________________
जीवामिगमसूत्रे
चमागपलिमोषमं ठिई पन्नत्ता' देशोनं-देशपरिक्षीणं चतुर्भागपल्योपमं स्थितिः प्रज्ञप्ता | 'अहो जो चेव चमरस्ल' अर्थो य एव चमरस्य । अयं भावः - ' से केणद्वेणं भंते ! एवं बुच्चइ, काळस्स णं भंते ! पिसायकुमारिदस्स पिसायकुमाररण्णो तयो परिसाओ पण्णखाओ व जहा- -ईपातुडिया दढरहा, अतरिया ईसा मज्झिमिया तुडिया बाहिरिया दढरहा' इत्यादिकं प्रश्नोत्तरादिकं सर्वं चमरमकरणवदेवात्र ज्ञातव्यम् । विशेषस्त्वयं यदत्र चमरस्थाने काळनामोच्चारणीयम् । 'एवं उत्तरस्स वि' एवं दाक्षिणात्य पिशाच देववदेव उत्तर पिशाचदेवस्यापि वक्तव्यता भणितच्या तथाहि - 'कहि णं भंते ! उत्तरिल्लाणं पिसायाणं भोमेज्जा णगरा पन्नत्ता, कहि, है और वायरिषदा की देवियों की स्थिति देश ऊन- एकदेशक्रम चतुभगवल्योपम की कही गई है 'अट्टो जो चेद चमरस्त' अर्थ चमरेन्द्र का है वही समझ लेना चाहिए जैसे 'हे भदन्त ! ऐसा आप किस कारण से कहते है कि काल की ये तीन इशा त्रुटिता और दृढरथा नामकी सभाएं है ? इन में ईशा का नाम आन्तरिका श्रु देता का नाम मध्यमिका और दृढरथा का नाम बाह्या सभा है ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं । हे गौतम! इस सम्बन्ध में समस्त कथन तथा और भी प्रश्नों का उत्तर चमरेन्द्र के प्रकरण में जैसा कहा जा चुका है वैसा ही जान लेना चाहिये | अन्तर इतना ही है कि चमर के स्थान पर कालका नाम उच्चारण कर लेना चाहिये 'एवं उत्तरस्स वि' जैसी यह पूर्वोक्तरूप से वक्तव्यता दाक्षिणात्यपिशाचकुमार देवों की कही गई है-ठीक वैसी ही वक्तव्यता उत्तरदिग्वर्ती पिशाचकुमार देवों की भी है ऐसा जानना चाहिये जैसे- 'कहि णं भंते ! उत्तरिल्लाणं पितायाणं भोमेज्जा ચતુર્થાંગ લ્યેાપમની છે. અને બાહ્ય પરિષદાની દેવિયાની સ્થિતિ દેશઉન એક हेश उभ अतुर्भाग पहामनी उडेल हे 'अट्ठो जो चैत्र चमरस्त' विशेष धन ચમરના કથન પ્રમાણે સમજી લેવું જેમકે હે ભગવન્ આપ એવું શા કારણુથી કહેા છે કે કાલની ઈશા, ત્રુટિતા અને દૃઢરથા નામની ત્રણ સભાએ છે ? અને તેમાં ઇશાનુ નામ આભ્યન્તરિકા, ત્રુટિતાનુ' નામ મધ્યમિકા, અને દંઢરથાનુ નામ મા સભા છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હું ચૌતમ ! આ વિષયમાં તમામ કથન તથા તેથી પણ વધારેના પ્રશ્નોના ઉત્તર ચમરેન્દ્રના પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે . એજ પ્રમાણે અહિ' પણ સમજવા અન્તર એટલું ४ मडियां यभरेन्द्रना स्थानेन्द्रनु नाम देवु ले एवं उत्तरરણ વિ’ જે પ્રમાણેનું આ ઉપરેકત રીતનું કથન દક્ષિણ દિશાના પિશાચકુમાર દેવાના સ બંધમાં કહેવામાં આવેલ છે, એજ પ્રમાણે કથન ઉત્તર દિશાના
७८२
