________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ ३.३ ५.४४ हयकर्णद्वीपनिरूपणम् ६९१
हयकर्णमनुष्याणां हयकर्णद्वीपं निरूप्य गजकर्गमनु याना गजकर्णहीपं निरूपयितुं प्रश्न यन्नाइ-'कहिणं भने !' इत्यादि, 'कहिण मंते दाहिणिल्लाणं गजकण्णमणुस्साणं पुच्छा' कु-करिनन स्थाने खलु भदन्त ! दाक्षिणात्यानां गजकर्णमनुष्याम्, गजकर्णाख्यो नाम द्वीप: यज्ञप्तः-कथितः ? इति पृच्छया संगृह्य ते, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयला' हे गौतम ! 'आभासियदीवरस' आमाविकनामक द्वीपस्य 'दाहिणपुर तिमिल्लाओ चरिगंनाओ' दाक्षिणपौरस्त्यात आग्नेयकोणस्थितात् चरमान्तात् 'लणसमुदं चत्तारि जोयणसयाई सेसं जहाहयकण्णाण' लवणसमुद्रं चत्वारि योजनशतानि शेपं यथा हयकर्णानाम्-आभाषिक द्वीपस्य पूर्वस्मात् चरमान्यात दक्षिणपूर्वस्यां दिशि चत्वारि योजनशतानि लवण. समुद्रमवगाह्यात्रान्तरे क्षुल्लहिणवदंष्ट्राया उपरि जम्बूद्वीपवेदिकान्तात् चतुर्योजनशतान्तरे गजकर्णमनुष्याणां गजकर्णद्वीपो नाम द्वीपः प्रज्ञाप्तः, अस्यायामष्किम्भपरिधिपरिमाण हयकर्णद्वीपवत लथाहि-सच चत्वारि योजनशतानि आयामविकम्भेण, द्वादशयोजनशतानि पञ्चपष्टयधिकानि किश्चिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण
'कहि णं भंते' दाहिणिल्लाणं गजकण्ण अणुस्वाणं पुच्छ।' 'हे भदन्त' दक्षिण दिशा के गजकर्ण मनुष्यों का गजकर्ण नामका द्वीप कहां पर है ? इसके उत्तर में प्रभुत्री कहते है 'गोयमा' आभासियदीवस्स दाहिजपुरस्थिशिल्लामओ चरिमंताओ लक्षणसमुदं चत्तारि जोयणसयाइं से सं जहा यकजाणं' हे गौतम आभाषिक द्वीप के
आग्नेय कोन स्थित घरपात से लबण समुद्र आगे चाव सौ योजन घुसने पर क्षुद्र हिनधान पईत माता है-इस क्षुद हिमवान पर्वत की दंष्ट्रा के उपर जम्बूद्वीप के वेदिकान्त से चार सौ योजन के अन्तर में गजकर्ण मनुष्यों का यह गजकर्ण नाम का ही कहा गया है। यह छीप चार सौ योजन की लम्बाई चौड़ाई वाला है और कुछ अधिक ___'कहि णं भंते। दाहिणिल्लाणं गजकण्णमणुस्साणं पुच्छा' ७ सन् દક્ષિણ દિશાના ગજકર્ણ મનુષ્યાનો ગજકર્ણ નામને દ્વિીપ કયાં આવ્યું છે? मा प्रश्न उत्तरमा प्रसुश्री गौतमस्वामीने ४९ छे 3 'गोयमा ! आभासिय दीवस्स दाहिणपुरथिमिल्लाओ चरिमताओ लवण समुदं चत्तारि जोयणसयाई सेस' जहा हयकण्णणं' हे गौ म ! सामापिः द्वीपना मसियामा रहेस ચરમાન્તથી લવણમુદ્રમાં ચારસો યોજન જવાથી શુદ્રહિમવાનું પર્વત આવે છે. આ ક્ષુદ્ર હિમાવાન પર્વતની દાઢા ઉપર જમ્બુદ્વીપના વેદિકાતથી ચાર એજનના અંતરે ગજકર્ણ મ ને ગજ નામનો દ્વીપ કરેલ છે. આ દ્વીપ ચા જનની લ ઈ બહેન ઈ વળે છે અને કંઈક ગારો કંઠ જ ન