________________
theater टीका प्र. ३ उ. ३.५३ घनपण्डादिकवर्णनम्
८४९
षट्पदाः कुसुमासदोलाः किंजल्कपानलम्पटाः मधुरं गुमगुमायमानाः- परिभ्रम न्तस्तै:- गुञ्जन्तः- गुञ्जाश्वयुक्ता देशभागाः प्रदेशा येषां ते परिलीयमानमत्त षट् पदकुसुमासवलोलमधुरगुमगुमायमानगुञ्जदेशभागाः, तथा - 'अभवरपूरकफला' अभ्यन्तराणि - अभ्यन्तरवर्तीनि पुष्पाणि फलानि च येष तेऽभ्यन्तरपुष्प फला', तथा 'बाहिर सछमी' बहिः पच्छन्नाः - व्याप्ता इति - वहिः पत्रच्छन्ना', तथा - पत्रैश्च पुष्पैश्च अवच्छन्न परिच्छन्नाः - अत्यन्तमाच्छादिताः, तथा - 'नीरोगा' नीरोगा :- रोगरहिताः शटनवर्जिताः, 'अकंटगा' अवष्टकाः- कण्टकवर्जिताः, नैतेषु मध्ये बच्चलादि कण्टकिवृक्षाः सन्तीति भावः । तथा - 'साउफला' स्वादुफलाः, स्वानि फलानि येषां ते तथा णिद्धफला' स्निग्धफला: स्निग्धानिस्नग्धकान्तियुक्तानि फलानि येषां ते तथा-णाणाविह गुगुम् मंडवगसीहिया' प्रत्यासन्नैननाविधैरनेकप्रकारकैर्गु छ। वृन्ताकी प्रभृतिभिः गुल्मैर्नवमालिकादिभिः गुमायमान- गुनगुनाते रहते हैं झंकार किया करते है अतः वृक्षों के देशभाग उनकी गुंजार से बडे अच्छे सुहावने लगते हैं 'अभितर पुप्फफला' इनवृक्षों के पुष्प और फल उन्हीं के भीतर छुपे रहते हैं, 'पाहिरपत्तच्छन्ना' बाहर में ये वृक्ष पत्रों से आच्छादित रहते है। इस तरह ये वृक्ष पत्र और पुष्पो से 'अवच्छन्न परिच्छन्ना' सदा उत्पन्न रूप से बहुत अधिक रूप से आच्छादित बने रहते हैं 'नीरोगा' इन वृक्षों में वनस्पतिकायिक संबंधी कोई भी रोग नही होता है 'अकंटा' इन वृक्षों के बीच बबूल आदि कांटों वाले वृक्ष नही होते । इनके फल वहुत ही अधिक मिष्ट स्वादवाडे होते है स्निग्धस्पर्शवाले होते है । प्रत्यासन्न नाना प्रकार के गुच्छों से, गुल्मों से नवमालिकादि के मण्डपों से और द्राक्षा आदिक मंडपों से ये सदा सुशोभित बने
ગણાટ કરતા રહે છે. અકાર કર્યાં કરે છે તેથી એ વૃક્ષેાના પ્રદેશ ભાગા એ પક્ષિએના ગુંજારવથી ખૂબજ સુદર અને અત્ય’ત સેાહામણા લગે છે. ‘ત્રિમંતર पुप्फफला' थे वृक्षाना पुग्यो भने जो ते वृक्षोनी घटायां छुपा हे छे. 'बाहिर पत्तच्छन्ना' महारथी मे वृक्षो पानामाथी असा रहे छे. या रीते से वृक्षो यत्र स पुष्पथी 'अवच्छन्नपरिच्छन्ना' सहा उत्तम रीते माछाहित ઢંકાયેલા અન્યા રહે છે. ‘નીરો' આ વૃક્ષેમાં વનસ્પતિકાયિક સ`બધી કઈ पशु रोग होता नथी. 'अक'टगा' से वृक्षोभां भावण विगेरे टाका वृक्षा હેતા ની તેના ફળેા ઘણાજ વધારે મીઠાશવાળા ઢાય છે. સ્નિગ્ધ સ્પર્શીવાળા હાય છે. સમીપવતી અનેક પ્રકારના ગુથી, ગુલમેથી, નવમાલિકા વિગેરેના મ'ડપેાથી અને દરાખ વિગેરેના મંડપેાથી એ વૃક્ષે। સદાકાળ સુશેભિત્
नी० १०७