokhIna ha, ne e kAraNe enA darabAramAM cunaMdA vidvAna harahaMmeza rahetA, emAM keTalAka jaina vidvAne paNa hatA, nAgapurIya tapAgacchanA yati paghasuMdarajI paNa samrATanI sabhAmAM kaMIka varSo sudhI rahyA hatA. saMvat 1625 mAM jyAre samrATa AgarAmAM nivAsa karatA hatA tyAre ya emane vidvAnonI carcAmAM khUba majhA paDatI hatI. kharataragacchanA vAcaka dayAkalazajIe pitAnA vidvAna praziSya sAdhukIrti jI AdinI sAthe saM. 1925ne cAturmAsa AgarA khAte karela, e samaye zAhI darabAramAM tapAgacchIya buddhisAgarajIne pauSadha bAbatamAM sAdhu kIrti jI sAthe zAstrArtha tha hato ane paMDita aniruddhajI temaja paMDita mahAdeva mizra Adi hajAra vidvAno samakSa kharataragacchavALAonI jIta thaelI sAdhu kIrtijI saMbaMdhI vizeSa jJAtavya have pachI lakhavAmAM Avaze. saMvat 163mAM tapAgacchanA AcArya zrIhIravijayasUrijI ekatra karatAthA aura unase saba bAtoMkA patA lagAyA karatAthA" (akabarI darabAra, pR. 76 ) "avAvara.....jaina saura cauDha prAthamI sunA karatA thA, hindu kebhI se kareM sampradAya aura hajAroM dharmagrantha haiM, vaha saba kucha sunatAthA sabake sambandhameM vAda vivAda kiyA karatAthA" (akabarI darabAra, 5, 132) 'jaba usane dezakA zAsana apane hAthame liyA, taba aisA DhaMga nikAlA jisase sAdhAraNa bhAratavAsI yaha na samajhe ki vijAtIya tuka aura vidharmI musalamAna kahIM se Akara hamArA zAsaka bana gayA hai| isa liye dezake lAbha aura hita para usane kisI prakAra kA koI bandhana nahIM lagAyA" (akabarI darabAra pR. 118) Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrInacaMdrasUri paNa samrATane maLelA, e pachI te jainene samAgama ene kAyamI rahele-ne Ama, jaina darzana paratvene ene anurAga dinapratidina vRddhi pAmate rahele. eka divasa laheranI rAjasabhAmAM beThA beThA samrATa akabare upasthita vidvAne dvArA ApaNA caritranAyaka zrIjinacandrasUrijInI bhAre prazaMsA sAMbhaLI. e vidvajano emanI atyadhika lAghA karatA hatA, tethI samrATane emanA darzananI ane jainadharmanA vizeSa badhaprAptinI utkaTa IcchA thaI. eNe pUchayuM, "ahIM emanuM kaI bhakta ziSya che? ke jenA dvArA emane patto lagAvAya" enA uttaramAM paMDitAe "maMtrIzvara karmacandra"nuM nAma ApyuM. tyAre samrATe maMtrIzvarane bolAvI mAnabharI rIte pUchayuM ke "he maMtrIzvara! tamArA guru zrIjinacaMdrasUrijI hAlamAM kayAM birAje che? kaI e upAya je ke jethI teo zrI jema bane tema jaldI ahIM padhAre" tyAre maMtrIzvare vinayapUrvaka jaNAvyuM ke "teo te atyAre khaMbhAtamAM birAje che, paraMtu grISma RtumAM dUra dezathI atre AvavuM khUba kaThaNa che, kema ke teo koI savArI te karatA nathI, ane AvA AkarA tApamAM vRddhAvasthAmAM AvavuM paNa vadhAre kaSTadAyI nIvaDe." tyAre samrATe kahyuM, ke "je teo khuda jaldI na AvI zake te emanA ziSyane bolAvavA mATe te be zAhI puruSane avazya mekalI Ape." tyAre maMtrIvare vAcaka mAnasiMhajI (mahimarAjajI) ne bolAvavA zAhI dUtane vinaMti patra sahita sUrijI pAse mokalI Ape. *tapagacachanA prabhAvaka AcArya zrImAna hIravijayasUrijInA samAgamathI akabara para sAro prabhAva paDayo ha; jenA pariNAme eNe jiyakara vigere choDI dIdhela, keTalAya divaso sudhI "amAri" u vaiSaNanA pharamAna patra dvArA aneka bane abhayadAna prApta thaela. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabaranuM AmaMtraNa | vinaMtIpatra maLatAM ja sUrijIe vAcaka zrImahimarAjajIne zrIsamaya suMdarajI ane anya cha sAdhuo sAthe lahera mokalyA. niraMtara vihAra karatA karatA ceDAM divasemAM teo lAhera pahoMcI gayA. vAcakajInA darzanathI samrATa khUba khuza thayA, ne utsukatApUrvaka emaNe maMtrIdharane pUchayuM ke e jagadga zrIjinacandrasUrijI kayAre emanA pachI zAMticaMdrajI, vijayasenasUrijI, bhAnucandrajI Adie jaina dhamane upadeza Ape, A badhI vAta jANavA mATe "sUrIzvara aura samrATa" Adi pratye jovA. kharataragacchanA upAdhyAya zrInivanidhAnajInA gurU zrIharSasAracha paNa rAmrATane maLela. jene ullekhazivanidhAnajI viracita saMgrahaNI bALabodha"nI prazastimAM A pramANe che - " zrImadakavarasAhe-milanAdvistIrNaSaNa kIrtibharaH / / vAvatir guraTTa, sacamucI daIzALa:" || 1 || [ bIkAnera bRhata jJAnabhaMDArI mahepAdhyAya zrIjyasamaja paNa samrATa akabarane maLelA. ane emaNe zAhI sabhAmAM kaI vidvAnane parAsta karI vijaya prApta karela, jenuM varNana "jaina sAhityane saMkSipta itihAsa" pRSTha naM. 588 mAM A pramANe che - "jayasome akabarazAhanI sabhAmAM jaya meLavyo hato ema temanA ziSya guNavinaya, pitAnA khaMDa prazasti kAvyanI prazastimAM jaNAve che" Ama je khaMDaprazasti kAvyanI prazastimAM Ano ullekha heya te saM. 1641 pahelAM ja akabaranI sabhAmAM emane vijaya thayo hoya ema siddha thAya che, kema ke e vRtti saM. 1941 mAM racAyAno ullekha eja anyanA pa. 589 para che. A ghaTanAne ullekha karmacandra maMtrI vaMza prabaMdha vRtti, ke je saM. 1656 mAM emanA ziSya upAdhyAya guNavinayajIe racI che, emAM paNa A pramANe che - "gayapunt, migiyAma". Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tr yugapradhAna zrIjInacaMdrasuri Avaze, ke jenA darzanathI citta prasanna thAya ne jemanA caraNanI aneka leke sevA kare che? tyAre maMtrIzvare jaNAvyuM ke "have cAmAsu najIka Ave che, eTale emanAthI vihAra thaI na zake" tyAre samrATe kahyuM ke " jaldI padhAre te! emanA darzana ane upadezathI mArU jIvana saphaLa thAya, ane aneka jIvAne abhayadAna ApI emane paNa saMtuSTa karI zakAya, eTale evA koi upAya karA ke jema tee atre jaldIthI avazya padhAre. " ane teja vakhate eka vinatipatra paNa lakhAvIne samrATe maMtrIzvarane ApyA. matrIzvare paNa sUrijIne khUbakhUba AgrahapUrNAMka lAheAra AvavAnA vinatipatra lakhI zIghragAmI mevaDA tenI sAthe khabhAta pADavI ApyA. ,, eka veLA samrATa akabaranA putra salIma suratAne tyAM mULa nakSatranA prathama pAdamAM kanyAne janma thayA. yetiSI leAkeAe kahyuM ke AnA janma cega enA pitAne mATe aniSTakAraka che. enuM meDhuMya joyA vinA enA parityAga karavA joie. samrATe zekha abulaphela Adi vidvAnone khelAvI mUlanakSatranA banmadoSanA pratikAra pUchyA. emanI sAthe maMtraNA karI maMtrIzvara ka candrane pUchI, samrATe AjJA karI ke jainadharma pramANe A dveSanI upazAMti karavA arthe zAMti-vidhi AdinA ucita praznadha kare.. samrATanI AjJA maLatAM maMtrIzvara ka`candre vizeSavidhithI senAcAMdInA ghaDAe! dvArA mahAna utsavathI caitra zudi 1pa nA roja ( zrIsupA nAthajInI aSTottarI snAtra karAvI, jemAM lagabhaga * ima caitrI pUnama divasa zAntika, zAhi hukama muMhate kI yau | jiMnarAja jinaMcaMndrasUri vandI, dAnaM yAcakanaI TIcara / / 12 II, pratiSedha rAsa] [yu. pra. jinacandrasari akabara guNanI peTI, tehanaI AvI ? mUlamAM beTI // ddo // 38 // jeho, vAlyA naLamAM mUtro * pachI zekhajI teDayA paMDita jozI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 akabaranuM Amatra eka lAkha rUpiyAno kharca thaye. je vidhividhAna vA. zrImAnasiMhajI (mahimarAjajI)e saMpUrNa zAstrokata vidhithI karAvela, AnA upalakSamAM zrIjinacandrasUrijInA AdezathI upAdhyAya zrI jayasamajIe aSTottarI snAtranI vidhi gadya bhASAmAM banAvI. 4 pUjana parisamApta thatAM maMgala dIpaka ane AratIne samaye samrATa ane emanA putra zekhujI (salIma zAhajAdA) aneka musAhiba sAthe tyAM AvyA, ane rUpiyA dasahajAra jinendra bhagavAna sanmukha bheTa dharI prabhubhakita temaja jainazAsananuM gaurava vadhAryuM. maMtrIzvaranA kathanAnusAra zAMtinimitte prabhunA snAtrajalane muni kahe hatyA navi lIje, snAtra aSTottarI kiijai| pAtasyA harakhyo taNivAra, kuTTaNa bAmaNa baDe gavAra // 40 // jhUThe bAmaNa RSi bhalI vAta, karo aSTottarI sanAta / hakuma karamacandanaI dIdhA, mAnasiMhe. aSTottarI kIdhA // 42 // __ thAnasiMha mAnu kalyANakari, snAtra upAsarai jANa / pAtasyA zekhajI AvaI, lAkha rupaiyA kharacAvai // 43 // snAtra supAsa na karatAM, zrAddha zrAvikA AMbila dharatA / jinazAsananI unnati thAya, vinA pAtazAha kerU jAya // 44 // kavi adhabhadAsakRta hIravijayasura rAsa ] A viSayamAM vadhu jANavA "arIdhara sakhATa che. 164, karmacama tri-vaMza prabaMdhana ane bhAnacaMda caritra juo. * "kaunanatrapurA-mAzADhAmapura cirAga ! jayasoyopAdhyAyaiH,snAtravidhipuNyabuddhi kRtA / / / AnI hastalikhita pra bIkAneranA jJAnabhaMDAra ane yatavya . jayacandrajInA bhaMDAramAM che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri samrATe maMgAvyuM ane peAtAnAM ubhayanetro para lagAvyuM, ane pachI ane aMtaHpuramAM bhakitapUrvaka lagAvavA mATe mAkalI Apyu. A aSTettarI snAtranA pavitra divase tamAma zrAvaka zrAvikAoe AMkhilanI tapazcaryAM karI. A aSTottarI snAtranA anuSThAnathI sa` doSa upazamI gayA, ne AthI samrATane atyaMta AnaMda thaye. musalamAna hovA chatAM samrATa akabare jainividhathI zAntinAtra karAvyuM, e jainadhama pratyenI enI vizeSa zraddhAbhakita ane anupama AdaranA pratIkarUpe che. gheADAMja divaseAmAM e krUtA khabhAta pahoMcyA. ane prasanna citte sUrijInA darzana karI emaNe vinatipatra rajU karyAM, ne lAheAra padhAravA vinayapUrvaka prArthanA karI. vinatipatra vAMcI sUrijIne lAgyuM ke mAre potAne lAheAra avazya javuM joI e, kemake samrATa akakhara dharmajijJAsu che, ane jo e jainadharmInuM anukaraNa karavA lAgI jAya te "thayA jJA tathA prajJA" nA niyamAnusAra jainadharmanI bhAre unnati thAya, jyAre bhArata va nA rAjAe jainadharmAvalaMkhI hatA tyAre jeneAnI saMkhyA paNa bahu vadhAre hatI, ane sarvatra zAMtinuM sAmrAjya hatuM. hajIya jo gurudevanI kRpAthI akakharanA hRdayamAM jainadharmInA uMcA siddhAnta utarI jAya, teA vartamAna samayamAM Arya prajA para thanArA atyAcArone sarvathA nAza thai jAya, AthI tyAM jaI samrATane jainadharma nA sUkSma tattvAnu digdarzana karAvavuM ati upayegI nIvaDavAnuM. khabhAtathI vihAra karavAnA sUrijInA dRDha nizcaya jeI samasta sa Mghe ekatra thai emane prAnA karI ke " he gurudeva ! cAturmAsa teA najIka che, Apa krUra deza kevI rIte pahoMcaze, mATe ahIMja kharo. " tyAre sUrijIe saMghane samaja ApI, ane mahAna lAbhane khAtara aSADha sudi 8 ne roja tyAMthI 1 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabaranuM AmantraNa 6 prasthAna karI navamInA reAja vihAra karyAM. mArgomAM maLelA zubha zakunathI samasta saMghane bhAre AnaMda thayA. sUrijI aSADha sudi 13 nA roja amadAvAda padhAryAM. zrIsaMghe utsavapUrNAMka nagarapraveza karAvyeA, upAzrayamAM AvyA bAda sUrijImahArAja zrIsaMgha sAthe parAmarza karavA lAgyA ke caturmAsamAM sAdhu vihAra kema thaze ? e samaye vaLI e zAhI pharamAna AvyA, jemAM maMtrIzvare AgrahapUrvaka lakheluM ke "Apa varSAkALa ke leAkApavAdanI tarapha najara na rAkhatAM satvara lAhAra padhArA, ApanI padharAmaNIthI atre dharmanI bahu moTI prabhAvanA thaze" tyAre surijIe sa`ghanI sa'mati thatAM tyAMthI lAheAra javA vihAra karyAM. mesANA thaI siddhapura padhAryAM, tyAM vannAzAhe nagarapraveza karAvyo. ane khUba dravya kharacI pUjA prabhAvanAdi kAryAM karyAM. pATaNanA saMgha paNa tyAM sUrijInA darzane AvyeA. tyAMthI vihAra karI pAlaNapura padhAryAM. pATaNanA saMgha huANi Adi karI tyAMthI pAchA pharyAM. tyAMthI vihAra karI sUrijI zivapurI gayA. emanA AgamanathI mahura temaja zivapurInA saMghane ghaNA harSa thayA. sUrijInI pAlaNapuramAM padharAmaNI thayAnA samAcAra jyAre sIrAhInA rAva suratAne x sAMbhaLyA, tyAre * cAturmAsamAM sAdhuone niyAjata vihAra na karatAM ekaja sthaLe rahevAnI jinAjJA che, kintu vizeSa dhamaprabhAvanA ke aniSTakAraka sacegAmAM AcArya, gItAEde mahAnubhAvAne mATe deza, kALa, bhAvane vicAra karI vihAra karavAtA apavAda mArga paNa jinAjJAmAM che. pUrvakALamAM paNa AvA saMyogomAM vihAra thayAnA keTalAka pramANeA upalabdha thAya che. x e rAva saM. 1628 mAM phkata bAra varSanI avasthAmAM sArAhItI rAjagAdI para eTho hate. e meTA vIra, udAra ane mahArANA pratApanI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 yugapradhAna zrIjinaca MdrasUri "" teNe jaina saghane ekatrita karI AjJA dvIdhI ke " surajIne pAlaNapurathI atre AvavAnA AmaMtraNa ApavA huM mArA pradhAna puruSAne tamArI sAthe mAlluM chuM; tame sahu jaldI jaI emane ahIM padhAravA vinaMtI karA. tyAre zrIsa dha ane sIrahIpatinA preSitapuruSA pAlaNapura jaI sUrijIne AmaMtraNa daI AvyA. sUrijI paNa grAmAnugrAma viharatA sIrAhI padhAryAM. emanuM svAgata karavA mATI saMkhyAmAM leAkeA ekaThA thayA; pacazabda nizAna, nejA, mAdala, za`kha, jhAlara, bherI Adi nAnA prakAranA vAjiMtrA vAgatA hatA; sadhavA strIe gurUguNa gAtI gAtI pAchaLa pAchaLa cAlatI hatI. bhaktimAna kulavaMtI strIe muktAphaLathI vadhAvI rahI hatI, jaya jaya zabdanA jayanAdo vaDe meghagarjanA jevI pratIti thaI rahI hatI, A pramANe ThAThathI sUrijI sIreAhI nagaranA rAjamArga para thaI zrI RSabhadeva svAmInA maMdiramAM padhAryAM, tyAM prabhunA darzIna stuti Adi karI upAzrayamAM padhAryAM, jyAM svarNagiri ( jAlAra ) nA saMgha sUrijInA darzane AvyA. rAva suratAne hAmAthI AvI sUrijIne vaMdanA namaskArapUrvaka pa`SaNapa sIrAhImAM karavAnI vinaMti karI. surijIe saMgha temaja nRpatinA AgrahathI pa paNapanA A divase sIrAhImAMja vItAvyA. sUrijInA birAjavAthI sIAhImAM dharma dhyAna pRSTha thayAM, jinapUjana, tapazcaryA Adi aneka dharma kAryAM thayA, A divasa sudhI amAra udghoSaNA karI aneka jIvAne abhayadAna apAyuM. mAphaka ravattAnA upAsaka hatA. eNe enA jIvanamAM 51 sudhdhA karyA hatAM, enI vIratAnI sAme meTI meATI sanAe paNa bhaya pAmatA, vizeSa javAne sirohI ra!jyA itahAsa pR. 217 thI 244 jU. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabaranuM AmaMtraNa 71 samasta garahI rAjyamAM jIvahiMsA baMdha karavA mATe sUrijIe rAjAne upadeza dIdhe, tyAre rAjAe dareka pUrNimAne roja jIvahiMsA dUra karavA mATe ulleSaNa karI, ane bIjI rIte paNa rAjAe sUrijInI khUba bhakti karI. paryuSaNa pachI tyAMthI vihAra karI sUrijI jAvAlipura (jAra) padhAryA. vannAzAhe utsavapUrvaka nagarapraveza karAvyuM. e samaye laherathI samrATe be vyaktio sAthe sUrijIne pharamAna patra mokalyo, jemAM lakhyuM hatuM ke "hamaNAM cAturmAsamAM vihAra karatAM Apane bhAre kaSTa thatuM haze, mATe atyaMta utAvaLa na karatAM cAturmAsa pUro karI tarataja padhArazo, kintu pAchaLathI vilaMba na karaze." tethI sUrijI kArtika caumAsI sudhI jAloramAMja birAjyA. cAturmAsa pUrNa thatAM mAgasara mAsamAM puSya nakSatranA zubha muhUrtamAM aneka sAdhuonA parivAra sahita vihAra karyo, emanI sAthe caturvidha saMgha temaja zAhI purUSe paNa hatA. vimala yazagAna karavAvALA bhejaka, bhATa, cAraNa ane dakSa evA gAMdharva leke mUrijInA prastAcita guNagAna karI zrImaMta zrAvako pAsethI samucita puraskAra pAmatA. grAmAnugrAma viharatA sUrijI de chara, sarANa, bhamarANI, khAMDapa ane raMgI vagere gAmamAM AvyAM. vikramapuranA saMghe darzane AvI lhANI karI tyAMthI draNADA (saMbhavataH vartamAnamAM dhunaDA) nagara padhAryA, tyAM jesalamerane saMgha darzanArthe Avyo. tyAMthI vihAra karI rahITha nagara padhAryA. tyAMnA zAha thirA ane merAe bhAre utsAhapUrvaka nagarapraveza karAvyuM, ane icchitadAna daI yAcakone saMtuSTa karyA. ahIM jodhapurane vizAla saMgha darzanArthe Avyo. sUrijInA darzana karIne lhANI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri Adi dvArA svadhamIbhakti pradarzita karI pAcho pharyo. cAra vyakti e nandI mahotsava Adi racanA karI sUrijI pAse cothuM vrata arthAt brahmacarya vrata svIkAra karyuM. bIjA paNa aneka zrAvakoe yathAzakti vrata paccakhANa Adi lIdhA. tyAMnA ThAkure pitAnA rAjyamAM surijInAM upadezathI bArasa tithine ja badhA jIne abhayadAna ApyuM. tyAMthI vihAra karI pAlI nagara padhAryA, naMdI maMDAvI aneke zrAvaka zrAvikAone vratAdi ApyAM. tyAMnA saMghe bhAre harSasaha cAre prakAranA dharmanI vizeSa rUpe ArAdhanA karI. tyAMthI lAMbiyA gAma thaI jatA padhAryA, prabhumaMdiramAM darzana karyA. tyAMthI bIlADA padhAryA, jyAMnA suprasidhdha kaTAriyA jAtinA (saMbhavataH jUThA zAha) zrAvake nagara pravezotsava karAvyo. tyAMthI jatAraNa nagara thaI meDatA nagara padhAryA. A samaye meDatA nagara aneka samRddhizAlI zrAvakonuM lIlAsthAna hatuM. aneka sauzikharI gaganacuMbI jaina maMdire nagaranI zobhAmAM abhivRddhi karatA hatA. maMtrIzvara karmacandranA parAkramI ane buddhizAlI putra bhAgyacandra, lakSmIcandrane vasavATa ahIM hata; emaNe hAthI, ghoDA, ratha ane pAyadaLa puruSanI sAthe paMca zabda, Dhola, nagArA, nizAnanI madhuradhvani vaDe meTA samArehathI sUrijIne nagaramAM pravezAvyA. maMtrIzvaraputrae mahAjanene ekatra karI zrIphaLanI prabhAvanA karI. samagra zaheramAM lhANI karI, yAcakane Icchita dAna ApyAM. jinamaMdiranI meTI pUjA ane naMdI mahotsavAdi karAvyAM. aneka bhavya zrAvakee vrata pacakakhANa lIdhAM, tyAM pharI zAhI pharamAna AvyAM. tyAMthI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri mAaura kasUra jaa| saramA (bo kA teriNI mAtama rAjanadesara mAlAsara jesana mera si ca mirA jAlora 1ka cha lamAna kI jisyA zrI viDAra mArga kama se bAra yA citr| kAThiyAvAr3a - khaMbhAtathI lAhera sudhI sUrijI mane vihAramAga Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabaranuM AmantraNa samasta saMgha sahita phodhI padhAryA. tyAM zrI pArzvanAtha prabhunA prAcIna maMdiramAM prabhudarzana karyA. tyAMthI vihAra karI sUrijI nAgora padhAryA, maMtrIzvara mehAe prasannacitte vipula dhana kharacI svAgatapUrvaka nagara pravezatsava karyo. tyAM bikAnerane saMgha sUrijIne vAMdavA Avyo. A saMghanI sAthe 300 sijavAlA (pAlakhI) ane 400 vAhane hatAM. teo svadhAma-vAtsalyAdi karI pAchA pharyA. tyAMthI vihAra karI sUrijI bApela, paDihAra, mAlAsara Adi gAmamAM thaI riNa 4 (bikAnerathI 144 mAIla) padhAryA, tyAMnA loke utsAhapUrvaka arijInuM svAgata karavA AvyA. samasta saMghanI sAthe maMtrIzravara zrIThAkurasiMhanA putra maMtrI zrIrAyasiMhe pravezatsava Adi karI gurubhakti darzAvI tyAM mahimane saMgha guruvaMdanArthe AvyuM, ne zrIzitalanAtha prabhunA prAcIna bhavya jinAlayanAM darzana pUjana karI, sUrijIne vAMdI, saMgha pAcho pharyo. sUrijIe pI rihAra karyA. lAhora sudhI bhakti karavA zAha zAMkara suta vIradAsa sAthe thaI gayA. kramaza: sUrijI sarasvatI pattana (sarasA) ane kasUra thaI hApANaI padhAryA. tyAMthI lAhera mAtra cAlIsa kosa rahyuM. sUrijInA zubhAgamanane saMdeza laI je mANasa lAhora gayo tenuM maMtrIdhare khUba sanmAna karyuM ane ene sonAnI jillA temaja karakaMkaNAdi bhAre mUlyavAna vastuonI bheTa ApIne saMtuSTa karyo. *A riNI zahera khUba prAcIna che. ahIM agAu DahAliyA rAjanuM rAjya hatuM. ahIM saM. 946 AsapAsa banAveluM zrIzitaLanAtha svAmInuM maMdira hajuya vidyamAna che, ke je eTaluM saMgIna ane majabUta che ke jANe Ajeja banyuM hoya evuM lAge che. keTalIka jagyAe eno nirmANakALa saMvata 999 lakhAela che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa sAtamuM akabara pratibodha - suntA : rijI hA pANaI padhAryAnA zubha samAcAra Rii sAM maLI lAhoranA saMghane apAra harSa tha. ane sau loko maMtrIzvaranI sAthe emanA darzana karavA tyAM gayA. tyAMthI sUrimahArAjane vinaMti karI bhaktipUrvaka ane samAroha sahita lAhera laI AvyA. nagaranI samIpa pahoMcatAM maMtrIzvara samrATane nivedana karyuM ke "Ape AmaMtrela sUri-mahArAja padhAryA che". je sAMbhaLI bAdazAha akabara khUba khuza thayA ane utsuktApUrvaka emane bolAvavAnuM kahyuM. A Azayane muni labdhikola kavie A pramANe vyakta karela che - pUjya padhAryA jANi kari, melI saba saM(ghasAtha)ghAta / pahuMtA zrIguru vAMdavA, saphala karai nija Atha // 83 // teDI Derai ANi kari, kahai zAhanai mNtriish| je tuma suguru bolAviyA, te AvyA sUrIza // 84 / / akabara valato ima bhaNai, teDau te gnndhaar| darzana tasu kau cAhiyai, jima hui harSa apAra / / 85 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara pratibodha 75 sUrijInI sAthe vAjyasema, kanakasema, vAvamahimarAja, vAratnanidhAna, vidvadara guNavinaya ane samayasuMdara Adi moTA moTA prakAMDa vidvAna yazasvI ane nirmaLa cAritranuM pAlana karavAvALA 31 sAdhuo hatA. saM. 1648 nA phAgaNa zudi 12 ne roja puNyogamAM sUrijIe lAhoramAM praveza karyo. e divase musalamAnone IdanuM parva hatuM. maMtrIzvare sUrijInA svAgata palakSamAM khUba kharca karI mahotsava karyo, jenuM varNana keI kavie A pramANe karyuM che. ghaDI pannA mada gayana zIza sindUra saMvArai / caMvara amolakha cAra cAcarA cAMcarA sudhAra / / ghaNInAda vIra-ghaMTa iNi upari aNbaari| gUghara pAkhara pekhatAM ju tharaharAe bhaarii| paratikha dhajA pharanijA ima sAmele sNcre| jinacandrasUri AyAM jugati ima karmacaMda ucchava karai // 2 // zrImahArAja padhAre lAhaura, akabarazAha mataMgaja jUtha smelaa| caDhe hai navAba baDe umarAva, nagArAMkI, dhUsasuM hota sabhelA // baje he Arabbi thaTe he jhiMDA, pharrATa nizAna ghure hai naubata arAbA sce(je)laa| pAtizAha akabara dekha pratApa, kahe jinacaMdrakA sUrya ujelA // 1 // sUrijInuM svAgata karavA rAjA, mahArAjA, malika, khAna, zekha, subedAra, amIra, umarAva Adi tamAma pratiSThita zAha puruSa ane agaNita nAgarike hAjara hatAM. samrATa akabara pite rAjamahelane gokhamAM besI sUrimahArAjanI rAha jotA hatA. dUrathI ja sUrijIne AvatA joI atyaMta prasannatApUrvaka nIce utarI AvI khUba bhakita ane vinayapUrvaka sUrijIne vaMdana karI samrATa emanA vihAranI sukhasAtA pUchI kahevA lAgyA. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri "he bhagavan! khaMbhAtathI ahIM AvatAM mArgamAM Apane zrama te paja haze, kintu meM te bhaviSyamAM jIvadayAnA pracAranA hetuthI ja Apane lAvyA che. Ape atre padhArI mArA para moTI kRpA karI che. huM Apa pAsethI jainadharmane vizeSa bedha prApta karI jIvone abhayadAna apI Apane kheda (mAga-zrama) dUra karIza." - samrATanA A vinIta vacano sAMbhaLI sUrimahArAje mRdu vacane vaDe kahyuM, "samrA! sadharmane pracAra kare. eja amArUM dhyeyamAtra che, ane sarvatra vicaratAja rahevuM, e amAre khAsa AcAra che. eTale mArgazramane amane jarAya kheda nathI. kartavyapAlana karavAja ame ahIM AvyA chIe. ApanI dharmajijJAsutA dekhI amane parama AnaMda thayA che." A vArtAlApathI samrATane khUba harSa thaye. sUrijIne hAtha milAvI bhAre sanmAna sahita e sUrijIne yauDhI-mahelamAM laI gayA. AnuM varNana eka kavie A pramANe karyuM che. pahuMtA gurudIvANa dekhI akabara, Avai sAmhA umhiie| vaMdI gurunA pAya mAMhi padhAriyA, sai hatthi gurunau kara gahIe / pahuMtA DyoDhI mAMhi sahaguru zAhajI, dharma bAta raMge kriie| cinte zrIjI dekhI(e' guru hoya sevatAM pApatApa dUraI haraie // 89 // (yu. zrIjinacandrasUri akabara pratibaMdha rAsa) mahelamAM yathA-sthAna beThaka lagAvyA bAda paraspara dharmagoSThI cAlI. sUrijIe pitAnI ojasvI vANI vaDe prabhAvazALI zabda dvArA A pramANe upadeza de AraMbha karyo :- samrATa ! AtmA e eka sanAtana satya padArtha che, jenuM astitva anubhava AdithI siddha che. e jJAna, darzana, cAritra Adi sadguNono samUha che, ane caitanya enuM lakSaNa che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara pratibaMdha 77 jyAre e pitAnA sadguNomAM sthira banI jyAM sudhI emAM lIna rahe che tyAM sudhI emAM bhAre zuddhi rahe che. kAma, krodha, meha, ajJAna Adi durgaNa sAthe saMbaMdha thatAM sAthosAtha karmonuM baMdhana thaI jAya che. A karmone kAraNe ja vividha javAnimAM nAnA prakAranA rUpa dhAraNa karI jIva kayAreka manuSya kyAreka pazu pakSI to kayAreka devarUpamAM avatare che. pitAnA puNya pApane kAraNe koIvAra raMka, keIvAra sabaLa, kaIvAra durbaLa, te kehavAra sattAdhIza ke kehavAra bhikSuka Adi sthitithI jagatamAM potAno paricaya ApI pite aneka jAtanA sukhaduHkha anubhave che. pratyeka AtmAe AvA aneka paryAye dhAraNa karyA che, ane jyAM sudhI enI sAthe karmone saMbaMdha che. tyAM sudhI e paryAye dhAraNa karyAja karaze. karmono sarvathA vinAza thatAM, AtmAne zudha svabhAva prakaTa thAya che. AtmAnI A avasthAne ja jaina-darzanamAM paramAtmA ke I ra ha che. A parathI e spaSTa thAya che ke pratyeka jIva paramAtmA banI zake che. AthI pratyeka prANInuM e kartavya che ke e pamAtmA banavAnA kAraNene samaje, ane ene anukULa pitAnuM vatana rAkhe. je mArgane Azraya laI AtmA paramAtmA bane che, e mArgane dharma athavA sAdhaka avasthAne nAme oLakhavAmAM Ave che ane durbhAne pedA karI karma bAMdhanAra jeTalAM kAraNe che, ene pApa ke bAdhaka avasthA kahe che. pratyeka prANIne sAdhaka ane bAdhaka mArganuM jJAna hotuM nathI. AthI jeo tattvajJAnanA uMDA adhyayana dvArA ene yathAvat jANI. sAdhaka mArgane Azraya le che, ane bIjAone sanmArga Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 yugapradhAna zrIjinacaMdrasuri batAve che, emane jainadarzanamAM guru nAmathI saMbodhavAmAM Ave che. vastutaH AtmA nathI puruSa ke nathI strI nathI nirbala ke nathI sabaLa, nathI dhanika ke nathI raMka, kema ke A saghaLI avasthAo to karma janita che, jyAre AtmA to zudhdha saccidAnaMda che, tamAma AtmAo, sattA, dravya, guNa ane zaktinI apekSAthI samAna che, ethI sarva jIvo mitravat hovAthI paraspara premane pAtra che. jema ApaNane ApaNe jIva vahAlo che, temaja tamAma jIvane potapotAnuM jIvana pyAruM che, ne mRtyu bhayAvaha che. eTale e tamAma jIvone sukhapUrvaka jIvavA devA e AmAnuM prathama kartavya che. paramAtma avasthA prAptinA sAdhanamAM samasta jenI sAthe maitri ane premabhAvane vyavahAra rAkhavo e sarvottama ane pradhAna sAdhana ke dharma che. A dharma "ahiMsAnA nAmathI paNa oLakhAya che. jyAre eka sattA prApta prANI eka nirbaLa ke zudhdha jIvane satAve che, tyAre te pote ja khuda pitAne satAvavAnuM AhavAna bIjA keIne kare che, ane enA mananI kaThera vRttio ene pApamaya vyApAra prati jhukAve che. jyAM samasta AtmAone mitribhAvarUpa samAna sthAna ApavAmAM Ave che, tyAM vizvaprema, sahiSNutA, udAratA Adi sadgaNone srota vahevA lAge che. potAnuM Adhipatya jamAvavA manuSya vizvaprema dvArA sarva jaMtuonA kalyANunuM dhyAna dharavuM joIe, kema ke anyane satAvIne koI pote sukhI rahI zakatuM nathI. manamAMye koI paNa prANInuM ahita ciMtavavuM, ene jainadarzanamAM "hiMsA" kahela che, jyAM "hiMsAnuM ATaluM sUkSma vivecana che, tyAM e batAvavuM Avazyaka nathI ke koIpaNa jIvane mAravAmAM adharma ke pApa che, Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara pratimadha 79 matalakha ke keIpaNa jIvane duHkha pahoMcADavAmAM pApaja che. je deza ke grAmanA zAsaka peAtAnI prajAne sukhI nathI rAkhatA, enA pratye prema nathI rAkhatA, ane rAjyamAM aneka prakAranA kara lagAve che, e rAjyamAM zAMti ane sukha-sAmrAjayanI AzAja na rAkhI zakAya, e dIvA jevuM spaSTa che. AthI potAnA Adhipatya nIcenA prANIe je rIte zAMtipUrvaka jIvananirvAha karI zake e vAtanuM nira'tara dhyAna rAkhavuM joIe. jagata AkhAnuM kalyANa hA, sau sukhI thAo, koI du:khI na rahe, A prakAranI hitecchu vRttine ahiMsA kahevAya che. jyAM ahiMsA che, arthAt kAI prANIne du:kha na paheAMcADavuM e jyAMnuM pradhAna lakSya che, tyAM anya keTalAMya guNA svataH AvI nivAsa kare che. dayALu AtmAnI samIpa chaLa, prapaMca, ciMtA Adi vAsanAo ane asatlR vyavahAra kadI pharakI zakatA nathI. e te sArA saMsArane apanAvI le che, e jyAM jyAM jAya che tyAM tyAM anya jIvAne abhayakAraka manI pAte dareka prANIne pUjaya rUpe dekhAya che. ahiMsA tattvamAM ramaNa karavAvALA ceogiyAnI pAse siMha ane bakarI vera bhAva hajI deI eka sAthe bese che. evAenA darzana mAtrathI prANIo para adbhuta prabhAva paDe che, ne nahIM kahevA chatAMya hujArA nara nArIe emanI sevAmAM hAjara rahe che. peAtAnA hRdayanI pavitratA anyanA pApa bhAvAne bhUlAvI hita ciMtana tarapha jhukAve che. je khIjAone abhayakAraka hAya che, te svaya huM mezane mATe abhaya banI jAya che. saMsAramAM jyAM jyAM mIjAAne kaSTa pahoMcADavAnI nIti che, tyAM badhe azAnti ane lahu sadAne mATe nivAsa kare che, eTalA mATe prajA para Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri pitAne prabhAva pADavAnA hetuthI prajAnA kalyANa mArga ane sukha zAMtinA upAya tarapha ja lakSya rAkhavuM joIe. jyAM svArtha mAtranA sAdhana mATe mAnavI aMdha banI bese che, tyAM asatya bhASaNa, corI, parastrI saMsarga Adi vikRta bhAvanI laherIo laherAyA kare che. kintu jyAM ahiMsA rUpI saguNane vAsa che, tyAM e durgaNa nathI AvI zakata; kemake keInI cerI karavI, parastrI pratye anucita bhAva akho e badhuM hiMsAbhAva vinA banI zakatuM nathI. Ama je sarva manuSya para hiMsAbhAvanI azubha bhAvanA ArUDha thaI jAya to jagatanA vyavahAramAM aneka aDacaNo ubhI thaI jAya, eTale svakalyANanA cAhaka manuSyae hiMsA bhAvane sarvadA tyAga kare jaIe. rAjanItimAM prajApara vAtsalya bhAva rAkhavuM, ane ene sukhazAMtimAM rAkhavI e prajApAlakane dharma gaNAya che. mANasa to zuM? paNa je pazu pakSI paNa pitAnA rAjyamAM rahetAM hoya e paNa svaprajAja che, mATe tene prANarahita karavA ene rAjanIti kadApi nahIM kahevAya, eTale ene paNa nirbhaya rAkhavAM joIe. dharmanI sAthe AtmAne pUrepUre saMbaMdha che. keIne paNa enA pitAnA dharmathI jUde kare, ke dharmapAlanamAM vidana nAMkhI dhArmika AghAta pahoMcADe e paNa eka vidroha che, mATe zAstra, mata sahiSNutAne guNa avazya dhAraNa karavo joIe. eka mAtra prajAvAtsalya ja zAsakane prajAnA hRdayano samrATa banAve che. haMmezA AvI udAra vRtti ane nirmala pavitra hRdaya sakhavAnI pUrepUrI jarUrata che. hRdayanI nirmalatA mATe sAta vyasanane tyAga kare paramAvazyaka cheH jugAra khela 1, mAMsa bhakSaNa 2, madirA pAna 3, zikAra 4, prANI hiMsA pacorI karavI 6, ane Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara pratibaMdha parastrIgamana 7. A badhAno tyAga karanArane sadA jaya thAya che, ane enI kIrti cotarapha prasarI jAya che. ahiMsArUpI saguNanI dhAraNA vaDe lakSmInI satata vRddhi thAya che, ane lAkho prANIonAM AzIrvAda maLe che. prAcIna itihAsathI e spaSTa thAya che ke jyAre jaina ane baudhdhane ahiMsA pracAra ati prabaLa hato, tyAre rAjyamAM kalaha, vigraha ne azAMti lAMbA samaya mATe alepa thaI gayAM hatAM. ' sUrijInI A amRtamaya vANuM sAMbhaLI samrATanA citta para bhAre prabhAva paDe, ane enA dilamAM karuNAnAM bIja prakaTayAM. emanAM pratye pUjyabhAva ane bhakti prAdurbhavyA. temaNe vastro temaja suvarNamudrAo lAvI sUrijI sanmukha bhaktipUrvaka dharyA, ane kahyuM, "he guruvarya ! AmAMthI ApanI jarUriyAta pUratuM kaMI paNa svIkArI mane AbhArI kare." uttaramAM sUrijIe kahyuM, "narAdhIza! jyAM sAdhuothI keDI mAtrane paNa parigraha dhAraNa karAya ja nahIM, tyAM A badhAne ame zuM karIe? sUrijInI A nirlobhatA joI samrATa manamAM ne manamAM khUba prasanna tha, ane pitAnA hadaya maMdiramAM sUrijIne ArAdhya gurunA sthAne sthApita karyA. tyArabAda samrATa sUrijInI sAthe mahelathI bahAra AvyA, ane samasta sabhAjana, divAna ane kAjIone saMbodhI kahevA lAgyA ke "A jainAcArya dharyavAna, dharmadhuraMdhara ane viziSTa guNonA samudra che. Aje amArAM ahobhAgya che, amArI trAdhi, dhana, ane rAjyasaMpadA Aje saphala thaI che, ke emanAM darzana thayAM." samrATe sUrijIne nivedana karyuM ke "pUjyavarya! Ape Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ahIM padhArI amArA para bhAre kRpA karI che, ane have huM meza ekavAra dhamerpadeza sAMbhaLAvavA ane darzana devA mahelamAM avazya padhArajo.x dayA dharmo para jema mArI mati sthira che, ema mArA antaHpura ane sa`tAnanI paNa thAya, evI mArI abhilASA che. have Apa khuzIthI upAzraya padhArA, ane saMghanI AzA pUrNa kare. 19 samrATe matrIzvara karmacandrane AjJA karI ke hAthI, gheADA ane vAjiMtra parivAra laI utsava sahita gurumahArajane upAzraye pahoMcADA. tyAre sUrimahArAje kahyuM ke nA nA rAjanU ! amAre mATe utsava ADaMbaranI koI jarUrata nathI, kema ke dayAmaya jainadharmanA pracAra amAre mana parama utsavarUpa che, tA paNa samrATa akakhare atyaMta Agraha karI mahAna utsavapUrvaka sUrimahArAjane pahoMcADavAnI matrIzvarane pharIthI AjJA karI. '' lAhAranA parama dharmiSTha jhaverI parabata zAhe" maMtrIzvara kacandrane vina'tI karI ke " ahIMthI upAzraya sudhInA pravezetsavanA lAbha mane levA de" matrIzvaranI AjJA meLavI emaNe hAthI, gheADA, pAyadaLa sipAhI ane zAhI vAjiMtro sahita sUrijIne upAzrayamAM paheoMcADayA. anya zrAvakAe paNa citta ane vitta ane thakI zAsana prabhAvanA karI. sadhavA strIoe mukatALAthI vadhAvyA, ane bhakitabhAvapUrvaka gurUguNa gabhita gIta gAyAM. bhATa, bhAjaka Adi yAcakAe sUrijInI prazasta kIrtinA guNAnuvAda karI zrAvakra pAsethI x" ekazeo darzana deyaM yuSmAbhiH prativAsaram / asmAkaM dharmavRddhyartha-manivAritagatA gataiH // 90 // ( u. jayaseAmakRta kA~caMdra matrivaza prabaMdha ) Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI. jaya. kA jhara bIrabala khAnakhA zrIjinArija bAdarA akabarasA eka niodha zApradhAna 25622 zrI enA gADa marajI 2. jInacaMdrasUrIththarajImahArAja niyana svArIne para garamI vAra padhAryA Page #183 -------------------------------------------------------------------------- Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aHbara pratimAdha manAvAMchita dravya meLavyA. sUri mahArAje upAzraye padhArI madhura dhvani vaDe magalamaya dhama dezanA ApI, sa`ghapara ene anupama prabhAva paDyo. satra dhanya, dhanya " ane " jaya-jaya " ne zabda ghASa thavA lAgyA, ne sau atiprasanna citte pAtapeAtAne ghera gayA. 83 sUrIjInI padharAmaNI lAheAramAM thatAM pratidina adhikAdhika dharma dhyAna thavA lAgyA. A badhAMnuM zreya samrATa akabara ane ma`trIzvara karmacandrajIneja hatu, kemake teoeja sUrijIne AmaMtraNa karI dUra dezathI atre melAvelA. samrATanA vinIta AgrahathI sUrijI mahArAja dara rAja zAhI mahelamAM jaI dharmapadeza devA lAgyA. jaina dharmanI sarvAMttama vize tAe ane ahiMsAnuM svarUpa samrATane kharAara batAvI ApyuM, ke jethI te atyaMta dharma parAyaNa ane dayALu banI rahyA. samrATa peAtAnA darabAramAM sUrijInI harahameza praza'sA * dinaprati zrIjIsu vali milatAM, vadhiu adhika saneha | gurunI surati dekhI akabara, kahai jagi dhana dhana eha // 7 // keI krodhI keI lobhI kUr3e, keI mani dharai gumAna / SaDdarzana maI nayaNa nihAle, nahIM koI eha samAna // 8 // ( yu. pra. jinacaMdrasUri akabara pratioodha rAsa ) jinacandra sUri sama kA nahIM re, gaccha caurAsI mAMhi / plAna pradhAna savara. muLe re, dUra avara patirAdghi ! rU| X x x .. zvetAMbara hama bahu mile re, ina sama aura na koi / aMbara tArAgaNa ghaNA re, dinakara rUma kuNa hoi ? // 5 // (vimala vinaya kRta gIta gA, cha) 10 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri karyA karatA hatA ke-vetAmbarAdi yati sAdhu meM ghaNA joyA che, aneka dharmanA guruone satsaMga meM se che, paraMtu AmanA je zAMta, tyAgI, vidvAna ane nirabhimAnI meM bIje kaI ja nahIM joyo. emanA darzana ane samAgamathI mAruM jIvana saphala thayuM che. sUrijIne samrATa haMmezAM "baDe gurU"nA nAmathI saMbodhatA. ethI ApaNA caritra nAyaka zrIjinacandrasUrijI "baDe gurUnA nAmathI sarvatra prasiddha thayA. rAjA mahArAjA, sUbedAra, musAhiba ane samrATane sAro parivAra emanAM parama bhakta banI gayA. eka divasa samrATe sUrijI sAthe dharmacarcAo karatAM karatAM bhaktinA ullAsamAM AvI jaI eka so suvarNa mudrAo sUrijI sanmukha rAkhI. te samaye samrATane sAdhavAcAranuM svarUpa darzAvatA sUrijI kahevA lAgyA ke "samrATa ! A dravyane grahaNa karavuM to zuM paNa ene sparzavuM paNa sAdhvAcArathI viparIta che, kemake, dravyathI mamatva Adi aneka durguNonI utpatti thAya che, jaina sAdhuone to emanA vastra, pAtra, are pitAnA zarIra paranIya mUrchA-Asakti-meha karavo naSiddha che, tyAjya che, vajarya che. mAtA, pitA, kuTuMba, parivAra ane dhana-dolatane tyAga karavAthI ja jaina dIkSA laI zakAya che, ane ene AjIvanane mATe pAMca kaThaNa vrata levAM paDe che, jenuM saMkSipta svarUpa A pramANe che - (1) tamAma prakAranI hiMsA, mana vacana ke kAyAthI karavA, - bRhadgurutayA pUjyA', khyAtimAptAH pure'khile| zAhisammAnatA yasmA-janA vRdhdhAnugAmina; // 94 // (karmacaMdra maMgni vaMza prabaMdha) Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara pratimadha karAvavA ke anumedavAne sarvathA tyAga. (ra) tamAma prakAranA mithyA bhASaNane uparokata traNa karaNa ane traNa yAgathI tyAga. 85 (3) kAI e na dIdhI hAya evI nAnAthI nAnI paNa vastunA grahaNane trikaraNa triyAgathI tyAga, (4) samasta prakAranI kAmavAsanAone uparokta trikaraNa, tricAgathI tyAga. (5) samasta prakAranA dravyeAnA mAhanA trikaraNa, tricAgathI tyAga. A kAraNe jaina sAdhu nintha kahevAya che. tethI amArA mATe A dravya sarvathA agrAhya che. sUrijInA A nile'bhI vacanA sAMbhaLI samrATane atyaMta harSa ane Azcarya thayAM. e dravyane dhakA mAM khacavA mATe samrATe maMtrIzvara ka candrane soMpI dIdheA. emaNe ene upayAga dharma sthAnamAM karyAM. dha geAkhkhI parAyaNa samrATa akabaranA AgrahathI sUrijIe bhaviSyamAM jaina dharmanI vizeSa prabhAvanAnA hetuthI saM. 1649 ne cAturmAsa lAheAramAM karavAne nizcaya karyo. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti-- |||||||| ||||||| A THE11 111. ,, ya leAkeAnA deva'dirAnA nAza karavA e musala- mAnene svAbhAvika doSa hatA. jo ke samrATa akabaranA sukha sAmrAjyamAM AvuM duSkRtya sa`thA vajra ane niSiddha hatuM, chatAMya " jAti svabhAva jatA nathI " e ukti anusAra samaye samaye evI ghaTanAo bahudhA anyAja karatI, e hakIkata te kALanA itihAsa parathI siddha thAya che.x sa 1633 mAM turasamakhAne sIrAhI para caDhAI karI hatI, tyAre x samrATanA samayamAM jinapratimAnI AzAtanA thavAnA ullekha hIravijayasUri rAsa " mAM kavi RSabhadAse paNa A pramANe karyAM che. pATaNathI pachas karai vihAra, trastrAvatImAM AvaNahAra / seojitarai rahyA kAraNavatI, AzAtanA hui pratimA atI // 18 // ahammadAbAda akavarazAha jisai, pAse AjamakhAna sahI tileM / khaMDI pratimA pAsanI tyAMhi, lakhyu Avyu mbAvatI mAMhi // 19 // hAkima hasanakhAna kara karI, AsAtanA pratimAkI karI / suNI hIra sojitarai rahyA, borasade pache gurujI gayA // 20 // (Ananda kAvya mahodadhi mau. 5, pR. 48 ) 66 prakaraNa 8 su ** dd Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 87 1050 dhAtunI jaina pratimA tyAMthI lUTI phatehapura sikarImAM samrATa pAse lAvyeA. A pratimAone gALI sAnuM kADhavAnA enA IrAdA hatA, parantu nIti parAyaNa samrATa akabare ema na thavA detAM pratimAone surakSita rAkhI. e pachI saM. 1639 mAM aSADha zudi 11ne dina bIkAneranA matrIzvara karmacandre samrATane prasanna karI pratimAone bikAneramAM birAjamAna karI, je Aja sudhI tyAMnA zrIciMtAmaNijInA madiramAM vidyamAna che, A bAbatamAM vadhu AgaLanA prakaraNamAM lakhavAmAM Avaze. jyAre ApaNA caritra nAyaka zrIjinacaMdrasUrijI lAheAramAM birAjatA hatA, tyAre paNa AvI eka duHkhada ghaTanAnA samAcAra matrIzvara ka candrane maLyA ke naura'gakhAna nAmanA koI musalamAna adhikArIe dvArikAnA jainamaMdiranA nAza karyAM che. A samAcAra maLatAM maMtrIzvare sUrimahArAjane nivedana karyuM. ke jo samrATane upadeza ApI tI rakSAne mATe kAMI upAya nahIM levAmAM Ave teA dvArikAnI mAphaka anya tIrthonA paNa nAza karavAmAM calana le!ke! pAchuM vALIne nahIM jUe." sUrimahArAjane A kAryanI AvazyaktA jaNAI, ne tethI samrATane zatrujaya prakRti tIrthAMnuM mahAtmya samajAvyuM, ane sAtheAsAtha emanI rakSAnA ucita prabaMdha karavAnI sUcanA paNa karI, sUrijInI A pavitra AjJAe samrATe zizadhAya karI ane prasannatApUrvaka tamAma jainatIrthAMnI rakSA mATenuM eka pharamAnapatra lakhAvI enA para peAtAnI mudrikA-maheAra lagAvI matrIzvarane soMpI dIdhuM. emAM lakhyuM hatuM ke AjathI tamAma Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88. yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri jaina tIrtho maMtrIzvarane AdhIna 4 karI devAmAM AvyA che. samrATe amadAvAdanA tatkAlIna sUbedAra AjamakhAnane 4 zatru, giranAra Adi tIrthonI rakSAne sakhta hukama daI pharamAna mokalyuM, jethI mahAtIrtha zrI zatruMjaya parathI plechonA upadravanuM nivAraNa thayuM. A pharamAnapatra IlAhI san 36 nA sahayura mahInAmAM lakhAyuM hatuM. jene ullekha AvAja AzayanA eka pharamAnanA bhASAnuvAdamAM che, jenI be jAtanI nakala bIkAnera "jJAna bhaMDAra mAMthI laI A pustakanA pariziSTa (ga) mAM prakaTa karela che. ekavAra samrATa akabarane kAzmIra para vijaya prApta karavA javAnI IcchA thaI, ne tadanusAra prasthAna karI nAvamAM ArUDha thayA, tyAre eNe maMtrIzvara karmacandrane kahyuM "baDe gurU" zrIjinacandra sUrijIne bolAvo. emanA darzana karI dharmax anyadA dvArikAsatka-caityadhva se'munA shrute| zrIjainacaityarakSAya, vijJaptaH zrIjalAladIH // 396 // nAthenAtha prasannena, jainAstIrthAH same'pi hi / maMtrisA(cakrire)dvihitA nUna, puNDarIkAcalAdayaH // 397 // AjamakhAnamuddizya, mudrita nijamudrayA / phuramANamadAt sAhi-yasmai prINitamAnasaH // 398 / / uddhArAn sapta caityAnAM, kAraNAdvidadhuH purA / / mahArata: puverdra, rakSaNa: SmunA rU5 che (karmacandra maMtri vaMzaprabaMdha) * A AjamakhAna, san 1587 thI 1592 sudhI amadAvAdano hato. "khAne Aja" athavA " miajhIjha kekA" nA nAmathI paNa e oLakhAya che vizeSa jANavAne "mIrAte sikaMdarIne gujarAtI anuvAda jUo. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te yugapradhAna pada prApta lAbharUpI AzIrvAda prApta karavAnI mArI abhilASA che, ke jethI mArI manekAmanA pUrNa thAya." samrATanI AjJAthI maMtrIzvare sUrimahArAjane khelAvyA X sUrijInA danathI samrATane atyaMta ha thayA. enA hRdayamAM nizcaya thaI gayA ke have mArA vijaya cAkkasa che, kemake sUrijI para samrATanI asIma zraddhA ane bhakti hatAM. sRjIinI amRtamaya vANI ane ahiMsAtmaka upadeza sAMbhaLI samrATanuM hRdaya dayAthI Atapreta thaI gayu, ane daravarSe aSADha zuddhi 9 thI pUNemA pa``ta samasta jIvAne abhayadAna devA 'ta'nA khAruMx sUbAe para 12 zAhI pharamAnA ( amArI ghoSaNAnA lakhI mAndhyA. x kAzmIrAn gantukAmenAnyadA naumadhyavarttinA / zAhinA muditenaiva muditA maMtranAyakaH // 400 || jinacandrAstvayA tUrNa - mAheyA vacasA mama / dhama jAmA mahAptevAM, mamAthukti vAMchitaH // 40o || pUjyA api tathA''hUtA, nAyaka zrIzAhisannidhau / zrIjIjJeza nAthevA-natteimUnnAdhipa // 402 || zucimAse zucau pakSe, prasannA dinasaptakam | navamIte, rau gAdi-mArizuLapAvanam // 40rU // ( mahApA. jayasAmajI kRta karmocandramatri vaMza baMdha) x kAI jagyAe 11 sUbAneja ullekha che, kintu vAcanAcAya zrIsamayasundarajI potAnI 'kalpalatAvRtti'nI prazastimAM A pramANe lakhe che, akabararaJjanapUrva, dvAdazasUbeSu sarva dezeSu / sphuTataramamAripaTahaH, pravAditA yaizca sUrivaraiH // 7 // + + + ? Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri A pharamAneAmAMnA multAnanA sUbAnuM pharamAnAvAI javAthI sa. 1960-61 (tA. 31 khuradAda IlAhI san 49)mAM enI punarAvRtti karI pharIthI eka pharamAna samrATe zrIjina siMhasUrijIne Apela, jenI nakala pariziSTa(ga)mAM Apela, che. 90 samrATe amAri kramAna prakaTa karyAM. ethI anya rAjAe para ghaNe! sAro prabhAva paDayA. eTale teoe paNa samrATanuM anukaraNa karyu ane potapAtAnA rAjyamAM koie 10 divasa, teA keAie 15 divasa, keie 20 divasa, keAie 25 divasa ane kAie mAsa-teA keAie be mAsa sudhI tamAma jIvAne sadguru vANI suNI sAhi, akabara paramAnaMda mani pAe / haphtaha roja amAri pAlaNaku, tiNi phuramANa paThAe // 2 // (samayasundata jicandrasUrigIta ) sAta divasa jiNi saba jIvanakI, hiMsA dUra nivArI | deza dezi phuramANa paThAe, saba janaku upagArI // 3 // (guNavinaya kRta jina caM. s gIta ) ATha divasa ApADhake, aThThAhi niradhAri / saba duniyAmAMhi zAzvatI, palAvI amAri // 8 // (zrIsundara kRta zrIjana caM. sU gIta) gurjara maMDala te bolAe, saMtana mukha suNI jasu guNagAna / bahuta paDUra suguru paudhArai, vakhata yoga lAhora suthAna // 2 // artha vicAra pUchi sahu vidhavidha, rIjhe akabara zAhi sujAna / bahuta bahuta darzana maI dekhe, ko na kahuM yA suguru samAna // 3 // bhAga serbhAga adhika yA gurukau, sUrati pAka amRta samavAna / peza karai akabara aNamAMgye, saba duniyAmAMhi abhayadAna || 4 | (guNuvinaya kRta ji. ca. sU. gIta bIjo ) Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 91 abhayadAna dvIdhAnI udghASaNA karI. x samrATa paNa AthI khUba khuza thayA, ane jaina dharmanI prabhAvanA paNa vadhI. A rIte sUrijInA A upadezathI asakhya vAne sukhazAnti malI. ,, peAtAnA kAzmIranA pravAsa daramyAna paNa dha geASThI ane dhacarcA cAlu rahe ane tyAM paNa dayA dharmanA pracAra thAya e hetuthI sAmrATe maMtrIzvarane nirdeza karI sUrijIne nivedana karyuM" ke "sUrimahArAja lAAramAMja sukha zAMtie bIrAje ane amArI sAthe dharmacarcA karavA ane dayAnA upadeza daI anArya dezane paNa A rUpa bakSavA vAcaka mAnasiMhane avazya mAkale " tyAre maMtrIzvare samrATanA kathananuM samarthana karI vAcakajIne mekalavAmAM je eka muzkelI ( AhArAdi prAptinI ) hatI paNa tene pratikAra karatAM sUramahArAjane vinaya pUrNAMka kahyuM ke "e anArya deza hAvAthI muniyAnA AhAra-pANImAM asuvidhA thavI sa'bhava che, te paNa ame aneka zrAvaka leke pravAsamAM samrATanI sAthe rahevAnA chIe; eTale sAdhudhama nA pAlanamAM koIja prakAranI harakata raheze nahi. ane e dezamAM vihAra karavAthI dayAdharmanA pracAra sAthe jainadharmanI prabhAvanA thavAnI, mATe emane avazya mAkale." sUrijIe lAbha joi e vAtanA svIkAra karyAM. kAzmIranI yAtrAnI taiyArIo thavA lAgI. samrATe sA x pAtizAhima nAlhAda hetave nikhilairapi / rezamIe svarojI, TrApaMcadhAniAr / 406 // dinAnAM viMzati kaizvidanyaistu paJcaviMzatim / mAsa mAttaya' cAva-paramaya // 46 | ( ka*candra mA~trivaza prabaMdha ) Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 pradhAna zrIjinacaMdramari sainya susajijata karI saM. 1649 nA zrAvaNa zudi 13 (tA. 22 julAI 1592 +) nA roja prathama prayANa rAjA zrI rAmadAsanI 8 vATikAmAM karyuM e divase saMdhyAkALe tyAM eka sabhA ka ekatra thaI, jemAM samrATa akabara, zAhajAdA salIma, moTA moTA sAmaMto, maMDaLika rAjAo, mahArAjAo ane aneka vaicyAkaraNa tArkikAdi udbhaTa vidvAno paNa sAmela thayA. A sabhAmAM A0 zrIjinacandrasUrijIne emanA ziSya maMDaLa sahita atizaya sanmAna temaja bahumAnapUrvaka nimancavAmAM AvyA. - A prayANathI ghaDA samaya pahelAM samrATanI sabhAmAM vidgechI daramyAna koI vidvAne janadharmanA "vAraNa puttara zaor atha" A vAkya para upahAsa karyo hato 4, A vAta sUrijInA praziSya vidvataziromaNi zrIsamayasuMdarajIne bahu khaTakI. eTale emaNe jaina darzananA A Agama vAkyanI sArthakatA darzAvavA nimitte "nAnAno te ghaM" A vAkya + jUo akabara nA mA. * teo 500 senAnA svAmI hatA, "sarIvara ane samrATa'mAM emanuM prasiddha nAma karaNarAja kavAra paNa lakhela che, emane "rAjAnuM birUda hatuM. vizeSa jANavA AIna. I. akabarIno aMgrejI anuvAda juo. zrIyuta mehanalAla da. desAI, bI. e; ela ela. bI. mahodaye A sabhA yadyapi kAzamIra deza para vijaya karyo te nimitte lakhela che, kintu (kavicazika vAcanAcArya zrImAna samaya suMdarajIe svaracita) aSTalakSInI prazastimAM "mArAmAvinAmuddizya zIrAnAzrIrAmavAvATAghAM prathama prathAna" lakhela che, A vAkayathI kAzmIra para vijya karavAnA uddezathI prathama prayANa karyuM tyAre sabhA maLyAnI vAta siddha thAya che. - 4 zrIvijya dharmasurijI kRta "dharmadezanA" pR. 2 juo. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 93 para vyAkaraNa siddha daza lAkha khAvIsa hajAra cAse sAta (1022407) a karyAM. emAM kayAMya koI a sabhavapaka na rahe ke atha cAjanAmAM kadAcit yukti yukta na rahe e mATe 222407 arthAne emanI pU tane mATe cheDI daIne e graMthanuM nAma aSTalakSI rAkhyuM. samrATane A graMthanirmANanI sUcanA maLatAM atyaMta haSa thayA, ane e grantha jovA ane zravaNa karavAnI utkaTa IcchA pradarzita karI. rr "" A sabhAmAM e graMthane zravaNa karavAne suavasara prApta thatAM samrATe kavivara samayasuMdarajIne e graMtha vAMcI saMbhaLAvavAne khAsa Agraha karyAM. sUrimahArAjanI AjJA meLavI samayasuMdarajIe vidvAnonI A sabhAmAM sAhitya sRSTimAM apUrva ane anupama graMtharatna " aSTa lakSI " vAMcI saMbhaLAvyo. A camatkArI adbhuta graMthane ekAgra maneyAgathI sAMbhaLI samra temaja hAjara rahelA vidvAnonA dilamAM bhAre Azcarya ane kutuhala utpanna thayAM. upasthita vidvatsamAjamAM samayasundarajInI vidvattAnI be khUba praza MsA thavA lAgI. samrATe A grantharatnanI bhAre tArIpha karI, ane ene peAtAnA hAthamAM laI saubhAgyazALI nirmAtA zrI samayasuMdarajInA karakamalAmAM samarpaNa karyAM tatha e graMthane pramANika jAhera karyAM. uparAMta samrATe e icchA paNa darzAvI ke A alaukika graMthane abhyAsa thAya, ane enI aneka nakale banAvI sarvatra pracAra karAvAya << * jue " aSTa lakSI " graMthatI prazasti-A graMthanuM bIjuM nAma atha ratnAvalI " pazu che. A graMtha anya anekAae sAhityanI sAthe anekA ratnamaMjUSA " nA nAmathI "devacaMda lAlabhAi jaina pustakAdAra pheDa gopIpurA, suratathI prakaTa thayela che. " aSTa lakSI ' jaina sAhityane eka mahAna gauravapUrNa graMtha che. enI barAbarI karI zake evA samarata vizvanA anekArtha sAhityamAM anya keAIja grantha nathI. * "" Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 pradhAna zrIjinacaMdrasUri sUrimahArAje samrATanI sAthe kAzmIranA pravAsamAM vA mAnasiMhajI zrIharSavizAlajI + Adine mokalyA ane samrATe nidezela sAvadha vyApAra ke je sAdhvAcArathI virUddha hoya ene. parizIlana karavA maMtra taMtrAdimAM nipuNa ane meghamAlI gurune vinayI ziSya mahAtmA paMcAnanane paNa sAthe mekalyA. maMtrIzvare sAdhuo nirvagha anna-pAna Adi meLavI zake, ane sAdhudharmanuM sukhapUrvaka pAlana karavAmAM suvidhA rahe, e mATe pitAnI sAthe bIjA paNa ghaNA zrAvakane lIdhAM hatAM. lAhorathI kamazaH kAzmIra tarapha prayANa karatA hitAsapura pahoMcyA. samrATe potAnA aMtaHpuranI rakSA karavA mATe pitAnA parama vizvasanIya maMtrIzvara karmacaMdrane ahIM rahevAnI AjJA karI. AthI maMtrIzvarane ahIM ja rahevuM paDayuM x sainya sahita samrATa kramaza: prayANa karatA karatA kAzmIra pahoMcyA. rastAmAM jyAM jyAM paDAva nAMkhatA hatA, tyAM tyAM vAcakajInI sAthe dharmageSThi karyA karatA. emanA upadezathI samrATe keTalAya sthaLe taLAvonA jaLacara jIvonI hiMsA baMdha +karmacanTa maMtrI vaMza prabaMdhamAM emanuM nAma "DuMgarajI lakhyuM che, paraMtu e vRttimAM dIkSA nAma harSAvizAla' hovAthI ame eja lakhyuM che. tathetyuktvA sama maMtrI, zAhinAM cAlayattarAm / mAnasiMhAn nirAbAdha - saMyamAn DuMgarAnvitAn // 409 / / zAhinirdiSTasAvadha vyApAraparizIlanAt / / muninAM mA vratAcAra-vilopo bhavatAditi // 410 // vibhAvya maMtrataMtrAdi-nipuNaM dattavAn samam / pacAnana mahAtmAnaM, vineyaM meghamAlinaH // 411 // x svayaM tu zAhivAkyena, rohitAsapure sthitaH / avarodhasya rakSAye, vizvAsAspadamIzituH // 414 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 9 karAvI. mAga ghaNe! viSama hatA, ane pattharavALA mArga para vAcakajIne aLavANA ane pagapALA vihAra karatA joI samrATanA citta para vAcakchanI sAdhu dhama para nizcalatA ane kriyAnI kaThinatAne uDeA prabhAva paDayeA. kAzmIra deza para vijaya prApta karI samrATa zrInagara " AvyA. tyAM potAnA vijayanA upalakSamAM vAcakajInA kahevAthI ATha divasa sudhInI amArI udghASaNA karI. kAzmIra digvijaya karI kramazaH prayANa karatA karatA san 1592 nA DisembaranI 29 tArIkhe ( sa. 1649 nA mA mAsamAM ) samrATa lAheAra pAchA AvyA. A vijayanA nimitte prajAe moTA utsava kyeryAM, nagaramAM sthaLe sthaLe vAjiMtrA vAgavA lAgyA. sUrijImahArAja paNa vA. jayaseAma, vA. ratnanidhAna, 5-jIvinaya, samaya suMdara Adi vidvAna muni maMDaLI sAthe samrATane AvI maLyA ane dhama lAlarUpI AzIrvAda ApyA. sUrimahArAjanA darzana karIne samrATa atyaMta pramudita thayA. eka dvivasa dha gAsi karatAM samrATe sUri mahArAjane kahyuM ke " ApanA jaina darzana jevuM meM khIju` keAI darzana na joyuM ne ApanA jevA nirmUla cAritryavAna anya koI sAdhu nahIM joyA. kAzmIra yAtrAmAM mane zrImAnasiMhajInA sadguNAnA paNa sArA evA anubhava thaye che. evA patharALa mAga ke jayAM ratha vagerenuM javAnuM paNa muzkela hatuM tyAM maLavANA ane pagapALA musApharI * zrI guru vANI zrIjI nita suNaI, dharmamUrati dhana sahu bhaNaI / zubha dinai ripubala heli bhaMjI, nayara zrIpuri utari / amAri tihAM dina ATha pAlI, deza sAdhI jaya varI // ```( jinacaMndrasUri akabara pratibhAdha rAsa ) # ; tr Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri karI emaNe pitAnA AcAranuM je daDhatAthI pAlana karyuM che, tenuM varNana thaI zake tema nathI. aneka kaSTa sahana karavAnA hovA chatAM ane amee ghaNuM ghaNuM kahyuM hovA chatAMya teo pitAnI pratijJAethI calita na thayA. emanI kartavyaniSThA temaja nirIhatA hiMmezAM mArA hRdayamAM AnaMda ane Azcarya pedA kare che. emanA upadezathI meM kAzmIramAM taLAvanA mAchalI Adi jaLacara prANIone abhayadAna bakyuM hatuM. te have Apa kRpA karI emane (mAnasiMhajIne) ApanI pATa para sthApita karI jaina zAsananuM sarvotkRSNa AcArya pada Ape, kemake eo te padane sarvathA yegya che ane atyaMta kaThera saMyama pALavAmAM nizcala che. akabaranA A Agraha ane vAcakajInI gyatAne vicAra karI sUrijIe emane AcArya pada arpavAnuM svIkAryuM. tyArabAda samrATe maMtrIzvara karmacandrane pUchayuM ke jenA zAsanamAM evuM viziSTa mahattvanuM pada kayuM che? ke je vaDe sUrijIne alaMkRta karI zakAya tyAre maMtrIzvare kahyuM ke jaina zAsanamAM suprasiddha ane amArA kharataragacchamAM je pahelAMya zrIjinadattasUrijIne devatAoe Apela hatuM te "yugapradhAna pada che. A sAMbhaLI samrATe utsukatA pUrvaka pUchayuM ke e pada devatAoe kema ane kaI rIte ApyuM? e amane samajAve. maMtrIzvare zrIjinadattasUrijInuM jIvana AdhopAta kahI saMbhaLAvyuM, ane "yugapradhAna pada bAbatamAM viSeza spaSTI karaNa karatAM A pramANe kahyuM: eka vAra nAgadeva nAmanA zrAvake e vartamAna kALanA yugapradhAna sazurunI zodha karavA zrIgiranArajI para aSTama (traNa upavAsa) nuM tapa karIne aMbikA devInI ArAdhanA karI. devIe prakaTa thaI enA hAtha para svarNAkSare vaDe eka zleka aMkita 4 karyo ne e kaleka A hato. dAsAnudAsA iva sarva devA, yadIyapAdAbjavale luThanti / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 97 kahyu ke je A akSaro vAMcI zakaze, tene 'yuga-pradhAna, jANajo. e zrAvake cAre bAju pariNa karyu parantu e leAka vAMcI batAvanAra koI na maLyuM, chevaTe eNe zrIjinadattasUrijInI pAse AvI hAtha batAvye zrIjinadattasUrijIe enA hAtha para vAsakSepa nAMkhyA, ane Adeza maLavAthI ziSyae te vAMcI sa MbhaLAvyu tyAre nAgadevane jaNAyuM ke amAM te zrIsUrimahArAjanIja stuti che, ane devatAoe emane "yuga pradhAna" pada vaDe alaMkRta karyA che." matrIzvara ka`cadranA moMDhethI dAdA zrIjinadatta sUrijInu A prakAranuM prazasya jIvana caritra sAMbhaLI samrATa akabara Azcaryacakti thaI gayA. ane e 'yuga pradhAna padane mATe atyAre ApaNA caritranAyaka zrIjinacandrasUri ja sarvathA cAgya che e vAtanI ene kharAkhara khAtarI thaI cUkI. eTale samrATe sUrijIne yugapradhAna'pada pradAna karyuMx ane vAcaka mAnasiMhajI (hiM marAja) << marusthalI kalpataruH sa jIyAt yugapradhAno jinadattasUriH // // // // A artha che ke jenA caraNa kamaLamAM badhA devA dAsanA dAsanI peThe AleTI rahyA che, evA te marUsthalImAM kalpavRkSa jevA yugapradhAnAcArya zrIjinadattasUrijI jayavatA rahA." x akabara zAhi harakhabhari kInau, yugapradhAna padadhArI / khaMbhAtameM zAhi hukumataiM, jalacara jIva ubArI // 2 // ( guruvinaya kRta jinacaMdrasUri gIta ) uttama kAma avali e kIdho, yugapradhAna pada dIdhe | tiNi avasara sAMgAsuta bhAvai, savAkoDi vitta vAvai || [ ratna nidhAna kRta gajhUlI yugapradhAna padavI bhalI, Apai akabararAja | saMmukha harakhe ima kahaIe, e guru saba siratAja // [ sa'. 1649 cai, rR. 9 dina samaya pramAda kRta jinacandra sU.gIta ] Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ne AcArya pada arpaNa karyuM, sAtheAsAtha suvihita sAdhvAcAranA pAlanamAM siMha jevA sAhasika hovAne kAraNe samrATe zrIjinasiMhasUri" nAma ApavAne paNa nirdeza karyAM. ane matrIzvarane AjJA ApI ke jaina--dananI vidhi anusAra saMghanI sAkSIe utsava-maheAtsavapUrvaka zubha divase advitIya samAreha sAthe hu utkarSa thI A utsava ceAjavAnI taiyArI kare. samrATanI AjJA maLatAM matrIzvara ka`candre khikAnera nareza rAyasiMhajIne AkhA vRttAnta kahI batAvyo. emaNe paNa A zubha kAmAM peAtAnI sanmati ApI. te pachI pauSadhazALAmAM jainasa Mdhane ekatra karI vinIta vacanA vaDe maMtrIzvare nivedana karyuM ke " jo ke sagha tamAma kArya karavAne samartha che, teA paNa A mahAna utsavane lAbha kRpA karI maneja levA do" zrIsaMghe matrIzvaranA A prastAvane saharSa svIkArI AjJA ApI. "" saMdhanI AjJA maLye ma MtrIzvare maheAtsavanI taiyArIe ArabhI dIdhI. sArA divasa joI phAgaNa vadI 10 thI x aSTAnDikA maheAtsava" manAvA lAgyA. saMdhamAM satra AnaMda prasarI rahyo rAtri jAgaraNamAM zrAvikAe bhaktipUrva ekatra thai deva, guru ane dharmAMnA mAMgalika gItA gAvA lAgI. maMtrIzvare pratyeka sAdhI nA ghare zrIphaLa sepArIe ane ekeka sera pramANa sAkara ane suraMgI cunaDIenI lhANI karI. x Ane lagatu eka kavinuM kathana che ke :-~~ saMpanna dasamudraSaTzazimite (1649) zrIphAlgune mAsi ye na(?ca) nA zrIvAmAMtithI (Dhe viTa)satpuLyAH satAM niH zAhidattayugapradhAna birudA AnandakandAnvite / zrImacchrIjinacandrasUriguravo jIvantu vizva ciram // 4 // N A zloka amane azuddhaja maLyA che. tenA yathAzakya sudhArA karyo che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 yugapradhAna prApta * "aSTAblikA mahotsava khUba AnaMdathI ujavAye. phAgaNa zudi 2 bhadrA-tithinA madhyAhna samaye zubha muhurtamAM Agamakta, vidhithI zrIjinacandrasUrijI mahArAje vAcaka zrImahimarAjajIne "sUrimaMtra" ApI AcArya padathI alaMkRta karyA ane samrATanA, kahevA mujaba emanuM nAma "zrIjinasiMhasUrijI" rAkhavAmAM AvyuM. Aja samaye vAva samajI ane ratnanidhAnajIne "upAdhyAya pada 5 guNavinayajI ane samayasuMdarajIne "vAcanAcArya, pada pradAna karavAmAM AvyA e samayanuM dazya atyaMta mahara ane darzanIya hatuM. je saMkhavAla trIya zrAvaka sAdhudeve banAvelA upAzrayamAM emane, AcArya pada ApavAmAM Avela, ene dhajApatAkAthI khUba sajAvavAmAM Avela kiMmatI matI jaDelA caMdaravA pUThIyA cAre tarapha lagAvavAmAM AvyA, bhagavAnanA caturmukha biMbe samavasaraNa (nAMda)mAM birAjamAna karI enI sanmukha sarvavidhi saMpanna thaI. A mahatsavamAM xevaM sUriparamparAgata iha zreSThe gaNe dIpite, sa zrImajinacandrasUrisuguruzcAritrapAvitryabhRt / tejaHzrImadakabbarAdhinRpatiH zrIpAnisAhirmudA'vAdIdyatsuyugapradhAna iti sannAmnA yathArthena vai // 4 // zrImantrIzvarakama candravihitodyatkATiTaGkavyayaM, zrInandyutsavapUrvaka yugavarA yasma dadau svaM padam / zrImallAbhapure dayAdaDhamatizrIpAtisAhyAgrahAnandyAcchIjinacandrasUrisuguruH sasphItatejoyazA // 5 // [ zrIvallabhapAdhyAya racita abhidhAna cintAmaNinAma mAlA TIkA prazastio zrIsAhiguNayogato yugavaretyAkhya pada dattavAn, yebhyaH zrIjinacandrasUraya ilAvikhyAtasatkIrtayaH / [ upAdhyAya sahaja kIrti racita zatadalakamaLa pArzvanAtha jinava ] 11 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 yuga pradhAna zrIjinacaMdrasUri svagaccha, para gaccha, svadharma ke pArake dharma evA badhAM bhedabhAvone tyAgI agaNita nAgarike ane rAjyanA meTAmoTA lagabhaga badhAja adhikArIo hAjara rahyA hatA. zAhI vAjitrenA dhvanithI sAruM nagara kharekhara eka AnaMdaniketana banI rahyuM hatuM. samrATa akabare A AnaMdetsavanA upalakSamAM sUrijInA upadezathI taMbhatIthI ya samudranA asaMkhya jalacarajIne varSAvadhi abhayadAna detuM eka pharamAna patra prakaTa karyujha ane lAhoramAM paNa e divase zAhI nebata gajAvI amAri ughoSaNA karI. A dhArmika harSotsavamAM maMtrIzvara karmacandra vacchAvate pitAnA dravyane sadupayoga karavAmAM kazIja kacAza na rAkhI jeNe je mAMgyuM, te tene ApI pitAnI prazasta kItine cirasthAyI ane digaMtavyApI karI, "yugapradhAna" nAma sthApanApara yAcakone nava hAthI, pAMcaso gheDA, nava gAma ane savA karoDa rUpiyAnuM abhUtapUrva dAna dIdhuM, jeno ullekha tatkAlIna graMtha karmacandra maMtrivaMza prabaMdha vRtti (saM. 1650) +, jyAmajI kRta praznottara graMtha - (prazna naM. 134 ne uttara) AdimAM maLe che. x jaga sagale jasa pAmIyau, pratibodhI pAtazAha khabhAyata dadhi mAchalI, rAkhI adhika ucchAha // 1 // khabhAyata dariyAvake jIre jI, pUjajI choDAyA sahu jAla / (kavi zrIsuMdara ta gIta) + A graMthamAM A prakaraNamAM ullekhata tamAma vAtonuM vistRta varNana che. paraMtu graMtha vistAranA bhayane kAraNe enAM ke ahIM nathI AvyA. A thamAM keTalIka jANavA jevI vAtanI sAthe A pramANe varNana che. "viNa zrI lAhoramAM zrIakabaka jalAludI pAtasyA zrI bRhata kharataragacchanAyaka zrI jinamANikara pAlaMkAra zrIjinacandra Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 101 kRta A viSayamAM eka prAcIna kavitta hIrakalazaziSya hemANuMH" bhAja caritra caupAI" ke je saM. 1654 nA divALInA divase 'bhaddAI" gAmamAM anAvela, enI prazastimAM A pramANe lakhelu che: ' nava hAthI dinhai nareza, madasyoM matavAlai // ai rAkho pacasai lokata, pAvai nita hAlai // nava gAMva bagasIsa, sai tu sahU ko jANai // savA koDikA dAna, "mA~va cha sAca vakhANai // ko rAi na rANA kari sakara, saMgrAma naMdana jo kiyA / yugapradhAna ke nAmakuM, karmacanda itanA diyA / " A dAna kharekhara abhUtapUrva hatuM. padasthApanAne samaye ATaluM vizALa dAna agAu keAie dIdhuM nahatuM. AvA dAnI mahAnubhAvAthIja jainazAsana gauravAnvita che ', lAheAranA sa`ghe ekatra thai matrIzvarane ghera jaI temane tilaka karI sanmAnyA. samrATa akabarane paNa A maheAtsavanA upalakSamAM ma`trIzvare zekha abulaphajalane sAthe laI 10000 rUpiyA, 10 hAthI, 12 gheADA ane 27 tusa reTa karyAM. samrATe maMgala nimitte rUA. 1] rAkhI khAkI badhuM maMtrIzvarane pAchuM sUrijIne yAgyatA ANI khusI thaIne yugapradhAna nAme lAvyA, zrIrmacandra matrIdhare yArkane 8 hAthI, 500 gheADA, 9 gAma ane sava! keADInuM dAna A yA, mahAmahava kIdhA ! lAhAramAMhe amAri dhodhA pAtizAhi nauti khAI valI muMte pAtisAhajIne 12000 rUparanA 12 hAthI 12 gheDA 27 tukkasa presa thrIdhA. zrIjIye 12 (1) rupayA rAkhyA chInna sa` muMhatAneja bakarayA eva mahAmahe sava pUrvaka sarvaloka samakSa yugapradhAna thApyA ta tehanA ziSya tathA zrAvaka yugapradhAna kaI tihAM sthau dUSaNa thAI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 yugapradhAna jinacaMdrasUri AvyuM. A pramANe zAhajAdA salIma tema ja zekha abulaphajala Adi samrATanA AtmIyajanane paNa bheTapUrvaka satkAra karyo maMtrIzvara samrATanA sAmAjikAdhyakSa pada para niyukta hatA. AthI e vibhAganA tamAma karmacArIo ane anya adhikArionuM paNa ucita sanmAna karavAmAM AvyuM. Ama A mahAna mahotsava avarNanIya AnaMda, anupama utsAha ane asAdhAraNa bhaktithI saMpUrNa thaye. e samayanA bhAvuka lokenA ullAsa, zubhabhAva ane harSane anubhava to jeo e utsavamAM hAjara hatA. teoja karI zake. A jaDa lekhinI dvArA e AnaMdanuM varNana karavuM zakya nathI. te paNa saMkSiptamAM eTaluM to avazya kahevuM paDaze ke e utsava aSTapUrva, paramagaurava saMpanna ane jainazAsananI bhAre unnati ane utkarSa sAdhavAmAM advitIya hatA. - sUrimahArAje pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika ane divase "jaya tihuaNa paDhAla)vAno zAzvata (haMmezAne mATe kAyama) Adeza behitya (betharA) vaMzanI saMtatine Apyo ane Aja traNe parvonA pratikamaNamAM stuti balavAne Adeza zrImAne (sadAne mATe) Ape.* x bohittha saMtati nai diyai, yugapradhAna gaNadhAro re| pakSa caumAsa pajUsaNai, zrIjayatihuaNa sAro re // 78 // tima caumAsai, pAkhIyaI saMvatsariyai thui re| paDikamaNai saMdhyAtaNe, zrImAlAMnai hui re // 79 // [ karmacandra vaMzAvalI prabaMdha cau.] bIkAneramAM hajIye kharataragacchamAM vacchAvatanuM dhArmika kAryomAM sArUM sanmAna che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 103 bIkAneranA mahArAjA rAyasiMhajI xsUrijI mahArAjanA parama bhakta hatA. ame pahelAM lakhI cUkayA chIe ke tee paNa A mahAtsavamAM sAmela hatA, emaNe daza divasa bAda eTale ke phAgaNa kri 12 nA roja keTalAMka graMthasUrijImahArAjane AgrahapUrNAMka samarpaNa karyAM hatAM. sUrijIe mA badhA graMthA bIkAneramAM sthapAela jJAnabha'DAramAM rAkhyA hatA +, emAMthI be graMtha amane maLI zakayA che, jene ' puSpikA ' lekha A pramANe che H . " " saM. 1649 varSe phAlgunazukladvAdazyAM zrIlAbhapuranagare pAtazAhI akabarapradattayumapradhAnapada samalaMkRta khara (tara)gaccheza bhaTTAraka yugapradhAna zrIjinacandrasUrirAjAnAM / zrI jina siMhasUriyutAnAM bhUzakracakracarcitacaraNAravinda mahA rAjAdhirAja zrIrAyasiMdhaiH kuvarazrIdalapatiprabhutiparivArayutaiH pustakamidaM vihArita / taizca jJAnavRddhyarthaM zrIvikramanagare citko sthApitam / ziSyAdibhirvAcyamAnaM candrArka ciranaMdyAt / [bandhasvAmiva SaDDItivRtti patra 50 zrIpratyenA samAMthI x emanA janma saM. 198 no zrA, ve. 12 nA ela sa 1628 vaizAkha suda 1 nA dine bIkAneranI rAjagAdIe beThA. teo guru, vIra, ane dAnI hatA. bAdazAhe khuza thaI emane ' rAjA " nI padavI, pAMca harInuM manasama ane Avana paragaNA nagImAM dIdhA, sa 1668 mAM emane svargavAsa thayeA. vadhu jANavA mATe "bIkAnera rAjyakA itihAsa", 'bhAratake prAcIna rAjavaMza" ane "karmacandravaMza prabaMdha" Adi jue. .6 >> + sAhityanI rakSA ane abhivRddhi karavA sArU sUramahArAje keTalIya jagyAe jJAnabhaMDAra sthApyAM hatAM. A pustakA bIkAnera jJAnabhaMDAramAM rakhAvyA hovAnuM khIjAya keTalAMya pustakanI prazastimAMthI jANavA maLe che, jemAM aneka bhakta zrAvakAe granthA lakhAvI rakhAvyAM hatAM. keTalAMya pustakAnI prazastimAMthI jANavA maLe che ke emaNe khaMbhAtanA jJAnabhaMDAramAM paNa keTalAMya granthA sthApita karyA hatAM. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri saM. 1649 varSe phAlgunazukladvAdazyAM gurau puNyayoge zrIsTAmapure saMtunAtA.............uda sAdi zrImakravAra supradhAnaparamAta-zrImallita chAghav-mara shriijinsiNhsuurisNyutaanaaN| sadA suprasannavadanAravinda mahArAjA. fdhAna zrI...........vidyArita pustakami jJAnavRddhayartha ra zrIvitrAmapura ti mAMDo thavatam ziSya... [ amArA saMgrahamAM, mUSakoe kApI nAMkhela pannavaNa sutramAMthI } kahevAya che ke koIka samaye sUrijI mahArAje jyAre zAhI darabAramAM praveza karyo. ane bAdazAha svAgata karavA sAme AvyA, tyAre mArganA keI nALAmAM eka bakarI rAkhela hatI. jyAre samrATe sUrijIne AgaLa vadhAravA vijJapti karI, tyAre sUrijIe potAnA yogabaLa vaDe bhUgarbhamAM rahela bakarInuM svarUpa jANI lIdhuM, eTale tyAM ja aTakI jaI kahyuM ke "nALAmAM javA che, ene ulaMdhIne na AvI zakAya" samrATe pUchyuM ke "keTalA jIva che ? sUrijIe kahyuM "traNa jIva che" samrATa cakita thaI vicAravA lAgyA ke nALAmAM to eka ja bakarI rAkhI che. ne sUrijI traNa jIva hovAnI vAta kare che, e kema banI zake ? paNa jyAre nALuM kholI joyuM te barAbara Na jIva nIka LyAM, kemake bakarI sagarbhA hatI ane eNe bhUgarbhamAMja be baccAne janma Ape hato. A Azcaryajanaka ghaTanAthI samrATanA dilamAM sUrijI paratve atyaMta zraddhAbhakita utpanna thayAM 4 * saM. 1712 AsapAsanI lakhAyela bIkAnera jJAna bhaMDAranI eka paTTAvalImAM A ghaTanAne ullekha A pramANe che : jyiAMu atizaya dekhInaI pAtizAhaI yugapradhAna padavI dIdhI te atizaya kahaI chaI. ekadA kiyaI eke zAhI naI kA eha gurU jJAnI Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 105 - eja pramANe vaza kAjI" vaDe pitAnI eja pramANe eka vakhate samrATane sUrimahArAjanA bhakata banI gayelA joI IrSAvaza kAjIe samrATanI najare sUrijIne nIcA dekhADavAnA hetuthI maMtrabaLa vaDe pitAnI TepI uDADI AkAzamAM adhara rAkhI. sUrijI pitAnA buddhi vaibhavathI kAjIno uddeza samajI gayA, ane jinazAsananI avahelanA na thatAM prabhAvanA thAya e hetuthI kAjIe uDAvela TopIne pAchI lAvavA maMtrazati dvArA rajoharaNane enI pAchaLa mokalyuM. sUri mahArAje mokalela rajoharaNe kAjInI TopIne dAMDIthI mAratAM mAratAM pAchI lAvI kAjInA mastaka para goThavI dIdhI.Ama niSphaLa thatAM, kAjIe pitAnA ISa - abhimAnane tyAga karyo.+ eka trIjI camatkArika ghaTanA paNa A pramANe kahevAya che. ke-AhAra mATe paribhramaNa karatA sUrijInA eka ziSyane rastAmAM sAme maLela maulavIe jyAre tithi pUchI tyAre teNe bhUlathI amAvAsyAne badale pUrNimA kahI dIdhI. A vAtane upahAsa karI maulavIe kahyuM ke "vAha mahArAja! meM sAMbhaLyuM che ke jaina sAdhuo. chaI kAM eka jJAna (!) pUchau ? taraI pAtazAhaIpitAI nivAsaNanIce paravartI garbhavatI eka kAlI ghAlinaI Apa upare beThA, taraI gurAnaI pUchyau "mere nIce kyA hai?" gure la lenaI kahyo eka nara bimAdI , zAhi kADhI yau chAlI bAI, jJAna miDa taraI yugapradhAna padavI dIdhI" A uparAMta anya keTalAMe kavitAmAM paNa bakarIonA bhedane ullekha che. +bIkAnera sTeTa lAyabrerImAM jinasAgarasUri zAkhAnI eka 18 mA zatAbdImAM lakhela paTTAvalImAM lakhyuM che ke jinasiMha surijIne bAdazAhe karAmAta batAvavAnuM kahyuM tyAre emaNe kahyuM ke ame bhikSuo karAmata zuM jANIe? eTalAmAM kAjIe maMtrazaktithI potAnI TopI AsamAnamAM uDADI, tyAre jinasiMhasUrijIe eghA vaDe e TopIne pAchI AkarSita karI. ItyAdi Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri jUThThuM nathI beAlatA, parantu A te sarAsara jUThuMja che, have joi e ke Aje pUrNimAnA caMdra kai rIte prakAzamAna thAya che. te sAdhujIne paNa potAnI bhUla samajAI gaI, parantu meDhAmAMthI nIkaLI gaela vacana have pAchuM laI zakAya tema hatuM nahIM, AthI emaNe upAzrayamAM AvI surimahArAjane tamAma hakIkatathI vAkepha karyAM. A tarapha maulavI sAhebe cAre bAju, ne ThaMDa samrATanA darabAra sudhI e vAta phelAvI dIdhI ke jaina sAdhuonAM kahevA pramANe Aje cAMda ugavAna ! jaina zAsananI avahelanA na thAya eTalA mATe sUrijIe koi zrAvakane tyAMthI sutra thALa magAbve, ne ene maMtrakhaLe AkAzamAM uDADI mUkaye, A thALa sUrijInA pratApathI pUrNimAnA candranI mAphaka sarvatra prakAzavA lAgyuM! A vastunI khoja karavA samrATe ghoDesvArone khAra mAra keza sudhI mekalI ApyA, paraMtu jyAM jue tyAM prakAza hatA. ema jANI samrATa bhAre vismaya pAmI rahyA. * A ghaTanAnuM keAI prAcIna pramANa amane nathI maLyuM. Adhunika vIsamI sadImAM prakaTa ela grantheAmAM maLe. rAmalAlajI gaNikRta ''dAdAjInI pUjA" ane AcArya zrIjayasAgarasarijI saMpAdita '"gaNadhara sArdha zataka bhASAM ' zrIjinadattasUri jJAna bhaMDAra, muMbaIthI prakaTa thayela "201 jinacandrasUri caritra " vigeremAM evA ullekha maLI Ave che. ane citrAmAMya A camatkArika ghaTanAnA bhAva citrita jovA maLe che. kharatara gacchanI eka paTTAvalImAM zrIjinaprabhasUrijInA saMbaMdhamAM 66 amAvAsyA pUrvAnamAM hatA cena. nA rAthonane yAvacandradyoto nAta:|" lakhela che. uparakta traNe ghaTanAo sahita sUrijInA akabara milananuM prAcIna citra, khIkAnera jJAnabhaMDAra, zrIpUjyanA saMgraha, u. jayacandajIne nAna bhaDAra, ane yati mukundacandrajI pAse, evaM bAbU pUracandrajI nAharanA saMgrahamAM, ane bIkAnera durgAnta ta ' gaja mandira ' mAM maLe che. A citrA " zrIjinakRpAcandrasuri jJAna bhaMDAra " idAra taraphathI chapAi cUkela paNa che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 107 sUrijI laheAramAM birAjyA ethI tyAMnA saMghamAM zAsane kSatinAM aneka dhakRtya thayAM. leAkeAnAM hRdayamAM sadbhAvanAnA zrota vahevA lAgyA. jaina dharmanI atizaya prabhAvanA thavA lAgI. tyAMthI vihAra karI sUri mahArAja hApANAI padhAryAM, saMvat 1950 nA cAturmAsa tyAM karyAM, eka divase rAtrinA samaye upAzrayamAM cera AvI pahAMcyA. parantu ene mATe ahIM kayAM dhanamAla sacita hatAM? ane je kAMI hatu te te sAdhuonAM bhaNavA gaNavAnA graMtha ke bhikSA mATenA kAopAtrA. paNa cAree te e paNa na cheDayA, pustako upADI ravAnA thavA lAgyA. parantu sUrijInA cAgabaLathI cAra lAke AMdhaLAbhIMta banI gayA, ane pustakA pAchA maLyA. X tra A camatkArapUrNa ghaTanAthI sUrimahArAjanA tapobaLanI khUba khUba prazaMsA thavA lAgI, sUrijI "hApANAi" cAmAsuM birAjyA, ethI tyAM adhikAdhika dharma-dhyAna thavA lAgyAM bAbU pUraNacandrajI nAhara ema. e; khI. ela, te tyAM akabara milana samayanuM prAcIna citra che, emAM uparokata trIjI camatkArika Tana te bhAva nathI, te ene badale e citramAM eka pADA cinnela che, ke je zrI jinaprabhasUrijInA viSayamAM " yo mAM mudghi vAra nayara vizrvA sattArI " A camatkAranA smRtisUcaka bhAva jaNAya che. amArI samaja pramANe " amAsanA candra " ate " mahiSa mukhavANI " ne camatkAra jinaprabhasUrijI sAtheja saMbadha dharAve che. A camatkAro vadhu paDatA prasiddha thaI gayAne kAraNe saMbhavataH sUrijInA citranI sAthe lagAvI devAyA che. upA. jayacandrajI gaNinI pAse je citra che emAM te cAreya camatkArI sUrijInA citramAM citarelAM che. pustaka x vihAra patra naM. 1 mAM lakhyuM che ke "pAtara cAra pA sarva lei gayA para aMdhA thayA, pustaka AyA pAchA. " zrI bIkAneranA jJAna bhaMDAranI eka paTTAvalImAM lakhyuM che keH"haapaanni grAme dhyAna balai jiyaI cora nisteja kIdhA. " Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa para prabhAva 1/11 11111 sa prakaraNa 9 ma mrATa akakhara sUrimahArAjanA parama [[]]> [[]]). banI cUkayA hatA. sUrimahArAja hApANAImAM cAturmAMsa rahyA. te samaye paNa samrATa emanuM haMmezAM smaraNa karyAM karatA. sUrijInA AdezathI paramagItA upAdhyAya zrIjayasAmajI Adie saM. 1950 nA cAturmAsa paNa lAheAramAMja karyAM + teo ghaNIvAra zAhI darabAramAM jAyA karatA. emanI sAthe dharmacarcA karI samrATa aneka prakAranuM jJAna meLavatA. avAranavAra samrATa temane sUrimahArAjanI sukhazAMtinA ( saMvAda-khabara) pUchI saMteASa meLava tA. cAturmAsa pUro thatAMja samrATe sUrimahArAjane lAhAra padhAravAnuM vinIta AmaMtraNa pAThavyuM. samrATanA AgrahathI sUrimahArAja lAheAra padhAryAM saM. 1951 nA cAturmAsa paNa emaNe tyAM karyAM. A samAgamathI samrATa para alaukika prabhAva + jayaseAmajIe Aja cAturmAsamAM vijayAdazamIne divase 'karmacandra matri vaMza prabaMdha" nAmaka saMskRta padya graMtha racI pUrNa karela. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa para prabhAva 109 paDyo. meDatAnA "navAmaMndira"nA zilAlekhethI... jANavA maLe che ke sUrijInA upadezathI samrATe gata prakaraNamAM darzAvela prativarSa ASADhIya aSTAblikA amAri, khaMbhAtanA dariyAnA jalacara jenI rakSA ane yugapradhAna pada pradAna uparAMta paNa keTalAMka mahatvanAM kAryo karyA hatAM, je A pramANe che : (1) daravarSe aSADha mAsInI aThAhi Adi badhuM maLI cha mAsa sudhI pitAnA samasta rAjyamAM jIvahiMsAno niSedha. (2) zatru yAdi tIrthonI karamukti. (3) gorakSAne sarvatra pracAra. jaina darzananA ahiMsA tatvanuM sUkramamAM sUkSma svarUpa sUrimahArAje samrATane bahUja sArI rIte samajAvI dIdhuM jenA prabhAvathI samrATanuM hadaya eTaluM dayA ane kamaLa banI gayuM + ke "jIvahiMsA e zabda sAMbhaLa paNa emane mATe asahya 4 zrIakabarasAhipradattayugapradhAnapadapravaraiH prtivrssaassaaddhiiyaattaahikaadipaannmaasikaamaariprvrtkaiH| zrIpaMta (? stmbh)tathAdhanALiyarakSA zrIrAthavitIrtharamAra ! sarvatra gorakSAkArakaiH pNcndiipiirsaadhkaiH| yugprdhaanshriijincndrsuuribhiH| AcAryazrIjinasiMhari zrIsamayarAjopAdhyAya vA. haMsapramoda vA. samayasundara vA. puNyapradhAnAdisAdhuyute / [zrIjinavijyajI saMpAdita prAcIna jaina lekha saMgraha lekhAMka 443] + rijane Apela pharamAna patramAM khuda samrATa pitAnA dayALu vicAra A pramANe darzAve che - asala vAta te ema che ke jyAre paramAtmAe manuSyane mATe bhAtabhAtanA padArtho banAvyA che, tyAre eNe koIpaNa jAnavarane kadI paNa duHkha naja devuM joIe, ne pitAnA peTane pazuonI kabara na banAvavI joie" Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri " thaI paDayA; ane mAMsabhakSaNa paratve te ghRNA pedA thaI gaI hatI.A vAtane viSe samrATa jahAMgIra temanI AtmajIvanI' mAM peAtAnA rAjyArohuNa pachI prakaTa karela 12 AjJAomAMnI 11 mI AjJAmAM A pramANe lakhe cheH AmAra janma mAse samagra rAjye mAMsAhAra niSiddha evaM vatsarera madhye emana eka eka dina nirdiSTe thAkite, je dina sarva prakAra pazuhatyA niSiddha / AmAra rAjyArohaNa dina bRhaspativAra se dina evaM ravivAra keha mAMsAhAra karite pArive nA / kenanA se dina jagata zRSTi sampUrNa hoIyAchila se dina kona jIvera prAna harana karA anyAya / 11 vatsarera adhika kAla AmAra pitA eI niyama pAlana kariyAhana evaM eI samayera madhye ravivAra dina tini karavanaU mAMsAhAra karena naaii| sukarAM AmAra rAjye AmiU paI dina mAMsAhAra niSiddha valiyA ghoMSaNa karitechi " / ,, [naDhAMne Atmagauva] "mArA janma mAsamAM samasta rAjyamAM mAMsAhAra niSiddha heze. varSa mAM eka eka divasa evA raheze jemAM sarva prakAranI pazuhatyAnA niSedha raheze. mArA rAjyAbhiSekadina arthAt bRhaspativAra ane ravivAre paNa keI mAMsAhAra nahIM karI zakaze. kemake te divase saMsAranuM sRSTisarjana sa`pUrNa thayuM hatu', e divase kAIpaNa prANInI hatyA karavI anyAya che. mArA pitAe agiyArathIye vadhu vaSa~ sudhI A niyameAne pALyA che, ane te daramyAna ravivAranA divase emaNe kadIye mAMsAhAra nahIM karela, AthI mArA rAjyamAM paNa te te divaseAmAM jIvahiMsA niSedha karavAnI hu' udghASaNA karU chuM" samrATe karela jIvahiMsAniSedhanu' sAca zreya jainasAdhue Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa para prabhAva he 111 nA samAgamanA phaLa svarUpeja che, e vAta prasidhdha aMgreja itihAsakAra DA. zrIvikenDa e. smitha temanA pustaka Akbar The Great Mogal" mahAna megala akabara" nA sana 1917nA saMskaraNamAM pR. 167 para lakhe che keH " Akbar's action in abstaining almost wholly from eating meat and in issuing stringent prohibitions, resembling those of Ashoka, restricting to the narrowest possible limits the destruction of animal life, certainly was taken in obedience to the doctrines of his Jain Teachers. The infliction of capital penalty on a human being for causing the death of an animal, was in accordance with the practice of several famous ancient and Buddhist and Jain Kings. The regulations must have inflicted much hardship on many of Akbar's subjects and especially on the Mahammadans." arthAt--akabare mAMsanA lagabhaga saMpUrNa tyAga karyAM hatA, ane samrATa azokanI mAphaka kSudramAM kSudra ( nhAnAmAM nhAnI paNa ) jIvahiMsAno niSedha karavA je sakhta pharamAne kADhacAM, e badhAM enA jaina gurunA siddhAMtA anusAranA AcaraNanAMja piraNAma che. hiMsA karanAra mAnavIne sakhta sajA karavI, e paNa prAcIna prasiddha bauddha ane jaina samrATonA rivAja anusAranuMja kArya hatuM. A AjJAo-pharamAnAthI akabaranI prajAmAnAM ghaNA lokone, khAsa karIne musalamAnane ghaNI muzkelI paDI haze. vaLI paNa peAtAnA pustaka akamara "nA pRSTha na. 335 mAM DaoN. visenTa smitha eja bAbata spaSTatApUrvaka lakhe che keH-- He cared little for flesh food, and gave up - HH Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri the use of it almost entirely in later year's, of his life, when he came under Jain influence". arthAt--mAMsAhAra paratve samrATane bilkula ruci naheAtI, ane jIvananA aMtima bhAgamAM te cArathI pAte jeneAnA samA gamamAM AvyA tyArathI te| ene sa thA ja tyAga karI dIdhe bAbU pUraNacandrajI nAhara ema. e. bI. ela ema. Ara. e. esa. maheAdayanAM saMgrahastha eka guTakAmAM prAcIna kavitta A pramANe lakhela cheH-- Adariyo caDojatI tAI akabara, loka huvA saDDu labai labai / gaDha jiNI jabe kI jatI gAyAM, jIvanake ko taThe jabai // 1 // pati asurAM lAgau AI, pAe kaye caraNA disi kari / maMDali tiyAMle surahe mAratA, muragA hITalA tetha mari ||2|| ehavo dharama Adare akabara, jiNa dharma dekhI bAMvaDo jatta / bhojana kivalA tike bhakhatA, para maMsa khAvA liyA paranta // 3 // bhAvA --sUrijInI vaMdanAthe samrATa sAmA gayA, emanA sAthe prajA ane anugAmI amIra umarAva paNa hatA. gurunA caraNamAM samrATe banne hAtha joDI praNAma karyAM, emanA upadezathI samrATa jaina dharmanA eTalA Adara karavA lAgyA ke jenA pariNAme je killAmAM gayAnI katala thatI hatI, maraghAM ane TilA Adi jAnavare maryAM jatAM hatAM, e badhI katala madha thaI gaI, evuMja nIM paraMtu samrATa ke je pahelAM mAMsa bhakSaNa karatA hatA emaNe ane tyAga karI dIdhe samrATa jahAMgIranA kathanAnusAra chevaTanA agithI vadhu varyAM, ane De. vinsenTa smithanA 'jIvananA aMtima bhAga' nA kathanathI spaSTa thAya che ke samrATanA hRdayamAM ATale! dayAbhAva jAgavAnuM khAsa kAraNa jinacandrasUrijI ane emanA ziSya zrIjinasiMhasUrijInA dharmopadezaja che, kemake saM, Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa para prabhAva 113 1662 mAM akabaranA dehAMta thayA, ane saM. 1649 thI akakharane sUrijInA satyamAgamanA lAbha maLyA. sUrijI saM 1651mAM akabaranI pAseja hatA. ethI uparanA banne kathanAne paripuSTi maLe che. A kathanane Teko ApatA khIjAya keTalAMya pramANeA maLe che. DA. smithe AgaLa jatAM A pramANe lakhyuM cheH But the Jain holy men undoubtedly gave Akbar prolonged instruction for years, which-largely influ enced his actions and they secured his assent to their doctrines so for that he was reputed to have been converted to Jainism." (( Jain Teachers of Akbar" "paNa, jaina sAdhuoe vadheryAM sudhI ambarane upadeza ApyA hatA ke jenA akabaranA kAryAM para meATA prabhAva paDayA hatA. teAe pAtAnA sidhdhAntAnA svIkAra eTale sudhI karAjyeA hatA ke leAkeA samrATane jaina samajatA thaI gayA hatA" -"akabaranA jaina guruomAMthI" leAkeAnI A samaja kevaLa anumAna prerita naheAtI, kintu vAstavika paNa hatI keTalAMya videzI musAphAne paNa akabarane vyavahAra nihALI ema nizcaya thaI gayA hatA ke akabara jaina sidhdhAntAneA anuyAyI hateA. A saMbaMdhamAM DaoN. smitha peAtAnA "akabara" nAmaka granthamAM eka mahatvanI vAta prakaTa kare che. emaNe ukta pustakanA 262mA pRSThamAM piherA' nAmanA eka poTu gIjha pAdarInA patranA e bhAgane udyuta karyAM che ke je upayukta kathanane siddha kare che. A patra eNe lAhArathI sana 1595 L Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri nA DisembaranI 3 jI tArIkhe lakhyA hatA; je A pramANe che. He fallows the sect of the jains (Vertei) arthAt "akabara jaina sidhdhAntAnA anuyAyI che" (jainAnA keTalAMka sidhAntA paNa eNe A patramAM lakhyA che. ) A patra lakhAyAne samaya sa. 16para ( sana 1595) che. kharAkhara A samaye zrIjinacandrasUrijI mahArAja, zrIjinasiMha sUrijI Adi lAheAramAM akabaranI pAse hatA. AthI akabane jainadharmAnurAgI kahevaDAvAno zreya surijIneja che. kemake A prabhAva sUrijInA satata dhameAMpadezanAja che. prophesara IzvarIprasAda pAtAnA pustaka Ashort history of Muslim Rule in India "bhAratanA mogala zAsanane! saMkSipta itihAsa" nAM prathama saMskaraNamAM pRSTha na, 406 para lakhe che. "The Jain teachers who are said to have greatly influenced the emperor's religions out look were Hiravijaya suri, Vijayasena suri, Bhanuchandra Upadhyaya and Jinchandra. From 1578 on wards one or two jain teachers always remained at the court of the Emperor. From the first he received instructions in the jain doctrine at Fateh pur and received him with great courtesy and respect. The last (i, e. Jinchandra) is reported to have converted the emperor to jainism.......... Yet the jains exercised a far greater influence on his habits and made of life than the jesuits...... The tax on pilgrims to the Satrunjaya hills was abolished and the holy places of the jains were placed under his control. In short, Akbar's giving Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 115 up of meat, the prohibition of injury to Animal life were due to the influence of ju teacher's." arthAt "samrATanA dhAmi ka vicAro para mahAna prabhAva pADavAnuM je jena gurue viSe kahevAya che, teo hIrivajayasUri, vijayasena suri, bhAnucandra upAdhyAya ane jinacandrasuri hatA. san 1518 pachI eka ke be jainagurue samrATanI rAjasabhAmAM sadA kAyama rahyA karatA. sarUAtathI te samrATa akabare jaina sidhdhAMtAnI zikSA phatepuramAM prApta karI hatI. ane tee jainagurUone atyaMta zradhdhA eva` AdaranI sAthe svAgata karatA hatA. hevAya che ke jinacadrasUrijIe samrATane jaina dharmomAM dIzcita karI lIdhA hatA......... tema chatAMe samrATanA AcaraNa ane cAlacalana para jesueTa (anyadharmI ) lege karatAM je lAgone prabhAva bahu adhika hatA....... zatru jya parvatanA yArDae paranA karavere haTAvI dIdhA hatA. ane nAnA tI sthAne samrATanI sa`rakSatAmAM rAkhyA hatA. sa kSepamAM ( eTaluM kahevuM khasa che ke samrATanA cittamAM ) mAMsAhAranA pAMtyAga ane jIvahiMsAne virodha ( je thayuM te ) jena na gurUnA prabhAvadrArAja thayuM hatuM. sAhityamahArathI zrImAn mehanalAla dalIcaMda desAI B. A. L. L. B. (VAKIL HIGH-COURT BOMAY) potAnI pustaka - jaina sAhityanA sakSipta itihAsa' pR. 56 mAM A pramANe lakhe che. "temaja kharataragacchanA jinacaMdrasUri Adie samrATa akabara para dhIme dhIme uttarAttara vizeSa pramANamAM prabhAva pADI tene jIvadayAnA pUrA raMgavALA karyAM hateA temAM phriMcita mAtra zaka nathI, e vAtanI sAkSI te bAdazAhe mahAra pADelA pharamAnA 12 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri parathI, temaja abula-jalanI ' AIna-I akabarI, ' badAunInA 'ala-khadAunI, ' akabara-nAmA' vagere musalamAna lekhakeAe lakhelA graMthA parathI spaSTa jaNAya che." . kevaLa akabara paraja nahIM, kintu enA putra salIma Adi para paNa sUrijIneA prabhAva yatheSTa hatA. emane AkhA parivAra sUrijI mahArAjane parama bhakta banI gayA hatA. samrATanA sabhAsada Adi para paNa sUrijInA khAsA prabhAva hatA, jemAM zekha abula-jala, AjamakhAna, khAnakhAnA abdurImaMtra ane navAma mukurakhAna Adi vizeSa ullekhanIya che. nA khAmatane ullekha tatkAlIna sUrijInI gahUlIyAmAM maLI Ave che. - * * amulakjalA janma san 1551 i. (hi. sa. 958 nA meharamanI 6 ThThI tArIkhe ) thayA hatA. sana 1574 mAM te akabaratA darabA ramAM dAkhala thayA. dhIre dhIre uMcI padavI prApta karatAM karatAM I. san 1602 mAM emane pAMca hajArInu manasakha (senAdhyakSapaNuM) malyuM. samrATa emanA zAMta svabhAva, niSkapaTa vRtti ane svAmIbhakita para viSa sneha ane vizvAsa rAkhatA hatA. abulaphajhala akabaranA sarvasa hatA, ema karIe teya jarAya atizayAti nahIM thAya. ' x khAnakhAnAnA janma sa0 1613nA mAgasara !, 14nA rAja thayA hatA. enu pUrUM nAma * khAnakhAnAna mirjhA ahIma hatu. enA pitAnuM nAma bairAmakhAna' hatu. eNe gujarAta para vijaya karyA ethI prasanna thai samrATe ene khAnakhAnA" khitAba ApyA. ane pAMca hunnara phAjane senApati banAvyA. A bAbatamAM vizeSa jANavAne "khAnakhAnA-nAmA" ane AIna-I akabarI' jUe. : riyara lavara, tAmu agama, saMgraha sad sapTema sela vuru, bAgama vAnallAnA, mAnaviTTu prema ! 15 gacchapati gAIyai, jinacaMdrasUri, munimahirANa ! (samayasuMdara kRta jinacandrasUrigIta) Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna pada prApti 117 saM. 1617 mAM pATaNamAM dharma sAgara nAmanA tapagacchIya upAdhyAyane 84 gaccha ekatra thaI saMghathI bahiSkRta karela, ane enA tattvataraMgiNI vRtti- Adi graMthane apramANika TharAvI asabhya graMne enA potAnA gurUo taraphathIja jalazaraNa karavAmAM Avela. ane dharmasAgare e duSkRtyanA saMgha samakSa "micchAmi dukkaDaM" dIdhAM, A badhuM varNana ame cothA prakaraNamAM karI cUkyA chIe. ATaATaluM thatAMya sAgarajIe pitAnI kuTeva na cheDI te naja choDI. kemake eka mANasano jyAre svabhAva ke abhyAsa thaI jAya che, tyAre ene choDavAnuM kAma asAdhya nahIM to dussAdhya to jarUra thaI jAya che. - "A tatvataraMgINI vRttinI saM 16 17 nI likhita prata pATaNanA vADI pArzvanAtha bhaMDAra DA. 15 mAM che, temAM jaNAvyuM che ke A graMthane kartA sarvaga7 muriothI jinazAsanamAMthI utsutra prarUpaNa karaDA mATe bahiSkRta karela dharmasAgara che." (jainasAhityane saMkSipta ItihAsa pR. 58 ) suprasiddha sAhityasevI vidvAna muni zrAvidyAvajyajIe "aitihAsika rAsa saMgraha bhA. kathAmAM usUtra kaMda-muMdAla graMthane paNa saMdha I. 1683 mAM lakhAela pratinA pupikA lekhathI dhamasAgare banAvela nahAM kiMtu sadayavaccha zrAvakanA bhaMDAramAMthI maLela prAcIna graMtha che, evI che ? saMmati prakaTa karI che. paraMtu darzanavijayajI kRta "vijaya talakasUra dAsa" AdinA vA para vicAra karatAM ukata graMtha dharma sAgarajIe banAvyo hovAnoja nizcaya thAya che. saM. 1683nI prazaMsta lakhanAra dharma sAgarajInA pakSamAM athavA te bahekAvavAmAM AvyA hovAne kAraNe e graMthane prAcIna, ane pramANita gaNavAnuM duHsahAsa karatA hoya evuM lAge che. ane sAga Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinayari eka rAjasthAnI kavie zuM suMdara vAkya kahyu che jyAMrA paMDyA svabhAva ke, jAsI jIyasu / nIma na mIThA hoya jo, soMco gur3a ghIyasu // A kahevata sAgarajIne kharAkhara lAgu paDI, saM. 1629mAM emaNe pharIthI "pravacana parIkSA" nAmaka viSamaya ane sAhityamAM kala'ka sameA eka graMtha-nirmANa karyAM. AmAM emaNe aneka jaina sa'pradAyAnuM kha'Dana karI kevaLa potAnI AcaraNavALAone sAcA batAvavAnA niSphaLa prayatna karyAM. A graMtha uparAMta emaNe Aja varSamAM IrSyApathikI SaTratriMzikA" ane ane sa. 1928mAM "kakiraNAvalI' nAmanI vRtti banAvI. 118 66 "C rainA svabhAvanA manana karatAM A vastu vadhAre saMbhavita lAge che. dha sAgara viSe vadhu jANavA mATe (1) dharmAM sAgara gaNarAsa te zrAjinavijayajInA mahepAdhyAya 'dha sAgara nAmaka lekha ( AtmAnaMda prakAza pu. 1pa) ane emanI utra-prapha paNAne mATe "kAgacchIya vidvAna kRta nIcenA granthA jAo. *) (1) kumutAhividha jAMgulI (ra) trizajapa vicAra (3) 2 hitopadeza (4) barakhAla rAsa (5) sohamakula ratna paTTAvalI (6) kalpa subodhikAtitta (7) vijaya tilaka sUri rAsa (8) triMza-dhyastha ja5 bicAra (9) laghuputri za45 vicArI (10) 108 me.la sajjhAya (11) trIsa ela bAra mAla saMgraha (12) kevalI svarUpa sajjhAya (13) vijayadAna, vijayahIra ane vijayasena surinA 7-12ane 10 khAla ityAdi. kharataragaccha vALAoe peAtAnA gacchanI AcaraNAne siddhAMtasammata pramANita siddha karatAM dhama sAgarajInA utsUtronA khaMDana rUpe. (1-2) jaya sAmajI kRta praznottaradraya (26-141 prazna), (3) zuvinayajI kRta kuta mata khaMDana (saM.1665), (4) emanIja 51 ela caupAI sardAtta tathA (5) laghu tapoTa vicAra sAra (6) dharmAMsAgara khaMDana Adi zrayA banAvyA. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradha na pada prApti 119, kahevAnI jarUra nathI ke A graMthomAMya sAgarajIe pitAne sahaja svabhAvanusAra vikRta ane khaMDanAtmaka zailine ja apanAvela. eTale A badhA graMthamAM pitAnI vidyAnA abhimAnamAM unnata banI bhayaMkara asatya AkSepo ane sAthe sAthe asabhya ane ati kaTu vacanethI zrIjinadattasUrijI Adi yugapradhAna zAsana prabhAvaka mahApuruSanI niMdAja karI. sAgarajInA "mithyA duSkRta" paNa kalpasUtra vRtti nirdiSTa kuMbhAranA "micchAmi dukkaDa" nI vAta jevAja rahyA, ane AvI emanI pravRttithI jainazAsanamAM zreSAgninI viSamajavALAe atitIvrapaNe prakaTI uThI, jenA duSkaLa Aje paNa badhA gomAM arasaparasa vaimanasya rUpe bhagavAtuM najare paDe che. anya gacchavALAone to AthI vizeSa kSati na thaI, paraMtu tapagavALAonA keTalAMya vidvAnoe emano pakSa lIdhe, jene pariNAme e gacchanI saMgaThana zakti atyaMta kSINa thaI gaI, ane aMdaraaMdaranA verajhera eTalA badhA vadhI gayA ke jethI "ANanda sUra" ane "devasUra" nAmanA ga7 bheda sadAne mATe thaI gayA. ApaNA caritranAyaka zrIjinacandrasUrijIe samrATanI sAme aneka vidvAnonI maMDalImAM uparyukta pravacana parIkSAdi graMthanI nisAratA ane asabhyatA siddha karI batAvI ane upasthita * Aje paNa tithimAnyatAnA aMge sAgara ane rAma jevA tathA bIjA paNa aneka pakSe thaIne samagra tapa-ga7mAM je bhayaMkara vikhavAdanI haLI saLagI rahI che. e sAgarajI racita graMthone ja mahAna prabhAva che, Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri vidvAnAe paNa e graMthAne apramANita ane amAnya kabUlyA.x cAturmAsa pUrNa thayA khAda je samaye sUrijIe lAhArathI vihAra karyAM. e samaye emanI sAthe bahu mATA pramANane saMgha hatA. enI sAthe sUrijI mahArAje guru mukuTa+ sthAnamAM maMtrIzvara ka`candre anAvela zrIjinakuzalasUrijInA sthAnanI yAtrA karI, jenA ullekha ratnanidhAnajI kRta 'jinakuzalasUri stavana " mAM A pramANe cheH-- matisAgara karmacandra maMtrIzvara maggiNa jana dukha kATaI / thirathAnaka gurupagalA thApI mahimaMDali jasa khATaI // 1 // yugapradhAna jinacaMdra mahAmuni jinamANikasUri pATaI / zrIlAhora sakala saMghasetI, jAtarA karata suhu ghATaI // 4 // tyAMthI grAmAnugrAma vicaratA sUrimahArAja hApaNAI padhAryAM. tyAMnA saMghanA khAsa AgrahathI temaNe saM. 16para nA cAturmAsa hApaNA karyAM. sUjIinI hAjarIthI saMghamAM sArI dharmajAgRtinA aMge dhananI atibhAre prabhAvanA ane zAsanAta thaI. * vitathatayA zrIzA hirAjasamakSa nirAkRta ( dUrIkRta - kumatikRtotsUtrIya kuvacanamaya (asabhya saMzanamaya) pravacana parIkSAdi vyAkhyAnavicAraiH / [ sa. 1662 mAM pratiSThita zrIJIkAnera, RSabhadevajInI pratimAnA lekha] " valI tapAMsu dhagIvAra pAthonaI mAmalaI pAtasyA akabara hajuri pothI khoTI karI jaya pAmyA " (jinakRpAcandrasuri jJAna bhaMDArastha paTTAvalI ) - A guru-mukuTa nAmanuM sthAna lAheranI najIka hajIe vidyamAna che DhAjInA caraNeAnA lekha bAtamAM zrImAn banArasIdAsa jaina ema. e. pAsethI jANavA maLyuM ke e akSara dhasAI javAtho vacAtA nathI. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 7 muM paMcanadI sAdhanA ane pratiSThAo. { lA ke horamAM maMtrIzvara karmacaMdranA mukhathI samrATe wimmit zrInihArinu yatri sAmaNe, sabhA paMcanadInA paranI sAdhanAnA prasaMganuM varNana karatAM maMtrIzvare emane bhAre camata karela. eTale sUrijIne paNa evI sAdhanA karavA mATe emaNe vinaMti karI. samrATanA kahevAthI 4 ane ___x pAnA zrIvADI pArzvanAtha bhArinA zilAle5 (sa.1953) mAM A pramANe lakhela cheH zrIjinamANikyasUri : tatpaTTAlaMkArasAra-durvAravAdivijayalakSmIzaraNa-pUrvakriyAsamuddharaNa- sthAnasthAnaprAptajaya-pratidinavardhamAneAdayasadayasannayatribhuvanajanavazIkaraNapravaNapraNavadhyAnopazobhitapavitrasUrimaMtra-vihitabhavadUri kRtasakalavAdismayanijapAdavihArapAvitAvanitala anukrameNa saMvat 1648 zrIstaMbhatIrthacaturmAsakasthAnasamudbhUtAmitamahimazravaNadarzanotkaMThitajalAludInaprabhupAtisAhizrImadakabbarasamAkAraNamilanasvaguNagaNatanmano'nuraMjanasamAsAditasakalabhUtalAkhilajantusukhakAriaSADhASTAhikAmAripharamAna-zrIstaMbhatIrthasamudramInarakSaNaphuramANatatpradattazrIsattamayugapradhAnapadadhAraka tadvacanena ca nayanazararasarasAmita (1652) saMvati mAghAsitadvAdazIzubhatithau apUrvapUrvagumniAyasAdhitapaMcanadI- pragaTIkRtapaMcapIra-prAptaparamavarata Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri saMghannatinA hetuthI sUrijIe paMcanadI-sAdhanA karavAno vicAra karyo. prasaMganI anukULatA prApta thatAM surijIe tyAMthI vihAra karyo, ane prAmAnugrAma dharma prabhAvanA karatA saMghanI sAthe mulatAna padhAryA sUrijInA Agamana -samAcAra maLatAM nagaranA tamAma leke sarijInA darzane AvyAM, jemAM khAna, malika ane zekha Adi rAjyAdhikArIo paNa aneka hatAM, te badhAM sUrijInA darzanathI alaukika AnaMda pAmyA ane dhAmadhUmathI nagarapravezatsava karyo. dharma prabhAvanA karatA karatA sUrijI tyAMthI paMcanadInA taTa para canduli pattanamAM padhAryA. A pravAsa daramyAna samrATanI AjJAthI sUrijIne sarvatra anukULatA rahI. sthaLe sthaLe emano bhAre Adara-satkAra thaye. abhayadAna Adi dharmatattvane khUba pracAra thaye. 4 siMdha ane paMjAbamAM sUrijInI kIrti khUbaja prasarI cUkI ane jaina dharmanI unnati ane mahattA paNa vadhI, (? dA( nA )divizeSazrIsaMghonnatikAraka-vijayamAnaguruyugapradhAna zrI 108 zrInicandrasUrIzvarA.. amane A zilAlekhano pheTa kharataragacchanAyaka zrIjinakRpAcaMdra sUrijInA vidvAna ziSya pravartaka zrIsukhasAgarajI pAsethI maLe, ane enI nakala gaNAdhIza zrIhasiAgacha ane dviAna munivarya zrI ratnamunajI acAryapadaprAthanaMtara zrIjinanirijI mahArAja pAsethI prApta thaI che. hukami zrIzAhinaI, paMca nadI sAdhinaI, udaya kiyo saMghano savAyo saMghapati somajI, suNo muja vInati, soya jiNacaMda guru Aja aayo|| labdha kala kRta gaddalI ] x ThAmi ThAmi hukama zrIzAhinai, kahatAM dhama vicAra abhayadAna mahiyale varatAvatAM, saMghaudaya jayakAra // 5 // (padmarAjakRta paMcanadI sAdhana gIta) Page #224 -------------------------------------------------------------------------- Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAnAcArya zrIjinacaMdrasUrijanA paMca nadI sAdhavAnuM drazya [ kalakattAvAlA zrImAnuM lakSmIcaMdajI zeThanA saujanyathI saMprApta prAcInacitra | Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 123 saM. 165ra nA mAha zukra 12 ne ravivAre puSya nakSatranA zubha muhUrtamAM sUrimahArAja AyaMbila ane aSTama tapU ka nizcala dhyAna sAthe naukAmAM besI pAMca nadIonA sa'gama sthAnamAM padhAryAM, ke jyAM pAMce nadIe peAtAnA tIvra vege vahetI AvI maLI hatI sUrijInA nizcala dhyAnathI naukA tyAM sthira thaI gaI. sUrimahArAja parama pavitra devAdhiSThita sUri-ma tranuM dhyAna dharavA lAgyA. emanA nila dhyAna ane zIla tapAdi sadguNaiAthI AkarSAI, mANibhadrAdi yakSa, pAMca nadInA adhiSDAtA pAMce pIra ane kheADiyAdi kSetrapAla emanI sevAmAM hAjara thayA, ane dharmAMnnatinA kAryamAM sahAya karavAnA vacana ApyAM. * paMca nathI vAMce para sAdhyA, cokiyA kSetrapALa ! jala vahai jetha agAdha, pravahaNa thAMbhiyA tatkALa // [ samayasundarakRta jinacandrasari gIta ] paMca nadI sAdhanAnI vidhinI tatkAlIna lakhela prati ( 5 * 3 ) bIkAneramAM zrIpUyajI zrIjinacAritrasUrijInA saMgrahamAM che, enI nakala amArI pAse che, emAM pAMca pIrAnA nAma A pramANe che. (1) aMdira (ra) kAnDu (3) laMjA (4) sAmarAja (5) khaja. A pAMce pIre kramaza : A nadInA adhiSThAtA che: -- 1 vidvatya ( jelama ) 2 rAjya ( rAvI ), 3 cinnAha ( cinAba ) 4 vyAhu (vyAsa ) 5 siMdhu. A pAMca uparAMta bIbIrAstA ane mANibhadrayakSa khADiyA kSetrapAlane paNa sAdhavAmAM Ave che. sarajImahArAja pAMca nadIne sAdhatA hoya e bhAvanuM suMdara citra AmrUpUracandrajI nAharanA saMgrahamAM che tenI pratikRti A rahI. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuga pradhAna zrIjinacadrasUri sUrijI pa`ca nadI (nA adhiSThAtA devAne sAkSInetra prAtaHkALamAM ( pAchA caMduvelI) pattana padhAryAM. vividha vAjiMtrA vAgavA lAgyA., nagaramAM apAra AnaMda chavAI rahyo. bhakta zrAvakee yAcakAne mAM mAgyA dAna ApyAM. ghAravADa kuLanA zAhu nAniganA suputra rAjapALe potAnA dravyaneA chUTathI sadupayoga 124 x paMca nadInI sAdhanA sarva prathama teA saMdhanI unnatine mATe zrIjinadattasUrijIe karela. e pachI jinasamudrasUrijI ane jinamANikyasUrijIe paNa e sAdhanA karyAMnAM ullekhA paTTAliyAmAM maLe che. paca nadI sAdhanAnI bAbatamAM zrIjinavijayajI saMpAdita ! kharataragaccha paTTAvalI * saMgraha ! ( paTTAvalI naM. 3) mAM vizeSa vRttAMta jANavA maLe che. jo ke A sAdhanAmAM akhAya jIveAnI virAdhanAnA prazna upasthita thAya che, paraMtu kAraNa vaza jema nadI pAra karavAnI jinAgamAmAM AjJA che. ( tema zAsana prabhAvanAne kAraNe A sAdhanamAM doSanuM kAraNa na manAya, zAsana prabhAvanA nimitte tatkAlIta rika cakravatI' namucIne prANAMta zikSA dane paNa mahAmuni viSNukumArajIe mAtra darcApathIkI pratikramineja Atmazuddhi karI zAstra prasidhdha che, ) A praznanuM vadhu spaSTIkaraNa u. jayaseAmae peAtAnA 'praznottara graMtha' nA prazna naM. 139 nA uttaramAM A pramANe karela che : : . "je kharataragaccha paMcanadI sAdhai chai, valI kSetrapAla yogInI nadI pramukha piNa sAdhai chai, valI ihAM ghaNI jIva tatrArthe :- zrI saMghana samAdhAnanimitti dharmArthI naI sAdhavA nathI kahA, te virAdhanA thAi chai te syuM ? zrIyugapradhAna zrIjinadattasUrijIe 5 nadIyAMnA devatA sUri-maMtranaI guNaNe tathA tapa saMyamaI saMtoSyA huMtA devatAI paNa saMtuSTa thae thake vAcA lodhI huMtI je iNai dezamAMhi tumArA gacchanAyaka Ave te ihAM 5 nadI naI eka mela thae sUrimaMtra jApa karai, amhe piNa saMghanA vighna vArisyAM eta vara dI thake zrAvaka zrAvikAe puNi teha devatAne balI bAkulanI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 125 karI khUba suyazaprApta karyAM. tyAMthI sUrijI uccanagara AvyA. tyAM zAMtidAyaka seALamA tIrthaMkara zrIzAMtinAthaprabhunA darzIna, vaMdana zrI "deza" padhAryA tyAM auTa prabhAvI hAhA sAheba shriiminkuzalasUrijInA sva sthAnamAM camatkArI gurucaraNAnA darzana karyAM. tyAMthI vihAra karI jaisalamera AvatAM sUrijIe mAgamAM petAnA gurU zrIjinamANikyarijInA sva sthAna para emanAM suMdara stUpanAM darzana karyAM. ane navaharapuramAM pArzvanAthajInI yAtrA karI miti phAgaNa sudi 2 nA divase jaisalamera padhAryAM. , pUjA sAhammI bhaNI kIdhI, etala meli saMghanaI kArye Aja piNa 5 nadI sAthai chai e cAli hai. tathA ThANAMga sUtra mAMhi pAMca meM ThANai pAMca mahA nadI nau kAraNe " uttaritta vA saMtaritae vA " ityAdi pATha jojyau, je utaratAM paNa jIva birAdhanA thAtAM IriyAvahI pramukha paDikkame evaM vicArIjyau, tathA zrutadevatA kSetra devatA, bhuvanadevatAnA kAusagga paDikkamaNAMmA~hi karI thui pramukha hai hai te vimAsijyoM dRSTirAga choDejyau / vali Ima loka kahAvata sAMbhalI chaI je RSImatI hIravijayasUri, gacchanaI udaya nimitta ucchiSTa caMDAlinI devatA malai prakAri sAdhavI mAMDI hatI paNa kINahIka meli na saghANI kiMtu kopita thai, pachI yatizata 2 tathA 250 yatinA yAna dIdhA pachai valI pherI sAthI gaccha pratiSThA piNa thai, ihAM jhUTha sAca kevalI jANe valI dhANavAradeze magaravADa gAma pAhaNapurane pAsi mANibhadra nAmeM loka prasiddha kSetrapAla chai siMdUra tela tilavaTII pUjAi chai, tihAM lahuDI posAlanAM tapA AcArya pada sthApanAI adhikAri savA maNa gula pApaDI karI pUjI eka rAti guNaNA karI tehanai ArAdhai chai, pAtisAha pAsa jAtAM RSimatI hIravijayasUriI piNa tetalI vidhi gulapApaDI karAvI pAlhaNapuranA zrAvakAM pAse pUjA karAvI guNaNA karI zrIjI pAtisAha pAsa gayA, samahatA thayA, e vAta sarva loka jANe hai pAlhaNapuranA lokane puchI caukasa karijyoM ima zrI maravADi yakSa ArAdhatAM mithyAta na thAi evaM vimAsijyo / , Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 yugapradhAna zrI janacaMdrasUri tyAMnA saMghanA harSane pAra na rahyo. kemake saM. 1639 pachI pUjyazrI jesalamera khAte padhAravuM thayuM nahotuM, eTale lokonA dilamAM gurUdazananI adhikAdhika abhilASA hatI. tyAMnA rAvala bhImajI ja ane samasta zrIsaMghe sUri mahArAjane pravezotsava. * A rAvala hararAjajInA putra hatA. emano rAjyakALa saM. 16panthI 16 63 sudhI hate. emane Deka paricaya pra. 7, pR. 27 para lakhela che. sUrajanA e ananya bhakta hatA. samayasuMdarajI kahe che ke - rAyaliMha rAjA bhIma rAula, sUra naya (I?) suratAna / baDA baDA mahIpati vayaNa mAnaI, diyai AdaramAna / / gcchpti0|| emane viSe vA. guNavinayajI paNa emanI jinacamuri garlDalImAM lakhe che ke - rAula zrIbhIma Ima kahaIjI, yAdava vaMza vadIta re| padhAro jaisalamerunaIjI, prIti dharI nija citta re // 1 // teo jaina sAdhuonuM bhAre sanmAna karatA. vA. samayasu darajIe emane upadeza daI emanA rAjayamAM bhayano mInA nAmanI jaMgalI jAti) o dvArA mAryA jatA sAMDhe ne choDAvyA. jIvadayo jaza lIdha, rAula raMjI ho bhIma jesalagirI / karaNI uttama kidha; sAMDA choDAyA ho dezame maaraataa|| 37 (rAja samajI kRta, mahA. samayasuMdarajI gIta) sAMDA choDAyA bhayaNe mAratA jo, rAula bhIma hajUra // samaya0 // (harSanandana vAdI kRta, samayasuMdarajI gIta) va. rAjasamudrajI (sarapada prApyatara zrIjinarAja sUrijI) e A rAvalanI sabhAmAM tapAgacchavALAone zAstrArthamAM parAjita karyA - hatA; jene ullekha kavi zrIsArakRta "jinarAja sUri rAsamAM che jesalameru duraMgagaDhi, rAula bhoma hajUri / vAdai tapA harAviyA. vidyA prabala paDUri // 9 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 127 khUba dhAmadhUmathI karAvyA. saMgha ane rAvalajInA vizeSa AgrahathI emaNe sa' 1653nA caturmAsa jaisalamera khAte karyAM. x cAturmAsa pUrNa thatAM turataja amadAvAdathI prAgdhArajJAtIya zreSThI jogI zAhanA putraratna saMghapati seAmajInA navA jinAlayanI pratiA karavAnI vinaMti maLatAM sUrijI jesalamerathI vihAra karI grAmAnugrAma vicaratA amadAvAda padhAryAM. tyAM mahAzuddhi 10 somavAre zrIAdinAthajI Adi tI karAnA aneka khAnI pratiSnA karI te samaye. * AcAya zrIjinasiMha sUrijI, u, zrI, samayarAja, u. ratna nidhAna Adi aneka vidvAna munie emanI sAthe hatA, saMghap ta sAmajI zivAjIe khUba dravyanA kharca karyAM hatA, eka paTTAvalImAM A prasaMga para 36000) rUpIA kharca karyAMnuM lakhela che. u. ranidhAnajIe svaracita jinacandra ra galImAM A pramANe lakhyuM che : rAjanagara pratiSThA karo, sabala maMDANa gururAi saMghavI somajI lAcchinau, lAha liyai tiNa ThAi re || 11|| rijIe sa. 1954nA cAturmAsa amadAvAdamAMja karyAM. k si''nI pAMca nadI sAdhanAnA samayathI ahIM sudhInuM tamAma varNana zrIpara jacha ta paMca nadI sAdhana ( jinacandrasUri ) gIta ' gA. 15 ke je A graMthanA pariziSTamAM Apela che. tenA AdhAre karela che. Aje sUrijInI pratiSTita zrIzAMtinAthanI dhAtu pratimA jayapuranA zrIsumatinAthajI madiramAM che, je lekha bAbU . pUraNacandrajI nAhara saMpAdita "jaina lekha saMgraha" nA lekhAMka 1196 mAM chapAi cukela che. + gaNAdhIza zrIharisAgarajI mahArAja pAsethI sAmajI zivAnA maMdiranA lekha maLyA che, emAM A muni surijI sAthe hevAnA ullekha che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 yugapradhAna zrI jinacaMdrasUri | vikrama saMvata 1654 mAM comAsAnA pahelAM sUrijIe zatru jyanI yAtrA karI hatI ane tyAMnI moTI TUMka (vimalavasahI) nI samakSa sabhAmaMDapamAM yugapradhAna dAdA zrIjinadattasUrijI temaja zrIjinakuzala sUrijInI pAdukAo pratiSThita karI hatI. A bannenA lekho sarakhA che, ethI vAcakonA avazekAnA eka lekha atre rajU karIe chIe. saMvat 1654 varSe jeTha sudi 11 ravi dine zrIbRhatkharataragacche zrIjinakuzalasUrijIpAdukA zrI yugapradhAna zrIjinacandra sUribhiH pratiSThitaM(1)ca saM. sonA putra manA jagadAsa putra saM. ThAkarasiMha putra saMghavI sAmala kA saparivAreNa ! amadAvAdane cAturmAsa pUrNa thatAM sUAramahArAja vihAra kame grAmAnugrAma vicarI bhavyAtmAone pratibodha ApatA anukrame khaMbhAta padhAryA ane sthAnIya saMghanI atyAgraha bharI vinaMtine svIkAra tathA lAbhAlAbhano paNa vicAra karI. saM. 16papane cAturmAsa tyAM khaMbhAtamAM karyo. vihAra patra naM. 1mAM "zrI rAjAjInA teDA" lakhela che. paraMtu kayA bhakata nRpatinuM AmaMtraNa hatuM. enuM kaI pramANa nahi hovAne kAraNe e viSe kaMI kahI zakAya tema nathI. khaMbhAtathI vihAra karI sUrIzvarajI amadAvAda padhAryA saMvata 1656ne caturmAsa tyAM . samrATa akabara e samaye barahAnapura AvyA hatA. emaNe sUrijInuM smaraNa karyuM. e pachI emaNe IDara Adi gAmamAM dharmonnati karI pAchA rAjanagara padhAryA. atre maMtrIzvara karmacandrajIne dehAMta thaye eTale samagra saMgha para zekanI gherI chAyA prasarI gaI, kemake maMtrIzvara sattaramI sadInA eka ujajavaLa nararatna hatA, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA jainazAsana temaja dezanI sevA ane unnati karavAmAM AgevAna hatA. e vAtano ullekha vihArapatra naM. 1 mAM A pramANe che. ___"tatra barahAnapurI zrIjIe cItAryA, pachaI IDara pramukha gAme thaI ghaNA lAbha laI rAjanagari AvyA. atra * zrIkarmacanda matrI parokSa thA." maMtrIzvara karmacandranA mRtyunI sAla sAhityasaMsAramAM alabhya che. AthI emanA saMbaMdhamAM aneka bhramAtmaka kiMvadaMtio (daMtakathAo) vahetI thaI che; vihArapatra dvArA A mahatvapUrNa saMvatano nirNaya thatAM aneka bhramonuM nivAraNa thaI jAya che. A bAbatamAM vadhu carcA maMtrIzvara karmacandanA jIvana paricayamAM karavAmAM Avaze. zrIsuMdara kavie racela "vimalAcala stavana" gA. 9 parathI jANavA maLe che ke A sAla(1956)mAM mAdhava (vaizAkha) sudi 2 nA roja saMghanI sAthe sUrijI mahArAje girirAja 'atre e zabdathI vivikSita kSetraja mAnI levuM, e eka jAtanI bhramaNa che, vartamAnakALanA arthamAM paNa vaparAela "atra' zabda sAhitya saMsAramAM daSTigata thAya che, eTale "atra" e zabda mAtrathI emano svargavAsa kSetra "amadAvAda mAnavAne vicArajJa manuSya tyAM sudhI taiyAra nahIM thAya ke jayAM sudhI maMtrIzvaranuM svanivAsa sthAna lAhorathI amadAvAda AvavAmAM kaI khAsa kAraNa aitihAsika pramANodvArA upasthita na karAya, hA jyAre sUrijI IDara taraphanA vihArathI pAchA amadAvAda AvyA. tyAre sUrijI mahArAjane maMtrIzvanA svargagamananA samAcAra malyA hoya ane ene aMge tyAMnA sthAnika saMghamAM zokanI lAgaNI chavAI gaI heya, e vAta jarUra banavA ane mAnavA yogya che. (gu saM. nA saMpAdaka) Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 yugapradhAna zrIjinacaMdrasara vimalAcaLanI yAtrA karI hatI. x sUrIzvare sa. 1657 nA cAturmAsa pATaNamAM karyAM. tyAM aneka dharma kArya thayAM, cAturmAsa bAda sUrijI sIrahI padhAryAM. tyAMnA nareza mahArAva-suratAna sUrijInA parama bhakata hatA. emaNe tathA saghe sUrijInI khUba sevA-bhakita karI. mahAsuda 10 nA rAja sIrAhImAM pratiSThita thaela aSTadala kamalAkAra zrIpArzvanAtha prabhunI dhAtumUrti ke je bIkAneranA zrIcandraprabha svAmInA maMdiramAM vidyAmAna che, ene lekha A pramANe cheH-- sa. 1657 barSe mAgha sudi dasamI dine zrIsIrohI nagare rAjAdhirAja zrIsuratAna vijayarAjye upakezavaMze bohitrAya gotre vikramapuravAstavya maM. dassU pautra ma. khetasI putra maM. rUdAkena saparikareNa kamalAkAradevagRhamaMDitaM pAzrvanAtha bikAritaM pratiSThitaM ca zrIvRhat kharataragacchAdhipa zrIjinamANikaya sUri paTTAlaMkAra (dillIpati pradatta yugapradhAna X sola chappana mAdhava sudi bIjai, saMgha sahita parivAra | yugapradhAna jinacandra juhAriyA, 'zrIsuMdara' sukhakAra // 9 // A uparyukata pramANamAM Avela 'mAdhava' zabdane a vaizAkha che, ethI spaSTa jaNAya che ke sUrijI mahArAje sa. 1656nuM comAsuM amadAvAda karIne nahIM, paNa saM. 1655nuM cemAsu khaMbhAta karyAM pachI khaMbhAta yA anya kAi paNa sthaLanA sa`dha sAthe girirAjanI yAtrA karyAM pachI 16 56nuM comAsu amadAvAda karyuM, je 1656nA comAsA bAda mAdhava (vaizAkha) mAsamAM yAtrA karI hoya to yAtrAnA sa 1656 nahi paNa 1657 hovA joie, kAraNa ke A badhI paTTAvalI AdimAM lakhelA savatA kArtikathI zarU thatA nathI. paNa caitrathI zaru thatA lakhela che. (yu. sa. saMpAdaka) Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 131 yamUrti: projhinacandra mi...........yAtrA lAdhulayuta: pUjyamAnaM vadyamAnaM ciraM naMdatu / li. u0 samayarAjaiH + / ahIMthI pAchA gujarAta tarapha vihAra karI sUri mahArAja khaMbhAta padhAryAM, sa. 1658nA cAturmAsa khaMbhAta thayA. e pachI saM. 1959 nA cAturmAMsa amadAvAda karyAM. tyAMthI vihAra karI pATaNa padhAryAM. saM. 1660 nu` cAmAsu` pATaNa karI, grAmAnugrAma viharatA viharatA mahevA padhAryAM tyAM 1661nuM cAmAtruM thayu. zrI nAkoDA pAnathajInI yAtrA karI temaja aneka dha' kAryAM thayA, tyAM kAMkariyA getranA kamma! zeTha sUrijInA parama bhakta hatA, emaNe sUrijInA varada haste pratiSThA karAvI. sa'. 1638 pachI sUrIjIne mIkAnera khAte cAturmAMsa + sUe pratini aTala kamalAkAra jina pratimA bannenA bIjA paNa keTalAya mare!mAM che. A kama-AhAra devagrahanI 8 pAMkhaDIomAMthI me nahIM maLavAnA kAraNe A lekhanA madhya bhAga apUrNa rahI se. . kavi sa the khIjA para keTalAMka jina mUrti kamara nI gavaDamAMDuM lekha A pramANe che: patra naM 6 mAM mmara pratiSThA rAva lakhelu che. enI enA tiA dhR hatI. jemAMnI eka da.ca madira mAM che, jeneA sa N. 1661 varSe mArgazIrSamAse prathamapakSe paMcamItrAsare guruvAre ukezavaMza bahurAgotre zAha amarasI putra sAha rAma putraratna... reNa zrI zAntinAthabica kAritaM zrIbRhasare yugapradhAna jinacandra sUribhiH bharUcanA munisuvrata jinAlayamAM Aja ti thae pratiSThita thaela vizvalanAtha prabhunI pratimA che. jene lekha " jaina dhAtu pratimA lekha sagraha bhA. 2 AmAM chapAela che. .. 1 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri nahAtA thayA, eTale bIkAneranA sagha emanA darzana mATe khUba utsuka hatA. AthI sUrijIne potAnI najIka AvyA jANI, atyaMta harSa sahu emane tyAM padhAravAnI vinati karavA saghanA mukhya zrAvakA mahevA gayA; ane bIkAneramAM cAturmAsa karavA atyaMta AgrahapUrvaka prArthInA karI. saMdhanI khUba kita ane Agrahane vaza thaI teozrI bIkAnera padhAryAM. sUrijInA zubhAgamanathI tyAMnA mahArAjA rAyasiMhajI ane zrIsadde harSita thaI emanA nagara praveza khUba samAreAhapUrvaka karAvyA. ghaNAM varSoM pachI AvyA hAvAne kAraNe sa'ghanI bhikata ane dharma parAyaNatAnA zrota apUrva rIte vahevA lAgyA, ane cAturmAMsamAM khuba khuba dha prabhAvanA thaI. kharataragaccha zrIsa Mghe nAhaTAe nI guvADamAM zrIzatrujyAvatAra nAme zrIRSabhadeva bhagavAnanA jinAlayanuM nirmANa karyuM. enI pratiSDA sa'. 1962nA caitra vide chanA rAja sUrijIe vidhipUrvaka karI, e samaye pASANanI 40 mUrti enI pratiSThA karI, + jemAMnI ghaNIkharI Ajeya tyAM maijUda che. keTalIka mUrti e + aDasaTha aMgula pratimA baDI, ujjavala dala ArAse ghaDI / jhigamaga jyoti taNo vistAra, jaya jaya zatruMjaya avatAra // 2 // x x x phorUM rasa (rasa) rArimita (1662) varasaiM re, cetavavI sAtana citta re yugavara zrIjinacanda yatI re, pratiSThA kIdhI jagIrau re // 5 // vali zrAvaka zrAvikArI re, pratimA cAlIza vicArI re / ucchava kari ihAM vitta vAvaI re, nija bhattitaNo phaLa bhAvaI re || 6 || (sa. 1664 poSa sudI 9 sumatikallola kRta RSabha stavana) "saMvata sola bAsaThI samaI, caitra sAtami vadi jeho jI / yugapraghAna jinacandajI, bimba pratiSThyA eho jI // 8 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThAo 133 anyatra paNa maLI Ave che, jemAM traNa mUrtio zrI supArzvanAthajInA maMdiramAM ane eka mRti renI serInA zrI mahAvIra svAmInA derAsaramAM bIje mALe mULanAyakarUpe virAjamAna che. A pratiSThA samaye sUrijInI sAthe emanA paTTaghara ziSya AcArya zrIjinasiMha sUrijI, u. zrI samayarAjajI, u. ratnanidhAnajI vAcaka puNyapradhAnajI Adi hatA. 4 pASANa pratimAo uparAMta A samaye pratiSThita thaela keTalIka aSTadala kamalAkAra mUtio paNa maLe che. jemAMthI 1 AdinAthajInA maMdiramAM, ane keTalIka anya maMdiromAM paNa dekhAI de che. A pachI saM. 166ranA vaiizAkha vadi 11ne divase bIje pratiSThatsava thayo. te samayanI pratiSThita karela dhAtumUrti zrIsupArzvanAthajInA maMdiramAM che, jene lekha A pramANe che - ___ "saM. 1662 varSe vaizAkha vadI 11 zukre o jAtIya zivarAja puta ghaNA mA sArA puta vAlI mA.... isaparivA: munisuvratavighaM . pra. vRdata........cakinajU..." ' sUrijIe saM. 1663 no cAturmAsa paNa lAbha joI bIkAneramAMja karyo, vihArapatramAM "satra pratigr" lakhela che, saMbhava che ke DAganI guvADavALA zrI mahAvIra svAmInA maMdiranI pratiSThA karAvI hoya, paraMtu tyAM koI zilAlekhAdi na mUlanAyaka pratimA namU, AdIsara nisadIso jI / mundara rUpa suhAmaNau, bIjI vali cyAlIso jI // 9 // | (samayasundara kRta stavana gA 11) 4 A badhAnAM nAma bIkAneranA zrI RSabhadevajInA maMdiranA lekhamAM maLI Ave che. e tamAma lekhe amArA saMgrahamAM che. mULa nAyakane lekha vistRta hovAne kAraNe ane nathI Apo. bIkAneranA samasta lekhane saMgraha pustakAkAre amArA taraphathI prakAzita thayela che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri maLavAthI e vAta nizcayapUrvaka nathI kahI zakatA. A madiramAMja sudi 7 nA rAja pratiSThita karela bhI pramANe che : vaizAkha sa. 1664 nA dhAtupratibhA che, no se " saM 1664 varSe vaizAkha sudi 7 guruvAre rAjA zrIrAyasiMhavijayarAjye zrIvikramanagaravAstavyazrI osavAla jJAtIya bohittharagotroya sA vaNavIra bhAryA vIramadeputra hIrA bhAryA hIrAde putra pAsa bhAryA pATamade putra tilokasI bhAryA tArAde putraratna lakhamasIkena aparamAtR raMgAde putra colA saparivAra - sabhI kena zrI kunthunAthavisvaM kArita pratiSThita ca zrIbRhatkharataragacchAdhirAja zrIjinamANikyasUripaTTAlaMkAra yugapradhAna zrIjinacandrasUribhiH pUjyamAnaM ciraM naMdatu // kalyANamastu / " zrIcintAmaNijI '' madiranA guptabhaDAramAM paNa Aja divase pratiSThita thayela dhAtubhUti che aneA lekha A pramANe che. " saM. 1664 pramite vaizAkha sudi 7 gurupuSye rAjA zrIrAyasiMhajIvana zrIvikramanagara vAstavya zrIosavAla jJAtIya gAlavacchAgotrIya sA0 rUpA bhAryA rUpAde putra minA bhA mANakada evaratna sA0 vannAkena ( bhA0 ) valhAde putra nathamala - kapUraca pramukha parivArasazrIkena zrIyAMsavitra kArita pratiSThita ca zrIdatvarataragacchAdhirAja zrIjinamANikyasUri paTTAkArahAra sUribhi. zAhi pratibaMdhaka yugapradhAna zrIjinacandra "3 na pUjyamAnaM ciraM naMdatu // zreyaH // vaizAkha suda cha pachI vihAra karI lavere padhAryAM, ne sa. 1664 nA cAturmAsa tyAM karyAM. jodhapurathI rAjA sUrasiMhajI vaMdanA karavA AvyA, na sUrijI sAthe dha goSThi karI khUba AnaMda pAmyA, ne yugapradhAna gurUnuM sanmAna vadhAravA nimatte peAtAnA gajyamAM zrAvakA sUrijIne vAjiMtra vagADatA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanadI sAdhanA ane pratiSThA 135 laI Ave, e sAme kaI vAMdho na uThAve, e mATe paravAne lakhI Ape, jenI nakala A pustakanAM pariziSTa (ga) mAM chApela che. A mahArAjA sUrasiMhajI 9 sUrijInA prasiddha bhakta hatA, emanA nAmano ullekha samayasuMdarajI pitAnA AlijA gIta ke je apUrNa maLela che, temAM A pramANe kare che - zAhI salema sahu umarA, bhIma sUra bhUpAla / cItArai tUnai cAhamuM. pUjyajI padhAro kRpAla // 5 // laverAthI vihAra karI sUrijI meDatA padhAryA, jyAM emaNe saM. 166pane cAturmAsa karyo. cAturmAsa pachI amadAvAdanA khAsa AmaMtraNathI sUrijI rAjanagara padhAryA. tyAMthI vihAra karatA karatA khaMbhAta padhAryA, ne saM. 1666 cAturmAsa khaMbhAtamAM karyo. e pachI saM. 1667ne cAturmAsa amadAvAdamAM karI pATaNa padhAryA ane saM 1668nuM comAsuM pATaNa khAte karyuM. A varSo daramyAna bIjAMya ghaNAM jaina maMdiranI pratiSThAo sUrijInA varada haste thaI. * - e teo saM. 16para nA zrAvaNa mAsamAM lAhora khAte emanA pitA udayasiMhanA uttarAdhikArI banyA mahA sudi 5 nA jodhapUramAM emane rAjyAbhiSeka thayo. emane samrATe behArIjAtI ane savAsAta hajArane 'manasIba dIdhela. teo kharA vIra, dAnI ane nIticatura vidvAna hatA. kahevata che ke-eka divasamAM emaNe cAra kavione eka lAkhanuM dAna kareluM. saM. 1670 mAM emano svargavAsa thayo. x eka paTTAvalImAM saM. 1668 nA mahAzudimAM tIrthAdhirAja zrI zatru ya paranA navA jinaprAsAdamAM sUrijInA haratakamala vaDe ahaMta biMbanI pratiSThA thayAne ullekha A pramANe maLe che - " saMvata 1668 varSe mAghasudimAMhe znIzatrujaya upari navIna prAsAda, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri yadyapi sUrimahArAjanA pavitra karakamale vaDe pratiSThAdi mahotsava aMka thayA. jene saMpUrNa itihAsa te tathAvidha sAmagrInA abhAve Alekhita ke azakya che. tathA yathAprApya ane yathAzakaya vRttAMta A prakaraNamAM AlekhyuM che. tihAija pratimAnI pratiSThA kIdhI. bIjI paNi ghaNI pratiSThA kiidhii|" | (bIkAnera jJAnabhaMDAra-paTTAvalI) u0 kSamA kalyANa gaNi kRta paTTAvalImAM zrIjinasiMha surijInA ziSya rAjasamudrajI (zrIjinarAja sUrijI) ne A varSa AsAvalIpuramAM vAcaka pada dIdhAne ullekha A pramANe che. saM. 1668 AsAulIpure zrIjinacandrasUribhiH vAcakapada pradattam // zrIsAra kavi kRta "jinarAjasUri rAsa" mAM paNa vAcakapada ApavAne ullekha che, te A pramANe - "vAcanAcAraja pada diyau, zrIjinacandrasUrinda / paTadhara tapaNe (3)DhA, ci " Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM mahAna zAsana sevA * sa ke mrATa akabara nyAyaparAyaNatAe rAjyazAsana ja karIne saM. 1662 nA kArtika sudi 14 maMgala vAranI rAtre kALadharma pAmyA. samrATanA sarva dharmo para samabhAva ane prajAvAtsalyanA guNa para prajA khUba khUba prasanna hatI. musalamAna zAsakamAM eka Aja evA samrATa thayA ke jenA rAjyakALa daramyAna hiMdu musalamAna baMnee zAMtipUrvaka jIvananirvAha karyo. samrATanA mRtyuthI hiMdu temaja musalamAna bannenA hRdaya zekAtura banI gayA, sarvatra hAhAkAra macI ga, enuM thoDuMka varNana "banArasI-vilAsa"mAM maLI Ave che. samrATanA dehAvasAna pachI emanA putra zAhajAdA salIma "nuruddIna jahAMgIra" nuM biruda dhAraNa karI AgarAmAM siMhAsanArUDha thayA, jyArathI laheramAM (sUrijInI) padharAmaNI thaela tyArathI ja zAhajAdA emane sanmAnanI dRSTithI jatA, ane emanA bhakata banI gayA hatA. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri samrATa jahAMgIra khUba madirApana xkaratA hatA temaja svabhAve atizIdhra krodhI hatA. A bemAMthI je eka paNa daguNa hoya to manuSya aneka avicArI ane anarthana kAryo rI nAMkhe che, te jyAM banne durguNo vimAna hoya, enI te vAta ja zI karavI? saM. 1668mAM eka keI eka sAdhavAcArahI veSadhArIne *samrATa svayaM pitAnI AtmajIvananI (jahAMgIranAmA) mAM A vAta svIkAre che. * vihAra patra naM. 1 ane ladhizekhara kRta jinayanasUri gIta (avataraNa pR. 64) parathI A ghaTanA saM. 1668 mAM banyAnuM siddha thAya che. gIta parathI to e paNa jANavA maLe che ke saM. 1668 mAM ke jyAre sUrijIne cAturmAsa pATaNa khAte hatA, tyAre AgarAnA saMgha taraphathI pitAne tyAM zIdhra padhAravAne vijJapti patra cAturmAsanI aMdara ja Avyo hato eTale cAturmAsa pUrNa thatAM tarataja surijI mahArAja lAMbe vihAra karI AgarA padhAryA hatA, saM. 16 69 mAM te sUrijIe satrATane pratibodha ApI sAdhu vihAra pratibaMdhaka hukamane rada karAvI sAdhu saMdhanI mahAna rakSAnI sAthe samagra jaina zAsananI paNa apUrva sevA ryAnuM saubhAgya prApta karyuM hatuM. A vAta saM. 16 6 mAMja racAela vadI hInaMdana kRta AcAradinakara prazastithI siddha thAya che. vRddhe kharataragacche, zrImajjinabhadrasurisantAne / zrIjinamANikyayatIzvara-paTTAlaMkAradinakAre // 1 // rAjye rAulabhImanAmanRpateH kalyANamallasya ca, varSe vikramatastu SoDazazate ekonasatsaptatauM (169) / jAprabhAgyaja(ca)ye prabuddhayavanAdhIzapradattAbhaye, sAkSAt paMcanadIzasAdhanavighau, saMprAptalokasmaye // 2 // yAvajjainasutIrtha daMDakarayoH sammocanAkhyA(taye)laye, gorakSAjalajIvarakSaNavidhiprAptapratiSThAzraye / dezAkarSaNasAdhuduHkhadalanAt kAruNyapuNyAzaye, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 mahAna zAsana sevA anAcAranuM sevana karatA jANI+ samrATe ene dezanikAla karyo, ane anya sarve yati sAdhuonA cAritrya bAbatamAM zaMkita banI pitAnA utAvaLIA ane krodhI svabhAvanA aMge Avo hukama sarvatra jAhera karI dIdhuM ke-mArA rAjyamAM je kaI darzanI, sAdhu yati hoya emane kAMte gRhasthI banAvI devAya, nahIM to teone mArA rAjyamAMthI bahAra kADhI devAya tattadrUpavilokara jitamanaH zrInUra dIraMjanAt // 3 // zrImacchI jinacandrasUri sugurau caugapradhAne cira, rAjyaM kurvati jainasiMhasuguroH sadyauvarAjye kila / jinasAgarasUri rAsamAM- saMvata sola guNahataraI, bUjhavi sAhi salema / jinazAsana mugatau karyo, kharataragacchamaI khema // 13 // (ai) jai. kA. saM. pR-179) saM. 1670 caitra sudi 10 nA roja lakhAela vijJaptipatramAM paNa sAdhu saMdhanI rakSAno ullekha che. jUo pariziSTa (dha). zilAlekhomAM paNa-"puSitanAM rasAhiranava tasvasTavarita sAdhurakSaka yugapradhAna zrIjinacandrasUri / (prAcIna jaina lekha saMgraha lekhAMka 17) + kavivara samayasuMdara kRta kharataragaccha paTTAvalImAM- punaH guruNA ekadarza nino'nAcAraM draSTvA kupitena sAhinA sarva gacchIyadarza niSu dezebhyo niSkAsiteSu pattanAdvihRtya AgarAyAM gatvA zrIsAhisamakSa aparAdhamocanena sarvadarzanInAM sarvatra vihAraH kaaritH| eja kavivara svaracita chaMdake je cAlu graMthanA 11mA prakaraNamAM Akho ApavAmAM Avaze. temAM paNa lakhe che ke " nI ja sAvara sUvo" * kharataragacchIya sAhityamAM te A ghaTanAnuM vistIrNa varNana maLI Ave che, jenA keTalAka pramANo AgaLanI phaTaneTamAM Apela che, Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri A kaThera ane anyAyI zAhI hakamane sAMbhaLI dArzaniko (sAdhuo) Ama tema bhAgavA lAgyA. kaI jaMgalamAM, kaI guphAomAM te keI anyAnya dezamAM cAlyA gayA. kaI te bhayanA mAryA bhUgarbhamAMya chUpI rahyA. Ama jene jema ThIka lAvyuM tema nAzI chUTayA keTalAekane te palAyamAna thatAM dekhI yavanee pakaDI gIraphatAra karI evI kALI koTaDImAM dhakelI dIdhA, ke jyAM anna-jala paNa ApavAmAM nahotA AvatA..4 kiMtu tapAgacchIya sAhityamAM paNa A pramANe ullekha che - "ehavI pRthvIpati jahAMgIra, dezI vacane lAge vIra | veSadhArI upara kepico, mutakalanaI desoTo diye ! malecha na jANaI te vicAra, amArI mokala aNagAra 36. nAsaDuM paDiyuM bahu desi, bhalA hutA teNe rAkhyA veSa ! (vijaya tilakasUri rAsa, e. rA. saM. bhA. 4 pR. 33) A ghaTanAnI vadhu mAhitI bhAnucandra caritra "jahAMgIranAmA kSamAkalyANajI kRta paTTAvalI AdimAM paNa maLe che. vastRtaH koI eka vyaktinA anAcaraNanA kAraNe samasta sAdhusaMdhane anAcArI mAnI tamAmane dezanikAla karavAno hukamaja anyAyI hatuM. A pramANe caritranAyake samrATane enI A bahu moTI gaMbhIra bhUlanuM bhAna karAvyuM ane A ghAtaka hukama rada karAvI bahu moTuM gaurava prApta karyuM e kALanA aneka pramANo parathI A vAta siddha thaI cUkI che.* * pAtisAhi salema sopa, kiyeu darzaniyAnuM ke pA. e kAmaNagArA kAmI, darabArathI dUri harAmI ! 17 | ekanakuM pAga baMdhAvau, ekanake nA Asa aNA | ekana kuM devaTeu jaMgala dIjaI ekanakuM 5khAlI kIjaI 18 . e sAhi hukama sAMbhaliyA, tasu khaphi thakI khalabhalIyA jajamAna milI saMjatanA, darehAla kare guru jatanA che 19 | Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna zAsana sevA 141 ' AvI vikaTa paristhiti upasthita thavAthI ane enA ukela ANI zake evA eka mAtra sUrijI heAvAthI Agama sa`ghe sUrijIne A saMkaTanA nivAraNArthe padhAravA vinaMti karI. + kai nAsi hinda pUri paDiyA, kaiI mavAsai jaI caDhiyA / OMI jaMgala jAI bahA, kaii dAMDa guphAmAM(japta) paThThA // 20 // je nAsata yavane jhAlyA, te ANi bhAkhasI ghAlyA / pANI naI aAjala pAhyAM, vayarIDA yarasu sAkSA // 21 // ma sAMbhalI zAsana hIlA, jicaMdasUrIza suzIlA / gujarAta dharAthI padhAraI, jinazAsana vAta vadhAra // 22 ati Asati vila guru cAlI, asurAM bhaya dUrai TAlI / ugrasena puSTha padhAraI, pUjya sAhi taE darabAraI // 23 dhRjya dekhi dIdAraI miliyA, patisAda taNA kApa(ja) galiyA / gujarAta dharA (te) kayu' Ae, patisAhi gurU batalAe // 24 5. patisAhika deNa AzIsa, hama Ame zAhi jaMgIzu / , na kAhe pAyA duHkha zarIra, jAe jaukha kareA gurUpIr // 25 / / I; sAhi hukama jau pAvAM, bayiDAM bandi (dha) chuDAvAM / patizAhi ! khayarAta karI jai, daraNiyAM puruM (o)dIjA 26 // patizAhi huMta je jAu, pUjya bhAga bannaI ati tU jAu vicara deza hamAraI, tumha kiratAM kAI na vArai // 23 dhana dhana kharataragaccharAyA, darzaniyAM daMDa chuDAyA / pUjaya suyaza kakara jaMga chAyA, ri sahari meData AyA // 28 ] ( yugapradhAna nirvANa rAsa ) + anukra{ma zrIgurU viharatA hi e, AyA pATaNa mAMhi / caumAso prabhu tihAM karai siMha e, mana ANI ucchaMhi // 4 // lekha Aya AgarA thakI sahi e, jANI sagalI vAta / sAhi salema kepaI caDha sahi e, kumati bAMdhyA rAta // 5 // caumAsau kara pAMgaryA sahi e, karatA deza vihAra | Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri A vinaMtipatra dvArA tamAma hakIkata jANI laI, jainazAsananI avahelanA dUra karavA ane dharmarakSA sUrijIe mahAna sAhasa karI AgarA tarapha vihAra karyo. jhaDapathI vihAra karI, thoDAja divasamAM sUrijI potAnA ziSyamaMDaLa sahita AgarA pahecyA, ane zAhI darabAramAM jaI samrATane maLyA. pitAnA pUjya yugapradhAna gurudevane AvyA joI jahAMgIra atyaMta khuza thayAM, emanA darzana mAtrathI samrATane keodha zamI gaye, ane namratApUrvaka vArtAlApa karavA lAgyA. "Ape vRdhdhAvasthAmAM gujarAtathI ahIM sudhI AvavAnuM ekAeka kaSTa kema vaheryuM? gurudeva! sevA pharamA" jahAMgIre kahyuM. sUrijI-samrATa! tamane AzIrvAda ApavA ame AvyA chIe. samrATa-te e mArA kharekhara ahobhAgya che. lAMbA vihArathI Apane zarIra zrama.khUba lAgyuM haze, mATe hAla A5 ArAma kare. sUrijI-atyAre te ArAma karavAne samaya ja nathI. kAraNa ke tamArApharamAnathI jainasaMghamAM je azAMti phelAI gaI che, enuM nivAraNa karavA mATe ja mArUM Agamana ahiM thayuM che. samrATa ! keI eka vyaktinA dRSathI Akho samAja daMDa egya nathI thaI zakato, pratyeka manuSyanI prakRti sarakhI nathI hotI, ane bhUla te meTAmoTAnIye thaI jAya che. mATe he samrATa! vicAra kare. tamoe je sAdhu vihAra baMdha karAvyuM che, te chuTTo kare. sAdhu vihArane manAI hukama rada karI de. samrATa-Ape je kahyuM e ThIka che, paraMtu mArI samaja ugrasenapura AviyA sahie, varasyA jaya jayakAra | 6 | zrIpAtisAha bolAviyA sahie, jaMga jugaha paradhAna ! dharama marama kahi bUjhavyau sahi e, turata diyA pharamAna | 7 | jinazAsana ujavALiyo sahi e, zAha zrIvaMta kulacaMda | sAdhu vihAra mugatA kiyA sahi e, kharatara pala jiNacanda | 8 | Tlabdhi zekhara kRta gahelI) Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna zAsana sevA 143 pramANe bhega bhegavyA vinA sAdhu banavuM e ThIka nathI, kiMtu mukta bhegI thaIne sAdhu thavuM sukhakara che. samrATe potAnuM maMtavya jaNAvyuM. eTale sUrijI mahArAja kahe che ke : samrATa! lAMbA samayathI AtmA indriyanA viSayamAM Asakta banI rahela che. AthI gRhasthAvAsamAM rahI e viSaya-vAsanAothI virakta thavAnI bhAvanA jAge, e bahu ochuM saMbhavita che, kAraNa ke AtmA viSayane anurAgI anAdi kALathI che eTale viSayavAsanAnA sAdhanone pahelethIja tyAgI devA yogya che. brahmacaryane jainadharmamAM ghaNuMja uMcuM sthAna apAyuM che. ene pAlana ane rakSA mATe atyaMta AkarI nava AjJAo zAstrakAroe darzAvI che, ke jethI sukhapUrvaka ane nirvidhane brahmacarya vrata sthira rAkhI zakAya, te AjJAo A pramANe che - (1) jyAM strI, puruSa, pazu ke napuMsakane nivAsa hoya te sthAnamAM na rahevuM (2) viSaya vikAronI jAgRti ke abhivRddhi thAya evI vAta suddhAM na karavI, na sAMbhaLavI. (3) jyAM raDI beThela hoya. e sthAnake e Asana para be ghaDI pahelAM na besavuM. (4) divAnI ADamAMya ke jyAM strI, puruSa kAma-kIDA ke prema vArtAo karatA hoya tyAM na rahevuM, ke na sAMbhaLavA ubhA rahevuM. (5) pUrvAvasthAmAM bhegavelA bheganuM maraNa sudhdhAM na karavuM. (6) cikaNI rasabharapura ke kAmadIpaka padArthonuM bhajana ke upabhoga na kara. (7) strI ke puruSa keIneya sarAga daSTithI na jevA. (8) haMmezAM jarUrata karatAM ochuM bhojana levuM, jethI ALasa ke vikAra utpanna na thAya. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 yugapradhAna zrIIjanacaMdrAra (9) zarIrane koija prakAranA zruMgArathI zaiAbhAvavuM nahIM, jethI mAdazA utpanna na thAya. have tameja vicArI jue ke A pratijJAone paLavAvALA koi paNa prakAre AcAracyuta thai zake kharo ? naja thaI zake. ane je bhraSTa thaela che. te A niyamanu yathAvat pAlana nahIM karavAneja kAraNe. jaina zAsana ene kei prakAreya calAvI nathI lete, ke nathI enA pratye sahAnubhUti dAkhavatA. eTale koI ekanA kAraNe samasta sAdhu saMgha para azradhdhA lAvI amane du:kha pahoMcADavu e tamArA jevA vicArazIla, nyAyavAna ane prajAhitecchu samrATane mATe ucita nathI lekhAtuM, A rIte madhura vacanA vaDe yuktithI sUrijIe samrATanI vAtanuM nirAkaraNa karyuM. eTale samrATe potAnI bhUla samajAI javAthI teja vakhate spaSTa kahI dIdhuM ke 'e vAta barAbara che. have mArA rAjyamAM jayAM IcchA hoya tyAM keI paNa jAtanI roka-Toka vinA tamAma sAdhue khuzIthI vicarI zake che, kAine kei prakAranuM vighra nahI thAya " sUrijIe kahyuM " tA have giraphtAra karelA sAdhuone tarataja choDI de ane bhaviSyane mATe 'sAdhu vihAra para koI jAtanA pratibaMdha nathI' evA zAhI pharamAna jAhera karI dA " samrATa gurudeva ! Apa have nizciMta rahe, have emaja thaze" Ama vAta pAkI thayA pachI sUrijI upAzraye padhAryA. sATe navu pharamAna jAhera karI dIdhu. zrIsa'ghanA harSanA pAra na rahyo. sUrijIe saMghanA AgrahathI sa'. 1669nA cAturmAsa tyAM karyAM uparokata ghaTanAnuM varNana kavivara samaya suMdarajIe A pramANe karela che. suguru jiNacandra saubhAgya sakharau liyau. cihuM dizai candra nAmau savAyau / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna zAsana sevA 145 jainazAsana jikai Dolatau rAkhiyau, sAkhiyau jagata sagalai kahAyau // 1 // eka dina pAtizAha Agare kopiyau, dazanI eka AcAra cukyo / zaharathI dUri kADhau sabai sevaDA, mevaDA hAtha phuramANa mUkyo // 1 // Agare zahera nAgaura aru meDatai, mAhima lAhora gujarAti mAhai / deza dandola sabalau paDyau tihAM kaNe, turata nA paMthiyA tubaka vAhai // 3 // darzanI keI para dvopameM caDhi gayA, kei nAso gayA kaccha deze / keI lAhora kei rahyA bhUhimAM. darzanI keI pAtAla paise // 4 // tiNa samaya yugapradhAna jagi rAjiyau, thIjinacandra tejai savAyau / puSya aNagAra pATaNa thakI pAMguryA, __ Agare pAtizyA pAsa Ayau // 5 // 6 turata gururAyanai pAtazAha teDiyA. dekhi dIdAra atimAna dIdhA / ajabakI chApa phuramAga kari AkhiyA, ke DalA gunahu sahu mApha kIdhA // 6 // jainazAsana taNI Teka rAkhI kharI, tAharai Aja koi na tola / / kharatara gacchanai zeAbha cADho karI, 'samayasundara' biruda sAMca bolai // 7 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 yugapradhAna zrIjinacaMdrasari samrATa para sUrijIno keTale uMDe ane jabaradasta prabhAva hate, e A ghaTanAthI barAbara samajAya ema che. A atyuttama kAryathI jenazAsananI ati mahAna prabhAvanA karavAnA kAraNe sUrijI "savAI yugapradhAna" nA nAmathI prasiddha thayA* kahevAya che ke jayAre sUrijI AgarA padhAryA ane jyAre samrATane samAcAra maLyA ke "baDe guru" yugapradhAnajI padhAryA che, tyAre temaNe pitAnI AjJAne bhaMga na thAya eTalA mATe sUrijIne rAjamArgathI na padhAratAM lakattara mArge AvavAnuM kahevaDAvyuM. AthI zAsananI prabhAvanAnA nimitta sUrijI kaMbaLane yamunA nadImAM bichAvI maMtrazakita dvArA enI upara besI, pelI pAra jaI samrATane maLyA. samrATa A addabhuta zakita joI dimUDha banI gaelA. eka divasa keI vidvAna bhaTTa ke jeNe kAzInA - paMDitene jItI lIdhA hatA, e jahAMgIranA darabAramAM AvyA ane garva pUrvaka zAstrArtha ke vAda karavAnI gheSaNa karavA lAgyA. AthI samrATe guru zrIjinacarine enI sAthe vAda karavA sarvathA samartha samajI temane vinamra bhAve nivedana karyuM. sUrijIe pitAnI asAdhAraNa vidvattAthI ene parAsta karI prasiddhi meLavI zAstrArthamAM bhaTTane harAvavAthI "yugapradhAna bhaTTAraka" padanI prApti karI. A bAbatamAM eka prAcIna prasiddha kavita atre rajU karIe chIe - x' zrIsAhisalemarAjye (tAya)kRtajinazAsanamAlinyataH zrIsAdhuvihAro niSiddhaH sAhinA, tatrAvasare zrIugrasenapure gatvA sAhiM pratibodhya ca sAdhUnAM vihAraH sthirIkRtaH, tadA labdhaH 'savAI yugapraghAna baDA guru' riti virudo yena gurunnaa|" (tatkAlIna pAvalI) gitAzI jaya vANiyA, #ra zautama zuM dhi vadhI che ! 11 . (yugapradhAna nirvANa rAsa) Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna zAsana savA 147 "majUra pradAna () jaradA vimA ! vAra huM koruM pati kALe zAhi salema bulAya zrIpUjyaku mohi bharoso candra na bhAgai // bhaTTa hAra gayo Ika boTa zabdakI jIta bhaI yuM jainake taage| vAda jityau jiNacanda bhaTTAraka yuM patizAhi dillIpati Agai // sUrimahArAje AgarAmAM cAturmAsa karyo, ethI saMghamAM khUba dharmadhyAna thayA; eTaluM ja nahIM paNa emaNe samrATa jahAMgIra para alaukika ane anupama prabhAva dAkhavI zAsananI je virala sevA karI, te zabdo dvArA varNavI zakAya tema nathI. A prakaraNa vAMcI vAMcakane zrIjinacandrasUrijInI anukaraNIya mahAnuM zAsana-sevA, adamya utsAha, atUTa sAhasa, nirmala tapa, saMyama ane vairya-gAMbhIrya Adi aneka guNone acchA paricaya thavAne. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 12 muM svargagamana IJuly B A hai garAmAM comAsA daramyAna advitIya zAsana Ben upa prabhAvanA karI, comAsuM utaryo vihAra karatA karatA sUri mahArAja meDatA padhAryA. tyAM copaDA getranA zeTha AsakaraNa Adi aneka dhanavAna ane rAjyamAnya zrAvaka sUrijInA parama bhakta hatA. sUrijInI padharAmaNIthI saMghamAM adhika dhaka dharmadhyAna thavA lAgyA. surijI meDatA nagara padhAravAnA khabara ApavAthI bilADA zaherane saMgha khUba AnaMda pAmyo. emaNe ekatra thaI sUrijIne bilADAmAM cAturmAsa karAvavAno nirNaya karyo, ane tatkALa saMghanI pratiSThita vyakitae, jemAM kaTAriyA gotranA (saMbhavataH zAha jUThA Adi) zrAvaka AgevAna hatA. e badhAM maLIne meDatA AvyA. ane sUrimahArAjane vaMdanA karI teoe vinayapUrvaka cAturmAsa nimitte bilADe padhAravAnI namra vijJapti karI, saMghane khUba Agraha joI sUrimahArAja Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svagamana 149 bilADu padhAryAM e samaye emanI sAthe vA. sumati kalleAla +, vA. pUNyapradhAna, 5. munivallabha, 5. amIpAla Adi aneka sAdhu hatA. saM. 1670 nA cAturmAMsa tyAM karyAM. sUrimahArAjanA birAjavAthI dharma dhyAna khukha thayA. munisamudAya svAdhyAya, dhyAna, saMyama ane tapazcaryA karavAmAM tallIna thaI gayA. dharmiSTha zrAvakagaNa pauSadha, pratikramaNa, zAzravaNa ane dravyanA sadupayAga karavAmAM pravRtta thaI gayA. temAMye parvAdhirAja paryuSaNAnA divaseAnI teA vAtaja zuM? dha bhAvanAnA pravAha cAre tarapha evAtA vahevA lAgyA ke jenuM varNana karavuM lekhana zaktinI bahAra che. pa Nuparva AnaMda pUrvaka ArAdhyA bAda sUrijIe jJAnApayeAgathI potAnI AvaradA pUrI thatI jANI ziSyavagane mahattvanI bhalAmaNa devA lAgyAH--"tame leAke jainazAsananI unnati karavAnI sAtheAsAtha AtmAnnati karavAmAMya harahameza kaTibadhdha rahejo. gacchanA bhAra AcArya * jinasiMhasUri ' dhAraze, tame tatparatApUrvaka emanI AjJAnuM pAlana karo" ItyAdi. 6 sthAnika zrAvaka-zrAvikAone paNa temanA cegya + emaNe sa. 1705 mAM kavivara samayasu MdarachanA vidvAna ziSya vAdI hani dananI joDe rahIne parama suvihata kharataragaccha vibhUSaNa nava MgI TIkAkAra zrIabhayadevasUri racita ThAMgavRttigata gAthAonI vRtti racI che. jenI AcIna prati lIMDInA bhaMDAramAM che. A resalamerathI . vimalatilaka Adie caitra suda 10 nA rAja mUrine eka patra pADavye jemAM A nAmeA lakhela che. e saMskRta patra A pustakanA pariziSTa(dha)mAM Apela che. emAM jinasiMharijInu nAma nathI ethI jaNAya che ke e vakhate te sUrijInI sAthe nahIM hoya, ne pAchaLathI cAturmAsa samaye gurU mahArAja pAse bilADA AvI pahoMcyA haze. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa0 yugapradhAna janaca drasUri upadeza ApI caturvidha saMgha sAthe khamata-bAmaNA karyA. anya deza-dezAMtaranA saMghane paNa patra mAraphate dharmalAbha sAthe khamata-khAmaNa lakhAvyA. tyAra pachI corAsI lAkha chavAyenine zudhdha manathI khamAvI, pApasthAnakone nirodhI, samAdhipUrvaka anazana grahaNa karyuM. cAra praharanuM anazana pALI utkRSTa dharma dhyAnamAM lIna banyA, ane pitAnA paugalika deDane visajanakarI Ase (gu. bhAdaravA) vadI 2nA roja svarge sIdhAvyA. Ama jagatanI A anupama jyoti sadAne mATe vilIna thaI gaI durdeva karAla kALe AvA mahApuruSane paNa nathI choDyA. pudgalanI niHsAratAne Aje jagatanI janatAne, ne khAsa karIne tatvajJa jaina samAjane pUrepUro paricaya maLI cUkyo. dezabhamAM te sarvataH suMdara ane vidhipUjya dehe sadAne mATe rUkSatAbharyo uttara ApI dIdhe, tatkAlIna te te sAdhano dvArA e zera samAcAra cheDAja samaye deza dezamAM prasarI gayA eTale bhAre viSAda ane hAhAkAra macI gaye. dhoLe divaseya sarvatra aMdhakAraja anubhavAto hato. kAraNa? e jJAnAtmaka tejomayI prabhA sadAne mATe adazya thaI gaI. e dedipyamAna jJAnadIvaDe kALavAyunA jhaMjhAvAtathI aMdhakAranI bhitaramAM cAlyo ga. guruvirahAgninI zaruNa javALAo lekonA hRdayamAM prajajavalI uThI. e javALAo netromAMthI AMsurUpe AvirbhAva pAmIne meghajhaDInI mAphaka vahevA lAgI gaI. te samayanuM drazya je na jAya evo hRdayadrAvaka zokamaya thaI javA chatAM bhAvabhInA da jyAM tyAM jovA maLatA. jANe ke viSAdanA pralayapUramAM sAroya saMsAra DUbI gayA hatA. ajilI atyeSTi kiyA karavA bilADAnA sthAnIya saMgha Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svagamana 151 suMdara vimAnanA saddeza maDhI banAvI ane zAkAkula citte gurUdevanA zabane nirmaLa gaMgAdaka vaDe prakSAlana karI caMdana AdinA vilepana lagAvyA, ane sAdhuveSathI vibhUSita karyAM. . kRSNAgaranA sugaMdhita dhUpa sahita zamane vimAnamAM rAkhavAmAM AvyuM; ane zeka sUcaka vAjiMtrAdi sAthe zabane utsavapUrNAMka nagaranA khAsa khAsa lattAmAM thaIne laI cAlyA. rastAmAM gurUda nArthe lokonI bhIDathI meATA meATA mAgergA paNa TUMkA jaNAvA lAgyA. dhIme dhIme bANagaMgAnA taTanI najIka AvatAM pavitra sthAnamAM sUrijIne mRtadeha rAkhavAmAM AvyeA. tyAM canhananI citA sajAvIne ghI vaDe dehane agnisaMskAra devAmAM Avyo. te deharUpa puddagalane pujatA saunA dekhatAMja kSArarUpamAM avatIrNa thai gayA. paNa sUrijInA prabhAvane kAraNe emanI muMhapatti ( mUkhavastrikA ) na saLagI. " leAkeAe A pratyakSa camatkArane Azcaya sahita joyeA. bhagavAna zrIzAMtinAtha prabhunA nAmanuM smaraNa karatA karatA saMgha svasthAne pAchA pharyAM. leAkeAe peAtAnuM viduHkha A pramANe prakaTa karyuM :" e gurudeva ! ! tame kyAM cAlyA gayA? ame evA te kayA nayarIMga kRta paTTAvalImAM * samayapramAda kRta 'nirvANa rAsa ' ane paNa A pramANe lakhela che: vaizvAnara kenau sagau, paNa atizaya saMjoga ! nava dAjhI pUjya muhapatti, dekhaI saghalo loga // ( nirvANa rAsa ) yeSAM viziSTAtizayena dehe dagdhe'pyadhAkSInnahi vaktravAsaH / zradyat prabhAvaprathitA jayantu yugapradhAnA jinacandrapUjyAH // ( nayaraMgakRta paTTAvalI ) Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri aparAdha karyAM? ke jethI Ape amane sadAne mATe vikhUTA pADI dIdhA, have amane kAne AdhAra ? jainasaMghanA saMkaTa ke avahelanA have kANu maTADaze re? hai jJAnanidhAna ! tamArA vinA have amArA saMzayA keANa chedaze ? he:yugapradhAna! he gurUdeva ! have ame gurUjI, gurUjI kahI kAne pokArazuM ? " ityAdi. x je jagyAe sUrijInA agnisaMskAra thayA, tyAM khilADAnA saMghe smAraka rUpe eka suMdara stUpa banAvye. ane emAM sUrijInI caraNa-pAdukAo sthApI, je hajU mANugaMgAnA taTapara vidyamAna che. * ene le" A pramANe cheH-- saMvat 1670 magasara sudi 10 guruvAsare sacAi yugapradhAna zrIjinacandrasUri caraNa-pAduke kArApi[te taM zrIbilAr3A zrIsa ghena pra0 zrIjinasiMharibhiH / 6. "" khIjAya aneka sthaLoe emanAM caraNA sthApita karyAM hatAM. bIkAneramAM zaheranI bahAra eka sthaLe emanI caraNa pAdukAe sthApita karela che, je AjakAla * rela dAdAjI nA nAmathI kahevAya che. aneka bhakUta lAke gurUdanArthe tyAM nitya ( sAmavAretA khAsa ) jAya che, A cothA dAdAjI savAI yugapradhAna zrIjinacandrasUrijI bhaktanI manekAmanA pUrNa C: x ahIM sudhI tamAma vRttAMta kavi samayaprameda kRta yugapradhAna nirvANa rAsa "mAMthI lIdhela che. A rAsa amArA taraphathI pragaTa thaela aitihAsika jaina kAvya saMgraha "mAM pragaTa thaI cUkela che. << * hamaNAM A stUpa sthAna zaheranA kinAre AvI gaela tema tyAM AsapAsa musalamAnonI vasati hovAnA aMge AzAtanAnA saMbhava hAvAthI A caraNa-pAdukAo tyAMthI upADI laIne bilADA zaheranI aMdara meATA daherAsaramAM rAkhela che. (gu.sa.) Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargagamana 153 karavAvALA che. aneka camatkAra paNa sAMbhaLavAmAM Ave che. tyAMne pAdukA lekha A pramANe che - saMvat 16:3 varSe vaizAkhamAse akSayatRtIyAyAM somavAre zrIkhataragacche zrIjinamANikyasUri paTTAla kArahAra yugapradhAna zrIz2inacandrasUrINAM pAduke zrIvikramanagaravAstavyasamasta zrIsa ghena kArite zubham // bIkAneranA nAhaTAonI gavADa (mohallA) mAM zrI RSabhadeva bhagavAnanuM maMdira che enA mULa gabhArAnI DAbI tarapha sUrijInI pASANa ni mata ati suMdara pratimA che, jenI pratikRti (tasvIra) A rahe ane teno lekha A pramANe cheH savat 1686 vaSe caitravadi 4 dine zrIkharataragacchAdhIzvara zrIjinacandrasUrINAM pratimA kA0 jayamA zrA0, pra0 zrI. yugapradhAna zrIz2inarAjasUrirAjaiH / jaisalameramAM paNa zaheranI uttaramAM eka mAIlapara "dedAnasara' nAmanA taLAvanI pAse zrIjinakuzalasUrijInuM sthAna che, tyAM paNa emanI pAdukAo che, jene lekha nIce mujaba che - ___saMvat 1672 varSe vaizAkhasudi 9 somavAre bhaTTAraka savAi yugapradhAna zrI zrI zrI zrI zrI z2inacandrasUri pAdukA prtisstthitaa| (jaina se saMbaDa mA. 3 pI. sI. nADaranA) eja divasano lekha dAdAjInA sthAnanI pUrva taraphanA thaMbhanA gekhalAmAM cha lAInane nIce mujaba che - saMvat 1672 varSe vaizAkhasudi 9 dine somavAre zrIjaizalamera vAstavya rAula zrIkalyANadAsajI vijayarAjye kuMvara zrImanoharadAsajI / savAiyugapradhAna zrIjinacandrasUrIzvarapAduke kArite yugapradhAna bhaTTAraka zrIjinasiMhasUri // zrIkharatara Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri saMghena taiva (?) sarvadA zrIsaMghasya samunnati sukha zreyo vRddhirvAcayetAmiti // 50 udayasiMha lipi kRtam / / zrI zrI zrI. (raina se saMDa mA. 3 pI. sI. nA32) staMbha tIrthamAM sUrijInI caraNapAdukA vidyamAna che, jene lekha A pramANe che - saMvat 1679 (?) varSa mAgha vadi 10 dine guruvAre yugapradhAna zrIjinacandra sUrINAM pAduke kArate khataragacche osa baMze...............te saM0 jasarAja bhAryA jasalade putra ma mADaNakena prati0 yugapradhAna zrIjinasiMhasUrivaraiH // (jaina dhAtu pratimA lekha saMgraha bhA 2 lekhAMka 882) A sthAna uparAMta mulatAna, amadAvAda, bADamera, pATaNa Adi ghaNA sthAnamAM emanI caraNapAdukAo ane mUrtio sthApita thayA hovAno ullekha maLe che.* sUrijInI svargatithi Aso vadi 2 (gujarAtI bhAdaravA pahi 2)n| 2 / 4 nuya bhuma [ mAya ], surata, 135, >> sasamudrata gItamA - zrojinacandrasUrIzvarU, kharataragaccha gaNadhAra, mere yugavara / thUmbha sakala thira thApanA, vikramapura siNagAra, mere yugavara // 1 // kuMbhakaraNa kRta gItamAM - mUlacakka ( mulatAna )meM dhuMbha maDAno, paratau sahunau pUre / kuMbhakaraNa japaI kara joDI, dUSmaNa kari sahu dUre // 2 // hemamandira kRta gurU gItamAM - jIho mUla thUbha ati sundaru, dAdA bilADai thira ThAma / jIho rAjanagara vikramapurai, dAdA pUrai vaMchita kAma // 6 // sa0 joho bAhaDamerai dIpatau, dAdA jesANai mulatANa / / jIho aNahilapura kha bhAitai, suranara karai vakhANa // 7 // sa0 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargagamana 155 pATaNa Adi nagaromAM "gurU dura" ke "dAdA bIja"nA nAme dAdA sAhebanA sthAne para "meLo" thAya che. je ke sUrijIno nazvara ane paugalika deha Aje ApaNI sAme pratyakSa nathI, chatAM emane mUtamAna amara AtmA ane emano anukaraNIya guNa samuccaya Aje paNa ApaNane Adarzapatha dAkhavavA parama sAdhanabhUta thaI rahela che. emanAM punIta kRtya ane emanI gauravagAthA vizvamAM dedipyamAna dIpazikhAnI mAphaka sadA jhaLahatyA karaze. kavivara samayasuMdarajI zuM sarvottama mArmika zabdamAM kahe che - muyaI kahaI te mUDha nara, jIvaI jinacandasUra / jaga jaMpaI jasa jehano, puhavI kIrati paDUra // 8 // caturvidha saMgha cItArasyaI, jAM jivasyaI tAM siim| vIsAryA kima vIsaraI, ho nirmala tapa japa nIma // 9 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13muM vidvAna ziSya samudAya. dhamAM evA mahApurUSo bahu ochA maLe che ke jenA kathana ane AcaraNa eka sarakhAM hAya. meTI meATI vAtA karanArAonA taTe nathI, tevA tA sadA adhika pramANamAMja hoya che, kiMtu teTA che ka vyanighya ane saccaritrI purUSAnA, je leAkeA svaya'guNI che, guNanA dhAraka che, temanAja anyApara pUratA prabhAva paDe che. ApaNA caritranAyaka pUjya zrIjinacandrasUrijI mahArAja jevA prakAMDa vidvAna hatA, evAja dudha cAritryane kaDakapaNe pALavAvALA hatA. AcArya pada prApti pachI tarataja kiyeddhAra karI ati dRDhatAthI tee utkRSTa saMyama pALavAmAM sadA kaTibaddha rahyA ane e cAritryanA prabhAva uttarottara vadhatAja rahyo, pariNAme emanA upadezathI sekaDA bhavyAtmAoe savavati cAritradharma ane sekaDAe dezivarita (zrAvaka) vrata grahaNa karyAM, temaja hajAro graMtho lakhAvI zrutajJAnane cirasthAyI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 157 banAvavA bhaMDAromAM sthApita karyA. seMkaDo navA navA jinaprAsAde ane jinabiMbonI pratiSThAo eozrInA varadahaste thaI, dhArmika . zretromAM karoDo rUpiyA vaparAyA. TUMkAmAM eTaluM ja kahevuM basa thaze ke emanA cAritranA tejomaya pratApeja samrATa akabara ane jahAMgIra Adi mugdha banI gayA hatA. ane AkarAmAM AkarA kAryo paNa saraLatAthI pAra paDatAM hatAM. kahevAya che ke arijInA AjJAnuyAyI sAdhusamudAyanI saMkhyA 2000 thI vadhu hatI. emaNe eTalI moTI saMkhyAmAM sAdhu sAdhvIone dIkSita karela, ke teTalA pramANamAM bhAgyeja anya kaI AcAryoe karela haze. sAdhu banyA pachI pUrvAvasthAnA nAma paNvirtana karI kharataragaccha mAM je 84 naMdIomAMthI nAma sthApanA karavAnI praNAlikA che, e corAsImAMthI 44 naMdiomAM x nAmasthApanA karavAnuM saubhAgya sUrijI mahArAjane prApta thayuM hatuM. pratyeka nadinA 20-25 sAdhuene dIkSita karyAnuM anumAna karAya te paNa sUrijInA hAthe dIkSita ane upasaMpadA grahaNa karela sAdhuonI saMkhyA eka hajArathI vadhAre thAya che A vAta koI kalpanA mAtra nathI, paraMtu narI sAcI hakIkata che, kemake upAdhyAya zrIzamAkalyANajI potAnI paTTAvalImAM khAsa sUrijIne 95 ziSya potAnA hovAno ullekha kare che. ame paNa khUba zodhakhoLa karI emAMnA 25-30 ziSyonA nAma ekatra zrAjinadattari jJAna bhaMDAra' mubaIthI prakAzita pustaka "jinacandrasuri jIvana caritra" pR. 11 mAM che. 4 44 naMdinA nAma pariziSTa(ka)mAM "vikAra pa" nI sa the che. A bAbata kodaLA svataMtra lekha rUpe tapAsIzuM Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri karyA che, jemano saMkSipta paricaya AgaLa lakhavAmAM Avaze. pratyeka ziSyanA agara ochAmAM ochA pAMca-pAMca ziSya praziSyanuM anumAna karavAmAM x Ave to e saMkhyA lagabhaga 500 nI thAya che. taduparAMta e samaye bIjI paNa keTalIye zAkhAo vidyamAna hatI. jevI ke jinadattasUrisaMtAnaya, jinakuzalasUri paraMparA, zremakati zAkhA, sAgaracandrasUri zAkhA, jinabhadrasUri zAkhA, jinakIrtiratnasUri zAkhA, jinahaMsasUri zAkhA, ane jinamANikari zAkhA+ surijInA samayamAM emanAM praziSyanAMya prazio vidyamAna hevAnAM pramANo maLe che. jemake upAdhyAya zrIsamayasuMdarajI sUrinA praziya hatA. ane temanA ziSya vAdI hanaMdanajInA ziSya jyakatijI Adine paNa surika eja dIkSA Apela. surijInA keTalAka ziSyanA ziSya-praziSyo AdinI saMkhyA 10-15 sudhInI maLI che, chatAM ame sAdhAraNa rIte kevaLa 5 tarIke ja gaNelI che. + eka prAcIna pAvalImAM lakhyuM che ke-A sujIe ekaja naMdimAM 64 sAdhue ne dIkSA Apela ane 1ra munione "upAdhyAya padapradAna karela. Aja graMthanA prakaraNa 3nA 26 mA pRSTha para emanA 24 ziSya hovAno ullekha karAI cUkela che, emAMthI nimnalikhita 6 nAma amane maLela paNa cheH (1) kavi kanaka-meghakumAra cauTALIyAnA ka. (2) vinayama:-emano "phalaudhI pArzvastava gA. 17 ne amArA saMgrahamAM che. emanA zi0 somasuMdara ziva amara kRta "vivAha paDala" (patra 15) maLe che. (3) vAva vinava samudra-emanuM "bhava" gA. 22nuM amArA saMgrahamAM che. emanA ziSyo vA- harSa vizAla) zIla, guNatna Adi keTalAMya hatAM. harSavizAlajInA ziSya u. jJAnasamudranA ziSya vArA jJAnarAjanA ziSya labdhadayajI sArA kavi hatA. emanA " pavana caritra copAI" Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viDa nA ziSya samudAya 19 A badhI zAkhAomAM te samaye sArA sArA vidvAna upAdhyAya (saM. 1707 caitrI pUnama), guNAvalI caupAI (udayapura) malaya suMdarI copAI, dhulevA RSabhadeva stavana upalabdha che. A (patinI caritra) cApAImAM emaNe A agAu anya 6 copAIo lakhyAno ullekha che. emanA zi0 dAnasAgara, zi0 nidhIra kRta "bhuvana dIpaka Taba " (saM. 1805nuM je sArA saM0 I) maLe che vA vinayasamudrajInA bIna ziSya guNaratnajIe racela kAvya prakAza TIkA" (saM. 16 10 je vada 7, ziSya ratnavizAla nimitte). ane "sArasvata kriyA caMdrikA (saM. 16 4pa bhuvana bhaM0 patra 44) upalabdha che, emanA ziSya ratnavizALa kRta "ratnapAla cau0" (saM. 1662 mahimApura, bhuvana bhaM0 mAM) ane emaNe lakhela prazasti saM. 1666 bhAdaravA suda 3 vIramapuranI (nAtara lekhAMka 171pa che, emanA ziSyanA praziSya mahimodaya kRta 'paMcAMgAnayana vidhi gAthA 54 (saM. 1723 bhAdaravA suda 7) uparAMta raghuvaMza vRtta.ane tIrtha taraMgiNI maLe che. saM. 1630mAM zrIjinacandrasUrijI nA AdezathI "saMyati saMdhi (patra 4 svAmI narottamadAsajI ema. e.nA saMgrahamAM) banAvI. emanI viziSTa kRti " namaskAra prathama pada arthA. "anekArtha ratna maMjUSA "mAM chapAela che. emanA ziSya vA0 ratnavizAla ziva tribhuvanasena ziva manihaMsa ziva ma modaya paNa sarasa kavi hatA. emano bApala rAsa (saM. 1722 mAgasaranI () terasa, jahAnAbAda), gaNita sAThisau, janmapatrI paddhati (patra 114 zrI pUjyajInA saMgrahamAM brahmapakSa grahapachInayana ca0 gAthA 46 (saM. 1731 mAgha suda pa sAMgAjI heta racita (saMgraka naM125) Adi graMtha prApta che. tribhuvanasenanA gubrAnA labdhivijaya emanA vidyAgurU hatA. (4) bhuvanadhIra-amArA saMgrahanI AdinAtha sastotranI lekhana prazatithI jAguvA maLe che ke e paNa zrIjinamANikyasUrijInA ziSya hatA. (5) vAva kalyANadhIra -teo pArakha gotranA, sArA vidvAna hatA. emaNe racela "sAdhu sajajhAya" ga0 68 patra 3, catura0 0 mAM che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ane sAdhue seMkaDA hatA. emanA ziSya-praziSyAne paNa 66 emanA ziSya (1) dha ratna kRta jaya vijaya copAI " ( sa. 1641 vijayAdazamI, AgarA ) upalabdha che, (2) zi. bhaNasAlI gotrIya vA kalyANalAlajI hatA, emanA ziSya (A) kamalakIrti racita jinavalasUriSkRta vIra caritranu` bALA. (sa. 1698 zrA. rR. 9 nA jesalameramAM racela ane lakhelI prati bhAvyU amaracandajI mAtharA nAthanagaranA saMgrahamAM che), mahIpAla ciratra ( sa. 1676 vijayAdazamI hAjIkhAnaderA-siMdha, emanAMja ziSya cAritralAbha likhita, jayacandrajInA bhaMDAramAM che) ''sata smaraNa bALAvoAdha" ane "kalpasUtra TabA" patra 99 (sa. 1701 mareTamAM zi. cAritralAbha paDanArthe likhata jayacandajInA bhaMDAramAM che) emanA ziSya sumatilAla, zi. sumatimaMdira, zi, jayanaMdana zi. labdhisAgara kRta "dhvaja bhujaMgakumAra cau." (saM. 1770 Azvina vadi 5, cUDA--saurASTra) upalabdha che. (B) kUzaladhIrajI eka uttama prakAraNa kavi hatA, emaNe racela (1) bhe:ja caupAI (sa. 1729 nA mahA vade 1 sAjata, ci. dhasAgara, AgrahathI (2) lIlAvatI rAsa ( sa. 1728 seAjata ) (3) pRthvIrAja kRta veli bALA. (saM. 1696 vijayAdazamI ziSya bhAvasiMhanA AgrahathI, nAharajInA saMgrahamAM guTakA naM. 90) (4) udyama karma saMvAda 4, 'kRSika priyA bhASA TIkA' (jodhapura, vamAna bha. 30) zIlavatI rAsa (sa. 1722) rAjarSi kRtatrama caupAi ( 1728 ) ane cauvIsI (sa. 1729) ane kuzaLalAbha kRta vana (yava) rAjarSi cau. (sa. 1750, jaya0 bhuM), makSistava ( sa. 1766 jesalamera ) maLe che. ane aneka stavamAM paNa upalabdha che, (C) kanakavimala, emanuM nAma " veli-bALA "nI prazastimAM che. (5) dharmAM prameda--emanI kRti mahAzataka zrAvaka sandhi" amArA saMgrahamAM che. badhu zAMtistavana vRtti" ane "caityavandana bhASyavRtti (tantrArtha dArSikA" sa. 1664 pAsa vada 10) bIkAnera jJAna bhaMDAramAM che. (6) kSemaraga--emaNe lakhela " bandhasvAmitva stAvasUri " zrI pUjyachanA saMgrahamAM che. emanA zi. vinayaprameAda zi. mahimAsena likhita Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 161 surijIe dIkSita karela hatA. e badhAMnI sa`khyA paNa echAmAM ochI eTalIja mAnI laie teA jarAya atizayeAkti nahIM thAya. sUrijIe dIkSA Apela sAdhvIonA nAmeAnI tathA 'nandi' enI saMkhyA haju amane prApta thaela nathI, ethI emanI saMkhyA viSe kharAkhara niya nathI karI zakatA, paraMtu sAdhusaMdhathI sAdhvIonI sakhyA ochI teA naja kahI zakAya. A (sAdhunA) AMkaDAthI agara saMkhyAnI kAMIka nyUnatAya rahI gaI hAya teA paNa pUrva dIkSita AjJAnuvRtti sAdhu ane sAdhvIenI sakhyA meLavIe teA kula 2000 thI vadhu tA siddha thAya cheja. vihAra patra'nI sAthe je 44 nandienA nAma che, e nAma paNa anukrame lakhela che, e eka mahattAnI vAta che. ethI e samayanA tamAma vidvAnone dIkSA samaya nirNita karavAmAM bahuja sugamatA ane sahAyatA prApta thAya che, ane jo enI sAthe saMvatAnukrama hAta, tA tA senAmAM sugaMdha bhaLyA jevuM manata, astu ! ' prati mahimA bha . na. 20mAM che. zrIjinamANakayara zAkhAmAM bIjA paNa keTalAMya vijJAna ane kavie thayA che. sa. 1700 mAM jinara MgasUrithI gacchabheda thayA, e samayathI kuzaladhIrajI Adi ane te uparAMta jinamANikayasUrijInA ziSyaparivAra AkhAya emanA AjJAnuyAyI banI rahyo hato. * ' kriyAhAra niyama patra `thI jANavA maLe che ke te samaye dIkSA devAne adhikAra anAyakaneja hatA, ane je kAi anya upAdhyAya Adi dIkSA ApatA te paNa te temanI AjJA vageja, ane temAMye khAsa karIne moTI dIkSAtA sUrijIja ApatA. jinasiMhasUrijI dIkSita rAjasamudrajI ane siddhasenajIte paNa meTI dIkSA zrIjinacandrasUrijIeja Apela. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ame A prakaraNamAM nandui-anukrama pramANeja sUrijInA ziSya samudAyanA sakSipta paricaya ApIzuM:---- 162 (1) sarkalacandra gaNi--tee jAte AsavALa rIhaDa geAtrIya ane sUrijInA prathama ziSya hatA. AgarAthI Apela sa. 1628 nA patramAM ke je A graMthanA prakaraNa 5 pR. 54mAM chApela che, emanuM nAma che. " emaNe racela eka gahUlI gA. cha uparAMta haju sudhI koI bIjI kRti maLI nathI. emanI caraNapAdukA bIkAnerathI 4 kAza tu nAla nAmaka gAmamAM sUrijI sthApita vidyamAna che, jenA lekha x 77 A pramANe cheH-- va .. sudi 3 dine zanau siddhiyoge zrIjinacandrasUri ziSya mukhya paM0 sakala .. pAdukA zrIkharataragacchAdhIzvara yugapradhAna prabhu zrI. zrIjinacandrasUribhiH pratiSThita . lUNAbhyAM kArite || " * haDa jayavaMta stUpanA geAkhalAnuM mukha bahu saMkIrNa hAvAthI A lekha "6 .......... + paraMtu te patramAM emanuM nAma sUrijI pachInA sAdhuemAM cAthA nakhare che. ethI saheje zaMkA thAya ke mukhya ziSya hovA chatAM sUrijIe pote emanuM nAma ceAthA nAMbare kema lakhyuM? enA samAdhAnamAM samajavAnu OM e patramAM jaNAvela ANu deyAdi muni mUrchinA ziSya na hovA chatAM surijInI AjJAnuyAyI haiAvA sAthe sakalacathI paryAye vRddha haze eTaleja sakalacaMdrajInuM nAma cothA naMbare lakhela che.(gu. sa.) xsa, 1986 mAM jyAre ratalAmathI zeH zrInathamalajI gAdhyiA. parama pUjya AcArya zrIjinakRpAcandrasUrijInA darzanAthe bIkAnera AvyA hatA tyAre emanAM dhama patnIe vyAkhyAnamAM A galI gAI hatI, ame e saMgrahI rAkhI che, enI prAcIna hastalikhita prati amane maLI zakI nathI. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya - mudRAya 163 khUba prayatna ryAM chatAMya sa'pUrNa vAMcI zakAyA nathI, eTale emanA vargavAsanA saMvatanA niya nathI thaI zakayA. prakhyAta kavizreSTha mahApAdhyAya zrIsamayasundarajI emanAja ziSyana hatA emanA janma sAcaaura vAstavya peravADa jJAtIya zrAdhdhava zAha rUpasInI suzIlA dharmapatni lIla devInI kUkhethI ala hatA nAnA umareja emaNe sUrijI pAse cAritra grahaNa kareluM. emanA vidyAgurU vA. mahimAjajI ane vA0 samayarAjajI hatA. emanI kavitva zakti ane vidvattAnI pratibhA khUba khUba khIlI uThI hatI. sa'. 1649 mAM sUrijInI sAthe tee paNa lADuM!ra padhAryAM hatA. tyAM samrATa akabaranI sabhAmAM svanirvAmRta "aSTalakSI" jevA vidvattApUrNa graMtha saMbhaLAvI phAgaNa suda ranA rAja vAcakapada prApta karyAnA ullekha ame Aja graMthana AThamAM prakaraNamAM karI cUkayA chIe, siMdha dezamAM vihAra karI makhanUma zekhane pratidha ApI pAMca nadInA jalacara jIvA ane khAsa karIne gAye;nI rakSAnuM prazasanIya kArya karyuM hatuM. jesalameramAM rAvala bhImajIne upadeza ApI mInA jAtinA leAkeA dvArA mAryA jAtA sAMDA ' nAmanA jIvAnI rakSA karAvI hatI. meDAvara ane meDatAdhipatine khuza karI zAsananI ze|bhAmAM khUba abhivRdhdhi karI hatI. sa. 1671 mAM jinasiMha-rijIe " laverA " mAravADa) mAM emane upAdhyAya pada Apela. sa. 168788 mAM duSkALane kAraNe sAdhudhama mAM kiMcita zathilatA paisI gaI hatI. enA piyAga karI su'. 1691 mAM emaNe punaH kriyAghdhAra karyAM hatA. peAte hajAro stavana sajjhAyA ane seTa! graMtha racI sAhityanI amUlya sevA majAvI hatI. sAhityanI duniyAmAM emanuM nAma huramezane << Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri mATe suvarNAkSare AlekhAeluM raheze. emanuM vistRta jIvana caritra emanI kRtio sAthe ame bhaviSyamAM prakaTa karIzuM. ethI atre vizeSa lakhela nathI. saM. 1702 nAM citra sudi 13 nA reja amadAvAdamAM pagathIAnA upAzraye teone svargavAsa thaye. saMvatanAM anukrame emanI kRtio A pramANe che - - saM. 1641 bhAvazataka (khaMbhAta), saM. 1649 lAhAramAM aSTalakSI (artha ratnAvalI 4, saM 16pa1 jinakuzalasUri aSTaka ane 24 jina 24 gurUnAma garbhita para stavana, saM. 165ra vijayAdazamI-khaMbhAtamAM jinacandrasUri gIta, saM. 16pada akSayatRtIyA jesalameramAM ra7 rAgagarbhita stavana, saM. 1657 caitra vadI 4 AbUtIrtha yAtrA stavana, saM. 1658 caitrIpUNimA zatruMjaya yAtrA stavana, ane vijayAdazamInA amadAvAdamAM saMghapati emanI abhyarthanAthI cauvIsI, ane eja saMvatamAM aSTApada stavana, saM. 1659 vijayAdazamIkhaMbhAtamAM zAMba pradyumna caupAI, saM. 1691 rautravedI | nAgoramAM pArzvanAtha stavana, saM. 1662 sAMgAneramAM dAnA hAliyAjha, eja varSe mAha mahinAmAM ghaMghANI gAMgANI) padmaprabhu stavanaka, saM. 1663 (4) rUpakamAlA cUNi (vRtti je. saM. sU), saM. 1664 phAgaNa AgarAmAM karakaMDa pratyeka buddha rAsa, caitra vadI 13 nA dumuha pratyekabuddha rAma, jaMbUrAsa (jesalamera paM. sU) ane nAme pratyekabudhdha rAsa, sa. 166pa jeTha su.15 naI pratyekabuddha rAsa, eja varSe caitra(?) Ada60 amarasaramAM cAturmAsika vyAkhyAna paddhatika, sa. 1666 vIma yanuM rata sumAMjali'mAM pragaTa thaI gayuM che. A cihna vALA prAtho prakAzita thaI cu yA che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudA 165 pura (nAkeADA)mAM kAlikAcAya kathAztra, saM. 1667 mAgasara suda 10 marATamAM pauSadhavidhi stavanax, Aja sAlamAM uccanagaramAM zrAvakArAdhanAtra, sa. 1668 mulatAnamAM mRgAvatI rAsa ane mAha sudi 6nA divase ahIMja ka-chattIsI, saM. 1669 sidhdhapuramAM puNya-chattIsI, ahIMja sAmAcArI-zatakax, nAme meTA graMthanI racanAne Arabha karyAM, sa. 1669 (?) zIlachattIsI sa. 1670 AsAja, amadAvAdamAM navavADa zIla sajjhAya, sa. 1671 AbU stavana, sa. 167ra meDatAmAM sAmAcArI zatakanI samApti, eja samaye siMhalasuta priyamelaka rAsa banAvye, eja saMvatamAM peASa dasamInA rAja atreja vizeSa zatakax, sa' 1672 (3?) bhAdaravAmAM puNyasAra caupai, sa 1973 vasaMta ( pAMcamI ) meDatAmAMja naladamayaMtI caupaI, ane kArtikasRdi 5 me gAthA lakSaNa, ma. 1974mAM paNa atreja vicArazataka sa, 1676 mAgasara rANakapura yAtrA vana, (sa. 1677 jeTa kri 5 me pratiSThA samaye meDatAmAM hatA, jUe jaina lekha saMgraha" lekhaka 443), sa'. 1677 mADu mAsa sAcAramAM mahAvIra stavana, ahIMja sItArAma caupAInI 1 DhAla, saMvata 1979 bhAdaravA vida 11 gurvAMdhalI patran svayaM likhita amAra saMgrahamAM che.) sa. 1981 nabha (bhAdrava) mAsa jaisalameramAM gaNadhavasahI stavana, eja saMvatamAM ahIMja valkalacIrI rAsa ane mauna ekAdazI stavana, sa. 1681 kArtikasudi 15 nA ledravapura yAtrA vana, sa. 1682 zrAvaNa nAgeramAM zatrujaya rAsax, eja che timarIpura (sabhavataH tiMvarI-mAvADa) mAM vastupAla tejapAla rAsa, sa. 1983 kaneramAM AdinAtha stavana, saM. 1683 (81-89 pAThAMtara) (6 mAgasara Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUra ahIMja zrAvaka 12 vrata kulaka, saM. 1684 zrAvaNa-bhrUNakaraNasaramAM duriyarayasteAtra vRttix, eja varSe ahIM satASa-chattIsI ane kalpasUtra para kalpalattA x nAmaka vRttinA prAraMbha, saMvata 1685 phAgaNamAM ahIMja vizeSa saMgraha, Aja sAlamAM visa'vAda zataka ane khAravrata rAsa (je. bha. sU), sa. 1685 riNImAM yuti ArAdhanA'x ane ahIMja kalpalatAvRtti pUrNa karI, sa. 1686 gAthA sahasrI, saM. 1687 pATaNamAM jayatihuaNuvRttix, eja varSe bhaktAmara sukhAdhinIvRtti, ahIMja vizeSa zataka lekhana samaya duSkALa varSoMna leAx, sa. 1688 amadAvAdamAM duSkALa varNana-chatrIsIx (gA. 36) ahIM4 kArtika mAse navatattva zabdArthavRtti, sa. 1689 amadAvAdamAMja sthUlibhadra sajjhAya ane rAjadhAnImAM duHkhita guruvacanam, sa. 1690 kha'bhAtamAM laiyA-chattIsI, sa. 1991 mAM atre dazavaikAlika sUtrapara dIpikAvRttix, kAti kavaddhi 3 thAvagyA cau., divALIpara 47 doSa sajjhAya, sa. 1992 mAdhava ( vaizAkha ) mahinAmAM ahIMja raghura zavRtti, sa. 1693 jeThamAM amadAvAda khAte saMdeDa dolAvila paryAya, sa. 1994 divALIpara jAleA2mAM vRttaratnAkaravRtti, ahIMja cAmAsAmAM kSullakakumAra rasa, sa. 1695 jAleAramAMja ca'pakazreSThI caupaI, saptasmaraNa vRtti (sukha edhikA)x, sa. 1695 phAgaNasuda 15 nA prahlAdana (pAlaNa) puramAM kalyANamaMdiravRttix, AMkeDamAM gautamapRcchA cauI,sa, 1996 nabhamAsa (bhAdaravA) vikre amadAvAdamAM daMDakavRtti, AsejamAM dhanadatta copaI, sa. 1997 caitramAM tyAMja sAdhuvaMdanA, sa. 1998 zrAvaNa suDhi 5 nA rAja pu Mjaratna RSirAsa, eja varSe tyAMja AleAyaNa-chattIsI, sa'. 1700 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vayA. vidvAna ziSya samudAya 167 mAha mAsamAM tyAMja draupadI caupaI vRddhAvasthA hovA chatAMya racI. ahIMja emano svargavAsa thaye. saMvata vagaranI moTI ane ullekhanIya kRti nIce mujaba cheH (1) sAmAcArI zataka, (2) sItArAma caupaI, (3) kalpalatA TIkA, (e traNeno ullekha uparokta noMdhamAM AvI gayo che, (4) sArasvata rahasya, (5) seTa-aniTa dhAtu-lakSaNa samuccaya (6) kharataragaccha paTTAvalI, (7) vimala yamala stuti vRtti, (8) alpAbaDutva garbhita stavana pajJa TIkAka, (9) trASabha bhaktAmara4, (10) draupadI saMharaNa (11) mahAvIra ra7 bhava, (12) SaDAvazyaka bALAbedha, (13) praznottara pada (vicAra, je. bhaM. sU) (14) vADmaTTAlaMkAra vRtti, (15) bhajana vichino dara yAdi tathA nAnA meTA stavana sajajhAya aSTaka Adi maLIne seMkaDonI saMkhyAmAM amArA saMgrahamAM che, jene yathA samaye prakaTa karavAmAM Avaze. u. samayasuMdarajInA aneka vidvAna ziSya hatA, jene paricaya kavivaranA jIvana caritramAM ApavAmAM Avaze. ahIM to mAtra emanA eka udbhaTa vidvAna ziSya vAdI harSa naMdanajIno cheDe paricaya ApavAmAM Ave che. vAdI harSanaMdanajI saMskRtanA prakAMDa vidvAna hatA, emanI vidvattAnI prazaMsA kavivara pote paNa potAnI kalpalatA vR AdimAM kare che. nyAya ane vyAkaraNa viSayamAM te emanI vidvattA eka kavivaranI svastilikhita prati saM. 1980 mAM kAranI aMdara yati zrI pUnamacaMdajIne bhaMDAra ke je AcAryavara zrIjinabhadrasurijI saMsthApita hatA. temAM A saMpAdake joI hatI. du;khano viSaya che ke Aje e Akheya bhaMDAra kaziSyanA hAthe jatAM samULo nAza thas gayo che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri khAsa ullekhanIya che. "cintAmaNi mahAbhArtha" jevA mahAna utkRSTa graMtheno emaNe abhyAsa karelo. emaNe banAvela 1 madhyAhna vyAkhyAna padhdhati (sa. 1673 pATaNa), 2 traSimaMDala prakaraNa vRtti 4 khaMDa (saM. 1705 bIkAnera), 3 sthAnAMga vRtti gata gAthA vRtti (saM. 1705 vA. sumati kallolanI sAthe) lIMbaDI bhaM. 4 utarAdhyayana vRtti saM. 1711 bIkAnera jJAna, 5 AdinAtha vyAkhyAna, 6 AcAra dinakara prazasti, 7 zatru jya yAtrA paripATI stavana saM. 1671, 8 RSimaMDala gALAvabodha, 9 jinasiMha ri gIta, 10 udyamakarma saMvAda, 11 pArzvanemi caritra. tathA gauDI pazva sta. saM. 1683, ane anya stavana gahuliye, ItyAdi upalabdha che. (2) naya vilAsa--emanuM nAma paNa AgarAthI lakhela patramAM Ave che. emaNe banAvela lAkanAla drAviMzikA bALAvabodha (saM. 1654 likhita) zrIjinakRpAcandrasUri jJAna bhaMDAra bIkAneramAM che. (3) jJAna vikAsa -emanA ziSya samayapramodajI kRta (1) jina : nirvANa rAma, (2) saupanI I (sa. 1673 jUDAme patra 14 vaya likhi ) prakAra ? bhaMDAramAM che, (ka) abhayadevasUri kRta sADagnIvalakulaka Tabo (saM. 1661 phA che. 7 vIramapUre kRta va likhita), (ka) ji" - candrasUrijI gIta (saM. 1949), (5) ArAmabhA caupAI (6) arahanaka rAsa. (7) dazArNabhadra navaDhAliyA ItyAdi nAnI moTI keTalIya kRtio upalabdha che. amArA saMgrahamAMnA bhagavatI sUtra prazasti (sa. 1676) parathI jANavA maLe che ke jJAnavilAsajIne labdhizekhara, jJAna Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya vimala, nayana kalAsa Adi bIjA paNa keTalAya ziSya hatAM. (4) harSa vimala -emanuM nAma saM. 1628 nAM AgarAvALA patramAM Ave che. emanA ziSya zrIsundarajI hatA. jemaNe banAvela agaDado prabaMdha patra 9 amArA saMgrahamAM che, ane nAnI kRtio paNa keTalIya upalabdha che. saM. 1pa61 mAgasara vada 5 nA lekhamAM paNa emanuM nAma Ave che. (jaina dhAtu pratimA lekha saMgraha bhAga 2). (5) kalyANa kamala -emanuM nAma paNa uparokata patramAM Ave che. emanAM (1) jinaprabhasUrikRta "SabhASA stava avayUri" ( patra 2 amArA saMgrahamAM che. ) (ra) sanakumAra caupAI tathA neminAtha sta. traSabha : Adi paNa maLe che. 6) vA. tilaka kamala-emanA ziSya padmahema (gelA gotrIya) hatA. jemaNe vADI pArzvanAtha (pATaNa) ane jinadattasUri tU5 (mulatAna) nI pratiSThA karI hatI. emanA ziSya (1) vA. dhanarAja (golachA getrIya), (2) vA. niyamundara, (3) vA. nemasundara, (4) paM. AnaMdavardhana, (5) hamaja Adi ghaNA ziSyo thayA. vA. dhanarAjajInA ziSya vA. harakIrti golachA gotrIya hatA, emane svargavAsa saM. 1729 zrA. su. 14 nA jodhapuramAM thayo. emanA ziSya (A) vA. rAjaharSa (B) mativarSa hatA, (A) vA. rAjaharSanA ziSya vA. rajalAbhajI ucca kakSAnA kavi thayA, emanI dhA zAlibhadra caupaI ( saM. 1726 A. su. 5 vaNuDa, bIkAnera * emanA ziSya ajJAta nAme raceluM A dezI nAmamAlA avacUrI? (saM. 16 5 ku mA jJAbha0 naM. 5ra 5) maLe che. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 yuga dhAna zrIjacaMdrasUri jJAna bhaMDAra) bhadrAnaMda saMdhi Adi aneka kRtio upalabdha che, jemano paricaya svataMtra nibaMdhamAM A pavAmAM Avaze. vA. roja lAbhajInA priya paM. rAjasundara, kSamAdhIra ane emanA ziSya guNabhadra, nayaNaraMga Adi hatA. vA. hIrakIrti jInA bIjA ziSya matiharSajInA vA. vanalAbha ane mahimAmANikya nAmanA be ziSya hatA. vA. bhuvanalAbhajInA tejasundara ane mahimAmANikyajInA mahimasundara. zrIcandra Adi ziSya hatA. (7) nayana kamala-emanA ziSya jayama dijI ziSya kanakakIrti sArA kavi hatA. jemanA 1 neminAtha rAsa, [saM. 1692 mahAsuda 5 bIkAne], 2 draupa, rAsa (sa. 1993 vaizAkha su. 13 jesalamera], 3 meghadUta dAvya avagR iAdi upalabdha che. (8) yugapradhAna zrIjinasiMhari-teo bhAre pratibhAzALI ane prakhara vidvAna hatA, gurUdevanI sAthe varSo sudhI rahI emaNe vinaya, vidvattA, vyAkhyAna kaLA Adi guNa prApta karyA hatA. TuMkamAM eTaluM ja kahevuM basa thaze ke sUrijInA ghaNAkharA guNo emanAmAM AvI gayA hatA. emaNe samrATa akabaranA darabAramAM surijIthIye pahelAM jaI pitAnI lekottara pratibhAthI samrATane jainadharmanA anurAgI banAvyA hatA. saM. 1628 ne AgarAna - rijInI sAthe emanuM paNa nAma Ave che. emane janma saM. 1615 nA mAgasara sudi 15 nA khetAsara gAme thayo. emanA pitAnuM nAma copaDA gotrIya zAha cAMpasI, ane mAtAnuM nAma cAMpaladevI hatuM. emanuM mULa Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 171 nAma mAnasiMha hatuM, ethI ja samrATa emane prAya: e nAmeja saMdhatA hatA. ame A pustakanA pAMcamA prakaraNamAM lakhI cUkyA chIe ke saM. 16ra3 mAM jyAre zrIjinaca drasUrijI bIkAnera padhAryA hatA tyAre emaNe kevaLa AThavarSanI avasthAmAM vairAgya pAmI sUrijI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA grahaNa karela, sUrijIe emanuM nAma "mahimarAjajI" rAkhyuM, ane vidvAna nirmala cAritrapAtra ane vinayazIla hovAne kAraNe saM. 1640 ne mAha sudi pa nA roja jaisalameramAM sUrijIe emane vAcaka padathI alaMkRta karyA hatA. "zrIjinacandrasUri akabara pratibodha rAsathI jANavA maLe che ke samrATa akabaranA AmaMtraNathI sUri mahArAje pitAthI pahelAM anya cha sAdhuonI sAthe emane ja samrATanA darabAramAM mokalyA hatA, ane emanA darzanathI samrATa khUba prasanna thaela, ane emanI sAthe roja dharmacarcA karavA lAgela. ame sAtamA prakaraNamAM lakhI cUkela chIe ke jyAre zAhajAdA salImanA ghera mULa nakSatramAM kanyAne janma thayo hatuM, tyAre maMtrIzvara karmacandranA prabaMdhathI emaNeja tenA deSa nivAraNArthe aSTotta tra pUjA vidhi bhaNAvI hatI sUrijInI AjJAthI samrATanI sAthe kAzmIra vihAra karI jaina dharmanI atizaya unnati karanAra paNa teo ja hatA. gajanI ane galakuMDA jevA anArya dezomAM tathA TheTha kAbula sudhI amArI uSaNa paNa emaNeja karAvI hatI, kAzmIranA rastAmAM AvatA aneka taLAnA jalacara nI rakSA paNa emaNe karAvI hatI kAzmIra vijaya prApti pachI zrInagaramAM samrATane upadeza ApI ATha divasanI amArI ugheSaNa karAvI hatI. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri emanA sahavAse samrATapara amita prabhAva pADacA, elIja samrATe sUrijIne nivedana karI emane AcA'pada SaDe ala'kRta karAvyA, ane emanuM nAma "jinasiMhasUri' rAkhavAnA nirdoSa paNa samrATe poteja karyAM hatA. uparAMta A avasarapara maMtrIzvara ka candre karoDa rupIyA kharcI jambaradasta maheAtsava ujavyeA A badhuM agAunA prakaraNeAmAM AvI jatuM hoI atre lakhavuM anAvazyaka che. e pachI keTaleka sthaLe sUrijInI sAthe tA keTaleka sthaLe sUrijInI AjJAthI anyatra cAturmAMsa karyAM. aneka zilAlekhA ane graMtha prazastimAMmAM emanuM nAma maLe che. saM. 1656 nA mAgasara sudi 13 nA rAja bIkAneramAM betharA ge|trIya dharmI zAhanI mAryAM dhArAdevInA putra rAjasiMhane dIkSA ApI. tyAMthI vihAra karI jyAre sUrijInI pAse AvyA tyAre emane meTI dIkSA apAvI ane 'rAjasamudra" nAma rAkhyu. jatA sa. 1661 nA mADu sudi 7 nA bIkAneranA zAha vacchaputra ceAlAne amarasaramAM dIkSA ApI, enI sAthe evA moTA bhAI vikrama ane mAtA miAdevIe paNa dIkSA lIdhI. AnasiMha zrImAle dIkSA--maheAtsava karyAM. cAlAne rAjanagaramAM zrIjinacandra rijIe moTI dIkSA ApI siddhasenamuni nAma ApyuM. upare!kta rAjasamudrajI ane sidhdhasenajI ane jinasiMhasUrijInA paTTadhara AcArya banyA, te anukrame 'jinarAjasUri' ane 'jinasAgarasUri' nAmathI prasidhdha thayA. sa. 1660-61 AsapAsa (IlAhI san 49 tA. 31 khudAda) ASADhI aSTAhnikA amAri kramAna guma thaI javAthI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna zi mukAya 173 emaNe navuM pharamAna samrATa akabara pAsethI prApta karyuM, jene ullekha A pharamAna mAM samrATe pote karyo che. - saM. 1862 nA caitrAvadi 7 nA jyAre bIkAneramAM sUri jIe zrISabhadevasvAmInA maMdiranI pratiSThA karI, e samaye teo paNa rijInI sAthe hatA, ema tyAMnA lekho dvArA jANavA maLe che. saM. 1861 nA lebamAM paNa emanuM nAma che. ' sukha dadha vidvAna kavi zrI samayasuMdarajInA teo vidyAguru hatA, ane emaNe ja saM. 1671 mAM laverAmAM kavivarane upAdhyAya pada ApyuM hatuM. rAjasamadrakRta "zrIjinahiMsUri gItathI jANavA maLe che ke satra, jahAMgIrane pitAnI alaukika pratibhAvaDe pratibaMdha ApI abhayadAno DaDu vagaDAvyo hato * samrATe prasanna thaI potAnA pitAnuM anukaraNa karI mukaraba khAna navAbane mekalI AcArya mahArAjane yugapradhAnapada ApyuM hatuM saM. 1970 nA cAturmAsa gurudevanI sAthe benAtaTa (bIlADA)mAM karyo hato. e pachI gacchanAyaka pada prApta karI * vavava vAturI guru vukSavI, zAda sare o nI ! abhayadAnanau paDaha bajAviyA, zrIjina ihasU rindo jI / / 2 / / (rAja samukata gIta). jehanI guNa paraMparA cittana viSe dharI jahAMgIra-salema saMtuSTa hRdaya thakai zrImukura ba khAnanai pote mokalI mahotsava pUrva ka yugapradhAna padavI (dIdhI), ehavA zrIjinasihasUri // [ kavinaraMgasUri rAjya likhita caumAsI vyAkhya na ] / zrIsiMgha re yugapradhAna padavI lahI, AyA mukaraba khAna re / sAjaNa manacinyA huA, malyA durajana mAna re // 4 // (vAMdI harSanaMda kRta gIta) Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri aneka sthAnomAM vihAra karavA lAgyA. saM. 1971mAM meDatA vAstavya copaDA getrIya zAha AsakaraNe zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrArthe saMgha kADhavAno vicAra karyo tyAre emane paNa vInatipatra mekalI saMghamAM sammilita thaI girirAjanI yAtrAe bolAvyA hatA. poSa sudI 13 nA roja meDatAthI saMghe prayANa karyuM ane anukame guDhA nagara) AvyA, tyAM bIkAnerano vizALa saMgha Abe, te paNa A saMghanI sAthe thaI gaye. sthaLe sthaLe devavandana pUjana Adi karI AbU Adi tIrthonI yAtrAno lAbha letA letA caitrI pUnamane divase girirAja zrI sidhdhAcalajI para yugAdijinezvaranA darzana karyA. saMghapati AsakaraNane gacchanAyaka zrIjinasiMha e "saMgha pati pada arpaNa karyuM. girirAjanI yAtrA karI sUrijI mahArAja khaMbhAta AvyA, tyAM staMbhanA pArzvanAthajInA darzana karI pATaNa, amadAvAda thaI vaDalI padhAryA, tyAM dAdA zrIjidattasUrijInI caraNapAdukAnA punIta darzana karyA. tyAMthI vihAra karI chanAyaka zrIjinasiMhasUrijI rahI padhAryA. DaSa pAmI utsavapUrvaka nagara praveza karAvyo. tyAMnA rAjA rAjasihe emanI khUba bhakita karI. tyAMthI vihAra karI jAhera padhAryA, zrIsaMghe samAre pUrvaka vAgata karyuM. tyAMthI khaMDapa ane phugADaI (dhunADA) thaI ghaghANI (gAMgANI) padhAryA tyAM papra Adi prAcIna jinamUtaonA darzana karyA.+ tyAMthI vihAra karatA karatA bIkAnera padhAryA tyAM zAha vAghamale emano dhUmadhAmathI pravezotsava karAvya, saM. 1674 ne A yAtrA varNanavALA be 'caMtyaparipATI stavane amArA saMgrahamAM che. +A mUrtionI prAcInatA AdinI bAbatamAM samayasuMdarajI kRta dhaMdhANI stavanamAM sAruM varNana che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya . 175 cAturmAsa tyAM karyo ethI dharmanI bhAre prabhA thaI samrATa jahAMgIra ghaNuM samayathI emanA jananA abhilASI hatA, bIkAneramAM emano cAturmAsa che ema jANI, emaNe pitAnA AgevAna umarane zAhI pharamAna daI mokalyA ane temanI sAthe AgrahapUrvaka darzana devAnI vinaMti lakhI mekalI. zAhI puruSa bIkAnera AvyA, ane pharamAna batAvI Aga padhAravAnI vinaMtI karI + bIkAnerano saMgha ekatra thayo ane pharamAna vAMcI khUba AnaMda pAme. samrATana griDa jeI AcArya mahArAje tyAM javAnuM Avazyaka mAnyuM. eTale bIkAnerathI vihAra karI meDatA padhAryA ane tyAMnA saMghanI atizaya bhakti jaI eka mAsa paryata tyAM ja rokAyA. tyAra pachI emaNe tyAMthI vihAra karI samrATa pAse javAne prayANa +hiva zrIzAhI salema, mAnasiMhasu dhari prema / var3abar3A sAda sadhIra, mUkai ApaNA vajIra // // tumasa DIvALArU jhAvuM, mAnajhivuM yurAnA ! ikabera mAnasiMha AvaI, tau mana muja sunna pAbai / / 2 / / te bIvANai AyA. praNamai mAnahi pAyA ! dIdhA mana mahirANa, patizAhI phumANa // 3 // miliya ra saMgha sujANa, vAMcyA te phuramANa / teDAyA pAtizAha, saha ko dhai ucchAha // 4 // zrI sarakRta 'narAjasUri rAsa" saM. 1681 ANaMdai caHmAso kari, AyA mevar3A baha rita dhari / tar3AvaI zrIzAhi salema, mer3atA AyA kuzale kSema // 66 // dhamakAti kRta "jinasAgarasUri rAsa" saM. 16 81] vadhu jANavA mATe juo amAro saMpati "aitihAsika kAvya sa graha." Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjanacaMdrasUri karyuM. paraMtu manuSyane vicAra jarAya cAlatuM nathI, durdeva kALe keIne cheDayA nathI. eTale emanuM zarIra asvastha thaI gayuM, jethI AgaLa na javAtAM meDatA pAchuM pharavuM paDayuM. nimittAdi jJAna daSTie pitAnuM AyuSya pUruM thatuM jANuM anazana grahaNa karI lIdhuM. corAsI lAkha jIvana sAthe khamata khAmaNA karI zudhdha dhyAnamAM lIna thaI saM. 1674 nA piSadi 13 nA roja zrIjinasiMhasUrijI svarge sIdhAvyA. samasta saMghamAM zoka prasarI gayo, kemake te eka prauDha pratibhAzALI temaja mahAna prabhAvaka AcArya hatA. zrIsArajI kRta "jinarAjasUri rAsa"mAM lakhela che ke teo prathama devalokamAM maha ke deva thayA. - samrATa akabarane jaina dharmanA anurAgI banAvavAmAM zrIjinacandrasUrijInI sAthe emane paNa sAro evo phALo che. kAzmIra vihAra daramyAna emanA cAritrAno samrATa para je prabhAva paDelo enA pariNAme samrATe sUrijI pAse emane AcArya pada apAveluM, e vAtanuM zabdo dvArA varNana yathAvat thaI zake tema nathI. samrATa jahAMgIra emane bhAre sanmAnanI najare jotA. navAba mukaraba khAna Adi para emano ghaNo uMDo prabhAva hato X. emaNe jinAlayenI ghaNe sthaLe pratiSThAe paNa karAvI hatI. jeno ullekha "jenadhAtu-pratimAlekha saMgraha" AdimAM che X samukhi lIdhara saMthAra u, kIghara saphala jmaage| suddha manaI gahagahatA, pahilaI devaloka i) pahuMtA // 1 // - samara i sagalA uMbarA, mukara ra khAna navAba ho| e patizAhi mevau, Ubhau narai aradAsa he|| eka ghaDI paDakhu nahIM, cAlo zrIjI pAsa he| / / 7 / / [vAdI naMdA kRta "Alina gIta' ] Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 177 sAdhvI vidyAsidhdhikRta "guNI-gIta" parathI jANavA maLe che ke enI guNIne "pahuraNI" (pravattinI)pada emaNeja ApyuM hatuM. emanI stavana, sajhAI Adi keTalIka nAnI kRtio paNa maLI che. - bIkAneranA zrIrela dAdAjImAM emanI pAdukAo eka tUpamAM pratiSThita che jene lekha A pramANe che___ "saM. 1676 varSe jeSThavadi 11 dine yuga-pradhAna zrIjina siMhamUri sUrIzvarANAM pAduke kArite pratiSThine ca ||shubhN bhvtu|" bIkAneramAM nAhaTAonI guvADanA zrISabhadevajI maMdiramAM paNa emanI pAdukAo che, tene lekha A pramANe cheH "saM. 1686 varSe caitra vadi 4 dine yugapradhAna zrIjinasiMha sUrINAM pAduke kArite jayamAzrAvikayA, (pra.) bhaTTAraka yugapraghAna zrIjinarAjasUrirAjeMH" emanA ziSya ghaNA sArA sArA vidvAna hatA, jemAMnA keTalAkanA nAme to amane maLela che. e badhAne meTI dIkSA yugapradhAna zrIjicandrasUrijIe ApI hatI, ethI emanAM nAma paNa na%i anukrama pramANe lakhIe chIe. (1) hemA mandira -teo prakAMDa vidvAna hatA. bIkAnera jJAnabhaMDAramAM judA judA zrAvakazrAvikAoe emane varAvela graMzanI keTalIka pratio vidyamAna che. emanI kRti eka zrIjinakuzala sUri sthAna stavana gAthA 9 upalabdha che. (2) harakhaMdana--A paNa emanA ziSya hatA, emanA + ziSya bhuvanarAje saM. 16 87 phA. suda 5 bIka neramAM lakhela eka ajJAta nAma pratino aMtima patra amArA saMgrahamAM che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri ziSya lAlacandrajI sArA kavi hatA. emanI 1 mauna ekAdazI sta. gA. 17 (sa. 1668 lIMbaDI), adattAdAna viSe devakumAra copAi (sa. 1662 zrA. suda 5 alavara, ti sUryamalajInA saMgrahamAM), 3 harizcandra rAsa ( sa. 1679 kArtika pUnema, ghaMghANI, (stava.) zrI pUjyajInA saMgrahamAM 4 vairAgya bAvanI gA. 53 patra 2 (sa. 1995 bhAdaravA suda 15) adghi kRtie upalabdha che. (3) zrI janAjari--emanuM dIkSA nAma rAjasamudra hatu temA pratibhAzALI ane ucca keTinA vidvAna AcArya hatA. emaNe racela 1 ThANAMga vRtti, bhAMDArakara erieTala risarca insTITayuTa tathA u vinayasAgarajI mahArAjanA sagrahamAM,2 naiSadha kAvya vRtti (graMtha sa. 3000 alabhya, ) ane 3 dhanAzAlibhadra rAsa (sa. 1678), 4 jaMbU rAsa (sa. 1999 amadAvAda), 5 stavana cAvIsI, 6 viharamAna jina stavana vIsI 7 gajasukumAla rAsa, 8 praznotara ratna cAlikA bALavaSedha, 9 navatattvaTakhA Adi ghaNI kRtio upalabdha che, emanA vistRta paricaya amArA taraphathI prakAzana pAmela aitihAsika jaina kAvya saMgraha" mAM jUe.' (4) padmakIrti e paNa emanA eka vidvAna ziSya hatA. emanA ziSya padmara gajI, teene e ziSyA hatA, (1) padmacaMdra, emanA jaMbUrAsa (sa` 1714 kA. suda 13, sarasA) upalabdha che. (ra) rAmacaMdra, e paNa vidvAna, kavi, ane vaidakazAstravettA hatA. emanI kRtiomAM (1) rAma vinAda caupAI (sa. 1720 mAgasara suda 13 budhavAra, amArA saMgrahamAM che, (2) vaidyavineda (sa. 1726 vaizAkhanI pUnama, mareTa,) dAna bha, (3) mULadeva cApAI, navahera sa. 1711 catura saM. (4) sAmudrika bhASA sa. 1722 mAgha rR. 6. bheharA jinasUri bha. ane (5) dasa paccakkhANu sta. (sa. 1731 pASa sudi 10) upalabdha che. (5) zrIjinasAgarasUri-emanu dIkSA nAma siddhasena hatuM. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 139 - emanA vizeSa pazrciya mATe aitihAsika jaina kAvya sa Mgraha" vAMceA. 6) jIva---e paNa jinasiMhasUrijInA ziSya hatA, emaNe sa. 1982nA mAgasara sudi 13 nA divase lakhela "munimAlikA" patra 8 (amAra saMgrahamAM apra. naM. 122) upalabdha che. zrIjinasiMharijInA ziSyAnA nAme khIjAya keTalAka graMthAnI prazastie.mAM maLe che, paraMtu kharataragacchamAM jinasiMhari nAmanA AcArye jUdI jUdI zAkhAomAM eja samaye traNa thaI gayA che. AthI anizcitatAne kAraNe temanA paricaya ahiM nathI ApyuM. (9) samayarAjopAdhyAya -yu. pra. zrIjinacadrasUrijInA mukhya ziSyeAmAM teo gaNAtA. AgarAnA sa. 1628vALA patramAM emanuM paNa nAma che. ee sArA vidvAna hatA. " aSTalakSI"nI prazastimAM kavivara samayasuMdarajI emane peAtAnA vidyAguru tarIke darzAve che. emaNe racela kRtiomAM (1) dharmAMma'jarI cau. (saM. 1962 mA. su. 10 bIkAnera), pa SaNa-vyAkhyAna-paddhati (kalpa0 sAmAcAri vyAkhyA) patra 12 ( amArA saMgrahamAM ), zatrujaya RSabha-stavana gA0 14 avasUri, ane sAMskRta bhASAmAM keTalAka stavane upalabdha che. sa. 1607 jeTha vadI 5 meDatAnA zilAlekhamAM paNa teonuM nAma Ave che. emanA ziSya abhayasundarax, enA ziSya kamalalAbheApAdhyAya- ziSya labdhiIti zi. rAjasa zi. devavijaya zi, caraNakumAre lakhela "sArasvata"nI prati x emaNe uttarAdhyayanasUtra bALAvamedha lakhela che. + emaNe uttarAdhyayanasUtra khALAvamedha racela uM. vinayasAgarjanA sagrahamAM che. } Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri zrIvRjyanA sagrahamAM che. (10) dharmanidhAnApAdhyAyaH-emanuM nAma paNa AgarAvALA patramAM hAvAthI saM. 1628 pUrve dIkSA lIdhI hAvAnuM nakkI thAya che. emanAM "jIrAvalA pArzva-sta." ane "caturvizatijina stavana" prAkRta), zIle|padezamAlA avasUri upalabdha che. temanA ziSyA-(1) sumatisuMdaranuM zAMtistavana ( sa'. 16pa0 kA. su. 13 vIramapura) ane anya nAnI kRtio upalabdha che. (2) dhamakIrti teo sArA kavi hatA. emanI kRtio (1) nemirAsa (saM. 1675 phA. su. 5 riva), (2) mRgAMka padmAvatI cau. (apUrNa, amArA saMgrahamAM che), (3) jinasAgarasUrirAsa (sa. 1981 poSa sudI 5), (4) 24 jina 24 ela-sta, (5) sAdhu samAcArI khAlA0 (patra 4 kSamA kalyANa bhaMDAra) ane anya keTalAMya stavanAdi upalabdha che. emanA ziSya dayAsAra" hatA. jemaNe zIlavatI rAsa (sa. 1705 phA. su. 9 varlDsa bha. IlAputra cau, (dayAsAra cau.sa. 1710 nabha( bhAdaravA )sudi 9 suhAvA nagara) ane amarasena-vayasena cau, (sa. 1706 vijayAdazamI zItapura) racI. kSamAlyANajInA bhaMDAramAM che. dharma kIrti nA vidyAsAra, mahimasAra, rAjasAra Adi khIjAya keTalAka ziSyA hatA. jemAMnA rAjasAraskRta kuladhvajarAsa (saM. 1704 A. su. 5 ravi) puMDarIka-kaMDarIka sadhi upalabdha che. (3) samayakIrti, emaNe lakhela sa'. 167pa mA. va. 10 nuM " pacakakhANa-niyu kita" bIkAnera jJAna bhaMDAramAM che. emanA ziSya zrIsAme " bhuvanAnanda cau." ( saM. 1725 mA. su. 5 AsanIkeTamAM peAtAnA ziSya sumatidharma mATe) anAvI, 180 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 vidvAna ziSya samudAya saM. 1675 vi. . 13 nA zatruMjayanA zilAlekhamAM dharmanidhAnajInuM nAma che. saM. 1674 mAgasara va. pa jesalameramAM emanI sAthe dharmakitijI paNa hatA evuM tyAMnA lekha uparathI mAluma paDe che. (11) ratnonadhAnopAdhyAya -emanuM nAma paNa saM. 1928 nA AgarAvALA patramAM che. emanuM saMvata 1633nuM (1) navadura pArzva stava, (2) gAthAsArodvAra upalabdha che. sa. 1649 mAM sUrijInI sAthe teo paNa lahAra gayA hatA, tyAM phAgaNa sudi 2 nA roja emane upAdhyAya pada maLyuM, jeno ullekha AgalA prakaraNamAM AvI gayo che. AmanuM nAma keTalIka prazastIomAM maLe che, jethI samajAya che ke teo ghaNuMkharuM sUrijInI sAthe ja rahyA hatA. vyAkaraNanA teo prakAMDa vidvAna hatA. vA. guNavinayajIe karmacandramatrivaMza prabaMdha TIkA (saM. 16pa6) mAM emane "sAMgahaimazabdAnuzAsanAAtAra: " kahyA che. kavivara samayasuMdarajIta rUpakamAlA cUrNinuM emaNeja saMzodhana karyuM hatuM. emaNe banAvelA ghaNAMya stavana upalabdha che. emane ratnasuMdara nAme ziSya hatA. temanAya keTalAka stavana upalabdha che. ratnasuMdara zi. ratnarAja zi. narasiMhakata kalpasUtrabAlA ane ciMtAmaNi bAlA maLe che. (12) raMganidhAna -emanuM nAma "nitya-vinaya-maNi jIvana jaina lAyabrerI" nI kAlikAcArya-kathAnI prazastimAM maLI Ave che. (13) kalyANatilaka -emane bhaNavA mATe saM. 1930 mAM lakhAyela "mRgadhvajacaritra" zrI pUjyajInA saMgrahamAM che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna janacaMdrasUra (14) sumati kallAla -emanAM / / eka zukarAja cau. (sa. 1662 caitra dasamI prathamAbhyAsa, jaya0 bhaMDAra patra 14 ), (2)sthAnAMga sUtravRttigata gAthAo para 'vRtti vADhI naMdananI sAthe sa. 1705 mAM racela, enI prAcIna prati lIMbaDInA bhaMDAramAM che. je sa'1914 mAM lakhela che. (3) bIkAnera-RSabhata. (sa'. 1660), (4) mRgAputra saMdhi (rAmacaMdna bha. sa. 1661 (?) A. vada 11 mahimanagaramAM racela Adi keTalIye kRtie upalakkhadha che. Ape saMzAdhela piDavizuddhinI prati ( zi. vidyAsAgara mATe ) zrIpUjyajInA sagrahamAM che. A vidyAsAgare lakhela " prAkRta vyAkaraNa dhakAvasUri" temaja kalAvatI cApAI upalabdha che. (15) vA. harSI vallabha -emanI mayaNurehA cau (saM. 1662 mahimAvatI) gA. 377 patra huM amArA saMgrahamAM che. bIjI kRti upAsaka dazAMga khAlA. (sa. 1692) upalabdha che. (16) vA. puNyapradhAna :-te paNa sUrijInA eka vidvAna ziSya hatA. bIkAnera AdinAtha-prazasti lekhamAM emanu' nAma che. saM. 1667 jeTha vadI 5 meDatAnA zilAlekhamAM paNa emanu' nAma Ave che. emanuM geADI pArzva stara maLe che. emane sumAhesAgarApAdhyAya nAmaka vidvAna ziSya hatA. jemanuM siddhAcalastava. mA. 12 ( sa'. 1685 kA. 14 14 ) nuM upalabdha che. 182 MAHAN NASEVAT sumatisAgarajInA ziSya (1) jJAnacandrakRta RSidattA cau. (multAna, jinasAgarasUri rAjye ) ane pradezI cau., e banne kRtio bIkAnera-jJAnabhaMDAramAM che, apUrNa te amArA saMgrahamAM paNa che. jinapAlita jinarakSita rAsa, ( gAthA 184), citta Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vana ziSya samudAya Tarka 66 sa'smRti caiAhA. ( gA0 186 kSamA. 'DA ), ane cauvIzI maLe che. emanA ziSya raMgapramAda hatA. jema. " caupAI" 1715 vai. va. 3 multAna) upalabdha che. (2) sAraMgaemanI kRtiomAM dhame'padeza gA. 87, sUyagaDAMga dIpikA, yA chattIsI " ( sa. 1985 amadAvAda ) amArA sagrahamAM upalabdha che. yAM. sAdhura gajInA ziSya vinayapramAda zi. vinayalAbha ( bAlacaMda ) hatA. emaNe racela pArzva bhaktAmara gA, 45, (bhakatAmara pAdapUrti kAvyasaMgraha bhAga 2 jAmAM prakAzita ane kRtiomAM zatru jayamaMDana Adijinasta. 2 mULavardhipArzva sta. vaccharAja devarAja cau. sa. 1730 multAna),siMhAsana battIsI ( saM. 1748 zrA. va. 7 leAdhI, pUnamacandrajI yatinA saMgrahamAM che), ceATaAvI tAvAdhavala (?)bha-tR hira zataka padyAvali mahAvIra gRhastava, saMvaiyA bAvanI gA. 56 amArA saMgrahamAM che. vA. sAdhura'gajInA ziSya maheApAdhyAya rAjasAgarajI hatA. emanA ziSya jJAna dharmIjInA zi. dIpacaMdra gaNanA zi. devacandrajI thayA. te suprasiddha vijJAna ane adhyAtmatattvavettA hatA. emanA jIvana mATe 'devilAsa', ane kRtio mATe 'zrImad devacaMdra' bhAga 1-2-3 jUo. e uparAMta amane (1) zAMta rasabhAvanA (2) saptasmaraNuTakhA (3) Atma zikSA (4) daMDaka khAlA0 sa 1803 kA. suda 11 navA nagara catura, sa, ane keTalAMka stavanAdi maLela che. zrImad devacaMdrajInA manarUpa, vijayacaMdra ane rAyacaMdra Adi keTalAMya ziSyA hatA. vijayaca Mdrane rUpacaMdra nAme ziSya hatA. (17) maheA. sumati zekhara:-emanA zi. (1) jJAna hajI hatA, jemaNe sa. 1705mAM khetasI ziSyanI sAthe lakhela Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrI jinacaMdrasUri samaya rAjapAdhyAyanI "payUSaNa vyA, paddhati" patra 12, (2) jinaratnasUri chaNI (3) durjanadamana copAI. (saM. 1705 pra, A. va. 14 budha jinaratna sUri rAjya), lakhela amArA saMgrahamAM che. Aja jJAnaharSajInuM pArzvasta. gA. 13 upalabdha che. uparAMta (2) vAcAritra vijaya (3)mahimAkuzaLa (4) ratnavimala (5) mahimA vimala Adi mahA sumatizekharajInA ziSyo hatA. temaNe saM. 1733ne cAturmAsa sakukI gAmamAM karyo, e samaye mAhimAkuzale (bhA. su. 9) lakhela "nAhara jaTamalakRta bAvanI" patra 7 zrIpUjyajInA saMgrahamAM che. (18) dayAzekhara -emaNe lakhela navakAra bAlA patra-4 zrIpUjyajInA saMgrahamAM che. ' (19) bhuvaname emanA ziSya puNyaratna ziSya dayAkuzala zi. dharmamaMdira eka sArA kavi hatA. emanI kRtiomAM (1) munipaticaritra (saM. 1725 pATaNa), (2) dayAdIpikA cau (saM. 1740 mulatAna), (4) paramAtma prakAza cau. (saM. 174ra kA. su. 4 mulatAna), (5) A madaprakAza, (6) navakAra rAsa (bRhat stavanAvalImAM chApela) caumAsI vyAkhyAna (jaina graMthAvalI pR. 343), zaMkhezvarasta. (saM. 1723), saMkhezvara gIta. sumati nAgIla cepAI Adi keTalIe kRtio upalabdha che. (20) lAlakalA -emanA ziSya jJAnasAgara zi. kamalaha saM. 1694 caitra su. 7 rAjanagaramAM lakhela "puMjarAjI TIkA" (sArasvata vyAkaraNanI) patra 111 zrIpUjyajInA saMgrahamAM che. A uparAMta sUrijInA ziSyamAM rAjaharSa, nilayasundara kalyANadeva, hIrodaya, vArI vijayarAja, hIrakalaza, jJAnavimala, (kSamAlyANajIkRta paTTAvalimAM ullekha), nAM nAma paNa maLe che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna ziSya samudAya 185 paraMtu zrIjinacaMdra sUrijIne nAme emanI vidyamAnatAmAM anya (1) pimbaka zAkhA, (2) AdyapakSIya, Adi kharataragacchanI zAkhAomAM keTalAMka AcAryo thaI gayA che, ethI uparokta nAmavALA ziSyo, kaI zAkhA vati jinacaMdrasUri AcAryanA ziSya hatA. e nirNaya na thaI zakavAthI temano paricaya ApavAmAM Avato nathI. saM. 1986mAM zrI jinasAgarasUrijIthI "laghu-AcArya" nAmanI zAkhA nIkaLI hatI. e pachI ApaNA caritranAyakano adhikAMza ziSya parivAra emanA AjJAnuyAyI thayAno ullekha "zrInirvANarAsa" mAM che. yugapradhAna zrIjinacandrasUrijInI paraMparAmAM hajuya paM. nemicandrajI yati ( bAhaDamera) Adi keTalAka yativarya vidyamAna hatA. ane eja zAkhAnA anuyAyI hatA. x sakhara gItAratha sAdhu bhalAbhalAjI, mAnai mAnai (?) pUjyakI ANa / samayasundarajI pAThaka paragaDAjI, pAThaka puNyapradhAna // 2 // jinacandrasUrinA ziSya mAnai sahujI, bar3A baDA zrAbaka tem| dhanavanta dhIMgA pUjya taNai pakhaijI, vaDabhAgI guru ema // 3 // vadhu mAhitI mATe amAro "autihAsika jaina-kA - saMgraha" jUo. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 14 nuM AjJAnuvartI sAdhu-saMgha - A che galI prakaraNamAM mUrijInA vizAla ziSya phUime mi samudAyano paricaya AvI gayo. ziSyo uparAMta tatkAlIna AjJAnuvartI sAdhusaMghane paNa sUrijInAM jIvana sAthe ghaniSTa saMbaMdha che, eTale emane paricaya paNa Apavo atyAvazyaka heI atre saMkSepathI ApavAmAM Ave che. (1) mahepAdhyAya puNyasAgara -teozrI sattaramI sadInA prauDha pratibhAzALI temaja gItArtha vidvAnomAM acagaNya hatA. teo udayasiMhajInA sahadharmiNI uttamadevInI ratnakukSie avatarelA. bAdazAha sikaMdara lodIne khuza karI 500 baMdIjanone kArAvAsamAMthI mukta karAvanAra AcArya jinasasUrijIe (saM. 1555-82) pitAnA varada haste emane dIkSA Apela. ApaNu caritranAyaka zrIjinacaMdrasUrijIne sUripadanA yoga upadhAna-tapa Adi emaNeja vahana karAvyA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-sadha 187 hatA, jenuM varNana trIjA prakaraNamAM AvI gaela che. sUrijI emane mAnabharI dRSTithI jotA, ane vakhateAvakhata saiddhAntika viSayA ane vidhimAnI bAbatamAM emane pRcchA karatA. emaNe lakhelA nIcenA graMthA upalabdha che: (1) subAhusandhi saM. 1604 zrIjinamANikayasUri AdezAt ), (ra) munimAlikA ( jinacandrasUri upadezAt), (3) kavicakuvoMcAya. zrIjinavalrabhasUri praNIta praznottarekaSaSTizataka kAvyavRtti (saM. 1640 ), (4) jaMbudrIpa prApti vRtti (164pa jaisalamera rAula bhImajI rAjye), (5) mirASi gIta gA. 54, (6) paitIsa vANI atizaya garbhita stavana. gA. 27, (7) paMcakalyANaka stavana, (8) pArzva janmAbhiSeka gA. 19, (9) mahAvIra sta. gA. 21, (10) AdinAtha sta. gA. ra6 ( bIkAnera ), 11) ajitajina stavana, 12 bhAvAriyAraNa pAdapUrtistotra svApannavRttisaha ( vinayasAgarajInA sa'grahamAM), ane 13 uvasaggahara mALAedha Adi aneka nAnImoTI kRti che. emanI kRtienI bhASA prauDha, ane zailI prAcIna che. teozrIe saM. 1650 mAM jesalameramAM jinakuzaLasUrijInI pAdukA pratiSThita karI hatI. saMbhava che ke e pachI "" blU zivanidhAna gaNi kRta ladhuvidhiprapA' throjhinacandrasUrinIyara zrInuSya sAgara mahopAdhyAyanai puchAbara hutau, tivArai ehI jabAba kIdhau huM tara ' evIja rItejinasiMhasUrijI likhita samAcAra viSayaka patra je amArA saMgrahamAM che, temAM lakhyuM che: " e vyavasthA / zrIjinacandrasUrijIyaI zrI sAdhukItyupAdhyAyanaI puchInaI kIdhI chaI saM. 1621 varSe " . zrIpuNyasAgara mahopAdhyAya Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri thoDA samaye tyAMja emane svargavAsa thayo hoya, kema ke e samaye emanI uMmara 80-90 varSanI haze. emane u. pavarAja, harSakula, jIvarAja Adi keTalAMya ziSyo hatA, jemAM parAjajI sArA vidvAna hatA, jemaNe banAvela (1) bhuvanahitAcArya kRta ruciradaMDaka vRtti (saM. 1644), (2) abhayakumAra cau. (saM. 1650 jaisalamera ), (3) sanatkumAra rAsa (saM. 1669 jaina gu. ka.), (4) kSullaka RSi prabaMdha (saM. 1960 mutAna, gA. 141 amArA saMgrahamAM), (5) cauda guNasthAna stava Ta, 9 bela garbhini covIsa jinastavanAdi upalabdha che, taduparAMta nAnI moTI ghaNI kRtio bIjI paNa maLe che. saM. 1645 mAM jabUDhIpa prajJapti-vRttinI racanAmAM pitAnA guru zrI puNyasAgarajI mahAne sArI evI sahAyatA karI hatI. emanA ziSya vAcaka jJAnatilaka paNa sArA vidvAna hatA. saM. 1660 dIvALInA dine emaNe "gautama-kulaka" para vistRta TIkA ane pAkSika kSAmaNuka vyAkhyA (u. vi. nA saMgrahamAM) racI hatI. je bUdvIpaprajJapti vRttinA prathama darzanA lekhaka e poteja hatA. emanAe racelA keTalAe stavanAdi maLI Ave che. mahopAdhyAyajI viSe vadhu mAhitI meLavavA "aitihAsika jaina kAvya saMgraha" jevo joIe. saM. 1917 mAM pATaNa khAte zrIjinacandrasUrijIta "pauSadhavidhi prakaraNavRtti" nuM emaNe saMzodhana karela hatuM. (2) dhanarAjopAdhyAya - teo paNa sArA vidvAna hatA. saM. 1617mAM racAela zrIjinacaMdrasUrijInI pauSadha vidhi prakaraNa vRtti' nA saMzodhakemAM emanuM paNa nAma Ave che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMgha 189 'AtmAnaMda prakAza'mAM prakaTa thaela 'maheAdhama sAgara gaNa nAmaka lekhamAM emanA ziSye lakhela patrAnI nakalamAM temaja vijaya prazasti kAvyamAM paNa 1617nI abhayadevasUri saMbaMdhI carcomAM emane dhasAgaranA pratidvandI kahyA che. emanI caraNu pAtRkA bIkAnera (nAhaTAnI guvADa) nA zrIAdinAthajI maMdiramAM che. jene lekha A pramANe che. " saM. 1662 caitra vadi 7 dine zrIdhanarAjopAdhyAya pAduke " '' (3) aheApAdhyAya sAdhukIti:-~-jinabhadrasUrijInI paraMparAmAM vAcaka dayAkuzalajInAziSya vA0 amaramANikayajInA+ nAmAMkti ziSyAmAMnA teo eka che. esavAla va'zanA sucaMtI geAtranA vastupAlajInI suzIlA dharmapatni khemaladevInA Apa putraratna hatA, sa. 1617 mAM racAela. 'pauSadhavidhi prakaraNa vRtti" nA sAdhakeAmAMnA teo paNa eka hatA. sa'. 1925mAM AgarAmAM samrATa akabaranI sabhAmAM nitya pauSadhanI bAbatamAM zAstrArtha karI tapAgacchavALAone niruttara karelA. sa'. 1632 mAha sudi 15nA rAja zrIjinacandrasUrijIe emane u pAdhyAya pada vaDe alaMkRta karelA. vakhateAvakhata sUrijI emanI sAthe saidhAntika mAkhatAmAM parAmarza karyAM karatA. sa. 1646mAM mAhavadI 14nA jAlAramAM emanA svavAsa thayA. tyAM sa`ghe emanA stUpa paNa anAvyA hatA. emanI khabatamAM paNa vizeSa jANavA sArU 'aitihAsika jaina kA, sa" jovA rahyo. nIce jaNAvelI emanI kRtio upalabdha che. khIjA vA. kSamAraga ziSya ratnalAbha ziSya rAjakIrtimRta vadhamAna dezanA' upalabdha che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri sa. 1611 dIvAlI, saptasmaraNa bAlA) (bIkAnera maMdIzvara saMthAmasiMhanI abhyarthanAthI), saM. 1618 zA. su. pa pATaNamAM "sattarabhedI" pUjA, saM. 1624 vijyA dazamI, dilhImAM "ASADha bhUti prabaMdha" ane "mauna ekAdazI ta. ( alavaramAM), saM. 1635 jeTha suda 3 bhaktAmara stevA vacUri ( ziSya vacchAne mATe svayaMlikhita prati amArA saMgreDamAM che. ', saM. 1636 nAga * janacandrasUrijInA AdezathI namirAjarSi caupAI, saM. 1638 amarasara zItalajinasta. zeSanAmamAlA (patra kara zrI pUjyajInA saMgrahamAM), doSAvahAra bAlAvabodha ane ghaNuM stavana vagere. emanA ziSya (1) vA. vimalatilaka, (2) sAdhusundara. (3) mahimasuMdara Adi uccakakSAnA vidvAna hatA 1) vimalatilakajI -emanA ziSya vimalakItie racela 1 dazavaikAlika To, 2 pAkSikasUtra To, 3 pratikamaNa samAcAra To, caMdradUta kAvya (saM. 1681), 5 pada vyavasthA, 6 daMDaka-bAlA, 7 nava tatva bAlA, 8 jIvavicAra bAlA , 9 jayatihaaNa bAlA., 10 yAdhara rAsa, 11 pAkSika sUtra TaLe, 12 vaSTi zataka bAlA, ane 13 upadezamALA To, 14 pratikramaNa vidhistavanAdi upalabdha che. (2) sAdhusuMda2 -teo vyAkaraNanA jabaradasta vidvAna hatA. emanI kRtiomAM (1) uktiratnAkara (saM. 1670.74). (2) dhAturatnAkara (saM. 1680 dIvALI ), (3) zabdaratnAkara zabdaprabhedanAmamAlA), + A traNe graMtha zrI pUjyajInA saMgrahamAM che. yukita saMgraha (u. vinayasAgaranA saMgrahamAM), 4 pArtha + A chelle graMtha ya vijya jaina graMthamAlA banArasathI chapAI gayela che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-sa ghA 191 stuti (saM. 1683), vagere maLe che. emanA ziSya udayakItikRta padavyavasthA TIkA saM. 1981mAM racela upalabdha che. (3) mahimasuMdara-emanA (1) zatruMjaya tIrthodhdhAra ka95 nA 116 (saM. 1661 je. su. 8 jesalameramAM racela) bIkAnera jJAna bhaMDAramAM che. (2) nemi vivAha (saM. 1665 bhA. su. 8) upalabdha che. emanA ziSya (1) nAmerujI temanA ziSya lAvaNya ratnanA ziSya kezavadAsajInI eka bAvanI (saM. 1736 zrA su. 5 maMgaLa), virabhANa udayabhANa rAsa ( saM. 174pa vijayAdazamI navAnagara upalabdha che. (2) jJAnamerujI jemanI guNAvalI cau. (saM. 1676 A. 13 vinayapura phatahapura) ane vijaya zeTha vijayA zeThANa prabaMdha (saM. 1665 sarasA, zeTha thirapAlanA AgrahathI, amArA saMgrahamAMnA guTakAmAM, kAlikAcArya kathA ( bhuvana. maM.), mAdhava nidAna bALA, kugurU chatrIsI vagere kRtio upalabdha che, maho. sAdhukatijInA praziSya "vimalakIrtijInA paricaya svarUpa be gIta amArI pAse che. jemAM emano svaga vAsa saM. 1692mAM thayo ema lakhyuM che. emanA vimalacaMdra zi. vijayaharSanA ziSya dharma vaddhanajI (dharmasI) aDhAramI sadInA eka alaukika pratibhAzALI vidvAna hatA. vimalakIti AdinI bAbatamAM amo dhasI" nA caritramAM vizeSa lakhIzuM. (4) kanakasema -teo upA- sAdhukIrtijInA guru bhrAtA hatA. emaNe ghaNI caupAI ane stavana Adi racela che. jemAMnI moTI kRtio nIce mujaba maLe che. 1. jati-pada veli (saM. 162pa AgarA), 2. jinapAlita- jinarakSita rAsa (saM. 163ra nAgara, saMgrahastha Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 yugapradhAna mIjinacaMdrasuri zuTakAmAM ), 3. ASADhabhUti sabaMdha ( sa. 1638 vijayA drazamI, ( khabhAta ), 4 rikezI saMdhi ( saM. 1640 kArtika, vairATa ), 5. Adra kumAra cau. (sa. 1644, zravaNa, amRtasara), 6. ma gala kalazarAsa (sa. 1649 mAgasara, multAna), 7. jinallabhasUriSkRta pAMca stavane para avara (sa. 1615mAM svayaM likhita, yati cunIlAlajInA saMgramAM), 8. thAvaccA mukezala caritra (sa. 1655 nAgaura ), patra 7 zrIpUjyajInA sagrahumAM, 9 kAlikAcAya kathA (jesalamera sa. 1632 aSADha su. 5, aMtima patra amArA saMgrahamAM che), 10. sa. 1628 mAM lakhela jinacadrasurigIta, 11. haribala sadhi Adi. emanA ziSya (1) rakuzalanI amarasena-vayaramena-saMdhi (sa. 1644 saMgrAmapura) amArA sa MgrahamAM che. (2) lakSmIprabha kRta amaradatta mitrAnaMda rAsa (saM. 1676 ) ane 'bhRgAputra-sadhi' upalabdha che. (3) kanakaprabha kRta daza-vidha yatidharma gIta patra 4 (zrIpUyanA saMgrahamAM), (4) yazaHkuzala-emanA svargavAsa siMdha prAMtamAM thaela. vA. kanakaseAmajI " nAhaTA " gotrIya hatA. sa. 1649 mAM jyAre surijI samrATanA AmaMtraNathI lahera padhAryAM e samaye tee paNa sAthe hatA. emaNe lakhela (1) vRtta-ratnAkaranI prati (sa. 1613 cai. va. 11) ane (2) SaDazItinI prati (sa. 1625 ce. su. 5 amadAvAda) jayacandrajInA bhaMDAramAM che. (5) vA. nayarga :-tee zrIjinabhadrasUrinI vidvat para parAmAM vA0 samayadhvaja ziSya jJAnamadira ziSya vA0 guzekharanA ziSya hatA. emanA gurubhrAtA samayara`gajI paNa vidvAna ane kavi hatA, jemanuM "gauDI pAOsta." amArA abhayaratnasAra ' mAM chapAela che. vA. nayarIMgajI .eka sArAmAM sArA vidvAna hatA, emanI nIce jaNAvelI kRtie upalabdha 6 che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMdha 193 1. saM. 1618 vijayAdazamI, khaMbhAta, zrIjinacandrasUri AdezathI "sattara bhedI pUjA (aMtima 4 patra amArA saMgrahamAM che), 2. vidhakaMdalI-mULa prAkRta saM. 1625 aSADha va. 10 guru zrIjinacandrasUrijInI AjJAthI vIramapuramAM (enI pajJa vRtti sahita prati, zrIpUjyajInA saMgrahamAM che), 3. paramahaMsa saMdha caritra (saM. 1624 vijayAdazamI, vAlApatAkApurI u. vinayasAgarajInA saMgrahamAM), 4. kezI pradezI saMdhi (gA. 72, amArA saMgrahamAM), 5. gotamapRcchA gA, pa7 (amArA saMgrahamAM), 6. jinapratimA chattIsI gA. 35, ane 7. kalyANakasta. gA. 31, A bane zrI pUjyajInA saMgrahamAM che. ane munipati ca0. (1625), arjunamALI saMdhi (1921) kuberadattA cau. (1621 ), 74 huMDikA bela (1625), bIjI keTalIka nAnI kRtio upalabdha che. emane vimalavinayajI nAme ziSya hatA, jemanI anAthI saMdhi ga. 72 (saM. 1647 phA.su. 3. kasUrapUra amArA saMgrahamAM che), annaka rAsa Adi bIjA keTalAka stavano vagere prApya che. emanA rAjasiMha, dharmamaMdira Adi ziSya hatA, jemAM rAjasiMhakRta 1) ArAmazobhA cau. (saM. 1887 je. su. bAhuDamera), (2) vidyAvilAsa ra0 (saM. 1979 vai0, caMpAvatI dAna bhaM0), (3) pArzvastavana, (4) vimalastavana ane (5) jinarAjasUri gIta amArA saMgrahamAM che. dharmamadirajInI kRti bhAvArivAraNa stotra vRtti saM, 1651 sarasvatI pattanamAM lakhela prati prApta che. dharmamaMdirajInA ziSya maha0 puNyakalazajInA paNa keTalAMka stavane amArA saMgraDamAM che. emanA ziSya jayaraMga (jetasIjI) sArA kavi hatA. jemaNe racela 1 amarasena vayasena cI. (saM. 1700 dIvALI, jesalamera ), 2 kacavannA ca. (saM. 1721 bIkAnera) ane daza vaikAlika sajajhAyAdi upalabdha che. jayaraMgajInA tilakacaMdra nAme ziSya paNa kavi hatA, emanI pradeza saMbaMdha nAmaka kRti (saM. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri 1743 jAlera ) jaina gUrjara kavionA bIjA bhAgamAM seMdhAela che. emanA ziSya caritracaMdra racela uttarAdhyayana dIpikA (saM. 1723 riNI u. vinayasAgaranA saMgrahamAM), bIjA ziSya suganacaMdra racela dhyAnazataka bAlA (1736 jesalamera) prApta che. (6) vA kuzalalAbha :-teo vA0 abhaya dharmajInA ziSya hatA. Apa sArA kavi hatA, emanI kRtio (1) mAdhavAnala caupAI (saM. 1616 phA. su. 13 salamera), ane ra DhelA mAravaNI cau. ( saM. 1617 jaii. su. 3 jaisalamera) AnaMda kAvya mahodadhi mau. 7mAM prakAzita che. 3 tejasAra rAsa (saM. 1624 vIramagAma), 4 agaDadattarAsa (saM. 1626 vIramagAma, pUjya vAhaNagIta amAro e. je. kA. saMgraha jUo), 6 staMbhanA pAstava, 7 navakAra chaMda, 8 bhavAnIchaMda, 9 gauDI pArzva chaMda, jina pAlita-jinarakSita rArA (saM. 1621 zrA.su. pa) ane piMgala ziromaNi (saM. 155 u. vinayasAgarajInA saMgrahamAM) vagere upalabdha che. emanA gurUbhAIbhAnacaMdra amaracaMdra (1657 bAlavayaska gRhasthaveSI) hatA, bhAnucaMdra pAse suprasiddha kavivara banArasIdAsajI zrImAle pratikamaNAdino abhyAsa karyo hato. (7) cAritrasiha -teo vA. mati bhadrajInA ziSya hatA. teo vidvAna ane sArA kavi paNa hatA.emanI nIce jaNAvelI kRtio upalabdha che. 1 catuH zaraNa prakIrNaka saMdhi gA. 91 (saM. 1631 jaisalamera, aMtima patra amArA saMgrahamAM che. ) 2 samyaktva vicAra stava, bAlA. (saM. 1633 jharapura, aMtima ra patra amArA saMgrahamAM che.), 3 kAtaMtra vizvamAvacUrNima saM. 1635? dhavalakapura zrI pUjyajInA saM. temaja kRpA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMdha 195 bhaMDAramAM che.), 4 munimAlikA (saM. 1636 riNI, amArA taraphathI prakaTa thayela "abhayaratnasAra' mAM), pa rUpakamAlAvRtti patra 3 (janacandra pi rAye amArA saMgrahamAM), 6 zAzvata ai. sTava gA. 38, 7 khatara gaccha gurnAvalI gA. 21, 8 alpAbahatva sta, gA-38, 20 dezI nAmamAlA vRtti, patra 4pa mahimA bha0, zI kama maMjarI, ItyAdi, bIjA keTalAye stavano amArA saMgramAM che. ane zrIpUjyajInA saMgrahamAM saM. 1937mAM lakhAe guTakAma emanA 11 stavana sajhAya vagere che (8 mahe. jayasemI : teo kSemadhADa zAkhAmAM prada mANiyajInA 4 ziza hatA. zrIjina mANikaya sUrijIe saM. 190pa-12 nI vI emane dIkSA ApI jayasoma nAma rAkhe che, ethI pahelAM na. 605 nI prazastimAM emanuM parvanAma siMgha" lakhe che. teo asAdhAraNa medhAvI ane mahAna jabaradasta vidrAna hatA. ra. 1946 nI pUrva maMtrIzvara karma emanI pAse bIkAneramAM 11 aMgo aNa karyA hatA. . 169 mAM rajanI sAthe teo paNa akabara pAse lAhora gA hatA. rijha mAM phAga rA iranA roja emane upAdhyAya pada pradAna kareluM. emaNe samrATanI sabhAmAM keIka vidvAnane parAbhava ApIne jayapatAkA meLave i. sa. 1975 mAM vazAkha sudi 13nA zatruMjaya pratiSThA samaye teo paNa zrIjinarAjasUrijInI sAthe hatA. emaNe zrIjinacandrari viracita pauSadhavidhi prakaraNa vRtti (canA saM. 1617 pATaNa) nuM punarAvakana karI aMtima dvipadI padyanI vyAkhyA karIne * ziSya kSemasoma (zi. puNya tilaka zi. vidyAkItikRta naravarma caritra saM. 169, patra 5), mahimA. bhaMDAramAM che. 17 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 yugapradhAna jAMjanacaMdrasUri saMzodhita prati lakhI hatI. kavivara samayasuMdarajIe emane mATe "siddhAntacakravatI" evuM vizeSaNa lakheluM che. upAzana nidhAnajI & Adi paNa saidhAntika bAbatamAM emane pRcchA ryA karatA. teo ucca koTinA kavi paNa hatA. saMta, prAkRta temaja pracalita loka bhASAmAM ghaNaya gadya temaja padya che racelA, jenI saMkSipta sUci nIce mujaba che. 1 IryAvahArvizikA (saM. 1640 jinacandrasUrinA AdezathI ) prAkRta gA 36, pajJa vRtti (saM. 1941), pauSadhaSatrizikA (saM.1643) prA. pajJa vRtti saM5645 ) A bane che ke "jinadattasUri jJAnabhaMDAra" sUratathI chapAyela che. 3 nASatrizikA (vRtti) ene ullekha karmacandra naMtri vaMza pradhadha vRttimAM che, jo ke DAM zrAvikA vana DaNasa saM. 1647, akSayatRtIyA), 5 aSTottarI snAtra vidhi lAhoramAM jinacandrasUri AdezAtu), 6 karmacandra naMtri vaMza prabaMdha (saM. 165. vijayAdazamI lAhora) jinacandrasUrinA AdezathI, zrAvikA rekhA rata-grahaNa rasa saM. 16pa0 kA. su 3), 8-ra6 prazno2 graMtha (munnAna vAstavya gelachA ThAkurasI kuna zonA utaH jinasiMharinI AjJAthI lAhoramAM), 9-141 praznottara, (vicAraratna saMgraha kacchakoDAyanA bhaMe), 10 dijinasta. (16 papa phAgaNa), 11 cAvIsa jina gaNadhara saMkhyA sta. (16). 12 varasvAmI cau. (saM. 1659), 13 bAra bhAvanA saMdhi makAnera saM. 1676-46), AcArya zrIjinaratnasUrijI mA ne upadezathI chapAela ane jayapura (rAjasthAna)nA saMgha * rAdhanapuramAM 24 prazna emaNe raju karyA hatA. jenI samaya suMdarajI likhita pratino prathama patra jJAna bhaMDAramAM che. ' Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMdha 197 taraphathI prakAzita ArAdhanA sUtra saMgraha' mAM chapAela che) bIjAya aneka stotra stavana, sajhAya, praneAttara upalabdha che. emanA moTA gurubhrAtA padmamadira guNuraMga temaja dayAra ga hatA, emanA nAma saM. 1905 mAM lakhAela "sArasvata dIpikA"nI prazastimAM Ave che. padmamaMdira gaNikRta RSima'DaLa pra vRtti, je . vijayAma'gasUrijI e chapAvela che, pravacanasAruM dvAra bAvodha. jemAMnA mAtra be dvAra jeTalA prathama bhA pAlItANAthI eka mAsTare chapAvela che. yA. guNaraMga kRta zetrujaya yAtrA paripATI (sa` 1616), sAmAyaka vRddhi sta (saM. 1649 kA taka) gA. 32, ajita samavasaraNa sta. ane attara zata vakaravAlI maNakA stavana upalabdha che. emanA ziSTha jJAna halAsanA aa. lAta sArA kavi hatA. na rAmakRSNa cau. (saM. 1677 hai. su. pa jhIkAra mAMdhava jIvanIti nI sAthe), 2 gajasukumAla rAsa, 3 devakIputra DhALa (amArA saMgraha na. 1402mAM ane AtmAnuzAsana purUSedaya bAya ?) bila zo upalabdha che. mahe..jayAmajInA upA. guNavinayajI vijaya talaka, cAla Adi keTalAya vidrAna vyiA hatA. emAM pAcha guNAvanAjI te zatAbdInA nAmAMkti vidvAneAmAMnA eka hatA. emanI prabhA lagabhaga samayasuMdarajInI kharAkhara gaNAya. emanI kRtionI saMkhyA paNa ghaNI vizALa che, paraMtu e pramANe prasiddhi pAmela nathI. sa. 1949mAM sUrijInI sAthe teo paNa lAhAra padhAryA hatA tyAM temane paNa samayasuMdarajInI sAtheja vAcaka ApavAmAM AvyuM hatuM. saM. 1975mAM zatruMjaya prasiA samaye tee paNa tyAM hatA. saMvattAnukrame Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 yugapradhAna zrI Mjana drAra emanI kRtio nIce jaNAvyA muja" che. RSima`DalastavAvasUri (patra 19, bhuvana. bha0), saM. 1641 kha'Da-prazastikAvya vRtti ( zrIpUjyajI saM), saM. 1644 nemidbhUta kAvya-vRttix-bIkAnera (seThiyA lAya, ), saM. 1646 naLa-damayaMtI pU vRtti (seDiyA lA. ) ane raghuva TIkA ( bIkAnera ), saM. 1647 + prAkRta verAgya zataka vRtti (zeDa de. lA. pu. phaMDa suratathI prakAzita), sa'. 1651 sadhasaptati vRtti AtmA. sabhA bhAvanagarathI prakAzita, jatahuaNu mALA. (lAhAra, svayaM li. rAma. bhaM. ), sa'. 1654 kayavannA saMdhi (nemijanma dina mahipura), sa` 1655 mA. 2. 10 sadharanagara, kacandra mAtra vazAvalI rAsa, sa. 1656 tAsAmapuramAM, karmacandra maMtra za praSadha vRtti, sa. 1617, vicAraratna saMgraha lekhanam, saM. 1617 AADha pUrNamA pAsta. gA0 27, sa. 1959 mAM laghuti TIkA patra amArA sagrahamAM), sa. 1960 cAra moMgala gIta gA0 32, sa. 1962 thai. su. 13 budhe ajanAsuMdarI praznadha, saM. 1963 phA. su. 13 zatruMjaya-yAtrA sta. sa'. 1663 ce. Da. huM bhAta, RSiddhattA hai. sa. 1664 indriya parAjaya zaka vRtti, sa 1665 guNasuMdarI cau; naLaDhamayatI prabaMdha navAnagara A vuM. 6 (amArA sa MgrahamAM) ane kumatimatakhaMDana ( navAnagara jinasiMhasuri AdezathI " jinadattasUri jJAnabha'DAra " sUratathI prakAzita, sa. 1670 zrA. su. 10 mAhuDamera japU rAsa (amArA saMgrahamAM ), sa. 167ra jaisalamera pAsta. gA i ,, xupA. vinayasAgarajI dvArA soMpAdita thane prakAzita thaI cukI che. hIrAlAla haMsarAja dvArA prakAzita. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMgha 199 16 saMskRta, saM. 1674 kArtika pUnama-dhanAzAlibhadra cau. ( zrImAla mAnasiMhanA AgrahathI-bIkAne jJAna bhaM), saM. 1674 mAdhava ( vai) su. 6 budha mAlapura aMcala mana svarUpa varNana cau0, saM. 1672 jinarAjasUri aSTaka ane eja sAlamAM caitra va. 2 nibAjIpArzvanAtha sta; saM. 1676 rADadrahapura tapA pa1 be la caupAI saTIka-emano A aMtima graMtha mana masta kRtiomAM kaLaza ke zikhara samo che emAM seMkaDo zenA pramANe rajU karI tapAgavALAonA 51 belenuM nirAkaraNa karela che. kRti patra 8 thI 40 ravacaM likhita zrI pUjyajInA na banI likhita pacAseka nAnI dUni. . . ra - paraMtu zuM che vistAranA lAyathI e badhA nA duHkha ge nI taukhanIya kRtio A pramANe che:-- : kAna tamo dinakara cau. (patra 134 pura jJAna bhaMDAra 2 - vIca ajita-zAnta { ullAsikakA ) stavana vRtti 3 sajA zabdArtha samuccaya (zeTha deva lAva je pu. phaMDa surata taraphathI prakAzita), 4. caraNa-ttarI karaNa sattarI bheda (amArA saMgrahamAM), 5. samAcArI vyArA (patra-19 zrIpUjyajI saM0), 6. vijayatilakepAzcAtya kRta Adi jina sta. bALAva. jJAnanaMdananA AgrahathI ApaDAumAM racela, atima patra-saMgrahamAM). 7 praNipAtavara daMDaka 1NamRtya) bALA svayaMlikhita amArA saMgrahamAM che 8. kAznottara (jJAna bhaMDAra). 9. agaDadatta rAsa (prathama patra saMgrahamAM), 10. zatruMjaya yAtrA paripATI sva. gA. 32 (saM. 1644 bIkAnerI saMgha-amArA saMgrahamAM patra 2), 11. kharataragaccha gurnAvalI gIta, dazAzrata skaMdha TIkA, lepadezamALA vRtti, bRhatsaMgrahaNI bA, kalpasUtra bAlA, Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 yugapradhAna zrIjinacaMdrasuri bhaktAmara TakhA, pArzvacaMdra mata khaMDana, tapagaccha carcA ItyAdi. emanA gurubhrAtA, 1 vijayatilaka zi. tilakapramAda zi bhAgyavizAla hatA, jemaNe lakhela guNAvalI cau. patra 7 bIkAnera jJAnabhaMDAra mahimAbhakti vibhAgamAM che. 2. suyazaHkIrtinu sa Mkhezvara pArzva sta. gA 25 (sa. 1666) amArA saMgrahamAM che vA. guNavanayajInA satiIti nAme sArA vidvAna ziSya hatuM jemanI (1) niyukti sthApana (sa. 1666 vidyuta lAvaNyaprItinA AgrahathI, paNa 18 kSamAkalyANajI bhaDAramAM), (2) lakhamasI kRta 21 praznottara ( jinarAjasRrirajye patra 26 bIkAnera jJAnabhaMDAra ), (3) zukitvazeSikA (jayapura bhaMDAra, (4) lalitAMga rAsa ( patra che apUrNa amArA saMgrahamAM che), (5) luMpakamatasthApaka gIta gA. 61. (6) dharma buddhi rAsa (saM. 1997), (7) samyakatva paccIsI Tame! paga ja mahera. bhaMDAra), aghaTakumAra cau, paMcakalyANaka stotrA, bIjA keTalAMka stavanA Adi upalabdha che. vA. motItijanA ziSya sumatisindhura racita goDI pArzva stavana ( sa. 16696 mAM sa. 9. jai, gu. ka. pR. 574 mAM noMdha che). sumitasandurajIne kIrtivilAsa Adi keTalAya ziSyA hatA, jemaNe racela keTalAka stavanA Adi maLe che. matikIrtinA bIjA ziSya sumatisAgara hatA, jemanA ziSya kanakakumAra ziSya kanakavila satu derAja vaccharAja cau. (sa. 1738 jesalamera) upalabdha che. upAdhyAya jayaseAmajInI paraMparA 19 mI sadI sudhI vid mAna hatI. enAM nAmonI sUci amArA sagraDamAM che. 9) jJAnavimalApAdhyAya-suprasidhdha upA. zrIjayasAgarajI nI ziSya para parAmAM teo bhAnumerujInA ziSya hatA. emaNe sa. 1654 mAM bIkAnera khAte zabdaprabheda nAmaka zabdaza graMtha 5 TIkA racI, emanA ziSya u. zrIvallabhajI paNa uttama koTinA bahu Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sadhu sagha 201 jabaradasta vidvAna hatA emaNe 1 saM. 1654 zIlAMcha nAma keSa para TIkA, 2 saMvata 1661 jodhapuramAM haimaliMgAnuzAsana para dupada prabaMdha' nAmaka vRtti, 3 saM 1667 jodhapuramAM haima abhidhAna nAmamAlA vRtti (zrIpUjyajInA saMgrahamAM), 4 caturdaza svara sthApana vAda sthala, jinarajarirAjya racita u. jayacaMdajInA khudanA hAtha pustakamAM, 5. vijayadeva mahAsya, A graMtha emanI Adarza guNahakatAno paricaya Ape che, te zrIjinavijayajInA sapAdanathI prakAzana pAmI cUkela che, teozrI bhAre mI tanasAra ane tamAma ga pratye samabhAva rAkhavAvALA hatA saM. 16papa mAM jyAre teo bIkAnera AvyA tyAre upakezagacchIya siddhasUrijInA kathanathI ? " upakeza zadayuraparA" banAvI hatI. che. bulara sAhebe pitAnA riporTamAM emanA eka 3 aranAthe stuti savRttika nAmaka graMthanI paNa noMdha lIdhI che. (10) upara haMsaprada- dAdA zrIjinakuzalasUrijInI ziSya paraMparAmAM harSacandrajInA teozrI ziSya hatA. emano sAra gasAravRtti nAmaka graMtha (saM. 1662) upalabdha che. bhASAkRtiomAM varANA stava (sa. 16pa3 nA - sara) Adi upalabdha che. saM. : A stuti (ratra ) sahastradala kamaLabaMdhathI racela che, enI saTIkanI prAMta A zrI maNa sAgarasurijInA ziSya upAdhyAya zrI vinyasAgarajIe saMpAdita karela che. pAka zrIvalabhajInA vizeSa paricaya mATe juo e te tranI bhUmikA. emaNe racela bIjA paNa vidyuta pramo, zepa sa graha dIpikA, nighaMTu zeSa nAma mAlA TakA, siddhahaima zabdAnuzAsana vRtti, sArasvataprAga nirNaya. keza para vyAkhyA, caturdaza guNa sthAna svAdhyAya ityAdi grantha maLe che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 yugapradhAna bIjanacaMdrasUri 1677 meDatAnA zilAlekhomAM emanu nAma Ave che. emanA ziSya cArudatajI kRtaH zasUri sta. (sa. 1996 mAgasara va. 7), sevAvA sta, saM. 1676 zrAvaNa su. 1) muni suvrata sta. (jodhapura, sakhavALa 'malazAha kArita prAsAda sta. sa. 1696) vagere maLe che. temanA (1) ziSya kanaH nidhAna kRta ratnacUDa rAsa (saM. 1728 zra. va. 10 yajInA sa'grahamAM che ane bhImasI mANeka taraphathI prakAzita che.), 2) ziSya kalyANa nidhAna zi. lazciMdra na janmapatrI paghdhati (sa. 1751 kAsa, mahimA.bha mAM che). rUpA. huM saprame hRjana ziSya pRSyati uttama kavi hatA. emanA 1) 2serAsa caupAI. 1981 vityAraza meDatA), (2) malphera co. (168255 bha, 7 cAra rAsa sa. 1996 vijyA dazamI sagAnera, (9) hanIma sa. 1984 bhA. nAge!ra), (5) maTanIsI (sa. 6987 gNa, va 13 meDatA) mahimA bhakti bhara upalabdha che. A uparAMta jaina gurjara kavio! prazna bhAgamAM. (4) dhanAcitra (sata 1688 bhA. su. 13 ziva vIlapura, ane (5) kumAra muni rAsanI paNa noMdha che. S (11) sUracandra -zrI janabhaH suri zAkhAmAM vA. karinAdayagaNi ziSya) vA. thIrakalazajInA teo ziSya hatA. emaNe racela (1) pAtI. zleSAla kAra citrA (aMpUrNa patra 9 mIkAnera jJAna bhaMDAra), alakAra sAhityamAM eka viziSTa ane mahatvanA graMtha che. graMtha apurNa hAvAthI racanAkALa nathI maLatA. (ra) jaina tattvasAra (sa. 1669 Azvina pUrNimA budha amRtasara A uttama racanA ziliyALA graMtha hiMdI ane gujarAtI bhASAnu Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-saMdha 203 vAda sahita tema saTIka paNa chapAI cUkela che. (3) comAsI vyAkhyAna (jayacaMdajI bhaMDAra) (4) vaSaeN phAla jayeSa sajhAya gA. 36, ane (5) jinadattasUri sta. gA. 17 amArA saMhamAM che. ane skUlibhadra mahAkAvya aSTA zloka vRtti, zAntilaharI' paNa prApta che. e kRtio uparAMta emanI eka apUrva ti na:me zAMtinAthastava garbhita ajita jina stava" zrloka 14 nI che +, teo zrInI kavitA ati aMtara temaja rAyaka che. sabhava che ke kavivara RSabhadAmajIe prasidhdha kavienA nAmamAM je "sUracandrajI" nA nAmehlekha karyAM che, te A hAya ! kiMtu kRtie pRtI saMkhyAmAM narI maLavAne kAraNe e bAbata niya pUrvaka karI zakAtu nathI. enA ziSya hIra udaya prame kRta citra saMsmRti cA. saM. 1719 vhelae, catura sa) maLe che. (12) upA0 zinidhAna : zrInidatta rilkanI ziSya parakharAmAM teethI jA, tu sArajInA ziSya hatA. A vA. huM . sAjI te ja che ke jenA viSe akabarane tyAnA ullekha chaThThA jhukaNamAM thaye che. upA. zinatidhAnae e rAyanI huM A vamAM zarUAtanA be klAke upatimAM tema e zAla ane mAnA lakA sabhyarAmAM che. ane apUrvakRti eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke enA e 14 zrlokamAMthIja anuSTupa chaMdatA 3 kSeAkeA judA kADhI zakAya che. jemAM bhagavAna zAMtinAthanI stuti thAya che. AmAM banne jIMdenA lakSaNe!thI viddhatA aMzamAtra paNa na AvavAdevI. Ae kavinI asAdhAraNa pratibhA paricaya maLe che. A stavanI nakala banne chaMdomAM judI judI A graMthanA pariziSTamAM pArkanI jANakArI mATe ApelI che. AnI pratikRti pUjya uSA zrIlimunijI mahArAja pAsethI amane prApta thaI che. ( gu. saM. saMpAdaka ) >> Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 yugapradhAna bIjinacaMdrasUri leAka pracalita gadyabhASAmAM vidhividhAna Adi graMthA racIne jaina janatA pUratuMja nahIM, balke samagra sAhitya saMsAra para mahAn upakAra karyAM che. emaNe racela (1) kalpasUtra khALAvAdha (2) zrIdrIyA meATI saMgrahaNI mAlA. prakaraNa ratnAkaramAM bhImasI mANeka taraphathI chapAI che. (3) caumAsI vyAkhyAna (4) laghuvidhiprapa!-jemAM 28 vidhi-vidhAnenuM saraLa vivecana che, (5) kRSNa-rUkimaNI veli TamA-, guNasthAna stavana bALA (yati pUnamacaMdrajI sa'; patra 16) saMgrAmapuramAM zeDa jayarAjajInI dharma patnI mATe racela tema bhASAmaya kAlikAcAya kathA, tathA cAmAsI vyA, upadezamAlA sa MskRta paryAya TakhkhA sahu, ceAgAstra TaLyA, zAzrvata (jina) stava baLA. upadhAna vidhi ane stavanaAdi keTalIka nAnI kRtie paNa upalabdha che. emanA (1) mahimasiMha ( mAnakavi) nAmanA ziSya eka sAnA kavi hatA, jemanA 1. kIrtidhara-sukAzala praznadha (saM. 1990, dIvAlI, puSka(pAka)raNa, 2. maitA RSi sakhadha cau (sa. 1670 puSkaraNa), 3. jhullakakumAra cau, 4. haMsarAja-vaccharAja prabaMdha ( sa. 1975 zrIyut me . desAInA saMgrahamAM ), pa. addiAsa sabaMdha ( saMghavI AsakaraNa putra kapUracandrajInA AgrahathI rAya badrIdAsa bahAduranA myujhiyama-kalakattAmAM-prati che), 6. meghadUta kAvya vRtti (sa. 1693 ziSya harSavijayane bhaNavA mATe), 7. samaMjarI (gA0 107), 8. zikSA chattIsI (dAna bhaM0), ane uttarAdhyayana gIta (saM. 197pa zrA. va. 8 ). jIvavicAra TabbA ane ceAga khAvanI, uttarAdhyayana gItAnA aMtamAM kavie pAnanA be gurUbhAie matisiMha ane kanakasiMhanA nAmanA paNa ullekha karyAM che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvartI sAdhu-sa dha 205 upA. zivanidhAnajIne (2) matisiMha nAme ziSya hatA. emanA zi. bA. ratnaya kRta AdinAtha paMcakalyANaka stava0 gA0 24, ane emanA ziSya dayA tilaka kRta dhannArAsa (sa. 1737 kArtika ), ' bhavadatta co.' (sa. 1741 je. su. 11 phatepura kavinI vaca likhita prati zrIpUjyandanA saMgrahamAM che ); (13) sahaja kI -kSemIti zAkhAmAM zrIhemanaMdanajI (sa. 1645 subhadrA cau nA karyAM, jayapura bhaMDAra)nA ziSya hatA. peAte jabaradasta vidvAna ane uttama kATanA kavi hatA. laudrapuranA zilApaTTapara utkI karela "zatadalamayaMtramaya zrIpArzva jinastava." (sa. 1683 kArtika sudi 15 emanIja dvitIya kRtI che. jaina lekha saMgraha (bhA kuzta) mAM bAbu pUrA dajI nAtura, ema. e. bI. ala; lakhe che ke "IAlASTa ke tarAela AvuM uttama kAvya anya koi sthaLe jovAmAM AvyuM nathI". ethI temanI asAdhAraNa vidvattAnA acchA paricaya maLe che. emanI nIcenI kRtio upalabdha che. 1 devarAja hai. (sa. 167ra jayapura bha) 2 huMsarAja vaccharAja e. (patra 37 amArA saMgrahamAM che). 3 zatrujaya mahAtmya rAsa sa. 1684 AsanIkeTa jaya-bha) 4 sAgaraseDa co. (sa. 1975 bIkAnera, zrIpUyajI sa., pa harizcaMdra rAsa (saM. 1697 cita, aMtima patra amArA saMgrahamAM che.) 6 sArasvata vRtti (saM. 1681), 7 kalpasUtra (5 maMjarI * 22 nI TippaNamAM ullekhita upA. ka-tilakajI (krayAhAra kartA ) nA ziSya lakSmIvinaya ziSya ratnasArA ziSya uparAMta haeNmana danajI ane ratahu cha hatA. emanI para paga 19mI sadI sudhI vidyamAna hatI. enA nAme paNa amAnya saMgrahamAM che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 yugapradhAna zrIjinacaMdrasAra saM. 1685, jJAna bhaMDAra), 8 mahAvIra stuti vRtti saM. 1686), 9 saptapi-zabdArNava vyAkaraNa-4jI prArU vyAkaraNa prakriyA (patra 66 kSamA kalyANa bhaMDAra), 10 aneka zAstrasAra samuccaya, 11 ekAdi zata paryata zabda sAdhanikA, 12 nAmakeza (cha kAMDamAM), 13 pratikramaNa bAlA, 14 gautamakulaka hatti (truTaka patra amArA saMgrahamAM), 15 prItichatrIsI (saM. 1988 vijyAdazamI sAMgAnera, 16 visanasattarI (. 1668 nAge, bhuvana bhaM.) ane upadhAna vidhi stava, jesalamera ya paripATI sta, naradeva cau. sudarzana cau kalAvatI cau. zayapaNa uddhAra, pravacana sAre dvAra bALA, yazedhara saMbaMdha, varAgya taka che. thalI , 108 sthAna nAma gabhita pArtha kha0 zIla , daza dha la TA, zatanAtha vivAhalo rada ke pIca kutio upalabdha che. emaNe banAvela eka rAjA - kAkAnera baMDAramAM che. jenA mA emanA pUrvaracita pa-6 pAsenA ane ullekha che. emanA zi. ratnasuMdara zi. nandalAla kuta 1. aliMkA vyA. (saM. 1789 phA. supa), (2) . taraMgiNI vRtti (sAM, 1785 AgarA), (3) cauda guNasthAna vivaraNa (saM. 1788 zai. su. 3 kAsamapura jaya. bhaM), (4) ke AnI eka prati zrI mohanalAla jaina jJAsa bhaMDAra sustamAM che. je zrImAna mohanalAlajI mahArAje svayaM zodhela che. ane enI presa kopI u. vi. sA. pAse che. + saMbhava che A rAsa te emane racela haridra rAja hoya jemAM, enA pahelAM 1 sAyarazeTha, 2 devarAja vacharAja, 3 naradeva, 4 sudarzana, 5 kalAvatI, 6 rAyapaNI uddhAra, ane cha zatruMjaya rAsa racyAno ullekha che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvatI sAdhu-saMgha 207 sidhdhAMta ranavArtA Adipada vyAkhyA patra 2, dAna, Adi upalabdha che. emanA guru hemanaMdanajInA gurubhrAtA rata harSajInA zi. 1 himati ane 2.zrIsArajI hatA. emAM zrIsArajI sArA kavi hatA. jemanI kRtionI noMdha "jaina gurjara kavio" (. pa34) mAM che. e uparAMta emaNe 1 pArzvanAthe rAsa (saM. 1683 jesalamera patra 10 amArA saMgrahamAM che.) 2 jinarAjasUri rAsa-, (saM. 1681 aSADha vadi 13 sevA), 3 jayavijaya rau (zrIpUjayajInA saMgrahamAM), 4 kRSNarukimaNI veli bAlA, 5 sattarabhedI pUjAgabhita zAMti sta. (saM. 1682 Aseja, phelodhI, 1 lenAla garbhita caMdraprabha sta. ( 76 , 7 guNasthAna mAraDa gALI, (sa. 1678, 8 jaya tihuaNa bALabodha (patra rara dAna. bhaM), jina pratimA sthApana rAsa, pravacana para zI jajhAya. A danAnA moTA bIjA paNa keTalAMya stavano mAla che. hamanadanajIne yatIndra nAme pakSu eka ziSya hatA. jemAM bekAlika bAlA, saM. 1711mAM che. (14) - vija - emanuM nAma pR. 22 nI phuTanAmAM kiyoddhAra kartA mAM Ave che. emanA ziSya sudharUca kRta (1) ASADha nA roga, (ra) gajasukumAla sa (17 DhAla saM. 1969 lAkha) upalabdha che. sAgaracIi paraMparAnA vidvAno. (15 . jJAnapramAda: -emanI cela vADmaTAlaMkAra vRtti saM. 1921) tathA jagadAbharaNa vRtti (jinarAjasUrirAjya, patra 61 dAna bha0 ) ane keTalAMka stotre stavanAdi upalabdha 4 A rAsa amArA "aitihAsika jaina kAvya saM." mAM juo, Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 yuga dhAna jinacaMdrasUri che, emanA ziSya guNavaMdana kRta "IlA putra che. pAI' ( saM. 1675 vijayAdazamI vihArapura, kSamA, bhaMLa ) dAmanaka co. ( saM. 16-7 mi. sa. 11 sarasa) ane prazipa vinayacaMdra meghaduta avasUri' (saM. 1664 gaDhaDa0 svayaM li. pra.) saMgraha che; ane bIjA ziSya vizALa che dayAkaraNanA sArA vidvAna hatA, ema ' rasvatI'nuM birUda hatuM, ema DiranI rAjasabhAmAM koI vArInI sAthenA vivAdamAM vijaya prApta karyo hato. emaNe racela "prakiyA kayu , sarasvata prakAza" ane kiratAnIya TIkA Adi keTalAMka 2 maLe che, emanA (1) ziSya kSemaharSa kRta 1 puNyapAla copAIsa. 170 pAsa suda 10 zani sidha-sajAulapura, vaDhuM baM), 2 caMdanamalaAgiri copAI (saM. 1704 mahimA bha0), phalodI pAstavana gAtra 74 (patra 3) ane vanatalaka kRta 'vana dIpaka bAlA (saM. 1767 mAgasara vada 10 dAna bha0) upalabdha che. ane bIjA emanA ziSya hemaharSanA ziSya (1) amara (2) rAmacaMdra ziSya abhayamANikya ziSya lInaya kula 'abhayakumAra rAsa (saM. 161 phA. su. pa maroTa) ane "DheDhaka matotpatti rAsa maLe che. emanI paraMparAnA yati suceramalajI vidyamAna che. (2 ) hIrakalaza -emanA (1) samyakatva kaumudI rasa ? saM. 19ra4 mA. su. 15 bu. savAlakSa deza ), (2) kumatividavasana cau. (1617 je. su. 15 kaNapurI) (3) joisa hara + ( sa. 1621 nAgora), (4) muni pati e pAI ( saM. + A graMtha "hIrakaLaza" nAmathI gujarAtI anuvAda sAthe sArAbhAI maNIla la navAba taraphathI prakAzita thayela che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnuvatI sAdhu-saMgha 208 1618 mAghakR0 7 ravi, bIkAnera, mahimA bhaM0 ), (5) ArAdhanA cau. (saM. 1923), (6) jIbha-dAMta saMvAda ( sa. 1643 bIkAnera saM. ), () hiyAlI (saM. 1943 bIkAnera), upalabdha che. emanA ziSya hemAnaMda hatA, jemaNe racela (1) vatAla pacIsI (saM. 1646 Idrotsava dina), ane (2) bhajacaritra cau. (saM, 1654 bhadANaI), (3) aMga kukaNa cau0, 4 dazArNa bhadra rAsa (sa. 1658 kArtika pUrNimA, mAthA pada) vagere prApta che. (17) jayAnadhAna - teo vAcaka rAjacaMdranA ziSya hatA. emaNe banAvela 1 dharmadatta dhanapati rAsa (amadAvAda), 2 surapriya rAsa (sutAna. 3 devadina caritra (kRpA bha0), 'ka aDhAra nAnA rAjajhAya (saM. 1636 jaya0 ), pa sameta zikhara yAtrA stavana saM. 1659 gAthA 17), 6 covIsajinaaMtarakAla stavana (saM. 1634, 7 yazodhara rAsa, 8 kumaputra 0, 9 kamalamI vedavicakSaNa mAtR-putra kathA prabaMdha ci0, 10 nemiphAga ane bIjI stavana stotrAdi keTalIka nhAnI kutio upa9 dha che romanA zikamalaha zi. kamalaratna kata nAna paMcamI -navanAdi maLI Ave che. kamalaratnanA ziSya dAna dharma strI ja velIno To lakhe che. ( mahimA bhaM, naM. 33), javyanidhAnajInI khudanI lakhelI keTalIe pratie bIkAneranA jJAna bhaMDAmAM maujUda che. 18) lA kalela -teo vAcaka vimalaraMganA ziSya hatA. "zrI jinaca drasUri akabara prati bodha rAsa" siMhAsana batIsI, ratnacUDa cau. metI kapAsiyA saMvAda, ane paMcAkhyAna gata baka-nAlikera kathAnaka, bhuvanAnaMda rAsa, kRtavarma rAsa, ripu Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri mana cau. tI caitya paripATI, ghaMghANI stavana, kIrti ratnasUri gIta, jinacaMdrasUri gIta ane ghaNI gaDulIe upalabdha che. emanA e ziSya hatA. 1 gaMgadAsa emaNe racela vAMkacUla rAsa (saM. 1971 zrA. su. 2 pAtI grAma) maLe che, 2 vinayarAja kRta aMtarika pArzva stava (saM. 1712 ), 3 lalita kIrti racita zIleApadeza mALA vRtti tema agadatta rAsa (sa. 1979 je. su. 15 bhujanagara ), nA karyAM, jemanA (1) ziSya rAjape racela thAcyA sukezala rAsa (saM. 1703 mA su. 13 bIkAneramAM) upalabdha che. (2) zi. puNya ha kRta riala copAI (sa. jI. zuLa. ni. zi. 1735 kRpA bha) maLe che. (3) hIraparAnA zi. yaharSa paNa sArA kAtre hatA. (19) harSa kallola -emanA ziSya caMdrasiM kRta yAminI bhAnu bhRgAvatI cau. (saM. 6689 ApAta di ( khAramera ), ane dharmabuddhi pApamuddhi cA upalabdha che. caMdrapati ziSya sumatiga paNa sArA kavi hatA, emanI 1 prodha ciMtAmaNi pAI, 2 mehaviveka cA0 (sa, 1729 vijyA dazamI multAna ), 3 hirakezI copAI (17ra7 zrA. su. 2 ma. multAna), 4 ja u ! ( saM. 1729 A. vada 9 multAna zrIpuyajInA sa'grahamAM, jinamAlikA; saraiyA cAvIsI, amRtadhvanI, kItiratnasUri chaMda, yogazAstra bhASA cA; ekaviMzatisthAna prakaraNAvasUri Adi keTalIye kRtio upalabdha che. 7 (20) bhAvaharSApAdhyAya -e A. sAgaracaMdrasUrinI para'parAnA che, emanuM nAma bIjA prakaraNamAM pR. 22 nI phuTanoTamAM (kriyAghdhAra kartAomAM) Ave che. emaNe racela keTalAMka stavanA Adi maLe che. saM. 1626 sudhI teo Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAna tI sAdhu saMgha 211 sUrijInA AjJAnuyAyI hatA. e pachI emanAthI "bhAvahaSIya zAkhA" nAme gabheda cheemano va paricaya "aitihAsikajena-kAvya saMgra" mAM maLaze. (11) vinayame emaNe racela 1 pannavaNA vicAra stavana gAi ra5 (saM. 1692 pa. su15 sAcera, saMgrahamAM che), tema 2 "haMsarAja vacharAja prabaMdha" (sa. 1669 lAhora), yavanA cau. draupadI cau, upalabdha che. e zrI janakuzalasUri ziSya kSemakI ti zAkhAnAM hatA. uparAMta sUrijInA AjJAnuvati sAdhusaMdhamAM aneka vidvAna ane kavio hatA. paraMtu prAtha-vistAra vadhI javAnA bhayathI. temaja kAMIka aMze viSayAMtara thaI jato hovAthI, ane nIrasatA na AvI jAya e kAraNe paNa emano paricaya Apela nathI. uparokata vidvAnono paricaya paNa amoe khUbaja saMkSiptatayA Apela che. bIkAnera jJAnabhaMDAranI sUcio, noTasa ItyAdi sAmagrI paricaya lakhatI veLA pAse nahIM hovAnA kAraNe keTalIka aprasidhdha kRtiono paricaya paNa ApI zakAyo nathI. bhaviSyamAM vAcakonI abhirucimAM abhivRdidha thAya, ane yathAyogya avasara maLe to tatsaMbaMdhI vaNApUrNa vistRta vivecana karavAnI abhilASA che. 17 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNu 15 muM bhakta zrAvaka gaNa {}}} {{{{Th sa mrATa akabaranA zAsanakALa samaye jaina dharmAva. lakhIe kareADAnI saMkhyAmAM hatA. bhaktivAdanA e jamAnA hatA. lokonAM hRdayA dhArmika zraddhA ane bhakita vaDe Atapreta hatAM. svadharmI e pratye vAtsalya ane saddaguru pratye AdaraNIya pUjyabhAva chalakAI rahyA hatA. e samaye aneka zrAvake jude jude sthaLe pratiSThApAtra, rAjyamAnya, amAtyAdi ucca padAdhikArI, vaibhavasaMpanna, dAnI, vIra ane dharmiSTha hatA. ApaNA caritranAyaka zrInica'drasUrijInA bhakata zrAvakAnI saMkhyA lAkhAnI x hatI. bhArata bhUminA lagabhaga tamAma prAMtAmAM emanA AjJAnuyAyI sAdhuo carI jainadharmone X yeSAM hastaprabhAvAtizayamabhidadhurmantrikarmAdicandrA, zrImatsAhIzasAherakabaranRpateH prAptasabhyapratiSThAH / sthAne sthAne prakRSTA narapatividitAH zrAvakA RddhimantaH, saGghAdhyakSA vipakSa pratibhayajanakAH lakSasaGkhyA vizeSAt // 7 // (vAdI nandana mRta ' madhyAhna vyAyana paddhati ' sa. 1673 ) Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka maNa 213 mahAna pracAra karyA karatA hatA. AthI sUrijIno bhaktazrAvakagaNa AjakAlanI mAphaka dharmatattvathI ajANa ke vicalita zraddhAvALo nahIM, paraMtu ekamAtra deva, guru ane dharmane ja Adhya mAnavAvALe ane parama vijJa hato. kahevAnI jarUrata nathI ke eja kapa Ne e yavana sAmrAjyanA bhayaMkara dhArmika saMgharSa mAM paNa e potAnA dharmamAM rapaTala ane daDhatApUrvaka sthira rahI zakaye. eNe dharmanI kevaLa rakSA karI ema nahIM, paraMtu apUrva AtmatyAga karI dharmanI anekAneka sevAo karI, jemAM tIrthonI rakSA, jIrNoddhAra, prazaMsanIya zilpakalAnAM mUrtimaMta svarUpa navA devamaMdironAM nirmANa, svadharmIone sahAya Adi mukhya che. dhArmika sevAnI sAthe dezasevA, lekopakAra Adi Avazyaka zubha kAryomAMya e koIthI pachAta na rahyo. dukALanA sayamAM e potAnA kaTApAjita dravyane pANInI mAphaka veravAmAM jarAya acakAte nahIM. musalamAna rAjyakALane duSkALanA samaye jene e yathAsAdhya dAnazALAo khelI niHsahAya ane nirdhananI rakSA karavAnuM je mahAna gaurava prApta karyuM, e anya koI samAjane prApta nahIM thaela. sUrIzvara mahArAjanA keTalAka addhimaMta ane padAdhikArI zrAvakono nAlekha AgalA prakaraNomAM AvI gaela che. etihAsika sAdhananA abhAvane kAraNe e badhAno vizeSa paricaya ApI zakAya tema nathI, chatAMya emAMthI be pratibha - zALI ane pradhAna nararatnane yathAjJAta paricaya ApyA vinA graMthane eka Avazyaka aMga apUrNa rahI jAya tema che, temaja ame paNa emanI mahAna sevAne guNAnuvAda lakhyA vinA rahI zakatA nathI, eTale A prakaraNamAM emanuM yathAjJAta jIvana ApavAmAM Avaze. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 yuga pradhAna ne maMtrIzcara karmaca-e savAla jJAtinA punIta itihAsamAM vachAvata vaMzanI balihArI che A zanI ujajavala kIrtikaumudInuM vistRta varNana "karmacandra tri vaMza prabaMdha" mAM che. A vaMzanA mahApuruSeno bIka nera rAjya sAthe rAjyanI sthApanAthI mAMDIne lagabha doDhaso varSa sudhI ghaniSTha saMbaMdha rahyo che. saMkSiptamAM ATaluM ja kahevuM basa thaze ke bIkAnera rAjyanI sImA vRddhi ane rakSA karavAmAM A lekono bahu moTo phALo hato. rAjanaitika kSetranI sAthesAtha dhArmika kSetramAM paNa A vaMzanI vibhUtionI sevAo vizeSa ullekhanIya che. vasthAvata vaMzane jaina dharmAnurAgI banAvavAno zreya kharataragacachanA AcAryone che, ane e lokoe paNa A gaI paratvenI pUratI kRtajJatA svarUpa zraddhAMjalI samarpaNa karIne gacchanuM potAparanuM traNa rItasara svIkAruM che. e vize vadhu mAhitI karmacandra vaMza prabaMdha" parathI meLavI levI. ahIM te ame mAtra sUrIjInA jIvana sAthe saMbaMdha dharAvanAra matri. saMgrAmasiMhajI ane karmacandrajIno saMkSipta paricaya ApIe chIe. maMtrI nagarAjajI vachAvatanA putra saMgrAmasiMhajI kharataragaccha pratye khUba bhakti temaja anurAga rAkhavAvALA hatA. tatkAlIna gacchanA zithilAcArane haTAvI suvyavasthA karavAmAM emanI preraNA mukhyatve hatI. saM. 1614 mAM jyAre sUrijIe kriyAdvAra karyo, tyAre emaNe dharmakAryamAM khUba dhana vAparyuM hatuM, * zrIjinacandrasUrINAM, samagraguNazAlinAm / vithoddhAramaNya, cena vittavyana vai | 24 | (karmacandra vaMza prabaMdha) - Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA zAka gaNa 215 jeno ullekha amoe trIjA prakaraNamAM karyo che. emaNe potAnA mAtuzrInA puNyArthe paSadhazALA nirmANa karAvI, ane 24 vAra bakAneramAM cAMdInA rUpiyAnI lahANa karI hatI. rAya kalyANasihajInA teo pradhAna maMtrI hatA, ane hasana kulIkhAna sAthe emaNeja saMdhi karI hatI. pavitra tIrthAdhirAja zatruMjayanI yAtrA karI pAchA vaLatI vakhate mevADAdhipati mahArANA udayasihe emane sanmAnyA hatA. caturvidha saMgha ane yuvAnanI bhaktimAM emaNe khUba dhana vyaya karyuM hatuM. saM. 1612 mAM emanA kahevAthI zrIsAdhukatijIe "saptamaraNa bAlAvabodha"nI racanA karI, jenI prati zrIpUjyajInA saMgrahamAM che. emane sutANadevI, bhAgavata devI ane surUpAdevI nAme traNa dharma parAyaNa patnIo hatI. maMtrIzvara karmacandra ane jasavaMta 4 emanAja putraratna hatA. bAlyakALamAMja karmacandranI pratibhA dAkhavatI hAthapaganI x cha vAnI paddha vaMzAvalIthI jANavA maLe che ke karmacadra bI ne ra che iyA pachI teonA bhrAtA jasavaMta rAjana rAyasiMha pAse rahyA hatA. eka samaye thAnagara jatI lAvavAnuM samrATa akabare potAnI sabhAmAM bI pheraveluM, jyAre anya keIe e na lIdhuM tyAre rAja rAyasiMha e bIDuM jhaDapyuM, ne moTI senA laI yuddha nimitte thaTTA gayA. A vakhate maMtrI karmacaMnA brAtA jasavate pitAnI svAmibhakita ane vIratAno acho paricaya karAvyo, jethI prasanna thaI mahArAjAe ene sanmAna pUrvaka "maMtrIpada" para niyukata karyA. jasavaMta jevA vIra hatA, evAja dAnI paNa hatA. sAMkara (bhATa) ne emaNe khUbakhUba dAna dIdhela. gadyavaMzAvalimAM emanuM mRtyu kuMvara bhImarAjanI avakRpAne kAraNe thayuM hevAnuM lakhela che. emanI saMtati bAbatamAM AgaLa kuTanoTamAM kahevAmAM Avaze. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 yuga padhAna zrIjinacaMdrasUri zubha rekhAo ane lakSaNo joI rAya kalyANasiMhajIe + saMgrAmasiMhajInA avasAna bAda ene amAtya pada ApyuM. emaNe zatrujya, Abu, giranAra, staMbhatIrtha AdinI saparivAra yAtrA karI. teo rAjanIti, yuddha kaLA, ane saMdhi karAvavAmAM kuzaLa hovA uparAMta vIra, dAnI, ane dharmAtmA paNa hatA. ekavAra rAya kalyANasiMhajIe jodhapuranA gavAkSamAM kamalapUjA karavAno pitAnA pUrvajono dusAdhya ane ziyALano mane ratha maMtrIzvarane jaNAvyuM. emaNe kumAra rAyasiMhajInI sAthe svAmi bhaktinA bhAvathI dillI samrATa akabara pAse jaI, temane prasanna karI X A ati kaThaNa kArya paNa sidadha +eo rAya jetasIjInA putra hatA. emano janma saM. 155 mahA sudi 6 nA thaele, saM. 1601 poSa sudi 15 nA roja bIkAneranI rAjagAdI para beThA. zatrunA hAthamAM gaeluM bIkAneranuM rAjaya emaNe punaH prApta karyuM. saM. 16ra8 nA vaizAkha vada 5 emano dehAMta thayo. emaNe karmacaMdrane amAtya pada para niyukata karyA. karmacake samrATanI kRpAthI emane jodhapura rAjya gavAkSamAM besADavAnuM gaurava prApta kareluM, e ghaTanAne je kalyANaniMdajInA svargavAsathI 3-4 varSa pUrvanI mAnavAmAM Ave, to kamacandra maMtrI banyAno samaya sa. 1625nI pahelAMno gaNI zakAya che; ane A samaye je emanI uma- 20-25 varSa nIya anumAnavAmAM Ave to karmacandrano janma saM. 1600 AsapAsa thayA hoya, evA saMbhava che. * samrATane prasanna karyAnI bAbatamAM "osavAla jAti ke itihAsa" mAM lakhyuM che ke je samaye karmacandra dillI (2) darabAramAM gayA, tyAre samrATa sataraMja khelatA hatA. (paraMtu e) sataraMjanI cAla aTakI paDI hatI, kema ke je kAMI cAla samrATa cAlatA emAM emanI hAra thatI hatI. kahevAya che ke e vakhate karmacA sataraMjanI evI cAla bata vI ke bAdazAha, vijayI thayA, ane maMtrIzvara para khUba prasanna thayA. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 217 karyuM. maMtrIzvaranI A sevAthI khuza thaI jAya kalyANasiMhajIe emane manavAMchita mAMgavA kahyuM, para tu emane to vaibhava karatAMya dharma vadhu priya hatuM, eTale anya kaI na mAMgatAM emaNe yAcanA karI ke 1) cAtu rmAsamAM kuMbhAra halavAI, telI vagere leko ghANI pheravavI AdipotAnA hiMsAtmaka kAryo na kare. (2) vaNiko pAsethI "mAtA" nAme je kara levAmAM Ave che te, ane caturbhAza jakAta levAmAM Ave che, te bhaviSyamAM na levAmAM Ave (3) bakarI, bheDa, urabrAdinA kara na levAmAM Ave. nareze A vAtano saharSa svIkAra karyo, te uparAMta cAra gAmano paTTo vaMzaparaMparA sudhIne mATe pradAna karyo. dilhI para AkramaNa karavA jatA "IbrAhIma mIrjhA ne nAgara pAse, kumAra rAyasiMhanI sAthe rahI, maMtrIzvare saMgrAma karI parAjita karyA. samrATane madada karavA gujarAta para caDhAI karI mI mahaMmada husena sAthe yudhdha vigrahAdimAM potAnI nipuNatA ane budhibhava vaDe sajata samiyANA (jina kuzalasUrijI ma0 nuM janma sthaLa che ane AbU pradeza sara karyA. jAloranA Adhapatine vaza karI ene rAyasiMhajIne page pADa, samrATanI AjJA meLavI mugala senA vaDe AkAmata AbU tIrthanI rakSA ane aionI punaH suvyavasthA karI. zivapurI(sahI)thI AvelA baMdIjanene potAne ghera lAvI sanmAnyA, AbUnA maMdirane suvarNa kaLaza, dhvajA, ane daMDa caDhAvI sazabhita karyA. samiyANAnA baMdIjanone rAyasiMhajInI kRpA vaDe sinikanA hAthathI choDAvyA. saM. 1635 nA mahA bhayaMkara dukALanA samaye 13 mAsa sudhI maMtrIzvare dAnazALA kholI dIna, hana, rogagrasta Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 yugapradhAna zrIjinacaMdamuri vyaktione khAna-pAna, vasa, audha Adi daI prazaMsanIya sahAyatA karI, A sahAya kacita kSetra pUratI ja nahIM. kintu je koI mANasa kaI paNa dharma ke jAtinA hoya tene paNa ApavAmAM AvatI, tyAM AvI udAra bhA nA hoya tyAM svajAti ne svadharmIonI to vAta ja zuM? evA hIna sthitinA dharmione varSabharanA kharca jeTaluM dravya guptarUpe pahoMcADavAmAM AvatuM. 13 mAsa pachI akAla thaI jatAM Azritane pitAnA kharce sathavAro karIne svasthAne pahoMcADavAmAM AvyA. saM. 1633 mAM surasamakhAne sarohI lUMTI. tyAMthI sarva dhAtunI 1050 jinapratimAo lAvI phatepuramAM sAmrATa akabara pAse peza karI, samrATe potAnA dharmasahiSNutAnA uttama guNane kAraNe ene gaLAvI sonuM kADhavAnuM vividha karyuM, ane eka sArA sathaLe sAvacetIthI kApavAno Adeza karavA mATe pAtAnI AjJA sivAya koIneya nahIM devAnuM pharamAna karyuM. jaina saMghamAM A pratimAo punaH prApta karavAnI AturatA vadhavA lAgI; paraMtu samrATane maLIne emanI AjJA meLavavI e paNa kArya koI saheluM nahotuM. pa-6 varSa vItI gayA, paraMtu jinabiMbone choDAvavA kaI samartha na nIvaDyuM. jayAre e vAta maMtrIzvara karmacaMdra sAMbhaLI tyAre emanA hRdayamAM A vAta khUba aTakI ne yenakena prakAreNa lAkha rUpiyA kharcIne paNa ene prApta karavAnuM potAnA svAmI rAyasiMhane nivedana karyuM. AthI emaNe paNa maMtrIzvarane sAtha Ape, ne samrATa akabarane ghaNI bheTa dharI prasannatA prApta karI. emanAM mAMgavAthI samrATe tamAma pratimAo emane suprada karavAnuM pharamAna karyuM. saM. 1639 nA aSADha sudi 11 guruvArane dina e Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 219 pratimAone punaH prApta karI maMtrIzvara svasthAne lAvyA. jaina saMgha khUba harSa pAmyo. A kArya thI maMtrIzvare zAsananI apUrva sevA karI. phattepurathI tamAma pratimAo potAnI sAthe bIkAnera laI AvyA ane mahotsava pUrvaka pitAnA gharaderAsaramAM sthApita karI samrATa akabare prasanna thaI vacharAja vaMzajonI maMtrI patinaonA pagamAM napura Adi sonAnAM AbhUSaNo paheravAnI AjJA ApIne vachAvatavaMzanI mahattA vadhArI. AthI pahelAM savAla vaMzaja "sAdhu-sAraMga"nA gharANAnI strIo sivAya koIneya mATe AvI AjJA nahotI. - surasamakhAne gujarAtamAMthI keTalAya vaNika kedIone lAvelA, emane ghaNuM dravya ApI maMtrie choDAvyA, jaina yAcakone bahu dAna dIdhAM, zatruMjaya ane mathurAnA jIrNa cana uddhAra karyo. dareka deza, dareka gAma, pratyeka prAMta ane zahera, TheTha A viSayanA tatkAlIna be stavano amane maLyAM che, enA ja AdhAre A vRttAMta lakhela che. A stavano bhaviSyamAM amArA tanphathI prakaTa thanAra bIkAnera jaina lekha saMgraha" mAM prakAzita thaze. A pratimAomAM mULanAyaka zrIvAsupUjya svAmInI cauvIsI mUrti Aje paNa "vAsupUjyanA madira" mAM vidyamAna che. anya pratimAo paNa keTalAMya varSo sudhI ukata maMdiramAM roja pUjAtI hatI. pAchaLathI ATalI badhI pratimAonuM pUjana prabaMdha mukela thavAthI, ke anya koI kAraNe jaina saMghe zrAciMtAmaNijInA maMdiranA bhUmigRhamAM rakhAvI dIdhI. A pratimAono vakhatovakhata upadrava ane mahAmArI Adi roga upazAti nimitte bhUmigRhamAMthI anAra kADhI mAjikA-mahesva Adi karavAmAM Ave che. hAlamAMya saM. 1987 nA kAti ka mudi 3 nA roja kADhIne mAgasara vada 4 nA punaH aMdara padharAvavAmAM AvI hatI. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri kAbUva sudhI sarvatra "laDANI" karI. u. pa0 zrI somajI pAse 11 aMgo zrI caMdranI sAthe bIkAneramAM zravaNa karyA, zratajJAnanI bhakita nimitte sidhAnta lakhAvavAmAM ghaNuM ghaNuM dravya khacyuM. ekavAra bIkAneramAM maMtrIzvare sUrijI pAse "bhagavatI sUtra" zravaNa karyuM, ane bhagavAna mahAvIrane gaNadhara gautama svAmIe karela pratyeka prazna para motI caDhAvyAM, A AgamamAM 36000 prazna hovAthI khetInI saMkhyA paNa 36000nI thaI, jemAM 16700 metI candravAmAM, 11900 pUThiyAmAM, ane bAkInA ThavaNI, pUThA, kavalI, sAja, vITAMgaNA Adima lagAvyA. + zrIcaMdranI koI vizeSa hakIkata jANavA nathI maLI jatAM anumAnathI saMbhava che ke maMtrIzvarajInA keI saMbaMdhI hoya. * kSamAkalyANopAdhyAya kRta bhagavatI sUtra sajhAyamAM :"bIkAnera taNo valI matrI, karmacandra iNa nAma, tiNa gautama gurunA nAma pUjyA, muktAphala abhirarAma // 13 // paM. dIpanijya kRta bhagavatIsUtranI gahuMlImAM :-- " kama candra motIDe vadhAI, kIna bhagata guru sevA / bhagavatIsUtra suNoM vaha bhAve, cAkho amRta mevA / / 6 // " * zrIjanakRpAcamu-jJAna bhaMDAranI eka khyA mAM lakhyuM che : " hive rAjA rAyasiMhajIre vAre muMhate karamacana zahara uthelIne vasAyo, jAta Apa AparI bAsa( guvADa meM vasAyA x x x x rAyasiMhajI pAtasAre page lAgA ara muMhate karamacandrane lekara gujarAta caDhayA, uThe rADa jItyA. pache pAtasAhasu muhate karamacana` mujaro kiyo, tare pAtasyA kahyo 'mAMga kama candra ! ma tUThA' pache pAtasyAsu araja kara 52 paraganA rAjA rAyasiMhane dayA x x x x upAsaro mahAtmA nIce dekhake AparI ghoDArI ghuDasAlarI jAgA upAsaro kraayo| deharo 1 cauvIsaTairo, 2 vAsupUjajIro, Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaga - - - - maMtrIe zatruMjaya, gIranAra para navA jinAlaya nirmANa kara vaLa dravya mAlyuM. rAjA rAyasiha nI za rU thI sa2 sta rAjayamAM copavI (adama caudasa pUjema amAvAya) che . cAturmAsamAM kuMbhAra, telI Adine emano himamaka kula vyApAra tyAga karI samagra maruDalamAM khejaDI Adi vRkSa kApavAnuM baMdha karAvyuM. siMdha dezanuM svAmItva meLavI, rAtalaja Deka, rAvI aAdi nadIomAM mAchalIonI hiMsA baMdha karAvI. catuvidha ramainyanI rAhAya vaDe harapAnA bAkI rahelA zaktizALA balucine harAvI kulIna baMdIvAnone choDAvyA, ane pitAne ghera lAvI kAryA. maMtrIzravara harahaMmeza jinAlamAM snAtra pUjA karAvatA. phalavadhi (phale dhI)mAM dAdAsAheba zrIjinadattasUrijI ane zrIjinakuzalasUrijInA stUpa banAvyA. da ilera karmacandrane ajAyabade, javAde ane kapUra, nAme traNa strIo hatI. emAMnI jIvAde, ajAyabade A be strIothI be putraratna thayA. (saM. seLase) pAMtrIsanA duSkALa mAM anAnI rakSA ane marU dezamAM vRkSa chedana niSedha karavAthI enA puNyanI khUH vRddhi thaI, jenA phaLasvarUpe kuladIpaka evA putradrayanI 3 nInAthajIro, ima tIna deharA paMcAre khole ghAtyA / pachai zrIpujyajI pAse bhagavatIjI muNyA, puraNa huvAM 36000 motI caDhAyA, tara zrIpujyajI vahyo mAhare kAMI kAma nahIM ara jJAna kAmameM lagAvo. tare 1678. motIro caMdaravo kAyo, 11900 motIko puThIyo karAyo bAkIrA puThA, ThavaNI sAja vITAMgaNAre lagAyA. ghaNo dravya kharacyo" uparokta vAtamAM jarAya atizayokti jaNAtI nathI. kema ke metIno. caMdave, paDiyo 8-10 varSa pUrve bIkAneraznA moTA upAzrayamAM vidyamAna hatA, kiMtu durbhAge game te kAraNe hAla nathI ! ! ! Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri prAptI thaI. A mAMgala prasaMga para matrIzvare samrATane vividha prakAranI bheTa dharI. samrATe vadhAi detAM, emanAM nama "bhAgyacandra" ane "lakSmIcandra" rAkhyA. + mIzvara karmacandranA udyogathI bIkAnera nareza rAyasi pAMca hArI padane pAmyA, ne 'rA' pada vaDe vibhUSita thayA. 'rAjaputAne ke jaina vIra'nAmaka graMthamAM lakhyuM che ke jayapuranA rAjA abhayasiMhe jayAre bIkAnera para AkramaNa karyuM tyAre maMtrIzvareja potAnI prakhara buddhithI zatru sAthe saMdhi karI rAjyanI rakSA karI hatI. TUMkamAM eTaluMja kahevu' basa thaze ke matrIzvare bIkAnera rAjyanI sevA ane svAmI bhaktimAM kAMi kasara nathI rAkhI. 'bIkAnera rAjya ke itihAsa' mAM lakhyuM che ke sa. 1645mAM khIkAneranA atyArane kille manAvavAnuM temaNeja zaru kareluM. dIdI maMtrIzvara koi kAraNe rAjA rAyasiMhanA mArgone x samajI laI bhAvinA zubha saketathI emane deza laI + kandra matri vaMza prabhudha' nA A vanathI sa. 16 35 thI pachIja ane putro janma thavA nirdhArita thAya che. x karmacandra - maMtrI vaza prabaMdha (ke. sa650 ) vRttimAM :~ 'atha'anantara 'kAcA 'asminuM vAhe jaiva zubhAzuma varma, sevacer `vidhavA tavavAca 'vismita' visita 'nijJezaca' AtmIyaprabhoH zrIrAyasiMhasya ' vaimanasya' cittakAlupya nije cittaM jJAtvA rAjJaH zrIrAya siMhasya AjJAM ' Adeza' 'samAsAdya' prApya ' nijaM jana ' svajanavarga samAdAya gRhItvA medinItaTa' meDatApuretyAkhyayA syAtaM ' abhyAsta ' adhyA tivRt tiJIzrayatA mUto moMtrI? svAmI(dharma) (!) patra dhana, tema'dhi:'- gatizAci (svAmI)dha dharmAdhava: rU-rUH / ' " Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIzvara zrImAna karmacaMdrajI vacchAvata Page #327 -------------------------------------------------------------------------- Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNuM 223 vikSaNa ane budhdhimAna ka candra svajana parivAra sahita meDatAmAM AvI rahevA lAgyA, tyAM teo prAcIna tIrtha phaladhdhi pArzvanAtha ane jinadatta sUrijInI bhakita sahita pUjA karatA hatA IjanacandrasUri akabara proidha rAsa (saM. 1658 racita) mAM :piyuna taLe vAra, mUvI TIkAnera | hATAra naryAya udAdi, seyyA zrItiIe rU2 // vasthAnI pUrve prAcIna vazAvalImAM :-- " jANI na vAta huI ji kAMya, rAyasiMha karamacanda paDI rAya / yaha kama gayA pratisAha pAsa, vizariyai rAya liyara grAsa vAsa / / 12 / / viSayamAM Adhunika katihAsakAronA mata jaNAvIe chIe : have 3. khAtara rAjya ItihAsa' mAM lakhyuM che. : nidAna apapanne rAyasiMhajI kI svAvalepatAko adhika sphUrti pAte dekha faurana bhedanItikA prayoga kiyA, yAnI rAjAjIke jyeSThaputra dalapatasiMha, bhAi rAmasiMha aura dina karmacandrako phoDa kara rAjya meM do dala kara diye / jaba rAjA rAtA ca mera jJAta DhutrA, te gunhAnA (bhA) rAso to viSa prayoga dvArA zAnta kara diyA aura dIvAna kama candra vacchAvatako padacyuta karake riyAsata se nikAla diyA | vaha saparivAra dillI jA kara bAdazAhakI sevA karane lagA / "" (2) ''bhArata ke prAcIna rAjyavaza " mAM vaimanasyanuM kAraNa rAyasiMhane mArI kumAra dalapati hate gAdI para besADavAnI AkAMkSA lakhela che. reuccha ema paNa lakhe che ke sa. 1652 mAM kama candra bhAgIne akabara pAse gayA. rr (3) kala pAvaleTe "khIkAnera gejheTiyara " mAM lakhyu che ke je samaye bAdazAha karmacandra sAthe satara Mja khelatA hatA, tyAre karma candrajI teA kheDA rahetA, paraMtu bIkAnera nareza ubhA rahetA, A paNa emanI nArAjanuM eka kAraNa hatuM. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUra maMtrIzvarano bIkAnera choDavAno samaya saM. 1646-47nI vacceno che, kemake guNavinayajIe saM 166 mAM " ghuvaMza vRtti" bIkAneramAM racI hatI, enI prazasti mAM e samaye (4) "rAjaputAne ke jene vIra"mAM bhAge layajIe lakhela che ke - "eka bAra zakara bhATako rAjA rAyapihane eka karoDakA dAna dene ke liye maMtrIzvarako AjJA dI; unakI isa AjJAko matrIzva ne anucita samajJA xxxx karmaca drane bIkAnera ke gharAnese bhakti aura pramake kAraNa apavyayI rAjAko saceta karane kA phira udyoga viyA, parantu usakA pariNAma vahuta bhISaNa huA" gayelIyae TAMka sAhebane abhiprAya ApatAM u1 dalapasiMhanI bAbatamAM karmacandrane paDayaMtranA devathI sAvaja vimukata hovAno ullekha A pramANe karyo checa ikarma drapadya - drA vija vimuvata thA, usane satya aura nyAya ke kAyoM ke liye apane prANa nichAvara kara diye, vaha kisI SaDyaMtrakA racayitA nahIM thA. ( phira mI ) vaha svayaM Sar3aya trakA zikAra ho gayA, usakI buddhimAnI aura kartavya tatparatAhI, jisase usane rAjyako sambhAla rakhA thA, usake nAsakA kAraNa huI, jo rAjAko apavyaya aura durAcAra meM phasA dekhanA cAhate the, unakA jora baDhatA gayA aura karmacandrake tara phase rAjAke kAna bharane zuru kara diye aura SaDyaMtra racanekA doSa lagAyA" munzI devI kasAdajIe rAyasiMhajInI nArAjanuM eka anyaja kAraNa batAvyuM che, paraMtu ame Adhunika itihAsakAroe darzAvela eka paNa kAraNa sAthe sahamata nathI, maMtrIzvaranuM pavitra hRdaya, ema svAmibhakti ane rAjyasevAo jotAM rAjyavidrohI Adi hovAne deva kevaLa kapalaka9 nA ane manamAnI daMtakatha ja bhAse che. amArA A kathananAM mukhya kAraNe A che - maMtrIzvara saM. 1647nI sAlamAM lahera pahoMcI gayA hatA. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 225 karmacandrajI tyAM ja maMtrIzvara pada para hovAno ullekha A pramANe che :"zrIrAyasiMhabhUbhuji, nijabhujabalanijitArinRparAjye / sandhyAdiguNa vicakSaNa-mantrIzvarakama candravare // " saM. 1 648 mAM samrATa akabare A caritra nAyaka sUrijIne AmaMDyA e samaye maMtrIzvara paNa tyAM hatA. AthI rejInuM "saM. 16 kari meM rUma candra mArA vara hinTI jayA" lakhANa tadana bIna pAyAdAra che. saM. 1650 mAM karmacandra maMtrI vaMza prabaMdha" lAhoramAM racavAmAM Avela. emAM maMtrIzvaranuM rAja gAyasiha aa a dezathI meDatA javuM ane tyAMthI samrATanI pAse emanIja AjJAthI AvavuM, spaSTatayA lakheluM che eTaluM ja nahIM paraMtu samrATanA sanmAnapAtra hoI, lAho mAM rahIneya maMtrIzvare zrIjinacandrasUrijIno "yugapradhAna-pada" mahotsava paNa rAjA rAyasiMhajInI AjJA meLavIne karyo hato. jema ke - tatathya sacivaH svAmI-dharma dhaureyatAdharaH / zrorAyasiMhabhUpAla-pAdazAha samAgamat // 449 / sarva vRttAntamAkhyAya. sAheya (?) sAha sAgraNI / prApya saiMha mahAdeza, siMhaH prakSarito'bhavat // 450 // (karma) maM vaM pra) Ama, A ghaTanAthI cAra cha mAsa pachIja lakhAela aitihAsika pramANo karatAM daMtakathAne adhika mahatva ApavuM bahu meTI bhUla gaNAya. ukta "vaMza prabaMdha" parathI geyalIyajI je karmacandrane nirdoSa ane chevaTa sudhI svAmIbhakita parAyaNa gaNAve che, eja vAta pramANa ane yukita puraspara siddha thAya che, saMbhava che ke koI cugalIkhore karmacandrane utkarSa na sahI zakavAne kAraNe enI viddha asatya ane vyartha AkSepa lagAvI rAjAsAhebanI aprasannatA utpanna karAvI hoya: "zrIjinacandrasUri akabara pratibodha rAsa"nuM "vizana taLe ghA raA vAkaya paNa amArA Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jinayugapradhAna zrIcaMdrasUri ane guNavinayajIeja saM. 1947 mAM meDatAmAM "damayaMtI caMpUvRtti" nI racanA karI, enI prazastimAM paNa maMtrIzvaranuM nAma che. eTale te samaye teo meDavAmAM AvI gayA hatA. jayAre maMtrIzvara meDatAmAM hatA, tyAre emane bolAvavAnA raNa mAnasiMha Adi keTalAya nRpatione AmaMtraNa AvyA. paraMtu teo caMcaLa na thatAM dhIratApUrvaka, keTalAka mAsa sudhI tyAMja rahyA. kAraNa ke sAdhAraNa nRpationI sevA karavAnuM emane anucita lAgyuM. samrATa akabara emanA guNasamUhathI barAbara paricita hatA kemake rAjA rAyasiMhanI sAthe maMtrIzvara anekavAra samrATane maLI cUkela hatA. samrATe enAM vAturya, yuddha kauzala, ane parama rAjanItijJa Adi sadguNonI prazaMsA rAyasiMhanA meDhe sAMbhaLelI, temaja pote svayaM paNa anubhavelI. A prasaMga para samrATe maMtrIzvarane pitAnI pAse lAhora mokalavAnuM rAjA rAyasiMhane pharamAnapatra mokalyuM, tyAre rAyasiMhajIe samrATanA pharamAnanI sAthe sAthe potAnI taraphathI adbhuta kRpAsUcaka vAkyathI bharapUra AdezapAtrasamrATa pAse javAne kathaneja puSTi Ape che. sArAMza e ke karmacandrajI rAjyavidrohI nahetA naM. 3, ane 4 na kara. paNa mahattvanA ke vizvasanIya nathI jaNAtA, kAraNa ke tamAma Adhunika lekhake, samrATa akabanI sevAmAM maMtrIzvaranuM dilhI javAnuM lakhe che, paraMtu e samaye samrATa lohAramAMja rahetA hatA, ane te pachI ghaNAM varSo sudhI lAhAra rahelA. eTale emanuM A lakhANa ayukta ane bhramapUrNa che, nathI samajAtuM ke kaI rIte Adhunika ItihAsakAroe (!) bhaLatI saLatI vAta lakhI nAMkhI che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakata zrAvaka gaNa Adezapatra mAtyAya maMtrIzvara peAtAnA svAmI rAyasiMhanI AjJA prApta karI hAthI, gheADA, pAyadaLa senA ane mahAna RddhinI sAthe x tyAMthI ravAnA thaI jamera paheAMcyA. tyAM dAdA zrIjinadattasUrijInI svarga bhUminI spa`zanA ane caraNapAdukAnA darzana pUjana karI lAhAra paheAMcyA. pAtAnA pramaLa bhAgyeAyane kAraNe kAipaNa umarAva AdinA prayAsa, sahAya ke sevA vinA svayaM samrATane jaI maLyA, ne kiMmatI bheTA dharI, temaja prastAva-ucita ane yukti prayuktibharyAM madhura vacanA vaDe samrATanA dilane jItI lIdhuM. samrATe emanA pratye sahAnubhUti ane kRpA prakaTa karI kahyuM, "tame koIja jAtinI ciMtA na karaze. jema varSAM vanaspatina aMkurane vadhAre che, temaja huM paNa tameAne tamAma rAjAethI vadhAre sanmAnita thavAnuM gaurava ApIza. samrATa phUMkata eTaluM na 99 227 11 240 // * prasAdAtpArzvanAthasya, gurozca kuzalaprabhoH / sAheja lAladInasya, zrutadRSTaguNAvale: mahArAjAdhirAjazrI - rAjasiMhanijaprabhoH preSitAptajanAkRSTo, phura mAnasamanvitam samAjagAma saprema - -prasAravavavAdbhUm / phuramAna N tvayA''trA-gantavyamevetivabhavivat // 342 / / (vizeSakam [ kacanha mannivaMza prazna-saM. 1650 x emane putrA iparivAra metAmAMja rahyo. "akabara pratioAdharAsa" parathI jANavA maLe che ke lAhera jatAM sajI jayAre meDatA padhAryAM, tyAre maMtrIputroe emane pravetsava khUba tADathI karyo hate. A vAtane ullekha A graMthanA chaThThA prakaraNanA aMtima bhAgamAM ame karI cUkayA chIe. 19 1 / / : 41 || Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri bolIne ja besI na rahyA, paNa te samayeja emaNe maMtrIzvarane pitAnI pariSadanA sAmAjika lokenA adhyakSa banAvyA, ane khuda pitAne hAthI ane sonAnAM AbhUSaNathI susajijata zikArI gheDa arpaNa karyo, eTaluM ja nahIM, paraMtu thoDA ja divasamAM teo samrATane eTalA badhA vizvAsapAtra banI gayA ke samrATe maMtrIvarane pitAnA khajAnAnA adhikArI (khajAnacI) ane sAmapura nagaranA rAjyapAla nImyA. e pachI maMtrIvaranuM samrATaputra salImane mULa nakSatramAM utpanna putrInA janmadeSanI zAMti nimitte aSTottarI snAtra karAvavuM, vA. mahimarAjajI ane pachI sUrijIne samrATanA vinIta AmaMtraNathI lAhora belAvavuM, kAzmIra yAtrAmAM samrATanI sAthe mahimarAjajInuM javuM, jinasiMha sUrijInI pada sthApanA samaye savA karoDanuM dAna devuM Adi aneka kAryomAM vipula dhana kharca karI zAsana zobhAmAM abhivRddhi karyAnuM vistRta varNana A pustakanA 6-7 ane 8mA prakaraNamAM ame lakhI cUkyA chIe, eTale ahIM enI punarUkti karavI Avazyaka nathI. "akabara pratibodha rAsa thI jANavA maLe che ke emane prabhAva sarvavyApI hato. tamAma dezanA rAjAo, amIra umarAva, mIra, mallika, khejA ane khAna badhAye emanuM bahumAna karatA. ane samrATa akabara sAthe te emanI gADha prAti baMdhAI gaI hatI. A bAbatamAM ai, je. kA. saM. pR. 91 juo. maMtrIzvara kharataragacchanA ananya bhakata hatA. tapAgacchIya suprasiddha vidvAna siddhicandrajIe "bhAnucandra caritra" mAM maMtrIkavarane "kharataragaccha zrAddhamukhya" ane "bhUbhujamAnya Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 22 lakhyA che. emaNe phadhi sAmapura* lAhora sAMgAnera Adi aneka sthAnamAM zrIjinakuzala sUrijInA stUpa banAvI emanI caraNapAdukAonI pratiSThA karAvI hatI. juo, upAdhyAya vinayasAgara saMpAdita pratiSThA lekha saMgraha' lekhAMka 1070 | vAcaka guNavinayajIe "karmacandravaMza prabaMdha" nI vRtti emanA AgrahathIja racI hatI. + zrIjinakRpAcandra sUri jJAna bhaMDArastha paTTAvalImAM saM. 16pa0 nA duSkALamAM maMtrIzvare dAnazALA khelI anAthonI rakSA karyAno ulekha A pramANe che maMtrI karamacandaI paiMtrI saI naI* tripAnaI gAmi gAmi IT (ArADhA) maMDAI chUTathI 34 tAvI, tivAda X"zrItosAmapure, baravAMchitadAnapradhAnasuravRkSe / / zrImaMtrirAvArita-vinavarAtratUtaraphe che 6 " (karmacandra vaMza prabaMdha) + "brIjarmacadra nagArA sanuna gurApura " (karmacandra naM0 naM0 prabaMdha vRtti) * kavivara samayasuMdarajI svakRta kalpalatA vRttinI aMtima prazastimAM lakhe che ke - "yadvAre kila kamacandrasacivaH, zrAddho'bhava ddIptimAn / yena zrIgururAjanandimahasi, dravyavyayo nima me // voTe: vAyuna: zani (21)sama, TurmikSA satrAkAravidhAnato bahujanAH saMjIvitA yena ca // 90 // ane akabara pratibodha rasa, jinarAjari rAsa, jitasAgarasUri rAsa temaja ghaNuM gahulayomAM maMtrIzvaranA sukRtyonuM varNana che. " ha sika jaina kAvya saMgraha" mAM A rAsAo che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 yugapradhAna zrIjinacaMdrasari pAlathI pItalamaya pratimA ghaNI choDAvI. bali jiNa nagarI muhatara gayo tiNa nagarI rupaiyA binI lAhaNa kIdhI || A pramANe anekAneka leAkeApakAra ane dharmaprabhAvanA dvArA potAnI prazasta kIrtine digantavyApI ane amara banAvI, matrIzvara saM. 1656 mAM amadAvAda khAte svage sIdhAvyA. jenA ullekha A graMthanA dazamA prakaraNamAM amee karyAM che. Adhunika lagabhaga badhAja itihAsakAro ane lekhaka matrIzvara karma candranuM mRtyu samrATa akabaranA dehAMta pachI keTalAka samaye (saM. 1962-64) dilhImAM thayAnu lakhe che ane teo ema paNa lakhe che. ke e samaye mahArAjA rAyasiMhajI paNa mAdazAha jahAMgIrane maLavA tyAM gayA hatA. temaNe maMtrIzvaranI anya avasthAmAM emanI havelIe jaI zeAka prakaTa karela, mahArAjAnA netrAmAMthI nIra vahevA lAgyA, jayAre teo cAlyA gayA tyAre ka candranA putrAe mahArAjAnA premanI bahu praza'sA karI, paraMtu maMtrIzvare kahyuM, "putra! tameA bhUla karyA che. A AMsU premanA nahAtA. e tA e vAtanA hatA ke huM sukha ane suyazathI svage jaI rahyo chuM, ane rAjAjI jIvatAMya mArA badalA na laI zakayA. eTale tame emanAM AMsuo joI x kAI khAsa nimittane jANyA vagara mAtra vihArapatra nirdiSTa atra' zabdathIja ma MtrIzvaranuM svargasthaLa amadAvAda che. ema svIkAravAne hRdaya taiyAra nathI thatuM. kAraNake ('atra) zabdanA arthoM mAtra ahi~' eja nathI thatuM, kiMtu ' A samaye ' ema paNa thAya che, mATe vihAra patra nirdiSTa ' atra ' zabdanA artha H A samaye ' ema levAja vadhAre aMdha esatA che. ( gu. sa. nA saMpAdaka ) " Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNuM 231 bikAnera javAnI bhUla kadApi na karatA". te pachI tarataja karmacandrajI svargavAsa pAmyA; paraMtu pratikAraparAyaNa mahArAjA rAyasiMhe potAnI aMtima avasthAmAM pitAne vadhu premabhAjana putra kumAra surasiMhane vachAvata putrone badale levAnI IcchA prakaTa karI. te pachI rAjaya siMhAsanArUDha banI sUrasiMha dilhI gayA ane karmacandranA putrane atyaMta vivAsamAM laI bikAnera laI AvyA. mahArAjAe emane sanmAna pUrvaka maMtrI pade niyukta karyA, keTalAMka (2-4-6) mAsa te khUba pA batAvI. eka vakhata mahArAjA svayaM emanI havelI para padhAryA, vachAvata bhAIoe eka lAkha rUpiyAne cetare karI emane sanmAnyA. e pachI eka divasa rAtrine samaye sUrasihajInA 3000 sipAhIoe emanuM makAna gherI lIdhuM. teo banne bhAIo bhAre vara bahAdura hatA, eTale potAnA pAMcaso sainike sAthe sAmano karyo, paraMtu rAjyanI vizALa zakitanI sAme TakI rahevuM muzkela jaNAtAM pitAnA tamAma parivArane mArI pate jaiDura karI vIragatine pAmyA. emanA kuTuMbanI eka garbhavatI strIe raghunAtha sevakane sAthe laI bhAgIne zrIkaraNI mAtAnA maMdiramAM jaI Azare lIdhe, tyAM rAjyanA niyamAnusAra ene rakSA maLI ane tyAMthIe pitAnA piyara udayapura cAlI gaI. ene putra "bhANathI vaMzaparaMparA cAlI je Ajeya udayapuramAM AbAda che. "mahAjana vaMza muktAvalImAM" mahe. rAmalAlajI gaNi lakhe che ke emane ragatiye nAmane nokara A yuddhamAM khUba vIratAthI laDI khatama thaye, je Aje paNa "rigatamalajI" Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri nAme (prasidadha kSetrapAla) lekethI pUjAya che. atyAra "rAMghaDI ceka pahelAM "mANakaka"hato. paraMtu tyAM A yuddhamAM ghaNAM rAMgaDa (rajaputa) mAryA javAthI ukata sthAna "rAMgaDI" nAmathI prasidhdha thayuM. ukta pustakamAM bhATa-matheraNanI vaMzAvali (vahI) karmacandajI dvArA kUvAmAM naMkhAyAnI, rAjA sUrasiMhe enA putra nIvarAja (?) ne belAvI "khiyAsara" gAma, ane kArakhAnAmAM vacachAvatane hAjara rahevAnuM sanmAna devAnI Adi ghaNI vAte lakhelI che. ame uparata kathana sAthe pUrA sahamata nathI, amArI navI aitihAsika zodhakhoLamAM je samasyAonAM tathya nirdhArita thayA che, te A che - (1) maMtrIzvara karmacandranuM mRtyu saM.1656mAM amadAvAdamAM thayuM hatuM, e vAta te samaye lakhAyela "vihAra patra" thI sidhdha thAya che. AthI akabaranA mRtyu pachI emanuM avasAna dilhImAM thayAnI vAta miththA sAbita thAya che. "vihArapatra"thI ema paNa jANavA maLe che ke samrATa akabara e samaye (dakSiNa jItavA) burahAnapura gayA hatA. paM. dazarathajI zarmA ema. e. nA kathanAnusAra bIkAnera sTeTanA zAhI pharamAnAmAM e samaye mahArAjA rAyasiMhane yudhamAM sahAyatA karavA nimitte dakSiNamAM lAvyAnuM paNa eka pharamAna upalabdha che. saMbhava che ke mArgamAM rAyasiMhajI maMtrIkavaranA aMtima samaye amadAvAdamAM maLyA hoya. (2) saMvata 1681 mAM racita "jinasAgarasUri rAsa" thI jANavA maLe che ke saM. 1676 lagabhaga jyAre zrIjinasAgara Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 bhakta zrAvaka gaNu sUrijI akAnera padhAryAM hatA, tyAre tyAM emanA praveze|tsavamAM matrIzvara bhAgyaca'dranA putra maneAharadAsa paNa saMmilita thayA utA, menuM avataraNu yA pramANe cheH~-~ bIkAnayara vaMdIra pahuMcai, zrIjinasAgarasUri / pAsANie karyu paisArau, raMgaI bahuta pahUri // 79 // pAsANI bahu vitta vAvaI, paisArai sAmhA Avai / solaha zRMgAre sArI, zrIkalaza dharI bahu nArI // 80 // zrIbhAgacanda suta Avai, manoharadAsa nija dAvai // vali saMgha sahaguru vaMdai, zrIkharataragaccha ciranaMdai // 81 // uparAkta pramANathI bIkAnera gayA pachI bhAgyaca'da ane lakSmIca'da keTalAka mahinA nahIM, a keTalAMye varSoM sudhI bIkAneramAM sukhapUrvaka rahela, e siddha thAya che. (3) bhAgyacandra, lakSmIcandranA mRtyu saMbadhamAM amane 18mI zatAbdonA pUrgaMdha mAM lakhAela vAvata vaMzAvalInI e pratie maLI che, je parathI sa. 1679 nA phAgaNa mAsamAM sUrasiMhajI kepita thavAnI ane maMtrIzvaranA putre mAryAM gayAnI vAta siddha thAya che. vaMzAvalIne Avazyaka sAra A pramANe cheH * muMhatA vachAvatAMrI vaMzAvalI likhIMyai chai, devaDA gotra rajapUta cauvANa saaNvtsiiro| sgraa| bohitya | devalavADairo upano bohittha zrAvaka huvau / abhayadevasUri pratibodha dIyo, zrAvaka kIyo, pra0 sagara - 1 bohitva, 2 rAMgo 3 samadhara, 4 tejapAla, 5 vijayarAja, 6 kaDavo, 7 mairo, 8 mAMDaNa, 9 Udo, 10 nAgade, 11 jesala, 12 vacho / vachAsu siradAra huA, vachaIsu vachAvata kahANA / vacchAvataro pra0 ( parivAra ), putra 4 - karamasI 1, varasiMha, 2, narasiMha, 3. rato, 4, kAmasI nipaTa saradAra huA / karamasIha vacchAvatAM praH beTA 2, rAjasI 1 sUrjI 2, mUhatojI rAjasI / sujo Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjitacaMdrasUri "maMtrIzvara kama candrane bhAgyacaMdra ane lakSmIcaMdra nAme e putrA hatA, jemAMnA bhAgyacaMdrane maneAharadAsa nAme putra hatA. rAjA sUrasiMhe kApAyamAna thaI enA gharane 1000 sainikA sAthe ghera ghAlye, e samaye bhAgyacaMdra sUtA hatA, lakSmIcaMdra ane maneAharadAsa darabAramAM gayA hatA. bhAcaMdrajI jAgyA tyAre vahU mevADIjIe emanI upara pheja cI AvyAnI khabara ApI, ane e paNa kyuM ke ApanI AjJA hAya te huM paNa puruSaveza paridhAna karI rAjyasenAne hAtha batAvuM. bhAgyacandre nA kahI. tyArapachI (1) potAnI mAtA, (2) maneAharadAsanI mAtA (3) putravadhu ( maneAharadAsanI va) mArI pote yuddha karatAM karatAM khatama thayA" 234 "A prasaMge kuMtA rAjasIne khavAsa khUma vIratA dAkhavI yuddhamAM khapI gayA. lakSmIcandrane be putra hatA. (1) rAmaca' rAva lUNakarNa Age DhosIrI veTha (Dha?) mAMhe kAma AyA / varasiMgha vachAvataro praravAra beTA. 6, nago 1, amarora, moM 3, DuMgarasI 4, mauna, 6 ho / nau (ne) TIjo dIyo / amaro siravAra duo / TInnAyata nazo, I naLo varasiMgha, taLaro paravArI / sAMco 1, kaivo ra, rALo 3, sAMgoTIAyata, sAMgA nagAvata ro. x ATA 2-mu. zrImaMcanI 1, nasayaMta ra, jasavaM tanuM kuMvara bhIMvarAja cUka karanai mArIyo / karamacaMda sAMgAvata ro. pra. beTA 2 bhAgacaMda 1, lakSmIcaMda 2, bhAgacandaro beTA 1. manoharadAsa 1. rAjA sUrajasiMgha suhatA uparI kopIMyo tivArai phoja vidA kIdhI, mANasa 1000 meMlI sAtha ghara dolo phirIyo, bhAgacanda pauDhIyAthA, lakhamIcanda ane manoharadAsa darabAra gayAthA, bhAgacandajI sUtA jAgiyA tivArai bahU mevADIjI mAlima phoja AI / vahU kahyo - rAjaro hukamma huve to maradI kIyo - rAja uparI vArgoM karane hAtha Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNuM 235 (2) rUghanAtha, ene parivAra udayapuramAM che. rAmacaMdrane kesarIsiMha, sabalasiMha ane pIthA nAme traNa putra hatA. 2ghunAtha ni:saMtAna 2hyA." saM. 1679 phAgaNa sudamAM A bhayAnaka ghaTanA banI hatI. keI kavie mArmika zabdomAM kahyuM che marisyai a zata ghaNA mahi upari, zata sAhisa riNa smdhriiyu| bhAgacanda bhiDaMtai bhAratha, muMvau nahIM jagi udhariyau // 1 // lAkhA jamahari kiyau loha bali, rIsANai mArAvai rAya / sAMgAharaI kiyau dama samahara, juga jAsI piNa nAma na jAi // 2 // kAnhar3a de) vIramade kali hUMtI, zAkau jyUM jAlora kIyau / vacchAharai vIkANaI viDhatai, do maja du jane maraNa dIyau // 3 // paramANaMda te adhalA, hI thUna (1) AkhA joha / arddha kahai na bujjhaI, sava kuNa dakhyaha toha // 1 // jovADAM, bhAgacaMdajI vahUjInu manahi kIdho / Apa juhara kIdho, bAyara 3 mArI, mAtA 1 manoharadAsarI mAnU mArI 2 beTArI vahU mArI 3 Apa, AdamI 4 kAmi AyA / khavAsa 1 mu. rAjasIro vaDo juhara kIyo / saM. 1679 hukamma huvo phAgUNa sudI mAMhe 1 likhamIcaMda karamacaMdavataro pra0 beTA 2. rAmacaMda 1, rughanAtha 2, pravAra udayapura chai / rAmacaMda likhamIcaMda vataro pra0 kesarIsiMgha 1 savalasiMgha 2 pItho 3, rughanAtharo koI nahIM, pravAra 1 aka, karamacaMda sAMgAvataro pra0 vaMsa / jasavaMta sAMgAvataro pra0 beTA 2. AsakaraNa 1, akhairAja 2, AsakaraNa jasavaMtaro pra. narasiMghadAsa 1, akhairAja jasabataro pra0 beTA 1 duragadAsa 1, duragadAsa akhairAjavataro pra0 suMdaradAsa 1 kalyANadAsa 2 pra. 2 jasavaMta sAMgAvatarI vigati Itaro pra0 atha bhagAvatamAMhe pra0 2 bhAIro, 2 muM0 devo nAgAvataro pra0 ...ityAdi (A pachI nagAvata parivAranI vistRta paraMparA lakhelI che.) A vaMzAvalIthI maMtrIzvara karmacanA bhAI jazavaMtanA mRtyu Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri rIsAgaI sUrijasiMgha mahAriNa, hUMtila jinalai vAhiA hAtha / kIyau na ko vale ima karisyai, bhAgacaMda tArikhau bhArAtha // 1 // Ave grahaTa nihaTa uthaDe ghaNA, ghAgharaTa pAkharAM ghera / jamahara samahara taI kIyau, sAMgAharAM gRhe samasera // 2 // nala chADI pahiri nahi beDI, paranAle thayau ragata pravAha / karatai kaliha bhAgacanda kIyau, sAMgAlA mahutA baDa(.) sAha // 3 // ararahice botharA mahAriNa, tai kIyau karameta taNA / sAka.u bIkAnayara taNai sira, ghaNu sarihasyai dIha ghaNA // 4 // (abhaa2| sahamAnA meM vi4 mA ) emanA vaMzanI prazaMsAmAM koI kavie kahyuM che ke - prathama rAja pRthvIrAja, dhurA sAMbhara sirasadhara / huvo riNathaMbha hamIra, vibha rAjendra naresara / janmatIya jAlora, kumara vIrama kahANo / cauthe gaDha gAgaraNa, bali acaleza vakhANo / karamacaMda taNo cahuANa kula, thira sanAma paMcethiyo / temaja saMtati paraMparAnI bAbatamAM paNa navuM ja jANavA maLe che ke je Aja sudhI jANavAmAMja nahotuM. maMtrIzvaranA putranI te vAtaja zuM ? paraMtu bhAgyacandrajInI vIrAMganA patnInA udgAre paNa romAMca khaDA karI de tevA che. teomAM sAcA jainatva ane kSatriyatvane pUrNa ojasa hato. jene A jvalaMta dAkhave che. A vaMzAvalImAM "ohItya"ne pratibaMdha denAra tarIke zrIabhayadevasUrijI jaNAvela che, jyAre vaMza-prabaMdha' mAM jinezvarasUrijInuM nAma che. ghaTanAnI prAcInatAne kAraNe AvA pAThAMtara ane visaMvAditA thaI jAya che, paraMtu amane te "vaMza-prabaMdha'nuM kathanaja vizvasanIya lAge che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 237 bhAgacaMda uho pRthvIrAja bhiDa, jiNa kali upara lAko kiyo ?x uparanI hakIktathI samajI zakAya che ke (1) A ghaTanA rAtanA nahIM paNa divasanI ja banI hoya, kemake e samaye lakSmIcaMdra ane manaharadAsa darabAramAM gayA hovAnuM lakhela che ethI (2) lamIcaMdra ane manoharadAsa darabAramAMja vIragatine pAmyA hoya, kemake teo darabAramAM ja hatA, ane ghare mAryA gayAnI nAmAvalimAM emanuM nAma nathI. (3) emanAM mAryA javAnuM kAraNa karamacaMdajI para mahArAjA rAyasiMhanI avakRpA nahIM, paraMtu keI ajJAta kAraNathI bhAyacaMdra, lakSmIcaMdra para mahArAjA sUrasiMhajI kepita thayA hoya. amArA A anumAnama be kAraNa cheeka to e ke vacchAvata + bhAIo ghaNA mahinAo sudhI nahIM, balake varSo sudhI bIkAneramAM rahyA hatA, e siddha thaI cUkayuM che. eTale je pahelAMnuja vera hota, to te tyAM ghaNAM varSo sudhI *vasthAvata vaMzane Adima kuLa cauhANa che, eTale kavie te kuLamAM thaI gaelA nara nenI prazaMsApUrNa A kavitA racI che. A kavitAmAM lakhelA pRthvIrAja cauhANa ane hamIra te suprasiddhaja che. jAloranA kAhaDa vIramAdenuM nAma karmacandravaMza prabaMdhamAM Ave che, emane vizeSa paricaya sAptAhika jainanA raupya mahotsavAMkanA pR. 54 para Apela che. + bhAgyacakane mATe lakhelI "pRthvIrAja rAso" nI guTakAkAra trati bIkAnera TeTa lAyabrerImAM vidyamAna che, jenI aMya prazasti A che matrIzvara maDala tilaka, vacchA vaMza (va)khANa / karamacaMra duta vArama va3, mAracaMd () bALa | 1 || tamu kAraNa likhIyo sahI, pRthvIrAja caritra / / par3hatAM sukha saMpatti sakaLa, mama sukha hove mitra / 2 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri sukhazAMtimAM rahI zakavuM ochuM saMbhavita che. bIjuM kAraNa e ke vaMzAvalImAM "rAjA sUrasiMha mehatA upara kApI" lakheluM che. A vAkya paNa mahatvanuM lAge che. (4) karmacaMdrajIne vaMza, A ghaTanA sthaLethI cAlI gaelI garbhavatI strI thI nahIM, paraMtu pahelethI ja udayapuramAM rahetA lakSmIcaMdanA putra rAmacaMdra ane raghunAthathI cAlyA hatA. kemake saM. 1680-81mAM jyAre zrIjinasAgarasUri udayapura padhAryA tyAre temane vaMdanArthe rAmacaMdra ane raghunAtha potAnI dAdI * goyalIyajI lakhe cheH - A mahilA udayapuranA bhAmAzAhanI putrI hatI. ejhAjha paNa bhANane bhAmAzAhanI putrIne putra hovAnuM lakhe che. mahetAonI tavArIkhamAM "bhANa"ne bhejarAjane putra lakhela che, paraMtu anumAna che ke maMtrIzvara karmacandrajIne vivAha bhAmAzAhanI putrI joDe thaye hoya. ane enuM nAma ajAyabaMde hoya, ane e uparokta dArUNa ghaTanA samaye potAnI putravadhu ane ubhaya pautronI sAthe potAne pIyara udayapura AvI hoya. amane maLela vaMzAvalImAM bhejarAjane kazeja ullekha nathI. karmacandrajInA prabhAvathI rAyasiMhajIne pAMca hajArI pada maLyAne A pramANe ullekha che -- akabarajalAladIna-prasAdato'nekakoTTabalakalitaH / / ma trikRtamaMtrayogAt , paMcasahasrIpatinaze // 34 // vyAkhyA -zrIrAjasiMha akabara jalAladInasya sAheH prasAdato'nugrahAt "ane vavo "moTTA" suffiLa (tai;) 'va' 2 saina "trita:' saritA anekakovalakasita:, 'mantriNa: kama candrasya yo 'mantraH' Alocastasya 'yogAt' saMyogAt , mantraprabhAvAdityarthaH, paJcAnAM sahasrANAM azvavArasambandhInAM samAhAraH paJcasahasrI, tasyAH 'pati:' svAmI 'jajJe' babhUva, paMcahajAriti khyAti prApta rUAI: che rU 4 | (karma. aM. naM. prabaMdha vRtti) Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNa 239 ajAyabade sAthe AvyA hatA, jeno ullekha saM. 1681 mAM racAela zrIjinasAgarasUri rAsamAM A pramANe che"kumbhlmerii jina thuNi e, mevADaI guNa gAna / udayapurAnau rAjiyau e rANau "karaNa' dyai mAna // 9 // " "lakhamIcaMda suta paragaDA e, rAmacanda raghunAtha / citta dhari va dai prahasamai e, ajAyabade suta sAtha // 95 // " A avataraNathI saM. 1680 mAM rAmacaMdra raghunAthanI avasthA ochAmAM ochI hoya te paNa 10-12 varSanI te hevI ja joIe, ethI garbhavatI strI bhAgI gaI ane enA vaDe vaMza cAlyAnI vAta taddana kalipata ane artha vagaranI che. (5) amane jyAM sudhInI vaMzAvalI maLI che, emAM "bhANano koI ullekha nathI. maMtrIzvara karmacaMdranA jIvanacaritra parathI emanA aneka saguNo ane asAdhAraNa buddhivibhAvane paricaya maLe che. emanA vaMzajo hAlamAMya udayapura rAjyanA ucca padAdhikArI ane pratiSThA saMpanna che, emane viSe vadhu jANavA mATe "osavAla jAtikA ItihAsa" je joIe. - have sUrijInA zrAvakaratna saMghavI "samajI zivA" ne saMkSipta paricaya ApIe chIe - Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri saMghapati somajI zivA jagaprasiddha prAggATa jJAtIya maMtrIzvara vastupAlanA nirmala vaMzamAM saMghapati jogIdAsanI bhAryAM jasamAdenI kukSithI A banne bhAI AnA janma thaela. . kSamAkalyANajI pote racela 'kharatara paTTAvalI' mAM lakhe chelR ke amadAvAdamAM A banne bhAIe ciTI (cIbhaDA) nA vyApAra karatA hatA. sUrijIe emane pratibeodha ApI jaina dharmamAM dRDha banAvyA emaNe tI yAtrA, navA jinabimbenAM nirmANa, jirNoddhAra ane svadhI vAtsalya Adi zubhakAryoMmAM lAkhA rUpiyA kharcI jainazAsananI mahAna sevA ane prabhAvanA karela. saM. 1664 mAM jogIzAha ane sAmajIe zatru jayanA meTA saMgha kADhI sUrijInI sAthe zatruMjaya girirAjanI yAtrA * zIlavijayajI kRta tIrthayAtrAmAM ullekha che kevstupaal maMtrIzvara vaMza, zivA somajI kulavataMsa | zatruMjaya upari caumukha kiyau, mAnava bhava lAho ti liyau || muMbaIthI prakaTa thaela zrIjinacandrasUri jIvanacaritra" mAM emanA dhanavAna thavA khAkhatanI eka daMtakathA lakhI che keH-- A banne bhAI e cibhaDAnA vepAra karatA hatA, emane bhAgyAya jANI sUrijIe pratiSedha dIdhA. lAbha jANI sUrIzvare emanA navIna vastro para saprabhAva vAsakSepa nAMkhyA. ghaNAM tarabUca kharIda karI A bhAI Ae ! para e vastra DhAMkI vepAra karavA lAgyA, te unALAnA samayamAM kAI nagarane lUMTIne zAhI pheja AvelI tyAre tene amadAvAdamAM emane tyAMthIja cIbhaDA-tarabUcA eka eka senAmahAra ApIne kharIdavA paDela, kemake anyatra kayAMya kharamUja AvA na maLyAM. A vepAramAM sAma-zivAe agaNita dravya upArjita karyuM. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvaka gaNu 241 karI hatI, jenA ullekha A graMthamAM prakaraNa 5 mAMnA aMtima bhAgamAM karavAmAM Avela che. saM. 1653 amadAvAdamAM AdinAthanA navanirmita jinAlayanI sUrijInA hAthe pratiSThA karAvI. emaNe rANakapura, giranAra, A%0, gauDI pArzvanAtha ane zatrujaya para meTA meoTA saMgha kADhI yAtrAe karI, dareka sthaLe lhANIe karI, karoDo rUpiyAnA kharca karyAM, jenA ullekha kavivara samayasuMdarajI 'kalpalatA' mAM A pramANe kare cheH-- yadvAre punaratra somajizivAzrAdvau jagadvizrutau, yAbhyAM rAjapurasya raivatagireH zrI arbudasya sphuTam / gauDIzrI vimalAcalasya ca mahAn, saMgho'naghaH kArito, gacche lambhanikA kRtA pratipuraM, rukmAdvimekaM punaH // 9 // eka paTTAvalImAM lakhyuM cheH-- ' saM. saumajI ziva zatruMjayanI pahalI yAtrA karI, 36000 rupaiyA kharacyA, valI baDI pratiSThAyai 36000 rupiyA kharacyA, giranAra AvUnA saMgha karAvyA aneka deharA karAvyA bimba bharAvyA, kharataragacchamAM lahANa kIdhI " amadAvAdanI dasAporavADa jAtimAM emaNe keTalAMka sArA rItarivAjo pracalita karelA eTale hajIya vivAhupatranA lekhamAM zivA seAmajInI rIti pramANe levA devAnI maryAdA lakhAya che. emanA nivAsasthAna dhanA sutAranI peALamAM, jinAlayanA vArSika divasa hoya ke anya prasaMga para jyAre jamaNavAra thAya che, tyAre nimaMtraNa paNa 'zivA semajI' nA nAmathI devAya che. emaNe amadAvAdamAM traNa jinAlaye manAvyAM. (1) dhanA sutAranI urphe zivA seAmajInI pALamAM AdinAthajInuM ma`dira, Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri jemAM pitAnA upakArI gurUdeva zrIjinacaMdrasUrijInI mUrti sthApita karI, (2) jhaverIvADanA caumukhajInI piLamAM zrI zAMtinAthajInuM caumukha maMdira, jeno jIrNoddhAra saM. 120mAM jhaverI zrI mehanalAla maganabhAInA pitA maganabhAI hakamacaMde karAvyo hate. (3) hAjA paTelanI paLanA khuNAmAM zrI zAMtinAthajInuM maMdira. girirAja zrIsiddhAcalajI para "kharatara vasahI" mAM caumukhajInA maMdiranuM nirmANa karAvyuM, jemAM 58 lAkha rUpiyA kharca thaye. 4 A maMdiranI pratiSThA karAvyA pahelAMja emane svargavAsa thaI javAthI samajIne putra rUpajIe saM. 1675 mAM zrIjinarAjasUrijInA karakamaLe pratiSThA karAvI. zeTha samajI zivAjInuM svadhAma vAtsalya khUba prazaMsanIya ane anukaraNIya hatuM, jenuM eka udAharaNa nIce devAya che. eka vakhata kaI ajANyA svama baMdhue vipattine samaye emanA upara sATha hajAra rUpiyAnI huMDI karI nAMkhI. jyAre huMDI vaTAvavA mATe emanI pAse AvI tyAre emanAM munIma gumAstA Adi karmacArIoe tamAma khAtA joI nAMkhyA, paNa huMDI karavAvALAnuM kyAMya nAma nahatuM. tyAre vilakSaNa buddhizALI ane anupama udAra vRttidhAraka emajIe e huMDIne 4 mIrAM, te ahaMmadImAM lakhyuM che ke A maMdira banAvavAmAM 5800000) rUpiyA kharca thayo, kahe ke 84000) rUpiyAnI te kevaLa rassI-Derija lAgelI. maMdiranI vizALatA ane suMdaratA jotAM jarAya saMdeha nathI AvatA. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrA ka maNa 243 barAbara tapAsatAM enA para paDela azrubiMdunA DAgha joI teo rahasyane samajI gayA, ne pitAnA koI ajJAta svadharmI bhAInI vipattine annubhava karI potAnA ghara khAtAmAM kharca lakhAvI huMDI svIkArI lIdhI, keTalAMka divase pachI e ajJAta svadharmIbhAI tyAM AvyA ane AgrahapUrvaka huDInA rUpiyA jamA karavAnI prArthanA karI. paraMtu samajIe to "tamArA nAme amAruM eka paisAnuMya leNuM nathI" ema kahI nA svIkAravAnI cAkhI ne pADI dIdhI. chevaTe saMghanI saMmatithI zrI zAMtinAtha prabhunA jinAlayanirmANamAM te samasta rUpiyA kharcI nAMkhyA. A vRttAntathI manuM udAra hadaya, ane abhUtapUrva Adarza svadharmI vAtsalya jANavA maLe che. AvA nararatnanAM jeTalAM guNagAna thAya eTalAM ochAM che. ' sUrijInA upadezathI emaNe ghaNAM navA graMtho lakhAvI, jJAnabhakitane bahu moTo lAbha lIgho hato. e graMthamAMnA ekano ullekha "jaina sAhityano saMkSipta itihAsa"mAM A pramANe che:-saM. 16para mAM kharata2 jinacandrasUrinA upadezathI amadAvAdanA prAgvATa saMghapati senajIe jJAnabhaMDAra mATe * huMDI svIkAravAnuM vistRta varNana "savAsomA" nAmaka TUMkaTamAM che, jenA lekhaka che, zrImAna gokaLadAsa dvArakAdAsa rAyacurA ( taMtrI, zAradA' emaNe A TrekaTamAM somA para huMDI karavAvALI vyakti "savAne vAmanasthalI nivAsI zeTha lakhela che, ane zivA-somAjInI TUMka paNa banne bhinna bhinna vyaktionA nAmathI prasiddha thayAne ullekha karyo che, paraMtu emAM emaNe gaMbhIra bhUla karI che. zilAlekhothI e hakIkata - spaSTa thAya che ke zivA-somajI banne sagA bhAIo hatA, ane e ja bane bhAIoe A kRtya karela che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri siddhAMtanI prata lakhAvI te pikI rAjapraznanIya TIkAnI prata gu. naM. 16ra7 maLe che." - saM. 1863 caitra sudi 9mIe racela u. guNavinayajI kRta RSidattA cau. thI jANavA maLe che ke khaMbhAtamAM paNa emaNe ghaNuM dravya kharacI jinabiMbanI pratiSThA karAvI hatI. zrIkhaMgAyata thaMbhaNa pAsa, dharaNa pauma paratikha jasu pAsa // 66 // zrIkharataragaccha gagana nabhomaNi, abhayadevasUri pragaTita suramaNi / dhana kharacI bahu biba bharAviyA, sAha zivA somajI kraaviyaa||6|| acarajakArI pUtalI jasu Upari, zaraNAi vaDa (12) bherI viviha pari pAsa bhagativasa jihAM vajAvai, guru prasAda ramA zubha bhAvai // 65 // ' emanI vaMzaparaMparAnA jhaverI bAlAbhAI cakaladAsa lagabhaga 4-5 varSa pUrve (amadAvAdathI) bIkAnera AvyA hatA. emaNe pitAnI paraMparAne ghaNekhare itihAsa pitA pAse hevAnI vAta karI hatI, paraMtu tyArapachI theDA ja mAsamAM emane svargavAsa thaye, eTale e ItihAsa aprakaTa avasthAmAM ja rahI gaye. emaNe "kharataravasahI" saMbaMdhI jhaghaDA samaye "kharataravasahI ane zeTha ANaMdajI kalyANajI vacce jhaghaDA" nAmaka vijJApana + prakaTa karela, emAM paNa zivA samajI bAbatamAM jANavAjoga ItihAsa bhaviSyamAM prakaTa karavAno vicAra darzAvela paraMtu kamabhAgye, potAnA pUrva jene itihAsa prakaTa kAne emane moke na maLyo. emanA sivAya sUrijInA bhakta zrAvakomAM amadAvAdanA maMtrI sAraMgadhara satyava dI, khaMbhAtanA bhaMDArI vIrajI, rAMkA + A vijJApananA AdhAre amoe paNa keTalIka vAto "samajI zivA" nA paricayamAM lakhI che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta zrAvake gaNu 245 = vadhu mAna, nAgajI, vacchA, padamajI, devajI, jaitazAha, bhANajI, harakha', hIrajI, mAMDaNa, jAvaDa, manuA, sahajiyA, amiyA zAha; sAMli nagaranA sA. mUlA, sAmIdAsa, pUra, pa, vastu gAMg, nAthu, dharamU, lakh, AgarAnA zAhu zrIvaccha ane lakSmIdAsa, siddhapuranA zAhu vannA, rohiTanA zAha thirA merA, bilADAnA saM. jUThA kaTAriyA, riNInA maMtrI rAjasiMha ane sAMkarasuta vIradAsa, lAhAranA jhaverI parvatazAha, siMdhanA vazaja zAha nAniMganA putra zAha rAjapAla, jaisalameranA bhaNasAlI thAharU zAha, nAgauranA maMtrI. meDA, kAneranA matrI dasa betharAnI saMtati, mahevAnA kAMkariyA zADu kammA, meDatAnA zAha AsakaraNa cApaDA AdinA nAma vizeSa ullekhanIya che. zrAvikAomAM paNa ghaNI dharma parAyaNA vratadhAriNIo hatI, jemAM nayaNA, vIMja, gelI, kADAM, rekhAnA vrata grahaNanA ullekha AgaLanA prakaraNeAmAM AvI gayela che. + - kRpAcandrasUri jJAnabhaMDAranI paTTAvalimAM lakhyuM che ke, pa zrIzatruje upari saM. juThai kaTAriyara saMgha karAvI pratiSThA karAvI. " * emanA paricaya e. jai. kA. saMgraha" mAM Apela che. + emanA vizeSa paricaya ai. jai, kA. saMgrahamAM" Apela che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNu 16 muM camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAo [11] A galA prakaraNeAmAM sUrijInA jIvana caritra sa`kha`dhI prAya tamAma viSayA para yathAzakaya pUratuM lakhAyuM che, te chatAM keTalIka aitihAsika ane keTalIka janatAmAM pracalita evI vAtA rahI javAthI "jIvana caritra" apUrNa lAgeluM, eTale A prakaraNamAM e tamAma vArtAne saMkSiptamAM rajU karIe chIe, jyAre sUrijI mahArAja khaMbhAta hatA, tyAre mAlakATathI nandana ratnalAbha, muni vamAna, meghA, rekhA Adie sa'skRtamAM eka vistRta sAMvatsaski patra lakhela emAM sUrijInA guNagAnamAM AgalA prakaraNeAmAM lakhelI jIvananI mukhya mukhya ghaTanAonuM varNana karatAM "dilhInur' juno zinIsAdhanA sUmi gacchuTAnAAyasasAdhavA." lakhela che. ethI lAge che ke sUrijIe sa. 1629 mAM jyAre rUstakamAM cAturmAMsa karela, tyAMthI dilhI najIka hAvAthI dilhI jaI 64 cAginIone peAtAnA sUrimatranA prabhAvathI sAdhI haze. * 1 sa.1658 athavA sa.1666 mAM A patra sUrijIne ApavAmAM Avela. e samaye sarijhanI sAthe u. ratnanidhAna, u, jayapramAda zrIsuMdara, ratnasu Mdara, dharmasiMdhura, havallabha, sAdhuvallabha, puNyapradhAna, svarNalAbha, jIvarSiM ane bhImamuni Adi muni hatA. A patra asAdhAraNa pAMDityapUrNa ane atiprauDha sa MskRtamAM lakhela che. A patranI pUrNa nakala A graMthanA pariziSTa (dha) mAM Apela che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika jIna ane keTalIka ghaTanAo 247 emanI AjJAthI ghaNA vidvAnoe aneka graMtho racyA hatA, jenA ullekha te te vidvAnanA paricayamAM karyAM che. graMtha racanA uparAMta emanA AdezathI ghaNI jagyAye pratiSThAe paNa thaI hatI. jemAM sa. 1650 aSADha sudi 9 nArAja maheApAdhyAya zrIpuNyasAgarajI pratiSThita zrIjinakuzalasUrijInI pAdukAneA lekha jaina lekha sa graha bha!. 3 nA lekhAMka 2494 mAM chapAI cUkela che. ane sa'. 1669 vai. su. 13 "samadAnagara" mAM pa... rAjaprameAdanA zi. p. nadiye pratiSThA karela mahAvIra catyane lekha "yatIndra vihAra digdana" bhAga-1 mAM chapAela che. sa. 1661 akSaya tRtiyAe jyAre sUrimahArAja, jinasiMha sRSTi, u. samayarAja,u. ratnanidhAna, 5. puNyAdhAna Adi ziSya sAthe nAgAra padhAryAM, tyAre tyAMnA nivAsI kADhelA getrIya sa. sahusA, saM. suratAna saMkare peAtAnA putra tejasI, jodhA, DuMgarasI, kapUracaMda, pUraNamala Adi saparivAre sAMgaikAdazAMga Agama pustako vaheArAvela, te pustakAmAMthI sthAnoMga sUtra vRtti patra371- zrIjinakRpAcandrasUri x jJAna bhaDAra, bIkAneramAM thADA samaya pahelAM vidyamAna hatI. + A prati sUrijIe potAnA vidvAna ziSya vA. sumatikallola gaNine ApI ane temaNe potAnA ziSya vidyAsAgarane mATe sazASita karI hatI. x bhAre kheda che ke jinakRpAcandrasUrijInA A jJAna bhaMDAra-AkhAya vecAI cUkayA che. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasuri sa. 1955 kArtika sudi 13nA jyAre Apa uparokata ziSyamaDaLa sAthe kha'bhAtamAM hatA, tyAre hApANuka gAmanA sa Mghe "jyAtiSkara'Da vRtti" nAme graMtha vaheArAvyo. sUrijIe e graMthanI sthApanA staMbhatIrthanA jJAna bhaMDAramAM karI, A graMtha paNa (patra 120) uparAkata (kRpA. s0) jJAna bhaMDAramAM che. A uparAMta pazu sekaDA graMtha * bhakata zrAvakAe vaheArAvI jJAnabhakti ane gurubhaktine lAbha uThAvela. sUrijIe e badhAne khabhAta ane bIkAneranA jJAnabhaMDAramAM surakSita karyAM, jemAMthI bIkAneranA jJAnabhaDArAmAM hajUtha bahu vistRta x prazastiyAvALAM ghaNAM granthA maujUda che. vistAra bhayathI e saghaLAMne ullekha amee ahiM nathI karela, sUrimahArAjanA karakamalavaDe pratiSThita thayela ghaNAM ghaNAM 248 * khaMbhAtanA bhaMDAra jovAthI, saMbhava che ke kAMi navuM paNa jANavA maLe. khaMbhAtamAM prAgmATa jJAtivALAoe lakhAvela sa. 1656 vai. su. 5 mahAnizIthI sUtranI prati patra 21 (naM. 2166) bAbU puraNacandrajI nAharanA saMgrahamAM che. sUrijIe lakhAvela prati Theka ThekANe vadhu pramANamAM maLI Ave che. jesalamera bhAMDAmArIya graMthAnAM sUci' mAM sa. 1635 aSADha suda " nA lakhela pratinI prazasti ukta graMthanA pariziSTa pR. 5 mAM jAo.-khIkAnera sTeTa lAyabrerI graMthAMka 4832 nI prazasti A pramANe che. "zrIzA hipratibodhakAra kazrIjinacandrasUri yugapradhAnAnAM pratiriyaM likhitA saMvat 1656 varSe dhanya trayodazyAM / ( sUri maMtrAdi sAmAnya kalpa patra 11) x emAMthI eka prazasti ( yogazAstra vRtti ) nI nakala pariziSTa (4) mAM Apela che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAo 249 jinabiMbe paNa ahIM tahIM maLI Ave che, jenAM keTalAMka lekhA ame AgaLa ApI cUkayA chIe. bAkInA sa. 1616 ane 1667 nA lekhAnI nakala nIce ApIe chIe. (1) "saMvat 1616 varSe vazAkha vadi 6 ne osavAla jJAtIya rAkhecAgotre ma hIrA bhAryA hAMsU bhA0 hIrAde putra devadatta bhA0 devalade suta udayasiMgha rAyasiMgha kuTuMbayutena maM0 devadattena zrIvAsupUjya caturviMzati paTTa kArApita zrIkharataragacche zrIjinacaMdrasUribhiH pratiSThita // zrI // (2) saM0 1616 varSe jinacandrasUribhiH / (zrIgauDI pArzvanAtha bhahira - mI anera) zrIpArzvanAthabimba pratiSThita zrI (zrI mahAvIra maMdira-mAsAniyono yo, jImanera) zrIzatruMjaya tI para pratiSThita~~ saM. 1667 varSe phAlguna sudi paMcamyAM gurau saM0 ratnA putra saM0 jugakena kA0 zrIcaMdraprabhabiMba pra0 zrI bRhatkharatara - gacchezA'kabara sAhi pratibodhaka yugapradhAna zrIjinacandrasUribhiH mA0 jinasiMhasUriyutaiH vA0 puNyapradhAna vA0 rAjasamudra ( bhyAM ) syAM (?) vyalekhi pratiSThApayA (mAsa) mauli bimbamet * saM. 1667 varSe phAlguna zukla paMcamI gurau zrIvikrama nagara vAstavya zrIosavAlajJAtIya isalA gotrIya sA0 hIrA / tatputra sA0 mokla / tatputra ajjA / tatputra dattu' * A lekha amane A prakaraNa lakhatI vakhateja pAlItANAthI pra taka munivaryAM zrIsukhasAgarajI mahArAja pAsethI maLyA. e saMvatanA khIjA keTalAka lekhA amane mAkalavAnI teozrIe kRpA karI che. paraMtu e badhAM apUrNa hovAthI atre nathI Apela. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 yugaprani jinacaMdrasUri tatputra sA0 amIpAla bhAryA amolakade putraratnena sA0 lAkhAkena / bhAryA lakhamAde lAchalade putra sA0 candrasena pUnasI sA0 padamasI pramukha va pautrAdi parivAra sahitena zrIpAzva bimba aSTadala kamala sapuTasahita kArita, pratiSThita zrIzajayamahAtIrthe zrIbRhatkharataragaNAdhIza zrIjinamANikyasUri paTTAla kAraka, zrIpAtisAhapratibodhaka yugapradhAna zrIjinacandrasUribhiH // pUjyamAna ciraM naMdatu / AcandrAkaM // (aSTadalakamala para zrI mahAvIrajInA (denA) maMdiramAM, bIkAnera) zrI zatruMjaya mahAtIrthanI emaNe keTalIya vAra yAtrAe karI hatI, ane tyAM emanA upadezathI kharataragacchanA sa ghe ghaNAM navA mandira baMdhAvyAM hatAM. uparAMta bIjA paNa saurIpura, hastinApura, giranAra, Abu, ArAsana, rANakapura, varakANa, zaMkhezvara Adi ghaNA tIrtha sthaLe yAtrAo karI hatI, jene ullekha pAtra ratnanidhAnakRta gIta ane apUrNamaTI garlDalImAM che. svargIya gurudeva zrInijadara sUrijI ane jinakuzala sUrijI zAsana sevAmAM Apane pUro sAtha ApatAM, ne haMmezAM hAjarAhajUra rahetAM. sUrijIe racelAM keTalAMka stavano paNa amone maLela che. sUrijI atyaMta ucca cAritravALA ane parama nispRhI hatA. emane kaI prakArane anucita pratibaMdha nahoto. kahevAya che ke eka divasa bIkAneramAM jyAre teo bhagavatIsUtra vAMcatA hatA. tyAre eka divasa vyAkhyAna samaye saMjogavazAta karmacaMdrajI hAjara na thaI zakyA. sUrijIe vyAkhyAna vAMcavuM * pariziSTa (dha) mAMnI prazasti juo. ke A banne gIta "e. je. ke. saMgraha"mAM chapAyela che. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika vana ane keTalIka ghaTanAo 251 .. - na zarU karyuM. kA~candranI mAtuHzrI e nivedana karyuM ' ke "bhagavan! mArA putra Apane parama bhakata ane Agama zravaNune abhilASI che. eTale enA AvyA pachI vyakhyAna zarU karyu hAta tA ThIka thAta" sUrijIe A uparathI peAtAnA ucca cAritrane A zabdomAM paricaya ApyA e pramANe huM koI paNa vyaktinA pratibaMdha na rAkhI zakuM', huM mArA vicArA mAM kAinecake U` nIca jotAja nathI. sabhAmAM hAjara rahelAM badhAMja mAre mana caMdraja che; eka vyaktine kAraNe vyAdhyAnanA samaya AgaLa pAchaLa karavA sAdhuone mATe cAmya nathI, " sUrijInuM Avu' spaSTavakatavya sAMbhaLI kama candranI mAe rASanI dRSTithI cAre bAjU joyu te ene satra kamacaMdra ka candraja eThA dekhAyA. basa tyArathI ene samajAyu ke amArI je bhikata che e ApaNA peAtAnA Atma kalyANa nimitteja hAvI joIe, sUrijItA niHha che. hAjara rahelI janatApara sUrijInA A spaSTa uttaranA bhAre prabhAva paDayA. x gaNadhara sAddhazataka bhASAMtara " + mAM lakhyuM che ke eka vAra sUrijI kAi nagaramAM padhAryAM. tyAM eka dha dveSI kApAlika ceAgI le kAne DarAvavA nimitte kALA sApanuM rUpa dhAraNa karI upAzrayamAM AvI beThA. A upadravanA nivAraNArthe 66 * A pravAda saMkSepamAM ( muMbathI prakAzita) jinaca'drasUri caritramAM paNa lakhela che. + A graMtha IAranA " zrIjinakRpAcadrasUrijJAna bha'DAra '' taraphathI chapAI gaela che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 yugapradhAna jinacaMdrasUri sa Mghe sUrijIne vinaMti jarI, sUrijIe zeSa nAgane AkarSI upadrava dUra karyAM kApAlike sUrijI mATe IrSA dhAraNa karIne peAtAnI maMtra zakitathI gandhita banI sUrijIne chetaravAnA aneka prapacA racyA ane karAmAta (mAMtrika camatkAra) batAvavA sUrijI sAme paDakAra karyAM. sUrijIe mRdu vacanAthI zAMtipUrvaka samajAvavAnI bahu kAzISa karI, ane ema paNa kahyu, ahA cegIrAja ! AvA mithyA prayatnAmAM che zu' ? A badhuM cheADI paramAtmAnuM bhajana karo ke jethI AtmAnuM kalyANa thAya. " parantu A yeAgIrAja sIdhI vAta mAne evA naheAtA, emaNe te ullu' adhikAdhika upadrava karavA zarU karyAM, eTaluMja nahi paraMtu kAMIka camatkAra batAvI leAkeAne dhArmika zradhdhAthI calita karavAnuM paNuM du:sAhasa karyuM. ghaNAM ghaNAM ADaMbara racyA, tyAre sUrijIe zAsana prabhAvanAnA hetuthI sUrimaMtranA prabhAvathI enA tamAma upadravAnA vinAza karI enAthIye adhika camatkArika vastu khatAvI zrAvakone dharmamAM dRDha karyAM. AthI kApAlika paNa sUrijInI asAdhAraNa pratibhA joI emane bhakta banI gayA. ekavAra sUrijI ane kAI yAgIne maMtravidya saMbaMdhI vArtAlApa thatAM keAI apUrva kArya karI batAvavAnuM nakkI thayuM, ene pariNAme sUrijIe vaDanagarathI jainamaMdirane AkAza mAge uDAvI ratalAmathI 10 mAIla para Avela seliyA nagaramAM sthApita karyu", zAMtinAthajInuM A maMdira Aje paNa mAlavadezanuM eka tIrtha sthaLa manAya che, mA maMdimAM sUrijInI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAo 253 caraNapAdukA paNa che. tyAM dara varase bhAdaravA sudi 2 nA roja maMdiramAM dUdhanI varSA thAya che, e pratyakSa camatkAra che. egIe lAvela mahAdevajInuM maMdira paNa araNAda pAse vidyamAna hovAnuM saMbhaLAya che.* ekavAra sUrijI gaDhavAla (bADamera AsapAsanA) pradezamAM padhAryA, tyAMnA zrAvakane dhArmika tathI anabhijJa ane viveka hIna joI dharmabodha A, ane zauca pravRttithI 2hita evA te pradezanA badhA zrAvaka samAjane zaucavRttimAM jita karyA, eTale A prasaMganI eka kahevata te pradezamAM prasiddha thaI gaI je Ajeya prasiddha che - jinacandrasUri bAbo bhaleja Aviye, sATha varase hAthameM pANI lirAviye." ekavAra sUrijI sevAvA nAmanA gAme padhAryA, tyAMnA saMgha emanuM bhAre svAgata karyuM, enagaramAM mahadhika cepaDA getrIya dhanAzA nAmanA zeTha rahetA hatA, saMtAna na hovAthI teo sadA udAsIna rahetA hatA. sUrijInA sAmarthyane jANI emaNe pitAnuM duHkha sUrijI mane kahI batAvyuM. sUrijIe kahyuM ke dharmaja Icchita vastune ApavAvALo che, mATe niHzaMka banI adhikAdhika dharmArAdhanA kare, ke jethI Aleka ane paraloka baMnenAM kArya siddha thAya. sUrijInA upadezathI teo vizeSarUpe ekacitta dharmadhyAna karavA lAgyA. kramazaH emane sAta putro thayA. eka * AvIja camatkArika daMtakathA nADelanA maMdira saMbaMdhe jANItI che, e bAbatamAM vaDavA jaina mitramaMDaLanA sametazikhara spesyala Trena "smaraNuMka', ane konapharaMsa-heralDanA ItihAsa sAhitya aMkamAM yazobhadrasUrijInuM caritra juo. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 yugapradhAna jinacaMdrasari vAra sUrijI vihArakramathI phrI setrAvA padhAryAM, tyAre emanA putra cAlAjI ane lAlAjIe sUrijI pAse dIkSA lIdhI. keTalAMka varSI. khAda emaNe sUrijInI AjJAthI setrAvAmAM comAsuM karyuM. e samaye mahAmArInA roga phelAyA tyAre temAM upadrava zAMta karI leAkeAne catRta karyAM. tyAra pachI pote samAdhi maraNathI e banne devagata thayA, sathe emanA stUpa anAvyA, e stUpe Aje paNa mojUda che, ane camatkArI che. A camatkArI vAtA ame khUba sakSepamAM kahI che vistArathI jANavA mATe uparokta graMtha (gaNadhara sA. za0 bhASAMtara) joI levA. vastuta: mahApurUSonA jIvanaja camatkA maya hAya che, emanA pavitra AcAra ane amegha vANI ja samudAyane maMtramugdha karI de che. ane bhaktonAM kAryAM ApaiAApa saphaLa thAya che. sUrijI jyAM vicaratA tyAM duSkALamAM paNa varSA thatI, ne sukALa thaI jatA, mahAmArI Adi roga upazamI jatAM AvI AvI aneka vArtA paTTAvalImAM che. " mahAjana vazamuktAvalI "mAM lakhyu che ke sUrijIe 18 gAtrAne pratidha ApI jaina manAvyA, ane ema paNa lakhyu che ke jaisalameranA kizanagaDhanA rAThoDa mehanasiMha ane peAcIsiMhane pratiSeAdha ApI vratadhArI zrAvaka manAvyA, emanAthI 'muhuNAta' ane ' pIMcA' gAva prasidhdha thayA, paTTAvalimAM lakhyu che ke emaNe pratimAtthApaka lumpakamatanA uccheda karI zrAvakAne zuddha zradhdhAmaya banAvyA. gaNAdhIzvara zrIharisAgarajI mahArAja sa. 1992 veM 2 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAe 255 1, 10 nA kArDamAM lakhe che ke " amadAvAdamAM esavAla jAtimAM eka ' kaDiyA" nAme geAtra che. A geAtravALAone zrIjinacandrasUrijI mahArAje pratimAdhI sukhI banAvyA. zrIyut cimanalAlajI * kaDIA. . zekhaneApADA, amadAvAda, e saranAme patra lakhavAthI vizeSa mAhitI avazya maLaze. A leAkAe banAvela maMdira amadAvAdamAM che. pAlItANAmAM dharmazALA che, je meAtI kaDiyA dhama zALAnA nAmathI jANItI che. sRSTinuM Adarzo ane punIta jIvana ApaNane sAce rAhe javAmAM sahAyabhUta thAe, eja eka abhilASA sAthe kavivara samayasuMdarajI racita stutyaSTaka tathA sugurU mahimA chaMdadvArA sUrijInAM vimala yazeAgAna gAI. A caritra samApta karIe chIe. ne:-camatkArI ghaTanAo ane gAtra pratidha bAbatamAM pramANunA abhAve ame kAMI kahI zakatA nathI. AsavAla jAtinA itihAsamAM ' muhaNeAta ' gAtra sa'. 1351 nAM kArtika sudi 13 nA rAja kheDanagaramAM meAhananA pratimAdha pAmyAthI prasiddha thayAnu lakhyu che, * ' gAdhIzajInA lakhyA pramANe amee emane riplAI kArDa ' lakhI mokalela, paraMtu enA kazAja uttara maLyo nathI.: kavivara zrImatsamayasuMdaropAdhyAya racita yugapradhAna zrIjinacandrasUri stutyaSTaka. (savaiyA) ejI saMtana ke mukha bANI suNI, 'jiNaca 'da' muNiMda mahaMta jati, tapa japa kare guru gujjarameM, pratibodhata hai bhaviku sumati / Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 yugapradhAna niyaMdrasuri 1 6 tabahIcita cAhana cUpa bhaI, 'samayasuMdara' ke prabhu gacchati, paThAi ? pAtazAhi ajjaba kI chApa, bolAye guru gajarAja gati | 1 // -ejI gujarateM gururAja cale, bicameM comAsa jAlora rahe; 'medinItaTa' maMtrI maMDANa kiyo, guru 'nAgora' AdaramAna rahe / mAravADa 'riNI' guru caMdanako, tarase 'sarase" vica vega lahe; 'yo saMgha 'lAhora Aye guru, pAtazAha 'akabara' pAMva gahe ||2|| ejI zAha akabara' babarake, guru sUrati dekhatahI harakhe, hama yogI jati siddha sAdhu vratI sabahI darzanake nirakhe, tapa japa dayA dharma dhAraNako, jaga koi nahIM inake sarakhe, * sanayasuMdara' ke prabhu dhanya guru, pAtazAha 'akabara' jo parakhe // 3 // pajI amRtavANI suNI sulatAna, aisA pAtizAha hukama kiyA, saba AlamamAMhi amAri palAi, bolAya guru karamANa diyA / jaga jIvadayA dharma dAkhaNataiM, jinazAsanameM ju sobhAga liyA; 'samayasuMdara' kahe guNavaMta guru dRga dekhI haraSita hota hiyA | 4|| ejI zrIjI guru dharma goTha" mile, sulatANa 'salema' arajja karI guru jIvadayA nita cAhata hai, cita aMtara prIti pratIti dharI / 'karma'caM 'da' bulAya diyo phuramANa, chuDAi khaMbhAitakI macharI; 'samayasudara' kahe saba lokanameM, ju 'kharatara 'gacchakI khyAti kharI // pajI 'zrIjinadatta' caritra suNI, pAtazAha bhayo gururAjIya re; umarAva sabe karajoDI khaDe, pabhaNe apaNe mukha hAjIya re yugapradhAna kiye guruku, gigiDadR dhuMdhuM vAjIya re; 'samayasuMdara' tUhI jagataguru, pAtazAha 'akabara' gAjIya re || 6 || ejI jJAna vijJAna kalA sakalA, guNa dekha merA mana rIjhIye jI, / pAAMtarA ane amuka zabdonA a 1 gurU pA0 2 bhosyAu mAhazAha khamaranI 4 vayye 5 "TopI 'dhaza amAvasa canda udaya, aja (31) tIna batAya kalA parakhe" pA hRdhya 7 dharma goSThI 8 cAmara chatra murAnava bheTa | Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkArika jIvana ane keTalIka ghaTanAo 257 'humAyu' ko naMdana ema akhe, 'mAnasiMha' paTodhara kIjIye jI / patizAha hajUrI thapyo 'siMhasUrI, maDANa maMtrIzvara vIjIyejI, 'jinacaMda' ane 'jinasiMhasUri' canda-sUraja jyUpratapIjIyejI // 7 // ejI 'rIhaDa' vaMza vibhUSaNa haMsa, 'kharataragaccha samudra sasI, pratapyo 'jinamANikasUri ke pAra, prabhAkara jy praNamo ulasI; mana suddha 'akabara' mAnate hai, jaga jAgata hai paratIti isI; 'jiNacada' muNiMda cira pratapo, 'samayasudara' deta AzIsa isI // 8 // ||sugu3 mADamA 6 // avaliyo akavara tAsa aMgaja, sabala zAhi salema / zekha abula Ajama khAnakhAnA, mAnasiMhasu prema // rAyasiMha rAjA bhIma rAula, sUra naya suratAna / bar3A bar3A mahipatI vayaNa mAnaI, diyai AdarabhAna // 1 // gacchapati gAiyai ju, jinacaMdasUri munimahirANa akabara thApiyojI, yugapradhAna guNa jANa // 0 // kAzbhIra, kAvula, siMdha, soraTha, mAravADa (mevaadd')| gujarAta pUrava gaur3a dakSiNa, samudrataTa paya lADa // pura nagara deza pradeza sagale, bhamaI jeti bhANa (bhAnu) ASAr3ha mAsa amIya varSe, suguru puNya pramANa ||2||(gcch0) paMca naMdI pAMce. pIra sAdhyA, khoDiyA kSetrapAla / jala vahai jetha agAdha pravahaNa, thAMbhIyA tatkAla / .... ... ... ...kitA kitA kahuM vakhANa / parasidhdha atizaya kalA pUraNa, rIjhavaNa rAyANa ||3||(gcch). gaccharAja giruyo guNa gADho, goyamA avatAra / bar3a vakhatavaMta bRhatkharatara, gacchako siNagAra // ciraMjIvo caturvidha saMgha sAMnidha, karau koDi kalyANa / gaNi'samayasundara'suguru bheTayA,saphala Aja vihANa |4(gcch0) cheIti paramaprabhAvaka yugapradhAna sugurU mahimA chaMda saMpUrNa Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 yugapradhAna jinacaMdrasUri pariziSTa (va). vihAra patra-naM. 1 in yugapradhAna (jina) caMdrasUrikRtanAMdi anukrameNa (likha)I chaI 1 caMdra saM. 15lpa citra vadi 12 janma, nAma suratANa saM. 16 (4) dIkSA, "sumatidhIra' nAma, saM. 161ra bhAdravA sudi 9 gurau padasthApanA, "zrIjinacaMdrasUri nAma * sUripadathI comAsAonI saMkhyA. 2 maMDaNa 3 vilAsa 4 merU saM. 1612 jesalamerU caumAsa 41, sUripada rAula "mAlade divarAyo. pa vimala ,, 13 bIkAnera caumAsa 2 6 kamala , 14 bIkAnayari cau. 3, parigraha tyAga vikramapure 7 kuzala , 15 mahevaI (saMprati nAkoDA tIrtha yA enA najIkanuM anya keI sthaLa) caumAsa 4 8 vinaya , 16 jesalameru 5 9 hema 17 vATaNi , 6 ka. carcAya, abhayade sUri 10 rAja ,, 18 khaMbhAta, 7 11 AnaMda , 19 pATaNi , 8 12 nidhAna , 20 vIsalanagari , 9 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSTi (3) 13 ta 14 vijaya 15 tilaka 16 siMha 17 va 18 pramAda 19 vizAla 20 suMdara 21 nandi 22 siMdhura 23 madira 24 kalle 25 ma 26 vallabha 20 naMdanuM 280 9 ra 30 21 sa. 21 kAnera caumAsa 10 22 jesalamerU 11 23 mIkAnerU 12 24 naDulAI 13 25 mApaDAu 14 26 mIkAneri 15 99 "" 27 mahima 16, zAM kuM. a. ma. thrU ca'dra. mu. sthU nemicaitya vicI saurIpura yAtrA, caMdravADi hathiNAuri AvyA. "" "9 "" ,, "" "" "7 "" "" 99 "? 39 ,, 37 " 77 :) 28 Agaga 29 nAranI 30 rustakri 31 bIkAnera 32 mIkAnera 33 jesalamerU 34 derAurU 35 jesalameru 36 bIkAnera 37 serUA 38 39 jesalamerU 29 mIkAnera 22 "" 19 "" 99 99 ,, 79 jesalamerU AvatAM phulavadhI caitya tAlA ughADayA. "" "" 22 22 ,, 29 ,, 259 17 18 19 20 21 kAnerathI 22 23 24 5 219 28 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 31 jaya 32 praNa 33 sAgara 34 samudra 36 datta 37 pati 38kalyANa yugapradhAna zinI mUri saM. 40 ANikaTi caumAsa 29 41 jAlera RSimati - caracA jya , 30 , kara pATaNi , 31 , 43 ahamadA(vAdi ,, 32 , 44 khaMbhAta , 33, saMgha Agrahi amadAvAda AvI zrI zatruMjayayAtrA. 45 sUrati (susta) , 34 [, 46 amadAvAda , 35 , 47 pATaNi , 36, tihAM caumAsa karI amadAvAda AvI saMgha vaMdAvI khaMbhAti AvyA, tatra zrIjInA + teDA AvyA, asADa suda 8 prasthAna 9 cAlyA, phAgaNa suda 12 dini (lAhora) pahetA. , 48 jAlera , 37 49 laherI , 38 >> 50 hApANaI, 39, rAI cera paIThA, pustaka sarva laI gayA para aMdha thayA, pustaka AvyA pAchA. ,, 51 lAhorI , 40 39 zekhara 40 kIrti 41 meru jara sena + "zrIjI' A zabda bAdazAhanuM saMketavAcaka che, samrATa akabara ane te pachI samrATa jahAMgIne mATe A kata lakhela che Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (ka) 43 siMha 44 laza 0 } iti nadI 1 saM. para hApANaI caumAsa 41, RSimatIx kRta kumatikuddAla graMtha (khe)Tau zrIjI hunTUra kIdhau, kuramANu (kADhayAM?) 53 jesalameru 42 54 arhamadAvAdI 59 d "" ,, ,, ' 77 ,, . 10 baDI pratiSThA semajI 55 khabhAti,, 44, zrIrAjAnA teDA.... 43, mAha sudi 45, taMtra - pa6. ahamadAvAdi hAnapuri zrIzvaye citAryo, pAI iDara pramukha gAme thaI ghaNA lAla leI rAjanagara A pacha pATiNa 58 khaMbhAIta ,, kamacandva maMtrI parekSa thayA pa6 ahamadAbAdi 60 pANi . ,, '' 4 .. 4 Y * " RSimatI zabda tapAgacchIyAnA sakatavAcaka che. zrImAna mohanalAla dalIcaMda desAie ' yuga pradhAna nirvANu rAsa nA sAramAM RSimatIthI lukA matanA nirdeza karyA che, paraMtu kharatara gacchIya graMthAmAM aneka jagAe RSiyatI' vizelNa tArALA mATeja prayukta karyAM che. + atra' eTale A samaye nahIM ke aMdamAM 4 atra+zrI Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 yugapradhAna jinaca MdrasUri sa. 61 mahevai caumAsa, 50, kAM. kammada pratiSTha karAvI. ,, "" ,, p ,, ,, ,, ,, ,, 62 bIkAnera,, 51, taMtra pratiSThA 63 mIkAnera - para, tatra pratiSThA + ,, 53, rAjA 'sUri' vAMdivA AvyA jodhapura thakI. 64 lavei 65 meDatai,, 54, ahamadAbA(da) saMgharaI teDai rAjanagara AvyA 66 khabhAIta 55 67 ahamadAbAdi,, 56 68 pATaNa, 57, jinazAsanane kAme Agare zrIjI kanhaI padhAryAM, pache SaTTu na mugatA karAvyA. , 69 AgaraI,, 58 70 bIlADe ,, pa9, svaga A pachI jinadattasurijI sabaMdhI keTalIye vAtA lakhI che, paraMtu aprAsa'gika hovAthI enI nakala nathI ApI ne enA blAka paNa nathI manAnyeA. ( patra 1 amArA saMgrahamAM te kALane lakhela. ) x jodhapuranA tatkAlina nareza surasiMhajI (sUryasiMhajI) Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (ka) 263 vihAra patra naM. 2 saMvat panaI 95 vaizA(kha) vida 12 janma, janma nAma. ' suratALu'dIdhA. saMvat 160 (4) 2 (?) dIkSA lIdhI 'sumatidhIra" nAma dIdhauM, saMvat elaisa bAre tarai bhAdavA sudi 9 gurUvArai pada dIdhauM saMvat bArAtaraI zrIjaisalamerU caumAsa sUripadArahaNa saMvat tere taraI bIkAnera caumAsa sa Mvat 14 (cauttaraI) bIkAnera caumAsa, parigraha tyAga ma. sAMI mahAcchava kIdhau. saMvat panai miDavaI cakramAsa; tihAM chammAsI tapa sat seleAtarai jesalamerU caumAsa; vIdA(?) svat sattattarai pATaNa ca. R, carcA jaya; abhayadevasUri: saMvat 18 khaMbhAita caumAsa; sA. kammanaI Agrahu cauM. saMvat uMgaNIseAttaraI pATaNI caumAsa vIseAttaraI bIkAnera kavIsettaraI makAna, sAMgA agraDu bAvIsettarai jesalamera; vici nAgAra hasana kulIkhAna jayalAbha paIsAu tevIsettaraI bIkAnera. cadevIsottaraI nA DulAi, lazkaranau bhaya kAti sudi 10 niva. 5 cavIsAttarai ApaDA Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264, yugapradhAna jinacaMdrasUri chAvIsottaraI bIkAnera. satAvIsettaraI mahima. zAMi ke a ma zuMbha, caMdra, muka nemi caitya biMci zerapura yAtrA, andara vADa hathaNaura pachaI AvyA aThAvIsottaraI AgaI ugaNatIsaI nAranaula. tasaI rUstaka caunAsa ItIsaI bIkAnera battIsaI bIkAnera tetIsaI jesalamera caratI saI derAphera paddhatIsaI jesalamera chattIsaI bIkAnera saitIsaI seragaI aDatIsaI bIkAnera guNatAlaI jesalamera cAlaI AsaNIkeTa IkratAlaI jAlora umAsa; carcAjaya layAlaI pATaNa caumAsa; cAjapa ka * 1 vihArapatramAM sUrijIne vijaya lakhyo che. Aja vAta vistArapUrvaka kuMbhasaMkakRta "suvihita paraMparA" nAmanA nI prazasti. A pramANe lakhela che, daMge pattanake la rAjanagare, vidvatsamakSa puna :. kRtvA'STAdazavAsarANi satata, yAvaca vAda bhRzam / Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (ka) yAlai amadAvAda emmAlai khabhAta padaMtAlai sUrata cahumAya dayAlaI ahemadAbAda saUtAlaI pATaNa, zrIjanA teDA AvyA. soDa su. 8 cAlyA aDatAlaI jAlera carumAsa guNapacAsai lAhAra caumAsa, pacAsai hApAi, cAsa. ikAvanai lAhAra vanaMI hApArka, cAra AMdhA thayA AthA lAdhA tinai jesalame3 205 capanai ahamadAH, tatra zrIjI| barahANa zrIjI cItArA. paMcAvanaI khabhAIta ipanai ahumadAkhAda sattAvanaI pATaNa caumAsa, aThAvanaI kha bhAIta. guNasAI ahumadAkhADha sAThei pATaNa caumAsa pUjya zrIjinacaMdrasUriguruNA, mUkI kRtA yena ca kicittvamadoddhatA vijayayuksenAdipAkha Dina : // 1 // bhASA :-pATaNa ane rAjanagaramAM jinacaMdrasurijIe 18 divasa sudhI vidvAna samakSa zAstrArtha karI vijayasenasUri Adine parAjita karyo. 'vijaya prAti' kAvyathI ANavA maLe che ke A zAstrA dha sAgara kRta 'pravacana parIkSA' saMbadha thayo hate!, emAM vijayasenasUrIne vijaya lakhyA che. saMbhava che keAtapeAtAnA gucchamAnyatatA pakSapAtanA kAraNe lakhyuM hoya Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 yugapradhAna zrIjinacaMdramari IgasaThaI mahevaI, kAMkariyAI kammara pratiSThA karAvI bAsaThaI bIkAnera, tatra pratiSThA. tesaThaI piNa bI 2 pratiSThA causaThaI laIca mAsa, zrI jI vaMdaNa A jodhapurathI paIMsaThaI meDataIca. ahamadAba da. teDA AyA, chAsaThaI khaMbhAta saDasaThaI ahamadAbAda aDasaThaI pATaNa caumAsa. guNahattara pagAraI caumAsa. sattaraI bIlADaI caumAsa(patra 1 amArA saMgreDamAM 18mI zatAbdInA pUrvArdha mAM kavi rAja lAbhe lakhela) . * vihArapatra AdinI pratimAM baMne sthAne che lakhyuM che, amoe yathAprasaMga "va" ne sthAne "ba karela che. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 pariziSTha (kha). pariziSTa (kha) yiA udhdhAra niyamapatrA dube (nama:) zrIpravacana vararacanAA sinni: zrImadvikramadurgasthaistatra bhavadabhiH zrImajijanacandrasUrisUrIzva vividhadurvi ghidhAraNavAraNakezarikizoravaraiH sumatisuvihitayatisaMtatiranukaMdbhiH saMpre(kSya Sya(?) prekSayA mukhyayAmijagaNasUtrAM saMmUtritA sammatasaMmatisaMgatyA'dabhrA''modavinodakovidarSigaNaitrasUrIkRtA vigatAMvena zrImatsuvighisaMghena tatheti karaNapUrvakamuttamAMge nivezitA, sA caipA (1) umAsi mAMhe ekaI kSetri eka sAmagrI * rahaI valI keI bIjI tapa pramukhanaI kA(ji) ye rahaI, tau mukha vihArI rAkathana mAMhi rahaI 1 (2) jayaI kSetraI je sAmagrI vahivA AvaI tiyaI kSetraI vastra kaMbalAdika viharaI sAdhunaI pratyeki vesa 3viDarivA, sAdhvInaI kesa 2, kadAciti tiDAM na milaI ta6 jihAM sAmagrI na rahI huI tihAM viharaI AtA pUrvaka 2 (3) pAMce tiye vigaI niSedha sarvadA, ba la plAnAdi vinA, vizeSa taparA karaNahAra yathAzakti rahaI 3 (4) aSTamI caturdazI samartha sAdhu upavAsa karaI kadAci na karaI tau Ambila navI karaI 4 (5) laghu ziSya vRddha glAnarA kArya TAli, bIjaI saMki na viharaNa AhAra uttara vAraNA, pAraNA, mAraga mokalA 5 (6) jiNi kSetri navau ziSyAdika milaI teha naI padIka* dIkSA diyaI, paraM gaNIza + dIkSA na dIyA 4 saMghADa - mukhya-saMghADAnA adhipati Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yugapradhAna zrIjinacaMdrasara navIna ziSyanaI 125 keza mAMDui' pIka na vaI ta paNa rUpeNa veSa pahirAvaI 6 (7) gaNIza tapa pramukha nAMdina karaI 7 (8) ekala ThANui vihAra na karai| ekalaOM kSetri piNa na rahaI svacchanda paNa, ekala raI te mAMDala mAhura 8 (9) vANArIsa upAdhyAya paddIke je ziSya dIkhyo huMvaI te pAkhI comAsaI paryuSaNA dine vAMdatAM pahilau dIkhyaluM te khaDaka, paI dIkhANuu te laghu| pachaIji zrIpUjyAM tIrai baDI IkhyA liyaI, tihAM thakI kheDa lahuMDAI vanaparyAya gaNu nAma paNa baDI dIkSAyaI zrIpUya kriyai mAMDilarA tapa paDilA vahu, biMdu upadhAnAtAMI argalA i nahIM / phriM saI te vahuI 9 (10) zrIpuya jiNi desi huI tiya desamAMhe je ziSya hui sAdhunai, te pUjya pUchAvI cAtri diI kAza 40 mAMhi pRthvAvivA / uparAMta havaI ta dIkSA detAM pUchAvarA vizeSa ke nahiM! zrIpUjye aa deIja melyA chaI, zrI. bIkAnayararA Dhesa mAMhi pUjya havai tAriNI pramukha bIkAnerarA deza mahilA sAdhu zrIpUjya pUchAvI dII | 10 || (11) jiNA jiyA tIraI dikSA lIdhI huva gurUnA kathanamAMhi na cAlai anaI saMghADA Ahira nIsaraI, tehanaI bIjA gacchavAnI sAdhu zrIvRjjarA Adeza pAkhaI anai * vAcaka upAdhyAya Ardra po vaDe vibhUSita +A dA thI gaNuM- hA = samudAya-(sadhADA nA adhipati, te vastutaH je bhagavatI yogAdahanapUrvaka gaNi' pada lIdhela hoya te samajavA Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTha (kha) koI khivA na laI 11 (12) tathA hAtri mahe pa-7 zata saja kAya kaNA, bhagavau guNilau te sajhAya 12 (13) mAM che tyAM purUSa anaI ekalI ya bhAI bahinie zrI chAvaIja cAritra liyaI 13 (14) (divasanA praDara upazani upAzrayamAMhi ekalI zrAvikA ekalI sAthvI nAvaI, kAMI pUchavA ki vAMdivA AI ta7 45 milI naI AvaI 14 (15) pADiye vastra kambalAdika sarataIvarataI na laINA, kAraNi meDakala, 15 (16) utkRSTa madhyama jaghanya bhAMgaI kApa7 vaDa eThivA, navA purAnA pAlalA jADA vicArI naI "tini kisiNe jahanne, paMcai daDha hunalAi ginhe(jA)bA (?) / sasa ya parijunnAI, eyaM ukosagaM gahaNaM // 1 // iti zrIbRhatkalpavacanAt 16 (17) vANiyA, brAhmaNa jAtire je dIkSA de 15 varSa mAMhalA brAhmaNa dIkhivA jaI brAhmaNaraI kuli madha mAMsa na vAparaI, te dIkhaNA parIkSA kari. 13 (18) viyama mArga sAdhu saMghAta nizrAI Agali pAchali jima rAma niva haI, tima vihAra karaNa sAdhu sAdavIe. 18 *enA vinA paNa je cAlatuM he ya tA. +cAra jAnavarAdikanA yayukata aTavI AdinA mArgamAM nahI ke nibharyA mArgamAM, te paNa baheLA samudAya sAthe, nahiM ke e kalIpa bekalIyA jevAtevAnI sAthe. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAnajinacaMdrasUri (19) zeSaI kAli eka nagarI ekaI upAya kadAci rahivArA cetra na huvaI, tau prabhAti sajhAya ekaDA karaNA jUe jUe upADuraI upAzraye nau. 19 (20) DikamaNau vile mAMDala sagale jataye ekaDaka karaNa, ekiNa upAsarai rahetAM jUtha paDakamaNau jA karaI, vimukha vihArI, padIkarA Adeza liyai kAli, 20 (21) pesAla-vAlA mAhatamAtra mekalA tehagau paricA 200 (pAMca5) na karaNI / mAhutamA dravya liMgIyAnaI bhaNAvaNA na karaNA| koI vihita mAhatamAM rUDA jANi bhAI ta bhaNAva / RSIzvara Apa mAhutamA tIrai bhaI ta saMghanI anumitte bhaI bhaNAvai. 21 (22) sAdhvI ekai khetri eka varasa uparAMta na rahei, jaI upaSicakramAsI kIdhI huI tihAM carmAsanaI pAraIba mAsa5 bII thAnika raI, pachai mUlagaI uSAyi raI, zikA sAmagrI rahaI te sAdhvInI vastra pAtranI ciMtA karaI, anai sAdhvI paNi tehanA kathanamAMhe cAlai 22 (23) zeSa kAla huM tI camAsImAMhi sAdhu susa karIe vizeSa tapa karaNA. 23 (24) sAdhvI pustakAki sAdhu nai pUcho (chI ?) vidui. 24 (25) yatiyaI ApaNui kAji krIta pAtrAdika na karaNA 25 (26) jakA vizeSa vaIniMga ApaNaI bhAvi cAritra liyaI su jihAM tehanA mana huvai te tihAM cAritra liya x mantheraNa ke jemane kriyA uddAra samaye ziAMthelA sphurI rahevAnA kAraNe sAdhu saMghamAMthI kADhI mUkavAmAM AvyAM hatAM. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (R) 271 sAmAnya vaIroga je jiSNui dIkhA pratikhAdhyA huI te tiyarkaja khani dIkSA liya, jau Ami phAmi mukha dhAtaI taka na DhIkhaNA. (27) jehanA vitra (mAtA-pitA) kAMI vachA karaI te laghu chAtrA saMghanaI kahi dIkSA deNI / saMghaI yathAyAgI udyama karaNA / yatiyAM jima uDDA huI tima na karaNA. 27 (28) sAdhu sAdhvInarka je pustaka pAnA ocaI te bhinna bhinna zrAvakanaI na kahaNA, yathAyeAgya te sadhanaI kaNA, zra.saMghai yathAyeASya ciMtA karaNI. 28 (29) gacchamAMDI RSIzvare mAMhA mAMhi paThana pArTanarA udyama karaNA / bhaNahAre pitu vinayapUrvaka bhaNavA. ra9 (30) keSTa varkarAgI na Avai tehanI parIkSA karA mAsa 2 sIma! 2 mAse bhalau jANui ta dvIkhai 30 tathA RSIzvarAMrA suMghADA jikaI pAMsAlamAMhi i, tiya" jake celA kIdhA chai, jiyAMrI jAtI pAMti jANiyaI, jiyaI gAmamAMhi vasatA hatA, tiyAMrI sAkhi bharaI, sagau saNIu alaga hakaDau nikaTa vartI) dekhADaI su RSIzvarAMmAMhiM mana mAna ta, zrIpUjyaI Adezi ANIjaI tathA pAsAla mAMhi~lA mAhatamA je kriyA uddharai te saghADAbaghdha ghAlaNA para je celA ke Da rAkha, tiyAMnaI na ghAlaNA, vAMsaIM adhAvadara na rAkhaNI / vila ja pUrai saMghADai AvaiMti ba varasa rUDA rahei saMgharA mananAvi zrIpUjyAM tIraI AI zrI pUjyAMI ani mAnya, pIcarAMrI mAMDala mA a cAra yama zrIdhare lA 12 pAsA mAM hulA cAgya jANI saMgrahmA, tIru valatA pachaI . Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri badha saMghADA pasalamAMhilA AvaI, ta6Ija laINA chIpUjyAM mana manAvinaI paraM vani 1 2 arAI mana vaI gya paUja laINa, zrI pUjya I Adeza tathA sAdhu zrAvaka ghaNAM mAMDa baIsInaI gIta rAga na gAvAI sabhA mAMDinaI jau keIbhaNatA hoya te prati DhAla sIkhavA (pratra 1 amArA saMgrahamAM, tatkAlIna (likhita ) Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (kha) 273 zrIjinacandrasUri kRta samAcArI etalA khela dAdalA huM'tA su zrIjinacaMdrasUra bIje upAdhyAye vAcanAcArya e gItArthe ekaThA milInai zrI bIkAnera madhye thApyA / 1 zrIsthApanAcArya paDileDDI jiNi thAni mAMDie te ThAma pahilA dRSTinuM jo pUjI mAMDiya, ja tihAM kAma jIva jantu hu, hau rUDA paraDhavII IrayAva ipaDika mIyaI, anyathA iriyAvahI paDikamaNa vizeSa kAI nahIM / 2 pANI pArIyaI tehanI vigatI jaI-avaDharA pacakhANa kIdhA huI ta sAMjharI paDilehaNu pachaI pAIyaI khInna pArasa pramukha pacakhANa kIdhA hui tA pahilA pArIyaSTa / 1 (3 sthApanAcArya' vidhi pUjayA huI anai sAmAyakAdika kriyA kIjaI tau vArU / kadAci na pUjyA huI anai ke eka Apa nII bhUmikA pUjI kAjai udharai sAmAyakAdika kriyA kara pAra, ta piNi asUjhiva kAi nahIM (4) paNa paDilehuNanI zure muhapati paDilehI pachaI, upadhAna nadi pAsaDu kriyA na sUjhraI / (5) peDhilI ADI huI anaI guru sthApanAcAya Agali kriyA kai ceAmya bhUmikAI rahyAM asi u kAi nahI' N (6) janma sUtaka hue gharakA manuSya 12 dina devapUjA na kara, paDikamaNunAM vizeSa kAI nahIM. mRtaka suardha sUtake) 13 dina pujA TAAI, mUtra kAMdhiyA hui te, bIjA ghararA dina 3 devapUddha DikamA (bhaga vavA) TAla, ghararA mUla kAMdhiyA heI te kapUrana kaI DikamaNA bhaNAvavA 24 padmara na i Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri sUjhaI mRtaka bhITayAna huI, kAMdhIyA paNa bhITayAM na huI, vesa pAlaTayAM huI ta7 8 pahara devapUjA TAlaI jau kAMdhIyA AbhaDaI tau pahara 12 (7) zrAvaka kriyA karata6 caukaltha (?) karaI vidhi vAMdaI, AgilI chehaDA uMcA karaI e paramArtha. (8) sthApanA gurU pratimA pAdukA saMghAu sukaDi kesara pramukha dravya kari pUjIe. (9) pAkhIraI paDikamaI zrAvaka pAkhIsUtra vaMditu guNatAM "ta niMde taM ca garihAmi" eTalA sama guNaI "abhumi ArANAe" e cUlikA nA guNaI (10) jIrA vAMTA kapaDa-chAnyA phAsU hoI chare luNa agni Adika saMga vinA phAs (prAsuka) na giNIya vyavahAraI jIrA karaMbA chAcha mAMhe ghAlyA huMtA rAtri naI AMtarada phAsU giNIyA (11) sacitta parihArI drAkha leI (bIja kADhelA) kAlA? (12) suDi kesararI pUjA sAMjharI kAlavelA uparAMti sUI (13) bhAgavaMtanaI dhUpa dhUpaNau je gADha apUrva haI sakharA, te sUjhaI (14) kaMTAlA kASTharI pratimA, thApanAcArya, navakAravAlI na sUjhaI, apara sUI (1) cha sa rAvaDa (rAbaDI) kAMjIrA utkRSTa dravya, dholavaDA dahIra nivAu kahIyaI . (16) yatInI navakAravAlI zrAvaka navakAra guNaI u asUjhivauu do. hIM paraM zati pravRtti na ghAlivI ! + aDakyA, Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 pariziSTa (kha) (17) dhanAgarA mAMhi ghANuM suMTha haraDaI dAkha khAraka e sahu eka dravya. paraM dravya pacakhANanA dhaNa judA judA na khAI, ekaThA karI khAI tau eka dravya (18) kUlari ghIra3 nipIta kahI jaI (19) kASTha vikala phala kANu (? pAna) e vidala gaNivA, kASTha vidala na gaNivau (20) upAzraya nIkalatAM khUlau zrAvaka AvasahI na kara pisahata3 sAmayika dhara kahaI deharaI nikalatAM AvasaI kahaNa prajana ke nahIM (21) saMdhyAraI paDikamaI tavana kahAM pachaI icachAmi khamAya e pUrI khamAsamaNa daI (1) zrIAcArya mizra kahuI, (2) bI jaI khamAsamaNuI upAdhyAya mizra vAMdai (3) trIjI khamAsamaNa sarvasAdhu vAMdaI, (4) cauthI khamAsAmaNi pUrI de, desI pAvacchita vizudhi karemi kAusagna karaI (22) trIkAvarI devapUjA aviratI zrAvaka je paDikramaNa nahIM karatau chaI, te karaI pahilau zrIjina pratimAM pUjAI 5 karaI anaI je viratI paDikramaNanA karaNahAra karaja chaI te pahelA paDikamaNuu karI paDilehaNa pahilA sAmAya pArI pakaI devapUjA karaII 23) pisaha mAMhi dehaI pUchaNuu kaTAraNe caravala) lelAI kadAca deharA alagA huI kAraNuM iM IsaI pUchanaI . tiNuM kAraNa tIrai huI ta3 vArU deharA TUMDA huI taka na le jAI, tau asujhivau paNa ko nahi (24) calavalAM kAMI sabala ajayanuM vici hATa athavA ca.yagRha jANaI tau pUjivA bhaNI lejAI cAvalA vinA la ) lekha I ba 3 vAra che, ta7 mI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ajayaNAM na TalaI tau lejAI 1 (25 ' zrAvaka deva gurU pratimA pAdukA jetalau DhAvaNau DhAvaI te na khAi (26) reTI resaTala pheNA bATI pramukhanA judAjudA dravya giNIjaI, eka piMDa ATAnAM je reATI velaNAdika kara te eka dravya / (27) aNu paDilehIu kaipADa pRSThaNAM mAhi bAMdhai te te paDileDI dupaDIleDI doSa lAgai // 27 // // iti sattAvIsa caracA khela samAptA / / yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri Page #382 -------------------------------------------------------------------------- Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna zrIjinacaMdrasUri h w mTlb mkhn dr shm my dhd khh dr yn myn srkhry wr n kh shkhryh d khy mn t bh drd mrdm khwst t b stn st yn r b mwshkhy b m tms b m dr yn zmyn r b mry jwnn bwdnd w ps z yshn bry yrny mndh st w byd an r bh khr khrd: z yn bnny kh wr n myN bn, dny kh khrdr d `m mdr bry mn r wrd khrdh w dr r bst khtkh kh sb sy mnfrd hw y nh hwny wr n khy st njzh dwrh w zmyn yrn dr myn bnwn bh dr z byn `ywn h sr dr w khlh mrh mynh aSADha cAmAsI aThAImAM amAri mATe muLatAnanA subAne lakhela zAhI pharamAna Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (1) zAhI pharamANu sUbA muLatAna (sarasvatI mAsika patrikA san 1912 jUna pR. 293 thI uddhRta) pharamAna jalAluddIna mohammada akabara bAdazAha gAjI / hukkAma kirAma va jAgIradArAn va karoriyAn va sAyara mutsahiyAn muhimmAta sube mulatAna bidAnaMda | ki cUM hamagI tavajjoha khAtira khairaMdeza hara AsUdagI jamahUra anAma bala kAphaphae jA~dAra mazarUpha va mAtU phasta ki takkAta Alama daramahAda amana bUdA bapharAge bAla baibAdata hajarata ejida muta Ala iztagAla numAyaMda / va kable arjI muratAja khaira aMdeza jai (jina)caMda sU (ri) ra kharataragaccha ki vaphaije mulAjimata hajarate mAzarapha ikhati sAsa yAphatA hakIkata va khudA talabI oba jahUra paiya ( ? ) stAbUda | orA mazagUla marAhima zAhaMzAhI pharamUdaim / muzArana Ile hai ilatimAsa nabU (mU ? ) da ki peza arjI hIravijayasUri sAgara zarapha mulAjimata daryAphtA bUda | dara harasAla dovAjadaha roja istadubA namUdA bUda ki darAM ayyAma dara mumAlike maharusA tasalIkha jA~dAre na zabda / va ahade pairAmUna mUrga va mAhI va amasAle A~ na gardarda / va ajaruya meharavAnI va jA~ paravarI multamase Udaraje kabUla yaapht| aktU (nU ? ) ummedavAram ki yaka haphtai dIgara I duvAgoy misale A~ hukme AlI zarapha sudUra yAvad / bInAvara umUmaga ( rA ? ) phta hukma pharamUdaim ki aja tArIkhai naumi tA pUranamAsi aja zukla pacha asADha dara harasAla tasalIkha jA~dAre na zabd / va ahade dama kAma AjAra, jAMdAra......more nAgaradada / va asla va khuda oNnasta ki cUM aja barAe AdamI caMdIM inthAmatahAya gunAMgU muhayyA karadA asta | dara heca vakta dara AjAra jAnavara va zabd / va zikame khudarA gora haivAnAta na sAjada / lekina vaje - hata bAje masAlaha dAnAyAna peza tajabIja namUdA aMda / darrIvilA 22 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 pariziSTa (ga) AcArya jinasiMha sUri urpha mAnasiMha va araja azarapha akadasa rasAnIda ki kala ajIM bazaraha sadara aja sudUra yAphtA bUda gumazudA / vinA varA~ mutAbika majamUna humA pharamAna mujaddada pharamAna marahamata pharamudaim / me bAyad ki hasbula mastUla ( ra ? ) amala namadA va takadIma rasAnaMda / va aja pharamudaha takhallupha inahirApha navarajaMda / darIM bAba nihAyata etahamAma va kadagan ajIma lAjIma dAnistA tagaiyura va tabahula vakavAyada A~ rAha na dihaMda | taharIran phIroja roja sI va yakuma mAha khuradAd ilAhI san 49 / va (1) va risAlae mukarrabula hajarata ssulatAnI daulatakhAM dara caurI (madde mA )" ( 2 ) " juvada tula AyAna rAya manohara dara naubata vAkayA / navIsI khAjA lAlacaMda " / jodhapura (rAjasthAna ) nivAsI munazI devIprasAdajIe karela hIMdI anuvAda parathI gujarAtI anuvAda pharamAna akabara bAdazAha gAjIno sUbA muLatAnanA moTA moTA hAkemo jAgIradAro, karoDIo ane badhA mutsaddIo ( rAjakarma cArio) ne mAlama thAya ke amArI mAnasika IcchA eja che ke-tamAma manuSyo ane jIva-jaMtuone sukha maLe. jethI adhA loko amana cenamAM rahIne paramAtmAnI ArAdhanAmAM lAgyA rahe. AthI pahelAM zubhaciMtaka tapasvI jaya(? jina )caMda sUri kharatara (gaccha) amArI sevA(sabhA)mAM rahetA hatA, jyAre te(ma)nI prabhubhakti pragaTa thaI tyAre amoe te(ma)ne potAnI moTI khAdazAhI maheravAnIomAM milAvI lIdhA. te(ma)Ne prArthanA karI ke-AthI pahelAM hIravijaya sUrie sevAmAM upasthita thavAno gaurava prApta karyo hato, ane dara varSanA mATe khAra divasa ( evA ) mAMgyA hatA. jemAM bAdazAhI mulkomAM koI paNa jIva mAravAmAM na Ave ane koi paNa mANasa khIjA koi paNa pazu-pakSI yA mAchaLI jevA javone kaSTa na Ape, te(ma)nI te prArthanA svIkAra thaI gaI. have huM Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 277 (jinacaMdasUri) paNa AzA rAkhuM chuM ke eka saptAha (aThavADIyA) ne tevoja hukuma A zubhaciMtaka mATe thaI jAya, eTale amoe potAnI Ama (jAhera) dayAthI hukuma pharamAvI dIdho che ke ASADha zukala pakSanI navamIthI te pUnama sudhI (dara) varSe koI paNa jIva mAravAmAM na Ave ane na koI mANasa koIpaNa jIvane satAve (takalIpha Ape). khAsa vAta to A che ke jyAre paramezvare mANaso mATe jAtajAtanA padArtho nipajAvyA che tyAre teNe (mANase) kyAreya koI paNa jIvane duHkha na devuM ane potAnA peTane pazuono maraghaTa (kabarastAna) na banAvavo. paNa kaMIka kAraNonA aMge AgaLanA buddhizALIoe tevI tajavIja (pravRtti) karI dIdhI che. hamaNAM AcArya "jinasiMhasUri urphe mAnasihe arja karAvI ke-pahelAM je upara lakhyA mujabano hukuma thayo hato te (kuramAna patra) khovAI gayo che. eTalA mATe amoe te pharamAnanA anusAre navo pharamAna InAyata (pradAna) karyo che. ethI A pharamAnamAM je lakhyuM che temaja rAja AjJAnuM pAlana thavuM joIe, A bAbatamAM bahu bhAre kozeza ane tAkIda samajIne A (AjJA)nA niyamomAM kaMI paNa heraphera thavA na devuM. tAH 31 khuradAda IlAhI sana 49 ! hajarata-AdazAhanI pAse rahenAra daulatakhAne samAcAra pahoMcADatAM umadA amIra ane sahakArI rAya manoharanI cakI ane khAjA lAlacaMdanA vAkiyA (samAcAra) lakhavAnI bArImAM (A pharamAna) lakhAyuM che pharamAna sUbA uDIsA allAha akabara nakala pratibhAzAlI (camakadAra) pharamAna, jisapara muhara "aDhI vara' 4 durNa hai tArIkha zaharayUra 4 mAha mahara, AlahI san 37 / cUMki umadatUla mulka rukanUsa saltanata ula kAherAta ujadUda daulA nijAmu [ A pharamAna lakhanaumAM kharatara gacchanA bhaMDAramAM che. enI nakala kRpArasa koza' pR. 3ra mAM paNa chapAI gayela che. mULa pharamAna pArasI bhASA ane lipImAM che. te para bAdazAhI mohara lAgela che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 pariziSTa (1) hIna saidakhAM jo bAdazAhakA kRpApAtra hai, mAlUma ho-cUM ki merA (bAdazAhakA) pUrNa hRdaya tamAma janatA ya(ta)thA sAre jAnadAroM (jIvadhAriyoM) ke zAMtike liye lagA hai ki samasta saMsArake nivAsI zAMti aura sukhake pAlanameM rheN| ina dinoMmeM Izvarabhakta va Izvarake viSaya manana kara(te)ne jinacaMdrasUri kharatara bhaTTArakako mere milanekA saubhAgya prApta huA, usakI Izvarabhakti pragaTa huI, maiMne usako bAdazAhI miharavAnIyoMse pUrNa kara diyA, usane prArthanA kI ki isase pahale Izvara-bhakta hIravijayasUri tapasAne (hajUrake) milanekA saubhAgya prApta kiyA thA, usane prArthanA kI thI ki-harasAla bAraha dina sAmrAjyameM jIvavadha na ho aura kisI ciDiyA yA macchIke pAsa na jAya (na staave)| usakI prArthanA kRpAkI dRSTise va jIva bacAnekI dRSTi se svIkAra huI thI, aba maiM bhI AzA karatA hUM ki-mere liye (bhI eka) saptAha bharake liye usI tarahase (bAdazAhakA) hukma ho jAya / isa liye hamane pUrNa dayAse hukma kiyA ki-ASADha mAsa ke zukla pakSameM sAta dina jIva vadha na ho aura na satAnevAle (gairamUjI) pazuoMko koi na (?) satAve, usakI taphtIla yaha hai-navamI dasamI ekAdazI dvAdazI trayodazI caturdazI aura pUrNamAsI / vAstavameM bAta yaha hai ki-cUM ki AdamIke lie Izvarane bhinna bhinna acche padArtha die haiM, ataH use pazuoMko na satAnA cAhiye aura apane peTako pazuoMkI kabra na bnaae| kucha hetuvaza prAcIna samayake kucha buddhimAna logoMne isa prathAko calA diyA thaa| cAhie ki jaisA upara likhA gayA hai usa para amala kare, isameM kamI na ho, aura ise (hukmako) kAryarUpameM pariNata karane meM bahuta sahanazIlatAse kAma leN| upara likhI tArIkhako likhA gyaa| abulaphajala va vAkayAnavIsa ibrAhimavega / Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri (1) uDIsA aura uDIsAkI saba sarakAreM (prAMta) khilajIyAbAda sarIkAbAda sAsA gA~va sArakAma salImAbAda sa(silasala phatehAbAda bhUrAghATa mahamUdAbAda jihaMtAbAda mAro (mAdo ) hA tArIkAbAda gorIyA kaphadA kIcara valAda ( TAMDA ) tAjapura hasana gA~va madAraka ( 2 ) pharamAna bayAjI va mohara 'allAha akabara' asakarAra 4, saharayUra mAha mahara AlahI san 37 AMki jAgIradArAna karorIyAna o mutsaddiyAna sUbe avadha bidAnaMda. avagha khairAbAda lakhanau vaharAica gorakhapura (kaTA huA uparakA bhAga nahIM milA ) sarahiMda saMbala sahAranapura dehalI badAyuM hisAra - phIrojA (bAda) rivADI 278 kharatara AcArya gacchIya yati zrIpUnamacaMdajInA saujanyathI hamaNAMja (hiMdI saMskaraNanA prakAzana samayeja) amane pAMca zAhI pharamAnonI nakalo maLI che. jemAM traNa pharamAnato ASADha comAsInI aThAhInI amArInA che. muLatAna sUkSmAno eka pharamAna pariziSTa (ga) mAM teno bloka tathA mULa urdu bhASA ane teno gujarAtI anuvAda chapAI gayela che. A traNa pharamAno paikI anukrame sUbA uDIsA. avadha ane dillInA che. A pachIno eka pharamAna dharmasAgara kRta pravacana parIkSA' saMbaMdhI che je AgaLa devAmAM Avaze. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 pariziSTa (1) zAhI pharamAna naM. 2 (nakala pAtalAi paravAnerI, iNa ThikANe navamohararI chApa) ||shrii|| sebujA para deharA aru killA hai so tamAma jaina mAragake yAtrAkA jagA hai, aru bhA(nu caMdra)Na kSetra (?) sevaDa manA karatA hai aru killAmeM deharA mata kro| pahilA vakhatameM bharata cakravartine pA(hA)Da para killA aru deharA bnaayaa| dUsarI vakhata sagara cakravarti 'somadeva (jitazatru)' ke beTene pA(hA)Da para deharA bnnaayaa| tIsare vakhata rAjA judhiSThira pAMDavane pA(hA)Da para deharA bnnaayaa| cothA vakhata vikramAdityake ekaso ATha sanmeM jAvaDa banIyene deharA baNAyA pAMcavA vakhata 1213 sanmeM mehatA bAhaDade jayasiMha devake cAkarane pA(hA)Da para deharA bnnaayaa| chaThA vakhata allAudInake vakhatameM 1300 (1371 ?) sanmeM samara banIyene eka mUrata navI banavAi aura june deharemeM rkhii| sAtaveM vakhata $ A pharamAnanI nakalamAM je sAta uddhArono ullekha che tenuM varNana kavi lAvaNya samaya kRta "zatruMjaya uddhAra" stavanamAM A pramANe che "uddhAra pahilau bharata keru, bIjau sagaru suhaave| jIjau ti pAMDava rAya judhiSThira, puhavI pragaTa karAvae // cauthau ti jAvaDa anai bAhaDa, karAvyuM jaga jANIyai / uddhAra chaTho zAha samarA, taNau valiya vakhANIyai // " ( zrI vidyA vijayajI saMpAdita "prAcIna tIrthamAlA saMgraha) A tIrthamAlAmAM uparokta cha uddhAronA varNana pachI sAtamo uddhAra je karamAzAha DosIe saM. 1587 mAM karAvyo teno varNana che. ane jAvaDazAhano uddhAra cotho hovAno kavi "depAla kRta "jAvaDa-bhAvaDa rAsathI 55 siddha thAya che, ma - "jAvaDa prAn vaMza siNagAra, soraThiu sahajii suvicaar| jehanau zaiji cauthu udhAra, tasu guNa puhavI na lAbhai pAra // 108 // ( sanI na4 amaa| saMgraDamA cha) jaya somajI kRta "karma caMdra maMtri vaMza prabaMdhamAM paNa kahe che "uddhArAn sapta caityAnAM, kAraNAdvidadhuH purA / " Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 yugapradhAna jinacaMdrasUri bahAdara(zAha) gujarAtIke amalameM 1557 sanameM karamAna DausIne jo caMprAna (?) pUnamIye gacchakA thA, usane june deharekA marammata karavAyA aura jurA jurA muratAM tuTelI thI so bhaMDAra kIvI navI murata junai deharAmeM thApanA kiivii| AThavIM vakhata 1591 sanameM majAdehakhAna gujarAtIne deharekuM toDA, kitanIka mUratAM toDI, pIche karamAna DosIne jepurasuM Ayakara deharAkuM mUratAMko marammata kiyaa| 1592 sanmeM rAjakAja yukta humAyuM bAdazAha gujarAtameM Aye, 1593 sanmeM vAhAdara gujarAtIkuM phiraMgIyoMne mArA, sulatAna mahaMmada pAtasyA huA aru isa mahaMmadake amalameM AdhA barasataka soraTha (deza)ke mulako daMgA rahA, usa pIche eka hajAra pAMcaso cyAra (meM) saijA majAhIdakhAnakuM jAgIrImeM milaa| usa pIche aMcalagacchake jasavaMta pasArI bahuta AtA jAtA majAhIdakhAnakA jAgIrImeM, usa(ne) apane sAhivakuM vInati kiyA, phAguNa sudi 3 sukaravArake dina amArata zuru karI, eka baDA devala banAyA 35 choTe banAe, aru kharatara gacchake baniyAne 22 deharA banAyA aru kilAmeM aMbAra(ta)tha(?)bhI kraayaa| kara(? kaDa)vAmatIke gacchake baniyene killeke daramyAna aMbArata (imArata) karake 2 dehare bnaae| pAyacaMda gacchake baniyene kille meM aMbArata karake deharA 3 bnaayaa| aMcalagacchake baniyene bohaTa a(ru)sa? babaruvAlane 3 varasa talaka killAmeM aMbArata kiyA, baDe dehare 3 (tIna) banAe aura choTe 9bnaae| illAhIke AThame sanameM rAjakAja yukta pAtazAhake 13 sanmeM padamo (?)DosI aru humAna mohate osavAla kharatarAn gacchake the. una hIne aMbArata karake 5 varasa taka TUTe hue deharAkI marammata krvaaii| rAmajI tapAne kilAmeM deharA bnaayaa| ilAhIke 19 sanameM gujarAtake mulakameM kAla paDyA. 4 (cAra) varasa talaka sejA ujaDa rhaa| usa pIche ilAhIke 22 sanmeM........................AbAdAna huA aru allAhIke 25 sanmeM tapAgacchake jasU baniyene deharA bnaayaa| phate ilAhIke 30 sanmeM kharatarAnake sIsa mehatA sAraMga. lAhorameM pAtasyAhake kadaMbose huAthA, usane rAyaNake...... jhADake nIce 4 (cAra) baDe devala killemeM krvaaye| allAhIke 36 sanmeM saharayUra mahinemeM pAtasAne giranAra sejA aura pAlItANaike dehare saMpUrNa kRpAse mahatA karmacaMdako kRpAdAna kiyA aura Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 pariziSTa (ga) isa bAba(ta)meM pharamAna muharavAlA kara diyaa| aba karamAna mehatAne bhalamaNasAi karake jaina mAragake tamAma gacchake logAMkuM saba dehare de DAle, isa vAste ke mujhe to pAtasAne kRpAkara die, hameM sebujAke saba dehare ta(mAma)vAba (?) jaina mAragake TolAke, mujhe ekalAkuM rAkhaNe lAyaka nhiiN| aru tehattara varasa huveke choTe tapAgacchane hIravijayasUra tapAke gacchakuM apanese judA kiyA, aru hIravijayasUrake cele bhANacaMdakuM pUchaNA cAhiye ke-AdinAthake deharA aru killA 73 varSa pahale tumArA thA ke 73 varasa pIche tumArA huvA? agara bhANacaMda kehave-73 varasa pahalA kisA (?) hamArA thA to choTe tapAgacchakA likhA huA tako (?) kisase hIravijesUrakA gaccha judA huA?, likhA apane hAthameM hai ke-sataraMjA aru AdinAthakA deharA killA tamAma jaina mAragakA hai, agara koI dAvA-harakata kare so jhUThA, agara koi tapAmatake kahate haiM sejA hamArA hai so vicAra tajavIja kregaa| sejuMjA tamAma jaina mAragakA hai, kRpA ravAnA "vArmacaMdrava de* * mULa pharamAnano A anuvAda bIkAneranA moTA upAzrayamAM bRhad jJAna bhaMDAra sthita 19 mI sadImAM lakhAyela eka pAnAnI jevInI tevI nakala karIne ahiM prakAzita karela che. anuvAda karanAranI asAvadhAnInA aMge keTalIka bhUlo anuvAdamAM rahI gayela jaNAya che. A pharamAnamAM tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya saMbaMdhI ghaNI mahatvanI vAto jANavA maLe che, giranAra zatruMjaya ane pAlItANA (zahera) nA devAlayonI surakSA nimitte samrATe maMtrIzvara karmacaMdrajIne AdhIna karavA sAthe tenA pharamAna lakhI ApavAnuM, zatruMjaya tIrthanA killAmAM navIna devAlaya banAvavA bhAnacaMdrajIe niSedha karavAno ullekha che. zatruMjaya tIrtha para navIna maMdira banAvavA bAbatamAM kharataragaccha ane tapAgacchavALAone jhaghaDo thavAno bhAnacaMdra caritranA pariziSTamAM chapAela (naM. 4) prazasti AdithI paNa jANavA maLe che. te jhagaDAnI upazAMti nimitteja A pharamAna jAhera karavAmAM Avyo hoya ema jaNAya che. A bAbatano vizeSa vicAra mULa pharamAna malyathI karI zakAze. prAcIna patronI nakala jemanI temaja karIne prakAzita karavAmAM amoe pUrepUrI sAvadhAnI rAkhI che. je prati azuddha maLI che, te paNa pAThakane mULa vastunA darzana te rUpeja thaI zake. eTale prAyaH te rUpe prakAzita karela che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 28OM (uparokta zAhi pharamAna bIjAnI bIjI nakala A pramANe maLe che) | mahora allAho akabara bAdazAha akabara / yAdadAsta dehare aura kille sataraMjA pahADa para vAkai hai, aura tamAma jaina dharmIyoM (paMthoM) ke pUjanekI jagaha (tIrthasthAna) hai, unakI hakIkata isa jamAnemeM bhANacaMda sevaDA mamAnita (manA) karatA hai ki-isa kileke aMdara deharA mata bnaao| 1 pahelI martabA bharata cakaravarata valda AdinAthane sataraMjA pahADa para kilA aura deharA bnvaayaa| 2 dUsarI martabA eka muddata (bahuta samaya) ke bAda sagara cakaravarata valda sumera (?) (jitazatru) ne pahADa para deharA durasta krvaayaa| 3 tIsarI matavA rAjA dustara (judhisTara) pAMDavane pahADa para deharA bnvaayaa| 4 cauthI martabA sammat 108 jo vikramI hai, jAvaDa baniyene deharA bnvaayaa| .5 pAMcavI martabA sammat 1213 meM mahatA mAhara (bAhaDa) deva, jo ki rAjA jayasiMha kA mulajima (adhikArI) thA, deharA bnvaayaa| 6 chaThI martabe sulatAna allAvadIna ke jamAne ( sammat 1301 [1371 / ) meM samarA vaniyene eka nai mUrata banavAkara purAne maMdirakI hiphAjata (jIrNoddhAra karAke usImeM sthApita) kii| ___ 7 sAtavIM martabA bahAdurazAha gujarAtIke jamAnemeM 15 (87) 78 meM karamA DosI, jo ki jaina giroha (pUnamIye gaccha) kA celA (bhakta) thA, ne isI taraha purAne dehare kI marammata karAke eka purAnI mUrti amuka (airaka) samitAke dvArA tayAra karAke. (toDa dI gai, mUrti kI marammata karAke) isI dehare meM rakhI / Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 pariziSTa (1) 8 AThavIM martabA 1591 meM majAhidakhAM gujarAtIne isa dehare ko toDa DAlA, phira isI sammatmeM karmA DosIne citoDa (jaipura-jesahora ? ) se Akara dehare aura mUrata ko durasta karAi / 9 navIM martabA bAdazAha humAyu (akavara) gujarAta meM tazarIpha lAye, saM. 1523 meM bahAdura gujarAtI ko phiraMgIyoMne mAra DAlA, sulatAna mahamUda bAdazAha hogayA, mahamUdake jamAne meM 11 sAla taka mulka soraThameM beamanI rahI (una phiraMgIyoMne vaDA khalala mcaayaa)| (saM.) 150(6)4 meM sataraMjA majAhidakhAMko jAgIrameM diyA gayA, jasavaMta gaMdhI (khuzabU becanevAlA) jo ki aMcala gacchakA thA, aura majAhidakhAMke darabAra meM bahuta dakhala (asara) rakhatA thA, usane majAhidakhAMse arja karake usI saM. (150(6)4) meM phAguna sudI 3 jumme (zukravAra)kI rAta ko kile meM tAmIra (banAnA) zuru kiyA, eka baDA deharA aura 35 choTe dehare bnaaye| kiratarAn (kharatara) paMthIke celoMne usI kilemeM (do maMjIla imArateM ) 22 dehare banavAye / kaDavAmatIke celoMne usI kilemeM 2 dehare (do maMjIla imArateM) bnvaaye| pAsa gacchake celoMne 3 dehare bnvaaye| cauhata aura vIrapAla banIyene jo ki aMcaliyA girohakA murIdathA, (usane) imArateM banAkara kAma tIna sAlataka jArI rakhA, tIna baDe dehare aura 9 choTe dehare bnvaaye| akabara bAdazAhake 8 veM sanse 13 taka padamasI DosI aura hu [bhImA mahetA osavAla jo ki-kharatara girohakA murIda thAusane 5 sAla taka tamAma tUTe hue deharoM kI marammata kraaii| rAmajI tapAne eka deharA usI kilemeM bnaayaa| ilAhi 19 veM sanameM gujarAtake mulkameM kahata (akAla) paDA isI vajahase sataraMjA 4 sAlataka gaira AbAda (virAna) paDA rahA / (22 ilAhimeM ) phira AbAda huaa| Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 285 25 ilAhimeM tapAgacchI jasU banIyene usI pahADa para kilemeM 1 deharA banavAyA / san 30 (35-7 ) ilAhi meM kharatara mahetA sAraMga dAsa jo ki elora ( 1 ) ke jagahapara bAdazAhake darabAra meM milAthA, khiranI (rAyaNa ) ke darakhtake nIce baDe dehare ke pIche usI kilemeM 4 daravAjevAlA maMdira banavAyA / san 36 saharayUra ilAhi - akabarI meM giranAra - sataraMjA aura pAlItAne ke saba deharoMkI pUrI AjhAdI mahetA karmacaMda ko are diye, aura akabarI muharI pharamAna diyA gayA thA / usI matAne pUjArIyoMke kharacako choDa diyA isa haisIyatase ki - una para bandagAne hajarata ibAdatane maharavAnI kIthI ( devaroMkA kharaca akabara se dilavAyA ) / lekina sataraMjA ke tamAma deharoM para jo jaina paMthIyoM ke kabje meM hai, dakhala denA jAyaja ( yogya ) nahIM / muddata tehattara sAlakA jamAnA huvA ki choTe tapApaMthIyoM ne zrIhIra vijaya sUri vaDe tapApaMthIyoMko apane se jAyaja ( alaga ) karadiyA, cunAce aba bhANa ( nihAla ) caMda sevaDA. celA zrIhIravijayasUrise dariyAphta karanA cAhiye ki dehare Adi nAtha aura vaha ( utarAvanakA ) kilA vageraha tihattara sAla pahalese tumhAre kabje meM hai ? yA tihattara sAlake bAda se ? | agara bhAna ( nihAla ) caMda yaha kahe ki - 73 sAla pahale se deharA va killA hamArI milakiyata meM hai to choTe tapApaMthIyoMkI taharIra ke tAyaphemeM hIra vijaya sUrake paMthI usase alaga hogaye haiM / . zatruMjaya deharA AdinAtha aura killA utarAvanakA tamAma jaina paMthIyoko milA huA hai, agara koi dAvA kare to jhUTA hai / aura agara bhAnacaMda yaha kahe ki - 73 sAla ke bAda se killA aura deharA hamAre kabje meM hai, isa viSaya meM tajabIja kI jAyagI ki killA aura deharA kaba banavAyA gayAthA ? aura vaha (bhAnacaMda ) yaha bhI batAye ki tumhAre celekA kyA nAma hai ? aura isake pahale koI imAratathI yA nahIM ? | Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrIkRSNa pariziSTa (ga) yu. pra. mA. zrIninayaMdrasUrilane jodhapuranareza zrIsUryasiMhajIe Apela paravAno zrIparamesarajI sahI svasti zrImahArAjAdhirAja mahArAjA zrIsUraja siMhajI kuM0 zrIgajasiMghajI vacanAt yugapradhAna zrIjina caMdra sUrijInuM mayA kare duvo diyau ju zrI jodhanera sojhata sivANaM meDatai jaitAraNa Asoparai desa, mAharI dharatI hai tatarI mAMhe vAjAM vajAvI jhAlara damAMmA vAjA mAtra vajAvatAM koI mane karai su gunhegAra hosI mAga (migasara ) vadi 9 saMvata 1664 duvai zrImukha / pra / bhATI goiMda dAsajI / pA / jodhanera / au mUla paravAMno u. zrIsa rUpacaMdajI gaNi pAsa hai zrI jodhapura meM, tikairI A nakala chai / ( patra 1 abhArA saMgrahamA che. ) Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (3) sAMvatsarika kSamApanA patra sakalavimalazAzvatasvastimajyotirudyotitaM sarvasUryAdimaMtreSu taMtreSu sarvatra bhUryAdipatreSu yaMtreSu vidyApavitriteSu mithyAtvavallIlavitreSu dattAtmabhaktAtapatreSu saMsiddhisatreSu mitreSu livyA vicitreSu vA (cyaM)y (?), punarya ca bAlAH patadvakalAlA, lasatkaMThapITheSu muktAdimAlA,anAliSTasaMsAramAyAdijaMbAlajAlAH subhAlA: subuddhyA vizAlAH samAtmIyanAlapraNAlAH karAlastrikAlAH sadA sanmudA mAtRkAyAM paThaMtIha pUrva, tathAtra (?) rakSaNe dhAturUpasvarUpaM, natAnekabhUpaM, sadAmnAyapAnIyakUpaM, sadApyavyayaM na vyayaM sanmanohAri sarvatra vistAri mithyAtvasaMhAri samyaktvasaMskAri durbuddhinivAri sadbuddhisaMcAri nirvANanirdhAri, tIrthezadhAmeva zIrSe pracaMDena daMDena saMprollasatkIrti piMDena dIpteH karaMDena nityaM akhaMDena yuktaM tadUrddha maheMdradhvajenApi kumena sarvadhilaM mena saMzobhitaM varNamekaM, punaH padmanAbho viraMcirvRSAMkazca devatrayaM yatra nityaM militvA sthitaM vakradhAraM kRpANaM tathA lohagolaM yako dAnavo mAnavo vyaMtaraH kinaro rAkSaso yakSavetAlavaimAnikapretagaMdharvavidyAdharakSetrapAlAdidigbhUpAlabhUtavraje bhAskarobhAsurazcaMcurazcaMdramA maMgulo maMgalaH somaputro (13:) pavitrastathA sanagI:patirbhArgavo nIlavAsAstathA saihikeyastrizikhIyo(?) graho durgraho yA ca nakSatramAlA vizAlA. tathA zAkinI DAkinI nAkinI suMdarI mantriNI taMtriNI yaMtriNI duSTanArI. tathA kesarI citrakAH kuMjaro vesaraH sairameyasturaMgo viraMgaH kuraMgo mahAMgo bhujaMgastathA'nyo'pi jIvo mahAduSTabuddhiH sadA'smAkamekAgracittAmRzaM bhaktibhAjAM surAjAM virUpaM vidhAsyatyaho taM vayaM mArayiSyAma etad dvayasya prahArairitIvAtra hetordadhAnaM [ahaM], tathA sarvavarNeSu mukhya surakSaM sukakSaM sulakSaM suyakSa sudakSaM supakSaM viriMcyAtmamArtaDasaukhyAdivaryAbhidhAyakaM nAyakaM trAyakaM dAyakaM saMvibhAvyeti samyaktvavarNa suvarNa lavarNoM varAkaH zriyorvIyakaM saMzritaH, so'pi sattvAdhiko Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 pariziSTa (5) 'dAcchriyaM devadUSyAvRtAtmIyazIrSoparinyastazastaprazastasphuratkAmakuMbhAnvitaM kliiN| taM tathA vizvaretassutA sarvadevairnatA haMsayAnasthitA pustakenAMkitA devavANIratA kUrmapAdonnatA kelijaMghAnvitA siMhamadhyAdbhutA varyavakSAsthalA maMjusanmekhalA hastanIlotpalA dhvastakupyatkhalA sadguNairnirmalA bhaktahRnnizcalA chinnaduSTacchalA naiva sA niSphalA sarvataH sadbalA kezataH zyAmalA vizvataH satkalA kelitaH komalA sadvacaH kokilA pezalA mAMsalA vatsalA saMraNabUpurA prauDhapuNyAMkurA caMkramAJcaMcurA kApi naivAturA sarvadA medurA dIptisanmurmurA sadyazaHpurpurAbhagnabhIbhurbhurA saMpadAMkAriNIpaMkajAgAriNI vizvasaMcAriNI buddhivistAriNI bhaktanistAriNI duterdAriNI dharmadhIdhAriNI sevakAdhAriNI saMsRteH pAriNI mAyinAM bhAriNI vairiNAM vAriNI daityasaMhAriNI eM namo hAriNI zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA zAradA tAM tathA // 999 // prathamaRSabhadevatAnAmAbhirAmAdbhutazrIsameto'jito no jitaH saMyataH saMbhavaH saMbhavaH saMgharAdhIzajanmA sujanmA jino megharAjAMgajo'naMgajo devapadmapra(bhaH)bhuH saprabhaH sAdhupArzvaH supArzvazcaMdraprabho dIpticaMdraprabho mAtRrAmA'bhijAto'bhijAto vacaH zItalaH zItalo viSNuputraH sunetrastathA vAsupujyaH supUjyo vipUrvo'malo nirmalo'naMtatIrthezvaro bhAsuro dharmanAthaH sanAthaH zriyA zAMtikaraH zaMkaraH kuMthunAthaH pramAthastato'raH karaH saMpadA mallirApallatAbhalliratyaMtasatsuvrataHsuvrataHzrInamirnirdhamirne midevAdhidevaHsuzaivastathA pArzvadIrthAdhipaH satkRpaH sahuNairvarddhamAno jino varddhamAnastathA guvaragrAmagrAmavAsI prakAzIdrabhUtirgaNezo'gnibhUtistathA vAyubhUtiH,punarvyaktanAmA sudharmA guNairmaDito maMDito mauryaputraH susUtrastathA'kaMpitaH karito nAcalabhrAtakastAMtrikastyaktabhAryaH sadAryazca metAryasAdhuH sadAcArasAdhuH prabhAso nivAso guNAnAM, cyutaH paMcamasvargato dhAriNIkukSipAthojasaMlabdhajanmA'STakanyAparityAgakartA hiraNyAdikoTIprahartA lasatkevalazrIsubhartA gaNAdhIzajaMbUyatIMdraH, prapUrvo bhavo bhImasaMsArakAMtArapAraMgamI saMyamI sUrimukhyaH sudakSazca Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 287 zayyaMbhavaH zrIyazobhadrasUrIMdranAmA''rya saMbhUtasUrizva, munirguNAna kalApaistathA bhadrabAhuH, punaH sthUlabhadro munIMdrazca kozA suvezyAmanobodhakArI mahAbrahmacArI lasallabdhidhArI narANAM varANAM bhavAMbhodhitArI, tathA''ryo mahAgiryabhikhyaH suziSyaH suhastI prazastI, tathA zAMtisUrirguNazreNibhUriH punaH zrIhareragrago bhadrasUrirgabhIrArthaprajJApanAsUtrasaMdarbhavijJAnavidyAvareNyaH supuNyazca nIlA ( zyAmA) ryabhaTTArakastArakaH saMsRteH kArakaH saMpadAmeSa sAMDi( lya ) lasUrirmunI revatImitranAmAryadharmAryaguptAryanAmAna evaM samudrAdi sUryArya maMgvArya saudharmasUrIMdramukhyAH sudakSAH, punarbhadraguptaH sugupto yato nirgatAH vArddhisaMkhyeyazAkhAH sunAgeMdra caMdrasphuranirvRtisphAravidyAdharodAranAmAbhirAmA, dvipaMcAptapUrvaH supUrvo'nuvajrAdimasvAmisurIzvaro dhIzvaro rakSitAMtAryasUriH punaH puSyamitraH pavitrastathA''ryAdinaMdiH prabhurnAgahastaH prazastastato revatIsUrirAcAryadhurya sugAMbhIryadhairyAdivaryaH, parabrahmavAn brahmanAmAdimadvIpasaMDillasUrirhimAdvaMtasUrirgaNirvAcakAcAryanAgArjunaH prArjunaH sadguNaiH, sUrigoviMdasaMbhUtisadbhAvakau, sUrilauhityanAmA, puri zrIvallabhyAM yakaH sarvasiddhAMtavRMdAni tAlAdipatre vicitre varairlekhakerlekhayAmAsa devarddhibhaTTArakaH, zrIumAsvAmisUribhRzaM bhASyakarttA jinAdbhadrasUristato devasUriH, punarnemicaMdra stathodyotano varddhamAno jinAdhIzvaro jainaH caMdro 'bhayAdeva sarirjinAdvallabho dattacaMdrau patiH zrIjinezaH prabodhazca caMdra: zivAkhyo (?) jinAtpadmalabdhI ca caMdrodayau rAjabhadrau ca caMdraH samudro jinArddhasamANikyasUrI ca. pUrvoktamaMtrAMstathA tIrtharAjAn zrIgurUna saMpanIpatya lelikhyate pArvaNe lekha eSo'dbhutaH / 2 / kvacidiha maNiratnamANikyamAlaM kvacinmuktamuktAphalAlIpravAlaM / kvacitsvarNarUpyAdipuMjairvizAlaM, kvacitsvarNa paTTollasacchre - SThibhAlaM // kaciddhaTTapIThe luThannAlikeraM, kvacitkAMcanIrAjikA zrRMgaberaM / kvacitsrastarInyastanAnArthamUlaM, kvacitprasphuTacchATikA paTTakUlaM // kvacicchAlyadhAnyAdigaMjairgariSThaM, kvacitprAjyamAjyAdikUpairvariSThaM / kvacidviprazAlApaThacchAtravRMdaM, kvacitpIyamAnAptavANImaraMdaM // kvaciddIyamAnArthivAMchArthadAnaM, kvacitkAminI gItasaMgItagAnaM / * 3 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (gha ) U kvacidvAjiheSAravairlagnavAdaM kvaciccArucaityAvalI bhrAjamAnaM / 'kacitsAdhusAdhvIkRtAdhyAyaghoSaM, kvacitkAmukAviSkRtapremapoSaM // kvaciddivyanavyAMganArUpare (paM) khaM / kvacidvArimadhyabhramannauvareNyaM // kvacitsAdhubhirdIyamAnopadezaM / kacitkRptavisphArazRMgAraveSaM, kvacittIrasAMyAtrikottIrNapaNyaM kvacitsvarNa pIThopaviSTakSamezaM, kacitsUrimaMtrasmRtau lInabuddhaM, kvacidrAjasaMsadbhavanamallayuddhaM // kvacitstaMbhanAdhIzacaityapradhAnaM, kvacitsadguru stUparUpapratAnaM / tataHkiMbahUktyA (samRddhyA) suvRddhyA, sunAzIrapuryAH saddakSaM suvRkSaM // puraM staMbhatIrtha sutIrthe ca / tasmiMstathokkezavaMzAMbujodbodhane bhAskarA raihaDIye kule gADharADhAdharAH, zrImadudroharatnAni, sallakSaNajJAna vijJAnacAturya vidyAcaNAH zIlabhAsvacchriyA devimAtuH pralabdhAvatArAH, kalA kelirUparekhAtisArA, lasatpaMcadhAtrIbhRzaM pAlyamAnA, dvisaptapramAH sajvalA satkalAmaMDitA, paMDitAH, sarvadakSAH punarlabdhalakSAH, vinItAH sugItAH sumitrAH pavitrAH sulAvaNyavANIsudhAraMjitAne kalokAH sarokAH sudAkSiNyanaipuNyA jAgratpratApA vipApA, gurorjena mANikyasUreH sakAzAcchrutAsAra kAMtArakArA vicArAH samutpannavairAgyaraMgataraMgAH saraMgA gRhItavratAH suvratA guptiguptAH samityAbhiyuktAH pramuktAH subhuktAH zrutoktAstapastejasA dIpyamAnAH samAnAH sugAnAH sutAnAH sudAnA : suyAnAstato jesalA merudurge suvarge susarge gurupradattapaTTAdhikArAstato vikrame satkriyAH zrIphalavardhyA - mahAmaMtrazaktyA prabhomaMdire tAlakodghATakAH zAtravoccATakA DhillIpunaryoginIsAdhakAH sUrimaMtrasphuTAmnAya saMsAdhakAH, gurjarejarjare yA tapoTaistapoTaiH kRtA gAliniMdAmayIpustikA tadvivAdeSu sarvatra saMprAptajAgrajayazrI pravAdAH, punaryadguNAkarNanAkRSTasaMhRSTatsAhinA mAnasammAnapUrva samAkAritA lAbhapuryAM yakaiH sAhichappAprayogeNa aMge karliMge suvaMge prayAge suyAge suhaTTe, punazcitrakUTe trikUTe karATe varATe ca lATeca nATe, punarmedapATe tathA nAhale DAhale 280 'kvacinmattamAtaMga ghaMTA ninAda, cidramha myairjitasvarvimAnaM " - Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 291 jaMgale siMdhusovIrakazmIrajAlaMdhare gurjare mAlave dakSiNe kAbile pUrvapaMcAbadezeSva mArirbhRzaM pAlayAMcakrire, prApi yaugapradhAnaM padaM, staMbhatIrthodadhau dApitaM sarvamInAbhayaM yaiH paMcakUlaMkaSAsaMgame sAdhitAH sUrimaMtreNa paMcApi pIrA mahAbhAgyavairAgyavaMtaH sadA jainacaMdrAH munIMdrAH subhaTTArakAH // 999 // pravaraviduraratna nidhyAhvayAH zrIupAdhyAya vidvadvajeMdrA jayAdipramodAH zriyA suMdarAH suMdarA ratnataH suMdarA dharmataH siMdhurA harSato vallabhAH sAdhuto vallabhAH prAjJapuNyapradhAnAH punaH svarNalAbhAstathA netRjIvarSibhImAbhidhAnAstathetyAdi satsAdhusAdhvIdvirephatra (jaiH) jAH (?) sevitAMdviyAMbhojarAjI manohAriNastAMstathA mAlakoTTAttaTAnmedinItazca ziSyANusiddhAMtacArugaNiharSato naMdano ratnalAbho munirvarddhamAno meghareSAbhidhAnau tathA rAjasI khImasI Izvaro gaMgadAso gaNAdiH patirjyeSThanAmA muniH suMdaro meghajItyAdi yatyAzritaH kArttikeyA kSimityadbhutAvarttavatyA praNatyA ca vijJaptimevaM caMcarIkartti, varvartti niHzreyasazreNiratrAptasatpUjyarAjakramAMbhojamaMdArasAraprasAdAt, tathA pattanAcchrIgurUNA mihAdezarataM gRhItvA vihRtyAnusatsArthayogena sArdhaM varAtkANake pArzvanAthaM ca jUtkRtya vaizAkhamAse dvitIye navamyahi sADaMbaraM sanmuhUrtte 'hamatrAjagAmAzu, saMgho'pi sarvo bhavannAmataH prApito dharmalAbhaM jaharSa prakarSa / tataH prAtarutthAya saMghAprataH zrIvipAkazrute vAcyamAne punarharSanaMde munermeghanAmnaH kramAdvANarudrAdikRSNAMhipakSAbhidhAne tapasyadbhute vAhyamAne pratikrAMtisAmAyikA'rhatpadAdisaddharmakAyeM vizeSeNa sadbhavyavarge bhRzaM preryamANe vimeyasya satsaptamAMge punaH pAThyamAne sati zrImahAparva - rAjAdhirAjaH samAgAnnadotpannaM raMgadvivekAtirekeNa sanmaMtrisaMgrAmamallena bhAsvatkanIyaH sama..... * na saddharmazAlAM samAgatya saMghasya samyak samakSaM kSamAzrAMtipUrva sphuTaM kalpapustaM prazastaM samAdAya sAyaM nijAyAM mudA maMdirAyAM sphuraccaMdirAyAM samAnIya kRtvA nizAjAgarAM suMdarAM devagurvAdigItAdigAnaiH sudAnaiH prage sarvasaMgha samAkArya varyAtivisphAra kAzmIrajanmachaTocchoTa pUgIphalaprauDhasannAlikerAdidAnaiH satkRtya zRMgAritebhakuMbha sthalArUDharaMga kumAra 23 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 pariziSTa (4) sphuratpaMcazAkhAMvuje sthApayitvA mahApaMcazabdAdi vAjivanirghoSapoSaM trike catvare rAjamArge catuSke bhRzaM bhrAmayitvA madIye zayAMbhojayugme pradattaM, tataH saMghavAcA mayA vAcitaM brahmaguptipramANAbhirAmAbhirvaraM vAcanAbhiH prabhAvAbhiramyAbhirAnaMdataH, pustakagrAhiNevAkSivedazrutInAmihAMtarbahistAJca samyagdRzAM pauSadhAgrAhiNAM puMsAM kasatkuMDalAkArapakvAnnasanmodakaiH pAraNA bhImasaMsArakAMtArabhIvAraNA'dAyi dAnaM ghanaM dattamAzIli zIlaM tapastaptamaSTAhnikApakSamukhyaM, punarbhAvanAbhAvitetyAdisaddharmarItyA samArAdhitaM zrImahAparvasarva, kRtArtha kRtaM mAnavaM janma etat / punastAtapAdairapi svIyaparvasvarUpaM nirUpyaM / mahAmaMtrirAi bhAgacaMdraH sadAraMgajI bhANajI rAghavo veNidAso'pi vAghAca vIrammade sAmalorAjasI Izvaro maMtrihammIra khaMgArasatkAdi bhojU amIpAla tejA samU ugramukhyaH purAMtazca mehAjalaH siddharAjazca reSA suratrANa sadvIrapAlA nRpAlastathA rAjamallopi pIthAdikA sarvasaMghaH sadA vaMdate pUjyapAdAn mahAdaMDakaH // 999 // zrI. zrI. zrI. AcArya zrIjinasiMhasUrijIe vA0 yazaH kuzala gaNine Apela Adezapatra svasti shrii| zrIbennAtaTAt zrIjinasiMhasUrayaH sprikraaH| sarvaguNasuMdarAn vAcanAcAryayazaHkuzalagaNivarAn saparikarAn sAdaramanunamyAdizaMti. shreyo'traaptprstteH| tathA hivaNokau tuhAMnai lAhoranA Adeza chai.bhali parai rahejyo, zrAvaka-zrAvikAnA jima ghaNA bhAva vadhai tima karejyo, tuhe piNa DAhA chau, sarva vAtanA jANa chau, jima gacchanI ghaNI zobhA vaghaDa tima karejyo,zrAvaka-zrAvikA samastanai nAma lei dharmalAbha khejo| vA0 rAjasamudragaNiH sAdaraM praNamati. magasirasudi 11 dine / (5tranA muma 5452 bora cha / ) bhaTTArakazrIjinasiMhasUribhiH 2 vA0 yazaH kuzala gaNInAM / mULa patra amArA saMgrahamAM che. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 283 zatruMjayasthAdijinabiMba prazastiH / raMgadvairAgyavAsanAtizayasamAdRtakaThoratara suMdarasAdhukriyAsamAcAra, kRtakuvAdivRMda tiraskAra, pradhAnajanavadanazrutavizrutanirupamasadguruguNagaNasamullasita cittadavIyodezasamAhUtAgatazrIgururAja tayA samupadiSTaviziSTAbhayadAnAdidharmavAsanAvAsitAMtaHkaraNena, tadgurUpadezAdeva yAvajjIvaSANmAsikajIvAmAripravarttakena, vizeSasakalagomahiSajAtipAlakena, samastajainasammatazrIzatruMjayAdimahAtIrthakaramocakena, sakalasvadezaparadezamuktazulkajIjIyAdikara saMtApena, nirmalaprabalabalanistulabhujabala sAdhitasakalabhUmaMDalena dillIpatisuratrANena, zrImadakabarasA hipuMgavena pradattazrIyugapradhAna birudAdhAra, satataM prahRSTasAhivitIrNASADhIyASTAhikAsa damAri, staMbhatIrthIyasamudrajalacarajIvasaMghAtaghAtanivAraNAjAtayazaH saMbhAra, vitathasAhisamakSaM dUrIkRtakumatikRtotsUtrAsabhyazaMsanamaya'pravacana parIkSA' dizAstra vyAkhyAnavicAra, viziSTaskheSTamaMtrAdiprabhAvaprasAdhitapaMcanadapa tisomarAjAdiyakSaparivAra, zrIzAsanAdhIzvaravarddhamAna svAmiprabhAkarapaMca magaNa (ghara) zrI sudharmasvAmi pramukhayugapradhAnAcAryA vicchinna paraMparAyAta koTi kagaNamaMDanavajrazAkhA zRMgArazrIcaMdra kulAbharaNazrInemicaMdra sUrizrI udyotanapaTTapradIpasarvAtizAyijJAnaguNAtizayaprabodhitamaMtrI zvara vimalakA ritArbudAcala ziraH zekharIbhUtavimalavasatinAmaka zrI AdinAthacaityapratiSThApakazrI vardhamAnasUripaTTAvataMsa zrImadaNahila ( pura ) pattanAdhipadurlabharAjamukhopalabdhazrIkharatara virudazrIjinezvarasUri zrIjinacaMdrasUri navAMgIvivaraNAvirbhAva kI staMbhanaka pArzvanAthaprakAzaka zrIabhayadevasUrizrIjinavallabhasUri zrIjinadattasuripaTTAnukramasamAgatasugRhItanAmadheya zrIjinamANikyasUri paTTaprabhAkara zrIRSabhezadevakRtAnekavAracaraNasanniveza zrIpuMDarIkAcaloparipradezasamullasitaparamaramAsaMsargAta durgAtaH pa ritaH paravihArapratiSedhadulilatakopavikAradurAcArapratipaMthima thanodbhUtanavyabhavyacaitya niSpAdanaprabhUta paramotsAhasukhasAgarAvagAhasaMtuSTapuSTasatkarmAvAritazrIkharatara saMghakArita zrIyugAdivihAramuktA Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (gha) 294 hArapuMja sthApaka, padasaMpadanuttarasudhAmadhumadhurataravacanaracanASSvarjitAtarjitAza vijJazrI salema suratrANa sadA cIrNavitIrNaravi - guruvAra durnivArasa duccArAmAripaTahaprakAra prasAdI kRtocchritocchritanirupamaparitrANapitRsuratrANadharmaprAgbhArasadupadezollAsajagatprakAzajagati jejIyAprabhRtikaramocanakAritadigvalaya, malayaja, hAsakAzasaMkAza, yazomarAlavAlapadapracAraprAbhRtikRtasphuratkAMta kAMtisphuTasphaTikavimaladalatadbhaNitighaTita sughaTakalikAlapragaTapratApadUrIkRta saMtApavyApapuruSAdeya zrIvAmeyabiMbapratiSThA vidhAyakaH zrIkharataragacchanAyakasuvihitacakracUDAmaNiyugapradhAnazrIjinacaMdrasUripuraMdaraiH zrImadAcArya zrI jinasiMha sUri zrIsamayarAjopAdhyAyazrIratnanidhAnopAdhyAya aro puNyapradhAnagaNipramukha ziSyapraziSyasAdhusaMghasuparikaraiH pratiSThitaM zrIAdinAthaviMvaM kAritaM ca sakalazrIsaMghena, pUjyamAnaM ciraM naMdatAdAcaMdrArka tIrthamidaM / yogazAstravRtti prazasti, saM0 1662 varSe caitra vadi saptamI dine zrIvikramanagare rAjAdhirAja zrIrAyasiMhavijayirAjye yugapradhAnazrIjinacaMdrasUri puraMdarANAM sadupadezena zrIvikramanagaravAstavyabhavyosavAlajJAtIya copaDAgotrIyasaMghapatikacarAputraratna saMghapati amarasI bhAryA amarAdevI putra saMghapati AsakarNena bhrAtR amIpAla kapUra ( caMdra ) parivRtena zrIyo - gazAstravRttipustakaM lekhayitvA, zrIyugapradhAna gurubhyaH pradade, taizca zrIstaMbha tIrthajJAnakoze jJAnasaMpadRddhaye sthApayAMcakre, ziSyapraziSyaparaMparayA vAcyamAnaM ciraM naMdatAdAnaMdavidhAyakaM / zrIrastu / ( zrIpUjyajInA saMgrahamAM, prazastipatraka guNavinaya likhitathI uddhRta) * pravartaka zrImAn sukhasAgarajIe mokaLela vasudevapiMDInA aMtima patramAM paNa Aja prazasti che. paNa temAM pAchaLanI betraNa lAIno nathI. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 285 vizati-patrasvasti zrIzAMtijinamAnamya. zrImati bennAtaTe prakaTaprotkaTasaMkaTakoTikaraTisatparAkramAkrAMtanabhakrAMtAbhrAMtavAdivRMdapradattAmAnasammAnadAnAn prasphuraduSamAra visArimlecchasaMbhArihArinikarapraNAmAbhirAmapAdasAhisalemasvacchalagalanmAnAvamatitApitajinapatiyatitatikRtatrANAvadAtAn, yugapradhAnazrIjinacaMdrasUrirAjAnvA0 sumatikallola, vAcanAcArya puNyapradhAnagaNi, paM0 munivallabhagaNi, paM0 amIpAla pramukhasAdhuparikarasaMsevitapardidIvarAn , zrIjesalamerudurgato vi0 vimalatilakagaNi, vA0 sAdhusuMdaragaNi, vi0 vimalakIrti, vi0 vijayakIrti, vi0 udayakIrti prabhRtiyatitatisamanugatasaraNiH sAdaraM suMdaraM triH pradakSiNIkRtya satyaM vijJApayatIdaM vacaH, zreyo'tra shriisauvgururaajprsaadtH| zrImatAM vazmiya( a ?) smi / tathA patramekaM zrIyugapradhAnagurUNAmAgatamavagatodaMtapravRttirAga(? naM) ditaM manmanasaH / yattu koTTaDAdezasatka Adezo netarathA'kAri tazcAru kRtaM, nahi puNyapracayamaMtareNa puNyArkayuktasya kSetrasya devasasyeva kAryasiddhau tatkAlameva duSprApyamANatvAnmamadvirUpadiSTA viziSTakSetrAdiSTiH puNyamevAvirbhAvayati, yatu dvisthAnyA tatpArzvavartini grAme stheyamiti likhitaM tadUrapArzvavatta (? varti) grAmo'pi nAsti, pRthak cAturmAsyavasthAnakRdapi nAsti iti vijJeyaM / bhavatprasAdAttA api mukhita . ...vAhaM sthAsye iti. na kApi ciMtA'sti / sA0 thirukasya pratiH zodhyate. yAvatra sthAsyAmi tAvattatpratizodhanaM kariSyAmIti / tathA zrIgururAjadarzanArtha gatarUSI maJcakSuSI satRSIstastatsvadarzanadAnapradhAnapIyUSadAnena toSaNIye iti / sadA vaMdanA'vaseyA, bhATI goiMdadAso'pi ca calitumuttAlatAM karoti tathApi katiciddinAni lagiSyaMti, valamAnapatraM prasAdyaM, sarveSAM pArzvavartinAM sAdhUnAM mannAmagrAhaM vaMdanA nivedyA, caitrAsitadazamyA rajanyAM / (bhUNa patra sbhaa| saMgrahamA che.) Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (Ga) kavivara zrIsUracandra * vinirmita dvichaMdomaya zAMtinAthastavagarbhitaajitajinastava -- ( upajAti - vizvaprabhuM / senamahI na nAthaM, suvaMzajaM paGkajaDatvahAram / zrIbhAskaraM zrIajitaM ca bhUyA, AnandakandaM tvacireNatAyaM // 1 // wwwwwww wwwwwww wwww w ) yam / janAzudhIzaM karamaMzukAnti, vande mahAzAntimahaM sadA ( 1 surAsurakSmApanarAhyadhIza - saMsevitaM zrIsumanaHprabhuM ca // 2 ww // yugmam // wwwww www ( zArdUlavikrIDita ) - varNyasvarNasavarNa ruksama guNakSetraM rasAramyako, www ww janmAnantasamudrasajjataraNiH sAraGgara (121) GgAkaraH / duSkarmAliripupravArakatamaH saMhAratA kArika WW ww www www strANaM mAM karuNAspadaM hyajitarATra sUro'vatAttAmasAt // 3 // ww mithyAtvadrumabhaGgavAraNanibhaM raGgeNa bhavyapradaM, www W m sannityaM sukhabhaGgibhadra binikAdyaM saMtutaM santa ( | 3 |yugmam ) tam wwww w mohAdri svarukaM / zivaM kharanibhacchedaM kSamaM vajrasahantAbhogavidhiM varaM namanamazrIbandhuraM cAjitam // // 4 // wwww * A kavivaranIja kRti 3 hajAra zloka pramANa 'sthUlabhadraguNamAlA prakaraNa" nI presa kopI 'yazovijayagraMthamAlA-bhAvanagaranA saMcAlaka zrImAn abhayacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI pAse che. + je akSaronA nIce kALI lITI karela che. te akSarone judA karI levAthI anuSTupa 13 zrlokano zAMti jinastava judo thAya che. je enA pAchaLa Apela che. + svarukaM-vajraM / Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri ( sragdharA ) - vaizvaprAdhAnya seddhaH suguNanikarakhAnirjito nandividyAsacchrIzAMtiH salIlaH sadupazamadhanItAlayaH ( 141) pAtvapAyAt / sanyAno harSakAraH samaguNa va satirvvarjitAjJAnabhAro, m www ww nunnakrodhArivargaH praditabhavanivAsAkaraH zrIjinezaH // 5 // acchAcchAtmAcirAzca prathitamahisamAkhyotkaraH sAdarodhodAraskannodarIzo'tidarakariharIzo dazAzvapracAraH // ( 151 ) mandAradrupramallismitasuma kalikA jAtimukhyaiH payojai', www www www ww zrIdevAH pUjayanti prajitagadamadaH sukramaH so'stu lakSmyai // 6 // dhyAto devAdhipaiH saddayahRdayadharo dAmaso vyAdhivArAdvizvapraSThora seno ghanadanujanRpAMcyo hi yogaprarAjaH ( | 6 | yugmam ) / yasya dhyAnAtsame'tra kSayamahitagaNA yAnti rogAlinAzI, duSTAstAryAdivoprAga ralavaduragAH so'cirAtpAtu nandI // 7 // dakSo bhAsvanmanaH pAH atulabalakalo yuddhamuktaH sazuSmA bhavyAn bhadvaikapAtraM (vi) gatabhaSabhayaughapragADhaH sasAtaH (131) zreyaH zreyaH sukelI sadanupamanivAsAnukAro vibhogo, rakSyAtprANIguNIzakamalamukhakalo'zocanaH so'jitezaH // 8 // mm m MANA w3 wwww ww N wwww ww ww ww 287 www nityaM saJcandracaGgo'dviripunatapadaH kAmahA candrakAyaH, sarva madraM sukIrtiH karikarasukaro rAtu zaM ( 181 ) kRjanAnAm / vidyAzAlabdhikAraH samayanayadhano mAnariktollamAraH, ww wwwww prAjyojo mArakothyo munijanasumanaH puGgavaH zAntido'sau // 9 // nRNAM nAtho jino'rthyo dalitakalimalaH sAdhu jIvAciraM yo, goptA vizvasya sArvatrijagadavanakRjjanmanA nAdhinI ( ? nA ) zI / 8 sazuSmA - saparAkramaH / madraM maGgalaM harSa vA / Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 pariziSTa ( 3 ) nissantApaH (9 / ) sa zIghraM zamayamanirato hemavarNAbhadeho, / varyaH pApaM harotIha bhuvi kRtatanUmanmataugho nitAntam // 10 // aMho nistArako'sAvayada iha bhavAmbhodhito'labdhasandheH, sphUrjatsampattikAyuddharatu bhavijanAn ka(1101)mrarUpo jineshH| sAdhuprANyajabodhapriyatarataraNiH sAraNiH sArasampadvallIvRddhau samantAjitaravajaladhiH sevadhiH saukhyraasheH|| 11 // sAtatyaM pAhi pAhi pravaraguNajinAdhIza! saMsAravAdhimadhyAnniHzodhya netaH prabhavavisarahA satsmara prANahantaH / saMsaktaM yuSmadaMhipravarajalaruhApAtinaM ( / 11 / ) mAM jineza !, saubhAgyapraSThabhAgya ! prathanadatamasAM saMharApannapApa // 12 // kalyANaprakhyakAyacchavirazubhaharaH santataM vigrahacchit, sauvIM vAcaM prayaccha prazamatatikarI tvaM janAdhAradeva ! / nityaM samprArthaye'haM jayanicayakarAMzuprabho hi dhruvaM ( / 12 / ) maetadde vandyazAntipradagatavRjinezotidAyaM ca prApta // 13 // evaM sa prAtu vo vAJchitamiha niyataM sarvadA sUracandro, jAvizvezo nunAvAtra savinayanayaM sauvabhaktaprabhurya sa zreyAH zreyase SaDU vidhu (16) mitabhagavatstotramizrastavena, zrIcAritrodayAMhidvayakajamadhukRtsUracandro'vazI / 13 / zaH // 14 // iti zrIkharataragaccheza zrIjinabhadrasUrisantAnIya zrIcAritrodayavAcakaziSyavAcaka vIrakalazagaNiziSya 'sUracandra' vAcakaviracita zrIzAntinAthatrayodaza zlokabaddhastavagarbhita zrIajitajinarAjastavaH ( samAptaH) / kiSkindhAyAM kRtmidm| $ asAvadAyaka-saubhAgyadAyaka / Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 299 caturdazazlokAtmakAjitajinarAjastavAduddhRto vAcaka-zrIsUracandrakRtaH zrIzAntijinastavaHvizvasenamahInAtha-vaMzapaGkajabhAskaram / AcireyaM janAdhIzaM, vande zAntimahaM sadA // 1 // surAsuranarAdhIza-sevitaM sumanaHprabhum / svarNavarNasamakSetra, sAmyasadrasasAgaram // 2 // karmArivArasaMhAra-kAriNaM karuNAspadam / mithyAtvadramabhaGgebha-sannibhaM bhavikA! nuta // 3 // yugmam / mohAdrizikharacchedaM, vajrabhogavibandhuram / vaizvasenirjino nandyA-cchIzAntiH smtaalyH||4|| pApAyAsaharaH srv-shaanbhaanudivaakrH| aciraakhyodrodaar-driidrhriishvrH||5|| mandAramallikAjAti-payojaiH puujitkrmH| devAdhipaiH sadA so'vyA-dvizvasenanRpAGgajaH // 6 // yugmam / yasya dhyAnAtsame yAnti, rogaastaaaadivorgaaH| so'cirAnandanaH pAtu, yuSmAn bhavabhayaughataH // 7 // zreyaHkelinivAsAbho !, guNI kmllocnH|| sazcandracandrikAcandra-samakIrtiH karotu zam // 8 // vizAlanayano mAra-mArako munipunggvH| zAntinAtho jino jIyA-cciraM jagajanAdhipaH // 9 // zIghraM zamaya he deva!, pApaM bhuvitanUmatAm / nistAraya bhavAmbhodheH, sphUrjatsampattikAraka ! // 10 // pAhi pAhi jinAdhIza!, saMsAra vaarddhimdhytH| bhavatsmaraNasaMsaktaM, yuSmadaMhiprapAtinam // 11 // saubhaagybhaagysmpnn-klyaanncchvivigrhH| vAcaMyamajanAdhAra!, nityaM jaya prabho ! dhruvam // 12 // evaM zAntijinezo'yaM, prAtu vo vAJchitaM sdaa| 'sUracandro'nunAvAtra, yaM sauvazreyase vazI // 13 // Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (ca) amadAbAda dhanAsuthAranI poLamAM deharAnI poLa. bhoyarAmAM mULa nAyaka zrI AdinAtha bhagavAnanI palAThI uparano lekha. zrIAdinAtha bhagavAnanI palAThI uparano lekha. saMvat 1653 alAi 42 varase pAtizAhi zrIakabaravijayirAjye mAdhavada 2 some prAgvATa zAtIya zrIahammadAbAdanagaravAstavya saM0 // zrIsAiyA bhAryA tAku putra saM0 jogI bhAryA jasamAde kukSiratnasaMghapatisomajIkena mAtRsahitA (?) putra saM0 ratnajI. saM0 rUpajI saM0 khImajI. pautra saM0 suMdaradAsa pramukhayutena zrIAdinAthabiMbaM saparikaraM kAritaM pratiSThitaM ca bRhatkharataragacche zrIjinamANikyasUripaTTAlaMkAra dillIpati zAha zrIakabarapradatta yugapradhAnabirudadhAraka zrIjinacaMdrasUribhiH AcArya zrIjinasiMhasUri pramukhaparivArayu(taiH) tena shreyostu|| sUtradhAra gallA mukuMda kAritaM / A0 zrInaMdanasUrijI ma. nA saujanyathI. ghana suthAranI poLamAM zAMtinAtha bhagavAnanA derAsaranA bhoMyarAmAM mULa nAyaka zrI AdinAtha bhagavAna saMvat 1653 alAi 42 varSe pAtizAhi akabaravijayirAjye mAgha sudi 10 some / prAgvATa jJAtIya zrIahammadAbAdanagara vAstavya saM0 sA0 sAiyA bhAryA tAku putra saM0 jogI bhAryA jasamAde kukSiratnena saMghapati somajIkena bhrAtR saM0 ziMvA, putra saM0 ratanajI. saM0 rUpajI. saM0 SImajI, pautra saM0 suMdaradAsa pramukhayutena AdinAthabiMbaM saparikaraM kAritaM pratiSThitaM ca zrIbRhatkharataragacche zrIjinamANikyasUripaTTAlaMkAra dillIpati pAtizAhi zrIakabarapradattayugapradhAnabirudadhAraka zrIjinacaMdrasUribhiH...... ......AcArya zrIjinasiMhasUribhiH............pramukhaparivArayutaiH ............zreyo'stu............sUtradhAra gallA mukuMda kArita mA0 zrInanasUri ma. nA saumanyathA. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 yugapradhAna jinacaMdrasUri parikara upara paMcatIrthI bhagavAna uparano lekha. // 90 // svasti / alAI 42 varSe mAghamAse zukla dazamIdine zrIahamadAvAda mahAnagare praka.........prabhAva prauDha pratApa prAsAda prasAdita nikhila pra............pratispardhaka varapArthiva paTala yAvajIvaSA-marasika jIvAmA......pravartanakuzala vizeSa vihita... ...kalA? gArarakSaNA samastajIvasaMmatasaMtatasukRtasArahArasaMgata zrIzatrujayamahAtIrthakaramocanavaravicakSaNa / sakalasvadezaparadeza zulkajIjIyAkaramocanavidhisamutpAditajagajIvasamAdhAna / paravalalIlAdalanapratyala nisubhanirmalaM prabalabalasvIkRtasakalabhUmaMDalaM lkssmii......| ... lAsasAvadhAna karuNArasanidhAna / prabhUta yavanapradhAna saprA.........dillIpati suratrANa zrIakabarazAhivijayirAjye zrIbRhatkharataragacchAdhipa zrIjinamANikyasUripaTTaprabhAkarasudharmadezanAdyaneka 2 praguNaguNaraMjitazrImadakabarazAhipradatta yugapradhAna bi......... A0 zrInaMdanasUrijI ma. nA saujanyathI amadAvAda rAyapura zAmaLAnI poLamAM zAmaLAjInA khAMcAmAM zrI zAmaLA pAnAthajInA derAsarano zilAlekha, // 90 // svasti zrImaMgalAcAra, sphAravastuprakAzanam / pApapraNAzanaM jIyA-jinazAsanamuttamam // 1 // saMvat 1653 alAi 42 varSe pAtisAhi zrIakabara vijayarAjye zrIbRhatkharataragacchAdhipa zrIjinamANikyasUripaTTAlaMkAra svadharma dezanAdyanekaguNaraMjita zrImadakabarasAhipradatta yugapradhAnapada zrIstaMbhanatIrthanagara samIpa sAgara jalacara jIvarakSAkAraka sadASADhIyASTAnhikA sakalajIvAbhayadAnadAyaka kumatakauzikasu(sUrAvatAra bhaTTAraka yugapradhAna zrIjinacandrasUribhiH zrIjinasiMhAcArya prmukhopaadhyaayvaacksaadhusNghyutaiH| zrIahammadAvAdanagaravAstavya prAgavATajJAtimaMDana sA0 sAIyA putra saM. jogI bhA. jasamAdevI putraratnena zrIkharataragaccha sAmAcArIvAsitAntaHkaraNena svagacchaparagacchIyasuparivArasvagururAjAdi sAdhusArthopazobhita zrIzatrujaya mahAyAtrA vidhAyakena vihitasvadezaparadezIya sakalasArmikapratigRhaM rajatArdhalaMbhanikena kRtAnekajinaprAsAdapratimA pratiSThAdi dharmamahotsavena anekasAdharmikavividhavAtsalyAdi dharmakaraNIya Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 pariziSTa (ya) rasikena saMghapati somajIkena bhrA0 zivAyutena putra saM. ratnajI saM. rUpajI saM. dhImajI pautra saM. suMdaradAsAdiparivArazobhitena zrIlaTakaNasAdhu pratolikAyAM / vidhinA svavittaniSpAdite navyacaityezrIzyAmalapArzvanAthabiMba phAlgunazudi 11 dine mahAmahaM sthApayAmAsa / zrIdevagurugotradevIprasAdAd vaMdyamAnaM pUjyamAnaM ca ciraM naMdyAdAcaMdrAke zubhaM bhavatu // cha // saM. 2016 nA Aso suda 12 ravivAre A zilAlekha utArIne amadAdAvAda rAyapura zAmaLAnI poLa, bhaiyAnI bArI, zrI pArzvacaMdragacchanA upAzrayathI mokalanAra mu. bAlacaMdra. malAnI poLanI taktIuparano lekha. svasti zrImaMgalAcAra-sphAravastuprakAzanaM / pApapraNAzanaM jIyA-jainazAsanamuttamaM // 1 // saMvat 1653 alAi 42 varSe pAtizAhi zrIakabaravijayirAjye zrIbRhatkharataragacchAdhipa jinamANikyasUripaTTAlaMkArazrIsvadharmadezanAdhanekaguNaraMjita zrImadakabarazAhipradattayugapradhAnapada zrIstaMbhatIrthanagarasamIpasAgarajalacarajIvarakSAkArakasadASADhIyASTAhikAsakalajIvAbhayadAnadAyaka kumatakauzika su(sa)rAvatAra bhaTTAraka yugapradhAna zrIjinacandrasUribhiH jinasiMhasUri.........vAcakopAdhyAya...... pramukhopAdhyAyAdikasAdhusaMghayutaiH]tena zrImahammadAvAdanagaravAstavya prAgvATajJAtimaMDana sA0 sAzyA putra sA0 jogI bhAryA jasamAdevI putraratnena zrIkharataragacchasAmAcArIvAsitAMtaHkaraNena saMvat 1644 svagacchaparagacchIyamuparidhArasvagururAjAdi.........sArthana) zrIza@jayamahAyAtrAvidhAyakena vihitasvadezaparadezIya (sakala)sAdharmikapratigRharajatAdilaMbhanikena, kRtAnekajainaprAsAdapratimApratiSThAdidharmamahotsavenAdAnekasAdharmikavividhavAtsalyAdidharmakaraNIrasikena saMghapati somajIkena bhrAtR zivA yutena putra saM0 ratanajI rUpajI khImajI, pautra suMdaradAsAdi parivArazobhitena zrITImalApratolikAyAM akSatatRtIyAdine svadhananiSpAdite navye caitye svayaM kAritaM svagurupratiSThitaM zrInamibiMbaM saparikaraM samahaM sthApayAmAsa / zrIdevagurugotradevIprasAdAdvardhamAnaM prapUjyamAnaM naMdatu AcaMdrArka vaMdyamAnaM zubhaM bhavatu // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (cha) sosa racita - ) ( zrImAn arbudatIrtha caityaparipATI stavana ( saMvat 1641 jinacaMdrasUri yAtrIsaMghasaha ) duhA - tIrthaMkara trevIsamau, pAsajiNesara deva / caraNa kamala tasu aNusarI, guNa jaMpisuM saMkheva // 1 // jAlaurA saMgha cAlIyau, arbuda bheTaNa kAja / bhaviyaNa jana savi harakhIyA, jima kekI ghanagAja // 2 // jugapradhAna guru surataru, zrIjiNacaMda muNiMda / jAtrA karaNa guru saMcarai, sAthaI zrAvaka vRMda // 3 // caupai - risahanAha marudevInaMda, sevana U (vA) nanai ( ? ) suratarukaMda / agara kapUra kastUrI karI, pUjiu Adijina UlaTa dharI // 4 // solama jina sohaga kaMdalau, pUnima sasi dIsaha bhalau / zAMti karaNa zrIzAM tijiNaMda, bIjai bhuvani paNamuM ANaMda // 5 // neminAha jiNa bAvIsamau, tIjai ji (Na) hara ulaTa namau / purisAdANI pAsa jiNaMda, jasu darisaNa mani paramAnaMda // 6 // mahAvIra tribhuvana AdhAra, caracyA caraNa kamala suhakAra / suranara kiMnara sevai pAya, vaMdyA jiNavara paMce bhAya ! // 7 // zrIjinakuzalasUri nAmi, sIjhai vaMchita mananA kAma / pada paMkaja praNamI manaraMgi, pAsaja nami cAlyA manaraMgi // 8 // DAla - hiva pahilau re sAra suvadhi juhAriyau, dukha duragati re dAlida dUraiM vArIyau / vali uMDU re gAmai jinavara bheTIyara, zrIgohilI re jinavaMdI dukha meTIyau / meTIyA arighara vikaTa saMkaTa jAsu darisaNa dukha Talai, gacharAja jinacaMdrasUri suha nAmi savi AsyA phalai / Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 pariziSTa (7) araviMda hari jima mora pAvasa ketakI madhukara manai, tima suguru darisaNa bhavika vaMchai, aMgi ANaMda atighanai sIrohI re AvA jau gu.||10|| saMcarai zrAvaka sAdhu sAthai Adi jiNavara vaMdiyA, zrI sAta jiNahara saMti tAI vaMdI pApa nikaMdiyA / saMdhaNoda vADhila upara jagaguru bhavikajana abhinaMdiyA, hammIra puravara Adi jiNahara saMghasukhakara vaMdiyA // 11 // DhAla - sIroDhI puri pAsa jina nirakhI pAlaDI jinavara pUjI mana harakhiyA, "haNAdrapuri jiNahara ekamaI bheTIyau, Adi jina pAsa nami karmamala meTIyau // 12 // DhAla-dharaNI ramaNi uri hAra sAra tribhuvana mana mohai, deulavADai bhuvana paMca nalaNI sama sohai / navara nATAraMbha thaMbha toraNa ati caMga, vimala vasahI nAbhinaMda pUjau maniraMga // 13 // lUNaga vasahI biMba caMga vaMdyA nemi nAha, bhImasAha vasahI risaha araciu uchAha / maMDalaka vasahI pAsadeva bheTiu kalpadruma, huMbaDa vasahI biMbaraMga pUjyA puruSottama // 14 // acalagaDhaiM vararAghavihAra pUjiu saMtIsarA, yugavara kIrata ratana sUri vaMdiu guru suratarA / caumukha saha (?) sA taNai prasAdi vaMdyA AdIsarA, kuMthunAtha trIjai bhuvani paNa miu jagadIsarA // 15 // orIsai sirivIra sAmi manaraMgi juhArau, lahuyA guruyA biMba save nami dohaga DAriu / kharatara zrAvaka sakalasaMgha mananai ucchAha, dAna puNya pUjA karI e lyai la(kha)mI lAha // 16 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri DhAla - hiva valitAM vali svAmi haNAdraipuri bheTyA jina velAMgarI, kAlaM ( dari) jhari ( ? ) puri ThAmi pramukha nayara prabhu vaMdyA mani UlaTa dharI e // 17 // kuzalakhema saMpata sovanagirivara zubha sukane nija ghari valI e / vaMdyA jinavara pAsa Asaja manataNI jinavara darasaNi savi phalI e // 18 // 305 se (? je ) samarai arihaMta tasu ghari saMpadA kittirayaNa siri so varai e / sevyAM harSavizAla pramoda aMgi valI harSadharma te mani dharai e // 19 // gaccha kharatara siNagAra zrIjinacaMdasUri sAMnidhi tIratha baMdiyA e / ghAr ( ? gAya ) kamAMhi pradhAna sAdhumaMdiragaNI sIsa hu ( iNa) pari guNa gAviyA e // 20 // kalaza - ima nayara zrIjAlaura arabuda sakala tIratha vaMdiyA, solasaI igatAla (1641 ) varasai mAgha mAsi ANaMdiyA / muni vimalaraMga susIsa labdhaI mana kallolaI / guNa bhaNyA, je citta cokhai hRdaya rAkhai teha pAmai sukha ghaNA // 21 // paMcanadIsAdhana gIta rAga AzAvarI dUhA - zrIakabara haraSita hukama, karamacaMda ANaMda / paMcanadI sAdhana bhaNI, vInavIyau jinacaMda // 1 // subha velA subha vAsarai, subha sukane subha vAri / mulatANi saMghavAsaraI, krami ju karai vihAra // 2 // + emaNeja racela sIrohIstha kharatara prAsAda sumatistavana gAthA 16 no upalabdha che. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (7) mahipati mukyA mevaDA, cyAre catura sujANa / patasAhI jaNa baryA, pahutA guru mulatANi // 3 // cAla - mulatANa maMDala moTara pari maMDayu, kIdhA toraNa sAta / dasAraNabhadrataNI pari vaMdara, zrIsaMgha suguru vikhyAta // 4 // mIra mallika khudA sima khojA, AvyA sanamukha vAka / jayajayakAra huyA jagi saghalai, vAjyA gahira nisANa // 5 // saMghasamavAya kiu paisAru, rAkhyau mahIyali nAma / Adara adhika amAri palAI, mAsa divasa lagi tAma // 6 // saMgata sola bAvannai varasaha, mAhasudai tithi bArasIta / jinadattasUri kuzala guru samarI, mANikyasUri sudhA sIta // 7 // aThama bhatta karI ArAdhai, paMca pIra subha dhyAna | zrAvaka vibudha karas tihAM karaNI, pUjA pramukha pradhAna // 8 // suvihita sAdhusiromaNi munivara, zrAvakanuM parivAra / pAtasAhi AdesI baiThA, nAvA nadiyamajhAra // 9 // tatakhiNa dhyAna dharatAM AyA, paMcapIra tiNa ThANi / gAja vIja ADaMbara maMDyu, na calyuM sUri sujhANi // 10 // dhyAnabalai gurusAMnidhi sAdhyA, paMcapIra tiNavAra / taba tUThe vara dIdhA paMce, jaMpai jaya jayakAra // 11 // atizai dekhi tihAM kaNi adhikau, lokataNai mani bhAyau / jhagamaga dIpti thaI dIpakanI, rAmA raMgi vadhAyau // 12 // paMca nadI sAdhI saMghakAjai, pUgI manorathamAlA / dAna puNya saMghai tihAM kIdhA, jANai bAla gopAlA // 13 // udaya kIdhau kharatara jinazAsani, udayau jinacaMda | adhika udaya pratapara zrIsuhaguru, jAM lagi dhruva ravi caMda // 14 // sAdara suMdara ati ADaMbara, ucca nayara guru AyA / pArakha lakhai pramukha cAMpasI, paisArai jasu pAyA // 15 // 306 rAga soraThI- Aja ucharaMga ANaMda ulaTa ghaNuM, Aja sudhArasameha vUTha / Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 yupradhAna jinacaMdrasUri jugapradhAna guru gaccha kharatara dhaNI, sUri jinacaMda ju Aja dIThau // 16 // aaj0|| paMcanadI sAdhinai nayara derAuraI, viharatA sAdhusuM suguru Ayu / nAma maMtrAkSara dhyAna dharatAM nisaMde, kuzalaguru darasaNa vegi pAyu // 17 // Aja0 // zrIjinamANikasUri guru vaMdiyA, narahara harakhiyA bhavika praannii| jesalameru gaDha pUjya padhArIyA, chatrapati samAnI bhIma vNdiiyaa||18|| aaj0|| vAji gajarAja nararAjasuM parivaryu, AvIyu bhImajI bahu divAjai / saMghapati rAicaMda adhika ucchava kiyu, ghari ghari maMgalatUra vAjai / anukramai marudharA desamAMhi vicaratA, nayara aNahilapura suguru Avai // 19 // aaj0|| pUrava bola supramANa kari ApaNA, sUri jiNacaMda ima jasa jaga pAvai // 20 // aaj0|| AviyA zrIpUjya rAjadhAnI purI, bAjae bherIyA sujasa bherii| saMghasahita cirakAla jinacaMdajI; caDati kalA huvai suguru? terI // 21 // Aja // * labdhikalola racita (stavanAvali) guTakAmAMthI uddhatA 24 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pariziSTa (7) gaNi samayarAja racita yu. pra. zrInnicaMdrasUri guru-rAsa zrIjiNa sAsaNa cirajayau, zrIkharatara gaNadhAro re / zrIjiNacaMdasUrIsarU, gAisuM iNi adhikAro re // 1 // zrI jiNa0 // sohama sAmi paraMparA, sUri aneka prakAro re / causaTTimai pATai jayau, jugapradhAna jayakAro re // 2 // zrIjiNa0 // zrIjina mANika muNivara, pATa udayagiri se re / thApyA rAula mAlade, pratapai puNya paMDUro re, // 3 // zrIjiNa0 // nANa caraNa niramalA, caMdakulai guru sohaI re / desavidesai viharatA, bhaviyaNa nara bohaI re // 4 // zrIjiNa0 // anupama atisaya guNa bhalA, zravaNi suNyA jiNavAraI re / akabarasAhi naresarU, raMjyau cittamajhAraI re // 5 // zrIjiNa0 // Adara karI gujarAtathI, vegai guru bolAviyA re / gAmAgara puri vicaratA, lAbhapurai guru AyA re // 6 // zrI jiNa0 // vaMdI guru desaNa suNI, raMjyau akabara jANI re / sAta divasa amArInA, dIdhA dharama pichANI re // 7 // zrIjiNa0 // jugapradhAna birudai karyA, jalacara jIva ugAryA re / aura lAbha vali dharmanA, dIdhA jasa vistAryA re // 8 // zrIjiNa0 // zrIjiNasiMghasUrIsarU, zrIAcArija kIdhA re / karmacaMda maMtrIsarU, ucchava karI jasa lIdhA re // 9 // zrIjiNa0 // anna divasa mulatANanau, saMgha ghaNau tihAM Avai re 1 vaMdIna ucchava karI, Adara karI bolAvai re // 10 // zrIji0 // maMtrIsara karmacaMdanaI, saMgha sahu aNusArI re| zubhazakunAdika joIyA, lAbha vizeSa vicArI re // 11 // zrIjiNa0 // akabara sAhi vidA lahI, saMgha sahita guru cAlaI re / siMdhudeza sAdhaNa bhaNI, corau ari pAlaI re // 12 // zrIjiNa0 // patisAhI tini mevaDA, hukamaI sAthaI AvaI re / jihAM jihAM sahaguru saMcaradda, jIvadayA varatAvaI re // 13 // zrIjiNa0 // Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 308 Rmi Rmi sahaguru vicaratAM, AyA zrImulatANaI re| ati ucchava ADaMbarai, jayajayakAra vakhANaI re // 14 // shriijinn0|| tho(gho)ravADa nAniga taNA, rAjA sImA raMgaI re| paMcanadI sAdhaNa taNI, deI khamAsaNa caMgaI re // 15 // zrIjiNa // zubha divasai mulatANathI, pAMguriyA gururAyA re| saMghasahita hiva anukramai, paMcanadI taTi AyA re // 16 // shriijinn0|| caMdavelI pattana bhalai, utarIyA zubha ThAmaI re| guNarAgI zrAvaka bhalA, sAvadhAna guru kAmaI re // 17||shriijinn0|| hAjI phate Alama khAna, samAila dera re / phatepura kiharIranA, ucca maroTa saMmelA re // 18 // zrIjiNa0 // sItapurI ubAbaDA, ghallu jajevAhaNa re / jesalagiri derAurA, bharakara bhuTTe vAhaNa re // 19 // zrIjiNa // paiMtrIsAM gAmAM taNA, saMgha sahu tihAM miliyA re| sahaguru bhAvai vAMdatAM, saMgha manoratha phaliyA re // 20 // zrIjiNa // AMbila tapa japa sAdhanA, karI Atamasuddhi sArU re pUravavidhi savi sAcavI, karI aTThama tapa vArU re // 21 // zrI0 // solaha sai bAvana (1652 ) samai, mAhasudIi zubhamAsaI re / bArasi tithi puSyArakai, suMdara mana ullAsaI re // 22 // shriijinn0|| dhUpa jApa balibAkulA, zrAvaka sayala kareI re|| pAThaka vAcaka muNivarU, zrAvaka sAthai leI re // 23 // zrIjiNa0 // japatA nijaguru devatA, baiThA beDI mAMhaI re| beDI hiva cAlatI, AI nadI pravAhaI re // 24 // zrIjiNa // paMcanadI bica pAmInai, maMtra japai tiNi velA re / sUra vIra sAhasa paNai, zrAvaka sAdhu samelA re // 25 // zrIjiNa // bhIma bhayaMkara adha rAtai, paMcanadI jala pUraI re| niradhArI beDI tihAM, rAkhI loka hajUraI re // 26 // shriijinn|| Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 pariziSTa (7) paMcapIra tihAM sAdhIyA, paMcanadInA sAmI re| saha guru naI suprasanna thayA,saMgha udaya sukha kAmI re||27||shriijinn0|| tihAMthI beDI vAlInaI, AyA guru nija DeraI re| Dhola damAmA saraNAi, vAjai sabada ghaNeraI re // 28 // shriijinn0|| sahaguru saghalI vidhi sAcavI, saghalA saMgha vNdaayaare| ucchava raMga vinaya karI, naranArIya vadhAyA re // 29 // zrIjiNa // yAcaka jana saMtoSIyA, dAna ghaNA tihAM dIyA re| sAhammI vacchala karI,lAhaNi vidhijasa lIyA re||30|| shriijinn0|| suranara jasa kIrati kahai, jiNa sAsaNa jayakArA re / ucchava raMga vadhAmaNA, saMgha udaya adhikArA re // 31 // shriijinn0|| kuzala khema ANaMdasuM, pAMgurI ucca padhAraI re|| adhika mahocchava anudinai, saMgha karai dhanasAraI re||32||shriijinn tihAM mulatANa pramukha sahU, siMdhu mahAjana valIyAM re / vaMdi guru niji thAnakai, pahUcai mananI ralIyAM re ||33||shriijinn0|| uccathI guru pAMgurI, derAuri guru meTyA re / zrIjinakuzala sUrIsarU, namatAM pAtaka meTyA re||34|| shriijinn0|| derAurathI pAMgurI, mANikasUri juhAryA re| navahari deva namI karI, jesalameri padhAryA re // 35 // zrIjiNa // saMgha sahu milI manaralI, rAula bhImanAraMdo re / vaMdai suha guru bhAvasuM, adhika manaiM ANaMdo re // 36 // shriijinn0|| ati ucchava raMgai karI, AyA zrIjiNacaMdo re| pAsa jiNesara bheTiyA, sevaka suratarukaMdo re // 37 // zrIjiNa0 // zrIjiNamAraga upadisai, kumata kadAgraha TAlaI re| jugapradhAna gururAjIyau, rIhaDa kula ujuvAlaI re // 38 // zrIjiNa0 // 'samayarAja' guru gAvatAM, pUrai manaha jagIso re| zrIjiNacaMdasUrIsarU, pratapau koDivarIso re // 39 // zrIjiNa // iti zrIjiNacaMdasUrigururAsaH samAptaH / <00 -. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri zrImatsumatikallola racita jinacaMdasUri-gIta 311 sArada paya paNamI karI, gAisuM zrIjiNacaMda | bhAvabhagati bholIma karI, mani ANi re, 2 adhikaDa ANaMda ki // 1 // vaMdau re gacharAyA gaccharAyA re, 2 zrIjiNacaMdasUri ki / AMkaDI / saMvata sola saDatAlIsA ( 1647 ), guru viharai gujarAti / akabara gurunA guNa suNI, gurudarasaNa re, 2 cAhata dinarAti ki // 2 akabara kahai karmacaMda bhaNI, kahAM tumhace guru hoi ? | maMtri kahai sAhiba ! suNau, gujarAta re, 2 vicarai aba soi ki // 3 de pharamANa bolAvIyA, zrIjiNacaMda muNiMda | vAta suNI guru pAMguryA, sAthai bhalA re, 2 munivaranA vRMda ki // 4 // zrIsIrohI AvIyA, tihAM rAjA suratAna | gurunai lAbha diyA ghaNA, pUnima dina re, 2 jIva abhayadAna ki // 5 // guru jAlauri padhArIyA, tihAM kiNI rahyA caumAsi / zrIjInai vacanai karI, pUrai bhaviyaNa re, 2 mana kerI Asi ki // 6 // tihAMthI pAraNai pAMguryA, guru karai sAdhuvihAra / abUjha jIva pratibUjhavai, kalijugamai re, 2 gotama avatAra ki // 7 // phAguNa sudi bArasi dinai, subha yogaI sucaMga / zrIlAhori padhAriyA, bhaviyaNa jaNa re, 2 huyA ucharaMga ki // 8 // tiNahI dina akabara bhaNI; sahi guru milivA jAi / dUrathakI dekhI karI, akabarajI re, 2 jasu sanmukha Ai ki // 9 // guru darasaNa dekhI karI, karai nija mukhi guNagAna / teha suNI savi UMbarA, manamohe re, 2 hUyA hayarAna ki // 10 // gurunas hukuma diyA isA, nita nita tumha ihAM Au / dharamakI vAta kA mujhe, itanau guru ! re, 2 karau u (su) pasAu ki Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (cha) 312 ekatai zrIjI bhaNI, guru ! kahai dharamanI vAta / kumatamati jana manathI raharai, ghUhaDanaire, 2 na suhAi parabhAta ki 12 zrAvaNa sudi paDivA dinai, zrIjI yu(vina) vyA (?) sekha / sAdhu isA tumha ko dekhyA, jiNa dekhyA re, 2 jagamAMhe rekha ki // 13 narapatisuM sekhajI bhaNai, suNi sAhiba ! ika bola / bahuta bahuta darasaNa dekhe, nAMhi koI re, 2 inahIM kai tola ki // 14 ima suNI akabara harakhIyA, Avai suhaguru pAsi / AdaramAna deI ghaNA, ima bolaI re, 2 manakai ullAsa ki // 15 // ju kachu cAha su dIjIyai, tava pabhaNai gururAya / saba duniyAM hama taji rahe, hama cAhUM re, 2 jIvadayAkara upAya ki 16 karai bagasIsa e guru bhaNI, zrI akabara patisAhi / sAta divasa amArinau, paDahau diyau re, 2 savi pRthivI mAMhi ki gurunA guNa dekhI ghaNA, zrI akabara bhUpAla / jugapradhAna padavI dInI, jANai jagamaI re, 2 sahu bAla gopAla ki 18 suhagurunai upadezatha (kI) i, nayari khaMbhA itamAMhi / jalacara jIva ugArIyA, hukumai karI re, 2 zrIakabara sAhi ki 19 aras vAnai dinadinadda, kharatara gacchi avataMsa | tumhahiM baDe guru iNi jugaI, ima akabara re, 2 jasu karai prazaMsa ki mAta sirIyAde uri dharyA, zrIvaMtasAha malhAra / sima ko nahIM, jasu nAmaI re, 2 huvai jaya jayakAra ki // rahaDa vaMsai ati bhalau, jiNa sAsaNi siNagAra / e gurunA guNa ati ghaNA, kaviyaNa jaNa re, 2 kuNaM pAmai pAra ki // jAM lagi meru mahIdhara, jAM sAyara jAM cAMda | 'sumatikallola' sevaka bhaNai, tAM pratapaDa re, 2 guruA jiNacaMda ki iti zrIjina caMda sUri - gItaM / Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri yu. pra. jinacaMdrasUri gIta (dvitIya) dUhA - sumati jiNesara sukha karaNa, haraNa duriya dobhAga / kharatara gacha pati gAisuM, jAsu adhika sobhAga // 1 // caupai - desa maMDovara atihi samRddha, 'baDaluM ' gAma tihA~ suprasiddha / sA zrIvaMta siriAde nAri, tAsu kukhi jiNi lIyaDa avatAra // 1 // 313 jasu garabhaI mAtA suvisAla, dITha supana nAlera rasAla / saMvata panarai paMcANavai, jAyau suta muhUrata subha lavai // 2 // kI supana taNa suvicAra, hosyai putra sahI chatradhAra / tiNi subha nAma Thavyau suratAna, mAta pitA dhari mani bahumAna // 3 // pahutA bIkAnarai sahU, tihA~ mANika sUri kharatara pahU / dIu nilavaTa vUraI bAla, sahI sa hosyai gacha pratipAla // 4 // mAtA pitA bUjhavi te lIdha, caDotarai jasu dIkSA dIgha / saMvata solaha bArotarai, jesalameri suguru paTa dharai ||5|| jiNa ballama jima kriyA kaThora, sUri maMtrabali vAdhau jora / aNahila pATaNi jItA vAda, utAryA kumatInA nAda // 6 // rAya rAula rANA rAjAna, pratibodhyA te kuNa karai gAna / zrIjina kusala taNaisa nidhAna, bUjhaviA dillI suratAna // 7 // devaprayogai akabara sAhi, yuga pradhAna pada dIdha UmAMhiM / bAvanna sAdhI paMcanadI, saha guru sakati sahUahaM vadI // 8 // saMvata solaha guNattarai, kajIyai pahutA guru Agarai / bUjhavi sAhi salema udAra, kIdhau jiNa sAsaNa uddhAra // 9 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 pariziSTa (7) guru avadAta kahu~ ketalA, jetA dina huA tetalA / AsU vadi bIja sittarai, bIlADai aNasaNa guru karai // 10 // subha dhyAna suralokamajhAra, pahutA deva karai jayakAra | kahai gaNi sumati kallola vacanna, guru guNa gAvai te dhana dhanna // 11 // iti guru gItam / bAI nAnA vAcanArtha ..rI, e kIrati bahulI lAdhI // 7 // jAsu vAsa prabhAvathIya, saMghapati huyA aneka / bahu jiNahara jiNa biMbanIya, kIdha pratITha viveka // 8 // je saI hathi guru dIkhIyAe, sIsa taNA parivAra / te gItAratha guNa bharyA e, huyA padavI dhAra // 9 // sAta Iti tihA~ navi huI e, jihA~ guru rahyA caumAsa / pratibUjhavi patisAhi karI, jina zAsana parakAsa // 10 // gotama jima labdhai bharyA e, rUpai vayara kumAra / e gurunA guNa gAvatAM e, kimai na Avai pAra // 11 // saMvata solaha sittarai e, nayara bIlADA ThAmi / svargavAsa yugavara huA e, kari aNasaNa suhajhANi // 12 // zrAvaka dhanna kaTAriA e, vitta vAvai guru thAni / ucchava kIdhA ati ghaNA e, dina dina badhaIM tai vAna // 13 // eha kavitta bhai guNai e, mana dhari bhAva visuddhi / 'sumatikallola' gaNi ima kahai e, te pAmai bahu riddhi // 14 // *X-X(r) Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 15. caturtha dAdA yugapradhAna zrIjinacaMdrasUriracita stavanAdi kRti samuccayaH / 1 zrIzAMtinAtha hiMDolaNA gIta ( rAga sAraMga malhAra ) zrIbharata dakhiNamai, manohara nayara vara vistAra | kurudeza hathiNAura anopama, iMdrapura avatAra // tihAM vizvasena nariMda pAlai, rAja rANima sAra / tasu gharaNI acirAde dIpai, apacharanai aNihAra // 1 // hiMDolaha mAi ! jhUlatA, saMti kumAra, mujha mana harakha apAra / ( AMkaNI ) tasu Uari aNuttarathI cavI, prabhu avatare arihaMta / yadi bhAdravAnI sAtamaI, vali jeTha vadi jagakaMta // adharayaNi terasi taNI, janasyau varatIyau subhasaMti / tiNakAja saMtikumAra dIghau, nAma bhalaU budhavaMta // 2 // hiMDolaNai0 / kamanIya kaMcana kamala komala, sadala suMdara aMga / bAlapaNai atirUpa nirakhI, suravadhU manaraMga // maNikanaka maMDita pAlaNai, hIMDolatI hai caMga / kAi apacharA AsIsa Apai, jagi tujha sujasa abhaMga // 3 // hiMDolaNai0 / ghara aMgaNai prabhu Thavati pagalA, ghUgharA ghamakaMti / gajarAja rAjamarAla maMthara, gatisuM guNavaMti // dhari goda aNimisa nayaNi vali vali, mAtajI nirakhaMti / ciri jIvajyo tumhe nAnhaDA, tihAM apacharA ema kahaMti // 4 // hiMDolaNai0 / Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa (9) AjatI aMjana kAi amarI, deva kumarI ( kAya ) kAi / mRganAbhi kuMkuma devacaMdaNa, ghasIya tilaka vaNAya // prabhu vadati komala vayaNa timatima, mAta tAta suhAya / karai kalisura nara kUarasUM vali, apacharasU nijidAya // 5 // hiMDola i0 / cAlIsa dhanuSa pramANa aMkita, calaNa sura sAraMga // sAraMga tanu sAraMga guru, sama dhIrimA sAraMga / sAraMga vaMsa vilAsanI vara, vaNyaU vara sAraMga / sAraMga guNa sAraMga vasudhA, garajati jima sAraMga / hiMDolaNai0 / ima sakala tribhuvanabhavanamAMhi, sabala jasu sobhAga / sura asura nara nAri taNaU, prabhu Uparai bahu rAga / maMDalIka cakravartti taNA sukha lahI, lAU pada vItarAga / gAvaMti guNa 'jiNacaMda' dina dina, iNapari sAraMga rAga // 7 // ( hiMDolaNai ) mAI jhUlatA saMtikumAra, mujha mana harakha apAra / iti zrIzAMtinAtha hiMDolaNAgItaM / 2 nemirAjula caumAsiyA gIta zrAvaNa Aja suhAmaNaU, vasudhA varasai meha / cihuM dizi camakai dAmanI, jAgai navala saneha / jAgati navala saneha, sakhi he kuMari rAjimatI kahai / javurAi ! jAi manAya ANo, ekuNa pAvasa dina vahai // iNa samai suraMgA nayara dIsai, raeNa piNa raliyAmaNaU / piyu tumhe Avo sukha pAvo zrAmaNa Aja suhAmaNau // 2 // bhalA re padhAU bhAivaU, garuU guhara gaMbhIra / hara ghaTA kara gAjIyaU, jagimai jaladhara dhIra / jagamAhi jaladhara dhIra ApI, varasa varasa valI valI velaDI / ( velaDI) rahI layalAya tarusuM, moranasuM jima DhelaDI / tima ramaNa ramaNI saMga iNa ritu, raMga dharai dina dina navaU / saMjoga suMdara rati puraMdara bhalA re, padhAryaU bhAdravaU // 2 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 yugapradhAna jinacaMdrasUri AsUDaire Asa saphala karo, prItama prANa AdhAra / vega milo mujha vAlahA!, pUrava prema saMbhAra // saMbhAra pUrava prema prItama!, prIti avicala kiijiiyi| paDivannaU pAlo rosa TAlo,sujasa sabala o liijiiyh|| nisi jharai amRtanIra niramala, nIlAMNI avniiyro| solase kiraNe sUra vicarai, AsU Asa saphala karo // 3 // kAtIDaI re kautika gahagahyA, komadI mahochava cNg| divasa dIvAlI guNa nilaU, ghara ghara huvai ucharaMga // ucharaMga nita nita huvai dina dina, dhavala maMgala ati ghnnaa| ghaDalIyA dhUnA dhamala ghara ghara, thayA raMga vadhAmaNA // zrInemi rAjula milyA mugatai, sAsatA sukhatihAM lahyA / kahai (jiNa) caMda ciri ANaMda ANo, kAlI kautika gahagahA // 4 // iti nema rAjula caumAsiyA gIta / 3 jaisalamera maMDana vIrajina gIta (rAga naTTanArAyaNa mizra) prabhu ! terI mUrati mohanagArI, jina ! terI mUrati mohanagArI zazi anukArI ajaba samArI, Upama koTi uvArI, prabhu0 // 1 // hAM hAM sadala sakomala suMdara sArI, praphulita adhara prvaalii| nayana kamala dala bhAla nihAlati, aSTami zazi aNuhArI, prbhu0||2|| hAM hAM jesalameru nayara mukhamaMDaNa, jiNa sAsana jykaarii| sUrati vIra jiNaMdakI dyo niti, caMdakuM mugati piyArI, prabhu0 // 3 // 4 gautamasvAmI gIta (rAga velAula) zrIgautamaguru gAIyai, guNalabdhi bhaMDAra / praha UThI niti praNamIyai, vaMchita (phala) dAtAra, shriigautm0||1|| gautama gotra prakAzavA, udayau dinakAra / kalijuga surataru sArIkhau, sahu kahai saMsAra, zrIgautama0 // 2 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 pariziSTa (7) zrImahAvIra jiNaMdanaU, pahilau gaNadhAra / manamohana mahimAnilaU, moTau aNagAra, zrIgautama0 // 3 // zrIvasubhUti putra vaDaU jatI, pRthivI mAta malhAra / guNamaNi rohaNagiri samau, savijana sukhakAra, zrIgautama0 // 4 // gautama nAmai pAmIyai, sukha sujasa saMtAna / Adhi vyAdhi dUrai Talai, vAdhai vasudhA vAna, zrIgautama0 // 5 // guru nAmai gahagaTa havai, bhaya bhAjai duur| manavaMchita bhojana milai, huvai sujasa paDUra, zrIgautama0 // 6 // gautama gurunA guNa thuNyA, hUA niramala aaj| Aja janama saphalau thayaU, pAmyaU zivapura rAja, zrIgautama0 // 7 // subhASita gIta vinoda vilAsa rasa, paMDita dIha liyaMti / kaha nidrA kai kala(ha) karI, mUrakha dIha gamaMti // 1 // sAlUrAMnai saravarAM, jima dharatInai meha / uttama jana ehavaU karai, niti niti vadhatau neha // 2 // 5-zrIsuriyAbha sura nATaka vidhi gIta rAga prabhAtI mizra-thaganA maganA theIre theI / e jAti / nayari anUpe Amalakappe, vIra vadIte tihAM pahute / sura suriyAma sAhiba sevanakU, tabahI nATaka vidhi racate // 1 // juga jugate nATaka ima karate, mana sudha mahAvIrajIkuM vali namate / e aaNknnii| donuM bhuja vIci racate, aThazata aThazata atirUpa kuMara kuNarii| tima sura aurAtaNI so mahaNI, sajani ramati sura heja dharI // 2 // jug0|| vAjita vAje guNapaMcAse, surasaMce tima aUra saje / vikaTa pATa uta pATa naTAve, tAla tAla sudhatAla vaje // 3 // jug0|| Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 yugapradhAna jinacaMdrasUri ikatrIseha nirati kareI, thaiI theI bolati mukha theI / thaiI thaiI thiri hamakuM dhRti thaiI dI, theI re prabhu! mere thaiI theI // 4 // juga0 // batrIsai nATaka ima karate, punvabhavaMtara jeha chte| SaT kalyANaka vidhi prabhujIke, varaNavisuMnavara suravara te||5||jug0|| taM taM taM vitataM taM sughane, susare e cIhuM bhedi surte| vAjita ema vajate surate, caUvidha gIte te vadate // 6 // jug0|| ukkhitta pAuatte lahua te, rudita mudita dhvani saMlavate / cauvidha naTAraMbha racaMte, sura padavI saphalI giNaMte // 7 // juga0 / iNapari nAcI pramuguNa rAcI, suriyAbha nATaka sNvrte| zrIjiNacaMdasUrIsara pabhaNai, prabhunAmai vaMchita phalate // 8 // juga0 / iti zrIsuriyAbhasura nATakavidhi gIta / 6-zrImahAvIrajina tapasyA dinamAna gIta zrImahAvIra jiNaMda juhArIyaI re, zrIsiddhAratha naMda / zAsana nAyaka prabhu cauvIsamaU re, darasaNa parama ANaMda // 1 // zrImahAvIra jiNaMda juhArIyaI re / e aaNknnii| trIsa varasa lagi gRhasthapaNai rahyA re, saMyama lIdhau saar| vrata pAlai prabhujinakalapI paNaI re,karai apramatta vihAra, zrIma0 2 khamai upasaraga parIsaha je huvaI re, ho aNulomi paDiloma / chatiya zakti jiNa samatA AdarI re, ho dhanna khamA guNa soma,zrIma0 3 eka chamAsI tapa kIdhau jiNai, eka sau asI upavAsa / pAMca divasa UNaU bIjaU baramI re,tapa kIdhaU khaTamAsa, zrIma0 4 nava caUmAsI tapa kIdhaU bhalaU re, huvai upavAsa hjaar| adhika asIe te piNa jANavaUre,dhanna abhigraha khagga dhAra,zrIma05 doi trimAsI tapa upavAsa te re, asIya adhika zata thAya / sADha bimAsI tapa vIrai kIyaU re, doi velA sukhadAya, zrIma0 6 zata paMcAsa divasa huvai tehanA re, doi mAsI ssttvaar| sATha adhika dina tehanA tInasaU re,tapa upavAsa udAra, zrIma07 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 pariziSTa (7) doi daUDhamAsI tapa kIdhaU valI re, tehanA neU upvaas| mAsakhamaNa bAraha mahAvIrajIre, kari abhigraha ulhAsa, zrIma0 // 8 // tInasaya sATha divasa huvai tehanA re, mAsakhamaNa paramANa / pakhakhamaNa bihuttara kIdhA valI re, niramala caraNa nidhAna, zrIma09 sahasa eka upavAsa anai asI re, pakhakhamaNanA hoi| eka rAtrika pratimA bAraha dharI re, chatrIsa tapadina joi, zrIma0 10 bisaya anai guNa trIsa vale kIyA re, cha? tapa kasamala choDa / tasu upavAsa aThAvana cyAra saU re, jANevA paracaMDa, zrIma0 // 11 // bhadra mahAbhadra pratimA sAcavI re, sarvatobhadra upavAsa / bAra varasa khaTa mAsa ika pakhavalI re, iNa pari tapa abhyAsa, zrIma012 bAra varasa khaTa mAsa ika pakha vicaI re, prabhujI pAraNA kii| guNapacAsa divasavali tInasaU re,sujasa ghaNa tiNa lIdha,zrIma013 ima tapanA dina sahu e etalA re, sahasa cyAri upavAsa / chAsaThanaiika saya adhikeraDAre, cauvihAra suvilAsa, zrIma0 14 iNapari cyAri karama cakacUrinaI re, pAmyaU kevala nAga / zrIjiNacaMdasUrIsara ima kahaI re, Aja bhalA suvihANa, shriim0||15|| iti zrImahAvIrajinavara tapasyAdinamAna gIta7-zrImahAvIra devAnaMdA gIta / (DhAla......) mAhaNakuMDa mahAvIrajI re, dekhI devANaMdA mAi, mere mohana ! / bolAi suta birudAvalI ho lAla, darasaNa tumha sukhadAya, mere mohana vIra suNo mujha vAlahA ho lAla, lAlana hUM balihAra, mere mohana ! / tumha Upari thaU vAraNai ho lAla, vallabha suNi saU vAra, mere mohana ! // 2 // AMkaNI suMdara rUpa suhAmaNaU re, sahaja sukomala deha, mere mohn!| hasata vadata tuma hejasuM ho lAla, nirakhyAM jAgai neha, mere mohn!||3|| Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 sugapradhAna jinacaMdrasUri mUrati mohana velaDI re, mana melhaNIya na jAya, mere mohn!| te syau mohana tai kiyaU ho lAla, virate mohi batAya, mere mohana ! // 4 // ponhaU pragaTyaU dUdhanaU re, sura nara asura samakkha, mere mohn!| prema kisaU te pAchalaU ho lAla, kaho prabhu te paratakkha, mere mohana ! // 5 // jiNavara kahai e nehalU re, rahyA uarai chayAsI rAta, mere mohana ! tumhanai heja ghaNaU tiNai ho lAla, hu~ suta tUM merI mAta, mere mohn!||6|| vIra taNI vANI suNI re, kahai ima amhAM tAta, mere mohana ! / vIra prasU hUA mhe hivai ho lAla, mhe beUM jagatra vikhyAta, mere mohana ! // 7 // ema kahInai Adarai re, catura mahAvrata cA(ra)ha cA(ra)ha, mere mohn!| neha isaU jagi jANIyai ho lAla, mA piu suta trihuM mAMhi, mere mohana ! // 8 // tIne eka mata thaI re, pAmyaU paramANaMda, mere mohn!| zrIjiNacaMda kahai isuM re lAla, dyo mujha ciri ANaMda, mere mohana ! // 9 // vIra suNo mujha vAlahA ho lAla / iti zrImahAvIra-devANaMdA gItaM / zrIrastu / Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u22 pariziTa (7) aNahilla pattana maMDana 8-zAMti jina stavana (rAga kedArA gauDI) dekhau mAI! AsA merai, manakI sayala phalI re / ulaTa aMgi na mAi merau, prabhuvAna caDAvai re, mohana sarUpa re, sevau zrIsaMti jinarAya // 1 // dekhu0| surataru aMgaNi saphala phalyau, pisuna lulai merai pAya, navanidhi riddhi siddhi saMpada bhalI, sahaja milI mujha Aya // 2 // dekhu0| pUrava bhava rAkhyaU saraNa pArevau, e jasa tribhuvana gAi / mahira karau sevaka bhaNI,jima dukha dUri plaai||3|| dekhau0 / janama jiNaMda taNai asiva damyau, tiNa nAma saMti suhAi / nIkIho lIlA prabhu ! tAharI, caki jinarAja kahAi // 4 // dekhu0| aNahilla pATaNi bheTiyau, caraNa namuM cita laai| zrIjinacaMdasUri ima bhaNai, nitu nitu teja svaai||5|| dekhu0| 9-pArzvajina laghu stavana jagadAnaMdana jinavara pAyA, pAyA parama pramoda psaayaa| sAyA saMtati saMpati sAdhI, sAdhInA havai je aparAdhI // 1 // ApaNA pUM jiNasuM prerIjai, rIjai jau mUrati dekhiiji| dekhIjai Avai subha bhAvai, bhAvai je mani te savi pAvai // 2 // anupama rUpa trijagajana tAraNa, raNa vivAda pramAda nivAraNa / vAraNa kumata mahIruha bhaMgai, bhaMgai vividha bhajauM prabhu raMgai // 3 // pAvana bAvana caMdana sArai, kuMkuma agaru kusuma ghnsaari| racai bhagati je dhana anusarai, te dukha duragati mUla visaari||4|| tujha pada paMkaja mujha mana bhamarau, lINa rahyau chai Uu iNi bhmru| maigala viMjha vaNai jyu mAcai, badarI vana tima kimai na rAcai // 5 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 yugapradhAna jinacaMdrasUri madhura sudhArasa sama jasu vANI, (vANI) te mujha mani adhika suhaannii| akhalita lalita amita guNakhANI, bhalai bhalai sopurisaadaannii||6|| vAmAnaMdaNa nayaNANaMdaNa, kAmita dAna kalapataru kaMda / niramama niramada nai niradaMda, jayau jayau jiNasAsaNa jinncNd||7|| iti zrIpArzvanAtha laghustavanaM, kRtaM savAI jugapradhAna zrIjinacaMdasUriNA / (rAjalAbha likhitaM) 10-zatrujayamaMDana nAbheyajina hiMDolaNA gIta / ai mere jiNavarake haraSa hiMDolaNai, sukRta hiMDolaNai sakhi khelaigI suMdarI // AMkaNI // subha bhAgi suMdara nata puraMdara, praguNa suguNa nivAsa / sirinAbhinaMdana trijaga vaMdana, sujasa caMdanavAsa // siri vimala bhUdhara sabala siMdhura, khaMdha hari saMkAsa / marudevi ura sirihaMsa akalita, sakala pUrai Asa // 1 // ai mere0 / bhavabhamaNa viramaNa durita daragaNa, damaNa kusala sugeha / ati abala avara kutIratha giNI, grahI parama tIratha eha // dekhatAM darasaNa nayaNa vikasati, prIti pulakati deha / puMDarIka girivari jayau jihAM sirinAbhinaMdana reha // 2 // ai mere0 / iNi zikhari zivapuri sughari pahutA, sadhara sAdhu aneka / tiNi siddhakSetra prasiddha zatrujaya, puNya guNa a(ti)reka // nija mukhai sImaMdhara vakhANati, mahi mahima suvivek| je karai vidhisuM jAtra mAnava, lahai te jasa eka // 3 // ai mere0 / ihAM jJAna sahita sudhyAna dharatAM, puNyataru aMkUri / tiri niraya duragati durita ruMdhai, mugati paMtha paDUri // e mahima jANau jasa vakhANau, karau pAtaka dUri / siri risaha jiNavara caraNa sevaka,bhaNai jiNacaMdasUri // 4 // ai mere0 iti zrIzatrujayagItaM / zrAvikA keli paThanArtha. zubhaM bhavatu / (patra 1 tatkAlIna likhita. yati mukanajI saMgraha. bIkAnera) 25 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 pariziSTa (7) 11-aSTa mada caupai prathama RSabha namuM jinarAja, jasu sevai savi sIjhai kAja / aSTamada caupai sucaMga, raci (suM) si bhAva bhagati manaraMgi // 1 // parahita paraupakAra muNiMda, pUchai goyama vIra jiNiMda / kahi prabhu ! karma vipAka vicAra, kima jIva rulai ? madai sNsaar||2|| . jAti na amha sama uttama koi, isai garavi marai so krami hoi / pUrava bhava jAtimada kiyau, marI caMDAla 'harikesIbalI' huau // 3 // je kulamada karai bolai Ala, te parabhavi hui sasau siyAla / kulamada 'marIci' lagAi khoDi, bhamiu sAgara koDAkoDI // 4 // hama sama rUpi na isi madi naDiu, nirakhata sayala acala (calata) aakhddiiu| viNasata rUpa na lAgI vAra, huosu UMTa yoni avatAra // 5 // SaTakhaMDa pRthivI Rddhi apAra, cauda ratana navanidhi bhaMDAra / rUpa garva kiyau 'sanatkumAra', viNaThau tana dhigadhiga saMsAra // 6 // kahai na balavaMta hama sama koI, mari pataMga so nizcaya hoii| gati yauvana vali thira na rahei, tu'bAhubali' dIkSA lahei // 7 // mati buddhinau phala paratakhi joi, mari mUrakha mRga chAlau hoi / paDhata pATha garaviu ayANa, huM jagi paMDita avara na jANa // 8 // jJAnamadii baladiu su hoi, ratha jUtai dukha sahasii soi / dhaNa kaNa kaMcaNa Rddhi mada kIu, dhiga dhanu jisu lagai kUkara huu // 9 // rAti(di)hi ghari ghari bhamatau rahai, haDakata rAMka na khuracani lhi| navai naMdi mammaNi lobhIyau, dhana na dharma dukha Agala thyu|| 10 // bhojana kari veyAvaJca karai, niMdai tasu tapu garava mani dharai / 'kUragaDU' nI pari dukha sahai, tRpati AhAra karata navi lahai // 11 // mujha na gamai ihu dobhAgiyau, huM jagi vallabha sobhaagiyu| isA vacana garaba mani dharai, sApa kAga hoi avatarai // 12 // Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna jinacaMdrasUri 325 sUvA sArU madhurasi lavai, vacanadaMDa paMjara dukha shi| magara sahasa yojana vistAra, taMdula laghutami mana vyApAra // 13 // ika ika daMDi mahAdukha pAra, tihuM sahata tiNi kavaNa AdhAra / mAyA vAgula krodha bhujaMgu, mAnihi vesara hoi mataMgu // 14 // lobhii uMdaraDo mari hoi, karma Agala navi chUTai koi| nayana rUpi raMgi ramai pataMgu, nAda vedhi vedhiyau kuraMgu // 15 // mIna rasani parimala bhamaralau, pharasa rasi gaja gayavara galiu / ika ika lagai dukha sahai, jisa tani paMcai te kima sahai // 16 // (kalaza-) iya suNiya muNiya vicAra niramala, AThamada jiu priihri| tajI rAga dosa kasAya iMdri, paMca viSaya na cita dharai // dhana dhanna kharatara gaccha surataru, bhaNai 'jiNacaMda sUri' / je paDhai tehanai 'Adi jiNavara', manaha vaMchita pUri // 17 // (patra 1 tatkAlIna likhita) 12 vikramapura maMDana Adijina stavana / (rAga-dhAraNi) sAcau ika arihaMta akala sarUpI, jiNavara jANIyai re| ___ hari hara brahmA deva te suhaNai, manahi na ANIyai re // sAmI samaratha Aja maI, nayaNau nirakhIyai re| mana mAharaure rUDA, jiNaguNa gAivA harakhIyau re // 1 // AMkaNI / ramaNi raMga vilAsa yauvana, dhana chai sahu (ya) kArimau re / bhavabhayabhaMjaNa dhIrazrIrisahesara, mukha surataru samau re // 2 // mana0 tumha darisaNa jaganAha saphala, jamAro jANyo mai mAharaU re / kAmita phala dAtAra hiva huM, nAma na choDUM tAharaU re // 3 // mana0 / dyo samakita sAmi ! vali vali, paya paNamI vInavauM sahi re / giruA taNau re sabhAva ehaja, prArathIyA pahiDai nahIM (re) // 4 // 'vikramanayara' zRMgAra zrIAdisara, nijamana dhyAyai re| 'zrIjinacaMdasUri' ema pabhaNai, vaMchita (bahu) phala pAyaire // 5 // mana Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 pariziSTa (7) 13 dhAtvIyapaMcatIrthIgatapaMcajinastavana. (saM. drutavilaMbitavRtta) kanakaketakakesaradIdhiti, militamuktimahAsukhasantatim / viditavizvapati vigatAnRtaM, namata nAbhibhavaM nayanAmRtam // 1 // sumukhagomukhayakSavareNa yaH, samanusevita aadimtiirthpH| damadayApara kAmakalA'jitaH, zivaramAM dadatAtsa vRSAGkitaH // 2 // mRdumRgAMkamahAbhavabhItibhid-gagananIradhicApatinussavit / kalakumArakakAMca(na)lakAMtijit , vijayatAM jinazAMtitrikAlavit // 3 // sakalasadguNaratnakaraNDakaM, bhavamahodadhitArataraNDakam / sapadi vAritavAdavitaNDakaM, smarata zAntijinezamacaMDakam // 4 // vigatavistaraghAmavirAmakaM, mukhakalAjitatApanadhAmakam / natasurAsurazaGkaranAmakaM, vidhanamArjanatAkRtakAmakam // 5 // ghanaghanAghanakajalakAsitaM, paramakevalabhAvavibhAsitam / namitanirjararAjanarezvaraM, bhajata sundara! nemijinezvaram // 6 // sakalamaMgalamUlamapApakaM, vidalitAkhilakarmakalApakam / varavibhAbharabhAsurabhAlakaM, praNata pArzvapatiM parapAlakam // 7 // tava dineza ! dinezasamAkRti-janitalokasukokacamatkRtiH / rucirarocikalApakalAdhRtiH, kRtakubodhatamoharaNAdRtiH // 8 // mathitamanmathamanthurasaGkathaM, jaritajanmajarAmaraNavyatham / sabalasajitasaMyamasadrathaM, vinuta vIrajinaM dhRtasatpatham // 9 // taruNataptahiraNyasamatviSaM, daritaratyaratiprabhRtidviSam / vikaTasaGkaTakoTiparAmukhaM, hRdi vidhatta jinaM vilasatsukham // 10 // iti jagadgurupaJcakasaMstava-ssavinayaM 'jinacandra' kRtastavaH / sukavicittakRtAnaghasammadaH, pratanutAt sukhasantatisampadaH // 11 // iti zrIdhAtvIyapaJcatIrthIgatajinapaJcakastavanam / Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 yugapradhAna jinacaMdrasUri 14 paarshvnaathstvnm| padadvayAsaktanakhaprabhUtA, abhISavo yasya priprbhuutaaH| Urddha prayAnti pratibhAsamAnAH, sUryasya jetuM prtibhaa-smaanaaH||1|| vIryAdihAryAditamanyuneva, raktA nitAntaM khalu manyuneva / ayaM janaM tApayati pramodA-dasmatsu satsu prabhu(zaH)SaH pramodAt // 2 // padadvayaM yasya vibhAti kAmaM, sarojasambhAramiva prakAmam / surendranAgendrakRtapraNAma, stavImi pArzva suguNAbhirAmam // 3 // mude so'stu pAryo jino me vizAlaH, sadA yo'ssttdeho'bhvcchrmkaalH| aherna(?ra)grabhUtasya sattAsya cUDA maNibimbato'STaprakarmacchide hi // 4 // svacchaH zrIzazigacchamaNDanamaNirgAmbhIryadhairyodadhiH, zrImacchrIjinapUrvako guNanidhirmANikyasUrirguruH / ziSyazrIjinacandrasUribhiriti samyak stuto bhaktitaH zrIpArzvaH pradadAtu nirmalaphalaM trailokyacUDAmaNiH // 5 // 15 jogI vANI ( adhyAtmajJAnagarbhitasajjhAya) kAyA nagarI koTa sabala tihAM, aSTa buraja nava dvAraM / sahasa bahuttari rANI ramatAM, rAiNa (rAvaina) vicarata bAraM // 1 // jogI ho bhUli ma bharama saMsAraM / aaNknnii| yahu ghaTa kAcau kUDa marAcau, kIjai jinadharma sAraM ||1||jogii ho| cIra kapUra Asana ki paTaMbara, tAla su amRta hAraM / dekhata dhiga dhiga sayala saMgata e, phITI huisyai asAraM // 2 // jogI kAcau re kuMbha bharyo jima nIrai, hoi na viNasata vAraM / tema athira tanu chIjai khiNa khiNa, kIjai puNya apAraM // 3 // jogI0 jaDiya na auSadha maMtra na mUlI, taMtra na jaMtra janoI / janama maraNa jarA dukha vAraNa, rAkhaNahAra na koI // 4 // jogI ho0 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 pariziSTa (7) nava tattva)ta merI kaMgurI (kinnarI)re, jIvadayA taMta sAraM / je kaMgurI(kinnagarI)vAvai arihaMta dhyAvai, te pAvai bhavapAraM ||5||jo. vANI zruta raMga siMgI pUraM, nAsai duSkRta pUraM / kAnai morai tapa mudrA dIpai, jIpai caMdanai sUraM // 6 // jogii| samatA aMgi vibhUti lagAuM, vinai jaTAsu rakhAuM / / mekhali mauni mahAvrata kathA, pahiri paramapada pAuM // 7 // jogii| zIla gu(Na)NDa (?) tina DaMpati jogavaTau, dInau guru hitakAraM / jJAna maDhI thira Asana baiThau, maMtra ja(pai)puM navakAraM // 8 // jogI0 bhAvanA bhUmi khimA morI sijyA, sovata sayara surNgo| suguruvacanasuNI mohanidrAmisi, rAva(?)laNI sivaraMgo // 9 // jogI0 khapara khAi saMgha(saMthA) rai sovai, bhAra jaTA siva dhArai / jogI nAma vigovai kAM re, jiNamata viNa bha(va)hArai ||10||jogii0 AdIsara jinazAsana jogI, neminai thUlibhadra raayaa| jehanai nAmai pApa pulAyai, nirmala hovai kAyA // 11 // jogI0 pUri manoratha vIra jogIsa, 'DhilIpura' prabhu (rAyA) jaannii| *jogI vANI 'jinacaMda sUra' hi, raMgai ema vakhANI // 12 // jogI0 *pAThAMtara-zrIjina caMdasarisara iNapari, jogIkuM smjhaayaa||12||jo0 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritranAyakanA ziSya mahopAdhyAya zrIratnanidhAnajI gaNivarakRta. guruguNagIta. dezI bhartRnI jugavara zrIjinacaMdajI, jagi jinasAsana caMda re / prahasame UThI pUjiye, kAmita surataru kaMda re // 1 // juga0 / saMvata para paMcANuye, zrIvaMta sAha malhAra re I mAta siriyAdevI janamiyo, rIhaDa kula siNagAra re ||2|| juga0 | saMvata sola ciDotare ( 1604), jANI jeNe athira saMsAra re / hAthe jinamANikasUrine, saMgrahyo saMjama bhAra re // 3 // juga0 / ww vayara kumAra taNI pare, laghu vaye buddhi bhaMDAra re / www gurukulavAse vasi pAmiyo, pravacana sAgara pAra re // 4 // juga0 / saMvata sola bArottare, jesalamera majAri re / wwwwww bhAgya bale sUri padavI lahI, harakhiyA savi nara nAri re ||5|| juga0 / kaThiNa kriyA jeNe UdharI, mAMDiyo ugra vihAra re / sUri jinavallabha sArikho, caraNa karaNa guNa dhAra re // 6 // juga0 | pATaNa sola satarottare, cyAra eMsI gaccha sAkhi re / kharatara biruda dIpAvIyo, Agama akSara dAkhi re // 7 // juga0 / wwwm soripure hathiNAure, vimalagiri gaDha girinAri re / tAraMga arabuda tIrathe, jAtrA karI bahu vAri re // 8 // juga0 / akabara sAhi parikhiyo, kasavaTi kaMcaNa jema re / wwwwwww pUjyanI madhura desanA suNI, raMjiyo sAhi salema re // 9 // juga0 | sAta divasa varatAviyo, mAMhi duniyA abhaya dAna re / paMca nadIpati sAdhIyA, vAdhiyo ati ghaNo vAna re // 10 // juga0 / rAjanagara pratiSThA karI, sabala maMDANa gururAI re / saMghavI somajI lAchino, lAha liye tiNe ThAI re // 11 // juga0 / Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suprasanna jehane mastake, guru dhare dakSiNa pANi re| teha ghare keli kamalA kare,mukha vase avirala vANi re||12|| juga0 / darasanI jiNe mugatA karI, sola sittara vAse re| AviyA nayara bilADae, suguru rahyA caumAse re ||13||jug0 / divasa AsU vadi bIjane, UcarI aNasaNa sAra re| surapuri suguru sidhAriyA, sura kare jaya jayakAra re||14|| jug0| nAma samaraNe navanidhi mile, savi phale saMghanI Asa re / Adhi ne vyAdhi dUre Tale, saMpaje lIla vilAsa re // 15 // juga0 / kesara caMdana kusumasuM, caracatAM sahu guru pAya re / putra saMtAna parighala huve, dina dina teja savAya re // 16 // juga0 / zrIjinacaMdasUrIsaru, cira jayau jugaha pradhAna re / iNipare guru guNasaMthuNe, pAThaka 'ratna nidhAna' re // 17 // juga0 / iti zrIguru gItaM, saMvat 1676 varSe likhitaM. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- _