________________
५४६
जीवाभिगमसे से' यथा-तत् परमान्नं पाचिन दुग्धजन्य पायसमित्यर्थः भवेदित्यप्रतनेन सम्बन्ध किमाकारकं परमान्न तवाह-'मुगंध' इत्यादि, 'सुगंधवरकळम-सालिदिसिह णिरु. घहतदुद्धरद्धे' सुगन्धवरकालमशालि विशिष्ट निरुपहनदुग्धराद्धम् तत्र सुगन्धाः पवरगन्धोपेताः परा:-प्रधानाः दोपरहिताः क्षेत्रकालादि सामग्रीसंपादितात्मलामा इत्यर्थः कलमशालेः शालिविशेषस्य निस्तुपास्तण्डुलाः यत् च विशिष्ट विशिष्टगवादि संवन्धि निरुपहतं पाकादिभिरविना शतं दुग्धं क्षीरं तैः राद्धम्-वाचितम्, तथा 'सारयधयगुडखंडमहमें लिए' शारघृतगुडखण्डयधुमेलितस्, तत्र शारद शरत्कालिकं घृतं गुडखण्ड प्रसिद्धं पधु-करा परपर्यायं मेलितं यत्र परमान्ने तव तया-अतएव 'अतिरसे' अतिरसम्-उत्तमवर्णगन्धरसयुक्तम्, कि त ईक तत्राह-'परणे' परमान्नं पायसम् ‘खीर' इति लोक पसिद्धम्, 'होना' भवेत् उत्तयवण्णगंधमते' उत्तमवर्णगन्धयुक्तमिति 'रण्णो जहा वा चकवहिस्स होना' उनका वर्णन करते हैं-'जहा से सुगंध बरकलपनालिविलिट्टणिस्वहया दुद्धरद्धे' जिस प्रकार से परमान-दुग्धपाक-खीर-प्रवरगन्धोपेत श्रेष्ठ दोष विहीन-क्षेत्रकाल आदि रूप विशिष्ट सामग्री से जिनकी उत्पत्ति हुई हो ऐसे शाल विशेष के कण विकीन चावलों से जो निष्पन्न किया गया हो और विशिष्ट गदादि सम्बन्धी दुग्ध द्वारा कि जो पाकादि से अविनाशित होकर रूप रसादि से विशिष्ट श्रेष्ठ स्वादिष्ट हो गया हो पकाया गया हो तथा-'सारयघयगुड खंडमहुमेलिए' जिसमें शरद काल में निष्पन्न हुआ घृन तथा गुडखाण्ड-सघ शर्करा मिलाई गई हो अतएव जो 'अतिरसे' उत्तम वर्ण गंध रस वाला हो गया हो, तो वह जैसा श्रेष्ट परमान-चायत (ग्वीप) होता है कैसा होता है सो दृष्टान्त कहते हैं-'जहावा' इत्यादि । 'जहा वा उत्तम वण गंधमंते र णो चक्कवटिस्स
वा ४२ डाय छ ? सानु हवे - ४२पामां आवे छे. 'जहा से सुगंधवरकलमसालि विसिटुणिरूवय दुद्धरद्ध' ने प्रभो ५२मान्न (मार શ્રેષ્ઠ ગંધથી યુક્ત દોષ રહિત ક્ષેત્રકાલ વિગેરે રૂપ વિશેષ પ્રકારની સામગ્રીથી જેની ઉત્પત્તી થઈ હોય, એવી ડાંગર વિશેષના કણ રહિત રેખાથી જે બનાવવામાં આવેલ હોય, અને વિશેષ પ્રકારના ગાય વિગેરેના દૂધ દ્વારા કે જે પાકાદિથી નાશ પામ્યા વિના રૂપ રસ વિગેરેથી શ્રેષ્ઠ સ્વાદિષ્ટ થયેલ હેય, અર્થાત્,
वामां मावेस हाय तथा 'सारयघय गुडखड महुमेलिए' भां श२६४मा नियन थये घी, गो. मांड, मध, सा४२, मेणामां मावाय, भने तथा रे 'अतिरसे' उत्तम सेवा वा भने युरत थ गयेस डाय तो તે પાયસ-દૂધપાક કેવું ઉત્તમ હોય છે, એ કેવું શ્રેષ્ઠ હોય છે ? તે સૂત્રકાર