________________
प्रमेयोतिका टीका प्र. ३ . ३ सू.४० ए० इन्द्रमहोत्सवादि वि. प्रश्नोत्तराः ६५५
'लिक्खा चा' लक्षा इति वा ढकुणाइ वा ढंकुण इति वा ढंकुणो-म कुणः ? इति प्रश्नः, भगवानाह - ' णो इट्ठे समट्ठे' नायसर्थः समर्थः यतः 'चचगय दममसापसुयजूय छिक्वढं कुण एगुरुपदीवे पण्णत्ते समणाउसो ! व्यपगतदेशमशक पिशुकयू काढकुण एकोरुक द्वीपः पज्ञः हे श्रमणायुष्मन् 'अस्थि णं भंते । एगोरुय दीवे दीवे' अस्ति-खड भदन्त ! एकोरुक द्वीपे द्वीपे 'अही वा' अहिसर्प इनि वा 'जयगराइ वा' अजमरा इति वा, अजगरः स्थूलकाया सर्प: 'महोरगाइ वा 'महोरग इति वा, विशालकायः सर्प इति प्रश्नः, भगवाराह'दा अस्थि' हन्त, गौतम ! सन्ति सर्पादयो जन्तव इति, किन्तु 'नीचेवणं ते
-
वा जुयाह वा लिक्खाह वा ढकुणाइ वा' हे भदन्त । एकोरुरु द्वीप में दंश, मशक, पिस्सू जू लोख, या मत्कुण-सटमल होते हैं क्या ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- 'जो इहे समहे' हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है अर्थात् यहां देश-बिच्छू आदि डंक से काटने वाले और मशक - मच्छर वगैरह ये एक भी नहीं होते हैं । क्योंकि - 'बदगयदंससकपिष जय लिक्खढिकुणे णं एगोरुय दीवे पण्णत्ते' क्योंकि हे श्रमण आयुष्मन् ! यह एकोरुक द्वीप देश शक, पिस्सु, जू, लीख और मत्कुण इन से सर्वथा रहित कहा गया है 'अस्थि णं भंते ! एगोरुप दीवे दोवे अहोई दा, अयगराह वा, महोरगाइ वा' हे भदन्त ! एकोरुरू द्वीप में क्या सर्प होते है ? अजगर होते हैं ? या महोरग महाकाय वाले सर्प विशेष होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते है - 'हता, अस्थि' हां गौतम ! ये सर्प आदि जीव यहां एकोरुक द्वीप में होते हैं किन्तु 'नो चेवणं ते अन्न मन्नस्स तेलिया मण्यार्ण किंचि રૂક દ્વીપમાં ઇ'શ, મશક મચ્છર, પિસ્ક્રૂ, જૂ, લીખ અથવા માર્કેડ હાય છે ? આ प्रश्नना उत्तरमां अलुश्री गौतमस्वाभीने 'णा इट्ठे समट्टे' हे गौतम! આ અ ખરેખર નથી. અર્થાત્ ત્યા દઈશ, મશ પિસ્સુ જૂ' લીખ વીછી વિગેરે ડ'ખથી કરડવાવાળા અને મચ્છર વિગેરે ઉપદ્રવ કરવાવાળા જીવેા હાતા નથી. भ 'वजय' समपिसुयजूय लिक्खढिकुणेणं एगोरुयदीवे पण्णत्ते' हे श्रम આયુષ્મન્ આ એકારૂક દ્વીપમાં દશ, મચ્છર પિસ્સુ જૂ, લીખ અને માકડ विनाना होय हे ते वामां आवे छे 'अस्थि णं भते ! एगोरुय दीवे दीवे हीईवा, अयगराइवा, महोरगाइवा' ભગવન્ ! એક દ્વીપમાં સ હાય છે? અજગર હાય છે ? અથા મહેારગ હાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अलुश्री गौतमस्वाभीने 'हता अस्थि' हा गौतम | आमचे विगेरे व। सहियां मा मेोइड द्वीपमा होय छे, परंतु 'नो चेत्र र्ण ते अण्ण