________________
प्रमैयचोतिका टीका प्र.३ ७.३ सू.४४ हयकर्णद्वीपनिरूपणम् धिकानि परिक्षेषेण प्रज्ञता, हयकर्णद्वीपत्रदेव अत्रापि पद्मवस्वेदिकाया विविध द्रुमशतावदनल्य बनपण्डस्य च वर्णनं कर्तव्यमिति । ___ 'सकुलिकण्णा णं पुन्छ।' कुत्र खलु हे भदन्त ! दाक्षिणात्यानाम् शप्कुली कर्णानां मनुष्याणां शगुली कर्ण द्वीपो नागद्वीपः प्रज्ञप्तः-साथित इति पृच्छया संगृह्यते प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' हे गौतम ! 'गांगोलियदीवरस' नाङ्गोलिकद्वीपस्य 'उत्तरपच्चत्यिभिल्लाओ चरिमंताओ' उत्तरपाश्चात्यात् चरमाननाद लक्षण समुई' लवणमाद्रम् 'चत्तारि जोयणस याई' चत्वारि योननशतानि 'सेसं जहा हयगाण' शेष स्थापनानास, अयमर्थ:-नाङ्गोलिकद्वीपस्य पश्चिमोत चरमान्तात उतरपशिमायां दिशि चत्वारि योजनशतानि लवणलमुद्रमबाह्य अत्रा. न्तरे क्षुहिमवत्पदेशोपरि जम्बूद्वीपवेदिकान्सात् चतुर्योजनान्तरे दाक्षिणात्यानां शष्कुलकर्ण नुप्याणां शुष्कुलीकर्णद्वीको नामद्वीप प्रज्ञप्तः । स च शकुल्लीकर्ण सौ पैंसठ योजन की इनकी परिधि है। हथकण द्वीप की तरह यहां पर भी पायरवेदिका और विविध वृक्षों से आवृत हुए धन का और वन षण्ड का वर्णन कर लेना चाहिये।
'सबकुलीगण्णाणं पुच्छा 'हे बदन्त ! दक्षिण दिशा के शकुली कर्ण मनुष्योका जुली कर्ण नामका दीप कहां पर पाहा गया हैं ? इसके उत्तर में श्री कहते है 'गोया' णांगोलियदीवस्त उत्तर पच्चत्थि. मिल्लाको चरिताओ लवणसमुदं चत्तारि जोफणसपाई लेसं जहा हथकण्णा' गौतम ? नाङ्गोलिक द्वीप के उत्तर पाश्चात्य घरमान्त से लवण समुद्र में चार सौ योजन भीतर जो पार भागत क्षुद्र हिमवान पर्वत की दाढा पर जम्बूद्वीप को वेदिका के अन्त मे चारली योजन અને કંઈક વધારે બારસે પાંસઠ જનની તેની પરિધિ છે હયક દ્વીપની જેમ અહીંયા પણ પદ્વવર વેદિકા અને જુદા જુદા વૃક્ષેથી ઘેરાયેલ વનનું અને વનખંડનું વર્ણન કરી લેવું _ 'सक्कुलीकण्णाणे पुच्छा' श्री गौतमस्वामी मा सूत्रांशथी प्रमुश्रीने छ છે કે હે ભગવન દક્ષિણ દિશાના શપ્પલીકર્ણ મનુષ્યને શકુલકર્ણ નામનો દ્વીપ કયાં આવેલ છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે 'गोयमा ! गंगोलियदीवस उत्तरपच्चस्थिमिल्लाओ चरिमंताओ लवणसमुह चनारि जोयणस्याई सेसं जहा यकण्णाण' गीतमा नांगालि द्वीपना सत्तर પશ્ચિમના ચરમાન્તથી લવણ સમુદ્રમાં ચાર ચાજન અંદર જવાથી આવેલ ક્ષુદ્રહિમવાનું પર્વતની દાઢા પર જમ્બુદ્વીપની વેદિકાના અન્તથી ચાર એજનન અંતરમાં દક્ષિણ દિશા શક્લીકણું મનુષ્યોનો શખુલીકર્ણ નામને
