________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.२.१३ नरकावास संस्थाननिरूपणम्
१७५
1
इत्यादि, 'तंजहा' तद्यथा - आवलिया पविद्वाय' आवलिका परिष्टाच 'आवलिया 'बाहिरा' आवलिका बाह्याथ, उभयत्रापि च शब्दौ उभयेषामशुमत्य तुल्यता सूचकौ तत्रावलिका प्रविष्टा नाम अष्टासु दिक्षु समश्रेण्यवस्थिताः आवलिकासु श्रेणीषु प्रविष्टा व्यवस्थिता इति आवलिका प्रविष्टाः । ' तत्थ णं जे ते आवलियविद्वा' तत्र खलु ये ते नरका आवळिका अवलिकायां श्रेण्यां व्यवस्थिताः 'से विविहा पन्नत्ता' ते आवलिका प्रविष्टा नरकास्त्रिविधालिप्रकारका प्रज्ञा कथिता त्रैविध्यं दर्शयति--'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहां' तथा बट्टा ला चउरंसा' वृत्तास्वस्राचतुरस्रा चतुकोणाः चतुविभागेषु समरूपेणावस्थिता इति । 'तस्थ णं 'जे ते आवलिया बाहिरा' तत्र खलु ये ते नरका आवलिका बाह्या: 'ते जाणापरिद्वाय आवलिया बाहिराय' आवलिका प्रदिष्ट और आवलिका बाह्य यहां जो दोनों पदों के साथ 'च' का प्रयोग किया गया है वह दोनों में समान रूप से अशुभता है इस बात को सूचित करने के लिये किया गया है जो नरकादास आठ दिशाओं में समश्रेणि में अवस्थित हैं वे नरकावास आवलिका प्रविष्ट है । आयलिका शब्द का अर्थ श्रेणी है । इस श्रेणि में जो व्यवस्थित होते हैं वे भावलिका प्रविष्ट है । 'तत्थ णं जे ते आवलियप्पविद्वा ते तिविहा पत्ता'
इन में जो आंचलिका प्रविष्ट नरक है वे तीन प्रकार के कहे गये हैं'तं जहा' जैसे - 'बट्टा तथा ' 'वृत्त-गोल - ज्यख - तिखूटे, और चतुरस्रचौखुटे 'तत्थ णं जे ते आमलिया बाहिरा तथा जो आवलिका प्रविष्ट से भिन्न आलिका बाह्य नरकावोस हैं वे 'नाणासठाणसंठिया
छे. 'आवलियपविद्वाय आवलिया बाहिराय' भावसि प्रविष्ट भने व्यावसिा બાહ્ય. યાં જે એ પદોની સાથે ' શબ્દના પ્રયોગ કરવામા આવ્યે હાય તે ખન્નેમાં સમાનપણાથી અશુભપણુ છે, એ વાતને સૂચવવા માટે કરવામાં આવેલ છે. જે નરકાવાસેા આઠ દિશાઓમાં સમશ્રેણીમાં રહેલા છે. તે નરકા વાસે આવલિકા પ્રવિષ્ટ કહેવાય છે. આવલિકા શબ્દના અર્થ શ્રેણી છે. આ श्रीमां ने व्यवस्थित होय हे, ते भावसि प्रविष्ट उडेवाय छे 'तत् जे ते आवलियप्पविट्टा वे तिविहा पन्नत्ता' तेमां ने भावसिा प्रविष्ट २४ छे. ते त्र प्रहारना उसेवामां आवे छे. 'त' जहा' ते प्रा या अभावे छे. 'वट्टा तसा चउर सा' वृत-गो यस-त्रिए भने तुर शार वा 'तस्थ णं' जे ते आवलिया बाहिरा' तेमां ने भावसि પ્રષ્ટિથી જુદા એટલે કે આવલિકા जानरावासी छे ते 'नाणासं ठाण सठिया पन्नत्ता' ने अहारना सारे 'त' जहा' ते या अभाएँ