________________
प्रमेयद्यौतिका टीका प्र.३ शु.८ सप्तपृ. घनोदध्यादीनां तिर्यग्वाहल्यम् ८५ कालवर्णाद्युपेस द्रव्यास्तित्व ज्ञातव्यम्, अयमेव भावः 'एवं जाव अहे सत्तमाए जं जस्स बाहल्लं' इति प्रकरणस्येति । एवं तणुवायजलयस्स विजाब अहे सत्तमाए जं जस्स वाहल्लं' एवं तनुवातवलयल्याषि सावधः सप्तम्याः यद यस्य वाहल्पम्, अयं भाणा-यथा रत्नपभाव आरभ्य सप्तमपृथिवी पर्यन्त घणोदधि घनवातवळयख्य तत्तद्वाहल्ययुक्तस्य क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानस्य वर्णाधुपेतद्रव्यास्तिस्वम् अन्योन्य संबद्धादित्वं च निरूपितम्, एवमेव रत्नप्रभात आरभ्य यावदधः सप्तमी पृथिवी पर्यन्त पृथिवीगत तनुवातवलयस्यापि तत्तद्वाहल्योपेतस्य क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानस्य वर्णाधुपेत द्रव्यास्तिस्वादि प्रतिपादनीयम् तथाहि वाइल्पपमाणम्-रत्नप्रभाया स्तनुशाववलयस्य षट्क्रोशं वाहल्यम् १, शकराप्रभायाः सत्रिभाग षट्क्रोशं क्रोशस्य तृतीयभाग सहित पक्रोशं वाहल्यम् २, णत, एवं अन्योन्य संबद्धादि विशेषणों से युक्त परस्पर समुदाय रूप से रहते हैं, ऐसा जानना चाहिये। ‘एवं तणुवायवलयस्ता वि जाव अखत्तमाए जं जस्स बाहल्लं जिला प्रकार से रत्न प्रभा से लेकर सातवीं तमस्तमः सभा पृथिवी लक आश्रित धनोदधि और घनवात जो अपने अपने बाहल्य ले युक्त हैं उनके क्षेत्रच्छेद से विभाग करने पर उन उन में रहे हुए द्रव्य का वर्णादि युक्त होला कहा गया है उसी प्रकार रस्नमला पृथिवी से लेकर सातवीं तमसमाप्रभा पृथिवी पर्यः न्त अपने अपने बोहल्या से युक्त उनके क्षेत्रच्छेद से विजक्त तनुवात वलय में रहे हुए द्रव्यों का भी अादि वाला होना जान लेना चाहिये। जसे तलुवात की मोटाई प्रथम पृथिवी में छह कोश की कही गई है द्वितीय शर्करा पृथिवी में एक कोश के तृतीय भाग सहित छह પરિમંડલ વિગેરે સંસ્થાનેથી પરિણુત અને અન્ય સંબદ્ધાદિ વિશેષણેથી યુકત પરસ્પરમાં સમુદાય પણાથી રહે છે. તેમ સમજવું.
एवं तणुवायवलयस्स वि जाव अहे खत्तमाए जौं जस्स बाहाल्ल" પ્રમાણે રતનપ્રભા પૃથ્વીથી લઈને સાતમી તમસ્તમપ્રભા પૃથ્વી સુધીમાં તે તે પૃથ્વીના આશ્રિત ઘનોદધિ અને ઘનવાત કે જે પિત પોતાના બાહલ્યથી યુકત છે. તેના ક્ષેત્ર છેદથી વિભાગ કરવાથી તેમાં રહેલા દ્રવ્યોને વર્ણાદિથી યુક્ત હોવાનું કહેલ છે. એ જ પ્રમાણે રત્નપ્રભા પૃથ્વીથી લઈને સાતમી તમને તમા પ્રભા પૃની પર્વત પિતપિતના બાહલ્યથી યુકત તેના ક્ષેત્રછેદથી વિભાગ કરેલા તનુવાત વલયમાં રહેલા દ્રવ્યનું પણ વર્ણાદિવાળા હેવાનું સમજવું જેમ તનુવાતની વિશાળતા પહેલી પૃથ્વીમાં છ ગાઉની કહી છે. બીજી શર્કરામભા પૃથ્વીમાં એક ગાઉના ત્રીજા ભાગ સહિત છ ગાઉની કહેલ છે.
