________________
७७४
-
जीवाभिगमसूत्र प्रश्नः, भगवानाह-'जहा' इत्यादि, 'जहा ठाणपदे जाव विहरति' यथा स्थानपदेस्थानाख्ये प्रज्ञापनामूत्रस्य द्वितीयपदे कथितं तथेहापि वक्तव्यम् यावद्विहरन्तीति । ____ अयं साव:-अस्या रत्नप्रभापृथिव्या रत्नकाण्डस्य सहस्रयोजनवाहल्यस्योपरि एक योजनशतमय माहय अधोऽपि एकं योजनशतं वर्जयित्वा मध्येऽटन योजनशतेषु चानव्यन्तराणं तिर्यग्र असंख्येयानि नगरावासशतसहस्राणि सन्ति । एपां भौमेयनगराणां 'बहिर्वृत्ता' इत्यादि वर्णनं प्रज्ञापनास्थानपदतोऽत्रसेयम् । तत्र पिशाचादयो बहवो वानव्यन्तरा देवा परिवसन्ति । ते तत्र स्वेषां भवनसामा. निकदेवाग्रमहिषी पर्षदनीकानीकाधिपत्यात्मरक्षक देवानामन्येषां च वहूनां वान.
अन्तरदेवदेवी नामाधिपत्यं कुर्वन्तो यावद् भोगभोगान् भुजाना विहरन्तीति सर्व गौतम ! इस सम्बन्ध में जैसा कथन प्रज्ञापना सूत्र के द्वितीय स्थानपद में किया गया है वैसा ही वह यहां पर कर लेना चाहिये अर्थात् इन वानव्यन्तरों के भवन-ौमेघनगर इस रत्नप्रभापृथिवी में रहे हुए रत्नकांड जो एक हजार योजन का पृथुल-जाडा है उसके उपर एक सौ योजन अवगाहन करके इसी प्रकार नीचे भी एक सौ योजन छोड़ार मध्य के आठ सौ योजन में वानव्यन्तरों के तिर्यक असंख्यातलाख नगराया है। वे औमेयनगर 'बहिवृत्ताः' वाहर से गोल है इत्यादि समरत वर्णन प्रज्ञापनासूत्र के द्वितीय स्थानपद से समझ लेना चाहिये। वहां उन नगरावासों में पिशाच आदि अशुतो बानन्तरदेव रहते है वे अपने अपने भवन, सामानिफदेय, अग्रमहिषी, पर्षदा, अनीक-लेना अनीकाधिपति, आत्मरक्षक देदों पर तथा और भी दूसरे बहुत धानव्यन्तर देवदेवियों पर आधिपत्य करते हुए यावत् भोग मोगों को भोगते પ્રમાણેનું કથન કરવામાં આવેલ છે. એ જ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં કરી લેવું જોઈએ. અર્થાત્ આ વાનરન્તરેના ભવને ભૌમેય નગરો આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં રહેલ રત્નકાંડ કે જે એક હજાર એજનથી પૃથુલ જાડું હોય છે, તેની ઉપર એક સે જન અવગાહન કરીને અને એ જ પ્રમાણે નીચે પણ એક સે. યે જન છેડીને વચ્ચેના આઠ સો એજનમાં વાગ્યાના તિર્થંફ અસંખ્યાત av न से. मावता छ त मोभय नगरी 'बहिर्वृत्ताः' महारथी गोण હોય છે. વિગેરે પ્રકારથી સઘળું તેનું વર્ણન પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના બીજા સ્થાન પદમાં કહ્યા પ્રમાણેનું સમજી લેવું. ત્યાં એ નગરાવાસમાં વિશાચ વિગેરે ઘણ વાતવ્યન્તર દે રહે છે. તેઓ પોત પોતાના ભવ, સામાનિક દે, અગ્નમહિષિ, પર્ષદાઓ, અનીકે સેનાઓ, અને કાધિપતિ અને આત્મરક્ષક દેવે પર તથા બીજા પણ ઘણા વનવ્યન્તર દેવ દેવિ પર અધિપતિ પણું
