________________
प्रमैयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ २.४२ एको० डिंवडमर-कलहादिनिरूपणम् ६६९ क्रमागतो रोगः 'गामरोगाइ वा ग्रामरोग इति वा-ग्रामव्यापीरोगः, 'णगररोगाइ वा नगररोग इति वा नगरव्यापीरोगः 'मंडलरोगाइ वा' मंडलरोग इति वा जनसमुदायव्यापी रोगः, 'सिरोवेयणाइ वा शिरोवेदनेति वा शिरोमागे समुद्भूता पीडा एवं 'अच्छि वेयणाइ वा' अक्षिवेदनेति वा 'कण्णवेयणाह वा' कर्ण वेदनेति वा' णक्कवेयणाइ वा' नासिकावेदनेति बा, 'दसवेयणाइ वा' दन्त वेदनेति वा 'णखवेयणाइ वा' नखवेदनेति वा-अक्षिवेदनादयः भसिद्धाः। 'कांसाहा' कास इति वा-कफवायुजनितो रोगः 'खांसी' इति मतिद्धा 'सासाइ वा' श्वास इति वा, अयमपि कफवातजनितो रोग एवेति । 'जराइ वा' उधर इति वा वातमिश्रित पित्तरोगः, 'दाहाइ का' दाह इति वा, विकृतपिच बाहुल्यजनितो रोगः 'कच्छूइ वा' कच्छूरिति वा कच्छू। खर्जनप्रधानो रोगविशेषः, 'खसराइ वा' खसर इति वा 'खप्त' इति लोकमसिद्धो रोगः 'कुट्ठाइ वा' कुष्ठमिति वा प्रसिद्धम्, है क्या ? 'कुलरोगाइ पा' वहां कुलरोग कुल कम से आने वाले रोग होता है क्या ? 'गामोमाइया' ग्राम रोग समस्त ग्राम व्यापीरोग होता है क्या ? 'णगररोगाइ वा' नगररोग नहार व्यापी रोग होतो है क्या ? मंडलरोगाइ वा 'मंडलरोग-जन समुदाय मापीरोग होता है क्या ? 'सिरोवेषणाइ वा वहां पर शिरोवेदना होती है क्या ? 'अच्छि. वेयणाइ वा कण्णवेयणाइ वा णक वेषणाइ का, दंतवेषणाइ था' उली प्रकार अक्षिवेदना हर्णवेदना नासिकावेदना एवं दन्तवेदना आदि होती है क्या ? 'णखवेयणाइ बा, कासाह वा, सासाइ छ, जराइ दा, दाहाह वा, कच्छू वा, खसराइ वा इसी प्रकार नख वेदना-खासी-श्वास-दमा ज्वर-दाह-खाज-खसरा 'कुठाइवा, कुडाइ वा, दशोदाइ का, अरिसाइ विभूति नाश पामे तवा अशिष हु हाय छ ? 'कुलरोगाइवा' त्या पुस । अर्थात् स भथा 11वावाणे। सहाय छ १ 'गामरोगावा' यामाग અર્થાત્ સમગ્ર ગામમાં વ્યાપ્ત થવાવાળે ફેલાવાવાળી રે હાય છે? “નાર रोगाईवा' नगशश नसभा व्यास थापा । डाय ? 'मडलरोगारवा' भस।। अर्थात् नसभुहायमा व्यास थवावाणा शा हाय छे ? 'सिरोवेयणाइवा' त्यो शिशवहना अर्थात् भरत पी31 डाय छ ? 'अच्छिवेयणाइनगा कण्णवेयणाइवा, णक्कवेयणाइवा, दंतवेयणाईवा' 21 शत मक्षिवहना, मांस સંબધી પીડા, કાન સંબંધી પીડા, તથા નાક સંબંધી પીડા અને દાંત सधी पीविगैरे हाय छ ? 'णखवेयाइवा, कासाइवा, सासाइवा, जराइवा दाहाइवा, कच्छावा, खसरा इवा' तथा नसहना, GU२स श्वास, भ, ताप हाई जा२ मस। २४ 'कुटाइवा, कुडाइवा, दगोदराइवा, अरिसाइना अ