________________
जीवामिगमध्ये अयं भावः-एकोषकद्वीपस्य पूर्वस्मात् चरकान्तात् उत्तरपूर्वस्यां दिशि लवणसमदं चत्वारि योजनशतानि अगाह्याऽत्रान्तरे क्षुल्लहिमवद दंष्ट्राया उपरि जम्बूद्वीपवेदिकान्तादपि चतुर्योजनशतान्तरे दाक्षिणात्यानां हयकर्णपनुष्याणां हयकर्णद्वीपो नाम द्वीप कथित इति । स च 'चत्तारि जोयणसयाई आयाम विक्खंभेणं चत्वारि योजनशतानि आयामविष्कम्भेण कथितः आयामो दैर्ध्य विष्कम्भो विस्तारः, तयोः समाहोरस्तेन 'बारसजोयणसया पन्नही किंचि विसेमूणा परिक्खेवेणं' द्वादशयोजन शतानि पञ्चषष्टानि पञ्चषष्टयधिकानि किञ्चिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण । 'से गं एगाए पउमनरयेदियाए सेसं जहा एगोरूयाणं' स खलु हयकर्ण द्वीप एकया पनवर वेदिकया अवशेष यथा एकोरुकाणा यथैव एकोरूक द्वीपे पद्मवरवेदिकाया अनेकविधद्रुमशतावृतवनस्य इनपण्डस्य च वर्णनं कृतं तयैव हयकर्णद्वीपोऽपि पद्मवरवेदिकाया अनेकविधद्रुमोपलक्षितवनस्य वनपण्डस्य च वर्णनं पूर्वव बोध्यम् ॥५॥ आयामविवखंभेणं' लम्बाई एवं चौड़ाई चार सौ गोजन की है। 'पारसजोषणसया पन्नही किंचियिले स्मृणा' परिक्खेदेश' हलकी परीधि कुछ अधिक बारहलो पेंसठ योजन की है। 'खेणं गाए एउपवरचेदियाए अवसेसं जहा एगोरुयाणं' यह द्वीप एक पावर वेदिका से चारों ओर घिरा हुआ है । इत्यादि रूप से सब क्थन इस के वर्णन के सम्बन्ध में जैसा कि एशोरुक द्वीप के प्रकरण में किया गया है वैसाही यह यहां पर कहलेना चाहिये । अर्थात् ग्रह हयसर्णद्वीप भी एक पद्मवरवेदिका एवं अनेक प्रकार के वृक्षो से सुशोभित वन एवं वनषंड से घिरा हुवा है उन बनना एवं बनखंडको वर्णन पहिले कहे गये अनुसार समझ लेना चाहिये। પર્વતની દાઢા આવે છે તે દાઢાની ઉપર જંબુદ્વીપની દિશાના અંત ભાગથી ચાર એજનન અંતરમાં દક્ષિણ દિશાને હયકર્ણ મનુષ્યના હકણું નામ द्वा५ ४हो छे. मादीपनी 'चत्तारि जोयणमयाइ आयामविक्ख'मेणं' मा पडाणा यारसे योननी छ. 'बारस जोयणसया पन्नही किंचिविसेसूणा परिक्खेवेणं' तेनी परिधी ४४४ पधारे मासे पां-४ यानी छ. 'से णं एगाए पउमवरवेइयाए अवसेस जहा एगोंख्याणं' द्वा५ ये प२ हाथी ચારે તરફ ઘેરાયેલા છે. ઈત્યાદિ પ્રકારથી તેનું સઘળું વર્ણન જેમ એકરૂક દ્વીપનું વર્ણન તે પ્રકરણમાં કર્યું છે એજ પ્રમાણે સમજી લેવું. અર્થાત આ હયકર્ણ દ્વીપ પણ એક પાવર વેદિકા અને અનેક પ્રકારના વૃક્ષોથી શોભ યમાન વન અને વનખ ડથી ઘેરાયેલ છે. તે વનનું અને વનખંડનું વર્ણન પહેલાં કહેલ પ્રકારથી સમજી લેવું જોઈએ,
