________________
fterfernet
णात्यानामित्युक्तम् ' एगोरुपदी वे णामं दीवे पन्नत्ते' एकोरुकद्वीपो नाम द्वीपः मज्ञप्तः कथितः ? इति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जंबुद्दीवे दीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरपर्वतस्यान्यत्राभावात् अस्मिन् जम्बूद्वीपे इति ज्ञातव्यस् 'मंदरस्स पन्चयस्स दाहिणेणं' मन्दरस्य पर्वतस्य 'दक्षिणेन' इत्यत्र प्राकृतत्वात्सप्तम्यर्थे तृतीया, तेन मेरोर्दक्षिणस्यां दिशि 'चुल्ल reat वासरप' क्षुल्लहिमवद्वर्षघरपर्वतस्य क्षुल्लग्रहणं महाहिमवद्वर्षधरस्य व्यवच्छेदार्थम् ' उत्तर पुरथिमिल्लाओ चरिसंताओ' उत्तरपौरस्त्यात् ईशानकोणगतात् चरमान्तात् 'कवण समुद्द' लवणसमुद्रम् ' दिन्नि जोयणसयाई ' श्रीणि योजनशतानि यावत् 'ओगाहिता' अवगाह्य उल्बम अत्रान्तरे क्षुल्ल हिमवदंष्ट्राया उपरि 'एणं' अत्र खल 'दाहिणिल्काणं एगोरुयमणुस्साणं' दक्षिण दिशा में रहने वाले एकोरुक मनुष्यों का जो एकोरुक द्वीप है वह किस स्थान पर कहा गया है ? एकोरुक मनुष्य शिखरी नाम के पर्वत पर भी रहते हैं सो ये मनुष्ध सेरु की उत्तर दिशा में रहने वाले कहे जाते हैं अतः इनका ग्रहण यहां न हो इसलिये दक्षिण दिशा में रहने वाले एकोरुक मनुष्यों के एकोरुक द्वीप के विषय में गौतम ने पूछा है इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स व्वयस्ल दाहिणेणं चुल्लहिम्मतस्व वासहरपव्वहल उत्तरपुर थिमिल्लाओ चरिताओ लवणसमुदं तिनि जोयणसपाह ओहिता' हे गौतम! जम्बूद्रीप नाम के द्वीप में जो सुमेरु पर्वत है उसकी दक्षिण दिशा में एक क्षुद्र हिमवान् नाम का वर्षधर पर्व की ईशान विदिशा के चरमान्त से लवण समुद्र में तीनसौ योजन जाने पर 'एत्थ णं दाहिजिल्ला દિશામાં રહેવાવાળા એકેરૂક મનુષ્યાના જે એકેક દ્વીપ છે, તે કયા સ્થાન પર કહેવામાં આવેલ છે? એકારૂક મનુષ્ય શિખરી નામના પર્વત પર પણુ રહે છે. તે આ મનુષ્ય મેરૂ પર્વતની ઉત્તર દિશામાં રહેવાવાળા એકાક મનુષ્યેાના એકારૂક દ્વીપના સંબધમાં શ્રીગૌતમસ્વામીએ ઉપર પ્રમાણેના પ્રશ્ન ભગવાનશ્રી મહાવીર પ્રભુશ્રીને પૂછ્યા છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમ स्वाभीने ४हे छे } 'गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस पव्वयस्स, दाहिणेण चुल्लहिमव तस्स, वास्खहरपव्त्रयस्त, उत्तरपुरत्थिमिल्लाओ चरिम'ताओ लवण समुद्द तिन्नि जोयसाई ओगाहित्ता' हे गौतम । द्वीप नामना द्वीपमां ने भे३पर्वत છે, તેની દક્ષિણ દિશામાં ક્ષુદ્રહિમવાન્ નામના વધર પવત છે. આ વર્ષધર પર્વતની ઈંશાન દિશના ચરમાન્તમાં લવણુ સમુદ્રમાં ત્રણસો યેાજન ગયા પછી 'पत्थण' दाहिणिल्लाण' एगोरुय मणुस्खाणं एगोरुयदीवे णामं दीवे पण्णत्ते'
४९८